\id 1CO - Iatmul NT [ian] -Papua New Guinea 1975 (DBL 2014) \h 1 Korin \toc1 Korin kat (kɨta wan) \toc2 1 Korin \toc3 1Kor \mt1 1 KORIN \mt2 KORINMBA LA NƗMBA KAT POL PƗLƗWUTA KƗTA WAN PAS \c 1 \p \v 1 Wun Pol wun. Wan pas wunayɨ pɨlɨwutɨga. God ndɨna maawupmba wandɨ maa aposelat tɨwun. Mbambala Jisas Kraistna njɨvwa kwuka ndɨna aposelat tɨgowun. Nɨna kɨta mbaapma nyan sostenis wunogwinala lɨgandɨ. \v 2 Ngwuk Korin walɨnja ngepmamba lɨga Godna mbaapma nɨmba ngwuk kat wan pas pɨlɨwutɨgowun. God wandɨ maa ngwuk Kraist Jisas nogwinala kɨta vak yetɨlɨga nɨmba ngwuk. Ngepma ngepmamba lɨga nɨmba Kraist nɨna njambwi nyana waawalɨga nɨmba ndi. Kraist ndina njambwi nyana. Nɨnogwi nɨna njambwi nyana. \v 3 Nɨna nyaek Godno nɨna njambwi nyan Jisas Kraistno ngwuk kat awagapma apma vat kwimbangat wowun. Kwimbɨt maa ngwutna maawut apma vat tɨgiyandɨ. \s1 KRAIST NƗN KAT APMA VAT YILƗNDA VAT \p \v 4 Nandinya nandinya God kat ngambulɨwa nandinya ngwuk kat yelavɨtaa sɨvu kɨlɨgowun. Ngwuk Jisas Kraistna kɨta mbaapma nɨmbat tɨngwuk mala God ngwuk kat apma vat yindɨ. Apma vat yinda vak vɨlaa sɨvu kɨlɨgowun. \v 5 Kraistna kɨta mbaapma nɨmbat tɨngwuk mala God ngwuk kat kwovak kwovak apma vat kwindɨ. Wan vak kwindɨ mala ngwutna maawut apma vat kwindɨ. Wan vak kwindɨ mala ngwutna maawut apma vat yelavɨka apma nyaangɨt mbutɨgangwuk. \v 6 Wan Kraistna apma nyaangɨt ngwuk kat mbutnɨn mala ngwuk wutaa apma vak yelavɨka maawupmba kwutaa lɨngwuk. \v 7 Mbambala God kwiya vak ana vɨlevigiyangwuk. Tamba aywaa klangwuk. Tɨga lɨga nɨna njambwi nyan Jisas Kraist ngaga yaiga njɨmbla kat kawiga lɨgangwuk. Ndɨ kat vɨvat kawiga lɨgangwuk. \v 8 Jisas Kraist ngwutna maawut kwunapmak kat tɨgandɨ. Ngwutna maawut manda kat kwunapmat tɨgandɨ. Wan apma vat kwutaa lɨngwa vak kwagalalangwuk walaa kwunatɨgandɨ. Tɨga lɨga nɨna njambwi nyan Jisas Kraist yaiga njɨmbla God ngwuk kat vɨlaa waigandɨ. Ngwut kavle nɨmba ana ngwuk. Ngwuk apma vat tɨgangwuk waa waigandɨ God. \v 9 Vɨga lɨganɨn. God wupma yigiyandɨ. Ndɨ woseka ana walɨgandɨ. Tak God ngwuk kat wandɨ. Yagwa nuwula. Wuna nyan ngwula njambwi nyan Jisas Kraistnogwinala kɨta vat yetɨngwula waa wandɨ God. Wan yaiga njɨmbla nat vak ana waigandɨ. \s1 MBAAPMA MBAAPMA YINDI \p \v 10 Kɨta mbaapma nɨmba nugwk kat kɨta knyaangɨt mbukiyowun. wan nyaangɨt wuna yelavɨk vapmba na mbukiyowun. Jisas Kraist waa nyaangɨtna mbukweya. Awat sowat wana walea lɨngweya. Kɨta vat kɨta mbvaapmamba yetɨ ngwula. Mbaapma mbaapma yiga wana walea lɨngweya. Ngwuk kɨta vapmba yelavɨka yetɨ ngwula. \v 11 Nat nɨmba klowina ngaymba la nɨmba wun kat yalaa awat sowat walea lɨngwa vat mbutndi. Kɨta mbaapma nɨmba ngwuk. Manda kat walea lɨgangwuk. \v 12 Wupma wandi ngwuk wangwa vak. Nat nɨmba kupma walɨgandi. Nɨn polna mbaapmamba lɨganɨn waa walɨgandi. Nat Polna mbaapmamba lɨnganɨn waa walɨgandi. Nat nɨmba kupma walɨgandi. Nɨn Apolosna mbaapmamba lɨnganɨn waa walɨgandi. Nat nɨmba kupma walɨgandi. Nɨn Pitana mbaapmamba lɨganɨn waa walɨgandi. Nat nɨmba kupma walɨgandi. Nɨn Kraistna mbaapmamba lɨganɨn waa walɨgandi. Kapma kapma nyaangɨt waligandi. \v 13 Manda kat Kraistna mbaapmamba kɨta vat tɨngwa vak kwagalalaa mandɨt mandɨt mbaapma sɨlɨngwuk. wan vak apma vak ana ndɨ. manda kat wupma walɨndi. Nɨn Polna mbaapmamba lɨganɨn waa. Ndi kat tɨga diwai krosmba wunayɨ kiyaa? Kai luwa. Wuna sɨmba ngu yagundi? Kai luwa. \v 14 Ngwutnogwinala tɨwa njɨmbla nɨma sakwat nɨmba kat ana ngu njangiwun. Vɨlɨlɨk nyan kat mɨna ngu njangiwun. Mbɨtna sɨ Krispaso Gaiaso. Nɨma sakwat nɨmba kat ngu njangilapman tɨwangat solat sɨlɨgowun. \v 15 Ngwuk kupma walngwuk. Nɨn ngu yagulaa Polna mbapmat wuleinɨn waa walnguk. Wan nyaangɨt ana nglaatndɨ. \v 16 Ngwulogiwnala ngu njangiwa nat nyan kat wuna maawut tɨvɨndɨ. Ndɨna sɨ Stefanas. Ndɨ kat ngu njangiga ndɨna ngaymba la nɨmba kat njangiwun. Nat nyan kat ngu njangiwun? Ana yelavɨkowun. \v 17 Kraist wun kat ana wandɨ. Ndɨ kat yiga ngu njangi mɨla waa ana wandɨ. Wun kat wandɨ. Ndi kat kan apma nyaangɨt yiga ngambu mɨla waa wandɨ. Wandɨ maa wan apma nyaangɨt yiga mbukwun. Wan ngambuwa vat kaawa viyaa ngambulɨnja nyaangɨt vla ana ngambuwn. Wan apma nyaangɨt kwosavagu ngambuwun. Kaawa ngambulɨnja vak vla ngambuga ngwuk kat kwutlapmak kat kai wowun. Kraist kiwai krosmba ngwuk kat walaa kiyaa vak ngwuk kat kwutlandɨ. Wunai wa kwundi ana kwulatndɨ. Kaawa viyaa ngambulɨnja nyaangɨt vla ngwu kat ngambugewan Kraist ngwuk kat ya vak kat ana yelavɨkengwuk. \s1 KRAIST KWONDUO LƗGA GOD YELAVƗK VAK SIMOGWILƗGA NYANA \p \v 18 Kavle vat yiga yetɨlɨga nɨmba Kraist diwai krosmba kiyanda vak kat wuka yelavɨtɨgandi. Wan nyaangɨt ana nglaatndɨ. Tungwengwan yiga walɨnja nyaangɨt vla lɨgandɨ waa yelavɨtɨgandi. Nɨn God kwunatɨga nɨmba nɨn wan nyaangɨt wutaa wan nyaangɨt tagula nyaangɨgtna. Godna kwonduo lɨga nmyaangɨtna waa yelavɨtɨganɨn. Kan nyaangɨt kaawa viyalɨnja vak vla lɨga nyaangɨt waa ana yelavɨtɨganɨn. \v 19 Wan vak kat tamba God waa nyaangɨt tamba pɨlɨwutndi. \li1 God wandɨ. Wowun maa nɨn nambuo lɨga nɨmba nɨn \li1 waa waigaa nɨmbana yelavɨk vak kwo vatna \li1 tɨgaiyandɨ. Nɨn savagu maawutno lɨganɨn waa waiga \li1 nɨmba kat wun ndi kat kwulakiyowun waa wandɨ God \p waa tamba pɨoɨwutndi. \v 20 Mbambala nambuo lɨga nɨmba kwo vatnat tɨndɨ, lɨndi maa vɨlɨganɨn. Savagu maawutno lɨga nɨmba kwo vatnat tɨndɨ, lɨndi maa vɨlɨganɨn. Kaawa viyaga nat nɨmba kat kwulatɨga nɨmba kwo vatnat tɨndɨ, lɨgandi. Ndina yelavɨtɨga vat apma vat tagula vat ana lɨgandɨ, vɨlɨganɨn. God yelavɨtɨngwa waa walɨngdɨ. \p \v 21 God ndɨna maawupmba yelavɨtaa ndinyangu kat kavle maawut yelavɨpmbandi walaa kwutndɨ. Ndinyangu ndinai yelavɨka yetɨgiyaa vapmba God kat ana vɨgiyandi. Ndinyangu God kat nat vapmba vɨgiyandi. God ndina kavle maawuk kat kwunatndɨ ma nat nɨmba kat mbutɨna apma nyaangɨt wutaa ndina maawupmba yelavɨka kwutaa lɨnjeyan God ndi kat kwunakiyandɨ. Wan mbutɨna nyaangɨt nat nɨmba wutaa tungwengwan yiga wlanɨja nyaangɨtna waa walɨgandi. \v 22 Nat nɨmba nat kavle vak kat yelavɨka lɨlɨgandi. Juda ndi wupma yelavɨka lɨlɨgandi. Nɨma njɨvwa sɨmogwi lɨga njɨvwa kwukngweyan ngwutna nyaangɨt wukiyanɨn waa yelavɨka lɨlɨgandi. Juda ana ndi nat nɨmba kupma yelavɨka lɨlɨgandi. Apma nabuo lɨga mbukngweyan ngwula nyaangɨt wukiyanɨn waa yelavɨka lɨlɨgandi. \v 23 Wan kavle vak kat kwutapman yetɨga nɨn mbutɨganɨn. Kraist ngwuk kat walaa diwai krosmba kiyandɨ waa ndi kat mbutɨganɨn. Wan nyaangɨt Juda wutaa ndi kai walɨgandi. Juda nan ndi nat nɨmba wan nyaangɨt wutaa tungwengwan yiga wlaɨnja nyaangɨtna waa wlaɨndi. \v 24 Kavle vat yelavɨtɨnja vak nɨn wupma ana yelavɨtɨganɨn. God nɨn kat wandɨ. Wuna mbaapmat yaigangwuk wandɨ. Tat nɨna nat nɨmba Juda ndi. Nɨna nat nɨmba Juda ana ndi. Nɨn wupma yelavɨka lɨganɨn. Wan nyaangɨt Kraistna nyaangɨt apma nyaangɨtna. Kraist Godna kwondu vɨsɨmogwilɨgandɨ nɨn kat. God yelavɨka lɨga vat Kraist nɨn kat mbutɨgandɨ waa yelavɨka lɨganɨn. \v 25 God nɨn kat kwunatɨga vak kat wutaa tungwengwan yiga lɨnda vatna waa yelavɨtɨgandi. Nɨn wupma ana yelavɨtɨganɨn. God nɨn kat kwunatɨga vak ndinyangu nambu lɨnja vak kat kwulatɨgandɨ. Ndi yelavɨka lɨnjan Godna nyaangɨt kavle nyaangɨtna. Tagula nyaangɨt anandɨ waa yelavɨtɨgandi. Godna vak yetɨnja tagula vak kat kwulatɨgandɨ. \p \v 26-27 Ngwuk kɨta mbaapmamba lɨna nɨmba yelavɨk ngwula. Wan njɨmbla God ngwuk kat yagbwa ngwula wanda njɨmbal ngwuk nambuo lɨga nɨmba ana ngwuk. Nɨma nɨmba ana ngwuk. Wan njɨmbal njambwi nɨmba ana ngwuk. Nat nɨmba God manda kat kwo nɨmba kat mɨna yagwa ngwula walɨgandɨ. Njambwi nɨmba God kwo nɨmba kat yagwa ngwula walɨgnadɨ. God kwo nɨmba kat yagwa ngwula waa wanda vak vɨlaa njambwi nɨmba kat yagwa ngwula waa wanda vak vɨlaa njambwi nɨmba njambwi tɨna vak God nɨn kat ana vɨga lɨgandɨ waa yelavɨkiyandi. Ndi wupma yelavɨtaa wup yiga lɨgiyandi. \v 28 Wan kɨpmana kwo nɨmba kat kwusovat yagbwa ngwula wandɨ God. Ngi kat tɨga wan kɨpmana njambwi nɨmba kwovat nat tɨndɨ, lɨgandi. \v 29 Kɨta nyan God kat wun nɨma nyan tɨwa vak kat vɨlaa God wun kat yagwa wandɨ waa ana waigandɨ. \v 30 God ngwuk kat kwutaa ndɨna mbaapmamba taagandɨ. Mbambala Kraist Jisasogwinala ngwuk kɨta vat yetɨlɨgangwuk. God nɨn kat Kraist kat kwindɨ. Mbambala nɨna maawupmba tɨndɨ mala savagu maawut yelavɨtɨganɨn. Kavle vak yetɨlɨna vak kat Godna kɨmbut maawut Kraist kwunatɨgandɨ. Tɨga lɨga God nɨn kat vɨlaa walɨgndɨ. Ngwuk apma vat yetɨlɨgangwuk waa walɨgandɨ. Nɨn Godna nɨmba nɨn. Tamba yetɨnɨn wan kavle vat nɨn kat ngilaa lɨndɨ. Mbambala Kraist nɨn kat wan kavle vak kat njalatndɨ. \v 31 Mbambala lɨga vat tamba God wandɨ, pɨlɨwutnja vatno kɨta vat mbɨt. God wandɨ. Kɨta nyan nɨma nda kat wavat wandeyan ndɨna nda kat ana waigandɨ. God kwukna nɨma njɨvwa kat waigandɨ. God kwukna njɨvwa nɨma nglei nda waa wandɨ God waa tamba pɨlɨwutndi. \c 2 \s1 KRAIST DIEAI KROSMBA KIYANDA NYAANGƗT \p \v 1 Kɨta mbaapma nɨmba, tamba ngwuk kat God waa nyaangɨt kiyawun. Nɨma kaawa viyaga nɨma kwundimba waga ana wan nyaangɨt mbutɨwun ngwuk kat. Kao mbutɨwun ngwukkat. \v 2 Nat nɨmba kaawa viyaga kwulapmak kat mbutga vak vla ngwuk kat mbupmak kat kai wowun. Jisas Kraist kat mɨna mbupmak kat wowun. Ndɨ kiwai krosmba kiyanda vak kat mɨna yelavɨka mbutɨwun ngwuk kat. \v 3 Ngwuk kat yalaa nɨmamba ana walɨwun. Wun vaaka lɨga nyan vla lɨga mbutɨwun. Wun ava plalɨndɨ, vaaka lɨga mbutɨwun ngwuk kat. \v 4 Wan kɨpmana nɨmba nambu lɨnja vla lɨga wan nyaangɨt ana mbutɨwun. Nambuo lɨga nyaangɨt ana mbutɨwun ngwuk kat. Mbutɨwun maa Godna waagan ngwutnamba tavilaa nɨma njɨvwa kwutɨndɨ maa vɨngwuk. Vɨlaa wan Ɨnyaangɨt kat ngwula maawupmba yelavɨka kwutaa lɨngwuk. \v 5 Wan kɨpmana nɨmba nambu lɨnja vla lɨga nyaangɨk kat ana kwutaa lɨngwuk. Godna kwonduo lɨga nyaangɨk kat mɨna kwutaa lɨngwuk. \s1 GODNA NAMBUMBA LƗGA VAT \p \v 6 Nat njɨmbla nat nɨmba kat nambuo lɨga nyaangɨt mbutɨganɨn. Godna waagamba yetɨlɨga nɨmba kat mɨna mbutɨganɨn. Wan mbutɨna nyaangɨt tɨpmamba lɨga nambuo lɨganjambwi nɨmbana nyaangɨt ana ndɨ mbutɨna. Kapma nyaangɨtna mbutɨna. Wan njambwi nɨmba ndi njambwi nyangu kat tɨnja vak kwo vatnat tɨgiyandɨ. \v 7 Wan nambuo lɨga mbutɨna nyaangɨt God waa pagwula la nyaangɨtna mbutɨna. Tamba wan nyaangɨt pagwula lɨndɨ, dinyangu ana vɨga wuka lɨndi. Wan nyaangɨt God kɨpma ana kwuka lɨndɨ, ngɨni wan nyaangɨt mbukiyowun waa yelavɨtndɨ. Wan nyaangɨt nɨn kat kwutaa kwusolaa Godna mbaapmamba taagalɨngand. \v 8 Wan nbambala lɨga kɨpmana njambwi nɨmba wan nambuo lɨga nyaangɨt ana wuka lɨndi. Wuke yinjan apma njambwi nyan Kraist kat ana vatnyagendi. Ana diwai krosmba ndɨ kat kaalagendi. \v 9 Yinja vat tamba God ndi kat wandɨ, pɨlɨwutnja nyaangɨtnonala kɨta vak mbɨt. \li1 Ndinyangu wan nambuo lɨga nyaangɨt ana wuka lɨndi. \li1 Ndina maawupmba ana yelavɨka lɨndi. Wan apma \li1 nyaangɨt God woviyaguga vɨga lɨndeya nɨmba kat \li1 kwunatndeya nyaangɨtna \p waa tamba pɨlɨwutndi. \v 10 Wan pagwula la nyaangɨt kan mbambala god nɨn kat tamba vɨsɨmogiwndɨ. Ndɨna waagan nɨn kat kwindɨ maa vɨsɨmogiwndɨ. Godna waagan Godna yelavɨk vak vɨlaa nɨn kat vɨsɨmogwilɨgandɨ. \p \v 11 Nɨno nɨna maawup yelavɨtneya vak wuka vɨlɨgandɨ. Nat nyan ana wuka vɨlɨgandɨ. Godna waagan God yelavɨwuka vɨlɨgandɨ. Nat nyan ana wuka vɨlɨgandɨ. \v 12 God nɨn kat kɨpmana maawut ana kwindɨ. Ndɨna waagan mɨna nɨn kat kwindɨ. Ndɨna waagan nɨna maawupmba lɨndɨ mala God nɨn kat kwindeya vat kwindeya nyaangɨt yelavɨka lɨgiyanɨn. \v 13 Ngi kat tɨga kɨpmana maawupmba nambuo lɨga nyaangɨt ana nat nɨmba kat mbutɨganɨn. Godna waagan nɨn kat sɨmogwinda nyaangɨt mɨna mbutɨganɨn. God kwiya waagan maawupmba lɨndɨ lɨgiyaa nɨmba kat mɨna wan Godna waagana vak kat mbutɨganɨn. \p \v 14 Kɨta nyan Godna waagan ndɨna maawupmba tɨlapman tɨndeyan wan nyan Godna waagan kwilɨga apma vat ana