\id HEB  
\h HEBREOS 
\toc1 An dhutsadh úw xi abtsin an Ebreotsik 
\toc2 HEBREOS 
\toc3 He. 
\mt2 An dhutsadh úw xi abtsin an 
\mt1 Ebreotsik 
\c 1  
\s1 Na Dios in tawnálich xoꞌ an atiklábtsik kʼal nin Chakámilkʼi 
\p  
\v 1 Ti wejeꞌich, na Dios in tawnámal yáníl ni wejeꞌ pakéliltsik ani kʼeꞌetich kʼeꞌetich xan tin tawnámal kʼal nin tʼiltsíxiltsik.  
\v 2 Xoꞌ, tin okʼontal jechéꞌ a kʼij, tu tawnál kʼal nin Chakámil. Na Dios in tʼajaꞌ an kʼayꞌlátsik kʼal tin kwenta jechéꞌ nin Chakámil ani Jajáꞌ in jiltsámal xowaꞌkich xi waꞌach.  
\v 3 Na Jesús jaꞌich nin tajax labidh tʼokát na Dios ani tu xalkʼantsalich xan ti jeye na Dios. Jajáꞌ, jaꞌich nin teykóm ejtal xowaꞌ waꞌach kʼal nin cháp nin káwintal. Tam ti okʼon ti ku wixkʼintsi an ti walastalábil, buxkan tin eját nin tʼokat kʼwajtalábil na Dios túꞌ walkʼiꞌ. 
\s1 Nin Chakámil na Dios más Jaꞌ púlek ké an tʼokat abatwáletsik 
\p  
\v 4 Nin Chakámil na Dios in bajaw ka kʼwajay más ultaláb ké an tʼokat abatwáletsik; pos Jajáꞌ, kom u Chakámláb kʼal a Dios, in bachʼúmal jun i awiltaláb más púlek ké an tʼokat abatwáletsik.  
\v 5 Na Dios yab jaykʼi in utsámal ni jun i tʼokat abatwále xan tin utsaꞌ na Kristo enchéꞌ: 
\q1 Tatáꞌ tu Chakámil; 
\q1 Nanáꞌ tu utsámalich xoꞌ abal tu Chakámil; 
\m nibal in ulúmal jaykʼi enchéꞌ kʼal tin kwenta jun i tʼokat abatwále: 
\q1 Nanáꞌ neꞌech kin kʼwajay tin Tátaꞌláb abal jajáꞌ 
\q1 ani jajáꞌ neꞌech ka kʼwajay ti chakámláb kʼal Nanáꞌ. 
\m  
\v 6 Por tam ti na Dios in xalkʼaꞌ nin okʼox Chakámil ban kʼayꞌlá, in ulu enchéꞌ: 
\q1 Ka kʼakʼná kʼal ejtal nu tʼokat abatwálejiltsik. 
\m  
\v 7 Kʼal tin kwenta an tʼokat abatwáletsik, na Dios in ulu enchéꞌ: 
\q1 U tʼajál ke nu tʼokat abatwálejiltsik, ka wenkʼon jelti ikʼ 
\q1 ani nu tʼójontsixiltsik, ka wenkʼon jelti kʼamal. 
\m  
\v 8 Por kʼal tin kwenta nin Chakámil, in ulal enchéꞌ: 
\q1 Dios, Tatáꞌ neꞌech ta takʼix malilíl i kʼij; 
\q1 ani Tatáꞌ in lujtalkʼi i takʼix. 
\q1  
\v 9 A kʼanidhámal xi lujat ani a pojkámal xi yab alwaꞌ; 
\q1 jaxtám na Dios, na Diosil ti takwyámal Tatáꞌ 
\q1 ani ti pidhámal taꞌ más ti kʼijidhtaláb ké na juniktsik. 
\m  
\v 10 In ulal jeye enchéꞌ: 
\q1 Tatáꞌ Okʼóxláb, tam ti tujey ejtal, a kʼwajbaꞌ nin tujtal an chabál 
\q1 ani kʼal na kʼubak ta tʼajaꞌ ejtal an walkʼiꞌ. 
\q1  
\v 11 Jechéꞌtsik neꞌech ka okʼon, por Tatáꞌ neꞌech ki jilkʼon malilíl i kʼij. 
\q1 Ejtal jechéꞌtsik, neꞌech ka kʼejmé jelti kʼudhkʼum; 
\q1  
\v 12 neꞌech ka pakaꞌ ani neꞌech ka jalkʼuy jelti jun i xeketláb. 
\q1 Por Tatáꞌ, malilíl i kʼij yab i jalkʼunal 
\q1 ani yab jaykʼi neꞌech ka kóꞌoy a okʼontal. 
\m  
\v 13 Na Dios, yab jaykʼi in utsámal ni jun i tʼokat abatwále xan tin utsaꞌ na Kristo enchéꞌ: 
\q1 Ki buxkan tu eját, asta ke Nanáꞌ tu átantsi ejtal xi ti atʼál. 
\m  
\v 14 Ejtal an tʼokat abatwále, i ejattalábkʼitsik, xi kʼwajat ti tʼójontsix ta Dios, abadh abal kin tolmiytsik xi neꞌech kin bachʼu an loꞌeltaláb. 
\c 2  
\s1 Yejat ki belkóm tʼajat an loꞌeltaláb 
\p  
\v 1 Jaxtám ti yejat tʼajat ki exbay xowaꞌ i achʼámalich abal yab ki kʼibdhaꞌ an bél.  
\v 2 Nin tsubaxtalábil na Dios xi tʼiladh ti wejeꞌ kʼal an tʼokat abatwáletsik, jaꞌich jun i pulek takʼixtaláb. Xi walbintsik ani in chʼikat tʼajaꞌ jechéꞌ an takʼixtaláb, pidhantsik ti yajtsiktaláb xan tin tomnál kin bachʼu.  
\v 3 ¿Pos jan ti neꞌech ki ejto ki jekʼaꞌ an yajtsiktaláb max yab ki beletnaꞌ jechéꞌ an pulek loꞌeltaláb? Pos Jajáꞌ an Okʼóxláb in okʼox tʼilámal jechéꞌ an loꞌeltaláb ani tayíl, xin achʼaꞌtsik jechéꞌ an tsubaxtaláb, in exbaytsik ani tu watʼbantsi weye.  
\v 4 Aníl jeye, na Dios in lej tsubkʼámal kʼal i exóltsik, kʼal i labidhtalábtsik, kʼal yán i labidh labandhaxtalábtsik ani kʼal xowaꞌ an Tʼokat Ejattaláb tu pidhámal kʼeꞌetich kʼeꞌetich, jelt xan ti Jajáꞌ in leꞌnaꞌ. 
\s1 Na Jesukristo, i inik jeye 
\p  
\v 5 Na Dios yab in kʼwajbámal bin takʼixtal i tʼokat abatwáletsik jachanꞌ an kʼayꞌlá xi neꞌech ka waꞌchin tayíl, xi xoꞌ in kʼwajat u tʼilál.  
\v 6 Por jun xitaꞌ in ulu enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab: 
\q1 Dios, ¿jantʼéy in éy an inik abal ki kʼwajay ta chalpax kʼal jajáꞌ tin kwenta? 
\q1 ¿Jantʼéy in éy an inik xu chemel, abal a beletnál? 
\q1  
\v 7 A kʼwajbámal wéꞌ i kʼij más chaꞌat ké an tʼokat abatwáletsik, 
\q1 por a pidhaꞌ an ti labidh tʼokattaláb, an ti kʼakʼnaxtaláb 
\q1 ani an ti awiltaláb ba ejtal xowaꞌ a tʼajámal. 
\q1  
\v 8 Ejtal a kʼwajbaꞌ ba jajáꞌ in takʼixtal. 
\m Jaxtám, tam ti kʼwajbá ejtal abal ka kʼwajay takʼnél kʼal an inik, na Dios yab in jilaꞌ ni jun xataꞌ xi yab neꞌech ka kʼwajay takʼnél kʼal an inik. Por bélkʼi i chuꞌtal abal kʼal yab ejtalkʼi tu tʼajnal ti kʼij.  
\v 9 Por i chuꞌtal na Jesús, xi na Dios in kʼwajbaꞌ wéꞌ i kʼij más chaꞌat ké an tʼokat abatwáletsik. Na Dios, kʼal nin kʼanidhaxtal, in walkaꞌ ka chemech abal ejtaltsik tin alwaꞌbíl; ani xoꞌ, in koꞌolich an labidh tʼokattaláb ani an kʼakʼnaxtaláb kʼal tin kwenta an chemlá xin tamu. 
\p  
\v 10 Ejtal xowaꞌ waꞌach, kʼwajat abal a Dios ani abal Jajáꞌkʼi tin kwenta. Na Dios in léꞌ ke ejtal nin chakámiltsik, ka kʼwajay jeye ba nin tʼokat labidhtalábil. Jaxtám na Dios ti koꞌol kin tʼojojoy, kʼal an yajtsiktaláb xin bachʼu na Jesukristo xi jajáꞌtsik nin Loꞌóxil.  
\v 11 Abal xu tʼokwábtsik ani xu tʼokox, jayéchkʼi tu dhabaláb kʼal jachanꞌ an Tátaꞌláb. Jaxtám nin Chakámil na Dios yab u tidhenal kin bijiy tin at kidhábtsik,  
\v 12 tam in ulal enchéꞌ an Tʼokat Dhuslab: 
\q1 Neꞌech tu tʼilaꞌ ba nu at kidhábtsik ani neꞌech tu ajatnantsi ti ajatláb ban junkuntaláb. 
\m  
\v 13 In ulal jeye enchéꞌ: 
\q1 Nanáꞌ neꞌech ku óntsi ku belaꞌ na Dios. 
\m Ani in witsʼkʼowal kin ulu enchéꞌ: 
\q1 Techéꞌ in kʼwajat, kʼal an chakamtsik xi tin pidhámal na Dios. 
\p  
\v 14 Xu chakámlábtsik ba jun i kidhtaláb, jununúl aniꞌ nin tʼuꞌúl ani nin xichʼál; anchanꞌ jeye na Jesús, nin tʼuꞌúl ani nin xichʼál jáykʼi jelti wawáꞌ abal kin ejto ka chemech ani anchanꞌ, kin kʼibdhaꞌ jachanꞌ xin koꞌol an awiltaláb ti chemdhax, xi jaꞌich an lej atʼax.  
\v 15 Anchanꞌ tin loꞌo xu kóꞌyábtsik jelti jolib kʼal an lej atʼax abal in jikʼnáltsik an chemlá.  
\v 16 Pos tsubax, Jajáꞌ yab tsiꞌnek abal kin tolmiy i tʼokat abatwáletsik, tsiꞌnek abal kin tolmiy nin kidhtaltsik na Abraham.  
\v 17 Ani abal kin tʼajaꞌ jachanꞌ, yejat kin junu jelti nin kidhábtsik abal kin bajaw ka kʼwajay jelti jun i lujat ani i yajnantsix okʼlek páleꞌtsik tin tamét na Dios ani abal kin wékʼontsi ti walastaláb an atiklábtsik, kʼal tin kwentakʼi an chemlá xin tamu.  
\v 18 Ani anchanꞌ jelt xan ti Jajáꞌ in achʼaꞌ i yajtsiktaláb ani taktamiyat, xoꞌ in koꞌol i awiltaláb abal kin tolmiy ejtal xu taktamiyábtsik jeye. 
\c 3  
\s1 Na Jesús más uluts ké na Moisés 
\p  
\v 1 Kidháblábtsik xi tʼokodhich, kom tatáꞌtsik jaꞌich xi kanidhich kʼal na Dios abal ki dhabalnájich kʼal Jajáꞌ, ka exlaꞌ alwaꞌ na Kristo Jesús, an abatwále ani an lej okʼlek páleꞌ kʼal ni belomtalábil.  
\v 2 Pos na Jesús yab jaykʼi in chʼikat tʼajámal na Dios, xi kʼál ti bijidh abal kin tʼajaꞌ jechéꞌ an tʼojláb, jelt xan ti na Moisés kʼwajay jeye ti tʼójontsix in lujtalkʼi ba putál nin kʼimáꞌ na Dios.  
\v 3 Na Jesús yejat más ka kʼakʼná ké na Moisés, jelt xan ti jun i kúbal atá in bachʼwal más i kʼakʼnaxtaláb ké an atá xin kubál.  
