\id ROM - Huli Bible [hui] -Papua New Guinea 2011 (web version -2013 bd) 
\h LOMO 
\toc1 Polohanda Keriso hameigini Lomoni hearuhondo beba ogo gilibu wia hene 
\toc2 Lomo 
\toc3 Lm 
\mt1 Lomo  
\mt2 Polohanda Keriso hameigini Lomoni hearuhondo beba ogo gilibu wia hene.  
\imt1 Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo  
\ip Polohanda Keriso hameigini Lomoni hearuhondo beba gilibu wia henego irane ibu ti hearia mani nenege pole manda buwa gili bini.  
\ip Polo ibuni lo manda bialu, Keriso hameigini Lomoni karu heba howa i̱na ti biamogo bialu Yasunaga bi mana lawai holebero. Ani lawai harogola tigua nde i̱ biamogo bialu dindi mini Sebenaha Bi Mana Debene lamima polebero, lo manda bini.  
\ip Polohanda Ngode Datagaliwabe Bi Mana Debene lawai henedagua Keriso hameigini Lomoni hearume bayuwa manda bilo ibu bebani gili bialu tihondo wia hene.  
\ip Ibugua lalu, Tí mitangi bialu Ngode Datagaliwabehondo tínaga bi la haruli, lalu lamini. Ani lowa Bi Mana Debenenaga teneore lamialu lalu, Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo mini mbiraorewi karu tihondo, Í̠ mini tigabiwi ke, lagago Bi Mana Debeneme walia haga ka. Be 1.17 gilibu nga.  
\ip Polohanda bi layagonaga irane agua lowa garealo mialu Yu wali agalirubi wali agali tara tararubi Ngode Datagaliwabehanda tihondo, Í̠ mini tigabiwi ke, lelo bibahende ta nabi karume Yasu Kerisohondo mini mbiraore wulene nga. Mini mbiraore wiragome Yasu Kerisoha ho gimbu bu howa holene gahenge yu haga ka. Ani bu kagome Ngode Datagaliwabenaga mo palia holene yu howa ko bulenenaga hongomebi homolenenaga hongomebi daribaho ngaria Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua golope haga ka.  
\ip Be 5.1–8.39 uruniha Polohanda Mana lowini ngagonaga irane langialu, Ko bulene koorene ko ngago walia hole Ngode Datagaliwabehanda Mana lowini ngago ngini, lene. Ani lowa ibugua bi mende lalu, Ngode Datagaliwabe Dinini ibunaga hongome ina Yasu Kerisoha ho gimbu bu helaga ka, lalu gilibu wini. Ani buwa Polohanda lo manda bialu Yu wali agalibi wali agali tara tarabi Ngode Datagaliwabehanda ti bibahende ta nabihondo pele mulene manda biaga ka. Yu wali agalime Yasuhondo mini mbiraore wulene hame nale hayagola Ngode Datagaliwabehanda manda biyadagua Yasu Kerisoha howa ibunaga pele mulene wali agali tara tarahondo mini. Yu wali agalime maniore Yasuhondo mini mbiraore wulebira Polohanda manda bini.  
\ip Gilibu maro bulene kaware ngelowa Keriso hameiginirume bialu holenenaga mana mitangi bialu Ngode Datagaliwabehondobi gabumane karuhondobi wali agali ta nabi karuhondobi gubalini howa bialu holene ngagonaga gilibu nga. Ani gili buwa Polohanda ibunaga nenegeruhondo turu holene bi lawia halu Ngode Datagaliwabe mini yaraga hene.  
\iot Bu̱lu̱ baga buwa kuni gilibu ngago  
\io1 \ior 1.1-17\ior*  
\io1 Gili binigonaga irane \ior 1.18–3.20\ior*  
\io1 Wali agali bibahendeore nakarulape kama lenego \ior 3.21–4.25\ior*  
\io1 Kerisohondo mini mbiraorewi kago mini tigabiwi ka, lenego \ior 5.1–8.39\ior*  
\io1 Kerisoha howa gahenge holene ngago \ior 9.1–11.36\ior*  
\io1 Ngode Datagaliwabehanda Isaraele wali agalihondo bule manda bu winigo \ior 12.1–15.13\ior*  
\io1 Keriso hameiginime bialu holene mana ngago \ior 15.14–16.27\ior*  
\io1 Lamaro bialu nenegeruhondo bi lawia henego  
\c 1  
\s1 Polohanda \w abosolo\w* biabe binigo irane ogo  
\p
\v 1 I̱ Polo Keriso Yasunaga biabe bia haga kogo howa Ngode Datagaliwabehanda i̱ \w abosolo\w* holiya dabowa ibunaga Bi Mana Debene lamuliya olo helenego kogoni.\x + \xo 1.1 \xt Ab 9.15, 13.2, 22.21, 1 Ko 1.1, Ga 1.15\x*  
\v 2 Bi Mana Debene ogoni bamba Ngode Datagaliwabehanda ibunaga mana \w latagi\w* hagaruha howa, Ngulebero, lalu lowinigo Anduane Homogonaga \w mbugani\w* gilibu winigo nga.\x + \xo 1.2 \xt Ab 26.6, Lm 3.21, 16.25-26, Ga 3.8, Ta 1.2\x*  
\v 3 Bi Mana Debene ogoni Ngode Datagaliwabe Igini inanaga Anduane Homogo Yasu Keriso henego kagonaga lo nga. Ibu dindi agalihayaginaga ibu Debidi aguanene hene.\x + \xo 1.3 \xt Md 22.42, Lg 1.32, Yo 1.14, Ab 2.30, Lm 9.5, Ga 4.4, 2 Ti 2.8\x*  
\v 4 Ibu Ngode Datagaliwabe hayaginaga walia halu ibunaga hongo gibioregome ibuni mo heya howa ibu Ngode Datagaliwabe Iginiore inanaga loma biaho helenego ka walia hene.\x + \xo 1.4 \xt Ab 13.33, Hi 9.14\x*  
\v 5 Wali agali dindi bibahendeni karu i̱na Keriso kagoria haru ibalu tigua ibuhondo mini mbiraore wilobi ibugua bia laradagua bilobi Ngode Datagaliwabehanda Kerisoha howa i̱ abosolo kogo howa Kerisonaga biabe ogoni bia holiya i̱hondo ngiya.\x + \xo 1.5 \xt Ab 26.16-18, Lm 12.3, 15.18, 1 Ko 15.10, Ga 2.7-9, Eb 3.8\x*  
\v 6 Wali agali dindi bibahendeni karu larugo Lomoni kamirunagabi laru manda bilimu. Tíbi Yasu Kerisonaga halimulo Ngode Datagaliwabehanda olene.  
\v 7 Irane ogonigo Lomoni bibahende kamiru Ngode Datagaliwabehanda tí gubalini howa ibunaga halimulo olayaru i̱na tíhondo beba ogoni gilibu wia haro.\x + \xo 1.7 \xt Dag 6.25-26, 1 Ko 1.2-3, 2 Ko 1.1, Ga 1.3, Eb 1.2, 1 Te 4.7\x*  
\p Ina Aba Ngode Datagaliwabebi Anduane Homogo Yasu Kerisobi libugua tíhondo biamogo bia holenebi mo palia holenebi ngilo hamelo ko.   
\s1 Polohanda Ngode Datagaliwabehondo ka̱i̱ lalu henego ogo  
\p
\v 8 Bi mbira ala lolene manda bidogo laro. Tígua mini mbiraore wu kamigoni wali agali dindi bibahendeni karume hale halu kagonaga i̱na tí bibahende mitangi bialu Yasu Kerisoha howa Ngode Datagaliwabehondo turu halu ka̱i̱ lalu ko.\x + \xo 1.8 \xt Pb 1.3, Kl 1.3-4, 1 Te 1.2, 1.8\x*  
\v 9-10 Bi larogo heneneore laralo Ngode Datagaliwabe ibu manda biai ka. I̱na Ngode Datagaliwabe ogoni gubaliniore howa ibunaga biabe bia halu ibu Igini Yasu Kerisonaga Bi Mana Debene lamialu ko. I̱na Ngode Datagaliwabehondo bi lalu howa tí mitangi biaabo halu tínaga la haruligo ibu manda bu ka. Ibugua i̱ tí kamiria ibulene hame ledayagua henge ngilo ibuhondo bi lamialu ko.\x + \xo 1.9-10 \xt 2 Ko 1.23, Eb 1.16, Pb 1.8, 1 Te 2.5, 2.10, 3.10, 2 Ti 1.3\x*\x + \xo 1.9-10 \xt Ab 19.21, Lm 15.23, 15.32, 1 Te 3.10, Ya 4.15\x*  
\v 11 Tí de handalu Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua mo bayale holene ngiaga ngaru tí heba lo manda bialu tínaga mini hongo helo langule i̱ ibua ho ko.  
\v 12 Bi larogo irane tígua mini mbiraore ngamigome i̱ biamogo bilimulobi i̱na mini mbiraore ngogome tí biamogo bialubi inane biamogo bia biamogo bia bialu hami̱yanaga laro.   
\p
\v 13 I̱ hamene mbaliniru-o tígua mbira ogoore manda bilimulo laro. Ala i̱na tí hemiria nenege ibule lowa dewa halu manda bigi bu haabo harugo biabe bulene wiarume i̱ yani haabo haya. I̱na dindi tara tarani howa Yu wali agali ndo tara tara karume Yasuhondo mini mbiraore wilonaga biabe bialu harudagua tí kamiria íbu howa wali agali maru karume Yasuhondo mini mbiraore wilimulo biabe ogoni bule hamelo ko.\x + \xo 1.13 \xt Yo 15.15-16, Ab 19.21, Lm 15.23, 16.7, Pb 4.17\x*  
\v 14 Wali agali dindini holenenaga manda timbunibi karubi manda nabi karubi beba de handaga karubi de nahandaga karubi ti ta nabi bibahendehondo Bi Mana Debene nalami kogome i̱na ti baba dano ho ko.  
\v 15 Ani dano ho kogo i̱na tí Lomoni kamiruhondobi Bi Mana Debene langua ho ko.\fig Polohanda ... i̱na tí Lomoni kamiruhondobi Bi Mana Debene langua ho ko, lene.|src="LEAR 127.tif" size="2" ref="(1.15)" \fig*   
\s1 Bi Mana Debeneha Ngode Datagaliwabenaga hongo holene ogo  
\p
\v 16 I̱na Bi Mana Debene karulapeore ngago hondowa taga naharuligo irane Bi Mana Debene ogoninaga hongo holeneme Ngode Datagaliwabehanda wali agali bibahende ibuhondo mini mbiraore wu karu pele miaga ngagonaga taga naharuli. Mana ogoni ala Yu wali agalime hale henego áyu Yu wali agali hangu ndo tara tara karu tibi hale halu ka.\x + \xo 1.16 \xt Iba 119.46, Mg 8.38, Ab 3.26, 13.46, 1 Ko 1.18-24, 2 Ti 1.8\x*  
\v 17 Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo mini mbiraorewi karu tihondo, Í̠ mini tigabiwi ke, lagago Bi Mana Debeneme walia haga ka. Mini mbiraore wu haabo kagohondo hangu laga. Ani lagago Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo, Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo mini mbiraorewi kagohondo, Í̠ mini tigabiwi ke, laga ka. Wali agali ani lene karu ti degeme holene gahenge yu holebira, lalu gilibu nga.\x + \xo 1.17 \xt Hab 2.4, Yo 3.36, Lm 3.21-22, Ga 3.11, Hi 10.38\x*   
\s1 Wali agali bibahende ko hai hene kamago ogo  
\p
\v 18 Wali agali Ngode Datagaliwabe erembira mialu tinaga ko biragome maru karume mana henene ngago manda bulilono hapai haabo halu karu tinaga kohondo Ngode Datagaliwabehanda dahuliya andaga howa ibunaga keba holene waliaho winigo nga.\x + \xo 1.18 \xt Ab 17.30, Eb 5.6, Kl 3.6, 2 Te 2.12\x*  
\v 19 Ani biragohondo pani mulene ngago irane ogo. Ngode Datagaliwabe ibuni kagonaga ibunime mo pani henego wali agalime manda bibehe panigi nga.\x + \xo 1.19 \xt Yo 1.9, Ab 14.15-17, 17.24-28\x*  
\v 20 Ngode Datagaliwabehanda bibahende wabiningi howa ibunaga nahandabehe winiyago ngarubi ibu hongo haabo kagobi ibuniore haabobo kagobi panigi wali agali bibahendeme handai habeheore ka. Ngode Datagaliwabehanda bibahende wabinigo wali agalime hondowa ani manda bibeheore ka. Anigo tigua, Ngode Datagaliwabe ka manda nabi harimadago, lolene henge nawi.\x + \xo 1.20 \xt Yob 12.7-9, Iba 19.1, Ab 14.17, 17.27, Hi 11.3\x*  
\v 21 Tigua Ngode Datagaliwabe ka manda bia bidagoyu ibunaga mini mo yaraga holene ngadagua mo yaraga nahagabi ibuhondo turu halu ka̱i̱ nalagabi ka. Tigua mbirale habane ndogo hangu mitangi biagabi tinaga mini lulu ale arumahe howa biagabi ka.\x + \xo 1.21 \xt Yar 2.5, Eb 4.17-18\x*  
\v 22 Tigua, Mini gigabiwi kama, lagagoyu ti miniwi ndo lulu ale howa laga ka.\x + \xo 1.22 \xt Yar 10.14, 1 Ko 1.20\x*  
\v 23 Tigua Ngode Datagaliwabe haabobo kago mitangi bialu ibunaga mini mo yaraga holene ngago wahowa mbirale gime wabinigo agali alebi ega alebi nogo tara tara alebi tombeme piaga tara tara alebi uruni alego mitangi bialu bi pupu wiaga ka.\x + \xo 1.23 \xt Man 4.16-18, Iba 106.20, Yar 2.11, Ese 8.10, Ab 17.29\x*   
\p
\v 24 Wali agali uruni ale karume tinaga minime dimagoli hara alebi tinaga tinginime tini degedege baba mana tagabiorebi bima pelo Ngode Datagaliwabehanda ti yupe hene ka.\x + \xo 1.24 \xt Ab 7.42, 14.16, 1 Ko 6.18, Eb 4.18, 1 Te 4.4\x*  
\v 25 Tigua Ngode Datagaliwabenaga henene lolene ngago yu wahowa ke̱ holene ngago yu aribia haga ka. Ani buwa tigua mbirale tara tara wabiaga tene Ngode Datagaliwabe kago ibuni wahowa mbirale ibugua wabiniruhondo bi pupu wialu haga ka. Wabiaga tene Ngode Datagaliwabe kago ibunaga mini hangu mo yaraga haabobo holene ngago. Aniore bialu helo laro.\x + \xo 1.25 \xt Ais 44.20, Yar 13.25, 16.19, Amo 2.4, Lm 9.5, 1 Te 1.9, 1 Yo 5.20\x*   
\p
\v 26 Tigua ko ogoni biaabo hagago miniha dimagoli holene tagabi koorene ko ngarubi bima pelo Ngode Datagaliwabehanda ti yupe haga ka. Walime agali heba howa waneigini holene mana winigo wahowa tini degedege mana ko ngubi taraore biaga beda.\x + \xo 1.26 \xt LBM 18.22-23, Eb 5.12\x*  
\v 27 Agalime ogonidagua dege mana winigo wahowa agali tini degedege dimagoli gibiore howa tini mana ko ngubi taraore biaga ka. Ogonidagua ko tagabiore biragonaga Ngode Datagaliwabehanda pani ngi lalu tinime dano bialu kago mulebira.\x + \xo 1.27 \xt LBM 18.22, 20.13, 1 Ko 6.9\x*   
\p
\v 28 Wali agalime Ngode Datagaliwabe mana henene ngago miniha yu holene manga haragome tini mini kome bua hara ale bilo ibugua ti yupe haga ka. Anigo tigua nabulene ngaru biaga ka.  
\v 29 Ti ko tara tarame to̱laihe howa uru ale biaga ka. Miniha ko dohe hagabi dimagoli hagabi ko bule lo manda biagabi i̱ nayido agini henge lagabi homelo bagabi gungu biagabi mo hondo hagabi ko andandabi hagabi diburibu lagabi  
\v 30 tini guraga guraga biagabi Ngode Datagaliwabe handabe manga hagabi mege biagabi miniha balagala hagabi mine hagabi ko bulene hariga hai biagabi aba ai̱yalanaga bi mo wahagabi  
\v 31 ti miniha ko dege mitangi biagabi buliya lalu lo wuwa lahondo hagabi maruhondo turubini nabiagabi dara nahagabi urunidagua bialu haga ka.  
\v 32 Tigua Ngode Datagaliwabenaga mana lowini ngagome mana uruni ale bialu karu homolene nga lo ngago manda bia buwa kedange howa mana uruniore biaabo halu haga ka. Uruni hangu ndo maru karume birago hondowabi ti kulo haga ka.\x + \xo 1.32 \xt Iba 50.18, Hos 7.3, Lm 2.2, 6.21\x*   
\c 2  
\s1 Ngode Datagaliwabe ibu wali agalinaga dabaga kago ogo  
\p
\v 1 Wali agali marume nakarulape biragola í̠na tí nakarulape birimi larilibe. Ani lariliyagua nakarulape larili. Maruhondo tí nakarulape birimi lowa í̠nibi ti ale dege howa tigua birago ale biriligome í̠nibi ko dege ke lalu minida.\x + \xo 2.1 \xt Md 7.1, Lg 6.37, Yo 8.7-9, Lm 1.20\x*  
\v 2 Ngode Datagaliwabehanda dabaga howa wali agali urunidagua biagagohondo godi tigatigaore laga ka manda bidama.  
\v 3 Í̠nibi ti bialu kadagua dege bialu howa í̠na maruhondo, Tí nakarulape birimi, lalu kego ogonidagua bialu howa í̠ Ngode Datagaliwabenaga godi lolene ngagoria howa yo pialu polebero manda bu kebe.  
\v 4 Ngode Datagaliwabe ibugua í̠hondo baya gibiore biaga kagobi pani abale nangiaga kagobi í̠ mitangi bialu ema nabi hondo haabo kagobi í̠na urunibi heba mo yo hondo dege kebe. Ngode Datagaliwabehanda í̠hondo bayale dege biaabo halu kagoni í̠ mini beregedabelonaga ndo birabe.\x + \xo 2.4 \xt Ais 30.18, Lm 3.25, Eb 1.7, 2.9, 2 Pi 3.9, 3.15\x*  
\v 5 Ani biragoni bilowa í̠ mini giambeore halu beregedolene manda nabiore haabo kegoni. Anigo Horo Mbira tagira ibirangi Ngode Datagaliwabehanda kohondo ibunaga lembo holene walia halu godi tigabi lolebira. Larangi í̠ pani timbuniore ngilonaga í̠ni bialu kegome pani hiriribiore nolene mo tago haga bialu kegoni.  
\v 6 Ogoninaga wali agali bibahendeme biabe bialu harimadagua Ngode Datagaliwabehanda emena karulape ngulebira.\x + \xo 2.6 \xt Iba 62.12, Min 24.12, Md 16.27, Yo 5.29, 1 Ko 3.8, 2 Ko 5.10, Mo 22.12\x*  
\v 7 Wali agali marume Ngode Datagaliwabehanda tihondo bayale taraore holenebi mini lene holenebi holene ereba nahaganebi ngilonaga tai bialu biabe bayale biaabo halu ka. Tihondo Ngode Datagaliwabehanda haabobo holene mulebira.  
\v 8 Wali agali marume tini hangu mitangi bialu mana tigabi erembira mialu ko bulene dege mo tene haga ka. Ani biaga karu baba Ngode Datagaliwabehanda godi lowa tihondo ibunaga keba holene walia halu pani mulebira.\x + \xo 2.8 \xt Lm 1.18, 2 Te 1.8\x*  
\v 9 Wali agali ko biaga karu bibahendeme genda taraore holenebi tandaga nolenebi ngago nolebira. Yu wali agali karubi wali agali tara tara karubi ta nabi nolebira.\x + \xo 2.9 \xt Amo 3.2, Lg 12.47-48, Lm 1.16, 1 Pi 4.17\x*  
\v 10 Ani bulebiragoyu wali agali mana bayale biaga karu tihondo Ngode Datagaliwabehanda bayale taraore holenebi mini lene holenebi mo palia holenebi mulebira. Yu wali agali karubi wali agali tara tara karubi ta nabihondo ani mulebira.  
