\id 1JN - Huli Bible [hui] -Papua New Guinea 2011 (web version -2013 bd) \h 1 YONE \toc1 Yonehanda Keriso hameigini hearuhondo beba mbira ogo gilibu wia hene \toc2 1 Yone \toc3 1 Yo \mt1 1 Yone \mt2 Yonehanda Keriso hameigini hearuhondo beba mbira ogo gilibu wia hene \imt1 Mbuga ogoha gilibu ngarunaga nemandi ogo \ip Yonehanda beba mbira ogo gili binigo irane kiranaga gilibu nga. \io1 Mbira \io1 Wali agali beba ogo daga lararu ti Ngode Datagaliwabebi ibu igini Yasu Kerisobi heba hogimbu bu howa tinibi gubalini ho haga hagabu holene nga, lalu gili bini. \io1 Mende \io1 Ngode Datagaliwabe mana henene ngadagua ndo lawai haga henerume wali agali mo guya halu ti Ngode Datagaliwabebi Yasu Kerisobi heba gubalini haga bu holenego mo ereba holigo de hondo holene nga, lalu gili bini. Ngode Datagaliwabe mana henene ngadagua ndo lawai haga heneru tigua lalu, Mbirale bibahende dindini ngaruni mbira ela harimiyagua ko yania ho kamigoni, laga hene. \io1 Ani lowa lalu, Yasu ibu Ngode Datagaliwabenaga Iginiore howa dindini daluwa agaliore hene laramaligo ogonidagua nabini irane ibu ko ela holeda, lowa tigua mana ani lawai halu hene. Ngode Datagaliwabe mana henene ngadagua ndo lawai haga uruni tigua lawai halu, Mbirale ko ngago bayaleda lalu daba nabi bia gubalini haga haga bu holenegobi nahe waha birimiyagua ti Ngode Datagaliwabenaga pele mulene nayule ndo yuleberami, laga hene. \ip Tigua ogonidagua lawai hayagola Yone ibugua lalu, Ani ndo Yasu Keriso ibu Ngode Datagaliwabe howa agali heneneore hole dalini. Ai Yasu Kerisohondo mini mbiraore wu karume Ngode Datagaliwabehondo gubalini halu tinibi gubalini haga haga bulene nga, lalu hongo howa lalu gilibu nga. \iot Bu̱lu̱ baga buwa kuni gilibu ngago \io1 \ior 1.1-4\ior* \io1 Gili binigonaga irane \ior 1.5–2.29\ior* \io1 Wá holenenagabi aruma holenenagabi \ior 3.1-24\ior* \io1 Ngode Datagaliwabenaga waneiginibi dama Heyolabenaga waneiginibi \ior 4.1-6\ior* \io1 Henene lolenebi ke̱ holenebi \ior 4.7-21\ior* \io1 Gubalini haga haga bu holene \ior 5.1-21\ior* \io1 Mini mbiraorewi kagome wayali holene \c 1 \s1 Haabo holene Bi ibu hapani henego ogo \p \v 1 Mbirale bibahende nawingi haabo holene Bi ibu hene. Iname Bi ogoni hale howabi deme hondowabi gime ela howabi tíhondo beba gilibu wia haramagoni.\x + \xo 1.1 \xt Yo 1.1-4, 1.14, 20.27, 2 Pi 1.16, 1 Yo 2.13-14\x* \v 2 Holene ogoni hapani hayagola iname de hondowa tí langialu kama. Haabo holene ogoni ibu Abala henegobi ina de hondoloma̱ya hapani hayagobi ogoninaga lalu langerama.\x + \xo 1.2 \xt Yo 1.14, 21.24, Ab 2.32, Lm 16.26\x* \v 3 Ina Aba Iginila libuha ho gimbu bu kamadagua tíbi inaha ho gimbu bu halimulo ibugua bi layago iname hale howabi de hondowabi tí langerama.\x + \xo 1.3 \xt Yo 17.21, Ab 4.20, 1 Ko 1.9, 1 Yo 2.24\x* \v 4 Turu holene tíhabi inahabi to̱lai helo iname tíhondo beba ogo gilibu wia haramagoni.\x + \xo 1.4 \xt Yo 15.11, 16.24, 2 Yo 12\x* \s1 Ngode Datagaliwabe ibu wá holene kago ogo \p \v 5 Yasu ibuha howa bi layago iname hale howa tí langeramago ogo. Ngode Datagaliwabe ibu wá holene kago aruma holene mbira ibuha nawiore.\x + \xo 1.5 \xt Yo 1.9, 9.5, 12.35-36, 1 Ti 6.16, Ya 1.17, 1 Yo 3.11\x* \v 6 Anigo iname, Ngode Datagaliwabeha hogimbu bu kama, lalu howa aruma holenehayagi kamayagua iname bi laramagobi mana beremagobi ke̱ halu henene lolene nayi howa ko bialu kama.\x + \xo 1.6 \xt 2 Ko 6.14, 1 Yo 2.4\x* \v 7 Ngode Datagaliwabe ibu wá holene kadagua inabi wá holenehayagi ibaga bu kamayagua ina Ngode Datagaliwabenaga wali agali maru heba mini mo mbiraore ho holeberama. Ani buwa ibu Igini Yasu darama pela hayagome ko bibahende birimaru domo waharagome ina ibuha ho mbiraore ho kama.