\id 1SA - Huli Bible [hui] -Papua New Guinea 2011 (web version -2013 bd) \h 1 SAMUELE \toc1 1 Samuele \toc2 1 Samuele \toc3 1 Sml \mt1 1 Samuele \imt1 Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo \ip Ala agali Haguane Henerume binigo te gilibu wini ngago howa lama ibalu Samuele mbuga ogoniha Isaraele wali agalinaga kini pigane dabo helene te gilibu nga. Agali tebira henerume bialu henegonaga uruni. \ib \io1 Mbira \io1 Samuele ibu haguane howa bialu henego. \io1 Mende \io1 Solo ibu Isaraele wali agalinaga kini pigane dabo helenego. \io1 Tebone \io1 Debidi ibu kini nahe heangi binigobi te gilibu nga. \ib \ip Mbuga ogoniha galone bi dewa gilibu ngaru duniniore mbiraore ogo. Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wialu ibu andaneha haabo haga karume bayale holene yu anda ibulebira. Ngode Datagaliwabehondo erembira mialu karume ko holene yu anda ibulebira. Ngode Datagaliwabenaga bi \w latagi\w* haga mbiralime Elihondo bi laminigo ogo. Anduane Homogo Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabehanda lalu, I̱na marume i̱naga mini mo yaraga hararuhondo tinaga mini mo yaraga halu marume i̱naga mini mo dindiha hararuhondo tinaga mini nde mo dindiha helolebero, lene. Be 2.30 handabe. \ip Te ogo gilibu ngagome howa Isaraele wali agalime ti kini helolene ngabe be nawibe mitangi kira bini. Ngode Datagaliwabe ibu Isaraelenaga Kini henene ka. Anigo Isaraele wali agali tinime hame lowa mbirali kini helo harugo heloleberema layagola Ngode Datagaliwabehanda tini aria mbirago dabene. (Be 8.6-8) Ani anigo ina bibahendenaga Handame Haga Kini Anduane Homogo ibuni hangu kagoni. \iot Buḻu̱ baga buwa kuni gilibu ngago (1.1–7.17) \io1 Samuele Isaraele wali agalinaga haguane hene \ior 8.1–10.27\ior* \io1 Solo ibu kini helo dabo helene \ior 11.1–15.35\ior* \io1 Solo ibu kini howa mali pigane tehinalu bialu hene \ior 16.1–30.31\ior* \io1 Debidibi Solobi bialu henego te \ior 31.1-13\ior* \io1 Solo ibubi ibu iginirubi wai bialu homene \c 1 \s1 Eleganabi ibu one waneiginibi Silo dindini henego ogo \p \v 1 Agali mbira mini Elegana ibu Eberaimi hameigini heago aria Lama tano mbira Eberaimi dindi hari bare wiagoriani hene. Ibu Yarohama igini howa Elihu aguane halu agali mini Tohu henego ibu aria hameigini emene laga bialu Subu aria hene. \v 2 Elegana ibu onene kira Hana Peninala berene. Penina ibu waneigini honowi bereagola Hana ibu nahonowi berene. \v 3 Mali mbira mbirani Elegana ibu Lama tano howa Anduane Homogo Hongo Haiheore kagohondo mbirale bo loma biaho miaga Silo dindi dunini wiagoria pene. Ogoriani Eli igini kira Piniasa Hobinila Anduane Homogonaga \w loma\w* binigo mo miaga hene. \v 4 Horo bibahendeni Elegana ibugua mbirale bo loma biaho mialu howa mbirini maru podalu tale buwa Penina mialu ibu waneiginirubi hangu hangu podo tahalu miaga hene. \v 5 Ani bialu ibugua Hanaore ibunaga gubalini haga berenego ibuhondo nogo podalu emene kiralime nolenedagua hangu tale bialu miaga. Ogoni ibu Anduane Homogohanda ibu waneigini nahonowi henemane berelene. \v 6 Anigo Anduane Homogohanda Hana ibu waneigini hono wulene tombe payiyagola beda manda buwa Peninahanda Hana mo kebaha mo tagaha bigi biaga berene. \v 7 Ani bu bereane mali dewa pu a̱i̱a̱i̱ bialu Anduane Homogonaga andaha poramingi Peninahanda Hana mo keba haabo haragola Hanahanda dugu biaabo halu tomo kau howa nane biraga. \v 8 Ani bereagola ibu agalini Eleganahanda Hanahondo lalu, Í̠na dugu mbira berego ne tomo mende nane wahalu horo bibahendengi í̠na gendaho biraabo hariligo ogoni irane aginaga birilibe. Í̠na igiri pira hono ngele urunihondo gubalini ho bedelego dindiha lowa i̱hondo gubalini ho bamba ho bede lo manda bido, lene. \s1 Hanala Elila bi lenego ogo \p \v 9-10 Horo mbirungi tigua Anduane Homogonaga anda Siloni tomo ibabi naiho biruwa mani Hana ibu heyini. Heyuwa ibunaga bu habaneha genda timbuniore ho biruwa ibugua dugu gibiore bialu Anduane Homogohondo bi lene. Ani bialu heagola loma binigo mo miaga Eli ibu ibuni biragane Anduane Homogonaga anda panga harabani berene. \v 11 Ani biagola Hanahanda bi lahondo nahole lalu mbira lo wialu agua lene. Anduane Homogo Hongo Haiheore kego í̠naga biabe biahaga i̱ handaya ha. I̱naga genda ngoru handalu i̱ embeda nahe mitangiore bibe. Í̠na igiri mbira i̱hondo ngiriyagua i̱na í̠hondo bi lahondo nahole lalu lo wirudagua igiri ogoni í̠hondo lomabia halu ibu í̠naga biabe biagaore helo ibunaga mandaribi podo tubagi naholeore, lalu lowini.\x + \xo 1.11 \xt Dag 6.5\x* \p \v 12 Hanahanda Anduane Homogohondo bi ogonidagua lalu laho wiyagola Eli ibu ne hambuni handayaho wini. \v 13 Hana ibu minime ne hambu ema bialu bi ladaga nahe lalu berene. \v 14 Ani bialu heago Eli ibu hondowa ogoni lulu iba nowa lalu kabe toba howa ibuhondo lalu, Lulu iba no ko lalu í̠ni walia halu kegoni nahe waha. Mani mini íbu howa lole daibule wahalu pu, lene. \p \v 15 Ani layagola Hanahanda ladai bialu lalu, Agali haguane-o i̱ lulu iba nowa ndo ko hendedeni. I̱ lulu iba nalu hene ndo i̱ wali i̱naga bu habaneha genda timbuni ho berenego Anduane Homogohondo haealo mialu ibula bi lalu haru. \v 16 Í̠na manda bialu keria i̱ wali ko habane napaleme laralo manda bidebe. I̱ mini burugu timbuni lo biruwa i̱na bi ogonidagua lalu berene bedogoni, lene. \p \v 17 Ani layagola Elihanda lalu, Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo í̠na hale harida ale í̠hondo ngulebirago ai turu hama pu, lene. \p \v 18 Ani layagola Hanahanda ladai bialu lalu, Í̠na i̱ horo bibahendengi dara halu mitangi bibe, lene. Ani lalu ibu pialu tomo nalu miniha gendaho birayaru ereba hai hayagola berene. \s1 Samuele hono wialu lomabia henego ogo \p \v 19 Horo mendengi egerebagi hayagola Elegana ibu one waneigini heba heyini. Heyalu Anduane Homogo mo dunini halu lotu lalu mani tini andaga Lama dai bini. Dai buwa Elegana ibu one Hanala palu heagola Anduane Homogohanda Hanahanda bi layagoni hale halu bini. \v 20 O binidagoni Hana ibu wali gali tombeha biralu igiri mbira hono wini. Ibugua igiri ogoni mini Samuele wialu lalu, Mini ogoni irane i̱na Anduane Homogohondo hale halu ngi larugola ngini, lene. \p \v 21 Elegana ibu one waneiginibi ti Anduane Homogohondo mali bibahendeni mbirale bo delolenebi mende lomabia halu galonengi mule lo wiyagobi mule lowa horo ogoni tagira ibiyagola Silo tano biagoria pene. \v 22 Ani binigo ogoningi Hana ibu ti heba nape berene. Ibu agalinihondo lamialu lalu, Igiri ogoni andu nope howa ai hina tomo nole manda biragola i̱na Anduane Homogo andagani haru halu porogola ibu ogoriani haho wilo, lene. \p \v 23 Ani layagola Eleganahanda ladai buwa lalu, Ogoni karulapego í̠na bayale bule manda birida ale bule ibu anda helonaga andagani birabe. Ani bialu Anduane Homogohondo bi lahondo nahole lo wirigo henene lola helo, lene. Ani laya handala Hana ibu igini biago andu mialu andaga berene. \p \v 24 Mani igiri biago andu no wahalu hina nabehe haya handala Hanahanda Silo tano biagoriani haru halu pene. Pialu howa nogo bulumaga wangabe tebira haru halu balawa mbege mbira genda magi kilogarama pira agima mo yalu \w waini\w* iba be nogo meme dongeneme wabini mbira to̱lowa ya bigi bialu pene. Ibugua Samuele emene hungubalua ogonibi heaore Anduane Homogo andaga Silo tanoni haru halu pene. \v 25 Ani pu howa nogo bulumaga wangabe haru halu piyago mbira ala bene. Ani buwa mani igiri hungubalua biagoni Eli hearia haru halu pene. \v 26 Puwa Hanahanda ibuhondo lalu, Agali haguane o ka aibe. Í̠na i̱ ogo kalo manda bu wiaabo kebe. I̱ wali mbira ogoriani heyu howa Anduane Homogohondo bi lamialu hewaria handarigoni íbu kogoni. \v 27 I̱na igiri ogoni ngi lalu ibuhondo hale harugola ibugua hale halu i̱hondo ngiyadagoni. \v 28 Ani biyagonaga i̱na áyu Anduane Homogo ibunihondo lomabia ho helole daibu kogoni. Ibu kangi howa Anduane Homogo ibunaga helo merogoni, lene. Ani lowa tigua Anduane Homogo mini mo dunini halu ogoriani lotu lalu hene. \c 2 \s1 Hanahanda Ngode Datagaliwabehondo turu howa bi lenego ogo \p \v 1 Hanahanda Ngode Datagaliwabe mini yaraga halu agua lene.\x + \xo 2.1 \xt Lg 1.46-55\x* \q1 Anduane Homogohanda i̱naga bu habaneha turu holeneme to̱lai heledagome \q2 i̱ turu taraore ho bedogo irane ibugua biyagome. \q1 Ngode Datagaliwabehanda i̱ biamogo biyagonaga turu ogobiore ho ko lalu \q2 i̱naga waitigi karu hondowa i̱ oba halu kogoni. \b \q1 \v 2 Mbirali ibu Anduane Homogo mini baya gibiore kagobi nahe \q2 ibu ale mbiraorebi naheore. \q1 Ngode Datagaliwabe inanaga tigi pabe bu haga kagobi mbira naheore. \q1 \v 3 Ogoni Anduane Homogo ibu Ngode Datagaliwabe howa ibu manda biaihe mbira kagoni. \q2 Ibugua wali agali karume birago damene bibahende dabo handai haga ka. \q1 Anigo mine howa hongo halu bi nalabe. \q2 Mine bi mbira í̠ ne hariga howa tagira ibulani handabe. \q1 \v 4 Ami agali hongohe karunaga danda yidaru podene bame yu kagoyu \q2 hongo nahe karunaga hongo mo anda holebira. \q1 \v 5 Wali agali ala tomo nabe manga ho haabo hayarume \q2 áyu tomo nolenaga biabe bia halu ka. \q1 Wali agali maru tomo garibilo hayaru áyu karulape nelo Ngode Datagaliwabehanda biamogo bialu ka. \q1 Wali waneigini mbira nahonowi bereagome waneigini karia hono wiya. \q2 Waneigini dewa ai̱ya berenego ibuni hangu berelo yu wahene beda holebira. \q1 \v 6 Anduane Homogohanda mbira bo homelowa mo dére hodai biaga ka. \q2 Ibugua wali agali homene karu dindi humbirini andaga pelowa \q2 ibuni lone haru dai biaga ka. \q1 \v 7 Ibugua wali agali maru mo yagibano halu maru mo homogo helaga ka. \q2 Maru mo dindiha halu maru mo yaraga howa daliga helaga ka. \q1 \v 8 Ibugua yagibano karu himuni ngaria mo yaraga haga. \q2 Wali agali buru pale mini burugulo karu mo heya haga ka. \q1 Ibugua o biaru kini karunaga igini heba mandagi helalu \q2 ti daliga ogobi dege dege helolebira. \q1 Dindi o kamarunaga tiaga holene Anduane Homogo ibuni kago \q2 ogoriani ibugua dindi bibahende wabu heleda. \b \q1 \v 9 Ibunaga wali agali mini bilinahe karunaga holene ibugua ho tigi pabe bidagola ka. \q2 Ko biaga karu arumaha pu ereba halu kagoni. \q2 Agali mbira ibunaga hongo hangume mbirale mbira buwa wayali nahaga ka. \q1 \v 10 Anduane Homogonaga waitigi karu mo koore halu \q2 gurabaga bi lalu tihondo keba ho ko lalu \q2 bi dahuliya andaga howa hari kulu lalu ladali holebira. \q1 Anduane Homogohanda dindi bibahendeni karu tihondo ko birimida bayale birimida laga bialu dabo hondolebira. \q2 Ibugua ibunaga kini kagohondo hongo mialu \q2 ibunaga kini ibuni dabene ogoni ibu mo wayali helolebira, \m lalu Hanahanda bi ogoni lene. \p \v 11 Ai Elegana ibuni dindi Lama dai biya handala igiri Samuele ibu Silo dindini hondo halu ibugua \w loma\w* binigo mo miaga agali Eli heagoria Anduane Homogonaga biabe bia halu hene. \s1 Eli igini habane nabulene maru henego ogo \p \v 12 Eli igini kira Piniasa Hobinila libu agali ko habane nabulene hene. Libugua Anduane Homogonaga bi hale halu bia nabiaga hene. \v 13 Ani bialu libugua loma binigo mo miagalirume wali agali bibahende karuhondo uru ale bilimu lalu lo ngaruni hale halu bia nabiaga. Ani biradagua loma binigo mo miaga agalirume tinaga mana biaga winidagua ndo libugua agali mbira ibunaga mbirale mbira bo lomabia howa delalu haga. Ani bialu karia loma binigo mo miaganaga biabe biahaga biago kanogo dene tebirahe yalu ibaga. \v 14 Ibuwa nogo tara bo delayagonaga mbirini wene dalu kaore dege ibugua kanogo biagome todobene biagoha nogoba ha dali haragola kanogoni dugubu yamirago o loma binigo mo miaga agali ibunaga laga wini. Isaraele wali agali bibahenderu Siloni mbirale bo lomabia halu delole ibiragola mana ko ogonidagua dege biaga hene. \v 15 Ani biaga henego mbirabi agua biaga. Nogo habane damenego podo dawale bialu karia loma binigo mo miaga agalinaga biabe biahaga biago ibaga. Ibuwa ibugua agali nogo podo delalu kagohondo lalu, Nogo mbirini maru loma binigo mo miaganaga hirilo podo ngidaba, laga. Loma binigo mo miaga ibu nogo mbirini todobeneha dawene meramigo nanolebirago gahenge hangu podo ngidaba, laga hene. \p \v 16 Ani laragola agalime ladai bialu agua lalu, Iname tigabi bulene ngadagua bialu nogo habane uruni ala delama mani í̠ni hame lededagua mo yule, layagua loma binigo mo miaganaga biabe biahaga biagome lalu, Ani ndo áyu ogoni ngi. Nangiriyagua i̱nime gingilo muliya, laga. \p \v 17 Eli igini biago labo libugua mana ko ogoni bialu hayagome Anduane Homogohondo nogo tara tara bo lomabia ho miaga wiaru mo nagalone bu hinalu Anduane Homogonaga deni kagua gibiore biaga hene. \s1 Samuele ibu Silo dindini henego ogo \p \v 18 Ani bialu heagola igiri emene Samuele ibu Anduane Homogonaga biabe biaho wialu ibu aga lomabia heneme biaga winigo karulo hene. \v 19 Mali bibahendeni ibu ai̱yahanda aga emene wabu hanalu ibu agalinila haru mali mbiranaga nogo bo lomabia ho mule piagane winidagua pialu howa ibuhondo aga gahenge yalu puwa miaga. \v 20 Ani biagago Eli ibugua Eleganabi ibu onebi mo turu howa Eleganahondo lalu, Anduane Homogohanda igiri mbira ibuhondo loma biaho miribigonaga wali ogohondo waneigini maru aribia halu ngilo, laya. Ani laya handala libuni andaga dai bini. \v 21 Bi ani layagoni heneneore Anduane Homogohanda Hana biamogo biyagola ibugua igiri tebira wandari kira lowa taba henene. Igiri Samuele ibu Anduane Homogonaga biabe bialu bu anda hene. \s1 Elibi ibu igini kira biago labobi bialu henego ogo \p \v 22 Eli ibu ai waheore hene. Ibu igini biago labome Isaraelealiruhondo mana ko damene bibahende libugua bialu ka layaru ibu hale haiho hene. Ani bialu libugua Anduane Homogonaga wanakuini wali maru \w Balai\w* Anda harabani biabe bialu biraga berearu heba ho palu ka layarubi Eli ibu hale dege hene. \v 23 Ani layago hale howa Elihanda ibu igini biago labohondo lalu, Libugua ko urunidagua bialu kabi layaruni irane aginagabe. Libugua ko ngubi ogobi bialu kabi lalu bibahende hearume i̱ langiai hayago. \v 24 Ai i̱naga igini labo-o ogonidagua nabi waore halibu. Anduane Homogonaga wali agali bu karume libugua ogonidagua bialu kabigo ko ngubi ngaru bialu kabi lalu kagoni. \v 25 Agali mbirame agali mendehondo kagua mbira biyagua Ngode Datagaliwabehanda dombeni howa la holebiragoyu agalime Anduane Homogohondo kagua mbira biyagua dombeni howa aiwa la holebirabe, lene. \p Anigo ogolabo libu Anduane Homogohanda bo wahole manda bu henegome libu abanaga bi hale howa nahalehe tingi hene. \p \v 26 Libu ani bialu heatambu igiri Samuele ibu anda ho heagola Anduane Homogo ibuguabi wali agali hearumebi Samuelehanda bialu henego hondowa turu hai hene.\x + \xo 2.26 \xt Lg 2.52\x* \s1 Anduane Homogonaga mana \w latagi\w* haga heagome Eli damenenaga mbiwia ho henego ogo \p \v 27 Ngode Datagaliwabenaga bi mana \w latagi\w* haga mbirame Anduane Homogonaga bi ogo yalu Eli hearia ibini. Ibuwa ibuhondo lalu, Ala bambaore í̠naga mamali Aronobi ibunaga damenerubi ti Iyibi dindi kini heagonaga garabaya biabe ale biahalu heagola i̱ Anduane Homogo i̱ni kogoni lalu Aronohondo mo walia harugoni. \v 28 Ani bialu Isaraele hameigini bibahende hearu helowa i̱na Arononaga dameneru tigua i̱naga loma binigo mo miaga helobi nogo tara tara i̱naga bo lomabu delolene dabuni biabe biaga helobi hagua ngabiaga \w inisenesi\w* delolenaga helobi helene. Ani bialu aga tara mini ebodi loma bia heneme buwa i̱hondo bi langule howa bu erekunila dambi helo mani pongo bilobi i̱na ti dabo helene. Ani bialu i̱na tihondo dabuni bo loma bialu delene wiaru bibahende tale bialu ti mo yulenego karulape lamiru.\f + \fr 2.28 \ft Aga mini ebodi Haru Tagira Penego 25.7 handabe.\f* \x + \xo 2.28 \xt Har 28.1-4, LBM 7.35-36\x* \v 29 Ani larugo lelowa i̱naga wali agalime nogo tara tara bo lomabia ho yalu ibaga ngarunaga í̠ hangu timbuni noa ho ngegoni irane agibe. Eli í̠na i̱naga wali agali karume nogo tara tara bo lomabia halu i̱hondo delararunaga bayale damenego í̠ igini kago labo libu no haba halu helowa í̠na i̱hondo mo galone hariligo emene lowa libugua biyago mo galone timbuni harigo irane agibe. \v 30 I̱ Isaraele wali agalinaga Anduane Homogo Ngode Datagaliwabe kogoni howa i̱na bi mbira bamba Aronohanda buleore lalu agua lo wiru. Í̠naga dameneru tigua loma binigo mo miaga howa i̱naga biabe biaho wilo laru. Ani larugonigo áyu bi mende lo aribia haro ogo. Marume i̱naga mini mo yaraga hararuhondo tinaga mini mo yaraga halu marume i̱naga mini mo dindiha hararuhondo tinaga mini nde mo dindiha helolebero. \v 31 Ai hale hadaba. Í̠naga igini damene agali daliahe karu mbira haho wiaabo nahelo abale halu homelai holene horo biagoni ha para hayada. \v 32 Ani biyadago i̱na Isaraele wali agali maru karu mo turu halu ti mo bayale harogola í̠naga miniha henge lolene tagira ibulebira. Ani bialu í̠naga igini damene karu mbirago lone mani ho lu bu naholebiraore. \v 33 Anigo i̱na í̠naga aguanene karu mbirago hadai bilarogola ibugua i̱naga loma binigo mo miaga howa biabe bulene ngadagua bialu holebira. Ani bialu kagoyu ibunaga dengali bialu mbirale bibahende nahandabehe halu bidagola í̠naga aguanene maru karuni hiriribi homo yu lo waholebira. \v 34 Ani bialu í̠naga igini kira Piniasa Hobinila kirabali horo mbirani hangu homo palu birangi mbirale bibahende i̱na langirugoni damenego heneneore layida labelo walia halu ani bulebira.\x + \xo 2.34 \xt 1 Sml 4.11\x* \v 35 Ani biragola i̱na i̱naga loma binigo mo miaga mbira i̱na larodagua bialu mini bilinahe helo dabarogola ibugua i̱na bilo hameledoru bibahende biai holebira. Ani bialu i̱na ibuhondo aguaneneru merogola tigua horo bibahendengi i̱naga kini dabene kagonaga wanakuini biabe bialu haabo helo. \v 36 Í̠naga aguanene homa nabi haho ngaru ti loma binigo mo miaga ogoni karia puwa muni tomo nolenebi ngi lalu hale holene wulebira. Ani bialu loma binigo mo miaga karuhondo tomo nolenenaga biabe mbira ti biamogo bialu bulene ngabe lalu hale holene wulebira, lalu Anduane Homogo ibugua ibunaga bi mana latagi haga biagoha howa bi ogoni mbiwia hene. \c 3 \s1 Anduane Homogohanda Samuelehondo bi lenego ogo \p \v 1 Horo uruningi igiri Samuele ibugua Eli andaneha howa Anduane Homogonaga biabe bialu heagola Anduane Homogonaga mana lamulenebi de gandeba ale hondolenebi emene ale wini. \v 2 Mbiraga mbirungi Eli ibunaga de au halu ngaliore biai holebiyagola ibuninaga tamu paliaganeha palene. \v 3 Samuele ibu Balai Anda tamu \w hobane\w* Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi hangu mo wiaga wiagoha palene. Ani biaria egabi lole dege wene lamu hale daho wiagola \v 4 Anduane Homogohanda Samuele olene. Olayagola ibugua ladai bialu, Agali-o ya laro, lene. \v 5 Ani lowa ibu abale heyalu Eli palearia puwa lalu, Í̠na i̱ olarigoni o íbu kogoni, lene. \p Ani layagola Elihanda ladai bialu lalu, I̱na í̠ onalego palue dai bia, lene. Ani laya handala Samuele ibu paliyagoha palue dai bini. \p \v 6-7 Anduane Homogohanda Samuele lone halu mende olene. Igiri Samuele ibu Anduane Homogohanda olarada manda nabi henego irane ala ibuhondo bi halu mbira nalenegome ani bini. Ani buwa ibu heyalu Eli palearia puwa lalu, Í̠na i̱ olarigoni o íbu kogoni, lene. \p Ani layagola Eli ibugua ladai bialu lalu, I̱ igini-o i̱na í̠ onalego í̠ni paliridagoha palue dai bia, lene. \p \v 8 Anduane Homogohanda Samuele lone halu tebone olene. Olaya handala heyalu Eli palearia puwa lalu, Í̠na i̱ olarigoni o íbu kogoni, lene. \p Ani layagola Elihanda manda bialu hearia ogoni Anduane Homogohanda igiri Samueleore olayada manda bini. \v 9 Ani manda buwa ibugua Samuelehondo lalu, Palirigoha palue dai bia. Ani beregola ibugua í̠ lone olayagua í̠na agua labe. Anduane Homogo-o í̠naga biabe biahaga i̱ hale ho kogo bi langi labe, lene. Ani laya handala Samuele ibuni paliyagoha palue dai bini. \v 10 Ani biaria Anduane Homogo o biagoria ibuwa ibugua abale olayadagua, Samuele-o Samuele-o lalu, olene. \p Ani olayagola Samuelehanda ladai bialu lalu, Í̠naga biabe biahaga i̱ hale ho kogonigo bi langi, lene. \p \v 11 Ani layagola Anduane Homogohanda ibuhondo lalu, Horo mbirungi i̱na mbirale mbira Isaraele wali agalihondo buleberogo ogoni hiriribiorego bibahendeme ogoni hale howa mogo lowa duru lolebira. \v 12 Horo ogoningi i̱na Eli damenehondo bule lalu ala lo wirugoriani howa bibahende bialu bu maro bulebero. \v 13 I̱na ibu dameneru ti pani miaho wule lalu Elihondo abale lamirugoni. Ogoni irane ibu igini biagolabo libugua i̱ mege bialu ko taraore i̱hondo biyago Eli ibu manda biai ho howa dege ibugua nabidababe lalu lamia nabiyagome ani bulebero. \v 14 Ani buleberogo i̱na bi ogo hongohe Eli damenehondo lalu mbirale i̱hondo ngiragomebi bo delararumebi ko ogoni biyaru nadomoleorebira lamirugoni, lalu lene. \p \v 15 Olayadaruni Samuele ibu tamuha paliaho wiane dege egabi laya handala heyalu puwa Anduane Homogonaga anda panga duguini. Duguwa de gandeba handayago ogodagua handaru lalu Elihondo puwa lamulenego ibu gi hene. \v 16 Ani bu hearia Elihanda ibu olowa, I̱naga igini Samuele-o, lene. \p Ani layagola Samuelehanda ladai bialu, Agali-o ya ebero, lene. \p \v 17 Ani ladai biyagola Elihanda hale halu lalu, Anduane Homogohanda í̠hondo bi agi langiyabe. O langiyadaruni mbira i̱hondo ya do nahabe. Ibugua í̠hondo langiyaru damene bibahendeore i̱hondo nalangiriyagua Ngode Datagaliwabehanda í̠ pani gibiore ngulebira, lene. \v 18 Ani layagola Samuelehanda ibuhondo lamiyagoni mbira ibuni hangunaga ya do nahe bibahendeore lamiai hene. Ani biagola Elihanda lalu, Ibu Anduane Homogo kago ibunime bayale bulene ngaru bulebira, lene. \p \v 19 Samuele ibu Anduane Homogola ho anda hadaga halu ibugua mbirale bibahende bulebira lalu lamiyaruni henene laya walia halu Anduane Homogohanda mo lola hai hene. \v 20 Ani biyago hondowa Isaraele wali agali dindi gimbuni mbirahayagi howabi mendehayagi howabi bibahende henedarume Samuele ibu Anduane Homogonaga mana \w latagi\w* haga mbira ka manda biaiore ho hene. \v 21 Anduane Homogo ibu Silo dindini Samuele hearia ibu ala ho pani halu bi lamiyagoriani ibuni mo walia halu haabo hene. Samuelehanda bi mbira Isaraele wali agali lamiyagola ti bibahendeme hale hai hene. \c 4 \s1 Pilidialirume Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi mo yinigo ogo \p \v 1 Horo ogoningi Pilidialiru mo ngoai howa Isaraelealiru baba wai bima lole tidiyu ho manda bini. Ani biyago hondowa Isaraelialirume nde wai bima lalu wai hagira bini. Ani buwa Isaraelealiru ti Ebenese tanohayagi embera wiagoriani balai anda bu heagola Pilidiali ti nde Abege tanohayagi embera wiagoriani balai anda buwa hene. \v 2 Ani buwa Pilidiali ami agali aulolebe tobahe tidiyalu daba daba halu ibuwa Isaraelealiru baba wai bini. Wai gibiore bialu tigua Isaraeleali ami bo podalu agali daosini maria (4,000) agima wai hamani minalu bo homelai hene. \v 3 Maru yu wahene biaru unu ala balai anda buwa palirimigoria íbu dai bialu hemiria Isaraelealinaga haru haga biarume lalu, Áyu Anduane Homogohanda Pilidialime ina bo poda hana halu bai heledagoni irane agidabe. Ani biyadago áyu iname Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi uyu Siloni wiyago mo yalu ibami̱ya ma. Ani beremagola ibugua ina heba pialu inanaga waitigime bole bialu karia ibugua ina pele ngulebirago, lene. \v 4 Agali haru haga biaru tigua bi lai howa agali marume Silo dindi pelo, Anduane Homogo kagonaga Habo Nalolene bi lo winigonaga Mbogoyi mo pudaba, lene. Mbogoyi biagoni daligahayagi ngolome dahuliyali mitangi bialu wabini babaganehe kirali handa de̱le̱ bedagoria dombeni Anduane Homogo Hongo Haiheore kagonaga handame hagane biragane dagia laga winigo ogoni mo pudaba, lene. Ani biyagola Eli igini kirabali Piniasa Hobinila heba Mbogoyi biago mo yalu ibiyadagua ti haru mandagi ibini.