\id LUK  
\h LUKAS 
\toc1 An alwaꞌ tʼilab xin dhutsám na Lukas 
\toc2 LUKAS 
\toc3 Lc. 
\mt2 An alwaꞌ tʼilab xin dhutsám na 
\mt1 Lukas 
\c 1  
\s1 Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ dhutsuntsat na Teófilo 
\p  
\v 1 Yán i atiklábtsik in dhutsámal kʼal tin kwenta ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ an Ajátikláb techéꞌ ba ni chabálil.  
\v 2 Anchanꞌ tin dhutsámaltsik jelt xan tu tʼiltsinék kʼal xi chúꞌlámadhtsik asta tam ti tujey jechéꞌ xowaꞌ támnék ani tolmixnéktsik abal ka tʼilan jechéꞌ an alwaꞌ tʼilab.  
\v 3 Pulek chalpadh Teófilo, nanáꞌ u alꞌimay neye kʼal yantam i kʼayúmtaláb ejtal xowaꞌ támnék asta tam ti tujeykʼi ani u chalpayal abal in tomnál tu dhutsuntsi ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ an Ajátikláb anchanꞌ xan ti támun.  
\v 4 Tu dhutsuntsal jechéꞌ abal ka exlaꞌ alwaꞌ an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta xowaꞌ i okʼtsinékich. 
\s1 Jun i tʼokat abatwále in ólnaꞌ abal neꞌech ka waꞌchin ti chakam na Juan xu pujax 
\p  
\v 5 Tam ti na Erodes u pulek takʼix ban chabál xi Judea, taꞌ ti kʼwajat jun i páleꞌ xu bijyáb ta Sakarías, jún ti éb xu kidhtaláb bin junkunélil na Abías. Nin tomtal in bij ta Elisabet ani jajáꞌ u kidhtaláb kʼal an páleꞌ Arón.  
\v 6 Chablam ti éb lujattsik tʼajat tin tamét na Dios, in tʼajáltsik ejtal xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb ani xowaꞌ in ulal ka tʼajan an Okʼóxláb.  
\v 7 Por yab in koꞌol i chakamtsik kom na Elisabet yab u kóꞌnal, tám juní pakdhaꞌichtsik tʼajat. 
\p  
\v 8 Jun i kʼij, tam ti an páleꞌtsik xon tu takʼnal jeye na Sakarías in lujuy ka tʼójontsik abal kin tʼójontsi na Dios,  
\v 9 ubátʼintsik abal kin choꞌóbnaꞌ xitaꞌ neꞌech kin lujuy ka ochich ti ikbax ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb an Okʼóxláb. Ubátʼintsik okʼox kom anchanꞌ tin ujnámaltsik in tʼajál ani na Sakarías, jaꞌich in lujuy ka ochich.  
\v 10 Lejat an ikob kʼwajat ti tʼaꞌíl, ejtal an atiklábtsik kʼwajat eléb ti ól.  
\v 11 Támkʼi jachanꞌ, na Sakarías in chuꞌu jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb xi xalkʼan kubúl tin eját xon ti kʼwajat ti tʼaꞌíl an ikob.  
\v 12 Tam ti na Sakarías in chuꞌu an tʼokat abatwále, laban tʼajat ani jikʼey.  
\v 13 Por utsan enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: 
\p ―Sakarías, yab ki jikʼey, pos na Dios in achʼámalich na ólábil ani na tomtal Elisabet neꞌech kin kóꞌoy jun i chakam xi neꞌech ka bijiy ta Juan.  
\v 14 Tatáꞌ neꞌech tʼajat ki kʼijidhmé ani yán neꞌech ka kulbé abal waꞌchin jachanꞌ an chakam,  
\v 15 pos jachanꞌ na chakámil neꞌech ka kʼwajay púlek tin tamét na Dios. Yab neꞌech kin uchʼaꞌ i yajtsik uxnél nibal i bók ani neꞌech tʼajat ka kʼwajay teykómte kʼal an Tʼokat Ejattaláb asta tam ka waꞌchinkʼi.  
\v 16 Neꞌech kin tʼajaꞌ ka witsiytsik ti ít ban Okʼóxláb nin Diosil, yán i atiklábtsik xu kidhtaláb kʼal na Israel.  
\v 17 Jechéꞌ na Juan neꞌech ka okxin xon ti neꞌech ka ulich an Ajátikláb ani neꞌech kin kóꞌoy nin ejattal ani an chápláb jelti xin kóꞌoy an tʼiltsix Elías. Neꞌech kin tʼajaꞌ ka pákwlántsíxin an tátaꞌlábtsik kʼal nin chakámiltsik ani abal kin lujkúchtsik jeye nin chalab xi yabtsik u tʼajax ti kʼij. Anchanꞌ, neꞌech tám ka kʼwajách tʼojojodh an atiklábtsik abal kin bachʼu an Ajátikláb. 
\p  
\v 18 Na Sakarías in konoy enchéꞌ an tʼokat abatwále: 
\p ―¿Janti neꞌech ku ejto ku choꞌóbnaꞌ max tsubax jechéꞌ? Pos nanáꞌ in yejchelich ani nu tomtal púlekich jeye tʼajat. 
\p  
\v 19 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: 
\p ―Nanáꞌ u bij Gabriel ani u tʼójontsal a Dios, Jajáꞌ tin abámal tu tawnaꞌ ani tu óltsi jechéꞌ an ti alwaꞌ tʼilab.  
\v 20 Por xoꞌ, kom yab a belaꞌ xowaꞌ tu utsaꞌ, neꞌech ki móꞌbé ani yab neꞌech ka ejto ta káw asta ka waꞌchin na chakámil. Jechéꞌ neꞌech ka támun, tam kin bajaw an kʼij. 
\p  
\v 21 Lejat kʼwajat ti támnal jechéꞌ, an atiklábtsik kʼwajat eléb in aytsal na Sakarías, u labnalichtsik abal owéch tʼajat ani yab u kalel ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios.  
\v 22 Tam ti kale na Sakarías, yabich in ejtowal kin tawnaꞌ an atiklábtsik, tawnaxin kʼal in kʼubakkʼi abal móꞌbédhats. An atiklábtsik in choꞌóbná tám abal na Sakarías in chuꞌúmal jun i xalkʼantsixtaláb ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. 
\p  
\v 23 Tam ti kidhéch an kʼij ti tʼójontsix, na Sakarías kʼale tin kʼimáꞌ.  
\v 24 Más tayíl, nin tomtal Elisabet jilkʼon kóꞌodh ani bóꞌ a íchʼ yab kale tin kʼimáꞌ. Jajáꞌ in ulal enchéꞌ tin itsích:  
\v 25 “An Okʼóxláb tin tʼajtsám jechéꞌ abal yabich ti kin tidhebédhaꞌ an atiklábtsik.” 
\s1 Jun i tʼokat abatwále in ulu abal neꞌech ka waꞌchin ti chakam na Jesús 
\p  
\v 26 Tam tin akaklábich a íchʼ ti kʼwajat kóꞌodh na Elisabet, aban kʼal na Dios an tʼokat abatwále Gabriel ba jun i bitsow xi kʼwajat Galilea xu bijyáb Nasaret  
\v 27 abal kin chaꞌbiy jun i tsidhan xin bij ta María. Jechéꞌ an tsidhan, kʼwajatich konodh abal ka tomikná kʼal jun i inik xin bij José. Jechéꞌ an inik u kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid.  
\v 28 An tʼokat abatwále ochich xon ti kʼwajat na María ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―¡María, tu chapnédhál, xi kʼanidháb tʼajat kʼal an Okʼóxláb! An Okʼóxláb kʼwajat kʼal tatáꞌ ani ti lábtʼajámal más ké xi kʼeꞌet an mímlábtsik. 
\p  
\v 29 Por tam ti na María in chuꞌu an tʼokat abatwále, laban tʼajat kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ utsan ani u chalpax xantʼókʼi ti chapnédhá anchanꞌ.  
\v 30 Utsan tám enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: 
\p ―María, yab ki jikʼey, pos i chuꞌtat kʼal na Dios ke alwaꞌ ka bachʼu nin alwaꞌtal.  
\v 31 Xoꞌ neꞌech ki jilkʼon kóꞌodh, neꞌech ka waꞌchiy jun i chakam kwitól ani neꞌech ka bijiy ta Jesús.  
\v 32 Jajáꞌ neꞌech ka kʼwajay ultaláb tʼajat, neꞌech ka bijyat tin Chakámil a Dios xi púlek tʼajat ani neꞌech ka kʼwajbá kʼal na Dios ti Pulek Takʼix jelti nin wejeꞌ pakélil Dabid,  
\v 33 neꞌech kin takʼiy malilíl i kʼij nin kidhtaltsik na Israel ani nin takʼixtal yab jaykʼi neꞌech kin kóꞌoy in okʼontal. 
\p  
\v 34 Na María in konoy enchéꞌ an tʼokat abatwále: 
\p ―¿Jantich tám ti neꞌech ku kóꞌoy i chakam ani nanáꞌ yab jaykʼi in junkunék kʼal ni jun i inik? 
\p  
\v 35 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: 
\p ―An Tʼokat Ejattaláb neꞌech ka ulich ba tatáꞌ ani na Dios xi púlek tʼajat, neꞌech ti ki paxkʼiy kʼal nin cháp jelt xan tu paxkʼix jun i chalam. Jaxtám, an chakam kwitól xi neꞌech ka kóꞌoy tʼokat Jaꞌ tʼajat ani neꞌech ka bijyat tin Chakámil a Dios.  
\v 36 Na exlowál Elisabet, maske púlekich tʼajat, neꞌech jeye kin waꞌchiy jun i chakam kwitól. Xu usnal ke yab u kóꞌnal, xoꞌ in koꞌolich akak a íchʼ ti kʼwajat kóꞌodh.  
\v 37 Abal na Dios yab waꞌach ni jun xataꞌ xi yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ. 
\p  
\v 38 In ulu tám enchéꞌ na María: 
\p ―Nanáꞌ tin jolíbal an Okʼóxláb, ke Jajáꞌ kin tʼajaꞌ kʼal nanáꞌ jelt xan tin utsál. 
\p Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, an tʼokat abatwále kʼaléch tám. 
\s1 Na María kʼale kin álnaꞌ na Elisabet 
\p  
\v 39 Tam ti jachanꞌ i kʼij, na María kʼale jikʼatkʼi ba jun i bitsow xi kʼwajat ban chʼénlom xi Judea.  
\v 40 Tam ti ulich ba jachanꞌ an bitsow, ochich bin kʼimáꞌ na Sakarías ani in chapnédhaꞌ na Elisabet.  
\v 41 Tam ti na Elisabet in achʼaꞌ nin chapnédhaxtal na María, an chakam xi kʼwajat in kitkóm, yoyon ani na Elisabet in bachʼu nin cháp an Tʼokat Ejattaláb.  
\v 42 Ani kawidh tʼajat tin ulu enchéꞌ: 
\p ―Na Dios ti lábtʼajámal más ké xi ejtal an mímlábtsik ani in lábtʼajámal an chakam xa kitkóm.  
\v 43 ¿Jitaꞌ u éy nanáꞌ abal ka tsích ti kin álnaꞌ nin nánaꞌ nu Ajátik?  
\v 44 Pos tam tu achʼpiykʼi na chapnédhomtal, an chakam xi kʼwajat u kitkóm, yoyon kʼal i kulbéxnich.  
\v 45 Kʼijidh tʼajat abal a belaꞌ xowaꞌ i utsan, pos neꞌech ka tʼájan jelt xan ti utsámal an Okʼóxláb. 
\p  
\v 46 In ulu tám enchéꞌ na María: 
\q1 Nanáꞌ u kʼakʼnál an Okʼóxláb 
\q1  
\v 47 ani nu ejattal u kʼijidhmél kʼal na Dios nu Loꞌóxil. 
\q1  
\v 48 Abal na Dios in chuꞌu ke nanáꞌ jaꞌich jun in chʼojontál jolíbal 
\q1 ani xoꞌ, ejtal an atiklábtsik xi neꞌech ka waꞌchin techéꞌ ti kʼayꞌlá, neꞌech kin ulutsik ke nanáꞌ in lábtʼajadh. 
\q1  
\v 49 Pos na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ, 
\q1 tin tʼajtsámal yán xowaꞌ pakdhaꞌ. 
\q2 Jajáꞌ, tʼokat Jaꞌ tʼajat. 
\q1  
\v 50 Na Dios echʼekʼi neꞌech kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb ejtal xitaꞌ kʼál tu kʼakʼnáb. 
\q1  
\v 51 Yán xataꞌ pakdhaꞌ in tʼajámal kʼal nin cháp; 
\q1 in pakwtsámal tin chalab xin tʼekʼáltsik tinbáꞌ abal yab kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ in chalpayámal. 
\q1  
\v 52 In wékʼontsámal tin awiltal an pakdhaꞌ takʼix 
\q1 ani in tʼekʼbámal xi yabtsik in tʼekʼál tinbáꞌ. 
\q1  
\v 53 Xu kʼaꞌíltsik, in pidhámal kin kóꞌoy xowaꞌkich xi alwaꞌ 
\q1 ani xi tumínladhtsik, in ajámal ka kʼale mapats kʼubak. 
\q1  
\v 54 In tolmiyámal nin tʼójontsixil, xi jaꞌich an israelitatsik 
\q1 ani yab in ukʼtsámal kin kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb; 
\q1  
\v 55 anchanꞌ tin utsámal ni wejeꞌ pakélil 
\q1 Abraham ani ejtal nin kidhtaltsik abal malilíl i kʼij. 
\p  
\v 56 Na María kʼwajay tajaꞌ kʼal na Elisabet óx a íchʼ xónaꞌ ani más tayíl witsích tám juní tin kʼimáꞌ. 
\s1 Tam ti waꞌchin ti chakam na Juan xu Pujax 
\p  
\v 57 Tam tin bajúch an kʼij xowkʼi na Elisabet ti neꞌech kin waꞌchiy an chakam, in waꞌchiy jun i chakam kwitól.  
\v 58 Nin at kʼimádhtsik ani nin jaꞌúbtsik, kulbé tʼajat tam tin achʼaꞌtsik ke na Elisabet kóꞌontsidh tʼajat ti yajnantsixtaláb kʼal an Okʼóxláb.  
\v 59 Tam tin kidhbay waxik a kʼítsá ti waꞌchinék an chakam, in júnaꞌtsik abal ka kʼwajbantsat ti exól bin tʼuꞌúl jelt xan ti usnék kin tʼajaꞌ na Abraham. U leꞌnábwiꞌik ka bijyat ta Sakarías jelti nin tátaꞌ,  
\v 60 por nin nánaꞌ in ulu enchéꞌ: 
\p ―Yabaꞌ. Koꞌol ka bijyat ta Juan. 
\p  
\v 61 Tókʼoyat tám enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼókʼi? Yab waꞌach ni jun xitaꞌ a kidhtal xi anchanꞌ in bij. 
\p  
\v 62 Konyat tám kʼal i kʼubaklekkʼi nin tátaꞌ an chakam abal ka choꞌóbná xowaꞌ bijláb in léꞌ kin chuꞌu ka kʼwajbantsat nin chakámil.  
\v 63 Nin tátaꞌ an chakam, in konoy jun i okchaꞌ ani in dhutsaꞌ tajaꞌ enchéꞌ: “Jajáꞌ neꞌech ka bijyat ta Juan.” Ani ejtaltsik laban.  
\v 64 Támkʼi jachanꞌ, in ejtóch tám juní ti káw na Sakarías ani tujey kin pubédhantsi tin bij na Dios.  
\v 65 Ejtal nin at kʼimádhtsik laban tam tin chuꞌu jechéꞌ ani putálkʼi ba jachanꞌ an chʼenadh chabál xi Judea, u tʼilnal xowaꞌ támnék. 
\p  
\v 66 Ejtal xin achʼáltsik jechéꞌ u chalpaxtsik ani u kónóxtsik jún ani jún enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼéy awil neꞌech kin tʼajaꞌ jachanꞌ an chakam kwitól tam ka pubey? 
\p Pos jechéꞌ an chakam kwitól, tsubax lejtal ti teykómte kʼal in cháp an Okʼóxláb. 
\s1 Nin Ajatlábil na Sakarías 
\p  
\v 67 Na Sakarías, nin tátaꞌ an chakam, teykómte kʼal nin cháp an Tʼokat Ejattaláb, ijtsin kin ulu enchéꞌ: 
\q1  
\v 68 Ki kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb, nin Diosil na Israel, abal tsiꞌnek techéꞌ ba nin bitsówil abal ti ku loꞌo. 
\q1  
\v 69 Tu pidhámal jun i pulek Loꞌóxil, xi tál bin kidhtal na Dabid, nin tʼójontsixil. 
\q1  
\v 70 Anchanꞌ tin ulúmal kʼal nin tʼokat tʼiltsíxiltsik asta ti wejeꞌ. 
\q1  
\v 71 In ulúmal ke neꞌech ti ku loꞌo kʼal xi tu péjeyal ani kʼal xi tu atʼál, 
\q1  
\v 72 ke neꞌech kin yajnantsi ni wejeꞌ pakéliltsik 
\q1 ani ke yab neꞌech kin ukʼtsi nin tʼokat lejkintalábil. 
\q1  
\v 73 Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ na Dios in lej tsubax utsámal ni wejeꞌ pakélil Abraham: 
\q1  
\v 74 ke neꞌech ti ku loꞌo kʼal xi tu péjeyaltsik abal ki tʼójontsích kʼal ni jun i jíkʼib 
\q1  
\v 75 ani ku kʼwajay lujat ani tʼokat tin tamét Jajáꞌ, tsudhey ka tsudhey putál i kʼij asta xon talat tu ejat. 
\q1  
\v 76 Ani tatáꞌ teye, chakam, neꞌech ki bijyat tin tʼiltsíxil a Dios xi púlek tʼajat, pos neꞌech ki okxin ka tʼojojontsi tin bélil an Ajátikláb 
\q1  
\v 77 abal kin pidhaꞌ kin choꞌóbnaꞌ nin bitsówil ke nin walastalábiltsik neꞌech ka pakwlantsat ani anchanꞌ neꞌech kin bachʼúchtsik an loꞌeltaláb. 
\q1  
\v 78 Kom tu kʼanidhál ani tu yajnantsal ni Diosil, 
\q1 neꞌech ti ku abtsi jun xitaꞌ xi túꞌ walkʼiꞌ abal ti ku tolmiy. 
\q1 Jajáꞌ in junwal jelt in tajáx jun i ít kʼij xin wékʼoyal i jikʼwaxtaláb. 
\q1  
\v 79 Jajáꞌ neꞌech kin tajbay xi xeꞌechtsik ban jikʼwaxtaláb, xi neꞌechtsikwiꞌik ban kʼibeltaláb tam ka chemech 
\q1 ani neꞌech ti ku tajbantsi ku beley ban bél xi kʼijidh. 
\p  
\v 80 An chakam kwitól u pubel ani nin ejattal más u chapniꞌbél, kʼwajay ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh asta tam tin bajaw an kʼij kin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka exlá kʼal an atiklábtsik xi Israel. 
\c 2  
\s1 Xan ti waꞌchin ti chakam na Jesús 
\r (Mt. 1:18‑25) 
\p  
\v 1 Tam ti jachanꞌ i kʼij, an lej pulek takʼix xu bijyáb ta Awgusto in ulu abal ka ajyat putálkʼi ejtal an atiklábtsik.  
\v 2 Jechéꞌ an jidhtal ajumtaláb, tʼajan tam ti na Sirenio kʼwajat ti pulek awiltaláb ban chabál xi Siria.  
\v 3 Ejtaltsik koꞌol ka witsiy bin bitsówil abal ka ájin tajaꞌ.  
\v 4 Jaxtám, na José kale Nasaret, an bitsow xi kʼwajat Galilea ani kʼale ban chabál xi Judea ban bitsow xu bijyáb Belén xon tu chakam an pulek takʼix Dabid, kom na José u kidhtaláb kʼal na Dabid.  
\v 5 Kʼale Belén abal ka ájin tajaꞌ junax kʼal na María, xi konodhich tin koꞌol abal ka tomkin kʼál ani kʼwajatich kóꞌodh.  
\v 6 Lejat kʼwajattsik Belén, in bajaw xowkʼi na María ti neꞌech kin waꞌchiy an chakam.  
\v 7 Tajaꞌ tin waꞌchiy nin jidhtal chakámil, in dhantsiy, in boliy kʼal i kʼudhkʼum ani in kwachbaꞌ xon tu mujtsinal tin kʼapwál an koꞌnéltsik, pos yab in elaꞌtsik ejtidh xon ti ka koyóch ba jachanꞌ an atá xon tu koynáb. 
\s1 An tʼokat abatwáletsik ani an belkol koꞌnéltsik 
\p  
\v 8 Kʼunat Belén, taꞌ ti kʼwajat cháb óx i belkol koꞌnéltsik xin beletnál nin koꞌwáltsik tam akal.  
\v 9 Jun jikʼtowále tin chuꞌutsik jun in tʼokat abatwálejil an Okʼóxláb, nin labidh tʼokát an Okʼóxláb tajkʼan malilíl xon ti kʼwajattsik ani jikʼeytsik tʼajat.  
\v 10 Por utsantsik enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwále: 
\p ―Yab ki jikʼeytsik, pos tu tsiꞌdhantsaltsik jun i alwaꞌ tʼilab ani yán neꞌech ka kulbé kʼal jechéꞌ tin kwenta:  
\v 11 ke xoꞌ waꞌchinich ti chakam bin bitsówil na Dabid jun i Loꞌox abal tatáꞌtsik, jaꞌich na Kristo an Ajátikláb.  
\v 12 Ti exól, neꞌech ka elaꞌtsik an chakam dhantsidh, bolilidh kʼal i kʼudhkʼum ani kwachat xon tu mujtsinal tin kʼapwál an koꞌnéltsik. 
\p  
\v 13 Támkʼi jachanꞌ, xalkʼan tin wál an tʼokat abatwále yán i tʼokat abatwáletsik xi tál walkʼiꞌ, in pubédhantsaltsik tin bij na Dios ani in ulaltsik enchéꞌ: 
\q1  
\v 14 ¡Kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb na Dios túꞌ walkʼiꞌ 
\q1 ani ban chabál, kin kóꞌoy an kʼijidhtaláb an iniktsik xu kʼanidhábtsik kʼal na Dios! 
\p  
\v 15 Tam ti an tʼokat abatwáletsik kʼadhíchtsik juní walkʼiꞌ, an belkol koꞌnéltsik tujey ti útsáx jún ani jún enchéꞌ: 
\p ―Pos wana pé asta Belén abal ki chuꞌu jechéꞌ xowaꞌ támnék, xi tu óltsích an Okʼóxláb. 
\p  
\v 16 Kʼaletsik jikʼat ani in elaꞌ na María ani na José ani an chakam xi taꞌ ti kwachat xon tu mujtsinal tin kʼapwál an koꞌnéltsik.  
\v 17 Tam tin chuꞌutsik, in tʼilaꞌtsik xantʼéy usnéktsik kʼal an tʼokat abatwále kʼal tin kwenta jechéꞌ an chakam.  
\v 18 Ejtal xi kʼál ti achʼan xowaꞌ in ulutsik, labantsik kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ.  
\v 19 Por na María in chalpóm tokot tin itsích ejtal jechéꞌ.  
\v 20 Más tayíl, an belkol koꞌnéltsik kʼaléchtsik tám, por in pubédhantsal ani in kʼakʼnantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta xowaꞌ in achʼaꞌtsik ani in chuꞌutsik, abal anchanꞌ ti támnék jelt xan ti usnéktsik. 
\s1 Na Jesús júná ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios 
\p  
\v 21 Tam ti kidhey waxik a kʼítsá ti waꞌchinék an chakam, tʼajtsin ti exól bin tʼuꞌúl jelt xan ti usnék na Abraham ani bijyat ta Jesús. Jachanꞌ an bijláb, jaꞌich xi usnék na María kʼal an tʼokat abatwále tam ti jajáꞌ yabél kóꞌodh. 
\p  
\v 22 Tam ti kidhey an kʼij xowkʼi jajáꞌtsik yejat kin tʼoko tinbáꞌ jelt xan tin ulal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in júnaꞌtsik an chakam ban bitsow Jerusalén abal kin utu ban Okʼóxláb.  
\v 23 In tʼajaꞌtsik anchanꞌ kom bin takʼixtal an Okʼóxláb kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: “Ejtal an tsʼitsik kwitól xi jidhtal ka waꞌchin ti chakam, yejat ka pidhná abal an Okʼóxláb.”  
\v 24 Kʼalnektsik jeye abal kin pikbaꞌ cháb i bókʼ o cháb i tsʼitsik kukuꞌ jelt xan tin ulal nin takʼixtal an Okʼóxláb. 
\p  
\v 25 Tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ ti kʼwajat Jerusalén jun i inik xu bijyáb Simeón. Jajáꞌ jaꞌich jun i lujat inik xin kʼakʼnál na Dios ani in aytsím jeye ka loꞌwat an israelitatsik. Jajáꞌ teykómte tʼajat kʼal an Tʼokat Ejattaláb  
\v 26 ani usnék kʼal an Tʼokat Ejattaláb abal yab neꞌech ka chemech max yab kin chuꞌu okʼox an Kristo xi neꞌech ka aban kʼal an Okʼóxláb.  
\v 27 Jechéꞌ na Simeón kʼale ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ijtsidh kʼal an Tʼokat Ejattaláb. Tam ti na Jesús júná kʼal nin tátaꞌtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios abal ka tʼajtsin xan tin ulal an takʼixtaláb ke yejat ka tʼajtsin,  
\v 28 na Simeón in mulukʼnaꞌ an chakam ani in pubédhantsi tin bij na Dios enchéꞌ: 
\q1  
\v 29 Okʼóxláb, awilich ti kin walkaꞌ kin chemech tsububudh u itsích 
\q1 abal a tʼajaꞌich jelt xan ta utsámal na tʼójontsixil. 
\q1  
\v 30 Pos xoꞌ u chuꞌúch kʼal nanáꞌ tʼajat u wal an Loꞌox 
\q1  
\v 31 xa kʼwajbámal tin tamét ejtal an atiklábtsik. 
\q1  
\v 32 Jajáꞌ jaꞌich jelti an tajaxtaláb xi neꞌech kin tajbay ejtalkʼi an bitsowtsik xi yab u israelitatsik ani neꞌech kin pidhaꞌ ti labidh tʼokattaláb an israelitatsik. 
\p  
\v 33 Nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ na Jesús labantsik kʼal xowaꞌ in achʼál in ulal na Simeón kʼal tin kwenta an chakam.  
\v 34 Lábtʼajantsik kʼal na Simeón ani utsan enchéꞌ na María nin nánaꞌ na Jesús: 
\p ―Ka achʼaꞌ, jechéꞌ an chakam kʼwajbá abal kin tʼajaꞌ ke yán i israelitatsik ka kʼale ban kʼibeltaláb o ka loꞌeytsik. Jajáꞌ jaꞌich jun i exól xi neꞌech ka pojká kʼal yán xitaꞌ.  
\v 35 Anchanꞌ neꞌech ka choꞌóbná xowaꞌ in chalpayal jun xitaꞌ tin itsích. Por abal tatáꞌ, ejtal jechéꞌ neꞌech kin junu jelti max exom ta tʼidhbantsáb ta ejattal kʼal jun i machét. 
\p  
\v 36 Táꞌ jeye ti kʼwajat jun i mímláb púlekich tʼajat xu tʼiltsix jeye, jajáꞌ in bij ta Ana ani u chakámláb kʼal na Fanuel, xu kidhtaláb kʼal na Aser. Jechéꞌ an mímláb, tsidhan tʼajat ti tomkinék ani tokot búk i tamub kʼwajay kʼal nin tomkíl.  
\v 37 Jajáꞌ jaꞌich xoꞌ jun i chemtsidh mímláb xin koꞌolich cheꞌ inik kʼal chéꞌ i tamub ti kwetém. Echʼekʼi kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, akal i kʼij in tʼójontsal an Okʼóxláb kʼal i kʼílixnich ani kʼal i óláb.  
\v 38 Na Ana ulich jeye támkʼi jachanꞌ, in tuju kin pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani kin tʼiltsi an atiklábtsik kʼal tin kwenta jachanꞌ an chakam xu bijyáb ta Jesús. Jachanꞌ an atiklábtsik xu kʼwajíl Jerusalén, jaꞌich xin aytsím ka loꞌwat abal yabich más ka kóꞌyattsik takʼnél kʼal i kʼeꞌet bitsow. 
\s1 Tam ti witsíchtsik juní Nasaret 
\p  
\v 39 Tam ti na José ani na María in tʼajaꞌichtsik ejtal xowaꞌ in ulal nin takʼixtal an Okʼóxláb, witsiytsik Nasaret, an bitsow xu takʼnal ban chabál xi Galilea.  
\v 40 Tsudhél u tajkʼanal an chakam u pubel, u likel ani más u chalpadhmél. Ani echʼekʼi in bachʼwal nin alwaꞌtal na Dios. 
\s1 Xowaꞌ in tʼajaꞌ tam ti chipíl na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios 
\p  
\v 41 Tamub ti tamub nin tátaꞌtsik na Jesús u kʼalel Jerusalén abal kin ajíbnaꞌ an paskwa, an ajib xin ajíbnál an judíotsik.  
\v 42 Tam ti na Jesús in kidhbay lajucháb i tamub, kʼaletsik ejtal ti éb Jerusalén, jelt xan tin ujnámalichtsik in tʼajál tam kin bajaw an ajib.  
\v 43 Tam ti okʼonich an ajib, kaletsik tám abal ka witsích tin kʼimáꞌ, por na Jesús jilkʼonék Jerusalén ani nin tátaꞌtsik yab in choꞌób max Jajáꞌ jilkʼonék tajaꞌ.  
\v 44 Jajáꞌtsik in chalpay ke na Jesús taꞌ jeye ti tál bin yaníl an atiklábtsik ani anchanꞌ ti beleytsik putál a kʼítsá; por tam ti alyat na Jesús bin kidhtaltsik ani bin exlowáltsik, yab elan.  
\v 45 Kom yab elan, witsiytsik tám Jerusalén nin tátaꞌtsik abal kin aliy tajaꞌ. 
\p  
\v 46 Xeꞌchintsik kin aliy ani tin óxláb a kʼítsá in elaꞌ ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Tajaꞌ ti buxúl junax kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. In ochʼówiyal xantʼéy in tʼiláltsik ani in konyal ka wiltsin xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ kin exbay.  
\v 47 Ejtaltsik xin achʼál u labnal abal in chuꞌtal chalpadh tʼajat na Jesús ani abal in tókʼoyal jeye alwaꞌ xowaꞌ u konyáb kʼal jajáꞌtsik.  
\v 48 Tam ti chuꞌtat kʼal nin tátaꞌtsik, labantsik ani utsan enchéꞌ kʼal nin nánaꞌ: 
\p ―Chakam, ¿jantʼókʼi tu tʼajtsámal anchanꞌ? Na tátaꞌ ani nanáꞌ neye u kʼwajinekich tʼajat tu álim ani tu chalpax abal i kʼibchonék. 
\p  
\v 49 Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼókʼi tin ayaltsik? ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik ke yejat kin kʼwajay techéꞌ abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ in jilám ka tʼajan nu Tátaꞌ? 
\p  
\v 50 Por nin tátaꞌtsik yab in exbay xantʼókʼi ti tókʼoyattsik anchanꞌ. 
\p  
\v 51 Junaxich tám ti witsiy ban bitsow Nasaret. Tajaꞌ ti kʼwajay ani in tʼajál ejtal xowaꞌ u usnal kʼal jajáꞌtsik. Ani nin nánaꞌ echʼekʼi in chalpóm tin itsích ejtal xowaꞌ támun.  
\v 52 Na Jesús neꞌech u pubel ani más u chalpadhmél, in tʼajál ejtal xowaꞌ alwaꞌ tin tamét na Dios ani tin tamét an atiklábtsik. 
\c 3  
\s1 Na Juan xu pujax u tʼiltsix ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh 
\r (Mt. 3:1‑12; Mr. 1:1‑8; Jn. 1:19‑28) 
\p  
\v 1 Tam ti lajubóꞌich i tamub ti takʼix an lej pulek takʼix Tiberio, na Ponsio Pilato u pulek awiltaláb ban chabál xi Judea. Na Erodes u pulek awiltaláb ban chabál xi Galilea, nin kidháb xin bij ta Felipe, u takʼix ban chabál xi Iturea ani xi Trakonite. Na Lisanias, u pulek awiltaláb ban chabál xi Abilinia.  
\v 2 Na Anás ani na Kayfás, jaꞌich nu okʼlek páleꞌtsik. Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Dios in tawnaꞌ na Juan ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. Jechéꞌ na Juan, jaꞌich xu chakámláb kʼal na Sakarías,  
\v 3 watʼey putálkʼi an kwentsaltsik xi kʼunat ban waljaꞌ Jordán, in utsál an atiklábtsik ke yejatich kin jilaꞌtsik ti walablom ani ka pujanichtsik abal ka pakwlantsat an tin walastalábiltsik.  
\v 4 Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin jilámal dhutsadh an tʼiltsix Isaías enchéꞌ: 
\q1 Achʼat in káwintal jun xitaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh ani xu káw, in ulal kawidh enchéꞌ: 
\q1 “Ka tʼojojontsíchtsik tin bélil an Ajátikláb; 
\q1 ka júnaꞌichtsik jun i xeꞌchintaláb alwaꞌ abal anchanꞌ, ki kʼwajáchtsik tʼojojodh tam ka tsích an Ajátikláb. 
\q1  
\v 5 An chabál xi jokʼitsik neꞌech ka tsʼutsiyat, 
\q1 ejtal an pakdhaꞌ chʼén ani an tsʼitsik chʼén neꞌech ka lujkuwat, 
\q1 an bél xi kʼuchʼutsik neꞌech ka lujkuwat 
\q1 ani an bél xi jókʼmáx neꞌech ka lejkiyat. 
\q1  
\v 6 Kʼal ejtal an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá ti neꞌech ka chuꞌtat an loꞌeltaláb xin pidhnál na Dios.” 
\p  
\v 7 Tam ti an atiklábtsik u ulel abal ka pujyat kʼal na Juan, u usnaltsik enchéꞌ kʼal na Juan: 
\p ―¡Tatáꞌtsik a junwal jelti chan! Abal a léꞌtsik ka jekʼaꞌ kʼal i pujaxtaláb nin chákub na Dios xi exomich ti kʼunel.  
\v 8 Ki kʼwajáchtsik alwaꞌ abal ka xalkʼan ke tsubax lejtal ta jilaꞌichtsik ta walablom ani yab ka chalpaytsik ta ejattal ke neꞌech ki loꞌeytsik abalkʼi i kidhtalábtsik kʼal na Abraham; pos tu utsáltsik ke na Dios neꞌech kin ejto kin káldhaꞌ in chakámiltsik a Abraham asta ba jechéꞌ an tʼujubtsik.  
\v 9 Anchanꞌ jelt xan ti jun i inik in kwajlál ani in tsikál jun i teꞌ xi yab xataꞌ ti alwaꞌ, anchanꞌ jeye ti neꞌech kin tʼajaꞌ na Dios kʼunat i kʼij kʼal an iniktsik xi yab alwaꞌ. 
\p  
\v 10 Konyat tám enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: 
\p ―¿Jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? 
\p  
\v 11 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Juan: 
\p ―Xitaꞌ in koꞌol cháb in xekét, yejat kin pidhaꞌ jún xi yab in koꞌol ani xitaꞌ in koꞌol i kʼapnél, yejat jeye kin pidhaꞌ xi yab in koꞌol. 
\p  
\v 12 Ulich jeye cháb óx i bachʼkʼul jalbixtaláb xin léꞌ ka pujyattsik ani konyat enchéꞌ na Juan kʼal jajáꞌtsik: 
\p ―Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? 
\p  
\v 13 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Juan: 
\p ―Yab ka konoy watʼats an jalbixtaláb, tokotkʼi xowaꞌ in ulal an awiltalábtsik. 
\p  
\v 14 Konyat jeye kʼal cháb óx i soldadotsik enchéꞌ: 
\p ―Ani wawáꞌ, ¿jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ? 
\p Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Juan: 
\p ―Yab ka kʼántsitsik xataꞌ ni jun xitaꞌ, nibal ka aniꞌ ólnaꞌ ni jun xitaꞌ xi yab in walám ani ki kulbétsik kʼal xowaꞌ a átál. 
\p  
\v 15 Ejtal an atiklábtsik kʼwajat in aytsím an Kristo xi bijidh neꞌech ka tsích ani in chalpayaltsik max na Juan jaꞌchich an Kristo;  
\v 16 por utsantsik ejtal enchéꞌ kʼal na Juan: 
\p ―Nanáꞌ tu pujyaltsik kʼal i jaꞌ, por taꞌ tál jun xitaꞌ xi más in koꞌol i awiltaláb ké nanáꞌ; nanáꞌ nibal elaꞌ xataꞌ u éy abal ku wiltsi tin wikʼáb nin pajab. Jajáꞌ neꞌech ti ki pujaytsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb ani kʼal i kʼamal.  
\v 17 In teykóm an pala abal kin jutsuy an trigo ani abal kin wixkʼintsích an ti amúl. Neꞌech kin junku an trigo bin wiltéꞌil, por an amúl neꞌech kin tsikaꞌ ban kʼamal xi yab jaykʼi u tepel. 
\p  
\v 18 Enchéꞌ ani yán más xan ti, na Juan in takʼyal ani in tʼiltsal an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik.  
\v 19 In kʼwiyaꞌ jeye an pulek awiltaláb Erodes abal in tʼajámal tin tomtal na Erodías, nin tomtal nin kidháb Felipe ani kʼal tin kwenta jeye xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámal.  
\v 20 Por na Erodes yab in tʼajaꞌ ti kʼij xowaꞌ utsan kʼal an Juan, más tokot in óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ: in baliy na Juan ban wikʼaxteꞌ. 
\s1 Tam ti pujyat na Jesús 
\r (Mt. 3:13‑17; Mk. 1:9‑11) 
\p  
\v 21 Jun i kʼij, tam ti na Juan bél kʼwajat ti pújal an ti atiklábtsik, pujyat jeye na Jesús. Lejat na Jesús kʼwajat ti ól, jakʼpin an walkʼiꞌ,  
\v 22 paꞌay an Tʼokat Ejattaláb ani buxkan tin éb Jajáꞌ. Tejwaꞌ tʼajat ti paꞌay jelti jun i kukuꞌ ani achʼatmé jun i káwintaláb túꞌ walkʼiꞌ, xu káw in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌ tu Chakámil ani tu kʼanidhál tʼajat. In kulbél tʼajat kʼal Tatáꞌ. 
