\id 2SA - Huli Bible [hui] -Papua New Guinea 2011 (web version -2013 bd) \h 2 SAMUELE \toc1 2 Samuele \toc2 2 Samuele \toc3 2 Sml \mt1 2 Samuele \imt1 Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo \ip Mbuga ogome Samuelenaga mbuga mbira biagoha howa bi te lo wiaruni leaha mani binigo damene gilibu wini nga. Abale mbuga mbira biagobi Samuele mbuga mende ogobi mbiraore hangu winigo mani howa lone mo kira hene. Ani binidagoni irane mbuga mende ogo ibugua agali mbiraore Kini Debidi hangunaga te dewa gilibu nga. \ip Debidi ibuni kini heangi binirunaga bi te gilibu nga. Ngode Datagaliwabe ibu Kini Debidila mandagi haabo haga hene. Debidi ibuni kini hongoheore howa Ngode Datagaliwabe gubalini halu ibunaga Isaraele wali agali bibahende gubalini hai haga hene. Ibugua Ngode Datagaliwabehondo mini bilinahe heagola ibunaga Isaraele wali agaliru bibahendeme ibu gubalini timbuni ho hene. Ani ha howa dege ibuni hangu mo turu holenenaga mana ko timbuni mbira biyagome ibuni pilene. Ani bu hearia Ngode Datagaliwabenaga bi mana \w latagi\w* haga agali Nadanahanda ko biyago lamialu latagi hayagola Debidi ibuni ko biyago taga halu dara timbuni howa lapani halu lone mini beregedene. \ip Isaraele wali agalirunaga deni Debidi ibu agali mini lene timbuni mbira hene. Isaraele wali agali tiha genda mbira tagira ibirangi tinaga kini bayale Debidi henego mitangi bu dai biaga hene. Ani howa mani tinaga kini agali bayale Debidi ale mbira ibilo manda bu haga hene. Debidihanda yu tiga hongohe bialu bu mini beregedo henego ibunaga wali agalirume manda biaihe hene. \iot Bu̱lu̱ baga buwa kuni gilibu ngago (1.1–4.12) \io1 Yudalirume Debidi ibu tinaga kini helo dabo helenego \ior 5.1–24.5\ior* \io1 Isaraelealirume Debidi ibu tinaga kini helo dabo helenego \io2 5.1–10.19 \io1 Debidi ibu wai bialu wayali haga binigo \io2 11.1–12.25 \io1 Debidi ibu Urianaga one mini Bedeseba kayu binigo \io2 12.26–20.26 \io1 Debidi iginirume ibu mo genda henego \io2 21.1–24.25 \io1 Debidi ibu wahe howa bialu henego \c 1 \s1 Kini Solo homaya layago Debidi ibu hale henego ogo \p \v 1 Debidibi ibunaga ami agalirubi ti Amalegealiru baba wai bialu henego dai buwa horo kiru Sigilaga tanoha pu hene. Ani pu heaha Kini Solo ibu halu nde wai halu mende Pilidialiru baba bialu hearia tigua Kini Solo waime bene homayago Debidi ibu hale nahe dege hene. \v 2 Ani hale nahe hearia horo tebonengi igiri daliahe Kini Solo heba wai bialu henego aria mbira Solo dara howa ibunaga agaru budu bagabi bialu dongoma dindiru ibunaga haguaneni dugu hiralu Sigilaga tano anda ibini. Ibalu Debidi heagoria ibuwa Debidi geha bulu palialu kininaga mini yaraga halu ani bini. \v 3 Ani biyagola Debidihanda igiri biagohondo lalu, Í̠ agoha howa eberebe, lene. \p Ani layagola igiri daliahe biagome ladai bialu lalu, I̱ Isaraeleali ami hearu heba wai hama wiagoha henego ai pora bialu ibida ibiru, lene. \p \v 4 Ani layagola Debidihanda ibuhondo hale halu lalu, Wai bialu harimidagonaga te bibi maru hale holene hame ledogo langi, lene. \p Ani layagola igiri daliahe biago ibugua ladai bialu lalu, Isaraele ami agali heneru ibida piai hayagola dewaore Pilidiali hearume minalu bai haya. Kini Solobi ibu igini Yonadanabi kirabali bayagola homaya, lene. \p \v 5 Ani layagola Debidihanda ibuhondo hale halu lalu, Libu homaya lowa agua manda bialu larebe, lene. \p \v 6 Ani hale hayagola igiri daliahe biago ibugua ladai bialu lalu, I̱ Hari Giliboa heagoria howa handalu hewaria Solo ibugua ibunaga wai biaga yandare yiago dindini hanga howa ogoriani maliaho hearia handaru. Ani handalu hewaria ibunaga waitigi agalirume nogo hosini biralubi hosime gili laga mini karisini heyu halubi abale hapara hayane handaru.\x + \xo 1.6 \xt 1 Sml 31.1-6, 1 Bit 10.1-6\x* \v 7 Hapara hayagola Solo ibugua beregedowa handa dai bialu hearia i̱ erembirahayagi mama ibalu hewaria hondowa i̱ olaya. Olayagola i̱na lalu, Ya agali haguane-o ladai biru. \v 8 Ani ladai birugola ibugua lalu, Í̠ agohayagi howabe, layagola i̱na ladai bialu lalu, I̱ Amalegeali ko, laru. \v 9 Ani larugola ibugua i̱hondo lalu, I̱naga waitigi biarume i̱ bayago ai áyu dege homo tongolo mule ngogonigo abale ibalu í̠na i̱ homoliya ba, laya. \v 10 Ani layagola i̱na abale ibu heagoria puwa homelo bo tongolo milaru. Ani birudagoni irane i̱na manda bialu hewaria ibu yandare biagoria maliaho hayadago yu wahalu dindini ibira hayagua ibu homabehe heago hondowa ani biru. Ibu homayagola kini ibunaga tangi karuleagobi gi pagida karuleagobi uruni bibahende agali haguane í̠naga golo yahalu ibirugo ao í̠ni ngero, lene. \p \v 11 Bi ogoni layago hale howa Debidihanda ibunaga bu miniha genda timbuniore howa ibuninaga aga bu heago minu lerelene. Ani biyadagua Debidinaga ami hearu tiguabi nde ani dege bini. \v 12 Solobi Yonadanabi Isaraele ami biarubi Anduane Homogonaga wali agali biaru bibahendeorebi waime bai hayagola tigua dara howa dugu bia dara ha bialu \w tomoru\w* nane wahowa horo mbiru halu alendo hene. Waime dewaore bai hayagola tigua anidagua bini. \p \v 13 Ani buwa Debidihanda igiri daliahe bi yalu ibini biagohondo lalu, Í̠ dindi aniali kebe, layagola igiri daliahe biagome ladai bialu lalu, I̱ Amalegealigo ai bamba i̱ aba ibu inane dindi wahalu ibuwa Isaraele dindiha ho tene heneyago kogoni, lene. \p \v 14 Ani layagola Debidihanda lone hale halu lalu, Anidago í̠na agali Anduane Homogo ibunime dabalu helene biagoni bolene gi nahe baridago agua biribe, lene. \v 15 Ani lowa Debidi ibunaga ami agali mbira heago íbu lowa lalu, Igiri ogo homelo ba, lene. Ani layagola ami biagome igiri daliahe biago ayu tibu wai biaga yu heagome dibayagola homene. \v 16 Igiri biagonaga tingini wiago hondowa Debidihanda lalu, Í̠nime bia ko haridagonaga pani naregoni. Í̠nime latagi halu agali Anduane Homogohanda dabalu helene biago baru larigome í̠ni homedegoni, lene. \s1 Debidihanda Solo Yonadanalanaga dara howa dugu bialu iba gana lenego ogo \p \v 17 Debidihanda dara howa dugu bialu iba gana ogo Solo ibunibi ibu igini Yonadanabi mitangi bialu lene. \v 18 Ani lowa Debidihanda Yuda wali agali bibahendeme iba gana ogoni lo manda bilo, Lo manda biaiore halimu, lalu hongo howa lamini. Iba gana ogoni mini Waime Benegonaga Dugubi laganego mbuga mbira mini Agali Tigabirunaga Mbuga laga ngagoha gilibu nga.\f + \fr 1.18 \ft Agali mini bogabi manda timbuniwi hearume manda bu handalu hearia, Agali Tigabirunaga Mbuga ogoni bamba Isaraele wali agaliru tinaga wini bada laya. Áyu mbuga ogoni nawi. Mbuga ogoniha bi agi dege lo winibe tobene. Bi te mbira bamba Yosua ibugua Anduane Homogohondo bi layagola ni abale anda nape hayagoria luore haho wini mbira lo ngagobi bi ogoni mbuga ogoniha dege wini. Yosua 10.12-13 handabe.\f* \p Debidihanda iba gana ogoni ogodagua lene. \b \q1 \v 19 Ina Isaraele wali agalirunaga agali haguane hayaru hari nene wiaruha homayada. \q1 Inanaga ami agali hongohe biaru homai hayada. \q1 \v 20 Gede tanohabi Asagelono tanoha hariga pedarunaga howabi bi te ogoni lalu mbira latagi nahalimu. \q1 Pilidia wali bedarume bi ogoni hale howa ti turu holigo nalalimu. \q1 Ngode Datagaliwabe mitangi nabiaga karunaga wane bedarume bi ogoni hale howa \q1 tinaga bu miniha dungulo holigo nalalimu. \b \q1 \v 21 Ami agali hongohe biarunaga tinginibi tinaga wai biaga humbibi \q1 Hari Giliboa nene wiaruha bame wiaabo ka. \q1 Solonaga wai humbi biagobi welime baya hangu ha̱i̱ nahe ogoniha wiaabo ka. \q1 Ani bidagonaga iba dalubi mbiraga pibirabi hari nene ogoniha lone naibilo hameledo. \q1 Dindi ogoniha tomorubi bayale anda nahelo hameledo. \q1 \v 22 Yonadananaga dandame mbirale ko ba nabiaga gibiore wini. \q1 Solonaga wai biaga ayu tibu bame nawiaga. \q1 Wai bialu ami agali waitigi dewaore balu homelaga. \q1 Agalinaga darama dewaore ayu tibu ogoriani bu ka. \b \q1 \v 23 Solo Yonadanala libu agali bayaleore haga hene. \q1 Libuni haru mandagi haabo haga henego \q1 libuni haru mandagi dege homaribida. \q1 Ega bodo hariaweme ibunaga tomo naga ale ngagola minule abale yagalalu piagago emene nira dege lowa \q1 libugua gerai hongo howa laga hene. \q1 Libunaga hongo laiono gabua ale ndo hongo timbuniore bolanguahe hene. \b \q1 \v 24 Isaraele wali bedamiru-o \q1 Solohanda aga daramabi bayale tara wiago tí mo ngialu \q1 ngolome wabini yári tara tara wiarubi tí yári bilimulo mo ngiyagonaga \q1 ibu mitangi bialu dugu timbuniore bialu biralimu. \b \q1 \v 25 Ami agali wai biaga hongohe biaru homai hayada. \q1 Ti wai hamani homai hayadagoni. \q1 Yonadanabi homa dege bialu ibunaga tingini uyu hari nene ogoniha wiarua. \q1 \v 26 I̱naga hamene Yonadana-o í̠naga dugu bia harogoni. \q2 Ina í̠ gubalini haabo ho kogoni. \q1 Í̠nabi nde i̱ gubalini hagaore harigoni. \q1 Wandarime i̱hondo gubalini hagago dindiha lowa \q1 í̠naore i̱ gubalini timbuni ho harigoni. \b \q1 \v 27 Ami agali wai biaga hongohe biaru homai hayada. \q1 Tinaga wai biaga danda timu yandare yayarubi goba hai harua, \m lalu Debidihanda dugu bialu iba gana bi ogonidagua lene. \c 2 \s1 Yuda wali agalime Debidi ibu kini helenego ogo \p \v 1 Mani Solo Yonadanala homeaha Debidihanda Anduane Homogohondo hale halu lalu, I̱na Yuda dindiha tano ngaruni mbiragoha hole polene karulapedabe be nakarulapedabe, lene. Ani layagola Anduane Homogohanda ladai bialu lalu, Karulapego mbirani hole pu, lene. Debidihanda lone hale halu lalu, I̱na tano agoria hole poabe, layagola Anduane Homogo ibugua ladai bialu lalu, Heberono tanoha hole pu, lalu lamini. \p \v 2 Ani laya handala Debidi ibu one Yaserili wali Ahinoamabi Kamelo tano wali Abigele berenegobi kirabali haru halu Heberono tanoha hole pene. Bamba wali Abigele ogoni ibu Nabala homayagonaga one berenego mani daloni Debidi ibu dabu bini.\x + \xo 2.2 \xt 1 Sml 25.42-43\x* \v 3 Agali Debidi heba mandagi ibagabu haga hearubi uruni ti onerubi ti bibahende piai howa Heberono tanohabi dindi Heberono tano kaware wiaruhabi pu hai hene. \v 4 Ani pu heagola Yudali hearu ibuwa tigua Debidi tinaga kini helo dabalu ira olibe lininaga weli Debidinaga haguaneni odo wini.\x + \xo 2.4 \xt 1 Sml 31.11-13\x* \p Ani biyagola Debidi ibu áyu dege kini howa hale halu hearia Yabese wali agali Gileada tanoha hearume Solo hora haya layago hale hene. \v 5 Ani hale howa Debidihanda Yabese wali agalihondo bi mbira lo pelalu howa lalu, Tígua mana bayaleore walia halu tínaga Kini Solo horo harimidagonaga Anduane Homogohanda tí mo turu halu mo bayale helo hameledo laro. \v 6 Áyubi nde Anduane Homogo ibuni tí heba biamogo bialu mandagi haabo helo hameledo laro. I̱nabi nde tígua Solohondo mana bayale bu walia harimidagonaga tíhondobi bayale dege bulebero. \v 7 Heneneore tínaga Kini Solo ibu homayagonigo áyu Yudali hearume i̱ tínaga kini holiya dabo helaya. Ani biyago ai tíha gi holene mbira nawi howa hongo ho haabo halimu, lalu Debidihanda lene. \s1 Isaraeleali hearume Isibosede tinaga kini helo dabo helenego ogo \p \v 8 Pilidiali hearume Solo bayangi howa Solonaga ami hearu haru haga haguane Nere igini Abane ibugua Solo igini Isibosede haru halu pene. Haru halu iba Yodana doma ede halu ederayagi Mahanaimi tano wiagoria anda pene. \v 9 Tano Mahanaimi ogoniha anda pu howa Abane ibugua Isibosede ibu dindi Gileadabi Asebi Yaserilibi Eberaiminagabi Beniyamininagabi Isaraele dindi bibahendehabi uruni bibahendenaga kini helo dabo helene. \v 10 Solo igini Isibosede ibu mali pira maria (40) hayagola tigua ibu Isaraele wali agalinaga kini helo dabo helayagola mali kirani hangu haru hene. \p Ani henegoyu Yuda wali agali tigua Kini Debidi baba haabo heagola \v 11 ibugua Heberono dindini howa mali kariani ege waragaria haru hene. \s1 Isaraeleme Yuda baba wai binigo ogo \p \v 12 Abanebi Isibosedenaga ami agali biarubi ti bibahende Mahanaimi tano wahalu Gibeono tano pialu anda pene. \v 13 Ani anda íbu heagola Yoababi Debidinaga ami hearubi ti ibalu Gibeononi iba gorene mbira bereagoria kaware lola hene. Iba biagonaga ange mendehayagi Isibosedenaga ami agali biaru ti bereagola mendehayagi Debidinaga ami agali biaru heba wali mbira mini Seruia berenego igini Yoaba halu berene. \v 14 Ani bereagola Abanehanda Yoabahondo hale halu lalu, Inane hangu wai halu mbira bia handamabe. I̱naga igiri daliahe o karu aria maru tale bialu ibilarogo í̠naga igiri daliahe maru tale bialu wai bilo ibila, lene. Ani layagola Yoabahanda ladai bialu lalu, Karulapego ani bimi̱ya, lene. \v 15 Ani lalu Beniyamini hameigini aria homberiali (12) Isibosedenaga ami heneru tigua Debidinaga ami agali homberiali (12) biaru baba wai bule tagira ibini. Íbu howa Debidinaga ami agali mbira mbirame Isibosedenaga ami agali mbira mbira baba wai bialu bagabaga bini. \v 16 Ani wai bialu hongo manda bigibigi bialu howa ami agali mbira mbirame mendeali mandani yuwa ayu tibume habianeha nogoba haga bini. Ani bialu agali pira kirani mariali (24) biaruni bibahende dindini ibira halu homai hene. Ani binigo manda buwa Gibeono dindi ogoni mini Ayu Tibu Dindi laga winigo nga. \p \v 17 Horo ogoningi hameigini kira ogoni labome wai timbuni hiriribiore buwa Debidi aria hearume Isaraeleali Abane aria hearuni bo podahana halu ti wayali hene. \v 18 Wayali hayadangi Seruia igini tebira Yoababi Abisaibi Asahelebi henego uruni tini haru wai bialu hene. Asahele ibu agalime tali minalu babe nahe gerai purunulope halu nogo dea gabuame piagagobi polene mbira hene. \v 19 Ani howa ibu Abane piyadaguaore gerai lalu haruru pene. \v 20 Haruru ibiyagola Abanehanda handadai bialu hearia Asahelehanda ibu talima mama ibiyane hondowa ibugua lalu, Asahele ogoni í̠ore eberebe, lene. Ani layagola Asahelehanda ladai bialu lalu, E̱ i̱ eberogoni, lene. \p \v 21 Ani layagola Abane ibugua lalu, I̱ talima naibi wahalu ami agali daliahe poraruni aria mbirago talima pialu ibunaga mbirale yidaru gingilo mo yalu dai bule pu, lene. Ani lamiyago lelowa Abaneore talima puabo hene. \v 22 Talima pialu hearia Abanehanda lone ibuhondo lalu, I̱ porogoha talima naibi waha larugodago ai í̠ bo waholiyanaga pebera harebe. I̱na í̠ homabelo bo waharuyagua nde í̠ hamene Yoabala wanakui lola agua holiyadabe, lene. \v 23 Ani layagola Asahele ibugua donge halu talima pene. Pialu hearia Abane ibunaga yandare deneme Asahele talima ibiyagoha nogoba hadai biyagola yandareme ibunaga tinini nogoba hayagola yandare dene erembiraha bolatagi hene. Ani biyangiore Asahele ibu abale dindini ibira halu homo tongolo mini. Ami agali maru mani ibiyarume Asahele tongolo mini wiago hondowa ti o biagoria ha̱lope howa handayaho hene. \p \v 24 Ani helalu Yoaba Abisaila libuni Abane piyadagua talima puabo halu alendo ne layagola ni tagira ibagagohayagi hari Ama nene wiagoria pene. Dindi ogoni Gibeono dindiha iba dalu naibaga mbira wiagoha polene hariga peagoria dindi Gia mbira winigoria anda pene. \v 25 Ani pialu hebigola agali Beniyamini hameigini hearume Abane heagoria dai bialu hari bare hombene wiagoria wai bule tidiyu hene. \v 26 Ani tidiyu howa Abane ibugua Yoabahondo oladai bialu lalu, Wai bialu haabo hami̱yanaga talima ibiribe. Mana ogonidagua beramagola inaha genda timbuniore anda ibulebirago manda nabi kebe. Ina damene degedege howa darama mbiraore hangu yabulene kamagonidago ai í̠naga agali uruni wai wahadaba lalu angi lamuleberebe, lene. \p \v 27 Bi ogoni hale howa Yoabahanda ladai bialu lalu, Ngode Datagaliwabe haluhe kagonaga minini howa i̱na í̠hondo heneneore larogo. Í̠na bi o laregoni naledele i̱naga ami agali haru korunime tí talima ibalu kane dege yawi gao ledale ndobe, lene. \v 28 Ani lowa Yoaba ibugua ibunaga ami agalirume Isaraele amiru lone talima napelonaga mbelo biguli pu lene. Ani pu layagola tigua wai wahene. \p \v 29 Wai wahalu Abane halu ibunaga ami agali biaru tidi yalu Yodana dindi ulini tigabi wiadagua pene. Mbiraga hariga ogonidagua piaho wialu Iba Yodana domade hene. Domade howa pu dege bialu heane horombe hanuni Mahanaimi tano anda pene. \v 30 Abane halu ibunaga ami agali biaru ti peagola Yoabahanda ibunaga ami agali biaru mo mogo buwa dagalene. Dagalowa handalu hearia ami agali pira mbirani dira (19) bo wahai hayiyane hendene. Ani bialu Asahelebi homayiyane hendene. \v 31 Ani bialu Debidinaga ami agali uruni tiguabi nde Abane ibuhayagi hene Beniyamini hameigini biaru aria handari tebirani pira waragaria (360) bai hene. \v 32 Ani biyagola Yoaba halu ibunaga ami agali biaru tigua Asahelenaga tingini mo yalu Bedeleheme tanoha dai buwa ibu aba hora hene homali wiagoha dege hora hene. Hora halu tigua mbiraga piaho wialu gao layagola Heberono tano dai bialu anda pene. \c 3 \p \v 1 Ogoningi howa ami agali Debidiha henela Kini Solohayagi henelame wai luore biaabo halu hene. Ani bialu howa Debidi aria hearu tinaga hongo hama iri iri bialu Solo aria hearu tinaga hongo ibira hama dalidali bini. \s1 Debidinaga igini waragaria heneru ogo \p \v 2 Debidi ibugua Heberono tanoha howa igiri waragaria hono wini. Igini mbira wahenego mini Amanono hene. Amanono ibu ai̱ya Yaserili tano wali mini Ahinoama berenego ogoni igini hene. \v 3 Debidi igini mende mini Kileaba hene. Kileaba ibu ai̱ya Nabala mbira homenego one dalo Kamelo tano wali mini Abigele berenego igini hene. Debidi igini tebone Abasolomo henego ibu ai̱ya Gesua dindi Kini Talamai mbira henego wane mini Maga berenego igini hene. \v 4 Ibu igini mane Adoniya hene. Adoniya ibu ai̱ya mini Hagidi berenego igini hene. Ibu igini dauni mini Sebadia hene. Sebadia ibu ai̱ya mini Abidala berenego igini hene. \v 5 Debidi igini waragane mini Idereama hene. Idereama ibu ai̱ya mini Egela mbira berenego igini hene. Debidi igini uruni bibahende Heberono tanoha howa taba henene. \s1 Abane ibu Debidila ho mbiraore ho henego ogo \p \v 6 Ami agali Debidi aria baba Kini Solo aria baba wai bialu haabo hene. Ogoningi Solo ariahayagi Abane ibu agali mini lene timbuni howa bolangua ho hene. \p \v 7 Ani heagola horo mbirungi Isibosedehanda lalu, Abane í̠na i̱ aba Solo one dalo Aia wane Lisiba bereago í̠ haridago aginaga haribe, lalu bi laede hene. \v 8 Ani laede hayagola Abane ibu keba timbuniore howa ibuhondo ladai bialu lalu, Í̠na manda bu handalu keria i̱ í̠naga biangodane hendedebe. Be í̠na manda bialu i̱na Yudali karu biamogo bialu ko lo manda bu kebe. Ani ndoyago i̱na í̠ aba Solo kini pigane hayangi howa ibubi ibu hamene damene bu kamirubi tínaga andaneha haabo harugo áyu kogoni. Ani howa Debidihanda í̠ minalu bo waholilono i̱na baya hangu handayaho haabo harugoyu áyu í̠na wali bereagoha i̱hondo bi bame aginaga laba haribe. Ai bi ogoni bamedago. \v 9-10 Anduane Homogohanda Debidihondo bi mbira buleore lalu lowialu, Í̠ aba Solo bo dugu wahalu í̠ dameneru mani Isaraelenaga kini naholebira, laya. Ai Debidi ibu kini ha aribia howa ibugua Isaraele dindihabi Yuda dindihabi bibahende handame ho holebira. Ani holebirago ai i̱na Anduane Homogohanda layadadagua Debidi ibu kini helonaga mo hongo halu biamogo nabi haruyagua i̱na heneneore larogo Ngode Datagaliwabe ibunime i̱ homoliya bo wahelo laro, lene.\x + \xo 3.9-10 \xt 1 Sml 15.28\x* \v 11 Ani layagola Isibosede ibu Abanehondo gi timbuni howa ibugua bi mende labe nahe hene. \v 12 Horo ogoningi Debidi ibu Heberono tanoha heagola Abanehanda ibuhondo bi mbira lawia halu lalu, Dindi ogoria aiwa handayaho holebirabe laro. Í̠na i̱la habo nalolene bi mbira buleore lalu lo wibelo hamelo kogoni. Ani lo weregola Isaraele wali agali bibahende í̠ andaneha hai helo i̱na biamogo buliya lalu lawia haro, lene. \p \v 13 Anidagua layiyago hale howa Debidi ibugua Abanehondo ladai bialu lalu, Í̠na bi o laridagoni bayaledago. Ainde mbirale uruni buleore lalu habo nalolene bi ogoni mani lo wuliyanaga áyu í̠na bulene mbira ngago ala bibelo hamelo kogoni ogo. Solo wane Migala ala i̱ni koria haru dai bibelo hameledo. I̱na o bibe larogoni nabiriyagua i̱ í̠naga wanakui nahondoleberoore laro, lene. \v 14 Ani lalu Debidihanda Isibosedehondobi bi lawia halu lalu, Í̠na Migala ibu i̱ one berelo ibu wariabu agali handari mbira (100) wai bialu Pilidiali bo wahai harurunaga dongone podo mabu binigome hende hene i̱ oneore birayagodago ibu haru dai bibe laro, lalu lawia hene.