\id HEB \h HEBREOS \toc1 An u axi thuchanchat an ebchalabchic hebreo \toc2 HEBREOS \toc3 He. \mt1 An u axi thuchanchat an ebchalabchic hebreo \c 1 \s1 A Dios tu abchal i cau c’al in Tsacamil Jesucristo \p \v 1 Ti lej biyal a Dios in taunachiquiyamal i biyal at juntal xits’alchic c’al yan jant’o ani c’al yan in cahuintal in caulomejilchic. \v 2 Xohue’ ti al an taltalab q’uij q’uicha huahua’ tu taunachiquiyamal c’al in Tsacamil Jesucristo. Ja’its jaja’ axi pithnenec in uchbil c’al a Dios quin ts’ejca’ tim patal an eb ani an tsabal ani patal jahua’ hua’ats. Ani ja’its jaja’ axi punuthits c’al a Dios ti Thabal c’al patal jahua’ hua’ats ti eb ani ti tsabal. \v 3 Ja’its jaja’ in tajax a Dios lej tajajal. Jununul in ey c’al a Dios. Ja’its jaja’ ax im beletnal patal ti eb ani ti tsabal c’al tocat in tsap in cahuintal. Ja’its jaja’ axi tsemtha abal tucu paculanchi i hualab, ani xohue’ quetelits tin huinab c’ubac am pulic Pay’lom Dios ti eb jant’ini’ ti puhuethanchithits im bij. \s1 Lej c’athpich pulic in ey in Tsacamil a Dios yab ejtil an ángelchic \p \v 4 Cum a Jesucristo in Tsacamil a Dios pithnenec in c’athpich uchbil c’al a Dios, jaxtam lej c’athpich pulic in ey yab ejtil an ángelchic axi hue’ pulic in ey. \v 5 Ni jayq’ui’ yab uchanchic i ángel c’al a Dios jant’ini’ ti uchan in Tsacamil antse’: \q1 Cum a t’ajtal ey pel tu lej Tsacamil, jaxtam xo’ nan tu puhuethanchamalits a bij jant’ini’ nan u bij. \m A Dios ni jayq’ui’ yab in ulu tin cuenta i ángel jant’ini’ tin ulu tin cuenta in Tsacamil a Jesucristo expith antse’: \q1 Nana’ pel tin lej Tatalab c’al jaja’. \q1 Jaja’ ja’its axi pel u lej Tsacamil. \m \v 6 Ani tam ti a Dios ne’ets quin aba’ ca chich teje’ tsabal in lej juncats Tsacamil, in ulu: \q1 U Tsacamil jats ca c’ac’na c’al patal an ángelchic axi c’uajat c’al nana’ ti eb. \m \v 7 Ani tin cuenta an ángelchic a Dios in ulu: \q1 Pel xe’ u abatnanelilchic ax u abatnal ejtil u abatnal an ic’. \q1 Pel xe’ u t’ojnalilchic ax u t’ojonthal ejtil u t’ojonthal an c’amal. \m \v 8 A Dios in ucha’ in Tsacamil Jesucristo antse’: \q1 Tata’its it Dios, ani ne’ets quit ohuey abal ets’ey tit Ts’ale. \q1 A ey tit Ts’ale a t’ajchal bolith an inicchic. \q1 \v 9 A lej culbetnal jahua’ alhua’ ani a pojcal jahua’ yab alhua’. \q1 Nana’its in Dios ax tu punumalits tit lej Ts’ale c’al patal an ejattalab. \q1 Jaxtam it jum putat c’athpich culbel c’al a ey. \m \v 10 Ani junaque i cau a Dios in uchaye: \q1 Tata’its it Dios ax a ts’ejcamal an tsabal tam ti yabaye hua’ats i tsabal. \q1 An eb jaye a ts’ejcamal c’al a lej tsap. \q1 \v 11 Ne’ets ca taley an tsabal ani an eb, ani tata’ expith ne’ets quit ohuey abal ets’ey. \q1 An tsabal ani an eb ne’ets ca biyalme ejtil i toltom. \q1 \v 12 Ejtil i biyal toltom axi yabats u eynal, antsana’ tata’ ne’ets ca tsu’u an tsabal ani an eb. \q1 Ani ne’ets ca ts’ejca’ it an tsabal ani it an eb. \q1 Tata’ a ey ni jayq’ui’ yab it jalc’u’. \q1 Pel a t’ajtal ey it ejat abal ets’ey. \m \v 13 Ni jayq’ui’ yab uchan jun i ángel c’al a Dios jant’ini’ ti uchan in Tsacamil antse’: \q1 Quit buxcan tu huinab c’ubac ma nan tu pitha’ ta c’ubac a tomolnaxilchic abal ca tala’ ata’. \m \v 14 Patal an ángelchic in ey tocat pel i espírituchic ax in t’ojonchal a Dios. Pel in abatnanelil a Dios abal quin tolminchi an inicchic axi bijithits ca jec’ontha c’al a Dios ani quin c’alna’ jahua’ ti eb. \c 2 \s1 Qui lej t’aja’ ti cuenta cu jec’ontha \p \v 1 Cum lej c’athpich pulic in ey a Jesucristo, jaxtam in tomnal qui ets’ey co’oy lej alhua’ penath ti ichich jahua’ i ats’amalits tin cuenta jaja’, abal i qui uc’chiy. \v 2 Lej tsapic putnenec an ts’ejcath cau axi pithnenec a Moisés ti jayq’ui’ c’al an ángelchic. Jitats yab im putumal, tocat yajchiquiyat c’al a Dios jant’ini’ jaja’ in ulumalits ne’ets ca yajchiquiyat. \v 3 Max jaja’chic yab jec’ontha c’al an yajchictalab, huahua’hue más yab ne’ets cu jec’ontha max yab qui lej t’aja’ ti cuenta qui bela’ an alhua’ cau axi lej c’athpich huinat alhua’. Ja’its an alhua’ cau tin cuenta an jec’onthaxtalab axi c’a’al olna c’al an Ajatic, ani jaja’chic ax im bela’ tu tejhua’methanchi huahua’ abal pel i lej chubax cau. \v 4 Jaye a Dios in tejhua’metha’ anits lej chubax an alhua’ cau c’al yan i jic’path labith t’ajbilab ti tsu’bixtalabchic ani c’al i huit’omtalab axi tu pithamal c’al an Espíritu Santo. Antsana’ tin t’ajamal a Dios cum pelits in cuete’ culbetal. \s1 In ey a Jesucristo pel i inic jaye \p \v 5 A Dios yab im bijiyamal i ángelchic ti abatnom ti al an it eb ani an it tsabal axi ne’ets ca ts’ejca talbel ani xo’ i t’iloxnal. \v 6 Pel in eylabil an inic ti abatnom jant’ini’ tu olnab ti al an T’ocat Thuchlab. Thuchathits jant’ini’ ti tauna a Dios antse’: \q1 ¿Dios, jant’o in ey an inic abal a t’ajchal ti cuenta? \q1 ¿Jant’o ti utha’ ta tsu’tal abal a beletnal, ani in ey tocat u tsemel? \q1 \v 7 A pejchamalits an q’uij tam an inic ca hue’ xe’tsin tsa’at in eylabil yab quim baju in eylabil i ángelchic. \q1 Aba ani’, bel a pitha’ in c’athpich exbath ani im puhuethach eylabil. \q1 A punu ti abatnom c’al jahua’ a ts’ejcamal. \p \v 8 A jilchi patal jahua’ hua’ats tin c’ubac an inic. Aba ani’ antsana’ ti punume an inic c’al a Dios quin tala’ abatnanchi in c’al, bel i tsu’tal abal yabaye in lej bajumalits quin t’ajchi. \v 9 Xo’ expith i tsu’talits a Jesús tihua’ ti eb lej c’athpich pulic in exbath ani lej puhuethanchithits in eylabil cum in tala’ putu c’al in uchbil ca yajchic tsemets ti al an cruz. Ja’its jaja’ axi pithnenec in tsa’at exbath c’al a Dios ca hue’ xe’tsin teje’ tsabal, ma yab im baju in exbath an ángelchic tam. Taley c’al in alhua’ inictal a Dios in ejtou quim bina’ tim ba’ quin calchiy an tsemla ti al an cruz c’al patal an inicchic. \p \v 10 Patal jahua’ hua’ats ti eb ani ti tsabal pel in ts’ejcabil a Dios ani c’uajat abal ca puhuethanchat im bij jaja’, ani pel in culbetal a Dios abal patal in tsacamilchic ca c’uajiy junax c’al jaja’ tin ts’alat coytal ti eb. Ani ja’its tin ebal an Jec’onthax a Jesucristo ne’ets cu c’uajiy tihua’, cum im baju ti lej jum putat huit’ath Jec’onthax c’al xi lej yajchictalab ax in yajchicnamal teje’ tsabal. \v 11 Huahua’ ax u t’oquethanchithits i ichich ani a Jesucristo ax tu t’oquethanchamal i junax tatanal an Tatalab ti eb. Jaxtam jaja’ tin Tsacamil a Dios yab tu tithenanchal tucu bijiy tu ebchalab c’al jaja’. \v 12 I tso’obits abal yab tu tithenanchal, cum thuchathits ti al an T’ocat Thuchlab jahua’ in ulu antse’: \q1 Ne’ets cu t’iloxnanchi im bij a Dios c’al u ebchalchic. \q1 Ne’ets cu ajatnanchi im bij c’al an tamcuth ebchalablom. \m \v 13 Jaye in ulu a Jesús: \q1 Ne’ets cu tsapna’ a Dios. \m Ani junaque i cau in ulu antse’: \q1 Teje’ in junax c’uajat c’al an inicchic axi a Dios tim pithamalits tu c’al. \p \v 14 An tsacamchic axi ca hua’tsin teje’ tsabal in cua’al in anam t’u’ul ani in xits’al, aniye jaye in co’oy a Jesús. Expith ti inic in ejtou ca tsemets, ani c’al in tsemtal quin talabetha’ an teneclab ax in cua’al in tsap tin cuenta an tsemla. \v 15 Jaxtam in ejtohual quin tixc’anchi an jiq’ueltalab jitats ets’ey co’oyab c’al i jiq’ueltalab tin cuenta an tsemla. \v 16 Chich abal quin tolmiy axi at xits’lab c’al a Abraham, ani yab abal quin tolmiy an ángelchic. \v 17 Pel in uchbil a Jesús ca putat hua’tsin ani ca xe’tsin ti inic ejtil axi ne’ets quim baju ti ebchalab c’al jaja’, abal antsana’ quim baju ca punuhuat tin tamet a Dios ti ts’ale pale’ lej pututh ani yajnanchix. Quim baju ti paculanchix c’al in hualab an inic tin ebal in tsemtal ti al an cruz. \v 18 Cum in yajchicnamalits ani ni jayq’ui’ yab in hualca’ tim ba’ ca hualbin tam ti nixoc’na le’na ca hualbin c’al an teneclab, jaxtam in lej huit’al tucu tolmiy yab cu hualbin tam qui yajchicna’ ani tam tu nixoc’nab le’nab cu hualbin c’al an teneclab. \c 3 \s1 Lej c’athpich pulic in ey a Jesús yab ejtil a Moisés \p \v 1 T’ocat ebchalabchic, cum tata’ pel ti c’al a Dios ti eb, jaxtam ca lej alhua’ tsalapnanchi in ey a Cristo Jesús abal pel in lej abathualejil a Dios ani pel an lej ts’ale pale’ jant’ini’ ti olnal huahua’ in ey jaja’. \v 2 Antsana’ ti punuhuat c’al a Dios, ani in lej putuhual c’al in uchbil jant’ini’ ti biyal a Moisés im putumal c’al in uchbil axi pithnenec c’al a Dios tin cuenta im bichohuil a Dios. \v 3 Cum lej c’athpich pulic in uchbil a Jesús yab ejtil a Moisés, in tomnal qui lej c’athpich c’ac’na’ jaja’. Cum i más c’ac’nal an ts’ejcom ata ani iba an ata, antsana’ i más c’ac’nal a Jesús axi pel i ts’ejcom c’al im bichohuil a Dios ani iba a Moisés axi tocat ajith tim bichohuil a Dios. \v 4 Patal an atachic pel in ts’ejcabil i inic, ani patal