\v 11 Irane Ngode Datagaliwabehanda wali agali bibahende ta nabihondo ogobi degedege biaga kagoni.\x + \xo 2.11 \xt Man 10.17, 2 Bit 19.7, Yob 34.19, Ab 10.34, Ga 2.6, Eb 6.9, Kl 3.25, 1 Pi 1.17\x*   
\p
\v 12 Yu wali agali ndo tara tara karume Mosese heneyangi \w Mana\w* lowini ngago hale nahe hene ka. Tigua hale nahe howa ko bialu karu ti dinini kohayagi holebira. Yu wali agali karume Mana lowini ngago hale howa ko bialu karu mana ogoni ngagome ti dabaga.  
\v 13 Wali agalime Mana lowini ngago hale dege haragome Ngode Datagaliwabehanda tihondo, Í̠ mini tigabiwi ke, nalaga ka. Mana ogonime bibe lo ngadagua bialu kagohondo ibugua, Í̠ mini tigabiwi ke, laga ka.\x + \xo 2.13 \xt Md 7.21, Ya 1.22-25, 1 Yo 3.7\x*  
\v 14 Yu wali agali ndo tara tara karume Mana lowini ngago hale nahe howa Mana ogonime bibe lo ngadagua bupe halu biyagua ogo bulene bere ogo nabulene bere lalu tininaga minime lamiaga. Ti Mana lowini ngago hale nahe howa ani bigi bialu haga ka.\x + \xo 2.14 \xt Ab 10.35\x*  
\v 15 Tigua Mana lowini ngagome bibe lo ngadagua biragome mana ogoni tinaga miniha nga walia haga. Tinaga minimebi lamia dege bialu tigua birago marungi, Kagua biri, lalu mo mitangi bia halu marungi, Karulape biri, lalu mo mitangi bia haga ka.\x + \xo 2.15 \xt Md 25.31, Ab 10.42, 1 Ti 1.11, 2 Ti 2.8, 4.1, 4.8\x*  
\v 16 Ani biagago i̱na Bi Mana Debene lamirulidagua Horo Mbira lola harangi Ngode Datagaliwabehanda Keriso Yasuha howa wali agali bibahende baba godi lalu tinaga miniha ko mitangi bini wia do karubi mo pani halu godi lolebira.   
\s1 Yu wali agalibi \w Mana\w* lowini ngagobi ogo  
\p
\v 17 Anigo tí wali agali kamirume agua manda bulene wiaruabe. Tígua, Ina Yu wali agali kama, lowa \w Mana\w* lowini ngago mo tiaga ho howa, Ina hangu Ngode Datagaliwabenaga wali agali baya kama, manda bu haramili.\x + \xo 2.17 \xt Ais 45.25, Yo 8.33, 2 Ko 11.22, Ya 2.19\x*  
\v 18 Tígua Ngode Datagaliwabehanda hamelo kago manda buwa Mana lowini ngago lo manda biaabo harimigome mana ogo ko ogo bayale lalu daba ki bibehe kamigoni.  
\v 19 Tígua lalu, Ina wali agali de kohe karunaga hariga walia hagabi arumaha karunaga mo wá hagabi\x + \xo 2.19 \xt Md 15.14, 23.16-19, Lg 18.9, Yo 9.34, 9.40, Lm 6.17, 2 Ti 1.13, 3.5, 3.15\x*  
\v 20 mini gedaore karu mana biawai hagabi mana manda nabi karu lawai hagabi kamalo, manda bu kamigoni. Tígua lalu, Ina Mana lowini ngagoha bi mana bibahende manda bulenebi henene hangu lai holenebi ngago yu kamalo, manda bu kamigoni.  
\v 21 Tígua maru lawai haramiligo tíninaga biagago lalu mbira nalaramiligo irane agibe. Tígua mana lawai halu howa, Mbirale page nabibe, lalu lawai haramiligo tíni page naberamilini.\x + \xo 2.21 \xt Iba 50.16-21, Md 23.3-4\x*  
\v 22 Tígua lalu, Wali agali kayu nayabe, laramiligo tíni kayu nayaramilini. Mbirale tara tarahondo bi pupu wiaga karu tí handabe manga haramiligo tíni mbirale tara tarahondo bi pupu wiaga anda kagoha howa kayu naberamilini.  
\v 23 Tígua lalu, Ina Ngode Datagaliwabenaga Mana lowini ngago manda bidamagoni, lowa mine halu, Ina hangunaga ngago, laramiligo. Wali agali tagira karume Ngode Datagaliwabe mege bilo ibunaga mana napuguaramilini.  
\v 24 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo, Yu wali agali tígua bialu kamigome Yu wali agali ndo tara tara karume Ngode Datagaliwabe mege bialu kagoni, lalu gilibu nga.\x + \xo 2.24 \xt Ais 52.5, Ese 36.20-23\x*   
\p
\v 25 Mana lowini ngagome bibe lo ngadagua bialu howa \w dongone\w* podo mabu biagane mana bulene karulape. Anigo Mana ogoni bibe lalu lo ngago puguarimiyagua dongone podo mabu biagane mana bulene nakarulape.\x + \xo 2.25 \xt Yar 4.4, 9.25, Ga 5.3\x*  
\v 26 Yuali ndo agali tara mbira dongone podo mabu nabini kago ibugua Mana lowini ngagome bibe lo ngadagua biyagua Ngode Datagaliwabehanda agali ogoni ibubi dongone podo mabu bini tí ale dege ka manda bulebira ndobe.\x + \xo 2.26 \xt Ga 5.6\x*  
\v 27 Tígua Mana lowini ogoni gilibu ngago dongone podo mabu bialu ha kamigo howa Mana ogoni pugualu kami. Anidago nde dongone podo mabu nabi karume Mana ogoni lo ngadagua bialu howa Ngode Datagaliwabehanda godi larangi tigua, Yuali tí nakarulapeore bialu harimida, lalu walia holebira.  
\v 28 Anidago Yuali heneneoreru dongone podo mabu henemane bini mbira ai kabe. Dongone bame tagirahayagi hangu podo mabu bini kago ibu Yuali heneneore ndo ka.\x + \xo 2.28 \xt Yo 7.24, 8.39, Lm 9.6-7\x*  
\v 29 Mbirali ibunaga bu habane Ngode Datagaliwabehondo loma bia ho hene kago ibu Yuali heneneore ka. Biabe ogoni birago Mana lowini ngagome biaga ndo Ngode Datagaliwabe Dinini ibuni biaga ka. Agali ogonibigo ibunaga mini agali yangoneme mo yaraga haga ndo Ngode Datagaliwabehanda mo yaraga haga ka.\x + \xo 2.29 \xt Man 30.6, 1 Ko 4.5, 2 Ko 10.18, Kl 2.11, 1 Pi 3.4\x*   
\c 3  
\p
\v 1 Ani biagadago Yu wali agalime wali agali tara tara karu bolangua holenaga mbira ngabe. \w Dongone\w* podo mabu biagane mana galone mbira ngabe.  
\v 2 E̱ wiaore bida ndobe. Mbira ogo Ngode Datagaliwabehanda ibunaga bi mana Yu wali agalime mo dunubia ho yu helo tihondo mini.\x + \xo 3.2 \xt Man 4.7-8, Iba 147.19-20, Lm 2.18, 9.4\x*  
\v 3 Ani binigo ti marume Ngode Datagaliwabe mitangi bialu mini bilina nahenedane handarimayagua iname agua lami̱yabe. Ti ani birago hondowa Ngode Datagaliwabe ibuguabi mini bilina naholebira lolene ngabe.\x + \xo 3.3 \xt Lm 9.6, 10.16, 11.29, 2 Ti 2.13, Hi 4.2\x*  
\v 4 Ani ndoyago. Wali agali ti bibahendeme ke̱ hai haga kayaguabi Ngode Datagaliwabe ibu henene dege laabo haga kagoni. Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo,\x + \xo 3.4 \xt Iba 51.4, 62.9, Yo 3.33\x*  
\q1 Í̠na bi larego bibahende tigatiga hangu larili lalu walia holene nga.  
\q1 Tigua í̠ baba godi lole manda biyagua í̠ bolanguaore holene nga,  
\m lalu gilibu nga.   
\p
\v 5 Iname ko beramagome Ngode Datagaliwabenaga tigabi bulene panigiore walia hayagua agi manda bibehe kamabe. Ngode Datagaliwabehanda iname ko birimagonaga pani ngiragola ibu nakarulape bira labehe holeberamabe. Dindi wali agalime bi laralidagua ogoni laro.\x + \xo 3.5 \xt Lm 6.19, Ga 3.15\x*  
\v 6 Ani nalabeheore. Ngode Datagaliwabe ibu tigabiore ndo kayagua ibugua wali agali bibahende agua mo daba ki bulebe.   
\p
\v 7 Anidago i̱naga ke̱ holeneme Ngode Datagaliwabenaga henene lolene ngago panigiore walia helo lowa emene bogo para halu berogola Ngode Datagaliwabe ibunaga mini mo yaraga hayagua i̱ ko biaganaga pani nolene irane aginagadabe.  
\v 8 Ogonidagua manda bu kamayagua Ngode Datagaliwabenaga mini mo yaraga holene wilo ina ko bima lolene ngabe. Wali agali marume, Polohanda ani lalu ka, lowa i̱ mege biya. Ani biragonaga ti pani nolene ngadagua nolebiraore.\x + \xo 3.8 \xt Lm 5.20, 6.1, 6.15\x*   
\s1 Wali agali mini tigabiwi mbira naheorego ogo  
\p
\v 9 Anidago wali agali tara tara karu ale ndo ina Yu wali agali bayale kamabe. Ani nalabeheore. Ina Yu wali agali kamarubi wali agali tara tara karubi ta nabi ina bibahendeore kome bope hai henego kama lalu abale langirugoni.\x + \xo 3.9 \xt Lm 1.18–2.24, 3.23\x*  
\v 10 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo,\x + \xo 3.10 \xt Aga 7.20\x*\x + \xo 3.10 \xt Iba 14.1-3, 53.1-3\x*  
\q1 Wali agali mini tigabiwi mbira naheore.   
\q1
\v 11 Mini bayale gigabiwi hagabi  
\q1 Ngode Datagaliwabe mini yaraga hoa hagabi mbira naheore.   
\q1
\v 12 Wali agali bibahendeme Ngode Datagaliwabe erembira mialu piai haga ka.  
\q1 Ti bibahende habane nabulene hangu bu hama peda.  
\q1 Bayale biaga mbirali naheore.   
\q1
\v 13 Tigua wali agali homelonaga bi lahondo hagabi\x + \xo 3.13 \xt Iba 5.9, 140.3, Ya 5.16\x*  
\q1 tinaga hégeme ke̱ gibi hagabi  
\q1 homelo bolene bi puya tomia palego ale tinaga ne hambuha howa tagira ibagabi\fig ... tinaga hégeme ke̱ gibi hagabi homelo bolene bi puya tomia palego ale tinaga ne hambuha howa tagira ibaga.|src="LEAR 62.tif" size="1" ref="(3.13)" \fig*   
\q1
\v 14 ha hiriribiore holene tinaga ne harigaha to̱laihebi ka.\x + \xo 3.14 \xt Iba 10.7\x*   
\q1
\v 15 Tigua wali agali mo tandaga holebi homelo bolebi abale manda biaga ka.\x + \xo 3.15 \xt Min 1.16, Ais 59.7-8\x*   
\q1
\v 16 Ti poragoha pialu ko dege bima puabo haga ka.   
\q1
\v 17 Mo palia holenaga bulene mbira manda nabiniore ka.   
\q1
\v 18 Ngode Datagaliwabehondo mogolo holenebi manda nabiore ka,\x + \xo 3.18 \xt Iba 36.1\x*  
\m lalu gilibu nga.   
\p
\v 19 \w Mana\w* lowinigo bibahende ngago wali agali mana ogoni andaneha karunaga lo nga manda bu kama. Ani manda buwa wali agalime, Ina Mana ogoni manda nabi harima, nalelonaga Ngode Datagaliwabehanda wali agali dindi bibahendeni karunaga dabagane helo Mana ogoni ngagome walia ho ngagonigo manda bu kama.\x + \xo 3.19 \xt Yo 10.34, Lm 1.20, 2.2, 3.9, 3.23\x*  
\v 20 Anigo mbiralime Mana lowinigo ogonime, Bibe, lo ngadagua biai hayagua Ngode Datagaliwabehanda ibu mini tigabiwi ka nalaga ka. Mana lowini ngagome ledago ogo, Wali agali ta nabi ko biaga kami, lalu walia ho nga.\x + \xo 3.20 \xt Iba 143.2, Ab 13.39, Lm 7.7, Ga 2.16, Eb 2.8-9, Ta 3.5\x*   
\s1 Kerisohondo mini mbiraorewi kago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Í̠ mini tigabiwi ke, lagago ogo  
\p
\v 21 Anigo áyu ogoni Ngode Datagaliwabehanda wali agali agua biragola mini tigabiwi ke laganegonaga hariga walia ho nga. Ogoni lalu mana bulene lo ngagome bulene mbira ogoniha nawiore. Mosese heneyangi \w Mana\w* lowini ngagomebi Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* hagarumebi hariga ogoni walia henego nga.\x + \xo 3.21 \xt Ab 10.43, 15.11, 26.22, Hi 11.4, 1 Pi 1.10\x*  
\v 22-23 Ani binigo Yasu Kerisohondo mini mbiraore wu kago hondowa Ngode Datagaliwabehanda wali agali ogoni ibu mini tigabiwi ka laga ka. Wali agali bibahende Yasu Kerisohondo mini mbiraore wu karu tihondo Ngode Datagaliwabehanda ani laga ka. Ina wali agali bibahende ta nabi ko birimagome ina pele ngulene Ngode Datagaliwabe kagoria kaundiaore kama.\x + \xo 3.22-23 \xt Lm 1.17, 10.12, Ga 2.16, 3.28, Kl 3.11\x*\x + \xo 3.22-23 \xt Lm 3.9, 5.2, 11.32, Ga 3.22\x*  
\v 24 Ani bu kamagonaga Ngode Datagaliwabehanda Keriso Yasuha howa ibunaga biamogo bia holene turu halu bame ngiragome mini tigabiwi ke laga ka. Keriso Yasu ibugua ti golope haga ka.\x + \xo 3.24 \xt Lm 5.1, Eb 1.7, 2.8, Kl 1.14, 1 Ti 2.6, 1 Pi 1.18-19\x*  
\v 25-26 Keriso Yasu ibu homaragome ina wali agalinaga ko domolene henge wilo lowa Ngode Datagaliwabehanda ibu loma bia ho hene. Kerisohondo mini mbiraore wirarunaga ko Ngode Datagaliwabehanda domo wahelo ani loma bia ho hene. Ibugua ani binidagoni irane ibu mini tigabi kago walia holenaga ani bini. Alaore wali agalime ko biyago hondowa Ngode Datagaliwabehanda la nabi ibu mini timbuniwi howa ema nabi hene. Ai áyungi Ngode Datagaliwabehanda ibunaga tigabi holene walia halu wali agali bibahendeme ko birimaru ala nale henego áyu lalu ka. Ibugua ogonidagua bialu ibuni tigabiore ko lalubi Yasuhondo mini mbiraorewi karuhondo, Tí mini tigabiwi kami, lalubi walia haga ka.\x + \xo 3.25-26 \xt Ab 13.38-39, 17.30, Eb 1.7, Kl 1.20, Hi 9.15\x*   
\p
\v 27 Anidago ina mine aginaga holebe. Mine holene irane nawiore. Nawioredago irane agibe. Mana lowini ngagome, Bibe, ledadagua wali agalime biaganagabe. Ogoninaga ndo. Iname Yasuhondo mini mbiraore wu kamagonaga hangu.\x + \xo 3.27 \xt Lm 2.17, 2.23, 1 Ko 1.29-31, Eb 2.9\x*  
\v 28 Wali agalime Mana lowini ngagome, Bibe, lo ngadagua biai haragola ndo tigua Yasuhondo mini mbiraore wu kagola hangu Ngode Datagaliwabehanda, Tí tigabiwi kami, laga kago manda bidama.\x + \xo 3.28 \xt Ab 13.38-39, Lm 3.20-22, 8.3, Ga 2.16\x*  
\v 29 Be Ngode Datagaliwabe ibu Yu wali agalinaga hangu kabe. Ibu wali agali tara tara karunagabi kagoni ndobe. Aniorego ibu bibahendenaga Ngode Datagaliwabe kagoni.\x + \xo 3.29 \xt Lm 10.12\x*  
\v 30 Ti bibahendenaga Ngode Datagaliwabe mbiraore ibuni dege kago ibugua Yu wali agalibi wali agali tara tarabi bibahende ta nabi Yasu Kerisohondo mini mbiraore wu karuhondo, Tí mini tigabiwi kami, laga ka.\x + \xo 3.30 \xt Man 6.4, Lm 4.11-12, Ga 3.8, 3.20, 3.28\x*  
\v 31 Ani biagadago iname mini mbiraore wulene ogoni mo tene halu Mana lowini ngago mo waharamabe. Ani nalabeheore. Iname ani beramagome Mana lowini ngago mo hongo harama.\x + \xo 3.31 \xt Md 5.17, Lm 8.4\x*   
\c 4  
\s1 Ngode Datagaliwabehanda, Abarahama í̠ mini tigabiwi ke, lenego ogo  
\p
\v 1 Ogonidagua manda buwa iname inanaga mamali Abarahama mitangi bialu agi labehe kamabe. Ibugua agi bialu henebe.  
\v 2 Ibugua biabe biyago hondowa Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo, Í̠ mini tigabiwi ke, lenedale ibugua i̱nime birugoni lowa mine holene irane ngale. Ani nalabeheore. Ibugua Ngode Datagaliwabenaga deni howa i̱nime birugoni lowa mine holene irane nawiore ndobe.\x + \xo 4.2 \xt Lm 3.20, 3.27-28\x*  
\v 3 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo, Abarahamahanda Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wini. Ani wu heago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Ibu mini tigabiwi ka, lenego gilibu nga.\x + \xo 4.3 \xt Pig 15.6, Ga 3.6, Ya 2.23\x*  
\v 4 Wali agali biabe biragohondo yolo miaga. Yolo ogoni turu halu bame ngiyadalo manda nabi biabe birugonaga yolo ogoni ngiyadalo manda biaga.\x + \xo 4.4 \xt Lm 11.6\x*  
\v 5 Mbiralime ibuninaga hongome mbirale bigi berogome ibu mini tigabiwi ka lelo lowa mo tene nahe Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wulene mo tene ho kayagua Ngode Datagaliwabehanda ibu ani bu kago hondowa o biagohondo, Í̠na ko biri, lolene winigo la nabi, Í̠ mini tigabiwi ke, laga ka.  
\v 6 Mbirali ibu mini tigabiwi ka lelo ibugua mana bayale bigi bulenego mo tene nahe kagohondo Ngode Datagaliwabehanda, Í̠ mini tigabiwi ke, laragola turu holene ngago ogoninaga Debidihanda bi lenego ogo,   
\q1
\v 7 Marume mana ko biniru Anduane Homogohanda domo wahalu\x + \xo 4.7 \xt Iba 32.1-2\x*  
\q1 mana liahe binirubi domo wahai henego ti turuore ho ka.   
\q1
\v 8 Mbirali ibugua ko biyago Anduane Homogohanda lone mitangi bu dai nabiaga kago ibu turuore ho ka,  
\m lenego gilibu nga.   
\p
\v 9 Debidihanda turu holene o layadagoni \w dongone\w* podo mabu biagane mana biaga karu ti hangunaga lo ngabe. Ani ndo. Dongone podo mabu biagane mana nabini karunagabi heba lo nga. Irane i̱na Anduane Homogonaga mbugani lo nga lalu larugo ogo, Abarahamahanda Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wini. Ani wu heago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Ibu mini tigabiwi ka, lene, lalu gilibu nga.\x + \xo 4.9 \xt Lm 4.3\x*  
\v 10 Abarahama ibu mini mbiraore angi howa winibe. Ibu dongone podo mabu bihabe be nabihabe. Mani ndo alaore wu hene.  