\x + \xo 3.14 \xt 1 Sml 18.27\x* \v 15 Bi ogonidagua lawia hayiyago hale halu Isibosede ibugua agali marume Migala ibu Laisi igini Paladile one berearia damu pudaba lene. \v 16 Ani layagola agali biarume Migala Debidi andaga haru pole piyagola Paladile ibu dugu bima ibu one Migala piyadagua talima pialu Bahurimi tano wiagoria anda pene. Ani piyagola Abanehanda ibuhondo lalu, Áyu ogoni andaga dai bia, lene. Ani laya handala bi hale halu ibu andaga dai bini. \p \v 17 Ani biyagola howa Abane ibugua Isaraele dindiha agali haguane hearu hearia puwa tihondo lalu, Bambaore howa tígua Debidi tínaga kini helolene hamelo harimigoni. \v 18 Ai áyu tígua ibu kini helolene henge o ngagoni. Bamba Anduane Homogohanda bi mbira lo wialu lalu, I̱nime i̱naga biabe biahaga agali Debidinaga hongoni howa i̱naga Isaraele wali agali tínaga waitigi Pilidialirunaga giha howabi waitigi maru karunaga giha howabi gingila mialu haru dai bulebero, lenego. Bi ani lenedagoni mitangi bialu Debidi ibu kini helo áyu dabo helolene nga, lene. \v 19 Ani lowa Abane ibugua Beniyamini hameigini bu hearuhondo bi ogonidagua dege lamule pene. Bi lamiai halu Heberono puwa ibugua Beniyamini hameiginirubi Isaraele wali agalirubi tigua ogoale bule manda bu ka lalu Debidi lamule pene. \p \v 20 Abane halu agali pira kira (20) bibahende bi yalu Debidi hearia Heberono tano anda ibiyagola Debidihanda ti mo turu halu tomo nelo dawa hene. \v 21 Emene biruwa Abanehanda Debidi lamialu lalu, Isaraele wali agali bibahende í̠ andaneha hai hole lalu habo nalolene bi lo wilo damu poro. Ani lo wiragola í̠nime kini howa bulene hame laridagua Isaraele dindi bibahende handameho habelo, lene. Ani leagola Debidihanda ibunaga agali bu hearuhondo lamialu lalu, Abaneore mbira mo ko holamini nahalimu, lene. Ani layagola Abane ibu andaga dai bini. \s1 Yoabahanda Abane bo wahenego ogo \p \v 22 Debidihanda Abanebi agali ibiyarubi andaga pudaba lo heagola Yoaba halu Debidinaga ami agali maru hearume ogoningi dege waitigi mende hearu baba wai bialu howa dabudabu dewaore mo hilo yalu Heberono tanoha anda ibini. \v 23 Anda ibuwa Yoaba ibu hale halu hearia Abane ibu Kini Debidi hondo ibiniya layane hale hene. Kini Debidihanda Abane bolomini nabalimu laya layago hale howa \v 24 Yoaba ibu Kini Debidi hondole puwa ibuhondo lamialu lalu, Abane ibu í̠ heria ibiyagola í̠na ibuhondo mbira bia nabi bame dai bia lariyago aginagabe. Í̠na mana ogonidagua biridago bayale ndo lehe birida. \v 25 Abanehanda bule ibiyago heneneore í̠ manda bidegoni. Ibugua í̠ biamogo bule hetingi howa í̠na bule manda bu wiridaru handa í̠ ibagabu hagadaru hondo wia bule ibiyago manda nabi harida. Ogoni í̠ni manda bibeheore kegoni, lene. \p \v 26 Yoaba ibu Debidila bi lai halu tagira pene. Puwa ibugua agali maruhondo, Abane harigani pialu karia haru dai bule pudaba, lene. Ani laya handala pialu Abane ibu iba hambiaga uli wene mini Sira wiagoria pialu hearia tali minalu haru dai bini. Ani haru dai biyago Kini Debidi ibu hale nahe hene. \v 27 Abane ibu Heberono dai biyagola Yoabahanda Abanela ndi lole haru pubagi hetingi howa tanonaga pabe panga heagoria haru pene. Ani haru pubagi howa Yoabahanda wai biaga ayu tibu emeneme Abane tinini nogoba hayagola homene. Abale Abane ibugua Yoaba hamene Asahele bayagonaga pani Yoabahanda Abane ibuni homelo bene. \v 28 Abane bo wahaya layago hale howa Debidi ibugua lalu, Abane homayadagoni i̱na ndo bidogo Anduane Homogo ibu manda bu ka. Ko ogoni i̱naga wali agali bu karu tihabi para nahe. Ko ogoni Yoaba ibuni hanguha nga. \v 29 Ani ngago Anduane Homogo ibunime Yoaba ibunibi ibu one waneigini damenerubi ibu aguane mani holebirarubi bibahendehondo pani milo. Agali Yoaba ogoni ibu damene karu aria mbira mbira bibahendengi ge hamua bilobi dere hongohe dabi nahaga ale bilobi walime biabe biaga ngaru hangu bialu helobi tinaga waitigirume bo wahaga bilobi tomo noa noa lo haabo helobi Anduane Homogohanda Yoaba dameneru dabane mbira mbiranaga genda uruni mo migi bilo hameledo, lalu Debidihanda Yoaba damene ha halu ani lene. \v 30 Yoaba Abisailame libu hamene Asahele Abanehanda amu Gibeono iba bereagoria wai birimigoria bo wahenegonaga pani libugua Abane bo wahene. \s1 Abane hora henego ogo \p \v 31 Kini Debidihanda lalu, Yoaba damene bu kamiru bibahende Yoaba ibuni heba tígua Abane dara ho kama lowa walia halu tínaga aga bayale bidamiruni minu lerelo wahalu daraho howa aga biaga ngaru karulo halimu. Ani karulo howa Abanenaga dugu bia halimu, lene. Ani lalu Abane hora hole ibunaga tingini homaliha mo yalu piyadagua Debidi ibuni mama talima pialu hene. \v 32 Ani pialu tigua Heberono tanoha Abane hora halu kini ibuni ogoriani howa dugu hongohe biyagola wali agali bu hearu tibi nde dugu bia dege bini. \v 33 Ani bialu howa Kini Debidi ibugua Abanenaga dara howa dugu bialu ogodagua lene. \q1 Abane agali mini nawi lulu ale mbira homaradagua biyadagoni irane agomedabe. \q1 \v 34 Ibunaga gi mbira minu daba nahe. \q1 Ibunaga gebi minu paulalu daba nahe dege. \q1 Agali pagebibime bamuore bo waharadagua biyada, \m lalu Debidihanda dara howa dugu bialu bi ani lene. \p Ani biyago hondowa wali agali bu hearume dara howa dugu lone bialu hene. \p \v 35 Horo ogoningi howa Debidi ibu tomo mbira naneore heagola wali agali bu hearume ibuhondo, Tomo mbira narene, lalu hene. Ani layagola Debidihanda lalu, I̱na tomo lenego mbira nane kone alendo haragola nolebero. Ani nabiruyagua Anduane Homogohanda i̱ni bo wahelo, lalu bi hongohe lowini. \v 36 Kinihanda bi ogonidagua layadago hale howa wali agaliru tinaga bu miniha turu halu dungulo hai hene. Kini ibugua o biyadagoninaga hangu ndo ibugua biagago bibahende bayale dege bialu heagola wali agali ti turu howa bu miniha dungulo haga hene. \v 37 Anigo Isaraele wali agali hearumebi Kini Debidi ibunaga wali agali bu hearumebi ti bibahendeme Kini Debidihanda biyadagoni hondowa Abane homelo bo wahayadagoni ibula haru mini mbiraore howa bene ndoyane hendene. \v 38 Kini ibugua ibunaga agali haguane hearuhondo lamialu lalu, Uru-o hale hadaba. Horo áyu ina Isaraele wali agalinaga agali haguane hongohe mbira biago homayagoni. \v 39 Ainde heneneore Ngode Datagaliwabe ibunime i̱ kini holiya dabo helene kogonigoyu i̱nime Seruia igini kirali ogoni labo libu agali hongo gibihe kago hondowa i̱na libu pani babe nahe kogoni. Libugua mana ko biyadagonaga pani Anduane Homogo ibunime miadai bilo laro, lalu Debidihanda lene. \c 4 \s1 Isibosede bo wahenego ogo \p \v 1 Isibosede ibu hale halu hearia Abane Heberono tanoha bo wahaya layago hale howa ibu gi timbuni ho hene. Isaraele wali agali bibahendebi mogolai ho hene. \v 2 Isibosedenaga ami agali kirali libu wai bu poragoha haguane howa agali maru haru haga hene. Libu mini Bana Legabala Berodo tanoali Limono mbira henego igini hene. Agali ogolabo libu Beniyamini hameigini aria haradagua binidagoni irane Berodo tano ogoni Beniyamini hameigini dindihayagi mo tago hene wiagola ani hene. \v 3 Wali agali ala bamba Berodo ogoniha dindi aba henedaru tini ibida pialu Gidaimi tano pu henego ka. \p \v 4 Kini Solo igini Yonadana biago ibu igini mbira mini Mebibosede henego ogoni ibu igiri emene mali duria hangu heangi ibu aguane Solobi ibu aba Yonadanabi kirabali bo wahene. Ani biyago hale howa agali Yaserili tanoha haga hearume Yonadana one waneiginiru berearia bi lawia halu lalu, Waitigime Yonadana bo wahaya, lene. Ani layiyago hale halu Yonadana damene wali mbira ibu Mebibosede handayaho biraga bereagome Mebibosede minu yalu ibida gerai pialu hearia pilowa Mebibosedenaga ge kuni habolene. Ani biyagola mani Mebibosede ibu wahe halu ge dugupehe haabo hene.\x + \xo 4.4 \xt 2 Sml 9.3\x* \p \v 5 Horo mbirungi horombe Isibosede ibuni andagaha erekui dogolo palearia Legabala ibu hamene Banala libu ibu andaga pene. \v 6-7 Libu anda ogoniha widiru yolo bule piaga wiagoha widi yolo bule petingi howa anda tamuha anda pene. Ani anda puwa handalu hebiria Isibosede ibu ibuni andaga tamuha dagiani palearia hendene. Ani hondowa libugua hendeore puwa wai biaga ayu tibu tubagi yini yiagome Isibosedenaga tinini nogoba hayagola homene. Homayagola libugua ibunaga haguane pugu hanalu wali agali nahendeore ohalu tagira pene. Tagira puwa libu dindi tigabi Yodana dindi ulini wiagoria iba peadagua mbiraga hanguni puabo hene. \v 8 Ani pialu horo mendengi Heberono tano anda puwa libugua Isibosedenaga haguane pugu hanaribigo Kini Debidi berearia hanalu puwa mo walia hene. Mo walia halu lalu, Kini-o ogo de handa. Agali í̠naga waitigi í̠ bo wahole taya bialu haga Kini Solo igini Isibosedenaga haguane pugu yidabagoni. Abale Solohanda í̠ bo wahole taya bialu hayago ai Anduane Homogohanda Solo ibugua mana ko biyagonaga pani mialu ibu damene lenego bo wahai haya, lene. \p \v 9 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Anduane Homogo ibu haluhe kago ibugua i̱ mo ko holene mbirale dewaore ngagoria howa i̱ haru dai biaga ka. Ibu ogonibi biaga kago i̱na ibunaga minini howa libuhondo bi heneneore ogodagua laro. \v 10 I̱ Sigilaga dindi wiagoria hewangi agali mbirame ibuwa i̱hondo Solo homaya lalu langini. Ibugua bi o layadagonime i̱ turu holobabe toba howa langialu hearia i̱ turu nahe haru. Turu nahe howa i̱na ami agali bu hearuhondo lamialu agali ogoni minu yania halu homelo bo wahadaba laru. Agali ogoni ibugua bi te ko i̱ hewaria hale holiya lo yu ibiyadagonaga yolo ogoni miru.\x + \xo 4.10 \xt 2 Sml 1.1-16\x* \v 11 Anigo áyu agali mbira ibuha ko nawi mbira ibuni andagaha bame paleago homelo bo waharibida. Áyu libu agali koorene ko kabigoni. Libugua mandabu handalu kabiria i̱na libu yo pialu pelolobadalo manda bidabibe. Yo pialu napoleberabigo ndobe. I̱na libugua mana koore biribidagonaga pani ngialu libu dindi ogoria nahalibulo biba helolebero, lene. \v 12 Ani lai halu Debidihanda ibunaga ami agali bu hearuhondo lalu, Legaba Banala homelo bo wahole haru pudaba, lene. Ani laya handala ami agali biaru tigua puwa ogolabonaga gi geru dibu gandulo wahaga buwa Heberonoha iba gorene bereagonaga angeni libunaga tingini mo derelaho ngelene. Ani bialu ami agali biaru tigua Isibosedenaga haguane biago Heberono tanoha Abane hora hene homali heagoha dege mo hora hene. \c 5 \s1 Debidi ibu Yudali Isaraelealibi tinaga kini henego ogo \r (1 Bi Te 11.1-9, 14.1-7) \p \v 1 Mani Isaraeleali hearume Kini Debidi Heberono tanoha hearia hondo ibini. Ibuwa tigua Debidihondo lalu, Ina wali agali bibahende í̠naga damene hangu darama mbiraore kama. \v 2 Abale Solo ibu kini heangibi ibu ani helalu dege í̠na inanaga ami agaliru haru halu wai bule piaga harigoni. Ani birigola Anduane Homogohanda bi lo wialu, Í̠na i̱naga wali agaliru haru habelo helarogola í̠ Isaraele wali agalirunaga kini helolebero layagoni, lene. \v 3 Ani lowa Isaraele wali agalirunaga agali haguane hearu bibahende Heberono tanoni Kini Debidi heagoria íbu ngoai hene. Íbu ngoai heagola ibugua Anduane Homogonaga deni howa bi hongohe mbira lowini. Ani lo wiyagola tigua Debidinaga haguaneni ira olibe lininaga weli odo wuwa ibu Isaraele wali agalinaga kini helene. \v 4-5 Debidi ibuni mali pira tebira (30) heangi ibu kini pigane hene. Ibu kini howa Heberono dindini mali kariani ege waragaria Yuda dindinaga kini hene. Ani bialu Yarusalemeni mali pira tebirani tebira (33) Yuda wali agalirubi Isaraele wali agalirubi bibahende handame howa haru hene. Lamaga howa ibugua mali pira mariani (40) kini howa haru hene.\x + \xo 5.4-5 \xt 1 Kin 2.11, 1 Bit 3.4, 29.27\x* \p \v 6 Horo mbirungi Debidibi ibunaga ami agali hearubi tigua Yarusalemeha hearu baba wai bule pene. Yarusaleme Yabusuali hameiginirunaga dindi winigo ani wu howa Yabusuali hearume Kini Debidihanda tinaga tano nakarulolebira manda buwa tongoyungu bi lalu hene. Tigua lalu, Tí aleme inanaga dindi ngamagoha anda ibalu nakaruloleberemi. Agali de kohe karumebi kuduguhe karumebi urunibi hangume tí anda naibalimulo harigani hapai holebira, lene.\x + \xo 5.6 \xt Yos 15.63, Hgn 1.21\x* \v 7 Tigua bi anidagua layagoyu mani Debidihanda ibunaga ami biaru haru pialu wai buwa bo podalu tano hongohe biagoni miyagola Yabusuali biarume bi layadagoni habo lene. Tano ogoni mini Saiono winigo mani Debidihanda wai bialu karulayagola dindi ogoni mini Debidinaga Tano laga wini. \p \v 8 Debidihanda tano ogoni karulenedangi anda pole howa ibunaga ami agali biaruhondo lalu, Tí kamirume i̱na Yabusualihondo handabe manga kodagua ho kamiyagua iname Yabusualirunaga tano ogoniore karulami̱ya. Ani karulami̱ya lo manda birimiyagua ai tíni iba hambu puíbu biaga dindi guabuwa hariga gonene wia do hene ngagoha anda puwa tanoha wali agali de kohebi kuduguhebi karu layiyago bibahende baba wai bialu bai hami̱ya, lene. Debidinaga bi layaruni manda buwa bi ogo, Anduane Homogonaga andaha de kohebi kuduguhebi karu anda polene nawi, lagane wini. \p \v 9 Mani Debidihanda bo podalu tanoha anda puwa ibugua Saiono tano ogoni mini Debidinaga Tano wini. Ani wialu Debidi ibuni tano ogoniha hene. Ani howa Debidihanda ibunaga agali biaruhondo tano ogoninaga lene leneni anda bu mabu bidaba layagola tigua dindi ulini mbira winigoria dindi duguwa mogo bialu mo dondelene wiagoria anda pigane bialu hene. \v 10 Anduane Homogo Hongo Haiheore Ngode Datagaliwabe kago ibugua horo bibahendengi Debidila haru mandagi hayagome Debidi ibu kininaga hongo holene mia tago haabo hama iraga halu hene. \p \v 11 Taianaga Kini Hiramahanda ibunaga agali maru Debidi hearia ibilene. Ani ibilowa ibugua ira tamia bayale dibu yalu agali anda biaga mandabi maru ege to̱le̱ podaga mandabi marubi, Tígua Kini Debidinaga anda timbuni mbira bule pudaba, lene. \v 12 Urunidagua biyago hondowa Kini Debidi ibugua manda bialu hearia Anduane Homogohanda i̱ heneneore Isaraele wali agalinaga kini helenego kogoni lo manda bini. Ani manda buwa Debidi ibugua Anduane Homogohanda ibunaga Isaraele wali agalirubi biamogo bulenaga biabe hongohe timbuni ogoni biyadalo manda bia dege bini. \v 13 Debidi ibu Heberono tano wahalu Yarusaleme hole piyangi howa ibugua wali maru dabu bialu waneigini dewa halu bini. Ibu one maru ala dabu biniru ti bira dege buwa uruni ti haru bibahende Yarusaleme mandagi pu berene. Ani pu biruwa ibu one urunime Yarusalemeni waneigini dewa dege taba henene. \v 14 Debidi igini Yarusalemeni taba henenedaruni tinaga mini uru Samua Sobaba Nadana Solomono \v 15 Ibahara Elisua Nebege Yabia \v 16 Elisama Eliada Elibelede imaru hene. \s1 Debidihanda Pilidiali bo podahana halu wayali henego ogo \r (1 Bi Te 14.8-17) \p \v 17 Pilidia wali agali hearume hale halu hearia Isaraele wali agalime Debidi tinaga kini heleda layago hale hene. Ani hale howa tigua tinaga ami agali hearume wai bialu Debidi minule pene. Ibu minule ibira layago hale howa Debidi ibu dalipe halu wai pabe hongohe heagoha hole abale anda pene. \v 18 Pilidia ami biaru abale ibalu Lebaimi dindi ulini wiagoria abale anda ibuwa mbirale bibahende wiaruni ti mo yai hene. \v 19 Ani anda íbu heagola Debidihanda Anduane Homogohondo hale halu lalu, I̱na Pilidia uruni baba wai bule poabe. Wai bule piruyagua i̱na ti bai halu wayali holiya í̠na i̱ biamogo buleberebe, lalu hale hene. \p Ani hale hayagola Anduane Homogohanda ladai bialu lalu, Karulapego i̱na í̠ wayali habelo waitigi uruni í̠naga giha mo ya holeberogo wai bule pu, lene. \v 20 Ani laya handala Debidi ibu Bala Perasimi dindini puwa Pilidiali biaru baba wai bialu wayali hene. Wayali howa Debidihanda lalu, Anduane Homogohanda iba li hongohe poradagua bialu i̱ waitigi hearu hanuni bo gialo yaga bima yupe hayagoni, lene. Anidagua binidagonaga dindi ogoni mini Anduanehanda Bo Gialo Yama Hanuni Yupe Haga laga wini. \v 21 Pilidia ami biaru ti ibida pialu tinaga dama mitangi bialu gime wabini yu heneyaru yu wahalu piyiyagola Debidi halu ibunaga ami biaru tigua mo yu dai bini. \p \v 22 Ani bialu pu heagola Pilidia ami biaru lone dai buwa Lebaimi dindi ulini biagoria hene. \v 23 Ani heagola Debidi ibugua Anduane Homogohondo hale halu lalu, I̱na agua buabe, lene. Ani layagola Anduane Homogohanda lalu, Tígua wai bule pudaba. Pialu howa ti kagoha abale pogolape halu napilimu. Ohalu tinaga erembira ngagohayagi puwa amu ira mini balasama bu karuha wai bule manda manda bu halimu. \v 24 Ani howa hale halu kamiria agali maru uyu ira biaru mane maneha tidiyu howa wai dagia balu haruane hale holeberemi. Ani balu haruane hale harimiyagua Pilidialiru baba wai bule i̱ni ala bamba halu piarua lo manda bialu tígua wai bule gerai pialu wai bilimu, lene.\x + \xo 5.24 \xt 2 Kin 7.6\x* \v 25 Ani laya handala Debidi ibu Anduane Homogohanda layadagua bialu puwa Isaraeleali ami biarume Pilidiali ami biaru mo ko howa balu bo podama pialu Geba tano bo podahana halu piaho wialu amuraore Gese tano puabo hene. \c 6 \s1 Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi Yarusaleme mo yalu ibinigo ogo \r (1 Bi Te 13.1-14, 15.25–16.6,43) \p \v 1 Debidihanda wai biaga agali hongohe wai mandabi Isaraele dindiha hearu dabowa lone ibidaba lowa mo ngoai hene. Ami uruni daosini pira tebira (30,000) bibahende ibini. \v 2 Ani íbu heagola Debidihanda uruni bibahende haru halu Yuda dindinaga Bala tano wiagoria Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lowinigo Mbogoyi biago mo yu dai bule pene. Mbogoyi ogoni Anduane Homogo Hongo Haiheore kagonaga mini laga wini. Mbogoyi ogoninaga daligahayagi dahuliyali handalehe kira wabu helowa ogoni Anduane Homogo ibuni handame ho howa biragane dagia ogoni laga wini.\x + \xo 6.2 \xt Har 25.22\x* \v 3 Anigo Debidibi ibunaga ami biarubi ti Bala tanoha anda pialu Abinadaba andaga hari hombeneni heagoria pialu Anduane Homogonaga Mbogoyi biago wiaria pene. Puwa tigua Mbogoyi biago nogo bulumaga kirame dabudabu yaga karisi gahenge mbira wiagoria gili lalu yalu pole mo paga hene. Mo paga halu harigani yalu pialu howa Abinadaba igini kirali Usa Ahiola libugua dabudabu yaga karisi biago tigatiga yalu pelo mo tiga bigi bima pene.\x + \xo 6.3 \xt 1 Sml 7.1-2\x* \v 4 Ahio ibu bamba halu karisi biago mani ibilo pene. \v 5 Debidibi Isaraele wali agali bibahendebi turu howa ngida balu iba gana lama karisi biago heba mandagi pialu Anduane Homogonaga mini yaraga hama pialu hene. Tigua pialu howa tabaga balu ngidabi balu ngi̱li̱nge̱le̱ laga bilonaga mbirale tara tara wiarubi mo emabia haga bima pialu hene. \p \v 6 Ani bima pialu widi iraneru lini hondo ibira ibira halu aeane puyabume yu pelonaga bo taulaga agali mbira Nagono henego ibu andaga wiagoria tagira pene. Dindi ogoriani nogo bulumaga biago labome Anduane Homogonaga Mbogoyi biago mo ema biyagola ibira habehe hene. Ani ibira hole biyagola Usahanda Mbogoyi biago abale yani hene. \v 7 Usahanda Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago bame mo yo hondowa yani hayagonaga Anduane Homogohanda keba howa Usa bayagola kaware ogoriani homene. \v 8 Ani biyagola Debidi ibugua Anduane Homogohanda ogoni biyago hondowa keba hene. Keba hayagola horo ogoningi howa dindi ogoni mini Perese Usa winigo nga.\f + \fr 6.8 \ft Perese Usa mini ogoni Huli bi lalu, Usanaga Pani Mini.\f* \p \v 9 Debidi ibugua ogoningi Anduane Homogohondo gi howa lalu, Anduane Homogonaga Mbogoyi ogo i̱na ngelo hole aguaore bialu mo yalu poliyadabe, lene. \v 10 Ani lowa Debidi ibugua Anduane Homogonaga Mbogoyi biago ibunaga tano Yarusaleme nayupe wahalu hariga mendeha yu pubagi halu pene. Puwa tano mbira mini Gede winigo ogoniali mbira mini Obededomo henego ogoni ibunaga andaga ngelene. \v 11 Agali Obededomo biagonaga andagaha ngelo heane ege tebira pene. Ani ngelo heagola Anduane Homogohanda Obededomobi ibunaga waneigini damenerubi bibahende mo bayale hai hene.\x + \xo 6.11 \xt 1 Bit 26.4-5\x* \p \v 12 Mani howa Debidi ibu hale halu hearia Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago Obededomo andagaha ngelayagome ibu damene bibahende mo bayale hai haya layane hale hene. Ani hale halu Debidi ibu Obededomo andaga puwa Anduane Homogonaga Mbogoyi biago mo pialu Yarusalemeni yu dai bule pene. Anidagua yalu ibiyagola wali agalime turu timbuniore hene. \v 13 Turu timbuniore howa wali agalime Mbogoyi biago mo yalu pole pene. Mo yalu pole lowa ge waragaria hangu ha amu halu ti pialu hearia Debidihanda, Emene hondo hadaba, lowa bulumaga wangabe mbirala bulumaga dalua haba tigi mendela Anduane Homogohondo loma binigo bo delene. \v 14 Debidi ibuni aga pele taraore mbira loma binigo mo miaga hearunaga wiago ibu mo bo buwa turu halu Anduane Homogonaga mini yaraga halu mali lialu tama bima pene. \v 15 Tigua ogonidagua bialu Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago Debidibi Isaraele wali agalibi tigua Yarusaleme mo yalu pene. Tigua turu timbuni howa ga̱lalu pilipe ale biguli lama pene. \fig Tigua turu timbuni howa ga̱lalu pilipe ale biguli lama pene.|src="H.K.79B.tif" size="2" ref="(6.15)" \fig* \p \v 16 Tigua Mbogoyi biago Debidinaga tano biagoria yu anda ibiyagola Solo wane Migala ibu andaga windoha handatagi halu hearia ibu agalini Kini Debidi ibu pogola daga haga bialu tama buwa mali lima ibalu hearia hendene. Debidihanda anidagua biyago hondowa Migala ibugua turu nahe howa Debidihondo keba ho berene. \p \v 17 Yalu puwa Debidihanda balai anda mbira ala bu manda mandabu helenego ogoniha Anduane Homogonaga Mbogoyi biago mo yalu puwa ngelene. Ani ngelowa tigua loma biniru irame dai helo bo delalu \w Anduane\w* Homogola ho gimbu bulenaga loma biniru bo mialu bini. \v 18 Loma biniru delai howa Debidihanda wali agali bu hayaruhondo lalu, Anduane Homogo Hongo Haiheore kago ibugua tí mo bayale helo, lene. \v 19 Ani lalu wali agali uruni tomo nelo Debidi ibugua mberedi mbira mbira ta halu nogo bo dawarimigonaga mbirinibi \w gerebi\w* lini maru do gembeho winirubi wali agali hearu mbira mbira ta halu nai helo miyagola ti nalu tini andaga pugu pugu bini.\x + \xo 6.19 \xt 1 Bit 16.43\x* \p \v 20 Ani bialu Debidi ibu ibuni andaga puwa ibu one waneiginiru Anduane Homogohanda ti mo bayale helo lowa bi lole anda pialu hearia ibu one Migala tagira ibuwa Debidihondo keba howa lai lade hene. Ibugua Debidi mege bialu lalu, Ainde Isaraele wali agalinaga kinime ibuni mini lene timbuni kogo lowa walia halu porabu daga daga bialu tama bima ibalu hea. Ani bialu ibunaga haru haga agali haguane hearunaga biabe biahaga wandari berearume kininaga tingini hendelonaga porabu daga hama ibalu hea. Agali lulu mini nawime biagadagua í̠na ani bialu hegoni, lene. \v 21 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Anduane Homogohanda í̠ abanaga henge wiago i̱ mia aribia howa Isaraele wali agali bibahende haru holiya helayagonaga i̱na turu halu ibunaga mini yaraga hama ibiru. I̱na ibunaga mini yaraga halu ibu deni mali lone lialu tama bulebero. \v 22 Í̠ninaga deni i̱naga mini mo nagalone halu mo dindiha haabo holebero. Anigo í̠na wandari áyu lareruni tigua i̱naga mini daliga yaragaore holebira, lene. \p \v 23 Kini Solo wane Debidi one Migala ogoni ibu waneigini mbira taba hana nabi biraabo halu homene. \c 7 \s1 Anduane Homogonaga bi mana \w latagi\w* haga Nadanahanda Debidihondo bi laminigo ogo \r (1 Bi Te 17.1-15) \p \v 1 Isaraele wali agalirunaga waitigi hearume ti baba wai nabilo Anduane Homogohanda baya hangu handayaho heagola Debidi ibu nde ibuni andagaha bayale berene. \v 2 Ani biruwa ibugua Anduane Homogonaga bi mana \w latagi\w* haga Nadanahondo lalu, I̱ andaga bayaleore ira tamia bayale binigoha bedogola Ngode Datagaliwabenaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago dege balai anda biagoha wiaruago ogoni tiga nabida, lene. \p \v 3 Ani layagola Nadanahanda ladai bialu lalu, Anduane Homogo ibu í̠la mandagi haabo kago í̠na mbirale mbira bule manda bidedagua nde bibe laro, lene. \p \v 4 Ani layagoyu horo ogoningi mbiraga Anduane Homogohanda Nadanahondo lalu, \v 5 I̱naga biabe biahaga Debidi karia puwa i̱naga bi ogo ibuhondo lamibe. Debidi-o i̱na agali i̱naga anda i̱ holiyanaga bia holene dabo heledogo í̠ ndo ke. \v 6 I̱ anda timbuniha nahaga kogoni. Bamba Isaraele wali agali Iyibi dindiha howa haru tagira pirugongi howabi maruha puíbu bialubi i̱ balai andaha dege haga biaga harugoni ko. \v 7 I̱ni Isaraele wali agali ti haru mandagi dindi dewani ibagabu haabo harimago howa tinaga agali haguane i̱na dabalu helarurunihondo lalu, Ira tamia bayale karume i̱naga anda mbira bia nahe kamigo agibe, lalu hale naharuligoni, lene. \p \v 8 Anduane Homogohanda Nadanahondo laabo halu lalu, I̱naga biabe biahaga Debidihondo au labe, Anduane Homogo Hongo Haiheore kago ibugua bi ogodagua í̠hondo larago hale habe. Í̠ bamba nogo sibi haru haga heria i̱nime í̠ dabalu í̠na Isaraele wali agali haru habelo agali haguane dabo helarugoni ke. \v 9 Dindi bibahende í̠ ibaga bialu piriruniha i̱ni iya haru mandagi ibagabu haabo haribagoni. Ani howa i̱nime dege í̠ waitigi ibiyaru wai bialu bo poda hana haga birugola í̠ wayali harigoni. Ai i̱nime í̠ agali mini lene timbuni dindi maruha karubi dege habelo i̱na í̠ mo yaraga holebero, laya labe. \v 10-11 I̱naga Isaraele wali agali tí bayaleore halimulonaga dindi hobane bayale mbira tínaga mo wia ko. Bambaore agali ko bu hearume tí mo ko haabo hayadagua mani tí mo ko naholebira. Tínaga mamalirume dindi ogo pigane karulayangi howa bialu henego bima ibalu i̱na tínaga agali haguaneru dabo helaga birugolabi tínaga waitigime ti mo ko haabo haya, laya labe. Ani biyago áyu i̱na uruni ti mo batara harogola urunidagua nabi tínaga dindi ogobi lone mo ko naholebira. Ani kamigola i̱na í̠ dameneru baya hanguore hai helarogola tigua í̠naga aguaneru dewaore helo hono wigi bulebira, laya lamibe, lalu Anduane Homogohanda Nadanahondo bi ogoni Debidihondo lamilo lamini. \p \v 12 Anduane Homogo ibugua laabo halu lalu, Debidi-o í̠ homaregola í̠naga mamaliru hora henegoha dege hora kangi í̠ igini mbira kini ha aribia helo dabo helolebero. Ani berogola ibu kini hongoheore mbiralime ibu bope halu handape habe nahe holebira.\x + \xo 7.12 \xt Iba 89.3-4, 132.11, Yo 7.42, Ab 2.30\x* \v 13 Kini ogoni ibugua wali agali i̱ni koria kaware ibilonaga i̱naga anda bulebira. Ani biragola i̱na maninaga ibu igini aguanerume dege kini haabo helolebero. \v 14 Ani helowa ibu aba i̱ni kogola ibu i̱ igini holebira. Ani howa ibugua mana lehe mbira biyagua abame ibu igini mana lagadagua i̱na ibu mana lalu bolebero.\x + \xo 7.14 \xt Iba 89.26-27, 2 Ko 6.18, Hi 1.5\x* \v 15 Ala Solohanda mana lehe biyagola i̱na ibuhondo erembira mialu ibunaga henge wiago i̱na í̠ mo ngirudagua mani í̠ iginihondo ani nabi gubalini haho wiaabo helolebero. \p \v 16 Ani helowa í̠naga waneigini aguaneru halu ereba nahe kini ha aribia haga bima puabo helolebero, laya lalu Debidi lamibe, lalu Anduane Homogohanda Nadanahondo lai hene.