jahua’ hua’ats ti eb ani ti tsabal pel in ts’ejcabil a Dios. \v 5 Ti biyal a Moisés im putumal c’al in uchbil tin t’ojnalil a Dios tin cuenta im bichohuil a Dios tam tin q’uejab olnanchi an cau jahua’ a Dios ne’ets quin t’ajaye talbel. \v 6 Ani xo’ a Cristo in lej putuhual c’al in uchbil tin Tsacamil a Dios ti abatnom c’al im bichohuil a Dios. U ajith huahua’ tu bichohuil max qui junini’ bela’ ma tam ta ca taley an q’uij q’uicha, ani max c’al i ichich culbel qui junini’ aychi a Cristo ca chich junil. \s1 A Dios pel i coythom c’al im bichohuil \p \v 7 Ca lej t’aja’chic ti cuenta jahua’ in ulal an Espíritu Santo ti al an T’ocat Thuchlab antse’: \q1 Xo’ ojni’ in le’ ti tauna’chic a Dios. \q1 \v 8 Yab ca t’aja’ t’ujbabathchic a ichich jant’ini’ an Israelchic ti jayq’ui’ in t’ajamal. \q1 Tocat xe’tsin jec’omats c’al in cahuintal a Dios. \q1 Xe’tsinchic ti tacchiquix c’al a Dios ti al an joltam. \q1 \v 9 In ulu a Dios tats tin tacchiquiyamal max chubax cu tala t’ajchichic jahua’ u ulumalits ne’ets cu t’ajchichic. \q1 Lej tacchiquixinchic, aba ani’ u t’ajchamalits yan i alhua’talab tsab inic tamub ti xe’tsinchic ti al an joltam. \q1 \v 10 Jaxtam tin tsacucun c’al an Israelchic. \q1 Jaxtam u ulu abal ets’ey ouchic in ichich c’al nana’. \q1 Yab in le’chic quin aynanchi u belil. \q1 \v 11 Jaxtam tin tsacucun ani u cuba’ tu ba’ tin lej chubax c’al u cahuintal. \q1 U lej uluth ucha’chic abal yab ne’ets cu jila’ ca otsits ca coyots ti al an tsabal jun tu bijchith ulumalits ne’ets cu pitha’. \m Antsana’ in ulu a Dios tin cuenta im bichohuil Israel. \p \v 12 Ani tata’ ebchalabchic c’al a Cristo, xo’ ca lej t’aja’ ti cuenta yab ca pojca’ a Dios axi expith in ey ejat abal ets’ey. Max yab ca junini’ bela’chic, ne’etste quit pilme yab ca aynanchi im belil. \v 13 Chuthel chuthel quit canatbetháxin ca más bela’ a Dios biyat tu pithalechic an q’uij qui bela’. Yab ca hualcanchi a ichich quit jec’ombethanchat c’al in c’ambixtal an hualabtalab. \v 14 I lej belamalits a Cristo ani max qui junini’ belaye ma tam ta ca taley an q’uij q’uicha, tam i chubax eynanchal in ey. \p \v 15 Ca lej t’aja’chic ti cuenta abal bel chubax an cau jahua’ thuchath ma ti biyalits antse’: \q1 Xo’ ojni’ in le’ ti tauna’chic a Dios. \q1 Yab ca t’aja’ t’ujbabathchic a ichich jant’ini’ an Israelchic ti jayq’ui’ in t’ajamal. \q1 Tocat xe’tsin jec’omats c’al in cahuintal a Dios. \m \v 16 ¿Jita’ hualam nixe’chic ax in ats’anchi in cahuintal a Dios ani talbel jec’omats? Pelac an Israelchic axi calthamejits ti Egipto c’al a Moisés. \v 17 ¿C’al jita’ hualam ti tsacucun a Dios tsab inic i tamub in ohuat? Pelac an Israelchic axi hualbinenec ani jilan c’al a Dios ca t’ajat tsemets ti al an joltam. \v 18 ¿C’al jita’ hualam tin cuba’ tim ba’ a Dios ti lej chubax c’al in cahuintal ani jita’ uchan yab ne’ets ca jilan ca otsits ca coyots ti al an tsabal axi bijchith uchanits ne’ets ca pithan? Pelac an Israelchic axi jec’omats c’al a Dios. \v 19 Cum yab im belamalchic a Dios, jaxtam i alhua’ tso’obits abal yab in ejtouchic ca otsits al nixe’ xi tsabal. \c 4 \p \v 1 A Dios tu jilchamalitshue i bijchith cau abal qui ejtou cu otsits cu coyots c’al jaja’. Expith qui lej t’aja’ ti cuenta qui bela’ a Dios, cum max i qui bela’ yab ne’ets cu coyots c’al jaja’. \v 2 Jant’ini’ ti olchinenec an Israelchic ti jayq’ui’ i alhua’ cau, antsana’ xo’ u olchinalhue. Tocat jahua’ olchinenecchic jolat, cum yab im belchi. Expith in ats’a’q’uichic. \v 3 Expith huahua’ ax i belal a Dios ojni’ u otsel cu coyots c’al jaja’. Tin cuenta axi ti jayq’ui’ yab im belamal, in ulu a Dios antse’: \q1 In tsacucun c’al an Israelchic ani u cuba’ tu ba’ tin lej chubax c’al u cahuintal c’al jaja’chic abal yab ne’ets cu jila’ ca otsits ca coyots c’al nana’ ti al an tsabal jun tu bijchamalits. \m Antsana’ in ulu a Dios aba ani’ in q’uejab tsalpayamalits tam ti yabaye ts’ejcanenec an eb ani an tsabal abal ne’ets quin jila’chic ca otsits. \v 4 In co’oyits ts’ejcacath abal ca coyotschic jant’ini’ jaja’ coyots. In olnal an T’ocat Thuchlab in cahuintal a Dios jahua’ in t’aja’ a Dios tam tim bajuhuits am bucchilab q’uicha semana tam tin tala’ ts’ejcamalits an eb ani an tsabal. In ulal: \q1 Ti bucchilab q’uicha coyots a Dios, cum in tala’ ts’ejcamalits an eb ani an tsabal ani patal jant’o hua’ats. \m \v 5 Bel yab jilanchic ca coyots an Israel. In ulu a Dios ti al an T’ocat Thuchlab: \q1 Yab ne’ets cu jila’chic ca otsits ca coyots c’al nana’. \m \v 6 Tin ebal in jec’omtal jats ti yab otsenec axi c’a’alchic olchinenec nixe’ xi alhua’ cau. Aba ani’ yab otsits jaja’chic, bel hua’ats jita’chic xo’ ax u otsel. \v 7 Cum talbel a Dios im bijiyamalits junaque i q’uij tam an inicchic ca otsits c’al jaja’ ca coyots. Ja’its axi xo’ an q’uij q’uicha axi a Dios in olna’ tam tin cahuintha’ a David. Axi c’a’al olchinenecchic yab otsits ani yan i tamub talbel a Dios in cahuintha’ a David ani thuchathits jaye ti al an T’ocat Thuchlab antse’: \q1 Xo’ ojni’ in le’ ti tauna’chic a Dios. \q1 Yab ca t’aja’ t’ujbabathchic a ichich. \m \v 8 Max ja’ac nixe’ an coytalab ax in exla’ talbel an Israelchic c’al a Josué jayetseq’ui ejtil axi xo’ hua’ats c’al a Dios, a Dios yab in ulumalac hua’ats junaque i coytalab. \v 9 Xo’ huahua’ tu bichohuil a Dios i ejtohual cu otsits ani cu jum putat coyots c’al a Dios. \v 10 Jant’ini’ ti coyots a Dios tam tin tala’ ts’ejcamalits an eb ani an tsabal ani patal jahua’ hua’ats ani yabats in ts’ejca’ jant’o, antsana’ jitats ca otsits ani ca coyots c’al a Dios yabats in yejenchal quin ts’ejcachiquiy jant’o abal ca otsits c’al jaja’. Patal ts’ejcacathits a Dios in cua’al. \v 11 Jaxtam in tomnal qui lej luba’ cu otsits ani cu coyots c’al a Dios, ani yab qui t’aja’ jant’ini’ jaja’chic axi yab otsenec ti jayq’ui’ cum yab im belamal a Dios. \p \v 12 In cahuintal a Dios tu lej ejatlinchal ani tu lej tsaplinchal i ichich. In hui’ith i cutsil axi tomchith hui’ith yab im bauchal in hui’ith in cahuintal a Dios. Cum u lej lo’ox in cahuintal a Dios, u otsel ma ti ejattal ani ti ichich lej luputh. U otsel ti ichich jun ti hua’ats i lej tsinat cau. Tu tala’ exlanchalits in tsalap i ichich ax i cua’al ts’ejcacathits ti ichich, ani ma jaye jahua’ yabaye i tsalpayamal ne’ets qui t’aja’. \v 13 Ni jant’o yab i ejtohual qui tsinc’onchi a Dios, cum tim patal jahua’ hua’ats u tala’ tsu’tab c’al jaja’. Ani ja’its c’al a Dios ne’ets qui bina’ i cuenta patal jahua’ i tsalpayamalits ani patal jahua’ i t’ajamalits teje’ tsabal. \s1 A Jesús ja’its an lej ts’ale pale’ \p \v 14 Cum a Jesús in Tsacamil a Dios axi lej ts’ale pale’ ti eb c’uajatits c’al a Dios, jaxtam qui junini’ palenchi ani qui junini’ olna’ in ey. \v 15 Cum ni jayq’ui’ yab hualbinenec tam ti nixoc’na le’na ca hualbin ejtil huahua’, jaxtam in lej huit’al tucu yajnanchi huahua’ lej palu ti ba’. \v 16 Jaxtam qui lej tsapna’ ani qui utenchi a Dios ti eb tin ts’alat coytal abal jaja’ tucu yajnanchi. Tihua’ cu c’uajiy qui ets’ey bats’u in alhua’ inictal c’al jahuaquits tam yejenchixtalab i cua’al. \c 5 \p \v 1 A Dios in tacuy tihua’chic an Israel jita’ quim bijiy ti ts’ale pale’ abal quin t’aja’ ti ts’ejcaclome c’al a Dios ani c’al am bichou Israel. Quin huat’banchi c’al a Dios an ts’ejhualixtalab axi ca binanchat c’al an Israelchic. Jaye quim binanchi c’al a Dios in xits’al i tsemthach co’nel abal ca paculanchat in hualab an Israelchic. \v 2 Cum an ts’ale pale’ pelac i inic jaye palu tim ba’, jaxtam in ejtou quin c’aya’na’ axi yab tsalpath ani ouchic in ichich c’al a Dios. \v 3 Cum pelac i hualbinel jaye in yejenchi quim bina’ c’al a Dios in xits’al i tsemthach co’nel tin cuenta in cuete’ hualab ani yab expith tin cuenta in hualab in at Israel. \p \v 4 Ti jayq’ui’ ni jita’ tam inic yab in ejtou quin cuete’ bijiy tim ba’ ti ts’ale pale’, cum pel in uchbil a Dios expith quin tacuy ani quim bijiy jitats jaja’ quin le’na’. Ti jayq’ui’ im bijiy a Aarón. \v 5 Ani ja’its a Dios ax im bijiy a Cristo ti lej ts’ale pale’ lej c’athpich pulic in uchbil. Jaja’ tin cuete’ tsalap yab im bijiy tim ba’. Uchan c’al a Dios antse’: \q1 Cum tata’its pel tu lej Tsacamil, jaxtam nan xo’ tu pithamalits a lej uchbil. \m \v 6 Uchanaye a Cristo c’al a Dios ani thuchath ti al an T’ocat Thuchlab in cahuintal a Dios antse’: \q1 Tata’its ne’ets quit c’uajiy abal ets’ey tit pale’. \q1 Nana’ putat tu bijiy jant’ini’ tu bijiy jaye a Melquisedec ti jayq’ui’. \m \v 7 Tam ti xe’tsin a Cristo teje’ tsabal in ets’ey mo’camal in conchixtal c’al a Dios ti eb, ma c’al i cau lej tsapic ani ma c’al yan i uq’uil olon. Lej conchixin c’al a Dios ax in ejtohuamalac ti quin jec’ontha’ abal yab ca tsemtha. Ani