\id ROM - Holiya \ide UTF-8 \h रोमियों \toc3 रोमियों \toc2 रोमियों \toc1 रोमियों अन्द हेसुर पौलुस प्रेरित उन चिट्ठी \mt2 रोमियों के नाम पौलुस प्रेरित की पत्री \mt1 रोमियों अन्द हेसुर पौलुस प्रेरित उन चिट्ठी \imt परिचय \ip रोमियों अन्द किताब आग सकतद प्रेरित पौलुस ५४-५८ वर्षगोळ बीच दा यीशु मसीह अन्द जनम इन बाद्दा लिख्सकु आगीत. पौलुस ईगासताका रोमियोंगोळ्द दवरा ईला ताकोंडीदुन, इदुरसाटी आंदुर ईद चिट्ठी रोम दा ईसाईगोळी निर्देश कोळोर साटी कळुदुर, येढ्ढु यहूदी अदिक गैरयहूदी. आंदुर कुरून्थियों शयर टु चिट्ठी लिख्सीदुर, येल आंदुर आ समय ईरतोगोर. पौलुस लिख्सदुन कि सप्पा राष्ट्र यीशु मसीह \xt १६:२६\xt* मा विश्वास अदिक पालन माळ सकुल. \ip रोमियोंगोळ्द किताब हर जागी अदिक हर समय ईसाईगोळ साटी ऊंद खास किताब आद यतिकी पौलुस आसान रूप देल अदिक वळ्लीद तरीका देल समझुसतान कि नाव यीशु मसीह अन्द उद्धार इन बारा दा हेळ सकतार. पौलुस यीशु मसीह अन्द खुशखबरी इक हाळोद नियम देल भी जोळ्सदुन. हापाळ ग्यानी लॉकुर्द तर्क आद कि किताब दा सब से खास कविता \xt १:१६\xt* आद जो अनतद, “नानी खुशखबरी देल येनु शरम हैलेच, यतिकी ईद सप्पा मुंदुर्द उद्धार इन साटी परमेश्वर उन ताकत हुन, पयले यहूदीगोळ साटी बाक गैरयहूदीगोळ साटी जो हिंग मान्सतार.” रोमियोंगोळ्द पयला भाग \xt रोमियों १–१२\xt* गयरा न्यायशास्त्र आद अदिक दुसरा भाग \xt १३–१५\xt* दा ईसाई जीवन इन साटी हापाळ व्यावहारिक निर्देश आव. \iot रूप-रेखा \io1 १. पौलुस साधारण रूप देल तान पयचान कोळतेला तान चिट्ठी अन्द सुरूवात माळतान अदिक अनतान कि आव यारी लिखसेत्यान \ior १:१-१५\ior* \io1 २. इदुर बाद्दा आव यीशु मसीह अन्द जरीया देल मंळसा जाती अन्द स्थिति अदिक संभावित उद्धार इन बारा दा लिख्सतान \ior १:१६–११:३६\ior* \io1 ३. इदुर बाद्दा पौलुस ईसाई जीवन जीऊसोर साटी हापाळ व्यावहारिक निर्देश कोळतान \ior १२:१–१५:१३\ior* \io1 ४. आव रोम इन अध्याय \ior १६\ior* दा मंडली अन्द लॉकुरी हापाळ शुभकामना कोटकु रोमियों अन्द किताब इक खतम माळतान. \c 1 \p \v 1 पौलुस उन दी टु जो यीशु मसीह अन दास आन, अदिक यारी परमेश्वर प्रेरित आगोर साटी कारस्यान, अदिक परमेश्वर उन आ खुशखबरी इन प्रचार इन साटी अलग माळकु आत. \v 2 यारी पयले अच संदेश कोळावाळेर्द द्वारा प्रतिग्या माळकु आत, ह्यांग पवित्रशास्त्र दा लिख्सकु आग्याद. \v 3 अद आऊन पार उन बारा दा हुन; आव मय इन भाव देल रा दाऊद उन वंश देल पैदा आदुन. \v 4 अदिक पवित्रता अन आत्मा अन भाव देल सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आगोद कारण सामर्थ्य अन सांगुळ परमेश्वर उन पार ठहरूस्कु आदुन; आव यीशु मसीह नाम प्रभु हुन. \v 5 आऊंदा द्वारा परमेश्वर नामी अनुग्रह कोट्टुन कि प्रेरिताई सिकुल, ताकी सप्पा गैरयहूदी लॉकुर आऊन हेसुर मा विश्वास माळुल अदिक आग्या अन पालन माळुल. \v 6 इदुर दा नीव भी शामिल आईर जो रोम दा ईरतीर, यारी परमेश्वर यीशु मसीह नोर आगोर साटी कारस्यान. \v 7 आ सप्पा मुंदुर हेसुर ना लिखसेतीन जो रोम दा परमेश्वर उन प्रिय आर, अदिक आंदरी परमेश्वर तान लॉकुर आगोर साटी कारस्यान. नाम आप्प परमेश्वर अदिक प्रभु यीशु मसीह अन दी टु नीमी अनुग्रह अदिक शांती सिकतेला ईरूल. \s धन्यवाद इन प्रार्थना \p \v 8 पयले ना नीम सप्पा मुंदुर साटी यीशु मसीह अन द्वारा तान परमेश्वर उन धन्यवाद माळतीन, यतिकी नीम विश्वास इन बारा दा पुरा दुनिया दा चर्चा आगेत्याद. \v 9 परमेश्वर यार्द स्यावा ना तान आत्मा देल आऊन पार उन खुशखबरी इन बारा दा माळतीन, आवा नान गवाह आन कि ना नीमी याता प्रकार लगातार याद माळ्त ईरतीन, \v 10 अदिक लगातार तान प्रार्थनागोळ दा ना हमेशा अच विनती माळतीन कि यातोदारा रीति देल ईग नीम हाती बरोद नान यात्रा परमेश्वर उन इच्छा देल सफल आगुल. \v 11 यतिकी ना नीम से मिलुसोद इच्छा हापाळ ईटतीन कि नीम सांगुळ आत्मिक आशीषगोळ वाट्स सकाईन यदुर देल नीमी सामर्थ्य सिकुल; \v 12 मतलब ईद कि याग ना नीम बीच दा आगाईन, रा नामी आ विश्वास इन द्वारा जो नान दा अदिक नीम दा आद, आबुर दाबुर से प्रोत्साहन सिकुल. \v 13 \x + \xo १:१३ \xo*\xt प्रेरितगोळ १९:२१\xt*\x*हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, ना घळी घळी नीम हाती बरोद चाहासदीन, कि ह्यांग नानी गैरयहूदीगोळ दा व्हासा विश्वासीगोळ्द काय सिक्त, हांग अच नीम दा भी सिकुल, लेकीन ईगासताका रूकावटगोळ बंदव. \v 14 ना सप्पा लॉकुर्द कर्जदार आईन यूनानीगोळ्द अदिक गैर यूनानीगोळ्द, कल्तकु अदिक अशिक्षितगोळ्द. \v 15 इदुरसाटी ना नीमी भी जो रोम नगर दा ईरतीर, खुशखबरी केळसोर साटी हापाळ उत्साहीत आईन. \s खुशखबरी इन सामर्थ्य \p \v 16 \x + \xo १:१६ \xo*\xt मरकुस ८:३८\xt*\x*यतिकी ना खुशखबरी देल नाचालीन, इदुरसाटी कि अद हर ऊंद विश्वास माळावाळा अन साटी, पयले रा यहूदी बाक गैरयहूदी, यतिकी ईद उद्धार तरावाळा परमेश्वर उन सामर्थ्य