\x + \xo 7.16 \xt Iba 89.36-37\x* \p \v 17 Bi ogonidagua Anduane Homogohanda bi lamiyaruni Nadana ibugua hale howa Debidi lamiai hene. \s1 Debidihanda Anduane Homogohondo bi lenego ogo \p \v 18 Nadanahanda, Anduane Homogo ibugua bi anidagua laya, lalu lamiyagola Debidi ibugua hale halu Balai Anda Anduane Homogo ibuni heagoha pu biruwa lalu, Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o í̠na i̱hondo bayale dewaore birida. Ani bialu i̱nibi i̱naga waneigini damene bu karubi ina bayale ndo hemaria anidagua biridagoni. \v 19 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o í̠na i̱hondo bialu hariruni bibahende bayale dege biaabo harigo ai uruni emene degeyane mbirale bayale áyu uruni lone ngiatago harida. Anduane Homogo-o í̠na i̱ dameneru mani íbu holebirarubi mo bayale holebero larigo ai i̱ agali nagaloneore kogoni ndobe. Ani ha holiya dege í̠na i̱hondo mbirale bayale timbuni i̱hondo bule ngeru walia harida. \p \v 20 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o urunidagua biridagonaga i̱na í̠hondo bi agua loabe. I̱ í̠naga biabe biahaga agali kogoni í̠ni manda bide. \v 21 Ani manda buwa í̠na bi lo wirigonagabi í̠nime bule hame ledegonagabi áyu i̱hondo í̠naga mana bayale biaga ngego i̱ mo walia ho kegoni. \p \v 22 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o í̠ duniniore kegoni. Í̠ ale mende naheore lowa Ngode Datagaliwabe í̠ hangu kegoni lalu ina mamalirume langigi biyane hale harima. \v 23 Ina Iyibi dindiha garabaya hemaria í̠na Isaraele wali agali bibahende garabaya golalu haru tagira ibuwa í̠ninaga wali agali holoma̱ya helarigoni. Ani helowa wali agali maru í̠naga wali agali ina kamarubi naheore. Ina dindini áyu kamagoria ibuluma̱ya í̠na mbirale bayale tara tara nahendene ale wiarubi biai harigola ina inanaga dindi ogoria ibinigo kamagoni. Wali agali dindi ogoriani ala hene hearu í̠na bo batagi hai halu tinaga dama mitangi bialu gime wabini wiaruni bo gialo wahai harigola dindi dabulu wiago ina mo ngirigola ibalu karulo harimago kamagoni. Anidagua birigome wali agali dindi bibahendeha karume í̠ mini lene taraore ke lowa í̠naga mini yaraga halu ka.\x + \xo 7.23 \xt Man 4.34\x* \v 24 Anduane Homogo-o ina Isaraele wali agali kamaru í̠ninagaore holoma̱ya dabo helowa ina ani haabo holoma̱ya helarigoni. Í̠nibi nde inanaga Ngode Datagaliwabe haabo ho kegoni. \p \v 25 Anduane Homogo Ngode Datagaliwabe-o áyu í̠na i̱naga dameneruhondobi í̠naga biabe biahaga i̱nihondobi buleore lalu bi lo wiriruni biaaboore habelo hameledo. Í̠na bulebero lo wiridagua bibe laro. \v 26 Wali agali bu karume í̠na inahondo anidagua berego hondowa tigua í̠naga mini yaraga helo ani bibe laro. Ani hondowa tigua lalu, Anduane Homogo Hongo Haiheore kago ibu Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe kagoni, lalu í̠naga mini yaraga holebira. Ani lalu kagola í̠na agali i̱naga aguane holebiraruha howa dege kini helo dabaga bialu haabo holebira. \v 27 Anduane Homogo í̠ Hongo Haiheore howa ina Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe-o í̠na í̠naga biabe biahaga i̱hondo lalu, Í̠naga aguaneru bayale helonaga mo hongo holebero, lalu langirigonaga í̠naga biabe biahaga i̱ni kogome í̠hondo gi nahe howa bi langerogoni. \p \v 28 Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o í̠ni hanguore Ngode Datagaliwabe kegoni. Í̠na mbirale mbira bule lalu lo werego biaore biaga kegoni. Ani biagaore kegome áyu howa i̱hondo heneneore mbirale mbira bule lalu bi lo wirigoni. \v 29 Ani bule lalu lo wiridagua bialu i̱naga dameneru í̠ni andaneha howa bayale haabo helo helabe laro. Anduane Homogo Bibahende Haru Haame Ho Haga-o í̠na bi ogoni heneneore lo wirigome í̠naga turu howa biamogo buleneru i̱naga aguaneneruha wiaabo holebira, lalu Debidihanda Anduane Homogohondo bi anidagua lene. \c 8 \s1 Debidi halu ibunaga amirume wai bialu wayali henego ogo \r (1 Bi Te 18.1-17) \p \v 1 Emene howa mani Debidi halu ibunaga ami agalirume Pilidialiru baba wai bini. Ani buwa tigua Pilidialiru bo poda hana hayagola Pilidialirume Isaraele dindi handayaho haga winigo wahalu pene. \v 2 Ani piyagola Debidi halu ibunaga ami agali biarume Moabaliru baba wai bialu urunibi bo poda hana hene. Bo poda hana howa Moabali uruni minu garabaya buwa ti bibahende dindini mo pale lene. Ani mo pale lowa tebira dege dege pale laga binidaru kira bo wahaga bialu tebonego helo yupe haga bini. Ani bialu Moabali yupe henedaruni ti Debidi andaneha howa ibu dagisi migi bialu helo helene. \p \v 3 Ani helalu mani Debidi halu ibunaga ami agaliru tigua Siriaha dindi mbira mini Soba wiagoha kini mbira Lehobo igini mini Hadadese heagola wai bule pene. Ogoningi Hadadese ibu ibunaga amiru haru halu ibunaga dindi mbira Iba Yuberedisi poragohayagi waitigime karulo henego ogoni mo yu dai bule wai bu pene. Ani pu heagola Debidi halu ibunaga ami agali biaru harigani lola howa \v 4 ti wai bialu Debidi ibu wayali hene. Ani buwa Debidi ibugua Hadadesenaga ami agali dindi dindi piaga daosini dege pira kira (20,000) minu wialu nogo hosini biruwa wai biaga agali daosini mbirani handari karia (1,700) minu wini. Ani bialu nogo hosime gili laga karisi handari mbira (100) mo wini. Ani buwa Debidi ibugua karisi uruni gili lalu pelonaga nogo hosi handari mbira (100) dege helalu hosi marunaga ge bo polaga biyagola ge hongo halu bayale pobe nahe hene. \p \v 5 Ogoningi Siriali maru Damasagasa dindiha hearu tigua Kini Hadadese biamogo bialu wai bule pene. Ani piyagola Debidi halu ibunaga ami agali biarume wai bialu Sirianaga ami agali daosini dege pira kirani kira (22,000) bo wahai hene. \v 6 Ani bo wahai howa Debidihanda ibunaga ami agali maru Sirialime lone heyalu wai nabilo Siria dindi wiyadagoha mamage hai helene. Ani heleagola Siria wali agali ti Debidi andaneha howa tinibi ibu dagisi migi bialu hene. Dindi mbira mbiraha Debidi wai bule pugu biyagola Anduane Homogohanda ibu biamogo biyagola ibunaga waitigi bope halu ibuni wayali haabo hene. \v 7 Wai bialu howa Debidihanda Kini Hadadesenaga ami agali haguane hearume humbi ngolome wabini yu haga biniyaru mialu Yarusaleme yu pudaba laga bini. \v 8 Ani bialu Debidi ibugua ege to̱le̱ boronosi dewaore Hadadesenaga tano kira Beda tanola Berodai tanolaha wiaria mo yini. \p \v 9 Ani bialu heagola Hamada dindinaga Kini Toi ibu hale halu hearia Debidihanda Kini Hadadesenaga ami agali bu hearu bibahende bope haya layago hale hene. \v 10 Ani hale howa Kini Toi ibugua Debidihanda o biyadagoni turu howa ibu igini Yorama Debidi hearia puwa í̠ bayuwaore birida lama pu lene. Kini Hadadesehanda Kini Toi ibu bibahendengi bope haabo haga henego ai Debidihanda Hadadese bope hayadagonaga turu howa ani lene. Ani pu laya handala Yorama ibugua yári tara tara ngolomebi silibamebi boronosimebi wabini wiaru mo yaga binigo uruni Debidi mo turu halu bame migi bini. \v 11 Debidi ibugua mbirale uruni yamialu Anduane Homogonaga mo loma biaho wigi bini. Debidi ibugua dindi maruha wai bialu ngolo silibaru mo yalu dai bigi bini wiarubi loma biaho ngelaga dege bini. \v 12 Debidi ibugua ngolo siliba uruni minidaru Idomo dindiha howabi Moaba dindiha howabi Amono dindiha howabi Pilidia dindiha howabi Amalege dindiha howabi mo yu ibugu bini. Ani bialu Soba dindinaga Kini Hadadesenaga wiarubi mo ya dege bini. \p \v 13 Ani bialu henego ai Debidi halu ibunaga ami agaliru tigua Idomoali hearu baba wai bule dindi mbira mini Dindi Ulini Ibi Wiaga laga wiagoria pene. Ani puwa tigua Idomoali ami dege daosini pira mbirani halira (18,000) bo wahai halu dai biyagola ogoningi Debidi ibu mini lene timbuniore ka laga hene.\x + \xo 8.13 \xt Iba 60\x* \v 14 Debidi ibugua ibunaga ami agali maru dabalu Idomo dindiha handayaho helo helene. Ani heleagola Idomo wali agali ti Debidi andaneha hene. Dindi bibahendeha Debidi ibu baba wai bialu heagola Anduane Homogohanda Debidi ibugua ibunaga waitigi bo podahana haga bilo biamogo biaabo halu hene. \p \v 15 Debidi ibugua Isaraele dindi bibahende handame ho howa ibunaga wali agaliru baba mana bayale tigabi bulene wiadagua dege bialu haga hene. \v 16 Ani bialu howa ibunaga ami agaliru haru bamba haga agali haguane wali mbira mini Seruia berenego igini Yoaba hene. Ahiludu igini Yahosabada ibu beba gili bia dagala biaga howa ibugua gabumanenaga mbugaru handayaho haga haguane mbira hene. \v 17 Ahidubu igini Sadogola Abaiada igini Ahimelegela libu Anduane Homogonaga \w loma\w* binigo mo miaga agali hene. Seraia ibugua kininaga beba gili bia dagala biaga hene. \v 18 Ani bialu Yahoiada igini Benaia ibu nde ami agali maru Kini Debidi ibuni mamage haga Keredeali Peledealiru bu heago haru helo dabo helene. Debidi iginiru ti loma binigo mo miaga agali hene. \c 9 \s1 Debidihanda Mebibosedehondo bayale binigo ogo \p \v 1 Horo mbirungi Debidihanda agali bu hearuhondo hale halu lalu, Kini Solo aria waneiginibi mbira yu wahene kabe nahebe. Mbirali yu wahene heagua Yonadana ibugua i̱hondo mana bayale bialu hayagonaga pani i̱na ibuhondo mana bayale biadai bulebero, lene.\x + \xo 9.1 \xt 1 Sml 20.15-17\x* \p \v 2 Odagoningi Solo damenenaga biabe biahaga agali mbira mini Siba henego maru hearume ibu lamialu, Kini hondole pu, lene. Ani laya handala ibu kini hearia ibiyagola kini ibugua ibuhondo lalu, Í̠ Siba íbu kebe, lene. Ani layagola Sibahanda ladai bialu lalu, E̱ agali haguane-o i̱ agali ogoniore íbu kogoni, lene. \p \v 3 Ani layagola kini ibugua Sibahondo lone hale halu lalu, Solo aria maru yu wahene áyu mbira kabe nahebe. Yu wahene mbira heagua i̱na ibuhondo mana bayale buliya hameledo. Bamba i̱na Ngode Datagaliwabehondo ogodaguaore bule lalu bi lo wirugodagua biaore bulebero, lene.\x + \xo 9.3 \xt 2 Sml 4.4\x* \p Ani layagola Sibahanda Debidihondo ladai bialu lalu, Yonadana igini mbira hangu kago ibu ge kohe ka, lene. \p \v 4 Ani layagola kini ibugua hale halu lalu, Ibu agoha kabe, lene. Ani layagola Sibahanda kinihondo lalu, Ibu Lodeba tano wiagoria Amiele igini Magia andagaha ka, lalu lamini. \v 5 Ani layago hale howa kini ibugua lalu, Agali marume Yonadana igini ogoni haru ibule damu pudaba, lene. \p \v 6 Agali ogoni mini Mebibosede ibu Yonadana igini Kini Solo aguane henego ibu Debidi bereagoria ibuwa ibugua Debidinaga mini yaraga halu ibu ge duli hanga howa bulu palialu denguime dindi ela hene. Ani biyagola Debidihanda ibuhondo lalu, Mebibosede-o horombe laro, lene. Ani layagola Mebibosedehanda ladai bialu lalu, Kini-o i̱ í̠naga biabe biahaga agali kogoni, lene. \p \v 7 Ani layagola Debidihanda ibuhondo lalu, Gi nahabe. I̱na í̠ aba Yonadana mitangi bialu í̠hondo mana bayale bule hame ledogo. Ai í̠ mama Solonaga dindi i̱na wu heneru í̠nihondo ngiadai biai holebero. Ani bialu í̠nibi tomo i̱ andagaha mandagi nalu habiya, lene. \fig |src="" size="col" loc="0" ref="UNITED ISRAELITE KINGDOM" \fig* \p \v 8 Ani layagola Mebibosedehanda ibunaga ma podowa dengui dindini lone ela howa Debidinaga mini yaraga halu lalu, Kini-o agali nagaloneore i̱ kogonidago irane aginaga mbirale bayale uruni i̱hondo buleberebe. I̱ ko biango homo wahene ale ndobe, lene. \p \v 9 Mebibosede tagira piyagola kini ibugua Siba olalu anda íbu lowa ibuhondo lalu, I̱naga agali haguane Solo ibunaga dindi winiru bibahendebi ibu damenerunaga winirubi bibahendeore Solo ibuninaga aguane Mebibosede ibunihondo miadai bulebero. \v 10 Ani buleberogo ai í̠nibi í̠naga igini bu karubi í̠naga biabe biahaga karubi tígua Solonaga dindi wiyadagoria tomo hangalimu. Hongowa boga bidagola Solo damenerunaga bu hanalu ibugu bilimu. Ani beregome Solo dameneru ti tomo nolene buru palia nabi karulape holebira. Ai Mebibosede ibuni dege tomo i̱ni andagaha mandagi nalu haabo holeberaba, lene. Siba ibu iginiru nguira (15) halu ibunaga agali biabe biahagaru pira kira (20) hene. \p \v 11 Ani layagola Sibahanda Debidihondo lalu, Kini-o í̠na bia lareruni bibahende biai holebero, lene. Mani howa Mebibosede ibu kini igini haradagua bialu horo bibahendengi ibu tomo kini andagaha nalu haabo haga hene. \v 12 Mebibosede ibu igiri mbira henego ogoni ibu mini Miga hene. Ogoningi howa Siba ibu dameneru wali agalibi bibahende Mebibosede daluha biabe bialu hene. \v 13 Ani bialu heagola Mebibosede ibu ge kirabali ko kuduguhe howa ibuni tomo Kini Debidi andagaha mandagi nalu ibu Yarusalemeni haabo haga hene. \c 10 \s1 Debidihanda Amonoali Sirialila bo poda hana henego ogo \r (1 Bi Te 19.1-19) \p \v 1 Amononaga Kini Nahasa homayagola ibu igini Hanunuhanda ibu abanaga henge mialu Amono dindini kini ha aribia hene. \v 2 Ani heagola Debidihanda lalu, Hanunu aba Nahasa ibugua i̱hondo mana bayale bialu hagadagua i̱nabi nde Hanunuhondo bayale dege bialu holebero, lene. Ani lowa Debidihanda agali maruhondo lalu, Hanunu karia puwa ibu aba homayadagonaga duguanda pialu daraba lole pudaba, lene. \p Ani laya handala ti pialu Amono dindiha anda piyagola \v 3 Amonoali agali haguane bu hearume Hanunuhondo lamialu lalu, Í̠na mandabu handalu keria Debidihanda agali o pu layadaruni heneneore í̠ aba dara halu ibunaga mini yaraga hole pudaba lene ibiyadalo manda bidebe. Anidagua ndooreyago. Mani ibunaga ami agaliru haru halu ibuwa ina baba wai bulenaga áyu agali urunime inanaga dindi ngamago abidabe diri hondo wule pudaba lenego íbu ka, lene. \p \v 4 Ani layago hale howa Kini Hanunu ibugua agali Debidihanda bi yalu pudaba lene biaru minu yania howa tinaga angari hearu mendehayagi podo wahalu mendeha helene. Ani bialu agali uruninaga aga luni biagimbu biaruni poda tubagi howa here panahe heagola tini dalu dai bilene. \v 5 Anigo agali biaru ti nde taga timbuni howa tini dalu dai bibe nahe hene. Anidagua biya layago Debidi ibu hale howa ibugua agali biaruhondo bi lo pelalu lalu, Tigua tíhondo o biyadagoninaga Yarusaleme dai bulenego taga nahalimu. Abale ibalu Yarigo tanoha tínaga angari lone ibilonaga emene hondo halimu. Mani tínaga angari bayale ibidagola nde Yarusaleme dai bilimu, lalu Debidihanda lawia hene. \p \v 6 Ani binigo Amonoali biaru tigua mandabu handalu hemiria tigua mana lehe o birimagonime Debidihanda ti baba keba helonaga mo tandaga harimadalo manda bu hene. Ani manda bialu tigua agali maru Siria dindiha Bederehobo tanoha bu hearu bababi agali maru Soba tanoha hearu bababi bi pongo bo wule pene. Tano uruniha hearu tigua ami agali daosini dege pira kira (20,000) Amonoaliru biamogo bialu wai bule ibilelonaga bi yalu pelene. Ani bialu tigua Amonoali uruni tigua Tobo tanoha ami agali daosini homberia (12,000) haru anda pene. Ani bialu Amonoali tigua dege Maga dindiha kini heago baba bi pongo bo wialu ami agali daosini mbira (1,000) wai bialu ti biamogo bilonaga haru anda ibini. \v 7 Ogonidagua wai bule agali mialu ka layago Debidi ibu hale howa ibugua ami haru bamba haga agali haguane Yoaba halu Isaraelenaga ami agali bibahende wai bule pudaba lene. \v 8 Ani piyagola Amonoali ami biaru tibi nde Laba tano wiagonaga pabe kawareni handayaho hene. Ani heagola Sirialirubi Toboalirubi Magalirubi ti nde ibuwa naina dangi wiagoria tidiyu hene. Tigua Isaraele ami agaliru baba dege wai bulenaga ona tidiyu haga haga bini. \p \v 9 Yoaba ibugua handalu hearia Isaraele baba wai bule ami agali tidiyu haga haga biago hondowa wai hama kirani talebuki howa wai bibeheyane hendene. Ani hondowa ibugua Isaraeleali hongoheru maru tale bialu Sirialiru amu dangi wiagoria tidiyu heago baba wai bule handayaho helowa ibunime haru hene. \v 10 Ibu hamene Abisaihandabi nde Isaraele ami agali hearu halu mende haru howa ibugua nde Amonoali hearu baba wai bule tidiyu naina handayaho hene. \v 11 Ani howa Yoaba ibugua Abisaihondo lalu, Wai bialu howa handalu keria Sirialirume ina bope habeheyane handarimiyagua nde tígua ina mo hongo halu wai bule abale ibalimu. Iname handalu kamaria Amonoalirume tí bope habehe biyagua nde inamebi abale ibalu tí biamogo buleberema. \v 12 Ani bimi̱yago tígua wai bialu howa gi nahe hongo ho halimu. Iname wai bialu howa inanaga wali agali waneigini andaga bu karubi inanaga tano Anduane Homogohanda ina ngini ngamarubi mitangi bialu wai hongo howaore bimi̱ya. Anduane Homogohanda nde ibunime hame ledadagua bilo laro, lene. \p \v 13 Ani lalu Yoaba halu ibunaga ami biaru tigua Siriali bu hearu baba wai bule hapara halu piyagola Sirialiru ti ibida pene. \v 14 Amonoali biaru tigua handalu hearia Siriali biaru tí ibida piyago hondowa Amonoali tibi nde Abisai halu ami agali biaru ibiya handala ibida pialu tanonaga wai pabe tamuha ha do hai hene. Ani biya handala Yoaba ibugua Amonoali uruni ani helo wahalu ibunaga ami agali biaru haru halu Yarusaleme dai bini. \p \v 15 Siriali biaru tigua handalu hemiria Isaraele agalirume ti bope hayiyane handalu tinaga ami agali hearu mo mogo bini. \v 16 Ani buwa Kini Hadadesehanda agali maruhondo, Siria ami agali maru Iba Yuberedisi angeha wai bialu hearu lone damu pudaba, layagola damu pialu bibahende haru daibu howa tidiyu hene. Ti bibahende dindi Helama mbira wiagoria íbu ngoaiho heagola Hadadesenaga ami agaliru haru haga agali haguane mbira mini Sobaga heagome ami agali uruni haru hene. \v 17 Siriali biaru ti Helama dindini tidiyu íbu ka layago hale howa Debidi ibugua ibunaga Isaraele ami agali bu hearu abale olo ngoai hene. Íbu ngoai heagola Iba Yodana abale doma ede halu Helama dindini wai bule pene. Ani piyagola Siriali biaru tigua ho dugu bialu Isaraele baba wai bini. \v 18 Ani biyagola Isaraele ami agali hearume wai hongo howaore bialu Siriali bo he̱ladai bini. Horo ogoningi Debidi halu ibunaga ami agalidarume Siria ami agali karisini heyu howa wai biaga hearu handari karia (700) bo wahalu nogo hosini biruwa wai biaga daosini dege pira maria (40,000) bo wahene. Ani bialu Sirianaga ami agaliru haru haga agali haguane Sobagabi wai hamani bope hayangiore tongolo mini. \v 19 Abale kini maru Sirianaga Kini Hadadese andaneha haga henerume handalu hearia Isaraeleali ti hongoheore howa Siriali bope hayago hondowa tigua Isaraeleali baba gi tigani bialu tini Isaraelenaga andaneha hene. Ani hayagola Siriali biaru tigua Isaraelealiru hondowa gi timbuni halu tigua Amonoaliru lone biamogo bulene manda nabi wahalu wahene. \c 11 \s1 Kini Debidi ibu Uria one Badasebala mana ko binigo ogo \p \v 1 Mali bibahendengi dindi uruniha kini hearume dagare biaga horo winigo piai haragola tinaga ami agaliru haru halu puwa tinaga waitigiru baba wai biaga wini. Debidihanda Sirianaga ami agali biaru baba wai biai howa mali mbira howa dagare biaga horo winigo piai hayagola ibugua ami haru haga agali haguane Yoababi ibunaga haru haga agali hearubi Isaraeleali agali haguane maru hearubi ti bibahende Amonoali ami agali hearu baba wai bule pudaba lene. Tigua puwa wai bialu bo podama piaho wialu uyura Laba tanoni podahana hene. Anigo ogoningi Debidi ibuni wai nape Yarusaleme tanoni hondo hene.\x + \xo 11.1 \xt 1 Bit 20.1\x* \p \v 2 Ani hondo hearia horo mbirungi Debidi ibu palenego ai alendoore hayagola heyalu tagira pene. Ibuni anda ogoninaga daligaha wá handape hagabu biraga mbira wini. Ani wiagoria Debidi ibu iraga halu puwa ogoriani ibagabu hene. Ani ibagabu howa wá handa amunana bialu hearia wali baya mangabiore mbira amuna wayawaya balu hearia hendene. \v 3 Ani hondowa Debidihanda agali mbirahondo lalu, Wali ogoni aidabe hondole baya hangu goaru hondole pu, lene. Ani laya handala agali biagome puwa goaru handalu hearia wali biago ibu Eliama wane mini Badaseba Hidiali ami agali Uria mbira henego one bereneyane hondowa Debidi lamini. \v 4 Ani lamiyagola Debidi ibugua agali maruhondo lalu, Wali ogoni ibu i̱ koria haru ibule pudaba, lene. Horo ogoningi Badaseba ibunaga ege bolangua halu bayale dodo mbira para nahe birule lowa tinaga mana winidagua bialu berearia damu pene. Haru halu ibiyagola Debidi ibu haru palialu mani Badaseba ibu nde andaga dai bini. \v 5 Emene biruwa Badaseba ibugua handalu hearia ibuni ege habo lalu waneigini gali tombeha bere biraruyane hondowa Kini Debidi hearia bi lawia hene. \p \v 6 Ani biniyane handalu Debidihanda ami haguane Yoabahondo bi lawia halu lalu, Hidiali Uria biago i̱ koria abale pu labe, lene. Ani layago hale halu Yoabahanda Uria Debidi hearia dai bia lene. \v 7 Uria ibu Debidi hearia abale ibiyagola Debidihanda ibuhondo hale halu lalu, Yoaba halu ibunaga ami biaru bayale kabe. Wai agua bialu kabe. Iname bo podahana habehebe be agua bialu kabe, lene. Ani layagola Uriahanda bibahende wai hamaha biyaru Debidi lamiai hene. \v 8 Ani lamiai hayagola Debidihanda Uriahondo lalu, Ai te bayale hale harugonigo áyu í̠ni andaga puabo halu wayawaya balu emene ha̱lo hole pu, lene. Ani laya handala Uria ibu kini berea handala tagira pialu pene. Emene biruwa Debidihanda Uria mo turu hole mbirale bayale wiaru maru agali mbirame yalu pu lene. \v 9 Anigo Uria ibu andaga nape kininaga mamage haga agali maru kini andaga harabani palearu heba mandagi palu hene. \v 10 Agali marume Kini Debidi lamialu lalu, Uria ibu andaga nape ka, lene. Ani laya handala Debidihanda Uria hearia puwa lalu, Bambaore í̠ andaga yu wahalu tagira pu harigodago ai áyu andaga nape aginaga haribe, lene. \p \v 11 Ani layagola Uriahanda ladai bialu lalu, Isaraelenaga amirubi Yudanaga amirubi bibahende amu wai hamaha hai halu Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biagobi ti heba wai hamaha yu ka. Inanaga ami haru haga agali haguane Yoababi agali haguane marubi ti bibahende wai hamaha hai kago ti ani helowa i̱ tomo ibabi nalu i̱ one heba mandagi palialu ani bulene nakarulape manda bido. Heneneore larogo anidagua nabuleore, lene. \v 12 Ani layagola Debidihanda lalu, Karulapego áyu ona halu paliabe. Yawi wai hama dai biloliya, lene. Ani laya handala Uria ibu Yarusalemeni ho paluwa horo mendengi alendo \v 13 Debidihanda Uria ibu andaga íbu lowa tomo ibabi nalu biruwa lulu iba Uria dewa nelo miyagola nowa luluyu helene. Ani biyagola Uria ibu ibuni andaga palima pu nabi ibuninaga balangiya heneneyagome yi howa ami agali maru kini mamage howa paliaga palearu heba mandagi palene. \p \v 14 Palialu egerebalene Debidihanda beba mbira Yoabanaga gilibu wia halu Uria ibugua mo yalu wai hamaha dai bialu beba ogoni Yoaba mibe lene. \v 15 Beba ogoniha Debidihanda bi ogodagua gilibu wini. Ibugua lalu, Uria ibu ami agali maru heba wai hongohe biragoria timu deneni minu bamba habe. Ani pu kagola Uria waitigime belo ami agali maru ti emene hadai bilimu, lene. \v 16 Yoaba halu ibunaga ami agali biaru Laba tano bo podama anda pialu tano ti karulole wai bialu hene. Ani howa Yoaba ibu Debidihanda beba gilibu wia hayiyago mialu hondowa Uria Amonoalirume wai hongo howa bialu heagoha minu bamba helene. \v 17 Ani minu bamba ho heleagola Amonoali ami hearume tano pabe yu wahalu tagira ibuwa Yoabanaga ami agali biaru baba wai bini. Wai ogoni biyadangi Debidinaga ami agali maru balu Uriabi nde bayagola ti haru homai hene. \p \v 18 Mani howa Yoabahanda wai biyarunaga te Debidi hearia lope hole \v 19 ibu agali mbira heagome te ogoni lamima pelo ibuhondo lamini. Ani lamialu lalu, Í̠na kini hearia puwa ibuhondo wai ogodagua birima lalu birimadagua bibahende lamiai habe. \v 20 Ani lameregola kini ibugua keba halu bi ogodagua lolebira. Tígua wai pabe anda heagoria wai kaware aguanaga anda pirimibe. Kaundiani howa wai bialu ha nabirimidago waitigi hayadarume wai pabe neneni howa timume badali halu tí bolebirago manda bidamigo buwa dege pirimida, lolebira. \v 21 Bamba Abimelege benegonaga te tí manda nabi henebe. Gideono igini Abimelege ibu Tebese tano wiagoria wai pabe kaware howa wai bialu hearia wali mbirame ege to̱le̱ balawa wabule widi dambiaga mbalape timbuni wiagome pabe neneni howa bape halu Abimelege bene. Ai te ogoni manda buwa agua bule wai kaware anda pirimibe, lalu layagua nde Uria heba bo wahaya lamibe, lene.