cum ets’ey lej c’ac’nax c’al a Dios, jaxtam a Dios in lej bina’ in xutsun c’al in conchixtal. \v 8 Aba ani’ a Cristo pel in Tsacamil a Dios, bel in lej yajchicnamal ani c’al an yajchictalab más in tso’obnamalits quim putu c’al jahua’ uchbith c’al a Dios quin t’aja’. \v 9 Cum in tala’ t’ajchamalits in culbetal a Dios, jats tim baju ti lej jum putat huit’ath Jec’onthax, ani jaxtam in ejtohual quin jec’ontha’ abal ets’ey patal jitats quin t’ajchi jahua’ jaja’ quin ulu. \v 10 A Dios putat im bijiy a Cristo ti ts’ale pale’ jant’ini’ ti bijiyat jaye a Melquisedec c’al a Dios. \s1 Am belomchic axi ejtile i t’ele’ \p \v 11 Hua’atse yan i cau u le’ac tu olchichic tin cuenta in ey a Cristo ti ts’ale pale’, tocat lej t’ojlab abal nan tu lejquinchi an cau cum lej obe a tsalap. \v 12 Ma ohuatits it belom c’al a Cristo ani in lejabac max a bajumalaquits tit exobchix c’al in cahuintal a Dios. Ma a yejenchale quit huilq’uith lejquinchat in cahuintal a Dios axi lej exlantalits ani yab q’uibat. Ejtil it t’eleyechic ani a yejenchale i letsa, ani yabaye a ejtohual ca c’apu i lej te’nel. \v 13 Jitats ejtil i lej t’ele’ axi chuchule, yabaye in alhua’ exbayal in cahuintal a Dios ax in olnal jahua’ bolith ani jahua’ yab bolith. \v 14 Jitats in cua’al in ichich jum putat payenequits ti eynanchix c’al patal in ey a Cristo in alhua’ exbayalits in luputh in cahuintal a Dios axi ejtil i lej te’nel. Cum lej exobchichithits in ichich c’al in cahuintal a Dios, jaxtam in ujnamits quin exbay jahua’ alhua’ ani jahua’ yab alhua’. \c 6 \p \v 1 Jaxtam qui luba’ qui co’oy i ichich jum putat payenequits ti eynanchix c’al patal in ey a Cristo, ani yab qui huilq’uith exobna’ jahua’ ti c’a’al i exobnamalits tin cuenta a Cristo axi yab q’uibat. U jic’tsonenequits tin cuenta i t’ajbilab axi i t’ajamal lejat jolat tin tamet a Dios ani i belamalits a Dios. \v 2 I exlalits jant’o in ey am pujantalab ani jant’o in ey tam jun i belom c’al a Cristo ca punchin tin oc’ in c’ubac axi pel i eyal ti al an tamcunel ebchalab. I exlalits abal a Dios ne’ets quin ejtha’ an tsemelomchic ani ne’ets quin ts’ejca’ an inicchic. \v 3 Ma ju’tamits huichat in culbetal a Dios, qui alhua’ exbay jaye axi luputh in cahuintal a Dios. \p \v 4 Hua’ats i inicchic axi tajbanchamejits in ichich c’al in tajax a Dios. In lecamalits abal cuju jahua’ tu pithal a Dios ani im bats’umalits i lablinchixtalab c’al an Espíritu Santo. \v 5 In lecchamalits in huinat alhua’ in cahuintal a Dios. Hue’ tejhua’methanchat in tsap a Dios axi talbel ti eb ne’ets ca lej tejhua’metha. \v 6 Max jita’ antsana’ im bajumalits ani talbel ca pilmejits c’al a Dios, tamna’ yabats ne’ets quin ejtou ca jic’tson c’al in hualab ani ca huichiy junil c’al a Dios. Ejtil max in t’ajchal in Tsacamil a Dios ca tsemtha ani ca tilibna junil ti al an cruz. \v 7 A Dios in lablinchal an tsabal ax im bats’uhual an ja’ tam ca ulits an ab, ani tabat c’al an t’ojnal tsabal max quim bina’ in hualil. \v 8 A Dios yab in lablinchal an tsabal ax im binal tocat i q’uith ani i cholich, ani cum yab tabat c’al an t’ojnal tsabal ne’ets ca chican an q’uith ani an cholich. Antsana’ a Dios c’al an inicchic. \s1 I junini’ belal a Dios \p \v 9 Aba ani’ lej yajchic nixe’ xi cau, bel nan tu c’anithal tit ebchalabchic c’al a Cristo. Cum chubax it jec’onthachits, u lej belal abal it lej lablinchab c’al a Dios ani ne’ets ca t’ajaye alhua’. \v 10 A Dios pel i lej alhua’ inic ani yab ne’ets quin uc’chiy jahua’ a t’ajchamal tin t’ojlabil. A tejhua’methamalchic abal a c’anithal a Dios cum a tolminchamal an ebchalabchic axi jaye belom c’al a Dios, ani bel a tolminchalechic. \v 11 U lej le’ abal patal tata’chic ca más lubaye c’al a lej canat abal ca baju ca jum putat bats’u patal an lablinchixtalab axi a Dios in ulumalits ne’ets ti pitha’chic. \v 12 Yab u le’ abal ca ne’tha’ pama’tal a ichich c’al a Dios. Ca baju jant’ini’ jaja’chic ax in lej belal a Dios ani c’al in c’aya’tal im bats’uhual i lablinchixtalab axi bijchithits c’al a Dios ne’ets ca pithan. \p \v 13 Ti biyal a Dios in ucha’ a Abraham abal ne’ets quin lablinchi ani in cuba’ tim ba’ ti lej chubax c’al in cahuintal abal chubax ne’ets quin t’aja’. Yab in ejtou quin cuba’ jita’ q’ue’chith pulic, cum ja’its jaja’ axi lej c’athpich pulic in ey. \v 14 In ucha’: Lej chubax nan ne’ets tu lej lablinchi yan ani ne’ets tu pitha’ yantalam a at juntal xits’al. \v 15 Ani a Abraham in aychi c’al i c’aya’talab ma t’ajchinenequits jant’ini’ ti uchnenequits c’al a Dios ne’ets ca t’ajchin. \v 16 An inicchic in ujnamits quin cuba’ jita’ ti lej chubax c’al in cahuintal axi lej c’athpich pulic in ey yab ejtil jaja’chic. Tam tin cuba’its, tamna’ u jilc’onal t’ayat ts’ejcathits an cau abal chubax ne’ets ca t’ajan. \v 17 A Dios in cuba’ tim ba’ ti lej chubax c’al in cahuintal abal chubax ne’ets quin t’ajchi an inicchic jahua’ im bijchith uchamalits ne’ets quin t’ajchi. Antsana’ in le’ quin alhua’ tso’oblinchichic abal lej t’ayat in tsalap ani lej chubax ne’ets quim pitha’ an inicchic am bijchith lablinchixtalab ax im bijchamalits. \v 18 Hua’ats tsab i cau lej t’ayat c’al a Dios. Oc’ox im bijchith ucha’ an inicchic jahua’ ne’ets quin t’ajchi ani taley tiq’uele axe’ in cuba’ tim ba’ ti lej chubax c’al in cahuintal abal chubax ne’ets quin t’ajchi jahua’ im bijchith uchamalits. Axe’ xi tsab i cau lej chubax, cum a Dios yab in ejtohual ti janamcau. Jaxtam i thubat utenchal a Dios cu jec’ontha, ani i t’ayat belal abal lej chubax an aychixtalab ax tu pithamal a Dios ti ichich abal ne’ets cu c’uajiy abal ets’ey c’al jaja’ ti eb. \v 19 C’al nixe’ xi aychixtalab jats tu t’ayat co’onchab i ichich ani jats tu t’ayat ts’ot’c’óxlinchab i ichich c’al a Dios ti eb. \v 20 Tihua’ ti eb otsenequits a Jesús ani tu t’ojojonchamalits am bel abal cu ulits c’al a Dios. Ti biyal bijiyat a Melquisedec ti ts’ale pale’ ani xo’ a Jesús ja’its axi bijithits ti lej ts’ale pale’ abal ets’ey. \c 7 \s1 A Jesús ani a Melquisedec \p \v 1 A Melquisedec pelac i ts’ale ti bichou Salem ani jaye pel i pale’ bijiyat c’al am pulic Pay’lom Dios ti eb. Ja’its jaja’ c’al ti lablinchat a Abraham tam ti huichel a Abraham in atamalits am pejextalab c’al pil i ts’alechic. \v 2 Ani a Abraham im pitha’ a Melquisedec jun c’al an lajuj patal jahua’ in tixc’anchamal nixe’ an ts’alechic. Im bij Melquisedec in le’ quin ulu pel xe’ i ts’ale axi pututh ani im bij am bichou Salem in le’ quin ulu jun ejettalab. Jaxtam uxnal pel xe’ i ts’ale axi jun ejet in ichich. \v 3 In tata ani in mim ani in at juntal xits’alchic a Melquisedec yab u olnab tin cahuintal a Dios, ni an q’uicha tam ti hua’tsin ani an q’uicha tam ti tsemets. Jaxtam a Melquisedec ajith ejtil in Tsacamil a Dios Jesucristo axi pel i pale’ abal ets’ey. \p \v 4 Ca t’aja’ ti cuentachic abal lej c’athpich pulic in ey a Melquisedec, ma pithan c’al i biyal juntal Abraham axi jaye pulic in ey jun c’al an lajuj jahua’ in tixc’anchamalits an ts’alechic c’al in cuenta am pejextalab. \v 5 Talbel axi pel in at juntal xits’al a Leví jats axi bijiyat ti pale’chic, ani ja’its jaja’chic ax im bats’umal jun c’al an lajuj patal jahua’ im bina’ c’al a Dios an Israelchic. Antsana’ ti uchbiyamechic quim bats’u jant’ini’ ti thuchath ti al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. Pelchic xe’ in at juntal xits’al a Abraham jant’ini’ xi q’ue’at an Israelchic jaye. \v 6 Aba ani’ a Melquisedec yab pel in at juntal xits’al a Leví, bel im bats’u nixe’ xi jun c’al an lajuj c’al a Abraham. Aba ani’ yab bijchith uchnenequits a Melquisedec c’al a Dios jant’ini’ a Abraham, ojni’ bel jaja’ in lablinchi a Abraham axi bijchith uchnenequits c’al a Dios ne’ets ca lej c’athpich lablinchat. \v 7 Patal an inicchic in tso’obits abal lej c’athpich pulic in ey an lablinchix yab ejtil an inic ax u lablinchab. \v 8 Xo’ u tsemel am pale’chic ax im bats’uhual jun c’al an lajuj c’al an Israelchic, ani tin cuenta a Melquisedec in ulal an T’ocat Thuchlab in cahuintal a Dios abal nixe’ xi Melquisedec ejtil max ejate. \v 9 A Leví ani in at juntal xits’al axi pelac i pale’chic ejtil max in mac’uchith pitha’ jaye jun c’al an lajuj tam ti Abraham im pitha’ a Melquisedec. \v 10 Aba ani’ yabaye hua’tsinenec a Leví tam, bel ejtil max pelits in at juntal xits’al a Abraham cum a Abraham pel i biyal tatalab c’al a Leví tam tin tamu a Melquisedec. \p \v 11 An ts’ejcath cau axi pithnenec an Israelchic t’ojonchame c’al a Leví ani in at juntal xits’al axi pelchic i at xits’lab c’al a Aarón. Max jaja’chic in ejtohuamalac quin tolmiy axi ts’at’atchic c’al an ts’ejcath cau quin co’oy in ichich jum putat payenequits ti eynanchix c’al patal in ey