\v 4 Ejtal an atátsik yejat ka kʼwajay kubadh kʼal jun xitaꞌ; por na Dios jaꞌich nin tʼajámal ejtal xowaꞌ waꞌach.  
\v 5 Anchanꞌ pé, na Moisés kʼwajay ti tʼójontsix in lujtalkʼi ba putál nin kʼimáꞌ na Dios; nin tʼojlábil, jaꞌich kin tʼilaꞌ ejtal xowaꞌ na Dios neꞌech kin ulu más tayíl.  
\v 6 Por na Kristo, kʼwajat lujat jelti an chakámláb ba jachanꞌ nin kʼimáꞌ na Dios. Jechéꞌ nin kʼimáꞌ na Dios, jaꞌich wawáꞌich, xu kʼwajat jelti jachanꞌ an atá, max ki óntsích ku kʼwajay in lujtalkʼi ani ki belaꞌ asta tin okʼontal ani u kulbél kʼal tin kwenta an aytsixtaláb xi koꞌol. 
\s1 An koyóxnich abal xin belálichtsik na Dios 
\p  
\v 7 Jaxtám, xan tin ulal enchéꞌ an Tʼokat Ejattaláb ban Tʼokat Dhuslab: 
\q1 Max ka achʼaꞌtsik xoꞌ ti tawnál na Dios, 
\q1  
\v 8 yab ka chapikmédhaꞌtsik na ejattal jelt xan tin tʼajámaltsik xi tomnaxnék ani in taktamiyámal na Dios ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh. 
\q1  
\v 9 Tajaꞌ, tin taktamiytsik na wejeꞌ pakéliltsik, 
\q1 maske tin nakíl chab inik i tamub in chuꞌu xowaꞌkich xi Nanáꞌ u tʼajaꞌ. 
\q1  
\v 10 Jaxtám tin chakuy kʼal jachanꞌ an atiklábtsik 
\q1 ani u ulu enchéꞌ: 
\q1 “Echʼekʼi xeꞌechtsik kʼibchonék nin ejattal 
\q1 ani yab in leꞌnámal ti kin exlantsi an tu bélil.” 
\q1  
\v 11 Jaxtám tin chakuy kʼal jajáꞌtsik ani u lej utsaꞌtsik tsubax, 
\q1 ke yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch kʼal Nanáꞌ. 
\p  
\v 12 Kidháblábtsik, ka kóꞌoy tʼajat i kwenta abal ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik, yab kin kóꞌoy in ejattal yab alwaꞌ ani yab u belom xi ka pílmédhá kʼál ba na Dios xi ejat.  
\v 13 Ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka tamu anchanꞌ, ki táwnáxintsik jún ani jún tsudhey ka tsudhey, lejat u kʼwajat jechéꞌ an kʼij, abal ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik, yab ka kʼambiyat kʼal an walastaláb ani ka pojkaxmé nin ejattal.  
\v 14 Pos max ki óntsi ku kʼwajay juniniꞌ ni chalab asta tin okʼontal, kʼal an belomtaláb xi kóꞌyám asta tin tujtal, neꞌech tám ki kóꞌoy weye xowaꞌ in koꞌol na Kristo. 
\p  
\v 15 Enchéꞌ tu ulwáb: 
\q1 Max ka achʼaꞌtsik xoꞌ ti tawnál na Dios, 
\q1 yab ka chapikmédhaꞌtsik na ejattal jelt xan tin tʼajámaltsik xi tomnaxin. 
\m  
\v 16 ¿Jitaꞌ pé xin axtsitsik tin káwintal na Dios ani tayíl tomnaxintsik? Jaꞌich jachanꞌ ejtal xi káldhátsik kʼal na Moisés ban chabál xi Ejipto.  
\v 17 ¿Ani kʼal jitaꞌ kʼál ti kʼwajay na Dios u chakúl chab inik i tamub? Jaꞌich kʼal xin walaꞌtsik; xi chemechtsik ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh.  
\v 18 ¿Ani jitaꞌ na Dios in lej utsaꞌ tsubax ke yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch junax kʼal Jajáꞌ? Jaꞌich xi yabtsik tʼajxin ti kʼij.  
\v 19 Pos i chuꞌtal ke yabtsik in ejto ka ochich abal ka koyóch kʼal na Dios kom yabtsik belmách. 
\c 4  
\p  
\v 1 Jaxtám, lejat xoꞌ bél i koꞌol xowaꞌ in ulúmal na Dios abal ku ochich tu koyol kʼal Jajáꞌ, yejat ki kóꞌoy i kwenta abal yab telab táꞌ yab kin ejto ka ochich taltsik xi tatáꞌtsik a kidhtal.  
\v 2 Pos wawáꞌ, u tʼiltsidhich weye an ti tsubaxtaláb kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb jelti jajáꞌtsik; por jajáꞌtsik yab xataꞌ tin éynaꞌ tam tin achʼaꞌ jachanꞌ an tsubaxtaláb, abal in achʼaꞌtsik ani yab in belaꞌ.  
\v 3 Por wawáꞌ xi belámalich, jaꞌich xi exomich tu ochel ba jachanꞌ an koyóxnich. Por kʼal tin kwenta xi yabtsik in belaꞌ na Dios, in ulúmal enchéꞌ: 
\q1 Jaxtám tin chakuy kʼal jajáꞌtsik ani u lej tsubax utsaꞌ, 
\q1 ke yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch kʼal Nanáꞌ. 
\m Por na Dios kʼejle in okʼyámalich nin tʼojlábil asta tam tin tʼajámal an kʼayꞌlá;  
\v 4 pos taꞌ kʼwajat ban Tʼokat Dhuslab xon tin ulal enchéꞌ kʼal tin kwenta in kʼítsájil an koyóxnich: 
\q1 Na Dios koyóch tin búkláb a kʼítsá, kʼal ejtal an tʼojláb xin tʼajaꞌ. 
\m  
\v 5 Ani in ulal juní an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: 
\q1 Yab neꞌech ka ochichtsik abal ka koyóch kʼal Nanáꞌ. 
\m  
\v 6 Por bél u kʼibel taltsik ka ochich ba jachanꞌ an koyóxnich; ani xi jidhtal in achʼámaltsik jechéꞌ an tsubaxtaláb kʼal tin kwenta an loꞌeltaláb, yab ochich abal in chʼikat tʼajaꞌtsik.  
\v 7 Jaxtám, na Dios tin bijyámal juní jun i kʼij: jaꞌich jechéꞌich i kʼij. Pos na Dios tu tawnál kʼal xowaꞌ in ulu na Dabid más tayílich, ban Tʼokat Dhuslab xin ulal enchéꞌ: 
\q1 Max ka achʼaꞌtsik xoꞌ ti tawnál na Dios, yab ka chapikmédhaꞌtsik na ejattal. 
\m  
\v 8 Max pidhnékak an israelitatsik jachanꞌ an ti koyóxnich kʼal na Josué, na Dios yabichak in witsʼkʼómal kin bijiy kʼeꞌet i kʼij.  
\v 9 Anchanꞌ pé, bél waꞌach jun i tʼokat koyóxnich abal xin belálichtsik na Dios;  
\v 10 pos xu ochelich ti koyol kʼal na Dios, u koyolich kʼal nin tʼojlábil jelt xan ti na Dios ti koyóch kʼal nin tʼojlábil.  
\v 11 Yejat pé ki tʼajaꞌ an chápláb ku ochich ba jachanꞌ an koyóxnich, pos yab telab táꞌ kin wéwnaꞌ jun xitaꞌ xowaꞌ in tʼajámal xi yabtsik belmách. 
\p  
\v 12 Pos nin káwintal na Dios ejat ani in koꞌol i awiltaláb. Más jaꞌ chʼupidh ké jun i machét xi tamatkʼi ti wiꞌidh; u ochel asta más alkʼidh ba ni itsích ani ba ni ejattal. Tu exlantsal xowaꞌ i chalpayal ani xowaꞌ i leꞌnál ki tʼajaꞌ ti itsích.  
\v 13 Yab waꞌach ni jun xataꞌ xowaꞌ xi tʼajadh kʼal a Dios, xi neꞌech ka ejtowat ka chinkʼontsat kʼál; ejtal kʼwajat tejwaꞌ ani in telál jachanꞌ xi neꞌech ti ku lújundhaꞌ tayíl. 
\s1 Na Jesús jaꞌich nu lej okʼlek páleꞌ 
\p  
\v 14 Na Jesús, nin Chakámil na Dios, jaꞌich ni lej okʼlek páleꞌil xi ochenekich tin tamét na Dios. Jaxtám ti yejat ki óntsi ku kʼwajay juniniꞌkʼi kʼal ni belomtal.  
\v 15 Pos ni lej okʼlek páleꞌil, in ejtowal ti ku kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb kʼal tin kwenta abal wawáꞌ yab u lej likat, pos Jajáꞌ jeye tʼajat, in achʼámal xowaꞌkich i taktamixtaláb jelti wawáꞌ, por yab Jaꞌ walbin.  
\v 16 Jaxtám, ki kontsích pé kʼal yantam i belomtaláb ni Diosil xu kʼanidhax tʼajat abal ti ku kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb ani ti ku tolmiy kʼal nin alwaꞌtal, xowaꞌkichkʼi i kʼij ti ki yéntsi. 
\c 5  
\p  
\v 1 Jun i lej okʼlek páleꞌ, u takwyáb ban iniktsik ani u bijyáb abal ka kʼwajay ti okʼlek atiklábtsik tin tamét na Dios ani abal kin pidhnaꞌ an pikbantsixtaláb kʼal tin kwenta an walastalábtsik.  
\v 2 Kom an lej okʼlek páleꞌ u átáb jeye kʼal an taktamixtaláb, in kóꞌyal i chaꞌattaláb kʼal xi yabtsik lej chalpadh ani kʼal xi kʼibchonéktsik ti xeꞌech;  
\v 3 ani kʼal tin kwenta abal jajáꞌ u walbinal jeye, koꞌol kin pidhnaꞌ i pikbantsixtaláb kʼal tin kwenta nin walastalábil ani kʼal tin kwenta nin walastalábil an atiklábtsik. 
\p  
\v 4 Ni jun xitaꞌ yab neꞌech kin ejto kin bijiy tinbáꞌ ti lej okʼlek páleꞌ; tokot kʼal a Dios ti neꞌech ka ejtowat ka takwyat ani ka pidhan jechéꞌ an ti punkʼuntsixtaláb jelt xan ti támun kʼal na Arón.  
\v 5 Anchanꞌ jeye u támnal kʼal na Kristo; yab Jajáꞌkʼi tin kwetém chalab tin bijyámal tinbáꞌ ti lej okʼlek páleꞌ, kʼal a Dios ti pidhan jachanꞌ an ti punkʼuntsixtaláb, jelt xan ti usnék enchéꞌ: 
\q1 Tatáꞌ tu Chakámil 
\q1 ani Nanáꞌ tu pidhámal xoꞌ ti xeꞌchintaláb. 
\m  
\v 6 Jelt xan tin utsámal jeye táykʼi ban Tʼokat Dhuslab enchéꞌ: 
\q1 Tatáꞌ i páleꞌ malilíl i kʼij, 
\q1 anílkʼi jelti na Melkisedek. 
\m  
\v 7 Tam ti na Kristo kʼwajay techéꞌ ti kʼayꞌlá, in tʼajtsi ti konoxtaláb ani ti pakabédhaxtaláb na Dios, kʼal kawidh i káwintaláb ani kʼal yantam in jaꞌmál in wal. Jechéꞌ xitaꞌ in tʼajtsi an ti konoxtaláb ani an ti pakabédhaxtaláb, jaꞌich xin koꞌol i awiltaláb abal ka loꞌwat kʼal an chemlá xi kʼwajatich neꞌech kin tamu. Axtsin an tin káwintal kʼal na Dios, kom Jajáꞌ tokot in tʼajál xowaꞌ in léꞌ na Dios.  
\v 8 Ani anchanꞌ, maske Jajáꞌ u Chakámláb kʼal a Dios, in witʼaꞌ kin tʼajaꞌ xowaꞌ utsan kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi an yajtsiktaláb xin watʼnaꞌ.  
\v 9 Ani kom anchanꞌ ti tʼajadh lujat tʼajat, in bajaw ka kʼwajay ultaláb kʼal an loꞌeltaláb xi malilíl i kʼij abal kʼal ejtalkʼi xitaꞌ kʼál ti ka exbantsat xowaꞌ Jajáꞌ in ulal.  
