\id ROM Huave 1/18/95 \h ROMANOS \toc1 Poch tarang wüx nawiig San Pablo müüch mondüüb Teat Cristo monlüy tiül cambaj Roma \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt2 Poch tarang wüx nawiig San Pablo müüch mondüüb Teat Cristo monlüy tiül cambaj Roma \mt1 ROMANOS \c 1 \s1 Pablo atepeay mondüüb Teat Cristo tiül Roma \p \v 1 Xique nenütiüs Pablo nerangas minajiüt Teat Jesucristo. Teat Dios tayac xic narang miapóstol nej, namb nasaj meáwan nipilan wüx aaga najneaj nanderac nguineay alndom mawüw wüx asoetiw nejiw. \p \v 2 Aaga najneaj nanderac quiaj, aag ayaj tanomb Teat Dios lamapiüng apmajlüy, lamarangüw wüx nawiig ajcüw mondeac andeac nej. \v 3 Aaga leawa lamapiüng Teat Dios quiaj, aag ayaj apiüng wüx Miteatiiüts Teat Cristo, micual nej. Teat Cristo tajlüy nipilan nej, micual micualüw David. \v 4 Tajüic naleaing Micual Teat Dios nej cos alndom marang cuajantanej, y cos Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios tapacüüch nej imiün tiül mondeow. \v 5 Nej lamambeol xic xeyay, lamüüch xic narang nop miapóstol nej namb nasaj nipilan tiül meáwan cambaj wüx iüt mayariw nej andeac, mandiümüw nej. \v 6 Icona aton ijlüyiün tiül ajcüwa nipilan quiaj, cos Teat Dios lamayamb icon müüch icon mejlüyiün tiül minipilan Teat Jesucristo. \p \v 7 Xique sarang aaga nawiig cam nüüch icon leawa iliün tiül cambaj Roma, cos Teat Dios ajiür icon lasta, aag tayamb icon mejlüyiün micual nej. Miteatiiüts Dios y Teat Jesucristo mambeol icon, müüch icon monajneaj tiül imeajtsan. \s1 Pablo andiüm mamb tiül cambaj Roma \p \v 8 Xique süüch gracias Miteatiiüts Dios wüx minüt Teat Cristo por meáwan icona, cos tiül meáwan cambaj andeacüw nguineay icona ngo mechiwean imeajtsan wüx Teat Dios. \v 9 Teat Dios ajaw xique ngo nacueat natün ocueaj nej mambeol icon. Xique xeyay apac ximeaats narang minajiüt nej; cos xenajiüt, aag ayaj nasaj nipilan nguineay lamarang Teat Cristo. \v 10 Xique ngo nacueat natün ocueaj Teat Dios malüy alndom namb najaw icon, sitiül nej andiüm. \v 11 Sandiüm namb najaw icon nasaj icon wüx noic mimonajneaj Teat Dios, leaw Nangaj Miespíritu nej alndom müüch icon, mapac imeajtsan wüx nej. \v 12 Aag ayaj sasaj icon cos sandiüm membeolayoots mayacaats omeajtsaats wüx Teat Dios. \p \v 13 Xecojow xechijquiaw, sandiüm menguiayiün nguineay xique xeyay sandiüm namb najaw icon, nambeol icon wüx Mipoch Teat Dios, atnej sarang tiül pálwüx nipilan tiül meáwan cambaj. Pero ajlüy cuane mepal xic ngondom namb. \v 14 Xique netam nasaj meáwan nipilan nguineay apiüng Teat Dios, masey nipilan griego, masey pálwüx nipilan, masey nipilan mondüy nawiig, masey nipilan ngo majaw xeyay. \v 15 Xique sayaag atnej lango naíüc wüx sandiüm namb nasaj icon aton monlüy tiül Roma, wüx aaga najneaj nanderac nguineay alndom maw asoeteran. \s1 Aaga najneaj nanderac alndom mawün wüx nipilan \p \v 16 Aaga najneajay nanderac leawa lamapiüng Teat Cristo, ngo naxing nandeac wüx, cos aag ayaj alndom mawün wüx asoet meáwan nipilan leaw apmayar, ombas nejiw a nipilan judío, condom aldemas nipilan ngome judío. \v 17 Tiül aaga leawa lamapiüng Teat Cristo quiaj, ajawaats nguineay nej alndom mawün asoetiiüts, majlüyiiüts ocueaj nej: aag ayaj sitiül mapiüngaats tiül omeajtsaats aag ayaj naleaing, ngo machiweaats omeajtsaats. Cos apiüng tiül Mipoch Teat Dios: “Sitiül aljane naleaing neyar andeac Teat Dios, aag ayaj apmapac”, aw. \s1 Leaw ngo majneaj arangüw nipilan \p \v 18 Ajawaats nguineay Teat Dios imiün tiül cielo, apmajcüy majaw meáwan nipilan leaw ngo mayar nej andeac, leaw nerang ngo majneaj. Nejiw ngo mayariw leawa naleaing, cos andiümüw marangüw ngo majneaj. \v 19 Leaw alndom majaraw wüx Teat Dios, nejiw ajawüw. Cos Teat Dios lamüüch nejiw majawüw aag ayaj. \v 20 Cos nde wüx Teat Dios tarang a iüt cam, quiaj tajüic naleaing nej almajlüy, at alndom marang cuajantanej meáwan nüt masey nej ngo maxoram majaraw. Cos wüx meáwan leawa Teat Dios lamarang, nipilan alndom majawüw nej almajlüy. Quiaj nejinguind ngo majiür cuane apmewüyay wüx. \v 21 Masey ajcüwa nipilan quiaj ajawüw naleaing Teat Dios almajlüy, nejiw ngo mapiüngüw najneaj tarang, at ngo müjchiw gracias Teat Dios. Ingow ayambüw Teat Dios, nejiw alomboochayej, ayambüw leaw ngo metam. Quiaj nómban ngondom mayacüw omeajtsüw wüx leaw najneaj. \v 22 Nejiw apiüngüw ajiürüw xeyay fis, pero naleaing nejiw xeyay nechachiw. \v 23 Cos ingow müjchiw omeajtsüw Teat Dios leaw almapac, mapiüngüw najneajay ajlüy, nejiw üjchiw omeajtsüw leawa narangüch dios ngome almapac; ajlüyiw atnej nipilan. At üjchiw omeajtsüw narangüch dios, aag atnej quiec, atnej nimal nejiür piquiw oleaj, atnej nimal nesatatüy tiüt ajüy. \p \v 24 Áag tacueat nejiw Teat Dios marangüw meáwan ngo majneaj leaw nejiw andiümüw marangüw; altiül nejíwan quiaj itsojow micuerpojüw nejiw. \v 25 Nejiw arangüw aag ayaj cos tangowüjchiw meáwan aaga naleaing leaw apiüng Teat Dios; tandüjpiw leaw ngo maleaing. Nejiw ingow üjchiw omeajtsüw Teat Dios nerang meáwan leaw almajlüy, tüjchiw omeajtsüw meáwan cuajantanej leaw Teat Dios tarang. Néjan quiaj Teat Dios netam masoic najneajay arang, aton müjchiiüts gracias meáwan nüt. Amén, aag ayaj naleaing. \p \v 26 Por aag ayaj Teat Dios tacueat nejiw marangüw xeyay monxing majaw nipilan. Montaj y monüx lango mind anojow, cos andiümüw majiürüw najtaj. \v 27 At monxey y monench lango mind aquiüjpüw najtaj, cos andiümüw majiürüw naxey. Aag ayaj xeyay monxing wüx nop naxey majiür naxey. Cos arangüw atquiaj, áag taxom nejiw cuajantanej monandeow. Aaga ngo majneaj teamamongochiw quiaj, aag ayaj netam nejiw cos xeyay ngo majneaj arangüw quiaj. \p \v 28 Nejiw cos ngo mandiümüw mayambüw Teat Dios mapiüngüw netam nejiw, quiaj Teat Dios tüüch nejiw marangüw aaga ngo majneaj amb wüx omeajtsüw quiaj, marangüw leaw ngo metam marangüch. \v 29 Nejiw xeyay arangüw cuajantanej ngo majneaj, monxey ajiürüw pálwüx najtaj, montaj ajiürüw pálwüx naxey. At monxey ajiürüw naxey, montaj ajiürüw najtaj. Altiül nerrejchiw, napatüw, ngo mind majawüw majiür cuajantanej alinop, ambiyaw nipilan. Ayambyambüw moncüy, newaijchaw; andeacüw ngo majneaj wüx ombas alinop. \v 30 Nejeyéjan quiaj andeacndeacayej wüx ombasüw, apaijchaw; ajcüyiw majawüw Teat Dios, ngo majiürüw lasta alinop, nelomboochayej, nerangrangayej. Ayambüw nguineay marangüw alngün ngo majneaj leaw ngo majlüy tanomb; at ngo mayariw andeac miteatiw, mimümüw nejiw, \v 31 nechachiw, ngo majawüw cuane najneaj, ngo marangüw leaw apiüngüw apmarangüw. Ngo mandiümüw nejinguind, ngo mawüniw wüx omeajtsüw leaw arang alinop, ngo majiürüw lasta nejinguind. \v 32 Nejiw ajawüw naleaing Teat Dios lamapiüng netam mandeow meáwan leaw nerang atquiaj; ngome áagan arangüw aaga ngo majneaj quiaj, aton apac omeajtsüw wüx alinop apmarang atnej arangüw nejiw. \c 2 \s1 Teat Dios ajaw wüx asoeteran \p \v 1 Nganüy sanasaj ic, ngo mejiür cuane apmewüyay wüx, ¿pues jane ic meyac asoet alinop? Cos wüx iyac asoet alinop iquiáyan quiaj iyacüy isoet, cos atanej temerang aton. \v 2 Icootsa ajawaats naleaing Teat Dios ajaw monrang ngo majneaj; apmüüch mamongochiw ngo majneaj atow nej arangüw. \v 3 Nganüy ique neryac asoet alinop, ique atanej temerang. ¿Nguineay ipiünga, Teat Dios langome apmüüch ic memongoch ngo majneaja, ipiüng apmeriow wüxe? \v 4 ¿Ngwüy, ique ipiüng ngo metam ic mimonajneaj neje, iyaag Teat Dios apmaíüc wüx leaw irang, ngome apmajcüye? Neol ngo mejaw sitiül nej teamaíüc wüx meáwan, aag ayaj cos andiüm majaw meyaag xeyay ngo majneaj temerang, mecueat. \v 5 Nganüy cos nadam imeaats, ngo meyaag ngo majneaj teamerang. Atquiaj ique tenguial meaach majcüy Teat Dios, ndoj alinoic nüt nej apmajüiquich cuane ngo majneaj netam memongoch wüx nüt apchetem majaw wüx asoeteran. \v 6 Quiaj apmüüch anopnop atow nej tarang. \v 7 Wüx aaga nüt quiaj, Teat Dios apmüüch mapac meáwan nüt tiül cielo leaw tanaámb arang najneaj, majlüy najneajay mapac meáwan nüt. \v 8 Nganüy leaw nelombojchay, leaw ngo mandiüm mayariw andeac Teat Dios, leaw monrang ngo majneaj; ajcüw ayaj Teat Dios ajcüy majaw. \v 9 Meáwan nipilan monrang ngo majneaj apmamongochiw xeyay necoy, apmamix omeajtsüw. Meáwan aag ayaj nipilan judío ombas apmüjndiw mamongochiw, andǘüban a nipilan ngome judío. \v 10 Nganüy meáwan monrang najneaj, Teat Dios apmüüch majlüyiw najneaj, apmasoiquiw najneaj arangüw, apmüüch nejiw majneaj omeajtsüw. Meáwan aag ayaj Teat Dios ombas apmüüch ajcüwa nipilan judío, ndoj andǘüban apmüüch a nipilan ngome judío aton. \p \v 11 Atquiaj arang Teat Dios atotow, cos ngo mapiüng wüx jane nembeat jane ngo membeat. \v 12 Meáwan leaw nerang ngo majneaj wüx nganaw majlüy aaga poch tüünd Moisés; pues wüx Teat Dios apmayac nej asoet, ngome apmasaj nej wüx aaga poch tüünd Moisés. Pero leaw nerang ngo majneaj masey lamanguiay aaga poch tüünd Moisés, Teat Dios apmayac nej asoet atnej apiüng aaga poch tüünd Moisés. \v 13 Cos Teat Dios ngo mawün asoet jane nenguiáyan cuane apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. Nej awün asoet leaw nerang palan aaga poch. \v 14 Jane ngome nipilan judío ngo majiür aaga poch tüünd Moisés. Naleaing wüx arangüw nejeyéjan quiaj atnej apiüng tiül aaga poch, aag ayaj nembeat poch ocueajiw nejiw, masey ngo majiürüw aaga poch tüünd Moisés. \v 15 Cos wüx arangüw najneaj atnej apiüng, quiaj ajüic meáwan aaga poch quiaj ajlüy wüx omeajtsüw. Ayajcüw tiül omeajtsüw nejiw aaga nembeat poch quiaj, cos nguiaj leaaw omeajtsüw sitiül najneaj arangüw tengwüy ayajcüw ngo majneaj arangüw. \v 16 Atquiaj apmajlüy aaga nüt quiaj wüx Teat Dios apmüüch Teat Jesucristo majaw wüx asoetiw nejiw leawa tarangüw axotayéjan. Cos Teat Cristo apmajaw wüx asoeteran atnej tüüch xic nasaj icon. \s1 Nipilan judío y aaga ley ocueaj Moisés \p \v 17 Nganüy sanasaj ic jangantanej naw tiül nipilan judío, ique ipiüng judío ic. At ipiüng irang atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. Irangrangüy wüx cos ipiüng ijaw jane nej Teat Dios. \v 18 Ijaw cuane andiüm Teat Dios merang, at ijaw cuane najneaj, cos tequiaacharan wüx a poch tüünd Moisés. \v 19 Ipiüng alndom metiib mitiiüd nop somb; ipiüng alndom meaach majlüy tiül ran nop leaw ajlüy tiül pojniün. \v 20 Ipiüng alndom mequiaach jane ngo majaw nicuajind; at alndom mequiaach monguich, cos ijaw cuane apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. Ipiüng aag ayaj üüch ic merndüy mexom imeaats wüx cuane naleaing. \v 21 Sitiül ique iquiaach alinop, ¿neol ngo merquiajchay iquiáyan quiaja? Ique iquiaach nipilan