\x + \xo 11.21 \xt Hgn 9.53\x* \p \v 22 Ani laya handala agali te yalu abale piyago ibugua Debidi hearia puwa te lamini. \v 23 Ibugua lalu, Waitigi biarume tano tamuha howa wai hongo howa bima tagira ibalu hama dombe wiagoria hongo howa wai birima. Ani bialu howa inamebi nde wai hongo howa bialu ti tano pabe anda haraba wiagoha tali dai birima. \v 24 Ani bialu hearia Amonoali maru wai pabe neneni handape ho howa timu badali hayarume inanaga ami agali maru baya. Ami agali homayadaruni aria mbira Uria halu homaya, lalu kini lamini. \p \v 25 Ani layagola Debidihanda agali bi bibi yalu ibiyagohondo lalu, Í̠na Yoaba karia dai buwa ibu wai bilo mo hongo halu bi ogodagua labe. Agali abogo ibuore homolebira lowa ndo wai biaga. Agali maru homayagonaga í̠na miniha genda nahabe. Í̠na wai hongo howa bialu Amonoalirunaga tano ogoni bo podama anda pialu tano ogoniore emene nawuleore bo giala holebu wahai habe, lene. \v 26 Mani Badaseba ibu agalini Uria waime baya layago hale howa dara timbuni halu dugu bialu berene. \v 27 Duguanda hai howa dara embeda heagola Debidihanda, Badaseba ibu i̱ andaga haru ibule pudaba, lene. Haru ibiyagola Debidi ibu dabu buwa Badasebahanda Debidinaga igini mbira taba hono berene. Anigo Debidihanda mana ogonidagua biyagonaga Anduane Homogo ibu turu nahe hene.\x + \xo 11.27 \xt 1 Sml 12.9, Iba 51.4\x* \c 12 \s1 Debidihanda ko biyago Nadana ibugua lapani henego ogo \p \v 1 Anduane Homogohanda ibunaga bi mana \w latagi\w* haga Nadana Debidi karia pu layagola ibugua puwa ogodagua lamini. Ibugua lalu, Tano mbirani agali kirali heneya. Agali mendego ibu muni mbiraleru dewawi homogo timbuniore halu mendego ibu ko yagibano mbirale emene hangu wu heneya.\x + \xo 12.1 \xt Iba 51\x* \v 2 Agali homogo ogoni ibunaga nogo bulumaga sibiru dewaore hinu heneya. \v 3 Anigo yagibano biago ibu nde nogo sibi angibuni mbiraore hangu hinu heneya. Agali biago ibugua sibi ogoni munime yolo biniyago ibunaga waneigini heba mandagi halu ho anda heneya. Agali ogoni ibugua tomo nalu ibunaga sibibi ibuni nayago ale nala ho mialu iba agali biago ibuni gabo beha howa nelo miaga heneya. U palelo ibuni buha palelo palelaga heneya. Ogonidagua biagagome sibi ogoni ibu waneore haradagua biaga heneya. \fig Agali yagibano ibugua sibi ogoni munime yolo biniyago ibunaga waneigini heba mandagi halu ho anda hene.|src="LEAR 08.tif" size="1" ref="(12.3)" \fig* \p \v 4 Anigo horo mbirungi agali mbira agali homogo biago andaga nenege ibiniya. Ani ibiyagola homogo biago ibugua ibu nenege ibiyagonaga ibuni sibi hayaruni aria mbira bo dawa nahe helo wahowa agali yagibano biagonaga sibi mbiraore hangu hene biago bo puwa ibu nenege biagonaga nelo bo dawa heneya, lene. \p \v 5 Nadanahanda bi ogoni layago Debidi ibu hale howa agali homogo biagohondo keba timbuniore ho wia halu lalu, Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa heneneore larogo agali mana ko ogonidagua biagago ibu homelo bo waholene nga. \v 6 Agali homogo ogoni ibuha mendeali kago mitangi halu dara holene nawi howa bialu hayadagonaga ibugua ibuninaga sibi mariame dano hongolene nga, lalu Debidihanda ladai bini. \p \v 7 Ani layagola Nadanahanda Debidihondo lalu, Agali haguane ogoni í̠ni o kegoni ndobe. Anduane Homogo Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe kago ibugua í̠hondo bi mbira ogodagua lara. I̱na í̠ Isaraele wali agalirunaga kini habelo dabo helaru. Ani helowa i̱na í̠ biamogo bialu hewagola Solohanda í̠ ba nabi bayale hari. \v 8 Ogonidagua helowa Solo andagabi ibu one berearubi ibunaga mbirale wiarubi bibahende í̠hondo ngiai harugo. Ani bialu i̱na Isaraelenagabi Yudanagabi kini í̠ hangu helarugoni. Uruni birugo bibahende nakarulapedale nde dewa dege ngiatago halu bidole. \v 9 Ani birugo irane aginaga í̠na i̱naga bi mo wahalu i̱naga deni mana ko ogoni biribe. Í̠na Amonoali waitigi biarume Uria bo wahelo tinaga giha minu ya halu ibu one í̠ aribia hariyago. \v 10 Ai baya hangu hale ha. Í̠na i̱ mo yo hondowa Hidiali Uria ibu one í̠ halu ibuni homelo bo wahariyago. Anidagua biriyagome maniore í̠ waneigini aguaneru mbira homelo bo waholene wiaabo holebira, lalu Anduane Homogo ibugua bi ogoni í̠hondo lara, lalu Nadanahanda Debidi lamini. \p \v 11 Nadanahanda Debidihondo lone lalu, Anduane Homogo kagome í̠hondo bi ogodagua larago hale habe. I̱na í̠ni igini bu karuni mbiragome genda timbuni yu anda ibilolebero. Ani bialu í̠ one bedaru agali mende hado merogo í̠na de hondolebere. Ani berogola ibugua wali uruni hama dombeni kayu yalu holebira.\x + \xo 12.11 \xt 2 Sml 16.22\x* \v 12 Mana ko í̠na bialu haridago ohowa bialu harigoni. Í̠na mana ko ogoni biridagonaga pani i̱na biadai buleberogo Isaraele wali agali karu bibahendenaga deni howa horombe hama dombeni mo bia holebero, laya lene. \p \v 13 Nadanahanda bi ogoni layago hale howa Debidi ibugua Nadanahondo lalu, I̱na Anduane Homogonaga deni howa ibuhondo mana koore biru, lene. \p Ani layagola Nadanahanda ibuhondo ladai bialu lalu, Anduane Homogohanda í̠na mana ko birigo domo wahayago í̠ nahomolebere. \v 14 Ai í̠na ani birigome Anduane Homogonaga waitigi karume ibunihondo mine helonaga birida. Ani birigonaga í̠naga igini Badasebahanda taba honolebirago ibu homolebira, lene. \p \v 15 Nadana ibugua Debidihondo bi uruni lai halu ibu andaga pene. \s1 Debidi igini homenego ogo \p Mani Debidi igini Uria one ibu kayu bini Badasebahanda taba hanayago Anduane Homogohanda warago ko timbuni ibuha anda ibilene. \v 16 Igiri dabi helo Debidi ibugua igiri mo dabi helonaga Ngode Datagaliwabehondo bi la haabo halu hene. Ani lalu howa ibu iba hinaru nane wahalu aga balangiyaru mbira dunga nabi tamuni bame paliaga bini. \v 17 Ibunaga agali biabe biahaga ala hene wahe hearume Debidi palearia puwa mo heya hole bialu hearia nabibehe ibu mangaore hene. Agali uruni baba mandagi biruwa tomo nolenebi manga dege hene. \v 18 Ani howa sarere mbira peagola igiri gali biago homayagola agali biarume igiri homaya lalu Debidi lamulene giho hene. Tigua lo manda bialu lalu, Abale igiri warago hangu bo wiagola iname ibu mo bila agua hoabe tobahe wiagodago. Ai áyu igiri homaya aguaore lamimabe. Ibuni mo ko holene mbira buligo agua bimabe, lene. \p \v 19 Debidi ibunime handalu hearia tigua bi ohowa tini hangu la la bialu hemigo hondowa ibugua manda bialu ai igiri biago homayadalo manda bini. Ani manda buwa ibugua tihondo lalu, Igiri homayabe, lalu hale hene. Ani layagola tigua ladai bialu lalu, E̱ ibu homaya, lene. \p \v 20 Debidi ibu tamu dindi wiagoria bame palenego ai igiri homaya layago hale howa abale heyalu ibaha wayawaya bole pene. Bo puwa manda kumu bialu weli ngabi mini sanda wiago ibuni tinginini ha̱i̱ halu aga bayale wiaru mo karulene. Ani bialu Debidi ibu Anduane Homogonaga andaha lotu lole pene. Lotu lalu dai buwa ibunaga tomo dawaga igiri hearuhondo tomo noliya dugu talebu ngidaba lowa tomo dugu miyagola nene. \v 21 Debidinaga biabe biahaga agali hearume ibugua ogonidagua biyago hondowa ibuhondo lalu, Mana agigo í̠na beregonibe. Igiri homa nabi ngelowa í̠na ibunaga dugu biaabo halu tomo nane harigo. Áyu ibu homayagola í̠na heyalu tomo nalu kegoni mana agigo o beregonibe, lene. \p \v 22 Ani layagola Debidihanda tihondo ladai bialu lalu, I̱ igini nahomeha i̱na dugu bialu \w tomo\w* nane harugoni irane Anduane Homogohanda i̱ dara howa i̱ igini mo dabi helonaga biru. \v 23 Ai áyu ibu homayadago tomo nane waholene aginaga. Tomo waharogola i̱ igini lone heyulebirabe. Ani ndoyago. I̱nibi nde mani ibu piyagoha dege pole kogoni ndobe. Anigo ibugua dege i̱ni koria dai nabulebira, lene. \s1 Badasebahanda Solomono taba henenego ogo \p \v 24 Debidihanda ibu one Badaseba miniha gendaho biruligonaga mo palia halu bi bayale laga bialu hene. Mani Debidi ibu one heba mandagi palu howa Badasebahanda Debidi igini mbira taba henene. Debidi ibugua igiri gali ogoni mini Solomono wini. Anduane Homogohanda igiri gali ogoni gubalini timbuni ho hene. \v 25 Ani howa Anduane Homogohanda ibunaga bi mana \w latagi\w* haga agali Nadanahondo lalu, Debidi karia puwa igiri gali ogoni mini Yadidia wibe lalu lamibe, lene.\f + \fr 12.25 \ft Mini Yadidia ogoni inanaga bi lalu, Anduane Homogohanda ibu gubalini timbuni ho ka, laga.\f* \s1 Debidihanda wai bialu Laba tano karulenego ogo \r (1 Bi Te 20.1-3) \p \v 26 Horo ogoningi ami haru haga agali haguane Yoabahanda ami haru howa Amonoalirunaga tano timbuni Laba wiagoria wai hongo howa bialu hene. Ani bialu howa lene mbirahayagi bo podama anda pialu karulene. \v 27 Anidagua bialu howa ibugua Debidihondo bi lo pelalu lalu, I̱na Labaliru baba wai hongo howa bialu tinaga iba hambiaga wiago karularu. \v 28 Ani birugo ai í̠na ami maru andaga Isaraele dindiha yu wahayaru mo mogo bialu haru halu abale ibalimu. Wai bialu Laba tano anda pialu karulai hami̱yago abaleore ibalimu. Ami agali i̱na haru kogome hangu anda pialu karularimayagua nde wali agalime tano ogoni mini wialu i̱naga mini lalu wulebira, lene. \p \v 29 Bi ogonidagua lama ibiyago Debidi ibu hale howa ibunaga ami agali mo mogo bialu haru halu puwa Laba tanoha wai bialu podama pialu anda puwa tano karulene. \v 30 Ani anda puwa Amonoali kini heagonaga manda ngolome wabini karulo bereago Debidi ibunioreme anda pialu golene. Kininaga manda ogoni ngolome wabini ibunaga genda magi manda pira tebirani duria agima (35) kilogarama wini. Manda ogoni to̱le̱ baya tara tara muni dewaoreme yolo biaga wiarume mo yáribia heneyago Isaraeleali ami agali biarume Debidinaga haguaneni mo karula hene. Ani bialu Debidi ibugua tano ogoniha muni mbiraleru dewaore winiru mo yalu pene. \v 31 Ani buwa ibugua wali agali Laba tano ogoniha heneyaru bibahende minalu biabe tara tara dindi aluenerubi ayume bulene wiarubi some podolene wiarubi biai helo mo ta hai hene. Marume anda bulenaga ege timeni ale mbirigi wabilo helene. Amono dindiha tano wiaru bibahendeni wali agali bu hearu anidagua dege biai hene. Ani biai halu mani emene howa Debidi halu ibunaga ami agali biaru ti Yarusaleme dai bini. \c 13 \s1 Amanono Tamalanaga te ogo \p \v 1 Debidi igini Amanono henego ibugua Debidi igini mende Abasalomo mbalini baya taraore mbira mini Tama bereago ibu dimagoli ho haga hene. \v 2 Anigo Tama ibu agali mbirali baba mandagi palia nabini berene. Ani bereagola Amanono ibugua Tama berearia puwa ibu minu yania holene henge nawiyagola hame lowa ibunaga miniha mini burugu lalu dimagoli warago bo wini. \p \v 3 Anigo Amanono ibu nenege mbira Debidi hamene Sama igini Yonadaba ibu mini ohewi henego ogoni ibugua biabe ohowa bulene hariga tara tara taya biaga hene. \v 4 Ani biaga henego horo mbirungi Yonadaba ibugua Amanonohondo lalu, Kini igini-o horo bibahendengi í̠ mini burugu lowa gendaho dege heria handarugo agua biyadabe, lene. \p Ani hale hayagola Amanonohanda ladai bialu lalu, I̱ore i̱ hamene Abasalomo mbalini Tamaore hame timbuni lo kogoni, lene. \p \v 5 Ani layagola Yonadabahanda lalu, Ai í̠ ke̱ howa warago bo wini tingi halu dagiaha palue pu. Ani paderia í̠ abahanda hondo ibiyagua ibuhondo au labe. I̱ mbalini Tama ogoria tomo dawale ibilo hameledo. Ani bialu i̱naga deni howa ibunime dawalu ibunaga gime yu ibalu i̱ noliya ngilo hameledo lalu lamibe. Í̠na kinihondo ke̱ howa bi ogonidagua lamiriyagua ibugua Tama í̠ bederia pu lolebirago ani labe, lene. \p \v 6 Ani layagola Amanono ibugua Yonadabahanda o layadagua bialu ibu warago bo ngo lalu ibuni dagiaha palene. Ani paleagola Kini Debidi ibu igini Amanono warago bo nga layago hale howa ibu Amanono andaga hondo pene. Ani piyagola Amanonohanda lalu, I̱ warago bo ngogo ai i̱ mbalini Tama i̱naga tomo kegiru mbira hira halu ibunime yu ibalu ngilo i̱ andaga pu labe, lene. \p \v 7 Ani layagola Kini Debidi ibugua Tama andaga berearia bi lawia halu lalu, Í̠ mbalini Amanono andaga puwa ibunaga tomoru dawa hole pobelo hameledogo pobe, lene. \v 8 Ani layagola hale halu Tama ibu mbalini Amanono andaga puwa Amonono ibuni dagiani palearia hendene. Ani paleagola Tamahanda balawa maru wabuwa parabane wiagoria hiralu berearia Amanono ibu handayaho berene. \v 9 Ani hirai howa Amanono ibuninaga beledi wiagoria dugu miyagola ibu nabe manga hene. Manga howa ibugua lalu, Agali tamuha hearu bibahende tagira piai hadaba, lene. Agali tamuha hearu bibahende bi ogoni hale halu tagira piai hene. \p \v 10 Tagira piai heagola Amanonohanda Tamahondo lalu, Kegi uruni noliya í̠nime i̱ paliaga tamu ogoria mo yalu íbu, lene. Ani laya handala Tamahanda kegi biaru ibuni palearia yalu anda pene. \v 11 Ani yalu anda piyagola Amanonohanda minu yania howa lalu, Mbalini-o dagiani palibiya íbu, lene. \p \v 12 Ani layagola Tama ibugua turu nahe howa hongo howa lalu, I̱ mbalini-o ani nabuleore í̠na i̱hondo mana ko ogonidagua biba lolene nawi. Ina Isaraele wali agalime mana ko ogoniale nabiaga ngagoni. \v 13 Í̠na mana ko ogoni biriyagua i̱ha taga timbuni halu wali agali bu karunaga deni ibagabu habe nahe holeberogo nabuleore. Í̠bi nde Isaraele wali agali bu karume í̠ mo ko halu mo ngubia holebirago nabule. Áyu bulene nawigo í̠na kinihondo ala hale holene nga. Ani hale haregola í̠na i̱ nadabubibe nalolebirago hale holene nga, lene. \v 14 Ani layago lelowa Amanono ibugua Tamahanda bi layago hale nahe tingi howa ibu hongo timbunihe heagome Tama minupe halu kayu yini. \p \v 15 Amanono ibugua ogonidagua biai howa mani Tama handabe manga hene. Abale howa ibugua Tama hame timbuni lo hayago áyu ibu hame nale howa handabe manga timbuniore ho hene. Ani manga howa ibugua bi hongo howa Tamahondo lalu, Í̠ abale ogoria nabere heyalu tagira pu, lene. \p \v 16 Ani layagola Tamahanda ladai bialu lalu, Ani ndo. Í̠na i̱hondo áyu birigo emene ale lowa i̱ pu lariyagua mana ko ogoni ko timbuniore bulebere, lene. Ani layagoyu Amanono ibugua Tamanaga bi uruni hale habe manga hene. \v 17 Ani howa ibugua ibunaga biabe biahaga agali heago olalu íbu lowa lalu, Wali o bedago abaleore minu batagi ha. I̱ ibuore nahondolego minu batagi howa panga payatagi habe, lene. \v 18 Ani layagola biabe biahaga agali biagome Tama minu batagi halu panga payatagi hene. Kini wanerunaga mana ti agali nape biruwa aga baya tara mbira gi lu biagimbu biaga winigo karulo haga wini. Ainde Tama ibu Amanono andaga pole howa aga ogoniale buyalu pene. \v 19 Anigo Amanono ibu andagaha howa minu batagi hayagola Tama ibu dara timbuniore ho berenego walia halu ibunaga aga bayale biago minu budalu ibunaga haguaneni bebi dugu wialu bini. Ani bialu ibunaga gi haguani paga howa dugu hongo howa bima pene. \v 20 Ani dugu bima pialu hearia hondowa Abasalomohanda ibu mbalini Tamahondo hale halu lalu, Dugu bima eberego agi. Í̠ mbalini Amanonohanda í̠hondo mana ko biyabe. Ani biyagua í̠ genda nahe ibu í̠ mbalini ndoyabe. Anigo ogoale biya lalu wali agali maru karu hale holani handabe, lene. Ani laya handala Tama ibu Abasalomo andaga puwa ogoniha berene. Ani biruwa ibunaga miniha genda yu biraabo hene. \p \v 21 Debidi ibugua Amanonohanda mana ko ogoni biya layago hale howa ibu keba timbuni hene. \v 22 Amanonohanda Abasalomo mbalini Tamahondo mana ko biyiyagola Abasalomo ibugua keba timbuniore howa ibu Amanonohondo bi bayalebi kobi mbira naleore hene. \s1 Abasalomo ibugua Amanono bo wahole hariga taya binigo ogo \p \v 23 Mali kira piyagola Abasalomonaga biabe biahaga agaliru Balahaso dindi wiagoria nogo sibi irini podalu hene. Dindi Balahaso ogoni Eberaimi tano kawareni dege wini. Ani podalu howa Abasalomohanda kini iginiru bibahende ibai halimu lene. \v 24 Abasalomo ibugua Kini Debidi hearia puwa lalu, Kini-o i̱naga biabe biahaga agali karume i̱naga nogo sibi irini podalu kago ainde i̱na tomo timbuni dawale manda bido. Anigo í̠naga agali haguane bu karu tomo nami̱ya í̠ni heba ibulene karulapebe, lene. \p \v 25 Ani layagola kini ibugua ladai bialu lalu, I̱ igini-o ina bibahende dewalidago ibai harimayagua iname í̠ mo genda holigo naibuleberema, lene. Anidagua layago lelowa Abasalomo ibugua harugo ibalimu lalu hongo howa laabo hayagolabi kini ibugua nde naibuleberema la dege bialu hene. Ani lowa lalu, Abasalomo-o í̠ turu halu pamia, lene. \p \v 26 Ani layagola Abasalomohanda lalu, Aniyagua nde i̱ hamene Amanono ibu dege ibilo wahabe, lene. Anidagua layagola kini ibugua lalu, Ibu hangu aginaga ibilobe, lene. \p \v 27 Ani layagola Abasalomohanda bi hongo halu ibiloore layagola nde kini ibugua Amanono halu kini igini maru hearubi pudaba lene. \p \v 28 Ani laya handala Abasalomo ibu Debidi helalu Balahaso dai buwa ibunaga biabe biahaga agali bu hearuhondo lalu, Tomo nalu bedamangi tígua Amanono baya hanguore mamage ho halimu. Ani howa ibu lulu iba dewa no bedago hondowa i̱na badaba laruyagua abale balimu. Tígua ibu bolene gi nahe howa balimu. I̱nime balimu lalu langerogoni ndobe. Ani manda bialu ibu bolene mogo nale hongo ho howa balu home lalimu, lene. \v 29 Abasalomohanda ani bilimu lamiyadagua agali biabe biahaga hearu ti tomo nalu Amanono ma yu biruwa Amanono ibu lulu iba dewa nalu luluyu bereago hondowa tigua gi nahe howa ibu homelo bo wahene. Ani biya handala kini igini maru biru hearu tigua tininaga nogo dongi heagoria iragaho biralu ibida pugu pugu bini. \p \v 30 Kini igini biaru ti wene harigani ibalu heaore dege agali maru kini hearia abale puwa ibuhondo lalu, Abasalomohanda í̠ igini biaruni bibahende mbiraoreli hangubi mbira pora bialu nape bibahendeore homelo bo wahai haya, lalu lamini. \v 31 Bi uruni layago hale howa kini ibugua mogo timbuni lalu ibunaga aga biago minu lerelaki bialu dindini paliape hene. Ani biyagola ibunaga biabe biahaga bu hearu tigua nde tinaga aga bu hearuni minu lerelai hene. \p \v 32 Ani heagola Debidi hamene Sama igini Yonadaba ibugua Debidihondo lalu, I̱naga haguane-o í̠na bi o layagoni mo henene nahabe. Tigua í̠ igini bibahende bai nahe mbiraore Amanono hangu baya. Amanono hangu bo wahayadagoni irane bamba ibugua Abasalomo mbalini Tama kayu biyagonaga keba ho haabo henego ani howa áyu bayadagoni. Abasalomo ibunaga denguini aruma howa keba ho haga biane hondowa ibugua ogoniore bule kalo manda binigobi áyu Amanono bo wahaya. \v 33 Ai kini-o bi o layaruni bame layalaya hangu layago henene layabe toba holeni. Í̠ igini bibahende hai ka. Amanono hangu homaya, lene. \p \v 34 Ani lalu heatambu Abasalomo ibu ibida pu hene. \p Yonadaba ibu Debidila bi lalu heagola ami agali wai pabeha mamage haga heago amu Horonaimi tanohayagi handa amu halu hearia agali dewaore hari nene wiagoria daliapebe biyane hendene. Ani handalu ibugua kini berearia abale puwa lalu, Agali dewaore amu Horonaimi hariga wiadagua hari nene wiagoria daliapebe bialu ibiragoni, lene. \p \v 35 Ani layagola Yonadabahanda Debidi lamialu lalu, O ibaruagoore i̱na langirugonidagua heneneore í̠ igini biaruni o ibaruagoni, lene. \p \v 36 Yonadabahanda bi ogoni lai hayagola Debidi igini biaru abale anda ibalu yiya lalu dugu bigibigi bini. Debidi halu agali ibunaga biabe biahaga bu hearu tiguabi nde dugu biamaga hene. \p \v 37-38 Abasalomohanda Amanono bo wahalu Gesua dindiha ibida puwa Amihudu igini Talamai hearia pu hene. Talamai ogoni ibu Gesuanaga kini heagola Abasalomo ibu ogoniha Talamai baba mali tebira hene. Kini Debidi ibu nde horo dewaore ibu igini Amanono homayagonaga dara ho haabo hene. \v 39 Mani Debidi ibu Amanononaga dara embeda howa ibu igini Abasalomobi nde dai bilo hamelo hene. \c 14 \s1 Abasalomo ibu Yarusaleme dai binigo ogo \p \v 1 Seruia igini Yoaba ibugua manda bu handalu hearia Kini Debidihanda ibu igini Abasalomo hondoa howa bereago hendene. \v 2 Ani hondowa ibugua mbiralihondo, Dindi emene mbira Tegoa wiagoha wali mbira maru bedali ale ndo mini ohewi bogabi bereago haru ibule pu, lene. Ani laya handala ibugua puwa haru dai biyagola Yoabahanda wali ogonihondo lalu, Í̠ bu miniha dara hetingi halu mbirali homedagola genda yu biragadagua birabelo hameledo. Ani biruwa dara ho ko lowa walia halu aga karulaga ale karulalu mandari kumu nabibe. Mbirali homenegonaga dara howa horo dewa halu berene biragadagua birabe. \v 3 Ani bialu kini bedaria puwa bi i̱na ogodagua labe lalu langerogo labe, lene. Ani lowa Yoaba ibugua wali biagome kinihondo bi lamiloru ogodagua labe lalu lamiai hene. \p \v 4 Wali biago ibugua Yoabahanda bibe lalu lamiyaru bialu ibu kini berearia pene. Puwa ibugua kininaga mini yaraga halu dindini kininaga wanakuihayagi bulu paluwa lalu, Kini-o í̠na i̱ biamogo bibelonaga íbu bedogoni, lene. \p \v 5 Ani layagola kini ibugua wali biagohondo hale halu lalu, Í̠ha genda agi ngabe, lene. Ani layagola wali biagome ladai bialu lalu, Kini-o i̱ agalini homayagola i̱ hanguore dalo bedogoni. \v 6 I̱ igini kirali henego ainde horo mbirungi libu mabuha howa libuni keba haga buwa gungu biribiya. Ani bialu hebigola mbirali libu mo hadaki bia holene naheyagola mendeali hongo bolangua hayagome ibu hamene biago bo tongolo milayiya. \v 7 Ani binigo ainde áyu i̱ agalini damene bu karume i̱hondo keba timbuni halu lalu, Inanaga mana biaga wini ngadagua bialu í̠ igini ibu hamene bo wahayago ogoni ibunibi homelo bo waholoma̱ya ibilabe, lalu ka. Ani larago i̱na tinaga bi hale halu igiri ogoni pelaruyagua nde i̱ biamogo bialu handayaho holene igiri mbira naholobada. I̱naga ira dene emene dedago bo hundiaore holobada. Tigua ogonidagua biyagua nde i̱ agalini ibu damenego biba halu amolope holobada, lene. \p \v 8 Anidagua layago hale howa kini ibugua wali biago lamialu lalu, Emene ogoninaga mini burugu nale í̠naga genda ogoni i̱na mo tiga buliya dai bule áyu andaga pu, lene. \p \v 9 Anidagua layago lelowa wali biago ibugua lalu, Anigo i̱naga agali haguane kini-o i̱naga genda ngogo mo tiga bule hariga tara maru taya bulenego wahalu í̠na bulebererunaga pani nolene uruni i̱nibi i̱ dameneruhabi anda ibilo waha. Anigo í̠nibi í̠ one waneiginiruhabi genda nawi habelo, lene. \p \v 10 Ani layagola kini ibugua wali biagohondo lalu, Mbiralime í̠ mo ko holene bi mbira layagua nde ogoni ibuni i̱ koria haru ibabe. Haru ibiriyagua nde í̠ha mo genda holene mani nawulebira, lene. \p \v 11 Ani layago hale howa wali biago ibugua laabo halu lalu, Kini-o Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabenaga minini howa í̠na bi henene larogoni lalu i̱ igini mende ogoni nabelonaga lahabe. Mana lowini ngagome agali ibuni hamene bo wahenego ibu dameneme ogoni ibuni bo wahaga ngagonigoyu harugo lowa i̱ iginiore bo wanahelo laro, lene. \p Ani layagola Debidihanda wali biagohondo lalu, I̱na heneneore Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa í̠ langerogo tigua í̠ iginihondo mbirale mbira nabulebiraore, lene. \p \v 12 Ani layagola wali biago ibugua lalu, I̱naga agali haguane kini-o i̱na í̠naga biabe biahaga bedogome í̠hondo bi mbiraore hangu loabe, lene. Ani layagola Kini Debidihanda ladai bialu lalu, Karulapego ladege bia, lene. \p \v 13 Ani layagola wali biagome Debidihondo bi tigatiga lamialu lalu, Í̠na Ngode Datagaliwabenaga wali agali bu karuhondo mana ogonidagua biriyago agua biyane biribe. Í̠na í̠ iginiore biago waratagi halu talu pelowa haru dai nabi dege kegoni. Anidagua bu kegome bi í̠na áyu i̱hondo langirigoni podene í̠niha o dai biragoni ndobe. \v 14 Iba hambu yinigo dindini odope hayagua lone mo yu dai bibe nahe wiralidagua ina homarimayagua lone heyabe nahe holeberemago mandabu kamagoni ndobe. Ai Ngode Datagaliwabehanda ina wali agalinaga holene bame mo wanahaga ka. Wali agali mbirago kaundiaha heagua ibugua uruni ibuni kagoria kaware haru halu dai bulene hame laga ka. \p \v 15 Anigo i̱naga agali haguane kini-o wali agali bu hearu tigua i̱ mo ko holeberema layagola gi halu í̠ heria ibiru. I̱nime mandabu handalu hewaria í̠hondo hale harogola í̠na hariga taya bialu i̱ biamogo bulebere lo manda bialu ibiru. \v 16 I̱na manda birugola í̠hondo hale haruyagua agali larugome i̱ igini iya mo ko naholobada lo manda bialu ibiru. Ibugua iya mo ko hayagua nde dindi Ngode Datagaliwabehanda ina ibunaga wali agali kamaruhondo ngini o ngagoria naholeberabada lo manda bido. \p \v 17 Ani manda buwa í̠na í̠naga biabe biahaga bedogo bayale holiya biamogo bule lalu bi hongohe lolebere lo manda bialuore ibiru. I̱naga agali haguane kini-o í̠ Ngode Datagaliwabenaga dahuliyali ale kego í̠na mana bayale tigabi ogoore nga mana lehe ogoore nga lowa tale bialu baya hangu manda biai ho kegoni. Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabe ibu í̠ heba mandagi haabo helo laro, lene.\x + \xo 14.17 \xt 2 Sml 19.27\x* \p \v 18 Wali biagome bi layaruni hale howa kini ibugua lalu, Bayale larigo ainde i̱na í̠hondo bi mbira hale harogo tigatigaore ladai bibe, lene. Ani layagola wali biagome lalu, I̱naga agali haguane kini-o karulapego i̱hondo bi hale harene, lene. \p \v 19 Ani layagola Debidi ibugua hale halu lalu, Í̠na bi áyu o lareruni Yoabahanda ani lole pu laya handala lole ibiribe, lene. \p Ani hale hayagola wali biago ibugua ladai bialu lalu, I̱naga agali haguane kini-o i̱na heneneore gi dolalu larogo í̠na i̱hondo hale haregoni habo naleorego i̱na ogoni ndo lalu mo ke̱bi naholebero. Í̠na bi larigoni heneneore. Í̠naga ami agaliru haru haga haguane Yoabahanda anidagua lole pu laya. Ibunime bi ogodaguaore labe lalu bibahendeore endeho ngiya handala í̠hondo langule ibinigo larugoni. \v 20 Anigo í̠naga ami haru haga Yoaba ibugua bi ogoni bame ndo Abasalomonaga genda ngago mo waholenaga laya. Anigo i̱naga agali haguane-o í̠ Ngode Datagaliwabenaga dahuliyali ale mini mandala bogabiore howa í̠na dindini bialu karu ogoale bira lalu manda biaihe kegoni, lalu wali biagome lai lene. \s1 Debidihanda Abasalomo andaga dai bilo karulape lenego ogo \p \v 21 Mani wali biago ibu tagira peaha Debidihanda Yoaba íbu lowa lalu, Í̠na manda biridagoni karulape laro. Ai Abasalomo damu pialu haru daibule pu, lene. \p \v 22 Ani layagola Yoabahanda kini wanakuini bulu palialu denguime dindi ela halu kininaga mini yaraga halu lalu, I̱naga agali haguane kini-o Ngode Datagaliwabehanda í̠ mo bayale helo hameledo. I̱na í̠hondo bi hale harugo e̱ laridago nde í̠naga biabe biahaga i̱ kogohondo turu ho kedalo manda bido, lene. \p \v 23 Ani lalu Yoaba ibu heyalu abale Gesua tano puwa Abasalomo haru halu Yarusaleme dai bini. \v 24 Ani haru dai biyagola kini ibugua lalu, Abasalomo ibu kini andaga naibilo ibuni andaga hayadagoha holene nga, lene. Ani layagola nde Abasalomo ibu kininaga dengui hondole ibu heagoha nape ibuni andaga haabo hene. \s1 Debidi ibugua Abasalomohanda ko biyago la nabi henego ogo \p \v 25 Abasalomo ibu huliya igiri baya dege lalu do mbaraleni ibuha dere motudubi mbira nawi hene. Isaraele dindiha huliya igiri baya ibu ale mende naheyagola Isaraele wali agali tigua Abasalomo hondole turu timbuni haga hene. \v 26 Ibunaga mandari lu timbuni palango toheore hene. Mali mbira poragola ibunaga mandari ogoni podaganego genda magi handalu karia kilogarama kira ale wiaga. \v 27 Abasalomo ibu wali dabu binigo ibu igini tebira wane mbira berenego wanedago ogoni mini Tama berene. Wandari ogoni agali wanela tabetabe nabi baya taraore berene. \p \v 28 Abasalomo ibu dai buwa mali kira Yarusalemeni daibu howa ibu kininaga dengui nahende haabo hene. \v 29 Ani howa ibugua Yoabahanda kini hondole pelonaga ibu andaga ibabe lalu lawia hayagola Yoaba ibu naibi haabo hene. Ani biyagola Abasalomo ibugua Yoaba ibabe lalu bi halu mende lawia hayagobi Yoaba ibu naibi dege hene. \v 30 Naibu dege biyagola Abasalomo ibugua keba timbuniore howa ibunaga biabe biahaga agali hearuhondo, Yoabanaga balawa wabiaga mini bali mabu mbira ibuni mabu wiagoria dege mandagi handa a̱i̱ na̱i̱ winigo ogoni delo bo heda hole pudaba, lene. Ani layagola agali biabe biahaga hearume hale halu Yoaba mabuha bali heago delo bo heda hene. \p \v 31 Anidagua biya layago hale halu Yoaba ibu Abasalomo andaga puwa lalu, Í̠naga biabe biahaga agali hearume i̱ mabuha bame bali hengewago dai helayadago irane aginagabe, lene. \p \v 32 Ani layagola Abasalomohanda ladai bialu lalu, I̱na í̠ ibabelo hondo pudaba larugola í̠ naibiriyago ai i̱naga bi ogo kini bedaria yalu pobelo hameledo. Pialu howa i̱ Gesua dindiha pu hewago haru dai birimigo agi bulenaga Yarusaleme haru dai birimibe. I̱ Gesua dindiha henedale nde bayale kolego áyu ogoni kini abale hondole pu. Ibugua handalu karia i̱ha ko mbira ngane hondo heagua nde i̱ homoliya bo wahelo laro, lene. \p \v 33 Ani laya handala Yoaba ibugua kini berearia abale puwa Abasalomohanda bi layaruni bibahende kinihondo lamiai hene. Ani lamiai hayagola kini ibugua agali bu hearuhondo, Abasalomo haru ibule pudaba, lene. Tigua haru ibiyagola Abasalomohanda kininaga mini yaraga halu kininaga wanakuihayagi bulu palialu dindini palipe hene. Ani biyagola kini ibugua ibu nu̱nu̱ lene. \c 15 \s1 Abasalomohanda Kini Debidi bo batagi hole manda binigo ogo \p \v 1 Anigo mani howa Abasalomohanda nogo hosime gili laga garo ale karisi mbirabi nogo hosi marubi agali pira duria (50) agima karisidago mani ibilo tigua ala bamba halu hariga ibu polebiragoha pelobi mo manda manda biai hene. \v 2 Horo bibahendengi egerebagiore Abasalomo ibu heyalu puwa tano anda ibaga panga haraba timbuni wiagoria pu haga bini. Ani kagola agali mbira ibu damene baba keba howa kinime mo tiga bilo kini bedaria pole ibiyagua Abasalomohanda agali ogoni íbu lowa lalu, Í̠ dindi agoha howa eberebe, lalu hale haga bini. Ani hale haragola agali ibiragome ibu ladai bialu lalu, I̱ Isaraele dindiha howa Isaraeleali hameigini ogo aria ko, lalu lamigi biaga. \v 3 Lamiragola Abasalomo ibugua agali ibiragohondo hale haga bialu lalu, Genda agile wiyagola ibiribe, laga bialu howa lalu, Ai hale habe. Í̠naga bi laregoni heneneoredago kini ibugua agali í̠naga bi ogoni hale howa tale bilo mbirali dabo hela nabira, laga bialu hene. \v 4 Ani laga bialu howa Abasalomo ibugua agali ibiragohondo laabo halu lalu, I̱nimeore bi ogoniale hale howa tigabi dabolene ngadagua dabaga bialu holene hamelo ko. I̱ ani haruyagua nde agali genda ogoni ale yalu ibiragola abale baya hanguore mo tiga bulebero, laga bialu hene. \p \v 5 Agali mbiralime ibunaga mini yaraga halu ibuha ge duli hanga hole ibiyagua Abasalomo ibugua agali ogoni gini mialu abale mo heya howa nu̱nu̱ laga bini. \v 6 Isaraeleali bibahende kini hearia tinaga godi hale helo ibiyaruni tihondo anidagua dege biai halu hene. Abasalomo ibugua mana ogonibi bialu hayagome Isaraeleali dewaore hearunaga bu mini bamiai hayagola tigua Abasalomo gubalini timbuni ho hene. \p \v 7 Mali maria peagola Abasalomohanda kini berearia puwa Kini Debidihondo lalu, I̱na bamba Anduane Homogohondo bi mbira buleore lalu lo wirugo bua kogo i̱ Heberono poabe. \v 8 Í̠naga biabe biahaga kogo i̱na bamba Siria dindiha Gesua tano wiagoria hewangi howa Anduane Homogohondo bi mbira ogodagua lowialu laru. Anduane Homogohanda i̱ Yarusaleme haru dai biyagua nde i̱na Heberono puwa Anduane Homogo mitangi bialu ibunaga mini yaraga halu lotu lolebero lalu lo wirugonaga poa ko, lene. \p \v 9 Ani layagola kini ibugua Abasalomohondo lalu, Karulapego mo palia holene í̠ heba kago pamia, lene. Ani laya handala Abasalomo ibu Yarusaleme wahalu Heberono pole pene. \p \v 10 Anigo ibu pole howa ibugua agali maruhondo lalu, Tí Isaraele hameigini palearu bibahendeha ndilalu bi lama purogo lalu bi ogodagua lalimu, Tígua biguli pu laruane hale harimiyagua hongo howa ga̱ ladaga haga haga bialu lalu, Abasalomo ibu Heberono tanoha howa kini ka, lalu hoaro ladaga halimu lalu lamiai hole pudaba, lene. \v 11 Ani pudaba lalu Abasalomo ibu Heberono tano pialu howa agali handari kira (200) Yarusaleme yu wahalu ibu heba ma laga buwa haru halu pene. Anigo agali ibu heba pole ma laga biyadaruni ti irane aginaga ma larabe manda nabi Abasalomo ibunaga mini wiagobi manda nabi howa bame pupe halu pene. \p \v 12 Ti Heberono anda pu howa Abasalomohanda Anduane Homogohondo nogo mbirale loma binigo bo delalu howa ibugua Kini Debidinaga mini mandaru talebu miaga agali mbira mini Ahidobele ibu Gilo tanoha haga henego ibilo agali marume damu pudaba lene. Ani layagola tigua agali biago Gilo tano yu wahalu Abasalomo hearia haru ibini. Agali mbira mbira ibugu bialu dewaore íbu tago hayagola Abasalomo heba agali dewa halu hongoheore tagira íbu hene. \s1 Debidi ibu Yarusaleme yu wahalu ibida penego ogo \p \v 13 Agali mbirame Debidi hearia gerai ibuwa ibuhondo lalu, Isaraeleali bibahende Abasalomohayagi anda íbu hai haya, lene. \v 14 Bi ogoni layagola hale howa Debidihanda agali haguane Yarusalemeha hearu olo mogo buwa lalu, Abasalomohanda ibalu ina bibahende bai holigo Yarusaleme yu wahalu áyu ogoni ibida ma. Abale napirimayagua Abasalomo halu ibunaga agali haru haruarume ibalu ina wali agali bibahende tano ogoha kamaruni bo wahai holebirago ina áyu ogoniore abale ma, lene. \p \v 15 Ani layagola Debidinaga agali haguane biarume ibunihondo lalu, Inanaga Kini Timbuni-o í̠naga biabe biahaga kamaru iname mbira bidabalo hameledego bibahende biai hole kama, lene. \p \v 16 Ani laya handala kinibi ibunaga agali haguane biarubi ibu one waneiginirubi ti Yarusaleme yu wahalu piai hene. Ani pialu howa kini ibu one wabuni halu mende berearu aria piralime ti dege kini andaga handaya howa mamage berelo berelalu pene. \v 17 Ani berelalu ibida pole pialu howa kini ibu dameneru ti bibahende Yarusaleme yu wahalu puwa emene kaware tano gibuniha anda mbira heagoria hondo hene. \v 18 Ani hondo howa handalu hearia kini ibugua ibunaga agali haguane biaru tidi yalu bamba hayagola ami agali kini mamage haga hearubi mani tidi yalu piyadagua pu dege bialu hearia de hendene. Ami agali uruni ti Kerede howabi Pelede howabi ami agali handari waragaria (600) abale Gede tano howa Kini Debidi heba íbu hene hearu tibi nde mandagi o piyaruni heba bamba halu pumaga halu pu dege bini. \p \v 19 Ani piyagola Kini Debidihanda ami agali Gede tano howa ibini biarunaga agali haguane Idai ibuhondo hale halu lalu, Tí ina haruru agibule eberemibe. Tínaga kini gahenge Abasalomo heba hole dai bidaba. Tí dindi tara kaundiaha howa ibirimigo nde lone aginaga ina haru mandagi ibagabu hami̱yabe, lene. \v 20 Tí dindi ogoha lu ndo harimidago ai i̱na tí horo lu haru ibagabu holene hame naledogoni. Ina dindi anda mbirani baya hangu birule ndo bibahendengi ibaga dege bialu haabo holeberemago. Í̠naga amiru í̠ dameneru haru halu tíni andaga dai birimiyagua karulapedalo manda bido. Ani dai bialu kamigola Anduane Homogohanda tí biamogo bialu baya hangu handayaho haabo helo hameledo, lene. \p \v 21 Ani layago lelo howa Idaihanda Debidihondo lalu, I̱naga Kini timbuni-o í̠ kedagua Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa i̱na heneneore larogo í̠ baba haabo hole kogoni. Ani howa í̠ dindi mbiraha piriyaguabi mbiralime í̠ bo wahayaguabi nde i̱bi iya haru bo wahelo laro, lene. \p \v 22 Ani layagola Debidihanda lalu, Karulapedago ina haru maibidaba, lene. Ani layagola Idaibi ibunaga ami agali biarubi ti one waneiginirubi bibahende maru piyadagua ti haru pole pene. \p \v 23 Debidibi ibu one waneiginirubi ibunaga agali haguane biarubi ti Yarusaleme tano yu wahalu pialu hemiria hondowa wali agali maru hearume dara howa dugu timbuniore bialu hene. Ani dugu bialu hea handala kinibi ibunaga wali agali biarubi ti iba mbira mini Kidirono peago domalu ederayagi dindi ko wali agali nahaga wiagoha be abalu titaule wiagoria pialu hene. \p \v 24 Ani pialu howa Debidi ibugua wali agali piyaru deme hondo hearia \w loma\w* binigo mo miaga agali Sadogobi Abiadabi \w Libaiali\w* bibahendebi piyaria hendene. Libaiali uruni tigua Habo Nalolene Bi lowini biagonaga Mbogoyi biago mo yalu ibuwa naina dindini mo ngelene. Ani ngelowa Abaiada ibugua loma o biagoria howa bo delalu heaore dege wali agali bibahende tano wahalu tagira ibai hene. \p \v 25 Ani tagira ibai heagola kini ibugua Sadogohondo lamialu lalu, Habo Nalolenenaga Mbogoyi ogoni tanoha ngelole lone yu dai bidaba. Anduane Homogohanda i̱hondo turuho heneyagua nde mani i̱ni lone tanoha haru dai bialu ibunaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi ogoni tanoha ibunaga Balai Anda biagoha wiraligo ngaria de hondoliya haru dai bulebirago yu dai bidaba. \v 26 Anigoyu Anduane Homogohanda i̱hondo turu nahe heagua nde i̱hondo ibunime bule hame layadago ale biai helo, lene. \p \v 27 Debidihanda Sadogohondo laabo halu lalu, I̱na í̠hondo bi larugoni miniha wá layabe be wá nale dege kebe. I̱na bi ogodagua larogo í̠nibi í̠ igini Ahimasabi Abaiada igini Yonadanabi tí bibahende Anduane Homogonaga mo palia holene heba tanoha dai bilimu. \v 28 I̱na dindi ko yobi wali agali nahaga ogo yu wahalu puwa amu iba domade haga biagoria holebero. Tígua Yarusaleme tanoha ogoale mbira bira lalu bi lo yalu dai beramigola hale hole iba doma edeyagi hondo hole porogo, lene. \v 29 Ani laya handala Sadogo Abaiadalame Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago yu dai bialu tini Yarusalemeni hene. \p \v 30 Kini Debidi ibunaga bu miniha genda timbuni howa ibunaga ge su nabi ibunaga haguane dambi ho yalu pialu dugu bima Hari Olibe heago iraga halu hariga peadagua pialu Yodana iba peagoha ubadali halu pene. Wali agali ibu heba piyarume ibugua biyadagua dege tinaga haguane dambi ho yalu dugu bima pialu hene. \v 31 Ti ani bima pialu howa Debidi ibugua hale halu hearia agali mbira mini Ahidobele henego ibu Abasalomo halu ibunaga agali haru hayadaru biamogo bule piya layane hale hene. Ani piya layago hale howa Debidihanda Anduane Homogohondo bi ogodagua lene. Anduane Homogo-o Ahidobelehanda bi larago damene bibahende la ko hai helo í̠na ibunaga bi lolebirago mo nagalone hai helabe, lene. \p \v 32 Ani lalu puwa hari nene wiagoha iraga halu Anduane Homogo mitangi bialu lotu laga mbira winigoria tagira pene. Ogoriani pu heagola Debidinaga nenege agali mbira mini Husai ibu dindi mini Aga tano howa Debidi hearia lola hole ibini. Ibu Debidi dara timbuni ho ko lowa walia halu ibunaga aga biaru minu lerelalu yayai dindi dugu hira bialu ibini. \v 33 Debidihanda agali biago hondowa lalu, Í̠ ina poramadagua ibulene manda biriyagua ina mo genda timbuni holebere. Iname í̠ handayaho habe nahe holeberema. \v 34 Anigo í̠na i̱ biamogo bule hamelo keyagua Yarusaleme tanoha dai buwa Abasalomo biamogo bialu howa bi ogodagua labe. Kini-o abale howa i̱na í̠ aba mini manda bayale ngaru talebu mialu ibu biamogo biaga harugonigo ai áyu i̱ í̠naga biabe biahaga mbira holebero, labe. Í̠na ogonidagua biriyagua Ahidobelehanda mini ko ngaru talebu migi bialu karia í̠na mo habo laga bulebere. \v 35 Agali kirali loma binigo mo miaga Sadogola Abaiadalabi nde Yarusaleme tanoha holebirago í̠na kini andagaha howa bi hale hareruni ogoale laya lalu agali kirali ogonilabohondo lamigi bibe. \v 36 Igiri kirali Sadogo igini Ahimasabi Abaiada igini Yonadanabi libu aba heba mandagi holebirago í̠na bi hale harego damene bibahende libuhondo lameregola libugua i̱ni koria abaleore langule ibilo, lene. \p \v 37 Debidihanda bi layago hale halu ibunaga nenege Husai ibu lone Yarusaleme dai bialu pialu hearia Abasalomobi nde Yarusaleme tanoha anda ibini. \c 16 \s1 Siba ibu Debidi harigani lola henego ogo \p \v 1 Debidi ibu Husaila bi lalu henego lai halu ibu hari nene wiago yu wahalu emene daliape halu ulini mbira wiagoria pialu hene. Ani pialu hearia Mebibosedenaga biabe biaga agali mbira Siba henego ibu Debidi lola hole ibini. Sibahanda beredi handari kirabi (200) \w gerebi\w* lini do gembe bini kabu bigi buwa kabuni dege handari mbirabi (100) poge lini anidagua dege do gembebu winigo kabu buwa kabuni handari mbirabi (100) nogo meme dongoneme be wabini mbiraha \w waini\w* iba hambu to̱lo berelo ya bialu nogo dongi kiranaga erekunini mo paga howa Debidinaga ya halu ibini.\x + \xo 16.1 \xt 2 Sml 9.9-10\x* \p \v 2 Ani ya halu ibiyagola Debidihanda ibuhondo hale halu lalu, Mbirale uruni i̱ hewaria aginaga yalu ibiribe, layagola Sibahanda bi ladai bialu lalu, Nogo dongi kira ogonilabo í̠ one waneiginiru biralu pelonaga haru ibiru. Tomobi ira linibi yidoruni í̠naga agaliru ti nelonaga yidogoni. Waini iba hambu berelo yidogobi í̠naga agaliru ti dindi ko wali agali nahaga ngagoria pialu kamigola ti kembobe lebola halu tingini ngoe̱ laragola nelo hambu berelo yido, lene. \p \v 3 Ani layagola kini ibugua lalu, Bayaleore biridago ai í̠naga agali haguane Solo aguane Mebibosede ibu agua kabe manda bule hame ledogo áyu ibu agoha kabe, lene.\x + \xo 16.3 \xt 2 Sml 19.26-27\x* \p Ani layagola Siba ibugua kinihondo ladai bialu lalu, Ibu Yarusaleme tanoni ka. Abale ibu aguane Solo kini hayadagua Isaraele wali agalirume ibu tinaga kini helaragola ibugua Isaraele wali agali haru hole manda buwa ka, lene. \p \v 4 Sibahanda anidagua layagola hale howa kini ibugua lalu, Henenebe. Anidagua biyadagonaga i̱na Mebibosedenaga mbirale wiyadaruni bibahende í̠ mo ngerogoni, lene. \p Ani layagola Sibahanda Kini Debidihondo lalu, I̱naga Kini timbuni-o i̱ agali nagaloneore kogonigo mbira í̠na i̱hondo bererume i̱na í̠hondo turu habelonaga dege biaabo holebero, lene. \s1 Simaihanda Debidihondo bi ko lenego ogo \p \v 5 Debidi ibu Sibala bi layago lai halu Debidibi ibunaga wali agali biarubi ti pialu dindi mbira Bahurimi wiagoria anda pene. Ogoriani anda pirimigola Solo aria agali mbira heneyago ibu tagira ibalu Debidi lola hole ibini. Agali ogoni ibu Gera igini Simai henego ibugua Debidihondo handabe manga howa bi ko lama tagira ibini. \v 6 Ani lalu lama ibalu howa ibugua ege to̱le̱me Debidibi ibunaga ami agali biarubi bama ibini. Debidi bole biyagola ibunaga ami agali hearumebi ibuninaga tingini mamage haga hearumebi hapai halu helowa ibugua nde hibu lowa bama íbuore bini. \v 7 Simaihanda mege bialu bi ko hongo howa laabo halu lalu, Debidi í̠ agali ko ngubiore agali homelo bama ibaga biaga koore o porego í̠ puaboore habe. \v 8 Í̠ agali koore howa í̠na Solo bo batagi halu ibunaga henge wiago karulalu í̠ni kini ho aribia harigoni. Ani bialu Solonaga agali nenege bu hearubi bamuore homelo bo wahai harigoni mana bayale biribe. Anidagua birigonaga Anduane Homogohanda í̠ pani áyu ngiragoni ndobe. Ibugua í̠ bo batagi halu í̠ igini Abasalomo ibu kini ho aribia howa Isaraele wali agali handame ho kagoni ndobe. Í̠na agali homelo bo wahariligonaga í̠ koorene ko kegoni, lalu lene. \p \v 9 Ani layago hale howa Seruia igini Abisai ibugua Debidihondo lalu, I̱naga Kini timbuni-o irane aginaga agali ko biango ale ogome í̠hondo bi ko ngubi uruni lalu helowa kebe. I̱na ibunaga ma pugu wahole porogo, lene. \p \v 10 Ani layagola kini ibugua Abisaihondobi ibu hamene Yoabahondobi bi lamialu lalu, Ogoni libunaga biabe ndogo ani lalu helo wahadaba. Anduane Homogo ibugua agali ogonihondo bi ani lolene nga layagua nde agali mendeme bi ogoni ago larebe lalu hale holene nawigo waha, lene. \p \v 11 Ani lowa Debidi ibugua Abisaibi ibunaga agali haguane hearu bibahendehondo lalu, Hale hadaba. I̱ni igini biagomeore i̱ni bo wahole kagonidago agali mende tara Beniyamini hameigini ogonime bame bi ko lalu kago hondowa iname mogolo handabe nahedago wahadaba, lene. Anduane Homogo ibunime i̱hondo bi ko uruni lole pu lenedago keba howa bi ko uruni ani lalu helo waha. \v 12 Anduane Homogohanda i̱naga ko ngaru bibahende manda biai ho kago ai ibugua bi ko i̱hondo áyu lalu kagoni mo beregedalu i̱hondo mana bayale bua biyagua nde anidagua bulebira, lene. \v 13 Debidi ibugua bi ogoni lai halu ibu damene biaru heba ti heyalu pole piyagoha pene. Hariga ti pialu henedagoni hari kaware hapara howa pialu hemigola Simai ibugua emene uyura bare bareni pialu howa bi ko lama Debidi piyagoha ege to̱le̱ bape haga bima pialu dindi himu wiarubi dugu pelama ti piyadagua haruru pene. \v 14 Anigo kinibi ibu agali biarubi ti pialu tini pole piyagoria anda pene. Ti piyago pu dege bialu erekui biyagola dindi ogoriani ha̱lo berene. \s1 Abasalomo ibu Yarusaleme anda ibinigo ogo \p \v 15 Abasalomobi Isaraeleali maru biarubi ti Yarusaleme anda ibalu Ahidobelebi ti haru ibini. \v 16 Ani buwa maha Debidi ibunaga nenege Husai Abasalomo lola hole piyago anda ibuwa ibugua Abasalomohondo bi ladaga halu lalu, Kini-o í̠ore lu haho wialu hodagua habelo, lene. \p \v 17 Abasalomo ibugua Husaihanda bi layago hale howa ladai bialu lalu, Agali-o í̠ Debidinaga nenege heneneore mbira harigodago ibu heba pu nabi hadai biridago agua biribe. Agali í̠ nenege heneneore henegonaga mana ogonidagua biaga ngabe, lene. \p \v 18 Ani layagola Husai ibugua Abasalomohondo lalu, Ani ndogo Anduane Homogohandabi Isaraele wali agalimebi wali agali áyu o mo ngoaiho karubi bibahendeme tinaga kini gahenge mbira dabayagua nde i̱ kini ogoni ibula halu ibunaga andaneha holene nga. \v 19 I̱ í̠naga biabe biahaga naharuyagua nde agali mende ai kagonaga biabe biahaga hole haleho poliyadabe. Abale í̠ abanaga biabe biahaga harugo áyu ibu igini í̠ninaga biabe biahaga hole kogoni ndobe, lene. \p \v 20 Ani layagola Abasalomohanda beregedalu Ahidobelehondo lalu, Áyu ogoale bulene nga lalu i̱na buliyago langi, lene. \p \v 21 Ani hale hayagola Ahidobele ibugua ladai bialu lalu, Í̠ abahanda ibu one wabuni halu mende kini andaga handayaho berelonaga berelo wahalu piyadaruni í̠ni haru paliai hole pu. Í̠na ogonidagua biriyagua Isaraele wali agali bibahendeme í̠ aba í̠nila libu mo waitigi haridane handai holebira. Ani handai howa wali agali áyu í̠hayagi bu karuni tiguabi í̠ hangu talima ibule hongo ho holebira, lene. \v 22 Ahidobele ibugua bi ogoni lai hayagola agali marume kini anda heagonaga dangini wiagoria balai anda mbira bia hene. Anda bia heagola wali agali bibahende bu hearunaga deni howa ti de hendeaore Abasalomo ibu balai anda daliga bia hayagoha anda pene. Anda pu bereagola tigua ibu aba one wabuni halu mende kini andaga handayaho berelo berelene biaru Abasalomo berearia mbira haru ibugu biyagola Abasalomo ibu haru paligi bini.