\id 1CO - Huitoto Murui NT -Peru 2008 (DBL -2013) \h 1 CORINTIOS \toc1 Corintomo Ite Cristona Ɨɨnotɨnomo Pablo Nano Oretaga Rabe \toc2 Primera Carta a los Corintios \toc3 1 Co \mt1 CORINTOMO ITE CRISTONA ƗƗNOTƗNOMO PABLO NANO ORETAGA RABE \c 1 \s1 Corintomo ite creyentiaɨmo Pablo cartana orede \p \v 1-2 Corinto railla naɨraɨmo ite creyentiaɨ, ¿nɨe isoidomoɨ? Pablodɨcue. Carta omoɨmo oredɨcue. Jusiñamui jitailla jira, Jesucristo rafuena cue llollena, cuena fetode. Sóstenes cue dɨga illa jira, omoɨ dɨne coco uaina oredɨcoco. Jesucristo dɨbeimona naimɨedɨ caɨ ama. Jai Jusiñamui comɨnɨdomoɨ. Jesucristomo omoɨ duilla jira, Jusiñamui omoɨna jai marebicaitate. Jusiñamui omoɨna fetode, naimɨe iena. Ua nana caɨ Nama Jesucristona sedadɨnodɨcaɨdɨ Jusiñamui iena. \v 3 Caɨ Moo Jusiñamui, caɨ Nama Jesucristo dɨga, omoɨna jai duenaite. Iena uiñocana mai omoɨ jai. Iaɨmaiaɨ omoɨna uri jai itatatɨiaɨmaiaɨ. Iena omoɨ uiñocana mai omoɨ jai. \s1 Cristo muidona Jusiñamuimona ailluena feiñotɨcaɨ \p \v 4 Jusiñamui dɨga cue ñaɨa, omoɨ facaina iobillacɨnona jaca fecadɨcue. Jesucristomo omoɨ duillamona, Jusiñamui omoɨna jai duenaite. Ie jira naimɨemo omoɨ facaina iobillacɨnona jaca fecadɨcue. \v 5 Jusiñamui omoɨna duenaillamona, ie rafuena omoɨ llollena, naimɨemona ailluena uaina feiñotomoɨ. Cristomo omoɨ duillamona, naga icaiño Cristo rafuena omoɨ jino lloia, omoɨna eo canode. Omoɨna naimɨemo ite rafuena raise uiñotade. \v 6 Ie muidona Cristo rafuena raise ɨɨnotomoɨ. Cristo rafuena caɨ jino lluamona, naimɨemo raise ɨɨnofidomoɨ. \v 7 Ie muidona Jusiñamuimona omoɨmo jaca buena fɨebiñede, naimɨe dɨbeimo omoɨ raise maɨjɨllena. Naimɨe dɨbeimo omoɨ raise maɨjɨamona, naimɨe dɨbeimo jɨaɨe creyentiaɨna raise itatacana jaidomoɨ. Caɨ Nama Jesucristo abɨdo billemo iocɨre omoɨ ocuirillanona, Jusiñamuimona ailluena rafuena feiñotomoɨ. \v 8 Jeacɨnona omoɨ fɨnocabi raillano, naimɨe nia abɨdo biñelle dɨnori Jesucristo omoɨ comecɨaɨna raise sedaite. Caɨ Nama Jesucristo abɨdo bia, nɨcɨno omoɨmo iñena muidona, omoɨna duere fɨnoñeite. Naimɨe bia, naimacɨmo jeacɨno nia illa jira, naimɨena ɨɨnoñedɨnona duere fɨnoite. \v 9 Jusiñamui ie lloga uaina jaca fɨnoite. Naimɨe ɨɨnogamɨe. Naimɨe Jitona omoɨ nabaillena omoɨna fetode. Naimɨe Jitodɨ caɨ Nama Jesucristo. \s1 Naimacɨ comecɨaɨ daje isoi lloiñedɨmacɨ \p \v 10 Cue amatɨaɨ, omoɨmo rafuena lloitɨcue. Caɨ Nama Jesucristomo omoɨ duilla jira, iena lloitɨcue. Omoɨ comecɨaɨ daje isoi lloillana jitaidɨcue. Daje isoi omoɨ comecɨaɨ facajana jitaidɨcue. \v 11 Cloé raillamɨe comɨnɨmona bie rafuena cue fɨdɨa jira, iese omoɨmo llotɨcue. “Omoɨ comecɨaɨ daje isoi iñedomoɨ” naimɨe llote. \v 12 Omoɨmona damɨerie raitomoɨ: “Danɨ Pablo llofuia dɨbecɨnodo jai jaidɨcaɨ”. Damɨerie raitomoɨ: “Danɨ Apolos raillamɨe llofuia dɨbecɨnodo jai jaidɨcaɨ”. Damɨerie raitomoɨ: “Danɨ Pedro llofuia dɨbecɨnodo jai jaidɨcaɨ”. Damɨerie raitomoɨ: “Danɨ Cristo llofuia dɨbecɨnodo jai jaidɨcaɨ” raitomoɨ. Nana iese itomoɨ. Iemona omoɨ comecɨaɨ daje isoi iñedomoɨ. Cloé comɨnɨmona iese fɨdɨdɨcue. \v 13 Ero, dɨga omoɨ Jilloitaraɨnɨ iñede. Omoɨ jeacɨnomona omoɨ jillobillena, dama Cristo illa. Omoɨ facaina cruzmo cuedɨ fiodaiñedɨcue. Cue dɨbeimo omoɨ illena cue bautizañegaomoɨ. \v 14 Omoɨna cue bautizañena jira, omoɨmo ite rafue cuemona comuiñena jira, iobidɨcue. Dama Crispona bautizadɨcue. Gayona jɨaɨ bautizadɨcue. \v 15-16 Estéfanas jofomo ite comɨnɨna bautizadɨcue. Jɨaɨe comɨnɨna cue bautizajana comecɨñedɨcue. Ie muidona: “Pablo facaina bautizadɨcaɨ” llonidomoɨ. Daje isoi omoɨ comecɨaɨ lloiñenia, cue muidonañede. \v 17 Ailluena comɨnɨna cue bautizallena, Cristodɨ cuena oretañede; iadedɨ naimɨe rafuena cue llofuellena, cuena oretate. Eo abɨna uiñoraɨma isoi omoɨmo cue llofuetɨcuedena, cue lloga rafuemo omoɨ comecɨaɨna facañedomoɨ. Ie jira eo abɨna uiñoraɨma isoi omoɨmo llofueñedɨcue. Cristo fiodaillamona, omoɨ jeacɨnomona naimɨe omoɨna jillotate. Iena omoɨ feitañenana jitaidɨcue. \s1 Cristo fɨnoca rafuemona Jusiñamui uai siñonana uiñotɨcaɨ \p \v 18 Cristona ɨɨnoñedɨnomona cruzmo Cristo fiodailla rafuedɨ jamaifue. Naimacɨdɨ faɨficana jai jaidɨmacɨ. Jusiñamuimona naie rafue illa jira, caɨmona naie rafuedɨ siño. Naie uaidɨ dɨga comɨnɨ comecɨaɨ meidorede. Caɨdɨ naie rafuena ɨɨnotɨnodɨcaɨ. \v 19 Ero, Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ Cristona ɨɨnoñedɨnona jaie cuete: \q1 Jusiñamui llote: “Abɨna uiñoraɨnɨ imacɨ uiñuacɨnona saitaitɨcue. \q1 Abɨna baitadɨno imacɨ baitajacɨnona saitaitɨcue” llote. \m Ie muidona naie isoide comɨnɨ jilloñenana jai uiñotɨcaɨ. \p \v 20 Naie isoide comɨnɨ uiñuacɨnomona jaca jillonidɨcaɨ. Abɨ uiñoraɨma uiñuacɨnodɨ Cristo fiodailla rafue baɨfemo faɨñede. Moisés mɨcorɨ cuegafuena uiñoraɨma uiñuacɨnodɨ Cristo fiodailla rafue baɨfemo faɨñede. Uaina uaitatɨmɨe birui ite uiñuacɨnodɨ Cristo fiodailla rafue baɨfemo faɨñede. Jusiñamuidɨ naimɨena uiñoñedɨno imacɨ abɨ uiñuacɨnona jai jamaitate. Iena naimɨe jamaitajamona, naimacɨ uiñuacɨnodo naimacɨ jilloñenana jai uiñotɨcaɨ. \v 21 Ie jitaillacɨno dɨese Jusiñamui fɨnua jira, naimacɨ abɨ uiñuacɨnomona naimɨena ɨɨnoñedɨmacɨ. Ie jira naimɨe mare jitaillacɨnomona, naimɨena ɨɨnotɨnona jai jillotate. Naimacɨ jeacɨnomona naimacɨna jai jillotate. Cristo rafuena caɨ lluamona ɨɨnotɨmacɨ. Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnodɨ naie rafuena: “Jamaifue” raitɨmacɨ. \p \v 22 Siño rafuena naimacɨ cɨoacana jira, judíuaɨ railla comɨnɨdɨ iese raitɨmacɨ: “Siño rafuena Jusiñamui fɨnoia, omoɨ lloga rafuena ɨɨnoitɨcaɨ” raitɨmacɨ. Grieguaɨ railla comɨnɨ dɨnena raitɨmacɨ: “Omoɨ lloga rafuena caɨ abɨna uiñuacɨno ie isoi itena, iena ɨɨnoitɨcaɨ” raitɨmacɨ; \v 23 iadedɨ Cristo rafuena llocana jaidɨcaɨ. Cruzmo naimɨe jai fiodaillana llotɨcaɨ. Ie jira judíuaɨdɨ caɨ lloga rafue muidona icɨritɨmacɨ. Naiena oiacaiñenano icɨritɨmacɨ. Damɨe naimacɨ illaɨmana jaillemo ocuiridɨmacɨ. Naimacɨ ocuirillamɨe fiodaillamo naimacɨ comecɨaɨna facañedɨmacɨ. Cristo fiodailla jira, raitɨmacɨ: “Naimɨedɨ caɨ ocuiriñenamɨe” raitɨmacɨ. Judíuaɨñedɨno dɨnena raitɨmacɨ: “Omoɨ lloga rafuedɨ jamaifue” raitɨmacɨ. Ailluena comɨnɨ caɨ lloga rafuena jitaiñedɨmacɨ; \v 24 iadedɨ Jusiñamui damɨerie judíuaɨna jai fetode. Dajerie judíuaɨñedɨnona jɨaɨ jai fetode. Cruzmo Cristo fiodaillamona, jeacɨno anamona naimacɨ jillua jira, naie fetocano dɨnena Jusiñamui uai siñonana uiñotɨmacɨ. Cristo fɨnoca rafuedo naimacɨ jilluamona, Jusiñamui abɨna uiñuana jɨaɨ uiñotɨmacɨ. \v 25 Jusiñamui Cristona orede, caɨ jeacɨno facaina naimɨe fiodaillena. Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnomona Cristo fɨnoca rafuedɨ jamaifue. Ebinidɨfue. Caɨmona Cristo fɨnoca rafuedɨ Jusiñamui ɨɨnoñedɨno uiñuacɨno baɨfemo faɨte. \v 26 Cue amatɨaɨ, Jusiñamui omoɨna navui fetode; iadedɨ ¿nɨe isoidomoɨ? Jamai bue isoidomoɨ. Omoɨ comecɨaɨna iemo faca. Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnomona abɨna uiñoñedomoɨ. Omoɨ creyentiaɨ dɨbeimo eo abɨ uiñotɨno raise iñedɨmacɨ. Omoɨ creyentiaɨ dɨbeimo illaɨcomɨnɨ raise iñedɨmacɨ. Omoɨ creyentiaɨ dɨbeimo ucuberedɨno raise iñedɨmacɨ. Jusiñamui ie isoidɨnona eo fetoñede; \v 27 iadedɨ abɨna uiñoñedɨno raillanodomoɨna fetode, eo abɨna uiñotɨno dɨnena meidaillena. Illaɨcomɨnɨñedɨnona jɨaɨ fetode, illaɨcomɨnɨ dɨnena meidaillena. \v 28 Jamai bue isoidɨnona fetode, jamai bue isoiñedɨno baɨfemo faɨllena. Jusiñamuimona jamai bue isoiñedɨnodɨ jamai comɨnɨ. \v 29 Ie muidona jaca buna Jusiñamui uicomo abɨna ɨedoñena. \v 30 Caɨna ie comɨnɨna Jusiñamui jaitaja jira, Jesucristomo duidɨcaɨ. Cristomona Jusiñamuina uiñotɨcaɨ. Cristo fiodailla jira, Jusiñamui caɨ jeacɨnona feitate. Iemona jeacɨno caɨ fɨnoñellena, caɨna canocabide. Jusiñamuidɨ jeacɨno anamona caɨna jɨaɨ jai jillotate. \v 31 Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ iena jaie cuete: “Bu abɨna ɨedoiacania, nana Cristo fɨnoca rafue dɨga naimɨe abɨna ɨedua” cuete. \c 2 \s1 Pablodɨ cruzmo Cristo fiodailla rafuena llocabite \p \v 1 Cue amatɨaɨ, omoɨ dɨne navui cue rillamona, Jusiñamuimona cue feiñoga rafuena llofuetɨcue. Omoɨ baɨfemo eo abɨna uiñotɨcuedena, iese niade llofueñedɨcue. \v 2 Daje rafuemo cue comecɨna facacabidɨcue. Ie jira omoɨmo dama Jesucristo rafuena llofueiacadɨcue. Cruzmo naimɨe fiodailla rafuena llofueiacadɨcue. \v 3 Omoɨ motomo navui cue ia, meiruioicaillamona jacɨnaioidɨcue. Jusiñamui facaina cue raise jino lloñeni raillano jacɨruioidɨcue. \v 4 Comɨnɨ abɨ uiñuacɨnodo omoɨmo llofueñedɨcue; iadedɨ omoɨ jeacɨnomona omoɨ jilluamona, Jusiñamui Joreñodɨ omoɨna cue lloga rafue siñonana uiñotade. \v 5 Jusiñamuidɨ cue iese llofuiana jitaide. Comɨnɨ abɨna uiñuacɨnona omoɨ cacajamona, Cristona ɨɨnoñedomoɨ; iadedɨ Jusiñamui omoɨna jillotaja jira, jai ɨɨnotomoɨ. \s1 Jusiñamui Joreñodo bie rafuena uiñotɨcaɨ \p \v 6 Comɨnɨ abɨ uiñuacɨnodo llofuecabiñedɨcue; iadedɨ Jusiñamuimona ite abɨ uiñuacɨnodo llofuetɨcue. Cristona raise ɨɨnofidɨnomona abɨ uiñuacɨnodo llofuetɨcue. Cristo facaina lloraɨnɨdɨ cue isoi jɨaɨ llofuecabitɨmacɨ. Comɨnɨmo jai ite uiñuacɨnodo llofueñedɨcaɨ. Illaɨcomɨnɨ uiñogacɨnodo llofueñedɨcaɨ. Ɨco faɨfitɨmacɨ. Ɨco jɨaɨ uainicaitɨmacɨ. Ie jira naimacɨ uiñogacɨnodo llofueñedɨcaɨ; \v 7 iadedɨ Jusiñamuimona abɨ uiñuacɨnona caɨ feiñuamona, iedo llofuetɨcaɨ. Nano dofoconi, enɨrue nia fɨnoñenia, naimɨe comecɨ iena uiñote. Monamo naimɨe ebirede illanomo ɨco caɨ illena jitaide. Iena jaie caɨ uiñoñedɨcaɨ. Jusiñamui jaca buna iena jaie uiñotañede. \v 8 Birui ite illaɨcomɨnɨdɨ Jusiñamuimo ite rafuena nia uiñoñedɨmacɨ. Iena uiñotɨmacɨdena, cruzmo caɨ ebirede Namana meineñedɨmacɨ. Naimɨe uai ebirede. Nana ra naimɨe jai fɨnua jira, naimɨe uai siño. Jusiñamui rafuena raise uiñoñedɨmacɨ; iadedɨ Jusiñamui caɨna iena uiñotade. \v 9 Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ iena jaie cuega: \q1 Jaca buna naimɨena ɨɨnotɨno facaina Jusiñamui fɨnoca rafuena cɨoiñede. \q1 Jaca buna iena cacaiñede. \q1 Jaca buna iemo comecɨna facañede \m cuega. Jusiñamui rafuena uiñoñedɨno naie rafuena jaca uiñoñeitɨmacɨ; iadedɨ naimɨena isiruitɨno naie rafuena uiñotɨmacɨ. \v 10 Birui Jusiñamui caɨna iena uiñotade. Ie Joreñodo caɨna uiñotade. Ie Joreño naga rafuena uiñote. Nana Jusiñamui comecɨmo itɨcɨnona jɨaɨ uiñote. \p \v 11 Jaca budɨ jɨaɨmɨe comecɨmo itɨcɨnona uiñoñede. Dama naimɨe iena uiñote. Ie isoide. Jaca budɨ Jusiñamui comecɨmo itɨcɨnona uiñoñede. Dama naimɨe Joreño iena uiñote. \v 12 Jusiñamuimona ie Joreñona jai feiñotɨcaɨ. Jɨaɨe comɨnɨmona naie Joreñona feiñoñedɨcaɨ. Jusiñamui Joreñodɨ caɨna Jusiñamui caɨmo caidɨñeno fecaca rafuena uiñotade. \v 13 Omoɨmo naie rafuena llofuecabitɨcaɨ. Comɨnɨmona fueoga uaido llofueñedɨcaɨ; iadedɨ Jusiñamui Joreño caɨmo llofuia uaido llofuetɨcaɨ. Ie jira Jusiñamui Joreño ite comɨnɨmo naie rafuena llofuecabitɨcaɨ. \v 14 Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnodɨ Jusiñamui Joreñomona itɨcɨnona feiñoñedɨmacɨ. Naimacɨmona naie rafue jamaifue. Iena cacaiñedɨmacɨ. Iena jɨaɨ uiñoñedɨmacɨ. Danɨ Jusiñamui Joreño illa comɨnɨdɨ naiemo cacarefidɨmacɨ. \v 15 Nana Jusiñamui jitailla rafue dɨese cacadɨmacɨ. Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnodɨ Jusiñamui Joreño illa comɨnɨ illa rafuena jɨaɨ raise uiñoñedɨmacɨ. \v 16 Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ iena jaie cuega: “Jaca buna Jusiñamui comecɨmo itɨcɨnona uiñoñede. Budɨ naimɨena jɨaɨ llofuenide” cuega. Ero Cristo comecɨmo itɨcɨnona caɨ uiñua jira, Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnodɨ caɨna raise uiñoñedɨmacɨ. Caɨna jɨaɨ llofuenidɨmacɨ. \c 3 \s1 Danomo Jusiñamui dɨbeimo maɨjɨdɨmacɨ \p \v 1 Cue amatɨaɨ, Jusiñamui Joreño anamo itɨnona omoɨ raise itomoɨdena, omoɨna llofueñedɨcue. Omoɨ jitaillacɨnodo nia omoɨ jailla jira, omoɨna llofuetɨcue. Cristo rafuedo janore jai jaidomoɨ. Jusiñamui uruiaɨna jai jaidomoɨ; iadedɨ monoɨ ijina jirode urue isoidomoɨ. Jusiñamuimona nia moonaiñedomoɨ isoidomoɨ. Creyentiaɨna omoɨ jailla mei, Cristo rafuedo eo jaiñedomoɨ. \v 2 Feinide rafuena navui llofuetɨcue. Eo feirede rafuena omoɨmo llofueñedɨcue. Omoɨna iena nia llofueñedɨcue. Omoɨ uruiaɨ janore moonailla mei, guitɨmacɨ. Ie isoide. Cristona caɨ ɨɨnua mei, naimɨe rafuena ɨɨnocana caɨ jailla; iadedɨ omoɨ raise jaiñena jira, Jusiñamuimona nia moonaiñedɨno isoidomoɨ. \v 3 Nia omoɨ jitaillacɨnodo jaidomoɨ. Jusiñamui Joreño anamo nia raise iñedomoɨ. Coninɨna abɨna uradoidomoɨ. Omoɨ comecɨaɨ daje isoi lloiñedomoɨ. Jusiñamuina ɨɨnoñedɨno isoi nia itomoɨ. Jamai ebe isoi nia itomoɨ. \v 4 Omoɨmona damɨerie: “Pablo llofuia dɨbecɨnodo jaidɨcaɨ” raitomoɨ. Jɨaɨno: “Apolos raillamɨe llofuia dɨbecɨnodo jaidɨcaɨ” raitomoɨ. Iese omoɨ raia, Jusiñamuina ɨɨnoñedɨno isoi itomoɨ. Ie jira iese raiñeno. \p \v 5 Jamai bue isoidɨcue. Apolos jɨaɨ jamai bue isoide; iadedɨ Jusiñamui dɨbeimo coco maɨjɨamona, Cristo rafue coco llofuiamona, iena ɨɨnotomoɨ. Jusiñamui cocomo llua isoi, ie rafuena llotɨcoco. \v 6 Naie rafuena cue llofuiamona nano ɨɨnotomoɨ. Ie mei Apolos iena dane llofuete. Iese llofueuidɨcoco; iadedɨ dama Jusiñamui omoɨna naie rafuena ɨɨnotacana jaide. \v 7 Ie muidona naiemona caɨ fueua. Jamai bue isoidɨcoco. Jusiñamui coco baɨfemo faɨte. Ie jira naimɨe omoɨna ɨɨnocana jaitate. \v 8 Daje uaina Apolos dɨga maɨjɨdɨcue. Coco maɨjɨa diese Jusiñamuimona coco ɨbana feiñotɨcoco. \v 9 Jusiñamui facaina maɨjɨdɨcoco; iadedɨ naimɨedɨ omoɨna ɨɨnocana jaitate. Naimɨedɨ omoɨ comecɨaɨna marena itatacana jaitate. \v 10 Jusiñamui cuemo llua isoi, naimɨe cuena canua dɨese, Cristo rafuena llofuetɨcue. Cristo rafuena eo cue uiñuamona, Cristo rafuena omoɨmo navui llofuetɨcue. Cue lluamona Cristona ɨɨnotomoɨ. Birui jɨaɨmɨe omoɨna naie rafuena jai llofuete. Omoɨ comecɨaɨmo naie rafue raise itabillena, omoɨna llofuete. Bu omoɨna llofueia, omoɨ comecɨ marena illacɨnomo naimɨe comecɨna facajanona, omoɨna naimɨe llofuecabilla. \v 11 Omoɨ jeacɨnomona omoɨ jilloillena, jaca daje rafue ite. Jɨaɨe rafuedɨ iñede. Iena omoɨmo jai llofuetɨcue. Naie rafuedɨ Jesucristona ñaɨte. \v 12 Iena raise atona bu llofueia, uanaicɨnona jaca llofuiamona, comɨnɨna Cristona ɨɨnocana jaitate. Naie rafuedɨ naimacɨ comecɨaɨmo raise itabide. Iena raise atona bu llofueñenia, uanaicɨnona jaca llofueñenia, comɨnɨna Cristona ɨɨnocana jaitañede. Naie rafuedɨ naimacɨ comecɨmo raise itabiñede. \v 13 Jusiñamuidɨ nagamɨe ie llofuiacɨnona ɨco lloite. Jesucristo abɨdo bia, Jusiñamui nɨe isoidɨcɨnodo naga naimɨe facaina maɨjɨdɨno lluana lloite. Naimacɨ llogacɨnona eo facacɨite. \v 14 Ie mei Cristo rafuena raise atona llotɨnodɨ Jusiñamuimona ɨbana feiñoitɨmacɨ. \v 15 Cristo rafuena raise atona lloñedɨnodɨ Jusiñamuimona ɨbana feiñoñeitɨmacɨ. Naimacɨ niade jɨaɨ faɨfitɨmacɨ; iadedɨ faɨfiñeitɨmacɨ. Jusiñamui dɨga jaca iitɨmacɨ; iadedɨ taɨnomo maɨjɨdɨmacɨ. \p \v 16 Jusiñamui ie illano omoɨ comecɨaɨmo illana uiñotomoɨ. Naimɨe Joreño omoɨmo illa jira, Jusiñamui ie illanodɨ omoɨ creyentiaɨ. \v 17 Cristo dɨbeimona omoɨ creyentiaɨna bu abɨdo danomo itataia, Jusiñamui naimɨena duere fɨnoite. Jusiñamui omoɨmo jai illa jira, naimɨemo jai duidomoɨ. Ie jira naimɨe dɨbeimona omoɨna itatatɨmɨena duere fɨnoite. \p \v 18 Bie rafuedo omoɨ raise jaillena, danɨ omoɨ abɨaɨna jɨfueñeno. Creyenteñedɨno uiñuacɨnodo jaiñeno. Omoɨmona bu iedo jaiacania, naimɨemo llono: “Naie isoide rafuedo o jaiñeno”. Iedo naimɨe jaia, creyenteñedɨnomona abɨna uiñoite; ia Jusiñamuimona abɨna uiñoñeite. Jusiñamuimona abɨna uiñotɨnona omoɨ jaillena, creyenteñedɨno uiñuacɨnodo omoɨ jaiñeno. \v 19 Jusiñamuimona naimɨena ɨɨnoñedɨno uiñuacɨnodɨ jamaifue. Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ jaie cuega: “Jusiñamuidɨ comɨnɨ abɨ uiñuacɨnona uiñuanona, naimacɨna jai emodofide. Naimacɨna jai duere fɨnode”. \v 20 Jɨaɨ cuega: “Jusiñamuidɨ abɨ uiñotɨno railla comɨnɨ imacɨ comecɨaɨ facajacɨno jamaifuena uiñote”. \v 21 Ie jira omoɨ llofueraɨnɨri abɨ ɨedoñeno. Jusiñamuimona nana rafue omoɨmo jai illa jira, naimacɨ abɨ uiñuacɨnodo abɨna ɨedoñeno. \v 22 Marena omoɨ comecɨaɨ illacɨno jitai raillano, Cristo omoɨ dɨne caɨna oretate. Cuena oretate. Apolona oretate. Pedrona oretate. Naiemona omoɨ ra ollena, omoɨ jitai raillano, enɨruedɨ ite. Omoɨ jitai raillano, birui nana omoɨmo ite rafuedɨ suide. Omoɨ jitai raillano, jɨaɨruido nana omoɨmo iite rafuedɨ suite. Nia omoɨ fiodaiñenia, Cristo omoɨna canoite. Omoɨ fiodaia, naimɨe dɨne jaitomoɨ. Naiemona marena omoɨ comecɨaɨ illacɨno jitai raillano, ua nana rafue omoɨmo jai ite. \v 23 Cristomo omoɨ jaɨnaɨaɨlla jira, naimɨe anamo itomoɨ. Jusiñamuimo Cristo jaɨnaɨaɨlla jira, naimɨe Jusiñamui jitailla rafuena jaca fɨnocabide. Ie jira naimɨe jitaillacɨnona fɨnocana omoɨ jai. \c 4 \s1 Cristo fetocano naimɨe dɨbeimo maɨjɨde \p \v 1 Caɨmo omoɨ comecɨaɨna faca. Cristo dɨbeimo maɨjɨdɨcaɨ. Jusiñamui rafuena llocana jaidɨcaɨ. Iena jaie uiñoñedɨcaɨ; iadedɨ naimɨe caɨna uiñotaga rafuena birui llofuetɨcaɨ. \v 2 Ero, naga patródɨ naimɨe dɨbeimo maɨjɨdɨno naimɨe lloga uaina ɨɨnuana jitaide. Ie isoide. Jusiñamuidɨ ie facaina lloraɨnɨ naimɨena naimacɨ ɨɨnuamona naimɨe rafuena raise lluana jitaide. \v 3 Cue uaina omoɨ uaitañenia, iena omoɨ uaitaia, jɨaɨno iena uaitaia, iemo comecɨna facañedɨcue. \v 4 Cuemo nɨcɨno ia, iena uiñoñedɨcue; iadedɨ Cristomona cue comecɨmo jeacɨno nɨbaɨ ite. Ia, naimɨe cuemo lloite. Iemona cuena duere fɨnoite. \v 5 Ie jira: “O lluacɨno mare” cuemo lloñeno. “O lluacɨno maraiñede” cuemo jɨaɨ lloñeno. Caɨ Nama nia abɨdo biñenia, iena cuemo omoɨ lloñeno. Naimɨe bia, nana comɨnɨ comecɨaɨmo ite rafuena uiñotaite. Naimacɨ comecɨaɨmo ite jitaillacɨnona uiñotaite. Iemona naimacɨ maɨjɨa dɨnori Jusiñamuimona iobillacɨnona feiñoitɨmacɨ. Naie facaise cuemo ite rafuena lloite. Ie jira nia cuemo lloñeno. \p \v 6 Cue amatɨaɨ, naie rafuena omoɨ raise uiñollena, Apolona ja ñaɨtɨcue. Cocomona omoɨ fueollena, cuena jɨaɨ ja ñaɨtɨcue. Omoɨ facaina ñaɨtɨcue. Jusiñamuina cuegafue llua isoi, omoɨ illana jitaidɨcue. Omoɨ lloraɨnɨri taɨnomo iobiñeno. Omoɨ Cristo facaina lloraɨnɨmona damɨe jɨaɨe lloraɨma baɨfemo faɨamo omoɨ comecɨaɨna facañeno. \v 7 Nana omoɨ llofueraɨnɨdɨ daje isoidɨmacɨ. Jusiñamuimona nana naimacɨmo ite uaina feiñotɨmacɨ. Danɨ naimacɨ comecɨaɨmona iena naimacɨ oñena jira, ie dɨga abɨna ɨedoñeno. \p \v 8 “Nana Jusiñamuimona itɨcɨnona jai feiñotɨcaɨ. Jusiñamuimona nana caɨ jitaillacɨnona caɨmo jai ite. Jusiñamui sedajanomo illaɨnɨna isoi jai itɨcaɨ” omoɨ comecɨaɨna facadomoɨ; iadedɨ nia iese iñedomoɨ. Nainomo itomoɨdena, nainomo coco jɨaɨ illa jira, cuemona eo mare. Nainomo itɨcocodena, cuemona eo mare; iadedɨ jɨaɨe rafuemo cue comecɨna jai facadɨcue. \v 9 Jusiñamuidɨ nana omoɨna cue baɨfemo faɨtatate raillanomo cue comecɨna facadɨcue. Cristo rafuena lloraɨnɨdɨcaɨ; iadedɨ cue baɨfemo omoɨ faɨamo cue comecɨna facadɨcue. Omoɨmona jamai bue isoidɨcaɨ. Nana comɨnɨ duere caɨ illamo raise eruaɨdɨmacɨ. Jusiñamui jaɨenisaɨdɨ duere caɨ illamo jɨaɨ eruaɨdɨmacɨ. \v 10 Cristo rafuena caɨ llua muidona, omoɨmona ebe isoidɨcaɨ. “Cristo rafuena raise ɨɨnuanona, iedo raise jaidɨcaɨ” raillanomo omoɨ comecɨaɨna facadomoɨ; iadedɨ Jusiñamuimona iese iñedomoɨ. Omoɨmona caɨ uaidɨ raise baiñede. “Caɨ uaidɨ caɨmo raise baite” raillanomo omoɨ comecɨaɨna facadomoɨ; iadedɨ Jusiñamuimona iese iñedomoɨ. Omoɨmona jamai bue caɨ isoilla jira, caɨri jaɨsitomoɨ. “Jɨaɨe comɨnɨ caɨri iobidɨmacɨ” raillanomo omoɨ comecɨna facadomoɨ; iadedɨ Jusiñamuimona iese iñedomoɨ. \v 11 Caɨ guille buedɨ jaca iñede. Ɨniroinidɨcaɨ. Jɨaɨe comɨnɨ caɨna duere fɨnodɨmacɨ. Jofonidɨcaɨ. \v 12 Caɨ ra ollena, caɨ onollɨ dɨga duere maɨjɨdɨcaɨ. Comɨnɨ caɨna jeare ñaɨtɨmacɨ; iadedɨ ɨbana oñedɨcaɨ. Naimacɨ dɨga marena ñaɨtɨcaɨ. Caɨna duere fɨnodɨmacɨ; iadedɨ uai oñeno ɨbana oñedɨcaɨ. \v 13 Caɨ joreñona jeare ñaɨtɨmacɨ; iadedɨ caɨ dɨnena naimacɨ dɨga marena ñaɨtɨcaɨ. Naimacɨmona jamai bue isoidɨcaɨ. Iese caɨmo naimacɨ comecɨaɨ nia facadɨmacɨ; ia Cristo dɨbeimo ie rafuena nia llocana jaiacadɨcaɨ. \p \v 14 Bie carta cue cuiamona, omoɨna meiruitaiacaiñedɨcue; ia omoɨna nia llofueiacadɨcue. Isiruiga uruiaɨdomoɨ isoidomoɨ. Ie jira bie rafuena omoɨ raise uiñuana jitaidɨcue. \v 15 Omoɨna Cristo rafuena llofuellena, dɨga lloraɨnɨ omoɨmo ite; iadedɨ cuemona Cristo rafuena omoɨ nano cacaja jira, omoɨ moo isoidɨcue. Cue uruiaɨna jai jaidomoɨ isoidomoɨ. \v 16 Ie jira omoɨmo cue llogacɨnodo mai omoɨ jai. \p \v 17 Iedo omoɨ jaillena, omoɨna canollena, omoɨ dɨne Timoteona jai oredɨcue. Naimɨena isiruitɨcue. Naimɨedɨ Cristo ie ɨɨnogamɨe. Cuemona Cristo rafuena naimɨe cacajanona, iena ɨɨnote. Ie jira naimɨedɨ cue jito isoide. Creyentiaɨ illanomo cue ia, Cristo rafuena jaca llofuetɨcue. Naie rafuedo cue jitailla isoi, iedo omoɨ raise jaillena, naimɨedɨ omoɨna llofuete. \v 18 “Pablo caɨna jacɨruilla jira, naimɨe caɨ dɨne biñeite” raillanomo omoɨ comecɨaɨna facajamona, omoɨmona damɨerie jai abɨna birɨdomoɨ. \v 19 Iese comecɨaɨna facadomoɨ; iadedɨ Jusiñamui jitaia, omoɨ dɨne raɨre jaitɨcue. Ie mei nɨe isoide uai naie abɨna birɨdɨnomo illana uiñoitɨcue. Naimacɨ ñaɨacɨnodo iena uiñoñeitɨcue; iadedɨ naimacɨ fɨnoca rafuemona iena uiñoitɨcue. \v 20 Ero, jamai ñaɨamona, Jusiñamui anamo naimɨe jitailla isoi iñedɨcaɨ; iadedɨ naimɨe fɨnoca rafuedo caɨ jaillamona, naimɨe jitailla isoi itɨcaɨ. \v 21 Omoɨ dɨne ɨco cue ria, ¿nɨese omoɨ dɨga ñaɨtɨcue? Cuemo llono. Cue lluana omoɨ ɨɨnoñenia, omoɨmo rɨire lloitɨcue. Cue lluana omoɨ ɨɨnoia, omoɨna cue isiruillamona, omoɨmo fecuise lloitɨcue. Ie jira cuemo llono. \c 5 \s1 Pablo eo jearede rafuena fɨnodɨmɨena rɨire llote \p \v 1 Jɨaɨe rafuena omoɨmo lloitɨcue. Eo jearede rafue omoɨ motomo jai illana jai fɨdɨdɨcue. Jusiñamuina ɨɨnoñedɨno naie isoide rafuena fɨnoñedɨmacɨ; iadedɨ omoɨmona damɨe ie eicañona ote, ie aɨna. \v 2 Jearede rafue omoɨ motomo ite; iadedɨ nia abɨna ɨedotomoɨ. Naie isoide rafue omoɨ motomo navui suilla jira, ¿bue ñellena sunaiñedomoɨ? Omoɨ rocabillacomo naimɨe bia, naimɨe fo billana rairui. \v 3 Omoɨ dɨne itɨcuedena, bie rafue danɨ omoɨ siadollena, omoɨ danomo ofillena llotɨcue. Omoɨ dɨne cue iñena jira, cue comecɨdɨ omoɨ dɨne ite. Bie rafuemo cue comecɨna facaoidɨcue. Bie rafue omoɨ dɨga are siadoñeitɨcue; iadedɨ naie rafuena fɨnodɨmɨena cue ñaɨana jai uiñotɨcue. \v 4 Caɨ Nama Jesús facaina cue ñaɨamona, naimɨena ñaɨtɨcue. Ofillanona bie rafue omoɨ siadollena, omoɨ dɨga cue iacanana omoɨ comecɨ. Omoɨna canollena, caɨ Nama Jesucristo omoɨ dɨga ite. \v 5 Taɨfemo jearede rafuena fɨnodɨmɨena sofe. Taɨfe anamo naimɨe jai illa jira, duere sefuite; iadedɨ naiemona fueoite. Duere sefuillamona, Cristo dɨbeimo dane iite. Cristo ɨco abɨdo bia, naimɨedɨ Cristo dɨbeimo dane raise illa jira, Cristo naimɨena duere fɨnoñeite. \p \v 6 Jearede rafue omoɨ motomo illa jira, ¿buena abɨna ɨedotomoɨ? Janorede sɨritate ra juillɨruaɨmo faɨamona, nana naie juillɨruaɨ sɨricana jaitate. Iena uiñotomoɨ. Ie isoide. Janorede jearede rafuemona, eo ailluena jearede rafuena oni jaide. Omoɨmo ite jearede rafuemona oni omoɨ i, naiemona jearede rafuedo omoɨ jaisa. \v 7 Judíuaɨ railla comɨnɨdɨ pascua railla rafuena fɨnoacania, nana sɨritate ra naimacɨ jofuemona oni dotadɨmacɨ. Ie isoide. Cristo jitailla isoi omoɨ illena, omoɨ comecɨaɨmo ite jeacɨnona faɨnonocai. Jeacɨno anamo omoɨ jai illa jira, iena faɨnonocai. Pascua rafue facaiseconi judíuaɨ comɨnɨdɨ toɨca llaudaɨaɨ fajamona, naimacɨ jeacɨno facaina Jusiñamui ɨbana oñede. Caɨ facaina Cristo jai fiodailla jira, caɨ jeacɨno facaina Jusiñamui ɨbana oñeite; iadedɨ iemona naimɨena nabaidɨcaɨ. Ie jira jeacɨnona fɨnocana caɨ jaiñeno. \v 8 Caɨ facaina Cristo fiodailla jira, caɨ jeacɨnona faɨnonocaillanona, Jusiñamui jitailla isoi mai caɨ i. Jeacɨnona fɨnocana caɨ jaiñellɨ. Uanaicɨnodo mai caɨ jaillɨ. \p \v 9 Jɨaɨe cartana omoɨmo navui oredɨcue. Imacɨ aɨñede rɨñonɨaɨ dɨga itɨno dɨga nabairiñellena llotɨcue. Naiñaiñuaɨ ɨniñede ɨiñɨaɨ dɨga itɨñaiñuaɨ dɨga