\v 11 Ibu dongone podo mabu mani bini. Abarahama ibunaga dongone podo mabu binigo irane ibu mini mbiraore wu heago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Ibu mini tigabiwi ka, lene lalu mani manane ogonime walia hene. Ani binigo dongone podo mabu bini nabibi wali agali bibahende ta nabi Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraorewi karuhondo ibugua, Mini tigabiwi ke, leneru tinaga mamali Abarahama hene ka.\x + \xo 4.11 \xt Pig 17.10, Lg 19.9, Ga 3.7\x*  
\v 12 Ogonidagua dongone podo mabu bini karu tinagabi mamali Abarahama dege ka. Ti dongone podo mabu biyagola tinaga mamali Abarahama ibu hene ndo. Abarahama ibu dongone podo mabu nabi howa ala Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu henedagua tiguabi ani wu hayagola ibu tinaga mamali hene.\x + \xo 4.12 \xt Md 3.9\x*   
\s1 Ngode Datagaliwabehanda, Ngulebero, lalu lowinigo mini mbiraore wu howa yamiaga ngago ogo  
\p
\v 13 Ngode Datagaliwabe ibugua Abarahamahondo lalu, Í̠bi í̠ aguanenebi tíhondo dindi bibahende ngulebero lalu, lowini. Ibugua bi ogoni lowinigo irane Abarahama ibu Yualinaga \w Mana\w* lowini ngagome, Bibe, ledadagua biyago hondowa ndo. Ibu mini mbiraore wu heago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Ibu mini tigabiwi ka, lowa ani lamialu lowini.\x + \xo 4.13 \xt Pig 17.4-6, 22.17-18, Ga 3.29\x*  
\v 14 Ani lowinigo Ngode Datagaliwabehanda, Ngulebero, lalu lo ngago Mana lo wini ngagome, Bibe, ledadagua biagaruhondo mule kayagua nde wali agalime Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wulene galone ndo halu Ngode Datagaliwabehanda, Ngulebero, lalu lo winigohabi hongo nawi degeda.\x + \xo 4.14 \xt Ga 3.18\x*  
\v 15 Mana lowini ngagome ko biragohondo Ngode Datagaliwabenaga keba holene mo yu anda ibaga. Anigo bi mana nalo wigoha wali agali karume bi napuguaga ka.\x + \xo 4.15 \xt Lm 3.20, 5.13, 5.20, 7.8, 2 Ko 3.7-9, Ga 3.10, 3.19\x*   
\p
\v 16 Ogoninaga Ngode Datagaliwabe ibugua Abarahamahondo, Ngulebero, lalu lowinigo Abarahamanaga aguaneneru ti bibahendenagabi lalu turu halu henene bame ngulebero lene. Ani lenego tene Abarahamahanda Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore pigane wu henegome. Ogoni miagago tene Mana lowini ngagome, Bibe, ledadagua bialu karuhondo hangu ndo. Ogoninaga Abarahama ibu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore pigane wu henedagua wu karu tihondobi miaga dege ka. Tene Abarahama ibu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore ala wu henedagua ina bibahendeme mini mbiraore mani wu kamagonaga mamali ibu hene ka.\x + \xo 4.16 \xt Lm 3.24, Ga 3.7, 3.22\x*  
\v 17 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngadagua ogo, I̱na dindi tara tarani í̠ hameigini dewa tara tara karunaga mamali habelo heledo, lalu gilibu nga. Ani lowa gilibu ngago Abarahamahondo, Ngulebero, lalu lo winigoha hongo ngago tene Ngode Datagaliwabehanda bi lo winigome. Abarahama ibu mini mbiraore wu henego Ngode Datagaliwabe ogoni ibunioreme homeneru mo heya hagabi ibunaga bime mbirale ala nawiniru mo wia hagabi henego kagoni.\x + \xo 4.17 \xt Pig 17.5, Ais 48.13, 1 Ko 1.28, Eb 2.1, 2.5, 1 Pi 2.10\x*  
\v 18 Abarahama ibu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wialu Ngode Datagaliwabehanda, Ngulebero, lalu lo wiyago ngulebira lowa mini dunubia ho habe naheore wiagolabi ngulebiraore manda buwa minime dunubia ho haabo hene. Ibu ani ho hayagome Anduane Homogonaga mbugani, Í̠naga aguanene dewaore yakundi li harini karunidagua holebira, lalu gilibu ngadagua lola halu ibu hameigini tara tara dewaorenaga mamali hene.\x + \xo 4.18 \xt Pig 15.5, Hi 11.1\x*  
\v 19 Abarahama ibu mali handari mbira (100) agima howa ibunaga minime lo mitangi bialu. I̱ tingini hongo nahe homene ale kogobi i̱ oneme gali taba hanabe nahe dege bedagobi, lo mitangi bialu ibu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu henego hadowa hama dai nabi mini mbiraore hongo howa wia ho haabo hene.\x + \xo 4.19 \xt Pig 17.17, 18.11, Hi 11.11-12\x*  
\v 20 Ibugua mini mbiraore wu henego wa nahe Ngode Datagaliwabehanda, Ngulebero, lalu lo wiyagonaga mini kira nawi ngulebiraore layadagua manda bu haabo ho hene. Ibugua Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu henegome ibuni mo hongo haabo hayagola howa Ngode Datagaliwabenaga mini mo yaraga halu hene.  
\v 21 Irane ogoni ibugua Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo, Ngulebero, lalu lo wiyago heneneore ngulebira lo manda bu hene.\x + \xo 4.21 \xt Iba 115.3, Hi 11.19\x*  
\v 22 Anigo Abarahama ibu mini mbiraore wu heago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Ibu mini tigabiwiore ka, lene.\x + \xo 4.22 \xt Pig 15.6\x*  
\v 23 Ibu mini tigabiwiore ka, lalu gilibu winigo ogoni Abarahamanaga hangu lalu ndo gilibu winigo nga.  
\v 24 Ina Anduane Homogo Yasu homowa mo heya hene Ngode Datagaliwabe kago ibuhondo mini mbiraore weramagome ibugua, Tí mini tigabiwi kami, lalu lolebiraruhondo inanagabi heba lalu gilibu winigo nga.\x + \xo 4.24 \xt Ab 2.24, 13.30, Lm 15.4, 1 Pi 1.21\x*  
\v 25 Iname ko birimagonaga Ngode Datagaliwabehanda Keriso ibu homo aribia helo helene. Ani binigo Ngode Datagaliwabe ibugua inahondo, Tí mini tigabiwi kami, lolenaga Keriso mo heya hene.\x + \xo 4.25 \xt Ais 53.4-5, 1 Ko 15.17, 2 Ko 5.21, Ga 1.4, 1 Pi 1.21\x*   
\c 5  
\s1 Ngode Datagaliwabehanda inahondo, Tí mini tigabiwi kami, lalu lagago ogo  
\p
\v 1 Ani binigo iname Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wirimagola ibugua inahondo, Tí mini tigabiwi kami, lene kamago ina Anduane Homogo Yasu Kerisoha howa ina Ngode Datagaliwabela mo palia henego kamagoni.\x + \xo 5.1 \xt Yo 16.33, Lm 3.24, 3.28-30, 4.24, Eb 2.14, Kl 1.20\x*  
\v 2 Iname Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu hemago hondowa Yasu Kerisohanda ina Ngode Datagaliwabenaga biamogo bia holenehayagi áyu kamagoni holoma̱ya haru íbu heledagoni. Ani bu howa iname Ngode Datagaliwabenaga baya taraore holene karuloleberama lowa mini dunubiaho kamagonaga turu ho kamagoni.\x + \xo 5.2 \xt 1 Ko 15.1, Eb 2.18, 3.12, Hi 3.6, 10.19\x*  
\v 3 Ani bu kamaria gendabi mbira ngangibi turu ho kamagonigo irane gendabi ngarume ina ema nabi howa hibu lalu holoma̱yanaga mo hibu lahaga nga manda bidamagoni.\x + \xo 5.3 \xt Ab 5.41, 2 Ko 12.10, Pb 2.17, Ya 1.2-3, 1 Pi 1.5-7, 3.14\x*  
\v 4 Ema nabi howa hibu lalu holeneme Ngode Datagaliwabehanda, Bayale bialu harimi, lolene mo yu anda ibaga. Ibugua ani laragome mini dunubia ho holene mo yu anda ibaga.  
\v 5 Mini dunubia ho holene ogonime ina mo taga nahagago irane Ngode Datagaliwabehanda ibu Dinini inahondo turu halu bame ngiyago ibugua Ngode Datagaliwabenaga gubalini holene inanaga bu miniha to̱lai heledagome.\x + \xo 5.5 \xt Iba 22.5, 25.20, 2 Ko 1.22, Ga 4.6, Eb 1.13-14, Hi 6.18-19\x*   
\p
\v 6 Inaneme hongo halu mbira bibe naheore hemaria Ngode Datagaliwabehanda horo pongo bo winiangi Kerisohanda ko biaga hemarunaga homo aribia hene.\x + \xo 5.6 \xt Lm 4.25, 5.8-10\x*  
\v 7 Mana tigabi biaga kago ibu nahomelo mbiralime lalu, I̱na homo aribia haro, lolene mbira naholebira. Wali agali dara howa biamogo biaga kago ibu nahomelo mbiralime lalu, I̱na homo aribia haro, lolene taibiore.  
\v 8 Anigo ina ko hemago hondowa Ngode Datagaliwabehanda inahondo ibunaga gubalini timbuni holeneore walia halu ina homai holilono Keriso ibugua homo aribia hene.\x + \xo 5.8 \xt Yo 3.16, 15.13, 1 Pi 3.18, 1 Yo 3.16, 4.10\x*  
\v 9 Ibugua inanaga homo aribia hayagome Ngode Datagaliwabehanda inahondo, Tí mini tigabiwi kami, lelo mo wia hayagoni. Ani biyagome Ngode Datagaliwabehanda godi lalu ko biragohondo ibunaga keba holene walia harangi Kerisohanda ina pele ngialu inanaga la haganeore holebira.\x + \xo 5.9 \xt Lm 1.18, 2.5, 2.8, 3.25, 1 Te 1.10, Hi 9.14, 1 Yo 1.7\x*  
\v 10 Ina Ngode Datagaliwabela waitigi ho hemaria ibugua ibu Igini homo aribia helayagome ina mo ibu damene helene. Anigo áyu ina Ngode Datagaliwabenaga damene kamago Keriso ibunaga holeneme ina au pele ngulubada.\x + \xo 5.10 \xt Yo 14.19, Lm 8.7-8, 2 Ko 4.10-11, 5.18-19, Kl 1.20-21\x*  
\v 11 Ogoni dege ndo Anduane Homogo Yasu Keriso ibugua ina mo Ngode Datagaliwabenaga damene helenego kama. Ibuha howa Ngode Datagaliwabehanda ani binigonaga ina turu ho kamagoni.   
\s1 Adamahanda mo homa hayagola Keriso ibugua mo heya henego ogo  
\p
\v 12 Agali mbira hanguha howa ko bulene dindi bibahendeni anda ibini. Ibugua ko binigome homolene yu anda ibini. Ani binigo wali agali bibahende ko hai hene kamago homoleneme ina bibahende minai ka.\x + \xo 5.12 \xt Pig 2.17, 3.6, 3.19, Lm 6.23, 1 Ko 15.21\x*  
\v 13 \w Mana\w* lowini ngago nalowiha howa ko bulene dindi bibahendeni wiame ho wini. Mana ogoni nalowiha howa wali agalime ko binigo Ngode Datagaliwabehanda nadagale hene.\x + \xo 5.13 \xt Lm 4.15, 1 Yo 3.4\x*  
\v 14 Ani binigo pigane Adama heneangi howa hama ibalu Mosese heneangi wali agali bibahende dombene ogoniha heneru homoleneme minai hene. Ngode Datagaliwabehanda, Nabibe, leago Adamahanda pugualu ko biyadagua nabini hearubi heba homoleneme minai hene.\x + \xo 5.14 \xt 1 Ko 15.21-22, 15.45\x*  
\p Agali mbira maha ogobi ibulebira lalu walia halu Adama ibu ala ibini.  
\v 15 Anigo agali kira ogoni labo libu ogobi labo labo ndo tara taraore hene. Irane Ngode Datagaliwabehanda turu halu inahondo bame ngiyago Adamahanda ko binigo ale ndo. Adamahanda ko yu anda ibinigome wali agali dewaore homai hene. Ngode Datagaliwabenaga biamogo bia holene ibuni turu halu bame ngiyago goaile baya gibiore nga. Agali mende Yasu Keriso ibunaga biamogo bia holeneha howa Ngode Datagaliwabehanda wali agali bibahendehondo ngiyago goaile gibiore nga.  
\v 16 Ngode Datagaliwabehanda turu halu bame ngiyago ogoni agali mbira biagome ko binigobi mandagi ndo taraore nga. Tarago irane Adamahanda ko mbira binigome Ngode Datagaliwabehanda godi lowa, Ko birida, lene. Ai maha wali agali dewaore ko bialu harimago Ngode Datagaliwabehanda dara halu biamogo bia holene walia halu ibugua, I̱na tí mo bayale haru, lolene nawi howa lene.  
\v 17 Bi ogo heneneore agali mbirame ko biyagola wali agali bibahende homoleneme minai henego kama. Agali mende Yasu Keriso ibugua biyago Adamanaga ko ogoni biyagobi ndo ibugua biyago goaile baya gibiore anda hene. Ngode Datagaliwabenaga biamogo bia holene goaile baya gibiore ngago ibugua wali agali ina bibahendehondo ta hayagobi mini tigabiwi holene turu halu bame ngiyagobi ina Keriso heba kamago howa hongo holeberama.   
\p
\v 18 Ani howa Adamahanda ko mbira binigome Ngode Datagaliwabehanda wali agali bibahendehondo, Tí ko kami, lolene mo winidagua Kerisohanda tigabi mbira biyagome wali agali bibahende golope hai halu tihondo holene gahenge miaga.\x + \xo 5.18 \xt 1 Ko 15.22\x*  
\v 19 Agali mbira ibugua Ngode Datagaliwabehanda, Nabibe, leago pugualu ko binigome wali agali bibahende mo ko hai hene. Ogonidagua biyagola agali mende ibugua Ngode Datagaliwabehanda layadagua biyagome Ngode Datagaliwabe ibugua wali agalihondo, Tí mini tigabiwi kami, lelo ani lolene mo wini.\x + \xo 5.19 \xt Ais 53.11\x*   
\p
\v 20 Ko bulene koorene ko ngago walia hole Ngode Datagaliwabehanda Mana lo winigo ngini. Ko bulene koorene ko hayagola Ngode Datagaliwabenaga biamogo bia holene ngago ko bulene koorene ko henedagua ndo timbuniorene timbu ho nga.\x + \xo 5.20 \xt Yo 15.22, Lm 3.20, 4.15, 7.8, Ga 3.19, 3.23, 1 Ti 1.14\x*  
\v 21 Anigo wali agali homolene wiagome ko bulene hongo ho winidagua Ngode Datagaliwabehanda, Tí mini tigabiwi kami, laragome ibunaga biamogo bia holene hongo ho nga. Ngode Datagaliwabehanda biamogo bia holene ogonime ina haru halu inanaga Anduane Homogo Yasu Kerisoha howa haabobo holene yu holoma̱ya haru halu ka.\x + \xo 5.21 \xt Lm 6.23\x*   
\c 6  
\s1 Ina Keriso heba homowa ibuha howa holene gahenge yu kamago ogo  
\p
\v 1 Ani binidago manda buwa iname agua labehe kamabe. Ngode Datagaliwabehanda ina biamogo bia ho wiaabo helo lowa ina ko bia to halu haabo habehe kama labehebe.\x + \xo 6.1 \xt Lm 3.5-8, 6.15\x*  
\v 2 Ani nalabeheore. Ina kohayagi homarimago lone ko bialu haabo agua habehe kamabe.\x + \xo 6.2 \xt Lm 7.4, Ga 6.14, Kl 3.3, 1 Pi 2.24, 4.1\x*  
\v 3 Iname Keriso Yasu ibuha ho gimbu bialu baboraya birimangi ibu homayadagua inabi ibuha howa homarimagoni lo manda nabi kamibe.\x + \xo 6.3 \xt 1 Ko 15.29, Ga 3.27\x*  
\v 4 Ina baboraya birimagonime Keriso Yasu ibu heba homalu hora hamaga harimagoni. Ani birimago buwa Keriso ibu Abanaga hongo taraore holeneme ibu mo heya hayagola heyalu piyadagua inabi holene gahengeni howa heyalu pole holene nga.\x + \xo 6.4 \xt Lm 8.11, Ga 6.15, Eb 4.22-24, Kl 2.12, 3.10\x*   
\p
\v 5 Ogonigo Keriso ibu homayadagua homarimagome ina ibuha ho gimbu bu kama. Ani ho gimbu bu howa ibu heyu kadagua inabi heyu holeberama.\x + \xo 6.5 \xt Pb 3.10-11\x*  
\v 6 Ko bulenenaga garabaya biabe ale biahaga naholoma̱ya iname ko bua holenenaga hongo Kerisohanda bo tongo lene. Ani biyagome inanaga mini ko ala tawe ngamago Kerisohanda ibuni heba ira bangani ba para ho wahenego ogoni manda bu kamagoni.\x + \xo 6.6 \xt Ga 5.24, 6.14, Eb 4.22, Kl 2.11, 3.5, 3.9\x*  
\v 7 Ani binigo mbirali homaragola ko bulenenaga hongome ibu lone haru dai bibe nahe holebira.\x + \xo 6.7 \xt 1 Pi 4.1\x*  
\v 8 Ina Keriso heba homarimago ina ibu heyu kadagua ibu heba holeberamago manda bu kamagoni.  
\v 9 Irane Keriso ibu homalu mo heya henego lone nahomolebiraore. Homoleneme ibu lone yani habe nahe holebira manda bu kama.\x + \xo 6.9 \xt Mo 1.18\x*  
\v 10 Ibu homenego ko buleneme ibu haru habe nahe nga. Ani binigo ibu áyu kagoni Ngode Datagaliwabela mbiraore howa haga ka.\x + \xo 6.10 \xt Lg 20.38, Hi 9.26-28, 1 Pi 3.18\x*  
\v 11 Ogonidagua tígua, I̱ ko bulenehondo homene. Keriso Yasuha ho gimbu bu howa Ngode Datagaliwabela mini mbiraore howa kogoni, manda bulene nga.\x + \xo 6.11 \xt Lm 6.2, 2 Ko 5.15, Ga 2.19, 1 Pi 2.24\x*   
\p
\v 12 Ani bialu tingini áyu kamigoni homaganenaga kamigo tíni mini kome hame ledadagua bulenaga ko buleneme tí haru helo helolene nawi.\x + \xo 6.12 \xt Pig 4.7, Iba 19.13, 119.133\x*  
\v 13 tínaga tingini aria mbiragome ko bilonaga kohondo namilimu. Tí wali agali homaganehayagi hemiria holene gahengehayagi haru dai binigo hagadagua halu tíni Ngode Datagaliwabehondo lomabu milimu. Ani mialu howa tígua mana tigabi hangu bulenaga tínaga bulenerubi tínibi bibahende Ngode Datagaliwabehondo lomabu miai halimu.\x + \xo 6.13 \xt Lm 7.5, 12.1, Eb 2.5, 5.14, Kl 3.5, Ya 4.1\x*  
\v 14 \w Mana\w* lo ngagome tí haru ka ndo. Ngode Datagaliwabenaga biamogo bia holeneme tí haru kago manda buwa ko buleneme tí haru helo helolene nawi.\x + \xo 6.14 \xt Lm 7.4-6, 8.2, Ga 5.18, 1 Yo 3.6\x*   
\s1 Iname mana tigabi anda helonaga biabe bia haga kamago ogo  
\p
\v 15 Anigo \w mana\w* lo ngagome ndo Ngode Datagaliwabenaga biamogo bia holeneme ina haru kago manda buwa iname ko bulene karulapebe. Ani nakarulapeore.\x + \xo 6.15 \xt Lm 6.1\x*  
\v 16 Tígua garabaya biabe ale bia haga hole mbiralihondo tíni muwa o biagome laradagua birimiyagua nde tínaga anduane ogoni ibu holebira. Ko bulenenaga bia harimiyagua nde tínaga anduane ogoni howa homolene wiaabo holebira. Ngode Datagaliwabehanda bia laradagua birimiyagua nde tínaga anduane ibu howa ibugua, Tí mini tigabiwi kami, lolene wulebirago manda nabi kamibe.\x + \xo 6.16 \xt Md 6.24, Yo 8.34, 2 Pi 2.19\x*  
\v 17 Ani ngago manda buwa ala tí ko bulenenaga garabaya biabe ale bia haga harimigo ai áyu mana lawai hayago hale howa bi henene ngago minime yu tiga bu kamigoni. Anigo iname Ngode Datagaliwabehondo turu halu ka̱i̱ lami̱ya.  