ngo maneed, nganüy a ique tenguial erneed. \v 22 Ique ipiüng ngondom nop naxey majiür minajtaj nej, at nop najtaj ngondom majiür minaxey nej. ¿Jow a ique neol teranga? At ipiüng ngo mind mejaw narangüch dios. ¿Jow a ique neol teneed aaga nembeat najlüy tiül nangaj iüm ocueaj ajcüwa dioses quiaja? \v 23 Irangrangüy, cos ipiüng ijiür aaga poch tüünd Moisés. ¿Neol ngo mejaw, tenguial meaach majcüy Teat Dios wüx irang leaw apiüng Moisés ngondom marangüch? \v 24 Naleaing tarangüch tiül Mipoch Teat Dios, apiüng: “Nipilan leaw ngome judío andeacüw ngo majneaj wüx ombas Teat Dios cos icona ngo majneaj irangan”, aw. \p \v 25 Naleaing aaga circuncisión irangan, aag ayaj nembeat sitiül iyac wüx imeaats leaw apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. Pero sitiül ngo merang atnej, aaga circuncisión quiaj ngo membeat nicuajind, atanej ngo mejiür masey ijiür. \v 26 Sitiül pálwüx nipilan ngome judío leaw ngo majlüy circuncidado ayac wüx omeaats atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés, Teat Dios apmajaw nej atanej majlüy circuncidado, masey ngo majlüy. \v 27 Masey aljane ngo majlüy circuncidado, sitiül nej arang atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés, nej alndom mayac isoet, cos ique irang ngo majneaj, masey ijiür meáwan aaga poch tüünd Moisés narangüch wüx nawiig, masey ijlüy circuncidado aton. \v 28 Cos nop ngo majlüy merrey judío nej masey naw tiül nipilan judío, cos aaga circuncisión arangüch wüx cuerpo ngome nembeat sitiül nej ngo mayac wüx omeaats Mipoch Teat Dios. \v 29 Pues nop merrey judío, aag ayaj nop neyac wüx omeaats marang leaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios. Aton aaga circuncisión quiaj apiüng wüx leawa Nangaj Espíritu arang sitiül nop apmayac wüx omeaats marang najneaj atnej andiüm Teat Dios. Aag ayaj Teat Dios apiüng najneaj arang, masey nipilan ngo mapiüngüw najneaj arang. \c 3 \p \v 1 ¿Cuane axomüw wüx nipilan sitiül judío nejiw; aton cuane axomüw wüx sitiül ajlüyiw circuncidado? \v 2 Pues xeyay axomüw wüx, cos Teat Dios ombas tüüch nejiw majiürüw Mipoch nej. \v 3 Naleaing ngome meáwan nipilan tiül Israel tarangüw atnej apiüng Teat Dios. Nganüy cuane ipiüngan, ¿ndot ngo marangüw meáwan aag ayaj, Teat Dios langome apmarang leaw lamapiüng apmaranga? \v 4 Ngwüy, Teat Dios apmarang leaw lamapiüng, cos nej ngo mawaiich, masey meáwan nipilan awaijchaw. Aag ayaj apiüng tiül Mipoch nej, cos apiüng: \q1 Apmajaraw naleaing meáwan leaw indeac. \q1 Wüx apmajaraw wüx isoet, apmapiüngüw ique ngo mejiür nicuajind nisoet, aw. \p \v 5 Sitiül wüx arangaats ngo majneaj, quiaj ajüiquichaats Teat Dios arang más najneaj, ¿cuane apmapiüngaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiüngaatsa Teat Dios ngo majneaj arang sitiül apmüüch icoots mamongochiiüts ngo majneaja por aaga ngo majneaj arangaats? (Sandeac atquiaj cos nipilan atquiaj apiüngüw.) \v 6 ¡Ngwüy, Teat Dios nómban ngondom marang ngo majneaj! Cos sitiül Teat Dios ngo majneaj arang, ¿nguineay apmajaw wüx asoet nipilan? \p \v 7 Nganüy sitiül xique sawaiich, quiaj sajüiquich Teat Dios nómban ngo mawaiich; ¿neol apmanderac wüx ximbas at xic nop nejiür nisoete? \v 8 Sitiül atquiaj ajlüy, ¿neol ngo marangaats ngo majneaj para majlüy más najneaja? Cos atquiaj andeacüw acas nipilan apiüngüw xicona atquiaj saquiajchiün. Aag ayaj apiüngǘwan cos andeacüw ngo majneaj wüx ximbasan. Ajcüwa nipilan quiaj apmamongochiw xeyay ngo majneaj cos áag netam nejiw. \s1 Meáwan icootsa ajiüraats nisoet \p \v 9 Nganüy cuane ipiüngan, ¿jowa icootsa nipilan judío, más najneaj majaw icoots Teat Diosa, ngo mat icoots meáwan pálwüx nipilana? Aag ayaj ngo maleaing, cos lanapiüng meáwan nipilan arangüw ngo majneaj, masey judíos, masey nipilan ngome judío. \v 10 Atcüy apiüng tiül Mipoch Teat Dios: \q1 Ngo majlüy nejinguind nerang palan najneaj, ngome nop; \q1 \v 11 nejinguind ngo mandiüm majaw leaw andiüm Teat Dios, \q1 nejinguind ngo mayamb nej. \q1 \v 12 Meáwan nipilan lambiüjlajow wüx arangüw ngo majneaj; \q1 nómban lamandüjpiw aaga ngo majneaj tiiüd. \q1 Ngo majlüy nejinguind marang najneaj, ngome nop. \q1 \v 13 Xeyay ngo majneaj poch aw teombeayiw nejiw, \q1 atnej najmboc naw tiül niüng amiüraad mondeow. \q1 Oniweaw nejiw ayac nejiw wüx mewaijchaw. \q1 Apal ombeayiw nejiw ajlüy atnej micüy napat ndiüc; \q1 \v 14 apaijchaw, ngo mandeacüw najneaj poch. \q1 \v 15 Najénan acuiürrüw mambiyaw alinop. \q1 \v 16 Nguiajantanej mambüw androjchiw ombas cuajantanej, üjchiw mamix omeaatsaran. \q1 \v 17 Nómban ngondom mayajcüw monajneaj. \q1 \v 18 Ngo mapiüngüw wüx mimboloj mandüyiw Teat Dios. \p \v 19 Icootsa ajawaats meáwan leaw apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés, aag ayaj nembeat ocueajiw ajcüwa nipilan leaw ajiürüw aaga poch quiaj. Aaga poch quiaj ajüiquich nguineay meáwan nipilan arangüw ngo majneaj. Aaga poch apal ombeayaran, quiaj nejinguind ngondom mapiüng Teat Dios ngondom mayac nej asoet. \v 20 At nejinguind ngondom mapiüng apmaw asoet nej, cos arang atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. Cos aaga mipoch Moisés quiaj, üüch icoots majawaats cuane nisoet ajiüraats. \s1 Néjan Teat Dios alndom mawün icoots wüx \p \v 21 Nganüy Teat Dios lamüüch icoots majawaats nguineay alndom mawün asoetiiüts. Aaga poch tüünd Moisés ngo mambeol nicuajind, masey naleaing tandeac wüx. At mondeac andeac Teat Dios tapiüngüw wüx aag ayaj. \v 22 Nganüy ajawaats Teat Dios awün asoet meáwan nipilan monyar andeac Teat Jesucristo. Atquiaj arang Teat Dios wüx meáwan nipilan leaw apmüüch nej omeaats nej, masey judíos, masey jangantanej nipilan. \v 23 Cos meáwan nipilan arangüw nisoet, nejinguind ngondom matüch mimonajneaj Teat Dios maw asoet nej. \v 24 Pero Teat Dios alndom mawün asoetiiüts, ngo metam mangüyiiüts nicuajind, cos Teat Cristo tandeow mawün icoots wüx asoetiiüts. \v 25 Teat Dios tayac Teat Cristo mandeow ingow andeowaats maw asoetiiüts sitiül apmüjchiiüts omeajtsaats. Atquiaj tarang Teat Dios majüiquich naleaing nej najneaj arang; taíüc wüx meáwan nisoet tajiüraats. \v 26 Nganüy nej ajüiquich tanaámb najneaj arang cos awün asoet meáwan nipilan leaw üüch omeaats Teat Jesús. \p \v 27 Pares ngondom merangrangayoots, cos ngome ajcan lamarangaats atnej apiüng tiül a poch tüünd Moisés apmaw asoetiiüts; asoetiiüts aw wüx ayariiüts mipoch Teat Cristo. \v 28 Quiaj ajawaats Teat Dios lamawün asoetiiüts cos ayariiüts mipoch Teat Cristo, ngome aag arangaats atnej apiüng tiül a poch tüünd Moisés. \p \v 29 ¿Jow Teat Dios, áagan Midiosan nipilan judío neje? ¿Ngwüye, ngome Midiosüw pálwüx nipilan atona? Pues naleaing, nej Midios pálwüx nipilan aton. \v 30 Cos Teat Dios nop nej, alndom mawün asoet meáwan nipilan leaw ayar nej andeac, masey ajlüy circuncidado, masey ngo majlüy. \v 31 ¿Jow nganüy, cuane apmapiüngaatsa? ¿Alndom mapiüngaatsa aaga poch tüünd Moisés lango metama, cos lamayariiüts andeac Teat Cristo? ¡Ngwüy ngondom mapiüngaats atquiaj! Cos wüx ayariiüts andeac Teat Cristo, arangaats atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. Quiaj ajüic aaga poch leaw Moisés tüünd naleaing aliün metam. \c 4 \s1 Nguineay Abraham taw wüx asoet \p \v 1 ¿Jow nganüy nguineay apmapiüngaats wüx mixejchiiüts Abrahama, nguineay taw asoet neje? \v 2 Cos sitiül Abraham taw asoet nej ajcan arang najneaj, nej alndom merangrangüy wüx, pero naleaing ngome arangrangüy majaw nej Teat Dios. \v 3 ¿Neol cuane apiüng tiül Mipoch Teat Dios wüx aag ayaja? Apiüng: “Abraham tayar andeac Teat Dios, pares taw asoet nej”, aw. \v 4 Cos sitiül aljane marang najiüt apmangüyeran minajiüt nej, naleaing aag ayaj ngome ǘündan, aag ayaj ombeat arang najiüt. \v 5 Pero wüx aljane apmüüch omeaats Teat Dios, mapiüng Teat Dios alndom mawün wüx nisoet jangantanej leaw apmayar nej andeac; quiaj Teat Dios apmawün nej asoet cos ayar nej andeac, masey nej ngome aleaic marang para alndom maw wüx. \v 6 Aaga Rey David tandeac wüx aag ayaj aton, cos tapiüng najneajay ajlüy leaw Teat Dios apmawün asoetiw nejiw masey ngondom marangüw nicuajind. \v 7 Rey David tapiüng: \q1 Najneajay apac omeaats leaw Teat Dios lamawün nej asoet, nómban lango majüic asoet nej. \q1 \v 8 Najneajay apac omeaats leaw Teat Dios lamasaj nej lango majiür nicuajind nisoet, aw. \p \v 9 ¿Jow nganüy cuane apmapiüngaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiüngaatsa aaga najneajay quiaj, tasoiquiw áagan nipilan judío monlüy circuncidado? ¿Ngwüy aag ayaj aton tasoiquiw ajcüwa nipilan ngome judío leaw ngo majlüyiw circuncidado? Lanapiüng Teat Abraham tawün nej asoet nej Teat Dios cos tayar nej andeac. \v 10 ¿Ngüt tajwan asoet nej? ¿Tajwan asoet nej wüx landoj ajlüy circuncidado, ngwüy wüx nganawa? Pues nej tajwan asoet nej wüx nganaw majlüy circuncidado. \v 11 Abraham tayar andeac Teat Dios, ndoj quiaj tajlüy circuncidado. Aag ayaj tajlüy para majüiquich naleaing lamayar andeac Teat Dios. Cos Teat Dios lamawün nej asoet wüx nganaw majlüy circuncidado, quiaj a Abraham tiün marang atnej nateataran ocueajiw meáwan monyar andeac Teat Dios, ajcüw leawa Teat Dios lamawün asoetiw masey ngo majlüyiw circuncidado. \v 12 Aton Abraham arang atnej nateataran ocueajiw meáwan nipilan monlüy circuncidado, para nejiw aton alndom mayariw andeac Teat Dios atnej nej tayar wüx nganaw majlüy circuncidado. \s1 Teat Dios apmarang leawa lamapiüng sitiül mayariiüts andeac nej \p \v 13 Cos Teat Dios ngome tasaj a Abraham apmüjndiw mayariw micual nej meáwan iüt leaw almajlüy, ajcan andüjpiw aaga poch tüünd Moisés. ¡Ngwüy! Aag ayaj cos ayacüw omeajtsüw wüx Mipoch Teat Dios marangüw leaw apiüng. \v 14 Cos sitiül ajcǘwan a nipilan monrang leaw apiüng tiül a poch tüünd Moisés apmüjndiw leaw lamapiüng Teat Dios, quiaj lango metam mayariiüts andeac Teat Cristo. At leaw Teat Dios lamasaj Abraham apmüüch, lango membeat aton. \v 15 Meáwan nipilan leaw ngo marang atnej apiüng tiül mipoch Moisés üüch majcüy Teat Dios. Nganüy sitiül ngo majlüy aaga mipoch Moisés quiaj, nejinguind ngondom majiür asoet wüx aag ayaj. \p \v 16 Leawa Teat Dios lamapiüng apmüüch quiaj, aag ayaj apmüüch jane neyar nej andeac, apmüüch ǘüchan. Teat Dios apmüüch meáwan micual Abraham. Aag ayaj ngome ajcǘwan judíos mondüüb mipoch Moisés, aton apmüjndiw meáwan nipilan ngome judío leaw lamayariw andeac Teat Dios atnej Abraham tayar, cos nej miteatiiüts. \v 17 Aag ayaj apiüng wüx aton tiül Mipoch Teat Dios, cos apiüng: “Lanayac ic merang miteatiw xeyay palpálwüx nipilan”, aw. Aaga leaw