हुन. \v 17 यतिकी खुशखबरी ईद प्रगट माळतद कि परमेश्वर मंळसागोळी तान प्रती सही ह्यांग माळतान ईद सुरूवात टु आखरी ताका विश्वास इन द्वारा अच आद. ह्यांग कि शास्त्र दा लिख्सकु आद, “जो मंळसा परमेश्वर उन सांगुळ न्यायी आन आव विश्वास इन द्वारा जित्‍ता ईत्‍तान.” \s मंळसा जाती इन पाप \p \v 18 परमेश्वर उन सिट्ट रा आ लॉकुर्द पाप अदिक बुराई मा स्वर्ग टु प्रगट आगतद, जो सत्य अक बुराई देल वोतकु ईटतार. \v 19 इदुरसाटी कि परमेश्वर उन ग्यान आंदुर्द मनगोळ दा प्रगट आद, यतिकी परमेश्वर आंदुर मा प्रगट माळ्यान. \v 20 यागी टु परमेश्वर दुनिया अन्द रचना माळदुन आगी टु आऊन अदृश्य विशेषतागोळ, मतलब अनन्त ताकत अदिक आऊन दैविक स्वभाव आ वस्तुगोळ दा जो परमेश्वर रच्यान पुरा रीति देल साफ कांळ्सकु बिळतद. इदुरसाटी आ लॉकुर हात्‍ती येनु बहाना हैलेच. \v 21 \x + \xo १:२१ \xo*\xt इफिसिगोळ ४:१७,१८\xt*\x*यतिकी आंदुर परमेश्वर उक अरूतार लेकीन जो आऊन सम्मान आद अद आऊक कोळालुर अदिक ना धन्यवाद माळतार. लेकीन आऊन जागा आंदुर विचार पुरा रीति देल निरर्थक आग्याव अदिक आंदुरव खाली दिमाक अंधार देल तुम्मेग्याव. \v 22 आंदुर तान तान इक बुद्धिमान सम्सतार लेकीन मूर्ख आर, \v 23 अदिक अविनाशी परमेश्वर उन महिमा अक नाशवान मंळसागोळ, पक्षीगोळ, नाक कालवाळा जनावरगोळ, अदिक रेंगसावाळा किळागोळ मूर्ति इन समानता दा आंदुर बदलुस बुटुर. \v 24 ई कारण परमेश्वर आंदरी आंदुर मन इन अभिलाषागोळ अनुसार अशुध्दता अन साटी बिट्ट बुटुन कि आंदुर आपस दा तान शरीर इन अनादर माळुल. \v 25 यतिकी आंदुर परमेश्वर उन सच्चाई अक बदलुस्कु ख्वाटा माळ बुटुर, अदिक परमेश्वर उन बदला दुनिया अन उपासना अदिक स्यावा माळदुर यदरी आव घळुस्यान, ना कि आ माळावाळा अन्द जो हमेशा धन्य आन! आमीन. \v 26 इदुरसाटी परमेश्वर आंदरी नीच वासनागोळ कय दा सोप्स बुट्टुन; ईल ताका कि आंदुर आर्तेर स्वाभाविक यौन संबंधगोळ बदला अस्वभाविक यौन संबंध ईटली कुरतुर. \v 27 हांग अच गंळ्सुर भी आर्तेर सांगुळ स्वाभाविक व्यवहार बिटकु आपस दा कामातुर आगकु होतली हतदुर, अदिक गंळ्सुर दुसरा गंळ्सुर सांगुळ निर्लज क्याल्सा माळकु तान गलत कर्मगोळ्द सजा ताकोंडुर. \v 28 याग आंदुर परमेश्वर उक अरोद चाहासीदील, रा परमेश्वर भी आंदरी आंदुर्द भ्रष्ट मन मा बिट बुट्टुन कि आंदुर अनुचित क्याल्सा माळली हतुल जो ईला माळ पाहीजे होता. \v 29 इदुरसाटी आंदुर सप्पा प्रकार इन अन्याय, दुष्टता, लोभ, अदिक अनैतिकता देल तुम्मेग्यार; अदिक आंदुर जलन, हत्या, अदिक झगळा, छल कपट, अदिक बुराईगोळ देल तुम्मेदुर, अदिक चुगलीखोर आगेदुर, \v 30 अदिक आबुर दाबुर बुराई माळावाळेर, परमेश्वर उन अपमान माळावाळेर, अदिक अय्यासी माळावाळेर, घमण्डी अदिक अहंकारी, अदिक बुराई माळोर साटी अनेक हादी ढुंढ्सावाळेर, अदिक मोय आप्पुर्द आग्या ईला मान्सावाळेर बन्सतार, \v 31 आंदुर मन इन कमजोर, अदिक तान कोळ्द वचन मुरावाळेर, अदिक आबुर दाबुर्द प्रती निर्दयी आगेग्यार. \v 32 आंदुर जान्सतार कि परमेश्वर उन व्यवस्था येन अनतद जो लॉकुर ई हादी मा नळुतार आंदुर मृत्यु दण्ड इन लायक आर, तरी भी ई लॉकुर ना सिर्फ आ क्याल्सागोळी माळतार उलटा हांग माळावाळेर इक साथ भी कोळतार. \c 2 \s परमेश्वर उन न्याय \p \v 1 \x + \xo २:१ \xo*\xt मत्ती ७:१; लूका ६:३७\xt*\x*इदुरसाटी हे दोष हचावाळा, नी यावारा येती आगबाळुल, नी निरुत्तर आय; यतिकी याता मात दा नी दुसरा मा दोष हचत्या अदा मात दा तान तान इक भी दोषी ठहरूसत्या, इदुरसाटी कि नी जो दोष हचत्या खुद अच अद क्याल्सा माळत्या. \v 2 यतिकी नाव जान्सतेव कि जो लॉकुर हिंग क्याल्सा माळतार, परमेश्वर आदुर्द सच्चाई देल न्याय माळतान. \v 3 लेकीन हे मंळसा, नी जो हिंग-हिंग क्याल्सा माळावाळेर मा दोष हचत्या अदिक खुद अच अव क्याल्सा माळत्या; येन ईद सम्सत्या कि नी परमेश्वर उन न्याय देल ऊळदोद्या? \v 4 येन नी आऊन महान दया, अदिक शहनशीलता, अदिक धीरज इक तुच्छ जान्सत्या? येन नी सही दा ईद समसाल कि परमेश्वर उन दया नीनी मन फिराव दी ओयतद? \v 5 लेकीन नी तान कठोरता अदिक जीद्दी मन इन कारण आ दिन इन साटी, जो दिन परमेश्वर उन सिट्ट अदिक खरा न्याय प्रगट आदीत, नी तान साटी दण्ड तयार माळेत्या. \v 6 परमेश्वर नाम सप्पा मुंदुरी तान कर्मगोळ्द हिसाब देल प्रतिफल कोट्टान: \v 7 जो लॉकुर वळ्लीद क्याल्सा दा हतकु ईरतार परमेश्वर उन दी टु सीकतद महिमा, आदर, अदिक अमरता अन खोज दा आर, आंदरी परमेश्वर अनन्त जीवन कोट्टान; \v 8 लेकीन जो लॉकुर मतलबी आर अदिक जो सच्चाई इक स्वीकार माळतार. ताकी बुरा क्याल्सा माळ सकुल ईत्‍ता लॉकुर मा परमेश्वर तान सिट्ट अदिक प्रकोप पलटुस्यान. \v 9 दुख अदिक परेशानी हर ऊंद मंळसा मा जो बुराई माळतान बंदीत, पयले यहूदी मा बाक गैरयहूदीगोळ मा; \v 10 लेकीन परमेश्वर जो वळ्लेव क्याल्सा माळतार आंदरी महिमा, आदर अदिक शांती प्रदान माळ्यान, पयले यहूदीगोळ इक बाक गैरयहूदीगोळ इक. \v 11 यतिकी