\id PHP - Huli Bible [hui] -Papua New Guinea 2011 (web version -2013 bd) \h PILIBAI \toc1 Polohanda Keriso hameigini Pilibaini hearuhondo beba ogo gilibu wia hene \toc2 Pilibai \toc3 Pb \mt1 Pilibai \mt2 Polohanda Keriso hameigini Pilibaini hearuhondo beba ogo gilibu wia hene \imt1 Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo \ip Polohanda Keriso hameigini Pilibaini hearuhondo beba ogo gili binigo ibu garabaya andaha howa gilibu wia hene. Polohanda genda ho howa beba gili binigo irane Ngode Datagaliwabe mana henene ngadagua ndo lawai haga agali maru hearume Pilibaini Keriso hameigini hearu mo guya halu ka layagola ibugua mana mo tiga bule beba ogo gilibu wia hene. Genda ho henegoyu beba ogo gilibu wia henegome Polo ibuni Yasu Kerisoha mini hanahe holenebi turu holenebi handa walia henego mo walia ho nga. \ip Ala Polo ibu garabaya naheha Keriso hameigini Pilibaini hearume Polo ibu buru pale hearia biamogo bialu mbirale maru wia henego ogoninaga ka̱i̱ lalu gilibu wia hene. Polohanda, Keriso hameigini ti mine nahe tini mo dindiha halu mini Yasu Kerisohanda wiyadagua wialu holene nga, lene. Wali agali Kerisoha ho gimbu bu howa holene gahenge yu hagago irane Yu wali agalinaga mamali mana biragome ndo Yasu Kerisohondo mini mbiraore wiragome holene gahenge yu haga, lene. Kerisoha ho gimbu bu karuhondo Ngode Datagaliwabehanda miniha turu holenebi mo palia holenebi ngiaga ka, ogoninaga lalu gili bini. \ip Beba ogoriani Yasunaga talima piagarume turu holenebi mini dungulo holenebi mo mbiraore ho holenebi hibu lalu hongo ho holenebi uruni bibahende tinaga nga lalu gilibu wini. Ai beba ogome Polohanda Keriso hameigini Pilibaini hearuhondo gubalini timbuniore ho henego mo walia ho nga. \iot Bu̱lu̱ baga buwa kuni gilibu ngago \io1 \ior 1.1-11\ior* \io1 Polohanda wali agalinaga la henegonaga nga \ior 1.12-26\ior* \io1 Polohanda, I̱ ogobi kogoni, lalu lenego nga \ior 1.27–2.18\ior* \io1 Kerisoha howa ogodagua holene nga, lenego nga \ior 2.19-30\ior* \io1 Timodi Ebaborodaidasalame biabe bilo manda manda bu winigonaga nga \ior 3.1–4.9\ior* \io1 Waitigi karu de hondo holene nga lenego nga \ior 4.10-20\ior* \io1 Polohanda ibu nenegeruhondo bi lenego nga \ior 4.21-23\ior* \io1 Lamaro bialu lenego nga \c 1 \p \v 1 Polo Timodibi iyame Keriso Yasunaga biabe bia haga howa Ngode Datagaliwabenaga wali agali Pilibaini Keriso Yasuha ho gimbu bu kamirubi Keriso hameiginiru haru haga kamirubi biamogo biaga kamirubi tí bibahendehondo beba ogo gilibu wia haraba.\x + \xo 1.1 \xt Ab 16.12-40\x* \p \v 2 Ina Aba Ngode Datagaliwabebi Anduane Homogo Yasu Kerisobi libugua biamogo bia holenebi mo palia holenebi tíhondo ngilo hame ledo.\x + \xo 1.2 \xt Lm 1.7, Ga 1.3, Pm 3\x* \fig Pilibai tano ogoni.|src="HK 23B.tif" size="2" ref="Pilibai 1.2" \fig* \s1 Polohanda Keriso hameigini Pilibaini hearunaga Ngode Datagaliwabehondo bi la henego ogo \p \v 3 I̱na tí mitangi beroangi Ngode Datagaliwabehondo ka̱i̱ laruli.