a Cristo, tam a Dios yab in yejenchamalac quim bijiye más junaque i pale’. Xo’ bijithits an Ajatic ti pale’ ejtil a Melquisedec axi uxnal c’al a Dios ti pale’ abal ets’ey, ani yab ejtil nixe’chic axi pelchic i at xits’lab c’al a Aarón. \v 12 Cum antsana’ ti bijithits ani yab pel in at juntal xits’al a Aarón, jaxtam i tso’ob abal a Dios yab in t’aja’ ti cuenta an ts’ejcath cau tam tim bijiy an Ajatic ti pale’. \v 13 Antsana’ tu olnab ti al an T’ocat Thuchlab abal bijiyat ti pale’ i Ajatic axi hua’tsin c’al i cuenel axi ni jayq’ui’ yab bijiyat jita’ ti pale’chic. \v 14 I tso’obits abal i Ajatic pel xe’ in at xits’al an cuenel Judá, ani ni jayq’ui’ yab in ulu a Moisés ca bijiyat jita’ ti pale’chic ti al an cuenel Judá. \p \v 15 Xo’ i lejquith tso’obits abal a Dios im bijiy i it pale’ ejtil tim bijiyamalits a Melquisedec ti pale’. \v 16 Antsana’ ti bijiyat an Ajatic aba ani’ yab pel in at juntal xits’al a Leví, expith cum in cua’al in lej ey ca c’uajiy abal ets’ey ani ni jayq’ui’ yab ne’ets ca taley. \v 17 Antsana’ olna in ey an Ajatic tam ti a Dios in ulu antse’: \q1 Tata’its ne’ets quit c’uajiy abal ets’ey tit pale’. \q1 Nan putat tu bijiy jant’ini’ tu bijiy jaye a Melquisedec ti jayq’ui’. \m \v 18 Antsana’ jilc’on pacuthits nixe’ xi pejach an ts’ejcath cau ax in ulumal expith ca bijiyat ti pale’ axi pel in at xits’al a Leví, cum palulul in eychic ani yab in ejtouchic quin tolmiy an inicchic ca jum putat ultsits c’al a Dios. \v 19 Yab ja c’al an ts’ejcath cau axi pithnenec a Moisés c’al a Dios in ejtohual an inic quin co’oy in ichich jum putat payenequits ti eynanchix c’al patal in ey a Cristo. C’al an Ajatic ojni’ an c’athpich huinat alhua’ ts’ale pale’ i ejtohual cu jum putat ultsits c’al a Dios. \p \v 20 A Dios in cuba’ tim ba’ ti lej chubax c’al in cahuintal expith tam tim bijiy a Cristo ti pale’ abal ets’ey. \v 21 Yab antsana’ in t’aja’ ti jayq’ui’ tam tim bijiy xi q’ue’atchic am pale’ axi pelac in at juntal xits’al a Leví. In ulal in T’ocat Thuchlab in cahuintal a Dios antse’: \q1 A Dios in cuba’ tim ba’ ti lej chubax c’al in cahuintal ani yab ne’ets quin jalc’uy in tsalap. In ulu: \q1 Tata’its ne’ets quit c’uajiy tit pale’ abal ets’ey. \q1 Nan putat tu bijiy jant’ini’ tu bijiy jaye a Melquisedec ti jayq’ui’. \m \v 22 Jaxtam tin ebal a Jesús i chubax exlalits abal ne’ets cu t’ajchin patal jahua’ a Dios im bijchith ulumalits al an it jilchith cau. Jats xe’ axi más c’athpich in ey ani yab ejtil axi an oc’ox ts’ejcath cau. \v 23 C’al xi oc’ox bijiyat yan i inicchic ti pale’, cum pel in ey u tsemel axi ca bijiyat. \v 24 Cum in lej ey a Jesús yab u tsemel, yab in yejenchal ca bijchin in aytal jaluc’. \v 25 In ejtohual quin jum putat jec’ontha’ abal ets’ey patal jitats quin utba’ c’al a Dios, cum in lej ey ejat abal ets’ey ani ets’ey u conchinchix c’al jaja’chic tin tamet a Dios. \p \v 26 Ja’its jaja’ a Jesús i yejenchal ti ts’ale pale’. Lej t’ocat ani ni jayq’ui’ yab mucchame c’al i hualabtalab. Ni jayq’ui’ yab hualbinenec. In t’ajtal ey ti lej ts’alat yab ejtil in ey an hualbith inicchic. C’uajatits ti eb c’athpich puhuethanchithits im bij. \v 27 Axi q’ue’at an ts’ale pale’chic in yejenchamal chuthel chuthel quin tsemtha’ i co’nel ani quim binanchi in xits’al c’al a Dios tin cuenta in cuete’ hualabchic ani jaye tin cuenta in hualab in at inicchic. A Jesús yab in yejenchal quin t’aja’ antsana’ cum jun calat expith im bina’ tim ba’ ca tsemtha ti calchixtalab c’al an hualabtalab. \v 28 An ts’ale pale’chic axi bijiyat tin cuenta an ts’ejcath cau axi pithnenec a Moisés c’al a Dios palulul in ey ti pale’, ani a Jesús ojni’ in ey lej jum putat huit’ath ti pale’ abal ets’ey. Ja’its jaja’ in Tsacamil axi a Dios im bijiy ti ts’ale pale’, ani in cuba’ tim ba’ ti lej chubax c’al in cahuintal abal jaja’ ne’ets ca c’uajiy abal ets’ey ti pale’. \c 8 \s1 A Jesús pel i ts’ejcom c’al i it jilchith cau \p \v 1 An lej uluth cau ax u le’ tu ucha’ jats axe’, abal i cua’al i ts’ale pale’ tihua’ quetelits tin huinab c’ubac tin ts’alat coytal a Dios jant’ini’ ti puhuethanchithits im bij. \v 2 Tats tin t’ajal ti ts’ale pale’ tin lej chubax t’ocat c’uajattal a Dios axi pel in ts’ejcabil jaja’ ani iba an inic. \v 3 Pel in uchbil an ts’ale pale’ c’al an Israelchic ti jayq’ui’ quim bina’ c’al a Dios an ts’ejhualixtalab ani an tsemthach co’nel axi ca bina ti c’ac’naxtalab c’al a Dios. Jaxtam pel in uchbil a Jesucristo jaye quim bina’ jant’o c’al a Dios. \v 4 Max c’uajataque a Jesucristo teje’ tsabal yab in t’ajalac ti pale’, cum q’ue’at i pale’chic hua’ats ax im binal c’al a Dios an ts’ejhualixtalab ax in ulal an ts’ejcath cau ca bina. \v 5 Nixe’ xi pale’chic in t’ojonchal in t’ojlabil a Dios ti al an tiyopan teje’ tsabal axi pel i t’ipchixtalab c’al an lej c’uajattalab axi ti eb. I tso’ob abal pel i t’ipchixtalab cum uchan a Moisés c’al a Dios jant’ini’ ti quin ts’ejca’ an tiyopan jun ti quin c’ac’na’ an inic a Dios. Uchan c’al a Dios: Ca lej t’aja’ ti cuenta ca lej t’ipchith ts’ejca’ an tiyopan jant’ini’ axi nan tu tejhua’methanchits tam tu c’uajatac huahua’ al am bolchal Sinaí. \v 6 Huahua’ i cua’al i ts’ale pale’ tin lej c’uajattal a Dios ax in cua’al in t’ojlabil más c’athpich in ey yab ejtil in t’ojlabil i pale’ axi teje’ tsabal. Jaja’ tu ts’ejcanchamalits c’al a Dios i it jilchith cau axi más huinat in alhua’ yab ejtil am biyal cau pithnenec a Moisés c’al a Dios. Jats axi más huinat in alhua’ cum acninal c’al i más exbath bijchith cau yab ejtil am bijchith cau axi pithnenec a Moisés c’al a Dios. \p \v 7 Max an oc’ox cau yabac in q’uibchamale in tsap, tamna’ yabats in yejenchale ca ts’ejcan nixe’ xi tsabchilab an it jilchith cau ti putul. \v 8 Ani cum a Dios in tsu’u an Israelchic in q’uibchamale ti lej belom c’al jaja’, jaxtam in ulu ani thuchathits ti al an T’ocat Thuchlab antse’: \q1 Ne’ets quim baju an q’uicha tam nan ne’ets cu ts’ejca’ i it jilchith cau c’al am bichou Israel ani c’al am bichou Judá. \q1 \v 9 Pil an it cau yab ejtil am biyal cau ax u ts’ejca’ c’al im biyal juntalchic tam ti calthachits ti al an tsabal Egipto. \q1 Cum yab in t’aja’chic in uchbil quim putu c’al jahua’ in ulal nixe’ xi biyal ts’ejcath cau, jaxtam nan u jilcacaychic. Antsana’ in ulu a Dios. \q1 \v 10 Bel talbel ne’ets cu ts’ejca’ i it jilchith cau c’al an Israelchic. \q1 Ne’ets cu t’aychi tin lej tsalapchic u uchbixtal. Ani ne’ets cu thuchanchi tin lej ichich. \q1 Tam ojni’ jaja’chic ne’ets tiquin c’ac’na’ tin Diosil. Ani ne’ets ca c’uajiychic tu lej bichohuil nana’. \q1 \v 11 Yabats ne’ets quin yejenchi ti exobchix c’al in at ja’ub ni c’al in at ebchal jant’ini’ ta ca exlomats c’al a Dios. \q1 Tim patalchic ne’ets tiquin lej exla’its. Ma axi tsa’at in ey ani ma axi pulic in ey ne’ets tiquin exla’. \q1 \v 12 Ne’ets cu paculanchi jahua’ quithab in t’ajamalchic. Ni jayq’ui’ yabats ne’ets cu t’ilchi in hualabchic. \m \v 13 C’al axe’ xi it jilchith cau a Dios tu olchalchic abal ja’its in calchil am biyal oc’ox cau. Axi ca biyalmejits, hue’its ne’ets ca taley. \c 9 \s1 An tiyopan axi teje’ tsabal ani axi ti eb \p \v 1 C’al am biyal oc’ox cau jats ti uchbiyat an Israelchic jant’ini’ ca c’ac’naxin c’al a Dios ti al i tiyopan axi teje’ tsabal. \v 2 Pel i pulic ata lona. Axi oc’ox alta al nixe’ xi tiyopan bijiyab ti T’ocat Alta, ani taja’ c’uajat i cublab candela ani i mexa c’al an t’ocat pan. \v 3 Axi tsabchilab alta bijiyab ti lej T’ocat Alta. Ts’ejel nixe’ xi tsab i alta palat i pelcath toltom. \v 4 Utat xi pelcath toltom hua’ats i ts’acnaxtalab ts’ejcath c’al i oro jun tu chicab i jom. Jaye hua’ats i poc’te’ tala’ umchith i oro tin al ani tin elebtal axi ts’ejcanenec tam ti a Dios in ts’ejca’ nixe’ xi biyal cau c’al an Israelchic. Ti al am poc’te’ hua’ats i juyul i oro jun ti balith an maná. Hua’ats jaye al nixe’ xi poc’te’ im biyal cuayab a Aarón axi puthnenec ani i lemtha’ t’ujub jun ti thuchath nixe’ xi biyal cau. \v 5 Eblim nixe’ xi poc’te’ hua’ats tsab i inquith ángel ts’ejcath c’al i oro, ax in le’ quin ulu abal c’uajat a Dios taja’. C’al in ocobchic in tsalmiyal am poc’te’ jun tu huathiyab in xits’al an tsemthach co’nel tin cuenta in hualab an Israelchic. Xohue’ yabats in lejab qui tala’ t’iloxna’ jant’o hua’ats al nixe’ xi tiyopan Israelchic. \p \v 6 Antsana’ ti ts’ejcathits alta. Ani am pale’chic ne’ets otsel ti al an T’ocat Alta patal an q’uicha quin t’aja’ jahua’ uchbith c’al a Dios tin cuenta an c’ac’naxtalab c’al a Dios. \v 7 Expith an ts’ale pale’ jats in ejtohual ca otsits ti al nixe’ xi tsabchilab alta bijiyab ti lej T’ocat Alta, ani expith u otsel jun calat ti tamub. Tats tin ne’tha’ in xits’al an tsemthach