\x + \xo 1.7 \xt Ais 2.5, Yo 3.21, Eb 1.7, Hi 9.14, 1 Pi 1.19, Mo 1.5, 7.14\x* \p \v 8 Inaneme lalu, Ko mbira inaha nawiore kama, larimayagua Ngode Datagaliwabenaga henene lolene inaha nawi howa inane mo hondo halu kamagoni.\x + \xo 1.8 \xt Yob 9.2, Iba 32.5, Min 28.13, Ya 3.2, 1 Yo 2.4\x* \v 9 Iname ko birimaru lapani harimayagua Ngode Datagaliwabehanda ibu mini tigabi howa domo waholebero layadagua domo waholebira. Mana ko bibahende birimarubi domo wahai haga ka.\x + \xo 1.9 \xt Iba 51.2, Min 28.13, 1 Yo 1.7\x* \v 10 Inaneme, Ko nabiore kama, larimayagua Ngode Datagaliwabenaga bi inanaga bu habaneha nawi howa bi laramagome, Ngode Datagaliwabe ibu ke̱ haga ka, larama.\x + \xo 1.10 \xt 1 Yo 1.8\x* \s1 Keriso ibu inanaga biamogo biaga kago ogo \c 2 \p \v 1 I̱ waneiginiru-o tí ko nabilimulo i̱na bi ogoni bebani gili bialu lawia haro. Ai ina mbiralime ko mbira birimayagua mini tigabiwi Yasu Keriso kagoni ibugua ibu Abahondo inanaga bi la haga ka.\x + \xo 2.1 \xt Lm 8.34, 1 Ti 2.5, Hi 7.25, 9.24\x* \v 2 Iname ko birimagonaga hangu ndo wali agali bibahende karume ko biyarunagabi domo waholene Keriso ibuniore ka.\x + \xo 2.2 \xt Yo 1.29, 11.52, Lm 3.25, 2 Ko 5.18, Kl 1.20, 1 Yo 4.10, 4.14\x* \p \v 3 Ngode Datagaliwabehanda mana lowini ngago iname hale halu birimayagua ina Ngode Datagaliwabe kago mandabiore kamagoni. \v 4 Ngode Datagaliwabehanda mana lowini ngago iname hale halu bia nabi howa, Ngode Datagaliwabe kago manda bido, larimayagua ina ke̱ howa lalu kamago henene lolene inaha nawiore howa larama.\x + \xo 2.4 \xt 1 Yo 1.6-8, 4.20\x* \v 5 Ngode Datagaliwabehanda, Bia, laradagua hale halu bialu kagome Ngode Datagaliwabenaga gubalini holene baya buruguleore ibuha ngagoni. Iname Ngode Datagaliwabeha hogimbu bu harimadabe manda buluma̱yanaga ogo.\x + \xo 2.5 \xt Yo 13.15, 14.21-23, 15.4-5, 1 Pi 2.21, 1 Yo 4.12-13, 4.17, 5.3\x* \v 6 Mbiralime, I̱ Ngode Datagaliwabeha hogimbu bu ko, lalu kagome Yasu Kerisohanda bialu henedagua bialu holene nga. \s1 Mana gahenge bulene ngago ogo \p \v 7 I̱ nenege turubiru-o Ngode Datagaliwabehanda mana lowini ngago iname buluma̱yanaga lowinigo i̱na tíhondo gilibu wia harogo ogoni gahenge ndo gilibu wia haro. Mana ogoni bamba piganengi lowini ngago iname tí langirimagola tí hale hai harimi.\x + \xo 2.7 \xt 1 Yo 2.24, 3.11, 2 Yo 5-6\x* \v 8 Ai áyu lone gilibu wia harogo mana gahenge winidago mana ogoni henene ngago hendelo Kerisohanda biyagomebi tígua birimigomebi walia harimi. Anidagua bialu harimigome aruma holene ereba halu wá holene heneneore abale tagira íbu kagoni.\x + \xo 2.8 \xt Yo 1.9, 8.12, 13.34, Lm 13.12, Eb 5.8, 1 Te 5.5, 5.8\x* \p \v 9 Mbiralime, Wá holeneha kogo, lowa ibu Keriso hameigini karuhondo gubalini nahe kayagua nde ibu aruma holeneha haabo ka.\x + \xo 2.9 \xt 1 Ko 13.2, 2 Pi 1.9, 1 Yo 3.10, 3.14-15, 4.20\x* \v 10 Mbirali ibu Keriso hameigini karuhondo gubalini ho kayagua ibu wá holenehayagi ka. Anigo ibugua marume mana ko bilo mo bia holene ibuha nawiore.\x + \xo 2.10 \xt Yo 11.9, Lm 14.13, 2 Pi 1.10, 1 Yo 3.14\x* \v 11 Mbiralime Keriso hameigini gubalini nahe kayagua ibu aruma holeneha ibaga bialu ka. Ani ibaga bialu howa aruma kagome ibunaga de mo ndibula kagola ibu ogoha poro lalu ndo ibu pupe halu ka.\x + \xo 2.11 \xt Yo 11.10, 12.35\x* \s1 Ko bulene tara tara ngaru mo tene ho karume Ngode Datagaliwabe gubalini habe nahe kago ogo \p \v 12 I̱ waneiginiru-o Kerisohanda biyagome tínaga mana ko birimiru domo wahai hayagonaga i̱na tíhondo beba gilibu wia haro.