\x + \xo 1.3 \xt Lm 1.8, 1 Ko 1.4, Eb 1.15-16\x* \v 4 I̱na Ngode Datagaliwabehondo bi lalu howa tí bibahende mitangi biai halu turu howa bi la haruli. \v 5 Irane tígua i̱ biamogo bialu bi mana debene lamulene biabe ogoni pigane tehinarimangi howa bialu harimago áyubi bia ho wiaabo kamagonaga ibuhondo turu halu ka̱i̱ lalu kogoni. \v 6 Ngode Datagaliwabehanda tíha biabe bayale pigane biyagoni Keriso Yasunaga Horo harangi bia maro bule lowa ibugua bia ho wiaabo holebiralo manda bu ko. \x + \xo 1.6 \xt Yo 6.29, 1 Ko 1.8, Pb 1.10, 2.13, 1 Te 1.3\x* \v 7 Horo bibahendengi tí i̱naga gubaliniha mitangi bu wiaabo hagago ogoni tíhondo gubalini ho kogobiore bira. Biamogo bia holene biabe ogoni Ngode Datagaliwabehanda i̱hondo ngiyago i̱naga hangu ndo tíbi i̱ heba biabe mandagi howa bialu kama. I̱ ala garabaya nahe hewangibi áyu garabaya bidagola kogo howabi wali agalime Bi Mana Debene yu tiga bilo lamulenaga wai bialu kogola tíbi nde ina haru mandagi bialu harimago kamagoni. \v 8 I̱na tíhondo gubaliniore ho kogonigo gubalini holene ogoni Keriso Yasu ibuninaga gubaliniha howa ho kogoni larogola i̱na heneneore larogo Ngode Datagaliwabe ibu manda bu ka.\x + \xo 1.8 \xt Lm 1.9, 2 Ko 1.23\x* \p \v 9 I̱na Ngode Datagaliwabehondo tínaga bi la haruligo ogo. Tínaga gubalini holene anda halu wiaabo helobi manda bulene henenebi daba ki bulene tiga tigabi heba anda halu wiaabo helonaga laruli.\x + \xo 1.9 \xt 1 Te 3.12, Pm 6\x* \v 10 Mbirale dabolene ngagola bayaleorego dabalimulonaga bi la haruli. Ani dabarimiyagua Kerisonaga Horo harangi tíni ko mbira para nahe tigatiga holeberami.\x + \xo 1.10 \xt Lm 12.2, Eb 5.10, Pb 1.6, 2.16, 1 Te 3.13, Hi 5.14\x* \v 11 Ngode Datagaliwabe mini daliga taraore lelonagabi ibu mini mo yaraga helonagabi mana tigabiore bulenenaga lini Yasu Keriso ibunime ngiagago ogoni tíha to̱lai helo i̱na bi ogoni la haruli. \s1 I̱na Kerisonaga mini yaraga holenaga garabaya kogoni \p \v 12 I̱ hamene mbaliniru-o i̱hondo mbirale biyarume Bi Mana Debene heneneore lo yu lelonaga biyago manda bilimulo hamelo ko.\x + \xo 1.12 \xt 2 Ti 2.9\x* \v 13 Ani bidago haru haganaga ami agali mamage haga bibahende karubi maru bibahende ogoriani karubi tigua i̱ garabaya kogoni irane Kerisonaga biabe bia haga harugome kogoni manda biai ka.\x + \xo 1.13 \xt Ab 28.30, Eb 3.1\x* \v 14 Ai i̱ garabaya anda kogome Keriso hameigini dewa karu tinaga miniha mo hongo kagola tigua Anduane Homogohondo mini mbiraore hongohe wu ka. Ani bialu tigua Ngode Datagaliwabenaga bi mana lamialu howa mo hongoore haragola gi nahe lalu ka. \p \v 15 Ti marume tinaga miniha lai lolenebi ponana mini wu howabi Keriso mini lalu lamiaga ka. Ti marume mini henemane wu howa Kerisonaga mana lamiaga ka. \v 16 Bi mana debene wali agalime heneneore winidago lalu bayuwa yu tiga bilonaga i̱ garabaya andaha helayada manda buwa ti marume gubalini howa Kerisonaga mana lamiaga ka. \v 17 Marume mini henene wu howa ndo tini mini mo yaraga holenaga Kerisonaga mini lalu lamiaga ka. Tigua i̱ garabaya andaha koria tandaga nolene lone mo tago helonaga lamiaga ka. \p \v 18 Nde abini. Ti mini ko wu howa layaguabi bayale wu howa layaguabi ta nabi tigua Kerisonaga mana dege lamiaga kago mitangi buwa i̱ turu ho ko. Nde turu ha ho wiaabo holebero. \v 19 Irane tí kamirume Ngode Datagaliwabehondo i̱naga bi la ho wiaabo haramiligobi Yasu Keriso Dinini ibugua i̱ biamogo biaabo hagagomebi i̱ golope holebiraore manda bido.