\id JHN \h JUAN \toc1 An Alwaꞌ Tʼilab xin dhutsám na Juan \toc2 JUAN \toc3 Jn. \mt2 An Alwaꞌ Tʼilab xin dhutsám na \mt1 Juan \c 1 \s1 Nin káwintal na Dios wenkʼon ti inik \p \v 1 Tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál, kʼejle Jaꞌ kʼwajatich jachanꞌ xu bijyáb tin Káwintal na Dios; ani jachanꞌ nin Káwintal na Dios, kʼwajat kʼal na Dios ani jaꞌich na Dios. \v 2 Pos tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál, Jajáꞌ kʼejle kʼwajatich kʼal na Dios. \v 3 Kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta na Dios tin tʼajaꞌ ejtal xowaꞌ waꞌach; yab waꞌach ni jun xataꞌ xowaꞌ yab tʼajadh kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta. \v 4 Kʼal Jajáꞌ ti kʼwajat an ít xeꞌchintaláb ani jechéꞌ an ít xeꞌchintaláb jaꞌich an tajaxtaláb abal an atiklábtsik. \v 5 Jechéꞌ an tajaxtaláb u tajbax ban jikʼwaxtaláb ani an jikʼwaxtaláb yab in ejtómal kin tepdhaꞌ. \p \v 6 Waꞌchin jun i inik xi abadh kʼal na Dios, xin bij ta Juan. \v 7 Jechéꞌ na Juan, tsích jelti jun i óltsix abal kin ólnaꞌ jachanꞌ an tajaxtaláb abal ejtaltsik ka belmách kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in ólnál na Juan. \v 8 Na Juan yab jajáꞌ nu tajaxtaláb; jajáꞌ jaꞌich jun i óltsix xi abnék abal kin ólnaꞌ an tajaxtaláb. \v 9 An lej tajaxtaláb, xin tajbayal ejtal an atiklábtsik, u ulelich ti kʼwajat ban kʼayꞌlá. \p \v 10 Jachanꞌ xu bijyáb tin Káwintal na Dios kʼwajatich ban kʼayꞌlá ani maske kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta ti tʼajadh an kʼayꞌlá, yab exlá kʼal xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá. \v 11 Tsích ban kʼayꞌlá xon ti kʼwajattsik xi Jajáꞌ in tʼajámal, por yab bachʼwat kʼal jajáꞌtsik. \v 12 Por ejtaltsik xitaꞌ kʼál ti bachʼwat ani belan, pidhantsik ti awiltaláb ka kʼwajay u chakámláb kʼal a Dios. \v 13 Yab in junwal jelti xu chakámlábtsik kʼal i tátaꞌláb xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, xu waꞌchinaltsik ti chakam kom anchanich ti jilnéktsik o abal anchanꞌ tin kulbetnaꞌ jun i inik; jajáꞌtsik u chakámláb kʼal a Dios. \p \v 14 Ani jachanꞌ xu bijyáb tin Káwintal na Dios, wenkʼon ti inik ani kʼwajay kʼal wawáꞌ, kʼal yantam i alwaꞌtaláb ani i tsubaxtaláb. I chuꞌtsámalich tin labidh tʼokát, xi jaꞌich nin labidh tʼokát nin junkax Chakámil an Tátaꞌláb. \v 15 Na Juan jaꞌich in tʼilál tam tin ulu enchéꞌ: \p ―Jechéꞌ jaꞌich xi nanáꞌ tu tʼiltsámaltsik, tam tu ulu ke xi neꞌech ka tsích tayíl, kʼwajat más ultaláb ké nanáꞌ, kom Jajáꞌ kʼejlejich Jaꞌ kʼwajat tam ti nanáꞌ yabél in waꞌach. \p \v 16 Kʼal ejtal xowaꞌ Jajáꞌ in koꞌol, i bachʼkʼuntsámalich yán tin lábtʼajaxtalábil kʼal tin kwentakʼi nin alwaꞌtal. \v 17 An takʼixtaláb pidhan na Moisés abal kin ólnaꞌ, por an alwaꞌtaláb ani an tsubaxtaláb tsích kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo. \v 18 Yab jaykʼi chuꞌudh na Dios kʼal ni jun xitaꞌ; tokot kʼal nin junkax Chakámil ti chuꞌudh, xi kʼwajat junax kʼal an Tátaꞌláb ani jaꞌich Jajáꞌ xi tu óltsámal abal ki exlaꞌ an Tátaꞌláb. \s1 Na Juan xu pujax in tʼilál na Jesukristo \r (Mt. 3:11‑12; Mk. 1:7‑8; Lk. 3:15‑17) \p \v 19 An judíotsik xi Jerusalén in abaꞌ i páleꞌtsik ani i lebitatsik ba na Juan abal kin konoy xitam jáꞌ jeye jajáꞌ, \v 20 por na Juan in ulu tsubax enchéꞌ: \p ―Yab nanáꞌ nin Kristo. \p \v 21 Konyat tám juní: \p ―¿Tatáꞌxeꞌ pé ni Elías, an tʼiltsix? \p Na Juan in ulu enchéꞌ: \p ―Yab nanáꞌ. \p Konyat tám juní enchéꞌ: \p ―Tám, ¿tatáꞌichxeꞌ pé an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích? \p Ani jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: \p ―Yabaꞌ. \p \v 22 Utsan tám enchéꞌ: \p ―¿Pos jitaꞌ pé teye? Koꞌol ki júntsi jun i tsubaxtaláb xi tu abámal. ¿Jantʼéy pé neꞌech ti ku utsaꞌ kʼal tatáꞌ ta kwenta? \p \v 23 Na Juan in tókʼoytsik enchéꞌ: \p ―Nanáꞌich xin tʼilámal an tʼiltsix Isaías tam tin ulu enchéꞌ: Achʼat in káwintal jun xitaꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh ani xu káw, in ulal kawidh enchéꞌ: “Ka júnaꞌichtsik jun i xeꞌchintaláb alwaꞌ; abal anchanꞌ, ki kʼwajáchtsik tʼojojodh tam ka tsích an Ajátikláb.” \p \v 24 Xi kʼalnektsik ti káw kʼal na Juan, abnék kʼal an fariseotsik. \v 25 Ani in konoytsik enchéꞌ: \p ―Tám, max yab tatáꞌ ni Kristo, nibal i Elías, nibal an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích, ¿jantʼókʼi pé tám ta pujax? \p \v 26 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Juan: \p ―Nanáꞌ tu pujyaltsik kʼal i jaꞌ, por kʼal tatáꞌtsik taꞌ kʼwajat jún xi yabtsik a exlál. \v 27 Neꞌech ka tsích tayíl, por Jajáꞌ kʼwajat más ultaláb ké nanáꞌ. Nanáꞌ yab xataꞌ u éy nibal abal ku wiltsi tin wikʼáb nin pajab. \p \v 28 Ejtal jechéꞌ támun ban chabál xin bij Betábara, xu jilkʼonal ejtsím kalel kʼítsá kʼal an waljaꞌ Jordán, xon ti na Juan kʼwajat ti pújal. \s1 Na Jesús jaꞌich jelti an borrego xin chemdhál an israelitatsik abal kin pikbaꞌ \p \v 29 Tam ti jun tsudhelom, na Juan in chuꞌu ti utel na Jesús xon ti jajáꞌ kʼwajat ani in ulu enchéꞌ na Juan: \p ―Ka telaꞌtsik, jechéꞌ jaꞌich jelti nin borregojil na Dios xi neꞌech ka pikbá abal kin wékʼontsi tin walastalábil an atiklábtsik. \v 30 Jajáꞌ u tʼilál tin kʼwajat tam tu ulu enchéꞌ: “Tayíl neꞌech ka tsích jun i inik xi más ultaláb ké nanáꞌ, abal kʼejle Jaꞌ kʼwajatich tam ti nanáꞌ yabél in waꞌach.” \v 31 Nanáꞌ yab u exlál xitam jáꞌ jeye Jajáꞌ; por jaꞌich tin pújal kʼal i jaꞌ abal ka exlá kʼal an atiklábtsik xi Israel. \p \v 32 In ulu jeye enchéꞌ na Juan: \p ―Nanáꞌ u chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb ti paꞌíl walkʼiꞌ jelti jun i kukuꞌ ani jilkʼon kʼal Jajáꞌ. \v 33 Nanáꞌ yab u exlál xitam jáꞌ jeye Jajáꞌ; por xi tin abámal tin pújal kʼal i jaꞌ, tin utsaꞌ enchéꞌ: “Tam ka chuꞌu an Tʼokat Ejattaláb ti paꞌíl ani ka jilkʼon ba jun xitaꞌ, jachanꞌ jaꞌich xi neꞌech ti pújal kʼal an Tʼokat Ejattaláb.” \v 34 Ani xoꞌ nanáꞌ u chuꞌúmalich ani u ulal ke jechéꞌ jaꞌich nin Chakámil na Dios. \s1 Nin jidhtal exóbaliltsik na Jesús \p \v 35 Tam ti jun tsudhelom, tajaꞌ juní ti kʼwajat na Juan junax kʼal cháb in exóbaliltsik. \v 36 Ani tam tin chuꞌu taꞌ ti xeꞌech na Jesús, na Juan in ulu enchéꞌ: \p ―Ka telaꞌtsik, jechéꞌ jaꞌich jelti nin borregojil na Dios. \p \v 37 Chablam nin exóbaliltsik na Juan in achʼaꞌ tam tin ulu jechéꞌ ani in wéwnaꞌtsik na Jesús. \v 38 In telaꞌ tám na Jesús tin kúx, in chuꞌu abal wewkómte ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―¿Jantʼéy a ayaltsik? \p Jajáꞌtsik in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Okʼtsix, ¿jónꞌ pé teye i kʼwajíl? \p \v 39 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Jalaꞌ ani neꞌech ka chuꞌutsik. \p Kʼaletsik tám ani in chuꞌu xon tu kʼwajíl na Jesús. Jachanꞌ a kʼítsá jilkʼontsik kʼal Jajáꞌ abal tam ti jachanꞌ jaykʼich xónaꞌ chéꞌich i wákal. \p \v 40 Jún ti éb an exóbaltsik xin achʼámaltsik xan tin ulu na Juan ani in wéwnámal na Jesús, jaꞌich na Andrés, nin kidháb na Simón Pedro. \v 41 Na Andrés, kʼale okʼox kin aliy nin kidháb Simón ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―I elámal an Mesías ―jechéꞌ in léꞌ kin ulu, an Kristo. \p \v 42 Na Andrés in júnaꞌ tám na Simón xon ti kʼwajat na Jesús ani tam ti na Jesús in chuꞌu na Simón, in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Tatáꞌ i Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, por neꞌech ki bijyat ta Sefas ―jechéꞌ in léꞌ kin ulu, Pedro. \s1 Na Jesús in kaniy ti exóbal na Felipe ani na Natanael \p \v 43 Tam ti jun tsudhelom, na Jesús in leꞌnaꞌ ka kʼale ban chabál xi Galilea, in elaꞌ na Felipe ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Ti kin wéwnaꞌ. \p \v 44 Jechéꞌ na Felipe u kʼwajíl ban bitsow xin bij Betsayda, xon tu kʼwajíltsik jeye na Andrés ani na Pedro. \v 45 Na Felipe in elaꞌ na Natanael ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―I elámal an inik xu tʼilnal kʼal an tʼiltsixtsik ani kʼal nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés. Jechéꞌ an inik jaꞌich na Jesús, xu chakámláb kʼal na José xu kʼwajíl ban bitsow Nasaret. \p \v 46 Na Natanael in utsaꞌ enchéꞌ na Felipe: \p ―¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto ka waꞌchin jun xataꞌ alwaꞌ Nasaret? \p Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Felipe: \p ―Jalaꞌ ani wana ka chuꞌu. \p \v 47 Tam ti na Jesús in chuꞌu ke na Natanael exomich ti kʼunel, in ulu enchéꞌ kʼal tin kwenta na Natanael: \p ―Jéꞌ tál jun i inik xi tsubax lejtal tu israelita ani yab u kʼambix. \p \v 48 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Natanael: \p ―¿Jónꞌ pé tám tin exlámal? \p Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌ kʼejle tu chuꞌúmalich tam ti yabél i kanidh kʼal na Felipe, tam ta kʼwajat tin ál in akan an igo. \p \v 49 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Natanael: \p ―Okʼtsix, Tatáꞌ i Chakámláb kʼal a Dios; Tatáꞌ nin Pulek Takʼíxal an israelitatsik. \p \v 50 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Tin belál abalkʼi tu utsaꞌ ke tu chuꞌúmal tin ál in akan an igo? Pos neꞌech ka chuꞌu tayíl xantʼéy más pakdhaꞌ ké jechéꞌ. \p \v 51 In ulu jeye enchéꞌ na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ka chuꞌutsik japidh an walkʼiꞌ ani neꞌech ka chuꞌutsik ti paꞌíl ani ti kʼadhíl nin tʼokat abatwálejiltsik na Dios, ba Nanáꞌich xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. \c 2 \s1 Jun i tomkixtaláb ban bitsow Kaná xu takʼnal ban chabál xi Galilea \p \v 1 Óx a kʼítsá tayíl, waꞌchin jun i tomkixtaláb ban bitsow Kaná, xu takʼnal ban chabál xi Galilea ani tajaꞌ ti kʼwajat nin nánaꞌ na Jesús. \v 2 Na Jesús ani nin exóbaliltsik kanidhtsik jeye ba jachanꞌ an tomkixtaláb. \v 3 Taley an yajtsik uxnél ani utsan enchéꞌ na Jesús kʼal nin nánaꞌ: \p ―Yabich in koꞌoltsik i yajtsik uxnél. \p \v 4 Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Mímláb, ¿jantʼéy koꞌol ki chuꞌu wawáꞌ kʼal jechéꞌ? Yabél in bajúmal xowkʼi neꞌech ku xalkʼaꞌ xitam jáꞌ neye Nanáꞌ. \p \v 5 Por utsan enchéꞌ kʼal nin nánaꞌ na Jesús xi kʼwajattsik ti tʼojojól: \p ―Ka tʼajaꞌtsik ejtal xowaꞌ Jajáꞌ ti ki utsaꞌ. \p \v 6 Táꞌ tu kóꞌyáb tajaꞌ akak i pakdhaꞌ balixtaláb xi tʼajadh kʼal i tʼujub xu baltsinal ti jaꞌ, xin éynál an judíotsik kin tʼakaxnaꞌ abal kin tʼoko tinbáꞌ. Xi jun i yejcheꞌ balixtaláb in ákʼnál cheꞌ inik o boꞌ inik litro i jaꞌ. \v 7 Na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ xi kʼwajattsik ti tʼojojól: \p ―Ka tsʼutsiy kʼal i jaꞌ jachanꞌ an pakdhaꞌ balixtaláb. \p In tsʼutsiytsik tám alwaꞌ \v 8 ani utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ka jotʼiytsik xoꞌ wéꞌ ani ka júntsi an tʼojom ajib. \p Ani anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik. \v 9 An tʼojom ajib in lekaꞌ an jaꞌ xi wenkʼonékich ti yajtsik uxnél, maske yab in choꞌób xon tu tsiꞌdháb; tokot in choꞌób xi kʼwajattsik ti tʼojojól, kom jajáꞌtsik in jotʼyámal an jaꞌ. An tʼojom ajib in kaniy tám an tomkinél inik \v 10 ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Ejtalkʼi in pidhnál okʼox an alwaꞌ yajtsik uxnél ani tam yánich in uchʼám an ajíblomtsik, tám neꞌech kin pidhnaꞌ an yajtsik uxnél xi yab lej alwaꞌ. Por tatáꞌ a taꞌpámal an alwaꞌ yajtsik uxnél abal ka pidhnaꞌ tayíl. \p \v 11 Jechéꞌ xowaꞌ in tʼajaꞌ na Jesús ban bitsow Kaná xu takʼnal Galilea, jaꞌich an jidhtal labidh exól xi kʼál tin xalkʼaꞌ nin labidh tʼokát ani belan kʼal nin exóbaliltsik. \p \v 12 Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, kʼale ban bitsow xin bij Kapernaúm, junkímte kʼal nin nánaꞌ, nin kidhábtsik ani nin exóbaliltsik. Tajaꞌ ti kʼwajay cháb óx a kʼítsá. \s1 Na Jesús in tʼoko an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios \r (Mt. 21:12‑13; Mk. 11:15‑18; Lk. 19:45‑46) \p \v 13 Tam ti exomich ti kʼunel xowkʼi an judíotsik tin ajíbnál an paskwa, na Jesús kʼale ban bitsow xin bij Jerusalén. \v 14 In elaꞌ tajaꞌ altá ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xin nujwaltsik i baka, i borrego, i kukuꞌ ani xin jaltsal ti tumín an atiklábtsik. \v 15 Tam tin chuꞌu jechéꞌ, na Jesús in tʼajaꞌ jun i wichʼateꞌ kʼal i ládhutsik ani in ajaꞌtsik ejtal ka kale eléb xi táꞌ ti kʼwajattsik tajaꞌ ti nújul, junax kʼal nin borregojiltsik ani nin bákajiltsik. Xin jaltsal an ti tumín an atiklábtsik, in wakʼlantsi an ti tʼipax tumín chabál ani in kʼetʼpantsi an tin mesajiltsik. \v 16 An nújul kukuꞌtsik utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¡Ka káldhaꞌtsik eléb xi jechéꞌ! ¡Yab ka wenkʼo nin kʼimáꞌ nu Tátaꞌ ti nújumtaláb! \p \v 17 In chalpay tám nin exóbaliltsik xi kʼwajat dhutsadh enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab: “U kʼanidhál tʼajat na kʼimáꞌ.” \p \v 18 Konyat tám enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―¿Jantʼom exól neꞌech ti ku pidhaꞌ ki chuꞌu abal ki exlaꞌ ke aniꞌ lejtal ta koꞌol i awiltaláb ka tʼajaꞌ jechéꞌ? \p \v 19 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ka pakutsik jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani Nanáꞌ neꞌech ku kubaꞌ ti ít ti óx a kʼítsá. \p \v 20 Utsan tám enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―Chab inik kʼal akak i tamub in júnámal abal ka kuban jechéꞌ an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios; ani ¿Tatáꞌ a ulal ke neꞌech ka kubaꞌ ti ít ti óx a kʼítsá? \p \v 21 Por an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios xi kʼwajat in tʼilál na Jesús jaꞌich Jajáꞌ nin tʼuꞌúl. \v 22 Jaxtám, tam ti na Jesús chemdhá ani ejech ti ít, nin exóbaliltsik in chalpay jechéꞌ xowaꞌ in ulúmal na Jesús ani in belaꞌtsik an Tʼokat Dhuslab ani ejtal xowaꞌ usnéktsik kʼal na Jesús. \s1 Na Jesús in exlál ejtalkʼitsik \p \v 23 Tam ti na Jesús kʼwajat Jerusalén, ban ajib kʼal tin kwenta an paskwa, kʼal yán ti belan tam tin chuꞌutsik an labidh exóltsik xin tʼajál. \v 24 Por na Jesús yab in lej beltsaltsik, abal Jajáꞌ in exlál ejtalkʼitsik. \v 25 Yab in yéntsal ka óltsin kʼal ni jun xitaꞌ xantʼéy in chalpayal an atiklábtsik, pos Jajáꞌ in choꞌób alwaꞌ xantʼéy in chalpayal tin itsích jun i inik. \c 3 \s1 Na Jesús ani na Nikodemo \p \v 1 Táꞌ ti kʼwajat jun i Fariseo xin bij ta Nikodemo, jun i ultaláb inik ban judíotsik. \v 2 Jechéꞌ na Nikodemo kʼale jun i akal kin álnaꞌ na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Okʼtsix, i choꞌób abal a Dios ti abámal ta okʼtsix, pos ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin xalkʼaꞌ nin awiltal kʼal i labidh exóltsik jelt xan ta tʼajál, max na Dios yab kʼwajat kʼal jajáꞌ. \p \v 3 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsál, ke xitaꞌ yab ka waꞌchin ti chakam ti ít, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. \p \v 4 Konoxin tám enchéꞌ na Nikodemo: \p ―Por ¿jan ti neꞌech kin ejto jun i pulek inik ka waꞌchin ti chakam ti ít? ¿Awxeꞌ neꞌech kin ejto ka ochich juní bin nánaꞌ abal ka waꞌchin ti chakam ti ít? \p \v 5 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsál, ke xitaꞌ yab ka pujan kʼal i jaꞌ ani kʼal an Tʼokat Ejattaláb, yab neꞌech kin ejto ka kʼwajay takʼnél kʼal na Dios. \v 6 Xu waꞌchinal techéꞌ ti kʼayꞌlá, in koꞌol in tʼuꞌúl jelti nin tátaꞌ ani nin nánaꞌ; por xu waꞌchinal kʼal an Tʼokat Ejattaláb, in kóꞌyalich an Tʼokat Ejattaláb. \v 7 Yab ki laban abal tu utsál: “Ejtaltsik koꞌol ka waꞌchin ti chakam ti ít.” \v 8 An ikʼ u wawꞌnal xon ti kin leꞌnaꞌ; a achʼál u bososól, por yab a choꞌób xon ti tál nibal a choꞌób xon ti neꞌech. Anchanꞌ jeye ejtal xu waꞌchinaltsik kʼal an Tʼokat Ejattaláb. \p \v 9 Konyat tám juní enchéꞌ kʼal na Nikodemo: \p ―¿Jantich tám tu tʼájnal jechéꞌ? \p \v 10 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Tatáꞌ, xi jaꞌich jun in okʼtsíxal an israelitatsik, yab a choꞌób jechéꞌ? \v 11 Tsubax tu utsál, ke wawáꞌ tokot i tʼilál xowaꞌ i choꞌóbich ani tokot i ólnál xowaꞌ i chuꞌúmal; por tatáꞌtsik, yab a belál xowaꞌ tu utsáltsik. \v 12 Max yab tin beltsaltsik tam kin kʼwajay tu tʼiltsitsik xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti kʼayꞌlá, ¿jan ti neꞌech ti kin beltsitsik max kin kʼwajay tu tʼiltsitsik xowaꞌ waꞌach túꞌ walkʼiꞌ? \p \v 13 ʼNi jun xitaꞌ yab kʼadhinek walkʼiꞌ, tokot xi paꞌinek túꞌ walkʼiꞌ, jaꞌich Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, xin kʼwajíl túꞌ walkʼiꞌ. \v 14 Ani anchanꞌ xan ti na Moisés tin tʼekʼbaꞌ an chan túꞌ ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, anchanꞌ neye ti neꞌech kin tʼekʼbá Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, \v 15 abal ejtal xitaꞌ ti kin belaꞌ, yab ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb, tokot kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \s1 Nin kʼanidhaxtal na Dios abal an atiklábtsik \p \v 16 ʼNa Dios in kʼanidhaꞌ tʼajat xi kʼwajattsik ban kʼayꞌlá. Jaxtám tin abaꞌ nin junkax Chakámil ka tsích techéꞌ ti kʼayꞌlá, abal ejtal xitaꞌ kʼál ti ka belan, yab ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb, tokot kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 17 Na Dios yab in abámal nin Chakámil abal ti walbix, in abámal abal ti lóꞌol. \p \v 18 ʼXitaꞌ kin belaꞌ nin Chakámil na Dios, yab neꞌech ka walbiyat, por xitaꞌ yab kin belaꞌ, walbidhich ti kʼwajat abal yab in belaꞌ nin junkax Chakámil na Dios. \v 19 Xitaꞌ yab in belaꞌ, walbidhich ti kʼwajat, abal tam ti tsích an tajaxtaláb ban kʼayꞌlá, in kulbetnaꞌtsik más an jikʼwaxtaláb ké an tajaxtaláb, kom tokot in tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ. \v 20 Ejtal xin tʼajáltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, in pojkáltsik an tajaxtaláb ani yab u uteltsik ban tajaxtaláb abal yab ka xalkʼan an walastaláb xin tʼajáltsik. \v 21 Por xi kʼwajattsik xan tin ulal an tsubaxtaláb, u uteltsik jaꞌ ban tajaxtaláb abal ka xalkʼan ke xowaꞌ in tʼajáltsik, jaꞌich xowaꞌ in léꞌ na Dios. \s1 Na Juan xu pujax in tʼilaꞌ juní na Jesús \p \v 22 Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús kʼale kʼal nin exóbaliltsik ban chabál xi Judea ani kʼwajaytsik wéꞌ owat tajaꞌ ti pújal. \v 23 Ani na Juan kʼwajat jeye ti pújal ba jun i kubtaláb xin bij Enón, kʼunat Salim, kom tajaꞌ waꞌach tʼajat i jaꞌ. U ulel tajaꞌ an atiklábtsik ani u pujyáb. \v 24 Jechéꞌ támun tam ti yabél balidh na Juan ban wikʼaxteꞌ. \p \v 25 Taltsik nin exóbaliltsik na Juan in tuju tám ti káwlíx kʼal an judíotsik kʼal tin kwenta an tʼokeltaláb. \v 26 Kʼaletsik tám kin utsaꞌ enchéꞌ na Juan: \p ―Okʼtsix, xi taꞌ ti kʼwajat kʼal tatáꞌ túꞌ jun pakʼeꞌ waljaꞌ Jordán, xi tatáꞌ a tʼilámal, u pújal jeye xoꞌ ani kʼal ejtaltsik ti exom ti wéwnáb. \p \v 27 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Juan: \p ―Ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin kóꞌoy xataꞌ max yab ka pidhan kʼal na Dios. \v 28 Tatáꞌtsik a achʼámal tam tu ulu tsubax ke yab nanáꞌ nin Kristo, nanáꞌ jaꞌich jun i abatwále xin abnék okʼox ké Jajáꞌ. \v 29 Ba jun i tomkixtaláb, xitaꞌ kʼál tu dhabaláb an tomkinél tsidhan, jaꞌich kʼal an tomkinél inik; ani nin jaꞌúb an tomkinél inik, xi kʼwajat junax ani in achʼál xowaꞌ in ulal, u kulbél jeye tʼajat kʼal xowaꞌ in achʼál in tʼilál an tomkinél inik. Anchanꞌ jeye, xoꞌ in kulbél neye tʼajat. \v 30 Jajáꞌ koꞌol kin bajaw ka kʼwajay más ultaláb ani nanáꞌ koꞌol kin kʼwajay más tayíl. \s1 Xi tʼekʼat ti tál \p \v 31 ’Xi tʼekʼat ti tál, más Jaꞌ púlek ké ejtal wawáꞌ. Xi kʼwajat chabál, chabálkʼi ti kʼwajat ani tokot in tʼilál xowaꞌ waꞌach chabál. Por xi tál walkʼiꞌ, más Jaꞌ púlek ké ejtal wawáꞌ \v 32 ani in tʼilál xowaꞌ in chuꞌúmal ani in achʼámal; por yab xitaꞌ kʼál tu beltsinal xowaꞌ in ulal. \v 33 Por max jun xitaꞌ kin belaꞌ, in ulalich tám ke na Dios tsubax xowaꞌ in ulal; \v 34 abal xitaꞌ abnék kʼal a Dios, in káwintal a Dios in tʼilál, pos na Dios yán tʼajat tin pidhnál nin Tʼokat Ejattal. \v 35 An Tátaꞌláb in kʼanidhál nin Chakámil ani in pidhámalich ejtal xowaꞌ waꞌach techéꞌ ti chabál ani xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ. \v 36 Xitaꞌ kin belaꞌ nin Chakámil na Dios, in koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; por xitaꞌ yab in léꞌ kin belaꞌ nin Chakámil na Dios, yab neꞌech kin ejto kin kóꞌoy jachanꞌ an xeꞌchintaláb, tokot neꞌech kin bachʼu an kʼakʼadh yajtsiktaláb xi neꞌech ka pidhan kʼal na Dios. \c 4 \s1 Na Jesús ani an mímláb xu kʼwajíl ban chabál xi Samaria \p \v 1 An fariseotsik in choꞌóbnaꞌ abal na Jesús u pújal más ké na Juan ani kʼal yán más xitaꞌ kʼál tu wéwnáb; \v 2 maske yab kʼejle Jajáꞌ na Jesús nu pújal, u pújal nin exóbaliltsik. \v 3 Tam ti na Jesús in choꞌóbnaꞌ jechéꞌ, kale tám Judea abal ka witsiy Galilea. \p \v 4 An bél xin yakʼwámal abal ka witsiy Galilea, koꞌol ka watʼey ban chabál xi Samaria, \v 5 jaxtám ti ulich ba jun i bitsow xin bij Sikar xu takʼnal Samaria. Jechéꞌ an bitsow, kʼwajat kʼunat ban chabál xi na Jakob in pidhámal nin chakámil xin bij José. \v 6 Tajaꞌ ti kʼwajat an mom xu bijyáb tin momil na Jakob. Kom na Jesús u chekelich ti tál an ti belal, buxkan bin wál an mom. Tam ti jachanꞌ, wéꞌich xónaꞌ chʼejel kʼítsá. \v 7-8 An exóbaltsik kʼalnek ban bitsow abal kin chʼaꞌay xantʼéy kin kʼapu. Támkʼi jachanꞌ, ulich ban mom jun i mímláb xu kʼwajíl ba jachanꞌ an chabál xi Samaria abal kin jotʼiy i jaꞌ ani utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ti kin pidhaꞌ neye an ti jaꞌ. \p \v 9 Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal an mímláb: \p ―¿Jantʼókʼi Tatáꞌ, xa kidhtal an judíotsik, tin kontsal ti jaꞌ maske a choꞌób alwaꞌ ke nanáꞌ in kʼwajíl ban chabál xi Samaria? \p (Utsan anchanꞌ, kom an judíotsik u átʼáx kʼal xu kʼwajíltsik Samaria.) \v 10 Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max a exlálak an chʼejwalixtaláb xin pidhnál na Dios ani xitaꞌ xi exom ti kontsal an ti jaꞌ, u choꞌób alwaꞌ abal neꞌech ti kin kontsi an ti jaꞌ ani Nanáꞌ neꞌech tu pidhaꞌ ti jaꞌ abal a ejattal. \p \v 11 Utsan tám enchéꞌ kʼal an mímláb: \p ―Payꞌlomláb, nibal elaꞌ a koꞌol xantʼokʼál ka jotʼiy an jaꞌ ani an mom owtsik. ¿Jónꞌ ti neꞌech ka elaꞌ an jaꞌ abal nu ejattal xi kʼwajat a ulal ke neꞌech ti kin pidhaꞌ? \p \v 12 Ni wejeꞌ pakélil Jakob tu jiltsámal jechéꞌ an ti mom, xon ti jajáꞌ in jotʼyámal an jaꞌ abal kin uchʼaꞌ. Tajaꞌ jeye tin jotʼyámal an jaꞌ nin chakámiltsik ani tajaꞌ tin uchʼandhámal nin koꞌnéliltsik. ¿Awxeꞌ Tatáꞌ más i púlek ké jajáꞌ? \p \v 13 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ejtal xin uchʼáltsik jechéꞌ an jaꞌ, neꞌech juní ka tsikey; \v 14 por xitaꞌ kin uchʼaꞌ an jaꞌ xi Nanáꞌ u pidhnál, yab jaykʼi neꞌech ka tsikey. Pos an jaꞌ xi Nanáꞌ neꞌech ku pidhaꞌ, neꞌech ka kʼwajay alkʼidh ba jajáꞌ jelti jun in kalemtal i jaꞌ abal ka pidhan kʼál ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \p \v 15 Utsan tám enchéꞌ kʼal an mímláb: \p ―Payꞌlomláb, ti kin pidhaꞌ neye jachanꞌ an ti jaꞌ abal yab más jaykʼi kin tsikey, nibal kin witsiy más ku jotʼiy i jaꞌ ba jechéꞌ an mom. \p \v 16 Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ki kʼale ka kaniy na tomkíl ani ki tsích tám juní techéꞌ. \p \v 17 Tókʼoyat enchéꞌ na Jesús kʼal an mímláb: \p ―Yab u koꞌol u tomkíl. \p Utsan tam enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax kʼejle ta ulal ke yab a koꞌol a tomkíl; \v 18 pos a beletnámalich bóꞌ i inik ani xi xoꞌ i kʼwajat a belkóm, yab a tomkíl. Tsubax tʼajat xowaꞌ a ulu. \p \v 19 Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ an mímláb, in ulu enchéꞌ: \p ―Payꞌlomláb, nanáꞌ u achʼál ke Tatáꞌ jaꞌich jun i tʼiltsix. \v 20 Ni wejeꞌ pakéliltsik xi techéꞌ jeye ti kʼwajinek Samaria in kʼakʼnámaltsik na Dios ba jechéꞌ an chʼén, por tatáꞌtsik an judíotsik a ulal ke Jerusalén ti yejat ki kʼakʼnaꞌ. \p \v 21 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Mímláb, ti kin beltsi ke neꞌech kin bajaw an kʼij tam neꞌech ka kʼakʼnaꞌtsik an Tátaꞌláb ani yab neꞌech ka yéntsi ki tsíchtsik ba jechéꞌ an chʼén o ki kʼaletsik Jerusalén. \v 22 Tatáꞌtsik xi kʼwajíl ban chabál xi Samaria, yab a choꞌób xantʼéy a kʼakʼnáltsik; por wawáꞌ i choꞌób waꞌ xantʼéy i kʼakʼnál; pos an loꞌeltaláb tál ban judíotsik. \v 23 Por xoꞌ in bajúch an ora ani jaꞌich xoꞌich, tam xi tsubax lejtal tin kʼakʼnál an Tátaꞌláb neꞌech kin kʼakʼnaꞌ kʼal in ejattalkʼi ani kʼal i tsubaxtaláb. Pos an Tátaꞌláb in léꞌ kin chuꞌu ke anchanꞌ kin tʼajaꞌtsik xi kʼál tu kʼakʼnáb. \v 24 Na Dios i Ejattaláb ani xitaꞌ kʼál ti ka kʼakʼná, yejat kin kʼakʼnaꞌ kʼal in ejattalkʼi ani kʼal i tsubaxtaláb. \p \v 25 Utsan enchéꞌ kʼal an mímláb: \p ―Nanáꞌ u choꞌób abal neꞌech ka tsích an Mesías, xi jaꞌich an Kristo xi bijidh neꞌech ka tsích. Ani tam Jajáꞌ ka ulich, neꞌech ti ku wiltsi ejtal jechéꞌ. \p \v 26 Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Jachanꞌ xa bijiy, jaꞌich Nanáꞌich, xi xoꞌ kʼwajat ti káw kʼal tatáꞌ. \p \v 27 Támkʼi jachanꞌ, ulich nin exóbaliltsik ani labantsik tʼajat abal in chuꞌu ti tʼilolól na Jesús kʼal jun i mímláb. Por ni jun xitaꞌ yab in leꞌnaꞌ kin konoy xantʼéy in konyal o xantʼéy in tʼilál kʼal an mímláb. \v 28 An mímláb in jilónaꞌ tám an mul ani kʼale ban bitsow xon ti kʼwajay kin tʼiltsi enchéꞌ an atiklábtsik: \p \v 29 ―Jalaꞌ ka chuꞌutsik jun i inik xi tin utsámal ejtal xantʼéy u tʼajámal. ¿Awxeꞌ yab jaꞌchich an Kristo? \p \v 30 Kaletsik tám ban bitsow ani kʼaletsik xon ti kʼwajat na Jesús. \v 31 Lejat an exóbaltsik kʼwajat in pakabédhál na Jesús enchéꞌ: \p ―Okʼtsix, kʼapulich teye. \p \v 32 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌ u koꞌol jun xataꞌ xantʼéy neꞌech ku kʼapu, xi tatáꞌtsik yab a exlál. \p \v 33 Tujey tám an exóbaltsik ti kónóx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: \p ―¿Awxeꞌ tsiꞌdhantsidh ti kʼapnél kʼal jun xitaꞌ? \p \v 34 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nu kʼapnélil, jaꞌich ku tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ xi tin abámal ani ku okʼontsi an tin tʼojlábil. \v 35 Tatáꞌtsik a ulal abal bél u kʼibel chéꞌ a íchʼ abal ka junkuntsat tin walíl a tʼayabláb, por Nanáꞌ tu utsáltsik abal nin walíl an tʼayabláb yejnekich ani alwaꞌich ti kʼwajat abal ka junkuwat. \v 36 Xu tʼojnal abal kin junkuntsi tin walíl an tʼayabláb, in bachʼwal nin jalbíl. Ani an walíláb xin junkuwal, jaꞌich xi yab jaykʼi neꞌech ka kʼibey; abal xu óm ani xin junkuntsal tin walíl an tʼayabláb, ka kulbétsik junax. \v 37 Tsubax xan tin ulal enchéꞌ jun i tʼilab: “Kʼeꞌet xu óm ani kʼeꞌet xin junkuntsal tin walíl an tʼayabláb.” \v 38 Nanáꞌ tu abámaltsik ka junkuntsi tin walíl an tʼayabláb xi yab tatáꞌtsik a tʼayámal; jaxtám tu utsáltsik ke kʼeꞌet xi tʼójnék ani tatáꞌtsik neꞌech ki labey kʼal an tʼojláb xi jajáꞌtsik in tʼajámal. \p \v 39 Yán i atiklábtsik xu kʼwajíl ba jachanꞌ an bitsow xu takʼnal Samaria, in belaꞌtsik na Jesús kʼal xowaꞌkʼi in achʼaꞌtsik utsan kʼal an mímláb, tam ti utsantsik enchéꞌ: “Tin utsámal ejtal xantʼéy u tʼajámal.” \v 40 Jaxtám, tam ti ulich an atiklábtsik xu kʼwajíl ban chabál xi Samaria, pakabédhá na Jesús abal ka jilkʼon kʼal jajáꞌtsik. Na Jesús jilkʼon kʼal jajáꞌtsik cháb a kʼítsá, \v 41 ani kʼal yán más ti belan, tam tin achʼaꞌtsik xantʼéy in ulal na Jesús. \v 42 Utsan tám enchéꞌ an mímláb kʼal an atiklábtsik: \p ―Xoꞌ i belálich, yab tokotkʼi kʼal xowaꞌ tatáꞌ tu utsámal, i belál abal wawáꞌ weye i achʼámalich xantʼéy in tʼilál ani i choꞌóbich abal tsubax lejtal Jajáꞌich nu Kristo nin Loꞌóxil xi ejtal techéꞌ ti kʼayꞌlá. \s1 Na Jesús in jeldhantsi tin chakámil jun in tʼojnálil i pulek awiltaláb \p \v 43 Cháb a kʼítsá más tayíl, na Jesús kale Samaria ani in óntsi an bél abal ban chabál xi Galilea. \v 44 Pos jelt xan ti na Jesús in ulu, ni jun i tʼiltsix u kʼakʼnáb bin chabálil. \v 45 Tam ti na Jesús ulich Galilea, bachʼwat alwaꞌ kʼal xi tajaꞌtsik, abal xu kʼwajíltsik tajaꞌ, kʼalnektsik jeye Jerusalén kin ajíbnaꞌtsik an paskwa ani in chuꞌúmaltsik ejtal xowaꞌ in tʼajaꞌ ba jachanꞌ an ajib. \p \v 46 Na Jesús witsiy Kaná, an bitsow xu takʼnal ban chabál xi Galilea xon tin wenkʼómal an jaꞌ ti yajtsik uxnél. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun in tʼojnálil an pulek awiltaláb. Jechéꞌ an tʼójontsix, in koꞌol jun in chakámil u yaꞌul ban bitsow xi Kapernaúm. \v 47 Tam ti jachanꞌ an tʼójontsix in achʼaꞌ ke na Jesús ulich Galilea, kʼale kin chuꞌu ani in pakabédhaꞌ abal ka kʼale bin kʼimáꞌ ani ka jeldhantsat tin chakámil xi taꞌ ti kʼwajat tolowich tʼajat. \v 48 Utsan tám enchéꞌ kʼal Jesús: \p ―Max yab ka chuꞌutsik i exól ani i labidh labandhaxtalábtsik, yab neꞌech ti kin belaꞌtsik. \p \v 49 Por utsan enchéꞌ kʼal an tʼójontsix: \p ―Ajátik, ki tsích jikʼat, lejat yabél u chemel nu chakámil. \p \v 50 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ki kʼaléch ta kʼimáꞌ, na chakámil yab neꞌech ka chemech. \p An inik in belaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Jesús ani kʼale. \v 51 Tam tu witsélich tin kʼimáꞌ, kale ti tamnal kʼal nin tʼojnáliltsik ani utsan enchéꞌ: \p ―Na chakámil yab chemech. \p \v 52 Ani in konoy tám nin tʼojnáliltsik xáy i ora ti tujey ti elábmél nin chakámil ani utsan enchéꞌ: \p ―Ti weꞌél, jún xónaꞌ i wákal ti wékʼon an kʼakʼlách. \p \v 53 In chalpay tám an tátaꞌláb ke jachanꞌ i ora, tám ti usnék enchéꞌ kʼal na Jesús: “Na chakámil yab neꞌech ka chemech.” Jajáꞌ ani ejtal nin kidhtaltsik in belaꞌ na Jesús. \p \v 54 Jechéꞌ jaꞌich in chabtal an labidh labandhaxtaláb xin tʼajaꞌ na Jesús abal ti exól, tam ti witsiy Judea ani ulich Galilea. \c 5 \s1 Na Jesús in jeldhaꞌ Betesda jun i inik xi yab in ejto ka yoyon \p \v 1 Tam ti watʼenekich ejtal jechéꞌ, na Jesús witsiy Jerusalén xon ti an judíotsik kʼwajat in tʼajál jun i ajib. \v 2 Tajaꞌ Jerusalén, kʼunat bin wiꞌlébil an bitsow, waꞌach jun i chʼakat jaꞌ xi ti káwintaláb ebreo u bijyáb Betesda. Jechéꞌ an chʼakat jaꞌ, kʼwajat ban wiꞌleb xu bijyáb Obejatsik ani in koꞌol bóꞌ i chalam. \v 3 Tajaꞌ ban chalam, taꞌ ti kwachatsik yán i yaꞌultsik, xu jokʼoltsik, xu kʼwechʼeꞌtsik ani xi yabtsik in ejtowal ka yoyon. Jechéꞌ kʼwajattsik in aytsím ka lanyat an jaꞌ. \v 4 Abal owdhaꞌkʼi i kʼij u paꞌíl jun i tʼokat abatwále ani in lanyal an jaꞌ. Xitaꞌ ka ochich okʼox tam ka lanyat an jaꞌ, u jelél kʼal xowaꞌkichkʼi an yawꞌlách xin koꞌol. \v 5 Táꞌ jeye ti kʼwajat tajaꞌ jun i inik xin koꞌolich jun inik lajuwaxik i tamub ti yaꞌul. \v 6 Tam ti na Jesús in chuꞌu kwachál jechéꞌ an inik ani in choꞌóbnaꞌ abal nakatich tʼajat i kʼij ti kʼwajíl anchanꞌ, in konoy enchéꞌ: \p ―¿A léꞌxeꞌ ki jeley? \p \v 7 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an yaꞌul: \p ―Ajátik, yab u koꞌol xitaꞌ ti kin ódhaꞌ ban chʼakat jaꞌ tam ka lanyat. Echʼekʼi tam u léꞌ neye kin ochich, okʼox u ochel kʼeꞌet. \p \v 8 Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ki chʼakay, ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley. \p \v 9 Támkʼi jachanꞌ ti jilkʼon jelnek an inik, in dhayaꞌ nin chaytéꞌil ani beley. Por kom tam ti jachanꞌ a kʼítsá jaꞌich in kʼítsájil an koyóxnich, \v 10 utsan enchéꞌ kʼal an judíotsik jachanꞌ an inik xi jeldhá: \p ―Xoꞌ in kʼítsájil i koyóxnich, yab alwaꞌ ka kitnaꞌ na chaytéꞌil. \p \v 11 An inik tókʼon enchéꞌ: \p ―Xi tin jeldhaꞌ, tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley.” \p \v 12 Konyat tám enchéꞌ: \p ―¿Jitam jáꞌ pé jeye xi ti utsaꞌ: “Ka dhayaꞌ na chaytéꞌil ani ki beley”? \p \v 13 Por an inik yab in choꞌób xitam jáꞌ xi kʼál ti jeldhats, kom na Jesús pitʼkʼonékich bin yaníl an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat. \v 14 Tayíl elan jachanꞌ an inik kʼal na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani utsan enchéꞌ: \p ―Ka achʼaꞌ, xoꞌ i jeléch, yabich más ka walaꞌ abal yab ka tamu jun xataꞌ más yajtsik. \p \v 15 Kʼale tám an inik ani in óltsi an judíotsik ke kʼal na Jesús ti jeldhats. \v 16 Jaxtám na Jesús tu atʼnal kʼal an judíotsik ani u leꞌnáb ka chemdhá, abal na Jesús in tʼajál jechéꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich. \v 17 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nu Tátaꞌ echʼekʼi u tʼojnal ani jaxtám Nanáꞌ tin tʼojnal neye. \p \v 18 Jaxtám an judíotsik másich tin leꞌnál kin chemdhaꞌ na Jesús, abal yab tokotkʼi yab in pakwlantsal nin kʼítsájil an koyóxnich, u leꞌnáb ka chemdhá, abal in ulal ke Jajáꞌ jáykʼi jeye a Dios, kom in ulal ke na Dios jaꞌich nin Tátaꞌ. \s1 An awiltaláb xin koꞌol nin Chakámil na Dios \p \v 19 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik, ke nin Chakámil na Dios yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ ni jun xataꞌ kʼal Jajáꞌkʼi tin kwetém chalab; tokot in tʼajál xowaꞌ in chuꞌtal in tʼajál an Tátaꞌláb. Ejtal xowaꞌ in tʼajál an Tátaꞌláb, anílkʼi jeye tin tʼajál an Chakámláb. \v 20 Pos an Tátaꞌláb in kʼanidhál nin Chakámil ani in xalkʼantsal ejtal xowaꞌ Jajáꞌ in tʼajál; ani neꞌech kin xalkʼantsi xowaꞌ más pakdhaꞌ xi Jajáꞌ in tʼajál, xi neꞌech ti ki jilaꞌtsik i labnék. \v 21 Anchanꞌ jelt xan ti an Tátaꞌláb in ejdhál an chemélomtsik ani in pidhál ti xeꞌchintaláb, anchanꞌ jeye an Chakámláb in pidhál ti xeꞌchintaláb xitaꞌ Jajáꞌ in léꞌ kin pidhaꞌ. \v 22 Pos an Tátaꞌláb yab in lújundhál ni jun xitaꞌ, nin Chakámil jaꞌich nin pidhámal ejtal an ti awiltaláb abal ti lújundhax, \v 23 abal kʼal ejtalkʼi ti ka kʼakʼná an Chakámláb jelt xan tu kʼakʼnáb an Tátaꞌláb. Xitaꞌ yab kin kʼakʼnaꞌ an Chakámláb, yabich jeye tám u kalel in kʼakʼnál an Tátaꞌláb xi kʼál ti abnék. \p \v 24 ʼTsubax tu utsáltsik: Xitaꞌ kin exbay xowaꞌ Nanáꞌ u ulal ani kin belaꞌ xitam Jáꞌ tin abámal, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; ani yabich neꞌech ka jilkʼon walbidh, pos jajáꞌ in watʼnaꞌich an chemlá ani in kóꞌóch an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 25 Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech kin bajaw an ora ani jaꞌich xoꞌich, tam xi kʼwajattsik jelti max chemnek kʼal tin kwenta an walastaláb neꞌech kin axtsitsik tin káwintal nin Chakámil na Dios; ani xitaꞌ kin axtsi, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 26 Anchanꞌ jelt xan ti an Tátaꞌláb in koꞌol i awiltaláb abal kin pidhnaꞌ i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, anchanꞌ jeye tin pidhámal ti awiltaláb nin Chakámil abal kin pidhnaꞌ i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 27 In pidhámal jeye ti awiltaláb abal ti lújundhom, kom Jajáꞌich xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik. \v 28 Yab ki labantsik kʼal jechéꞌ, kom neꞌech kin bajaw an ora tam ejtal an chemélomtsik neꞌech kin axtsi tin káwintal \v 29 ani neꞌech ka kale xon ti kʼwajattsik jolidh. Xitaꞌ xin tʼajámaltsik xowaꞌ alwaꞌ, neꞌech ka ejechtsik abal yabich jaykʼi ka chemechtsik; por xitaꞌ xin tʼajámaltsik xowaꞌ yab alwaꞌ, neꞌech ka ejechtsik abal ka abnájichtsik ban kʼibeltaláb. \s1 Xantʼokʼál tu xalkʼanal nin awiltal na Jesús \p \v 30 ʼNanáꞌ yab u ejtowal ku tʼajaꞌ xataꞌ kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab. Nanáꞌ in lújundhax xantikʼi ti kin utsan ani in lújundhax in lujtalkʼi, pos yab exom u tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u léꞌ, tokot u tʼajál xowaꞌ in léꞌ an Tátaꞌláb xi tin abámal. \v 31 Max Nanáꞌkʼijak in xeꞌech u tʼilál tubáꞌ, yab tsubax xowaꞌ u ulal. \v 32 Waꞌach kʼeꞌet xi tin tʼilál ani u choꞌób alwaꞌ ke tsubax xowaꞌ in ulal. \v 33 Tatáꞌtsik a abnámal ka konyat na Juan ani tsubax xan ti jajáꞌ tókʼnék. \v 34 Nanáꞌ yab in teykómte kʼal xowaꞌ kin ulu jun i inik kʼal Nanáꞌ tu kwenta; por u ulal jechéꞌ abal tatáꞌtsik ka ejto ki loꞌey. \v 35 Xowaꞌ in ulu na Juan, in junwal jelti jun i tajbaxtaláb xi kʼwajat letʼotʼól abal ti tajbax ani tatáꞌtsik a leꞌnaꞌ ki kulbé wéꞌ i kʼij kʼal nin tajaxtalábil. \v 36 Por Nanáꞌ u koꞌol jun i óltsixtaláb más alwaꞌ ké xowaꞌ xin ulúmal na Juan. Ejtal xowaꞌ an Tátaꞌláb tin pidhámal ku tʼajaꞌ, jaꞌich nin xalkʼál abal tsubax lejtal tin abadh kʼal an Tátaꞌláb. \v 37 Aníl jeye, an Tátaꞌláb xi tin abámal, in pidhnál jeye i óltsixtaláb kʼal Nanáꞌ tu kwenta, maske tatáꞌtsik yab jaykʼi a axtsámal tin káwintal nibal jaykʼi a chuꞌúmaltsik. \v 38 Por tatáꞌtsik yab a beltsal nin tsubaxtalábil abal yab tin beláltsik Nanáꞌ, xin abadh kʼal an Tátaꞌláb. \v 39 Tatáꞌtsik a ajyal an Tʼokat Dhuslab kʼal yantam i kwenta, abal a léꞌtsik ka chuꞌu max ka elaꞌtsik tajaꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal; por an Tʼokat Dhuslab Nanáꞌ tin tʼilál, \v 40 por tatáꞌtsik yab a léꞌ ki uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ka ejto ka kóꞌoytsik jachanꞌ an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \p \v 41 ʼNanáꞌ yab u léꞌ kin exlá ke in alwaꞌ inik kʼal an atiklábtsik. \v 42 Por Nanáꞌ tu exláltsik ke yab a kʼakʼnál a Dios. \v 43 Nanáꞌ in tsiꞌnek abal in abnék kʼal nu Tátaꞌ, por tatáꞌtsik yab tin bachʼwal; por max tál jun xitaꞌ kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab, jachanꞌ neꞌech jaꞌ ka bachʼutsik. \v 44 ¿Janti neꞌech ka ejto ki belmáchtsik, max tokot a léꞌ ki exlomná ke i alwaꞌ inik kʼal an atiklábtsik ani yab kʼal na junkax Diosil? \v 45 Yab ka chalpaytsik ke Nanáꞌ neꞌech tu ólnaꞌtsik tin tamét nu Tátaꞌ; xitaꞌ ti ólnáltsik, jaꞌich xowaꞌ in dhutsámal na Moisés, xon ta kʼwajbámaltsik na aytsixtalábil. \v 46 Abal max tsubaxak ta beláltsik xowaꞌ in dhutsámal na Moisés, neꞌech jeye tám ka belaꞌtsik xowaꞌ Nanáꞌ u ulal, pos Nanáꞌ tin tʼilál xowaꞌ in dhutsámal na Moisés. \v 47 Por max yab a beláltsik xowaꞌ in jilámal dhutsadh na Moisés, ¿jan ti neꞌech ka ejto ka belaꞌtsik xowaꞌ Nanáꞌ tu utsáltsik? \c 6 \s1 Na Jesús in kʼapundhaꞌ boꞌ mil i iniktsik \r (Mt. 14:13‑21; Mk. 6:30‑44; Lk. 9:10‑17) \p \v 1 Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na Jesús kʼale jun pakʼeꞌ pujal xi kʼwajat Galilea, xi jayéchkʼi in kidhtal an pujal xi Tiberias. \v 2 Kʼal yán i atiklábtsik ti neꞌech wewkómte kom in chuꞌúmalichtsik an labidh labandhaxtaláb xin tʼajál, abal in jeldhál an yaꞌultsik. \v 3 Kʼadhiy tám na Jesús ba jun i chʼén ani buxkan tajaꞌ kʼal nin exóbaliltsik. \v 4 Tam ti jachanꞌ i kʼij, exomich ti kʼunel an paskwa, an ajib xin ajíbnál an judíotsik. \v 5 Tam ti na Jesús in chuꞌu abal kʼal yán i atiklábtsik ti wéwnadh, in utsaꞌ enchéꞌ na Felipe: \p ―¿Jónꞌ neꞌech ki chʼaꞌay i kʼapnél abal ka kʼapúch ejtal jechéꞌ an atiklábtsik? \p \v 6 Por na Jesús in ulu anchanꞌ abal in léꞌ kin achʼaꞌ xantʼéy kin ulu na Felipe, pos Jajáꞌ in choꞌóbich alwaꞌ xantʼéy neꞌech kin tʼajaꞌ. \v 7 Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal na Felipe: \p ―Maske ki chʼaꞌay cháb boꞌ inik i denariotsik i pan, yab neꞌech ka kidhey abal kin elaꞌ bachʼutsik wetsik. \p \v 8 Utsan tám enchéꞌ kʼal jún ti éb nin exóbaliltsik xin bij Andrés, xi jaꞌich nin kidháb na Simón Pedro: \p \v 9 ―Jéꞌ kʼwajat jun i chakam kwitól xin tsiꞌdhál bóꞌ i pan xi tʼajadh kʼal i sebada ani cháb i toꞌol; por kʼal jechéꞌ yab neꞌech ka kidhey abal ki kʼapundhaꞌ yantam i atiklábtsik. \p \v 10 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: \p ―Ka utsaꞌ ejtal an atiklábtsik ka buxkan. \p Tajaꞌ xon ti kʼwajattsik, waꞌach tʼajat i tsʼitsik chʼojól ani buxkantsik boꞌ mil iniktsik xónaꞌ. \v 11 In téynaꞌ tám na Jesús xi bóꞌ an pan, in pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb na Dios ani in pidhaꞌich tám nin exóbaliltsik. An exóbaltsik in pidhaꞌichtsik tám ejtal xi táꞌ ti buxutsik. Anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ kʼal an toꞌoltsik ani in pidhaꞌtsik asta xan ti jajáꞌtsik in leꞌnaꞌ. \v 12 Tam ti ajwéchtsik, na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ nin exóbaliltsik: \p ―Ka junkutsik an pejmatstalábtsik xi jilkʼon abal yab xataꞌ ka odhná. \p \v 13 In junkutsik tám ani in tsʼutsiytsik lajucháb i tʼoknaltsik kʼal an pejmatstaláb xi jilkʼon kʼal xi bóꞌ an pan xi tʼajadh kʼal i sebada. \v 14 Tam ti an atiklábtsik in chuꞌu jechéꞌ an labidh labandhaxtaláb xin tajaꞌ na Jesús, in ulutsik enchéꞌ: \p ―Tsubax lejtal jechéꞌ jaꞌich an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích techéꞌ ti kʼayꞌlá. \p \v 15 Por