\x + \xo 2.12 \xt Lg 24.47, Ab 4.12, 13.38, 1 Ko 6.11, 1 Yo 1.7\x* \v 13 Wali agali wahe mini bogabiru-o mbirali ibu ala haluhe haabobo henego ha ho wiaabo kago tí manda bidamigo i̱na tíhondo beba gilibu wia haro. Wandari igiri daliaheru-o tígua Ko Bulene Anduane kago bope halu tí wayali kamigo i̱na tíhondo beba ogo gilibu wia haro.\x + \xo 2.13 \xt 1 Yo 1.1\x* \p \v 14 I̱ waneiginiru-o tí Aba kago manda bidamigo i̱na tíhondo beba gilibu wia haro. Wali agali wahe mini bogabiru-o mbirali ibu haluhe haabobo henego ha ho wiaabo kago tí manda bidamigo i̱na tíhondo beba ogo gilibu wia haro. Wandari igiri daliaheru-o tí hongohe kamigo Ngode Datagaliwabenaga bi lolene tínaga bu habaneha ngagome tígua Ko Bulene Anduane kago bope halu tí wayali kamigonaga i̱na tíhondo beba ogo gilibu wia haro.\x + \xo 2.14 \xt Eb 6.10\x* \p \v 15 Dindini ko biaga karunaga manabi ko bulene tara tara ngarubi mo tene nahalimu. Mbiralime dindini ko biaga karunaga mana mo tene halu kayagua ibu Aba Ngode Datagaliwabe gubalini nahaga ka.\x + \xo 2.15 \xt Md 6.24, Lm 8.7, 12.2, Ga 1.10\x* \v 16 Dindini ko bulene tara tara bibahende ngarubi mini kome de hondowa dimagoli holenebi mbirali ibuninaga mini mo yaraga holenebi uruni Aba Ngode Datagaliwabeha howa ibini ndo dindini ko biaga karunaga manaha howa ibini nga.\x + \xo 2.16 \xt Lm 13.14, Ya 4.16, 1 Pi 2.11\x* \v 17 Dindini ko biaga karunaga mana ngarubi dimagoli holene bibahende ngarubi ereba hai holebira. Ani biragola Ngode Datagaliwabehanda, Bia, ledadagua bialu karu ti dege haabo holebira.\x + \xo 2.17 \xt Md 7.21, 1 Ko 7.31, Ya 1.10, 1 Pi 1.24\x* \s1 Kerisonaga Waitigi íbu kago ogo \p \v 18 I̱ waneiginiru-o horo hamaro bulene tu kaware nga. Horo hamaro bulene tu kaware wiragola Kerisonaga Waitigi ibulebira layago hale harimadagua ibu waitigi dewa áyu íbu kago hondowa iname horo hamaro bulene tu kaware nga manda bidama.\x + \xo 2.18 \xt Md 24.5, 24.24, 2 Te 2.3, 1 Ti 4.1, Hi 1.2, 1 Pi 4.7, 2 Pi 2.1, 2 Yo 7\x* \v 19 Uruni ti ina kamaru aria ndogo ti ina helalu tagira piyiya. Ti ina aria heneneore kale ina baba mandagi mo mbiraore ho kamale. Ti bibahende ina kamaru aria ndo howa walia holenaga ti ina helalu tagira piyiya.\x + \xo 2.19 \xt Md 24.24, Yo 6.37, Ab 20.30, 1 Ko 11.19\x* \p \v 20 Kerisohanda tíhondo Ngode Datagaliwabe Dinini ngiyago tí bibahendeme henene lolene mandabu kami.\x + \xo 2.20 \xt Yo 10.4, Ab 3.14, 1 Ko 2.15, 2 Ko 1.21, Hi 1.9, 1 Yo 2.27\x* \v 21 Tí henene lolene manda nabi kami lalu ndo tí henene lolene mandabu kamigobi henene loleneha howa ke̱ holene tagira ibabe nahe manda bidamigobi ogoninaga lalu i̱na tíhondo beba gilibu wia haro. \p \v 22 Anigo ke̱ haga ka aibe. \w Mbirali\w* Dabo Helenego ibulebira lowinigo ibu Yasu ndo ka, laga karu ti ke̱ haga ka. Tigua Abahondobi Iginihondobi erembira miaga kago ti Kerisola Waitigi ka.\x + \xo 2.22 \xt 1 Yo 4.3, 2 Yo 7\x* \v 23 Mbiralime ibu Iginihondo erembira miaga kago ibu Abahondobi erembira dege miaga ka. Mendealime ibu Iginihondo mini mbiraore wiaga kago ibu Abahondobi mini mbiraore dege wiaga ka.\x + \xo 2.23 \xt Yo 5.23, 14.7-10, 15.23, 1 Yo 4.15, 5.1, 2 Yo 9\x* \s1 Yasu Kerisoha hogimbu bu haabo holene ngago ogo \p \v 24 Tí nde pigane Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wialu harimingi ibunaga mana hale howa tínaga miniha yu tigabu harimigo yani ho haabo halimu. Ani yu harimiyagua tí Aba Iginilaha hogimbu bu haabo holeberami.\x + \xo 2.24 \xt Yo 14.23, 1 Yo 1.3, 2 Yo 6\x* \v 25 Ogoninaga Kerisohanda inahondo, Haabo holene ngulebero, lalu lowinigo nga.