\x + \xo 1.19 \xt 2 Ko 1.11\x* \v 20 I̱naga bu miniha howa bule hame lalubi mini dunubia ho kogobiore ogo. I̱na biruligobi bi laruligobi mitangi bialu yu wa naholeberoore. Horo bibahendengi áyu kogoni howa gi nahe mana lade haabo harulidagua laabo hole hame timbuni lo kogoni. I̱ haruyaguabi homaruyaguabi ta nabi i̱na berogome Kerisonaga mini yaraga holenaga bialu holebero.\x + \xo 1.20 \xt Lm 5.5, 8.19, Eb 6.19-20, 1 Pi 4.16\x* \v 21 I̱na manda bidogo ogo. I̱ haruyagua Kerisonaga mini yaraga halu holebero. Homaruyagua nde baya gibiore yu holebero.\x + \xo 1.21 \xt Ga 2.20\x* \v 22 Ani ndo i̱ tingini nahome haabo haruyagua i̱na biabe bayaleore biaabo holiyanaga biyadago loleberogoyu ago daboabe tobaho ko.\x + \xo 1.22 \xt Lm 1.13\x* \v 23 Kirabalime i̱ mini yani haga haga bidagola kogoni. I̱naore dindi ogo wahalu homalu Kerisola haabo hole polenegoore bayaleoredane hondo ko.\x + \xo 1.23 \xt 2 Ko 5.8, 2 Ti 4.6\x* \v 24 Ani bibehego tí mitangi bialu tí bayale halimulonaga i̱ tí heba haabo kogoni. \v 25 Aniore bidalo manda bidogo i̱ tí bibahende baba howa i̱na tí biamogo bialu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wu kamigoha anda holenebi turu holenebi wia tago helo holebero. \v 26 Ogonidagua i̱ tí heba lone kogola tígua Keriso Yasuha howa i̱ tínaga hameigini kogo mitangi bialu Kerisonaga mini yaraga holene irane timbuniore wulebira. \p \v 27 Anigo galone buleneore ngago ogo. Wali agali baba howa tígua bi laramirubi mana beremirubi bibahende Kerisonaga bi mana debeneme ledadaguaore bialu halimu. I̱na tí kamiria handama ibiruyaguabi naibiruyaguabi tí mini mbiraho ka larane hale holebero. Tí hongo howa biabe mandagi ogo bima lalu wali agali marume bi mana debene hale howa mini mbiraore wilonaga bialu kami manda bulebero.\x + \xo 1.27 \xt 1 Ko 1.10, Eb 4.1, Pb 4.3, Kl 1.10, 1 Te 2.12\x* \v 28 Ani beramigola tí baba waitigi haga birarume tini koha polene ngagobi tí kamiru pele mulene yu holene ngagobi walia holebira. Ogoni Ngode Datagaliwabe ibunimeore bulebira. \v 29 Ngode Datagaliwabehanda tígua Kerisohondo mini mbiraore wulene hangu ndo ngini. Ibugua tí Kerisonaga howa tandaga na holenebi tíhondo ngini.\x + \xo 1.29 \xt Ab 5.41, Lm 5.3, Eb 2.8\x* \v 30 Ala i̱na wai ogonidagua dege bialu hewaria tí de handarimigoni. Áyubi ogonidagua dege bialu kogoni hale ho kamigoni. Wai ogoni dege tíguabi bialu kamigo manda bilimu.\x + \xo 1.30 \xt Ab 16.19-40, Pb 1.13, Kl 2.1, 1 Te 2.2\x* \c 2 \s1 Ina Keriso hameigini howa mo mbiraore holene nga lenego ogo \p \v 1 Tí Kerisoha kamigome tí mo hongo hagabe. Ibunaga gubalini holeneme tínaga miniha mo turu hagabe. Tí Ngode Datagaliwabe Dininila mini mo mbiraore ho haramilibe. Tíni dara howa biamogo bia hagahaga beramilibe. \v 2 Turu holene i̱ha to̱lai helonaga tínaga mitangi ogobi degedege wia gubalini hagahaga bia mini mbiraore ha mini mo mbiraore howa bi mbiraore la bigi bialu halimu. \v 3 Tígua tíninaga mini mo yaraga holenagabi mine holenagabi mbira bulene nawi. Tíni mo dindiha halu wali agali maru karu mitangi bialu halimu. Ina daliga kamagobi ndo ti dindiha ka manda nabilimu.\x + \xo 2.3 \xt Lm 12.10, Ga 5.26, Eb 5.21, Pb 1.15-16, Ya 3.14\x* \v 4 Mbirale tíni hangunaga bule manda nabi howa wali agali maru karu mitangi bialu biamogo bule manda bilimu.