\v 10 Pos bijyat kʼal na Dios ti lej okʼlek páleꞌ anílkʼi jelti na Melkisedek. 
\s1 An kʼakʼadhtaláb xin koꞌol max ki jilaꞌ tu belom 
\p  
\v 11 U koꞌol tʼajat yán xataꞌ ku tʼilaꞌ kʼal jechéꞌ tin kwenta, por tʼojláb tʼajat ku wilaꞌ abal kʼayúmtsik tʼajat ta exbayal.  
\v 12 Kʼal tin nakílkʼi an kʼij xi watʼenekich, in tomnálichak max i okʼtsixichtsik; por bél a yéntsaltsik ki wiltsin ti ít xowaꞌ yab lej tʼojláb nin káwintal na Dios. A junwaltsik bél jelti tʼeleꞌ xi tokot in uchʼáltsik i leche, tam yejatich ka kʼaputsik i kʼapnél xi yab tumax.  
\v 13 Ani xi tokot in uchʼáltsik i leche, in junwal jelti tʼeleꞌ, pos yabél in bajúmaltsik kin exbay xantʼéy in éy an lujat xeꞌchintaláb.  
\v 14 Por an kʼapnél xi yab tumax, jaꞌich abal xi pakdhaꞌichtsik. Anchanꞌ jeye in junwal xin witʼálichtsik kin chuꞌu xowaꞌ alwaꞌ ani xowaꞌ yab alwaꞌ abal in witʼálichtsik kin exbay. 
\c 6  
\p  
\v 1 Anchanꞌ pé, ki óntsi ki tʼajaꞌ an chápláb abal ki lujku tibáꞌ, ki jilaꞌich an jidhtal okʼtsixtaláb kʼal tin kwenta na Kristo. Yabich ki tʼilál an jidhtal okʼtsixtaláb, jelti tam i óntsal ki tʼilaꞌ abal ki jilaꞌich tu walablom xi neꞌech ti ku júnaꞌ ban kʼibeltaláb ani kʼal an belomtaláb tin kwenta na Dios.  
\v 2 Aníl jeye, jelti an okʼtsixtaláb kʼal tin kwenta an pujaxtaláb, an kʼwajbantsixtaláb an ti kʼubaklek bin ókʼ an belomtsik, kʼal tin kwenta tam ka ejech ti ít an chemélomtsik ani kʼal tin kwenta an lújundhaxtaláb xi neꞌech ka tsích tayíl.  
\v 3 Pos neꞌech ki óntsi ki tʼajaꞌ an chápláb ki lujku tibáꞌ, max na Dios anchanꞌ tin léꞌ. 
\p  
\v 4 Waꞌach xin bachʼúmalichtsik an tajaxtaláb jun i kʼij ani in exlálich xowaꞌ na Dios in pidhnál. In bachʼúmalich jeye an Tʼokat Ejattaláb,  
\v 5 in exlámalich nin alwaꞌ tsubaxtalábil na Dios ani nin awiltal an kʼayꞌlá xi neꞌech ka tsích tayíl.  
\v 6 Max ka kuxkuláchtsik, yabich neꞌech ka ejtowat ka tʼajan juní kin jilaꞌ ti walablom; pos max kin tʼajaꞌ anchanꞌ, u kalelich tám jelti max jajáꞌtsik tʼajat exom in pajkʼiyal ti ít ban peltsidh teꞌ nin Chakámil na Dios ani in labídhnál tin tamét an atiklábtsik.  
\v 7 In junwalich tám jelti an chabál xin dhikedhál an jaꞌ echʼekʼi tam u ulel an áb: max jachanꞌ an chabál in labedhantsal an ti tʼayabláb xu tʼojnaltsik tajaꞌ, lábtʼajadh ti kʼwajat kʼal na Dios;  
\v 8 por max tokot in labedhál i kʼídh o i aniꞌ chʼojóltsik, yab xataꞌ ti alwaꞌ; yabich neꞌech ka lábtʼajan kʼal na Dios ani tayíl neꞌech ka tsikan. 
\s1 An aytsixtaláb xi tu tolmiyal abal yab ku witsiy ti kúx 
\p  
\v 9 Kidháblábtsik, por maske nanáꞌ anchanꞌ in káw, u choꞌób alwaꞌ ke tatáꞌtsik a tʼajál xowaꞌ alwaꞌ kom i loꞌodhichtsik.  
\v 10 Pos na Dios, lujat Jaꞌ tʼajat ani yab neꞌech kin ukʼtsi xantʼéy a tʼajámaltsik kʼal tin kwenta an kʼanidhaxtaláb xa xalkʼantsitsik na Dios tam ta tolmiy an belomtsik, jaꞌich xi xoꞌ bél i kʼwajat a tʼajáltsik.  
\v 11 Por nanáꞌ u léꞌ ku chuꞌu ke ejtal tatáꞌtsik, ka óntsi ka tʼajaꞌ anchanꞌ kʼal yantam i ikʼaxtaláb asta tin okʼontal abal ka tʼájan kidhat xowaꞌ i kʼwajat a aytsímtsik.  
\v 12 Yab u léꞌ ku chuꞌu ki óbemétsik, más alwaꞌ ka óntsi ka wéwnantsi tin okʼtsixtal xi kʼal tin kwentakʼi nin belomtal ani nin chaꞌattalábil, exom in bachʼwaltsik an jiltsixtaláb xi usnéktsik neꞌech ka pidhan kʼal na Dios. 
\p  
\v 13 Tam ti na Abraham utsan kʼal na Dios abal neꞌech ka pidhan jun i jiltsixtaláb, na Dios in lej tsubax ulu kʼal Jajáꞌ tinbáꞌ kom yab waꞌach ni jun xitaꞌ más púlek ké Jajáꞌ xi neꞌech kin ejto kin éynantsi tin bij abal kin lej tsubax ulu kʼál.  
\v 14 Enchéꞌ tin ulu: “Tsubax ti neꞌech tʼajat tu lábtʼajaꞌ ani neꞌech tu pidhaꞌ yán ta kidhtaltsik.”  
\v 15 Na Abraham in aytsi kʼal i kʼayúmtaláb ani anchanꞌ tin bachʼu xowaꞌ usnék neꞌech ka pidhan kʼal na Dios.  
\v 16 Tam kin lej tsubax ulu jun xataꞌ an iniktsik, in lej tsubax ulal kʼal in bij jun xitaꞌ xi más púlek ké jajáꞌ ani tam kin lej tsubax ulu jun xataꞌ kʼal jun i lej tsubkʼaxtaláb, yabich más yejat xataꞌ kin káwlíxnaꞌ.  
\v 17 Jaxtám na Dios tin tsubkʼaꞌ kʼal i lej tsubax uluxtaláb xowaꞌ in ulal ke neꞌech kin pidhnaꞌ. In tʼajaꞌ anchanꞌ abal in leꞌnaꞌ kin xalkʼantsi tajax tʼajat xi neꞌechtsik kin bachʼu xowaꞌ Jajáꞌ in ulúmal ke neꞌech kin pidhnaꞌ. Ani ke Jajáꞌ, yab neꞌech ka kuxkulách ani yab neꞌech kin jalkʼuy ni jun xataꞌ xowaꞌ in ulúmal.  
\v 18 Anchanꞌ pé, waꞌach cháb xataꞌ xi yab neꞌech ka ejtowat ka jalkʼuyat, xon ti na Dios yab neꞌech kin ejto ka kʼambixin; ani kʼal jachanꞌtsik, na Dios tu pidhál jun i lujat kʼijidhmédhaxtaláb, wawáꞌ xi ayal nin beletnaxtal ani i belámalich an aytsixtaláb xi Jajáꞌ tu pidhámal.  
\v 19 Jechéꞌ an aytsixtaláb, tu kóꞌontsal in lujtalkʼi ani in tsubtalkʼi an ti ejattal, jelti an patʼáltsik xu paltsinal an tan abal ka kóꞌyat kubat juniniꞌkʼi. Jechéꞌ an aytsixtaláb xi koꞌol, xi jaꞌich jelti an patʼál kubdhaxtaláb, kʼwajat wikʼadh alwaꞌ tin kúx in dhabúl an Lej Tʼokat Altá xi kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios túꞌ walkʼiꞌ,  
\v 20 xon ti ochich na Jesús kʼal wawáꞌ ti kwenta abal ti ku japtsi an ti bél. Anchanꞌ, na Jesús in bajúmalich ka kʼwajay malilíl i kʼij ti lej okʼlek páleꞌ, anílkʼi jelti na Melkisedek. 
\c 7  
\s1 Na Jesús u páleꞌ anílkʼi jelti na Melkisedek 
\p  
\v 1 Jechéꞌ na Melkisedek, kʼwajinek ti takʼix ban bitsow xi Salem ani ti páleꞌ abal na Dios xi púlek tʼajat. Tam ti na Abraham witsích an ti péjéx xon tin átaꞌ an pakdhaꞌ takʼix, kale ti bachʼwáb kʼal na Melkisedek ani lábtʼajan.  
\v 2 Pidhan wéꞌ na Melkisedek xowaꞌ na Abraham in átaꞌ ban péjéxtaláb. An bijláb Melkisedek, in léꞌ kin ulu okʼox “lujat pulek takʼix”; ani kom u pulek takʼix Salem, xin léꞌ kin ulu “kʼijidhtaláb”, in ulalich tám, “kʼijidh pulek takʼix.”  
\v 3 Yab u xalkʼanal max tátaꞌlidh ani max nánaꞌlidh, nibal u xalkʼanal max in koꞌol in wejeꞌ pakéliltsik. Yab u tʼilnal xowkʼi tu chakam nibal xowkʼi ti chemech. Anchanꞌ, u xalkʼanalich jelti max u Chakámláb kʼal na Dios, jun i páleꞌ, xi kʼwajat malilíl i kʼij. 
\p  
\v 4 Pos alwaꞌich, ka exlantsitsik xoꞌ tin pubíl na Melkisedek, pos ni wejeꞌ pakélil Abraham in pidhaꞌ wéꞌ xowaꞌ in kʼántsámal an pakdhaꞌ takʼix ban péjéxtaláb.  
\v 5 Nin takʼixtal na Dios xin jilám dhutsadh na Moisés in ulal enchéꞌ: an páleꞌtsik xu kidhtaláb kʼal na Lebí in koꞌol i awiltaláb kin kontsi an atiklábtsik wetsik ejtal xowaꞌkich, maske in jaꞌúb, pos u kidhtalábtsik jeye kʼal na Abraham jelti jajáꞌtsik.  
\v 6 Por na Melkisedek, maske yab u kidhtaláb kʼal na Lebí, in bachʼkʼuntsi xi wéꞌ na Abraham. Jechéꞌ na Abraham, jaꞌich xi usnék ke neꞌech ka pidhan jun xataꞌ kʼal na Dios. Anchanꞌ ti lábtʼajan na Abraham kʼal na Melkisedek;  
\v 7 ani yab xitaꞌ neꞌech kin ejto kin ulu ke xu lábtʼajax, más jaꞌ chipíl ké xu lábtʼajnal.  
\v 8 Wawáꞌkʼi techéꞌ, xin bachʼwaltsik xi jechéꞌ wetsik, jaꞌich i iniktsik xu chemel; por kʼal tin kwenta na Melkisedek, an Tʼokat Dhuslab in tʼilál jelti jun xitaꞌ xi bél taꞌ kʼwajat ejat.  
\v 9 Ani neꞌech ki ejto ki ulu ke na Lebí ani ejtal an páleꞌtsik xu kidhtaláb kʼal jajáꞌ, xi xoꞌ in bachʼwaltsik jechéꞌ wetsik, in pidhámaltsik jeye wetsik na Melkisedek támkʼi jachanꞌ tam ti na Abraham in pidhnaꞌ;  
\v 10 abal tam ti tám, bél tajaꞌ ti kitámtetsik bin tʼuꞌúl na Abraham tam ti na Abraham kale ti bachʼwáb kʼal na Melkisedek. 
\p  
\v 11 An atiklábtsik xi Israel, in bachʼu an takʼixtaláb tin kʼubak an lebitatsik xu páleꞌ, xu kidhtalábtsik kʼal na Arón. Por xoꞌ, max jechéꞌtsik tsubax lejtal tin tʼajámaltsik ka lujkun xin wéwnáltsik jechéꞌ an takʼixtaláb, tám, yabichakwiꞌik yéntsidh ka waꞌchin ít i páleꞌ xi jáykʼi na Arón, tokot xi jáykʼi na Melkisedek.  