kom na Jesús in chuꞌu abal u leꞌnáb ka júná kʼal i chápláb abal ka tʼajan ti pulek takʼix, kʼale juní ban chʼén abal ka kʼwajay kwetém. \s1 Na Jesús beley bin ebtsik an jaꞌ \r (Mt. 14:22‑27; Mr. 6:45‑52) \p \v 16 Tam ti jikʼwchinékich, nin exóbaliltsik na Jesús kʼale ban pujal, \v 17 ochichtsik ban tan ani in tujúchtsik tám kin watʼnaꞌ an pujal abal ka kʼaletsik Kapernaúm. Jikʼwchinékich alwaꞌ ani na Jesús yabél ulnek xon ti jajáꞌtsik kʼwajat. \v 18 An jaꞌ u múlákʼ asta tʼekʼat, kom u wawꞌnal jun i chapik ikʼ. \v 19 Tam tin belámalichtsik bóꞌ o akak i kilómetro, in chuꞌutsik na Jesús ti utel ban tan, tál belal tin éb an jaꞌ ani jikʼeytsik tʼajat. \v 20 Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¡Nanáꞌ, yab ki jikʼeytsik! \p \v 21 Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, in utsaꞌichtsik tám ka ochich ban tan ani junwékʼi ti ulichtsik ban chabál xon tin ulúmaltsik neꞌech. \s1 Alyat na Jesús kʼal an atiklábtsik \p \v 22 Tam ti jun tsudhelom, an atiklábtsik xi jilkʼonéktsik jun pakʼeꞌ pujal, in chuꞌu abal an exóbaltsik kʼalnekich kʼal an junkax tan xi taꞌ ti kʼwajat ani na Jesús yab kʼalnek kʼal jajáꞌtsik. \v 23 Por támkʼi jachanꞌ, ulich kʼeꞌet i tan xi tál ban bitsow xin bij Tiberias, tajaꞌ kʼunat xon ti kʼapúmadh an atiklábtsik tam ti an Ajátikláb in pidhnámalich i jalbintsixtaláb. \v 24 Ani jaxtám, tam ti an atiklábtsik in chuꞌu ke na Jesús yabich tajaꞌ ti kʼwajat nibal nin exóbaliltsik, balin ban tan ani kʼaletsik Kapernaúm abal kin aliy. \s1 Na Jesús jaꞌich na kʼwajat jelti an kʼapnél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal \p \v 25 Tam ti an atiklábtsik ulich jun pakʼeꞌ pujal, in elaꞌ na Jesús ani in konoytsik enchéꞌ: \p ―Okʼtsix, ¿jowkʼijich ta ulnek techéꞌ? \p \v 26 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsál, ke tatáꞌtsik tin ayal abal a chuꞌu tu kʼapundhaꞌtsik asta ki ajwé ani yab abal a chuꞌúmaltsik an labidh labandhaxtaláb. \v 27 Yab ki tʼójontsik abal ka átaꞌ an kʼapnél xu talél, ki tʼójontsik abal ka átaꞌ an kʼapnél xi yab u talél xi neꞌech ti ki pidhaꞌtsik an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jechéꞌ jaꞌich an kʼapnél xu pidhnál Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik. Pos na Dios an Tátaꞌláb tin takwyámal abal ku pidhnaꞌ jechéꞌ an kʼapnél. \p \v 28 Konyat tám enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: \p ―¿Jantʼéy yejat ki tʼajaꞌ abal ki ejto ki tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios? \p \v 29 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Na Dios in léꞌ kin chuꞌu ke tatáꞌtsik ka belaꞌ xi Jajáꞌ in abámal. \p \v 30 Konyat tám juní enchéꞌ na Jesús: \p ―¿Jantʼom labidh labandhaxtaláb neꞌech ka ejto ti ku xalkʼantsi abal ki chuꞌu ani anchanꞌ tu belaꞌich? ¿Jantʼéy a ejtowal ka tʼajaꞌ? \v 31 Ni wejeꞌ pakéliltsik in kʼapúmal ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ, jelt xan tin ulal enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: “Na Dios in pidhaꞌtsik kin kʼapu an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ.” \p \v 32 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik: Yab kʼal a Moisés ti pidhnék na wejeꞌ pakéliltsik an ti kʼapnél xi tál walkʼiꞌ, kʼal nu Tátaꞌ ti pidhnéktsik jachanꞌ an kʼapnél xi tsubax lejtal ti tál walkʼiꞌ. \v 33 Pos an kʼapnél xin pidhnál na Dios, jaꞌich xi paꞌinek walkʼiꞌ ani in pidhál an atiklábtsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \p \v 34 Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an atiklábtsik: \p ―Ajátik, ti ku pidhaꞌ echʼekʼi jachanꞌ an ti kʼapnél. \p \v 35 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌich an kʼapnél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Xitaꞌ ka utey kʼal Nanáꞌ, yab jaykʼi neꞌech ka kʼaꞌay ani xitaꞌ ti kin belaꞌ, yab jaykʼi neꞌech ka tsikey. \v 36 Por anchanꞌ jelt xan tu utsámalichtsik, tatáꞌtsik yab tin belál maske tin chuꞌúmalichtsik. \v 37 Ejtal xowaꞌ tin pidhál an Tátaꞌláb, u ulel kʼal Nanáꞌ ani xitaꞌ ka utey kʼal Nanáꞌ, yab neꞌech ku pojkaꞌ. \v 38 Pos Nanáꞌ yab in paꞌinek walkʼiꞌ abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ u léꞌ, in paꞌinek abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ xi tin abámal. \v 39 Xowaꞌ in léꞌ nu Tátaꞌ xi tin abámal, jaꞌich ke yab ku kʼibdhaꞌ ni jun xitaꞌ xi Jajáꞌ tin pidhál, tokot ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. \v 40 Xowaꞌ in léꞌ xi tin abámal, jaꞌich ke ejtal xitaꞌ kin chuꞌu nin Chakámil na Dios ani kin belaꞌ, kin kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani Nanáꞌ neꞌech ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. \p \v 41 Tam ti an judíotsik in achʼaꞌ jechéꞌ, tujeytsik kin kawiy na Jesús abal in ulu enchéꞌ: “Nanáꞌich nin kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ.” \v 42 Ani in ulutsik enchéꞌ: \p ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ na Jesús, nin chakámil na José? Wawáꞌ i exlantsal tin tátaꞌ ani tin nánaꞌ. ¿Jantʼókʼi pé tám tin ulal ke Jajáꞌ walkʼiꞌ ti paꞌinek? \p \v 43 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ka jilaꞌichtsik ti kin káwnaꞌ. \v 44 Yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ka utey kʼal Nanáꞌ max yab ka utwat kʼal an Tátaꞌláb xi tin abámal ani neꞌech ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. \v 45 Ba nin dhutsadh úwil an tʼiltsixtsik in ulal enchéꞌ: “Na Dios neꞌech kin okʼtsi ejtalkʼitsik.” Jaxtám, ejtal xitaꞌ kin axtsi an Tátaꞌláb ani kin walkaꞌ ka okʼtsin kʼal Jajáꞌ, u utel kʼal Nanáꞌ. \p \v 46 ʼJechéꞌ yab in léꞌ kin ulu ke jun xitaꞌ in chuꞌúmalich an Tátaꞌláb; xitaꞌ kʼál tokot ti chuꞌudh na Dios, jaꞌich xi tajaꞌ ti tál ba na Dios. \v 47 Tsubax tu utsáltsik, xitaꞌ ti kin belaꞌ Nanáꞌ, in koꞌolich an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 48 Nanáꞌich an kʼapnél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 49 Na wejeꞌ pakéliltsik in kʼapúmal ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ ani bélkʼi chemechtsik; \v 50 por xitaꞌ kin kʼapu an kʼapnél xi tál walkʼiꞌ xi Nanáꞌ u tʼilál, yab jaykʼi neꞌech ka chemech. \v 51 Nanáꞌich an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ; xitaꞌ kin kʼapu jechéꞌ an kʼapnél, neꞌech ka kʼwajay ejat malilíl i kʼij. An kʼapnél xi Nanáꞌ neꞌech ku pidhaꞌ, jaꞌich nu tʼuꞌúl xi neꞌech ku pidhnaꞌ abal an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá kin ejto kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \p \v 52 Tujey tám ti káwlíx an judíotsik jajáꞌkʼitsik ani u útsáxtsik enchéꞌ: \p ―¿Janti neꞌech kin ejto jechéꞌ ti ku pidhaꞌ ki kʼaptsi tin tʼuꞌúl? \p \v 53 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik, ke max yab ti kin kʼaptsitsik an tu tʼuꞌúl ani yab ti kin uxtsitsik an tu xichʼál, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, yab neꞌech ka ejto ka kóꞌoytsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 54 Xitaꞌ ti kin kʼaptsi an tu tʼuꞌúl ani ti kin uxtsi an tu xichʼál, neꞌech kin kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani Nanáꞌ neꞌech ku ejdhaꞌ ti ít tam kin bajaw an pakwenib. \v 55 Pos nu tʼuꞌúl jaꞌich i lej kʼapnél ani nu xichʼál jaꞌich i lej uxnél. \v 56 Xitaꞌ ti kin kʼaptsi an tu tʼuꞌúl ani ti kin uxtsi an tu xichʼál, kʼwajatich kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ kʼal jajáꞌ. \v 57 Anchanꞌ jelt xan ti an Tátaꞌláb xi tin abámal kʼwajat ejat ani Nanáꞌ in kʼwajat ejat kʼal Jajáꞌ, anchanꞌ jeye, xitaꞌ tin kʼaptsi an tu tʼuꞌúl jelti max i kʼapnél, neꞌech ka kʼwajay ejat kʼal Nanáꞌ. \v 58 Jechéꞌ xowaꞌ in kʼwajat u tʼilál jaꞌich an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ. Jechéꞌ an kʼapnél yab in junwal jelti an kʼapnél xi paꞌinek walkʼiꞌ xin kʼapúmal na wejeꞌ pakéliltsik ani bélkʼi chemechtsik; xitaꞌ kin kʼapu jechéꞌ an kʼapnél xin kʼwajat u tʼilál, neꞌech ka kʼwajay ejat malilíl i kʼij. \p \v 59 Na Jesús in okʼtsixnaꞌ jechéꞌ ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ban bitsow xin bij Kapernaúm. \s1 An tʼilabtsik kʼal tin kwenta an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal \p \v 60 Tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ an okʼtsixtaláb, yán xi kʼál ti wewkómte na Jesús in ulutsik enchéꞌ: \p ―Jechéꞌ xowaꞌ kʼwajat in ulal tʼojláb tʼajat abal ki belaꞌ. ¿Jitaꞌ kʼál ti neꞌech ka ejtowat ka exbantsat? \p \v 61 Tam ti na Jesús in chuꞌu abal kʼwajattsik ti tʼilom kʼal jechéꞌ tin kwenta, in konoytsik enchéꞌ: \p ―¿Ti itʼixbédháltsik jechéꞌ? \v 62 ¿Pos jantʼéy pé tám neꞌech ka támun max tin chuꞌutsik Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, tin kʼadhíl xon tin kʼwajatwiꞌik? \v 63 An ejattaláb jaꞌich nin pidhnál an xeꞌchintaláb; ni tʼuꞌúl yab xataꞌ ti alwaꞌ. Xowaꞌ Nanáꞌ tu tʼiltsámaltsik jaꞌich abal tin kwenta a ejattaltsik ani jaꞌich kʼál ti neꞌech ki pidhan an ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 64 Por waꞌach taltsik na kidhtal xi yab in belál. \p In ulu anchanꞌ na Jesús, kom in exláltsik xitaꞌ kʼál ti yab u belnal asta ti tujenek an kʼayꞌlá ani xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka pidhná abal ka chemdhá. \v 65 Ani in ulu enchéꞌ: \p ―Kʼal jechéꞌ tin kwenta tu utsámaltsik ke yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ka utey kʼal Nanáꞌ, max yab kʼal an Tátaꞌláb ti ka utwat. \p \v 66 Asta tam ti tám, yán xi kʼál ti wéwnadh na Jesús in jilaꞌtsik ti wéwnax ani yabich más xeꞌchintsik kʼal Jajáꞌ. \v 67 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús xi lajucháb an exóbaliltsik: \p ―¿A léꞌxeꞌ teye ki kʼaletsik? \p \v 68 Por tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: \p ―Ajátik, ¿Ba jitaꞌ ti neꞌech ki ejto ku kʼale? Pos tokot Tatáꞌ tu okʼtsal xan ti neꞌech ki ejto ki kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 69 Wawáꞌ i belámalich ani i choꞌóbnámalich ke Tatáꞌich ni Kristo, nin Chakámil na Dios xi ejat. \p \v 70 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Yabxeꞌ Nanáꞌ tu takwyámal tatáꞌtsik xi lajucháb? Por jún ti éb xi tatáꞌtsik jaꞌich in kidhtal an lej atʼax. \p \v 71 Tam tin ulu jechéꞌ, na Jesús kʼwajat in tʼilál na Judas Iskariote, xu chakámláb kʼal na Simón, pos na Judas jaꞌich xi neꞌech kin pidhnaꞌ na Jesús abal ka chemdhá, maske jajáꞌ jaꞌich jeye jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik. \c 7 \s1 Yab u belnal na Jesús kʼal nin kidhábtsik \p \v 1 Tam ti watʼenekich ejtal jechéꞌ, na Jesús xeꞌchin ban chabál xi Galilea kom yab in léꞌ ka xeꞌchin Judea, abal tajaꞌ u leꞌnáb ka chemdhá kʼal an judíotsik. \v 2 Por kom exomich ti kʼunel xowkʼi tu ajíbnáb an padheltsik, jun i ajib xin ajíbnál an judíotsik, \v 3 utsan enchéꞌ na Jesús kʼal nin kidhábtsik: \p ―Yab ki kʼwajaykʼi techéꞌ, ki kʼale Judea abal an atiklábtsik xi ti wéwnál xu kʼwajíltsik tajaꞌ, kin chuꞌu jeye xantʼéy a tʼajál. \v 4 Pos max jun xitaꞌ in léꞌ ka exlomná, yab in tʼajál xataꞌ chinat. Kom Tatáꞌ a tʼajál xataꞌ jelti jechéꞌ, ka tʼajaꞌ tin tamét ejtal an atiklábtsik. \p \v 5 Anchanꞌ ti utsan kʼal nin kidhábtsik kom yab u belnal nibal kʼal jajáꞌtsik. \v 6 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Yabél in bajúmal xowkʼi ti neꞌech kin kʼale, por abal tatáꞌtsik, xowkʼijakichkʼi alwaꞌ. \v 7 Xu kʼwajíltsik techéꞌ ti kʼayꞌlá yab neꞌech kin ejto ti ki pojkaꞌtsik, por Nanáꞌ tin pojkál, abal u xalkʼantsal ke yab alwaꞌ xowaꞌ in tʼajáltsik. \v 8 Ki kʼaléchtsik taꞌ ban ajib, Nanáꞌ yabél in neꞌech kom yabél in bajúmal xowkʼi ti neꞌech kin kʼale. \p \v 9 Ani tam tin utsámalichtsik jechéꞌ, Jajáꞌ jilkʼon Galilea. \s1 Tam ti kʼwajat na Jesús bin ajíb an padheltsik \p \v 10 Por tam ti kʼalnekich nin kidhábtsik ban ajib, na Jesús kʼale jeye, maske yab choꞌóbte kʼal ni jun xitaꞌ, jelti max chinatkʼi. \v 11 U alyáb kʼal an judíotsik ban ajib ani in ulaltsik enchéꞌ: \p ―¿Jónꞌ awil ti kʼwajat jachanꞌ an inik? \p \v 12 Kʼal yán an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat u tʼilnal na Jesús. Taltsik in ulal enchéꞌ: “Jajáꞌ jaꞌich jun i alwaꞌ inik” ani taltsik in ulal enchéꞌ: “Yab i alwaꞌ inik, pos in kʼambiyal an atiklábtsik.” \p \v 13 Por kʼal ni jun xitaꞌ tu tʼilnal kawidh, abal u chʼejnáb an judíotsik. \p \v 14 Por tam ti chʼejélábich an ajib, na Jesús ochich ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani in tuju ti okʼtsix. \v 15 An judíotsik laban tʼajat ani in ulaltsik enchéꞌ: \p ―¿Janti awil tin witʼámal jechéꞌ an inik yán xataꞌ ani yab exóblomámadh? \p \v 16 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―An okʼtsixtaláb xu pidhnál yab Nanáꞌ u dhabal, in dhabal xi tin abámal. \v 17 Max jun xitaꞌ in léꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios, neꞌech kin exlaꞌ max nu okʼtsixtal tsubax lejtal ba Dios ti tál, o exom tin káw kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab. \v 18 Max in káwak kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, u kalelich tám jelti max u ayal kin kʼakʼná kʼal an atiklábtsik; por yab u tʼajál anchanꞌ, tokot u ulal xowaꞌ tin pidhámal na Dios xi tin abámal abal Jajáꞌ kin bachʼu an kʼakʼnaxtaláb. Nanáꞌ tokot u ulal xowaꞌ tsubax ani yab in kʼambix. \p \v 19 ʼ¿Yabxeꞌ tsubax ke na Moisés ti jiltsámaltsik dhutsadh an tin takʼixtal na Dios? Por ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab in tʼajál ti kʼij. ¿Jantʼókʼi ta léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ? \p \v 20 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: \p ―I ochadh kʼal i atʼax ejattaláb; ¿jitaꞌ in léꞌ ti ki chemdhaꞌ? \p \v 21 Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Kʼal jun xataꞌ xowaꞌ u tʼajaꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich, ejtal tatáꞌtsik i labnal. \v 22 Na Moisés ti óltsi ka tʼajaꞌtsik an exól ba na tʼuꞌúl, (yab abal jajáꞌ in tujúmal kin tʼajaꞌ, in tujúmal kin tʼajaꞌ na wejeꞌ pakéliltsik) ani jaxtám xoꞌ ta tʼajtsaltsik an ti exól bin tʼuꞌúl na chakámiltsik maske in kʼítsájil i koyóxnich. \v 23 Pos alwaꞌich, max abal yab a léꞌtsik ka chʼikat tʼajaꞌ nin takʼixtal na Dios xin jilámal dhutsadh na Moisés, a tʼajtsaltsik an ti exól bin tʼuꞌúl an chakamtsik maske in kʼítsájil i koyóxnich, ¿jantʼókʼi tin chakuntsal abal u jeldhaꞌ jun i inik tin kʼítsájil i koyóxnich? \v 24 Yab ti kin kawiy kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ a chuꞌtaltsik u tʼajál. Tam ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, ka tʼajaꞌtsik in lujtalkʼi. \s1 Na Jesús in tʼilál xon ti tál \p \v 25 Taltsik xu kʼwajíltsik Jerusalén in ulutsik tám enchéꞌ: \p ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ an inik xi xeꞌech ti alyáb abal ka chemdhá? \v 26 Pos núꞌ kʼwajat tejwaꞌ ti okʼtsix ani yab xataꞌ tu usnal kʼal ni jun xitaꞌ. ¿Awxeꞌ an awiltalábtsik in belámalich lejtal ke jechéꞌ an inik jaꞌich an Kristo? \v 27 Por wawáꞌ i choꞌób xon ti tál jechéꞌ an inik; por tam ka ulich an Kristo, yab xitaꞌ neꞌech kin choꞌóbnaꞌ xon ti neꞌech ka tsích. \p \v 28 Tam tin achʼaꞌ jechéꞌ na Jesús, xi kʼwajat ti okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulu kawidh enchéꞌ: \p ―¡Tám, tin exláltsik ani a choꞌóbtsik xon tin tál! Por yab in tsiꞌnek kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, in tsiꞌnek abal in abnék kʼal na Dios xi kʼwajat ejat xi tatáꞌtsik yab a exlál. \v 29 Nanáꞌ u exlál kom ba Jajáꞌ tin tál ani Jajáꞌ tin abámal. \p \v 30 Leꞌná tám ka júná ti wikʼnél, por ni jun xitaꞌ yab utey ti yakʼwax, kom yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemdhá. \v 31 Por kʼal yán ti belan ani in ulaltsik enchéꞌ: \p ―Tam ka tsích an Kristo, ¿awxeꞌ neꞌech kin tʼajaꞌ más i labidh labandhaxtaláb ké jechéꞌ an inik? \s1 An fariseotsik in abaꞌ i yákʼwaltsik abal ka yakʼwan na Jesús \p \v 32 An fariseotsik in achʼaꞌ xantʼéy in tʼilál an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús. Aban tám kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani an fariseotsik i yákʼwaltsik abal ka yakʼwan na Jesús. \v 33 Ani na Jesús in ulu enchéꞌ: \p ―Bél neꞌech kin kʼwajay wéꞌ i kʼij kʼal tatáꞌtsik ani neꞌech juní kin kʼale xon ti kʼwajat na Dios xi tin abámal. \v 34 Neꞌech ti kin aliytsik, por yab neꞌech ti kin elaꞌ, pos yab neꞌech ka ejto ki kʼaletsik xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay. \p \v 35 Tujey tám an judíotsik ti útsáx jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: \p ―¿Jónꞌ awil ti neꞌech ka kʼale jechéꞌ an inik abal in ulal ke yab neꞌech ki ejto ki elaꞌ? ¿Awxeꞌ neꞌech ban judíotsik xi kʼwajat túkʼi túkʼi kʼal an griegotsik ani kin okʼtsi an griegotsik? \v 36 ¿Jantʼéy awil in leꞌnaꞌ kin ulu abal tu utsaꞌ enchéꞌ: “Neꞌech ti kin aliytsik por yab neꞌech ti kin elaꞌ, pos yab neꞌech ka ejto ki kʼaletsik xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay”? \s1 Xowaꞌ na Jesús in ulu tam tin okʼontalich an ajib \p \v 37 Tin okʼontalich an ajib xi jaꞌich na kʼítsá xi más uluts, chʼakay na Jesús ani in ulu kawidh enchéꞌ: \p ―Max jun xitaꞌ u tsikél, ka utey kʼal Nanáꞌ ani kin uchʼaꞌ an jaꞌ. \v 38 Pos jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab, tin ejattal xitaꞌ tin belál Nanáꞌ, neꞌech ka kale jelti i waljaꞌtsik xin pidhnál i xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \p \v 39 Kʼal jechéꞌ, na Jesús in leꞌnaꞌ kin ulu ke xitaꞌ kʼál ti ka belan, neꞌech kin bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb. Abal tam ti jachanꞌ, yabél ulnek an Tʼokat Ejattaláb, pos na Jesús yabél xalkʼantsidh an tin labidh tʼokát. \s1 Yab jununúl nin chalab an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús \p \v 40 Taltsik an atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat, tam tin achʼaꞌ jechéꞌ, in ulutsik enchéꞌ: \p ―Tsubax lejtal, jechéꞌ an inik jaꞌich an tʼiltsix xi bijidh neꞌech ka tsích. \p \v 41 Xi kʼeꞌettsik in ulal enchéꞌ: \p ―Jechéꞌ jaꞌich an Kristo. \p Por taltsik in ulal enchéꞌ: \p ―¿Janti neꞌech ki ejto ki ulu ke Jajáꞌ jaꞌchich an Kristo ani i choꞌób alwaꞌ ke Galilea u kʼwajíl? \v 42 Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal ke an Kristo koꞌol ka tsích bin kidhtaltsik an pulek takʼix Dabid ani Belén ti neꞌech ka waꞌchin, ban kwentsal xon ti kʼwajinek na Dabid. \p \v 43 Jaꞌich kʼal jechéꞌ ti yab jununúl nin chalab an atiklábtsik kʼal tin kwenta na Jesús. \v 44 Taltsik in léꞌwiꞌik kin yakʼwaꞌ, por ni jun xitaꞌ yab in tʼajaꞌ anchanꞌ. \s1 Na Jesús yab u belnal kʼal an awiltalábtsik \p \v 45 Witsiy an yákʼwaltsik xon ti kʼwajat an fariseotsik ani an okʼlek páleꞌtsik ani konyat enchéꞌ: \p ―¿Jantʼókʼi ti yabtsik a tsiꞌdhaꞌ? \p \v 46 Ani an yákʼwaltsik tókʼon enchéꞌ: \p ―¡Yab jaykʼi i achʼámal xitaꞌ ti káw jelt xan tu káw jachanꞌ an inik! \p \v 47 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal an fariseotsik: \p ―¿A walkámichtsikxeꞌ teye ki kʼambiyat? \v 48 ¿Awxeꞌ belnékich kʼal jún ti éb ni okʼlékiltsik o kʼal an fariseotsik? \v 49 Por jechéꞌ an atiklábtsik xi yab in exlál an takʼixtaláb, bijtsidhichtsik abal neꞌech ban kʼibeltaláb. \p \v 50 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Nikodemo, xi jaꞌich jún ti éb xi jajáꞌtsik in kidhtal xi kʼalnek kin álnaꞌ jun i akal na Jesús: \p \v 51 ―An takʼixtaláb xi wawáꞌ i koꞌol, in ulal ke yab in tomnál ki walbiy jun i inik max yab ki axtsi okʼox ani ki choꞌóbnaꞌ xantʼéy in tʼajámal. \p \v 52 Tókʼoyat tám enchéꞌ na Nikodemo: \p ―¿I galileoxeꞌ teye? Ka ajay an Tʼokat Dhuslab ani neꞌech ka chuꞌu ke ni jun i tʼiltsix yab waꞌchinék jaykʼi Galilea. \s1 An junkux inik uxum \p \v 53 Kʼaléchtsik tám kʼejtsik kʼejtsik tin kʼimáꞌ. \c 8 \p \v 1 Por na Jesús kʼale ban chʼén Olibos. \v 2 Tam ti jun tsudhelom, witsiy dhajawe ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Utukná na Jesús kʼal ejtal an atiklábtsik, buxkan ani tujey ti okʼtsix. \v 3 Utuntsat tám kʼal an okʼtsixtsik xin wilál nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ani kʼal an fariseotsik jun i mímláb xi elnék chinat junax kʼal jun