\x + \xo 2.4 \xt 1 Ko 10.24, 10.33, 13.5\x* \s1 Keriso ibuni mo dindiha hayagola Ngode Datagaliwabehanda ibu mo daligaore helenego ogo \p \v 5 Tígua Keriso Yasu ibugua mini wiyadagua wilimu.\x + \xo 2.5 \xt Md 11.29, Yo 13.15, 1 Pi 2.21, 1 Yo 2.6\x* \q1 \v 6 Ibugua piganengi howa mini wiyago Ngode Datagaliwabeore hene.\x + \xo 2.6 \xt Yo 1.1-2, 5.18, 10.33, 17.5, 2 Ko 4.4, Kl 1.15, Hi 1.3\x* \q1 Ibu Ngode Datagaliwabela ogobi labolabo haabo hole lowa yania ho wiaabo hole manda nabi hene. \q1 \v 7 Ani nabi ibuni ala hayago yupe halu ibu biabe bia haga ho dalini.\x + \xo 2.7 \xt Yo 1.14, 2 Ko 8.9, Ga 4.4, Hi 2.14, 2.17\x* \q1 Ina kamaru taba henenedagua ibubi taba hanalu mo agali hene. Ibu agali ibuniore halu ha pani hene. \q1 \v 8 Ibugua bulene winigo biaore halu ibuni mo dindiha halu nde homolenebi karulape lalu ira bangani homole pene.\x + \xo 2.8 \xt Md 26.39, 26.42, Yo 10.17-18, Lm 8.3, Hi 5.8, 12.2\x* \q1 \v 9 Irane ogoninaga Ngode Datagaliwabehanda ibu mo heya halu daligaore helo helenego ka. \x + \xo 2.9 \xt Yo 17.1-5, Ab 2.33, Eb 1.20-21, Hi 1.3-4\x* \q1 Ani bu helowa ibugua marunaga mini bibahende bolangua hai halu ibuhondo mini timbuni gibiore mini. \q1 \v 10 Ani bidago hari daligaha karubi dindini kamarubi dindi andaneha karubi bibahendeme\x + \xo 2.10 \xt Md 28.18, Lm 14.11, Mo 5.13\x*\x + \xo 2.10 \xt Ais 45.23\x* \q1 Yasunaga mini laragola hale howa ge duli hanga ho birai holebira. \q1 \v 11 Ani bu biruwa tigua latagi halu lalu,\x + \xo 2.11 \xt Yo 13.13, Ab 2.36, Lm 10.9, 1 Ko 8.6\x* \q1 Yasu Keriso ibu Anduane Homogoore ka, lalu \q1 Aba Ngode Datagaliwabenaga mini yaraga halu lolebira. \s1 Dindini howa mo wá hagane ina holene ngago ogo \p \v 12 Ani bidago i̱naga nenege turubiru-o i̱ tí heba harimangi i̱na bia larudagua hale halu tígua birimigoni. Áyu tíni hangu kamigoni howabi ina bia larodagua buleneore ngagoni. I̱na bi larogo haleore halu beramine. Tígua biabe bialu howa Ngode Datagaliwabehondo gi halubi inane hangu nakarulape kama mitangi bialubi tíninaga pele mulene Yasuhanda ngiyago ya maro bule ani bilimu.\x + \xo 2.12 \xt Iba 2.11, Eb 6.5, Pb 1.5, 1 Pi 1.17\x* \v 13 Irane Ngode Datagaliwabe ibuni tínaga miniha howa biabe biaabo halu ka. Ibu turu helo biabe bulene tígua hame lalu bilimulo ibugua tí mo hamela halu biamogo bialu ka.\x + \xo 2.13 \xt Yo 15.5, 1 Ko 12.6, 15.10, 2 Ko 3.5, 1 Te 2.13, Hi 13.21\x* \p \v 14 Wali agali marume tígua beramigo hondowa, Tí kagua bialu kami, nalelo tígua mbira beramigo bibahende bialu howa manga halu lai lalu howa nabilimu.\x + \xo 2.14 \xt Lm 14.1, 1 Ko 10.10, 1 Pi 4.9\x* \v 15-16 Ani birimiyagua wali agali mini kowibi mana ko biagabi karu ti heba howa tí Ngode Datagaliwabenaga waneigini baya burugule holeberami. Holenenaga bi mana lamialu kamiru yakundi harini dedagobi howa tígua mo wá halu holeberami. Ani bialu harimiyagua Kerisonaga Horo harangi i̱na harigani puabo halu harugobi biabe biaabo halu harugobi bame bu wahole ndo bialu harudagola tíhondo turu holebero.\x + \xo 2.15-16 \xt Man 32.5, Ais 49.4, Dan 12.3, Md 5.14-16, 5.45, 10.16, Ga 2.2, Eb 5.1, 5.8, Pb 1.10, 1 Te 2.19, 3.5, 1 Pi 2.12\x* \p \v 17 Tígua Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wirimigo ibuhondo mbirale bo lomabu miagadagua mirimigoni. Ogoni Ngode Datagaliwabehondo mialu howa waini iba odo tago hagadagua i̱naga darama pela tago holene wiagua nde i̱ turu holebero. I̱ turu ho kodagua tíbi turu hamaga holene nga.