\s1 Nin wejeꞌ pakéliltsik na Jesukristo 
\r (Mt. 1:1‑17) 
\p  
\v 23 In koꞌol xónaꞌ jun inik láju i tamub tam ti na Jesús in tuju nin tʼojlábil. An atiklábtsik in chalpayal ke na Jesús u chakámláb kʼal na José. Na José u chakámláb kʼal na Elí,  
\v 24 na Elí u chakámláb kʼal na Matat, na Matat u chakámláb kʼal na Lebí, na Lebí u chakámláb kʼal na Melki, na Melki u chakámláb kʼal na Jana, na Jana u chakámláb kʼal na José,  
\v 25 na José u chakámláb kʼal na Matatías, na Matatías u chakámláb kʼal na Amós, na Amós u chakámláb kʼal na Naúm, na Naúm u chakámláb kʼal na Esli, na Esli, u chakámláb kʼal na Nagai,  
\v 26 na Nagai u chakámláb kʼal na Mát, na Mát u chakámláb kʼal na Matatías, na Matatías u chakámláb kʼal na Semei, na Semei u chakámláb kʼal na José, na José u chakámláb kʼal na Judá,  
\v 27 na Judá u chakámláb kʼal na Joana, na Joana u chakámláb kʼal na Resa, na Resa u chakámláb kʼal na Sorobabel, na Sorobabel u chakámláb kʼal na Salatiel, na Salatiel u chakámláb kʼal na Neri,  
\v 28 na Neri u chakámláb kʼal na Melki, na Melki u chakámláb kʼal na Adi, na Adi u chakámláb kʼal na Kosam, na Kosam u chakámláb kʼal na Elmodam, na Elmodam u chakámláb kʼal na Er,  
\v 29 na Er u chakámláb kʼal na Josué, na Josué u chakámláb kʼal na Elieser, na Elieser u chakámláb kʼal na Jorim, na Jorim u chakámláb kʼal na Matat,  
\v 30 na Matat u chakámláb kʼal na Lebí, na Lebí u chakámláb kʼal na Simeón, na Simeón u chakámláb kʼal na Judá, na Judá u chakámláb kʼal na José, na José u chakámláb kʼal na Jonán, na Jonán u chakámláb kʼal na Eliakim,  
\v 31 na Eliakim u chakámláb kʼal na Melea, na Melea u chakámláb kʼal na Mainán, na Mainán u chakámláb kʼal na Matata, na Matata u chakámláb kʼal na Natán,  
\v 32 na Natán u chakámláb kʼal na Dabid, na Dabid u chakámláb kʼal na Isaí, na Isaí u chakámláb kʼal na Obed, na Obed u chakámláb kʼal na Bós, na Bós u chakámláb kʼal na Salmón, na Salmón u chakámláb kʼal na Násón,  
\v 33 na Násón u chakámláb kʼal na Aminadab, na Aminadab u chakámláb kʼal na Aram, na Aram u chakámláb kʼal na Esrom, na Esrom u chakámláb kʼal na Fares, na Fares u chakámláb kʼal na Judá,  
\v 34 na Judá u chakámláb kʼal na Jakob, na Jakob u chakámláb kʼal na Isák, na Isák u chakámláb kʼal na Abraham, na Abraham u chakámláb kʼal na Taré, na Taré u chakámláb kʼal na Nakor,  
\v 35 na Nakor u chakámláb kʼal na Serug, na Serug u chakámláb kʼal na Ragaw, na Ragaw u chakámláb kʼal na Peleg, na Peleg u chakámláb kʼal na Eber, na Eber u chakámláb kʼal na Sala,  
\v 36 na Sala u chakámláb kʼal na Kainán, na Kainán u chakámláb kʼal na Arfaksad, na Arfaksad u chakámláb kʼal na Sem, na Sem u chakámláb kʼal na Noé, na Noé u chakámláb kʼal na Lamek,  
\v 37 na Lamek u chakámláb kʼal na Matusalén, na Matusalén u chakámláb kʼal na Enok, na Enok u chakámláb kʼal na Jared, na Jared u chakámláb kʼal na Málalél, na Málalél u chakámláb kʼal na Kainán,  
\v 38 na Kainán u chakámláb kʼal na Enós, na Enós u chakámláb kʼal na Set, na Set u chakámláb kʼal na Adán ani na Adán tʼajadh kʼal na Dios. 
\c 4  
\s1 Taktamiyat na Jesús kʼal an lej atʼax 
\r (Mt. 4:1‑11; Mr. 1:12‑13) 
\p  
\v 1 Na Jesús, teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb, kale ban waljaꞌ Jordán ani júná kʼal an Tʼokat Ejattaláb ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh.  
\v 2 Kʼwajay tajaꞌ chab inik a kʼítsá ani taktamiyat kʼal an lej atʼax. Yab kʼapúch tin nakíl jachanꞌ an kʼij ani tayíl kʼaꞌay.  
\v 3 Utsan tám enchéꞌ kʼal an lej atʼax: 
\p ―Max tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios, ka utsaꞌ jechéꞌ an tʼujub ka wenkʼon ti kʼapnél. 
\p  
\v 4 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―An Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Yab tokotkʼi kʼal i kʼapnél ti ejat an inik, ejat jeye kʼal ejtal xowaꞌ na Dios in ulal.” 
\p  
\v 5 Júná tám kʼal an lej atʼax ba jun i tʼekʼat chʼén ani xalkʼantsat junwékʼi ejtal an ti chabáltsik xi kʼwajat takʼnél kʼal an pakdhaꞌ takʼix.  
\v 6 Ani utsan enchéꞌ kʼal an lej atʼax: 
\p ―Neꞌech tu pidhaꞌ ti awiltaláb ka takʼiy ejtal jechéꞌ an chabáltsik ani abal ka dhabalnaꞌ jeye nin pubíl. Pos ejtal jechéꞌ, nanáꞌ in pidhnék ani neꞌech ku ejto ku pidhaꞌ xitaꞌ ku leꞌnaꞌ.  
\v 7 Max ki tudhlan abal ti kin kʼakʼnaꞌ, ejtal jechéꞌ Tatáꞌ neꞌech ka dhabalnaꞌ. 
\p  
\v 8 Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Lej atʼax, ki wékʼon techéꞌ tu tamét, pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil ani Jajáꞌkʼi ka tʼójontsal.” 
\p  
\v 9 Tayíl, júnaꞌ na Jesús kʼal an lej atʼax ban bitsow xi Jerusalén, kʼadhbá bin éb an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani utsan enchéꞌ: 
\p ―Max tsubax lejtal i Chakámláb kʼal a Dios, ka petʼnaꞌ tabáꞌ abal chaꞌat,  
\v 10 pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: 
\q1 Na Dios neꞌech kin abaꞌ nin tʼokat abatwálejiltsik abal ti ki beletnaꞌ. 
\q1  
\v 11 Neꞌech ti ki bachʼu abal yab ka chaꞌaw na akan kʼal ni jun i tʼujub. 
\p  
\v 12 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―In ulal jeye enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Yab ka taktamiy an Okʼóxláb na Diosil.” 
\p  
\v 13 Tam ti an lej atʼax yabich más in elaꞌ xan ti kin taktamiy na Jesús, in jilaꞌich tám wéꞌ i kʼij. 
\s1 Na Jesús in tujúch Galilea nin tʼojlábil 
\r (Mt. 4:12‑17; Mr. 1:14‑15) 
\p  
\v 14 Na Jesús witsiy Galilea teykómte kʼal in cháp an Tʼokat Ejattaláb ani u tʼilnal Jajáꞌ putálkʼi ban chabál xi tajaꞌ kʼunat.  
\v 15 U kʼwajíl ti okʼtsix ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼal ejtalkʼi tu kʼakʼnáb. 
\s1 Tam ti na Jesús kʼwajat ban bitsow xi Nasaret 
\r (Mt. 13:53‑58; Mr. 6:1‑6) 
\p  
\v 16 Kʼale tám Nasaret na Jesús, an bitsow xon ti Jajáꞌ pubenek. Tam tin bajaw nin kʼítsájil an koyóxnich, ochich ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb jelt xan tin ujnámalich in tʼajál echʼekʼi ani kubey abal kin ajay an Tʼokat Dhuslab.  
\v 17 Pidhan tám kin ajay an dhutsadh úw xin jilám an tʼiltsix Isaías, tam tin wilaꞌ, in elaꞌ xon ti kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: 
\q1  
\v 18 Nin Tʼokat Ejattal an Okʼóxláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ, 
\q1 pos tin takwyámal abal ku óltsi an ti alwaꞌ tʼilab an chʼojontáltsik, 
\q1 tin abámal abal ku kʼijidhmédhaꞌ xu tʼeꞌpinaltsik, 
\q1 abal ku tʼiltsi xi kʼwajat ti wikʼnéltsik, ke walkanichtsik, 
\q1 abal ku chuꞌxindhaꞌ xu jokʼoltsik, 
\q1 abal ku loꞌo xu atʼax tʼajtsinaltsik 
\q1  
\v 19 ani abal ku tʼilaꞌ ke in bajúch xowkʼi an Okʼóxláb neꞌech ti ku xalkʼantsi an tin alwaꞌtal. 
\p  
\v 20 Tam ti okʼon kin ajay, in tʼuliy an úw, in witsbantsi xu tolmix ba jachanꞌ an atá ani buxkan, por in óntsal ti telnal kʼal ejtal xi tajaꞌ ti kʼwajattsik.  
\v 21 In tuju tám ti káw ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―Xoꞌ exomich ti tʼájnal ta taméttsik jelt xan tin ulal jechéꞌ an Tʼokat Dhuslab. 
\p  
\v 22 Kʼal ejtaltsik tu tʼilnal alwaꞌ na Jesús ani u labnaltsik kʼal an labidh tʼilabtsik xi Jajáꞌ in ulal. U kónóxtsik enchéꞌ: 
\p ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ nin chakámil na José? 
\p  
\v 23 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Nanáꞌ u choꞌób alwaꞌ ke neꞌech ti kin utsaꞌtsik jechéꞌ an tʼilab: “Ilálix, ka iláliy tabáꞌ.” Neꞌech jeye ti kin utsaꞌtsik: “Xowaꞌ i achʼámal a tʼajám túꞌ Kapernaúm, ka tʼajaꞌ jeye techéꞌ ba chabálil.” 
\p  
\v 24 In óntsi tám ti káw ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tsubax tu utsáltsik ke ni jun i tʼiltsix u bachʼwáb alwaꞌ bin chabálil.  
\v 25 Tsubax tu utsáltsik ke yán i chemtsidh mímláb taꞌ ti kʼwajat ban chabál xi Israel tam ti xeꞌchin an tʼiltsix Elías. Tam ti yab ulich i áb óx i tamub kʼal chʼejel ani waꞌchin i pulek kʼaꞌínab tin pubíl jachanꞌ an chabál;  
\v 26 por na Elías yab aban kʼal na Dios ba ni jun i chemtsidh mímlábtsik xu kʼwajíl Israel, tokot aban ba jun i chemtsidh mímláb xu kʼwajíl Sarepta, kʼunat ban bitsow xi Sidón.  
\v 27 Aníl jeye, yán taꞌ ti kʼwajat Israel xu yaꞌultsik kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ tam ti xeꞌchin an tʼiltsix Eliseo, por yab jeldhá ni jun xitaꞌ xi jajáꞌtsik, tokot jeldhá na Námán xu kʼwajíl ban chabál xi Siria. 
\p  
\v 28 Tam tin achʼaꞌtsik ejtal jechéꞌ, ejtaltsik xi taꞌ ti kʼwajat ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb chakuytsik tʼajat.  
\v 29 Chʼakaytsik ani in káldhaꞌ na Jesús ba jachanꞌ an bitsow ani júná tám bin éb an chʼén xon ti kʼwajat jachanꞌ an bitsow abal ka nixkʼá tajaꞌ.  
\v 30 Por na Jesús watʼey junax chʼejel xon ti jajáꞌtsik kʼwajat ani kʼale. 
\s1 Jun i inik xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb 
\r (Mr. 1:21‑28) 
\p  
\v 31 Kʼale tám na Jesús Kapernaúm, jun i bitsow xu takʼnal Galilea ani tajaꞌ ti kʼwajay in okʼtsal an atiklábtsik tam in bajwal in kʼítsájil an koyóxnich.  
\v 32 Ejtal u labnaltsik tʼajat xan tu okʼtsinaltsik, abal in chuꞌtaltsik ke na Jesús u káw kʼal yantam i awiltaláb. 
\p  
\v 33 Ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, taꞌ ti kʼwajat jun i inik xi ochadh kʼal jun i atʼax ejattaláb ani dhájaxin kawidh enchéꞌ: 
\p  
\v 34 ―¡Ti ku jilaꞌ! ¿Jantʼéy a léꞌ kʼal wawáꞌ, Jesús xi Nasaret? ¿I tsiꞌnek abal ti ku kʼibdhaꞌ? Nanáꞌ tu exlál ani u choꞌób ke Tatáꞌ i Tʼokat Chakámláb kʼal a Dios. 
\p  
\v 35 Kʼwiyan tám enchéꞌ an atʼax ejattaláb kʼal na Jesús: 
\p ―¡Ki chamkʼan ani ki kale ba jechéꞌ an inik! 
\p Kwajlá tám chabál an inik kʼal an atʼax ejattaláb tin tamét ejtal jajáꞌtsik, kale ani yab xataꞌ ti tʼajtsin jachanꞌ an inik.  
\v 36 Ejtal jikʼey ani u útsáxtsik jún ani jún enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼom káwintaláb awil jechéꞌ? ¡Jechéꞌ an inik in utsál an atʼax ejattalábtsik kʼal yantam i awiltaláb ani i chápláb abal ka kale ani u kalel! 
\p  
\v 37 Putálkʼi jachanꞌ an chabál ti choꞌóbná xowaꞌ in tʼajál na Jesús. 
\s1 Na Jesús in jeldhantsi tin mím na Simón Pedro 
\r (Mt. 8:14‑15; Mr. 1:29‑31) 
\p  
\v 38 Kale tám na Jesús ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani kʼale bin kʼimáꞌ na Simón. Nin mím na Simón taꞌ ti kʼwajat u yaꞌul kʼal i kʼakʼlách ani pakabédhá na Jesús abal kin jeldhaꞌ.  
\v 39 Kutpan tám na Jesús xon ti kʼwajat an yaꞌul, in utsaꞌ an kʼakʼlách abal ka wékʼon ani támkʼi ti wékʼon. Chʼakay tám an mímláb ani tujey ti tʼójontsáb kʼal an mímláb na Jesús ani nin juniktsik. 
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik 
\r (Mt. 8:16‑17; Mr. 1:32‑34) 
\p  
\v 40 Tam ti ochichich na kʼítsá, ejtal xin koꞌol i yaꞌultsik xu yaꞌul kʼal xowaꞌkich i yawꞌlách, in tsiꞌdhaꞌ ba na Jesús. Jajáꞌ juntsik ti juntsik tin puntsi tin kʼubak an yaꞌultsik ani anchanꞌ tin jeldhaꞌtsik.  
\v 41 Aníl jeye, yán i yaꞌultsik in káldhantsi ti atʼax ejattalábtsik; tam u kalel, u dhajnaltsik chapik ani in ulaltsik enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌ i Chakámláb kʼal a Dios. 
\p Por na Jesús in kʼwiyaꞌ an atʼax ejattalábtsik ani yab más in walkaꞌ ti tʼilomtsik, abal choꞌóbte kʼal an atʼax ejattalábtsik ke Jajáꞌich nu Kristo. 
\s1 Na Jesús xeꞌchin kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ban chabál xi Galilea 
\r (Mr. 1:35‑39) 
\p  
\v 42 Tam ti tsudhey, na Jesús kale ban bitsow ani kʼale ba jun i chabál xon ti yab kʼwajtsidh. Por alyat kʼal an atiklábtsik ani ulichtsik asta xon ti Jajáꞌ kʼwajat. U leꞌnáb ka kubdhá abal yab ka kʼale,  
\v 43 por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Koꞌol jeye kin kʼale ku tʼiltsitsik an ti alwaꞌ tʼilab an atiklábtsik xu kʼwajíl ba kʼeꞌet an bitsowtsik abal ka takʼyatichtsik kʼal na Dios, pos jaꞌich tin abnék. 
\p  
\v 44 Anchanꞌ ti xeꞌchin na Jesús ti tʼiltsix Galilea, putálkʼi ban atátsik xon tu tʼajnal an junkuntaláb. 
\c 5  
\s1 Jun i labidh labandhaxtaláb ban jixmách toꞌol 
\r (Mt. 4:18‑22; Mr. 1:16‑20) 
\p  
\v 1 Jun i kʼij, tam ti na Jesús kʼwajat bin wál an pujal xi Jenesaret, ulich yán i atiklábtsik, ke asta u kʼichʼnalich tʼajat na Jesús, abal in léꞌtsik kin achʼaꞌ nin káwintal na Dios.  
\v 2 Na Jesús in chuꞌu cháb i tan xi taꞌ ti kʼwajat mapats tin wál an pujal xon ti yab owtsik. Tajaꞌ ti kʼwajat kom an jixom toꞌoltsik paꞌinek ti tʼokom an tin jixáb an toꞌol.  
\v 3 Na Jesús balin tám ba jún an tan xin dhabal na Simón ani pakabédhá na Simón abal kin ówmédhaꞌ wéꞌ an tan bin wál an jaꞌ. Buxkan tám na Jesús ban tan ani tujey kin okʼtsi tajaꞌ an atiklábtsik.  
\v 4 Tam ti okʼon ti káw, in utsaꞌ enchéꞌ na Simón: 
\p ―Ka júnaꞌ an tan xon ti owtsik an pujal ani ka petʼnaꞌ tajaꞌ nin jixáb an toꞌol abal ka jixaꞌ an toꞌol. 
\p  
\v 5 Tókʼon na Simón: 
\p ―Okʼtsix, u tʼójnékich putál i akal ani yab xataꞌ i jixámal, por kom Tatáꞌ a ulal, neꞌech ku petʼnaꞌ juní an jixaxtaláb. 
\p  
\v 6 Tam tin tʼajaꞌtsik xowaꞌ utsan, yán i toꞌol yákʼwan, ke asta u michʼkʼanalich an jixaxtaláb kʼal in álém an toꞌoltsik.  
\v 7 In kaniy tám kʼal in kʼubakkʼi nin at jixom toꞌol xi taꞌ ti kʼwajattsik jun pakʼeꞌ tan abal ka tsích ti tolmiyáb. Utey tám xi jún an tan ani in tsʼutsiytsik chablam ke asta wetsikich ka luyꞌchin ban pujal kʼal in álém.  
\v 8 Tam ti na Simón Pedro in chuꞌu jechéꞌ, tudhlan tin tamét na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―¡Ajátik, ki wixkʼin techéꞌ kʼal nanáꞌ, pos nanáꞌ in walablom! 
\p  
\v 9 Anchanꞌ tin ulu na Simón, kom jajáꞌ ani xi más nin at jixom toꞌol jikʼenektsik tʼajat abal yán i toꞌol in jixaꞌtsik.  
\v 10 Aníl jeye, na Jakobo ani na Juan, xu chakámlábtsik kʼal na Sebedeo, xi jayéch nin juniktsik na Simón, jikʼenektsik jeye. Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ na Simón: 
\p ―Yab ki jikʼey, pos asta xoꞌ neꞌech ka tujúch ka aliy an atiklábtsik xi neꞌech ti kin belaꞌ. 
\p  
\v 11 Tam tin júnaꞌichtsik an tan bin wál an pujal, in jilaꞌtsik ejtal ani kʼaletsik kʼal na Jesús. 
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ 
\r (Mt. 8:1‑4; Mr. 1:40‑45) 
\p  
\v 12 Tam ti na Jesús kʼwajat ba jun i bitsow, ulich jun i inik xu yaꞌul kʼal an kʼwajat atʼax tʼítʼ. Tam ti chuꞌtat na Jesús, an inik, tudhlan kutúl asta chabál ani pakabédhá enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Ajátik, max a léꞌ, neꞌech ka ejto ti kin jeldhaꞌ kʼal jechéꞌ an yawꞌlách xu koꞌol. 
\p  
\v 13 Takan tám kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: 
\p ―U léꞌ ani xoꞌ i jeléch. 
\p Támkʼi ti wékʼon an kʼwajat atʼax tʼítʼ ba jachanꞌ an inik.  
\v 14 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Yab xitaꞌ ka óltsi xantʼéy tu tʼajtsi, tokot ki kʼale ban páleꞌ ani ka pidhnaꞌ an pikbantsixtaláb kʼal tin kwenta na tʼokeltal jelt xan tin jilám ka tʼajan na Moisés. Ka tʼajaꞌ anchanꞌ abal ejtal kin choꞌóbnaꞌ ke i jeléch kʼal an yawꞌlách xa koꞌolwiꞌik. 
\p  
\v 15 Por bélkʼi u choꞌóbnáb putálkʼi xantʼéy in tʼajál na Jesús. Yandhaꞌ i atiklábtsik u junkunal abal ka axtsin xowaꞌ in ulal ani abal ka jeldhátsik kʼal an yawꞌlách xin koꞌol.  
\v 16 Por na Jesús u kʼalel xon ti yab xitaꞌ u kʼwajíl ani tajaꞌ u kʼwajíl ti ól. 
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xi yab in ejtowal ka yoyon 
\r (Mt. 9:1‑8; Mr. 2:1‑12) 
\p  
\v 17 Jun i kʼij, na Jesús kʼwajat ti okʼtsix ani taꞌ ti buxutsik tajaꞌ cháb óx i fariseotsik ani i okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jechéꞌtsik, tál túkʼi túkʼi ban kwentsaltsik xi Galilea, xi Judea ani xi táltsik jeye ban bitsow Jerusalén. Ani nin cháp an Okʼóxláb u xalkʼanal ba na Jesús abal kin jeldhaꞌ an yaꞌultsik.  
\v 18 Ulich tám cháb óx i iniktsik xin tsiꞌdhál kʼal i chayteꞌ jun i inik. Jechéꞌ an inik yab in ejtowal ka yoyon ani in exaꞌtsik kin ódhaꞌ ban atá xon ti kʼwajat na Jesús.  
\v 19 Por yab in elaꞌtsik xon ti kin ódhaꞌ, kom yán taꞌ ti kʼwajat an atiklábtsik; kʼadhiytsik tám bin éb an atá, in wékʼontsi wéꞌ tin jujúl ani tajaꞌ tin paꞌbaꞌ an yaꞌul kʼal nin chaytéꞌil junax chʼejel an atiklábtsik xon ti kʼwajat na Jesús.  
\v 20 Tam ti na Jesús in chuꞌu abal u belnal kʼal jajáꞌtsik, in utsaꞌ enchéꞌ an yaꞌul: 
\p ―Jaꞌúb, na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat. 
\p  
\v 21 An fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in tujutsik tám kin chalpay enchéꞌ: 
\p ―¿Jitam jáꞌ pé jeye jechéꞌ an inik xin tʼajál tinbáꞌ jelti max u Dios? Tokot a Dios in ejtowal kin pakwlantsi an walastalábtsik. 
\p  
\v 22 Por na Jesús in choꞌóbnaꞌ xantʼéy kʼwajat in chalpayaltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta chalpayaltsik anchanꞌ?  
\v 23 ¿Jowaꞌ más yab tʼojláb ku ulu: “Na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat”, o ku ulu: “Ki chʼakay ani ki beley”?  
\v 24 Pos neꞌech tu xalkʼantsitsik ke Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb techéꞌ ti chabál abal ku pakwlantsi i walastalábtsik. 
\p In utsaꞌ tám enchéꞌ an yaꞌul xi yab in ejtowal ka yoyon: 
\p ―Tatáꞌ tu utsál, ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki kʼaléch ta kʼimáꞌ. 
\p  
\v 25 Támkʼi jachanꞌ, an inik xi yab in ejtowal ka yoyon, chʼakay tin tamét ejtal xi tajaꞌ ti kʼwajattsik. In dhayaꞌ nin chaytéꞌil xon ti kwachatwiꞌik ani kʼaléch tám tin kʼimáꞌ in pubédhantsal tin bij na Dios.  
\v 26 Ejtal labantsik, in pubédhantsal tin bij na Dios ani kʼal an jíkʼib in ulutsik enchéꞌ: 
\p ―Xoꞌ i chuꞌu yán xataꞌ xi labidh tʼajat. 
\s1 Na Jesús in kaniy na Lebí xu bijyáb jeye ta Mateo abal ka kʼale ti exóbal kʼal Jajáꞌ 
\r (Mt. 9:9‑13; Mr. 2:13‑17) 
\p  
\v 27 Tayíl, tam ti na Jesús kaléch, in chuꞌu jun i inik xin bij ta Lebí xin bachʼwal an jalbixtaláb abal an chabál xi Roma. Jechéꞌ an inik buxúl xon tu ulel ti pidhnáb an jalbixtaláb ani utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. 
\p  
\v 28 Chʼakay tám na Lebí, in jilaꞌ ejtal ani in wéwnaꞌ na Jesús.  
\v 29 Más tayíl, na Lebí in tʼajtsi na Jesús jun i pulek kʼapúxnich tin kʼimáꞌ; taꞌ jeye ti buxutsik junax kʼal jajáꞌtsik ban mesa yán i bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼeꞌet jeye i atiklábtsik.  
\v 30 Por an fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, in tujutsik kin kawiy nin exóbaliltsik na Jesús. Enchéꞌ tin ulutsik: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta kʼapultsik ani i uchʼaltsik kʼal i bachʼkʼul jalbixtaláb ani kʼal i walablomtsik? 
\p  
\v 31 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Xi kʼwajattsik alwaꞌ ani yab u yaꞌul yab in yéntsal i ilálix, por xu yaꞌultsik, in yéntsal.  
\v 32 Nanáꞌ yab in tsiꞌnek ku aliy xi xeꞌechtsik lujat, in tsiꞌnek ku aliy xi walbidhtsik abal kin jilaꞌichtsik ti walablom. 
\s1 Konyat na Jesús kʼal tin kwenta an kʼílixnich 
\r (Mt. 9:14‑17; Mr. 2:18‑22) 
\p  
\v 33 Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal jajáꞌtsik: 
\p ―Nin exóbaliltsik na Juan ani nin exóbaliltsik an fariseotsik u kʼíltsik ani u óltsik tʼajat, por na exóbaliltsik echʼekʼi u kʼapultsik ani u uchʼaltsik. 
\p  
\v 34 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Awxeꞌ neꞌech kin ejtotsik ka kʼílin xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb tam bél kʼwajat an tomkinél inik kʼal jajáꞌtsik? ¡Yabaꞌ!  
\v 35 Por neꞌech kin bajaw an kʼij tam neꞌech ka wékʼontsat an ti tomkinél inik ani neꞌchich jeye tám ka kʼílintsik. 
\p  
\v 36 Tʼiltsintsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb: 
\p ―Yab xitaꞌ in kotyal jun pejeꞌ i ít xeketláb abal kin patsʼkʼuy kʼál i kʼej xeketláb. Max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, in odhnál an ít xeketláb, tám juní, an ít xeketláb yab neꞌech kin tomnaꞌ an kʼej xeketláb.  
\v 37 Nibal u balyáb an ít yajtsik uxnél ban kʼej ótʼ balixtaláb; pos max ka tʼajan anchanꞌ, an ít yajtsik uxnél in michʼál an kʼej ótʼ balixtaláb, neꞌech tám ka wakʼlan an yajtsik uxnél ani an ótʼ balixtaláb u kʼibchonal.  
\v 38 Jaxtám ti yejat ka balyat an ít yajtsik uxnél ban ít ótʼ balixtaláb abal chablam yab ka kʼibchon.  
\v 39 Ni jun xitaꞌ xi kin uchʼaꞌ okʼox an kʼej yajtsik uxnél, in kulbetnál jeye an ít yajtsik uxnél, pos in ulal enchéꞌ: “An kʼej yajtsik uxnél, más jaꞌ alwaꞌ.” 
\c 6  
\s1 An exóbaltsik in puꞌwal i trigo tin kʼítsájil an koyóxnich 
\r (Mt. 12:1‑8; Mr. 2:23‑28) 
\p  
\v 1 Jun i kʼij tin kʼítsájil an koyóxnich, lejat na Jesús neꞌech ti belal ban aleláb xon ti waꞌach i tʼayablábtsik, nin exóbaliltsik in belal puꞌwal i trigo, in ixyal kʼal in kʼubak ani in kʼapaltsik.  
\v 2 Konyat tám enchéꞌ kʼal taltsik an fariseotsik: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta tʼajáltsik i tʼojláb xi yab alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich? 
\p  
\v 3 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Yabxeꞌ jaykʼi a ajyámaltsik xowaꞌ in tʼajaꞌ na Dabid tam ti jajáꞌ ani nin juniktsik kʼaꞌay?  
\v 4 Ochich ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in ikʼiꞌ an pan xi pikbantsidh na Dios, in kʼapu ani in pidhaꞌ jeye nin juniktsik xi taꞌ ti kʼwajat junax kʼal jajáꞌ, maske jachanꞌ an pan, tokot bijtsidh neꞌech kin kʼapu an páleꞌtsik. 
\p  
\v 5 In ulu jeye enchéꞌ: 
\p ―Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u koꞌol i awiltaláb abal ku ulu xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich. 
\s1 An inik xi teytemadh nin kʼubak 
\r (Mt. 12:9‑14; Mr. 3:1‑6) 
\p  
\v 6 Jun i kʼij, jayéchkʼi tin kʼítsájil an koyóxnich, ochich na Jesús ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani in tuju ti okʼtsix. Tajaꞌ, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i inik xi mulkanék in eját kʼubak.  
\v 7 An okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an fariseotsik, taꞌ ti kʼwajat in kwáchiyaltsik na Jesús abal in léꞌ kin chuꞌu max kin jeldhaꞌ jachanꞌ an inik tin kʼítsájil an koyóxnich. Pos max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, neꞌech tám kin kóꞌoytsik jun xataꞌ xantʼokʼál ti kin ólnaꞌ na Jesús.  
\v 8 Por na Jesús, kom in choꞌób alwaꞌ xantʼéy kʼwajat ti chalpantsáb, in utsaꞌ enchéꞌ an inik xi mulkanék nin kʼubak: 
\p ―Ki chʼakay ani ki kubey junax chʼejel. 
\p Chʼakay tám an inik ani kubey tametláb.  
\v 9 Utsan tám enchéꞌ xi kʼeꞌettsik kʼal na Jesús: 
\p ―Neꞌech tu konoytsik jun xataꞌ: ¿Jantʼéy alwaꞌ ka tʼajan tam in kʼítsájil an koyóxnich? ¿Xowaꞌ alwaꞌ o xowaꞌ yab alwaꞌ? ¿Ka jeldhá an yaꞌultsik o ka walbá ka chemech? 
\p  
\v 10 In teloloy tám na Jesús ejtal an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat wililíl ani in utsaꞌ enchéꞌ an inik: 
\p ―Ka lujku na kʼubak. 
\p Anchanꞌ tin tʼajaꞌ an inik ani jelnek ti jilkʼon nin kʼubak.  
\v 11 Por chakuy tʼajat xi kʼeꞌettsik ani tujey ti kónóx jajáꞌkʼitsik xantʼéy alwaꞌ kin tʼajtsi na Jesús. 
\s1 Na Jesús in takuy xi lajucháb an abatwáletsik 
\r (Mt. 10:1‑4; Mr. 3:13‑19) 
\p  
\v 12 Tam ti jachanꞌ i kʼij, na Jesús kʼale ba jun i chʼén abal ti ól tajaꞌ ani tajaꞌ tin watʼnaꞌ putál i akal ti ólantsix an ta Dios.  
\v 13 Tam ti tsudhey, in kaniy nin exóbaliltsik ani in takuy lajucháb xi jajáꞌtsik, xin bijiy ti abatwáletsik.  
\v 14 Jajáꞌtsik jaꞌich na Simón, xi bijyat jeye ta Pedro; na Andrés, nin kidháb na Simón; na Santiago, na Juan, na Felipe, na Bartolomé,  
\v 15 na Mateo, na Tomás, na Santiago xu chakámláb kʼal na Alfeo; na Simón xu takʼnal ban junkuntaláb xu bijyáb kananista;  
\v 16 na Judas, xu chakámláb kʼal na Santiago ani na Judas Iskariote, xi más tayíl in pidhnaꞌ na Jesús abal ka chemdhá. 
\s1 Na Jesús in okʼtsal yán i atiklábtsik 
\r (Mt. 4:23‑25) 
\p  
\v 17 Paꞌay tám na Jesús ban chʼén junax kʼal jajáꞌtsik ani kubey ba jun i chaꞌlam kʼal nin exóbaliltsik. Junkunék tajaꞌ yán i atiklábtsik xi tál ban chabál Judea, ban bitsow Jerusalén ani xu kʼwajíltsik jeye Tiro ani Sidón tin waltsik an pujal. Ulnektsik tajaꞌ abal kin achʼaꞌ xowaꞌ in ulal na Jesús ani abal ka jeldhá jeye kʼal xowaꞌkich an yawꞌláchtsik xin koꞌol.  
\v 18 Xin achʼáltsik i yajtsiktaláb abal ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik, u jeléltsik jeye.  
\v 19 Jaxtám, kʼal ejtaltsik tu leꞌnáb ka takan na Jesús abal u jeldhábtsik kʼal an chápláb xu kalel ba Jajáꞌ. 
\s1 An kʼijidhtaláb ani an yajtsiktaláb 
\r (Mt. 5:1‑12) 
\p  
\v 20 In teloloy tám na Jesús nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Kʼijidh tʼajat abal tatáꞌtsik xi chʼojontál, kom a walkáltsik ki takʼyat kʼal na Dios. 
\p  
\v 21 ʼKʼijidh tʼajat abal tatáꞌtsik xi xoꞌ i kʼaꞌíl, pos neꞌech ki ajwédhátsik. 
\p ’Kʼijidh tʼajat abal xi xoꞌ i ukʼnaltsik, pos tayíl neꞌech ki teꞌen. 
\p  
\v 22 ʼKʼijidh tʼajat abal tatáꞌtsik tam ki atʼan kʼal an atiklábtsik, tam ki ajan, tam ki odhbijyat ani tam ki pojká jelti jun xataꞌ atʼax, kʼal tu kwenta Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. 
\p  
\v 23 ʼKi kulbétsik tʼajat ani ki kʼijidhmé jachanꞌ i kʼij, pos neꞌech ka bachʼutsik jun i pulek chʼejwalixtaláb túꞌ walkʼiꞌ; pos anchanꞌ jeye ti atʼax tʼajtsinék an tʼiltsixtsik kʼal nin wejeꞌ pakélil jachanꞌ an atiklábtsik. 
\p  
\v 24 ʼPor chʼojontál a chuꞌbíl tumínladh iniktsik abal a kóꞌyámalichtsik xowaꞌ ti kʼijidhmédhámal. 
\p  
\v 25 ʼChʼojontál a chuꞌbíl xi xoꞌ kidhat a koꞌoltsik, pos tayíl neꞌech ta kʼaꞌíl. 
\p ʼChʼojontál a chuꞌbíl xi xoꞌ i teꞌnaltsik, pos tayíl neꞌech ki ukʼintsik kʼal i tʼeꞌpintaláb. 
\p  
\v 26 ʼChʼojontál a chuꞌbíl tam ejtal an atiklábtsik ti tʼilál alwaꞌ, pos anchanꞌ jeye tin tʼajámal nin wejeꞌ pakéliltsik kʼal an kʼambix tʼiltsixtsik. 
\s1 Na Jesús in okʼtsixnál ke yejat ki kʼanidhaꞌtsik xi tu atʼál 
\r (Mt. 5:38‑48; 7:12) 
\p  
\v 27 ʼPor tatáꞌtsik xi xoꞌ i kʼwajat tin axtsal, tu utsáltsik enchéꞌ: 
\p ’Ka kʼanidhaꞌ xi ti atʼáltsik, ka tʼajtsi ti alwaꞌtaláb xi ti atʼáltsik,  
\v 28 ka lábtʼajaꞌ xi ti odhbijyaltsik ani ki kontsintsi xi ti atʼax tʼajtsaltsik.  
\v 29 Max jun xitaꞌ ti ki pikʼiy ba jun a chʼaꞌúb, ka pidhaꞌ jeye ti pikʼtsi xi jun pakʼeꞌ. Max jun xitaꞌ ti ki kʼántsi ta wát, ka walkaꞌ jeye kin júnaꞌ na xekét.  
\v 30 Ka pidhaꞌ xitaꞌkich xowaꞌ ti ki kontsi ani xitaꞌ ti ki kʼántsi xowaꞌ tatáꞌ a dhabal, yab ka kontsi ti ki witsbantsi.  
\v 31 Ka tʼajtsi xi kʼeꞌettsik jelt xan ta léꞌ ki tʼajtsin kʼal jajáꞌtsik. 
\p  
\v 32 ʼMax tokot a kʼanidháltsik xitaꞌ ti kʼanidhál, ¿jantʼéy exom a tʼajáltsik watʼats? Pos asta an walablomtsik in tʼajál anchanꞌ.  
\v 33 Max tokot a tʼajtsaltsik ti alwaꞌtaláb xitaꞌ ti tʼajtsaltsik ti alwaꞌtaláb, ¿jantʼéy exom a tʼajáltsik watʼats? Pos anchanꞌ jeye in tʼajál an walablomtsik.  
\v 34 Ani max tokot a matintsaltsik xa chalpayal ke neꞌech ti ki pidhaꞌ xataꞌ, ¿jantʼéy neꞌech ka átaꞌtsik? Pos an walablomtsik u mátíntsíxtsik jeye ani in aytsímtsik ka witsbantsat.  
\v 35 Por tatáꞌtsik yejat ka kʼakʼnaꞌ xi ti atʼáltsik, ka tʼajaꞌ i alwaꞌtalábtsik, ka matintsixnaꞌ xowaꞌkich, por yab ka aytsím ki witsbantsat. Anchanꞌ, púlek tám an chʼejwalixtaláb neꞌech ka bachʼu ani neꞌech ki kʼwajaytsik ta chakámlábtsik kʼal na Dios xi púlek tʼajat; pos Jajáꞌ i alwaꞌ inik tʼajat kʼal xi yabtsik in pidhnál i jalbintsixtaláb ani kʼal xi yab alwaꞌ iniktsik.  
\v 36 Ki yajnantsixintsik, jelti xan ti ni Tátaꞌ u yajnantsix. 
\s1 Yab ka teltsi xantʼéy in tʼajál kʼeꞌettsik 
\r (Mt. 7:1‑5) 
\p  
\v 37 ʼYab ka teltsi xantʼéy in tʼajál xi kʼeꞌettsik ani na Dios yab jeye neꞌech ti ki teltsi xantʼéy a tʼajáltsik. Yab ka walbiy ni jun xitaꞌ ani yab teye neꞌech ki walbiyattsik kʼal na Dios. Ki pakwlantsixin ani na Dios neꞌech jeye ti ki pakwlantsitsik.  
\v 38 Ka pidhaꞌtsik xowaꞌ in yéntsal xi kʼeꞌettsik ani na Dios neꞌech jeye ti ki pidhaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik a yéntsal. Neꞌech ki pidhan ba na morrálil lejbadh alwaꞌ, kʼichʼadh alwaꞌ ani dhiyadh asta ke u wakʼlanalich kʼal in tsʼutsát. Na Dios jayéchkʼi neꞌech kin éynaꞌ an lejab xi tatáꞌtsik ka éynaꞌ kʼal kʼeꞌettsik. 
\p  
\v 39 Utsantsik tám kʼal na Jesús jechéꞌ an ti junbaxtaláb: 
\p ―¿Awxeꞌ jun i jokʼol neꞌech kin ejto kin lotʼokʼnaꞌ in at jokʼol? ¿Yabxeꞌ neꞌech ka kwajlan chablam ti éb ban jól?  
\v 40 Ni jun i exóbal in choꞌób más ké nin okʼtsíxal, por tam kin okʼóch an ti exóbal, neꞌech jeye tám kin bajaw jelti nin okʼtsíxal. 
\p  
\v 41 ʼ¿Jantʼókʼi ta teltsal an ti elits xin koꞌol na at kidháb bin wal ani yab a chuꞌtal an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal?  
\v 42 Ani max yab a ejtowal ka chuꞌu an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal, ¿jantʼókʼi ta utsál enchéꞌ na at kidháb: “Kidháb, ti kin walkaꞌ tu jixtsi an ti elits xa koꞌol ba na wal”? ¡Kʼambix inik! Ka wékʼoy okʼox an yejcheꞌ elits xa koꞌol ba na wal ani anchanꞌ neꞌech tám ka ejto ka chuꞌu alwaꞌ abal ka jixtsi an ti elits xin koꞌol na at kidháb bin wal. 