\v 18 Tí ko bulenenaga garabaya biabe ale bia haga hemiria Ngode Datagaliwabehanda ko bulenenaga hongo tongolope halu tí golope howa mana tigabi bilimulo tí mo Ngode Datagaliwabe ibunaga biabe bia haga helene.\x + \xo 6.18 \xt Yo 8.32, 1 Ko 7.22, Ga 5.1, 1 Pi 2.16\x*  
\v 19 tínaga mini gedaore kamigo manda buwa i̱na bi taibi ndo iname beramaligoria howa laro. Ala tígua mana dodohebi koorene ko wiarubi bialu tíni mo garabaya biabe ale bia haga halu tínaga bulenerubi tínibi bibahendeore ko wiaruhondo miai halu harimigoni. O birimidagua dege áyu tígua mana tigabi buleneme tí biabe mo bia haga bialu howa tínaga bulenerubi tínibi bibahendeore mana tigabi bulenehayagi loma bia ho holene nga.   
\p
\v 20 Tí ko bulenenaga garabaya biabe ale bia haga harimiangi Ngode Datagaliwabenaga tigabi bulene bia nabi harimi.\x + \xo 6.20 \xt Yo 8.34\x*  
\v 21 Anigo mana ala bialu harimirunaga áyu taga ho kamigo ala bialu harimiangi mana o biagoniha howa lini bayale mbira agi handa walia harimibe. Mana o biaruni aleme homolene hangu yu anda ibaga.\x + \xo 6.21 \xt Lm 1.32, 7.5, 8.6, 8.13\x*  
\v 22 Anigo áyu Ngode Datagaliwabehanda tí ko buleneha howa golope hayagola tí ibunaga biabe bia hagane wali agali kami. Ani kamigo howa tíni Ngode Datagaliwabehondo loma bia ho howa mbirale bibahende beramigo tene ibu mitangi bialu lini ogoni dalu kamigoni. Ani bu howa haabobo holene yu kami.  
\v 23 Irane ko bulene emena homolene nga. Ani manda buwa Ngode Datagaliwabehanda haabobo holene turu halu bame ngiagago inanaga Anduane Homogo Keriso Yasu ibuha ho gimbu bu howa yu holene nga.\x + \xo 6.23 \xt Pig 2.17, Lm 2.7, 5.12, 5.15, Ya 1.15, 1 Pi 1.4\x*   
\c 7  
\s1 Dabu bulene teme mana walia kago ogo  
\p
\v 1 I̱ hamene mbaliniru-o tígua mana lo ngaru manda bu kamigo i̱na mana áyu langerogo manda buleberamiore. Mbirali ibu dindini kataginaga dege mana lo ngarume ibu haru howa bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu walia haga.  
\v 2 Ogoni ogodagua wali mbira agali one biruwa ibu agalini nahome kangi ibu agalinila biraabo helo mana lo ngagome wali biago dariba howa ibu agalinila berelaga. Ai ibu agalini homayagua mana lo ngagome ibu dariba hayago golope haragola wali biago hibaria biraga.\x + \xo 7.2 \xt 1 Ko 7.39\x*  
\v 3 Anigo wali ogonime ibu agalini nahome helowa agali mendela pu bedayagua wali ogoni ibu agali kayu biaga beda. Ai ibu agalini homeneyagua wali hibaria biruwa ibu agali mende piyagua o karulape birulebira.\x + \xo 7.3 \xt Md 5.32\x*  
\v 4 I̱ hamene mbaliniru-o tíbi ogonidagua dege kami. Tígua \w Mana\w* lowini ngagohondo tí homene ale howa Keriso ibunaga tingini aria kami. Ani howa áyu ina Ngode Datagaliwabenaga biabe galone bialu holoma̱ya Ngode Datagaliwabehanda Keriso mo heya hayago tí ibunaga kami.\x + \xo 7.4 \xt Lm 6.2, 6.11, 8.2, Ga 2.19, 5.22, Kl 2.14\x*  
\v 5 Anigo inanaga mini ala tawe ngamagome ina haru hayangi Mana lowini ngagome inaha howa ina ko buluma̱ya mo buahe haya. Ani mo buahe hayagola ina homolenenaga biabe bialu harima.\x + \xo 7.5 \xt Lm 6.13, 6.21, Ga 5.19, Ya 1.15\x*  
\v 6 Mana lowini ngagome ala ina dariba henego áyu Ngode Datagaliwabehanda ina golope hai hayagola Mana ogoni lo ngagohondo homene ale kama. Mana ala tawe gilibu wini wiagonaga bialu harimago áyu nabi mana gahenge bialu kamago Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua mo bia halu kagoni.\x + \xo 7.6 \xt Lm 2.29, 6.4, 8.2, 2 Ko 3.6\x*   
\s1 \w Mana\w* lowini ngagome ko ngago mo walia haga ngago ogo  
\p
\v 7 Anigo agua manda bibehe kamabe. \w Mana\w* lowini ngago ibuni koda manda bibehe kamabe. Ani manda bibe naheore. Mana lowini ngagome ko ogo ale nga lalu i̱ mo manda bia hene. Mana lowini ngagome lalu, Mendealinaga mbirale ngago dimagoli nahabe, ledago nalo winidale i̱ dimagoli holene ogoni manda nabi kole.\x + \xo 7.7 \xt Har 20.17, Man 5.21, Ab 20.33\x*  
\v 8 Dimagoli nahabe, lalu lo wiagoha henge wiaria handa walia howa ko buleneme i̱ha mbirale tara tara dimagoli holiya mo hamela haya. Mana nalo wiangi ko bulenego ibu hongo nahe homene ale wini.\x + \xo 7.8 \xt Lm 4.15, 5.20, 1 Ko 15.56\x*  
\v 9 Mana lo wiagome bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu nalo wiaha howa i̱ dére hagadagua haabo haru. Ai bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu lowini wiago lo manda birugola ko buleneme i̱ha hongo halu heyaya.\x + \xo 7.9 \xt Ya 1.15\x*  
\v 10 Ani hongo howa i̱ bo home laya. Ani buwa bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu mana lowini wiagome holene gahenge ngiagagome i̱ bo home laya.\x + \xo 7.10 \xt LBM 18.5, Ese 20.11-13, 20.21, Lm 10.5, 2 Ko 3.7\x*  
\v 11 Bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu lowini wiagoha ko buleneme henge wiaria handa walia howa i̱ mo hondo halu bo home laya.\x + \xo 7.11 \xt Pig 3.13, Hi 3.13\x*   
\p
\v 12 Mana lowini ngago Ngode Datagaliwabehanda lowinigome debeneore nga. Bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu lowiago Ngode Datagaliwabehanda lowinigome debeneorebi tigabibi bayalebi nga.\x + \xo 7.12 \xt Iba 19.8, 119.138, 1 Ti 1.8\x*  
\v 13 Anigo mana bayale ogonime i̱ bo home layabe. Ani labe naheore. Ko buleneme i̱ bo home laya. Wali agalime ko ogo aleoreda manda bilo ko buleneme mana bayale ogoniha howa i̱ bo home laya. Anigo bulene ogo nga nabulene ogo nga lalu lowini wiagome ko ibu koorene ko nga lalu mo walia haga nga.\x + \xo 7.13 \xt Lm 5.20\x*   
\s1 Inaha kirali wai bialu kago ogo  
\p
\v 14 \w Mana\w* lowini ngago tene Ngode Datagaliwabe howa longago manda bu kama. Ani manda buwa i̱ agali mini kowi kogoni howa ko bulene ngagome i̱ dariba kagola howa kome bia laradagua biruli.\x + \xo 7.14 \xt Iba 51.5, Yo 3.6\x*  
\v 15 Ani biruligo ogo ale bero manda nabi howa biruli. I̱na bua birago manda bidogo nabiruli i̱ hame naledogo bu aribia haruli.\x + \xo 7.15 \xt Ga 5.17\x*  
\v 16 I̱na nabuabi ngago beroangi Mana lowini ngago tigabi nga manda bido lalu walia haruli.  
\v 17 Ani biruligo ogoni i̱nime ndo biruli mini ko i̱ha ngagome biaga.  
\v 18 i̱naga mini ala taweha mbirale mbira bayale nawigo manda bu ko. Bayale bua kogo howa bibe nahe kogoni.\x + \xo 7.18 \xt Pig 6.5, 8.21\x*  
\v 19 Bayale bua kogo nabiruli ko i̱ nabuabi ngago bu aribia haruli.  
\v 20 Mbira nabuabi ngago biruyagua i̱na ndo mini ko i̱ha ngagome biaga.   
\p
\v 21 Anigo bulene mbira i̱ha ngago handa walia ko. Bayale bua kogoni howa ko bulene hangu dabaabo haruli.  
\v 22 Ngode Datagaliwabenaga mana lowini ngago mitangi bialu i̱ bu habaneha turu biaga.\x + \xo 7.22 \xt Iba 1.2, 2 Ko 4.16, Eb 3.16\x*  
\v 23 Bulene tara mende i̱ha ngaria hendedo. Bulene ogonime i̱ minime hame ledagonaga bulene ogonila wai biaga ka. Bulene tara mende ogonime ko bulene i̱ha biabe bialu kagome i̱ dariba helo mo dariba haga.\x + \xo 7.23 \xt Lm 6.13, 6.19, Ga 5.17, Ya 4.1, 1 Pi 2.11\x*  
\v 24 Ai i̱ agali turu naheore kogoni. I̱ dongone áyu kogo homolene ngagoria haru porago napoliya aiwa pele ngibehe kabe.  
\v 25 Ngode Datagaliwabehanda Anduane Homogo Yasu Kerisoha howa pele ngulebirago ibuhondo turu halu ka̱i̱ lalu ko.\x + \xo 7.25 \xt Lm 6.13, 6.19, 1 Ko 15.57, Ga 5.17\x*  
\p Anigo i̱ ogobi ko. I̱nime i̱naga miniha mitangi hangume Ngode Datagaliwabenaga mana lowini ngago mitangi bibehe howa i̱naga mini ala taweme ko bulene hangunaga biabe bialu kogoni.   
\c 8  
\s1 Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua haru helowa holene ngago ogo  
\p
\v 1 Anigo áyu wali agali Keriso Yasuha ho gimbu bu karu Ngode Datagaliwabehanda ti heba godi nalolebira.\x + \xo 8.1 \xt Lm 8.34, 8.39\x*  
\v 2 Irane ogo Ngode Datagaliwabe Dinininaga bulene ngagome ina Keriso Yasuha ho gimbu bu kamagola holene gahenge ngiaga ka. Ko bulenenagabi homolenenagabi bulene wiagome i̱ dariba hearia Ngode Datagaliwabe Dinininaga bulene mana wiagome i̱ golope henego ko.\x + \xo 8.2 \xt Yo 8.36, Lm 7.23-25, 2 Ko 3.6, Ga 2.19\x*  
\v 3 Wali agalinaga mini ala tawego gedaore ho winigo Mosese heneyangi \w Mana\w* lowini ngagome mbira bibe nahe wiaria Ngode Datagaliwabehanda ibu Igini ibilayagome bini. Ani bialu Ngode Datagaliwabehanda mini ala tawe ko biagane wiagonaga godi lalu ko biagane ogoni wali agaliha wulene nawi lalu walia hene. Ani buwa ibu Igini ina ko kamago ale dege howa ko nabi inanaga ko birimago mo wahelo ibilene.\x + \xo 8.3 \xt Ab 13.38-39, 15.10, Lm 3.20, 2 Ko 5.21, Pb 2.7, Hi 4.15, 7.18-19\x*  
\v 4 Ngode Datagaliwabehanda ogonidagua binigo irane ina mini ala tawe mo tene haramaligome ndo ibunaga Dinini mo tene ho kamarume Mana lowini ngagonaga tigabi bulene biai holoma̱ya ibugua ani bini.\x + \xo 8.4 \xt Ga 5.16, 5.25\x*  
\v 5 Wali agali tinaga mini ala tawe mo tene ho karu tinaga mitangi bulene mini ala tawenaga hame ledagome tini haru haga. Wali agali Ngode Datagaliwabe Dinini mo tene ho karu tinaga mitangi bulene ibunaga Dinini ibu hame ledagome ti haru haga.\x + \xo 8.5 \xt Yo 3.6, 1 Ko 2.14, Ga 5.22, 5.25\x*  
\v 6 Mini ala taweme tínaga mitangi bulene haru helowa harimigome homolene yu anda ibaga. Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua tínaga mitangi bulene haru helowa harimigome holene gahengeorebi mo palia holenebi yu anda ibaga.\x + \xo 8.6 \xt Lm 6.21, 8.13, Ga 6.8\x*  
\v 7 Mbirali mini ala taweme ibunaga mitangi bulene haru helowa kayagua ibu Ngode Datagaliwabenaga mana lo ngago nabibehe howa nabiaga ka. Anigo ibugua Ngode Datagaliwabela waitigi ho ka.\x + \xo 8.7 \xt Md 12.34, Yo 8.43, 12.39, 1 Ko 2.14, Ya 4.4\x*  
\v 8 Wali agali tinaga mini ala taweme hame laradagua biaga karume Ngode Datagaliwabe mo turu habe nahe ka.   
\p
\v 9 Ngode Datagaliwabe Dinini tíha henene kayagua tínaga mini ala taweme hame laradagua ndo Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua hame laradagua bialu holeberami. Mbirali ibuha Keriso Dinini naheyagua ogoni ibu Kerisonaga ndo ka.\x + \xo 8.9 \xt 1 Ko 3.16, 12.3, Ga 4.6, Pb 1.19, 1 Pi 1.11\x*  
\v 10 Anigo ko buleneme tínaga tingini bo homolebirago Keriso tíha kayagua Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua tíhondo holene gahengeore ngiaga ka. Irane Ngode Datagaliwabehanda, Tí mini tigabiwi kami, lene kamigo.\x + \xo 8.10 \xt Ga 2.20, Eb 3.17, 1 Pi 4.6\x*  
\v 11 Ngode Datagaliwabehanda Yasu homayagola mo heya henego ibu Dinini tíha kayagua Keriso homayagola mo heya henedagua dege ibugua tínaga tingini homolebirago mo heya holebira. Irane Ngode Datagaliwabehanda ibu Dinini tíha kagome ani bulebira.\x + \xo 8.11 \xt Ab 2.24, 1 Ko 3.16, 6.14, 2 Ko 4.14, Eb 2.5\x*   
\p
\v 12 Anigo i̱ hamene mbaliniru-o ina dano ho kamago manda buwa mini ala taweme hame laradagua bialu holene nawi.  
\v 13 tínaga mini ala taweme hame laradagua bialu harimiyagua homoleberami. Ai Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua tínaga ko beramiligo mo homa helo helarimiyagua tígua holene gahenge yu holeberami.\x + \xo 8.13 \xt Ga 6.8, Eb 4.22, Kl 3.5\x*  
\v 14 Wali agali Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua haru helowa karu ti Ngode Datagaliwabenaga waneigini ka.\x + \xo 8.14 \xt Ga 5.18\x*  
\v 15 Ngode Datagaliwabehanda ibu Dinini ngiyago ibugua tí garabaya biabe ale bilimulo mo bia hagabi mo gi hagabi ndo ka. Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua tí Ngode Datagaliwabenaga waneigini halimulo mo helaga ka. Ani helaragola iname Dinini ogoninaga hongoni howa Ngode Datagaliwabehondo, Aba i̱ Aba, laramili.\x + \xo 8.15 \xt 1 Ko 2.12, 4.6, 2 Ti 1.7, Hi 2.15\x*\x + \xo 8.15 \xt Ga 4.5-7\x*  
\v 16 Ina Ngode Datagaliwabenaga waneigini kamago walia hole ibu Dininibi ina dininibi ho gimbu bu howa, Tí Ngode Datagaliwabe waneigini kami, lalu walia haga.\x + \xo 8.16 \xt 2 Ko 1.22, Eb 4.30\x*  
\v 17 Ina Ngode Datagaliwabenaga waneigini kamago ibugua turu holene tara tara ibu waneigininaga wu kago inahondo ngulebira. Ani bialu Ngode Datagaliwabehanda Kerisonaga wia hene ngagobi Keriso ibu heba howa ina haru mandagi ngulebira. Keriso ibu tandaga nalu hayadagua inabi nalu harimayagua ina Keriso heba ibunaga bayale taraore holene mandagi karuloleberama.\x + \xo 8.17 \xt Ab 26.18, Ga 4.5-7, Pb 1.29, 2 Ti 2.11-12, Mo 21.7\x*   
\s1 Awe bayale taraore holene karuloleberamago ogo  
\p
\v 18 Áyu tandaga nalu kamagobi naabo halu naholeberama. Awe Ngode Datagaliwabehanda inahondo bayale taraore holene walia halu ngulebirago tandaga áyu nalu kamago emene lowa bayale taraore holene timbuni gibiore ngulebira manda bu kogoni.\x + \xo 8.18 \xt Lm 5.2, 2 Ko 4.17\x*  
\v 19 Ngode Datagaliwabehanda ibunaga waneigini kamaru mo walia helo mbirale ibugua wabiniru bibahendeme de hondoa howa hondo kagoni.\x + \xo 8.19 \xt Kl 3.4, 2 Pi 3.13, 1 Yo 3.2\x*  
\v 20-21 Mbirale bibahende Ngode Datagaliwabehanda wabiniru pani nai halu habane nabulene hai henego irane tinime ani bulene hame lalu hene ndo. Ti ko hai hayagola Ngode Datagaliwabehanda ani bulene manda bini. Mbirale bibahende Ngode Datagaliwabehanda wabiniru dindini togo biaganeme dariba ho ngaru horo mbirungi Ngode Datagaliwabehanda golope holebira. Golope holenebi bayale taraore holenebi ibunaga waneigini karulo kadagua uruni tibi mandagi howa karulolebira. Ogoninaga ina minime dunubia ho holene nga.\x + \xo 8.20-21 \xt Pig 3.17-19\x*\x + \xo 8.20-21 \xt 2 Pi 3.13, 1 Yo 3.2\x*  
\v 22 Mbirale Ngode Datagaliwabehanda wabiniru bibahendeme u̱lu̱ laabo halu walime gali taba honole biruwa tandaga nalu biragadagua u̱lu̱ laabo halu henego áyubi anidagua bialu haabo ka manda bidamagoni.  
\v 23 Mbirale Ngode Datagaliwabehanda wabiniru hangume ani lalu ka ndo inamebi lalu kama. Ibugua inahondo turu halu dewa bame ngulebirago aria pigane ibu Dinini ngiya. Ngode Datagaliwabe ibugua ina mo ibunaga waneigini halu inanaga bulenerubi inanebi bibahendeore golope hai helo kamatagi howa ani u̱lu̱ lalu kama.\x + \xo 8.23 \xt 2 Ko 5.2-4, Ga 5.5, Eb 1.14, 4.30\x*  
\v 24 Yasu Kerisohondo mini dunubia ho hemagola Ngode Datagaliwabehanda ina pele ngiya. Mbira hondole mini dunubia ho henego de handarimayagua mani mini dunubia ho holene nawiaga. Mbiralime mbirale de hendenego mani de hondole lowa mini dunubia ho haga aibe.\x + \xo 8.24 \xt 2 Ko 5.7, Hi 11.1\x*  
\v 25 Iname mbirale deme nahende howa mini dunubia ho kamayagua ina ema nabi howa hondo holeberama.  
