\id MAT - Huambisa NT (OT portions) -Peru 2010 (DBL -2013) \h Mateo \toc1 Yamaram chicham Mateo aarmau \toc2 Mateo \toc3 Mt \mt1 YAMARAM CHICHAM MATEO AARMAU \c 1 \s1 Jesucristo apachri ajaku aina \r (Lc 3.23-38) \p \v 1 Jesucristoka David weantu ajakuiti, tura Davidcha Abraham weantu ajakuiti. Tuma asamtai Jesucristo apachri tumain ainaka ju ainawai: \li1 \v 2 Abrahaman uchiri Isaac, \li1 Isaackan uchiri Jacob, Jacobon uchiri Judá, nina yachi ainajai. \li1 \v 3 Nui Judá Tamarjai nuweenawaiti. Tuma Faresan Sarajai akiawaiti. \li1 Faresan uchiri Esrom, Esroman uchiri Aram, \li1 \v 4 Araman uchiri Aminadab, \li1 Aminadabpan uchiri Nahasón, \li1 Nahasónkan uchiri Salmón ajakuiti. \li1 \v 5 Salmón Rahabjai nuweenawaiti, tura Boozan akiawaiti. \li1 Booz Rutjai nuweena nui Obedtan akiawaiti. \li1 Tura Obedtan uchiri Isaí ajakuiti. \li1 \v 6 Tura Isaí Davidtan akiawaiti. David Uríasa nuwen atankinaiti, tura nui Salomónkan akiawaiti. \li1 \v 7 Salomónkan uchiri Roboam ajakuiti, \li1 Roboaman uchiri Abías, \li1 Abíasan uchiri Asá, \li1 \v 8 Asán uchiri Josafat, \li1 Josafatan uchiri Joram, \li1 Joraman uchiri Uzías, \li1 \v 9 Uzíasan uchiri Jotam, \li1 Jotaman uchiri Acaz, \li1 Acazan uchiri Ezequías, \li1 \v 10 Ezequíasan uchiri Manasés, \li1 Manasésan uchiri Amón, \li1 Amónkan uchiri Josías, \li1 \v 11 Josíasan uchiri Jeconías, tura nina yachi ainajai nitaka akinawaruiti. Babilonianmaya shuar aina nu tsawantin, israelita ainan achirar waitkasartasa nita nugkeen yaruakaruiti. \p \v 12 Turamu asar Babilonianam matsamsar \li1 Jeconías Salatielan akiawaiti. \li1 Salatielan uchiri Zorobabel, \li1 \v 13 Zorobabelan uchiri Abiud, \li1 Abiudtan uchiri Eliaquim, \li1 Eliaquiman uchiri Azor, \li1 \v 14 Azoran uchiri Sadoc, \li1 Sadocan uchiri Aquim, \li1 Aquiman uchiri Eliud, \li1 \v 15 Eliudtan uchiri Eleazar, \li1 Eleazaran uchiri Matán, Matánkan uchiri Jacob. \li1 \v 16 Jacobon uchiri José, Marían aishri ajakua nu, tura Maríanam Jesús, chikich naari Cristo taji nu akinawaiti. \p \v 17 Jesucristo apachri weantu ainaka ju ainawai, tura nuiya Abraham weantu catorce shuar ajakaru ainawai, tura nuiya Davidtai nagkamna nusha catorce shuar David weantu ajakaruiti, tura nui nagkamna Babilonianmaya israelita ainan achirar yaruakarua nui nagkamna nuisha catorce shuar ajakaruiti, nuu weantunam Jesucristo akinawaiti. \s1 Jesucristo akinatin etserkamu \r (Lc 2.1-7) \p \v 18 Jesucristoka juni akinawaiti: José Marían Jesucristo nukuri atinan nuatkatjame tusa chichas pujujakuiti. Turasha nigka tsanigkisha puju jakchauwaiti, tuma pujaun Wakan Pegker ajaprukti tusa timau asa María ajaprukuiti. \v 19 Tumamtai José nekaa, nigka aishmag pegker asa, chikichka nekainatsaig uukan inaisatjai tusa tinaiti. \v 20 Joséka tu enentaimai, karanam nayaimpinmaya shuar wantintuku, tura Josén chicharuk: \p “David weantu uchiriya, iturchat enentaimtsuk María, ame nuatkattsam chichasuitam nuka jukita. Ni ajapruka auka pegkerchauchawaiti, nigka Wakan Pegkera nu ajaprukti timau asa ajaprukai. \v 21 Nu uchi akinkai Jesús anaikata. Nigka shuar tunau ainan uwemtikatnaiti”, tusa tinaiti. \p \v 22-25 Nu tusa tima José shintar nayaimpinmaya timaunka turusag umiak, Marían nina jeen jukinaiti. \p Turasha Joséka Marían jukisha iwairin jureatsaigkika tsanigka kanarchauwaiti. Tuma pujai uchi akinamtai Jesús anaikauwaiti. \p Nu tu nagkamakna nuka, yaunchuk Yuusa chichamen etserin Isaías naartin tu aarua nu imanisag uminkauwaiti. Nuka tu aarmau ajakuiti: \p “Chikichik nuwa muntsurat ajapruktinaiti, nu uchi akinkai Emanuel anaikartinaiti”. Emanuel ta nunaka “Yuuska inii pujawai”, taku tawai. \c 2 \s1 Yacha aina kaunkar emematmau \p \v 1 Herodes Judea nugkanmaya shuara apuri pujai, nu nugkanmag Jesús yaakat Belénnum akina. Tuma akinamtai chikich nugkanmaya etsa watainmani matsamin aina yaakat Jerusalénnum kaunkaruiti. Nu shuar ainaka yacha asar ya ainan iisar nekau ajakaruiti. \v 2 Yacha aina Jerusalénnum jeawar inimainak: \p “¿Uchi judío shuaran apuri atin yama akina nusha tui puja? ina nugkeen etsa watainmani pujusa, ni akinkai wantiinkatnaiti timauwa nu ya wainkamji, tura asar ni ememattasa winaji”. \p \v 3 Nuna timaun shuar aina etserainakai, apu Herodes antuk kuntuts enentaimrau, tura ashi shuar Jerusalénnumia ainasha nuna antukar kuntuts enentaimraru, tumawar nuna pachis senchi chichaina. \p \v 4 Nuna antuk apu Herodeska kuntuts enentaimu, tumak sacerdote ainan apurin, chicham umiktin aarmaun pachis etserin ainajaimak untsukuiti, tura inimuk: \p “¿Apu Cristosha tui akinatnaita?” tusa tinaiti. \p \v 5 Tutai nita aimainak: \p “Nuka yaakat Belénnum Judea nugkanam akinatnaiti. Yuusa chichamen etserin tu aaruiti: \q1 \v 6 ‘Judá nugkanam yaakat Belén tutainam apu akinatnaiti. Nuka Israel weantu ainan apuri atinaiti’, tu aarmauwaiti”, tusar tiaruiti. \p \v 7 Nu tamaun nekaa apu Herodes ya nekau ainan etsa watainmaya kaunkarun, chikich ainaka nekainatsaig, ima nitanak: \p “¿Ya wainkarmesha urutma nukapea arusurme?” tusa chichastasa untsukuiti. \p \v 8 Tura shir aujas nekara, Belénnum akupeak: \p “Wetaarma, tumarum ¿tuig nu uchi apu atincha puja? nu shir nekaatarma. Turarum waketkurum winasha ujatkatarma, wisha wena nuna uchin ememattajai”, tusa tinaiti. \p \v 9-10 Tusa tu akattram wearuiti. Tuma apu jeen ikuki wesar, nita nugkeen matsamsa yaa wainkamun wainkar shir aneasaru, tuma ya eketmaun iisar we wenakua uchi pujamunam yaasha nuig mamikas eketu asamtai jeawaruiti. \v 11 Tuma jea wayajkama uchin nukurijai pujuttamaun wainkaruiti. Tura uchin tikishmatrar ememataina. Turuinak nita pitakrin urakar warí anenkan wakerumain ainan, oron, shiripik pegker kugkuinan, kugkuin mirra tutaincha uchin susaruiti.\fig |src="CN01632B.TIF" size="span" loc="Matthew 2.11" ref="Mt 2.11" \fig* \v 12 Nuna turawar kanuinai, karanam nayaimpinmaya shuar chicharuk: “Herodes pujamunmanigka wakettsuk chikich jintanmani waketkitarma”, tusa tinaiti. Timau asar chikich jintanam wakettraruiti. \s1 José Maríajai Egiptonam tsekegmau \p \v 13 Nu shuar yaa wainak kaunkaru waketramtai, Joséncha nayaimpinmaya shuar karanam chicharuk: “Joséya, nantakta, tumam nuwem uchirijai jukim Egipto nugkanam tsekegta. Apu Herodes nina suntaari ainan uchi maatarma tusa ishiaktatui. Tumam ai pujamin, tsawan uminkamtai waketkita tusan ujaktatjame”. \v 14 Tama Josésha nantaki, nu káshik Egiptonam pujustasa tsekegnaiti. \v 15 Tuma Herodes jakamtai waketkittsa pujau. Tura nita Egiptonam wearua nuka, Yuusa chichamen aarmauwa nu imanisag uminkauwaiti. Nu aarmaunam Yuus: “Wina uchirun Egiptonmayan untsukmajai” tusa tinaiti. \s1 Herodes suntarin uchi aina maatarma tusa ishiakmau \p \v 16 Apu Herodes enentaimrau, shuar yacha aina ya wainkar kaunkaru aina tsanurawaraipi tusa senchi kajekuiti. Tuma nina suntaari ainan, uchi Belénnumia, tura Belénnum tiiju matsatainasha, ashi uchi yama akina nagkamsarum, uchi yama chichaa nagkamsarum maatarma tusa ishiakuiti. Nunaka Herodes ya wainkar kaunkaru ainan inias: ¿Urutma tsawanta a uchi akinasha? tusa nuna shir nekaa asa tinaiti. \v 17 Nuna Herodes uchin tu ijinawa nuka, Yuusa chichamen etserin Jeremías naartin aarua nu imanisag uminkauwaiti. Nuka tu aarmauwaiti: \q1 \v 18 “Ramánam útainan antukuiti, nunaka Raquel nina uchiri ainaka jinaawaru asamtai, senchi útuk enentai ichichturtaj tamasha nakitmayi”. \s1 José Nazaretnum waketkimu \p \v 19 Tura nukap tsawan asa Herodes jakamtai, nayaimpinmaya shuar Josén Egiptonam pujuttamaun karanam chicharuk: \v 20 “Joséya, nantakta. Tumam nuwem uchirijai jukim Israel shuar ainan nugkeen waketkita. Yamaika apu Herodes uchin maattsa wakerimia nuka jakayi”, tusa tinaiti. \p \v 21 Nu tima Josésha tumasag nantaki nuwen uchirijai juki, Israel shuar ainan nugkeen waketkinaiti. \v 22 Turasha Israel nugkanam José jeajkama, apu Herodes jakamtai, nina uchiri Arquelao, apu jas pujau tamaun antuku, tuma aranak Judeanam wetasa pujaun, karanam chicharuk: “Judea nugkanam wetsuk, Galilea nugkanam wetá”, tusa tinaiti. \v 23 Tusa tima yaakat Nazaretnum pujustasa, chikich jintanam we Galileanam jeawaiti. Nu tu nagkamakna nuka Yuusa chichamen etserin aina: “Cristoka Nazaretnumia tutai atinaiti”, tusa tiarua nu imanisag uminkauwaiti. \c 3 \s1 Juan imakratin aya nugkanmag wekaas jintinkartuamu \r (Mr 1.2-8; Lc 3.1-17; Jn 1.19-28) \p \v 1 Jesús eke Nazaretnum pujai, Juan imakratin Judea nugka aya nugkanmag númi atsamunam jintinkartu weká. \v 2 Tumak chicharkartak: “Tunau takatka inaiyakrum Yuus nemarkatarma, ni inamratnuka tsawan ashi jeawai” tusa tinaiti. \v 3 Juan jintinkartamuka yaunchuk Yuusa chichamen etserin Isaías aarua nu imanisag uminkauwaiti. Isaías tu aaruiti: \q1 “Shuar emak taa, aya nugkanmag wekaas senchi chichaak: Apu jintiya nu tutupin atii tusarum shir umiktarma, japau akaisha nugka yaruakrum aimratarma”. \p \v 4 Juanka camello ure najanamun nugkujakuiti, akachumtairisha nuap najanamu, manchin yu jakuiti, tura napa yumirin umin ajakuiti. \v 5 Juan aya nugkanmag jintinkartak wekai, Jerusalénnumia shuar aina, Judea nugkanam matsamin aina, tura Jordánnum matsamin ainasha ni jintinkartamun anturkartasa kaunkaruiti. \v 6 Nu chicham jintiamun antukar, nitasha tunau takatairi ainan “Yuusa tsagkurturta” tusar ashi etsertumaina. Tumawarmatai Juan entsa Jordánnum nu shuar ainan imakaruiti. \p \v 7 Nuna turakai fariseo aina, saduceo ainasha Juan imatti tusar kaunkaru. Nu imanik kaunkamtai wainak, Juan chichaak: “¿Atumsha tunaurintin ainatirmesha, urukamtai maittsarmesha wakerarme? ¿Atumka ayatik maimuktsuk, Yuus waittan sukartustina nuna uwemturtatja tarumek? \v 8 Antsu uwemrattsa wakerakrumka, tunau takatairam aina inaiyakrum enentaim yapajiatarma, tumakrum uwemmainaitrume. \v 9 Atum enentaimsarmeka, ika Abraham weantu ainaj nui yupichu uwemmainaitji tarume. Turasha wii tajarme: Yuus wakerakka kaya aina junasha Abraham weantu amajmainaiti. \v 10 Atumka araka numamtin ainarme. Shuar árak nereachunka ajak tsupir ekeemauwaiti. Yuuscha numamtuk atumi tunauri inait nakitakrumnaka waittan suramsatnaitrume. \v 11 Wika ayatik entsajai imajrume, turasha wina ukuruin wina nagkatasu winittawai. Nigka atum tunau takatairam ainan utsantramak, ji keak tsuatan agkan amajna numamtuk Wakan Pegkeran suramsattarme. Wika niya imanchau asan, nuna zapatorinka atitmaitsujai. \v 12 Shuar arakan arakmau nere pegker ainan yaruak chumpitainam chumpia, numiri ainanka ekeemak ajapna numamtuk, shuar tunauchu ainan akanak yaruaktinaiti. Tura shuar tunau ainan nunashaa akanak ji arumaisha kajinkashtin tuke ke atina nui matsamas waittsarti tusa ishiaktinaiti”, tusa tinaiti. \s1 Juan Jesúsan imaimu \r (Mr 1.9-11; Lc 3.21-22; Jn 1.31-34) \p \v 13 Chikich tsawantai Jesús Galileanmaya jiinki, entsa Jordánnum Juan imatti tusa wuwaiti. \v 14 Tuma jeaamtai Juan imamainchau nekapeak: \p “Wii amina imatta tusan tumainaitjame, ¿tumaig ame wina imatta tusam winame?” tusa tinaiti. \p \v 15 Tama Jesús chichaak: \p “Ee, amina imatti tusan winitjame. Wika wina akuptuku turata timauwa nuna ashi imatiksanak umiktaj tau asan tajame. \p Tutai Juansha ayu tusa imainaiti. \v 16 Turam Jesús entsanmaya jiinki, wajaig nayaim urannaiti. Tumamtai Yuusa Wakaní yampitsa numamtin taarun Jesús wainkauwaiti. \v 17 Nu tumaig Yuus nayaimpinam pujusag chichaak: ‘Ametme wina uchir anetaimka, nui amini shir aneajai’ ”, tusa tamau antukauwaiti. \c 4 \s1 Iwanch Jesúsan tsanurtasa nekapsamu \r (Mr 1.12-13; Lc 4.1-13) \p \v 1-2 Jesús Jordán entsanam maimtai Wakan Pegker egkemturuiti. Tura juki aya nugkanmag shuarsha atsamunam umauwaiti. Nui cuarenta tsawan tura cuarenta káshi pujaun, iwanch Satanás tutai: Tsanuran tunaun takamtiksachainjash tusa tarinaiti. Iman tsawan yurumkan yutsuk pujau asa, Jesúscha tsukama. \v 3 Tuma tsukamtatmaun iwanch wainak chicharuk: \p “Nekas Yuusa uchiriyaitkumka tsukama pujutsuk, kaya aina ju pan najanam yuata”, tusa tinaiti. \p \v 4 Tusa tama Jesús ayak: \p “Atsaa, turashtatjai. Aarmau awai: ‘Shuarka ima yurumkanak yusagka pujumaitsui, antsu shuarka ima Yuusa chichamejaig pujumainaiti tawai’ ”, tusa tinaiti. \p \v 5 Nuna tusa timatai, Jesúsan juki ayas yaakat Jerusalénnum umauwaiti. Tura ejé Yuus ememattasa iruuntai jeanam yaki iwak, \v 6 ataksha chicharuk: \p “Ame nekas Yuusa uchiriyaitkumka nagkimnam iyaarta. Aarmau awai: \q1 ‘Yuus nina inatairin nayaimpinmaya ainan amina kuitamramatnun ishiaktinaiti’, tu aarmauwaiti. Nu tu aarmau asamtai, \q1 Yuus ishiakmau aina ame tsekegkim iyaakum kaya aina au tukumkaim tusa igkunmak achirmak juramkiartatui”, tusa tinaiti. \p \v 7 Tusa tama Jesús ayak: \p Atsaa, tumashtatjai. Chikitcha aarmau awai: “Amina Yuusrum tsanuram nekapsattsam wakeripa tawai”, tusa tinaiti. \p \v 8 Tusa timatai ataksha iwanch Jesúsan juki nain tsakarunam iwakuiti. Tura ju inaktamuik ashi nugkanam warí pegker irununka iwaintukuiti. \v 9 Tura chicharuk: \p “Tikishmaram emematrita, turutawakmin aminak ashi susatjame”, tusa tinaiti. \p \v 10 Tusa tama Jesús ayak: \p “¡Iwanchi, wetá! Yuusa chichamen aarmau awai: ‘Ima amina apuram Yuusa nuke eme anentsa iiyakum emematta, turakum nigki umirkata tu aarmauwaiti’ ”, tusa tinaiti. \p \v 11 Tusa tima iwanch ni tsanumaintrin ashi tujintak ikukin, turamtai nayaimpinmaya shuar aina Jesúsan kuitamawartasa taruawaruiti. \s1 Jesús Galileanam chicharkartut nagkamamu \r (Mr 1.14-15; Lc 4.14-15) \p \v 12 Chikich tsawantai Judeanmaya apu Juankan achik cárcelnum egkea. Turawarmatai nuna antuk, Jesús Galilea nugkanam waketkin. \v 13 Turasha nigka Nazaretka pujuschau, ayatik nagkamaki yaakat Capernaúm tutai kucha Galilea uwetas aunam wu, nu nugkanam yaunchuk uun Zabulón, Neftalí naartinjai matsama jakua nuna uchiri nuu weantu aina matsatu. \v 14 Nuna Jesús Capernaúm nugkanam wuwa nuka, yaunchuk Yuusa chichamen etserin Isaías aarua nu imanisag uminkauwaiti. Nuka tu aarmauwaiti: \q1 \v 15 “Shuar Galileanam matsatu, nugka Zabulón, Neftalí tutaijai kuchan uwetas entsa Jordánkan nagkaiki a nuiyagka judíochu ainawai. \q1 \v 16 Nu shuar nui matsata nuka tunaurintin asar, jakaujai metek káshia numamtinnum matsatui, tuma matsatu nita tunaurin utsankatna nuna chikichik Tsaaptinan ishichkisha wainchatain wainkartinaiti”. \p \v 17 Jesús Capernaúm jeaa jintinkartutan nagkama. Tuma chichaak: “Tunau takatka inaiyakrum Yuus nemarkatarma, Ni inamratnuka tsawan ashi jeayi”, tusa tinaiti. \s1 Jesús nina unuinatairi atin ainan wainkamu \r (Mr 1.16-20; Lc 5.1-11) \p \v 18 Chikich tsawantai Jesús kucha Galileanam wekama Pedron Simón naartinan, yachi Andrésjai, namakramin asar kuchanam redtan nagkimainak yujattamaun wainkauwaiti. \v 19 Tuma Jesús chicharuk: \p “Yamai nagkamsarmeka namakramat inaiyakrum wina nemartuktarma, tumarum Yuusa chichame shuar aina ujau ataarma”, tusa tinaiti. \p \v 20 Tusa tamauwaik nita redtrinka ajapa ikuinak nijai wearuiti. \p \v 21 Jesús nitajai iruunar ishichik wesag Zebedeon, nina uchiri Jacob, Juan, nu ainajai botenam chumpimas redtrin apainak chumpimtatmaun wainkauwaiti. Tura Jesús chicharuk: \p “Nuka inaiyakrum wina nemartuktarma”, tusa tinaiti. \p \v 22 Tusa tamauwaik nita aparin, boterin tura nitajai takau ainan ajapa ikuinak Jesúsjai wearuiti. \s1 Jesús shuar ainan jintintamu \r (Mr 1.35-39; 3.7-8; Lc 4.42-44) \p \v 23 Tuma nuiya juaki, Jesús Galilea nugkanam pachinak wesa, jinti jintinkartakua wu, tura chiki chikichik yaaktanam jea judío aina iruuntainam chicham pegkeran Yuus tu inamui tusa jintinkartau, turak shuar ja ainancha ashi pegker amaju. \v 24 Jesús pegker amajkartamun pachisar etseraina, tuinamun shuar Siria nugkanmayasha ashi antukaru, tumawar nukap jainan, iwanch egkemtuamun, waurin ainan, jata iyashi ipimturmau ainancha, tura ashi chikich jatajai ja ainancha Jesús pegker amajsati tusar nukap ikaatkaruiti. \p \v 25 Jesús imatika shuar ja ainan pegker amajkai, shuar Galileanam matsamin aina, yaakat Decápolisnumiasha, tura yaakat Jerusalénnumiasha ashi Judea nugkanam matsamin ainasha, tura entsa Jordánkan amain matsatainasha Jesús chicharkartamun antukartasa ishintuina. \c 5 \s1 Shir aneasrum pujustarma timau \r (Lc 6.20-23) \p \v 1 Imatika tuaram Jesús wainak, chikichik nainnum wakau, tuma nina unuinatairi ainajai ekeemsauwaiti. \v 2 Tuma Jesús jintinkartutan nagkama chichaak: \p \v 3 “Atum Yuus nekaspapita tusarum ima nigki enentaimtin ainatirmeka, Yuus atumin inamratin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 4 Atum tunauwapitja tusarum Yuus aujkurum útu pujautirmeka, Yuus ichichmamtan amastin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 5 Atum atumek nagkamaku anenmamchau ainatirmeka, atumnaka Yuus ni anajmatramawa nunaka ashi amastin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 6 Atum Yuus wakeramu pegker takastasrum wakerin ainatirmeka, atumnaka Yuus yainmaktin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 7 Atum chikich waitasha wait anentrau ainatirmeka, Yuus atumnasha wait anentramratin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 8 Atum tunaurum etsertumakrum tsagkurnaru ainatirmeka, Yuus wainkatin asarum, shir aneasrum pujustarma. \p \v 9 Atum chikich ainajaisha kajernaitsuk pujautirmeka, atumnaka Yuus wina uchiruiti turamtin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 10 Atum pegker takákrum, chikich nuna nakitainak waitkam, waitu pujautirmeka, atumin Yuus inamratin asamtai, shir aneasrum pujustarma. \p \v 11 Atum wina nekaspapita tusarum nemartuinatirmeka, atumin pegkerchaun chichartamainak, atum chichakchamuncha aantar tsanumrutmarar juramkiar, shir pujuschamnau amajtamainak waitkarmainakaisha, shir aneasrum pujustarma. \v 12 Atumka nayaimpinmaya pegker aina jukitnaitrume, yaunchuk Yuusa chichamen etserin ainancha atumin waitkarmaina aitkasag waitkajaku ainawai. Tuma asamtai shir aneasrum nakunkut pujustarma”. \s1 Weka yutainam pegkeraiti numamtuk wina nekaspapita turutainasha chikich ainanmasha pegkera nunak takamainaiti \p \v 13 “Atumka wea numamtin ainarme. Weka jeajeatnuri aramu asa pegkeraiti, turasha nu jeajeatnuri megkakamtaigka, atakka waketki jeajeatu jamainchau asamtai, chikichik shuarkesha wakerumaitsui, ayatik juki aa ajapmainaiti. Numamtuk atumsha wina nemartin ainatiram pegkeraitkurmeka, chikich ainasha pegker jintinmain ainarme. Tura atum tunau takayatrum tumashtaiya tusarmeka chikichka jintinmaitsurme, ayatik makumattarme, tumakrum Yuus waittan surammau jukittarme”. \s1 Tsaaptina numamtin ainarme tusa jintinkartuamu \p \v 14 “Atumka ju nugka jui matsatkurmesha tsaaptina numamtin ainarme. Chikichik nainnum yaakat akugka umkagka achauwaiti. \v 15 Tura lamparínkan ekeemakarka nukukarka nugka apujchau ainawai, antsu jean tsaaptin amajsamtai shuar ainasha iis yujasarti tusar, yaki ekenin ainawai. \v 16 Atumsha numamtuk chikich shuar ainasha wainainak nitasha Yuusa nuna ashi emematiarti tusarum, pegker ainaka paan takamainaitrume”. \s1 Chicham umiktinan Moisés aarmauwa nu pachisa chichasmau \p \v 17 “Wika ju nugka juigka chicham umiktinan Moisés aarmauwa nuna asakartasnaka, tura Yuusa chichamen etserin aina aararua nunasha inaisatarma titasnaka taachuitjai. Antsu Moisés, tura Yuusa chichamen etserin chikich ainasha wina pachitas etserujakaru aina nuna umiktasan wika taawaitjai. \v 18 Nekasa tajarme, ashi chicham umiktinan Moisés aarua nuka nayaim nugkajai megkatsaigkika chikichkiksha megkakashtinaiti, antsu ashi metek imanisag uminkatnaiti. \v 19 Tuma asamtai chicham shikapchich umiktin aarmauka ashi metek umimainaiti, turaku ekeka au nukap chikich ainasha umikarti tusa jintinkartumainaiti. Nu turakrum Yuusa inamtairia nuisha eme anentam atinaitrume, antsu nu turachkurmeka shuar imanchauch atinaitrume. \p \v 20 Turasha fariseo aina, chicham umiktinan jintinkartin tunaurintin aina nujai metek pujakrumka, Yuusa inamtairi nayaimpinam a nuigka wayaashtin ainarme”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Kajekairpa tusa Jesús timau \r (Lc 12.57-59) \p \v 21 “Chicham umiktinan Moisés aak: ‘Magkartuawairpa, ame chikich maakminka ayamruinak amincha mantamawartatui tu aarmauwaiti’. \v 22 Turasha wii tajarme, yatsumjaigka kajernainirpa, nina yachin kajeraka makumatnaiti. Tura nina yachin chichaman awannusha, ju nugkanmaya apu aina waitat suam atinaiti. Turasha nina yachin kajerak katsekeaka, ji arumaisha kajinkashtina nui egkemas waittsatnaiti. \p \v 23-24 Ame chikich shuarjai kajernaikamu arutramaig, Yuus emematku tagku aina maa patasa epetainam Yuus anajmatamu jukim wetsuk, yama nagkamchakmeka amijai kajernaikamua nuwaa werim, yamaika tsagkurnairami tusam titá. Nu tusam chicham epegtuniam nui shir aneasam, ame warí Yuus emematkum susattsam anajmatamu jukim wetá. \p \v 25 Amina shuarum juramki apu pujamunam ejétamtasa umatmakaigka, apuin jeatsuk jinta wesamek shir chichasam epegtuniata, apu chichaman nekartama nuiyasha juramki, achikratin pujamunam ejétammatai, achikratin achirmak cárcelnum egketmaawai. \v 26 Nekasa tajarme, atumin apu achirmak egketmawarmataigka, akikmatskeka jinmaitsurme. Antsu kuitrum ishichik arutramuka ashi akikmakrum jiinmainaitrume”. \s1 Amina nuwemchauka takasaipa tusa Jesús timau \p \v 27 “Chicham umiktinan Moisés yaunchuk aarua nuigka: Atumi nuwenchuka takasairpa, tusa tinaiti. \v 28 Turasha wii tajarme, shuar nuwan takaschainjash tusa, ayatik enentaimas iiyaamuik, nuwan takasua imanuk jawai. \p \v 29 Tuma asamtai atumin ji tunau takatnum enentaimtikramkaigka, jiin untsurnumian ukuinak ajapawa numamtuk tunau takat inaisatarma. Chikichik jiijaig iimsar nayaimpinam wayaamuka nekas pegkeraiti, nu turachkurmeka, ashi iyashmijai jinum egkemsarum waitmainaitrume. \v 30 Tura atumin uweje tunaun takamtikramkaigka, tsupik ajapawa numamtuk tunau takat inaisatarma. Chikichik uwejkea numamtuk nayaimpinam tunaurinchau wayaamuka nekas pegkeraiti. Nu tumachkurmeka ashi iyashmijai jinum egkemsarum waitmainaitrume”. \s1 Nuwaka ajapmaitsui tusa timau \p \v 31 “Junasha Jesús jintinkartak: Nuwa ajapat pachisa aarmauwa nuka yaunchuk nagkamnas yamaikisha awai, nuka tawai: ‘Aishmag nuwen ajapkugka ajapnaiyaku aatain aar: Yamaika nuwarnaka ajapeajai’, tusa tumainaiti tu aarmauwaiti. \v 32 Turasha wii tajarme, shuar nuwen tunaun takatsuk pujaun inaiyakka chikich aishmagnum awemak turawai. Nu nuwa ajapamujai nuwenusha tunaun takak tumawai”, tusa tinaiti. \s1 Turashtatiatar Yuusa naari pachisar chichamaitsui tusa timau \p \v 33 “Junasha Jesús jintinkartak: Moisés shuar ainan yaunchuk chicharuk: ‘Yuus pachisam turatjai timauka umitskeka inaisaipa tusa tawai’. \v 34 Turasha wii tajarme: Yuusa naariya nu anaikarum: Wii taja nu umiktinnaka Yuus iirkau atatui, tusarmeka tiirpa. Tura nayaimpia ausha Yuusa pujutairi asamtai, au pachisrumsha tiirpa. \v 35 Tura ju nugkanmaya ainasha eme enentaimtirpa, nunaka nigki ashi kuitamu asamtai, ju nugkanmaya aina nuna nagkasau apu pujus inamratin asamtai, aantrarum Jerusalénsha pachisrum chichakairpa. \v 36 Tura atumin wichigsha puju atii, tura mukusa atii tusarum takurmesha turumainchau asarum, atumka pujutrumsha aantrarum warí pachisrum nuna turachkunka wika jamainaitjai, tusarmeka chikich ainasha nekas tumamainapita turutiarti tusarmeka tiirpa. \v 37 Nu aantrarum anajmasrum tu yujatsuk nekas turattakrumka: ‘Turatjai’ titarma. Antsu atum turumainchau akurmeka: ‘Turashtatjai’ titarma. Nu tutsuk iwása chichaamua nuka pegkerchau enentainmaya winawai”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Chikich aina pegkerchau amajtamkaisha ikkaipa tusa timau \r (Lc 6.29-36) \p \v 38 “Atumka nekarme, Moisés yaunchuk aak: ‘Shuar jiimin emesturmakaigka, amesha turusmek nina jiisha emesturta, tura naimin akartamkaisha, amesha turusmek nina naisha akarkata’, tu aaruiti. \v 39 Turasha wii yamai tajarme: Nuka turumaitsui. Atumin nepettamki pegkerchaun chichartamkaisha ikkairpa. Shuar yapimin awattamkaisha atumsha ikkarum awattsuk, juni yapiruisha awattita tusarum titarma. \v 40 Tura shuar nugkutain awiik jurutramkaisha chikishcha jukirum susatarma. \v 41 Tura shuar kijinan suramuk, ‘ju mil metros ejéturata’ tusa turamkaisha, dos mil metros ejétitarma. \v 42 Atsumamun seatmainakaisha surittsuk susatarma, tura atumin warírmin ikattsata turamkaisha, atsaa tutsuk ikastarma”. \s1 Atumin kajertamainasha anetarma tusa timau \r (Lc 6.27-36) \p \v 43 “Yaunchuk uun aina chichainak: ‘Atumjai irutkau aina nuke anetarma, tumakrum shuarumka aujsairpa’ tusa tiarua nuka shir nekarme. \v 44 Turasha