\x + \xo 16.22 \xt 2 Sml 12.11-12\x* \p \v 23 Horo ogoningi agali maru hearume Ahidobele ibugua bi layaruni Ngode Datagaliwabehanda la lene bi henene layabe toba howa ibugua bidaba layaru bibahende talialu biaiore hene. Abale Debidi ibu Ahidobelenaga bi larago bibahende talialu biai hagadagua áyu Abasalomo ibuguabi nde Ahidobelenaga bi laradagua talialu biai holene nga manda bini. \c 17 \s1 Husaihanda Abasalomo mo hondo henego ogo \p \v 1 Mani howa Ahidobele ibugua Abasalomo lamialu lalu, I̱na agali daosini homberia (12,000) haru halu áyu mbiraga Debidi piyadadagua haruru talima poliya pu la. \v 2 Áyu Debidibi ibunaga agalirubi ti hariga dege pialu henego mini burugu lalu ngoe̱ lalu mbirani paluebira. Padaria puwa i̱na wai berogola ti mogolalu ibunaga ami padaru bibahende ibida piai holebirago. Ani biragola i̱na kini ibuni hangu minalu bo waholiya. \v 3 Bo wahalu wali agali maru karu bibahende wandari mbirago áyu dege agali penego ibu agalinila manga halu ibida pu puwa nde lone ibu agalini karia dai biagadagua i̱na ibunaga wali agali uruni í̠ni keria haru dai buliya. Wali agali bibahende í̠ni keria dai bilo agali mbiraore hangu bolene hame ledegoni ndobe. Aniyagua wali agali maru í̠ni keria dai biai helo Debidi dege homelo bo waharegola maru ti bayale karulape hai holebira, lene. \v 4 Abasalomo halu Isaraelenaga agali haguane hearume mandabu handalu hearia bi ogoni bayale tigabioreyane manda bini. \p \v 5 Ani manda buwa Abasalomo ibugua lalu, Aga tanoali Husai ibugua nde agua larabe hale hami̱ya ibu ibilo oladaba, lene. Ani layagola tigua Husai olowa íbu lene. \v 6 Husai anda íbu bereagola Ahidobelehanda bi layaruni bibahende Abasalomo ibugua Husaihondo lamiai hene. Abasalomo ibugua bi uruni lai howa Husaihondo hale halu lalu, Iname ogonidagua bulene karulapedabe be nakarulapedabe. Í̠na mandabu handalu keria nakarulapeyagua nde iname bimi̱yago í̠na manda biridago ogo bulene nga lalu latagi ha, lene. \p \v 7 Husai ibugua Abasalomohondo ladai bialu lalu, Áyu ogoningi Ahidobelehanda ogobi bibeheda lalu mo walia hayadagoni tigabi ndodane hendedo. \v 8 Í̠ aba Debidi ibunaga ami agalirubi ti pari wayali agali wai biaga hongohe hayago í̠ni manda bide. Áyu ogoni ibu keba timbuni howa biango dudu ale timbuni mini beame ibu igini agalime page minu yalu piai kagola keba howa tandaga timbuni ho hagadagua ka. Í̠ aba ibu wai biaga mana manda timbunibi kago ibu mbiraga wali agali heba mandagi napaliaga ka. \v 9 Áyu ibu egeanda ngaruhabi dindi tara ngarunaga lene mbirahayagibi puwa ha do ka. Áyu iname puwa wai bule pialu kamaria inanaga ami agali karu aria maru ibugua bayagua wali agali bu karume hale howa lalu, Abasalomo aria biaru mo ko howa baya lolebiarua. \v 10 Ani biyagua í̠naga ami agali maru karume bi ogoni hale howa nde tigua gi timbuni holobada. Tigua hongo taraore howa wai bule laiono hagadagua hagayaguabi áyu gi holebira. Isaraele wali agali bibahendeme í̠ aba ibu ami agali wai biaga haguane halu ibunaga ami biaruni ti wai biaga pari wayali hayagoni manda biai ka. \p \v 11 Áyu i̱na ogodagua bulene hameledo. Í̠na Isaraele dindi Dana howa olama pialu Beaseba anda pialu dindi uruni bibahendeha agali bu karu bibahendeore olomogo buwa agali dewaore ibamu ale daga labe nahe ala helolene nga. Ani íbu mogobu kagola bibahende tidu yalu waibu pole í̠nime bamba howa agali mo yalu Debidi baba wai bule polene nga. \v 12 Ani puwa Debidi taya bima pialu kamaria mbirani lola hayagua ibunaga wali agali karu mo ko howa bami̱ya. Anidagua beremagola iba dalu mbiraga ibiraligobi ibalu agalime hapai habe nahe pialu Debidibi ibunaga wali agali bu karubi bibahendeore bo wahai holeberemago ani bimi̱ya. \p \v 13 Ani beremagola ti tano mbiraha ibida anda piyagua Isaraeleali inanaga ami dewa karunime bu yalu puwa wai pabe hongohe kago pume hende howa dindi ulini ngagohayagi gialo yameremagola tano ogoni giala hole bialu mo ko hai hene wulebira. Ani beremagola tano ogoninaga ege pabe henedago aria emene gindu lenebi mbira ibira naholebiraore, lalu Husaihanda Abasalomo lamini. \p \v 14 Husai ibugua bi ogoni lai hayagola Abasalomo halu Isaraeleali hearu bibahendeme lalu, Bi abale Ahidobele ibugua layago bagi hene lowa bi galone áyu Husaihanda laragoni, lalu hene. Anduane Homogo ibunime Abasalomo bo wahole manda bu howa ti Husaihanda bi layago talialu bilo mo hongo hene. Ahidobele ibugua bi layago nde bayale degegoyu Anduane Homogohanda tigua bi ogoni talialu bilo hame nalene. \s1 Debidi ibu Iba Yodana doma edeyagi penego ogo \p \v 15 Emene howa Husai ibugua Abasalomo halu ibunaga agali haguane biaruhondo bi lamiyago ogodagua larima lalu \w loma\w* binigo mo miaga Sadogo Abaiadala libu hearia lamule pene. Ani lamialu ibugua Ahidobele ibu bi lene biagobi nde libuhondo lamia dege bini. \v 16 Ani lamialu lalu, Bi ogoni mbiralime Debidi ibuni karia abale lama pu lalibu. Bi ogodagua lawia halibu. Kini-o áyu ogoni Iba Yodana doma de̱le̱ biaga ngagoria napalibe. Tigua ibalu í̠nibi í̠naga wali agali bibahendebi bo wahai holigo abale pobe laro, lalu lawia hene. \p \v 17 Yonadana Ahimasala libu Yarusaleme tano tagirahayagi iba Enerogele peagoria hondo hene. Libu loma binigo mo miaga igini howa wali agalime libu tanoha anda porago hondolino ohowa ani ha do howa hene. Libu ani heagola biabe biahaga wandari mbirame tanoha ogoale bira lalu libu ohalu ibuwa mbirale bialu karunaga te lamiragola libugua Kini Debidi karia abale lamule polene wini. \v 18 Ani biaga henegoyu horo ogoningi igiri mbirame libu handa walia howa ibugua Abasalomo lamule pene. Ogonidagua biya handala igiri kirali biagolabo abale ibida pialu Bahurimi dindi agali mbira andaga heagoha pene. Anda mbira ogoniha anda piribidagoria iba biraga uli tombo wini mbira winiyagoha Yonadana Ahimasala libu ogoniha anda puwa bira do hene. \v 19 Libu anda puwa bira do heagola agali anda anduanedago one bereneyagome labolabo yalu ibalu iba uli biago bu yi hene. Ani buwa labolabo biagoria widi lini wiaru haeala payabu ngelene. Anidagua biagola agali ibirarume libu ogoniha bira do harualo manda bibe nahe hene. \p \v 20 Mani howa Abasalomonaga agali maru libu talima ibiniru wali biago berearia ibuwa ibuhondo lalu, Yonadana Ahimasala agoha piyabe, lene. \p Ani layagola wali biago ibugua ladai bialu lalu, Libu abale iba domade halu piya, lene. Ani laya handala agali biaru tigua Yonadana Ahimasala taya bialu hemiria handa walia nahole degeyagola wahalu Yarusaleme dai bini. \v 21 Ami agali biaru ti dai biyagola Yonadana Ahimasala iba biraga uli biagoha howa tagira ibalu Debidi hearia puabo hene. Puwa libugua Debidihondo lamialu lalu, Í̠ dindi ogoria habe naheorego í̠nibi í̠naga wali agali bu karubi bibahende iba abale domade halu ederayagi piai hadaba, lene. Ani lowa libugua Ahidobelehanda Debidi mo ko halu bolene bi lalu heneyaru bibahende Debidi lamiai hene. \v 22 Debidi ibugua bi uruni hale howa ibunaga wali agali biaru haru halu Iba Yodana domade hene. Gao layagola agali mbiraorebi mbira yu wanahe bibahendeore iba domade halu mendehayagi pu hai hene. \p \v 23 Ahidobele ibunaga bi layago Abasalomohanda talialu bia nabi mo wahayago hondowa ibuninaga nogo dongi heagoria biralu ibuninaga tanoha dai bini. Dai bialu ibunaga mbirale wiaru bibahende mo tigabu ngelai howa ibuni eanogo dalu homene. Homayagola ibu damenerume ibunaga tingini mo yalu puwa ibu aba hora hene homali wiagoha dege hora hene.\x + \xo 17.23 \xt 2 Sml 15.12, 2 Kin 20.1, Md 27.5\x* \p \v 24 Abasalomo halu ibunaga ami Isaraeleali biarume heyalu abale pialu Iba Yodana doma edeyagi peagola Debidi ibu ibunaga wali agali biaru heba ti pialu Mahanaimi tano abale anda pene. \v 25 Abasalomo ibugua agali Amasa ibu ami haru haga haguane henegoria Yoaba ho aribia howa ami haru helo dabo helene. Amasa ibu Isimaeleali Yade igini hene. Yade ibugua Nahasa wane Abigele berenego ogoni dabu bini. Abigele ibu hagibuni Nahasa wane mende Seruia berenego ogoni ibu igini Yoaba hene. \v 26 Abasalomo halu ibunaga Isaraele ami agali biaru ti Iba Yodana doma edeyagi piyagola howa ti Gileada anda puwa balai anda bu hene. \p \v 27 Debidi ibu Mahanaimi anda pu heagola Amono dindi Laba tano wiagoha haga Nahasa igini Sobi ibubi Lodeba tano wiagoha howa Amiele igini Magiribi Gileada dindi Logelimi tanoha howa ibini Basilaibi ti tebirali uruni Debidi lola hole ibini. \v 28-29 Tigua todobene beru belediru dindime wabini wiarubi dagia paliaga wiarubi uruni Debidi halu ibunaga agali biaru ti mule yalu ibini. Ani bialu tomo maru widiru baliru balawaru widi irani hiriniru mule yalu ibini. Ani bialu paboro tara tara ale kiranagabi mone ibanebi bulumaga andu ibabi bulumaga andu ibame wabini mini sisibi yalu ibalu nogo sibirubi haru halu Debidi mule haru ibini. Tigua Debidi halu ibunaga wali agaliru hariga dindi ko lebolahe wali agali nahaga iba dalu naibaga wiagoha lu ibiyagola ti iba noa howa kembobe lebola halu tomo garime homabeheore howa hongo erebahai halu gamaea bu nga manda bialu ani bini. Tomo uruni nowa Debidi halu ibunaga wali agali ibuni heba piyadaruni hongoheore holobada manda buwa tomo uruni yalu íbu mini. \c 18 \s1 Abasalomo baba wai bialu Yoabahanda Abasalomo benego ogo \p \v 1 Debidihanda ibunaga ami agali hearu daosini mbira (1,000) naina tidiyu hela handari mbira (100) ona tidiyu hela bigi bialu tinaga haru haga agali haguane dabo helaga bini. \v 2 Dabo helalu ibugua agali hearuni wabuni timbuniore halu tebira tidiyu helene. Ani helowa ibugua ami agali tidi mbirago Yoaba ibugua haru helo helalu tidi mendego Yoaba hamene Abisai ibugua haru helo helalu tidi tebonego Gedeali Idai ibugua haru helo helene. Ani helowa Debidihanda ibunaga ami biaruhondo lamialu lalu, I̱nibi nde ina haru wai bimi̱ya ma, lene. \p \v 3 Ani layagola tigua ibuhondo lalu, Ani ndo ina baba nape í̠ wahalu hondo habe. Ina wai bialu howa ibida piai harimayaguabi tigua ina maru bo wahayaguabi uruni mo dunubia naholebira. Uruni bame nagalone dege holebira. Anigo í̠ ina haru mandagi wai pialu kamaria í̠ bayagua nde tigua ami agali daosini pira (10,000) bene ale holebirago í̠ wahalu tano ogoha hondo habe. Ani hondo howa inaha agali tubagi hayaguabi maru ale tubagi hayaguabi nde í̠na inahondo tubagi hara alego ina mo hongo helo ibilabe, lene. \p \v 4 Ani layagola kini ibugua ladai bialu lalu, Karulapedago tígua laramidagua bialu i̱na wahalu hondo kogo tí karulapego pudaba, lene. \p Ani lalu Debidi ibu wai pabe timbuni tano bu mabu bini ege pabe heagonaga panga haraba wiagoria handa tagiho heagola ibunaga ami biaru wai bu pole tidi yalu tagira piyaru hondo hene. Ami uruni tini hayadagua pugu bialu daosini mbira (1,000) pialu handari mbira (100) pialu buwa tini henedagua pugu bini. \v 5 Ani pugu biyagola Debidihanda Yoaba Abisai Idai imaruhondo lamialu lalu, Tígua i̱ni mitangi bialu igiri daliahe Abasalomo nde dara halimu, lene. Debidihanda ibunaga ami agali haguane biaruhondo bi ogonidagua lamiyago ami agali hearu maru ti bibahende hale hene. \p \v 6 Ani biyagola howa Debidinaga ami biarume Isaraeleali Abasalomonaga ami biaru baba wai bule puwa Eberaimi dindini irabu timbuni wiagoha wai bialu hene. \v 7-8 Tigua wai biaho wialu Debidinaga ami biarume Isaraele ami hearu dewaore bai hene. Wai bia timbu halu dindi hobane ogoni bibahendeha wai biame hene. Ami agali maru irabu timbuni wiagoha pu luluya halu homai hene. Anidagua biyagola agali maru waime bene homayaru emene degego irabuha pu luluya halu dewaore homene. Horo wai biyadagoningi ami agali daosini dege pira kira (20,000) homene. \p \v 9 Abasalomo ibu pialu heagola ibugua Debidinaga ami agali maru biaru ibalu hearia hondowa tigua ibu babeheyagola ibunaga nogo dongini biralu gerai lalu ibida pole pene. Ani pialu hearia nogo dongi biagome ira mbira timbuni heneyago andaneha genge lalu pole pialu hearia Abasalomonaga mandari lu timbuni heago ira biagonaga magane gebaga biagoha hana hene. Ani hanaho wia handala nogo dongi biago ibu gerai lalu pu wahene. \p \v 10 Debidinaga ami agali mbirame Abasalomo ani hana howa iraha do wiago hondowa ibu ami haru haga haguane Yoaba lamule pene. Ani puwa ibugua Yoabahondo lalu, Áyu ogoniore Abasalomo ibu ira timbuni heagonaga magane mbiraha hana howa do wiaria handalu eberogoni, lene. \p \v 11 Ani layagola Yoaba ibugua ladai bialu lalu, Í̠na heneneore de handaribe. Ani hondowa agi bule ibu bo wanaharibe. Í̠na ibu homelo bo wakele nde i̱na muni kina handari mbira (100) ngialu nogo dongone mandibu bayaleore wai bialu wayali kagonaga mbira ngialu bidoleda, lene. \p \v 12 Ani layagola agali biagome Yoabahondo lalu, Í̠na muni siliba daosini kina pira (10,000) i̱naga ngela kelebi i̱na kini iginihondo mbirale mbira nabidoleore. Ani larogoni irane kini ibugua í̠hondobi Abisai Idaila libuhondobi bi langiyagoni ina bibahendeme hale hai harimagoni ndobe. Ibugua ogodagua laya. Tígua i̱ mitangi bialu igiri daliahe Abasalomo dara halimu, laya. \v 13 Anigo i̱na ibunaga bi ogoni mo wahalu Abasalomo bedole nde kini ibunime te bibahende hale hai hagago i̱na ogonidagua biya lene hale howa kini ibugua i̱ manani heledale. Í̠na nde ogoni hondowa i̱ biamogo nabideledalo manda bido, lene. \p \v 14 Ani layagola Yoabahanda lalu, I̱na í̠la bi dewa labe mangabago waha, lene. Ani lalu Yoaba ibugua yandare lu tebira mo yalu Abasalomo do wiagoria puwa homa nabi dege winiyago yandare tebira yiarume Abasalomonaga gubalinini nogoba hene. \v 15 Ani biyagola ami agali pirali Yoabanaga danda timu yandareru wai bilonaga yahaga heneyago uruni tigua ibalu Abasalomo lone ba dege bialu bo tongolo milene. \p \v 16 Abasalomo homeagola Yoabahanda ami agali mbira heagohondo, Debidinaga ami wai bialu hayaru wahalu ibai helo biguli pula, lene. Ani pulayagola Debidinaga ami biaru ti hale halu Isaraele ami biaru talia nabi wahalu abale íbu ngoai hene. \v 17 Tigua Abasalomonaga tingini mo yalu puwa irabuha gundu uli timbuni mbira wiagoha bape hene. Ani buwa ege to̱le̱ dewa dugualu gundu uli biagoha wua to̱lene. Ani bialu Isaraele ami biaru ti ibida purogo laya handala Debidinaga ami biaru ti tini andaga pugu pugu bini. \p \v 18 Abale Abasalomo ibu homa nabi howa dindi tigabi bayale mbira mini Kininaga Dindi laga winigoria ege to̱le̱ luni mbira ibuninaga mini mo wule dindi ogoriani mo hengene. Ani hongowa lalu, Isaraele wali agalirume i̱ni mitangi biaabo holenego nde i̱ igini mbira i̱ni pani ho aribia holene nahonowi harudago, lene. Ani lowa Abasalomohanda ege to̱le̱ ogoni ibuninaga mini Abasalomo wini. Ege to̱le̱ ogoni wali agalime Abasalomonaga Ege To̱le̱ laga winigo áyu wiaabo ka.\f + \fr 18.18 \ft Ege to̱le̱ áyu wiaabo ka layadagoni ina áyu kamangi manda bialu ndo abale agali mbuga ogo pigane gili biyadangi manda bialu lene.\f* \s1 Debidihanda Abasalomo homayagonaga dara henego ogo \p \v 19 Mani Abasalomo homeagola Sadogo igini Ahimasahanda Yoabahondo lalu, Anduane Homogohanda Kini Debidi ibunaga waitigi biarunaga hongo bo podaya lalu bi galone bayale ogoni ibuni lamule porogo, lene. \p \v 20 Ani layagola Yoabahanda lalu, O ndo áyu ogoni í̠na kini karia bi galone bayale lo yalu napoleberego waha. Mani mbirungi lama piriyagua karulape. Ibu igini biagoore homayagodago áyu napole laro, lene. \p \v 21 Ani lowa Sudanali mbira ona hearia Yoabahanda ibuhondo lalu, Áyu ogoni gerai lalu kini karia puwa mbirale bibahende í̠ni handaridaruni kinihondo lamiai hole pu, lene. Ani laya handala Sudana agali biago ibugua bulu paluwa Yoabanaga mini yaraga halu kini lamule gerai lalu pene. \p \v 22 Ani piyago pelowa Sadogo igini Ahimasahanda hongo howa Yoabahondo lalu, Harugo kini ibugua i̱hondo bua birago ale bilo i̱bi kini hale helo bi ogoni lamule Sudanali ogoni piyadagua poro, lene. \p Ani layagola Yoabahanda lalu, Igini-o aguanaga í̠na pole hame ledebe. Í̠na bi lamule poregonaga mbirale bayale í̠hondo mbira nangulebira ndobe, lene. \p \v 23 Ahimasahanda ladai bialu lalu, I̱ha bulubadaruni waha i̱ polebero, lene. Ani layagola Yoaba ibugua lalu, Aniyagua nde pu, lene. Pu laya handala Ahimasa ibugua gerai lalu Yodana ibahayagi yu dindi tigabi wiagoha pialu Sudanali biago naibi wiaore dege ibu ala anda pene. \p \v 24 Horo ogoningi Debidi ibu tanonaga ege pabe biagonaga uba andatagi biaga panga haraba wiagoria handatagiho berene. Ani bereagola agali tano mamage haga mbira heagome ege pabe biagonaga nene wiagoria iraga howa handa amu halu hearia agali mbiraore hangu gerai lalu ibiyaria hendene. \v 25 Ani ibiyaria hondowa ibugua kini olowa lalu, Agali mbira ibuni hangu gerai lalu ibira, lene. \p Ani layagola kini ibugua lalu. Agali mbiraoreli hangu ibiyagua ibu bi bayale galone yalu ibulebira, lene. Tano mamage haga biagome handalu hearia agali biago tanoha kaware dege ibiyane hendene. \p \v 26 Agali mamage haga biago ibugua lone handa amu halu hearia agali mendebi gerai lalu ibiyaria hondowa pabe panga handayaho haga heagohondo lalu, Agali mendebi ibuni hangu dege maha gerai lalu ibira, lene. Ani layago hale howa kini ibugua lalu, Agali mendebi ibugua bi galone bayale dege yalu ibulebira, lene. \p \v 27 Tano mamage haga biago ibugua lone lalu, Agali bamba halu ibirago Sadogo igini Ahimasahanda gerai lalu ibagadagua ibirago ogoni ibunibe be mendealibe tobaneda, lene. Ani layagola kini ibugua lalu, Ahimasa ibu agali bayaleorego ibugua bi galone bayale mbira yalu ibaruabe tobaneda, lene. \p \v 28 Ani lalu heaore Ahimasa ibu kaware ibuwa kinihondo bi laamu halu lalu, Ina bayale holeberema, lene. Ani lalu ibuwa dindini bulu palialu kininaga mini yaraga hene. Ibugua lalu, I̱naga agali haguane kini-o áyu ogoni Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabehanda í̠ baba hongo howa wai bule hayaruni inanaga giha minu ya hayagonaga iname ibunaga mini yaraga hami̱ya. Ibugua ani biyagome ina wayali harima, lene. \p \v 29 Ani layagola kini ibugua Ahimasahondo hale halu lalu, I̱ igini Abasalomo ibuni karulape kabe be agua biyabe, lene. Ani hale hayagola Ahimasahanda ladai bialu lalu, Kini-o Yoabahanda agali í̠naga biabe biahaga amu ibirago iyame í̠ keria bi ogoni yalu pu layadangi agali dewalime bi hongo howa pu dagadaga biayuago hale harugo agua bidabe tobara, lene. \p \v 30 Ani layagola kini ibugua lalu, Í̠ amugoria habagi ha, layagola Ahimasa ibu habagiho hene. \v 31 Ani habagiho hayaore dege Sudanali biago ibu abaleore anda ibuwa ibugua kinihondo lalu, I̱naga agali haguane kini-o i̱na bi bayale mbira langule yalu ibirugo í̠ hale habe. Agali í̠ bo batagi hole hongo halu hayaruni ai áyu dege Anduane Homogohanda í̠ biamogo biyagola tigua í̠ lone bo batagi holene henge nawulebira, lalu lamini. \p \v 32 Bi ogoni lamiyagola kini ibu hale howa lalu, I̱ igini Abasalomo ibu bayale kabe be agua biyabe, lene. Sudanali biagome ladai bialu lalu, Kini-o agali í̠naga waitigi hayaruni bibahende igiri ogonihondo biyadagua tihondobi ani biai kale nde i̱na karulapedale manda bido, lene. \p \v 33 Bi ogoni hale howa kini ibunaga miniha genda timbuni howa pabe heagoha anda hobane mbira daligahayagi heagoha iraga halu puwa dugu bialu hene. Ibugua dugu timbuniore bialu howa lalu, I̱ igini Abasalomo-o Abasalomo-o í̠ homaridago wahalu i̱ni homedole nde karulapedale. I̱ igini Abasalomo-o i̱ igini-o, laga bialu dugu timbuniore bialu hene. \c 19 \s1 Yoabahanda Debidihondo bi hongo howa lenego ogo \p \v 1 Agali marume Yoabahondo lalu, Debidi ibu igini Abasalomo dara howa dugu timbuni bialu ka, lalu lamini. \v 2 Ani lamiyago hale howa Debidinaga ami agali bu hearu bibahendeme tigua wai bialu wayali harimago bayale ndo birimadalo manda buwa tini turu nahe miniha genda haiho hene. \v 3 Ani howa ami agali biaru tanoha dai bialu howa tigua tinaga waitigirume ti mo ko howa baragola ibida purogo lenego andaga dai bialu taga hama dai biagadagua ti taga hama dai bini. \v 4 Odagoningi kini ibugua ibunaga de ngui bu yi howa dugu timbuni bialu, Ae i̱ igini Abasalomo-o i̱ igini-o, lalu dugu bia dege bialu hene. \p \v 5 Ani dugu bialu heagola Yoaba ibugua kini andaga puwa ibuhondo lalu, Bi larogo hale harene. Í̠naga ami agali biarume horo áyu dege howa í̠ timbuniore pelengidagola í̠nime ti mo taga halu kegoni. Í̠nibi í̠ one waneiginirubi í̠ one wabuni halu mende bedarubi ti bibahendeore homai kamile ndobe. \v 6 Anigo agali maru í̠ handabe manga hagaru í̠na tihondo gubalini halu í̠hondo gubaliniho hagaru handabe manga haga kegonida. Mana í̠na bialu kegonime í̠naga ami agali bu karubi ami agali haguane bu kamarubi bibahende mo nagalone harida. Abasalomo ibu nahome halu ina bibahende homai heneyagua ogonime í̠ mo turu kaledabe. \v 7 Ai hale habe. Áyu ogoni í̠nime pialu í̠naga ami agali bu karunaga mini mo palia hole pu nabere. I̱na Anduane Homogonaga minini howa heneneore larogo. Í̠na anidagua nabiriyagua áyu mbiraga í̠ yu wahalu ibida piai haragola í̠ni genda timbuniore yu holebere. Genda abale í̠ni igiri emeneni howa yu hama ibalu genda yu haridaruni goyane lowa áyu genda timbuniore yu holebere, lene. \p \v 8 Yoaba ibugua bi uruni lai heagola kini ibuni abale heyalu puwa tanonaga ege pabe panga haraba ubaanda tagi biaga wiagoria birule pene. Ami agali biaru ti kini tagira ibuwa tanonaga panga haraba biagoria beda layago hale halu ti ibuwa ibu heba mandagi hene. \s1 Debidi ibu Yarusaleme dai binigo ogo \p Odagoningi dege Isaraele agali biaru ti ibida pugu pugu bialu tini andaga dai bigi bigi bialu purogo lene. \v 9 Dindi bibahendeha Isaraele wali agali hearu tini degedege lai lagalaga bialu hene. Ani lalu howa marume lalu, Kini Debidihanda ina biamogo biyagome Pilidialibi inanaga waitigi maru hearubi tigua ina bolene winigo mo wahene. Áyu ibuni Abasalomo handalu ibunaga dindi andaru yu wahalu ibida piyada. \v 10 Iname Abasalomo ibunaga haguaneni weli odo wialu inanaga kini helarimago ai waime bayagola homaya. Anigo agali marume Kini Debidi lone haru dai nabibehedabe, lene. \p \v 11 Agali marume bi ogodagua laya lama Kini Debidi hearia lo yalu ibini. Ani layagola Debidi ibugua hale howa \w loma\w* binigo mo miaga Sadogobi Abaiadabi libu haru puwa lalu, Libugua Yudali haguaneru karia i̱naga bi ogo yalu puwa ogodagua laya lalibu. I̱ oali howa hale halu hewaria Isaraele wali agali hearume ogodagua layuane hale harugo ai Yuda wali agali tígua i̱ abale dai bia labehegoyu dai bia nale hemigola Isaraele wali agali tigua ala latagi halu i̱ i̱ni andagani birule daibia lelo kamigo irane agibe. \v 12 Ina nde darama mbiraore yabuleneore harimagodago tígua lolenedagua mendeali kagome lelo kamigo agibe, lene. \v 13 Ani lowa Debidihanda loma binigo mo miaga agali kirali biago labohondo lalu, Amasahondo ogodagua lalibu. Iyaore darama mbiraore yabulene haribagonidago ina heneneore larogo. Yoaba ibu ami agali karu haru haga hayadagua í̠na ho aribia habelo heloliya laro. Henene ogonidagua nabiruyagua Ngode Datagaliwabe ibunime i̱ bo wahelo laro laya lalu lamibe, lene. \p \v 14 Debidinaga bi lama pudaba layagome Yudali hearunaga bu miniha kika hayagola tigua Debidihondo bi yalu dai bilo ogodagua ladai bini. Tigua lalu, Í̠nibi í̠ one waneiginirubi í̠ damenerubi bibahende Yarusaleme dai bilimu larama, lalu lawia hene. \v 15 Ani layiyago hale howa Debidi ibu damene biaru heba ti Yarusaleme dai bule pialu Iba Yodana angeni pialu hene. \p Yudaliru tigua Debidi halu ibu dameneru Iba Yodana domaragola lola hole lowa ti pialu Yodana iba kaware dege Giligala tanoni pu hene. \v 16 Ani pu howa Gera igini Simai ibu Beniyamini hameigini howa dindi emene Bahurimiali henego ibugua Yudaliru halu Kini Debidi lola hole abale ibini.