\v 26 Ogonidagua dege bialu ina hongo nahe kamaria Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua biamogo bule ibaga. Iname Ngode Datagaliwabehondo bi agua lolebe toba ho kamagola ibunaga Dinini ibugua bime ndo minime lalu Ngode Datagaliwabehondo inanaga la haga ka.\x + \xo 8.26 \xt Seg 12.10, Eb 6.18, Ya 4.3\x*  
\v 27 Ani la halu howa Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua Ngode Datagaliwabe hame ledadaguaore bialu ina Ngode Datagaliwabenaga wali agali kamarunaga la haga kagoni. Ani lagago wali agalinaga bu habaneha ngago ibugua de handagaore howa ibu Dinininaga miniha mitangi bidago manda biaga ka.\x + \xo 8.27 \xt Iba 7.9, 139.1, Ab 1.24, 1 Ko 4.5, 1 Te 2.4, 1 Yo 5.14\x*  
\v 28 Ngode Datagaliwabehanda wali agali ibuhondo gubaliniherume biabe mbira irane bilo olene karu tihondo mbirale bibahende tara tara biaganego mani bayale helonaga hangu bigi biaga ka manda bu kama.\x + \xo 8.28 \xt Lm 9.11, 9.23-24, Eb 1.11, 2 Ti 1.9\x*  
\v 29 Ngode Datagaliwabehanda wali agali dabene karu ti ibu Igini ale helo daba bagi ho helenego irane ibu Igini ibuni wahene howa hamene mbalini dewa buhe aria helo helene.\x + \xo 8.29 \xt Yo 17.22, 2 Ko 3.18, Eb 1.5, 1.11, Kl 1.5, 1.11, 1.18, 2 Ti 2.19, Hi 1.6\x*  
\v 30 Ani binigo Ngode Datagaliwabehanda wali agali daba bagi ho helene karu uruni ti olene. Ibugua olene karuhondo, Tí mini tigabiwi kami, lalu helene. Ani helowa ibunaga bayale taraore holene ti haru mandagi karulelo Ngode Datagaliwabehanda mo bimaga ho helene.\x + \xo 8.30 \xt Lm 9.24, 1 Ko 6.11, Eb 4.4, 1 Pi 2.9\x*   
\s1 Ngode Datagaliwabenaga gubalini holene Keriso Yasuha ngago inanaga wiaabo holebirago ogo  
\p
\v 31 Uruni bibahende mitangi bialu ina agi manda bibehe kamabe. Ngode Datagaliwabe ibuni ina heba kagonigo ina baba waitigi ho habehe mbirali mbira ai kabe. Mbirali mbira naheore.\x + \xo 8.31 \xt Dag 14.9, Iba 118.6\x*  
\v 32 Ngode Datagaliwabehanda ibunaga Igini ngulene manga nahe howa inanaga homo aribia helo ngini. Ibu Igini ogonidagua nginigo bibahende ngulene ngaru turu halu bame ngulebiraore ndobe.\x + \xo 8.32 \xt Yo 3.16\x*  
\v 33 Wali agali Ngode Datagaliwabehanda dabene karuhondo, Tí ko kami, lalu lolene ai kabe. Mbirali naheore. Ngode Datagaliwabe ibunime, Tí mini tigabiwi kami, leneoredago.\x + \xo 8.33 \xt Ais 50.8\x*  
\v 34 Ngode Datagaliwabehanda ani lenego mbirali mbirame, Tí pani nolene nga, labehe ai kabe. Keriso Yasu ibu homa halu mo heya henego kago áyu Ngode Datagaliwabenaga gi tigahayagi pu biruwa ibugua Ngode Datagaliwabehondo inanaga la halu kago. Tí pani nolene nga, ani nalolebiraore.\x + \xo 8.34 \xt Iba 110.1, Ab 7.55-56, Kl 3.1, Hi 7.25, 9.24, 1 Yo 2.1\x*  
\v 35 Anigo Kerisohanda inahondo gubalini ho kago nahelo agileme ina mo dala hangu hangu haga bibehebe. Nabibeheore. Ga̱i̱ bibi hondolenebi genda yu holenebi mo tandaga holenebi garibilo holenebi yagibano holenebi mbirale hiriribi ngarubi homolenebi uruni bibahendeme ina mo dala hangu hangu haga nabibeheore.\x + \xo 8.35 \xt Lm 8.38-39\x*  
\v 36 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo,\x + \xo 8.36 \xt Iba 44.22, 1 Ko 15.30-31, 2 Ko 4.11\x*  
\q1 Ina Ngode Datagaliwabe í̠naga howa horo bibahendengi ina homolene hiriribi kaware ngagoria haabo kamagoni.  
\q1 Ina nogo sibi bole kagobi kamaria hondowa tigua ina mo tandaga haga ka,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 37 Uruni ale handa walia harimayaguabi Keriso ibugua ina gubalini hene kago ibuha howa ina wayali holene gibiore yu kamagoni.\x + \xo 8.37 \xt Yo 16.33, 1 Ko 15.57, 2 Ko 2.14, 1 Yo 4.4, Mo 12.11\x*  
\v 38 Keriso ibugua ina gubalini ho kago nahelo mbirale mbirame ina dala hangu hangu haga nabibeheore manda bu kogoni. Homolenemebi holenemebi nabibehe. Dahuliyali karumebi hari daligaha haru haga karumebi hongo holene yu karumebi nabibehe. Áyu kamangibi mani holeberamangibi nabibeheore.  
\v 39 Mbirale daligaha ngarumebi dindiha ngarumebi nabibehe. Anduane Homogo Yasu Kerisoha howa Ngode Datagaliwabenaga gubalini holene inanaga ngago nawilo Ngode Datagaliwabehanda mbirale bibahende wabiniru mbiraoreme ina mo dala hangu hangu nahabeheore wulebira.\x + \xo 8.39 \xt Eb 1.21, Kl 1.16, 2.15, 1 Pi 3.22\x*   
\c 9  
\s1 Polohanda Isaraele wali agali mitangi bialu genda henego ogo  
\p
\v 1 Bi áyu larogo heneneore laro. I̱ Kerisoha ho gimbu bini kogo lalu ke̱ ndo haro. i̱naga mini Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua haru kago mini ogonime i̱hondo heneneore lare lalu langiaga.  
\v 2-3 I̱ aria i̱naga Yu wali agali bibahende karu ti mitangi bialu i̱na genda timbuni handalu gubaliniha tandaga naabo halu ko. Ti Kerisohondo mini mbiraore wilonaga Ngode Datagaliwabehanda i̱ Kerisonaga kogonigo wahalu hariga koha polene ngale i̱na Ngode Datagaliwabehondo, Í̠na i̱nihondo ani bia, labehe kole.\x + \xo 9.2-3 \xt Har 32.32\x*  
\v 4 Ngode Datagaliwabehanda ti ibunaga helo dabo helene. Ibugua ti mo ibunaga waneigini helowa ibunaga wá taraore holene tihondo walia hene. Ibugua tihondo ibunaga bi habo naloleneru lalu \w Mana\w* lo wuwa tihondo mini. Tigua Ngode Datagaliwabehondo henene mitangi bialu ibunaga lotu lalu holene manda bu ka. Ibugua, Bulebero, lalubi, Ngulebero, lalubi lo ngago ti hale hene.\x + \xo 9.4 \xt Har 4.22, 9.4, Man 7.6, 14.1-2, Ab 3.25, 13.22, Eb 2.12, Hi 8.8-10, 9.1\x*  
\v 5 Ti Hiburu agali mini leneore henerunaga aguanene ka. Keriso ibubi agali hole daluwa ti ariaha hene. Ngode Datagaliwabehanda mbirale bibahende handame ho kago ibunaga mini yaraga haabobo helo hamelo ko. Ani bialu helo laro.\x + \xo 9.5 \xt Md 1.1-16, Yo 1.1, Lm 1.25\x*   
\p
\v 6 I̱na bi o larogoni Ngode Datagaliwabehanda, Bulebero, lalu lo ngago habo laya lalunaga ndo laro. Ibugua, Bulebero, lalu lo ngadagua bini. Irane Isaraele wali agali ti bibahende ndo maru dege Ngode Datagaliwabenaga wali agali ka.\x + \xo 9.6 \xt Dag 23.19, Yo 8.39, Lm 2.28, 3.3, Ga 6.16\x*  
\v 7 Abarahamanaga aguaneneru ti bibahende ndo maru dege ibunaga waneigini ka. Ngode Datagaliwabehanda Abarahamahondo lalu, Aisaganaga aguaneneru dege í̠naga aguaneneru holebira, lalu lene.\x + \xo 9.7 \xt Pig 21.12, Ga 4.23, Hi 11.18\x*  
\v 8 Ani lenego dindi walime waneigini taba hanagadagua Isaraele aria taba henene karu ti Ngode Datagaliwabenaga waneigini ndo ka. Ibugua bi lalu lo ngadagua lola halu Abarahama aguaneneme taba henene karu ti Ngode Datagaliwabenaga waneigini ka.\x + \xo 9.8 \xt Ga 4.23\x*  
\v 9 Ogonigo ibuguabi lalu lo ngago ogo, Dai bulene tu harangi i̱ dai bulebero. Dai berogola Sara ibu igiri gali taba honolebira, lalu lo wini.\x + \xo 9.9 \xt Pig 18.10, 18.14\x*   
\p
\v 10 Ogoni hangu ndo bi mendebi laro. Lebeganaga igini kira henego libubi aba mbiraore ina mamali Aisaga dege hene.\x + \xo 9.10 \xt Pig 25.21\x*  
\v 11-12 Anigo Ngode Datagaliwabehanda manda bu henegodagua igiri mende dabenegome bilo ibugua Lebegahondo lalu, Igiri wahenegome igiri heyogonenaga biabe bia holebira, lene. Ngode Datagaliwabehanda bi ogoni igiri biago labo taba naheneha libugua ko bayalebi mbira nabiha howa lene. Anigo libugua biabe biyago hondowa ndo Ngode Datagaliwabehanda mende dabenegome ibugua ani bini.\x + \xo 9.11-12 \xt Pig 25.23\x*  
\v 13 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo, I̱na Yagaba gubalini halu Iso gubalini nahe haru, lalu gilibu nga.\x + \xo 9.13 \xt Man 21.15, Mal 1.2-3, Lg 14.26\x*   
\p
\v 14 Ani binidago manda buwa iname agi manda bibehe kamabe. Ngode Datagaliwabe ibu tigabi ndo harua manda bibehebe. Ani bibe naheore.\x + \xo 9.14 \xt 2 Bit 19.7, Yob 8.3, 34.10, Iba 92.15\x*  
\v 15 Ngode Datagaliwabehanda Mosesehondo lalu, I̱na biamogo bua biragohondo biamogo bialu dara holene walia hoa biragohondo dara halu haruli, lenego gilibu nga.\x + \xo 9.15 \xt Har 33.19\x*  
\v 16 Ani biagago tene wali agalime hame laragomebi biragomebi ndo Ngode Datagaliwabe ibunaga dara howa biamogo buleneme ani biaga ka.\x + \xo 9.16 \xt Eb 2.8\x*  
\v 17 Irane Anduane Homogonaga mbugani Ngode Datagaliwabehanda Iyibinaga kinihondo bi lene ngago ogo, i̱naga hongo holene walia habelobi wali agali dindi bibahendeni karume i̱ manda bilobi i̱na í̠ kini habelo helaru, lenego gilibu nga.\x + \xo 9.17 \xt Har 9.16, Ga 3.8, 3.22\x*  
\v 18 Anigo Ngode Datagaliwabe ibunime dara howa biamogo bua birago biamogo bialu mini mo giambe hoa biragohondo mo giambe haga ka.\x + \xo 9.18 \xt Har 4.21, 9.12, 14.4\x*   
\s1 Ngode Datagaliwabenaga keba holenebi dara holenebi ogo  
\p
\v 19 Ani larogo manda buwa tí mbiralime i̱hondo lalu, Ngode Datagaliwabehanda wali agalihondo, Í̠ ko biri, lalu agua labehe kabe. Ibugua hame ledadagua nabule aiwa labehe kabe, lolebira.\x + \xo 9.19 \xt 2 Bit 20.6, Yob 23.13, Dan 4.35\x*  
\v 20 Tí mbiralime Ngode Datagaliwabehondo mangaba lalu ladai bule manda biriyagua í̠ ai kebe. Iba be dindime wabini ngagome ibu wabiaga biagohondo, Í̠na i̱ o ngogobi wabiridago irane aginagabe, nalagane.\x + \xo 9.20 \xt Ais 29.16, 45.9, 64.8\x*  
\v 21 Anigo be wabiaga biagome ibu hame laradagua be tara tara wabibehe ka ndobe. Dindi mbiraoregome dege budalu be mende debene galone timbuniorego bule wabialu be mende horo bibahende ta nabinaga wabialu ibuni hame laradagua bibehe kagoni.\x + \xo 9.21 \xt Yar 18.6, 2 Ti 2.20\x*   
\p
\v 22 Ngode Datagaliwabehanda binigo ogonidaguaore bini. Wali agalime manda bilo ibugua kohondo ibunaga keba holenebi ibunaga hongo holenebi walia hoa ho hene. Anigo Ngode Datagaliwabehanda ko biagaruhondo ibunaga keba holene walia habeheore wiagola walia nahe pani mibeheore wiagolabi pani nami ibu ema nabi howa hibu lalu hondo haabo hene.  
\v 23 Ani buwa Ngode Datagaliwabehanda ibunaga bayale taraore holene gibiore walia hoa ho hene. Ibunaga bayale taraore holene ogoni inaha to̱lai holoma̱ya ngule mo manda manda bu helenego kamaru ina ibugua dara howa biamogo biyagome ogoni walia hene.\x + \xo 9.23 \xt Lm 8.28-30, Eb 1.3-12, Kl 1.27\x*  
\v 24 Ogonigo Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agali hangu olene ndo wali agali tara tara karu ariabi oleneru ina kamagoni.   
\p
\v 25 Ogonidagua lalu Ngode Datagaliwabehanda Hoseanaga mbugani bi lo ngago ogo,\x + \xo 9.25 \xt Hos 2.23, 1 Pi 2.10\x*  
\q1 Wali agali ala i̱naga ndo heneruhondo,  
\q1 i̱naga wali agaliore kami, lolebero.  
\q1 Hameigini tara heneru i̱na ala gubalini nahe harugohondo,  
\q1 i̱naga gubaliniore kami, lolebero.   
\q1
\v 26 Dindi mbiraha, Tí i̱naga wali agali ndo kami, lenego\x + \xo 9.26 \xt Hos 1.10\x*  
\q1 dindi ogoniha howa, Ngode Datagaliwabe haluhe kagonaga waneigini kami, lolebira,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 27 Aisaiahanda Isaraele wali agali mitangi bialu mogo lowa lalu, Isaraele wali agali dewaore iba solowara angeni iba mu ale kayaguabi ti mbira mbira hangume pele mulene yulebira.\x + \xo 9.27 \xt Lm 11.5\x*\x + \xo 9.27 \xt Ais 10.22-23\x*  
\v 28 Wali agali bibahendeore baba Anduane Homogohanda godi larangi abaleore bi mbira hangu lalu lo waholebira, lene.  
\v 29 Ogonidagua Aisaiahanda bi ala lene lo ngago ogo, Anduane Homogo Hongo Haiheore kagome ina hameigini maru yu wa nahelenedale Sodomo wali agalibi Gomora wali agalibi ti homai henedagua inabi homai kamale, lalu gilibu nga.\x + \xo 9.29 \xt Ais 1.9, 13.19, Yar 50.40\x*   
\s1 Isaraele wali agalibi Bi Mana Debenebi te ogo  
\p
\v 30 Anidago iname agua manda bimabe. Agua manda bulene nga. Yu wali agali ndo tara tara hearume Ngode Datagaliwabehanda, Tí mini tigabiwi kami, lelonaga biabe bialu henegome ndo ti ibuhondo mini mbiraore wiyagola ibugua, Tí mini tigabiwi kami, lene.\x + \xo 9.30 \xt Lm 1.17, 4.11, 10.20\x*  
\v 31 Anigo Isaraele wali agalirume Ngode Datagaliwabehanda, Tí mini tigabiwi kami, lelonaga mana mbira bule hai bialu hearia handa walia naheore hene.\x + \xo 9.31 \xt Lm 10.2-3, 11.7, Ga 5.4\x*  
\v 32 handa walia nahenego irane agimebe. Irane ogome tigua Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wulene mo tene howa ndo tininaga bulene mana mo tene howa binigome ti handa walia nahe hene. Ani hai bialu hearia to̱le̱ mbira ge bidi lagane wiagome tinaga ge bo bidi lowa pilene.\x + \xo 9.32 \xt Ais 8.14, Lg 2.34, 1 Ko 1.23\x*  
\v 33 Bi ogoninaga lalu Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo,\x + \xo 9.33 \xt Iba 118.22, Ais 8.14, 28.16, Md 21.42, Lm 10.11, 1 Pi 2.6-8\x*  
\q1 Hale hadaba. I̱na to̱le̱ mbira Saiono dindini ngeledo.  
\q1 O ngeledogome wali agalinaga ge bo bidi lolebira.  
\q1 To̱le̱ ogonime wali agali mo pila holebira.  
\q1 Anidagua ndo mbiralime ibuhondo mini mbiraore wiyagua ibu mini burugulo naholebiraore,  
\m lalu gilibu nga.   
\c 10  
\p
\v 1 I̱ hamene mbaliniru-o Yu wali agali i̱ damene bibahende karume Ngode Datagaliwabenaga pele muleneore yamia nabiragola hame timbuniore lo kogoni. Ani hame lowa i̱na hongo howa Ngode Datagaliwabehondo tinaga bi la haabo halu kogoni.  
\v 2 I̱na ti ogobiore ka manda bu kogoni. Tigua Ngode Datagaliwabenaga biabe bulene hame timbuni lo kagoni howa biabe ogoni bia holenego irane bayuwa manda nabi howa hamelo ka.\x + \xo 10.2 \xt Ab 21.20, 22.3, Ga 1.14, 4.17\x*  
\v 3 Ngode Datagaliwabehanda wali agali mini tigabiwi ka lagago hariga ogoni ti manda nabiaga henego ka. Ani hene kago howa mini tigabiwi holene hariga tini bo wule manda buwa Ngode Datagaliwabehanda wali agali mini tigabiwi ka lagane hariga walia henego tigua yu tiga nabiaga henego ka.\x + \xo 10.3 \xt Lm 1.17, 9.30-32, Pb 3.9\x*  
\v 4 Wali agali Kerisohondo mini mbiraore wiraru tihondo Ngode Datagaliwabehanda, Tí mini tigabiwi kami, lelo \w Mana\w* lowinigo ngadagua Keriso ibugua bu maro bilene.\x + \xo 10.4 \xt Md 5.17, Yo 3.18, Ga 3.24\x*   
\s1 Wali agali bibahendenaga pele mulene ngago ogo  
\p
\v 5 Ngode Datagaliwabehanda, Í̠ mini tigabiwi ke, lelo \w Mana\w* lowini ngagome, Bibe, laradagua bulene nga lowa Mosesehanda bi mbira gilibu wini ngago ogo, Mbiralime Mana lowini ngagome, Bibe, laradagua bialu kayagua nde ibu holene tene ogoni holebira, lalu gilibu nga.\x + \xo 10.5 \xt LBM 18.5, Neh 9.29, Ese 20.11-13, Lm 7.10, Ga 3.12\x*  
\v 6 Anigo Ngode Datagaliwabehanda wali agali mini mbiraorewi karuhondo, Tí mini tigabiwi kami, lagagonaga bi mbira Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo, Í̠naga miniha bi mbira ogodagua mitangi bulene nawi. Dahuliya andaga aiwa iraga halu polobadabe, lo nga. Ani lo mitangi birimayagua ogoni Keriso dalilo damu polenaga mitangi berama.\x + \xo 10.6 \xt Man 30.12-14\x*  
\v 7 Bi mendebi lo ngago ogo, Humbirini andaga aiwa dalialu polobadabe, lo nga. Ani lo mitangi birimayagua ogoni Keriso iraga helo damu polenaga mitangi berama.  
\v 8 Bi kira ogoni laragonaga lo ngago ogo, Ngode Datagaliwabenaga bi mana ogoni tí kamigoha kaware nga. Tíni bu minihabi ne hambunibi nga, lalu gilibu ngago ogoni bi mana iname lameramaligo Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wulenenaga lameramali.  
\v 9 Í̠na bime Yasu ibu Anduane Homogo ka latagi halu bu minime Ngode Datagaliwabehanda ibu mo heya hene kago yu tiga biriyagua Ngode Datagaliwabehanda í̠ pele ngulebira.  
\v 10 Anigo iname Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore weramagola ibugua, Tí mini tigabiwi kami, laga ka. Iname mini mbiraore wirimadagua walia halu bime latagi haramagola Ngode Datagaliwabehanda ina pele ngiaga ka.  