\x + \xo 2.25 \xt Yo 3.15, 6.40, 17.3, 1 Yo 1.2, 5.11\x* \p \v 26 Tigua tí mo hondo hole manda bialu karunaga i̱na tíhondo bi ogoni bebani gilibu wia haro. \v 27 Kerisohanda tíhondo ibu Dinini ngiya. Ibu Dinini tíha kagola howa mendealime tí lawai holene henge nawi. Keriso Dinini ibugua bibahende tí lawai halu howa ke̱ halu ndo heneneore hangu lawai haga ka. Ibugua tíhondo lawai halu kadagua hale halu bialu Kerisoha hogimbu bu haabo halimu.\x + \xo 2.27 \xt Yo 14.26, 16.13, Hi 8.10-11, 1 Yo 2.20\x* \p \v 28 Anigo i̱ waneiginiru-o Keriso ibu hapani holene Horo harangi ina taga howa ha do holene irane nawilo mini dunubia ho halu dungulo howa ibuha hogimbu bu haabo holene nga.\x + \xo 2.28 \xt 1 Yo 3.2, 4.17\x* \v 29 Keriso ibu mini tigabiwi kago tí manda bidamigo wali agali mana tigabi bialu karu ti Ngode Datagaliwabe waneigini kago manda bidamini.\x + \xo 2.29 \xt Ab 22.14, 1 Yo 3.7, 3.10\x* \c 3 \s1 Ina Ngode Datagaliwabe waneigini kamago ogo \p \v 1 Aba Ngode Datagaliwabehanda inahondo, Tí i̱naga waneigini kamigo, lalu gubalini timbuni au ho kadabe ina handa nabi kama. Nde heneneore ina Ngode Datagaliwabe waneigini kamagonigo dindini ko biaga karume Aba Ngode Datagaliwabe manda nabi howa inabi manda nabi ka.\x + \xo 3.1 \xt Yo 1.12, 3.16, 16.3, Lm 8.16, 1 Yo 4.10\x* \v 2 I̱ nenege turubiru-o ina áyu Ngode Datagaliwabe waneigini kamaru maha abi holeberamadabe toba ho kama. Iname mbira dege manda bidamago ogo. Keriso ibu hapani haragola ibu abi ale kabe ina de handalu ibu kagobiore holeberamalo manda bidama.\x + \xo 3.2 \xt Lm 8.18, 8.29, 1 Ko 15.49, 2 Ko 3.18, Pb 3.21, Kl 3.4, 2 Pi 1.4\x* \v 3 Ibugua ina ogonibi helolebira lowa minime dunubia ho haabo kamarume Keriso ibu baya buruguleore kagobi ina nde mo baya buruguleore helelo mitangitangi bialu kama. \p \v 4 Ko biaga karume Ngode Datagaliwabe mana lowini ngago mo wahaga ka. Ko bulene bibahende ngarume Ngode Datagaliwabe mana lowini ngago mo wahaga.\x + \xo 3.4 \xt Lm 4.15, 1 Yo 5.17\x* \v 5 Ani mo wahagago Keriso ibugua ko domo wahole hapani ho hayagobi ko bulene ibuha nawiore kagobi tí manda bidami.\x + \xo 3.5 \xt Ais 53.5-6, 53.11, Yo 1.29, 2 Ko 5.21, 1 Ti 1.15, Hi 4.15, 1 Pi 2.22-24, 1 Yo 2.2\x* \v 6 Kerisoha hogimbu bu karume ko nabiaga ka. Ko biaga karume Keriso handa nabi halu manda nabi ka.\x + \xo 3.6 \xt Lm 6.1-2, 6.14, 1 Yo 2.4, 3.9, 4.8, 3 Yo 11\x* \p \v 7 I̱ waneiginiru-o mbiralime tí mo hondo holani de hondo halimu. Keriso ibu mini tigabiwi kagobi mbirali mana tigabi bialu kayagua ibubi mini tigabiwi ka.\x + \xo 3.7 \xt Lm 2.13, 1 Yo 2.26, 2.29\x* \v 8 Dama Heyolabe piganengi howa ko biaabo halu haga kagobi mbirali ko biaga kayagua ibu dama Heyolabe aria ka. Dama Heyolabeme ko bibahende biyaru Ngode Datagaliwabe Igini ibugua bo podai halu mo ereba haiore hole hapani ho henego ka.\x + \xo 3.8 \xt Pig 3.15, Lg 10.18, Yo 8.44, 16.11, Hi 2.14\x* \p \v 9 Mbirali ibu Ngode Datagaliwabe waneigini hayayagua Ngode Datagaliwabenaga holene gahenge ibuha wia kagome ibu ko nabiaga ka. Ogoni ibu Aba Ngode Datagaliwabe bu hinu kagome ibu ko bibe nahe kagoni.\x + \xo 3.9 \xt 1 Pi 1.23, 1 Yo 5.18\x* \v 10 Anigo Ngode Datagaliwabe waneigini ogobi ka dama Heyolabe waneigini ogobi kalo manda bibehego ogodagua. Wali agalime mana tigabi nabiaga kayaguabi Keriso hameiginiru gubalini nahaga kayaguabi ti Ngode Datagaliwabe waneigini ndo kagoni.\x + \xo 3.10 \xt 1 Yo 2.29, 4.8\x* \s1 Ngode Datagaliwabe waneigini tíni gubalini hagahaga bu holene ngago ogo \p \v 11 Tígua pigane Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore wialu harimigo howa mana hale hai harimigo ogo. Inane gubalini ho hagahaga bu haabo holene ngagoni.