\id ACT \h HECHOS \toc1 An t’ajbilab ax in t’ajamal an abathualechic \toc2 HECHOS \toc3 Hch. \mt1 An t’ajbilab ax in t’ajamal an abathualechic \c 1 \s1 Ne’ets ca aban an Espíritu Santo \p \v 1 C’an Teófilo, nana’ in Lucas tu thuchanchamalits an oc’ox u yan i cau tin cuenta jahua’ a Jesús in t’ajamal ani in exobchamal. Tu olchamalits yantalam in t’ajbil ani in exobchixtal ma tam ti ts’i’quinenequits ti t’ojnal ani ti exobchix. \v 2 Xe’etsac ti t’ojnal ani ti exobchix ma tam ti c’athiyits ti eb. Junax c’al an Espíritu Santo in exobchichiquiyamal in abathualejilchic jant’ini’ ta ca t’ojon ani jant’ini’ ta ca xe’tsin. Pel i inicchic axi tacuyame c’al a Jesús ti abathuale. \v 3 Nan tu olchamalits abal lej yajchiquiyat ma tsemtha a Jesús, ani talbel ejthachits ani tejhua’menequits junil c’al in abathualejilchic. Tsab inic a q’uicha ti xe’etsac tam ti ejthachits quin tejhua’metha’ tim ba’ c’al in t’ajbil abal lej chubax ejthachits. Exome in exobchal in abathualejilchic jant’ini’ tin t’ajal a Dios ti lej Ts’ale. \p \v 4 Uchamejits an abathualechic c’al a Jesús tam ti yabaye tsemthach antse’: \p ―Nan tu olchamalits abal u Tata ti eb im bijchith ulumalits abal ne’ets ti abchichic an Espíritu Santo. Jaxtam ca aychichic ti Jerusalén ma tam ti abchits. \v 5 A Juan im pujayamal an inicchic c’al i ja’, ani u Tata ti eb ti jun tsab ox a q’uicha ne’ets ti pujaychic c’al an Espíritu Santo. \s1 C’athiy a Jesús ti eb \p \v 6 Jun a q’uicha tam ti tamcuth an abathualechic uchan a Jesús c’al jaja’chic: \p ―Ajatic, tucu ucha’ max xohue’ im bajumalits an q’uij abal tata’ ca t’aja’ tit lej Ts’ale c’al huahua’ tu Israel ani yabats cu abatna c’al i pil inic. \p \v 7 Toc’tsin a Jesús: \p ―Yab it pithnal ca tso’obna’chic an q’uij antsana’. Expith u Tata ti eb jats in cua’al in tsalap quim bijiy an q’uijlab jant’inits quin le’nanchi jaja’. \v 8 Expith ca tso’obna’chic abal hue’its ne’ets ca chich an Espíritu Santo ti c’uajchiy ta ichich. Ne’ets ti tsaplilinchi a ichich abal tiquin olnanchi u bij ti bichou Jerusalén, ani tim puhuel an tsabal Judea, ani tim puhuel an tsabal Samaria, ani ma tim puhuel an tsabal. \p \v 9 Taley tam tin ucha’its antsana’ an cau in abathualejilchic, tameq’ui ti tsu’tat ne’ets c’athithilits a Jesús ti eb. Hue’ talbel tam ti paxq’uiq’uiyats c’al i tocou ani yabats u tsu’tab. \v 10 Biyat met’ot’ol an abathualechic ti eb, chich c’al jaja’chic tsab i ángel thac toltomith. \v 11 Uchanchic: \p ―Galileajibchic, yabats quit met’ot’lats ti eb. Jant’ini’ a tsu’uchic c’athithil a Jesús ti eb, antsana’ ne’ets ca huichiy pa’i’il ti eb. \s1 Tacuyab a Matías ti calchix c’al a Judas \p \v 12 Taley tixc’an in abathualejilchic a Jesús ti bolchal Olivos ani huichiy ti Jerusalén. Ma am bolchal Olivos ani ma ti bichou Jerusalén jelat jun i kilómetro. \v 13 Ulitschic al jun i ata ti Jerusalén, ani tats ti c’athiy tin tsabchil i piso al i alta ax in c’uajchiyalchic. C’uajatchic a Pedro, ani a Jacobo, ani a Juan, ani a Andrés, ani a Felipe, ani a Tomás, ani a Bartolomé, ani a Mateo, ani a Jacobo ax pel in tsacamil a Alfeo, ani a Simón axi pelac i cananista, ani a Judas in ebchal a Jacobo. \v 14 Taja’ c’uajatchic jaye a Maria in mim a Jesús ani in ebchalchic a Jesús ani talchic i uxum. Ne’ets ca junax olonchic, cum antsana’ ets’ey in ujnamits quin t’aja’. \p \v 15 Hua’ats jelat acac i jun inic i ebchalab tamcuthits al nixe’ xi alta. Tam cubiy a Pedro in ucha’chic: \p \v 16 ―Ebchalabchic, ma ti biyalits a David in thucha’ jahua’ olchin c’al an Espíritu Santo abal a Judas ne’ets quin tsinat bina’ a Jesús c’al an yac’ualchic. Ani xo’ putnenequits an T’ocat Thuchlab jahua’ antsana’ in ulumal. \v 17 Pelac i at t’ojnal huahua’ a Judas tin t’ojlabil an Ajatic. \v 18 Jats jaja’ in tsinat bina’ a Jesús, ani an tumin ax im bats’u c’al in quithab t’ajbil in eyentha’ quin ts’a’iy i tsabal. Talbel tam tim palamalits in nuc’ ba’ an te’, tam ti ijcanits tsabal bic’lath in oc’. Pichc’an in chucul ma tala’ huac’lan in t’ithith. \v 19 Cum an c’uajilomchic ti Jerusalén in exla’its abal a Judas in ts’a’iy nixe’ xi tsabal c’al an tumin ax im bats’u c’al in quithab t’ajbil, jaxtam im bijiy nixe’ xi tsabal ti Acéldama. Ti tenec cau in le’ quin ulu ti xits’ tsabal. \v 20 Ani q’uejab thuchath a Judas ti al i salmo antse’: \q1 Ne’ets ca jilc’on jolat in atajil. \q1 Ni jita’ yab quin c’uajchiy. \m Thuchath jaye al q’ue’at i salmo: \q1 Ne’ets ca calchinchat in t’ojlabil c’al q’ue’at i inic. \p \v 21 Jaxtam xohue’ ca calchinchat in t’ojlabil a Judas c’al jita’ axi teje’ c’uajatchic. In ejtohual quin calchinchi jitats ts’at’enequits c’al huahua’ ma tam ti a Jesús tu tacuyamalits tu abathualejilchic. \v 22 Max ts’at’enequits ma tam ti pujnenec a Jesús c’al a Juan ani ma ti c’athiyits ti eb, jats qui tacuy ti calchix. Jats tucu tolmiy tu olnom abal ejthachits a Jesús. \p \v 23 Taley bijiyat tsab, jun ax im bij José Barsabás ax in cua’al im punc’uth bij Justo, ani jun ax im bij Matías. \v 24 Tam ol an ebchalabchic. In uluchic: \p ―Dios, expith tata’ a exlanchalits tim patal in ichich an inic. Tucu tejhua’methanchi jahua’ axe’ xi tsab ax a tacuyamalits ti calchix c’al a Judas. \v 25 Jats ca punuhuat ti abathuale quin calchinchi in t’ojlabil ax in q’uiba’ tin ebal in hualab. In q’uiba’ ani c’alets ti tamtsemla tin ebal im pojcax ey. \p \v 26 Tam an ebchalabchic in calthanchi an q’uijlab axi tsab abal jahua’ axi ne’ets quim baju. Tam tejhua’mejits a Matías ojni’ jats ne’ets ti calchix c’al in t’ojlabil a Judas. Ani ma tamna’its jaja’ ti punuthits ti abathuale c’al axi lajuj jun in abathualejilchic a Jesús. \c 2 \s1 Chich an Espíritu Santo \p \v 1 Im bajuhuits in ajib am bichou Israel ax u uxnal ti Pentecostés, ani tam al nixe’ xi ata tamcuthits patal in abathualejilchic a Jesús c’al i ebchalabchic. \v 2 Jun jic’tohual in ats’alchic tal jun i cahuithtalab ti eb ejtil i tsapic ic’ axi lej tumumul. U ats’nal tim puhuel an ata jun ti jaja’ quetechic. \v 3 Tam in tsu’talchic tin junchictal tin oc’ ejtil in inquith i lec’ablec joc’pathits c’al i c’amal. \v 4 Ani ma tamna’its tim patal jaja’chic jum putat co’onchithits in ichich c’al an Espíritu Santo. Ani in ts’i’quiychic quin cauna’ i pil cahuintalab jahuats pithnenec c’al an Espíritu Santo quin cauna’. Yab ja in cuete’ cahuintal. \p \v 5 Tam ti nixe’ xa q’uicha c’uajat ti Jerusalén i Israelchic ax in lej aynal an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. Che’necchic taja’ ma tim puhuel an tsabal. \v 6 Ani tamcun jaja’chic jaye tam tin ats’a’ nixe’ xi cahuithtalab tal ti eb. Uc’pinchabchic in tsalap cum in ats’alchic caunanchab in cuete’ cahuintal c’al axi yab pel in at juntal. \v 7 Jilc’on lej jic’paxchic. In ulu jun c’al axi jun: \p ―Patal jaja’chic ax u caunanchix pel i Galileajib ani yab i at juntal. \v 8 ¿Jant’ini’ in ejtohualchic tucu caunanchi i cahuintal huahua’ ax i caunamal ma ti tsacamtal? \v 9 Hua’ats jita’chic teje’ che’nec ma ti Partia, ani ma ti Media, ani ma ti Elam, ani ma ti Mesopotamia, ani ma ti Judea, ani ma ti Capadocia, ani ma ti Ponto, ani ma ti Asia. \v 10 Hua’ats jaye axi che’necchic ma ti Frigia, ani ma ti Panfilia, ani ma ti Egipto, ani ma ti Africa jum poq’ue’ ti Cirene. Jaye hua’ats axi che’necchic ma ti Roma ax in cua’alits in q’uima’ teje’ ti Jerusalén. Talchic xe’ jaja’ ax in t’ajtal ey pel i Israel ani talchic axi huenc’onenequits ti Israel quin ayna’ an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 11 Jaye hua’ats teje’ axi che’necchic ma ti Creta ani ma ti Arabia. Patal huahua’ teje’ c’uajat u lej tamculam. I ats’al ti cuete’ cahuintal u t’ilchab in jic’path t’ajbilchic a Dios. \p \v 12 Jat’hua’ tim patal an tamcunel in lej jic’pal ani u uc’pinchab in tsalap. In conoyal: \p ―¿Jant’o in ey axe’ xi inicchic abal antsana’ u caunanchix c’al i cuete’ cahuintal huahua’? \p \v 13 Expith talchic ax u tilibnax toc’tsin antse’: \p ―Cum u uts’alits jaxtam u caunanchix c’al i cuete’ cahuintal. \s1 A Pedro in taunal an mulcunel \p \v 14 Taley cubiy a Pedro c’al axi lajuj jun in abathualejil a Jesús tin tamet an tamcunel. In thajat ulu: \p ―At Israelchic ani c’al patal ax it c’uajil ti Jerusalén, ca lej alhua’ bina’ a xutsun ani ca lej alhua’ exbay jahua’ ne’ets tu ucha’chic. \v 15 Yab chubax u uts’al axe’ xi caunanchixchic jant’ini’ tata’ a ulalchic. Yabaye jant’ini’ ta ca uts’alin cum expith pel i beleu hora an thaju. \v 16 Lej inic tu caunanchixchic. Xo’ u putnalits jahua’ ti biyal an caulome c’al a Dios Joel in thucha’ jahua’ in ulu a Dios antse’: \q1 \v 17 Tam c’unelits an q’uij q’uicha ne’ets ca taley, tamna’ nan ne’ets cu abchi an Espíritu Santo patal an inicchic. \q1 An cuitolchic ani an ts’ic’ach ne’ets tiquin caunanchi u cahuintal. \q1 Ne’ets cu tsu’binchi an c’uitolchic i tsu’bixtalab ejtil tam u huachbil. \q1 Ani ne’ets cu tejhua’methanchi jant’o an yejtselchic tam u huayal ani u huachbil. \q1 \v 18 Tam nihua’aquits a q’uicha ne’ets cu abchi an Espíritu Santo u t’ojnalilchic i inic ani i uxum. \q1 Ani jaja’chic ne’ets tiquin caunanchi jahua’ nan cu pitha’ quin cauna’. \q1 \v 19 Ti eb ne’ets cu t’aja’ i lej jic’path t’ajbilab. \q1 Ti tsabal ne’ets cu tejhua’methanchi an inicchic u tsap c’al i pulic tsu’bixtalab. \q1 Ne’ets cu tejhua’methanchi c’al i xits’, ani c’al i c’amal, ani c’al i pau. \q1 \v 20 Ne’ets ca yic’utsin a q’uicha. A its’ ne’ets ca huenc’on ejtil i xits’. Antsana’ ne’ets ca t’ajan tam c’unatits ne’ets ca chich an Ajatic. \q1 Tam ojni’ al nixe’ xa q’uicha ne’ets quin tejhua’metha’ in lej tsap ani in lej ts’alat. \q1 \v 21 Ani patal jitats quim palenchi an Ajatic jats ne’ets ca jaluntha tam. Antsana’ a Joel in thucha’ jahua’ in ulu a Dios. \p \v 22 Cahue a Pedro in ulu: At Israelchic, ca lej alhua’ japiy a xutsun ca ats’a’ jahua’ nan ne’ets tu ucha’chic tin cuenta a Jesús Nazaretib. C’al im pulic t’ajbilchic tejhua’ abal tacuthits ani abathits c’al a Dios. A Dios ani a Jesús in mac’uchith t’ajamal ta tametchic i jic’path labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab c’al in ey. Tata’chic a lej alhua’ tso’obits abal lej chubax anits. \v 23 Aba ani’ antsana’ a tso’obnamalits, bel a bats’uchic a Jesús tam ti a Judas in tsinat bina’ ta c’ubac. A ne’tha’ ani a bina’ tin c’ubac i pojcax inicchic ca q’uet’ath tsemtha ti al an cruz, cum antsana’ q’uejab tsalpanchamejits c’al a Dios ca t’ajchin jant’inits im bijith le’nomtalits a Dios. \v 24 Aba ani’ tsemtha, a Dios bel in ejtha’. Yab in jila’ ca ohuat co’oyat c’al in tsap an tsemla, cum ni abal jay yab ejtohuat ca lej atan c’al an tsemla. \v 25 Jaxtam an ts’ale David ti biyal in olna’ i cau tin cuenta abal ne’ets ca ejtha a Jesús. Ejtil max a Jesús ax in taunamal a Dios. In ulu antse’: \q1 Dios, u exlal abal ets’ey it c’uajat utat c’al nana’. \q1 Jaxtam ni jita’ yab in ejtohual tiquin t’e’pinthanchi u ichich. \q1 \v 26 Jaxtam jum putat culbel u ichich ani c’al u hui’ tu puhuethanchal a bij. \q1 Quin tsemets ne’ets quin coyots c’al u ichich thacat, cum tata’ ne’ets tiquin ejtha’ junil. \q1 \v 27 Tata’ Dios, yab ne’ets tiquin ohuat jilchi u ejattal quin co’onchat c’al an tsemla. \q1 Cum nana’ pel tin T’ocat Tsacamil yab ne’ets tiquin jilchi ca c’atsey u inictal. \q1 \v 28 Tata’ Dios, tin tejhua’methanchi jant’ini’ quin ets’ey c’uajiy c’al tata’. In jum putat culbel cum ne’ets tu tsu’chi a hual abal ets’ey. \q1 Antsana’ a Pedro in olna’ jant’o in ulu a David tin cuenta in ejthachtal a Jesús. \p \v 29 Cahue a Pedro in ulu: At juntalabchic, ne’ets tu lejquith ucha’ jun i cau. I biyal juntal David lej chubax tsemets ani joliyat, ani ma xohue’its bel i ejtohual qui tsu’chi in jolimtal. \v 30 A David pelac i caulome c’al a Dios. In alhua’ exla’ abal c’al ja in xits’al ne’ets ca hua’tsin a Cristo, ani ne’ets ca punuhuat ti Ts’ale ejtil jaja’. Antsana’ a Dios tim bijchith ulumalits ani in cuba’ tim ba’ abal chubax ne’ets ca t’ajan. \v 31 Jaxtam a David in q’uejab exla’ ani in q’uejab olna’ abal ne’ets ca ejtha a Cristo. In ulu abal a Dios yab ne’ets quin jilchi in ejattal ca co’onchat c’al an tsemla ani in inictal yab ne’ets ca c’atsey. \v 32 Ani chubax a Dios in ejtha’ a Jesús. Patal huahua’ i tsu’umal ejthachits ani i olnal abal anits. \v 33 Xo’ punuthits tin huinab c’ubac a Dios jant’ini’ ti puhuethanchithits im bij. Ma tihua’ ti eb a Jesús tu abchamalits an Espíritu Santo jant’ini’ ti bijchith uchan c’al in Tata tucu abchi. Patal jahua’ talel a tsu’umalitschic ani a ats’amalitschic jats pel in t’ojlabil an Espíritu Santo. \v 34 Aba ani’ yab c’athiy a David ti eb, bel in exla’ abal tihua’ c’uajat ti eb an Ajatic. \q1 In olna’ jant’o uchan an Ajatic c’al a Dios antse’: \q1 Quit buxcan tu huinab c’ubac. \q1 \v 35 Teje’ quit buxcan ma nan tu pitha’ ta c’ubac a tomolnaxilchic abal ca tala’ ata’. \p \v 36 Ja’its nixe’ a Jesús ax a q’uet’ath tsemtha’chic al an cruz. Xo’ patal tata’chic ax it Israel in tomnal ca alhua’ tso’obna’ abal lej chubax a Dios im punumalits ti eb ti lej Ajatic ani ti lej Ts’ale c’al patal an inicchic, in ulu a Pedro. \p \v 37 Tam tin ats’a’itschic antsana’ an cau, tamna’ lej c’athpich yajchiquithits in ichich in ats’alchic c’al an lej tsapic t’e’pintalab. Ani jaja’chic in lej ucha’ a Pedro ani axi q’ue’at an abathualechic antse’: \p ―At juntalabchic, tucu ucha’ jant’o i uchbil qui t’aja’ xo’. \p \v 38 A Pedro in toc’tsiychic: \p ―Quit t’ajat jic’tsonchic c’al a hualab ani quit pujanchic tim bij a Jesucristo abal quit paculanchat a hualab. Tam a Dios ne’ets ti abchichic an Espíritu Santo ca c’uajiy ta ichich. \v 39 Im bijchith ulumalits a Dios abal ne’ets ti abchi, ani yab expith tata’chic, jaye a tsacamilchic. Ma ne’ets ca abchinchic jaye axi al pil i bichoulomchic patal jitats tacuthits c’al a Dios. \p \v 40 C’al yane i cau a Pedro in exobchal an mulcunel. Taley tin lej taltal an cau in ucha’: \p ―Ca bina’ ta ba’chic quit jec’ontha c’al a Dios, ani yabats quit xe’tsin q’uibenec ejtil xi q’ue’at i inicchic. \p \v 41 Taley u pujnalchic patal ax in lej penamalits tin ichich jahua’ uchan c’al a Pedro. Jelat ox i mil i inic jats axi huenc’onenec quim bela’ a Jesús nixe’ xa q’uicha. \v 42 Ani patalchic in junini’ aynanchal jahua’ tu exobchinal c’al an abathualechic. Lej jun ejetchic in ichich c’al in t’ilomtal an Ajatic. Yab im palc’anchalchic ti ol ani quin t’aja’ an santa cena. \s1 Ax in it belalchic an Ajatic \p \v 43 Ani patal nixe’ xi it belomchic c’al an Ajatic in lej c’ac’nanchal im bij, cum in tsu’tal an abathualechic in t’ajal i labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab c’al im bij an Ajatic. \v 44 Lej juncuthchic in ichich ani lej ts’ejhualix c’al jahua’ in cua’alchic ejtil max pel i they c’alab. \v 45 In tala’ nujuhualchic jahua’ in cua’al, ani buc’tsixnanchab an tumin jant’inits i yejenchixtalab in tsu’tal in cua’al ti junchic. \v 46 Chuthel chuthel u tamcunalchic ti c’ac’nax c’al a Dios ti al an tiyopan. Tin q’uima’chic in t’ajalchic an santa cena ani junax c’apul c’al in ichich lej culbel ani tsa’at. \v 47 In junini’ puhuehuenchalchic im bij a Dios. Ani jat’hua’ c’al patal am bichou u tsu’tab ti alhua’ inic. Chuthel chuthel hua’ats ax u it huenc’onal c’al an Ajatic, ani antsana’ ne’ets puhuehuel im bichohuil a Dios. \c 3 \s1 Jelthab jun i inic axi tsambe in acan \p \v 1 Jun a q’uicha ox hora an huacal a Pedro ani a Juan ne’ets junaxchic ti tiyopan. Pel i hora tam an Israelchic in ujnam ca olon taja’. \v 2 Chuthel chuthel u chi’thab ca c’uajba utat tin hui’lebil nixe’ xi tiyopan jun i inic axi tsambe in acan ma tin hua’tsintal. Im bij nixe’ xi hui’leb ti Alabel. Tats ti conchix an tsambe c’al an tumin c’al jitats ca otsits ti al an tiyopan. \v 3 Ulitschic a Pedro ani a Juan tin hui’lebil an tiyopan ani conchab an tumin. \v 4 Tam lej met’nal c’al a Pedro ani c’al a Juan, ani uchan c’al a Pedro: \p ―Tucu met’a’ te huahua’. \p \v 5 Tam an tsambe in lej met’a’chic, cum in tsalpayal hualam ne’ets ca pithan jant’o. \v 6 Ani iba. Tocat uchan c’al a Pedro: \p ―Nan yab u cua’al i tumin ma ni jant’o. Expith jahua’ im pithnenec c’al an Ajatic jats ne’ets tu pitha’. C’al in tsap im bij a Jesucristo Nazaretib quit ts’aquiy ani quit belats. \p \v 7 Tam a Pedro in yac’uchi in huinab c’ubac ani in ts’acba’. Ani tameq’ui jeleyits in acan ma c’al patal im puthic’. \v 8 Tam jun athic t’ic’ts’onits ani in ts’i’quiy ti belal. Otsits t’ic’ts’ots’ol c’al a Pedro ani c’al a Juan ti al an tiyopan. Hualim im binal i c’ac’namal yan c’al a Dios. \v 9 Patal an inicchic taja’ in tsu’tal ti belal ani ti puhuethanchix c’al im bij a Dios. \v 10 In lej jic’palchic ani u hue’ jiq’uel jant’ini’ ti thubat jelthanchat in acan nixe’ xi inic. In exlalitschic abal ja’its jaja’ axi ets’ey quetelac ti conchix c’al i tumin utat tin hui’lebil an tiyopan. Im bij nixe’ xi hui’leb ti Alabel. \s1 Olnom a Pedro ti al in hueu cucu’il an tiyopan \p \v 11 Ti al nixe’ xi tiyopan hua’ats i hueu cucu’lab im bij ti Salomón. Tats ti c’uajat a Pedro lej c’unat ts’at’enchat c’al nixe’ xi tsambejac. Lej jic’pachiquix patal an inicchic c’al nixe’ xi pulic t’ajbilab, chich athithil quin tsu’u axi jelthanchat in acan. \v 12 Tam a Pedro in tsu’u lej pulic an mulcunel ani in ucha’: \p ―¿At Israelchic, jale’ hualam it lej jic’pachiquix? Hualam tin lej telal nana’ ani c’al a Juan cum a tsalpayalchic huahua’ i jelthamal axe’ xi inic c’al i cuete’ tsap. Hualam a tsalpayalchic abal huahua’ u c’athpich t’ocat ani jats tu jelthom. Iba. \v 13 C’al in tsap a Jesús jats ti jelthach axe’ xi inic, ani antsana’ tejhua’ abal a Dios im puhuethanchamalits ti eb im bij in Tsacamil Jesús. Ja’its a Dios axi pel in Diosil a Abraham ani a Jacob ani a Isaac. Ja’its a Jesús axi tata’chic a bina’ tin c’ubac an oc’lecchic. Ani tam ti Pilato in le’na’ quin hualca’, tata’chic ojni’ yab a le’na’. \v 14 Tocat a thajat ucha’chic quin hualca’ jun i tsemthom inic. In tomnal max hualcamejac a Jesús axi lej t’ocat inic ani lej pututh inic. \v 15 A bina’chic ca tsemtha a Jesús axi lej ejatlix expith. Aba ani’ tsemtha, bel a Dios in ejtha’ ti al an jolimtalab, ani huahua’ i tsu’umal ejthachits. \v 16 C’al tin ebal in tsap im bij a Jesús jats ti jelthanchat in acan axe’ xi inic. Cum in lej bela’ a Jesús, jaxtam ti jum putat jelthamejits. A tsu’talitschic ani a exlalits abal lej chubax anits. \p \v 17 At juntalabchic, nan u tso’obits abal yab a tequeth exlanchi in ey max pel in Tsacamil a Dios tam ta bina’ a Jesús ca tsemtha. Aniye jaye a oc’lequilchic yab in tequeth exlanchi in ey. \v 18 Bel cum yajchiquiyat jats ti putnenec in cahuintal a Dios. Cum a Dios in q’uejab olnamalits c’al in caulomejilchic abal ne’ets quin aba’ a Cristo, ani pel in uchbil ca lej yajchiquiyat. \v 19 Jaxtam xohue’ quit jic’tsonchic c’al a hualab ani quit huichiy c’al a Dios, abal jaja’ ti paculanchi a hualab. Tam ojni’ a Dios ne’ets ti lubach co’onchichic a ichich. \v 20 Ani talbel ne’ets quin aba’ a Jesucristo ca huichiy junil teje’ tsabal ta lej Ts’alejil. Ma ti lej jayq’ui’ antsana ti bijchamejits in ey c’al a Dios. \v 21 Xo’ pel in uchbil a Jesucristo ca jilc’on tihua’ ti eb, ma tam quim bajuhuits am pejath q’uij tam ti a Dios ne’ets quin tala’ alhua’metha’ patal teje’ tsabal jant’ini’ ti c’a’al alhua’ac. A Dios in q’uejab olnamalits c’al in t’ocat caulomejilchic axi biyal abal antsana’ ti ne’ets quin t’aja’. \v 22 An caulome Moisés in ucha’chic i biyal juntalchic antse’: Am pulic Dios Pay’lom ne’ets ti abchichic jun i caulome axi pel a at juntal xits’al. Jant’ini’ a Dios tin abamal nana’ tin caulome, antsana’ axi junaque axi taye tal ca aban. Jats ca lej alhua’ bina’ a xutsunchic ca ats’anchi patal jahua’ ne’ets ti ucha’. \v 23 Ne’ets ca t’ajat q’uibey patal jitats yab quin alhua’ ats’anchi nixe’ xi caulome, ani yabats ne’ets ca ajiyat ti Israel tim bichohuil a Dios. Antsana’ tin ulu a Moisés, in ulu a Pedro. \p \v 24 Tim patal an caulomechic ma tam tin q’uichajil a Samuel in q’uejab t’ilamal abal ne’ets ca t’ajan jahua’ xo’ i tsu’talits al axe’ xa q’uichachic u t’ajnal. \v 25 A Dios im bijchith uchamalits am biyal caulomechic jant’o ne’ets quin t’aja’, ani in le’ abal tata’chicte ca tabatnanchi nixe’ xi bijchith cau. A Dios im pitha’ i biyal juntalchic i jilchith cau abal tata’chicte ca tabatnanchi. A Dios in ucha’ a Abraham antse’: Jun i inic axi pel a at juntal xits’al jats ne’ets quin lablinchi tim patal an inicchic tim puhuel an tsabal. \v 26 Ani xo’ nan tu uchalchic abal ja’its jaja’ ax a Dios in ejthamalits in Tsacamil. Ja’its jaja’ ax a Dios xo’ tu oc’ox abchal huahua’ tu Israel abal tucu lablinchi ani tucu coythanchi jahua’ yab alhua’ i t’ajal. \c 4 \s1 A Pedro ani a Juan tin tamet an oc’lecchic \p \v 1 Tam ti cahue a Pedro ani a Juan c’al an mulcunel, tam ti chich i pale’chic, ani c’al talchic i saduceo, ani c’al jun i inic ax pel i oc’lec c’al am beletnom tiyopanchic. \v 2 Tsacul jaja’chic, cum a Pedro ani a Juan in exobchal an inicchic abal ne’ets ca ejtha an tsemelomchic cum a Jesús ejthamejits. \v 3 In yac’ua’chic a Pedro ani a Juan, ani im baliychic ti al an huic’axte’. Cum huaclejits ani yab ejtohuat ca t’ajan an ts’ejcaxtalab, jaxtam ti jilan al an huic’axte’ ma tin aytal q’uicha. \v 4 Ani yantalam i inic ax in ats’anchi in cahuintal a Dios c’al a Pedro ani a Juan, im belchichic jaye. Tin yanel axi it im belal jelat bo’ i mil i ejattalab max qui ajiy expith an inicchic. \p \v 5 Tin aytal q’uicha tamcunchic ti Jerusalén axi oc’lecchic c’al an Israelchic, ani c’al i yejtselabchic Israel, ani c’al i exobchixchic c’al an tsejcath cau binath c’al a Moisés. \v 6 C’uajat taja’ an ts’ale pale’ Anás. C’uajatchic jaye a Caifás, ani c’al a Juan, ani c’al a Alejandro, ani c’al tim patal axi pel in at ja’ub xits’al an ts’ale pale’. \v 7 Tam in aba’chic an cau ca chi’tha a Pedro ani a Juan tin tamet jaja’chic. Chi’thachic ani conoyat: \p ―¿Jita’ ti pithamalchic a eyaltal abal a t’ajamal tit jelthom c’al an tsambe? ¿C’al jita’ im bij ta jelthamal? \p \v 8 Tam a Pedro jum putat co’onchithits in ichich c’al an Espíritu Santo in toc’tsiychic: \p ―Oc’lecchic ani yejtselab Israel, tiquin lej ats’anchi. \v 9 Huahua’ i t’ajchamal i alhua’talab axe’ xi inic axi tsambejac, ani tata’ a conoyalchic jant’ini’ ti jelthame. \v 10 Nana’ ne’ets tu olchichic jant’ini’ ti jelthame abal tim patal an Israelchic quin alhua’ tso’obna’its. Axe’ xi jelthach inic ta tametchic jelthame c’al in tsap tim bij a Jesucristo Nazaretib. Jats a Jesucristo ax a bina’chic ca q’uet’ath tsemtha al an cruz, ani talbel ejtha c’al a Dios ti al an jolimtalab. \v 11 Ejtil jun i thacum ata quim mo’ca’ pil jun i t’ujub axi yab in le’ quin eyentha’, antsana’ tata’chic a t’ajamal c’al a Jesús. Aba ani’ a pojcamal a Jesús, bel ja’its jaja’ axi xohue’ punuthits ejtil i mimlab t’ujub c’al a Dios. \v 12 Ja’its jaja’ expith an Jec’onthax axi hua’ats c’al an inicchic. Ni jita’ yab hua’ats q’ue’at teje’ tsabal bijith c’al a Dios abal tucu jec’ontha’. \p \v 13 An oc’lecchic in t’aja’ ti cuenta abal a Pedro ani a Juan u cau c’al i lej inictalab. In tso’obna’itschic abal yab lej exoblamathits ani pel i alq’uith inicchic. Ani lej jic’paxchic. Tam in t’ila’its abal jats a Pedro ani a Juan axi xe’tsinenecchic junax c’al a Jesús. \v 14 Cum in tsu’uchic cubatits an tsambe jelthathach, yab in ejtohual an oc’lecchic jant’ini’ ti quin jolbiy a Pedro ani a Juan. \v 15 Tam uchanchic ca tixc’an biyat jaja’chic ne’ets quin ts’ejca’ an cau. \v 16 Taley an oc’lecchic in ulu jun c’al xi jun: \p ―¿Jant’o i ejtohual qui t’aja’ c’al axe’ xi inicchic? C’al patal axi c’uajatchic teje’ ti Jerusalén u exlabits abal in t’ajchamal an tsambe i pulic labith t’ajbilab. Yab i ejtohual qui tsinc’onchi. \v 17 Expith qui c’uiya’chic abal yabats ca t’iloxna más in labith t’ajbil. Qui tsapic ucha’chic abal yabats quin olnanchi im bij a Jesús c’al jitaquitsq’ui tam inic. \p \v 18 Tam caniyat ca chich a Pedro ani a Juan ani c’uiyath uchanchic abal yabats quin más olnanchi im bij a Jesús ani yabats jita’ quin más exobchichiquiy tin cuenta a Jesús. \v 19 Toc’tsin jaja’chic in ulu: \p ―Tata’ ojni’ inicchic ca lej alhua’ tsalpay jahua’ axi más i uchbil qui t’aja’. Qui t’ajchi más in culbetal a Dios o qui t’ajchi más a culbetal tata’chic. \v 20 Ni abal jant’ini’ yab i ejtohual cu ts’ibc’an c’al jahua’ i tsu’umalits ani c’al jahua’ i ats’amalits c’al tin cuenta a Dios. \p \v 21 Taley tamna’ an oc’lecchic in c’uiya’ junil a Pedro ani a Juan, ani in jila’chic ca c’alets. Yab in elchichic jant’o c’al ti quin jolbiy ani quin yajchiquiy. Yab hua’ats i jolbix, cum patal am bichou im puhuethanchal im bij a Dios c’al jahua’ t’ajchinenec an tsambe. \v 22 In cua’al an tsambe huat’ath tsab inic tamub tam ti t’ajchin nixe’ xi pulic labith t’ajbilab. \s1 Am belomchic in conchal a Dios i inictalab \p \v 23 Tam ti jilan ca c’alets a Pedro ani a Juan, tam c’alechic quin tsa’biy in at belomchic. In tala’ t’ilchalchic jahua’ uchnenec c’al an oc’lec pale’chic ani c’al an yejtselab Israelchic. \v 24 Tam tin ats’a’itschic ani’, tamna’ patal olon jununul in conchixtal. In uluchic: \p ―Pulic Dios Pay’lom, tata’ a ts’ejcamal an eb, ani an tsabal, ani am pulic lejemchic, ani patal jahua’ hua’ats. \v 25 Tam ti biyalits a cahuintha’ a t’ojnalil David c’al an Espíritu Santo tam tin ulu antse’: \q1 ¿Jale’ u tsacul c’al a Dios an inicchic tim puhuel an tsabal? \q1 ¿Jale’ in tsalap an inicchic lej jolat jec’om c’al a Dios? \q1 \v 26 Patal an ts’alechic ani an oc’lecchic teje’ tsabal in lubal quin tamcuth tomolna’ a Dios ani a Cristo axi aban c’al a Dios. \p \v 27 Ani lej chubax tamcunenecchic teje’ ti Jerusalén an ts’ale Herodes ani an ts’ale Poncio Pilato junax c’al i Israelchic ani c’al axi yab Israelchic, expith quin tamcuth tomolna’ a T’ocat Tsacamil Jesús. Ani ja’its a Jesús ax a punumalits ti lej Ts’ale c’al patal an inicchic. \v 28 Ani patal