\v 11 Anduane Homogonaga mbugani lo ngago ogo, Mbiralime ibuhondo mini mbiraore wiyagua ibu mini burugulo naholebiraore, lalu gilibu nga.\x + \xo 10.11 \xt Ais 28.16, Yar 17.7, Lm 9.33\x*  
\v 12 Bi ogoni wali agali ta nabi bibahendenaga ngago irane Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agalibi wali agali tara tarabi baba tu nawiaga ka. Ngode Datagaliwabe ibu bibahendenaga Anduane Homogo howa ibugua ibu olararu bibahendehondo turu holene timbuniore miaga ka.\x + \xo 10.12 \xt Ab 10.36, 15.9, Lm 3.22, 3.29, Ga 3.28\x*  
\v 13 Anduane Homogonaga mbugani lo ngadagua ogo, Anduane Homogo mini olararu Ngode Datagaliwabehanda ti pele mulebira, lalu gilibu nga.\x + \xo 10.13 \xt Yol 2.32, Ab 2.21, 9.14\x*   
\p
\v 14 Ani ngago tigua ibuhondo mini mbiraore nawiyagua ibu mini agua olabehebe. Bi mana hale naheyagua mini mbiraore agua wibehebe. Bi mana nalamidayagua hale agua habehebe.  
\v 15 Bi mana lamule piagahondo, Pu naledayagua bi mana agua lamibehebe. Anduane Homogonaga mbugani bi lo ngadagua ogo, Bi mana debene yalu ibiragola turu timbuniore holene nga, lalu gilibu nga.\x + \xo 10.15 \xt Ais 52.7, Nah 1.15\x*  
\v 16 Anigo Bi Mana Debene yalu ibiyago hale howa ti bibahendeme yu tiga biai nahe hene. Aisaiahanda bi lo ngago ogo, Anduane Homogo-o iname bi mana lamirimago hale halu aiwa yu tiga biyabe, lalu gilibu nga.\x + \xo 10.16 \xt Ais 53.1, Yo 12.38, Hi 4.2\x*  
\v 17 Anigo bi mana hale haramagome Kerisohondo mini mbiraore wulene mo anda haga. Bi mana ogoni Kerisohanda agua biya lalu lamulene nga.\x + \xo 10.17 \xt Yo 17.20\x*   
\p
\v 18 Anigo bi mana lamirimago ti hale nahayadago henenebe laro. Henene ndo ti hale haiore hayagoni. Anduane Homogonaga mbugani lo ngadagua ogo,\x + \xo 10.18 \xt Iba 19.4, Md 24.14, Mg 16.15, Kl 1.6, 1.23\x*  
\q1 Tigua bi lenego dindi bibahendeha pume hene.  
\q1 Tigua bi mana laminigo dindi gimbuni bibahendeha piai hene,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 19 I̱na lone laro, Isaraele wali agalime bi mana ogoni manda nabi henebe. Bi ogoni pigane Mosese ibunime ladai bialu Ngode Datagaliwabehanda lenedagua lamialu lo ngago ogo,\x + \xo 10.19 \xt Man 32.21, Lm 11.11, Ta 3.3\x*  
\q1 I̱na wali agali hameigini mbira ka lene ndo karuhondo bayale bigi berogo hondowa  
\q1 tí kamirume, Inahondo bayale nabira agini, henge lolene mini wilo mo wia holebero.  
\q1 I̱na wali agali dindiha marume yo hendene karu tiha howa bigi berogo hondowa  
\q1 tí kamiru mo keba holebero,  
\m lalu lenego gilibu nga.  
\v 20 Aisaia ibugua Ngode Datagaliwabehanda lenedagua hongoore howa lalu,\x + \xo 10.20 \xt Ais 65.1, Lm 9.30\x*  
\q1 I̱ hai nabi hearume i̱ handa walia haya.  
\q1 Wali agali marume, Í̠ agoha kebe, nale hearu hendelo i̱ni ha pani haru,  
\m lalu lenego gilibu nga.  
\v 21 Ngode Datagaliwabehanda Isaraele wali agali mitangi bialu lenedagua Aisaiahanda lenego ogo, Wali agali bi mo wahalu bi ko hangu ladai biaga hearu pele mule i̱na i̱naga gi dogolo tagi ho haabo harugola ti naibiya, lalu lenego gilibu nga.\x + \xo 10.21 \xt Ais 65.2\x*   
\c 11  
\s1 Ngode Datagaliwabehanda Isaraele wali agali dara halu biamogo binigo ogo  
\p
\v 1 Anigo au laro. Ngode Datagaliwabehanda ibuninaga Isaraele wali agali yu wahayabe. Yu wa naheore. I̱nibi Isaraeleali howa Abarahamanaga aguanene Beniyamini hameigini aria mbirago i̱ kogoni.\x + \xo 11.1 \xt 1 Sml 12.22, Iba 94.14, Yar 31.37, 2 Ko 11.22, Pb 3.5\x*  
\v 2 Ngode Datagaliwabehanda ibuninaga wali agali piganengi dabeneru mbira yu wa nahe henego ka. Isaraele wali agalime mbira nakarulape biyangi Elayahanda genda howa Ngode Datagaliwabehondo bi lamini lalu Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago tí manda bidamigo ogo.\x + \xo 11.2 \xt Iba 94.14, Lm 8.29\x*  
\v 3 Anduane Homogo-o tigua í̠naga bi mana \w latagi\w* haga hearu bo wahaya. Í̠naga loma binigo bo ngiagane dabu winiru gialo wahaya. Homane mbira i̱ dege ba nabi kogo tigua i̱bi bo wahole manda bialu ka, lenego gilibu nga.\x + \xo 11.3 \xt 1 Kin 19.10, 19.14\x*  
\v 4 Ani layagola Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo bi agi ladai binibe. Ibugua ladai bialu lalu, Mbirale tara gime wabini mini Balahondo bi pupu wule ge duli hanga nahene agali daosini karia (7,000) i̱ninaga heledo, lalu ladai bini.\x + \xo 11.4 \xt 1 Kin 19.18\x*  
\v 5 Anigo ina kamangibi ogonidagua dege nga. Ngode Datagaliwabehanda dara halu biamogo bia henegome Isaraele wali agali dabo heleneru aria mbira mbira ka.\x + \xo 11.5 \xt Lm 9.27\x*  
\v 6 Ngode Datagaliwabehanda wali agali dabeneru tigua biyagonaga dabene ndo ibugua ti dara halu biamogo bia henegome dabene ka. Wali agali tigua biyago hondowa Ngode Datagaliwabehanda ti dabenedale nde ibunaga dara halu biamogo bia holene ngago henene ndo ngaleda.\x + \xo 11.6 \xt Lm 4.4-5, Ga 3.18\x*   
\p
\v 7 Ani binidago agi manda bibehe kamabe. Isaraele wali agalime mbira hai binigo handa walia nahe hene. Wali agali mbira mbira Ngode Datagaliwabehanda dabeneru ti hangume handa walia hene. Maru ti Ngode Datagaliwabehanda olenego hale nahe hale paihe hene.\x + \xo 11.7 \xt Lm 9.31, 10.3\x*  
\v 8 Anduane Homogonaga mbugani lo ngadagua ogo, Ngode Datagaliwabehanda tinaga mini mo palia hondo helene. Ani hama ibinigo áyu ogoni tigua deme nahandabehebi haleme hale nahabehebi ka, lalu gilibu nga.\x + \xo 11.8 \xt Man 29.4, Ais 29.10, Yar 5.21, Yo 12.40, Ab 28.26-27\x*  
\v 9 Ogonidagua dege Debidihanda bi lene ngago ogo,\x + \xo 11.9 \xt Iba 35.8\x*\x + \xo 11.9 \xt Iba 69.22-23\x*  
\q1 Ti ngoai howa tomo timbuni nagimbu bialu bedaria gono wedagoha tini delo.  
\q1 Ti pilo ngaria pani milo.   
\q1
\v 10 Ti de nahendelonaga tinaga de ndibu lelo.  
\q1 Ti tandaga naabo halu kagome tini mo gangu lelo,  
\m lenego gilibu nga.   
\p
\v 11 Anigo ogo laro. Yu wali agali ti pilenego pilo wiaabo henebe. Ani nabi. Tigua ko binigome Yu wali agali ndo tara tara karu pele mulene henge wini. Ani pele miyago hondowa Yu wali agalime henge lolene mini wilo ani bini.\x + \xo 11.11 \xt Ab 13.46, 22.18, 22.21, Lm 10.19\x*  
\v 12 Yu wali agali tigua ko binigome wali agali dindi bibahendeni hearuha turu holene bayaleoreru yu anda ibini. Tigua Ngode Datagaliwabe mitangi bulene emeneore wialu yagibano ale henegome Yu wali agali ndo tara tara hearuha Ngode Datagaliwabenaga turu holene bayaleoreru yu anda ibini. Anigo Yu wali agali Ngode Datagaliwabe karia dai bule karu dai biragola wali agali bibahendeore heba turu holene timbuniorene timbu tinaga wulebira.\x + \xo 11.12 \xt Ese 44.30\x*   
\s1 Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agali ndo tara tara pele minigo ogo  
\p
\v 13 Áyu i̱na Yu wali agali ndo tara tara kamiru tíhondo larogo. Ina tínaga \w abosolo\w* kogoni howa biabe galone bialu kogoni turu howa bialu ko.  
\v 14 Ani bialu kogo i̱na wali agali i̱ni aria karume tí turu holene yu kamigoni hondowa ti henge lolene mini wilo mo wia habehe kogoni. Ani wiraria Ngode Datagaliwabehanda ti maru pele mibehe holebira.  
\v 15 Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agali yu wahayangi wali agali dindi bibahendeni karu ti Ngode Datagaliwabenaga waitigi ho hearia ibugua ti mo ibu damene helene. Anigo Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agali lone ibuni karia haru dai birangi ti homaliha hora henego mo heya haradagua bu holebira.   
\p
\v 16 Mberedi pigane hirinigo mbira podowa Ngode Datagaliwabehondo loma bia ho miniyagua nde mberedi podoha hene biagobi ibunaga dege nga. Ira mbiranaga pini Ngode Datagaliwabehondo loma bia ho miniyagua nde maganerubi ibunaga dege ka.  
\v 17 Ira olibenaga magane maru podo wahowa ira olibe dege mende tagiraha minalu anda hene kagonaga magane podowa ogonime magane ala podo wahayagoria gimbu bini. Yu wali agali ndo tara tara kamiru tí ira olibe tagiraha minalu anda hene ogoni ale kami. Ai áyu tí Yu wali agalinaga holene bayaleore ngagoha ho gimbu bu kami.\x + \xo 11.17 \xt Yar 11.16, Ab 2.39, Eb 2.11-19\x*  
\v 18 Ani kamigo tígua wali agali ira magane podo wahene karu mitangi bialu mine ho holene nawi. Tí mine aginaga holebe. Tí bame ira magane dege kamigodago tígua pini mo tiaga ho kami ndo ira pinime tí mo tiaga ho daga kagola kamigoni.\x + \xo 11.18 \xt Yo 4.22, 1 Ko 10.12\x*   
\p
\v 19 Bi ani larogo hale howa tígua ogodagua ladai bialu lalu, Nde agi. Ira magane uruni podo wahenedago irane i̱ ho aribia holiyanaga henge mo wialu ani binida, loleberami.  
\v 20 Ogoni heneneda. Ti mini mbiraore nawiyagola podo wahenego tí mini mbiraore wialu kamigome ho gimbu bu kamigoni. Ogoninaga tí mine holene henge nawigo mogolo holene nga.\x + \xo 11.20 \xt Ais 66.2, Lm 12.16, Pb 2.12\x*  
\v 21 Yu wali agali ti ira magane ogoni aria henego Ngode Datagaliwabehanda ti podo wahenego ibugua tí kamiru poda waha nabi helolebira manda bidamibe.  
\v 22 Bi ogo bayuwa manda bilimu. Ngode Datagaliwabe ibu bayale biagabi hongo howa godi lagabi kagoni manda bilimu. Ibugua ko biaga karuhondo hongo howa godi laga kago howa tí kamiruhondo bayale dege bialu kagoni. Ibugua nde tíhondo bayale bilo henge miaabo harimiyagua ani bulebira. Ani henge nami haabo harimiyagua tíbi ibugua podo waholebira.\x + \xo 11.22 \xt Yo 15.2-4, 1 Ko 15.2, Hi 3.14\x*  
\v 23 Yu wali agali mini mbiraore nawi henedagua haabo nahe lone mini mbiraore wiyagua nde Ngode Datagaliwabehanda ti ira tene biago ibuniha helo hela dai bulebira. Ibugua ti ani hela dai bilabeheore kagoni.\x + \xo 11.23 \xt 2 Ko 3.16\x*  
\v 24 Yu wali agali ndo tara tara kamiru tí olibe ira tagiraha minalu anda henegonaga magane podowa olibe ira mende hengenegoha ho gimbu bini ale kami. Yu wali agali ti olibe ira hengenego ale kago Ngode Datagaliwabehanda ti ala tini henegoha gimbu bia halu hela dai bulene taibi ndoore nga.   
\s1 Ngode Datagaliwabehanda wali agali ta nabi bibahende dara halu biamogo binigo ogo  
\p
\v 25 I̱ hamene mbaliniru-o bi galone mbira ala tí nahalehe harimigo áyu tí manda bilimulo hameledo. Galone mbira ogoni manda birimiyagua tígua mine howa, Ina mini timbuniwi kamalo, mitangi nabuleberami. Bi ogoni galone ogo. Isaraele wali agalime Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wulene manga ho kago ogonidagua haabo naholebira. Yu wali agali ndo tara tara karume Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wule heneru ti mini mbiraore wialu anda ibai helo hondo ka.\x + \xo 11.25 \xt Lg 21.24, Yo 10.16, Lm 12.16, 2 Ko 3.14, Mo 7.9\x*  
\v 26 Ti ogonidagua anda ibai haragola Ngode Datagaliwabehanda Isaraele wali agali pele mulebira. Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngadagua ogo,\x + \xo 11.26 \xt Iba 14.7, Ais 59.20, Md 23.39\x*  
\q1 Pele Miaga ibu Saiono howa ibulebira.  
\q1 Ibiragola ibugua Yagaba aguanenerume ko bibahende bialu heneru domo waholebira.   
\q1
\v 27 I̱na tinaga ko domo wahowa\x + \xo 11.27 \xt Yar 31.33-34, Hi 8.8, 10.16\x*  
\q1 tihondo habo nalolene bi ogo lo wulebero,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 28 Yu wali agalime Bi Mana Debene hame nalenegome ti Ngode Datagaliwabela waitigi ho ka. Ani biyagola Yu wali agali ndo tara tara kamiru tí Ngode Datagaliwabenaga pele mulene mana ala hale harimi. Anigo Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agalinaga mamali agali mini leneore heneruhondo habo nalolene bi lo wialu ibugua ti dabenego ti mo ibu damene ho heleneru ka.  
\v 29 Anigo Ngode Datagaliwabehanda wali agali dabeneru ibunaga turu holene tara tara winigo minirubi mani mini mende nawiaga tihondo miyaru mo yu dai nabiagabi ka.  
\v 30 Yu wali agali ndo tara tara tí kamigome ala Ngode Datagaliwabenaga bi mo wahalu harimi. Ai Yu wali agali tigua Ngode Datagaliwabenaga bi hale halu bia nabi wahaabo hayagola ibugua ibunaga dara halu biamogo bulene tíhondo ngiyago yu kamigoni.\x + \xo 11.30 \xt Eb 2.2, Kl 3.7\x*  
\v 31 Ogonidagua dege Ngode Datagaliwabehanda tíhondo dara halu biamogo biyago Yu wali agalime áyu ibunaga bi mo wahalu ka. Ibugua tibi dara halu biamogo bilo lowa tigua ani bialu ka.  
\v 32 Wali agali bibahendeme Ngode Datagaliwabenaga bi mo wahayagola ibugua ti garabaya ale helo helene. Ani helenego irane ibugua tihondo ibunaga dara halu biamogo bulene walia holenaga ani bini.\x + \xo 11.32 \xt Lm 3.9, Ga 3.22, 1 Ti 2.4\x*   
\s1 Iname Ngode Datagaliwabenaga mini yaraga holene ngago ogo  
\p
\v 33 Ngode Datagaliwabe ibugua bibahendeore mitangi bialu baya gibiore biaga kagoni. Ibu mini gigabiwibi manda timbuniorebi kagoni. Ibugua bule manda biagago tene mbiralime nalabeheore ka. Ibunaga biagane mana mbiralime manda nabibeheore ka.\x + \xo 11.33 \xt Yob 11.7, Iba 36.6, 92.5, Ais 55.8-9\x*  
\v 34 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngadagua ogo,\x + \xo 11.34 \xt Yob 15.8, 36.22, Ais 40.13, 1 Ko 2.16\x*  
\q1 Anduane Homogonaga mini aiwa manda bidabe.  
\q1 Ibuhondo, Agua bibe agua nabibe, lalu mbirali aiwa labehe kabe.   