परमेश्वर बिना पक्षपात देल सप्पा मुंदुर्द न्याय माळतान. \p \v 12 गैरयहूदीगोळ हात्‍ती मूसा अन्द व्यवस्था हैलेच अदिक आंदुर्द न्याय भी बिना व्यवस्था देल आदीत, यहूदीगोळ हात्‍ती मूसा अन्द व्यवस्था आद अदिक आंदुरव माळदव पापगोळ न्याय व्यवस्था अन अनुसार अच आदीत. \v 13 यतिकी परमेश्वर उन मान्या व्यवस्था अक केळावाळेर न्यायी हैलेच, लेकीन व्यवस्था मा नळावाळेर न्यायी ठहरूस्कु आदार. \v 14 गैरयहूदी लॉकुर यार हात्‍ती व्यवस्था हैलेच, लेकीन आंदुर तान तान दा व्यवस्था मा नळुतार, इदुरसाटी आंदुर तान तान दा अच व्यवस्था आर, जब की आंदुर हात्‍ती मूसा अन्द व्यवस्था हैलेच. \v 15 आ लॉकुर्द चाल चलन तोर्सतद कि व्यवस्था आंदुर्द दिलगोळ दा लिख्सकु आग्याद. अदिक आंदुरव मन भी अनताव कि ईदा सत्य हुन, अदिक ईदरी हुडुकु आंदुरव विचार आंदरी यागलु निर्दोष या यागलु अपराधी ठहरूसताव; \v 16 आ दिशी परमेश्वर नान प्रचार माळ्द खुशखबरी इन अनुसार परमेश्वर यीशु मसीह अन द्वारा मंळसागोळ गुप्त विचारगोळ्द न्याय माळ्यान. \s यहूदी अदिक व्यवस्था \p \v 17 अगर नी तान तान इक यहूदी अनत्या, अदिक नीनी तान परमेश्वर मा अभिमान आद, \v 18 अदिक नीनी मालूम आद कि परमेश्वर नीन से येन माळसुसोद चाहासतान अदिक सही मातगोळ इक निवळुसोद नी व्यवस्था देल कलत्या; \v 19 अदिक तान तान मा भरोसा ईटतान कि ना कुढ्ढगोळव अगुवा, अदिक अंधकार दा बिदकु आर आंदुर ज्योति, \v 20 मुर्खगोळ इक निर्देश कोळावाळा, अदिक भोला मंळसा गोळोव शिक्षक आन. अदिक नी सही आय कि जो नियम शास्त्र नीन हात्‍ती आद, अदुर्दा पुरा सत्यता अदिक पुरा ग्यान इन समावेश आद. \v 21 इदुरसाटी येन नी जो दुसरागोळी कल्सत्या, तान तान मा येती लागु माळाल? येन नी जो काळ्लपन ईला माळोद शिक्षा कोळत्या, खुद अच काळ्लपन येती माळत्या? \v 22 नी जो अनत्या, “व्यभिचार ईला माळ पायजे,” रा खुद अच व्यभिचार येती माळत्या? नी जो मूर्तीगोळ से घृणा माळत्या, येन खुद अच मंदिरगोळी येती लुट्सत्या? \v 23 नी जो व्यवस्था अन बारा दा घमण्ड माळत्या, रा खुद परमेश्वर उन व्यवस्था ईला मान्सकु परमेश्वर उन अनादर माळत्या? \v 24 “यतिकी नीम कारण गैरयहूदीगोळ दा परमेश्वर उन हेसुर इन अपमान माळकु आगतद,” ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद. \p \v 25 अगर नी व्यवस्था अन्द पालन माळ्या रा खतना देल लाभ रा आद, लेकीन अगर नीव व्यवस्था अन उल्लंघन माळत्या रा नींद खतना बिना खतना अन्द दशा ठहरूस्त. \v 26 इदुरसाटी अगर गैरयहूदी यार्द खतना आगीदील तरी भी व्यवस्था अन्द पालन माळतान रा येन आऊन खतनारहित आगदुर मा भी खतना माळकु आत आळुकु आगतीदील? \v 27 अदिक खुद यहूदीगोळी गैरयहूदीगोळ द्वारा दोषी ठहरूस्कु आदीत जब की नीम हात्‍ती लिख्सद व्यवस्था अदिक खतना माळकु आगीर लेकीन गैरयहूदी व्यवस्था अन पालन माळतार जब की आंदुर्द शारीरिक रूप देल खतना आगीदील. \v 28 ऊंद खरा यहूदी यार्द सही दा खतना आग्याद, आव याव हुन? खरा यहूदी आव आलच जो सिर्फ बाहरी रूप देल यहूदी आन, यार्द खतना सिर्फ शारीरिक आद. \v 29 लेकीन खरा यहूदी आवा हुन जो बुळ्क टु यहूदी आन; यार्द दिल देल खतना आग्याद अदिक ईद परमेश्वर उन आत्मा अन्द क्याल्सा हुन, ना कि लिख्सद व्यवस्था अन्द. ईत्‍ता मंळसा परमेश्वर उन दी टु प्रशंसा पाऊस्यान ना कि मंळसा अन दी टु. \c 3 \p \v 1 इदुरसाटी गैरयहूदीगोळ मुंद नीम्द यहूदी आगोद येन फायदा? अदिक नीम्द खतना अन्द येन लाभ? \v 2 सप्‍पा प्रकार देल हापाळ लाभ आद. पयले रा ईद कि परमेश्वर उन वचन यहूदीगोळी कोटकु आग्याव. \v 3 अगर येनारा यहूदी विश्वासघाती होट्टुर भी रा येन आत? येन आंदुर विश्वासघाती आगदुर देल परमेश्वर उन सच्चाई बेकार ठहरूसीत? \v 4 यागलु ईला! लेकीन परमेश्वर खरा आन अदिक हर ऊंद मंळसा ख्वाटा ठहरूस सकतान, ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “याग नी खुद इन बचाव दा माताळ्या आग नी सही ठहरूस्या अदिक न्याय माळावती नीनी जीत प्राप्त आदीत.” \v 5 इदुरसाटी अगर नाम गलत क्याल्सा परमेश्वर उक सही ठहरूस बुळतद, रा नाव येन अंदेव? येन ईद कि परमेश्वर जो दण्ड कोळतान गलत माळतान? ईद रा ना साधारण सवाल केळीतीन. \v 6 यागलु ईला! ईदारा परमेश्वर ह्यांग दुनिया अन न्याय माळ्यान? \v 7 अगर नान झुठ इन कारण परमेश्वर उन सच्चाई आऊन महिमा अन साटी, यक्कुल माळकु प्रगट आत रा बाक येती पापी अन घाई ना दण्ड इन साटी ठहरूस्कु आगतीन? \v 8 “नाव येती बुराई माळेव कि भलाई होळुल?” ह्यांग नाम मा ईदा दोष हचकु भी आगतद, अदिक येनारा अनतार कि इंदुर्द ईदा अनोद आद. लेकीन ईत्‍तोरी दोषी ठहरूसोद ठीक आद. \s याऊ न्यायी हैलेच \p \v 9 रा बाक येन आत? येन नाव यहूदी आ गैरयहूदीगोळ से वळ्लेर आयेव? यागलु ईला; यतिकी नाव यहूदीगोळ अदिक गैरयहूदीगोळ येढ्ढु मा ईद दोष हच कोंडेव कि आंदुर सप्पा च्या सप्पा पाप इन वश दा आर. \v 10 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद: \q2 “याऊ न्यायी