\x + \xo 4.4 \xt Har 25.22\x* \fig Anduane Homogo kagonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi|src="LEAR 013.tif" size="2" ref="(4.4)" \fig* \p \v 5 Mbogoyi biago mo yalu anda ibiyagola Isaraeleali biarume turu taraore howa bi mambolo balu bi hongohe ladagadaga biyagome dindi birilene. \v 6 Ani biayuago hale howa Pilidiali biarume lalu, Hiburualiru balai anda bu hayagoha bi gibi ladagadaga bialu haruago nde hale hama. Ogoni agi lalu laruabe, lene. Ani lowa tigua handalu hearia Anduane Homogonaga Mbogoyi biago Hiburuali biarunaga balai anda bu hayagoria yalu anda íbu ngeleago hendene. \v 7 Ogoni hondowa ti gi howa lalu, Mbirali tara bi pupu wulenaga tininaga balai anda bu heagoria íbu haruago. Ai ina yu wahene harimadagoni. Gibi o birago ale mbira ala ina hemaria biyane nahandarimagoni. \v 8 Ai tara hongo gibihe urunime ina nabelo aiwa pele ngulebiradabe. Urunime Iyibialiru dindi ko wali agali nahaga wiagoria homelo bo wahai hayagoni. \v 9 Pilidialiru-o ai gi nahe agalime wai hongohoore bimi̱ya. Ani nabirimayagua ina Hiburualinaga garabaya biabe ale biahaga ala ti inanaga bia halu hayadagua holeberema. Ani nabimi̱yanaga agaliore howa wai hongoheore bimi̱ya, lene. \p \v 10 Ani lowa Pilidiali biarume wai hongo howaore bialu Isaraeleali biaru bo purogo laya handala tininaga dindi gerai lo yalu pugupugu bini. Ani buwa aulolebe tobahe bo paya bialu Isaraelealinaga ami agali daosini pira tebira (30,000) minalu bogo homa hai hene. \v 11 Ani bialu Ngode Datagaliwabenaga Mbogoyi biagoni mialu Eli igini Piniasa Hobinila kirabali minalu bogo homelalu bini. \s1 Eli homenego ogo \p \v 12 Ani biya handala agali mbira Beniyamini hameigini hearu aria amu wai hama biagoria howa gerai lo yu pialu horo ogoningi dege Siloni anda pene. Puwa ibu dara ogobiore ho ko walia halu ibuninaga aga budaki bialu dindi himu ibuninaga haguaneni dugu hiralu bini. \v 13 Eli ibu nde Mbogoyi biago mo yalu piyago agua biradabe lo mitangi tangi bialu hariga tene biraganeni berearia agali biago ibini. Ibuwa agali biagome agua biya lalu bi bibi yayago bibahende hearume ogoni hale hai howa \v 14 Elihanda, Bi o anda ho laruagoni agidabe, lalu hale hene. Hale hayagola agali biagome abale puwa bi bibi bibahende yayagoni Elihondo lamiai hene. \v 15 Ogoningi Eli ibu ai̱yahanda hono winingi howa hama ibinidagoni mali pira dirani halira (98) halu ibunaga de kohe mbirale bayuwa nahandabehe hene. \v 16 Aguanibigo berearia agali biagome ibuwa lalu, I̱ wai bialu henego ibida porabu tara halu gerai lo yu ibaabo henego áyu anda eberogoni, laya. \p Ani layagola Elihanda ibuhondo hale halu lalu, I̱ igini-o agua biya handala ibiru laribe, laya. \p \v 17 Ani layagola agali bi bibi yalu ibaga biagome ladai bialu howa lalu, Isaraeleali ti Pilidiali hondowa ti gibi bo podaore biyagola ibida piai haya. Ani bialu í̠ igini Piniasa Hobinila kirabali bogo homelalu Ngode Datagaliwabenaga Mbogoyi biagobi Pilidialirume mo yalu piya, lalu lamini. \p \v 18 Agali biagome Mbogoyi biago mo yalu piya lalu te layagola Eli ibu pabe haraba birayagoriani pilo daga ho ibira hene. Ibu agali waheore howa tingini gendabiyago pilo handa dagaho ibira hayagome ma podayagola homo tongolo mini. Eli ibu Isaraele wali agali haru haga mbira howa ibugua mali pira maria (40) haru hene. \s1 Piniasa one wali dalo biruwa homenego ogo \p \v 19 Elinaga aruni Piniasa one ibu tombeha gali bere berenego ai ibu gali ogoni taba honolene horo kaware hapara hayagola berene. Ani biruwa hale halu hearia Ngode Datagaliwabenaga Mbogoyi biago mo yalu piyiya layago hale halu ibu agalinibi arunibi homai dege haya layagobi hale howa ibu mogo lowa gali abale taba honole pene. \v 20 Ibu tandaga nalu tongolo wiagola wali mbira ibu biamogo biyagome ibuhondo lalu, Gi nahabe igiri mbira taba hanaridago, lene. Anidagua layagoni ibu hale halu ladai nabi wini. \v 21 Ibugua igiri ogoni mini Igabodi winigo ogoni Ngode Datagaliwabenaga wá holeneme Isaraele wali agali yu wahalu piyada lalu wini. Ogoni Ngode Datagaliwabenaga Mbogoyi biagobi mia ibu agalinibi arunibi bibahendeore homai ha bigi biyaru mitangi bido lalu mini ogoni wini. \v 22 Ibugua lalu, Ngode Datagaliwabenaga wá holeneme Isaraele wali agali yu wahalu pedagoni irane Ngode Datagaliwabenaga Mbogoyi biago mo yalu piyagooremeda, lene. \c 5 \s1 Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago Pilidiali ti mo ngelo henego ogo \p \v 1 Pilidiali biarume Ngode Datagaliwabenaga Mbogoyi biago Ebenese tano howa tininaga dindi timbuni Asadodo mo yalu pene. \v 2 Mo yalu puwa tininaga gime wabini dama mini Dagononaga bi pupu wiaga anda buwa heleagoria wia para howa ngelene. \v 3 Horo mendeni egerebagiore Asadodo wali agalime handalu hearia tinaga dama Dagono wabu helayago dindini bulu palu ibira howa Anduane Homogonaga Mbogoyi biago wiagoria wanakuini ibiraho wiaria hendene. Ani biaria hondowa tigua mo yaraga howa ibuni hene biagoria helo mo yaraga howa helene. \v 4 Horo mendengi egerebagi tigua lone handalu hemiria dama gime wabini agali helayago biago lone pilo ibira howa abale biyadagua dege Mbogoyi biago wiagoria wanakuini dege pilo podo baga bu ibira ho wiaria de hendene. Ai pilo ibira hayadagoriani ma ibu hangu gi kirabali libu nde hangu lowa podo baga buwa amu panga haraba ubanda tagi buleneni wialu tingini ibuni hangu ibira howa wiaria hendene. \v 5 Irane aguani binigonaga áyubi Dagono gime wabininaga \w loma\w* binigo mo miaga karubi ogoninaga bi pupu wule piaga karubi ti dindi o binidagoriani pialu howa ge ogoriani dindi ela holani hondowa porabu angua haga bialu pialu haga. \p \v 6 Anduane Homogohanda Asadodo wali agali pani gibiore nelo mialu ti mo giore helene. Ibugua ti pani nelo mialu wali agali dindi ogoriani ha parapara biaru dere moge ale tara kabaneha howa darama ibalu bilene. \v 7 Ani biyago hondowa tigua lalu, Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabehanda inabi inanaga dama Dagonobi pani ngiyada. Ani biyadago ai Mbogoyi o ngagoni iname lu ogoria wuwa habe naheda, lene. \v 8 Ani lowa tigua Pilidialinaga kini duriali biaru marume hondo pialu haru ibalimu lowa uruni ibiyagola tihondo hale halu lalu, Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe kago ibunaga Mbogoyi biago agua bimabe, larimi. \p Ani layagola kini biarume ladai bialu howa lalu, Gede dindini mo yalu pudaba, lamini. Ani laya handala tigua Pilidialinaga dindi timbuni Gede winigoria mo yalu pene. \v 9 Ani buwa ogoriani ngelo hearia Anduane Homogohanda dindi timbuni ogoriani hearubi mo gibiaore timbuni haame helalu pani nai helene. Ani bialu Anduane Homogo ibugua wali agalibi wandari igiribi bibahendeore emene wahebi ta nabi dere moge ale kabaneha howa darama ibalu pani nelo mini. \v 10 Ani biyagola hondowa tigua Mbogoyi biagoni Pilidialinaga dindi timbuni mbira Egerono winigoria mo yalu pelene. Ani bialu ogoriani yalu anda puwa wiaria wali agali ogoriani hearu tigua gi howa dugu bialu lalu, Ina belo madane bialu Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe kagonaga Mbogoyi biago ogoria yalu ibirimida, lene. \v 11 Ani layagola tigua lone Pilidialinaga kini biaru haru ibuwa lalu, Isaraele wali agalinaga Mbogoyi biago tininaga dindini wilo mo yalu dai bidaba. Ani beremigola inanebi inanaga one waneiginibi homoloma̱ya nabelo, lene. Dindi ogoriani hearuni Ngode Datagaliwabehanda pani gibiore nelo miyagola ti gi timbuniore halu durulai halu hene. \v 12 Wali agali maru nahome hearubi heba dere moge ale kabaneha howa darama ibalu heagola tigua tini hangunaga damahondo ti biamogo bia lalu olagalaga bialu hene. \c 6 \s1 Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi Biago yadai binigo ogo \p \v 1 Anduane Homogonaga Mbogoyi biago Pilidia dindini mo yalu ibu ngelo heagola ege karia pene. \v 2 Mani wali agalime tinaga \w loma\w* binigo mo miaga hearubi gamugamu biaga hearubi olo ngoai howa lalu, Anduane Homogonaga Mbogoyi biago o ngagoni agua bimabe. Ibuni winidagoha ngelo dai birimayagua nde mbirale agi heba mandagi yalu polene ngabe, larimi. \p \v 3 Ani layagola tinaga loma binigo mo miaga biarubi gamugamu biaga biarubi tigua ladai bialu lalu, Tígua Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe kagonaga Mbogoyi biago mo yalu dai birimiyagua buleneore mbira ngago ogo. Mbirale mbira tígua mana ko birimigonaga emena bame Ngode Datagaliwabenaga ogoni heba mandagi yalu pelalimu. Mbogoyi biago bame ibuni hangu mbirale mbira paga nahe nadaibi loleberemiore. Ogonidagua buwa handalu kamiria tí mo bayale halu ibugua tí pani nalimulo ngiaabo halu kagonaga irane handa walia holeberemi, lene. \p \v 4 Ogoninaga irane ibuhondo mbirale mbira bame agi ale yalu pelamabe, lalu wali agalime hale hene. \p Hale hayagola tigua ladai bialu lalu, Ngolome wabini moge ale duriali mende ngolome wabini huru ale duria lowa Pilidialinaga kini karu ta howa mbira mbira degedege wabu yalu pelalimu, lene. Homolene tara tara ogonime dege tí bibahendehondobi kini duriali karuhondobi ibilayagoni. \v 5 Ani biyagonaga tígua moge alebi huru alebi maru wabialu ogoni urunime tínaga dindi mo koore hayagonaga tígua Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabehondo giho halimu. Ani beremigola ibugua tinibi tínaga mbirale gime wabini ngarubi dindibi pani ngialu kago nangi hondo holebira badago. \v 6 Ai tígua bu mini giambe hatagi howa Iyibi wali agaliru hayadaguabi tinaga kini hayadaguabi holenego irane agibe. Wali agali uruni Ngode Datagaliwabehanda mo luluya halu haabo heagola tigua mani Isaraele wali agali yupe halu tagira pelayagola wahenego ogoni embeda nahalimu. \v 7 Ogoni manda buwa garo ale ge mariahe mbira gahenge mo manda manda bialu nogo bulumaga angibuni kira mani \w dariba\w* hamagamaga nabinigo hondowa garo ale ge mariahe biagoria gili lalu libuninaga igini biagolabo ogoriani gililo yalu puwa nogo anda henegoha haru dai buwa helo dariba halimu. \v 8 Anduane Homogonaga Mbogoyi biago garo ale ge mariahe ogoriani mo yalu puwa ngelaramigoria mbirale ngolome wabini biaru tínaga mana ko birimigonaga emena yalu pelaramigo mbogoyi emene mendeha wuwa wia palu palubu ngelowa yalu pelalimu. Ani bialu garo ogoriani mo ngelowa ibuni yalu pelo pelalimu. \v 9 Ani pelowa porago de handaya ho halimu. Pialu nguini Bedesemese tanoha bamba halu piyagua ogoni warago dere tara gibiore inani bima piyaruni Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabehanda ibileneda manda bimi̱ya. Ani napeyagua nde tandagabi ibiyaruni ibugua ibilene ndo bame ibulene wiangi ibinida manda bimi̱ya, lalu lamini. \p \v 10 Tigua bilimu layadagua tigua nogo bulumaga angibuni kira haru puwa garo ale biagoriani dariba hamagamaga bialu libunaga igini biagolabo anda biagoha waranda howa dariba hene. \v 11 Ani bialu Mbogoyi biagoni garo biagoha mo banda howa emene huru alebi dere moge alebi ngolome wabiniru mbogoyi emene mendeha yu wiyaru heba mandagi wia para hene. \v 12 Nogo bulumaga biago labome hariga uba a̱i̱ na̱i̱ nabi tigatiga pialu Bedesemese tano puabo hene. Libugua harigani pialu howa gu̱ lamalama pene. Pilidialinaga kini duriali biaru ti talima mama piaho wialu amuraore Bedesemese dindi tuni handa amu ho hene. \v 13 Bedesemese wali agali ti nde ladi ale mini widi gandu lolene tu hayagola widi gandu lowa huba bialu howa lina handa daga halu hemiria Mbogoyi biago hondowa mogolo hendene. Tigua ogoni hondowa turu emene ndo timbuniore harimi. \v 14 Nogo bulumaga labome garo biagoni gili lalu agali mbira mini Yosua Bedesemese dindini henegonaga mabuni íbu wini. Ibuwa ege to̱le̱ timbuni mbira henegoria kaware hondo hapara hene. Ani biaria wali agali biarume garo biagoni irame wabiniyago tigua o biagoni dibu gingirulo baga bialu nogo bulumaga kira biagoni labo kirabali bo palu buwa Anduane Homogonaga bo loma buwa delene. \v 15 Ani bialu \w Libai\w* aria tigua Anduane Homogonaga Mbogoyi biagobi ngolome wabiniru mbogoyi emene mendeha wiyarubi gime mo yaraga howa to̱le̱ timbuni biagoriani mo wini. Ani bialu Bedesemese wali agali tigua Anduane Homogohondo bo lomabu delaga ale delalu mbirale marubi lomabia ho mini. \v 16 Ani biyagola Pilidialinaga kini duriali biaru ti o biyadaruni tigua de handai halu ai tini dindi Egerono horo ogoningi dege íbu dai bini. \p \v 17 Ani buwa Pilidiali tigua dere moge ale ngolome wabini duria Anduane Homogonaga tigua mana ko biyarunaga emena dindi timbuni Asadodobi Gasabi Asagelonobi Gedebi Egerononagabi mbira mbira lowa yalu pelene. \v 18 Ani bialu huru ale emene ngolome wabini biarubi heba dindi timbuni Pilidiali kini duriali biarume haru hearunaga tano pabe bu mabubi hearubi nabi hearuhondobi mbira mbira lowa yalu pelene. To̱le̱ timbuni ogoni Yosuanaga mabuni Bedesemese tanoni Anduane Homogonaga Mbogoyi biago tigua ogoriani mo winigo áyu to̱le̱ ogoni ani bini lole ogoriani wiaabo ho nga. \p \v 19 Anduane Homogo ibugua Bedesemese agali pira karia (70) homelo benego ogoni irane tigua Mbogoyi biago tamuha de handa anda ho hearia ani bini. Ani biyagola wali agalime dugu gomogomo lalu binigo ogoni irane wali agali dewaore bo paya bialu homayaruni Anduane Homogohanda binida lowa ani bini. \s1 Anduane Homogonaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi Kiriada Yarimi tanoni winigo ogo \p \v 20 Bedesemese agalime lalu, Anduane Homogo Ngode Datagaliwabe baya buruguleore kago ogoni ibunaga wanakuini heyu habehe ai kabe. Ibu ina kamagoria nahelo aniha pelo pelamabe, lene. \v 21 Ani lowa tigua bi bibi yalu maru Kiriada Yarimi tanonaga wali agali karia puwa agua lalimu lalu, Pilidiali tigua Anduane Homogonaga Mbogoyi biago mo yalu daibuwa wiago mo ibalimu lalimu, lene. \c 7 \p \v 1 Ani laya handala Kiriada Yarimi wali agalime Anduane Homogonaga Mbogoyi biago mo yalu puwa agali mbira mini Abinadabanaga andaga hari bareni bu henegoria wini. Ani buwa tigua ibu igini Eleasa ogoriani heago ibugua Mbogoyi biago de hondo helo lomabia halu dabo helene.\x + \xo 7.1 \xt 2 Sml 6.2-4, 1 Bit 13.5-7\x* \s1 Samuelehanda Isaraele wali agali haru henego ogo \p \v 2 Anduane Homogonaga Mbogoyi biagoni Kiriada Yarimi tanoni luore wiaho wiaabo halu mali pira kira (20) agima pene. Ogoningi Isaraeleali bibahendeoreme dara howa Anduane Homogohondo ti biamogo bibe lalu laabo halu hene. \p \v 3 Samuelehanda Isaraele wali agalihondo lalu, Tígua Anduane Homogohondo heneneore tínaga bu gubalinioreme mini beregedole manda birimiyagua nde tígua dindi taralinaga dama gime wabiniru tininaga hameme wabinigo dama wali ale mini Asedarebi yu wahaiore halimu. Ani bialu tíni Anduane Homogohondo lomabu miai halu ibu hangu mitangi bialu lotu lalu halimu. Ani birimiyagua ibugua tí Pilidialime hongo howa yaniho kagoha howa gi mulebira, lalu lamini. \v 4 Ani laya handala Isaraele wali agalime dama bi pupu wule gime wabini Balabi Asedarebi yu wahalu Anduane Homogonaga mini hangu mitangi bialu lotu lalu hene. \p \v 5 Ani biagola Samuelehanda Isaraelealiru bibahendeore Misiba tanoni ngoai hole pudaba lowa lalu, Tí ogoriani pu kamigola i̱na Anduane Homogohondo tínaga bi laholiya, lene. \v 6 Ani layagola ti bibahendeore Misibani mo ngoai howa hene. Tigua iba mbira hambuwa Anduane Homogohondo odo lomabu mialu hina \w tomobi\w* mbira nane horo mbira ogoni hai hene. Ani bu howa tigua lalu, Iname mana ko ngubi birimaru Anduane Homogohondo bialu harimada, lalu lapani hene. Samuelehanda Isaraelealirunaga godi genda damene Misibani wiaruni mo palia halu hagane wini. \p \v 7 Pilidialiru ti hale halu hearia Isaraeleali biaru Misibani mo ngoai ho ka layago hale hene. Hale howa Pilidialinaga kini duriali biaru tinaga ami agali biaru haru howa wai hanalu bo podole pene. Ani bule ibira layago Isaraelealiru ti bi ogoni hale howa gi hene. \v 8 Gi howa tigua Samuelehondo lalu, Pilidialime ina nabelo Anduane Homogo inanaga Ngode Datagaliwabehanda ina pele ngilo í̠na ibuhondo bi laho wiaabo habe, larimi. \v 9 Samuelehanda nogo sibi igini mbira homa hende Anduane Homogohondo lomabia halu bo delene. Ani buwa ibugua Anduane Homogohondo lalu, Isaraele wali agali biamogo bibe, layagola Anduane Homogohanda hale halu biamogo bini. \v 10 Samuele ibu sibi igini biago bo lomabu mialu heagola Pilidiali biaru wai bialu bo podole ibalu heaore abale Anduane Homogohanda hari daligaha howa hari kulu lelene. Ani layuago hale howa ti mo luluyaore halu durulo yu pugupugu bilene. \v 11 Ani biyagola Isaraelealiru ti ge mbarilama Misiba howa tagira pialu Pilidiali biaru bama talima amuraore Bedegani puabo halu maru hariga obeneni minalu bo homelene. \p \v 12 Ani bima pirimigoria Samuelehanda ege to̱le̱ mbira muwa Misibala Senila tuni walu howa lalu, Anduane Homogohanda biamogo bima ibaabo hayagoni, lalu ibugua to̱le̱ biago mini Biamogo Biaganaga To̱le̱ wini. \v 13 Ani buwa Pilidiali biaru bo podalu ti Isaraeleali karuhayagi naibilo Anduane Homogo ibugua Samuele heangi ho hangaiho wiaabo hene. \v 14 Dindi timbuni bibahende Pilidialime bo karulaga bima Egerono Gedela hengeneha mo wima piyaruni Isaraeleali tini karulo dai bini. Ani bialu Isaraeleali tinaga dindi bibahendeore tini karulo dai biai hene. Ani bialu Isaraeleali ti Kenanali baba wai nabi bayale hene. \p \v 15 Samuele heangi ibugua Isaraele wali agali haru haho wiaabo hene. \v 16 Mali bibahendeni ibu Bedele dindibi Giligala dindibi Misiba dindibi uruni bibahendeni pumabu bialu howa maru mo palia halu dabolene ngaru dabalu mo tiga biaga hene. \v 17 Ani bialu ibu ibuni dindi Lama dai buwabi ibugua dabalu mo tiga bulenenaga biabe bialu hene. Ani bialu ibugua Lamani Anduane Homogonaga bo lomabu mulenenaga dabu mbira bu helene. \c 8 \s1 Wali agalime handame haga kini mbira ngi lalu hale henego ogo \p \v 1 Samuele ibuni agali waheore haruda manda buwa ibu igini kirali libu Isaraelealirunaga mana dabalu mo tiga biaga helo helene. \v 2 Ibu igini wahenego mini Yoele wialu heyogonego Abaya wialu libugua Beaseba tanoni mana dabalu mo tiga biaga helo helene. \v 3 Ani binigo libugua bilo libu abahanda biawai hayadagua talialu nabi libu muni hangu dewa mulene nga manda bini. Ani buwa libugua marume godi lahelonaga muni miyaru mo yalu godi lolene wiadagua ndo ke̱ howa mo hondo halu laga hene. \p \v 4 Anidagua bialu heago hondowa Isaraeleali haru hagaru bibahende mo ngoai howa bi lo manda bini. Ani bialu ti Samuele hearia Lama dindi pene. \v 5 Puwa ibuhondo lalu, Í̠ wahe kego manda buwa í̠naga igini biago labome bilo í̠na biawai haridagua ndo bialu ka. Ani bidago í̠na kini mbira ina haru helo dabo hela. Ani beregola dindi maru ti kini helowa kadagua inabi kini mbira helowa hami̱ya, lene.\x + \xo 8.5 \xt Man 17.14, 1 Sml 8.19-20\x* \v 6 Tigua kini ogoni dabo ngi lalu Samuele ibuhondo hale hayadagoni ibu turu nahe howa ibugua Anduane Homogohondo bi lene. \v 7 Ani layagola Anduane Homogohanda lalu, Wali agalime í̠hondo bi larago bibahende hale hai habe. Tigua handabe manga hayago ogoni í̠hondo ndogo i̱ tinaga kini kogonaga handabe manga hara.\x + \xo 8.7 \xt 1 Sml 10.19, 12.17-19, Hos 13.10-11\x* \v 8 I̱na bamba Iyibi dindi howa haru tagira ibirungi howa tigua i̱ wahalu puwa dama maruhondo bi pupu wialu henego ka. Ai áyu tigua i̱hondo horo bibahendengi bialu hayagonidagua í̠hondo dege bialu ka. \v 9 Ani bidago tigua larago hale ha howa dege tinaga kini dabo helararume haru howa tihondo bulebirago damene agua bulebira lalu tinihondo lamiai habe, lalu Anduane Homogohanda Samuelehondo lamini. \p \v 10 Samuelehanda wali agali tinaga haru haga kini helo dabo ngi lalu hale hayaruhondo Anduane Homogohanda ibuhondo lamiyaru bibahende ti lamiai hene. \v 11 Samuelehanda tihondo lalu, Tínaga kini dabo helaramigome agua bigi bulebira, lalu ti bayuwa lamiai hene. Ibugua lamialu lalu, Tínaga iginiru ami helo helalu marume ibunaga wai biaga garo ale mini karisi nogo hosi gili lolene biabe bilo helalu marume nogo hosi erekunini bama polene biabe bialu marume nogo hosime garo ale biago gili lama mama ibilo tigua ala gerai lalu bamba helo helolebira. \v 12 Ibugua tí igini marubi agali daosini mbira (1,000) haru haga helalu marume agali pira duria (50) haru haga helalu bulebira. Ani bialu tínaga iginirume ibunaga mabu dindi aliaga helalu ibunaga tomo bogabiru miaga helolebira. Ani bialu marume ibunaga wai biagane alerubi ibunaga wai biaga garo ale nogo hosini gili laganaga mbirale marubi wabilo helolebira. \v 13 Tínaga wane bedarume ibunaga mbirale weli ngabi ngaru wabiagabi tomo dawalu mberedibi wabiaga berelo berelolebira. \v 14 Ibugua tínaga mabu bayaleore ngamirubi pu mbira lini daga mini \w gerebi\w* mabu ngamirubi olibe lini daga bu karubi uruni bibahende ibunaga haru haga haguane biaru ti karulelo mo mulebira. \v 15 Tínaga ladi ale mini widibi pu mbira mini \w gerebi\w* linibi pini dege dege yamuwa ibunaga agali haguane karubi haru haga maru karuhondobi mo mulebira. \v 16 Ibugua tínaga biabe bia haga karubi nogo bulumaga wangabe karubi nogo dongi karubi bayale damenego ibu haru halu puwa ibunaga biabe bilo mo bia holebira. \v 17 Ani bialu ibugua tínaga nogo sibi karu pini degedege ibu haru polebira. Ani bialu tínibi ibunaga garabaya biabe ale biahaga holeberemi. \v 18 Horo ogonidagua bulene tagira ibiragola tígua tandaga nalu howa yi lalu dugu gibi bialu holeberemigo ogoni irane tínime tínaga haru haga kini dabarimigome birago Anduane Homogo ibugua tínaga dugu yi lalu bialu kamigola hale halu ladai nabulebira, lalu Samuelehanda lamini.\x + \xo 8.18 \xt Ais 1.15, Mai 3.4\x* \p \v 19-20 Ani lamiyago lamilowa tigua lalu, Ina Samuelenaga bi hale naholeore. Ina kini mbira dindi hameigini tara tara ti haru helo heledadagua inabi nde ani helole hame ledama. Inanenaga kini ibugua ina haru helobi wai buluma̱ya haru bamba helobi heloleberema, lene. \v 21 Anidagua lalu tigua layaruni bibahendeore Samuele ibugua hale hai halu Anduane Homogo lamule pene. \v 22 Anduane Homogohanda ibuhondo ladai bialu lalu, Tigua hame laradagua bialu kini mbira dabole pu, lamiya. Ani lamiyagola Samuelehanda Isaraelealiruhondo lalu, Mani olarongi daibule áyu bibahendeore tíni andaga purogo ladaba, lene. \c 9 \s1 Solo ibu Samuele lola henego ogo \p \v 1 Agali homogo mini lene mbira Beniyamini hameigini aria henego ibu mini Kisi hene. Kisi ibu Abile igini hene. Abile ibu Sero igini hene. Sero ibu Begorada igini hene. Begorada ibu Abia igini hene. \v 2 Kisi ibu igini Solo hene. Solo ibu agali baya taraore dombaraleni ibu Isaraeleali hearu bibahende waradai biai halu ibu agali luni hongoheore hene. \p \v 3 Horo mbiru Kisinaga nogo dongi maru pu ereba hene. Ani biyagola ibugua Solohondo lalu, Biabe biahaga mbira haru halu libugua nogo dongi uruni tai bu pudaba, lene. \v 4 Ani laya handala libugua tai bima Eberaimi dindi barebare pu banga bialu Salisa dindi pua̱i̱ halu hebirabi mbira handa walia nahe dege hene. Handa walia nahe howa libu tai bima puabo halu dindi hobane mende Salimu dindihabi tai bima pu banga bialu hebirabi nogo dongi uruni naheoreyane taibu wahene. Ai naheoreya handala libu Beniyamini daluha tai bima bolangua halu hebira ogorianibi handa walia nahe dege hene. \v 5 Ai buruguledago lowa libu Subu dindi hobane wiagoria tagira pu howa Solohanda ibunaga biabe bia haga biagohondo lalu, I̱ abahanda nogo dongi pu ereba hayarunaga ndo iya agua biyabe toba howa mini dege dindi ho holigo ai andaga dai biba nalarego, lene. \p \v 6 Ani layagola ibunaga biabe biahaga biagome ladai bialu lalu, Hondoha. Tano o kabagoriani agali mbira Ngode Datagaliwabenaga mana baya gibi \w latagi\w* halu mbiwia hagago wali agali bibahendeme ibu kalo manda biaihe dindi Subu ogoria kago ibugua larago bibahendeore lola hai haga ka. Ani biaga kago ogoni ibugua nogo dongi uruni ogoria kago handa walia holeberabi lalu langulebira badago ai ibu karia mba, lene. \p \v 7 Ani layagola Solohanda ibuhondo hale halu lalu, Iyame ibu karia piribayagua ibuhondo mbirale mbira agi yalu mbaliyabe. Iyanaga nuha tomobi ibuhondo mulenego mbira nahenedago iyame agi mibiyadabe, lene. \p \v 8 Ani layagola biabe biahaga biago ibugua ladai bialu lalu, I̱na muni kuni siliba emene mbira hangu yidogo ogoni merogola ibugua nogo dongi uruni ogoria ka lalu langilo, lene. \p \v 9-11 Ani layagola Solo ibugua biabe biahaga biagohondo ladai bialu lalu, Ogoni baya gibi larigo ai mba, lene. Ani lowa libu tano Ngode Datagaliwabenaga agali biago heagoriani pene. Tano ogoniha pole hari bare wiagoria iraga halu pialu hebira wandari maru iba hambu pole tagira ibalu hemira lola hene. Lola howa libugua wandari biaruhondo hale halu lalu, Mani bulebiragonaga de gandeba handaga mbira tano ogoriani kabe, lene. \p Ogoningi Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* haga mbira kago ibu mini de gandeba handaga ka laga. Ani laganego mbirali ibu Ngode Datagaliwabehondo mbirale mbira hale holene wirangi ibugua de gandeba handaga karia ma, laga wini. \p \v 12-13 Libugua wandari biaruhondo ani layagola tigua libuhondo ladai bialu lalu, E̱ kago ibu áyu ogoni poragonigo libugua gerai lalu piribiyagua abale tali minuleberabi. Ani bialu tanoha ubanda harabigola abaleore ibu ogoriani karia handa walia holeberabi. Ibu áyu dege tano ogoriani anda ibiyago ogoni irane wali agali tigua nai hari baregoha mbirale mbira bo lomabia howa dabuni mulebiragonaga ai íbu ka. Ani bidago wali agali tomo nami̱ya ibalimu lene íbu bedaru tigua ibu naibidaha tomo ala nanolebira. Ibuni anda ibiragola ibugua ala bo lomabia hole wiyaru biamogo bia habe lalu mo turu kagola tigua tomo nole birulebira. Libu áyu ogoni abale piribiyagua ibu tomo nole hari bare iraga nakaore handa walia holeberabi, lene. \v 14 Ani lamiya handala Solobi ibunaga biabe biahaga biagobi libu tano biagoria pole ubanda halu hebira Samuele ibu nde Ngode Datagaliwabe mitangi bialu lotu lole andaha pole ibalu hearia de hendene. \p \v 15 Abaleore Anduane Homogohanda Samuelehondo ogodagua lamini. Lamialu lalu, \v 16 Yawi horo ogodaguaore haragola ina agali mbira Beniyamini hameigini karu aria ibilaguago i̱naga Isaraele wali agalinaga kini helo weli haguani odo wia habe. Agali ogoni ibugua ti Pilidialirume nabelo gini mulebira. I̱na i̱naga wali agali tandaga nalu hearu de handaru. Tigua i̱hondo biamogo bia lalu dugu biayuago hale haru, lalu lamini. \p \v 17 Samuele ibu Solo ibiyago de hendeagola Anduane Homogohanda ibuhondo lalu, Agali i̱na larugoni ogonigo ibugua i̱naga wali agali haru holebira, lene. \v 18 Ani leagola Solo ibu Samuele pabe harabani heagola puamu howa lalu, De gandeba handaga agoha hagabe i̱ langi, lene. \p \v 19 Ani layagola Samuelehanda ladai bialu, De gandeba handaga i̱ kogoni. Áyu ina lotu laga anda kagoria mali̱ya libugua ala pialu hadaba. Ani bialu áyu libu kirabali i̱ baba tomo nami̱ya. Yawi egerebagi libugua i̱hondo hale harabiru bibahendeore ladai biai halu pole ibiribidagoha pilibulo. \v 20 Ai nogo dongi pu ereba ho heane horo tebira piyagonaga mini dege dindi nahe uruni bamba abale biago handa walia hayago. Ani bidago Isaraele wali agalime hame timbuniore lalu kago aibe. Ogoni í̠bi í̠ aba waneiginibi tí ndobe, lene. \p \v 21 Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, I̱ Beniyamini hameigini aria kogoni. Hameigini ogoni Isaraele hameigini emene mbira i̱ aba ai̱ya dameneru hameigini ogoninaga mini lene timbuni ndo emene dindiha karu aria ko. Ani bidogo í̠na i̱hondo bi ogonidagua lalu langirigoni irane agua lalu laribe, lene. \p \v 22 Ani layagola Samuelehanda Solobi ibunaga biabe bia haga biagobi haru halu puwa anda tamu hobane timbuni wiagoria dagiani pira tebira (30) ale tomo nole ibalimu lene berearu berelowa libu bamba ho berelene. \v 23 Ani buwa Samuelehanda tomo dawaga heagohondo lalu, Bulumaga mbirini i̱na podowa mo bagi ho wibe lalu ngirugo mo yalu íbu, lene. \v 24 Ani layagola tomo dawaga biagome bulumaga ge dolo wiyago mo yalu ibuwa Solo bereagoriani mo wini. Ani biyagola Samuelehanda lalu, Bulumaga ogoni í̠nagaore podo wia henego de handa. I̱na áyu agali mo ngoaiho bedadagua bedagola nabelo í̠naga ogoni mo bagiho ngelenego ai na, lene. \p Ani biniyago horo ogoningi Solo ibu Samuele heba tomo nalu berene. \v 25 Biruwa mani ogoriani lotu laga anda heneyagoria dalipe howa tigua anda mbira anda pialu anda dangi tigabi wiagoriani Solo ibu palelo tamu mo tigabia hene. \v 26 Ani biyagola Solo ibu ogoriani puwa palene. \s1 Samuelehanda Solo ibu kini helo weli odo wia henego ogo \p Ai egerabagiore egabi layagola Samuelehanda Solo uyu anda dangi tigabi wiagoria palearia puwa lalu, Ai pole birigoria pobelo ngua holiya heya nabere, lene. Ani layagola Solo ibu heyalu Samuele libu haru hariga peagoria mandagi pialu hene. \v 27 Ani bialu libu tano biagonaga gibuni wiagoria anda íbu howa Samuelehanda Solohondo lalu, Agali biabe biahaga ogoni ibu ala bamba halu pialu ha la, lene. Ani laya handala biabe biahaga biago ibu libu yu wahalu piyagola Samuele ibu bi layago laabo halu lalu, Í̠ emene hondo hadai bu ha. I̱na Ngode Datagaliwabehanda layadagua languliya, lene. \c 10 \p \v 1 Ani lowa Samuelehanda ira olibe lininaga weli be heba yamuwa Solonaga haguani odo wia howa ibu nu̱nu̱ lowa lalu, Anduane Homogohanda ibunaga Isaraele wali agali haru habelo haguani odo wia haragoni. Í̠na ibunaga wali agali bayuwa haru halu tinaga waitigi karu bibahendeme boligo í̠na ha pai holebere. Ani layadagoni Anduane Homogohanda ibunaga wali agali haru habelo í̠ dabo helayadagoni lowa manane ogoni handabe. \fig Samuelehanda ira olibe lininaga weli Solonaga haguani odo wia hene.