jahua’ t’ajchinenec a Jesús c’al nixe’ xi tomolnaxchic, jats axi tata’ a q’uejab tsalpanchamalits ca t’ajchin jant’inits a le’nomtal. \v 29 Ani xohue’ Dios, ca t’aja’ ti cuenta abal hua’ats i oc’lecchic ax tu c’uiyal huahua’. Cum pel tu t’ojnalil, tucu lej tsaplilichiquiye qui olnachiquinchiye a bij. Yab cu jiq’uey c’al in c’uiyaxtal. \v 30 C’al a lej tsap ani c’al in tsap im bij a T’ocat Tsacamil Jesús ca jelthachiquiye i ya’ulchic. Ca t’ajaye i labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab c’al an inicchic. \p \v 31 Tam ti talits ti olchic, tam t’elelel an ata jun ti tamcuthchic ti ol. Ani tam chich an Espíritu Santo in jum putat co’onchi in ichich patal axi tamcuth taja’. Ani taley tam xe’ets jaja’chic ti buc’ul c’al in cahuintal a Dios c’al in ichich lej tsaplilithits. \s1 An they c’alab \p \v 32 Jununul in tsalap ani in canat patal am belomchic. Ni jita’ yab in ulu max pel in cuete’ c’al jahua’ in cua’al. In tsalpayalchic abal patal jahua’ in cua’al ejtil max pel i they c’alab. \v 33 Ani in abathualejilchic a Jesús c’al in lej tsap, xe’ets in olnachiquinchal an inic abal ejthachits an Ajatic Jesús. Lej tolminchab tim patal am belomchic c’al im pulic alhua’ inictal a Dios. \v 34 Tim patal am belomchic u pithnal jant’inits in yejenchixtal. Ax in cua’alchic i tsabal ani ax in cua’alchic i ata in nujujuyal, ani im binanchal an tumin tin c’ubac an abathualechic. \v 35 Taley jaja’chic im buc’tsixnanchal am belomchic jant’inits ti yejenchith. \v 36 Taja’ c’al an ebchalabchic hua’ats jun axi pel in at xits’al a Levi. Pel a José axi hua’tsin ti al an ts’aclath tsabal axi al am pulic lejem im bij Chipre. Im punchith bij c’al an abathualechic pel a Bernabé, axi ti tenec cau in le’ quin ulu culbethanchix c’al in ichich an inic. \v 37 In nuju in tsabalil ani im binanchi an tumin tin c’ubac an abathualechic. \c 5 \s1 In hualab a Ananías ani a Safira \p \v 1 Hua’ats jaye jun i ebchalab im bij Ananías in nuju in tsabalil. In tomquil pel a Safira. \v 2 In canchi hue’ an tumin c’al ax ti jalbinchat c’al an tsabal, ani axi más jats im binanchi tin c’ubac an abathualechic. In ucha’ abal ja’its tim patal an tumin axi jalbinchame. Expith in tomquil jats in tso’obna’ abal yab chubax. \v 3 Tam uchan a Ananías c’al a Pedro: \p ―Tata’ ojni’ a hualca’ ta ba’ ti otsanchi ta ichich a Satanás abal ti t’ajchi quit janamcahuin. It hualbinenec c’al an Espíritu Santo cum a canchi hue’ an tumin jahua’ tit jalbinchame. \v 4 Nixe’ xi tsabal pel a lej c’al tam ti yabaye a nujumal, ani tam tit jalbinchamejits tam nixe’ xi tumin pel a lej c’al. A ejtohuamalac ca eyentha’ jant’inits a culbetal, ani yab quit janamcahuin. Xo’ ojni’ it janamcahuinits c’al a Dios, ani yab expith c’al huahua’ it janamcaunenec. \p \v 5 Tam tin ats’a’its antsana’ a Ananías, tam t’ajat ijcan tsemenec. Ani lej jiq’uey patal jitats in tso’obna’ abal antsana’ ti tsemetsits jun jic’tohual. \v 6 Chich i cuitolchic ani in thu’banchi in inictal, in ne’tha’ quin joliy. \p \v 7 Ox i hora talbel tam ti otsitsits in tomquil a Ananías. Yab in tso’bim max tsemenequits a Ananías. \v 8 Tam uchan c’al a Pedro: \p ―Tiquin ucha’ an chubaxtalab max jats antsana’ tin nujumal an tsabal a q’uimathil jant’ini’ tin olchamalits jaja’. \p Toc’tsin jaja’ in ulu: \p ―Ojni’ chubax ja’its antsana. \p \v 9 Tam uchan c’al a Pedro: \p ―¿Tata’ ojni’ jale’ a juncu an cau quit junax janamcahuin c’al a q’uimathil? It hualbinenecte c’al an Espíritu Santo. Te huichits an cuitolchic ax in ne’tha’ quin joliy a q’uimathil, ani tata’te ne’ets ti ne’tha’ quit jolin. \p \v 10 Ani tameq’ui ti t’ajat ijcan tsemenec jaye a Safira tin acan a Pedro. Otsits alta an cuitolchic ani in tsu’u mo’ol tsemenequits. In caltha’ in ne’tha’chic jaye ani in joliy utat jun ti jolithits in q’uimathil Ananías. \v 11 Ani jats ti lej jiq’uey patal im bichohuil a Dios ani patal jitats in tso’obna’ abal antsana’ t’ajat tsemetsits a Ananías ani a Safira. \s1 I labith t’ajbilab ax u t’ajnal ti tsu’bixtalab c’al an inicchic \p \v 12 An abathualechic in t’ajale yan i labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab c’al an inicchic. Ani taley tamcun c’al jaja’chic yantalam i belom tin hueu cucu’il an tiyopan. Im bij nixe’ xi hueu cucu’lab Salomón. \v 13 Patal pel i belom axi tamcuth, cum axi yab belom in ts’ejnal ca tamcun. Aba ani’ yab in inicnal tim ba’ ca tamcun c’al am belomchic, bel in lej c’ac’nalchic. \v 14 Ani lej yanenel ne’ets am belom c’al an Ajatic, i inic ani i uxum. \v 15 U chi’thachicab ti bel yan i ya’ul c’al i lactem ani q’ue’at c’al i tseyte’ tat, ani u mo’cab jun ti ne’ets ca huat’ey a Pedro. Lej lequitsq’ui max ca huat’ey a Pedro ani ca tsalamliyat, c’al ca t’ajat jeltha. \v 16 Taja’ ti Jerusalén u ulelel yantalam i inic axi tal al i bichouchic axi utat. In chi’thachicalchic i ya’ul ani axi co’oyab c’al i at’ax teneclab. Tim patal u jelthathayab c’al an abathualechic. \s1 Baliyat al an huic’axte’ a Pedro ani a Juan \p \v 17 Taley lej pa’ixnanchab in tsap an abathualechic c’al an ts’ale pale’ ani c’al an cuenel saduceo axi ts’at’at c’al jaja’ an ts’ale pale’. \v 18 Jaxtam yac’uanchic ani baliyat al an huic’axte’. \v 19 Ani taja a Dios in aba’ jun i ángel abal quin japchi in hui’lebil an huic’axte’ tam acal. In caltha’ an abathualechic ani in ucha’: \p \v 20 ―Quit c’alechic ti al an tiyopan ani ca olchi an inicchic jant’ini’ ta ca it ejatliyat c’al an Ajatic. \p \v 21 Tam tin ats’a’its antsana’ an abathualechic, tam c’alechic ani otsits ti al an tiyopan ti exobchix. Thajuhuits tamna’. \p C’uajate ti exobchix an abathualechic ti al an tiyopan, ani an ts’ale pale’ ani in tolmihualchic in tamcuy an yejtselabchic Israel axi pel i cuenel ts’ejcom cau axi lej c’athpich exbath in ey. Cum in tsalpayalchic abal c’uajate an abathualechic ti al an huic’axte’ in aba’ i ic’tom ca ic’tatchic. \v 22 Tam ti ulitschic an ic’tom tihua’ al an huic’axte’ yab jita’ hua’ats. Huichits jaja’chic c’al an cuenel ts’ejcom cau quin olchi yab jita’ hua’ats. \v 23 In ucha’chic: \p ―I tsu’u tocat mapuputhits an huic’axte’ ani lej alhua’ beletnanath c’al i soldadochic. Tam tu japchatits an hui’leb, ni jita’ yab hua’ats. \p \v 24 Tam tin ats’a’its antsana’ an cau an ts’ale pale’, ani c’al an oc’lec c’al am beletnom tiyopanchic, ani c’al am pale’chic axi lej exbath, tam jilc’onchic lej c’upupul in tsalap. In uluchic jant’o hualam t’ajnenec ani ne’ets ca más t’ajane. \v 25 Taley tameq’ui ulcan c’al jaja’chic jun i inic in ulu: \p ―An inicchic ax a baliyamal al an huic’axte’ tihua’ c’uajat ti al an tiyopan ti exobchix junil c’al an inicchic. \p \v 26 Tam an oc’lec c’al am beletnom tiyopanchic, ani c’al nixe’ xi ic’tomchic c’alechic quin iq’ui’ an abathualechic c’al i lej c’aya’talab. Yab ic’tat c’al i othnaxtalab, cum an ic’tomchic in ts’ejnal max ca cui’iyat c’al i t’ujub c’al am bichou. \v 27 In ultha’itschic tin tamet an cuenel ts’ejcom cau. Tam an ts’ale pale’ in ucha’ an abathualechic: \p \v 28 ―Huahua’ tu lej tsapic uchamalits abal yabats jita’ ca más exobchichiquiy tin cuenta a Jesús. Bel a t’ajalchic, ma tim patal an c’uajilom teje’ ti bichou Jerusalén in ats’amalits a exobchixtal. Ani jaye a le’chic tucu jolbiy c’al in tsemtal a Jesús. \p \v 29 Tam toc’tsin a Pedro ani axi q’ue’at an abathualechic in uluchic: \p ―Pel i uchbil qui oc’ox t’ajchi jahua’ tucu abatna’ a Dios. Yab qui t’ajchi jahua’ tucu abatna’ i inic max yab juncuth in tsalap c’al a Dios. \v 30 Ojni’ tata’chic a tsemtha’ a Jesús ti al i pelc’oth te’, ani pel in Diosil i biyal at juntal c’al ti ejtha a Jesús tam ti tsemenequits. \v 31 Ja’its a Dios ax in c’uajba’ a Jesús tin huinab c’ubac jant’ini’ ti puhuethanchithits im bij. Im punuhuits ti Ts’ale Abatnom ani ti Jec’onthax c’al an inicchic. Xo’ a Dios in le’ abal huahua’ tu Israelchic cu jic’tson c’al i hualab ani cu paculanchat i hualab. \v 32 Lej chububul axe’ xi cau jahua’ i olnal, ani jaye an Espíritu Santo in olnal xe’. Ja’its jaja’ an Espíritu Santo u pithnal c’al a Dios jitats quin t’ajchi jahua’ a Dios in le’. \p \v 33 Tam tin ats’a’its antsana’ axe’ xi cau an cuenel ts’ejcom cau, tam ti lej tsacuy, ma in le’ quin tsemtha’ an abathualechic. \v 34 Tam cubiy jun jaja’chic im bij Gamaliel. Pel i fariseo ax u exobchix c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés ani lej c’ac’nab c’al am bichou. In ulu ca ne’tha eleb jun i hue’ an abathualechic. \v 35 Tam in ucha’ an cuenel ts’ejcom cau: \p ―At Israelchic, ca lej t’aja’ ti cuenta jahua’ a le’ ca t’ajchi axe’ xi inicchic. \v 36 Ca t’ila’chic jant’o t’ajchin a Teudas ax in ulu in lej cua’al in cuete’ c’athat ey. Tocat tsemtha jaja’ ani tala’ pit’c’ochiquin axi tse’ i bo’chic inic in ts’at’elil. T’ajat taley nixe’ xi pulic cuenel. \v 37 Ani talbel tam tin q’uichajil ca penan am bijlab, ts’at’enec yan i inic c’al a Judas Galileajib. Tsemtha jaja’ jaye ani tala’ pit’c’ochiquinchic in ts’at’elil. \v 38 Jaxtam nan tu uchalchic yab ca t’apchi in t’ojlabil axe’ xi inicchic. Ne’ets ca cuete’ taley in t’ojlabil max pel in cuete’ c’al expith. \v 39 Max pel in c’al a Dios yab ne’ets ca ejtouchic ca t’apchi. Ca lej alhua’ t’aja’ ti cuentachic, lequitsq’ui hualam expith a tomolnanchal in t’ojlabil a Dios. \p \v 40 Ani patal an cuenel ts’ejcom cau in tsalpay abal lej chubax jahua’ in ulu a Gamaliel. Aba ani’ antsana’ uchanits, bel in abchi an cau ca chi’tha an abathualechic ani ca huithc’oyat. In lej tsapic ucha’chic yabats más quin olnanchiye jita’ im bij a Jesús. Tam in hualca’chic ca c’alets. \v 41 Ani tamna’ calejits an abathualechic taja’ ti al an cuenel ts’ejcom cau, c’alechic lej culbel cum pithnenec an q’uij c’al a Dios ca pojca tin cuenta im bij a Jesús. \v 42 Chuthel chuthel ti al an tiyopan ani ti q’uimathchic xe’etschic ti exobchix c’al in cahuintal a Dios ani ti olnanchix c’al im bij a Jesucristo. \c 6 \s1 Tacuyab buc ti tolmix ti al an tamcunel ebchalab \p \v 1 Nixe’ xa q’uichachic ne’ets yanenel am belomchic c’al an Ajatic. Chuthel chuthel u buc’tsixnanchab i c’apnel, tocat jaye hua’ats i jolbixtalab tin cuenta am buc’tsixtalab c’apnel. Am belomchic ax in caunal an cau griego in ulu abal an tsemchith uxum c’al jaja’chic yab u quithat pithnalchic an c’apnel ejtil tu quithat pithnal an tsemchith uxumchic ax in caunal in cuete’ cahuintal Israel. \v 2 Tam axi lajuj tsab i abathuale in ucha’ ca tala’ tamcun am belomchic. Tamcunits ani in ucha’chic: \p ―Yab in tomnal huahua’ tu abathuale qui jila’ tu olnom c’al in cahuintal a Dios ani tocat qui buc’tsixnanchi an c’apnel. \v 3 Jaxtam ebchalabchic, ca tacuy buc i inic ani ca punuchic ti buc’tsixnanchix c’apnel. Ca tacuy buc ax u lej c’ac’nab c’al patal am belomchic ani lej alhua’ tsalpath ani jum putat co’onchith in ichich c’al an Espíritu Santo. \v 4 Ani huahua’ ne’ets qui lej expinchiye cu olon ani cu exobchixin c’al in cahuintal a Dios. \p \v 5 Ani patal am belomchic in tsalpay abal alhua’ jahua’ in ulu antsana’ an abathualechic. Tam tacuyat a Esteban axi lej lubach belom ani jum putat co’onchith in ichich c’al an Espíritu Santo. Jaye tacuyatchic a Felipe, ani a Prócoro, ani a Nicanor, ani a Timón, ani a Parmenas, ani a Nicolás Antioquíajib. Pel a Nicolás axi ti jayq’ui’ huenc’onenec ti c’ac’nax c’al a Dios ejtil an Israelchic. \v 6 Tam chanchin axi buc tin tamet an abathualechic, punchin tin oc’chic in c’ubac ani conchinchat in tolmixtal a Dios. \p \v 7 Ne’ets yanenel in cahuintal a Dios, ani ne’ets lej yanenel am belomchic ti Jerusalén. Ma yan i pale’chic jaye in it belal an Ajatic. \s1 Yac’uan a Esteban \p \v 8 Jun axi buc tacuthits pel a Esteban. Cum lej tsaplilith c’al a Dios in t’ajal yan i labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab tin tamet an inicchic. Lej jum putat co’onchab in ichich c’al in alhua’ inictal a Dios. \v 9 Ani hua’ats taja’ al an tiyopan Israel i cuenel axi hueutsíx c’al a Esteban. U bijiyab an cuenel ti Hualcathlom, cum pelac i inicchic axi ti jayq’ui’ lej c’unat co’oyame c’al i amulab ani xo’ itsots. Pelchic al nixe’ xi cuenel axi c’uajinec ti Cirene, ani ti Alejandria, ani ti Cilicia, ani ti Asia. \v 10 Ani yab in ejtouchic quin ata’ a Esteban, cum jaja’ pithnenec i tsalpathtalab ani i cau c’al an Espíritu Santo. \v 11 Tam jaja’chic in ucha’ talchic in juntal ca janamcahuin jun t’ajat tin cuenta a Esteban. Quin uluq’ui abal in ats’amalits tam ti quithab cahuilixin c’al a Moisés ani c’al a Dios. Im pitha’chic i tumin abal antsana’ quin ulu. \v 12 Ani cum belchinits an janamtalab, tam tocat tsacuy an mulcunel junax c’al an yejtselabchic Israel ani c’al an exobchixchic c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. Tam lej muthenchab a Esteban c’al jaja’chic. Yac’uan ani ne’tha tin tamet an cuenel ts’ejcom cau axi lej c’athpich exbath in ey. \v 13 Tam cubiychic i q’uet’ach jolbix in ulu: \p ―Axe’ xi inic yab u coyol tucu quithab olnanchi i t’ocat tiyopanil ani tucu pojcanchi an ts’ejcath cau ax tu pithamal a Moisés. \v 14 I ats’amal tam tin ulu abal a Jesús Nazaretib ne’ets tucu paclunchi i tiyopanil ani ne’ets tucu jalc’unchi an uchbixtalab ax tu pithamal a Moisés. \p \v 15 Tam an cuenel ts’ejcom cau ani patal axi quetechic c’al jaja’chic in ejchical a Esteban, ani in tsu’chal in hual ejtil in hual i ángel. \c 7 \s1 A Esteban in toc’tsiyal an jolbixtalab \p \v 1 Tam conoyab a Esteban c’al an ts’ale pale’ antse’: \p ―¿Nix chubax jant’ini’ tit jolbiyab? \v 2 Toc’tsin a Esteban: \p ―Pay’lomlabchic ani at juntalabchic, tiquin ats’anchi jahua’ ne’ets tu ucha’. Huahua’ i Diosil an Ts’ale Pay’lom ti eb in tejhua’metha’ tim ba’ ti biyal c’al a Abraham tam ti c’uajate ti Mesopotamia. Yabaye c’ale ca c’uajiy ti Harán. \v 3 Uchan a Abraham c’al a Dios: Ca jilca’ a tsabalil ani quit tala’ tixc’an c’al patal a at ja’ub xits’alchic, ani tihua’ quit c’ale al jun i tsabal axi nan ne’ets tu olchiye. \v 4 Tam cale a Abraham ti tsabal Caldea, c’ale ca c’uajiy ti bichou Harán. Tats ti c’uajiy ma tam ti tsemets in tata. Taley a Dios in aba’ ca chich a Abraham teje’ jun tu c’uajil huahua’ tu Israel xo’. \v 5 A Dios yabaye in lej jilchi quin c’alna’ ni jun i xacab i tsabal. Expith im bijchith ucha’ abal in tsacamilchic jats ne’ets quin c’alna’ axe’ xi tsabal tam ca tsemets jaja’. Antsana’ ti uchan aba ani’ yabaye in co’oyamal in tsacamil. \v 6 Uchan jaye abal ne’ets ca oc’ox c’uajiy in tsacamilchic al i pil tsabal xan ti yab in cuete’ c’al, ani taja’ ne’ets ca c’unat co’oyatchic c’al i tsaplab ani ca othna ma tse’ i bo’chic inic i tamub. \v 7 Uchane a Abraham c’al a Dios: Nan ne’ets cu yajchiquiy am bichou axi ne’ets ti c’unat co’onchi a tsacamilchic c’al i tsaplab. Taley talbel jaja’chic ne’ets ca tixc’an al nixe’ xi pil tsabal, ani ca chich teje’ al axe’ xi tsabal in lej c’al. Teje’ ti ne’ets tiquin t’ojonchi, in ulu a Dios. \v 8 Ani pithan a Abraham c’al a Dios i jilchith cau. Uchan ca cojchinchic in inictal axi inic ti Israel cum pelchic tin c’al a Dios. Jaxtam tam ti huaxic a q’uicha ti hua’tsinenequits in tsacamil a Abraham Isaac, cojchin in inictal. Talbel t’ajchin jaye ani’ a Jacob in tsacamil a Isaac. Ani talbele in tsacamilchic a Jacob t’ajchin jaye ani’. Axi lajuj tsab in tsacamil a Jacob jats u tatalab c’al axi lajuj tsab i cuenel huahua’ tu Israel. \p \v 9 Jun jaja’chic im bij José lej pa’ixna c’al in cuete’ ebchalchic, ani jats ti nujuhuat ani ne’tha ti Egipto c’al an ts’a’um. Ani tihua’ c’uajiy alhua’ beletnanath c’al a Dios. \v 10 Cum a Dios in jec’onthathiyal c’al jahuaquits tam yajchictalab. In lej tsalpathmetha’ ani in tolminchi quim baju ca tsu’tat ti alhua’ inic c’al an ts’ale Faraón ti Egipto. Jaxtam a Faraón im punu a José ti pulic oc’lec ti Egipto ani ti abatnanchix c’al patal jahua’ tin q’uima’. \p \v 11 Taley hua’tsin i pulic jayil ani i yajchictalab tim puhuel an tsabal Egipto ani jaye ti tsabal Canaán. I ts’ejhuantal at juntalchic ni jant’o yab in ela’ quin c’apu. \v 12 Ma talbel tam tin ats’a’its a Jacob abal hua’ats i lab em ti Egipto, tamna’ in aba’ ca c’ale in cuitolilchic tihua’. Pel jaja’chic i biyal at juntal xits’al. Jats an c’a’al acan in t’aja’ ca c’alechic ti Egipto. \v 13 Ma tam tin tsabchil acan c’alechic junil, tam tin tejhua’metha’ a José tim ba’ abal jaja’ ja’its pel in cuete’ ebchalchic. Ma tamits ti exlajits a José c’al a Faraón abal jant’o tam xits’lab. \v 14 Tam a José in abchi an cau ca chanchin in tata Jacob c’al patal in at ja’ub xits’alchic. Hua’ats jelat ox inic c’al lajuj bo’ i inic. \v 15 Antsana’ c’ale a Jacob ca c’uajiy ti Egipto, ani talbel tats ti tsemets. Tats ti tsemets jaye q’ue’atchic i biyal at juntal xits’al. \v 16 Lej talbelits canchin im beclac jaja’chic ani ne’tha ti Siquem. Tats ti joliyat al i ts’ejcath jol paxal t’ujub axi a Abraham in ts’a’iy c’al in tsacamilchic a Hamor ax ti Siquem. \p \v 17 Hue’its ne’ets quim baju an q’uij tam tin tsacamilchic a Abraham ne’ets ca pithan in cuete’ tsabalilchic, cum antsana’ ti bijchith uchnenec a Abraham. Ma a Dios in cuba’ tim ba’ abal chubax ne’ets quim pitha’chic. Lej ne’ets puhuehuel am bichou Israel ti Egipto. \v 18 Im baju a q’uicha tam ti punuhuat q’ue’at i ts’ale ti Egipto, c’al axi ti yab exlanchat in ey a José ti oc’lec. \v 19 Nixe’ xi it ts’ale in lej c’ambibiyal ani in lej othnaniyal i at juntal xits’alchic. Im bina’ i tsapic cau abal quin jilcacay in t’ele’ilchic abal ca taley yabats ca c’uajiy ejat. \v 20 Tam ti hua’tsin a Moisés ani lej culbel a Dios c’al jaja’. In tata ani in mim in ejtohualchic quin co’oy expith ox a its’. \v 21 Tam in jilcacay jaye. Talbel elchin c’al in ts’ic’achil an ts’ale, ani tihua’ tin q’uima’ yejtha jant’ini’ max pel in cuete’ tsacamil. \v 22 Tihua’ ti Egipto tats tin alhua’ exlanchi a Moisés patal in exobchixtal an Egiptojibchic. Lej huit’om ti huilom c’al an cau ani lej huit’om ti t’ojnal c’al jahuaquitsq’ui. \p \v 23 Tam tin cua’alits tsab inic i tamub a Moisés, tam tin tsalpay quin tsa’biy in at juntal xits’alchic Israel. \v 24 Ani tam ti c’uajatits tihua’ c’al jaja’chic in tsu’u othnanchab jun in at juntal c’al i inic Egiptojib. In thubat c’aniy ani in tsemtha’ an Egiptojib. Antsana’ in t’ajchi an huichbanchixtalab am pojcax. \v 25 C’al in c’anixtal antsana’ a Moisés in tsalpay abal ne’ets ca exla c’al in at juntal Israelchic abal ja’its jaja’ punuthits c’al a Dios ti hualcanthom c’al jaja’chic. Ani belq’ui yab chubax tsalpanchat antsana’ c’al in at juntal xits’alchic. \v 26 Tin aytal q’uicha a Moisés in tsu’u u pejéx jaye tsab i Israelchic. Cum in le’ quin jilabetha’chic in conoy: ¿Jale hualam it othnáx ani pel it at ebchalabchic? \v 27 Tam tsacuy axi jun, im pac’amna’ a Moisés. In conoy: ¿Jita’ ti punu tit abatnom ani tit ts’ejcom c’al huahua’? \v 28 ¿Hualam a le’ tiquin tsemtha’ jant’ini’ a tsemtha’ an Egiptojib ti hue’el? \v 29 Tam tin ats’a’ axe’ xi cau antsana’ a Moisés, tameq’ui thubat pit’c’on c’ale ti tsabal Madián. Taja’ c’uajiy ti pil inic. Tomquin ani in tsu’u tsab i tsacam c’al in q’uimathil. \p \v 30 Tsab inic i tamub talbel tejhua’me jun i ángel c’al a Moisés ti al i joltam utat ti bolchal Sinaí. Tejhua’me al i tsacam t’ijax te’ tam tu t’a’ilits. \v 31 A Moisés in lej jic’pa’ jant’ini’ tu tsu’biyab in tsu’u. Utey jun t’ajat abal quin lej alhua’ tsu’u, ani tamna’ tin ats’a’ i cau. Uchan c’al a Dios: \v 32 Nana’its tin Diosil c’al a biyal at juntal xits’alchic. Pel tin Diosil a Abraham ani a Isaac ani a Jacob. Tam ti lej jiq’uey a Moisés, ma t’elelel in inictal. Yabats in inicnal tim ba’ abal quim met’aye c’al jahua’ tu tsu’biyab. \v 33 A Dios in ucha’: Ca tixc’a’ a pajab biyat nana’ in T’ocat Dios te in c’uajat ta tamet. \v 34 U tsu’umalits lej yajchic in huat’al u bichohuil ti Egipto. U ats’amalits ej’elchic xe’ets. Xo’ im pa’inequits abal cu hualcantha’ c’al an yajchictalab. Jaxtam ojni’ xo’ ne’ets tu aba’its ti Egipto. \p \v 35 Taja’ olchin in eylabil a Moisés tam ti tejhua’me nixe’ xi ángel ti al an tsacam t’ijax te’. Chubax punume c’al a Dios ti abatnom ani ti hualcanthom c’al in at juntal xits’alchic. Belq’ui pojcajits c’al jaja’chic. Yab im bela’chic max in ey ti abatnom ani ti ts’ejcom c’al jaja’chic. \v 36 Ja’its nixe’ a Moisés c’al ti caltha i biyal at juntal xits’alchic ti Egipto. Ja’its jaja’ ax in t’ajamal i labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab ti Egipto ani ti al am pulic lejem Rojo. Jaye in t’ajamal ti al an joltam jun ti xe’ets i at Israelchic tsab inic i tamub. \v 37 Jats a Moisés ax in ucha’ an Israelchic: A Dios ne’ets ti abchichic jun i caulome axi pel a at juntal xits’al. Jant’ini’ a Dios tin abamal nana’ tin caulome, antsana’ axi junaque axi taye tal ca aban. Jats ca lej alhua’ bina’ a xutsunchic ca ats’anchi jahua’ ne’ets ti ucha’. \v 38 Jats a Moisés axi xe’tsin junax c’al in at Israelchic ti al an joltam. Ani tam ti tamcuthchic tihua’ ti bolchal Sinaí, tats ti tauna a Moisés c’al i ángel ani pithan i cau quin huat’banchi i biyal at juntalchic. Ja’its an cau huahua’hue xo’ qui ejatna’. \p \v 39 Ani i biyal at juntalchic yab in le’na’ quin t’aja’ jahua’ u uchnal c’al a Moisés, tocat im pojca’. In lej uq’uixnalchic am bichou Egipto jun ti calthamejits. \v 40 Tam ti c’uajate a Moisés tihua’ al am bolchal, jaja’chic muthat acan am bolchal. Ani uchan a Aaron c’al an mulcunel: I lej le’ cu ts’ejcanchat i inquith dios ani jaja’ tucu oc’nanchi am bel, cum yab i tso’ob ju’ta ti c’uajat a Moisés axi tu oc’nanchamal ma tam tu calthachits huahua’ tihua’ ti bichou Egipto. \v 41 Tam in ts’ejca’chic i inquith dios. Pel i becerro axi ts’ejcath c’al i oro, ani lej q’uijithnab. In tsemtha’chic i co’nel ani in ts’acchiychic nixe’ xi thulcuts. \v 42 Jaxtam ti jilcacayatchic c’al a Dios, ma jilanchic quin c’ac’na’q’ui a otchic ti eb. Thuchathits ti al in thuchat uhuil an caulomechic c’al a Dios jant’o uchan jaja’chic c’al a Dios antse’: \q1 Tata’ ojni’ Israelchic, tin eb c’ac’namalq’ui tam tit xe’etsac tsab inic i tamub ti al an joltam. Tocat tin ts’acchiyamalq’ui c’al i tsemthach co’nel. \q1 \v 43 Tocat a xe’tsinthamalq’uichic an lona ata jun ta diosnamalq’ui an thulcuts Moloch. \q1 A diosnamalq’uichic i inquith ot ax u bijiyab dios Renfán. \q1 Yan i thulcuts a ts’ejcamalchic abal ca diosna’. \q1 Jaxtam nan ne’ets tu ou huat’ba’chic jum poq’ue’ tihua’ ti bichou Babilonia. \p \v 44 Cahue a Esteban in ulu: Tam ti xe’etsac i at Israelchic tihua’ ti al an joltam ets’ey in xe’tsinthamal am pulic lona tiyopan ata jun tu co’oyab an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. Pel i tiyopan axi ts’ejcanenec jant’ini’ ti pithan an t’iplab a Moisés c’al a Dios. \v 45 Taley tam ti tsemetsits a Moisés, calchiyat c’al a Josué. Ani jaja’ in ne’tha’ i biyal at Israelchic ca otsits al an tsabal jahua’ bijchith uchnenec ne’ets ca pithanchic c’al a Dios. Taja’ a Dios in quethmay axi c’uajatchic al nixe’ xi tsabal abal ca otsits i biyal at juntalchic. Antsana’ ohuat eyentha nixe’ xi tiyopan ata ma tam ti punume a David ti ts’ale. \v 46 Taley tam jaja’ in le’ quin ts’ejcanchi in t’ayat q’uima’ a Dios axi pelac in Diosil jaye a Jacob. Ani lej culbel a Dios c’al a David. \v 47 Aba ani’, bel yab im pitha’ an q’uij a David quin ts’ejcanchi. In tsacamil Salomón jats in ts’ejcanchi in t’ayat q’uima’ a Dios. \v 48 Aba ani’ ca ts’ejcanchat i tiyopan ata a Dios, yab qui tsalpay max u che’el i t’ec’at pulic Pay’lom Dios ca c’uajiy al i ata ax in ts’ejcabil i inic. In olnal an caulome c’al a Dios jant’o in ulu a Dios tin cuenta in q’uima’ jaja’ antse’: \q1 \v 49 In c’uajil ti eb tin lej Ts’ale ani jaye tim puhuel an tsabal tin Ts’ale. \q1 Yab u yejenchal i ata cu c’uajchiy. \q1 Yab u yejenchal ju’ta quin coyots. \q1 \v 50 Nana’its ax u tala’ ts’ejca’ patal jahua’ hua’ats c’al u tsap. \p \v 51 Cahue a Esteban in ucha’ in at Israelchic: Tata’ ojni’chic a t’ayat ey lej t’ujbabathits a ichich. A xutsun yab a cua’al binanath c’al a Dios. It ejtil axi yab exlom c’al jaja’. Jant’ini’ a biyal at juntalchic in tomolnamal an Espíritu Santo, antsana’te a tomolnalchic. \v 52 Ca ulu max hua’tsinenec ti jayq’ui’ i caulome c’al a Dios axi yab othname c’al jaja’chic. Ma tsemthame an caulomechic ax in olna’ ne’ets quim baju a q’uicha ca chich jun i pututh inic. Ani jaja’ yab ohuey tam ti chichits. Tocat a bina’chic tin c’ubac an oc’lecchic ca tsemtha. \v 53 Aba ani’ a cua’alitschic an ts’ejcath cau axi binanchat ti jayq’ui’ a Moisés c’al i ángelchic, bel yab a putuhualchic. \s1 Tsemtha a Esteban \p \v 54 Tam tin ats’a’its an Israelchic jahua’ in ulu antsana’ a Esteban, tam ti lej tsacuy. Ma huech’ech’el in camab c’al in tsacultal. Ma tamna’its ti lej tomolnaxchic c’al a Esteban. \v 55 Ani a Esteban jum putat co’onchabe in ichich c’al an Espíritu Santo. Tocat in met’al ti eb ani in tsu’chal in lej ts’alat a Dios. Jaye in tsu’tal a Jesús cubat tin huinab c’ubac a Dios jant’ini’ ti puhuethanchithits im bij. \v 56 Tam a Esteban in ucha’chic: \p ―Ca lej met’a’chic japith tihua’ ti eb. Nan u tsu’tal cubat in Juntal patal an inicchic tin huinab c’ubac a Dios. \p \v 57 Ani jaja’chic tocat im paxq’uiyal in xutsun. U lej tsapic thajnalchic tocat. Tam tim patal jaja’chic in muthenchi a Esteban. \v 58 In ne’tha’chic tin elebtal am bichou ani in cui’iyal c’al i t’ujub. Jilchamejits in coton an cui’ixchic tin acan i cuitol ca beletnanchat. Im bij pel a Saulo. \v 59 Tam tu biyat cui’iyab a Esteban, tamna’ u ole jaja’. In ulu: \p ―Ajatic Jesús, ca bats’u u espíritujil. \p \v 60 Taley in tuthu in c’ualal, ani lej tsapic in ulu: \p ―Ajatic, yab ca jolbiy axe’ xi inicchic c’al jahua’ tin t’ajchamal. \p Taley expith tam tin ulu antsana’, tsemetsits. \c 8 \s1 A Saulo in othnal im bichohuil a Dios \p \v 1 A Saulo jaye culbel c’al in tsemtal a Esteban. \p Nixe’ xa q’uicha tam ti tsemthajits a Esteban, ts’i’quin ca lej tsapic othna im bichohuil a Dios ti Jerusalén. Jaxtam jat’hua’ tim patal am belomchic c’ale buc’uc’ul ti Judea ani ti Samaria. In abathualejilchic a Jesús jats jilc’one ti Jerusalén. \v 2 Talchic i inic axi lej c’ac’nax c’al a Dios u lej t’e’pinal c’al in tsemtal a Esteban, ma in lej uc’nanchalchic. In ne’thanchi in inictal quin joliy. \v 3 A Saulo ojni’ jats axi xe’ets ti lej tsapic othnax c’al im bichohuil a Dios. Xe’ets ti q’uimath ti q’uimath in calthal bothothol i inicchic ani i uxumchic. In ne’thalchic ca baliyat al i huic’axte’. \s1 U olnab an alhua’ cau ti Samaria \p \v 4 Am belomchic axi pit’c’onenec ti Jerusalén xe’ets abal ju’tamq’ui ti olnom c’al an alhua’ cau. \v 5 Jun jaja’chic pel a Felipe. Ulits al jun i bichou cuentalith Samaria, ani in ts’i’quiy quin olnanchi an inicchic im bij a Cristo. \v 6 Ani axi tamcuthchic taja’ in lej alhua’ bina’ in xutsun c’al jahua’ u olchinal c’al a Felipe. Jaye in lej t’ajchichic ti cuenta an labith t’ajbilab ax in t’ajal. \v 7 In jelthal yan i tsambe ani yan i c’uets’e’. In canchal yan i inicchic an at’ax teneclab. Ani u lej thajanthab c’al an at’ax teneclab tam u canchinal. \v 8 C’al patal nixe’ xi alhua’talab lej culbel am bichou. \p \v 9 C’uajat al nixe’ xi bichou jun i inic im bij Simón pel i thiman. In lej c’ambiyamal i inicchic tim puhuel am bichoulomchic ti Samaria. In ulu abal jaja’ pel i inic axi lej c’athpich exbath in ey. \v 10 Lej t’ajchinenec ti cuenta jahua’ quin ulu ani jahua’ quin t’aja’ c’al tim patal an inicchic, c’al i alq’uith inic ani jaye c’al axi lej exbath in ey. In jic’path uluchic: \p ―Axe’ xi inic ojni’ lej pithnenec in tsap a Dios. \p \v 11 Ohuatits an inicchic im belchamal in cahuintal nixe’ xi Simón, cum lej tsapic ti thiman. \v 12 Bel a Felipe xe’ets in olnanchalchic im bij a Jesucristo ani jant’ini’ ta ca otsits ti eb jun tin t’ajal a Dios ti Ts’ale. I inicchic ani i uxum im belchal jahua’ u olchinal c’al a Felipe, ani u pujnalchic. \v 13 Ma a Simón jaye im bela’its ani pujanits. Ani ts’at’ey c’al a Felipe, cum in lej jic’panchal am pulic labith t’ajbilab ax in t’ajal a Felipe ti tsu’bixtalab. \p \v 14 Tam ti an abathualechic ti Jerusalén tso’obliyat abal bats’uhuame in cahuintal a Dios c’al an inicchic ax ti Samaria, tam in aba’chic a Pedro ani a Juan ca c’ale tihua’. \v 15 Ulitschic in conchal a Dios abal ca pithanchat an Espíritu Santo am belomchic tihua’ ti Samaria. \v 16 Ni jun jaja’chic yabaye c’uajchith c’al an Espíritu Santo, cum expith pujnenecchic c’al im bij an Ajatic Jesús. \v 17 Tamna’ a Pedro ani a Juan im punchal in c’ubac tin oc’chic, ani tam chichits an Espíritu Santo quin c’uajchichic tin ichich. \p \v 18 A Simón in t’aja’ ti cuenta abal am belomchic tam ti punchinenequits in c’ubac an abathualechic tin oc’, im bats’uhual an Espíritu Santo. Ani jaja’ in le’ quim pitha’ i tumin an abathualechic, max ca pithan aniye jaye quin t’aja’. \v 19 In ucha’chic: \p ―Tiquim pitha’ne i lej tsaplab abal tam cu punchi u c’ubac tin oc’ i inicchic quim bats’u jaye an Espíritu Santo. \p \v 20 Tam uchan c’al a Pedro: \p ―Tata’ ojni’ a q’uibts’oth tsalpayamal abal u ts’a’iyab in lej tsap a Dios c’al i tumin. In tomnal quit t’ajat q’uibetha c’al a tuminal. \v 21 Cum lejat yab bolith a ichich tin tamet a Dios, yab a ejtohual ca bats’u in lej tsap a Dios ani ma ni hue’ yab a ejtohual ca t’ojonchi. \v 22 Quit jic’tson c’al a hualab ani ca conchi a Dios ti paculanchi. Lequitsq’ui max ti paculanchi a jolbith tsalap. \v 23 Nan tu exlanchal a ey ejtil max it tala’ it’inchithits a ichich c’al i pa’ixnomtalab. Ejtil max it jum putat huiq’uiq’uith c’al a cuete’ hualab. \p \v 24 Tam toc’tsin a Simón in ucha’ a Pedro: \p ―Tiquin conchinchi i alhua’talab c’al a Dios abal quim paculanchat u hualab, ani yab quin t’ajat q’uibetha jant’ini’ a ulumal. \p \v 25 Antsana’ xe’ets a Pedro ani a Juan ti olnom c’al in cahuintal a Dios tin cuenta an Ajatic. Tam ti huichechelits ti Jerusalén, pelc’oc’ol al yan i tsacam bichouchic axi cuentalith ti Samaria quin olnanchi an alhua’ cau. \s1 A Felipe ani jun i inic Etiopíajib \p \v 26 Taley uchan a Felipe c’al jun i ángel abath c’al an Ajatic: \p ―Quit t’ojojon ani quit c’ale tihua’ alal. Ca yac’ua’ am bel axi tal ti Jerusalén ani ne’ets ti Gaza, in ulu. \p Pel xe’ i bel ax u huat’el al an joltam. \v 27 Tam t’ojojon a Felipe ani ta c’ale. Ti al nixe’ xi bel hue’its ne’ets quim baju jun i inic Etiopíajib axi pel i eunuco. Pel i pulic eyal ti cuentalom tumin c’al an uxum ts’ale Candace ti Etiopía. Tal jaja’ ti c’ac’nax c’al a Dios ti Jerusalén. \v 28 U aynalits tim bichohuil quetel al i carreta. In ajiyal an u axi thuchath c’al an caulome c’al a Dios Isaías. \v 29 Tam uchan a Felipe c’al an Espíritu Santo: \p ―Quit utey c’al nixe’ xi carreta ani quit junax c’ale c’al nixe’ xi inic. \p \v 30 Tam c’ale athithil a Felipe ani uteyits c’al an carreta. In ats’anchal jant’ini’ tin ajiyal in thuchath uhuil a Isaías nixe’ xi inic. Taley in conoy: \p ―¿A ejtiyal an cau jahua’ nixe’ ax a ajiyal? \p \v 31 Toc’tsin an inic in conoy: \p ―¿Jant’ini’ cu ejtiy an cau max yab hua’ats jita’ tiquin exobchi? \p Uchan a Felipe ca c’athiy al an carreta ani ca quetlen c’al jaja’. \p \v 32 An T’ocat Thuchlab xan tin ajiyal jats axe’: \q1 Ne’ets ca ne’tha jun i inic ejtil i oveja tam tu ne’thab abal ca tsemtha. \q1 Ejtil i tsacam oveja tam ca muts’inchat in jujul yab u thajnal, antsana’ jaja’ yab cahuin. \q1 \v 33 T’ajchin tsa’at in ey ani yab t’ajchin bolith an ts’ejcaxtalab. \q1 Cum tsemthajits, ni jun i ts’ujac’lab yab in jilamal ca t’iloxna. \p \v 34 Tam uchan a Felipe c’al nixe’ xi cuentalom tumin: \p ―Tiquin t’ajchi an alhua’talab tiquin lejquinchi an thuchath u c’al nixe’ xi caulome. Tiquin olchi max in cuete’ olnal tim ba’ o max in olnal q’ue’at i inic. \p \v 35 Tam a Felipe in ts’i’quinchi quin lejquinchi an T’ocat Thuchlab jahua’ in ajiyal. In tequeth olnanchal an alhua’ cau tin cuenta a Jesús. \v 36 Tam ti ne’etsechic ti bel im baju jun ti hua’ats i ja’. Tam in conoy an cuentalom tumin: \p ―¿Iba ca ahuits quim pujan te al axe’ xi ja’? \p \v 37 Toc’tsin a Felipe: \p ―Cum i alhua’ quit pujan max a lej chubax belalits a Jesucristo c’al patal a ichich. \p Toc’tsin jaja’: \p ―U lej belalits abal a Jesucristo ja’its in lej Tsacamil a Dios. \p \v 38 Tam in cuba’ hue’ an carreta, ani tsab tin eb pa’iy ba’ an ja’. Taja’ pujan an cuentalom tumin c’al a Felipe. \v 39 Taley calechic ti al an ja’, ani ne’thathal ne’ets a Felipe c’al an Espíritu Santo. An cuentalom tumin yabats in tsu’u a Felipe ju’ta ti ne’ets. Ani jaja’ ne’etse ti bel lej culbel in ichich. \v 40 Taley tihua’ ulits a Felipe ti Azoto. Taja’ xe’ets tsa’bibil ti bichou ti bichou ti olnom c’al an alhua’ cau. Ma talbelits ulits ma ti Cesarea. \c 9 \s1 Huenc’on c’al a Dios a Saulo \r (Hch. 22.6–16; 26.12–18) \p \v 1 Xe’etse a Saulo lej tsacucul c’al axi belomchic c’al an Ajatic, ma in le’ quin tala’ tsemtha’chic. C’ale quin tauna’ an oc’lec pale’ c’al an Israelchic. \v 2 In conchi ca thuchanchat an u ax im binal an q’uij quin tsa’biy in tiyopanilchic an Israelchic ti bichou Damasco. Taja’ quin alimichiquiy jitats aynanchix c’al im belil an Ajatic, quin yac’ua’ ani quin ne’tha’ ca baliyat al an huic’axte’ ti Jerusalén. Max pel i inic o max pel i uxum quin ne’tha’chic. \v 3 Tam ti ne’ets ti bel utatits tihua’ ti bichou Damasco, tam jun jic’tohual ijcan jun i tajax jun ti ne’ets jaja’. Pel i tajax axi lej ts’umimil tal ti eb. \v 4 Tam ijcan tsabal a Saulo. In ats’a’ taunab antse’: \p ―¿Tata’ ojni’ Saulo, jale’ hualam tin lej othnachiquiyal? \p \v 5 Tam a Saulo in toc’tsiy: \p ―¿Jita’ tata’, Ajatic? \p Toc’tsiyat: \p ―Nana’its in Jesús ax tin othnachiquiyal. Antsana’ ta cuete’ othnachiquiyal ta ba’. It ejtil an hueyax ax in cuete’ othnal tim ba’ tam quin tsotsbay tocat an ts’upith pat’al c’al tu ajnal. \p \v 6 Tam ti t’elelelits a Saulo c’al in jiq’uib, ani in conoy: \p ―¿Jant’ini’ hualam a le’ Ajatic nan cu t’aja’ xo’? \p Toc’tsiyat c’al an Ajatic: \p ―Quit ts’aquiy ani quit c’ale ti bichou Damasco. Taja’ hua’ats jita’ ne’ets ti olchi jant’ini’ ta ca t’aja’. \p \v 7 Ani tam lej jiq’ueychic axi ne’ets junax c’al a Saulo, cum expith in ats’anchal i cau ani ni jita’ yab in tsu’tal hua’ats. \v 8 Tam ts’acpan a Saulo, in lamc’a’ in hual ani yab in ejtohual ti tsu’ux. Cum joc’tsimethach c’al an tajax, tam ne’tha lotcomte ma ulits ti bichou Damasco. \v 9 Taja’ jilc’on ox a q’uicha yab u tsu’ux. Yab u c’apul ani yab jant’o in uts’al. \p \v 10 Taja’ c’uajat ti Damasco jun i belom im bij Ananías. An Ajatic in tsu’binchi tim ba’ c’al a Ananías ejtil i huachbilab. In ats’a’ taunab: \p ―Ananías. \p Toc’tsin jaja’: \p ―Te in c’uajat, Ajatic. \p \v 11 Tam uchan c’al an Ajatic: \p ―Quit ts’aquiy ani quit c’ale ca ayna’ am bel ax im bij Bolith. Ca aliy jun i inic Tarsojib im bij Saulo. Ne’ets ca ela’ tin q’uima’ a Judas exom ti ol c’al nan u bij. \v 12 A Dios in tsu’binchamalits a Saulo ejtil i huachbilab. Ti tsu’u tata’ Ananías it otsel al nixe’ xi ata ca punchi a c’ubac tin oc’ abal ca tsu’uxmetha’. \p \v 13 Tam tin ats’a’ antsana’ an cau a Ananías, tam in ucha’ an Ajatic: \p ―Ajatic, nan u ats’anchamalits yan i inicchic tin olchamal in ey nixe’ xi Saulo. In t’ajchamal jaja’ yan i quithabtalab tihua’ ti Jerusalén axi belomchic c’al tata’cua’. \v 14 Xohue’ ti che’nequits teje’ Damasco in chi’thal i thuchath u ax in conchamal an oc’lec pale’. In le’ quin yac’ua’ ani quin ne’tha’ ca baliyat al an huic’axte’ patal axi palenchix c’al a bij. \p \v 15 Tam toc’tsiyat a Ananías c’al an Ajatic: \p ―Quit c’ale ca tsu’u a Saulo, cum nix nan u tacuyamalits. Jaja’ ne’ets tiquin olnanchi nan u bij c’al am pil bichouchic axi yab Israelchic ani c’al in ts’alejilchic. Jaye ne’ets tiquin olnanchi u bij c’al an Israelchic. \v 16 Nan ne’ets cu tso’obliye a Saulo abal ne’ets ca lej yajchiquiyat tin cuenta in uchbil c’al nana’ u bij. \p \v 17 Tam c’ale a Ananías tin q’uima’ a Judas jun ti c’uajat a Saulo. Otsits taja’, ani im punchi in c’ubac tin oc’. In ucha’: \p ―Ebchal Saulo, ja’its an Ajatic Jesús ax in tejhua’metha’ tim ba’ c’al tata’ tam ti hue’its quit ulits teje’ ti bichou Damasco. Ani xo’ jaja’ tin aba’ quin chich teje’ quin ulits c’al tata’ abal tu tsu’uxmetha’ ani abal quit jum putat co’onchat a ichich c’al an Espiritu Santo. \p \v 18 Ani tameq’ui jun jic’tohual u calpachicnal tin hual ejtil i huaynec t’ot’oy, ani tam t’ajat tsu’xinalits junil a Saulo. Taley pujayab. \v 19 Taley c’aputsits ani in ats’al lej tsaplilithits in ichich. Ani jilc’one a Saulo tsab ox a q’uicha c’al am belomchic ti Damasco. \s1 Olnom a Saulo ti Damasco \p \v 20 Taley xe’etsits a Saulo ti olnom c’al an alhua’ cau tin tiyopanil an Israelchic. Taja’ in olnanchal an inicchic abal ja’its a Jesús in lej Tsacamil a Dios. \v 21 Lej jic’pax patal jitats ax in ats’anchal in exobchixtal. In uluchic: \p ―Hualam ja’its nixe’ xi inic ax in othnamal ti Jerusalén axi palenchix c’al im bij a Jesús. Ejtil ja’its axi che’nec teje’ ti Damasco quin ne’tha’ huic’atchic am belom quim bina’ tin c’ubac an oc’lec pale’chic. \p \v 22 Ani Saulo tocat exome ti olnom c’al an alhua’ cau c’al i lej inictalab. In lejquith exobchichical abal ja’its a Jesús axi lej chubax pelits a Cristo. Ani an Israelchic tihua’ ti Damasco yab in ejtohual jant’ini’ ta ca toc’tsin max quin ulu yab ja. \s1 Jec’ontha yab yac’uan a Saulo c’al an Israelchic \p \v 23 Hue’ más talbelits yan a q’uicha, tam an Israelchic in juncuhual an cau abal jant’ini’ ti quin tsemtha’ a Saulo. \v 24 U aychiyab q’uicha ani acal ba’ an otsnab ti Damasco, lequitsq’ui max ca huat’ey ani ca t’ajat tsemtha. Tocat jaja’ a Saulo in lej tso’obits abal u le’nab ca tsemtha. \v 25 Ani jun i acal am belomchic im baliy a Saulo al i pulic t’ocnal, ani im pa’ba’ ba’ an t’i’ab axi c’uajat tin tonith am bichou. Antsana’ ti jec’ontha. \s1 A Saulo ti Jerusalén \p \v 26 Taley ulits a Saulo tihua’ ti Jerusalén, in le’ ca tamcun c’al am belomchic. Tocat c’al patalchic tu ts’ejnab, cum tsalpayab hualam yab chubax pel u belom. \v 27 Aba ani’ antsana’ u ts’ejnab, bel a Bernabé in ne’tha’ ca tso’obna tin tamet an abathualechic. In olchichic jant’ini’ tin tsu’umal an Ajatic a Saulo ani jant’ini’ ti tauna c’al an Ajatic tam ti ne’ets hue’its ca ulits ti Damasco. Jaye in olchichic abal a Saulo tihua’ ti Damasco in lej olnanchamalits im bij a Jesús c’al i lej inictalab. \v 28 Ma tamna’its ti bats’uhuatits c’al am belomchic ti Jerusalén, ani junax xe’etsits c’al jaja’chic. \v 29 Xe’ets in olnananchal im bij an Ajatic c’al i lej inictalab. In t’iloxnanchal an alhua’ cau an Israelchic ax in caunal an cau griego. Ani cum jaja’chic in hueutsixnal in olnomtal a Saulo, in alimichiquiyal jant’ini’ ti quin tsemtha’. \v 30 Tam tin tso’obna’its an ebchalabchic abal le’nab ca tsemtha a Saulo, tamna’ in ne’tha’ ma ti Cesarea. Ani ma tihua’ uchan ca c’ale ti Tarso. \p \v 31 Taley talbel yabats lej othna an tamcunel ebchalablomchic ti Judea ani ti Galilea ani ti Samaria. Ne’ets lej yanenel ani lej tsapliliyabchic. U lej tolmiminchabchic c’al an Espíritu Santo ani in lej junini’ c’acnananchalchic im bij an Ajatic. \s1 U jelthab a Eneas \p \v 32 Xe’ets a Pedro tsa’bibil abal ju’tamq’ui hua’ats i ebchalabchic. C’ale quin tsa’biy talchic ax ti bichou Lida. \v 33 Taja’ in ela’ jun i inic tsambe im bij Eneas. In cua’al huaxic tamub ti cuatsat tin tatil. \v 34 Uchan c’al a Pedro: \p ―Eneas, xohue’its a Jesucristo ne’ets ti jeltha’. Quit ts’aquiy ca t’uliy a tatil. \p Tameq’ui ti ts’acpan a Eneas. \v 35 Ani tsu’tab jelthachits c’al patal ax u c’uajil ti Lida ani ti Sarón. Taley jaja’chic in jilcachiquiyal im biyal belomtal ani huenc’onal c’al an Ajatic. \s1 U ejthab a Dorcas \p \v 36 Hua’ats ti bichou Jope jun i belom im bij Tabita. Ti cau griego im bij pel a Dorcas. Ets’ey in ujnam quin t’ajpichiquiy jahua’ alhua’ ani quin tolmiminchi an ts’ejhuantalchic. \v 37 Im baju a q’uicha yau’latsits ani tsemets. Ani tam ti achithanchatits in inictal cum atsana’ pel in ujnamtal an Israelchic, tam c’uajba al jun i alta tin tsabchil piso. \v 38 Am bichou Jope utcúx c’al am bichou Lida. Cum am belomchic ti Jope in tso’obits abal tihua’ c’uajat a Pedro ti Lida, tam in aba’ ca c’ale tsab i inic quin ucha’: \p ―Ca t’e’pipinchi quit jic’at chich teje’ c’al huahua’ ti Jope. \p \v 39 Tam c’ale a Pedro junax c’al nixe’ xi tsab i inic. Ulitschic tihua’ ti Jope, ani ne’tha a Pedro ti al an alta jun ti c’uajbathits an tsemelom Dorcas. Taja’ cuentsimithits c’al i tsemchith uxumchic ti uc’nal. Ani a Pedro u tejhua’methanchab c’al nixe’ xi uxumchic an ts’ejcath toltom ani i cotonlab ax in ts’ejcamal a Dorcas tam ti ejatac. \v 40 Tam a Pedro in tala’ aba’its ca cale eleb tim patal jaja’chic axi muthat. Taley in tuthu in c’ualal, ani olon. In met’al an tsemelom Dorcas ani in ucha’: \p ―Quit ts’aquiy, Tabita. \p Tamna’ tin lamc’a’ in hual ani in tsu’u a Pedro. Tam ts’aquiy quetelq’ui. \v 41 Ani tam a Pedro in yac’uchi in c’ubac ani in cuba’. Tam in caniy ca otsits an ebchalabchic abal quin tejhua’methanchi ejthachits a Dorcas. \v 42 Cum tso’obna tim puhuel am bichou Jope abal ejthachits a Dorcas, tam yan i inicchic in it belal an Ajatic. \v 43 Ani jilc’on a Pedro yan a q’uicha taja’ ti Jope tin q’uima’ jun i inic im bij Simón axi pel i mucul ot’. \c 10 \s1 A Pedro ani a Cornelio \p \v 1 C’uajat ti bichou Cesarea jun i inic im bij Cornelio axi pel i capitán c’al jun i cuenel i soldado ti bo’ inic. Im bij nixe’ xi cuenel Italiano. \v 2 Pel i inic axi lej junini’ conchix ani c’ac’nax c’al a Dios. Ets’ey in lej t’ilal a Dios c’al in q’uimathil ani c’al in tsacamilchic. Lej ts’ejhualix c’al i tumin c’al an ts’ejhuantal Israelchic. \v 3 Im baju jun a q’uicha ox hora an huacal tam tu tsu’binchab a Cornelio ejtil i huachbilab. In tsu’u otsits tin q’uima’ jun i ángel abath c’al a Dios. Uchan c’al an ángel: \p ―Cornelio. \p \v 4 Ani tam a Cornelio tocat in met’al an ángel c’al i jiq’ueltalab ani in conoy: \p ―¿Jant’o a le’? \p Tam toc’tsiyat a Cornelio c’al an ángel: \p ―A Dios ti ats’anchamalits a conchixtal. In exlalits jant’ini’ ta tolmiyamalits an ts’ejhuantalchic c’al an tumin. \v 5 Xo’ ca aba’ ca c’ale talchic i inic tihua’ ti bichou Jope quin caniy a Simón Pedro ca chich teje’. \v 6 C’uajat jaja’ tin q’uima’ junaque a Simón axi pel i mucul ot’. In q’uima’ c’uajat tin hualte’lil am pulic lejem. Ani a Simón Pedro jats ne’ets ti ucha’ jahua’ a uchbil ca t’aja’. \p \v 7 C’alets an ángel ani a Cornelio in caniy ca chich tsab in t’ojnalil ani jun in soldadojil. Pel i soldado axi lej c’ac’nax c’al a Dios ani lej belcax c’al a Cornelio. \v 8 A Cornelio in tala’ t’ilchichic jant’ini’ ti tsu’binchame an ángel c’al a Dios ani jant’ini’ ti uchnenec, ani tam in ucha’chic ca c’ale ti Jope. \p \v 9 Ma tin aytal q’uicha tam ti c’alechic. tam ti ne’ets ti bel ani hue’its ca ulits tihua’ ti Jope, tam pelits ts’ejel q’uicha. Tameq’ui a Pedro c’athiy tin eblimtal am piso ata ca olon. \v 10 Ani lej c’a’ilits in lej le’ ti c’apul. Exome tu ts’ejcanchab an c’apnel, ani tam tu tsu’binchab a Pedro c’al a Dios ejtil i huachiblab. \v 11 In tsu’u japith an eb ani chich pa’i’il tsabal ejtil jun i pulic lemc’ath toltom. Huic’tsichic tse’lam in xutsun. \v 12 Taja’ al nixe’ xi toltom in tsu’u yan jahuaquitsq’ui tam tse’ acan. Jaye in tsu’u yan ax u bothothol belal ani i ts’itsinchic. \v 13 Tam a Pedro in ats’a’ taunab antse’: \p ―Quit cubiy, Pedro. Ca tsemtha’ ani ca c’apu jahua’ a tsu’tal. \p \v 14 Toc’tsin a Pedro in ulu: \p ―Iba, Ajatic. Yab u ejtohual cu c’apu, cum huahua’ tu Israel i tsalpayal yab alhua’ nix ca c’apat. \p \v 15 Tam tauna junil a Pedro uchan: \p ―Yab ca ulu yab alhua’ ca c’apat jahua’ a Dios in ulal alhua’ ca c’apat. \p \v 16 Oxil i calat tu taunab antsana’ a Pedro, ani taley huichits am pulic lemc’ath toltom ti eb. \v 17 Biyat xe’ets ti Jope ti cononol nixe’ xi ox i inic, ju’ta ti c’uajat in q’uima’ a Simón axi mucul ot’. Jayetseq’ui biyat a Pedro in jic’path tsalapnal jant’o in le’ quin ulu nixe’ xi tsu’bixtalab, tam ti ulcachiquinits ba’ an hui’leb nixe’ xi ox i inic axi abnenec c’al a Cornelio. \v 18 In conoychic max tats ti c’uajat a Simón Pedro. \v 19 Tam ti a Pedro in tsalapnale an tsu’bixtalab, tam uchan c’al an Espíritu Santo: \p ―Te ti aliyal ox i inic. \v 20 Quit cubiy ani quit pa’iy ca tsu’uchic. Quit junax c’ale c’al jaja’chic c’al a ichich ts’aclalath jun ejet, cum nanaye ax u abamal abal ti iq’ui’chic. \p \v 21 Tam pa’iy a Pedro jun ti c’uajat nixe’ ox i inic axi abnenec c’al a Cornelio. In ucha’chic: \p ―Nana’its ojni’ ax tin aliyal. ¿Jant’o hualam tit che’necchic? \p \v 22 Toc’tsin jaja’chic: \p ―U che’nec c’al i cau tin cuenta an capitán Cornelio. Jaja’ pel i pututh inic ani lej c’ac’nax c’al a Dios. C’al patal an Israelchic tu uxnal ti lej alhua’ inic. Uchan a Cornelio c’al an ángel abath c’al a Dios abal tucu aba’ cu chich tu ucha’ quit c’ale tin q’uima’ jaja’. Uchan jaye quin lej alhua’ ats’anchi jahua’ tata’ ne’ets ca olchi. Antsana’ ti uchan a Pedro c’al nixe’ xi ox i inic abath c’al a Cornelio. \p \v 23 Tam a Pedro in ucha’chic ca otsits alta ca jilc’on c’al jaja’ nixe’ xi acal. Ma tin aytal q’uicha tam ti c’alets a Pedro junax c’al jaja’chic ani jaye c’al talchic i ebchalab ax ti Jope. \v 24 Ma tin tsabchil q’uicha tam ti ultsitschic ti Cesarea. C’uajat a Cornelio tin q’uima’ in aychal ca ulitschic. C’uajatchic jaye c’al jaja’ ti aychix talchic in at ebchal xits’alchic ani talchic axi lej ja’ublab c’al a Cornelio. \v 25 Tam ti utatits ulelel a Pedro tin q’uima’ a Cornelio, tam ti calelelits a Cornelio quim bats’u. Ulits c’al a Pedro, in tuthlu in c’ualal. \v 26 A Pedro tocat in cuba’ ani in ucha’: \p ―Xo’ quit cubiy, cum pelne in inic ejtil tata’. \p \v 27 Tam ne’ets t’ilomchic ma ulitsitschic ba’ an ata. Otsitsits a Pedro in tsu’u yan i inicchic tamcuthits taja’. \v 28 In ucha’chic: \p ―Tata’chic a tso’obits abal an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés tu c’anchal huahua’ tu Israelchic abal yab cu tamcun c’al tata’chic ax it pil inicchic. Ma yab tu pithal i q’uij cu otsits ta q’uima’chic. Aba ani’ antsana’, bel a Dios tin tejhua’methanchits abal yab cu poc’oth tsu’u an inicchic. \v 29 Jaxtam in chichits teje’ lej thubatq’ui tam tin abchinits an cau quin chich. Yab u ulu max yab in tal. Expith u le’ cu exla’ jant’o tin abchin an cau quin chich. \p \v 30 Tam toc’tsin a Cornelio: \p ―Al axe’ xi hora in cua’alits tse’ a q’uicha in c’uajat teje’ tu q’uima’. Im pabil ani in ol tam huacal. Tam u tsu’u tu tamet jun i ángel lej ts’umimil in toltomil. \v 31 Tin ucha’: Cornelio, a Dios ti ats’anchamalits a conchixtal. In exlalits jant’ini’ ta tolmiyamalits an ts’ejhuantalchic c’al i tumin. \v 32 Xo’ ca aba’ ca c’ale talchic i inic tihua’ ti bichou Jope quin caniy a Simón Pedro ca chich teje’. C’uajat jaja’ tin q’uima’ junaque a Simón axi pel i mucul ot’. In q’uima’ c’uajat tin hualte’lil am pulic lejem. Tam ca chich nixe’ xi Simón Pedro ne’ets ti t’ilom c’al tata’. Antsana’ tin ucha’ an ángel. \v 33 Tam thubat nan u aba’chic jita’ ti aliy. Ani xo’ lej alhua’ abal it che’nequits. Xohue’its patal huahua’ u c’uajat teje’ tin tamet a Dios. I le’ qui tala’ ats’anchi an cau jahua’ it pithnenec c’al a Dios tucu huat’banchi. \s1 In olnomtal a Pedro tin q’uima’ a Cornelio \p \v 34 Tam a Pedro in ucha’chic: \p ―Xohue’ ojni’ u alhua’ tso’obits abal a Dios yab u poc’oth tsu’ux c’al an inicchic. \v 35 A Dios patal im bats’uhual jitaquitsq’ui tam inic axi c’ac’nax c’al jaja’ ani in t’ajal alhua’ jant’ini’ in le’ jaja’. \v 36 A Dios tu abchamalits huahua’ tu Israel an cau jant’ini’ an inic ca jun ejetbethach c’uajiy c’al a Dios. An jun ejetbethom jats a Jesucristo axi pel an Ajatic c’al patal an inicchic. \v 37 Tata’chic a alhua’ tso’obits jant’ini’ ti xe’tsin a Juan ti thajchix c’al in cahuintal a Dios ani ti pujal c’al an inicchic, ani talbelits chich a Jesús ti olnom c’al in cahuintal a Dios ti Galilea ani ma tim puhuel an tsabal Israel. \v 38 A tso’obitschic abal a Dios im pithanchi a Jesús Nazaretib in lej tsap an Espíritu Santo, c’al ti xe’ets abal ju’tamq’ui quin t’ajchi alhua’ an inicchic ani quin tala’ jeltha’ axi c’unat co’oyab c’al an teneclab. Antsana’ xe’tsin in t’ajal cum tolmimithits c’al a Dios. \v 39 Xohue’ huahua’ i olnal jahua’ in t’ajamal a Jesús tam ti xe’tsin tim puhuel am bichoulom Judea ani jaye ti al am bichou Jerusalén. Jaye i olnal jant’ini’ ti q’uet’ath tsemtha ti al an cruz. \v 40 Aba ani’ tsemtha, bel a Dios in ejtha’ tin oxchil a q’uicha. Ani talbel tejhua’me ejthachits c’al huahua’. \v 41 Antsana’ ti tejhua’me c’al huahua’ ani yab c’al patal an inicchic. U c’aputs huahua’ c’al a Jesús tam ti ejthachits. Ja’its huahua’ ax a Dios tu q’uejab tacuyamalits tu olnom c’al a Jesús. \v 42 Pel tu abathualejil a Jesús qui olchi an inicchic abal ja’its jaja’ axi punumejits c’al a Dios ti Ts’ejcom c’al an inicchic axi ejat ani jaye c’al axi tsemenequits. \v 43 Jaye ma ti biyalits patal am biyal caulomechic c’al a Dios in q’uejab t’iloxnanchamalits in ey a Jesús. In olnamalits abal jitats c’al ta ca belan c’al jaja’ im bij, jats ne’ets ca paculanchat in hualab. \s1 Axi yab Israelchic im bats’uhual an Espíritu Santo jaye \p \v 44 Tam ti cahue a Pedro, tam ti chichits an Espíritu Santo c’al patal an inicchic ax in ats’anchal in olnomtal a Pedro. \v 45 Ani am belomchic Israel axi che’nec junax c’al a Pedro taja’ in jic’palchic abal antsana’ chichits an Espíritu Santo jaye c’al axi yab Israel. \v 46 In ats’anchalchic in caunal i pil cahuintalab ani in ajatnanchal im bij a Dios jaye axi yab Israel. \v 47 Tam a Pedro in ulu: \p ―Ma xohue’its yab hua’ats jita’ ta ca c’anchin am pujaxtalab axe’ xi inicchic yab Israel. Im bats’umalits jaja’chic jaye an Espíritu Santo jant’ini’ huahua’ tu Israel i bats’umal. \p \v 48 Tam a Pedro in ucha’chic ca pujanits jaye tim bij a Jesucristo. Taley pacabethach uchan a Pedro ca jilc’on taja’ tsab ox a q’uicha c’al jaja’chic. \c 11 \s1 A Pedro in olchal am belomchic ti Jerusalén jahua’ tsu’binchame \p \v 1 Tso’oblinchame an abathualechic ani an ebchalabchic’ ti Judea abal jaye axi yab Israelchic im bats’umal ani im belamal in cahuintal a Dios. \v 2 Ani tam ti huichits a Pedro tihua’ ti Jerusalén, c’uiyan c’al talchic i belom Israel axi hue’ ts’at’ate c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 3 Uchan jaja’: \p ―Tata’ ojni’ cuchic it c’ale ca tsa’biy axi yab Israel ani it junax c’aputschic. \p \v 4 Tam a Pedro in luba’ quin t’ilchichic patal jahua’ in tsu’u tihua’. In ucha’chic: \p \v 5 ―In c’uajatac ti bichou Jope tin ol tam tin tsu’binchab ejtil i huachbilab. U tsu’u ne’ets pa’i’il ti eb ejtil jun i pulic lemc’ath toltom huic’tsichic tse’lam in xutsun. Ulits jun ti nan in c’uajatac tam. \v 6 Tam tu met’a’ cu tsu’u jant’o in cua’al, tamna’ u tsu’uchic yan jahuaquitsq’ui tam tse’ acan. Jaye u tsu’u yan ax u bothothol belal ani i ts’itsinchic. \v 7 U ats’a’ in taunab: Quit cubiy, Pedro. Ca tsemtha’ ani ca c’apu jahua’ a tsu’tal. \v 8 Ani nan u toc’tsiy: Iba, Ajatic. Yab u ejtohual cu c’apu, cum huahua’ tu Israel i tsalpayal yab alhua’ nix ca c’apat. \v 9 Taley u ats’a’ junaque i cau tal ti eb in taunab: Yab ca ulu yab alhua’ ca c’apat jahua’ a Dios in ulal alhua’ ca c’apat. \v 10 Oxil i calat tin taunab antsana’, ani taley huichits am pulic lemc’ath toltom ti eb. \v 11 Tam ti tameq’ui tam ti ulcachiquinits ox i inic ba’ an ata jun tin c’uajatac. Abnenecchic ma tihua’ ti Cesarea abal ca chich tiquin aliy. \v 12 Ani taley an Espíritu Santo tin ucha’ abal quin junax c’ale c’al jaja’chic c’al u ichich ts’aclalath jun ejet. Ani te c’uajatchic xo’ acac i ebchalab axi c’al tu c’ale ti Cesarea. Tihua’ u otsits huahua’ tin q’uima’ jun i inic im bij Cornelio. \v 13 Ani jaja’ tu olchichic jant’ini’ tin tsu’u i ángel ti otsits tin