हैलेच, ऊंद भी हैलेच. \q1 \v 11 याऊ समझदार हैलेच; \q2 याऊ परमेश्वर उक ढुंडसावाळा हैलेच. \q1 \v 12 सप्पा परमेश्वर उन से भटकुसेग्यार, सप्पा च्या सप्पा निकम्मा बनसेग्यार; \q2 याऊ भलाई माळावाळा हैलेच, ऊंद भी हैलेच. \q1 \v 13 आंदुर्द कुतक्या खुल्सद कब्र हुन, \q2 आंदुर तान ल्यालग्यागोळ देल छल माळ्यार, \q2 आंदुर्द टुट्टीगोळ दा हावगोळ्द जहर आद. \q1 \v 14 आंदुर्द बाय श्राप अदिक कळवाहट देल तुमकु आद. \q1 \v 15 आंदुर काल खुन वाहुस्ली फुर्तीला आव, \q1 \v 16 आंदुर हादीगोळ मा नाश अदिक क्लेश आद, \q1 \v 17 आंदुर शांती इन हादी अरालुर. \q1 \v 18 \f + \fr ३:१८ \fr*\ft भजन संहिता ३६:१\ft*\f*आंदुर्द कण्णगोळ मुंद परमेश्वर उन \q2 अंज्क हैलेच.” \p \v 19 नाव जान्सतेव कि व्यवस्था जो येनारा अनतद आंदुर से अच अनतद, जो व्यवस्था अन हात्‍ती आर; इदुरसाटी कि हर ऊंद बाय बंद माळकु आगुल अदिक पुरा दुनिया परमेश्वर उन न्याय इन लायक ठहरूसुल; \v 20 \x + \xo ३:२० \xo*\xt गलातिगोळ २:१६\xt*\x*यतिकी व्यवस्था अन क्याल्सागोळ देल यातोदु मंळसा परमेश्वर उन मुंद न्यायी ठहरूसतीदील, इदुरसाटी कि व्यवस्था अन द्वारा पाप इन पयचान आगतद. \s विश्वास द्वारा न्यायीपन \p \v 21 लेकीन ईग व्यवस्था टु अलग परमेश्वर उन अद न्यायीपन प्रगट आग्याद, यदुर्द गवाही मूसा अन व्यवस्था अदिक भविष्यवक्ता कोळतार, \v 22 \x + \xo ३:२२ \xo*\xt गलातिगोळ २:१६\xt*\x*मतलब परमेश्वर उन अद न्यायीपन जो यीशु मसीह मा विश्वास माळदुर देल सप्पा विश्वास माळावाळेर साटी आद. यतिकी येनु फरक हैलेच; \v 23 इदुरसाटी कि सप्पा मुंदुर पाप माळ्यार अदिक परमेश्वर उन महिमा देल हापाळ दुर आर, \v 24 लेकीन आऊन अनुग्रह देल आ छुटकारा अन द्वारा जो मसीह यीशु दा आद, सप्पा च्या सप्पा न्यायी ठहरूस्कु आगतार. \v 25 यीशु उक परमेश्वर आऊन रक्ता अन द्वारा ऊंद हिंग प्रायश्चित बली ठहरूसदुन, जो विश्वास माळदुर देल कार्यकारी आगतद, कि जो पाप पयले माळकु आग्याव अदिक यऊर मा परमेश्वर तान सहनशीलता अन कारण ध्यान कोटीदील. यीशु उन रक्ता अन बारा दा आव तान न्यायीपन प्रगट माळुल. \v 26 लेकीन ईदा समय आऊन न्यायीपन प्रगट आगुल कि यदुर देल आव खुद अच न्यायी ठहरूसुल, अदिक जो यीशु मा विश्वास माळुल आऊन भी न्यायी ठहरूसावाळा ईरूल. \v 27 रा घमण्ड येल आद? अदिक घमण्ड इक व्हार्या माळकु आत? येन नाव व्यवस्था अन पालन माळतेव? ईला, लेकीन नाव विश्वास माळतेव इदुरसाटी. \v 28 इदुरसाटी नाव ईद परिणाम मा पोहचुसतेव कि मंळसा व्यवस्था अन क्याल्सागोळ से अलग आन, मंळसा परमेश्वर मा विश्वास इन द्वारा अच न्यायी ठहरूस्तान. \v 29 या परमेश्वर सिर्फ यहूदीगोळव अच हुन? येन गैर यहूदीगोळव परमेश्वर हैलेच? निश्चित अच आव गैर यहूदीगोळव भी परमेश्वर हुन. \v 30 \x + \xo ३:३० \xo*\xt गलातिगोळ ३:२०\xt*\x*यतिकी ऊंद अच परमेश्वर आन, जो यहूदीगोळी विश्वास देल अदिक गैरयहूदीगोळी भी विश्वास इन द्वारा न्यायी ठहरूस्यान. \v 31 रा येन नाव व्यवस्था अक विश्वास इन द्वारा बेकार ठहरूसतेव? यागलु ईला! लेकीन व्यवस्था अक कायम ईटतेव. \c 4 \s अब्राहम उन उदाहरण \p \v 1 इदुरसाटी नाव येन अंदेव नाम शारीरिक आप्प अब्राहम उक येन हासिल आत? \v 2 यतिकी अगर अब्राहम क्याल्सागोळ देल न्यायी ठहरूस्कु आगायदुन, रा आऊक घमण्ड माळोद जागा ईराईत, लेकीन परमेश्वर उन नजर दा ईला. \v 3 \x + \xo ४:३ \xo*\xt गलातिगोळ ३:६\xt*\x*पवित्रशास्त्र येन अनतद? ईद कि “अब्राहम परमेश्वर मा विश्वास माळदुन, अदिक आऊन विश्वास इन कारण परमेश्वर आऊक न्यायी ठहरूसदुन.” \v 4 क्याल्सा माळावाळा अन्द मजदूरी कोळोद दान आलच, लेकीन हक्‍क सम्सकु आगतद. \v 5 लेकीन जो विश्वास मा निर्भर ईरतान ना कि क्याल्सागोळ मा, अदिक परमेश्वर मा विश्वास माळतान जो परमेश्वर अभक्तिहिन उक भक्तिहीन माळतान, आऊन ईदा विश्वास देल परमेश्वर आऊक न्यायी ठहरूसतान. \v 6 यारी परमेश्वर बिना कर्मगोळ्द न्यायी ठहरूस्तान, आऊक दाऊद भी धन्य अनतान: \p \v 7 धन्य आर आंदुर यारव अन्याय माफ आदव, अदिक यारव पाप होतुर्सकु आदव. \p \v 8 धन्य आन आ मंळसा यारी परमेश्वर पापी ठहरूसतीदील. \p \v 9 “जो धन्य आगोद मात दाऊद अनेत्यान, येन खतना माळ्द यहूदीगोळ्द साटी अच हुन या बिना खतना माळ्द गैरयहूदीगोळ्द साटी भी हुन. अब्राहम परमेश्वर मा विश्वास माळदुन अदिक आऊन विश्वास इन कारण अच परमेश्वर आऊक न्यायी स्वीकार माळदुन.” \v 10 रा ईद याग आत? येन याग आऊन खतना आगेगीत या आव बिना खतना अन्द ईरोन. ईला, खतना अन बाद्दा ईला उलटा खतना आगा पयले हिंग आत. \v 11 अदिक आऊन खतना आगोद अद ऊंद चिन्ह बन्सत कि तोर्स सकुल कि परमेश्वर आऊक खतना आगा पयले अच आऊन विश्वास इन द्वारा न्यायी स्वीकार माळदुन. अदिक अब्राहम सप्पा विश्वासीगोळ्द आत्मिक आप्प बन्सदुन यतिकी आंदुर बिना खतना नोर आर लेकीन विश्वासी आर, इदुरसाटी आंदुर भी न्यायी ठहरूसकु आदार. \v 12 अदिक आव आंदुर भी आप्प हुन यार्द खतना आग्याद, आ लॉकुर सिर्फ खतना माळकु ना ईला ईरोर उलटा नाम आप्प अब्राहम उन विश्वास इन पद चिन्हगोळ मा नळावाळेर ईरोर आव अब्राहम जो खतना आगोर से पयले नळदुन. \s विश्वास इन द्वारा परमेश्वर उन प्रतिग्या सिकोद \p \v 13 \x + \xo ४:१३ \xo*\xt गलातिगोळ ३:२९\xt*\x*याग परमेश्वर अब्राहम अदिक आऊन वंशजगोळ से प्रतिग्या माळदुन कि आंदुर दुनिया अन्द वारीस आदार, ईद प्रतिग्या अब्राहम उक व्यवस्था अन पालन माळदुर देल अच सकिदील लेकीन आव विश्वास माळदुन अदिक आव परमेश्वर उन द्वारा न्यायी स्वीकार माळकु आदुन ई कारण अच सिक्त. \v 14 \x + \xo ४:१४ \xo*\xt गलातिगोळ ३:१८\xt*\x*अदिक इदुरसाटी अगर नीव मान्सतीर कि परमेश्वर उन कोळ्द प्रतिग्या ईद व्यवस्था अन पालन माळावाळेर कारण सिक्त रा नीम्‍द विश्वास बेकार अदिक परमेश्वर उन कोळ्द प्रतिग्या भी बेकार आद. \v 15 यतिकी व्यवस्था देल परमेश्वर उन सिट्ट पैदा आगतद, लेकीन यल व्यवस्था हैलेच, अल अदुर्द उल्लंघन भी हैलेच. \v 16 \x + \xo ४:१६ \xo*\xt गलातिगोळ ३:७\xt*\x*ईदा कारण प्रतिग्या विश्वास मा आधारित आद अदिक ईद प्रतिग्या ई सप्पा अब्राहम उन वंशजगोळ साटी परमेश्वर उन मुफ्त उपहार हुन, ईद सिर्फ व्यवस्था अन पालन माळावाळेर साटी इच ईला लेकीन आंदुर साटी भी आद जो विश्वास माळतार ह्यांग विश्वास अब्राहम माळदुन यतिकी अब्राहम नाम सप्पा मुंदुरव आत्मिक आप्प हुन. \v 17 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “ना नीनी हापाळ सा द्याशगोळ्द आप्प ठहरूसीन” अदिक ईद प्रतिग्या परमेश्वर उन नजर दा वळ्लीद आद. ईव आव परमेश्वर हुन यार मा अब्राहम विश्वास माळदुन अदिक जो सोत्‍तुरी जित्‍ता माळतान, अदिक ईव आव परमेश्वर हुन जो मातगोळ अस्तित्व दा हैलेच आ मातगोळी अस्तित्व दा तरतान. \v 18 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “नी हापाळ सा द्याशगोळ्द आत्मिक आप्प आद्या. अदिक नीन वंशजगोळ तारागोळ घाई आदार ई मात मा आशा ईटोद येनु कारण ईला ईरोद तरी भी अब्राहम विश्वास अदिक आशा ईटदुन,” \v 19 यतिकी आव लगभग सौ साल इनव आगेगिदुन लेकीन आऊन विश्वास आऊन शरीर इन घाई कमजोर ईला आगीत ह्यांग कि आऊन शरीर लगभग सायापरी आगेगीत अदिक सच्चाई रा ईद भी आद कि सारा अन क्वाता भी चिग्द उक हाळु ईला सकोद. \v 20 तरी भी आव तान विश्वास इक बिटीदिल अदिक ना आव परमेश्वर उन प्रतिग्या मा सक माळदुन आऊन विश्वास आऊक सामर्थ्य देल तुम्त अदिक आव परमेश्वर उन महिमा माळदुन; \v 21 अदिक आऊक पुरा भरोसा ईरोद कि परमेश्वर आऊक जो प्रतिग्या कोटीदुन, आव अदरी पुरा माळदुर दा भी समर्थ आन. \v 22 ई कारण परमेश्वर अब्राहम उक आऊन विश्वास इन द्वारा न्यायी स्वीकार माळदुन. \v 23 अदिक ईद वचन, “विश्वास इन द्वारा न्यायी स्वीकार माळोद” सिर्फ आऊन आबना अन साटी लिख्सकु ईला आगित. \v 24 ऊलटा ईद नाम साटी भी लिख्सकु आत जो नाव न्यायी ठहरूसकु आगेव अदिक जो यीशु नाम प्रभु जो सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आदुन आऊन मा विश्वास माळतार. \v 25 यतिकी आव नाम पापगोळ कारण मृत्यु उन साटी सौप्सकु आदुन अदिक नामी परमेश्वर उन सांगुळ न्यायी ठहरूसोर साटी सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आदुन. \c 5 \s परमेश्वर उन से मेल मिलाप \p \v 1 ईग जो नाव तान विश्वास इन कारण परमेश्वर उन मुंद न्यायी ठहरूसेव, रा नाम प्रभु यीशु मसीह अन कारण परमेश्वर नामी शांती कोटान. \v 2 अदिक ईग आऊंदा द्वारा विश्वास इन कारण नाव परमेश्वर उन अनुग्रह दा जीवन व्यतीत माळतेव. अदिक नाव आ आशा मा घमण्ड माळतेव यदुर द्वारा नामी परमेश्वर उन महिमा अन सांगुळ भागीदारी सिक्याद. \v 3 सिर्फ ईटा ईला, यतिकी नाव तान आपदगोळ मा घमण्ड माळतेव यतिकी नामी मालूम आद नाम आपद धीरज इक उत्पन्न माळतद. \v 4 अदिक धीरज देल वळ्लीद चरित्र बन्सतद, अदिक वळ्लीद चरित्र देल आशा उत्पन्न आगतद; \v 5 अदिक ईद आशा नामी निराश माळाल, यतिकी परमेश्वर आऊन प्यार नाम मनगोळ दा हाक्यान, मतलब पवित्र आत्मा जो नाम साटी परमेश्वर उन उपहार हुन. \p \v 6 यतिकी याग नाव आशाहीन ईरेव, रा ठीक समय मा नाव भक्तिहीनगोळ साटी मसीह तान बलिदान माळदुन. \v 7 यावारा न्यायी जन इन साटी यावारा सायुल, ईद रा दुर्लब आद; लेकीन आग सकतद यावारा वळ्लेव मंळसा अन साटी यावारा सायोद भी हिम्मत माळुल. \v 8 लेकीन परमेश्वर नाम मा तान प्यार इन भलाई ई रीति देल प्रगट माळतान कि याग नाव पापी अच ईरेव आग भी मसीह नाम साटी सोत्‍तुन. \v 9 इदुरसाटी याग कि नाव ईग आऊन रक्ता अन कारण न्यायी ठहरूसदेव, रा आऊन द्वारा परमेश्वर उन सिट्ट देल येती ऊळ्सकु आगतीदील? \v 10 यतिकी याग नाव परमेश्वर उन दुश्मन ईरेव लेकीन परमेश्वर तान पार उन मृत्यु उन द्वारा नाम सांगुळ मेल मिलाप माळदुन, रा ईग नाव परमेश्वर उन संगी आयेव रा आ मसीह अन जीवन इन द्वारा नाम हापाळ यक्कुल उद्धार आदित. \v 11 सिर्फ ईदा ईला, लेकीन नाव तान प्रभु यीशु मसीह से, यार्द द्वारा नाम परमेश्वर