wii tajarme: Kajertamainasha anetarma, turakrum atumin waitkarmainasha pachisrum Yuus aujtustarma. \v 45 Atum nu turakrumka ina apuri nayaimpinam puja nu wakeramu umiarme, tuma asarum nina uchiri atatrume. Yuuska ashi shuar ainan aneawai, tuma asa etsan, yumincha ima shuar pegker ainanak akuptutsuk shuar pegkerchau ainancha ashi metek akuptawai. \v 46 Atumin anenma nuke ane pujakrumka chikich aina nagkasau pegker takatsrume. Shuar tunaun takau ainasha ni aneniamurijaigka anenain ainawai. Nuka tumatsuk atumin kajertamainasha atumka anetarma. \v 47 Tura atum ima atumin pataim ainajaig chichasan pujustajai tarum nusha ¿urukamtai tarume? Nunaka Yuusa enentaimtichu ainasha tumau ainawai. Nu tumakrumka Yuusan umirchau aina nu nagkasauka takatsrume. \v 48 Atumi apari nayaimpinam puja nuka pegker asamtai, atumsha pegker ataarma”, tusa Jesús tinaiti. \c 6 \s1 Chikich atsumamu yayákrumsha tu takamain ainarme tusa timau \p \v 1 “Kuitammamatarma atum pegker takamuka, chikich ainasha winak eme anentriarti tusarmeka, chikich ainasha ashi wainainamunam takastasrumka wakerirpa. Atum aya shuarnumag iwainmamkattsarum turakrumnaka, ina apari Yuus nayaimpinam pujuwa nuka atum takasmaunka akirmakchatnaittrume. \p \v 2 Tuma asamtai atum chikichik shuarkesha atsuma yayákrumka, chikich ainasha wii takaj juna nekaawarti tusarmeka etseru yujairpa. Shuar tsanukratin aina chikich ainasha wii takámun ashi wainkarti, tusar kachu umpuar iruuntai jeanam irumkartur, tumachkusha jinta yantam untsumak irumar ashi wainainamunam takau aina tuma yujairpa. Tuma yujau ainaka nugkanmaya shuar aina eme anentu jakmau asar, Yuus eme anentam achartinaiti. \p \v 3 Nu tuma asamtai atum shuar atsuma yayákrumsha, wika jutiksan yaimjai tusarmeka, atum shir chichatairmeksha ujakairpa. \v 4 Nuka pachisrum etseru yujatsuk inaisatarma, nunaka ina apari Yuusa nuke wainui. Tuma asa atum nayaimpinam jeakrumin Yuus eme anentramsatnaitrume”. \s1 Yuusjai chichatan Jesús jintinkartuamu \r (Lc 11.2-4) \p \v 5 “Atumka Yuusjai chichakrumsha, nitaka pegkerapi ainawa turutiarti tusar tsanumin aina, ashi waitkarti tusar iruuntai jeanam iruuntramunam wajakiar, tumainachkusha jinta ashi shuar wainainamunam wajakiar, senchi chichakar Yuusan auju yujau aina tumawairpa. Nekasa tajarme: Shuar waitkarti tusa Yuusan tu auju yujainaka anturam ainatsui. \v 6 Atum Yuus aujkurmeka, kanutairmin tumachkurmesha shuar atsamunam ima atumin apari Yuusa nujaig pujusrum aujsatarma. Atum tu aujmaka atumin apari Yuusa nusha waitmarme. Tuma asa atum nijai chichasmaun anturtamak umirtamkattarme. \p \v 7 Atum Yuus aujkurmesha chikichik chichamak chichakmauk awaigkirmeka shuar Yuusa shir enentaimtichu aina chichaman awe awena chicha yujau aina tumawairpa. \v 8 Nu atum imatruarum ashi ujashmasha, ina Apariya nuka atum atsumamunka nekawai. \v 9 Tuma asamtai atum Yuus aujkurmesha titarma: \q1 ‘Apaachi, ameka nayaimpinam pujuwaitme. \q1 Pegkeraitam imau asaakmin, chikich ainasha ima aminak ashi emematramiarti. \q1 \v 10 Ashi shuartin amek inakratta. \q1 Tura nayaimpinmaya shuar aina ame wakeramun umirtamin aina aitkasrik, ju nugkanmaya shuar ainatisha ame wakeramua nuke umikarmi. \q1 \v 11 Ame kashi kashinig ii yuatnusha sukartita. \q1 \v 12 Chikich aina pegkerchaun takartamainasha tsagkurin ainaj turusmek ina tunaurisha tsagkurkarturta. \q1 \v 13 Ina iwanch tunaun takasti tusa nekapramkaisha inaikartusaipa, amek yaigkratkata ii nepetkami’, nu tu aujsatarma. \p \v 14 Atum chikich pegkerchaun takartamsau tsagkurkurmeka, atumsha atumin apari Yuus nayaimpinam puja nusha tsagkuram atatrume. \v 15 Antsu atum chikich pegkerchaun takartamsau tsagkurchataika, Yuuscha atumin tunaurinka tsagkurtamrashtatrume”. \s1 Yurumak yutsuk pujusa Yuus aujmau \p \v 16 “Atum Yuus aujsattsarum ijarmakrumsha, shuar tsanukratin aina wii ijarman Yuusan aujmaurnasha chikich ainasha waituk, nigka nekas Yuusan aujkumpapi imani wekawa turutiarti, tusa wake mesekar yujau aina tumawairpa. Nekas tajarme, nuna tuma yujainaka Yuus shir anentam ainatsui. Antsu shuar waitkati tusar tuma yujaina asar, shuar eme anentam ainawai. \v 17 Tuma asamtai Yuus aujkurmeka wake mesekrum yujatsuk, yapim entsajai nijaarum shir nakunkut yujastaarma. \v 18 Chikich shuar ainasha atum ijarma yujasrum, Yuus aujmaurmin nekartamawarai. Atum ijarma yujamunka Yuus nigki waitmak, atsumamu pachisa aujmasha amastatrume”. \s1 Wiakchamattsarum wakerirpa timau \r (Lc 11.34-36; 12.32-34) \p \v 19 “Ju nugka jui warín kaya emesmain nu turachkaisha kasa wayaa kasammain aina nuninnum wiakchamattsarmeka wakerirpa. \v 20 Antsu nayaimpinam kayasha warín emeskamtai megkaamainchau, kasasha wayaa kasammainchauwa nui wiakchamatarma. \v 21 Atumka ju nugka jui imanikrum wiakchamarmeka, nuke enentaimtu pujumainaitrume. Tura nayaimpinam wetasrum wakerakrumsha, nuke enentaimtu pujumainaitrume. \p \v 22 Lamparín ekeemakam, jean tsaaptin amajna numamtuk atumin iyashi tsaaptin amajuka tunau takatsuk pujamua nuwaiti. \v 23 Atum tunau takatsuk pujakrumka, ashi atumi iyashigka pujuttrumjai tsaaptinnum awai, antsu atum tunau takat aina nu takákrumnaka káshi jawai. Atumin tsaaptin a nu káshi jatramsairum senchi kuitammamatarma. Tura atumin pujuti káshichuitkaigka, lamparín keekmaunam waintaiya numamtuk pegkerchau ainaka nekamainaitrume. \p \v 24 Shuarka jimar patrónkrinnuka amaitsui. Chikich patrónkrin ima senchi aneak, chikichan kajermainaiti. Tumachkusha chikich patrónkrin umiruk, chikichan nakita asa umirtsuk inaimainaiti. Numamtuk atumsha Yuus aneakrum nigki umirkattsarum wakerakrumka, kuitjai apatkarmeka anemaitsurme”. \s1 Yuus ii atsumamunka nekau asa sukartawai \r (Lc 12.22-31) \p \v 25 “Junasha tajarme: Atumka warina yuanak, warina umarnak, warina nugkurnak pujustaj tusarmeka, kuntuts enentaima pujuirpa. Yutai tura nugkutai aina nuna nagkasau senchi enentaimtumainka tunau takatsuk shir pujustaj tamauwa nuwaiti. \v 26 Atumsha chigki agkarunam nanamaina nu enentaimtusrum iistarma. Arakan arawar yuattsagka takainatsui, yutairin irumrattsagsha jeancha jeamainatsui, tumainanak nita yuatnunka Yuus suawai, turam nuna yusar matsatainawai. Turasha chigki nagkasau ainatirmeka atumetrume. Tumau arumnasha ¿urukamtaig Yuuscha atum atsumamuncha amaschati? \v 27 ¿Atumsha nayau atajai tusarum enentaimtu pujakrumsha nayau amainkaitrum? Nuka chikichkitirmeksha tumamaitsurme. \p \v 28 ¿Urukamtai atumsha jaanch nekas pegker aina iman nugkuta nuke enentaimtusha matsatrume? Atumsha yagkur enentaimtusrum iistarma. Nitaka nugkutain pegker iwaramun najanawar nugkurar iwarmamrartaska uruchnaksha kutamainatsui. \v 29 Tumainayat yagkuruinak nugkutai pegkeran, chikich shuar aina waitas najanamun, Salomón sumak nugkur chikichan nagkasau iwarmama jakua, nuna nagkasau Yuus iman yagkurmamtikmau asar, pegkeran yagkuruinawai. \v 30 ¿Urukamtai atumsha yagkur yamaikika pegkeran yagkuruk iruuntatmaun aruma nui etsa sukuam kaaktin ainancha Yuus imatikas wakerumainan iwaraisha, winasha nigkiapi imatikrus nekas iwartumainaita tusarmesha tatsurme? \v 31-32 Nui atum Yuusnau ainatirmeka, shuar Yuusan enentaimtichu urukin aina tumarmeka, ‘warinak yuataj, warinak umartaj, nugkumaintrusha atsurtawapi’ tusarmeka enentaima pujuirpa. Atum atsumainamunka atumin apari Yuusa nu ashi nekartamrume. \v 33 Nui yama nagkamchakrumka Yuus wakeramua nuwaa umirkatarma. Tumainakrumnaka atum atsumamu ainanka Yuus ashi suramsattarme. \v 34 Atum iturchatnum jeaakrumincha Yuus yainmaktin asamtai, atumka chikich tsawantin atinka emtikarum enentaimtu pujuirpa, antsu ima chikichik tsawan tsawamunmayag enentaimtitarma”, tusa tinaiti. \c 7 \s1 Chikichan pujuti pachisrika aujmatmaitsui tusa timau \r (Lc 6.37-42) \p \v 1 “Chikich aina tunaun takainakai waitat suakrumnaka, Yuus atumnasha turusag waittan suramsatnaitrume. \v 2 Tura atum chikich aina pegkerchaurisha tsagkurchakrumnaka, Yuuscha atumi tunaurincha tsagkurtamrashtatrume, atum chikich aina pegkerchaunam iiktaika, nisha turusag waittanmag iiktamkattarme. \v 3 Atumka yatsum tunaun imanchaun taká aig atum ima pegkerchau takayatrum auka pegkerchaun takáwai tusarum tarume. Nu tautirmeka shuar nina jiin tsetse uun egketun waintsuk, chikichan jiin tsetse shikapchich egketun wainmaina numamtuk jarme. \v 4 Ametme pegkerchau aina nukap takaumka. ¿Tumauwaitiatmesha urukamtai amina yatsumsha pegkerchau takatka inaisata tusamsha tame? \v 5 Ameka shir waitrinaitme. Yama nagkamchakmeka pegkerchau takata nu amea inaisata, tumam yatsum pegkerchaun ishichik taká nusha uruk yainmainkitam nu nekam pegkerchau takat inaisata tusam yaigta. \p \v 6 Tura Yuusa chichame pegkera nuna antutan nakitaka waitkatsuk inaisatarma. Nitaka yawa kajen yutai pegker suamaitak pempenki asakratmaina numamtuk ainawai. Tura warí pegker akik ainaka kuchi najar emesrai tusarum, kuchi matsamtainmagka ikumaitsurme. Numamtuk shuar aina chicham pegkera nuna antutan nakitainakaigka ujamaitsurme. \p \v 7 Yuus aujsatarma, tumakrum atum atsumamu pachisrum ujaktarma, nu tamaka atum atsumamuncha suramsattarme, winasha uwemtikrurta tusam Yuus titá, tusa tamaka uwemtikramrattame. \v 8 Shuar seamuka suam awaiti, shuar eaka ni eamurinka wainnaiti, waitinam wajas untsumusha waiti uratam awaiti. \v 9 ¿Atumsha uchiram yurumkan seatmaig yurumak sutsuk, kaya jukirum sumainkaitrum? \v 10 ¿Turachkurmesha uchiram namakan seatmaig, nápi jukirum sumainkaitrum? \v 11 Atumka shuar tunau ainakrumsha, uchirmeka pegker suwaitrume. Atum tumarmincha Yuus nekas ima Pegkera imausha, ¿urukamtaig atum pegker seamuncha amaschati? \p \v 12 ‘Atum chikich ainasha shir amajtiarti tusarum wakerakrumka, atumsha chikich ainasha shir amajtarma’. Nuna tusa chicham umiktinan Moisés aarua nuisha tawai, tura nuiyasha Yuusa chichamen etserin chikich ainasha tu aararuiti”. \s1 Jimar jinta awai tusa jintinkartuamu \r (Lc 13.24) \p \v 13-14 “Nukap shuar aina jinta wagkaram megkaatanam jukarta nuna ima senchi nemarainawai. Tura ujumchikiti shuar jinta tsererach pujut nagkanchaunam jukarta nuna nemarainaka. Tuma asamtai nekasa tajarme, jinta megkaatanam jukarta nu nemartsuk, atumka jinta tsererach turasha pujut nagkanchaunam jukarta nu nemarkatarma”. \s1 Chicham waitan etserin aina pachisa timau \r (Lc 6.43-46) \p \v 15 “ ‘Yuusa chichame etserji’ tusar waitan nitak enentaimsar etserin aina nu tsanurmarairum, atum ainatirmeka pe kuitammamatarma. Nitaka kasa shuaran, wisha pegkeraitjai tusa, aruma nui kasarkattsa amikmauwa numamtuk jainawai. \v 16 Tumaina asamtai shuar ainaka nita takainamuri iirsarum nekamainaitrume. Munchigka untukra nerenka neremaitsui, tura untukrasha munchi nerenka neremaitsui. \v 17 Árak ainasha enentaimtusar iisarmi. Árak pegkeran neren ainaka tumasag pegkernak neren ainawai, tura pegkerchaun neren ainasha tumasag pegkerchaunak neren ainawai. \v 18 Tumau asa árak pegkeran nerenka pegkerchaunka neremaitsui, tumasag pegkerchaun nerencha pegkernaka neremaitsui. \v 19 Ashi númi pegkerchau ainaka tsupira jinum aestaiyaiti. \v 20 Nui atumka nita takainamuri iisrum, chicham waitnasha yáki etseraina nuka nekamainaitrume”. \s1 Shuarka nayaimpinmagka ashi wechartin ainawai timau \r (Lc 13.25-27; 6.47-49) \p \v 21 “Shuar aina wina chichamrun umiachiat: ‘Ametme wina apurmeka’, turutu jaku ainaka wina aparu inamtairinka pegkesha wayaachartinaiti. Antsu wina apar wakeramua nunak umikaru aina nuke wayawartinaiti. \v 22 Tura wii nayaimpinmayan taakai, nukap shuar turutiartin ainawai. ‘Apu, ika amina chichamrum etserkur shuaran iwanch egkemtua ainasha amina senchirmijai jiira utsankauwaitji, tura ja ainasha pegker amajkur wainchatai ainasha nukap iwainakuitji’. \v 23 Tusar imatainakaisha wii ayakun: ‘¡Atumka winau ainatsrume! ¡Tunaun takau ainata wetaarma!’ tusan titinaitjai. \v 24 Shuar wina chichamrun anturtukar imatiksag umirtuina nuka, chikichik shuar jeen muchignum tai ajiar jeamkauwa numamtuketi. \v 25 Nu imatika jeamkamunka yumi yutuk nujagkraksha, tura nase umpuaksha shir ajiara jeamkamu asamtai yumpuumaitsui. \v 26 Turasha wina chichamrun antuinayat umirtukcharuka, shuar enentaimchau asa, yaikminam tai jeamkauwa numamtuketi. \v 27 Nu tura jeamkamunka yumi yutuk nujagkrak, tura nase umpuak yumpuar ashi utsainaiti”, tusa Jesús tinaiti. \p \v 28 Nuna tusa Jesús jintinkartua ashimkamtai, nui shuar antu irunuka nuna antukar enentain jearcharuiti. \v 29 Nigka shuar chichame anturtai ainancha nagkasau jintinkartawai, chicham umiktinan jintinkartin ainajaisha metekchauwaiti, tusar tuina. \c 8 \s1 Shuar leprajai ja pegker amajsamu \r (Mr 1.40-45; Lc 5.12-16) \p \v 1 Nuna ashi jintinkartua ashimak nainnumia akaiki weakai, nukap shuar aina shimuina. \v 2 Tumainai chikichik shuar lepra tukumu asa, jak pujau. Tuma asa Jesúsan wainak, nugka tikishmar chicharuk: \p “Apu, ame wakerakmeka shir amajtumainaitme”, tusa tinaiti. \p \v 3 Tusa tama Jesús shuar jan achiak: \p “Wakerajai, yamaika pegker jasta”, tusa tinaiti. Tamauwaik wári ashi chimik pegker jasuiti. \v 4 Tumamtai Jesús chicharuk: \p “Wetá, turasha chikich shuar ainaka ujakaipa. Moisés timauwa nu metek umiakum, etsertsuk sacerdote pujamunam jeata. Nuka tu aarmauwaiti: Ashi shuar leprajai ja pegker jasuka tuke tumasarke artinaiti. Tura chikich ainasha wainainak nekaspapi pegker jasia tiarti tusa timau asamtai”, tumata tinaiti. \s1 Jesús Romanmaya apu inatairin pegker amajsamu \r (Mr 1.29-34; Lc 4.38-41; 7.1-10) \p \v 5 Nuna tusa ikuak nui jiinki Capernaúm jeastatuk wea, tumattamaun Romanmaya apu igkugkuiti. \p \v 6 Tura chicharuk: \p “Apu, wina inatair ashi iyashi ainan najaimak nantakchamnau jas waitu tepemayi”, tusa tinaiti. \p \v 7 Tusa tuma Jesúscha chichaak: \p “Ayu, wii pegker amajsatjai, ijai wemi”, tusa tinaiti. \v 8 Tusa takai apu chichaak: \p “Ameka wina nagkatasu apu asaakmin, natsaamakun wina jearuigka wayata tumain nekapeatsjai. Tuma asamtai ayatik juig wajasmeksha: Inatairmeka pegker jastii turutta. Tusa ame timaka wina inatairsha pegker jastatui. \v 9 Wii chicham umirmaincha matsatui, tura suntar wina umirtin ainasha arutui. Nuna wii ‘jiintrarum shiaktarma’ tamaka jiintrar shimumain ainawai, tura wii ‘waketratarma’ tamasha waketar kaunmain ainawai, tura wina takartin wii ‘inamsha’ imatiksag umirtinaiti”, tusa tinaiti. \p \v 10 Nuna tusa takai Jesús enentai jearchauwaiti. Tumak shuar nijai iruuntra yujamun chicharuk: \p “Israel shuarkesha apu nekaspapita ta imaunka chikichkinkisha wainchauwaitjai. \v 11 Tuma asamtai nekas tajarme, nukap israelita ainasha wina nekaspapita tusa nemartuinaka Yuusa inamtairin wakartin ainawai. Tumawar Abraham, Isaac, Jacob nu ainajai nayaimpinam iruuntrar yuawartin ainawai. \v 12 Tura israelita ainayat wina nekaspapita turutchau ainaka nayaimpinmagka Yuusa inamtairinka wayaachartin ainawai, ayatik waitat arumaisha nagkankashtin, káshia nui utsagkam senchi waitainak nain takertuinak útu matsamartinaiti”, tusa tinaiti. \p \v 13 Nuna tusa Jesús apun chicharuk: \p “Jeemiin waketkita, ame pegker amajtursattawapi tusam tame nuik amina inatairmeka pegker jasai”, tusa tinaiti. \p \v 14 Nuna tusa ikuak Jesús Pedro jeen wuwaiti, tuma jeaa jeanam wayajkama Pedro tsatsarin senchi tsuer jak peaknum tepaun wainkauwaiti. \v 15 Tura nuna wainak uwejnum antigku, turam imanika tsuweamun michatar pegker jas, nantaki yurumkan inarak, shuar Jesúsjai yujan ayurawaiti. \s1 Nukap shuar pegker amajsamu \r (Mr 1.32-34; Lc 4.40-41) \p \v 16 Nu tsawantaik kintamai, chikich shuar ainasha nita patai ja ainan, iwanch egkemtuamu ainancha ikaatkaruiti. Turawarmatai Jesúscha ayatik chichamaik iwanchi jiintrarum shiaktarma, tusa tinaiti. Tama iwanch shuaran egkemtua ainasha jiintrar shiakaru, tura ja ainancha pegker jastarma, tusa tinaiti. Tama ja ainasha ashi pegker jasaruiti. \v 17 Nuna Jesús ja ainan pegker amajsarua nuka yaunchuk Yuusa chichamen etserin Isaías aarua nu imanisag uminkauwaiti. Nuka tu aarmauwaiti: “Ni ashi ii najaimatai ainanka emegkaartinaiti, turak ja ainancha ashi pegker amajsartinaiti”. \s1 Jesúsan nemarkartasa wakerukaru aina \r (Lc 9.57-62) \p \v 18 Nukap shuar aina iruuntuinam wainak, Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Kucha amain katigmi umintsatarma”, tusa tinaiti. \v 19 Tusa eke wetasa uminai, chicham umiktinan jintinkartin Jesúsan jeari chicharuk: \p “Jintinkartina, ame tuig wekaitam, tumakmincha aminak tuke nemartin atajme tusan wakerajai”, tusa tinaiti. \p \v 20 Takai Jesús chicharuk: \p “Kuntin ainan waarigka aruinawai, tura chigkinusha kanumaintrigka pasugke aruinawai, turasha wii shuarnum akinawaitaj nunaka jenchauwaitjai, tepesa ishichik ayamaintrusha atsurtaig wekajai”, tusa tinaiti. \p \v 21 Nuna tusa chikichnasha nemartukta, tusa tinaiti. Takai: \p “Ayu apu, jasta, ishichik nakarsata. Wina jearui wena apar jakamtai, ikusan ikuakun nui nemarkatjame”, tusa tinaiti. \p \v 22 Tusa takai Jesús chicharuk: \p “Ameka nuka pachitsuk inaisata, shuar wakaniin jakau aina nu apa jakamtaigka nita ikusarti”, tusa tinaiti. \s1 Jesús nase senchi nasentun imijkamu \r (Mr 4.35-41; Lc 8.22-25) \p \v 23 Nuna tusa ikuak Jesús nina unuinatairi ainajai amain katigkartasa botenam chumpimraru. \v 24 Tuma wenai Jesúska egkemaa kanaruiti, tuma ai nase nasentan nagkamna, tuma nasentuk botenam entsan senchi yara, imaniak ashammain amaju. \v 25 Imaniakai Jesúsan unuinatairi aina senchi ashamaina, tumainak Jesús kanar egkemtatmaun ishintainak: \p “¡Apuru, shintaria, nase ukatmittaji!” tusar tuina. \p \v 26 Tuinakai ni chichaak: \p “¿Urukamtai imanikrumsha ashamarme? ¿Atumka winaka nekaspapita turuttsurmek?” tusa tinaiti. Tusa nantaki nase imanik nasentatmaun emegkaku, turam kuchasha mijaakuiti, tuma ashi jasa asauwaiti. \v 27 Tumamtai shuar nui chumpirainaka enentai jearcharuiti, tumaina asar nitak chichainak: \p “¿Ju shuarsha uruku asamtaiya, nasesha, tura nayantsasha ni chichamurincha umirainawa?” tusar nitak tunaiyaina. \s1 Jesús jimar shuaran iwanch chumpimtuamun utsankamu \r (Mr 5.1-20; Lc 8.26-39) \p \v 28 Tuma nase megkakamtai we wenakua kucha amain nugka Gadara tutainam katigkaru, tumattamaun jimar shuar iwanch chumpimtuamu asa, shuar jakau ikutainam pujuina wainkar nitan igkugtasa winittamaun jimar shuaran wainkaruiti. Nuka shuar iwanch chumpimtuamu senchi kajen aina, iman asarmatai chikichik shuarkesha nu jintanmagka wejakcharuiti. \v 29 Tuma asar Jesús anumak winittamaun wainkar senchi untsumainak: \p “¡Jesúsa, Yuusa uchiriya! Wait aneasam tsawan jeatsaigkika waittaka sukartusaipa”, tusar tuina. \p \v 30 Nuna tusa kuchisha nuig tiijuch yuak matsatu asamtai, \v 31 iwanch chichainak: \p “Ju shuarnumia jiikratkumsha au kuchi iruna ai chumpimatarma tusam tukartita”, tusar tuina. \p \v 32 Tusa tuinakai Jesús chicharuk: \p “Ayu, ai wetaarma”, tusa tinaiti. \p Tima shuarnaka ikuinak kuchinam chumpimawaruiti. Turam kuchika pisarar nugka metsagkrukmaunam kuchanam utsaanawar jinaawaruiti. \p \v 33 Tumawarmatai kuchin kuitamin ainasha ashamkaruiti. Tumawar ¿urukakug ainka? tusar tsekearar, shuar yaaktanam matsatainan: “Kuchi tuma jinaayi” tusar ujakartasa wearuiti. Tumawar shuar yaaktanam matsatun ujakaruiti. \v 34 Turamu asar shuar yaaktanam matsataina antukar, Jesús pujamunam wearuiti. Tuma jeariar chichainak: “Wait aneasam, ina nugkea juigka pujutsuk, yaja chikich nugkanam wetá”, tusar tiaruiti. \c 9 \s1 Jesús shuar wekaichun pegker amajsamu \r (Mr 2.1-12; Lc 5.17-26) \p \v 1 Nu tusa tama Jesúscha botenam egkemaa ataksha nina yaaktarin katigkuiti. \v 2 Tuma katig nina yaaktarin pujai, shuar wekaichun ayatik tampumruawar ejétiaruiti. Turam Jesús nigkiapi pegker amajsattawa tu enentaimainan nekau asa, wekaichun chicharuk: \p “Aishmagku, shir enentaimsata, yamaika amina tunaurumnaka tsagkuurajme”, tusa tinaiti. \p \v 3 Nuna tusa takai chicham umiktinan jintinkartin aina nitak enentaimsar: “¿Jusha shuarsha uruku asaya tunaurumnaka tsagkuurajme tusasha, Yuusa nagkasausha chichasha wekawa?” tu enentaimaina. \v 4 Jesús shuar tu enentaimainan nekaa chichaak: \p “¿Urukamtai ima pegkerchausha enentaimrume? \v 5 ¿Turasha warí tumainaita? ¿Amina tunaurumnaka tsagkuurajme tachakrisha nantakim, ainka tepetairam jukim wetá tumainkait? \v 6 Wika shuarnum akina asan, shuara tunaurincha tsagkurmainaitjai. Tuma asan atumin yamai iwaintuktajrume”, tusa tinaiti. Tusa inaiyak shuar wekaichun chicharuk: \p “Nantakim ainka tepetairam jukim jeemin waketkita”, tusa tinaiti. \p \v 7 Tusa tamauwaik shuar wekaichu ayatik tepen itaamusha nantaki nina ainka tepetairin juki jeen wuwaiti. \v 8 Ja pegker jasmatai chikich aina wainkar enentai jearcharuiti. Tumawar chichainak: \p “Nekas Yuusapi ima senchirtinaita, tuma asampapi ju shuarnasha nina senchirin susaya”, tusar Yuusan ememataina. \s1 Jesús Mateon untsukmau \r (Mr 2.13-17; Lc 5.27-39) \p \v 9 Irunmau ashimnakmatai Jesús jiinki weajkama, apunu atinan shuar aina kuitan akikmainakai ekeemsa jutainam eketun Mateon wainkauwaiti. Tura wainak chicharuk: \p “Weajai, wina nemartukta”, tusa tinaiti. Tusa tama nisha Jesús weakai wuwaiti.\fig |src="CN01691B.TIF" size="span" loc="Matthew 9.9" ref="Mt 9.9" \fig* \v 10 Tuma pujus chikich tsawantai nina amikri kuit apunu atinan yarumin ainan chicharuk: Wina jearui taatarma Jesúsjai iruuntura yurumak yuawarmi tusa ashi ipaawaiti. Turamu asar amikri ainasha tawar, Jesúsjai mesanam ekeemsaruiti. Tura Jesúsa unuinatairi ainasha ashi ekeemsaruiti. \v 11 Tuma Jesús yurumkan yuakai, fariseo aina nuna wainainak Jesúsa unuinatairi ainan chicharainak: \p “¿Urukamtai atumin jintintramnusha shuar apu kuitri atinan yarumin ainajai, tura shuar tunaurintin ainajaisha iruuntursha yuawa?” tusar tiaruiti. \p \v 12 Nu tusa tuinamun Jesús antuk chichaak: \p “Shuar jachu pegker ainaka tsuakratnunka atsumchau ainawai. Antsu shuar ja aina nu tsuakratnun atsumin ainawai. \v 13 Wika shuar tunaurinchau ainanka taruachuitjai. Antsu shuar tunaurintin aina tunau takatan inaiyainak Yuusnak umirkarti tusan taruawaitjai. Aantrarum tu yujatsuk Yuusa chichamen etserin aina aarmauwa nu aujsarum aneartarma. Nuka tu armauwaiti: ‘Yuus tunaurun tsagkurturti tusarum tagku aina maarum epeakrum ajamnain ainarum nunaka wakeratsjai. Antsu chikich ainancha wait anentrarti tusan wika wakerajai tawai’ ”, tusa tinaiti. \s1 Yurumak yutsuk pujusa Yuus aujmau pachisa inimsamu \r (Mr 2.18-22; Lc 5.33-39) \p \v 14 Nuna tusa Jesús takai, Juankan unuinatairi aina Jesúsan jeariruiti. Tuma ininak: \p “¿Urukamtai Juankan unuinatairi ainatika, tura fariseo ainasha yurumkan yutsuk pujusar Yuus aujin armaji? ¿Turasha urukamtai amina unuinatairam ainaka ijarma pujuinatsua?” tusar tuina. \p \v 15 Tusa tuinakai Jesús nitan ayak: \p “Shuar nuwenmaunam ipaamu ainaka nu shuar nuweenatin pujaigkika ijarmakarka iruunmaitsui. Antsu nuweenatin jiistamuk ipaman maawarmatai, irar ainasha wake mesemar nekapenak, ijarmamain ainawai”, tusa tinaiti. \v 16 Nuna tusa chikichnasha pachis chichaak: \p “Jaanch yamaram asa, jaanch mamurun nu senchi jaamain asamtai, jaanch yamarman tsupikar mamurunka anujtichu ainawai. \v 17 Nuap aparmau arutmaraunmagka, umutain vino yama umikmau yara aimka ikukmaka kariak, saurkugka nuap arut asamtai apujmainaiti. Turasha yamarmanmagka tumamaitsui, nuap yamaram asa, ayatik wagkaki weakai, kariak saurkusha pegkerak amainaiti”, tusa Jesús tinaiti.