\x + \xo 3.11 \xt Yo 13.34, 15.12, 1 Yo 1.5, 4.7, 4.21\x* \v 12 Ina Keni ale nahami̱ya. Keni ibu Ko Bulene Dama Heyolabe aria howa ibu hamene Abele homelo bene. Ibu hamene homelo benego irane agibe. Irane ibu hameneme mana tigabi biaga heagola Keni ibuni ko biaga henegome ibu hamene homelo bene.\x + \xo 3.12 \xt Pig 4.8, Hi 11.4, Yu 11\x* \p \v 13 Anigo i̱ hamene mbaliniru-o wali agali ko biaga karume tí handabe manga ho kayagua tí mogo nalalimu.\x + \xo 3.13 \xt Md 5.11-12, Yo 15.18-19, 17.14, 2 Ti 3.12\x* \v 14 Iname ina hamene mbaliniru gubalini ho kamago ina homaganehayagi howa haabobo holenehayagi porabu ede ho kamagoni manda bidama. Mbirali ibu hamene mbaliniru gubalini nahaga kagome ibu homaganehayagi haabo ka.\x + \xo 3.14 \xt Yo 5.24, 1 Yo 2.9-11\x* \v 15 Mbirali ibu hamene mbalinibi gubalini nahe handabe manga haga kagome ibu wali agali homelo bagane ale kagoni. Anigo wali agali homelo bagane kago haabobo holene mbira ibuha nawiore kago tí manda bidami.\x + \xo 3.15 \xt Md 5.21-22, Ga 5.21, Mo 21.8\x* \v 16 Iname gubalini holene manda bidamago ogo. Keriso ibu inanaga homo aribia hayago manda buwa iname ina hamene mbalinirunaga homo aribia hole nendebu hami̱ya.\x + \xo 3.16 \xt Yo 3.16, 13.1, 15.13, Lm 5.8, Ga 1.4, Eb 5.2, 5.25, 1 Te 2.8\x* \v 17 Mbirali homogo howa ibu hamene burupale kago de hondowa dara halu biamogo nabiyagua nde ibugua, I̱ Ngode Datagaliwabe gubalini ho ko, larago lolene nawiore ndodabe.\x + \xo 3.17 \xt Man 15.7, Lg 3.11, 1 Yo 4.20\x* \v 18 I̱ waneiginiru-o iname bame lope halu bime dege lalu gubalini holene nawi. Iname biabe bialu howabi pele mialu howabi inane gubalini henene ho hagahaga bu hami̱ya.\x + \xo 3.18 \xt Lm 12.9, Ya 2.15-16, 1 Pi 1.22\x* \s1 Ngode Datagaliwabe deni howa ibu waneiginime gi holene nawigo ogo \p \v 19-20 Anigo iname henene lolene aria kamagoni manda bialu Ngode Datagaliwabe deni howa inanaga bu miniha, Ko beramagonaga pani nolene nga, lalu langiyagua inanaga mini mo dambola holene karulolene nga. Irane ina mini emenewi kamagola Ngode Datagaliwabe ibu mini timbuniorewi howa bibahende manda bulene damene ngago ibu manda biai kago ina manda bidama.\x + \xo 3.19-20 \xt Yo 18.37, 1 Yo 1.8\x* \v 21 Anigo i̱ nenege turubiru-o inanaga bu miniha, Ko beramagonaga pani nolene nga, lalu nalangiyagua Ngode Datagaliwabe deni howa ina mini dunubia ho howa ho dungulo holene nga.\x + \xo 3.21 \xt Hi 4.16, 10.22, 1 Yo 2.28, 4.17\x* \v 22 Ngode Datagaliwabehanda mana lowini ngago iname buluma̱yanaga lowinigo hale halu ibugua hame ledadagua bialu kamagome ibuhondo, Mbirale bayale ogo bia, lamirimayagua ibugua hale halu abale bulebira.\x + \xo 3.22 \xt Iba 34.15, Yar 29.12, Md 7.8, 21.22, Yo 9.31, 14.13\x* \v 23 Ngode Datagaliwabehanda mana lowini ngago iname buluma̱yanaga lowinigo ogo. Iname ibu Igini Yasu Kerisohondo mini mbiraore wuwa inane gubalini ho hagahaga bu holene nga. Keriso ibugua ogonidagua dege bulene nga lene.\x + \xo 3.23 \xt Yo 6.29, 13.34, 15.12, 15.17, 17.3, 1 Te 4.9, 1 Pi 4.8, 1 Yo 2.8-10\x* \v 24 Ngode Datagaliwabehanda mana lowini ngago iname buluma̱yanaga lowinigo hale halu bialu karu ti Ngode Datagaliwabeha hogimbu bu howa ibubi tiha hogimbu bu haga ka. Ibugua inahondo ibu Dinini ngiyagome Ngode Datagaliwabe ibu inaha hogimbu bu ka ina manda bidamagoni.\x + \xo 3.24 \xt Yo 14.23, 15.10, 17.21, Lm 8.9, 1 Yo 4.12-13\x* \c 4 \s1 Henene laga Dininibi ke̱ haga dininibi dabalu tale bulene ngago ogo \p \v 1 I̱ nenege turubiru-o Ngode Datagaliwabe mana henene ngadagua ndo \w latagi\w* haga dewa dindi bibahendeni purogo lo kago wali agali marume, Ngode Datagaliwabe Dinini i̱naha ka, lalu kagola tígua tihondo mini mbiraore nawilimu. Nawi howa ala dinini ogoni Ngode Datagaliwabenagadabe ainagadabe lowa dabo hondolene nga.