उन सांगुळ मेल मिलाप आत, परमेश्वर दा खुश आगतार. \s आदम अदिक मसीह \p \v 12 इदुरसाटी ह्यांग ऊंद मंळसा अन द्वारा पाप दुनिया दा बत्‍त, अदिक पाप इन द्वारा मृत्यु बत्‍त, अदिक ई रीति देल मृत्यु सप्पा मंळसागोळ दा फैलुसेत, यतिकी सप्पा मुंदुर पाप माळदुर. \v 13 व्यवस्था अन कोटकु आगोर से पयले ताका पाप दुनिया दा रा ईरोद, लेकीन येल व्यवस्था हैलेच अल पाप आळ्दकु आगाल्द. \v 14 लेकीन आग भी आदम टु मूसा ताका पुरा मृत्यु आ लॉकुर मा राज्य माळ्त याग कि आ लॉकुर आदम घाई आग्या मुरोद पाप माळीदिल तरी भी पापी ठहरूसीदील, जो आ बरावाळा अन चमत्कार हुन, आ अपराध घाई पाप माळीदिल. \p \v 15 लेकीन ह्यांग अपराध इन दशा आद, हांगा अनुग्रह अन वरदान इन हैलेच, यतिकी याग ऊंद आदम उन अपराध देल हापाळ लॉकुर सोत्‍तुर, रा परमेश्वर उन अनुग्रह अदिक आऊन जो दान ऊंद मंळसा अन, मतलब यीशु मसीह अन अनुग्रह देल हापाळ लॉकुरी कृपा सिक्त. \v 16 अदिक परमेश्वर उन भेंट अदिक ऊंद मंळसा अन पाप ई येढ्ढु दा फरक आद. तरी भी पाप इन कारण दोष इन न्याय बत्‍त, लेकीन हापाळ पुरा पापगोळ्द बाद्दा अदिक निर्दोष आगोद यदुर्द नाव लायक ईला ईरेव अद भेंट बत्‍त. \v 17 यतिकी याग ऊंद मंळसा अन अपराध इन कारण मृत्यु आ ऊंद मंळसा अन द्वारा अच राज्य माळ्त, रा जो लॉकुरी अनुग्रह अदिक न्यायरूपी वरदान बहुतायत देल सिकतद आंदुर ऊंद मंळसा अन, मतलब यीशु मसीह अन द्वारा जरूरी अच अनन्त जीवन दा राज्य माळ्यार. \p \v 18 इदुरसाटी ह्यांग ऊंद अपराध सप्पा मंळसागोळ साटी दण्ड इन आग्या अन कारण आत, हांग अच ऊंद न्यायीपन इन क्याल्सा भी सप्पा लॉकुरी मुक्त माळतद अदिक आंदरी जीवन कोळतद. \v 19 यतिकी ह्यांग ऊंद मंळसा अन आग्या ईला मान्सदुर देल हापाळ लॉकुर पापी ठहरूसदुर, हांग अच ऊंद मंळसा अन आग्या मानसोद कारण सप्पा लॉकुर परमेश्वर उन मुंद न्यायी ठहरूसकु आदार. \v 20 व्यवस्था अन पयचान इदुरसाटी आत कि अपराध वाळुसेगुल, लेकीन यल पाप वाळुस्त अल परमेश्वर अनुग्रह अदिक यक्कुल वाळुस्त, \v 21 कि ह्यांग पाप मृत्यु फैलुसतेला राज्य माळ्त, हांग अच नाम प्रभु यीशु मसीह अन द्वारा अनुग्रह भी अनन्त जीवन इन साटी न्यायीपन इन द्वारा राज्य माळीत. \c 6 \s पाप इन साटी मृतक: मसीह दा जीवित \p \v 1 रा नाव ईग येन अंदेव? येन नाव लगातार पाप माळतेला ईत्‍तेव कि परमेश्वर उन अनुग्रह आगुल? \v 2 निश्चित अच ईला! नाव याग पाप इन साटी सोतोदेव रा बाक ईदुर मुंद अदुर दा ह्यांग जीवन बितुसेव? \v 3 येन नीव जान्सालीर कि नाव सप्पा यार मसीह यीशु दा बपतिस्मा ताकोंडेव, आऊन मृत्यु उन भागीदारी दा बपतिस्मा ताकोंडेव. \v 4 \x + \xo ६:४ \xo*\xt कुलुस्सिगोळ २:१२\xt*\x*इदुरसाटी आ मृत्यु उन बपतिस्मा ताकोंडुर देल नाव आऊन सांगुळ नळस्कु आदेव, ताकी ह्यांग मसीह आप्प उन महिमा अन द्वारा सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आदुन, हांग अच नाव भी व्हाशोद जीवन इन घाई चाल नळदेव. \p \v 5 यतिकी अगर नाव आऊन मृत्यु उन समानता दा आऊन सांगुळ जमा आगेगेव, रा निश्चय आऊन जित्‍ता आगोद समानता दा भी जमा आगेदेव. \v 6 नाव जान्सतेव कि नाम हाळोद मनुष्यत्व आऊन सांगुळ क्रूस मा येर्सकु आत ताकी पाप इन मय बेकार आगेगुल, अदिक नाव मुंद पाप इन दासत्व दा ईरतीदील. \v 7 यतिकी जो सोतोदुन, आव पाप इन बंधन देल न्यायी आगेदुन. \v 8 इदुरसाटी अगर नाव मसीह अन सांगुळ सोतोदेव, रा नाम विश्वास ईद आद कि आऊन सांगुळ जित्‍ता भी ईत्‍तेव. \v 9 यतिकी ईंदुर जान्सतार कि मसीह सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आगकु मात्‍त सायतीदील; आऊन मा मात्‍त मृत्यु उन प्रभुता आगतीदील. \v 10 अदिक आव सोतोदुन आऊन मा पाप इन बंधन हैलेच अदिक ईग आव परमेश्वर उन सांगुळ आऊन जीवन व्यतीत माळतान. \v 11 हिंग अच नीव भी तान बारा दा ईद समसी कि नीव भी पाप इन साटी सोतोगीर, लेकीन मसीह यीशु उन द्वारा परमेश्वर दा जित्‍ता समसी. \p \v 12 इदुरसाटी पाप नीम मरनहार शरीर दा राज्य माळबाळुल, कि नीव अदुर लालसागोळ हात्‍ती ईरी; \v 13 तान शरीर इन अंगगोळी अर्धम इन स्यावा अन साटी पाप इन हवाला माळबाळी, उलटा सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आगावाळेर घाई परमेश्वर उन हवाला माळबुळी, अदिक तान शरीर इन अंगगोळी न्यायीपन इन स्यावा अन साधन इन रूप दा परमेश्वर उन हवाला माळबुळी. \v 14 आग नीम मा पाप इन प्रभुता आगतीदील, यतिकी नीव व्यवस्था अन हात्‍ती ईला उलटा परमेश्वर उन अनुग्रह अन हात्‍ती आईर. \s न्यायीपन इन दास \p \v 15 रा नाव येन माळेव? येन नाव पाप माळेव यतिकी नाव व्यवस्था अन हात्‍ती हैलेच उलटा परमेश्वर उन अनुग्रह अन हात्‍ती जीऊसतेव? निश्चित अच ईला! \v 16 येन नीव जान्सालीर कि यावारा ऊंद मंळसा अन आग्या मानसोर साटी नीव तान तान इक दासगोळ घाई सोप्स बुळतीर रा यार्द आग्या मान्सतीर आऊंदा दास बन्सेगतीर: चाहे बाक पाप इन, यदुर्द परिणाम मृत्यु आद, चाहे बाक आग्या मान्सावाळेर्द, यार्द