nabairiñellena llotɨcue. \v 10 Nɨbaɨ iena raise cacaiñedomoɨ. Ie jira iena dane lloitɨcue. Cristona ɨɨnoñedɨnona ñaɨñedɨcue. Naimacɨ aɨñede rɨñonɨaɨ dɨga ia, naiñaiñuaɨ ɨniñede ɨiñɨaɨ dɨga ia, naimacɨ rana nɨcɨdoia, rana naimacɨ fɨɨia, jiraraɨna naimacɨ sedajia, naimacɨ dɨga omoɨ nabairiñenana ñaɨñedɨcue. Iena rairuiñedɨcue. Iena cue rairuidɨcuedena, naganomo Jusiñamuina uiñoñedɨno illa jira, ¿nɨnomo niadedɨ itɨcaɨ? \v 11 “Cristona ɨɨnotɨcaɨ” raitɨnona ñaɨtɨcue. Naimacɨ aɨñede rɨñonɨaɨ dɨga naimacɨ ia, naiñaiñuaɨ ɨniñede ɨiñɨaɨ dɨga naiñaiñuaɨ ia, rana naimacɨ nɨcɨdoia, jiraraɨna naimacɨ sedajia, jɨaɨe comɨnɨna naimacɨ jeare ñaɨa, naimacɨ jɨfaicabia, rana naimacɨ fɨɨcabia, naimacɨ dɨga nabairiñeno. Naie isoidɨno omoɨ jofuemo feiñoñeno. \v 12-13 Cristona ɨɨnoñedɨnona ñaɨñedɨcue. Naimacɨ rafue cuemo duiñede; iadedɨ maraiñedɨcɨnona naimacɨ fɨnoia, Jusiñamui naimacɨna duere fɨnoite; iadedɨ Cristona ɨɨnotɨno maraiñedɨcɨnona fɨnoia, naimacɨmo rɨire llono. Omoɨ motomo ite jearede rafuena fɨnodɨmɨena omoɨ rocabillacomo bia, naimɨe fo billana rairui. \c 6 \s1 Cristona ɨɨnoñede juezmo jɨaɨe creyentena llogɨdoñeno \p \v 1 Jɨaɨe omoɨ fɨnoca rafuena fɨdɨdɨcue. Jɨaɨe creyentedɨmɨe dɨga omoɨ nɨcɨno ia, ¿bue ñellena jɨaɨe creyentiaɨ dɨne jaiñedomoɨ, naicɨnona siadollena? ¿Bue ñellena Cristona ɨɨnoñede juez dɨne naimɨena meiruiñeno llogɨdotomoɨ? \v 2-3 Jesucristo abɨdo bille mei, Cristona ɨɨnotɨnodɨcaɨdɨ Cristona ɨɨnoñedɨnona duere sefuillena lloitɨcaɨ. Taɨfe comɨnɨ duere sefuillɨcɨnona ɨco jɨaɨ lloitɨcaɨ. Iena uiñotomoɨ. Naimacɨmo omoɨ ɨco llua jira, ¿bue ñellena birui omoɨmo ite rafuena danɨ omoɨ raise fɨnonidomoɨ? \v 4 Nɨcɨno omoɨmo ia, ¿bue ñellena Cristona ɨɨnoñedɨno dɨne jaidomoɨ? Omoɨmona naimacɨ jamai bue isoidɨmacɨ. Naie isoide jueces omoɨmo ite rafuena raise uiñoñedɨmacɨ. \v 5 Omoɨ meidaillena, iena omoɨmo jai llotɨcue. Naie nɨcɨnona raise omoɨ siadollena, iena raise fɨnollena, omoɨmona nɨbaɨ damɨe ite, iena raise fɨnollena. \v 6 Iese fɨnocabiñedomoɨ; iadedɨ nɨcɨno omoɨ creyentiaɨmo ia, Cristona ɨɨnoñedɨmɨemo jɨaɨe creyentena llogɨdocabitomoɨ. \p \v 7 Jɨaɨe creyentena omoɨ llogɨdoia, Cristo dɨbeimo raise iñedomoɨ. Naicɨno raise omoɨ fɨnoñenia, uai oñeno anamo ee. Naimɨemona omoɨ duere sefuia, dama ite. \v 8 Iese iñedomoɨ; iadedɨ danɨ coninɨ jɨaɨe creyentiaɨna duere fɨnocabidomoɨ. Naimacɨ rana fɨɨdomoɨ. Omoɨ amana duere fɨnodomoɨ. \p \v 9 Jusiñamui sedajanomo naimɨena ɨɨnoñedɨno duiñeitɨmacɨ. Naimacɨ isoi nia iacadomoɨ; iadedɨ Cristo dɨbeimo omoɨ illa jira, naimacɨ isoi inidomoɨ. Ie jira naimacɨ illamo omoɨ abɨna rairui. Bie isoidɨno Jusiñamui ie comɨnɨna sedajanomo jaca duiñeitɨmacɨ: imacɨ aɨñede rɨño dɨga itɨno, imacɨ ɨniñede ɨima dɨga itɨno, jiraraɨna sedacabidɨno, daje isoide ɨima dɨga conima aɨfɨedotɨno, daje isoide rɨño dɨga coniño aɨfɨedotɨno, \v 10 rana bainino fɨɨcabidɨno, rana nɨcɨdocabitɨno, jɨfaicabidɨno, jɨaɨe comɨnɨna jeare ñaɨcabitɨno, comɨnɨmona rana baɨrodɨno. Nana naie isoidɨno Jusiñamui ie comɨnɨna sedajanomo duiñeitɨmacɨ. \v 11 Omoɨmona dajerie iese jaie itomoɨ; iadedɨ jɨaɨe rafuedo birui jaidomoɨ. Caɨ Nama Jesucristo fiodailla jira, Jusiñamuidɨ omoɨ jeacɨnona jai oni dotade. Iena jai feitate. Ie Joreño uaido omoɨna ie comɨnɨna jai jaitate. Ie muidona naimɨemona jai marebicaidomoɨ. \s1 Jearede rafuemona abɨna rairui \p \v 12 Cristo dɨbeimo omoɨ illa jira, ¿nɨese danɨ omoɨ jitaillacɨnodo jaiacadomoɨ? Dɨga Jusiñamui rairuiñega rafue ite. Creyentiaɨ iena fɨnorede; iadedɨ dajerie Jusiñamui rairuiñega rafuena caɨ fɨnoñellɨ, naiemona bue caɨ oñena jira. Dajerie rafuena caɨ fɨnocabiñellɨ, naie rafue anamo caɨ i raillano. Danɨ Cristo rafue anamo caɨ illɨ. \v 13 Raitomoɨ: “Nɨe isoide guille caɨ guiacania, nɨe isoide rafue caɨ fɨnoacania, caɨmona mare” raitomoɨ. Ero, dɨga rafuena fɨnoredɨcaɨ. Naiemona jeacɨno caɨ oñena jira, aimetaia, guiredɨcaɨ. Jusiñamuidɨ caɨ aimetaillafue ɨco saitaite. Dajerie rafuena caɨ fɨnoñena, naiemona jeacɨno caɨ ua jira. Jearede rafuena caɨ fɨnoñellena, Jusiñamui caɨna fɨnode. Caɨ aɨñede rɨño dɨga caɨ illena, caɨna fɨnoñede. Caɨ ɨniñede ɨima dɨga caɨ illena, caɨna fɨnoñede. Cristona caɨ iobitallena, caɨna fɨnode. Naimɨe jitaillacɨnona caɨ fɨnollena, Cristo caɨna canoite. \v 14 Cristo fiodaite; iadedɨ fiodaillamona, Jusiñamui na ie abɨ dɨga naimɨena jillotate. Caɨ fiodaia, ie uaido na caɨ abɨaɨ dɨga caɨna ɨco jillotaite. Caɨ abɨ jaca illa jira, jearede rafuena birui caɨ fɨnoñena. \p \v 15 Cristomo jaɨnaɨaɨdɨcaɨ. Iena uiñotomoɨ. Omoɨ aɨnɨaɨñede rɨño dɨga omoɨ ia, naiñaiñuaɨmo jai duidomoɨ. Cristo naie isoide rɨñomo jaca duiñena jira, naiñaiño dɨga iñeno. \v 16 Ie aɨñede rɨño dɨga bu ia, ie aɨ illa isoi, jai dajena jaidɨaɨmaiaɨ. Ie jira Jusiñamui jaie llote: “Rɨño dɨga ɨima illa jira, jai dajena jaidɨaɨmaiaɨ” llote. \v 17 Caɨ Nama Cristomo bu duia, dajena jai jaidɨaɨmaiaɨ. Jusiñamui Joreño iaɨmaiaɨmo illa jira, iaɨmaiaɨ comecɨ daje isoi jai lloide. \p \v 18 Ie jirari naie jearede rafuemona abɨna rairui. Iesede bu fɨnoia, jearede rafue ie abɨmo jai fɨnode. Caɨmanide rafue ie abɨ dɨga fɨnode. Jɨaɨe maraiñede rafue bu fɨnoia, naimɨe abɨmo jearede rafue fɨnoñede. \v 19 Naimɨemo omoɨ duillanona, Jusiñamui Joreño omoɨmo illana uiñotomoɨ. Ie illanodɨ omoɨ creyentiaɨ. Jusiñamuimo jai jaɨnaɨaɨdomoɨ. Ie muidona omoɨ jitaillacɨnodo jaiñeno. \v 20 Omoɨ jeacɨno facaina Cristo fiodailla jira, Jusiñamui comɨnɨna jai jaidomoɨ. Ie jira omoɨ fɨnoca rafuemona Jusiñamuina eo iobita. \c 7 \s1 Pablodɨ ɨima ie aɨna ua rafuena ñaɨte \p \v 1 Dajerie rafue cuemo jɨcanollena, carta cuemo navui oredomoɨ. Iena ja ñaɨtɨcue. Ɨima ie aɨna uana jɨcanotomoɨ. Faɨdaima jaca dama iacania, cuemona mare. Faɨdaiño jaca daño iacania, cuemona jɨaɨ mare; \v 2 iadedɨ jeacɨno omoɨ fɨnoi raillano, nagamɨe ie aɨna otena, jɨaɨ mare. Nagañaiño ie ɨnina otena, jɨaɨ mare. \v 3 Naga ɨni ie aɨ dɨga ɨnɨacania, naimɨemona naiñaiño ie abɨna caidɨñena. Naga aɨ ie ɨni dɨga ɨnɨacania, naiñaiñomona naimɨe ie abɨna caidɨñena. \v 4 Naiñaiño abɨ dañoñede; iadedɨ daño ie ɨni abɨmo jɨaɨ duide. Naimɨe abɨ damañede; iadedɨ dama ie aɨ abɨmo jɨaɨ duide. \v 5 Ie jira: “Danomo ɨnɨñeitɨcoco” lloñeno. Jusiñamui dɨga o raise ñaɨllena, naimɨemo o comecɨna raise o facallena, iemo omɨco comecɨ daje isoi lloillamona, dɨga irui illamona danomo omɨco ɨnɨacaiñenia, jɨaɨ mare. Naie facaise fuilla meinomo rɨño dɨga o iacanamona, dane danomo ɨnɨ, Taɨfe omɨcomo ramo faɨ raillano. \p \v 6 Dane lloitɨcue. Jeacɨnona omoɨ fɨnoi raillano, nagamɨe ie aɨna otena, mare. Nagañaiño ie ɨnina otena, jɨaɨ mare. Iese omoɨmo llotɨcue; iadedɨ iese ocuiñedɨcue. \v 7 Aɨnidɨcue. Cue illa isoi omoɨ illana jitaidɨcue; iadedɨ daje isoiñedɨcaɨ. Jusiñamui caɨna itataja dɨese iese itɨcaɨ. Dajerie aɨnidɨmacɨ. Dajerie aɨredɨmacɨ. Dajerie ɨninidɨmacɨ. Dajerie ɨniredɨmacɨ. \p \v 8 Nia aɨnidɨnomo lloitɨcue. Nia ɨninidɨnomo lloitɨcue. Fecɨñuaɨmo jɨaɨ lloitɨcue. Aɨnidɨcue. Cue illa isoi omoɨ iacania, cuemona mare; \v 9 iadedɨ omoɨ ocuiñeniadedɨ, aɨna ono. Jɨaɨe rɨño dɨga illemo o comecɨna facañellena, daje rɨñona ono, o aɨna. Jɨaɨe ɨimamo o comecɨna facañellena, daje ɨimana ono, o ɨnina. \p \v 10 Creyentiaɨmo nia lloitɨcue. Aɨredɨnomo lloitɨcue. Ɨniredɨnomo jɨaɨ lloitɨcue. Cue uaido lloñedɨcue; iadedɨ caɨ Nama jaie llote: “Rɨño ie ɨnina sofeñeno. \v 11 Ɨima ie aɨna sofeñeno” llote. Iese llote; iadedɨ nɨe rɨño ie ɨnina sofeia, jɨaɨe ɨimana naiñaiño oñena. Ɨimana naiñaiño oiacania, ie ɨni dɨga dane abɨdo illasa. \p \v 12 Nia lloitɨcue. Caɨ Nama biena jaie lloñede; iadedɨ iena birui cue lloitɨcue. Omoɨ naɨraɨmona creyentena damɨe jaide; ia naimɨe aɨ creyentena nia jaiñede. Naimɨe creyentena illa jira, naimɨe dɨga naiñaiño nia iacania: “Naiñaiñona dotañeno” naimɨemo llono. \v 13 Omoɨ naɨraɨmona creyentena dañaiño jaide; ia naiñaiño ɨni creyentena nia jaiñede. Naiñaiño creyentena illa jira, naiñaiño dɨga naimɨe nia iacania: “Naimɨena dotañeno” naiñaiñomo llono. \v 14 Ie ɨni nia creyentena jaiñenia, ie aɨ creyentena illamona, naimɨe dɨga naiñaiño nia iacania, jeacɨnona fɨnoñede. Ie aɨ nia creyentena jaiñenia, ie ɨni creyentena illamona, naiñaiño dɨga naimɨe nia iacania, jeacɨnona fɨnoñede. Naie creyente muidona, naie iaɨmaiaɨ uruiaɨna, jɨaɨe creyente iaɨmaiaɨ uruiaɨ isoi, omoɨ roracomo feiño. \v 15 Ie ɨnina creyenteñede aɨ sofeiacania: “Naiñaiñona dotañeno” naimɨemo llono. “Naiñaiño jaillena rairuiñeno” naimɨemo llono. Ie aɨna creyenteñede ɨni sofeiacania: “Naimɨena dotañeno” naiñaiñomo llono. “Naimɨe jaillena rairuiñeno” naiñaiñomo llono. Sofeia mei, jai dajemo duiñedɨiaɨmaiaɨ. Jusiñamui naga creyente uri illana jitaide; \v 16 iadedɨ ie ɨni dɨga ie aɨ fɨebia, ie ɨni creyentenamona, naiñaiño nɨbaɨ creyentena jaite. Ie aɨ dɨga ie ɨni fɨebia, ie aɨ creyentenamona, naimɨe nɨbaɨ creyentena jaite. \p \v 17 Iena llotɨcue; iadedɨ Jusiñamuimona ie feiñoga uaido nagamɨe jailla. Creyentiaɨna omoɨ jailla facaiseconi, omoɨ maɨjɨuilla ramo nia raise omoɨ maɨjɨ. Naga creyentiaɨ illanomo biena llofuecabitɨcue. \v 18 Nia creyentiaɨna omoɨ jaiñenia, judíuaɨ isoi omoɨmona dajerie omoɨ abɨaɨna detatatomoɨ. Naie detatafuemo omoɨ comecɨaɨna birui facañeno. Omoɨmona dajerie omoɨ abɨaɨna nia detatañedomoɨ. Iemo omoɨ comecɨaɨna birui facañeno; \v 19 iadedɨ Jusiñamui uaina omoɨ ɨɨnuamo omoɨ comecɨaɨna birui faca. Jɨaɨe rafue baɨfemo faɨte. \v 20 Creyentiaɨna omoɨ jailla facaiseconi, omoɨ maɨjɨuilla ramo nia raise omoɨ maɨjɨ. \v 21 Creyentiaɨna omoɨ jailla facaise omoɨmona dajerie patrón anamo itɨnodomoɨ. Nia patrón anamo itɨno isoi omoɨ jai. Iemo omoɨ comecɨaɨna jarire facañeno. Jɨaɨruido omoɨ patrón: “Cue anamo iñedomoɨ” raia, naimɨe anamona oni omoɨ jai; iadedɨ Cristo rafuedo jaca omoɨ jai. \v 22 Cristona omoɨ ɨɨnua facaise, patrón anamo omoɨmona damɨerie navui itomoɨ; iadedɨ Jusiñamui omoɨna fetode. Naimɨena omoɨ ɨɨnuamona, omoɨ jeacɨno anamo jai iñedomoɨ. Patrón anamo omoɨmona damɨerie navui iñedomoɨ; iadedɨ Jusiñamui omoɨna fetode. Ie jira naimɨe anamo jai itomoɨ. \v 23 Omoɨ jeacɨno facaina Jesucristo fiodailla jira, Jusiñamui omoɨ jeacɨnona oni dotade. Iena jai feitate. Naimɨe comɨnɨna jai jaidomoɨ. Ie jira comɨnɨ jitaillacɨno anamo iñeno; iadedɨ Jusiñamui jitaillacɨno anamo i. \v 24 Cue amatɨaɨ, creyentiaɨna omoɨ jailla facaiseconi omoɨ maɨjɨuilla ramo nia raise omoɨ maɨjɨ. Jusiñamui omoɨna canuanona, jearede rana omoɨ maɨjɨñenia, nɨe isoide rana omoɨ maɨjɨia, Jusiñamuimona mare. \p \v 25 Navui cuemo cartana oredomoɨ. Faɨdaiñuaɨ illa rafuena uiñoiacadomoɨ. Caɨ Nama naie rafuena jaie lloñena jira, iena birui lloitɨcue. Naimɨe cuena duenailla jira, naimɨe uaina ɨɨnotɨcue. Ie muidona comɨnɨ ɨɨnogamɨedɨcue. \v 26 Birui duere omoɨ sefuilla facaise illa jira, omoɨ illa isoi omoɨ i. \v 27 Omoɨmona bu aɨrenia, naiñaiñona dotañena. Bu aɨnia, dama aɨnide. Rɨñona oñena; \v 28 iadedɨ o aɨna illena ɨninide rɨñona o otɨodena, jeacɨnona fɨnoñedɨo. Omoɨmona o ɨnina illena aɨnide ɨimana o otɨodena, jeacɨnona fɨnoñedɨo; iadedɨ aɨna bu ua mei, ɨnina bu ua mei, eo duere maɨjɨite. Iese omoɨ duere sefuiñellena, omoɨmo iena llotɨcue. \p \v 29 Cue amatɨaɨ, biemo omoɨ comecɨaɨna faca. Jesucristo abɨdo dane billɨrui iaɨrei ite. Naimɨe jitailla rafuena omoɨ raise fɨnollena, omoɨ aɨnɨaɨmo ite rafuemo omoɨ comecɨaɨna facaja; iadedɨ Cristo rafuemo omoɨ comecɨaɨ eo facaja. \v 30 Omoɨmona damɨerie sunaia, damɨerie caɨmare ia, iemo omoɨ comecɨaɨna eo facañeno. Damɨerie raruiaɨna ɨbaia, naieri eo iobiñeno. \v 31 Omoɨmona damɨerie bene ite rana ebiruitɨmacɨ; iadedɨ iemo omoɨ comecɨaɨna eo facañeno. Iemo omoɨ comecɨaɨna eo facaia, abɨ juanide, Cristo rafuena omoɨ fɨnollena. Cristo rafue nano fɨnuamo omoɨ comecɨaɨna eo faca. \p \v 32 Omoɨ comecɨaɨ jarire iñenana jitaidɨcue. Nia aɨnidɨmɨe abɨ juarede, dama Cristo rafuena maɨjɨllena. Naimɨena iobitaiacade; \v 33 iadedɨ aɨredɨmɨe bene ite rafuemo ie comecɨna facade. Ie aɨna iobitaiacade. Naiñaiñomo ite rafuemo naimɨe comecɨna facade. Cristo rafuemo ie comecɨna jɨaɨ facade; \v 34 iadedɨ mena rafuemo ie comecɨna eo facallemo abɨ juanide. Ɨninidɨñaiño abɨ juarede, daño Cristo rafuena maɨjɨllena. Nana naiñaiño comecɨmona naimɨena iobitaiacade; iadedɨ ɨniredɨñaiño bene ite rafuemo comecɨna facade. Ie ɨnina iobitaiacade. Naimɨemo ite rafuemo naiñaiño comecɨna facade. \p \v 35 Aɨna uana rairuiñedɨcue. Ɨnina uana jɨaɨ rairuiñedɨcue; iadedɨ omoɨ raise illena, naie rafuena llotɨcue. Cristo rafuedo omoɨ raise marena jaillana jitaidɨcue. Danɨ Cristo rafuemo omoɨ comecɨaɨna facajana jitaidɨcue. \p \v 36 Ero, omoɨmona naiñaiño oiacaga ɨimamo ie moo, ie jisa caidɨñeno fecaca. Naiñaiño jai moonailla jira, naiñaiño jitailla jira, naiñaiñona feca. Fecaia, ie moo jeacɨnona fɨnoñede; \v 37 iadedɨ ɨnina naiñaiño oiacañenia, naimɨe comecɨ lluamona, ie comecɨna eo facajamona, ie jisa fecaacaiñenia, jɨaɨ mare. \v 38 Ie jisana fecaia, mare. Cristo rafuena naiñaiño eo maɨjɨllena, ie jisa fecañenia, jɨaɨ mare. \p \v 39 Jɨaɨe rafuena lloitɨcue. Rɨño ie ɨni nia fiodaiñenia, naiñaiño naimɨemo jaca duide. Ie ɨni fiodaille mei, jɨaɨe ɨimana ie ɨni ifomo naiñaiño oiacania, mare; iadedɨ creyentedɨmɨena naiñaiño ua. \v 40 Naie fecɨñodɨ ɨimana ie ɨnina oñenia, naiñaiño abɨ juarenite, Cristo rafuena eo maɨjɨllena. Ie muidona ɨniredɨñaiño baɨfemo caɨmare iite. \c 8 \s1 Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨmo llɨcɨsi fecaja rafue \p \v 1 Cuemo cartana navui oredomoɨ. Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨmo fecaca llɨcɨsina jɨcanotomoɨ. Naie isoide llɨcɨsidɨ omoɨ rɨana uiñoiacadomoɨ. Iena ja ñaɨtɨcue. Naie jiraraɨna naimacɨ navui sedaja jira, omoɨmona damɨerie naie isoide llɨcɨsi rɨana: “Maraiñede” raitɨmacɨ. Creyentiaɨmona Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨ jamai rana illa jira, damɨerie naie llɨcɨsi rɨana: “Mare” raitɨmacɨ. Bu iese uiñoia, mare; iadedɨ iena uiñuamona naimɨe abɨ ɨedoia, naimɨe comecɨna raise facañede. Iena naimɨe rɨia, jɨaɨe creyentiaɨmo comecɨna facañede. Jɨaɨe creyentiaɨna bu isiruia, naimacɨmo ie comecɨna facade. Cristo rafuedo jɨaɨe creyentiaɨ raise jaillana jitaide. \v 2 “Eo abɨna uiñotɨcue” ie comecɨna bu facaia, nia eo raise abɨna uiñoñede; \v 3 iadedɨ Jusiñamuina ua caɨ isiruillamona, jɨaɨe creyentiaɨna caɨ isiruia, jai abɨna uiñotɨcaɨ. Jusiñamui dɨnena caɨna jɨaɨ uiñotaacade. \p \v 4 ¿Nɨese Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨmo fecaca llɨcɨsina ñaɨtɨcaɨ? “Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨ jaca cajeñenana uiñotɨcaɨ” raitomoɨ. “Jusiñamui jaca dajede. Iena uiñotɨcaɨ” raitomoɨ; \v 5 iadedɨ “Monamo dɨga sedalle ra ite” dajerie comɨnɨ raitɨmacɨ. Jitomana sedacabidɨmacɨ. Fɨvuina sedacabidɨmacɨ. “Enɨruemo dɨga sedalle ra ite” dajerie comɨnɨ raitɨmacɨ. Taɨfena sedacabidɨmacɨ. Janabana sedacabidɨmacɨ. \v 6 Iena sedacabidɨmacɨ; iadedɨ caɨ danɨ Jusiñamuina sedacabidɨcaɨ. Naimɨedɨ caɨ Moo. Naimɨedɨ nana rana fɨnode. Nana comɨnɨna comuitate. Caɨ Nama Jesucristo uaido iena fɨnode. Jesucristo caɨna jillotate. Naimɨena caɨ sedallena, Jusiñamui caɨna fɨnode. \p \v 7 Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨdɨ jamai rana nana creyentiaɨ uiñoñedɨmacɨ. Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨ naimacɨ sedauilla jira, naie jiraraɨmo birui fecaca llɨcɨsi naimacɨ rɨia: “Naie jiraraɨ sedadɨcaɨ” naimacɨ comecɨaɨna facadɨmacɨ. Naie rafue naimacɨ raise uiñoñena jira: “Jeacɨnona fɨnodɨcaɨ” raitɨmacɨ. \v 8 Ero, nɨe isoide llɨcɨsi caɨ rɨamona, llɨcɨsi caɨ rɨñenamona, Jusiñamui caɨna feiñoñede. Naimɨena caɨ ɨɨnuamona caɨna feiñote. Buena caɨ rɨñenia, buena caɨ rɨia, jeacɨnona fɨnoñedɨcaɨ. Naiemona marecɨnona jɨaɨ fɨnoñedɨcaɨ. \v 9 Naie llɨcɨsina rɨredomoɨ; iadedɨ omoɨ ama nɨbaɨ Cristo dɨbeimo raise iñede. Naie llɨcɨsi omoɨ rɨia, naimɨemona jeacɨnona jai fɨnodomoɨ. “Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨna omoɨ nia sedadomoɨ” raillanomo naimɨe comecɨna facaite. Iena naimɨe comecɨna facajanona, Cristo dɨbeimo raise jaiñeite. Abɨdo danomo naimɨe dane jaite. \v 10 Nɨbaɨ abɨna uiñotomoɨ; iadedɨ Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨ illanomo omoɨ guillena omoɨ jailla jira, omoɨna nia Cristo dɨbeimo raise iñedɨmɨe cɨoia, nainomo jɨaɨ guisaite, comecɨna facajano: “Cue ama Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨna nia sedaja jira, naiena jɨaɨ nia sedaitɨcue”. \v 11 Omoɨ ama abɨdo danomo jaia, omoɨ muidona. Cristo naimɨe facaina fiodaite; iadedɨ omoɨ fɨnoca rafue muidona, omoɨ ama abɨdo danomo jaite. \v 12 Iese omoɨ fɨnoia, omoɨ amana jeacɨnona fɨnotatomoɨ. Naimɨe comecɨna ocuiñotañedomoɨ. Ie muidona Cristomo jeacɨnona jɨaɨ fɨnodomoɨ. \v 13 Cristomo jeacɨno cue fɨnoi raillano, Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨmo fecaca llɨcɨsina rɨñeitɨcue. Cue ama abɨdo danomo dane jai raillano, naie llɨcɨsina jaca rɨñeitɨcue. \c 9 \s1 Cristo facaina lloraɨnɨdɨ naimacɨ jitailla rana jamai feiñua \p \v 1 Cue jitaillacɨnona fɨnoredɨcue; iadedɨ Jesucristo jai oretagamɨena cue illa jira, naimɨe jitaillacɨnona fɨnoacadɨcue. Cuena jaie fetua facaise caɨ Nama Jesúna cɨodɨcue. Creyentiaɨna omoɨ jailla jira, caɨ Nama facaina cue maɨjɨana uiñotomoɨ. \v 2 Jɨaɨe comɨnɨ Jesucristo oretagamɨedɨcuena nɨbaɨ uiñoñedɨmacɨ; iadedɨ omoɨ iena uiñotomoɨ. Cristona omoɨ ɨinua jira, Jesucristo cuena oretajana uiñotomoɨ. \p \v 3 Cue llofuiacɨnona bu uaitaia, iese cue llofuiacɨnona rɨidotɨcue. \v 4 Jesucristo rafue lloraɨmana cue illa jira, omoɨ dɨne cue macaria, cue jitailla rana cuemo jamai omoɨ illa. Jɨaɨe rafuena cue maɨjɨñena motomona cuemo jamai omoɨ illa. \v 5 Cue aɨ cuemo itena, omoɨ dɨne naiñaiño cue dɨga macaria, coco jitailla rana cocomo jamai omoɨ illa. Omoɨ dɨne jɨaɨe Jesucristo oretagano naimacɨ aɨnɨaɨri macaria, omoɨ dɨne Jesucristo amatɨaɨ macaria, omoɨ dɨne Pedro macaria, naimacɨ jitailla rana naimacɨmo jamai fecauidomoɨ. Ie jira, ¿nɨese cue jitailla rana cuemo jamai fecañeitomoɨ? \v 6 Jɨaɨe lloraɨnɨmo naimacɨ jitailla rana jamai fecacabidomoɨ; iadedɨ cue onollɨ dɨga cue maɨjɨana nɨbaɨ nia jitaidomoɨ. Bernabé ie onollɨ dɨga naimɨe maɨjɨana nɨbaɨ nia jitaidomoɨ. \v 7 Ero, soldadodɨ ie guille ɨbañede. Iena jamai feiñote. Naga illɨmo maɨjɨuidɨmɨe ie illɨmo maɨjɨde, naiemona naimɨe guillena. Naga toɨnɨaɨna sedauidɨmɨedɨ naimacɨna sedade, naimacɨmona ucube ie ollena. Omoɨ motomo cue maɨjɨa jira, cuena omoɨ nafuia, omoɨmo Cristo rafuena llocabitɨcue. \v 8 Jamai comɨnɨ uaido naiena llofueñedɨcue; iadedɨ Moisés mɨcorɨ cuegafuiaɨmona iena fueotɨcue. \v 9 Naimɨe mɨcorɨ jaie cuega: “Jusiñamui llote: ‘Jurareta trigo oni juillena saisɨia, iemona ie guillesa, ie fuena maɨñeno. Maɨñenia, ie maɨjɨa fuemona guite’ llote”. Ie isoide. Omoɨ motomo cue maɨjɨa fuemona cue jitaille rana cuemo jamai omoɨ illa. Iena Jusiñamui lloia, dama juraretamo ie comecɨna facañede; iadedɨ caɨmo ie comecɨna ua facade. \v 10 Cristo rafuena cue llofuecabilla jira, cue llua fuemona cue jitaille rana jamai cue feiñua. Iemo ocuiridɨcue. Ie isoide. Ie illɨmo bu maɨjɨia, naiemona riara ollena, nainomo maɨjɨde. Iemo ocuiride. \v 11 Omoɨ motomo Cristo rafuedo omoɨ raise jaillena, navui llofuetɨcue. Ie jira cue jitailla raruiaɨ omoɨmona jamai cue ua. \v 12 Omoɨmona raruiaɨna jɨaɨe lloraɨnɨ feiñocabilla jira, cuemona Cristo rafuena nano omoɨ cacaja jira, cue jamai jɨaɨ feiñua; iadedɨ omoɨmona raruiaɨna jɨcañedɨcue. \p Cue jitailla raruiaɨ cue ollena, cue onollɨ dɨga duere maɨjɨdɨcue. Ie jira nana cue jitailla raruiaɨna oñedɨcue. Cristo rafuena omoɨ cacaiacaiñeni raillano, omoɨmona raruiaɨna jɨcañedɨcue. Raruiaɨna cue jɨcaia, omoɨ comecɨaɨna nɨbaɨ facaitomoɨ: “Raruiaɨ oiacanano Cristo rafuena naimɨe llocana uite”. Ie mei Cristo rafuena cacaiacaiñeitomoɨ. Ie jira omoɨmona raruiaɨna jɨcañedɨcue. \v 13 Ero, Jerusalémo judíuaɨ comɨnɨ Jusiñamuina sedauilla jofo ite. Nainomo naie comɨnɨ toɨnɨaɨna atɨuidɨmacɨ, Jusiñamuimo fecallena. Moisés mɨcorɨ jaie llua isoi, naimacɨ jeacɨno facaina toɨnɨaɨna fajanona fecadɨmacɨ. Nainomo maɨjɨuidɨno comɨnɨ atɨca toɨnɨaɨmona naimacɨ rɨllena, ɨbajanona ocabitɨmacɨ. Iena uiñotomoɨ. \v 14 Ie isoide. Cristo rafuena lloraɨnɨdɨ naimacɨ rafuena ɨɨnotɨnomona naimacɨ jitailla rana imacɨ ua. Cristo iena jai llote. \v 15 Omoɨmona raruiaɨna jaca jɨcañedɨcue. Raruiaɨ birui cue ollena, bie cartana jɨaɨ cueñedɨcue. Dama cuemo ite ra dɨga iitɨcue. Omoɨmona iena feiñotɨcuedena, meiruioicaida feiñotɨcue. Omoɨmona cue feiñoñena jira, omoɨ facaina Cristo rafue cue lluamona, abɨna ɨedotɨcue. Raruiaɨ cuemo jamai omoɨ fecaia, ¿nɨese abɨna ɨedoitɨcue? \p \v 16 Jɨaɨe lloraɨnɨ rana feiñua isoi cue feiñoia, Cristo rafuena cue lluamona abɨna ɨedoñeitɨcue. Jusiñamui cuena oretaja jira, naie rafuena llotɨcue. Iena cue lloñenia, Jusiñamui cuena duere fɨnoite. \v 17 Dama cue comecɨ jitaillamona Cristo rafuena cue lloiacania, Jusiñamuimona ɨbana feiñoitɨcue. Dama cue comecɨ jitaillamona lloñedɨcue; iadedɨ Jusiñamui cuena oretaja jira, iena llocana jaidɨcue. \v 18 Ie jira, ¿nɨese ɨbana feiñoitɨcue? Ɨbana nɨbaɨ feiñoitɨcue; iadedɨ omoɨmo Cristo rafue cue lloia, cuemona mare. Omoɨmona cue jitailla rana cue oñenia, cuemona mare. \p \v 19 Omoɨmona raruiaɨna cue feiñoñena jira, omoɨ anamo iñedɨcue; iadedɨ dama cue jitaillacɨnodo jaiñedɨcue. Creyenteñedɨno dɨga cue nabairillena, Cristo rafuena naimacɨ raise cacaillena, nana naimacɨ mare fɨnocana uiga rafuedo jaidɨcue. Iese jaidɨcue, ailluena comɨnɨna Cristo dɨbeimo cue itatallena. Iese jaiñedɨcuedena, eo janore comɨnɨ Cristo dɨbeimo nɨbaɨ jai itatatɨcue. \v 20 Judíuaɨ comɨnɨ dɨga cue ia, naimacɨ dɨga cue nabairillena, naimacɨ mare fɨnocana uiga rafuedo jaidɨcue. Cristo dɨbeimo naimacɨna cue itatallena, naimacɨ dɨga nabairiacadɨcue. Moisés mɨcorɨ llogacɨno anamo naimacɨ illa jira, naie llogacɨnodo jaidɨcue; iadedɨ naie llogacɨnodo cue jilloitañena jira, naie llogacɨno anamo iñedɨcue. \v 21 Judíuaɨñedɨno dɨga cue ia, naimacɨ dɨga cue nabairillena, Moisés mɨcorɨ llogacɨnodo naimacɨ jaiñena jira, naiedo jɨaɨ jaiñedɨcue. Naimacɨ mare fɨnocana uiga rafuedo jaidɨcue; iadedɨ Jusiñamui lloga uaido jɨaɨ jaidɨcue. Cristo lloga uaido jɨaɨ jaidɨcue. Naimacɨna Cristo dɨbeimo itataiacadɨcue. \v 22 Naimacɨ dɨga cue nabairillena, Cristo rafuena nia raise ɨɨnoñedɨno dɨga cue ia: “Omoɨ baɨfemo Cristo rafuena uiñotɨcue” raiñedɨcue. Naimacɨna icɨacaiñedɨcue, naimacɨmo jeacɨnona cue fɨnoi raillano. Naimacɨna cue isiruillamona, naimacɨna canoacadɨcue. Naimacɨna Cristo rafuena raise ɨɨnuana itataiacadɨcue. Nana comɨnɨna cue canoacana jira, naimacɨ mare fɨnocana uiga rafuedo jaidɨcue. Cue comecɨna facadɨcue: “Cue muidona damɨerie Cristona nɨbaɨ ɨɨnoitɨmacɨ”. \v 23 Cristo rafuena ailluena comɨnɨ ɨɨnollena, iese jaidɨcue. Iena llocana jaidɨcue. Naimacɨ ɨɨnua jira, iobidɨcue. \p \v 24 Ero, danɨ caɨ jitaillacɨnodo caɨ jaiñena. Iemona omoɨ fueollena, jɨaɨe uaido lloitɨcue. Rɨire aisɨa rafuena omoɨ comɨnɨ jɨfanoia, raɨre uicodo ridɨmɨe rana ote. Ailluena comɨnɨ aisɨdɨmacɨmona, damɨe naie rana ote. Ie isoide. Cristo rafuena ɨɨnocana mai caɨ jaillɨ, ɨco Jusiñamui illanomo monamo ɨbana nana caɨ feiñollena. \v 25 Naga aisɨdɨmɨe rɨire aisɨllena, ie abɨna maɨritallena, ie abɨna eenote. Maɨrillena, ie abɨna nagarui jɨaɨ facatacabite. Ɨbana feiñollena, iese fɨnode. Ɨbana bu oia, dallu iobide. Ero, jeacɨnona caɨ fɨnoi raillano, caɨ abɨaɨna caɨ eenua. Naimɨe jitailla isoi caɨ illena, Cristo rafuemo jɨaɨ caɨ facacabilla. Monamo caɨ rillanona, ɨbana caɨ feiñollemo, jaca iobitɨcaɨ. \v 26 Rɨire aisɨacadɨmɨe ebena aisɨñede. Onollɨ dɨga mena iaɨmaiaɨ jamai jɨfanoia, jafaicɨna jamai ducoɨñedɨaɨmaiaɨ; iadedɨ conimana ducoɨdɨaɨmaiaɨ. Ie isoide. Cristo rafuedo raise cue jaiacania, jamai ebena jaiñedɨcue; iadedɨ nana cue comecɨmona iedo jaidɨcue. \v 27 Cue comecɨna raise sedadɨcue. Dama Cristo rafue anamo iacadɨcue. Dama iena ɨɨnoiacadɨcue. Ja muidomo ɨbana cue feiñollena, iese