\x + \xo 4.1 \xt Md 7.15, 24.4-5, 24.24, 1 Te 5.21, 2 Pi 2.1, 1 Yo 2.18, 2 Yo 7, Mo 2.2\x* \v 2 Ibuha Ngode Datagaliwabe Dinini kabe be dinini tara kabe manda bulenego ogo. Mbiralime, Yasu Keriso ibu ina dindini agali kamagobiore daliniya, lalu latagi halu kago ibuha Ngode Datagaliwabe Dinini heneneore ka.\x + \xo 4.2 \xt 1 Ko 12.3, 1 Yo 5.1\x* \v 3 Anigo mbiralime, Yasu Keriso ibu ina dindini agali kamagobiore dalini ndoyago, lalu kago ibuha Ngode Datagaliwabe Dinini nahe Keriso Waitigi kagonaga dinini ibuha kagoni. Dinini ogoni ibu ibulebira layago tí hale harimigoni ibu áyu dindini íbu ka.\x + \xo 4.3 \xt 2 Te 2.7, 1 Yo 2.18, 2.22, 2 Yo 7\x* \p \v 4 I̱ waneiginiru-o tí Ngode Datagaliwabe aria kamirume ibunaga mana henene ngadagua ndo latagi haga karu bope halu wayali kamigoni. Dindini ko biaga karu tiha dinini kago ibu hongo nahe ka. Ngode Datagaliwabe Dinini tíha haga kago ibu hongoheore bibahendenaga hongo bolanguahe kagoni.\x + \xo 4.4 \xt Md 12.29, Yo 16.33, 1 Ko 2.12, Eb 2.2, 6.12, 1 Yo 5.4-5\x* \v 5 Ngode Datagaliwabe mana henene ngadagua ndo latagi haga karu tigua dindini ko biaga karu aria howa dindini ko biaga karume laralidagua dege laragola dindini ko biaga karume hale haga ka.\x + \xo 4.5 \xt Yo 3.31, 15.19, 17.14\x* \v 6 Ina Ngode Datagaliwabe aria kamarume bi laramangi wali agali Ngode Datagaliwabe manda bu karume inanaga bi hale haga ka. Wali agali Ngode Datagaliwabe aria ndo karume inanaga bi hale nahaga ka. Ogonidagua henene laga Dininibi ke̱ haga dininibi iname dabalu tale bibehe kama.\x + \xo 4.6 \xt Yo 8.47, 10.27, 14.17, 1 Ko 14.37, 2 Ko 10.7\x* \s1 Ngode Datagaliwabe ibuni gubalini holene kago ogo \p \v 7 I̱ nenege turubiru-o gubalini holene Ngode Datagaliwabeha howa ibini ngago iname inane gubalini hagahaga bu hami̱ya. Wali agali tinaga bu habaneha gubalini holenewi karu ti Ngode Datagaliwabe manda buwa ibu waneigini ka.\x + \xo 4.7 \xt 1 Yo 2.29, 3.10-11, 3.23\x* \v 8 Nde Ngode Datagaliwabe ibuni gubalini holeneore kagonigo mbiralime gubalini holene ibunaga bu habaneha nawi kago ibu Ngode Datagaliwabe manda nabi ka.\x + \xo 4.8 \xt 1 Yo 2.4, 3.6, 4.16\x* \v 9 Ngode Datagaliwabehanda ina gubalini ho kago walia halu ibu Igini mbiraore hangu henego ibuha howa ina holene gahenge yuluma̱yanaga ina dindini hemaria ibu Igini ibilene.\x + \xo 4.9 \xt Yo 3.16, Lm 5.8, 8.32, 1 Yo 5.11\x* \v 10 Gubalini holene tene ngago ogo, Iname Ngode Datagaliwabe gubalini harimane ndo. Ibugua ina gubalini howa ibu Iginime inanaga ko birimago domo wahole ibilene.\x + \xo 4.10 \xt Yo 15.16, Lm 5.8-10, Ta 3.4, 1 Yo 2.2\x* \p \v 11 I̱ nenege turubiru-o Ngode Datagaliwabehanda ina gubalini ogonibi hayadagua iname inane gubalini hagahaga bu holene nga.\x + \xo 4.11 \xt Md 18.33, Yo 15.12-13, 1 Yo 3.16\x* \v 12 Ina bibahende kamagome Ngode Datagaliwabe nahende kamagoni. Anigo iname inane gubalini hagahaga bu harimayagua nde Ngode Datagaliwabe ibu inaha hogimbu bu howa inanaga bu habaneha ibunaga gubalini holene baya buruguleore ngeledagoni.\x + \xo 4.12 \xt Yo 1.18, 1 Ti 6.16, 1 Yo 2.5-6, 4.18-20\x* \p \v 13 Ai ibugua inahondo ibu Dinini ngiyagome Ngode Datagaliwabe inaha hogimbu bu kagobi ina nde ibuha hogimbu bu kamagobi ina manda bidama.\x + \xo 4.13 \xt Yo 14.20, 2 Ko 1.22, 1 Yo 3.24\x* \v 14 Ngode Datagaliwabe ibugua ibu Igini ina dindi bibahendeni kamaru Pele Ngiaga helo ibilenego iname de hondowa lamialu kamagoni.