apiüng quiaj, nembeat majaw Teat Dios, aaga Dios leaw alndom mapacüüch alinomb mondeow. Aton nej alndom müüch majlüy cuajantanej masey nganaw majlüy. Aaga Teat Dios quiaj, Abraham tayar nej andeac. \p \v 18 Abraham tayar leaw lamapiüng Teat Dios wüx tapiüng apmajiürüw xeyay micualüw nejiw, masey langondom majiürüw. Nej tayar wüx tasoic: “Apmejiüran xeyay micualan”, ajow. \v 19 Abraham ngome tachiw omeaats wüx Teat Dios masey langondom majiürüw micualüw nejiw, cos tayaag nej latang laliüc mandeow, cos laliüc majiür coic miow (100) mineat nej. Aton Sara mintaj nej ngondom majiür micual nej. \v 20 Abraham ngo machiw omeaats mapiüng ngo maleaing leaw lamapiüng Teat Dios. Nej tüüch gracias Teat Dios, tapac omeaats. \v 21 Nómban tapiüng naleaing Teat Dios alndom marang meáwan leaw lamapiüng apmarang. \v 22 Cos Abraham tapiüng naleaing apmajlüy meáwan leaw lamasoic, áag Teat Dios tawün nej asoet. \p \v 23 Ngome néjan quiaj apiüng tiül Mipoch Teat Dios taw asoet nej, \v 24 Aton aag ayaj apiüng wüx icootsa leaw lamayariiüts andeac Teat Dios, áag tapacüüch alinomb Miteatiiüts Jesús. \v 25 Cos Teat Jesús tayacüch teowixaw nipilan mandeow ingow andeowaats, condom tapacüüch nej Teat Dios alinomb para majlüyiiüts atnej nómban ngome aag arangaats nisoet. \c 5 \s1 Nganüy ajaw icoots Teat Dios atnej ngo majiüraats nisoet \p \v 1 Nganüy lango majiüraats nisoet majaw icoots Teat Dios; lamawün asoetiiüts cos ayariiüts andeac nej, aton cos ayacaats omeajtsaats wüx Teat Cristo. Najneajay ajlüyiiüts lango majcüy majaw icoots, cos aquiüjpaats Teat Dios. \v 2 At icootsa ajawaats lamaxomaats xeyay monajneaj wüx nej cos tanaámb ayariiüts andeac nej, ngo macueatiiüts. Xeyay apac omeajtsaats cos ajawaats apmajlüyiiüts najneaj maquiüjpaats Teat Dios. \v 3 Ngome áagan ayaj, apac omeajtsaats aton masey amongochiiüts naél. Cos wüx amongochiiüts naél, ambeol icoots xeyay maiücaats wüx cuajantanej. \v 4 Sitiül icootsa maiücaats wüx alndom mawaats tiül naél; wüx laawaats tiül aaga naél quiaj, quiaj alndom macüliiüts leaw aliüc miün. \v 5 Aaga leaw teamacüliiüts aliüc miün quiaj, aag ayaj naleaing apmajlüy atnej lamapiüng Teat Dios. Cos nej xeyay lamajiür icoots lasta, lamüüch icoots majiüraats Nangaj Miespíritu nej tiül omeajtsaats. \p \v 6 Wüx icootsa nómban ngo majiüraats apacaats, quiaj tatüch a nüt mapiüng Teat Dios, miün Teat Cristo mandeow mawün wüx monrang nisoet. \v 7 Naleaing naél maxoram aljane mandiüm mandeow ingow andeow alinop masey nerang najneaj. ¿Ngwüy naleaingue aljane alndom mapiüng mandeowa ingow andeow nop nerang najneaja? \v 8 Nganüy Teat Dios tajüiquich nguineay nej ajiür icoots lasta, cos tüüch miün mandeow Teat Cristo ingow andeowaats wüx aliün marangaats ngo majneaj. \v 9 Pares nganüy cos Teat Cristo tandeow taw miquiej nej para mawün asoetiiüts, Teat Dios lango majcüy majaw icoots. \v 10 Cos icootsa nomb tajcüy majaw icoots Teat Dios; nganüy najneaj majaw icoots, cos Micual nej tandeow ingow andeowaats. Nganüy ajlüyiiüts najneájan maquiüjpaats Teat Dios, apmawaats wüx asoetiiüts cos Teat Cristo almapac. \v 11 Ngome áagan, xeyay apac omeajtsaats aton wüx Teat Dios, cos Miteatiiüts Jesucristo tüüch icoots majlüyiiüts nóiquian maquiüjpaats Teat Dios, lango majcüy majaw icoots. \s1 Adán y Teat Cristo \p \v 12 Cos nisoet tajlüy ningüy wüx iüt imiün wüx nop naxey nenüt Adán, aaga nisoet quiaj üüch mandeowaran. Naw quiaj meáwan nipilan wüx iüt andeowüw, cos meáwan nipilan ajiürüw nisoet. \v 13 Tanomb wüx nganaw majlüy aaga poch tüünd Moisés, meáwan nipilan tarangüw ngo majneaj. Naleaing wüx ngo majlüy mipoch Moisés, nejinguind ngo majmel asoet nej wüx aag ayaj. \v 14 Pero naleaing meáwan nipilan tandeowüw ajan wüx Adán aleaw wüx Moisés, masey ngo majiürüw nisoet atnej leaw tajiür Adán. Aaga Adán quiaj ajlüy landiüm matnej leaw tapiürang aliüc. \p \v 15 Leawa Teat Dios üüch icoots, ǘüchan, aag ayaj xeyay najneaj, ngo matnej leaw Adán tüüch icoots. Cos sitiül meáwan nipilan andeowüw ajcan tarang nisoet nop naxey, aag ayaj Adán, cuantemas nganüy Teat Dios alndom mawün wüx meáwan nipilan, cos nop naxey, aag ayaj Teat Jesucristo xeyay tajiür icoots lasta. \v 16 Aaga leaw Teat Dios ǘüchan icoots, aag ayaj ngo matnej leaw tayac icoots wüx nop naxey wüx tarang nisoet. Cos tajmel asoetiiüts ajan wüx aaga nisoet tarang Adán. Nganüy aaga leaw üüch icoots Teat Dios, ǘüchan, tüüch icoots masey xeyay nisoet arangaats, cos atquiaj alndom maw asoetiiüts. \v 17 Sitiül meáwan nipilan netam mandeow ajan wüx aaga nisoet tarang nop naxey, cuantemas nganüy xeyay nipilan apmapacüw por nop naxey. Ajcüw ayaj leaw lamüjndiw majiürüw monajneaj, üjndíwan. Lamawün nej asoetiw Teat Dios cos ayariw andeac nop Teat Naxey aag ayaj Teat Jesucristo. \v 18 Atnej nganüy ajlüy noic xeyay ngo majneaj apmamongochiw nipilan, ajcan nop naxey ngo marang leaw apiüng Teat Dios. Atquiaj aton alndom maw asoeteran mapacaran meáwan nüt, cos Teat Cristo xeyay najneaj tarang wüx tandeow wüx cruz. \v 19 Cos atquiaj atnej wüx nop naxey ngo marang atnej apiüng Teat Dios, meáwan nipilan lajlüyiw monrang nisoet. Atquiaj nganüy cos nop naxey tarang atnej apiüng Teat Dios, xeyay nipilan apmajlüyiw najneaj majaw nejiw Teat Dios, cos laáw asoetiw nejiw. \p \v 20 Teat Dios tüüch Moisés aaga poch majüiquich ajlüy xeyay nisoet. Naleaing masey nipilan tarangüw xeyay ngo majneaj, Teat Dios tajiür nejiw lasta xeyay. \v 21 Ajawaats meáwan nipilan netam mandeow cos ajiürüw nisoet, pero Teat Dios tüüch icoots mimonajneaj nej, tajiür icoots lasta. Nganüy alndom majlüyiiüts najneaj teombas Teat Dios, mapacaats meáwan nüt tiül cielo, cos Miteatiiüts Jesucristo tandeow mawün asoetiiüts. \c 6 \s1 Por Teat Cristo icoots almapacaats, langome aliünaats tiül nisoet \p \v 1 ¿Cuane apmapiüngaats nganüye? ¿Netam tanaámb marangaats nisoete para alndom majiür icoots lasta Teat Dios? \v 2 ¡Ngwüy ngo matquiaj! Cos ajlüyiiüts atnej landeowaats. ¿Nguineay alndom mandüyiiüts wüx marangaats nisoete? \v 3 ¿Neol ngo mejawana, meáwan leawa lamayariiüts yow, majüiquichaats ajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaats Teat Cristo, aton tajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaats wüx tandeowa? \v 4 Cos wüx ayariiüts yow ajlüyiiüts atnej tamiürajtaats maquiüjpaats Teat Cristo. Ndoj Teat Dios tapacüüch Teat Cristo, cos nej alndom marang cuajantanej najneaj. Atquiaj icoots aton ajlüyiiüts atnej tapacaats alinomb marangaats leaw najneaj, ngo matnej tarangaats nomb. \p \v 5 Sitiül tajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaats wüx tandeow, naleaing aton apmajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaats wüx apmapacaats tiül mondeow atnej tapac. \v 6 Ajawaats meáwan ngo majneaj tarangaats nomb, aag ayaj atnej tamb wüx cruz nóiquian maquiiüb nej ndrom ombas nómban. Aaga nganüy ngo metam mandüyiiüts wüx marangaats leaw ngo majneaj. \v 7 Cos sitiül aljane landeow nóiquian maquiiüb Teat Cristo aag ayaj laáw asoet nej. \v 8 Cos sitiül tandeowaats maquiüjpaats Teat Cristo, ajawaats aton alinoic nüt apmapacaats maquiüjpaats tiül cielo. \v 9 Ajawaats Teat Cristo tapac imiün tiül mondeow, nej langondom mandeow alinomb, nómban ngondom mandeow. \v 10 Cos Teat Cristo wüx tandeow tandrooch ombas meáwan nisoet, ndoj wüx tapac alinomb, tapac majlüy nóiquian maquiiüb Teat Dios. \v 11 Nganüy icona aton netam meyajcan ijlüyiün atnej nop nandeow, cos nop nandeow langondom marang ngo majneaj. Pero naleaing netam meyajcan lamüüch icon mepacan Teat Dios, cos ijlüyiün nóiquian mequiüjpan Teat Cristo. \p \v 12 Nde merangan ngo majneaj leaw andiüm micuerpojan mayac icon wüx, cos nisoet lango marang minatangan, lango metam merangan leaw andiüm. \v 13 At nde meyacan wüx micuerpojan marang ngo majneaj; ingow aag ayaj ijchan imeajtsan Teat Dios. Nej apmüüch merangan najneaj, cos nganüy ijlüyiün atnej lamapacüüch icon alinomb. At netam meajchiün micuerpojan merangan najneaj atnej Teat Dios andiüm. \v 14 Nganüy nisoet langondom müüch icon merangan leaw ngo majneaj, cos langome temeyamban mawün icon wüx aaga poch tüünd Moisés. Icona nganüy ijlüyiün tiül mimonajneaj Teat Dios. \s1 Nop najon marang najiüt ngondom marang andíüman nej \p \v 15 ¿Jow nganüy cuane apmarangaatsa? ¿Ngome apmacueatiiüts arangaats nisoete, cos nganüy lango metam marangaats atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés ajcan ajlüyiiüts tiül mimonajneaj Teat Diosa? ¡Ngwüy ngondom! \v 16 Cos icona ijawan sitiül irangan minajiüt alinop ngondom merangan leaw indiüman; netam merangan leaw apiüng neneay najiüt. Atquiaj aton sitiül apmerangan leaw andiüm micuerpojan ndójwüx apmendeowan. Tengwüy sitiül apmerangan leaw andiüm Teat Dios, nej apmawün isoetiün. \v 17 Süüch gracias Teat Dios, cos nganüy ijchan imeajtsan meyariün aaga leawa tequiaacharanan wüx, masey nomb terangan xeyay nisoet. \v 18 Temerangan najneaj atnej andiüm Teat Dios; leriowan tiül irangan ngo majneaj leaw terangan nomb. \v 19 (Aag ayaj sasaj icon leaw nipilan arang, cos nganaw mejawan nguineay amb leaw teanasaj icon quiaj.) Atquiaj atnej nomb teajchiün micuerpojan majlüy tiül nisoet marang ngo majneaj; atquiaj a nganüy ijchan marang najneaj micuerpojan, marang leaw andiüm Teat Dios. \p \v 20 Cos nomb wüx ngondom mecueatiün merangan nisoet, ngondom merangan nicuajind najneaj atnej andiüm Teat Dios. \v 21 ¿Naleaing cuane texoman wüx aaga ngo majneaj terangan nomb leaw üüch icon monxing nganüy? Nicuajind ngo mexoman wüx, cos andüy wüx apmayac icon tiül ngo majneaj meáwan nüt. \v 22 Nganüy Teat Dios lamawün icon tiül nisoet, lamüüch icon mejlüyiün ocueaj nej. Aag ayaj apmexoman xeyay najneaj nganüy, ndójwüx apmepacan meáwan nüt niüng ajlüy Teat Dios. \v 23 Cos sitiül aljane tanaámb arang nisoet, wüx apmandeow, quiaj apmangüy xeyay ngo majneaj; pero jane apmayar aaga najneajay leaw Teat Dios ǘüchan, aag ayaj apmapac meáwan nüt tiül cielo maquiiüb Miteatiiüts Cristo Jesús. \c 7 \s1 Andeac wüx mongoch owix \p \v 1 Xecojow xechijquiaw, sasaj icon leaw ijawan wüx a poch tüünd Moisés. ¿Neol ngo mejawana? Cos wǘxan aljane aliün mapac netam marang atnej apiüng tiül mipoch Moisés. \v 2 Moisés tapiüng nop najtaj netam mayar andeac minoj nej wüx aliün mapac. Pero sitiül minoj nej landeow, quiaj nej lajlǘyan, lango membeat aaga poch. \v 3 Nganüy sitiül almapac minoj nej, ndoj nej maquiiüb alinop naxey, aag ayaj atnej nop nejiür minaxey nej. Pero sitiül minoj nej landeow, quiaj nej lajlǘyan lango membeat aaga