fɨnodɨcue. Jɨaɨe comɨnɨmo Cristo rafuena llofuecabitɨcue; iadedɨ monamo ɨbana cue feiñollena, cue comecɨna raise sedadɨcue. Iemona omoɨ fueua. \c 10 \s1 Jiraraɨna sedañena rafue \p \v 1 Cue amatɨaɨ, bie rafuena feitañeno. Caɨ jaiagaɨ mɨcorɨaɨ fɨnoca rafuemona fueoitɨcaɨ. Egipto railla enɨruemona naimacɨ billa mei, jofue iñenanomo naimacɨ macaria, naie dɨga naimacɨna ɨfollena, Jusiñamuidɨ monamo uillɨe itatate. Naie uillɨe anado nana jaisoidɨmacɨ. Jiaɨrede railla monaillai ruica naimacɨ jaiacania, Jusiñamuidɨ naie monaillai oni ñaɨjɨtate, safefodo nana naimacɨ ruica jaillena. \v 2 Naie isoide rafue nana naimacɨmo suillanona, Moisés mɨcorɨ dɨbeimo raise duidɨmacɨ. Naimɨe anamo itabidɨmacɨ. \v 3 Jofue iñenanomo naimacɨ illa jira, Jusiñamui nana naimacɨna ecade. Nainomo guille iñena jira, monamona bite guille rana nana guisoidɨmacɨ. \v 4 Nainomo jɨnui jɨaɨ iñena jira, Jusiñamui llua jira, Moisés mɨcorɨ nofɨcɨna butajamona, toide jɨnuina nana jirodɨmacɨ. Naimacɨ nɨne macaria, Cristona cɨoiñedɨmacɨ; iadedɨ naimacɨ dɨga naimɨe jaca ite. Naimacɨ dɨga naimɨe illa jira, nana naimacɨ facaina, dɨga siño rafuena fɨnocabide; \v 5 iadedɨ Jusiñamuina naimacɨ ɨɨnoñena jira, naimɨedɨ naimacɨ dɨga icɨrite. Naimacɨ dɨga naimɨe icɨrilla jira, jofue iñenanomo Jusiñamui ailluena naimacɨ mɨcorɨaɨna fiodaitade. \p \v 6 Caɨ jaiagaɨ fɨnoca rafuemona caɨ fueua. Maraiñede jearede rafuena naimacɨ fɨnua isoi ebiruiñeno. Abɨmo omoɨ oñeno. \v 7 Jusiñamuiñedɨmɨena sedañeno. Caɨ jaiagaɨmona damɨerie juraretana eruaɨde rana jaie sedajano raitɨmacɨ: “Bie radɨ caɨ Jusiñamui”. Rafuena fɨnodɨmacɨ, naie rana sedallena. Eo guitɨmacɨ. Ie mei ɨraɨsitɨmacɨ. Ie jira Jusiñamui naimacɨna duere fɨnode. Naimacɨ fɨnoca rafue isoi abɨmo omoɨ oñeno. Jusiñamuiñedɨmɨena omoɨ sedañeno. \v 8 Naimacɨ jearede rafuena fɨnodɨmacɨ. Naimacɨmona damɨerie naimacɨ aɨñede rɨñonɨaɨ dɨga itɨmacɨ. Ie jira naimacɨmona daruidemo veintitrés mil comɨnɨ fiodaitɨmacɨ. Jusiñamui naimacɨna fiodaitade. Naimacɨ fɨnoca rafue isoi abɨmo caɨ oñeno. \v 9 Caɨ jaiagaɨmona damɨerie Jusiñamui Joreñona ñaɨtɨmacɨ. Naimacɨ guisoiga radɨ Jusiñamuimona bite. Naiena ñɨamona, Egiptomo ite guillemo comecɨaɨna facadɨmacɨ. Ie muidona naimɨena rɨicaitadɨmacɨ. Ie jira Jusiñamuidɨ jaionɨaɨna naimacɨna aɨnitate. Iemona ailluena fiodaitɨmacɨ. Naimacɨ fɨnoca rafue isoi abɨmo caɨ oñeno. Jusiñamuina rɨicaitañeno. Cristona caɨ nia ɨɨnoñena facai fɨnoca rafuemo caɨ comecɨaɨna facañeno. \v 10 Caɨ jaiagaɨmona damɨerie Jusiñamui facaina lloraɨnɨ joreñuaɨna ñaɨtɨmacɨ. Ie jira Jusiñamuidɨ ie jaɨenicɨna oretate, naimacɨna meinetasɨllena. Naimacɨ fɨnoca rafue isoi abɨmo caɨ oñeno. Jusiñamui facaina lloraɨnɨ joreñuaɨna caɨ ñaɨñeno. \p \v 11 Nana naie rafue naimacɨmo suide. Caɨ facaina Moisés mɨcorɨ iena jaie cuete. Iemona birui caɨ fueua, naimacɨ isoi caɨ fɨnoi raillanona. \v 12 Naie isoide rafue omoɨmo suiñellena, omoɨ abɨaɨna rairui. Omoɨ comecɨaɨna nɨbaɨ facadomoɨ: “Cristona caɨ eo raise ɨɨnua jira, iena fɨnoñeitɨcaɨ” comecɨaɨna facadomoɨ; iadedɨ omoɨ abɨaɨna omoɨ rairuiñenia, jeacɨnona fɨnoitomoɨ. \v 13 Taɨfe ramo omoɨmo faɨcabilla isoi, nana jɨaɨe creyentiaɨmo ie isoi ramo faɨcabite. Iena feitañeno. Jusiñamuidɨ ɨɨnogamɨe. Ie muidona omoɨ comecɨaɨ ocuillacɨno baɨfemo Jusiñamuidɨ Taɨfe omoɨmo ramo faɨana rairuite. Naiemona omoɨ jilloillena, Taɨfe uai omoɨ ɨɨnoñellena, Jusiñamuidɨ omoɨna canoite. \p \v 14 Cue amatɨaɨ, Jusiñamui omoɨna canuamona, Jusiñamuiñedɨmɨe facaina fɨnoca rafuemona oni i. \v 15 Abɨna uiñotomoɨ. Ie jira omoɨmo cue lluacɨnona omoɨ cacaja mei, iemo omoɨ comecɨaɨna omoɨ faca. \v 16 Ero, Cristona caɨ sedallena, roracomo danomo oficabidɨcaɨ. Naimɨe fiodailla rafuena caɨ comecɨllena, janore vino jiruanona, janore llomenicona guitɨcaɨ. Jusiñamuimo iobillacɨnona nano fecadɨcaɨ. Ie mei janore vino jirodɨcaɨ. Iena caɨ jiruamona, Cristona caɨ nabaillana uiñotɨcaɨ. Cruzmo Cristo fiodailla jira, naimɨena nabaidɨcaɨ. Naie facaise llomenicona caɨ taɨruñuamona, naimɨena caɨ nabaillana uiñotɨcaɨ. Cristo fiodailla jira, iese itɨcaɨ. \v 17 Dɨga creyentiaɨdɨcaɨ; iadedɨ daje llomenicomona jaca guitɨcaɨ. Daje llomenicomona caɨ guilla jira, dajena Cristomo caɨ duillana uiñotɨcaɨ. \p \v 18 Ero, judíuaɨ railla comɨnɨmona caɨ fueua. Naimacɨ jeacɨno facaina ɨba oñellena, toɨnɨaɨna faja mei, Jusiñamuimo fecacabidɨmacɨ. Ie mei iena rɨtɨmacɨ. Iena naimacɨ rɨamona, Jusiñamuina nabaidɨmacɨ. Jusiñamuina iobitadɨmacɨ. \v 19 Omoɨ illanomo Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnodɨ Jusiñamuina eruaɨde jiraraɨmo guillena fecacabidɨmacɨ. Caɨ creyentiaɨdɨcaɨmona naie guilledɨ jamai guille. Naie jiraraɨdɨ jamai ra. Cajeñede; \v 20 iadedɨ Jusiñamuina ɨɨnoñedɨnomona jamai rañede. Naimacɨmona nanoca ra. “Iemo rɨlle caɨ fecajia, caɨ moona sedadɨcaɨ” raitɨmacɨ; iadedɨ naie ramo naimacɨ comecɨaɨna facañedɨmacɨ; iadedɨ imacɨ moomo comecɨna facadɨmacɨ. Ero, Jusiñamuiñedɨmɨemo comecɨna fecadɨmacɨ. Taɨfemo naie guille fecacabidɨmacɨ. Taɨfena iobitadɨmacɨ. Jusiñamuimo fecañedɨmacɨ. Naimacɨ dɨga omoɨ jaia, Taɨfe dɨga jai nabairitomoɨ. Taɨfe dɨga omoɨ nabairillana jitaiñedɨcue. Taɨfemo omoɨ duillana jitaiñedɨcue. \v 21 Rollena omoɨ ofia, Cristo fiodaillana omoɨ comecɨllena, nainomo omoɨ jiruamona, nainomo omoɨ guillamona, Cristona nabaidomoɨ. Comɨnɨ rafue dɨne omoɨ jaillamona, Taɨfena nabaidomoɨ. Cristo dɨga, Taɨfe dɨga, daje facaina nabairinidomoɨ. Iese omoɨ fɨnoia, maraiñede. \v 22 Iese omoɨ fɨnoia, Jusiñamuina jai icɨritaitomoɨ. Naimɨena omoɨ icɨia, ¿nɨese naimɨe rɨicaillafuemona jilloitomoɨ? Jaca jilloñeitomoɨ. \s1 Jɨaɨe creyentiaɨna canocana caɨ jailla \p \v 23 Ero, Jusiñamui dɨbeimo omoɨ illa jira, ¿nɨese danɨ omoɨ jitaillacɨnodo jaiacadomoɨ? Dɨga Jusiñamui rairuiñega rafue ite. Creyentiaɨ iena fɨnorede; iadedɨ dajerie Jusiñamui rairuiñega rafuena caɨ fɨnoñellɨ, naiemona bue caɨ oñena jira. Iena caɨ fɨnoia, caɨ amana Cristo dɨbeimo itatañedɨcaɨ. Iena caɨ fɨnoia, caɨ amana Cristo rafuena ɨɨnotacana jaiñeitɨcaɨ. Naimɨena ramo faɨcana uitatatɨcaɨ. \v 24 Omoɨmona nagamɨe dama naimɨemo ite rafuemo comecɨna facañena; iadedɨ naga jɨaɨe creyentemo ite rafuemo ie comecɨna jɨaɨ facaja. \p \v 25 Ero, nɨnena o llɨcɨsina omoɨ ɨbaia, Jusiñamuiñedɨmɨemo naie llɨcɨsina fecajana jɨcanoñeno; iadedɨ jɨcanoñeno iena jaricɨtaiñeno rɨno. \v 26 Iena David mɨcorɨ jaie cuega: “Jusiñamui bie enɨruena fɨnode. Nana rana fɨnode. Caɨ guillena, caɨ guille rana nana comuitaga” cuega. Ie jira ¿nɨese fɨmaitɨcaɨ? Naimɨe mare fɨnoca rana caɨ rɨia, jeacɨnona fɨnoñedɨcaɨ. \p \v 27 Ero, naimɨe dɨga o guillena Cristona ɨɨnoñedɨmɨedɨ ona uaidoia, naimɨe dɨne o jaiacania, naimɨe dɨne guisai. Nana omo ecaja guillena guiño. Jamai uainino guiño. “¿Nɨnena ɨbadɨo bie llɨcɨsina?” jɨcanoñeno. O comecɨ jarire fɨnoñeno; \v 28 iadedɨ Cristona raise ɨɨnoñedɨmɨe nainomo jɨaɨ guitemo, omo lloia: “Bie llɨcɨsidɨ Jusiñamuiñedɨmɨemo jai fecaca llɨcɨsi”, iena o rɨñeno. Iena o rɨia, Cristona raise ɨɨnoñedɨmɨe comecɨna facaite: “Jeacɨnona fɨnodɨo. Taɨfemo fecaca llɨcɨsina rɨtɨo. Creyentedɨmɨe iena rɨñede” comecɨna facaite. O isoi naie llɨcɨsimo naimɨe comecɨna facañede. O raitɨo: “Naie llɨcɨsidɨ jamai llɨcɨsi” raitɨo; iadedɨ naimɨe raite: “Naie llɨcɨsi Taɨfe ie” raite. Ie jira naie creyentena o canollena, naiena rɨñeno. \v 29 Naimɨe comecɨna facajacɨnodo caɨ jaiñenamona, nana Jusiñamui comuitaga guillena guiredɨcaɨ; iadedɨ Cristona nia raise ɨɨnoñedɨmɨemona nana guinidɨcaɨ; iadedɨ naimɨe comecɨna facajacɨnodo jaiñedɨcaɨ. \v 30 Caɨ guia, Jusiñamuimona naie guille comuitaja jira, Jusiñamuimo iobillacɨnona fecadɨcaɨ; iadedɨ caɨ guillamona damɨerie caɨ joreñona ñaɨamona, iena guiñeitɨcaɨ. \v 31 Omoɨmo iena nia lloitɨcue. Nɨe isoide rana omoɨ guia, nɨe isoide rana omoɨ rɨia, nɨe isoide rana omoɨ jiroia, nɨe isoide rafuena omoɨ fɨnoia, naieri Jusiñamuina iobita. \v 32 Jusiñamuina nia ɨɨnoñedɨno canocabi, naimɨe uaina naimacɨ cacaillena. Jusiñamuina jai ɨɨnotɨnona jɨaɨ canocabi, naimacɨ abɨdo danomo uaiñellena. \v 33 Buena cue fɨnoia, nana comɨnɨmo cue comecɨna facadɨcue. Ie jira nagarui cue jitaillacɨnodo jaiñedɨcue; iadedɨ Cristo rafuena naimacɨ ɨɨnollena, nana comɨnɨna canocana jaidɨcue. \c 11 \p \v 1 Cristo lloga rafuedo jai jaidɨcue. Cue isoi omoɨ jai. \s1 Roracomo rɨñonɨaɨ illa rafue \p \v 2 Cuena nia feitañedomoɨ. Cristo oretagano jaie llogacɨnona omoɨna llofuetɨcue. Cue llofueuillacɨnodo nia jaidomoɨ. Ie jira omoɨri iobidɨcue; \v 3 iadedɨ jɨaɨe rafuena nia lloiacadɨcue. Cristo ie Moo anamo ite. Naga ɨima Cristo anamo jɨaɨ ite. Nagamɨe aɨ ie ɨni anamo ite. Omoɨ afemo itɨno uaina omoɨ ɨɨnoñenia, maraiñede. \v 4 Roracomo omoɨ comɨnɨ oficabia, ie ɨni anamo ie aɨ illa jira, omoɨ comɨnɨ fɨnocabilla isoi, naga rɨño ie ɨfogɨmo ɨniroina bɨcuano jailla. Iese naiñaiño bɨcoñenia, ie ɨni anamo naiñaiño iñede isoi eruaɨde. Jusiñamui dɨga nɨe ɨima ñaɨa, Jusiñamui uaina nɨe ɨima jino lloia, naimɨe ie ɨfogɨ icona jɨtañeno, Cristo anamo naimɨe illa jira. Naie facaiseconi ie ɨfogɨ icona jɨtajia, Cristo afemo itena eruaɨde. \v 5 Nɨe rɨño Jusiñamui dɨga ñaɨa, Jusiñamui uaina nɨe rɨño jino lloia, ie ɨfogɨmo ɨniroina bɨcoñeno jaia, ɨima isoi naiñaiño iacana jira, ie ɨni afemo illana eruaɨde. Ie ɨni anamo iacaiñena jira, ie ɨnino meidaitade. \v 6 Nɨe rɨño ie ɨfogɨmo ɨniroi bɨcoñeno jaiacania, ɨima isoi eruaɨllena, ie ɨfogɨdɨ rɨjɨruda gareca. Iemona naiñaiño meidaillamona, ie ɨni anamo illamona, ie ɨfogɨmo ɨniroina bɨcuano naiñaiño jaite. \v 7 Jusiñamui dɨga naimɨe ñaɨa, Jusiñamui anamo naimɨe illa jira, ɨima ie ɨfogɨ icona jɨtañena. Jusiñamui naga ɨimana comuitate. Ɨimana naimɨe fɨnuamona, naimɨena caɨ iobitajamona, Jusiñamui caɨ afemo illana uiñotɨcaɨ. Ie ɨnina iobitajamona, naiñaiño afemo ie ɨni illa jira, rɨño ie ɨfogɨmo ɨniroina bɨcuana jailla. \v 8 Ero, Eva mɨcorɨmona Adán mɨcorɨ comuiñede; iadedɨ ie ɨni mɨcorɨmona ie cɨraiofemona naiñaiño mɨcorɨ comuide. \v 9 Naiñaiño anamo illena naimɨe comuiñede; iadedɨ naimɨe anamo illena naiñaiño comuide. Naimɨe uai ɨinollena, naimɨena canollena, naiñaiño comuide. \v 10 Ie ɨni anamo naiñaiño illa jira, rɨño ie ɨfogɨmo ɨniroina bɨcuano jailla. Naiñaiño iese ia, naiñaiñona naimacɨ cɨuanona, Jusiñamui jaɨenisaɨmona jɨaɨ mare. \v 11 Naga rɨño ie ɨni anamo ite; iadedɨ Cristona caɨ ɨɨnua jira, rɨño baɨfemo ɨimadɨ faɨñede. Ɨima baɨfemo rɨño jɨaɨ faɨñede; iadedɨ daɨmaiaɨ conimana iaɨmaiaɨ canua. Cristo naga ɨimana, naga rɨñona daje isoi feiñote. \v 12 Naga comɨnɨ Jusiñamui comuitaga. Nano facaiseconi Adán mɨcorɨmona Eva mɨcorɨna jaie comuitate; iadedɨ birui naga ɨima rɨñomona comuide. \p \v 13 Biemo omoɨ comecɨaɨna omoɨ faca: Omoɨ roracomo Jusiñamui dɨga nɨe rɨño ñaɨa, omoɨ einamacɨ fɨnocabilla isoi, ie ɨfogɨna bɨcoñeno jaia, ¿nɨese omoɨ comecɨaɨdɨ raite? Cue comecɨ: “Maraiñede” raite. Ie ɨni anamo naiñaiño iñedena eruaɨde. \v 14 Nana omoɨ biesedena raicabitomoɨ: “Nɨe ɨima ie ɨfotɨraɨ eo areniadedɨ, caɨ comɨnɨmona maraiñeno cɨode; \v 15 iadedɨ nɨe rɨño ɨfotɨe eo arenia, mare” raicabitomoɨ. Naiñaiñuaɨ ieri iobidɨmacɨ. Jusiñamui iena sɨcotajamona, naiñaiño ɨfotɨe ie ɨfogɨna raise ɨbaide. \v 16 Iena jaca llofuecabitɨcue. Jɨaɨe creyentiaɨ illanomo cue isoi comecɨaɨna lloidɨmacɨ. Omoɨmona bu cue llogacɨnona uaitaiacania, damamei ite. \s1 Cristo fiodailla rafuena raise comecɨñedɨmacɨ \p \v 17 Jɨaɨe rafuena lloitɨcue. Omoɨ maraiñede fɨnocabilla rafuena jai fɨdɨdɨcue. Cristona sedallena omoɨ oficabia, Cristo rafuena ɨɨnocana jaiñedomoɨ; iadedɨ naiemona maraiñede rafue comuide. \v 18 Rollena omoɨ oficabia, omoɨ comecɨaɨna daje isoi lloiñenana jai fɨdɨdɨcue. ¿Bue ñellena omoɨ comecɨaɨna daje isoi lloiacaiñedomoɨ? Naie rafuena omoɨ dɨga ja ñaɨacadɨcue. Omoɨ oficabia, nagamɨiaɨ guillena atɨcabidomoɨ. Mare; iadedɨ danomo guiñedomoɨ. Omoɨmona damɨerie ucuberena jira, dueredɨno dɨga guiacaiñedomoɨ. Omoɨ guille caidɨdomoɨ. \v 19 Omoɨ iese illana jitaiñedɨcue; iadedɨ daje isoi omoɨ comecɨaɨna lloiñenamona, Jusiñamui