\x + \xo 2.17 \xt Lm 15.16, 2 Ti 4.6\x* \v 18 Ogonidagua dege tí turu ho kamigoha i̱bi nde turu hamaga holebero.\x + \xo 2.18 \xt Pb 3.1, 4.4\x* \s1 Timodi Ebaborodaidasala libugua binigo ogo \p \v 19 I̱ turu holiya tígua bialu kamigo te hale hoa howa Anduane Homogohanda Timodi tí kamiria ibilolene nga layagua nde i̱na abale ibilagua. \v 20 I̱na mitangi birulidagua marume mitangi nabiaga Timodihanda hangu mitangi biaga kago tíbi mitangi bialuore ka. \v 21 Wali agali bibahendeme Yasu Kerisonaga biabe bulene mitangi nabi tininaga biabe bulene hangu mitangi bialu ka.\x + \xo 2.21 \xt 1 Ko 10.24, 10.33, 13.5, 2 Ti 4.10, 4.16\x* \v 22 Timodi ibu bayaleore kago tí manda bidami. Igiri mbirame ibu aba biamogo biagadagua Timodi ibu i̱ heba bi mana debenenaga biabe bialu haribagoni tí manda bidami.\x + \xo 2.22 \xt 1 Ko 4.17, 1 Ti 1.2, 2 Ti 1.2\x* \v 23 I̱ garabaya kogoni tigua agi birabe handamaro buwa nde Timodi tí kamiria abale ibilole manda bu ko. \v 24 Anduane Homogo ibugua hame ledadagua i̱hondo walia hayagua nde i̱bi abale ibule manda bido. \p \v 25 Ina hamene Ebaborodaidasa ibubi tí kamiria dai bilo pu lolene nga manda bido. I̱ buru pale hewaria tígua ibu, Pu, larimigome i̱ biamogo bule ibiya. Ibalu ibugua i̱la Yasunaga biabebi waibi mandagi bialu hariba.\x + \xo 2.25 \xt Pb 4.18\x* \v 26 Tígua ibu warago bo wiyago hale harimigo ibuni hale halu mini tumutumu wu howa tí kamiria ibule hamelo ka. \v 27 Ibu warago timbuniore balu homolene kaware winigo ani wiaria Ngode Datagaliwabehanda ibu dara halu biamogo biya. Ani biyadagoni ibu hangu ndo i̱hondobi dara halu biamogo biyago irane genda timbuni i̱ha wia tago ho winigo ibugua i̱ dara halu biamogo biya. \v 28 Anigo tígua ibu lone de hondowa turu halimulobi i̱naga dara holene ereba helobi ibu tí kamiria ibilo pu lolene karulape manda bu ko. \v 29 Ibu ibiragola tíbi ibubi Kerisoha howa tígua turu halu, Hama, lalimu. Agali ogonibihondo mitangi timbuniore bu holene nga.\x + \xo 2.29 \xt 1 Ko 16.16-18, 1 Ti 5.17\x* \v 30 Tígua i̱ biamogo bua ho hemigo tínime bibe naheyagola Ebaborodaidasa ibugua bia aribia haya. Ani biyagola nde Keriso mitangi bialu biabe bialu hearia homolene kaware wini.\x + \xo 2.30 \xt 1 Ko 16.17, Pb 4.10\x* \c 3 \s1 Tigabi henene holene ngago ogo \p \v 1 Bi lamaro bialu larogo ogo. I̱ hamene mbaliniru-o Anduane Homogoha howa turu haabo halu halimu. Bi ala larugodagua lone labe manga nahe howa tí bayuwa bialu halimulo biamogo bialu laro. \x + \xo 3.1 \xt 2 Ko 13.11, Pb 2.18, 4.4\x* \v 2 Agali maru biango gabua ale howa ohalu mana ko biaga karume \w dongone\w* podo mabu biagane mana harugo lowa bulene nga lagago tí de hondo halimu.\x + \xo 3.2 \xt Iba 22.16, 22.20, Lm 2.28, 2 Ko 11.13, Ga 5.2, 5.15, Mo 22.15\x* \v 3 Dongone podo mabu biagane mana henemaneyi ti ndo ina kamagoni. Ngode Datagaliwabe Dinini ibu ina haru kagome Ngode Datagaliwabe henemane mitangi bialu ibunaga mini yaraga halu Keriso Yasuha howa ina turu haramali. Tingini tagirahayagi howa biaganego iname mo galone naharamali.