\s1 An teꞌ kʼal nin walílkʼi tu exláb 
\r (Mt. 7:17‑20; 12:34‑35) 
\p  
\v 43 ʼYab waꞌach i alwaꞌ teꞌ xi neꞌech kin kóꞌoy in walíl yab alwaꞌ, nibal waꞌach i teꞌ xi yab alwaꞌ xi neꞌech kin kóꞌoy in walíl alwaꞌ.  
\v 44 Pos an teꞌtsik kʼal nin walílkʼi tu exláb. Yab u pitnal i igo ban kʼídhtsik, nibal u pitnal i uba ban kʼidhadh teꞌ.  
\v 45 An inik xi alwaꞌ, in ulal xowaꞌ alwaꞌ, kom alwaꞌ xowaꞌ kʼwajat bin itsích. An atʼax inik, in ulal xowaꞌ yab alwaꞌ, kom yab alwaꞌ xowaꞌ kʼwajat bin itsích. Pos xowaꞌ kʼwajat bin itsích, jaꞌich in ulal. 
\s1 An atá xi kubadh ban tʼujub ani xi kubadh eb chabál 
\r (Mt. 7:24‑27) 
\p  
\v 46 ʼ¿Jantʼókʼi tin bijyaltsik, “Ajátik, Ajátik” ani yab a tʼajáltsik xowaꞌ tu utsál?  
\v 47 Neꞌech tu utsaꞌtsik xitaꞌ in junwal xu uteltsik kʼal Nanáꞌ, xi tin axtsal ani in tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u ulal:  
\v 48 In junwal jelti jun i inik xin kubaꞌ jun in kʼimáꞌ enchéꞌ: okʼox in chajaꞌ alkʼidh tʼajat an chabál ani in kʼwajbantsi tin akan ba tʼujub. Tam ti owtsikmé an waljaꞌ, ájlách chapik an jaꞌ xon ti kʼwajat an atá ani yab ejtowat ka yoywat abal nin akan kubat ba tʼujub.  
\v 49 Por xin achʼál nu káwintal ani yab in tʼajál xowaꞌ u ulal, in junwal jelti jun i inik xin kubaꞌ nin kʼimáꞌ eb chabál ani yab aknidh alwaꞌ; tam ti owtsikmé an waljaꞌ ájlách chapik an jaꞌ xon ti kʼwajat an atá, julpá an atá ani pakudh ejtal ti jilan. 
\c 7  
\s1 Na Jesús in jeldhantsi tin tʼojnálil jun i awiltaláb romano 
\r (Mt. 8:5‑13) 
\p  
\v 1 Tam ti na Jesús in okʼóch kin tawnaꞌ an atiklábtsik, kʼale Kapernaúm.  
\v 2 Tajaꞌ taꞌ ti kʼwajat jun i romano xu okʼlek soldadotsik xin koꞌol jun in tʼojnálil xin kʼanidhál tʼajat. Jechéꞌ nin tʼojnálil u yaꞌul ti kʼwajat ani neꞌchich tʼajat ka chemech.  
\v 3 Tam ti jachanꞌ an okʼlek soldadotsik in achʼaꞌ u tʼilnal na Jesús, in abaꞌ cháb óx in okʼlékil an judíotsik abal kin pakabédhaꞌ na Jesús ka kʼale ti jeldhantsáb an tin tʼojnálil.  
\v 4 Kʼaletsik ba na Jesús ani in pakabédhaꞌ tʼajat enchéꞌ: 
\p ―Jechéꞌ an okʼlek soldadotsik in tomnál tʼajat ka tolmiy;  
\v 5 pos jajáꞌ tu kʼanidhál tʼajat ani in abnámal ku kubtsin an ti atá xon ti tʼajál an junkuntaláb. 
\p  
\v 6 Kʼale tám na Jesús kʼal jajáꞌtsik. Por tam tu kʼunelichtsik ban atá, an okʼlek soldadotsik in abaꞌ cháb óx in jaꞌúbtsik abal ka utsan enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Ajátik, yabich ki tʼojlin, pos yab in tomnál ki ochich bu kʼimáꞌ;  
\v 7 jaxtám ti nibal elaꞌ nanáꞌ in kʼale tu aliy. Kʼal tokot ka ulu ka jeley nu tʼojnálil, neꞌech ka jeley.  
\v 8 Pos nanáꞌ in takʼnélkʼi neye tin kʼwajat kʼal nu okʼlékiltsik, por u koꞌol neye i soldadotsik xi nanáꞌ u takʼyal. Tam ku utsaꞌ jun i soldado ka kʼale, u kʼalel; tam ku utsaꞌ jeye xi kʼeꞌet ka tsích, u tsiꞌil ani tam ku utsaꞌ nu tʼojnálil kin tʼajaꞌ jun xataꞌ, in tʼajál. 
\p  
\v 9 Tam ti na Jesús in achʼaꞌ jechéꞌ, laban tʼajat kʼal xowaꞌ in achʼaꞌ in ulúmal jachanꞌ an inik, in teloloy tám an atiklábtsik xi kʼál ti wewkómte ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tsubax tu utsáltsik, ke nibal ban israelitatsik yab u elámal jun xitaꞌ xin koꞌol in belomtal jelt xan tin koꞌol jechéꞌ an inik xi yab u israelita. 
\p  
\v 10 Tam ti witsiytsik ban atá xi abnéktsik ti kanix an ta Jesús, jelnekich tin elaꞌ jachanꞌ an tʼójontsix. 
\s1 Na Jesús in ejdhantsi ti ít tin kwitólil jun i chemtsidh mímláb 
\p  
\v 11 Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús neꞌech ba jun i bitsow xu bijyáb Naín, junkímte kʼal nin exóbaliltsik ani kʼal yán i atiklábtsik jeye.  
\v 12 Tam tu kʼunelich ba jachanꞌ an bitsow, in chuꞌu jun i chemélom xu neꞌdhábich ti jolyáb. Jachanꞌ an chemélom jaꞌich in junkax chakámil jun i chemtsidh mímláb. Kʼal yán i atiklábtsik ti neꞌech junkímte.  
\v 13 Tam ti chuꞌtat kʼal an Ajátikláb jachanꞌ an chemtsidh mímláb, kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb ani in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―Yab ki ukʼin. 
\p  
\v 14 Utey tám na Jesús, in takaꞌ an kʼimáꞌláb ani kubeytsik xi neꞌech in kitám jachanꞌ an kʼimáꞌláb. Na Jesús in utsaꞌ tám enchéꞌ an chemélom: 
\p ―Kwitól, Nanáꞌ tu utsál: ¡Ki chʼakay! 
\p  
\v 15 Buxkan tám xi chemnekwiꞌik ti kʼwajat ani tujey ti káw; na Jesús in pidhnaꞌich tám ba nin nánaꞌ.  
\v 16 Ejtaltsik xin chuꞌu jechéꞌ, jikʼey ani tujeytsik kin pubédhantsi tin bij na Dios. In ulaltsik enchéꞌ: 
\p ―Jun i pulek tʼiltsix xalkʼanék ba wawáꞌ. 
\p In ulaltsik jeye enchéꞌ: 
\p ―Na Dios tsiꞌnek abal kin tolmiy nin bitsówil. 
\p  
\v 17 Putál Judea ani an kwentsaltsik xi kʼwajat malilíl, in choꞌóbnaꞌtsik xantʼéy in tʼajámal na Jesús. 
\s1 Xi abnéktsik kʼal na Juan xu pujax 
\r (Mt. 11:2‑19) 
\p  
\v 18 Na Juan in achʼaꞌ jeye ejtal jechéꞌ, kom u tʼiltsinal kʼal nin exóbaliltsik. In kaniy tám cháb nin exóbaliltsik  
\v 19 ani in abaꞌ abal ka kʼale ti konyáb na Jesús max Jajáꞌich lejtal xi bijidh neꞌech ka tsích o koꞌol ki aytsi kʼeꞌet.  
\v 20 Tam ti uteytsik ba na Jesús xi abnék kʼal na Juan, in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Na Juan xu pujax tu abámal abal tu konoy max tatáꞌich kwaꞌ xi bijidh neꞌech ka tsích o yejat ki aytsi kʼeꞌet. 
\p  
\v 21 Jachanꞌ i ora tam ti ulich nin exóbaliltsik na Juan, na Jesús in jeldhaꞌ yán i yaꞌultsik kʼal xowaꞌkich an yawꞌláchtsik ani an chʼukʼuxtalábtsik xin koꞌol, xi ochadhtsik kʼal i atʼax ejattaláb in káldhantsi ani xu jokʼoltsik in chuꞌxindhaꞌ.  
\v 22 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Ki kʼaléchtsik ani ka utsaꞌ na Juan xowaꞌ a chuꞌúmaltsik ani xowaꞌ a achʼámal. Ka utsaꞌ abal an jokʼoltsik u chuꞌxinal, an kʼwechʼeꞌtsik u belal, xin koꞌoltsik an kʼwajat atʼax tʼítʼ u jelél, an tanchuꞌtsik u ochʼxinal, an chemélomtsik u ejdháb ti ít ani an chʼojontáltsik u tʼiltsinal an ti alwaꞌ tʼilab.  
\v 23 Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ ti kin belaꞌ ani yab ka kux witsiy tayíl. 
\p  
\v 24 Tam ti kʼaléch xi abnéktsik kʼal na Juan, na Jesús tujey tám kin tʼiltsi an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Juan. In ulu enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼéy i kʼalnek ka chuꞌutsik ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh? ¿Jun i pakáb xi kʼwajat ti wawꞌyáb kʼal i ikʼ?  
\v 25 Max yabaꞌ, ¿jantʼéy i kʼalnektsik ka chuꞌu? ¿Jun i inik xi xeketlidh kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum? A choꞌóbtsik alwaꞌ ke xu xeketlinaltsik kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum ani kidhat in koꞌol u kʼwajíltsik bin kʼimáꞌ i pakdhaꞌ takʼix.  
\v 26 Pos tám, ¿jantʼéy i kʼalnektsik ka chuꞌu? ¿Jun i tʼiltsix? Aniꞌ kʼejle ani tu utsáltsik ke na Juan, más jaꞌ púlek ké jun i tʼiltsix.  
\v 27 Jechéꞌ na Juan jaꞌich xu tʼilnal kʼal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: 
\q1 Jéꞌ u okxiyal nu abatwálejil 
\q1 abal ti ki tʼojojontsi an ti bél. 
\m  
\v 28 Tsubax tu utsáltsik, ke ba ejtal an atiklábtsik yab jaykʼi waꞌchinék jun i tʼiltsix más púlek ké na Juan xu pujax; por xi más chipíl xon tu takʼix na Dios, más jaꞌ púlek ké na Juan. 
\p  
\v 29 Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, ejtal an atiklábtsik ani an bachʼkʼul jalbixtaláb xi pujadhtsik kʼal na Juan, in exlaꞌtsik abal na Dios lujat tʼajat xowaꞌ in tʼajál;  
\v 30 por an fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, xi yabtsik pujadh kʼal na Juan, in pojkaꞌtsik xowaꞌ na Dios in leꞌnámal kin tʼajaꞌ kʼal jajáꞌtsik.  
\v 31 In ulu tám enchéꞌ an Ajátikláb: 
\p ―¿Jantʼokʼál ti neꞌech ku ejto ku junbay an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij? ¿Jantʼéy in junwaltsik?  
\v 32 In junwal jelti tsʼitsik chakam xu buxkanal ti ubátʼ xon tu tʼajnal an nújlách ani in dhájayaltsik nin at chakamtsik enchéꞌ: “I jutsuy i chúl ani yab i bixmáchtsik; i ajatnaꞌ i tʼeꞌpidh ajatláb ani yab i ukʼintsik.” 
\p  
\v 33 Pos tsích na Juan xu pujax, xi yab in kʼapal i kʼapnél nibal in uchʼál i yajtsik uxnél ani a ulaltsik ke jajáꞌ ochadh kʼal i atʼax ejattaláb.  
\v 34 Tayíl in tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, xin kʼapul ani in uchʼal por a ulaltsik ke in jikʼlom ani ke u jaꞌúb i walablomtsik ani i bachʼkʼul jalbixtaláb.  
\v 35 Por nin chalab na Dios u xalkʼanal abal lujat bin xeꞌchintal an atiklábtsik xi kʼál tu belnal. 
\s1 Na Jesús bin kʼimáꞌ an fariseo xu bijyáb ta Simón 
\p  
\v 36 Pakabédhá na Jesús kʼal jun i fariseo abal ka kʼale ti kʼapul bin kʼimáꞌ jechéꞌ an fariseo, kʼale bin kʼimáꞌ jachanꞌ an fariseo ani buxkan ban mesa.  
\v 37 Tám, jun i mímláb xi xeꞌech yab exbadh, xu kʼwajíl jeye ba jachanꞌ an bitsow, xin achʼaꞌ abal na Jesús kʼalnek ti kʼapul bin kʼimáꞌ jachanꞌ an fariseo, ulich ani in tsiꞌdhál jun i frasko xi tʼajadh kʼal i alabastro, tsʼutsat kʼal i niwiytaláb.  
\v 38 Utey u ukʼnal ba na Jesús ani tujey kin axdhantsi tin akan kʼal in jaꞌmál nin wal. Tayíl exmách kin kʼwiꞌtsi kʼal nin xiꞌíl, in chʼuchʼbantsi ani in joltsi bin akan an ti niwiytaláb.  
\v 39 Tam tin chuꞌu jechéꞌ an fariseo xi kʼál ti kanidh na Jesús, in chalpay enchéꞌ: 
\p ―Max jechéꞌ an inik tsubaxak lejtal jaꞌich jun i tʼiltsix, neꞌech kin exlaꞌ xitaꞌ kʼál ti kʼwajat ti taknal ani xitam mímláb jeye jajáꞌ. Pos jajáꞌ, jaꞌich jun i mímláb xi xeꞌech yab exbadh. 
\p  
\v 40 Utsan tám enchéꞌ an fariseo kʼal na Jesús: 
\p ―Simón, u koꞌol jun xataꞌ xantʼéy u léꞌ tu utsaꞌ. 
\p Tókʼon enchéꞌ an fariseo: 
\p ―Ti kin utsaꞌich, Okʼtsix. 
\p  
\v 41 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Cháb i iniktsik in júntsal ti tumín jun i inik xin matintsixnál i tumín. Jún in júnál bóꞌ i boꞌ inik i denariotsik ani jún in júnál chab inik láju;  
\v 42 kom yab in ejtowaltsik kin witsbaꞌ, an matintsix tumín in pakwlantsi an tin júntsixtaltsik chablam. Ani xoꞌ ti kin utsaꞌ, ¿kʼal jowaꞌ kʼál ti neꞌech ka kʼakʼná más an matintsix tumín? 
\p  
\v 43 Tókʼon enchéꞌ na Simón: 
\p ―Nanáꞌ u chalpayal abal kʼal xi más yán nin júntsixtal pakwlantsat. 
\p Utsan kʼal na Jesús: 
\p ―Tsubax xowaꞌ a ulu. 
\p  
\v 44 Chawkʼin tám na Jesús, in telaꞌ an mímláb ani in utsaꞌ enchéꞌ na Simón: 
\p ―A chuꞌtal jechéꞌ an mímláb. In ochich ba na kʼimáꞌ ani yab tin pidhaꞌ ti jaꞌ abal ku tʼakaꞌ nu akan; por jechéꞌ an mímláb tin axdhantsámal tu akan kʼal nin jaꞌmál nin wal ani tin wayedhantsámal kʼal nin xiꞌíl.  
\v 45 Tatáꞌ yab tin chʼuchʼbay, por jechéꞌ an mímláb, asta tin ochenek yab in koydhámal tin chʼuchʼbantsi tu akan.  
\v 46 Yab tin joltsámal ti aséyte bu ókʼ, por jajáꞌ tin joltsámal ti niwiy aséyte bu akan.  
\v 47 Jaxtám tu utsál, kom pakwlantsat ejtal nin walastalábil maske yán tʼajat, jaxtám ti kʼanidhaxin tʼajat; por xitaꞌ wéꞌ in walastalábil ka pakwlantsat, wéꞌ jeye ti neꞌech ti kʼanidhax. 
\p  
\v 48 In utsaꞌ tám enchéꞌ an mímláb: 
\p ―Na walastalábil pakwlantsidhich ti kʼwajat. 
\p  
\v 49 Xi más an kʼapultsik xi taꞌ jeye ti buxutsik kʼal Jajáꞌ, tujeytsik ti útsáx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: 
\p ―¿Jitam jáꞌ pé jeye awil jechéꞌ an inik, ke asta i walastalábtsik in ejtowal kin pakwlantsi? 
\p  
\v 50 Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ an mímláb: 
\p ―I loꞌey abal i belmách, ki kʼaléch tsububudh a ejattal. 
\c 8  
\s1 An mímlábtsik xu tolmiyáb kʼál na Jesús 
\p  
\v 1 Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús xeꞌchin ba yán i bitsowtsik ani ban kwentsaltsik ti tʼiltsix ani ti óltsix an ti alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios. Junkímte kʼal xi lajucháb nin exóbaliltsik.  
\v 2 Táꞌ jeye ti xeꞌech ti junkil cháb óx i mímlábtsik xi Jajáꞌ in jeldhámal kʼal an yawꞌlách xin koꞌoltsikwiꞌik ani in káldhantsám ti atʼax ejattalábtsik. Kʼal jechéꞌ an mímlábtsik taꞌ jeye ti xeꞌech na María xu bijyáb ta Magdalena, xi káldhantsidh búk ti atʼax ejattaláb.  
\v 3 Táꞌ jeye ti xeꞌech na Juana, nin tomtal na Kusa, an inik xi jaꞌichwiꞌik in okʼlek tʼojnálil na Erodes. Na Susana ani yán más kʼeꞌet i mímlábtsik taꞌ jeye ti xeꞌechtsik abal kin tolmiy na Jesús kʼal xowaꞌ in koꞌoltsik. 
\s1 An junbaxtaláb xi kʼal tin kwenta an óm inik 
\r (Mt. 13:1‑9; Mr. 4:1‑9) 
\p  
\v 4 Yán xi kale ban bitsowtsik abal kin chuꞌu na Jesús. Tam ti junkunich yán i atiklábtsik, na Jesús tujey tám kin tawnaꞌtsik kʼal i junbaxtalábkʼi. Enchéꞌ tin utsaꞌtsik: 
\p  
\v 5 ―Jun i óm kʼale ti búkʼul iyaláb. Tam ti kʼwajatich ti búkʼul, taltsik an iyaláb kwajlan ban bél, kʼachʼyat ani kʼapat kʼal an chʼichintsik.  
\v 6 Taltsik an iyaláb kwajlan ban tʼujublom ani tam ti jachanꞌ an iyalábtsik ixkʼan, wayey kom tajaꞌ, yab áchʼ an chabál.  
\v 7 Taltsik an iyaláb kwajlan ban kʼídhlom, ixkʼan, por kom junax ti pakey kʼal an kʼídh, paxkʼiyat.  
\v 8 Por taltsik an iyaláb, kwajlan ban chabál xi alwaꞌ, tam ti ixkʼan ani pakey, tʼuꞌuntsik tʼajat. Xi jun i iyaláb in kóꞌoy asta boꞌ inik i itsixlek. 
\p Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, utsantsik kawidh enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Xitaꞌ in koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ u ulal. 
\s1 Xantʼókʼi tu okʼtsix na Jesús kʼal i junbaxtalábkʼi 
\r (Mt. 13:10‑17; Mr. 4:10‑12) 
\p  
\v 9 Konyat tám kʼal nin exóbaliltsik xantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ an junbaxtaláb.  
\v 10 Ani Jajáꞌ in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌtsik, ti pidhál na Dios ka choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in koꞌol yab tejwaꞌ kʼal tin kwenta xan ti Jajáꞌ tu takʼix; por xi kʼeꞌettsik, tokot u tawnál kʼal i junbaxtalábkʼi. Anchanꞌ, maske in chuꞌtaltsik, por jáykʼi max yab in chuꞌtal; maske in achʼáltsik, por yab in exbayal. 
\s1 Na Jesús in wilaꞌ xantʼéy in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb xi kʼal tin kwenta an óm inik 
\r (Mt. 13:18‑23; Mr. 4:13‑20) 
\p  
\v 11 ʼJechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in léꞌ kin ulu an junbaxtaláb: An iyaláb, in junwal jelti nin káwintal na Dios;  
\v 12 an iyaláb xi kwajlan ban bél, in junwal jelti an atiklábtsik xin achʼál nin káwintal na Dios, por tam tál an lej atʼax u wékʼontsáb bin itsích abal yab kin belaꞌtsik ani yab ka loꞌey.  
\v 13 An iyaláb xi kwajlan ban tʼujublom, in junwal jelti an atiklábtsik xin axtsal tin káwintal na Dios ani in bachʼwal kʼal yantam i kulbétaláb, por eb itsíchkʼi; neꞌech ka belmách wéꞌ i kʼij, por tam ka taktamiyat, u kuxkultsik.  
\v 14 An iyaláb xi kwajlan ban kʼídhlom, in junwal jelti an atiklábtsik xin achʼál nin káwintal na Dios por yab in tʼajáltsik ti kʼij. In walkál ka átátsik kʼal an chalpaxtaláb, kʼal an tumín ani kʼal xowaꞌkich xin kulbetnáltsik tʼajat. Anchanꞌ yab in ejtowal kin bajaw ka xeꞌchin lujat.  
\v 15 Por an iyaláb xi kwajlan ban alwaꞌ chabál, in junwal jelti an atiklábtsik xin bachʼwal nin káwintal na Dios kʼal ejtal nin ejattal; in tʼajáltsik xowaꞌ in achʼál ani kom in óntsal ti belomtsik, u xeꞌchinalichtsik tám lujat tʼajat. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tajbaxtaláb 
\r (Mt. 4:21‑25) 
\p  
\v 16 ʼNi jun xitaꞌ yab in letʼkʼoyal jun i tajbaxtaláb abal tayíl kin paxkʼiy kʼal jun i balixtaláb o kin kʼwajbaꞌ tin ál i chéy. U letʼkʼoyáb an tajbaxtaláb ani u kʼwajbáb tʼekʼat abal ka tajbayat xitaꞌ ka ochich.  
\v 17 Pos yab waꞌach xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka xalkʼan tayíl, nibal waꞌach xataꞌ yab tejwaꞌ xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl ani ka kʼwajbá tejwaꞌ. 
\p  
\v 18 ʼAnchanꞌ pé, ka achʼaꞌtsik alwaꞌ, xitaꞌ in exbayal, neꞌech ka pidhan kin exbay más ani xitaꞌ yab in exbayal, neꞌech ka kʼántsin asta xowaꞌ in chalpayal ke in exbayal. 
\s1 Nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús 
\r (Mt. 12:46‑50; Mr. 3:31‑35) 
\p  
\v 19 Ulichtsik tám nin nánaꞌ ani nin kidhábtsik na Jesús, por yab in ejtotsik ka utey asta xon ti Jajáꞌ kʼwajat abal yán tʼajat taꞌ ti kʼwajat an atiklábtsik.  
\v 20 Utsan tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Na nánaꞌ ani na kidhábtsik núꞌ kʼwajat eléb ani in léꞌtsik ti ki chuꞌu. 
\p  
\v 21 Por Jajáꞌ in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Xitaꞌ in achʼáltsik nin káwintal na Dios ani in tʼajáltsik xowaꞌ in léꞌ na Dios, jachanꞌ, jaꞌich xi kʼwajattsik jelti nu nánaꞌ ani nu kidhábtsik. 
\s1 Na Jesús in kubdhaꞌ ti wawꞌnal an ikʼ ani ti múlákʼ an jaꞌ 
\r (Mt. 8:23‑27; Mr. 4:35‑41) 
\p  
\v 22 Jun i kʼij, na Jesús balin ba jun i tan kʼal nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Wana jun pakʼeꞌ pujal. 
\p Ani kʼaletsik.  
\v 23 Por lejat exom ti watʼel, na Jesús wayich. Tajaꞌtsik ti elan ban pujal kʼal jun i chapik ikʼ, tujey ti baltsinal ti jaꞌ an tan ani wetsikich tʼajat ka luyꞌchin.  
\v 24 Kʼale tám ti bakyáb na Jesús ani utsan enchéꞌ: 
\p ―¡Okʼtsix! ¡Okʼtsix! ¡Exomich tu lupnal! 
\p Chʼakay tám na Jesús, in kʼwiyaꞌ an ikʼ ani an múlákʼ jaꞌ. Junwékʼi ti kublan ani jilkʼon chamamadh.  
\v 25 In utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―¿Jantʼéy támun kʼal an belomtaláb xa koꞌoltsik? 
\p Por jajáꞌtsik jikʼenek ani labnéktsik tʼajat kʼal xowaꞌ in chuꞌu támun ani u kónóxtsik jún ani jún enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼom awiltaláb in koꞌol jechéꞌ an inik xin utsál ka chamkʼan an ikʼ ani an jaꞌ ani u axtsinal? 
\s1 Jun i inik xi Gadara xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb 
\r (Mt. 8:28‑34; Mr. 5:1‑20) 
\p  
\v 26 Ulchichtsik tám ban chabál xi Gadara, xi kʼwajat jun pakʼeꞌ pujal tin tamét an chabál xi Galilea.  
\v 27 Tam ti na Jesús paꞌách ban tan, utukná kʼal jun i inik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow. Jechéꞌ an inik nakatich tʼajat i kʼij ti kʼwajat ochadh kʼal i atʼax ejattalábtsik. Yab u xeketlinal nibal u kʼwajíl ba jun i atá, u kʼwajíl xon tu jolyáb an chemélomtsik.  
\v 28 Tam ti chuꞌtat na Jesús, tudhlan tin tamét ani in ulu kawidh enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta ochꞌom kʼal nanáꞌ, Jesús, xi Chakámláb kʼal na Dios xi púlek tʼajat? Tu pakabédhál abal yab ti kin yajlombédhaꞌ. 
\p  
\v 29 In ulu jechéꞌ, kom na Jesús kʼwajatich in utsál an atʼax ejattaláb abal ka kaléch ba jachanꞌ an inik. Owenekich tʼajat ti ochadh jachanꞌ an inik kʼal an atʼax ejattaláb. Wikʼtsinék kʼal an atiklábtsik tin kʼubak ani tin akan kʼal i patʼál abal ka kóꞌyat wikʼadh, por in tʼapyal ani u júnáb kʼal an atʼax ejattaláb ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh.  
\v 30 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jan ta bij? 
\p Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Nanáꞌ u bij Lejión. 
\p Anchanꞌ tin ulu kom jajáꞌ yán tʼajat ti éb ti kʼwajat ba jachanꞌ an inik.  
\v 31 Jachanꞌ an atʼax ejattalábtsik in pakabédhaꞌ na Jesús abal yab ka abnátsik ban owtsiktaláb.  
\v 32 Ba jachanꞌ an chʼénlom taꞌ ti xeꞌech yán i olomtsik ti kʼapupúl ani pakabédhaxin an atʼax ejattalábtsik abal ka walká ka ochich ban olomtsik. Walká ka ochichtsik tajaꞌ kʼal na Jesús.  
\v 33 Kale tám an atʼax ejattalábtsik ba jachanꞌ an inik ani ochich ban olomtsik. Ejtal an olomtsik in petʼnaꞌ tinbáꞌ ban chʼén, kwajlan ban pujal ani tajaꞌ ti lupuntsik. 
\p  
\v 34 Tam ti an belkol olomtsik in chuꞌu xantʼéy támun, ájláchtsik ani kʼale kin tʼilaꞌ ban bitsow ani ban kwentsaltsik.  
\v 35 An atiklábtsik kʼale kin chuꞌu xantʼéy támnék. Tam ti ulichtsik xon ti kʼwajat na Jesús, elan an inik xi ochadhwiꞌik kʼal an atʼax ejattalábtsik, buxúlkʼi xon ti kʼwajat na Jesús, xeketlidhich ani juntam anikʼijich. An atiklábtsik, jikʼey.  
\v 36 Xi chúꞌlámadhtsik, jaꞌich kʼál ti tʼiltsin an atiklábtsik xi ulich xan ti jeldhá jachanꞌ an inik xi ochadhwiꞌik kʼal an atʼax ejattalábtsik.  
\v 37 Ejtal an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ ban chabál xi Gadara, tujeytsik kin pakabédhaꞌ na Jesús abal ka kaléch bin chabáliltsik, kom jajáꞌtsik u jikʼéltsik tʼajat. Jaxtám na Jesús ti balin ban tan abal ka kʼaléch.  
\v 38 Por pakabédhá na Jesús kʼal an inik xin káldhantsámal an ti atʼax ejattalábtsik abal ka júná jeye kʼal Jajáꞌ, por utsan kʼal na Jesús abal ka jilkʼon tajaꞌ ani utsan jeye enchéꞌ: 
\p  
\v 39 ―Ki kʼaléch ta kʼimáꞌ ani ka tʼilaꞌ xantʼéy ti tʼajtsámal na Dios. 
\p Kʼaléch tám an inik ani in tʼilaꞌ putál an bitsow xantʼéy tʼajtsin kʼal na Jesús. 
\s1 Nin tsidhánil na Jairo ani an mímláb xin taktsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús 
\r (Mt. 9:18‑26; Mr. 5:21‑43) 
\p  
\v 40 Tam ti na Jesús witsích jun pakʼeꞌ pujal, bachʼwat kʼal an atiklábtsik kʼal yantam i kulbétaláb kom kʼal ejtal ti kʼwajat aytsímte.  
\v 41 Ulich tám jun i inik xu bijyáb ta Jairo, xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. Tudhlan tin tamét na Jesús ani in pakabédhaꞌ abal ka kʼale ti álnáb tin kʼimáꞌ,  
\v 42 kom taꞌ tin koꞌol jun in junkax tsidhánil xin koꞌolich lajucháb i tamub ani jechéꞌ an tsidhan exomich ti chemel. Kʼale tám na Jesús ani kʼal yán i atiklábtsik ti wéwná, ke asta u kʼichʼnalich tʼajat. 
\p  
\v 43 Ba nin yaníl an atiklábtsik, taꞌ jeye ti tál jun i mímláb xin koꞌolich lajucháb i tamub ti yaꞌul kʼal i lakúmtaláb. In pakúmalich ejtal xowaꞌ in koꞌol kʼal i ilálixtsik ani yab u ejtowáb ka jeldhá kʼal ni jun i ilálix.  
\v 44 Jechéꞌ an mímláb utey tin kúx na Jesús, in taktsi tin wál nin kʼudhkʼúmil ani támkʼi jachanꞌ ti kublan ti xichʼnal. 
\p  
\v 45 Konoxin tám na enchéꞌ Jesús: 
\p ―¿Jitaꞌ tin takaꞌ? 
\p Kom ejtaltsik in ulal abal ni jun xitaꞌ kʼál ti taknék, na Pedro ani nin juniktsik in ulu enchéꞌ: 
\p ―Okʼtsix, kʼal yán i atiklábtsik ta kʼichʼnal ani i nixkʼáb túkʼi túkʼi, ani ¿bél a konyal xitaꞌ ti takaꞌ? 
\p  
\v 46 Por na Jesús in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tin takám jun xitaꞌ, pos u achʼaꞌ abal kale i chápláb xu koꞌol ani jeley jun xitaꞌ kʼál. 
\p  
\v 47 Tam ti an mímláb in achʼaꞌ abal axnék, utey u wipipíl ani tudhlan tin tamét na Jesús. In ólnaꞌ tám tin tamét ejtal an atiklábtsik xantʼókʼi tin kwenta ti takxinék ani xan ti jeley támkʼi.  
\v 48 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Mímláb, i jeley abal i belmách, awil ki kʼale tsububudh a itsích. 
\p  
\v 49 Bél kʼwajat ti káw na Jesús, tam ti ulich jun xitaꞌ xi tál bin kʼimáꞌ na Jairo, an inik xu okʼlek ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani utsan enchéꞌ na Jairo: 
\p ―Na tsidhánil chemech, yabich ki kʼwajay ka aniꞌ tʼojliy an Okʼtsix. 
\p  
\v 50 Por tam ti na Jesús in achʼaꞌ xowaꞌ utsan na Jairo, in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―Yab ki jikʼey, tokot ki belmách ani na tsidhánil neꞌech ka ejech. 
\p  
\v 51 Tam ti ulich ban atá, yab xitaꞌ más in walkaꞌ ka ochich kʼal Jajáꞌ, tokot na Pedro, na Jakobo, na Juan, nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ an tsidhan.  
\v 52 Ejtal u ukʼnal ti kʼwajat ani u tʼeꞌpinaltsik abal chemnek an tsidhan. Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Yab ki ukʼintsik, an tsidhan yab chemnek ti kʼwajat, u wayalkʼi. 
\p  
\v 53 Por labídhnákʼi tokot, pos jajáꞌtsik in choꞌób alwaꞌ ke chemnek ti kʼwajat.  
\v 54 Téyná tám bin kʼubak an tsidhan kʼal na Jesús ani in ulu kawidh enchéꞌ: 
\p ―Tsidhan, ki chʼakay. 
\p  
\v 55 Ejech tám ti ít an tsidhan ani támkʼi ti chʼakay; na Jesús in ulu abal ka pidhan ti kʼapul an tsidhan.  
\v 56 Nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ an tsidhan labantsik tʼajat, por utsantsik kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin tʼiltsi xantʼéy támun. 
\c 9  
\s1 Na Jesús in abaꞌ ti tʼiltsix xi lajucháb nin exóbaliltsik 
\r (Mt. 10:5‑15; Mr. 6:7‑13) 
\p  
\v 1 Na Jesús in junku xi lajucháb nin exóbaliltsik, in pidhaꞌ ti chápláb, ti awiltaláb abal kin ejtotsik jeye kin káldhaꞌ xowaꞌkich i atʼax ejattalábtsik ani abal kin jeldhaꞌ xu yaꞌultsik kʼal xowaꞌkich i yawꞌláchtsik.  
\v 2 In abaꞌtsik abal kin tʼilaꞌ xan tu takʼix na Dios ani abal kin jeldhaꞌ i yaꞌultsik.  
\v 3 In utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Yab xataꞌ ka júnaꞌtsik abal ti bél, yab ka júnaꞌ a kwayab, nibal i morrál, nibal i kʼapnél ani nibal i tumín. Tokot ka júnaꞌtsik jún a xekét.  
\v 4 Ba xowaꞌkich an atá xon ti ki ulichtsik ani ki bachʼwat alwaꞌ, ki kʼwajaytsik tajaꞌ asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ki kale ba jachanꞌ an chabál.  
\v 5 Ani xon ti yab ki leꞌnátsik ki bachʼwat, ki kale ba jachanꞌ an bitsow ani ka tiniy an pojodh xi palenek ba na akan jelti jun i exól abal yab i bachʼwattsik alwaꞌ kʼal jajáꞌtsik. 
\p  
\v 6 Kaletsik tám ani kʼaletsik kwentsal ti kwentsal in tʼilál an alwaꞌ tʼilab ani in jeldhál an yaꞌultsik. 
\s1 Tam ti chemdhá na Juan xu pujax 
\r (Mt. 14:1‑12; Mr. 6:14‑29) 
\p  
\v 7 An pulek awiltaláb Erodes, in choꞌóbnaꞌ ejtal xowaꞌ in tʼajál na Jesús. Yabich in choꞌób xantʼéy kin chalpay abal taltsik in ulal ke na Juan xu pujax ejnek ti ít.  
\v 8 Kʼeꞌettsik in ulal ke jaꞌich an tʼiltsix Elías xi xoꞌ ulnekich ani kʼeꞌettsik in ulal ke jaꞌich jun i wejeꞌ tʼiltsix xi ejnek ti ít.  
\v 9 Por na Erodes in ulu enchéꞌ: 
\p ―Na Juan nanáꞌ tʼajat u abnaꞌ ka kotsin tin ókʼ. ¿Jitaꞌ jáꞌ pé tám jechéꞌ an inik xu achʼál u tʼilnal ke in tʼajál yán xataꞌ? 
\p Ani na Erodes in leꞌnál tʼajat kin chuꞌu na Jesús. 
\s1 Na Jesús in kʼapundhaꞌ boꞌ mil i iniktsik 
\r (Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Jn. 6:1‑14) 
\p  
\v 10 Tam ti witsiy an abatwáletsik, in tʼiltsi na Jesús xowaꞌ in tʼajámaltsik. Júnátsik tám pílkʼi kʼal na Jesús ba jun i chabál xon ti yab kʼwajtsidh kʼunat ban bitsow xin bij Betsayda.  
\v 11 Por tam ti achʼan kʼal an atiklábtsik, wéwnátsik. Bachʼwat an atiklábtsik kʼal na Jesús, tʼiltsin xan tu takʼix na Dios ani jeldhá an yaꞌultsik. 
\p  
\v 12 Tam ti wákléch, utey xi lajucháb nin exóbaliltsik ba na Jesús ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Ka utsaꞌich an atiklábtsik ka kʼaléch ti koyol ani abal kin aliy xantʼéy kin kʼapu ban kwentsaltsik xi waꞌach techéꞌ kʼunat, pos techéꞌ xon tu kʼwajat yab xitaꞌ u kʼwajíl. 
\p  
\v 13 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Ka pidhaꞌ tatáꞌtsik ti kʼapul. 
\p Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Max yab ku kʼale ki chʼaꞌay i kʼapnél abal ejtal jechéꞌ an atiklábtsik yab neꞌech ki ejto ki kʼapundhaꞌ, pos yab i koꞌol yán i kʼapnél, tokot bóꞌ i pan ani cháb i toꞌol. 
\p  
\v 14 Nin yaníl, boꞌ mil xónaꞌ i iniktsik. Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Ka utsaꞌ ka buxkantsik kweneꞌ ti kweneꞌ, xi juntsik i kweneꞌ, chab inik láju in yaníl. 
\p  
\v 15 Anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik ani ejtal buxkan.  
\v 16 In téynaꞌ tám na Jesús xi boꞌ an pan ani xi cháb an toꞌol. In telaꞌ walkʼiꞌ ani in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios kʼal tin kwenta jachanꞌ an kʼapnél. Tam tin pejámalich, in pidhaꞌich tám an exóbaltsik ani an exóbaltsik in pidhaꞌich tám an atiklábtsik.  
\v 17 Ejtaltsik kʼapúch ani ajwétsik. Más tayíl, in tsʼutsiytsik lajucháb i tʼoknal kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon. 
\s1 Na Pedro in ulu ke na Jesús jaꞌich an Kristo 
\r (Mt. 16:13‑19; Mr. 8:27‑29) 
\p  
\v 18 Jun i kʼij tam ti na Jesús kʼwajat ti ól pílkʼi ani taꞌ jeye ti kʼwajat nin exóbaliltsik tajaꞌ, in konoytsik enchéꞌ: 
\p ―Kʼal an atiklábtsik, ¿jitaꞌ pé tin usnal ke Nanáꞌ neye? 
\p  
\v 19 Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Taltsik in ulal ke Tatáꞌ i Juan xu pujax, taltsik in ulal ke i Elías xi xeꞌchinék ti tʼiltsix ti wejeꞌ ani kʼeꞌettsik in ulal ke Tatáꞌ jaꞌich jun i wejeꞌ tʼiltsix xi ejnek ti ít. 
\p  
\v 20 Konyattsik tám juní enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Ani tatáꞌtsik, ¿jitaꞌ pé ta ulaltsik ke Nanáꞌ neye? 
\p Utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: 
\p ―Tatáꞌ i Kristo, xi takudh kʼal na Dios abal ta takʼix. 