dɨbeimo raise itɨnodɨ uiñoga. Omoɨmona damɨerie danomo omoɨ guillamona, Jusiñamuina omoɨ isiruillana uiñotɨcaɨ. \v 20 Cristona sedallena omoɨ oficabia, guitomoɨ; iadedɨ vino jiruanona, llomenicona guillanona, caɨ Nama fiodailla rafuena raise comecɨñedomoɨ. Maraiñede rafuena omoɨ fɨnua jira, iena nia lloitɨcue. \v 21 Nagamɨiaɨ guillena atɨcabidomoɨ. Danɨ coninɨri raise guiñedomoɨ. Danɨrie omoɨ atɨca guillena guitomoɨ. Jɨaɨnona guillena iñedomoɨ. Damɨerie omoɨmo ailluena guille ite. Damɨerie omoɨmo guille raise iñede. Jɨaɨnona guillena omoɨ iñena jira, damɨerie jaca aimetaitɨmacɨ; iadedɨ jɨaɨno monidɨmacɨ. Damɨerie guilla motomo jɨaɨ jɨfaidɨmacɨ. Coninɨ nabaiñedomoɨ. Ie jirari Cristo fiodailla rafuena raise comecɨnidomoɨ. \v 22 Ero, omoɨ jofue ite, jamai guillena. Omoɨ oficabia, ¿bue ñe guillaredomoɨ? ¿Bue ñe jɨaɨnomo guille fecaacaiñedomoɨ? Jɨaɨe creyentiaɨna omoɨ isiruiñenamona, Jusiñamuina jɨaɨ isiruiñedomoɨ. Janore guille itɨnona duere fɨnodomoɨ, naimacɨna omoɨ ecaacaiñena jira. Iese omoɨ illa jira, omoɨri iobiñedɨcue. \s1 Cristo fiodailla rafuena llofuiacɨno \p \v 23 Navui omoɨna biena llofuetɨcue; iadedɨ omoɨ raise ɨɨnoñena jira, iena dane llofueitɨcue. Caɨ Nama iena cuemo jaie llote. Caɨ Nama Jesús ie gaɨtatajarui facaiseconi, ie llofueoicaigano dɨga ia, naimacɨ guia, llomenicona llɨnote. \v 24 Iena llɨnuanona, Jusiñamuimo iobillacɨnona fecade. Ie mei iena taɨruanona raite: “Mai, biena guiño. Bie llomenicodɨ omoɨ guillamona, cue fiodaillana omoɨ comecɨ. Cue fiodaillemona omoɨ jeacɨnomona jilloitomoɨ. Biena omoɨ guillamona cuena comecɨ. Bie llomenicodɨ cue abɨ facai ie. Cue llua isoi iena omoɨ fɨnocabi” raite. Ie mei iena guitɨmacɨ. \v 25 Ie mei jiroracomo jai totaca vino Jesús llɨnuanona, Jusiñamuimo iobillacɨnona fecade. Ie comecɨna facade: “Adán mɨcorɨ facaisemona comɨnɨna imacɨ jeacɨno facaina Jusiñamui duere fɨnoñellena, toɨnɨaɨna atɨuidɨmacɨ, naimɨemo fecallena”. Iemo ie comecɨna facajano, raite: “Cue fiodaillemona, dama cue dɨaillemona, Jusiñamuidɨ omoɨmo jɨaɨe rafuena birui llote. Omoɨ jeacɨnona oni dotajana llote. Bie vinodɨ naie rafue facai ie. Cue llua isoi, bie vinona omoɨ jiruamona, cuena comecɨ. Mai, iena jiro” raite. Ie mei jirodɨmacɨ. \v 26 Naga icaiño Cristo facaina llomenicona omoɨ guia, Cristo facaina vinona omoɨ jiroia, omoɨ jeacɨno facaina caɨ Nama fiodaillana uiñotomoɨ. Naimɨe nia abɨdo dane bille dɨnori naiena comecɨ. \s1 Cristo fiodailla rafuena raise comecɨacadɨcaɨ \p \v 27 Cristo fiodailla rafuena raise comecɨ. Naie llomenicona Cristo rafuedo raise jaiacaiñedɨmɨe ebena guia, Cristo rafuedo raise jaiacaiñedɨmɨe naie vino ebena jiroia, iena jamaide. Naimɨe jeacɨnomona Cristo naimɨe jilluana naimɨe ɨɨnoñena jira, Cristomo jeacɨnona fɨnode. \v 28 Jeacɨno omoɨ comecɨaɨmo illamo omoɨ comecɨaɨna faca. Jeacɨno omoɨ comecɨaɨmo ia, iena guiñeno. Iena jiroñeno. Jeacɨno omoɨ comecɨaɨmo iñenia, iena guiño. Iena jiro. Jeacɨno ia, Jusiñamuimo iena llono. Jɨaɨmɨe dɨga nɨcɨno ia, iena raise fɨno. Ie mei iena guiño. Iena jiro. \v 29 Jeacɨno naimɨe comecɨmo nia illamona, iena guia, iena jiroia, maraiñede. Naimɨe jeacɨno facaina Cristo fiodailla jira, Cristo fiodaillana naimɨe jai jamaide. Ie muidona Jusiñamui naimɨena duere fɨnoite. \v 30 Ie muidona omoɨmona ailluena ɨraresɨde. Ie jira omoɨmona damɨerie fiodaite. \v 31 Caɨ comecɨaɨna raise caɨ facajamona, jeacɨnona caɨ faɨnonocaia, Jusiñamui caɨna duere fɨnoñeite. \v 32 Jusiñamui caɨna birui duere fɨnoia, caɨna naimɨe dɨbeimo raise illena itataiacade. Jesucristo abɨdo bia, naimɨena ɨɨnoñedɨnona duere fɨnoite. Naimacɨ dɨga caɨ duere sefuiñellena, birui caɨna duere fɨnode. \p \v 33 Cue amatɨaɨ, Cristo fiodailla rafuena omoɨ comecɨllena omoɨ ofia, daacaiño omoɨ guillesa, jɨaɨno riñedɨnona seda. \v 34 Bu eo aimetaia, jofomo nano guilla. Guillanona omoɨ ofillɨnomo bi. Danɨ coninɨri raise omoɨ guiacaiñenia, Jusiñamui omoɨna duere fɨnoi raillano, jofomo guiño. Nana naie rafuena nia lloñedɨcue; iadedɨ omoɨ dɨne dane cue ia, iena lloitɨcue. \c 12 \s1 Cristo facaina raise maɨjɨllena, Jusiñamui Joreño naga creyentena canode \p \v 1 Cue amatɨaɨ, jɨaɨe rafuena cuemo jai jɨcanotomoɨ. Iena ja ñaɨtɨcue. Jusiñamuimona dɨga uaina feiñotɨcaɨ. Naimɨemona naimɨe facaina maɨjɨa uaina feiñotɨcaɨ. Naimɨe facaina caɨ maɨjɨllena, jɨaɨe creyentiaɨna caɨ canollena, naimɨemona caɨ oga uaina ñaɨtɨcue. Iena omoɨ raise uiñuana jitaidɨcue. \p \v 2 Ero, Cristona nia omoɨ ɨɨnoñenia, Jusiñamuiñedɨmɨede jiraraɨna sedauidomoɨ. Iedo jaie taɨnodo jai-jaisoidomoɨ. Taɨfe iedo omoɨna jɨfuete. \v 3 Ie jira biena omoɨ raise uiñuana jitaidɨcue. Jusiñamui Joreño uaido nɨe creyente ñaɨa, Jesús Joreñona jeare ñaɨñeite. “Jesúdɨ Jusiñamui Jitoñede” raiñeite; iadedɨ Jusiñamui Joreño uaido nɨe creyente ñaɨa: “Jesúdɨ Jusiñamui Jito” raite. “Jesús cue Nama” raite. Naie isoide creyentedɨ Jusiñamui ie. Naimɨemo cacarei; iadedɨ iese raiñedɨnona cacareiñeno. \p \v 4 Jusiñamui Joreño caɨmo jai illa jira, Jusiñamui Joreñomona caɨ maɨjɨa uaina otɨcaɨ. Naga creyente daje isoi oñedɨcaɨ. \v 5 Naga creyente Cristo facaina daje isoide uai dɨga maɨjɨñedɨcaɨ; iadedɨ Cristo facaina nana maɨjɨdɨcaɨ. \v 6 Jusiñamuidɨ dɨga uai llua motomo naga creyentena maɨjɨtate, naimɨe jitailla rafuena naimacɨ fɨnollena. \v 7 Jusiñamui Joreño naga creyentemo jai illanona, naga creyentemo ie uaina itatate. Coninɨ naga creyentena naimacɨ canollena, ie uaina itatate. Iemona Jusiñamui Joreño caɨmo jai illana uiñotɨcaɨ. \v 8 Damɨerie creyentemo Cristo rafue jino llolle uaina itatate. Damɨerie creyentemo Cristo rafue llofuelle uaina itatate. \v 9 Damɨerie creyentemo Jusiñamui siño rafue fɨnuana ɨɨnotaja uaina itatate. Damɨerie creyentemo duidɨnona jillotaja uaina itatate. \v 10 Damɨerie creyentemo siño rafuena fɨnua uaina itatate. Damɨerie creyentemo jino llolle uaina itatate. Naimacɨmo Jusiñamuidɨ ie rafuena llocabite, jɨaɨnomo jino llollena. Dajerie creyentemo uaina itatate, nɨe isoide uaido Cristo rafuena railla lloraɨma lluana uiñollena. Jusiñamui Joreño uaido nɨe lloraɨma lloia, iena uiñote. Taɨfe uaido nɨe lloraɨma lloia, iena jɨaɨ uiñote. Damɨerie creyentemo naimacɨ uiñoñega uaido ñaɨa uaina itatate. Damɨerie creyentemo naie uiñoñega uai oni dobaiñolle uaina itatate, comɨnɨ iena raise uiñollena. Iena naimacɨ nia dobaiñoñenia, iena jɨaɨ raise uiñoñedɨmacɨ. \v 11 Naga creyentemo itatate uaina Jusiñamui Joreñomona bite. Naimɨe jitailla isoi, naga creyentena ie uaina itatate. \s1 Cristomo dajena duidɨcaɨ \p \v 12 Caɨ abɨmo dɨga ra ite. Caɨ jefo ite. Caɨ uisɨ ite. Caɨ onollɨ ite. Caɨ eɨllɨ ite. Dɨga ra ite; iadedɨ caɨ abɨdɨ jaca dajede. Dajemo duide. Ie isoide. Dɨga creyentiaɨdɨcaɨ; iadedɨ dajena Cristomo duidɨcaɨ. \v 13 Dama Jusiñamui Joreñodɨ dajena Cristomo nana creyentiaɨdɨcaɨdɨ duidɨcaɨ. Dajerie judíuaɨdɨcaɨ; dajerie judíuaɨñedɨcaɨ; dajerie patrón anamo itɨcaɨ; dajerie patrón anamo iñedɨcaɨ. Dɨga naɨraɨaɨdɨcaɨ; iadedɨ dajena Jusiñamui Joreñona nana feiñotɨcaɨ. \p \v 14 Caɨ raise maɨjɨllena, caɨ raise illena, caɨ abɨmo dɨga ra ite. Naga ra dama oni eneno inide. Ie isoide. Cristomo dajena caɨ duillanona, dɨga creyentiaɨdɨcaɨ; iadedɨ Cristo facaina dajena maɨjɨdɨcaɨ. \v 15 Ero, caɨ abɨmona caɨ eɨllɨ nɨbaɨ facaite: “Onollɨ isoiñedɨcue. Onollɨ cue baɨfemo faɨte. Bie abɨmo duiñedɨcue” facaite. Iese facaia, jaca iese iñede. Caɨ abɨmo jaca duide. Onollɨ eɨllɨ baɨfemo faɨñede. Dafoconi ite. \v 16 Ero, caɨ jefo nɨbaɨ facaite: “Uisɨ isoiñedɨcue. Uisɨ cue baɨfemo faɨte. Bie abɨmo duiñedɨcue” facaite. Iese facaia, jaca iese iñede. Caɨ abɨmo jaca duide. Uisɨ jefo baɨfemo faɨñede. Ie isoide. Dajena Cristomo omoɨ duilla jira: “Jɨaɨmɨe baɨfemo itɨcue” raiñeno. Jɨaɨe creyentena abɨna uradoiñeno. \v 17 Ero, dama uisɨ caɨ abɨmo itena, caɨ jefo iñedena, jɨaɨe ra caɨ abɨmo iñedena, ¿nɨese rana cacaitɨcaɨ? ¿Nɨese niadedɨ ra sorillana cacadɨcaɨ? Ie isoide. Dajena Cristomo omoɨ duilla jira, naga creyentena jitaidomoɨ, Cristomo dajena ɨɨnocana omoɨ jaillena. Jɨaɨe creyentena uaitañeno. \v 18 Jusiñamui caɨ abɨmo dɨga rana comuitate. Naimɨe jitailla isoi, caɨ abɨmo naga rana comuitate. \v 19 Caɨ abɨmo dɨga ra iñedena, ¿buedo cajenitɨcaɨ? \v 20 Dɨga ra caɨ abɨmo ite; iadedɨ jaca dajede caɨ abɨ. \p \v 21 Rana caɨ cɨoillena, caɨ uisɨ ite; iadedɨ caɨ onollɨ iñedena, caɨ cɨua rana llɨnonidɨcaɨ. Ra feitañellena, caɨ comecɨ ite; iadedɨ caɨ eɨllɨ iñedena, macarinidɨcaɨ. Ie isoide. Cristomo dajemo caɨ duilla jira, naga creyentena dajena ɨɨnocana jaillana jitaidɨcaɨ. Jɨaɨe creyentemona abɨna ɨedoñeno. \v 22 Naga caɨ abɨmo ite rana jitaidɨcaɨ, raise caɨ illena. Naga caɨ abɨmo ite ra jɨaɨe ra baɨfemo iñede. Nana daje isoi itena, mare; \v 23 iadedɨ dajerie ra ebire eruaɨllena, caɨ abɨ jɨfollena, ɨniroina jɨtadɨcaɨ. Meiruiñellena, caɨ abɨ bainillena, ɨniroina jɨaɨ jɨtadɨcaɨ. \v 24 Caɨ uiecomo meiredɨno iñena jira, iena jɨfoñedɨcaɨ. Ero, Jusiñamui caɨ abɨna fɨnode. Dajerie ra jɨaɨe ra baɨfemo iñede. \v 25 Jusiñamuidɨ naga caɨ abɨmo ite ra dajena maɨjɨana itatate. Dajena maɨjɨcana jaide. \v 26 Caɨ abɨmona daje ra isireniadedɨ, nana caɨ abɨ daacaiño isirede; iadedɨ caɨ abɨ caɨmare marena ia, nana iobidɨcaɨ. Ie isoide. Cristomo dajena duidɨcaɨ. Jɨaɨe creyente duere sefuia, naimɨena caɨ canoia, Cristo dɨbeimo caɨmare marena itɨcaɨ. Naimɨena caɨ canoñenia, caɨmare marena iñedɨcaɨ. \p \v 27 Ero, caɨdɨ naimɨe comɨnɨna jira, Cristomo dajena nagasaɨaɨ duidɨcaɨ. \v 28 Ie jira Jusiñamuidɨ naimɨena ɨɨnotɨnomona damɨeriena nano fetuanona, Cristo naimacɨna oretate, ie rafuena llollena. Ie mei jɨaɨnona fetode, naimacɨmo ie rafuena llua mei, jɨaɨnomo ie rafuena jino llollena. Jɨaɨnona fetode, ie rafuena llofuellena, comɨnɨna ie rafuena raise uiñotallena. Jɨaɨno ie uaina itatate, naimɨe facaina naimacɨ maɨjɨllena, jɨaɨe creyentiaɨna naimacɨ canollena. Damɨerie creyentemo siño rafuena fɨnua uaina itatate. Damɨeriemo duidɨnona jilloitaja uaina itatate. Damɨeriemo jɨaɨe comɨnɨna canua uaina itatate. Damɨeriemo jɨaɨe comɨnɨna sedaja uaina itatate. Ja muidomo damɨeriemo naimacɨ uiñoñega uaido ñaɨa uaina itatate. Iese omoɨna fetode, naimɨe facaina dajena nana omoɨ maɨjɨllena. \v 29 Ero, Jusiñamui nana omoɨna fetoñede, ie rafuena jino llollena. Damɨeriena fetode. Nana omoɨna fetoñede, ie rafuena llofuellena. Damɨeriena fetode. Nana omoɨna fetoñede, siño rafuena fɨnollena. Damɨeriena fetode. \v 30 Nana omoɨna fetoñede, duidɨnona jilloitallena. Damɨeriena fetode. Nana omoɨna fetoñede, omoɨ uiñoñega uaido ñaɨllena. Damɨeriena fetode. Nana omoɨna fetoñede, naie uiñoñega uai jino dobaiñollena. Damɨeriena fetode. \v 31 Naga creyentemo Jusiñamuidɨ ie maɨjɨa uaina itatate; iadedɨ damɨerie uai jɨaɨe uai baɨfemo ite. Iena omoɨmo illena, Jusiñamuimo jɨca; iadedɨ jɨaɨe rafuena omoɨ ollena, omoɨmo lloitɨcue. Nana jɨaɨe rafue baɨfemo ite. Jɨaɨe comɨnɨna omoɨ isiruillena lloitɨcue. \c 13 \s1 Nana jɨaɨe comɨnɨna caɨ isiruillafue \p \v 1 Caɨ uiñoñega uaido ñaɨa uaina caɨ ñaɨa, Jusiñamui jaɨenisaɨ isoi caɨ ñaɨa, comɨnɨna caɨ isiruiñenia, jamai ñaɨafuena ñaɨtɨcaɨ. \v 2 Jusiñamui rafue jino llolle uaina caɨmo ia, nana Jusiñamui caɨna uiñotaga rafuena caɨ uiñoia, nana Jusiñamuimo ite rafuena caɨ uiñoia, Jusiñamui siño rafuena fɨnuana caɨ eo ɨɨnoia, comɨnɨna caɨ isiruiñenia, Jusiñamuimona jamai bue isoidɨcaɨ. \v 3 Jɨaɨe comɨnɨna caɨ canollena nana caɨmo ite rana caɨ fecaia, Cristo rafuena caɨ llollena caɨ niadɨ fiodaiacania, comɨnɨna caɨ isiruiñenia, jaca buena oñedɨcaɨ. Jusiñamuina jaca iobitañedɨcaɨ. \p \v 4 Comɨnɨna caɨ isiruia, naimacɨ dɨga raɨre icɨriñedɨcaɨ. Naimacɨna canocabidɨcaɨ. Naimacɨri abɨna uradoiñedɨcaɨ. Abɨna birɨoicaiñedɨcaɨ. \v 5 Comɨnɨna caɨ isiruia, abɨna ɨedoñedɨcaɨ. Naimacɨmo caɨ comecɨaɨna facacabidɨcaɨ. Caɨ rana caidɨcabiñedɨcaɨ. Naimacɨ dɨga icɨricabiñedɨcaɨ. Naimacɨ caɨna jeare fɨnoia, ɨbana ocabiñedɨcaɨ. \v 6 Comɨnɨna caɨ isiruia, naimacɨ jeare fɨnoca rari iobicabiñedɨcaɨ. Naimacɨ uanai