\v 12 Pos tam ka jalkʼuyat an páleꞌtsik, yejat jeye ka jalkʼuyat an takʼixtaláb;  
\v 13 ani ni Ajátik, xin ulal an Tʼokat Dhuslab enchéꞌ kʼal Jajáꞌ tin kwenta: kʼeꞌet jeye i kidhtaláb xi tál táykʼi ba na Israel, xon ti yab jaykʼi kalnek ni jun i páleꞌ.  
\v 14 Abal choꞌóbte alwaꞌ, ke ni Ajátik tál bin kidhtal na Judá; ani na Moisés, yab in tʼilaꞌ ni jun xataꞌ kʼal tin kwenta jechéꞌ an kidhtaláb tam tin tʼilaꞌ an páleꞌtsik. 
\p  
\v 15 Ani jechéꞌ, más tejwaꞌich tʼajat tam ti an ít páleꞌ xi xalkʼan, in junwal jelti na Melkisedek.  
\v 16 Yab in bajúmal ti páleꞌ abalkʼi an takʼixtaláb in ulúmal ke yejat ka tsích ba jun i kidhtaláb, in bajúmal ti páleꞌ, kʼal tin cháp jun i xeꞌchintaláb xi yab neꞌech ka ejtowat ka kʼibdhá.  
\v 17 Pos jechéꞌ, jaꞌich xowaꞌ in ulal na Dios kʼal Jajáꞌ tin kwenta: 
\q1 Tatáꞌ jaꞌich jun i páleꞌ xi neꞌech ki kʼwajay malilíl i kʼij, 
\q1 anílkʼi jelti na Melkisedek. 
\m  
\v 18 Jaxtám, an jidhtal takʼixtaláb wékʼoyat abal yab tʼajat likat ani yab xataꞌ ti alwaꞌ;  
\v 19 pos an takʼixtaláb xin jilaꞌ dhutsadh na Moisés yab xataꞌ in lujku. Ani xoꞌ, tin kuxúl, i koꞌol jun i aytsixtaláb más alwaꞌ, xi kʼál tu utelich weye ba na Dios. 
\p  
\v 20 Na Dios, jaꞌich in tʼajaꞌ jechéꞌ kʼal jun i lej tsubax uluxtaláb.  
\v 21 Xi kʼeꞌet an páleꞌtsik, yab bijidh kʼal ni jun i lej tsubax uluxtaláb, por kʼal tin kwenta jechéꞌ an páleꞌ, bijyat kʼal jun i lej tsubax uluxtaláb; pos ban Tʼokat Dhuslab u usnal enchéꞌ: 
\q1 An Okʼóxláb in lej tsubax ulúmal ani yab neꞌech kin jalkʼuy: 
\q1 “Tatáꞌ jaꞌich jun i páleꞌ xi neꞌech ki kʼwajay malilíl i kʼij, 
\q1 anílkʼi jelti na Melkisedek.” 
\m  
\v 22 Jaxtám, na Jesús jaꞌich nin lej tsubkʼál jun i lejkintaláb más alwaꞌ ké xi okʼox.  
\v 23 Xi kʼeꞌet an páleꞌtsik, yaneytsik tʼajat; kom u chemeltsik, jaxtám ti yab in ejtowal kin óntsi.  
\v 24 Por kom na Jesús yab Jaꞌ u chemel, yab in watʼbantsal kʼeꞌet an ti páleꞌtaláb.  
\v 25 Jaxtám tin ejtowal kin loꞌóch abal malilíl i kʼij, xu utelichtsik ba na Dios kʼal Jajáꞌkʼi tin kwenta. Pos Jajáꞌ, kʼwajat ejat malilíl i kʼij abal kin pakabédhál na Dios kʼal tin kwenta xu utelichtsik kʼal Jajáꞌ. 
\p  
\v 26 Anchanꞌ pé, na Jesús jaꞌich an lej okʼlek páleꞌ xi kʼejle i yéntsal tu kʼwajat. Jajáꞌ tʼokat Jaꞌ tʼajat, yab in koꞌol ni jun xataꞌ xowaꞌ yab alwaꞌ nibal walbidh, wékʼodh ban walablomtsik ani kʼadhbats más tʼekʼat ké an walkʼiꞌ.  
\v 27 Yab in junwal jelti xi kʼeꞌet an okʼlek páleꞌtsik, xi koꞌol kin chemdhaꞌ i koꞌnéltsik ani kin pikbaꞌ tsudhey ka tsudhey, okʼox kʼal tin kwenta jajáꞌ nin walabtsik ani tayíl, kʼal tin kwenta nin walab an atiklábtsik. Na Jesús yab Jaꞌ anchanꞌ tin tʼajaꞌ, tam tin pidhnaꞌ tinbáꞌ abal ka chemdhá, in kʼwajbaꞌich an pikbantsixtaláb júnílkʼi tokot abal ejtalichkʼitsik.  
\v 28 An takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés, in bijyal ti okʼlek páleꞌtsik i iniktsik xi yabtsik lujat; por nin lej tsubax uluxtalábil na Dios, xi ulich más tayíl ké jechéꞌ an takʼixtaláb, in bijiy ti lej okʼlek páleꞌ nin Chakámil, xi tʼajadh lujat abal malilíl i kʼij. 
\c 8  
\s1 Na Jesús, ni kawintsíxil ban ít lejkintaláb 
\p  
\v 1 Xowaꞌ xi más uluts xi xoꞌ in kʼwajat u tʼilál, jaꞌich abal ni lej okʼlek páleꞌil anchanꞌ Jaꞌ ani buxkanék bin eját nin tʼokat kʼwajtalábil na Dios túꞌ walkʼiꞌ.  
\v 2 Kʼwajat ti lej okʼlek páleꞌ bin lej tʼokat altájil na Dios, xi tʼajadh kʼal an Okʼóxláb ani yab kʼal i iniktsik.  
\v 3 Ejtal an okʼlek páleꞌtsik u bijyáb abal kin kʼwajbaꞌ i chʼejwalixtaláb ani i pikbantsixtaláb; jaxtám na Jesukristo, yejat jeye kin kóꞌoy xataꞌ xowaꞌ kin pikbaꞌ.  
\v 4 Max Jajáꞌ techéꞌak kʼwajat chabál, nibalak elaꞌ u páleꞌ; abal techéꞌ, bél waꞌach i páleꞌtsik xin pidhnál i pikbantsixtaláb jelt xan tin ulal an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés.  
\v 5 Por jechéꞌ an páleꞌtsik, kʼwajat ti tʼójontsix kʼal xowaꞌ xi jelt in chʼilábil ani in chalám xowaꞌ waꞌach túꞌ walkʼiꞌ. I choꞌób abal i chʼilabkʼi, pos tam ti na Moisés neꞌchich kin tʼajtsi tin tʼokat altájil na Dios, utsan enchéꞌ kʼal na Dios: “Ka chuꞌu alwaꞌ ani ka tʼajaꞌ anchanꞌ jelt xan tu óltsi túꞌ ban chʼén.”  
\v 6 Por ni lej okʼlek páleꞌil in bajúmal ka kʼwajay ti kontsintsix ba jun i tʼójontsixtaláb xi más alwaꞌ, pos Jajáꞌ kʼwajat ti kawintsix ba jun i lejkintaláb xi más alwaꞌ, xi káldhats ban chalabtsik xi más alwaꞌ. 
\p  
\v 7 Abal max an jidhtal lejkintaláb yabichak xataꞌ in kʼibdhál, yabichak yéntsidh ít i lejkintaláb.  
\v 8 Por na Dios in chuꞌu abal yab kʼwajat alwaꞌ jachanꞌ an atiklábtsik, jelt xan tin ulu enchéꞌ ban Tʼokat Dhuslab kʼal jajáꞌtsik tin kwenta: 
\q1 Neꞌech kin bajaw i kʼijtsik 
\q1 xowkʼi neꞌech ku tʼajaꞌ ít i lejkintaláb kʼal an atiklábtsik xi Israel ani xi Judá. 
\q1  
\v 9 Yab jelti an lejkintaláb xu tʼajámal kʼal nin wejeꞌ pakéliltsik 
\q1 tam tu lotʼokʼnaꞌtsik abal ku káldhaꞌ ban chabál xi Ejipto; 
\q1 pos in chʼikat tʼajaꞌtsik jachanꞌ an lejkintaláb 
\q1 ani jaxtám tu walbaꞌtsik, enchéꞌ tin ulu an Okʼóxláb. 
\q1  
\v 10 An lejkintaláb xi neꞌech ku tʼajaꞌ kʼal an atiklábtsik xi Israel tam ka watʼéch jachanꞌ an kʼijtsik, enchéꞌ ti neꞌech ka tʼájan, in ulu an Okʼóxláb: 
\q1 Neꞌech ku kʼwajbaꞌ nu takʼixtal ba jajáꞌtsik nin chalab 
\q1 ani neꞌech ku dhutsaꞌ bin itsích. 
\q1 Nanáꞌich tám tin Diosiltsik, 
\q1 ani jajáꞌtsik jaꞌchich tám nu bitsówil. 
\q1  
\v 11 Ni jun xitaꞌ yab yejat kin okʼtsi xataꞌ xi kʼeꞌet; 
\q1 nibal nin junik, nibal nin kidháb abal kin exlaꞌ an Okʼóxláb, 
\q1 pos ejtal neꞌech ti kin exlaꞌtsik, 
\q1 asta xi más chipíl ani asta xi más púlek xi jajáꞌtsik. 
\q1  
\v 12 Neꞌech ku pakwlantsi xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámaltsik 
\q1 ani yab jaykʼi neꞌech kin witsiy ku chalpay nin walastalábiltsik. 
\m  
\v 13 Tam na Dios in tʼilál jun i ít lejkintaláb, jaꞌich abal in ulalich ke kʼejméch xi jidhtal an lejkintaláb. Ani xi ka kʼejméch ani yabich xataꞌ ti alwaꞌ, kʼunatich i kʼij neꞌech ka wixkʼá. 
\c 9  
\s1 Nin tʼokat altájil na Dios xi techéꞌ ti kʼayꞌlá ani xi túꞌ walkʼiꞌ 
\p  
\v 1 Pos alwaꞌich, an jidhtal lejkintaláb in kóꞌyámal an takʼixtaláb xan ti yejat ka tʼajan an kʼakʼnaxtaláb ba jun in tʼokat altájil na Dios xi techéꞌ ti kʼayꞌlá.  
\v 2-4 Nin tʼokat altájil na Dios enchéꞌ ti kʼwajat tʼajadh: ban ultaláb altá xu bijyáb ti Tʼokat Altá, tajaꞌ ti kʼwajat in kúb an béla ani an mesa kʼal an tʼokat pan. Ba jachanꞌ nin tʼokat altájil na Dios, utat tin tamét in chabtal an dhabuxtaláb, taꞌ jeye ti kʼwajat xon tu kʼwajbáb an pikbantsixtaláb xi tʼajadh kʼal i mapal oro abal ka tsikan tajaꞌ an ikob. Tin kúx jachanꞌ an dhabuxtaláb, tajaꞌ ti kʼwajat na jún an altá xu bijyáb ti Lej Tʼokat Altá. Tajaꞌ, taꞌ ti kʼwajat jun i kajón bolidh putálkʼi kʼal i mapal oro xon tu taꞌpáb an lejkintaláb. Alkʼidh ba jachanꞌ an kajón, taꞌ ti kʼwajat jun i mul xi tʼajadh kʼal i oro baltsidh ti maná ani taꞌ jeye ti kʼwajat nin kwayab na Arón xi pudhnék ani an tʼujubtsik xon ti dhutsadh an tʼilabtsik kʼal tin kwenta an lejkintaláb.  
\v 5 Tin éb jachanꞌ an kajón, taꞌ ti kʼwajat cháb in chʼilábil i tʼokat abatwáletsik xi sutsʼutsʼlidh xu belkol, xin léꞌ kin ulu ke tajaꞌ ti kʼwajat na Dios. Jechéꞌ an abatwáletsik, in dhabyal kʼal nin sutsʼútsʼ xon tu wadhyáb kʼal an xichʼ abal ka pakwlantsat an walastalábtsik. Por xoꞌ, yab más neꞌech ku ejto ku óntsi ku tʼilaꞌ ejtal jechéꞌ. 