klaigandɨ. Kalvak kat kai waigandɨ. \v 15 Kɨta nyan Godna waagano lɨgiyaa nyan ndɨ sɨga naguga waigandɨ. Kan vak kavle vat. Kan vat apma vatna waa waigandɨ. Apma vat savagu sɨga vat apma vatna waa waigandɨ. Apma vat savagu sɨga naguga waigandɨ. Nat nyan wandɨ mala ana waigandɨ. Kan vat kavle vat. Kan vat apma vatna waa ana waigandɨ. Ndɨna maawupmba yelavɨtaa ndɨ avla waigandɨ. \v 16 Tamba wan vak kat God waa nyaangɨk kat pɨlɨwutndɨ. Kɨta nyan wandɨ., ana God njɨvwa kwutndɨ waa tamba pɨlɨwutndi. Wan nyaangɨt woseka waga ana pɨlɨwutndi. Nɨna yelavɨk vak Kraist yelavɨka lɨga vak vla tɨlɨgandɨ. Ngi kat tɨga nat nɨmba wiga nyaangɨtmba ana yiga yetɨgiyanɨn. Kraist yelavɨka lɨga vapmba yega yetɨgiyanɨn. \c 3 \s1 GODNA NJƗVWA KWUTƗGA NƗMBA \p \v 1 Kɨta mbaapma nɨmba, ngwutnogwinala lɨwa njɨmbal Godna waagan maawupmba tɨndɨ, ta nɨmba kat kbutɨwa nyaangɨt ngwuk kat ana mbutɨwun. Tamba la maawupmba yetɨla nɨmba kaat mbutɨwa nyaangɨt ngwuk kat mbutɨwun. Ngwuk God waa nyaangɨk kat kwutambɨlaa lɨgangwuk. \v 2 Ngwuk kat mbutɨwa nyaangɨt mat nyangu kɨlɨga mwunya mbi vla lɨndɨ. Nɨma nɨmba kɨlɨga tagula kɨkgɨnda lɨga vla ana lɨndɨ. Wan tɨngwan njɨmbla apma nambuo lɨga nyaangɨt ana wuka lɨngwuk. Kan mbambala nɨmbun ana wuka lɨgangwuk. Ngwuk tamba la maawupmba yetɨla nɨmba vla lɨgangwuk. \v 3 Kan kɨpmamba lɨga nɨmba yetɨlɨga vapmba yetɨlɨngangwuk. Awat sowat tɨpmwigwula yiga yetɨlɨgangwuk. Awat sowat waleaga yetɨlɨgangwuk. Yetɨlɨngwa vak kat vɨlaa kɨpmamba yetɨla nɨmba yetɨlɨga vak vla yetɨlɨgangwuk waa ngwuk kat yelavɨtɨgowun. \v 4 Ngwula nat nɨmba kwupma walɨgandi. Nɨn Polna mbaapmamba lɨga nɨmba nɨn waa walɨgandi. Nat nɨmba kupma walɨgandi. Apolosna mbaapma lɨga nɨmba nɨn waa walɨngwa vak kat wutaa kɨpmamba yetɨlɨnja vak vla yetɨlɨgangwuk waa ngwuk kat yelavɨtɨgowun. \p \v 5 Ngwuk aywaa kan mbukwa nyaangɨt kat yelavɨk ngwula. Apolos njambwi nyan ana ndɨ. Wun Pol njambwi nyan ana wun. An Godna njɨvwa kwutɨga nyan li. Ana nyaangɨt wutaa ngwutna maawupmba yelavɨka kwutaa lɨngwuk. Wan kwutɨliya njɨvwa God angat kwindɨ maa kwutɨga. \v 6 Anai kwutɨga njɨvwa ambugat kwutnɨjan njɨvwa vla kwutɨga. Wun mi sɨk ambugapmba tulɨga nyan vla lɨgowun. Apolos ngu tula kandi nda kat salatɨga nyan vla lɨgandɨ. \v 7 Mi sɨk tulɨga nyan ngu salatɨga nyan kwo njɨvwa mɨna kwutɨgambɨt. God wandɨ maa tunja mina sɨk waatɨgandɨ. \v 8 Mi sɨk tulɨga nyan ngu salatɨga nyan kat ana kwulatɨgandɨ. Kɨta njɨvwa kwutɨmba. God mbɨk kat wenga kwigiyandɨ. \v 9 Nɨn aywaa kɨta vat Godna njɨvwa kwutɨganɨn. Ngwuk Godna ambugat kwutɨna kɨpma lɨga vla lɨgangwuk. Ngwuk Godna ngay kwutɨna ngay vla lɨgangwuk. \s1 GODNA NJƗVWA KWUTƗGA NYAN NGAY KWUTƗGA NYAN VLA LƗGANDƗ \p \v 10 God wandɨ maa ndɨna njɨvwa kwutɨgowun. Ngwutnogwinala ngaykwutɨga nɨmba vla ngwutnogwi kwutɨwun. Wunayɨ tata kwuka kwalɨk tawlɨnja vak vla kwutɨwun. Wuna kwupmba ya nɨmba ngayn mbao yaaw ngiga kwutɨga nyan vla kwutɨgandi. Wan njɨvwa nɨn kwutnɨnan apma vapmba kwutɨgiyanɨn. \v 11 Godna njɨvwa kwutɨna vak ngay tawgqa kwutɨnja vak vla lɨgandɨ. God tamba kwaalɨk tawndɨ. Wan tawnda kwaalɨpmba ngay kwutɨganɨn. Jisas Kraist God ngay kat tawnda kwaalɨk vla lɨgandɨ. Nat nyan ana wan ngayna kwaalɨknat tɨgiyandɨ. Jisasna njɨvwa kwutɨga nɨmba ngay kwutɨga nɨmba vla lɨgandi. \v 12 Wan ngayna njɨvwa kwutɨgiyaa nat nɨmba apma nda mɨna kalalaa kwutɨgiyandi. Gol walɨnja kapa, silva walɨnja kapa, nɨma sanyo lɨga kambak klalaa wungi ndamba ngay kwukiyandi. Wan ngayna njɨvwa kwutɨgiyaa nat nɨmba kavle nda mɨna kalalaa kwutɨgiyandi. Wi njɨk, nat yuwi, kavle mi klalaa wungi ndamba ngay kwutɨgiyandi. \v 13 Njambwi nyan yaiga njɨmbla kwutɨna njɨvwa yetɨna vak kat njambwi nyan sɨga naguga vɨgiyandɨ. Kɨta kɨta nyan yetɨlɨna vak kat God sɨga naguga vɨgiyandɨ. Wan njɨmbla ya vɨkiyandɨ kwutɨna njɨvwa kat. Kavle njɨvwa aywaa yamba vɨka ngɨlɨgiyandɨ. Apma njɨvwa mɨna kwo lɨgiyandɨ. \v 14 Kɨta nyana njɨvwa apma vat kwo lɨndeyan njambwi nyanndɨ kat apma wenga kwigiyandɨ. \v 15 Kɨta nyan njɨvwa kat ya vɨtndeyan apma wenga ana klaigandɨ. Ndɨ ndɨna mbangɨ ya ana vɨkiyandɨ. Ndɨ kwo lɨgiyandɨ. Wan nyan yamba vɨtɨndɨ, kavuk saguga klanja nda vla lɨgiyandɨ. \s1 GODNA MBAAPMA NƗMBA NDƗNA NGAY VLA LƗGANDI \p \v 16 Kan vak kat ngwula maawut ke sɨlawoka kwagalaga. Ngwut Godna ngay vla lɨgangwuk. Ndɨna waagan ngwutnogwinala lɨlɨgandɨ. \v 17 Ngwutna mbaapma nɨmba kat kavle vat yingweyan God ngwuk kat nɨma vak kavle vat yigiyandɨ. Godna ngay apma vat tɨgiyandɨ. Ngi kat tɨga ngwuk Godna nɨmba apma vat tɨga yetɨgiyangwuk. \s1 KƗPMANA NƗMBA NAMBUO LƗGA VAK KAT VƗLAA WAN VAK APMA VATNA WAA WANA WANGWEYA \p \v 18 Kɨta nyan ndɨ avla woseka walandɨ. Ngwula kɨta nyan kɨpmana nambuo lɨga vat aywaa vɨga lɨgowun waa wandeya nɨma vat ana ndɨ. Wan kɨpmana nambuo lɨga vak kat kwagalalaa Godna nambuo lɨga vat klandeyan wan apma vatna. \v 19 Wan kɨpmana nambuo lɨga vak kat vɨlaa god ndi kat tungwengwan yiga lɨgandi waa walɨgandɨ. Tamba la nyan Job God waa nyaangɨt pɨlɨwutndɨ. Kɨpmana nɨmbana nambuo lɨga vatna aywaa woseka walɨnja vatna. Wan angwa vat God vɨga lɨgandɨ. Wupma ndi kat kwulatɨgandɨ waa tamba pɨlɨwutndɨ. \v 20 Nat nyan Sam walɨnja nyaangɨpmba God waa nyaangɨt tamba pɨlɨwutndɨ. Njambwi nyabn nambuo waa nyaangɨt tamba pɨlɨwutndɨ. Njambwi nyan nambuo lɨga nɨmba yelavɨka vak kat vɨlaa kwo vatna waa walɨgandɨ waa tamba pɨlɨwutndɨ. \v 21 Ndinyangu kwutɨga nda kat vɨlaa wana apma nda walɨngweya. Godna kwukna nda apma nda. Wan nda aywaa ngwutnana. Wan nda kat yelavɨkiyangwuk. \v 22 Nɨn Pol, Apolos, Pita ngwuk kat kwunapmak tɨganɨn. Wan kɨpmamba lɨga nda aywaa God ngwuk kat kwiya nda. Kɨpmamba kwo tɨngweya vak God ngwuk kat apma vat tɨngwangat kwindɨ. Wundumbu yingweya vat God ngwuk kat apma ngepmamba yiga tɨngwangat kwindɨ. Mbambala lɨga vat ngwuk kat kwunapmak God ngwuk kat taagagiyandɨ. Nɨma sakwat nda ngwuk kat God taagandɨ. \v 23 Ngwuk Kraistna mbaapmamba lɨga nɨmba ngwuk. Ndɨ Godna nyana. Nɨma sakwat apma vat ngwutna lak tamba yalaa lɨgandɨ. \c 4 \s1 GOD NDƗNA NJƗVWA KWUTƗGA NƗMBA KWUTƗNJA NJƗVWA KAT VƗLAA SƗGA NAGUGIYANDƗ \p \v 1 Wan apma nyaangɨt ngwuk kat mbutɨga nɨmbo, nɨno, nɨn kat wupma yelavɨk ngwula. Ndi kɨta vat Kraistna njɨvwa kwutɨgandi waa yelavɨk ngwula. Godna pagwula la nyaangɨt Kraist ndi kat sɨmogiwndɨ waa nɨn kat mbutɨgandi waa yelavɨk ngwula. \v 2 Ngwuk nat nyan nat nɨmbamba njɨvwa kwutɨnda vak vɨga lɨgangwuk. Ndi wan njɨvwa smblan kwutnjeyan ana nglaatndɨ. \v 3 Godna njɨvwa kwutɨwa njɨvwa kat vɨlaa sɨga nagungweyan ngwulai waiga vak ana wukiyowun. Nat nɨmba kwutɨwa njɨvwa kat vɨlaa sɨga naguga wanjeyan ndina kwundi ana wukiyowun. Wun avla ana kwutɨwa njɨvwa kat sɨga nagulɨyowun. \v 4 Wun kwutɨwa njɨvwa kat ana alɨsɨga sɨga nagugiyowun. Kavle maawut yelavɨkweyan sɨmblan sɨga nagugiyowun. Njambwi nyan wunai kwutɨga njɨvwa kat vɨlaa apma vat savagu sɨga nagugiyandɨ. Ndɨna maawut apma vat andɨ savagu yelavɨka lɨgandɨ. \v 5 Ngi kat tɨga nat nɨmba kwutɨga njɨvwa kat vɨlaa sɨga nguga wan njɨvwa kavle njsvwa wan njɨvwa apma njɨvwa waa ke waa. Ngwut kwo kawiga alɨ ngwula. Nɨma nyan yandeyamba nɨna njɨvwa aywaa vɨlaa sɨga nagugiyandɨ. Mbambala pagwula la vak kat aywaa sɨmogwigiyandɨ. Ndinyanguna maawupmba pagwula la kavle vat aywaa sɨmogwigiyandɨ. Wan yandeya njɨmbla apma njɨvwa kwutɨga nyan kat apma njɨvwa kwutɨmɨn waa God waigandɨ. \s1 NƗN NAMBUO LƗGA NƗMBA NƗN WAA NGWUK KE WAA \p \v 6 Wunogwi Apoloso ngwuk kat kwutiliya njɨvwa kat ngwuk kat nɨma sakwat nyaangɨt mbutɨwun. Kwo ana mbutɨwun. Wan nyaangɨt angwao lɨga nyaangɨtna mbutɨwa ngwuk kat. Ngwuk kat sɨmagavat mbutɨwun. Nat nyana sɨ kwusoga walaa nat nyana sɨ ke viyasendaga. Wan vak ngwula njɨvwa ana ndɨ. Wan vak ngwuk kat sɨmogwivat mbutɨwun. Mbutɨwa nyaangɨt tamba la nɨmba pɨlɨwutndi. \v 7 Pol wuna sɨ Apolosna sɨ kwusoga walaa nat nsmbana sɨ ke viyesandaga. Kanda wandɨ maa ndɨ njambwi nyana ndɨ kwo nyana walɨngwa nambu lɨndeya. Nɨn nambuo lɨga nɨmba nɨn waa ngwuk ke waa. Ngwula nambu ngwula yelavɨk vapmba na kwo klangwuk. God kwindɨ maa klangwuk wan nambu. \p \v 8 Ngwuk wupma yelavɨtɨgangwuk. Nɨn apma vat tɨganɨn. Nɨn apma nda aywaa klanɨn. Nɨn king walɨnja njambwi nyan yetɨlɨga vak vla yetɨlɨganɨn waa yelavɨtɨgangwuk. Wan yelavɨtɨngwa vak kavle vatna. Ngwut king tɨga vla tɨngweyan ngwuk kat solat sɨgiyowun. Ngwut king tɨga vla tɨngweyan ngwutnoginala yetɨgiyowun. \v 9 Wun wupma yelavɨtɨgowun. God wandɨ maa nɨn aposel nat nɨmbana kwupmba lɨga nɨmba nɨn. Nɨn ndinyanguna mɨndama sambɨmba vatnyavat kalinja nɨmba vla lɨganɨn. Nɨn kat vatnyanjeya vat nat nɨmba vɨnjangat. Kɨpmamba lɨga nɨmba nyɨnangwupmba lɨga ensel nsmbun vɨnjangat nɨn kat vatnyagiyandi waa yelavɨtɨgowun. \v 10 Wun kupma yelavɨtɨgowun. Nɨn aposel nɨn Kraistna njɨvwa kwutɨga ndɨna nyaangɨt mbutɨna vak kat wutaa nat nɨmba wutaa ngwuk tungwengwan yiga lɨgangwuk. Wun avla kapma vat yelavɨtɨgowun. Nɨn nambuo lɨga nɨmba nɨn waa yelavɨtɨgangwuk. Wun avla kapma vat yelavɨtɨgowun. Nɨn aposel ava lapman tɨga nɨmba nɨn waa yelavɨtɨgowun. Ngwuk avla kupma yelavɨtɨgangwuk. Nɨn ava lɨga nɨmba nɨn waa yelavɨtɨgangwuk. Nat nɨmba nɨn aposel kat nɨna sɨ kwutaa viyesandalɨgandi waa yelavɨtɨganɨn. Ngwuk avla yelavɨtɨgangwuk. Nat nɨmba nɨna sɨ kwusolɨgandi waa yelavɨtɨgangwuk. \v 11 Tamba kan mbambala nɨn aposel kɨgɨn ngu lapman kɨgɨnda lapman tɨnɨn. Nɨna kwusoga yetɨna waavwi kavle yindɨ, lɨganɨn. Nɨn kat viyalɨgandi. Nɨn ngepma ngepmamba yilaa yalaa yetɨlɨganɨn. Nɨna angwa ngepma kai. \v 12 Nɨma njɨvwa kwuka kɨgɨnda kalneya sanya klalɨganɨn. Nɨn kat njɨka walɨgandi. Nɨn ndi kat ana njɨka walɨganɨn. Ndi kat apma vat mɨna yetɨ ngwula waa walɨganɨn. Nɨn kat viyandi, awat ndi kat ana viyalɨganɨn. \v 13 Nɨn kat njɨtɨndi, ndi kat apma nyaangɨt mbutɨganɨn. Nɨn aposel yagulɨnja kɨsɨk vla lɨganɨn. \s1 YELAVƗTƗWA VAK VLA YELAVƗK NGWULA \p \v 14 Ngwuk kat manda kat wan nyaangɨt mbutɨwun. Wun kai wowun wutaa wup yilangwuk walaa. Wan nyaangɨt wutaa ngwula maawupmba yelavɨka yetɨmbangwuk wowun. Apma vat tɨganɨn waa waneyan ana nglaatndɨ waa yelavɨka yetɨmbangwuk wowun. Ngwuk wuna nyangu vla lɨgangwuk. Ngi kat tɨga ngwutna maawut kwunapmak wowun. \v 15 Nɨma sakwat nɨmba tɨga ngwuk kat Godna nyaangɨt mbupmak walɨngandi. Wun kɨta nyan ngwutna nyaek vla lɨgawun wun. Nat nyan kai. Wun tata yalaa ngwuk kat Kraist Jisasna nyaangɨt ngwuk kat mbutɨwun. Ngwuk wutaa maawupmba yelavɨtaa Kraistna mbaapmamba taagawun. Ngi kat tɨga wun ngwutna nyaek vla lɨgowun. \p \v 16 Wun ngwula nyaek vla lɨga ngwuk kat mbutɨgowun. Ngwula yelavɨk vak wunai yelavɨka lɨga vak vla yelavɨk ngwula. \v 17 Timoti kat ay wowun mala yilaa ngwula maawut kwunapmak yigiyandɨ ngwuk kat. Ndɨno wuna nyan vla lɨgandɨ. Ndɨ kat njambwi nyanat kwutaa kiyawun. Ndɨ kat nɨmamba yelavɨka lɨgowun. Kraist Jisas waa nyaangɨpmba yetɨwa vak ngwuk kat mbukiyandɨ. \v 18 Ngwula nat nɨmba kavle maawut yelavɨtaa nɨma kwundimba waga Pol nɨnai lɨga kava ana yaigandɨ. Nɨn kat vaatɨgandɨ waa walɨgandi. \v 19 Njambwi nyan kai walapman yindeyan samat tɨga ngwulai lɨga kava yaigowun. Wun ngwutnai lɨga kava yawun mala wan kavle maawut yelavɨtɨga nɨmba wun kat anagandi kwulakiyaa. Vɨgiyowun ndi kat. Walɨnja nyaangɨt kwo nyaangɨtna. Kavle nyaangɨtna valɨnja. Ndi God kwiya kwondumba ana walɨngandi. \v 20 Wan apma nyaangɨt nɨna njambwi nyan Godnanamba klana nyaangɨt kwo nyaangɨt ana ndɨ. Wan nyaangɨtna angwa Godna waagan yalaa nɨn kat kwiya kwondu lɨgandɨ. Wan kwinda kwondu wun kwutaa lɨgowun. Wan kwo nyaangɨt walɨga nɨmba wan kwondu ndinamba ana lɨgandɨ. \v 21 Ngwuk kat yaweya njɨmbla nyangu kat nyaek viyavat ya vla yalu? Yigumba ngwuk kat woviyaguga kwunaka lɨvat yalu? Ngwutna sɨpana. Wun kat kai wangweyan viyaigowun. Mandɨt kupi maawut sɨka lingweyan ngwuk kat woviyaguga kwunakiyowun. \c 