\fig |src="LB00145B.TIF" size="col" loc="Matthew 9.17" ref="Mt 9.17" \fig* \s1 Jesús apu Jairo nawantrin chikich nuwajai pegker amajsamu \r (Mr 5.21-43; Lc 8.40-56) \p \v 18 Nu ainan tusa Jesús chicharkartak pujai, chikichik apu jea judío ainan iruuntain apuri taawaiti. Tuma Jesúsa emtin tikishmatar chichaak: \p “Nawantur pegke jan ikukjai, turasha apu, ame winim uwejmijai antintrukta, turam nisha pegker jastii”, tusa tinaiti. \p \v 19 Tusa takai ayu tusa jiinki weakai, nina unuinatairi ainasha wearuiti. \v 20-21 Tuma weenai chikichik nuwa, doce uwí nantu wainu puju, “Jesúsa nugkutairinkisha antinkanka pegker jamainapitja” tau asa, ukunam juarki nugkutairin yantamen antinkauwaiti. \v 22 Tura antigkam Jesúscha ayanma iiyajkama nuwan wainkauwaiti. Tuma chicharuk: \p “Nekas pegker amajtustatuapi tusam antinkaum nui pegker jastatme. Tumatin asam shir aneasta”, tusa tinaiti. \p Nu tusa tamauwaik pegker jasuiti. \v 23 Tura ikuak Jesúska judío ainan apuri nawantri jarukmaun jeen jeawaiti. Nui jeajkama jakaun ikusartasa tuke turin asar, nu nuwach jakamtai flauta ainan umpuinak pampa matsatun wainkaruiti. \v 24 Imatu pujuinan Jesús jea wayak, nitan chicharuk: \p “Aantrarum imatu matsamtsuk jiintrarum shiaktarma, nuwachika jakachai kanar tepawai”, tusa tinaiti. \p Tusa takai, chikich ainaka wishikrar ikuinak jiintrar shiakaruiti. \v 25 Nuna tura shuaran ishiak inaiyak Jesús wayaawaiti, tuma nuwach jakamtai punuaram tepettamaun jeari uwejnum achik inankinaiti. \v 26 Nuna tura Jesús nuwan inankimtai, ashi yaaktanam etseraru ainawai. \s1 Jesús jimar shuar wainmachun pegker amajsamu \p \v 27 Tura nuwan inankimtai ikuinak, jiinki Jesúsjai wenai jimar shuar wainmachu pataakaruiti. Tuma senchi untsumuk: \p “Apu, ametme David weantunam akinawaitam nuka, tuma asam incha wait anenkarturta”, tusar tiaruiti. \p \v 28 Tusar Jesúsjai weakai pataakar we wenakua Jesús jea wayakai, wainmachu ainasha wayawaruiti. Tuma Jesús pujamunam jeantaruiti, tumawarmatai Jesús nitan chicharuk: \p “¿Atumsha winasha nekaspapi pegker amajtamsattajia turutrumek?” tusa tinaiti. Tusa tama nitasha: \p “Ee, apu, ika nekaspapi pegker amajtamsattajia taji”, tusar tiaruiti. \p \v 29 Tusa tuinakai Jesús nita jiin antintak: \p “Atum nekaspapita tau asarum, atumsha yamaika pegker jastarma”, tusa tinaiti. \p \v 30 Nu tusa tamauwaik pegker jasaruiti. Tumawarmatai Jesús nitan chicharuk: \p “Chikichkiksha ujakairpa”, tusa tinaiti. \v 31 Takai nitasha, ayu tusar jiintrar wenak etse etserkauwa nu nugkanmagka wearuiti. \s1 Jesús shuar chichachun pegker amajsamu \p \v 32 Nu jiinki wenaig, shuar iwanch egkemtuamu asa chichachun Jesúsan itarawaruiti. \v 33 Tura itarim Jesús iwanch shuaran egkemtuan jiiki ajapruawaiti, turam shuar chichachusha shir chichakuiti. Tumamtai nui matsatu wainkar enentai jearcharuiti. Tura chichainak: \p “Israel shuar ainatika chikichkiksha aitka pegker amajmauka wainchauwaitji”, tusa tiaruiti. \p \v 34 Turasha fariseo aina chichainak: \p “Juka iwanchjai takáwai, tuma asa iwanchin apuriya nuna senchirijai iwanchnaka jiiki utsawai”, tusa tiaruiti. \s1 Jesús wekaasa chicharkartamu \p \v 35 Nuiya juaki Jesús nina unuinatairi ainajai ashi yaakat ainanam pachinkar wearuiti. Tumainai chiki chikichik jea judío aina iruuntainam chicham pegkeran Yuus tu inamui tusa jintinkartau. Turak jatai ja ainan, najaimau ainancha ashi pegker amaju. \v 36 Imatika Jesús pegker amajkai, chikich shuar ainasha winasha yainkati tusar winina. Tumainakai Jesús nuna shuaran wainainak ovejan kuitamin atsurmau urukmaina numamtuk jaina asamtai wait anenmain iiya. \v 37 Tumak Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Nekas tajarme, shuar Yuusa chichamen antuk umiak Yuusa inamtairin waimain ainaka nukapeti. Turasha shuar Yuusa chichamen etserin ainaka ishichkiti. \v 38 Tuma asamtai atumsha chichaman etserkatin ainan etegkar akupkati tusarum, Yuus aujsatarma”, tusa tinaiti. \c 10 \s1 Jesús nina unuinatairi ainan doce etegkramu \r (Mr 3.13-19; Lc 9.12-16) \p \v 1 Jesús nina unuinatairi ainan doce ajakarua nuna untsuk irumar shuar iwanch egkemtuamu aina, ja aina, tura najaimau ainasha pegker amajsatarma tusa senchimtikauwaiti. \p \v 2 Jesús nina unuinatairi atinan etegkauwa nuna naarigka ju ainawai: Simón chikich naari Pedro, Andrés nusha Simónkan yachi Jacob, Juan mai Zebedeo uchiri, \v 3 Felipe, Bartolomé, Tomás, tura Mateo, apu kuitri atinan juu jakua nu, chikich Alfeo uchiri nusha Jacob, Tadeo, \v 4 Simón nina nugken agkanmamtikattsa chichamru jakua nu, Judas Iscariote Jesúska tu maatarma tusa shuar ainajai chichaman umirkauwa nujaimak ajakaruiti. \s1 Jesús nina unuinatairi ainan chicharkartukarti tusa ishiakmau \r (Mr 6.7-13; Lc 9.1-6) \p \v 5 Jesús nina unuinatairi doce ainan ishimuk: “Shuar judíochu aina matsatmaunmagka weerpa, tura Samaria nugkanmasha weerpa. \v 6 Antsu Israel shuar aina oveja megkarauwa numamtuk aantar yujaina nui wetaarma. \v 7 Tumakrum Yuus ju nugkanam inamratnuka tsawan ashi jeayi tusarum chicharkartuktarma. \v 8 Tura shuar leprajai ja aina, chikich jatai jainasha pegker amajsatarma. Tura jakau ainasha inantratarma, turakrum iwanch shuaran egkemtuasha jiiki utsagtarma. Nu turakrumsha atumka akirkatarma tusarmeka tiirpa, atumnaka wina senchirun amajrume, turamu asarum antrarmek pegker amajsatarma. \p \v 9 Weakrumsha kuit, tura orosha jukirpa, \v 10 wampatcha, ushukrutaisha, zapatosha jukirpa, antsu chikichik nugkustinchik jukitarma. Yutaisha atum yuatnuka jukirpa, shuar atum yaigtatrum nu amastatrume. \p \v 11 Chikichik yaaktanam jeaakrumsha, shuar atumnasha shir aneas jurammain aina eaktarma, tumarum nuig pujusrum jintintaatarma. \v 12 Tura atumin shuar nina jeen juramkai wayakrumsha shir aneastarma, tumakrum Yuus atumnasha yainmakarti tusarum titarma. \v 13 Tura atum nui wayaarum, chicham timaurmin antuk uminakka shir pujusartin ainawai. Turasha atum timaurmin umitan nakitainakka shir pujuschartin ainawai. \p \v 14 Tura atum yaaktanam tumachkurmesha jea wayarum, chicham pegkera nu etserkurmin nakitramainak anturtamainachkaigka, atumin naween tsetse irunu peatrarum akaketkarum ikuktaarma. Nuka atumka ika chichamka ujamaitiatrum atum nakitrau asaakrumin, Yuus waittan suramsatnaitrume, takurum turatarma. \v 15 Nekas tajarme, nu yaaktanam tuma matsatunka Yuus waitat sukartamu tsawan jeaakai, yaunchuk Sodomanmaya tura Gomorranmayajai shuaran waittan susauwa nuna nagkasau senchi waittan susartinaiti”. \s1 Waittsatin emtika etserkamu \r (Mt 2.9-13; Mr 13.9-13; Lc 21.12-19) \p \v 16 “Aneartarma, atumnaka oveja uun yawa kajen matsatmaunam akupmaina numamtuk, shuar pegkerchau aina matsatmaunam akupeajrume. Turasha atumka shir umintsarum yujakrum ashammain igkuakrumsha ashamtsuk, chikich ainaka pegkerchaunam ikkarmeka chichartsuk takamtak yujastaarma. \v 17 Kuitammamatarma, shuar aina achirmak juramkiar apu ainanam surutmakartatui, turutmawarmatai judío aina iruuntairin waitkarmasartatui. \v 18 Atum wina nemartuinatirminka apu judío aina, tura judíochu aina matsatmaunam juramkiartatui, turutmawarmatai nita emtin wina pachittsarum chicharkartuktatrume. \v 19 Tura atumin apu aina matsatmaunam chicham nekarami tusar juramkiar umatmainakaisha, ¿apuncha warituk aujsataj? tuka enentaimsairpa. Atumin apu aina ininmakai, chichamainnaka Yuus yainmaktatrume. \v 20 Tura atum chichaktatrum nuka atumkeka chichakchattarme. Antsu atumnaka Wakan Pegkera nu chichamtikramkattarme. \p \v 21 Tsawan jeakaigka maawarti tusar shuar aina yachin anagka suriartinaiti. Tura uchirtin ainasha uchirinak juki suriartinaiti, tura apartin ainasha nina aparinak shuarmawar maitin ainawai. \v 22 Atum wina nemartin ainatirminka shuar aina ashi kajertamiartinaiti, turasha imatika kajertamainakaisha, atsantrarum winak nakarutirmeka uwemratin ainarme. \p \v 23 Shuar aina atumin yaaktanam chicharkartu pujarmin waitkarmainakaisha, yaja chikich yaaktanam weakrum ikuktaarma. Wii ju nugkanam shuarnum akinawaitaj nunaka atum Israel shuar ainan yaaktariya nui pachinkarum wina, chichamur ashi etserkarum umiatsruminig taatnaitjai. Wii taja nuka nekasaiti. \p \v 24 Unuinataigka unuikartinan nagkasauka amaitsui, tura patrónkrin takarnusha patrónkrin nagkasauka amaitsui. \v 25 Unuinataigka unuimaksha unuikartinan nagkasauka unuimamaitsui. Tumasag patrónkri inataisha patrónkrin nagkasauka amaitsui. Tuma asamtai wina pachitas chichainak: Jesúska Beelzebú senchirijai takáwai tusa aujmattruinakka, atumnasha aujmattramainak tiartinaiti”. \s1 Mantamainakaisha ashamkairpa timau \r (Lc 12.4-7) \p \v 26 “Atumnaksha aujmattramainakaisha shuar ainaka ashamkairpa. Chikichkiksha warí takasmauwa nuka Yuus nekamtiktsuk inaimainka atsawai. Nui atumka chikich aina chichaman awantramainakaisha, urukakug turuta tusarmeka tiirpa. Chikichik warí takasmauka uukrika Yuus nekamtiktsuk inaimainchau asamtai, tsawan jeamtaigka pegkerchau takasa uuka inaisamunka chikich ainasha ashi nekaawartinaiti. \v 27 Nui wii atumin Yuusnaun uukan jintintiajrum nuka, chikich shuar ainasha nekaawarti tusarum ashi antamunam etseratarma. \v 28 Mantamainakaisha ashamkairpa. Atumin iyashi mainaksha wakanminka maachartinaiti. Antsu atum jakaakrumin Yuus waittan suramuk jinum chumpirmamtai, waitmainaitrum nu ashammain ainarme. \p \v 29 Atumka chikichik kuitjai, jimar chigki ju ainarme. Turasha nunasha Yuuska wainkau asa kajinmattsuk aneakui. \v 30-31 Turasha atumka chigki nagkasau ainarme, tumau asaakrumin Yuuska kajinmattramtsurme. Atumin wichi ainasha Yuus ashi nekapmarmauwaiti, tuma asamtai atumka sapijma pujuirpa”. \s1 Shuar wina pachitas natsaamtsuk etserkaunka wisha natsantrashtinaitjai timau \r (Lc 12.8-9) \p \v 32 “Nunasha tajarme, chikichik shuarkesha natsaamtsuk wina pachitas chichaak: Wika Jesúsnauwaitjai tusa etserunka, wisha turusnak wina Apar nayaimpinam puja nunasha nu shuaran pachisan ujaktinaitjai. \v 33 Antsu shuar wina pachitas chichatan nakita asa chichaak: Wika Jesúsnauchuitjai turutunka wisha turusnak wina Apar nayaimpinam puja nunasha uurkatnaitjai”. \s1 Jesús ashi nugkanam maanitsuk agkan pujusarti tusanka taachuitjai timau \p \v 34 “Atumka winaka ashi nugkanam maanitsuk agkan pujusarti tusantsuk taawaitti tusarmeka turutirpa. Wika ashi nugkanam maanitsuk agkan pujusarti tusanka taachuitjai. Antsu wika, wina nemartin aina chikich shuar aina nakitruinajai wina pachitas chichainak nukap kajernaiyak maani matsamtin asamtai taawaitjai. \v 35 Tumainak shuar aina wina nemartuinakai, nina uchirinak kajertinaiti, tura nuwasha nina nukurinak wina nemartau asamtai kajertinaiti, tura nuwasha tsatsarin shuarmatnaiti. \v 36 Tura atumnasha wina nemartuinatirminka, atumi pataig shuarmatmawartin ainawai. \p \v 37 Shuar wina nemartayat wii wakeramua nuna umitsuk, ayatik apari, nukuri, uchiri, nawantri aina wakeramunak anturak umiruka, wina nemartinka amaitsui. \v 38 Tura shuar waitaksha katsuntas pujus nemartutan nakitaka wina nemartinka amaitsui. \v 39 Shuar mantuawarai tusa ashamak, wina nemartutan inaisaru ainaka uwemrachartin ainawai. \p \v 40 Atumin juramainaka winasha juruinawai, tura wina juruinaksha wina akuptukua nunasha juinawai. \v 41 Shuar Yuusa chichamen etserin asa, chichaman etserkattsa winaun juasha, Yuusa chichamen etserin juamunka nisha jukitnaiti. Tura shuar pegker asamtai juasha, nu shuar pegker juamurinka jukitnaiti. \v 42 Shuar wina nemartin, chikich shuar nusha wina nemartinaitiat imanisa eme anentsa enentaimtushtainak entsan shikik suaka nisha pegker suam atinaiti”, tusa tinaiti.\fig |src="CN02084B.TIF" size="span" loc="Matthew 10.42" ref="Mt 10.42" \fig* \c 11 \s1 Juan imakratin jimar shuaran chicham nekaatarma tusa akupkamu \r (Lc 7.18-23) \p \v 1 Jesús nina unuinatairi ainan jintinta umik, yaakat ainanam chicharkartuktasa jiinki weakai nina unuinatairi ainasha wearuiti. \v 2 Tuma Cristo chicharkartak wemaun, Juansha achikam cárcelnum pujus antuku. Tuma nina unuinatairin jimaran untsuk \v 3 chicharuk: \p Werum Jesús iniastarma: “¿Yuus uwemtikartinan akupkatnaitjai tusa tina nu amekaitam? ¿Amechuitkumnaka chikichak nakastataj?” tusarum titarma tusa akupkau. Tu akattram Juankan unuinatairi ainasha Jesúsan tariar Juan timaunka imatiksag iniasaruiti. \p \v 4 Tusa iniam nekaattsa kaunkau ainan Jesús chicharuk: \p “Waketkitarma tumarum atum wainkamu, tura antukmausha Juan ujaktarma. \v 5 Wainmachu, shutua shutua wekain, leprajai jancha, empekuncha ashi pegker amajmayi. Tura jakauncha inanmayi, tura kuitrinchau ainan chicham pegkeran jintinmayi tusarum ujaktarma. \v 6 Wii takaj juna wainainak nekaspapita turutainaka shir aneasartin ainawai tusa timayi tusam Juan ujaktarma”, tusa tinaiti. \s1 Jesús Juankan pachis etserkamu \r (Lc 7.24-30) \p \v 7 Tusa tama waketramtai, nui shuar matsatainan Juankan pachis ujakartasa iniak: ¿Wari wainkattsarmea aya nugkanmagsha wemiarme? ¿Saak nase umpuam muchitna numamtuk, shuar pachimar enentaimnuk wainkattsarum wemiarum? \v 8 ¿Tumachkurmesha shuar pegkeran nugkur pujau wainkattsarmek wemiarum? Turasha shuar imanun nugkuaruka apu pujutainam puju ainawai. \v 9 ¿Turasha wari wainkattsarmea wemiarme? ¿Yuusa chichamen etsernuk wainkattsarum wemiarum? Nuka nekasaiti, Yuusa chichamen etserin chikichan nagkasau Juan imakratin tutaiya nu wainkattsarum wuwaitrume. \v 10 Yuusa chichamen Juankan pachis: \q1 “Ame jeakmin nekaspapita tiarti tusa shuar ainan emtika ujakti tusan, wina chichamrun etsernun akupeajai”, tu armauwaiti. \p \v 11 “Nekasa tajarme: Ju nugka juigka Yuusa chichamen etserin Juankan nagkasauka chikichik shuarkesha atsawai. Turasha shuar imanchau Yuusa inamtairin nayaimpinam puja nuka, Juan nugkanam puja nuna nagkasauwaiti. \p \v 12 Juan imakratin taa chicharkartujakua nui nagkama yamaikisha nukap shuar Yuusan nemarkattsa wakeraka irunui, turasha nita senchirijaig Yuusa inamtairin wayaattsa wakeruinawai. \v 13-14 Tuma asamtai yaunchuk Yuusa chichamen etserin aina, tura chicham umiktin Moisés aarmaunam Cristo taatnun etseruk, Yuusa chichamen etserin Elías tutai taatnaiti, tina nunaka Juan imakratnun taku tawai. ¿Atumka nuka nekaspapita tatsurmek? \v 15 nita antutairi aramuka wii taja nuna antukarti”, tusa tinaiti. \s1 Shuar aina Juankan chichamen nekaspapita ticharu aina \r (Lc 7.31-35) \p \v 16 “Nuna tusa Jesús shuar entsanam maatan nakitaina asarmatai, shir antumtikattsa wakera asa, chichaak: \p Chikichik uchi amikri yujattamaun chicharuk: Jui kaunkatarma. \v 17 Tumarum ‘umpuutain wii umpuakai jantsematarma tusa umpunmasha jantsemacharuiti. Tumawarmatai wake mesemar enentaimtikartumainan kantamruan awaniartajai tusa kantamramsha útcharuiti’. Atumka numamtuk ashi nakitarme. \v 18 Juan imakratna nu jiistatin yuinamun, tura umuinamunmasha iruttsuk pujakaisha, iwanch egkemtuamu asa ani pujawai tusarum tarume. \v 19 Tura shuarnum wii akinan pujusan jiistatin ipatainakai wekaasan irutkaisha, ayatik wekaas yu wekawai, nigka shuar tunau aina, tura Romanmaya apu kuitri atinan yarumin ainan amikriyaiti turutrume. Nunaka Yuus nekawai, tura asa Juan takasmau ainan, wii takasmau ainancha mai pegkerak iiyawai”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Shuar Yuusa chichame etsermaun nekaspapita tichau aina \r (Lc 10.13-15) \p \v 20 Nuna tina inaiyak, Jesús nu yaaktanam shuar turumainchau ainan nukap iwainakuiti. Nuna turakaisha shuar ainaka nita tunaurin inaiyakka Yuusnaka nemarkacharuiti. Tumainakai chichaak: \v 21 “Corazínnumia, tura Betsaidanmaya shuar ainatirminka wina nekaspapita turutchau asaakrumin, Yuus atumnaka waittan amastin asamtai wait anentajrume. Antsu Sidónnum, Tironam shuar matsamajakarua nuka yaunchuk wainkachmaun Yuus atumin iwainturma imatika nitasha iwaintamuitkugka, tunaurin inaiyainak uwemmain jakaru ainawai. \v 22 Turasha Yuus waitat sukartamu tsawan jeakaigka Corazínnumia ainatirmeka, Betsaidanmaya ainajai ima senchi waitat jukitin ainarme. Tura Tironmaya, Sidónnumiajai imatikagka waittanka jukichartinaiti. \v 23 Capernaúmnumia ainata, ¿atum enentaimsarmeka ika jakrisha nayaimpinam juam artinaitji tarumek? Atsaa, atumka chikich shuar tunau aina jinaawaru waitu matsata nui juam atinaitrume. Sodomanam shuar matsamajakarua nuisha atumin yaunchuksha wainkachmaun yamai iwainaj imatiksarik iwainakmauwaitkaigka, nita ainasha yamaiya juisha matsammain ainawai. \v 24 Atumka Yuus waittan sukartamu tsawan jeakaigka Sodomanmaya shuar aina nagkasarum waittaka jukiartin ainarme”, tusa tinaiti. \s1 Jesús nina aparin emematmau \r (Lc 10.21-24) \p \v 25 Jesús nina unuinatairi ainan, chicharkartuktarma tusa ishiakmau aina kaunkarmatai, nina apari Yuusan emematuk: “Apaachi, ametme nayaimpinam matsamin ainan, tura nugka matsamin ainancha apurimka. Amincha nekaspapita turamaina asarmatai, apaachi, maake tajame. Ame shuar yacha ainaka nekamtiktsuk, shuar imanchauch aina nu etegkram, ame chichamrumsha antumtikme. \v 26 Apaachi, nu wakera asaakmin, anis atii”, tusa tinaiti. \p \v 27 Nuna pachis aparin ememati inaiyak nina unuinatairi ainan chicharuk: “Wina aparka nina senchirin ashi surus, niya imanuk amajtus akuptukuiti. Nui nina uchiri asan, chikichkiksha wainainatsaig wina aparnaka shir wainjai. Tumasag aparsha winaka waitui. Tura wii aparun nekamtikmau asar, wina nemartin ainaka aparnasha nekainawai. \v 28 Atum atumin senchirinig pegker ainan takaakun Yuusan pegker enentaimtiksatjai tusarum takákrum pimpiki pujautirmeka, wini winitarma wii ayamtiksatjarme. \v 29 Atum wii tajarum nu imatiksarmek umiakrum wii jintintamajrum nusha unuimakrumka, shir enentaimsarum pujustinaitrume. Wiyaitjai kakakchaunka, iturchatnasha umamkesan nepetnunka. \v 30 Tumau asan atum umiktinan chichaman amajrum nuka yupichu umimain ainarme”, tusa tinaiti. \c 12 \s1 Ayamtai tsawan pachisa timau \r (Mr 2.23-28; Lc 6.1-5) \p \v 1 Ayamtai tsawantin Jesús nina unuinatairi ainajai trigo arakmau uturar jinta nu nagkamatai asamtai wea, tumai nina unuinatairi aina tsukamainak trigon kupikar jukiar, neren akarar yurkuta wena. \v 2 Tumainan fariseo aina wainkar Jesúsan chicharainak: \p “Iisiana, ayamtai tsawantinka takantsashti timau aisha, ¿urukamtai ame unuinatairam ainasha nuna umitskesha takainawa?” tusa tiaruiti. \p \v 3-4 Tusa tuinakai Jesús ayak: \p “¿Atumka yaunchuk ina apachri David tsukamak, tura nijai tsanig yujasha tsukamainakai, Yuus ememattasa iruuntai jeanam wayaa pan pegkermamtikamu ima sacerdote yutainak, ni juki yuak, shuar nijai yujainancha ayurkauwa nuka aujsachuk ainarum? \v 5 ¿Moisés aarmauwa nui: Sacerdote Yuus ememattasa iruuntai jeanam takau ainaka ayamtai tsawan tsawara aigkisha ayamainatsui, turasha nuka pegkeraiti ta nuka atumka aneaktsurmek? \v 6 Tuma asamtai tajarme, Yuus ememattasa iruuntai jea nuna nagkasauka chikichkiti atum umirmainka. \v 7 Juna pachis yaunchuk aarmau chichaak: ‘Wina eme anentrakrum tagku aina main ainarum nunaka wakeratsjai. Antsu wika chikich ainasha wait anentratarma tusan wakerajai’. Tusa tina nu nekaa akurmeka, chikich ainasha pegkerchaun takachuka antrarmeka aujmatmaitsurme. \v 8 Tuma asamtai wika shuarnum akina asan, ayamtai tsawantincha takamainaitjai”, tusa tinaiti. \s1 Jesús shuar uweje chuirun pegker amajsamu \r (Mr 3.1-6; Lc 6.6-11) \p \v 9 Nuna tusa timatai nina unuinatairi aina Jesúsjai judío aina iruuntai jeanam wayawaruiti. \v 10 Nu jeanam shuar uweje chuiru pujau, tuma asamtai fariseo ainasha Jesúsan kajeraina asar, warittig timatai Jesúska tunaun takáwai timi tusar: \p “¿Ayamtai tsawan tsawara aisha jasha pegker amajmainkait?” tusar tuina. \p \v 11 Tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “¿Atum ainatirmesha ayamtai tsawan aig, ovejarum waanam egkemaa jiinkitajkama waitu pujakaisha iturmainaitrum, werum jiimainchaukaitrum? \v 12 Turasha shuaraiti ovejan nagkasauka, nui ayamtai tsawan tsawara aigkisha, ni waitu pujauka wait anenmainaiti”, tusa tinaiti. \p \v 13 Tusa shuar uweje chuirun chicharuk: \p “¡Kunturam nakuekta!” tusa tinaiti. \p Tama nisha kunturin nakuekma chikich uwejejai metek pegker jasuiti. \v 14 Turamtai fariseo aina wainkar aa jiintraruiti, tuma itursarik chicham umirka Jesús maawaj tusar chichaina. \s1 Yuusa chichamen etserin Isaías Jesúsan pachis etserkamu \r (Mr 3.7-12; Lc 6.17-19) \p \v 15 Nu tusa chichainamun Jesús nekaa, tuma iruuntramunam pujau jinki weakai nina unuinatairi ainasha wearuiti. Tumainai nukap shuar aina nitasha Jesús weamunam wearuiti. Tura Jesúska ja ainan pegker amaju. \v 16 Tura pegker amajsamuri ainan akateak: “Chikich ainaka nu pegker amajtusmayi tusarmeka ujakairpa”, tusa tinaiti. \v 17 Nunaka yaunchuk Yuusa chichamen etserin Isaías aarmauwa nuna umia asa tinaiti. Nuka tu armauwaiti: \q1 \v 18 “Juwaiti nekas wina nemartinan wii etegkawaitaj nuka, ninak aneajai, tumakun shir enentaimsan pujajai. \q1 Nina Wakan Pegkeran susatnaitjai, turam shuar ainanam chicham pegkera nuna ashi shuar judíochu ainatirmesha uwemmain ainarme, antsu atum nekaspapita tachautirmeka tsawan jeakai waitat jukitin ainarme tusa ni etserkatnaiti. \q1 \v 19 Nigka chicham ainanka jianaituka wekaichatnaiti, \q1 tura jintanmagsha wajan anturtuktarma tusagka chicharkartuka wekaichatnaiti. \q1 \v 20 Nigka shuar iwáku pujus tunaun takakaisha, tsawan jeakai waittan susatin asa, pachitsuk inaiyawai, tura shuar wina nekaspapita turutainachuncha nekaspapita tiarti tusa nakawai. Ni pegkeran takak, ashi shuar ainan apuri asa, tunau ainanka nepetkatnaiti. \q1 \v 21 Shuar judíochu ainasha nuna wainainak nekaspapi incha ni uwemtikramainaita tiartinaiti”. \s1 Jesúska Beelzebú senchirijai iwanchnaka jiiyawai timau \r (Mr 3.20-27; Lc 11.14-23) \p \v 22 Jesús nukap shuar ja ainan pegker amajeakai, shuar iwanch egkemtuamu asa chichachun, tura wainmachuncha ejétuina. Turam Jesús pegker amaju. \v 23 Nuna pegker amajsarmatai, shuar aina wainkar kuntuts enentaimraru ainawai. Tuma chichainak: “Juka Cristo David weantunam akinawa nutsukaitti”, tusa tuina. \p \v 24 Fariseo aina nuna nekaawar chichainak: “Ju shuarka iwanch Beelzebú tutaiya nujai takáwai. Tuma asa nuna senchirijai nigka iwanch shuaran egkemtuancha jiiyawai”, tusa tuina. \p \v 25 Nuna tuinakai Jesúska nita chichainamunka nekau asa chichaak: “Shuar aina nuu nugkanmag pujuinayat, nitak maani pujuinakka, megkamain ainawai. \v 26 Tura Satanás nina senchirin wina surak, shuaran iwanch egkemtua ainan jiirati turutkugka, nigki ninurinka tupannaimainaiti, tumak nina senchirigka megkamainaiti. \v 27 Wika atum wina chichartakrum: Beelzebú senchirijai iwanch shuaran egkemtuan jiiyawai turutu asaakrumin, junaka tajarme. Wina Beelzebú nina senchirin suraisha ¿atumin unuinatairi ainancha iwanchin jiirti tusasha yaa senchirincha suawa? Tusan takai atum wina airkurum: Yuus nitanka senchirin suawai. Tusarum takurmeka: Atum wina chichartakrum Beelzebú senchirijai iwanchnaka jiiyawai turutrum nuka waitrarme. \v 28 Wii iwanch shuaran egkemtuan Yuusa senchirijai jiyaj nunaka, yamaika Yuus inamuapi tusa nekawarti tusan turajai. \p \v 29 Chikichik shuar kakaram jeen kuitamuk, waitinam kuchiin takus wajakaisha ¿itursaya kasasha wayasha warírincha jurumainaita? Nuna juruktaj takugka, yama nagkamchakka nu shuar jeen kuitamuk wajaun jigkar ajuan nui jurumainaiti. Nuna turutskeka jurumaitsui. \p \v 30 Shuar wina anturtachuka wina shuarmatui, tumasag wii Yuusa chichamen etsermauncha yaintainachuka iwanchin yainawai”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Wakan Pegker pachisa timau \r (Mr 3.28-30) \p \v 31-32 “Tura junasha tajarme: Yuus shuar ainan tunaurincha, tura pegkerchau chichamurincha ashi tsagkuratnaiti, tura wii shuarnum akinawaitaj nunaksha aujmattrus pegkerchaun chichartuku ainaka tsagkuram artinaiti. Turasha Wakan Pegkeran nakitainak nina aujmatas pegkerchau chicharkau ainaka yamaiya juisha, tura atakea nuisha tsagkuram achartinaiti. \p \v 33 Númi pegkeran nerenka tumasag pegkernak nerenaiti. Tura númi pegkerchaun nerencha tumasag pegkerchaunak nerenaiti. Nui númi ainaka nina nerenig nekanui. \v 34 Atumsha imau tunaurtin ainatirmesha, ¿itursarmea chikich ainasha chicham pegkersha ujamainaitrume? Shuarka ni enentaimmaun chichauwaiti. \v 35 Shuar pegkerka pegkernumag enentaimu asa, chichaaksha pegkernak chichauwaiti. Tura shuar pegkerchausha pegkerchaunak enentaimu asa, chichaaksha pegkerchaunak chichauwaiti. \v 36 Tuma asamtai tsawan jeakaigka, Yuus ashi shuar ainan akankatnaiti. Tura chiki chikichik ni aantra chichakmaurinka imatiksag etserkartinaiti. \v 37 Tuma asamtai shuar pegkeran chichaa jakunka ameka waittaka jukishtatme. Antsu shuar chicham pegkerchaun chichaa jakunka, ameka waitat jukittame”, tusa titinaiti. \s1 Shuar tunau aina wainchatai iwainakta timau \r (Mr 8.11-12; Lc 11.29-32) \p \v 38 Nuna tusa Jesús timatai, fariseo aina, tura chicham umiktinan jintinkartin ainajai chichainak: \p “Jintinkartina, wainchatai chikichik iwainakta isha wainkarmi”, tusar tiaruiti. \p \v 39 Nuna tuinakai Jesús chichaak: \p “Juka shuar pegkerchau, nekaspapita tichau asar, wainchatai iwainakta turutainawai. Turasha nita wakeramunka turashtatjai. Antsu Yuusa chichamen etserin Jonás urukawaita numamtuk nitancha iwaintukartatjai. \v 40 Jonásan nayantsanmaya namak uun wainchatai kujaruiti. Turam nuna ampujen tres tsawan, tura tres káshi pujusuiti. Wisha tumasnak ju nugka jui shuarnum akinawaitaj nuna, shuar aina mantuawarmatai ikuntsan, tres tsawan, tura tres káshi tepestinaitjai. \p \v 41 Yuus Jonásan Nínive nugkanam chicharkartukta tusa akupkauwaiti. Turam Jonás Yuusa chichamen etserkai, Nínivenmaya shuar ainaka