\x + \xo 19.16 \xt 2 Sml 16.5-13\x* \v 17 Ibu heba Beniyamini hameigini daosini mbira (1,000) tibi Solonaga biabe biahaga agali mbira Siba henego ibubi nde ibu igini nguira (15) henerubi ibunaga biabe biahaga agali pira kira (20) henerubi ti haru abale Kini Debidi ibu Iba Yodana heaore dege hondo pene. \v 18 Ani íbu howa tigua kini damenerubi kini one waneiginirubi bibahende ibani gi yalu haru doma ede halubi kini ibugua bidaba lalu hame layadaguabi biai halu hene. \s1 Debidihanda Simaihondo bayale binigo ogo \p Kini ibu iba domalu ubaede hole pialu hearia agali mbira mini Simai henegome kininaga wanakuihayagi ibalu dindini bulu palu ibira hene. \v 19 Ani buwa Simaihanda kinihondo lalu, I̱naga agali haguane timbuni-o í̠ Yarusaleme wahalu tagira ibiringi i̱na í̠hondo mana bayale ndo birugonaga mo wiaho ha nabi i̱ni dara halu o birudagoni mo embeda habe. I̱ha anidagua bini lalu miniha manda bu wiaabo nahabe. \v 20 Kini-o í̠naga biabe biahaga i̱ kogo i̱na ko timbuniore birudane manda bialu wali agali hameigini i̱ aria uyurayagi padarunaga agali mbiraoreali i̱na ala bamba halu i̱naga kini í̠ ala lola hole ibirudagoni, lene. \p \v 21 Ani layagola Seruia igini Abisaihanda ladaga halu lalu, Anduane Homogo ibunime kini helo mbirali dabalu helene biagohondo bi ko lagayago agali ogoni ibuni homelo bolene ngago ai Simai ibugua ani biyagonaga ibuni homelo, lene. \p \v 22 Ani layagola Debidi ibugua Abisaibi ibu hamene Yoabahondobi lamialu lalu, Seruia igini-o mbirale uruni libunaga biabe ndogo libugua irane aginaga i̱la mo waitigi harabibe. Áyu i̱ hangu Isaraele wali agalinaga kini kogonigo agali ogoni ibu áyu mbiralime ela halu bolene nawi, lene. \v 23 Ani lowa ibugua Simaihondo lamialu lalu, I̱naore bi larogonigo mbiralime í̠ homabelo bo wa naholebiraore laro, lene. \s1 Debidihanda Mebibosedehondo bayale binigo ogo \p \v 24 Ogoningi dege Solo aguane Mebibosede ibu Kini Debidi lola hole ibini. Mebibosede ibugua Kini Debidi Yarusaleme wahalu tagira piyangi howa ibunaga gebi agabi wayawaya nabe haho wialu angaribi nami dege haho winiyago ai ibu Debidi lola hole ibini.\x + \xo 19.24 \xt 2 Sml 9.1-13, 16.1-4\x* \v 25 Mebibosede ibu Yarusaleme yu wahalu kini heagoria anda ibiyagola kini ibugua ibuhondo hale halu lalu, Mebibosede-o iya haru ibida mba nalarigo aginaga biribe, lene. \p \v 26 Ani layagola Mebibosedehanda ladai bialu lalu, I̱naga agali haguane kini-o í̠naga biabe biahaga kogo i̱ agali ge kohe harugoni í̠ manda bide. Horo í̠ tagira piringi i̱na i̱naga biabe biahaga agali Siba heagohondo i̱bi ti poradagua kini heba poliya i̱naga nogo dongini biralu polenaga mo manda manda bia habe larugo lelalu ibugua i̱ mo hondo halu piyiya. \v 27 Ani pialu ibu í̠ hearia ibuwa ke̱ halu i̱naga mini mo ko howa bi dewa langiyiya. Anigo i̱naga agali haguane kini-o í̠ handalu koria í̠ Anduane Homogonaga dahuliyali ale kegoni. Anigo i̱hondo mbirale mbira bule hame lededagua biai habe. \v 28 Í̠na i̱ aba waneigini dameneru ina bibahende bai holene winigo ai í̠na i̱ dara howa í̠ andagaha tomo mandagi nabiya íbu larigola nalu haruligoni. Ani biruligo manda bialu áyu í̠hondo lone mbirale mbira ngi lolene nawi manda bido, lene. \p \v 29 Ani layagola kini ibugua ladai bialu lalu, Solonaga dindi andaru mbirale ngelalu homene paluniru Siba libu mo talebia holene manda bidogo í̠na bi mbira lolene nawigo waha, lene. \p \v 30 Ani layagola Mebibosedehanda lalu, Mbirale uruni Siba ibu hai helo waha. I̱naga kiniore homa nabi bayale halu dai biridagoninaga karulape ogoni, lene. \s1 Debidihanda Basilaihondo ka̱i̱ lenego ogo \p \v 31 Gileada dindiha howa agali mbira mini Basilai henego ibu Logelimi tano howa dalipe halu kini Iba Yodana domade hayagola ibu kini heba mandagi iba domade hole ibini.\x + \xo 19.31 \xt 2 Sml 17.27-29\x* \v 32 Basilai ogoni ibu agali bambaore hene ibunaga mali pira halira (80) heneyago ibini. Agali ogoni ibu mbirale dewawi howa muniru dewawi halu Kini Debidi ibida puwa Mahanaimi pu heagola ibugua Debidi halu ibunaga damene piyaru ti tomo dewaore nelo mialu ti baya hangu handayaho hene. \v 33 Basilai ogoni ibiyagola hondowa kini ibugua ibuhondo lalu, I̱na í̠ baya hangu handayaho holiya Yarusaleme ina haru ma, lene. \p \v 34 Ani layagola Basilaihanda ladai bialu lalu, Kini-o i̱ mali lu halu homole ndodago ina haru mandagi Yarusaleme hama polene nakarulapedago wahalu waharo. \v 35 Bi larogo hale habe. I̱ hama ibinigo mali áyu pira halira (80) kogonigo ani howa ai i̱na mbirale ngaru kobi bayalebi lalu mbira minime tale bibe nahe ko. Tomo ibabi bayale ngaru nalu howabi nde dendebida magubida lalubi dababe nahe dege ko. Wali agalirume iba gana lalu karu bayale larabe be ko larabe baya hangu hale holenego hale tuluhe ko. Ainde ogonibigome i̱naga agali haguane kini-o i̱na í̠ erekuibi mo ngule agi bule mbaliyadabe. \v 36 Kini-o irane agonaga í̠na i̱hondo mana bayale urunidagua buleberebe. Ani nabibe. Iyane haru Iba Yodana domalu emeneore tigimandi hangu pialu nde ti porami handala i̱ andaga dai bulebero. \v 37 Ani buwa i̱ni andaga dai bialu emene hangu howa homalu nde i̱ninaga homali i̱ aba mamaru hora hene ngagoha mandagi hora helo dai buliya waha. I̱ igini Kimihama o kago ibu dege i̱naga agali haguane kini í̠la hole pilibulo laro. Í̠na ibu biamogo bule hame lederu bibahende biai habe, lene. \p \v 38 Ani layagola kini ibugua ibuhondo ladai bialu lalu, Bayale larigo Kimihama ibu i̱na haru puwa í̠na ibuhondo buliya hame lederu bibahende biai holiya. I̱na í̠nihondo buliya hame lederubi biai holebero, lene. \p \v 39 Uruni lai howa Debidibi wali agali biarubi bibahende Iba Yodana doma ede hai hene. Ani buwa Debidi ibu Basilai nu̱nu̱ lalu ibu mo bayale helonaga bi la halu biya handala Basilai ibu ibuni andaga dai bini. \s1 Yudali Isaraelealila bi wai binigo ogo \p \v 40 Kini Debidi ibu Yudali bibahendebi Isaraeleali marubi ti haru Iba Yodana domalu pialu agali Kimihama mbira henegobi ti heba puwa Giligala dindi pene. \v 41 Debidi ibu Giligala dindi anda pu heagola Isaraeleali bibahende ibu hearia ibuwa tigua ibuhondo lalu, Agali haguane-o irane aginaga ina hamene Yuda tigua kini haru eberema lalu ina nde hale holoma̱ya langia nabi ohowa í̠bi í̠ one waneiginirubi í̠naga ami agalirubi haru halu abale Iba Yodana domalu ibiyabe, lalu hale hene. \p \v 42 Ani hale hayagola Yudali hearume ladai bialu lalu, Kini ibu ina Yudali kago manda bialu iname henemane haru ibirimago ai tí inahondo irane agome tandaga halu kamibe. Ani birimagola kini ibugua inanaga tomo yolo bialubi mbirale marubi mbira inahondo ngia nabi ka, lene. \p \v 43 Ani layagola Isaraeleali biarume lalu, Agali mbira kini hayagua nde ogoni ibu ina dindinaga ka. Ina Isaraele hameigini pira dindi mbiraoreha kamagola tí Yuda mbiraore hangu kamigoni. Heneneore Debidi ibu Yudalime kini kagoyu ibu ina bibahendenaga kini ka. Ina Isaraele hameigini pira howa ina wali agali dewaore bolanguahe kamago ai irane aginaga tígua ina Isaraele hameigini mo nagalone harimibe. Kini ibu dai bilonaga te ala ina Isaraeleali kamagome lene manda bulene nga, lalu hene. \p Ani layago lalu helowa Yudali biarume hongoore howa Isaraeleali biaru bime bo hengedalu hene. \c 20 \s1 Sebahanda Kini Debidi bope hole manda binigo ogo \p \v 1 Horo ogoninaga Isaraele dindiha agali ko mbira mini Seba hene. Ibu Beniyamini hameigini howa agali Bigiri henego igini hene. Seba ibugua pilipe ale biguli pu lalu hongo howa ga̱lalu ogodagua lalu, Debidi ogoni nahelo waha. Ina Debidi talima napole kama. Ina agali Yasi igini Debidi ibu aria ndo kama. Ina Isaraele wali agali kamaruni Debidi ogoni wahalu inane daluha dai bima, lene.\x + \xo 20.1 \xt 1 Kin 12.16, 2 Bit 10.16\x* \p \v 2 Ani layago hale halu Isaraele wali agali tigua Debidi yu wahalu Bigiri igini Seba talima pialu tini daluha dai bini. Ani piya handala Yudaliru tini Debidi andaneha howa tigua Debidi ibiyadagua talima ibalu Yodana angeha howa hariga wiadagua ibalu Yarusaleme anda ibini. \p \v 3 Ti Yarusaleme tano anda ibalu Debidi ibu ibuni kini andaga biagoha anda pialu ibu one pira wabuni mende berene biaru ti kini andaga mamage berelalu piyaru haru dai buwa anda mbiraha berelowa agali marume ti mamage helo helene. Ani bialu ti tomo nelo mialu mamage helo helowa kini ibuni wali uruni baba abale paliaga winidagua napale ti bame ani biralu homelo berelene. Ani bereleagola ti agalini homene wali dalo biragadagua berene.\x + \xo 20.3 \xt 2 Sml 16.22\x* \p \v 4 Mani kini ibugua Amasahondo lamialu lalu, Í̠na puwa Yudali bibahende olo mogo bialu yawi lumayaguabi í̠bi ti heba i̱ koria ibule lamule pobe, lene. \v 5 Ani laya handala Amasa ibugua pialu agali olo mogo buwa horo ibabe layangi dai nabi hene. \p \v 6 Amasa ibu abale dai nabiyagola kini ibugua Abisaihondo lalu, Abasalomohanda ina genda timbuni mo ngiyago goyane lowa Bigiri igini Sebahanda ina genda tara timbuniore mo ngulubadago. Í̠na í̠naga ami agali bu karuni haru halu puwa minu yania halimu. Ibunaga agali haru hayadago haru halu puwa tano pabe hongohe kagoha hayagua iname ibu minabe nahe holebirago abale minule pudaba, lene. \v 7 Ani laya handala Abisai ibugua Yoabanaga ami agali hearubi ami maru kini ibu mamage haga Keredeali Peledeali hearubi ami agali maru wai hongo howa biaga hearubi bibahende Yarusaleme tano yu wahalu Seba minule taya bima pole pene. \p \v 8 Tigua pialu Gibeononi ege to̱le̱ timbuni wiagoria tagira pialu hemigola Amasa ibalu hearia lola hene. Yoaba ibu wai bule aga karulaga wiago karulo howa wai biaga ayu tibu nogo dongone mandibuha dahene. Ayu tibu ogoni andaneha yuwa mandibuha dahenego Yoaba ibu Amasa lola hole uba amu hayagola ayu tibu biago golowa ibira hene. \p \v 9 Ani biyagola Yoaba ibugua Amasahondo lalu, Hamene-o í̠ karulape kebe, lene. Ani lowa ibugua Amasa nu̱nu̱ lole biatingi howa angarini gi tigame yania hene. \v 10 Ani yania howa Yoaba ibugua ayu tibu nene gadele tubagi mbira gi lehayagi yiago Amasa ibu nahende hene. Ani heagola Yoabahanda Amasanaga tombeneni nogoba hayagola Amasanaga tini dindini haeala paya bialu ogoningiore halu mende nogoba naheaore abale tongolo mini. Tongolo miyago hondowa Yoababi ibu hamene Abisaibi libugua Bigiri igini Seba taya bima pole piyagoha pene. \p \v 11 Ani piyagola Yoabanaga ami agali mbiragome Amasa tingini harigani ibiraho wiagoria howa ibugua bi ladaga halu lalu, Agali Yoaba Debidilahondo turuho kamiru tí Yoaba poradagua pudaba, lene. \v 12 Anigo daramame Amasanaga tingini gobahego harigani wiaabo hene. Ani wiagola ami agali maha ibiyaru ti ogoni handalu ogoriani hondo hene. Ani hondo heago hondowa Yoabanaga ami agali biagome Amasa tingini harigani wiago gililo yalu pubagi howa tani heagoria wialu agame bu dambi ho ngelene. \v 13 Amasanaga tingini harigani howa mo bagi heagola ami agali bibahende biaru ti Yoaba piyadagua talima pialu Bigiri igini Seba taya bima pole pene. \p \v 14 Seba ibu nde Isaraele hameigini dindi wiaruha piai halu Abele Bedemaga tano kaware ngelowa dindi lene wiagohayagi anda pene. Ani piyagola Beri hameigini hearume ibu piyadagua ti haruru pialu tanoha anda pene. \v 15 Ti anda pu heagola Yoaba halu ibunaga ami agali hearu ti hale halu hearia Seba ibu tano ogoniha ka layane hale hene. Ani ka layago hale howa tigua tano ogoni ho hagira bialu tanonaga ege pabe heago iraga holenaga dindi dugu hanama iraga hene. Ani bialu marume ege pabe heago podo ibira helonaga dindiha tombe lalu hene. \v 16 Ani bialu heagola wali mini bayalewi mbira tano ogoniha bereneyagome ege pabe biagoria handapeho howa lalu, Uru-o hale hadaba laro. I̱na Yoabahondo bi mbira lamuleberogo ibu ogoria ibilo lamidaba, lene. \p \v 17 Ani layagola Yoaba ibu wali biago heagoria kaware pu heagola wali biagome lalu, Í̠ Yoababe, lene. Ani layagola Yoabahanda ladai bialu, E̱ i̱ Yoaba kogoni, layagola wali biagome Yoabahondo lalu, Agali haguane-o i̱na bi lole yidoru loleberogo baya hangu hale habe, lene. Ani layagola Yoaba ibugua lalu, Karulape. Í̠naga bi uruni i̱na hale holiya la, lene. \p \v 18 Ani layagola wali biagome Yoabahondo lamialu lalu, Bamba bi mbira laganego ogo lalu, Í̠ mini tumutumu ho keyagua Abele tano ngagoha pobe, laga. Ani laragola pialu karia wali agali Abele tanoha bu karume tinaga mini mo wála halu mo tiga bia haga. \v 19 Ai bi larogo hale habe. Inanaga tano ogo Isaraele dindiha tano mini lene mbira wiyagoni nga. Inanaga tano ogoha keba ha wai bia gungu biaru mbira nabiagaore tano mini lene bayale mbira o ngamagoni. Iname inanaga kini kago hangu talima piaga henego kama. Ani hene kamagoyu áyu í̠na inanaga tano bo gialo wahole bialu kegoni. Mbirale Anduane Homogo ibunaga ngago irane aginaga bo gialo waharebe, lene. \p \v 20 Ani layagola Yoaba ibugua ladai bialu lalu, I̱na tano ogo bo gialo bagabu waholene hame nale ko. \v 21 Anigo iname agali mbiraoreli hangu Bigiri igini Seba hangu taya berema. Ibu Eberaimi hameigini dindiha amu hari bare wiagoha howa ibini kago. Agali ogoni ibugua agali maru hearume Kini Debidi bo wahelo ndelalu hayiyago ai Seba ogoni minu ngilimulo hame ledama. Ani minu ngeremigola iname tínaga tano ngelo wahalu poleberema, lene. \p Ani layagola wali biagome lalu, Heneneore buleberemago larogo hale habe. Iname agali ogoni balu ibunaga haguane tano pabeha howa batagi haramagola tí hondoleberemi, lene. \v 22 Anidagua lalu wali biago tanoha puwa ibugua wali agali tanoha bu hearuhondo ibunaga mini wiago tihondo lamiai hene. Ani lamiai hayagola tigua ibunaga mini wiago talialu Seba bole pene. Balu tigua Sebanaga haguane pugu yalu ibuwa Yoaba halu ibunaga ami agaliru bu hearia batagi hene. Anidagua biya handala Yoaba ibugua pilipe biguli pu layagola ami agali biaru ti tano ogoni wahalu tini dalu dai bini. Yoaba ibu nde Kini Debidi hearia Yarusaleme dai bini. \s1 Debidi ibunaga agali haguane helenedarume biabe bialu henego ogo \p \v 23 Isaraelenaga ami agaliru handame howa haru haga haguane Yoaba ibu hene. Yahoiada igini Benaia ibugua ami agali kini ibuni mamage haga Keredeali Peledeali biaru haru haga hene. \v 24 Adonirama ibugua agali maru kini ibunime ibunaga biabe bia helo dabo helaga birago haru haga hene. Ahiludu igini Yahosabada ibugua mbirale bibahendeore Debidihanda birago damene gilibu wiai haga hene. \v 25 Ani bialu Seheba ibu kininaga beba gili bia dagala biaga hene. Sadogola Abaiadala libu \w loma\w* binigo mo miaga agali hene. \v 26 Ani bialu Yairi hameigini agali mbira mini Ira henego ibubi nde Debidinaga loma binigo mo miaga helo dabo helalu bini. \c 21 \s1 Gibeonoalirume Kini Solohanda tihondo ko biyagonaga pani biadai binigo ogo \p \v 1 Debidi ibu kini heangi gaea timbuni biyagola Isaraele wali agalibi Yuda wali agalibi ti mali tebirani tomo garilo hene. Ani biyagola irane aginaga tomo gari ogoni tagira porabe lalu Debidi ibugua Anduane Homogohondo hale hene. Hale hayagola Anduane Homogo ibugua ladai bialu lalu, Tomo gari timbuni o poragoni irane bamba Kini Solohanda Gibeono wali agali bo wahayagonaga pani áyu ibu waneigini bu karume nalu kagoni ndobe, lene. \v 2 Ani layago hale howa Debidihanda, Gibeono wali agali olalu ibidaba, lene. Gibeono wali agali uruni ti Isaraele wali agali ndo ti Amono wali agali hene. Amono wali agali maru ereba hai halu yu wahene emene uruni ti hangu hene. Bamba Isaraele wali agali tigua Amono wali agalihondo, Tí mo ko naholeore, lalu habo nalolene bi hongoheore lowini. Ani lowini wiago mo wahalu Solohanda Gibeono dindiha Isaraele wali agali Yuda wali agaliru hangu hai helo lowa ibugua Gibeono wali agali bibahende bo mburi lai hole biyagola emene mbira ti hangu yo pialu pene. \v 3 Gibeono wali agali olayagola uruni ti Kini Debidi berearia ibiyagola ibugua tihondo lamialu lalu, Ina Anduane Homogo ibunaga wali agali bu kamaru biamogo bilo tígua ibuhondo inanaga bi la halimulo áyu iname mana ko mbira tíhondo bini ngago mo tiga buleberema. Ani buleberemago ai iname mana ko birimadago mo tiga bialu agileore buluma̱ya hamelo kamibe, lene. \v 4 Ani layagola Gibeonoali biarume Debidihondo ladai bialu lalu, Í̠na muni ngolo silibaru inahondo ngia ngiriyaguabi urunime Solobi ibu damene bu karubi ti baba ina baba genda wu kamaruni mo ereba naholebira. Iname í̠hondo Isaraele wali agali bu karu aria maru homelo bo wahabi naloleberema, lene. Ani layagola Debidihanda lalu, Aniyagua nde i̱na tíhondo agile buliya hamelo kamibe, lene. \p \v 5 Ani hale hayagola tigua ibuhondo lalu, Bamba Solohanda ina aria lenego mbira Isaraele dindini naholoma̱ya bibahendeore bo wahai holene hamelo hene. \v 6 Ibugua ani binigo manda bialu í̠na ibu igini aguaneru aria kariali ina ngibelo hamelo kama. Ani ngeregola iname Gibea tano haru poleberema. Gibea tano haru poledagoni irane agali kini helo Anduane Homogohanda Gibeali Solo dabo helene manda bialu ani haru poleberema. Ani haru pialu tano ogoriani Anduane Homogo ibuninaga deni agali uruni homelo irani bo derela holeberema, lene. \p Ani layagola Debidihanda lalu, Karulapego i̱na agali kariali uruni tí nguliya, lene. \p \v 7 Anduane Homogonaga minini howa Debidi ibugua Solo igini Yonadanala habo nalolene bi mbira lowinigo ogoni lone mitangi bu dai bini. Ani mitangi bialu ibugua Solo aguane Yonadana igini Mebibosede ibu Gibeonoali biaru minu mia nabi wahene. \v 8 Ibugua Solo igini Amonila Mebibosede mendela libu Aia wane Lisibahanda taba henene henego minu mialu bini. Lisiba ogoni ibu Solo one wali wabuni halu mende berearu aria berene. Solo wane mini Meraba mbira berenego ibu igini duria henego minu mialu bini. Meraba ibu Meholali Basilai mbira henego igini Adarielela pu biruwa igiri duria uruni hono winigo minu mini.\x + \xo 21.8 \xt 1 Sml 18.19\x* \v 9 Debidihanda agali karia uruni Gibeonoali biaru minu miya handala tigua agali uruni haru halu puwa hari nene wiagoria Anduane Homogonaga deni howa agali biaruni ira dibu hongowa bo derela hayagola bibahendeore homai hene. O biyadagoni mabuha bali lini boga biyagola wali agali hearume lini do wulenengi hayagola ani bini. \p \v 10 Ainde agali homayadaruni aria igini kiraligo ai̱ya mini Lisiba berenego ibugua aga labolabo ko haragaya wiaru mo yalu agali bo derela hene hari nene biagoha irigi halu pene. Puwa ibugua aga ko biarunime pingi pongo buwa balai anda emene mbira ege to̱le̱ wiagoria bia howa ibuni ogoniha berene. Ani bialu ibuni agali bo derela heago mamage biraabo heane ege dewa dege peagola iba dalu ibalu agali kariali bo derela hayarunaga kuni wiago damini. Lisiba ibugua agali kuni uruni ega biango nogo gabuarume nolino mbiraga horombebi mamage baya hangu haabo haga hene. \p \v 11 Mani howa Aia wane Lisiba ibu mamage ani beda layago hale howa \v 12 Debidi ibu Yabese tano wali agaliru Gileada dindini bu hearia puwa Solonaga kunibi Solo igini Yonadananaga kunibi mo pene. Abale ogolabo Pilidialirume Hari Giliboa wiagoha bo wahalu libunaga tingini Bedesana tano wiagoha mo yalu puwa wali agali mo ngoai haga hama wiagoria mo paga ho ngelene. Ani wiagola Yabeseali marume Bedesana tano puwa ogolabonaga kuni mo page yalu pene. \p \v 13 Ani bini winigo ai Debidihanda agali biabe biaga hearuhondo lalu, Libunaga kunibi mo yu pialu agali kariali Gibeonoalirume bo derela hayarunaga kunibi mo yu pu dege bilimu. \v 14 Ani bialu Beniyamini hameigini daluha Sela tano ngagoria Solo aba Kisinaga homali kagoha Solo Yonadanalanaga kunibi ogoniha hora halimu, lene. Agali biaru tigua puwa Debidihanda bilimu lalu lamiyadagua biai hene. Ani biai howa tigua Ngode Datagaliwabehondo tinaga dindi mo bayaleha lalu bi layagola Ngode Datagaliwabe ibugua tinaga bi hale halu biamogo bialu hene. \s1 Isaraelealime Pilidiali lu timbuni hearu baba wai binigo ogo \p \v 15 Mani Pilidiali Isaraelealila wai lone bialu howa Debidi halu ibunaga ami agaliru Pilidialiru baba wai bule tidiyu pene. Ti wai bialu ha dege binigo Debidi ibu tingini hongo ereba halu gamaea biyagola wai bibe nahe hene. \v 16 Ani biyagola Pilidiali lu timbuni mbira mini Isibibenobo henegome Debidi bole ibini. Isibibenobo ogoni ibu Pilidiali agali lu timbuni dege dege hayadaruni aria mbirago íbu hene. Ibunaga yandare yiagonaga dene boronosime wabini. Boronosi ogoninaga genda magi kilogarama tebira howa bolanguahe yu hene. Ani buwa Isibibenobo ibunaga wai biaga ayu tibu gahengeore andane ho yu hene. \v 17 Anigo Seruia igini Abisai ibugua agali ogoni ibiyago handalu Debidi mo wule ibini. Ani ibuwa Abisai ibugua Pilidiali timbuni ogonila wai bialu bo homelene. Ani biyagola Debidinaga ami agali biarume ibuwa Debidihondo hongo howa lalu, Ina wai bule poramagoha í̠ lone naibabe. Í̠ ina Isaraele wali agalinaga wá hagane hale ale kego ai í̠ bayagua inanaga hale ogoni mo hundia haradagua bulubadago naibabe, lene.\x + \xo 21.17 \xt 1 Kin 11.36, Iba 132.17\x* \p \v 18 Mani Isaraeleali tigua Pilidialiru baba wai lone bini. Horo ogoningi dindi mbira mini Gobo wiagoria wai bialu hene. Ani bialu howa ogoningi Isaraele dindi mbira Husa wiagoha howa ibini agali mbira mini Sibegai henegome Pilidiali agali timbuni biaru aria mbira mini Saba heago bene. \p \v 19 Halu mendengi Isaraelealiru tigua Pilidialiru baba Gobo dindini wai bialu hene. Ani bialu howa Bedelehemeali Yairi igini Elehanana ibugua Pilidia ami agali mbira Gede tanoali mini Golaidi heago balu homelene. Golaidi ibunaga yandare endene timbuniore kuluba ale mbira yu henego agali ogoni bene.\f + \fr 21.19 \ft 1 Bi Te 20.5 de handabe.