\p  
\v 6 Tam tʼojojodhich anchanꞌ ejtal jechéꞌ, an páleꞌtsik u ochel táyidh bin jidhtal altájil nin tʼokat altájil na Dios abal kin tʼajaꞌtsik an kʼakʼnaxtaláb.  
\v 7 Por bin chabtal an altá, tokot u ochel an lej okʼlek páleꞌ júníl ti tamub; ani tam u ochel, koꞌol kin júnaꞌ in xichʼál i koꞌnéltsik abal kin pikbaꞌ kʼal tin kwenta nin walastalábil ani nin walastalábil an atiklábtsik.  
\v 8 Kʼal jechéꞌ, an Tʼokat Ejattaláb tu pidhál ki exbay, ke lejat nin jidhtal altájil nin tʼokat altájil na Dios u éynal abal ka tʼajan an kʼakʼnaxtaláb, an bél abal ban Lej Tʼokat Altá, yabél japidh.  
\v 9 Ejtal jechéꞌ jaꞌich jelti jun i óltsixtaláb abal an kʼij xi xoꞌ; pos an chʼejwalixtaláb ani an pikbantsixtaláb xi tajaꞌ u pidhnal na Dios, yab u ejtowáb ka lujkuntsat kʼál tin chalab xu ocheltsik ti kʼakʼnax anchanꞌ.  
\v 10 Pos ejtal jechéꞌ, jaꞌich i takʼixtalábtsik xi techéꞌkʼi ti kʼayꞌlá, ke jaꞌich tokot i kʼapnéltsik, i uxnéltsik ani xowaꞌkʼitsik in ujnámal in tʼajál abal ka tʼokeytsik. Jechéꞌ, jaꞌich tokot xi neꞌech ka éyan asta tam na Dios kin jalkʼúch ejtal. 
\p  
\v 11 Por tsiꞌnekich na Kristo ani xoꞌ, Jajáꞌich nu lej okʼlek páleꞌ kʼal ejtal xowaꞌ alwaꞌ xi tsiꞌnek. Nin tʼokat altájil na Dios xon ti na Kristo kʼwajat ti páleꞌ, alwaꞌ jaꞌ tʼajat, más jaꞌ lujat ani yab tʼajnék kʼal i iniktsik; yab jaꞌich in tʼokat altájil na Dios xi techéꞌ ti kʼayꞌlá.  
\v 12 Na Kristo ochenekich ban Lej Tʼokat Altá, yabich abal kin pikbaꞌ in xichʼál i borrego o i beserro. Ochenek abal kin pikbaꞌ Jajáꞌ tʼajat nin xichʼál; anchanꞌ ti ochenek júnílkʼi abal ejtalich ani tu bawtsámalich an ti loꞌeltaláb xi yab jaykʼi in koꞌol in okʼontal.  
\v 13 Tsubax kʼejle ke nin xichʼál an toro ani an chibo ani nin kʼwixíx an baka xu tʼaꞌíl xon tu tʼajnal an pikbaxtaláb, xu wadhyábtsik kʼál xi kʼwajattsik yab tʼokat, in koꞌol i awiltaláb ka tʼokedhaxin, por eblidhkʼi.  
\v 14 Por max anchanꞌ, ¿awxeꞌ yab in koꞌol más i awiltaláb nin xichʼál na Kristo? Pos kʼal tin cháp an Tʼokat Ejattaláb xi kʼwajat malilíl i kʼij, na Kristo in pikbaꞌ tinbáꞌ abal a Dios jelti jun i pikbaxtaláb xi yab chʼoꞌodh ani kʼal nin xichʼál, tu wixkʼintsal an ti chalab xi tu júnál ban chemlá abal ki ejto ki tʼójontsi na Dios xi ejat. 
\p  
\v 15 Jaxtám, na Jesukristo jaꞌich ni kawintsíxil ban ít lejkintaláb o jiltsixtaláb. Nin chemtal na Kristo, tʼájan abal ka pakwlantsat an walastalábtsik xi tʼájnék bin takʼixtal an jidhtal lejkintaláb ani abal xi kanidhtsik kʼal na Dios kin ejto kin bachʼu an jiltsixtaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, xi Jajáꞌ in ulúmal ke neꞌech kin pidhnaꞌ.  
\v 16 Tam waꞌach jun i bijtsixtaláb, yejat ka choꞌóbná okʼox max chemnekich xin tʼajámal jachanꞌ an bijtsixtaláb abal ka tujéch ti éynal jachanꞌ an bijtsixtaláb.  
\v 17 Pos jachanꞌ an bijtsixtaláb, yabél in jalbíl max bél kʼwajat ejat xin tʼajámal; tokot neꞌech kin jalbílnaꞌ, tam chemnekich an tʼojom.  
\v 18 Jaxtám, wakʼlá jeye i xichʼ tam ti tʼájan an jidhtal lejkintaláb.  
\v 19 Na Moisés in tʼiltsi ejtal an atiklábtsik ejtal xowaꞌ in ulal jachanꞌ an takʼixtaláb. Tayíl, in téynaꞌ an lana xi tʼunuyich tʼajat kʼal in chákníꞌ ani jun kʼweꞌlek i chʼojól xin bij isopo, in axdhaꞌ bin xichʼál an beserro ani an chibo xukʼudh kʼal i jaꞌ, in wadhiy an dhutsadh úw xon ti kʼwajat dhutsadh an takʼixtaláb ani in wadhiy jeye ejtal an atiklábtsik.  
\v 20 In utsaꞌtsik enchéꞌ: “Jechéꞌ jaꞌich an xichʼ xin tsubkʼál an lejkintaláb xi na Dios in pidhnámal abal tatáꞌtsik.”  
\v 21 In wadhiy jeye na Moisés nin tʼokat altájil na Dios kʼal an xichʼ ani ejtal xowaꞌkich xu éynal abal an kʼakʼnaxtaláb.  
\v 22 An takʼixtaláb in ulal ke ejtal koꞌol ka tʼokedhá kʼal i xichʼ ani yab waꞌach i pakwlantsixtaláb max yab ka wakʼlá i xichʼ. 
\s1 Nin chemtal na Kristo in wixkʼiyal an walastaláb 
\p  
\v 23 Anchanꞌ pé, yéntsinék ejtal jechéꞌ an pikbantsixtaláb abal ka tʼokedhá ejtal jachanꞌ xowaꞌkich xi jaꞌich in chʼilábil xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ; por ejtal jachanꞌ xowaꞌ waꞌach walkʼiꞌ, in yéntsal más alwaꞌ i pikbantsixtaláb ké xi jechéꞌtsik.  
\v 24 Pos na Kristo yab ochich ba jachanꞌ nin tʼokat altájil na Dios xi tʼajadh kʼal an iniktsik, xi jaꞌich tokot jun in chʼilábil nin lej tʼokat altájil na Dios. Na Kristo ochich ban walkʼiꞌ tʼajat, xon ti kʼwajat xoꞌ tin tamét na Dios abal ti ku kawintsi.  
\v 25 An lej okʼlek páleꞌ, u ochel ban Lej Tʼokat Altá júníl ti tamub abal kin pikbaꞌ i xichʼ xi yab jajáꞌ in xichʼál; por na Kristo yab in pikbaꞌ tinbáꞌ yáníl.  
\v 26 Pos max anchanak, yejat támwiꞌik ka chemech yáníl asta ti tujenek an kʼayꞌlá. Por xowaꞌ u támnal xoꞌ, tam exomich ti kidhel an kʼijtsik, na Kristo xalkʼan júníl tokot abal ejtalichkʼi ani in pikbaꞌ tinbáꞌ abal kin wékʼoy an walastalábtsik.  
\v 27 Anchanꞌ, jelt xan ti ejtal koꞌol ka chemechtsik júníl ani tayíl, tál an lújundhaxtaláb,  
\v 28 anchanꞌ jeye na Kristo ti pikbá júnílkʼi abal kin wékʼontsi yán xitaꞌ tin walastalábiltsik. Tayíl neꞌech juní ka xalkʼan tin chabtsíl, yabich abal kin wékʼoy i walastalábtsik, tál abal kin loꞌotsik xi kʼál ti kʼwajat aytsímte. 
\c 10  
\p  
\v 1 Abal an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés jaꞌich tokot jelti jun in chalám xi xowaꞌkich alwaꞌ neꞌech ka tsích ani yab jaꞌich xin lejtalich. Jaxtám, jachanꞌ an takʼixtaláb yab jaykʼi neꞌech kin lujku xu uteltsik ba na Dios kʼal tin kwentakʼi jachanꞌ an pikbantsixtaláb xu tʼajnal tamub ti tamub.  
\v 2 Pos max an takʼixtaláb u lujkuxak, jachanꞌ an pikbantsixtaláb neꞌech ka jilan ti tʼajnal; pos xin tʼajáltsik, tam ka pakwlantsatich tin walastalábil, yabich neꞌech kin achʼaꞌ ke walbidh u jilkʼonaltsik.  
\v 3 Por xoꞌ, jechéꞌ an pikbantsixtalábtsik xin tʼajáltsik, u tʼajnal kin chalpay kʼál nin walastalábiltsik tamub ti tamub,  
\v 4 pos nin xichʼál an toro ani an chibo yab jaykʼi neꞌech kin ejto kin wékʼoy an walastaláb. 
\p  
\v 5 Jaxtám na Kristo, tam ti ulich techéꞌ ti kʼayꞌlá, in utsaꞌ enchéꞌ na Dios: 
\q1 Yabich a léꞌ i pikbantsixtaláb nibal ki pikbantsat ti koꞌnéltsik, 
\q1 jaxtám tin tʼojojontsámal jun u tʼuꞌúl. 
\q1  
\v 6 Yabich a léꞌ ki pikbantsat an ti tsikadh koꞌnéltsik, nibal an pikbantsixtalábtsik xu tʼajnal abal ka wékʼoyat an walastalábtsik. 
\q1  
\v 7 U ulu tám enchéꞌ: “Dios, jeꞌtám in kʼwajat abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ Tatáꞌ a leꞌ, 
\q1 anchanꞌ xan ti kʼwajat dhutsadh kʼal Nanáꞌ tu kwenta ban dhutsadh úw.” 
\m  
\v 8 Jidhtal, na Kristo in ulu ke na Dios yabich in léꞌ nibal in kulbetnál ka chemdhantsat ani ka pikbantsat ti koꞌnéltsik; nibal i tsikadh koꞌnéltsik nibal i pikbantsixtalábtsik abal kin wixkʼaꞌ i walastaláb, maske jechéꞌ jaꞌich xowaꞌ in ulal ka tʼájan an takʼixtaláb.  
\v 9 Ani tayíl in ulal jeye enchéꞌ: “Dios, jeꞌtám in kʼwajat abal ku tʼajaꞌ xowaꞌ a léꞌ.” Jechéꞌ jaꞌich in ulal ke na Dios in wékʼóch jachanꞌ an wejeꞌ pikbantsixtalábtsik ani in kʼwajbaꞌich jechéꞌ kʼeꞌet an pikbantsixtaláb.  
\v 10 Na Dios tu tʼokómal abal na Jesukristo in tʼajaꞌ xowaꞌ na Dios in leꞌnaꞌ tam tin pikbaꞌ Jajáꞌ tʼajat nin tʼuꞌúl júnílkʼi abal echʼekʼijich. 
\p  
\v 11 Ejtal xu páleꞌtsik, u kubél tsudhey ka tsudhey ani in óntsal kin tʼajaꞌ yáníl jayéchkʼi an pikbantsixtalábtsik, maske jechéꞌ an pikbantsixtalábtsik yab jaykʼi neꞌech kin ejto kin wixkʼaꞌ an walastalábtsik.  
\v 12 Por na Jesukristo jún tokot an pikbantsixtaláb in tʼajaꞌ abal kin wixkʼaꞌ an walastaláb abal echʼekʼijich ani tayíl buxkan tin eját na Dios.  
\v 13 Tajaꞌ kʼwajat in aytsím asta ka átantsat xitaꞌ kʼál tu atʼnal,  
\v 14 abal kʼal júnkʼi tokot i pikbantsixtaláb xin pikbantsi na Dios, in lujkuwalichtsik abal echʼekʼijich xi Jajáꞌich in dhabal.  