poch quiaj, masey majiür alinop minoj nej, aag ayaj ngome nisoet. \p \v 4 Atquiaj icona ijlüyiün nganüy, xecojow xechijquiaw, cos wüx Teat Cristo tandeow, icona atnej tendeowan mequiüjpan aton. Nganüy lango metam mendüjpiün aaga poch leaw tarang Moisés; ijlüyiǘnan para mendüjpiün alinop, aag ayaj Teat Cristo, cos nej tapac alinomb. Atquiaj ijlüyiün para merangan najneaj atnej andiüm Teat Dios. \v 5 Wüx icootsa aliün marangaats leaw andiümdiümaats, tandiümaats marangaats ngo majneaj, cos wüx tanguiayiiüts nguineay apiüng tiül a poch tüünd Moisés, quiaj tajüic xeyay ngo majneaj arangaats, aag ayaj andüy wüx apmayac icoots tiül ngo majneaj. \v 6 Nganüy lango metam mandüjpiiüts aaga poch tüünd Moisés, cos wüx tandeowaats maquiüjpaats Teat Cristo, quiaj lango metam icoots aaga poch quiaj. Nganüy ajlüyíiütsan marangaats leaw andiüm Teat Dios. Cos Nangaj Miespíritu nej lamüüch icoots marangaats najneaj, ngo matnej arangaats nomb, wüx arangaats atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. \s1 Nisoet ngo mandiüm macueat xic \p \v 7 ¿Jow nganüy nguineay apmapiüngaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiüngaats aaga poch tüünd Moisés quiaj, aag ayaj nisoete? ¡Ngwüy, ngome áag! Cos sitiül ngo majlüy aaga poch tüünd Moisés, xique ngome tajawas cuane nisoet. Sitiül aaga poch tüünd Moisés ngo mapiüng: “Nde mendiümdiüm ocueaj alinop”, ¿nguineay sanajaw sarang nisoet wüx sandiümdiüm ocueaj alinopa? \v 8 Naleaing aaga poch tüünd Moisés tüüch xic najaw wüx apmandiümdiümaran cuajantanej, aag ayaj nisoet, quiaj xique tandiümdiümas cuajantanej. Pero sitiül ngo majlüy a poch tüünd Moisés ngo majaraw cuane nisoet. \v 9 Nomb xique sapiüng salnapac sarang najneaj, cos ngo nayaag ximeaats cuane ajlüy tiül aaga poch tüünd Moisés. Naleaing wüx tateowas aaga poch tüünd Moisés, quiaj tajawas sarang nisoet, sajlüy atnej nop nandeow. \v 10 Quiaj tajawas aaga poch tüünd Moisés leaw tajlüy para mambeol mapacaran, tüüch xic nayaag atnej lasandeow. \v 11 Cos masey aaga poch tüünd Moisés tüüch xic najaw aaga nisoet teanarang quiaj, pero tawaiich xic, cos ngondom nacueat narang. \p \v 12 Naleaing aaga poch tüünd Moisés quiaj, nangaj najneaj; y leaw apiüng netam marangüch, aag ayaj nangaj najneaj aton. \v 13 ¿Jow nganüy, aaga poch tüünd Moisés quiaj masey najneaj, pero tiün müüch xic nandeow tiül ngo majneaja? ¡Ngwüy! Nisoet nerang aag ayaj, tüüch xic nandeow tiül ngo majneaj para majüic sarang nisoet, aag tayamb leaw najneaj mejüiquichay wüx. Cos wüx ajaraw cuane apiüng tiül mipoch Moisés, quiaj ajaraw a nisoet nguineay ngo majneaj ajlüy. \p \v 14 Cos ajawaats aaga poch tüünd Moisés, aag ayaj Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios neyac. Nganüy xique cos nipilan xic, sarang leaw nisoet andiüm. \v 15 Xique ngo najaw neol tarangas leawa sarang, cos ngo narang leawa sandiüm narang, sarang leawa ngo nandiüm narang. \v 16 Pero sitiül sarang leawa ngo nandiüm narang, quiaj ajüic aaga poch tüünd Moisés quiaj najneaj. \v 17 Atquiaj ngome xique sarang aaga ngo majneaj quiaj, nisoet leaw sajiür tiül ximeaats nerang aag ayaj. \v 18 Sajaw xíquian quiaj ngondom narang nicuajind najneaj, masey alwüx ximeaats sandiüm narang najneaj, pero naleaing ngondom narang. \v 19 Cos ngondom narang najneaj leaw sandiüm narang, sarang ngo majneaj leaw ngo nandiüm narang. \v 20 Sitiül sarang leaw ngo nandiüm, ngome xique sarang aag ayaj, nisoet leaw ajlüy tiül ximeaats nerang aag ayaj. \p \v 21 Atquiaj wüx sandiüm narang najneaj, quiaj sayaag aliün nandiüm narang ngo majneaj. \v 22 Tiül xique, tiül ximeaats sandiüm narang najneaj leaw Teat Dios andiüm. \v 23 Pero naleaing sayaag altiül xique alngün ngo majneaj leaw ngo müüch xic narang leaw najneaj sayaag tiül ximeaats. Aag ayaj nisoet leaw üüch xic najlüy atnej nop najlüy tiül manchiüc. \p \v 24 ¡Pares xeyay ngo majneaj ximeaats! ¿Nganüy jane alndom mambeol xic nacueat narang aaga ngo majneaj leaw sandiüm? Cos andüy wüx apmambiy xic. \v 25 Süüch gracias Teat Dios, cos Miteatiiüts Teat Cristo lamambeol xic. Nganüy sayar Mipoch Teat Dios tiül ximeaats, masey xecuerpo aliün mandiüm marang nisoet. \c 8 \s1 Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios ambeol icoots \p \v 1 Nganüy meáwan mondüüb Teat Cristo lango majmel nicuajind asoetiw. Cos nejiw lango mandiümüw marangüw atnej andiüm micuerpojüw nejiw; nejiw andiümüw marangüw leaw andiüm Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios. \v 2 Cos Dios Nangaj Espíritu, aaga neech icoots mapacaats nóiquian maquiüjpaats Teat Cristo, lamawün icoots tiül nisoet; lango mandeowaats mambaats tiül castigo. \v 3 Aaga poch tüünd Moisés ngondom mawün wüx ombasaats nisoet, cos nipilan icoots. Naleaing Teat Dios tawün asoetiiüts cos tüüch miün micual nej majlüy nipilan atnej ajlüyiiüts. Nej tandeow atnej nichech mangüy asoetiiüts. Quiaj tawün meáwan nisoet najlüy wüx ombasaats. \v 4 Atquiaj tarang Teat Dios para alndom marangaats palan atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés, cos lango marangaats atnej icoyóotsan quiaj andiümaats; nganüy arangaats atnej andiüm Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios. \p \v 5 Cos jane arang atnej néjan quiaj andiüm marang, aag ayaj ayac wüx omeaats leaw andiüm micuerpo nej. Nganüy jane arang atnej andiüm Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, ayac wüx omeaats leaw andiüm Nangaj Espíritu. \v 6 Cos sitiül arangaats atnej icoyóotsan quiaj andiümaats, apmüüch icoots mandeowaats mambaats tiül castigo. Nganüy sitiül arangaats atnej andiüm Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, apmapacaats meáwan nüt tiül cielo, najneajay apmajlüyiiüts. \v 7 Pero jane ayac omeaats wüx leawa néjan quiaj andiüm, Teat Dios ngo majneaj majaw, cos ngo mandiüm mandüüb leaw apiüng tiül Mipoch Teat Dios, at ngondom marang. \v 8 Atquiaj jane neyac omeaats wüx marang leaw néjan quiaj andiüm, nómban ngondom majneaj majaw nej Teat Dios. \p \v 9 Pero nganüy icona nde merangan leaw icoyónan quiaj indiüman. Sitiül naleaing ijiüran Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios tiül imeajtsan, irangan leaw andiüm Nangaj Espíritu. Nganüy sitiül aljane ngo majiür Nangaj Espíritu tiül omeaats nej, ngome ocueaj nej Teat Cristo. \v 10 Nganüy sitiül Teat Cristo ajlüy tiül imeajtsan quiaj imeajtsan almapac cos lamawün isoetiün; pero micuerpojan atnej landeow cos ajlüy tiül nisoet. \v 11 Sitiül ajlüy tiül imeajtsan Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, áag tapacüüch Teat Jesús alinomb imiün tiül mondeow; pues nej aton apmapacüüch alinomb micuerpojan ijiüran nganüy. Cos Teat Dios apmarang aag ayaj naag Miespíritu nej najlüy tiül imeajtsan. \p \v 12 Nganüy xecojow xechijquiaw, ngo metam marangaats leaw icoyóotsan quiaj andiümaats. \v 13 Cos sitiül apmerangan atnej indiüman icoyónan quiaj, apmendeowan. Nganüy sitiül apmeajchiün mambeol icon Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios mawün wüx imeajtsan leaw icónan quiaj indiüman merangan, quiaj apmepacan. \p \v 14 Meáwan leaw arang atnej andiüm Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios, ajcüw ayaj micual nejiw Teat Dios. \v 15 Cos aaga Nangaj Espíritu lameajndiün quiaj, ngo müüch icon mermbolan alinomb mejlüyiün at nejiw najonüw monrang najiüt. Aaga Espíritu lameajndiün quiaj, aag ayaj lamüüch icon mejlüyiün micual icon Teat Dios. Áag nganüy üüch icon mepiüngan: “¡Xeteatiün Teat Dios!”, merawan. \v 16 Nejay Miespíritu Teat Dios quiaj, üüch icoots mayajcaats tiül omeajtsaats icootsa ajlüyiiüts micual icoots Teat Dios. \v 17 Sitiül ajlüyiiüts micual icoots Teat Dios, quiaj apmüjndiiüts ocueaj Teat Dios. At apmüjndiiüts maquiüjpaats Teat Cristo nóiquian leaw apmüünd. Sitiül apmamongochiiüts atnej nej tamongoch, quiaj apmajlüyiiüts nóiquian najneajay maquiüjpaats. \p \v 18 Xique sayaag meáwan leaw apmamongochiiüts ningüy cam, aag ayaj nicuajind, cos ajawaats apmajlüyiiüts xeyay najneaj alinoic nüt tiül cielo. \v 19 At meáwan leaw almajlüy tarang Teat Dios, teamacül aaga nüt wüx apmajüiquicharan meáwan micual Teat Dios. \v 20 Cos meáwan leaw tarang Teat Dios, aag ayaj lango majneaj nganüy, ngo matnej tajlüy nomb. Atquiaj ajlüy ajan wüx tajlüy nisoet, lango majneaj. Naleaing tenguial acüleran aaga nüt wüx meáwan leaw almajlüy apmajlüy najneajay alinomb. \v 21 Alinoic nüt meáwan leaw Teat Dios tarang lango ndrom ombas, apmajlüy najneajay alinomb, atnej micual Teat Dios. \v 22 Ajawaats meáwan leaw Teat Dios tarang tanomb, nganüy atnej teamamongoch necoy, atnej nop najtaj amongoch necoy wüx apmawiquiach micual nej. \v 23 Ngome nejíwan quiaj amongochiw ngo majneaj nganüy, pero icootsa aton amongochiiüts, masey ajiüraats Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios tiül omeajtsaats. Aag ayaj üüch icoots majawaats apmajlüyiiüts najneaj alinoic nüt. Icootsa aiümaats, teamacüliiüts aaga nüt wüx Teat Dios apmaquiiüb icoots atanej micual nej, andüy tiül cielo. Quiaj apmajiüraats jayats micuerpojaats. \v 24 Icootsa tajwanaats wüx asoetiiüts cos apiüngaats apmüjndiiüts leawa teamacüliiüts. Pues sitiül lamaxomaats leawa teamacüliiüts, langondom mapiüngaats tealeámban macüliiüts aag ayaj. ¿Cos jane apmacül müünd leawa lamüünd? \v 25 Pero sitiül ngo maxomaats majawaats aaga leawa teamacüliiüts quiaj, netam maiündaats wüx macüliiüts aag ayaj. \p \v 26 Atquiaj aton aaga Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios ambeol icoots wüx ngo majawaats nguineay apmasajaats Teat Dios wüx atajcaats orar. Quiaj Nangaj Espíritu apmasaj Teat Dios masey ngo maxomaats poch alndom mandeacaats. \v 27 Teat Dios ajaw omeaatsaran, ajaw nguineay andiüm Nangaj Espíritu wüx atün ocueaj Teat Dios ingow atüniiüts, cos nej arang leaw andiüm Teat Dios. \s1 Apmajntsopiiüts wüx cuajantanej \p \v 28 Icootsa ajawaats meáwan leaw amongochiiüts, Teat Dios apmambeol icoots, apmüüch maw najneaj atnej andiüm nej, cos lamapaj icoots mandüjpiiüts, marangaats leawa nej andiüm. \v 29 Cos meáwan monyar andeac Teat Dios, ajcüw ayaj Teat Dios tarriiüd nejiw wüx nganaw majlüyiw; tayac nejiw majlüyiw atnej ajlüy Micual nej. Aag ayaj tarang Teat Dios para majlüy Teat Cristo ombas nej tiül meáwan monyar andeac Teat Dios. \v 30 Pues ajcüw leawa Teat Dios tajaw wüx nganaw wijquiamoj apmayariw nej andeac, ajcüw ayaj tarriiüd. Ajcüw leawa Teat Dios tarriiüd quiaj, aton tawün asoetiw nómban. At ajcüw leawa tawün asoetiw quiaj, lamüüch nejiw majlüyiw najneajay. \p \v 31 ¿Cuane