\q1
\v 35 Ibugua pani ngia dai bilonaga\x + \xo 11.35 \xt Yob 35.7, 41.11\x*  
\q1 ibuhondo mbirale mbira minigo mbirali ai kabe,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 36 Mbirale bibahende karubi ngarubi wabiaiore henego ibu ka. Ani howa ibugua mbirale karubi ngarubi bibahendeore haru hai halu uruninaga anduaneore ibuni ka. Ngode Datagaliwabenaga mini yaraga haaboboore helo hamelo ko. Aniore bilo laro.\x + \xo 11.36 \xt 1 Ko 8.6, Ga 1.5, 2 Ti 4.18, Hi 13.21, 2 Pi 3.18\x*   
\c 12  
\s1 Iname Ngode Datagaliwabenaga howa bulene ngago ogo  
\p
\v 1 I̱ hamene mbaliniru-o Ngode Datagaliwabehanda inahondo dara howa biamogo timbuni biyago mitangi bialu i̱na tíhondo bi hongo howa laro. Ngode Datagaliwabe turu helo tígua ibuhondo tínaga bulenerubi tínibi loma bia ho helalimu. Tígua Ngode Datagaliwabe mitangi bialu tíninaga bu miniha ani birimiyagua lotu henene lolenego ogoni.\x + \xo 12.1 \xt Iba 50.13-14, Yo 4.24, Lm 6.11-13, 1 Ko 6.13, 6.20, Hi 10.20, 1 Pi 2.5\x*  
\v 2 Dindi wali agali karume mana biagadagua bule ndo. Tí minibi mandabi gahenge helo Ngode Datagaliwabehanda tí mo tara helo halimu. Ani bialu howa ibugua hame ledago bayalebi ibu turu helo bulenebi baya buruguleore bulenebi manda bialu holeberami.\x + \xo 12.2 \xt Eb 1.18, 4.23, 5.10, 5.17, Kl 1.21, 1 Pi 1.14, 1 Yo 2.15\x*   
\p
\v 3 Ngode Datagaliwabehanda i̱ biamogo bulene nawi howa biamogo bialu i̱hondo mugube ngiyago mitangi bialu tíhondo bi laro. Tígua, Ina karulape kama, mitangi nabilimu. Mine holene nawi manda bialu tí hangu hangu howa, Ngode Datagaliwabehanda mini mbiraore wulene i̱hondo ngiyadagua dege kogoni, mitangi bialu halimu.\x + \xo 12.3 \xt 1 Ko 3.10, 12.7, 12.11, Ga 2.9, Eb 4.7\x*  
\v 4 Ina tingini homane mbiraore kamago degeni howa aria tara tarame biabe tara tara beremali.\x + \xo 12.4 \xt Eb 4.16\x*\x + \xo 12.4 \xt 1 Ko 12.12\x*  
\v 5 Ogonidagua ina tingini dewa kamagoni howa Kerisoha ho gimbu buwa homane mbiraore kama. Tingini mbiraoreni hene dege aria tara tara howa gimbu bu kadagua ina Kerisoha ho gimbu bu kamagoni.\x + \xo 12.5 \xt 1 Ko 12.27, Eb 4.25\x*  
\v 6 Ngode Datagaliwabehanda ina biamogo bialu mugube tara tara ta hayadagua iname biabe bayuwa bulene nga. Ngode Datagaliwabe mana lamulene mugube yu kamayagua iname ibuhondo mini mbiraore ngamadagua ibunaga mana lamialu hami̱ya.\x + \xo 12.6 \xt 1 Ko 12.28, 13.2, 1 Pi 4.10-11\x*\x + \xo 12.6 \xt 1 Ko 12.4-11\x*  
\v 7 Biamogo bulene mugube yu kamayagua nde biamogo bialu hami̱ya. Lawai holene mugube yu kamayagua nde lawai halu hami̱ya.\x + \xo 12.7 \xt Ab 13.1, Ga 6.6, 1 Ti 5.17\x*  
\v 8 Ina bi laramagome wali agali marunaga mini elahe helo mo hongo holene mugube yu kamayagua nde wali agali marunaga mini elahe helo mo hongo halu hami̱ya. Mbiralime ibunaga mbirale ngago mbuni nabi howa wali agali maruhondo turu halu talebu mulene nga. Mbiralime haru hagane hongo yu kayagua nde wali agali mitangi bialu bayuwaore haru halu ibunibi biabe bulene nga. Mbiralime wali agali hondowa biamogo bulene irane ngago handayagua nde turu howa biamogo bulene nga.\x + \xo 12.8 \xt Ab 15.32, 20.28, 2 Ko 9.7, 1 Pi 5.2\x*   
\p
\v 9 Tígua wali agalihondo gubalini hetingi nahe howa heneneore gubalini ho halimu. Ko ngago handabe manga halu bayale ngago yu tiga biaabo halimu.\x + \xo 12.9 \xt Iba 34.14, Amo 5.15, 1 Ti 1.5, 1 Pi 1.22\x*  
\v 10 Tí Kerisoha howa hamene mbalinima kamalo manda bialu turu howa gubalini hagahaga buwa wali agali maru ala mitangi bialu halimu.\x + \xo 12.10 \xt Pb 2.3, Hi 13.1, 1 Pi 1.22, 2 Pi 1.7\x*  
\v 11 Biabe bibe manga nahe hongo howa bialu halimu. Anduane Homogohondo gubalini heneneore howa ibunaga biabe poboyogobi bialu halimu.\x + \xo 12.11 \xt Ab 18.25, Mo 3.15\x*  
\v 12 Kerisohondo mini dunubia ho kamigome tí mo turu helo halimu. Mo ko holene tara tara tí kamigoria íbu ngagola ema nabi howa hibu lalu haabo halimu. Horo bibahendengi Ngode Datagaliwabehondo bi laabo halu halimu.\x + \xo 12.12 \xt Ab 2.42, Pb 3.1, 1 Te 5.16-17, Hi 3.6, 10.36, Ya 1.4\x*  
\v 13 Keriso hameigini maru buru pale karuhondo tínaga mbirale ngamigo talebu milimu. Keriso hameigini ala nahendene tí kamiria ibiraruhondo, I̱ andaga palima ma, lalimu.\x + \xo 12.13 \xt 1 Ko 16.1, 2 Ko 9.1, 9.12, Hi 13.2, 13.16, 1 Pi 4.9\x*   
\p
\v 14 Wali agali marume tíhondo ko tara tara biragola tígua o biarunaga mini lalu Ngode Datagaliwabehondo, Biamogo bia habe, lalu tinaga la halimu. Ha halu pani mibe nale, Biamogo bibe, lalu lalimu.\x + \xo 12.14 \xt Md 5.44, Lg 6.28, Ab 7.60, 1 Ko 4.12, 1 Pi 3.9\x*  
\v 15 Turu ho karu heba turu ho halimu. Dara howa dugu bialu karu heba dara howa dugu bialu halimu.\x + \xo 12.15 \xt Iba 35.13\x*  
\v 16 Wali agali ta nabi mitangi bialu bibahendehondo mana mbiraore ale dege biaga halimu. Mine nahe howa biabe emene emene bulene ngago ta nabi biai halimu. Tígua, I̱ mini timbuniwi kogo, lo mitangi nabilimu.\x + \xo 12.16 \xt Iba 131.1-2, Min 3.7, Ais 5.21, Yar 45.5, Lm 11.20, 15.5\x*   
\p
\v 17 Mbiralime tíhondo ko biyagua tígua ko bia dai nabilimu. Wali agali bibahendeme mini mbiraore howa, Mana ogoni bayaleda, lai hagayagua o laragoni bialu halimu.\x + \xo 12.17 \xt Md 5.39, Lm 14.16, 2 Ko 8.21, 1 Te 5.15\x*  
\v 18 Wali agali ta nabi heba howa mo palia holene tene tí halimu.\x + \xo 12.18 \xt Mg 9.50, Lm 14.19, Hi 12.14\x*  
\v 19 I̱ hamene mbaliniru-o pani ba dai nabi Ngode Datagaliwabenaga keba holeneme ba dai bilo tí wahalimu. Anduane Homogonaga \w mbugani\w* bi lo ngago ogo, Anduane Homogohanda lalu, Pani mulene i̱naga ngago i̱na ba dai bulebero, lenego, gilibu nga.\x + \xo 12.19 \xt Man 32.35, Min 24.29, Md 5.39, Lm 12.17, 13.4, 1 Te 1.6-7, Hi 10.30\x*  
\v 20 Anduane Homogonaga mbugani bi mende lo ngago ogo, Í̠la waitigi kago garibilo kayagua tomo nelo mibe. Ibugua iba noa ho kayagua iba nelo mibe. Ani biriyagua ibugua í̠hondo ko biyago mitangi bialu ibuni taga pani nolebira, lalu gilibu nga.\x + \xo 12.20 \xt Har 23.4-5, Min 25.21-22, Md 5.44\x*  
\v 21 Ko ngagome tí bope holani hondowa tígua bayale beramigome ko ngago bope halu wayali hole halimu.   
\c 13  
\s1 Gabumane karu andaneha howa iname bulene ngago ogo  
\p
\v 1 Ngode Datagaliwabe ibu bibahendenaga hongo holene tene kagome gabumane karu ti helo henge minigo tigua mana lo ngadagua iname bulene nga.\x + \xo 13.1 \xt Min 8.15, Dan 2.21, Yo 19.11, Ta 3.1, 1 Pi 2.13\x*  
\v 2 Gabumaneme bulene nga lalu lowinigo mbiralime nabiyagua ogoni ibugua Ngode Datagaliwabehanda gabumane helenegonaga mana puguara. Puguarago ibuni pani nolene nga.  
\v 3 Wali agali bayale bialu karume haru haga kago hondowa gi holene nawi. Ko bialu karume gi holene nga. Wali agali haru haga kago hondowa tí gi nahe hoa kamiyagua nde mana bayale ngaru bialu halimu. Ani bialu harimiyagua haru haga kagome tíhondo, Bayale birimida, lolebira.\x + \xo 13.3 \xt 1 Pi 2.13-14, 3.13\x*  
\v 4 Haru haga karu tigua Ngode Datagaliwabenaga biabe biahaga howa tí bayale halimulo biabe bialu ka. Tí ko birimiyagua haru haga biarume tíhondo hongo howa pani ngulebirago manda bialu gi ho halimu. Ti Ngode Datagaliwabenaga biabe biahaga howa Ngode Datagaliwabehanda pani mulene nga lowinigo haru haga urunime ko biaga karuhondo pani miaga ka.\x + \xo 13.4 \xt Lm 12.19, 1 Te 4.6\x*  
\v 5 Anigo iname Ngode Datagaliwabehanda ina pani nangilonaga hangu manda buwa bi larago hale halu bulene nga ndo. Inane minihabi dabalu gabumaneme larago hale halu buleneore nga manda bialu bulene nga.\x + \xo 13.5 \xt Aga 8.2, 1 Pi 2.19\x*   
\p
\v 6 Tígua dagisi muni meramiligobi irane ogoninaga gabumane karu tigua tigatiga biyagua Ngode Datagaliwabenaga biabe biahalu kagonaga meramili.\x + \xo 13.6 \xt Md 22.21, Mg 12.17, Lg 20.25\x*  
\v 7 Anigo tihondo dagisi muni mulene ngadagua milimu. Tíninaga dagisi munibi mbirale tara tara ngamigonaga dagisi munibi milimu. Ti gabumane haru haga kago manda buwa yo handa nabi ti mitangi bulene ngadagua mitangi bilimu.\fig Lomonaga muni kuni bamba winigo ogonibi|src="HK 58D.tif" size="1" ref="(13.7)" \fig*   
\s1 Gubalini holeneme mana tigabi walia hagago ogo  
\p
\v 8 Tígua wali agali mbiralihondo dano ho nahalimu. Wali agali karuhondo gubalini holene dege dano ho halimu. Mbiralime wali agali karuhondo gubalini ho kayagua ibugua \w Mana\w* lowini ngago bibahende biai haga ka.\x + \xo 13.8 \xt Md 22.39-40, Ga 5.14, Kl 3.14, Ya 2.8\x*  
\v 9 Bi pira gilibu wini ngago aria maru ogo, Wali agali homelo nababe. Wali agali kayu nayabe. Mbirale page nabibe. Wali agali tinaga mbirale ngago dimagoli nahabe. Bi urunibi Ngode Datagaliwabe bi mana maru gilibu ngagobi bibahendenaga tene mbiraore ogo, Í̠na í̠ni gubalini ho harilidagua maru karu ta nabi gubalini ho habe, lalu gilibu nga.\x + \xo 13.9 \xt Har 20.13-17, LBM 19.18, Man 5.17-21\x*  
\v 10 Í̠na mbiralihondo gubalini ho keyagua o biagohondo kagua nabulebere. Anigo Mana lowini ngago bibahende bulene tene gubalini holeneha nga.\x + \xo 13.10 \xt Md 22.40, Lm 13.8, 1 Ko 13.4-7\x*   
\p
\v 11 Tígua ogonidagua bialu holene ngago irane ogo. Horo áyu ogoni mitangi bialu palia hondo holene henge nawigo heyulene nga. Iname Yasuhondo mini mbiraore pigane wirimangi ina pele ngia maro bulene kaware ndo winigo áyu kawareore nga.\x + \xo 13.11 \xt 1 Ko 15.34, Eb 5.14, 1 Te 5.5-7\x*  
\v 12 Ai aruma holene ereba halu egabi lalu wá holene kaware ha para haragoni. Ani birago arumaha howa mana bigi beremaliru áyu ogoriani biairi hami̱ya. Anigo wá kagoria howa wai biagane aleru karulo hami̱ya.\x + \xo 13.12 \xt Eb 5.11, 6.11-13, Kl 3.8, 1 Te 5.5-6, 1 Yo 2.8\x*  
\v 13 Wá holene kagoria howa tigatiga bialu hami̱ya. Badi ko dawe halu bulenebi lulu yu hole lulu iba nolenebi wali agali kayu yulenebi mana ko tara tara bulenebi gungu bulenebi henge lolenebi mana urunibi iname bulene nawiore.\x + \xo 13.13 \xt Lg 21.34, Eb 5.18, Pb 4.8, 1 Te 4.12, Ya 3.14, 1 Pi 2.12, 4.3\x*  
\v 14 Anigo Anduane Homogo Yasu Keriso ibunaga wai bulene hongo ngirago karulai halimu. tínaga mini ko ngamigome mana ko hame lagago bule nahinalimu.\x + \xo 13.14 \xt Ga 3.27, 5.16, Kl 3.10, 1 Pi 2.11\x*   
\c 14  
\s1 Iname ina hamene mbaliniru daba ki bulene nawigo ogo  
\p
\v 1 Mbiralime Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu howa hongo nahe kayagua tígua ibu heba mandagi halimu. Mandagi howa ibugua bulene manda bidago laragola hale howa ibula lai nalalimu.\x + \xo 14.1 \xt Lm 15.1, 15.7, 1 Ko 8.9-11, 9.22\x*\x + \xo 14.1 \xt Kl 2.16\x*  
\v 2 Mbirali ibu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu kagome tomo bibahende ta nabi naga ka. Mendealime Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu kago ibu mini hongo nahe howa nema dege naga ka.\x + \xo 14.2 \xt Pig 1.29, 9.3, Lm 14.14, 1 Ko 10.25, 1 Ti 4.4\x*  
\v 3 Tomo bibahende ta nabi naga kagome nema dege naga kago hondowa mege bulene nawi. Nema dege naga kagome ibu nde tomo bibahende ta nabi naga kago hondowa, Í̠na ko bere, lolene nawi. Irane Ngode Datagaliwabehanda o biagohondo turu ho kago manda buwa tí ani lolene nawi.\x + \xo 14.3 \xt Kl 2.16\x*  
\v 4 Tígua mendealinaga biabe biahaga kagome birago hondowa, Í̠na ko bere, lolene tínaga biabe ndo. Ibunaga haru haga kagome ibu birago hondowa bayale bere ko nakarulape bere lolene tene ibuni holebira. Anigo Anduane Homogo ibugua o biago bayale bilo mo hongo holebira.\x + \xo 14.4 \xt Md 7.1, Ya 4.11-12\x*   
\p
\v 5 Wali agali marume manda bialu horo bibahende ogobi degedege ndo horo mbiru dabalu dunini nga manda biaga ka. Marume ani ndo horo bibahende ta nabi ogobi degedege nga manda biaga ka. Wali agali bibahende kamaru inane hangu hangume mitangi bulene karulape agodabe dabalu duniniore mbira manda beremago yu tiga bulene nga.\x + \xo 14.5 \xt Ga 4.10\x*  
\v 6 Mbiralime horo mbira dunini nga mitangi bu kayagua Anduane Homogo mini yaraga holenaga ani mitangi biaga ka. Mbiralime tomo bibahende ta nabi nalu howa Ngode Datagaliwabehondo ka̱i̱ layagonaga ibugua Anduane Homogo mini yaraga halu tomo naga ka. Mendealime tomo maru nanaga kago Anduane Homogo mini yaraga holenaga ani bialu Ngode Datagaliwabehondo ka̱i̱ laga ka.\x + \xo 14.6 \xt 1 Ko 10.31, Ga 4.10, 1 Ti 4.3\x*  
\v 7 Ina kamarume mbirali ibu holene ibuni hangunaga halu ibu homolene ibuni hangunaga homalu ani bulene mbira nahe kama.\x + \xo 14.7 \xt 1 Ko 6.19-20, Ga 2.20, 1 Te 5.10, 1 Pi 4.2\x*  
\v 8 Ina harimayagua nde Anduane Homogonaga holeberama. Ina homarimayagua nde Anduane Homogonaga dege homoleberama. Anigo ina harimayaguabi homarimayaguabi ina Anduane Homogonaga dege kamagoni.\x + \xo 14.8 \xt Lg 20.38, Ga 2.20, 1 Te 5.10\x*  
\v 9 Keriso ibu wali agali karubi homayarubi tinaga Anduane Homogo hole ibugua homo tongolo mialu lone heyu ka.\x + \xo 14.9 \xt Ab 10.36, 2 Ko 5.15\x*  
\v 10 Tí maru nema naga kamiru tígua tí hamene mbalinirume birago hondowa, Tí ko berami, laramiligo aginagabe. Tí maru tomo bibahende ta nabi naga kamiru nde tí hamene mbaliniru mege beramiligo aginagabe. Ina bibahendeore Ngode Datagaliwabehanda godi larangi ibu deni heyu holeberama.\x + \xo 14.10 \xt Md 25.31-32, Ab 10.42, 17.31, 2 Ko 5.10\x*  
\v 11 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngago ogo,\x + \xo 14.11 \xt Ais 45.23, Pb 2.10-11\x*  
\q1 Anduane Homogohanda lalu, I̱ Ngode Datagaliwabe holenehe henene kodagua  
\q1 wali agali bibahende i̱ geha bulu palu ibira holebira.  
\q1 Ani buwa bibahendeoreme lalu, Í̠ Ngode Datagaliwabeore kego, lalu latagi hai holebiraore,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 12 Anigo ina bibahendeore kamaru iname bialu harimagonaga te hangu hangume Ngode Datagaliwabehondo lamiaiore holeberama.\x + \xo 14.12 \xt Md 12.36, Ga 6.5, 1 Pi 4.5\x*   
\s1 tínaga hamene mbaliniru mo pila holene nawigo ogo  
\p
\v 13 Ani manda bialu inaneme, Í̠na ko bere, lalu lagalaga bialu nahami̱ya. Tígua ani nabi howa bulene ngago ogo. Mbira bulene mitangi bu kamigo bulene ogonime tínaga hamene mbaliniru mo pila habeheyaguabi ko mo bia habeheyaguabi tígua ogonibi nabule manda bilimu.\x + \xo 14.13 \xt 1 Ko 8.9, 8.13, 10.32\x*  
\v 14 I̱ Anduane Homogo Yasuha ho gimbu bu kogome bibahende ngaru ko ndo nga manda bido. Anigo mbiralime mbira bulene ngago hondowa ogoni ko nga manda bialu biyagua nde ogoni birago ko bira.\x + \xo 14.14 \xt Ab 10.15, Lm 14.2, 14.20, 1 Ko 8.7-8, 1 Ti 4.4, Ta 1.15\x*  
\v 15 Tígua tomo mbira naramigome tínaga hamene mbalinirunaga mini mo genda harimiyagua tí gubalini howa ndo berami. Keriso ibugua homo aribia henegome mbirali mbira mo bayale henego tíni hangu mitangi bialu tomo narimigome ogoni ibu mo ko holani de hondo halimu.\x + \xo 14.15 \xt 1 Ko 8.11-13\x*  
\v 16 Tígua mbira bulene bayale nga lo manda bialu beramigo marume hondowa bayale ndo ko nga lolani handalimu.\x + \xo 14.16 \xt Ta 2.5\x*  
\v 17 Ngode Datagaliwabehanda handame Ho Kagoria tomo tara tara nalubi iba tara tara nalubi ogonidagua bulenenaga ndo. Ogodagua bulene nga. Mini tigabi howa bulenebi mo palia holenebi turu holenebi Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua ngiagago ogoninaga bulene nga.\x + \xo 14.17 \xt 1 Ko 8.8\x*  
\v 18 Ani bulene ngadagua bialu howa mbiralime Kerisonaga biabe bia halu kago Ngode Datagaliwabehandabi wali agali marumebi ibu hondowa turu halu bayale birida lolene wulebira.\x + \xo 14.18 \xt 2 Ko 8.21\x*  
\v 19 Anigo iname mo palia holenenagabi mo hongo hole biamogo bulenenagabi mana ogonibi inane bia hagahaga bialu holene nga.\x + \xo 14.19 \xt Lm 12.18, 15.2, 1 Ko 14.12, 1 Te 5.11\x*  
\v 20 Ngode Datagaliwabehanda biabe bialu kago tígua tomo naramigome mo ko nahalimu. Tomo bibahende ta nabi ngago nabehe kamigo tígua tomo mbira naramigome mendeali ko bilo mo bia habeheyagua tomo ogoni nolene nawi.\x + \xo 14.20 \xt Md 15.11, Lm 14.14-15, 1 Ko 8.9, 8.13, Ta 1.15\x*  
\v 21 Mana tigabi bulene ngago ogo. Nogo tara tara naramigomebi \w waini\w* iba naramigomebi mana mbira mbira beramigomebi tínaga hamene mbaliniru mo pila habeheyagua ogoni nabi wahalimu.  
\v 22 Mana ogoni manda bidedagua í̠bi Ngode Datagaliwabebi libuni dege manda bule ngelabe. Mbiralime mana mbira bulene karulape nga manda bu kago bialu howa ibuni miniha, I̱ kagua berodabe, lo mitangi nabi bayale berogo mitangi biyagua ibu turu ho ka.  