5 \s1 KORINMBA TAAGWA KLALAA KAVLE YILƗNJA VAT TƗNDƗ \p \v 1 Yambɨsɨk yilɨngwa vat mbuka kalilɨndɨ, wutwun. Wan yilɨngwa vat kavle glei vatna. Kraistna mbaapmamba la nɨmba ana ndi ndi kwo nɨmba wan vak yilɨngwa vak kat kai walaa ndi kwo yetɨlɨgandi. Ngwula kɨta nyan ndɨna nyaekna taakwanala ngambulɨndɨ. Wan nyan ya vak tamba wutwun. \v 2 Tɨga lɨga nɨn apma vat tɨganɨn waa manda kat yelavɨtɨgangwuk. Wan vak kat ke yelavɨka. Ngwutna maawupmba wup yiga yelavɨkngweyan wan apma vatna. Wan kavle vat ya nyan kat kai waa kɨklingwuk, yigandɨ. Ngwutnogwinala kɨta vat ana yetɨgiyandɨ. \p \v 3 Mbambala wun ngwutnogwinala ana lɨgowun. Wuna maawupmba ngwuk kat njɨmbla njɨmbla yelavɨtɨgowun. Wun kupma yelavɨtɨgowun. Wan kavle vat yila nyan kat kai awa. Ngwutnogwinala lɨweyan wupma waigowun. Mandɨt nyaangɨt ana waigowun. \v 4-5 Tamba yisola lɨngwa njɨmbla ngwuk kat yelavɨtɨwun. Ngwulogwinala lɨ vla lɨga yelavɨtɨwun. Ngwuk kɨta yisola lɨga njambwi nyan Jisasna sɨmba lɨgiyangwuk. Tɨga wan kavle nyan kwutaa setena mbaapmamba laagagiyangwuk. Ngwutna maawupmba ana laagagiyangwuk. Nɨna njambwi nyan Jisas Kraistna maawupmba laagagiyangwuk. Seten ndɨna mbangɨ viyandɨ, kavle yigiyandɨ. Seten wupma yindeyan apma mandɨt maawut yelavɨka lɨgiyandɨ wan nyan. Tɨga lɨga yaiga njɨmbla apma maawut yelavɨka kwo lɨgiyandɨ. \v 6 Nɨn apma nɨmba nɨn waa ke waa. Kavle vat ngwutnogwinala lɨgandɨ. Bret-nao kat walɨnja vat ngwutnogwinala lɨga vat kɨta vatna. Yis samat taagandi, bret-nao aywaa wuka wokegiyandɨ waa walɨgandi. \v 7 Wan kavle vat yingwa vat yis vla lɨgandɨ. Wan kavle vat yingwa vat yis vla lɨgandɨ. Wan kavle vat ngwutnogwinala lɨndeyan ngwuk aywaa kavle yigiyangwuk. Ngi kat tɨga wan kavle vat aywaa yaagilaa apma vat mɨna yiga yetɨ ngwula. Wan kavle vat yaagingweyan yis taaga lapman yinja apma bret-nao vla lɨgiyangwuk. God ngwuk kat wupma lɨngwangat wandɨ. Tat nɨna njambwi nyan Kraist ndɨ kat vatnyandi. Tamba Godna kimbut maawut kwunapmak Juda vatnyanja lumwin tapman sip sip vla lɨndɨ. Ndɨ God kwiya sip sip. Ngwutna kavle maawut kwunatndɨ maa apma vat mɨna lɨngwangat God wandɨ. \v 8 Ngi kat tɨga Kraist nɨn kat tɨga kiya vak kat yelavɨka yetɨgiyanɨn. Tambana kavle vak kat yelavɨka ana yetɨgiyanɨn. Kraistnonala kavle vat ana lɨndɨ. Ndɨ kat mɨna yelavɨka apma vat mɨna yiga yetɨgiyanɨn. \p \v 9 Tak ngwuk kat pɨlɨwutaa kwiwa pas ngwuk kat wowun. Yambɨsɨk yilɨga nɨmbonala ke yetɨngwa. \v 10 Wundi nɨmba Kraistna mbaapmamba lɨga nɨmba ana ndi. Ndi kat kwagala ngwula waa tamba wawa nyaangɨpmba ana wowun. Nɨn tamba vɨga lɨganɨn. Wan nɨmba Kraistna mbaapmamba lɨga nɨmba ana ndi. Ndinai yetɨlɨga vak vɨga lɨganɨn. Yambɨsɨk yiga yetɨlɨga nɨmba ndi. Kɨpmana nda klavak kat mɨna yelavɨtɨgandi. God waa nyaangɨk kat kai walɨgandi. Ndi kat ke kwagalangweya. Tamba wan kɨpma yetɨngwa njɨmbla ndi kat kwagalalaa ngwutna kapma ana lɨgiyangwuk. \v 11 Tamba wan pas pɨlɨwukwa njɨmbla Kraistna mbaapmamba lɨga kavle vat ya nɨmba kat wowun. Kɨta nyan wun Kraistna mbaapmamba lɨgowun walaa yambɨsɨk yiga yetɨlɨga. Kɨpmana nda klavak kat mɨna yelavɨka, waagan kat kwunapmak mɨna yelavɨka, nat nɨmba kat njɨka waga waleavat mɨna yetɨlɨgan nɨma ngu kɨlaa tungwengwan yiga, God waa nyaangɨk kat wutapman kai wandeyan ana nglaatndɨ. Wan nyan kat kai waa kwagala ngwula. Ndɨnogwinala kɨta vat ke nao kɨga lɨga. \v 12-13 Kraistna mbaapmamba lɨga nɨmba yetɨlɨnja vak mɨna vɨga sɨga nagugiyowun. Ndɨna mbaapmamba la nɨmba ana ndi nat nɨmba yetɨlɨnja vak vɨlaa ana sɨga nagugiyowun. Wuna njɨvwa ana ndɨ. Wan Godna njɨvwa. Ngwutno kɨta mbaapmamba yetɨga nɨmba kat vɨga sɨga ngugiyangwuk. Tamba God waa nyaangɨt kupma pɨlɨwutndi. Ngwulogwinala kɨta mbaapmamba lɨga kavle vat yiga yetɨlɨga nyan kat vɨllaa kai waa kɨkli ngwula waa tamba pɨlɨwutndi. \c 6 \s1 NƗN KRISTEN NƗNA KƗTA MBAAPMA NƗMBA KAT ANA KOTGIYANƗN \p \v 1 Ngwutna kɨta nyan ndɨna kɨta mbaapmamba lɨga nyan kat kɨmbut yiga lɨga ndɨ kat kwutaa kotmak kalingeyan ana nglaatndɨ. Godna mbaapmamba la nyan ana ndɨ kwo nyan kɨmbut yiga lɨmbeya vak kat sɨga nagundeyan ana nglaatndɨ. Ngwuk Godna nɨmba ngwutna lak avla sɨga nagu ngwula. Apma vala. \v 2 Ngɨni Godna mbaapmamba lɨga nɨmba nat kɨmpmamba lɨga nɨmba kwutɨga njɨvwa kat sɨga nagugiyandi. Ngwut ana yelavɨka lɨgangwuk? Ngɨni nɨma nɨma vat sɨga naguaiyangwuk. Ngi kat tɨga mbambala kimbut yiga lɨngwa mat vak kat sɨga nagugiyangwuk. \v 3 Nɨgini ensel kwutɨga njɨvwa kat sɨga nagugiyangwuk. Ngwuk ana yelavɨka lɨgangwuk? Wan sɨga nagungweya vat nɨma vatna. Wan kɨpmamba lɨga sɨga nagulɨngwa vat nɨma vat ana ndɨ. Samatnat. Ngi kat tɨga avla sɨga nagu ngwula. \v 4 Ngwutna kɨta mbaapma nyan kat kimbut yiga lɨngweyan ndɨ kat kwutaa kotmat ke kaliga. Wan kavle vatna. kalingwuk maa Godna mbaapmamba lɨga nyan ana ndɨ kwo nyana sɨga nagundeyan ana nglaatndɨ. \v 5 Wan vak yilɨngwa vat kavle vatna. Ngwula mbaapmana lɨga nɨmba nambuo lɨga sɨmba sɨga nagulɨga nɨmba tɨgandɨ? Kai? \v 6 Wan wawa apma vapmba ana yetɨlɨgangwuk. Kavle vapmba yetɨlɨgangwuk. Ngwut nat nɨmba kat kotmak kat kalilɨgangwuk. Godna mbaapmamba lɨga nyan ana ndɨ kwo nyan sɨga nagulɨgandɨ. \p \v 7 Awat sowat kotmak kat kalingwa vak vɨlaa yelavɨtɨgowun. Godna vapmba ana yetɨlɨgandi waa yelavɨtɨgowun. Gwula kɨta mbaapma nyan ngwuk kat kavle vat yindeyan ndɨna mala. Nɨmamba ke yelavɨka. Gwula kɨta mbaapma nyan ngwutna nda sɨkwutndeyan ndɨna mala. Nɨmamba ke yelavɨka. Yinda vak kat yelavɨtapman tɨga kotmak kat kalilapman yingweyan apma vala. \v 8 Wan apma vat ana yetɨlɨgangwuk. Ngwuk kapma kavle vat yiga yetɨlɨgangwuk. Awat sowat kavle vat yiga yetɨlɨgangwuk. Awat sowat sɨkwutɨgangwuk. Ngwula kɨta mbaapma nɨmba kat kavle vat yiga yetɨlɨgangwuk. \p \v 9 Ngwuk ana yelavɨtɨgangwuk? Wundi kavle vat yiga yetɨlɨganɨmba God vɨga lɨga kava ana wuleigiyandi. Ndino klaigandi waa ke yelavɨka. Ana klaigandi. Yambɨsɨk yiga kavle savle yetɨlɨgan nɨmba, waagan kaik kat kwunatɨga nɨmba, nat nɨmbana taagwa kat yambɨsɨk yilɨga nɨmba \v 10 sɨkwutɨga nɨmba, kɨpmana nda mɨna klavat yelavɨtɨga nɨmba, nɨma kɨpmana nda mɨna klavat yelavɨtɨga nɨmba, nɨma sakwat nɨma ngu kɨlaa tungwengwan yilɨga nɨmba, nat nɨmba kat njɨtɨga nɨmba lo kat kai walaa sɨmblan yetɨlɨgan nɨmba, wan kavle vapmba yetɨlɨga nɨmba aywaa God vɨga lɨga kava ana wuleigiyandi. \v 11 Ngwula nat nɨmba tat wupma lɨndi. mbambala kavle vat yetɨngwa nɨna njambwi nyan Jisas Kraistno Godna waagano tamba sɨlɨmbwimbɨt. Ngwuk kat kwunatɨmbɨt maa God ngwuk kat vɨlaa ngwuk wuna nyangu vat yetɨgiyangwuk waa walɨgandɨ. \s1 GODNA SƗ KATSOVAT YETƗNGWULA \p \v 12 Ngwula kɨta nyan kupma waigandɨ. Wun yelavɨkwa vapmba tɨgiyowun. Njambiya kai waa waigandɨ. Ngiyambak wandɨ. Wan nyaangɨtna kɨta vat ana nglaatɨndɨ. Nat vat yelavɨka yetɨlɨna vak nɨn kat kavle vak yilɨgandɨ. Wuno wupma walɨgowun. Yelavɨkwa vapmba tɨgiyowun. Njambiya kai waa walɨgowun. Nat vak yetɨwa vak wuna maawupmba ngwandɨndɨ maa kavle vat yiga yetɨlɨgowun. Wungi vak vak yetɨvak kat kai walɨgowun. \v 13 Ngwula nat nyan kupma wigandɨ. God kwanda kwanda kɨgɨnda aywaa kwutndɨ nɨn kat kɨnangat. God nɨn kat yaat tɨgɨmbi kwindɨ kɨgɨnda kɨnangat waa waigandɨ. Ngiyambak wandɨ. Wan nyaangɨtna kɨta vat ana nglaatindɨ. Nɨna yaat tɨgɨmbi kwanda kwanda kɨgɨnda nɨma njɨmbla ana tɨlɨgandɨ. Ngɨni God wandɨ maa ngɨlɨgiyandɨ. Ndu nyana mbangɨ wungi vat. yambɨkɨk yiga yetɨnangat ana God nɨna mbangɨ kwutndɨ. ndɨna njɨvwa kwutnangat God nɨna mbangɨ kwutndɨ. Mbangɨmba lɨga God waa kwundimba yetɨgiyanɨn. \v 14 God wandɨ maa nɨn njambwi nyan kiyalaa laatndɨ. God kwondu namwiya nyana. Ngɨni God wandɨ maa nɨna mbangɨ kiyalaa laakiyandɨ. \p \v 15 Kɨta vat vɨngwangat wowun. Ngwutna mbangɨ Kraistna nda. Yambɨsɨk yɨlɨga taagwonala ngambungweyan ana nglaatndɨ. Wan vak ngambungweyan Kraistna nda yambɨsɨk yilɨga taakwa kat kwilɨgangwuk. Ana nglaatndɨ. \v 16 Kɨta nyan yambɨsɨk yilɨgat taakwonala ngambudeyan mbɨk kɨta mbangɨ vla lɨgambɨt. Tamba God waa nyaangɨt pɨlɨwutndi. Vɨlɨlɨk palɨ ngambumbeyan kɨtga mbangɨ vla lɨgambɨt waa tamba pɨlɨwutndi. \v 17 Kɨta nyan avla ndɨna mbangɨ njambwi nyanat kwindeyan wan nyan njambwi nyanonala kɨta vat tɨgiyandɨ. Kɨta maawupmba yetɨgiyambɨt. \v 18 Yambɨsɨk yiga ke yetɨga. Nat kavle vat yilɨnja vak mbangɨ kat ana kavle yilɨgandɨ. Wan kavle vat wawa vat mbangɨ kat kavle yilɨgandɨ. \v 19 Ngwula mbangɨ Godna waagana tɨlɨga ngaya. Wupma ana yelavɨka lɨgangwuk? God ngwuk kat ndɨna waagan kwindɨ mala ngwula mbangɨmba tɨlɨgandɨ. Ngwutna yelavɨk vapmba ana yetɨgiyangwuk. Ngwutna mbangɨ Godna nda. Ndɨnai waigaa vapmba yetɨgiyangwuk. \v 20 God ngwuk kat klavak nɨma wenga kwindɨ. Ngikat tɨga ndɨna sɨ katsovak yetɨ ngwula. \c 7 \s1 TAAGWA KLALƗNJA VAK KAT POL KAT WAGALANDI \p \v 1 Wun kat kwingwa pasmba nɨma sakwat wagalangwa nyaangɨt tɨndɨ, vɨwun. Ngwuk kat awat wangwa nyaangɨk kat pas pɨlɨwuta kwinga tɨgowun. Ndu taagwa kalalapman tɨndeyan apmna vatna. \v 2 Ngwula ngepmamba yambɨsɨk yiga yetɨlɨga nɨmba nɨma sakwat tɨgandi. Ngi kat tɨga ngwut taagwa kɨta kɨta klangweyan apma vatna. Ngwutna taagwa ndu kɨta kɨta klanjeyan apma vatna. Wupma yiga yetɨngweyan apma vat yetɨgiyangwuk. Ngwula ngepma nɨmba yetɨla vak vla ana yetɨgiyangwuk. \v 3 Nduna mbangɨ taagwana nda. Taagana mbangɨ nduna nda. Ndu taagwa kat wandeyan lɨla mbangɨ kat ana kai waigalɨ. Taagwa ndu kat waleyan mdɨna mbangɨ kat ana kai waigandɨ. \v 4 Taagwa lɨla mbangɨ kat avla ana vɨga lɨgalɨ. Lɨla lan vɨga lɨga. Ndu ndɨna mbangɨ kat avla ana vɨga lɨgandɨ. Ndɨna taagwat vɨga lɨga. \v 5 Ndu taagwa awat sowat ana kai walaa kwuk ngilaa lɨgiyambɨt. Mbɨla mbangɨ waigaa vak kat kai walaa God kat wagalavat tɨmbeyan wovuna. God kat ngambusɨmblalaa nat njambɨ mbɨla mbangɨ waiga vak kat ana kai waigambɨt. Njɨmbla njɨmbla mbɨila mbangɨ waigaa vak kat kai wambeyan Seten mbɨk kat wandɨ maa kavle vat yigiyandɨ. \v 6 An nyaangɨt ngwuk kat wawan njambiya ana taagawa. wagalangwa vak kat yelavɨka lɨwa vat awat ngwuk kat mbukowun. \v 7 Wunai taagwa lapman tɨga vak vla tɨngwangat ngwuk kat wowun. Nɨma sakwat nɨmba wunai lɨga vla ana lɨgandi. God ndi kat kapma kapma yetɨneya vat ndi kat kwindɨ. \p \v 8 Mbambala ndu klalapman yetɨgat taagwa kat wowun. Taagwa klalapman yetɨga ndu kat wowun. Ndu kiyandɨ kwo yetɨkat taagwa kat wowun. Yetɨwa vak vla kapma yetɨngweya vak wovuna. \v 9 Ngwula mbangɨ walɨga vak kat kai walapman yingweyan ndu taagwa klaigangwuk. Wan apma vatna. Ngwula mbangɨ walɨga vak ngwuk kat kwulatndeyan kavle vatna. \p \v 10 Ndu taagwa klaa nɨmba kat wun nyaangɨtno lɨgowun. Wuna nyaangɨt ana ndɨ. Njambwi nyan waa nyaangɨtna. Ndu klaa lɨgiyaa taagwa lɨla lan kat ana kwagalagiyalɨ. \v 11 Lɨla lan kat kai walaa kapma yetɨleyan wovuna. Kai walaa lɨga lungwamataa ndu kat yivat tɨleyan wovuna. Ndu ndɨna taagwa kat ana kai waa kwagalagiyandɨ. \v 12 Nat nɨmba kat wun nyaangɨtno lɨgowun. Njambwi nyan waa nyaangɨt ana ndɨ. Wun wuna nyaangɨtna. Kraistna mbaapmamba la nyan ndɨna taagwa Kraistna mbaapmamba la taagwa ana lɨ. Wat taagwa ndɨ kat kai walapman yileyan lɨ kat ana kwagalagiyandɨ. \v 13 Taagwa kɨta Kraistna mbaapmamba la taagwat. Lɨla lan Kraistna mbaapmamba la nyan ana ndɨ. Lɨ kat kai walapman yindeyan ndɨ kat ana kwagalagiyalɨ. \v 14 Wat taagwa Kraistna mbaapmamba la taagwat. Lɨla lan Kraistna mbaapmamba ana yetɨndɨ. Lɨlai yeta apma vat lɨla lan kat kwulakiyandɨ. Nat ndu Kraistna mbaapmamba la ndua. ndɨna taagwa Kraistna mbaapmamba ana yetɨlɨ. Ndɨnai yeta apma vat ndɨna taagwa kat kwulatndɨ. Wan apma vat kwulatapman yeindeyan mbɨla mat nyangu kavle vat tigiyandi. Ana kavle vat yiga yetɨlɨgandi vɨga lɨganɨn ndi kat. \v 15 Kɨta nyan Kraistna mbaapmamba la nyan ana ndɨ. Ndɨna taagwa Kraistna mbaapmamba la nyan nat nyan kat wun kat ke kwagalaga waa ana waigandɨ. God mbɨk