अन्त न्यायीपन आद? \v 17 लेकीन परमेश्वर उन धन्यवाद आगुल कि नीव जो पाप इन दास ईरीर ईग मन देल आ सच्चाई इक ग्रहण माळदीर अदिक उपदेश मान्सावाळेर आगेदीर, यार्द साचा दा ढलस्कु आगेदीर, \v 18 अदिक नीव पाप देल बिटकु न्याय इन दास आगेदीर. \v 19 ना नीम शारीरिक कमजोरी अन कारण मंळसागोळ रीति मा अनतीन. ह्यांग नीव तान अंगगोळी कुकर्म अदिक अशुध्दता अन दास माळकु सौप्सदीर, हांग अच ईग तान अंगगोळी पवित्रता अन साटी न्यायीपन इन दास माळकु सोप्स बुळी. \p \v 20 याग नीव पाप इन दास ईरीर, रा न्याय इन दी टु स्वतंत्र ईरीर. \v 21 इदुरसाटी याता मातगोळ देल ईग नीव लज्जित आगतीर, अऊर से आ समय नीमी येन काय सिकतोगोद? यतिकी आ मातगोळ अन्त रा मृत्यु आद. \v 22 लेकीन ईग पाप देल स्वतंत्र आगकु परमेश्वर उन दास बन्सकु नीमी काय सिक्त यदुर देल पवित्रता हासिल आगतद, अदिक अदुर अन्त अनन्त जीवन आद. \v 23 यतिकी पाप इन मजदूरी रा मृत्यु आद, लेकीन नाम परमेश्वर उन अनुग्रह अन भेंट नाम प्रभु मसीह यीशु दा अनन्त जीवन आद. \c 7 \s मदा जीवन इन उदाहरण \p \v 1 हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, येन नीव जान्सालीर, ना व्यवस्था अन जान्सावाळेर से अनतीन, कि यागासताका मंळसा जित्‍ता ईरतान, आगासताका आऊन मा व्यवस्था अन अधिकार ईरतद? \v 2 उदाहरण इन साटी ऊंद मदावळ्त आर्त तान मान्नावाळा अन व्यवस्था अन अनुसार आगासताका बंधन दा आर यागासताका आकिन मान्नावाळा जित्‍ता आन लेकीन अगर आकिन मान्नावाळा सोतोगतान रा आक मदा संबंधी व्यवस्था देल मुक्त आगेगतार. \v 3 इदुरसाटी अगर गांड्ड उन जीते जी आक यावारा दुसरा गंळ्स उन आगेगुल, रा व्यभिचारिणी अंदकु आदार, लेकीन अगर गांड्ड सोतोगुल, रा आक आ व्यवस्था देल बिट्टोदुर, ईल ताका कि अगर यावारा दुसरा गंळ्स उन आगेदुर तरी भी व्यभिचारिणी ठहरूसतीदील. \v 4 हांग अच हे नान वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, नीव भी मसीह अन मय इन द्वारा व्यवस्था अन साटी सोतकु बनसेदीर, कि आ दुसरा अन आगेगी, जो सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आदुन: ताकी नाव परमेश्वर उन स्यावा दा उपयोगी ठहरुसुल. \v 5 यतिकी याग नाव शारीरिक स्वभाव इन हात्‍ती ईरेव, रा पापगोळ अभिलाषागोळ जो व्यवस्था अन द्वारा ईरोद, मृत्यु अन काय पैदा माळोर साटी नाम अंगगोळ दा क्याल्सा माळोद. \v 6 लेकीन यार्द बंधन दा नाव ईरेव आऊन साटी सोतकु, ईग व्यवस्था देल हिंग बिटोदेव, कि शास्त्र लेख इन हाळोद रीति मा ईला, उलटा आत्मा अन व्हाशोद रीति मा स्यावा माळतेव. \s व्यवस्था अदिक पाप \p \v 7 रा नाव येन अंदेव? येन व्यवस्था पाप आद? यागलु ईला! उलटा बिना व्यवस्था अन ना पाप इक अरालीन: व्यवस्था अगर ईला अनाईत, कि लालच माळबाळ रा ना लालच इन बारा दा ईला जान्स सकायदिन. \v 8 लेकीन पाप मौका नोळकु आग्या अन द्वारा नान दा सप्पा प्रकार इन लालच पैदा माळ्त, यतिकी बिना व्यवस्था अन पाप मुर्दा आद. \v 9 ना रा व्यवस्था अन बिना पयले जित्‍ता ईरीन, लेकीन याग आग्या बत्‍त, रा पाप जित्‍ता आगेत, अदिक ना सोतोदीन. \v 10 अदिक अदा आग्या जो जीवन तरोरसाटी ईरोद, नान साटी मृत्यु उन कारण ठहरूस्त. \v 11 यतिकी पाप मवका नोळकु आग्या अन द्वारा नानी बहकुस्त, अदिक अदुर्दा द्वारा नानी कोंद भी बुळ्त. \p \v 12 \f + \fr ७:१२ \fr*\ft हाळोद नियम दा ईद वचन सिकाल्द\ft*\f*इदुरसाटी व्यवस्था पवित्र आद, अदिक आग्या भी सही अदिक वळ्लीद आद. \v 13 रा येन अद जो वळ्लीद ईरोद, नान साटी मृत्यु ठहरूस्त? यागलु ईला! लेकीन पाप आ वळ्लीद वस्तु उन द्वारा नान साटी मृत्यु उक पैदा माळावाळा आत कि अदुर पाप आगोद प्रगट आगुल, अदिक आग्या अन द्वारा पाप हापाळ अच पापमय ठहरूसुल. \s बुळ्क इन लळाई \p \v 14 नाव जान्सतेव कि व्यवस्था रा आत्मिक आद, लेकीन ना शारीरिक अदिक पाप इन कय देल मारकु आईन. \v 15 \x + \xo ७:१५ \xo*\xt गलातिगोळ ५:१७\xt*\x*जो ना माळतीन अदरी अरालीन; यतिकी जो ना चाहासतीन अद माळालीन, लेकीन यदुर देल नानी घृणा बरतद अदा माळतीन. \v 16 अगर जो ना चाहासालीन अदा माळतीन, रा ना मान्स कोमतीन कि व्यवस्था भला आद. \v 17 रा हिंग दशा दा अदुर्द माळावाळा ना आल्लच, उलटा पाप हुन जो नान दा कुर्तकु आद. \v 18 यतिकी ना जान्सतीन कि नान दा मतलब नान मय दा यातोदु वळ्लीद वस्तु वास माळाल्द. इच्छा रा नान दा आद, लेकीन वळ्लीद क्याल्सा नान से आग सकालव. \v 19 यतिकी यातोद वळ्लीद क्याल्सा अन ना इच्छा माळतीन, अद रा माळालीन, लेकीन यातोद बुराई अन इच्छा माळालीन, अदा माळतीन. \v 20 इदुरसाटी अगर ना अदा माळतीन यदुर्द इच्छा माळालीन, रा अदुर्द माळावाळा ना ईतीदील, लेकीन पाप जो नान दा कुर्तकु आद. \p \v 21 ई प्रकार ना ईद अनुभव ताकोमतीन कि याग भलाई माळोद इच्छा माळतीन, रा बुराई नान से आगतद. \v 22 यतिकी ना अंतर आत्मा देल रा परमेश्वर उन नियम देल हापाळ खुश ईरतीन. \v 23 लेकीन नानी तान शरीर दा दुसरा प्रकार इन व्यवस्था