q’uima’. Ani uchan c’al an ángel: Ca aba’ ca c’ale talchic i inic tihua’ ti bichou Jope quin caniy a Simón Pedro ca chich. \v 14 Ani jaja’ ne’ets ti olchi jant’ini’ quit jec’ontha c’al patal a tsacamil ani a q’uimathil. \v 15 Tam ti talits ti cau a Cornelio, tam nan u tauna’chic axi tin q’uima’. Tam ti expith u ts’i’quiy tin cau, tam ti chichits an Espíritu Santo c’al jaja’chic jant’ini’ ti c’a’al che’nec c’al huahua’ tu Israel. \v 16 Tam ti tameq’ui tam nan u t’ilpanchi jahua’ in ulumalits an Ajatic abal lej chubax pujxinenec a Juan c’al i ja’ ani huahua’ ne’ets cu pujayat c’al an Espíritu Santo. \v 17 Jant’ini’ huahua’ tu Israel ax i belamalits an Ajatic Jesucristo u pithnenequits an Espíritu Santo c’al a Dios, antsana’ xohue’ tu pithnal an Espíritu Santo axi yab Israel max im belal jaye. Auxe’ max nan pel u uchbil cu tomolnanchi in t’ojlabil a Dios. Iba abal ni jay. \p \v 18 Tam tin ats’a’chic antsana’ an cau am belom ti Jerusalén, tam ts’ibc’anits. Expith im puhuethanchal im bij a Dios in uluchic: \p ―Xohue’ ojni’ i tso’obits abal a Dios im pithamalits an q’uij jaye axi yab Israelchic ca jic’tson c’al in hualab ani ca it ejatliyat abal ets’ey c’al a Dios. \s1 An tamcunel ebchalabchic ti Antioquia \p \v 19 Tam ti tsemthajits a Esteban, tam an tomolnaxchic c’al an alhua’ cau in ts’i’quiy quin más othna’ am belomchic. Talchic jaja’chic c’ale pit’c’oc’ol ti Fenicia ani ti Chipre ani ti Antioquía. Taja’chic in olnanchal an alhua’ cau expith an Israelchic. Axi yab Israelchic yab in olnanchal. \v 20 Expith talchic i belom axi tal ti Chipre ani ti Cirene ulitschic ti Antioquía, ani jats bel in olnanchalchic axi yab Israelchic an alhua’ cau tin cuenta an Ajatic Jesús. \v 21 Ani an olnanchixchic u lej lablinchab c’al in lej tsap an Ajatic. Ma yan i inicchic in jilcachiquiyal im biyal belomtal ani huenc’onal c’al an Ajatic. \p \v 22 An tamcunel ebchalabchic ti Jerusalén in ats’a’ abal hua’ats i it belomchic ti Antioquía. Tam in aba’chic a Bernabé ca c’ale tihua’. \v 23 Ani tam ti ulitsits tihua’ ti Antioquía, in tsu’u abal u lej lablinchab am belomchic c’al in alhua’ inictal a Dios, ani lej culbel a Bernabé. In ts’alabchal tim patalchic abal quin ets’ey aynanchi im belil an Ajatic c’al in lej ichich junini’chic. \v 24 In ey a Bernabé pel i alhua’ inic. In lej belal an Ajatic c’al patal in ichich, ani jum putat co’onchith in ichich c’al an Espíritu Santo. Jaxtam yan i inicchic huenc’onenec c’al an Ajatic tin ebal in olnomtal jaja’. \p \v 25 Taley talbel c’ale a Bernabé ti bichou Tarso abal quin aliy a Saulo. Tam tin ela’its, huichiychic junax ti Antioquía. \v 26 Ani tats tu jilc’onalchic jun tamub c’al an tamcunel ebchalabchic. Lej exobchixchic c’al in cahuintal a Dios c’al yantalam i inicchic. Ani ti bichou Antioquía tats tu c’a’al bijiyab am belomchic ti cristiano. \p \v 27 Tam ti c’uajate a Saulo ani a Bernabé ti Antioquía, chich talchic i caulomechic c’al a Dios axi tal ma ti Jerusalén. \v 28 Jun jaja’chic im bij pel a Agabo. Cubiy jaja’ tin tamet an tamcuth ebchalabchic, ani in huat’banchi an cau axi pithnenequits c’al an Espíritu Santo. In olchichic abal ne’ets ca chich i pulic jayil tim puhuel an tsabal. Ani chubax chichits tam ti a Claudio pel i ts’ale c’al an romanochic. \v 29 Jaxtam am belomchic ti Antioquía in juncu an cau quin tamcuy an tumin ani quin abchi an ebchalabchic ax ti Judea. Ti junchic ne’ets ti quim pitha’ jant’inits ta ca lejey quim pitha’. \v 30 Tam ti tamcuthits an tumin, tam im pitha’ a Bernabé ani a Saulo quin nenchi tihua’ an ebchalabchic ti Judea. Quim binanchi an tumin tin c’ubac axi punuth ti eyalchic ti al an tamcunel ebchalabchic. \c 12 \s1 Tsemtha a Jacobo ani baliyat al an huic’axte’ a Pedro \p \v 1 Tam ti nixe’ xa q’uicha an ts’ale Herodes jaye in ts’i’quiy quin othna’ talchic axi tim bichohuil a Dios. \v 2 Tsemtha a Jacobo in ebchal a Juan c’al i matset, cum a Herodes in aba’ an cau ca tsemtha. \v 3 Ani cum a Herodes in tsu’u abal lej culbel an Israelchic c’al in tsemtal, jaxtam in aba’ an cau ca yac’uan jaye a Pedro. Exomits an ajib tam ti an Israelchic in c’apal am pan axi yab ts’ejcath c’al i c’ac’chixtalab c’oye. Pel i ajib tin cuenta abal calthame ti Egipto im biyal juntalchic. \v 4 Yac’uan a Pedro ani baliyat al an huic’axte’, ani lej alhua’ beletnanath tu co’oyab q’uicha ani acal c’al tse’ i cuenel i soldado. Ti junchic i cuenel ti tse’chic i soldado pel in uchbil acac i hora quin alhua’ beletna’. A Herodes expith in aychal ca taley an ajib, tam ne’ets quin caltha’ a Pedro quin t’ajchi an ts’ejcaxtalab tin tamet am bichou. \v 5 Biyat a Pedro lej alhua’ beletnanath tu co’oyab al an huic’axte’, an tamcunel ebchalab in lej conchinchal i alhua’talab c’al a Dios c’al patal in ichich. \s1 An Ajatic in hualcanthal a Pedro ti al an huic’axte’ \p \v 6 Jun i acal a Pedro huayamath huic’ath c’al i calaniyo pat’al tomchith in ocob c’al tsab i soldado, jun tin huinab ani jun tin c’uatab. C’uajat jaye talchic i soldado ti beletnom c’al an hui’leb an huic’axte’. Ma tam ti expithits ca chuthey, ne’ets ca caltha a Pedro ca t’ajchin an ts’ejcaxtalab. \v 7 Ani tameq’ui jun jic’tohual chich jun i ángel abath c’al an Ajatic, ani lej tajc’ac’an tim puhuel an huic’axte’. An ángel in tacchi in tsoyil a Pedro ani in ejtsintha’. In ucha’: \p ―Quit ts’acpan. \p Tameq’ui tala’ huilts’ochiquin an calaniyo pat’al tin ocob a Pedro. \v 8 Ani uchane a Pedro c’al an ángel: \p ―Ca thut’piy a huic’ ani ca punu a pajab. \p Tam tin t’ajamalits antsana’ a Pedro, uchane c’al an ángel: \p ―Ca cay’piy a nacat coton ani tiquin ayna’. \p \v 9 Ani tam ne’ets calelel a Pedro junax c’al an ángel. Yab in lej tso’ob max chubax tu calthab al an huic’axte’, cum in tsalpayal hualam huachbilq’ui. \v 10 In huat’anchalchic an c’a’al beletnom hui’leb ani taley an tsabchilab beletnom hui’leb. Ulitschic ti al am pulic pat’al hui’leb ax tin tamtal am bel, ani japq’uin cuetem. Ani huat’c’ac’al in t’aja’chic jaye taja’, ani ne’etse hue’ al jun i bel tsab tin eb. Taley tam tixc’anits an ángel, ani ne’etse a Pedro cuetem. \v 11 Ma tamits a Pedro in tajax exla’its jahua’ t’ajchinenec c’al an ángel. In ulu: \p ―Xo’ ojni’ u chubax tso’obits abal an Ajatic tin abchi an ángel tiquin jec’ontha’ c’al a Herodes ani c’al patal jahua’ an Israelchic in le’ tiquin t’ajchi quithab. \p \v 12 Ani ne’ets a Pedro t’ilolol jant’ini’ ti t’ajchame c’al an ángel. Ne’ets belbel tin q’uima’ a María in mim a Juan Marcos. Taja’ hua’ats yan i tamcuth belom ti conchinchixe c’al a Dios tin cuenta jaja’. \v 13 Ulits a Pedro ba’ an hui’leb tin tenmal an ata, in cuathcuayal an hui’leb ani u cau. Tam cale jun i ts’ic’ach im bij Rode quin tsu’u jita’ nixe’ ax u cau. \v 14 Aba ani’ in exla’its abal jats a Pedro ax u cau, bel yab in japchi an hui’leb. Tocat athlats c’al i lej culbeltalab quin olchi am belomchic abal a Pedro c’uajatits ba’ an hui’leb. \v 15 Tam uchan an ts’ic’ach c’al am belomchic: \p ―Tata’ ojni’ hualam it olmanal. \p Ani jaja’ in lej uluth ucha’chic abal chubax na’ c’uajatits a Pedro. Toc’tsin jaja’chic: \p ―Yab ja. Ja’its hualam an ángel axi c’al tu beletnab a Pedro. \p \v 16 Biyat jaja’chic yab in le’ quim bela’, exome a Pedro in cuathcuayal an hui’leb ani u cau. Taley japchinits an hui’leb, ani am belomchic tocat lej jic’tsotsoth tam tin tsu’uhuits na’ cubat a Pedro. \v 17 Otsitsits a Pedro in t’ipchichic c’al in c’ubac abal ca ts’ibc’an. Tam in tala’ olchichic jant’ini’ ti calthame ti al an huic’axte’ c’al an ángel axi pel in abbil an Ajatic. Jaye in ucha’chic: \p ―Jahua’ nan xo’ tu olchamalitschic, antsana’ ca olchi jaye a Jacobo ani axi q’ue’at an ebchalabchic c’al an Ajatic. \p Tam cale a Pedro, ta c’ale al pil i c’uajattalab. \p \v 18 Tam ti chutheyits tocat lej xaybibinchith in tsalap an soldadochic, cum xant’ojits a Pedro ti al an huic’axte’. \v 19 Tam tin ats’a’its a Herodes abal xant’ojits, tam in aba’ an cau ca aliyat. Ani ni jita’ yab in ejtohual quin ela’. Tam a Herodes in aba’ an cau ca alhua’ conomichiquiyat an soldadochic ax u beletnom ti al an huic’axte’ jant’ini’ ti cale a Pedro. Taley in aba’ an cau ca t’ajat tsemthachic, cum yab i chubax beletnom. Ani talbel cale a Herodes ti Judea, c’ale ca c’uajiy ti bichou Cesarea. \s1 In tsemtal a Herodes \p \v 20 Cum tsacunequits a Herodes c’al an inicchic ax u c’uajil ti Tiro ani ti Sidón, jaja’chic in ts’ejnal max yabats ne’ets ca nujchin jant’o quin c’apu tihua’ tim bichou a Herodes. Taley c’alechic tihua’ max quin ejtou ca juncunchic c’al a Herodes. In tauna’chic jun i inic im bij Blasto axi pel lej oc’lec tin cuenta an ts’ale Herodes, max quin ejtou quin t’aja’ ti caulome c’al a Herodes. Quin conchi i q’uij jayq’ui’ ca bats’uhuatchic. \v 21 Taley a Herodes im pejchi an q’uicha tam jaja’ ne’ets quim bats’uchic. Tam tim bajuhuits nixe’ xi pejchith q’uicha, in ca’iy in toltomil ti ts’ale ani buxcan tin ts’alat coytal. Taley in tauna’ axi muthatchic taja’. \v 22 Ani jaja’chic in thajat ulu: \p ―Pel i dios ax i ats’al u cau, yab pel i inic. \p \v 23 Ani jun jic’tohual tal jun i ángel abath c’al an Ajatic, in ijcanchi jun i yau’lats tin inictal a Herodes. T’ajat tsemets ani c’apts’unchat in anam t’u’ul c’al i thum, cum in hualca’ tim ba’ ca c’ac’na ejtil max pel a Dios. \p \v 24 Ne’ets yanenel am belomchic, cum lej olnachiquiyab abal ju’tamq’ui in cahuintal a Dios. \p \v 25 Tam ti a Bernabé ani a Saulo in jilchits an tumin an tamcunel ebchalab ti Jerusalén, tamna’ huichechelits ti Antiquía. In ne’thalchic a Juan Marcos. \c 13 \s1 Abanchic a Bernabé ani a Saulo ti olnom c’al in cahuintal a Dios \p \v 1 Ti Antioquía taja’ ti al an tamcunel ebchalab hua’ats talchic pel i caulome c’al a Dios ani talchic pel i exobchix c’al in cahuintal a Dios. Pelchic xe’ a Bernabé, ani a Simón Negro, ani a Lucio Cirenejib, ani a Manaén in at yejel an gobernador Herodes ax ti Galilea, ani a Saulo. \v 2 Jun a q’uicha tam ti jaja’chic tamcuth ti c’ac’nax c’al an Ajatic ani u pabil yab u c’apul, tameq’ui ti uchanchic c’al an Espíritu Santo: \p ―Tiquin lej punubchichinchi a Bernabé ani a Saulo abal quin lej aynanchi an t’ojlab jahua’ nan u pithamalits quin t’aja’chic. \p \v 3 Tam ti talits ti ol ani ti pabilchic, tamna’ im punchichic in c’ubac tin oc’ a Bernabé ani a Saulo, ani in aba’chic ca c’ale ti olnom c’al in cahuintal a Dios. \s1 A Bernabé ani a Saulo in olnal in cahuintal a Dios ti Chipre \p \v 4 C’alechic a Bernabé ani a Saulo ti abatnanel c’al an Espíritu Santo. Ulitschic ti bichou Seleucia ani taja’ otsitschic al i tan, ta c’alechic ti ts’aclath tsabal Chipre. \v 5 Ani ti Chipre ulitschic al jun i bichou im bij Salamina tin hualchicte’lil am pulic lejem. Taja’ xe’ets ti olnomchic c’al in cahuintal a Dios tin tiyopanlomil an Israelchic. Xe’ets a Juan jaye ti tolmix olnom c’al an alhua’ cau c’al a Bernabé ani c’al a Saulo. \v 6 Ne’ets tsa’bibilchic tim puhuel nixe’ ts’aclath tsabal, ani taley ulitschic ti bichou Pafos. Taja’ in tamuchic jun i Israel im bij Barjesús axi pel i thiman. In uluq’ui in janamtal abal pel jaja’ jaye i caulome c’al a Dios. \v 7 Pel i alhua’ ja’ublab c’al an gobernador Sergio Paulo axi pel i lej tsalpath inic. An gobernador in abchi an cau ca chich a Bernabé ani a Saulo, cum in le’ quin ats’anchi in cahuintal a Dios. \v 8 Ani nixe’ xi thiman Barjesús ax u bijiyab jaye ta Elimas, tocat in lej tomolnal a Bernabé ani a Saulo cum yab in le’nanchal quin jilchi an gobernador quim belchi in cahuintal a Dios. \v 9 Tam a Saulo ax u bijiyab ta Pablo jaye, in lej tsapic met’al an thiman. In ichich a Saulo jum putat co’onchith c’al an Espíritu Santo. \v 10 A Saulo in ucha’ an thiman: \p ―Tata’ ojni’ it lej c’ambibma’ ani it lej pojcaxma’. Cum ti lej eyenthanchal a ichich an teneclab, jaxtam a ets’ey tomolnal jahua’ alhua’. Tocat a lej lubal ca t’apchi in tsalap an inic abal yab quin aynanchi im belil an Ajatic. \v 11 Ma xohue’its ne’ets ca tsuhuaque an Ajatic ne’ets ti abchi i yajchictalab. Ne’ets ti quit joc’tsibetha ani yab ne’ets ca tsu’chi in tajax a q’uicha ohuat hue’. Tam jun jic’tohual t’ajat yic’utsin in hual, jilc’on balulul in aliyal jita’ c’al ta ca lotocna. \v 12 Tam tin tsu’uhuits an gobernador jant’o t’ajchinenec antsana’ an thiman, tam ojni’ im bela’its an Ajatic. In lej jic’panchal in exobchixtal a Bernabé ani a Saulo tin cuenta an Ajatic. \s1 A Pablo ani a Bernabé in tsa’biyal am bichou Antioquía axi cuentalith ti Pisidia \p \v 13 Taley tihua’ ti Pafos otsitschic a Pablo ani a Bernabé ani a Juan al an tan, ani c’alechic ti bichou Perge axi cuentalith ti Panfilia. Ani taja’ a Juan tixc’anits c’al a Bernabé ani c’al a Pablo, huichits ti Jerusalén. \v 14 Ani calechic a Pablo ani a Bernabé ti Perge, ta c’alechic ti bichou Antioquía axi cuentalith ti Pisidia. Taja’ jun a q’uicha pel i sábado in tsa’biychic in tiyopanil an Israel. \v 15 Tam ti ajiyatits an ts’ejcath cau ani in thuchath uhuil an caulomechic c’al a Dios, tam abchinchic a Bernabé ani a Pablo i cau c’al an oc’lecchic ti al nixe’ xi tiyopan. Uchanchic: \p ―At juntalab Israel, xohue’ hua’ats an q’uij tucu ts’alabchi jun tsab ox i cau axi teje’ muthatchic. \p \v 16 Tam cubiy a Pablo in t’ipchi c’al in c’ubac abal ca ts’ibc’anchic. In ucha’chic: \p ―At Israelchic ani patal jitats it c’ac’nax c’al a Dios, ca bina’ a xutsun c’al an cau jahua’ nan ne’ets tu ucha’chic. \v 17 Ca ats’a’chic jahua’ huahua’ tu t’ajchamal a Dios tu bichou Israel. Ja’its jaja’ ax in tacuyamalits i biyal at juntal xits’al tam ti c’uajatchic al i pil tsabal Egipto. Tihua’ in lej lablinchi abal ca yaney, ani talbel in caltha’chic taja’ c’al in lej tsap. \v 18 Ani tsab inic i tamub a Dios in lej cuxunchichic in xe’tsintal ti al an joltam. \v 19 Talbel in talabethanchi buc i pactha’ bichoulom axi c’uajat ti tsabal Canaán, abal quim pithanchi nixe’ xi tsabal i biyal at juntal Israel. \v 20 Tats tu c’uajinec abatnanath c’al i ts’ejcom cauchic axi pithnenec c’al a Dios tse’ i bo’chic inic c’al tsab inic lajuj i tamub. Antsana’ ti abatnachic ma tam ti pithnenequits an caulome Samuel. \v 21 Taley talbel i at Israelchic in lej canat conchi a Dios ca pithanchat jun i inic ti ts’ale. Ani a Dios im pithanchichic in oc’ox ts’alejil im bij Saulo axi pel in cuitolil a Cis. Ajith jaja’ c’al an cuenel Benjamin. Ani a Saulo c’uajiy ti ts’ale tsab inic i tamub. \v 22 Tamna’ a Dios in tixc’a’ a Saulo ani im punu a David ti ts’ale. Tin cuenta an ts’ale David a Dios in ulu: Nan u tsu’tal a David in cuitolil a Isaí lej jununul in ichich c’al nana’ u ichich. Ne’ets tiquin t’ajchi patal jahua’ nan u culbetal. \v 23 Ani lej ohuat talbel chich a Jesús axi pel in at juntal xits’al a David tucu jec’ontha’ huahua’ tu Israel. Chichits cum a Dios im bijchith ulumalits ma ti biyal ne’ets tucu abchi ti Jec’onthax. \v 24 Tam ti yabaye che’nec a Jesús, oc’ox xe’etsits a Juan pujax ti thajchix c’al i at bichou Israel. In thajchixnanchal ca jic’tsonchic c’al in hualab ani ca pujanchic. \v 25 Tam ti a Juan in q’uibchale hue’ quin tala’ in t’ojlabil, in ucha’ i at Israel: Nana’ yab ja ax a aychalchic ca chich. Taye tal talbel jun i inic axi ojni’ ja’its. Nana’ lej tsa’at u ey, ma yab ne’ets cu baju cu pilchi in quintsol im pajab. \p \v 26 Xo’ te u c’uajatchic huahua’ tu at juntal xits’lab c’al a Abraham junax c’al q’ue’atchic axi jaye c’ac’nax c’al a Dios. A Dios tu abchamalitschic an cau qui exla’ jant’ini’ cu jec’ontha c’al a Jesús. \v 27 Tam ti chich jaja’ yab exlanchat in ey c’al am bichou Israel ti Jerusalén ni c’al in oc’lequilchic. Aba ani’ ajinchamejits patal an sábadochic tin tiyopanlomil in thuchath uhuil in caulomejilchic a Dios, bel yab in le’ quin exlanchichic in lej ey a Jesús. Tocat in jolbiychic, ani antsana’ ti putnenec am biyal cau axi q’uejab olna tin cuenta abal ne’ets ca jolbiyat. \v 28 Aba ani’ yab in elchichic jant’o ti quin chubax jolbiy a Jesús abal ca tsemtha, bel in lej tsapic ucha’chic a Pilato abal ca tsemtha. \v 29 Tam ti putnenequits an cau patal jant’ini’ ti thuchath ti al an T’ocat Thuchlab tin cuenta in tsemtal a Jesús, tam ti pa’bajits in inictal ti al an cruz ani joliyat. \v 30 Aba ani’ antsana’ ti t’ajchinenec, bel a Dios in ejtha’ ti al an jolimtalab. \v 31 Talbel tsu’tatits ejthachits a Jesús yan a q’uicha c’al in ts’at’elilchic axi calnequits ti Galilea ani ulits ti Jerusalén junax c’al jaja’. Ani ja’its jaja’chic xo’ ax in chubax olnanchal an inicchic an alhua’ cau tin cuenta a Jesús. \p \v 32 Ani huahua’ xo’ tu olnanchal tata’chic an cau tin cuenta a Jesús jahua’ a Dios im bijchith uchamalits i biyal at juntal xits’alchic. \v 33 Cum huahua’ pel tu at juntal xits’lab c’al jaja’chic, jaxtam a Dios tu putunthanchamalits jahua’ im bijchith uchamal ti biyal abal ne’ets tucu ejthanchi a Jesús. Putnenequits an cau jant’ini’ ti thuchathits a Jesús tin tsabchil an salmo tam ti tauna c’al a Dios. Uchan: Tata’its pel tu Tsacamil. Xo’ nan tu tejhua’methamalits tin tamet an inicchic abal ja’its a lej ey tu Tsacamil. \v 34 Thuchathits a Jesús jaye al junaque i cau ti al an T’ocat Thuchlab tauna c’al a Dios antse’: Nana’ in Dios ne’ets tu lablinchi jant’ini’ u bijchith ucha’ a David ne’ets tu lablinchi. C’al axe’ xi cau a Dios in q’uejab olna’ abal ne’ets quin ejtha’ a Jesús ani yab ne’ets ca c’atsey in inictal. \v 35 Aniye jaye in q’uejab olna’ a Jesús tam jaja’ in tauna’ a Dios: Nana’its tin T’ocat Tsacamil ani yab ne’ets tiquin jilchi u inictal ca c’atsey. \v 36 A David ojni’ c’atsey in inictal jun ti jolith c’al i biyal at juntal xits’alchic. Tam tin talchi in t’ojlabil a Dios c’al in at juntalchic, tsemets ani joliyat ani c’atsey in inictal. \v 37 In inictal a Jesús yab antsana’ c’atsey, cum ejtha jaja’ c’al a Dios. \v 38 At juntalabchic, in lej tomnal ca alhua’ tso’obna’chic abal tin ebal a Jesús jats cu ejtohuat cu paculanchat i hualab. Ja’its an cau axi nana’ tu olchalchic xo’. \v 39 Cum a Jesús jats an calchix, ojni’ a Dios in ejtohual tucu tala’ paculanchi i hualab ani tucu tsu’u tu bolith. Yab ja tin ebal an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 40 Jaxtam ca lej t’aja’ ti cuentachic yab ca co’oy a ichich ejtil a biyal at Israel axi thuchathits tin thuchath uhuil an caulomechic c’al a Dios. Uchan jaja’chic c’al a Dios antse’: \q1 \v 41 Ca lej t’aja’chic ti cuenta cum a pojcal an chubaxtalab. Jats tit q’uibenecchic. \q1 Quit jic’tsonchic cum nana’ in Dios ne’ets tu t’ajchi i pulic labith t’ajbilabchic ti tsu’bixtalab. Aba ani’ ne’ets quit olchin antsana’ u t’ajal, bel yab ne’ets tiquim belchi. \p Antsana’ a Pablo in tala’ in olnanchixtal. \p \v 42 Ne’ets calelits a Pablo c’al in junquilchic tin tiyopanil an Israel tam tu taunab c’al talchic axi yab Israel. Uchan ca huichiy junil ti tal sábado abal quin olchichic más in cahuintal a Dios ejtil xohue’ tin olchamalits. \v 43 Talits an tamcuthtalab ax ti al an tiyopan, ani ts’at’enchabchic a Pablo ani a Bernabé c’al yan an Israelchic ani jaye c’al axi yab Israel axi huenc’onenequits ti c’ac’nax c’al a Dios ejtil an Israelchic. A Pablo ani a Bernabé in lej uluth ucha’chic quin lej ets’ey co’oy binanathits in ichich c’al in alhua’ inictal a Dios. \p \v 44 Taley im bajuhuits an sábado, ani tamcun jat’hua’ tim patal am bichou abal quin ats’anchi in cahuintal a Dios. \v 45 Ani lej pa’ixnom talchic i Israel tam tin tsu’u tamcucuthits yantalam i inic. In lej tomolnanchalchic in olnomtal a Pablo, ma in quithab cahuiliyalchic. \v 46 Tam toc’tsin a Pablo ani a Bernabé c’al i lej inictalab, in ucha’chic: \p ―Pel i uchbil huahua’ tu c’a’al olnanchichic in cahuintal a Dios cum pel it Israelchic. Cum a pojcanchal in cahuintal a Dios ani a tsalpayal abal yab ne’ets quit ejtohuat quit it ejatliyat abal ets’ey, jaxtam xohue’ ne’ets cu tixc’an c’al tata’chic ani ne’ets cu c’ale qui olnanchi axi yab Israelchic. \v 47 Ne’ets cu c’ale c’al jaja’chic, cum antsana’ a Dios tu punubchamal. Ma ti biyalits in ulumalits tin cahuintal antse’: \q1 Nan ne’ets tu eyentha’chic tit tajbanchix c’al u cahuintal c’al im belil an inicchic axi yab Israel. \q1 Ne’ets tu aba’chic tim puhuel an tsabal ca olchi an inicchic jant’ini’ ca jec’ontha c’al in hualab. \p \v 48 Tam tin ats’a’its antsana’ an cau axi yab Israel, lej culbel jilc’onchic. In uluchic abal in cahuintal a Dios ojni’ huinat alhua’. Ani im bela’its patal taja’ axi bijithits c’al a Dios ca it ejatliyat abal ets’ey. \v 49 Ani am belomchic taja’ ne’ets tim puhuel nixe’ xi tsabal ti olnom c’al in cahuintal a Dios. \v 50 Ani an Israelchic axi tomolnax c’al in cahuintal a Dios in taunachiquiy talchic i uxum axi lej exlath ti c’ac’nax c’al a Dios ani lej ja’nath c’al am bichou ani jaye i inicchic axi lej pulic in ey. Ani canatbethanchabchic in ichich quin othna’ a Pablo ani a Bernabé. Ani chubax in othnalchic, ma in quethmay ca c’ale al nixe’ xi tsabal. \v 51 Tam a Pablo ani a Bernabé in tininiy am pojoth tin acanchic. Antsana’ an inicchic taja’ quin alhua’ tso’obna’ yab alhua jahua’ in t’ajamal, cum im pojcanchamal in cahuintal a Dios. Ani tixc’anchic taja’, c’ale ti bichou Iconio. \v 52 Ani lej culbel am belomchic tihua’ ti Antioquía, cum lej jum putat co’onchith in ichich c’al an Espíritu Santo. \c 14 \s1 A Pablo ani a Bernabé ti bichou Iconio \p \v 1 Ti bichou Iconio a Pablo ani a Bernabé otsits tin tiyopanil an Israelchic, ani taja’ in olnanchal in cahuintal a Dios. Lej huinat alhua’ in olnanchixtal, ma yan an Israel im belal ani jaye axi yab Israel. \v 2 Aba ani’, bel hua’ats talchic i Israel ax u jilc’onal yab im belamal. Ani jaja’chic in t’ajchi axi yab Israel abal quin oth tsalpanchi an ebchalabchic c’al a Cristo. \v 3 Bel jilc’one ca ohuey yan a q’uicha ti Iconio a Pablo ani a Bernabé. Cum lej tsapliliyab c’al an Ajatic, jats tin olnanchal in cahuintal a Dios c’al i lej inictalab. Pithanchic i tsaplab c’al an Ajatic quin t’aja’ i jic’path labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab, c’al quin tso’obna’ an inicchic abal lej chubax in olnanchixtal a Pablo ani a Bernabé. \v 4 Ani lehuáxin am bichou. Talchic u ts’at’el c’al an Israel axi yab belomchic ani talchic u ts’at’el c’al an abathualechic. \v 5 Taley axi yab u belom an Israel ani axi yab Israel in juncu an cau c’al an oc’lecchic, abal ne’ets quin othna’ ani quin cui’iy c’al i t’ujub a Pablo ani a Bernabé. \v 6 Tam tin tso’obna’its abal antsana’ ne’ets ca t’ajchin, tam pit’c’onchic, ani c’ale ti tsa’bibilchic ti bichou Listra ani ti bichou Derbe axi cuentalithchic ti Licaonia. \v 7 Taja’ xe’ets jayetseq’ui ti olnanchix c’al an alhua’ cau. \s1 Cui’iyab a Pablo c’al i t’ujub ti Listra \p \v 8 Taja’ ti Listra c’uajat jun i inic yab in ejtohual ti belal, cum ma tin hua’tsintalits tsambe tin acan. \v 9 In alhua’ bina’ in xutsun c’al in olnanchixtal a Pablo, ani lej t’ajchin ti cuenta c’al a Pablo abal in belamalits ani ne’ets ca ejtohuat ca jeltha. \v 10 Tam a Pablo in tsapic ucha’: \p ―Quit ts’aquiy ani quit c’uajiy bocholq’ui. \p Tam an tsambe jun athic ts’acpan ani c’uajat bocholq’ui, in ts’i’quiy ti belal. \v 11 Tam tin tsu’uhuits an inicchic jant’ini’ ti jelthajits c’al a Pablo, tam in ts’i’quiy ti thajnal tin cahuintal jaja’chic ax ti Licaonia. In uluchic: \p ―Axe’ xi tsab i dios che’nec ti eb ca tejhua’me ejtil tu inic huahua’. \p \v 12 Am bichou im bijiy a Bernabé ti dios Júpiter ani a Pablo ti dios Mercurio. Antsana’ ti bijiyat a Pablo cum jaja’ lej caulome c’al an cau. \v 13 In tiyopanil a Júpiter c’uajat tin otsnamtal am bichou. Taja’ am pale’ ani c’al axi c’ac’naxchic c’al a Júpiter in chi’thal i t’ithach huits ani i torochic abal quin ts’acchixnanchi a Bernabé ani a Pablo. \v 14 Tam tin t’aja’itschic ti cuenta a Bernabé ani a Pablo abal antsana’ u le’nab ca t’ajchin ti dios, tamna’ in mits’al in toltomil abal ca t’ajan ti cuenta abal yab alhua’ jahua’ u t’ajchinal. Thubat otsitschic ti al an mulcunel, ani in thajat uchalchic: \p \v 15 ―Tata’ ojni’ inicchic yab in tomnal huahua’ tucu c’ac’na’ antsana’ tu dios, cum huahua’ pel tu at poq’ueltal. U che’nec huahua’ teje’ expith abal tu lej uluth ucha’chic i cau. Ca tala’ jilcachiquiy a jolat c’ac’naxtal, ani ca chubax c’ac’na’chic a Dios axi expith ejat abal ets’ey. Jats jaja’ ax in ts’ejcamal an eb ani an tsabal ani am pulic lejemchic ani patal jahua’ hua’ats a tsu’talchic. \v 16 Tam ti tihua’ q’uicha a Dios in jila’ an inicchic quin ayna’ in cuete’ belil. \v 17 Antsana’ tin tejhua’metha’ in c’aya’tal. Jaye in tejhua’metha’ tim ba’ ti alhua’ inic c’al xi yantalam alhua’talab in t’ajchamal an inicchic. Bel ma xohue’ tu ulthanchale an ab an tu hualinthanchale an t’ayablabchic. Tu pithalechic lejat jant’o qui c’apu ani jant’o c’al ta ca culbe i ichich. \p \v 18 Aba ani’ a Pablo ani a Bernabé in lejquith ucha’chic antsana’ an mulcunel, bel lej pama’tal in ejtou quin t’apchichic yab ca tsemthanchat an torochic ti ts’acchixtalab. \p \v 19 Tam ulitschic taja’ ti Listra talchic i Israel, tal ma ti Antioquía ani ti Iconio. In t’ajchichic an mulcunel abal quin tomolna’ a Pablo ani a Bernabé. Ma cui’iyat a Pablo c’al i t’ujub, ani ne’tha bothothol tin elebtal am bichou. Taja’ t’ajat jilan, cum u tsalpanchab tsemetsits. \v 20 Biyat tam tu cuentsimiyab a Pablo c’al am belomchic, tam ti ts’acpan ani otsits junil al am bichou. Tin aytal q’uicha c’ale junax c’al a Bernabé ti Derbe. \p \v 21 Tihua’ ti bichou Derbe a Pablo ani a Bernabé in olnanchalchic jaye an alhua’ cau, ani yantalam i inic ts’at’ey c’al an Ajatic. Taley huichiychic quin tsa’biy am bichou Listra ani am bichou Iconio ani am bichou Antioquía. \v 22 Taja’chic xe’ets in lubachmethanchal in ichich am belomchic ani in ts’alabchalchic abal quin junini’ bela’ an Ajatic. In t’ilchalchic abal chubax ne’ets quin yajchicna’ yan jant’o ani talbel ca ne’tha ti eb jun tin t’ajal a Dios ti lej Ts’ale. \v 23 Taley a Pablo ani a Bernabé im bijiychic