kat kai wandɨ sɨva sɨva walea lɨmbangat. Apma maawutno lɨmbangat mbɨk kat wandɨ. \v 16 Nyɨn, Kraistna mbaapmaba la taagwa, nyɨna lana kavle maawuk kat nyɨn anaganyɨn kwunakiyaa. Min, Kraistna mbaapmamba la ndu, mɨna taagwana kavle maawuk kat mɨn anagamɨn kwunakiyaa. Ngwuk ana vɨga lɨgangwuk. \s1 YETƗNGWA VAK KE KWAGALAGA \p \v 17 God ngwuk kat yagwa wandɨ maa ndɨna mbaapma wuleingwa vak kat yelavɨtaa yetɨngwa vak ke kwagalaga. Yetɨngwa vak kwagalalaa mandɨt vat ke yiga. Tak yetɨngwa vat njambwi nyan waa vatna. Wupma ngepma ngepmamba lɨga nɨmba kat Kraistna mbaapma nɨmba kat mbutɨgowun. \v 18 Mbangɨ pɨtnja nyan God ndɨ kat yagwa wandɨ maa ndɨna mbaapma wuleindeyan wovuna. Wupma lɨndɨ maa ndɨna mbangɨna lumwin sɨlɨmbwivak kat ana yelavɨkiyandɨ. Mbangɨ pɨtapman yinjan nyan God ndɨ kat yagwa wandɨ maa ndɨna mbaapma wuleindeyan wovuna. Wupma lɨndɨ maa ndɨna mbangɨ pɨpmak kat ana yelavɨkiyandɨ. \v 19 Mbangɨ pɨtapman yilɨnja vat, mbangɨ pɨtɨnja vat nɨma vak ana mbɨt. nɨma vat kɨngiyan. God waa nyaangɨt wuka ndɨnai waigaa vapmba yetɨneyan wan apma vatna, nɨma vatna. \v 20 Kɨta nyan kwutɨnda njɨvwamba lɨndɨ maa God ndɨ kat yagwa wandɨ maa wan nyan kwutɨnda njɨvwa kat ana kwagalagiyandɨ. \v 21 Nɨma njɨvwa mɨn kat ngilaa lɨndɨ maa tɨma njɨmbla God mɨn kat yagwa wandɨ maa yameyan wan njɨvwa ana kwagalagiyamɨn. Mɨn kat ngilaa la nyan mɨn kat kwagalavat wandeyan yigiyamɨn. Ndɨ kat kwagalalaa kwo alɨ. \v 22 Nɨma njɨvwa mɨn kat ngilaa lɨndɨ maa tɨma njɨmbla God mɨn kat yagwa wandeyan tɨma vak kat nɨmamba ke yelavɨka. Yagwa wandɨ maa wan kavle vat ana mɨn kat ngilaa lɨgiyandɨ. Wungi kat tɨga solat sɨlɨgiyamɨn. Kwo lɨma njɨmbla God mɨn kat yagwa wandeyan wun kwo lɨgowun njɨvwa kai waa ke waa. Kraistna njɨvwamba mɨn kat ngivat yagwa wandɨ. \v 23 Ngwuk kat klavat God nɨma wenga kwindɨ. Ngi kat tɨga God waiga vapmba yetɨgiyangwuk. Ndu nyangu waiga kwundi Godna kwundi kat ana kwulatɨgandɨ. \v 24 Kɨta mbaapma nɨmba, God ngwuk kat yagwa wanda njɨmbla yetɨngwa vat ke kwagalangwa. Tat yetɨngwa vat kwuka ndɨna mbaapmamba yetɨgiyangwuk. \s1 KWANDƗ NDU KWANDƗ LAAGWA KAT WANDA NYANGƗT \p \v 25 Wun kat wagalangwa vak kat awat ngwuk kat mbukiyowun. Kwandɨ ndu kwandɨ lagwa kat mbukiyowun. Wan mbutɨwa nyaangɨt God wandɨ, ana ngwuk kat mbutɨgowun. Wuna maawupmba yelavɨtaa mbutɨgowun. Tak God wun kat apma vat yiga nɨma njɨvwa kwindɨ maa kwutɨgowun. Ngi kat tɨga wuna maawupmba yelavɨtɨwa vak ngwuk kat mbukwun mala wukiyangwuk. \v 26 Kan mbambala tɨna njɨmbla nɨma sakwat vat tɨgandɨ. Ngi kat tɨga yetɨngwa vak kwagalalaa nat vat ke yiga. \v 27 Taagwa klalaa wat taagwa kat kai walaa nat vat ke yiga yetɨga. Taagwa lapman tɨmeyan taagwa ke klaa. \v 28 Taagwa klameyan kavle vat ana ndɨ. Ndu lapman ta kwo ndu klaleyan kavle vat ana ndɨ. Ndu taagwa kla nɨmba nɨma sakwat vat ndinamba lɨgiyandɨ. Ngwuk kat nɨma sakwat kavle vat klavak kat kai wowun. \p \v 29 Wuna kɨta mbaapma nɨmba, kupma walɨgowun. Kan kɨpmamba yetɨneya njɨmbla sɨvla kai. Kan yetɨna njɨmbla taagwa klaa nyan ke taagwa kat mɨna nɨmamba yelavɨka yetɨga. Taagwa klalapman nyan yelavɨka yelavɨka yetɨga vapmba yetɨgiya njambwi nyana njɨvwa mɨna kwukiyandɨ. \v 30 Nglaa lɨga nɨmba nɨmamba ke nglangwa. Solat asɨ ngwula. Wan nglalɨngwa kavle vat ngɨlɨgiyandɨ. Kaselɨga nɨmba nɨmamba ke kaselɨngwa. Kaselɨngwa vak ngɨlɨgiyandɨ. Kwanda kwanda nda klaa nɨmba ke kwutaa lɨngwa. Klangwa nda ngɨlɨgiyandɨ. \v 31 Kɨpmamba njɨvwa kwutɨga nɨmba ngwuk kwutɨgngwa njɨvwa kat mɨna nɨmamba ke yelavɨkngwa. Kan yetɨna kɨpma nɨma sakwat njɨmbla ana lɨgiyandɨ. Ngi kat tɨga njambwi nyana njɨvwa nɨmamba kwukiyanɨn. \p \v 32 Ngwuk kat nɨma sakwat vat yiga yetɨvak kat kai wowun. Taagwa klalapman nyan njambwi nyana njɨvwa kat mɨna yelavɨka yetɨlɨgandɨ. Ndɨ njambwi nyana nyaangɨt mɨna wuka yetɨgiiyandɨ. \v 33 Taagwa klaa nyan wan kɨpmana nda kat yelavɨka lɨgandɨ. ndɨna taagwa waa nyaangɨt wuka yetɨgiyandɨ. \v 34 Ndɨ vɨlɨlɨk vak kat yelavɨka yetɨlɨgandɨ. Ndu klalapman yetɨga taagwa njambwi nyana njɨvwa mɨna kwuka yetɨlɨgalɨ. Lɨla maawut lɨla mbangɨ njambwi nyana njɨvwa mɨna kwutɨgalɨ. Ndu klalɨga taagwa kɨpman vak kat yelavɨka lɨgalɨ. Lɨla lan waiga kwundi wuka lɨgiyalɨ. \v 35 Wan wawa nyaangɨt ngwuk kat kwunapmak kat mbutɨgowun. Ngwuk kat njambiya taagavak kat kai wowun. Apma vat savagu lɨga vat mɨna kwuka yetɨngwangat wowun. \p \v 36 Kwandɨ nyan kat taagwa kat klavat wandeyn klaigandɨ. Ndɨna mbangɨ kwulatndeyan klaigandɨ. Ndɨna maawut tɨgiyaa vapmba kɨta vat tɨgiyambɨt. Kavle vat ana ndɨ. \v 37 Kwandɨ nyan kɨta yelavɨka yetɨndeya vapmba taagwa klavak kat kai wandeyan apma vatna. Nat nyana nyaangɨpmba ana yindɨ. Ndɨna maawupmba yelavɨka lɨndɨ. Ndɨna mbangɨ waiga vak kat kwulatndeyan taagwa ana klaigandɨ. \v 38 Kɨta nyan ndɨ kat kwusɨsɨvanja taagwa klandeyan apma vatna. Kɨta nyan ndɨ kat kwusɨsɨvanja taagwa klalapman yindeyan apma nglei vatna. \v 39 Ndu klaiga taagwa lɨla lan kat kwagalalaa ana yigiyalɨ. Kiyandɨ maa nat ndu yiga klaigalɨ. Kraisna maapmamba la nyan ana ndɨ nat nyan kat ana klaigalɨ. \v 40 Yelavɨka lɨwa vat kɨngiyan. Ndu kiyandɨ yetɨgiyaa taagwa kwo yetɨleyan apma vatna. Wan wawa nyaangɨt wuna maawupmba yelavɨtaa wowun ngwuk kat. Godna waagan wuna maawupmba tɨlɨgandɨ. \c 8 \s1 WAAGAN KWINJA MBATNA NYAANGƗT \p \v 1 Mbambala ngwuk kat waagan kat kwinja mbatna nyaangɨt wun kat wagalangwa nyaangɨt awat ngwuk kat mbupmat yigowun. Wan waagan kat kwinja vak kat tamba yelavɨka lɨganɨn waa wun kat pɨlɨwukngwuk. Wuno yelavɨka lɨgowun. Lamba wuka lɨganɨn waa yelavɨka yetɨneyan nat nɨmba kat kai waiganɨn. Nat nɨmba kat yelavɨka woviyaguga lɨneyan ndi kat kwunakiyanɨn. Wan apma vatna. \v 2 Kɨta nyan wun tamba aywaa wuka lɨgowun waa wandeyan wan wuka yelavɨka lɨnda vat ndɨna maawut kavle vatna. Ndɨ aywaa ana wuka lɨgandɨ. \v 3 Kɨta nyan God kat woviyaguga lɨndeyan ndɨ wuka yelavɨka lɨnda vat ndɨna maawut apma maawut tɨndɨ, God vɨga lɨgandɨ. \v 4 Waagan kaik kat kwinja mbak kɨlɨnja vak kat ngwuk kat ngambuvat yigowun. Waagan kait kwonduo lɨga nda ana ndɨ waa vɨlɨganɨn. Waagan kait kwonduo lɨga nda ana ndɨ waa vɨlɨganɨn. God kɨta lɨgandɨ waa vɨlɨganɨn. \v 5 Kɨpamamba lɨga nɨma nɨmba anagandi. E? Nyɨnangwupmba lɨga njambwi nɨmba anagandi. \v 6 Wundi nɨmba kat nɨn ana yelavɨka lɨganɨn. Nɨn nɨna nɨma nyan kɨta lɨgandɨ. God. Ndɨ nɨna nyaekna. Ndɨ aywaa kwanda kwanda kwuka ndinyangu nɨn kat kwutndɨ. Ndɨ kat mɨna yelavɨka yetɨlɨganɨn. Nɨna njambwi nyan kɨta. Jisas Kraist. God wandɨ maa kwanda kwanda aywaa kwutndɨ. Nɨn kat kwunatndɨ, nɨn kwo lɨganɨn. \p \v 7 Nɨma sakwat nɨmba wan nda kat ana vɨga lɨgandi. Nat nɨmba tat waagan kaik kat kwunaka yetɨlɨndi. Waagan kat kwinja mbak kat waagana kɨgiyaa waa yelavɨtɨgandi. Kɨneyan nɨn nlambio lɨgiyanɨn waa yelavɨtɨgandi. Kɨnjeyan ndina maawut kavle yigiyandɨ. \v 8 Kineya kɨngɨnda nɨn kat kwutaa God tɨga kavat ana kalɨgiyandɨ. Kɨneyan nɨn kat God ana kai waigandɨ. kɨlapman yeineyan God nɨn kat vɨlaa apma vat yimɨn waa ana waigandɨ. \v 9 Ngwuk vɨga lɨgiyangwuk. Wan kɨgɨnda nyaangɨtno ana lɨgandɨ. Kɨmeya vak kat nat nyan vɨlaa ndɨna maawut kavle yindeya vak ana nglaatndɨ. \p \v 10 Ngwuk wan vak kavle ana ndɨ waa ngwut vɨga lɨgangwuk. Kat nɨmba wan vak kavle vatna waa yelavɨtɨga nɨmba waagan kaitna ngay wuleilaa kɨngweya vak vɨlaa yelavɨkiyandi. Ndi kavle vat yilɨgandi. Nɨno wupma anaganɨn yigiyaa waa yelavɨkiyandi. \v 11 Kɨngweya vak vɨlaa ndino kɨnjeyan ndina maawuk kavle yigiyandɨ. Kraist ndi kat kwutaa kalivat wundumbu yindɨ. Ngwuk manda kat wupma yiga kɨgɨnda kɨga ndi kat kumbangsagugiyangwuk. \v 12 Ngwuk wupma yingwan Kraist kat kavle vatna yilɨngwa. Ngwula kɨta mbaapma nɨmba kat kavle vatna yilɨngwa. Yingwuk mala ndina maawut kavle yindɨ. \v 13 Kɨwa vak kat vɨlaa wuna kɨta mbaapmamba lɨga nɨmba kavle vat yinjeyan wan vak kai waa kwagalgiyowun. Kavle vat yinjangat kai wowun. \c 9 \s1 POL KAT VƗGA NDƗ KAT NAO KƗGƗNDA ANA KWILƗNDI \p \v 1 Kɨta ngepma nɨmba yetɨga vatna aitamba ana lɨgowun. Wun aposel wun. Nɨna njambwi nyan Jisas kat wuna mɨnimba vɨwun. Wun njambwi nyana njɨvwa kwutɨwun, tamba wukngwuk. Wutaa njambwi nyana kwupmba yangwuk. \v 2 Nat nɨmba wun kat wandi. Pol aposel ana ndɨ wandi. Ngwuk wupma ana waigangwuk. Njambwi nyana nyaangɨt wutaa njambwi nyana kwupmba yetɨngwa vak vɨlaa Pol aposela waigandi. \p \v 3 Nat nɨmba wun kat njɨtnjeyan wun kupma waigowun. \v 4 God waa nyaangɨt mbutɨna nɨmba, nɨn ndinamba nao kɨgɨnda klavat waneyan wovuna. Ndi kat kwutɨna njɨvwa kat tɨga kwigiyandi. Ana ndi kat nao kɨgɨnda kwinjangat walɨganɨn. \v 5 Wun nat aposel kwuta vapmba kwukweyan wovuna. Nat aposel, njambwi nyana yakwa nɨmba, Pita, ndi Kraistna mbaapma la taagwa klalaa wundi taagwa ndinogwinala yindi. Taagwa klalaa kalinja vapmba ana kalilɨgowun. \v 6 Wunogwi Banabaso njɨva kwuka sanya klalaa nao kɨgɨnda kat wenga kwiga kɨlɨga. Nat aposel kai. Nat aposel kwutnja vak vla kwutɨlieyan wovuna. \v 7 Yetɨliya vak soldia yetɨlɨga vak vla ana yetɨlɨgali. Ndi soldia kɨgɨnda avla ana klalɨgandi. Nat nɨmbandi ndi kat kɨgɨvat kwilɨga. Ambukat kwutɨga nyan ndɨna ambugapmba wotɨga kandi nda sɨgɨka pɨka kɨlɨgandɨ. Bulmakau kat vɨga lɨga nyan ndɨno nɨmbun vɨga lɨnda bulmakauna mwunya mbi kumitaa kɨlɨgandɨ. An wungi vak ana yetɨlɨgali. \v 8 Kan vak kɨpmamba lɨga nɨmba mɨna lɨga vat ana ndɨ. Tamba God wandɨ, pɨlɨwutnja nyaangɨt kɨa vatna. \v 9 Moses kwiya vapmba kupma vɨlɨganɨn. Palɨngwenga yuwi sɨk pangwupmak veinginya lɨga bulmakau ndɨna tɨpwi ke sangiga. Kɨgandɨ waa pɨlɨwutndɨ Moses. God wan nyaangɨt manda kat kwindɨ. Bulmakau kat mɨna miwa yilaa kwindɨ? E? Kailuwa. \v 10 Ndino ndinyangu kat miwa yilaa kwindɨ. Ambugat kwutɨga nyangu kɨgɨnda pɨtɨga nyangu kɨgiyandi. Ngɨni kɨgiyanɨn waa yelavɨtaa ndi njɨvwa kwutɨgandi. \p \v 11 Godna nyaangɨt ngwuk kat sɨmogwilɨnan kɨpmamba mi sɨk klalaa kandi tulɨga nyan vla lɨganɨn. Ngwutnamba kwanda kwanda nda klaneyan apma vatna. nglaaatndɨ. \p \v 12 Nɨna kwupmba ngwuk kat ya nɨmba kwanda kwanda nda ngwutnamba klalɨgandi. Nɨn tat ya nɨmba wan nda kalaneyan nglaatndɨ. Nɨn wupma yivak kat kai wanɨn. Nɨn kupma yelavɨtɨgansn. Ndinamba kwanda kwanda nda kat wagalaneyan wan mbutɨna Kraistna apma nyaangɨt anagandi wupmak kat kai waiga waa yelavɨtɨganɨn. \v 13 Juda kwutɨnja Godna ngaymba njɨvwa kwutɨga nɨmba Godna ngaymba kaliga taaganja nao kɨgɨnda ndi kɨlɨgandi. God kat wimbu kwilɨga nɨmba nat samat kɨlɨandi. God kat wimbu kwilɨga nɨmba nat samat kɨlɨgandi. Ngwuk vɨga lɨgangwuk wan nda kat. \v 14 Nɨn wan apma nyaangɨt mbutɨga nɨmba nɨn kat njambwi nyan wandɨ. mbutɨngwa nɨmba ndinamba nao kɨgɨnda klaigangwuk waa wandɨ njambwi nyan. \p \v 15 Wun wupma yivak kat kai wowun. Ngwuk kat kwanda kwanda nda kat wagalavak kat pas ana wupma pɨlɨwukwun. Wun kɨgɨnda lapman tɨga kiyaweyan wovuna. Ngwuk kat kɨgɨnda kat ana waigowun. Ngwutnamba kɨgɨnda klaweyan ana klalɨgowun waweya nyaangɨt kwo vatnat tɨgiyandɨ. \v 16 Wun apma nyan wun waa ana waigowun. Apma nyan tɨga kan nyaangɨt wunayɨ mbutɨga waa ana waigowun. Wuna maawupmba ana mbutɨgowun. Njsamwi nyan ambuk wandɨ maa mbutɨgowun. Kai wowun ana mbukiyowun waweyan kavle vatna. \v 17 Kan kwutɨwa njɨvwa wuna maawupmba kwukweyan awat sanya ndinamba klaigowun. Wan njɨvwa wuna maawupmba ana kwutɨgowun. Njambwi nyan waiga vapmba kwutɨgowun. \v 18 Wan wenga klalɨgowun. Maawupmba yelavɨka solat sɨweya vat wuna apma wenga vla lɨgandɨ. Kɨpmana wenga klalapman wan apma nyaangɨt mbutɨwangat solat sɨlɨgowun. Nat aposel kla vak vla wenga klavak kat kai wawangat solat sɨlɨgowun. \s1 POL NAT NƗMBA YETA VAPMBA YIGA YETƗLƗGANDƗ \p \v 19 Kɨta ngepma nɨmba yetɨga vatna aitamba ana lɨgowun. Ndina ngepma vat wun kat ana kwutaa lɨgandɨ. Wun avla woviyagulaa ngepma ngepmana vak kat yi ya yetɨlɨgowun. Ngepma ngepmamba