\v 15 Ani an Tʼokat Ejattaláb, jayéchkʼi jechéꞌ tu utsál abal jidhtal in ulal enchéꞌ: 
\q1  
\v 16 An lejkintaláb xi neꞌech ku tʼajaꞌ kʼal jajáꞌtsik tam ka watʼéch jachanꞌ an kʼij, enchéꞌ ti neꞌech ka tʼájan, in ulal an Okʼóxláb: 
\q1 Neꞌech ku kʼwajbaꞌ nu takʼixtal ba nin itsích 
\q1 ani neꞌech ku dhutsaꞌ ba nin chalabtsik. 
\m  
\v 17 Ani tayíl in ulal jeye: 
\q1 Yab más jaykʼi neꞌech ku chalpay nin walastalábiltsik nibal xowaꞌ yab alwaꞌ in tʼajámaltsik. 
\m  
\v 18 Anchanꞌ pé, tam an walastalábtsik pakwlantsidhich, yabich más yejat i pikbantsixtaláb abal an walastalábtsik. 
\s1 Yejat ku utey ba na Dios 
\p  
\v 19 Kidháblábtsik, jaxtám xoꞌ ti ejtowalich ku ochich ban Lej Tʼokat Altá kʼal ni jun i jikʼéltaláb kʼal tin kwentakʼi nin xichʼál na Jesukristo,  
\v 20 tokot ki óntsi an ít bél, an bél xin pidhnál an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal, xi kʼwajatwiꞌik dhabudh ani tu japtsi kʼal Jajáꞌ nin tʼuꞌúl. Jelti max u watʼelich xoꞌ bin dhabúl an Lej Tʼokat Altá xi kʼwajat ban pulek atá xon tu kʼakʼnáb na Dios.  
\v 21 Na Jesús jaꞌich ni pulek páleꞌil bin kʼimáꞌ na Dios;  
\v 22 jaxtám, ku utéch ba na Dios kʼal jun i ejattal lujat ani kʼal jun i belomtal púlek. Pos Jajáꞌ tu tʼokedhantsámalich an ti ejattal abal yabich ki achʼaꞌ u walbidh kʼal an walastalábtsik ani ni tʼuꞌúl tʼakadhich kʼal i jaꞌ xi alwaꞌ.  
\v 23 Ki óntsi ki kóꞌoy juniniꞌ ni chalab ban aytsixtaláb xi tʼilál ba ni belomtal, yab ki jálkʼúkʼliy ni chalab, pos na Dios neꞌech kin tʼajaꞌ jelt xan tu utsámal.  
\v 24 Ani yejat ki aliy xan ti ku tólmíxin jún ani jún, abal anchanꞌ, ku kʼánídháxin más ani ki tʼajál xowaꞌ alwaꞌ.  
\v 25 Yab yejat ki wéwnantsi tin okʼtsixtal xin ujnámaltsik yab u kʼalel xon ti tʼajál an junkuntaláb. Yejat ku pákábédháxin jún ani jún ani xoꞌ más, kom i chuꞌtal ke exomich ti kʼunel xowkʼi ti neꞌech ka tsích an Ajátikláb. 
\p  
\v 26 Pos max ki óntsal ki tʼajaꞌ an walastaláb abalkʼi i jilaꞌ ki belaꞌ jechéꞌ an tsubaxtaláb maske i exlálich, yabich waꞌach más i pikbantsixtaláb xowaꞌ ka pikbá abal ku pakwlantsat an ti walastalábil.  
\v 27 Tokotich tám u jilkʼonal ki aytsím an kʼakʼadhtaláb tam ka tsích an lújundhaxtaláb ani an kʼamal xi kʼwajat jomomól xon ti neꞌech ka petʼná xin tomnáltsik na Dios.  
\v 28 Tam jun xitaꞌ kin chʼikat tʼajaꞌ an takʼixtaláb xin jilám dhutsadh na Moisés ani waꞌach cháb o óx i ólnaxtsik xin ulal abal aniꞌ, u pidhnáb abal ka chemdhá jachanꞌ an walablom kʼal ni jun i yajnantsixtaláb.  
\v 29 Pos, ¿yabxeꞌ a chalpayaltsik ke más púlek i yajtsiktaláb in tomnál kin bachʼutsik xitaꞌ in chʼikat tʼajtsal tin Chakámil na Dios, in pojkantsal tin xichʼál ani in odhbijtsal tin Tʼokat Ejattal na Dios xu kʼanidhábtsik kʼál? Jachanꞌ an xichʼ, jaꞌich nin tsubkʼál an lejkintaláb ani xi kʼál ti tʼokedhatstsik.  
\v 30 I choꞌób abal an Okʼóxláb in ulúmal enchéꞌ: “Nanáꞌ u lujyal ku pidhaꞌtsik an ti yajtsiktaláb; Nanáꞌ neꞌech ku jalbiytsik.” Ani in ulu jeye enchéꞌ: “An Okʼóxláb jaꞌich neꞌech kin lújundhaꞌ an atiklábtsik xi kʼál tu belnal.”  
\v 31 ¡Kʼakʼadh tʼajat ku kwajlan kʼal i walastaláb tin kʼubak na Dios xi kʼwajat ejat! 
\p  
\v 32 Por ka chalpaytsik an kʼij xi watʼenekich, tam ti tám tʼajat ta bachʼutsik an tajaxtaláb ani a kuxuy kʼal yantam i chaꞌattaláb an yajtsiktaláb tam ta pojkátsik kʼal tin kwentakʼi na Kristo.  
\v 33 Taltsik xi tatáꞌtsik, odhbijyat ani tʼajtsin xan ti ka leꞌná tin tamét an atiklábtsik ani taltsik, in bachʼu jeye an yajtsiktaláb abal in tolmiy xi tʼajtsinéktsik anchanꞌ.  
\v 34 Taltsik a kóꞌontsi ti yajnantsixtaláb xi kʼwajattsik ban wikʼaxteꞌ ani asta kʼal i kulbétaláb ta kuxyámaltsik ki kʼántsin xowaꞌ tatáꞌtsik a dhabal abal a choꞌóbtsik ke túꞌ walkʼiꞌ a koꞌol jun xataꞌ xi más alwaꞌ ani yab jaykʼi u talél.  
\v 35 Pos yabtsik pé ka kʼibdhaꞌ jachanꞌ na belomtal, abal kʼal jachanꞌ an belomtaláb, neꞌech ki tsiꞌdhantsat jun i pulek chʼejwalixtaláb.  
\v 36 Yejat ka kóꞌoytsik i chaꞌattaláb abal ka tʼajaꞌ xowaꞌ in léꞌ na Dios ani tayíl, ka bachʼu xowaꞌ Jajáꞌ in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ.  
\v 37 Pos an Tʼokat Dhuslab in ulal enchéꞌ: 
\q1 Kʼunatich tʼajat i kʼij, 
\q1 neꞌech ka tsích xi bijidh neꞌech ka tsích ani yabich neꞌech ka owey. 
\q1  
\v 38 Max jun xitaꞌ ka kʼwajbájich alwaꞌ kʼal na Dios abalkʼi u belom, yabich jaykʼi neꞌech ka chemech; 
\q1 por max ka kuxkulách, neꞌech kin chakuy kʼal jajáꞌ. 
\m  
\v 39 Por wawáꞌ yab jaꞌich i kidhtal jelti xu kuxkultsik ani u kʼibdhábtsik, wawáꞌ i kidhtal xu belomtsik ani anchanꞌ, i belkómich ni ejattal. 
\c 11  
\s1 An belomtaláb 
\p  
\v 1 Pos max u belomich, i choꞌóbich tám alwaꞌ ke neꞌech ki bachʼu xowaꞌ nu kʼwajat i aytsím ani ki belaꞌ lejtal ke jun xataꞌ xowaꞌ yab i chuꞌtal, jaꞌich an tsubaxtaláb.  
\v 2 Ni wejeꞌ pakéliltsik káldhá ti alwaꞌ abal belmáchtsik. 
\p  
\v 3 Kʼal ni belomtal, i choꞌób abal na Dios in tʼajámal kʼal nin káwintalkʼi an kʼayꞌlá ani ejtal xowaꞌ waꞌach. Jaxtám, xi xoꞌ i chuꞌtal, yab tʼajnék kʼal jun xataꞌ xi kʼwajat kʼejle tejwaꞌ. 
\p  
\v 4 Kʼal nin belomtal, na Abel in pikbantsi na Dios jun i pikbantsixtaláb más alwaꞌ ké xin pidhnaꞌ na Kaín. Jaxtám ti bachʼwat kʼal na Dios ti lujat inik ani bachʼkʼuntsat an tin pikbantsixtal. Ani jaxtám, maske na Abel chemnekich, in óntsal ti káw kʼal tin kwenta an belomtaláb xin kóꞌoy. 
\p  
\v 5 Kʼal nin belomtal, na Enok ejat ti júná ban ít xeꞌchintaláb ani yabich chemech. Yabich jaykʼi elan kom júná kʼal na Dios. Ani an Tʼokat Dhuslab in ulal, ke tam ti bél techéꞌ ti xeꞌech ti kʼayꞌlá, na Enok kulbetná tʼajat kʼal na Dios.  
\v 6 Por na Dios yab in kulbetnál max wawáꞌ yab i belál, pos abal ku utey ba na Dios, yejat ki belaꞌ ke na Dios taꞌ kʼwajat ani ke Jajáꞌ, in chʼejwaliyaltsik xu alyáb kʼál. 
\p  
\v 7 Kʼal nin belomtal, tam ti na Noé óltsin kʼal na Dios abal neꞌech ka watʼey xataꞌkich xi tam ti jachanꞌ yab tejwaꞌ, in exbantsi xowaꞌ in ulu na Dios ani in tʼajaꞌ an pulek tan atá abal kin loꞌo nin kidhtaltsik. Kʼal nin belomtalkʼi, in xalkʼantsi abal u walablom xi yabtsik u belom ani na Noé káldhá ti alwaꞌ kʼal na Dios kʼal tin kwentakʼi nin belomtal. 
\p  
\v 8 Kʼal nin belomtal, tam ti na Abraham kanyat kʼal na Dios, in exbantsi ani kale abal ka kʼale ban chabál xi utsan neꞌech ka chʼejwaliyat kʼal na Dios. Kale bin chabálil maske yab in choꞌób xon ti neꞌech.  
\v 9 Kom u belom, na Abraham kʼwajay ban chabál xi usnék neꞌech ka pidhan kʼal na Dios, jelti jun i píl chabál xi yab jajáꞌ in dhabal. Kʼwajay ba atátsik xin tʼajál kʼal i kʼudhkʼumkʼi ani anílkʼi jeye tin tʼajaꞌtsik na Isák ani na Jakob, xi usnéktsik jeye kʼal na Dios jelt xan ti usnék na Abraham.  
\v 10 Pos na Abraham kʼwajat in aytsím jachanꞌ an bitsow xin koꞌol kubat alwaꞌ nin akantsik. Jechéꞌ, jaꞌich xi tʼajadh ani kubadh kʼal na Dios. 
\p  
\v 11 Kʼal nin belomtal, aníl jeye na Sara, maske uxkweꞌich tʼajat ani yab u kóꞌnal, in bachʼu i chápláb abal kin kóꞌoy i chakam; pos in waꞌchiy jun in chakámil abal in belaꞌ ke na Dios neꞌech kin tʼajaꞌ xowaꞌ in ulúmal.  
\v 12 Jaxtám na Abraham, maske u kʼunelich tʼajat an kʼij xowkʼi ti neꞌech ka chemech, in kóꞌoy in kidhtaltsik yán tʼajat jelti na óttsik xi waꞌach walkʼiꞌ ani jelti an kidhib xi waꞌach tin waltsik an pujal, xi yab neꞌech ka ejtowat ka ajyat. 
\p  
\v 13 Ejtal jechéꞌ an atiklábtsik, chemech maske yab in bachʼutsik xowaꞌ usnék neꞌech ka pidhan kʼal na Dios; por kom u belomtsik, in choꞌób alwaꞌ abal neꞌech kin bachʼutsik tayíl ani in aytsitsik kʼal yantam i kulbétaláb maske in ów telaꞌkʼi. Anchanꞌ, in xalkʼálichtsik ke u watʼelkʼitsik techéꞌ ti kʼayꞌlá ani yab techéꞌtsik;  
\v 14 pos xu káwtsik anchanꞌ, in xalkʼáltsik tʼajat ke xeꞌech bél in ayaltsik jun in chabálil.  
\v 15 Max in chalpómaktsik tokot nin chabálil xon ti kalnek, neꞌech kin ejto ka witsiytsik táykʼi.  