jita’ tam belomchic ca punuhuat ti eyal ti junchic ti junchic an tamcunel ebchalab taja’. Ani c’al i pabiltalab in conchinchal i lablinchixtalab c’al an Ajatic ax im belamalits. \s1 U huichel a Pablo ani a Bernabé ti Antioquía axi cuentalith ti Siria \p \v 24 Taley huat’eychic a Pablo ani a Bernabé ti tsabal Pisidia ani ulitschic ti tsabal Panfilia. \v 25 Taja’ ti bichou Perga in olnanchi an inicchic in cahuintal a Dios, ani taley ta c’alechic ti bichou Atalia. \v 26 Ani taja’ otsitschic al i tan ca huichiy ti bichou Antioquía. Pel xe’ nixe’ xi Antioquía jun ti jaja’chic conchinchamejits in alhua’ inictal a Dios abal quin t’ojonchi a Dios. \v 27 Tam ti ulitschic a Pablo ani a Bernabé ti Antioquía, in caniy ca tamcun am belomchic. In tala’ olchichic jant’ini’ ti eyenthame c’al a Dios tin t’ojlabil. In olchichic jant’ini’ a Dios im pitha’its an q’uij axi yab Israelchic jaye quim bela’ an Ajatic. \v 28 Ani ohuey hue’ yan a q’uicha a Pablo ani a Bernabé tihua’ ti Antioquía c’al am belomchic. \c 15 \s1 An tamcuthtalab ti Jerusalén \p \v 1 Biyat c’uajatechic a Pablo ani a Bernabé ti Antioquía, ulitschic taja’ i inic tal ti Judea. In exobchalchic am belom abal pel in uchbil ca cojchin in inictal max in le’ ca jec’ontha. Antsana’cua’ in ulal an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 2 Lej hueutsíx nixe’chic c’al a Pablo ani a Bernabé. Cum yab ejtohuat ca ts’ejcan an cau taja’, tamna’ am belomchic im bijiy a Pablo ani a Bernabé ani talchic jaye i ebchalab ca c’alechic ti Jerusalén, tihua’ ca ts’ejcanchat an cau c’al an abathualechic ani c’al axi bijith ti eyalchic c’al an tamcunel ebchalab. \p \v 3 Taley am belomchic ti Antioquía in aba’ axi antsana’chic bijithits ca c’ale ti Jerusalén, ani ne’etschic huat’et’el ti tsabal Fenicia ani ti tsabal Samaria. Abal ju’tamq’ui ca xe’tsin in olchal an ebchalablomchic abal hua’ats axi yab Israelchic in t’ajat jilcachiquits im biyal belomtal ani huenc’onenequits c’al a Dios. Ani lej culbel patal an ebchalab c’al nixe’ xi cau. \p \v 4 Ulitschic a Pablo ani a Bernabé c’al in junquilchic ti Jerusalén ani bats’uhuat c’al an tamcunel ebchalab. C’uajat an abathualechic ani axi bijith ti eyalchic c’al an tamcunel ebchalab. Tam a Pablo ani a Bernabé in tala’ olchichic jant’ini’ ti eyenthame c’al a Dios tin t’ojlabil. \v 5 Tam cubiy talchic i belom axi pelac i fariseo, in uluchic: \p ―Pel in uchbil axi yab Israelchic ani u belomits ca cojchin in inictal. Quin tala’ putuchic an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \p \v 6 Tam tamcun an abathualechic ani axi bijith ti eyalchic c’al an tamcunel ebchalab abal quin t’iloxna’ nixe’ xi cau. \v 7 Lej ohuey tu t’iloxnab an cau, ma tamits ti cubiy a Pedro in ucha’chic: \p ―At Israelchic, a tso’obits abal ohuatits hue’ a Dios tin tacuyamal cu olnanchi an alhua’ cau axi yab Israelchic, abal jaja’chic jaye quim bela’ an Ajatic. \v 8 Pithanchic jaye an Espíritu Santo c’al a Dios, jant’ini’ tu pithnenec huahua’ tu Israel. Antsana’ a Dios in tejhua’metha’ abal jaja’chic chubax im belamalits jaye. A Dios chubax in tala’ exlanchalits in ichich an inicchic. \v 9 A Dios yab tu poc’oth tsu’tal axi huahua’ tu Israel ani c’al axi yab Israel. In t’oquethanchamalits in ichich jaja’chic jaye cum im belamalits. \v 10 ¿Jant’ini’ ta le’chic ca huat’ath uchbiy am belomchic tin cuenta in uchbil c’al a Dios? A le’ ca quitaychic c’al i quitalab axi huahua’ yab i ejtohuamal qui quitna’, ani ma i biyal juntalchic jayetseq’ui yab in ejtohuamal quin quitna’. \v 11 Yab ca t’ajchichic antsana’. I exlalits abal huahua’ tu Israel u lejat jec’onthachits tin ebal in alhua’ inictal an Ajatic Jesús. Antsana’ jaye ti lejat jec’onthachits axi yab Israelchic. \p \v 12 Ma tam ti talits ti cau a Pedro, tamna’ im bina’ in xutsun axi muthat quin ats’anchichic jaye in olchixtal a Bernabé ani a Pablo. In olchalchic jant’ini’ ti eyenthame c’al a Dios quin t’aja’ i jic’path labith t’ajbilab ti tsu’bixtalab c’al axi yab Israelchic. \v 13 Ma ti talits ti cau jaja’chic, tam a Jacobo in uluye jaye i cau antse’: \p ―At Israelchic, tiquin ats’anchi jahua’ ne’ets tu ucha’. \v 14 A Simón Pedro talel tu t’ilchamalits jant’ini’ tin ts’i’quiy a Dios quin tacuy jaye axi yab Israel tin c’al jaja’. \v 15 Antsana’its in t’ajamal a Dios jant’ini’ ti thuchathits ti al an T’ocat Thuchlab ne’ets quin t’aja’. In ulumal a Dios antse’: \q1 \v 16 Ma talbelaquits ne’ets quin huichiy junil cu punu junaque ti Ts’ale ax in at xits’al a David. \q1 Ne’ets quin t’aja’ ti Ts’ale abal quin c’ac’nanchat u bij junil ejtil ti jayq’ui’ tam ti ejat a David. \q1 \v 17 Antsana’ ne’ets cu t’aja’ abal patal an inicchic axi yab Israel tiquin aliyalac tin Dios Pay’lom. \q1 Tiquin chubax bijiy tin Dios Pay’lom patal jitats bijithits tu c’al tim patal am pulic bichoulom. \q1 \v 18 Antsana’ tin ulumal a Dios ma tam ti biyalits abal quin tso’obliy jant’o ne’ets quin t’ajaye jaja’. \p \v 19 Cum antsana’ a Dios tin tacuyal axi yab Israelchic jaye, nan tu tsalap yab in tomnal qui t’apchi max quin t’ajat jilcachiquiy im biyal belomtal ani ca huenc’on c’al a Dios. \v 20 Tocat qui thuchanchi abal yabats quin c’apu i c’apnel ax u ts’acchixnab c’al i thulcuts ax u diosnab. Ani ni jita’ yab ca juncun c’al axi yab in cuete’ tomquil. Ani yab quin c’apchi in anam t’u’ul i co’nel axi ca tsemtha thut’c’uth, cum yab xits’anthach. Ani jaye yab quin c’apchi i xits’lab jahuaquitsq’ui tam xits’. C’al axe’ tsab ox i uchbixtalab lejatits. \v 21 Pel xe’chic i uchbixtalab axi ejtil ti al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés ma ti biyalits. Ja’its an ts’ejcath cau ax u ajiyab tim patal an sábadochic abal ju’tamq’ui hua’ats in tiyopanil an Israelchic. \p \v 22 Tam an abathualechic ani c’al axi bijith ti eyalchic c’al an tamcunel ebchalab ani c’al patal am belomchic in tsalpaychic quin tacuy jita’ ca aban ca c’ale junax c’al a Pablo ani a Bernabé ti Antioquía. Ani in tacuychic a Judas Barsabás ani a Silas ax in cua’alchic in lej exbath c’al an ebchalabchic. \v 23 Jaja’chic quin nenchi an ebchalabchic an u ax in they thucha’chic ax in ulal antse’: Te tu tamcuthits huahua’ tu abathualechic junax c’al axi bijith ti eyalchic ti al an tamcunel ebchalab ani c’al patal an ebchalab axi teje’. Tu patal huahua’ tu lej tsapnethal ax it ebchalabchic ani yab it Israelchic ti Antioquía ani ti Siria ani ti Cilicia. \v 24 I tso’obits abal talchic axi teje’ c’al huahua’ calnequits ca c’alechic ti exobchi tata’chic. Ani huahua’ yab i pithamal in uchbil ti exobchix. Tocat ti it’ixbethanchamalits a tsalap ani ti thuc’chunchamalits a tsalap c’al in exobchixtal. In le’chic ti exobchichic abal pel a uchbil quit cojchin a inictal ani ca aynaye an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 25 Jaxtam huahua’ i tsalpayamal in tomnal qui tacuyits i ebchalab ca c’ale ti tsa’biychic junax c’al i c’an ebchal Bernabé ani c’al i c’an ebchal Pablo. \v 26 Aba ani’ yan i calat tsemthamejac a Bernabé ani a Pablo tin cuenta in t’ojlabil an Ajatic Jesucristo, bel exom ti lej canat t’ojnalchic. \v 27 Jaja’ axi tsab i tacuyamalits a Judas ani a Silas ne’ets ti lejquith olchichic patal jahua’ teje’ i t’iloxnamalits. \v 28 Jant’ini’ tu pithach an tsalap c’al an Espíritu Santo, antsana’ i tsalpayamalits abal yab in tomnal huahua’ tu huat’ath uchbiy c’al i cau. Expith ca putuchic c’al axe’ xi tsab ox i uchbixtalab antse’: \v 29 Yab ca c’apu i c’apnel ax u ts’acchixnab c’al i thulcuts ax u diosnab. Ani yab ca c’apchi in anam t’u’ul i co’nel axi ca tsemtha thut’c’uth, cum yab xits’anthach, ni i xits’lab jahuaquitsq’ui. Ani yab quit juncun c’al axi yab pel a tomquil. Pel i alhua’talab max ca putu c’al axe’ tsab ox i uchbixtalab. Quit c’uajiychic jun ejet c’al a Dios. \p \v 30 Taley c’aletschic ti Antioquía a Pablo ani a Bernabé ani a Judas ani a Silas. Taja’ ulitschic in tamcuy an ebchalabchic, ani in huat’banchi an thuchath u ca ajiyat. \v 31 In ajiychic ani jilc’on lej culbel c’al an ts’alabchixtalab u. \v 32 Jaye pithneneque i cau a Judas ani a Silas c’al a Dios quin huat’banchi an tamcunel ebchalab. C’al jilc’onchic lej ts’alabchithits ani lej lubachmethanchithits in ichich. \v 33 Jilc’onchic tsab ox a q’uicha a Judas ani a Silas ti Antioquía, ani tam in tsalpaychic max ca huichiy ti Jerusalén c’al an ebchalabchic ax ti abnenec. Tam uchanchic c’al an ebchalab ti Antioquía ca c’ale c’al in ichich jun ejet c’al a Dios. \v 34 Ani talbel a Silas in ulu ne’etse ca jilc’on taja’. \v 35 Ani jilc’one jaye taja’ ti Antioquía a Pablo ani a Bernabé. Ani junax c’al talchic i ebchalab in exobchixnanchale ani in olnaxnanchale an inicchic in cahuintal a Dios. \s1 A Pablo in ts’i’quiy in tsabchil acan ti olnanchix c’al in cahuintal a Dios \p \v 36 Taley putunits tsab ox a q’uicha ani a Pablo in ucha’ a Bernabé: \p ―Huana qui tsa’biy qui tsu’u jant’ini’ ti c’uajat an ebchalabchic tim patal am bichouchic jun ti olnaxnanchamalits in cahuintal a Dios. \p \v 37 A Bernabé in le’ac quin ne’tha’ jaye a Juan Marcos. \v 38 Tocat a Pablo jats in tsalpay abal yab in tomnal quin ne’tha’. Cum ti jayq’ui’ tixc’anenec a Juan tihua’ ti Panfilia, yabats in le’ ti t’ojnal c’al jaja’chic tin t’ojlabil a Dios. \v 39 Ani lej hueutsíx a Pablo ani a Bernabé, ma buc’láxinitschic. Taley a Bernabé in ne’tha’ a Marcos, ani balinchic al i tan ani c’ale ti Chipre. \v 40 Ani a Pablo ne’ets quin ne’tha’ a Silas. Tam an ebchalabchic ti Antioquía in conchinchal a Dios a Pablo ani a Silas abal ca c’ale lej alhua’ co’oyab c’al in alhua’ inictal an Ajatic. Ani taley c’alechic. \v 41 Xe’ets tsa’bibilchic ti lubachmethom c’al am belom ti al an tamcunel ebchalablom ti Siria ani ti Cilicia. \c 16 \s1 Ts’at’ey a Timoteo c’al a Pablo ani a Silas \p \v 1 Ulitschic a Pablo ani a Silas ti bichou Derbe ani ti bichou Listra. Taja’ hua’ats jun i belom im bij Timoteo. Im mim pel i belom jaye ani pel i Israel, ani in tata pel i griego. \v 2 Uxnal ti lej alhua’ inic a Timoteo c’al an ebchalabchic ax ti bichou Listra ani ax ti bichou Iconio. \v 3 A Pablo in le’ tin junic a Timoteo. Oc’ox in ne’tha’ ca cojchin in inictal, cum ne’ets ca xe’tsinchic jun ti hua’ats i Israelchic ax in ujnam antsana’ ca cojchin. Patal an Israelchic taja’ in exla’its abal in tata a Timoteo pel i griego. \v 4 Tim patal am bichouchic jun ti xe’ets a Pablo ani a Silas ani a Timoteo in tsa’bichiquiyal an ebchalabchic. In olchixnanchal nixe’ xi uchbixtalab u axi ts’ejcanchat am belomchic axi yab Israel. Ja’its nixe’ an cau axi thuchnenec ti Jerusalén c’al an abathualechic ani c’al axi bijith ti eyalchic c’al an tamcunel ebchalab tihua’. \v 5 Ani lej tsaplilinchab in ichich an ebchalabchic quin lej tsapic bela’ an Ajatic. Chuthel chuthel ne’ets yanenel am belomchic. \s1 U tsu’binchab a Pablo ejtil i huachbilab jun i inic ti Macedonia \p \v 6 An Espíritu Santo in c’anchichic a Pablo ani in junquilchic yab quin olnaxna’ in cahuintal a Dios ti pulic bichoulom Asia. Jaxtam ne’ets huat’et’el ti tsabal Frigia ani Galacia. \v 7 Taley ulitschic utat ti tsabal Misia. Taja’ in tsalpay ne’etsacchic ca c’ale ti tsaylel ti tsabal Bitinia, tocat c’anchin junil c’al an Espíritu Santo yab ca c’ale. \v 8 Jaxtam ne’ets huat’et’el utat ti tsabal Misia. Taley ulits ti bichou Troas tin hualchicte’lil am pulic lejem. \v 9 Taja’ tam acal a Pablo tsu’binchab ejtil i huachbilab. In tsu’u cubat jun i inic ti cau ti tsabal Macedonia. Lej lubath tauna a Pablo antse’: Quit chich teje’ ti Macedonia tucu tolmiy. \v 10 Cum antsana’ in tsu’uhuits a Pablo, thubat huahua’ u t’ojojlats cu c’ale ti Macedonia. I exla’its abal chubax a Dios tu canal cu c’ale taja’ qui olnanchi an alhua’ cau. \s1 A Pablo ani a Silas ti bichou Filipos \p \v 11 Taley huahua’ u balinits al i tan ti Troas, ani u t’apith c’ale ti ts’aclath tsabal Samotracia. Tin aytal q’uicha u c’ale ti Neapolis. \v 12 Taja’ i jila’ an tan, ani u c’ale ti Filipos axi pel i bichou abatnab c’al an romanochic. Pel i bichou lej c’athpich in exbath ti pulic bichoulom Macedonia. Tats tu jilc’on huahua’ tsab ox a q’uicha. \v 13 Tam jun i sábado u cale huahua’ ti al am bichou, u c’ale hualchicte’lil am pulic itse’ jun tin ujnamchic ti ol an Israelchic. Tats tu quetle qui olnanchi in cahuintal a Dios an uxumchic axi tamcuthits taja’. \v 14 Jun jaja’chic im bij pel a Lidia. Pel i Tiatirajib ax u nujul c’al i toltom lej huinat alhua’. Cum in lej c’ac’nal a Dios tin ichich, in alhua’ bina’ in xutsun c’al in olnanchixtal a Pablo. Lej tolminchat c’al an Ajatic quin alhua’ pena’ tin ichich jahua’ in ats’al. \v 15 Taley tamna’ pujan, ani jaye patal axi tin q’uima’. Tam a Lidia tu lej ucha’ huahua’: \p ―Max tata’chic tin tsu’tal tin chubax belom c’al an Ajatic, huana tu q’uima’ ani quit jilc’onchic taja’ hue’. \p Expith c’al in lej pacabethomtal jun ejet chubax u c’ale. \p \v 16 Taley jun a q’uicha tam tu ne’etsits jun tin ujnam ca olonchic an inic, tameq’ui i tamu jun i ts’ic’ach co’oyab c’al i teneclab. Pel i calthom q’uijlab. Lej c’unat co’oyab c’al an thabalchic ani lej atlomnab c’al an tumin. \v 17 Tam nixe’ xi ts’ic’ach ts’at’ey c’al huahua’, tal tocat thajajal. In thajat ulunal: \p ―Axe’ xi inicchic in t’ojonchal am pulic Dios Pay’lom ti eb. Pelchic i olnom jant’ini’ ta ca jec’ontha an inicchic c’al an hualab. \p \v 18 Cum yantalam a q’uicha in huilq’uith t’ajal antsana’ an ts’ic’ach, a Pablo lej it’ixbethab. Tam huilq’uin quim met’a’, ani in ucha’ an teneclab axi c’al ti co’oyab an ts’ic’ach: \p ―Nan tu uchal tim bij a Jesucristo quit tixc’an c’al an ts’ic’ach. \p Tameq’ui t’ajat tixc’anits an teneclab. \p \v 19 Tam ti an thabalchic c’al an ts’ic’ach in tsu’uhuits abal yabats ne’ets quin ejtou quin atlomnaye c’al an tumin, tam in yac’ua’chic a Pablo ani a Silas ani in ne’tha’chic ti al am plaza jun ti c’uajat an oc’lecchic. \v 20 Im bina’chic c’al an ts’ejcom cauchic ani in ucha’chic: \p ―Axe’ xi inicchic pel i Israel. Xe’ets tu othnachiquinchal i bichohuil c’al yan i cau. \v 21 Tocat in exobchal in cuete’ ujnamtal. Cum huahua’ pel tu lej romanochic yab in tomnal qui bats’u i pil ujnamtalab. \p \v 22 Tam am bichou in lej tomolnal a Pablo ani a Silas. Ma an ts’ejcom cauchic in aba’ an cau ca c’ot’inchat in toltomil ani ca huipiyat c’al i huithaxte’. \v 23 Tam ti lej huipiyamejits, tam ti baliyatchic al an huic’axte’. Uchan am beletnom huic’axte’ quin lej alhua’ beletna’chic. \v 24 Cum antsana’ ti uchanits, in ne’tha’ quin c’uajba’ ma tin lej luputhtal an huic’axte’. Taja’ jilc’onchic mats’q’uichiquinchithits in acan c’al i catmachic te’. \p \v 25 Tam ti ts’ejel acal u ol a Pablo ani a Silas ani in ajatnanchal im bij a Dios. Ani c’al patal an huic’nel u ots’ohuiyab. \v 26 Tam jun jic’tohual lej t’elelats an tsabal, ma yatsitslats in cub an huic’axte’. Tameq’ui tala’ japq’uin an hui’lebchic, ani tala’ huilts’onchat an huic’nelchic an calaniyo pat’al axi c’al ti huic’ath. \v 27 Ejtsin am beletnom huic’axte’ ani in tsu’u tala’ japq’uithits an hui’lebchic ti al an huic’axte’. In jixa’ in cutsilal abal quin cuete’ tsemtha’ tim ba’, cum in tsalpay abal tala’ pit’c’onenequits an huic’nelchic. \v 28 Tam thajat tauna c’al a Pablo antse’: \p ―Yab ca t’aja’ antsana’ ca othna’ ta ba’. Patal huahua’ teje’ u c’uajate. \p \v 29 Tamna’ am beletnom huic’axte’ in conchi i tajablab, ani jun athic otscan jun ti c’uajat a Pablo ani a Silas. C’al in inictal lej t’elelelits, in tuthlu in c’ua’lal tin acanchic. \v 30 Tam am beletnom huic’axte’ in ne’tha’chic eleb, ani in conoy: \p ―¿Pay’lomchic, jant’o cu t’aja’ abal quin jec’ontha c’al u hualab? \p \v 31 Tam toc’tsiyat c’al a Pablo ani c’al a Silas antse’: \p ―Ca bela’ an Ajatic Jesucristo ani jaja’ ne’ets ti jec’ontha’. Antsana’ ta ca jec’ontha jaye ax ta q’uima’. \p \v 32 Tam a Pablo ani a Silas in olnanchale in cahuintal a Dios ani patal ax tin q’uima’. \v 33 Aba ani’ pel i huat’ath ts’ejel acalits, bel am beletnom huic’axte’ in t’acchi a Pablo ani a Silas xan ti ts’ojbenec c’al an huithaxte’. Tamna’ pujan, ani jaye patal ax tin q’uima’. \v 34 Taley ne’thachic a Pablo ani a Silas c’al am beletnom huic’axte’ tin q’uima’, ani pijchinchic. Ani lej culbel jaja’ c’al patal ax tin q’uima’, cum in junax belamalitschic a Dios. \p \v 35 Tam ti thaju an ts’ejcom cauchic in aba’ ca c’ale an yac’ualchic quin ucha’ am beletnom huic’axte’ quin hualca’its a Pablo ani a Silas. \v 36 Tam uchan a Pablo c’al am beletnom huic’axte’: \p ―Tin abchi an cau an ts’ejcom cauchic abal nan tu hualca’chic. Xo’ quit calejitschic ani quit c’ale c’al a ichich jun ejet c’al a Dios. \p \v 37 Tam a Pablo in ucha’chic an yac’ualchic: \p ―Huahua’ pel tu lej aticlab cuentalith Roma, ani yab u t’ajchinenec an ts’ejcaxtalab jant’ini’ ti pel i uchbil. Expith u huipiyame c’al i huithaxte’ tin tsu’ux hual am bichou ani u baliyame al an huic’axte’. Ani xo’ an ts’ejcom cauchic in le’ abal cu tsinat hualca. Iba. Ca putat chich jaja’chic tucu hualca’. Tam ojni’ ne’ets cu c’ale. \p \v 38 Huichiy an yac’ualchic c’al an ts’ejcom cauchic, in olchi jant’ini’ tin ulu a Pablo. Ani jiq’uelchic tam tin exla’its abal Pablo ani a Silas pel i lej aticlab cuentalith Roma. \v 39 Tam c’alechic quin conchi a Pablo ani a Silas ca paculanchat. Taley in caltha’chic jun ti c’uajat, ani in lej pacabethach ucha’ abal ca calejits al nixe’ xi bichou. \v 40 Taley calejitschic ti al an huic’axte’, c’ale tin q’uima’ a Lidia. Taja’ in lubachmethanchalchic in ichich an ebchalabchic c’al jahua’ in t’iloxnalchic. Tamna’ tixc’anchic taja’. \c 17 \s1 An xacuecueltalab ti Tesalónica \p \v 1 Huat’eychic a Pablo ani a Silas ti bichou Anfipolis ani ti bichou Apolonia, ani ulitschic ti bichou Tesalónica. Taja’ hua’ats in tiyopanil an Israelchic. \v 2 Otsits a Pablo ti exobchix, cum antsana’ in ujnam ju’tamaquits ta ca c’ale. Ox i ayquith sábado otsits quin exobchi axi muthat taja’. \v 3 In lamc’anchal an T’ocat Thuchlab jun tu olnab a Cristo, abal bijchithits ca yajchiquiyat ani ca tsemtha ani ca ejtha. A Pablo in ucha’chic axi muthat taja’: \p ―Nan tu olnanchalchic im bij a Jesús, ani jaja’ ja’its a Cristo ax a aychal ca chich. \p \v 4 Ani tamits talchic i Israel im belal a Jesús, ani ts’at’eychic c’al a Pablo ani a Silas. Jaye im belal yan i griegochic ax u c’ac’nax c’al a Dios, ani yan i uxumchic axi lej exbath in ey im belal. \v 5 Tam tsacul an Israelchic axi yab belom c’al nixe’ xi it huenc’onelchic. Taley in tamcuy jun i cuenel i inic axi pojcaxma’, axi c’al in obetal tocat xe’ets belelelq’ui ti al am bichou. Ani jaja’chic in t’aja’ abal ca xe’tsin am bichou xacuecuel. Tam otscanchic tin q’uima’ a Jasón, taja’ quin aliy a Pablo ani a Silas. In le’ quin caltha’chic ani quim bina’ tin c’ubac am bichou. \v 6 Ani yab in ela’chic. Tamna’ tocat in caltha’ bothothol a Jasón, ani in ne’tha’ junax c’al i ebchalabchic tin tamet an oc’lecchic. In thajat ucha’ an oc’lecchic: \p ―Axe’ xi inicchic ju’tamaquits ta ca xe’tsin tocat in lej uc’pichiquinchal in tsalap an inicchic. Ani xo’ te che’nequits quin t’aja’ jayetseq’ui antsana’. \v 7 Ani ca lej t’aja’ ti cuentachic abal a Jasón im bats’uchic tin q’uima’. In ulal jaja’chic abal hua’ats i Ts’ale Jesús axi lej c’athpich pulic c’al patal an ts’ale. Yab in c’ac’nanchalchic in abatnaxtal an ts’ale romano. \p \v 8 Tam tin ats’a’its antsana’ nixe’ xi cau, tam lej tsacul am bichou ani an oc’lecchic jaye. \v 9 Tam a Jasón ani an ebchalabchic im bina’ i tumin. Ne’ets ca huichbanchatcua’ tam ca c’alejits a Pablo ani a Silas. Taley hualcajitschic. \s1 A Pablo ani a Silas ti Berea \p \v 10 Ani tam ti aclejits, thubat an ebchalabchic in aba’ ca c’ale a Pablo ani a Silas tihua’ ti Berea. Ulitschic taja’ ani otsits tin tiyopanil an Israel. \v 11 Axi ti Berea pel i alhua’ inicchic, yab ejtil ja axi ti Tesalónica. C’al in lej canat in ats’anchalchic in cahuintal a Dios. Chuthel chuthel in exobnalchic an T’ocat Thuchlab, cum in lej le’ quin exla’ max chubax an cau jahua’ u olchinal c’al a Pablo ani a Silas. \v 12 Ani yantalam i Israelchic ani i griegochic taja’ in it belal an Ajatic. Hua’ats i uxumchic ani i inicchic axi lej exbath in ey im belal. \v 13 Tam ti an Israelchic ti Tesalónica in tso’obna’its abal a Pablo in olnaxnal in cahuintal a Dios tihua’ ti Berea jaye, tam c’alechic ma tihua’. Tocat in t’aja’ abal ca xe’tsin an inicchic taja’ xacuecuel. \v 14 Tam thubat an ebchalabchic in aba’ a Pablo ca c’ale tihua’ tin hualchicte’lil am pulic lejem. Jilc’onchic a Silas ani a Timoteo ti Berea. \v 15 C’alechic junax jaye c’al a Pablo talchic i ebchalab ma ti bichou Atenas. Taja’ uchanchic ca huichiy ti Berea quin ucha’ a Silas ani a Timoteo ca thubat chich quin tsu’u a Pablo. Tam huichiy jaja’chic ti Berea. \s1 A Pablo ti Atenas \p \v 16 Tihua’ ti Atenas a Pablo in aychal ca ulits a Silas ani a Timoteo. Biyat in t’ajal ti cuenta abal lej hua’ats abal ju’tamq’ui yantalam i thulcuts ax u diosnab al nixe’ xi bichou. Jats tin ats’al lej t’e’pipith in ichich. \v 17 Jaxtam in lej olchalchic an Israel in cahuintal a Dios tin tiyopanil jaja’chic. Jaye in olchalchic q’ue’at i xits’lab axi c’ac’nax c’al a Dios. Chuthel chuthel xe’ets ti olnom c’al an alhua’ cau c’al jitaquitsq’ui quin ela’ ti al am plaza. \v 18 Tam tsab i cuenel i inicchic in ts’i’quiy ca t’ilmats c’al a Pablo. Jun pel i cuenel epicúreo ani junaque pel i cuenel estoico. Talchic jaja’chic in conoy: \p ―¿Jant’o hualam ne’ets tucu ucha’ axe’ xi cauma’? \p Ani q’ue’atchic in ulu: \p ―Hualam ne’ets tucu olchi i q’ue’at dioschic. \p Antsana’ tin uluchic, cum a Pablo in olnanchalchic im bij a Jesús ani in exobchal an inicchic abal ne’ets ca ejtha an tsemelomchic. \v 19 Tam ne’tha a Pablo al jun i c’uajattalab im bij Areópago. Pel i bolchal jun ti an inicchic in ujnam ca tamcun ti huilchix c’al i cau. Uchan a Pablo: \p ―Tucu tso’oblinchi jant’o tam it exobchixtalab ax a chi’thal. \v 20 Pel i otsel cau ax tu olchinchal, ani i lej le’ tucu lejquinchi jant’ini’ tin lejquith ulal an cau. \p \v 21 Patal an Atenasibchic ani patal an otsel c’uajilchic hualim in huat’anthalq’ui a q’uicha ti ots’ol ani ti olchix c’al i it cau. \p \v 22 Taja’ cubiy a Pablo ti al nixe’ xi c’uajattalab Areópago, in ucha’ axi muthatchic: \p ―Atenasibchic, nan tu tsu’tal a lej c’ac’nal a diosilchic. \v 23 In xe’tsinenec cu met’a’ axi yantalam c’uajattalab jun tit c’ac’naxchic. U tsu’u jun i ts’acnaxtalab jun ti thuchath: Axe’ pel i ts’acnaxtalab c’al i dios axi yab i exlal. Jats xe’ axi ne’ets tu olchichic. \p \v 24 Ja’its a Dios ax in ts’ejcamal an eb ani an tsabal ani am pulic lejem ani patal jahua’ xo’ a tsu’talchic hua’ats. Jaja’ ojni’ ja’its ax u thabal c’al an eb ani c’al an tsabal. Yab u c’uajil al i tiyopan ts’ejcath c’al an inic. \v 25 Jaja’ yab in yejenchal ca pithan c’al an inic. Jaja’ ja’its ax tu pithal i ejattalab ani i ixac’. Ani patal jahua’ i cua’al jats jaja’ ax tu pithal. \p \v 26 C’al juncats an oc’ox inic axi a Dios in ts’ejca’, jats tu xits’lab c’al tim patal an inicchic abal qui xe’etsna’ tim puhuel an tsabal. Tu bijchamal jayits an q’uijchachic tucu xe’tsin ani an tsabal ju’ta tu cu c’uajiy. \v 27 A Dios tu c’uajbal teje’ tsabal abal qui alimichiquiy ani qui ela’ jaja’, ani yab ou ti c’uajat ti junchictal huahua’. \v 28 Tin ebal a Dios u ejat ani u xe’ets ani i cua’al i ey tu inic. Jun i tsalpath inic jaye axi pel a juntal in thucha’: Pel huahua’ tu juncuth aticlab c’al a Dios. \v 29 Cum antsana’its i ey tu juncuth aticlab c’al a Dios, jaxtam yab in tomnal qui tsalpay max a Dios inquith c’al i oro o c’al i plata o c’al i t’ujub. Nixe’ xi inquithtalab u tujel tin cuete’ tsalap i inic, ani pel in cuete’ ts’ejcabil c’al in c’ubac. \v 30 Ti tihua’ q’uichachic a Dios in lej c’aya’namal an inicchic tam ti lejat yab u exlom c’al jaja’. Ma xohue’its ojni’ pel in lej uchbil tim patal an inicchic tim puhuel an tsabal ca lej jic’tson c’al a Dios. \v 31 A Dios im bijiyamalits an q’uicha tam ne’ets ca c’uajba an inicchic tin tamet jaja’ ca t’ajchin am bolith ts’ejcaxtalab. In tacuyamalits juncats i inic axi ne’ets ti ts’ejcax. Ja’its a Jesús. Ani tam ti a Dios in ejtha’ ti al an jolimtalab, ma tamits tin tejhua’metha’ abal ja’its axi chubax ne’ets ti bolith ts’ejcax. \p \v 32 Tam tin ats’a’itschic axi muthat taja’ abal ne’ets ca ejtha an tsemelomchic, tam talchic tocat u tilibnax. Ani talchic in ulu: \p ―Alhua’ qui ats’aye pil a q’uicha jahua’ xo’ i ats’amal. \p \v 33 Tam tixc’an taja’ a Pablo, ani c’alets. \v 34 Talchic i inic im belal an Ajatic ani ts’at’ey c’al a Pablo. Jun pel a Dionisio axi pel i eyal c’al an cuenel ax u tamcunal ti al nixe’ xi c’uajattalab Areópago. Junaque pel i uxum im bij Dámaris. Ani q’ue’atchic jaye im belal an Ajatic. \c 18 \s1 A Pablo c’uajat ti Corinto \p \v 1 Taley talbel cale a Pablo ti Atenas, c’ale ti bichou Corinto. \v 2 Taja’ in ela’ c’uajat jun i Israel im bij Aquila axi ti tsabal Ponto. It ulnec jaja’ ti Corinto junax c’al in tomquil Priscila, talchic ma ti bichou Roma axi cuentalith ti Italia. Calnequitschic ti Roma, cum an ts’ale Claudio im bina’ an cau abal ca tixc’an taja’ patal an Israelchic. Ani xo’ a Pablo in tsa’biyal a Aquila ani a Priscila tin q’uima’ ti Corinto. \v 3 Cum a Pablo pel in t’ojlabil ti ts’ejcom lona ata ani jaja’chic jayetseq’ui in t’ojlabil, jaxtam jilc’on taja’ a Pablo c’al ca junax t’ojonchic. \v 4 Ani patal an sábado u otsel a Pablo tin tiyopanil an Israel. Taja’ in olnanchal im bij an Ajatic an Israelchic ani jaye axi yab Israel. In lubal quin tolmiy quim bela’chic. \p \v 5 Tam ti ulits a Silas ani a Timoteo ti Corinto tal ma ti Macedonia, tam in tsu’u abal a Pablo hualim ti olnanchix c’al im bij an Ajatic. In lejquith olchal an Israelchic abal a Jesús ja’its a Cristo ax in aychalchic ca chich. \v 6 Ani tocat u tomolnab ani u quithab cahuiliyab a Pablo c’al jaja’chic. Jaxtam a Pablo in tiniyal in