co’nel tin cuenta an hualabtalab quin huathiy eblim nixe’ am poc’te’ abal ca paculanchat in cuete’ hualab ani jaye in hualab in at Israel. \v 8 Tam antsana’ in t’ajal an ts’ale pale’, jats c’al tu tso’oblinchal huahua’ an Espíritu Santo abal an inicchic tin cuetemtal yab in ejtohual ca lej utey tin tamet a Dios. Yab in ejtohualchic biyat c’uajat am pulic lona ata jun ti t’ojnal am pale’chic. \v 9 Patal nixe’ pel i t’ipchixtalab c’al huahua’ axi xo’ i belal a Cristo. C’al patal nixe’ xi ts’ejhualixtalab ani in xits’al an tsemthach co’nel axi an Israelchic im bina’ c’al a Dios, yab ejtohuat ca jum putat t’oquethanchat in ichich an c’ac’nax. \v 10 Nixe’ xi biyal ts’ejcath cau in olnal jant’o ca c’apat ani jant’o yab ca c’apat, jant’o quin uts’a’ an inicchic ani jant’o yab quin uts’a’, jant’ini’ tiquin t’aca’ tim ba’ an inic tam ti ne’ets ti c’ac’nax c’al a Dios. Patal nix pel i eb c’ac’naxtalab ani i uchbixtalab axi t’ajnenec ti cuenta ani exbathac ti jayq’ui’, ani xo’ a Dios in jalc’uyamalits am biyal ts’ejcath cau c’al axi it. \p \v 11 Che’nequits a Cristo, ani jaja’ pel i ts’ale pale’ c’al axi más c’athpich huinat alhua’ an c’ac’naxtalab yab ejtil axi ti jayq’ui’ c’al am biyal ts’ejcath cau. Xohue’ in t’ajal ti pale’ al i c’uajattalab lej huinat alhua’ ani t’ocat. Jats xe’ ti eb ani yab pel i tiyopan axi teje’ tsabal ts’ejcath c’al i inic. \v 12 Tihua’ ti eb jun ti otsenequits a Cristo ejtil nixe’ xi lej T’ocat Alta ti al an tiyopan teje’ tsabal. Im bina’ jun calat expith in huac’lath xits’al c’al a Dios, ani jats c’al tu ts’a’ith huahua’ abal ets’ey. Yab im bina’ in xits’al i tsemthach tsacam chivo ni in xits’al i tsemthach becerro. \v 13 Ti jayq’ui’ ax in tacamalits jant’o yab t’ocat huathiyat c’al in xits’al an tsemthach toro ani c’al in xits’al i tsemthach tsacam chivo. Punchin tin anam t’u’ul in joltay’lil an tsemthach chicath becerro. Antsana’ ti tsu’tatac ti jayq’ui’ c’al a Dios t’oquethach ani in ejtohuamal quin c’ac’na’ a Dios junil. \v 14 Max antsana’ tsu’tatac ti t’ocat jaja’chic, huahua’ ax i belal a Cristo más u tsu’tatits tu t’ocat c’al a Dios tin ebal in tsap in huac’lath xits’al a Cristo. An Espíritu Santo ax in ey ejat abal ets’ey in tolmiy a Cristo quim bina’ tim ba’ lej t’ocat c’al a Dios abal ca tsemtha ti al an cruz ti calchix c’al huahua’ i hualab. A Cristo c’al in xits’al tu paculanchamalits i hualab ani i t’ajbil ax i t’ajamalits jolat tin tamet a Dios. Jaxtam thacatmethanchithits i ichich ani i ejtohual qui c’ac’na’ a Dios ax in ey ejat abal ets’ey. \p \v 15 Ja’its a Jesucristo axi tu ts’ejcanchamalits c’al a Dios nixe’ xi it jilchith cau. Tsemets ti calchix c’al patal jitats bijithits c’al a Dios abal ne’ets quim bats’u i ets’ey lablinchixtalab axi a Dios im bijchith ulumalits ne’ets quim pitha’chic. Tsemets ti calchix jaye abal ca paculanchat in hualab an inicchic ax in t’ajamalchic tam ti xe’etsac uchbithe c’al nixe’ xi oc’ox ts’ejcath cau. \v 16 Hua’ats i inicchic in thuchal i u jun tim bijiyal jita’ ne’ets ca jilchin in c’al tam ca tsemets, ani nixe’ xi thuchath u ne’ets ca t’ajan ti cuenta expith tam tsemenecaquits an thabal c’al an c’alab. \v 17 Biyat ejate an thabal ax in ts’ejcamal an u, yabaye u eynal. Ma ta ca tsemetsits, tam ojni’ ne’ets ca t’ajan ti cuenta jahua’ in ulal nixe’ xi thuchath u. \v 18 Eyan nixe’ xi biyal ts’ejcath cau tam ti tsemthanchameye ani huac’lanchameye an inicchic in xits’al i tsemthach co’nel. \v 19 Ti jayq’ui’ a Moisés in tala’ exobchamal an Israelchic patal an uchbixtalab tin cuenta nixe’ xi ts’ejcath cau, ani tiq’uele c’al in xits’al i tsemthach becerro ani c’al in xits’al i tsemthach chivo in huathiy an thuchlab jun ti thuchath nixe’ xi uchbixtalab ani jaye patal an muthat bichou. I tsac lana ani in c’ue’el i tsacam te’ jats in eyentha’ ti huathixtalab. \v 20 In ucha’ an muthat bichou: Ja’its axe’ an xits’ ax a Dios in le’ tin cuenta an ts’ejcath cau jahua’ nan tu olchalchic. \v 21 C’al in xits’al i tsemthach co’nel, a Moisés in huathiy jaye am pulic tiyopan ata lona ani jaye patal an eyextalab ax u eynal taja’. \v 22 C’al nixe’ xi biyal ts’ejcath cau tin cuenta an c’ac’naxtalab c’al a Dios, jat’hua’ tim patal jahua’ eyan t’oquetha tam ti huathiyat antsana’ c’al i xits’. A Dios im paculanchal in hualab an inicchic expith c’al i huac’lath xits’. \s1 Cum tsemets a Cristo hua’ats i paculanchixtalab c’al an hualabtalab \p \v 23 T’oquetha ti jayq’ui’ c’al in xits’al i tsemthach co’nel patal jahua’ eyan ti c’ac’naxtalab c’al a Dios, ani pel xe’ i t’ipchixtalab c’al jahua’ xohue’ tu t’ajchal huahua’ a Dios tam tu t’oquethanchal i ichich c’al in lej c’athpich huinat alhua’ xits’al a Cristo. \v 24 Otsits a Cristo ti eb tin lej t’ocat c’uajattal a Dios, ani tats ti c’uajat ti ts’ejcaclome c’al huahua’ ani c’al a Dios. Yab otsits ti al nixe’ xi pulic ata lona teje’ tsabal jun ti c’ac’na a Dios ti jayq’ui’. Nix ts’ejcan c’al i inic ani pel i t’ipchixtalab c’al in lej t’ocat c’uajattal a Dios ti eb. \v 25 Otsits an ts’ale pale’ jun calat ti tamub ti al nixe’ xi lej T’ocat Alta quim bina’ c’al a Dios in xits’al i tsemthach co’nel, ani a Cristo yab antsana’ ti tamub ti tamub bina yan i calat. \v 26 Max in yejenchamalac quin t’aja’ ejtil nixe’ xi ts’ale pale’ ti tamub ti tamub, tam tsemthamejac yan i calat ma tam ti ts’ejcan an tsabal ani an eb. Chich jun calat expith tam ti ne’ets ca taley in q’uijil am biyal ts’ejcath cau, ani im bina’ tim ba’ ca tsemtha abal quim paculanchi in hualab patal an inicchic. \v 27 Lej chubax bijithits patal an inicchic ca tsemets jun calat ani talbel ca ts’ejca c’al a Dios. \v 28 Jaye a Cristo jun calat im bina’ tim ba’ ca tsemtha abal quim paculanchi in hualab yantalam i inicchic, ani ne’ets ca chich junil abal quin jum putat jec’ontha’ patal jitats c’al tu aychab ca chich. Tam ca chich junil yabats ne’ets ca chich ti calchix tin cuenta an hualabtalab. \c 10 \p \v 1 An ts’ejcath cau ax a Dios im pitha’ a Moisés pel i t’ipchixtalab c’al i cau jahua’ más huinat alhua’ axi a Dios im pitha’ talbel an inicchic tin cuenta c’al a Cristo. C’al nixe’ xi ts’ejcath cau jitats ulelac c’al a Dios ni jayq’ui’ yab in ejtou quin co’oy jum putat thacatbethanchithits in ichich tin cuenta i paculanchixtalab c’al a Dios, cum ti tamub ti tamub tsemthanchame i co’nel tin cuenta in hualabchic. \v 2 Max chubax jum putat thacatmethanchamejaquits ani jum putat t’oquethanchamejaquits in ichich nixe’ xi inicchic, yabats in ats’amalac jolbith in ichich ani yabats yejenchamejac ca tsemthanchat i co’nel tin cuenta in hualab. \v 3 Cum tsemthanchame ti tamub ti tamub i co’nel antsana’ ti t’ilanthanchabe jaja’chic in hualab. \v 4 Lejat yab ejtohuat ca lej paculanchat in hualab an inic ti jayq’ui’ c’al in xits’al i tsemthach toro ani c’al in xits’al i tsacam chivo. \q1 \v 5 Jaxtam tam ti chich a Cristo teje’ tsabal in ucha’ a Dios antse’: \q1 Xo’ yabats a le’ abal an inic quim bina’ i tsemthach co’nel tin cuenta in hualabchic. \q1 Tata’ Dios tin aba’ quin hua’tsin ani cu bina’ tu ba’ c’al tata’. \q1 \v 6 Yabats a culbetnal quit pithanchat i tsemthach chicath co’nel ti jalc’uxtalab tin cuenta in hualabchic an inic. \q1 \v 7 Te in tal Dios ts’ejcachiquits u ichich abal tu t’ajchi a culbetal ani cu bina’ tu ba’ tin cuenta in hualab an inicchic. \q1 Antsana’ nan tin thuchath ta cahuintal abal ne’ets tu t’ajchi a culbetal. \m \v 8 Antsana’ in ulu a Cristo abal a Dios yabats in culbetal quim bats’u i tsemthach co’nel ani i tsemthach chicath co’nel tin cuenta in hualab an inicchic, aba ani’ in ulumalits ti al an ts’ejcath cau abal an inicchic ti jayq’ui’ quim bina’. \v 9 Jaxtam a Cristo talbel in ucha’ a Dios: Te in tal a Dios ts’ejcachiquits u ichich abal tu t’ajchi a culbetal ani cu bina’ tu ba’ tin cuenta in hualab an inicchic. Antsana’ in ulu abal yabats ca pithanchat a Dios i co’nelchic ti jalc’uxtalab tin cuenta in hualab an inic, cum lejatits a Cristo quim bina’ tim ba’ ca tsemtha ti jalc’uxtalab tin cuenta in hualab an inicchic. \v 10 Ani lej chubax a Jesucristo in t’ajchi in culbetal a Dios tam tim bina’ tim ba’ ca tsemtha ti al an cruz jun calat expith ti jalc’uxtalab tin cuenta in hualab patal an inicchic, ani jaxtam a Dios tu t’oquethanchamalits i ichich. \p \v 11 Chuthel chuthel am pale’chic c’al an Israel im pithanchal a Dios i tsemthach co’nel abal max ca paculanchat in cuete’ hualab jaja’ ani in hualab in at inicchic, ani ni jayq’ui’ yab u ejtohuab ca jum putat paculanchat in hualab c’al in xits’al nixe’ xi tsemthach co’nel. \v 12 A Cristo jun calat expith im bina’ tim ba’ c’al a Dios ca tsemtha ti al an cruz tin cuenta in