\s1 Na Jesús in ulu abal neꞌech ka chemdhá 
\r (Mt. 16:20‑28; Mr. 8:30‑9:1) 
\p  
\v 21 Por punkʼuntsattsik tʼajat kʼal na Jesús abal yab xitaꞌ kin óltsi jechéꞌ.  
\v 22 Enchéꞌ ti utsantsik: 
\p ―Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ku watʼnaꞌ yán i yajtsiktaláb, neꞌech kin pojká kʼal in okʼlékil an judíotsik, kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Neꞌech kin chemdhá por tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít. 
\p  
\v 23 Más tayíl in utsaꞌ ejtaltsik enchéꞌ: 
\p ―Max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin wéwnaꞌ, yejat kin ukʼtsitsiy tinbáꞌ ani ti kin wéwnaꞌ tsudhey ka tsudhey, nibal kin ajay tinbáꞌ maske ka chemdhá.  
\v 24 Pos xitaꞌ yab in léꞌ kin ukʼtsitsiy tinbáꞌ, neꞌech kin kʼibdhaꞌ nin ejattal ani xitaꞌ kin ukʼtsitsiy tinbáꞌ kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, neꞌech kin loꞌo.  
\v 25 Pos, ¿jantʼó ti alwaꞌ max jun xitaꞌ kin bajaw kin kóꞌoy ejtal xowaꞌ waꞌach ban kʼayꞌlá ani kin kʼibdhaꞌ nin ejattal ban kʼibeltaláb?  
\v 26 Max jun xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ ani kin tidhenaꞌ kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ jajáꞌ tam kin tsích kʼal ejtal nu labidh tʼokát, kʼal ejtal nin labidh tʼokát nu Tatáꞌ ani nin labidh tʼokát jeye an tʼokat abatwáletsik.  
\v 27 Tsubax tu utsáltsik, ke taltsik xi techéꞌ kʼwajat yab neꞌech ka chemech asta kin chuꞌu okʼox ti takʼix na Dios. 
\s1 Tam ti na Jesús in jalkʼuy tinbáꞌ 
\r (Mt. 17:1‑8; Mr. 9:2‑8) 
\p  
\v 28 Tam ti waxikich a kʼítsá tin ulúmal jechéꞌ, na Jesús kʼadhiy ba jun i chʼén ti ól, junkímte kʼal na Pedro, na Jakobo ani na Juan.  
\v 29 Lejat na Jesús kʼwajat ti ól, jalkʼun nin wal, dhakniꞌbé tʼajat nin kʼudhkʼúmil ani chʼaxkʼin.  
\v 30 Xalkʼan tám cháb i iniktsik xi kʼwajat ti tʼilolól kʼal Jajáꞌ. Jachanꞌ an iniktsik, jaꞌich na Moisés ani na Elías,  
\v 31 wililidh kʼal i labidh tajaxtaláb ani kʼwajat in tʼiláltsik an chemlá xi neꞌech kin watʼnaꞌ Jerusalén na Jesús.  
\v 32 Maske na Pedro ani nin juniktsik in léꞌ tʼajat ti wayal, lamkʼantsik nin wal, in chuꞌtsitsik tin labidh tʼokát na Jesús ani in chuꞌutsik jeye xi cháb an iniktsik xi taꞌ ti kʼwajat kʼal Jajáꞌ.  
\v 33 Tam ti jachanꞌ an iniktsik ówméch ba na Jesús, utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Pedro: 
\p ―Okʼtsix, ¡alwaꞌ tʼajat abal techéꞌ u kʼwajat! Neꞌech ki tʼajaꞌ óx i padhel, jún abal Tatáꞌ, jún abal na Moisés ani jún abal na Elías. Por na Pedro yab in choꞌób xantʼéy kʼwajat in ulal. 
\p  
\v 34 Lejat kʼwajat ti káw, chaꞌkan jun i tokow, dhabyattsik kʼál ani jikʼeytsik tʼajat tam tin chuꞌu dhabyattsik kʼal an tokow.  
\v 35 Achʼatmé tám ban tokow jun i káwintaláb xin ulu enchéꞌ: 
\p ―Jechéꞌ jaꞌich nu Chakámil xu kʼanidhál tʼajat, ka axtsitsik xowaꞌ in ulal. 
\p  
\v 36 Tam ti chamkʼanich jachanꞌ an káwintaláb, in chuꞌúchtsik tám abal na Jesús kwetém ti kʼwajat. Yabich más xataꞌ in ulutsik ani yab in tʼiltsi xataꞌ ni jun xitaꞌ xowaꞌ in chuꞌutsik. 
\s1 Na Jesús in káldhantsi ti atʼax ejattaláb jun i kwitól 
\r (Mt. 17:14‑21; Mr. 9:14‑29) 
\p  
\v 37 Jun tsudhelom, tam ti paꞌáchtsik ban chʼén, kʼal yán i atiklábtsik ti bachʼwat na Jesús.  
\v 38 Utsan tám enchéꞌ kawidh kʼal jun i inik xi taꞌ jeye ti kʼwajat ba jachanꞌ an atiklábtsik: 
\p ―Okʼtsix, tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin chuꞌtsi tu chakámil, pos tokot jáꞌ tu koꞌol.  
\v 39 U oxnal kʼal jun i atʼax ejattaláb ani u tʼajnal ka dhájan; u wipindháb ani u dhopopól in ijil bin wiꞌ. U tʼajtsinal xan ti ka leꞌná ani yab u leꞌnáb ka walká.  
\v 40 U pakabédhámalich na exóbaliltsik abal kin káldhantsi an ti atʼax ejattaláb, por yab in ejtómaltsik. 
\p  
\v 41 Tókʼon tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¡Atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij, yab lejtal tʼajat i belom ani i walablomtsik tʼajat! ¿Asta jowkʼi koꞌol kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik? ¿Asta jowkʼi koꞌol tu kuxuytsik? Ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ na kwitólil.  
\v 42 Por tam ti exomich ti utwáb an kwitól, kwajlá chabál kʼal an atʼax ejattaláb ani wipindhá; por na Jesús in kʼwiyaꞌ an atʼax ejattaláb, in jeldhaꞌ an kwitól ani pidhanich tám an tátaꞌláb.  
\v 43 Ejtaltsik laban kʼal nin pulek awiltal na Dios. 
\s1 Na Jesús in ulu juní ke neꞌech ka chemdhá 
\r (Mt. 17:22‑23; Mr. 9:30‑32) 
\p Lejat kʼwajattsik labnék kʼal xowaꞌ in tʼajál na Jesús, utsantsik enchéꞌ an exóbaltsik kʼal na Jesús: 
\p  
\v 44 ―Ka achʼaꞌtsik alwaꞌ jechéꞌ ani yab ka ukʼtsi: Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin pidhná abal kin chemdhá kʼal an iniktsik. 
\p  
\v 45 Por an exóbaltsik yab in exbay xantʼéy kʼwajat ti usnaltsik, pos yabtsik u pidhnal kin exbay ani in jikʼnáltsik kin konoy ka wiltsin xantʼéy utsantsik. 
\s1 Na Jesús in okʼtsixnál xitaꞌ jáꞌ na más ultaláb 
\r (Mt. 18:1‑5; Mr. 9:33‑37) 
\p  
\v 46 Tujey tám ti káwlíx an exóbaltsik abal in léꞌ kin choꞌóbnaꞌtsik xitaꞌ jáꞌ na más ultaláb xi jajáꞌtsik,  
\v 47 por na Jesús in choꞌóbnaꞌ xowaꞌ in chalpayaltsik. In yakʼwánaꞌ tám jun i chakam kwitól, in kʼwajbaꞌ xon ti Jajáꞌ kʼwajat  
\v 48 ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Xitaꞌ kin bachʼu jun i chakam kwitól jelti jechéꞌ kʼal Nanáꞌ tu bij, Nanáꞌ tin bachʼwal; ani xitaꞌ tin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich jeye xitaꞌ tin abámal. Pos xitaꞌ xin chaꞌkál más tinbáꞌ kʼal tatáꞌtsik, jaꞌich na más ultaláb. 
\s1 Xitaꞌ yab tu atʼál, junax kʼal wawáꞌ 
\r (Mr. 9:38‑40) 
\p  
\v 49 Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal na Juan: 
\p ―Okʼtsix, i chuꞌúmal jun i inik ti káldhax atʼax ejattaláb kʼal Tatáꞌ a bij ani wawáꞌ i taxkʼantsi kom yab xeꞌech kʼal wawáꞌ. 
\p  
\v 50 Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Yab ka taxkʼantsi, pos xitaꞌ yab tu atʼál, junax kʼal wawáꞌ. 
\s1 Na Jesús in kʼwiyaꞌ na Jakobo ani na Juan 
\p  
\v 51 Tam ti exomich ti kʼunel xowkʼi na Jesús ti neꞌech ka kʼadhích walkʼiꞌ, in ulúch tám abal neꞌchich Jerusalén kʼal ni jun i jíkʼib.  
\v 52 In okxiy cháb óx i iniktsik abal ka kʼale ba jun i kwentsal xu takʼnal Samaria ani kin aliy xon ti neꞌech ka koyóchtsik;  
\v 53 por yab leꞌná ka bachʼwat kʼal an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ abal in achʼaꞌtsik ke Jerusalén ti neꞌechtsik.  
\v 54 Tam ti na Jakobo ani na Juan, xi jaꞌich in exóbaliltsik na Jesús, in chuꞌu jechéꞌ, in utsaꞌtsik enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Ajátik, ¿a léꞌxeꞌ ki konoy ka paꞌay i kʼamal walkʼiꞌ abal ka kʼibdhátsik, jelt xan tin tʼajámal ti wejeꞌ an tʼiltsix Elías? 
\p  
\v 55 Teloloyattsik tám kʼal na Jesús ani kʼwiytsikiyattsik enchéꞌ: 
\p ―Yab a choꞌóbtsik xantʼom ejattaláb ti ijtsal ka ulu jechéꞌ.  
\v 56 Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab in tsiꞌnek abal ku kʼibdhantsi tin ejattal an iniktsik, in tsiꞌnek abal ku loꞌtsi. 
\p Ani kʼaléchtsik tám píl kwentsal. 
\s1 Xin léꞌtsik kin wéwnaꞌ na Jesús 
\r (Mt. 8:19‑22) 
\p  
\v 57 Tam ti jajáꞌtsik neꞌech ti bél, utsan enchéꞌ na Jesús kʼal jun i inik: 
\p ―Ajátik, u léꞌ tu juniknaꞌ putálkʼi xon ti ki kʼale. 
\p  
\v 58 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Na wáxtsik in koꞌol in kʼimáꞌ ani an chʼichintsik in koꞌol in pákʼw; por Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab u koꞌol nibal elaꞌ xon ti kin koyóch. 
\p  
\v 59 Na Jesús in utsaꞌ jeye kʼeꞌet enchéꞌ: 
\p ―Wana ta exóbal kʼal Nanáꞌ. 
\p Por tókʼoyat enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, ti kin aytsi okʼox asta ka chemech nu tátaꞌ ani ku joliy, tám neꞌech tu wéwnaꞌ. 
\p  
\v 60 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Jilaꞌ ka jolyat an chemélomtsik kʼal xi yabtsik u belom; por tatáꞌ, ki kʼaléch ka tʼilaꞌ abal na Dios in léꞌ kin takʼích an atiklábtsik. 
\p  
\v 61 Utsan tám juní na Jesús kʼal kʼeꞌet enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, u léꞌ tu juniknaꞌ, por ti kin aytsi okʼox kin kʼale ku utsaꞌ xi túꞌtsik tu kʼimáꞌ abal in neꞌchich. 
\p  
\v 62 Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Xitaꞌ kin téynaꞌ nin jobáb an chabál ani in telál tin kúx, yab neꞌech kin ejto kin júnaꞌ lujat an kʼadhíl. Anchanꞌ jeye, xitaꞌ kin tuju kin tʼójontsi na Dios por yab in tʼójontsi kʼal ejtal in ejattal, yab xataꞌ ti alwaꞌ xon tu takʼix na Dios. 
\c 10  
\s1 Na Jesús in abaꞌ ox inik láju i atiklábtsik abal kin tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab 
\p  
\v 1 Más tayíl, an Ajátikláb in takuy jeye ox inik láju i iniktsik abal kin abaꞌ chabtsik ti chabtsik ka okxin ban bitsowtsik ani ban kwentsaltsik xon ti Jajáꞌ neꞌech ka watʼey.  
\v 2 In utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Tsubax kʼejle, yán tʼajat waꞌach xi neꞌech ti kin belaꞌ, por wéꞌ tʼajat waꞌach xitaꞌ tin tʼilál. Jaxtám, yejat ka pakabédhaꞌtsik na Dios abal kin abaꞌ xitaꞌ ti kin tʼilaꞌ ani kin aliy xitaꞌ neꞌech ti kin belaꞌtsik.  
\v 3 Ki kʼaletsik ani ka choꞌóbnaꞌ abal Nanáꞌ tu abáltsik jelti borrego xon ti waꞌach tʼajat i padhum.  
\v 4 Yab ka júnaꞌtsik i morrál, nibal in bál i tumín, nibal a pajab ani yab ki kubey ka chapnédhaꞌ ni jun xitaꞌ ti bél.  
\v 5 Tam ki ochichtsik ba jun i atá, ki chapnédhomáchtsik okʼox enchéꞌ: “Ke an kʼijidhtaláb ka waꞌchin echʼekʼi ba jechéꞌ an atá.”  
\v 6 Max ba jachanꞌ an atá u kʼwajíl i alwaꞌ kʼimádh, neꞌech kin bachʼutsik an chapnédhomtaláb; por max yabaꞌ, an chapnédhomtaláb neꞌech juní ka witsiy ba tatáꞌtsik.  
\v 7 Xon ti ki bachʼwat alwaꞌ, ki koyóchtsik tajaꞌ; ka kʼapu ani ka uchʼaꞌ xowaꞌ jajáꞌtsik ti ki pidhaꞌ, pos an tʼójontsix in tomnál kin bachʼu nin jalbíl. Yab ki xeꞌchintsik túkʼi túkʼi ban atátsik.  
\v 8 Tam ki ulichtsik ba jun i bitsow xon ti ki bachʼwat alwaꞌ, ka kʼaputsik xowaꞌ ki pidhan;  
\v 9 ka jeldhaꞌ an yaꞌultsik xi ka elaꞌ tajaꞌ ani ka utsaꞌtsik enchéꞌ: “Na Dios in léꞌ kin tujúch ti ki takʼiytsik.”  
\v 10 Por max ki ulich ba jun i bitsow xon ti yab ki bachʼwattsik alwaꞌ, ki kale ban béltsik ani ka utsaꞌtsik enchéꞌ:  
\v 11 “Asta an pojodh xi waꞌach techéꞌ ba na bitsówiltsik xi palenek ba ni akan, i tinyal jelti jun i exól kom tatáꞌtsik yab tu bachʼu alwaꞌ. Por ka choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, na Dios in léꞌ kin tujúch ti ki takʼiytsik.”  
\v 12 Tsubax tu utsáltsik ke tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, jechéꞌ an bitsow, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi kʼwajinek Sodoma. 
\s1 An atiklábtsik xi yab u tʼajax ti kʼij 
\r (Mt. 11:20‑24) 
\p  
\v 13 ʼ¡Chʼojontál in chuꞌbíl an atiklábtsik xi Korasín! ¡Chʼojontál in chuꞌbíl an atiklábtsik xi Betsayda! Abal max jechéꞌ an labidh labandhaxtalábtsik xu tʼajámal ba jajáꞌtsik, u tʼajámalak ban bitsowtsik xi Tiro ani Sidón, an atiklábtsik xi tajaꞌ u kʼwajíl, wejeꞌichak tin kʼwajbámaltsik nin kodhow kʼudhkʼúmil ani buxkanékichaktsik ban kʼwixix abal kin xalkʼaꞌ ke in jilámalichtsik ti walablom.  
\v 14 Por tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, más jaꞌ púlek an yajtsiktaláb neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi Korasín ani xi Betsayda ké an yajtsiktaláb xi neꞌech kin bachʼu an atiklábtsik xi Tiro ani Sidón.  
\v 15 Ani tatáꞌtsik, atiklábtsik xi Kapernaúm, ¿a chalpayaltsikxeꞌ ke más neꞌech ki lábtʼajan kʼal na Dios? ¡Pos tu utsáltsik ke yabaꞌ! Neꞌech ki petʼnátsik asta xon ti kʼwajat an chemélomtsik. 
\p  
\v 16 ʼXitaꞌ ti ki axtsitsik, Nanáꞌ tin axtsal, xitaꞌ ti ki pojkaꞌtsik, Nanáꞌ tin pojkál ani xitaꞌ tin pojkál, in pojkál xi tin abámal. 
\s1 Tam ti witsích xi ox inik láju 
\p  
\v 17 Xi ox inik láju an atiklábtsik, u kulbéltsik tʼajat ti witsiy ani enchéꞌ tin ulutsik: 
\p ―Ajátik, asta an atʼax ejattalábtsik tu exbantsal tam ki kʼwiyaꞌ kʼal Tatáꞌ ta bij. 
\p  
\v 18 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Nanáꞌ u chuꞌu ti kwajlan an lej atʼax adhik tʼajat jelti léy, tam ti petʼná abal chaꞌat.  
\v 19 Nanáꞌ tu pidhámaltsik ti awiltaláb abal ka kʼachʼiy i chan ani i dhiniy ani yab xataꞌ neꞌech ti ki tʼajtsitsik. Tu pidhámal jeye ti awiltaláb abal ka átantsi ejtal tin cháp an lej atʼax.  
\v 20 Por yab ki kulbétsik abal i axtsinal kʼal an atʼax ejattalábtsik, ki kulbétsik abal na bij kʼwajatich dhutsadh túꞌ walkʼiꞌ. 
\s1 Na Jesús u kulbél 
\r (Mt. 11:25‑27; 13:16‑17) 
\p  
\v 21 Támkʼi jachanꞌ, na Jesús u kulbél tʼajat kʼal an kulbétaláb xi pidhan kʼal an Tʼokat Ejattaláb in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tátaꞌ, tu kʼakʼnál, Okʼóxláb xi takʼix walkʼiꞌ ani chabál, abal a chintsámal jechéꞌ xi chalpadhtsik ani xin exbayaltsik ani a xalkʼantsámal xi yabtsik lej chalpadh. Tátaꞌ, anchanꞌ ta tʼajaꞌ kom anchanꞌ ta leꞌnaꞌ. 
\p  
\v 22 ʼNu Tátaꞌ tin pidhámalich ejtal xowaꞌ waꞌach. Yab xitaꞌ tin exlál xitam jáꞌ neye Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal a Dios, tokot an Tátaꞌláb tin exlál. Ani yab xitaꞌ in exlál xitam jáꞌ jeye an Tátaꞌláb, tokot Nanáꞌ u exlál ani xitaꞌ Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal na Dios u léꞌ ku pidhaꞌ kin exlaꞌ. 
\p  
\v 23 In teloloy tám an exóbaltsik ani in utsaꞌ jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: 
\p ―Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ in chuꞌtal xowaꞌ tatáꞌtsik exom a chuꞌtal,  
\v 24 pos tsubax tu utsáltsik, ke yán i tʼiltsixtsik ani i pakdhaꞌ takʼix in leꞌnámal kin chuꞌu xowaꞌ tatáꞌtsik exom a chuꞌtal, por yab in chuꞌutsik; in leꞌnámaltsik jeye kin achʼaꞌ xowaꞌ tatáꞌtsik exom a achʼál, por yab in achʼaꞌtsik. 
\s1 An okʼtsixtaláb xin pidhnaꞌ jun i alwaꞌ inik xu kʼwajíl Samaria 
\p  
\v 25 Jun i okʼtsix xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, chʼakay kin tawnaꞌ enchéꞌ na Jesús abal kin taktamiy: 
\p ―Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ abal ku ejto ku bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal? 
\p  
\v 26 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼéy kʼwajat dhutsadh ban takʼixtaláb? ¿Janti ta exbayal? 
\p  
\v 27 An okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb tókʼon enchéꞌ: 
\p ―“Ka kʼakʼnaꞌ an Okʼóxláb na Diosil kʼal ejtal a itsích, kʼal ejtal a ejattal, kʼal ejtal a cháp ani kʼal ejtal a chalab ani ka kʼakʼnaꞌ jeye na at kidhtaltsik jelt xan ta kʼakʼnál tabáꞌ.” 
\p  
\v 28 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Alwaꞌ tʼajat xan ta tókʼon. Max ka tʼajaꞌ jechéꞌ, neꞌech ka bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 
\p  
\v 29 Por an okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb, kom yab in léꞌ ka jilkʼon tidhetál tin tamét na Jesús, in konoy enchéꞌ: 
\p ―¿Ani jitaꞌ jáꞌ pé tám nu at kidhtal? 
\p  
\v 30 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Jun i inik tál ti belal ban bél xi Jerusalén in ókʼóm Jerikó. Yakʼwan kʼal i kwéꞌtsik, kweꞌtsin ejtal xowaꞌ in tsiꞌdhál ani kweꞌtsin asta tin kʼudhkʼúmil; chaꞌwat alwaꞌ, putedhá ani tám ti jilanich.  
\v 31 Watʼey jun i páleꞌ ba jachanꞌ an bél, por tam tin chuꞌu, yab in tʼajaꞌ ti kʼij, watʼeykʼi.  
\v 32 Watʼey jeye tajaꞌ jun i lebita, tam tin chuꞌu, watʼeykʼi jeye.  
\v 33 Por jun i inik xu kʼwajíl Samaria xi taꞌ jeye ti neꞌech ba jachanꞌ an bél, tam tin chuꞌu, in kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb.  
\v 34 Utey tám xon ti kwachat jachanꞌ an inik, in ilálintsi kʼal i aséyte ani kʼal i yajtsik uxnél xon ti chaꞌudh ani in boltsi kʼal i kʼudhkʼum. In kʼadhbaꞌ tám ban koꞌnél xi tál in púnúm, in júnaꞌ ba jun i atá xon tu ulel i kubéltsik ani tajaꞌ tin beletnaꞌ.  
\v 35 Ti jun tsudhelom, tam ti an samaritano neꞌchich, in jixaꞌ cháb i tʼipax tumín, in pidhaꞌ an dhabal kubtaláb atá ani in utsaꞌ enchéꞌ: “Ti kin beletnantsi alwaꞌ jechéꞌ an ti inik ani max ka paku más an tumín, neꞌech tu witsbantsi tam kin witsiy.” 
\p  
\v 36 Konyat tám enchéꞌ an okʼtsix kʼal na Jesús: 
\p ―¿Kʼal jowaꞌ xi jechéꞌ óx ta chalpayal tu kʼakʼnáb jechéꞌ an inik xi chaꞌudh kʼal an kwéꞌtsik? 
\p  
\v 37 An okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb in ulu enchéꞌ: 
\p ―Xi kʼál ti kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb. 
\p Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Ki kʼaléch ani anílkʼi teye ka tʼajaꞌ. 
\s1 Tam ti na Jesús kʼwajat bin kʼimáꞌ na Marta ani na María 
\p  
\v 38 Na Jesús in óntsi an bél ani ulich ba jun i kwentsal. Tajaꞌ, jun i mímláb xin bij Marta in bachʼu na Jesús tin kʼimáꞌ.  
\v 39 Na Marta in koꞌol jun in kidháb xu bijyáb María. Jechéꞌ na na María, buxkan kʼunat bin akan na Jesús abal kin axtsi xantʼéy in ulal.  
\v 40 Por na Marta in óntsal tokot ti tʼojojól abal yán tʼajat in koꞌol xantʼéy kin tʼajaꞌ. Utey tám ba na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, ¿Yabxeꞌ a chalpayal ke yejat ti kin tolmiy nu kidháb an tin tʼojojól? Ka utsaꞌ ti kin tolmiy. 
\p  
\v 41 Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Marta, Marta, tatáꞌkʼi a tʼojliyal tabáꞌ ani i chalpax kʼal xowaꞌkich.  
\v 42 Por jún tokot waꞌach xowaꞌ yejat. Na María in takwyámal xowaꞌ más alwaꞌ ani yab neꞌech ka kʼántsin. 
\c 11  
\s1 Na Jesús u okʼtsix xan ti yejat ku ólan 
\r (Mt. 6:9‑15; 7:7‑11) 
\p  
\v 1 Jun i kʼij kʼwajat ti ól na Jesús, tam ti okʼonich an ti ól, utsan enchéꞌ kʼal jún ti éb nin exóbaliltsik: 
\p ―Ajátik, ti ku okʼtsi weye xan ti ku ólan, jelt xan ti na Juan in okʼtsámal nin exóbaliltsik. 
\p  
\v 2 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tam ki ólantsik, ka ulu enchéꞌ: 
\q1 Tátaꞌ, xi kʼwajat walkʼiꞌ, 
\q1 Tatáꞌ i tʼokat tʼajat. 
\q1 Ti ku takʼích weye. 
\q1 Ka tʼájan techéꞌ ban chabál xowaꞌ Tatáꞌ a léꞌ, jelt xan tu tʼájnal túꞌ walkʼiꞌ. 
\q1  
\v 3 Ti ku pidhaꞌ xoꞌ an ti kʼapnél xi yéntsal tsudhey ka tsudhey. 
\q1  
\v 4 Ti ku pakwlantsi an ti walab, jelt xan ti wawáꞌ i pakwlantsal xitaꞌ tu waltsal. 
\q1 Yab ka walkaꞌ ku taktamiyat, 
\q1 tokot ti ku beletnaꞌ abal yab ku átá kʼal an lej atʼax. 
\p  
\v 5 Utsantsik jeye enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Max jún ti éb xi tatáꞌtsik in koꞌol jun in jaꞌúb ani ka ulich chʼejel akal ti bakyáb ani ka utsan enchéꞌ: “Jaꞌúb, ti kin matintsi óx i pan,  
\v 6 pos jun u jaꞌúb xi tál ti belal ów, ulich tu kʼimáꞌ ani yab xataꞌ u koꞌol ku pidhaꞌ kin kʼapu.”  
\v 7 Neꞌech ka tókʼoyat enchéꞌ altákʼi kʼal na jún: “Yabich ti kin tʼojliy; mapudhich tu koꞌol an wiꞌleb ani nu chakámiltsik jéꞌ kwachatsik kʼal nanáꞌ bu waytal. Yab neꞌech ku ejto kin chʼakay tu pidhaꞌ.”  
\v 8 Por neꞌech tu utsaꞌtsik, maske yab ka chʼakay kin pidhaꞌ xataꞌ abal in jaꞌúb, neꞌech ka chʼakay kin pidhaꞌ abal yab más kin óntsi ti itʼixbédháb ani neꞌech kin pidhaꞌ ejtal xowaꞌ in yéntsal.  
\v 9 Jaxtám tu utsáltsik enchéꞌ: Ka kontsaltsik na Dios xowaꞌ a léꞌ ani neꞌech ti ki pidhaꞌtsik; ka ayaltsik ani na Dios neꞌech ti ki tolmiy abal ka elaꞌ; ka tawnáltsik na Dios ani neꞌech ti ki axtsitsik.  
\v 10 Abal xitaꞌ in kontsal na Dios, in bachʼwal xowaꞌ in konyal; xitaꞌ in ayal, in elál ani xitaꞌ in tʼenyal an wiꞌleb, u japtsinal. 
\p  
\v 11 ʼ¿Awxeꞌ jun i tátaꞌláb xi tatáꞌtsik a kidhtal, max ka kontsin ti pan kʼal in chakámil, neꞌech kin pidhaꞌ ti tʼujub? O ¿max ka kontsin ti toꞌol, neꞌechxeꞌ kin pidhaꞌ ti chan?  
\v 12 O ¿kin pidhaꞌ jun i dhiniy max ka kontsin jun i dhaktsokʼ?  
\v 13 Pos max tatáꞌtsik, xi yab i alwaꞌ inik, a witʼál ka pidhaꞌ xowaꞌ alwaꞌ na chakámiltsik, ¡an Tátaꞌláb xi kʼwajat walkʼiꞌ, más Jaꞌ in witʼál tʼajat! Ani Jajáꞌ neꞌech kin pidhaꞌ an ti Tʼokat Ejattaláb xitaꞌ kʼál ti ka kontsin. 
\s1 U usnal na Jesús ke in koꞌol in cháp an atʼax ejattaláb 
\r (Mt. 12:22‑30; Mr. 3:19‑27) 
\p  
\v 14 Na Jesús kʼwajat in káldhál jun i atʼax ejattaláb xi móꞌbédhats kʼál jun i inik ani tam ti kale an atʼax ejattaláb, an móꞌ in ejtóch tám ti káw. An atiklábtsik laban tʼajat kʼal jechéꞌ xowaꞌ in chuꞌu.  
\v 15 Por taltsik in ulu enchéꞌ: 
\p ―Jechéꞌ an inik in káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin cháp an lej atʼax, nin lej okʼlékil an atʼax ejattalábtsik. 
\p  
\v 16 Xi kʼeꞌettsik jeye, abal kin taktamiy na Jesús, in kontsal kin tʼajaꞌ jun i labidh labandhaxtaláb xi tál walkʼiꞌ.  
\v 17 Por na Jesús, kom in choꞌób alwaꞌ xantʼéy kʼwajat in chalpayaltsik, in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Max jun i yejcheꞌ bitsow ka kʼéꞌáxin ani ka tujey ti péjéxtsik, neꞌech ka okʼon jachanꞌ an bitsow; ani max xu kʼwajíltsik ba jun i atá ka kʼéꞌáxin, neꞌech jeye ka okʼon.  
\v 18 Anchanꞌ jeye, max an lej atʼax ka kʼéꞌáxin kʼal nin kidhtaltsik, ¿jan ti neꞌech kin ejto kin kóꞌoy nin awiltal? Jechéꞌ tu utsáltsik abal a ulal ke u káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin cháp an lej atʼax;  
\v 19 pos max anchanak, ¿kʼal jitaꞌ in cháp tin káldhál an atʼax ejattalábtsik na kidhtaltsik? Anchanꞌ, ti xalkʼantsalichtsik ke i ukʼpinéktsik ta kʼwajat.  
\v 20 Por Nanáꞌ u káldhál an atʼax ejattalábtsik kʼal tin awiltal na Dios ani kʼal jechéꞌ, u xalkʼanalich ke na Dios tujenekich ti takʼix ba tatáꞌtsik. 
\p  
\v 21 ʼTam jun i likat inik kʼwajat tʼojojodh alwaꞌ ani in belkóm nin kʼimáꞌ, yab neꞌech ka ejtowat ka kweꞌtsin xowaꞌ in koꞌol taꞌpadh tajaꞌ.  
\v 22 Por max tál jun xitaꞌ más likat ké jajáꞌ ani ka átá, neꞌech tám ka kʼántsin ejtal tin éyamtal xin éynál ti belkol ani neꞌech ka wélchíxnantsat ejtal xowaꞌ in koꞌol. 
\p  
\v 23 ʼXitaꞌ yab junax kʼal Nanáꞌ, tin atʼál. Ani xitaꞌ yab tin tolmiyal ku utu an atiklábtsik ba na Dios, jachanꞌ, jaꞌich xin tʼajál abal an atiklábtsik yab ka utey ba na Dios. 
\s1 An atʼax ejattaláb xu witsél xon ti kalnek 
\r (Mt. 12:43‑45) 
\p  
\v 24 ʼTam jun i atʼax ejattaláb ka kale ba jun i inik, u xeꞌchinal ba waynek chabáltsik in ayal xon ti ka koyóch. Tam yab kin elaꞌ xon ti ka koyóch, in chalpayal enchéꞌ: “Neꞌech kin witsiy ban inik xon tin kalnek.”  
\v 25 Tam ka witsiy, in elál jachanꞌ an inik jelti jun i atá xi yab kʼwajtsidh, kʼwetodh ani lejkikidh.  
\v 26 Neꞌech tám juní ka kʼale ani neꞌech kin ikʼiꞌ búk i atʼax ejattalábtsik xi más atʼax ké jajáꞌ ani ejtal neꞌech ka ochichtsik ti kʼwajíl ba jachanꞌ an inik. Jachanꞌ an inik neꞌech tám ka jilkʼon más kʼibenek ké tam ti kʼwajatwiꞌik. 
\s1 Xitaꞌ na tsubax lejtal kʼwajat kʼijidh 
\p  
\v 27 Lejat na Jesús kʼwajat in ulal jechéꞌ, jun i mímláb xi taꞌ jeye ti kʼwajat ban atiklábtsik, in ulu kawidh enchéꞌ: 
\p ―¡Kʼijidh tʼajat abal an mímláb xi ti waꞌchiyámal ta chakam ani ti pubedhám! 
\p  
\v 28 Por na Jesús in ulu enchéꞌ: 
\p ―¡Más kʼijidh abal xitaꞌ xin axtsaltsik xowaꞌ in ulal na Dios ani kin tʼajaꞌ! 
\s1 An walablom atiklábtsik in konyal jun i labidh exól 
\r (Mt. 12:38‑42; Mr. 8:12) 
\p  
\v 29 An atiklábtsik in óntsal ti junkunaltsik malilíl xon ti kʼwajat na Jesús. Tujey ti káw na Jesús ani ulu enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌtsik xi kʼwajat jechéꞌ i kʼij, i atʼaxtsik tʼajat ani tin kontsaltsik ku tʼajaꞌ jun i labidh exól; por yab más neꞌech ki pidhantsik kʼeꞌet i exól, tokot an exól jelt xan ti támun kʼal an tʼiltsix Jonás.  
\v 30 Pos anchanꞌ xan ti na Jonás kʼwajay ti exól abal an atiklábtsik xi Nínibe, anchanꞌ neye Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin kʼwajay tin exól abal tatáꞌtsik xi kʼwajattsik xoꞌ jechéꞌ i kʼij.  
\v 31 An pulek takʼix mímláb xi Alál, neꞌech ka ejech ti ít tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, tam ki lújundhá xi kʼwajattsik xoꞌ jechéꞌ i kʼij. Jajáꞌ neꞌech kin xalkʼaꞌ abal tatáꞌtsik, xi kʼwajat xoꞌ jechéꞌ i kʼij, i walbidhtsik. Jajáꞌ tsích ów chabál abal kin axtsi tin chalpadhtal na Salomón ani xoꞌ, techéꞌ in kʼwajat Nanáꞌ, xi jaꞌich jun xitaꞌ xi más púlek ké na Salomón ani yab tin axtsaltsik.  
\v 32 Xi kʼwajinektsik ban bitsow xi Nínibe, neꞌech ka ejechtsik ti ít tam kin bajaw xowkʼi neꞌech an lújundhaxtaláb, tam ki lújundhá xi kʼwajattsik xoꞌ jechéꞌ i kʼij. Neꞌech kin xalkʼaꞌtsik abal tatáꞌtsik, xi kʼwajat xoꞌ jechéꞌ i kʼij, i walbidhtsik. Jajáꞌtsik in jilaꞌ ti walablom tam ti tʼiltsin an tin káwintal na Dios kʼal na Jonás; ani xoꞌ, techéꞌ in kʼwajat Nanáꞌ, xi jaꞌich jun xitaꞌ xi más púlek ké na Jonás ani yab tin axtsaltsik. 
\s1 Ni wal kʼwajat jelti nin tajbaxtal ni tʼuꞌúl 
\r (Mt. 5:15; 6:22‑23) 
\p  
\v 33 ʼYab xitaꞌ in letʼkʼoyal jun i tajbaxtaláb abal kin kʼwajbaꞌ xon ti chinat o abal kin paxkʼiy kʼal jun i kajón. In letʼkʼoyal abal kin kʼwajbaꞌ tʼekʼat ani ka tajbayat xitaꞌ ka ochich.  
\v 34 Na wal in junwal jelti jun in tajbaxtal na tʼuꞌúl; max na wal alwaꞌ, na tʼuꞌúl putál tin koꞌol an tajaxtaláb; por max yab alwaꞌ, na tʼuꞌúl jelti max kʼwajat ba jikʼwaxtaláb.  
\v 35 Ka kóꞌoy i kwenta kʼal an tajaxtaláb xa koꞌol abal yab táꞌ ka wenkʼon ti jikʼwaxtaláb.  
\v 36 Pos max ejtal na tʼuꞌúl in koꞌol i tajaxtaláb ani yab in koꞌol ni wéꞌ i jikʼwaxtaláb, ejtal xowaꞌkich, tajax ti neꞌech ka chuꞌu jelti tam i tajbantsáb kʼal jun i tajbaxtaláb. 
\s1 Na Jesús in kawyal an fariseotsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb 
\r (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lk. 20:45‑47) 
\p  
\v 37 Tam ti na Jesús in kubdhaꞌ ti káw, pakabédhá kʼal jun i fariseo abal ka kʼale ti kʼapul tin kʼimáꞌ jechéꞌ an fariseo. Na Jesús ochich altá ani buxkan ban mesa.  
\v 38 An fariseo, laban abal in chuꞌu ke yab in tʼakaꞌ okʼox nin kʼubak xan ti jajáꞌtsik in tʼajál tam neꞌech ti kʼapul.  
\v 39 Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tatáꞌtsik an fariseotsik, a tʼaktsal tin kúx an baso ani an talab, por alkʼidh yab a tʼakáltsik. Anílkʼi teye tatáꞌtsik, eblidh i tʼokattsik, por ba na ejattal tokot a chalpómtsik i kwéꞌlách ani i atʼaxtaláb. 
\p  
\v 40 ’¡Yabtsik i chalpadh! ¿Yabxeꞌ a choꞌóbtsik abal xitaꞌ in tʼajámal xi eblidh in tʼajámal jeye xi alkʼidh?  
\v 41 Ka pidhaꞌ an chʼojontáltsik xowaꞌ a kʼanidháltsik tʼajat; anchanꞌ, tʼokatich tám neꞌech ka kʼwajay na ejattal. 
\p  
\v 42 ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, fariseotsik! Xa pidháltsik na Dios xowaꞌ in lujyal jeye kin bachʼu kʼal an menta, an ruda ani ejtal xi más an chʼojóltsik, por yab a tʼajáltsik ti kʼij xowaꞌ lujat nibal i kʼanidhaxtsik jelt xan tu kʼanidhax na Dios. Yejat ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ lujat ani ki kʼanidhaxintsik, por yab ka jilaꞌ ka pidhaꞌ xowaꞌ in lujyal na Dios. 
\p  
\v 43 ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, fariseotsik! abal a kulbetnáltsik ki buxkan ban alwaꞌ kʼwajtalábtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani a kulbetnáltsik ki chapnédhá ti bél kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb. 
\p  
\v 44 ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, okʼtsixtsik ani fariseotsik xi kʼambix! abal a junwaltsik jelti jólimtaláb xi yab tejwaꞌ ani tam jun xitaꞌ kin kʼachʼiy maske yab in choꞌób, u jilkʼonal chʼoꞌodh kʼal an atʼaxtaláb. Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, yab tejwaꞌ an atʼaxtaláb xa koꞌoltsik ba na itsích ani xitaꞌ ti ki wéwnaꞌtsik u chʼóꞌnal kʼal na walastalábiltsik. 
\p  
\v 45 Tókʼon tám jún an okʼtsix xin wilál an takʼixtaláb ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―Okʼtsix, tam a ulal jechéꞌ, tu tejtsalich weye. 
\p  
\v 46 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¡Chʼojontáltsik teye a chuꞌbíl, okʼtsixtsik xa wilál an takʼixtaláb! abal a utsáltsik kʼeꞌet kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulal an takʼixtaláb ani tatáꞌtsik nibal elaꞌ a tʼajáltsik ti kʼij xowaꞌ a okʼtsixnál. 
\p  
\v 47 ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíltsik! abal a kubtsal ti exól xon ti jolidh an tʼiltsixtsik xi chemdhats kʼal na wejeꞌ pakéliltsik.  