|src="LEAR 039.tif" size="2" ref="(10.1)" \fig* \v 2 Í̠na áyu ogoria i̱ yu wahalu pialu keria Selesa dindini Beniyamini daluni Leselonaga homali kaware kagoria agali kirali ibalu karia lola holebere. Libugua í̠ nogo dongi tai bialu harigoni handa walia haya lalu langulebira. Ani bialu í̠ abahanda nogo dongi ereba hayarunaga mini dege dindi nahe í̠naga agua biyabe toba howa mini dege dindi ho howa ibugua i̱ iginiore agua buledabe lalu ka lolebira, lene.\x + \xo 10.2 \xt Pig 35.19\x* \p \v 3 Samuelehanda laabo halu lalu, Ani bialu holebirago í̠na ogoriani howa piaho wialu Tabo dindini ira mbira hada bia hene heagoria tagira ibalu keria agali tebira Ngode Datagaliwabehondo mbirale bo lomabia ho mulenaga Bedele dindi pole pialu karia í̠na lola holebere. Lola halu mbirago ibugua nogo meme igini tebira haru halu pialu mendego ibugua mberedi tebira yalu pialu tebonego ibugua nogo dongoneme be wabini mbirani \w waini\w* iba hambu to̱lai howa hanalu karia hondolebere. \v 4 Ani bialu tigua í̠ mo bila halu mberedi kirago í̠ nabelo ngulebirago yamialu nolebere. \v 5 Ani bialu í̠ Ngode Datagaliwabenaga hari bare Gibeani Pilidia amialirunaga balai anda dewa bu kagoria polebere. Tano ogoriani ubanda tagi bu haga ngagoria Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* haga maru bo lomabu mulene dabu hari bare ogoriani tigua dalialu howa ga̱wa̱bi tabagebi gulupobebi hiliyulabi lama ibalu karia lola holebere. Tigua mali lima bi hongo howa ladagadaga bima ibulebira. \v 6 Ani lama ibalu kagola í̠bi Anduane Homogonaga Dinini ibugua í̠ha anda ibalu mo hongo holebira. Ani bidagola tigua bialu kagoha í̠na ho gimbu buwa tinaga Ngode Datagaliwabenaga mini yaraga holene mana biaga ngagodagua bi ladagadaga bialu tama bialu mali luyu ibaga bialu kegola ogonime í̠ agali mende ale holebere, lene. \v 7 Ani lowa lalu, Urunidagua biragola Ngode Datagaliwabe ibugua hariga walia halu bia lara alego bibe. \v 8 Ani bialu i̱ ko handala í̠na ala pu bamba halu Giligala tanoni puwa i̱ maha í̠ lola hole ibuliya horo karu ogoriani hondo habe. Ibuwa i̱na mbirale bo loma bialu delai howabi mbirale ina Ngode Datagaliwabela ho gimbu buluma̱yanaga bo lomabu muwabi í̠na ogoale bulene ngago langulebero, lalu lamini. \p \v 9 Ani lowa Solo ibu Samuele yu wahalu pole piyagola Ngode Datagaliwabehanda Solo ibuhondo mini gahenge wulene mini. Ani miyagola Samuelehanda, Ogoale bulebira, lalu ibuhondo lamiyaru bibahendeore horo ogoningi biai hene. \v 10 Ani buwa Solobi ibunaga biabe biahaga biagobi libu Gibea tanoni anda pialu hebira Ngode Datagaliwabe mana latagi haga maru heneyaru ti ogoriani lola hene. Lola halu abale ibiyaore Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua Solo haru howa bia layadagua bialu tigua mali lialu bi hongo howa ladagadaga bialu hene. \v 11 Ani bialu heago hondowa wali agali ibu hendene hearume tini hale ha a̱i̱ na̱i̱ bialu howa lalu, Ogoni Kisi igini biagodago agua binidabe. Solo ibu Ngode Datagaliwabe mana latagi haga mbira hole ho beregedenedabe, larimi. \v 12 Ani larimigola agali mbira ogoriani hene heagome hale howa lalu, Ngode Datagaliwabe mana latagi haga maru o karuni tibi ani alidabe. Tinaga aba urudalo tigua manda bidamibe, lene. Ani biyago hondowa mbira ogodagua laga, Solo ibubi Ngode Datagaliwabe mana latagi haga mbira ho aribia kabe, laga wini.\x + \xo 10.12 \xt 1 Sml 19.23-24\x* \v 13 Ai Solo ibu bia maro bialu ibu puwa bo lomabu mulene dabu hari bare wiagoriani pene. \p \v 14 Ani pu hebira Solo aba hameneme Solola ibunaga biabe biahaga libu haru hearia hondowa lalu, Libu ani penego eberabibe, lalu hale hene. \p Solohanda ladai bialu lalu, Iya nogo dongiru maru ereba hayagola tai bialu hariba. Ani bialu henego handa walia nahabeheyagola Samuele hondo piriba, lene. \p \v 15 Ani laribigola Solo aba hamene biagome libuhondo hale halu lalu, Samuele ibugua libuhondo agi langiyabe, lene. \p \v 16 Solohanda ibuhondo ladai bialu lalu, Nogo dongi uruni handa walia henego ka lalu langiya, lalu lamini. Anigo Samuelehanda Solo ibu kini holebere lalu layago nalamini. \s1 Solo ibu Kiniore kagoni lalu mo yaraga henego ogo \p \v 17 Samuelehanda Ngode Datagaliwabenaga deni wali agali bibahende hearu olowa Misiba tanoni mo ngoai hene. \v 18 Ani bu howa tihondo lalu, Anduane Homogo Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabehanda tí Iyibi dindi howa haru halu tagira ibiyagola Iyibialirumebi wali agali maru hearumebi tí mo tandaga halu heagola ibugua gini mialu haru tagira ibiyagoni. \v 19 Ai tínaga Ngode Datagaliwabe tí genda yuwa hariga tai bialu hemigola pele mialu gini miaga biago kagoni. O biagoni heago helowa áyu tígua ibu manga howa ai kini mbira ngi lalu i̱hondo hale harimida. Ai anigo tíni hameiginibi damenebi harimidagua Anduane Homogonaga deni mo mogo bu hadaba, lalu Samuelehanda lamini. \p \v 20 Ani lowa Samuele ibugua hameigini hangu hangu hayadagua bamba halu ibu haga haga biyagola Anduane Homogohanda Beniyamini hameigini hangu dabene. \v 21 Ani bialu Samuelehanda Beniyamini hameigini lone emene dabaga bialu Madiri aria hearu dabo tagi ho helene. Ani biyagola Madiri aria ogoniha howa Kisi igini Solo dabene. \v 22 Tigua Solo tai bialu henego handa walia nahe howa Anduane Homogohondo hale halu lalu, Mbirali ogoriani karu aria mbira kane hendedebe, lene. \p Ani layagola Anduane Homogohanda ladai bialu lalu, Solo ibu ede mbirale ngarunaga erembirahayagi bira do kagoni, lene. \p \v 23 Ani laya handala tigua gerai puwa Solo wali agali bu heagoria haru halu tagira ibini. Ani biyagola tigua handalu hearia agali hearu bibahende tubagi dege lowa Solo ibu luniore hearia hendene. \v 24 Ani hondowa Samuelehanda wali agali hearuhondo lalu, Agali Anduane Homogohanda dabenego o kagoni. Ina kamaru aria mbira ibu ale nahe ibu kagobi ndo mbira ina kamagoni naheoreda, lene. \p Ani layagola wali agali bu hayaru bibahendeoreme bi hongo howa ladagadaga bialu lalu, Ibu kini mali dewaore helo, lalu lene. \p \v 25 Ani layagola Samuelehanda wali agali bu hearuhondo kinime biabe bulenebi wali agalime kininaga biabe bia holenebi uru ale nga lalu tihondo lo wála howa lamini. Ani lamuwa mani ibugua mbuga mbirani gili buwa anda mbira Anduane Homogonaga lomabia hene heagoha wia do helene. Ani buwa ibugua wali agali bibahendeore, Tíni andaga purogo ladaba, lene. \v 26 Solo ibubi agali hongohe marubi Ngode Datagaliwabehanda tinaga bu gubalinini ela haga biyaru Solo heba pumaga halu ibuni andaga Gibea dai bini. \v 27 Anigo agali habane nabulene maru hearume lalu, Agali ogobime ina agua pele mulubadabe, lene. Ani lowa tigua Solo yo hondowa ibuhondo mbirale maru turu halu mulene winigo nami wahene. \c 11 \s1 Solohanda Amonoali bo podalu wayali henego ogo \p \v 1 Ani binigo mani ege mbira ale peagola Amonoalinaga Kini Nahasahanda Yabese tanoni hearu baba wai bule lowa ibunaga ami agali hearu haru tagira pialu Gileada dindihayagi puwa ho mabu bupe hene. Ani biyagola Yabese agalime Nahasahondo lalu, Í̠na mbira ina heba bulenego lo wia. Ani beregola iname í̠ inanaga haru hagaore ke lo manda buluma̱ya, lene. \p \v 2 Nahasa ibugua ladai bialu lalu, I̱na tí heba bimi̱yago bi galone mbira lo wuleberogo i̱na tí bibahendenaga de habane tigahayagi bibahende dugu wahai holebero. Ani berogome Isaraele wali agali bibahendeore mo taga halu mo dindiha holene yu anda ibilonaga ani bulene wulebira, lene. \p \v 3 Ani layagola Yabese wali agali haru haga biarume lalu, Bi ogoni Isaraele dindiha hale hoyogole loloma̱ya ina horo karu henge ngibe. Ani beremagola ina pele mulene mbira naheyagua nde inane í̠ keria hatagi holoma̱ya, lene. \p \v 4 Ani lowa bi yalu piyaru Gibea dindi Solo henegoria anda ibini. Anda ibuwa bi biago tihondo ogodagua laya lalu lamiyagola wali agali hearume gi howa dugu bini. \v 5 Ani bialu hemiria Solo ibu nde áyu dege ibuni mabuha howa ibu nogo bulumaga wangayaru heba ibini. Ibuwa ibugua lalu, Agi biyadabe. Wali agali bibahende dugu biai halu kagoni aginagabe, lene. Ani layagola tigua ibuhondo Yabese dindi howa bi yalu ibuwa lamiyaruni ogodagua laya lalu Solo lamini. \v 6 Solo ibu bi biago hale hayagola Ngode Datagaliwabe Dinini ibalu ibuha karula hene. Ani biyagola Solo ibu keba timbuni hene. \v 7 Ani howa ibugua nogo bulumaga wangabe kira bo poda baga buwa bi yalu piaga hearume mo yalu Isaraele dindi bibahendeni, Bi ogo heba yalu purogo ladaba, lene. Bi ogoni mbirali Solo Samuelela wai bule poleberabago talima naibirago ibunaga nogo bulumaga wangabe karu ogonidagua bialu bo poda baga bulebira, laya lalu lamilimu, lene. \p Ani layagola Isaraele wali agali hearume Anduane Homogohanda agi bulebiradabe lowa gi timbuni ho hene. Ani howa ti bibahendeore mo ngoai ho hene. \v 8 Ani biaria Solohanda ti bibahende Besege dindini mo mogo bu helene. Ogoriani daosini dege handari tebira (300,000) Isaraele howa íbu halu daosini pira tebira (30,000) Yuda howabi íbu halu bini. \v 9 Ani bu howa tigua bi yalu ibaga Yabese howa ibini biaruhondo lalu, Yawi horombe hanuni nakaore ti gini mulebirago lalu tinaga wali agalihondo lamule pudaba, lene. Yabese wali agalime bi ogoni hale howa tigua turu timbuniore hene. \v 10 Ani buwa tigua Nahasahondo lalu, Yawi inane tagira ibuluma. Ani bidamagola í̠na inahondo bule manda bu wirida ale bibelo, lene. \p \v 11 Ogoningi mbiraga Solohanda ibunaga agali halu tebo tale buwa wabuni tebira tidiyu haga haga bilene. Ani buwa egerebagi egabi lole muna biyagola abale ti waitigi biarunaga balai anda bu paleagoria porabu anda anda buwa Amonoali palearu minalu bene. Horombe hanuni hayagola tigua aulolebe tobahe bo payapaya bini. Ani biyagola yu wahene hearu agali homane mbira ibuni hangu pugupugu bialu gerai ibida purogo lene. \p \v 12 Ani biyagola Isaraele wali agalime Samuelehondo lalu, Wali agali maru tigua Solo tinaga kini nahelo layaru agoha kabe. Uruni ina kamaria minu yalu ibidaba. Ani beremigola iname ti bo waholoma̱ya, lene. \v 13 Ani layagola Solohanda lalu, Horo áyu Anduane Homogohanda Isaraele wali agali pele ngiyadago mbirali homelo bolene nawi, lene. \v 14 Ani layagola Samuelehanda tihondo lalu, Ina bibahende Giligala dindi hangu piai howa ogoriani halu mbira lone Solo ibu inanaga kiniore ka lalu ladaga hami̱ya ma, lene. \v 15 Ani lowa ti bibahendeore Giligala dindi piai hene. Puwa Anduane Homogonaga deni howa tigua, Solo inanaga kini ka, lalu ladaga hene. Ani bialu tigua ti Anduane Homogola ho gimbu bulenenaga mbirale bo lomabia ho mialu Solobi Isaraele wali agali bibahende biarubi ti haru horo ogoningi tomo nalu turu ho hene. \c 12 \s1 Samuelehanda wali agalihondo bi lamaro bialu lenego ogo \p \v 1 Ani buwa Samuelehanda Isaraele wali agali biaruhondo lalu, Tígua i̱na buliya hale harimigoni birugoni. I̱na kini mbira tí haru helo ngirugoni. \v 2 Áyu ibugua tí haru bamba hole kagoni. Ai i̱ nde wahe halu dagua hayadago i̱naga iginiru tí heba kagoni. I̱na tí bamba igiri hagua deheni howa haru hama ibaabo halu áyu hamaro berogonida, lene. \v 3 Ai i̱ o kogonigo i̱na haru harugoni howa ko mbira bidoyagua Anduane Homogonaga denibi ibugua kini dabene o kagonaga denibi áyu í̠na kagua biri lalu tígua langidaba. I̱na mbiralinaga nogo bulumagabi nogo dongibi mbira page haru piruyabe. I̱na mo hondo howa mbiralinaga guru na mo tandaga ha bigi biruyabe. I̱na mbiralinaga mbirale mbira dindiha ohowa mo naruyabe. I̱na uruni mbira bidoyagua birudadagua yadai biai holiya langidaba, lene. \p \v 4 Ani layagola wali agalime ladai bialu lalu, Ani nabiore í̠na inanaga guru nabi mo tandagabi naheore hari. Ani bialu mbirale mbira mbiralinagabi mo yalu napeore hari, lene. \p \v 5 Ani layagola Samuelehanda ladai bialu lalu, Anduane Homogobi kini ibugua dabo helayagobi libugua áyu tígua i̱ tigabiore harigo manda bidama larimigo de hendeda, lene. \p Ani layagola tigua ladai bialu lalu, Anduane Homogo ibugua henene laralo manda bida, lene. \p \v 6 Ani layagola Samuele ibugua layadagua laho wiaabo halu lalu, Anduane Homogo ibu Mosese Aronola dabalu tínaga mamali heneru Iyibi dindi howa haru halu íbu tagira pene biagoni ka, lene.\x + \xo 12.6 \xt Har 6.26\x* \v 7 Ani binigo áyu tí o kamigoriani hondo hadaba. Ani bidamigola Anduane Homogohanda tíbi tínaga mamali henerubi pele mule hongo henego bibahende agua hene lalu Anduane Homogonaga deni howa manda bilimulonaga tíha lo hana holiya, lene. \v 8 Ogoni Yagababi ibunaga one waneiginibi ti Iyibi dindi piyagola Iyibiali hearume ti mo tandaga hayagola tínaga mamali urunime Anduane Homogohondo biamogo bia lalu dugu bini. Ani biyagola ibugua Mosese Aronola ibilayagola libugua uruni ti Iyibi dindi howa haru halu tagira puwa dindi ogoriani helo helene.\x + \xo 12.8 \xt Har 2.23\x* \v 9 Ani biyago bilowa wali agali biarume Anduane Homogo inanaga Ngode Datagaliwabe embeda hene. Ani bialu hemiria Anduane Homogohanda Pilidialibi Moabanaga kinibi Haso dindi timbuni wiagonaga ami haru haga haguane Siserabi tigua tínaga mamali uruni balu podelonaga ibugua uruninaga giha yahene.\x + \xo 12.9 \xt Hgn 3.12, 4.2, 13.1\x* \v 10 Ani biyagola tigua Anduane Homogohondo dugu bu mialu howa lalu, Iname í̠ erembira ngialu gime wabini Balahondobi Asedarehondobi bi pupu wialu harimagomedago mana koore birimagoni. Anduane Homogo-o ina biamogo bia halu ina áyu inanaga waitigi bibahende karume boligo pele ngiore bibe. Ani beregola iname í̠ mitangi bialu lotu lalu holoma̱ya, lene.\x + \xo 12.10 \xt Hgn 10.10-15\x* \v 11 Tigua ani layagola Anduane Homogohanda hale halu Gidionobi Baragabi Yabedabi ibilalu maniore Samuele i̱ ibilayagoni. Ani biyagola ina bibahendeme tínaga waitigi heagoha howa pele ngirimagola tí bayale ho harimi.\x + \xo 12.11 \xt Hgn 4.6, 7.1, 11.29, 1 Sml 3.20\x* \v 12 Ani bu howa dege tígua handalu hemiria Kini Nahasa Amonoali biagome tí minalu bolene kaware wiago hondowa Anduane Homogo tínaga kini helarimigohondo manga harimi. Ani buwa tígua i̱hondo lalu, Ina haru helo kini mbira hamelo kama, larimi, lene.\x + \xo 12.12 \xt 1 Sml 8.19\x* \p \v 13 Ani larimigoni áyu kini tíni dabarimigo o kagonigo tígua ibu helo dabo ngi lalu hale harimigo áyu Anduane Homogohanda tíhondo ngiyadagoni. \v 14 Ani bidago tígua Anduane Homogo tínaga Ngode Datagaliwabenaga mini yaraga halu harimiyaguabi ibunaga biabe bialu ibugua bi larago hale halu ibunaga bi lo ngadaguaore biai halu tíguabi tínaga kini kagomebi Ngode Datagaliwabe talima pialu harimiyaguabi tígua mbirale bibahende damene beramigo bayale hangu hai holebira. \v 15 Ani nabi howa Anduane Homogohanda bi larago hale nahe ibugua bi lo ngaru mo wahalu harimiyagua ibugua tí bababi tínaga kini bababi turu nahe waitigi ho holebira. \v 16 Ani bulebirago o kamigoriani haho widaba. Ani howa handalu kamiria Anduane Homogohanda gibi daliga ngaru bulebirago áyu ogoni de hondoleberemi. \v 17 Áyu gaeangi harimagobe ani ndo harimabe. Aniyagua i̱na Ngode Datagaliwabehondo bi loleberogo ani larogola Anduane Homogohanda dalu hari dabala haru ibilelo. Ogonidagua birago hondowa tígua Anduane Homogohondo kini mbira tínaga haru haga helo dabo ngi lalu ibuhondo hale harimigo ogoni mana ko timbuni bialu harimadalo manda buleberemi, lene. \p \v 18 Ani lowa Samuelehanda Ngode Datagaliwabehondo bi layagola horo ogoningi dege Anduane Homogohanda dalu hari dabala haru ibilene. Ani biyago hondowa wali agali bibahende hearume Anduane Homogobi Samuelebi hondowa gi tara hene. \v 19 Ani bu howa tigua Samuelehondo lalu, Agali haguane-o ina nahomoloma̱ya Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabehondo inanaga bi lahabe, lene. Ani lowa tigua lalu howa, Iname áyu manda bialu mana ko bibahende maru birimaru bu tago halu mana ko mbira kini mbira ngi lalu hale harimagonida, lene. \p \v 20 Ani larimigola Samuelehanda ladai bialu howa lalu, Gi nahalimu. Tígua ko ngubiore mbira bia birimigonigo Anduane Homogo dege yu wahalu handa tara nahe howa ibunaga biabe gubaliniore howa bialu halimu.\x + \xo 12.20 \xt Man 11.16\x* \v 21 Ani bialu dama mbirale gime wabiniru talima napilimu. Uruni ti henene ndo gime wabini kagome tí biamogobi pele miabi heba nabulebira. \v 22 Ani bidago Anduane Homogohanda habo nalolene bi lo ngagome lalu, I̱na tí yu wanaholebero, leda. Ogoni irane tí ibuninaga wali agaliore halimulo manda bu wini ngago tí wa naholebiraore. \v 23 Ani bidago i̱na Ngode Datagaliwabehondo tínaga bi la naharuyagua Anduane Homogohanda i̱hondo ko bere lolebira. I̱na tíhondo bayale ogogo bilimu ko ogogo nabilimu lalu dabalimulo dege lawai holiya, lene.\x + \xo 12.23 \xt 1 Kin 8.36, Min 4.11, Kl 1.9, 2 Ti 1.3\x* \v 24 Anduane Homogohanda bilimulo lo ngadagua bialu ibunaga biabe mini bilina howa gubaliniore halu bilimu. Ibugua gibi wiaru tínaga bia hama piyaru bayuwa manda buwa halimu. \v 25 Anigo tígua mana ko bialu harimidagua biaho wiaabo harimiyagua tíbi tínaga kinibi bo hilo wahai holebira, lalu Samuelehanda lai hene. \c 13 \s1 Pilidiali baba wai binigo ogo \p \v 1 Solo ibu kini helo dabenedagoni ibu agali mini dingi dangialeni ibu ai̱yahanda hono wiyangi howa hama ibalu henego mali pira tebira (30) pene heagola dabene. Ibugua kini howa Isaraele wali agali mali pira mariani kira (42) haru hene. \p \v 2 Ogoningi Solohanda Isaraele agali daosini tebira (3,000) wai pole tidiyu hene. Daosini kirago (2,000) ibuni heba Migimasa tano Bedele dindi hari bare dege dindiha wiagoriani hadai bilene. Ani bialu daosini tebonego (1,000) Solo ibu igini Yonadana heba Gibea dindi Beniyamini hameigini daluhayagi tidiyalu pelene. Ani bialu Solohanda, Agali maru tíni andaga dai bidaba, lene. \p \v 3 Yonadanahanda Pilidia ami agali Geba dindini hearu minalu bo wahene. Ani biyago hale howa Pilidiali bibahendeme keba haiho hene. Ani buwa heagola Solohanda agali marume bi yalu pialu Hiburuali hearu olo pehalu wai bule mbelo biguli dindi bibahendeni pulame helo, Hondo pudaba, lene. \v 4 Solohanda Pilidia ami bo wahayagola Pilidialiru keba ho ka layago Isaraeleali ti hale howa hene. Ani bu howa agali bibahendeme Solohanda Giligalani mo ngoai hadaba lalu olayagola tigua hale halu ibalu ibu heba hogimbu bini. \p \v 5 Ani buwa heagola Pilidialiru ti nde Isaraelealiru baba wai bule mo ngoai ho hene. Ani bialu tigua wai biaga garo ale mini karisi nogo hosini gili lagane daosini pira tebira (3,000) wialu agali nogo hosini biruwa gerai lalu wai bulene daosini waragaria (6,000) halu ami agali aulolebe nalabehe iba angeni iba mu ale tidiyu halu bini. Ani buwa tigua tidiyalu Migimasa tano Bedabeneha ni tagira ibiragohayagi puwa ogoriani balai anda bu hene. \v 6 Ani buwa tigua Isaraeleali biaru bole lowa hongo gibi halu uruni mo ko howa badai bibe tobahe minalu bene. Ani biyagola Isaraeleali maru egeandaha puwa bira do halu maru gundu uli wiaruhabi dindi hau iba uli ege to̱le̱ wiaruha ibida puwa bira do hagahaga bini. \v 7 Maru Iba Yodana domalu ange edeyagi hameigini Gada Gileadala daluhayagi ubade halu pene.\x + \xo 13.7 \xt 1 Sml 10.8\x* \p Solo ibu Giligalani haho winigo agali ibu baba hayarume gi howa duru dege dindi halu hene. \v 8 Solo ibu Samuelehanda ogoriani lola habiya layago ibilo lowa horo karu Giligalani hondo ho wini. Ani biaria Samuele ibu Giligalani naibi wiaabo hene. Ani biyagola agali biarume Solo helalu ti purogo lolebini. \v 9 Ani biyagola ibugua tihondo lalu, Mbirale bo lomabia howa delolenebi mbirale ina Anduane Homogola ho gimbu bulenaga bo lomabia ho mulenebi i̱ koria yalu ibidaba, lene. Ani layagola tigua yalu ibuwa ibuhondo miyagola ibugua bo lomabia ho delene. \v 10 Ani buwa áyu dege delomaro bialu heaore Samuele ibu anda ibini. Ani ibiyagola Solo ibu Samuelehondo turu halu lola hole pene. \v 11 Ani biaria dege Samuelehanda lalu, Í̠na agi bialu haribe, lene. \p Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, Agalime i̱ hangu helalu pialu í̠nabi ibule laridagua naibirigoni. Ani bialu Pilidialiru Migimasani mo ngoai howa ha bigi biyagola biru, lene. \v 12 Ani biyagola i̱na manda birugola Pilidia ami agalirume i̱ áyu Giligalani koria bole íbu daliragonida laru. Anduane Homogo ibugua agua bule manda bu kabe ibunaga hame nahende koore ibiragonida manda biru. Minime aguani manda buwa i̱na mbirale mbira bo lomabia howa mulene ibira haya, lene. \p \v 13 Ogonidagua layagola Samuelehanda ladai bialu lalu, Ogonidagua bialu haridagoni mini nawi howa bialu harida, lene. Í̠na Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabehanda bibelo ngiyago mo wahowa bialu harida. Í̠na ibugua bibe layadagua bialu henedale nde ibugua í̠naga aguanene mani hararume Isaraele wali agali haru halu haho wiaabo helo henge ngidale. \v 14 Ai irane í̠na ibugua bibelo lo wiyadagua nabirigome í̠na haru haga harigoni áyu hamaro bulebere, lene. Ani bialu Anduane Homogo ibugua agali ibu hame ledagobi mbira ibunaga wali agali haru helo dabo aribia howa helolebira, lene.