alndom mapiüngaats wüx aag ayaja? Cos sitiül Teat Dios almaquiiüb icoots, nejinguind ngondom marang alcuane wüx ombasaats. \v 32 Teat Dios ngo mapiüng wüx, tüüch mamb wüx cruz micual nej mandeow mawün asoetiiüts; aton ngome apmapiüng wüx müüch icoots meáwan leawa lamapiüng apmüüch. \v 33 Jow nganüy ¿jane apmayac nej asoetiw leaw lamarriiüd nejiw Teat Dios? Cos Teat Dios nepiüng najneaj ajlüyiw maquiüjpüw nej. \v 34 ¿Jane apmeyac asoetiiütsa? Nejinguind, cos Teat Cristo tandeow condom tapac alinomb; nganüy ajlüy amb wüx miác Teat Dios niüng tenguial masaj Teat Dios mambeol icoots. \v 35 Teat Cristo xeyay ajiür icoots lasta. ¿Nguineay alndom mecueateyoots maquiüjpaats Teat Cristo? ¿Ngwüy, wüx amongochiiüts naéle? ¿Wüx amix omeajtsaatsa xeyaye? ¿Ngwüy, wüx ajcüy majaw icoots nipilana? ¿Wüx aiündaats lopa? ¿Ngwüy, wüx ngo majiüraats apixaatsa? ¿Wüx aliiüts tiül naéle, alndom mandeowaatsa? ¿Ngwüy, wüx ambiyaranaatsa? \v 36 Wüx aag ayaj apiüng tiül Mipoch Teat Dios: \q1 Ajcan sayariün indeac, sajlüyiün meáwan nüt atnej laliüc nandeowan; \q1 cos sajlüyiün at xicon sap najon mandeow, matsambaran. \m \v 37 Pero icootsa, masey amongochiiüts meáwan aaga ngo majneaj quiaj, apmajntsopiiüts wüx cuajantanej naél, cos Teat Dios xeyay ajiür icoots lasta. \v 38 Pares xique sajaw majneaj, nicuajind ngondom müüch macueat majiür icoots lasta Teat Dios. Masey apmandeowaats, masey aliün mapacaats; ata ángeles, nimeech, tengwüy leaw amongochiiüts nganüy, tengwüy leaw apmamongochiiüts oxep nawiür, \v 39 leaw ajlüy cawüx tiül cielo, tengwüy leaw ajlüy ningüy wüx iüt, tengwüy cuajantanej leaw tarang Teat Dios; nicuajind ngondom müüch macueat majiür icoots lasta Teat Dios cos Teat Cristo tandeow mawün icoots wüx. \c 9 \s1 Teat Dios tayamb nipilan monaw Israel \p \v 1 Leawa xique teanasaj icon, aag ayaj naleaing, ngo nawaiich, cos sayar andeac Teat Cristo. Aton Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios üüch xic nayaag tiül ximeaats meáwan aag ayaj naleaing. \v 2 Xique xeyay amix ximeaats, ngo majneaj ximeaats. \v 3 Nguiaj sayaag malüy xique alndom namb tiül castigo ingow ambüw micual xeíüt, ajcüw xecojow, xechijquiaw. \v 4 Teat Dios xeyay lamambeol micual xeíüt cos xicona micual xicon cambaj Israel. Teat Dios lamaquiiüb xicon atanej micual nej, tüüch xexejchiün tanomb majawüw nej atnej noic ran. Aton tayac poch maquiüjpüw, tüüch a Moisés aaga poch müüch nejiw majawüw nguineay netam marangüw. Aton tüüch nejiw mayambüw nej, müjchiw nej omeajtsüw, tasaj nejiw aton apmarang meáwan leaw lamapiüng. \v 5 Ajcüwa xexejchiün quiaj, imiün tiül nejiw tajlüy Teat Cristo, tajiür cuerpo atnej meáwan nipilan, pero naleaing nej Midiosüw meáwan leaw almajlüy. Nej netam masoic najneajay ajlüy meáwan nüt. Amén, atquiaj netam majlüy. \p \v 6 Teat Dios tarang leaw lamapiüng tiül Mipoch nej apmarang, pero ngome meáwan nipilan micual Israel naleaing nipilan israel nejiw. \v 7 Aton ngome meáwan micual micualüw Abraham naleaing micual nejiw Abraham; cos Teat Dios tasaj Abraham: “Ajcüwa leaw apmasoiquiw naleaing micual, aag ayaj apmajlüyiw nawüw tiül micual Isaac”. \v 8 Aag ayaj apiüng ngome meáwan leawa naw tiül micual Abraham ajcüw ayaj micual Teat Dios; ngwüy, micual Teat Dios aag ayaj jane Teat Dios lamapiüng apmajlüy micual nej, ajcüw ayaj ateoraw tiül micual Abraham. \v 9 Cos Teat Dios tasaj Abraham: “Wüx apmatüch aaga nüt tapiüngas, saliüc alinomb, quiaj müm Sara apmajiür nop micual nej”, aw. \p \v 10 Ngome áagan ayaj, aton wüx müm Rebeca mintaj Isaac tajlüy teomeaats nej micual nej, tajiür micual nej cuüch, micual aweaag Isaac minoj nej. \v 11 Wüx nganaw wijquiamoj a cuüch, nganaw marangüw nicuajind najneaj nicuajind ngo majneaj; quiaj Teat Dios tarriiüd tiül nejiw leawa nej tandiüm marang micual nej, ngome aag tarang najneaj tengwüy arang ngo majneaj. \v 12 Teat Dios tasaj müm Rebeca: “Aaga natang tiül a cuüch quiaj, apmarang minajiüt chingüy”, aj. \v 13 Aag ayaj aton apiüng tiül Mipoch Teat Dios, cos Teat Dios apiüng: “Aaga Jacob sajiür lasta, nganüy aaga Esaú ngo mind najaw”, aw. \p \v 14 ¿Jowa nganüy cuane apmapiüngaats wüx aag ayaja? ¿Apmapiüngaats Teat Dios arang ngo majneaja? ¡Ngwüy ngondom! \v 15 Cos Teat Dios tasaj a Moisés: “Sanajiür lasta jane xique sandiüm najiür lasta, sanambeol jane xique sandiüm nambeol”. \v 16 Aag ayaj ajüiquich nejinguind ngondom maxom monajneaj ocueaj Teat Dios por nejáyan quiaj andiüm, at ngome ajcan alcuane arang, aag ayaj cos Teat Dios tandiüm majiür lasta. \v 17 Wüx aag ayaj apiüng tiül Mipoch Teat Dios, cos Teat Dios tasaj a Moisés masaj a Faraón, aaga natang nenajiüt tiül Egipto: “Tayacas ic merang natang nenajiüt, najüiquich wüx imbas nguineay xique alndom narang cuajantanej sitiül ngo marangüch atnej sandiüm. Aag ayaj sanarang para alndom manguiayiw wüx xique meáwan nipilan wüx iüt”, aw Teat Dios. \v 18 Atquiaj ajüic nguineay Teat Dios ajiür lasta jane andiüm majiür lasta, aton jane nej andiüm müüch madam omeaats, aag ayaj üüch madam omeaats. \p \v 19 Jondot aljane apmasaj xic: “Sitiül naleaing aag ayaj, ¿neol Teat Dios ayac asoet nipilan wüx arangüw ngo majneaja? cos ngondom mbiüjlam leaw andiüm Teat Dios”, maj xic. \v 20 Pero nde mepiüng aag ayaj, ¿cos cuane ic mendiüm mengoch andeac Teat Diosa? Jondot nop xor mendeac masaj nerang nej: “¿Neol terang xic atcüy?” maj. \v 21 Nop nerang xor alndom marang leawa nej andiüm marang. Nej alndom marang nop xor natsüjyay ombas, aton alndom marang alinop nawan tiül ndeor, quiaj ngo matsüjyay ombas. \p \v 22 Atquiaj Teat Dios aton alndom müüch majaw nipilan nguineay nej alndom marang leawa nej andiüm. Naleaing nej aíüc wüx leaw arangüw monrang ngo majneaj, pero aton nganaw müüch mamongochiw ngo majneaj ajcüwa nipilan leawa laliüc mandroocheran ombasüw. \v 23 Teat Dios arang aag ayaj majüiquich nguineay nej xeyay najneaj arang wüx ombasaats, cos lamajiür icoots lasta; at lamapiüng majlüyiiüts micual nej icoots, majlüyiiüts najneajay tiül cielo. \v 24 Teat Dios tayamb icoots aton, ngome ajcǘwan a nipilan judío; tayamb nipilan ngome judío aton. \v 25 Atnej tapiüng Teat Dios tiül a nawiig tarang Oseas: \q1 Leawa tanomb ngome xenipilan, nganüy sanasajüw xenipilan; \q1 at ajcüwa leaw ngo najiürüw lasta nomb, nganüy sanajiürüw lasta. \q1 \v 26 Aton niüng tasajasüw: “Ngome xecambaj icon”, \q1 nganüy sanasajüw xecual icon, cos xique Dios almapac. \m \v 27 Pero Isaías tandeac wüx nipilan israel aton, wüx tapiüng: “Masey apmajlüyiw xeyay micual micualüw Israel atnej wiiüd mbeay ndec, pero naleaing nejiw napateayiw apmawüw wüx asoetiw. \v 28 Cos Teat Dios najénan apmajaw wüx ombasüw meáwan nipilan; apmüüch mamongoch ngo majneaj jane ngo mayar nej andeac”, aw. \v 29 Wüx aag ayaj nde tanomb tandeac Isaías wüx tapiüng: \q1 Sitiül Teat Dios najlüy tiül cielo y nerang cuajantanej, ngo mawün wüx nejinguind majlüyiw micual nej, \q1 quiaj xicona landroj ximbasan atnej meáwan nipilan tiül ajcüwa cambaj Sodoma y Gomorra ndrot ombasüw. \s1 Alndom mawüw wüx asoetiw nipilan judío \p \v 30 ¿Cuane apmapiüngaats nganüy? Sandiüm nasaj icon, ajcüwa nipilan leaw ngome judíos nganüy alndom maw asoetiw nejiw nómban. Masey ngome nejiw ayambüw aag ayaj, pero naleaing apmaw asoetiw nejiw sitiül apmayacüw omeajtsüw wüx Teat Dios. \v 31 Pero ajcüwa nipilan israel leaw teamarangüw atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés, nejiw ngondom maw asoetiw nejiw wüx aag ayaj. \v 32 ¿Pero neola? Cos nejiw masey teamarangüw atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés, ngo mayacüw omeajtsüw wüx Teat Dios. Arangǘwan, cos lasap ombasüw wüx cuajantanej leaw arangüw. Ngo mandiümüw mayariw andeac Teat Cristo, aaga apiüng tiül Mipoch Teat Dios nasoic “noic piedra najtocharan wüx”. \v 33 Aag ayaj apiüng Teat Dios tiül Mipoch nej, cos apiüng: \q1 Xique sanayac wüx tiüc nenüt Sion noic piedra najtocharan wüx, najmiücaran wüx; \q1 jangantanej leaw apmayar nej andeac, ngome apmaxing. \c 10 \p \v 1 Xecojow xechijquiaw, xique naleaing sayac wüx ximeaats malüy nipilan israel mawüw wüx asoetiw nejiw, pares satün ocueaj Teat Dios mambeol nejiw. \v 2 Xique alndom napiüng nejiw xeyay ayambüw Teat Dios atnej ajlüyay marangüw, pero aag ayaj ngo matnej apiüng Teat Dios. \v 3 Nejiw ngo majawüw nguineay Teat Dios tarang para mawün asoetiw nejiw. Apacüw wüx andiümüw marangüw cuajantanej leaw ajlüyay marangüw para mawüw wüx asoetiw nejiw. Áag ngo mandiümüw marangüw atnej apiüng Teat Dios. \v 4 Cos Teat Cristo tarang meáwan leaw apiüng tiül aaga poch tüünd Teat Moisés, nganüy meáwan monyar nej andeac, apmaw wüx asoetiw nómban. \p \v 5 Teat Moisés tarang tiül mipoch nej mapiüng nguineay alndom majlüyaran najneaj teombas Teat Dios, cos tapiüng: “Jane apmarang palan meáwan leaw apiüng tiül a poch cam apmapac”. \v 6 Nganüy leaw tapiüng nguineay Teat Dios alndom mawün asoetiiüts ajcan ayariiüts andeac Teat Cristo apiüng: “Nde mepiüngan tiül imeajtsan: ¿Jane apmamb cawüx tiül cielo? ―cos aag ayaj atnej para müüch miün Teat Cristo alinomb―; \v 7 tengwüy mepiüngan: ¿Jane apmamb tiüta?” ―cos aag ayaj atnej majtep Teat Cristo alinomb imiün tiül mondeow. \v 8 ¿Nguineay apiüng aag ayaja? Apiüng: “Aaga poch leaw alndom mawün isoetiün, aag ayaj ajlüy tiül imeajtsan, indeacan wüx”. Aaga poch quiaj leawa sasajan icon netam meyariün, meyacan wüx imeajtsan. \v 9 Cos sitiül apmepiüng Teat Jesús, aag ayaj Cristo nej leawa tapiürang aliüc, aton sitiül mepiüng tiül imeaats Teat Dios tapacüüch nej naw tiül mondeow, quiaj apmeriow wüx isoet, lango meamb tiül castigo. \v 10 Cos wüx nop ayar andeac Teat Jesús con omeaats, quiaj Teat Dios lajneaj majaw nej. Pero aton netam masaj nipilan nguineay tawün nej wüx Teat Jesucristo. \p \v 11 Tiül Mipoch Teat Dios apiüng: “Meáwan monyar andeac Teat Cristo, ngome apmamongoch alngün monxing”, aw. \v 12 Teat Dios ngo mayac nipilan judío pálwüx, nganüy pálwüx nipilan griego, cos nop Dios ajlüy ocueaj meáwan nipilan; nej xeyay ambeol meáwan monyambüw nej. \v 13 Aag ayaj aton apiüng tiül Mipoch Teat Dios: “Meáwan jane apmasaj Teat Dios mawün nejiw wüx, aag ayaj apmaw asoetiw nejiw”. \v 14 Sitiül nganaw mayariw andeac Teat Cristo, ¿nguineay alndom masajüw Teat Cristo mawün nejiw wüxe? Sitiül nganaw manguiayiw wüx Teat Cristo, ¿nguineay alndom mayariw andeac neje? At sitiül nejinguind ngo mamb masaj nejiw, ¿nguineay apmanguiayiw wüx neje? \v 15 Cos sitiül ngo müjndiw mambüw, ¿nguineay alndom mandeacüw wüx neje? Wüx aag ayaj apiüng tiül Mipoch