\v 48 Kʼal jechéꞌ, u kalel jelti max a ulalichtsik ke alwaꞌ xowaꞌ in tʼajámal na wejeꞌ pakéliltsik; jajáꞌtsik in chemdhaꞌ ani tatáꞌtsik a kubtsal ti exól xon ti jolidh. 
\p  
\v 49 ʼKom na Dios chalpadh tʼajat, jaxtám tin ulu enchéꞌ: “Neꞌech ku abtsi ti tʼiltsixtsik ani ti abatwáletsik, taltsik neꞌech ka chemdhá ani xi kʼeꞌettsik neꞌech ka atʼan.”  
\v 50 Atiklábtsik xi xoꞌ jechéꞌ i kʼij, na Dios neꞌech ti tʼajaꞌtsik ka jalbiy nin chemtal ejtal an tʼiltsixtsik asta tam ti tujenek an kʼayꞌlá,  
\v 51 asta tam ti chemdhá na Abel asta tam ti chemdhá na Sakarías. Jechéꞌ na Sakarías, jaꞌich xi chemdhá tamchʼejelidh ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios kʼal xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb. Jaxtám tu utsál atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij, ke na Dios neꞌech ti tʼajaꞌtsik ka jalbiy nin chemtal an tʼiltsixtsik ani an abatwáletsik. 
\p  
\v 52 ʼ¡Chʼojontál a chuꞌbíl, okʼtsixtsik xa wilál an takʼixtaláb! abal yab a óltsal an atiklábtsik xan ti kin uwaꞌ abal ka takʼyatichtsik kʼal na Dios. Yab a léꞌtsik ki takʼyat kʼal na Dios nibal a walkál ka takʼyattsik kʼal na Dios xin léꞌtsik ka takʼyat. 
\p  
\v 53 Tam ti na Jesús in okʼoy kin ulu ejtal jechéꞌ, an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb ani an fariseotsik, in chakuntsitsik tʼajat na Jesús ani tujeytsik kin taktamiy kʼal yán i konkomixtaláb.  
\v 54 In taktamiyal abal in léꞌtsik kin achʼaꞌ max kin ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ ani anchanꞌ kin ejtotsik kin ólnaꞌ. 
\c 12  
\s1 Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an kʼambixtaláb 
\p  
\v 1 Tam ti jachanꞌ, junkun yán i mil i atiklábtsik, ke tokotich u níxkʼáx kʼal in yaníl. Na Jesús in okxiy kin utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal nin okʼtsixtal an fariseotsik xin junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye. Jechéꞌ, jaꞌich xowaꞌ in kʼambixnálkʼitsik.  
\v 2 Pos yab waꞌach ni jun xataꞌ chinat xi yab neꞌech ka xalkʼan ani yab waꞌach xataꞌ yab tejwaꞌ xi yab neꞌech ka choꞌóbná tayíl.  
\v 3 Jaxtám tu utsáltsik, ejtal xowaꞌ a ulúmal ban jikʼwaxtaláb, neꞌech ka achʼan tam kʼij; ani xowaꞌ a ulúmaltsik chinat ani mapudh i wiꞌleb, neꞌech ka ulwat kawidh tin éb an atátsik. 
\s1 Xitaꞌ yejat ka jikʼnaꞌ 
\r (Mt. 10:28‑31) 
\p  
\v 4 ʼJaꞌúbtsik, tu utsál ke yab yejat ka jikʼnaꞌ ni jun xitaꞌ xin ejtowal ti chemdhax ani tayíl yab más xataꞌ in ejtowal kin tʼajaꞌ.  
\v 5 Por neꞌech tu utsaꞌtsik xitaꞌ yejat ka jikʼnaꞌ: ka jikʼnaꞌtsik na Dios, xi tam ti chemdhámalich, in koꞌol i awiltaláb abal ti ki petʼnaꞌ ban kʼibeltaláb. Jechéꞌ jaꞌich yejat ka jikʼnaꞌtsik. 
\p  
\v 6 ʼ¿Yabxeꞌ u nujwáb bóꞌ i tsʼitsik chʼichin kʼal cháb i tʼipax tumín? Por na Dios yab in ukʼtsal ni jún xi jechéꞌ an chʼichintsik.  
\v 7 Pos asta na xiꞌíl xa koꞌoltsik ba na ókʼ, ejtal ajidh ti kʼwajat juntsik ti juntsik. Yab ki jikʼeytsik, pos tatáꞌtsik más yán a jalbíl ké yantam i chʼichintsik. 
\s1 Xitaꞌ yab in tidhenál kin tʼilaꞌ na Jesukristo tin tamét an atiklábtsik 
\r (Mt. 10:32‑33; 12:32; 10:19‑20) 
\p  
\v 8 ʼTu utsáltsik ejtal ta éb, xitaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye ku tʼilaꞌ tin tamét nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios;  
\v 9 por xitaꞌ kin tidhenaꞌ ti kin tʼilaꞌ tin tamét an atiklábtsik, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech neye ku tidhenaꞌ ku tʼilaꞌ tin tamét nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios. 
\p  
\v 10 ʼXitaꞌ kʼál ti kin odhbijyat Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech ka pakwlantsat; por xitaꞌ kin odhbijiy an Tʼokat Ejattaláb, yab jaykʼi neꞌech ka pakwlantsat. 
\p  
\v 11 ʼTam ki júnátsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, tin tamét i lújundhomtsik o ban awiltalábtsik, yab ki kʼwajaytsik ta chalpax xan ti neꞌech ki tókʼon o xantʼéy neꞌech ka ulu,  
\v 12 pos tam kin bajúch xowkʼi neꞌech ta káw, an Tʼokat Ejattaláb, jaꞌich neꞌech ti óltsi xantʼéy neꞌech ka ulu. 
\s1 Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal an tumínladhtaláb 
\p  
\v 13 Utsan enchéꞌ na Jesús kʼal jún ti éb xi taꞌ ti kʼwajat ban atiklábtsik: 
\p ―Okʼtsix, ka utsaꞌ nu kidháb ti kin pidhaꞌ an ti jiltsixtaláb xi nanáꞌ neye u lujyal. 
\p  
\v 14 Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Jaꞌúb, Nanáꞌ yab in kʼwajbadh tin lújundhax ani tin wélchíxlix. 
\p  
\v 15 In ulu jeye enchéꞌ: 
\p ―Ka kóꞌoy tʼajat i kwenta kʼal an chʼeꞌneꞌtaláb, pos nin xeꞌchintal jun xitaꞌ yab jaꞌich tu likel kʼal xowaꞌ yán xataꞌ in koꞌol. 
\p  
\v 16 Tʼiltsintsik tám jechéꞌ an ti junbaxtaláb: 
\p ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i inik xi tumínladh tʼajat, in tʼajaꞌ in ale ani labey tʼajat.  
\v 17 Kʼwajay tám kin chalpay enchéꞌ an tumínladh inik: “¿Jantʼéy xoꞌ neꞌech ku tʼajaꞌ? Yab u koꞌol xon ti ku taꞌpaꞌ an kʼapnél.”  
\v 18 In chalpay tám enchéꞌ: “U choꞌóbich xantʼéy neꞌech ku tʼajaꞌ. Neꞌech ku paku nu wiltéꞌiltsik abal ku tʼajaꞌ ít más pakdhaꞌ, neꞌech ku taꞌpaꞌ ejtal an kʼapnél ani ejtal xowaꞌ u koꞌol.  
\v 19 Neꞌech tám ku ulu enchéꞌ tu ejattal: yán xataꞌ u koꞌol taꞌpadh abal ku watʼnaꞌ kʼál yán i tamub; jaxtám xoꞌ, awilich kin kʼwajay koyol koyolkʼi, kʼapul kʼapulkʼi, uchʼal uchʼalkʼi ani in kulbél.”  
\v 20 Por utsan enchéꞌ kʼal na Dios: “Jaꞌúb, yab tʼajat i chalpadh, pos jechéꞌ i akal neꞌech ki chemech ani xowaꞌ a koꞌol taꞌpadh, ¿jitaꞌ neꞌech kin dhabalnaꞌ?”  
\v 21 Anchanꞌ in tamwal xitaꞌ in junkuwal i tumín abal jajáꞌkʼi ani yab tumínladh abal a Dios. 
\s1 Na Dios in belkóm nin chakámiltsik 
\r (Mt. 6:25‑34) 
\p  
\v 22 Tayíl, na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Tu utsáltsik jechéꞌ: Yab ki kʼwajaytsik ta chalpax kʼal xantʼéy neꞌech ka kʼapu abal ki kʼwajay ejat, nibal ki kʼwajay ta chalpaxtsik kʼal xowaꞌ a kʼudhkʼúmil neꞌech ka kʼwajbaꞌ.  
\v 23 Ni ejattal más in jalbíl ké an kʼapnél ani ni tʼuꞌúl más in jalbíl ké ni kʼudhkʼúmil.  
\v 24 Ka telaꞌ an chʼichintsik, yab u óm, yab u kʼójol nibal in taꞌpál xataꞌ ba wilteꞌtsik; por u kʼapundhábtsik kʼal na Dios. ¿Awxeꞌ tatáꞌtsik más wéꞌ a jalbíl ké an chʼichintsik?  
\v 25 ¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik, max ka kʼwajay tʼajat ti chalpax, neꞌech kin ejto kin nakedhaꞌ tinbáꞌ elaꞌ chʼejel metro más?  
\v 26 Max yab a ejtowaltsik ka tʼajaꞌ xowaꞌ xi yab lej uluts, ¿jantʼókʼi ta kʼwajat ta chalpaxtsik kʼal xowaꞌkich xi más? 
\p  
\v 27 ʼKa telaꞌtsik xan tu pakel an wich, yab u tʼojnaltsik nibal u dhutseꞌlix; tu utsáltsik ke nibal an pulek takʼix Salomón, kʼal ejtal nin tumínladhtal, yab kʼudhkʼumlinék labidh jelti an wichtsik. 
\p  
\v 28 ’Pos max na Dios in labidhmédhál anchanꞌ an chʼojól xi xoꞌ kʼwajat ban aleláb ani kalám neꞌech ka tsikan, ¿awxeꞌ na Dios yab neꞌech ti ki kʼudhkʼumliytsik más alwaꞌ? Tatáꞌtsik wéꞌ tʼajat ta belom.  
\v 29 Pos yab ki xeꞌchintsik ta chalpax ani ta álim xantʼéy ka kʼapu o xantʼéy ka uchʼaꞌ. 
\p  
\v 30 ’An atiklábtsik xi yab u belom, jaꞌich in ayal ejtal jechéꞌ; por tatáꞌtsik, a koꞌol jun a Tátaꞌ xin choꞌób abal a yéntsal ejtal jechéꞌ.  
\v 31 Ka aliytsik xan ti ki kʼwajay takʼnél kʼal na Dios ani ejtal jechéꞌ neꞌech ka bachʼutsik. 
\s1 Xowaꞌ yejat ki tʼajaꞌ abal ki kóꞌoy xataꞌ túꞌ walkʼiꞌ 
\r (Mt. 6:19‑21) 
\p  
\v 32 ʼYab ki jikʼeytsik, tatáꞌtsik xi tin belálich, yab tʼajat yán ta éb, por na Tátaꞌ in kulbetnámal ti pidhaꞌtsik an ti awiltaláb abal ki takʼxin kʼal Nanáꞌ. 
\p  
\v 33 ’Ka nujutsik xowaꞌ a koꞌol ani ka pidhaꞌ an ti tumín an chʼojontáltsik; anchanꞌ, a junkuwalichtsik i alwaꞌtaláb túꞌ walkʼiꞌ xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal, xon ti an kwéꞌ yab in ejtowal ka ochich, nibal u kʼapnal kʼal an takúl.  
\v 34 Pos xon ti kʼwajat xowaꞌ alwaꞌ xi tatáꞌtsik a kulbetnál, tajaꞌ jeye neꞌech ka kʼwajay na ejattal. 
\s1 Ki kʼwajaytsik tʼojojodh echʼekʼi 
\p  
\v 35 ʼKi kʼwajaytsik echʼekʼi i tʼojojodh, xeketlidh ani letʼotʼól na tajbaxtaltsik.  
\v 36 Ka tʼajaꞌtsik jáykʼi jelti tam jun i tʼójontsix kʼwajat in aytsím ka witsiy nin ajátik ba jun i tomkixtaláb. Kʼwajat tʼojojodh abal kin japtsi an ti wiꞌleb tam ka ulich tokot kin tʼeney.  
\v 37 Kʼijidh tʼajat abal an tʼójontsix, xi ka elan ejat tam ka ulich nin ajátik; tsubax tu utsáltsik ke jachanꞌ an tʼójontsix neꞌech ka utsan kʼal nin ajátik ka buxkan ban mesa ani neꞌech ka joꞌtsin an ti kʼapnél kʼal nin ajátik.  
\v 38 Kʼijidh tʼajat abal jachanꞌ an tʼójontsix xi ka elan ejat kʼal nin ajátik, maske ka ulich chʼejel akal o dhajawichkʼi.  
\v 39 Ka choꞌóbnaꞌtsik jechéꞌ, max jun i dhabal atá in choꞌóbak xáy i ora neꞌech ka ulich an kwéꞌ, yab neꞌech kin walkaꞌ ka japtsin tin kʼimáꞌ abal ka kwéꞌyat. 
\p  
\v 40 ’Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, ki kʼwajaytsik i tʼojojodh; pos tam yab xataꞌ a tʼílómtsik, neꞌech kin ulich Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. 
\s1 An tʼójontsix xi alwaꞌ ani an tʼójontsix xi yab alwaꞌ 
\r (Mt. 24:45‑51) 
\p  
\v 41 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Pedro: 
\p ―Ajátik, ¿a tʼilaꞌ jechéꞌ an junbaxtaláb abal wawáꞌkʼi o abal ejtal tu éb? 
\p  
\v 42 In ulu enchéꞌ an Ajátikláb: 
\p ―An tʼójontsix xi lujat ani chalpadh, jaꞌich xi neꞌech ka punkʼuntsat kin takʼiy xi más nin tʼojnálil an ajátikláb; jajáꞌ jaꞌich xi neꞌech kin ulu xowkʼi ti yejat ka pidhan ti kʼapul xi kʼwajattsik ba jachanꞌ an atá.  
\v 43 Kʼijidh tʼajat abal an tʼójontsix xi ka elan kʼal nin ajátik tam ka witsiy, in tʼajál xowaꞌ jiltsidh kin tʼajaꞌ.  
\v 44 Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ka kʼwajbá ti belkol kʼal ejtal xowaꞌ in koꞌol an ajátikláb.  
\v 45 Por max an tʼójontsix xi ka jilan punkʼudh, kin chalpay ke nin ajátik yab neꞌech ka witsiy jikʼat ani ka tujey tokot ti kʼapul, ti uchʼal asta ka itey ani ka tujey kin atʼax tʼajtsi xi kʼeꞌet an payꞌlomlábtsik ani an mímlábtsik xi tajaꞌ u tʼojnal,  
\v 46 neꞌech ka ulich nin ajátik tam jajáꞌ yab xataꞌ in tʼílóm, nibal in choꞌób xáy i ora; neꞌech tám ka pidhan jun i yajtsiktaláb púlek ani neꞌech ka tʼajtsin anílkʼi jelt xan tin tamwaltsik xi yab alwaꞌ inik. 
\p  
\v 47 ʼAn tʼójontsix xin choꞌób xantʼéy in léꞌ nin ajátik, por yab tʼojojon nibal kin tʼajaꞌ ti kʼij, yán tʼajat i wichʼateꞌ neꞌech kin bachʼu.  
\v 48 Por an tʼójontsix xi yab in choꞌób, maske kin tʼajaꞌ xowaꞌ walats, wéꞌ i wichʼateꞌ neꞌech kin bachʼu. Xitaꞌ yán ka pidhan, yán jeye neꞌech ka kontsin; ani xitaꞌ yán ka punkʼuntsat, más yán neꞌech ka kontsin. 
\s1 U waꞌchinal i kʼéꞌáxtaláb kʼal tin kwentakʼi na Jesús 
\r (Mt. 10:34‑36) 
\p  
\v 49 ʼNanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ti chabál abal ku tʼajaꞌ jelt xan tin tʼajál an kʼamal, in tsikál xowaꞌ u tʼaꞌíl ani in tʼokwal xowaꞌ yab u tʼaꞌíl; ¡ani u léꞌak max exomichak ti tʼaꞌíl! 
\p  
\v 50 ’Por koꞌol ku watʼnaꞌ okʼox jun i yajtsiktaláb púlek, ¡ani tʼojláb tʼajat ku kuxuy asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ka támun jechéꞌ! 
\p  
\v 51 ’¿A chalpayaltsikxeꞌ ke Nanáꞌ in tsiꞌnek abal ku tsiꞌdhaꞌ i kʼijidhtaláb techéꞌ ti chabál? Tu utsáltsik ke yabaꞌ, in tsiꞌnek abal ku tʼajaꞌ i kʼéꞌáxtaláb.  
\v 52 Por xoꞌ ani tin nakíl an kʼij, bóꞌ xi kʼwajat ba jun i kʼimádh, neꞌech ka kʼéꞌáxin, xi óx neꞌech kin chakuntsi xi cháb ani xi cháb neꞌech kin chakuntsi xi óx. 
\p  
\v 53 ’An tátaꞌláb neꞌech kin chakuntsi nin kwitólil ani an kwitól neꞌech kin chakuntsi nin tátaꞌ; an nánaꞌláb neꞌech kin chakuntsi nin tsidhánil ani an tsidhan neꞌech kin chakuntsi nin nánaꞌ; an mímláb neꞌech kin chakuntsi nin alꞌíb ani an alꞌíbe neꞌech kin chakuntsi nin mím. 
\s1 An exóltsik xin xalkʼál an kʼijtsik 
\r (Mt. 16:1‑4; Mr. 8:11‑13) 
\p  
\v 54 Utsan jeye enchéꞌ an atiklábtsik kʼal na Jesús: 
\p ―Tam tatáꞌtsik ka chuꞌu u chʼakíl an tokow xon tu ochel na kʼítsá, támkʼi a ulaltsik abal neꞌech ka ulich i áb ani anchanꞌ u támnal.  
\v 55 Ani tam u wawꞌnal an ikʼ xi alál ti tál, a ulaltsik abal neꞌech tʼajat ka yajbé an kʼakʼal ani anchanꞌ u támnal. 
\p  
\v 56 ’¡Kʼambixtsik! A witʼáltsik ka exbantsi xowkʼi neꞌech ka ulich an áb ani xowkʼi neꞌech ka yajbé tʼajat an kʼakʼal, por yab a ejtowaltsik ka exbantsi xantʼéy exom ti támnal jechéꞌ i kʼij. 
\s1 Ki lejkin kʼal xitaꞌ a waltsámal 
\r (Mt. 5:25‑26) 
\p  
\v 57 ʼ¿Jantʼókʼi ti yab a ejtowaltsik ka chalpay xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajaꞌ?  
\v 58 Max jun xitaꞌ ti ki utsbiy abal a waltsámal ani ki éláxin ti bél kʼal jajáꞌ tam i neꞌchich ban awiltaláb, ki lejkin kʼal jajáꞌ abal yabich ti ki utu tin tamét an lújundhom; pos max ti ki utu tajaꞌ, an lújundhom neꞌech ti ki pidhnaꞌ ban yákʼwal ani an yákʼwal neꞌech ti ki baliy ban wikʼaxteꞌ.  
\v 59 Tsubax tu utsál ke yab neꞌech ki kale ban wikʼaxteꞌ asta ka jalbiy ejtal xa júnál. 
\c 13  
\s1 Xowaꞌ in jalbíl tam jun xitaꞌ kin jilaꞌich ti walablom 
\p  
\v 1 Támkʼi jachanꞌ, ulich cháb óx i atiklábtsik ani tʼiltsin na Jesús xan ti na Pilato tin chemdhámal i iniktsik xu kʼwajíltsik Galilea. Tʼiltsin abal in xukʼuntsámal tin xichʼál kʼal in xichʼál an koꞌnéltsik xin chemdháltsik abal kin pikbaꞌ.  
\v 2 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿A chalpayaltsikxeꞌ ke jachanꞌ an iniktsik xu kʼwajíl Galilea in tamu anchanꞌ abal más jaꞌ walbidhtsik ké xi kʼeꞌet xu kʼwajíltsik táykʼi ba jachanꞌ an bitsow?  
\v 3 Tsubax tu utsáltsik ke yabaꞌ. Max yabtsik teye ka jilaꞌ ta walablom, anílkʼi teye neꞌech ki chemechtsik.  
\v 4 O ¿a chalpayaltsik ke xi lajuwaxik xi chemechtsik tʼuꞌchidh kʼal an pulek tʼiꞌadh tʼujub xu bijyáb Siloé, más jaꞌ walbidhtsik ké xi kʼeꞌet xu kʼwajíltsik Jerusalén?  
\v 5 Tsubax tu utsáltsik ke yabaꞌ. Max yabtsik teye ka jilaꞌ ta walablom, anílkʼi teye neꞌech ki chemechtsik. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in akan an igo xi yab walidh 
\p  
\v 6 Tʼiltsintsik tám kʼal na Jesús jechéꞌ an ti junbaxtaláb: 
\p ―Jun i inik in tʼayámal jun akanlek i igo bin ale ani kʼale kin chuꞌu max walidh, por yab in eltsi ni jun in walíl.  
\v 7 In utsaꞌ tám enchéꞌ an inik xi kʼál tu belkómtsáb an tin ale: “Oxtalich tin tsiꞌil tamub ti tamub ku altsi tin walíl jechéꞌ an teꞌ, por yab jaykʼi u eltsámal. Ka kwajlaꞌich, pos yab xataꞌ ti alwaꞌ ka kʼwajay kubat anikʼi ba nu ale.”  
\v 8 Por an belkol aleláb tókʼon enchéꞌ: “Ajátik, jilaꞌ bél kubat jechéꞌ i tamub. Neꞌech ku jobtsi an ti chabál xon ti kubat ani neꞌech ku mujtsi an ti lukuk xi alwaꞌ,  
\v 9 yab telab max anchanꞌ ka walin; max yab ka walin, neꞌech tám ku kwajlaꞌich.” 
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich jun i mímláb xi yab in ejtowal ka lujkun 
\p  
\v 10 Jun i kʼij, tin kʼítsájil i koyóxnich, na Jesús kʼwajat ti okʼtsix ba jun i atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb.  
\v 11 Tajaꞌ, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i mímláb xin koꞌolich lajuwaxik i tamub ti yaꞌul. Kútandhats kʼal jun i atʼax ejattaláb ani jaxtám ti yab in ejtowal ni wéꞌ ka lujkun.  
\v 12 Tam ti chuꞌtat kʼal na Jesús, kanyat ani utsan enchéꞌ: 
\p ―Mímláb, i jeléch kʼal an yawꞌlách xa koꞌol. 
\p  
\v 13 In kʼwajbaꞌ tám nin kʼubak ban mímláb ani támkʼi jachanꞌ ti lujkun an mímláb. An mímláb tujey tám kin pubédhantsi tin bij na Dios.  
\v 14 Por an inik xu okʼlek ba jachanꞌ an atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, chakuy abal na Jesús in jeldhaꞌ an mímláb tin kʼítsájil i koyóxnich ani in utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: 
\p ―Waꞌach akak a kʼítsá xowkʼi ti alwaꞌ ku tʼójon; ki tsíchtsik jachanꞌ a kʼítsá abal ki jeldhátsik ani yab tam in kʼítsájil i koyóxnich. 
\p  
\v 15 Tókʼon tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Kʼambixtsik, ¿yabxeꞌ a wiláltsik na bákajil o na burrujil tam in kʼítsájil i koyóxnich abal ka júnaꞌtsik ka uchʼandhaꞌ? 
\p  
\v 16 ’Jechéꞌ an mímláb xu kidhtaláb jeye kʼal na Abraham, xu kóꞌyáb kʼal an lej atʼax ti yaꞌul lajuwaxikich i tamub kʼal jechéꞌ an yawꞌlách, ¿awxeꞌ yab in tomnál ka jeldhá tam in kʼítsájil i koyóxnich? 
\p  
\v 17 Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, ejtaltsik xi kʼál tu atʼnal na Jesús, tidhebétsik; por ejtal xi más an atiklábtsik u kulbél tam tin chuꞌutsik an pakdhaꞌ labidh labandhaxtaláb xin tʼajál na Jesús. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta in itsích an mostasa 
\r (Mt. 13:31‑32; Mr. 4:30‑32) 
\p  
\v 18 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¿Jantʼéy in junwal xan tu takʼix na Dios ani jantʼokʼál ti neꞌech ku ejto ku junbay?  
\v 19 In junwal jelti jun in itsích i mostasa xi jun i inik in tʼayál bin ale, u pubel tʼajat asta kin bajaw jelti jun i teꞌ. U pubel tʼajat, ke an chʼichintsik xi xeꞌech ti jumumúl in tʼajáltsik nin pákʼw bin kʼweꞌéltsik jechéꞌ an teꞌ. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an jilbédhaxtaláb kʼoye 
\r (Mt. 13:33) 
\p  
\v 20 In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¿Jantʼokʼál ti neꞌech ku ejto ku junbay xan tu takʼix na Dios?  
\v 21 In junwal jelti an jilbédhaxtaláb kʼoye xi jun i mímláb in xukʼyal kʼál ox lejab i cheꞌedh trigo ani in jilbédhál ejtal an xoꞌkadh cheꞌedh trigo. 
\s1 An wiꞌleb xi xuyat 
\r (Mt. 7:13‑14, 21‑23) 
\p  
\v 22 Tam ti na Jesús neꞌech ti belal abal Jerusalén, u kʼwajíl ti okʼtsix ban bitsowtsik ani ban kwentsaltsik xon tu watʼel.  
\v 23 Konyat enchéꞌ kʼal jun xitaꞌ: 
\p ―Ajátik, ¿wéꞌxeꞌ tʼajat xu loꞌel? 
\p Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: 
\p  
\v 24 ―Ka tʼajaꞌtsik an chápláb abal ka ejto ki kʼwajaytsik takʼnél kʼal na Dios, jelti an chápláb xi yejat ka tʼajaꞌtsik tam a léꞌ ki ochich ba jun i xuyat wiꞌleb. Tsubax tu utsáltsik ke yán tʼajat xi neꞌech kin leꞌnaꞌ ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios, por yabtsik neꞌech kin ejto.  
\v 25 Tam ka chʼakay an dhabal atá ani kin mapuy an wiꞌleb, tatáꞌtsik, xi jilkʼonék eléb, neꞌech ka tʼeneytsik an wiꞌleb ani neꞌech ka ulutsik enchéꞌ: “Ajátik ti ku japtsi weye.” Por Jajáꞌ neꞌech ti ki tókʼoytsik enchéꞌ: “Yab tu exláltsik nibal u choꞌób xon ta tál.”  
\v 26 Neꞌech tám ki tujeytsik ka utsaꞌ enchéꞌ: “U kʼwajinek pé tu kʼapul ani tu uchʼal junax kʼal Tatáꞌ ani Tatáꞌ i okʼtsixnék ba ni bitsówil.”  
\v 27 Por Jajáꞌ neꞌech ti ki tókʼoytsik enchéꞌ: “Tu utsálichtsik ke yab tu exlál nibal u choꞌób xon ta tál. ¡Ki wixkʼintsik techéꞌ kʼal Nanáꞌ, ejtal tatáꞌtsik xa tʼajál xowaꞌ yab alwaꞌ!”  
\v 28 Tajaꞌ neꞌech ki ukʼintsik ani neꞌech ti rechʼechʼél na kamab tam ka chuꞌutsik abal na Abraham, na Isák, na Jakob ani ejtal an tʼiltsixtsik kʼwajat xon tu takʼix na Dios ani tatáꞌtsik i jilan eléb.  
\v 29 Pos neꞌech ka tsích an atiklábtsik xi ebál ani alál, xon tu kalel na kʼítsá ani xon tu ochel jeye abal ka buxkantsik ti kʼapul xon tu takʼix na Dios.  
\v 30 Jachanꞌ i kʼij, taltsik xi xoꞌ kʼwajat kuxlek, neꞌech ka kʼwajay ultaláb ani taltsik xi xoꞌ kʼwajat ultaláb, neꞌech ka kʼwajay kuxlek. 
\s1 Na Jesús in ukʼintsi an atiklábtsik xi Jerusalén 
\r (Mt. 23:37‑39) 
\p  
\v 31 Támkʼi jachanꞌ a kʼítsá, ulich cháb óx i fariseotsik ani utsan enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Ki kʼaléch píl, pos na Erodes in léꞌ ti ki chemdhaꞌ. 
\p  
\v 32 Por Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: 
\p ―Ki kʼaletsik ani ka utsaꞌ enchéꞌ jachanꞌ an inik xin koꞌol in chalab jelti a wáx: “Ka telaꞌ, xoꞌ ani kalám u káldhál an atʼax ejattalábtsik, u jeldhál an yaꞌultsik ani chabkʼiꞌ neꞌech ku okʼoy.”  
\v 33 Por xoꞌ koꞌol ku óntsi nu bélil, kalám ani chabkʼiꞌ jeye, pos yab in tomnál ke jun i tʼiltsix ka chemdhá píl bitsow ani yab Jerusalén. 
\p  
\v 34 In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¡Atiklábtsik xi Jerusalén, xa chemdhál an tʼiltsixtsik ani a tʼujbayal xi abtsinaltsik kʼal na Dios abal ti ki óltsi an tin tsubaxtalábil! Yáníl u leꞌnaꞌ ku junku na chakámiltsik, jelt xan ti an pákʼwlam kwitaꞌ in junkuwal nin tsʼitsik tʼám abal kin pákʼwnaꞌ tin ál nin sutsʼútsʼ, por yab a leꞌnaꞌtsik.  
\v 35 Ka achʼaꞌtsik xantʼéy neꞌech tu utsaꞌ, an pulek atá xon ta kʼakʼnáltsik na Dios, neꞌech ka walbá. Tu utsáltsik abal yab más neꞌech ki witsiy ti kin chuꞌutsik, asta kin bajaw an kʼij tam tatáꞌtsik neꞌech ka ulutsik enchéꞌ: “¡Lábtʼajadh ti kʼwajat xi tál tin bij an Okʼóxláb!” 
\c 14  
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xi málidh 
\p  
\v 1 Jun i kʼij, tin kʼítsájil i koyóxnich, na Jesús kʼalnek ti kʼapul bin kʼimáꞌ jun in okʼlékil i fariseo ani xi kʼeꞌet an fariseotsik taꞌ ti kʼwajat ti kwáchix.  
\v 2 Táꞌ jeye ti kʼwajat tajaꞌ tin tamét na Jesús, jun i inik xu yaꞌul kʼal i mál.  
\v 3 Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an fariseotsik: 
\p ―¿Awilxeꞌ ka jeldhá jun i yaꞌul tam in kʼítsájil i koyóxnich o yabaꞌ? 
\p  
\v 4 Por jajáꞌtsik yab kʼuchun. Téyná tám an yaꞌul bin kʼubak kʼal na Jesús, jeldhá ani in utsaꞌ tám ka kʼaléch.  
\v 5 Utsan tám enchéꞌ an fariseotsik kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik a kidhtal, max nin burrujil o nin bákajil ka balkʼin ba jun i mom, yab in jixál támkʼi maske in kʼítsájil i koyóxnich? 
\p  
\v 6 Ani yabtsik in ejto ka tókʼon ni wéꞌ. 
\s1 Xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb 
\p  
\v 7 Tam ti na Jesús in chuꞌu ti tákultsik an ti ultaláb kʼwajtaláb ban mesa xi kanidhtsik ba jun i tomkixtaláb, in pidhaꞌtsik jechéꞌ an ti takʼixtaláb: 
\p  
\v 8 ―Tam jun xitaꞌ ti kaniy ta ajíblom ba jun i tomkixtaláb, yab ki buxkan ban kʼwajtaláb xi ultaláb, yab telab ka ulich jun xitaꞌ xi más uluts ké tatáꞌ  
\v 9 ani ka ulich ti ki utsaꞌ enchéꞌ xi ti kanyámal: “Ka pidhaꞌ jachanꞌ an ti kʼwajtaláb na jeꞌ jún.” Tidhetálich tám abal tatáꞌ ki kʼale ta buxkanal ban kʼwajtaláb xi más kuxlek.  
\v 10 Tam ki kanyat ba jun i tomkixtaláb, más alwaꞌ ki buxkan ban kʼwajtaláb xi kuxlek; abal tam ka ulich xi ti kanyámal, ti ki utsaꞌ enchéꞌ: “Jaꞌúb, jéꞌ ki watʼey ta buxkanal ban koytaláb xi más ultaláb.” Anchanꞌ neꞌech ki kʼakʼná kʼal xi taꞌ buxutsik ban mesa junax kʼal tatáꞌ.  
\v 11 Pos xitaꞌ in tʼekʼál tinbáꞌ, neꞌech ka chaꞌká; ani xitaꞌ in chaꞌkál tinbáꞌ, neꞌech ka tʼekʼbá. 
\p  
\v 12 In utsaꞌ jeye enchéꞌ an inik xi kʼál ti kanidh: 
\p ―Tam ka tʼajaꞌ jun i kʼapúxnich, yab ka kaniy na jaꞌúbtsik, nibal na kidhábtsik, nibal na exlowáltsik, nibal na at kʼimádh xi tumínladh; pos tam kin tʼajaꞌtsik jeye i kʼapúxnich, neꞌech jeye ti ki kaniy ani anchanꞌ, jelti max i witsbantsábich.  
\v 13 Tam ka tajaꞌ jun i ajib, más alwaꞌ ka kaniy an chʼojontáltsik, an mochoꞌtsik, an kʼwechʼeꞌtsik ani an jokʼoltsik,  
\v 14 ani kʼijidh tʼajat neꞌech ki kʼwajay. Pos jajáꞌtsik yab neꞌech kin ejto ti jalbintsi, por tatáꞌ, neꞌech ka bachʼu an chʼejwalixtaláb tam ka ejdhá ti ít an atiklábtsik xi alwaꞌ inik. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an pulek kʼapúxnich 
\p  
\v 15 Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, jún ti éb xi taꞌ ti buxutsik ban mesa, in utsaꞌ enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¡Kʼijidh tʼajat abal xitaꞌ xi neꞌech ti kʼapul xon tu takʼix na Dios! 
\p  
\v 16 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Jun i inik in tʼajaꞌ jun i pulek kʼapúxnich ani in abnaꞌ ka kanyat yán i atiklábtsik.  
\v 17 Tam ti kʼwajatich tʼojojodh an kʼapnél, in abaꞌ nin tʼojnálil kin utsaꞌ enchéꞌ xi kʼwajattsik kanidh: “Ki tsíchichtsik, tʼojojodhich ejtal.”  
\v 18 Por ejtaltsik in konoy ka pakwlantsat abal yab neꞌech kin ejtotsik ka kʼale. Xi jidhtal in ulu enchéꞌ: “Talél tu chʼaꞌay jun i chabál ani koꞌol kin kʼale ku chuꞌu; tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin pakwlantsi.”  
\v 19 Jún in ulu jeye enchéꞌ: “U chʼaꞌyámal boꞌ kubél i bákatsik xu kínal ani u léꞌ kin kʼale ku chuꞌu max alwaꞌ; tu kontsal ti alwaꞌtaláb abal ti kin pakwlantsi.”  
\v 20 Ani jún in ulu jeye enchéꞌ: “Talél tin tomkin ani jaxtám ti yab neꞌech ku ejto kin kʼale.”  
\v 21 Tam ti witsiy an tʼójontsix, in utsaꞌ ejtal jechéꞌ nin ajátik. Chakuy an ajátikláb ani in utsaꞌ enchéꞌ nin tʼójontsixil: “Ki kʼale jikʼatkʼi ban pakdhaꞌ bél ani ban chʼikwdhaꞌ bél xi waꞌach techéꞌ ban bitsow ani ka kaniy ka tsích techéꞌ xi chʼojontáltsik, xi mochoꞌtsik, xu kʼwechʼeꞌtsik ani xu jokʼoltsik.”  
\v 22 Más tayíl, in ulu enchéꞌ an tʼójontsix: “Ajátik, u tʼajámalich xan ta ulúmal ani bél tʼajat ejtidh altá.”  
\v 23 Utsan tám enchéꞌ an tʼójontsix kʼal an ajátikláb: “Ki kʼale putálkʼi ban pakdhaꞌ bél ani ban béltsik xi tin waltsik an bitsow ani ka tʼajtsitsik ti chápláb ka ochich abal ka tsʼutsich nu kʼimáꞌ.  
\v 24 Tu utsáltsik, ke ni jún xi jachanꞌ xu kanyámaltsik okʼox, yab neꞌech ka ochich ba nu kʼimáꞌ ti kʼapul.” 
\s1 An yajtsiktaláb xi neꞌech ki achʼaꞌ tam ki belaꞌich na Kristo 
\p  
\v 25 Kʼal yán i atiklábtsik ti wewkómte na Jesús, chawꞌkʼilách ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p  
\v 26 ―Max jun xitaꞌ ka utey kʼal Nanáꞌ, por in kʼanidhál más nin tátaꞌ, nin nánaꞌ, nin tomtal, nin chakámiltsik, nin kidhábtsik, nin ixámtsik ani in kʼanidhál tʼajat tinbáꞌ, yab neꞌech kin ejto ti kin wéwnaꞌ.  
\v 27 Aníl jeye, max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin wéwnaꞌ ani yab in léꞌ kin watʼnaꞌ i yajtsiktaláb o i chemlá kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, yab neꞌech kin ejto ti kin wéwnaꞌ.  
\v 28 Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik in léꞌ kin kubaꞌ jun i atá pulek, ¿yabxeꞌ neꞌech ka buxkan okʼox kin chalpay xatʼwaꞌ neꞌech kin paku abal kin chuꞌu max neꞌech kin ejto kin okʼoy?  
\v 29 Pos max yab kin tʼajaꞌ anchanꞌ, kin kʼwajbantsích tokot okʼox an tin akan ani yab kin ejto kin okʼoy, neꞌech tám ka labídhná kʼal ejtal xitaꞌ kʼál ti ka chuꞌtat  
\v 30 ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: “Jechéꞌ an inik in tuju kin tʼajaꞌ jun i atá pulek ani yab in ejto kin okʼoy.”  
\v 31 O max jun i pulek takʼix neꞌech ti péjéx kʼal kʼeꞌet i pulek takʼix, ¿yabxeꞌ neꞌech ka buxkan okʼox kin chalpay max neꞌech kin ejto kin tomnaꞌ kʼal láju mil i soldadotsik, xi tál kʼal jun inik mil i soldadotsik?  
\v 32 Max yab neꞌech kin ejto kin tomnaꞌ, neꞌech tám kin abaꞌ nin abatwálejiltsik abal kin konoy i lejkintaláb tam na jún an pulek takʼix ów bél ti tál ani anchanꞌ yabich tám ka péjéxin.  
\v 33 Anchanꞌ jeye, max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab kin jilaꞌ ejtal xowaꞌ in koꞌol, yab neꞌech kin ejto ka tsích ti exóbal kʼal Nanáꞌ. 
\s1 Tam ka xawꞌmé an atʼem 
\r (Mt. 5:13; Mr. 9:50) 
\p  
\v 34 ʼAn atʼem alwaꞌ, por max ka xawꞌmé, yabich xataꞌ ti neꞌech ka éyná.  
\v 35 Yab alwaꞌ abal an chabál nibal abal ka xukʼuxná an ti alwaꞌ lukuk, tokot abal ka wakʼlá. Xin koꞌol in ochʼoxtal alwaꞌ, kin exbay xowaꞌ u ulal. 