\x + \xo 3.3 \xt Lm 2.29\x* \v 4 Tingini tagirahayagi howa biaganego galone ngayagua i̱ gi nahe karulape bibehe kogoni. Mbiralime mana ogoni mo galone hayagua i̱na mo galone timbuniore holene manda bibehe kogoni.\x + \xo 3.4 \xt 2 Ko 11.18, 11.21-29\x* \v 5 I̱ taba hanayangi howa horo halinini tigua i̱ dongone podo mabu bini. I̱ Isaraeleali howa Beniyamini hameigini mbirago kogoni. I̱ aba ai̱yala libu Hiburu wali agaliore henego i̱bi Hiburu agaliore kogoni. I̱ \w Perisi\w* agali howa Yu wali agalinaga \w Mana\w* lowini ngadagua bialu haga harugoni.\x + \xo 3.5 \xt Lg 1.59, Ab 23.6, 26.5, Lm 11.1, 2 Ko 11.22\x* \v 6 Perisi agalinaga mana ogoni yu tiga bu harugonaga hongo walia halu Keriso hameigini heneru balu mo tandaga haabo haru. Mana lowinigome bulenebi nabulenebi wiadagua biaiore harugo i̱hondo mbira nakarulape biri lolene nawini.\x + \xo 3.6 \xt Ab 8.3, 22.4, 26.9-11\x* \v 7 Áyu Kerisola howa ala galonedalo manda bialu harugoni ai nagaloneyane handa walia haru.\x + \xo 3.7 \xt Md 13.44-46\x* \v 8-9 Ogoni dege ndo i̱naga Anduane Homogo Keriso Yasu manda bu holene bayale gibiore ngagome mbirale bibahendeore nagaloneyane handa walia hai kogoni. Aniyane i̱na Keriso mitangi bialu ala yu haruruni bibahende wahai haru. I̱naga yolo Keriso ibu kago i̱na yu tiga buwa i̱la ibula mbiraore holenaga bibahendeore ala yu harugoni ko ngubidago manda buwa wahai harogoni. Mana lowinigome bia layadagua i̱na bialu harugome mini tigabi wu ko manda bu harugo. Áyu ogonidagua ndo i̱na Keriso yu tiga bu kogome Ngode Datagaliwabehanda i̱hondo, Í̠ mini tigabiwi kegoni, layagola ko.\x + \xo 3.8-9 \xt Yar 9.23-24, 1 Ko 2.2, Kl 2.2\x*\x + \xo 3.8-9 \xt Lm 3.21-22, 9.30, 10.3-6, Ga 2.16\x* \v 10 I̱na hameledogo hangu ogo i̱ Keriso manda buwa ibu homowa mo heya henegonaga hongobi manda bua ko. Ibugua tandaga nayadagua i̱bi tandaga nalu ibu homayadagua ibuha homolene hamelo ko.\x + \xo 3.10 \xt Lm 6.3-5, 8.17, 2 Ko 4.10-11, Ga 6.17, 2 Ti 2.11-12, 1 Pi 4.13\x* \v 11 Irane i̱ ibuha homowa mo heya holebiraore lowa mini dunu bia ho kogoni.\x + \xo 3.11 \xt Lg 14.14, Ab 4.2, 1 Te 4.16, Mo 20.5-6\x* \s1 Anda polene ngagoria hondo yalu polene ngago ogo \p \v 12 I̱na larugoni áyu i̱ bolangua howabi i̱ bayaleore kogoni lalubi ndo laru. Ani nabigo i̱ Keriso Yasu ibugua i̱ mo ibunaga henego kogoni howa ai i̱ hameledogo larugo muleore lalu hongo howa pialu kogoni.\x + \xo 3.12 \xt Ab 9.5-6, 1 Ti 6.12, 6.19, Hi 12.23\x* \v 13 Hamene mbaliniru-o heneneore larogo i̱na hameledo larugoni abale yu kogonidalo manda nabido. Galone mbiraore dege biruligo langero. I̱naga erembiraha ngaru embeda halu deme ngane hendedogo mule bayuwa hendedogoria hondo yalu puabo haruli.\x + \xo 3.13 \xt 1 Ko 9.24-26, 2 Ko 5.16, Hi 6.1\x* \v 14 Ngode Datagaliwabehanda Keriso Yasuni howa, Dahuliya andagani holene mo yule íbu, lalu olenego i̱hondo ngilo i̱na pumaro bulene ngagoria hondo yalu puabo halu ko.\x + \xo 3.14 \xt 1 Ko 9.24, 2 Ti 4.7-8, Hi 3.1, 12.1\x* \p \v 15 Keriso hameigini mini bogabi kamaru iname ogonidagua mitangi bialu holene nga. Tí maru kamirume ogonidagua ndo tara bialu kamiyagua Ngode Datagaliwabehanda walia holebira.\x + \xo 3.15 \xt 1 Ko 2.6, 14.20, Ga 5.10\x* \v 16 Ogoni áyu kamagoni howa mana bayale ala mo yu harimagoni hongo howa yalu puabo hami̱ya.