Teat Dios: “¡Najneajay oleaj, najneajay arang leaw apmamb masaj nipilan aaga najneaj poch leaw apiüng nguineay Teat Dios alndom mawün nipilan wüx asoetiw!” \p \v 16 Pero naleaing ngome meáwan nipilan ayariw aaga najneajay poch, cos atnej tapiüng teat Isaías: “Teat Dios, nejinguind ngo mayar sandeacan”, aw. \v 17 Pues jangantanej alndom mayar aaga najneajay poch wǘxan anguiay; y nipilan apmanguiayiw aaga najneajay poch wüx aljane apmasaj nejiw wüx Teat Cristo. \p \v 18 Nganüy sapiüng: ¿Neol, nganaw manguiayiw andeac Teat Dios ajcüwa nipilan? ¡Naleaing nejiw lamanguiayiw! Cos aag ayaj aton apiüng Mipoch Teat Dios: \q1 Meáwan nipilan tiül palpálwüx cambaj lamanguiayiw andeacüw nejiw, \q1 y aaga poch quiaj tanguiayaran meáwan wüx a iüt cam. \m \v 19 Pero sapiüng alinomb: ¿Jow Israel, ngo majawüw wüx aag ayaja? Ngwüy tajawüw, cos Teat Dios tapiüng tiül aaga poch tüünd Moisés: \q1 Xique sanüüch icon mejcüyiün wüx ombasüw alinoic nipilan imiün alinoic iüt; \q1 sanüüch icon mejcüyiün mejawan ajcüwa nipilan ngo mandiümüw manguiayiw wüx Teat Dios. \m \v 20 Aton Teat Isaías tapiüng: \q1 Ajcüwa nipilan leaw ngo mayambüw xic, taxomüw xic; \q1 y leaw ngo matüniw manguiay wüx xique, tüjchiüs majawüw xic. \m \v 21 Teat Isaías wüx andeac wüx Israel, apiüng: “Pal nüt tandiquias xiwix napajüw mandilileaw mayambüw xic, pero nejiw ngo mandiümüw, ngo mayariw sandeac”, aw Teat Dios. \c 11 \s1 Altiül nipilan israel tawüw wüx asoetiw \p \v 1 Nganüy sanatün nanguiay icon: ¿Cuane ipiüngan, naleaingue, Teat Dios lango mandiüm micambaj neje Israel? ¡Ngwüy ngome atquiaj! Cos xique aton nawas tiül nipilan israel, acualaats xic teat Abraham, nawas tiül micual teat Benjamín. \v 2 Teat Dios ngome lamacueat minipilan nej, cos nde tanomb tayamb nejiw. ¿Ngwüy ngo mejawan nguineay apiüng teat Elías tiül Mipoch Teat Dios wüx nej tasaj Teat Dios wüx aaga ngo majneaj arangüw Israele? \v 3 Tapiüng: “Teat Dios, lamambiyaw ajcüwa monxey mondeac indeac, lamajarrijchaw meáwan miartül, y xíquian quiaj saliün napac, pero andiümüw mambiyaw xic aton”, aw. \v 4 Pero Teat Dios tapiüng: “Aliün najiür ayaíw mil nipilan leaw ngo maquiejliw micosüw nejiw teombas aaga narangüch dios nenüt Baal”, aw Teat Dios. \v 5 At nganüy aliün majlüy noic ajlüy nipilan leaw Teat Dios tarriiüd nde ajneaj omeaats, andiüm mambeol nejiw. \v 6 Cos Teat Dios tajiür nejiw lasta, quiaj tayamb nejiw majlüyiw micual nej; y wüx arang aag ayaj, quiaj ajüic nejiw ngo marangüw nicuajind para maxomüw aaga monajneaj quiaj. Cos sitiül aljane netam marang aleaic, quiaj ajüic ngome ǘündan. \p \v 7 ¿Condom cuane apmapiüngaats? Alndom mapiüngaats altiül nipilan israel tandiümüw maw asoetiw nejiw, pero ngo maxomüw; áagan ajcüwa leaw Teat Dios tarriiüd, tajwan asoetiw nejiw; pero altegüy nipilan tadam omeajtsüw. \v 8 Atquiaj apiüng tiül Mipoch Teat Dios: “Teat Dios tüüch nejiw majlüyiw atnej ngondom mayambüw omeajtsüw wüx nej; ajlüyiw atnej nop somb ngo maxom majaw; ajlüyiw atnej nop laag ngo manguiay. Atquiaj aliün majlüyiw nganüy”, aw. \v 9 Aton teat David tapiüng wüx nejiw: \q1 Ich mandrooch nej ombasüw, cos palüy ambüw tiül nangos nüt. \q1 Ich mandeowüw atnej cüet andeow wüx asap nej ndoc wüx ngo mateots andeow. \q1 Ich mamongochiw leaw netam nejiw. \q1 \v 10 Ich majlüyiw atnej nesomom oniüjcüw, ngo majawüw cuane teamarangüw. \q1 Ich mamongochiw ngo majneaj meáwan nüt atnej nop naxey anmejquien wüx amal naǘm. \s1 Nguineay alndom mawüw wüx asoetiw nipilan ngome judío \p \v 11 Nganüy satün nanguiay: ¿Jowa cambaj Israel, ajcan ngo mayariw andeac Teat Dios, lamacueat nejiw nómban? ¡Ngwüy ngo matquiaj! Cos nejiw tarangüw ngo majneaj, ngo mayariw andeac Teat Cristo, quiaj Teat Dios tawün wüx asoetiw xeyay nipilan ngome judío. Atquiaj tarang Teat Dios müüch mandiümüw a nipilan judío mawün nejiw wüx asoetiw Teat Dios. \v 12 Sitiül ajcan nipilan judío ngo mayariw andeac Teat Cristo, pares Teat Dios tawün wüx asoetiw xeyay nipilan ngome judío, ¡cuantemas wüx nejiw apmayariw andeac Teat Cristo xeyay najneajay apmajlüyiw! \p \v 13 Nganüy icona ngome nipilan judío icon, sanasaj icon Teat Dios tayac xic namb nasaj icon wüx Mipoch Nej, xique sayac wüx ximeaats narang najneaj leaw tüjndiüs narang. \v 14 Xique sandiüm, malüy micual xeíüt majawüw nguineay iyamban Teat Cristo, y mandiümüw aton mayariw andeac nej, para mawüw wüx asoetiw. \v 15 Teat Dios tawün wüx asoetiw xeyay nipilan ngome judío, cos nej tacueat a cambaj Israel. Jow nganüy wüx Teat Dios apmawün wüx nipilan judío, ¿nguineay apmajlüy? Apmajlüy najneajay, atnej wüx apacaran jane landeow. \v 16 Sitiül aaga pan narangüch ombas apmajmel marang nichech ocueaj Teat Dios, pues aldemas pan nangaj aton. Sitiül noic owil xiül almapac y nangaj mioxiich nej, mipüüig nej aton almapac, nangaj. \p \v 17 Altiül nipilan judío ajlüyiw atnej noic owil najneaj xiül nenüt olivo; nganüy icona nipilan ngome judío ijlüyiün atnej noic owil olivo najntsopeáyan tiül xiül. Pues tandojquiüt mipüüig a najneaj xiül olivo quiaj, condom tapech mipüüig najntsopeáyan xiül wüx aaga najneaj xiül quiaj. Nganüy almapac mipüüig aaga najntsopeáyan xiül cos ayar miyow mioxiich aaga najneaj olivo quiaj. \v 18 Nganüy icona nipilan ngome judío, nde merangrangayon wüx mejawan nipilan judío. Ich leaam imeajtsan aaga newün isoetiün ngome naw tiül icona; mioxiich nej nipilan judío. Icona ngo meajchiün mapac aaga xiül; más naleaing mioxiich aaga najneaj xiül üüch icon mepacan. \p \v 19 Jondot nganüy icona nipilan ngome judío apmepiüngan: “Naleaing, pero Teat Dios tandooig talox ninguiün nipilan judío para mapech xicon wüx; nganüy sajlüyiün najneajay ngo mat nejiw”, merawan. \v 20 Naleaing, pero icona ngome alwüx ijneajiün, cos Teat Dios tandooig nejiw, tacueat nejiw ajcan ngo mayariw andeac. Nganüy icona, Teat Dios lamawün icon wüx isoetiün cos teyariün andeac nej. Pero nde merangrangayon mejawan nejiw, netam mermbolan mendüyiün Teat Dios. \v 21 Cos sitiül Teat Dios ngo majiür lasta mawün wüx omeaats nej leawa tarangüw nipilan judío, cuantemas te icona ngome apmajiür icon lasta sitiül ngo meyariün nej andeac. \v 22 Nganüy ich leaam imeajtsan Teat Dios xeyay najneaj omeaats, pero at aton alndom majcüy, mapaj ocueajiiüts. Naleaing xeyay tajcüy majaw jane ngo mayar nej andeac, pero tajiür icon lasta. Nej ngome apmacueat majiür icon lasta sitiül tanaámb meyariün andeac nej, pero sitiül ngwüy, nej apmacueat icon aton. \v 23 Pues nejiw nipilan judío, ndot apmandilileaw mayariw andeac Teat Dios, nej apmaquiiüb nejiw mambeol nejiw alinomb. Aag ayaj atnej apmapech nejiw alinomb tiül aaga najneaj owil olivo. Cos Teat Dios alndom marang leaw nipilan ngondom marang. \v 24 Sitiül Teat Dios lamaquiiüb icon leaw ngome judío, mejlüyiün micual nej nóiquian mequiüjpan nipilan judío cos teyariün nej andeac; cuantemas nganüy apmaquiiüb alinomb nipilan judío leawa tacueat, sitiül apmayariw nej andeac. \s1 Ndójwüx a cambaj Israel apmajwanüw wüx asoetiw \p \v 25 Xechijquiaw xecojow, xique sandiüm nüüch icon mejawan leaw Teat Dios ngo müüch icon mejawan nde tanomb; pero nde mepiüngan icona xeyay lerndüyiün. Cos netam mejawan masey altiül nipilan judío xowüy ladam omeajtsüw nganüy; pero aag ayaj apmajlüy leaw apalam jane apmayariw andeac Teat Dios monaw tiül nipilan ngome judío. \v 26 Condom Teat Dios apmawün wüx asoetiw cambaj Israel, atnej nomb tapiüng Teat Dios tiül minawiig nej, cos apiüng: \q1 Aaga newün wüx asoeteran aliüc imiün Sion, \q1 quiaj apmawün asoetiw meáwan micual a Jacob, macueatiw arangüw ngo majneaj. \q1 \v 27 Quiaj apmümb majlüy meáwan leaw tasajasüw apmajlüy, \q1 wüx sanawün asoetiw nejiw. \p \v 28 Cos cambaj Israel ngo mayariw nej andeac, áag tacueat nejiw Teat Dios, quiaj tawün icon wüx isoetiün. Naleaing Teat Dios aliün majiür lasta Israel cos tarriiüd mixejchiw nejiw. \v 29 Teat Dios ngo mangowüüch leaw nej lamapiüng apmarang, cos leawa nej lamapiüng apmüüch, aag ayaj apmüüch. At leaw nej lamapiüng micual nej, aag ayaj micual nej. \v 30 Icona nipilan leaw ngome naw tiül Israel, icona nomb ngo meyariün andeac Teat Dios, pero nganüy lamajiür icon lasta, cos nipilan judío ngo mayariw nej andeac. \v 31 Nganüy icona lamajiür icon lasta Teat Dios cos nipilan judío ngo mayariw andeac nej. Ndoj nejiw apmajiürüchiw lasta atnej tajiür icon lasta Teat Dios. \v 32 Teat Dios tacueat meáwan nipilan leaw ngo mayariw nej andeac. Condom meáwan atotow tajiür nejiw lasta. \p \v 33 Quiaj ajawaats nguineay Teat Dios xeyay najneajay ajlüy, xeyay nendüy, xeyay axom omeaats. Nejinguind ngondom majaw nguineay teamapiüng apmarang, cuane apmarang. \v 34 “¿Jane ajaw cuane alwüx omeaats nej Teat Diosa, ngwüy jane nesaj nej cuane netam maranga? \v 35 ¿Jane alndom mangüy Teat Dios, müüch nej cuajantaneje?” \v 36 Nejinguind, cos meáwan leaw almajlüy naw teowix nej, nej tarang; alteowix nej meáwan leaw almajlüy. Pares netam mayarich andeac Teat Dios meáwan nüt. ¡Amén! \c 12 \s1 Netam marangaats casa Teat Dios \p \v 1 Nganüy xecojow xechijquiaw, cos Teat Dios lamüüch icoots xeyay mimonajneaj nej, áag sasaj icon nganüy netam meajchiün Teat Dios imeajtsan y micuerpojan, para mejlüyiün at icon noic nichech almapac, mejlüyiün nangaj, atnej andiüm Teat Dios. Cos aag ayaj najneajay majaw Teat Dios merangan. \v 2 Nde mendüjpiün wüx merangan ngo majneaj atnej arangüw meáwan nipilan nganüy cam. Netam mengowüjchiün meáwan ngo majneaj leaw iyajcan tiül imeajtsan, merangan najneaj, ngo matnej irangan nomb. Cos atquiaj alndom mejawan cuane andiüm Teat Dios merangan. Nej andiüm merangan najneaj, merangan palan; aag ayaj andiüm majaw. \p \v 3 Por mimonajneaj nej Teat Dios tayac xic nasaj icon: Nejinguind tiül icona nde mapiüng tiül omeaats nej alwüx ajaw ngo matnej alinop. Netam meyajcan icona ijawan atow nej Teat Dios lamüüch anopnop majaw leaw netam majaw, para merangan leawa nej andiüm. \v 4 Cos atnej icootsa ajawaats, micuerpojaats ajiür oleaj, ajiür owix, ajiür omal, ajiür oniiüg, ajiür olaag, ajiür oxing, ajiür ombeay, pero ngome meáwan aag ayaj noic nej arangüw. \v 5 Atquiaj aton icootsa, masey xeyay ajlüyiiüts, pero ajlüyiiüts nóiquian wüx Teat Cristo, atnej majlüyiiüts nop nipilan. \p \v 6 Aton cos Teat Dios lamajiür icoots lasta, lamüüch icoots anopnopoots cuane alndom marangaats palpálwüx. Netam marangaats atnej lamüüch icoots Teat Dios marangaats. Sitiül Teat Dios lamüüch nop mandeac andeac nej, netam mandeac leaw Teat Dios asaj nej, nde mayac wüx. \v 7 Tengwüy sitiül Teat