\x + \xo 13.14 \xt 1 Sml 15.28, Iba 89.20, Ab 13.22\x* \p \v 15 Ani lamialu Samuele ibu Giligala tano yu wahalu Beniyamini dalu Gibea pene. Ani piyagola Solohanda ibunaga ami agali ibu heba hearu dagalo handalu hearia handari waragaria (600) ale heneya. \v 16 Ai Solobi ibu igini Yonadanabi libunaga agali biarubi balai anda buwa Beniyamini dalu Geba tanoni hene. Ani biagola Pilidialiru ti nde Migimasa tanoni balai anda buwa hene. \v 17 Howa Pilidiali ami tidi tebo wai taya pole anda bu paliyagoha howa íbu tagira pene. Tidi mbirago Obara tano wiago tigatiga Suala daluhayagi pene. \v 18 Tidi mendego Bedehorono tano tigatiga piyagola tidi tebonego Seboimu dindi guane wiagola dindi ko yobila tuni pu amu hene. \p \v 19 Ogoningi Isaraeleali hearu aria mbirame aeane timu yandarebi wabiaga mbira nahe hene. Nahenedago irane Hiburuali hearume wai biaga ayu tibu ne kirobahebi yandarebi mbira wabulilono Pilidialime mamage bayuwa haga hene. \v 20 Ani biaganego Isaraeleali tinaga mabu dindi aliaganebi ayu bigibi ayu pelebabi aeane nene garayabi ngarubi uruni bibahende mo tiga bilobi ne helobi Pilidiali ti karia hangu yalu piaga wini. \v 21 Ogoni biragonaga yolo ayu ne haragonagabi nogo bulumaga waraga ira homane luni mbira mo tiga biragonagabi yolo muni emene mbira miaga wini. Ani bialu muni kira mabu dindi aliaga aeanebi ayu bigi ne haragonagabi miaga wini. \v 22 Ani biaga wini biagoria wai bulene horo hayangi Isaraeleali biaru mbira giha ayu yandarebi mbira nayiore libu kirali Solola ibu igini Yonadanala libu hangu yandarebi ayu tibu ne kirobahe yu hene. \p \v 23 Ani biagola Pilidiali biarume, Ami agali tidi mbira Migimasa hariga dorogoneni hapai ho hole pudaba, lene. \c 14 \s1 Yonadanahanda wayali howa binigo ogo \p \v 1 Horo mbirungi Yonadanahanda agali daliahe mbira Yonadananaga wai biagane aleru yu heagohondo lalu, Iyame Pilidiali balai anda bu kagoriani ubade harabane, lene. Ani bule manda biribidagoni Yonadana ibu aba Solo nalamini. \v 2 Solo ibu Migirono dindini ira mini pomegaranade mbira heago andaneha ibunaga ami agali handari waragaria (600) agima biaru heba Gibea tano kaware ngelowa ogoriani balai anda bu hene. \v 3 Ogoningi \w loma\w* binigo mo miaga Ahaya ibu Ngode Datagaliwabela bi lole howa aga mini ebodi karulaga winigo karulowa berene. Ibu Igabodi hamene Ahidubu igini hene. Ahidubu ibu Piniasa igini hene. Piniasa ibu Eli igini hene. Eli ibu Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga Siloni halu bini. Ani binigo ogoningi agali harimirume Yonadanahanda ti yu wahalu penego ti manda nabi hene.\f + \fr 14.3 \ft Aga mini ebodi Haru Tagira Penego 25.7 handabe.\f* \p \v 4 Migimasa pole hariga dorogone winigoria Yonadana ibu Pilidialiru balai anda bu heagoria ubade halu pole pene. Hariga dorogone ogoriani ege to̱le̱ dene bi̱a̱o̱le kira handa de̱le̱ buwa hariga abene tale buwa wene. Mbirago mini Bosese mendego mini Sene laga wini. \v 5 Mbirago ibu Migimasa handa amu howa hariga dorogone ogoriani gibunini wene. Mendego ibu gibuni mendeha Geba handa amu howa wene. \p \v 6 Ani biagoria howa Yonadanahanda agali daliahe biagohondo lalu, Pilidiali Ngode Datagaliwabe mitangi nabiaga ede balai anda bu kagoria ubade mba nalare. Anduane Homogohanda iya biamogo bulebira badago. Ibugua biamogo biyagua nde iya agali kirali hangu haribayaguabi ibunaga wayali holene iyahondo ngule binigo mbirale mbira agime ho hangai holebirabe, lene.\x + \xo 14.6 \xt Hgn 7.4, 7.7, 2 Bit 14.11\x* \v 7 Ani layagola agali daliahe biagome ladai bialu lalu, Í̠na bule hame ledego ale bibiya i̱ iya haru kabagoni, lene. \p \v 8 Ani layagola Yonadanahanda lalu, Ogoni karulape. Iyame edegoriani pu banga bialu kabaria Pilidialiru tigua iya de hendelo. \v 9 De hondowa tigua iya kabagoria ibuluma̱ya ogoriani hondo hadaba layagua o kabagoriani hope habiya. \v 10 Ani ndo iyame ti kagoria ibidaba layagua ogoni Anduane Homogohanda wayali holene hongo ngidogoni lalu manane walia haragonigo iyame mbaliya, lene. \p \v 11 Ani lowa libuni Pilidialiru hendelo hapani haribi. Ani hebiria Pilidiali biarume libu hondowa lalu, Hiburuali maru gundu uliha bira do hayago ede tagira ibirago de handadaba, lene. \v 12 Ani lowa tigua Yonadanala agali daliahe biagola olade halu, Ogoria iname mbirale mbira langule yidamago languluma̱ya ibidaba, lene. \p Ani layagola Yonadanahanda agali daliahe biagohondo lalu, I̱na berodagua bibe. Anduane Homogohanda Isaraeleali wayali holene ngiyadago, lene. \v 13 Ani lowa Yonadanahanda hariga dorogone biagoriani gi ge hama iraga halu piyagola agali daliahe biagome piyadagua talima mama pene. Puwa Yonadanahanda Pilidiali biaru ho ibira hama piyagola agali wai biagane aleru yi biagome bo home lama aribia hene. \v 14 Yonadanala agali wai biagane aleru yi biago labome halu mbira pigane mabu tu mbiraoreni hangu minalu baribigoni agali pira kira (20) ale bo home laribiya. \v 15 Ani biya layago hale howa Pilidiali bibahende dindi leneha hama pearu gi gibi howa hene. Wai taya piaga biarubi ami agali biarubi balai anda bu hayaruni dindi bi lalu ema biyagola gi howa luluyu hai hene. \s1 Isaraelealirume Pilidialiru bo podenego ogo \p \v 16 Ani biyagola Solonaga ami agali biaru ti Beniyamini dalu Gibeani howa handalu hearia Pilidiali biaru luluyu yalu gerai ibida pugupugu biyaria de hendene. \v 17 Hondowa Solohanda ibunaga agali ibu heba hayaruhondo lalu, Ami agali biaru mbira bereba ai hayadabe hondole dagalo handadaba, lene. Tigua ani layadagua dagalo handalu hemiria Yonadanala agali daliahe wai biagane aleru yu hayagola naheyane hendene. \v 18 Solohanda loma binigo mo miaga Ahayahondo lalu, Ngode Datagaliwabenaga Habo Nalolene Bi lo winigonaga Mbogoyi biago ogoria mo yalu íbu, lene. Horo ogoningi Ahaya ibu aga ebodi ogoni karulowa Isaraele wali agalinaga wanakuini pu bamba halu pene. \v 19 Solo ibu loma binigo mo miaga biagohondo bi lalu heagola Pilidialiru balai anda bu heagoha mo luluya hayago mo timbuniore hene. Solohanda loma binigo mo miaga biagohondo lalu, Anduane Homogo hale holenego horo henge nawida, lene. \v 20 Ani lowa ibunibi ibunaga ami agali biarubi ti haru tidiyu pialu Pilidiali baba wai bule pene. Pialu hearia Pilidialiru tini degedege lulu timbuniore yuwa tini yimi aleme bagabaga bialu badene bialu hearia hendene. \v 21 Hiburuali maru Pilidialihayagi henego ai ho beregedalu Solola Yonadanala heba hogimbu bialu Isaraelealihayagi hole daibini. \v 22 Isaraeleali maru Eberaimi hari bare wiaruha bira do hene biaru biruwa hale halu hearia Pilidiali biaru ibida gerai lalu pora layago hale howa tibi tagira ibalu Isaraeleali ti heba hogimbu buwa Pilidiali biaru minalu bama pene. \v 23 Ani bialu amuraore Bedabeneha ba amu halu bo pelene. Horo ogoningi Anduane Homogohanda Isaraelealiru biamogo timbuniore bini. \s1 Wai buwa mani maru bima penego ogo \p \v 24 Isaraeleali biaru horo ogoningi tomo garibi lowa hongo nahe hene. Ogoni irane Solohanda bi mbira hongohe nabule lalu lowinigo ogoni agua lene. Mbirali áyu tomo mbira i̱naga waitigi agali pani bole ngogo badai nabidoore nalu hayagua ogoni ibu ha henego holebira, lene. Ani layagola horo ogoningi mbiralime mbirale mbira naneore hene. \v 25 Ani bu howa ti bibahende irabu wiagoria pialu hemira mone ibane aulolebe tobahe dewa do wiaria hendene. \v 26 Ira hama pearunaga mone ibaneme to̱lo tagi howa do wima pearia hondowa mbirame do na nabinigo ogoni irane ti bibahendeme Solohanda ha ho wiyago gi howa mbiralime mbira nadoneore hene. \v 27 Ani lo wiago Yonadana ibu abahanda agali mo gi halu ha hayadagoni ibu nahalehe hene. Ani bu howa ibugua ira kanogo mbira ibuni yu henego yamuwa mone ibane dendebi palu to̱lo tagi ho wiagoha pelowa maru dugu nene. Abale nayaore ibu mini dungu lalu tombe hene. \v 28 Ani buwa heagola ami agali hayaru aria mbiragome lalu, Ina tomo nane howa hongo nahe kamagoni í̠ abahanda ina mo gi halu lalu, Mbirali ibu tomo mbira áyu nayagua ogoni ibu ha ho wero lo nga, lene. \p \v 29 Ani layagola Yonadanahanda ladai bialu lalu, I̱ abahanda ogoni inanaga agali mo genda hole gibi mbira bialu heneda. I̱ kogo handadaba dungulo tombe howa kogoni irane i̱na mone ibane dendebi maru nowa ko. \v 30 Ai áyu inanaga agali karu tinaga waitigi hearu bo podalu tomo mo yalu ibirimaru nenedale nde tombe howa dungulo hama pedaleda. Ai nde tomo nowa hongo kagola tigua Pilidialiru auore lolebe tobahe bo bila kaledago manda bia handadaba, lene. \p \v 31 Horo ogoningi Isaraelealime Pilidialiru balu bo podama pu gimbu binigo Migimasa howa bama pialu Ayalononi bairi hene. Bairi hayagoria howa Isaraeleali biaru ai tomo nane hene biago ndobe garibi timbuni lowa hongo nahe hene. \v 32 Ani bu howa ai tini wai bialu howa nogo sibibi bulumagabi haru íbu helarimigoria gerai abale pene. Puwa nogo sibibi bulumagabi haru íbu helarimigoria yani howa abale balu bo podo baga buwa mbirini wiaru abale darama heaore dawa nalu hene. \v 33 Ani bialu heago ti maru hearume Solo lamialu lalu, Agali o karume Anduane Homogohondo mana koore bialu nogo mbirini wiaru darama kaore nalu kago de handa, lene.\x + \xo 14.33 \xt LBM 7.26-27, 17.10-14, 19.26, Man 12.16, 12.23, 15.23\x* \p Ani layagola Solohanda ga̱ ladaga halu lalu, Tí Ngode Datagaliwabenaga mana pugualu ko biaga kamigoni. Ege to̱le̱ timbuni mbira duguwa i̱ kogoria pendo pendo ibiladaba, lene. \v 34 Ani lowa bi mende lalu, Agali karuha puwa tinaga nogo sibibi bulumagabi haru halu bibahende ogoria ibidaba lole pudaba. Tigua nogo uruni ogoria balu podo baga buwa dawa nai helo. Tigua Anduane Homogohondo mana koore bialu nogo mbirini darama heaore nayadagua nolene nawiore, lene. Ani layagola mbiraga ogoningi ti bibahendeme tinaga bulumaga biaru haru halu ibuwa ogoriani bo podo baga bini. \v 35 Ani biyagola Solohanda Anduane Homogohondo bo lomabu mulene dabu mbira pigane ogoningi bu helene. \fig Solohanda ... bo lomabu mulene dabu mbira pigane ogoningi bu helene.|src="LEAR 020.tif" size="1" ref="(14.35)" \fig* \p \v 36 Ani buwa Solohanda agali ibu heba hayaruhondo lalu, Ai áyu mbiraga Pilidialiru karia daluwa minalu bo hengedai halu mbira yu wanahelogo bibahendeore bo yulo waore halu kamaria egabile lami̱ya ma nalaramigo, lene. \p Ani layagola tigua ladai bialu lalu, Í̠na bulene bayaledane hendedego ale biai habe, lene. \p Ani leagola dege loma binigo mo miaga heagome lalu, Iname Ngode Datagaliwabe ala hale hami̱ya, lene. \p \v 37 Ani layagola Solohanda Ngode Datagaliwabehondo hale halu lalu, I̱na Pilidialiru minalu bolenego karulapedabe. Iname wayali holoma̱ya hongo ngulebe, lalu hale hene. Ogonidagua lalu hale hayadagoni hale helowa Ngode Datagaliwabe ibugua horo ogoningi dege ladai nabi hene. \v 38 Ani biagola Solohanda agali haru haga haguane hearuhondo lalu, Ogoria ibuwa mana ko mbira áyu agi binidabe dabo handami̱ya, lene. \v 39 Ani lowa ibugua buleorego lalu, Mbira Anduane Homogo haluhe kago ibugua Isaraelealiru wayali helo pele miaga kagonaga minini mbirali ibu mana ko ogoni bu kayaguabi i̱ni igini Yonadanayaguabi homelo bolene wulebira lowini, lalu lene. Anidagua layagola mbiralime mbira nale bi hundu wini. \v 40 Ani bu wiagola Solohanda tihondo lalu, Tí bibahende edegoria heyu hadaba. I̱ igini Yonadana iya nde ogohayagi heyu harabago, lene. \p Ani layagola tigua ladai bialu lalu, Í̠na bulene bayaledane hendedego ale biai habe, lene. \p \v 41 Solohanda Anduane Homogo Isarelealinaga Ngode Datagaliwabehondo lalu, Anduane Homogo-o í̠na i̱hondo áyu ladai nabi kego irane agibe. Anduane Homogo Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabe-o í̠naga ege to̱le̱ mini Urimu Tumimula lomabia hene ngagoriani howa i̱hondo ladai bibe. Mana ko ogoni i̱na biniyaguabi Yonadanahanda biniyaguabi ogome biya lalu ege to̱le̱ mini Urimu lalu ladai bibe. Ndo í̠naga Isaraele agalime ko biniyagua ege to̱le̱ mini Tumimu lalu ladai bibe, lene. Ladai biyagola handalu hearia mana ko biagoni Yonadanala Solola libugua biniyane handalu agali ti ndoyane hendene.\f + \fr 14.41 \ft Urimu Tumimula Haru Tagira Penego 28.30 handabe\f*\x + \xo 14.41 \xt Dag 27.21, 1 Sml 28.6\x* \v 42 Aniyagola hondowa Solohanda lalu, I̱ igini Yonadanala i̱la iyane manda bu hondolobaya, lene. Ani lowa handalu hebira Yonadana ibuyane handa walia hene. \v 43 Aniyagola Solohanda Yonadanahondo hale halu lalu, Í̠na mbira agi bu kebe, lene. \p Ani layagola Yonadanahanda ladai bialu lalu, I̱na mone ibane emene hangu mbira ira kanogo yu harugome duguwa naru. Ai i̱ o kogonigo i̱ni homole manda bu ko, lene. \p \v 44 Ani layagola Solohanda ibuhondo lalu, Í̠ bo home nalayagua nde Ngode Datagaliwabehanda i̱ bo home lolobada, lene. \p \v 45 Ani layago lelowa agali hearume Solohondo lalu, Yonadana ibugua Isaraele agali wai bialu wayali helo hongo howa haru hayago bo home lolebira laribe. Ndoyago. Iname Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa bilogoore lo weramago ibunaga haguaneni howa mandari gunguni mbiraorebi heba ereba naholebira larama. Ibugua áyu biyago Ngode Datagaliwabehanda biamogo biyagola biya, lalu lene. Ani layagola Yonadana homolene winigo agali biarume mo wialu pelene. \p \v 46 Ani biya handala mani Solo ibu Pilidialiru bo talima puabo nahe ti tini daluhayagi íbu dai biai hene. \s1 Solo ibugua haru henegobi ibu one waneigini henerubi ogo \p \v 47 Solo ibu Isaraele wali agali kini howa ibugua ibunaga waitigi bibahende hearu baba wai biame halu hene. Ibugua wai bialu henedaruni uru baba bini. Moabalibi Amonoalibi Idomoalibi Sobanaga kini hearubi Pilidiali hearubi wai biame halu bu wayali halu hene. Wai uruni bibahende baba bialu hayadagoni ibugua wai bialu wayali hangu hene. \v 48 Ani bialu ibugua wai yo hende elahe howa Amalege wali agali hearubi heba balu bo podalu wayali hene. Isaraelealiru bai hole biyaruni bibahende ibugua mo wiai hene. \p \v 49 Ogoningi Solo ibu igini Yonadana Isibi Malagisua imaru hene. Ani bialu ibu wane wahene mini Meraba biralu heyogoneore mini Migala berene. \v 50 Ibu one mini Ahinoama agali Ahimasa mbira henegonaga wane berene. Ani bialu ibunaga ami agali haru haga haguane henego mini Abane ibu Solo aba hamene mini Nere mbira henego igini hene. \v 51 Ani bialu Solo ibu aba Kisi hene Nere ibu aba Abane hene libu haru aba agali mini Abile mbira henegonaga igini hene. \p \v 52 Ani binigo Solo ibuni heangi Pilidiali baba wai gibi hongo howaore bialu hene. Ani bialu howa agali hongohebi elahebi mbira hearia handa walia hayago ibunaga wai biagane ami heba helo helatago bigi bini. \c 15 \s1 Amalegeali baba wai binigo ogo \p \v 1 Samuelehanda Solohondo lalu, I̱ Anduane Homogo ibugua í̠na ibunaga Isaraele wali agali haru habelo weli ngabi tara haguaneni odo wia hole pu layago i̱ kogoni. Ani birugo áyu Anduane Homogo Hongo Haiheore kagome bi larago í̠na hale habe.\x + \xo 15.1 \xt 1 Sml 10.1\x* \v 2 Áyu ibugua Amalege wali agali karunaga mamali hearume Isaraelealiru Iyibi dindi yu wahalu tagira ibiyagola tigua waitigi halu handabe manga hayagonaga ti tandaga nelo mulebira.\x + \xo 15.2 \xt Har 17.8-14, Man 25.17-19\x* \v 3 Ai í̠ áyu pialu Amalegealiru bibahendeore bo hilo wahaiore halu tinaga mbirale ngaru bibahendeore mo ko haiore hole pu. Ani bialu mbiraorebi mbira yu wa naholego wali agalibi wandari igiribi waneigini emene gali damene bibahendebi nogo kamelebi dongibi sibibi bulumagabi nogo uruni damene bibahendeore mbirago helo yu wa naholego homelo bo hilo wahai habe laya, lalu Samuelehanda Solo lamini. \p \v 4 Ani layagola Solohanda ibunaga ami agali biaru bibahende olowa Teleme tanoni dabo hendene. Handalu hearia ami agali Isaraele howa daosini handari kira (200,000) íbu halu Yuda howa daosini pira (10,000) íbu halu biaria hendene. \v 5 Hondowa Solohanda ibunaga ami agali heba Amalege tano timbuni wiagoria puwa iba piaga dindi yobi wiagoria bira do howa yu berene. \v 6 Ani bu howa ibugua Kenialiruhondo bi mbira agua lo pelene. Wali agali kamiru tínaga mamali henedarume Isaraele wali agaliru Iyibi dindi howa tagira ibiyangi tigua urunihondo turu halu bayale binigo aria kamiyagua Amalegealiru heba mandagi nahe wahalu abale tagira pilimu. Ani birimiyagua tí Amalegealiru baba bamaga halu naboliya, lalu lamini. Ani laya handala Keniali ti tagira pialu pene. \p \v 7 Ani peagola Solohanda Amalegealiru bo pehalu wayali hene. Wai bialu bama pu gimbu binigo ona ndo amuraore Habila howa Sua uyu ni tagira ibiragohayagi Iyibi dindi wiago tigatiga bama puabo hene. \v 8 Ani bialu Solohanda Amalegealinaga kini mini Agaga gime minu yalu wali agali bibahende bo homelai helene. \v 9 Ani bialu Solobi ibunaga ami agali biarubi tigua Kini Agaga bo home nale mo wini. Ani bialu nogo sibi bayale damenebi nogo sibi igini hungubalua damenebi bulumaga bayale damenebi bulumaga igini hungubalua damenebi bo hilo payabu wanahe helene. Ani bialu mbirale maru bayale damene wiaru mo ko nahe ngelalu ko habane nabulene damenego hangu dabalu mo ko hai hene. \s1 Anduane Homogohanda Solo ibu kini helo hame nalenego ogo \p \v 10 Anduane Homogohanda Samuelehondo lalu, \v 11 I̱na Solo ibu haru haga kini helo hela larugo áyu i̱ genda ho ko. Ogoni ibugua i̱ erembira ngialu i̱na ibugua bilo lo wirudagua nabiyada, lene. Ani layagola Samuele ibu genda ho howa dugu bialu Anduane Homogohondo bi la ho wialu egabi lelene.\x + \xo 15.11 \xt Pig 6.6-7, 1 Kin 9.6-7\x* \v 12 Ogoningi egerabagiore egabi layagola ibugua heyalu Solo tai bule pene. Puwa hale halu hearia Solo ibu Kamelo tano mbira winigoria ibuni mitangi bilonaga dabu mbira ibunime ogoriani buwa helalu Giligala dindi puabo halu piya layaria hale hene. \v 13 Puwa hearia Samuele ibu ogoriani pene. Pialu hearia Solohanda Samuele lola howa lalu, Samuele-o Anduane Homogo ibugua í̠hondo turu halu biamogo bilo. I̱na Anduane Homogohanda bi lo wiadagua bialu ho kogoni, lene. \p \v 14 Ani layagola Samuelehanda hale halu lalu, Aniyagua nogo bulumagarume gu̱ lalu nogo sibirume gi̱ga̱e̱ laruane hale kogo irane agidabe, lene. \p \v 15 Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, I̱naga agali hearume Amalegealirunaga haru hayada. Tigua nogo sibi bayale dameneru nogo bulumaga bayale dameneru í̠naga Anduane Homogo Ngode Datagaliwabe kagohondo bo lomabu mule lowa bo wahai nahe hela daibilalu maru bibahendeore bo wahaiore harima, lalu lamini. \p \v 16 Ani lamiyagola Samuelehanda lalu, Bi waha. Anduane Homogohanda áyu mbiraga mbira i̱hondo langiyago í̠ languliya hale ha, lene. \p Ani layagola Solohanda lalu, I̱ hale kogo o langi, lene. \p \v 17 Samuelehanda ladai bialu lalu, Í̠na manda bu handaregola i̱ agali mini lene ndo harudalo manda buwa keyaguabi í̠ Isaraele hameigini tara tara karunaga kiniore kolo manda bibe. Ani bialu Anduane Homogo ibugua í̠na Isaraelealinaga kiniore habe lalu weli ngabime haguaneni odo wia howa helayagoni ke. \v 18 Ani bialu ibugua Amalegeali mana ko biaga karuni bo hilo wahaiore hole pobe lene biagoni ke. Ibugua í̠hondo lalu wai bialu wali agali ogoriani karu bibahendeore bo hilo wahai halu wahabe layago kegoni. \v 19 Ani layago lelowa ogonidagua nabirigo irane agibe. Ani bialu mbirale damene mo ko halu bo haealo wahabe layago abale de hondo yalu gerai puwa kaguga pudadede bialu Anduane Homogo ibugua hame naleadagua birigo irane agibe, lene. \p \v 20 Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, I̱na Anduane Homogohanda bibe layadagua birudagoni. Ibugua, Pu, layadagua bialu Kini Agaga haru halu dai bialu Amalegeali bibahende bo hilo wahaiore harugoni. \v 21 Ani anigo i̱naga agaliru tigua nogo sibi bayale dameneru nogo bulumaga wangabe bayale dameneru tigua bo hilo wahai nahe haru halu pene. Baradagua tigua í̠naga Anduane Homogo Ngode Datagaliwabe kagohondo bo lomabu mule lowa Giligala tanoni haru halu ibiyadagoni, lene. \p \v 22 Ani layagola Samuelehanda lalu, Anduane Homogo ibugua hame ago ledabe. Ibugua ledadaguaore bulenegobe be mbirale bo lomabia halu mulene ngarube. Bayale bulene ngagoore ogo ibugua bibe laradaguaore bulenego hangu dunini. Mbirale nogo sibi bayalego ibuhondo bo mulenego dindiha.\x + \xo 15.22 \xt Iba 40.6, 51.16-17, Ais 1.11-15, Yar 7.22-23, Mg 12.33\x* \v 23 Ani bialu ibuhondo doga ho holenego ko gamugamu biaga ale dege wialu tingini mine howa balagala holenego mana ko ngubiore dama gime wabinigohondo bi pupu wiaga ale nga. Ani bialu irane í̠na Anduane Homogohanda, Bibe, layadagua bule hame nalarigome ibugua í̠ kini habelo hame naledagoni, lene.\x + \xo 15.23 \xt Man 18.9-14\x* \p \v 24 Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, E̱ i̱na mana ko ngubiore buwa haruda. Ai i̱na Anduane Homogohanda i̱na buliya lo wiago mo wahalu ani bialu í̠na i̱hondo, Ogodagua bibe, lalu langiriru nabiruda. Ani nabirudagoni irane i̱naga ami agali hearu hondowa gi halu tigua hame leadagua hangu biru. \v 25 Ani bialu harugo áyu í̠na i̱naga mana ko birudaruni la nabi embeda halu ai i̱na Anduane Homogo mitangi bialu lotu loliyanaga iya haru dai bibiya, lene. \p \v 26 Ani layagola Samuelehanda ladai bialu lalu, I̱ í̠la haru mandagi dai nabulebero. Í̠na Anduane Homogonaga bi lo wiago manga harigola ibugua nde í̠ Isaraele wali agalinaga kini haabo habelo hame naledagoni, lene. \p \v 27 Ani lalu bialu Samuele ibu beregedalu dai bule biyagola Solohanda ibunaga agani yaniho wiagola aga biagoni budini.\x + \xo 15.27 \xt 1 Sml 28.17, 1 Kin 11.30-31\x* \v 28 Ani biyagola Samuelehanda Solohondo lalu, Anduane Homogohanda Isaraele wali agali í̠na kini howa haru holenego áyu budu yalu puwa agali mbira tigabi í̠ ale ndo mbira heagohondo mo miya. \v 29 Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabe Daliga taraore kago ibugua ke̱ nahagabi mini beregeda nabiagabi ka. Ani bialu ibu agali ale ndo howa ibunaga mini beregeda nabiaga kagoni, lene.\x + \xo 15.29 \xt Ese 24.14\x* \p \v 30 Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, I̱na mana ko ngubiore bialu haruda. Ani lowa dege halu mbira hangu i̱naga wali agali haru haga haguane hama pedarunagabi Isaraeleali bibahende karu wanakuinibi i̱ yo hondo nahe i̱naga mini mo yaraga habe. Ani bialu i̱na Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabe mitangi bialu lotu loliyanaga iya haru dai bibiya, lene. \v 31 Ani layagola Samuele ibu Solola haru dai buwa Solo ibugua Anduane Homogo mitangi bialu lotu lalu hene. \p \v 32 Ani bialu heagola Samuelehanda lalu, Kini Agaga i̱ koria haru halu íbu, lene. Ani layagola Agaga gi howa duru lama ibu hearia pene. Pialu howa homoleneore gibidagolo ibuni hangu mitangitangi bima pene. \v 33 Ani biagola Samuelehanda lalu, Í̠naga wai biagane ayu tibu ne kirobahe biagome ai̱ya dewa waneigini nahe berelo berelarigo ai áyu í̠ ai̱yabi waneigini nahe birulebira, lene. Ani lowa ibugua Agaga Giligala tanoni bo lomabu delagane dabu biagoriani buhayagi howa bo podobaga bini. \p \v 34 Ani bialu Samuele ibu Lama dindi pialu Kini Solo ibuni andaga Gibea pole pialu hene. \v 35 Ani bialu Samuele ibu haho wiangi kini biago ibu lone de nahende ibunaga dara dege ho wia halu hene. Ogoni Anduane Homogo ibuguabi Solo Isaraele wali agalinaga kini helo mo helarugo darabi bialu haruda manda bini. \c 16 \s1 Samuelehanda Debidi ibu kini helo helenego ogo \p \v 1 Anduane Homogohanda Samuelehondo lalu, Í̠na Solonaga dara howa mitangi bu kene dege lu agua ale ho holeberebe. I̱na ibu Isaraele wali agalinaga kini helo hame nale hondo waharugo ka. Ani bidogo áyu í̠na ira olibe lininaga weli maru hambu yalu Bedelehemeni puwa agali mbira mini Yasi kago karia pobe. Poregola i̱na ibu igini mbirago kini helo dabedogo holebira, lene. \p \v 2 Ani layagola Samuelehanda ibuhondo haleho dai bialu lalu, I̱na ogonidagua agua bialu buliyadabe. Solo ibu ogoni hale hayagua ibugua i̱ bolobadago, lene. \p Ani layagola Anduane Homogohanda ibuhondo ladai bialu lalu, Nogo bulumaga igini hungubalua kago mbira haru halu pobe. Puwa agua labe, I̱ ogoria íbu kogoni Anduane Homogohondo mbirale mbira bo lomabu mule ko, labe. \v 3 Ani lowa Yasi í̠na mbirale bo loma bialu kegoria ibilo, Íbu, labe. Ibu kagola í̠na mbira bulene ngago ogodagua bia lalu languliya. I̱na agali mbira kini helo ogo lalu mini larogo í̠na ira olibe lininaga ibane haguaneni odo wia habe, lalu Anduane Homogohanda Samuele lamini. \p \v 4 Samuele ibugua Anduane Homogohanda bibe layadagua bialu Bedeleheme pene. Dindi timbuni ogoriani wiagonaga haru haga haguane hearume Samuele ibiyagola ti lola hole gi howa durulo yalu ibuwa ibuhondo hale halu lalu, De gandeba handaga-o í̠na ogoria ibiridagoni mo palia hole ibiribe, lene. \p \v 5 Ani layagola Samuelehanda ladai bialu lalu, E̱ i̱na ibirudagoni Anduane Homogohondo mbira bo lomabia ho mule íbu ko. Ani bule íbu kogonigo tíni Anduane Homogonaga deni dodo nahe bayale helonaga mana bialu howa i̱ porodagua mali̱ya ibidaba, lene. Ani lalu ibugua, Yasi í̠bi í̠ iginiru tíbi tígua Anduane Homogonaga deni dodo nahe bayale helonaga mana bialu mbirale bo lomabia harogoria ibidaba, lene. \p \v 6 Uruni tigua ogoriani anda íbu heagola Samuele ibugua Yasi igini Eliaba de hondowa ibuni dege mitangi bialu, Agali o Anduane Homogonaga wanakuini heyu kagoni heneneore ibugua dabene biago ogonida, lo mitangi bini. \v 7 Ani mitangi bu heago hondowa Anduane Homogohanda Samuelehondo lalu, Agali luni baya dombaraleda lalu tiga nahandabe. I̱na ibu hame nale kogo irane i̱na agalime dabagadagua ndo dabaruli. Agalime dongone tagirahayagi hangu de handaga kago i̱na bu habaneha de handaruli, lene.