\c 15  
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an borrego xi kʼibchonék 
\r (Mt. 18:10‑14) 
\p  
\v 1 Ejtal an bachʼkʼul jalbixtaláb ani an walablomtsik, u uteltsik ba na Jesús abal kin axtsi xantʼéy in ulal.  
\v 2 Jaxtám tu kawyáb na Jesús kʼal an fariseotsik ani kʼal an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, in ulaltsik enchéꞌ: 
\p ―Jechéꞌ an inik u junkunal kʼal an walablomtsik ani u kʼapul junax kʼal jajáꞌtsik. 
\p  
\v 3 Kʼwajbantsattsik tám jechéꞌ an junbaxtaláb kʼal na Jesús: 
\p  
\v 4 ―¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik, max in koꞌol boꞌ inik i borregotsik ani kin kʼibdhaꞌ jún, yab neꞌech kin jilaꞌ xi cheꞌ inik lajubeléju ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh abal ka kʼale kin aliy na jún xi kʼibchonék asta kin elaꞌ?  
\v 5 Tam kin elaꞌ, kulbenek neꞌech kin okobnaꞌ  
\v 6 ani tam ka ulich tin kʼimáꞌ, neꞌech kin kaniy ejtal nin jaꞌúbtsik, nin at kʼimádhtsik ani neꞌech kin utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ki kulbétsik kʼal nanáꞌ, abal u elaꞌ an borrego xu kʼibdhámal.”  
\v 7 Tu utsáltsik abal u waꞌchinal más i kulbétaláb túꞌ walkʼiꞌ tam jun i walablom kin jilaꞌich ti walablom ké kʼal xi cheꞌ inik lajubeléju i atiklábtsik xi alwaꞌ ani yabtsik yejat kin jalkʼuy nin chalab. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tʼipax tumín xi kʼibdhats 
\p  
\v 8 ʼAníl jeye, ¿jitam mímláb xin koꞌol láju i tʼipax tumín ani kin kʼibdhaꞌ jún, yab neꞌech kin letʼkʼoy jun i tajbaxtaláb ani kin kʼwetoy putál an altá abal kin aliy kʼal yantam i kwenta asta kin elaꞌ?  
\v 9 Tam kin elaꞌ, neꞌech kin kaniy ejtal nin jaꞌúbtsik, nin at kʼimádhtsik ani neꞌech kin utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ki kulbétsik kʼal nanáꞌ abal u elaꞌ an tʼipax tumín xu kʼibdhámal.”  
\v 10 Tu utsáltsik abal u kulbéltsik tʼajat nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios tam jun i walablom kin jilaꞌich ti walablom. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an chakámláb xi xeꞌchinék ti kʼibél 
\p  
\v 11 In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Jun i inik in koꞌol cháb in kwitóliltsik  
\v 12 ani an kwitól xi tayíl in utsaꞌ enchéꞌ nin tátaꞌ: “Tátaꞌ, ti kin pidhaꞌich an ti jiltsixtaláb xi nanáꞌ neye neꞌech ku lujuy ku bachʼu.” Pidhantsik tám kʼal an tátaꞌláb xowaꞌ jajáꞌtsik in lujyal kin bachʼu.  
\v 13 Tam ti watʼéch cháb óx a kʼítsá, an tayíl kwitól in nuju ejtal xowaꞌ jajáꞌ in lujuy kin bachʼu. Kʼal an tumín xin bachʼu, kʼale ti kʼwajíl píl chabál, xon ti kʼwajay kin atʼax paku ejtal an tumín xin bachʼúmal.  
\v 14 Por tam tin pakúmalich ejtal an tumín, waꞌchin jun i pulek kʼaꞌínab ba jachanꞌ an chabál ani jajáꞌ tujey jeye kin achʼaꞌ i kʼaꞌínab.  
\v 15 Kʼale tám kin kontsi ti tʼojláb jun i inik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál ani aban ti belkol olomtsik bin ale jachanꞌ an inik.  
\v 16 Kom u kʼaꞌílich tʼajat, in léꞌakich max kin kʼaptsi tin kʼapwál an olomtsik, por yab u pidhnal kʼal ni jun xitaꞌ.  
\v 17 Kʼwajay tám ti chalpax enchéꞌ: “¡Yán i tʼojnaltsik bin kʼimáꞌ nu tátaꞌ u kʼapultsik alwaꞌ ani nanáꞌ techéꞌ in kʼwajat tin chemel kʼal i kʼaꞌínab!  
\v 18 Neꞌech kin witsiy bin kʼimáꞌ nu tátaꞌ ani neꞌech ku utsaꞌ enchéꞌ: Tátaꞌ, u waltsámal na Dios ani tatáꞌ teye;  
\v 19 yabich in tomnál kin bijyat ke in chakámláb kʼal tatáꞌ; ti kin bachʼu neye jelti jun a tʼojnálil.”  
\v 20 In tuju tám an bél ani witsiy bin kʼimáꞌ nin tátaꞌ. 
\p ʼTam ti bél ów ti tál, chuꞌtat kʼal nin tátaꞌ ani kóꞌontsat ti yajnantsixtaláb. Ájlách abal ka kʼale ti tamwáb, mulukʼná ani chʼuchʼbayat.  
\v 21 In ulu tám enchéꞌ jachanꞌ an kwitól: “Tátaꞌ, u waltsámal na Dios ani tatáꞌ teye, yabich in tomnál kin bijyat ke in chakámláb kʼal tatáꞌ.”  
\v 22 Por an tátaꞌláb in utsaꞌ enchéꞌ nin tʼojnáliltsik: “Ka jixaꞌtsik jikʼat an alwaꞌ xeketláb, ka xeketliy ani ka pajbiy; ka kʼwajbantsi jeye ti aniyo bin tsʼútsbixtal.  
\v 23 Ka tsiꞌdhaꞌtsik an baka xi más kʼotsól ani ka chemdhaꞌ. Neꞌech tu kʼapul ani neꞌech ki tʼajaꞌ i ajib.  
\v 24 Pos jechéꞌ nu chakámil kʼwajatwiꞌik jelti max chemnek ani xoꞌ jelti max ejnekich ti ít; kʼibchonékwiꞌik ti kʼwajat ani xoꞌ i elaꞌich.” Tujeytsik tám kin tʼajaꞌ i ajib. 
\p  
\v 25 ʼTam ti jachanꞌ, an okʼox kwitól xeꞌech ban aleláb; por tam tu witsélich ani exomich ti kʼunel ban atá, in achʼaꞌ an tʼénlách ani an bixmách.  
\v 26 In kaniy tám jun ti éb an tʼojnaltsik ani in konoy xantʼéy exom ti tʼajnal.  
\v 27 Utsan enchéꞌ kʼal jachanꞌ an tʼojnal: “Exom i ajib kom na kidháb witsích; na tátaꞌ in abnaꞌ ka chemdhá an baka xi más kʼotsól abal na kidháb witsiy juntam anikʼi.”  
\v 28 Por an okʼox kwitól chakuy ani kom yab in léꞌ ti ochel altá, kale ti pakabédháb kʼal nin tátaꞌ abal ka ochich.  
\v 29 Jechéꞌ an okʼox kwitól in utsaꞌ enchéꞌ nin tátaꞌ: “Tatáꞌ, a choꞌób xáyich i tamub tu tʼójontsámal ani yab jaykʼi tu chʼikat tʼajtsámal ta takʼixtal; por yab jaykʼi tin elaꞌ pidhámal jun i chakam chibo abal ku chemdhaꞌ ani ku ajíbnaꞌ kʼal nu jaꞌúbtsik.  
\v 30 Por xoꞌ ulich jechéꞌ na chakámil, xi ti atʼax pakwtsámal ta tumínal kʼal i junkux inik uxumtsik ani a chemdhantsal kin kʼapu an baka xi más kʼotsól.”  
\v 31 Utsan tám enchéꞌ kʼal nin tátaꞌ: “Kwitól, tatáꞌ echʼekʼi techéꞌ i kʼwajat kʼal nanáꞌ ani ejtal xowaꞌ u koꞌol, a dhabal teye.”  
\v 32 Por xoꞌ alwaꞌ ki tʼajaꞌ i ajib ani ku kulbé, pos na kidháb xi kʼwajatwiꞌik jelti max chemnek, xoꞌ jelti max ejnekich ti ít; kʼibchonékwiꞌik ti kʼwajat ani xoꞌ i elaꞌich. 
\c 16  
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an tʼójontsix xi yab alwaꞌ 
\p  
\v 1 Na Jesús in utsaꞌ jeye enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i tumínladh inik xin koꞌol jun i okʼlek tʼojnal ani kʼale ti óltsinal an tumínladh inik ke exom ti atʼax pakwtsinal tin tumínal kʼal jechéꞌ an okʼlek.  
\v 2 Abná tám ti kanyáb kʼal nin ajátik ani utsan enchéꞌ: “¿Jantʼéy in éy xowaꞌ u achʼál in usnal kʼal tatáꞌ ta kwenta? U léꞌ ti kin óltsi xoꞌ xantʼéy a tʼajám kʼal nu tumínal, pos yabich más neꞌech ka óntsi ta okʼlek tʼojnal kʼal nanáꞌ.”  
\v 3 An okʼlek tʼojnal in chalpay tám enchéꞌ: “¿Jantʼéy xoꞌ neꞌech ku tʼajaꞌ abal nu ajátik neꞌech ti kin káldhaꞌich an tin tʼojnal? Nanáꞌ yabich in likat ku tʼajaꞌ u ale ani tidhetál u achʼál kin xeꞌchin tin konox tolmixtaláb.  
\v 4 U chalpách xantʼéy neꞌech ku tʼajaꞌ abal ku kóꞌoy xitaꞌ ti kin bachʼu tin kʼimáꞌ tam kin káldhájich an tin okʼlek tʼojnal.”  
\v 5 Tujey tám kin kaniy juntsik ti juntsik xu júntsixtsik ban ajátikláb. Xi jidhtal in konoy enchéꞌ: “¿Jatʼwaꞌ a júntsal nu ajátik?”  
\v 6 Tókʼoyat enchéꞌ: “U júntsal boꞌ inik barril ti aséyte.” Utsan tám enchéꞌ kʼal an okʼlek tʼojnal: “Jéꞌ kʼwajat an úw xon ti dhutsadh abal anchanꞌ a júnál; ki buxkan jikʼat ani ka tʼajaꞌ jún xin ulal abal tokot a júnál chab inik láju.”  
\v 7 Tayíl in konoy jeye xin chabtal: “Ani tatáꞌ, ¿jatʼwaꞌ a júnál?” Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: “Boꞌ inik lejab i trigo.” In utsaꞌ jeye tám enchéꞌ: “Jéꞌ kʼwajat an úw xon ti dhutsadh abal anchanꞌ a júnál; ka tʼajaꞌ ít xon ti kin ulu abal tokot a júnál cheꞌ inik i lejab.”  
\v 8 An ajátikláb in chuꞌu abal jachanꞌ an okʼlek tʼojnal xi yab alwaꞌ, in choꞌób tʼajat xan ti kin uwaꞌ abal yab ka xeꞌchin ti chʼojontálbél tayíl. Pos an atiklábtsik xi yab u belom, más jaꞌ in choꞌóbtsik xan ti kin uwaꞌ kʼal nin kidhtaltsik ké an atiklábtsik xu belom. 
\p  
\v 9 ʼNanáꞌ tu utsáltsik enchéꞌ: ka éynaꞌ xowaꞌ waꞌach techéꞌ ban walbidh kʼayꞌlá abal ka kóꞌoy a jaꞌúbtsik, pos tam ka taley xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá, ka waꞌchin xitaꞌ ti ki bachʼu ban atá xi yab jaykʼi u pakchunal. 
\p  
\v 10 ʼXitaꞌ in tʼajál alwaꞌ kʼal xowaꞌ wéꞌ in koꞌol, anchanꞌ jeye neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal xi yán ani xitaꞌ in tʼajál yab alwaꞌ kʼal xowaꞌ wéꞌ in koꞌol, anchanꞌ jeye neꞌech kin tʼajaꞌ kʼal xi yán. 
\p  
\v 11 ’Jaxtám, max yabtsik a tʼajál alwaꞌ kʼal xowaꞌ a koꞌol techéꞌ ban walbidh kʼayꞌlá, ¿awxeꞌ neꞌech ki pidhan kʼal na Dios abal ka beletnaꞌ xowaꞌ alwaꞌ?  
\v 12 Ani max yab ka beletnaꞌ alwaꞌ xowaꞌ na Dios ti pidhál ka beletnaꞌ, ¿awxeꞌ neꞌech ti ki pidhaꞌ na Dios xowaꞌ ti bijtsámalich ke tatáꞌ neꞌech ka dhabalnaꞌ? 
\p  
\v 13 ʼNi jun i tʼójontsix yab neꞌech kin ejto kin tʼójontsi cháb i ajátikláb; pos neꞌech kin atʼaꞌ na jún ani neꞌech kin kʼanidhaꞌ na jún. Neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ ka utsan kʼal na jún ani na jún yab neꞌech kin tʼajaꞌ ti kʼij. Yab neꞌech ka ejto ka tʼójontsi na Dios ani ka tʼójontsi jeye an tumínladhtaláb. 
\p  
\v 14 An fariseotsik xi chʼeꞌneꞌ tʼajat kʼal an tumín, kʼwajat in achʼáltsik ejtal jechéꞌ ani in labídhnaꞌtsik na Jesús.  
\v 15 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tatáꞌtsik a wáynál ke i alwaꞌ iniktsik tʼajat tin tamét an atiklábtsik, por na Dios ti exlantsal an ta ejattaltsik; pos xowaꞌ u chuꞌtáb kʼal an iniktsik ke alwaꞌ tʼajat, na Dios in pojkál. 
\s1 An takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés ani xan tu takʼix na Dios 
\p  
\v 16 ʼAsta tam ti xeꞌchin na Juan xu pujax u éynal an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés ani in okʼtsixtal an tʼiltsixtsik. Tam ti xeꞌchin na Juan xu pujax, tám ti tujey ti tʼilnal an alwaꞌ tʼilab kʼal tin kwenta xan tu takʼix na Dios ani ejtalkʼi in tʼajál an chápláb abal ka kʼwajách takʼnél kʼal na Dios. 
\p  
\v 17 ʼPor más yab tʼojláb ka kʼibchon an walkʼiꞌ ani an chabál ké yab ka támun ejtal jelt xan ti kʼwajat dhutsadh bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. 
\s1 Na Jesús u okʼtsix kʼal tin kwenta an jíláxtaláb 
\r (Mt. 9:1‑12; Mr. 10:1‑12) 
\p  
\v 18 ʼMax jun i inik kin jilaꞌ nin tomtal ani ka tomkin ti ít kʼal kʼeꞌet i mímláb, u walbinalich tám kʼal i uxúmbeꞌtaláb ani xitaꞌ ka tomkin kʼal an jiladh mímláb, u walbinalich jeye kʼal i uxúmbeꞌtaláb. 
\s1 An tumínladh inik ani na Lásaro 
\p  
\v 19 ʼTáꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i tumínladh inik xu xeketlinal kʼal i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ ani in tʼajál i pakdhaꞌ ajib tsudhey ka tsudhey.  
\v 20 Táꞌ jeye ti kʼwajat jun i chʼojontál inik xu bijyáb ta Lásaro, xi tʼítʼidh tʼajat ani u buxkanal chabál bin wiꞌlébil jachanꞌ an tumínladh inik.  
\v 21 Jechéꞌ an chʼojontál inik, in leꞌnál kin kʼapu nin muꞌmats an kʼapnél xu kwajlanal tin ál nin mesajil an tumínladh inik. Jechéꞌ na Lásaro tʼítidh tʼajat ke asta an pikʼoꞌtsik u utel ti lekʼwtsinal kʼál an tin tʼítʼal.  
\v 22 Jun i kʼij, an chʼojontál inik chemech ani júná kʼal an tʼokat abatwáletsik abal ka kʼwajay xon ti kʼwajat na Abraham. Chemech jeye an tumínladh inik ani jolyat.  
\v 23 Tam ti an tumínladh inik kʼwajat ti chʼojontálbél kʼal an yajal ban kʼibeltaláb, in telaꞌ tʼekʼat ani in ów chuꞌu na Abraham junax kʼal na Lásaro.  
\v 24 Dhájaxin tám kawidh enchéꞌ: “Tátaꞌ Abraham, ti kin yajnantsi neye, ka abaꞌ na Lásaro abal kin axdhaꞌ nin tsúm nin tsʼútsbixtal ba jaꞌ ani ka tsích ti kin chamambédhantsi tu lekʼáb, pos yabich tʼajat u kuxyal an yajtsiktaláb ba jechéꞌ an kʼamal.”  
\v 25 Por utsan enchéꞌ kʼal na Abraham: “Chakámláb, ka chalpay abal tatáꞌ a bachʼúmalich xowaꞌ alwaꞌ tam ta xeꞌchinék ti chabál ani na Lásaro mapal yajtsiktaláb in bachʼúmal. Xoꞌ, jajáꞌ exom in bachʼwal i kʼijidhtaláb techéꞌ ani tatáꞌ exom a bachʼwal i yajtsiktaláb.  
\v 26 Ani tám juní, yab neꞌech kin ejto ka watʼey xon ti tatáꞌ i kʼwajat kom waꞌach jun i owtsik jól ani yab xan ti ka watʼey tachanꞌ. Jaxtám, xi techéꞌtsik kʼwajat, yab neꞌech kin ejto ka kʼale tachanꞌ max in léꞌtsik ka kʼale ani xi tachanꞌtsik kʼwajat, yab neꞌech kin ejto ka tsích techéꞌ max in léꞌtsik ka tsích.”  
\v 27 In ulu tám enchéꞌ an tumínladh inik: “Tátaꞌ Abraham, tu kontsal pé ti alwaꞌtaláb abal ka abaꞌ na Lásaro bin kʼimáꞌ nu tátaꞌ,  
\v 28 xon ti kʼwajat bóꞌ u kidhábtsik abal kin óltsitsik jechéꞌ ani anchanꞌ, yabtsik ka tsích techéꞌ ban yajtsiktaláb.”  
\v 29 Por utsan enchéꞌ kʼal na Abraham: “Táꞌ in koꞌoltsik an takʼixtaláb xin dhutsámalt na Moisés ani an tʼiltsixtsik; ¡awil kin exbantsitsik jaꞌich!”  
\v 30 Tókʼon enchéꞌ an tumínladh inik: “Aniꞌ kʼejle, tátaꞌ Abraham, por max jún xi chemnekich ka ejech ti ít ani ka witsiy xon ti jajáꞌtsik kʼwajat, neꞌech tám kin jilaꞌtsik ti walablom.”  
\v 31 Por utsan enchéꞌ kʼal na Abraham: “Max yab in léꞌ kin exbantsitsik xowaꞌ in dhutsámal na Moisés ani an tʼiltsixtsik, yab jeye neꞌech kin exbantsitsik maske jun i chemélom ka ejech ti ít ani ka witsiy xon ti jajáꞌtsik kʼwajat.” 
\c 17  
\s1 Ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka walaꞌ 
\r (Mt. 18:6‑7, 21‑22; Mr. 9:42) 
\p  
\v 1 Na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Echʼekʼi waꞌach xantʼokʼál tu walbindháb an atiklábtsik; por ¡chʼojontál in chuꞌbíl xitaꞌ kin walbindhaꞌ jun xitaꞌ!  
\v 2 Más alwaꞌ abal an walbindhom ka wikʼtsin bin núkʼ jun i yejcheꞌ chaꞌ tʼujub ani ka petʼná ban pujal abal ka luyꞌchin ké kin walbindhaꞌ jún ti éb xi jechéꞌ an chakamtsik xi tin belálichtsik.  
\v 3 Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta abal yab ka walbindhaꞌ ni jun xitaꞌ. 
\p ʼMax jun a at kidháb ti waltsi, ka tawnaꞌ, max kin exbay ani yabich más kin tʼajaꞌ an walastaláb, ka pakwlantsi.  
\v 4 Maske ti waltsi búkíl ta kʼítsá ani búkíl ti ki utsaꞌ enchéꞌ: “Yabich más neꞌech kin witsiy ku tʼajaꞌ”, ka pakwlantsi. 
\s1 Nin cháp an belomtaláb 
\p  
\v 5 An exóbaltsik in utsaꞌ enchéꞌ an Ajátikláb: 
\p ―Ti ku tolmiy abal ku belmách más. 
\p  
\v 6 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal an Ajátikláb: 
\p ―Max i belomaktsik elaꞌ wéꞌ, jelt in pubíl jun in itsích i mostasa, neꞌech ka ejtotsik ka utsaꞌ jechéꞌ an teꞌ xu bijyáb sikómoro: “Ki puꞌchun techéꞌ xon ta kʼwajat ani ki kʼale ta kubél ban pujal”; ani an teꞌ neꞌech ti ki axtsi. 
\s1 Xowaꞌ yejat kin tʼajaꞌ xu tʼójontsix 
\p  
\v 7 ʼMax jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik in koꞌol jun i jolib ti jóbal chabál o ti belkol koꞌnéltsik ban aleláb, tam ka witsích, yab in utsál enchéꞌ: “Ki ochichich ani ki buxkan ta kʼapul.”  
\v 8 Yab in tʼajál anchanꞌ, tokot in utsál enchéꞌ: “Ti kin lejkintsi an ti kʼapnél xowaꞌ neꞌech ku kʼapu ani ki kʼwajay techéꞌ abal ti kin bíntsi xowaꞌ ku yéntsi, lejat in kʼwajat tin kʼapul ani tin uchʼal. Tayíl, tám teye ki kʼapúch ani ki uchʼách.”  
\v 9 ¿Awxeꞌ neꞌech ka pidhan ti jalbintsixtaláb jechéꞌ an tʼójontsix abal in tʼajaꞌ xowaꞌ utsan? ¡Yabaꞌ!  
\v 10 Anchanꞌ teye tatáꞌtsik, tam ki okʼon ka tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ ti utsáltsik na Dios, yejat ka ulutsik enchéꞌ: “Wawáꞌ u tʼójontsix por yab xataꞌ tu alwaꞌ, pos yab más xataꞌ i tʼajámal, tokot xowaꞌ xi yejat ki tʼajaꞌ.” 
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ láju i yaꞌultsik xin koꞌol i kʼwajat atʼax tʼítʼ 
\p  
\v 11 Tam ti na Jesús in óntsích an bél abal Jerusalén, watʼey bin xámlíl an chabáltsik xi Galilea ani xi Samaria.  
\v 12 Tam ti ulich ba jun i kwentsal, kʼale ti tamwáb kʼal láju i iniktsik xin koꞌol i kʼwajat atʼax tʼítʼ, por yab utukná,  
\v 13 tokot dhájaxintsik kawidh enchéꞌ: 
\p ―¡Jesús, Okʼtsix, ti ku yajnantsi weye! 
\p  
\v 14 Tam ti chuꞌtattsik kʼal na Jesús, utsantsik enchéꞌ: 
\p ―Ki kʼaletsik tin tamét an páleꞌtsik abal ki chuꞌtat kʼal jajáꞌtsik. 
\p Lejat neꞌech ti belal, jeleytsik.  
\v 15 Jún ti éb xi jajáꞌtsik, tam tin chuꞌu abal jeley, witsiy in pubédhantsal kawidh tin bij na Dios.  
\v 16 Tudhlan kutúl asta chabál tin tamét na Jesús abal kin pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb. Jechéꞌ an inik, u kʼwajíl Samaria.  
\v 17 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¿Yabxeꞌ pé láju an yaꞌultsik xi jeley? ¿Jónꞌ ti kʼaletsik xi beléju?  
\v 18 Tokot jechéꞌ an píl inik witsiy abal kin pubédhantsi tin bij na Dios. 
\p  
\v 19 Utsan tám enchéꞌ an inik kʼal na Jesús: 
\p ―Ki chʼakay ani ki kʼaléch, i jeley abal i belmách. 
\s1 Tam na Dios kin tujúch ti takʼix 
\r (Mt. 24:23‑28, 36‑41) 
\p  
\v 20 Konyat na Jesús kʼal an fariseotsik xowkʼi neꞌech ka tujey ti takʼix na Dios ani Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: 
\p ―Xan tu takʼix na Dios, yab neꞌech kin junu jelti jun xataꞌ xi tejwaꞌ.  
\v 21 Yab neꞌech ka ulwat enchéꞌ: “Jéꞌ kʼwajat” o “Núꞌ kʼwajat”; pos na Dios tujenekich ti takʼix xon ta kʼwajattsik, por tokot u xalkʼanal bin itsích xitaꞌ kʼál ti ka bachʼwat. 
\p  
\v 22 In utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Neꞌech kin bajaw an kʼij tam tatáꞌtsik neꞌech ka leꞌnaꞌ ti kin chuꞌu, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, maske jún tokot a kʼítsá, por yab neꞌech ka ejto ti kin chuꞌutsik kom yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech kin witsiy.  
\v 23 Taltsik neꞌech ti ki utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ka telaꞌ, jéꞌ kʼwajat an Kristo” o “Ka telaꞌ, núꞌ kʼwajat.” Por yab ki kʼaletsik ti kin aliy nibal ka wéwnaꞌtsik.  
\v 24 Pos jelt xan tu lamkʼil an léy jun pakʼeꞌ jun pakʼeꞌ ban walkʼiꞌ, anchanꞌ jeye neꞌech ka támun jachanꞌ i kʼij tam kin tsích, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik.  
\v 25 Por koꞌol okʼox ku watʼnaꞌ yán i yajtsiktaláb ani neꞌech kin pojká kʼal an atiklábtsik xi jechéꞌ i kʼij.  
\v 26 Jelt xan ti támun tam ti xeꞌchinék na Noé, anchanꞌ jeye neꞌech ka támun tam kin bajaw xowkʼi ti neꞌech kin tsích, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik.  
\v 27 Jechéꞌ an atiklábtsik xi yab u belom, tokot in beláltsik ti kʼapul ani ti uchʼal, u tomkinaltsik ani in pidhnáltsik nin tsidhánil abal ka tomkin, asta tin bajaw xowkʼi na Noé ti ochich ban tan atá, tsích an chapik ábal kʼij ani ejtaltsik chemech.  
\v 28 Anchanꞌ jeye ti támun tam ti xeꞌchin na Lot. An atiklábtsik xi yab u belom, tokot in beláltsik ti kʼapul ani ti uchʼal, u chʼaꞌum ani u nújultsik, u óm ani u kúbal atátsik;  
\v 29 por tam ti na Lot kale ba jachanꞌ an bitsow xi Sodoma, kwajlan i kʼamal ani i asufre xi tál walkʼiꞌ ani ejtal chemdhátsik.  
\v 30 Anchanꞌ jeye neꞌech ka támun jachanꞌ i kʼij tam kin xalkʼan, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. 
\p  
\v 31 ʼJachanꞌ i kʼij, max jun xitaꞌ kʼwajat bin éb nin kʼimáꞌ ani in koꞌol xataꞌ taꞌpadh altá, yab ka paꞌay kin ikʼiꞌ ani max jun xitaꞌ kʼwajat bin ale, yab ka witsiy tin kʼimáꞌ.  
\v 32 Ka chalpaytsik xantʼéy in tamu nin tomtal na Lot.  
\v 33 Xitaꞌ kin leꞌnaꞌ kin loꞌo nin xeꞌchintal, neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ kin kʼibdhaꞌ, neꞌech kin loꞌo. 
\p  
\v 34 ʼTsubax tu utsáltsik ke jachanꞌ i akal, max kʼwajat cháb ti wayal junax ba jun i waytaláb, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan.  
\v 35 Max cháb i mímlábtsik kʼwajat ti cheꞌel junax, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan.  
\v 36 Max cháb i iniktsik kʼwajat ti tʼojnal junax bin ale, jún neꞌech ka júná ani jún neꞌech ka jilan. 
\p  
\v 37 Tam ti an exóbaltsik in achʼaꞌ jechéꞌ, konoxintsik enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, ¿jónꞌ ti neꞌech ka támun jechéꞌ? 
\p Na Jesús tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Xonti kʼwajat an chemélom, tajaꞌ neꞌech ka junkun an tʼottsik. 
\c 18  
\s1 An junbaxtaláb kʼal ti kwenta an chemtsidh mímláb ani an lújundhom 
\p  
\v 1 Na Jesús in kʼwajbantsitsik jun i junbaxtaláb abal kin okʼtsitsik ke yejat ka ólan echʼekʼi ani yab kin jilaꞌtsik tinbáꞌ.  
\v 2 In utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat ba jun i bitsow jun i lújundhom xi yab in jikʼnál a Dios nibal in tʼajál ti kʼij ni jun xitaꞌ.  
\v 3 Táykʼi ba jachanꞌ an bitsow, taꞌ jeye ti kʼwajat jun i chemtsidh mímláb xu kʼalel kin chuꞌu jachanꞌ an lújundhom abal in léꞌ ka kinandhantsat jun xitaꞌ xi waltsinék kʼál.  
\v 4 Owey ti pakabédhax an ti lújundhom, por yab u tʼajnal ti kʼij. Tayíl in chalpay enchéꞌ an lújundhom: “Maske yab u jikʼnál na Dios, nibal u tʼajál ti kʼij ni jun xitaꞌ,  
\v 5 kom jechéꞌ an chemtsidh mímláb, bélkʼi neꞌech kin óntsi ti kin itʼixbédhaꞌ, neꞌech ku exbantsi abal yabich más kin óntsi ti tsiꞌil yab táꞌ ti kin chakúdhaꞌ.” 
\p  
\v 6 Ani in ulu enchéꞌ an Ajátikláb: 
\p ―Jechéꞌ jaꞌich in ulu an lújundhom xi yab alwaꞌ inik.  
\v 7 ¿Awxeꞌ na Dios yab neꞌech kin exbantsitsik jeye xi Jajáꞌ in takwyámal, xi akal i kʼij u tawnáb kawidh kʼál? ¿Awxeꞌ neꞌech kin kóꞌoy ti aytsixtsik?  
\v 8 Tsubax tu utsáltsik ke neꞌech ti ki exbantsitsik jikʼatkʼi. Por tam kin tsích, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, ¿bélxeꞌ awil neꞌech ku elaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá xu belomtsik? 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an fariseo ani an bachʼkʼul jalbixtaláb 
\p  
\v 9 Na Jesús in tʼilaꞌ jeye jechéꞌ an junbaxtaláb abal taltsik an atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat, in chalpayaltsik ke alwaꞌ iniktsik ani in pojkál xi kʼeꞌettsik. Enchéꞌ tin ulu: 
\p  
\v 10 ―Cháb i iniktsik kʼale ti ól ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios: jún i fariseo ani jún i bachʼkʼul jalbixtaláb.  
\v 11 An fariseo kubat ti ól enchéꞌ: “Dios, tu pidhál ti jalbintsixtaláb abal yab u junwal jelti xi kʼeꞌettsik, xu kwéꞌ, xi yabtsik alwaꞌ inik ani xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal. Nibal elaꞌ u junwal jelti jechéꞌ an bachʼkʼul jalbixtaláb.  
\v 12 Nanáꞌ in kʼíl chábíl ti semana ani tu pidhál xowaꞌ a lujyal ka bachʼu kʼal ejtal xowaꞌ u átál.”  
\v 13 Por an bachʼkʼul jalbixtaláb, ówkʼi jaꞌ ti jilkʼon ani nibal elaꞌ in leꞌnál kin telaꞌ walkʼiꞌ, in pewyal tokot in tamét nin itsích ani in ulal enchéꞌ: “¡Dios, ti kin kóꞌontsi neye ti yajnantsixtaláb abal in walablom!”  
\v 14 Tsubax tu utsáltsik ke jechéꞌ an bachʼkʼul tumín witsiy tin kʼimáꞌ pakwlantsidh kʼal na Dios, por an fariseo yabaꞌ. Pos xitaꞌ kin tʼekʼaꞌ tinbáꞌ, neꞌech ka chaꞌká ani xitaꞌ kin chaꞌkaꞌ tinbáꞌ, neꞌech ka tʼekʼbá. 
\s1 Na Jesús in lábtʼajál an chakamtsik 
\r (Mt. 19:13‑15; Mr. 10:13‑16) 
\p  
\v 15 U utuntsáb jeye ti chakamtsik na Jesús abal kin puntsi tin kʼubak ani kin lábtʼajaꞌ, por tam ti an exóbaltsik in chuꞌu jechéꞌ, tujey kin kʼwiyaꞌ an tsiꞌdhom chakamtsik.  
\v 16 Kanyattsik kʼal na Jesús ani utsan enchéꞌ: 
\p ―Ka walkaꞌ ka utey an chakamtsik xon tin kʼwajat, yab ka tamkʼuy, pos xitaꞌ in jilál tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios, in junwal jelti chakam.  
\v 17 Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ yab kin jilaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios jelti jun i chakam, yab jaykʼi neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. 
\s1 Jun i tumínladh kwitól inik káwin kʼal na Jesús 
\r (Mt. 19:16‑30; Mr. 10:17‑31) 
\p  
\v 18 Konyat enchéꞌ na Jesús kʼal jun i okʼlek: 
\p ―Alwaꞌ Okʼtsix, ¿jantʼéy yejat ku tʼajaꞌ abal ku ejto ku kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal? 
\p  
\v 19 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼókʼi tin bijyal tin alwaꞌ? Jún tokot waꞌach xitaꞌ alwaꞌ, na Dios.  
\v 20 A exlálich an takʼixtaláb: “Yab ki junkun kʼal xi yab a tomtal, yab ki chemdhaxin, yab ki kwéꞌlách, yab ka jantsi ti káw ni jun xitaꞌ ani ka kʼakʼnaꞌ na tátaꞌ ani na nánaꞌ.” 
\p  
\v 21 Utsan enchéꞌ kʼal an inik: 
\p ―Ejtal jechéꞌ u tʼajál asta tin chipíl. 
\p  
\v 22 Tam ti na Jesús in achʼaꞌ xan ti tókʼon, in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―Bél u kʼibel ka tʼajaꞌ jun xataꞌ: ka nuju ejtal xowaꞌ a koꞌol ani ka pidhaꞌ an ti tumín an chʼojontáltsik, anchanꞌ neꞌech tám ka kóꞌoy túꞌ walkʼiꞌ xowaꞌ más yán in jalbíl, ki tsích tám ani ti kin wéwnaꞌ. 
\p  
\v 23 Tam ti an inik in achʼaꞌ jechéꞌ, tʼeꞌpin tʼajat kom watʼats ti tumínladh.  
\v 24 Tam ti na Jesús in chuꞌu abal tʼeꞌpin tʼajat an tumínladh inik, in ulu enchéꞌ: 
\p ―¡Tʼojláb tʼajat abal jun i tumínladh inik kin walkaꞌ tinbáꞌ ka takʼyat kʼal na Dios!  
\v 25 Más yab tʼojláb ka watʼey jun i koꞌnél xin bij kameyo bin chultál jun i tʼidhab ké kin walkaꞌ tinbáꞌ jun i tumínladh inik ka takʼyat kʼal na Dios. 
\p  
\v 26 Xin achʼaꞌtsik xowaꞌ in ulu na Jesús, in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tám, ¿jitaꞌ neꞌech kin ejto ka loꞌey? 
\p  
\v 27 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Xowaꞌ yab in ejtowal kin tʼajaꞌ an iniktsik, na Dios in ejtowal kin tʼajaꞌ. 
\p  
\v 28 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: 
\p ―Wawáꞌ i jilámal ejtal xowaꞌ i koꞌol abal ku xeꞌchin kʼal Tatáꞌ. 
\p  
\v 29 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin jilaꞌ in kʼimáꞌ, in tátaꞌtsik, in kidhábtsik, in tomtal o in chakámiltsik abal kin tʼójontsi na Dios,  
\v 30 más yán neꞌech kin bachʼu ba jechéꞌ an kʼayꞌlá ani ban ít kʼayꞌlá xi neꞌech ka tsích tayíl, neꞌech kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 
\s1 Na Jesús in ulu tin oxtal ke neꞌech ka chemdhá 
\r (Mt. 20:17‑19; Mr. 10:32‑34) 
\p  
\v 31 Na Jesús in kaniy pílkʼi xi lajucháb an exóbal ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Xoꞌ u neꞌchich Jerusalén, xon ti neꞌech ka támun ejtal xowaꞌ in dhutsámal an tʼiltsixtsik kʼal tu kwenta Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik.  
\v 32 Neꞌech kin pidhná ban píl iniktsik, neꞌech kin labídhná, neꞌech kin odhbijyat ani neꞌech kin tubkayat.  
\v 33 Neꞌech kin chaꞌwat ani neꞌech kin chemdhá; por tin óxláb a kʼítsá, neꞌech kin ejech ti ít. 
\p  
\v 34 Por jajáꞌtsik yab in exbay xataꞌ jechéꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Jesús, nibal in choꞌóbtsik xantʼéy nu tʼiltsinal, pos jechéꞌ xowaꞌ utsantsik, jaꞌich xowaꞌ yabél neꞌech kin ejtotsik kin exbay. 
\s1 Na Jesús in jeldhaꞌ jun i jokʼol xu kʼwajíl Jerikó 
\r (Mt. 20:29‑34; Mr. 10:46‑52) 
\p  
\v 35 Tam ti na Jesús exomich ti kʼunel ban bitsow xi Jerikó, in elaꞌ jun i jokʼol buxúl wal bél ti konox tolmixtaláb.  
\v 36 Tam ti an jokʼol in achʼaꞌ abal exom ti watʼel yán i atiklábtsik, in konoy xantʼéy exom ti támnal.  
\v 37 Utsan abal exom ti watʼel tajaꞌ na Jesús xi Nasaret.  
\v 38 Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, dhájaxin tám kawidh enchéꞌ: 
\p ―¡Jesús, xi kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid, ti kin yajnantsi neye! 
\p  
\v 39 Xi taꞌ ti neꞌechtsik okʼox kʼwiyxin abal ka chamkʼan, por an jokʼol más kawidh ti dhájaxin enchéꞌ: 
\p ―¡Tatáꞌ, xi kidhtaláb kʼal an pulek takʼix Dabid, ti kin yajnantsi neye! 
\p  
\v 40 Kubey tám na Jesús ani in abnaꞌ ka ikʼtat an jokʼol. Tam ti tajaꞌich ti kʼwajat, in konoy enchéꞌ: 
\p  
\v 41 ―¿Jantʼéy a léꞌ tu tʼajtsi? 
\p An jokʼol tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, u léꞌ neye ti kin chuꞌxindhaꞌ. 
\p  
\v 42 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¡Ki chuꞌxinich! I jeley abal i belmách. 
\p  
\v 43 Támkʼi jachanꞌ ti chuꞌxin an jokʼol, in wéwnaꞌ tám na Jesús ani in pubédhantsal tin bij na Dios. Ejtal an atiklábtsik xin chuꞌu jechéꞌ, in pubédhantsitsik jeye tin bij na Dios. 
\c 19  
\s1 Na Jesús ani na Sakeo 
\p  
\v 1 Ulich tám na Jesús ban bitsow xi Jerikó ani tam ti exomich ti watʼel tajaꞌ, ochich ba jechéꞌ an bitsow.  
\v 2 Ba jechéꞌ an bitsow, taꞌ ti kʼwajat jun i tumínladh inik xin bij Sakeo, jajáꞌ u okʼlek kʼal xin bachʼwaltsik an jalbixtaláb.  
\v 3 Na Sakeo in léꞌ kin exlaꞌ na Jesús, por yab in ejto kin chuꞌu kom yán tʼajat an atiklábtsik taꞌ ti neꞌech ani tám juní, yab nakat na Sakeo.  