lɨga nɨmba kat kwutaa Kraistna mbaapmamba taagavat ndina kwupmba yetɨlɨgowun. \v 20 Juda la kavamba lɨwan Judana ngepma vapmba yetɨwun. Ndina nɨma sakwat nɨmba kat kwutaa Kraistna mbaapmamba laagavat ndina kwupmba yetɨwun. Moses kwiya vat wun kat ana kwutaa lɨgandɨ. Tamba Judonala tɨwan wuna maawupmba Moses kwiya vapmba yetɨlɨwun. \v 21 Juda ana ndi nat nɨmbana ngepmamba lɨwan ndina ngepmana vapmba yetɨwun. Moses kwiya vapmba ana yetɨlɨgandi. Ndi kat kwutaa Kraistna mbaapmamba taagavat ndina kwupmba yetɨwun. God waa nyaangɨk kat kai walaa ana yetɨlɨwun. Kraist kwiya vapmba yetɨlɨgowun. \v 22 Tamba Kraistna mbaapmamba la nɨmba, nɨma sakwat njambiya taagalɨga nɨmba, ndina ngepmana lɨwan taagalɨnja yetɨwun. Wun nɨma sakwat kapma kapma vapmba yetɨlɨga nɨmbonala yetɨlɨwun. Ndi kat kwutaa Kraistna mbaapmamba taagavat ndina kwupmba yetɨwun. \v 23 Nɨma sakwat nɨmba Godna apma nyaangɨt wutndi, God ndi kat apma vat yindangat ndina kwupmba yetɨlɨwun. Kɨngi vapmba yetɨwan God wuno wun kat apma vat yigiyandɨ. \s1 NƗMAMBA NJƗVWA KWUTƗNEYAN APMA NƗMA WENGA KLAIGANƗN \p \v 24 Ngwuk yelavɨk ngwula kwulak kwulapmba yetɨga nɨmba kat. Ndi aywaa pɨlɨga yilɨgandi. Kɨta nyan mɨna nat nɨmba kat kwulataa apma nɨma wenga klalɨgandɨ. Ngwulo ngwuk kat Godna njɨvwa nɨmambakwutɨngwuk mala ngwuk kat apma wenga kwigiyandɨ. Ngi kat tɨga nɨmamba njɨvwa agwut. \v 25 Kɨta nyan spotna vat kwulapmak wandeyan nat vat kwagalalaa nɨma njɨvwa kwuka yetɨgiyandɨ. Ngɨni ngɨlɨgiyaa nɨma wenga nda klavat wan nɨma njɨvwa kwuka yetɨgiyandɨ. Nɨn njɨmbla lɨgiyaa nɨma wenga nda klavat Godna njɨvwa nɨmamba kwutɨganɨn. \v 26 Wun kwulak kwulak yetɨga kɨta nyan vla Godna njɨvwa kwutɨgowun. An ngangɨ ana yelɨgowun. Ava yambɨ savagu yilɨgowun. Wun waleaga taambamba viyalɨga nyan vla Godna njɨvwa kwutɨgowun. Wun taamba sɨmblan ana yaagilɨgowun. \v 27 Spotna njɨvwa kwutɨga nyangu tagula avo lɨmbanɨn walaa kwutɨgandi. Nɨna mbangɨ vali yindɨ mala nɨna mbangɨ vali yigiyaa vak kat ana wukiyanɨn waa yelavɨtɨgandi. Wun wuno Godna njɨvwa kwuka wuna mbangɨ waiga vak kat ana wuka lɨgiywowun. Nat nɨmba kat tamba wowun. Godna njɨvwa nɨmamba agwut wowun. Wuna mbangɨ waiga vat wutaa Godna njɨvwa kwutapman yiweyan ana nglaatndɨ. \c 10 \s1 TAMBA LA NƗMBA KAVLE YINJA VAK KAT YELAVƗK NGWULA \p \v 1 Yakwa nɨmba kɨta vat vɨngwangat wowun. Tamba Moses ta njɨmbla tɨmbu yinja yambɨ ndi kat vɨsɨmogwindɨ. Nɨna ngwat walanga aywaa tɨmbu vɨgɨvaa yilɨndi. \v 2 Ndi aywaa Mosesna kwundi wuka tɨmbuna kwupmba yilɨndi. Moses wandɨ maa sak ngu mbɨlɨndɨ maa kɨpma valɨgenja njɨmbla ndi aywaa valɨgendi. \v 3 God ndi kat nyinangwutna nao kwindɨ, ndi aywaa kɨndi. \v 4 Moses kambat viyandɨ, mbɨlɨndɨ, wogweya ngu ndi aywaa kɨndi. Ndinogwinala yila nyan kambak vla lɨndɨ. Ndɨ Kraistna. Ndi kat vɨga lɨndɨ. \v 5 Ndi aywaa apma vat ana yindi. Ndina nɨma sakwat nɨmba God waa nyaangɨt wupmak kat kai wandi maa God ndi kat kai walaa kɨklindɨ. Ndi ndinyangu lapman kavamba yiga lɨga kiyandi. \p \v 6 Ndi kavle nda klavak yelavɨka lɨga kavle yindi. Nɨn mbambala kavle yinja vak kat vɨlaa yelavɨkiyanɨn. Kavle nda klavak yelavɨka lɨneyan nɨno kavle yigiyanɨn waa yelavɨkiyanɨn. \v 7 Ndina nat nɨmba waagan kait kat kwunaka lɨndi. Tamba la nɨmba yinja vak vɨlaa pɨlɨwutndi. Ndi nao ngu kɨlaa waagan kait kat kwunapmak mbangu veivat laatndi. Yinja vla mbaa yilanɨn. \v 8 Ndina nat nɨmba yambɨsɨk yilɨnja vak yilɨndi maa God ndi kat sɨndɨ. Sɨga 23,000 nɨmba kat sɨndɨ, kiyandi kɨta nandinyamba. Yinja vla mbaa yilanɨn. \v 9 Ndina nat nɨmba God kat wandi. Nɨn apma vat nɨn kat ana vɨga lɨgamɨn. Mɨn kwonduo lɨga nyan o kai? waa wandi. Wandi maa God wandɨ maa kavle kamboy yalaa ndi kat valɨndi, nɨma sakwat nɨmba kiyandi. Yinja vla mbaa yilanɨn. \v 10 Ndina nat nɨmba God kat njɨtɨndi, njambwi nyan ndi kat vatnyandɨ. Yinja vla mbaa yilanɨn. \p \v 11 Ndi kat kavle vat ya vak ndi kat mandɨp kupi maawut kwivat yandɨ. Nat nɨmba yɨlaa pɨlɨwutndi. Nɨn ngɨni la lɨga nɨmba vɨlaaa apma maawut sɨtnangat walaa pɨlɨwutndi. \v 12 Ngwutna kɨta nyan wun apma vat mɨna yiga yetɨlɨgowun. Wun ana kavle yigiyowun waa yelavɨtndeyan ana nglaatndɨ. Samat tɨga ndɨ anagandɨ kavle yigiyaa. \v 13 Ngwuk kat yalɨga kavle vat ngwuk kat mɨna ana yalɨgandɨ. Yandɨ ma nɨmamba ke yelavɨka lɨngwa. God ngwutna lak kwaigandɨ. Ngwuk kat kwulakiya kavle vat kat God kai wandɨ, ngwuk kat ana yaa kwulaiyandɨ. Ngwuk kat ava kwondu kwindɨ maa ngwuk wan yaiga kavle vak kat kwulakiyangwuk. \s1 GOD KAT YELAVƗKA YETƗGA LƗGA WAAGAN KAT ANA KWUNAKIYANƗN \p \v 14 Wuna mbaapma nɨmba waagan kait kat kwunatɨnja vak ke yingwa. Wan kavle vatna. \v 15 Ngwula maawut tamba sɨka lɨgangwuk. Ngi kat tɨga wawa nyaangɨt wutaa kwutaa yetɨgiyangwuk. Ngwuk avla yelavɨka sɨga naguga kwutaa lɨgiyangwuk. \v 16 Yetɨlɨna vak kat yelavɨk ngwula. Nɨn njɨmbla njɨmbla ngu lɨga kap kwutaa Kraist nɨn kat tɨga kiyandɨ waa yelavɨka kɨlɨganɨn. Kraist kiyandɨ maa ndɨna yelagwen kɨpmamba ndandɨ nɨn kat kwunapmak wan yelavɨka kɨlɨganɨn. Ngwuk bret-nao kɨta kwutaa samat samat lɨmbaga kwutaa Kraist nɨn kat tɨga kiyandɨ waa yelavɨka kɨlɨganɨn. Kraist nɨn kat kwunapmak kiyandɨ waa yelavɨtnɨn mala Kraist nɨn kat kwunakiyandɨ. Nɨn aywaa ndɨna kɨta mbaapma nɨmba lɨganɨn. \v 17 Nɨn kɨtamba yisolaa bret-nao kɨta lɨmbaga kɨtamba kɨlɨganɨn. Ngi kat tɨga nɨn aywaa ndɨna kɨta mbaapma nɨmba lɨganɨn. \p \v 18 Tamba la Juda wungivat sɨgɨt ndino tɨndi. God kat kwunapmak kat kwinja wɨmbu ka nɨmba ndi aywaa kɨta mbaapma nɨmba lɨndi. Ndi kɨta vat yelavɨka kilɨndi. \v 19-20 Anda vapmba yelavɨkngwangat wan nyaangɨt mbutɨgowun. Wuna nyaangɨt wutaa waagan kaik kat mbaa vaatangwuk. Waagan kait kat kwinja nda kat mbaa vaatangwuk. Wan nda nɨma nda ana ndɨ. Kɨta nda yelavɨkngwangat walɨgowun. Wan nda kɨngiyandɨ. Nat kavle nɨmba waagan kaik kat yelavɨka waagan kat kwunaka yetɨnjeyan nɨma nyan kat ana yelavɨka yetɨgiyandi. Ndi kɨpma lɨga mat nɨmba kat mɨna yelavɨka kwunatɨgandi. Ngwuk mbaa ndina mbaapma weleilaa kɨta vat yelavɨtangwuk. \v 21 Waagan kaik kat mɨna kwunaka yetɨga lɨga njambwi nyan Jisas nɨn kat tɨga kiyandɨ waa yelavɨka yetɨga lɨga Jisasna mbaapma nɨmbonala ana wan ngu kɨgiyangwuk. Kavle vat apma vat kapma kapma tɨgandɨ. Waagan kaik kat kwunatɨga nɨmbogwinala kɨtamba ana kɨgiyangwuk. \v 22 Ngwuk wupma yingweyan njambwi nyan ngwuk kat kɨmbut yiga wun kat manda kat kwangalalaa waagan kat mɨna kwunatɨgangwuk waa yelavɨka tɨgiyandɨ. Ndɨ kat ana inaka kwunalakiyanɨn. \s1 SƗVA SƗVA GODNA SƗ MƗNA KWUSOGA LƗGIYANƗN \p \v 23 Nat nɨmba wwalɨgandi. Yetɨneya vak njambiya kai waa walɨgandi. Ndinai waa vak kɨta vat ana nglaatndɨ. Nat vak yetɨneya vak nat nɨmba kat ana kwunatɨgandɨ. Nat vak yetɨneya vak nat nɨmba kat kavle vak yelɨgandɨ. \v 24 Ngwuk ngwutna maawupmba mɨna ke yelavɨka yetɨngwa. Ngwutna maawupmba yetɨngweya vapma yetɨngweyan nat nɨmbana maawui kat mbaa kavle yilangwuk. Wan nɨmba kat apma vapmba yelavɨka yetɨ ngwula. \p \v 25 Stuamba klanjeya wɨmbu kɨgɨnda kɨgiyangwuk. Wan nda kat yanda kava kat maawupmba ke yelavɨka. Wan nda kwowa, kɨgiyangwuk. \v 26 Nɨn vɨlɨganɨn. Wan kɨpmamba tɨga nda njambwi nyana nda aywaa tɨga. \p \v 27 Kraistnana mbaapma nyan ana ndɨ wuna ngaymba yaa kɨ ngwula waa wandɨ maas yingweyan wovuna. Ngwuk kat kwindeya nda wana kai wangweya. Wana ngwutna maawupmba yelavɨka wata wagalalɨngweya. Agɨmbangwuk. \v 28-29 Kɨta nyan waagan kat kwilɨnja wimbu kɨgɨnda kan ngwuk kat kwiga ngwuk Kraistna nɨmba wan wɨmbu kɨndɨga kɨlɨgangwuk? Waa wandeyan ngwuk ke kɨngwa. Kɨngwuk mala ngwuk kat waigandɨ. Ngwuk kavle nɨmba ngwuk waa waigandɨ. Kavle nɨmba ngwuk waa ngwuk kat mbaa yelavɨtnadɨ wan nyan. \v 30-33 Nat nyan wun kat wigandɨ. Wan kɨgɨnda God nɨn kat kwidɨ. Ndɨ kat sɨvu kɨlaa kɨweyan wovuna. Nat nyan kavle vatna ke kɨga waa wandeyan ndɨnai waigaa vak manda kat wukiyowun waa waigandɨ. \c 11 \p \v 1 Kraist yeta vla yetɨgowun. Ngi kat tɨga wunai yeta vla yetɨ ngwula. \s1 NAMBU KAPMANJEYA VAT \p \v 2 Ngwuk njɨmbla njɨmbla wun kat yelavɨka lɨngwuk. Ngwuk kat mbukwa nyaangɨt kupma yetɨ ngwula waa mbukwa nyaangɨt kwutaa yetɨlɨgangwuk. Wungi kat tɨga ngwula sɨ kwusolaa yetɨlɨgowun. \v 3 Nyaangɨt kuvuk kwutaa yelavɨka yetɨngwangat wowun. Kɨpma lɨga ndu aywaa ndina njambwi nyan Kraist. Taagwana njambwi ndua. Kraistna njambwi Godna. \v 4 Kɨta ndu ndɨna nambu kapmalaa God kat wagalandeyan wan vat kavle vatna. Ndɨna nambu kapmalaa Godna nyaangɨt nat nɨmba kat mbutndeyan wan vat kavle vatna. Wan kavle vat yindeyan njambwi nyana sɨ kwutaa viyesandagiyandɨ. \v 5 Kɨta lagwa lɨla nambu kapmalapman God kat wagalaleyan wan vat kavle vatna. Lɨla nambu kapmalapman kwo lɨga Godna nyaangɨt nat nɨmba kat mbupmat tɨleyan wan vat kavle vatna. Wupma yelɨ vɨlaa nat nɨmba waigandi. O nyɨn wup kai? Wupma yinya. Nyɨna lana kwupmba waa lɨvak kai? Waigandi nat nɨmba. \v 6 Kɨta lagwa lɨla nambu kapmalapman yileyan nɨmbɨ aywaa vɨlaa yetɨlɨngat taagwa vla lɨgalɨ. Nɨmbɨ aywaa vɨlaa wup yilapman yetɨlɨngat taagwa vla yetɨlɨgalɨ waa yelavɨtɨganɨn. Ngi kat tɨga taagwa nambu kapmalaa yetɨgiyandi. \v 7 Ndu kapma vatna. Nambu ana kapmalaa God kat waignadɨ. Ndu njambwi nyana. God tɨga vak vla ndu kat kwutndɨ. God ndu kat vɨga lɨnda vak vla ndu taagwa kat vɨga lɨgandɨ. Ngi kat tɨga kwupmba lɨga nyan vla manda kat nambu kapmagiyandɨ. Taagwa nduna kwupmba lɨgandi. Ndu tɨga vak vla God taagwa kat kwutndɨ, tigandi. \p \v 8 God taagwa kat ana tak kwutndɨ. Lɨla mbangɨmba ava pangwuka klalaa ana ndu kat kwutndɨ. God tak ndu kat kwutndɨ. Ndɨna mbangɨmba la ava pangwuka klalaa taagwa kat kwutndɨ. \v 9 God taagwa kat yelavɨtaa ana ndu kat kwutndɨ. God ndu kat yelavɨtaa taagwa kat kwutndɨ. \v 10 Taagwa nambu kapmalaa yetɨlɨ mala vɨlaa waigandi. Wat taagwa lɨla nduna nyaangɨt wuka ndɨna kwupmba yetɨlɨgalɨ waa waigandi. Nyinangwupmba lɨga ensel nɨmbun vɨlaa waigandi. Lɨ apma vat yetɨlɨgalɨ waa waigandi. \v 11 Taagwa mɨna kapma lɨvat ana nglaatndɨ. Ndu mɨna kapma lɨvat ana nglaatndɨ. Wan vak kat njambwi nyan kai walɨgandɨ. njambwi nyan ndu lagwa kɨta vat tɨvak kat walɨgandɨ. \v 12 Tamba God nduna ava klala taagwa kat kwutndɨ. Kan njɨmbla taagwa nyangu kwutɨgandi. Ndu lagwa kɨta vat yetɨga nɨma sakwat yigiyandi waa tamba wandɨ God. kɨpmana kwanda kwanda nda ndu tagwa yetɨnja vak aywaa God vɨga lɨgandɨ. \p \v 13 Kɨta laagwa nambu kapmalapman yetɨga yesolaa lɨga God kat waleyan apma vatna? Kavle vatna? E? Yelavɨk ngwula. Ngwula ngepmana vat ana ndɨ. \v 14 Ngwutna ngepmana vat kɨngiyandɨ. Ndu sɨvla nɨmbo lɨndeyan kavle vatna. Ndi taagwa sɨvla nɨmbo lɨnjeyan wan vak kat woviyaguga apma vatna walɨgangwuk. \v 15 Taagwa sɨvla mbundɨnɨmbo lɨleyan lɨla mbangɨna yelaga nda vla lɨgandɨ. Lɨla nɨmbɨ lɨla nambu kapmalaa lɨgandɨ. Wupma God lɨ kat sɨvla nɨmbɨ kwindɨ. \v 16 Kɨta nyan mbutuwa nyaangɨk kat kai waa yelavɨtndeyan ndɨna mala. Ngɨni la lɨga nyaangɨt kupma lɨgandɨ. Nɨno ngepma ngepmamba lɨga Godna mbaapmamba lɨga nɨmba wan mbukwa vapmba yetɨlɨganɨn. \s1 KƗGƗNDA KƗVAK KAT JISAS NGWUK KAT WAA VPMBA ANA YETƗLƗGANGWUK \p \v 17 Mbambala ngwuk kat nat nyaangɨtg ngambuvat yigowun. Wan ngambuweya nyaangɨt ana ngwula sɨ kwutaa katsogiyowun. Sɨva sɨva yisola lɨlɨngwan awat sowat ana kwunatɨgangwuk. Kavle vat yilɨgangwuk. \v 18 Njɨmbla njɨmbla yisola lɨngwan kɨta vapmba yelavɨka ana yisolaa lɨlɨgangwuk. Kapma kapma mbaapmamba lɨga yisolaa lɨlɨgangwuk. Wan yilɨngwa wuka lɨgowun. Woseka ana wandi waa yelavɨtɨgowun. \v 19 Kapma kapma yelavɨka yetɨngwa vat kɨga yisolaa lɨga aywaa wan nyaangɨt ngambu ngwula. Ngambungweyan apma vat tɨga nyaangɨt kwulatndɨ mala vɨga wutaa kwutaa yetɨgiyangwuk. \v 20 Tak Jisas ngwuk kat kɨtga vak yisolaa kɨgɨnda kɨngwangat wanda vapmba yisolaa lɨngweyan kavle vapmba lɨga yisolaa lɨlɨgangwuk. \v 21 Kɨta vak ana kɨlɨgangwuk. Kwo