\x + \xo 4.14 \xt Yo 1.14, 3.17, 1 Yo 1.1-2\x* \v 15 Mbiralime, Yasu ibu Ngode Datagaliwabe Igini ka, lalu latagi hayagua ibu Ngode Datagaliwabeha hogimbu bu halu Ngode Datagaliwabe ibu nde ibuha hogimbu bu haga ka.\x + \xo 4.15 \xt Lm 10.9, 1 Yo 5.1, 5.5\x* \v 16 Inaneme Ngode Datagaliwabehanda ina gubalini ho kalo manda buwa mini mbiraore wu kama.\x + \xo 4.16 \xt 1 Yo 3.24, 4.8, 4.12\x* \p Ngode Datagaliwabe ibuni gubalini holeneore ka. Mbiralime Ngode Datagaliwabebi ibu hameiginibi gubalini haga kago ibu Ngode Datagaliwabeha hogimbu bu kagoni. Ani buwa Ngode Datagaliwabe ibu nde mbirali ogoniha hogimbu bu ka. \v 17 Daba Ki Bulene Horo harangi ina bu minime hongo howa elahe holoma̱ya inanaga bu habaneha gubalini holene baya buruguleorego ngeledagoni. Ani bidagome ina dindini kamaru Keriso kagobi kamagoni.\x + \xo 4.17 \xt Ya 2.13, 1 Yo 2.28, 3.3, 3.19-21\x* \v 18 Wali agalinaga bu habaneha Ngode Datagaliwabenaga gubalini holene baya buruguleore ngeledagonime gi holene bo talia tagi hagago mbiralime gubalini holenebi gi holenebi ogoni labo bimaga howa yu habe nahe ka. Gi holene tene pani noleneha ngagonigo mbirali gi ho kagonaga bu habaneha Ngode Datagaliwabenaga gubalini holene baya buruguleore ogoni nawi. \p \v 19 Ngode Datagaliwabehanda ina ala gubalini hayagonaga iname Ngode Datagaliwabebi Keriso hameiginirubi gubalini habehe kamagoni. \v 20 Mbiralime Keriso hameigini karuhondo handabe manga howa, I̱ Ngode Datagaliwabehondo gubalini ho ko, layagua ibu ke̱ halu laragoni. Ibu Keriso hameigini karu de hondowa ti gubalini nahe kayagua ibu Ngode Datagaliwabe de nahendene howa gubalini habe nahe ka.\x + \xo 4.20 \xt 1 Yo 2.4, 3.17, 4.12\x* \v 21 Kerisohanda mana iname buluma̱ya langiyago ogo. Iname Ngode Datagaliwabe gubalini ho kamadagua Keriso hameigini karubi gubalini ho holene nga.\x + \xo 4.21 \xt Md 5.44-45, Mg 12.29-31, Yo 13.34, 15.12, 1 Yo 3.23\x* \c 5 \s1 Ngode Datagaliwabe waneiginime ko bulene bibahende ngago bope halu wayali holene ngago ogo \p \v 1 \w Mbirali\w* Dabo Helenego Yasu ibuore ka, lalu mini mbiraorewi karu ti Ngode Datagaliwabenaga waneigini ka. Mbiralime ibu aba gubalini ho kayagua ibu aba waneiginibi gubalini dege ho ka.\x + \xo 5.1 \xt Yo 1.12-13, 15.23, 1 Yo 2.22-23, 4.15\x* \v 2 Iname Ngode Datagaliwabe gubalini halu ibugua mana bulene nga lowinigo hale halu birimayagua ina Ngode Datagaliwabe waneigini karubi gubalini ho harimada manda buleberema. \v 3 Heneneore laro. Ngode Datagaliwabehanda mana bulene nga lowinigo iname hale halu beramagome ina ibu gubalini ho kamago walia halu kama. Ibugua mana lowinigo ndelahe ndo bibeheore ngagoni.\x + \xo 5.3 \xt Mai 6.8, Md 11.30, Yo 14.15, 14.21-24, 2 Yo 6\x* \v 4 Ogoninaga irane Ngode Datagaliwabe waneigini hangu hangu kamarume dindini ko bulene bibahende ngago bope halu ina wayali habehe kama. Yasu Kerisohondo mini mbiraorewi kamagome dindini ko bulene bibahende ngago bope halu ina wayali haramali.\x + \xo 5.4 \xt Yo 16.33, 1 Yo 3.9, 4.4\x* \v 5 Dindi bibahendeni ko ngago bope halu wayali habehe ka aibe. Mbiralime, Yasu ibu Ngode Datagaliwabe Iginiore ka, lalu mini mbiraorewi kago ibu hangume wayali habehe kagoni.\x + \xo 5.5 \xt Lm 8.37, 1 Ko 15.57, 1 Yo 4.4, 4.15\x* \s1 Ngode Datagaliwabehanda ibu Iginiha howa haabobo holene ngiyago ogo \p \v 6 Mbirali ibiyago Yasu Keriso ibugua ibame baboraya bulebi darama pelolebi ibiya. Ibugua ibame baboraya bule hangu ndo darama pela halu homolebi ibiya. Ani bule ibiyago Ngode Datagaliwabe Dinini ibu henene lolene tene howa ibunime ogoni henemane biyagoni leda.