mare fɨnoca rari iobicabidɨcaɨ. \v 7 Comɨnɨna caɨ isiruia, naimacɨ caɨna duere fɨnoia, ɨbana ocabiñedɨcaɨ. Caɨ joreñona bu ñaɨa, caɨna taɨno lloia, iena ɨɨnocabiñedɨcaɨ. Caɨ marena illamo ocuiridɨcaɨ. Caɨ comecɨaɨna ocuiñocana jaidɨcaɨ. \p \v 8 Jusiñamuidɨ comɨnɨna jaca caɨ isiruillana jitaide; iadedɨ caɨmo ie rafuena jino llolle uaina jaca itatañeite. Naie uaidɨ ɨco saite. Caɨmo caɨ uiñoñega uaido ñaɨa uaina jaca itatañeite; iadedɨ naie uai ɨco saite. Caɨmo ie llofuelle uaina jaca itatañeite; iadedɨ nai uai ɨco saite. \v 9 Nana Jusiñamui caɨna uiñotagacɨnona nia raise cacaiñedɨcaɨ. Nana Jusiñamui rafuena nia raise jino lloñedɨcaɨ; \v 10 iadedɨ Jesucristo dane abɨdo bia, Jusiñamui Joreño caɨmo itataja uaidɨ saite. Naimɨe dɨga caɨ illemona naimɨena raise uiñoitɨcaɨ. Naimɨemo ite rafuena jɨaɨ raise uiñoitɨcaɨ. \p \v 11 Jɨaɨe rafuedo iena llofuetɨcue. Jaie nia cue uruenia, urue isoi ñaɨtɨcue. Urue isoi comecɨna facadɨcue; iadedɨ eimɨena cue jaillamona, urue isoi jaiñedɨcue. Cue uruenamona ite rafuena faɨnonocaidɨcue. Eimɨe comecɨna facajacɨnodo birui jaidɨcue. Urue isoi Jusiñamui rafuena birui janore uiñotɨcaɨ; iadedɨ monamo caɨ ia, eimɨe isoi iena raise uiñoitɨcaɨ. \v 12 Ero, jacaɨe acaranimona caɨ joreñodɨ raise bainide. Ie isoide. Jusiñamuimo ite rafuena nia raise uiñoñedɨcaɨ. Iena raise cacaiñedɨcaɨ; iadedɨ Cristona ɨco cɨoitɨcaɨ. Naimɨemo ite rafuena birui janore cacadɨcue; iadedɨ naimɨe dɨne cue ria, Jusiñamui cuena jai uiñua isoi, jɨaɨ raise uiñoitɨcue. \v 13 Ja muidomo lloitɨcue. Jesucristo billanona, Jusiñamui Joreñomona caɨmo ite uaidɨ saite; iadedɨ Jusiñamui llogacɨnodo jai abɨna ɨɨnotɨcaɨ. Naimɨe llogacɨno suillemo jai ocuiridɨcaɨ. Jusiñamuina caɨ isiruillamona, jɨaɨe comɨnɨna jɨaɨ isiruitɨcaɨ. Naie isiruillacɨno jɨaɨcɨno baɨfemo faɨte. Ie jira coninɨna isiruicana omoɨ jai. \c 14 \s1 Omoɨ uiñoñega uaido omoɨ ñaɨa rafue \p \v 1 Nana comɨnɨna isiruicana mai omoɨ jai. Jusiñamui Joreñomona bite maɨjɨa uaina uana omoɨ nɨcɨdo. Jusiñamui rafuena jino llolle uaina ua nɨcɨdo. \v 2 Ero, omoɨ uiñoñega uaido ñaɨa uaina omoɨ ñaɨcabia, jaca buna omoɨna cacaiñena jira, comɨnɨna canollena ñaɨñedomoɨ; iadedɨ Jusiñamuina iobitallena ñaɨtomoɨ. Omoɨ uiñoñega rafuena omoɨ comecɨaɨmona ñaɨtomoɨ. \v 3 Jusiñamui rafuena jino omoɨ lloia, comɨnɨna canodomoɨ. Naimacɨna Jusiñamuina ɨɨnotadomoɨ. Naimɨe dɨbeimo raise itatatomoɨ. Naimacɨ comecɨaɨna ocuiñotadomoɨ. \v 4 Nana creyentiaɨna canodomoɨ; iadedɨ naie uiñoñega uaido omoɨ ñaɨa, danɨ omoɨ comecɨaɨna canodomoɨ. \p \v 5 Rollena omoɨ oficabia, naie uiñoñega uaido omoɨ ñaɨa, cuemona mare; iadedɨ Jusiñamui rafuena jino omoɨ lloia, cuemona ua eo mare. Naie jino llua uaidɨ naie uiñoñega uai baɨfemo faɨte. Naie uiñoñega uaido omoɨ ñaɨa, nana creyentiaɨ iena raise cacareillena, iena omoɨ oni dobaiñoia, cuemona jɨaɨ mare. Ie mei naie ñaɨamona, Jusiñamui rafuena naimacɨ cacajamona, creyentiaɨna canodomoɨ. \v 6 Cue amatɨaɨ omoɨ dɨne cue jaiacanana uiñotomoɨ. Omoɨ dɨne cue ria, cue uiñoñega uaido cue ñaɨtɨcuedena, omoɨna canoñedɨcue; iadedɨ Jusiñamui cuemo jai lloga rafuena omoɨmo cue llotɨcuedena, omoɨna canodɨcue. Jusiñamui rafuena raise cue jai uiñua jira, omoɨna cue llofuetɨcuedena, omoɨna jɨaɨ canodɨcue. \p \v 7 Ero, quena jamai taɨnuaɨdo bu fia, ie figana uiñoñedɨcaɨ. Guitarra bu jamai taɨnuaɨdo taia, ie taillana uiñoñedɨcaɨ. \v 8 Ejércitomo trompetana jamai taɨnuaɨdo fia, soldaduaɨ maɨjɨllena raise uiñoñedɨmacɨ. \v 9 Ie isoide. Caɨ cacaiñena uaido omoɨ ñaɨa, omoɨ ñaɨana uiñoñedɨcaɨ. Iese omoɨ ñaɨa, jamai taɨnona ñaɨte isoi cacadɨcaɨ. \v 10 Eo ailluena naɨraɨaɨ ite. Naga naɨraɨ ie uai ite danɨ naimacɨ ñaɨllena; \v 11 iadedɨ nɨe naɨraɨ ie uaina cue uiñoñenia, naimacɨmona jɨaɨe naɨraɨ imɨena eruaɨdɨcue. Cuemona naimacɨ jɨaɨe naɨraɨna eruaɨdɨmacɨ. Coninɨ dɨga ñaɨana cacaiñedɨcaɨ. \v 12 Ie isoide. Jusiñamui Joreñomona bite ñaɨa uaina omoɨ eo jitaillanona, dɨga uaina Jusiñamuimo jɨca, danɨ coninɨ Cristo rafuena ɨɨnocana omoɨ jaillena. Jusiñamui Joreñomona danɨ daje uaina nɨcɨdoñeno; iadedɨ nana nɨcɨdo. \p \v 13 Ie jira ie uiñoñega uaido bu ñaɨa, ie oni dobaiñua uaina naimɨemo illena, jɨaɨe creyentiaɨ iena cacaillena, Jusiñamuimo jɨcaja. \v 14 Jusiñamui dɨga cue uiñoñega uaido cue ñaɨa, Jusiñamui Joreño cuena ñaɨtatate; iadedɨ iena cacaiñedɨcue. Iena uiñoñedɨcue. \v 15 Ie jira, ¿nɨese cue nɨbaɨlle? Jusiñamui dɨga cue ñaɨa, cue uiñoñega uaido ñaɨtɨcue; iadedɨ comɨnɨ cue ñaɨana raise uiñollena, Jusiñamui dɨga jamai cue uaido jɨaɨ ñaɨtɨcue. Jusiñamuimo cue roia, cue uiñoñega uaido roitɨcue; iadedɨ comɨnɨ cue ruana raise uiñollena, Jusiñamuimo jamai cue uaido jɨaɨ roitɨcue. \v 16 Iobillacɨnona Jusiñamuimo omoɨ fecajano, omoɨ uiñoñega uaido omoɨ ñaɨanona, ¿nɨese omoɨna cacaiñedɨno: “Jee” raitɨmacɨ? \v 17 Iobillacɨnona Jusiñamuimo raise fecadomoɨ; iadedɨ omoɨna cacaiñedɨnona Jusiñamuina uiñotañedomoɨ. Ie jira omoɨ uiñoñega ñaɨa uaina oni dobaiñotɨmɨe omoɨ roracomo iñenia, naie uaido ñaɨñeno. \v 18 Cue uiñoñega uaido cue ñaɨcabilla jira, Jusiñamuimo iobillacɨnona fecadɨcue. Omoɨ baɨfemo naie uaido cue ñaɨana uiñotɨcue; \v 19 iadedɨ roracomo cue ia, comɨnɨna raise cue llofuellena, janore cue ñaɨadɨ, mare; iadedɨ eo are cue uiñoñega uaido cue ñaɨa, comɨnɨna Jusiñamui rafuena cue llofueñenia, cuemona maraiñede. \p \v 20 Cue amatɨaɨ, omoɨ uiñoñega ñaɨa uaido danɨ jai jaidomoɨ; iadedɨ jɨaɨe Jusiñamui Joreño itataja uaimo omoɨ comecɨaɨna facañedomoɨ. Omoɨ abɨna jai uiñuamona, jɨaɨe uaimo omoɨ comecɨaɨna faca. \v 21 Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ jaie cuega: “Jusiñamui llote: ‘Cue comɨnɨ dɨne jɨaɨe naɨraɨna cue oretajamona, cue comɨnɨna cuena ɨɨnotallena, naie jɨaɨe naɨraɨ uaido cue comɨnɨmo lloitɨcue; iadedɨ iena jitaiñeitɨmacɨ. Cuena jaca uiñoñeitɨmacɨ’ llote”. \v 22 Ie isoide. Uiñoñega uaido omoɨ ñaɨamona, Cristona ɨɨnoñedɨno iena raise cacaiñedɨmacɨ; iadedɨ Cristona ɨɨnotɨno iena cacadɨmacɨ. Iemona fueotɨmacɨ. Jusiñamui rafuena omoɨ llofuiamona, Cristona ɨɨnoñedɨno iena cacajamona, Cristona ɨɨnoñedɨmacɨ; iadedɨ Cristona ɨɨnotɨnona canodomoɨ. \v 23 Danomo nana omoɨ ofia, omoɨ uiñoñega uaido nana omoɨ ñaɨa, Cristona ɨɨnoñedɨno iena cacajanona, omoɨna; “Uaɨrico” raitɨmacɨ; \v 24 iadedɨ omoɨ ofia, Jusiñamui rafuena omoɨ jino lloia, iena Cristona ɨɨnoñedɨmɨe cacajamona, naimɨedɨ jeacɨno naimɨe comecɨmo illana uiñoite. Naie rafue naimɨemo rɨire baite. \v 25 Naimɨe comecɨmo ite jearede rafue naimɨe uiñuamona, Jusiñamuimo ie jeacɨnona lluanona, Jusiñamuina ɨɨnoite. Ie muidona raite: “Uanai, Jusiñamui omoɨ motomo ite”. \s1 Roracomo omoɨ ia, raise marena omoɨ i \p \v 26 Cue amatɨaɨ, rollena omoɨ oficabia, ¿nɨese omoɨ nɨbaɨlle? Iena ja ñaɨtɨcue. Omoɨ ofia, omoɨmona damɨerie nɨbaɨ roite. Jɨaɨmɨe Cristo rafuena llofueite. Jɨaɨmɨe naimɨemo Jusiñamui como lloga rafuena jino lloite. Jɨaɨmɨe ie uiñoñega uaido ñaɨte. Jɨaɨmɨe naie uaina oni dobaiñoite. Cristo dɨbeimo creyentiaɨna raise itatallena, nana omoɨ fɨnua rafuena raise fɨno. \v 27 Uiñoñega uaido bu ñaɨa, damɨe amani naiedo ñaɨte. Damɨerie ñaɨte. Jɨaɨmɨe ñaɨlle ifomo jɨaɨmɨe ñaɨte. Ie mei damie naie ñaɨana oni dobaiñoite. \v 28 Naie ñaɨana oni dobaiñotɨmɨe iñenia, naie uiñoñega uaido ñaɨtɨmɨe roracomo ñaɨñena; iadedɨ naimɨe ñaɨacania, Jusiñamuimo dama ie jofomo ñaɨa. \v 29 Jusiñamuimona ite rafuena bu jino lloiacania, damɨe amani iena lloite. Damɨerie lloite. Jɨaɨno lloraɨnɨdɨ Jusiñamuimona naie lluacɨno billana uiñuanona llua. \v 30 Jusiñamui rafuena bu nia lloia, naimɨe ecɨmo jɨaɨmɨena rafuena Jusiñamui Joreño llotataia, nano llotɨmɨe raɨre llɨɨcailla. Iemei jɨaɨmɨe lloite. \v 31 Iese damɨerie nana lloitomoɨ, naie lluamona Jusiñamui rafuena raise omoɨ uiñollena, omoɨ comecɨaɨ jɨaɨ ocuiñollena. \v 32 Naga llotɨmɨedɨ ie uiñua dɨese lluana uiñote. Ie jira jɨaɨmɨe nia lloia, iena cacarei. Iemei jɨaɨmɨe llua. \v 33 Iese iñenia, daacaiño omoɨ lloia, buna Jusiñamui rafuena raise cacaiñeite. Omoɨ raise illena Jusiñamui jitailla jira, omoɨ uri illena Jusiñamui jitailla jira, cue lluacɨnodo omoɨ jai. \p \v 34-35 Jɨaɨe creyentiaɨ illanuaɨmo isoi omoɨ roracomo rɨñonɨaɨdɨ uaina uaitañena. Nainomo lloga rafuena nainomo naiñaiñuaɨ siadoñena; iadedɨ naiñaiñuaɨ jofomo rillanona, naiena ie ɨnimo jɨcanoitɨmacɨ. Roracomo naiñaiñuaɨ ia, Moisés mɨcorɨ jaie llua isoi, naiñaiñuaɨ ɨni anamo naiñaiñuaɨ illa jira, nainomo ite lloraɨma uaina naiñaiñuaɨ uaitañena. Roracomo naiñaiñuaɨ uaina uaitaia, maraiñede, nainomo ite jino lloraɨma uaina naiñaiñuaɨ raise cacaiñena jira. \p \v 36 ¿Nɨese cue lluacɨnodo jaiacaiñedomoɨ? Jusiñamui rafue omoɨmona comuiñede. Danɨ omoɨmo naie rafue duiñede; iadedɨ nana creyentiaɨmo duide. Danɨ omoɨmo Jusiñamui ie rafuena lloñede. Nana creyentiaɨmo iena llote. \v 37 “Rafuena Jusiñamui cuemo llote” omoɨmona ie comecɨna bu facaia, “Jusiñamui Joreño ie ñaɨa uaina cuemo itatate” ie comecɨna bu facaia, “Caɨ Namamona ite uaina omoɨmo cuetɨcue” naimɨedɨ uiñote; \v 38 iadedɨ naimɨe iese uiñoñenia, Jusiñamui Joreñomona naimɨe uai iñenana uiñoitɨcaɨ. \p \v 39 Cue amatɨaɨ, Jusiñamui omoɨmo ie rafuena llua uaina naimɨemo jɨca; iadedɨ naimacɨ uiñoñega uaido jɨaɨe creyentiaɨ ñaɨa, iena rairuiñeno. \v 40 Omoɨ ofia, cue llua isoi, Jusiñamuina raise marena seda. \c 15 \s1 Fiodaillamona Cristo jai jillode \p \v 1 Cue amatɨaɨ, iena omoɨ feitañellena, bie rafuena dane lloitɨcue. Cristo ie mare rafuena omoɨna navui llofuetɨcue. Fiodaillamona Cristo jilluana llofuetɨcue. Cue llofuiacɨnona feiñotomoɨ. Iena ɨɨnocana jaidomoɨ. \v 2 Naiena omoɨ ɨɨnuamona, Jusiñamui omoɨ jeacɨnomona omoɨna jillotate. Naiedo nia omoɨ jaia, iena raise omoɨ ɨɨnoia, jai jillobidomoɨ. \p \v 3 Nanoca rafuena omoɨna llofuetɨcue. Jɨaɨe creyentiaɨmona biena jai cacadɨcue. Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ jaie cuegafuiaɨ isoi caɨ jeacɨno facaina Cristodɨ fiodaite. \v 4 Raɨafomo naimɨedɨ jonega. Darui amani illanona naiemona Jusiñamuidɨ naimɨena jillotate, Jusiñamui facaina lloraɨnɨ mɨcorɨaɨ jaie llua isoi. \v 5 Ie mei Pedro naimɨena cɨode. Ie mei ie once llofueoicaigano naimɨena cɨodɨmacɨ. \v 6 Ie mei quinientos naimɨena ɨɨnotɨno naimɨena daruido cɨodɨmacɨ. Naimacɨmona damɨerie jai fiodaitɨmacɨ; iadedɨ ailluena nia fiodaiñedɨmacɨ. Cristo jilluana uiñotɨmacɨ. \v 7 Ie mei Jacobo naimɨena cɨode. Ie mei nana ie oretagano naimɨena cɨodɨmacɨ. \p \v 8 Ie mei naimɨena jɨaɨ cɨodɨcue. Ie jira fiodaillamona naimɨe jilluana uiñotɨcaɨ. Ie doce llofueoicaigano fetua mei, dɨga años illanona, naimɨena nia cue uiñoñena facaise cuena fetode. Ie mei ie rafuena cue llollena, cuena oretate. \v 9 Ailluena creyentiaɨna jaie cue duere fɨnua jira, nana jɨaɨe Cristo oretagano cue baɨfemo faɨtɨmacɨ. Jamai bue isoidɨcue; iadedɨ Cristo cuena fetode. \v 10 Jusiñamui cuena duenaillamona, Cristo oretagamɨena jaidɨcue. Jusiñamui cuena jamai taɨnomo duenaiñede. Nana jɨaɨe Cristo oretagano baɨfemo Cristo rafuena llofuecabitɨcue. Dama cue comecɨmona llofuecabiñedɨcue; iadedɨ Jusiñamui cuena canuamona, iese llofuecabitɨcue. \v 11 Jɨaɨe oretagano Cristo rafuena llofueia, iena cue llofueia, daje isoide rafuena llocana jaidɨcaɨ. Naie rafuena omoɨ cacajamona, iena ɨɨnotomoɨ. \s1 Fiodaillamona nana creyentiaɨ ɨco jilloitɨmacɨ \p \v 12 Fiodaillamona Jusiñamui Cristona jillotajana llofuecabitɨcaɨ; iadedɨ omoɨmona dajerie raitomoɨ: “Fiodaillamona, nana comɨnɨ imacɨ abɨaɨ dɨga ɨco jilloñeitɨmacɨ”. \v 13 Ero, omoɨ llua isoi fiodaillamona comɨnɨ ɨco jilloñedena, ie isoi Cristo jɨaɨ nia raɨafomo ite. Niade jilloñede. \v 14 Cristo jilloñenia, Cristo rafuena jai taɨnona llotɨcaɨ. Naie rafuena jɨaɨ taɨnona ɨɨnotomoɨ. \v 15 Cristo fiodaillamona Jusiñamuidɨ naimɨena jillotajana llofuecabitɨcaɨ. Fiodaillamona creyentiaɨna ɨco Jusiñamui jillotañenia, Cristona jɨaɨ niade jillotañede. Jusiñamui rafuena taɨnona jai llofuetɨcaɨ. \v 16 Fiodaillamona nana creyentiaɨ ɨco jilloñenia, Cristo jɨaɨ jaie jilloñede. \v 17 Cristo nia