hualab an inic, ani lejatits jats c’al tu paculanchab in hualabchic an inic abal ets’ey. Talbel c’athiy ti eb ani tats ti quetelits tin huinab c’ubac a Dios jant’ini’ ti lej puhuethanchithits im bij. \v 13 Tihua’ ti eb a Cristo in aychal a Dios ca binanchat tin c’ubac patal in tomolnaxil abal quin tala’ ata’chic. \v 14 Cum a Cristo jun calat im bina’ tim ba’ ti jalc’uxtalab c’al i hualab, jaxtam huahua’ ax u t’oquethanchithits i ichich i cua’al jum putat thacatbethanchithits abal ets’ey i ichich c’al a Dios. \v 15 Ani an Espíritu Santo tu tso’oblinchalchic abal lej chubax antsana’its ti c’uajat i ichich c’al a Dios, cum tu olchalchic jahua’ a Dios in ulumalits antse’: \q1 \v 16 Nan ne’ets cu ts’ejca’ i it jilchith cau c’al an Israelchic. \q1 Ne’ets cu t’aychi tin lej ichich u uchbixtal. \q1 Ani ne’ets cu thuchanchi tin lej tsalapchic. \m \v 17 Ani junaque i cau in ulu a Dios antse’: \q1 Ni jayq’ui’ yabats ne’ets cu t’ilchi in hualab ani jahua’ yab alhua’ in t’ajamalchic. \m \v 18 Max lejat u paculanchithits i hualab, yabats i yejenchal cu binanchate jant’o c’al a Dios ti jalc’uxtalab tin cuenta i hualab. \s1 Cu utey c’al a Dios \p \v 19 C’al tin ebal in huac’lath xits’al a Jesucristo huahua’ xo’ tu ebchalab i ejtohual cu otsits tin lej t’ocat c’uajattal a Dios c’al i ichich lej thacatmethanchithits. \v 20 Jaja’ putat c’uajatits tihua’ ti eb c’al a Dios, ani c’al an it bel ax tu t’ojojonchamalits u lej chubax otselhue tin lej tamet a Dios. \v 21 Xo’ a Jesús ja’its an lej pulic ts’ale pale’ tihua’ tin lej c’uajattal a Dios. \v 22 Cum jaja’ tu t’oquethanchamalits i ichich yabats i ats’al jolbith, ma ejtil max t’oquethanchithits jaye i inictal c’al i ja’ lej q’uijax. Jaxtam cu lej utey c’al a Dios c’al i ichich lej chubaxlith ani chubax belom. \v 23 C’al i ichich junini’ belom qui aychi a Dios tucu ne’tha’ cu lej c’uajiy c’al jaja’, cum chubax antsana’its ne’ets quin t’aja’ jant’ini’ im bijchith ulumalits. \v 24 Qui lej t’aja’ ti cuenta tu ebchalabchic cu tolmíxin, abal más cu c’anitháxin ani qui t’ajchi i alhua’talab jun c’al xi jun. \v 25 Yab qui t’aja’ jant’ini’ an ebchalabchic axi yab u tamcunal ti ol ani ti exobal c’al in cahuintal a Dios. Cu tamcun abal cu bacchíxin c’al i ichich, cum hue’its ne’ets quim baju an q’uicha tam ne’ets ca chich junil an Ajatic. \p \v 26 Max i alhua’ exbayamalits an chubaxtalab abal a Cristo tsemtha ti jalc’uxtalab tin cuenta i hualab ani max t’ajabits u hualbinale, tamna’ ni jant’o yab hua’ats más cu paculanchat i hualab. \v 27 Expith ne’ets cu yajchiquiyat ti al an c’amal xan tu t’ajat q’uibethab jitats u tomolnax c’al a Dios. \v 28 Ti jayq’ui’ jitats jec’omats c’al an ts’ejcath cau t’ajat tsemthame max c’al tsab o max c’al ox i inic ti tsu’ume ani olnanchame in hualab. Ni hue’ yab yajnanchat. \v 29 Ani xo’ in tomnal a Dios quin más yajchiquiy jitats quim pojca’ in Tsacamil a Dios ani quim pojcanchi in huac’lath xits’al, cum tin ebal in xits’al jats tin ts’ejca’ a Dios an it jilchith cau ani jats c’al cu ejtohuat cu t’oquethanchat i ichich. Max jitats antsana’ quin t’aja’, tam u tilibnab an Espíritu Santo ax tu chanchalac ti ichich in alhua’ inictal a Dios. \v 30 I tso’obits abal in ulumalits a Dios pel in uchbil jaja’ quin yajchiquiy an inicchic ani quin huichbanchi jant’inits in t’ajamal. Ne’ets quin ts’ejca’cua’ im bichohuil. \v 31 Lej c’athpich ts’ejhuantal jitats ca yajchiquiyat c’al a Dios axi in ey ejat abal ets’ey. \p \v 32 Yab ca uc’chiychic jant’ini’ tit lo’pajits al an tajax c’al a Cristo. A lej cuxuyamal c’al i c’aya’talab an yajchictalab tam it tomolname tin cuenta a Cristo. \v 33 Talchic tata’ it tilibname ani it othname tin tsu’ux hual an inicchic. Junchiquil a tsu’u a ebchal c’al a Cristo othnab, ani tocat a ejtou ca tolminchi c’al i yajnanchixtalab. \v 34 A let’entha’ an ebchalabchic axi c’uajat ti huic’axte’. A c’aya’namal ax ti tixc’anchi i c’alab, ani jilc’on culbele a ichich. A cuxuy cum a exlalits abal ne’ets ca co’oy i más huinat alhua’ c’alab ti eb axi ne’ets ca ohuey abal ets’ey. \v 35 Cum lej tabat antsana’ ta ca lej tsapna’ a Dios, jaxtam yab ca palc’anchi. \v 36 Ca lej junini’ t’ajchichic in culbetal a Dios c’al i c’aya’talab ta ichich abal ca ejtou ca bats’u patal an lablinchixtalab axi a Dios im bijchith ulumalits ne’ets ti pitha’. \v 37 In ulal a Dios ti al an T’ocat Thuchlab: \q1 Lej thubat ne’ets ca chich junil a Cristo, cum antsana’ bijithits ne’ets ca chich. \q1 \v 38 Jitats nan cu tsu’u ti bolith cum im belalits, ja’its axi ne’ets ca it ejatliyat abal ets’ey. \q1 Jitats tiquin jilcacay yabats tiquim bela’, c’al xe’ yabats ne’ets quin culbe. \m \v 39 Yab ja huahua’ axi ne’ets qui jilcacay a Dios ani cu t’ajat q’uibey. Cum i lej belal a Dios, jaxtam u co’onchab alhua’ beletnanath i ejattal c’al a Dios. \c 11 \s1 Ax im belalchic a Dios \p \v 1 Cum i belalits a Dios, jaxtam i lej alhua’ tso’obits ti ichich abal lej chubax jaja’ ne’ets tucu pitha’ jahua’ tu uchamalits qui aychi ne’ets cu pithan. Jaxtam i chubax tso’obits abal hua’ats jant’o tihua’ ti eb axi yab i ejtohual qui tsu’u c’al i tsu’ux hual. \v 2 Cum im belamalits a Dios i biyal juntalchic, jats ti tsu’tat ti alhua’ c’al jaja’. \p \v 3 Cum i belalhue a Dios, jats ti tso’obits abal jaja’ c’al in cahuintal in tala’ ts’ejca’ an eb ani an tsabal ani patal jahua’ hua’ats. Jahua’ xohue’ i tsu’tal ts’ejcath, a Dios in ts’ejca’ c’al in tsap in cahuintal tam ti ni jant’o yab hua’ats. \p \v 4 Cum a Abel im bela’ a Dios, jaxtam im bina’ i tsemthach co’nel jant’ini’ ti le’na c’al a Dios. A Caín yab im bina’. A Dios im bats’u nixe’ xi tsemthach co’nel, ani jats tin tsu’u ani tin olna’ a Dios abal bolith a Abel. Aba ani’ biyalits ti tsemenec a Abel, bel tu exobchal c’al in t’ajbil ax in t’ajamal tin ebal abal im belamal a Dios. \p \v 5 A Enoc jaye im bela’ a Dios, ani jaxtam c’athba ejat ti eb yab in tsu’u an tsemla. Ni jita’ vab in ejtou quin ela’ cum c’athbajits c’al a Dios. In ulal an T’ocat Thuchlab in cahuintal a Dios abal lej culbe a Dios c’al a Enoc cum in t’ajchamal in culbetal tam ti xe’tsin teje’ tsabal yabaye c’athbajits ti eb. \v 6 Ani ne’ets ca culbe a Dios c’al huahua’ expith max qui bela’. Max i le’ qui utenchi a Dios i yejenchal qui bela’ abal jaja’ ejatits ani u tolmix c’al jitats ta ca aliyat. \p \v 7 A Noé im belchi jahua’ q’uejab olchin c’al a Dios abal ne’ets ca uc’tha an tsabal c’al an ab, aba ani’ yabaye in tsu’u uc’thachits. In ts’ejca’ jun i pulic jujlablith ata ax u belal al an ja’ abal ca jec’ontha junax c’al in q’uimathil ani in tsacamilchic, cum antsana’ uchan c’al a Dios quin t’aja’. Cum im bela’ a Noé, jaxtam a Dios in tsu’u ti bolith. Cum yab im bela’ axi q’ue’at an inicchic, jats ti jilc’on jolbibith. \p \v 8 A Abraham im bela’ a Dios ani in t’aja’ jahua’ uchan c’al a Dios. In jilca’ in q’uima’ cum uchnenequits c’al a Dios ne’ets ca pithan pil an tsabal. Aba ani’ yabaye lej olchin ma ju’ta ne’ets ca ulits, bel c’alets. \v 9 Xe’ets belolol c’al a Dios al nixe’ xi bijchith tsabal ti pil inic. In c’uajchiyal i ata lona c’al a Isaac ani c’al a Jacob axi jayetseq’ui ne’ets quin c’alna’ nixe’ xi tsabal. \v 10 Antsana’ ti xe’ets biyat in lej aychal ca ne’tha ti eb abal ca c’uajiy ti al am bichou axi pel in ts’ejcabil a Dios jant’ini’ in tsalap jaja’. Pel i lej bichou axi ne’ets ca ohuey abal ets’ey. \p \v 11 A Sara jaye im bela’ a Dios abal ne’ets ca pithan i tsacam jant’ini’ ti uchnenequits c’al a Dios. Aba ani’ lej uxcue’labits yabats in q’uijil quin co’oy i tsacam, bel pithan cum in lej bela’ a Dios. \v 12 Jaye a Abraham aba ani’ lej yejtselits pithane c’al a Dios i huit’omtalab quin tsu’uchic i tsacam c’al a Sara. Ma tamits ti hua’tsin nixe’ xi tsacam, ani tamits ti che’nec hua’tsitsil yantalam i xits’altalab c’al a Abraham. Lej yan ma ejtil a otchic ti eb ani i quithib jaye tin hualte’lil am pulic lejem yab u ejtohuab ca ajiyat. \p \v 13 Patal nixe’ xi inicchic in t’ayat belamal a Dios ma tam ti tsemetschic. Yabaye in tala’ bats’umal an lablinchixtalab axi uchnenequits c’al a Dios ne’ets ca pithan, tocat in aychale c’al in ichich culbelchic quim bats’uye jahua’ ne’ets ca pithan ti eb. In olna’chic abal pel ejtil i pil inicchic axi yab in cua’al in lej q’uima’ teje’ tsabal. \v 14 Jitats antsana’ quin olna’ in lejquith tejhua’methal abal in lej aychale i bichou ju’ta ti ne’ets ca lej ets’ey c’uajiy. \v 15 Max c’uajataque in ichich tim bichohuil jun ti calnecchic, in ejtohuamalac ca huichiy. \v 16 In lej co’oychic in canat ca c’uajiy al i bichou axi más huinat alhua’ ti eb. Ani chubax a Dios in co’onchalits i bichou ti eb ts’ejcacathchic, ani