\v 4 Ájlách tám abal ka okxin ani abal kin ejto kin chuꞌu na Jesús, kʼadhiy ba jun i teꞌ kʼunat xon ti na Jesús neꞌech ka watʼey.  
\v 5 Tam ti na Jesús watʼey tajaꞌ, in telaꞌ tʼekʼat, in chuꞌu na Sakeo ani in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―Sakeo, ki paꞌay jikʼatkʼi, pos xoꞌ koꞌol kin koyóch ta kʼimáꞌ. 
\p  
\v 6 Paꞌay tám jikʼatkʼi na Sakeo ani kʼal yantam i kulbétaláb ti bachʼwat na Jesús.  
\v 7 Tam ti an atiklábtsik in chuꞌu jechéꞌ, ejtal in tujutsik ti kawix, in ulaltsik abal na Jesús kʼalnek ti koyol bin kʼimáꞌ jun i walablom inik.  
\v 8 Kubey tám na Sakeo ani in utsaꞌ enchéꞌ an Ajátikláb: 
\p ―Ajátik, neꞌech ku pidhaꞌ an chʼojontáltsik junax chʼejel xowaꞌ u koꞌol ani max u kwéꞌyámal jun xitaꞌ, neꞌech ku witsbantsi chéꞌíl in yaníl xowaꞌ u kweꞌtsámal. 
\p  
\v 9 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Xoꞌ loꞌwatichtsik xu kʼwajíl bin kʼimáꞌ na Sakeo, pos jajáꞌ u kidhtaláb jeye kʼal na Abraham ani xoꞌ belmáchich jelt xan ti belmámadh na Abraham.  
\v 10 Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, in tsiꞌnek ku aliy ani ku loꞌo an atiklábtsik xi kʼibchonékichwiꞌik ti kʼwajat. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta xi láju an tumín xi yán in jalbíl 
\p  
\v 11 Kom kʼunatich ka ulich Jerusalén ani kom xi taꞌ ti kʼwajattsik in achʼál xowaꞌ in ulal na Jesús in chalpayal ke wéꞌich u kʼibel kin tuju ti takʼix na Dios, jaxtám na Jesús in óntsi ti káw ani in tʼiltsitsik jechéꞌ an junbaxtaláb.  
\v 12 In utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i inik xu kidhtaláb kʼal i pakdhaꞌ takʼix. Jechéꞌ an inik, kʼale ów ba jun i píl bitsow abal ka bijyat ti pulek takʼix ani tayíl ka witsiy ti takʼix.  
\v 13 Tam ti neꞌchich ka kʼaléch, in kaniy láju in tʼojnáliltsik, in pidhaꞌ juntsik ti éb jun i patʼál tumín xi yán tʼajat in jalbíl ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: “Ka tʼójondhaꞌtsik jechéꞌ an tumín asta kin witsiy.”  
\v 14 Jechéꞌ an inik u atʼnal kʼal an atiklábtsik xi tajaꞌ bin bitsówil. Jaxtám ti aban jeye cháb óx i iniktsik tin kuxmats abal ka kʼaletsik kin ulu enchéꞌ: “Yab i kulbetnál jechéꞌ an inik abal ti pulek takʼíxal.”  
\v 15 Por bélkʼi bijyat ti pulek takʼix ani witsiy ba nin bitsówil. Tam ti ulich, in abnaꞌ ka kanyat an tʼojnaltsik xin jiltsámal an ti tumín abal kin choꞌóbnaꞌ xatʼwaꞌ in átámal juntsik ti éb kʼal jachanꞌ an tumín.  
\v 16 Ulich xi jidhtal ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, u tʼójondhaꞌ na tumínal ani in átaꞌ lájujíl más in yaníl.”  
\v 17 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an pulek takʼix: “Alwaꞌ tʼajat, tatáꞌ i alwaꞌ tʼójontsix; kom i tʼójon alwaꞌ kʼal wéꞌ, neꞌech tu pidhaꞌ ti awiltaláb ka takʼiy láju i bitsowtsik.”  
\v 18 Ulich jeye xin chabtal ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, u tʼójondhaꞌ na tumínal ani in átaꞌ bóꞌíl más in yaníl.”  
\v 19 Tókʼoyat jeye enchéꞌ: “Tatáꞌ neꞌech tu kʼwajbaꞌ ka takʼiy bóꞌ i bitsowtsik.”  
\v 20 Ulich jeye jún ani in ulu enchéꞌ: “Ajátik, jéꞌ kʼwajat na tumínal. U boliy kʼal jun pejeꞌ i kʼudhkʼum ani u taꞌpaꞌ;  
\v 21 kom tu jikʼnál abal tatáꞌ kidhat tʼajat a kawyal. Pos tatáꞌ a kʼániyal xowaꞌ yab tatáꞌ a dhabal ani i junkux xon ti yab i ómámadh.”  
\v 22 In ulu tám enchéꞌ an pulek takʼix: “Tatáꞌ yab i alwaꞌ tʼójontsix, kʼal xowaꞌ a ulal, u xalkʼanal abal i walbidh. Max a choꞌób abal kidhat u kawyal, abal u kʼániyal xowaꞌ yab u dhabal ani in junkux xon ti yab in ómámadh,  
\v 23 ¿jantʼókʼi pé tám ti yab a kʼwajbaꞌ nu tumínal xon tu tʼójondháb abal tam kin witsiy, ku bachʼu nu tumínal kʼálich xowaꞌ in átámal?”  
\v 24 In utsaꞌtsik enchéꞌ xi tajaꞌ ti kʼwajat: “Ka kʼántsi an ti tumín ani ka pidhaꞌ xin koꞌol láju.”  
\v 25 Jajáꞌtsik in ulu enchéꞌ: “Ajátik, por in koꞌolich láju an tumín xi yán in jalbíl.”  
\v 26 An pulek takʼix tókʼon enchéꞌ: “Tu utsáltsik ke xitaꞌ in koꞌolich, neꞌech ka pidhan más kʼal na Dios; por xitaꞌ yab in koꞌol, neꞌech ka kʼántsin kʼal na Dios asta xowaꞌ wéꞌ in koꞌol.  
\v 27 Ani an atiklábtsik xi tin atʼál, xi yabtsik tin kulbetnál tin pulek takʼíxal, ka tsiꞌdhaꞌtsik techéꞌ ani ka chemdhaꞌtsik tu tamét.” 
\s1 Na Jesús ochichich ban bitsow Jerusalén 
\r (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Jn. 12:12‑19) 
\p  
\v 28 Tam ti okʼonich kin ulu jechéꞌ, na Jesús in óntsi an bél abal Jerusalén.  
\v 29 Tam ti exomich ti ulel ban bitsowtsik xi Betfajé ani Betania, kʼunat ban chʼén xu bijyáb Olibos, in abaꞌ cháb nin exóbaliltsik  
\v 30 ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Ki kʼaletsik ban kwentsal xi núꞌ kʼwajat kʼunat, tam ki ulichtsik tajaꞌ neꞌech ka elaꞌ wikʼats jun i burru xi yabél jaykʼi púnadh. Ka wilaꞌ ani ka tsiꞌdhaꞌ techéꞌ.  
\v 31 Max ti konoy jun xitaꞌ xantʼókʼi ta wilál, ka utsaꞌtsik abal an Ajátikláb in yéntsal. 
\p  
\v 32 Kʼale tám an exóbaltsik ani anchanꞌ tin elaꞌ xan ti usnéktsik kʼal na Jesús.  
\v 33 Tam ti exomtsik in wilál an burru, konyat enchéꞌ kʼal an dhabal: 
\p ―¿Jantʼókʼi ti exom a wilál an burru? 
\p  
\v 34 Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: 
\p ―An Ajátikláb in yéntsal. 
\p  
\v 35 In júntsitsik tám na Jesús, in tatlabiy an burru kʼal jajáꞌtsik nin kʼudhkʼúmil ani in pumbaꞌ na Jesús.  
\v 36 Lejat na Jesús neꞌech punat, an atiklábtsik in nukʼál nin kʼudhkʼúmil tin nakíl an bél.  
\v 37 Tam ti exomich ti kʼunel bin paꞌbíl an chʼén xu bijyáb Olibos, ejtal xitaꞌ kʼál ti wewkómte in tuju ti dhajnaltsik kawidh kʼal i kulbéxnich ani in pubédhantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta an labidh labandhaxtalábtsik xin chuꞌúmaltsik.  
\v 38 In ulaltsik enchéꞌ: 
\p ―¡Lábtʼajadh an Pulek Takʼix xi tál tin bij an Okʼóxláb! ¡Ka waꞌchin i kʼijidhtaláb túꞌ walkʼiꞌ ani kin kóꞌoy na Dios an labidh tʼokattaláb! 
\p  
\v 39 Taltsik an fariseotsik xi taꞌ ti kʼwajat ba jachanꞌ an atikláb in utsaꞌtsik tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Okʼtsix, ka utsaꞌtsik ka chamkʼan xi ti wéwnáltsik. 
\p  
\v 40 Por na Jesús in tókʼoytsik enchéꞌ: 
\p ―Tsubax tu utsáltsik, ke max jechéꞌ an atiklábtsik ka chamkʼan, an tʼujubtsik neꞌech ka dhájaxintsik kawidh. 
\p  
\v 41 Tam ti ulchich kʼunat Jerusalén ani in chuꞌu jachanꞌ an bitsow, na Jesús ukʼin kʼal tin kwenta an atiklábtsik xu kʼwajíl tajaꞌ  
\v 42 ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―¡Max an atiklábtsik xu kʼwajíl ba jechéꞌ an bitsow in ejtowalak kin exbaytsik jechéꞌ a kʼítsá xan ti neꞌech kin kóꞌoytsik an kʼijidhtaláb, alwaꞌak tʼajat! Por yab in exbayaltsik.  
\v 43 Por neꞌech kin bajaw an kʼij tam xi kʼál tu atʼnal neꞌech ka mapyattsik kʼál, neꞌech ka wiliyat ani neꞌech ka péjeyattsik túkʼi túkʼi.  
\v 44 Neꞌech ka pakwtsin an tin bitsówil ani yab neꞌech ka jilan ni jun i tʼujub tʼíꞌbáx. Neꞌech ka pakwat ejtal ani neꞌech ka chemdhá ejtal an atiklábtsik xi tajaꞌ u kʼwajíl kom yab in exbaytsik an kʼij xowkʼi ti tsích ti álnáb kʼal na Dios abal ka loꞌwattsik. 
\s1 Na Jesús in tʼoko an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios 
\r (Mt. 21:12‑17; Mr. 11:15‑19; Jn. 2:13‑22) 
\p  
\v 45 Ochich tám na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani tujey kin káldhaꞌ xi taꞌ ti kʼwajattsik tajaꞌ ti chʼaꞌum ani ti nújultsik.  
\v 46 In utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Ban Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: “Nu kʼimáꞌ abal i ólábkʼi ti bijidh ti neꞌech ka éyná”, por a wenkʼómalichtsik tin chinkʼontal i kwéꞌ. 
\p  
\v 47 Tsudhey ka tsudhey na Jesús u kʼwajíl ti okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios; por nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani an okʼlektsik xi ba jachanꞌ an bitsow in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús.  
\v 48 Por yab in elaꞌtsik xan ti kin uwaꞌ abal kin chemdhaꞌ, pos kʼal ejtal an atiklábtsik tu axtsinal xowaꞌ in okʼtsixnál na Jesús. 
\c 20  
\s1 An awiltaláb xin koꞌol na Jesús 
\r (Mt. 21:23‑27; Mr. 11:27‑33) 
\p  
\v 1 Jun i kʼij, tam ti na Jesús kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios in okʼtsal an atiklábtsik ani in tʼiltsal an ti alwaꞌ tʼilab, ulichtsik nin okʼlékil an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés junax kʼal nin okʼlékil an judíotsik  
\v 2 ani utsan enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Ti ku utsaꞌ kʼal jantʼom awiltaláb ta tʼajál jechéꞌ. ¿Jitaꞌ ti pidhámal jechéꞌ an ti awiltaláb? 
\p  
\v 3 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Neꞌech neye tu konoytsik jun xataꞌ ani ti kin tókʼoytsik.  
\v 4 ¿Kʼal jitaꞌ ti abnék na Juan ti pújal? ¿Kʼal a Dios o kʼal i iniktsik? 
\p  
\v 5 Tujey tám ti káwlíx jajáꞌkʼitsik ani u kónóxtsik enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼéy ki utsaꞌ? Max ki utsaꞌ ke kʼal a Dios ti abnék, neꞌech ti ku konoy enchéꞌ: “¿Jantʼókʼi ti yabtsik a beltsi?”  
\v 6 Ani max ki utsaꞌ ke kʼal i iniktsik ti abnék, an atiklábtsik neꞌech ti ku chemdhaꞌ kʼal i tʼujbaxtaláb, kom in choꞌóbtsik alwaꞌ ke kʼal a Dios ti abnék ti tʼiltsix. 
\p  
\v 7 Jaxtám tin ulutsik ke yab in choꞌób xitaꞌ kʼál ti abnék na Juan ti pújal.  
\v 8 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Pos yab neye neꞌech tu utsaꞌtsik kʼal jantʼom awiltaláb tu tʼajál ejtal jechéꞌ. 
\s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta an atʼax tʼojnaltsik 
\r (Mt. 21:33‑44; Mr. 12:1‑11) 
\p  
\v 9 Tujey tám na Jesús kin tawnaꞌ an atiklábtsik ani in kʼwajbantsi jechéꞌ an ti junbaxtaláb: 
\p ―Táꞌwiꞌik ti kʼwajat jun i inik xin tʼayaꞌ yán i akanlek i uba. Tayíl in matixnaꞌ jachanꞌ an aleláb abal ka tʼójomná kʼal kʼeꞌettsik, an dhabal aleláb kʼale ów ti belal ani owey ti witsiy.  
\v 10 Tam tin bajúch an kʼij xowkʼi neꞌech ti pitnal an uba, in abaꞌ jun in tʼojnálil abal ka kontsin jachanꞌ an mat aleláb xowaꞌ in lujyal jeye kin bachʼu an dhabal aleláb; por an mat aleláb in chaꞌaw nin tʼojnálil an dhabal ani mapats tin abaꞌ ka kʼale.  
\v 11 An dhabal aleláb in abaꞌ juní kʼeꞌet in tʼojnálil; por odhbijyat jeye, chaꞌwat ani mapats jeye ti aban ka kʼale.  
\v 12 An dhabal aleláb in abnaꞌ juní kʼeꞌet, por an mat aleláb in chʼojbédhaꞌ ani in kajnaꞌ ka kale eléb aleláb. 
\p  
\v 13 ʼTayíl an dhabal aleláb in ulu enchéꞌ: “¿Jantʼéy ku tʼajaꞌ? Neꞌech ku abaꞌ nu chakámil xu kʼanidhál tʼajat; tam ka chuꞌtat, neꞌech xónaꞌ ka kʼakʼnáꞌ.”  
\v 14 Por tam ti an chakámláb chuꞌtat kʼal an mat aleláb, útsáxintsik enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich neꞌech kin dhabalnaꞌ tayíl an aleláb; wana ki chemdhaꞌ abal wawáꞌ ki dhabalnaꞌ tayíl an aleláb.”  
\v 15 Káldhá tám an chakámláb ba jachanꞌ an aleláb ani chemdhá. 
\p Konoxin tám enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik neꞌech ka tʼajtsintsik jachanꞌ an mat aleláb kʼal an dhabal aleláb?  
\v 16 Neꞌech ka tsích ti chemdhábtsik jachanꞌ an mat aleláb ani neꞌech kin matintsi kʼeꞌet an ti aleláb. 
\p Tam tin achʼaꞌtsik anchanꞌ, in ulutsik enchéꞌ: 
\p ―¡Ke yab kin walkaꞌ na Dios ka támun anchanꞌ! 
\p  
\v 17 Por teloloyattsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼéy pé tám in léꞌ kin ulu xi kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab? ¿Awxeꞌ yab Nanáꞌ tin tʼilál tam in ulal enchéꞌ?: 
\q1 An tʼujub xin pojkaꞌ an kúbal atátsik, 
\q1 jaꞌich nin bajaw ka kʼwajay ultaláb. 
\m  
\v 18 Xitaꞌ ka kwajlan ba jachanꞌ an tʼujub, muꞌax neꞌech ka kʼale ani max an tʼujub ka kwajlan ba jun xitaꞌ, neꞌech ka jilan jelti i pojodh. 
\s1 An jalbixtaláb kʼal tin kwenta xu pidhnal an lej pulek takʼix romano 
\r (Mt. 21:45‑46; 22:15‑22; Mr. 12:12‑17) 
\p  
\v 19 An okʼlek páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, in leꞌnaꞌ kin yakʼwaꞌ na Jesús támkʼi jachanꞌ abal in achʼaꞌtsik ke na Jesús in ulu jechéꞌ an junbaxtaláb kʼal jajáꞌtsik tin kwenta; por in jikʼnál an atiklábtsik.  
\v 20 Abtsin tám na Jesús ti kwáchixtsik xin wáynál u alwaꞌ iniktsik abal ka taktamiyat kʼal i tʼilabtsik ani ka tʼajan kin ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ ani anchanꞌ, ka ejtowat ka utsbiyat ban pulek awiltaláb.  
\v 21 Jaxtám ti konyat enchéꞌ: 
\p ―Okʼtsix, wawáꞌ i choꞌób ke xowaꞌ a ulal ani xowaꞌ a okʼtsixnál ejtal tsubax, Tatáꞌ yab a ódhál ti kwenta xantʼéy in tʼajál o in chalpayal an atiklábtsik, Tatáꞌ a okʼtsixnál kʼal i tsubaxtaláb nin takʼixtalábil na Dios.  
\v 22 Ti ku utsaꞌ max alwaꞌ ki pidhaꞌ ti jalbixtaláb an lej pulek takʼix romano, o yabaꞌ. 
\p  
\v 23 Por na Jesús in chuꞌu abal kʼwajatkʼi ti taktamiyáb ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta kʼwajattsik tin taktamiyal?  
\v 24 Ti kin óltsi jún i patʼál tumín. ¿Jitaꞌ jáꞌ in wal xi jechéꞌ kʼwajat chʼilbadh ban tumín ani jitaꞌ in bij xi jechéꞌ kʼwajat dhutsadh? 
\p Tókʼontsik enchéꞌ: 
\p ―An lej pulek takʼix romano. 
\p  
\v 25 Utsantsik tám enchéꞌ: 
\p ―Pos, ka pidhaꞌ an lej pulek takʼix romano xowaꞌ in lujyal kin bachʼu ani ka pidhaꞌ na Dios xowaꞌ Jajáꞌ in lujyal kin bachʼu. 
\p  
\v 26 Ani yab ejtowat ka walbindhá kʼal xowaꞌ Jajáꞌ in ulu tin tamét an atiklábtsik; tokot labantsik tam tin achʼaꞌ xan ti tókʼon ani chamkʼantsik. 
\s1 An konoxtaláb kʼal tin kwenta max u ejel ti ít an chemélomtsik 
\r (Mt. 22:23‑33; Mr. 12:18‑27) 
\p  
\v 27 Más tayíl, kʼale ti chuꞌtáb na Jesús kʼal cháb óx i saduseotsik. An saduseotsik in ulal abal an chemélomtsik yabich u ejel ti ít ani jaxtám ti utsan enchéꞌ na Jesús: 
\p  
\v 28 ―Okʼtsix, na Moisés tu jiltsámal dhutsadh enchéꞌ: Max jun i inik ka chemech ani yab kin jilaꞌ ni jun i chakam kʼal nin tomtal, nin kidháb jachanꞌ an inik, yejat ka tomkin kʼal an chemtsidh mímláb ani kin kóꞌoy i chakamtsik abal ka kʼwajay jelti max in chakámil nin kidháb xi chemnek.  
\v 29 Pos alwaꞌich, táꞌwiꞌik ti kʼwajat búk i kwitóltsik in kidhábkʼitsik. Nin jidhtal tomkin, por chemech an yab in jilaꞌ ni jun in chakámil.  
\v 30 Nin chabtal tomkin kʼal an chemtsidh mímláb, por chemech jeye ani yab in jilaꞌ ni jun in chakámil.  
\v 31 Tomkin jeye nin oxtal kʼal jachanꞌ an chemtsidh mímláb por yab jeye in kóꞌoy in chakámil. Anchanꞌ tin tʼajaꞌ ejtal xi búk an kwitóltsik, chemechtsik por yab in jilaꞌ ni jun in chakámil.  
\v 32 Tayíl, chemech jeye an mímláb.  
\v 33 Tam ka ejechtsik ti ít, ¿kʼal jowaꞌ an kwitól ti neꞌech ti tomikláb jachanꞌ an mímláb abal ejtal xi búk an kwitóltsik tomkinék kʼal jachanꞌ an mímláb? 
\p  
\v 34 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Techéꞌ ti kʼayꞌlá, an iniktsik ani an mímlábtsik u tomkinal.  
\v 35 Tam kin bajaw xowkʼi neꞌech ka ejdhá ti ít an chemélomtsik xi takudh kʼal na Dios abal ka kʼwajách malilíl i kʼij túꞌ walkʼiꞌ, yabich neꞌech ti tomkinaltsik nibal neꞌech ti pidhnáb xitaꞌ abal ka tomkin,  
\v 36 pos, yabich neꞌech ka chemechtsik. Jajáꞌtsik neꞌech ka kʼwajay jelti an tʼokat abatwáletsik ani u chakámlábichtsik kʼal na Dios abal ejnekichtsik ti ít.  
\v 37 Ani kʼal tin kwenta max an chemélomtsik u ejel ti ít, ¿yabxeꞌ jaykʼi a ajyámaltsik bin dhuslábil na Moisés xan ti tawná kʼal na Dios ban kʼidhadh teꞌ xi kʼwajat ti tʼaꞌíl, tam ti utsan enchéꞌ?: “Nanáꞌ tin Diosil na Abraham, na Isák ani na Jakob.”  
\v 38 Na Dios, yab in Diosil i chemélomtsik; na Dios, in Diosil xi ejattsik; pos abal Jajáꞌ, ejtal kʼwajat ejat. 
\p  
\v 39 Utsan tám enchéꞌ kʼal taltsik an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb: 
\p ―Okʼtsix, alwaꞌich xan ta ulu. 
\p  
\v 40 Ani yabich más xitaꞌ kʼwajay ti konkomix ni jun xataꞌ. 
\s1 ¿Kʼal jitaꞌ kʼál tu chakámláb an Kristo? 
\r (Mt. 22:41‑46; Mr. 12:35‑37) 
\p  
\v 41 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼókʼi tin ulal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios ke an Kristo u chakámláb kʼal an pulek takʼix Dabid?  
\v 42 Pos na Dabid in ulu jeye enchéꞌ xon ti dhutsadh nin ajatlábiltsik: 
\q1 An Okʼóxláb in utsaꞌ enchéꞌ nu Ajátik: 
\q1 “Ki buxkan tu eját, 
\q1  
\v 43 asta ke Nanáꞌ tu átantsi xi ti atʼál.” 
\m  
\v 44 Pos max na Dabid in bijiy jeye tin Ajátik, tám, yab tokotkʼi in kidhtal. 
\s1 Na Jesús in kawyal an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb 
\r (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lk. 11:37‑54) 
\p  
\v 45 Kʼal ejtal an atiklábtsik ti kʼwajat ti axnal tam ti na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p  
\v 46 ―Ka kóꞌoytsik i kwenta kʼal xowaꞌ in tʼajál an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, yab ka tʼajaꞌtsik xan ti jajáꞌtsik in tʼajál. Jajáꞌtsik in kulbetnál ka xeꞌchin kʼal in jochʼdhaꞌ xekét ani in kulbetnáltsik ka chapnédhá kʼal yantam i kʼakʼnaxtaláb. In kulbetnáltsik jeye ka buxkan ban ultaláb koytalábtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani xon tu tʼajnal i kʼapúch.  
\v 47 Jajáꞌtsik, in kʼántsal tin kʼimáꞌ an chemtsidh mímlábtsik; ani abal ka utsantsik ke jajáꞌ i alwaꞌ iniktsik, in tʼajál i nakdhaꞌ óláb. Jajáꞌtsik, jaꞌich xi neꞌech kin bachʼu más pakdhaꞌ an yajtsiktaláb. 
\c 21  
\s1 An pikbantsixtaláb xin kʼwajbaꞌ jun i chʼojontál chemtsidh mímláb 
\r (Mr. 12:41‑44) 
\p  
\v 1 Na Jesús kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios in telál xan ti an tumínladh iniktsik in balyal an tumín bin bál an pikbantsixtaláb.  
\v 2 In chuꞌu jeye xan ti jun i chʼojontál chemtsidh mímláb tin baliy tajaꞌ cháb i tsʼitsik tʼipax tumín xi yab in lej jalbíl  
\v 3 ani in ulu enchéꞌ na Jesús: 
\p ―Tsubax tu utsáltsik, ke jechéꞌ an chʼojontál chemtsidh mímláb, más jaꞌ yán in pidhnaꞌ ké xi kʼeꞌettsik;  
\v 4 pos xi kʼeꞌettsik tokot in pidhnál xowaꞌ yabich in yéntsal; por an mímláb kʼal in chʼojontáltal, in pidhnaꞌ ejtal xowaꞌ taꞌ tin koꞌol abal kin watʼnaꞌ kʼál na kʼítsá. 
\s1 Na Jesús in ulu abal neꞌech ka pakwat an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios 
\r (Mt. 24:1‑2; Mr. 13:1‑2) 
\p  
\v 5 Taltsik kʼwajat in tʼiláltsik an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulaltsik abal labidh tʼajat an tʼujubtsik xi kʼál ti tʼajadh ani ejtal xowaꞌkich xi pidhnats ti pikbaxtaláb. Tam ti na Jesús in achʼaꞌ anchanꞌ, in ulu enchéꞌ: 
\p  
\v 6 ―Neꞌech kin bajaw i kʼij, tam ejtal jechéꞌ xowaꞌ a chuꞌtaltsik neꞌech ka pakwat ani yab neꞌech ka jilkʼon ni jun i tʼujub tʼíꞌbáx. 
\s1 An exóltsik xi neꞌech ka waꞌchin tam neꞌchich ka ulich an pakwenib 
\r (Mt. 24:3‑28; Mr. 13:3‑23) 
\p  
\v 7 Konyat tám na Jesús: 
\p ―Okʼtsix, ¿jowkʼi neꞌech ka támun jechéꞌ? ¿Jantʼom exól neꞌech ka waꞌchin tam neꞌech ka támunich jechéꞌ? 
\p  
\v 8 Na Jesús in ulu enchéꞌ: 
\p ―Ka kóꞌoytsik tʼajat i kwenta ani yab ka walkaꞌ ki kʼambiyattsik. Pos yán neꞌech ka tsíchtsik kin kʼambixnaꞌ nu bij ani neꞌech kin ulutsik enchéꞌ: “Nanáꞌich nin Kristo, exomich in bajwal an pakwenib.” Por yab ka wéwnaꞌtsik.  
\v 9 Tam ka achʼaꞌtsik exom i péjéxtaláb, yab ki jikʼeytsik; pos jechéꞌ koꞌol ka támun okʼox, por jachanꞌ i kʼij yabél neꞌech ka ulich an pakwenib. 
\p  
\v 10 In óntsi kin ulu enchéꞌ: 
\p ―An atiklábtsik xu kʼwajíl ba jun i pulek chabál, neꞌech ti péjéx kʼal an atiklábtsik xu kʼwajíltsik píl chabál; ani jun i pulek takʼix, neꞌech ti péjéx kʼal kʼeꞌet i pulek takʼix.  
\v 11 Neꞌech ka léwékʼin an chabál, neꞌech ka waꞌchin i kʼaꞌínab, neꞌech ka waꞌchin i yawꞌláchtsik túkʼi túkʼi, neꞌech ka waꞌchin i kʼakʼadh telomtaláb walkʼiꞌ ani yán i exóltsik. 
\p  
\v 12 ʼPor tam yabél watʼenek jechéꞌ, neꞌech ki yakʼwantsik ani neꞌech ki atʼantsik. Neꞌech ki júnátsik ta lújundháb ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, neꞌech ki balyattsik ban wikʼaxteꞌ, neꞌech ki júnátsik tin tamét an pakdhaꞌ takʼix ani tin tamét an pakdhaꞌ awiltaláb kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta.  
\v 13 Anchanꞌ, neꞌech ka ejtotsik ti kin tʼilaꞌ.  
\v 14 Yab ki kʼwajaytsik ta chalpax okʼox xan ti neꞌech ki tókʼon abal ka loꞌotsik tabáꞌ,  
\v 15 pos Nanáꞌ neꞌech tu pidhaꞌtsik ti tʼilab ani ti chalab xan ti ki tókʼon abal ni jun xitaꞌ xi ti atʼáltsik, yab kin ejto ti ki tomnaꞌtsik.  
\v 16 Por taltsik xi tatáꞌtsik, neꞌech ka pidhná kʼal nin tátaꞌtsik, taltsik kʼal nin kidháb, taltsik kʼal nin exlowál ani taltsik kʼal nin jaꞌúb. Neꞌech ki chemdhá taltsik xi tatáꞌtsik  
\v 17 ani neꞌech ki atʼantsik kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta kʼal ejtal an atiklábtsik xi yab u belom;  
\v 18 por yab neꞌech ka kʼibdhaꞌtsik ni jun a xiꞌíl xa koꞌol ba na ókʼ.  
\v 19 Max ka kuxuytsik ejtal jechéꞌ, neꞌech ka bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. 
\p  
\v 20 ʼTam ka chuꞌutsik abal an bitsow xi Jerusalén wilidhich tu kóꞌyáb kʼal an soldadotsik, ka choꞌóbnaꞌ abal kʼunatich i kʼij neꞌech ka pakwat.  
\v 21 Jachanꞌ i kʼij, xi kʼwajattsik Judea, yejat ka kʼaletsik ti chinkʼonal ban chʼénlom; xi kʼwajattsik ban bitsow Jerusalén, ka kaletsik tajaꞌ ani xi kʼwajattsik bin ale, yab ka witsiytsik ban bitsow.  
\v 22 Abal jachanꞌ i kʼij, mapal yajtsiktaláb neꞌech ka waꞌchin, pos anchanꞌ neꞌech ka támun jelt xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab.  
\v 23 ¡Chʼojontál in chuꞌbíl an mímlábtsik xi kʼwajat kóꞌodh o u tsutsúdhom ti tsʼitsik chakam jachanꞌ i kʼij! Pos jachanꞌ i kʼij, neꞌech ka waꞌchin jun i pulek yajtsiktaláb techéꞌ ti chabál ani neꞌech ka pidhan jun i pulek yajtsiktaláb an atiklábtsik xi yab u belom.  
\v 24 Taltsik neꞌech ka chemdhá ban péjéxtaláb ani xi kʼeꞌettsik neꞌech ka júná wikʼats túkʼi túkʼi ban píl chabál abal ka tʼajantsik ti jolib. An atiklábtsik xi yabtsik u judío neꞌech ti takʼixtsik ban bitsow xi Jerusalén ani neꞌech kin atʼax tʼajtsi ejtal xowaꞌkich asta kin bajaw xowkʼi neꞌech ka kubdhátsik ti takʼix. 
\s1 Xan ti neꞌech kin tsích Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik 
\r (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Mr. 13:24‑37) 
\p  
\v 25 ʼJachanꞌ i kʼij, neꞌech ka waꞌchin i exóltsik ba na kʼítsá, ba na íchʼ ani ba na óttsik; techéꞌ ti chabál an atiklábtsik neꞌech ka ukʼpindhá ani neꞌech ka jikʼeytsik tam kin achʼaꞌ ti bososól an jaꞌ ban pujal ani ti múlákʼ.  
\v 26 Neꞌech ka puteytsik kʼal an jíkʼib tam kin chalpay xantʼéy neꞌech ka támun techéꞌ ban kʼayꞌlá; pos asta an pakdhaꞌ chápláb xi kʼwajat walkʼiꞌ neꞌech ka yoywat.  
\v 27 Neꞌech tám kin chuꞌtat, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik tam in tál ba jun i tokow kʼal nu cháp ani kʼal nu labidh tʼokát.  
\v 28 Tam ka tujéch ti támnal jechéꞌ xowaꞌ in kʼwajat tu utsáltsik, ka likedhaꞌtsik tabáꞌ ani ki kulbé, pos kʼunatich i kʼij neꞌech ki loꞌwattsik. 
\p  
\v 29 Utsantsik jeye jechéꞌ an ti junbaxtaláb: 
\p ―Ka telaꞌtsik in akan an igo o kʼeꞌet i teꞌ.  
\v 30 Tam ka chuꞌutsik exomich ti eblinal nin xekél, a choꞌóbichtsik abal exomich ti kʼunel an kʼakʼal kʼij.  
\v 31 Anchanꞌ jeye, tam ka chuꞌúchtsik abal exomich ti támnal xowaꞌ in kʼwajat tu utsál, ka chalpaytsik abal kʼunatich i kʼij neꞌech ka tujey ti takʼix na Dios. 
\p  
\v 32 ʼTsubax tu utsáltsik ke ejtal jechéꞌ neꞌech ka támun okʼox ani tám neꞌech ka chemech an atiklábtsik xi xoꞌ kʼwajat ejat jechéꞌ i kʼij.  
\v 33 An walkʼiꞌ ani an chabál neꞌech ka wixkʼá, por xowaꞌ u ulal, anchanꞌ neꞌech ka támun. 
\p  
\v 34 ʼKa kóꞌoytsik tʼajat i kwenta abal yab tokotkʼi ka chalpóm ta kʼapul, ta uchʼal ani xowaꞌ a kulbetnáltsik tʼajat techéꞌ ti kʼayꞌlá abal tam kin bajaw jachanꞌ an kʼij yab ki yakʼwantsik i ukʼpidh,  
\v 35 jelt xan tu yakʼwnal jun xitaꞌ kʼal jun i paltsixtaláb, pos anchanꞌ ti neꞌech ka ulich jachanꞌ an kʼij ba ejtal xu kʼwajíltsik putálkʼi techéꞌ an kʼayꞌlá.  
\v 36 Ki kʼwajaytsik echʼekʼi i tʼojojodh, ki ólantsik echʼekʼi abal ka ejto ka jekʼaꞌ ejtal jechéꞌ an yajtsiktaláb xi neꞌech ka watʼey ani ka ejto ki uteytsik kʼal ni jun i jíkʼib tu tamét tam kin tsích juní Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. 
\p  
\v 37 Na Jesús u okʼtsix tam kʼij ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani tam ka jikʼwchinich u kʼalel ban chʼén xin bij Olibos abal ka koyóch tajaꞌ.  
\v 38 Tsudhey ka tsudhey u ulel dhajawe an atiklábtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios abal kin achʼaꞌtsik xantʼéy in ulal na Jesús. 
\c 22  
\s1 U chalpayáb xan ti ka uwan abal ka yakʼwan na Jesús 
\r (Mt. 26:1‑5, 14‑16; Mr. 14:1‑2, 10‑11; Jn. 11:45‑53) 
\p  
\v 1 Tam ti jachanꞌ i kʼij, exomich ti kʼunel an ajib xowkʼi tu tʼajnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye abal ka kʼapat junax kʼal an borrego xu chemdháb tam exom an ajib xu bijyáb paskwa.  
\v 2 Nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin chemdhaꞌ chinatkʼi na Jesús kom in chʼejnáltsik an atikláb. 
\p  
\v 3 Ochich tám an lej atʼax bin itsích na Judas xu bijyáb jeye Iskariote, jechéꞌ na Judas, jaꞌich jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik.  
\v 4 Na Judas kʼale kin chuꞌu an okʼlek páleꞌtsik ani xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, káwin kʼal jajáꞌtsik ani in utsaꞌ xan ti neꞌech kin pidhaꞌtsik an ta Jesús abal kin chemdhaꞌ.  
\v 5 Jajáꞌtsik kulbétsik ani utsan na Judas abal neꞌech ka pidhan ti tumín;  
\v 6 na Judas in tokʼoy ani in tuju tám kin aliy xan ti kin uwaꞌ abal kin pidhnaꞌ na Jesús tam yab waꞌach yán i atiklábtsik. 
\s1 An tʼokat kʼapúxnich xin jilaꞌ ka tʼajnal an Ajátikláb 
\r (Mt. 26:17‑29; Mr. 14:12‑25; Jn. 13:21‑30; 1 Ko. 11:23‑26) 
\p  
\v 7 In bajaw in kʼítsájil an ajib xowkʼi tu tʼajnal an pan xi yab jilbédhats kʼal an jilbédhaxtaláb kʼoye abal ka kʼapat junax kʼal an wiyadh borrego xu chemdháb abal tin kwenta an paskwa.  
\v 8 Na Jesús in abaꞌ tám na Pedro ani na Juan ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Ki kʼaletsik ka tʼojojoy an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa. 
\p  
\v 9 In konoytsik enchéꞌ na Jesús: 
\p ―¿Jónꞌ ta léꞌ ku kʼale ki tʼojojoy? 
\p  
\v 10 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tam ki ochichtsik ban bitsow, neꞌech ka elaꞌ jun i inik xin neꞌdhál jun mul i jaꞌ. Ka wéwnaꞌtsik asta ban atá xon ti ka ochich  
\v 11 ani ka utsaꞌ enchéꞌ an dhabal atá: “An Okʼtsix in léꞌ kin choꞌóbnaꞌ xon ti kʼwajat an altá xon ti neꞌech kin kʼapu an wiyadh borrego junax kʼal nin exóbaliltsik kʼal tin kwenta an paskwa.”  
\v 12 Neꞌech tám ti ki óltsitsik jun i altá púlek ba jun i púntsíx atá xi kʼwajat tʼojojodhich; ka tʼojojoy tajaꞌ an tʼokat kʼapúxnich. 
\p  
\v 13 Kʼaletsik tám ani anchanꞌ tin elaꞌ ejtal xan ti usnéktsik kʼal na Jesús ani in lejkíchtsik tám an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa. 
\p  
\v 14 Tam tin bajúch an ora, na Jesús ani nin abatwálejiltsik buxkan ban mesa. 
\p  
\v 15 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¡U leꞌnámal tʼajat ku kʼapu kʼal tatáꞌtsik jechéꞌ an kʼapnél abal tin kwenta an paskwa tam yabél in chemdhats!  
\v 16 Pos tu utsáltsik ke yabich neꞌech kin witsiy ku ajíbnaꞌ más an paskwa, asta tam ka tʼájanich xan ti yejat xon tu takʼix na Dios. 
\p  
\v 17 In téynaꞌ tám jun i lejab baltsidh ti yajtsik uxnél, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―Ka bachʼutsik jechéꞌ ani ka uchʼaꞌ wetsik wetsik,  
\v 18 pos tu utsáltsik ke yabich neꞌech kin witsiy ku uxtsi tin jaꞌlíl an uba asta tam u takʼixich na Dios. 
\p  
\v 19 Tayíl, in téynaꞌ jeye an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios, in pejaꞌ, in pidhaꞌ nin exóbaliltsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Jechéꞌ jaꞌich nu tʼuꞌúl xi neꞌech ku pidhnaꞌ ka chemdhá abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. Ka tʼajáltsik jechéꞌ abal ti kin chalpay. 
\p  
\v 20 Anchanꞌ jeye tin tʼajaꞌ kʼal an yajtsik uxnél tam ti okʼonichtsik ti kʼapul ani in ulu enchéꞌ: 
\p ―Jechéꞌ an yajtsik uxnél, jaꞌich nu xichʼál xi neꞌech ku wakʼlaꞌ abal ku jalbiy kʼál na walabtsik. Jaꞌich an ít lejkintaláb xi neꞌech ku tʼajaꞌ abal tatáꞌtsik ta alwaꞌbíl. 