Dios lamüüch alinop ndoj ombas mambeol, ich mambeol najneajay. Tengwüy sitiül Teat Dios lamüüch alinop ndoj ombas maquiaach, ich mayac omeaats wüx aquiaach. \v 8 Tengwüy sitiül Teat Dios lamüüch alinop ndoj ombas müüch mapac omeaats alinop, ich müüch mapac omeaats alinop najneajay. Tengwüy sitiül aljane lamüüch nej Teat Dios majiür, ich mapac omeaats mambeol leaw ngo majiür. Tengwüy sitiül Teat Dios lamüüch aljane marang natang, ich mayac omeaats wüx marang atnej netam. Aton sitiül aljane lamüüch nej Teat Dios majiür lasta alinop, ich mapac omeaats wüx mambeol. \s1 Leaw netam marangüw monyar andeac Teat Cristo \p \v 9 Ijiüran lasta meáwan nipilan con imeajtsan, nde merangánan. Nde mendiüman merangan leaw ngo majneaj, ngwüy irangan leawa najneaj. \v 10 Aton ijiürayon lasta nop alinop atnej mejiüran micojon michijquian, ermbeolayon. \p \v 11 Leaw irangan, iyacan wüx imeajtsan merangan najneaj. Nde merangan anch wüx irangan minajiüt Teat Dios. \p \v 12 Ich mapac imeajtsan, icüliün Teat Cristo imiün tiül cielo. Netam meiücan wüx imongochiün ngo majneaj, tanaámb itajcan orar, nde mecueatiün. \p \v 13 Imbeolan monyar andeac Teat Dios sitiül aljane ngo majiür. Ijchan maxood iniüngan monyar andeac Teat Dios napeay miün. \p \v 14 Nde mendeacan ngo majneaj wüx ombas nipilan leaw arangüw ngo majneaj wüx imbasan, itüniün majiürüw mimonajneaj Teat Dios, nde mepaijchan nejiw. \p \v 15 Ich mapac imeajtsan mequiüjpan leaw apac omeaats, at jane ajiünts, ijiüntsan mequiüjpan aton. \p \v 16 Ijlüyiün nóiquian nop alinop, nde merangrangayon atnej alwüx ijawan, pero ijlüyiün at icon nipilan leaw ajüic ngo membeat. Nde mepiüngan tiül imeajtsan icona nerndüyiün. \p \v 17 Nde merangan ngo majneaj wüx ombas jane arang ngo majneaj wüx imbasan; iyamban imeajtsan nguineay merangan leaw najneaj majaw nipilan. \v 18 Ipacan wüx sitiül alndom mejlüyiün najneaj mequiüjpan meáwan nipilan. \v 19 Xecojow xechijquiaw, sitiül aljane arang ngo majneaj wüx imbasan, nde mepalüchiün ombas. Ich majlüy, Teat Dios apmepalüch. Cos apiüng tiül Mipoch Teat Dios: “Xique sanüüch mangüy, xique sanapalüch ombas”, aw. \v 20 Aton apiüng: “Sitiül aljane najcüy majaw ic mind üet, pues iich; tengwüy sitiül mind anganeow yow, iich manganeow. Cos wüx apmerang aag ayaj, quiaj apmaxing xeyay cos terang wüx ombas najneaj”, aw. \v 21 Nde meaach majntsop ngo majneaj wüx imbas; netam merang najneaj masey aljane arang ngo majneaj wüx imbas. \c 13 \p \v 1 Meáwan nipilan netam mayar andeacüw monajiüt. Cos Teat Dios neyac nejiw, nej neech nejiw majiürüw najiüt. \v 2 Jane ngo mayar andeacüw monajiüt, aag ayaj ngo mayar andeacüw leaw tayac nejiw Teat Dios. Jane ngo mayar andeac monajiüt, nejiw apmamongochiw ngo majneaj. \v 3 Nop nerang najneaj ngo metam mimbol mandüy monajiüt; pero nop nerang ngo majneaj netam mimbol mandüy monajiüt. ¿Jowa ique, ngo mendiüm mermbol mejaw monajiüta? Pues irang najneaj, quiaj monajiüt apmandeacüw najneaj wüx imbas. \v 4 Teat Dios tayac nejiw mambeolüw ic, pero sitiül apmerang ngo majneaj, quiaj netam mermbol; cos monajiüt alndom müjchiw ic memongoch ngo majneaj. Teat Dios tüüch nejiw marangüw aag ayaj; tayac nejiw müjchiw mangüyiw monrang ngo majneaj leaw arangüw. \v 5 Netam meyariün andeacüw monajiüt, ngome ajcan ermbolan müjchiw icon memongochiün ngo majneaj, netam merangan cos tiül imeajtsan ijawan netam merangan najneaj. \v 6 At netam mengüyiün leaw atüniw ocueaj cambaj, cos Teat Dios tayac nejiw marangüw najiüt ocueaj cambaj. \p \v 7 Ingüyiün meáwan leaw ijüchiün. Netam memiücüchiün leaw atüniw; at netam memiücüchiün leaw netam mengüyiün monajiüt. Aton leaw netam meyariün andeac, iyariün andeac; leaw netam mesajan najneajay ajlüy, netam mesajan najneajay ajlüy. \v 8 Nde mejüchiün alinop, aton netam mejiüran lasta nipilan meáwan nüt. Cos leaw ajiür lasta alinop, aag ayaj arang palan atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. \v 9 Cos tiül aaga gajpowüw poch apiüng: “Nde mejiür minajtaj, nde mejiür minaxey, nde membiy nipilan, nde merneed, nde mewüy ombasaran, nde mendiümdiüm ocueaj alinop”, aw. Meáwan aaga poch quiaj, at altegüy poch leaw alíünan, aton apiüng andüy wüx aaga poch leaw apiüng: “Netam mejiürayon lasta atnej iquiáyan quiaj merjiürüy lasta”, aw. \v 10 Cos sitiül ajiürayoots lasta, quiaj ngo mandiümaats marangaats ngo majneaj wüx alinop. Aag ayaj ajüiquich sitiül ajiürayoots lasta, quiaj arangaats palan atnej apiüng tiül aaga poch tüünd Moisés. \p \v 11 Aag ayaj netam marangaats, cos ajawaats acüliiüts tiül nipilan monrang ngo majneaj. Nganüy netam mapacaats, cos Teat Cristo aliüc mawün icoots wüx, laliüc matüch a nüt mapeay, ngo matnej wüx nüt ayariiüts andeac nej. \v 12 Minütiiüts ajlüyiiüts ningüy wüx a iüt cam, aag ayaj tequech atnej noic ongwiiüts. Aaga nüt aliüc Teat Cristo laliüc matüch. Nganüy netam macueatiiüts marangaats meáwan ngo majneaj arangüch tiül pojniün, marangaats leaw najneaj arangüch tiül ran. \v 13 Netam marangaats leaw najneaj atnej majlüyiiüts tiül ran. Ngondom mangüniiüts majlüyiiüts tiül alngün nangos nüt, ngondom majiüraats minajtajaats, minaxeyiiüts. At ngondom mitsojoots micuerpojaats, marangaats cuajantanej ngo majneaj. At ngondom majcüyiiüts majawaats nop alinop, ngondom mayajcaats ngo majneaj ajcan ngo majiüraats leaw ajiür alinop. \v 14 Ingow aag ayaj, netam müjchiiüts nejay Teat Cristo mambeol icoots ngo mayacaats omeajtsaats wüx ajcüwa ngo majneaj quiaj leaw micuerpojaats andiüm mayac icoots wüx. \c 14 \s1 Nde mendeac wüx ombas alinop \p \v 1 Sitiül aljane lamayar andeac Teat Cristo, pero naleaing nganaw majaw xeyay, iquiüjpan najneájan tiül icona, nde mendeacndeacan wüx leaw nej nganaw majaw. \v 2 Cos altiül ajaw alndom müeteran matsaramb cuajantanej, pero altiül leaw nganaw majaw xeyay wüx Mipoch Teat Cristo, apiüng áagan soex alndom müeteran. \v 3 Jane lamajaw alndom müeteran matsaramb cuajantanej, ngondom maneoc ombas leaw ngo müet meáwan aag ayaj. At leaw ngo müet meáwan aag ayaj ngondom mandeac ngo majneaj wüx ombas leaw üet cuajantanej, cos Teat Dios lamawün nej asoet aton. \v 4 Nganüy sanasaj ic, ¿neol tendeac ngo majneaj wüx ombas nop nerang minajiüt alinopa? Ngo majneaj mendeac aag ayaj, cos nej ngome minajiüt arang, nej arang minajiüt Teat Dios. Sitiül nej arang najneaj tengwüy arang ngo majneaj, Teat Dios apmajaw wüx aag ayaj, ngome ique. Nej alndom marang najneaj, cos Teat Dios apmambeol nej. \p \v 5 Nop apiüng noic nüt alwüx atam mayambüch Teat Dios ngo matnej alinoic; pero alinop apiüng: Ngwüy, meáwan nüt atanej ajlüy, aw. Naleaing, wüx aag ayaj meáwan anopnop ich marang leaw nej ayaag tiül omeaats najneaj. \v 6 Cos leaw nepiüng noic nüt alwüx atam mayambüch Teat Dios, aag ayaj najneaj, ngo majiür nicuajind, cos ayamb Teat Dios. At leaw nepiüng meáwan nüt atanej alndom mayambüch Teat Dios, aag ayaj najneaj aton, cos ayamb Teat Dios. Aton leawa andüy matsamb cuajantanej natsambaran, aag ayaj najneaj majaw Teat Dios, cos üüch gracias Teat Dios, at leaw ngo mandüy matsamb leaw natsambaran, aag ayaj najneaj aton majaw Teat Dios, cos nej üüch gracias Teat Dios wüx apmüet. \p \v 7 Nejinguind icootsa ngondom mapiüngaats icóotsan quiaj nguineay apmapacaats oxep nawiür, at nguineay apmandeowaats. \v 8 Cos sitiül almapacaats, alndom marangaats leawa Teat Dios andiüm; sitiül apmandeowaats, aag ayaj cos Teat Dios andiüm. Atquiaj masey almapacaats masey landeowaats ajlüyiiüts ocueaj Teat Dios. \v 9 Cos Teat Cristo tandeow ndoj tapac alinomb para marang natang ocueajiw meáwan nipilan, masey landeow, masey almapac. \p \v 10 ¿Jowa ique, neol teyambyamb cuane asoet alinopa? ¿Neol teneoc ombasüw micojow michijquiawa? Cos ajawaats alinoic nüt apmajlüyiiüts nóiquian niüng ajlüy Teat Cristo, majaraw wüx cuane tarangaats. \v 11 Atquiaj ajlüy tiül Mipoch Teat Dios, niüng apiüng: \q1 Cos naleaing xique salnapac, meáwan nipilan apmaquiejliw micosüw nejiw tiximbas. \q1 Meáwan anopnop apmapiüngüw xique Teat Dios, aw. \m \v 12 Quiaj meáwan anopnopoots netam masajaats Teat Dios cuane tarangaats. \s1 Nde meyac wüx marang ngo majneaj alinop \p \v 13 Pares netam macueatiiüts mayambyambaats nisoet wüx ombas nop alinop. Netam mayambaats nguineay marangaats najneaj, ngana müjchiiüts majtoch alinop micojoots michijquiaats, müjchiiüts majiür nisoet. \v 14 Xique sayaag meáwan natsaramb najneaj matsambaats, cos Teat Jesús lamüüch xic nayaag atquiaj. Pero naleaing, aljane nepiüng almajlüy natsaramb ngondom matsamb, quiaj ngo majneaj sitiül nej apmatsamb aag ayaj, cos netam marangüch leaw apiüng omeaats. \v 15 Sitiül icona wüx itsamban cuajantanej, quiaj alinop mihermanojan apmamix omeaats, quiaj apmajüic icona ngo mejiüran nej lasta. Ijawan, nde meajchiün majcüy wüx leaw iretiün, ngana macueat andüüb Teat Cristo, cos Teat Cristo tandeow mawün nej wüx aton. \v 16 Nde meajchiün manderac ngo majneaj wüx aaga najneaj leaw irangan. \v 17 Cos Teat Dios ngo metam nej leaw inganeowan, leaw itsamban; pero leaw netam nej, aag ayaj leawa asaj icon merangan. Irangan najneaj, ijlüyiün nóiquian nop alinop, mapac imeajtsan atnej andiüm Nangaj Miespíritu nej. \v 18 Cos sitiül atquiaj irangan minajiüt Teat Cristo, Teat Dios najneajay majaw icon, at nipilan aton apmapiüngüw najneaj irangan. \p \v 19 Icootsa netam marangaats najneaj, ngo majcüyiiüts majawaats nop alinop; netam mambeolaats nop alinop mayacaats omeajtsaats wüx Teat Cristo. \v 20 Nde meajchiün aljane majcueat minajiüt Teat Dios wüx nüetaran. Naleaing meáwan nüetaran najneaj müeteran. Nganüy sitiül apmeyacan wüx naél alinop wüx ajaw leaw itean, aag ayaj mbich ngo majneaj. \v 21 Najneaj sitiül ngo metsamban onij, sitiül ngo menganeowan yow neech mangüneran, aton sitiül ngo merangan nicuajind leaw alndom mayac wüx naél alinop. Nde merangan leaw alndom müüch nop mandüy wüx marang ngo majneaj. Nde merangan leaw alndom müüch machiw omeaats alinop. \v 22 Meáwan anopnop nejáyan quiaj ich majaw nguineay ayar andeac Teat Dios, nguineay andiüm Teat Dios majaw marang. Najneajay apac omeaats leaw ngo metam machiw omeaats wüx leaw arang. \v 23 Pero naleaing sitiül ichiwean imeajtsan wüx leaw itean itsamban, aag ayaj üüch icon mejiüran nisoet, cos iyajcan aag ayaj ngo majneaj. Meáwan leaw irangan sitiül ichiwean imeajtsan wüx, ngo mejawan sitiül najneaj tengwüy ngo majneaj, aag ayaj nisoet sitiül irangan. \c 15 \s1 Ijchan majneaj omeaats alinop, ngome icónan quiaj \p \v 1 Icootsa leaw lamajawaats wüx Mipoch Teat Dios