\x + \xo 16.7 \xt Iba 147.10-11, Ais 55.8, 2 Ko 10.7\x* \p \v 8 Ani layagola Yasihanda ibu igini Abinadaba olowa Samuele hearia haru halu ibini. Ani biago bilowa Samuelehanda lalu, Ibu ndo. Anduane Homogo ibugua ogoni ibubi nadabeda, lene. \v 9 Ani layagola Yasihanda Sama haru halu ibini. Haru ibiyagola Samuelehanda lalu, Ogonibi ndo dege Anduane Homogohanda ibubi nadabe, lene. \v 10 Aguani dege bima pialu Yasihanda ibu igini karia biaru bibahende Samuele hearia haru halu ibai hene. Ani biyagola Samuelehanda Yasihondo lalu, Ndo. Anduane Homogohanda uruni bibahende nadabene hanguda, lalu lamini. \v 11 Lamuwa Samuelehanda Yasihondo hale halu lalu, Í̠ igini maru kabe, lene. \p Ani layagola Yasihanda ibuhondo ladai bialu lalu, Mbiraore heyogone dege ha kago ibu tagirani nogo sibi haru harua, lene. Ani layagola Samuelehanda lalu, Ogoria ibabe lalu lamibe. Mbirale bo lomabia hole birimagoni nabi howa ibu ibiragola bimi̱ya, lene. \v 12 Ani lowa heagola Yasihanda igiri heyogone biago Samuele hearia ibilo, Mbiralime damu pu, lene. Ai igiri biago ibiyagola handalu hearia ibunaga tingini baya dombarale igiri daliaheni ibunaga de wále bayaore hearia hendene. Handalu hearia Anduane Homogohanda Samuelehondo lalu, O biagoni kagonigo ibunaga haguaneni olibe lininaga weli odo wiaha, lene. \v 13 Ani layagola Samuelehanda Debidi hamene hearunaga wanakuini haru bambaho helowa olibe lininaga weli biago yamuwa Debidinaga haguaneni odo wini. Ani biyaore Anduane Homogonaga Dinini ibugua Debidi haru halu ogoningi howa ibu heba halu haho wini. Ani biya handala Samuele ibuni Lama tano dai bini. \s1 Debidi ibu Solonaga biraga wiagoha henego ogo \p \v 14 Anduane Homogonaga Dinini ibu Solo yu wahalu piyagola dama mbira Anduane Homogohanda ibula helo ibilo henge miyagola ibuwa Solo ibu mo lulu yu hene. \v 15 Ani buwa heagola ibunaga biabe biahaga hearume ibuhondo lalu, Ngode Datagaliwabehanda dama ibilo henge miyagome í̠ mo lulu ya halu kagoda lowa ina manda bu harima. \v 16 Ani biyadago agali haguane-o ogoni agua bialu mo tiga bulene nga lalu langibe. Langeregola iname agali mbira ga̱wa̱ timbuni ale laga mbira ai kabe handalu tai buluma̱ya. Dama í̠ni íbu kagoni agali ogoni ibugua ga̱wa̱ laragola í̠ lone karulape holebere, laya. \p \v 17 Ani layagola Solohanda agua bidaba laya, Agali mbira ga̱wa̱ bayaleore laga kago tai bialu i̱ koria haru halu ibalimu, laya. \p \v 18 Ani layagola Solo ibugua bi layago hale ho hayaru aria mbirame lalu, Bedeleheme tanoni agali Yasi kagonaga igini mbira kago ogoni ibugua ga̱wa̱ ladebe haga mbira ka, lalu lamini. Igiri ogoni ibu gi nahaga elaheni agali tingini baya dombarale mbira ka. Ani bialu ibu ami agali baya howa bi bayale lolene mbira ka. Ani bialu Anduane Homogo nde ibu heba ka, lene. \p \v 19 Ani biyagola Solohanda marume ibunaga bi yalu Yasi karia pelo tihondo lalu, Agua lalimu. Í̠ igini Debidi nogo sibi haru haga biago i̱ koria ibilabe lalu lamilimu, lene. \v 20 Ani layagola Yasihanda Debidi nogo meme igini hungubalua mbira heba nogo dongi erembirani mberedi hirini wiaru heba iba be nogo dongoneme wabini wiaruha \w waini\w* iba heba hambu to̱lo yalu Solo hearia pelo, Pu, lene. \v 21 Ani biyagola Debidi ibu Solo hearia puwa ibunaga biabe biahaga hene. Ani heagola Solohanda Debidi gubalini timbuni howa ibunaga wai biagane aleru yuha haga agali helo dabo helene. \v 22 Ani helowa Solohanda Debidiore gubaliniho ko lalu Yasihondo bi mbira lo pelene. Ani bialu Debidi ibu Solo heagoha helo ogoriani hela lene. \v 23 Ogoningi howa dama Ngode Datagaliwabehanda Solo ibu karia ibilo henge midangi Debidi ibunaga ga̱wa̱ yamuwa laga hene. Ani biragola dama Solo ibuha hayago wahalu tagira pialu poragola Solo mini ibalu bayale ibuni abale hayagobi hodai biaga hene. \c 17 \s1 Golaidihanda Isaraeleali baba wai bia hendenego ogo \p \v 1 Pilidialiru wai bule lowa Sogo tano mbira Yuda dindini winigoria mo mogo buwa hene. Tigua dindi Sogo Asegala hengeneni dindi mbira mini Ebesedamimu winigoria balai anda bu hene. \v 2 Ani biagola Solobi Isaraeleali biarubi ti nde tidiyuwa Ela dindi uluni wiagoria balai anda buwa Pilidiali baba wai bule manda manda bu hene. \v 3 Ani buwa heagola Pilidialiru tidiyu hari bare mbirani ho dabadaba heagola Isaraeleali ti bare mendeni tidiyu dabadaba howa dindi uluni wiape heagome mo tu wia heagola hagahaga bini. \p \v 4 Agali mbira mini Golaidi ibu tano Gede wiagoha howa Pilidiali balai anda bu heagoha howa tagira ibalu Isaraele baba wai bia hondole ibini. Ibu agali lu gibiore ge magi mida tebira ale hene. \v 5 Ani bialu wai biagane aleru ege to̱le̱ mini boronosime wabinigo aga karulagadagua ibunaga tinginini haguanenibi ogoni genda timbuniore howa karulo hene. \v 6 Ibunaga ge dulinibi ege to̱le̱ boronosime wabini wiagome karulo dambi ho hene. Ani bialu yandare mende ale yabiabi kaundia polene boronosime wabini mbira yandare hanagaha honowa payani henene. \v 7 Ani bialu ibunaga yandare mende ale nguni de bi̱a̱o̱leni toheore yu halu ibunaga aeane manda dehe gendabiore karulo halu bini. Ani buwa heagola ami agali mbira ibunaga wai humbi yahagame bamba halu pene. \v 8 Golaidihanda heyu howa Isaraelealiru olade howa lalu, Ede tidiyu kamiru wai bule ibini ndobe. Solonaga garabaya biabe biahaga agaliru-o i̱ Pilidialiore ko. Agali tíni kamiruni aria mbira i̱la wai bulubaya abale dabalu ibiladaba. \v 9 Ani beremigola iyame wai bialu howa ibugua i̱ bo home layagua nde iname tínaga garabaya biabe biahaga holoma̱ya. I̱na ibu bo home laruyagua nde tí inanaga garabaya biabe biahaga halimulo. \v 10 Hale hadaba. I̱na áyu Isaraeleali baba hongo manda bia hondoliya. Tí mbirali i̱la wai bulubaya dabo ibiladaba, lalu lade hene. \v 11 Ogonidagua layago hale howa Solobi ibunaga wai biaga agali biarubi ti mogo lalu gi timbuni hene. \s1 Debidi ibu Solonaga balai anda bu heagoha pu henego ogo \p \v 12 Debidi ibu hameigini agua hene. Ibu aba Yasi Ebarada dindi teneali howa Bedeleheme tano Yuda dindini wiagoha howa ibini hene. Yasi ibu igini halira hene. Solo ibu kini heangi Yasi ibuni agali waheore hene. \v 13 Ibu igini wahe tebirali ti Solo heba wai pole pene. Wahene Eliaba halu ibula palu bini Abinadaba halu ogoni ibula palu bini Sama halu ti pene. \v 14 Debidi ibu heyogoneore hene. Ani binigo igini wahene tebira biaru ti Solo heba ho hea handala \v 15 Debidi ibu Bedelehemeni ibu abanaga nogo sibiru de hondo hole íbu dai bigi biaga hene. \p \v 16 Egerebagi alendo Golaidihanda Isaraeleali hearuhondo wai bimi̱ya ibidaba lalu heane horo pira maria (40) pene. \p \v 17 Horo mbirungi Yasihanda Debidihondo lalu, Í̠na widi lini irani hirinigo ogoni nu mbira ale yalu mberedi homane pira mbira urubi mo yalu í̠ hameneru balai anda bu kagoria abale pu. \v 18 Ani bialu nogo bulumaga andu ibaneme wabini mini sisi pira wiarubi ami agali haru haga haguane kagohondo mibe. Ani bialu í̠ hamene uruni agua bialu kabe bayuwa hondowa ti bayale hearia de handaru lalu walia hole mbirale mbira mo yalu dai bibe. \v 19 Kini Solobi í̠naga hamenerubi Isaraeleali ami bibahende heba Ela dindi ulini wiagoria haame howa Pilidiali baba wai bialu ka, lalu lamini. \p \v 20 Egerebagi hayagola Debidi ibu abale heyalu ibunaga nogo sibi biaru mbiralime haru habe lalu tomo wiaru mo yalu Yasihanda pu layadagua pene. Ibu puwa balai anda bu heagoria anda pialu hearia Isaraele áyu dege tininaga wai hamani tagira pole wai huaro lama pialu hearia anda pene. \v 21 Pialu hearia Pilidiali amibi Isaraleali amibi wai hamani dindi mo wigiwigi buwa wai bule handa de̱le̱ buwa hagahaga bini. \v 22 Ani biagola Debidihanda tomo yalu piyago mbirale wu haga heagohondo mialu ibu abale gerai lalu wai bule hodugu bu heagoria puwa ibu hamene biaruhondo, Tí agua kamibe, lalu hale hene. \v 23 Ibugua hameneru heba bi lalu hearia Golaidi ibuwa Isaraeleali biaruhondo wai bimi̱ya ibidaba lalu laga biadagua dege lalu heago Debidi ibu hale hene. \v 24 Isaraeleali ti Golaidi hondowa gi timbuni howa gerai lalu ibida pene. \v 25 Isaraeleali tini degedege lagalaga bialu, Ni ibu kago de handadaba, lalu tini lade̱le̱ bialu hene. Ibugua ina yo handalu wai bi lalu kago hale hadaba. Kini Solo ibugua agali mbirame Golaidi balu homelaragohondo emena timbuniore mule laya. Ibunaga wanebi agali ogonihondo mule lalu dabu bilo lalu lowini. Ani bialu agali o biyagoni ibu hameiginiru ti muni dagiyibi nawilo lalu lowia dege bini, lalu tini lagalaga bialu hene. \p \v 26 Debidihanda agali ibunaga wanakuini hearuhondo hale halu lalu, Mbiralime Pilidiali ogoni bo homelalu Isaraelealihondo ko ngubi tagabi biragoni golope helayagua agali ogoni ibuhondo emena agi mulebira larimibe. Ani biyaguabi Pilidiali Ngode Datagaliwabe manda nabi ogonibime Ngode Datagaliwabe haluhe kagonaga ami agali o kagobi au bope holebe, lene. \v 27 Ani layagola tigua ibuhondo Golaidi bo homelarago ibuhondo agua bulebira lalu lamini. \p \v 28 Debidi hamene wahene Eliaba ibugua Debidi ibu agali uruni heba bi lalu hearia hale halu ibu keba timbuni howa Debidihondo lalu, Í̠ ogoria agi bialu kebe. Í̠naga nogo sibi wali agali nahagaruha hayaru aiwa haru kabe. Í̠ igiri emenedago í̠na mbira agi bule ibiribe. Í̠ bame wai birago hangu hondole ibirida, lene. \p \v 29 Ani layagola Debidihanda hale halu lalu, Ai i̱na agi birudabe. I̱na mbirale mbira halebi heba naholene wiaruabe, lene. \v 30 Ani lalu ibugua agali mende heagohondo ho beregedalu howabi bi ogonidagua dege hale hayagola ladai abale biyagola hale hayago dege hale hene. \p \v 31 Agali maru hearume Debidihanda bi layago hale howa Solo lamiyagola Solo ibugua lalu, Debidi ibilo damu pudaba, lene. \v 32 Íbu howa Debidihanda Solohondo lalu, Kini-o Pilidiali ogoni hondowa mbiralime gi holene nawigo i̱na áyu ibula wai bule polebero, lene. \p \v 33 Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, Í̠ aleme ibula wai agua bulebe nabule. Í̠ igiri emenedago ami agali bamba igiri emeneni howa hama ibini agali gibi ibu alela í̠la wai agua bulebe, lene. \p \v 34 Ani layagola Debidihanda lalu, Kini-o i̱na i̱ abanaga nogo sibi haru haruli. Haru koria budi ale gabua timbuni mini laionomebi biango dudu ale timbuni mini beamebi ibalu nogo sibi mbirago bo yalu piyagua \v 35 i̱na talima puwa minu balu nogo sibi biago mo wialu pelaruli. Ani bialu koria biango dudumebi budi laionomebi i̱ porabu para howa hayule bialu karia i̱na gime mani minuwa balu homelaruli. \v 36 I̱na budi ale laionorubi biango dudu ale bearubi baruligo ogonidagua Pilidiali Ngode Datagaliwabe manda nabiagame Ngode Datagaliwabe haluhe kagonaga ami agali mo tandaga halu kagoni i̱na ogonidagua dege boliya. \v 37 Anduane Homogohanda i̱ budi ale laionoru biango duduale bearumebi bo nolene winigo ibugua pele ngiyadagua Pilidiali ogonime i̱ nabelo pele ngulebirago manda bido, lene. \p Ani layagola Solohanda ladai bialu lalu, Karulapego pu. Anduane Homogo í̠ heba holebirago, lene. \v 38 Ani lowa Solohanda ibuninaga wai bule karulagane winiyaru Debidi karulelo mialu haguaneni karulagane boronosime wabini wiyago Debidinaga haguaneni karula halu wai bule tinginini karulaga ale mbira heba karula hene. \v 39 Ani biyagola Debidi ibu Solonaga wai biaga ayu tibu winiyago mo mialu tinginini wai bule karulayago heba karulo yalu pole manda bialu hearia ogoni ale mbira bu yu ibaga nabinigome bu yalu napobeheyane hendene. Ibugua Solohondo lalu, Uruni bu yalu wai bule pobe naheda. I̱ uruni ale mbira buwa hene ndo kogo, lowa o bu hayaruni bibahende golo wiai hene. \v 40 Ani buwa ibugua ibuninaga nogo sibi waraga gewa kango yu haga yiniyago yalu ege to̱le̱ mo̱lomo̱lo peyobigo hondowa duria iba emene piyayagoria howa ibuninaga nuha dugu hanalu bialu pene. Puwa aga aleme to̱le̱ pale lole manda manda bu yalu ibugua Golaidi lola hole pene. \s1 Debidihanda Golaidi balu wayali henego ogo \p \v 41 Golaidi ibugua Debidi ibiyago hondowa ibu lola hole pene. Ani biyagola agali mbira Golaidinaga wai humbi yahaga biago ibu bamba halu pene. Puwa kawareore hapara howa \v 42 Debidi handalu hearia ibu igiri emene heago hondowa hondo mege bini. \v 43 Ibugua Debidihondo lalu, Gewa kango o yidegoni agi bule yidebe. Í̠na manda bu handaregola i̱ biango ka manda bidebe, lene. Ani lowa Pilidiali biagome ibunaga dama olalu Debidi ha hene. \v 44 Ani buwa ibugua Debidihondo lalu, Iyame bia handabiya íbu handa. Ani bialu í̠naga tingini i̱na nogo egarume nelo bo muliya, lene. \p \v 45 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Í̠na i̱la wai bule wai biagane ayu tibubi yandare kirabi yalu eberego i̱na í̠la wai bule Anduane Homogo Hongo Haiheore Isaraeleali aminaga Ngode Datagaliwabe ogoni í̠na mege birigoninaga minini ebero.\x + \xo 17.45 \xt 2 Sml 22.33-35, Iba 124.8, Hi 11.33-34\x* \v 46 Horo áyu ogoningiore Anduane Homogohanda í̠ i̱naga giha ya holebira. Ani biragola i̱na í̠ bo wahalu í̠naga ma pugu peholebero. Pilidia ami agali karubi homelo bai halu tinaga tingini i̱na nogo egarume nelo mulebero. Ani berogola wali agali dindi bibahendeni karume Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabe heneda manda biai holebira. \v 47 Ani bialu bibahende ogoriani karume Anduane Homogo ibunaga wali agali wai biaga ayu tibu yandarebi uruni aleme pele mulene nawidane hendelo walia holebira. Anduane Homogo ibu wayaliore kago ibugua tí bibahendeore inanaga andaneha helolebira, lalu Debidihanda lene. \p \v 48 Ani layagola Golaidi ibu lone Debidi heagoha pu amu hene. Ani biyagola Debidi ibu nde abale gerai lalu Pilidiali wai tidiyu heagoha ibula wai bule pene. \fig Debidi ibu abale gerai lalu Golaidila wai bule pene.|src="LEAR 048.tif" size="2" ref="(17.48)" \fig* \v 49 Puwa ibunaga nuha gi ibira howa ege to̱le̱ hanayago mbira tagu yamuwa ogonime Golaidinaga embone tigatiga pelene. Ani biyagola ogonime puwa ibunaga wanakui tombe layagola haguane kuni bangu lalu Golaidi dindini ngui bidilo baga buwa ibira hene. \v 50 Golaidi bayago ogoni wai biaga ayu tibume ndo Debidihanda ege to̱le̱ emene mbira biago degeme aga aleha to̱le̱ pale lowa bope hene.\x + \xo 17.50 \xt 2 Sml 21.19\x* \v 51 Bope howa ibu abale gerai lalu Golaidi wiagoria pene. Puwa Golaidinaga wai biaga ayu tibu yiagoni yamuwa Golaidi ibuninaga ma pugu pehene. Ai Pilidiali biaru tinaga wayali biago bo homelayago hondowa tini ibida pora bialu pugupugu bini. \v 52 Ani biyagola Isaraele agalibi Yuda agalibi ga̱lalu gerai lalu talima bama piaho wialu amura Gede dindi Egerono pabeni taliari hene. Ani biyagola Pilidiali uruni ibida pialu hearia maru hariga obeneni mo ko howa bo ibira ibira bima Saraimu pole hariga peagodagua piaho wialu amuraore Gedela Egeronolani bama puabo halu pene. \v 53 Isaraeleali biaru ti dai buwa Pilidialinaga balai anda bu hea handala piyagoha dabudabu wia handala piyiyaru mo yalu pene. \v 54 Ani bialu Debidi ibu Golaidinaga haguane mo yalu puwa Yarusaleme wali agali walia hole pene. Ani binigo Golaidinaga wai biagane aleru mo yayago dege Debidi ibuninaga balai andaha mo ngelalu pene. \s1 Debidi ibu Solo hearia penego ogo \p \v 55 Debidi ibu Golaidila wai bule lowa tagira piyago Solo ibu hondowa ami agali haru haga mini Abane heagohondo hale halu lalu, Abane-o igiri ogoni ibu ai iginidabe, lene. \p Ani layagola Abanehanda ladai bialu lalu, Kini-o i̱na manda nabialu nabido, lene. \p \v 56 Ani ladai biyagola Solohanda lalu, Aniyagua aidabe hondole pu, lene. \p \v 57 Debidi ibu Golaidi balu balai anda bu heagoria dai bialu hearia Abane ibugua Solo hearia haru halu pene. Debidi ibu Golaidinaga haguane gime yuwa dege hene. \v 58 Solohanda ibuhondo hale halu lalu, Igiri-o í̠ ai igini kebe, lene. \p Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, I̱ í̠naga biabe bia haga Yasi igini Bedeleheme howa ibini kogoni, lene. \c 18 \p \v 1 Solo Debidila libu bi lalu haribigoni lamaro bini. Ani buwa mani Solo igini Yonadana ibu Debidila mini mbiraore hayago hondowa ibugua Debidihondo gubalini taraore howa ibuni gubalini hagadagua hene. \v 2 Solo ibugua Debidi horo ogoningi howa ibuni andaga daibi nale ibu haru haho wiaabo hene. \v 3 Ani biyagola Yonadanahanda Debidi nenegeore haho wule lalu bi mbira lowini. Bi ogoni irane Yonadana ibu Debidioreni mini gubalinila paga howa ani lene. \v 4 Ani buwa Yonadanahanda ibunaga aga luni tara biagoni Debidi ibu golo mialu ibunaga wai biaga humbibi ayu tibubi danda timurubi nogo dongonebi uruni bibahende ibuhondo miai hene. \v 5 Ani biyagola Debidihanda wai hama bibahendeni wai bilo Solohanda pu layagoniha puwa ibugua wai budebe hai hene. Ani biyago hondowa Solohanda Debidi ibunaga ami agali haru haga mbira helo helene. Ogonidagua biyagola Solonaga ami agali hearubi haru haga hearubi ti turu howa hene. \s1 Solohanda Debidihondo henge lolene tagira ibinigo ogo \p \v 6 Debidi ibu Golaidi bo homelalu ami agali biaru heba andaga íbu dai bialu hemiria tano bibahende Isaraele dindi wiaruni hangu hangu howa wali berearume Kini Solo lola hole ibini. Tigua turu taraore howa mali lialu irabetele kilinge̱le̱ laga alebi ga̱wa̱ ale marubi yuwa tigua iba gana turubiru lalu hene. \v 7 Ti mo ngoai howa harimidagoni howa walime iba gana lalu howa lalu, Solohanda agali daosini dewa dege bayagoyu Debidihanda daosini dewa bolanguaore howa bayagoni, lene.\x + \xo 18.7 \xt 1 Sml 21.11, 29.5\x* \v 8 Solo ibu o layadagoni hale howa hame naleore howa ibuha keba holene tagira ibini. Ani biyagola ibugua lalu, Tigua Debidihanda daosini auore lolebe tobahe balu i̱na daosini hangu baya larimibe. Aniyagua tigua ibu mani kini helo helole beremida, lene. \v 9 Ogoninaga Solo ibu nakarulape harudabe lowa ibugua Debidi horo ogoningi howa henge lalu agua homelabehedabe hondole de hondo hene. \p \v 10 Ani bialu hearia horo mendengi dama mbira Solo ibula haru ibaga bu helo Ngode Datagaliwabehanda henge mini. Ani biyagola ibuninaga anda tamuha biruwa agali lulume bi laradagua bialu bi lagimbu bialu berene. Debidi ibu nde horo bibahendeni ga̱wa̱ ale timbuni lalu biraga biadagua bereagola Solo ibu yandare mbira gime yu berene. \v 11 Ani bu biruwa Solo ibuni hangu bi lalu howa lalu, I̱na Debidi yandare ogome anda haila balu bo bolomogo buliya hondoha, lene. Ani lowa ibugua yandare yayagome haluki baamu halu hearia Debidi ibu abale igilo miyagola kirabali ko ba labolabo bini. \p \v 12 Ani biyagola Solo ibu Debidi hondowa gi timbuni hene. Ogoni irane Anduane Homogo ibu Solo yu wahalu peneyane ai Debidi heba kago hendene. \v 13 Anigo Solo ibugua Debidi ami agali daosini mbira (1,000) haru halu pubagi halu pelo pelene. Ani biyagola Debidihanda ibunaga ami agali biaruni wai bilo haru bamba halu pene. \v 14 Ani biyagola Anduane Homogo ibu heba heagome ibugua biyago bibahende budebe hai hene. \v 15 Solo ibu Debidihanda wai biyago budebeore hayago hondowa Debidihondo gi hayago ho timbuore hene. \v 16 Debidi ibu wai budebe helo haru haga baya mbira heago hondowa Isaraele wali agalibi Yuda wali agalibi bibahende hearume ibu gubalini timbuni ho hene. \s1 Debidi ibu Solo wane dabu binigo ogo \p \v 17 Ani bialu Solohanda Debidihondo lalu, I̱ wane wahene Meraba o bedagoni í̠ one berelo hado nguliya í̠na i̱naga wai bia haga ami agali elahe mbira halu Anduane Homogonaga wai bibe, lene. Solo ibu ani manda bialu ogonidagua berogola Pilidialime Debidi belo ibunime nabole manda buwa ani lene. \p \v 18 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, I̱ ai kobe. I̱ kini imane holene i̱ aba ai̱ya ago aria howa holiyabe, lene. \v 19 Ani lowa hearia Meraba Debidi hado mulene horo biago tagira ibiyagola Debidi hado nami agali mbira Mehola howa ibini heago mini Aderele hado aribia halu mini. \p \v 20 Ani biyagola Solo wane Migala ibu Debidi hamelo aribia hene. Solo ibu ani bida layago hale howa turu ho hene. \v 21 Ani bu howa ibuni hangu bibi lalu howa lalu, I̱na Migala Debidi hado muliya. Ani bidogola ibu Pilidialime belo i̱ wane ogoriani gono wuliya, lene. Ani lowa Solohanda halu mendengi Debidihondo lalu, Í̠ i̱ imane holebere, lalu lamini. \v 22 Ani lowa ibunaga haru haga haguane hearuhondo, Debidi ibuni hangu karia puwa bi lamule pudaba. Puwa kinibi ibunaga haru haga karumebi ti bibahende í̠ hamelo hai kamago ibu wane ogoni dabu bulene horo henge áyu ngagoni, lene. \p \v 23 Tigua Debidihondo ogonidagua lalu lamiyagola ibugua ladai bialu lalu, Kininaga imane holenego gibi daliga mini lene ogonibigo emene yagibano i̱ aleme agua holedabe, lene. \p \v 24 Ani layagola haru haga biarume Debidihanda layagodagua Solohondo lo yalu ibuwa lamini. \v 25 Ani biyagola Solohanda tigua Debidihondo agua lole pudaba lalu lamini. Ibugua lalu, Kini ibugua hame ledago ogonigo wali wariabu maru ale nabulego biradagua Pilidiali waitigi agali handari mbira (100) pani bo homelowa tinaga \w dongone\w* podo mabu bialu yalu ibabe, lene. Ogoni Solohanda Debidi Pilidialime belo nde lowa ogonidagua bialu manda manda bini. \v 26 Solonaga haru haga biarume Solohanda ogodagua laya lalu Debidi hearia loyu pene. Ani biyagola Debidi ibu kininaga imane holeyagola turu tara howa hene. Dabu bulene horo kaware ngelowa \v 27 Debidi ibunaga ami agali heba puwa Pilidiali handari kira (200) bo homelene. Ani buwa Pilidiali agali bo homelayarunaga dongone bibahendenaga podo mabu bialu yalu kini hearia puwa dagalo miai hene. Ibugua ogonidagua biruyagua kininaga imane holebero bada lowa ani bini. Ani biyagola Solohanda ibu wane Migala Debidi dabu bilo mini. \p \v 28 Solo ibu bayuwa manda bialu hearia Anduane Homogo ibu Debidi heba ka manda bialu ibu wane Migalahandabi Debidi hamelo bereago manda bialu bini. \v 29 Ogoninaga Solo ibu Debidi hondowa gi timbuni howa ibu headangi howa libu waitigi haho wini. \p \v 30 Pilidiali ami dewaore ibalu wai bia dege biagago wai bibahendeni Debidi ibu wayali haabo halu ibugua wai budebe hai hayagola Solonaga ami agali biaru ti wayali ogonibi ndo emene dindiha hene. Ani dege bialu heane Debidi ibu agali mini lene mbira tagira ibini. \c 19 \s1 Solohanda Debidi homelo bole mandabu henego ogo \p \v 1 Solohanda ibu igini Yonadanabi ibunaga haru haga agali bibahendebi tihondo lalu, I̱na Debidi homelo bole manda bialu ko, lalu lamiai hene. Anigo Yonadana ibu Debidi hame lowa \v 2 ibugua Debidihondo lalu, I̱ abahanda í̠ homelo bole manda bialu kago yawi egerebagi bayuwa de handalu hogorale buwa dindi de nahandabehe mbirani puwa ogoniha ha do ho habe. \v 3 Ani bidegola i̱na i̱ aba mabuni í̠ bira do kegoriani holebirago ogoriani ibu kagoria puwa ibuhondo í̠ lalu mbira laguago. Ani lowa i̱na mbirale mbira handa walia haro alego í̠hondo manda bibelo languliya, lalu lene. \v 4 Ani lowa Yonadanahanda Solohondo Debidinaga mini yaraga halu lalu, Aba-o í̠naga biabe bia haga Debidihondo mana liahe mbira nabibe. Ibugua í̠hondo mana liahe mbira bini nawiore howa ibugua biyaru damene bibahende í̠ biamogo bialu timbuni daliga mbira biyagoni. \v 5 Ibuni homoleneoreni howa ibugua Golaidi balu home layagoni. Ani biyagola Anduane Homogohanda Isaraeleali wayali helo hongo daliga mini. Ogoningi í̠ de hondowa turu ho harigoni. Ai áyu irane aginaga í̠na agali mbira ibu mana liahe mbira nabi kagoria iraneore mbira nawini tigua Debidi balu home loleberemibe, lene. \p \v 6 Yonadanahanda bi ogonidagua layagome Solonaga bu mini mo palia hayagola ibugua Anduane Homogonaga minini bule lalu bi mbira lo wialu howa ibugua lalu, Debidiore homelo nabolebero, lene. \v 7 Ani lo wiyagola Yonadanahanda Debidi olowa ibuhondo mbirale bulenego bibahende lamiai halu ibuni Solo hearia haru halu pene. Ani biyagola Debidihanda Solonaga biabe abale bialu hene biadagua dege bini. \s1 Solohanda Debidi bole manda binigo ogo \p \v 8 Ani bialu heagola Pilidiali baba wai lone hadalu bini. Ani biyagola Debidihanda wai lone wayali halu ibugua ti balu bo poda hanaore hayagola ti ibida piai hene. \v 9 Horo mbirungi hayagola dama mbira Solo ibu mo luluya halu haru helo Anduane Homogohanda henge mini. Solo ibu yandare mbira gime yuwa ibuni andaga tamuha berene. Ani biagola Debidi ibu nde ga̱wa̱ ale timbuni mbira lalu ogoriani berene. \v 10 Ani biaria Solohanda Debidi yandare yu birayagome anda haila bapara hole balu hearia Debidihanda igilayagola yandare biago pialu anda haini bilina hene. Ani biya handala Debidi ibu ibida pora bialu pu yola hene. \p \v 11 Mbiraga ogoningi Solohanda agali maruhondo lalu, Debidi andagani puwa mamage ho halu egerebagi egabi laragola balimu, lene. Debidi ibu one Migalahanda ibuhondo lalu, Í̠ áyu mbiraga ibida pu yola halu napiriyagua yawi í̠ homaore bule kegoni, lene.