tunau takatan inaiyainak uwemkaru ainawai. Tumawaru asar Yuus nina chichamen umiku ainan yarumkai, Nínivenmaya shuar jinaawaru ainasha nantarartinaiti. Tumawar wii Jonásan nagkasaun pujusan, chicharmasha umikchau asaakrumin, atumin pachitmasar chichainak: Nitaka tunau ainawai tusa turamiartinaiti. \v 42 Apu nawantri Yuusan pachis etsermaun nekaattsa, Salomónkan jeashtanmaya tarinaiti. Tumamtai Salomón tu awai tusa ujakam pujutin yapajiawaiti. Turasha wii Salomónkan nagkasaun pujusan chicharmasha umikchau asaakrumin, Yuus ni chichamen umiku ainan yarumkai, nu apu nawantri jakau nantaki atumin pachitmas chichaak: Nitaka tunaun takau ainawai, tusa turamtinaiti. \p \v 43 Iwanch shuarnum egketu jiiki ajapamka, ni pujumainan eak aya nugkanmag weawai. \v 44 Tuma ni pujumainan wainkach, ‘wii yaunchuk pujuyaj nuig waketkin pujustajai’, tu enentaimui. Tusa waketki ni pujujakmaurin tarua iikma, nu shuarka jea japimkar shir iwaaramua numamtuk pujaun wainui. \v 45 Tuma waketki siete iwanch nina nagkasau pegkerchau ainan yaruak wakettruki egkemtawai. Turam shuarka yaunchuk pegkerchau ajakmaun nu senchi pegkerchau jawai. Atumsha ju shuar imatika iwanch chumpimtuamua numamtuk ainarme”, tusa tinaiti. \s1 Jesúsa nukuri ni yachi ainajai Jesúsan wainkartasa kaunkamu \r (Mr 3.31-35; Lc 8.19-21) \p \v 46 Jesús nuna tusa jintinkartak pujai, Jesúsan nukuri, nina yachi ainajai Jesúsan wainkartasa kaunkaruiti. Tuma kaunkar aag wajasaruiti. \v 47 Tuma irunai chikich shuar aina Jesúsan chicharuk: \p “Ame nuku, yatsum ainajai waitmakartasa tawar aa irunui”, tusar ujaina. \p \v 48-49 Tusa ujam Jesús chichaak: \p “¿Wina nukursha, tura wina yatsur ainasha yaita?” \p Nuna tusa ni unuinatairi ainan: \p “Wina yatsur, tura wina nukur ainaka ju ainawai”, tusa tinaiti. \p \v 50 Nuiyasha nuna tusa inaiyak: \p “Shuar wina apar wakeramun uminaka, wina yatsur, wina umaar tura wina nukur ainawai”, tusa Jesús tinaiti. \c 13 \s1 Arakan arakmau pachisa jintinkartuamu \r (Mr 4.1-9; Lc 8.4-8) \p \v 1 Nu tsawantaik Jesús jea pujau jiinki, kuchanam jeaa nuna yantamen ekemsauwaiti. \v 2 Tumamtai shuar aina iruuntraruiti. Tumawarmatai Jesús kanunam egkemar ajapeen nanamas shuar ainaka yaikminam iruuntrarmatai jintintu. \v 3 Turak arakan arakmaun pachis jintinkartutan nagkama chichaak: \p “Arakan arakmau arakan jigkain juki, ajariin nagkimak ikuuttsa wuwaiti. \v 4 Tuma araka jigkain ajariin nagkimak ikuknaiti. Nu arakan jigkai nagkimam jintanam kakekaruiti, tumanka chigki kautak amukuiti. \v 5 Araka jigkai nugka kayarnunam ujumak kakekaruiti, nu tumawaruka wári tsapainiaruiti. Turasha nugka nukapchau asamtai, \v 6 etsa etsantuk kagkape init achimrachu asamtai, aesak ijinawaiti. \v 7 Tura chikich ainaka jagki iruunmaunam kakekaruiti, tuma nusha tsapainiartatmaun jagki tsapainak yutuam jinawaruiti. Turamu asar arakka nerekcharuiti. \v 8 Antsu nugka pegkernum kakekaruka shir tsapainiar, chikichik jigkai ainayat nukap nerekaruiti. Chikichka treinta jigkain, tura chikichka sesentan, tura chikichka cien jigkain nerekaruiti”. \v 9 “Nita antutairi aramuka wii taja nuna antukarti”, tusa tinaiti. \s1 Jesúsa unuinatairi aina arakan arakmau pachisa inimsamu \r (Mr 4.10-12; Lc 8.9-10) \p \v 10 Nuna tusa jintinkartua ashimkamtai, nina unuinatairi aina ininak: \p “Apuru, ¿urukamtai arakan arakmau pachismesha shir nekamainchausha jintinkartame?” tusar tuina. \v 11 Tusa tuinakai Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: “Atumnaka Yuus inammaurin pachisan timaj nunasha nekamtikramattsa wakerutmarme. Turasha chikich ainaka nuna takumpapi tawa tusarka nekamain ainatsui. \v 12 Wina chichamrun nekaspapita tusa antaunka nu nukap jintintattajai, turasha wina chichamrun antutan nakitanka ni antukmaurinka kajinmamtikittajai. \v 13 Nui nitanka arakan arakmaun pachisan ayatik jintinjai, nitaka wii pegker takámun wainainaksha, wainmachua numamtuk jainawai. Tura antuinaksha, empekua numamtuk jainawai, tumaina asar nunapi taku tawa tusar nekainatsui. \v 14 Juka yaunchuk Yuusa chichamen etserin Isaías timauwa nu imanisag uminui, ni juna pachis tinaiti: \q1 ‘Atumka antutka antuktinaitrume, turasha nekashtinaitrume, waintasha wainkatnaitrume, tumakrumsha nekaspapita tichatnaitrume. \v 15 Ju shuar aina juka iturchat enentaimaina asar, nekaspapita tichamnau nekapenawai. Tumaina asar ujamsha shir antuinatsui. Tura jiisha epetkamua numamtin ainawai. Nuna tumainaksha Yuus pegkermamtikramatji tusa tutanka nakitainawai, tumainak nita wakeramun takainawai’. \p \v 16-17 Nekas tajarme, yaunchuk Yuusa chichamen etseru jakarua nuka yamai, tura shuar pegker ajakaru ainasha atum waintrum juna wainkartasa wakerujakaru ainawai. Imatika wakeruinaksha wainkacharu ainawai, antutnasha yamai atum antarum juna antukartasa senchi wakeru jakaru ainawai. Tumainaksha nitaka ju chichamnaka antukcharuiti. Atumka nita wina waitkachmaunam waitaina asarum, tura chichaamusha antuku asarum shir aneasrum pujustarma”, tusa tinaiti. \s1 Jesús arakan arakmau taja nunaka takun tajai tusa etserkamu \r (Mr 4.13-20; Lc 8.11-15) \p \v 18 “Yamaika shir nekaatarma, arakan arakmau taja nunaka juna takun tajai. \v 19 Araka jigkai jinta kakekaun chigki kautak amuku timaj nunaka shuar Yuus tu inamui tamaun antukiat enentaimtutsuk pujaun iwanch tarua, Yuusa chichame antukmaurin kajinmamtika nuna takun timajai. \v 20-21 Arakan jigkai nugka kayarnunam kakekaruka wári tsapainiartatmaun, etsa etsantuk arakan kagkape, nugka nukapchau asamtai, init achimrachun etsa sukua aeskau timaj nunaka, ujumak shuar yama chichaman antamuik wakerus umiktasa enentaimu waitainak, tura iturchattri aramu asar, Yuusa chichame antukmaurinka pachitsuk inaiyainak, yaunchuk puju jakmaun waketruina nuna takun timajai. \v 22 Araka jigkai jagki iruunmaunam kakekaru timaj nunasha, shuar aina Yuusa chichamenka antuinayat, nitak tsanumainak wiakchamartsuk shir pujumainaitti tu enentaimaina asar, wiakchamattsar ima senchi wakeruina nuna takun timajai. Ashi ju nugkanmaya warí aina nu chicham pegker antukmaunka emegkawai. Tuma asamtai Yuusa chichamenka enentaimtuinatsui. \v 23 Antsu araka jigkai nugka pegkernum kakekaru jinutsuk, ashi imanisag shir tsapainiaru asar, pegker nerekaru timaj nunaka, ujumak shuar Yuusa chichamen shir antukar, nekaspapita tusar iturchat aruinamsha umamkesar nepetak pujuina nuna takun timajai. Ujumak shuar cien jigkai, tura chikich sesenta, tura chikichka treinta jigkai nerekarua numamtincha ainawai”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Nupa pegkerchau árak arakmaunam tsapain pachisa jintinkartuamu \r (Mr 4.30-33; Lc 13.18-19) \p \v 24 Jesús junasha jintinkartak: “Yuus inammauka chikichik shuar nina inatairi ainan araka jigkai pegkeran ajanam araktarma, tusa ishiakam arakmakua numamtinaiti. \v 25 Tura ishiakam arakmak umikar kanuinak matsatai, chikichik shuar ni shuari ajanam wayaa nupa pegkerchau ainan araawaiti, tura araa ikuak wuwaiti. \v 26 Turamu ai, arakan arakmauka nekachu asa, pachitsuk pujai trigo aramusha tsapainaiti, tuma nerektasa nere shikapchich nagkamnai, nupa pegkerchau aramusha tsapainaiti. \v 27 Tuma nupa pegkerchau tsapaimtai takau aina patrónkrin ujakartasa wearuiti. Tuma jeariar ujainak: ‘Apu, ame araka jigkai araktarma tusam sukartusmam nuka pegker armayi. ¿Turasha nupa pegkerchausha itursag tsapaini?’ \v 28 Tutai chichaak: ‘Aunka chikichik shuar aitkayi’, tusa tinaiti. Tusa tama inatai aina chichainak: ‘¿Turasha amesha uruk enentaimmea, ii ainatincha nupa pegkerchau ainan weri takariarti tatsumek?’ \v 29-30 Tutai chichaak: ‘Atsaa, nekas inaisatarma, nupa takamka trigosha uwenmainaiti, tuma asamtai trigojai metek tsakakmatai, trigo tsamak uminkamtai, takau ainan chikichan ishiaktajai. Turam nita nupa pegkerchau ainanka uwerar irumrar epeatnun jigkaawarti, antsu trigonka juukar trigo irumtainam irumrarti’ ”, tusa tinaiti. \s1 Jesús mostaza jigkaijai pachis Yuusa chichamen jintinkartuamu \r (Mr 4.30-34; Lc 13.18-19) \p \v 31 Jesús junasha jintinkartak: “Yuus shuarnum inammauka mostaza jigkaiya numamtinaiti. Shuar nuna jigkain ajariin araawai. \v 32 Mostaza jigkaiya nuka chikich araka jigkai aina nu shikapchiti. Tumauwaitiat araamka tsapai, chikich númi aina nujai metek jawai. Iman jasmatai nui chigki ainasha nuna kanawen pasugmak jurena numamtuk Yuuscha ishichik shuarnum inamki nukap amajeawai”, tusa tinaiti. \s1 Pan najanku pachimtai levadura pachisa jintinkartuamu \r (Lc 13.20-21) \p \v 33 Jesús junasha jintinkartak: “Yuus shuarnum inammauka nuwa pankan najanuk levadura tutain ishichik ajunta pachimar uuntan wampushmamtikna numamtuk, Yuuscha ishichik shuarnum inamki nukap amajeawai”, tusa tinaiti. \p \v 34 Jesúska shuar ainan jintinkugka, aujmatmaun pachis tuke jinti jakuiti. Tura aujmatmaun pachis tutsukka jintinkartu jakchauwaiti. \v 35 Jesús tu jintinkartu jakua nunaka Yuusa chichamen etserin aarua nuna umiak turawaiti. Nuka tu aarmauwaiti: \q1 “Yuus nugkan yama najanaigkisha nekaachmaun jintinkartaksha, \q1 aujmatmaun pachisan tuke jintinkartitnaitjai”. \s1 Árak arakmaunam nupa pegkerchau tsapaku taja nunaka juna takun tajai tusa Jesús timau \p \v 36 Nuna tusa jinti jintinkartakua, shuar ainan awakear ikuak, nisha waketki jea jeamtai, nina unuinatairi aina jeariaruiti. Tumawar chicharainak: \p “Unuikartina, ame nupa pegkerchau árak arakmaunam tsapakuiti tusam timam nusha, ¿wari pachisam takumea timame? Shir ujakratkata, isha nekaami”, tusa tuina. \p \v 37 Tama Jesús nitan chicharuk: “Araka jigkain pegkeran arakmau timaj nunaka, wii shuarnum akinawaitaj nuna wiki tumamkun timajai. \v 38 Tura ajan pachisan timaj nunaka ashi shuar nugkanmaya ainan takun timajai. Araka jigkai pegker timaj nunaka shuar Yuusan nemarainan takun timajai. Antsu nupa pegkerchau timaj nunaka iwanchin umirin ainan pachisan takun timajai. \v 39 Shuar nupa pegkerchaun ara timaj nunaka iwanchin takun timajai. Arak nereku juwamu timaj nunaka atak nugka mesera nagkanmaunam shuar pegker aina pegkerchau ainajai etegkatna nuna takun timajai. Tura araka juu aina timaj nunaka nayaimpinmaya shuar ainan wii ishiaktinaitaj nuna takun timajai. \v 40-41 Atak nugka mesera nagkanmaunam nayaimpinmaya shuar ainan wii ishiaktinaitjai, turam nupa pegkerchau etegkra uwera yaruakar jinum aestaiya numamtuk, chikichan pegkerchau amajkau ainan, tura tunaun takau ainajai etegkratnaiti. \v 42 Tura tunau takau ainaka ji kajinchauwa nui chumpimsar, senchi waitainak útainak nainka takertu matsamtinaiti. \v 43 Turasha Yuus wakeramurinak umirkau ainaka nayaimpinam Yuusan pujutairiya nui, nita iyashi ainanka yapajiakar shir winchamtin etsa imainchauwa iman jasar, nayaimpinmaya shuar aina nujai metek iruuntrar, shir nakuru matsamtinaiti. Nita antutairi aramuka wii taja nuna antukarti”, tusa tinaiti. \s1 Yuusa pujutarigka oro pegker asamtai wakerin aina numamtinaiti tusa Jesús jintinkartuamu \p \v 44 “Yuus shuarnum inammauka oro aimkamu juki nugkanam yutua uukmauwa numamtinaiti. Chikichik shuar nu uukmaun wainak juki, ekesag chikichnaka ujatsuk yutua ikuak waketki pujus, nu nugkan oro uukmaurin ima senchi wakera asa, nuna sumaktasa ashi warí ninu ainanka suruk, ni nugka ima senchi wakeramun sumakua numamtinaiti”. \s1 Yuusa pujutairigka shuar aina perla tutain pegker asamtai wakerin aina numamtinaiti tusa jintinkartuamu \p \v 45 “Yuus shuarnum inammauka chikichik shuar warín surin nayantsanmaya kayan pegkeran akikan wainkattsa yáki imannasha takaka tusa, \v 46 ea wekaas, chikichik shuar imanun takakun wainak ikuak, jeen jea ashi ni waríri ainanka surur ashimak perla tutain sumakua numamtinaiti”. \s1 Jesús redtan pachis jintinkartuamu \p \v 47 “Shuar redjai namakramin aina kuchanam ajugkar, ashi chikich namak yuchatai ainan irumar achina numamtuk, Yuuscha shuarnumsha inamui. \v 48 Namakan achirar japi japinakua kukar ajuiniar, nui iruunturar namak yutai ainan yarumainak namak yuchatai ainanka entsa ataksha utsain ainawai. \v 49 Numamtuk Yuuscha tsawan nugka mesera nagkanmau jeakaigka, nayaimpinmaya shuar ainan, shuar pegker ainan, tura shuar tunaun takau ainajai irumar ikaankati tusa ashi nugkanam ishiaktinaiti. \v 50 Nuna juur tunau ainanka ji kajinchaunam tuke waitu matsamtin arti tusa utsawartinaiti. Turawaram senchi waitainak útu matsamtinaiti”, tusa Jesús tinaiti. \p \v 51 Nuna pachis uja ujakua nitan iniak: \p “¿Atumsha wii taja nusha shirak antukuram?” tusa iniam nita aimainak: \p “Ee, apu, shir antukji”, tusa tuina. \p \v 52 Tuinakai nitan chicharuk: \p “Chikichik shuar chicham umiktinan, Moisés aarua nuna jintinkartin, tura wii Yuus inammaurin pachisan etseraj nuna shir antuk, nekaspapita tusa nemartauka jeentin warí yaunchuk ikaankamurin, tura chikich warí yamai ikaankamurijai chikichan sumaina numamtuketi”, tusa tinaiti. \s1 Jesús Nazaretnum pujusmau \r (Mr 6.1-6; Lc 4.16-30) \p \v 53 Nu pachis jintinkartamun Jesús ashimak, \v 54 ni pujusa tsakarmaunam wuwaiti. Tuma nui jeaa, jea judío aina iruuntairin jintinkartutan nagkamawaiti. Tuma nui chicham pegkeran nita nekachmaun jintinkartakai, shuar aina enentai jearcharuiti. Tumawar chichainak: \p “¿Tuiyana unuimaru asampa wainchatai ainancha iwainawa? \v 55 ¿José tablan takauwa nuna uchirinchukait, nukurisha Maríachukait, tura Santiago, José, Simón, Judas aina nuna yachiya nuchaukait? \v 56 Tura nina umai ainasha jui matsataisha, ¿tuiyanak nisha junasha imatiksasha nekawa?” tusa nitak tunaiyaina. \p \v 57 Tusa anturtan nakitaina. Turam Jesús chichaak: \p “Shuar Yuusa chichamen etserin nina nugkeen, tura nina jeen pujus etserkaigka, anturchau ainawai. Turasha chikich nugkanmagka shir aneas anturkartasa wakerin ainawai”, tusa tinaiti. \p \v 58 Nuna tusa chikishcha wainkarti tusa, iwainaka takámun wainainaksha nekaspapi senchirtinaita tuinachmau asa, nukapka wainchatai ainanka iwainakchauwaiti. \c 14 \s1 Juan imakratin maamu \r (Mr 6.14-29; Lc 9.7-9) \p \v 1 Nu uwítin Herodes, Galileanmaya ainan apuri nu Jesúsan pachis chichaina asarmatai, nuna antuk \v 2 nina inatairi ainan chicharuk: “Nuka Juan imakratin mantamnawa nu senchirtin jas nantakin asa, wainchatai ainancha iwainawai”, tusa tinaiti. \p \v 3-5 Nunaka Juan maatarma tusa ni timaunam Juankan maawaru asarmatai tinaiti. Yaunchuk nina yachi Felipen nuwen Herodías naartinan juruki nuatak pujakai, Juan Herodesan chicharuk: “Apu, amina yatsumi nuwe jurukmeka nuatkam pujumaitsume”, tusa tinaiti. \p Tusa tama Herodes kajek maattsa wakerayat, shuar aina Juanka Yuusnumian chichaawai tuina asarmatai, nitan ashamak, ayatik cárcelnum egkearum cadenajai jigkartaarma tusa inaisauwaiti. \p \v 6 Tura pujai apu Herodes akinamu tsawaarmatai, Herodíasan nawantri irar aina iruuntramunam ajapeen wajan jantsemkai, Herodes nu nuwa jantsemmaurin senchi wakerukuiti. \v 7 Tura asa chicharuk: \p “Ashi ame wakeramu seatkumnaka imatiksanak amastajme”, tusa tinaiti. \v 8 Tusa tama Herodíasa nawantrisha nukurin iniasu, tura nina nukuri akattram Herodesan jeari chicharuk: \p “Juan imakratna nuna muuke tsupikam platonam egkeram surusta”, tusa tinaiti. \p \v 9 Nu tama apu Herodes wake meseku tumayat: “Nekas amastajai ame wakeramu seatkumnaka” tusa tamaun, irar ainasha ashi antukaru asarmatai, \v 10 suntar ainan chicharuk: “Werum Juan cárcelnum achikam egketa nuna muuke tsupirkarum susatarma”, tusa ishiakuiti. Turamu asar Juankan muuknum tsupikaruiti. \v 11 Turawar Juankan muuken platonam egkerar juki itantaruiti. Tura Herodíasa nawantrin susaru, turam juki nukurin susauwaiti. \p \v 12 Turawarmatai Juankan unuinatairi aina taruawar iyashi jukiar, ikusar ikuinak Jesúsan weriar ujakaruiti. \s1 Jesús cinco mil shuaran ayuramu \r (Mr 6.30-44; Lc 9.10-17; Jn 6.1-15) \p \v 13 Jesús nuna nekaamtai, jiinkiar kanunam egkemrar nugka agkantunam wearuiti. Tumawaru ai shuar ainasha nekaawar, amaigkar ni chicharkartamun antukartasa yaaktan ikuinak kukar wearuiti. \v 14 Jesús kanunmaya jiinkama nukap shuar iruunar ainan wainkauwaiti. Tura wainak nitan wait anentrauwaiti. Tura jan ikaankarmataisha pegker amajsauwaiti. \v 15 Etsa aka asamtai, Jesúsan unuinatairi aina Jesúsan jeariar chicharainak: \p “Etsa akawai, juigka ika chikichik shuarkesha pujachmaunam kaunkaji. Tuma asamtai shuarka ishiakta, yaaktanam jeattak jea matsata ai jeawar, nita yuatnun sumakarti”, tusa tuina. \p \v 16 Tusa tuinakai Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Nitaka wemain ainatsui, atum nita yuatnuka susatarma”, tusa tinaiti. \p \v 17 Takai nita chichainak: \p “Juigka atsurtamji, ayatik cinco pan, nuiya jimarchik namak arutramji”, tusa tuina. \p \v 18 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Nu wina surustarma”, tusa tinaiti. \p \v 19 Takai ejétim shuar ainan chirichrinam matsas, cinco pan aun, tura jimar namakan juki wajas, nayaimpinmani pagkai aparin maaketi, tusa, pankan puur ni unuinatairi ainan tinamkauwaiti. Turawaram shuar ainan nita tinamkaruiti. \v 20 Turawaram ashi yuawar shir aneasaruiti, tura ampintrau aina doce chagkinnum aimkaruiti. \v 21 Nuna yuawaruka nuwa aina, tura uchi ainajai nekapmatsuk, aya aishmag uun ainak nekapmaram, cinco mil shuar ajakuiti. \s1 Jesús entsanam wekaasa wemau \r (Mr 6.45-52; Jn 6.15-21) \p \v 22 Nuna tura nui nigka shuar ainajai chichaak pujak, nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Atumka botenam egkemarum emkarum kucha amain katigtarma tusa nitanka akupkauwaiti. \v 23 Shuar ainan ashi akatar ikuak”, Jesúska aparin aujsattsa, nigki nainnum wakauwaiti. Tuma nui pujus aparin aujuk pujai etsa akaikinaiti. Tumamtaisha nuig pujau. \v 24 Botenam egkemrar kucha ajapeen wena, tuma wenai nase senchi nasentuk umpuamu asa, entsa tsukatuk botenka ukaittak amaju. \v 25 Tsawastatuk jai, imaniamunam pachitkau Jesúscha entsanam wekaas wea. \v 26 Tumattamaun nina unuinatairi aina wainkaru, turasha nekacharu. Tumaina asar wakaniti tusar ashamkaru. Tumainak senchi chichainak: \p “Juka wakaniti”, tusa tuina. \p \v 27 Nuna tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Wiyaitjai, ashamrukairpa”, tusa tinaiti. \p \v 28 Tusa takai Pedro chichaak: \p “Apuru, nekas ametkumka, winasha entsanam wekasata turutta, wisha wekaasan ame wajam nui taatjai”, tusa tinaiti. \p \v 29 Tusa takai Jesús chicharuk: \p “Takumka winita”, tusa tinaiti. \p Nu tamauwaik Pedrosha botenmaya jiinki entsa najama wekaas, Jesús wajamunam jeantasa wea. \v 30 Turasha nase senchi nasentuk entsa tsukatmamtikmaun iikma ashamkau. Tuma entsanam wayak: \p “¡Apuru, achirkata!” tusa tinaiti.\fig |src="CN01722B.TIF" size="span" loc="Matthew 14.30" ref="Mt 14.30" \fig* \p \v 31 Tusa takai Jesús uwejnum achik chicharuk: \p “¡Winaka imanisam enentaimturtsumek! ¿Urukamtai nekaspapita turuttsume?” tusa tinaiti. \p \v 32 Jesús Pedrojai botenam egkemramtai nasegka megkaakauwaiti. \v 33 Tumamtai nina unuinatairi aina botenam chumpiruka Jesúsan tikishmatrar chicharainak: \p “Ameka nekas Yuusa uchiriyaitme”, tusa tiaru ainawai. \s1 Jesús Genesaretnumia ja ainan pegker amajsamu \r (Mr 6.53-56) \p \v 34 Kuchanam katigkar nugka Genesaretnum jeawaruiti. \v 35 Tumainan wainkar nu yaaktanmagka chichaman ashi etseraruiti, turawarmatai ja ainan Jesús pujamunam ashi ikaankaruiti. \v 36 Turawar chichainak: \p “Inaikartusta amina nugkutairmin yantamegsha antigkarmi”, tusa tuina. Tura shuar nina nugkutairin antigkuka ashi pegker jasaruiti. \c 15 \s1 Shuaran tunau amaju pachisa etserkamu \r (Mr 7.1-23) \p \v 1 Jerusalénnumia fariseo aina, tura chicham umiktinan unuikartin ainasha Jesúsan taruawaruiti. Tumawar ininak: \p \v 2 “¿Urukamtai amina unuinatairam ainasha yaunchuk ina uuntri aina umijakmauwa nuna metek uminatsua? ¿Urukamtai nitasha ikijmatskesha yuinawa?” tusar tuina. \p \v 3 Tuinakai Jesús nitan iniak: \p “¿Urukamtai atumsha chicham umiktarma Yuus timauwa nuke umitskesha atum wakeramuksha takarme? \v 4 Yuusa chichame tu aarmauwaiti: ‘Atumi apari, tura atumi nukurisha chichame umirkatarma. Nina aparin tura nukurincha pegkerchaun chicharuka aya mantamnati’. \v 5 Turasha atumka chichaakrum: Shuarka nina aparinka, tura nina nukurinkisha ‘wika yaimaitsujrume, ashi wina aruta junaka Yuusan anajmatamjai tusa tumainaiti’, tusarum tarume. \v 6 Chikichkiksha nuna tusa tauka nina aparinka, tura nukurinkisha yaimaitsui tarume. Atumka nu tusa takurum chicham umiktarma Yuus turammauwa nuka imanchau umarum inaiyakrum, atumin uuntri chichamea nuke umiarme. \v 7 ¡Tsanumin ainata! Yuusa chichamen etserin Isaías atumin pachitmas aak: \q1 \v 8 ‘Ju shuar aina juka winaka ayatik nita chichamenig emematruinawai, turasha winaka enentaimturainatsui. \v 9 Tumaina asar, aantar wina pachittsar emematjai tusa turutainawai. \q1 Nita jintinkartuina nunasha chikich ainan ju umiktarma tusa tu jakarua nunak jintinkartuinawai’ ”, tusa Jesús tinaiti. \p \v 10 Jesús nuna tina shuar ainan untsuk chicharuk: \p “Jusha antukrum shir nekaatarma. \v 11 Shuara weneen waya nuka shuarnaka Yuus iismaka pegkerchauka amajtsui. Antsu katsekmat aina nu, tura pegkerchau chichat aina nuwaiti shuaran pegkerchau amajuka”, tusa tinaiti \p \v 12 Timatai nina unuinatairi aina Jesúsan jeariar chicharainak: \p “¿Fariseo aina ame tame nuna antukar kajekara nusha amesha nekamek?” tusa tuina. \p \v 13 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Nitaka wina aparnauchu asar, árak uwer ashi kagkapeejai ajaptaiya numamtuk amajam artinaiti. \v 14 Tuma asamtai pachikairpa. Nitaka wainmachua numamtin ainawai. Shuar wainmachu chikich wainmachun jintan inaktustasa weakka, mai metek waanam iyaamainaiti”, tusa tinaiti. \p \v 15 Tusa takai Pedro Jesúsan chicharuk: \p “Nu pachisam tame nusha wari takumea tame shir ujakratkata”, tusa tinaiti. \p \v 16 Tutai Jesús nitan chicharuk: “¿Atumsha wii taja nu nekatsrumek? \v 17 ¿Ashi wenenam wayaka ampujnum egkemar nagkamaki wakenam wetainam ajapna nuka nekatsrumek? \v 18 Turasha chicham wenenmani jina nu enentainmaya jiinui, nuwaiti shuaran tunau amajuka. \v 19 Magkartuta nu, chikichan nuwe takata nu, nuwa agkantujai tsanirmata nu, kasamta nu, waitruta nu, katsekmata nusha tura pegkerchau enentaimtai aina nuka enentainmaya jinnaiti. \v 20 Shuaran tunau amajuka nu ainawai, turasha ikijmarum yuatarma timauwa nu tumatsuk yuamusha shuarnaka pegkerchauka amajeatsui”, tusa tinaiti. \s1 Jesúsan nuwa Canaánnumia nekaspapita timau \r (Mr 7.24-30) \p \v 21 Jesús nina unuinatairi ainajai nuiya jinki Tiro nugkanam, Sidón nugkanmasha wuwaiti. \v 22 Nui jeamtai, Canaánnumia chikichik nuwa nui pujau asa, Jesúsan untsukmaikia wea. \p Tumak chicharuk: “Apu David weantu uchiriya, winasha wait anentrurta. Wina nawantur iwanch egkemtuamu asa, senchi waitawai”, tusa tinaiti. \p \v 23 Tusa tamasha Jesúska aikchau. Tumakai Jesúsa unuinatairi aina chichainak: \p “Ina ukurin winis untsu untsumkauwa winajama, aujsam akupkata”, tusa tuina. \p \v 24 Tusa tuinakai Jesús nuwan chicharuk: \p “Winaka Yuuska Israel shuar aina oveja megkarauwa numamtuk pujuina nui akuptukuiti”, tusa tinaiti. \p \v 25 Nuna takaisha nuwaka amainag tikishmatar chicharuk: \p “Apuru, nawantur iwanch jiiki ajapruata”, tusa tinaiti. \p \v 26 Nu tusa tama Jesús ayak: \p “Uchi pankan yua atanki yawa suamuka pegkerchauwaiti”, tusa tinaiti. \p \v 27 Tusa tama ni chichaak: \p “Apuru, nuka nekasaiti. Turasha pegke yawaksha mesa wakenam wajasar, uchi pankan tsaik akakeamun yuwa jama”, tusa tinaiti. \p \v 28 Tusa tutai Jesús ayak: \p “Umaaru, yajau winaka nekaspapita tusam enentaimturamja imanisam enentaimturam nui, ame wakeram nuka imanisag uminkattawai”, tusa tinaiti. \p Nuna taig nina nawantrisha pegker jasuiti. \s1 Jesús nukap shuar jainan pegker amajsarmau \r (Mr 7.31-37) \p \v 29 Jesús nina unuinatairi ainajai kucha Galilea yantamen nagkamaki wea weakua nainnum wakar nui ekeemsaruiti. \v 30 Tumawarmatai nukap shuar ja ainan, shutua shutua wekain ainan, uweje chuiru ainan, wainmachu ainan, chichachu ainan, chikich jatajai ja ainancha Jesús pujamunam nukap ikatkaruiti. Turawar Jesúsa naween ayanas matsasaruiti, turawarmatai ja ainanka ashi pegker amajsauwaiti. \v 31 Turawaram shuar chichachu ainasha chichaina, uweje chuiru ainasha pegker jasaru. Shutua shutua wekain ainasha shir wekaina, wainmachu ainasha wainmaina. Tumainan shuar aina wainkar enentai jearcharuiti. Tumawar “Israel shuar ainan Yuusriya nuna nekas ememataina”. \s1 Jesús cuatro mil shuaran ayuramu \r (Mr 8.1-10) \p \v 32 Tumawarmatai Jesús nina unuinatairi ainan untsuk irumar chicharuk: \p “Ju shuar aina juna wait anentainajai. Tres tsawan wijai tuke matsatainawai, turasha yumaintri atsurainawai. Nita jeenka jeatsuk jinta shimus tsukai jinawai tau asan, yurumkan ayurtsukka ishimmaitsujai”, tusa tinaiti. \p \v 33 Takai nina unuinatairi aina chichainak: \p “Turasha ¿chikichik shuarkesha atsamunam kaunkaj nusha tuiyag imajin shuar ayurmaincha yutaisha jumainaita?” tusa tuina. \p \v 34 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “¿Urutma panka takakrume?” tusa tinaiti. \p Tusa takai nina unuinatairi aina chichainak: \p “Cuatro pan, tura nuiya ishichik namakjai takakji”, tusa tuina. \p \v 35 Tusa tuinakai: \p “Shuar aina akantrarum nugka matsastaarma, tusa inaiyak \v 36 pankan namakjai juki wajas, aparin aujas maake tina, nuna puur nina unuinatairi ainan chicharuk: Atum nui shuar aina tinamkatarma tusa nitan susauwaiti. \v 37 Turam nita jukiar tinamkaram ashi yuawar shir aneasaruiti. Tura ampintrau ainancha siete chagkinnum aimkaruiti. \v 38 Nuna yuawaruka nuwa aina, uchi ainajai nekapmatsuk aya aishmag uun ainak nekapmaram cuatro mil shuar ajakaruiti. \v 39 Nuna tura Jesús shuar ainan akatar ikuak nina unuinatairi ainajai botenam egkemar Magdala nugkanam wuwaiti”. \c 16 \s1 Fariseo aina saduceo ainajai Jesúsan wainchatai chikichik iwainkartukta tusa timau \r (Mr 8.11-13; Lc 12.54-56) \p \v 1 Fariseo aina saduceo ainajai Jesúsan wainkartasa jeariaruiti. Tura tsanua nekapsartasa chicharainak: \p “Nayaimpinmaya ii wainkachmau iwainakta”, tusar tuina. \p \v 2 Turasha nitan chicharuk: “Atumka pegker kintamkai chichaakrum: ‘Kashinka pegker tsawan atatui’ tinu ainarme. \v 3 Antsu káshikmasrum chichaakrum: ‘Yamaika yumi yutuktatui, yuragkim mukusa jasai’, tusarum tinu ainarme. Tsanumin ainata, nayaim iisrum, tsawan tu atatui tusarum nekauwaitiatrum, Yuuscha juisha winasha urukamtaig akuptukuit nuka nekatsrume. \v 4 Ju shuar pegkerchau, chichaman metek umichu aina wainchatai chikichik iwainkartukta tusar tuinawai. Turasha wika chikich yamaram iwainamunka iwaintutsuk Jonás urukawaita tumasnak nitanka iwaintuktatjai”, tusa nitanka ikuknaiti. \s1 Fariseo jintinkartutairigka pan pachimtai levaduraya numamtinaiti timau \r (Mr 8.14-21) \p \v 5 Jesúsa unuinatairi aina Jesúsjai kucha amain wenak pankan kajinmatkiaruiti. \v 6 Turawarmatai Jesús nitan chicharuk: \p “Fariseo aina saduceo ainajai nita pan pachimtairi aina nu shir enentaimrarum iistarma”, tusa tinaiti. \p \v 7 Nuna tusa takai nina unuinatairi aina chichainak: \p “Nunaka ii pan jukichaj nui turamji”, tusa tuina. \v 8 Nu tuinakai Jesús antuk chichaak: \p “¿Urukamtai yutainmasha ima enentaimainarme? ¿Urukamtai winasha enentaimturtsurme? \v 9 ¿Wii cinco pankan tsaikan, cinco mil shuaran ayuramiaj nuka aneaktsurmek? ¿Urutma chagkinnuma aimkamiarme? \v 10 ¿Nuiyasha wii siete pankan tsaikan, cuatro mil shuaran ayuramiaj nusha aneaktsurmek? ¿Urutma chagkinnuma aimkamiarme? \v 11 ¿Urukamtai atumsha shir enentaimsarmesha antukchamarme? Wika nita pankrin takun tatsujai, antsu ‘fariseo aina saduceo ainajai nita jintinkartutairi aina nu shir enentaimrarum iistarma takun nunaka tajai’ ”, tusa tinaiti. \p \v 12 Nuna tusa timatai Jesús nekas pankan tutsuk fariseo aina saduceo ainajai jintinkartutairin pachis taku timaun nekaawaru ainawai. \s1 Pedro Jesúsan ameka Cristowaitme timau \r (Mr 8.27-30; Lc 9.18-21) \p \v 13 Jesús Cesarea nugka Filiposnum a nui jeaa nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “¿Shuar ainasha wii shuarnum akinawaitaj junasha wari turutainawa?” tusa tinaiti. \p \v 14 Tusa takai nita chichainak: \p “Chikich ainaka auka Juan imakratin maamua nuwaiti turamainawai. Chikich chichainak: ‘Auka Elíastsukaitti turamainawai’. Tura chikich ainaka ‘auka Jeremíastsukaitti turamainawai, antsu nuchauwaitkugka yaunchuk Yuusa chichamen etserin ajakarua nutsukaitti’ ”, tusa turamainawai tuina. \p \v 15 Tusa tuinakai nitan chicharuk: \p “Tura atumsha winasha ¿yaiti turutrumea?” tusa tinaiti. \p \v 16 Nuna tusa takai Simón Pedro ayak: \p “Ameka Cristowaitme, Yuus tuke pujuwa nuna uchiriyaitme”, tusa tinaiti. \p \v 17 Tusa tama Jesús nina chicharuk: \p “Simónka, Jonása uchiriya ameka shir aneasam pujusta. Ame chichakum nuka amek enentaimsamka chichakchaume. Antsu Yuus nayaimpinam puja nu chichamtikramkayi. \v 18 Wisha amina ujaktajme: Ameka yamaika Pedro atatme. Nu Pedro ta nuka kaya taku tawai. Ameka Cristo, Yuusa uchiriyaitme turutainanka nu kayanam ekenir jeamkamua numamtuk, winau amajsartatjai. Tura nuka jaksha tuke jakashtinaiti. \v 19 Yuusan takatri ju nugka jui a nunaka amina inaitustajme. Turamu asaakmin ame ju nugka jui wina aparu chichame jintiakmin, shuar nuna antuk, nekaspapita tusa tunaurin etsertumakmataigka, Yuuscha yamaika amina tunaurminka tsagkurtamrayi titinaitme. Antsu shuar tunau takatan inaitan nakitanka Yuuscha tsagkuurashtinaiti tusam titinaitme”, tusa tinaiti. \p \v 20 Nuna tusa nina unuinatairi ainan chicharuk: Wina pachittsarmeka, auka Cristowaiti tusarmeka, chikichik shuarkesha ujakairpa tusa akattrauwaiti. \s1 Jesús mantamnatnuri etserkamu \r (Mr 8.31–9.1; Lc 9.22) \p \v 21 Nuna tusa Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Jerusalénnum weartatji, winaka ai jeawakrin, judío apuri aina, sacerdote apuri ainasha, chicham umiktinan jintinkartin ainajai ashi nakitruina asar, senchi waitkarsar mantuawartatui. Nuna turutawarmataisha wika tres tsawan tepesan nantaktatjai”, tusa tinaiti. \p \v 22 Tusa takai Pedro Jesúsan akanak juki chicharuk: \p “¿Urukamtai amesha tusha enentaimme? Yuuska aminka turam atii tusagka tsagkamrammaitsujama”, tusa tinaiti. \p \v 23 Nu tusa tama Pedro Satanása numamtuk chichaa asamtai, ayanmata chicharuk: \p “Satanása, wini tantam tu wajatsuk wetá, ameka ayatik utujimtikrukam awake enentaimtikrurtasam wakerame. Tuma asam Yuusjai metekka enentaimtsume, antsu shuar enentaimtai enentaimme”, tusa tinaiti. \s1 Jesús wina nemartuktaj tautirmeka atum wakeramuka inaisatarma tusa timau \r (Mr 8.34-38; Lc 9.23-27) \p \v 24 Nuna tina Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Wina nemartuktaj tautirmeka atum wakeramuka inaiyakrum nemartuktarma, tumakrum shuar aina mantamattsa wakerutmainakaisha, wii wakeramua nuka kashi kashinig takastarma. \v 25 Shuar wii wakeramun takainan maattsa wakeruinawai. Tuma asamtai shuar wii wakeramun takatan nakitainawai. Shuar tumau ainaka Yuusjai tuke pujuschartin ainawai. Turasha shuar wii wakeramun takau ainan maataj tamaun nekauwaitiat wii wakeramun takau ainaka, Yuusjai tuke pujusartin ainawai. \v 26 Shuar ashi nugkanmaya warí ainan ashi ninu amajeaksha, ni jakaigka nina waríriya nuka ninka pegkesha uwemtikmaitsui. Antsu nina waríriya nuke waittanmagka umamainaiti. Shuar waittsaij tusa uwemrattsa akikmamainka pegke atsawai. \v 27 Shuarnum wii akinawaitaj nuna, wina aparu senchirijai tura nayaimpinmaya shuar ainajai nugkanam taakun chiki chikichik shuarnaka nita takasmaurin iirsan, ni pegkeran takasunka pujut nagkanchaun susartinaitjai. Tura tunaun takasunka waitat nagkanchaun susartinaitjai. \v 28 Nekasan tajarme: Atum jui iruntrum juiyatiram eke jatsuk pujakrumka, shuarnum wii akinawaitaj nuna winau ainanam inamrattsan winamu waitkatin ainarme”, tusa tinaiti. \c 17 \s1 Jesús yapajinamu \r (Mr 9.1-12; Lc 9.28-36) \p \v 1 Tura seis tsawan pujus, Jesús Pedron, Jacobon, ni yachi Juanjai juki nitajai nain yaki wajakmaunam wearuiti. \v 2 Nui matsatmaunam Jesús nitasha wainainamunam yapajina. Yapigka winchamtin etsaya numamtuk jasuiti, tura jaanchrisha shir puju tsaaptin jasuiti. \v 3 Iman jasun Elías Moisésjai, Jesúsan taruawar aujainan nita wainkaruiti. \v 4 Nuna Pedro wainak Jesúsan chicharuk: \p “Apuru, juigka yajau pujatsji. Ame wakerakminka tres aakan aakmaktajai. Chikichik aminu, chikich Moisésnau, tura chikichka Elíasnau atii”, tusa tinaiti. \p \v 5 Nuna tusa Pedro chichaak wajai, yuragkim yakiya juarki nitanka amuawaiti. Turam irunai Yuus yuragminmaya chichaak: “Wina uchir nekas anetairka, wii etegkamua nuka juwaiti, nigki anturkatarma” tusa tamaun antukaruiti. \p \v 6 Nu tamaun antuinamuik nina unuinatairi aina ashamkar nugka tikishmarar tsuntsumawaruiti. \v 7 Tumawarmatai Jesús nitan jeaari antiak: \p “Ashamtsuk wajaktarma”, tusa tinaiti. \p \v 8 Tama nitasha wajakiar iikma Jesús nigki wajattamaun wainkaruiti. \p \v 9 Nuna tuma Jesús nainnumia akak, nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Atum yamai wainkaurum nu pachisrumka shuarnum wii akinawaitaj nuna mantuawarmatai nantatsaigka, chikichik shuarkesha ujakairpa”, tusa tinaiti. \p \v 10 Nuna timatai nina unuinatairi aina Jesúsan ininak: \p “¿Urukamtai chicham umiktinan jintinkartin ainasha Elías yama nagkamchakka taatnaiti tusasha tuinawa?” tusa iniasaruiti. \p \v 11 Tusa iniam Jesús nitan chicharuk: \p “Nuka nekasaiti, Elías niya emak taa ashi umiktinaiti. \v 12 Turasha wii tajarme: Elíaska taawaiti, tumanak nekacharu asar, nita wakeruinamun uminak pegkerchau amajkaruiti. Nujai metek wisha chikichnum suruka waitkam atinaitjai”, tusa tinaiti. \p \v 13 Nuna takai nina unuinatairi tres aina nijai wekaina: Jesúska Juan imakratnun pachis takumpa tawa tusar enentaimraruiti. \s1 Jesús uchin iwanch egkemtuamun jiirkimu \r (Mr 9.14-28; Lc 9.37-43) \p \v 14 Jesús nainnumia juaki shuar irunmaunam jeawaiti, tumattamaun chikichik shuar jeari Jesúsan tikishmatar chicharuk: \p \v 15 “Apu, wina uchirun iwanch egkemtur waitkarta nu wait anentrata. Iwanch yama egkemtakka ashammain amajeawai, imatikak jinumsha jiataj tinayi, tura entsanmasha ajug maataj tinayi. \v 16 Turin asamtai amina unuinatairam ainan itarin iwanch uchin waitkarta nu jiikim ajaprutatarma tusan timajai. Tutaisha jiiktajkama tujinkarmayi”, tusa tinaiti. \p \v 17 Nu tusa tama Jesús chichaak: \p “¡Nekaspapita turutchau ainata! ¿Wini enentaimtan unuimararti tusancha, urutma nukapea atumjai iruuntrancha pujumainaitja?” tusa tinaiti. \p Nuna tusa inaiyak: \p “Uchiram jui itanta”, tusa tinaiti. \p \v 18 Uchi juki itantam Jesús iwanchin jiyak: “Iwanchi, ju uchika jinkim weakum ikukta”, tusa tinaiti. Nu tusa tamauwaik iwanchka jiinki weak uchin ikuknaiti. Turam uchisha pegker jasuiti. \v 19 Nuna turamtai nina unuinatairi aina Jesúsan akanki jukiar ininak: \p “¿Urukamtaig isha iwanch jiiktajkamarsha tujinkamji?” tusa tuina. \p \v 20 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Atumka imanisrum winaka enentaimturainatsrum nui tujinkaurme. Nekas tajarme, atum ishichkiksha nekaspapita tamaurum mostaza jigkai shikapchichia annuksha arutramkaigka, au nain chicharkurum: ‘Aigka atsuk yaja chikich yantamnum wetá’, tamaka naincha tumasag megkamainaiti. Atum wina nekaspapita tamaurum arutramkaigka iturchatka atsurtammainaitrume. \v 21 Turasha iwanchka junisrik pujusrika jiishtaiya, yurumak ijarma pujusa, Yuus aujkur jiitia”, tusa tinaiti. \s1 Ataksha Jesús ni mantamnatnurin jimara etserkamu \r (Mr 9.30-32; Lc 9.43-45) \p \v 22 Nuiya jiinki Galilea nugkanam wesa Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Shuarnum akinawaitaj junaka achirkar surutkartatui. \v 23 Turutawarmatai winaka mantuawartatui. Turasha tres tsawan asan, ataksha nantaktatjai”, tusa ujakaruiti. \p Nuna tusa takai nuna antukar, senchi wake mesemar nekapena. \s1 Yuus emematku iruuntai jeanam takau aina akiktin pachisa timau \p \v 24 Nuiya juakiar Jesúsjai yaakat Capernaúmnum jeawaruiti. Tuma nui jeawarmatai, Yuus emematku iruuntai jeanam shuar takau aina akiktinan kuitan yarumin aina Pedron jeariaruiti. Tura ininak: \p “¿Atumin jintintramnuk Yuus ememattasa iruuntai jeanam takau ainan akiktinnaka nigka akikmaktata?” tusa tuina. \p \v 25 Tama ni ayak: \p “Ee, ni akikmaktatui”, tusa tinaiti. Nuna tusa ikuak jea wayawaiti. \p Tumamtai Jesús iniak: \p “¿Simónka amesha uruk enentaimme? ¿Au apu ainasha tu shuarnauna kuitnasha juinawa? ¿Nitanunkek juina, turuinachkusha chikich shuar aina nunak akikmakta tusa tuina?” tinaiti. \p \v 26 Tutai Pedro ayak: \p “Yajaya ainan akikmakta tuinawai”, tusa tinaiti. \p “Tutai Jesús chichaak: Isha nuigka Yuusnau asar akikmamaitsuji. \v 27 Turasha nita ina kajertamkaraij, ame anzuelo jukim entsa weme nagkiata, turam namak yama nagkamchakum japiktatam nuna wene iwankam iista. Nu namaknum chikichik kuit egkemtatui. Nu kuit jukim Yuus ememattasa iruuntai jeanam weme aminusha, tura winausha akikmakam ikuuta”, tusa tinaiti. \c 18 \s1 ¿Yáki apusha atinaita? tusa inimsamu \r (Mr 9.33-37; Lc 9.46-48) \p \v 1 Nu tamaunam Jesúsa unuinatairi aina Jesúsan jeariar chicharainak: \p “Ii ainaj juiyasha Yuusa inamtairiya nuisha ¿yáki apusha atinaita?” tusa tuina. \p \v 2 Tuinakai Jesús chikichik uchin untsuk juki ajapeen awajas, \v 3 chichaak: \p “Nekas tajarme, atum pegkerchau enentaimtai yapajiarum uchi chichaman umina numamtuk umiachkurmeka, Yuusan inamtairinka wayaashtin ainarme. \v 4 Yuusan inamtairiya nui apu atinka shuar emematsuk, ju uchia jujai metek enentaimturaina nu apu artinaiti. \v 5 Shuar wina anentuk ju uchia juninchinkisha shir anentas juinaka winasha imanisag juruinawai”. \s1 Chikichan tunaun takamtiku ima senchi waittsartinaiti \r (Mr 9.42-48; Lc 17.1-2) \p \v 6 “Uchi wina nemartuktasa enentaimturaina nuna tunaun takamtikainaka, kaya uun jigkaar kuntejnum netua, nayantsa kunarin ajapeamua numamtuk artinaiti. \v 7 Turasha shuar aina tunaun takainak chikich ainancha tunaun takamtikainaka nukap irunui. Chikichan tunaun takamtika nu waittan ima senchi jukiartin ainawai. \p \v 8 Tumawartin asarmatai atumin uweje, turachkurmesha atumin nawegsha tunaun takamtikramkaigka, tsupikrum ajapawa numamtuk tunau takat inaisatarma. Chikichik uwejek, tura chikichik nawek nayaimpinam shutus wayaawa numamtuk tuke pujutia nui tunaurtichu wayaamuka pegkeraiti. Nu tumachkurmeka ashi iyashmijai jinum egkemsarum waitmainaitrume. \v 9 Tura atumin ji tunau takatnum enentaimtikramkaigka, nusha turusrumek chikichik jiimi ukuinkarum ajapawa numamtuk tunau takat inaisatarma. Chikichik jiijaig iimsa waimaina numamtuk pujut tuke atina nui tunaurtinchau wayaamuka nekas pegkeraiti. Nu turachkurmeka ji tuke ke a nui egkemsarum waitmainaitrume”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Oveja megkakau pachisa jintinkartuamu \r (Lc 15.3-7) \p \v 10 “Chikichik shuartirmeksha ju uchi shikapchich aina juka nakitrairpa. Nayaimpinmaya shuar uchin kuitamin aina nuka aparjai tuke irutkau pujuinawai. \v 11 Shuarnum akinawaitaj nunaka shuar megkarau ainan uwemtikattsan taawaitjai. \p \v 12 Chikichik shuar cien oveja aramu chikichik megkak noventinueve juakmataisha ¿urukmainaita? Chikich ainanka shir kuitamak matsas ikuak, chikichik megkaakaun eak wemainaiti. \v 13 Tuma wekaas wainkagka, noventinueve juakua nuna nagkasau shir anenmainaiti. \v 14 Numamtuk ina apari nayaimpinam puja nusha chikichkiksha ju shikapchich aina ju megkaakati tusagka wakeratsui”, tusa tinaiti. \s1 Cristonam surumankau tunau takasmataisha uruk chicharmainkit nu pachisa timau \p \v 15 “Amina yatsum tunaun takartamkaisha, nijaig kanakim chichasta, turakum, ni tunaun takasmaurisha iwaintukam ujakta. Ame turam anturtamak tunau takatan inaiyakaigka, amina yatsum tunau inaitanam yaigkume. \v 16 Antsu amina anturtamchakaigka, chikichik shuar turachkumsha jimarkesha untsukam nujaisha iruunturum, ni tunaun takasmauri pachisrum aujsatarma. \v 17 Nitajai iruuntra tamasha tunaun takatan inaiyachkaigka, shuar Cristonam surumankau aina ashi iruuntramunam jukim awayaatarma, turakmin ni tunau takasmaurin pachis nitasha aujas nekapsarti. Antsu nuna anturchakaigka, chikich shuar Yuusan enentaimtichu aina nujai metek, apu kuitri atin juaji tusar shuaran tsanua yarurin aina tumau amajsarum inaisatarma. \v 18 Nekas tajarme, atum chicham ujamaitak tunau takatan inaisacharunka wina Aparsha tsagkuurashtinaiti. Antsu atum wina aparu chichame jintiakrumin, shuar nuna antuk, nekaspapita tusa tunau takatan inaisamtaigka, yamaika amina tunaurumnaka Yuus tsagkurtamrayi tusarum titinaitrume. \v 19 Nunasha tajarme, atum jimartirmeksha nekas suramsattawapi tu enentaimsarum ju nugka jui pujusrum, atum atsumamu pachisrum aujmaka, wina apar nayaimpinam puja nu suramsatnaitrume. \v 20 Atum tuig jimarchiksha, tumachkurmesha tres shuartirmeksha iruuntsarum wina pachittsarum chichakrum pujutnaittrum nuigka wisha atumjai irutkau pujutnaitjai”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Chikichjai tsagkurnaiyamu \p \v 21 Nuna tutai Pedro Jesúsan jeari iniak: \p “Apuru, wisha wina yatsur pegkerchau amajtakaisha ¿urutma tsagkurmainaitja, sieteya imaanik tsagkurmainaitaj?” tusa tinaiti. \p \v 22 Tusa tama Jesús ayak: \p “Sieteya junikka tsagkuurata tatsujme, junik tsagkuratjai tutsuk tuke tsagkursamke atá”, tusa tinaiti. \p \v 23 “Nuna tusa inaiyak nina unuinatairi ainan ashi chicharuk: \p Yuusan inamtairiya nuka chikichik apu shuar yuwimmau asa, akirkata tusa tina nujai metekmamtinaiti. \v 24 Apun yuwimun akikmamaintri pegkesha atsurmaun shuaran juki awayawaruiti. \v 25 Turam nu shuar apun aujuk: ‘Wii akikmamainka pegke atsurtawai’, tusa tinaiti. Tusa tama apu chicharuk: ‘Antsu akikmamain atsurtamu asamtai, amina nuwem, uchiram ainancha, ashi warí aminu arutramaina nujai suruktajrume. Turam antrarum yujasrum chikich aina inaku waitkatai ataarma, tu amina yuwirmeka uminkati’, tusa tinaiti. \v 26 Tusa tama, apun tikishmatar chichaak: ‘Apu, wait aneasam nuka turuttsuk ishichik tsawan nakarsata, wii amina yuwimjam nunaka ashi imatiksanak akiktatjame’, tusa tinaiti. \v 27 Tusa tama apusha wait anentar: Antsu yuwiram a nunaka akirkata tichattajme, nuka junisag atii tusa inaisauwaiti. \p \v 28 Turam jiinki weajkama shuar nina yuwimkaun wainkauwaiti. Tura suwenam achik emeta awajas chicharuk: ‘Ame yuwimram nuka wári akirkata’, tusa tinaiti. \v 29 Imatram yuwimkartausha tikishmatar chicharuk: ‘Wait aneasam imatikrutsuk ishichik tsawan nakarsata, wii amina yuwimjam nunaka ashi imatiksanak akiktatjame’, tusa tinaiti. \v 30 Tusa tamaitiat wait anentsuk achik juki cárcelnum pujus yuwirin akikmakti tusa egkeawaiti. \v 31 Nu wait anenmain amajeamun wainkar chikich apun inatairi ainasha apurin jeariar ashi nita wainkamunka imatiksag ujakaruiti. \v 32 Turam apusha senchi kajek shuaran ishitak juki itantarmatai chicharuk: ‘Ameka pegkerchauwaitme, wika ame seatkumnaka wait anentran, ashi ame yuwimramunka akirkaipa tusan inaitusmajme. \v 33 Turamu asam amesha amina yuwimramuka wii inaitusmajam aitkasmek inaimainaitam jama, ¿urukamtai aitkamsha wait anentsuksha waitkame?’ tusa tinaiti. \p \v 34 Nuna tusa apuka senchi kajek chichaak: ‘Jusha achikrum jukirum cárcelnum egkea ikuutaarma, nisha nui pujus wina yuwimrukma nunaka ashi akikmakti’ ”, tusa inamrauwaiti. \v 35 Jesús nuna pachis jintinkartua inagnak: \p “Wina apar nayaimpinam puja nusha tumasag, atumi yachi enentaimtairmijai tsagkurchataika, nisha tsagkurtamrashtinaitrume”, tusa tinaiti. \c 19 \s1 Nuwa ajapeamu pachisa jintinkartuamu \r (Mr 10.1-12; Lc 16.18) \p \v 1 Jesús jintinkartamun umik Galileanam pujamunka ikuak, Judea nugkanam jeaa atu amain Jordánnum katigkuiti. \v 2 Tumamtai nukap shuar ja ainan yaruakar Jesúsan utsantuawaruiti, turam ja ainancha pegker amaju. \p \v 3 Nuna imatikakai fariseo aina chichainak: \p “Iniasar nekapsami warittig timatai chicham tsanumrurarmi tusar Jesúsan jeariaruiti. Tura ininak: ¿Shuar nuwen nagkamsasha ajapmainkait?” tusa tuina. \p \v 4 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Atumka Yuusa chichame aarmauwa nuka aujchauk ainarum, nuka tu aarmauwaiti: ‘Yama nagkamchakka Yuus aishmagkun nuwajai najanawaiti. \v 5 Turamu asar shuar nuwenkugka chikichik iyashia numamtin artinaiti’. Tuma asa aparinka nukurijai ikuak nuwejaig pujustinaiti. \v 6 Nu timau asamtai shuar nuwenaka jimara tumauchauwaiti, antsu chikichkia numamtinaiti. Nui Yuus nuwemtikamu asar nuwejaigka ajapnaimain ainatsui”, tusa tinaiti. \p \v 7 Tusa takai nita chichainak: \p “¿Turasha urukamtai Moiséscha ajapnaiyaku aatain aar nuwan susa ikumainaiti tusasha tinaita?” tusa tuina. \p \v 8 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Nunaka Moiséska atum iturchat enentaimkurmin, Yuusa chichame umiachkurmin turawaiti. Turasha yama nagkamchakka tu ajakchauwaiti. \v 9 Tuma asamtai wii tajarme, shuar nuwen pegkerchaun takachunak inaiyak, chikich nuwajai nuwenkugka, tunaun takak tumawai. Tumasag nuwa shir pujau ajapamujai nuwenusha tunaun takak tumawai”, tusa tinaiti. \p \v 10 Nuna Jesús tusa takai, nina unuinatairi aina chichainak: \p “Nekas tu akaigka nuwentasha nuwenmaitsujama”, tusa tuina. \p \v 11 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Junaka ashi shuarka imatiksagka nekamain ainatsui, Yuus nekamtikmau aina nuke nekamain ainawai. \v 12 Shuar tuke tumauk akina asa nuwenmainchausha ainawai. Tura chikich shuar kaamtikamu asar nuwenmainchausha ainawai. ‘Antsu shuar nuweentsuk pujusan Yuusa takatrinak takarsatjai tusa wakera nuwentancha nakitmainaiti’. Nunaka ni tuma tumamainaiti”, tusa tinaiti. \s1 Jesúsan uchi ainan ikaatkamu \r (Mr 10.13-16; Lc 18.15-17) \p \v 13 Nuna tusa ashimkamtai shuar uchirtin aina uchirin yaruakar: Ame achikam amina apa Yuus aujtursata wina uchirsha pegker pujutan jukiarti tusar Jesúsan ikaatkaruiti. Imatika ikaatainakai nina unuinatairi aina chichainak: ¿Urukamtai Jesúscha imatikarme? tusa tuina. \v 14 Tusa tuinakai Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Tutsuk inaisatarma, atum tusarum nuig uchi awakearairpa. Ashi uchika wini winiarti. Shuar un ainasha ju uchi wina nekaspapita turutaina jumamtuk, nekaspapita turutainakaigka nitaincha Yuuska inamrattsa wakerawai”, tusa tinaiti. \p \v 15 Nuna tusa inaiyak ashi uchi ainanka shir anentas chiki chikichkinak antigkuiti, nuna tura ikuak Jesús wuwaiti. \s1 Shuar natsa wiakach Jesúsjai chichasmau \r (Mr 10.17-27; Lc 18.18-27) \p \v 16 Shuar natsa Jesúsan wainkattsa tari iniak: \p “Jintinkartina Pegkera ¿wisha pujut nagkanchaun jukimij tusancha wari pegkerna takamainaitja?” tusa tinaiti. \p \v 17 Tusa tama Jesús ayak: \p “¿Urukamtai Pegkera turutme? Ima Yuusketi Pegkerka, chikich pegkerka atsawai. Ame pujut nagkanchau jukittsam wakerakmeka, Yuus umiktarma timauwa nu imatiksamek umirkata”, tusa tinaiti. \p \v 18 Tusa tama natsa chichaak: \p “¿Nusha tuwa tame?” tusa inimkai Jesús anaitak: \p “Magkartuawairpa, atumi nuwenchuka takasairpa, kasamkairpa, chikich shuarkesha chicham aantrarum tsanumrurairpa, \v 19 atumi apari, tura atumi nukurisha chichame umirkatarma. Turakrum atumek anenmamsarum chikich shuar ainasha anetarma”, tusa tawai tinaiti. \p \v 20 Tusa tama natsa wiakach chichaak: \p “Ame tame nunaka wika uchichik ashi umikuitjai. ¿Warina nuiyasha umimainaitja?” tusa tinaiti. \p \v 21 Tusa tama Jesús chicharuk: \p “Ame pegker atasam wakerakmeka weme, amina waríram aina nuka ashi surakum, kuitrinchau aina nu antramek tinamkam inaisata. Nu turamka nayaimpinam shir aneasam pujustinaitme. Tuma asamtai wina nemartukta”, tusa tinaiti. \p \v 22 Nu tama natsaka shir wiakach asa, wake mesek jiinki wuwaiti. \p \v 23 Tumamtai Jesús nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Nekas tajarme, shuar wiakach Yuusa inamtairin wayaataj, tamauka shir iturchataiti. \v 24 Ataksha awentsanak tajarme: Camelloka auja warinka yupichu waig nagkamainaiti. Turasha shuar wiakach ainaka nayaimpinam Yuusa inamtairinka yupichu waimainka nekapenatsui”, tusa tinaiti. \p \v 25 Nuna antukar Jesúsa unuinatairi aina enentai jearcharuiti. Tumaina asar nitak chichainak: \p “¿Turasha yáki uwemratnaita?” tusa tuina. \p \v 26 Tuinakai Jesús nitan iis chichaak: \p “Shuar tujintaku turumainchaunka Yuuska ashi turumainaiti”, tusa tinaiti. \s1 Jesús wina nemartin ainaka nita ikukmaurin nagkasau jukiartinaiti tusa timau \r (Mr 10.28-31; Lc 18.28-30) \p \v 27 Tusa takai Pedro Jesúsan chicharuk: \p “Apuru, ii ainatika inuka ashi ikuakur ame nemarkamji. ¿Isha wari pegkera jukitnaitji?” tusa tinaiti. \p \v 28 Takai Jesús ayak: \p “Nekasa tajarme, nu tsawan ashi yamaram amajeamu atina nuigka shuarnum akinawaitaj nuna wina ekeemtairuin ekeemsan inamkai, atum wina nemartuku ainatirmesha wijai metek doce shuaran ekeemtairi a nui Israelan uchiri doce ajakarua nuna apuri jasrum, nita kuitamkurum ekeemsatnaittrume. \v 29 Ashi shuar wina nemartuinak, yachin, umain, aparin, nukurin, uchirin, tura nugkencha ikukiaru ainaka nuna nagkasau pujut nagkanchaun jukiartinaiti. \v 30 Nu tsawantaika yamai shuar eme anentai aina nuka aantar juakartinaiti. Antsu yamaiya jui shuar eme anentsarsha iishtai aina nu ima senchi eme anentam artinaiti”, tusa tinaiti. \c 20 \s1 Jesús Yuusa chichamen jintinkartak shuar ajanam takastarma tusa ishiakmaun pachis jintinkartuamu \p \v 1 “Jusha Yuusa inamtairi pachisa jintinkartumain awai. Chikichik shuaran ajari un arujakuiti, nu ajanam aya uvanak árak jamaruiti. Imatikamuri tsamak juuktintri jeamtai, shuar nuna juuktin ainan eaktasa káshikmas jiinki wuwaiti. \v 2 Tuma wekas shuar nuna juutan wakeruinan wainkauwaiti. Tura chicharuk: ‘Atum juuktarma, turakrumin chikichik tsawantai akimainan kuit denario tutain amatjarme’ tusa tama, nitasha ayu tuinakai ajanam ishiakuiti. \v 3 Nuna ishiak ikuak etsa yaki takuni ai, chikich ainancha eaktasa yaaktanam wuwaiti. Tuma yaaktanam jeawaiti. Tuma wekas shuar aantar takatsuk yujan wainkauwaiti. \v 4 Tura chicharuk: ‘¿Atumsha wina ajarui árak juurtumaitsurmek? Atumnasha shir akiktajrume’, tusa tinaiti. Tusa tama nitasha ayu tuinakai, nitancha chikich aina arakan juwainak yujainamunam ishiakuiti. \v 5 Nuna ishiak pujus etsa tutupin jasa aisha wuwaiti, tuma takamainan yaruak ishiakuiti. Ataksha etsa teenta aisha, tumasag wuwaiti, tuma chikich shuar ainan yaruak nunasha ishiakuiti. \v 6 Tura inagnamun etsa pegke akai, yaaktanam wekak wuwaiti. Tuma iima wekaas shuar takatsuk aantar pujuinan wainak chicharuk: ‘¿Urukamtai atumsha ishichkisha takatskesha etsasha akatmarme?’ tusa inia. \v 7 Tusa ininam: ‘Chikichik shuarkesha nu takasta tusagsha inatmarcharu asarmatai ika aantra pujaji’, tusa tuina. Tuinakai: ‘Antsu atumsha wina ajarui takastarma, wii ima shir akiktajrume’ tusa takainak matsatmaunam ishiakuiti. \p \v 8 Tura takaun ishiak pujus, pegke kiakai, nina inatairin takau ainan ashi iinan chicharuk: ‘Weme takau aina untsukam ashi irumrata. Turam takat inagnaktatku amajeamunam jeaunam nagkamam, akia akiakuam yama nagkamchak takatan nagkamanam inagnakta’, tusa tinaiti. \v 9 Takai takau ainan untsukuiti, turam kaunkamtai inagnamunam jeaunam nagkama chiki chikichik denarion akikuiti. \v 10 Tura káshik nagkama takasu ainaka ii ima nukap akiam atatji tu enentaimaina. Turasha nitancha chikichik denarionak akikuiti. \v 11 Turawaram káshik nagkama takasu ainaka ajartinan kajerkaruiti. Tumawar ajartinan jeariar \v 12 chicharainak: ‘¿Urukamtai ii yama nagkamchaku takasmaj nuti ima nukap akikratmain aisha, takat inagnaktatku jamunam kaunkau ainajai meteksha akikratkaume? Ii ima senchi waittsau ainati ima nukap akiam amainaitji’, tusar tuina. \v 13 Tuinakai ajartin nitan chicharuk: ‘Amikur ainata, tunatuksha akiatsjarme. Wii yama nagkamchakun chikichik denarion akiktajrume tama, atumsha ayu tinu asaakrumin turusnak akikjarme. \v 14 Atum takasmaunam jumainaitrum nuka juwaiti, yamaika ju jukirum wetaarma. Juna atumin amaj jutiksanak shuar takat inagnamunam taawaru ainancha akiktatjai. \v 15 Wina kuitur asamtai, wii wakeramun takamainaitjai. Wii pegker asan wait anenkartakun ashi metek akikmakai, kajeakrum nuka tu yujarme’, tusa tinaiti. \p \v 16 Numamtuk yamai shuar eme anentai aina nuka aantar juakartinaiti. Antsu yamaiya jui shuar eme anentsarsha iishtai aina nu ima senchi eme anentam artinaiti. Nukap shuar Yuusa chichamen antuinawai, turasha uwemkartin ainaka ujumchikiti”, Jesús tusa tinaiti. \s1 Jesús ni mantamnatnurin tresa imajnia etserkamu \r (Mr 10.32-34; Lc 18.31-34) \p \v 17 Jesús Jerusalénnum wesa, nina unuinatairi ainan akanak ni mantamnatnurin pachis ujakuiti. Tura chichaak: \p \v 18 “Yamai ju weaj junisrik Jerusalénnum wetatji. Ai jeamunam shuarnum akinawaitaj junaka jurukiar sacerdote apuri ainanam, tura chicham umiktinan jintinkartin ainanam ejétiar surutkartatui. \v 19 Turutawarmatai mantuawartasa emettuawar judíochu ainanam surutkartatui. Nita aina wishikriartatui, tura awattutnasha awattiartatui, ima imatikruinakua numinam achiirar mantuawartatui. Turasha tres tsawan tepesan nantaktatjai”, tusa tinaiti. \s1 Zebedeo uchiri aina nuna nukuri Jesúsjai chichasmau \r (Mr 10.35-45) \p \v 20 Nuna tusa wetatmaun Zebedeo uchiri Jacob, Juan aina nuna nukuri Jesúsan jeari tikishmatrauwaiti. \v 21 Turam Jesús chicharuk: \p “¿Warina iturtukti tusamea wakerutame?” tusa tinaiti. \p “Tusa tama ni chichaak: Amina pujutairmin wakam apumam pujakmesha, wina uchir jimara ju, nitasha apumtikam chikichka amina untsurumini eketrakum, chikichka menarmini eketrusta titasan wakerajme”, tusa tinaiti. \p \v 22 Tutai Jesús nitan chicharuk: \p “¿Atumsha wii waittsataj imanisrumkek waitmainaitrum?” tusa tinaiti. \p Tusa tama nita chichainak: \p “Ee, isha imanisrik waitmainaitji”, tusa tuina. \p \v 23 Tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Wii waittsataj imanisrumek waittsatnaitrume. Turasha wika ju wina untsuruini, tura chikicha ju menaruini ekeemsati tusanka tumaitsujrume. Antsu wina apar ya ekeemsati tusag umikuita nuke ekeemsartin ainawai”, tusa tinaiti. \p \v 24 Nuna tusa tu chichainamun Jesúsa unuinatairi chikich aina antukaruiti. Tumawar Jacobon Juanjai kajerkaruiti. \v 25 Tumainan Jesús wainak untsuk ashi irumar chicharuk: \p “Atumka ju nugka juiya apu aina shuar ainan nitanu amajsar ina matsamin aina nuka nekarme. Nuna turuinak aya apuk chichamnasha anturnain ainawai. \v 26-27 Turasha atum ainatirmeka nuka tumashtin ainarme. Atum apu atasrum wakerakrumka, chikich umirin amainaitrume. Tura atum chichame anturtai atasrum wakerakrumka, chikich inatai amainaitrume. \v 28 Shuarnum akinawaitaj nunaka shuar aina umirtukarti tusanka tumachuitjai. Antsu wika nita umirkun takarsattsan, nuna tumakun nita pujutincha uwemtikattsan, nita ayamrakun wii mantamnattsan taawaitjai”, tusa tinaiti. \s1 Jesús jimar shuaran wainmachun pegker amajsamu \r (Mr 10.46-52; Lc 18.35-43) \p \v 29 Jericónmaya jiinki Jesús weakai nukap shuar nemarkaruiti. \v 30 Nui weai jimar shuar wainmachu jinta yantamchirin eketu Jesús nagkamawai tuinamun antukar, senchi untsumainak: \p “Apuru, David weantu uchiriya, incha wait anenkarturta”, tusa tuina. \p \v 31 Tuinakai shuar nui irunu chichainak: \p “Imattsuk takamtak wajasua tusar imatruinamsha, nitaka nu senchi untsumainak: Apuru, David weantu uchiriya, incha wait anenkarturta”, tusa tuina. \p \v 32 Tuinakai Jesús wajan jimar shuaran wainmachun untsuk chicharuk: \p “¿Winasha uruk wait anentrurti turutrumea?” tusa tinaiti. \p \v 33 Tama nita chichainak: \p “Ika paan iimtikramti tusar wakeraji”, tusa tuina. \p \v 34 Tusa tuinakai Jesúscha nitan wait anentar jinum antigkuiti. Nu turamuik wainmachu ainaka paan iimiar, nitasha Jesúsan nemarkaruiti. \c 21 \s1 Jesús yaakat Jerusalénnum wayaamu \r (Mr 11.1-11; Lc 19.28-40; Jn 12.12-19) \p \v 1 Jerusalénnum jeattak yaakat Betfagé Olivosan naintrijai iinias a nui Jesús jeawaiti. Tuma nina unuinatairi doce ajakarua nuiyan jimaran juki \v 2 chicharuk: \p “Au yaakat a ai wetaarma. Tumarum jeakmarum burro un jigkaam wajamunam nui burro yama tsaka ayaamas wajau wainkattarme. Nu wainkarum atia jukirum itartitarma. \v 3 Nu turarmin chikichik shuarkesha ¿urukamtai juarme? tusa takaisha: ‘Ina apuri atsuma asamtai juaji, turasha wári itaattaji, tusarum titarma’ ”, tusa tinaiti. \p \v 4 Yuusa chichamen etserin aarmauwa nuka tu uminkauwaiti: \q1 \v 5 “¡Yaakat Jerusalénnumia shuar ainata senchi shir aneastarma! \q1 ¡Shir aneakrum kantamatarma! \q1 ¡Atumi apuri metek umina nu tura nepetmauwa nu \q1 turasha nigka kakakchau asa, burro uchirin ekeemas \q1 winitramrum nu iistarma!” tusa titarma timauwa nu metek uminkauwaiti. \p \v 6 Takai nina unuinatairi ainasha wear, Jesús timaun imatiksag umirkaruiti. \v 7 Burron uchirijai wainkar jukiar itantar, Jesús ekeemsatnun burro uchirin nita nugkutairin aitkaruiti, tura umirkam burro uchiriin ekeemsauwaiti. \v 8 Tumamtai Jesúsan eme anentas iiyainak nukap shuar asar, Jesús wetinnumka jaanchrin aitaina, nuna turuinai chikich ainaka nukan tsupirar jintanmagka aitar umaina. (Nunaka ina apuri winawai, tusar emematainak turawaruiti.) \v 9 Imatikainak ashi shuar nina emematainak senchi pampantainak: \p “¡Apu David weantunam akinawa nu shir anentsarmi! ¡Apu akupkam wina auka pegkeraiti! ¡Yuuscha imatiksarik emematiarmi!” tusa tuina. \p \v 10 Jesús Jerusalénnum wayaamtai, nu yaaktanmaya shuar aina ashi pampantainakai chikich aina chichainak: \p “¿Ya asamtaiya imatruinawa?” tusa tuina. \p \v 11 Tusa tuinakai chichainak: \p “Juka Jesús Yuusa chichamen etserin, Nazaret Galileanam pujuwa nuwaiti”, tusa tuina. \s1 Yuus ememattasa iruuntai jeanam shuar matsatun Jesús jiira ishiakmau \r (Mr 11.15-19; Lc 19.45-48; Jn 2.13-22) \p \v 12 Jesús ni apari ememattasa iruuntai jeanam wayajkama, shuar tagku surin ainan, tura nuna sumau ainajaimak wainak aa jiir, kuitan yapajin aina mesarincha shitaki akakek, tura pauman surinan ekeemtairincha turusag akaketak wajan, \v 13 nitan chicharuk: \p “Yuusa chichame tu aarmauwaiti: ‘Wina jearka shuar wijai chichasartasa iruuntaiyaiti’, tusa timau aig, atumka Yuus emematku epeatin tagku chikich aina tsanuarum suakrum kuit atumnau atin jua asarum, shuar kasa matsamtaiya numamtuk amajsaurme”, tusa tinaiti. \p \v 14 Nuna tusa ishiak inaiyak nui wajaig shuar wainmachu aina tura shutua shutua wekain ainajai utsantuawaruiti. Tumawarmatai Jesús nitan ashi pegker amajsauwaiti. \v 15 Sacerdote apuri aina, chicham umiktinan jintinkartin ainajai, Jesús pegker amajeamun wainkar, tura uchi shikapchich ainasha nu jeanmag wayaawar senchi untsumainak: “Apu David weantunam akinawa nu emematiarmi amajainamun antukar kajekaruiti”. \v 16 Tumawar Jesúsan chicharainak: \p “¿Nuna imatrutmaina nusha antamek?” tusa tuina. \p Tusa tama Jesús nitan chicharuk: \p “Ee, antajai. ¿Atumka Yuusa chichamen juna pachis: ‘Uchi aina, tura uchi kuirach muntsuaku ainajai Yuus emematmamtikkum kantamtikme tu aarmauwa nuka aujsachukaitrum?’ ” tusa tinaiti. \p \v 17 Nuna tusa ikuak yaakat Betanianam jeaa nui kanaruiti. \s1 Jesús númi higuera tutain nerekchau asamtai maamu \r (Mr 11.12-14, 20-26) \p \v 18 Jesús nui kanar tsawaar yaakat Jerusalénnum waketeak jinta wesa tsukaruiti. \v 19 Tumakma jinta yantamchirin númi higuera tutai wajattamaun wainak, nere atsuash tusa jeari iikma, aya nukak jas atatmaun wainak numin pegkerchau chicharuk: \p “Ameka tuke nerekchatnaitme tusa tamauwaik”, jaka kukar wajasuiti. \v 20 Tumamtai nina unuinatairi aina enentai jearchar Jesúsan chicharainak: \p “¿Urukakua higuerasha imaniksha jakasha kukaria?” tusa tuina. \p \v 21 Tusa iniam Jesús nitan chicharuk: \p “Nekas tajarme, atum iturchat enentaimtsuk chikichkinmag enentaimsarum, ju nain a jusha chicharkurum: Jui atsuk nayantsanam wajaata tamaka ju higueran iturkaja jutikmainaitrume. \v 22 Ashi atum Yuus surustatuapi tu enentaimsarum aujkurmeka jukitnaitrume”, tusa tinaiti. \s1 Yana chichamenia shuarsha jiyame timau \r (Mr 11.27-33; Lc 20.1-8) \p \v 23 Tusa Jesús Yuus ememattasa iruuntai jeanam wayaa, nui jintinkartak pujai, sacerdote apuri aina, judío apuri ainajai iruunar jeariar, ininak: \p “¿Ya amincha shuar jiira iishiakta tusa turamkaiya aitkame?” tusa tuina. \v 24-25 Tusa tuinakai ni chichaak: \p “Wisha atumin iniastajrume: ¿Ya Juan imakratnuncha akupkauwaita? ¿Yuusak akupkauwait, turachkusha shuar ainak akupkauwait? Winasha nu ujatkatarma, turutawakrumin yana chichamenia wisha jutikaja nunasha ujaktajrume”, tusa tinaiti. Nuna tusa takai utujimkar nitak chichainak: “Wari titajik, Juannaka Yuus akupkauwaiti tusa takurincha, turasha urukamtai umirkachuitrum”, tusa turamtatji. \v 26 Tura shuar akupkauwaiti tusa takurincha, ashi ju shuar aina Juanka Yuusnumian chicharkartu jakuiti tuina asar, nita mantammain ainaji, tusa tunaiyaina. \v 27 Nuna tusar pegke utujimkar Jesúsan jeariar chichainak: Yatsuk Juannasha akupkauwait nekatsji tusa tuina. Nuna tuinakai Jesúscha chichaak: “Antsu wisha yana chichamenia aitkaja nunaka ujakchattajrume”, tusa tinaiti. \s1 Chikichik shuaran jimar uchi arujakuiti tusa Jesús jintinkartuamu \p \v 28 Nuna tusa Jesús chichaak: Ju jintinkartamunmasha shir enentaimsarum antuktarma. Chikichik shuaran jimar uchi arujakuiti. Tuma asamtai nu shuar chikichkinak chicharuk: Uchiru, ajanam weme uva juukta tusa tinaiti. \v 29 Tusa tama nu uchi chichaak: Wika, apaachi, wechattajai tinaiti. Nuna tinaitiat atak enentaimar chichaak: Antsu nekas wetajai tusa wuwaiti. \v 30 Tumamtai uchirin chikichan chicharuk: Amesha ajanam uva juwakum wetá tinaiti. Tama nuka: Ayu, apaachi, wetajai, tusa tinu ayat wechauwaiti. \v 31 Nu jimar uchin pachisan taja nuiyasha, ¿tuwa nekas pegkersha ajakuita? tusa inimsauwaiti. Tuinam nita aimainak: Uchi wechattajai tusa tinaitiat wuwa nuwaiti nekas pegkerka tusa tiaruiti. Tuinakai Jesús nitan chicharuk: “Nekas tajarme, shuar apunu atinan kuitan yarumin aina nu, tura nuwa akika takatai aina nujai, atumin nagkatamsau nekas Yuusa inamtairin waimaintrigka aruinawai. \v 32 Juan imakratin atumin pujuti yapajiarum uwemmain ainarme turamkurmincha, atumka nekaspapi tumamain asaakriniapi turamjia tusarmeka umirkachuitrume. Atum tumarmin apunu atinan kuitan yarumin aina nu, tura nuwa shuar tuartai aina nujai, nita chichamnasha antukar nekaspapita tiaru ainawai. Turasha atumka Juanka wainkau ainayatrum, ni chichamesha anturkarum pujutrumsha yapajiachuitrume”, tusa tinaiti. \s1 Ajanam takau pegkerchau aina pachisa jintinkartuamu \r (Mr 12.1-12; Lc 20.9-18) \p \v 33 Ju jintinkartamusha antuktarma: Chikichik shuar nina ajariin uvan arakmak shir tanishar apak, uva juuka ijuraa yumiri jukitnurincha umik, tura yaki waka árak iistintrincha watain najanawaiti. Imatika ashi shir umik, chikich shuaran eakuiti. Tura atum juka kuitamrutatarma tusa ikuak, ajartinka chikich nugkanam wuwaiti.\fig |src="LB00103B.TIF" size="span" loc="Matthew 21.33" ref="Mt 21.33" \fig* \v 34 Tuma nigka imanai pujusag, uva juut tsawan jeaamtai, ujumak shuaran nina inatairi ainan chicharuk: Werum wina ajarui takainak matsataina nu uva winau amaina nu searum uturtitarma tusa akuprauwaiti. \v 35 Turam jeartatmaun ajan kuitamin aina nu achikar, chikichnaka ayatik suimawaruiti, chikichnaka maawaruiti. Antsu chikichnaka kayajai tukurar akupkaruiti. \v 36 Turawarmatai ataksha ajartin nu nukap nina inatairi ainan akuprauwaiti. Turamtaisha ajan kuitamin ainaka yama nagkamchak shuar turamun turusarag umikaruiti. \p \v 37 Nuna turawarmatai inagnamun nina uchirin junaka araantuspa iisartatua tusa akupkauwaiti. \v 38 Apari akupkam uchi winittamaun ajan kuitamin aina wainkar chichainak: “Auwaiti ju aja juna jukitnuka, maa ajapar juka inu amajsami tusa tiaruiti. \v 39 Tusar achik jukiar ajan ikumtikiar maawaruiti”, tusa Jesús jintinkartuawaiti. \p \v 40 Nuna tusa Jesús sacerdote apuri ainan, judío shuara apuri ainajai iniak: ¿Atumsha uruk enentaimrumea, ajartin winaksha, ajan kuitamin tuma matsatuncha iturmainaita? tusa tinaiti. \v 41 Takai nita aimainak: “Nunaka wait anentsuk kajeg utsaamainaiti. Tura chikich takau ainan atak árak uminkamtai, juwainaksha winau amaina nunaka surustin arti tusa sumainaiti”, tusa tiaruiti. \v 42 Tuinakai Jesús nitan chicharuk: ¿Atumka chicham aarmauwa nuka ishichkisha aujsachukaitrum? Nuka tu aarmauwaiti: \q1 “Jea jeamin aina chikichik kayan nakitrar, pegkerchauwaiti tusar ajapamua nu kaya nekas ima wakerumain jasai. Nunaka apu Yuus turayi, tuma asamtai ika shir enentaimtuinaji”. \p \v 43 Tuma asamtai nekas tajarme, shuar wina chichamrun antukar metek umikaru ainan Yuus ni inamtairin yarumuk, atumnaka inaitamsatnaitrume. \v 44 Nuna kaya ukurin shuar iyakka pujamainaiti. Antsu nu kaya shuarnum iyakka nachakamainaiti, tusa Jesús tinaiti. \p \v 45 Nuna Jesús pachis jintinkartamun sacerdote apuri aina, fariseo ainajai antukar, ina turamji tu enentaimaina. \v 46 Tuina asar achikartasa wakeruinayat, Jesúska nekas Yuusnumian chichawai tuina asarmatai, shuar ainan ashamainak inaisaruiti. \c 22 \s1 Nuwenmau pachisa jintinkartuamu \r (Lc 14.15-24) \p \v 1 Ataksha Jesús chikichnasha pachis jintinkartak: \v 2 “Yuuska shuar aina nina chichamen metek umina nuna Apuriyaiti tusa jintinkartamuka: Chikichik apu nina uchiri nuwan nuatkai jiistamawa nujai metekmamtinaiti. \v 3 Nina inatairi ainan shuar ipaamu aina untsuktarma tusa ishiakuiti. Turasha ipaamu ainaka nuwenmaunam wetanka nakittraru ainawai. \v 4 Nu tumawarmatai inatairi ainan ataksha akupeak: Ipaamu aina ujaktarma: ‘Nita yumainnaka ashi umikjai, wina vacar nuweram ainan, chikich tagku nuweku ainancha maatarma timajai, imatika ashi umikmau asamtai, ipamu aina nuwenmaunam taatarma, tusarum titarma’, tinaiti. \v 5 Timayi tusa ujainamsha ipamu ainaka pachitsuk inaiyainak, chikichka ajariin wuwaiti, nu tumai chikichka warírin surak wuwaiti. \v 6 Tura chikich ainaka apu inatairi aina chichaman etserainak yujan achikar, sui suimainakua waitkas maawaruiti. \v 7 Nina inatairi turutam apusha kajek suntaari ainan chicharuk: Shuar pegkerchau aina nu maarum, ashi nita yaaktariya nujai ekeemakrum ikuktaarma tusa ishiakuiti. \v 8 Nuna tura ishiak inaiyak, chikich nina inatairi ainan chicharuk: Nuwenmaunam yuatnuka ashi uminkayi. Turasha wii yaunchuk ipamu ainaka winimain ainatsui. \v 9 Tuma asamtai yaaktanam jinta iruna nui werum, ashi shuar atum wainmauka nuwenmaunam kaunkarti tusarum ipaatarma”, tusa tinaiti. \v 10 Tama inatai ainasha shiakar, ashi shuar nita wainmaunka shuar pegker ainan, pegkerchau ainajaimak ipaawaruiti. Imatikamu asar shuar ainaka jeanmagka shir piakaruiti. \p \v 11 “Tumamtai ipaamuri ainan apu iistasa wayaawaiti. Tuma wajas ii wajatu tumakma, chikichik shuar nuwenmaunam weaku nugkutain nugkutsuk wayaa eketun wainak chicharuk: \v 12 ‘¿Urukamtai amesha nuwenmaunam nugkutai nugkutskesha juisha taume?’ tusa tinaiti. Tamasha nu shuarka aimtsuk eketu. \v 13 Tumattamaun apu nina inatairi yurumkan mesanam ekenainan chicharuk: ‘Juka nawenam, uwejnumsha jigkaarum jukirum, aa káshia ai apujsatarma, nui pujus senchi waitak útuk, nain takertu pujuti’ tusa tinaiti. (Numamtuk shuar: Wina tunaurusha tsagkurturta tusa tichau ainaka Yuusan inamtairinka wayaachartin ainawai taku tinaiti.) \v 14 Nukap shuaran Yuus: Wina inamtairuin wayawarti tusa untsukuiti, turasha ujumchik shuar wayawartin ainawai”, Jesús tusa tinaiti. \s1 Romanmaya apu kuitri atin pachisa Jesús iniasmi tusa timau \r (Mr 12.13-17; Lc 20.19-26) \p \v 15 Nuna Jesús timatai, fariseo aina antukar, nitak kanakar iruuntraru, tumawar Jesús tsanumrumainan shuar Jesúsan iniasarti tusar tuina. \v 16 Tumawar nui chichaman umikar nuiyanak shuaran etegkawar, tura Herodes shuar ainancha etegkawar chicharainak: \p “Jesús chikichik inimmau pachisrum iniastarma, turamsha warituk aimkat timatai, Jesúska tu chichawai tusar achika apu ainanam surukmi tusar akupkaruiti. Turawaram Jesúsan jeariar chicharainak: Jintinkartina, ika ame nekas pegkera nuke jintinkartakum, Yuusan jinti uruk awa nu jintinkartam nuka shir nekainaji. Shuar aina ashi metek enentaimtam nuka nekainaji. \v 17 Nui amina iniajme: ¿Romanmaya apusha shuara kuitrin yarurna ausha akimainashit? ¿Amesha uruk enentaimmea, atsaa akimainchaukait?” tusa tuina. \p \v 18 Tuinakai Jesúska anagkeaku tamaunka nekau asa chichaak: \p “Tsanukratin ainata ¿urukamtai winasha tsanura nekaprustasrumsha wakerutarme? \v 19 Kuitcha urukua apusha suarme nu inaktursatarma”, tusa tinaiti. Tutai kuit denario tutain inaktusaruiti. \p \v 20 Turam nuna wainak: \p “¿Jusha yana yapiya nakumrukmauwaita, tura jusha yana naarimpa aarmauwaita?” tusa tinaiti. \p \v 21 Tama nita chichainak: \p “Juka Romanmaya apu Césara nunauwaiti tusa tuina. Tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p ‘Romanmaya apu Césarnauwa nuka nigki susatarma, tura Yuusnauwa nusha nigki susatarma’ ”, tusa tinaiti.\fig |src="HK00166B.TIF" size="col" loc="Matthew 22.20-21" ref="Mt 22.20-21" \fig* \p \v 22 Nu tusa tama enentai jearchar waketainak ikukiaruiti. \s1 Jakau aina nantartin pachisa inimsamu \r (Mr 12.18-27; Lc 20.27-40) \p \v 23 Nu tsawantaik saduceo ainasha Jesúsan wainkartasa tariaruiti. Tumawar nitaka shuar jakaru aina nuka nantarchartin ainawai tusar tinu asar, Jesúsan ininak: \p \v 24 “Jintinkartina, Moisés chichaak: ‘Shuar nina yachi nuweena uchin akiitsuk jakamtaigka, ni wajen juki, uchin akinmainaiti. Tura nina yachi uchiriya nunin amajmainaiti’, tusa tinaiti. \v 25 Nu timau ai chikichik shuar siete yachigmau chikichik nuweenawaiti, turasha uchin akiitsuk jakauwaiti. Tumamtai nina yachi nuwe ajakun wajen jukinaiti. \v 26 Tuma nisha uchinka akiitsuk jakauwaiti. Nu tumamtai chikitcha juki, tura nusha uchinka akiitsuk jakauwaiti. Tuma tumainakua, sieteya nuka ashi jinaawaruiti. \v 27 Tumawaru ai ishichik pujus nuwasha jakauwaiti. \v 28 Nu chikichik nuwanak nua nuatainakua jinaawarua nusha, ¿atak nantainamunmasha yáki jukitnaita?” tusa tuina. \p \v 29 Nuna tuinakai Jesús chichaak: \p “Atumka Yuusa chichamegka nekachu asarum, tura nina pujutairiya nusha wainchau ainarum nui tu chichakurme. \v 30 Jinaawaru aina nantarartina nuigka nuweenachartin ainawai. Nayaimpinmaya shuar aina Yuusjai tuke matsamin aina nujai metek artinaiti. \v 31 Atumka Yuusa chichame aarmauwa nui, ¿jinaawaru aina nantartintrin pachis turamna nuka aujsachukaitrum? Nuka tu aarmauwaiti: \p \v 32 ‘Wiyaitjai Abraham, Isaac, Jacob aina nuna Yuusrinka. Yuuska jakau ainan Yuusrinchuiti, antsu iwáku ainan Yuusriyaiti’ ”. \p \v 33 Nuna tusa Jesús jintinkartua ashimkamtai, nui shuar antu matsatu nuna antukar ashi enentai jearcharuiti. \s1 Chicham yama nagkamchaku umimain \r (Mr 12.28-34) \p \v 34 Jesús saduceo shuar ainan itatmamtikamun, fariseo aina antukar nitasha iruuntraruiti. \v 35 Tumawar chicham umiktinan jintinkartin chichaak: Wii nekas anagkan chichaman nekaratjai tusa, Jesúsan jeari iniak: \p \v 36 “Jintinkartina, ¿chicham umiktin aina nuiya yama nagkamchaku umimaincha tuwaita? nu ujatkata”, tusa tinaiti. \p \v 37 Tusa tama Jesús chicharuk: \p “Amina apuram Yuusa nu ima senchi aneta. Turakum ima niinig enentaimsam pujusta. Yuusnau pegker aina nuke takasta. Yuus wakeramua nuke takasta. \v 38 Chicham umiktin aina nuiya yama nagkamchaku umimainka nuwaiti. \v 39 Chikitcha nujai metekmamtinaiti nuka juwaiti: Atumek anenmamsarum chikich shuar ainasha anetarma, tu aarmauwaiti. \v 40 Chicham umiktinan Moisés, tura Yuusa chichamen etserin chikich ainasha aararua nuna nagkasauka, jimara nuwaiti”, tusa Jesús tinaiti. \s1 Cristosha ya weantukita tusa timau \r (Mr 12.35-37; Lc 20.41-44) \p \v 41 Fariseo iruunar matsatun, Jesús chicharuk: \p \v 42 “¿Cristosha atumsha uruk enentaimtarmea, ya weantuiti tarumea?” tusa tinaiti. \p Tusa takai nita aimainak: “Cristoka David weantuiti”, tusa tuina. \p \v 43 Tuinakai Jesús chichaak: \p “¿Tumaisha urukamtai Davidcha Wakan Pegkera nu chichamtikmasha: Apuru, tusa tinaita? Tura junasha David tu aaruiti: \q1 \v 44 ‘Apu Yuus, wina apurun chicharuk: Wina untsuruini ekeemsata, tumawakmin wii amina shuarum ainanka nepetkan, amini ikaankan matsastinaitjai’ ”, tusasha tinaita. \p \v 45 “David, wina apur tujaku aisha, ¿Cristosha uruk asaya David weantusha amainaita?” tusa tinaiti. \p \v 46 Nuna takai nita tumaintrigka atsurainamu asar pegkesha chichakcharuiti. Nuna tumawaru asar, atakka awenagka iniascharuiti. \c 23 \s1 Jesús fariseon chicham umiktinan jintinkartin ainajai pachisa chichasmau \r (Mr 12.38-40; Lc 11.37-54; 20.45-47) \p \v 1 Tumawarmatai Jesús shuar ainan, tura nina unuinatairi ainajaimak chicharuk: \v 2 “Chicham umiktinan jintinkartin ainaka, fariseo ainajai, chicham umiktarma Moisés timauwa nunaka nita jintinkartumain ainawai. \v 3 Tuma asamtai nita umirkatarma. Tumakrum ashi nita turammauka imatiksarmek umirkatarma. Turasha nita pujutiya nuka atumka unuimarairpa. \v 4 Nitaksha chicham umiktinnaka uminachiat, chikich shuar ainan ishichkisha yainachiat: Ju umiktarma, tusar shuar kijin ayanka umasa chicharmaina numamtuk amajainawai. \v 5 Tura nita nijaincha senta wagkarman jukiar, chicham umiktarma Moisés timau ainan aar jigkaama yujainawai. Kunturincha turusag pempemarar yujainawai. Jaanchnasha pegker iwara neturmaun, chikicha jaanchri nagkasaun asarman nugkuinawai. Ashi chikich ainasha winaka emematrus iirsarti tusar nunaka turuinawai.