i inik xi yab in tomkíl. Kʼwajbá junax chʼejel xon ti kʼwajat an atiklábtsik \v 4 ani utsan enchéꞌ na Jesús: \p ―Okʼtsix, jechéꞌ an mímláb elnék chinat junax kʼal jun i inik xi yab in tomkíl. \v 5 Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés in ulal abal jelti jechéꞌ an mímlábtsik yejat ka chemdhá tʼujbadh. ¿Tatáꞌ, jantʼéy a ulal? \p \v 6 In ulutsik anchanꞌ, abal in léꞌ kin achʼaꞌtsik xantʼéy kin ulu na Jesús ani max yab ka tókʼon alwaꞌ, neꞌech tám ka ejtowat ka walbiyat. Kutpan tám na Jesús ani in tuju ti dhutsum ban chabál kʼal in tsʼútsbixtal. \v 7 Por kom in achʼál abal in óntsal ti konyáb, lujkun tám ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―Max jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik yab walbidh, awil kin tuju kin tʼujbay jechéꞌ an mímláb. \p \v 8 Kutpan tám juní na Jesús ani in óntsi ti dhutsum ban chabál. \v 9 Por tam tin achʼaꞌtsik jechéꞌ, in chalpay abal walbidhtsik ani in tuju ka kʼaleltsik juntsik ti juntsik. Okʼox tin tuju ka kʼale xi yejchelichtsik ani tayíl xi más. Tam ti ejtalich kʼalnektsik, na Jesús jilkʼon kwetém kʼal jachanꞌ an mímláb, xi tajaꞌ ti jilkʼonék. \v 10 Lujkun tám na Jesús ani kom yab más in chuꞌu xitaꞌ waꞌach, tokot an mímláb, in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Mímláb, ¿jónꞌ ti kʼaletsik xi kʼwajat ti ólnál? ¿Ni jun xitaꞌ ti walbiy? \p \v 11 Tókʼon enchéꞌ an mímláb: \p ―Yabaꞌ Ajátik, ni jun xitaꞌ. \p Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Pos yab neye tu walbiyal; ki kʼaléch ani yabich más ka walaꞌ. \s1 Na Jesús jaꞌich jelti an tajaxtaláb abal an kʼayꞌlá \p \v 12 Na Jesús in tawnaꞌ juní an atiklábtsik ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal an kʼayꞌlá; xitaꞌ ti kin wéwnaꞌ neꞌech kin kóꞌoy an tajaxtaláb xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab neꞌech ka xeꞌchin jelti max ban jikʼwaxtaláb. \p \v 13 Utsan tám enchéꞌ kʼal an fariseotsik: \p ―Tatáꞌkʼi exom a tʼilál tabáꞌ ani jachanꞌ xowaꞌ a tʼilál, yab xataꞌ in jalbíl. \p \v 14 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Maske Nanáꞌkʼi u tʼilál tubáꞌ, in jalbíl tʼajat xowaꞌ u tʼilál. Pos u choꞌób xon tin tál ani xon tin neꞌech; por tatáꞌtsik yab a choꞌób xon tin tál nibal xon tin neꞌech. \v 15 Tatáꞌtsik tin walbiyal kʼal xowaꞌkʼi a chuꞌtal u tʼajál. Nanáꞌ yab u walbiyal ni jun xitaꞌ. \v 16 Ani max ku walbiy jun xitaꞌ, in lujtalkʼi tu tʼajál; pos yab u tʼajál Nanáꞌ kwetém, i tʼajál junax kʼal an Tátaꞌláb xi tin abámal. \v 17 Ban takʼixtaláb xi tatáꞌtsik a koꞌol, taꞌ kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: “Tam cháb i ólnax kin ulu jayéchkʼi, awil ka beltsin.” \v 18 Nanáꞌ u tʼilál tubáꞌ ani an Tátaꞌláb xi tin abámal tin tʼilál jeye. \p \v 19 Konyat tám enchéꞌ na Jesús: \p ―¿Jónꞌ ti kʼwajat na Tátaꞌ? \p Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tatáꞌtsik yab tin exlál, nibal a exláltsik nu Tátaꞌ; max tin exlálaktsik, a exlálaktsik jeye nu Tátaꞌ. \p \v 20 Ejtal jechéꞌ in ulu na Jesús tam ti kʼwajat ti okʼtsix ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xon ti kʼwajat in bál an pikbantsixtaláb. Por kʼal ni jun xitaꞌ ti yakʼwan, kom yabél in bajúmal an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemdhá. \s1 Xon ti Nanáꞌ in neꞌech, tatáꞌtsik yab neꞌech ka ejtotsik ki kʼale \p \v 21 Witsʼkʼontsattsik juní ka utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌ neꞌech kin kʼale ani neꞌech ti kin aliytsik, por neꞌech ki chemechtsik kʼal na walastalábil; pos xon ti Nanáꞌ in neꞌech, tatáꞌtsik yab neꞌech ka ejto ki kʼale. \p \v 22 In ulutsik tám enchéꞌ an judíotsik: \p ―¿Awxeꞌ neꞌech kin chemdhaꞌ tinbáꞌ ani jaxtám tu utsál ke wawáꞌ yab neꞌech ki ejto ku kʼale xon ti Jajáꞌ neꞌech? \p \v 23 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tatáꞌtsik techéꞌ i kʼwajíl chaꞌat, por Nanáꞌ in kʼwajíl túꞌ tʼekʼat; tatáꞌtsik techéꞌ i kʼwajíl ban kʼayꞌlá, por Nanáꞌ yabaꞌ. \v 24 Jaxtám tu utsaꞌtsik ke neꞌech ki chemech kʼal na walastalábiltsik; pos max yab a beláltsik xowaꞌ tu utsál kʼal tin kwenta xitam jáꞌ neye, neꞌech ki chemech kʼal na walastalábiltsik. \p \v 25 Konyat tám enchéꞌ na Jesús: \p ―¿Jitaꞌ pé teye? \p Ani tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tu utsámalichtsik asta tam tu tujukʼi tu okʼtsitsik. \v 26 Yán tʼajat u koꞌol xantʼéy tu utsaꞌtsik ani tu lujtsitsik, por xitaꞌ tin abámal jaꞌich na Dios xi kʼwajat ejat. Ani xowaꞌ u utsáltsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, jaꞌich xowaꞌ u achʼámal in ulal. \p \v 27 Por jajáꞌtsik yab in exbay ke na Jesús kʼwajat in tʼilál an Tátaꞌláb. \v 28 Jaxtám ti utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tam tatáꞌtsik ti kin tʼekʼbaꞌich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, tám neꞌech ti kin exlaꞌtsik ke Nanáꞌich xitam jáꞌ tu utsámaltsik ani ke yab xataꞌ u tʼilál kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, tokot u tʼilál xowaꞌ in okʼtsidh kʼal an Tátaꞌláb. \v 29 Abal nu Tátaꞌ xi tin abámal, kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani yab jaykʼi tin jilámal kwetém, pos echʼekʼi u tʼajál tokot xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. \p \v 30 Tam ti na Jesús in tʼilaꞌ jechéꞌ, kʼal yán ti belan. \s1 Nin chakámiltsik na Dios ani xi teykómtetsik tʼajat kʼal an walastaláb \p \v 31 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús an judíotsik xi kʼál ti belnék: \p ―Max tatáꞌtsik yab ka jilaꞌ ka belaꞌ xowaꞌ tu utsáltsik, tsubaxich tám tu exóbaliltsik. \v 32 Neꞌech tám ka exlaꞌtsik an tsubaxtaláb ani an tsubaxtaláb neꞌech ti ki walkaꞌichtsik. \p \v 33 Tókʼontsik tám enchéꞌ: \p ―Wawáꞌ i wejeꞌ pakélil na Abraham ani yab jaykʼi u kʼwajinek tu jolib kʼal ni jun xitaꞌ. ¿Jantʼókʼi pé tám ta ulal ke neꞌech tám ku walkájich? \p \v 34 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal xu walablomtsik, u kóꞌyáb jelti jolib kʼal an walastaláb. \v 35 Jun i jolib yab neꞌech ka kʼwajay echʼekʼi ban kʼimádh xon tu tʼójontsix, por jun i chakámláb echʼekʼi jaꞌ neꞌech ka kʼwajay ba jachanꞌ an kʼimádh. \v 36 Jaxtám, max an Chakámláb ti ki walkaꞌtsik, tsubaxich tám ta walkadhichtsik. \v 37 U choꞌóbich abal a wejeꞌ pakéliltsik na Abraham; por a léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ, kom yab a belál xowaꞌ tu utsáltsik. \v 38 Nanáꞌ u tʼilál xowaꞌ tin xalkʼantsámal nu Tátaꞌ ani tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ ti utsál na tátaꞌ. \p \v 39 Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal jajáꞌtsik: \p ―Ni tátaꞌ jaꞌich na Abraham. \p Por utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max tsubaxak lejtal ta chakámlábtsik kʼal na Abraham, a tʼajálaktsik xowaꞌ jajáꞌ in tʼajámal. \v 40 Por xoꞌ, maske tu óltsámalichtsik an ti tsubaxtaláb xi tin xalkʼantsámal na Dios, bélkʼi a léꞌtsik ti kin chemdhaꞌ. ¡Na Abraham yab jaykʼi in tʼajámal anchanꞌ! \p \v 41 ’Tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ in tʼajál na tátaꞌ. \p Utsan tám enchéꞌ kʼal jajáꞌtsik: \p ―Wawáꞌ yab u chakámláb kʼal kʼeꞌetich kʼeꞌetich i tátaꞌláb, jún tokot i tátaꞌ i koꞌol ani jaꞌich na Dios. \p \v 42 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max tsubaxak lejtal na Dios jaꞌichtsik na tátaꞌ, neꞌech ti kin kʼakʼnaꞌtsik, pos Nanáꞌ ba Dios tin tál. Yab in tsiꞌnek kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, in tsiꞌnek kom na Dios tin abámal. \v 43 Tatáꞌtsik yab a ejtowal ka exbay xowaꞌ u ulal kom yab a léꞌ ka achʼaꞌtsik an tsubaxtaláb xi tu utsál. \v 44 Tatáꞌtsik a tátaꞌ an lej atʼax ani kʼál ta dhabalábtsik; ani tokot a léꞌ ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ jajáꞌ in léꞌ. An lej atʼax jaꞌich jun i chemdhax asta ti tujenek an kʼayꞌlá. Yab jaykʼi in éynámal an tsubaxtaláb ani yab jaykʼi in ulal xowaꞌ tsubax. Tam u kʼambix, kʼwajat ti káw jelt xan ti jajáꞌ jeye; pos jajáꞌ jaꞌich jun i kʼambix ani jaꞌich nu okʼlek kʼal an kʼambixtaláb. \v 45 Por kom Nanáꞌ u ulal xowaꞌ tsubax, yabtsik tin beltsal. \v 46 ¿Jitaꞌ xi tatáꞌtsik neꞌech kin ejto ti kin utsaꞌ ke Nanáꞌ in walbidh? Ani max u ulal xowaꞌ tsubax, ¿jantʼókʼi ti yab tin beltsaltsik? \v 47 Xitaꞌ u dhabaláb kʼal a Dios, in axtsal tin káwintal na Dios; por kom tatáꞌtsik yab i dhabaláb kʼal na Dios, jaxtám ti yabtsik a léꞌ ka axtsi an tin káwintal. \s1 Na Kristo más Jaꞌ okʼox ké na Abraham \p \v 48 Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an judíotsik: \p ―Tsubax xowaꞌ i ulal tam ki ulu ke Tatáꞌ i kʼwajíl Samaria ani i teykómte kʼal jun i atʼax ejattaláb. \p \v 49 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Yab in teykómte kʼal ni jun i atʼax ejattaláb, tokot u kʼakʼnál nu Tátaꞌ, por tatáꞌtsik yab tin kʼakʼnál. \v 50 Nanáꞌ yab u ayal kin kʼakʼná. Waꞌach jun xitaꞌ xin léꞌ kin chuꞌu kin kʼakʼná ani Jajáꞌ, jaꞌich nu lújundhax. \v 51 Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin exbay xowaꞌ u ulal, yab jaykʼi neꞌech ka chemech. \p \v 52 Tókʼoyat tám enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―Xoꞌ ojniꞌ i exbách ke tsubax lejtal i kʼwajat teykómte kʼal jun i atʼax ejattaláb. Na Abraham ani ejtal an tʼiltsixtsik chemech, por Tatáꞌ a ulal ke xitaꞌ kin exbay xowaꞌ a ulal, yab jaykʼi neꞌech ka chemech. \v 53 ¿Awxeꞌ Tatáꞌ más i uluts ké ni tátaꞌ Abraham? Jajáꞌ ani an tʼiltsixtsik chemech. ¿Jitam jáꞌ pé ta chalpayal ke Tatáꞌ teye? \p \v 54 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max Nanáꞌkʼi u ayal kin kʼakʼnaꞌ, an kʼakʼnaxtaláb xi ku bachʼu yab xataꞌ in jalbíl. Por xitaꞌ tin kʼakʼnál jaꞌich nu Tátaꞌ xi tatáꞌtsik a ulal ke jaꞌich na Diosil. \v 55 Tatáꞌtsik yab a exlál, por Nanáꞌ u exlál ani max ku ulu ke yab u exlál, in kalelich neye tám in kʼambix jelti tatáꞌtsik. Nanáꞌ tsubax u exlál ani u tʼajál xowaꞌ Jajáꞌ in ulal. \v 56 Na wejeꞌ pakélil Abraham, kulbé tʼajat abal jajáꞌ neꞌech kin chuꞌu an kʼij xowkʼi Nanáꞌ ti neꞌech kin tsích. In chuꞌu ani kulbé tʼajat. \p \v 57 Utsan tám enchéꞌ na Jesús kʼal an judíotsik: \p ―Nibal bél a koꞌol chab inik láju i tamub, ani ¿a ulal ke a chuꞌúmal na Abraham? \p \v 58 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik, ke tam ti yabél waꞌach na Abraham, Nanáꞌ kʼejlejich taꞌ tin kʼwajat. \p \v 59 In penaꞌtsik tám i tʼujub abal kin tʼujbay na Jesús, por Jajáꞌ chinkʼon ani kale ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Tajaꞌ ti watʼey junax chʼejel xon ti kʼwajattsik ani kʼale. \c 9 \s1 Na Jesús in jeldhaꞌ jun i inik xi jokʼol ti waꞌchinék ti chakam \p \v 1 Tam ti na Jesús watʼey ba jun i kwentsal, in chuꞌu jun i inik xi jokʼol ti waꞌchinék ti chakam. \v 2 Ani konyat enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: \p ―Okʼtsix, ¿jantʼókʼi ti anchanꞌ ti waꞌchinék ti chakam jechéꞌ an inik? ¿Awxeꞌ in walámal nin tátaꞌtsik, o jajáꞌ in walámal? \p \v 3 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Yab jajáꞌ in walámal, nibal nin tátaꞌtsik; jechéꞌ támnék anchanꞌ abal ka xalkʼan ba jechéꞌ an inik xowaꞌ na Dios in ejtowal kin tʼajaꞌ. \v 4 Lejat xoꞌ bél tajax, yejat ku tʼajtsi an tin tʼojlábil xi tin abámal; pos neꞌech ka jikʼwchin ani yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ti tʼojnal. \v 5 Lejat in kʼwajat techéꞌ ti kʼayꞌlá, Nanáꞌ nin kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal an kʼayꞌlá. \p \v 6 Tam ti na Jesús okʼon kin ulu jechéꞌ, in tubaꞌ in ijil chabál, in tʼajaꞌ wéꞌ i kʼutʼ kʼal nin ijil ani in mawtsi kʼál tin wal an jokʼol. \v 7 In utsaꞌ tám enchéꞌ: \p ―Ki kʼale ka midhiy na wal ban chʼakat jaꞌ xu bijyáb Siloé (Siloé, in léꞌ kin ulu Abatwále). \p Kʼale tám an jokʼol, in midhiy tajaꞌ nin wal ani tam ti witsiy, in ejtowalich tám ti chuꞌux. \v 8 Jaxtám, tam ti chuꞌtat kʼal nin at kʼimádhtsik ani kʼal ejtal xitaꞌ kʼál tu exláb abal jajáꞌ u jokʼol, in ulutsik enchéꞌ: \p ―¿Yabxeꞌ jaꞌich jechéꞌ an inik xu buxkanal ti konox tolmixtaláb? \p \v 9 Taltsik in ulal enchéꞌ: \p ―Jajáꞌ. \p Kʼeꞌettsik in ulal enchéꞌ: \p ―Yab jajáꞌ, por in junwal tʼajat. \p Por xu jokʼolwiꞌik in ulal enchéꞌ: \p ―Nanáꞌ. \p \v 10 Konyat tám enchéꞌ: \p ―¿Por jan ti pé ta uwaꞌ abal i chuꞌuxich xoꞌ? \p \v 11 Tókʼon ani in ulu enchéꞌ: \p ―An inik xu bijyáb ta Jesús in tʼajaꞌ i kʼutʼ, tin mawtsi kʼál tu wal ani tin utsaꞌ enchéꞌ: “Ki kʼale ban chʼakat jaꞌ xu bijyáb Siloé ani ka midhiy tajaꞌ na wal.” Pos in kʼale ani tam tu midhiy nu wal, in chuꞌxinich tám. \p \v 12 Konyat tám enchéꞌ: \p ―¿Jónꞌ xoꞌ ti kʼwajat jachanꞌ an inik? \p Ani jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: \p ―Yab u choꞌób. \s1 An fariseotsik in lújundhaꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik \p \v 13 Júná tám ban fariseotsik jachanꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik. \v 14 Por kom in kʼítsájil i koyóxnich tam ti na Jesús in tʼajaꞌ an kʼutʼ ani in jeldhaꞌ an jokʼol, \v 15 an fariseotsik in konoy juní jachanꞌ an inik xan tin uwámal abal u chuꞌuxich xoꞌ. Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: \p ―Tin mawtsi ti kʼutʼ bu wal, u midhiy ani xoꞌ in chuꞌuxich. \p \v 16 In ulu tám enchéꞌ taltsik an fariseotsik: \p ―An inik xin tʼajaꞌ jechéꞌ, yab xónaꞌ ba Dios ti tál, pos yab in pakwlantsal in kʼítsájil an koyóxnich. \p Por taltsik in ulal enchéꞌ: \p ―¿Janti neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ jelti jechéꞌ i labidh labandhaxtaláb max i walablom inik? \p Jaxtám ti kʼeꞌetich kʼeꞌetich an chalab in koꞌoltsik kʼal tin kwenta xowaꞌ in tʼajám na Jesús. \v 17 Konyat tám juní enchéꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik: \p ―¿Ani tatáꞌ, jantʼéy a ulal kʼal tin kwenta jachanꞌ an inik xi ti chuꞌxindhaꞌ? \p Ani jajáꞌ in ulu enchéꞌ: \p ―Nanáꞌ u ulal ke Jajáꞌ jaꞌich jun i tʼiltsix. \p \v 18 Por an judíotsik yab in belál ke jachanꞌ an inik u jokʼolwiꞌik ani xoꞌ u chuꞌuxich, asta ti kantsin tin tátaꞌtsik jachanꞌ an inik xi jeldhats \v 19 ani konyat enchéꞌ an tátaꞌlábtsik: \p ―¿Jaꞌichxeꞌ jechéꞌ na chakámil, xa ulaltsik ke jokʼol ti waꞌchinék ti chakam? ¿Janti pé xoꞌ tu chuꞌuxich? \p \v 20 An tátaꞌlábtsik tókʼon enchéꞌ: \p ―I choꞌób alwaꞌ abal jechéꞌ jaꞌich ni chakámil ani i choꞌób abal jokʼol ti waꞌchinék ti chakam; \v 21 por yab i choꞌób xantʼókʼi tu chuꞌuxich xoꞌ nibal i choꞌób xitaꞌ kʼál ti chuꞌxindhats. Jajáꞌ ka konoy, púlekich ani neꞌech ti ki óltsitsik xitaꞌ kʼál ti jeldhats. \p \v 22 Nin tátaꞌtsik in ulu jechéꞌ abal in chʼejnál an judíotsik, pos an judíotsik in tʼajámalichtsik i káw abal yabich neꞌech kin walkaꞌ ka ochich ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb xitaꞌ kin belaꞌ ke na Jesús jaꞌich an Kristo. \v 23 Jaxtám tin ulu enchéꞌ nin tátaꞌtsik jachanꞌ an inik: “Jajáꞌ ka konoy, púlekich.” \p \v 24 Kanyat tám juní kʼal an judíotsik jachanꞌ an inik xi jokʼolwiꞌik ani utsan enchéꞌ: \p ―Tin bij na Dios, ti ku utsaꞌ xowaꞌ tsubax. Wawáꞌ i choꞌób abal jachanꞌ an inik i walablom. \p \v 25 Jajáꞌ in tókʼoytsik tám enchéꞌ: \p ―Nanáꞌ yab u choꞌób max i walablom o yabaꞌ. Tokot u choꞌób ke nanáꞌ in jokʼolwiꞌik ani xoꞌ in chuꞌuxich. \p \v 26 Ani konyat juní enchéꞌ: \p ―¿Jantʼéy ti tʼajtsi? ¿Jan tin uwaꞌ abal kin ejto ti ki chuꞌxindhaꞌ? \p \v 27 Jajáꞌ in tókʼoytsik enchéꞌ: \p ―Tu utsámalichtsik ani yab tin beltsal; ¿jantʼókʼi ta léꞌ tu witsʼkʼontsitsik? ¿A léꞌtsik teye ka wéwnaꞌ? \p \v 28 Odhbijyat tám ani utsan enchéꞌ: \p ―Tatáꞌ a wéwnál jachanꞌ an inik, por wawáꞌ i wéwnál a Moisés. \v 29 Wawáꞌ i choꞌób abal na Moisés tawnadh kʼal na Dios; por jachanꞌ an inik, nibal i choꞌób elaꞌ xon ti tál. \p \v 30 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal jachanꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik: \p ―¡Pos jaꞌich jechéꞌ xowaꞌ yab i ejtowal ki exbay! Tatáꞌtsik yab a choꞌób xon ti tál ani nanáꞌ tin chuꞌxindhaꞌ. \v 31 Wawáꞌ i choꞌób ke na Dios yab in axtsal xowaꞌ kin konoy jun i walablom; tokot in axtsal xitaꞌ kʼál tu kʼakʼnáb ani in tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios. \v 32 Yab jaykʼi i achʼámal ti tʼilnal jun xitaꞌ xin ejtowal kin chuꞌxindhaꞌ jun xitaꞌ xi jokʼol ti waꞌchinék ti chakam. \v 33 Max jechéꞌ an inik yabak ba Dios ti tál, yab neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ jun xataꞌ jelti jechéꞌ. \p \v 34 Utsan tám enchéꞌ: \p ―Tatáꞌ xi walbidh tʼajat ta waꞌchinék ta chakam, ¿a léꞌ ti ku okʼtsi? Ani utsan abal yabich más ka kʼale ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. \s1 Xi kʼwajattsik jelti max u jokʼol \p \v 35 Na Jesús in choꞌóbnaꞌ abal ajnék jachanꞌ an inik xu jokʼolwiꞌik ani tam tin elaꞌ in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―¿A belálxeꞌ nin Chakámil na Dios? \p \v 36 Utsan enchéꞌ kʼal an inik: \p ―Ajátik, ti kin óltsi xitam jáꞌ abal ku belaꞌ. \p \v 37 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Pos a telálich ta kʼwajat, jaꞌich Nanáꞌich xi kʼwajat ta tʼilom junax. \p \v 38 Tudhlan tám jachanꞌ an inik tin tamét na Jesús ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―U belál, Ajátik. \p \v 39 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: \p ―Nanáꞌ in tsiꞌnek techéꞌ ban kʼayꞌlá abal ku xalkʼantsi an atiklábtsik xan ti kʼwajat. In tsiꞌnek abal ku chuꞌxindhaꞌ xi kʼwajattsik jelti max u jokʼol ani xu chuꞌuxtsik, ka jilkʼon jelti max u jokʼol. \p \v 40 Tam tin achaꞌtsik jechéꞌ, taltsik an fariseotsik xi taꞌ ti kʼwajat xon ti kʼwajat na Jesús, konoxintsik enchéꞌ: \p ―¿U jokʼolxeꞌ weye? \p \v 41 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max i jokʼolaktsik, yabak i walbidh; por kom a ulal abal i chuꞌuxtsik, jaxtám ta walbidh. \c 10 \s1 An junbaxtaláb kʼal tin kwenta xon tu mapyáb an koꞌnéltsik \p \v 1 ʼTsubax tu utsáltsik, xi yab u ochel bin wiꞌlébil in mapúl an borregotsik, xin tʼikontsalkʼi an mapuxtaláb, jachanꞌ jaꞌich an kwéꞌ. \v 2 Por xu ochel ban wiꞌleb, jachanꞌ jaꞌich an belkol borregotsik. \v 3 U japtsinal kʼal an belkol wiꞌleb abal ka ochich, in bijyal tin bij an borregotsik ani u exlantsáb tin káwintal ani in káldhál an borregotsik xon ti kʼwajat mapudh. \v 4 Tam in káldhámalich ejtal an borregotsik xi jajáꞌ in dhabal, u okxinal ani u wéwnáb kʼal an borregotsik kom u exlantsáb an tin káwintal. \v 5 Por an borregotsik yab in wéwnál ni jun xitaꞌ xi yab kʼál tu dhabaláb, in jikʼnál tokot kom yab in exlantsal an tin káwintal. \p \v 6 Utsantsik jechéꞌ an ti junbaxtaláb kʼal na Jesús, por yab in exbaytsik xantʼéy leꞌná ka utsantsik. \s1 Na Jesús jaꞌich jelti an alwaꞌ belkol borregotsik \p \v 7 Witsʼkʼontsattsik tám juní ka utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tsubax tu utsáltsik: Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an wiꞌleb xon tu ochel an borregotsik. \v 8 Ejtal xi tsiꞌnektsik okʼox ké Nanáꞌ, i kwéꞌtsik, por yab tʼajan ti kʼij kʼal an borregotsik. \v 9 Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an wiꞌleb; xitaꞌ ka ochich ba Nanáꞌ xin kʼwajat jelti an wiꞌleb neꞌech ka loꞌey. Neꞌech kin junu jelti jun i borrego xu ochel ani u kalel ban mapuxtaláb ani in elál i tóm. \p \v 10 ʼAn kwéꞌ u tsiꞌilkʼi ti kwéꞌ ani ti chemdhax; por Nanáꞌ in tsiꞌnek abal ka kóꞌoytsik an ít xeꞌchintaláb, an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 11 Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an alwaꞌ belkol borregotsik. An alwaꞌ belkol, yab in ódhál ti kwenta maske ka chemdhá abal kin loꞌo an borregotsik. \v 12 Por xu belkol abal in léꞌkʼi kin átaꞌ i tumín, tam kin chuꞌu tál an padhum, in jilál kwetém an borregotsik ani jajáꞌ u kʼalel ti chinkʼonal. In tʼajál anchanꞌ kom yab i alwaꞌ belkol ani kom yab jajáꞌ in dhabal an borregotsik. U yakʼwnal tám taltsik an borregotsik kʼal an padhum ani xi kʼeꞌettsik, u bukʼel, kom u jikʼédháb. \v 13 Jechéꞌ an inik u kʼalel ti chinkʼonal, kom tokotkʼi kʼwajat ti belkol abal in léꞌ kin átaꞌ i tumín ani yab in kʼanidhál an borregotsik. \p \v 14-15 ʼNanáꞌich nin kʼwajat jelti an alwaꞌ belkol. Anchanꞌ jelt xan ti nu Tátaꞌ tin exlál ani Nanáꞌ u exlál Jajáꞌ, anchanꞌ tu exlál xitaꞌ tin belálichtsik ani jajáꞌtsik tin exlál neye. Nanáꞌ neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá abal ku loꞌotsik. \v 16 U koꞌol jeye kʼeꞌet xi neꞌech ti kin belaꞌtsik xi yabél kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani koꞌol jeye ku ututsik kʼal Nanáꞌ. Neꞌech ti kin axtsitsik an tu káwintal, jún tokot i kweneꞌ neꞌech ka waꞌchin ani júnkʼi jeye tokot i belkol. \p \v 17 ʼAn Tátaꞌláb tin kʼanidhál abal u pidhnál tubáꞌ kin chemdhá ani tayíl kin ejech ti ít. \v 18 Yab xitaꞌ tin nixál ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá, Nanáꞌkʼi u pidhnal tubáꞌ kʼal u kulbétal. U koꞌol i awiltaláb ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá ani u koꞌol i awiltaláb abal kin ejech ti ít. Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ tin utsámal ku tʼajaꞌ nu Tátaꞌ. \p \v 19 Tam ti an judíotsik in achʼaꞌ jechéꞌ, in kóꞌoytsik kʼeꞌetich kʼeꞌetich i chalab kʼal tin kwenta xowaꞌ in ulu na Jesús. \v 20 Yán xi jajáꞌtsik in ulal enchéꞌ: \p ―¿Jantʼókʼi ta exbantsaltsik? Jajáꞌ ochadh kʼal i atʼax ejattaláb ani u olmanal. \p \v 21 Por taltsik in ulal enchéꞌ: \p ―Ni jun xitaꞌ xi ochadh kʼal i atʼax ejattaláb yab neꞌech kin ejto ti káw anchanꞌ. ¿Awxeꞌ jun i atʼax ejattaláb neꞌech kin ejto kin chuꞌxindhaꞌ jun i jokʼol? \s1 U pojkáb na Jesús kʼal an judíotsik \p \v 22 Tam ti jachanꞌ i kʼij, chamay ani ban bitsow Jerusalén kʼwajat ti tʼajnal i ajib kʼal tin kwenta xowkʼi ti tʼokwat ani tujey ti éynáb an pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. \v 23 Na Jesús taꞌ ti xeꞌech ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ban chakʼ xu bijyáb Salomón, \v 24 wiliyat kʼal an judíotsik ani utsan enchéꞌ: \p ―¿Asta jowkʼi neꞌech tu kóꞌoy tu chalpax? Max Tatáꞌich ni Kristo, ti ku óltsitsích. \p \v 25 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tu óltsámalichtsik ani yab tin beltsal. Ejtal xowaꞌ u tʼajál kʼal tin awiltal nu Tátaꞌ, in xalkʼálich xitam jáꞌ neye Nanáꞌ. \v 26 Por yabtsik a belál, kom yab tin belál jelti xi utenekichtsik kʼal Nanáꞌ, jelt xan tu utsámalichtsik okʼox. \v 27 Xitaꞌ tin belálichtsik, tin axtsalichtsik xowaꞌ u ulal; u exláltsik ani jajáꞌtsik tin wéwnál. \v 28 U pidhámalichtsik ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal ani yab neꞌech ka kʼaletsik ban kʼibeltaláb, nibal xitaꞌ neꞌech kin ejto ti kin kʼántsi. \v 29 Nu Tátaꞌ jaꞌich tin pidhámaltsik. Jajáꞌ jaꞌich xi más púlek ani xi más ultaláb ani kʼal ni jun xitaꞌ ti neꞌech ka ejtowat ka kʼántsin. \v 30 Nanáꞌ ani an Tátaꞌláb, jun tokot tu áynal. \p \v 31 In penaꞌ tám juní i tʼujub an judíotsik abal kin tʼujbay na Jesús. \v 32 Ani utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Yánich tʼajat xataꞌ alwaꞌ u tʼajámal ta taméttsik kʼal tin awiltal nu Tátaꞌ, ¿kʼal jowaꞌ kʼál tin kwenta ta léꞌ ti kin tʼujbaytsik? \p \v 33 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―Yab i leꞌnáb ki tʼujbayat kʼal ni jun xowaꞌ alwaꞌ a tʼajámal. I leꞌnáb ki tʼujbayat kom púlekich tʼajat an walastaláb a tʼajál abal a tʼajálich tabáꞌ jelti max i Dios. Pos Tatáꞌ jayéch teye jun i inik jelti wawáꞌ. \p \v 34 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ban takʼixtaláb xi tatáꞌtsik a éynál kʼwajat dhutsadh ke na Dios in ulúmal enchéꞌ: “Tatáꞌtsik i diostsik teye.” \v 35 I choꞌób ke xowaꞌ in ulal an Tʼokat Dhuslab, yab neꞌech ki ejto ki ulu ke yab tsubax ani na Dios in bijiy ti diostsik an atiklábtsik xi axtsin kʼál tin káwintal. \v 36 Ani max na Dios tin takwyámal ani tin abámal techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab neꞌech ka ejto ka ulutsik ke u odhbijyal na Dios abal u ulal ke Nanáꞌ in Chakámláb kʼal Jajáꞌ. \v 37 Max yab u tʼajál xowaꞌ in tʼajál nu Tátaꞌ, yab ti kin belaꞌtsik. \v 38 Por max u tʼajál, maske yab ti kin belaꞌtsik, ka belaꞌtsik xowaꞌ a chuꞌtal u tʼajál abal ka choꞌóbnaꞌtsik ke an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ in kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb. \p \v 39 U leꞌnábwiꞌik juní ka yakʼwan, por chinkʼontsattsik kʼal na Jesús. \p \v 40 Witsiy tám na Jesús ban waljaꞌ Jordán ani tajaꞌ ti kʼwajay xon ti na Juan kʼwajinek ti pújal más okʼox. \v 41 Kʼal yán i atiklábtsik tu kʼalel ti chuꞌtáb na Jesús ani in ulaltsik enchéꞌ: \p ―Tsubax lejtal, maske na Juan yab in tʼajaꞌ ni jun i labidh exól, ejtal xowaꞌ in ulu kʼal tin kwenta jechéꞌ an inik, tsubax. \p \v 42 Ani kʼal yán ti belan na Jesús tam ti tajaꞌ ti kʼwajat. \c 11 \s1 Nin chemtal na Lásaro \p \v 1 Táꞌ ti kʼwajat jun i inik u yaꞌul xu bijyáb ta Lásaro. Jechéꞌ an inik u kʼwajíl ban kwentsal xin bij Betania, xon tu kʼwajíltsik jeye na María ani na Marta, nin ixámtsik. \v 2 Jechéꞌ na María, nin ixám na Lásaro, an inik xu yaꞌul, jaꞌich an mímláb xin mawtsi kʼal i niwiytaláb tin akan an Ajátikláb ani in wayedhantsi kʼal in xiꞌíl. \v 3 Jechéꞌ cháb an mímlábtsik in abnaꞌ ka utsan enchéꞌ na Jesús: \p ―Ajátik, na jaꞌúb u yaꞌul. \p \v 4 Tam ti na Jesús in achʼaꞌ, in ulu enchéꞌ: \p ―Jechéꞌ an yawꞌlách yab jaꞌich tokot abal ka chemech, jaꞌich abal kin xalkʼaꞌ nin labidh tʼokát na Dios ani anchanꞌ ka xalkʼan jeye nin labidh tʼokát nin Chakámil na Dios. \p \v 5 Maske na Jesús in kʼanidhál tʼajat na Marta, na María ani na Lásaro jeye, \v 6 tam ti utsan ke na Lásaro u yaꞌul, yab kʼale jikʼat kin álnaꞌ, jilkʼon bél cháb a kʼítsá xon ti kʼwajat. \v 7 Tayíl in utsaꞌ tám enchéꞌ nin exóbaliltsik: \p ―Wana juní Judea. \p \v 8 Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: \p ―Okʼtsix, xoꞌ ít, an judíotsik xi tajaꞌ u kʼwajíl in leꞌnámaltsik ti ki tʼujbay; ani ¿xoꞌ a léꞌ juní ki kʼale tajaꞌ? \p \v 9 Tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Yabxeꞌ lajucháb i ora in koꞌol xi jun a kʼítsá? Pos max jun xitaꞌ xeꞌech ti belal tam kʼij, yab u tʼadhkʼunal kom in telál an tajaxtaláb xi waꞌach ba jechéꞌ an kʼayꞌlá. \v 10 Por max jun xitaꞌ xeꞌech tam jikʼwax, u tʼadhkʼunal kom yab tajax xon ti xeꞌech. \p \v 11 Tayíl utsantsik juní enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ni jaꞌúb Lásaro wayámadhich, por neꞌech ku bakiy. \p \v 12 Utsan tám enchéꞌ kʼal an exóbaltsik: \p ―Ajátik, max wayámadhich, tám, neꞌech ka elábmé. \p \v 13 Por xowaꞌ in leꞌnaꞌ kin ulu na Jesús, jaꞌich ke na Lásaro chemnek, por an exóbaltsik in chalpay ke na Jesús kʼwajat in tʼilál i aniꞌ wayich. \v 14 Utsutsuyattsik tám tsubax enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Na Lásaro chemech. \v 15 In kulbél tʼajat kʼal tatáꞌtsik ta kwenta abal yab tajaꞌ tin kʼwajat abal anchanꞌ ki belmáchtsik. Por wana ki chuꞌu. \p \v 16 Na Tomás, xu bijyáb ti Kwayaꞌ, in utsaꞌ tám enchéꞌ nin at exóbaltsik: \p ―Wana weye abal ku chemech junax kʼal Jajáꞌ. \s1 Na Jesús jaꞌich xu ejdhax ti ít ani xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal \p \v 17 Tam ti na Jesús ulich Betania, utsan abal in koꞌolich chéꞌ a kʼítsá ti jolidh na Lásaro. \v 18 An kwentsal xi Betania, kʼwajat kʼunat ban bitsow Jerusalén, cháb kʼal chʼejel xónaꞌ i kilómetro in owíl; \v 19 ani kʼal yán i judíotsik ti kʼalnek ti álnáb na Marta ani na María abal ka kʼijidhmédhaꞌtsik kom chemnek nin kidháb Lásaro. \v 20 Tam ti na Marta in achʼaꞌ abal táꞌich tu ulel na Jesús, kale kin tamu; por na María jilkʼon ban atá xon tu kʼwajíltsik. \v 21 Ani utsan enchéꞌ na Jesús kʼal na Marta: \p ―Ajátik, max techéꞌak ta kʼwajat, yabak chemnek nu kidháb. \v 22 Por u choꞌób alwaꞌ ke neꞌech ti ki pidhaꞌ na Dios xowaꞌ ka kontsi. \p \v 23 Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Na kidháb neꞌech ka ejech ti ít. \p \v 24 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Marta: \p ―Aniꞌ kʼejle, u choꞌóbich abal neꞌech ka ejech ti ít tam ka ejdhá an chemélomtsik tam kin bajaw an pakwenib. \p \v 25 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌich nin ejdhax ti ít ani xu pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Xitaꞌ ti kin belaꞌ, maske ka chemech, bélkʼi neꞌech ka kʼwajay ejat; \v 26 ani ejtal xi xoꞌ kʼwajat ejat ani tin belál Nanáꞌ, yab neꞌech ka kʼwajay chemnek malilíl i kʼij. ¿A belálxeꞌ jechéꞌ? \p \v 27 Na Marta tókʼon enchéꞌ: \p ―U belál, Ajátik. U belál abal Tatáꞌich ni Kristo, nin Chakámil na Dios xi bijidh neꞌech ka tsích techéꞌ ti kʼayꞌlá. \s1 Na Jesús ukʼin xon ti jolidh na Lásaro \p \v 28 Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, na Marta kʼale kin kaniy nin kidháb María ani in utsaꞌ enchéꞌ chinatkʼi: \p ―Ulnek an Okʼtsix ani tin abámal tu kaniy. \p \v 29 Tokot tin achʼaꞌ jechéꞌ na María, chʼakay ani kʼale kin chuꞌu na Jesús. \v 30 Na Jesús yabél ochenek ban kwentsal, tajaꞌ bél ti kʼwajat xon ti kʼwajinek ti tʼilolól kʼal na Marta. \v 31 Tam ti chuꞌtat abal chʼakay na María ani kale jikʼatkʼi tʼajat, an judíotsik xi tajaꞌ ti kʼwajat ti kʼijítnax, wéwnaxintsik. In chalpaytsik max na María neꞌech ti ukʼnal xon ti jolidh na Lásaro. \p \v 32 Tam ti na María ulich xon ti kʼwajat na Jesús, tudhlan tin tamét ani in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Ajátik, max techéꞌak ta kʼwajat, yabak chemnek nu kidháb. \p \v 33 Tam ti na Jesús in chuꞌu ti ukʼnaltsik na María ani an judíotsik xi wéwnaxnék, tʼeꞌpin tʼajat asta tin ejattal \v 34 ani in konoytsik enchéꞌ: \p ―¿Jónꞌ ta jolyámal? \p Tókʼoyat enchéꞌ: \p ―Ajátik, jalaꞌ ka chuꞌu. \p \v 35 Ukʼin tám jeye na Jesús. \v 36 In ulu tám enchéꞌ an judíotsik: \p ―Ka telaꞌtsik, in kʼanidhál tʼajat. \p \v 37 Por taltsik an judíotsik in ulu enchéꞌ: \p ―Jechéꞌ an inik, xin chuꞌxindhaꞌ an jokʼol, ¿awxeꞌ yabwiꞌik neꞌech kin ejto kin jeldhaꞌ na Lásaro abal yab ka chemech? \s1 Ejdhá ti ít na Lásaro \p \v 38 Na Jesús, kʼal yantam i yajnantsixtaláb, utey xon ti jolidh na Lásaro. Xon ti kʼwajat jolidh, jaꞌich jun i cholax chʼén ani paxkʼidh kʼal jun i tʼujub. \v 39 In ulu tám enchéꞌ na Jesús: \p ―Ka wékʼoytsik an tʼujub. \p Utsan enchéꞌ kʼal na Marta, nin ixám an chemélom: \p ―Ajátik, kaxiyich xónaꞌ nin tʼuꞌúl, kom chéꞌich a kʼítsá in koꞌol ti chemnek. \p \v 40 Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Yabxeꞌ tu utsámich ke max i belom, neꞌech ka chuꞌtsi tin labidh tʼokát na Dios? \p \v 41 Wékʼoyat tám an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh an jólimtaláb, in telaꞌ walkʼiꞌ na Jesús ani in ulu enchéꞌ: \p ―Tátaꞌ, tu pidhál ti jalbintsixtaláb abal tin axtsámal. \v 42 U choꞌób alwaꞌ abal Tatáꞌ echʼekʼi tin axtsal, por jechéꞌ tu ulal abal tin alwaꞌbíl ejtal jechéꞌ an atiklábtsik xi jéꞌ kʼwajat abal kin belaꞌtsik ke Tatáꞌ tin abámal. \p \v 43 Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, in ulu kawidh enchéꞌ: \p ―¡Lásaro, ki kale! \p \v 44 Ejech tám xi chemnek ani kale, malidh nin kʼubak ani nin akan kʼal i bolixtaláb ani nin ókʼ bolidh jeye kʼal i kʼudhkʼum. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ka wilaꞌ ani ka walkaꞌich ka kʼale. \s1 U chalpayáb xan ti ka uwan abal ka yakʼwan na Jesús \r (Mt. 26:1‑5; Mr. 14:1‑2; Lk. 22:1‑2) \p \v 45 Kʼal tin kwentakʼi xowaꞌ in chuꞌutsik in tʼajaꞌ na Jesús, yán an judíotsik xi kʼalnek ti junkil an ta María, in belaꞌ na Jesús. \v 46 Por taltsik an judíotsik kʼale kin chuꞌu an fariseotsik ani in tʼiltsi xowaꞌ in tʼajámal na Jesús. \v 47 Tam ti an fariseotsik ani an okʼlek páleꞌtsik in achʼaꞌ jechéꞌ, junkun kʼal an Junkulom Awiltaláb ani in ulutsik enchéꞌ: \p ―¿Jantʼéy neꞌech ki tʼajaꞌ? Jechéꞌ an inik exom tʼajat in tʼajál yán i labidh exóltsik. \v 48 Max ki walkaꞌ kin óntsi anchanꞌ, kʼal ejtal ti neꞌech ka belan. Neꞌech tám ka tsích an awiltalábtsik xi Roma, neꞌech ti ku pakwtsi an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani neꞌech ti ku chemdhaꞌ. \p \v 49 Por jun ti éb xi jajáꞌtsik xu bijyáb ta Kayfás, xi jaꞌich nin okʼlékil an páleꞌtsik tam ti jachanꞌ i tamub, in ulu enchéꞌ: \p ―Tatáꞌtsik yab a choꞌób xataꞌ, \v 50 nibal a chalpayaltsik ke más alwaꞌ abal wawáꞌ, ka chemech jún tokot i inik abal tin kwenta an atiklábtsik ani yab ku chemdhá ejtal. \p \v 51 Por na Kayfás yab in ulu jechéꞌ kʼal jajáꞌkʼi tin kwetém chalab; kom jajáꞌ kʼwajat ti okʼlek páleꞌtsik jachanꞌ i tamub, jaxtám ti ijtsin kin ulu kʼal na Dios ke na Jesús neꞌech ka chemdhá abal ka loꞌey an judíotsik; \v 52 ani yab tokot jáꞌkʼi, abal kin junku jeye nin chakámiltsik na Dios xi kʼwajat túkʼi túkʼi. \v 53 Jaxtám, asta tam ti jachanꞌ i kʼij, an awiltalábtsik xi Judea in ayaltsik xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin chemdhaꞌ na Jesús. \p \v 54 Na Jesús yabich tám in lej xalkʼál tinbáꞌ ka chuꞌtat kʼal an judíotsik, kale ba jachanꞌ an chabál xi Judea ani kʼale ba jun i chabál kʼunat ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ba jun i bitsow xin bij Efrain. Tajaꞌ ti kʼwajay kʼal nin exóbaliltsik. \p \v 55 Tam ti jachanꞌ i kʼij, u kʼunelich xowkʼi tin ajíbnál an paskwa an judíotsik ani yán i atiklábtsik xu kʼwajíl ban kwentsaltsik kʼalnek Jerusalén abal kin tʼokotsik tinbáꞌ tam yabél watʼenek an paskwa. \v 56 In ayaltsik na Jesús ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios ani u kónóxtsik jún ani jún enchéꞌ: \p ―¿Jantʼéy a chalpayaltsik? ¿Awxeꞌ neꞌech ka tsích an ti ajíblom o yabaꞌ? \p \v 57 An fariseotsik ani an okʼlek páleꞌtsik in ulúmal ke max jun xitaꞌ in choꞌób xon ti kʼwajat na Jesús, kin ólnaꞌ abal ka kʼale ti yakʼwnal. \c 12 \s1 Jun i mímláb in joltsi ti niwiytaláb bin ókʼ na Jesús \r (Mt. 26:6‑13; Mr. 14:3‑9) \p \v 1 Bél u kʼibel akak a kʼítsá abal ka watʼey an paskwa, na Jesús kʼale Betania xon tu kʼwajíl na Lásaro, xi chemnek ani ejdhá ti ít kʼal na Jesús. \v 2 Tʼajan tajaꞌ jun i kʼapúch abal tin kʼakʼnabíl na Jesús; na Marta u jótʼil ani na Lásaro jaꞌich jún ti éb xi buxúl ti kʼapul ban mesa kʼal na Jesús. \v 3 In uldhaꞌ tám na María chʼejel litro xónaꞌ i niwiytaláb xi tʼajadh kʼal i wich xin bij nardo. Jechéꞌ an niwiytaláb, kajbidh tʼajat in jalbíl. Na María in mawtsi kʼál tin akan na Jesús ani in wayedhantsi kʼal nin xiꞌíl. Putál an altá niwbé kʼal jachanꞌ an niwiytaláb. \v 4 Na Judas Iskariote, xi jaꞌich jeye jún ti éb xi lajucháb nin exóbaliltsik na Jesús, xi kʼál ti neꞌech ka pidhná na Jesús abal ka chemdhá, in ulu tám enchéꞌ: \p \v 5 ―¿Jantʼókʼi ti yab nujwat jechéꞌ an niwiytaláb kʼal óx i boꞌ inik i denariotsik abal ka pidhan an ti tumín an chʼojontáltsik? \p \v 6 Por na Judas yab in ulu jechéꞌ abal tsubax lejtal tin kʼanidhál an chʼojontáltsik, in ulu anchanꞌ, kom jajáꞌ jaꞌich jun i kwéꞌ, ani kom jajáꞌ in xeꞌchindhál nin bál an tumín, in kwéꞌyal xowaꞌ u balyáb tajaꞌ. \v 7 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Jilaꞌ kʼwajat, yab xataꞌ ka utsaꞌ; pos jajáꞌ in taꞌpámal jechéꞌ abal ti kin mawtsi an tu tʼuꞌúl abal ka kʼwajách tʼojojodh tam kin bajaw xowkʼi neꞌech kin jolyat. \v 8 An chʼojontáltsik echʼekʼi neꞌech ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik, por Nanáꞌ, yab echʼekʼi neꞌech kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. \s1 U tʼajnal i káw abal ka chemdhá na Lásaro \p \v 9 Kʼal yán i judíotsik ti choꞌóbná ke na Jesús taꞌ ti kʼwajat Betania ani kʼaletsik tajaꞌ, yab tokotkʼi abal kin chuꞌutsik na Jesús, aníl jeye abal kin chuꞌutsik na Lásaro, xi ejdhats ti ít kʼal na Jesús. \v 10 Nin okʼlékil an páleꞌtsik in tʼajaꞌtsik i káw abal kin chemdhaꞌ jeye na Lásaro, \v 11 pos kʼal tin kwentakʼi na Lásaro, yán i judíotsik in pílmédháltsik tinbáꞌ ani in belálichtsik na Jesús. \s1 Na Jesús ochich ban bitsow Jerusalén \r (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Lk. 19:28‑40) \p \v 12 Yán i atiklábtsik kʼalnek Jerusalén abal kin ajíbnaꞌtsik an paskwa. Tam ti jun tsudhelom in achʼaꞌtsik abal na Jesús exomich ti ulel ba jachanꞌ an bitsow, \v 13 in pejaꞌtsik i apachʼ, kale kin bachʼu ani in ulaltsik kawidh enchéꞌ: \p ―¡Ti ku loꞌóch xoꞌ! ¡Lábtʼajadh xi tál tin bij an Okʼóxláb! ¡Lábtʼajadh nin Pulek Takʼíxal an israelitatsik! \p \v 14 Na Jesús in elaꞌ jun i chakam burru ani puney tajaꞌ, jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: \q1 \v 15 Yab ki jikʼey, atiklábtsik xi kʼwajíl Sión; \q1 ka telaꞌtsik, náꞌich tál na Pulek Takʼíxal \q1 punat ba jun i chakam burru. \p \v 16 Tam ti jachanꞌ i kʼij, nin exóbaliltsik yab in exbay ejtal jechéꞌ, por más tayíl, tam ti na Jesús xalkʼantsatich tin labidh tʼokát, in chalpaytsik tám abal ejtal jechéꞌ kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab kʼal tin kwenta na Jesús ani anchanich ti támnék. \p \v 17 An atiklábtsik xi taꞌ ti kʼwajat tam ti na Jesús in ejdhaꞌ ti ít na Lásaro ani in utsaꞌ ka kale ban jólimtaláb, in tʼiláltsik xowaꞌ in chuꞌúmal. \v 18 Jaxtám an atiklábtsik ti kale kin bachʼu na Jesús, abal in choꞌóbnámalichtsik an labidh exól xin tʼajámal. \v 19 Por an fariseotsik in ulu jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: \p ―A chuꞌtalichtsik xoꞌ, yab neꞌech ki ejto ki tʼajaꞌ ni jun xataꞌ. Ka telaꞌ, kʼal ejtal an atiklábtsik ti exom ti wéwnáb. \s1 U alyáb na Jesús kʼal cháb óx i griegotsik \p \v 20 Kʼal an atiklábtsik xi kʼalnek Jerusalén abal ti ól tam exom an ajib, taꞌ jeye ti kʼwajattsik cháb óx i griego. \v 21 Jechéꞌ an griegotsik utey ba na Felipe. Na Felipe, jaꞌich xu kʼwajíl Betsayda, an chabál xu takʼnal Galilea. Tam ti utukná kʼal an griegotsik, pakabédhá kʼál enchéꞌ: \p ―Jaꞌúb, i léꞌ weye ki chuꞌu na Jesús. \p \v 22 Na Felipe kʼale kin utsaꞌ na Andrés ani chablam ti éb ti kʼale kin óltsi na Jesús. \v 23 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―In bajúch an kʼij xowkʼi Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, neꞌech kin xalkʼantsat an tu labidh tʼokát. \v 24 Tsubax tu utsáltsik, ke max jun i iyaláb yab ka tʼayan ani yab ka kʼibchon nin tʼuꞌúl, yab jaykʼi neꞌech ka yaney. Por max ka tʼayan ani ka kʼibchon nin tʼuꞌúl, neꞌech ka ixkʼan, neꞌech ka pubey ani neꞌech kin kóꞌoy yán in walíl. \v 25 Xitaꞌ in kʼanidhál nin ejattal neꞌech kin kʼibdhaꞌ; por xitaꞌ xi yab in kʼanidhál nin ejattal techéꞌ ti kʼayꞌlá, in koꞌolich tʼojojodh nin ejattal abal kin bachʼu an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \v 26 Max jun xitaꞌ in léꞌ ti kin tʼójontsi, ti kin wéwnaꞌ ani xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay, tajaꞌ jeye neꞌech ka kʼwajay xitaꞌ tin tʼójontsal. Max jun xitaꞌ ti kin tʼójontsi, neꞌech ka kʼakʼná kʼal nu Tátaꞌ. \s1 Na Jesús in ulu abal neꞌech ka chemdhá \p \v 27 ʼXoꞌ in chalpax tʼajat tin kʼwajat; por yab neꞌech ku utsaꞌ nu Tátaꞌ ti kin loꞌo kʼal xowaꞌ neꞌech ku tamu, pos jaꞌich tin tsiꞌnek abal ku tamu anchanꞌ. \v 28 Tátaꞌ, ka xalkʼaꞌich na labidh tʼokát. \p Achʼatmé tám jun i káwintaláb túꞌ walkʼiꞌ ani xu káw in ulu enchéꞌ: \p ―U xalkʼámalich ani neꞌech juní ku xalkʼaꞌ ti ít. \p \v 29 An atiklábtsik xi tajaꞌ ti kʼwajat ani in achʼaꞌ jachanꞌ an káwintaláb, in ulutsik abal i junkil áb u jululúl ani xi kʼeꞌettsik in ulal: \p ―Tawná kʼal jun i tʼokat abatwále. \p \v 30 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Yab abal Nanáꞌ tu kwenta ti achʼatmé jechéꞌ an káwintaláb, achʼatmé abal tatáꞌtsik ta kwenta. \v 31 Xoꞌ in bajúch an kʼij xowkʼi neꞌech ti lújundháb an atiklábtsik xi techéꞌ ban kʼayꞌlá ani neꞌech ka petʼnájich ban kʼibeltaláb an lej atʼax xi kʼwajat ti takʼix ba jechéꞌ an kʼayꞌlá. \v 32 Ani tam Nanáꞌ kin tʼekʼbájich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, neꞌech ku ututsik ejtal kʼal Nanáꞌ. \p \v 33 Kʼal jechéꞌ kʼwajatich in ólnál xan ti neꞌech ka chemdhá. \v 34 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an atiklábtsik: \p ―Wawáꞌ i achʼámal ti ajyáb bin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés ke an Kristo yab jaykʼi neꞌech ka chemech. ¿Jantʼókʼi pé tám ta ulal ke nin Chakámil na Dios neꞌech ka tʼekʼbá pajkʼidh ba peltsidh teꞌ? ¿Jitaꞌ pé jeye jachanꞌ xa utsál ke Jajáꞌich xi abadh abal ka wenkʼon jeye ti inik? \p \v 35 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Bél neꞌech kin kʼwajay wéꞌ i kʼij kʼal tatáꞌtsik, Nanáꞌ xin