jilloñenia, naimɨena taɨnona ɨɨnotomoɨ. Jusiñamui omoɨ jeacɨnona niadedɨ oni dotañede. \v 18 Cristona ɨɨnuanona jai fiodaitɨnodɨ jɨaɨ jai faɨfidɨmacɨ. Jusiñamui illanomo jaca iñeitɨmacɨ; iadedɨ iraimo jaca iitɨmacɨ. \v 19 Nana caɨ ille dɨnori danɨ Cristo caɨna jilloitallemo caɨ ocuiria; iadedɨ naimɨe jilloñenia, jai duere itɨcaɨ. Jai taɨnomo ocuiridɨcaɨ. \p \v 20 Ero, taɨnomo ocuiriñedɨcaɨ; iadedɨ fiodaillamona Jusiñamui Cristona jai jillotate. Naimɨe jillua mei, naimɨena cɨodɨcaɨ. Ailluena fiodaitɨno jai itɨmacɨ; iadedɨ Cristo jai jillode. Ie jira nana jai fiodaite creyentiaɨ jɨaɨ jilloitɨmacɨ. \v 21 Adán mɨcorɨ jeacɨnona fɨnua jira, fiodaite. Fiodaillamona jilloñede. Jeacɨno naimɨe fɨnua jira, fiodaicana jɨaɨ jaidɨcaɨ; iadedɨ fiodaillamona Cristo jai jillua jira, fiodaillamona ɨco jɨaɨ jilloitɨcaɨ. \v 22 Adán mɨcorɨmona caɨ comuilla jira, nana fiodaicana jaidɨcaɨ; iadedɨ Cristomo caɨ duilla jira, jilloitɨcaɨ, naimɨe dɨga jaca caɨ illena. \v 23 Cristo jai jillode. Caɨ fiodailla mei, naimɨemo caɨ duilla jira, ɨco dane abɨdo naimɨe bille facaise jilloitɨcaɨ. \v 24-25 Ie mei naimɨe dɨnena nana naimɨe dɨbeimo iñedɨnona anafefitaite. Nana naimɨe dɨbeimo iñede joreñuaɨna jɨaɨ anafefitaite. Illaɨmana Cristo illamona, nana naimɨe dɨbeimo iñedɨnona anafefitaite. “O uai cuemo o illamona, nana o jitailla rafuena jai fuidodɨcue” ie Moomo lloite. \v 26 Nana naimɨe dɨbeimo iñedɨno naimɨe anamo jai illa mei, Cristo muidona naimɨe comɨnɨ jai jilluamona dane fiodaiñeitɨmacɨ. \v 27 Jusiñamuidɨ nana comɨnɨna Cristo anamo itataite. Ie muidona creyentiaɨdɨcaɨ dane fiodaiñeitɨcaɨ; iadedɨ Cristo anamo Jusiñamui iñeite. Cristona oretaja jira, Cristo anamo Jusiñamui iñede. \v 28 Naga ra Cristo anamo illa mei, ie maɨjɨa fuilla mei, Jusiñamui ie Moona jira, Jusiñamui anamo Cristo jɨaɨ iite. Jusiñamui nanocamɨena jira, nana naimɨe fɨnoca ra naimɨe anamo iite. Nana comɨnɨ naimɨe anamo iitɨmacɨ. \p \v 29 Cristo jilloñedena, fiodaillamona jilloñeitomoɨdena, ¿nɨese bautizagaomoɨ? Fiodaillamona omoɨ jilloñenia, ¿bue ñellena bautizagaomoɨ? Taɨnomo jai bautizagaomoɨ; iadedɨ iese ɨɨnoñedomoɨ. Dajerie creyentiaɨ marena illamona, omoɨmona dajerie creyentiaɨna jaidomoɨ. Naimacɨ jai fiodaitɨmacɨ; iadedɨ fiodaillamona ɨco jilluana ɨɨnotɨmacɨ. Iena omoɨ ɨɨnuanona, bautizagaomoɨ. \v 30 Cristo jilloñenia, cue jilloñedɨcuedena, ¿bue ñellena nagarui Cristo rafuena cue llofuiamona, eo jacɨrede ramona niadedɨ fiodaicabitɨcue? \v 31 Cue amatɨaɨ, caɨ Nama Jesucristomo omoɨ duilla jira, omoɨri iobidɨcue; iadedɨ nagarui niadedɨ fiodaicabitɨcue. Cristo rafuena omoɨmo cue llocabilla jira, jɨaɨe comɨnɨ icɨritɨmacɨ. Icɨrillamona, cuena meineiacadɨmacɨ. \v 32 Efeso railla naɨraɨmo birui cue illamona, dɨga comɨnɨ cue lloga uaina eo uaitasɨde. Duere sefuidɨcue. Cristo jilloñenia, cue lluamona jaca buena oñeitɨcue. Ie muidona fiodaillamona caɨ jaca jilloñeitɨcaɨdena, Cristo rafuena faɨnonocaida, ɨco raɨre jamai caɨ fiodailla jira, jamai ua jai jaicaillafuena caɨ jaiaicaitɨcaɨ. Ie ia iese iñede. Cristo jai jillode. \p \v 33 Ie jira omoɨ abɨaɨna jɨfueñeno. “Jilloñeitɨcaɨ” railla comɨnɨ dɨga omoɨ nabairia, naimacɨ llogacɨnodo jɨaɨ jaitomoɨ. Ie muidona naimacɨ dɨga nabairiñeno. \v 34 Ie jira raise abɨna uiñuanona, mai jai. Jeacɨnona fɨnocana jaiñeno. Omoɨmona dajerie Jusiñamuina raise uiñoñena jira: “Jusiñamuidɨ comɨnɨna jillotañeite” raitɨmacɨ. Omoɨ meidaillena, omoɨmo iese llotɨcue. Jusiñamui rafuedo raise mai omoɨ jai. \s1 ¿Nɨese creyentiaɨ jilloitɨmacɨ? \p \v 35 Omoɨmona damɨe nɨbaɨ jɨcanoite: “¿Nɨese fiodaillamona creyentiaɨdɨcaɨ jilloitɨcaɨ? Naimacɨ abɨaɨ nɨbaɨ jai rɨfaidɨmacɨ. ¿Nɨe isoide abɨaɨ dɨga dane iitɨcaɨ?” \v 36 Iese bu jɨcanoia, raise comecɨna facañede. O illɨmo buena o ria, janore sɨcua meinoconi, o riga radɨ jai abɨdɨ rɨfaide. \v 37 Nɨe isoide icoñona o ria, nɨe isoide ijɨna o ria, nɨe isoide idona o ria, naie ra sɨcua mei, jai jɨaɨfo eruaɨde. O riga rana eruaɨñede. \v 38 Naga riara daje isoi eruaɨñede. Jusiñamui jitailla isoi, jɨaɨforie eruaɨde. Ie isoide. Naga fiodaitɨmɨe jillua mei, Jusiñamui jitailla isoi, ie abɨna jɨaɨforie itataite. \v 39 Dɨga isoide caɨ abɨaɨna Jusiñamui jai comuitate. Naga abɨ isoide ite. Caɨ maɨjɨllena, comɨnɨ abɨ ite. Enɨruedo macarillena, ocaina abɨ ite. Fellena, silli abɨ ite. Jɨnuimo illena, llɨcɨaɨ abɨ ite. Ua dɨga isoide abɨ ite. Jusiñamuidɨ caɨ jɨaɨforie eruaɨte abɨaɨna fɨnorede. \v 40 Jusiñamui dɨne ɨco caɨ ia, caɨ abɨaɨ iite, nainomo caɨ illena. Bene caɨ abɨaɨ jɨaɨ ite, bene caɨ illena. Monamo caɨ ia, ebirenitɨcaɨ. Bene caɨ ia, jɨaɨ ebire itɨcaɨ; iadedɨ daje isoi ebire iñedɨcaɨ. \v 41 Jusiñamuidɨ monamo ite rana fɨnode; iadedɨ daje isoi llɨgaiñoñede. Jitoma fɨvui isoi llɨgaiñoñede. Fɨvui ucuaɨ isoi llɨgaiñoñede. Naga ucuaɨ daje isoi llɨgaiñoñede. Monamo caɨ ɨco illena, naimɨe jitailla dɨese caɨ abɨaɨ caɨmo iite. \v 42 Ie isoide. Fiodaillamona caɨ jillua mei, caɨ abɨaɨ jɨaɨfo eruaɨte. Caɨ fiodaillamona caɨ abɨaɨ rɨfaide; iadedɨ caɨ jilluamona, caɨ abɨaɨ dane jai rɨfaiñeite. \v 43 Caɨ fiodaillamona caɨ abɨaɨ jai ebinide; iadedɨ caɨ jilluamona, caɨ abɨaɨ ebirenite. Fiodaicana caɨ jailla jira, caɨ abɨaɨ birui raise maɨriñede; iadedɨ ɨco caɨ jilluamona, caɨ abɨaɨ maɨrite. Nana Jusiñamui jitailla rafuena fɨnorenitɨcaɨ. \v 44 Caɨ fiodaia, come abɨaɨ isoi caɨmo birui ite; iadedɨ caɨ jilluamona monamo ɨco caɨmo caɨ abɨaɨ jɨaɨ iite. Enɨrue iena caɨ abɨaɨ birui caɨmo ite. Ie jira monamo caɨ jɨaɨfo eruaɨte abɨaɨ caɨmo iite. \p \v 45 Adán mɨcorɨ comuilla rafuena Moisés mɨcorɨ jaie cuega: “Jusiñamuidɨ nano comuidɨmɨe dofomo jafaicɨna firaiñuamona, naimɨe mɨcorɨ comena jaide” cuega. Naimɨemona caɨ comuilla jira, fiodaitɨcaɨ. Fiodaillamona Cristo jillua jira, ɨco caɨ jɨaɨ jilloille jira, caɨna jɨaɨfo eruaɨte abɨaɨna ɨco itataite. \v 46 Enɨruemo birui caɨ illa jira, caɨmo birui ite abɨaɨ dɨga itɨcaɨ. Fiodaillamona ɨco caɨ jillua mei, monamo caɨ ia, jɨaɨfo eruaɨte abɨaɨ dɨga iitɨcaɨ. \v 47 Adán mɨcorɨdɨ enɨrue ie. Imuicɨmona Jusiñamuidɨ naimɨena fɨnode. Cristodɨ enɨruemo billanona, ɨimana jaide; iadedɨ Jusiñamui dɨnena monamona naimɨe bite. \v 48 Imuicɨmona Adán mɨcorɨ fɨnua jira, naimɨe fiodailla mei, dane imuicɨna jaide. Naimɨemona caɨ comuilla jira, caɨ fiodaia, jɨaɨ imuicɨna jaitɨcaɨ; iadedɨ Cristomo jɨaɨ duidɨcaɨ. Caɨ jillua mei, naimɨe isoi ɨco iitɨcaɨ. \v 49 Adán mɨcorɨmona caɨ comuilla jira, naimɨena eruaɨdɨcaɨ. Enɨruemo Cristo jaie ia, naimɨe abɨ ite. Fiodaillamona naimɨe jillua mei, naimɨemo jɨaɨfo eruaɨte abɨ naimɨemo ite. Caɨ jillua mei, Cristona eruaɨtɨcaɨ. \p \v 50 Cue amatɨaɨ, biena llotɨcue. Caɨmo jai ite abɨaɨ dɨga monamo Jusiñamui ie comɨnɨna sedajanomo iñeitɨcaɨ. Caɨ abɨaɨ rɨfailla jira, caɨ fiodailla facaise naie isoide abɨaɨ dɨga nainomo jaca iñeitɨcaɨ. \v 51 Ero, Jusiñamui cuena uiñotaga rafuena omoɨmo ja lloitɨcue. Iena navui jaca uiñoñedɨcaɨ. Nana creyentiaɨdɨcaɨ fiodaiñeitɨcaɨ; iadedɨ Jusiñamui caɨ abɨaɨna jɨaɨfo meidotaite. \v 52 Omoɨ uisɨ jarire cuirorilla isoi, iena ua raɨre meidotaite. Ie trompeta fillanona, jai fiodaite creyentiaɨna Jusiñamuidɨ jillotajanona, naimacɨ abɨaɨna meidotaite. Nia fiodaiñedɨnodɨcaɨ caɨ abɨaɨna jɨaɨ meidotaite. Dane fiodaiñeitɨcaɨ. \v 53 Caɨ abɨaɨ birui rɨfaiacade. Ie jira birui fiodaicana jaidɨcaɨ. Jusiñamuidɨ caɨ abɨaɨna ɨco meidoite. Ɨco monamo jɨaɨfo abɨaɨ caɨmo ia, caɨ abɨaɨ rɨfaiñeite. Fiodaiñeitɨcaɨ. \v 54 Iese caɨmo suia, Jusiñamui facaina lloraɨma mɨcorɨ jaie cuega uai jɨaɨ suite. Cuega: “Nairuimona creyentiaɨ jaca fiodaiñeitɨmacɨ”. \v 55 Caɨ jaca illa jira, fiodaicana jaiñeitɨcaɨ. Fiodaillana jacɨruiñeitɨcaɨ, dane caɨ fiodaiñeitɨcaɨna jira. \v 56 Jeacɨno illa jira, birui fiodaicana jaidɨcaɨ. Moisés mɨcorɨ jaie llogacɨno illa jira, iena caɨ raise fɨnonina jira, jeacɨno caɨmo illana uiñotɨcaɨ; \v 57 iadedɨ caɨ jeacɨno facaina caɨ Nama Jesucristo fiodailla jira, jeacɨno anamo jai iñedɨcaɨ. Caɨ fiodailla mei, dane fiodaiñeitɨcaɨ. Jusiñamui caɨna iemona jai jillotate. Ie muidona naimɨeri caɨ iobillasa. \p \v 58 Cue amatɨaɨ, fiodaillamona nana creyentiaɨ ɨco jillua jira, Cristo rafuena ɨɨnocana jai. Naganomo iñeno; iadedɨ Cristo rafuena llocana omoɨ jai. Naimɨe jitailla rafuena fɨnocana omoɨ jai. Naimɨe facaina omoɨ maɨjɨia, taɨnona maɨjɨñedomoɨ. Naiemona dɨga mare rafue comuite. Iena jai uiñotomoɨ. \c 16 \s1 Jerusalémo itɨnomo ucubena oredɨmacɨ \p \v 1 Jɨaɨe rafuena cuemo jɨcanotomoɨ. Jerusalémo ite creyentiaɨmo ucubena oretaiacadomoɨ. Galaciamo ite creyentiaɨmo cue llua isoi, omoɨmo lloitɨcue. \v 2 Naga domingo omoɨ ucubemona daje dɨese eneno oni eeno. Omoɨ maɨjɨa bailla dɨese ucubemona cue bille dɨnori iena eeno. Iese naga domingo omoɨ eenoñenia, ɨco cue bia, ¿nɨese dacaiño ofrendamo ailluena ucubena joneitomoɨ? \v 3 Omoɨ dɨne cue rilla mei, omoɨ eenoga ucubena uillena, Jerusalémo ite creyentiaɨmo omoɨ fetocanona oretaitɨcue. Cartana jɨaɨ oretaitɨcue, omoɨ fetocano mareuidɨnona Jerusalémo itɨno uiñollena. \v 4 Jerusalémo cue comecɨ jɨaɨ jaiacania, cue dɨga jaitɨmacɨ. \s1 Pablo jai macariacade \p \v 5 Macedonia railla enɨruemo nano jaitɨcue. Creyentiaɨna cɨoillena, dajerie naɨraɨmo jaitɨcue. Ie mei omoɨ dɨne jaitɨcue. \v 6 Dɨga irui omoɨ dɨga nɨbaɨ iitɨcue. Nana rollime facaise omoɨ dɨga nɨbaɨ iitɨcue. Nɨbaɨ daje amani fɨvui iitɨcue. Ie mei cuena omoɨ canollemona oni jaitɨcue. Omoɨ dɨnomona cue jaia, cue jaillɨnona nia uiñoñedɨcue. \v 7 Omoɨ dɨne birui nia jaiñeitɨcue. Omoɨ dɨne birui cue jaia, dallu omoɨ dɨga iitɨcue; iadedɨ jɨaɨruido omoɨ dɨne cue jaia, caɨ Nama jitaia, omoɨ dɨga are iitɨcue. \v 8 Beno Efesomo nia iitɨcue. \v 9 Beno dɨga comɨnɨ Cristo rafuena cacaacadɨmacɨ. Naimacɨmo iena llofueiacadɨcue. Dɨga comɨnɨ cue lluana uaitatɨmacɨ. Cue lluana jitaiñedɨmacɨ Ie jira bene nia lloiacadɨcue. Pentecostés railla rafue fuille mei, jaitɨcue. \p \v 10 Omoɨ dɨne Timoteo ria, naimɨena raise marena nafue. Cue isoi caɨ Nama facaina naimɨe maɨjɨcabide. \v 11 Ie muidona naimɨe lluacɨnona jamaiñeno. Omoɨmona naimɨe jaiacania, cue dɨne abɨdo naimɨe raise rillena, naimɨena raise cano. Naimɨe jaiacania, naimɨe caɨmare caɨmaduano oreta. Jɨaɨe creyentiaɨ dɨga naimɨe billemo ocuiridɨcue. \p \v 12 Apolona jɨcanotomoɨ. Jɨaɨe creyentiaɨ dɨga omoɨ dɨne naimɨe jaillana naimɨemo llotɨcue; iadedɨ naimɨe comecɨ nia jaiacaiñede. Jɨaɨruido abɨ juarenia, omoɨ dɨne jaite. \s1 Fuiduacɨno \p \v 13 Jeacɨnomona abɨna rairui. Cristo rafuena ɨɨnocana omoɨ jai. Eimɨe isoi omoɨ comecɨaɨna ocuiño. \v 14 Jɨaɨe comɨnɨna omoɨ isiruillamona, nana omoɨ fɨnoacalle rafuena fɨno. \p \v 15 Cue amatɨaɨ, Acaya railla enɨruemo Estéfanadɨ, ie comɨnɨ dɨga, nano creyentiaɨdɨmacɨ. Iena uiñotomoɨ. Naimacɨ jitailla jira, jɨaɨe creyentiaɨna canocabidɨmacɨ. \v 16 Naie isoidɨno lloga uaina cacarei. Naga Cristo dɨbeimo maɨjɨdɨno uaina cacarei. Iedo omoɨ jai. \v 17 Omoɨmona cue dɨne Estéfanas bite. Fortunato dɨga, Acaico dɨga naimɨe billa jira, iobidɨcue. Cue dɨne iñedomoɨ; iadedɨ naimacɨ billa jira, omoɨ isoi cuena canodɨmacɨ. \v 18 Naimacɨ billamona cue comecɨ caɨmataide. Omoɨ comecɨaɨ jɨaɨ caɨmataide. Naie isoidɨnomo: “Marena maɨjɨdomoɨ” omoɨ railla. \p \v 19 Dɨga creyentiaɨ Asia railla enɨruemo itɨmacɨ. Imacɨ uaina oredɨmacɨ. Aquila, ie aɨ Priscila dɨga, ie uaina jɨaɨ oredɨaɨmaiaɨ. Iaɨmaiaɨ jofomo dajerie creyentiaɨ rocabitɨmacɨ. Cristomo naimacɨ duilla jira, omoɨna isiruillanona, nana naie creyentiaɨ imacɨ uaina jɨaɨ oredɨmacɨ. \v 20 Nana bene ite creyentiaɨ imacɨ uaina oredɨmacɨ. Nana creyentiaɨna eo caɨmare uaido. \p \v 21 Omoɨmo cue uaina jɨaɨ oredɨcue. Cuena canollena, naimɨemo cue llua isoi, jɨaɨmɨe bie carta cuega; iadedɨ cue mamecɨ bene dama cuetɨcue. Nana iena ɨɨno. Pablodɨcue. \p \v 22 Omoɨmona Cristona bu isiruiñenia, Jusiñamui naimɨena duere fɨnollesa. Caɨ Nama abɨdo dane billesa. \p \v 23 Caɨ Nama Jesús omoɨna duenaillasa. \v 24 Jesucristomo caɨ duilla jira, omoɨna cue isiruillana omoɨ uiñuana jitaidɨcue. Mai. Macaɨbaite.