lɨga nyan kat vɨga ana kwilɨgangwuk. Ngwuk kapma kɨlɨgangwuk. Nat nɨmba wundɨ kat tɨlɨgandi. Nat nɨmba nɨma sakwat nɨma ngu kɨlaa tungwengwan yiga lɨlɨgandi. Wan vak apma vat ana ndɨ. \v 22 Nso ngu kapma kɨgat walɨngweyan ngwuk ngwula ngaymba yiga wuleilaa agɨ ngwula. Ngwulagwinala kɨta mbaapma lɨga nɨmba Godna mbaapma nɨmba ndi kat manda kat kai walɨgangwuk. Kwilapma yingwa vak kat vɨlaa kwo lɨga nɨmba wup yiga lɨlɨgandi. Yilɨngwa vak kat wutɨwan apma vat yilɨgandi waa ana yelavɨka lɨlɨgowun. Kavle vat yelɨgandi waa yelavɨka lɨlɨgowun. \s1 JISAS BRET-NAO NGU NDƗNA MBAAPMAMBA LA NƗMBA KAT KWINDƗ \p \v 23 Tak ngwuk kat mbukwa vat kɨngweya vat wuna maawupmba ana yelavɨtaa mbukwun. Nɨma nyan waa nyaangɨtna ngwuk kat mbuknwa. Jisas kat sɨnjangat Judas kamwin kwiya ngan njambwi nyan Jisas bret-nao kwutndɨ. \v 24 Kwutaa God kat ngambulaa lɨmbaga kwiga wandɨ. Kan wuna mbangɨna wɨmba. Wuna mbangɨ ngwuk kat kwunapmak kat tɨga vatnyagiyandi. Vatnyanjeya vak kat yelavɨka agɨ ngwula. \v 25 Kɨndi maa Jisas ngu lɨga kap klalaa ndi kat kwiga wandɨ. Kan ngu god ndinyangu kat kwiya kupi paak kat ava kwilɨgandɨ. Wun kat vatnyandi, wuna yelogwen kɨpmamba salatndɨ maa kupi paak ava lɨga tɨgiyandɨ. Kɨngweyan njɨmbla wunai kiya vak kat yelavɨkiyangwuk waa wandɨ Jisas. \v 26 Wan bret-nao kɨga ngu kɨngweyan Jisas nɨn kat tɨga kiyandɨ waa vɨsɨmogwigiyangwuk nat nɨmba kat. Kan vak yiga yetɨlɨngwuk, ngɨni nɨma nyan lungwamataa yaigandɨ. Yandɨ maa wan kɨga yetɨlɨngweya vak ngɨlɨgiyandɨ. \s1 KƗTA NYAN KAVLE MAAWUT YELAVƗKA KƗNDEYAN NDƗ KAT GOD NƗMA VAT YIGIYANDƗ \p \v 27 Kɨta nyan Jisas kwiya bret-nao ngu kavle savle kɨndeyan wan nyan ana nglaatndɨ. Ndɨ njambwi nyan kwiya mbango yelogwen kat ana savagu yelavɨka lɨlɨgandɨ. Ndɨ nglambio lɨga kɨlɨgandɨ. Ndɨ njambwi nyana sɨ kwutaa vɨiyesandagiyandɨ. \v 28 Wan bret ngu kɨlɨga nɨma sakwat nɨmba ndina yelavɨpmat nɨma nyan Jisas Kraist kiya vak kat yelavɨtɨnjeyan ndi apma vat tɨgiyandi. Kraistna vapmba yetɨlɨgowun? E? Ana yetɨlɨgowun? Waa maawupmba wagalagiyandɨ. \v 29 Jisas kiya vak kat yelavɨtapman bret ngu kwo kɨndeyan ndɨ kavle nyana. Njambwi nyan ndɨ kat kavle vat nɨma vat yigiyandɨ. \v 30 Ngwutna nɨma sakwat nɨmba wan kavle vat yiga lɨga nat nɨmba yelogwengat tɨlɨgandi. Nat nɨmba kiyalɨgandi. \v 31 Nɨn yelavɨka yetɨlɨna vak Jisas kiya vak kat yelavɨtɨneyan God nɨn kat ana kavle vat nɨma vat yigiyandɨ. \v 32 Nɨn God kwukna nyangu nɨn. Ndɨna mbaapmamba lɨga nɨmba ana ndi nat nɨmba kavle yilɨnjangat God ndi kat sɨlɨgandɨ. Nɨn ndɨna mbaapmamba lɨga nɨmba nɨn kat kwunapmak sɨlɨgandɨ. Nat nɨmbagwinala nɨn kavle vat yivak kat God kai walaa nɨn kat kwunapmat sɨlɨgandɨ. \p \v 33 Kɨgɨnda kɨvat yisola lɨnja njɨmbla ngwula kapma yelavɨka wana kɨlɨngweya. Nat kwo tɨga nɨmba kat vɨga yelavɨka agwimbangwuk. \v 34 Nɨma sakwat nao kɨgɨnda kɨgiyanɨn waa walɨga nɨmba ndina ngaymba kɨgiyandi. Wungi kɨgɨnda kat yisolaa lɨga kavle vat yilangwuk. Nɨma nyan ngwuk kat sɨlandɨ. Ngwutnai lɨga kava yaweyan ngwutnai kavle vat yilɨga vak kat kwunakiyowun. \c 12 \s1 GODNA WAAGAN KWILƗGA VAK \p \v 1 Mbambala ngwuk kat Godna waagan kwilɨga vak kat ngwuk kat mbupmat yigowun. Wuna mbaapmamba lɨga nɨmba kan vak kat wukwangat mbutɨgowun. \v 2 Tamba Godna mbaapma ana wuleigba lɨngwuk. Nyaangɨt ngambulapman ta waagan ngwuk kat vɨga lɨndi. Ngwuk kat kavle maawut yelavɨka yetɨngwangat kwilɨndi. \v 3 Mbambala kapma vapmba lɨgangwuk. Ngwuk awuk ngwula. Kɨta nyan Godna waagan ndɨna maawut ngwandɨndɨ maa Jisas kat kavle nyana waa ana waigandɨ. Kɨta nyan ndɨna maawupmba yelavɨtaa Jisas wuna njambwi nyana waa yelavɨtaa ana waigandɨ. Godna waagan ndɨna maawupmba ngwandɨndɨ maa wupma waigandɨ. \p \v 4 Godna waagan kɨta lɨgandɨ. Mandɨt mandɨt vak ndinyangu kat kwilɨgandɨ. \v 5 Nɨma sakwat mandɨt mandɨt njɨvwa nɨma nyan kat tɨga kwutɨganɨn. Nɨma nyan nɨma sakwat ana ndɨ. Ndɨ kɨta lɨgandɨ. Ndɨ Godna. \v 6 Nat nɨmba kat kwunapmak mandɨt mandɨt njɨvwa kwutɨganɨn. Kwutɨna njɨvwa kat ava kwiya nyan kɨta lɨgandɨ. God. \v 7 Godna waagan ndɨna vak kɨta kɨta nyangu kat kwilɨgandɨ. Awat sowat kwunaka yetɨnjangat kwilɨgandɨ. Awat sowat kwunatɨna vak kat vɨlaa ndi Godna waagana vak klandi waa wagiyandi. \v 8 Apma maawutno lɨga nat nɨmba kat mbutdeya vat Godna waagan nat nyan kat kwilɨgandɨ. Godna vat nat nɨmba kat sɨmogwindeya vak kat Godna waagan nat nyan kat kwilɨgandɨ. \v 9 Godna nyaangɨt wutaa maawupmba yelavɨka kwutaa lɨnjeya vak Godna waagan nat nyan kat kwilɨgandɨ. Yelogwengat kwaa lɨga nɨmba kat kwunatɨnja vak Godna waagan nat kɨta nyan kat kwilɨgandi. \v 10 Kwunatɨnja nɨma njɨvwa kwutɨnja vak nat kɨta nyan kat Godna waagan kwilɨgandɨ. Nat nyan Godna nyaangɨt nat nɨmba kat mbutndeya vat klalɨgandɨ. Kavle waagan walɨga nyaangɨt Godna waagan walɨga nyaangɨt sɨga naguga mbutɨnja vak nat nyan wutaa akalɨgandɨ. Nat nɨmbana ngepma kwundi mbutɨnja vat nat kɨta nyan klalɨgandɨ. Nat nyan wan nyaangɨt wutaa ndina ngepma kwundimba mbutɨgandɨ. Godna waagan ndɨ kat maawut kwindɨ mala mbutɨgandɨ. \v 11 Wan apma kapma njɨvwa aywaa Godna waagana kwilɨga. Ndɨ kɨta nyana. Kɨta kɨta nyangu kat ndɨna maawupmba yelavɨtaa kwilɨgandɨ. \s1 GODNA MBAAPMA NƗMBA NDINYANGUNA MBANGƗ VLA LƗGANDI \p \v 12 Ndinyanguna mbangɨ kɨta. Mbangɨmba lɨga nda nɨma sakwat nda tɨga. Kraistna mbaapmamba lɨga nɨmba ndino wupma lɨgandi. Kɨta mbaapmamba lɨga nɨmba ndi nɨma sakwat nɨmba kapma kapma nɨmba ndi. \v 13 Godna waagan nɨna maawupmba ngwandɨndɨ maa Godna mbaapma nɨn aywaa wuleinɨn. Nɨna nat nɨmba Juda ndi ta tamba. Nat nɨmba Juda ana ndi ta tamba. Nat nɨmba njɨvwa kwo kwuka wenga ana klaa lɨndi tat ta nɨmba. Nat nɨmba ndina maawupmba yelavɨtɨnja vapmba yetɨlɨndi tamba. Nɨn aywaa Godna waagan klalaa kɨtamba yisolaa lɨganɨn. Tɨga lɨga Godna waagan nɨn kat ava kwilɨgandɨ. \p \v 14 Nɨna mbangɨ kɨta nda mɨna ana lɨgandɨ. Nɨma sakwat nda lɨgandɨ. \v 15 Kɨta nyana man wupma wandɨ. Wun man wun. Taamba ana wun. Ngi kat tɨga mbangɨmba lɨga nda ana wun waa wandeyan woseka waigandɨ. \v 16 Kɨta nyana waan wupma wandɨ. Wun waan wun. Mɨnɨ ana wun. Ngi kat tɨga mbangɨmba lɨga nda ana wun waa wandeyan woseka waigandɨ. \v 17 Kɨta nyana mbangɨ mɨni mɨna lɨndeyan anda waamba waan wukkiyandɨ. Kɨta nyana mbangɨ waan mɨna lɨndeyan anda ndaamamba njaangu wukiyandɨ. \v 18 God wupma ana mbangɨ kwutndɨ. God ndɨna maawupmba yelavɨtaa mbangɨna mandɨt mandɨt nda kwutaa taagandɨ. \v 19 Mbangɨ nda aywaa kɨta vapmba tɨndeyan nɨna mbangɨ ana njɨvwa kwukiyandɨ. Kavle yigiyandɨ. \v 20 Nɨna mbangɨ wupma ana lɨgandɨ. Nɨna mbangɨmba lɨga nda mandɨt mandɨt nda lɨga kɨta mbangɨmba. \p \v 21 Mɨna wun kapma lɨga apma vat tɨgiyowun waa taamba kat ana waigandɨ. Nambu wun kapma lɨga apma vat tɨgiyowun waa man kat ana waigandɨ. Aywaa njɨvwa kwutɨgandi. \v 22 Mbangɨna nat nda kat yelavɨka lɨganɨn. Wan nda nɨma njɨvwa ana lɨgandɨ waa yelavɨka lɨganɨn. Wan yelavɨka lɨna vak ana nglaatndɨ. Wan nda tɨlapman yindeyan nɨna mbangɨ kavle yigiyandɨ. \v 23 Nɨna mbangɨmba lɨga kavle nda kat yelaga lɨganɨn. Nat mbangɨmba lɨga nda kavle savle tɨndangat kwunatɨganɨn. \v 24 Mbangɨmba lɨga apma nda nat samat ana kwunaka yelaga lɨganɨn. Wan nda tamba apma vat tɨgandɨ. Nɨn mbangɨmba lɨga lnda apma nda kavle nda God waa nyaangɨmba tɨgandɨ. Kavle yelaga lɨnan kat walɨgandɨ God. \v 25 God manda kat mbangɨ wan vapmba kwutndɨ. Mbangɨna nda aywaa awat sowat kwunaka lɨnjangat kwutndɨ. Ana awat sowat viyaigandi. \v 26 Nɨna mbangɨ kɨta nda kangɨt yindeyan mbangɨ aywaa kangɨt yigiyandɨ. Mbangɨna kɨta nda apma vat tɨndɨ vɨneya mbangɨ aywaa wiyo waavi taagagiyandɨ. \p \v 27 Nɨno aywaa Kraistna mbangɨ vla lɨndɨ, lɨganɨn. Nɨn aywaa kɨta kɨta ndɨna mbangɨna nda vla lɨganɨn. Ndɨna mbaapmamba lɨga kɨta nyana mbangɨ vla lɨganɨn. Ndɨna mbaapmamba lɨga kɨta nyana mbangɨ vla lɨganɨn. \v 28 Godna mbaapma nɨmba ndi kat kapma kapma njɨvwa kwilɨndɨ. Tat aposelno njɨvwa kwukiya nɨmba kat taagandɨ. Ngɨni ndɨna nyaangɨt mbukiyaa nɨmba kat taagandɨ. Ngɨni nat nɨmba kat ndɨna vat sɨmogwigiyaa nɨmba kat taagandɨ. Kwunatɨnja njɨvwa kwutɨga nɨmba kat kwunakaiya nɨmba kat ngɨni taagandɨ. Nat nɨmba kat miwa yilaa ndina njɨvwa kɨtamba kwukiya nɨmba kat ngɨni taagandɨ. Kan vapmba njɨvwa kwuka yetɨ ngwula wandeya nɨmba kat ngɨni taagnadɨ. Mandɨp mandɨp ngepma kwundimba ngambuga yetɨgiyaa nɨmba kat ngɨni taagandɨ. \v 29-30 Godna mbaapmamba lɨga nɨmbo aywaa apsoelna njɨvwa ana kwutɨgandi. Ndi aywaa God waa nyaangɨt ana mbutɨgandi. Ndi aywaa God tɨga vat nat nɨmba kat ana sɨmogilɨgandi. Ndi aywaa kwunatɨnja njɨvwa ana kwutɨgandi. Ndi aywaa yelogwengat tɨlɨga nɨmba kat ana kwunatɨgandi. Ndi aywaa yelogwengat tɨlɨga nɨmba kat ana kwunatɨgandi. Ndi aywaa mandɨt mandɨt ngepma kwundimba ana ngambulɨgandi. Ndi aywaa mandɨt mandɨt kwundimba ngambulɨnja vat wutaa ana ndina ngepma kwundimba mbutɨgandi. \v 31 Ngwuk Godna waagan apma glei da klavak nɨmamba yelavɨk ngwula. Apma glei vak ngwuk kat mbupmat yigowun. Awuk ngwula. \c 13 \s1 NAT NƗMBA KAT NƗMA MAAWUT YELAVƗKA LƗNEYA VAT \p \v 1 Kapma kapma ngepma kwundimba ngambuga nyɨnangwupmba lɨga enselna ngepma kwundimb ngambuga nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨtapman yiweyan wan apma vat ana dnɨ. Wan ngambuweya nyaangɨt angwa kai. Mi viyaga belo viyaga kwo viyalɨnja vak vla lɨgiyandɨ. \v 2 Nat nɨmba kat Godna nyaangɨt mbuka Godna maawupmba yelavɨka pogwulaa lɨnda vak kat vɨlaa wun nɨma sakwat vak vɨga apma nambuo lɨga nyan vla lɨga nɨma avo lɨga mduwi kat nat kavat ay waa waweyan yigiyandɨ. Wun apma lɨga nyanat tɨga nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨtapman yiweyan wun kl wo nyan vla lɨgiyowun. \v 3 Wuno kwanda kwanda nda aywaa kwo lɨga nyan kat kwiga wuna mbangɨ nat nyan kat tɨga kwiwun, yamba tunjangat kwiga nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨtapman yiweyan wan yiluwa vat wun kat ana kwunakiyandɨ. Kwo vatnat tɨgiyandɨ. \p \v 4 Nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨka lɨga nyan ana kwiyatapman kimbut yiga lɨgandɨ. Nat nɨmba kat apma vat yilɨgandɨ. Ana tɨpmwigwula yilɨgandɨ. Wun apma nyan wun waa ana yelavɨkiyandɨ. \v 5 Wan vak kat yelavɨka lɨga nyan nat nɨmba kat ana kavle yilɨgandɨ. Ndɨna nda kat mɨna ana yelavɨka lɨlɨlgandɨ. Ndɨna maawut ana nyaingi yilɨgandɨ. Nat nɨmba ndɨ kat kavle vat yinjeyan ndɨ ana ndɨ kat awat kavle vat yigiyandɨ. \v 6 Nat nɨmba kavle vat yinjeyan wan vak kat vɨlaa ndɨ ana woviyaguga lɨgiyandɨ. Apma vat yinjeyan ndɨ vɨlaa woviyaguga lɨgiyandɨ. \v 7 Nat nɨmba kat kavle vat yinjeya vak kat vɨlaa nat nɨmba kat ana mbutɨgandɨ. Nat nɨmba kat vɨlaa ndi kavle nɨmba ndi waa ana walɨgandɨ. Ndi kat vɨlaa yelavɨtɨgandɨ. Ndi yetɨga lɨga ngɨni apma vat anagandi lɨgiyaa. Nat nɨmba ndɨ kat nɨma vat kavle vat yinjeyan ndɨ ana nɨmamba kavle vatna walɨgandɨ. \p \v 8 Nat nɨmba kat nɨma maawut sɨka yelavɨka lɨneya vat ana ngɨlɨgiyandɨ. Godna nyaangɨt mbutɨna vat ngɨni ngɨlɨgiyandɨ. Ngɨni tɨga kapma kapma kwundi ngambuga lɨna vat ngɨlɨgiyandɨ. Save klalɨnja vat apma nambo lɨlɨna vat ngɨni ngɨlɨgiyandɨ. \v 9 Kan mbambala apma nambo lɨlɨna vat aywaa ana klalɨganɨn. Godna nyaangɨt mbutɨna nyaangɨt aywaa ana mbutɨganɨn. \v 10 Tɨga lɨga ngɨni njambwi nyan ngaga yandɨ maa vɨga yelavɨka lɨgiyanɨn. \v 11 Tat nat nyan tɨwan mat nyangu yeta vak vla yetɨwun. Mat nyangu ngambula vak vla ngambuga yetɨwun. Mat nyangu yetɨga nambu klalɨnja vak vla klalɨwun. Mbambala tamba nɨma nduat tɨgowun. Ngi kat tɨga mat nyangu ta vla tuwa vat tamba kwagalawun. \v 12 Mbambala kɨpmamba lɨnan Godna angwa vat ana vɨlɨganɨn. Ndɨna kait vla mɨna vɨlɨganɨn. Ngɨni nyɨnangwut wokelaa ndɨna mɨndama vɨga ndɨna tɨnda angwa vat vɨgiyanɨn. Nɨn kat vɨga lɨnda vak vla ngɨni ndɨ kat vɨgiyanɨn. \v 13 Ngɨlɨlapman yeigyaa vak kuvuk tɨgandi. Wan vak kɨngiyan