kʼwajat jelti an tajaxtaláb, por yabich neꞌech kin lej owey. Ki uteytsik kʼal Nanáꞌ lejat xoꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik abal yab ki yakʼwantsik ukʼpidh kʼal an jikʼwaxtaláb; pos xi xeꞌechtsik ban jikʼwaxtaláb yab in choꞌób xon ti neꞌech. \v 36 Ti kin belaꞌtsik lejat xoꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik, Nanáꞌ in kʼwajat jelti an tajaxtaláb abal ki kʼwajaytsik jelti an atiklábtsik xi kʼwajat ban tajaxtaláb. \p Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, na Jesús kʼale ani in chinkʼontsitsik. \s1 Xantʼókʼi ti yab u belnal na Jesús kʼal an judíotsik \p \v 37 Maske na Jesús in tʼajámalich tʼajat yán i labidh exóltsik tin tamét an judíotsik, bélkʼi yab u belnal. \v 38 Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin jilámal dhutsadh an tʼiltsix Isaías enchéꞌ: \q1 Okʼóxláb, ¿jitaꞌ in belámal xowaꞌ i ólnámal? \q1 ¿Jitaꞌ xalkʼantsidh tin cháp an Okʼóxláb? \m \v 39 Jaxtám ti yab u belnal na Jesús, pos na Isaías in dhutsámal jeye enchéꞌ: \q1 \v 40 Jokʼolbédhatstsik kʼal na Dios ani chapikmédhantsidhtsik tin itsích, \q1 abal yab ka chuꞌxintsik kʼal nin wal, \q1 nibal kin exbaytsik kʼal nin itsích, \q1 ani nibal ka uteytsik kʼal Nanáꞌ abal ku jeldhaꞌ. \m \v 41 Na Isaías in tʼilámal jechéꞌ abal in chuꞌtsámalich tin labidh tʼokát na Jesús ani Jajáꞌ kʼwajat in tʼilál tam tin ulu jechéꞌ. \p \v 42 Por bélkʼi, kʼal yán i judíotsik ti belan na Jesús, belan asta kʼal taltsik i awiltalábtsik; por yabtsik in xalkʼál, kom in chʼejnál an fariseotsik ani in chʼejnál yabich ka walkan ka ochichtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb. \v 43 Pos jajáꞌtsik más in kulbetnál ka kʼakʼná kʼal an atiklábtsik ké kʼal na Dios. \s1 Kʼal xowaꞌ in ulal na Jesús, kʼál ti neꞌech ka xalkʼan xan ti kʼwajat an atiklábtsik \p \v 44 Na Jesús in ulu kawidh enchéꞌ: \p ―Xitaꞌ ti kin belaꞌ Nanáꞌ, yab Nanáꞌ tin belál, in belál an Tátaꞌláb xi tin abámal. \v 45 Ani xitaꞌ tin chuꞌtal Nanáꞌ, in chuꞌtalich xitaꞌ tin abámal. \v 46 Nanáꞌ, xin kʼwajat jelti an tajaxtaláb, in tsiꞌnek ban kʼayꞌlá abal xitaꞌ ti kin belaꞌ yab ka jilkʼontsik ban jikʼwaxtaláb. \v 47 Por max jun xitaꞌ kin achʼaꞌ xowaꞌ u ulal ani yab kin tʼajaꞌ ti kʼij, yab Nanáꞌ exom u walbiyal; pos yab in tsiꞌnek ku walbiy an atiklábtsik xi kʼwajat ban kʼayꞌlá, in tsiꞌnek abal ku loꞌo. \v 48 Xitaꞌ tin pojkál ani yab in tʼajál ti kʼij xowaꞌ u ulal, in koꞌolich xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka walbiyat: xowaꞌ Nanáꞌ u ulúmal, jaꞌich kʼál ti neꞌech ka walbiyat tam kin bajaw an pakwenib. \v 49 Xowaꞌ Nanáꞌ u ulúmal, yab u ulúmal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab; an Tátaꞌláb xi tin abámal, jaꞌich tin utsámal xowaꞌ neꞌech ku ulu ani xowaꞌ neꞌech ku okʼtsixnaꞌ. \v 50 Ani u choꞌób alwaꞌ ke xowaꞌ tin utsámal ku ulu nu Tátaꞌ, jaꞌich abal ka ejtotsik ka kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Jaxtám, xowaꞌ u ulal, u ulal xantikʼi tin utsámal ku ulu an Tátaꞌláb. \c 13 \s1 Na Jesús in tʼaktsi tin akan nin exóbaliltsik \p \v 1 Wéꞌich u kʼibel abal ka ajíbná an paskwa. Na Jesús in choꞌóbich abal in bajúmich an kʼij xowkʼi neꞌech kin jilaꞌich an kʼayꞌlá abal ka kʼaléch ban Tátaꞌláb. Kom echʼekʼi in kʼanidhál an atiklábtsik xi kʼál tu belnal, xoꞌ kʼwajat in xalkʼantsal ke tsubax lejtal tin kʼanidháltsik tʼajat. \p \v 2-4 Na Judas Iskariote, xu chakámláb kʼal na Simón, ódhantsidhich bin itsích kʼal an lej atʼax abal kin pidhnaꞌ na Jesús ka chemdhá. Na Jesús in choꞌób alwaꞌ abal ba Dios ti tál ani abal neꞌech juní ka witsích táykʼi ani in choꞌób jeye abal pidhnékich ejtal an ti awiltaláb kʼal an Tátaꞌláb. Jaxtám, tam ti kʼwajattsik an ti kʼapul, chʼakay na Jesús ban mesa, in kʼotʼiy nin eblidh kʼudhkʼumil ani in wikʼaꞌ jun i kʼudhkʼum bin tsukul. \v 5 In jolo tám i jaꞌ ba jun i balixtaláb ani kʼwajay kin tʼaktsi tin akan nin exóbaliltsik ani kin wayedhantsi kʼal an kʼudhkʼum xin wíkʼím bin tsukul. \p \v 6 Tam ti neꞌchich jeye ti tʼaktsinal tin akan na Simón Pedro, na Simón Pedro in ulu enchéꞌ: \p ―Ajátik, ¿Tatáꞌ neꞌech ti kin tʼaktsi tu akan? \p \v 7 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Xoꞌ yab neꞌech ka ejto ka exbay xowaꞌ exom u tʼajál, por tayíl neꞌech ka exbay. \p \v 8 Por utsan enchéꞌ kʼal na Pedro: \p ―Nanáꞌ yab jaykʼi neꞌech tu walkaꞌ ti kin tʼaktsi an tu akan. \p Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max yab tu tʼaktsi an ta akan, yabich neꞌech ka ejto ki kʼwajay kʼal Nanáꞌ. \p \v 9 Utsan enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: \p ―Ajátik, tám, yab tokotkʼi ti kin tʼaktsi tu akan, ti kin tʼaktsi jeye tu kʼubak ani ti kin pakʼwtsi tu ókʼ. \p \v 10 Por utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Xi tám ti okʼnék ti atsim, yab yejat xowaꞌ más kin tʼakaꞌ, tokot nin akan; pos ejtal kʼwajat tʼokat nin tʼuꞌúl. Tatáꞌtsik i tʼokat ta kʼwajat, maske yab kʼejle ejtal ta éb. \p \v 11 Na Jesús in ulu: “Yab ejtal ta éb i kʼwajattsik tʼokat”, kom in choꞌóbich xitaꞌ kʼál ti neꞌech ka pidhná abal ka chemdhá. \p \v 12 Tam ti okʼonich kin tʼaktsi tin akan nin exóbaliltsik, na Jesús in kʼwajbaꞌ juní nin eblidh kʼudhkʼúmil, buxkan juní ban mesa ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―¿A exbayaltsikxeꞌ xowaꞌ tu tʼajtsi? \v 13 Tatáꞌtsik tin bijyal tin Okʼtsix ani tin Ajátikláb ani tsubax xowaꞌ a ulaltsik, kom aniꞌ kʼejle. \v 14 Pos max Nanáꞌ, xin Okʼtsix ani in Ajátikláb, tu tʼaktsitsik an ta akan, anílkʼi teye ti yejat ki tʼáktsíxintsik an ta akan jún ani jún. \v 15 Nanáꞌ tu pidhaꞌichtsik jun i okʼtsixtaláb abal ka tʼajaꞌtsik teye anílkʼi jelt xan ti Nanáꞌ u tʼajaꞌ. \v 16 Tsubax tu utsáltsik, ke ni jun i tʼójontsix kʼwajat más púlek ké nin ajátik ani ni jun i abatwále kʼwajat más púlek ké xi kʼál ti abadh. \v 17 Max a exbayaltsik ejtal jechéꞌ ani ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, kʼijidh tʼajat neꞌech ki kʼwajaytsik. \p \v 18 ʼYab abal ejtal ta éb tin kʼwajat tu utsáltsik jechéꞌ; Nanáꞌ u choꞌób xitaꞌ nu takwyámaltsik. Por koꞌol ka támun jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Xi kʼwajat ti kʼapul junax kʼal Nanáꞌ, tin atʼálich xoꞌ.” \v 19 Tu okxintsaltsik tu óltsi jechéꞌ abal tam ka támun, ka belaꞌtsik ke Nanáꞌich xitam jáꞌ tu utsámaltsik u éy. \v 20 Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ kin bachʼu xitaꞌ Nanáꞌ u abámal, Nanáꞌ tin bachʼwal ani xitaꞌ ti kin bachʼu Nanáꞌ, in bachʼwalich xitaꞌ tin abámal. \s1 Na Jesús in ulal ke neꞌech ka pidhná kʼal na Judas abal ka chemdhá \r (Mt. 26:20‑25; Mr. 14:17‑21; Lk. 22:21‑23) \p \v 21 Tam ti okʼon kin ulu jechéꞌ, na Jesús in achʼaꞌ jun i pulek yajtsiktaláb tin ejattal ani in ulu enchéꞌ: \p ―Tsubax tu utsáltsik, ke jún ti éb xi tatáꞌtsik a kidhtal neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. \p \v 22 Tujey tám an exóbaltsik ti téláx jún ani jún, maske yab in choꞌóbtsik xitam jáꞌ na kʼwajat ti usnal. \v 23 Jún ti éb an exóbaltsik, xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús, kʼwajat jeye ti kʼapul jedhél bin okób na Jesús. \v 24 Na Simón Pedro in utsaꞌ jechéꞌ an exóbal kʼal in kʼubakkʼi abal kin konoy xitam jáꞌ na kʼwajat in tʼilál. \v 25 Utkakan tám más jechéꞌ an exóbal ba na Jesús ani in konoy enchéꞌ: \p ―Ajátik, ¿jitam jáꞌ xi kʼwajat a tʼilál? \p \v 26 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Neꞌech ku juꞌu jun pejeꞌ i pan ani xitaꞌ ku pidhaꞌ, jaꞌich xi neꞌech ti kin pidhnaꞌ abal kin chemdhá. \p In juꞌu tám jun pejeꞌ an pan ani in pidhaꞌ na Judas Iskariote, xu chakámláb kʼal na Simón, \v 27 támkʼi tam ti na Judas in bachʼu an pan, ochich an lej atʼax bin itsích na Judas. Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Xowaꞌ neꞌech ka tʼajaꞌ, ka tʼajaꞌ jikʼat. \p \v 28 Por ni jun xitaꞌ xi taꞌ ti kʼwajat ban mesa ti kʼapul, yab in exbay xantʼókʼi ti utsan anchanꞌ na Judas. \v 29 Kom na Judas jaꞌich nin xeꞌchindhál nin bál an tumín, taltsik in chalpay ke na Jesús kʼwajat in utsál na Judas ke yejat kin chʼaꞌay xataꞌ xowaꞌ neꞌech kin yéntsi abal an ajib, o kin pidhaꞌ wéꞌ ti tolmixtaláb an chʼojontáltsik. \v 30 Tam ti na Judas in kʼapúmalich an pan, kʼale. Tam ti jachanꞌ, jikʼwaxich. \s1 An ít takʼixtaláb \p \v 31 Tam ti kʼalnekich na Judas, na Jesús in ulu enchéꞌ: \p ―Xoꞌ exomich ti xalkʼanal nu labidh tʼokát Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik ani nin labidh tʼokát na Dios u xalkʼanalich jeye ba Nanáꞌ. \v 32 Ani max Nanáꞌ, xin abadh abal kin wenkʼon neye tin inik, u xalkʼantsal tin labidh tʼokát na Dios, Jajáꞌ neꞌech jeye ti kin xalkʼantsi tu labidh tʼokát kʼunatich i kʼij. \v 33 Tsʼitsik chakam, yabich neꞌech kin kʼwajay nakat i kʼij kʼal tatáꞌtsik. Neꞌech ti kin aliytsik, por xowaꞌ u utsámal an judíotsik, xoꞌ jayéchkʼi teye neꞌech tu utsaꞌtsik: Yab neꞌech ka ejto ki kʼaletsik xon ti Nanáꞌ in neꞌech. \v 34 Neꞌech tu pidhaꞌtsik jun i ít takʼixtaláb: ki kʼánídháxintsik jún ani jún; ki kʼánídháxintsik jelt xan ti Nanáꞌ tu kʼanidhámaltsik. \v 35 Max ki kʼánídháxintsik jún ani jún, ejtal an atiklábtsik neꞌech kin chuꞌu ke Nanáꞌ lejtal tu exóbaliltsik. \s1 Utsan na Pedro abal neꞌech kin ulu ke yab in exlál na Jesús \r (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Lk. 22:31‑34) \p \v 36 Konyat enchéꞌ na Jesús kʼal na Simón Pedro: \p ―Ajátik, ¿jónꞌ ta neꞌech? \p Ani tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Xonti Nanáꞌ in neꞌech, yab xoꞌ neꞌech ka ejto ti kin wéwnaꞌ; por tayíl i neꞌech teye xon ti Nanáꞌ in neꞌech. \p \v 37 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pedro: \p ―Ajátik, ¿jantʼókʼi ti yab neꞌech ku ejto tu wéwnaꞌ xoꞌich? Nanáꞌ yab u ajyal tubáꞌ maske kin chemdhá kʼal Tatáꞌ ta kwenta. \p \v 38 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Tsubax lejtal yab a ajyal tabáꞌ maske ki chemdhá kʼal Nanáꞌ tu kwenta? Tsubax tu utsál, ke tam yabél dhájnék an pekʼel, tatáꞌ óxílich a ulúmal ke yab tin exlál. \c 14 \s1 Na Jesús jaꞌich na kʼwajat jelti an bél abal ki ejto ku ulich ban Tátaꞌláb \p \v 1 ʼYab ki kʼwajaytsik ta chalpax. Ka belaꞌ na Dios ani ti kin belaꞌ neye. \v 2 Ba nin kʼimáꞌ nu Tátaꞌ, yán tʼajat waꞌach xon ti ki kʼwajaytsik; max yabak anchanꞌ, tu utsámalichaktsik. Jaxtám, neꞌech kin okxin abal tu tʼojojontsi xon ti neꞌech ki kʼwajaytsik. \v 3 Ani tam in kʼalnekich ku tʼojojoy xon ti neꞌech ki kʼwajaytsik, neꞌech kin witsiy tu ikʼiꞌtsik ani tu júnaꞌtsik kʼal Nanáꞌ abal ki kʼwajaytsik teye xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay. \v 4 A choꞌóbichtsik xon ti Nanáꞌ in neꞌech ani a choꞌóbichtsik jeye an bél. \p \v 5 Utsan enchéꞌ kʼal na Tomás: \p ―Ajátik, yab i choꞌób xon ta neꞌech; ¿jan ti neꞌech ki ejto ki choꞌóbnaꞌ an bél? \p \v 6 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌich nin kʼwajat jelti an bél, Nanáꞌich nin tsubaxtaláb ani Nanáꞌich nu pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. Yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ka ulich ban Tátaꞌláb max yab ti kin belaꞌ Nanáꞌ. \v 7 Max tatáꞌtsik ti kin exlaꞌtsik alwaꞌ, neꞌech jeye ka exlaꞌtsik nu Tatáꞌ; ani xoꞌ a exlálichtsik, pos a óntsámalichtsik ka chuꞌu. \p \v 8 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Felipe: \p ―Ajátik, ti ku xalkʼantsi an ti Tátaꞌláb ani lejat kʼál. \p \v 9 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Felipe, owenekich tʼajat tin kʼwajíl kʼal tatáꞌtsik, ani ¿yabél tin exlál? Xitaꞌ tin chuꞌtal Nanáꞌ, in chuꞌtalich jeye an Tátaꞌláb; tám, ¿jantʼókʼi bél tin kontsal tu xalkʼantsitsik an ti Tátaꞌláb? \v 10 ¿Yabxeꞌ a belál ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb ani an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ? Ejtal xowaꞌ tu utsáltsik, yab u ulal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab. An Tátaꞌláb xi kʼwajat kʼal Nanáꞌ, jaꞌich nin tʼajál nin tʼojlábil. \v 11 Ti kin beltsitsik ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal an Tátaꞌláb ani an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ; max yab a beláltsik ke anchanꞌ, ka belaꞌtsik kʼal xowaꞌ a chuꞌtal u tʼajál. \v 12 Tsubax tu utsáltsik, ke xitaꞌ ti kin belaꞌ, neꞌech jeye kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ Nanáꞌ u tʼajál ani neꞌech kin ejto kin tʼajaꞌ xowaꞌ más pakdhaꞌ, pos Nanáꞌ in neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. \v 13 Ejtal xowaꞌ ka konoytsik kʼal Nanáꞌ tu bij, neꞌech ku tʼajaꞌ, abal Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal na Dios, ku xalkʼantsi tin labidh tʼokát nu Tátaꞌ. \v 14 Neꞌech ku tʼajaꞌ xowaꞌkichkʼi ka konoy kʼal Nanáꞌ tu bij. \s1 Na Jesús in ulal abal neꞌech kin abnaꞌ an Tʼokat Ejattaláb \p \v 15 ʼMax tin kʼanidháltsik, ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ tu utsál. \v 16 Ani Nanáꞌ neꞌech ku pakabédhaꞌ an Tátaꞌláb ti ki abtsitsik an ti Tʼokat Ejattaláb abal ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. An Tʼokat Ejattaláb jaꞌich neꞌech ti ki tolmiytsik ani ti ki pubédantsitsik an ta ejattal. \v 17 Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb xi tsubax, yab neꞌech kin ejto kin bachʼu xi yabtsik u belom kom yabtsik in chuꞌtal nibal in exlál; por tatáꞌtsik a exlál, kom Jajáꞌ kʼwajat kʼal tatáꞌtsik ani neꞌech ka kʼwajay echʼekʼi kʼal tatáꞌtsik. \v 18 Yab neꞌech tu jilaꞌtsik kwetém, neꞌech kin witsiy abal kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. \v 19 Kʼunat i kʼij, yabich neꞌech kin chuꞌtat kʼal an atiklábtsik, por tatáꞌtsik neꞌech ti kin chuꞌu; pos neꞌech ki kʼwajaytsik ejat kom Nanáꞌ in kʼwajat ejat. \v 20 Jachanꞌ i kʼij, neꞌech tám ka exbáchtsik ke Nanáꞌ in kʼwajat kʼal nu Tátaꞌ, tatáꞌtsik i kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ kʼal tatáꞌtsik. \v 21 Xin exlálich ani in tʼajálich xowaꞌ u ulal, in xalkʼálich ke tsubax lejtal tin kʼanidhál. Xitaꞌ tin kʼanidhál, neꞌech jeye ka kʼanidhá kʼal nu Tátaꞌ, Nanáꞌ neꞌech neye ku kʼanidhaꞌ ani neꞌech kin xalkʼan ba jajáꞌ. \p \v 22 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Judas (yab kʼal na Judas Iskariote): \p ―Ajátik, ¿jantʼókʼi ti neꞌech ka xalkʼaꞌ tabáꞌ ba wawáꞌ ani yab jaꞌ ban atiklábtsik xi yab u belom? \p \v 23 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Xitaꞌ tin kʼanidhál, in tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u ulal. Neꞌech ka kʼanidhá kʼal nu Tátaꞌ ani nu Tátaꞌ ani Nanáꞌ, neꞌech ku tsích abal ku kʼwajay kʼal jajáꞌ. \v 24 Xitaꞌ yab tin kʼanidhál, yab in tʼajál xowaꞌ Nanáꞌ u ulal. Xowaꞌ a achʼáltsik u ulal, yab u ulal kʼal Nanáꞌkʼi tu kwetém chalab, tál bin chalab an Tátaꞌláb xi tin abámal. \p \v 25 ʼIn kʼwajat tu utsáltsik ejtal jechéꞌ lejat xoꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik; \v 26 por an Tʼokat Ejattaláb, xi neꞌech ti ki abtsitsik an Tátaꞌláb abal ti ki tolmiytsik ani ti ki pubédhantsitsik an ta ejattal, jaꞌich neꞌech ti ki óltsitsik ejtal ani ti ki chalpantsitsik xowaꞌ tu utsámal. \p \v 27 ʼTu jilálichtsik kʼal yantam i kʼijidhtaláb. Tu pidháltsik ti kʼijidhtaláb xu koꞌol, por yab tu pidháltsik an ti kʼijidhtaláb jelt xan tin pidhnál an atiklábtsik. Yab ki kʼwajaytsik ta chalpax nibal ki jikʼey. \v 28 A achʼámalichtsik tam tu ulu ke Nanáꞌ neꞌech kin kʼale ani ke neꞌech juní kin witsiy abal kin kʼwajay kʼal tatáꞌtsik. Max tin kʼanidhálaktsik, neꞌech ki kulbétsik tʼajat tam ta achʼaꞌ ke Nanáꞌ in neꞌech ban Tátaꞌláb; pos nu Tátaꞌ, más Jaꞌ púlek ké Nanáꞌ. \v 29 Tu óltsalichtsik okʼox jechéꞌ, abal tam ka támun, ka belaꞌtsik. \p \v 30 ʼYabich neꞌech tin káw yáníl kʼal tatáꞌtsik, pos neꞌech ka ulchich an lej atʼax xu takʼix techéꞌ ti kʼayꞌlá. Maske jajáꞌ u takʼix techéꞌ ti kʼayꞌlá, yab in koꞌol ni jun i awiltaláb abal ti kin takʼiy. \v 31 Anchanꞌ koꞌol ka támun abal kin choꞌóbnaꞌ an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, ke Nanáꞌ u kʼanidhál an Tátaꞌláb ani tokot u tʼajál xowaꞌ Jajáꞌ tin utsámal ku tʼajaꞌ. Ki chʼakáchtsik ani wanách. \c 15 \s1 Nin akan an uba ani nin kʼweꞌéltsik \p \v 1 ʼNanáꞌich nin kʼwajat jelti nin akan an uba ani nu Tátaꞌ jelti xu belkol. \v 2 Ejtal an kʼweꞌlek xi yab u walim, in wékʼoyal; por in kaxwal ani in akʼyal an kʼweꞌlek xu walim abal ka walin más. \v 3 Tatáꞌtsik i kʼwajat jelti max i akʼidhich kʼal an okʼtsixtaláb xi tu pidhámaltsik. \v 4 Ki kʼwajaytsik echʼekʼi kʼal Nanáꞌ, jelt xan ti Nanáꞌ in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. Jun i kʼweꞌlek yab neꞌech kin ejto ti walim max yab palat ban akanlek; anchanꞌ teye tatáꞌtsik, yab neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌtsik xataꞌ alwaꞌ, max yab i kʼwajattsik kʼal Nanáꞌ. \p \v 5 ʼNanáꞌich nin kʼwajat jelti nin akan an uba ani tatáꞌtsik jelti nin kʼweꞌél. Xitaꞌ kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ kʼal jajáꞌ, neꞌech tʼajat kin tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ. Tatáꞌtsik yab xataꞌ neꞌech ka ejto ka tʼajaꞌ xowaꞌ alwaꞌ, max yab i kʼwajat kʼal Nanáꞌ. \v 6 Xitaꞌ yab ka kʼwajay kʼal Nanáꞌ, neꞌech ka petʼná jelti an kʼweꞌlek xi yab u walim, neꞌech ka wayey ani neꞌech ka tsikan. \p \v 7 ʼMax ki kʼwajaytsik echʼekʼi kʼal Nanáꞌ ani yab ka ukʼtsitsik xowaꞌ tu okʼtsámaltsik, ka konoytsik xowaꞌ ka leꞌnaꞌ ani neꞌech ki pidhantsik. \v 8 Nu Tátaꞌ in bachʼwalich i kʼakʼnaxtaláb tam tatáꞌtsik a tʼajálich tʼajat xowaꞌ alwaꞌ ani anchanꞌ u xalkʼanalich ke tsubax lejtal tu exóbaliltsik. \v 9 Nanáꞌ tu kʼanidháltsik jelt xan ti an Tátaꞌláb tin kʼanidhál; pos ka óntsitsik ki kʼwajay i kʼán kʼal Nanáꞌ. \v 10 Max ka tʼajáltsik xowaꞌ tu okʼtsámal, neꞌech ka óntsi ki kʼwajaytsik i kʼán kʼal Nanáꞌ, jelt xan ti Nanáꞌ in kʼwajat kʼán kʼal nu Tátaꞌ abal u tʼajál xowaꞌ tin utsál. \p \v 11 ʼTu tʼiltsaltsik jechéꞌ abal ka kóꞌoytsik an kʼijidhtaláb jelti xi Nanáꞌ u koꞌol ani anchanꞌ ki kʼwajaytsik más i kulbél. \v 12 An takʼixtaláb xi Nanáꞌ tu pidháltsik, jaꞌich jechéꞌ: ki kʼánídháxintsik jún ani jún jelt xan ti Nanáꞌ tu kʼanidháltsik. \v 13 An kʼanidhaxtaláb más púlek xi jun xitaꞌ yejat kin kóꞌoy jaꞌich jechéꞌ: kin pidhnaꞌ tinbáꞌ ka chemdhá abal kin loꞌo nin jaꞌúbtsik. \v 14 Tatáꞌtsik tu jaꞌúb, max ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ Nanáꞌ tu utsál. \v 15 Yabich neꞌech tu bijiy tu tʼójontsixiltsik, pos jun i tʼójontsix, yab in choꞌób xantʼéy in tʼajál nin ajátik. Tu bijyaltsik tu jaꞌúb, kom tu pidhámalichtsik ka choꞌóbnaꞌ ejtal xowaꞌ tin utsámal nu Tátaꞌ. \v 16 Yab tatáꞌtsik tin takwyámal Nanáꞌ, Nanáꞌ tu takwyámal tatáꞌtsik. Tu takwyámaltsik abal ka tʼajaꞌtsik tʼajat xowaꞌ alwaꞌ ani ke jachanꞌ xowaꞌ alwaꞌ ka tʼajaꞌ ka kʼwajay echʼekʼi. Anchanꞌ, ejtal xowaꞌ ka kontsi an Tátaꞌláb kʼal Nanáꞌ tu bij, neꞌech ti pidhaꞌtsik. \v 17 Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ tu punkʼuntsaltsik ka tʼajaꞌ: ki kʼánídháxintsik jún ani jún. \s1 Na Jesús ani xi kʼál tu belnal u atʼnaltsik kʼal xi yabtsik u belom \p \v 18 ʼMax ti pojkáltsik xi yabtsik u belom, ka choꞌóbnaꞌtsik ke Nanáꞌ okʼox tin pojkadh. \v 19 Max yabak i belomtsik, an atiklábtsik xi yab u belom, neꞌech ti ki kʼanidhaꞌtsik jelt xan tin kʼanidhál nin kidhtaltsik. Por Nanáꞌ tu takwyámaltsik tam ta kʼwajatwiꞌik kʼal jajáꞌtsik ani jaxtám xoꞌ ti pojkáltsik, kom yabich a kidhtaltsik. \v 20 Ka chalpay xantʼéy tu utsámaltsik: “Ni jun i tʼójontsix kʼwajat más púlek ké nin ajátik.” Max Nanáꞌ in atʼnék, neꞌech teye ki atʼantsik ani max in exbantsidh an tu okʼtsixtal, neꞌech teye ki exbantsattsik. \v 21 Ejtal jechéꞌ neꞌech ki tʼajtsintsik kʼal Nanáꞌkʼi tu kwenta, kom yab in exláltsik xitaꞌ tin abámal. \p \v 22 ʼJajáꞌtsik yabak walbidh, max yabak in tsiꞌnek tu tawnaꞌtsik. Por xoꞌ, yab neꞌech kin ejtotsik kin ulu ke yab walbidh; \v 23 pos xitaꞌ tin pojkál Nanáꞌ, in pojkálichtsik jeye nu Tátaꞌ. \v 24 Yabak walbidhtsik max Nanáꞌ yabak u tʼajámal xataꞌ ba jajáꞌtsik xowaꞌ yab jaykʼi tʼajadh kʼal ni jun xitaꞌ; por xoꞌ, in chuꞌúmalichtsik ejtal xowaꞌ u tʼajámal ani bélkʼi tin pojkál ani in