jaxtam a Dios yab in tithenal ca bijiyat tin Diosil c’al axe’ jaja’chic. \p \v 17 Tam ti a Dios in le’ quin exla’ max chubax im belal a Abraham, tam in ucha’ quim bina’ a Isaac ca tsemtha ti ejtil i ts’acchixtalab. Ani chubax ne’etsac quim bina’, aba ani’ bijchith uchnenequits c’al a Dios jun i cau tin cuenta a Isaac. \v 18 Bijchith uchnenequits abal ne’ets quin co’oye in at xits’al axi ca hua’tsin c’al a Isaac. \v 19 Cum im bela’ a Abraham abal a Dios in ejtohual quin ejtha’ an tsemelomchic, in tsu’u a Isaac ejtil max tsemtha ani ejtha. \p \v 20 Cum a Isaac im bela’ a Dios, jaxtam in ucha’ a Jacob ani a Esaú abal ne’ets ca lablinchate talbel c’al i c’alab. \v 21 Cum a Jacob im bela’ a Dios, jaxtam in lablinchi ti junchic axi tsab in tsacamil a José tam ti hue’its ne’ets ca tsemets jaja’. Tam ti taleq’uits jethcacnal ba’ in cuayab, bel tin lej ichich in c’ac’nal a Dios. \v 22 Ani a José in q’uejab olna’ abal a Dios ne’ets quin caltha’ am bichou Israel ti Egipto. In uluye jaye abal ca ne’tha im beclac tam jaja’chic an Israelchic ca caltha ti al am bichou Egipto. Antsana’ in q’uejab ulu, cum in lej bela’ a Dios. \p \v 23 Tam ti hua’tsin a Moisés tsu’ume lej alabel c’al in tata ani in mim, ani in ne’tha’ jun ti ca c’uajiy tsinc’oth ox a its’. Im bela’chic abal c’al a Dios ne’ets ca jec’onthanchat, ani yab jiq’ueychic c’al jahua’ in ulumalits an ts’ale abal ca tsemtha an inic t’ele’chic. \v 24 Tam ti inicbejits a Moisés yabats in le’ ca exla tin c’al in ts’ic’achil an ts’ale ti Egipto. In lej bela’ a Dios. \v 25 Expith in le’ ca ts’at’ey c’al im bichohuil a Dios, aba ani’ ne’ets ca junax othnachic. Yabats in le’ an hualabtalab c’al in q’uijithtal axi huat’elq’ui. \v 26 In tsalpay abal más in lej tomnal quin yajchicna’ tin ebal a Cristo, ani i quin co’oy yan jant’o ts’alat tihua’ ti Egipto. In lej tso’obits tin ichich abal ne’ets ca pithane talbel yan i lablinchixtalab c’al a Dios. \v 27 Cum in lej bela’ a Dios, jaxtam cale ti Egipto, ani lejat yab jiq’uey c’al jahua’ ne’ets quin ulu an ts’ale tam ca tsacuy. Junini’ xe’tsitslats c’al a Dios ejtil max in tsu’chal in tsu’uxtal hual a Dios c’al in ichich, aba i in tsu’chal c’al in tsu’uxtal hual. \p \v 28 Cum a Moisés im bela’ a Dios, jaxtam in ucha’ an Israelchic quin t’aja’ jahua’ uchnenequits c’al a Dios quin t’aja’. Quin tsemtha’chic i tsacam oveja ani quin huathiy in hui’lebil in q’uima’chic c’al in xits’al, abal antsana’ yab ne’ets ca tsemtha an oc’ox inic t’ele’chic tin q’uima’ an Israel c’al an ángel axi ne’ets ca aban c’al a Dios ti tsemthom. \v 29 Cum an Israelchic im bela’ a Dios, jaxtam in ejtouchic ca huat’ey al am pulic lejem Rojo axi japchame c’al a Dios. Huat’eychic ejtil max ti al i huayenec tsabal, ani tam ti talchic axi ti Egipto ne’ets ca huat’ey jaye, tam ti t’ajat uc’thana. \p \v 30 Cum im bela’ an Israelchic a Dios, jaxtam ijcanchat an t’i’bath t’ujub c’al ti tenmath am bichou Jericó. Buc a q’uicha belelelchic tin tonith nixe’ xi bichou, ani ma tamits ti ijcanchat in tenmal am bichou. \v 31 Cum a Rahab axi pelac i inicbe im bela’ a Dios, jaxtam ti yab junax q’uibey c’al axi jec’omatschic c’al a Dios. Im bats’u tin q’uima’ i Israelchic axi abnenec quin cuatsiy am bichou Jericó. Tats tin tsinc’onchichic am bichou abal yab ca tsu’tat. \p \v 32 Ne’ets quin lej ohuey max cu t’iloxna’ am biyalabchic a Gedeón, a Barac, a Sansón, a Jefté, a David, a Samuel, ani q’ue’atchic axi pelac i caulome c’al a Dios. \v 33 Patal jaja’chic xe’etsac belolol c’al a Dios. Talchic jaja’ in ata’ i tolmolnax bichouchic. Talchic pelac i eyal ani talchic pelac i ts’ale axi lej alhua’ ti abatnom. Tim patal lej tolmiyatchic c’al a Dios jant’ini’ ti uchnenec ne’ets ca tolmiyat. Talchic jaja’ jolohuat ca c’apat c’al i tsoj, ani ma ni hue’ yab othna. \v 34 Talchic jaja’ baliyat al i c’amal lej c’ac’ ani iba t’a’iy. Q’ue’atchic jec’ontha tam le’na ca tsemtha c’al i matset. Axi palu tim ba’ lej tsapliliyat c’al a Dios. Talchic im baju ti lej huit’om ti pejéx, ma in ata’chic i pulic cuenel soldadochic c’al axi ti tomolna. \v 35 Talchic i uxum tsab ejthanchat in tsacamil axi tsemenecac. \p Hua’atsac jaye talchic ma q’uet’an al i te’, ani lej cuathan ma t’ajat tsemetsits. Yab in le’na’ ca hualcachic, cum yab in le’ quin jilcacay a Dios. In lej belamal abal a Dios ne’ets quin tsab ejtha’chic talbel abal ca c’uajiy jun ti más huinat alhua’ abal ets’ey. \v 36 Talchic jaja’ lej tilibna ani huithc’oyat. Talchic huic’an c’al i calaniyo pat’al ani talchic baliyat al i huic’axte’. \v 37 Talchic cui’iyat c’al i tujub ma ti tsemthajits, ani talchic t’apith tsemthajits c’al i cotob. Talchic uchan ne’ets ca hualca max quin jilcacay a Dios ani tiq’uele yab chubax, tocat tsemtha c’al i matset. Xe’tsinchic bele’ abal ju’tamq’ui toltomith c’al in ot’ol i oveja ani q’ue’at jaye c’al in ot’ol i chiva. Lej ts’ejhuantal ti xe’tsin. In lej yajchicnamalchic yan i yajchictalab ani i othnaxtalab. \v 38 Belelats ti alchic i joltam ani ti alchic i ts’en. Tsinc’onalchic al i paxal jol ti ts’en ani al i jol tsabal. Cum patal jaja’chic pel i huinat alhua’ inic in tomnalac ca c’uajiy jun ti huinat alhua’ ti eb ani yab al axe’ xi hualab c’ay’lal. \v 39 A Dios in tsu’u patal jaja’chic ti alhua’ cum ets’ey xe’tsin belolol c’al a Dios. Yabaye in tala’ bats’umalchic an lablinchixtalab axi bijchith uchnenequits c’al a Dios ne’ets ca pithan. \v 40 Quim bats’uye talbel jahua’ más huinat alhua’ junax c’al huahua’ ax i belal a Cristo xohue’. Antsana’ tin q’uejab tsalpayamalits a Dios, ani chubax talbel ti eb qui junax baju qui tala’ co’oy i ichich jum putat payenequits ti eynanchix c’al patal in ey a Cristo. \c 12 \s1 Qui junini’ met’a’ a Jesús \p \v 1 Antsana’ nixe’ xi yantalam biyal inicchic tu tejhua’methanchamal abal in lej belamal a Dios. Xo’ qui t’ajat jilcachiquiy patal jahua’ t’apchix ani an hualabtalab axi ets’ey alilma’, ani c’al i cuxuthtalab qui junini’ ayna’ am bel axi cu bijchin c’al a Dios. \v 2 Qui junini’ met’a’ a Jesús, cum ja’its tin ebal jaja’ in tolmixtal i belamalits a Dios ani ne’ets qui junini’ belaye ma tam tucu tsemets. C’al in lej cuxuth tin cuxuy an yajchictalab ti al an cruz. Yab in t’aja’ ti cuenta aba ani’ lej tilibna, cum in tso’obits abal talbel ne’ets ca lej culbe c’uajiy c’al in Tata ti eb. Xohue’ c’uajatits ti eb tin huinat c’ubac a Dios jant’ini’ ti puhuethanchithits im bij. \p \v 3 Qui t’aja’ ti cuentachic jant’ini’ tin lej yajchicna’ a Jesús tin c’ubac an hualbith inicchic. Jaxtam jahuaquits cu quithab t’ajchin yab qui hualcanchi i ichich ca palme ani yab cu t’apchin i tsalap. \v 4 Aba ani’ a yajchicnamalitschic c’al tin ebal abal a le’ ca jila’ an hualabtalab, bel ni jita’ yabaye it tsemthame jant’ini’ ti tsemthame a Jesús. \v 5 Hualam a uc’chiyamal jant’ini’ tin ts’alabchi a Dios in tsacamilchic ani thuchath ti al an T’ocat Thuchlab antse’: \q1 Tsacamil, ca lej t’aja’ ti cuenta tam ti abchal a Dios i yajchictalab abal ti bolithmetha’. \q1 Yab quit t’apchin a tsalap tam jaja’ ti c’uiyal. \q1 \v 6 Cum a Dios im bolithmethal jitats c’an c’al jaja’. In abchal i yajchictalab patal in tsacamilchic. \m \v 7 Ca cuxuychic an yajchictalab ax ti abchal cum pel ti tsacamil a Dios. Patal an tatalab im bolithmethal in tsacamil. \v 8 A Dios jaye im bolithmethal patal jitats pel in tsacamil. Max a Dios yab ti bolithmethal, ejtil max it peno’ tsacamchic, ani yab chubax pel ti tsacamil a Dios. \v 9 I tatachic teje’ tsabal tam tu tsacame tu bolithmethal ani i c’ac’nal. Jaquitsq’ui más pel i lej uchbil qui c’ac’na’ i Tata ti eb tam tu bolithmethal abal cu c’uajiy chubax it ejatlith c’al jaja’. \v 10 Tsab ox i tamub i tatachic teje’ tsabal tu bolithmethal jant’ini’ tin tsalpanchal alhua’ tucu bolithmetha’. Cum in le’ tucu t’ajchi alhua’, jaxtam tu bolithmethal i Tata ti eb abal qui baju tu t’ocat jant’ini’ ti t’ocat jaja’. \v 11 Lej chubax biyat tu abchal a Dios i yajchictalab yab i culbetnal, cum lej yajchic i ats’al. Expith max u alhua’ exobchithits c’al i yajchictalab, tam talbelits tiq’uele i ats’al jun ejet i ichich c’al a Dios ani i ujnamits qui t’aja’ jahua’ bolith. \s1 Jitats quim pojcanchi in cahuintal a Dios \p \v 12 Ca bina’chic ta ba’ c’al a Dios quit tsaplilinchat a tsequenec c’ubac ani a palu acan. \v 13 Ca junini’ aynanchiye im bolith belil a Dios abal ca tolminchi a at ebchalchic quin aynanchi jaye. Antsana’ ta ca lubachmetha ani ta ca tsapliyat an ebchalabchic axi pama’tal xe’ets tim belil a Dios ejtil max pel i c’uets’e’. \p \v 14 Ca lej luba’chic quit c’uajlelen jun ejet c’al patal an inicchic. Quit xe’tsinchic t’ocat, cum max i yab ne’ets ca tsu’chi in