\fig |src="LB00276B.TIF" size="col" loc="Matthew 23.5" ref="Mt 23.5" \fig* \v 6 Yurumak yuamunmasha ekeemtai shir iwaramunam ekeemsartasa wakerin ainawai. Iruuntai jeanam wainaksha, apu ekeemtai pegker iwaramunam ekeemsartasa wakerin ainawai. \v 7 Nitaka shuar jintanam igkuntainaksha emematrus amikmatainak jintinkartina turutiarti tusar wakerin ainawai. \p \v 8 Turasha atumka nitajai metekka ‘jintinkartina’ turutiarti tusarmeka waketsuk, ashi chikich ainajaisha ‘yatsuru’ tunaimain ainarme. Atumin jintintramuka chikichkiti. \v 9 Tuma asamtai atum ainatirmeka ju nugka juiyagka aparimawairpa. Atum aparimmainka Yuus nayaimpinam puja nuketi. \v 10 Tura ‘apu’ tamaksha atasrumka wakerirpa, antsu wii Cristo asan atumin apurinka wikitjai. \v 11 Atum ainarum nuiya chikichan takarna nuwaiti nekas ima nagkamakuka. \v 12 Shuar iman anenmamuka aantar juaktinaiti, antsu iman anenmamchauwa nu nekas imanuka atinaiti tusa tinaiti”. \s1 Chicham umiktinan jintinkartin aina fariseo ainajai wait anentajai Jesús timau \p \v 13 “Chicham umiktinan jintinkartin ainata, atumnaka fariseo aina nujai metek wait anentajrume, atumka shuar uwemrarai tusarum, Yuusa inamtairiya nuisha tu uwemra waimainaiti tusarum shir jintintiatsrume. Tura atumkesha tu uwemmainapita tusarmesha nekatsrume. Shuaran tsanu ainata, atumka Yuusa inamtairiya nuisha wayaashtin asarum, chikich shuar uwemrattsa wakeruinakaisha ayatik tsanuarme. \v 14 Chicham umiktinan jintinkartin ainata atumnaka fariseo aina nujai metek wait anentajrume. Atumka nuwa waje jee atankurum, shuar iruuntramunam wajakrum, Yuus yaigti tusarum Yuus au aujkuwarum iku yujau asaakrumin, Yuus atumnaka waittan senchi suramsatnaitrume. \p \v 15 Chicham umiktinan jintinkartin ainata, atumka fariseo aina nujai metek waittsatin ainarme. Atumka tsanumin asarum, ii uminaj juwaiti ima pegkerka tusarum, ashi nugkanam wekasarum etserearme. Turasha atumnau chicham umiktin jintinkurmeka ayatik makuarme, turamu asar atum waitat jumaina nuna nagkasar jukiartinaiti. \p \v 16 Atumka wainmachujai metek ainayatrum, chikich aina jintinkurum, ‘Yuusa jeen pujus nuna jean pachis ni turatnurin anajmas chichaaka nekas anajmatchayat tawai, nekas anajmatuka oro Yuusa jeen a nuna pachis turatjai ta nu nekas anajmatui’, tinu asarum atumka waittsatin ainarme. \v 17 Enentaimkachu tura wainmachujai metek ainata, atum iismasha ¿wari nekas imanuita? ¿Oro Yuusa jeen a nukait, tumachkusha Yuusan jee oron pegkermamtika nukait? \v 18 Atumka shuar Yuusnau atii tusa ‘tagku aina maa patasa epetainam tagkun patak pachis anajmata nuwaiti nekas anajmatuka’, tuinarme. ‘Turasha shuar ayatik tagku aina maa patasa epetia nunak pachis anajmatuka nekas anajmattsui’, tarume. \v 19 Wainmachujai metek ainata, ¿wari nekas imanuita? ¿Yuusnau atii tusa tagku itaamu tagku aina maa patasa epetainam pataimua nukait, tumachkusha tagku aina maa epetai Yuusnau atin anajmamun pegkermamtika nukait? \v 20 Shuar tagku aina maa patasa epetain pachis tuina nuka ima nunakka tuinatsui, nunaka tagku aina maa patasa epetainam patatujai ashi taku tuinawai. \v 21 Yuusa jea nuna pachis tuinasha ima jeanak taku tuinatsui, nunaka Yuus nui puja nujai taku tuinawai. \v 22 Tura shuar nayaimpin pachis chichainasha ima nayaimpinkeka taku tuinatsui, nunaka Yuusa pujutairiya nunasha ashi taku tuinawai. \p \v 23 Chicham umiktinan jintinkartin ainata, atumnaka fariseo aina nujai metek wait anentajrume. Atumka tsanumin asarum, atumin ajariin árak menta, anís, comino aina nu tsapakmataigka, kajinmattsuk ishichik akanka, Yuusnau atinka ikuwaitrume. Nu turayatrum Yuus wait anenkartina nu, winig pegker enentaimin arti tusa wakerutma nuka pachitsuk inaiyarme. Nekas turumainaitrum nuka nuwaiti. Turasha Yuusnau atin suamua nusha kajinmatmaitsurme. \v 24 Wainmachujai metekaitiat, chikichan jintintaattsa wakerin ainata, atumka chikich shuar umartintrin tsetse shikapchich egkemtuamtai ajaprayat, ni umartintrin yunch egketunak umumaina numamtuk jarme. \p \v 25 Chicham umiktinan jintinkartin ainata, fariseo aina nujai metek wait anentajrume. Atumka shikika umutai, tura platosha inittrigka nijattsuk, ukurig nijatkarum iku ainarme. Atumin pujutincha, nujai metekmamtin ainarme. Iyashmiin wapik auka shir nijarme, turayatrum atum chikich kasarkattsa enentaimtai, tura surimat enentai aina nuka utsatsrume. \v 26 Fariseo wainmachujai metek ainata, yama nagkamchakrumka inittriya nijatkatarma, turam ukurisha wapikchau atatui. \p \v 27 Chicham umiktinan jintinkartin ainata, atumnaka fariseo aina nujai metek tajarme: Atumka tsanumin asarum, shuar jakamtai ikusmau patatkerinka pegker pujujai ukatkamu asa, pegker wakerumain jas ayat, uraka iiyam shuar kauru ni ukunchi ainajai tsummaina numamtuk asaakrumin wait anentajrume. \v 28 Shuar atumin yapin iirmasarka pegkera iman iirmainawai, turasha shuar tsanumin pegkerchau ainarme. \p \v 29 Chicham umiktinan jintinkartin ainata, atumnaka fariseo aina nujai metek wait anentajrume. Atumka tsanumin asarum, yaunchuk Yuusa chichamen etserin aina kajegka ikusmau aina nu iwarume, turakrum shuar pegker kajegmauwa nu ikusmaunam kaya un jukirum pegker iwaararum, nitasha pegkertsuk ajakaruita tumain iwainmamrume.\fig |src="Graveyard.tif" size="span" loc="Matthew 23.29" ref="Mt. 23.29" \fig* \v 30 Turarum chichaakrum: Ii ina uuntri pujujakarua nui pujujakuitkurka, Yuusa chichamen etserin ainaka maawairpa, tusar ayamruku amainaitji tusarum tarume. \v 31 Atum nu tusa tautirmeka, Yuusa chichamen etserin ainan majakarua nu weantuapi ainajia tusarum nekamarme. \v 32 ¡Atumi uuntri tuma jakarua nuka yamaisha turusrumek inaitsuk umiktarma! \p \v 33 Iwanch nápi najanar shuaran tsanu jakua nujai metek ainata ¿atumsha waitat juakrum jinum weakrum uruk uwemturtatrumea? \p \v 34 Wii Yuusa chichamen etserin ainan, shuar yacha ainan, jintinkartin ainancha akupkattajai. Nuna turamtaisha atumka maattarme. Chikichka numinam achiirum maattarme, chikichka atum iruuntairmin juki ejérum nui asuttrattarme, tura nita pujutairi ikumtikirum chikich yaaktanam ejérum nui suim amajtinaitrume. \v 35-36 Tuma asarum, yama nagkamchakka Abel shuar pegker mantamnawa nui nagkamnasrum, Berequíasan uchiri Zacarías naartinan atumi uuntri Yuus ememattasa iruuntai jeanam, tagku aina maa patasa epetai amaunam maawarua nujai, shuar pegker ainan maawarua nusha, ashi yamai atum turamua nujai ashi irumra atumka waitat suam atinaitrume. Wii taja nunaka nekas tajarme”, tusa tinaiti. \s1 Jesús Jerusalénnumia shuar ainan enentaimtus útmau \r (Lc 13.34-35) \p \v 37 “¡Jerusalénnumia shuar ainata, atumka Yuusa chichamen etserin ainasha main ainarme. Tura Yuus chicharkartinan akupturmakmataisha, kayajai tukui tukuinakuarum main ainarme! Tuma asarum ¡atash uchirin irumar nanapejai nukuwa numamtuk wisha atumi uchirin irumrattsan wakeraig, atumka nuka nakitramarme! \v 38 Junasha tajarme, atumin jeegka itarak ikuktatrume. \v 39 Wii tajarum nunaka, winaka awenarmeka waittsuk pujautiram, tsawan wii tatin jeatsaig: ¡Apu akupkam wina juka pegkeraiti! turutchakrumka winaka waitkashtin ainarme”, tusa Jesús tinaiti. \c 24 \s1 Yuus ememattasa iruuntai jea yumpuam atinaiti tusa Jesús etserkamu \r (Mr 13.1-2; Lc 21.5-6) \p \v 1 Jesús Yuus ememattasa iruuntai jeanmaya jiinki weakai, nina unuinatairi aina jeariar, jea jeamkamu pachisar iniasaruiti. \v 2 Tama Jesús nitan chicharuk: \p “¿Jea jeamkamua ju ashi waintrumek? Nekas tajarme, juigka chikichik kayaksha chikich kayanam patatuka achatnaiti”, tusa tinaiti. \s1 Jesús nugka meseatsaig wantinkartin ainan pachis etserkamu \r (Mr 13.3-8; Lc 21.7-11) \p \v 3 Nuna tusa inaiyak Jesús nina unuinatairi ainajai Olivosan naintrin wuwaiti. Tuma nui wakar Jesús ekeemsamtai, nina unuinatairi aina jeariar ininak: \p “Nusha urutia tumatnait, tura ame taattakum jakmincha warig wantiniartinait, nu nekattsar wakeraji, ujakratkata”, tusa tuina. \p \v 4 Tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Chikich aina tsanurmarairum pe aneartin ataarma. \v 5 Nukap shuar wina naarun pachisar: ‘Wiyaitjai Cristonka’, tusar nukap shuaran tsanurartinaiti. \v 6 Atumka maaniawartasa pampannaiyamu, maniamu ashammain antitnaitrume. Tumakrumsha ashamkatin airpa. Yama nagkamchak nagkamartin ainaka nu ainawai, turasha nugka mesera nagkanmauka nuchauwaiti. \v 7 Nugka unnum matsamin ainasha mai imannumiag maaniartinaiti, nu iman tumainai, nugka shikapchinmaya apusha mai tumaunumiag maaniartinaiti. Tura tsukasha tepeatnaiti, jata wári shuaran tukur ijinmausha atinaiti, tura ashi nugkanam senchi urtinaiti. \v 8 Waitat yama nagkamnamuka nu atinaiti”, tusa Jesús nina unuinatairi ainan tinaiti. \s1 Wini surumankau ainatirminka waitkarmasartin ainawai tusa Jesús timau \r (Mr 13.9-13; Lc 21.12-19) \p \v 9 “Nu tumamunam atumnasha achirmak surutmakartinaiti, turutmawarmatai wai waitkarmainakua mantamawartinaiti. Tura wina nemartuina asaakrumin, ashi shuar aina kajertamiartinaiti. \v 10 Tura nu tsawantinka nukap shuar wina enentaimturmaunka inaisartinaiti. Tumainak kajernainiartinaiti, imanina asar nitak surunainiartinaiti. \v 11 Tura shuar wait ainasha wantintratnaiti, tumainak Yuusnumian chichaajai, tusar nukap shuaran tsanuartinaiti. \v 12 Pegkerchausha shir nukap atinaiti, imania asamtai nukap shuar chikichjai anenaitnasha inaisartinaiti. \v 13 Turasha ni kuitammama pujus ashimnamunam jeaka uwemratnaiti. \v 14 Ashi nugka ainanmayasha nekaawarti tusa, yamaram chicham Yuus inammau pachisa etserna juka ashi nugkanam chicharkartukmau atinaiti. Nekas nagkanmauka tu atinaiti”. \s1 Ashammain jatnaiti tusa etserkamu \r (Mr 13.14-20; Lc 21.20-24) \p \v 15 Jesús chikichnasha pachis nina unuinatairi ainan ujak: “Yuusa chichamen etserin Daniel ak, Yuus ememattasa iruuntai jea pegkera nui shuar wayainak, nita yuusrimtairin nakumkamun shir pegkerchaun awayawartinaiti”, tusa tina nuna turuinan wainainakka, \v 16 Judea nugkanam pujuinaka muranam tsekemain ainawai. \v 17 Tura jea jimara ekeni jeamkamunam pujuinasha warírin jukittsagka nugkagka akaamain ainatsui. \v 18 Tura ajanam takainak yujainasha jaanchin jukitjai tusarka jeenka waketmain ainatsui. \v 19 ¡Nu tsawan atina nui nuwa ajapruktin aina nunaka, nuwa uchin yama jureru ainajai wait anentainajai! \v 20 Tsetsek tepeamunam tumachkurmesha sábado tsawan aigkisha etsekeam airum nu pachisrum Yuus aujsatarma. \s1 Shir senchi waitamu atinaiti timau \r (Mr 13.21-25; Lc 21.25-26) \p \v 21 Yuus nugkan najanawa imanai nagkamsa yamaiya juisha imanika waitchatain, tura atakea nuisha imanika waittsashtinan nagkasau shir senchi waitamu atinaiti. \v 22 Yuus nu waitat imanian imijtsuk imatiksag inaiyakaigka, chikichik shuarkesha uwemmain ainatsui. Turasha Yuus winau arti tusa shuar ainan etegkramurin wait anenta asa imijkatnaiti. \p \v 23 “Atum ainatirmin chikichik shuarkesha chichartamuk: ‘Jui Cristo pujawai, iistarma, ai Cristoka pujumai amajtamainakaisha nekaspapita titin airpa’. \v 24 Nukap shuar ‘wiyaitjai Cristonka’ tuinasha artinaiti. Tura chikich chichaak, ‘wiyaitjai Yuus akatturmatai chichaman etsernunka’, tusa tinu ainasha wininak, shuar wainchatai ainan nukap iwaintuinak, Yuus etegkramu ainancha tsanumain akaigka, chikich shuar ainajai ashi tsanurartin ainawai. \v 25 Junaka emtikan ujajrume. \v 26 Wii timau asarum chichainak: ‘Au nainta ai Cristoka pujawai iistarma’ turamainakaisha, werirum iistin airpa, nuna turamainachkusha ju jea yaki tesamua jui pujawai iistarma turamainakaisha, atumka nekaspapita titin airpa. \v 27 Shuarnum akinawaitaj nuna winaknaka pem etsa wataiya aiya newat etsantar etsa akaataiya atuni petna numamtuk jaktinaitjai. \v 28 Chuag tuak irunun wainainakka juigka jakau tepawai”, tusa nekau ainawai.\f + \fr 24:28 \ft Numamtuk wii tajarum nu metek uminu wainkurmeka yamaika Jesús winitin tsawan jeawapi tusarum nekatin ataarma, tusa tinaiti.\f* \s1 Jesús winitnaitjai tusa etserkamu \r (Mr 13.26-27; Lc 21.27) \p \v 29 “Nu waitamu nagkamaig, etsa etsantsuk káshi jastinaiti. Tura nantusha etsantrashtinaiti, tumai nayaimpinmaya ya aina puunar kakeniartinaiti. Imanina asarmatai, nayaimpinmaya senchirtin ainasha ashi muchitrartinaiti. \v 30 Nu imani ai wii shuarnum akinawaitaj nuna nayaimpinmaya wina senchirjai, shir tsaaptin jasan yuragminam pachitkau winai waitkartin ainawai. Tumawar ashi shuar nugkanmaya aina ashamrukar útiartin ainawai. \v 31 Wii winaknaka, wii etegkamur ashi nugka nagkatramunam pujuina nuna trompetan umpuntar irumrarti tusan, nayaimpinmaya shuar ainan ishiaktinaitjai”. \s1 Jesús númi higuera tutai pachisa jintinkartuamu \r (Mr 13.28-31; Lc 21.29-33) \p \v 32 “Númi higuera tutai enentaimtusrum iistarma. Nu ‘higuera nukarkamtai, atumka wári asat tepeattawai’ tusarum nekau ainarme. \v 33 Numamtuk wii tajarum nu imanisag ashi uminkaigka, yamaika shuarnum akinawa nu tatinka ashi jeawapi titin ataarma. \v 34 Nekas tajarme, atak shuar matsamiartin aina nusha eke ashi jinuinatsaig juka uminkatnaiti. \v 35 Nayaimpia auka nugkajai megkakatnaiti, turasha wii taja nuka imanisag uminkatnaiti”. \s1 Jesús wii taatnuka tsawan nekantsui timau \r (Mr 13.32-37; Lc 21.34-36) \p \v 36 “Turasha wari tsawantaik, tura etsasha urutam aig tatinaitaj nunaka chikichkiksha nekainatsui. Nayaimpinmaya shuar tuke matsamin aina nukesha nekainatsui, tura wii Yuusan uchirinkisha nekatsjai. Antsu nunaka wina aparuk nekawai. \p \v 37 Noé pujamunam shuar urukawa aina numamtuk wii winamunmasha jakartinaiti. \v 38 Nu tsawan ajakua nuisha eke yumi yutatsaig matsamsarka, yutain shir yuinak, umutain umarar nampenak, nuwenainak tura nawantrin suru ja pujuinai tsawan jeaamtai, Noé nina kanuriin egkemrauwaiti. \v 39 Nuna tumamtaisha pachitsuk pujusar tuke imani pujuinaig, yumi senchi yutuk nujagkrak ashi shuaran ijinawaiti. Numamtuk shuar pachitsuk pujuinai, wii shuarnum akinawaitaj nunaka taatnaitjai. \v 40 Wii winamu tsawan atina nuigka, shuar wina nemartin wina nemartichujai ajanam takak wekaka, chikichik juaku chikichka ikuam atinaiti. \v 41 Jimar nuwaksha wina nemartin wina nemartichujai araka jigkain nekeak pujausha, chikichik juaku chikichka ikuam atinaiti”.\fig |src="LB00133B.TIF" size="col" loc="Matthew 24.41" ref="Mt 24.41" \fig* \s1 Jesús aneakuk pujustarma tusa timau \r (Mr 13.33; Lc 21.34-36) \p \v 42 “Atumka kajinmakrum pujutsuk aneakuk pujustarma. Etsasha urutam aig wii tatinaitaj nuka nekatsrume. \v 43 Ju enentaimtusrum iistarma, chikichik shuar jeentin kasa kasaram atintrin nekakka, wayan wainkattsa, káshisha kanutsuk pujumainaiti, imaniakka utua kasaram amaitsui. \v 44 Atumsha numamtuk aneakuk pujustarma. Atum imanisrum nakamchamunam shuarnum wii akinawaitaj nunaka winitnaitjai”. \s1 Jesús inatai umin tura inatai umichujai pachis jintinkartuamu \p \v 45 “Inatai uminnaka, patrónkri chikich inatai ni jeen matsatu yuatnuri iin atii tusa apumtika ikuknaiti. \v 46 Tura apujkimu nina patrónkri chichamencha shir umiak pujauka nina patrónkri winakaisha shir anemainaiti. \v 47 Imatikas uminnaka patrónkrisha ashi ninu aina nunaka amek iista tusa inaitumainaiti. \v 48 Antsu inatai turata tusa timauncha metek umichuka: ‘Wina patrónkruka wári tachattawapi’, \v 49 tusa nina patrónkri inatairi ainanka senchi waitkak, nampen ainajai yutain shir yuak, umutnasha imanik umu pujaun, \v 50 pachiachmau tajkama tuma pujaun wainkagka, \v 51 chikich shuar wait ainajai metek waittsati tusa waittan susa inaimainaiti. Turam senchi útuk nainka takertu pujumainaiti”, tusa tinaiti. \c 25 \s1 Diez nuwa agkantu aina pachisa jintinkartuamu \p \v 1 “Yuuska shuar aina nina chichamen umiraina nuna Apuriyaiti tusa diez nuwa agkantu lamparinkrin jukiar, nuwenatin taamtai nijai wayatin asar nakasarua numamtinaiti tusa jintinkartak: \v 2 Cinco nuwa shir umintsacharu ainawai, tura cinco nuwa chikich aina shir umintsaru ainawai. \v 3 Nuwa umintsacharu ainaka lamparínkrin juinaksha, lamparínnumia ashimnakai yaratnunka jukicharu ainawai. \v 4 Antsu nuwa umintsar pujuinaka lamparínkrin juinak, ashimnakai yaratnuncha botellanam aimkar chiki chikichik jukiaru ainawai. \v 5 Nuwenatin tatsuk megkaak akai, nakai nakainakua kari pujarainam ashi kanararu ainawai. \v 6 Tuma kanarar tepenai, ajampek jasa ai: ‘Yamaika nuwenatnuka winawai, jiintrarum igkugtarma’, tusa untsumainamun antukaru ainawai. \v 7 Untsumainamun antukar nuwa aina ashi nantarar, lamparínkrin ekeemakartasa uminainai, \v 8 cinco nuwa nita yara ekeemamaintrinka umitsuk pujuina asar, chikich nuwa nita ekeemamaintrinka shir umis pujuinan, lamparínkri kajinkai yaramaintri atsurmau asar, kajinkai yaramij tusar seaina. \v 9 Tuinakai nuwa ashi shir umis pujuina chichainak: ‘Atsaa, turumaitsuji, akanka jukimka wári amukattawai. Antsu atumka surutainam werum sumaktarma’, tusa tiaru ainawai. \v 10 Tuinam surutainam sumakartasa wearu ai, shuar nuwenatnusha ukunam taawaiti. Tumamtai nuwa umintsar nakaa pujuinaka nuna jukiar jeanam utsaanawar waitin pegkesha waimainchau epeniaru ainawai. \v 11 Tumawaru ai, nuwa surutainam wearusha kaunkar, waiti pegkesha waimainchau epenmau asamtai, tujigkar chichainak: ‘Apu, waiti uraita, apu waiti uraita’ amajaina. \v 12 Imatram ni ayak: Nekas tajarme atumsha yatsuk ainarum nekatsjarme”, tusa tinaiti. \p \v 13 Jesús nuna pachis jintinkartua ashimak nina unuinatairi ainan chicharuk: \p “Atumsha numamtuk kajinmakrum pujutsuk aneakuk pujustarma. Warí tsawantinig, tura etsasha urutam aig, wisha tatinaitaj nuka nekatsrume”, tusa tinaiti. \s1 Jesús apu nina inatairi ainan kuit susa ikukmaun pachis jintinkartuamu \r (Lc 19.11-18) \p \v 14 “Yuuska shuar aina nina chichamen metek umina nuna Apuriyaiti tusa Jesús jintinkartak: Chikichik shuar wiakach chikich nugkanam wetatuk pujus, nina inatairi ainan untsuk ikaanak chicharuk: Kuitur kuitamatarma tusa ikukna numamtinaiti. \v 15 Chikichik shuaran kuitan cinco mil susauwaiti, tura chikichnaka kuitan dos mil susauwaiti, antsu chikichnaka kuitan mil susauwaiti. Nunaka chiki chikichik nita enentaimmaurin iiras tu takamaina ainawa, tusa turawaiti. Tura ikuak nigka chikich nugkanam wuwaiti. \v 16 Inatai kuitan cinco mil jukinka nu kuitjai warí ainan sumar nuna surak, nuiyasha kuitan cinco mil ikaugkauwaiti. \v 17 Inatai kuitan dos mil jukincha, nisha turusag nu kuitjai warí ainan sumar nuna surak, nuiyasha kuitan dos mil ikaugkauwaiti. \v 18 Antsu inatai kuitan mil jukinka ayatik nugkan tai yutua nina patrónkri kuitrinka uuk inaisauwaiti. \p \v 19 Tuma nukap tsawan pujus patrónsha waketki taawaiti. Tuma nina inatairi kuit susamuri ainan kuitrusha iturkamarum tusa iniastasa untsukuiti. \v 20 Turam shuar kuitan nukap jukina nu yama nagkamchakka wayaawaiti. Tuma yama nagkamchaku cinco mil kuit jukimun patrónkrin susauwaiti. Tura nu kuitjai warí sumaka suraku chikich cinco mil kuit jukimun suak: ‘Juna ikauntukmajme jukita’, tusa tinaiti. \v 21 Tama patrónkri chichaak: ‘Ayu, ameka inatai pegker chicham uminaitme. Ishichik susamaitiatam imatikam ikaugkaume. Jutika asaakmin yamaika ju nukap susattajme. Wina jearui wayata, tumawakmin ijai nakurusmi’, tusa tinaiti. \v 22 Nuna tusa timatai kuitan dos mil jukincha wayaawaiti. Tuma chichaak: ‘Apu winaka ayatik dos mil surusmame, tura nu kuitjai warí sumakan surakun, nuiyasha kuitan dos mil ikauntukmajme, turamun jui itaj nu jukita’, tusa tinaiti. \v 23 Tama patrónkrisha chichaak: ‘Ayu, maake, ameka inatai pegker chicham uminaitme. Ishichik susamjame, turamaitiatam imatikam ikaugkaume. Jutika asaakmin yamaika ju nukap susatjame. Wina jearui wayata, tumawakmin ijai nakurusmi’, tusa tinaiti. \p \v 24 Nuna tusa inaisamtai, mil kuitan jukincha wayaawaiti. Tuma chichaak: ‘Apu, ame shuar suri, chikitcha wait anenchau asam, árak araachiatam juukam yarumin asaakmin, wika nuna nekau asan, \v 25 amina ashamakun kuitrumnaka nugka tain shir kuitaman uukan inaisamjai. Turamun yamai jui itarjame jukita’, tusa tinaiti. \v 26 Tutai patrónkri chicharuk: ‘¡Ameka inatai nakitme! Wii wina inatair ainan senchi takamtikkun waitkau, tura arakan arachiatan juurtuktarma tinu aisha, \v 27 ¿urukamtai kuit kawegti tusa egketainam egkea ikurtutskesha ameksha ayatik uukmesha inaisamame? Nui egkeamuitkugka kawe ai wisha tamain jakjai’, tusa tinaiti. \v 28 Nuna tusa inaiyak, nui shuar irunun chicharuk: ‘Kuitan mil takaka nu atankirum shuar kuitan diez mil takaka nu susatarma’, tusa tinaiti. \p \v 29 ‘Shuar nukap ara nuka nu nukap suam atinaiti, turamu asa ninu amaincha ampinturtinaiti. Antsu ishichik ara nuka náki asa, ashi atantam atinaiti. \v 30 Ju inatai atsumachmau waja juka jukirum, aa káshia ai apujsatarma, nui pujus waitak senchi útuk nain takertu pujuti’, tusa tinaiti”.\f + \fr 25:30 \ft Nunaka Yuus shuar ainan nugka mesera nagkanmaunam ni chichamen umitan nakitraru ainan ji kajinchauwa nui pujusar, senchi útainak nain takertu matsamti tusa turatna nuna, Jesúska taku tinaiti.\f* \s1 Jesús nugka mesertina nui shuar aina akanmau atina nuna pachis timau \p \v 31 “Shuarnum akinawaitaj nuna apu jasan nayaimpinmaya shuar aina ajapeen etentawarmatai winaknaka, ekeemtai nekas tsaaptin jas a nui ekeemsatnaitjai. \v 32 Tumamtai shuar ashi nugkanmaya ainaka winak tuartukartinaiti. Imanikarmatai chikichik shuar ovejan kuitamin cabran ovejajai akanna numamtuk, \v 33 winau ainan untsurnumani irumkun, shuar tunau takatan inaisacharu ainanka menanmani irumratnaitjai. \v 34 Turan wii apu asan, wina untsuruini irumran chicharkun: Atum wina Apar shir anentsa yaigmau ainatirmeka wini winitarma, tumarum tuke pujustinan Yuus nugkan najantsaig umikmauwa nu jukitarma. \v 35 Wii tsukamakaisha atum winaka yutai surusmiarme, tura kitamakaisha umutai surusmiarme, tura jeenchau wekakaisha, atum wii pujumainka jea surusmiarme. \v 36 Jaanch atsurtakaisha atum surusmiarme. Jakun tepakaisha taarum iirmiarme. Achirkarmatai cárcelnum egketaisha, waitkattsarum tarutmiarme tusan titinaitjai. \v 37 Nuna tusan takai winau ainatiram chichartakrum: ‘Apuru, ¿urutia isha ame tsukama pujamincha yurumkasha amasmiaji? ¿Urutia ame kitamakmincha umutaisha amasmiaji? \v 38 ¿Urutia ame irakum wekamincha, ina jeencha ikantramiajme? ¿Tura urutia jaanch atsurtamkaisha amasmiaji? \v 39 ¿Cárcelnum achinkam pujamincha isha urutia ame iistasrisha tamiaji? ¿Tura urutia ame jakum tepamincha tamiaji?’ tusarum turuttin ainarme. Turutkurmin, \v 40 Wii apu asan chichaakun: ‘Nekas tajarme, wina nemartin aina ju imanchauch aigkisha turawaitrum nuka wina turuta ainarme tusan titinaitjarme’. \p \v 41 Nuna tina inaiyakun, wina menaruini irunun chicharainakun: Tunaun takatan inaisachu ainata, wini iruuntsuk ji kajinchau iwanchnau, tura ninu aina nujai pujustin umirkamua nui wetaarma. \v 42 Wii tsukamakaisha suruschamiarme, kitamakaisha suruschamiarme. \v 43 Jeenchau wekakaisha, pujumainka suruschamiarme, jaanchin atsumakaisha suruschamiarme, jakun tepakaisha tura achinkan pujakaisha, iirsachmiarme tusan titinaitjai. \v 44 Tusa tama nita chichartuinak: ‘Apu ¿urutia ame tsukama pujamincha, jeenchau wekamincha, jaanch atsurtamaisha, jakum tepamincha, achinkam cárcelnum egketmincha pachitskesha isha inaisamiajme?’ tusa turutiartinaiti. \v 45 Turutainakai wii ayakun: ‘Nekas tajarme, atum ju shuar imanchauch aina turachu ainarum, nuka wina turutawaitrume’, tusan titinaitjai. \v 46 Timatai nu shuar ainaka waitat nagkankashtina nui weartin ainawai. Antsu wini wayaatarma tusa timau ainaka pujut tuke atina nui wayawartin ainawai”, tusa Jesús tinaiti. \c 26 \s1 Jesúska achika maami tusa timau \r (Mr 14.1-2; Lc 22.1-2; Jn 11.45-53) \p \v 1 Jesús nuna ashi tina nina unuinatairi ainan chicharuk: \p \v 2 “Jimarchik tsawan asa jiisat Pascua atata nuka atumka nekarme, tura wii shuarnum akinawaitaj nunaka nu tsawantin achirak surutkartatui”, tusa tinaiti. \p \v 3 Nuna tusa tinu ai nu tsawantin sacerdote apuri ainasha chicham umiktinan jintinkartin aina tura judío apuri ainajai, Caifás sacerdote apuri ajakua nuna jeen iruuntraruiti. \v 4 Tumawar Jesús tsanumrura achika maami tusar chichaman umikaruiti. \p \v 5 “Turasha jiisat aigkika turachmi, shuar aina nuna akasmatainak jianaimain ainawai”, tusa tuina. \s1 Betanianmaya nuwa Jesúsan kugkuinjai ukatkamu \r (Mr 14.3-9; Jn 12.1-8) \p \v 6 Jesús nina unuinatairi ainajai yaakat Betanianam Simón jata lepra tukumu pegker amajsamua nuna jeen pujau. \v 7 Nui pujaun chikichik nuwa botella alabastro najanamunam kugkuin aun shir akikan juki, Jesús mesanam eketun jeari, muuknum ashi ukatkauwaiti. \v 8 Turakai nina unuinatairi aina wainkar kajekaruiti, tuma chichainak: \p “¿Urukamtai kugkuinnasha antrasha ajapeawa? \v 9 Au surukar nukap kuit jukir kuitrinchau aina yaimainajama”, tusar nitak tunaiyaina. \p \v 10 Tusa tunaiyainakai Jesús nuna antuk nitan chicharuk: \p “¿Urukamtai atumsha ju nuwasha kajerarme? Juna ni aitka juka pegkeraiti. \v 11 Kuitrinchau ainaka atumjai tuke pujuartinaiti. Antsu wii atumjaigka tuke pujuschatnaitjai. \v 12 Ju nuwa wina iyashrui kugkuinjai ukatrura junaka wii ikuntsatin asamtai aitkarayi. \v 13 Nekas tajarme, ju nuwa wina aitkara junaka chicham uwemtikartina juna ashi nugkanam yujasar etserainaksha, pachisar chichaartin ainawai”, tusa Jesús nina unuinatairi ainan tinaiti. \s1 Judas Jesúsan surukmau \r (Mr 14.10-11; Lc 22.3-6) \p \v 14 Nu tsawanta nuik Jesúsa unuinatairi doce ajakarua nuiya chikichik, Judas Iscariote naartin, sacerdote apuri ainajai chichastasa jiinki wuwaiti. \v 15 Tuma nui jeaa chichaak: \p “Wii Jesúsan atumin amakaisha, ¿winasha urutma akirmainaitrume?” tusa tinaiti. \p Takai treinta kuitnak susaruiti. \v 16 Nu turam Judascha Jesúsan uruk anagkanak surukaj tusa enentaimtu weká. \s1 Jesús inagnaku yuamu \r (Mr 14.12-25; Lc 22.7-23; Jn 13.21-30) \p \v 17 Jiisat yama nagkamnai, pan levadurajai pachimtsuk inarkamu yutai jeau asamtai, nina unuinatairi aina Jesúsan jeariar chicharainak: \p “Apuru, ¿jiisat Pascuatin yuatnusha tui umiktatji?” tusa tuina. \p \v 18 Tusa tama ni chichaak: \p “Yaaktanam wetaarma. Tumarum chikichik jeanam wayaarum, ina jintintramin chichartamuk: ‘Wina tsawantruka ashi jeayi, tuma asamtai amina jeemin wina unuinatair ainajai iruuntsan jiisat Pascuan inagkastajai’ ”, tusa tawai titaarum tinaiti. \p \v 19 Jesúsa unuinatairi aina ni timaunka imatiksag umikaru ainawai. \p \v 20 Tura káshi jasmatai Jesúsa unuinatairi doce aina mesanam nijai ekeemsaruiti. \v 21 Nui yurumkan yuak ekeemas nitan chicharuk: \p “Nekas tajarme, atum ainarum juiyag chikichik winaka surutkattawai”, tusa tinaiti. \p \v 22 Tusa takai senchi wake mesekar chiki chikichik chichainak: \p “¿Apuru, wikaitaj?” tusa tuina. \p \v 23 Tusa tuinakai Jesús nitan chicharuk: \p “Wina surutkatnuka chikichik platonmag wijai jimarak yua juwaiti. \v 24 Shuarnum wii akinawaitaj nunaka wina pachittsar aararua nuna umiktasan werajai. Turasha shuar wina surutkatta nunaka wait anentajai. Nekas nigka akinmainchauntsuk akinawaitti”, tusa tinaiti. \p \v 25 Nuna tusa takai Judas ni suruktin chichaak: \p “Jintinkartina, ¿yaita nusha? ¿wikaitaj?” tusa tinaiti. Tusa takai Jesús ayak: \p “Ee, ametme”, tusa tinaiti. \p \v 26 Nuna tina inaiyak eke yuinak eketainai, Jesús pankan juki, Yuusan maaketi tina puur, ni unuinatairi ainan tinamak chichaak: \p “Ju yuatarma. Juka wina iyashrua numamtinaiti”, tusa tinaiti. \p \v 27 Nuna tina nuiyasha umutain shikikam eketun juki, nunasha turusag Yuusan aujas maaketi tina nitan chicharuk: \p “Jusha ashi umartarma. \v 28 Juka wina numparua numamtinaiti, juka Yuus yamaram chichaman ashi atum ainatirmin anajmatramawa nuwaiti. Wina numparjai nukap shuar ainan tunaurin tsagkuurattajai. \v 29 Yamai atumin tajarme, wika uva neren yumirinka atak awenanka umarchatnaitjai, antsu tsawan uminkamtai, wina Aparu inamtairin atumjai iruuntran umartinaitjai”, tusa tinaiti. \s1 Pedron waitruattame tusa Jesús ujakmau \r (Mr 14.26-31; Lc 22.31-34; Jn 13.36-38) \p \v 30 Nuna timatai kantamtai kantamawar Olivosan naintrin wearuiti. \v 31 Tuma nui jeawarmatai Jesús nitan chicharuk: \p “Yamai ju káshia juik atum ainatirmeka winaka ashi ajapa ikurkittarme, chicham aarmaunmasha aitkasag nunaka tawai: ‘Ovejan kuitamnun maawartinaiti, turawarmatai oveja ainaka kanarartin ainawai’, tu aarmauwaiti. \v 32 Turasha Yuus ataksha inantukmatai, atumka Galileanam weatsruminig wiyaa wetatjai”, tusa tinaiti. \p \v 33 Tusa takai Pedro chichaak: \p “Chikich aina ashi ajapa ikurmainakaisha, wika aminka ikukchattajme”, tusa tinaiti. \p \v 34 Tusa takai Jesús chicharuk: \p “Nekasa tajame, ju káshia jui atash shinatsaig, wika au shuarnaka wainchauwajai tusam, tresa imajnia waitruattame”, tusa tinaiti. \p \v 35 Tusa tamasha Pedro chichaak: \p “Amina mantamainakaisha, amijai jakamij tusan waitruashtatjai”, tusa tinaiti. \p Pedro nuna takai, chikich ainasha chichainak ashi mantamnami, tusa tiaruiti. \s1 Jesús Getsemanínam pujusa aparin aujsamu \r (Mr 14.32-42; Lc 22.39-46) \p \v 36 Nuna tusar Jesúsjai wear númi arakmau Getsemaní tutainam jeawaruiti, nui Jesús nina jintintairi ainan chicharuk: \p “Jui atumka ekeema jatarma, tumarmin ai wena aparun aujsatjai”, tusa tinaiti. \p \v 37 Tusa weak Pedron, tura Zebedeo uchirin mai juki wesa, senchi wake mesemar nekapeak kuntuts enentaimu. \v 38 Imania asa chichaak: \p “Senchi wake mesemar nekapeakun jamain nekapeajai. Atumka jui pujusrum, wijai metek kanutsuk pujutarma”, tusa tinaiti. \p \v 39 Nuna tusa ikuak, Jesúska ishichik kuwasag tikishmar, tsuntsumaa pujus Yuusan aujeak: “Apaachi, turumainaitkumka wait aneasam ju nekapkartamua jui waittsaij tsagkamrukaipa. Turasha wii wakeramuka achati, antsu ame wakeramua nu atii”, tusa tinaiti. \p \v 40 Tusa ikuak nina unuinatairi tres apujkimurin wakettruki tanta iikma, kanar tepenan wainak, Pedron chicharuk: \p “¿Atumka wijai metek ishichkisha shintagkrum matsammainchauk nekapearum? \v 41 Iwanch nekapramkai tunau takasairum, kanú tepetsuk shintarum Yuus auju pujutarma, nekas atumi wakanigka pegkera nunak takastasa senchi wakerawai, tumaig atumi iyashi ima kakakchau ainawai”, tusa tinaiti. \p \v 42 Tusa tina ikuak ataksha waketki nina aparin aujeak: \p “Wina Aparu, wii waitmaina nu yupichu yapajimainchau akaigka, ame uruk wakeramea nu turusmek umikta”, tusa tinaiti. \p \v 43 Nuna tusa ikuak ataksha waketki iikma kari senchi pujainakai, kanar tepenan wainkau. \v 44 Tura iis ikuak ataksha waketki nuik timaurinak turusag aujsauwaiti. \v 45 Nuna tusa ikuak nina unuinatairi tres ikukmaurin jeari chicharuk: \p “Yamaika kanakrum ayama pujutarma. Shuarnum wii akinawaitaj nuna shuar tunaun takau ainanam surutkartata nuka tsawan uminkayi. \v 46 Nantartarma wearmi, wina surutkatta nuka winawai”, tusa tinaiti.\fig |src="CN01811B.TIF" size="span" loc="Matthew 26.45-46" ref="Mt 26.45-46" \fig* \s1 Jesús achika jukimu \r (Mr 14.43-52; Lc 22.47-53; Jn 18.2-12) \p \v 47 Nuna tusa Jesúska eke chichaa wajai, Jesúsan unuinatairi doce ainanmaya chikichik, Judas nukap shuaran kuchii ainan tura númi ainajai takarun yaruak winau. Nuka sacerdote apuri aina judío apuri aina akupkamu asar winina. \v 48 Judas ni suruktin ayatik iwijran, “wii kugkuastataj nu Jesúska atatui, shir achikrum jukitarma” tusa chichaman umiku ajakuiti. \v 49 Tu chichaman umiku asa, Jesúsan jeari chicharuk: \p “Jintinkartina pujamek”, takug kugkuasuiti. \v 50 Turam Jesús chicharuk: \p “Amikru, ame turattsam winam nuka turata”, tusa taunak shuar aina achikaru ainawai. \p \v 51 Nuna turuinakai, Jesúsa unuinatairi ainanmaya chikichik, kuchiirin juakug sacerdote apuri inatairin kuishin awatti asankauwaiti. \v 52 Turamtai Jesús chicharuk: \p “Aitkatsuk inaisatarma, kuchiirumka egketairmin egkeata. Shuar kuchiijai maaninaka, kuchiijaig maam artinaiti. \v 53 ¿Ameka wina apar aujmaka, yamaiya juik doce mil shuar maanin ainan nayaimpinmayan akupturmaina nuka nekatsmek? \v 54 Turasha wina mantuinachkaisha, ¿itursag Yuusa chichamen etserin aina yaunchuk aararua nusha uminkati?” tusa tinaiti. \p \v 55 Nuna tusa shuar ainan chicharuk: \p “¿Urukamtai kasa achiktasa winitmaina imatikruarmesha kuchii aina, tura númi ainasha takaru winitrarme? Wii atumin jintinkun, Yuus ememattasa iruuntai jeanam atumjai kashi kashinig tuke pujuwaj nuika jutikruarum achirchau ayarme. \v 56 Turasha ju aitkararum juka Yuusa chichamen etserin timau chicham aarmaunam ta nu uminu asamtai aitkararme”, tusa tinaiti. \p Nuna tusa timatai ashi nina unuinatairi ainaka tsekenak ninak ikukiaru ainawai. \s1 Jesúsan judío aina apuri matsatmaunam ejému \r (Mr 14.53-65; Lc 22.54-65; Jn 18.12-24) \p \v 57 Jesúsan achikar jukiaru aina Caifás, sacerdote ainan apurin jeen, apu aina tura chicham umiktinan jintinkartin ainajai matsatmaunam ejéniaruiti. \v 58 Turuinakai Pedrosha ikag patatus wea weakua sacerdote apuri Caifása jeen nuna aarin nisha jeawaiti. Tuma Yuus ememattasa iruuntai jean kuitamin ainajai nisha iruunar jina anamuk, iturkartig tusa ekeemas ii eketu. \p \v 59 Sacerdote apuri ainaka, judío apuri ainajaimak ashi iruuntrar Jesúsan pachisar aantar tsanumruina. Nunaka maattaj tuina asar, tukeneas imatruina. \v 60 Nukap shuar imatrua tsanumruinaksha, ni makumamaintrinka etsertuinachu. Turasha inagnamunam jimar shuar tsanumrurtin tawaru. \v 61 Tumawar ii nekas anturkamji, tusar wajakiar chichainak: \p “Ju shuar chichaak, ‘wika Yuusa jea juna yumpugkan tres tsawantaik ataksha jeammainaitjai’ ”, tusa timayi tuina. \p \v 62 Tuinakai sacerdote apuri wajaki Jesúsan chicharuk: \p “¿Urukamtai nuna imatrutmainakaisha ishichkisha aimtsume? ¿Nunasha waritmauna ame timaurmin pachisarsha imatrutmainawa?” tusa tinaiti. \p \v 63 Tamasha Jesúska aikchauwaiti. Tumakai sacerdote apuri ataksha chicharuk: \p “Yuus tuke pujuwa nusha waitmai tajame, nekasa nu ujatkata. ¿Ame nekas Cristo, Yuusa uchirigkaitam?” tusa tinaiti. \p \v 64 Tusa tu iniam ni ayak: \p Ee, ame tame nuka nekasaiti. Tuma asan junasha tajarme: “Shuarnum wii akinawaitaj nuna, Yuus senchirtina nuna untsuruini eketun tsawan uminkamtai, yuragminam pachitkau winamu waitkatin ainarme”, tusa tinaiti. \p \v 65 Nuna tusa takai sacerdote apuri kajek nina jaanchrin japiki jak chichaak: \p “¡Juka Yuusan akajeak tu chichaawai! ¿Nuiyasha ya nakajia? ¡Atumsha ni Yuusan pegkerchaun chichara nu antukurme! \v 66 ¿Atumsha uruk enentaimrumea?” tusa tinaiti. \p Takai nita chichainak: \p “Nekas tame, aya mantamnati”, tusar tuina. \p \v 67 Tusar usukinak, awattan nagkamawaru. Turuinakai chikich aina yapinam ijuinak: \p \v 68 “Ame nekas Cristowaitkumka, ya ijutma nu nekaata”, tusar imatruina. \s1 Pedro ju shuarnaka wainchauwajai tusa timau \r (Mr 14.66-72; Lc 22.55-62; Jn 18.15-27) \p \v 69 Nuna imatikainai Pedroka aa eketun nuwa apu inatairi jeari chicharuk: \p “Amesha Galileanmaya shuar Jesúsjai wekain ayam nuwapitmea”, tusa tinaiti. \p \v 70 Tusa tama Pedro ashi shuar antuinamunam chichaak: “Wika nekatsjai nusha warintsuk turutam”, tusa tinaiti. \p \v 71 Nuna tusa ikuak waitinam wetatmaun chikich shuar nui irunun nuwa ujak: \p “Ju shuara juka Jesús Nazaretnumiaya nujai wekainayi”, tusa etsertau. \p \v 72 Tusa tama Pedro chichaak: \p “Yuuscha waitai tajai: Wika au shuarnaka wainchauwajai”, tusa tinaiti. \p \v 73 Ishichik asag shuar nui eketaina Pedron jeariar chicharainak: \p “Nekas amesha au weantuitme, ame chichamminig nekanme”, tusa tuina. \p \v 74 Tusa tama senchi kakaar chichaak: \p “Wika au shuarnaka wainchauwajai”, tusa tinaiti. \p Nuna tusa chichai atash shinukuiti. \v 75 Tumakai Pedrosha Jesús chichaak: “Atash eke shinatsaig, wika au shuarnaka wainchauwajai tusam uurtakum tresa imajnia waitruattame timaun anear, nui pujamunka ikuki, aa jiinki senchi wake mesemar nekapeak útnaiti”. \c 27 \s1 Jesúsan apu Pilato pujamunam ejému \r (Mr 15.1; Lc 22.66-71; 23.1-2; Jn 18.28) \p \v 1 Tsawaarmatai ashi sacerdote uuntri aina, judío apuri ainajai Jesúska nekas mantamnati tusar chichaman umirkaruiti. \v 2 Turawaru asar jigkar jukiar Romanmaya shuara apuri Poncio Pilaton ejétiaruiti. \s1 Judas Iscariote jakamu \r (Hch 1.18-19) \p \v 3 Judas Iscariote Jesúsa surukua nu, Jesúsan senchi waitkainak wait anenmain amajainakai, pegkerchau enentaimar treinta jiru kuit aina jukimun sacerdote apuri ainan, tura judío apuri ainancha awagtak, \v 4 nitan chicharuk: \p “Wika chikichik shuar pegkeran maatarma tusa suruku asan, tunau jasjai”, tusa tinaiti. \p Takai nita chichainak: \p “¿Isha nusha iturkattajia? Nuka aminua jama”, tusa tuina. \p \v 5 Tuinakai Judas Yuus ememattasa iruuntai jeanam kuitan nagkima ikuak we neakan jigkama jakauwaiti. \p \v 6 Turamtai sacerdote apuri aina kuitan jukiar: \p “Shuar maattsa akikmatkamu asamtai, ju kuita juka Yuusnau atii tusa, ni anajmatku egkenaj aigka egkemaitsui tusar tiaruiti. \v 7 Nuna tiar chichaman umikar: Ju kuita jujaigka nugka Nuwe tutaiya nu sumakmi, tura chikich shuar juiyanchu aina jainakaisha, nuig tuke iku ami”, tusa tiaruiti. \p \v 8 Nui yamaiya juisha nu nugkanka numpa ukarmau tinu ainawai. \v 9 Yuusa chichamen etserin Jeremías aarua nuka tu uminkauwaiti: \p “Israelita aina tu akikmaktarma, tusar treinta jiru kuitan jukiar, \v 10 nu kuitjai nuwen najannun nugken sumakarai, apu wina turutna nunaka metek umikarai”. \s1 Jesús apu Pilato emtin chichakmau \r (Mr 15.2-15; Lc 23.2-25; Jn 18.28-40) \p \v 11 Jesúsnaka jukiar apu Pilaton ejétiaru ainawai. Turawarmatai Pilato iniak: \p “¿Nekas amekaitam judío ainan apurim?” tusa tinaiti. \p “Tusa tama Jesús ayak: Ame turutam nuka nekasaiti”, tusa tinaiti. \p \v 12 Sacerdote apuri aina judío apuri ainajai tsanumruinamsha Jesúska pegkesha chichakchauwaiti. \v 13 Tumakai Pilato chicharuk: \p “¿Amina aujmattramas imatrutmaina nuka antatsmek?” tusa tinaiti. \p \v 14 Turasha Jesúska ishichkisha aikchauwaiti. Tumakai apuka enentai jearchauwaiti. \p \v 15 Tuma asa apu Pilatoka nu jiistatinka achikmaun shuar aina nu jiinkiti tusa tuinakai, chikichkinak tuke jiin asa, \v 16 nui chikichik shuar chicham aepruniamunam shuaran maa asa, Barrabás naartin achikam egketu asamtai, \v 17 nui shuar aina irunun Pilato iniak: \p “¿Atumsha yana jiikti tusarmea wakerarme, Barrabásnak jiiktataj, turachkursha Jesús Cristo tuina auwash jiiktaj?” tusa tinaiti. \v 18 Pilato tina nunaka, sacerdote apuri ainaka tukeneas kajerainakpapi wina itartiaria, tusa nekau asa tinaiti. \p \v 19 Nuna tusa Pilato nina ekeemtairin ekeemsamtai, nina nuwe shuaran akuptak: “Shuar tunaurtichun aitkaina nuigka pachinkaigka. Káshi karanam auna aitkawartin asamtai, ashammainan karamrajai”, tusa tinaiti. \p \v 20 Turasha sacerdote apuri aina judío apuri ainajai shuar ainan chicharainak: “Atumsha Barrabás jiinkiti, tumakai Jesúska achintrati tusarum titarma”, tusar akattraruiti. \v 21 Apu ataksha awentsag chichaak: \p “Ju jimar shuara junasha tuna nekascha jiiktatja, atumsha waritrumea tusa inimu. Takai nita chichainak: Barrabás jinkiti”, tusa tuina. \v 22 Tuinakai Pilato nitan iniak: \p “¿Turasha Jesús Cristo tuina ausha iturkattajia?” tusa tinaiti. \p Tutai ashi chichainak: \p “¡Auka numinam achinar mantamnati!” tusa tuina. \p \v 23 Tuinakai Pilato chichaak: \p “¿Turasha wari tunauna takasia?” tusa tinaiti. \p Nuna tusa takaisha senchi chichainak: \p “¡Achintrati! ¡Achintrati!” amajaina. \p \v 24 Tusar Pilatonka ishichkisha anturtsuk imatruinam ni chichaak: \p “Turasha wika au shuarnaka mantamnamaintrinka nekartsujai, nuka atumnauwaiti, takug entsan ikijmaru”.\f + \fr 27:24 \ft Entsan ikijmarua nunaka: Wika makumamaitsujai taku tumawaiti.\f* \p \v 25 Tumamtai ashi shuar senchi chichainak: \p “Au shuar mantamnamunmagka ii ainati, tura ina uchiri ainajai makumamain ainaji”, tusa tuina. \p \v 26 Tuinakai Pilatoka Barrabásan jiiyak, Jesúsan asutia, numinam achirar maawarti tusa suntar ainanam surukuiti. \s1 Jesúsan suntar aina waitkasmau \r (Mr 15.15-20; Jn 19.1-3) \p \v 27 Tumamtai nui apu suntaari aina Jesúsan jukiar apu jeen aarin ejéniar, suntar ainan ashi ipawar Jesús wajamunam iruuntraru. \v 28 Nui Jesúsan nugkutairin awitkar, apu nugkutairin jaanchin anugkraruiti. \v 29 Etsegkrutaincha jagkin najatawar etsegkrumtikar, tura untsurnumani numin ataksaruiti. Turawar nina tikishmatrar aantar wishikainak: \p “Judío ainan apuri emematiarmi”, tusar tuina.\fig |src="CN01827B.TIF" size="span" loc="Matthew 27.29" ref="Mt 27.29" \fig* \p \v 30 Nuna tuinak usukina, imatikainak númi takakmaun atankiar muuknum awatainak, \v 31 wishi wishikainakua apu nugkutai anugkramunka awitak juruinak, ni nugkutairinak anugkar numinam achirartasa jukiaruiti. \s1 Jesús númi yapajiamunam achirmau \r (Mr 15.21-32; Lc 23.26-43; Jn 19.16-24) \p \v 32 Jesús ni achintratin númi yapajiamun yanak wesa, kakaarchamnau nekapeakai, Cirenenmaya shuar Simón naartinan wainkaru. Turawar Jesús achirtin númi yapajia achirmaun: Ju ame yanakta tusar ayankar jukiar, \v 33 nain Gólgota tutainam ejéniaruiti. \f + \fr 27:33 \ft Gólgota ta nunaka “Muka nain” taku tawai.\f* \v 34 Tura najaimakchati, tusar Jesúsan umutain vino tagku tsagkejai pachimramun umarti tusar susaruiti. Turam apas nekapas nakitrauwaiti. \p \v 35 Jesúsan achirarmatai, nepetmaku jukiti tusar suntar aina nakurutain nakuruawaruiti. Yuusa chichamen etserin aak: \p “Wina jaanchrunka jukiartasa yáki nepetmakat nu jukiti tusar nakurutain nakuruawartinaiti”. Tusa timauwa nuka tu uminkauwaiti. \v 36 Tumawar ii matsamiartasa ekeemsaruiti. \v 37 Tumau asamtai achiaji tusar Jesúsa chaikin tablanam aatar anujtukaruiti. Nu aarmaunam chichaak: \qc \sc Juwaiti judío shuara apurigka\sc* \m tu aatramu ajakuiti. \p \v 38 Jesúsan númi yapajiamunam achinak nuiyasha jimar shuaran shir pegkerchau ainan achiraru ainawai. Chikichnaka Jesúsa untsurini, tura chikichnaka menarini netuawaruiti. \v 39 Jesús achinar netai shuar nagkamainak: Junaka nekas tunauwa nunapi achiraria, tusar muuken peas pegkerchaun chicharainak: \p \v 40 “Ame Yuus ememattai jea nu yumpugkam, tres tsawantaik jeammainaitjai tinam nusha, ¿urukamtai anisha netame? Ame Yuusa uchiriyaitkumka, ani nematsuk, akaikim uwemrakia”, tusa tuina. \v 41 Turusag sacerdote apurisha, chicham umiktinan jintinkartin ainasha, judío apuri ainajai iruunar wishikainak: \p \v 42 “Chikichnaka uwemtiknayi, tumauwaitiat nigka uwemeatsui. Israel shuar ainan nekas apuriyaitkugka, achinar neta au akaikiti, tumamtai isha nekaspapita tiarmi. \v 43 Yuusnaka enentaimtinayi, ni nekas aneakka yamai uwemtikrati. Wika Yuusan uchiriyaitjai tinayi”, tusa tuina. \p \v 44 Magkartin achiram netuinasha, Jesúsnaka pegkerchau chicharaina. \s1 Jesús jakamu \r (Mr 15.33-42; Lc 23.44-49; Jn 19.28-30) \p \v 45 Etsa tutupnira ai, ashi nugkanam káshi jasu, tuma nukap asa etsa teenta ai, ataksha tsaaptin jasuiti. \v 46 Eke imanik káshi jas aig, Jesús senchi untsumuk: \it “Elí, Elí, ¡Lema sabactani!”\it* Nunaka: “Yuusru, ¿urukamtai winasha inaitusume?” taku tinaiti. \v 47 Shuar nui iruunainaka nuna antukar chichainak: \p “¡Antu jakua, Elías Yuusa chichamen etserin ajakua nuna untsuawai!” tusa tuina. \p \v 48 Tuinakai chikichik shuar tsekegki umutain vino tutai churuin pujuttamaun, entsa mukuntai esponja tutain juakug ajug inijar, númi ichipkamunam etea Jesúsan umarti tusa inaktau. \v 49 Turakai chikich aina chichainak: \p “¡Inaisata! Elías uwemtikrattsa winitchatpash, nu wainkarmi”, tusa tuina. \v 50 Nuna tuinai, awentsag Jesús senchi untsumak jakau. \p \v 51 Tumamtai Yuus ememattasa iruuntai jeanam jaanch ajaamu auka yakini nagkamna jimapetuk achinakuiti. Nugkasha senchi uru, imania asamtai kaya un ainasha puuntraruiti.\fig |src="CN01843B.TIF" size="span" loc="Matthew 27.50-51" ref="Mt 27.50-51" \fig* \v 52 Imanikmatai shuar jakamtai ikusmau ainaka nitak urantraru. Tumamtai Yuusan nemarin jakamtai ikusmau ainaka nukap nantararuiti. \v 53 Tura ikusmau aina nantararuka Jesús nantakmatai, yaakat pegkera nui Jerusalénnum wearuiti. Nu tuman nukap shuar wainkaruiti. \v 54 Tura capitán nijai irunas Jesúsan iiyak irunuka, imanik urkamtai, nuiyasha ashammain ainan nukap wainkar, senchi ashamkar chichainak: \p “Ju shuarka nekas Yuusa uchiri ajakuiti”, tusa tiaruiti. \p \v 55 Nui nukap nuwa Galileanam nagkama, Jesúsan nemarsar yai jaku ainasha ikag ii iruuntuina. \v 56 Nui María Magdalena, chikich María Jacobon nukuri, Joséncha nukuriya nu, tura Zebedeo nuwe chikich nuwa ainajai wajaina. \s1 Jesús ikusmau \r (Mr 15.42-47; Lc 23.40-56; Jn 19.38-42) \p \v 57 Kintamai chikichik shuar wiakach José naartin Arimateanmaya nisha Jesúsan nemarin asa taawaiti. \v 58 Tuma ni Pilaton weri Jesúsan iyashi ikustajai tusa seawaiti. Tusa takai susatarma tusa Pilato tinaiti. \v 59 José Jesúsa iyashin juki jaanch pegker pujujai punuaruiti. \v 60 Tura ni ikumasmij tusa, pampa wa yama tai umikmaunam egkea, kaya uunjai shir epeni ikuak wuwaiti. \v 61 Nui María Magdalena chikich Maríajai Jesús ikusmaun ii eketaina. \s1 Jesús ikusmaun kuitamatin ishiakmau \p \v 62 Kashinia nui jiisat tsawaartin asamtai, uminmaunam sacerdote apuri aina fariseo ainajai Pilato jeen wearu. \v 63 Tumawar jeariar chichainak: \p “Apu, Jesús wait aya nu iwáku pujus chichaak, wika jakancha treschik tsawan asan nantaktinaitjai, tu wekain aya nu aneakji. \v 64 Tuma asamtai nu ikusmaun tres tsawan kuitamatin shuar aina akupkata. Nina unuinatairi aina káshi weriar iyashi jukiar shuar ainan chichaarainak: ‘Jakama nuka aneantai tiarai’. Nuna tusa tuinakka yama nagkamchaku waitruamun nagkasar, ima pegkerchau jamain ainawai”, tusa tinaiti. \p \v 65 Tusa tuinakai Pilato chichaak: \p “Suntar aina atumin iruuna nu akuptukrum, Jesús ikusmauka atum uruk kuitamattsarmea wakerarmea turusrumek kuitamatarma”, tusa tinaiti. \p \v 66 Tusa timatai sacerdote apuri aina fariseo ainajai wear, Jesús ikusmaun urakaraig tusar kaya apujtuamunka sello tutain anujtukar, suntar ainan atum kuitamatarma tusar matsatkiaruiti.\fig |src="CN01848B.TIF" size="span" loc="Matthew 27.66" ref="Mt 27.66" \fig* \c 28 \s1 Jesús maamu nantakmau \r (Mr 16.1-8; Lc 24.1-12; Jn 20.1-18) \p \v 1 Ayamtai tsawan nagkamakmatai, kintamar kashin tsawak María Magdalena chikich Maríajai Jesús ikusmaun iisartasa wearu. \v 2 Tura wenai pachiachmau senchi urkau. Nunaka nayaimpinmaya shuar Jesús ikusmaunam akak imatmawaiti. Nu akaiki kaya apujtua ikukmaun nuna urai ekek, nui kayanam ekeemsauwaiti. \v 3 Nu nayaimpinmaya shuarka pem etsanna numamtuk etsantu, tura jaanchrisha puju yuragmia numamtuk ajakuiti. \v 4 Tura imanun wainkar, suntar ainaka ashamkar kurainak jakaujai metek iyaantaru. \v 5 Tumawaru ai, nayaimpinmaya shuar nuwa ainan chicharuk: \p “Ashamrukairpa, wika nekajai, atumka Jesús numinam achinar mantamnama nu earme. \v 6 Turasha nuka juigka atsawai, ni tima nunisag nantaki. Taatarum ikusmauwa nu iistarma. \v 7 Tumarum wári werum, nina unuinatairi aina ujaktarma, yamaika nantaki. Tuma nitaka jeainatsaig, niyaa Galileanam jeattawai. Tumamtai ai wainkartatui. Wii atumin titaj tamauka juketi”, tusa tinaiti. \p \v 8 Nu tusa tima nuwa ainasha ikusmau ajakunka iis ikuinak ashamainayat shir nakunkut aneasar, chichaman Jesúsan unuinatairi ainan ujakartasa tseketaik shimau. \v 9 Tumainan Jesús wantiintuk amikma. Nuwa ainasha Jesúsan jeantar nawenam pagkuk ememataina. \v 10 Turam nitan chicharuk: \p “Ashamrukairpa, wetaarma, tumarum wina yatsur aina ujaktarma, wári Galileanam wearti, ai winaka waitkartatui”, tusa tinaiti. \s1 Jesús nantakmaun suntar aina etserkai tusa akikmau \p \v 11 Nuwa wenai Jesús ikusmaun kuitamawaru aina yaakat Jerusalénnum wear, sacerdote apuri ainan nita wainkamunka tumamai tusar ashi ujakuru. \v 12 Tusa ujakaram judío apuri ainanam nui nitajai chichaman shir umikartasa wearu. Tura umikar nukap kuitan suntar ainan susaru. \v 13 Turawar chicharainak: \p “Ika kanara teparin Jesúsa unuinatairi aina káshi kaunkar, nina iyashinka kasamak jukiarmayi tusarum tu etserkatarma. \v 14 Apu nekamtaisha ii ainati nepetkiartatji, ii turatin asamtai, atumnaka imanik iturchatcha atsurtamtattrume”, tusa tuina. \p \v 15 Tuinam suntar ainasha ayu tusar kuitan jukiar, nita tiarmaunka imatiksag umikartasa wearu. Judío ainaka yamaiya juisha turusag etserin ainawai. \s1 Jesús nina unuinatairi ainan chicham uwemtikartina nu ashi nugkanam etserkatarma tusa ishiakmau \r (Mr 16.14-18; Lc 24.36-49; Jn 20.19-23) \p \v 16 Jesúsa unuinatairi once aina Galileanam Jesús nu nainnum winiarti timaunam wearuiti. \v 17 Tumawar Jesúsan wainkar, chikichka iturchat enentaimainaig ememataina. \v 18 Jesús nina unuinatairi ainan jeari chicharuk: \p Winaka Apar chichartak: “Ame nayaimpinmayasha, nugkaya ainajaimak ashi metek iista”, tusa turutnaiti. \v 19 Turutin asamtai ashi nugkanam wetaarma. Tumarum shuar ainaka wina nemartin amajsatarma. Tura wina Aparu naari pachisrum, wina pachittsarum tura Wakan Pegker pachisrum imaitarma. \v 20 Turakrum atumin wii jintintawaitjarum nuka nitasha umikarti tusarum ashi jintintaatarma. Wika atumjaigka ashi tsawantai tuke pujutnaitjai. Tura nugka mesera nagkanmaunmasha atumjaig pujutnaitaj nusha kajinmatkirpa, tusa tinaiti. Maake, nunis atii.\fig |src="CN01881B.TIF" size="span" loc="Matthew 28.19-20" ref="Mt 28.19-20" \fig*