\x + \xo 19.11 \xt Iba 59\x* \v 12 Ani lowa ibugua anda windo mbira heagoha pulimuni ibida yola halu pene. \v 13 Ani biagola Migalahanda mbirale bi pupu wulenaga gime wabini agali ale wiago muwa Debidi tamu paliaga dagiani nogo meme irinime wabini mbira haguanda helowa dambi haga mbirame bu dambi howa palelene. \v 14 Ani biaria Solonaga agali maru Debidi minule ibalu hearia Migala ibugua tihondo lalu, Ibu warago bo nga, lalu lamini. \v 15 Ani bida layago lelowa dege Solohanda lalu, Debidi tínime de hondo dai bidaba, lene. Ibugua tihondo lalu, I̱na balu home loliyago ibuni tamu paliagane ogoniha howa minu yalu ibu tagira ibalimu, lene. \v 16 Ani layagola tigua anda puwa handalu hearia mbirale bi pupu wulenaga gime wabini mbira o tamu dagia ibu paliagane biagoria nogo meme irinime haguandaha howa pali aribia helearia hendene. \v 17 Hondowa Solohanda Migalahondo hale halu lalu, Í̠na i̱ mo hondo halu i̱naga waitigi biagoni ibida pu yola heledegoni irane aginagabe, lene. \p Ani layagola ibugua ladai bialu lalu, I̱na ogonidagua bialu ibu biamogo bialu pu yola halu napelaruyagua í̠ homelo bo waholiya layagola biru, lene. \p \v 18 Ani biya handala Debidi ibu ibida pialu Samuele hearia Lama dindi puwa Solohanda ibuhondo biyaru bibahendeore ibu lamiai hene. Ani bialu mani ibu Samuelela Naiodi tano wiagoriani puwa libu haru ho hene. \v 19 Solo ibu howa hale halu hearia Debidi puwa Lama dindi Naiodi tano biagoria ka layago hale hene. \v 20 Hale howa ibugua agali maru hearuhondo lalu, Debidi minu yalu ibule pudaba, lene. Tigua puwa handalu hearia Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* haga maru hearume mali luyu ibaga bialu Samuele ibugua ti haru bamba howa bi hongo howa ladagadaga bialu hearia de hendene. Ani biyago de hondo hearia Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua Solonaga agali biaru tibi mo tara heagola tiguabi mali luyu ibaga bialu bi hongo howaore ladagadaga bialu hene. \v 21 Solo ibu ti ogonidagua bialu ka layago hale howa ibunaga agali maru bi lone yalu pudaba layagola puwa uruni tibi mali lialu heagoha liatago halu tigua lialu bi hongo howa ladagadaga bialu heagodagua ho gimbu bini. Ani biyagola ibugua lone halu tebone bi yalu pelalu hearia uruni tibi maru abale pelayarume biyadagua dege bini. \v 22 Ani biyiyagola mani Solo ibunime Lama dindi pole pene. Puwa Segu tano mbira wiagoria iba bira hene bereagoria íbu howa Debidi Samuelela libu agoria kabe lalu ogoriani hearuhondo hale halu hearia libu Naiodi tanoni ka layagola hale hene. \v 23 Hale howa Solo ibu ogoniha pole pialu hearia Ngode Datagaliwabe Dinini ibugua ibu mo hongo halu haru heagola ibubi bi ladagadaga bialu mali lima piaho wialu Naiodi tanoni anda pene. \v 24 Ani bima pialu Samuele heagoria pu howa ibuninaga aga golo wahowa mali lialu bi ladagadaga bima ibaga bialu howa aga emene hangu bu howa horo mbiru dindini palia ho wialu mbi mbira wialu egabi lene. Bi mbira ogodagua lagane winiya. Solo ibubi Ngode Datagaliwabe mana latagi haga dege mbira bu hininidabe laga winiya.\x + \xo 19.24 \xt 1 Sml 10.11-12\x* \c 20 \s1 Yonadanahanda Debidi biamogo binigo ogo \p \v 1 Solo ibu Naiodi tano ibiya handala Debidi ibu ibida pora bialu Yonadana hearia pene. Ibugua hale halu howa lalu, I̱na agi bialu harudabe. I̱na ko mbira agi bu harudabe. I̱na ko mbira agi birugome í̠ abahanda i̱ belo kango tigi ho wirudabe, lene. \p \v 2 Ani layagola Yonadanahanda ladai bialu lalu, Ngode Datagaliwabehanda í̠ homabe nalenego ke. I̱ aba ibugua bulenego bibahende galone nagaloneyaguabi mbira do nahe i̱hondo langiaiore haga. Ani biagago henene ndo layada, lene. \p \v 3 Debidihanda ladai bialu lalu, Í̠na i̱ hame ogobiore lo kelo í̠ aba ibu manda biaiore kagoni. Ani bidago ibugua bule manda bu ngagome í̠ mo tandaga bulebirago manda buwa í̠ nalangulebira. I̱na Anduane Homogo haluhe kagoria howa í̠hondo heneneore larogo i̱ homolene lu ndo emene nemandi hangu ngelo kogoni, lene. \p \v 4 Ani layagola Yonadanahanda lalu, I̱na í̠ hame larego ale biai holebero, lene. \p \v 5 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Yawi Ege Ngabulo Holene Horo holebiragonaga tomo nolene wulebira. Ani bulebirago i̱ kini heba tomo nole birulene wini. Anigo i̱na bi o larogo í̠na manda bialu karulapeyagua nde i̱na unu mabuni horo áyu bira do ho ngone dege ne lalu horo tebonegonaga alendo helo.\x + \xo 20.5 \xt Dag 28.11\x* \v 6 Í̠ abahanda handalu karia i̱ dagiani nabereda layagua í̠na au labe, Ibuni andaga Bedeleheme ibu ai̱ya aba dameneru bibahendeore mo ngoai howa mali mbira mbirani bo lomabia howa mulene horo hayadago abale poro layagola pu laru, labe. \v 7 Ani laregola ibugua lalu, Karulape, layagua i̱ karula polebira. Ani ndo ibu keba holene tagira ibiyagua ibugua i̱ mo ko hole ka lo mandabu habe. \v 8 Í̠na i̱naga bulenego ogoni í̠na Ngode Datagaliwabe deni howa i̱hondo habo nalolene bi mbira biaore bule lalu lo yaribago yu haabo habe. Ani buwa handalu keria i̱ha ko mbira ngane hondowa bo home lolene irane handariyagua í̠nime i̱ bo homelabe. Í̠ abahanda belo haru halu polenego irane aginagabe, lalu Debidihanda ani lene. \p \v 9 Ani lai hayagola Yonadanahanda ibuhondo ladai bialu lalu, Uruni ale mbira mitangi bialu haredagonidagua nahabe. I̱ abahanda í̠ heneneore bole kane handaroyagua i̱na í̠ langulebero, lene. \p \v 10 Ani layagola Debidihanda hale howa lalu, Í̠ abahanda keba halu bi ladai biya lalu i̱ aiwa langulebirabe, lene. \p \v 11 Ani layagola Yonadanahanda ladai bialu lalu, Mabu ngarunaga putagi halu porabane, lalu libu haru piribi. \v 12 Puwa Yonadanahanda Debidihondo lalu, Anduane Homogo Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabehanda ibu deni howa iya henene laga ka lelo horo áyu kabadagua yawibi lumabi i̱ aba hale halu hagua. Hale ha handarogola í̠hondo mini bayale wuwa heagua i̱na bi mbira í̠ keria lo ibilagua. \v 13 Ani bidogola i̱ abahanda í̠ bole lalu mbira lo manda bialu heneyagua nde i̱na í̠ languliya. Ani ndo i̱na langiabi ibida pobelo biamogobi heba nabiruyagua nde Anduane Homogohanda i̱ balu homelelo. Anduane Homogo ibu i̱ aba heba ho hayadagua áyu í̠ heba ho helo. \v 14 Ani bialu i̱ homa nabi haruyagua í̠na Ngode Datagaliwabe deni howa habo nalole buleorego lalu bi lo wirigo yu hado wanahe yaniore ho habe. \v 15 Ani ndo i̱ homaruyagua nde i̱hondo gubalini howa mini hana ho harilidagua i̱naga aba ai̱ya waneigini dameneruhondo walia halu haaboore habe.\x + \xo 20.15 \xt 2 Sml 9.1\x* \v 16 Ani bialu Anduane Homogohanda í̠naga waitigi karu bo hilo wahaiore kago layaguabi iyanaga habo nalolene bi lo wigiwigi bu wiribagoniore poda nabi wiaaboore helo. Poda mbira bi lariyagua Anduane Homogohanda í̠ tandaga nelolebira, Yonadanahanda ani lai hene. \p \v 17 Halu mbira lone Yonadanahanda Debidihondo gubalini haabo hole lalu habo nalole lalu lowini. Yonadana ibuni gubalini ho henegobiore Debidihondo gubalini ho hene. \v 18 Ani buwa Yonadanahanda ibuhondo lalu, Yawi Ege Ngabulo Holene Horo holebiragonaga tomo naga wiyadago í̠ dagiani tomo nalu nabereyagua nde ogoninaga piyada manda bulebira. \v 19 Horo yawi howa luma í̠ piyadaore manda bulebirago ai puwa abale halu mbira pu bira do harigoha puwa ogoriani ege to̱le̱ wima irigi kagoria mbirahayagi puwa bira do habe. \v 20 Ani bidegoria i̱na timu lu tebo kaboro baradagua bialu bi ibiloliya. \v 21 Ani buwa i̱naga biabe bia hagahondo, Timu uruni dugule taibu pu, lolebero. Ani buwa i̱na ibuhondo, Timu uruni í̠ kegoriani ngago mia, laruyagua ogoni galone í̠ bolene nawidane hendedogo í̠ tagira íbu lalu laro. I̱na Anduane Homogo haluhe kagoria howa heneneore larogo lalu í̠ bolene nawulebira lolebero. \v 22 Aguani nale howa, Timu uruni amura bolangua howa nga, laruyagua nde Anduane Homogohanda í̠ pobelo peledagoni. \v 23 Ai bi habo nalole bibiyago lo wigiwigi biribagoni Anduane Homogo ibugua mo habo nale wiaaboore helo ibugua de hondo holebira, lalu Yonadanahanda lai hene. \p \v 24 Ani layagola Debidihanda mabuha puwa bira do hene. Ani biagola Ege Ngabulo Holene Horo holenaga tomo nolene tu hayagola Kini Solo ibu tomo no ibini. \v 25 Ibuwa anda haiha bira para howa ibuni horo bibahendengi ibalu biragane winigoria puwa berene. Ogoriani Abane ibu kini bereagoria biru palu biagola Yonadana ibu nde mendehayagi handade howa berene. Ani biagola Debidi ibu biraga dagia biagoria nabere wini. \v 26 Ani binigo Solohanda horo ogoningi bi mbira nale hene. Ogoni irane ibugua manda bialu hearia mbirale mbira Debidihanda buwa ibu ilili bu hayada mitangi bini. \v 27 Horo mendengi Ege Ngabulo Holene hayagonaga tomo nai howa handalu hearia Debidinaga dagia biraga biago henge wiaabo hearia hendene. Hondowa Solohanda Yonadanahondo hale halu lalu, Debidi ibu áyubi abebi tomo nole naibiyago irane aginagabe, lene. \p \v 28 Ani layagola Yonadanahanda ladai bialu lalu, Ibugua i̱hondo hongo howaore hale halu lalu, I̱ Bedeleheme puore buleberogo poliya pu la, laya. \v 29 Debidihanda au lalu, Ai puore buliyago ogoni irane i̱naga aba ai̱ya dameneru bibahendeore mo ngoai howa turu halu bo lomabia halu tomo nolebira. Ani bulebirago i̱ hamenegome ogoriani íbu habe laya. Anioreda í̠ i̱naga nenege keyagua i̱naga dameneru karia de hondo poliya pu labe, laya. Irane ani biyagola ibu í̠naga dagia ibuni biragane biagoriani nabere wiagoni, lalu Solo lamini. \p \v 30 Ani biagola Solo ibu Yonadanala kebaore tara kaubi howa ibuhondo lalu, Bi mo waholene dogahe mini dunubia naholene í̠ ai̱ya bereneya. Áyu i̱na manda berogola í̠ Yasi igini biamogo bule hame lowa ke. Ogonidagua bialu kegome í̠ agali ndo hene mbau lalu í̠bi í̠ ai̱yabi libu haru taga pani noleberabi. \v 31 Áyu Debidi ibu homa nabi kaore í̠na dindi ogonaga kini naholeberego ogoni manda bu kebe be nabi kebe. Áyu pialu Debidi ogoria haru halu ibule pu naberego ibu áyu homolene ngago, lalu Solohanda lene. \p \v 32 Ani layagola Yonadanahanda ladai bialu lalu, Ibu homolene irane aginagabe. Ibugua mbira agi biyabe, lene. \p \v 33 O layadangi Solohanda ibunaga yandare yamuwa Yonadana homelo bole bini. Ani biyagola Yonadanahanda manda bu handalu hearia ibu abahanda Debidi heneneore homelo bole manda bialu heneyane handa walia hene. \v 34 Yonadana ibu dagiani birayago heyalu ibu abala keba timbuni howa Ege Ngabulo henegonaga horo mendeni tomo nolene winigo ibu horo ogoningi mbira nane wahalu pene. Ogoni irane Solohanda Debidi lahirayagonaga Yonadana ibu gendaore timbuni Debidinaga ha howa hene. \v 35 Horo mendeni egerebagi hayagola Yonadana mabuni Debidila lola habiya lalu libuni abale lo mbiraore ho wiribigoriani lola hole pene. Ibu pialu howa igiri emene mbira haru halu penego ogoni ibuhondo lalu, \v 36 I̱na timu kaboro bo pelarogo tai bialu dugu ngule gerai lalu pu, lene. Yonadanahanda timu biaru amuraore bo pelayagola igiri emene biagome tai bialu mule gerai lalu pene. \v 37 Ani bialu puwa igiri emene biago kaware timu pu ibira ho wiagoriaore pu hapara ho heagola Yonadanahanda olamu halu lalu, Timu amuraore pu wahaya. \v 38 Ogoriani ha nabibe abale pu, lene. Igiri emene biagome timu biaru mo mogo bu yalu íbu dai buwa ibunihondo mini. \v 39 Yonadanahanda o layadaruni igiri emene biago ibu galone ogo ale laralo manda nabi Yonadanala Debidila libuni hangu galone lo wiribidagua manda biribi. \v 40 Yonadanahanda ibunaga wai biagane ale yayaru igiri emene biagohondo mialu, Uyu tanoni mo yalu dai bibe, lalu lamini. \p \v 41 Ani buwa mani igiri biago peagola Debidi unu to̱le̱ wima irigi hene biagoha hayago heyalu ibuwa ge duli hanga howa birupe hene. Ani bialu ibunaga dengui haguane dindini halu tebo bulu palialu heyaga bini. Ani bialu Debidi Yonadanabi libu haru dugu bigibigi bialu nu̱nu̱ lala bigi biribi. Ani bialu libu dara hagahaga buwa Debidihanda dara ho bolangua hene. \v 42 Ani buwa Yonadanahanda Debidihondo lalu, Ngode Datagaliwabe í̠ heba holebira. Anduane Homogohanda í̠bi i̱bi í̠naga aguanenerubi i̱nagarubi hondo halu yu wahaga nabi helo lalu lo wiribadagua wiaho wiaaboore helo, lene. Ani lalu Debidi ibuni mbiraha pu bagi halu Yonadana ibu tanoni íbu dai bini. \c 21 \s1 Debidi ibu Solo hondowa ibida pora bialu penego ogo \p \v 1 Debidi ibu \w loma\w* binigo mo miaga Ahimelege hearia Nobo tanoni pene. Pialu hearia Ahimelege ibu duru lamalama ibu lola hole ibuwa hale halu lalu, Í̠ni hangu ibalu haridagoni irane agibe, lene.\x + \xo 21.1 \xt Md 12.3-4, Mg 2.25-26, Lg 6.3\x* \p \v 2 Ani hale hayagola Debidihanda ladai bialu lalu, I̱ kinime biabe mbira mo ngiyagola ogoni bule ibiru. Kini ibugua i̱hondo lalu, Í̠ ogo ale bule pialu mbirali nalamibe, laya. Anigo ai i̱naga ami agali karu ti dindi mbirani lola hami̱ya lalu lamido. \v 3 Ani bidogo í̠na tomo maru agi ngebe. Í̠na mberedi hirini duria ngeyaguabi tomo maru ngego ale i̱ ngi, lene. \p \v 4 Ani layagola loma binigo mo miaga biagome lalu, I̱na mberedi ibuni mbira nawigo Ngode Datagaliwabehondo lomabu winigo dege ngago í̠naga ami agaliru ti one heba áyu dege mbira ho palia nabi hene kayagua ogoni mulene karulape, lene. \p \v 5 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Ti wali heba palu naheore ndobe. I̱naga ami agali uruni ti horo bibahendengi tini ilili buore hagane winigo áyu wai bule lalu galone ogoni bialu howa tininaga tingini bayuwa hogorale nabi au habehebe, lalu lamini. \p \v 6 Ani biniyagola loma binigo mo miaga biagome Debidihondo mberedi Ngode Datagaliwabehondo loma bini biago mo mini. Ogoni irane mberedi maru nawi mbiraore loma bia ho winigo gahenge lomabu wiaga dagiani wia aribia howa ala tawe mo bagi ho winigo mo mini.\x + \xo 21.6 \xt LBM 24.5-9\x* \v 7 Solonaga nogo bulumaga haru haga agali karunaga haguane mini Doege Idomo dindi howa ibiniyago ibubi horo ogoningi dege Ngode Datagaliwabehondo lomabia henego mulene tu hayagola íbu hene. \p \v 8 Debidihanda Ahimelegehondo lalu, Í̠na wai biaga ayu tibu yandarebi mbira ngule ngebe. Kinihanda abale heyalu polene nga laya handala i̱naga wai biaga ayu tibubi wai biagane ale marubi mulene henge mbira nawiya handala ibiru, lene. \p \v 9 Ani layagola Ahimelegehanda ladai bialu lalu, Pilidiali Golaidi í̠na Ela dindi ulini biagoria hearia barigonaga dege wai biaga ayu tibu biago wu kogoni. Ogoni loma binigo mo miaganaga aga mini ebodi ngago erembirahayagi aga mbirame huba bu ngogo ogoni yuleyagua wai biagane ale ogoni hangu ngago mo yabelo, lene.\f + \fr 21.9 \ft Aga mini ebodi Haru Tagira Penego 25.7 handabe.\f*\x + \xo 21.9 \xt 1 Sml 17.51\x* \p Ani layagola Debidihanda lalu, Wai biagane ale bayale ogonibiore maruha nawigo ogoni mo ngi, lene. \v 10 Debidi ibu Solohanda bole biyagola gi howa ibida pora bialu Gedenaga Kini Agisi hearia pene.\x + \xo 21.10 \xt 1 Sml 21.13, Iba 34\x* \v 11 Kininaga biabe bia haga hearume Agisihondo lalu, Agali ogoni ibu ibuni dindinaga Kini Debidi ndodabe. Agali ogoninaga walime iba gana lalu howa lalu, Solohanda agali daosini dewa dege bayagoyu Debidihanda daosini dewa bolanguaore howa bayagoni, lalu hayago íbu ndo kabe, lene.\x + \xo 21.11 \xt 1 Sml 18.7, 29.5\x* \p \v 12 Debidihanda tigua bi ogonidagua layuago hale howa ibu Kini Agisihanda boligo lowa gi timbuni hene.\x + \xo 21.12 \xt Iba 56\x* \v 13 Ani buwa ti deni howa Debidi ibu mini nawi luluyi tingi halu tano timbuni wiagonaga pabeni giligili bialu hangau ibuninaga angarini pudupebe bilene.\x + \xo 21.13 \xt Iba 34\x* \v 14 Ani bigi biyagola Agisihanda ibunaga biabe biaga biaruhondo lalu, Agali ogo luludago de handadaba. Irane agi bulenaga i̱ hewaria haru ibirimibe. \v 15 Agali lulu dewa hayaru naheyane handarimibe. Agi bulenaga lone mbira i̱ mo tandaga hole mini nawi lulu dege hearu i̱ andaganiore haru íbu tago bu helarimibe. Wahalu peladaba, Agisihanda ani lene. \c 22 \s1 Solohanda \w loma\w* binigo mo miaga hearu balu homelenego ogo \p \v 1 Debidi ibu Gede tano timbuni wiagoriani howa ibida pora bialu puwa egeanda mbira Adulamanaga tano wiagoria kawareni pene. Ani biaria ibunaga hamenerubi ai̱ya aba dameneru ti bibahende hale halu hemiria ibu ogoriani íbu ka layago hale howa tibi ibu heba mandagi hole pene.\x + \xo 22.1 \xt Iba 57, 142\x* \v 2 Ani biaria agali maru genda tara tara yu hearubi agali maru dano ho hene hearubi agali maru mendeali heba keba ho hene hearubi ti bibahende handari maria (400) agima Debidi hearia puwa tigua ibu tinaga haru haga haguane helene. \v 3 Ogoriani howa Debidi ibu Moaba dindini Misiba tano wiagoria pene. Puwa Moabanaga kini heagohondo lalu, I̱na Ngode Datagaliwabehanda i̱hondo agi bia harabe hondole kotambu i̱naga aba ai̱yala í̠ heba halimulo henge mbira ngiaore bibelo hameledo, lene. \v 4 Ani lalu Debidihanda ibu aba ai̱yala Moabanaga kini heba helo helalu puwa Debidi ibu egeandaha ha do heagola tibi ogoriani haho wini. \p \v 5 Ani biaria Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* haga agali mini Gada ibu Debidi hearia ibuwa lalu, Ogoriani nahe áyu ogoni Yuda dindini pobe, lene. Ani laya handala Debidi ibu dindi ogoni yu wahalu Herede dindinaga irabu wiagoha ubanda hene. \p \v 6 Horo mbirungi Solo ibu Gibea dindini hari hombene mbira wiagoria ira mbira mini tamarisigi heago teneha yandare gime yuwa berene. Ani bereagola ibunaga biabe biagaru bibahendeme ibu homabu bupe ho hene. Ibu hale halu hearia Debidi ibunaga agali biarubi handa walia henego ka layane hale hene. \v 7 Ani hale howa ibugua ibunaga biabe biaga biaruhondo lalu, Beniyamini agaliru-o hale hadaba. Tígua manda beremigola Debidihanda mabu dindiru pu mbira lini daga mini \w gerebi\w* maburu tí bibahendehondo ngialu tí ibunaga ami agali karunaga haru haga halimulo helolebirabe. \v 8 Irane ogoni manda buwa tígua lo mbira howa i̱ bo wahole manda birimibe. Tí mbiralime i̱ni iginioreme i̱ bole Debidila gimbu bu ka lalu nalangirimigoni. Tí mbiralime i̱ kada manda nabini haruda. Ani bialu mbirame Debidi i̱naga agali mbira hayagome áyu ogoni bole henge mbira au ngabe hondole i̱ i̱ni igini biagome mo hongo haragola tai bialu ka nalarimi, lalu Solohanda lene. \p \v 9 Doege ibu Solonaga biabe biaga biaru heba ogoriani heneyago ibugua lalu, Debidi ibu \w loma\w* binigo mo miaga Ahidubu igini Ahimelege hearia Nobo tanoni heago de handaru.\x + \xo 22.9 \xt Iba 52\x* \v 10 Ahimelegehanda Debidi ibugua agi bulebirabe lalu Anduane Homogohondo hale haya. Ani buwa ibugua Debidi tomo maru mialu Pilidiali Golaidinaga wai biaga ayu tibu biagobi mo miya, lalu lamini. \p \v 11 Ani biya layagola Solohanda loma binigo mo miaga Ahimelege ibunaga aria bibahende loma binigo mo miaga dege Nobo tanoni hearubi ibugua ibalimu layagola ti ibu hearia ibini. \v 12 Ibiyagola Solohanda ibuhondo lalu, Ahimelege-o bi larogo hale ha, lene. \p Ani layagola Ahimelege ladai bialu lalu, Bia larego bule ko, lene. \p \v 13 Solohanda ibuhondo hale halu lalu, Í̠la Debidila libugua i̱hondo ohowa wai hanalu kabigoni irane agibe. Í̠na Debidihondo tomo maru heba wai biaga ayu tibu mbira lowa mialu Ngode Datagaliwabehanda ibuhondo bi labe lalu í̠na hale ha haridago irane agibe. Ani birigome ibugua áyu i̱la waitigi halu i̱ balu homelole henge mbira au ngabe hondole hariga tai bialu kagonida, lene. \p \v 14 Ani layagola Ahimelegehanda ladai bialu lalu, Debidi ibu í̠naga biabe biaga agali mini bilinaheni tigabi hayagoni ndobe. Ani bialu í̠ imane í̠naga mamage haga karunaga haguane ndobe. Ani bialu ibu í̠naga andagani bibahende karume manda biaihe ibu agali tigabiore ka lalu ibunaga mini yaraga hene hayagoni ka. \v 15 Í̠na bi larigo i̱na ibunaga Ngode Datagaliwabehondo bi laharuyago ogoni áyu pigane ndoya hendedeni. I̱na í̠ bole ohowa Debidila wai hanalu ka lariyagoninaga laro. Agali haguane-o ogonidagua nabiorego i̱bi i̱naga damene karu aria mbirabi bame kedalu nalabe. Í̠na o larigoni i̱ mbira manda nabiore henego larida, lene. \p \v 16 Ani layagola kini biagome lalu, Ahimelege-o í̠bi í̠naga damenerubi homaiore holeberemi, lene. \v 17 Ani lowa ibugua ibunaga mamageali ibu wanakuini heyu hearuhondo lalu, Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga o karuni homelo bai hadaba. Ti Debidi heba hene kago tigua ibu ibida pora bialu piyago pelowa i̱hondo langule íbu nabi ti manda buwa dege ibida pelayago, lene. Ani layagola mamageali biarume Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga biaru homelo bolene gi hene. \v 18 Ani biyagola Solohanda Doegehondo lalu, Í̠na ti homelo bai ha, layagola Doegehanda bibahende homelo bai hene. Horo ogoningi ibugua loma binigo mo miaga agalime tinaga aga mini ebodi karulaga hearu pira halirani duria (85) homelo bo wahai hene.\f + \fr 22.18 \ft Aga mini ebodi Haru Tagira Penego 25.7 handabe.\f* \v 19 Ani bialu Solohanda ibunaga ami agali biaruhondo lamialu lalu, Nobo dindi timbuni loma binigo mo miaga agali henerunaga dindi ogoriani wali agali maru karubi homelo bo wahalu waneigini wahebi emene galibi nogo bulumagaru dongiru sibirubi uruni bibahendeore bo hilo wahai halimu, lene. \p \v 20 Ani biya handala Ahimelege igini Abaiada ibu dege ibida yo pialu puwa Debidila hene. \v 21 Ibugua puwa Solohanda Anduane Homogonaga loma binigo mo miaga biaru homelo agua baya lalu Debidi lamiai hene. \v 22 Ani lamiyagola Debidihanda ibuhondo lalu, Horo Ahimelegela bi lalu harungi Doege ibu ogoriani heago i̱na manda birugola ibugua Solo lamulebiralo manda biru. Anigo í̠naga damene bibahende homelo bo wahai hayadaruni tene i̱na birugomeda. \v 23 Ai í̠ gi nahe i̱ kogoria iya mandagi habiya. Solohanda iya kirabali bole tai bialu kagoyu iya mandagi haribayagua nabulebira, lalu lamini. \c 23 \s1 Debidihanda Kela agaliru pele minigo ogo \p \v 1 Debidi ibu hale halu hearia Pilidialime Kelanaga tano bo gialalu tinaga widi lini áyu dege domogo bu wiaru mo page bira layane hale hene. \v 2 Hale howa ibugua Anduane Homogohondo hale halu lalu, I̱na Pilidiali uruni baba wai bule poabe, lalu hale hene. \p Ani hale hayagola Anduane Homogohanda lalu, E̱ Pilidiali balu Kela tano mo wule pu, lene. \v 3 Ani layagoyu Debidinaga agali biaru tigua ibuhondo lalu, Ina gi ho holene Yuda dindini bu ngago ngelalu Kela tanoni Pilidiali karu baba wai bu polenego gendabida, lene. \v 4 Ani layagola Debidihanda lone hale hayagola Anduane Homogohanda ibuhondo lalu, Í̠na Pilidialiru baba wai bu wayali habelo i̱na hongo nguleberogo Kelani puwa bo podoleberemi, lene. \v 5 Ani laya handala Debidi ibunaga agali heba Kela anda pialu Pilidiali bo podalu tigua agali au lolebe tobahe dewaore bo homelalu tinaga nogo bulumaga hearu ti haru halu dai bini. Ogonidagua bialu Debidihanda Kela tano mo wini. \p \v 6 Ahimelege igini Abaiada ibu ibida pialu Debidila Kela tanoni hole piyangi ibugua \w loma\w* binigo mo miaga agalime aga mini ebodi karulaga biago mo yalu pene. Aga ogoniha to̱le̱ kira Anduane Homogonaga hame handaga biago labobi heba mandagi mo yalu pene.\f + \fr 23.6 \ft Aga mini ebodi Haru Tagira Penego 25.7 handabe.\f* \p \v 7 Solo ibu hale halu hearia Debidi ibu Kela tanoni pu ka layago hale howa lalu, Ai turuba Ngode Datagaliwabehanda i̱naga giha ya hayadago Debidi ibu tano pabe bu mabubi panga haraba hongoheme paya tagi heagoha yo pialu pobe nahe do wule ogoniha pu ka, lene. \v 8 Ani biagola Solohanda ibunaga ami agali biaru olalu Kela tanoni tidu yalu pialu Debidibi ibunaga agali biarubi heagoria puwa homabu bupe hole pene. \p \v 9 Solohanda ani bulebira layago hale howa Debidihanda loma binigo mo miaga Abaiadahondo lalu, Aga ebodi biago ogoria mo yalu íbu, lene. \v 10 Ani lowa Debidihanda lalu, Anduane Homogo Isaralealinaga Ngode Datagaliwabe-o Solo ibu í̠naga biabe bia haga i̱ ogoria kogo hondowa Kela tano bo gialo paya bu waho ibule wai hanalu kagoni. \v 11 Anigo agali Kela dindi tene ogoriani hene karume i̱ Solohondo minu batagi helolene karulapedabe. Solo ibu ibulebira layane i̱ hale harudagua henene ibulebirabe. Anduane Homogo Isaraelealinaga Ngode Datagaliwabe-o í̠na i̱hondo ladaiore bibelonaga haya halu hale harogoni, lene. \p Ani layagola Anduane Homogohanda ladai bialu lalu, Solo ibulebira, lalu lamini. \p \v 12 Ani ladai biyagola Debidihanda lone hale halu lalu, Kela dindi teneali karume i̱bi i̱naga agalirubi minalu Solonaga giha minu ya holobadabe, lene. \p Ani layagola Anduane Homogohanda ladai bialu lalu, Tigua ani bulebira, lene. \p \v 13 Ani laya handala Debidi ibunaga agali handari waragaria (600) agima biaru heba Kela tano abale yu wahalu pene. Ani biagola Solo ibu hale halu hearia Debidi Kela tanoni nahe pu yola halu piya layago hale howa bole wai hanalu ibiyago wahalu dai bini. \s1 Debidi ibu hari bareha pu ha do henego ogo \p \v 14 Debidi ibu puwa dindi hari bare wali agali nahagaha Siba tano handa de̱le̱ wiagoriani ha do hene. Horo bibahendengi Solohanda Debidi handa waliaore holego lalu tai bialu henego Ngode Datagaliwabehanda Debidi minalu Solonaga giha ya nahene. \v 15 Debidi ibugua Solohanda ibuore homelo bo wahole íbu hayuago manda buore hene. \p Ani biyagola Debidi ibu Horese dindi wali agali nahagaha Siba handa de̱le̱ wiagoriani ha do hene. \v 16 Ani biaria Yonadana ibu Debidi hearia pialu Ngode Datagaliwabehanda biamogo biya lalu mo hongo hole pene. \v 17 Ibugua Debidihondo lalu, Í̠ gi nahabe. I̱ aba Solo ibugua í̠ bolene henge nawigo. Í̠ Isaraelialinaga kini hole tagira ibuleberego ibugua manda biaiore ho ka. Ani bialu i̱bi í̠ hapara holiyago manda bu ka, lalu lamini. \v 18 Ani lowa libu kirabalime nenege haribigoni hado wahalu pugupugu nabule lalu bi mbira lo wiribi. Lo wialu Debidi ibu Horese dindini hea handala Yonadana ibu andaga dai bini.