\f* \p \v 20 Gede tanoha dege wai mendebi bialu hene. Horo ogoningi agali timbuni gibi mbira luoreni ibunaga gi hondone waragaria labolabo halu ge hondonebi waragaria degehe hene. Gi hondonebi ge hondonebi lamaga halu pira kirani mariahe (24) hene. \v 21 Agali ogoni ibugua Isaraele wali agali mege bialu heagola Debidi hamene Sama igini Yonadanahanda agali ogoni balu homelene. \p \v 22 Agali timbuni mariali uruni Pilidiali Gede dindiha abale bamba heneru aria hearia Debidi halu ibunaga agali uruni tigua bo wahene. \c 22 \s1 Debidi ibu Anduane Homogohanda biamogo biyagonaga iba gana lenego ogo \r (Iba Gana 18) \p \v 1 Debidi ibu Solohanda bo waholene wiyangibi ibunaga waitigi maru hearume bo waholene wiyangibi Anduane Homogohanda mo wahaga biyagonaga turu howa ibugua Anduane Homogohondo iba gana ogodagua lene. \q1 \v 2 Anduane Homogo ibuni i̱naga wai pabe hongoheore kagoni. \q1 Ibu ege to̱le̱ ale howa i̱ ho gehalu \q1 waitigirunaga giha howa i̱ mo wiaga ka. \q1 \v 3 I̱naga Ngode Datagaliwabe ibu i̱naga ha do haga. \q2 Ibu hari nene ngaligobi kagoha i̱ pialu ibuha ha do haruli. \q1 Anduane Homogo ibu i̱naga humbi howa i̱ hapai haga ka. \q2 Ibugua i̱ mo wialu handayaho holene hongo karulapeore kagoni. \q1 Ibu i̱naga wai pabebi i̱naga ha do andabi ibuni hangu ka. \q1 I̱naga waitigirume i̱ minalu bolebiragola \q2 i̱ biamogo bialu mo wiaga ibuniore kagoni. \q1 \v 4 Anduane Homogonaga mini yaraga hami̱ya. \q1 I̱na ibu olalu haruli. \q1 Ibugua hale halu i̱ biamogo bialu \q2 i̱naga waitigirunaga giha howa i̱ mo wiaga kagonaga \q1 iname ibunaga mini yaraga holene nga. \b \q1 \v 5 Iba solowarame yaribu timbuni tanguialu tita̱la amu nana biagadagua bialu\x + \xo 22.5 \xt Yna 2.5-7\x* \q2 homolene pume dariba haradagua i̱ dariba hayagoni. \q1 \v 6 Homolene dameneme i̱ mabu bupe howa pume dariba haradagua biyagoni. \q2 Homalime i̱ minule mandabu hayagoni. \q1 \v 7 I̱naga miniha genda ho howa Anduane Homogo olalu harugoni. \q2 I̱naga Ngode Datagaliwabehondo i̱ biamogo bia lalu harugoni. \q1 Ibuni andaga howa i̱naga bi hale haya. \q2 Ibuhondo i̱ biamogo bia larugo hale hayagoni. \b \q1 \v 8 Ngode Datagaliwabe ibugua keba timbuni howa \q2 dindi mo dumbirumbi bilaya. \q1 Dindi hari timbuni wearu mo ema bia hayagola ema bia gimbu biya. \q1 \v 9 Anduane Homogonaga ngui harigaha howa ira hagua tagira ibalu \q2 ne harigaha howa ira hungu datagitagi biyagome \q1 mbirale wiaru bibahende do mundu laya. \q1 \v 10 Ibugua hari daliga buda edene bialu daliape haya. \q2 Daliape hayagola hari beraliba mindibi ibu geha hai haya. \q1 \v 11 Ibunaga dahuliyali mbiranaga erekunini biralu yagalalu dalipe haya. \q2 Puyabu ega babagane aleheme ibu yalu abaleore daliape haya. \q1 \v 12 Aruma holeneme ibu dambi hai haya. \q2 Hari beraliba mindibigome ibuni ho ge hayagoni. \q1 \v 13 Ibuha howa wá timbuni wá hatagi halu \q2 hari daba ira hungu dalu heaore ba tagitagi biya. \b \q1 \v 14 Anduane Homogo ibuni hari daligaha howa bi hongo howa hari kilikulu laradagua biayua. \q2 Ngode Datagaliwabe Hongo Haiheore kagome bi layuago hale hene. \q1 \v 15 Ibugua ibunaga timu edalu ba amunana biyagome waitigi purogo laya. \q2 Hari dabame bayagola ti ibida bilibulu piai haya. \q1 \v 16 Anduane Homogohanda ibunaga waitigi hearuhondo keba hayagome \q2 puyabu hongohe ale howa ti puloyu purogo laradagua biya. \q1 Iba solowara timbuni bereago hundiai hayagola \q2 dindi andaneha gene wiyago bame ha pana ho haya. \b \q1 \v 17 Anduane Homogo ibu daligaha howa gi yupe halu i̱ minu yania haya. \q2 Iba solowara timbuni bereagome i̱ dambi hearia ibugua i̱ gini miya. \q1 \v 18 I̱naga waitigi hongoheore hearunaga giha hewaria ibugua ibuninaga gime i̱ mo wiya. \q1 Agali marume i̱ handabe manga ho hearu i̱na ti bo podabe nahe hewariabi \q1 ibugua i̱ mo wialu haru dai biya. \q1 \v 19 Bamba i̱ha genda ngelo hewangi tigua i̱la wai bule ibiya. \q2 Ani ibiyagoyu Anduane Homogohanda i̱ handayaho haabo hayagoni. \q1 \v 20 I̱ homolene wiagoha kaware hewaria ibugua i̱ biamogo biya. \q2 Ibugua i̱ gubaliniore ho kagome i̱ gini minigo ko. \q1 \v 21 I̱na mana bayale tigabi wiaru talialu bialu hewago hondowa \q2 Anduane Homogohanda i̱hondo bayaleore biaga. \q1 I̱na mana ko mbira nabi hewago hondowa ibugua i̱hondo mana bayale biaabo haga ka. \q1 \v 22 Anduane Homogonaga mana tigabi ngaru i̱na taluwa bialu harugoni. \q2 I̱na i̱naga Ngode Datagaliwabe erembira mialu mana ko wiaru nabi harugoni. \q1 \v 23 Ibunaga bi mana lo ngaru i̱na baya hangu talialu bialu haru. \q2 Ibugua bia layadagua i̱na mo wa nahe biaabo haruli. \q1 \v 24 I̱na ibu deni howa ko mbira nabiorego ibu manda bu ka. \q2 I̱na mana ko mbira buli lowa i̱ni ibagabu harugoha mamage haluore haruli. \q1 \v 25 Ibugua i̱na mana bayale tigabi wiaru talialu bialu hewago hondowa \q2 i̱na mana ko mbira nabi hewago hondowabi \q1 Anduane Homogohanda i̱hondo bayaleore biaga. \b \q1 \v 26 Anduane Homogo-o mbiralime í̠ wahalu nape talima ibalu heagua \q2 í̠nabi nde ogoni ibu yu wahalu napiaga ke. \q2 Mbiralime ko mbira nabiaga howa ibuha ko nawi heagua nde \q2 í̠nabi ogoni ibuhondo mana bayale biadai biaga kegoni. \q1 \v 27 Mbiralime mana tigabi dege biaga heagua \q2 í̠nabi nde ogoni ibuhondo mana tigabi dege biadai biaga ke. \q2 Anigo mbiralime mana ko biaabo haga heagua í̠na ibuhondo handabe manga haga kegoni. \q1 \v 28 Wali agali tini mo dindiha haga karu \q2 í̠na ti biamogo bialu haru dai biaga ke. \q2 Wali agali maru tini mo dunini howa mine haga karu \q2 í̠na ti mo dindiha haga kegoni. \b \q1 \v 29 Anduane Homogo i̱naga wá hagane haleore í̠ kegoni. \q2 I̱ arumaha kogola í̠na aruma holene mo wahaga kegoni. \q1 \v 30 I̱na waitigi bu karu bope halu wayali holiya í̠na i̱ hongo ngiaga ke. \q1 I̱na waitiginaga tano ngaruha ege pabe hongohe timbuni karu pogola anda poliya \q2 í̠na i̱ hongo timbuniore ngiaga kegoni. \q1 \v 31 Ngode Datagaliwabe ogoni ibunaga mana baya buruguleore biai haga ka. \q2 Ibugua bi laragobi heneneore dege laga ka. \q1 Ibunime wali agali waitigi handalu ibida porarunaga humbi kago \q2 ti bibahende ibuha ha ge hai haga ka. \b \q1 \v 32 Anduane Homogo ibuni hangu Ngode Datagaliwabeore kagoni. \q2 Inanaga ha do holene anda ege to̱le̱ ale hongohe Ngode Datagaliwabe ibuni hanguore ka. \q1 \v 33 Ibugua i̱naga ha do anda hongoheore kagonigo \q2 i̱ ibaga bu koria ibugua hariga bayale mo tiga biaga ka. \q1 \v 34 Ibugua i̱ nogo gabua mini dia ibagabu poralidagua pialu holiya i̱ handayaho haga ka.\x + \xo 22.34 \xt Hi 3.19\x* \q2 Hari nene ngaruha pialu koria ibugua handayaho kagome i̱ pi nalaga ko. \q1 \v 35 Ibugua i̱ wai bulene biawai haragome \q2 danda boronosime wabini hongoheore hibuhe ngago \q2 i̱na edalu babehe kogoni. \b \q1 \v 36 Anduane Homogo-o i̱naga waitigi hearunaga giha hewaria \q2 í̠naga humbi i̱hondo ngirigola i̱ wayali harugoni. \q2 Í̠na i̱ biamogo birigome i̱ wali agali karunaga deni agali mini leneore kogoni. \q1 \v 37 Í̠na hariga bayale mo wirigome \q2 i̱ porogoha i̱naga ge gondo lalu pi nale bayale kogoni. \q1 \v 38 I̱na waitigi hearu talima pialu minu yania hai haruli. \q2 I̱na ti talima pugu pugu bialu ti baiore hole wahalu dai nabi haruligoni. \q1 \v 39 I̱na ti bogaiore hewagola homo ibira hai haga. \q2 Ibira halu i̱naga geha wiai howa lone heyabe nahe wiaga. \q1 \v 40 I̱na waitigi baba wai buliya í̠nime hongo ngirigoni. \q2 Í̠na i̱ biamogo birigome i̱naga waitigi hearu i̱na ti bo podahana hai harugoni. \q1 \v 41 I̱ waitigi biaru i̱ handalu ibida purogo lelo í̠na mo bia hari. \q2 I̱na i̱ handabe manga haga hayaru bo wahai harugoni. \q1 \v 42 Uruni ti mbiralime pele milo agali maru taya biyagoyu ti biamogo bulene mbira handa walia naheya. \q1 Tigua ti biamogo bilo Anduane Homogo olayagoyu \q2 ibugua tinaga bi hale nahaya. \q1 \v 43 I̱na ti bo tagadabaga biwagola ti be abalu ale howa dindini wini. \q2 Ba dege bialu bo hengeda halu hariga teneni waru wiraligobi haya. \b \q1 \v 44 Wali agali ko hearume i̱ bo waholilono í̠na abale ibalu i̱ biamogo biri. \q2 I̱na wali agali hameigini tara tara bu hearu handayaho holiya í̠na i̱ dabo helarida. \q2 Wali agali tara tara i̱na nahendene hearu áyu i̱ andaneha íbu hai ka. \q1 \v 45 Wali agali dindi taraha íbu hene karume i̱naga wanakuiha ibalu ge duli hanga haga ka. \q2 Tigua i̱na bi larugola abale hale halu i̱ talima ibaga. \q1 \v 46 Tinaga hongo ibira howa \q2 tigua tano wai pabe hongohe hearu wahalu \q2 tini duru lagalaga bima i̱ hewaria ibaga. \b \q1 \v 47 Anduane Homogo ibu haluheore kagoni. \q1 Ibu i̱naga ege to̱le̱ ale hongohe kago \q2 ibunaga mini yaraga hami̱ya. \q1 Ngode Datagaliwabe hongoheore ogoni ibu i̱ pele ngiaga kagonigo \q2 ibunaga mini timbuni yaraga haabo hami̱ya. \q1 \v 48 Ibugua i̱ biamogo bialu waitigi hearu bope halu i̱ mo wayali haga ka. \q2 Wali agali hameigini dindi tara tarani hearu i̱ andaneha helai haga ka. \q1 \v 49 Ibugua i̱naga waitigiru giha hewaria \q2 i̱ biamogo bialu i̱ mo wiaga ka. \b \q1 Anduane Homogo-o í̠na i̱ pele ngialu i̱naga waitigiru mo dindiha helalu \q2 i̱ mo wayali helarigoni. \q2 Í̠na agali bo wahaga bu hearume i̱ bo wahole biyaria i biamogo birigoni. \q1 \v 50 Anidagua birigonaga i̱na wali agali hameigini tara tara karunaga deni howa \q2 í̠naga mini yaraga holebero.\x + \xo 22.50 \xt Lm 15.9\x* \q2 I̱na í̠naga mini yaraga halu iba gana lolebero. \q1 \v 51 Anduane Homogohanda Debidi i̱ kini dabo helayago \q2 i̱naga waitigiru bope holiya i̱ mo wayali helaga ka. \q2 Ibugua i̱niore kini dabo helene kogohondo gubaliniore haabo haga kagoni. \q2 I̱naga waneigini aguanene mani holebiraru tihondobi ibugua gubalini ho haabo holebira, \m lalu Kini Debidihanda iba gana ogoni lene. \c 23 \s1 Debidihanda paluni bi lamaro binigo ogo \p \v 1 Debidi ibugua bi lamaro bialu lalu, I̱ Yasi igini Debidi kogome bi ogo laro. Anduane Homogo Daligaorene Daliga kago ibugua wali agali dewa bu hearunaga deni howa i̱ mini lene helaya. Yagabanaga Ngode Datagaliwabehanda i̱ kini holiya dabo helayago kogo. I̱na Isaraeleali howa iba gana dewa laga kogoni. \v 2 Anduane Homogonaga Dinini ibugua i̱naga ne harigaha howa bi latagi haya. Ibugua bi uruni tí languliya i̱hondo langiaga ka. \v 3 Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe ibugua i̱hondo bi laya. Ibugua inanaga ha do haga ege to̱le̱ pabe ale kagome i̱hondo ogodagua laya. Kini kagome Ngode Datagaliwabe andaneha howa ibunaga wali agali haru halu mana tigabi bialu baya hangu handayaho hayagua \v 4 egerebagi ginu haguame ni ge nahe ni baya taraore daraligobi kini ibugua biabe birago wali agalinaga deni wále bayale biragola tigua turu hai hene bulebira. Iba dalu ibalu henego bo daragola ni daba haragome dataniru ngiringara lalu bayale haraligobi ibu holebira. \p \v 5 Ogonidagua Ngode Datagaliwabe ibugua i̱naga waneigini aguaneneru mo hongo holebero lalu habo nalolene bi mbira hongohe i̱la lo winigo nga. Ibugua bi lo winidagoni mo habo lalubi mo iriaribi nabulebiraore. Bi lo winidagoni wiaaboore holebira. Mbirale i̱ha tubagiho koru Ngode Datagaliwabe ibugua ngilo hamelo kogoni. Ani ngiragola i̱ wayali haabo howa bolangua hene holebero. \v 6 Wali agali maru Ngode Datagaliwabe mitangi nabiaga karu uruni ti pu anihe ale kagola bo batagi haga biaga winigo nga. Pu ani ngaru wali agalime giha nayuhaga ndobe. \v 7 Wali agalime anihe ngaru mo wahole manda biyagua tigua gime ndo kanogo hongohe ngarume mo ilu mogo biaga. Mbirani ngelowa irame dai helo delolebira, \m lalu Debidihanda lamaro binigo ogoni. \s1 Debidinaga ami agali hongohe mini lenebi henegonaga mini uru \r (1 Bi Te 11.10-41) \p \v 8 Debidinaga ami agali hongohe mini lene heneru mini uru hene. Mbirago Tagemono hameigini Yosebe Basebede ibu ami agali hongohe mini lene tebira henego aria mbira haguane ibu hene. Horo mbirungi Yosebe Basebede ibugua yandare hangume agali handari halira (800) baba wai bialu agali uruni bibahende bo wahai halu wayali hene. \p \v 9 Agali Ahohi hameigini Dodo igini Eleasa ibu agali mini lene tebira henedaruni aria haguane mendego ibu hene. Horo mbirungi ibu Debidi heba Isaraelealirubi ti hemiria Pilidialirume wai bule amuna tidiyu hearia hendene. Ani hearia hondowa Isaraeleali uruni tigua wai bule tingi howa de buyu howa bi lalu henego ai Pilidialirume wai hapara haya handala Isaraeleali ti gi halu ibida piai hene. \v 10 Maru ibida piyagola Eleasa ibu hangu hongo ho howa ibugua Pilidiali dewaore bo wahai hene. Ani ba dege bialu henego ibunaga gi amburi bialu hiribula hayagola wai bialu hene ayu tibu yu hayago yupe habe nahe hayagola giha yaho hene. Horo ogoningi Anduane Homogohanda Pilidiali hearunaga hongo bopeore hene. Ani biyagola Isaraeleali biaru tigua Eleasa hearia lone dai buwa handalu hemiria Eleasahanda Pilidiali biaru balu bai hayiyane handalu tinaga biabe bulene mbira dege wiaria hendene. Tinaga biabe bulene ogoni Pilidiali bo paya biarunaga wai pole karulaga agaru dabudabu damene karulearuni ti golo yai hene. \p \v 11 Agali hongohe tebira uruni aria tebonego Hara dindiha howa ibinigo Age igini mini Sama hene. Horo mbirungi Pilidialiru ti ibuwa dindi mini Lehi mbira wiagoria agali mbiranaga paboro gama wiagoria tidiyu hene. Ani tidiyu íbu heago handalu Isaraeleali hearu ti ibida piai hene. \v 12 Ani piai hayagola Sama ibu gi nahe Pilidiali urunime tinaga dindi karu nalelo mabu dombeni howa wai hongoore howa bialu hene. Wai bialu ibugua Pilidiali uruni bibahendeore balu homelai hene. Anidagua biyadagonime Anduane Homogohanda Pilidiali waitigiru bope haiore howa wayaliore hene. \p \v 13 Debidinaga ami agaliru haru haga ami agali hongohe pira tebira (30) laga hene. Horo mbirungi Debidi ibu Adulama dindiha egeanda mbira heagoha hearia ami agali hongohe pira tebira (30) uruni aria tebiralime Debidi hondo pene. Horo ogoni mabuha tomo hengearu boga biyagola bu wulene tu hene. Ogoningi dege Pilidialirume Lebaimi dindi ulini wiagoha íbu howa balai anda bu hene. \v 14 Tigua Debidi minabe nahe wiagoha ha do heagola Pilidiali uruni tigua Bedeleheme tano bo podama anda ibalu ti karulo hene. \v 15 Ani karulo heagola Debidi ibugua Bedelehemeha iba bayale nagane winiru mitangibu dai buwa lalu, Daraore nde biaruago ainde Bedeleheme tanonaga uba andatagi biaga harabani iba hambiaga uli biagoha iba bayale biago hambu nedole nde i̱ turuho koleda, lene. \v 16 Ani layagola hale howa ami agali hongohe hearu aria tebirali biaru ti heyalu pene. Pialu ti Bedeleheme anda puwa Pilidiali iba hambiaga biagoria bu hearuni helowa Debidi ibu iba noaba layagohaore bereago hambu yalu dai bialu Debidi nelo mini. Ani miyagola ibugua iba ogoni nane wahalu Anduane Homogohondo lomabu mialu dindini odo wahene. \v 17 Ani buwa ibugua lalu, Anduane Homogo-o i̱na iba ogoni nanolebero. Ani larogoni irane agali o karu ti iba ogo hambu piyagola bo wa kaleda. Ani bo wa kagola i̱na tinaga darama porago naradagua buledago nane waharogoni, lene. Ani lalu Debidi ibugua iba ogoni nane waore hene. Ami agali tebirali uruni tigua gibi bibe nahe mbira o binidagoni. \p \v 18 Abisai ibu ami agali hongohe pira tebira (30) henedarunaga haru haga haguane hene. Ibu Yoaba hamene howa libu ai̱ya Seruia mbira berene. Horo mbirungi Abisai ibugua yandare hangume waitigi agali handari tebira (300) bo homelai hene. \v 19 Ani henego maniale ibu mini leneore timbuni pudaga halu ibugua agali mini lene hongohe tebirali uruninaga haru haga haguane hene. Anigo ibu agali tebirali dabene mini lene aria mbira ndo howa ti mini lene henegobi dege hene. \p \v 20 Kabasele tanoali Yahoiada igini Benaia mbira henego ibubi nde ami agali hongohe uruni aria dege mbirago hene. Ibugua wai biraha wai hongo howa taraore mbira biaga howa ibugua horo mbirungi Moabali ami agali hongohe kira bo palu bini. Horo mbirungi nde Benaia ibugua dege Isaraele dindiha dindi guni ibira halu dagare biaga wiangi egeandaha gundu uli mbira wiagoha anda puwa gabua mbira budi ale timbuni mini laiono hearia handa walia halu bo wahene. \v 21 Horo mbirungi nde ibugua dege Iyibiali timbuni mbira balu homelene. Iyibiali ogoni ibu yandare timbuni mbira yu heagola Benaia ibu kango hangu yu henego ogoni yalu hapara howa libu bagabaga bialu howa ogoni Benaia ibugua agali biago ibuninaga yandare yiago gingila muwa ibuni yandare ogonime nogoba hayagola homene. \v 22 Benaia ibugua nabibehe maru urunidagua bigi binigome ibubi nde agali hongohe mini lene tebirali hearu aria ale dege hene. \v 23 Ani howa ibu pudaga dege halu ai ami agali hongohe mini lene pira tebira (30) hayarunibi yu wahalu ibu bolanguahe hene. Anigo ibu agali tebirali hongoheore mini lene gibi biarubi aria ndo howa dege hene. Ani heagola Debidihanda Benaia ibugua ami agali kini mamage haga hearu haru haga helo dabo helene. \p \v 24 Ami agali hongohe henedaruni tinaga mini uru hene. Asahele Yoaba hamene biago halu Dodo igini Elehanana Bedeleheme tanoali biago hene. \v 25 Ani bialu Harodo dindiha howa ibini Sama Eligala halu \v 26 Pelede tanoha howa ibini Helese halu Tegoa tano howa ibini Igese igini Ira imaru hene. \v 27 Anadodo tanoali Abiesebi Husa dindiha howa ibini Mebunaibi \v 28 Aho hameigini aria mbira Salamonobi Maharai \v 29 Helebela libu Nedoba tanoha howa ibinigo libubi hene. Helebe ogoni ibu Bana igini hene. Ani bialu Beniyamini hameiginiru daluha Gibea tano wiagoha howa ibini Libai igini Idaibi \v 30 Piradono tanoali Benaiabi hari Gasa wiagoha kaware dege dindi ulini mbira wiagoha howa ibini Hidai imarubi hene. \v 31 Ani bialu Araba tanoali Abialabonobi Bahurimi dindiha howa ibini Asamabedebi \v 32 Salabono tanoali Eliababi Yasenela Yonadanala igini hearubi \v 33 Hara dindiha howa ibini Samabi Sara igini Ahiamabi hene. \v 34 Ani bialu Maga dindiha howa ibini Ahasabai igini Elibeledebi Gilo howa ibini Ahidopele igini Eliamabi \v 35 Kamelo tanoali Heserobi Araba howa ibini Parai imarubi haga bini. \v 36 Soba tanoali nde Nadana igini Igala halu Gada hameigini ariabi nde Bani hene. \v 37 Amonoali dindihayagi howa ibini mbira nde Selege mbira henegobi Berodo tanoali Yoabanaga yandare timuru yahaga Naharai mbira henegobi \v 38 Yadiri hameigini aria kirali Irala Garebela henego labobi hene. \v 39 Hidiali mbira Uraia henegobi uruni bibahende ami agali hongohe mini lene hene. Ami agali hongohe mini lene uruni bibahende dagalamaga halu pira tebirani karia (37) bibahende hene. \c 24 \s1 Debidihanda Isaraele wali agali bibahende dagalai henego ogo \r (1 Bi Te 21.1-27) \p \v 1 Anduane Homogohanda Isaraele wali agaliru baba lone keba howa ibugua Debidihanda ti genda mo milonaga mo mini wia hene. Ibugua Debidihondo lalu, Isaraele wali agalibi Yuda wali agalibi bibahende dagalai hole pu, lene. \v 2 Ani layagola Debidi ibugua agali mbira ibunaga ami haru hagane agali haguane Yoabahondo lamialu lalu, Í̠na ami agali haguane maru hayaruni lamialu tígua inanaga Isaraele wali agaliore bibahende dagalai hole pudaba. Pigane dindi gibuni uyurayagi Dana tano howa dagalama pialu dindi gibuni unurayagi Beaseba tanoni dagala iri halimu. Wali agali agira agima palirimadabe hondolego anidagua bilimu lalu, lamini. \p \v 3 Ani layagola Yoabahanda Debidihondo ladai bialu lalu, Kini-o ai Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabe ibugua inanaga wali agali mo dewaore helo. Anidagua birago í̠ni keore dege handabelo hameledo. Anigo iname wali agali daga lolene ogoni inanaga biabe ndo ngagoria í̠na irane aginaga daga lolene hamelo kebe, lene. \v 4 Ani layagoyu kini ibugua Yoaba halu ami agali haguane maru biaruhondo bi hongo howa lamialu, I̱na o bule pudaba larudaguaore bilimu, lene. Ani layago hale halu ami haru haga biaru tigua kini helalu Isaraele wali agali bibahendeore hearu dagalai hole pene. \p \v 5 Ti Iba Yodana domalu puwa Gada hameigini dindini Aroe tano dindi tigabi yuyu bayale wiagoria puwa tano abene unurayagi balai anda bu hene. Ani bialu mani puwa Yase tano mbira Aroe tano abene uyurayagi wiagoria anda pene. \v 6 Mani tigua Yase tano yu wahalu Gileada dindihayagi pialu Hidiali dindi puabo halu Kadese anda pene. Ani pialu mani Dana pu mabu bialu nairia ni paliragohayagi Saidono anda pene. \v 7 Ani pialu mani dai buwa unurayagi Taia tano ege pabe bu yu mabu bini tano hongohe biagoha anda ibini. Ogoniha howa pialu wali agali Hibi hameigini palearuhabi Kenana hameiginiru tinaga tano wiaruhabi piai hene. Maniore Yuda dindi gibuni unurayagi dindi mbira Beaseba wiagoria anda pene. \v 8 Tigua Yuda dindi bibahendeha ibaga biai halu Yarusaleme dai bini. Ege dirani horo pira kira (20) bibahendeni biabe ogoni bini. \v 9 Ti dai buwa Yoaba ibugua bialu henedaru bibahende ogodagua birima lalu kini hale helo lamialu lalu, Isaraeleali agali ami habeheru daosini dege handari halira (800,000) halu Yudali daosini dege handari duria (500,000) hearia daga larima, lene. \p \v 10 Ogoni biai howa mbirale ogoni biyagonaga Debidi ibuni bu miniha genda timbuni yu howa ibugua Anduane Homogohondo bi lalu howa lalu, I̱na mini nawiale howa agali daga larudagome i̱na mana ko timbuniore bu haruda. Ani birudago ai Anduane Homogo-o i̱na ko birudago mo wahabe, lene.\x + \xo 24.10 \xt 1 Sml 12.13, 13.13\x* \p \v 11-12 Anigo horo ogoningi dege Anduane Homogohanda agali ibunaga bi mana \w latagi\w* halu mbiwia haga Gadahondo lalu, Í̠na Deibidihondo bi ogodagua lole pobe. I̱ Anduane Homogo i̱naore laro. I̱na hariga tebira mo ngerogo í̠nime mbirago ogo karulape lalu dababe. Í̠nime ogo bia lalu i̱hondo langerego i̱na í̠hondo buliya langibe, lene. Anduane Homogohanda bi ogoni layago \v 13 Gada ibugua hale halu egerebagi Debidi ibu heyu bereria Anduane Homogohanda ogodagua laya lalu lamule pene. Ibugua puwa Debidihondo lamialu lalu, Anduane Homogohanda í̠na bi tebira uru mbirago bilonaga e̱ labelo hameledago. Ai mali kariani tomo gari timbuniore Isaraele dindini tagira pelo hameledebe be tínaga wai tigirume wai bima lole ibiragola ege tebirani tí ibida pialu ha do holene hameledebe be horo tebirani í̠naga dindi bibahendeha warago timbuni tagira ibilo hame ledebe. Bi uruniore baya hangu mandaore buwa mbirago ogo bilo larego Anduane Homogo ibunihondo lamule poliya langibe, lene.\x + \xo 24.13 \xt 1 Bit 21.12, Ese 14.21\x* \p \v 14 Ani layagola Debidi ibugua Gadahondo lamialu lalu, Í̠na bi áyu langiriruni hale howa genda timbuniore yu bedogoni. Ani bidogo ainde Anduane Homogo ibunime ogoale bule lalu ibugua bule hameledadagua o inahondo bilo waha. Irane ibunime ina dara hai haga kagodago. Anigo agalime ina mo ko halu belo hame naledo, lene.\x + \xo 24.14 \xt Iba 51.1, 130.4-7\x* \v 15 Ani layagola Anduane Homogohanda warago ko timbuniore horo ogoningi howa Isaraele dindi bibahendeha ibilalu maro bulebira layangiore ereba hene. Warago timbuni ogonime Isaraele dindiha wali agali daosini dege pira karia (70,000) bibahende Isaraele dindinaga abene uyurayagi Dana tano howa homama pialu abene unura Beaseba tanoni homa iri hene. \v 16 Ani bialu Anduane Homogonaga dahuliyali mbira wali agali bo wahama ibiyadagoni Yarusaleme tanoha wali agali bo wahole anda ibini. Ani ibalu hearia Anduane Homogohanda wali agali mo ko holene bu hearu hondowa uruniha hearu dara howa dahuliyali biagohondo lalu, Ai karulapego waha, lene. Ani laya handala dahuliyali biago ibu wahowa widi iraneru lini hondo ibira ibira halu aeane puyabume yu pelonaga bo taulalu tale biaga wiagoria íbu hene. Dindi ogoni Yabusu hameigini aria agali Arauna mbira henegonaga wini. \p \v 17 Debidi ibugua dahuliyali ogoni hondowa Anduane Homogohondo lalu, I̱na mana koore birugome ai áyu pani nolene ngagonida. Anigo wali agali darabi uruni tigua ko mbira agi biyagonaga ti pani nelo miribe. I̱nibi i̱ one waneiginiru inanehondo pani ngia nabiridago, lene. \p \v 18 Ani lalu hearia Anduane Homogonaga bi mana latagi haga Gada ibugua Debidi hearia puwa ibuhondo lamialu lalu, Áyu ogoni Yabusuali Araunanaga widi bo taulalu lini aeanela mo tale biaga biagoria puwa Anduane Homogonaga loma biniru bo delaga dabu mbira bia hole pobe, lalu lamini. \v 19 Ani laya handala Debidi ibu heyalu Anduane Homogohanda bibe laya lalu Gadahanda lamiyadagua bule dindi hobane mbira widi lini do ngelowa lini aeanela mo tale biaga wiagoha pole pene. \v 20 Arauna ibu nde biabe bialu haga wiagoria howa handape halu hearia kini halu ibunaga ami haru haga agali haguanerubi heba ibiyane de hendene. Ani ibiyaria handalu ibu ti lola hole abale puwa ibu ge duli hanga halu kininaga mini yaraga halu ma podope hene. \v 21 Ani buwa ibugua lalu, I̱naga agali haguane-o í̠naga biabe biahaga agali i̱ hewaria aginaga ibiribe, lene. \p Ani layagola Debidi ibugua ladai bialu lalu, I̱na í̠naga dindi podene mbira widi biabe biaga o ngegoni yolo bule ibiru. Wali agali warago hongoheore áyu balu karuni bibahende Anduane Homogohanda mo wahelonaga i̱na ibunaga loma biniru bo delaga dabu mbira dindi ogoria bu wulene hameledo, lene. \p \v 22 Ani layagola Araunahanda Debidihondo lalu, Kini-o dindi ogoni yolo bibelo hame naledogo bame í̠ habelo ngero. Mbirale mbira lomabu mule hameledego alebi bo delabe. Nogo bulumaga kagobi lomabu mule irani dai helo bo delabe. Ani bialu ira widi bo taulaga ngagobi ira nogo bulumaga \w dariba\w* ha magamaga biaga ngagobi bibahende gabuwa lomabu mule ira ogonime delo delabe. \fig Widi lini hondo ibira ibira bilo nogo bulumagame ira pelene mbalape gililo yu ibaga biaga.|src="HK 65E.tif" size="2" ref="2 Samuele 24.22" \fig* \v 23 Kini-o i̱na mbirale uruni bibahende í̠hondo ngiai harogoni, lene. Ani lowa Arauna ibugua laabo halu lalu, Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabehanda loma ogoni í̠na bo merego turu timbuni helo hameledo, lene. \p \v 24 Ani layagola kinihanda ibuhondo lamialu lalu, I̱na mbirale i̱nime erekui biabe bialu mini ndo ngago Anduane Homogohondo lomabu mia nabulebero. Ani buleneore hameledogodago ai í̠naga mbirale uruni i̱na yolo buleorebero, lene. Anidagua lalu Debidi ibugua Araunanaga dindibi nogo bulumagabi bibahende muni siliba kina handari duria (500) aleme yolo bini. \v 25 Ani buwa Debidi ibugua Anduane Homogonaga loma biniru bo delaga dabu mbira dindi ogoriani bia howa loma biniru irani dai helonaga bo delalu \w Anduane\w* Homogola ho gimbu bulenaga bo delalu bini. Ani biyagola mani Anduane Homogohanda wali agali biarume tinaga dindi mo bayale habe lalu bi layago hale howa ibugua Isaraele wali agali tinaga dindiha warago ko timbuni íbu wiago mo wahai hene.