toltomil ti tsu’bixtalab abal yab alhua’ in t’ajal jitats im pojcal an Ajatic. In ucha’chic: \p ―Ma xohue’its max ca q’uiba’ a ejattalchic pelits a cuete’ cuenta. Yabats nana’ u cuenta, cum tu olnanchamalits im bij an Ajatic ani a pojcamalits. Xo’ ne’ets quin c’alets cu olnanchi an alhua’ cau axi yab Israelchic. \p \v 7 Tam cale a Pablo tin tiyopanil an Israel, c’ale c’al jun i inic im bij Justo ax in cua’al in q’uima’ utat c’al an tiyopan. Jaja’ in c’ac’nal jaye a Dios. \v 8 Tamna’ in it belal an Ajatic a Crispo axi oc’lom c’al nixe’ xi tiyopan. Jaye im belal patal ax tin q’uima’. Ani jaye yan i Corintojibchic im belal tam tin ats’anchal in olnomtal a Pablo. \v 9 Taley jun i acal tsu’binchab a Pablo ejtil i huachbilab. In tsu’u an Ajatic ani in ats’a’ u taunab: \p ―Yab quit jiq’uey. Tiquin olnanchiquinchiye u bij ani yab quit ts’ibc’an. \v 10 Cum nana’its in c’uajat c’al tata’ ma ni jita’ yab in ejtohual ti tacchi a inictal abal ti othna’. Tiquin t’ojonchiye al axe’ xi bichou, cum hua’atse yantalam jita’ ne’ets tiquim bela’. \p \v 11 Jaxtam ti jilc’oc’on a Pablo jun tamub c’al ts’ejel tihua’ ti Corinto. Hualim in exobchixnanchal an inicchic in cahuintal a Dios. \v 12 Ma tamits nixe’ xa q’uichachic a Galión pel i gobernador ti tsabal Acaya. Ani tamcun i Israelchic axi tomolnax c’al a Pablo. Ani in ne’tha’chic c’al an gobernador quin jolbiy. \v 13 Taja’ tin tamet an gobernador in uluchic: \p ―Axe’ xi inic xe’ets in olnal jant’ini’ ti qui c’ac’na’ a Dios c’al pil i c’ac’naxtalab. Yab ja an c’ac’naxtalab axi juncuth c’al tata’ a uchbixtal. \p \v 14 Ne’etsits ti cau a Pablo, ani tam ti oc’ox cahuin a Galión. In ulu: \p ―Tata’ ojni’ Israelchic, max axe’ xi inic in jalunchamalac u uchbixtal o max in t’ajamalac i quithab t’ajbilab, tam ojni’ u ejtohual tu ats’anchichic a jolbixtal. \v 15 Cum yab antsana’ in t’ajamal, jaxtam nan yab u ejtohual cu t’ajchi an ts’ejcaxtalab. Tocat pel i cau ax a pejexnalq’ui. A le’chic ca jolbiy axe’ xi inic, cum yabcua’ in lejat c’ac’nanchal im bijlabil a biyal juntalchic. Yabcua’ in lejat c’ac’nal an ts’ejcath cau ax it pithnenecchic c’al a Moisés. Cum pel i cauq’ui c’al tata’chic, jaxtam pelits a cuenta quit cuetem ts’ejcanchic. \p \v 16 Taley a Galión in quethmay an Israelchic ca cale eleb jun tu ts’ejcab an cau. \v 17 Ani patal an griegochic axi c’uajat taja’ in yac’ua’ a Sóstenes axi oc’lom tin tiyopanil an Israel. In lej huipiyalchic tin tsu’ux hual an gobernador Galión, ani an gobernador ni hue’ yab in t’ajal ti cuenta max antsana’ tu huipiyab a Sóstenes. \s1 Huichits a Pablo ti Antioquía ani in ts’i’quiy in oxchil acan ti olnom c’al an alhua’ cau \p \v 18 Jilc’one a Pablo ti Corinto hue’ yan a q’uicha. Taley talbelits in ucha’chic an ebchalab abal ne’ets ca calejits, ne’ets ca c’ale ti tsabal Siria junax c’al a Priscila ani c’al a Aquila. Oc’ox peleychic ti bichou Cencrea. Taja’ tala’ muts’inchat in xi’il a Pablo ti tsu’bixtalab abal im putumalits jahua’ im bijchith uchamal a Dios ne’ets quin t’aja’. Taley cale ti Cencrea, otsitschic al i tan ca c’ale ti Siria. \v 19 Ulitschic ti bichou Efeso, ani taja’ tixc’an a Pablo c’al a Priscila ani a Aquila. C’ale tin tiyopanil an Israel ani t’ilmats c’al an Israelchic axi tamcuth taja’ tin cuenta a Cristo. \v 20 Ani lej pacabethab a Pablo abal ca jilc’on c’al jaja’chic, ani yabats in le’na’. \v 21 Tam in ucha’chic: \p ―Pel u uchbil quin c’ale ti Jerusalén cu huat’ba’ an ajib axi ne’ets ca t’ajan tihua’. Max pel in culbetal a Dios, talbel ne’ets quin huichiy junil tu tsu’uchic. \p Tam otsits junil al an tan ani cale ti Efeso. \v 22 Tam ti ulitsits a Pablo ti Cesarea, tam talbel c’ale ti Jerusalén quin tsapnetha’ an tamcunel ebchalab. Ani talbel c’ale ti bichou Antioquía. \v 23 Taja’ jilc’on tsab ox a q’uicha, ani talbel cale taja’ jaye. Xe’ets tsa’bibil al i bichouchic axi cuentalith ti Galacia ani Frigia. In lubachmethanchal in ichich patal am belomchic. \s1 Huilchix c’al an cau a Apolos ti Efeso \p \v 24 Tam ulits ti Efeso jun i Israel im bij Apolos axi c’uajinec ti Alejandría. Pel i inic lej exlom c’al an T’ocat Thuchlab ani lej huit’om ti huilchix c’al an cau. \v 25 Exobchinenequits im belil a Dios. C’al patal in canat ma ju’tam huichat in exlanchi in ey a Jesús, jats in tequeth exobchal an inicchic. Bel in q’uibchale quin lej alhua’ exlanchi in ey a Jesús, cum in exobchixtal ani im pujaxtal a Juan jats axi c’al ti más exobchinenec. \v 26 Ani otsits a Apolos tin tiyopanil an Israel ti exobchix c’al i lej inictalab. Tam tin ats’anchits a Priscila ani a Aquila in exobchixtal, tam in ne’tha’ tin q’uima’ abal quin más lejquinchiye im belil a Dios. \v 27 Tamna’ a Apolos in tsalpay abal ne’ets ca c’ale ti Acaya. Ani cum an ebchalabchic ti Efeso in le’ quin tolmiy, jaxtam in thuchanchi i u am belomchic tihua’ ti Acaya. In ucha’chic al nixe’ xi u abal quim bats’u a Apolos c’al i culbeltalab tam ca ulits. Tam c’ale ani ulits a Apolos ti Acaya. Ani tihua’ in lej tolmiyal am belomchic ca lubachme in ejattal, cum jayetseq’ui jaja’chic im belamalits an Ajatic tin ebal in alhua’ inictal a Dios. \v 28 Ani jaye in lejquith tejhua’methanchal abal q’uibts’oth in tsalap an Israelchic tin cuenta a Jesús. Ani yab in ejtohualchic quin ulu iba. In tejhua’methanchalchic al an T’ocat Thuchlab abal a Jesús ja’its a Cristo ax in lej aychalchic ca chich. \c 19 \s1 A Pablo ti Efeso \p \v 1 Biyat c’uajate a Apolos ti Corinto, xe’ets tsa’bibil a Pablo al i bichouchic axi ba’chic an tsacam ts’en. Taley ulitsits ti Efeso, ani taja’ in ela’ i belomchic axi yabaye lej alhua’ exobchith in cahuintal a Dios. \v 2 In conoychic: \p ―¿Tam ta bela’chic an Ajatic a bats’uhuits an Espiritu Santo? \p Toc’tsinchic in ulu: \p ―Iba. Ma yabaye i ats’amal max hua’ats. \p \v 3 Tam a Pablo in conoychic: \p ―¿Tam c’al jant’o c’al tit pujayamechic? \p Toc’tsin in uluchic: \p ―U pujayamechic huahua’ jant’ini’ tin ulal a Juan cu pujan. \p \v 4 Tam a Pablo in ucha’chic: \p ―A Juan im pujayamal an inicchic abal ca tejhua’me jic’tsothits c’al in hualab. In ucha’chic abal pel in uchbil quim bela’ a Jesucristo axi taye tal talbel. \p \v 5 Tam tin ats’a’its antsana’ nixe’ xi belomchic abal antsana’ in ulu a Pablo, tam u pujnalchic tim bij an Ajatic Jesús. \v 6 Ani tam tim punchi a Pablo in c’ubac tin oc’chic, ma tamits im bats’uhual an Espiritu Santo. Tam in caunalchic i pil cahuintalab ani in olnal i cau ax u pithnal c’al a Dios. \v 7 Tim patal hua’ats jelat lajuj tsab i inic. \p \v 8 Ox a its’ a Pablo xe’ets in tsa’bichical taja’ ti Efeso in tiyopanil an Israelchic quin olnaxna’ in cahuintal a Dios c’al i lej inictalab. In lubal quin tolmiy an inicchic quin exla’ jant’ini’ ta ca otsits ti eb jun tin t’ajal a Dios ti lej Ts’ale. \v 9 Cum talchic t’ujbabanale in ichich ani yab in le’ quim bela’, tocat in quithab cahuilinchal im belil an Ajatic. Jaxtam tixc’an a Pablo al nixe’ xi tiyopan, ani in ne’tha’ am belomchic al jun i escuela in c’al a Tiranno. Taja’ chuthel chuthel in exobchixnal in cahuintal a Dios. \v 10 Tats ti exobchix tsab tamub. Jaxtam an Israelchic ani axi yab Israelchic tim puhuel am bichoulom Asia in lej ats’amal in cahuintal a Dios tin cuenta an Ajatic Jesús. \v 11 Ani a Dios im pitha’ a Pablo i lej tsaplab quin t’aja’ i pulic labith t’ajbilab. \v 12 U che’el i inicchic quin tacchi in inictal a Pablo c’al im paynujil ani c’al in toltomil, ani in nenchal c’al an ya’ulchic ca jeltha ani c’al ax u co’oyab c’al i at’ax teneclab ca canchin. \p \v 13 Taja’ xe’ets talchic i Israel ax in ujnam ti belelel ti bichou ti bichou. In ulu abal in huit’alchic jaye ti canchix c’al an at’ax teneclab. Ani in le’chic quin canchixnanchi im bij an Ajatic Jesús c’al an inicchic. Tam in tauna’chic jun i at’ax teneclab axi c’al tu co’oyab jun i inic taja’ antse’: \p ―At’ax teneclab, huahua’ tu uchal quit cale al nixe’ xi inic c’al im bij a Jesús ax in olnaxnal a Pablo. \p \v 14 Pel xe’ axi buc in cuitolil a Esceva axi antsana’ tin tauna’ an at’ax teneclab. A Esceva pel i Israel ani pel i oc’lec pale’. \v 15 Ani tocat toc’tsiyatchic nixe’ xi buc an cuitolchic c’al an at’ax teneclab antse’: \p ―Nan u exlal jita’ a Jesús ani jita’ a Pablo, expith tata’chic yab tu exlal jita’. \p \v 16 Tam ti lej muthenchab ani ts’ojbethab an cuitolchic c’al nixe’ xi inic ax u co’oyab c’al an at’ax teneclab. T’ajat lej atathitschic. Tam calechic c’ot’ith ti al an ata jun ti c’uajat, c’alechic athithil. \v 17 Antsana’ ti t’ajchinenec nixe’ xi buc i cuitol ti Efeso. Ani tam tin tso’obna’its an Israelchic ani jaye axi yab Israelchic, tam lej jiq’uel. Ani tam in lej puhuethanchalchic im bij an Ajatic Jesús. \p \v 18 Ani chich yantalam i belomchic in olnal jahua’ yab alhua’ in t’ajamal. \v 19 Ani yan axi pel i thiman in chi’tha’ in uhuil axi c’al tin exobnamal ti thiman. In ajiychic jay in jalbil nixe’ xi uchic, tsab inic lajuj i mil i tumin plata. Ma tamits in tala’ chica’chic tin tamet am bichou. \v 20 Ani ne’ets lej puhuehuel in cahuintal a Dios. Patal an inicchic in exla’ abal in lej cua’al in tsap. \p \v 21 Taley a Pablo in tsalpay ne’ets ca c’ale quin tsa’biy am belomchic ti tsabal Macedonia ani ti tsabal Acaya. Tiq’uele talbel ne’ets ca c’ale ti Jerusalén. Jaye in ulu abal tam quin tsa’biyits ti Jerusalén, talbel ne’ets ti Roma cum pel in uchbil ca c’ale tihua’ jaye. \v 22 Oc’ox in aba’ a Pablo tsab in tolmihual tihua’ ti Macedonia. Pelchic xe’ a Timoteo ani a Erasto. Ani a Pablo ne’ets ca jilc’one hue’ tsab ox a q’uicha ti Asia. \s1 Am pulic xacuecueltalab ti Efeso \p \v 23 Tam thayc’an jun i pulic xacuecueltalab tihua’ ti Efeso tin ebal abal u olnab an alhua’ cau c’al a Pablo. \v 24 Pel i thacum plata im bij Demetrio ax in t’aja’ am bichou ca xacueculats. In ts’ejcal i tsacam t’ipoth tiyopan ejtil an tiyopan jun tu c’ac’nab an diosa Diana. In atal yan i tumin junax c’al in t’ojnalilchic c’al ti tolminchame ti thacum. \v 25 In tamcuy in t’ojnalilchic ani jaye in at thacum platachic, ani taley tam in ucha’chic: \p ―Pay’lomlabchic, a tso’obits abal i lej alhua’ huat’axnal i t’ojlabil. \v 26 A tsu’umalchic a Pablo ani a ats’amal jant’ini’ ti xe’ets in ulal. An thulcuts jahua’ i ts’ejcal yabcua’ ja a Dios. Ani yantalam i inic teje’ ti Efeso ts’at’enecchic c’al jaja’, ani jaye i inicchic jat’hua’ tim puhuel am bichoulom Asia. \v 27 Lej let’e i t’ojlabil max tucu tala’ q’uiblochiquinchi. Ani yab expith ja, hualam an inicchic yabats ne’ets quin c’ac’nanchi in tiyopanil i pulic diosajil Diana. Ma xo’ u c’ac’nabe i diosajil Diana tim puhuel am bichoulom Asia ani tim puhuel an tsabal, ani hue’its hualam lejat yabats ne’ets ca c’ac’na. \p \v 28 Tam tin ats’a’itschic antsana’ an cau nixe’ xi thacum platachic, tam lej tsacuy. Ani in lej thajat uluchic: \p ―Lej c’athpich pulic an diosa Diana. Ja’its i diosajil huahua’ tu Efesojib. \p \v 29 Tam tim patal am bichou lej thajat xacuecuel xe’ets c’al in tsacultal. Ani yac’uan a Gayo ani a Aristarco axi pelchic i Macedoniajib. Pelchic xe’ in junic a Pablo. Ne’thachic bothothol ti al an c’uajattalab jun tu mulcunal am bichou quin t’aja’ i junta. \v 30 A Pablo in le’ ca otsits taja’ abal quin tauna’ axi muthat, ani yab hualcanchat ca otsits c’al am belomchic c’al a Cristo. \v 31 Jaye abchin an cau a Pablo c’al in ja’ubchic axi pel i oc’lec ti Asia. Yabcua’ ca otsits. \v 32 Tocat xacuecuel lej an mulcunel. Lej thajajal cau c’al i xalulul cau. Ma jat’hua’ tim patal yab in lejat exbayal jale’ ti mulcunenec. \v 33 Tam an Israelchic im pac’amnath ne’thal a Alejandro quin c’uajba’ tin tamet an mulcunel. Ani olchin jaja’ jale’ ti mulcunenec antsana’ am bichou. Tam in t’ipchi c’al in c’ubac abal ca ts’ibc’anits an mulcunel. In le’ quin tauna’, lequitsq’ui max quin ejtou quin tsamc’anchi in ichich tin cuenta in at Israelchic. \v 34 Tam tin t’aja’its ti cuenta an mulcunel abal a Alejandro pel i Israel, tam lej tsapic thajajal tsab i hora. In lej thajat uluchic: \p ―Lej c’athpich pulic an diosa Diana. Ja’its i diosajil huahua’ tu Efesojib. \p \v 35 Taley tam an thuchum ti al am bichou in ejtou quin ts’ibc’a’ an mulcunel. Tam in ulu: \p ―At Efesojibchic, tim patal an inicchic tim puhuel an tsabal in tso’obits abal huahua’ tu Efesojib i alhua’ beletnanchal in tiyopanil i pulic diosajil Diana. In tso’obits jaye abal i alhua’ beletnanchal in t’ipoth hual a Diana ax u ijcanchame tal ma ti eb. \v 36 Ni jita’ yab in ejtohual ca cubiy quin ulu abal yab antsana’ i t’ajal. Expith ca coytha’chic a ichich, ani ni jant’o yab ca q’uibts’oth t’ajchi axe’ xi inicchic ax ta tamet. \v 37 A chi’thamalchic axe’ xi inicchic, ani yab in cua’al in jolbil. Ni jant’o yab in cue’eyamal tin tiyopanil a Diana ani yab in quithab cahuiliyamal a diosajil Diana. \v 38 Max a Demetrio ani c’al in at thacumchic t’ajchinenecac jant’o yab alhua’, tam hua’ats i ts’ejcom cau ani hua’ats ju’ta ta ca ts’ejcanchat. In ejtohualchic quin c’uajbanchi in jolbixtal an ts’ejcom cau. \v 39 Max a cua’alechic q’ue’at i cau ca ts’ejca’, tam quit ts’ejcanchat al i tamcuthtalab jant’inits tin ulal an oc’lecchic. \v 40 Hualam max cu t’e’tsiyat tin tamet an oc’lecchic tin cuenta an thajat xacuecueltalab, ani ni hue’ yab ne’ets qui ejtou qui ulu jale’ ti t’ajamal antsana’. Ma hualam huahua’ ne’ets cu jolbiyat tu jec’om c’al an gobierno. \p \v 41 Tam ti talits ti cau antsana’ an thuchum, tamna’ in ulu abal talits an tamcuthtalab. Ta c’aletschic. \c 20 \s1 A Pablo in tsa’biyal ti bichoulom Macedonia ani ti pulic bichoulom Grecia \p \v 1 Tam ti talits nixe’ xi tsapic xacuecueltalab ti Efeso, tamna’ a Pablo in caniy ca tamcun am belomchic quin ts’alabchi hue’. Taley in ucha’chic abal ne’etsits, ani c’ale ti bichoulom Macedonia. \v 2 Ani ne’ets tsa’bibil ma ju’tamaquits hua’ats i ebchalab. In lubachmethanchalchic in ichich c’al in cahuintal a Dios. Taley talbel ulits ti pulic bichoulom Grecia. \v 3 Ani taja’ jilc’on ox a its’. Taley ne’ets ca c’ale al i tan ti pulic bichoulom Siria. Ani yab c’ale, cum in tso’obna’its abal u le’nab ca yac’uan c’al an Israelchic. Jaxtam in tsalpay in tomnal ca belats tsabal. Ne’ets ca huat’ey junil ti Macedonia. \v 4 In junicchic a Pablo pel i ebchalab c’al a Cristo. Pelchic xe’ a Sópater axi pel i Bereajib, ani a Aristarco ani a Segundo axi pel i Tesalónicajib, ani Gayo axi pel i Derbejib, ani a Timoteo, ani a Tíquico ani a Trófimo axi pel i Asiajib. \v 5 Jaja’chic oc’chith c’ale ti Troas, ani tihua’ ne’ets tucu aychi cu ulits huahua’. \v 6 A Pablo ulnequits jaye ti Filipos jun ti nana’ in Lucas in c’uajatne. Taja’ huahua’ u jilc’on ma ti talits an ajib tam ti an Israelchic in c’apal am pan yab ts’ejcath c’al i c’ac’chixtalab c’oye. Pel i ajib tin cuenta abal calthame ti Egipto im biyal juntalchic. Taley u cale huahua’ ti Filipos, u c’ale cu otsits al i tan cu c’ale ti bichou Troas. Putunits bo’ a q’uicha tam ti baju an ebchalabchic axi oc’xinenequits ca chich ti Troas. Taja’ huahua’ u jilc’on buc a q’uicha. \s1 A Pablo c’al an ebchalabchic axi ti Troas \p \v 7 C’a’al q’uicha semana tamcun am belomchic abal quin t’aja’ an santa cena. Ani a Pablo in exobchixnanchalchic in cahuintal a Dios. Lej ohuey ti exobchix ma ti ts’ejel acal, cum tin aytal q’uicha ne’ets ca cale ti Troas. \v 8 Tamcuth taja’ am belomchic tin oxchil i piso alta jun ti tajbathits c’al yan i tajablab. \v 9 Ani quetel ba’ an ventana jun i cuitol bijiyab Eutico. Cum lej ohuey ti cau a Pablo, lej ts’ebc’ac’anits in ats’a’ nixe’ xi cuitol. Ma huayits ani ijcan tsabal ma tin oxchil piso an ata. Taley tamna’ penan tsemenequits. \v 10 Tam pa’iy a Pablo jun ti mo’came an cuitol. In tuthlu in c’ualal ani in muts’uc’na’. Tam in ucha’ an ebchalabchic: \p ―Yab quit jiq’ueychic. A Dios in ejthamalits. \p \v 11 Tam c’athiy a Pablo junil jun ti c’uajatac. In t’aja’ an santa cena. Ani jaye in junax c’apal c’al an ebchalabchic. Tam ti talits ti c’apulchic, tamna’ in ts’i’quiy a Pablo ti exobchix junil. Antsana’ ma ti chutheyits, tam ti c’alets. \v 12 Ani an cuitol axi ejthame ne’tha tin q’uima. Jats tu lej culbel patal an ebchalabchic. \s1 Cale a Pablo ti Troas ani c’ale ti Mileto \p \v 13 Huahua’ u otsits al an tan ani u oc’chith c’ale ti Asón. Tihua’ ne’ets cu tamúxin c’al a Pablo jant’ini’ ti bijiyamalits, cum a Pablo in le’ ca c’ale tsabal. \v 14 Tihua’ talbelits u tamúxin, ani tam jaja’ otsits jaye al an tan. Ma taja’ u junax c’ale cu ulits ti Mitilene. \v 15 Taja’ u calejits ani u ne’ets al an tan. Tin aytal q’uicha u huat’ey ti Quio, ani tin oxchil q’uicha u ulits ti bichou Samos axi lej utat ti bichou Trogilio. Taja’ u coyots hue’ ti bichou Trogilio. Taley u calejits ani u ne’ets al an tan, ani ma tin aytal q’uicha u ulits ti Mileto. \v 16 Yab u c’ale huahua’ ti bichou Efeso axi cuentalith ti Asia, cum a Pablo yab in le’ ca ohuey ti Asia. In le’ ca thubat ulits ti Jerusalén max quin ejtou quin huat’ba’ taja’ an ajib Pentecostés ax in t’ajal an Israelchic. \s1 A Pablo in taunal axi bijithchic ti eyal c’al an tamcunel ebchalab ti Efeso \p \v 17 Tats ti c’uajate a Pablo ti Mileto tam tin aba’ an cau ti Efeso ca chich ti tsu’tab c’al ax u bijithchic ti eyal c’al an tamcunel ebchalab tihua’. \v 18 Tam ti ultsitschic c’al a Pablo uchan: \p ―Tata’chic a lej alhua’ tso’obits jant’ini’ tin xe’tsinenec ma tam tin c’a’al ulits ti Asia. \v 19 A t’ilalchic abal patal a q’uicha tam tin c’uajatac ti jayq’ui’ c’al tata’chic, u lej t’ojonchamal an Ajatic c’al u ichich tsa’at. U lej yajnanchamal an inicchic ma c’al i uq’uil. U lej yajchicnamal i yajchictalab c’al an Israelchic. \v 20 Aba ani’ antsana’ u huat’amalits, bel nan tu lej exobchamal an chubaxtalab abal ca tabatna’ c’al a ejattal. Tu exobchamal al an tamcunel ebchalab ani jaye ta q’uima’chic. \v 21 Tu lej ts’alabchamalchic ax it Israel ani axi yab Israel. Tu lej uluth ucha’chic quit jic’tson c’al a hualab ani ca bela’ an Ajatic Jesucristo. \v 22 Xohue’its in hue’ huat’el te, ani ne’ets quin c’ale ti Jerusalén cum in abathits c’al an Espiritu Santo. Ani yab u tala’ tso’ob jant’o ne’ets quin t’ajchin tihua’. \v 23 Expith u tso’obits abal ne’ets quim baliyat al i huic’axte’, ani ne’ets quin lej yajchiquiyat tim patal am bichou ju’tamits quin c’ale. An Espiritu Santo antsana’ tin tso’obliyal expith. \v 24 Ni c’al jahua’ antsana’ quin t’ajchin, yab ne’ets quin t’apchin u tsalap. Ma yab ne’ets cu t’aja’ ti cuenta max jita’ in le’ tiquin tsemtha’. Expith c’al u culbetal cu putu an t’ojlab ax tim pithamalits an Ajatic Jesús. Expith cu tala’ olchi an inicchic in huinat alhua’ inictal a Dios c’al ca jec’onthachic. \p \v 25 Nan tu lej exobchamal jant’ini’ ti quit otsitschic ti eb jun tin t’ajal a Dios ti lej Ts’ale. Xohue’ in ne’etsits, ani u lej tso’obits abal yabats ne’ets tiquin tsu’u junil teje’ tsabal. \v 26 Jaxtam nan tu lej uluth uchalchic abal yabats pel u cuenta max jita’ yab im belal. \v 27 Nan tu tala’ olchamalits an cau jahua’ a Dios in le’ tata’ ca tso’obna’chic. Ni jun i cau yab tu tsinc’onchamal. \v 28 Ca lej alhua’ beletna’ ta ba’chic. Jaye ca lej alhua’ beletnanchi im bichohuil an Ajatic, cum jats tit punumejits c’al an Espiritu Santo. Ja’its im bichohuil an Ajatic axi ts’a’ithits c’al in huac’lath xits’al jaja’. \v 29 U tso’obits tam nan yabats quin c’uajiy c’al tata’chic, ne’ets ca chich i inicchic quin le’na’ ti q’uibethanchi a ejattal. In eychic ejtil i jaylom pathum ax in lej le’ quin t’ajat c’apts’uchiquiy i oveja. \v 30 Ma c’al tata’chic jaye ne’ets ca hua’tsin jita’ ti exobchalac c’al i janamtalab. Ne’ets quin luba’ quin c’ambiy am belomchic ca ts’at’ey c’al in janamtal. \v 31 Jaxtam ca lej t’aja’chic ti cuenta abal yab ti c’ambiy. Ca lej t’ila’chic abal ox i tamub in c’uajinec c’al tata’chic, ani ni jayq’ui’ yab u palc’anchi tu exobchi in cahuintal a Dios. Q’uicha ani acal in lejat exobchixin, ma junchiquil c’al i uq’uil. \p \v 32 Ebchalabchic, xo’ nan tu lej jilchal tin c’ubac a Dios abal jaja’ ti alhua’ beletna’chic. Ca lej alhua’ penonoy in cahuintal a Dios ta ichich, ani antsana’ ne’ets ca co’oy in alhua’ inictal a Dios ta ichich. Cum in lej cua’al in tsap in cahuintal a Dios, jats c’al ti quit tsaplilinchatchic a ichich c’al a Dios. Jats c’al ti quit tso’oblinchatchic an c’alab axi a Dios im pithal jitats huejlanchithits in ejattal c’al jaja’. \v 33 Nan yab u c’a’inchamal in toltomil ni in tuminal jitaquitsq’ui. \v 34 A alhua’ tso’obitschic abal in t’ojnenec c’al u cuete’ c’ubac abal cu co’oy jant’o cu cuxuthna’. Jaye cu co’oy jant’o tu cu tolminchi ax tin tolminchal c’al in t’ojlabil an Ajatic. \v 35 Cum antsana’ ets’ey tin t’ojnenec, a lej cua’alitschic xe’ i alhua’ t’iplab. Pel a uchbilte quit lej t’ojon abal ca co’oy jant’o ta ca tolminchi jitats yejenchith. Jaye qui lej t’ila’ jahua’ in ulu an Ajatic Jesús: Lej c’athpich culbel jitats pithoblix ani yab ejtil axi ca pithobliyatcua’. \p \v 36 Tam ti talits ti cau antsana’ a Pablo, in tuthlu in c’ualal ani in conchinchi i alhua’talab c’al a Dios patal an ebchalabchic taja’. \v 37 Tam u uc’nalchic patal an ebchalab, ani u muts’uc’nab ani u ts’uts’bayab a Pablo c’al jaja’chic. \v 38 Ani u lej t’e’pinalchic, cum in ulumalits a Pablo abal yabats ne’ets ca huichiy ca tsu’úxin junil. Taley junax c’alechic an ebchalab tin hualchicte’lil am pulic lejem c’al a Pablo jun ti quetel am pulic ata tan. \c 21 \s1 Ne’ets a Pablo ti Jerusalén \p \v 1 Taley u tixc’anits huahua’ c’al an ebchalabchic ani u balin al am pulic ata tan. U c’ale t’apith ti Cos. Tin aytal q’uicha u c’ale huahua’ ti Rodas, ani ma taja’ u c’ale ti Pátara. \v 2 Ti Pátara i ela’ junaque i pulic ata tan axi ne’ets ti Fenicia. U balin ani u cale ma ti Pátara. \v 3 Tam tu ne’ets belelel al am pulic lejam i tsu’u an ts’aclath tsabal Chipre jilc’on ti c’uatab. Taja’ huahua’ u ne’ets huat’et’elq’ui, ani talbel u ultsits ti bichou Tiro axi cuentalith ti pulic bichoulom Siria. Taja’ ne’ets ca jilchin in quitalabil ax in ne’thal an tan. \v 4 Ani ti Tiro i ela’ i belomchic c’al tu jilc’on buc a q’uicha. Ani uchan a Pablo c’al jaja’chic yab ca c’ale ti Jerusalén, cum olchinenequitschic c’al an Espíritu Santo jant’o ne’ets ca t’ajchin a Pablo tihua’. \v 5 Putunits xi buc a q’uicha, ani ne’etsits cu cale ti Tiro. Patal am belomchic, an inic ani an uxumchic c’al in t’ele’il, c’ale junax c’al huahua’ ma tin hualte’lil am pulic lejem. Taja’ i tuthu i c’ualal ani u olon. \v 6 Taley u muts’c’úxin cum ne’ets cu c’ale. Tam huahua’ u balinits al am pulic ata tan, ani jaja’chic huichiy tin q’uima’. \p \v 7 Antsana’ tu calejits ti bichou Tiro, ani u c’ale c’al an tan ma tu ultsits ti Tolemaida. Taja’ u cale al an tan qui tsapnetha’ an ebchalabchic. Tats tu jilc’on jun a q’uicha c’al jaja’chic. \v 8 Tin aytal q’uicha u cale huahua’ taja’, u c’ale ani u ultsits ti bichou Cesarea. Taja’ i tsa’biy a Felipe tin q’uima’. Pel in eylabil ti buc’ul c’al an alhua’ cau. Jaye pel jaja’ jun axi buc i bijith tolmix c’al an tamcunel ebchalab ti Jerusalén. Ani tats tu jilc’on huahua’ tin q’uima’. \v 9 In cua’al tse’ i aticlab ts’ic’ach axi yabaye tomquith. Jaja’chic pel in eylabil ti caunanchix c’al i cau jant’inits ta ca pithan c’al a Dios. \v 10 U c’uajinequits huahua’ tsab ox a q’uicha taja’, tam ti ulits junaque i caunanchix im bij Agabo. Tal ma ti Judea. \v 11 Chich abal tucu tsu’u. Im pilchi in huic’ a Pablo, ani in huic’tsichiquiy in cuete’ acan ani in cuete’ c’ubac ti tsu’bixtalab. Tam in ulu: \p ―Tin tso’oblinchi an Espíritu Santo abal an thabal c’al axe xi huic’lab antsana’ ne’ets ca huic’an c’al an Israelchic tihua’ ti Jerusalén. Taley ne’ets ca bina tin c’ubac axi yab Israelchic. \p \v 12 Tam ti ats’a’its antsana’ i lej ucha’ a Pablo abal yab ca c’ale ti Jerusalén. Aniye jaye uchan c’al am belomchic ti Cesarea. \v 13 Tam toc’tsin a Pablo: \p ―¿Jale’ it uc’nalchic ani tocat tin t’e’pinthanchal u ichich? Ani nana’ in ts’ejcacathits max quin huic’an o max quin tsemtha tihua’ ti Jerusalén tin ebal im bij an Ajatic Jesús. \p \v 14 Cum ni hue’ yab i ejtou qui lej pacabetha’ abal yab ca c’ale ti Jerusalén, jaxtam yabats i ucha’ más i cau. Expith i ulu: \p ―Jaja’ quin t’aja’ in culbetal an Ajatic. \p \v 15 Taley tam tu t’ojojnenequits, huahua’ u c’alets tihua’ ti Jerusalén. \v 16 C’ale jaye c’al huahua’ talchic i belom axi ti Cesarea. U ultsits ani u c’ale tin q’uima’ a Mnasón jun ti ne’ets cu c’uajiychic. Jaja’ pelac i Chiprejib axi hue’ ohuatits ti belom. \s1 A Pablo in tsa’biyal a Jacobo \p \v 17 An ebchalabchic ti Jerusalén tu bats’u c’al in lej ichich culbel abal u ulnequits. \v 18 Tin aytal q’uicha junax c’al a Pablo i tsa’biy a Jacobo. I ela’ tamcuthits c’al patal ax u bijithchic ti eyal c’al an tamcunel ebchalab. \v 19 A Pablo in tsapnetha’chic. Tam in tala’ olchichic jant’ini’ ti eyenthame c’al a Dios tin t’ojlabil, jant’ini’ tim bela’ an Ajatic jaye axi yab Israelchic. \v 20 Tam tin uluhuits antsana’ a Pablo, tam lej puhuethanchab im bij a Dios c’al an ebchalabchic. Tam uchan a Pablo c’al jaja’chic: \p ―C’an ebchal, a tso’obits abal milchic i Israel im belamalits an Ajatic. Tim patal jaja’chic in lej t’ayath ulal abal pel in uchbil patal an inicchic quim putu c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 21 In ulalchic abal pil an cau axi tata’ a exobchal an Israelchic ax u c’uajil xaluth c’al axi yab Israelchic. A ulalcua’ yab quin t’aja’chic ti cuenta an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. A ulalcua’ yabats in uchbil ca cojchin in inictal in inic tsacamilchic. A ulalcua’ yabats in uchbil quin aynanchi in ujnamtal in at Israelchic. \v 22 ¿Jant’ini’ xo’ hualam ne’ets qui t’aja’ c’al axe’ xi cau? Tam quin tso’obna’its an inicchic abal te it c’uajatits, ne’ets ca mulcun quin t’iloxna’chic. \v 23 Ti tsalap huahua’ in tomnal ca t’aja’ jahua’ ne’ets tu ucha’. Hua’ats teje’ c’al huahua’ tse’ i inic axi xo’ ne’ets quim putu c’al jahua’ im