\x + \xo 23.18 \xt 1 Sml 18.3\x* \p \v 19 Ani biagola agali maru Siba howa Gibea tanoni Solo hearia puwa lalu, Debidi ibu inanaga dalu Horese dindi Hari Hagila wedagoha Yudalinaga dindi wali agali nahaga ngagoha puwa ogoni ha do ka, lalu lamini.\x + \xo 23.19 \xt Iba 54\x* \v 20 Í̠na agali ogoni minuleore bialu harigo ina manda bidama. Áyu ina daluni kago bayuwa minabelo iname í̠naga giha minu ya holoma̱ya ibabe, lene. \p \v 21 Ani layagola Solohanda tihondo ladai bialu lalu, Tígua i̱ biamogo baya gibiore birimigonaga Anduane Homogohanda tí biamogo bilo, lene. \v 22 Áyu halu mbira lone puwa heneneore hayadagoria kabe be nahedabe hondole abale hearia handalu ibiyadago heba puwa hondole pudaba. I̱na hale halu hewaria agali ogoni o gibiorehe layane hale harugo. \v 23 Tí bayuwa puwa ibu kago ogoriaore lo hondo wialu i̱ koria abaleore lama dai bilimu. Ani beremigola ina haru puwa ibu dindi hobane ogoni dege ho kayagua ina tai bima dalialu hameigini Yuda dindi ogoni bibahendeni tai bulene ngayaguabi taibume halu ibu minalu waholiya, Solohanda lene. \p \v 24 Ani bialu Solo ibu nde tai bima mama ibiya handala ti bamba halu Siba dindi dai bini. Debidi ibunaga agali biaru heba pialu Maono tayandaha wali agali nahaga dindi guane Yudalinaga tayanda wiagoria puwa hene. \v 25 Ani biaria Solo ibunaga ami agali biaru heba Debidi tai bule pene. Debidi ibu ogoni hale howa heyalu Maono ege to̱le̱ hari bare tayanda mbiraha puwa ogoniha hene. Solo ibu ani bida layago hale howa ibu Debidi heagoria pole pene. \v 26 Puwa Solo ibunaga agali biaru heba ti hari hombene biago abene mendehayagi heagola Debidi ibu nde ibunaga agali biaru heba ti abene mendehayagi lowa tu wuwa hangu hangu hagahaga bini. Debidi ibunaga agali biaru heba ti abale pole pialu hemiria Solo ibunaga agali biaru heba tigua abale talima ibalu minule hapara hene. \v 27 Ani buleore biyaria agali mbira abale bi yalu Solo hearia ibuwa lalu, Áyu ogoniore abale íbu dai bibe. Pilidialirume ina daluhayagi bo gialama anda ibiyadago, lene. \v 28 Ani biniyagola Solo ibu Debidi talima piyago wahalu puwa Pilidiali baba wai bule pene. Irane ogoni biyagonaga mitangi bialu dindi ogoni mini Putale Bini Hombene lalu mini wini. \v 29 Debidi ibu puwa Engedi dindi hobane wiagoha ha do howa hene. \c 24 \s1 Debidihanda Solo ibu babehego nabe wahenego ogo \p \v 1 Solo ibu Pilidiali heba wai bialu henego íbu daibuwa hale halu hearia Debidi ibu Engedi handa de̱le̱ tayanda wiagoria ka layago hale hene. \v 2 Hale howa Solohanda ami agali hongohe wayaliru Isaraeleni hearu tagalo migi buwa daosini tebira (3,000) haru halu Debidibi ibunaga agali biarubi tai bima ni tagira ibiragohayagi dindi ko mini Nogo Meme Gabua Haga Ege To̱le̱ laga wiagoha tai bima pene. \v 3 Ani bialu ibu nogo sibi pabe heagoria pialu egeanda mbira hariga teneni wiagoria ubanda howa ogoniha Debidi ibunaga agali biarubi anda puwa ha do heago nahende Solo ibu egeanda ogoniha dege ti to pene. Ogoriani abene mendehayagi Debidibi ibunaga agali biarubi ti egeanda habaneha anda puwa ogorianiore ha do howa hene.\x + \xo 24.3 \xt Iba 57, 142\x* \v 4 Debidi agali biarume Debidihondo lalu, Ai Anduane Homogohanda í̠naga waitigi biago áyu í̠naga giha dinini helo henge ngiyadago í̠na ibuhondo bule manda bu wirigo bia, layadagua ai berene. Ani layagola Debidi ibugua hendeore ge hogarale bialu puwa Solo nahende ti talu berearia Solonaga aga luni biago mbira podo yamini. \v 5 Ani biyagoyu Debidinaga bu miniha mitangi mbira tagira ibiyagome, Nakarulape biruda, manda bini. \v 6 Mini ogoni tagira ibiyagola ibugua ibunaga agali biaruhondo lalu, I̱naga kini Anduane Homogohanda dabo helene kago i̱na mo tandaga naholiya Anduane Homogo ibugua i̱ haru helo hameledo. I̱na ibu mo ko hole mbira nabuleberogo ogoni irane ibu Anduane Homogohanda kini helo dabeneore ka, lene.\x + \xo 24.6 \xt 1 Sml 26.11\x* \v 7 Ani layago Debidihanda ibunaga agali biaruhondo bi ogonibi layagome Solo homelo nabole lalu bilene. \p Solo ibu ti tai halu tagira pialu ibuni abale pole piyagoha pene. \v 8 Pialu heagola Debidi ibu nde talima tagira puwa ibuhondo olowa lalu, Kini-o, layagola Solohanda olayago hale howa ho beregedene. Ani buwa handalu hearia Debidi ibu Solo ibunaga agali timbuni daligaore ka lowa ge duli hanga ho bulu palearia hendene. \v 9 Ani bu howa Debidihanda Solohondo lalu, Wali agali marume i̱na í̠ bole manda bialu ka lalu karunaga bi hale halu hariligo irane agibe. \v 10 Ai áyu ogoni egeanda ogoniha howa Anduane Homogohanda i̱naga giha í̠ mo ya haya. I̱naga agali marume í̠ homelo ba lalu langiyagoyu i̱na í̠ daraore howa í̠ homabelo nabole laru. Ogoni irane í̠ Anduane Homogohanda kini habelo dabeneyane ani laru. \v 11 Ai i̱naga aba-o o yidogo de handa. Í̠naga aga budini mbira ogoni. I̱na í̠ boleneyagua nde abale bedoledagua í̠naga aga emene budini ogoni hangu podo yamirudagoni handa. Ani birudagome í̠la keba howa heneda lowabi bole heneda lowabi mbira manda nabibehe kegoni. I̱na í̠hondo ko mbira nabi kogoria í̠na dege i̱ bo wahole taya bialu kegoni. \v 12 Anduane Homogohanda iya mendealigome ko ogo ibugua bialu ka lalu dabelo. Ibugua í̠na i̱hondo kagua bule manda bialu harigonaga pani tandaga ngilo. I̱na í̠hondo tandaga mbira ngule manda nabiore haru. \v 13 Mbira ala agua lagane wiyago manda bidegoni. Ko ngubi ngaru agali ko ngubi biagame hangu biaga nga. Anigo i̱na í̠ nabolebero. \v 14 Isaraelealinaga kini í̠na i̱ talerego agibe. Ibugua mbira talima ibaga bialu kago agidabe handadaba. I̱ biango homene alebi tede alebi i̱ kogonidago.\x + \xo 24.14 \xt 1 Sml 26.20\x* \v 15 Ani bialu iya mendealigome kagua bu kabago Anduane Homogohanda dabo hendelo. Í̠na i̱ mo ko nahabelo ibugua i̱ pele ngialu biamogo bia, lalu Debidihanda lene. \p \v 16 Debidi ibugua bi ogoni lai heagola Solohanda lalu, I̱ igini Debidi-o ogoni henene í̠ore kebe, lene. Ani lowa ibu dugu bini. \v 17 Ani bialu howa ibugua Debidihondo lalu, Í̠ agali bayale hegola kagua i̱na biruda. I̱na kagua uruni í̠hondo bialu hewagola í̠na i̱hondo bayale birida. \v 18 Áyu í̠na i̱hondo í̠ bayale ogobi ko lalu i̱hondo walia haridago ogoni irane Anduane Homogohanda i̱ í̠naga gi hongoheha mo ya hayagola í̠na i̱ bo home nale waharidagoni. \v 19 Mbiralime ibunaga waitigi minu yuwa ba nabi wahaga aibe. Í̠na i̱hondo áyu birigonaga Anduane Homogohanda í̠ mo bayale helo. \v 20 Áyu i̱na manda berogola í̠na Isaraelealinaga kini í̠ kegola dindi bibahende ngaru í̠naga andaneha ngelowa haru haho wulebere. \v 21 Anigoyu Anduane Homogonaga minini howa í̠na i̱naga aguaneneru mo ko halu mbira nabulebero lalu bi áyu lo wia. Ani beregola i̱nagabi i̱ one waneigini damenerunagabi mini mo embeda nahe wiaabobo helo. \v 22 Ani layagola Debidihanda lalu, Henene aniore bulebero, lo wialu ladai bini. \p Ani lowa Solo ibu ibuni andaga dai biyagola Debidibi ibunaga agalibi ti tininaga ha do hagane biagoniha ha do hole dai bini. \c 25 \s1 Samuele homenego ogo \p \v 1 Mani Samuele homayagola Isaraele wali agali bibahende íbu ngoai howa ibunaga dugu bialu hene. Ani bialu tigua ibuni dindi Lama ogoriani hora hene. \s1 Abigelehanda Debidi biamogo binigo ogo \p Ani hora heaha mani Debidi ibu Parana dindi ko yobi wali agali nahaga wiagoha pene. \p \v 2-3 Maono tanoali mbira mini Nabala hene. Agali ogoni ibu Kalebe hameigini aria howa ibunaga dindi podene mbira Kamelo tanoha wu hene. Ibu agali homogo gibi howa nogo sibi daosini tebira (3,000) hinalu meme daosini mbira (1,000) hinu hene. Agali ogoni ibu one wali bayale mini Abigele berenego ibunaga mini bogaru bayaleorewi berene. Anigo Nabala ibu agali mana bayale nabiaga koni kerahe mbira hene. \p Horo mbirungi Nabala ibu dindi Kamelo ogoniha howa ibugua ibunaga nogo sibirunaga irini podalu hene. \v 4 Debidi ibu dindi ko yobi wali agali nahaga wiagoha howa hale halu hearia Nabala ibu biabe ogoni bialu ka layane hale hene. \v 5 Ani hale howa ibugua igiri daliahe pirali hearuhondo lalu, Tígua Kamelo tano puwa Nabala karia pialu i̱naga minini howa íbu harida lalu mo bila halimu. \v 6 Mo bila howa Nabalahondo ogodagua lalimu, Debidi ibugua au laya. Í̠nibi í̠ one waneigini damene bu kamirubi í̠naga mbirale wu haridarubi tí bayaleore áyu kamigodagua manibi wu haabo halimulo hameledo, laya. \v 7 Ai Debidi ibu í̠naga nogo sibi irini áyu podalu ke layago hale hene. Í̠naga nogo sibi haru haga agali bu hearu ina heba Kameloni harimangi iname ti mo ko nahe mandagi bayaleore harimagoni. Ti Kamelo dindini harimangi tinaga mbirale wiarubi iname mbira mo kayu nabi dege harima. \v 8 Í̠nime tihondo hale hariyagua tiguabi nde bi mbiraore ogodagua dege ladai bulebira lalu lamibe, laya. Ai áyu í̠ tomo timbuniore dawalu ke layago hale howa Debidi ibugua ina í̠ keria pudaba laya handala ibirima. Ibugua lalu, Í̠ igini Debidihondobi ina bibahende í̠naga biabe biahaga kamagonigo inahondobi í̠na dara halu tomo maru wiagua nde nguleberebe, laya lalu lamilimu, lene. \p \v 9 Ani laya handala agali Debidihanda pu layaru ti pialu Debidinaga minini howa bi o layadagua Nabalahondo lamuwa agi birabe hondole hondo hene. \v 10 Ani hondo hearia Nabalahanda ladai bialu lalu, Agali Debidi Yasi igini larimigo ogoni ibu aigo kabe. I̱ ibu manda nabiore kogo. Áyu howa garabaya biabe ale biahaga agali dewa ibida pora bialu penerume dindi ogoniha ho to̱layada. Ibubi nde garabaya biabe ale biahaga mbirada lo manda bido. \v 11 Tí agoha howa ibini kamibe i̱ manda nabido. Anigo ai mberedibi ibabi nogo marubi agali i̱naga nogo sibi irini podalu karu ti tomo nelo wini ngaruni tí mo ngia nabulebero. I̱na ani nabuleore ndobe, lene. \p \v 12 Ani layagola agali Debidihanda pu lene biaru tigua Nabalahanda bi layaruni bibahende lo yalu dai buwa Debidi lamiai hene. \v 13 Ani layago hale howa Debidihanda lalu, Ai tí bibahendeore ayu tiburu yuwa wai bule manda manda bu halimu, lene. Agali biaru tigua Debidihanda layadagua manda manda bu hai heagola Debidi ibunibi ayu tibu abale mandibuha mo manda mandabu yini. Ani bialu ibunaga agali handari maria (400) haru pialu handari kirame (200) tinaga mbirale wiyadaru handayaho helo helene. \p \v 14 Horo ogoningi dege Nabalanaga biabe biahaga agali mbira heagome Nabala one Abigele bereria puwa lalu, Debidi ibu dindi ko yobi wali agali nahaga wiagoha howa inanaga agali haguane kagohondo mo bila hole agali maru pudaba layiya. Anidagua biyagola ibugua tihondo bi ko ladai biya. \v 15 Anigo bi ko ladai bulenego agali uruni tigua inahondo mana ko mbira nabiore. Tigua inahondo bayale dege biaabo halu haya. Ina haru mandagi amu dangite wiagoha harimangi tigua inanaga mbirale wirimaru mbira mo page nabiore haya. \v 16 Ina nogo sibiru haru hemangi Debidinaga agali urunime ina horombe mbiragabi baya hanguore mamage hayagola harima. \v 17 Anigo ai Debidihanda ibunaga agaliru áyu ogoniore haru halu ibuwa inanaga agali haguanebi wali agali ibu heba karu bibahendebi bo wahai holobadago manda bia. Ani bulubadago nabidaore í̠na áyu bulenego mbira abale manda bia nabere. I̱na í̠ bederia ibirudagoni irane Nabala ibu mine halu agalime bi laramago hale nahaga hayago manda bialu ibirudagoni, lene. \p \v 18 Abigele ibugua bi layago hale howa abaleore mberedi handari kirabi (200) iba be meme dongoneme wabini kiraha \w waini\w* iba hambu to̱lowabi nogo sibi duria bo hirinibi widi hiru polene nu mbira alebi \w gerebi\w* lini do gembe bini huba bigi bini handari mbirabi (100) poge lini ale do gembe bini hubane handari kirabi (200) tomo uruni bibahende nogo dongi marunaga erembirani mo paga hene. \v 19 Ani biai howa ibugua biabe biahaga agali hearuhondo lamialu lalu, Tígua nogo dongi uruni haru halu bamba hadaba. I̱ni tí poramidagua mani talima ibuliya, lene. Anigo mbirale o biyadaruni damene ibu agalinihondo ogoale mbira bero lalu nalami howa bialu hene. \p \v 20 Ani bialu Abigele ibuni nogo dongi mbirani biralu harigani Debidi lola hole pene. Ani piyagola Debidi halu ibunaga agali biaru tibi nde hariga mbiraore ogoninaga dege ibalu hene. Ani ibiyagola Abigele ibu hariga hari bare mbira wiagoria balalu pialu hearia Debidi ibiyagola lola hene. \v 21 Ani lola nahe howa Debidi ibu harigani ibalu howa ibu miniha mitangi bialu, Aiore nde ina dindi ko wiagoha howa agali biagonaga mbirale wiaruni page nabilo handayaho howa baya hangu mamage harimago nde aginaga harimadabe. Iname ibunaga mbirale mbira mo page nabiore harimadago. Ani hemagola ibunaga mbirale bibahende bayale wiai hayagonaga ai ibugua i̱hondo mana ko biadai biyadagonida. Ibunaga mana ogoni tiga nabioreda. \v 22 Anidago i̱na ibunaga agali bu karu bibahendeore áyu mbiraga bo wahai holiya. Ani nabiruyagua nde Ngode Datagaliwabehanda i̱ bo wahelo laro, lo mitangi bialu pene. \p \v 23 Abigele ibugua Debidi ibalu hearia hondowa ibu dongini biralu penego dindini porabupe hene. \v 24 Ani bialu Debidi heagoria pialu dindini bulu paluwa ibugua Debidihondo lamialu lalu, Agali haguane-o i̱na í̠la bi lolene hameledogo bi larogo hale habe. Bi gendabi biaruni i̱na bia ko heneme bida. \v 25 Ai Nabala ibunaga mana biagago damene bibahende ko ngubiorego ibunaga bi layadaruni mitangi nabibe. Ibu mini Nabala lenedagoni agali bayale tigabi ndo mini kowi lalu mini wini. Mana ibugua biaga ngarubi ko dege bialu haga ka. Agali haguane-o í̠na agali maru pu lariyaruni i̱ nahende haru. \v 26 Ainde hale habe. Anduane Homogo ibunime nabule lalu mo wahayagola í̠naga waitigi hearuhondo pani badai bialu tibi homelo bo wa nahariya. Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa i̱na í̠hondo bi hongo howa ogodagua laro. Anduane Homogohanda Nabalahondo pani nelo mulebiradagua dege í̠naga waitigi bu karu pani miai helo. \v 27 Ai agali haguane-o i̱na tomo yalu ibirudaruni nde í̠naga agali haru haridaruni mo mibelo hameledo. \v 28 I̱na í̠naga wanakuini mana liahe mbira bidoyagua nde i̱naga ko ogoni la nabi wahabelo hameledo. Anduane Homogohanda í̠naga waitigi mbiragola wai bule pu layagua nde bule piaga harigoni. Í̠na mana ko bulenego nabiaga kegoni i̱ manda bido. Anigo ai Anduane Homogo ibunime í̠ kini helolebira. Ani biragola mani Isaraele wali agalinaga kini í̠naga waneigini aguanenerume dege haabo holebira. \v 29 Mbiralime í̠ baba wai bialu í̠ bo wahole ibiyagua agalime tinaga mbirale galone ale bayale ngaru handayaho hagadagua Anduane Homogo í̠naga Ngode Datagaliwabehanda í̠ handaya ho holebira. Anigo í̠naga waitigi uruni ti agalime timu tegelape haragola minabe nahe poralidagua Anduane Homogohanda ti bo talu pelolebira. \v 30 Ani buwa Anduane Homogo ibunime í̠hondo bulebero lalu lo wiyadaguaore bialu ina Isaraele wali agali kamarunaga kini í̠ helolebira. \v 31 Í̠na mbirali homelo bame bo wanahaga howa mbiralihondo mana ko mbira nabi heagua Anduane Homogohanda í̠ kini helarangi í̠naga bu miniha mo genda holenebi í̠ taga holenebi mbira nawi holebere. Ani buleberego ai mo bayale ho helarangi i̱ mitangi halu biamogo bibe, lalu Abigelehanda Debidihondo ani lene. \p \v 32 Ani layagola hale howa Debidi ibugua Abigelehondo lalu, Anduane Homogo ina Isaraelenaga Ngode Datagaliwabe kago ibugua í̠ ogoria i̱ lola hole ibilayadagonaga i̱na turu timbuniore halu ibunaga mini mo yaraga harogoni. \v 33 Í̠na mini bayaleore wiridagonaga i̱na Ngode Datagaliwabehondo ka̱i̱ larogo ai ibunime í̠ biamogo bilo laro. Ani larogoni irane Nabala ibugua i̱hondo mana liahe biyagonaga i̱na Nabalanaga wali agali bu karu bibahende bo wahai hole birugo í̠na hapai haregonaga laro. \v 34 Í̠hondobi nde i̱na mo ko naholiya Anduane Homogohanda mo waharagoni. Anigo Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa i̱na heneneore bidolego laro. Í̠na i̱ ibalu hewaria abaleore ibiridago naibinidale egerebagi Nabala ibunaga biabe biahaga agali biaruni aria mbiraore hangubi dére mbira kane nahendedamile, lene. \v 35 Ani lowa Debidi ibugua mbirale Abigelehanda yu ibiyaruni yamialu howa ibuhondo lamialu lalu, Áyu í̠na bi langirigonidagua bialu Nabala bo wa naholeberogo í̠ andaga dai bialu embeda ho hole pamia, lene. \p \v 36 Ani laya handala Abigele ibu Nabala hearia andaga dai bini. Ani dai buwa handalu hearia Nabala ibu tomo timbuni dawa paya bialu agali haguane timbuni mini lene karume biagadagua dewali ngoai howa tomo timbuni nalu ha dege biane hendene. Ani nalu howa Nabala ibuni lulu iba dewa neneyago ai luluyu bereane hondowa Abigele ibugua bi mbira lamia nabi biruwa horo mendengi lamule waho berene. \v 37 Egerebalene egabi layagola iba nowa luluyu hayago ereba heagola Abigele ibugua Nabalahondo o biyaruni bibahende lamiai hene. Nabala ibu bi uruni hale howa ibunaga buhe̱ abale ereba halu tingini hongo nahe pirilape halu bini. Ani biyagola abale dindini odo ibira halu ema nabi dindini ege to̱le̱ wiradagua wiaho wini. \v 38 Ani wiane dege horo pira agima peagola Anduane Homogohanda Nabala bo homelene. \p \v 39 Debidi ibu Nabala homaya layago hale howa ibugua lalu, Anduane Homogo ibunime Nabalahanda mana ko i̱hondo biyago hondowa ai pani mialu ibu homelo bo wahayadagonaga i̱na turu halu ibunaga mini yaraga harogoni. Nabala ibunime mana ko biyagonaga Anduane Homogohanda mana bialu pani miyada. I̱ ibunaga biabe biahaga kogome mana ko mbira nabuliya Anduane Homogo ibuni i̱naga hariga hapai hayada, lene. \p Ani biyagola emene howa Debidihanda Abigele ibu dabu bule agali marume damu pudaba lene. \v 40 Ani laya handala biabe biaga agali biarume pialu Kamelo dindini anda puwa tigua Abigelehondo lalu, Debidihanda í̠ dabu bule hamelo howa ibugua inahondo í̠ damu pudaba laya handala ina í̠ haru dai bule ibirimago ai mali̱yabe, lene. \p \v 41 Abigelehanda bi uruni hale howa abale dindini ge duli hanga halu bulu paluwa lalu, I̱ agali haguanenaga biabe biahaga bedogo i̱na ibunaga biabe biahaga agali karunaga gebi wayawaya bia hole biruliya, lene. \v 42 Ani lowa ibugua ibunaga nogo dongi heagoria abaleore irigiho berene. Ani biruwa ibunaga biabe biahaga wandari duriali bereneru haru halu Debidinaga biabe biahaga agali biaru heba Debidi hearia pole pene. Puwa Debidi hearia anda pialu Abigele ibu Debidi one berene. \p \v 43 Abale howa Debidi ibugua Yaserili dindini wali mbira bereago mini Ahinoama dabu binigo ai wali mende Abigele dabu buwa wali kira ibu one berene. \v 44 Kini Solo wane Migala ibu ala Debidi one dege berenego mani ibu abahanda Galimi tano agali mini Laisi ibu igini Paladi henego ibu dabu bilo hado mini.\x + \xo 25.44 \xt 2 Sml 3.14-16\x* \c 26 \s1 Debidihanda Solo bole halu mende hondo wahenego ogo \p \v 1 Agali maru Siba tano howa Gibea dindini Kini Solo hearia ibuwa ibuhondo lamialu lalu, Yuda dindiha dindi ko iba dalu naibaga Hari Hagila heagohayagi Debidi ibu ogoniha ha do hearia de handarima, lene.\x + \xo 26.1 \xt Iba 54\x* \v 2 Ani layago hale halu abaleore Solo ibunaga Isaraeleali ami agali bayaleru daosini tebira (3,000) haru halu dindi ko iba dalu naibaga Siba dindi wiagoha ti Debidi taya bima pene. \v 3 Puwa Solo ibugua hariga teneni Hari Hagila heagoria balai anda bu hene. Debidi ibu nde dindi ko ogoniha howa hale halu hearia Kini Solohanda ibu taya bima dindi ogoriani ibira layaria hale hene. \v 4 Ani hale howa ibugua agali maru Solo kabe hondole ohalu pudaba layagola hondo piyarume henene íbu ka layago hale hene. \v 5 Tigua íbu ka lama dai biyagola Debidi ibu heyalu Solo balai anda bu heagoha pole pene. Ani puwa Solobi ibunaga ami haru haga agali haguane Nere igini Abane henegobi libuore paleagoha puwa baya hanguore deme hendene. Ami maru hearu ti lenelene balai anda bu palelowa Solo ibuniore dombeneha balai anda bu palearia hendene. \p \v 6 Ani hondowa Debidi ibugua Hidiali Ahimelegebi Seruia igini Yoaba hamene Abisailabi libuhondo lalu, Libu mendealigo ái í̠naore Solonaga balai anda bu kagoha mbaliya hameledebe, lene. Ani layagola Abisai ibugua, I̱ore polene hameledo, lene. \p \v 7 Ani laya handala horo ogoningi mbiraga Debidi Abisaila libugua Solo halu ibunaga amiru balai anda bu heagoha hendeore ohalu anda pene. Anda puwa handalu hebiria ami maru ti lenelene paluyu pelowa Solo ibuni dombeni paluwa ibunaga yandare haguane wiagohayagi dindini wa hearia hendene. Ami haguane Abane halu maru ti paluyu mabu biaria hendene. \v 8 Ani hondowa Abisaihanda Debidihondo lamialu lalu, Áyu Ngode Datagaliwabe ibunime í̠naga waitigi biago í̠ninaga giha mo ya hayadagoni. Ibuninaga yandare ngagonime boliya waha. Halu mbira hangu nogoba harogola abale homolebirago baro. Halu mende nabolebero, lene. \p \v 9 Ani layagola Debidihanda lalu, Nababe waha. Agali Solo ogoni Anduane Homogo ibunime dabenego mbiralime Solo homelo bo wahayagua Anduane Homogo ibugua agali ogoni pani timbuni mulebirago nabe waha laro, lene. \v 10 Debidihanda laabo halu lalu, Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa heneneore larogo Anduane Homogo ibunime Solo homelo bo wahayaguabi ndo ibuninaga homolene horo ibiragola homayaguabi wai bialu kagola ibu waitigi bu karume wai hamaha bayaguabi nde uruni mbirago bulebira. \v 11 Anduane Homogo ibugua agali ogoni kini helo ibunime dabo helayago i̱na ibu mo ko halu bo wa naholebero. Ai ibunaga iba be yandarela ngagoni dege mo yalu mba, lene.\x + \xo 26.11 \xt 1 Sml 24.6\x* \v 12 Ani lalu Debidihanda yandarebi iba bebi Solonaga haguane wiagohayagi wiago mo yalu Abisai libu haru tagira pialu pene. Ani biyago mbiralime handa nabi. Ti mbiralime ogoale birada manda nabi dege palene. Ani bialu hebiria agali paliyaru aria mbiralime heya nabi dege wini. Irane Anduane Homogohanda ti mo paliahondo hai heagola ti paliahondo haiore hene. \p \v 13 Ani bialu Debidi ibu dindi ulini hari labo hengene wiagoha pialu hari mende Solo paleago emene kaundia ale dege ngelowa irigiho hene. \v 14 Ani howa ibugua Abane halu Solonaga ami agali bu hearuhondo olaede howa lalu, Abane-o i̱na í̠ olarogo hale kebe nahe kebe, lene. \p Ani layagola hale howa Abanehanda ladai bialu lalu, Í̠ agali aigo howa kini olarebe, lene. \p \v 15 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Í̠ Isaraele dindiha agali gibi pari wayaliore kebe. Í̠ ogoniore keyagua nde í̠na í̠naga agali haguane kini timbuni kago baya hangu handayaho ha nabi aginaga yu waho kebe. Áyu dege agali í̠naga haguane kini bo wahole tí balai anda bu hemigoha anda ibiyago. \v 16 Abane-o í̠naga biabe bulene wiago nabi hado waho haridagoni handa. Ami agali tí bibahendeme tínaga agali haguane Anduane Homogo ibunime ibu kini helo dabo helayago baya hangu mamage naharimida. Ani birimidagonaga i̱ Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa heneneore larogo tí bibahende homai halimulo kinihanda tí bo wahaiore holene karulapeda. Ai handadaba. Kininaga yandare biago agoha ngabe. Ibunaga iba be biagobi ibuni paliyagoria haguane wiagoria dege wiyagobi agoha ngabe, lene. \p \v 17 Ani layagola Solo ibugua hale halu hearia bi layuago Debidioreyane hondowa ibugua Debidi olowa lalu, I̱ igini Debidi-o ogoni í̠ore kebe, lene. Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, Kini-o i̱ore kogoni. \v 18 Kini-o i̱na nde í̠hondo mana ko mbira agi birugonaga í̠naga biabe biahaga kogo talima ibaga bialu kebe. \v 19 Kini-o bi i̱na loleberogo baya hangu hale habe. Ainde Anduane Homogo ibunime i̱ bo wahole pu lenego ibiriyagua nde i̱na ibunaga loma mbira i̱ dara helonaga bo deloliya. Ani ndo agalime i̱ bame ndelenego ibiriyagua nde Anduane Homogohanda ndelaga uruni tini pani miadai bilo hameledo. Ani biyadaruni irane i̱ Anduane Homogo ibugua dindi Isaraele wali agali ina holoma̱ya ngiyago yu wahalu mbirale dama mitangi bialu gime wabini ngaruhondo bi pupu wima dindi tara ngaruha hama poliya tigua i̱ talu pelayada. Ani bialu dindi Anduane Homogohanda i̱naga winigo naholiyanaga biyada. \v 20 Ai Isaraelealinaga Kini-o í̠na agalime tede bole taya biagadaguabi irabuha ega bedaru bole taya biagadaguabi i̱ taya bima ibirigo aginagabe. Anigo i̱ Anduane Homogo yu wahalu dindi mendeha koore homoligo nababe, lene. \p \v 21 Solo ibu bi uruni hale howa ibugua Debidihondo lalu, Ai i̱na mana koore bialu harudago daraba. I̱ igini Debidi-o aiore i̱ni koria dai bibe. Áyu mbiraga í̠na i̱ bo wahabehego nabaridago ai i̱na í̠ bo waholene manda nabuleorego dai bibe. Mana i̱na bialu harugo damene ko hangu bialu haruda. Ko emene agima ndo i̱ha ngelo haruda, lene. \p \v 22 Ani layagola Debidi ibugua Solohondo lalu, Kini-o í̠naga yandare áyu i̱ giha yu kogo í̠naga ami agali karuni mbiragome mo pu labelo hameledo. \v 23 Anduane Homogohanda ibunaga bi mana lowini ngaru mbiralime bayuwa talialu bialu haga karu ti baya hangu helo biamogo biaga ka. Í̠ áyu ibugua i̱naga giha mo ya hayagoyu i̱na í̠ bo wanahe waharugo irane Anduane Homogo ibunime í̠ kini habelo dabo helayago manda buwa ani biru. \v 24 I̱naga miniha manda bialu i̱na Solo mo ko naholeore. I̱na ibu bayale helo wahole manda biru. Anidagua dege áyu Anduane Homogohanda i̱naga bu miniha genda timbuni ngelo koruni mo wahai halu i̱ bayale holiya biamogo bilo hameledo, lene. \p \v 25 Ani layagola Solohanda Debidihondo lalu, I̱ igini Debidi-o Anduane Homogohanda í̠ haru halu biamogo bilo. Ani biragola í̠na bulebereru damene bibahende bayale hai helo laro, lene. \p Ani lai halu Debidi ibu hari uruni yu wahalu piyagola Solo ibubi ibuni dalu dai bini. \c 27 \s1 Debidi ibu Pilidialiru baba henego ogo \p \v 1 Mani howa Debidihanda manda bu handalu hearia, Emene howa Solohanda i̱ bo waholobadago. Anigo Solo nahendedaha pora bialu Pilidia dindiha ha do hole poliya. Ani berogola Solo ibugua i̱ Isaraele dindiha taya bia dege bialu manga halu wahelo ani buliya, lo manda bini. \p \v 2 Ani lo manda bialu Debidibi ibunaga agali handari waragaria (600) biarubi ti pialu Gede dindinaga kini mbira Maiogo igini Agisi heago hearia pene. \v 3 Ani pialu Debidi ibunaga agali biarubi tínaga one waneiginirubi bibahende Gede dindi ogoriani pu hene. Debidi one kira Yaserili wali Ahinoamabi mende Kamelo wali Nabala homayago one dalo Abigelebi ti haru pu berene. \v 4 Debidi ibu Gede dindini ibida pu ka layago hale howa Solo ibugua Debidi lone taya bima ibaga nabi wahene. \p \v 5 Mani howa Debidihanda Agisihondo lamialu lalu, Í̠ i̱naga nenegeore keyagua nde í̠naga dindiha tano emene ngeruni hole poliya pu larene. Agali haguane-o i̱ iya haru í̠naga tano ogoriani mandagi holene nakarulape ndodabe, lene. \v 6 Ani layago hale howa Agisi ibugua ibu daluha tano emene mbira mini Sigilaga wiago Debidi mini. Ani binigo Sigilaga tano ogoni Yudanaga kini hararunaga wia ai̱ henego áyu wiaabo kagoni.\f + \fr 27.6 \ft Áyu wiaabo ka ledagoni ina kamangi heba ndo agali bi ogoni gili binidangi manda bialu lenego nga.\f* \v 7 Debidi ibu mali mbirani ege maria Pilidia dindiha ho hene. \p \v 8 Ani howa Debidi halu ibunaga agaliru tigua Isaraeleali waitigi maru Gesua hameiginirubi Girisi hameiginirubi Amalege hameigini palearu bababi wai bu pugu bialu hene. Agali hameigini uruni ti Isaraeleali baba waitigiore henego ti abene unurayagi paliyu pialu Iyibi dindiha tubari dindi ko wali agali napaliaga mini Sua wiagoha paliari hene. Ti bambaore dindi ogonihaore haabo haga hene. \v 9 Ani hearia Debidi halu ibunaga agali biaru tigua uruni baba wai bialu wali agalibi bibahendeore bo wahai halu tinaga nogo sibiru bulumagaru dongiru kamele hearu ti haru hai halu tinaga aga wiarubi heba mo yai hene. Tigua anidagua bialu ti Agisi hearia dai bigi biaga hene. \v 10 Ani dai biragola Agisi ibugua Debidihondo hale halu lalu, Áyu í̠ wai bu pirigo dindi ani wai bu piribe, lalu hale haga biaga hene. Ani hale hayagola Debidi ibugua Agisihondo ke̱ halu lalu, Áyu Yudali baba wai bu pene dai bero, lalubi, Yarameleali baba wai bu pene dai bero, lalubi, Keniali baba wai bu pene dai bero, lalubi ibuni hameigini bu hearu baba wai bu pene laga bialu Agisihondo ke̱ haga bialu hene. Agali Debidi hameigini uruni ti Yuda dindinaga abene unurayagi hene. \v 11 Debidi ibugua wai bialu howa wali agalibi tanabi bo wahai haga bini. Ani bigi binidagoni irane wali agali mbiragome Gede dai buwa tigua bialu kagoni lamulilono ani bini. Debidi ibu Pilidia dindiha heangi anidagua dege biaabo halu haga hene. \v 12 Ani bialu heagola Agisi ibugua mitangi bialu Debidihanda heneneore lara lo mitangi bialu howa ogodagua manda bini. Ibugua ibuni damene Isaraeleru babaore wai bialu kagome tigua ibu hame nalolebirago ai i̱ biamogo bialu i̱naga biabe bialu haabo helo karulapeda lo manda bini. \c 28 \p \v 1 Mani emene howa Pilidiali ami biaru Isaraeleali baba wai bule lowa mo mogo bu hene. Ani bu howa Agisihanda Debidihondo lalu, Í̠bi í̠naga agali karubi tí wai i̱hayagi holeberemigo ogoni manda buwaore kegoni, lene. \p \v 2 Ani layagola Debidihanda ladai bialu lalu, E̱ aniore bulebero ndobe. I̱ í̠naga biabe biahaga harugo í̠nime i̱na agua berobe hondole habe, lene. \p Ani layagola Agisihanda lalu, Bayalego i̱na í̠ i̱naga tingini mamage haabo habelo heloliya, lene. \s1 Solohanda wali damahe mbirala bi lalu henego ogo \p \v 3 Ala Samuele homayagola Isaraele wali agali bibahende mo ngoai howa ibunaga dugu biahalu hene. Ani bialu tigua ibuni dindi Lamani hora hene. Ala Solohanda wali agali maru gamugamu biagarubi halaga biagarubi homene dinini baba bi laga hearubi ti bibahendeore, Isaraele dindini naholego tagira piaiore hadaba, lene.\x + \xo 28.3 \xt LBM 20.27, Man 18.10-11, 1 Sml 25.1\x* \p \v 4 Ani bu howa Pilidialiru ti ami mo ngoai howa Sunemu tano handa de̱le̱ wiagoriani balai anda bu hene. Ani biagola Solo ibu nde Isaraelealiru ami mo ngoai howa Hari Giliboa wiagoria balai anda bu hene. \v 5 Solo ibugua Pilidiali ami hearu hondowa gi gibiore hene. \v 6 Ani bu howa ibugua Anduane Homogohondo agi buabe lalu hale hene. Hale hayagola Anduane Homogohanda ladai nabi mbira emagahabi ege to̱le̱ emene kira Urimu Tumimulamebi Ngode Datagaliwabe mana \w latagi\w* halu mbiwia haga hearuha howabi mbira ladai nabiore wini.\f + \fr 28.6 \ft Urimu Tumimu bi ogolabonaga irane mbuga Haru Tagira Penego 28.30 de handabe\f*\x + \xo 28.6 \xt Dag 27.21\x* \v 7 Ani biyagola Solohanda ibunaga haru haga hearuhondo lamialu, Wali homene dinini baba bilaga mbira taibu pudaba. Ani beremigola i̱na ibu bedaria puwa bi lolobaya, lene. \p Ani layagola tigua ladai bialu lalu, Dindi Endoni mbira beda, laya. \p \v 8 Ani layago hale howa Solo ibugua kininaga aga golo ngelalu aga tara mende karula aribia halu aruma hayagola agali kira haru halu wali biago berearia hondo pene. Puwa ibugua wali biagohondo lalu, Í̠na mani ogo ale tagira ibulebira lalu agali mbira i̱na mini loleberogonaga mini dinini olalu hale habe, lene. \p \v 9 Ani layagola wali biagome ladai bialu lalu, Tígua Kini Solohanda biyagoni manda biaiore kamigoni. Ibugua wali agali gamugamu biagarubi halaga biagarubi homene dinini baba bi laga hearubi ti bibahende Isaraele dindini nahelo lalu bo ba tagi hayagoni. Ani biyagodago irane aginaga tígua ohowa i̱ belonaga ndelo wialu ibirimibe, lene. \p \v 10 Ani layagola Solohanda habo nalole lalu bi hongohe mbira lowini. Anduane Homogo haluhe kagonaga minini howa i̱na bi mbira habo nalole lalu, I̱na ogoni langerogonaga tandagabi mbira í̠ keria naibulebira, lene. \p \v 11 Ani layagola wali biagome hale halu lalu, I̱na ai mini lalu oloabe, lene. \p Solohanda ladai bialu lalu, Samuele mini ola, lene. \p \v 12 Ani layagola wali biagome Samuele hearia hendene. Hondowa mogo lalu koaba lowa Solohondo lalu, I̱ mo hondo halu haridago irane agibe. Í̠ Kini Solooredago, lene. \p \v 13 Kini biagome wali biagohondo lalu, Gi nahabe. Í̠na agi hendedebe, lene. \p Ani layagola ibugua ladai bialu lalu, I̱na homa dinini dindiha howa tagira ibiraria hendedo, lene. \p \v 14 Solohanda hale halu lalu, Ibu agi handalehedabe, lene. \p Ani layagola wali biagome ladai bialu lalu, Ibu agali wahe mbira iraga halu ibiragoni. Ibu aga luni bia gimbubi mbirada, lene. \p Ani layago hale howa Solo ibu mitangi bu handalu hearia ogoni Samueleda manda buwa íbu ka manda bialu dindini bulu palu ibira hene. \p \v 15 Ani biagola Samuelehanda Solohondo lalu, Irane agi bulenaga í̠na i̱ barila halu mo heya haribe, lene. \p Ani layagola Solohanda ibuhondo ladai bialu lalu, I̱na genda timbuniore yu kogoni. Pilidialime wai i̱ baba kaware haanda halu Ngode Datagaliwabehanda i̱ yu wahalu piyagola ko. I̱na ibu olarogola hale halu mbira emagahabi ibunaga mana latagi haga agali karuha howabi ladai nabiaga. Ani biyagola í̠na i̱ ogodagua bibe lalu langibelonaga olaru, lene. \p \v 16 Samuelehanda lalu, Anduane Homogohanda í̠ yu wahalu í̠ waitigi haya. Irane aginaga i̱ olaribe. \v 17 Anduane Homogohanda í̠hondo biyadagoni ibugua ani bule lalu í̠nihondo i̱ha howa langiyadagua biyada. Ibugua í̠na kini howa haru haga harigo mo wahalu Debidi ho aribia helolebira.\x + \xo 28.17 \xt 1 Sml 15.28\x* \v 18 Í̠na Anduane Homogonaga bi mo wahalu Amalegeali bibahendeore bo hilo wahalu tinaga mbirale wiarubi mo hole bu waholene wiyago nabirigo. Irane ogoninaga Anduane Homogohanda áyu í̠hondo ogonidagua biragoni.\x + \xo 28.18 \xt 1 Sml 15.3-9\x* \v 19 Ibugua í̠bi Isaraele wali agalibi minalu Pilidialiruhondo mulebira. Yawi í̠bi í̠naga iginirubi tí i̱ heba mandagi hami̱ya. Ani bidamigola Anduane Homogohanda Isaraelenaga ami agali karubi Pilidialihondo minu mulebira, lalu Samuelehanda lene. \p \v 20 Samuelehanda bi ogonidagua Solohondo layagonaga Solo ibu mogo gibiore lowa dindini durulo ibiraho wini. Horo ogoningi tomo mbira nane heneyagome ibu hongo nahe heneya. \v 21 Ani biyagola wali biago ibu Solo wiagoria puwa handalu hearia ibu mogo gibi lo wiaria hendene. Hondowa ibugua ibuhondo lalu, Agali haguane-o í̠na bia larigodagua bialu hewaria i̱ homoleneni pu kogo hendedeni. \v 22 Ai áyu i̱na í̠naga biabe buahagame bibe larodagua bibelo hameledo. I̱na tomo maru nabelo dawa manda manda bia harogo. Í̠na tomo ogoni naore bulebere nalu hongoore kegola hariga polebiridago pobelo, lene. \p \v 23 Solohanda tomo biagoni nolene manga howa lalu, Tomo mbira nanolebero, lene. Ani layagola agali kira ibu heba ibiyago labomebi wali biagomebi tigua ibuhondo lalu, Harugo naore bia, lene. Ani layagola ibu odo ibiraho wiyagoni heyuwa dagiani berene. \v 24 Ani bereagola wali biagome puwa nogo bulumaga igini hungubalua haba tigile mbira heneyago abale bo dawene. Ani bialu ibugua balawa wiago maru muwa \w mberedi\w* yidi ibira nahene wabu hirini. \v 25 Wali ogoni ibugua tomo uruni Solobi ibunaga agali kira biago labobi nelo manda manda biagola ti nene. Nalu ti mbiraga ogoningi dege pene. \c 29 \s1 Pilidiali hearume Debidihanda ti biamogo nabilo hamelenego ogo \p \v 1 Pilidiali hearume tinaga ami agaliru haru halu Abege tano wiagoria tidiyu hene. Ani heagola Isaraelealiru tibi nde tidiyalu ibuwa iba duguaga Yaserili dindi ulini wiagoria balai anda bu hene. \v 2 Ani heagola Pilidialinaga kini duriali hearu tigua tinaga ami agali hearu handari mbira (100) halu mbira tagalo helalu daosini mbira (1,000) halu mende ona tagalo helaga buwa wai bule wai hamaha haru pene. Pilidia amidaru ti bamba halu piyagola Debidi halu ibunaga agali biaru ti mani Kini Agisi heba ibini. \v 3 Ani ibiyagola Pilidia ami haru haga haguane hearuni tigua Debidi halu ibunaga agali biaru ibiyago de hondowa lalu, Hiburuali uruni ti ogoha aginaga íbu kabe, lene. Ani layagola Agisihanda tinaga bi layago ladai bialu lalu, Agali o kago ibu Debidi ka. Ala ibu Isaraele wali agalinaga Kini Solonaga ami haru haga agali haguane mbira henego ai ibu ibalu i̱la luore henego kagoni. I̱la howa ibugua mana liahe mbira nabiore haabo hariba, lene. \v 4 Ani layago lelowa ami haru haga haguane uruni tigua Agisihondo keba halu lalu, Tano ibu helo miridagoria hole pelo áyu ogoni daibia larene. Debidi ibugua beregedalu ina Pilidiali kamaru baba wai biadai buwa boligo ina haru wai ma nalabe. Ibugua anidagua biragola Kini Solohanda ibuhondo turu halu lone haru dai bulene wulebira. \v 5 Abale walirume agali ogoni Debidi ibuhondo turu howa mambolo balu mali lialu iba gana ogodagua lene.\x + \xo 29.5 \xt 1 Sml 18.7, 21.11\x* \p Solohanda agali daosini dewa dege bayagoyu Debidihanda daosini dewa bolanguaore howa bayagoni, lenego agali ogoni ndobe, lene. \v 6 Ani layago hale howa Agisihanda Debidi olalu íbu lowa ibuhondo lalu, Anduane Homogo haluhe tí Isaraele wali agalinaga Ngode Datagaliwabe kagonaga minini howa i̱na í̠hondo bi heneneore laro. Í̠ agali tigabiore kegonigo i̱nime manda bialu ai i̱ biamogo bialu wai bule mba larugoni. Ala i̱ hewaria ibirigoni howa hama ibiribagoha í̠na mana ko liahe mbira nabiore harigo áyu kabagoni. Anigo ai kini maru karu tigua í̠ ina baba mandagi wai polene turu nahe kagoni. \v 7 Ainde tigua anidagua laragonaga í̠na kini biaru ti mo keba holenaga mbirale mbira nabi í̠ dai bialu hendore andaga hole pamia, lene. \p \v 8 Ani layagola Debidihanda Agisihondo lamialu lalu, Anigo i̱naga agali haguane-o i̱na mana ko mbira agi birugonaga laramibe. Abale í̠naga biabe pigane bialu harugo howa hama ibinigo áyu kogoniha howa mbira agile birube. I̱naga agali haguane Kini-o í̠nila haru mandagi pialu í̠naga waitigi bu haruaruni baba wai bule polene nawidago aginagaorebe, lene. \p \v 9 Ani layagola Agisi ibugua Debidihondo ladai bialu lalu, I̱naga deni howa í̠ha ko mbira nawiore Ngode Datagaliwabenaga dahuliyali aleore kegoni. Anigo agali haguane maru karu tigua í̠ ina baba napole lalu bi lo wahayagoni. \v 10 Ai Debidi-o haleha. Yawi egabi naledaore í̠bi Solonaga biabe biahaga agali karubi tínaga mbirale wirimidaru kabu bialu tano mbira i̱na tí halimulo ngirugoriani hole abale pilimu. I̱na í̠ agali bayaleore kegoni manda bidogo í̠na i̱la miniha genda holeni nahabe, lene. \p \v 11 Ani laya handala egabi layagola egerebagiore Debidi halu ibunaga agali biaru ti andaga tini haga Pilidia dindi biagoha hole dai biyagola Pilidia ami biaru ti Yaserili dindi pole pene. \c 30 \s1 Debidibi ibunaga agalirubi tigua Amalegealiru baba wai bule penego ogo \p \v 1 Debidi halu ibunaga agali biaru bibahende pialu horo tebonengi tini dalu Sigilaga tano anda pene. Anda puwa handalu hemiria Sigilaga tano bibahende bo gialabaga biai hayiyane hendene. Anigo Debidi ibu Pilidiali baba heangi Amalegeali bu hearume Yuda wali agali maru unurayagi palearu baba wai bialu hene. Ani bialu tigua Sigilaga tanoha wai bialu bo podaga bima anda puwa tano wiagobi bo heda hai hene. \v 2 Ani bo heda halu tano ogoniha wali waneigini bibahende bu hearu mbira bo wanahe ti haru piaiore hene. \v 3 Ani peaha mani Debidi halu ibunaga agaliru ti andaga dai buwa handalu hemiria Sigilaga tanoha anda hayaruni bo heda hai halu ti one waneiginibi bibahende minu yalu piaiore hayiyane hendene. \v 4 Ani biyiyago hondowa Debidi halu ibunaga agali biarume dugu bia dege bialu naina hongo bibaho wima pene. \v 5 Debidi one wali kirabali Ahinoama Abigelelabi haru halu piyiyane hendene.\x + \xo 30.5 \xt 1 Sml 25.42-43\x* \p \v 6 Ani haru halu piyiyago hondowa Debidinaga agali biaru tigua bu miniha genda howa keba halu Debidi ege to̱le̱me bole manda bini. Ani biyagola Anduane Homogo Debidinaga Ngode Datagaliwabehanda ibu biamogo bialu mini mo hongo hene. \v 7 Ani mo hongo heagola Debidi ibugua Ahimelege igini \w loma\w* binigo mo miaga agali mini Abaiada lamialu lalu, Anduane Homogonaga hame hale habiya loma binigo mo miaganaga aga mini ebodi karulaga biago mo yalu íbu layagola ibugua aga ogoni mo yalu ibini.\f + \fr 30.7 \ft Aga mini ebodi Haru Tagira Penego 25.7 handabe.\f*\x + \xo 30.7 \xt 1 Sml 22.20-23\x* \v 8 Mo yalu ibiyagola Debidi ibugua Anduane Homogohondo hale halu lalu, Agali waitigi o piyadaruni talima poabe be nape wahoabe. Ainde talima piruyagua i̱na ti minuleberobe be naminuleberodabe, lalu hale hene. Ani hale hayagola Anduane Homogohanda ladai bialu lalu, Karulapego í̠na ti talima pole pu. Ani puwa tini balu tínaga wali waneigini uruni haru dai buleberemi, lene. \p \v 9 Anidagua laya handala Debidi halu ibunaga agali handari waragaria (600) biaru tigua piyiyadagua talima pene. Pialu iba Beso peagoria tagira puwa agali maru ti ogoriani hondo hene. \v 10 Agali handari kira (200) uruni tinaga ge ibira halu pobe manga hayagola ogoriani helalu Debidi halu agali handari maria (400) hangu baba pialu Amalegeali piyiyaru talima pole pene. \v 11 Ani pialu hemiria Debidinaga agali biaru tigua Iyibiali igiri daliahe mbira hearia handa walia howa Debidi hearia haru ibini. Ani haru ibuwa ibu mberedibi ibabi nelo mialu \v 12 poge lini ale do gembebu yiagobi huba mbira nelo mialu \w gerebi\w* lini do gembebu yini hubakibi nelo mia dege bini. Igiri ogoni ibu iba tomobi nane dege horo tebiru howa ai tongolo mibeheore hene. Ani homaluore heariago tomo biaruni nowa hongo hene. \v 13 Ani heagola Debidi ibugua ibuhondo hale halu lalu, Í̠naga agali haguane aibe. Í̠ anialibe, lene. Ani hale hayagola igiri biagome ladai bialu lalu, I̱ Iyibialigo ai Amalegeali mbiranaga garabaya biabe ale biahaga kogoni. I̱ warago bayagola i̱naga agali haguane ogonime i̱ ogoha habe lalu piyagola horo tebiru i̱ni hangu haru. \v 14 Iname unugohayagi pialu Yuda dindiha wai bialu Keredealiru bababi Kalebeali hearu bababi wai buwa tinaga mbirale wiaru bibahende mo yai harima. Ani bialu Sigilaga dindiha puwa iname tano wiago bo heda harima, lene. \p \v 15 Anidagua layagola Debidihanda ibuhondo hale halu lalu, Í̠na ina Amalegeali uruni kagoria haru pu poleberebe, lene. Ani layagola ibugua lalu, I̱na tí haru polene karulape degego ai í̠na Ngode Datagaliwabenaga minini howa i̱ bo wa nahole lalu bi mendebi nde i̱naga agali haguane giha minu miadai nabule lalubi bi ogonidagua lalu henene lo wia, lene. Ani layagola Debidihanda nabuleore lalu bi ogoni heneneore lowini. \v 16 Ani lowiya handala Iyibiali igiri ogoni ibugua Debidi Amalegeali biaru hearia haru pene. \p Amalegeali biaru ti nde Pilidia dindihabi Yuda dindiha howabi mbirale dewaore mo yinigo odaruninaga turu howa tigua tomo dewa nagimbu bialu dindi ogoriani ho payapayabu hene. \v 17 Ani hearia hondowa Debidi halu ibunaga agali biaru tigua gao lelo paluwa horo mendengi egerebagiore pialu Amalegeali uruni baba wai bialu alendo hene. Ani bialu tigua Amalegeali uruni dewaore bo wahai hene. Ani bayagola Amalegeali uruni aria handari maria (400) hangu nogo kameleni biralu ibida pene. Anigo Amalegeali dewaore Debidi halu ibunaga agali biarume bo wahai hene. \v 18 Ani bialu Debidi ibugua ibu one kira biagolabobi wali marubi waneigini biarubi mbirale Amalegeali urunime mo yalu pene biarubi bibahendeore mo yu dai biai hene. \v 19 Tinaga mbirale mbira ereba naheore bibahende mo yu dai biai hene. Debidinaga agali biaru tinaga waneiginiru mbira ereba nahe bibahendeore hai hearia mo wialu haru dai bini. \v 20 Ani bialu tigua nde Amalegeali biarunaga nogo sibi bulumagarubi haru hene. Debidinaga agali biarume sibi bulumaga biaruni haru bamba halu howa tigua huaro lalu wai bi lama pialu howa lalu, Nogo sibi bulumaga uruni bibahende Debidinaga hanguda, laga bima pene. \p \v 21 Ani laga bima pialu agali handari kira (200) harigani ibalu howa hongo naheyagola amu iba Beso piyagoria helalu ibirimiru heagoria tagira pene. Ani pirimigola agali uruni tigua Debidi halu wali waneigini biaru ibiyago lola hole ibiyagola Debidi ibugua ti heagoria kaware puwa agua harimibe lalu ti mo bila hene. \v 22 Ani mo bila hayagola agali Debidi baba mandagi pene biaruni aria maru tinaga mini kowi howa tigua lalu, Agali uruni ti ina haru mandagi wai bule ma nalayago ai iname wai bialu mbirale mo yidamaruni aria maru ti natalebu muleberema. Ti nde tini one waneiginiru hangu haru pelo, lene. \p \v 23 Ani layagola Debidi ibugua ladai bialu lalu, I̱ hameneru-o mbirale uruni Anduane Homogo ibunime inahondo ngiyagodago ai tígua bi o larimidagua bulene nawi. Agali inanaga tano bo gialabaga bialu mo ko haga biaruni iname bo podo hana holoma̱ya Anduane Homogo ibunime ina handayaho halu biamogo biyagoni. \v 24 Ai tínaga bi o lalu kamiruni karulape aiwa lolebirabe. Tínaga bi uruni karulape larimi lolene agali mbira nahedago ai mbirale wai hamaha howa mo yarimaruni bibahende ina damene ogoria hayaru baba ogobi dege dege hanuni tale buleberema. Agali dabudabu handayaho hayaru ti nde wai piaga biaru ti yaradagua dege yilo talebu mimi̱ya, lene.\x + \xo 30.24 \xt Dag 31.27, Yos 22.8\x* \v 25 Ani lalu Debidi ibugua bi o layadagoni Isaraele dindiha mo mana henego tigua wai puwa mbirale mo yarago bibahende tale bialu ogobi dege dege yaga winigo wiaabo hene. \p \v 26 Ani layagola howa Debidi halu ibunaga agali biaru ti Sigilaga dai buwa Debidi ibugua wai bialu mbirale mo yu dai biyaruni aria maru Yuda dindiha agali haguane hearunaga talebu wia haga bialu howa tihondo bi lawia haga bialu lalu, Mbirale uruni iname Anduane Homogonaga waitigi bu hearu baba wai bialu mo yarimago ainde maru tínaga wia haga bero, lene. \v 27 Debidi ibugua mbirale uruni pelaga binidaruni agali haguane maru Bedele tanoha hearuhondobi Yuda dindiha unurayagi Lama dindi wiagoha hearuhondobi Yadiri dindiha hearuhondobi \v 28 Aroe dindiha hearuhondobi Sibimodo dindiha hearuhondobi Esedemoa dindiha hearuhondobi pelaga bini. \v 29 Ani bialu Lagala dindiha hearuhondobi talebu pelalu Yaramele dindiha hearuhondobi Keniali biaruhondobi maru wia haga bini. \v 30 Ani wia halu Homa dindihabi Borasana dindihabi Adaga dindihabi \v 31 Heberono dindihabi dindi uruniha hearuhondo talebu wia haga bini. Ani bialu bamba Debidi ibuni halu ibunaga agaliru ti pialu howa agali maru nenege haga bini dindi bibahendeha hearunaga dabudabu maru talebu wia haga bini. \c 31 \s1 Solo ibu iginiru heba homenego ogo \p \v 1 Pilidiali amime Isaraeleali baba wai Hari Giliboa heagoria biyagola Isaraeleali dewa homene. Maru Solo ibunaga igini biaru heba ibida purogo lene. \v 2 Ani purogo layagola Pilidiali ami abale talima ibalu Solo igini tebira biaru Yonadana Abinadaba Malagisua imaru minalu bai hene. \v 3 Ani bialu Solo heagoria wai hongoheore minama minama anda ibalu waitigi hearunaga timume Solo bila hene. \v 4 Ani biyagola ibugua igiri wai biaga humbi yandarerubi yu heagohondo lalu, Pilidiali Ngode Datagaliwabe mitangi nabiaga nai ibirarume i̱ nabelo í̠naga ayu tibu yidegonime i̱ homoliya abale ba, lene. Ani layagola igiri biagome ani bolenego gi timbuni howa nabe wahene. Ani biyagola Solo ibuninaga wai biaga ayu tibu biago yamuwa deneni ibunime pili paga halu homene. \v 5 Ani biyagola igiri ibula ibaga bu haribigo ibugua Solo homayago hondowa ibuninaga wai biaga ayu tibu yu hayago yamuwa deneni ibuni pilo paga halu Solo homayadagua dege homa palu bini. \v 6 Ani bialu Solo ibunibi ibunaga igini tebirarubi ibunaga wai biaga humbi yandarerubi yu ibaga biaga biagobi Solonaga agali bibahendeore horo ogoningi hangu homai hene. \v 7 Ani biagola Isaraelealiru ti Yaserili dindi guagua wiagoria hene. Ani biagola ni tagira ibiragohayagi Iba Yodana piyagoha tigatiga howa Isaraeleali ami ibida purogo layagobi Solobi ibu iginirubi homaya layagobi hale halu hearia tigua nde tinaga dindi andabi wahalu ibida pene. Ani buwa ngelalu peagoria Pilidiali biaru ibalu ogoriani karulo hene. \v 8 Mani wai ogoni biai howa horo mbira peagola Pilidiali biaru puwa Isaraeleali balu homene biarunaga mbirale dabudabu yu wahalu pene wiaru ti mo yalu pene. Ani bialu howa handalu hearia Solobi ibunaga igini tebira biarubi tinaga tingini uyu Hari Giliboa tene wiagoha bo paya bu wiaria handa walia hene. \v 9 Ani bu wiaria hondowa tigua Solonaga haguane pugualu ibunaga wai bulenaga aeane karuleago ti golowa agali maru hearuhondo mialu bi baya mbira yidama lalu Pilidialinaga mbirale bi pupu wule gime wabiniruhondobi wali agalihondo lamule pudaba lene. \v 10 Ani lowa tigua Solo ibuninaga wai biagane timu humbi yandare uruni mo yalu puwa mbirale dama mitangi bialu gime wabini Asedarenaga bi pupu wiaga anda heagoha mo yalu puwa ngelene. Ani bialu Solonaga tingini Bedesana tanonaga pabeni milime bapara howa ngelene. \p \v 11 Yabese wali agalime Gileada dindini howa hale halu hearia Pilidiali biaru tigua Solohondo biyaru ogodagua biya lalu layago hale hene. \v 12 Ogoni hale howa agali pari wayali elahe hearume abale gerai lalu Bedesanani ibule ibalu heaore egabi lene. Ibuwa tigua Solobi ibu igini tebira biarunaga tingini biaru mo yalu Yabese dindini dai buwa irani delene. \v 13 Ani bialu kuni damene tigua mo yalu puwa ira mini tamarisigi mbira tanoni henego teneha hora halu tini dara howa horo karu \w tomo\w* mbira nane duguanda ho hai hene.