\v 23 Ogonidagua ibugua tomo nalu howa mini kira wuwa nayagua ibu mini mbiraore nawi howa narago hondowa Ngode Datagaliwabehanda, Í̠na kagua bere, lalu lamiaga ka. Mana bibahende ngaru bulene tene mini mbiraore wu howa biagago mbiralime mini kira wu howa biyagua ogoni birago ko biya.\x + \xo 14.23 \xt Ta 1.15\x*   
\c 15  
\s1 Iname wali agali maru ala mitangi bulene ngago ogo  
\p
\v 1 Ina Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore hongo howa wu kamarume maru mini mbiraore hongo nahe wu karunaga genda yidago yamogo bulene nga. Inane hangunaga hame ledamago mitangi biaabo holene nawi.\x + \xo 15.1 \xt Lm 14.1, Ga 6.1\x*  
\v 2 Ani nabi ina hamene mbaliniru bayale helonagabi Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu howa hongo ho helonagabi ti mini elahe helo iname mo hongo holene nga.\x + \xo 15.2 \xt Lm 14.19, 1 Ko 9.19, 9.22, 10.24, 10.33, 13.5, Pb 2.4-5\x*  
\v 3 Keriso ibugua ibuni hame leadagua nabiaga hene. Ani nabi henegonaga Anduane Homogonaga \w mbugani\w* bi lo ngago ogo, Wali agali karume í̠hondo mege bialu bi laragoni i̱ni ibira ho nga, lalu gilibu nga.\x + \xo 15.3 \xt Iba 69.9, Md 26.39, Yo 5.30, 6.38\x*  
\v 4 Ina mini dunubia ho holene yu holoma̱ya Anduane Homogonaga mbugani bi bibahende ala gilibu ngagome ina ema nabi howa hibu lalu holenebi ina mini elahe helo mo hongo holenebi inahondo lawai holenaga nga.\x + \xo 15.4 \xt Lm 4.23-24, 1 Ko 9.9-10, 10.11, 2 Ti 3.16-17\x*  
\v 5 Tígua Keriso Yasu ibugua bialu hayadagua bialu howa ema nabi hibu lalu holene tenebi mini elahe helo mo hongo holene tenebi Ngode Datagaliwabe ibu kago ibugua tínaga mini mo mbiraore hai helo hameledo.\x + \xo 15.5 \xt Lm 12.16, 1 Ko 1.10, 9.9-10, Pb 3.16\x*  
\v 6 Ani buwa tí bibahende mandagi mini mo mbiraore howa tígua Ngode Datagaliwabe ibu inanaga Anduane Homogo Yasu Keriso Aba kago manda bialu ibunaga mini yaraga haabo halu holene nga.\x + \xo 15.6 \xt Ab 4.24, 4.32\x*   
\s1 Bi Mana Debene Yu wali agali hangu ndo wali agali tara tarabi laminigo ogo  
\p
\v 7 Wali agalime Ngode Datagaliwabe mini yaraga helo Keriso ibugua tí ibu heba hami̱ya ibidaba lalu yamiyadagua tíguabi nde tíni Keriso aria kamiru hami̱ya ibidaba lalu ya migimigi bilimu.\x + \xo 15.7 \xt Lm 5.2, 14.1-3\x*  
\v 8 I̱na bi langerogo ogo. Ngode Datagaliwabe ibu mini bilinahe ka walia halu Keriso ibu Yu wali agalinaga biabe bia haga hene. Ibugua ani bia haga howa Ngode Datagaliwabehanda Yu wali agalinaga mamali heneruhondo, Bulebero, lalu, Ngulebero, lalu bi lowinigo lola helobi ani bini.\x + \xo 15.8 \xt Md 15.24-25, Ab 3.25-26, 2 Ko 1.20\x*  
\v 9 Ani bialu Yu wali agali hangu ndo tara tara hearu Ngode Datagaliwabehanda tihondo dara howa biamogo biyagonaga tigua Ngode Datagaliwabe mini yaraga helobi Keriso ibugua ani bini. Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngadagua ogo.\x + \xo 15.9 \xt 2 Sml 22.50, Iba 18.49, Yo 10.16, Ab 3.25, Lm 9.23, 11.30\x*  
\q1 Yu wali agali ndo tara tara karu kagoha howa i̱na ka̱i̱ lalu í̠naga mini yaraga holebero.  
\q1 I̱na í̠naga mini yaraga halu í̠hondo iba gana lolebero,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 10 Bi mendebi lo ngago ogo,\x + \xo 15.10 \xt Man 32.43\x*  
\q1 Yu wali agali ndo tara tara kamiru aibe. Tígua Ngode Datagaliwabenaga wali agali ibugua dabene karu heba turu ha gimbu bu halimu,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 11 Bi tebonebi lo ngago ogo,\x + \xo 15.11 \xt Iba 117.1\x*  
\q1 Yu wali agali ndo tara tara kamiru aibe. Tígua Anduane Homogo mini yaraga ho halimu.  
\q1 Wali agali bibahendeoreme ibunaga mini yaraga hai halimu,  
\m lalu gilibu nga.  
\v 12 Aisaia ibuguabi bi lo ngago ogo,\x + \xo 15.12 \xt Ais 11.1, 11.10, Mo 5.5, 22.16\x*  
\q1 Agali mini Yasi ibunaga aguanene mbira ibulebira.  
\q1 Ibugua Yu wali agali ndo tara tara karu haru helo Ngode Datagaliwabehanda mo helolebira.  
\q1 Ibiragola tigua ibuha mini dunubia ho holebira,  
\m lalu bi uruni gilibu nga.   
\p
\v 13 Mini dunubia ho holene tene Ngode Datagaliwabe kago ibugua turu holenebi mo palia holenebi tígua ibuhondo mini mbiraore wu kamigome tíha to̱lai helo hameledo. Irane Ngode Datagaliwabe Dinininaga hongome tíha howa tínaga mini dunubia ho holene anda hai helonaga ogoni hame ledogoni.\x + \xo 15.13 \xt Lm 12.12, 14.17\x*   
\s1 Polohanda gi nahe elahe howa bi gilibu winigonaga irane ogo  
\p
\v 14 I̱ hamene mbaliniru-o i̱ni manda bialu bayale bulenebi mana bayale tara tara bulenebi bibahende tíha to̱lai ho kamigo tínime karulape lawai hagahaga bibehe kamilo manda bido.\x + \xo 15.14 \xt 1 Ko 8.1, 8.7, 8.10, 2 Pi 1.12, 1 Yo 2.21\x*  
\v 15-16 Ani kami tiraga i̱na beba ogoni gilibu werogoni mana mbira mbira bulene tí mo mitangi bia halu gi nahe elahe howa gilibu wero. I̱ Keriso Yasunaga biabe bia haga howa Yu wali agali ndo tara tara karunaga biabe bia holiya Ngode Datagaliwabehanda biabe baya gibi ogoni i̱hondo ngiya. Irane ogoninaga i̱ gi nahe elahe howa gilibu wero. I̱na \w loma\w* binigo mo miaga agalime biabe biagadagua bialu howa Ngode Datagaliwabenaga Bi Mana Debene lamialu kogoni irane ogo. Yu wali agali ndo tara tara karu Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua ti Ngode Datagaliwabenaga helo loma bia halu ibugua yamibeheore karulape helonaga i̱na Bi Mana Debene lamialu kogoni.\x + \xo 15.15-16 \xt Lm 1.5, 11.13, 12.3, Ga 2.7-9, Pb 2.17\x*  
\v 17 I̱ Keriso Yasuha ho gimbu bu howa Ngode Datagaliwabenaga biabe bia harogonaga i̱ turu habehe kogoni.  
\v 18-19 Yu wali agali ndo tara tara karume Ngode Datagaliwabehanda bia laradagua bilo haru holiyanaga Kerisohanda i̱ha howa biyago te ogoninaga dege i̱na gi nahe elahe howa langero. I̱na bi larugobi biabe birugobi agalime nabiagane ale birugobi nahendene ale bialu Ngode Datagaliwabe Dinininaga hongome ogoni bibahende bima ibirugo Keriso i̱ha howa ani bini. Anigo i̱na Yarusaleme howa Kerisonaga Bi Mana Debene lamima pu gimbu bialu Ilirigama dindi lamima anda pirugoni.\x + \xo 15.18-19 \xt Ab 19.18, 2 Ko 3.5, 12.12\x*  
\v 20 Kerisohanda biyagonaga mana wali agali ala hale nahe karu karia puwa Bi Mana Debene lamulene i̱na hameore lo wiaabo harugoni. Agali mendealime biabe ala binigoria i̱ bia aribia howa karulo nahole manda buwa ani bule hamelo haru.\x + \xo 15.20 \xt 2 Ko 10.15-16\x*  
\v 21 Anduane Homogonaga \w mbugani\w* lo ngadagua ogo,\x + \xo 15.21 \xt Ais 52.15\x*  
\q1 Ibugua biyagonaga te ala nalamini karume hondolebira.  
\q1 Ibunaga bi nahale hene karume manda bulebira,  
\m lalu gilibu nga.   
\s1 Polohanda Lomo pole manda manda binigo ogo  
\p
\v 22 Irane ogonigo i̱na tí kamiria dewa halu ibua ho hewaria dege ibulene henge nawiya.\x + \xo 15.22 \xt Lm 1.13\x*  
\v 23 Ai áyu i̱na dindi orahayagi biabe biai halu tí kamiria mali dewani ibua ho haabo harugo  
\v 24 ai áyu ogoni ibule manda bialu kogoni. I̱ Sebena dindi pialu howa tí mo bila hole hamelo ko. Tí heba turu howa nenege halu i̱ Sebena poliyanaga tígua i̱ biamogo bilimulo mitangi bu ko.\x + \xo 15.24 \xt 1 Ko 16.6\x*\fig I̱ Sebena dindi pialu howa tí mo bila hole hamelo ko, Polohanda lene.|src="HK 73B.tif" size="1" ref="(15.24)" \fig*  
\v 25 Áyu ogoni nde i̱na Ngode Datagaliwabenaga wali agali Yarusalemeni karu biamogo bulenaga mo yalu ti karia pole ko.\x + \xo 15.25 \xt Ab 19.21, 20.22, 24.17\x*\x + \xo 15.25 \xt 1 Ko 16.1-4\x*  
\v 26 Keriso hameigini Masedoniani karubi Agaiani karubi tigua mini mbiraore howa Ngode Datagaliwabenaga wali agali yagibano Yarusalemeni karu dara howa biamogo bule lowa, Iname tihondo muni mimi̱ya, lenego ogoninaga pole ko.\x + \xo 15.26 \xt Ab 24.17, 2 Ko 8.1, 9.2, 9.12\x*  
\v 27 Ani bulene manda binigo nde tigua yagibano uruni biamogo bulene dano ho harimada manda buwa bini. Yu wali agalime dinininaga turu holene wali agali tara tara karu lamialu biamogo binigo ai wali agali tara tara karume Yu wali agali dindini holenaga turu holeneme ti biamogo bulene nga.\x + \xo 15.27 \xt Lm 9.4, 11.17, 1 Ko 9.11, Ga 6.6\x*  
\v 28 Muni ogoni tigua i̱hondo wia hayago i̱na yalu pialu Keriso hameigini Yarusalemeni karuhondo mialu biabe ogoni biai halu i̱ Sebena pole pialu howa tí kamiria nenege ibalu polebero.  
\v 29 Ani bialu i̱na tí kamiria ibalu Kerisonaga turu holene i̱hondo talebu ngiyago i̱ha to̱lotagi howa ibuleberogo manda bido.\x + \xo 15.29 \xt Lm 1.11\x*   
\p
\v 30 I̱ hamene mbaliniru-o tíhondo bi hongo howa larogo inanaga Anduane Homogo Yasu Kerisobi Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua gubalini holene ngiyagobi mitangi buwa tígua i̱ heba mini mbiraore howa Ngode Datagaliwabehondo i̱naga bi la haabo hami̱ya laro.\x + \xo 15.30 \xt 2 Ko 1.11, Pb 2.1, Kl 4.3, 4.12, 2 Te 3.1\x*  
\v 31 Yudiani wali agali Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore nawi karume i̱ nabelobi i̱na Yarusalemeni howa Ngode Datagaliwabenaga wali agali karu biamogo bule biabe buleberogome mo turu helobi ogoninaga Ngode Datagaliwabehondo la haabo hami̱ya.  
\v 32 Ani buwa Ngode Datagaliwabehanda hame ledayagua i̱ha turu holene to̱lai howa tí kamiria nenege eberogola tígua i̱naga mini mo hongo holeberami.  
\v 33 Inanaga mo palia holene tene Ngode Datagaliwabe kago ibu tí bibahende heba haabo helo hamelo ko. Aniore bilo laro.   
\c 16  
\s1 Polohanda wali agali hearu hangu hanguhondo bi lawia henego ogo  
\p
\v 1 Ina aria Keriso hamewane Pibi ibugua Keriso hameigini Sengeriani karu biamogo biaga bedago manda buwa ibu ibiragola ibuhondo turu halimulo hameledo.  
\v 2 Anduane Homogo minini howa tígua Ngode Datagaliwabenaga wali agalime mana ogobi bulene ngadagua ibuhondo, Ina hami̱ya̱, lalu yamilimu. Ibugua wali agali dewa karubi i̱bi inahondo bayale biaabo haga bedago manda buwa tígua ibu biamogo bulene henge ngadagua biamogo bilimu.   
\p
\v 3 Keriso Yasunaga biabe bialu howa Pirisila Aguilabi libugua i̱ heba biabe mandagi bialu harimago libuhondo, Libu mitangi bu ko, laro.\x + \xo 16.3 \xt Ab 18.2, 18.18, 18.26, 2 Ti 4.19\x*  
\v 4 I̱ nahomoliya libugua libunaga holene wahalu homa holene manda biya. Libugua ani biyagonaga i̱nabi wali agali tara tara Keriso hameigini karu bibahendemebi ka̱i̱ timbuni larama.  
\v 5 Keriso hameigini libu andagaha ngoai haga karu tihondo, Tí mitangi bu ko, laro.\x + \xo 16.5 \xt 1 Ko 16.15, 16.19, Kl 4.15, 2 Ti 1.15, Pm 2\x*  
\p I̱ nenege agali turubi Ebinidasa ibu Esia dindini howa Kerisohondo mini mbiraore wu henego pigane ibu kago i̱na ibuhondo, Í̠ mitangi bu ko, laro.  
\v 6 Meri ibugua tínaga biabe hongo howa bia hayago ibuhondobi, Í̠ mitangi bu ko, laro.  
\v 7 I̱ aria Yuali Andoronigasa Yuniasala libu i̱ heba garabaya andaha mandagi harimago libuhondobi, Libu mitangi bu ko, laro. \w Abosolo\w* agali karume libu bayuwa manda bu kago. I̱ Keriso hameigini nahewaha libu ala Keriso hameigini henego ka.   
\p
\v 8 I̱ nenege agali turubi Ambiliadasa iya Anduane Homogoha mbiraore ho haribago ibuhondobi, Í̠ mitangi bu ko, laro.  
\v 9 Urubanasa ibu ina heba Kerisonaga biabe mandagi bialu harimago ibuhondobi i̱ nenege agali turubi Sadagisi ibuhondobi, Libu mitangi bu ko, laro.  
\v 10 Abelese ibugua Keriso mitangi bu howa mini bilinahe ho haabo hayago walia henego ibuhondobi, Í̠ mitangi bu ko, laro. Arisidobulusu ibu damene karu tihondobi, Tí mitangi bu ko, laro.  
\v 11 Yu agali Herodiono ibuhondobi Nasisa ibu damene Keriso hameigini karu tihondobi, Tí mitangi bu ko, laro.   
\p
\v 12 Taraibina Taraibosala libu Anduane Homogonaga biabe bia haga kago libuhondobi, Libu mitangi bu ko, laro. I̱ nenege agali turubi Pesisi ibugua Anduane Homogonaga biabe timbuniore bia halu henego kago ibuhondobi, Í̠ mitangi bu ko, laro.  
\v 13 Lubasa ibugua Anduane Homogonaga biabe bia halu howa marume biagadagua ndo ibugua ti bu bolangua halu biabe biaga kago ibuhondobi ibu ai̱yahondobi, Libu mitangi bu ko, laro. Ibu ai̱yahanda ibuni iginiore hondo hagadagua i̱bi hondo hayagonaga laro.\x + \xo 16.13 \xt Mg 15.21\x*  
\v 14 Asingiridasa Pelegono Hemese Padorobasa Hemasa imaruhondobi ti heba Keriso hameigini bibahende karuhondobi i̱na, Tí mitangi bu ko, laro.  
\v 15 Pilologasabi Yuliabi Nereasabi ibu mbalini bedagobi Olimbasabi ti heba Ngode Datagaliwabenaga wali agali bibahende karubi ti bibahendehondo, Tí mitangi bu ko, laro.   
\p
\v 16 Tíni bibahendeme gi tigali bialu halimu. Kerisonaga wali agali bibahende karume tíhondo, Tí mitangi bu kama, lalu lawia hara.\x + \xo 16.16 \xt 1 Ko 16.20, 1 Pi 5.14\x*   
\s1 Bulene ngago lalu lamaro binigo ogo  
\p
\v 17 I̱ hamene mbaliniru-o bi hongo howa larogo ogo. Agali maru karume Keriso hameigini mo talebu ki biagabi wali agali Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu karu mo pila hagabi ani biaga karu tí de hondo halimu. Tígua mana yu tiga birimigonaga waitigi ale karu ti heba mandagi nahalimu.\x + \xo 16.17 \xt Md 7.15, Ab 15.1, 15.5, 1 Ko 5.9-11, 2 Ti 3.5, Ta 3.10, 2 Yo 10\x*  
\v 18 Mana ogoni biaga karu tigua ina Anduane Homogo Kerisonaga biabe bia haga ndo tini hame ledagonaga biabe biaga ka. Tigua bi timbuni lalu laragomebi mo turu holenaga lalu bi laragomebi wali agali mini gedaore karu mo hondo haga ka.\x + \xo 16.18 \xt Pb 3.19, Kl 2.4, 1 Ti 6.5, Ta 1.10, 2 Pi 2.3\x*  
\v 19 Tí kamirume Bi Mana Debene mitangi bialu mini bilinahe ho haabo kamigo wali agali bibahende karume hale hai ho ka. Irane ogoninaga i̱na tí mitangi bialu turu ho kogoni. Tígua bayale ngago hondowa mini gigabiwi halu ko ngagome tíni para holigo hogorale bu halimulo hame ledo.\x + \xo 16.19 \xt Md 10.16, Lm 1.8, 1 Ko 14.20\x*  
\v 20 Inanaga mo palia holene teneore Ngode Datagaliwabe kago ibugua dama Heyolabe tígua geme hengedalimulo tí ge dindiha berelolebira.\x + \xo 16.20 \xt Pig 3.15, Lm 15.33, 1 Ko 16.23, 1 Te 5.28, Mo 22.21\x*  
\p Ina Anduane Homogo Yasunaga biamogo bia holene tí heba wiaabo helo hamelo ko.   
\p
\v 21 Timodi ibu i̱la biabe mandagi bialu kabago ibugua tíhondo, Tí mitangi bu ko, lalu lawia hara. Lusiasa Yaisono Sosibada imarume ti Yu agali i̱ aria howa tíhondo, Tí mitangi bu kama, lalu lawia hara.\x + \xo 16.21 \xt Ab 16.1, 19.22, 20.4\x*   
\p
\v 22 Beba ogoni Tediasa i̱na gili bia harogo i̱ Keriso hameigini howa tíhondo, I̱na tí mitangi bu ko, laro.   
\p
\v 23 I̱ tomo ngialu haga Gaiasa ibu andagaha Keriso hameiginiru ngoai hagago ibugua tíhondo, Tí mitangi bu ko, lalu lawia hara. Erasadasa ibu tano ogoninaga muni hondo haga kago ibubi inanaga hameigini Kodasabi libugua tíhondo. Tí mitangi bu kaba, lalu lawia hara.\x + \xo 16.23 \xt Ab 19.29, 1 Ko 1.14, 2 Ti 4.20\x*  
\p [  
\v 24 Ina Anduane Homogo Yasu Kerisonaga biamogo bia holene tí bibahende kamigoha wiaabo helo hamelo ko. Aniore bilo laro.]   
\s1 Ngode Datagaliwabe mini yaraga halu ibuhondo bi lenego ogo  
\p
\v 25 Tí Yasu Kerisohondo mini mbiraore wu kamigo hongo ho haabo halimulo Ngode Datagaliwabehanda tí mo hongo habehe ka. Yasu Kerisonaga Bi Mana Debene i̱na lamirulidaguabi bi heneneore ala mo pani nahe ngelenego áyu mo pani ho ngadaguabi Ngode Datagaliwabehanda tí mo hongo habeheore kagonaga iname ibunaga mini yaraga hami̱ya.\x + \xo 16.25 \xt Lm 1.5, Eb 1.9, 3.5, 3.9, 3.20, Kl 1.26-27, 1 Te 3.13\x*  
\v 26 Anigo Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* haga henerume bi gilibu wini ngagome mana heneneore ogoni latagi halu lo nga. Ngode Datagaliwabe haluhe nahomaga kago ibugua mana ogoni wali agali dindi bibahendeni karu hale hai helo lamule pudaba lene. Ani lenego wali agali uruni tigua Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wialu helobi ibugua bia laradagua bialu helobi mana ogoni lamule pudaba lene.   
\p
\v 27 Yasu Keriso ibuha howa Ngode Datagaliwabe mbiraore kago ibu hangu mini gigabiwiore kago ibunaga mini yaraga haaboboore helo hamelo ko. Aniore bilo laro.\x + \xo 16.27 \xt 1 Ti 1.17, 6.16, Yu 25\x*