\x + \xo 3.16 \xt Lm 12.16, 15.5, Ga 6.16\x* \p \v 17 Hamene mbaliniru-o tí bibahendeme i̱na birulidagua biaabo halimu. Iname bialu haramalidagua marume bialu karu de handalu bilimu.\x + \xo 3.17 \xt 1 Ko 4.16, 11.1, Pb 4.9, 1 Te 1.6-7, 1 Pi 5.3\x* \v 18 I̱na tí ala langiaabo halu harugo áyu nde de ibala haru howa langerogo wali agali dewali tigua bialu kagome Keriso ira bangani homayagonaga mo waitigi haga ka.\x + \xo 3.18 \xt 1 Ko 1.23, Ga 1.7, 2.21, 6.12, Pb 1.15-16\x* \v 19 Ani bialu karu ti heli dindi polene nga. Tini tinginime dimagoli holene hame lagabi ti taga holene ngagonaga mine halu karuni tigua dindini ngaru hangu mitangi buwa bialu haga.\x + \xo 3.19 \xt Lm 8.5-6, 16.18, 2 Ko 11.12, 11.15, 2 Pi 2.1\x* \v 20 Ai ina dahuliya andaganaga wali agali kamaru inanaga Pele Ngiaga Anduane Homogo Yasu Keriso dahuliya andaga howa daiore bilo lowa hondo kama.\x + \xo 3.20 \xt Eb 2.6, 2.19, 1 Te 1.10\x* \v 21 Ibugua inanaga tingini hongo nahe kamagoni mo taraore halu ibuninaga tingini baya taraore kagobi dege mo karula holebira. Ibugua bibahende ngarubi karubi haru hai hole ibunaga hongo gibi kagome haru hagago hongo ogonime ina mo tara holebira.\x + \xo 3.21 \xt Lm 8.29, 1 Ko 15.28, 15.43-53, Eb 1.19, Kl 3.4\x* \c 4 \s1 Mana bulene ngaru ogo \p \v 1 I̱ hamene mbaliniru-o i̱na tí gubalini halu de hondole lalu ko. Tígua i̱ mo turu haramiligonagabi i̱na biabe birugonaga lini tí kamigo hondowabi i̱naga mini yanga ledagola ko. Ani bidago i̱naga nenege turubiru-o tí Kerisoha howa ema nabi mini bilina ho halimu.\x + \xo 4.1 \xt 1 Te 2.19-20\x* \p \v 2 Yuodia Sindigila libuhondo bi mbira loa kogo ogo. Libu Keriso hamewane biruwa mini mbiraore nahe bedabigo mini mbiraore ho biralibu laro. \v 3 I̱ hamene heneneore kego í̠na wali ogoni labo biamogo bia habe. Bi mana debenenaga biabe buliya libugua i̱ biamogo bia haya. Libugua biyadagua Kelemendi ibuguabi maru kamirumebi ina haru biabe mandagi birimagoni. Tinaga mini Ngode Datagaliwabenaga mbugani haabobo holene yu kamarunaga mini bilibu ngagoria bilibu ngagoni.\x + \xo 4.3 \xt Iba 69.28, Lg 10.20, Mo 3.5, 20.12\x* \p \v 4 Tí Kerisoha ho gimbu bu kamigonaga turu haabo holene nga. Lone loyane berogo turuore ho halimu.\x + \xo 4.4 \xt Lm 12.12, Pb 3.1, 1 Te 5.16, 1 Pi 4.13\x* \p \v 5 Wali agali bibahende karume ti mini baya gibiwi gedaore kamigo manda bilo mini baya gibi wuwa halimu. Anduane Homogo dai bulene tu kaware ngagoni.\x + \xo 4.5 \xt Hi 10.25, 10.37, Ya 5.8-9, 1 Pi 4.7, 2 Pi 3.8\x* \v 6 Tí mini burugu lo nahe howa mbirale nayi kamiru Ngode Datagaliwabehanda ngilo bi lamiaabo halimu. Ibuhondo ngi lalu howa gubaliniore howa ka̱i̱ lalu ngi lalimu.\x + \xo 4.6 \xt Min 16.3, Md 6.25-34, Lg 12.22-31, Kl 4.2, 1 Pi 5.7\x* \v 7 Ani larimiyagua tí Keriso Yasuha ho gimbu bu kamigo Ngode Datagaliwabenaga mo palia holene dindi agalinaga manda buleneme mitangi nabibehe ngago ogonime tínaga gubalinibi minibi haru holebira.\x + \xo 4.7 \xt Ais 26.3, Yo 14.27, Lm 5.1, Kl 3.15\x* \p \v 8 Bi ogo lamaro bialu laro. Hamene mbaliniru tínaga miniha bayale bulenebi mana bayalenaga mini yaraga holenebi henene lolenebi mini daliga wulenebi mini tigabi holenebi mini gahenge holenebi bayale holenebi mini lene holenebi urunibime tínaga miniha to̱lai helo halimu.