hual an Ajatic. \v 15 Ca lej t’aja’chic ti cuenta ca ets’ey bats’u in alhua’ inictal a Dios ta ichich, i ca ibin ta ichich i hualabtalab c’al quit it’inchat a ichich ani jaye ca it’inchat in ichich q’ue’at i inicchic. \v 16 Yab quit inicbejin ani yab quit uxumbejinchic. Yab ca pojcanchi jahua’ t’ocat c’al a Dios ejtil in t’aja’ a Esaú ti biyal. Cum pel i c’a’al tsacam ne’etsac ca pithan i lablinchixtalab c’alab c’al in tata, ani cum in tsalpay yab jant’o in tabat tocat in jalchi xe’ c’al in ebchal Jacob c’al juncats i c’apnel. \v 17 A tso’obchic abal talbel in lej le’ ca pithan nixe’ xi lablinchixtalab c’al in tata, ani tam yabats in q’uijil cum in t’ajat jalchamalits c’al i c’apnel. Aba ani’ lej uc’nal, yabats jant’ini’ ti quim bats’u. \p \v 18 Ti jayq’ui’ ulitschic an Israel ti bolchal Sinai jun ti ne’ets ca pithan an ts’ejcath cau c’al a Dios. Tata’chic xo’ yab it ulits al jun i bolchal antsana’ ax a ejtohualac ca taca’ c’al a c’ubac. Tihua’ ti al am bolchal Sinai an Israelchic in tsu’u i c’amal ani i tocoulom. In tsu’u lej yic’utsinits ani in ats’a’ i juchnal ic’ lej tsapic. \v 19 In ats’a’chic lej tsapic in cahuith an trompeta ani jaye cau taja’ a Dios c’al jaja’chic. Cum yab in ejtohual quin cuxuy an cau, im pacabethach ucha’ a Dios abal yabats quin tauna’chic. \v 20 Yab in ejtouchic quin cuxunchi in t’ocat a Dios. Uchnenequits c’al a Dios max i animal expith quin taca’ nixe’ xi bolchal, ca t’ajat tsemtha’ c’al i tujub o c’al i cui’ib. \v 21 Ma a Moisés jaye c’athpich jiq’uey tam tin tsu’u jahua’ in t’aja’ a Dios al nixe’ xi bolchal. In ulu nan in t’elelel c’al i jiq’ueltalab. \p \v 22 Tata’chic it ultsits al am bolchal Sion axi ti eb axi yab a ejtohual ca taca’ c’al a c’ubac. Ja’its am bichou Jerusalén ti eb jun ti hua’ats yantalam i milchic i ángel. Pel im bichohuil a Dios axi in ey ejat abal ets’ey. \v 23 Tihua’ it ulitschic c’al in tsacamilchic a Dios lej culbel axi thuchathits im bij ti al an u axi ti eb. Tats ti c’uajat a Dios axi ne’ets quin ts’ejca’ patal an inicchic. Tats ti c’uajat jum putat it ejatlithits in ejattal axi tsu’tatchic ti bolith c’al a Dios. \v 24 Tats ti c’uajat a Jesús ax tu ts’ejcanchamal an it jilchith cau. It ultsitschic c’al jaja’ ani it paculanchithits a hualab c’al in huac’lath xits’al, cum tin ebal in huinat alhua’ xits’al a Jesús hua’ats i yajnanchixtalab yab ejtil in xits’al a Abel axi in le’ expith i huichbanchixtalab tin ebal abal tsemtha. \p \v 25 Ca lej t’aja’ ti cuentachic yab ca paxq’uiy a xutsun cum jats a Dios axi ti taunal. Ti jayq’ui’ teje’ tsabal talchic an Israel im paxq’uiy in xutsun cum yab in le’na’ quin ats’anchi in cahuintal a Dios c’al in hui’ a Moisés. Ani yab in ejtouchic quin jec’ontha’ tim ba’ c’al an yajchictalab axi abchin c’al a Dios. Max jaja’chic yab in ejtouchic quin jec’ontha’ tim ba’, jaquitsq’ui más xo’ huahua’ yab ne’ets qui ejtou qui jec’ontha’ ti ba’ max qui pojcanchi in cahuintal a Dios ax tu abchal ma ti eb. \v 26 Lej tsapic cahuin a Dios ti al nixe’ xi bolchal Sinaí ti jayq’ui’, ma t’elelats an tsabal. In ulumalits a Dios abal ne’ets quin t’aja’ ca t’elelats junil an tsabal. Ani yabq’ui expith ja, jaye ne’ets ca t’elelats an ebcua’. \v 27 Tam a Dios in ulu antsana’ junilcua’, i ejtiyal abal ne’ets ca t’elelats ani ca talabetha jahua’ a Dios in ts’ejca’ pel in ey ca talabetha. Ojni’ ne’ets ca jilc’on expith ax in t’ajtal ey yab u ejtohuab ca talabetha. \v 28 Huahua’ ne’ets cu c’uajiy jun ti a Dios ne’ets quin t’aja’ ti lej Ts’ale al i c’uajattalab axi yab u ejtohuab ca talabetha. Jaxtam qui bina’ i lej c’ac’namal yan c’al a Dios ani qui lej c’ac’na’ c’al i ichich mo’cathits tin tamet ani lej jic’pax, cum u culbel a Dios tam antsana’ qui c’ac’na’. \v 29 I Diosil pel ejtil i c’amal ax u talabethax. \c 13 \s1 Jahua’ a Dios in culbetnal \p \v 1 Cum it at ebchalabchic c’al a Cristo quit junini’ c’anitháxin jun c’al xi jun. \v 2 Ca bats’u c’al a culbetal ta q’uima’ jitats ti tsa’biyal. Talchic i inic in bats’umalits i tsa’bix axi pel i ángel, ani yab in tso’obna’ abal antsana’ ti tsa’biyat c’al i ángel. \p \v 3 Ca t’ila’chic c’al i yajnanchixtalab ta ichich jita’ c’uajat ti al an huic’axte’ ejtil max pel it huic’nelte. Ca tolminchi c’al a yajnanchixtal jitats u othnab ejtil max tata’its ax it yajchiquiyab. \p \v 4 Patal ax it tomquithits quit c’ac’naxin c’al a tomquil ani ca t’aja’ t’ocat c’al jaja’. A Dios ne’ets quin ts’ejca’ jitaquitsq’ui ca juncun c’al axi yab pel in tomquil. \p \v 5 Yab ca c’athpich c’anitha’ an tumin. Ca ne’tha’ culbel a ichich c’al jahuaquits a cua’al, cum a Dios in ulumalits abal ni jayq’ui’ yab ne’ets ti ou tsu’u ani ni jayq’ui’ yab ne’ets ti jilcacay. \v 6 Cum chubax anits, jaxtam thacat i ichich. I ulal: \q1 Ja’its a Dios axi ets’ey tin tolmiyal. \q1 Jant’oquitsq’ui quin t’ajchin c’al an inicchic, yab ne’ets quin jiq’uey. \p \v 7 Yab ca uc’chiy axi ti oc’nanchal c’al in t’ojlabil a Dios, cum jaja’chic ti exobchixnanchamalits in cahuintal a Dios. Ca tsalapnanchi in alhua’ xe’tsintal c’al a Dios ani c’al in at inic. Ca lej bela’ a Dios jant’ini’ ti jaja’chic im belamalits. \p \v 8 A Jesucristo lej junini’ in eyits ma ti lej jayq’ui’, ani ma xohue’, ani ma abal ets’ey. \v 9 Yab ca bina’chic a xutsun c’al pil i exobchixtalab axi yab jununul c’al in cahuintal a Dios, cum hua’ats jita’chic in le’ ti exobchi abal hua’ats i c’apnel axi a Dios ti c’anchal. Cum ni jant’o ti tabat nixe’ xi exobchixtalab qui aynanchi, in tomnal más qui bina’ ti ba’ c’al a Dios cu tsaplilinchat i ichich c’al in alhua’ inictal. \p \v 10 Xo’ huahua’ i belal a Cristo ax im bina’ in xits’al ti al an cruz, ani ax in aynanchalchic nixe’ xi biyal exobchixtalab yab in ejtohual quim bela’ a Cristo. \v 11 Nixe’ xi ts’ale pale’ Israel im binanchi c’al a Dios tin cuenta an hualabtalab in xits’al i tsemthach co’nel ti al an alta axi bijiyab ti lej T’ocat Alta, ani in anam t’u’ul an tsemthach co’nel chicchin tin elebtal am bichou. \v 12 Abal antsana’ t’ajnenec, pel i t’ipchixtalab c’al a Jesús axi ne’tha tin elebtal am bichou Jerusalén. Tats ti yajchiquiyat ani tats ti huac’lanchat in xits’al ti al an cruz abal tucu t’oquethanchi i ichich c’al in xits’al. \v 13 Cum antsana’ tin lej yajchicna’ a Jesús tin elebtal am bichou, jaxtam qui yajchicna’hue jant’ini’ ti tilibnath othna a Jesús ti al an cruz. \v 14 Teje’ tsabal yab hua’ats i bichou axi ne’ets ca ohuey abal ets’ey, tocat i aychal cu ne’tha ti al am bichou ti eb axi ojni’ ne’ets ca ohuey abal ets’ey. \v 15 Qui eyentha’ i hui’ qui ets’ey ajatnanchi im bij a Dios c’al im bij a Jesucristo. \v 16 Yab qui uc’chiy qui t’ajchi alhua’ i at inic ani qui tolmiy c’al jahua’ i cua’al, cum antsana’ i c’ac’nal a Dios ani u culbel jaja’. \p \v 17 Ca bina’chic a xutsun c’al jahua’ ti exobchal axi ti oc’nanchal c’al in t’ojlabil a Dios ani ca t’aja’ jahua’ ti uchbiyal. Cum pelchic i beletnanchix c’al a ejattal, talbel ne’ets quim bina’ i cuenta c’al a Dios tin cuenta in t’ojlabil. Ca luba’chic ca t’aja’ jahua’ ti exobchal abal antsana’ ca jilc’on culbel jaja’chic ani yab t’e’pith. Max i ca t’aja’, tata’chicte ne’ets quit t’e’pin. \p \v 18 Ca conchichic a Dios abal jaja’ tucu tolmiy qui t’aja’ expith jahua’ alhua’. I ats’al thacat i ichich c’al jahua’ i alhua’ t’ajamalits, ani i lej leye qui t’ajaye expith jahua’ alhua’. \v 19 Tiquin lej conchinchi i q’uij c’al a Dios abal quin thubat huichiy c’al tata’chic max pel in culbetal. \s1 An tsapnethomtalab \p \v 20 Ja’its a Dios ax tu jun ejetbethanchal i ichich. Ja’its jaja’ ax in ejtha’ i Ajatic Jesucristo ti al an jolimtalab axi xohue’ pel i lej Beletnom c’al huahua’ ejtil max pel tu ovejachic c’al jaja’. Tin ebal in huac’lath xits’al jats tu pithamal huahua’ a Dios i jilchith cau axi ne’ets ca ohuey abal ets’ey. \v 21 A Dios ti pitha’chic patal jahua’ alhua’ abal ca t’ajchi in culbetal. Ti tala’ t’ojonthanchi a ichich jant’inits in le’nomtal jaja’ c’al in lej tsap a Jesucristo ta ichich. Ja’its a Cristo qui puhuethanchi im bij abal ets’ey. Amén. \p \v 22 Ebchalabchic, nan tu lej uchalchic ca bats’u c’al i c’aya’talab an ts’alabchixtalab ax nan tu olchal antse’ tsab ox i cau al axe’ xi u. \v 23 U le’ tu olchichic jaye abal yabats c’uajat ti al an huic’axte’ a Timoteo. Max jaja’ ca thubat ulits teje’, ne’ets cu ne’tha’ abal cu junax c’ale tu tsa’biychic. \p \v 24 Ca tsapnetha’chic patal ax ti oc’nanchal c’al in t’ojlabil a Dios ani patal jitats pel i at belom c’al a Cristo. An ebchalabchic ti pulic bichoulom Italia ti abchal tata’chic i tsapnethomtalab. \p \v 25 U lej le’ abal a Dios ti lubach co’onchichic a ichich c’al in alhua’ inictal. Amén.