pojkál jeye nu Tátaꞌ. \v 25 Por jechéꞌ exom ti tʼájnal anchanꞌ abal ka támun jelt xan ti kʼwajat dhutsadh bin takʼixtalábiltsik: “Tin pojkaꞌtsik maske yab xataꞌ tu waltsámaltsik.” \p \v 26 ʼPor tam ka ulich an Tʼokat Ejattaláb xi tsubax, xi Nanáꞌ neꞌech ku abnaꞌ, xi neꞌech ti tolmiy ani ti ki likedhantsitsik an ta ejattal, jaꞌich neꞌech ti kin tʼilaꞌ Nanáꞌ. Jechéꞌ an Tʼokat Ejattaláb, tál ban Tátaꞌláb. \v 27 Tatáꞌtsik neꞌech teye ti kin tʼilaꞌtsik, kom i kʼwajinektsik kʼal Nanáꞌ asta tu tuju tin okʼtsix. \c 16 \p \v 1 ʼEjtal jechéꞌ tu tʼiltsaltsik abal yab ka jilaꞌ ti kin belaꞌ. \v 2 Yabich neꞌech ki walkan ki ochichtsik ban atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb, asta neꞌech kin bajaw i kʼij, tam jun xitaꞌ ti ki chemdhaꞌ neꞌech kin chalpay ke exom in tʼajál jun xataꞌ alwaꞌ abal a Dios. \v 3 Neꞌech kin tʼajaꞌtsik anchanꞌ, kom yab jaykʼi in exlámaltsik an Tátaꞌláb nibal tin exlámaltsik Nanáꞌ. \v 4 Tu okxintsalichtsik tu utsaꞌ jechéꞌ, abal tam kin bajaw an kʼij, ka chalpaytsik ke tu okʼox utsámalichtsik. \s1 Xowaꞌ in tʼajál an Tʼokat Ejattaláb \p ʼJechéꞌ yab tu utsámaltsik okʼox, kom Nanáꞌ bél in kʼwajat kʼal tatáꞌtsik. \v 5 Por xoꞌ neꞌech kin kʼaléch abal kin kʼwajay kʼal xi tin abámal ani yab xitaꞌ tin konyal xon tin neꞌech. \v 6 I tʼeꞌpinichtsik tokot abal tu utsáltsik jechéꞌ. \v 7 Por tsubax tu utsáltsik ke más alwaꞌ abal tatáꞌtsik kin kʼale. Pos max yab kin kʼale, yab neꞌech ka tsích abal ka kʼwajay kʼal tatáꞌtsik an Tʼokat Ejattaláb xi neꞌech ti ki tolmiytsik ani ti likedhantsitsik an ta ejattal; por max kin kʼale, Nanáꞌ neꞌech ku abaꞌ ka tsích. \v 8 Tam Jajáꞌ ka tsích, neꞌech kin xalkʼantsi an atiklábtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ke walbidhtsik, ke waꞌach jun i lujattaláb ani ke neꞌech ka lújundhá an atiklábtsik kʼal na Dios. \v 9 Neꞌech kin exbaytsik abal walbidh, kom yabtsik tin belaꞌ. \v 10 Neꞌech kin exbaytsik ke waꞌach jun i lujattaláb, kom Nanáꞌ in neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb ani yabich más neꞌech ti kin chuꞌutsik. \v 11 Ani neꞌech kin exbaytsik ke neꞌech ka lújundhátsik kʼal na Dios, kom an lej atʼax, xu takʼix techéꞌ ban kʼayꞌlá, bijtsidhich abal neꞌech ban kʼibeltaláb. \p \v 12 ʼU koꞌol yán xantʼéy neꞌech tu utsaꞌtsik, por yab neꞌech ka ejto ka exbaytsik xoꞌ. \v 13 Por tam ka tsích an Tʼokat Ejattaláb xi tsubax, Jajáꞌ neꞌech ti ki óltsitsik ejtal xowaꞌ tsubax; pos yab neꞌech ti káw kʼal Jajáꞌkʼi tin kwetém chalab, tokot neꞌech kin ulu xowaꞌ ka utsan kʼal na Dios ani neꞌech ti ki óltsitsik ejtal xowaꞌ neꞌech ka támun tayíl. \v 14 Jajáꞌ neꞌech ti kin xalkʼantsi an tu labidh tʼokát, pos ejtal xowaꞌ u koꞌol ani xitam jáꞌ neye Nanáꞌ, jaꞌich neꞌech ti ki óltsitsik. \v 15 Ejtal xowaꞌ in koꞌol an Tátaꞌláb u dhabal neye; jaxtám tu ulu ke an Tʼokat Ejattaláb jaꞌich neꞌech ti ki óltsitsik xitam jáꞌ neye Nanáꞌ ani ejtal xowaꞌ u koꞌol. \s1 An tʼeꞌpintaláb neꞌech ka wenkʼon ti kulbétaláb \p \v 16 ʼKʼunat i kʼij yabich neꞌech ti kin chuꞌutsik; por más lej wéꞌ tayíl, neꞌech juní ti kin chuꞌutsik, kom Nanáꞌ in neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. \p \v 17 Taltsik nin exóbaliltsik kónóxin tám jajáꞌkʼitsik enchéꞌ: \p ―¿Jantʼéy in léꞌ kin ulu jechéꞌ? Abal tu utsál ke kʼunat i kʼij yabich neꞌech ki chuꞌu ani ke más tayíl neꞌech juní ki chuꞌu ani ke jaꞌich abal Jajáꞌ neꞌech xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. \v 18 ¿Jantʼéy in léꞌ kin ulu kʼal: “Kʼunat i kʼij?” Yab i exbayal xantʼéy kʼwajat in ulal. \p \v 19 Na Jesús in chuꞌu abal u leꞌnáb ka konyat jun xataꞌ kʼal nin exóbaliltsik, jaxtám tin utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―Nanáꞌ tu utsaꞌtsik abal kʼunat i kʼij yabich neꞌech ti kin chuꞌutsik ani más lej wéꞌ tayíl neꞌech juní ti kin chuꞌutsik. ¿Jaꞌich kʼal jechéꞌ tin kwenta ta kʼwajat ta kónóxtsik? \v 20 Tsubax tu utsáltsik, ke neꞌech ki ukʼintsik ani neꞌech ki tʼeꞌpintsik, por an atiklábtsik xi yab tin belál, neꞌech ka kulbétsik. Por maske tatáꞌtsik i kʼwajat i tʼeꞌpinal, an tʼeꞌpintaláb neꞌech ka wenkʼon ti kulbétaláb. \v 21 Tam jun i mímláb neꞌech kin waꞌchiy i chakam, u tʼeꞌpinal abal in bajúch an ora xowkʼi neꞌech kin achʼaꞌ an yajal; por tam kin waꞌchích an chakam, in ukʼtsal an yajal kʼal an kulbétaláb xin achʼál abal in waꞌchích jun i chakam techéꞌ ti kʼayꞌlá. \v 22 Anchanꞌ jeye xoꞌ, tatáꞌtsik i tʼeꞌpinal, por neꞌech juní tu chuꞌutsik. Tam tu chuꞌutsik, neꞌech tám juní ki kulbétsik tʼajat kʼal jun i kulbétaláb xi yab xitaꞌ neꞌech kin ejto ti ki wékʼontsi. \p \v 23 ʼJachanꞌ i kʼij, yabich tám neꞌech ti kin konoytsik ni jun xataꞌ. Tsubax tu utsáltsik, ke ejtal xowaꞌ ka kontsi an Tátaꞌláb kʼal Nanáꞌ tu bij, neꞌech ti ki pidhaꞌ. \v 24 Asta xoꞌ, yab xataꞌ a konyámaltsik kʼal Nanáꞌ tu bij; ka konoytsik ani neꞌech ki pidhan abal ki kulbétsik echʼekʼi. \s1 Na Jesukristo in átámalich xowaꞌ yab alwaꞌ xi waꞌach ban kʼayꞌlá \p \v 25 ʼEjtal jechéꞌ tu tʼiltsaltsik kʼal i junbaxtalábkʼi; por neꞌech kin bajaw an kʼij tam yabich neꞌech tu tʼiltsitsik xataꞌ kʼal i junbaxtalábkʼi. Tam kin bajaw jachanꞌ an kʼij, neꞌech tám tu xalkʼantsíchtsik tejwaꞌ ejtal kʼal tin kwenta an Tátaꞌláb. \v 26 Tam jachanꞌ i kʼij, neꞌech ka kontsitsik xataꞌ an Tátaꞌláb kʼal Nanáꞌ tu bij ani yab exom u ulal ke Nanáꞌ neꞌech ku pakabédhaꞌ an Tátaꞌláb kʼal tatáꞌtsik ta kwenta, \v 27 pos an Tátaꞌláb ti kʼanidháltsik. Ti kʼanidháltsik, kom tatáꞌtsik tin kʼanidhál ani a belámalichtsik abal ba Dios tin tál. \v 28 In kale xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb ani in tsích ba jechéꞌ an kʼayꞌlá, por xoꞌ, neꞌech ku jilaꞌich juní an kʼayꞌlá ani neꞌech kin witsích xon ti kʼwajat an Tátaꞌláb. \p \v 29 Utsan tám enchéꞌ kʼal nin exóbaliltsik: \p ―Xoꞌ tajaxich exom ta káw ani yabich a éynál i junbaxtaláb. \v 30 Xoꞌ i exbách abal a choꞌób ejtal xowaꞌkich ani yab yejat ki konoy xataꞌ ni jun xitaꞌ. Jaxtám ti belál ke ba Dios ta tál. \p \v 31 Tókʼoyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Tám, tin belálichtsik xoꞌ? \v 32 Pos, neꞌech kin bajaw an kʼij ani jaꞌich xoꞌich, tam neꞌech ki bukʼeytsik túkʼi túkʼi xontikʼi ka chalpaytsik ki kʼale ani neꞌech ti kin jilaꞌtsik kwetém. Por yab kwetém tin kʼwajat, kom an Tátaꞌláb kʼwajat kʼal Nanáꞌ. \v 33 Tu utsáltsik jechéꞌ abal ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal tin kwenta abal i kʼwajattsik kʼal Nanáꞌ. Neꞌech tʼajat ka watʼnaꞌtsik i yajtsiktaláb techéꞌ ti kʼayꞌlá; por yab ka jilaꞌtsik tabáꞌ, pos Nanáꞌ u átámalich xowaꞌ yab alwaꞌ xi waꞌach ban kʼayꞌlá. \c 17 \s1 Na Jesús in kontsintsal nin exóbaliltsik \p \v 1 Tam ti na Jesús okʼon kin ulu ejtal jechéꞌ, in teloloy walkʼiꞌ ani in ulu enchéꞌ: \p ―Tátaꞌ, in bajúch an kʼij. Ti kin xalkʼantsích an tu labidh tʼokát, abal Nanáꞌ, xin Chakámláb kʼal Tatáꞌ, tu xalkʼantsích teye an ta labidh tʼokát. \v 2 Pos, Tatáꞌ tin pidhámal ti awiltaláb abal ku takʼiy an atiklábtsik ani abal ku pidhaꞌtsik jeye ti xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, ejtaltsik xi Tatáꞌ tin pidhámal. \v 3 Neꞌech kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal max ti ki exlaꞌich Tatáꞌ xi junkax Dios xi tsubax ani Nanáꞌ, xi Tatáꞌ tin abámal. \p \v 4 ʼNanáꞌ tu xalkʼantsámalich an ta labidh tʼokát techéꞌ ti kʼayꞌlá ani u okʼyámalich ku tʼajaꞌ xowaꞌ tin abámal ku tʼajaꞌ. \v 5 Tátaꞌ, ti kin xalkʼantsích xoꞌ ta tamét an tu labidh tʼokát, kʼal jayéchkʼi an labidh tʼokattaláb xu koꞌol kʼal Tatáꞌ asta tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál. \p \v 6 ʼXi Tatáꞌ a takwyámaltsik ti kʼayꞌlá abal ti kin pidhaꞌ, u xalkʼantsámalich xitam jáꞌ teye Tatáꞌ. Tatáꞌ a dhabaltsik ani tin pidhaꞌ ani in exbayámalichtsik na káwintal. \v 7 Xoꞌ in choꞌóbichtsik abal ejtal xowaꞌ tin pidhámal, ba Tatáꞌ ti tál; \v 8 pos u utsámalichtsik xowaꞌ Tatáꞌ tin utsámal ani in exbayámalichtsik. In choꞌóbnámalichtsik ke tsubax lejtal ba Tatáꞌ tin tál ani in belámalichtsik ke Tatáꞌ tin abámal. \p \v 9 ʼTu pakabédhál abal ka pidhaꞌtsik ta alwaꞌtal, yab tu pakabédhál abal tin alwaꞌbíl xi yabtsik u belom, tu pakabédhál abal tin alwaꞌbíl xi Tatáꞌ tin pidhámaltsik, kom Tatáꞌ a dhabaltsik. \v 10 Ejtal xowaꞌ Nanáꞌ u dhabal, a dhabal teye ani xowaꞌ Tatáꞌ a dhabal u dhabal neye ani nu labidh tʼokát u xalkʼanal ba jajáꞌtsik. \p \v 11 ʼNanáꞌ yabich más neꞌech kin kʼwajay ban kʼayꞌlá, por jajáꞌtsik neꞌech ka jilkʼon ban kʼayꞌlá, Nanáꞌ neꞌech kin kʼaléch abal kin kʼwajay kʼal Tatáꞌ. Tʼokat Tátaꞌ, ka beletnaꞌtsik kʼal na awiltal xitaꞌ tin pidhámal abal ka kʼwajaytsik juniniꞌ, jelti Tatáꞌ kʼal Nanáꞌ. \v 12 Tam tin kʼwajat kʼal jajáꞌtsik ban kʼayꞌlá, u beletnámal kʼal na awiltal, ejtaltsik xi Tatáꞌ tin pidhámal. Xitaꞌ Tatáꞌ tin pidhámal, ni jun xitaꞌ yab kʼibchonék, tokot xi kʼejle kʼibchonékich ti kʼwajat, abal ka támun jelt xan ti kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab. \p \v 13 ʼXoꞌ in neꞌchich xon ti Tatáꞌ i kʼwajat; por u ulal jechéꞌ, lejat bél in kʼwajat ban kʼayꞌlá abal ka kulbétsik echʼekʼi jelt xan ti Nanáꞌ in kulbél. \v 14 U óltsámalichtsik an ta káwintal, por atʼantsik kʼal an atiklábtsik xi yab u belom, kom yabich techéꞌ u takʼnaltsik ban kʼayꞌlá, jelt xan ti Nanáꞌ yab techéꞌ in takʼnal ban kʼayꞌlá. \v 15 Yab tu kontsal abal ka wékʼoytsik ban kʼayꞌlá, tu kontsal abal yab ka walkaꞌ ka átátsik kʼal an lej atʼax. \v 16 Anchanꞌ jelti Nanáꞌ yab in takʼnal ban kʼayꞌlá, jajáꞌtsik yab jeye u takʼnal ban kʼayꞌlá. \v 17 Ka tʼokotsik kʼal na tsubaxtalábil; na káwintal, jaꞌich an tsubaxtaláb. \v 18 Jelt xan ti Tatáꞌ tin abaꞌ ban atiklábtsik xi yab u belom, anchanꞌ neye xoꞌ tu abáltsik ban atiklábtsik xi yab u belom. \v 19 Ani kʼal jajáꞌkʼitsik tin kwenta ti neꞌech ku pidhnaꞌ tubáꞌ kin chemdhá abal jajáꞌtsik, kin pidhnaꞌ jeye tinbáꞌ kin tʼilaꞌ an tsubaxtaláb. \p \v 20 ʼPor yab exom tu pakabédhál abal jajáꞌkʼitsik ka pidhaꞌ an ta alwaꞌtal, tu pakabédhál jeye kʼal tin kwenta xi neꞌechtsik ti kin belaꞌ tayíl, tam kin achʼaꞌtsik an tsubaxtaláb xi neꞌech ka tʼiltsintsik. \v 21 Tu kontsal abal ka kʼwajaytsik echʼekʼi juniniꞌ. Tátaꞌ, ka kʼwajaytsik juniniꞌ kʼal wawáꞌ, anchanꞌ jelti Tatáꞌ i kʼwajat kʼal Nanáꞌ ani Nanáꞌ in kʼwajat kʼal Tatáꞌ. Ka kʼwajaytsik echʼekʼi juniniꞌ abal an atiklábtsik xi yab u belom, kin belaꞌtsik ke Tatáꞌ tin abámal. \v 22 U pidhámalichtsik an ti labidh tʼokattaláb xi Tatáꞌ tin pidhámal abal ka kʼwajaytsik juniniꞌ, anchanꞌ jelti Tatáꞌ ani Nanáꞌ u kʼwajat juniniꞌ. \v 23 Nanáꞌ kin kʼwajay juniniꞌ kʼal jajáꞌtsik ani Tatáꞌ kʼal Nanáꞌ abal ka kʼwajaytsik in tsubtalkʼi lejtal juniniꞌ. Anchanꞌ, neꞌech tám kin exbay an atiklábtsik xi yab u belom, ke Tatáꞌ tin abámal ani ke a kʼanidháltsik tʼajat jelt xan ti Nanáꞌ tin kʼanidhál. \p \v 24 ʼTátaꞌ, xitaꞌ tin pidhámaltsik, u léꞌ ka kʼwajay xon ti Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay abal kin chuꞌutsik an labidh tʼokattaláb xi Tatáꞌ tin pidhámal; pos kʼejle tin kʼanidhál asta tam ti yabél tʼajadh an walkʼiꞌ ani an chabál. \v 25 Tátaꞌ, xa tʼajál tokot xowaꞌ lujat; xi yabtsik u belom, yab ti exlál, por Nanáꞌ tu exlál ani jechéꞌtsik xitaꞌ tin pidhámal, in choꞌóbichtsik ke Tatáꞌ tin abámal. \v 26 U óltsámalichtsik xitam jáꞌ teye Tatáꞌ ani neꞌech ku óntsi ku ólnaꞌ abal an kʼanidhaxtaláb xi Tatáꞌ tin kóꞌontsal, kin kóꞌoytsik jeye ani Nanáꞌ kin kʼwajay echʼekʼi kʼal jajáꞌtsik. \c 18 \s1 Yakʼwan na Jesús \r (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Lk. 22:47‑53) \p \v 1 Tam ti okʼonich kin ulu ejtal jechéꞌ, kale na Jesús kʼal nin exóbaliltsik abal ka kʼale jun jekʼat jól xu bijyáb Sedrón. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i aleláb ani ochich tajaꞌ na Jesús kʼal nin exóbaliltsik. \v 2 Na Judas, xi kʼál ti neꞌech ka pidhná na Jesús abal ka chemdhá, in exlál jeye alwaꞌ jachanꞌ an aleláb, pos yáníl tʼajat junkunék tajaꞌ na Jesús kʼal nin exóbaliltsik. \v 3 Na Judas ulich tajaꞌ kʼal yán i soldadotsik ani kʼal xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios. Jechéꞌ an belkoltsik, u takʼnal kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal an fariseotsik. In júnámaltsik i machét ani i tajbaxtaláb. \v 4 Por kom na Jesús in choꞌóbich xantʼéy neꞌech kin tamu, utey xon ti kʼwajattsik ani in konoy enchéꞌ: \p ―¿Jitaꞌ a ayaltsik? \p \v 5 Tókʼoyat enchéꞌ: \p ―A Jesús xi Nasaret. \p Utsantsik enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌich xitaꞌ na ayaltsik. \p Na Judas, xi kʼál ti exom ti pidhnáb na Jesús abal ka chemdhá, taꞌ jeye ti kʼwajat kʼal an yákʼwaltsik. \v 6 Tam ti utsantsik kʼal na Jesús: “Nanáꞌich xitaꞌ na ayaltsik”, kuxkuláchtsik ani kwajlan. \v 7 Konyattsik juní enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Jitaꞌ a ayaltsik? \p Tókʼontsik enchéꞌ: \p ―A Jesús xi Nasaret. \p \v 8 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Tu utsámalichtsik ke Nanáꞌich xitaꞌ na ayal. Max Nanáꞌ tin ayaltsik, ka walkaꞌ ka kʼale xi jechéꞌtsik kʼwajat kʼal Nanáꞌ. \p \v 9 Jechéꞌ támun anchanꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin ulúmal na Jesús enchéꞌ: “Xitaꞌ Tatáꞌ tin pidhaꞌ, yab kʼibchon ni jún.” \v 10 Támkʼi jachanꞌ, na Simón Pedro xi taꞌ tin koꞌol jun i machét, in jixónaꞌ ani in patíntsi tin eját xuchun jún ti éb an yákʼwal xin bij ta Malko. Jechéꞌ na Malko, jaꞌich jún ti éb nin tʼójnálil an okʼlek páleꞌtsik. \v 11 Por na Jesús in utsaꞌ enchéꞌ na Pedro: \p ―Ka taꞌpaꞌ an machét. Max an Tátaꞌláb in léꞌ kin chuꞌu ku watʼnaꞌ jechéꞌ an yajtsiktaláb, ¿awxeꞌ yab yejat ku watʼnaꞌ? \s1 Na Jesús tin tamét an okʼlek páleꞌtsik \r (Mt. 26:57‑58; Mr. 14:53‑54; Lk. 22:54) \p \v 12 An soldadotsik kʼál nin okʼlékil ani an yákʼwaltsik xu takʼnal kʼal an judíotsik, in yakʼwaꞌ na Jesús ani in wikʼaꞌ. \v 13 Júná tám okʼox na Jesús bin kʼimáꞌ na Anás. Jechéꞌ na Anás jaꞌich nin payꞌlóm na Kayfás, xi kʼwajat ti okʼlek páleꞌ jachanꞌ i tamub. \v 14 Na Kayfás, jaꞌich xin utsámal an judíotsik ke más alwaꞌ abal jajáꞌtsik, ke jún tokot i inik ka chemech abal tin alwaꞌbíl an atiklábtsik. \s1 Na Pedro in ulu ke yab in exlál na Jesús \r (Mt. 26:69‑70; Mr. 14:66‑68; Lk. 22:55‑57) \p \v 15 Na Simón Pedro ani jún jeye an exóbal in wéwnaꞌtsik na Jesús. Na jún an exóbal, in exlowál an okʼlek páleꞌ, jaxtám tin ejto ka ochich junax kʼal na Jesús bin elébil nin kʼimáꞌ an okʼlek páleꞌ. \v 16 Por na Pedro, jilkʼon eléb ban wiꞌleb. Jaxtám, kale an exóbal xin exlowál an okʼlek páleꞌ, káwin kʼal an mímláb xu belkol wiꞌleb ani in ódhaꞌ jeye na Pedro. \v 17 Konyat tám enchéꞌ na Pedro kʼal an mímláb xu belkol wiꞌleb: \p ―¿Yabxeꞌ jaꞌich teye jún ti éb nin exóbaliltsik na Jesús? \p Tókʼon enchéꞌ na Pedro: \p ―Yabaꞌ. \p \v 18 Kom chamay tam ti jachanꞌ i kʼij, an tʼójontsixtsik ani an yákʼwaltsik in jokʼpámal i kʼamal ani tajaꞌ ti kubutsik ti dhilal. Na Pedro tajaꞌ jeye ti kʼwajat kʼal jajáꞌtsik ti dhilal bin wál an kʼamal. \s1 An okʼlek páleꞌtsik in lújundhaꞌ na Jesús \r (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Lk. 22:66‑71) \p \v 19 Konyat na Jesús kʼal a okʼlek páleꞌtsik xantʼéy in okʼtsixnál ani xitam jáꞌ nin exóbaliltsik. \v 20 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌ echʼekʼi in kʼwajinek tin káw tin tamét an atiklábtsik. Echʼekʼi in kʼwajinek tin okʼtsix ban pulek atá xon tu tʼajnal an junkuntaláb ani ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, xon tu junkunal ejtal an judíotsik ani yab u ulúmal ni jun xataꞌ chinat. \v 21 ¿Jantʼókʼi tin konyal Nanáꞌ? Ka konoytsik xantʼéy u okʼtsámal xitaꞌ tin achʼámal tin okʼtsix, jajáꞌtsik in choꞌób xantʼéy u okʼtsámal. \p \v 22 Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, chaꞌwat bin wal kʼal jún ti éb an yákʼwaltsik xi tajaꞌ jeye ti kʼwajat ani utsan enchéꞌ: \p ―¿Anchanꞌ ta tókʼoyal an okʼlek páleꞌtsik? \p \v 23 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max u ulu jun xataꞌ yab alwaꞌ, ka ulu xowaꞌ yab alwaꞌ u ulu; por max alwaꞌ xowaꞌ u ulu, ¿jantʼókʼi tin chaꞌwal? \p \v 24 Na Anás in abnaꞌ tám wikʼats na Jesús ba na Kayfás, nin okʼlékil an páleꞌtsik. \s1 Na Pedro in ulu juní tin chabtal ke yab in exlál na Jesús \r (Mt. 26:71‑75; Mr. 14:69‑72; Lk. 22:58‑62) \p \v 25 Tam ti jachanꞌ, na Pedro taꞌ ti kubat ti dhilal ani utsan enchéꞌ: \p ―¿Yabxeꞌ jaꞌich teye jún ti éb nin exóbaliltsik na Jesús? \p Na Pedro in ulu enchéꞌ: \p ―Yabaꞌ. \p \v 26 Konyat tám enchéꞌ kʼal jún ti éb nin tʼojnálil an okʼlek páleꞌtsik, nin exlowál an inik xi kotsidh tin xuchun kʼal na Pedro: \p ―¿Yabxeꞌ tatáꞌ xitaꞌ xu chuꞌúmal ba jachanꞌ an chakam aleláb junax kʼal Jajáꞌ? \p \v 27 Na Pedro in ulu juní ke yab aniꞌ ani támkʼi jachanꞌ, dhájan an pekʼel. \s1 Na Jesús tin tamét na Pilato \r (Mt. 27:1‑2, 11:14; Mr. 15:1‑5; Lk. 23:1‑5) \p \v 28 Káldhá tám na Jesús bin kʼimáꞌ na Kayfás ani júná ban atá xon tu lújundhom an pulek awiltaláb. Tam ti jachanꞌ, exomich ti tsudhél ani an judíotsik yab ochich ba jachanꞌ an atá abal yab ka walbintsik, pos max ka walbintsik, yab tám neꞌech kin ejto kin kʼaputsik an kʼapnél kʼal tin kwenta an paskwa. \v 29 Jaxtám ti kale na Pilato ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―¿Jantʼom walastaláb in tʼajámal jechéꞌ an inik abal a utsbiyaltsik? \p \v 30 Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: \p ―Max Jajáꞌ yabak jaꞌich jun i walablom, yab neꞌech ki tsiꞌdhaꞌ techéꞌ ta tamét. \p \v 31 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―Ka júnaꞌichtsik ani ka lújundhaꞌich xan tin ulal an takʼixtaláb xi tatáꞌtsik a exlál. \p Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―Wawáꞌ yab i koꞌol i awiltaláb abal ki chemdhaꞌ ni jun xitaꞌ. \p \v 32 Anchanꞌ ti támun abal ka tʼájan jelt xan tin ulúmal na Jesús, tam ti kʼwajat in tʼilál xan ti neꞌech ka chemdhá. \v 33 Ochich tám juní na Pilato ban atá xon tu lújundhom, in kaniy na Jesús ani in konoy enchéꞌ: \p ―¿Tatáꞌxeꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? \p \v 34 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿Tin konyal jechéꞌ kʼal Tatáꞌkʼi ta kwetém chalab o abal i tʼiltsinékkʼi kʼal kʼeꞌettsik? \p \v 35 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―¿A chuꞌtalxeꞌ ke nanáꞌ in judío neye? Na kidhtaltsik ani an okʼlek páleꞌtsik, jaꞌich ti tsiꞌdhámaltsik techéꞌ tu tamét. ¿Jantʼéy a tʼajámal? \p \v 36 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌ yab techéꞌ in takʼix ban kʼayꞌlá. Pos max anchanak, an atiklábtsik xi tin wéwnál, péjéxnékak abal yab kin pidhná ban judíotsik. Por Nanáꞌ yab techéꞌ in takʼix ban kʼayꞌlá. \p \v 37 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―Tám, ¿Tatáꞌ i Pulek Takʼix? \p Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Nanáꞌ in Pulek Takʼix, jelt xan ti tatáꞌ a ulal. Nanáꞌ in waꞌchinék ani in tsiꞌnek ban kʼayꞌlá abal ku tʼilaꞌ xowaꞌ tsubax. Ejtal xitaꞌ kin exbay an tsubaxtaláb, in achʼáltsik xowaꞌ u ulal. \p \v 38 Konyat enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―¿Ani jantʼéy in éy an tsubaxtaláb? \s1 Bijtsin na Jesús abal neꞌech ka chemdhá \r (Mt. 27:15‑31; Mr. 15:6‑20; Lk. 23:13‑25) \p Tam ti na Pilato in ulu jechéꞌ, kale juní ti káw kʼal an judíotsik ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―Nanáꞌ yab u eltsal ni jún tin walab jechéꞌ an inik. \v 39 Por tatáꞌtsik a ujnámalich ke nanáꞌ ku walkaꞌ jun i wikʼnél tam u ajíbnáb an paskwa; ¿a léꞌxeꞌ ka chuꞌutsik ku walkaꞌ nin Pulek Takʼíxal an judíotsik? \p \v 40 Tujeytsik tám juní kin ulutsik kawidh enchéꞌ: \p ―¡Jachanꞌ yabaꞌ! ¡Ka walkaꞌ na Barrabás! \p Jechéꞌ na Barrabás, jaꞌich jun i kwéꞌ. \c 19 \p \v 1 Na Pilato in abnaꞌ tám ka lekbayat na Jesús. \v 2 An soldadotsik in tʼajaꞌ jun i kwetsotsól dhipadh kʼídh, in kʼwajbantsi bin ókʼ na Jesús ani in xeketliy kʼal jun i kʼudhkʼum xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ. \v 3 U uteltsik tám ba na Jesús ani in utsáltsik enchéꞌ: \p ―¡Ki kʼwajay kʼijidh, Pulek Takʼíxal an judíotsik! \p Ani in chaꞌwaltsik bin wal. \p \v 4 Kale tám juní na Pilato ani in utsaꞌ enchéꞌ an atiklábtsik: \p ―Ka telaꞌtsik, u káldhál abal ka chuꞌutsik ke yab u eltsal ni jun i walastaláb. \p \v 5 Kale tám na Jesús in kojám an kwetsotsól dhipadh kʼídh ani xeketlidh kʼal an chak kʼudhkʼum. Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―¡Jéꞌ kʼwajat an inik! \p \v 6 Tam ti chuꞌtat na Jesús kʼal an okʼlek páleꞌtsik ani kʼal xu belkoltsik an ti pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios, in ulutsik kawidh enchéꞌ: \p ―¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! \p Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―Ka júnaꞌichtsik ani ka chemdhaꞌich pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, nanáꞌ yab u eltsal ni jun in walab. \p \v 7 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―Wawáꞌ i koꞌol jun i takʼixtaláb ani jechéꞌ an takʼixtaláb in ulal ke yejat ka chemdhá, abal in ulal ke u Chakámláb kʼal a Dios. \p \v 8 Tam ti na Pilato in achʼaꞌ jechéꞌ, más jikʼéch. \v 9 Ochich tám juní ban atá xon tu lújundhom ani in konoy enchéꞌ na Jesús: \p ―¿Jónꞌ pé teye ta tál? \p Por yab tókʼoyat kʼal na Jesús. \p \v 10 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―¿Yab neꞌech ti kin tókʼoy? ¿Yabxeꞌ a choꞌób ke nanáꞌ u koꞌol i awiltaláb ku ulu ki chemdhá pajkʼidh ban peltsidh teꞌ o ku ulu ki walká? \p \v 11 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Yab neꞌech ka ejto ka kóꞌoy ni jun i awiltaláb kʼal Nanáꞌ, max na Dios yabak ti pidhámal; jaxtám, xitaꞌ tin pidhnaꞌ kʼal tatáꞌ, más jaꞌ walbidh ké tatáꞌ. \p \v 12 Asta tam ti tám, na Pilato in ayal xan ti kin uwaꞌ abal kin ejto kin walkaꞌ na Jesús; por utsan kawidh enchéꞌ kʼal an judíotsik: \p ―¡Max ka walkaꞌ, yab a jaꞌúb an lej pulek takʼix romano! ¡Ejtal xitaꞌ ka wenkʼon ti pulek takʼix, in tomnálich an lej pulek takʼix romano! \p \v 13 Tam ti na Pilato in achʼaꞌ jechéꞌ, in ulu abal ka káldhá na Jesús ani buxkan xon tu lújundhom. An koytaláb xon ti buxkan, ti káwintaláb ebreo, u bijyáb Gabata; jechéꞌ in léꞌ kin ulu, Tʼujbidh. \v 14 Tam ti jachanꞌ, júnich a kʼítsá u kʼibel abal kin bajaw an ajib xu bijyáb paskwa ani chʼejel kʼítsájich xónaꞌ. Na Pilato in utsaꞌ tám enchéꞌ an judíotsik: \p ―¡Jéꞌ kʼwajat na Pulek Takʼíxaltsik! \p \v 15 Por jajáꞌtsik in ulu kawidh enchéꞌ: \p ―¡Ka chemdhaꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ! ¡Ka chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ! \p Konyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―¿Ku chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ na Pulek Takʼíxaltsik? \p Tókʼoyat enchéꞌ kʼal an okʼlek páleꞌtsik: \p ―Wawáꞌ yab i koꞌol más i pulek takʼíxal, tokot an lej pulek takʼix romano. \p \v 16 Pidhanichtsik tám an ta Jesús kʼal na Pilato abal kin júnaꞌtsik kin chemdhaꞌ pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. In bachʼutsik tám na Jesús ani in júnaꞌ. \s1 Pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ \r (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Lk. 23:26‑43) \p \v 17 Káldhájich tám na Jesús in okbám an peltsidh teꞌ abal ka kʼale ban chabál xu bijyáb “In beklék in ókʼ i chemélom inik”, (ti káwintaláb ebreo, in léꞌ kin ulu Gólgota). \v 18 Tam ti ulich ban chabál xin bij Gólgota, pajkʼiyat ban peltsidh teꞌ. Junax kʼal Jajáꞌ, pajkʼiyat jeye cháb i iniktsik, jún tin eját ani jún tin kʼwatab. \v 19 Na Pilato in abnaꞌ ka kʼwajbá bin ókʼ an peltsidh teꞌ, jun i dhuslab xon ti kʼwajat dhutsadh enchéꞌ: “Na Jesús xi Nasaret, nin Pulek Takʼíxal an judíotsik.” \v 20 Yán i judíotsik in ajay jachanꞌ an dhuslab kom an chabál xon ti pajkʼiyat na Jesús ban peltsidh teꞌ, kʼunat ti kʼwajat ban bitsow. An dhuslab kʼwajat dhutsadh ebreo, griego ani latín. \v 21 Jaxtám ti utsan enchéꞌ na Pilato kʼal nin okʼlek páleꞌil an judíotsik: \p ―Yab ka dhutsaꞌ: “nin Pulek Takʼíxal an judíotsik”, más alwaꞌ ka dhutsaꞌ enchéꞌ: “Xin ulal ke Jajáꞌ in Pulek Takʼíxal an judíotsik.” \p \v 22 Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Pilato: \p ―Xowaꞌ u dhutsaꞌ, anchanich neꞌech ka jilkʼon. \p \v 23 Tam ti an soldadotsik in pajkʼiyámalich na Jesús ban peltsidh teꞌ, in pentsi an tin kʼudhkʼúmil na Jesús ani in muꞌu ti chéꞌ i pejeꞌ, juntsik pejeꞌ abal jun i soldado. In pentsi jeye an tin eblidh kʼudhkʼumil ani kom yab jaꞌ tsukudhkʼi, juntʼakʼi jaꞌ tin pubíl ti kʼwajat, \v 24 útsáxin an soldadotsik jún ani jún enchéꞌ: \p ―Yab ki muꞌu, wana ku ubátʼin abal ki chuꞌu xitaꞌ kin lujuy kin dhabalnaꞌ. \p Anchanꞌ ti támun jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “In wélchíxnaꞌtsik nu kʼudhkʼúmil ani ubátʼintsik abal kin chuꞌu xitaꞌ kin lujuy kin dhabalnaꞌ nu eblidh kʼudhkʼumil.” Jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in tʼajaꞌ an soldadotsik. \p \v 25 Kʼunat ban peltsidh teꞌ xon ti kʼwajat pajkʼidh na Jesús, taꞌ ti kʼwajat nin nánaꞌ ani nin kidháb nin nánaꞌ; na María, nin tomtal na Kleofas ani na María Magdalena. \v 26 Tam ti na Jesús in chuꞌu nin nánaꞌ ani kubúl jeye tin wál an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús, in utsaꞌ enchéꞌ nin nánaꞌ: \p ―Mímláb, jachanꞌ kʼwajat na chakámil. \p \v 27 Tayíl in utsaꞌ jeye enchéꞌ an exóbal: \p ―Jachanꞌ kʼwajat na nánaꞌ. \p Ani asta tam ti jachanꞌ i kʼij, nin nánaꞌ na Jesús, bachʼwat abal ka kʼwajách bin kʼimáꞌ an exóbal. \s1 Nin chemtal na Jesús \r (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Lk. 23:44‑49) \p \v 28 Más tayíl, kom na Jesús in choꞌób abal támunich ejtal xowaꞌ bijidh neꞌech ka támun, in ulu enchéꞌ abal ka tʼájan jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab: \p ―In tsikél. \p \v 29 Táꞌ ti kʼwajat tajaꞌ jun i balixtaláb tsʼutsat kʼal i jiliy yajtsik uxnél. Axdhá wéꞌ i kwinim ba jachanꞌ an jiliy yajtsik uxnél, wikʼan bin tsúm jun i teꞌ xu bijyáb ti isopo ani utuntsat bin wiꞌ na Jesús. \v 30 Tam ti na Jesús in uchʼámich an jiliy yajtsik uxnél, in ulu enchéꞌ: \p ―Ejtalich támun jelt xan ti bijidh neꞌech ka tʼájan. \p Kutpan tám ani chemech. \s1 Jun i soldado in cholkʼantsi tin chóyíl na Jesús kʼal jun i chʼupidh patʼál \p \v 31 Júnich a kʼítsá u kʼibel abal kin bajaw an paskwa ani an judíotsik yab in léꞌ kin chuꞌu ka jilkʼon nin tʼuꞌúl an chemélomtsik ban peltsidh teꞌ tin kʼítsájil an koyóxnich, pos jachanꞌ a kʼítsá jaꞌich xi uluts tʼajat. Jaxtám ti pakabédhá na Pilato abal kin abnaꞌ ka pejtsin tin chʼejettsik xi taꞌ ti kʼwajattsik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ ani ka wékʼoyatichtsik tám ban peltsidh teꞌ junax kʼal na Jesús. \v 32 Kʼale tám an soldadotsik ani in pejtsi tin chʼejet xi taꞌ jeye ti kʼwajattsik pajkʼidh ban peltsidh teꞌ. \v 33 Por tam ti uteytsik xon ti kʼwajat na Jesús, in chuꞌu abal chemnekich. Jaxtám ti yabich Jaꞌ pejtsin an tin chʼejet. \p \v 34 Por jún ti éb an soldadotsik, in cholkʼantsi tin chóyíl kʼal jun i chʼupidh patʼál ani támkʼi ti kale i xichʼ ani i jaꞌ. \v 35 Xitaꞌ kʼwajat in tʼilál jechéꞌ, jaꞌich jun xitaꞌ xin chuꞌúmal ani tsubax xowaꞌ in ulal; jajáꞌ in choꞌób alwaꞌ ke tsubax xowaꞌ in ulal abal ka belaꞌtsik teye. \v 36 Pos ejtal jechéꞌ támun abal ka tʼájan jelt xan tin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: “Yab neꞌech ka pejtsin ni jun in beklék.” \v 37 Ani taꞌ jeye kʼwajat dhutsadh ban Tʼokat Dhuslab xon tin ulal enchéꞌ: “Neꞌech ka chuꞌutsik xi chʼojbédhats.” \s1 Jolyat na Jesús \r (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Lk. 23:50‑56) \p \v 38 Tam ti watʼéch ejtal jechéꞌ, na José, xu kʼwajíl ban bitsow xin bij Arimatea, in pakabédhaꞌ na Pilato abal ka walkan kin júnaꞌ nin tʼuꞌúl na Jesús. Na José jaꞌich jun i inik xin belál na Jesús, maske chinatkʼi, kom in chʼejnál an judíotsik. Pidhan an ti awiltaláb kʼal na Pilato, kʼale tám na José ani in júnaꞌich tám nin tʼuꞌúl na Jesús. \v 39 Ulich jeye na Nikodemo, xi kʼalnek jun i akal ti káw kʼal na Jesús ani in tsiꞌdhál jun inik láju i kilo i ilál xi tʼajadh kʼal i mirra xukʼudh kʼal i áloe. \v 40 Na José ani na Nikodemo in bachʼutsik tám nin tʼuꞌúl na Jesús ani in boliy kʼal i kʼudhkʼum xi umtsidh jachanꞌ an ti niwiy ilál; anchanꞌ xan tin tʼajál an judíotsik tam in jolyal i chemélomtsik. \v 41 Xon ti chemdhá na Jesús pajkʼidh ban peltsidh teꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i chakam aleláb; tajaꞌ, taꞌ ti cholkʼadh i chʼén xon ti neꞌech ka jolyat i chemélom, bél tʼajat ít ani yab jaykʼi jolidh bél ni jun xitaꞌ. \v 42 Tajaꞌ ti kʼwajbantsat tin tʼuꞌúl na Jesús, kom kʼunat ti kʼwajat jachanꞌ an jólimtaláb ani abal tam ti jachanꞌ, támich tin tʼojojoyal an judíotsik xowaꞌ in yéntsal abal an paskwa. \c 20 \s1 Ejech ti ít na Jesús \r (Mt. 28:1‑10; Mr. 16:1‑8; Lk. 24:1‑12) \p \v 1 Tin jidhtal kʼítsájil an semana, na María Magdalena kʼale dhajawe ban jólimtaláb, bél tʼajat jikʼwax. Tam ti ulich ban jólimtaláb, in chuꞌu abal wékʼodh an tʼujub xi kʼál ti paxkʼidh jachanꞌ an jólimtaláb. \v 2 Kʼale tám adhik xon ti kʼwajat na Simón Pedro ani xi jún jeye an exóbal xu kʼanidháb tʼajat ani in utsaꞌtsik enchéꞌ: \p ―¡An Ajátikláb wékʼodh ban jólimtaláb ani yab i choꞌób xon ti kʼwajbadh! \p \v 3 Na Pedro ani na jún an exóbal kaletsik ani kʼale ban jólimtaláb. \v 4 Chablam ti éb ti kʼale ti ádhiltsik; por na jún más adhik ti kʼale ké na Pedro ani okʼox ti ulich ban jólimtaláb. \v 5 Kutpan kin telaꞌ ani in chuꞌu an kʼudhkʼum xi kʼál ti boltsidh tin tʼuꞌúl na Jesús, por yab ochich. \v 6 Tin kuxmats ulich jeye na Simón Pedro ani ochich jaꞌ ban jólimtaláb. In chuꞌu jeye an kʼudhkʼumtsik xi kʼál ti boltsidh tin tʼuꞌúl na Jesús. \v 7 In chuꞌu jeye abal an kʼudhkʼum xi kʼál ti boltsidh tin ókʼ na Jesús yab junax ti kʼwajat kʼal xi más an kʼudhkʼumtsik, pílkʼi ti kʼwajat mululudh. \v 8 Ochich jeye tám na jún an exóbal xi okʼox ti ulnek ban jólimtaláb, in chuꞌu xantʼéy támnék ani in belaꞌ. \v 9 Pos yabél in exbayámaltsik xowaꞌ in ulal an Tʼokat Dhuslab, ke na Jesús koꞌol ka ejech ti ít. \v 10 Tayíl, jechéꞌ an exóbaltsik witsiy tin kʼimáꞌ. \s1 Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal na María Magdalena \r (Mr. 16:9‑11) \p \v 11 Na María jilkʼon eléb ban jólimtaláb ti ukʼnal. Lejat kʼwajat ti ukʼnal, kutpan kin telaꞌ alkʼidh ban jólimtaláb, \v 12 ani in chuꞌu cháb i tʼokat abatwáletsik xeketlidh kʼal i dhak kʼudhkʼum buxutsik xon ti kʼwajbantsidh tin tʼuꞌúl na Jesús, jún tin ókʼ ani jún tin akan. \v 13 Konyat enchéꞌ kʼal an tʼokat abatwáletsik: \p ―Mímláb, ¿jantʼókʼi ta ukʼnal? \p Jajáꞌ tókʼon enchéꞌ: \p ―In ukʼnal abal in júntsidh an tu Ajátik ani yab u choꞌób xon ti kʼwajbadh. \p \v 14 Tam tin ulúmalich jechéꞌ, chawꞌkʼin ani in chuꞌu na Jesús, por yab in choꞌób max jaꞌich na Jesús. \v 15 Konyat tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Mímláb, ¿jantʼókʼi ta ukʼnal? ¿Jitaꞌ a ayal? \p Na María, kom in chalpay max jaꞌich xu belkol an ti chakam aleláb, in utsaꞌ enchéꞌ: \p ―Payꞌlomláb, max tatáꞌ a júnámal, ti kin óltsi xon ta kʼwajbámal abal kin kʼale ku ikʼiꞌ. \p \v 16 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¡María! \p Na María chawꞌkʼin ani in utsaꞌ enchéꞌ kʼal i káwintaláb xi ebreo: \p ―¡Raboni! ―jechéꞌ in léꞌ kin ulu, Okʼtsix. \p \v 17 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ti kin walkaꞌ, yabich más ti kin takaꞌ, pos yabél in kʼalnek xon ti kʼwajat nu Tátaꞌ. Por ki kʼale ani ka tʼiltsi an kidháblábtsik ke Nanáꞌ in neꞌchich xon ti kʼwajat nu Tátaꞌ ani a Tátaꞌtsik teye, nu Diosil ani a Diosiltsik teye. \p \v 18 Kʼale tám na María Magdalena ani in óltsi an exóbaltsik ke in chuꞌúmal an Ajátikláb ani in óltsitsik jeye xantʼéy usnék kʼal na Jesús. \s1 Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik \r (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Lk. 24:36‑49) \p \v 19 Tam ti jikʼwchinich jayéchkʼi jachanꞌ na kʼítsá, nin jidhtal kʼítsájil an semana, junkunék an exóbaltsik ba jun i atá mapupudh an wiꞌleb abal in jikʼnál an judíotsik. Ochich na Jesús, kubey junax chʼejel xon ti kʼwajat an exóbaltsik ani chapnédhaxin enchéꞌ: \p ―¡Ki kʼwajaytsik kʼijidh! \p \v 20 Tam tin ulu jechéꞌ, na Jesús in ólnaꞌ nin kʼubak ani nin chóyíl. Ani an exóbaltsik kulbé tʼajat abal in chuꞌutsik an Ajátikláb. \v 21 Utsantsik juní enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¡Ki kʼwajaytsik kʼijidh! Anchanꞌ jelt xan tin abámal an Tátaꞌláb, anchanꞌ neye xoꞌ tu abáltsik. \p \v 22 Jutsutsuyattsik tám kʼal na Jesús ani utsantsik enchéꞌ: \p ―Ka bachʼutsik an Tʼokat Ejattaláb. \v 23 Xitaꞌ ka pakwlantsitsik, neꞌech ka pakwlantsat; xitaꞌ yab ka pakwlantsitsik, yab neꞌech ka pakwlantsat. \s1 Na Tomás in chuꞌu an Ajátikláb abal ejnek ti ít \p \v 24 Na Tomás, xu bijyáb ti Kwayaꞌ, xi jaꞌich jeye jún ti éb xi lajucháb an exóbaltsik, yab jaꞌ waꞌach kʼal xi más an exóbaltsik tam ti ulich na Jesús. \v 25 Tayíl óltsin enchéꞌ kʼal xi kʼeꞌet an exóbaltsik: \p ―I chuꞌúmal an Ajátikláb. \p Por tókʼoyattsik enchéꞌ kʼal na Tomás: \p ―Max yab ku chuꞌu bin kʼubak xon ti ochenek an pajkʼixtaláb ani ku xapaꞌ nu tsʼútsbixtal xon ti ochenek an pajkʼixtaláb ani ku xapaꞌ jeye nu kʼubak bin chóyíl, yab neꞌech ku belaꞌ. \p \v 26 Waxik a kʼítsá más tayíl, an exóbaltsik junkunék juní ba jun i atá ani tam ti jachanꞌ i kʼij, taꞌ jeye ti kʼwajat na Tomás kʼal jajáꞌtsik. Mapudhtsik tin koꞌol an wiꞌleb, por ochich na Jesús, kubey junax chʼejel xon ti kʼwajattsik ani chapnédhomách enchéꞌ: \p ―¡Ki kʼwajaytsik kʼijidh! \p \v 27 Utsan tám enchéꞌ na Tomás kʼal na Jesús: \p ―Ka xapaꞌ techéꞌ na tsʼútsbixtal ani ka telaꞌ nu kʼubaktsik; ka tsiꞌdhaꞌ na kʼubak ani ka xapaꞌ ba nu chóyíl. Yab ka jálkʼúkʼliyal na chalab, tokot ka óntsi ti kin belaꞌ. \p \v 28 In ulu tám enchéꞌ na Tomás: \p ―¡Tatáꞌ tu Ajátik ani tu Diosil! \p \v 29 Utsan tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―¿I belmách abalkʼi tin chuꞌu? ¡Kʼijidhtsik tʼajat abal xitaꞌ tin beláltsik maske yab tin chuꞌúmal! \s1 Xantʼókʼi ti tʼajadh jechéꞌ an dhutsadh úw \p \v 30 Na Jesús in tʼajám yán más i labidh exóltsik tin tamét nin exóbaliltsik, xi yab kʼwajat dhutsadh ba jechéꞌ an dhutsadh úw. \v 31 Por xowaꞌ kʼwajat dhutsadh, jaꞌich abal ka belaꞌtsik ke na Jesús jaꞌich an Kristo, nin Chakámil na Dios ani max ka belaꞌ, neꞌech ka kóꞌoy an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal. \c 21 \s1 Na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal búk in exóbaliltsik \p \v 1 Tam ti watʼenekich ejtal jechéꞌ, na Jesús in xalkʼaꞌ juní tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik. Jechéꞌ támun bin wál an pujal xi Tiberias, enchéꞌ ti támun: \v 2 Jun i kʼij, kʼwajattsik juniniꞌ na Simón Pedro, na Tomás, xu bijyáb ti Kwayaꞌ ani na Natanael, xu kʼwajíl Kaná, an bitsow xu takʼnal Galilea. Táꞌ jeye ti kʼwajat nin chakámiltsik na Sebedeo ani cháb más in exóbaliltsik na Jesús. \v 3 Tam ti tajaꞌtsik ti kʼwajat juniniꞌ, utsantsik enchéꞌ kʼal na Simón Pedro: \p ―Neꞌech tin jixom toꞌol. \p Jajáꞌtsik tókʼon enchéꞌ: \p ―U neꞌech weye kʼal tatáꞌ. \p Kʼadhiytsik tám ba jun i tan ani kʼale; por jachanꞌ i akal yab xataꞌ in ejtotsik kin jixaꞌ. \v 4 Tam ti exomich ti tsudhél, na Jesús in xalkʼaꞌ tinbáꞌ tin wál an pujal, por an exóbaltsik yab in choꞌób max jaꞌich na Jesús. \v 5 Konyattsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Chakamtsik, ¿yabxeꞌ xataꞌ a koꞌol ki kʼapu? \p Tókʼontsik enchéꞌ: \p ―Yabaꞌ. \p \v 6 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ka petʼnaꞌtsik nin jixáb an toꞌol tin eját an tan ani neꞌech ka jixaꞌtsik an toꞌol. \p Anchanꞌ tin tʼajaꞌtsik ani junwékʼi nibalich in ejtowaltsik kin káldhaꞌ ban jaꞌ nin jixáb an toꞌol kʼal in álém, kom yán i toꞌol yákʼwnék. \v 7 Utsan tám enchéꞌ na Pedro kʼal an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús: \p ―¡Jaꞌich an Ajátikláb! \p Tam ti na Simón Pedro in achʼaꞌ abal jaꞌich an Ajátikláb, xeketlin kom chilim ti kʼwajat ani in petʼnaꞌ tinbáꞌ ban jaꞌ. \v 8 Xi kʼeꞌet an exóbaltsik, ulich kʼal an tan bin wál an pujal xon ti yab owtsik, in bodhkóm in jixáb an toꞌol tsʼutsat kʼal an toꞌoltsik; pos nin owíl xon ti kʼwajattsik abal bin wál an jaꞌ, in koꞌol xónaꞌ boꞌ inik i metro. \v 9 Tam ti ulichtsik ban chabál, in elaꞌtsik jokʼpadh i kʼamal. Ban kʼamal taꞌ ti exom ti tekʼel jun i toꞌol ani i pan jeye. \v 10 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ka tsiꞌdhaꞌtsik cháb óx i toꞌol xi talél ta jixámaltsik. \p \v 11 Na Simón Pedro kʼadhiy ban tan ani in bodhoy in jixáb an toꞌol tsʼutsat kʼal an pakdhaꞌ toꞌol asta tin wál an jaꞌ xon ti yab lej owtsik. Nin yaníl an toꞌol, jun i boꞌ inik kʼal chab inik lajuóx ani maske yán tʼajat an toꞌol, nin jixáb yab michʼkʼan. \v 12 Utsantsik tám enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Jalaꞌ ta kʼapultsik. \p Ni jún an exóbaltsik yab in léꞌ kin konoy xitam jáꞌ jeye, kom in choꞌóbichtsik ke jaꞌich an Ajátikláb. \v 13 Tayíl utey na Jesús, in téynaꞌ an pan ani in pidhaꞌ an exóbaltsik; anílkʼi jeye tin tʼajaꞌ kʼal an toꞌol. \p \v 14 Jechéꞌ jaꞌich tin oxtalich ke na Jesús in xalkʼál tinbáꞌ abal ka chuꞌtat kʼal nin exóbaliltsik tam ti ejnekich ti ít. \s1 Na Jesús káwin kʼal na Simón Pedro \p \v 15 Tam ti okʼonich ti kʼapultsik, na Jesús in konoy enchéꞌ na Simón Pedro: \p ―Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, ¿tin kʼanidhálxeꞌ más ke xi jechéꞌtsik? \p Tókʼon enchéꞌ na Pedro: \p ―Tu kʼanidhál Ajátik, Tatáꞌ a choꞌób alwaꞌ abal tu kʼanidhál. \p Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Pos ti kin beletnantsi xitaꞌ tin beláltsik. \p \v 16 Konyat juní tin chabtal: \p ―Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, ¿tin kʼanidhálxeꞌ? \p Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Pedro: \p ―Tu kʼanidhál Ajátik, Tatáꞌ a choꞌób alwaꞌ abal tu kʼanidhál. \p Utsan enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ti kin beletnantsi xitaꞌ tin beláltsik. \p \v 17 Konyat juní tin oxtal: \p ―Simón, xi chakámláb kʼal na Jonás, ¿tin kʼanidhálxeꞌ? \p Na Pedro tʼeꞌpin abal óxílich ti konyáb max in kʼanidhál na Jesús ani tókʼon enchéꞌ: \p ―Ajátik, Tatáꞌ ejtal a choꞌób; a choꞌób abal tu kʼanidhál. \p Utsan tám juní enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Ti kin beletnantsi xitaꞌ tin beláltsik. \v 18 Tsubax tu utsál, ke tam ti más i kwitóle, i xeketlinal ani i kʼalel xon ti tatáꞌ ka leꞌnaꞌ; por tam ki yejchelméch, neꞌech ka dhayaꞌ na okób ani kʼeꞌet neꞌech ti ki xeketliy ani neꞌech ti ki júnaꞌ xon ti yab a léꞌ ki kʼale. \p \v 19 Tam ti na Jesús in ulu jechéꞌ, kʼwajat in tʼilál xan ti neꞌech ka chemech na Pedro ani anchanꞌ, kin xalkʼantsi tin labidh tʼokát na Dios. Tayíl utsan enchéꞌ na Pedro: \p ―¡Ti kin wéwnaꞌ! \s1 An exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús \p \v 20 Tam ti chawꞌkʼin na Pedro, in chuꞌu abal taꞌ jeye ti tál tin kúx an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús. Jechéꞌ an exóbal, jaꞌich xi jedhkakanék bin okób na Jesús tam ti kʼwajattsik ti kʼapul ani in konyámal enchéꞌ: “Ajátik, ¿jitaꞌ jáꞌ xi neꞌech ti ki pidhnaꞌ abal ki chemdhá?” \v 21 Tam ti na Pedro in chuꞌu jechéꞌ an exóbal, in konoy enchéꞌ na Jesús: \p ―Ajátik, ¿jantʼéy jeye neꞌech kin tamu jechéꞌ an exóbal? \p \v 22 Tókʼoyat enchéꞌ kʼal na Jesús: \p ―Max u léꞌ ka kʼwajay ejat asta tam Nanáꞌ kin witsiy, ¿jantʼó neꞌech ka éynaꞌ? Tatáꞌ ti kin wéwnaꞌich tokot. \p \v 23 Jaxtám ti tʼílan ban kidháblábtsik, ke jechéꞌ an exóbal yab neꞌech ka chemech. Por xowaꞌ in ulúmal na Jesús jaꞌich jechéꞌ: “Max u léꞌ ka kʼwajay ejat asta tam Nanáꞌ kin witsiy, ¿jantʼó neꞌech ka éynaꞌ?” \p \v 24 Jechéꞌ an exóbal xu kʼanidháb tʼajat kʼal na Jesús, jaꞌich xi kʼwajat in tʼilál ejtal jechéꞌ ani jajáꞌ in dhutsámal. Ani i choꞌób ke tsubax xowaꞌ in ulal. \p \v 25 Waꞌach jeye yán más kʼeꞌet xowaꞌ in tʼajámal na Jesús. Yán tʼajat, ke max ka dhutsan juntsik ti juntsik, u chalpayal ke nibal tin putálíl an kʼayꞌlá yab neꞌech ka exey an dhutsadh úwtsik xi ka tʼajan. Anchanꞌ ka tʼájan.