\x + \xo 4.8 \xt Lm 12.17\x* \v 9 I̱na bi larugobi mana birugobi handalu mo yu harimigodagua bu manda bialu halimu. Ani birimiyagua mo palia holene ngiagane Ngode Datagaliwabe kago ibu tí heba holebira.\x + \xo 4.9 \xt Lm 16.20, 1 Ko 14.33, Pb 3.17, 1 Te 5.23, Hi 13.20\x* \s1 Tigua i̱hondo ngirimigonaga ka̱i̱ laro, lenego ogo \p \v 10 Bambaore tígua i̱ mitangi bialu biamogo birimidagua áyubi lone mitangi bialu biamogo bulene wiaria handa walia harimigonaga i̱ Anduane Homogoha howa turu ho kogoni. Tígua i̱ mitangi nabi harimi ndo mitangi biaabo howa biamogo bulene henge dege handa walia nahe harimi manda bido. \v 11 Ani birimigola i̱ buru pale harugo lalu ndo larogoni. I̱ni yidogoniore yuwa holenego karulapeoreyane handa walia kogoni.\x + \xo 4.11 \xt 1 Ti 6.6-8\x* \v 12 I̱ nayi buru pale howabi dewa yu howabi mini bilina ho kogoni. Mbira hangu ogodagua bulene wiaria handa walia haru. Mbiraha piruyaguabi haruyaguabi tomo karulape nowa haruyaguabi nane haruyaguabi emene yu haruyaguabi timbuni yu haruyaguabi i̱ turu haabo ho kogoni.\x + \xo 4.12 \xt 1 Ko 4.11, 2 Ko 6.10, 11.27\x* \v 13 Keriso ibugua i̱hondo hongo ngiragome i̱na bibahende bulenego hongo karulape ho ko.\x + \xo 4.13 \xt Yo 15.5, 2 Ko 12.9-10, 2 Ti 4.17\x* \p \v 14 Tígua nde i̱ genda dewa yu hewago hondowa biamogo birimigo bayaleore birimigoni. \v 15 Ala i̱na Masedonia dindi wahalu Bi Mana Debene pigane lamima pialu hewaria biabe ogoni i̱na buliyanaga Keriso hameigini Pilibai tanoni kamiru tí degeme i̱ biamogo bialu muni ngirimigoni.\x + \xo 4.15 \xt 2 Ko 11.9\x* \v 16 I̱ Tesalonaiga hewariabi i̱ biamogo bialu harimigo halu mbira hangu ndo halu kibi biamogo birimigoni.\x + \xo 4.16 \xt Ab 17.1\x* \v 17 Tígua i̱hondo mbirale ngilimulo hame lowa hangu ndo tínaga yu kamiru Ngode Datagaliwabehanda maru ngia tago helonaga hamelo ko. \v 18 Tígua i̱naga wia harimiyago mirugonaga laro. O biaruni dewaoreya maru ibira holene yu ko. Tígua Ebaborodaidasa ibuhondo i̱naga mbirale wia harimiyaru bibahende yalu ibalu ngiyago dewaore bolangua howa ngirimiya. Mbirale ngabi bayaleore Ngode Datagaliwabehondo miragola hondowa Ngode Datagaliwabehanda turu hagago ale tígua i̱ ngirimigoni.\x + \xo 4.18 \xt Har 29.18, Ese 20.41, 2 Ko 9.12, Eb 5.2, Pb 2.25, Hi 13.16\x* \v 19 I̱naga Ngode Datagaliwabe kago ibugua ibunaga mbirale dewa baya gibi Keriso Yasuha ngaru tíhondo ngulene ngago karulapeore ngulebira.\x + \xo 4.19 \xt Iba 23.1, 2 Ko 9.8, Eb 1.7\x* \v 20 Ngode Datagaliwabe ibu inanaga Aba kago ibunaga mini mo yaraga holene wiaaboboore bilo hamelo ko. Aniore bilo laro.\x + \xo 4.20 \xt Lm 16.27, Ga 1.5\x* \s1 Lamaro bialu bi lenego ogo \p \v 21 Ngode Datagaliwabenaga wali agali Keriso Yasuha ho gimbu bu kamiru hangu hanguhondo mitangi bu ko lalu lawia haro. Keriso hameigini i̱ heba karu tiguabi, Tí mitangi bu kama, lalu lawia hara. \v 22 Ngode Datagaliwabenaga wali agali maru ogoria karubi maru Lomonaga Kini andagaha karubi bibahendeme, Tí mitangi timbuni ho kama, lalu lawia hara.\x + \xo 4.22 \xt Pb 1.13\x* \p \v 23 Anduane Homogo Yasu Kerisonaga biamogo bia holene tí bibahende kamigoha wiaabo helo hamelo ko.