ngwuk kat mbupmat yiwa. Godna nyaangɨt wutaa maawupmba yelavɨka kwutaa lɨna vat. God nɨn kat apma vat yindeya vak kat kawiga lɨneya vak. Nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨka lɨneya vat. Wan vak kuvuk ana ngɨlɨgiyandi. Wan vakna njambwi lɨga vat nat nyan kat nɨma maawut sɨka yelavɨka lɨneya vat. \c 14 \s1 MANDƗT MANDƗT NGEPMA KWUNDIMBA NGAMBUNJA VAT \p \v 1 Nat nɨmba kat nɨma maawut yelavɨka lɨngweya vak klavak kat yelavɨk ngwula. Godna waagan kwilɨga vak kat aywaa ngwuk klavak kat yelavɨk ngwula. God waa nyaangɨt nat nɨmba kat mbukngweya vak ngwuk klavak kat nɨmamba yelavɨk ngwula. \v 2 Kapma kapma kwundi ngambulɨga nyan ndinyangu kat ana ngambulɨgandɨ. Ndɨ God kat mɨna ngambulɨgandɨ. Ngambulɨnda nyaangɨt nat nɨmba ana wutɨgandi. Ndɨ kapma kwundimba ngambulɨgandɨ. Godna waagan ndɨna maaawupmba ngwandɨndɨ maa pogwuga nyaangɨt ngambulɨgandɨ. \v 3 Ndina angwa kwundimba God waa nyaangɨt mbutɨga nyan ndina maawut kwunakiyandɨ. Ndɨna nyaangɨt wutaa ndi kat vat yilɨga nɨmba kat ana vaakiyandi. \v 4 Kapma kapma kwundi ngambulɨga nɨmba ndi avla ndina maawut mɨna kwunatɨgandi. Ndina angwa kwundimba God waa nyaangɨt mbutɨga nɨmba Godna mbaapmamba lɨga nɨmbana maawut aywaa ndi kwunatɨgandi. \v 5 Kapma kapma kwundimba ngambungweya vak kat wutaa ngwuk kat woviyaguga lɨgiyowun. Ndina angwa kwundimba God waa nyaangɨt mbutɨga nyan kapma kapma kwundimba ngambulɨga nɨmba kat ndɨ kwulatɨgandɨ. Kapma kapma kwundimba ngambulɨga nɨmba kat ndɨ kwulatɨgandɨ. Kapma kapma kwundimba mbutɨnja nyaangɨt dnɨ aywaa wutaa ndina ngepma kwundimba mbutɨndeyan wovuna. Aywaa wuka ndina maawupmba yelavɨka aywaa kwutaa lɨgiyandi. \v 6 Kɨta mbaapmamba lɨna, ngwutnai lɨga kava yalaa kapma kapma kwundimba mbukweyan ngwla maawut ana kwunakiyandɨ. God waa nyaangɨt ngwuk kat mbukweyan ngwula maawuk kat God kwunakiyandɨ. Apma nambu lɨlɨnja nyaangɨt mbukweyan God ngwuk kat kwunakiyandɨ. Godna waagan sɨmogwilɨga nyaangɨt mbukweyan God ngwuk kat kwunakiyandɨ. \v 7 Waavi waga gita viyaga mandɨp mandɨp vapmba yindeyan wukia nɨmba waigandi. Anda mbangu kwundi yaa waa wutaa waigandi. \v 8 Walea lɨnja tavɨk sɨmblan sɨnjeyan wutaa nɨmba walea lɨnja nɨmbi nda ana yiga klaigandi. Ndɨ woseka waa sɨndɨ? Waa yelavɨkiyandi. \v 9 Nyaangɨt mbutɨnja vak vla lɨgandɨ. Kapma kapma kwundimba ngambulɨnjeyan ana wukiyandi. Kapma kapma kwundimba ngambulɨnjeyan ndinai ngambulɨga nyaangɨt kwo vatnat tɨgiyandɨ. \v 10 Wan tɨna kɨpmamba kapma kapma ngepma kwundi nɨma sakwat tɨgandɨ. Wan kwundi aywaa maawut sɨka lɨgandɨ. Sɨmblan ana ngambulɨgandi. \v 11 Nat nyan kapma ngepma kwundimba mbutndeya nyaangɨt ana wukiyowun. Wutaa wiagowun. Ndɨ kapma ngepma nyana. Kapma kwundimba ngambulɨgandɨ waa waigowun. Ndɨno wun kat wutaa wupma waigandɨ. Ndɨ kapma ngepma nyana waa waigandɨ. \v 12 Ngwuk Godna waagan ngwuk kat kwilɨga vak kat klavak yelavɨka lɨgangwuk. Godna mbaapma nɨmba kat kwunakngweya vak kat Godna wagananamba wagala ngwula. \p \v 13 Kapma kapma kwundimba ngambulɨga nyan God kat wagalagiyandɨ. Wun kat sɨmogwimɨn mala ndi kat wan nyaangɨt ndina ngepma kwundimba mbukiyowun waa wagalagiyandɨ. \v 14 God kat kapma kapma kwundimba ngambuweyan wan nyaangɨtna angwa ana vɨga lɨgowun. Kwo wuna maawupmba mɨna ngambulɨgowun. \v 15 Anda vapmba yiwun wunai yigiyaa vak apma vapmba tɨgiyandɨ. Apma vat kɨngiyan. Nyaangɨtna angwa vɨga lɨlapman tɨga ana God kat ngambugiyowun. Nyaangɨtna angwa vɨga lɨlapman tɨga ana God kat wuna kwundimba mbangu kwundi waigowun. \v 16 Maawut yelavɨtapman tɨga God kat sɨvu kɨngweyan ngwutnagwi lɨga nyan ana wuka yelavɨkiyandɨ. Wutaa apma vat wangwuk waa ana waigandɨ. \v 17 Kapma kapma kwundi ngambuga God kat sɨvu kɨngweyan wan vat nat nyana maawut ana kwunakiyandɨ. \v 18 Ngwuk kɨta vɨlɨlɨk njambɨ kapma kapma kwundimba ngambulɨgangwuk. Wun njɨmbla njɨmbla kapma kapma kwundimba ngambulɨgowun. Ngi kat tɨga God kat sɨvu kɨlɨgowun. \v 19 God kat yelavɨpmak yalaa yisolaa lɨngwuk maa wuleilaa sɨvla nyaangɨt kapma kapma kwundimba ngwuk kat ana ngambugiyowun. Samat nyaangɨt nat nɨmba kat apma nambu kwigiyandɨ. Yelavɨka lɨwa vat kupma lɨgandɨ. \p \v 20 Wuna mbaapmamba lɨga nɨmba maawut sɨtapman mat nyangu lɨga vla ke lɨngweya. Nɨma nyangu yelavɨka lɨga vat vla tɨgiyangwuk. Mat nyangu kavle vat ana yelavɨtɨgandi. Wupma ngwutno mat nyangu lɨga vat vla lɨgiyangwuk. \v 21 Tamba la nɨmba God waa nyaangɨt tamba pɨlɨwutndi. Wowun maa kpma kwundimba ngambuga yetɨlɨga nɨmba kapma ngepma nɨmba wuna nyaangɨt wan nɨmba kat yalaa mbukiyandi. Ndi ana wukiyandi. Kai waigandi wuna nyaangɨk kat waa wandɨ God waa tamba pɨlɨwutndi. \v 22 Kapma kapma kwundimba ngambungweyan God kat kai walɨga nɨmba vɨlaa yelavɨka waigandi. Ndi Godna kwondumba ngambulɨgandi waa waigandi. Ndina ngepma kwundimba God waa nyaangɨt ngambungweyan Godna mbaapma nɨmba vɨlaa yelavɨka waigandi. Ndi Godna kwondumba ngambulɨgandi waa waigandi. God kat kai walɨga nɨmba kat vɨlaa wupma ana waigandi. \p \v 23 Ngwuk yisolaa lɨga kɨta kɨta nyan kapma kapma kwundimba ngambulɨngwuk maa kwo lɨga nyan wuleilaa vɨlaa waigandi. Ndi tungwengwan yiga ngambulɨga nɨmba vla lɨgandi waa waigandɨ. \v 24 Ngwuk yisolaa lɨga God waa nyaangɨt ndina ngepma kwundimba ngambulɨngwuk maa kwo lɨga nyan wuleilaa wutaa maawupmba yelavɨka apma nyaangɨtna ngambulɨnja waa waga kupi maawut yelavɨkiyandɨ. Wun kavle vat yiga yetɨlɨgowun waa yelavɨka lɨgiyandɨ. \v 25 Wuna maawut kavle savle lɨndeya vak kat tamba vɨgowun waa yelavɨka lɨgiyandɨ. Ndɨ nambu sɨlandalaa tɨga God kat yelavɨkiyandɨ. Ndɨ ngwuk kat waigandɨ. God ngwutnogwinala lɨgandɨ waa waigandɨ. \s1 GOD KAT YELAVƗPMAK YISOLAA LƗNGWEYA VAT \p \v 26 Kɨta mbaapmamba lɨna nɨmba kupma kwukngwangat woviyaguga lɨgowun. God kat yelavɨpmak yisolaa lɨngweya njɨmbla ngwula kɨta nyan laataa mbangu kwundi waigandɨ. Nat nyan laataa nyaangɨt vɨsɨmogwigyandɨ. Nat nyan Godnanamba wuta nyaangɨt mbukiyandɨ. Nat nyan laataa kapma kapma kwundimba ngambugiyandɨ. Nat nyan laataa ngambundeya kwundi wutaa ngepma kwundimba bukiyandɨ. Ndi aywaa yilɨnja vat awat sowat kwunatnjeya vat mɨna lɨgiyandɨ. \v 27 Kapma kapma kwundimba ngambuvat yingweyan vɨlɨlɨk palɨ o kuvuk nyangu mɨna kɨta kɨta laataa ngambugiyandi. Ngambundi maa nat nyan laataa ngwula ngepma kwundimba mbukiyandɨ. \v 28 Ngepma kwundimba mbukiya nyan tɨlapman yindeyan ke kapma kapma kwundimba ngambuga. Ngwuk kapma lɨga God kat kapma kapma kwundimba ngambugiyangwuk. \v 29 God waa nyaangɨt wutaa vɨlɨlɨk palɨ o kuvuk nɨmba laataa mbukiyandi. Nat nɨmba ndaalɨga wuka sɨga naguga lɨgiyandi. \v 30 Ndaa lɨga nɨmbana kɨta nyan God ndɨ kat mbutndɨ maa ndɨ laakiyandɨ. Ndɨ laatndɨ maa mbutɨga nyan ndaa lɨgiyandɨ. \v 31 Ngwuk kɨta kɨta laataa God waa nyaangɨt aywaa mbukiyangwuk. Ngi vapmba mbutɨngweyan apma maawut klalaa apma nambuo lɨgiyangwuk. \v 32 God kɨta nyan kat nyaangɨt mbutndeyanndɨ wan nyan maawupmba yelavɨtaa wan nyaangɨt nat nɨmba kat mbukiyandɨ. \v 33-34 Sɨmblan ana laataa mbukiyandɨ. God wan vak kat kai walɨgandɨ. Kɨta kɨta laataa apma vat savagu lɨga vapmba mbukiyandi. God kat yelavɨpman yisolaa lɨngweya njɨmbla taagawa ana laataa nyaangɨt mbukiyandi. Godna nɨmba aywaa yisolaa wupma yilɨgandi. Juda ndino nɨmbun wupma yilɨgandi. Ndina nyaangɨt wandɨ. Taagwa ndi ndu kat ana njɨmbwi lɨgiyandi waa wandɨ Judana nyaangɨt. \v 35 Mbutɨnja nyaangɨk kat wagalavat wanjeyan ndina ngay wuleilaa lan kat wagalagiyandi. Lan mbukiyandɨ. God kat yelavɨpmak yisolaa lɨngwa njɨmbla taagwa laataa mbutnjeyan wup yilɨnja vak vla lɨgandɨ. \v 36 Ngwuk pɨlɨwutɨwa nyaangɨpmba ana yetɨlɨngwuk. Ngwuk manda kat tɨga kapma kapma vapmba yetɨlɨngwuk. Ngwuk Godna mbaapma tat wuleilaa la nɨmba ana ngwuk. Godna nyaangɨt ngwutnamba ana yalɨndɨ. Godna nyaangɨt klala nɨmba nɨma sakwatna ngwula kapma ana klalɨgangwuk. \p \v 37 Ngwula nat nɨmba Godna waagan nɨn kat kwondu kwindɨ maa Godna nyaangɨt mbutɨganɨn waa yelavɨtɨgandi. Ndi kat wowun. Wan pɨlɨwutuwa nyaangɨt wuna nyaangɨt ana ndɨ. Godna nyaagnɨtna wowun ngwuk kat. Ngwuk aywaa awuk ngwula. \v 38 Kɨta nyan wan nyaangɨt wupmak kat kai wandeyan ndɨ ndɨna mala. Ndɨ kavle maawut yelavɨtaa lɨgiyandɨ. \v 39 Godna nyaangɨt mbutɨngwa vak klavak kat nɨmamba yelavɨk ngwula. Kapma kapma kwundi ngambulɨnja vak kat ke kai waa \v 40 God kat yelavɨpmat yisolaa yetɨngwa vat sɨmblan ke yetɨngwa. \c 15 \s1 JISAS KIYALAA LAATNDA NYAANGƗT \p \v 1 Wuna mbaapmamba lɨga nɨmba ngwuk kat tak mbukwa apma nyaangɨt nat njambɨ ak ngwuk kat mbupmat yigowun. Tak wutaa ngwutna maawupmba yelavɨka kwutaa lɨngwuk. \v 2 Wan nyaangɨt wutaa kwutaa lɨngwuk maa God vɨlaa ngwuk kat kwunatndɨ. Ngwuk kat mbukwa nyaangɨt kwagalalapman yingweyan ngɨni God ngwuk kat apma vat yigiyandɨ. Wan nyaangɨt kwutaa lɨga kwagalangweyan kwutaa lɨngwa vat kwo vatnat tɨgiyandɨ. \v 3 Wan apma nyaangɨt wutaa ngwuk kat mbutɨwun. Wan nyaangɨt nɨma nyaangɨtna. Wan nyaangɨt kɨngiyan. Kraist nɨna kavle vak kat tɨga kiyandɨ. Wan nyaangɨt tamba God waa nyaangɨt pɨlɨwuta nɨmba pɨlɨwutndi. \v 4 Ndɨ kat sɨndi, kiyandɨ maa waangumba taagani tɨga nandinya kuvut tɨga God wandɨ maa laatndɨ. Wan nyaangɨt nɨmbun tamba God waa nyaangɨt pɨlɨwuta nɨmba pɨlɨwutndi. \v 5 Samat tɨga Pita ndɨ kat vɨndɨ. Tɨga lɨga wan tamba vɨlikiyeli vɨlɨlɨk ta ndɨna aposel ndɨ kat vɨndi. \v 6 Tɨga lɨga nat nɨma sakwat nɨmba kɨta njambɨmba ndɨ kat vɨndi. Ndina sakwat 500 kat kwulatndɨ. Wan nɨma sakwat nɨmbanana kuvut nɨmba wundumbu yindi. Nat nɨma sakwat nɨmba mbambala kwo yetɨlɨgandi. \v 7 Tɨga lɨga Jems ndɨ kat vɨndɨ. Tɨga lɨga nat aposel aywaa ndɨ kat vɨndi. \p \v 8 Ngɨni nglei wuno ndɨ kat vɨwun. Nat aposel tat vɨndi. Wun ndɨ kat ngɨni vɨwun. Nat aposel njambwi nyan ndinogwinala lɨga aposelna njɨvwa agwuk ngwula waa ndi kat wandɨ. Njambwi nyan kapma kavamba lɨga aposelna njɨvwa agwup mɨla waa wun kat wandɨ. \v 9 Wun aposelna mbaapmamba ndina kwupmba lɨga nyan wun. Tat Godna mbaapmamba la nɨmba kat kavle vat ndi kat yilɨwun. Ngi kat tɨga manda kat wun kat njambwi nyan aposelna njɨvwa kwindɨ wun kat. Wun apma nyan ana wun. Ana yelavɨkowun. \v 10 God wun kat miwa yilaa wan njɨvwa awagapma kwindɨ maa wan njɨvwa kwutɨgowun. Wan aposelna njɨvwa kwutuwa vat nat aposel kat kwulaka kwutɨgowun. Wuna avamba ana kwulaka kwutɨgowun. Nɨma nyan God wun kat ava kwindɨ maa kwulaka kwutɨgowun. \v 11 Wunogwi nat aposelo nɨn kɨta vat aywaa kɨta nyaangɨpmba mbutɨganɨn. Wan apma wutaa maawupmba yelavɨtaa kwutaa lɨngwuk. \s1 KIYAA NƗMBA LAAKIYAA VAK \p \v 12 Ngwutna nat nɨmba walɨgandi. Kiyaa nɨmba ngɨni ana laakiyandi waa walɨgandi. Nɨn tak wupma ana walɨnɨn. Ndi manda kat mandɨt nyaangɨpmba walɨgandi. \v 13 Ndina kavle nyaangɨt wutaa wan nyaangɨt apma nyaangɨtna waa yelavɨtneyan nɨna nɨmbun waiganɨn. Kraist kiyalaa lɨga ana laatndɨ waa waiganɨn. \v 14 Kraist kiyalaa laatapman yigendan wan mbutɨna nyaangɨt kwo valat tɨgendɨ. Wan nyaangɨt wutaa yelavɨka kwutaa lɨngwa vat kwo valat tɨgendɨ. \v 15-16 God kwukna nda kat ngwuk kat woseka wagenɨn. Tak ngwuk kat walɨnɨn. God wandɨ maa Kraist kiyalaa laatndɨ waa walɨnɨn ngwuk kat. Kiya nɨmba laatapman yigenjan God Kraist kat ana laak wandɨ, laakendɨ. \v 17-18 Kraist kiyalaa laatapman yigendan wan apma nyaangɨt wutaa yelavɨka kwutaa lɨngwa vat kwo valat tɨgendɨ. God ngwuk kat ana kwunakendɨ. Ngwuk kavle vapmba yetɨgengwuk. Kraistna mbaapmamba lɨga kiyaa nɨmba ana ngɨni laakendi. Ana God ndi kat ngɨni kwunakendɨ. Kiya nɨmba tat yelavɨtendi. God ngɨni nɨn kat kwunakiyandɨ waa yelavɨtaa kiyandi. \v 19 Kiyanɨn maa Kraist nɨn kat laak ngwula waa ana waigandɨ waa yelavɨtneyan ana nglaatndɨ. Nɨn njɨmbla njɨmbla ngla kavle savle yetɨlɨgiyanɨn. Nglaga yelavɨka yetɨlɨneya vak nat nɨmba kat kwulakiyandɨ. \p \v 20 Tal kwiwa nyaangɨt apma nyaangɨt ana ndɨ. Kwo nyaangɨtna. Apma