xeyay netam mambeolaats leaw aliün mapateay ajaw, ngondom marangaats leaw andiümaats. \v 2 Meáwan anopnopoots netam marangaats atnej andiüm alinop; aag ayaj apmambeol nej apmüüch nej mapac omeaats wüx Teat Dios. \v 3 Cos nej Teat Cristo ngome tarang leaw andiüm; nej tarang atnej apiüng tiül Mipoch Teat Dios, cos apiüng: “Meáwan ngo majneaj leaw asajüw ic, leaw arangüw, tiün andüy wüx ximbas”. \v 4 Cos meáwan leaw tarangüch tiül Mipoch Teat Dios tanomb, aag ayaj tarangüch maquiaacheranaats wüx. Aag ayaj ambeol icoots majawaats majneaj wüx leaw teamacüliiüts, müüch icoots maiücaats wüx, majawaats apmambeol icoots Teat Dios. \v 5 Malüy Teat Dios neech mapac omeaatsaran, neech icoots maiücaats wüx cuajantanej, müüch icoots majlüyiiüts nóiquian omeajtsaats nop alinop atnej Teat Cristo andiüm. \v 6 Quiaj nóiquian masajaats najneajay arang Teat Dios miteat Miteatiiüts Teat Cristo. \s1 Tasoiquiw nipilan ngome judío alndom mawüw wüx asoetiw \p \v 7 Atquiaj icona erndeacan mequiüjpan nop alinop, ijiürayon lasta atnej Teat Cristo ajiür icoots lasta. Quiaj apmanderac najneaj wüx Teat Dios. \v 8 Naleaing sasaj icon, Teat Cristo tiün mambeol nipilan judío majüiquich naleaing Teat Dios lamarang leaw lamapiüng apmarang. Atquiaj tarang Teat Cristo para alndom majlüy leaw Teat Dios tasaj tanomb xexejchiün. \v 9 Aton Teat Cristo tiün para mapac omeajtsüw mayambüw Teat Dios ajcüwa nipilan ngome judío, cos ajiür nejiw lasta. Atnej apiüng tiül Mipoch Teat Dios: \q1 Xique sanandeac wüx minüt tiül nipilan ngome judío, \q1 sanataag cantar himnos wüx ique. \m \v 10 Apiüng alinoic tiül Mipoch Teat Dios: \q1 Ich mapac imeajtsan icona nipilan ngome judío \q1 nóiquian mequiüjpan nipilan judío. \m \v 11 At apiüng alinomb: \q1 Icona nipilan monaw palpálwüx iüt isajan Teat Dios najneajay ajlüy. \q1 Aton meáwan nipilan indeacan nguineay najneajay arang Teat Dios. \m \v 12 Isaías aton tarang wüx nawiig: \q1 Apmajmel nop nenajiüt naw tiül micualüw micual Isaí, \q1 nej apmajlüy wüx palpálwüx iüt; \q1 nejiw apmacüliw aaga nenajiüt quiaj mambeol nejiw. \p \v 13 Malüy Teat Dios, aaga nembeol meiücan wüx leaw almajlüy, müüch icon mapac imeajtsan xeyay, mejlüyiün najneaj mejawan nop alinop, meyacan imeajtsan wüx nej. Quiaj aaga Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios apmüüch icon meiücan wüx, ngana paxiüm mecüliün leaw temecüliün. \p \v 14 Xecojow xechijquiaw, xique sajaw majneaj icona xeyay najneaj imeajtsan, at ijawan nguineay alndom mepajan ocueaj nop alinop. \v 15 Naleaing tiül a nawiig cam nguiaj tayacas tiül napacpac poch nüüch leaam imeajtsan wüx meáwan aag ayaj. Teat Dios tajiür xic lasta; \v 16 tayac xic narang najiüt ocueaj Teat Cristo, nasaj nipilan ngome judío mayariw andeac Teat Dios, para majlüyiw at nejiw noic najneajay nichech leawa Teat Dios andiüm. Cos Nangaj Espíritu lamüüch nejiw majlüyiw ocueaj Teat Dios. \p \v 17 Xique nganüy xeyay apac ximeaats wüx aaga najiüt lanarang ocueaj Teat Dios, cos sajlüy nóiquian naquiiüb Teat Cristo. \v 18 Xique ngo nandiüm napiüng wüx alinoic najiüt, sandeac áagan wüx najiüt ocueaj Teat Cristo, cos nej ambeol xic nüüch mayariw andeac nej ajcüwa nipilan ngome judío. Nejiw andüjpiw Teat Cristo wüx leaw sandeac, at wüx leaw Teat Dios üüch xic narang. \v 19 Cos Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios tüüch xic narang ateócan leaw ngome aag ajaraw. Atquiaj tasajas nipilan nguineay Teat Cristo awün nisoet, nawas tiül cambaj Jerusalén sajüy tiül meáwan cambaj leaw tatüchiüs tiül iüt Ilírico. \v 20 Xique sayamb namb nasaj nipilan niüng nganaw manguiayiw aaga najneaj nanderac wüx Teat Cristo, ngana narang najiüt niüng alinop lamawitich marang. \v 21 Tarangas atnej larangüch tiül Mipoch Teat Dios, cos apiüng: \q1 Apmajawüw nej ajcüwa leawa nómban ngome áag masoiquiw wüx nej, \q1 jane nganaw manguiayiw wüx nej, nejiw apmayariw andeac nej. \s1 Teat Pablo apiüng apmamb andüy Roma \p \v 22 Pares ngo matüch namb najaw icon, masey xeyay tandiümas namb. \v 23 Pero nganüy cos lanandondoch xenajiüt ocueaj Teat Dios tiül aaga cambaj cam, aton cos lamajiür xeyay neat sandiüm namb najaw icon; \v 24 nganüy sapiüng wüx sanamb España sanamong niüng ijlüyiün. Quiaj apmandeacaats maquiüjpaats nop alinop, mapac omeajtsaats nóiquian. Condom sandiüm membeolan xic namong namb más ninguiün. \v 25 Nganüy ombas sanamb Jerusalén najoy mamb tomiün nambeolüw mondüüb Teat Cristo tiül Jerusalén. \v 26 Cos mondüüb Teat Cristo monaw tiül iüt Macedonia, at monaw tiül iüt Acaya tapiüngüw najneaj mamiücüchiw quiriw tomiün mambeolüw mondüüb Teat Cristo leaw ngo majiür, monlüy Jerusalén. \v 27 Naleaing nejiw tapiüngüw najneaj mambeolüw leaw ngo majiür, monlüy tiül Jerusalén, cos nejiw masey ngome judío nejiw, tüjndiw aaga najneajay mipoch Teat Cristo. Nganüy nejiw aton netam mambeolüw mondüüb Teat Cristo monlüy tiül Israel wüx cuajantanej leaw ngo majiürüw. \v 28 Nganüy sapiüng wüx landoj xiün nayac meáwan tomiün, nandondoch leaw teanarang, quiaj sanamong niüng ijlüyiün, ndoj sanamb España. \v 29 Xique sajaw majneaj nguineay Teat Cristo apmambeol xic, müüch mapac ximeaats xeyay wüx sanapeay niüng ijlüyiün. \p \v 30 Xecojow xechijquiaw, nganüy satün icueajiün membeolan xic, metüniün ocueaj Teat Dios mambeol xic xeyay. Aag ayaj sasaj icon, cos ajlüyiiüts nóiquian maquiüjpaats Miteatiiüts Teat Cristo, aton cos ajiürayoots lasta atnej andiüm Nangaj Espíritu ocueaj Teat Dios. \v 31 Itüniün ocueaj Teat Dios mambeol xic, ngana masapüw xic nipilan moncüy majaw xic monlüy tiül iüt Judea. Aton itajcan orar para mayariw najneájan leaw sajoy mamb nüüch ajcüwa mondüüb Teat Cristo leaw ngo majiür, ajcüwa monlüy tiül Jerusalén. \v 32 Atquiay alndom natüch niüng ijlüyiün mapac ximeaats naquiiüb icon, sitiül Teat Dios andiüm. Quiaj sanaxood quiriw naquiiüb icon. \v 33 Teat Dios, aaga neech monajneaj tiül omeajtsaats majlüy maquiiüb icon. Amén. \c 16 \s1 Atepeay anopnopoj \p \v 1 Nganüy sanüüch mamb müm Febe, apmamb quiaj majaw icon, ingochiün najneaj. Cos nej ajiür najiüt tiül mondüüb Teat Cristo monlüy tiül cambaj Cencrea. \v 2 Itepeayiün, ingochiün najneájan atnej netam mangocheran meáwan monyar andeac Teat Dios. At imbeolan wüx cuajantanej netam nej, cos nej lamambeol xeyay jangantanej; ata xique aton lamambeol xic. \p \v 3 At aton itepeayiün teat Aquila at mintaj nej müm Priscila. Nejiw xeyay tambeolüw xic wüx sarang minajiüt Teat Cristo. \v 4 Cos nejiw aton tajlüyiw tiül xeyay naél wüx tambeolüw xic ngana mambiy xic nipilan. Pares süüch nejiw gracias xeyay, ngome xíquian quiaj, aton meáwan monyar andeac Teat Cristo leaw ngome judío nejiw, üjchiw nejiw gracias aton. \v 5 Itepeayiün meáwan mondüüb Teat Cristo leaw canchiüjow aniüngüw teat Aquila. At itepeayiün xeamigo teat Epeneto, cos nej ombas mayar andeac Teat Cristo tiül iüt Acaya. \v 6 Itepeayiün aton müm María, cos nej lamarang xeyay najiüt ocueaj Teat Dios tiül icona. \v 7 At itepeayiün teat Andrónico at teat Junias, ajcüw ayaj micual xeíüt, aton taquiiübasüw tiül manchiüc. Nejiw xowüy ajiür nejiw lasta meáwan apóstoles, aton ombas mayariw andeac Teat Cristo, teoj a xique. \p \v 8 Itepeayiün teat Amplias, xique xowüy sajiür lasta wüx minüt Teat Dios. \v 9 Itepeayiün teat Urbano, nej nembeol xicon wüx minajiüt Teat Cristo. At a teat Estaquis itepeayiün. Xique xowüy sajiür lasta. \v 10 Itepeayiün teat Apeles, nej xeyay ajüiquich andüüb Teat Cristo. At itepeayiün meáwan acualaats teat Aristóbulo. \v 11 Itepeayiün teat Herodión, micual xeíüt. At itepeayiün acualaats teat Narciso, ajcüw monyar andeac Teat Cristo. \v 12 Itepeayiün müm Trifena, at müm Trifosa, nejiw mimonrang minajiüt Teat Cristo; átan mimümaats Pérsida, cos nej lamarang xeyay najiüt aton. \v 13 Itepeayiün teat Rufo, nej nop naxey leaw tarriiüd nej Teat Cristo. Aton mimüm nej itepeayiün, cos ajlüy atnej xemüm aton. \v 14 Itepeayiün teat Asíncrito, teat Flegonte, müm Hermas, teat Patrobas, teat Hermes, at meáwan leaw aquiüjpüw nejiw itepeayiün aton. \v 15 Itepeayiün teat Filólogo, müm Julia, teat Nereo, at michiig najtaj nej. Aton itepeayiün teat Olimpas at meáwan monyar andeac Teat Cristo monlüy quiaj. \p \v 16 Meáwan icon itepeayiün nop alinop, müüch mapac imeajtsan. Aton meáwan noicnoic ajlüy mondüüb Teat Cristo atepeayiw icon aton. \p \v 17 Xecojow xechijquiaw, sasaj icon netam mejawan wüx ajcüwa nipilan leaw andiümüw mayacüw icon wüx naél, mayacüw moncüy tiül icona. Ajcüw ayaj ngo marangüw atnej terquiaachayon wüx. Icueatiün ajcüw ayaj, nde mequiüjpan. \v 18 Cos ajcüwa nipilan quiaj ngome minajiüt Miteatiiüts Teat Cristo arangüw; ajcüw ayaj nejíwan quiaj andiümüw. Nejiw ajiürüw nguineay mawüywüyiw nipilan; alndom mawaijchaw mondüüb Teat Cristo leaw nganaw majaw xeyay. \v 19 Cos xeyay languiayaran nguineay icona xeyay iyacan imeajtsan wüx merangan andiüm Teat Dios, pares apac ximeaats xeyay. Pero aton sandiüm mexoman imeajtsan más xeyay wüx irangan najneaj; ngo metam mexoman imeajtsan para merangan ngo majneaj. \v 20 Teat Dios aaga neech monajneaj tiül omeajtsaats, apmambeol icon mecuüjchiün tiüt aaga Satanás. Miteatiiüts Teat Cristo mambeol icon, müüch icon monojneaj. \p \v 21 At aton atepeay icon teat Timoteo, nej nembeol xic wüx aaga najiüt sarang. At atepeayiw icon teat Lucio, teat Jasón, y teat Sosípater. Nejiw micual xeíüt aton. \p \v 22 At a xique Tercio nerangas aaga nawiig cam ocueaj teat Pablo, xique aton satepeay icon wüx minüt Teat Cristo. \p \v 23 At aton teat Gayo atepeay icon, xique aniüng nej sacül. Aton aniüng nej canchiüjow meáwan monyar andeac Teat Cristo. At teat Erasto, nesap mitomiün aaga cambaj cam, atepeay icon aton; at teat Cuarto atepeay icon. \p \v 24 Miteatiiüts Teat Cristo mambeol meáwan icon. Amén. \s1 Andondoch andeac, andeac najneajay wüx Teat Dios \p \v 25 Nganüy marangaats casa Teat Dios, masajaats najneaj arang, cos nej alndom mambeol icon mejawan más xeyay wüx leaw tasajas icon, nguineay lamawün isoetiün Teat Jesucristo. Aag ayaj Teat Dios ngo müüch nejinguind majaw aaga ayaj tanomb. \v 26 Pero nganüy Teat Dios lamüüch icoots majawaats aag ayaj, cos mondeac andeac Teat Dios monlüy tanomb tarangüw wüx nawiig. Nganüy meáwan nipilan netam manguiayiw aag ayaj, cos Teat Dios almapac meáwan nüt, y tapiüng meáwan palpálwüx ajlüy nipilan netam manguiay andeac nej, marangüw leawa nej andiüm. \p \v 27 Pares apmarangaats casa Teat Dios meáwan nüt, néjan quiaj nendüy; masajaats najneajay arang wüx minüt Teat Jesucristo. Amén.