\p  
\v 21 ʼPor xoꞌ, an inik xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá, techéꞌ kʼwajat ti kʼapul kʼal Nanáꞌ ban mesa.  
\v 22 Pos Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, koꞌol ku tamu xan tin bijtsidh ke yejat ku watʼnaꞌ; por chʼojontál in chuꞌbíl an inik xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. 
\p  
\v 23 Tujey tám ti kónóx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: 
\p ―¿Jitaꞌ awil xi neꞌech an ti pidhnax? 
\s1 In káwlíxnáltsik xitam jáꞌ na más ultaláb 
\p  
\v 24 Tayíl, an exóbaltsik kʼwajay ti káwlíx abal in léꞌ kin choꞌóbnaꞌtsik xitam jáꞌ na más ultaláb xi jajáꞌtsik.  
\v 25 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―An pakdhaꞌ takʼix xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, chapiktsik tʼajat in takʼyal nin bitsówil ani an okʼlektsik xi tajaꞌ, u bijyáb ti alwaꞌ iniktsik.  
\v 26 Por tatáꞌtsik yab yejat ka tʼajaꞌ anchanꞌ, tokot ka tʼajaꞌtsik enchéꞌ: Xitaꞌ más uluts xi tatáꞌtsik, yejat ka kʼwajay jelti xi más tayíl ani xu takʼix, yejat ka kʼwajay jelti xu tʼójontsix.  
\v 27 Pos ¿jitaꞌ jáꞌ xi más uluts, xu buxkanal ti kʼapul ban mesa o xu tʼójontsix? ¿Yabxeꞌ jaꞌich xu buxkanal ti kʼapul ban mesa? Por Nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik jelti xu tʼójontsix. 
\p  
\v 28 ʼTatáꞌtsik echʼekʼi tin juniknámal ani yab i kuxkulámadhtsik tam tu watʼnaꞌ xowaꞌkich i yajtsiktaláb.  
\v 29 Jaxtám, neꞌech tu kʼwajbaꞌtsik ta takʼix jelt xan ti nu Tátaꞌ tin kʼwajbámal tin takʼix  
\v 30 abal ki kʼapúchtsik ani ki uchʼáchtsik ba nu mesajil xon ti Nanáꞌ neꞌech tin takʼix. Neꞌech jeye ki buxkantsik ba tʼokat kʼwajtaláb abal ka lújundhaꞌ nin kidhtaltsik xi lajucháb nin chakámiltsik na Israel. 
\s1 Utsan na Pedro abal neꞌech kin ulu ke yab in exlál na Jesús 
\r (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Jn. 13:36‑38) 
\p  
\v 31 In ulu jeye enchéꞌ an Ajátikláb: 
\p ―Simón, Simón, ka achʼaꞌ, an lej atʼax in konyámal i awiltaláb abal ti ki tiniytsik jelt xan tu tinyáb an trigo;  
\v 32 por tu kontsintsámalich abal yab ka jilaꞌ ta belom. Por tam ka chalpay abal yab alwaꞌ xowaꞌ a tʼajaꞌ ani ki witsiy juní kʼal Nanáꞌ, ka tolmiy na at kidhábtsik abal ti kin belaꞌtsik tokotkʼi Nanáꞌ. 
\p  
\v 33 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Simón: 
\p ―Ajátik, in kʼwajat tʼojojodh abal kin kʼale junax kʼal Tatáꞌ ban wikʼaxteꞌ ani asta abal kin chemdhá junax kʼal Tatáꞌ. 
\p  
\v 34 Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Pedro, tsubax tu utsál ke xoꞌ tam yabél dhájnék an pekʼel, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál. 
\s1 U Kʼunelich kin bajaw an ora tam na Jesús neꞌech kin achʼaꞌ an yajtsiktaláb 
\p  
\v 35 Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tam tu abaꞌtsik ka tʼilaꞌ an alwaꞌ tʼilab ani yab a júnaꞌ i morrál, nibal in bál i tumín, nibal a pajabtsik, ¿a yéntsixeꞌ xataꞌ? 
\p Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Ni jun xataꞌ. 
\p  
\v 36 Utsantsik tám enchéꞌ: 
\p ―Por xoꞌ yab anchanꞌ, max jun xitaꞌ in koꞌol i morrál, kin júnaꞌ ani kin júnaꞌ jeye in bál i tumín. Xitaꞌ yab in koꞌol i machét, kin nuju nin kʼákʼ xekét abal kin chʼaꞌay.  
\v 37 Pos tu utsáltsik ke koꞌol ka támun kʼal Nanáꞌ jelt xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Ajyat jeye jelti max yab i alwaꞌ inik.” Pos ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh kʼal Nanáꞌ tu kwenta, koꞌol ka támun anchanꞌ. 
\p  
\v 38 In ulutsik tam enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, jéꞌ kʼwajat cháb i machét. 
\p Na Jesús tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Lejatich. 
\s1 Na Jesús kʼale ti ól ban chakam aleláb xin bij Jetsemaní 
\r (Mt. 26:36‑46; Mr. 14:32‑42) 
\p  
\v 39 Kale tám na Jesús, kʼale ban chʼén xu bijyáb Olibos jelt xan tin ujnámalich in tʼajál echʼekʼi ani junikná kʼal nin exóbaliltsik.  
\v 40 Tam ti ulichtsik tajaꞌ, in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: 
\p ―Ki ólan abal yab ki átaꞌtsik kʼal an lej atʼax. 
\p  
\v 41 Tayíl ówmé tám na Jesús ba nin exóbaliltsik, nin owíl jaꞌich xónaꞌ jelti xon tu kwajlanal jun i tʼujub tam ka kwiꞌná kʼal jun xitaꞌ ani tudhlan tajaꞌ ti ól.  
\v 42 Enchéꞌ tin ulu: 
\p ―Tátaꞌ, max Tatáꞌ a léꞌ ka chuꞌu yab ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech ka ejto ti kin wixkʼintsi; por yab ka tʼájan xan ti Nanáꞌ u léꞌ, ka tʼájan xan ti Tatáꞌ a léꞌ. 
\p  
\v 43 Xalkʼan tám jun i tʼokat abatwále xi tál walkʼiꞌ abal ka pidhan kʼál ti chápláb.  
\v 44 Ani kom púlek tʼajat an yajtsiktaláb xi kʼwajat in achʼál na Jesús, más chapikich u ól ani nin chakʼíb jáykʼijich i xichʼ u tʼuknal chabál. 
\p  
\v 45 Tam ti chʼakay xon ti kʼwajat an ti ól, witsiy xon ti kʼwajat an exóbaltsik ani u wayaltsik tin elaꞌ kom yab in ejtómaltsik kin kuxuy an tʼeꞌpintaláb.  
\v 46 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta wayaltsik? Ki chʼakay ani ki ólan abal yab ki átátsik kʼal an lej atʼax. 
\s1 Yakʼwan na Jesús 
\r (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Jn. 18:2‑11) 
\p  
\v 47 Bél kʼwajat ti káw na Jesús, tam ti ulich yán i atiklábtsik. Okʼox ti tál xu bijyáb ta Judas xi jaꞌich jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik ani utey ba na Jesús abal kin chʼuchʼbay.  
\v 48 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Judas, ¿kʼal jun i chʼuchʼbaxtaláb ti neꞌech tin pidhnaꞌ kin chemdhá Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik? 
\p  
\v 49 Xi taꞌ ti kʼwajattsik kʼal na Jesús, tam tin chuꞌu xantʼéy exom ti támnal, konoxintsik enchéꞌ: 
\p ―Ajátik, ¿ki tomnaꞌxeꞌ kʼal an machét? 
\p  
\v 50 Jún ti éb xi jajáꞌtsik in tʼakʼtsi tin tʼojnálil an okʼlek páleꞌtsik, in tʼakʼtsi tin eját xuchun.  
\v 51 Por na Jesús in ulu enchéꞌ: 
\p ―Jilaꞌ kʼwajat, yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ. 
\p In taktsi tám na Jesús tin xuchun nin tʼójontsixil an okʼlek páleꞌtsik ani in jeldhantsi.  
\v 52 Tayíl in utsaꞌtsik tám enchéꞌ an okʼlek páleꞌtsik, nin okʼlékiltsik an belkol atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani nin okʼlékil an judíotsik xi ulnektsik kʼál ti yakʼwnal: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta tsiꞌnektsik kʼal i teꞌ, kʼal i machét abal ti kin yakʼwaꞌ, jelti max neꞌech ka yakʼwaꞌtsik jun i kwéꞌ?  
\v 53 Tsudhey ka tsudhey in kʼwajinek kʼal tatáꞌtsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani yab tin takámaltsik; por xoꞌ in bajúmalich na orajiltsik abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ na léꞌ ani xowkʼi an lej atʼax, xu takʼix ban jikʼwaxtaláb neꞌech ka walká kin xalkʼaꞌ nin awiltal. 
\s1 Na Pedro in ulu ke yab in exlál na Jesús 
\r (Mt. 26:57‑58, 69‑75; Mr. 14:53‑54, 66‑72; Jn. 18:12‑18, 25‑27) 
\p  
\v 54 Yakʼwan tám na Jesús ani júná bin kʼimáꞌ in okʼlékil an páleꞌtsik. Na Pedro wéwnaxin ówkʼi.  
\v 55 Bin kʼimáꞌ in okʼlékil an páleꞌtsik, jokʼpá i kʼamal chʼejel eléb, buxkantsik malilíl ban kʼamal ani na Pedro buxkan jeye tajaꞌ kʼal jajáꞌtsik.  
\v 56 Támkʼi jachanꞌ, jun i mímláb xu tʼojnal ba jachanꞌ an atá chuꞌtat kʼál na Pedro buxúl bin wál an kʼamal; tam ti chuꞌtat, teloloyat alwaꞌ ani in ulu enchéꞌ an mímláb: 
\p ―Jechéꞌ an inik junax jeye ti xeꞌech kʼal na Jesús. 
\p  
\v 57 Por na Pedro in ulu ke yab tsubax. Enchéꞌ tin ulu: 
\p ―Mímláb, yab u exlál. 
\p  
\v 58 Más tayíl, chuꞌtat juní kʼal kʼeꞌet ani utsan enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌ jayéch teye a kidhtal. 
\p Por na Pedro in ulu enchéꞌ: 
\p ―Payꞌlomláb, yab u kidhtal. 
\p  
\v 59 Jun i ora xónaꞌ más tayíl, in witsʼkʼo juní jun xitaꞌ kin ulu enchéꞌ: 
\p ―Tsubax kʼejle, jechéꞌ an inik taꞌ jeye ti kʼwajat junax kʼal na Jesús, pos jajáꞌ Galilea jeye ti tál. 
\p  
\v 60 In ulu tám enchéꞌ na Pedro: 
\p ―Jaꞌúb, yab u choꞌób xantʼéy i kʼwajat a tʼilál. 
\p Támkʼi jachanꞌ, tam ti na Pedro bél kʼwajat ti káw, dhájan an pekʼel.  
\v 61 Chawkʼin tám an Ajátikláb ani teloloyat na Pedro. Na Pedro in chalpay tám xantʼéy usnék kʼal an Ajátikláb: “Xoꞌ, tam yabél dhájnék an pekʼel, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál.”  
\v 62 Kale tam na Pedro ani ukʼin tʼajat. 
\s1 U labídhnáb na Jesús 
\r (Mt. 26:67‑68; Mr. 14:65) 
\p  
\v 63 Na Jesús u labídhnáb ani u chaꞌwáb kʼal an iniktsik xi kʼál ti belkómte.  
\v 64 U putsuntsáb tin wal, u chaꞌwáb ani u usnal enchéꞌ: 
\p ―¡Ti ku utsaꞌ xitaꞌ ti chaꞌaw! 
\p  
\v 65 Ani yán i odhbijixtaláb u usnal. 
\s1 Na Jesús tin tamét an Junkulom Awiltaláb 
\r (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Jn. 18:19‑24) 
\p  
\v 66 Tam ti tsudhey, junkun nin okʼlékiltsik an judíotsik, nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb. Júná na Jesús tin tamét an Junkulom Awiltaláb ani tajaꞌ, konyat enchéꞌ: 
\p  
\v 67 ―Ti ku utsaꞌ, ¿tatáꞌxeꞌ ni Kristo, xi takudh kʼal na Dios abal ta takʼix? 
\p Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: 
\p ―Max tu utsaꞌtsik abal Nanáꞌ, yab neꞌech ti kin beltsi.  
\v 68 Max tu konoytsik xataꞌ, yab neꞌech ti kin tókʼoytsik nibal neꞌech ti kin walkaꞌtsik.  
\v 69 Por asta xoꞌ, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik neꞌech kin buxkan bin eját na Dios xi ejtal in ejtowal kin tʼajaꞌ. 
\p  
\v 70 Tayíl konoxin tám ejtaltsik enchéꞌ: 
\p ―¿Tatáꞌxeꞌ pé tám ni Chakámláb kʼal na Dios? 
\p Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tatáꞌtsik a ulal abal anchanꞌ. 
\p  
\v 71 In ulutsik tám enchéꞌ: 
\p ―Yabich más i yéntsal i ólnaxtsik. Pos i achʼaꞌich xan ti Jajáꞌ tu káw. 
\c 23  
\s1 Na Jesús tin tamét na Pilato 
\r (Mt. 27:1‑2, 11‑14; Mr. 15:1‑5; Jn. 18:28‑38) 
\p  
\v 1 Chʼakaytsik tám ejtal ani in júnaꞌtsik na Jesús tin tamét na Pilato.  
\v 2 Tam ti tajaꞌich tin koꞌoltsik, tujey tám kin ólnaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―I elámal abal jechéꞌ an inik in pidhkáwliyal an atiklábtsik xi wawáꞌ i kidhtal. In ulal ke yab yejat ki pidhaꞌ ti jalbixtaláb an lej pulek takʼix romano ani in ulal jeye ke Jajáꞌich nu Kristo, jun i Pulek Takʼix, xi takudh kʼal na Dios. 
\p  
\v 3 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Pilato: 
\p ―¿Tatáꞌxeꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? 
\p Na Jesús tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌ a ulal abal anchanꞌ. 
\p  
\v 4 Na Pilato in utsaꞌ tám enchéꞌ an okʼlek páleꞌtsik ani an atiklábtsik: 
\p ―Yab u eltsal ni jun i walastaláb jechéꞌ an inik. 
\p  
\v 5 Por jajáꞌtsik in óntsal kin ulu más kawidh enchéꞌ: 
\p ―Exom in péjéxlindhál ejtal an atiklábtsik xi Judea. Tujey ban chabál xi Galilea ani xoꞌ techéꞌich jeye exom in tʼajál. 
\s1 Na Jesús tin tamét na Erodes 
\p  
\v 6 Tam ti na Pilato in achʼaꞌ jechéꞌ, in konoytsik max jechéꞌ an inik Galilea u kʼwajíl.  
\v 7 Tam tin achʼaꞌ abal Galilea u kʼwajíl, in abnaꞌ ba na Erodes, an pulek awiltaláb xi Galilea, xi taꞌ jeye ti kʼwajat Jerusalén jachanꞌ i kʼij.  
\v 8 Tam ti na Erodes in chuꞌu na Jesús, kulbé tʼajat; pos na Erodes kʼejle owenekich in leꞌnál kin exlaꞌ, kom in achʼál u tʼilnal ani in léꞌ kin chuꞌu tam in tʼajál jun i labidh labandhaxtaláb.  
\v 9 Yán xataꞌ konyat na Jesús kʼal na Erodes, por yab in tókʼoy ni jún.  
\v 10 Táꞌ jeye ti kʼwajattsik tajaꞌ in okʼlékil an páleꞌtsik ani an okʼtsixtsik xin wilál an takʼixtaláb, xi kʼál tu ólnáb chapik na Jesús.  
\v 11 Tám, na Erodes ani nin soldadojiltsik yabtsik in kʼakʼnaꞌ na Jesús. Ani abal kin labídhnaꞌtsik, in xeketliy kʼal i alwaꞌ kʼudhkʼum jelti xin éynál jun i pulek takʼix. Tayíl in abnaꞌ juní ka júná na Jesús ba na Pilato.  
\v 12 Asta tam ti jachanꞌ i kʼij, na Pilato ani na Erodes in kóꞌoytsik i junaxtaláb; pos tam ti kʼwajatwiꞌik, u átʼáxtsik. 
\s1 Bijtsin na Jesús abal neꞌech ka chemdhá 
\r (Mt. 27:15‑26; Mr. 15:6‑15; Jn. 18:39‑19:16) 
\p  
\v 13 Na Pilato in junku tám nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, an awiltalábtsik xu takʼix ba jachanꞌ an bitsow, an atiklábtsik  
\v 14 ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: 
\p ―Tatáꞌtsik tin tsiꞌdhantsi jechéꞌ an ti inik, a ulaltsik abal in pidhkáwliyal an atiklábtsik, por nanáꞌ u lújundhámalich ta taméttsik ani yab u eltsi ni jun i walastaláb xi tatáꞌtsik a utsál in tʼajám.  
\v 15 Nibal kʼal na Erodes yab eltsin, pos jéꞌich juní tu witsbantsámal. A telálichtsik abal yab in tʼajámal ni jun xataꞌ xi yejat kin jalbiy kʼal i chemlá.  
\v 16 Neꞌech ku ulu ka kwadhan ani tám neꞌech ku walkaꞌ. 
\p  
\v 17 Tam exom an ajib, na Pilato in ujnámal kin walkaꞌ jun i wikʼnél.  
\v 18 Por ejtal tujeytsik ti dhajnal kawidh enchéꞌ: 
\p ―¡Ka chemdhaꞌ jachanꞌ an inik! ¡Ani ka walkaꞌ na Barrabás! 
\p  
\v 19 Jechéꞌ na Barrabás, balidh ban wikʼaxteꞌ abal chemdhaxnék ba jun i péjextaláb xin tʼajámal tam tin tomnaꞌ an awiltalábtsik xi ba jachanꞌ an bitsow.  
\v 20 Na Pilato in léꞌwiꞌik kin walkaꞌ na Jesús ani in tawnaꞌ juní an atiklábtsik.  
\v 21 Por jajáꞌtsik más kawidh tin ulutsik enchéꞌ: 
\p ―¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! 
\p  
\v 22 Na Pilato in witsʼkʼo juní tin oxtsíl kin utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: 
\p ―¿Jantʼom walastaláb in tʼajámal? Nanáꞌ yab u eltsal ni jun in walab xi yejat kin jalbiy kʼal i chemlá. Neꞌech ku ulu ka kwadhan ani tám neꞌech ku walkaꞌ. 
\p  
\v 23 Por jajáꞌtsik in óntsi kin konoy abal ka chemdhá na Jesús pajkʼidh ban peltsidh teꞌ; kom kawidh u dhajnal an atiklábtsik ani nin okʼlékiltsik an páleꞌtsik, exbantsat xowaꞌ nin konyaltsik.  
\v 24 In tokʼoy tám na Pilato kin tʼajaꞌ xan tu kontsinal,  
\v 25 in pidhnaꞌ na Jesús abal ka tʼajtsin xan tin konyal an atiklábtsik ani in walkaꞌ an inik xu kontsinal. Jechéꞌ an inik xi walká, taꞌ ti kʼwajat ti wikʼnél abal chemdhaxnék ba jun i péjextaláb. 
\s1 Pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ 
\r (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Jn. 19:17‑27) 
\p  
\v 26 Tam tu neꞌdhábich na Jesús abal ka pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ, yakʼwan jun i inik xu kʼwajíl Sirene xu bijyáb ta Simón. Jeché na Simón u witsélich bin ale, tʼajan kin kitnaꞌ an peltsidh teꞌ ani ka kʼale in kitám in aykóm na Jesús. 
\p  
\v 27 Kʼal yán i atiklábtsik ti wewkómte ani yán i mímlábtsik u ukʼnal ani u tʼeꞌpinaltsik kʼal tin kwenta na Jesús.  
\v 28 Por teloloyattsik kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: 
\p ―Mímlábtsik xi kʼwajíl Jerusalén, yab ti kin ukʼintsi, ka ukʼintsi tabáꞌ ani na chakámiltsik.  
\v 29 Pos neꞌech kin bajaw i kʼij tam neꞌech ka ulwat enchéꞌ: “Kʼijidh tʼajat abal an mímlábtsik xi yab u kóꞌnal, xi yab jaykʼi in waꞌchiyámal ani nibal tsutsudhomámadhtsik.”  
\v 30 An atiklábtsik neꞌech tám kin tuju kin ulutsik enchéꞌ: u kwajlanalak an pakdhaꞌ chʼén abal ti ku tʼuꞌchiy. Ani neꞌech jeye kin ulutsik enchéꞌ: u kwajlanalak an tsʼitsik chʼén abal ti ku chinaꞌ.  
\v 31 Pos max Nanáꞌ, xi yab in walbidh in tʼajtsinal jechéꞌ, ¿jantʼéy neꞌech ka tʼajtsin xi walbidh? 
\p  
\v 32 Táꞌ jeye tu neꞌdháb cháb i atʼax iniktsik abal ka chemdhá junax kʼal na Jesús.  
\v 33 Tam ti ulichtsik ban chabál xu bijyáb tin Beklék in ókʼ i chemélom inik, pajkʼiyatich tám na Jesús ban peltsidh teꞌ. Pajkʼiyat jeye ba peltsidh teꞌ chablam an atʼax iniktsik, jún tin eját na Jesús ani jún tin kʼwatab.  
\v 34 Tam ti exomich ti pajkʼiyáb na Jesús ban peltsidh teꞌ, in ulu enchéꞌ: 
\p ―Tátaꞌ, ka pakwlantsitsik, pos yab in choꞌób xantʼéy exom in tʼajáltsik. 
\p An soldadotsik, abal kin wélchíxnantsi tin kʼudhkʼúmil na Jesús, ubátʼintsik abal kin chuꞌu xitaꞌ kin lujuy kin átaꞌ.  
\v 35 An atiklábtsik taꞌ ti kʼwajat tajaꞌ ti telom, asta u labídhnáb na Jesús kʼal an awiltalábtsik ani in ulaltsik enchéꞌ: 
\p ―In loꞌómal kʼeꞌettsik, kin loꞌo jeye xoꞌ tinbáꞌ max tsubax lejtal Jajáꞌich nu Kristo xi takudh kʼal na Dios. 
\p  
\v 36 U labídhnáb jeye na Jesús kʼal an soldadotsik, u uteltsik kin pidhaꞌ kin uchʼaꞌ ti jiliy yajtsik uxnél  
\v 37 ani in utsáltsik enchéꞌ: 
\p ―¡Max Tatáꞌich lejtal nin Pulek Takʼíxal an judíotsik, ka loꞌo xoꞌ tabáꞌ! 
\p  
\v 38 Kʼwajbá bin ókʼ an peltsidh teꞌ jun i dhuslab xi kʼwajat dhutsadh griego, latín ani ebreo, xin ulal enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich nin Pulek Takʼíxal an judíotsik.” 
\p  
\v 39 Jún ti éb an atʼax iniktsik xi taꞌ ti kʼwajat jeye pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, u odhbijix enchéꞌ: 
\p ―¡Max Tatáꞌich lejtal ni Kristo, ka loꞌo tabáꞌ ani ti ku loꞌo weye! 
\p  
\v 40 Por na jún in kʼwiyaꞌ xi odhbijxin, in utsaꞌ enchéꞌ: 
\p ―¿Yab a jikʼnál a Dios, maske i kʼwajat teye a tamtém jayéchkʼi an yajtsiktaláb?  
\v 41 Wawáꞌ in tomnál waꞌ ki bachʼu jechéꞌ an yajtsiktaláb kom exom i jalbiyal an walastaláb xi tʼajámal; por jechéꞌ an inik, yab in tʼajámal ni jun xataꞌ walats. 
\p  
\v 42 In ulu tám enchéꞌ an inik xi kʼwiyxin: 
\p ―Jesús, ti kin chalpay neye tam ki tujéch ta takʼix. 
\p  
\v 43 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―Tsubax tu utsál ke xoꞌich neꞌech ki kʼwajay junax kʼal Nanáꞌ ban kʼijidhtaláb xi walkʼiꞌ. 
\s1 Nin chemtal na Jesús 
\r (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Jn. 19:28‑30) 
\p  
\v 44 Tam ti chʼejelich xónaꞌ a kʼítsá jikʼwchin ani putál an chabál jilkʼon jikʼwax asta óx i wákal.  
\v 45 Na kʼítsá yab tajkʼan ani xílan an tolow kʼudhkʼum xi taꞌ ti palat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Chab pejeꞌ ti jilkʼon.  
\v 46 In ulu tám kawidh na Jesús enchéꞌ: 
\p ―Tátaꞌ, ka bachʼu nu ejattal. 
\p Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, chemchich tám. 
\p  
\v 47 Tam ti an okʼlek soldado romano in chuꞌu ejtal xantʼéy támun, in pubédhantsi tin bij na Dios enchéꞌ: 
\p ―Tsubax lejtal, jechéꞌ jaꞌich jun i lujat inik. 
\p  
\v 48 Ejtal an atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat ani in chuꞌutsik xantʼéy támun, kʼaletsik tám ani in pewyaltsik nin tamét itsích kʼal tin kwenta an tʼeꞌpintaláb.  
\v 49 Por ejtal nin jaꞌúbtsik na Jesús ani an mímlábtsik jeye xi juniknaxnéktsik asta Galilea, jilkʼontsik ówkʼi in telál ejtal xowaꞌ támun. 
\s1 Jolyat na Jesús 
\r (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Jn. 19:38‑42) 
\p  
\v 50 Táꞌ ti kʼwajat jun i inik xi alwaꞌ inik tʼajat ani lujat xu bijyáb ta José. Jechéꞌ an inik u kʼwajíl ban bitsow Arimatea, an bitsow xi kʼwajat Judea. Jajáꞌ u kidhtaláb jeye kʼal nin Junkulom Awiltalábil an judíotsik.  
\v 51 Jechéꞌ na José, kʼwajat jeye in aytsím xowkʼi neꞌech kin tujúch ti takʼix na Dios ani jaxtám jajáꞌ yab in káldhál ti alwaꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ an Junkulom Awiltaláb.  
\v 52 Kʼale kin chuꞌu na Pilato ani in kontsi an tin tʼuꞌúl na Jesús.  
\v 53 Tam tin paꞌbámich ban peltsidh teꞌ, in boliy kʼal jun i dhak kʼudhkʼum ani in kʼwajbaꞌich tám ban jólimtaláb xi taꞌ ti cholkʼadh ba jun i tʼujub chʼén, xon ti yab jaykʼi jolidh bél ni jun xitaꞌ.  
\v 54 Tam ti jachanꞌ, jaꞌich nin kʼítsájil xowkʼi tu tʼojojoyáb ejtal xowaꞌ neꞌech ka yéntsin tin kʼítsájil an koyóxnich, pos jun tsudhelom, jaꞌchich nin kʼítsájil an koyóxnich. 
\p  
\v 55 An mímlábtsik xi tsiꞌnek junax kʼal na Jesús asta Galilea, kʼaletsik, in chuꞌu an jólimtaláb ani in chuꞌutsik jeye xan ti taꞌpantsat an tin tʼuꞌúl na Jesús.  
\v 56 Tam ti witsiytsik tin kʼimáꞌ, in lejkiytsik i niwiytaláb, i majuxtaláb ani koyóchtsik tin kʼítsájil an koyóxnich, jelt xan tin ulal an takʼixtaláb ke yejat ka tʼajan. 
\c 24  
\s1 Ejech ti ít na Jesús 
\r (Mt. 28:1‑10; Mr. 16:1‑8; Jn. 20:1‑10) 
\p  
\v 1 Tin jidhtal kʼítsájil an semana, an mímlábtsik xin juniknámaltsik na Jesús, kʼale juní ban jólimtaláb dhajawe ani in júnaꞌtsik i niwiytaláb xin lejkiyámal. Juniknátsik jeye kʼal kʼeꞌet i mímlábtsik.  
\v 2 Tam ti ulichtsik ban jólimtaláb, in chuꞌu abal an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb, wékʼodh.  
\v 3 Ochichtsik, por yab in elaꞌ nin tʼuꞌúl na Jesús.  
\v 4 Jikʼeytsik tʼajat, ke nibalich in chalpayal xantʼéy kin tʼajaꞌ. Jun jikʼtowále tin chuꞌutsik cháb i iniktsik kubutsik tin wál jajáꞌtsik, xeketlidh kʼal i chʼaxixíl kʼudhkʼum.  
\v 5 Kom an mímlábtsik jikʼey tʼajat, kutpan asta chabál; por utsantsik enchéꞌ kʼal jachanꞌ an iniktsik: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta ayal ban chemélomtsik xi kʼwajat ejat?  
\v 6 Yab waꞌach techéꞌ, ejnekich ti ít. Ka chalpay xan ti utsaꞌtsik tam ti Jajáꞌ bél kʼwajat Galilea,  
\v 7 tam tin ulu ke Jajáꞌ, xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik neꞌech ka pidhná ban walablom iniktsik, neꞌech ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ ani tin óxláb a kʼítsá neꞌech ka ejech ti ít. 
\p  
\v 8 An mímlábtsik in chalpay tám xantʼéy in ulúmal na Jesús  
\v 9 ani tam ti witsíchtsik xon ti kʼwajat xi lajujún an abatwáletsik ani ejtal xi más, in tʼiltsitsik ejtal xowaꞌ in chuꞌu.  
\v 10 Xitaꞌ kʼál ti óltsintsik jechéꞌ an ti tʼilab an abatwáletsik, jaꞌich na María Magdalena, na Juana, na María nin nánaꞌ na Jakobo ani xi kʼeꞌettsik jeye an mímlábtsik.  
\v 11 Por an abatwáletsik yab in tʼajaꞌ ti kʼij xowaꞌ in ulu an mímlábtsik ani yab in beltsi. 
\p  
\v 12 Por na Pedro kʼale adhik ban jólimtaláb. Tam ti ulich tajaꞌ ani in telaꞌ altá, in chuꞌu abal yab waꞌach nin tʼuꞌúl na Jesús, tokot in chuꞌu taꞌ ti kʼwajat an dhak kʼudhkʼum xi kʼál ti boltsidh an tin tʼuꞌúl na Jesús. Na Pedro labnék tʼajat ti witsiy tin kʼimáꞌ tam tin chuꞌu xantʼéy támnék. 
\s1 Xantʼéy támun ban bél xi Emaús 
\r (Mr. 16:12‑13) 
\p  
\v 13 Jayéchkʼi jachanꞌ a kʼítsá, cháb xu belnal kʼál na Jesús neꞌech ti bél abal neꞌechtsik ban kwentsal xin bij Emaús, nin owíl, jaꞌich xónaꞌ lajujún i kilómetro abal Jerusalén.  
\v 14 In tʼiláltsik ti neꞌech ejtal xantʼéy támun kʼal tin kwenta na Jesús.  
\v 15 Ani lejat neꞌechtsik in tʼilál ani in káwlíxnál jechéꞌ, utuknátsik kʼal na Jesús ani beley junax kʼal jajáꞌtsik.  
\v 16 Por maske in chuꞌtaltsik, yab u pidhnal kin exlaꞌ max jaꞌich na Jesús.  
\v 17 Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼéy pé a tʼiláltsik? Ani ¿jantʼókʼi ta tʼeꞌpinaltsik? 
\p  
\v 18 Jún ti éb xi jajáꞌtsik, xu bijyáb ta Cleofas, tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Ejtal an atiklábtsik in choꞌób xantʼéy támnék Jerusalén jechéꞌ i kʼij, ¿tokot Tatáꞌ xi tajaꞌ teye ta kʼwajat yab a choꞌóbnámal? 
\p  
\v 19 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼéy pé támnék? 
\p Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: 
\p ―Na Jesús xi Nasaret pidhná kʼal nin okʼlékil an páleꞌtsik ani kʼal ni awiltalábiltsik abal ka chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ.  
\v 20 Jechéꞌ na Jesús, jaꞌich jun i tʼiltsix xin koꞌol tʼajat i awiltaláb kʼal xowaꞌ in tʼajál ani kʼal xowaꞌ xin ulal tin tamét na Dios ani tin tamét jeye an atiklábtsik.  
\v 21 Wawáꞌ i chalpayámal max Jajáꞌich xi neꞌech ti ku loꞌo ejtal wawáꞌ xu israelita ani xoꞌ watʼenekich óx a kʼítsá ti chemdhats.  
\v 22 Por taltsik i mímlábtsik xi wawáꞌ i kidhtal tu labandhámal, pos kʼalnektsik dhajawe ban jólimtaláb  
\v 23 ani kom yab in eltsi an tin tʼuꞌúl na Jesús, tam ti witsiytsik tu utsaꞌ abal in chuꞌúmal i tʼokat abatwáletsik xi usnéktsik kʼál abal na Jesús ejnek ti ít.  
\v 24 Tayíl kʼale jeye cháb óx ni kidhtaltsik ban jólimtaláb ani anchanꞌ tin elaꞌtsik xan tin ulúmal an mímlábtsik, por yab in chuꞌutsik na Jesús. 
\p  
\v 25 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¡Yabtsik tʼajat a ejtowal ka exbay ani tʼojláb tʼajat ka belaꞌtsik xowaꞌ in ulúmal an tʼiltsixtsik!  
\v 26 ¿Yabxeꞌ in ulúmal an tʼiltsixtsik ke koꞌol kin watʼnaꞌ okʼox ejtal jechéꞌ an Kristo abal tayíl kin bachʼu nin kʼakʼnabíl? 
\p  
\v 27 Tujey tám ti wiltsinaltsik ejtal xowaꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab xi kʼal Jajáꞌ tin kwenta, in tuju kʼal nin dhutsadh úwil na Moisés ani tayíl kʼal ejtal nin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik. 
\p  
\v 28 Tam ti ulich ban kwentsal xon tin ulúmal neꞌechtsik, na Jesús in wáynaꞌ jelti max neꞌech kin óntsi an bél.  
\v 29 Por in pakabédhaꞌ abal ka jilkʼon jeye kʼal jajáꞌtsik, enchéꞌ tin utsaꞌ: 
\p ―Ki jilkʼon teye kʼal wawáꞌ, pos dhamúlich ani exomich ti jikʼwchinal. 
\p Ochich tám na Jesús abal ka jilkʼon kʼal jajáꞌtsik.  
\v 30 Tam ti kʼwajatich buxutsik ban mesa, in téynaꞌ an pan, in lábtʼajaꞌ, in pejaꞌ ani pidhantsik.  
\v 31 Támkʼi jachanꞌ, pidhanichtsik tám kin exlaꞌ abal jaꞌich na Jesús xi taꞌ ti kʼwajat kʼal jajáꞌtsik. Por Jajáꞌ yab más chuꞌtat.  
\v 32 Útsáxintsik tám enchéꞌ: 
\p ―¿Yabxeꞌ tu kʼijidhmédhantsi ti itsích kʼal tin kwenta tam ti tál ti bél tu tʼiltsal ani tu wiltsal an ti Tʼokat Dhuslab? 
\p  
\v 33 Támkʼi jachanꞌ in tujutsik an bél abal ka witsiy Jerusalén. Tam ti ulichtsik, in elaꞌ junkunék xi lajujún an abatwáletsik ani nin juniktsik.  
\v 34 Utsantsik enchéꞌ xi cháb: 
\p ―Tsubax lejtal, an Ajátikláb ejnek ti ít ani in xalkʼámal tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na Simón. 
\p  
\v 35 In tʼilaꞌtsik jeye tám xi cháb xantʼéy in tamúm ti bél ani xan tin exlaꞌtsik na Jesús tam tin pejaꞌ an pan. 
\s1 Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik 
\r (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Jn. 20:19‑23) 
\p  
\v 36 Bél kʼwajat in tʼiláltsik jechéꞌ, tam ti na Jesús xalkʼan junax chʼejel xon ti kʼwajattsik ani chapnédhomách enchéꞌ: 
\p ―Ki kʼwajaytsik kʼijidh. 
\p  
\v 37 Jikʼeytsik tʼajat abal in chalpay max kʼwajat in teláltsik jun i ejattaláb.  
\v 38 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿Jantʼókʼi ta jikʼéltsik? ¿Jantʼókʼi ta chalpaxtsik tʼajat ta itsích?  
\v 39 Ka telaꞌtsik nu kʼubak ani nu akan. Nanáꞌ. Ti kin takaꞌtsik ani ti kin telaꞌ, jun i ejattaláb yab in koꞌol i tʼuꞌlek nibal i beklek jelt xan ta chuꞌtaltsik u koꞌol. 
\p  
\v 40 Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, in ólnaꞌ nin kʼubak ani nin akan.  
\v 41 Por kom jajáꞌtsik yabél in belál max ejnek ti ít abal u kulbéltsik ani labnéktsik tʼajat, utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: 
\p ―¿A koꞌoltsikxeꞌ techéꞌ i kʼapnél? 
\p  
\v 42 Pidhan tám jun pejeꞌ ti wiyadh toꞌol ani jun pejeꞌ ti tʼuyikʼ kʼal i chiꞌik,  
\v 43 in bachʼu ani kʼwajay kin kʼapu tin tamét jajáꞌtsik.  
\v 44 Tayíl utsantsik enchéꞌ: 
\p ―Xowaꞌ u tamu, jaꞌich xowaꞌ tu utsaꞌ tam ti bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik: ke koꞌol ka támun ejtal xan ti kʼwajat dhutsadh kʼal Nanáꞌ tu kwenta ba nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés, bin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik ani ban ajatlábtsik. 
\p  
\v 45 In pidhaꞌtsik tám ti chalab abal kin exbaytsik an Tʼokat Dhuslab  
\v 46 ani enchéꞌ tin utsaꞌtsik: 
\p ―Anchanꞌ ti kʼwajat dhutsadh, ke an Kristo, xi jaꞌich Nanáꞌich, koꞌol kin chemdhá ani tin óxláb a kʼítsá neꞌech kin ejech ti ít.  
\v 47 Kʼwajat jeye dhutsadh, ke koꞌol ka tʼiltsin an atiklábtsik abal yejatich kin jilaꞌtsik ti walablom ani ti kin belaꞌ abal ka pakwlantsatich tin walastalábiltsik kʼal na Dios. Jechéꞌ an tʼiltsixtaláb, Neꞌech ka tujey Jerusalén ani tayíl putálkʼi an kʼayꞌlá neꞌech ka tʼilan.  
\v 48 Tatáꞌtsik yejat ka tʼilaꞌ ejtal jechéꞌ xowaꞌ a chuꞌúmaltsik.  
\v 49 Ani Nanáꞌ neꞌech tu abtsitsik an ti Tʼokat Ejattaláb xin ulúmal neꞌech ti ki abtsi an Tátaꞌláb. Por ki jilkʼontsik techéꞌ ban bitsow xi Jerusalén asta ka bachʼutsik nin cháp an Tʼokat Ejattaláb xi neꞌech ka tsích walkʼiꞌ. 
\s1 Na Jesús kʼadhích walkʼiꞌ 
\r (Mr. 16:19‑20) 
\p  
\v 50 Káldhátsik tám kʼal na Jesús ba jachanꞌ an bitsow ani júnátsik asta Betania, in dhayaꞌ tám nin kʼubak tʼekʼat na Jesús ani lábtʼajantsik.  
\v 51 Tam tin lábtʼajaꞌichtsik, ówmé kʼal jajáꞌtsik ani júnájich tám walkʼiꞌ.  
\v 52 Tam ti okʼonichtsik kin kʼakʼnaꞌ, u kulbéltsik tʼajat ti witsiytsik Jerusalén,  
\v 53 echʼekʼi u kʼaleltsik ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in pubédhantsal tin bij na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.