nyangɨt kɨngiyan. Kraist kiyalaa laatndɨ. Kiyalaa laatnda vak vla tamba kiyaa nɨmba aywaa laapgiyandi. \v 21 Kiyalɨna vat kɨta nyananamba yandɨ. Ndɨna sɨ Adam. Kiyalaa laatneya vak ndɨno nɨmbun kɨta nyananamba yandɨ. Ndɨna sɨ Kraist. \v 22 Adamna nyangu kiyanda vla kiyaigandi. Kraistna nyangu kiyalaa laatnda vla laataa apma vat tɨgiyandi. \v 23 Kraist nɨna njambwi nyana. Ndɨ tat kiyalaa laatndɨ. Nɨn ndɨna kwupmba lɨganɨn. Nɨno wupma kiyalaa laatnda vla laakiyanɨn. Ndɨnai yaiga nandinyamba nɨn ndɨna nɨmba laakiyanɨn. \p \v 24 Ngɨni la lɨga nandinya yaigandɨ. Wan nandinya Kraist ndɨna maama nɨmba kat kwualiyandɨ. Ndɨ kat kai walɨga nɨmba, kɨpmana njambwi nɨmba, kwonduo lɨga nɨmba ndi kat aywaa kwulakiyandɨ. Kraist ndi kat kwulataa God kat waigandɨ. Kwulakwa nɨmba ndi kat vɨga lɨgiyamɨn waa waigandɨ. \v 25 God wandɨ, ndi kat kwulapmat Kraist njambwi nyanat tɨgiyandɨ. \v 26 Ndɨna maama nɨmba kat kwulataa kavle vak yiga kiyalɨna vak kat vasandagiyandɨ. \v 27 God wandɨ maa Kraist nujambwi nyanat tɨga ndɨna maama nɨmba kat aywaa vasandagiyaa vak kat tamba pɨlɨwutndi. Ndɨ wandɨ maa aywaa ndina njambwi nyanat tɨgandɨ waa tamba pɨlɨwutndi. Wan nyaangɨt vɨlaa nɨn yelavɨka lɨganɨn. Kraist Godna njambwi nyan ana ndɨ. God ndɨna njambwi nyana waa yelavɨka lɨganɨn. \v 28 Kraist ndɨna maama nɨmba kat vasandalaa ndɨna njɨvwa ngɨlɨgiyandɨ. Ngɨlɨndɨ maa Godna kwupmba lɨgiyandɨ. Kraist Godna kwupmba lɨndɨ maa God njambwi tɨnda vak aywaa vɨgiyandi. \p \v 29 Ngwutna nat nɨmba kiya nɨmba kat tɨga yelavɨtaa ngu yagulɨndi. Kiyaa nɨmba ngɨni ana laakiyandi waa yelavɨkngweyan ngwuk wupma manda kat ngu yagulɨgangwuk. Ana nglaatndɨ. \v 30 Nɨno nɨmbun Godna nyaangɨt yi ya mbutɨga nɨmba nɨn kat samat vatnya mɨna lɨndi. Nɨn ana nɨmamba yelavɨka lɨganɨn. Kiyaa nɨmba laakiyandi waa yelavɨtɨganɨn. \v 31 Wuna kɨta mbaapma nɨmba wun kat nɨma vat yelɨnja njɨmbla ana nɨmamba yelavɨka lɨgowun. Ngwuk kat yelavɨka lɨgowun. Jisas Kraist waa nyaangɨk kat maawupmba yelavɨka kwutaa lɨngwa vak kat yelavɨtaa kiyavak kat ana vaatɨgowun. \v 32 Mbambala tɨluwa ngepma Efesas walɨnja ngepmana nɨmba wun kat vɨlaa kwapɨmba yetɨga nda kɨtɨnja vak vla wun kat kɨtɨndi. Ndinangwinala walea lɨwun. Kiyaa nɨmba ana laapgiyandi waa yelavɨkewan ana nɨma njɨvwa kwuka njambwi nyana njɨvwa kwukewun ndi kat. Kiya nɨmba ana laakiyandi waa walɨga nɨmba kupma walɨgandi. Mbambala nɨn nɨna mbangɨ walɨga vapmba yetɨgiyanɨn. Kinya anaganɨn kiyaigaa waa walɨgandi wan nɨmba. \p \v 33 Wan walɨnja vak ana nglaatndɨ. Wundi kavle vat walɨga nɨmbonala yetɨnjgweyan ngwutna maawat kavle vak yelavɨkiyandɨ yelavɨtnja vak vla. \v 34 Yetɨngwa kavle vak kwagalalaa apma maawut yelavɨka yetɨ ngwula. Ngwula nat nɨmba Godna angwa vat ana wuka lɨgandi. Ngwuk kat tat ana nyaangɨt wutaa nɨmamba wup yigiyangwuk. \s1 KIYA NƗMBA LAATAA MANDƗP MBANGƗ KLALAA LƗGIYANDI \p \v 35 Ngwula nat nɨmba wagalalɨgandi. Kiyaa nɨmba anda vapmba laakiyandi. Laataa nada mbangɨ klalaa lɨgiyandi waa wagalalɨgandi. \v 36 Ndi tungwengwan yiga lɨga wagalalɨgandi. Kapma kupi mbangɨ klanjeya vat mi sɨk tulɨnja vak vla lɨgandɨ. kɨpmamba vaangundi ma njangu veilaa kandi mi vla laakiyandɨ. \v 37 Kɨpmamba tulɨnja mina sɨk vla lɨgandɨ. Njingwut ngaanga avamba ana tulɨgandi. Nɨma sakwat mi sɨk yuwi sɨk vla tulɨgandi. \v 38 Sɨpmba tunja nda kat God wandɨ maa ava ngaanga tɨlɨgandɨ. Nat mi sɨk nat ngaanga nat ava vla lɨlɨgandɨ. Nat mi sɨk nat ava nat ngaanga vla lɨlɨgandɨ. Wan vak Godna yelavɨk vapmba lɨgandɨ. \v 39 Yuvut yilɨga nda nɨmbun ndɨno nat mbangɨ nat mbangɨ vla lɨgandɨ. Ndinyangu nat mbangɨ. Kwapɨmba lɨga nda mandɨp mbangɨ nda lɨga. Waavi mandɨp mbangɨ. Ngumba yetɨlɨga nda ndɨno mandɨp mandɨp mbangɨ lɨgandɨ. \v 40 Kɨpmamba lɨga nda nyɨnangwupmba lɨga nda mandɨp mandɨp nda. Nyɨnangwut kwutaa nyɨnangwupmba God yelaga nda nat nda. Kɨpma kwutaa kɨpmamba God yelaga nda nat nda. \v 41 Nya mandɨt yelaga nda. Mbap mandɨt yelaga nda. Sɨngwut mandɨt yelaga nda. Sɨngwut nɨma sakwat tɨndan mandɨt mandɨt yelaga nda lɨgandɨ. Wan God kwukna yelaga nda vɨlaa God nɨma nyana walɨgandi. \v 42 Kiyaa nɨmba laatnjeyan ndino wupma lɨgiyandi. Kɨpmamba lɨnjan mbangɨ kiyandi maa waangumba taagandi tamba mbrendɨ. Ngɨni laataa mandɨp mbangɨ njɨmbla njɨmbla tɨgiyaa mbangɨ klalaa tɨgiyandi. \v 43 Waangumba vaangunja mbangɨ apma mbangɨ ana ndɨ. Ava ana lɨgandɨ. Ngɨni laatndeyan wan mandɨp mbangɨ apma mbangɨ tagula ava lɨga mbangɨ klalaa njɨmbla njɨmbla tɨgiyandɨ. Yelaga lɨga mbangɨ lɨgiyandɨ. \v 44 Waangumba vaangunja mbangɨ kɨpmana mbangɨ. Ngɨni laatndeyan wan mandɨt mbangɨ klalaa nyɨnangwupmba tɨndeya mbangɨ. Ngwut vɨga lɨgangwuk. Kɨpmamba lɨga nɨmba aywaa mbango lɨgandi. Kiyalaa laataa nyɨnangwut wokelaa mbangɨ lapman tɨgiyanɨn waa manda kat yelavɨtɨgangwuk. Mandɨt mbangɨ klalaa nyɨnangwupmba lɨgiyanɨn. \p \v 45 Tamba la nɨmba God waa nyaangɨt pɨlɨwutndi. Tat ta nyan Adam God ndɨ kat kwutndɨ maa tɨga nɨn kat njandɨ maa nɨma sakwat yilaa kɨpmamba tɨganɨn waa tamba ta nɨmba pɨlɨwutndi. Adamna kwupmba ya nyan Kraist njɨmbla njɨmbla nyɨnangwupmba apma vat tɨneya vat kwivat yandɨ. \v 46 Tat kɨpmana mbangɨ klalaa kɨpmamba lɨga ngɨni nyɨnangwupmba njɨmbla njɨmbla lɨneya apma mbangɨ klaiganɨn. Apma mbangɨ tat ana klaiganɨn. \v 47 Tat ta nyan Adam kat God kɨpma klalaa kambundu kwutndɨ. Adamna kwupmba yaa nyan Kraist ndɨ nyɨnangwupmba lɨga yandɨ. Tat ya nyan kɨpmana nyana. Ngɨni kwupmba ya nyan nyɨnangwupmba lɨga ya nyana. \v 48 Kɨpmana nɨmba aywaa Adam yeta vak vla yetɨlɨgandi. Nyɨnangwupmba lɨgiyaa nɨmba aywaa Kraist tɨga vak vla yetɨlɨgiyandi. \s1 ANGWA NYAANGƗT \p \v 49 Mbambala kɨpmamba lɨna Adam ta mbangɨmba lɨganɨn. Ngɨni kiyalaa laatneyan Kraist tɨga mbangɨmba lɨgiyanɨn. \v 50 Kɨta mbaapmaba lɨga nɨmba, mbutɨwa nyaangɨtna angwa kɨngwiyan. Kɨpmamba lɨga kɨpmana vapmba yetɨlɨga nɨmba nyinangwut ana wuleigiyandi. Kɨpmamba kwutaa mbango lɨga nɨmba njɨmbla njɨmbla wan mbango lɨga ana yiga nyɨnangwupmba tɨgiyandi. \v 51 Pagwula la nyaangɨt ngwuk kat mbambala mbupmat yigowun. Nɨn aywaa ana kiyaiganɨn. Nɨna nat nɨmbo kiyalapman tɨga mandɨp mbangɨ klaigandi. \v 52 Kwik kwiknala vɨlɨnja vap vla kwiyatapman kaligandi. Nyɨnangwupmba lɨga yaiga kwutna kwundi wutaa mandɨp mbangɨ klaigandi. Wan ngɨni lɨgiyaa nandinya kwutna kwundi wutaa kiyaa nɨmba mandɨp mbangɨ njɨmbla njɨmbla lɨnjeya mbangɨ klalaa laakiyandi. Kwo lɨga nɨmba ndi mandɨp mbangɨ klaigandi. \v 53-54 Wan njɨmbla kɨpmana mbangɨ mbredeya mbangɨ kwaglalaa njɨmbla njɨmbla tɨnjeya mandɨt mbangɨ klaigandi. Kɨpmamba lɨga kiyalɨnja mbangɨ kwagalalaa ngɨni nyɨnangwupmba lɨnjeya apma mbangɨ klaigandi. Tamba pɨlɨwutndi. Kiyalɨna vak kat tamba ngɨlɨlndɨ. Wan kavle vak kat tamba kwulatnɨn waa tamba pɨlɨwutndi. Pɨlɨwutnja nyaangɨt wan yaiga njɨmblamba vɨga wutaa waigandi. Tamba la nɨmba woseka waa ana pɨlɨwutndi waa waigandi. \v 55 Nat tamba la nyan pɨlɨwutndɨ. Kiyalɨnja vak nɨn kat ana kwulaiyandɨ. Kiyavak kat ana vakiyanɨn waa pɨlɨwutndɨ. \v 56 Manda kat ana vaakiyanɨn. Tat kavle vat yiga yetɨlɨnangat kiyalɨnɨn. Wan kavle vat God tamba lɨmbwindɨ. Tak Godna lo vɨlaa nɨn kavle vak yiga yetɨlɨganɨn waa vɨlɨnɨn. Ngi kat tɨga kiyavak kat ana vaatɨganɨn. \v 57 Ngi kat tɨga God nɨn kat apma vat yinda vak vɨlɨganɨn. yindangat ndɨ kat sɨvu kɨlɨganɨn. Nɨna njambwi nyan Jisas Kraist kiyalɨna vak kat kwulapmat yandɨ. Ngi kat tɨga nɨn kiyavak kat ana vaatɨganɨn. \p \v 58 Ngi kat tɨga wuna mbaapmamba lɨga nɨmba ke vaaka yelavɨka. God waa nyaangɨk kat ngwutna maawupmba yelavɨka kwutaa alɨ ngwula. Njambwi nyana njɨvwa nɨmamba kwuka lɨga kiyalaa laakngwuk maa ngwuk kat nɨma wenga kwigiyandɨ. Ana ndɨna njɨvwa kwo kwukiyangwuk. \c 16 \s1 SANYA YISOGA TAAGLƗNJA VAK \p \v 1 Sanya kɨta lɨvwimba yisoga taagangweya vak kat mbupmat yigowun. Yisogi taagalaa Judia walɨnja kɨpmamba lɨga Godna mbaapma nɨmba kat kwigiyangwuk. Tak Galesia walɨnja ngepmamba lɨga Godna mbaapma nɨmba kat sanya yisoga taagalaa agwi ngwula wowun. Ngwulo nɨmbun ngwuk kat wowun. \v 2 Sande sande ngwutna nat kuvuk sanya yisoga taagagiyangwuk. Nɨma sakwat sanyo lɨga nyan ndɨ nɨma sakwat taagagiyandi. Kuvuk sanyo lɨga nyan ndɨ kuvuk taagagiyandɨ. Wan vak yingweyan ngwutnai lɨga kava yawun maa sanya kɨta lɨvwimba lɨgiyandɨ. Ngwutnai lɨga kava yalaa ngwuk sanya yisoga taaga ngwula waa ana waigowun. \v 3 Ngwutnai lɨga kava yawun maa wan sanya Jerusalemat kaligiyaa nɨmba kat waigangwuk. Jerusalemba lɨga nɨmba kat pɨlɨwukweya pas kwutaa kaligiyandi. \v 4 Jerusalemba kwukweya njɨvwa lɨndeyan yigiyowun. Jerusalemat yiweyan wunogwinala yaigandi. \s1 POL NDI KAT VƗVAT WANDƗ \p \v 5 Wan masedonia walɨnja kɨpmamba lɨga nɨmba kat yiga vɨlaa ngwuk kat yaigowun. \v 6 Ngwutnagwinana samat tɨgiyowun. Yipma yilɨga njɨmbla yetɨgiyowun ngwutnoginana. Ngwutnogwinana tɨga lɨga ngwuk kat kwagalalaa yiweya yambɨ kwunakiyangwuk. Ngwuk kat kwagalalaa yiweya kava ana vɨga lɨgowun. \v 7 Ngwuk kat yaa vɨlaa kwiyatapman ngwuk kat kwagalavak kat kai wowun. Njambwi nyan kai wandeyan ngwutnogwinala ana yetɨgiyowun. Wuna maawut nɨma njɨmbla tɨvak kat yelavɨtɨgowun. \v 8 Wan tɨluwa ngepma Efesas walɨnja ngepmamba tɨga Pentekos walɨnja pesto vɨgiyowun. \v 9 Wuna nɨma sakwat njɨvwa kumba lɨgandɨ. Nɨma sakwat nɨmba God waa nyaangɨt wupmat walɨgandi. Aywaa kai. Nat nɨmba wun kat walea lɨgandi. \p \v 10 Timoti ngwulai lɨga kava yandeyan ndɨ kat kwutaa ngwutna ngayat kalilaa ndɨ kat kɨgɨnda agwi ngwula. Ndɨ njambwi nyana njɨvwa kwutɨgandɨ. kwutɨwa njɨvwa vla kwutɨgandɨ. \v 11 Ndɨ kat vɨlaa mat nyana kwo nyana waa ke waa. Ndɨ kat kwunak ngwula. Ngwuk kat kwagalalaa at wunai lɨga kavat yaigandɨ. Nɨna mbaapma nɨmba nat nɨmbonala yaigandɨ Timoti. \v 12 Nɨna mbaapmamba lɨga nyan Apolas ndɨ kat nat nyaangɨt wungi lɨga. Tat ndɨ kat wowun. Nat nɨmbonala Korinmba lɨga nɨmba kat yiga avɨ waa wowun. Mbambala nglei ndɨna yelavɨk vapmba yivak wandɨ. Mbambala yindangat God ndɨ kat kai wandɨ. God ndɨ kat kwiya njɨvwa ngɨlɨndeyan yigiyandɨ. \s1 NGƗNI LA NYAANGƗT \p \v 13 Ngwuk yigumba vɨgiyangwuk kavle vak kat. God waa nyaangɨt maawupmba yelavɨka kwutaa lɨngwa vak ke kwagalaga. Nat nɨmba kat ke vaaka. Tagula maawut yelavɨka alɨ ngwula. \v 14 Kwutɨngwa njɨvwa aywaa nat nɨmba kat nɨma vat yelavɨka agwuk ngwula. \p \v 15 Nɨna kɨta nyan kat Stefanas nɨno ndɨna ngaymba lɨga nɨmba kat vɨga lɨgangwuk. Wan nɨmba tak Godna mbaapma wuleindi. Akaia walɨnja nɨma kɨpmamba lɨga nat nɨmba ndi kat ana kwulatndi. Ndi tat wuleindi. Ndi Godna mbaapma nɨmba kat kwunatɨgandi. \v 16 Ndina nyaangɨt awuk ngwula. Ndina kwupmba alɨ ngwula. Ndinogwinana kɨtamba njɨvwa kwutaa nɨmbana nyaangɨtno awuk ngwula. \p \v 17 Ngwutnai la kavamba la ndi kuvuk nɨmba Stefanas, Fotyeunetas, Akaikas wunai lɨga kavat yandi. Yandi maa solat sɨwun. Ngwut Korina nɨmba wunai lɨga kavamba ana lɨgangwuk. Wun kat kwunapmak walɨngwa njɨvwa ndinalak klalaa wun kat kwunapmak yandi. \v 18 Wuna maawut kwunatɨgandi. Tak ngwutna maawut kwunatɨndi. Ngi kat tɨga ndina sɨ kwusogiyangwuk wundɨgi nɨmba kat. \v 19 Esia walɨnja nɨma kɨpmamba lɨga Godna mbaapma nɨmba ngwuk kat apma nandinya walɨgandi. Akwilagwi Priska ngwuk kat apma nandinya walɨgambɨt. God kat yelavɨpmat mbɨtna ngaymba yisolaa lɨga nɨmba ndino nɨmbun ngwuk kat apma nglei nandinya walɨgandi. \v 20 Wunai lɨga kavamba lɨga Godna mbaapma nɨmba ndino apma nandinya waa walɨgandi. Awat sowat taamba agwut ngwula. \p \v 21 Tak mbukwun maa pɨlɨwutnda nyananamba pensil klalaa wuna taambamba apma nandinya waa pɨlɨwutɨgowun. \v 22 Kɨga nyan nɨna njambwi nyan kat kai wandeyan wan nyan kavle yigiyandɨ. Nɨna njambwi nyan yaigandɨ. \p \v 23 Nɨna njambwi nyan Jisas awagapma nɨn kat apma vat yilɨnda vak klangwangat wowun. \v 24 Ngwuk Kraist Jisasna mbaapma nɨmba ngwuk kat woviyaguga lɨgowun. Ngiyambak.