\x + \xo 5.6 \xt Yo 1.29, 1.34, 14.17, 16.13, 19.34, 1 Ti 3.16, 1 Yo 1.7\x* \v 7-8 Ani binigonaga Ngode Datagaliwabe Dinini ibubi ibame baboraya biyagomebi darama pelayagomebi tebira uruni galone mbiraore dege ogoni lalu langiaga.\x + \xo 5.7-8 \xt Yo 1.1, 10.30, Mo 19.13\x*\x + \xo 5.7-8 \xt Yo 15.26\x* \v 9 Wali agali degeme, De handarimago tigatiga ledamagoni, laragola iname, Henene lara, lowa mini mbiraore weramali ndobe. Ai tigua laralidagua ndo Ngode Datagaliwabe ibugua bi hongohe heneneore langialu ibu Iginihanda biyago langiya.\x + \xo 5.9 \xt Md 3.16-17, 17.5, Yo 5.32-37, 8.17-18\x* \v 10 Ani langiyago mbiralime Ngode Datagaliwabe Iginihondo mini mbiraorewi kagonaga bu miniha ibu Iginihanda biyago Ngode Datagaliwabehanda laminigo mo yu ka. Mendealime Ngode Datagaliwabehanda ibu Iginihanda biyago laminigo yu tiga nabiyagua nde ibu Ngode Datagaliwabehondo mini mbiraore nawi howa, Ngode Datagaliwabe ibu ke̱ haga ka, manda bialu laragoni.\x + \xo 5.10 \xt Yo 3.33, 5.38, Lm 8.16, Ga 4.6\x* \v 11 Bi langiyagonaga tene ogo. Ngode Datagaliwabehanda inahondo haabobo holene ngiyago ibu Iginiha howa mo ngiya.\x + \xo 5.11 \xt Yo 3.36\x* \v 12 Ani biyago Ngode Datagaliwabe Iginiha hogimbu bu karume haabobo holene ogoni yu ka. Ibu Iginiha hogimbu nabi karu ti haabobo holene ogoni nayi ka.\x + \xo 5.12 \xt Yo 3.36, 5.24\x* \s1 Haabobo holene yu kamigo ogo \p \v 13 Wali agali Ngode Datagaliwabe Iginihondo mini mbiraorewi kamiru-o tí haabobo holene yu kamigo manda bilimulonaga i̱na tíhondo beba ogo gilibu wia haro.\x + \xo 5.13 \xt Yo 20.31, 1 Yo 1.1-2\x* \v 14 Ina Ngode Datagaliwabe deni howa ina bu minime dunubia ho howa dungulo kamago ogo. Iname ibuhondo, Í̠na hame lededagua mbira bia, lalu hale harimayagua ibugua hale holebiralo mandabu kama.\x + \xo 5.14 \xt Yo 14.13, 16.23, 1 Yo 3.21-22\x* \v 15 Iname ibuhondo bi mbira laramagola ibugua hale holebiralo manda birimayagua ibuhondo, Mbira bia, lalu lameramagola ibugua hale halu bulebira manda bidama. \v 16 Tínaga hameigini mbirame ko mbira ibu dinini koha polenaga ndo bialu karia de handarimiyagua Ngode Datagaliwabehondo ibunaga bi la halimu. Ani la haramigola Ngode Datagaliwabehanda tí hameigini o biagohondo haabobo holene mulebira. Ogoni larogo ko mbira birago dinini koha polenaga ndo laro. Ko timbuni mbira dinini koha polenaga ngago ko ogoni biaga karu Ngode Datagaliwabehondo tinaga la halimu ndo laro.\x + \xo 5.16 \xt Md 12.31-32, Lg 12.10, Hi 6.4-6, Ya 5.14-15\x* \v 17 Ko damene bibahende ko dege ngago lowa ko bulene maru ngago biragome dinini koha pelonaga ndo nga. \p \v 18 Ngode Datagaliwabe waneigini bibahende karu tigua ko biaabo nahaga ka iname manda bu kama. Ngode Datagaliwabe Igini ibugua ti mamage ho kagola dama Heyolabe ibugua ti mo ko habe nahe ka.\x + \xo 5.18 \xt Yo 17.15, Ya 1.27, 1 Pi 1.23, 1 Yo 3.9\x* \p \v 19 Dindi bibahendeni wali agali ko biaga karu dama Heyolabe ibugua ti handame ho kagoni helowa ina Ngode Datagaliwabenaga waneigini kamago mandabu kama.\x + \xo 5.19 \xt Lm 8.10, 8.23, Ga 1.4, 1 Yo 4.6\x* \p \v 20 Iname Ngode Datagaliwabe henene kago manda buluma̱ya ibu Igini ibugua ina mo manda bia hole ibiyagoni mandabu kama. Ina Ngode Datagaliwabe heneneore kagoha hogimbu bu howabi ibu Igini Yasu Kerisoha hogimbu bu howabi ani bu kamagoni. Ngode Datagaliwabe heneneore kago ogoni. Haabobo holene tene ogoni ibuniore ka.\x + \xo 5.20 \xt Ais 9.6, Md 25.46, Yo 17.3, 1 Ti 3.16, Hi 1.8\x* \p \v 21 Ai i̱ waneiginiru-o tígua mbirale gime wabinirunaga bi pupu nawi habagi ho halimu.\x + \xo 5.21 \xt 1 Ko 10.14\x*