\v 16 Por in léꞌtsik jun i chabál más alwaꞌ, jaꞌich ki ulu, an chabál xi walkʼiꞌ. Jaxtám na Dios yab in tidhenál ka utsan ke Jajáꞌ nu Dios kʼal jajáꞌtsik, pos in koꞌolich tʼojojontsidh jun i bitsow. 
\p  
\v 17 Kʼal nin belomtal, tam ti na Abraham taktamiyat kʼal na Dios, in júnaꞌ na Isák abal kin pikbaꞌ. Jajáꞌ yab kʼwajay ti chalpax, tokot in ulu abal neꞌech kin pikbaꞌ nin junkax chakámil maske usnék kʼal na Dios enchéꞌ:  
\v 18 “Kʼal tin kwentakʼi na Isák neꞌech ka kóꞌoy yán a kidhtaltsik.”  
\v 19 Jaꞌich abal na Abraham in choꞌób alwaꞌ ke na Dios in koꞌol i awiltaláb abal asta kin ejdhaꞌ i chemélomtsik; pos na Abraham, in bachʼu juní nin chakámil ani anchanꞌ, jilkʼon jelti max chemech ani ejdhantsat ti ít. 
\p  
\v 20 Kʼal nin belomtal, na Isák in lábtʼajaꞌ na Jakob ani na Esaú kʼal tin kwenta xan ti neꞌech ka kʼaletsik tayíl.  
\v 21 Ani kʼal nin belomtal, tam ti na Jakob neꞌchich ka chemech, in lábtʼajaꞌ juntsik ti juntsik nin chakámiltsik na José ani in kʼakʼnaꞌ na Dios, in liklóm bin tsúm nin kwayab.  
\v 22 Kʼal nin belomtal, tam ti na José neꞌchich ka chemech, in ulu abal an israelitatsik neꞌech ka kale más tayíl ba jachanꞌ an chabál xi Ejipto ani in jilaꞌ uludh xantʼéy ka tʼájan kʼal nin beklék. 
\p  
\v 23 Kʼal nin belomtal nin tátaꞌtsik, tam ti waꞌchin ti chakam na Moisés, chinan kʼal jajáꞌtsik óx a íchʼ, abal in chuꞌutsik ke jaꞌich jun i chakam xi alabél tʼajat. Yab in jikʼnaꞌtsik an takʼixtaláb xin pidhnámal an pulek takʼix ke yejat ka chemdhá an tsʼitsik kwitól.  
\v 24 Ani kʼal nin belomtal, tam ti inikbéch na Moisés, yab in leꞌnaꞌ ka bijyat ke jajáꞌ u chakámláb kʼal nin tsidhánil an pulek takʼix xi Ejipto,  
\v 25 más in kulbetnaꞌ ka tʼajtsin xan ti ka leꞌná junax kʼal an atiklábtsik xin belál na Dios ani yab in leꞌnaꞌ ka kʼwajay kʼijidh wéꞌ i kʼij ban walastaláb.  
\v 26 In achʼaꞌ abal más alwaꞌ kin bachʼu i yajtsiktaláb kʼal tin kwenta na Kristo ké ka kʼwajay Ejipto ban tumínladhtaláb; pos jajáꞌ tokot in leꞌnál kin bachʼu an chʼejwalixtaláb xi neꞌech ka pidhan kʼal na Dios.  
\v 27 Kʼal nin belomtal, na Moisés kale ban chabál xi Ejipto, yab abal in jikʼnantsi tin chákub an pulek takʼix, pos in óntsi kin tʼajaꞌ xowaꞌ in chalpayámal jelti max in teltóm na Dios xi yab tejwaꞌ. 
\p  
\v 28 Kʼal nin belomtal, na Moisés in tuju kin tʼajaꞌ an ajib paskwa ani in abnaꞌ ka wadhyat an wiꞌlebtsik kʼal i xichʼ, abal an tʼokat abatwále xi pidhnék ti awiltaláb ti chemdhax, yab kin taktsi tin jidhtal chakámil an israelitatsik.  
\v 29 Ani kʼal in belomtal, an israelitatsik watʼey ban Chak Pujal jelti max i waynek chabál; ani tam ti an atiklábtsik xi Ejipto in leꞌnaꞌ kin tʼajaꞌ anílkʼi, lupuntsik. 
\p  
\v 30 Kʼal nin belomtal an israelitatsik, julpan nin mapúl an bitsow xi Jerikó, tam ti jajáꞌtsik okʼon kin wilintsi taꞌaꞌál búk a kʼítsá.  
\v 31 Ani kʼal nin belomtal, na Ráb, an junkux inik uxum, yab chemech junax kʼal xin chʼikat tʼajaꞌtsik an takʼixtaláb kom jajáꞌ in bachʼúm alwaꞌ an kwáchixtsik xi Israel. 
\p  
\v 32 ¿Jantʼéy más neꞌech ku ulu? Nibal neꞌech ka kidhey an kʼij abal ku tʼilaꞌ na Jedeón, na Barak, na Sansón, na Jefté, na Dabid, na Samuel ani an tʼiltsixtsik.  
\v 33 Kʼal tin kwentakʼi nin belomtal, jechéꞌtsik in kʼániyámal i pakdhaꞌ bitsow, takʼxinéktsik in lujtalkʼi ani in bachʼutsik an tolmixtaláb xi usnéktsik neꞌech ka pidhantsik kʼal na Dios. In paxkʼintsámal tin wiꞌ an padhumtsik,  
\v 34 in tepdhámal i pakdhaꞌ kʼamal, in jekʼámaltsik tam ti neꞌechwiꞌik ka chemdhá kʼal i machét. Xi yabtsik likdhaꞌ, likeytsik; awilmétsik tʼajat ban péjéxtaláb ani in átaꞌtsik xin tolmiy.  
\v 35 Waꞌchinék i mímlábtsik xi ejdhantsidh ti ít tin chakámiltsik. 
\p Taltsik, chemech kʼal i yajtsiktaláb ani yab in tokʼoytsik ka walká, abal anchanꞌ, kin ejto kin bachʼutsik an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.  
\v 36 Kʼeꞌet, in watʼnámaltsik i labídhnaxtaláb ani kwadhnéktsik. Asta balidhtsik al wikʼaxteꞌ ani wikʼadhtsik kʼal i patʼál.  
\v 37 Taltsik chemdhats kwiꞌidh kʼal i tʼujub, kotbadh junax chʼejel, taktamidhtsik, chemdhats kʼal i machét. Xeꞌchintsik túkʼi túkʼi bolidhkʼi tokot kʼal in otʼól i borrego ani kʼal in otʼól i chibo; chʼojontáltsik, u tʼeꞌpinal ani u yajlom.  
\v 38 Jechéꞌ an alwaꞌ iniktsik, xin tomnálakwiꞌik ka kʼwajaytsik xon ti alwaꞌ ani yab ba jechéꞌ an walbidh kʼayꞌlá, xeꞌchinéktsik ti belal ban chabál xon ti yab kʼwajtsidh, ban chʼénlom, ban cholax chʼéntsik ani bin choltáltsik an chabál.  
\v 39 Ejtal jajáꞌtsik, maske káldhats ti alwaꞌ abal u belomtsik, yab in bachʼu xowaꞌ na Dios in ulúmal ke neꞌech kin pidhnaꞌ;  
\v 40 pos na Dios tu tʼojojontsámalich jun xataꞌ más alwaꞌ, abal jajáꞌtsik tokot ka lujkuwattsik jeye, tam wawáꞌ ki bachʼúch weye xowaꞌ in ulúmal neꞌech kin pidhnaꞌ na Dios. 
\c 12  
\s1 Ki chalpóm tokot echʼekʼi na Jesús 
\p  
\v 1 Jaxtám wawáꞌ, kom u kʼwajat wilidh kʼal an atiklábtsik xin xalkʼámalich nin belomtal, ki jilaꞌich xowaꞌ tu tamkʼuyal abal ku belmách. Ki jilaꞌich an walastaláb xi tu dhumkʼuyal ani ki óntsi kʼal i kʼayúmtaláb an belách xi yejat ki tʼajaꞌ.  
\v 2 Ki chalpóm echʼekʼi na Jesús, xon ti tál ni belomtal, pos Jajáꞌ, jaꞌich xitaꞌ tu tujtsi ani tu lujkuntsi an ti belomtal. Na Jesús in achʼaꞌ an yajtsiktaláb ban peltsidh teꞌ ani yab in ódhaꞌ ti kwenta an tidhetaláb xin koꞌol jachanꞌ an chemlá. Pos in choꞌób alwaꞌ ke tam kin watʼnaꞌich jachanꞌ an yajtsiktaláb, neꞌech kin kóꞌoy i kulbétaláb, i kʼijidhtaláb ani neꞌech ka buxkan tin eját nin tʼokat kʼwajtalábil na Dios. 
\p  
\v 3 Ka chalpaytsik nin okʼtsixtalábil na Jesús, xi yantam yajtsiktaláb in bachʼu tin kʼubak an walablomtsik; jaxtám, yab ki chekeytsik nibal ka jilaꞌtsik tabáꞌ.  
\v 4 Pos tatáꞌtsik yabél a bajúmal ka bachʼu i chemlá abalkʼi yabich a léꞌ ka tʼajaꞌtsik i walastaláb.  
\v 5 ¿A ukʼtsámalichtsikxeꞌ an takʼixtaláb xi ti pidhál na Dios abal ti chuꞌtal jelti max ti chakámiltsik? Enchéꞌ tin ulal ban Tʼokat Dhuslab: 
\q1 Chakam, yab ka pojkaꞌ an yajtsiktaláb xi ti pidhál an Okʼóxláb abal ka lejkiy tabáꞌ, 
\q1 nibal ka walbaꞌ tabáꞌ tam ti ki kʼwiyaꞌ. 
\q1  
\v 6 Pos an Okʼóxláb in takʼyal xin kʼanidhál 
\q1 ani in pidhál ti yajtsiktaláb abal kin lujku xi Jajáꞌ in bachʼwal jelt in chakámil. 
\m  
\v 7 Ka kuxuytsik an yajtsiktaláb kom na Dios ti koꞌoltsik jelti max ti chakámil. ¿Awxeꞌ waꞌach jun i tátaꞌláb xi yab in takʼyal in chakámil?  
\v 8 Por max na Dios yab ti ki takʼiytsik, tám, yab i lej chakámláb kʼal Jajáꞌ, i aniꞌ chakámlábkʼi.  
\v 9 Pos aníl jeye, ni tátaꞌtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, tu takʼyal ani i exbantsal xowaꞌ ti ku utsaꞌ. Pos más alwaꞌ ki exbantsi ni Tátaꞌ xi walkʼiꞌ abal anchanꞌ, ki kóꞌóch an xeꞌchintaláb xi yab in koꞌol in okʼontal.  
\v 10 Ni tátaꞌtsik xi techéꞌ ti kʼayꞌlá, tu takʼyal abal ki ejto ku kʼwajay alwaꞌ techéꞌ ti kʼayꞌlá xan ti jajáꞌtsik tin chuꞌtal alwaꞌ; por na Dios, tu takʼyal kʼal wawáꞌ ti alwaꞌbíl abal ti ku tʼoko jelt xan ti Jajáꞌ tʼokat.  
\v 11 Tsubax kʼejle ke ni jun i yajtsiktaláb yab neꞌech ki kulbetnaꞌ tam ki bachʼukʼi, tokot neꞌech ki yajnaꞌ; por xin lejkiyaltsik tinbáꞌ kʼal tin kwentakʼi an yajtsiktaláb xin bachʼwal, tayíl in kóꞌyalichtsik tám jun i xeꞌchintaláb lujat ani kʼijidh. 
\s1 Xantʼéy neꞌech ki tamu max yab ki exbantsi tin káwintal na Dios 
\p  
\v 12 Anchanꞌ pé, ka likedhaꞌtsik ti ít na kʼubak xi chekenekich, na akan xi palmenekich  
\v 13 ani ka aliytsik an bél xi lujat. Neꞌech tám ka jeley na akan xu kʼwechʼeꞌ ani yabich más neꞌech ka tʼawꞌkʼin. 
\p  
\v 14 Ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal ejtalkʼitsik, ka júnaꞌtsik jun i tʼokat xeꞌchintaláb; pos max yab ka tʼokedhaꞌtsik tabáꞌ, yab neꞌech ka ejtotsik ka chuꞌu an Okʼóxláb.  