bijchith uchamalits a Dios ne’ets quin t’aja’. \v 24 Quit otsits c’al jaja’chic ti al an tiyopan. Taja’ ne’ets quin t’aja’chic jant’inits in ujnamtal an Israel abal ca tsu’tat t’oquethachits c’al a Dios. Antsana’ jayetseq’ui tata’ ta ca t’aja’. Ca jalbinchi jant’ots jaja’chic quin yejenchi ti ts’acchixtalab c’al a Dios. Taley ca muts’inchat in xi’ilchic ti tsu’bixtalab abal im putumalits jahua’ im bijchith uchamalchic a Dios ne’ets quin t’aja’. Antsana’ patal an Israelchic ne’ets quin ejtou quin tso’obna’ abal yab chubax jahua’ uxnal abal a ulumalcua’ tin cuenta in ujnamtalchic an Israel. Quin tso’obna’chic abal tata’te a putuhual c’al an uchbixtalab axi ti al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 25 Ani axi yab Israelchic ani pel i belom, i thuchanchamalits tsab ox i uchbixtalab expith. Yab quin c’apu i c’apnel ax u ts’acchixnab c’al i thulcuts ax u diosnab. Yab quin c’apchi i xits’lab jahuaquitsq’ui tam xits’. Yab quin c’apchi in anam t’u’ul i co’nel axi ca tsemtha thut’c’uth, cum yab xits’anthach. Ani ni jita’ yab ca juncun c’al axi yab in cuete’ tomquil. \s1 Yac’uan a Pablo ti al an tiyopan \p \v 26 Tam tin aytal q’uicha otsits a Pablo ti al an tiyopan c’al nixe’ xi tse’ i inic. Ani in t’aja’chic jant’inits in ujnamtal an Israel abal ca tsu’tat t’oquethachits c’al a Dios. Tam a Pablo in olchi an eyal axi ti al an tiyopan jahua’ q’uicha ti ne’ets ca quithban axi buc a q’uicha an t’oquethachtalab, cum ma tamits pel in uchbilchic quim bina’ an ts’acchixtalab c’al a Dios. \p \v 27 Tam tu q’uibele hue’ ne’ets ca quithban axi buc a q’uicha, tam tu tsu’tab a Pablo ti al an tiyopan c’al talchic i Israel axi tal ma ti pulic bichoulom Asia. Tam jaja’chic in t’aja’ abal ca xacueculats axi muthat taja’ al an tiyopan. Tam yac’uan a Pablo. \v 28 In lej thajat uluchic: \p ―At juntalab Israelchic, tucu tolminchi jant’ini’ ti qui t’ajchi axe’ xi inic. Ju’tamaquits ta ca xe’tsin tocat in t’ajal abal an inicchic tucu tomolnanchi huahua’ tu Israel i abatnaxtal. Tocat in exobchal an inic yabcua’ in uchbil quim putu c’al an ts’ejcath cau. Yab tu c’ac’nanchal i tiyopanil, ma xo’ in ne’tha’ ca otsits i griegochic taja’. Antsana’ tu othnanchamalits i t’ocat tiyopanil. \p \v 29 Antsana’ tin ulu nixe’ xi Israelchic cum in tsalpanchalq’ui abal a Pablo in nenchamal ca otsits tin tiyopanil a Trófimo axi pel i Efesojib ani pel i griego. Ani yab chubax, cum nix expith in tsu’uq’ui abal ta xe’ets al am bichou junax c’al a Pablo. \p \v 30 C’al axe’ xi cau jat’hua’ tim patal am bichou lej xacuecuel, ani chich athithil ca ulits ti al an tiyopan. Taja’ in muthenchichic quin yac’ua’ a Pablo, ani in caltha’ bothothol ti al an tiyopan. Tam in thubat tala’ mapuy in hui’lebilchic an tiyopan. \v 31 Tam ti nixe’ xi inicchic in lej le’its quin tsemtha’ a Pablo, tam biyat olchinal an comandante ax in cua’al i soldadochic abal lej xacuecuel am bichou Jerusalén. \v 32 Tam an comandante in caniy ca tamcun an soldadochic ani i abatnomchic soldado, ani ta c’alechic athithil quin tsu’u jun ti c’uajat an mulcunel quin othna’ a Pablo. Tam ti am mulcunel in tsu’u utatits tal an comandante c’al i soldadochic, tam yabats in mo’canchal i c’ubaclec a Pablo. \v 33 Tam utey an comandante, in ucha’ an soldadochic quin yac’ua’ ani quin huic’a’ a Pablo c’al i calaniyo pat’al. In conoyal jita’ a Pablo ani jant’o in t’ajamal yab alhua’. \v 34 Ani an mulcunel tocat thajat toc’tsin c’al i cau lej xalululchic. Ma an comandante yab in ejtohual quin lejquith ejtinchi in thajat toc’tsixtal. Tam an comandante in ucha’ an soldadochic quin ne’tha’ a Pablo tin atajil jaja’chic. \v 35 Tam ti ulitschic c’al a Pablo tin c’oybil in atajil, tam an soldado in yejenchichic quin ne’tha’ a Pablo thayach tin ebal am pathay pojcax inicchic. \v 36 Cum patal axi talchic tocat in thajat ulal junini’: \p ―Ca tsemtha’ nixe’ xi inic. \s1 A Pablo in toc’tsiyal an jolbixtalab \p \v 37 Tam ti ne’ets ca othajits tin atajil an soldadochic, tamna’ a Pablo in ucha’ an comandante: \p ―U le’ tu tauna’ hue’. \p Toc’tsin an comandante: \p ―Auxe’ max a huit’al tit cau griego. \v 38 Nan tu tsalpanchalq’ui max hualam ja’its tata’ nixe’ xi Egiptojib ax in thayc’a’ jun i jec’omnaxtalab c’al an gobierno hue’ ohuatits. Xe’tsin jaja’ ti al an joltam c’al tse’ i mil inic ax u uxnal ti tsemthomma’ inic. \p \v 39 Tam toc’tsin a Pablo: \p ―Nana’ yab ja. Nana’its in Israel. In hua’tsin ti Tarso axi pel i bichou lej pulic in ey ti bichoulom Cilicia. Tiquin t’ajchi an alhua’talab tiquim pitha’ an q’uij cu tauna’ hue’ an mulcunel. \p \v 40 Ani pithan an q’uij a Pablo. Tam cubiy tin c’oybil in atajil an soldadochic, ani c’al in c’ubac in t’ipchi an mulcunel ca ts’ibc’an. Tam a Pablo in ts’i’quiy quin tauna’ c’al i cau hebreo. In ucha’chic: \c 22 \p \v 1 ―Pay’lomlabchic ani at juntalabchic, tiquin ats’anchi jahua’ ne’ets tu olchi tin cuenta a jolbixtalchic. \p \v 2 Tam ti an mulcunel in ats’a’ u taunab tin cuete’ cahuintal hebreo, tam lej piclelen quin ats’a’chic. A Pablo in ucha’chic tam: \p \v 3 ―Nana’its in Israel. In hua’tsin ti bichou Tarso axi cuentalith ti Cilicia, ani in yejthame teje’ ti bichou Jerusalén. A Gamaliel jats tin tala’ exobchi an ts’ejcath cau axi pithnenec i biyal juntalchic. Ets’ey u lubamal cu lej putu c’al an ts’ejcath cau c’al patal u ichich, jant’ini’ tata’chicte xo’ a lubal ca putu. \v 4 Tam ti jayq’ui’ u lej othnamal axi belomchic c’al an alhua’ cau. U ne’thamal i inic ani i uxumchic abal ca baliyat al an huic’axte’. Ma talchic u binamal ca tsemtha. \v 5 An oc’lec pale’chic ani an yejtselabchic ax u eyal in ejtohual ti olchichic jant’ini’ tim pithnenec i thuchath u cu ne’tha’ c’al u at Israel ti Damasco. Tats tin c’ale cu alimichiquiy am belomchic, expith abal cu chi’tha’ teje’ ti Jerusalén cu bina’ abal ca yajchiquiyat. \s1 A Pablo in olnal jant’ini’ ti huenc’on c’al a Dios \r (Hch. 9.1–19; 26.12–18) \p \v 6 Ts’ejel q’uicha tam tin ne’ets tihua’ ti bel utatits ti Damasco, jun jic’tohual ijcan jun i tajax jun tin ne’ets. Pel i tajax ley ts’umimil tal ti eb. \v 7 Tam in ijcan tsabal. U ats’a’ in taunab: ¿Tata’ ojni’ Saulo, jale’ hualam tin othnachiquiyal? \v 8 Tam u conoy: ¿Jita’ tata’, Ajatic? Ani jaja’ tin toc’tsiy: Nana’its in Jesús Nazaretib ax tin othnachiquiyal. \v 9 U junquilchic yab in ats’a’ an cau jahua’ nan in uchan, tocat in tsu’uchic an tajax ani lej jiq’uey. \v 10 Tam nan u conoy ax tin tauna’: ¿Ajatic, jant’ini’ hualam a le’ nan cu t’aja’ xo’? Jaja’ tin ucha’: Quit ts’aquiy ani quit c’ale ti Damasco. Taja’ hua’ats jita’ ne’ets ti olchi jant’ini’ ta ca t’aja’. \v 11 Cum in joc’tsibethach c’al an tajax, in ne’tha lotocomte c’al u junquilchic ma ti Damasco. \p \v 12 Ti Damasco c’uajat jun i inic im bij Ananias ax in lej putuhual c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. U uxnal ti lej alhua’ inic c’al patal an Israelchic taja’. \v 13 Chich jaja’ tiquin tsu’u. Tin ucha’: Ebchal Saulo, ma xo’ ne’ets quit tsu’xin junil. Tameq’ui tam u ejtohualits tin t’ajat tsu’ux. \v 14 Tam a Ananias tin uchaye: In Diosil i biyal juntalchic jats ax ti tacuyamalits ma ti biyalits abal ca exlanchi jaja’ in culbetal. Jaye abal ca tsu’chi in lej tsu’uxtal hual a Jesús axi pel in t’ocat Tsacamil a Dios ani ca lej tejhua’ tsu’ux hual ats’anchi in cahuintal. \v 15 Jaxtam ne’ets ca olnanchi im bij a Jesús c’al patal an inicchic. Ne’ets ca olchichic jahua’ a tsu’umal ani jahua’ a ats’amal tin cuenta a Jesús. \v 16 Cum yabats a yejenchal ca aychiye más i cau, expith quit c’ale ani quit pujan. Ca conchi an Ajatic abal ti t’oquethanchi a hualab ta ichich. Antsana’ tin ucha’ a Ananías, in ulal a Pablo. \s1 A Pablo in olnal jant’ini’ ti aban c’al a Dios ca c’ale c’al axi yab Israelchic \p \v 17 Tam tin huichits ti Jerusalén, in c’ale ti tiyopan quin olon. Taja’ in tsu’binchame ejtil i huachbilab. \v 18 U tsu’u an Ajatic ani u ats’a’ tin ucha’: Ca tsemanchi quit tixc’an ti Jerusalén, cum an inicchic taja’ yab ne’ets quin le’na’ ti belchi jahua’ ca olchi tin cuenta u bij. \v 19 Tam nan u ucha’ an Ajatic: Ajatic, jaja’chic in tso’obits jahua’ u t’ajamalits ti jayq’ui’ abal ju’tamits tin xe’tsinenec in otsits tin tiyopanil an Israel cu caltha’ axi belomchic c’al tata’ a bij. U mo’canchamal i c’ubaclec ani u binamal ca baliyatchic ti al an huic’axte’. \v 20 Tam ti huac’lanchatits in xits’al a Esteban, tam nan in cubatq’ui utat. Ani a Esteban pel a lej t’ojnalil ax ti olnanchamal a bij. Ani u tsalpay abal lej alhua’ jahua’ antsana’ in t’ajal an tsemthomchic. Ma nan u beletnanchi in toltomilchic. \v 21 Ani taley an Ajatic tin ucha’: Quit c’alets, cum ne’ets tu abaye ou c’al axi yab Israel ca olchichic an alhua’ cau. \s1 T’ilom a Pablo c’al an comandante \p \v 22 Expith ja in le’na’ quin ats’anchi an mulcunel in cahuintal a Pablo. Tam in thajat uluchic: \p ―Ca tsemtha’ nixe’ xi inic. Yabats in tomnal ca xe’tsin ejat. \p \v 23 Exome ti thajajal an mulcunel. Ma c’al in tsacultal tocat in huac’lachiquiyal in toltomil al an ic’ ani im pet’nachiquiyal i pojoth al an ic’. \v 24 Tam an comandante in ucha’ an soldadochic quin otha’ a Pablo tin atajil. Jaye in ucha’chic quin huipiy abal quin olna’ an jolbixtalab ax u t’ajchinal c’al an mulcunel. Ca tso’obna jale’ ti lej thajajalchic an mulcunel tin cuenta a Pablo. \v 25 Tam ti huic’anits abal ca huipiyat, tam a Pablo in ucha’ an capitán: \p ―Yab a uchbil tiquin huipiy, cum pel tin lej aticlab cuentalith Roma, ani jaye yabaye in ts’ejcanchame an cau c’al an ts’ejcom cau abal ca tejhua’me max pel a uchbil tiquin huipiy. \p \v 26 Tam tin ats’a’its antsana’ an cau an capitán jahua’ in ulu a Pablo, c’ale quin olchi an comandante. In ucha’: \p ―Ca lej t’aja’ ti cuenta jahua’ a t’ajchal nixe’ xi inic cum pel i aticlab cuentalith Roma. \p \v 27 Tam utey an comandante c’al a Pablo quin conoy: \p ―¿Chubaxcua’ tata’ it aticlab cuentalith Roma? \p Toc’tsin a Pablo: \p ―Ojni’ chubax ja’its nana’. \p \v 28 Tam uchan a Pablo c’al an comandante: \p ―Nana’ u pacu yan i tumin abal cu baju tin aticlab cuentalith Roma. \p Tam a Pablo in ucha’: \p ―Nana’ pelits tu hua’tsintal tin aticlab cuentalith Roma. \p \v 29 Tam tixc’an an soldadochic axi ne’etsac quin huipiy a Pablo. Ma jiq’uey jaye an comandante, cum olchin abal a Pablo pel i lej aticlab cuentalith Roma. Ani tin ebal jaja’ in cahuintal jats ti huic’ath a Pablo. \s1 A Pablo tin tamet an cuenel ts’ejcom cau axi lej c’athpich exbath in ey c’al an Israelchic \p \v 30 Ma tin aytal q’uicha tam ti tixc’anchatits a Pablo an calaniyo pat’al. An comandante in aba’ an cau ca tamcun an oc’lec pale’chic ani an cuenel ts’ejcom cau axi lej c’athpich exbath in ey c’al an Israelchic. In le’ quin tequeth exlanchi an jolbixtalab ax u t’ajchinal a Pablo c’al jaja’chic. Tam ne’tha a Pablo tin tamet an jolbixchic. \c 23 \p \v 1 Tam a Pablo in lej met’al an jolbixchic. In ucha’chic: \p ―At juntalabchic, u cua’alits thacat u ichich c’al a Dios tin cuenta u xe’tsintal. \p \v 2 Tam axi cubatchic utat c’al a Pablo uchan c’al an oc’lec pale’ Ananías quin cuajchi in hui’. \v 3 Tam a Pablo in ucha’ a Ananías: \p ―Tata’ ojni’ it eb t’ocatq’ui. A Dios ne’ets ti t’ajchi jant’ini’ tata’ tin t’ajchamal. Te it quetel abal tiquin tequeth ts’ejca’ jant’inits tin ulal an ts’ejcath cau, ani an ts’ejcath cau yab in ulal max antsana’ quin cuajchin. \p \v 4 Tam uchan a Pablo c’al axi cubatchic c’al jaja’: \p ―¿Jale’ a oth cahuiliyal an lej oc’lec pale’ axi punuthits c’al a Dios? \p \v 5 Toc’tsin a Pablo: \p ―At juntalabchic, nan yab u tso’obna’ max ja’its an lej oc’lec pale’. Max u tso’obnamalac yabac u uchamal antsana’, cum in ulal an T’ocat Thuchlab yab ca oth cahuiliyat jitats pel i oc’lec c’al an inicchic. \p \v 6 Tam a Pablo in t’aja’ ti cuenta abal ti al an tamcuth cuenel ts’ejcom cau hua’ats talchic axi ts’at’at c’al an cuenel saduceo ani hua’ats talchic axi ts’at’at c’al an cuenel fariseo. Jaxtam in tsapic ucha’chic: \p ―At juntalabchic, nana’itsne pelac in fariseo. U tata jaye pelac i fariseo. A le’nalchic tiquin jolbiy expith cum nan u lej belal abal a Dios ne’ets quin ejtha’ an tsemelomchic. \p \v 7 Tam tin uluhuits antsana’ a Pablo, tam an fariseochic ani an saduceochic in ts’i’quiy ti hueutsix jun c’al xi jun. Ani lehuáx an Israelchic axi muthat taja’. \v 8 Cum an saduceochic t’ajatits yab im belal max ne’ets ca ejtha an tsemelomchic. Ani jaye yab im belal max hua’ats i ángel ani max hua’ats i espírituchic. An fariseochic jats ojni’ im belal. \v 9 Cum lej u thajnalchic axi muthat taja’, tam cubiy talchic i exobchix c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés in ulu: \p ―Axe’ xi inic yab ja in t’ajamal jahua’ yab alhua’. Lequitsq’ui max ts’alabchame c’al i espíritu o c’al i ángel, ani huahua’ max qui ulu iba tocat ne’ets qui tomolna’ a Dios. \p \v 10 Exome lej puhuehuel an hueutsixtalab. Cum a Pablo lej tsicoxnab, an comandante in ts’ejnal max ca t’ajat tsemtha. Jaxtam in ucha’ abal an soldadochic quin tixc’a’ a Pablo xan ti exom ti tsicoxnab. Quin huichba’cua’ tin atajilchic junil. \p \v 11 Tin aytal acal chich an Ajatic c’al a Pablo in ucha’: \p ―Yab quit t’e’pin Pablo, cum punuthits tu cua’al abal u leye tiquin olnanchi u bij tihua’ ti Roma jant’ini’ tin olnanchamalits teje’ ti Jerusalén. \s1 Juncuhuat an cau abal ca tsemtha a Pablo \p \v 12 Tin aytal q’uicha jun i cuenel an Israel in juncu an cau abal ne’ets quin tsemtha’ a Pablo. In lej punuchic tim ba’ abal yab ca c’aputs ani yab ca uts’lats ma ti quin tsemtha’its a Pablo. In uluchic tim ba’, a Dios tucu yajchiquiy max yab qui tsemtha’. \p \v 13 Hua’ats huat’ath tsab inic an inicchic ax im punuhuits tim ba’ antsana’. \v 14 C’alechic quin tauna’ an oc’lec pale’chic ani an yejtselabchic Israel ax u eyal. In ucha’chic: \p ―I punumalits ti ba’ abal yab ne’ets cu c’aputs ma ti qui tsemtha’its a Pablo. A Dios tucu yajchiquiy max yab qui tsemtha’. \v 15 Xohue’ i le’ abal tata’chic ani c’al axi q’ue’atchic an ts’ejcom cau ca abchi an comandante an cau abal calam quin chi’tha’ a Pablo te ta tametchic. Ca ucha’ ejtil max a leye ca quithat tso’obnanchi jahua’ in t’ajamal a Pablo. Ani huahua’ ne’ets qui cuatsith aychi ti bel abal qui tsemtha’. \p \v 16 Tam in tso’obna’its in itsac’ a Pablo abal u le’nab ca tsemtha a Pablo cuatsithq’uicua’, ani thubat c’ale tin atajil an soldado quin olchi a Pablo. \v 17 Tam a Pablo in caniy ca chich an capitán ani in ucha’: \p ―Ca ne’tha’ axe’ xi cuitol c’al an comandante, cum in le’ quin olchi jant’o. \p \v 18 Tam an capitán in ne’tha’ c’al an comandante ani in ucha’: \p ―Nixe’ xi huic’nel a Pablo nana’ tin caniy ani tin ucha’ abal nan tu chanchi axe’ xi cuitol, cum in le’ ti olchi jant’o. \p \v 19 Tam an comandante in ne’tha’ lotcom an cuitol hue’ pil ani in conoy: \p ―¿Jant’o a le’ tiquin olchi? \p \v 20 Toc’tsin an cuitol: \p ―An Israelchic ne’ets ti abchi an cau ca ne’thanchi calam a Pablo tihua’ tin tamet an cuenel ts’ejcom cau Israel. Ne’ets ti ucha’q’ui abal in leye quin quithat tso’obnanchi jahua’ in t’ajamal a Pablo, ani yab chubax. \v 21 Ni hue’ yab ca belchichic. Hua’ats huat’ath tsab inic i inicchic axi ne’ets quin cuatsith aychi a Pablo ti bel. In lej punumalits tim ba’chic abal yab ne’ets ca c’aputscua’ ani yab ne’ets ca uts’lats ma ti quin tsemtha’its. In ulumalits tim ba’, a Dios tucu yajchiquiy max yab qui tsemtha’. Xo’ tihua’ c’uajatchic expith in aychal max tata’ ca ne’thanchi a Pablo. \p \v 22 Tamna’ an comandante in lej ucha’ an cuitol yab jita’ quin t’iloxnanchi an cau. Ani tam in aba’ ca c’alets. \s1 Ne’tha a Pablo tin tamet an gobernador Félix \p \v 23 Tam an comandante in caniy ca chich tsab i capitán. In ucha’chic quin tojojoy an soldadochic abal ca c’ale ti Cesarea ti beleu hora an acal. Tsab i bo’chic inic i soldado ca c’ale c’al in acan. Ox inic c’al lajuj ca c’ale punat c’al am bichim. Tsab i bo’chic inic quin ne’tha’ i nacat te’ punchith c’al i ts’upith pat’al. \v 24 Uchan an capitán quin t’ojojoy i bichim abal ca puney jaye a Pablo, ca ne’tha lej alhua’ beletnanath abal ca chubax ulits c’al an gobernador Félix. \v 25 An comandante in thucha’ jaye i u ca nenchin a Félix. In ulal an u antse’: \p \v 26 Nana’ in Claudio Lisias. Tu lej tsapnethal al axe’ xi u, huinat alhua’ gobernador Félix. \v 27 Axe’ xi Pablo yac’uame c’al an Israelchic ani lej hue’its ca tsemtha. Tam ti nan u exla’its abal pel i aticlab cuentalith Roma, tam nana’ u jaluntha’ c’al u soldadojilchic. \v 28 Cum nan u le’ cu exla’ jant’o ti yac’uame ani jant’o ti jolbiyame, jaxtam nan u ne’tha’ tin tamet an cuenel ts’ejcom cau Israel ca conoyat. \v 29 Ani taja’ ojni’ u exla’its abal u jolbiyab tin cuenta an ts’ejcath cau jahua’ in cua’alchic. Ni jant’o jaja’ yab in t’ajamal c’al ca huic’an ani ca t’ajat tsemtha. \v 30 Aba ani’, bel in olchinenequits abal an Israelchic in ts’ejcamalits an cau jant’ini’ ti ne’ets quin tsemtha’. Jaxtam nan xo’ tata’ tu abchal a Pablo. U ucha’its an jolbixchic abal ti olchi jant’o tin jolbiy. Jats expith an cau nan tu thuchanchal al axe’ xi u. \p \v 31 Tam an soldadochic in yac’ua’ a Pablo ani in ne’tha’ acal ma ti Antípatris. Ne’ets quin ne’tha’ ti Cesarea jant’ini’ ti uchanits c’al an comandante. \v 32 Ani tin aytal q’uicha huichits tin atajil an soldadochic axi ne’ets c’al in acan. Axi punatchic c’al am bichim jats in ne’thale a Pablo ti Cesarea. \v 33 Tam ti ulitschic ti Cesarea im pithanchi an thuchath u an gobernador. Ani tam an soldadochic in jilchits a Pablo tin c’ubac an gobernador. \v 34 Tam tin ajiyits an u an gobernador, tamna’ conoyab a Pablo ju’ta jaja’ im bichou. In toc’tsiy ti bichoulom Cilicia. \v 35 Tam uchan a Pablo c’al an gobernador: \p ―Nan ne’ets tu ts’ejcanchi an cau tam ca ulits ax ti jolbiyalchic. \p Tam a Félix in ucha’ an soldadochic quin alhua’ beletna’ a Pablo tihua’ al an ata jun tu ts’ejcab an cau c’al a Herodes. \c 24 \s1 A Pablo in toc’tsiyal an jolbixtalab tin tamet a Félix \p \v 1 Ne’ets ca putun bo’ a q’uicha ti c’uajat a Pablo ti Cesarea, tam ti ulits an oc’lec pale’ Ananías ani i yejtselabchic ax u eyal c’al an Israel ani an ts’ejcaclome c’al an cau im bij Tértulo. Tam chich jaja’chic c’al an gobernador abal quin jolbiy a Pablo. \v 2 Tam ti chi’thachits a Pablo tin tamet an gobernador, tamna’ a Tértulo in ts’i’quiy quin jolbiy. In ucha’ a Félix: \p ―Pay’lom gobernador, huahua’ i le’ tu pitha’ i c’ac’namal yan, cum c’al a lej tsalpathtal huahua’ u lej alhua’ c’uajil ani u lej jun ejet c’uajil. \v 3 Tin ebal tata’ i huat’al lej alhua’ a q’uicha, huinat alhua’ Félix. \v 4 Yab ne’ets quin ohuey tin cau. Expith tiquin t’ajchi an alhua’talab ca ats’a’ an cau jahua’ hue’ nan ne’ets tu olchi. \v 5 I tsu’tal axe’ xi Pablo lej it’ixbethom. Ju’tamaquits ta ca xe’tsin u lej lehuaxbethom c’al an Israelchic c’al in exobchixtal. Pel i oc’lom c’al an cuenel axi ts’at’at c’al a Jesús axi pelac i Nazaretib. \v 6 Ma tu othnanchamal i tiyopanil tam tin ne’tha’ ca otsits taja’ i griegochic. Jats ti yac’ua’ ani ne’etsac qui t’ajat ts’ejca’ jant’ini’ tin ulal an ts’ejcath cau. \v 7 Ani an comandante Lisias mocol otsits tucu c’anchi. Tu tixc’anchi a Pablo c’al i tsaplab. \v 8 Taley huahua’ u uchan c’al a Lisias abal cu chich teje’ qui ulu an jolbixtalab ta tamet. Xo’ tata’ a ejtohual ca conomichiquiy a Pablo max yab i chubax an jolbixtalab axi huahua’ i ulal. \p \v 9 Ani an Israelchic axi c’uajat c’al a Tértulo jaye in ulu abal lej chubax in jolbixtal a Tértulo jahua’ in ulumal. \v 10 Tam an gobernador in t’ipchi c’al in c’ubac abal a Pablo ca cahuin. Tam in ulu a Pablo: \p ―C’al u culbetal ne’ets cu toc’tsiy an jolbixtalab ta tamet Félix, cum u tso’obits abal yanits i tamub a ts’ejcanchamal an cau c’al i lej huit’omtalab. \v 11 Ma lajuj tsab a q’uicha tin ultsits tihua’ ti Jerusalén abal cu c’ac’na’ a Dios. Ca conoy jun jitaquitsq’ui tin cuenta u xe’tsintal abal tiquin exlanchi u lej ey. \v 12 In alhua’ xe’tsinenec ti bichou Jerusalén, yab in xe’tsinenec c’al jita’ tin hueutsíx. Yab u t’ajamal ca xacueculats i inicchic ti al am pulic tiyopan ni tin tsacam tiyopanilchic an Israel. \v 13 Axe’chic ax tin jolbiyalac ni hue’ yab in ejtohual ti tejhua’methanchi max chubax an jolbixtalab. \v 14 Jahua’ nan ne’ets tu olchi jats an lej chubaxtalab. Ojni’ nan u c’ac’nal a Dios axi in c’ac’namal u biyal juntalchic jaye. Ojni’ u aynanchal an it bel axi uxnal c’al an jolbixchic yab chubaxcua’. Ojni’ u tala’ belal jahua’ thuchathits ti al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés ani patal jahua’ thuchath c’al in caulomejilchic a Dios. \v 15 U at Israelchic axi teje’ c’uajat im belal abal a Dios ne’ets quin ejtha’ an tsemelom. Nana’ u belalne. Ne’ets quin tala’ ejtha’ tim patal an inicchic max alhua’ ani max yab alhua’. \v 16 Jaxtam u junini’ lubal cu t’aja’ expith jahua’ alhua’. Ets’ey cu putu c’al u uchbil c’al a Dios ani jaye c’al an inic, ani antsana’ quin c’uajiy thacat u ichich ani yab jolbith. \p \v 17 Tsab ox i tamub in xe’tsinenec al pil i bichouchic, ani talbel in huichiy junil ti Jerusalén. In huichiy cu pithanchi u at juntalchic axi ts’ejhuantal i tumin ax im pithnenec cu huat’banchichic. Ani jaye jun t’ajat u bina’ an ts’acchixtalab c’al a Dios ti al an tiyopan. \v 18 Tats tin tsu’u talchic i Israel axi tal ma ti pulic bichoulom Asia. Expith in c’ale cu t’aja’ jant’inits in ujnamtal an Israel abal ca tsu’tat t’oquethachits c’al a Dios. Yab hua’ats yan i inicchic tam tin c’uajatac taja’ al an tiyopan, ani yab u t’ajamal ca xacueculats jita’. \v 19 Axi tin lej tsu’uchic ti al an tiyopan, jats jaja’ in tomnal ca chich teje’ tiquin jolbiy max u t’ajamal jahua’ yab alhua’. \v 20 Ani max i, tam axi teje’ c’uajatchic jats tiquin jolbiy max chubax in elchinenec jant’o yab alhua’ c’al an cuenel ts’ejcom cau Israel. \v 21 Expith hualam ne’ets quin uluchic abal yab alhua’ u t’ajamal tam tu tsapic ucha’ an ts’ejcom cauchic i cau antse’: Xo’ tata’chic a le’ tiquin jolbiy cum nan u belal abal a Dios ne’ets quin ejtha’ an tsemelomchic. \p \v 22 Tam ti a Félix in ats’a’its antsana’ jahua’ in ulu a Pablo, in le’ quin jilchits an cau ani tam pil a q’uicha ne’ets quin ts’ejcanchi. Jaja’ in alhua’ tso’obnanchi in ey axi ts’at’elom c’al a Cristo. Tam a Félix in ucha’ axi muthat taja’: \p ―Tam ca chichits an comandante Lisias, tamna’ jats ne’ets tucu lejquinchiye an cau tin cuenta a jolbixtal c’al axe’ xi inic. Tiq’uele ne’ets cu ts’ejcanchi. \p \v 23 Tam a Félix in abchi an cau an capitán quin beletnaye a Pablo ani yabaye quin t’ajat hualca’. Ca pithan an q’uij ca tsa’biyat ani ca pithanchat i tolmixtalab c’al in ja’ubchic. \p \v 24 Tsab ox a q’uicha talbel huichiy junil a Félix ti Cesarea junax c’al in tomquil Drusila axi pel i Israel. In abchi an cau ca chi’tha a Pablo abal ca t’iloxnanchat jant’ini’ an inic ti quim bela’ a Jesucristo. \v 25 Ani talbel a Pablo in t’iloxnanchi jant’ini’ ta ca bolith c’uajiy c’al in ejattal ani jant’ini’ quin alhua’ beletna’ tim ba’ yab quin t’aja’ jahua’ yab alhua’. Jaye in t’iloxnanchi abal a Dios ne’ets quin t’ajchi an ts’ejcaxtalab an inicchic tam quim bajuhuits am bijith q’uicha. Tam lej jiq’uey a Félix, ani in ucha’ a Pablo: \p ―Xo’ quit c’alets. Taye tam quin jolc’an ne’ets tu abchi an cau quit chich junil. \p \v 26 Cum a Félix in tsalpay hualam ne’ets ca pithan i tumin c’al a Pablo max quin hualca’, jaxtam ayquith in caniy ca chich a Pablo ca t’ilmats c’al jaja’. \v 27 Putunits tsab i tamub ani tam calejits a Félix ti gobernador. Ne’ets ca punuhuat a Porcio Festo. Cum a Félix in le’ ca exla ti alhua’ inic c’al an Israelchic, jaxtam in jilaye huic’chichic a Pablo. \c 25 \s1 A Pablo tin tamet a Festo \p \v 1 Tam ulits a Festo ti Cesarea ca punuhuat ti gobernador. Ani ox a q’uicha talbel c’ale ti Jerusalén. \v 2 Tam ti ulits tihua’ othanchab an cau tin cuenta a Pablo c’al an oc’lec pale’chic ani c’al an Israelchic axi lej c’athpich in ey. \v 3 Uchan a Festo quin t’aja’ i alhua’talab quin abchi an cau ti Cesarea abal ca chi’tha a Pablo ti Jerusalén. In ts’ejcamalits an cau jaja’chic jant’ini’ ti ne’ets quin tsemtha’ a Pablo tam tale ti bel. \v 4 A Festo in toc’tsiychic abal a Pablo huic’athe tihua’ ti Cesarea. Ani ca putun tsab ox a q’uicha ne’etscua’ ca huichiy ti Cesarea. \v 5 Jaye in uchayechic: \p ―Tata’chic ax it oc’lec a ejtohual quit c’ale junax c’al nana’ ti Cesarea, ani ma tihua’ ca jolbiy a Pablo max in t’ajamal yab alhua’. \p \v 6 Jilc’one a Festo ti Jerusalén huaxic o lajuj a q’uicha, tam tiq’uele ti huichits ti Cesarea. Tin aytal q’uicha quetelits xan ti ne’ets ti ts’ejcom cau. Tam in aba’ an cau ca ic’tat a Pablo. \v 7 Tam ti otsitsits a Pablo thubat ti cuentsimiyab c’al nixe’ xi Israelchic axi tal ma ti Jerusalén. Jaja’chic in lej jolbiyal a Pablo c’al yan i pulic hualabtalab, tocat yab in ejtouchic quin tejhua’metha’ max chubax an jolbixtalab. \v 8 Tam a Pablo in toc’tsiy an jolbixtalab. In ulu: \p ―Nan yab u t’ajamal jahua’ yab alhua’ abal antsana’ quin jolbiyat. Yab u jec’onchamal an ts’ejcath cau axi c’al u at Israelchic. Yab u othnanchamal in tiyopanil. Ni jayq’ui’ yab u tomolnamal an ts’ale romano. \p \v 9 Cum a Festo in le’ ca exla ti alhua’ inic c’al an Israelchic, jaxtam in conoy a Pablo antse’: \p ―¿A le’ quit c’ale ti Jerusalén abal tihua’ nan ne’ets tu ts’ejcanchi an jolbixtalab? \p \v 10 Toc’tsin a Pablo in ucha’: \p ―Teje’ in c’uajatits ta tamet ax tit uchbithchic tit ts’ejcom cau c’al an ts’ale romano. Ja’its teje’ jun tin tomnal quin ts’ejcanchat an cau ani yab tihua’. Festo, tata’ a lej tso’obits abal nan yab u t’ajchamal an Israelchic jahua’ yab alhua’. \v 11 Max chubax u t’ajamalac jahua’ yab alhua’ c’al in tomnal quin tsemtha, tam quin tsemtha. Ani max yab chubax in jolbixtal an Israelchic, ma xohue’its ni jita’ yab in cua’al in uchbil tiquim bina’ c’al jaja’chic. Nan tu lej uluth uchal u le’ quin ts’ejcanchat an cau c’al jaja’ lej putat an ts’ale romano. \p \v 12 Tam a Festo c’al in at oc’lecchic in t’iloxnanchi jahua’ antsana’ in ulu a Pablo. Taley a Festo in ucha’ a Pablo: \p ―Cum a ulumalits abal a le’ quit ts’ejcanchat an cau c’al an lej ts’ale, tats ne’ets tu aba’. \s1 A Pablo tin tamet an ts’ale Agripa \p \v 13 Tsab ox a q’uicha talbel tam ti chich an ts’ale Agripa junax c’al in tomquil Berenice quin tsa’biychic a Festo ti Cesarea. \v 14 Taja’ jilc’onchic tsab ox a q’uicha. Ani a Festo in olchi a Agripa an cau tin cuenta a Pablo. In ucha’: \p ―C’uajat te jun i inic ax in jilchith ti huic’nel c’al a Félix. \v 15 Tam in c’uajatac ti Jerusalén chich c’al nana’ an oc’lec pale’chic ani c’al i yejtselabchic Israel ax u eyal abal tiquin othanchi an cau tin cuenta a Pablo. In le’chic abal nan cu bina’ an cau ca tsemtha. \v 16 Nan u toc’tsiychic abal an oc’lec romanochic yab in ujnam quin thubat bina’ an cau ca tsemtha i jolbinel. Oc’ox ca pithan an q’uij quin toc’tsiy an jolbixtalab tin tamet an jolbixchic. \v 17 Jaxtam tam ti ultsits an jolbixchic tin cuenta a Pablo, u tsalpay ne’ets cu thubat ats’anchi in jolbixtal. Tin aytal q’uicha in quetlen cu ts’ejca’ an cau, ani u thubat aba’ an cau ca ic’tat a Pablo. \v 18 U tsalpay hualam max in t’ajamal jant’o lej c’athpich yab alhua’ c’al ti ne’ets ca jolbiyat, ani iba cuchic. \v 19 Cum pilcua’ ti c’ac’nax c’al a Dios, jats ti jolbiyat, ani jaye tin cuenta jun i inic im bij Jesús. A Pablocua’ im belal abal tsemets ani ejthamejits. \v 20 Cum yab u exla’ jant’ini’ tu cu ts’ejcanchi u conoy a Pablo max in le’ ca c’ale ti Jerusalén abal tihua’ nan cu ts’ejcanchi an cau. \v 21 Tin toc’tsiy abal in le’ ca ts’ejcanchat an cau c’al an lej ts’ale Augusto. Tam nan u aba’ an cau ca jilc’one huic’ath, ma tu cu ejtou cu ts’ejca’ an cau c’al an ts’ale abal tihua’ ne’ets cu aba’. \p \v 22 Tam a Agripa in ucha’ a Festo: \p ―Nana’ne u le’ cu ats’anchi jahua’ quin ulu a Pablo. \p Toc’tsin tam a Festo: \p ―Ma calam tam ne’ets ca ats’anchi. \p \v 23 Tin aytal q’uicha chich a Agripa ani c’al a Berenice lej huinat alhua’ ts’ejcacath c’al in toltomil i ts’ale. Otsitschic ti al am pulic alta jun tu bats’uhuab an tsa’bixchic. Taja’ c’uajatchic jaye i oc’lecchic c’al an soldado ani i inicchic axi c’athpich in exbath ti al am bichou. Tam a Festo in aba’ an cau ca ic’tatits a Pablo. \v 24 Ani a Festo in ucha’ axi muthat taja’: \p ―Ts’ale Agripa ani c’al u at inicchic, te tu chanchalchic a Pablo. Yantalam i Israel ax ti Jerusalén ani axi teje’ ti Cesarea tin othanchamalits an cau tin cuenta axe’ xi inic. Huilq’uith tin uchal abal cu bina’its an cau ca tsemthacua’ a Pablo. \v 25 Ani nana’ yab u elchi jahua’ yab alhua’ac in t’ajamal abal ca chubax tsemtha. Ani cum jaja’ tin ucha’ abal in le’ ca ts’ejcanchat an cau c’al an lej ts’ale Augusto, jaxtam tu tsalpayamalits abal bel ne’ets cu aba’. \v 26 Cum yabaye u elchal i chubax jolbixtalab, jaxtam yab u ejtohual cu thuchanchi an ts’ale pay’lom cu olchi. Xo’ it ic’chinenec a Pablo abal tiquin tolmiy jant’o cu thuchanchi. Tata’ ts’ale Agripa, ca conomichiquiy lequitsq’ui max ca elchi jant’o ta ca jolbiyat. \v 27 Yab tsalpath ne’ets cu t’aja’ max nan cu abchi an ts’ale Augusto i huic’nel ani yab cu lejquinchi an cau jant’o in jolbil. \c 26 \s1 A Pablo in olnal tim ba’ c’al an ts’ale Agripa \p \v 1 Tam a Agripa in ucha’ a Pablo: \p ―Xo’ nan tu pithal an q’uij abal ca olna’ ta ba’. \p Tam a Pablo in thaya’ in c’ubac quin olna’ tim ba’. In ulu: \p \v 2 ―In culbel cum tim pithal an q’uij cu olna’ tu ba’ ta tamet Agripa. Ne’ets cu toc’tsinchi in jolbixtal an Israelchic. \v 3 A ejtohual tiquin ejtinchi an cau, cum a lej exlanchal an ujnamtalabchic jahua’ huahua’ tu Israel i cua’al ani jaye an cauchic ax i hueutsixnal. Jaxtam tu uchal abal tiquin alhua’ ats’anchi c’al i c’aya’talab. \s1 In xe’tsintal a Pablo tam ti yabaye huenc’onenec c’al a Dios \p \v 4 U at Israelchic tin alhua’ tso’ob jant’ini’ tin xe’tsinenec ma tam tin cuitolits tu bichohuil ani jaye ti Jerusalén. \v 5 Aba ani’ tin tso’obchic abal pelac in lej fariseone, bel hualam yab ne’ets quin le’na’ tiquin olna’. An fariseo jats axi lej c’athpich c’unat ts’at’at c’al an ts’ejcath cau binath c’al a Moisés. \v 6 Xo’ nan te in c’uajat c’al u at Israel in le’ tiquin jolbiy cum u belal abal a Dios ne’ets quin ejtha’ an tsemelom. Ani chubax a Dios im bijchith ucha’ i biyal juntalchic abal ne’ets quin ejtha’ junil an tsemelom. \v 7 Jats nixe’ am bijchith cau axi patal huahua’ tu Israel lajuj tsab i cuenel i aychal a Dios tucu putunthanchi. Jaxtam i c’ac’nal ani i t’ojonchal a Dios q’uicha ani acal. Ts’ale Agripa, ja’its axe’ xi aychixtalab u cua’alne, ani jats c’al tin le’ tiquin jolbiy u at Israelchic. \v 8 ¿Jale’ yab im belalchic abal a Dios in cua’al in tsap ti ejthom c’al an tsemelom? \s1 A Pablo in olnal abal pelac i othnax c’al am belomchic \p \v 9 Ti jayq’ui’ nan u lej tsalpay abal pel u uchbil cu lej tomolna’ jitats pel i ts’at’elom c’al a Jesús Nazaretib. \v 10 Ti Jerusalén u ne’tha’ yan i belomchic ca baliyat al an huic’axte’. Antsana’ u t’aja’ cum talchic i oc’lec pale’chic tim pithamal i q’uijlab al i thuchath u. Ani tam ne’ets ca tsemthachic, nan u ucha’ne abal alhua’. \v 11 Yanil i calat nan u yajchiquiyamalchic, max ani’ quin oth cahuilinchal im bij a Jesús. Antsana’ tu t’ajpichiquiyamal ju’tamaquitsq’ui quin otsits tin tiyopanil an Israelchic. Ma c’al u c’athpich tsacultal in xe’tsichiquin ti bichou ti bichou cu alimichiquiy i belomchic abal cu othnachiquiy. \s1 A Pablo in olnal jant’ini’ ti huenc’onenec c’al an Ajatic \r (Hch. 9.1–19; 22.6–16) \p \v 12 Jun a q’uicha in ne’etsits ti Damasco cu aliychic am belom. U ne’tha’ i thuchath u ax tim pithamal an oc’lec pale’ cu co’oy i q’uijlab tin othnax c’al am belomchic. \v 13 Ne’ets tu olchi ts’ale Agripa, jant’ini’ tin huenc’ohuat. Tam tin ne’etse ti bel, tamna’ jun jic’tohual in ijcananchat jun i pulic tajax tal ma ti eb. Lej c’athpich ts’umimil, ma in atanchal in tajax a q’uicha. Lej tajaxme toninil jun tin ne’ets c’al u junquilchic. \v 14 Tam patal huahua’ u ijcachiquin tsabal, ani nana’ u ats’a’ in taunab c’al i cau hebreo antse’: ¿Tata’ ojni’ Saulo, jale’ hualam tin othnachiquiyal? Antsana’ ta cuete’ othnachiquiyal ta ba’. It ejtil an hueyax ax in cuete’ othnal tim ba’ tam quin tsotsbay tocat an ts’upith pat’al c’al tu ajnal. \v 15 Tam nan u conoy: ¿Jita’ tata’, Ajatic? Ani jaja’ tin toc’tsiy: Nana’its in Jesús ax tin othnachiquiyal. \v 16 Quit ts’aquiy. Xo’ nana’ im putat tejhua’mel c’al tata’ abal tu punu tiquin t’ojonchi. Ne’ets ca olchichic an inic jant’ini’ tin tsu’umal nana’ xohue ani jant’o nana’ ne’ets tu tsu’binchiye. \v 17 Xo’ nan ne’ets tu aba’ c’al axi yab Israelchic. Ne’ets tu jaluntha’ c’al jahuats quit t’ajchin c’al an Israelchic ani jaye c’al axi yab Israelchic. \v 18 Ne’ets ca japq’uinchichic in tsalap c’al in cahuintal a Dios abal quin co’onchi in tajax a Dios tin ichich ani iba an yic’uax. Ne’ets ca lejat abatnachic c’al a Dios ani yabats ne’ets ca abatna c’al a Satanás. Nana’ ne’ets tiquim bela’chic ani ne’ets ca paculanchat in hualab. Ne’ets ca pithanchic i c’alab ti eb axi a Dios im pithal jitats huejlanchithits in ejattal c’al jaja’. \s1 A Pablo in t’ajal jahua’ uchbith c’al an Ajatic \p \v 19 Ts’ale Agripa, nan u tala’ t’ajamalits jahua’ tin uchbiyamal an Ajatic ti eb tam ti antsana’ tejhua’me c’al nana’. \v 20 An Israelchic ti Damasco jats u oc’ox olchi ca jic’tson c’al in hualab ani ca huichiy c’al a Dios. Quin lejat t’aja’ jahua’ alhua’, ani antsana’ ti quin tejhua’metha’ abal chubax jic’tsonenequits c’al in hualab ani huichenequits c’al a Dios. Talbel u olchichic an Israelchic axi ti Jerusalén ani tim puhuel an tsabal Judea. Jaye u olchi axi yab Israelchic. \v 21 Ani jats tin yac’uan c’al an Israelchic ani c’al in le’ tiquin tsemtha’chic. \v 22 Aba ani’ antsana’, bel a Dios tin lej tolmiyamal. Ani bel tin tolmiyale tin olnom c’al in cahuintal c’al patal an inicchic, max pel i inic axi lej huecats in ey ani max pel i inic axi lej c’athpich in ey. Jununul jahua’ nana’ u olnal ani jahua’ in q’uejab olnamalits ani jahua’ in q’uejab thuchamalits a Moisés ani axi q’ue’atchic in caulomejil a Dios jant’o ne’ets ca t’ajan, ani xo’ t’ajnenequits. \v 23 Q’uejab bijithits abal a Cristo ca tsemets ani talbel ca ejtha ti al an jolimtalab. Ani cum jaja’ pel axi oc’ox ejthanel, jaxtam tu olchal jant’ini’ tu cu xe’tsin al an tajax huahua’ tu Israel ani jaye axi yab Israelchic. \s1 A Pablo in lubal quin huenc’ou a Agripa ti belom \p \v 24 Tam ti antsana’ ti exom ti cau a Pablo tin cuenta in jolbixtal an Israelchic, tam lej thajat uchan c’al a Festo: \p ―Tata’ ojni’ Pablo, it olmanchithits a ichich c’al yantalam i exobintalab. \p \v 25 Tam toc’tsin a Pablo: \p ―Huinat alhua’ Festo, nan yab in olmath inic. Ma jant’ini’ axe’ xi cau u olnal, ja’its an hualim chubaxtalab ani an tsalpathtalab. \v 26 Te c’uajat an ts’ale Agripa ax tin alhua’ tso’obits c’al axe’ xi cau jahua’ u olnal. Lej chubax in alhua’ tso’obits, cum jahua’ u olnal yab ja axi tsincath t’ajnenec. Jaxtam xo’ in cau ta tamet c’al i lej inictalab. \v 27 ¿Ts’ale Agripa, a belchal an cau jahua’ a Dios im pithamal in caulomejilchic quin olna’ ani quin thucha’? Nan u tso’obits abal a belchal. \p \v 28 Tam a Agripa in toc’tsiy a Pablo: \p ―A tsalpayal c’al tsab ox i cau ne’ets tiquin huenc’ou tim belom c’al a Cristo. \p \v 29 Tam a Pablo in ucha’: \p ―Alhua’ max a Dios ti pithal an q’uij quit belomats c’al tsab ox i cau ani max i c’al yantalam i cau. Alhua’ max anacchic jaye patal axi te tin ats’al quim bajuchic ti belom jant’ini’ nan im belom, expith yab ca huic’chichiquiyat tin c’ubac jant’ini’ nana’ te in c’uajat xo’. \p \v 30 Tam tin uluhuits antse’ an cau a Pablo, tam cublenchic an ts’ale Agripa, ani c’al an gobernador junax c’al a Berenice, ani c’al patal axi queteteth taja’. \v 31 Tam c’alechic hue’ eleb quin t’iloxnanchi jahua’ in ulumal a Pablo. In uluchic jun c’al xi jun: \p ―Axe’ xi inic ojni’ ni jant’o yab in t’ajamal c’al ca tsemtha ani c’al ca c’uajiy al i huic’axte. \p \v 32 Tam a Agripa in ucha’ a Festo: \p ―In ejtohuamalac ca hualcajits max yabac in ulumal in le’ ca ts’ejca c’al an lej ts’ale. \c 27 \s1 Ne’tha a Pablo ti Roma \p \v 1 Tam an oc’lecchic in tsalpayits ne’ets quin aba’ a Pablo ti Italia junax c’al q’ue’at i huic’nelchic. Ani bina ca ne’thachic c’al an capitán soldado im bij Julio. Jaja’ pel i oc’lec c’al i cuenel soldado ax u bijiyab Augusto. Nana’ in Lucas in ne’etsne c’al jaja’chic. \v 2 C’uajat c’al huahua’ jaye jun i inic im bij Aristarco axi ti bichou Tesalónica cuentalith Macedonia. U otsits huahua’ al i pulic ata tan axi ulnequits ti Cesarea tal ma ti Adramitio ani ne’ets quin tsa’biy i bichouchic ti Asia, ani tihua’ u c’ale c’al an tan. \v 3 Tin aytal q’uicha u ulits ti bichou Sidón. Taja’ a Julio in t’ajchi i alhua’talab a Pablo, im pitha’ an q’uij ca c’ale tsabal quin tsa’biy in ja’ubchic ca pithan huachic i tolmixtalab. \v 4 Taley taja’ u cale huahua’ ti Sidón c’al an tan, ani taley i tamu i lej tsapic tanc’uix ic’. Jaxtam i pitha’ tin c’uatab an ts’aclath tsabal Chipre, cum yab lej tsapic an ic’ taja’. \v 5 U ne’ets huat’et’el al am pulic lejem utat ti Cilicia ani ti Panfilia. Taley u ulits ti bichou Mira axi cuentalith Licia. \p \v 6 Taja’ tats tin tsu’u an capitán i pulic ata tan axi tal ti Alejandría ani ne’ets ti Italia. Tats tu huat’ba huahua’ abal cu ne’thajits ti Italia. \v 7 Tin ebal an tsapic ic’ i huat’al tsab ox a q’uicha tu yajum belal, ma expith c’al yan i t’ojlab u ulits utat ti Gnido. Cum tu lej tanc’uiyale an ic’, jaxtam i pitha’ tin alaltal an ts’aclath tsabal Creta utat ti Salmón. Taja’ yab lej tsapic an ic’. \v 8 Bel expith c’al yan i t’ojlab u ne’ets yajum huat’et’el tin naquel in hualchicte’lil am pulic lejem, ma u ulits al i c’uajattalab im bij Buenos Puertos axi utat ti bichou Lasea. \p \v 9 U lej ohuenequits tu belal al am pulic lejem, cum lej hua’ats i tsapic ic’. Cum c’unelits a q’uicha ne’ets quim baju an tsamay q’uij, ani hualam qui tamu i c’ac’athtalab ti al am pulic lejem, jaxtam a Pablo in taunalchic axi c’uajat al am pulic ata tan. \v 10 In ucha’chic: \p ―Pay’lomlabchic, nan u tsalpayal abal ne’ets qui tamu i c’ac’athtalab max qui aynaye am bel tihua’ ti al am pulic lejem. Hualam ne’ets ca tala’ q’uibetha an tan ani c’al patal in quitalabil. Ma huahua’hue ne’ets cu q’uibetha. \p \v 11 Aba ani’ antsana’ uchanits an capitán soldado Julio c’al a Pablo, bel yab in t’aja’ ti cuenta. Expith in t’aja’ ti cuenta jahua’ uchan c’al an thabal tan ani c’al an belthom. \v 12 Cum ets’ey lej juchuchul an ic’ jun ti c’uajat an tan ti Buenos Puertos, in tomnalcua’ cu calechic c’al an tan taja’. Jat’hua’ tim patal axi tal al an tan in tsalpayal más in tomnal cu cale taja’ ani qui luba’ cu c’ale ti bichou Fenice axi jayetseq’ui ti ts’aclath tsabal Creta. Tihua’ qui huat’a’ an tsamay q’uij, cum tihua’ yab u lej juchnal an ic’ axi tal alal ani axi tal ebal. \s1 Thayc’an i cox ic’ al am pulic lejem \p \v 13 Taley cum juchnalits i palu ic’ axi tal alal, patal in tsalpayal abal alhua’ cu calejits ti Buenos Puertos ani qui aynaye am bel al an tan. Tam u cale huahua’ ti Buenos Puertos c’al an tan, ani u ne’ets jethethel tin hualchicte’lil an ts’aclath tsabal Creta. \v 14 Ani hue’ talbel thayc’an i cox ic’ im bij Norte. Ani u lej tanc’uiyab am pulic ata tan. \v 15 Tocat u lej huihuanthab an tan. Cum yabats i ejtohual qui jec’onchi an ic’, jaxtam i hualca’ an tan ca ne’thaq’ui c’al an ic’. \v 16 Antsana’ tu ne’ets ne’thathalq’ui utat i tsacam ts’aclath tsabal Clauda jun ti yab u lej huat’ath juchnal an tsapic ic’. Aba ani’, bel expith c’al yan i t’ojlab pama’tal i caltha’ an tsacam tan axi tal quininilq’ui. \v 17 Ani taley i tejcohuits al am pulic ata tan. Tam i maliliyal am pulic ata tan c’al i pulic ts’aj abal i ca paclun. Taley i pa’bachiquinchi in lemc’ath lonajil am pulic tan ax in yac’ual an ic’ abal ca belats, cum i ts’ejnal max ca ne’tha ani ca t’ayc’an an tan al an quithiblom im bij Sirte. Ani u ne’ets ne’thathalq’ui c’al an ic’. \v 18 Tin aytal q’uicha cum juchuchule an tsapic ic’, i ts’i’quiy qui pet’na’ an quitalab al an ja’: \v 19 Ani tin oxchil q’uicha i tala’ pet’na’ jaye an eyextalab ax in c’al am pulic ata tan. \v 20 Lej yan a q’uicha yab i tsu’tal a q’uicha ni a ot. Lej tsapic exome an ic’, ma yabats i cua’al i aychixtalab max ne’ets hualam cu jalunthaye. \p \v 21 Lej yanits a q’uicha i huat’amal yab jant’o i c’apumal. Tam cubiy a Pablo in ulu: \p ―Pay’lomlabchic, in tomnal max a belamalac jahua’ nan tu ucha’ abal yab cu cale ti Creta. Xo’ cum u calejits, jaxtam i huat’al yajchic ani xo’ i pet’namalits an quitalab. \v 22 Bel yab quit lej t’e’pinchic cum ni jita’ huahua’ yab ne’ets cu q’uibetha, expith am pulic ata tan jats ne’ets ca q’uibetha. \v 23 Nan pel tin c’al a Dios ani jats jaja’ u t’ojonchal. Xo’ ti acal a Dios tin abchi i ángel. \v 24 Tin ucha’ an ángel: Yab quit jiq’uey, cum c’al ta ebal tata’ a Dios ne’ets quin jaluntha’ patal axi c’uajat c’al tata’ ti al am pulic ata tan. Bijithits ne’ets quit ulits tihua’ ti Roma tin tamet an lej ts’ale romano. \v 25 Pay’lomlabchic, ca co’oy a ichich tsaplilith, cum a Dios ne’ets tucu jaluntha’ jant’ini’ tin uchan c’al an ángel. U lej belal a Dios ani jats ti thacat u ichich. \v 26 Aba ani’ a Dios ne’ets tucu jaluntha’, bel ne’ets ca tala’ paclun am pulic ata tan. Taley huahua’ ne’ets cu jalunthach ulits al i ts’aclath tsabal. \p \v 27 Tsab i semana tu belamathits al an ja’, ani tam jun i acal huihuanthab an tan c’al an tsapic ic’ ti al am pulic lejem Adria. Ani ts’ejel acal an t’ojnalchic c’al an tan in tsu’u abal utatits hue’ u c’uajat qui baju an tsabal. \v 28 Tam in lejbayalchic an ja’ jelat max pel jun inic c’al lajuj acac i metro in luputh. Belatse lej hue’ in lejbay junil jelat max pel jun inic c’al buc i metro. \v 29 Cum in ts’ejnalchic max quin tamlu i t’ujub an tan ani ca t’ajat paclun, im pet’nal c’al i ts’aj tse’ i alchic cutsmath pat’al al an ja’ abal ca cubiyq’ui an tan. Tam in t’e’pipith aychalchic max ca chutheyits. \v 30 In t’ajalq’ui ejtil max ne’ets quim pet’na’ jaye an cutsmath pat’al ax tin tham am pulic tan. Ani yab chubax im pet’nalchic, expith in ts’i’quiy quim pa’ba’ an tsacam tan cum in tsalpayamalits quin eyentha’ c’al ca pit’c’on. \v 31 Tam a Pablo in tauna’ an capitán ani an soldadochic in ucha’: \p ―Max yab ca jilc’on nixe’ xi t’ojnalchic teje’ al am pulic ata tan, ni jun yab ne’ets cu jec’onthachic. \p \v 32 Tam an soldadochic in muts’inchi an ts’aj c’al ti palat an tsacam tan abal quin jila’ ca c’ale al an ja’. \v 33 Taley tam ti chutheyits, a Pablo in tauna’chic tim patal tin cuenta ca c’aputs. In ucha’chic: \p ―A huat’amalchic tsab i semana yab a ejtohuamal quit alhua’ c’aputs ni quit alhua’ huayits. \v 34 Nan tu lej uchalchic quit c’aputs abal quit tsapne. Ni jita’ yab ne’ets ca q’uibey ma ni jun in xi’il tin oc’. \p \v 35 Tam tin uluhuits antsana’ a Pablo, im pena’ jun i pan ani im pitha’ i c’ac’namal yan c’al a Dios tin tamet patal axi al am pulic ata tan. Tam in mu’u jun i pejach ani in ts’i’quiy quin c’apu. \v 36 Taley lej canatbe patalchic, ma c’aputs jaja’chic jaye. \v 37 Huahua’ ti patal al am pulic ata tan tsab i bo’ inic c’al ox inic c’al lajuj acac. \v 38 Tam ti talits tu c’apul, tamna’ an t’ojnalchic in tala’ pet’na’ an quitalab lab em al an ja’ abal ca más ic’oume am pulic ata tan. \s1 Paclun am pulic ata tan \p \v 39 Tam ti chutheyits, an t’ojnalchic c’al an tan yab in lej exlal jahua’ tam tsabal ax in tsu’tal. Expith in tsu’talchic i otsatith tsabal jun ti hua’ats tin hualchicte’lil i quithib. Tats ti ne’ets quin luba’ quim bajuchic c’al an tan. \v 40 Tam an t’ojnalchic in muts’q’uichiquinchi in quintsoth ts’ajil an cutsmath pat’al c’al ti cubath am pulic ata tan, ani jilc’onits nixe’ in cubamtal am pulic ata tan al an ja’. Jaye in tsolc’achiquinchi an te’ ax tin hueu an tan c’al tu belthab tim bolith. Ani in c’athbanchi an lona ba’ an cublath te’ ax tin tamtal an tan quin yac’ua’ an ic’ abal ca belats an tan, ani ne’ets am pulic ata tan ne’ets ca ulits tsabal. \v 41 Tam im baju jun ti tamúx tsab in athintal an ja’, ani tats ti t’ayc’an al an quithib. Tats ti t’ayc’an lej tsapic in tham an tan, ni abal hue’ yabats i ejtou qui caltha’. Ani cum u lej biclaliyab in cux am pulic ata tan c’al in tsapic lanq’uiltal an ja’, jaxtam in ts’i’quiy ca paclun. \v 42 Tamna’ an soldadochic in le’ quin tsemtha’ an huic’nelchic, cum in ts’ejnal max ca c’alets ti cohual ani quim baju tsabal ca pit’c’ochiquin. \v 43 Expith yab hualcanchat quin tsemtha’ c’al an capitán, cum an capitán in tsalpay in le’ quin jec’ontha’ a Pablo. Expith in ucha’ jitats in huit’al ti cohual quin oc’ox pet’na’ tim ba’ al an ja’ abal quim baju an tsabal cohualq’ui. \v 44 Ani axi yab in huit’alchic ti cohual quim baju an tsabal ne’thachq’ui c’al jahuaquitsq’ui im pejlomtal am pulic ata tan. Antsana’ tu patal ultsits jec’onthach ba’ an tsabal. \c 28 \s1 C’uajat a Pablo ti ts’aclath tsabal Malta \p \v 1 Tam tu antsana’ ulnequits ba’ an tsabal, tam ti tso’obna’its abal u c’uajat ti ts’aclath tsabal Malta. \v 2 An c’uajilomchic axi taja’ tu bats’u c’al yan i c’anithomtalab. Tu ts’ejcanchi i pulic c’amal, cum lej tsamay ani ulel an ab. Tam tu ucha’ cu utey tu thilal ba’ an c’amal. \v 3 Ani a Pablo in tamcuy hue’ i thi’. Ani tam tin mo’calits ti c’amal, tam ti thubat calpan jun i tsan ani ts’at’can tin c’ubac. \v 4 An inicchic in tsu’u palat an tsan tin c’ubac a Pablo, ani in uluchic jun c’al xi jun: \p ―Hualam max axe’ xi inic pel i tsemthom inic. Aba ani’ jec’onthame yab q’uibey al am pulic lejem, bel tin ebal in hualab ne’ets ca tsemets c’al in c’at’uxtal an tsan. \v 5 Tam Pablo tocat in tinchiquiy in c’ubac ani ijcan an tsan al an c’amal. Yab jant’o ti othna a Pablo. \v 6 Patal an inic axi muthat taja’ in lej met’alits a Pablo max ca malin o max jun athic ca ijcan tsabal tsemenec. Tam ti lej talbelits in tsu’u abal yab jant’o ti othna, tam in ulalchic abal hualam pelcua’ i dios. \p \v 7 A Publio pel i ts’ale oc’lec al nixe’ xi tsabal Malta, ani in q’uima’ c’uajat utat jun tu thilal huahua’. Jaja’ tu bats’uchic c’al tsab in c’ubac tin q’uima’, ani tats tu jilc’on ox a q’uicha. \v 8 In tata a Publio cuatsat tin huaytal c’al i c’aq’ueltalab ani c’al i ts’ijaltalab. C’ale a Pablo quin tsa’biy. In conchinchi i alhua’talab c’al a Dios ani im punchi in c’ubac tin inictal, ani antsana’ tin jeltha’. \v 9 Tam ulits c’al a Pablo q’ue’at i ya’ulchic ax u c’uajil taja’ al nixe’ xi ts’aclath tsabal, ani jeltha jaja’chic jaye c’al a Pablo. \v 10 Ani an inicchic taja’ tu t’ajchiquinchal yan i alhua’talab ti c’anithomtalab. Tu lej ts’ejhualichiquiy c’al patal jahuaquitsq’ui ne’ets qui yejenchi tam cu cale taja’ ani cu c’ale junil al am pulic ata tan. \s1 Ulits a Pablo ti Roma \p \v 11 I huat’amal ox a its’ al nixe’ xi ts’aclath tsabal Malta. Taley u otsits cu c’ale al jun i pulic ata tan axi c’uajinec taja’ patal an tsamay q’uij. Nixe’ xi tan tin tham c’uajat tsab i t’ipoth hualec dios Cástor ani dios Pólux. Pel xe’ i tan axi tal ti Alejandría. \v 12 Ani u ne’ets huahua’ c’al an tan ma u ulits ti bichou Siracusa. Tats tu jilc’on ox a q’uicha. \v 13 Tam u cale ti Siracusa c’al an tan, ani u ne’ets jethethel tin hualchicte’lil am pulic lejem ma u ulits ti bichou Regio. Tin aytal q’uicha u cale taja’ c’al an tan ani hua’ats i ic’ tal alal. Tin tsabchil q’uicha u ulits ti bichou Puteoli. \v 14 Taja’ i ela’ tsab ox i ebchalab, ani tu ucha’ cu jilc’on c’al jaja’chic jun i semana. Ani antsana’ tu jilc’onits, ani taley tam u cale cu c’ale c’al u acan ma ti Roma. \v 15 An ebchalabchic tihua’ ti Roma tso’oblinchamejits abal huahua’ ne’ets cu ulits. Jaxtam chich talchic jaja’ tucu tamu ti bichou Foro Apio ani chich talchic jaye tucu tamu ti jun i c’uajattalab im bij Tres Tabernas. Tam ti a Pablo in tsu’uhuits an ebchalabchic, tamna’ im bina’ i lej c’ac’namal c’al a Dios. Ma tam ojni’ in ats’al lej tsaplilithits in ichich. \v 16 Tam tu ultsits ti Roma an capitán im bina’ an huic’nelchic tin c’ubac an oc’lec beletnom huic’nel. Expith a Pablo jats pithan an q’uij ca c’uajiy pil al jun i ata beletnanath c’al jun i soldado. \s1 Olnom a Pablo c’al in cahuintal a Dios ti Roma \p \v 17 Tam ti oxits a q’uicha ti ulnec a Pablo ti Roma, tam in abchi an cau ca chich axi oc’lecchic c’al an Israel. Chichchic ani uchan c’al a Pablo: \p ―At Israelchic, aba ani’ nan yab u t’ajchamal jant’o yab alhua’ nan u at Israelchic ani yab u tomolnanchamal in ujnamtalchic, bel jaja’chic tin yac’ua’ ti Jerusalén ani tim bina’ tin c’ubac an oc’lec romanochic. \v 18 An romanochic tin conomichiquiy jant’o nana’ u ey, ani ni jant’o yab tin elchi abal quin tsemtha. Jaxtam in le’chic tiquin hualca’. \v 19 An Israelchic yab in ulu max quin hualca, cum tin lej tomolnachicalchic. Jaxtam u conchi an q’uij quin ts’ejca c’al an lej ts’ale. Ni hue’ yab u tsalpay max nan cu jolbiy u at Israelchic tin tamet an ts’ale. \v 20 Xo’ nana’ te tu canamalchic quit chich cum u le’ tu tsu’u ani tu t’iloxnanchi tsab ox i cau. Nana’ u lej belal a Cristo ax u aychab ca chich c’al i at Israelchic. Jats c’al tin co’oyab teje’ huic’chichic c’al i calaniyo pat’al. \p \v 21 Tam toc’tsiyat a Pablo c’al nixe’ xi Israelchic: \p ―Huahua’ teje’ yab u abchinenec an u c’al i at Israel ax ti Judea tin cuenta xo’ ax a olnal. Ma ni jun i at juntal yab che’nec ma tihua’ tucu olchi max tata’ it jolbinel. \v 22 Expith i tso’obits abal u tomolnab ani u oth cahuiliyab abal ju’tamaquits an it cau ax a olnanchal an inicchic. Bel i lej le’ aba ani’ tucu t’iloxnanchihue an cau axi tata’ a cua’al. \p \v 23 Tam im pejchichic jun a q’uicha abal ca t’iloxnanchat an cau, ani tam tim bajuhuits, tam chich yantalam i inic jun tu co’oyab a Pablo. Patal a q’uicha a Pablo in olchalchic jant’ini’ ta ca otsits ti eb jun tin t’ajal a Dios ti lej Ts’ale. In exobchalchic jant’ini’ tu olnab a Jesús al an ts’ejcath cau axi binath c’al a Moisés ani jaye tin thuchath uhuil am biyal caulomechic. Antsana’ a Pablo tin luba’ quin tolmiy abal quim bela’chic jaye a Jesús. \v 24 Talchic jaja’ in alhua’ bats’u an cau ani im bela’, ani talchic yab im bela’. \v 25 Cum yab in culbetnal an cau, cubiychic ne’ets ca calejits. Tam a Pablo in ucha’chic: \p ―Lej chubax an cau jahua’ pithan an caulome Isaías c’al an Espíritu Santo tin cuenta i biyal juntalchic. \p \v 26 Uchan a Isaías c’al a Dios ca c’ale quin ucha’ in at Israelchic antse’: \q1 Tata’ ojni’ it ots’oxchic c’al an cau, tocat yab a ejtiyalchic. \q1 Ojni’ it tsu’ux, tocat yab a t’ajalchic ti cuenta. \q1 \v 27 Expith a t’ujbathmethamalits a ichich. Yab a ejtohual ca pena’ ta ichich jahua’ a ats’alchic. \q1 Yab a lej tsu’tal jahua’ in t’ajal a Dios. \q1 Yab chubax a ats’anchal in cahuintal a Dios ani yab chubax a ejtiyal c’al a ichich. \q1 Cum yabats it huichiychic c’al a Dios, yabats quit jec’onthachic. \p \v 28 Cum antsana’ pelits a eychicte, ca lej alhua’ tso’obna’its abal ma xohue’its a Dios ne’ets quim pitha’ an q’uij axi yab Israelchic ca jec’ontha c’al in hualab. Jaja’chic ojni’ ne’ets quin lej alhua’ bina’ in xutsun c’al in cahuintal a Dios. \p \v 29 Ani tam ti a Pablo in uluhuits antsana’, tam ti calpanits an Israelchic ani c’ale hueutsíxchic c’al jahua’ uchan c’al a Pablo. \p \v 30 C’uajiy a Pablo ti Roma tsab i tamub, in cuete’ jalbiyal an ata jun tu c’uajil. Im bats’uhual c’al i lej culbeltalab patal jitats u ulel ti tsa’biyab. \v 31 In olnachiquiyal an inicchic jant’ini’ ta ca otsits ti eb jun tin t’ajal a Dios ti lej Ts’ale. In exobchalchic i cau tin cuenta an Ajatic Jesucristo. Antsana’ in t’ajal c’al i lej inictalab, ani c’al ni jita’ yab tu c’anchinal.