\v 15 Ka kóꞌoytsik i kwenta abal ni jun xitaꞌ yab kin jilaꞌ kin bachʼu an tolmixtaláb xin pidhnál na Dios; ke ni jun xitaꞌ yab kin junu jelti jun i tsʼaꞌik tʼayabláb, xin tʼajál yab alwaꞌ ani yán u ítʼnal kʼál.  
\v 16 Ke ni jun xitaꞌ xi tatáꞌtsik ka junkun kʼal xi yab in tomtal, nibal kin pojkaꞌ xowaꞌ tʼokat; pos jechéꞌ jaꞌich in tʼajaꞌ na Esaú, ke kʼal jún tokot i kʼapnél, in nuju an awiltaláb xin koꞌol jun i okʼox chakámláb.  
\v 17 Ani tatáꞌtsik a choꞌób ke tayíl, tam ti na Esaú in leꞌnaꞌ kin bachʼu nin lábtʼajaxtal nin tátaꞌ, pojká; ani maske ukʼin tʼajat, yabich in elaꞌ xan ti kin uwaꞌ abal kin jalkʼuy xowaꞌ in tʼajámal. 
\p  
\v 18 Tatáꞌtsik, yab i utenek jelti an israelitatsik, ba jachanꞌ an chʼén xi kʼwajat jomomól jelti kʼamal ani u taknal, xon ti waꞌach i jikʼwaxtaláb ani i ikʼladh áb.  
\v 19 Yab a achʼámaltsik ti jutsyáb an korneta nibal nin tawnaxtal na Dios xi kʼál ti tawnadh an israelitatsik. Xin achʼámaltsik jachanꞌ an tawnaxtaláb, in pakabédhaꞌtsik abal yabich ka tawnátsik más.  
\v 20 Jachanꞌ tin tʼajaꞌtsik anchanꞌ, jaꞌich abal yabich in kuxyal xan ti kʼwajat ti usnaltsik enchéꞌ: “Max jun i koꞌnél o jun xitaꞌ kin kubaꞌ nin akan ba jechéꞌ an chʼén, yejat ka chemdhá tʼujbadhkʼi o kʼal i chʼupidh patʼál.”  
\v 21 Jikʼentál tʼajat xi táꞌ ti tejwaꞌ, ke asta na Moisés in ulu enchéꞌ: “In wipipíl tin kʼwajat kʼal i jíkʼib.” 
\p  
\v 22 Por tatáꞌtsik i utenek ban chʼén xi Sión ani bin bitsówil na Dios xi ejat, jaꞌich ki ulu, an Jerusalén xi walkʼiꞌ. I utenekichtsik xon ti kʼwajat yán i tʼokat abatwáletsik  
\v 23 junkunék abal kin kʼakʼnaꞌtsik na Dios ani bin junkuntal nin chakámiltsik na Dios xi kʼwajattsik dhutsadh nin bij túꞌ walkʼiꞌ. I utenekichtsik ba na Dios, nin Lújundhaxil ejtalkʼi ani bin ejattal an iniktsik xi alwaꞌ, abal lujkudhichtsik kʼal na Dios.  
\v 24 U utenekich jeye ba na Jesús, an kawintsix ban ít lejkintaláb ani ba nin xichʼál xin wakʼlaꞌ xi kʼál tu tʼokómalich. Jechéꞌ tu tawnál más alwaꞌ ké nin xichʼál na Abel. 
\p  
\v 25 Jaxtám, ka kóꞌoytsik i kwenta abal yab ka pojkaꞌ xi tu tawnál. Pos yabtsik loꞌey xin pojkaꞌ na Dios tam ti tawnátsik techéꞌ ti kʼayꞌlá; ani wawáꞌ más yab neꞌech ki ejto ku loꞌey, max yab ki exbantsi xi tu tawnál túꞌ walkʼiꞌ.  
\v 26 Nin tawnaxtal na Dios, in tʼajaꞌ ka yoyon an chabál tam ti jachanꞌ an kʼij; por xoꞌ in ulal: “Neꞌech juní ku tʼajaꞌ ka yoyon ani yab tokotkʼi an chabál, an walkʼiꞌ jeye.”  
\v 27 Tam tin ulu “neꞌech juní”, i exbayal jelti max in ulal abal neꞌech kin wékʼoy ejtal xowaꞌ xu yoyꞌnal xin tʼajámal na Dios abal ka jilkʼon tokotkʼi xi yab u ejtowáb ka yoywat.  
\v 28 Nin takʼixtal na Dios xi tu pidhál, yab neꞌech ka ejtowat ka yoywat. Pos ki pidhaꞌ ti jalbintsixtaláb kʼal jechéꞌ tin kwenta ani ki kʼakʼnaꞌ na Dios kʼal yantam i tʼokattaláb ani i chaꞌattaláb xi Jajáꞌ in kulbetnál;  
\v 29 pos ni Diosil, in junwal jelti kʼamal xu kʼibdhax. 
\c 13  
\s1 Xan ti ku kʼwajay alwaꞌ tin tamét na Dios 
\p  
\v 1 Yab ka jilaꞌtsik ta kʼánídháx jún ani jún jelti a kidhábtsik.  
\v 2 Yab ka ukʼtsitsik ka bachʼu alwaꞌ xu uleltsik ta kʼimáꞌ, pos taltsik xin tʼajál anchanꞌ, in koydhámaltsik i tʼokat abatwáletsik maske yab in choꞌób. 
\p  
\v 3 Ka yajnantsi jeye xi kʼwajattsik ti wikʼnél, jelti max tatáꞌtsik i kʼwajat teye ta wikʼnél junax kʼal jajáꞌtsik. Ka yajnantsi jeye xi atʼax tʼajtsidhtsik, pos neꞌech teye ki ejtowat ki atʼax tʼajtsintsik anílkʼi. 
\p  
\v 4 Ke ejtal xi tomkidhtsik ka kʼakʼná kʼal ejtalkʼi; pos na Dios neꞌech kin lújundhaꞌ xu junkunaltsik kʼal xi yab in tomtal ani xu walbinaltsik kʼal i uxúmbeꞌtaláb. 
\p  
\v 5 Yab ki chʼeꞌneꞌbétsik; ki kʼwajaytsik kʼijidh kʼal xowaꞌkʼi a koꞌol, pos na Dios in ulúmal enchéꞌ: “Yab jaykʼi neꞌech tu jilaꞌ nibal neꞌech tu walbaꞌ.”  
\v 6 Jaxtám ti neꞌech ki ejto ki ulu enchéꞌ kʼal yantam i belomtaláb: 
\q1 An Okʼóxláb jaꞌich xi tin tolmiyal; 
\q1 yab neꞌech ku jikʼnaꞌ xowaꞌ neꞌech kin ejto ti kin tʼajtsi jun xitaꞌ. 
\p  
\v 7 Ka chalpaytsik na okʼlékiltsik xi ti tʼiltsámal an tin káwintal na Dios; ka chalpaytsik xan ti xeꞌchin ani ka óntsi ka wéwnantsi an tin belomtal. 
\p  
\v 8 Na Jesukristo yab u jalkʼunal malilíl i kʼij.  
\v 9 Yab ka walkaꞌ ki kʼambiyattsik kʼal i kʼeꞌet okʼtsixtaláb xi yab i okʼtsinék kʼal na okʼlékiltsik. Más alwaꞌ ke ni ejattal kin bachʼu i chapiktaláb xi tál bin kʼanidhaxtal na Dios ké i takʼixtaláb kʼal tin kwenta i kʼapnéltsik; pos yab jaykʼi káldhats xataꞌ alwaꞌ ba jechéꞌ an okʼtsixtaláb xin wéwnáltsik. 
\p  
\v 10 Wawáꞌ i koꞌol xon tu kʼwajbáb an pikbaxtaláb; tajaꞌ, yab in tomnál ka kʼapúch xu páleꞌtsik bin wejeꞌ tʼokat altájil na Dios.  
\v 11 Pos xu lej okʼlek páleꞌ, in ódhál in xichʼál an koꞌnéltsik ban Lej Tʼokat Altá ti pikbantsixtaláb abal kin wixkʼaꞌ an walastaláb; por nin tʼuꞌúl jachanꞌ an koꞌnéltsik, yab u tsiknal xon tu kʼwajíl an israelitatsik. U káldháb eléb abal ka tsikan.  
\v 12 Anchanꞌ jeye, na Jesús káldhá ban bitsow abal ka chemdhá ani anchanꞌ, kin tʼoko an atiklábtsik kʼal tin kwentakʼi nin xichʼál.  
\v 13 Wanách pé ba na Jesús, táykʼi eléb abal ku atʼan weye jelt xan ti Jajáꞌ in tamu.  
\v 14 Pos techéꞌ ti kʼayꞌlá yab i koꞌol ni jun i bitsow xi neꞌech kin ejto ka kʼwajay malilíl i kʼij, tokot exom i ayal an bitsow xi neꞌech ka tsích tayíl.  
\v 15 Jaxtám ti yejat echʼekʼi ki pubédhantsal tin bij na Dios kʼal tin kwenta na Jesukristo. Jechéꞌ an ajtintsixtaláb, jaꞌich an pikbantsixtaláb xi yejat ki pidhnaꞌ. ¡Ki ajtintsích pé an Okʼóxláb!  
\v 16 Ani yab ka ukʼtsi ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ alwaꞌ ani ka chʼejwaliyal jeye xowaꞌ a koꞌol xi kʼeꞌettsik; pos jechéꞌ, jaꞌich an pikbantsixtaláb xin kulbetnál na Dios. 
\p  
\v 17 Yab ka chʼikat tʼajaꞌ xi ti okʼtsaltsik ani ka exbantsi xowaꞌ jajáꞌtsik in ulal; pos jajáꞌtsik ti belkómtsal ta ejattal ani in choꞌób abal neꞌech ka lújundhátsik kʼal na Dios. Ka tolmiytsik abal tam ka lújunhdá kʼal na Dios kin achʼaꞌtsik i kʼijidhtaláb ani yab i tʼeꞌpintaláb, pos max yab ka tʼajaꞌtsik anchanꞌ, yab xataꞌ ti neꞌech ka éynaꞌ xowaꞌ ti okʼtsaltsik. 
\p  
\v 18 Ti ku kontsintsi weye, i chalpayal ke u kʼwajat alwaꞌ abal i léꞌ ki tʼajaꞌ ejtal alwaꞌ xan ti yejat.  
\v 19 Tu lej pakabédháltsik ki ólan kʼal nanáꞌ tu kwenta abal na Dios ti kin walkaꞌ kin witsiy jikʼat kʼal tatáꞌtsik. 
\s1 An lábtʼajaxtaláb ani an chapnédhomtaláb xi tin okʼontal 
\p  
\v 20 Na Dios xin pidhnál an kʼijidhtaláb, jaꞌich nin ejdhaꞌ ti ít ni Ajátik Jesukristo, an pulek Belkol borregotsik xin lej tsubkʼaꞌ kʼal nin xichʼál an lejkintaláb xi malilíl i kʼij.  
\v 21 Ke Jajáꞌ ti ki tʼajaꞌtsik ki lujkun ani ki alwaꞌmétsik kʼal ejtal xowaꞌkich abal ka ejto ka tʼajaꞌtsik xowaꞌ Jajáꞌ in léꞌ. Ani ke Jajáꞌ, kin tʼajaꞌ kʼal ejtal wawáꞌ xowaꞌ Jajáꞌ kin leꞌnaꞌ, kʼal tin kwentakʼi na Jesukristo. ¡Ke na Kristo kin kóꞌoy an labidh tʼokattaláb malilíl i kʼij! Anchanꞌ ka tʼájan. 
\p  
\v 22 Kidháblábtsik, tu kontsal abal ka kóꞌoy i chaꞌattaláb kʼal jechéꞌ an takʼixtaláb xi tu utsáltsik, pos yab lej púlek an dhutsadh úw xi jechéꞌ tu dhutsuntsámaltsik.  
\v 23 Ka choꞌóbnaꞌtsik abal an kidhábláb Timoteo, walkadhich; max ka ulich jikʼat, neꞌech jeye ku júnaꞌ kʼal nanáꞌ tam kin kʼale tu álnaꞌtsik. 
\p  
\v 24 Ka chapnédhaꞌ ejtal na okʼlékiltsik ani ejtal an belomtsik. Ti abtsal ti chapnédhomtaláb xu kʼwajíltsik Italia. 
\p  
\v 25 Ka bachʼwaltsik echʼekʼi nin alwaꞌtal na Dios. Anchanꞌ ka tʼájan.