कांळ्सकु बिळतद, जो नान दिमाक इन नियम देल लळाई माळतद अदिक नानी पाप इन नियम इन बंधन दा हाकतद जो नान शरीर दा आद. \v 24 ना ह्यांग दुखी मंळसा आईन! नानी ई मृत्यु उन मय देल याव बिळस्यान? \v 25 जो नानी पापगोळ देल छुटकारा कोळतान आ प्रभु यीशु मसीह अन द्वारा आ परमेश्वर उन धन्यवाद माळतीन. ईत्‍ता प्रकार बुद्धी देल परमेश्वर उन नियम इन पालन माळतीन. \c 8 \s पवित्र आत्मा अन द्वारा जीवन \p \v 1 इदुरसाटी ईग जो मसीह यीशु दा जीवन व्यतीत माळतार, आंदुर मा दण्ड इन आग्या हैलेच. \v 2 यतिकी जीवन इन आत्मा अन व्यवस्था मसीह यीशु दा नानी पाप इन अदिक मृत्यु अन व्यवस्था देल स्वतंत्र माळबुटाद. \v 3 यतिकी जो क्याल्सा व्यवस्था शरीर इन कारण दुर्बल आगकु माळ सकिदील, अदरी परमेश्वर माळदुन, मतलब तांद अच पार उक पापमय शरीर इन समानता दा अदिक पाप बली आगोर साटी कळुकु, शरीर दा पाप मा दण्ड इन आग्या कोट्टुन. \v 4 इदुरसाटी कि व्यवस्था अन आवश्यकतागोळ नाम दा शरीर इन अनुसार ईला उलटा आत्मा अन अनुसार नळुतार, पुरा माळकु आगुल. \v 5 यतिकी शारीरिक मंळसागोळ शरीर इन मातगोळ मा मन हचतार; लेकीन जो आत्मा अन मातगोळ मा मन हचतार. \v 6 शरीर मा मन हचोद रा मृत्यु हुन, लेकीन आत्मा मा मन हचोद जीवन अदिक शांती हुन; \v 7 यतिकी शरीर मा मन हचोद रा परमेश्वर उन से दुश्मनी ईटोद हुन, यतिकी ना रा परमेश्वर उन व्यवस्था अन हात्‍ती आद अदिक ना आग सकतद; \v 8 अदिक जो शरीर इन हात्‍ती आर, आंदुर परमेश्वर उक खुश माळ सकालुर. \p \v 9 लेकीन याग कि परमेश्वर उन आत्मा नीम दा वास माळतद, रा नीव शारीरिक दशा दा ईला लेकीन आत्मिक दशा दा आईर. अगर यारदारा दा मसीह अन आत्मा हैलेच रा आंदुर आऊन लॉकुर आल्लच. \v 10 अगर मसीह नीम दा आन, रा शरीर पाप इन कारण सोतकु आद; लेकीन आत्मा न्यायीपन इन कारण जित्‍ता आद. \v 11 \x + \xo ८:११ \xo*\xt १ कुरिन्थि ३:१६\xt*\x*अगर आऊंदा आत्मा याव यीशु उक सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता माळदुन, नीम दा वास माळेत्याद; रा याव मसीह अक सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता माळदुन आव नीम सोतकु शरीरगोळी भी तान आत्मा अन द्वारा जो नीम दा वास माळेत्याद, जित्‍ता माळ्यान. \p \v 12 इदुरसाटी हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, नाम मा भौतिक शरीर इन कर्जा रा आद लेकीन ईदुर्द ईद मतलब हैलेच कि नाव ईदुर अनुसार जीत्‍ता ईत्‍तेव, \v 13 यतिकी नीव मय इन अनुसार दिन कळदीर रा सोत्‍तीर, अगर आत्मा देल मय इन क्याल्सागोळी कोंदीर रा जित्‍ता ईत्‍तीर. \v 14 इदुरसाटी कि यास लॉकुर परमेश्वर उन आत्मा अन अनुसार नळुतार, आंदुर अच परमेश्वर उन चिकोर उर. \v 15 \x + \xo ८:१५ \xo*\xt गलातिगोळ ४:५-७\xt*\x*\x + \xo ८:१५ \xo*\xt मरकुस १४:३६; गलातिगोळ ४:६\xt*\x*यतिकी नीमी दासगोळ्द आत्मा सकिदील कि मात्‍त अंजबाळुल, लेकीन परमेश्वर उन सन्तान इन आत्मा सिक्याद, यदुर देल नाव हे अब्बा, हे आप्पा अनकु कारूतेव. \v 16 परमेश्वर उन आत्मा खुद अच नाम आत्मा अन सांगुळ गवाही कोळतद, कि नाव परमेश्वर उन सन्तान हुयेव; \v 17 अदिक अगर सन्तान आर रा वारीस भी आर, उलटा परमेश्वर उन वारीस अदिक मसीह अन सांगुळ वारीस आयेव, कि याग नाव आऊन सांगुळ दुख नेगदेव रा आऊन सांगुळ महिमा भी सिकुल. \s भविष्य दा प्रगट आगावाळा महिमा \p \v 18 यतिकी ना समझुसतीन कि ई समय इन दुख अदिक क्लेश आ महिमा अन मुंद, जो नाम मा प्रगट आगावाळा आद, येनु अच हैलेच. \v 19 यतिकी दुनिया हापाळ आशा तुम्द नजर देल परमेश्वर उन पारगोळ प्रगट आगोद हादी कायेत्याद. \v 20 यतिकी दुनिया तान इच्छा देल ईला लेकीन हात्‍ती माळावाळा अन दी टु, व्यर्थया अन हात्‍ती ई आशा देल माळकु आग्याद \v 21 कि दुनिया भी खुद अच विनाश इन दासत्व देल छुटकारा ताकोमकु, परमेश्वर उन चिकोर्द महिमा अन स्वतंत्रता प्राप्त माळीत. \v 22 यतिकी नाव जान्सतेव कि सप्पा दुनिया ईगासताका मिलुसकु कन्नासतेला अदिक दुखगोळ दा बिदकु तळपुसतद; ह्यांग कि चिग्द पैदा आगा समय मा तळपुसतान. \v 23 \x + \xo ८:२३ \xo*\xt २ कुरिन्थि ५:२-४\xt*\x*अदिक सिर्फ आवा ईला लेकीन नाव भी यार हाती आत्मा अन पयला काय आद, खुद अच तांदुर दा कन्नासतेव; अदिक लेपालक आगोद, मतलब तान मय इन छुटकारा अन हादी कायतेव. \v 24 ई आशा अन द्वारा नाम उद्धार आग्याद; लेकीन याता वस्तु अन आशा माळकु आगतद, याग अद नोळदुर दा बंदीत रा बाक आशा येल ईत्‍त? यतिकी याता वस्तु अक यावारा नोळत्यान अदुर आशा येन माळ्या? \v 25 लेकीन याता वस्तु अक नाव नोळ सकालेव, अगर अदुर्द आशा ईटतेव, रा धीरज देल अदुर्द हादी भी कायतेव. \p \v 26 ईदा रीति देल आत्मा भी नाम कमजोरी दा सहायता माळतद: यतिकी नाव जानसालेव कि प्रार्थना याता रीति देल माळ पायजे, लेकीन आत्मा खुद अच हिंग आहट तुम तुमकु, जो बयान देल व्हार्या आद, नाम साटी विनती माळतद; \v 27 अदिक परमेश्वर जान्सतान कि नाम मनगोळ दा येन आद, कि परमेश्वर आत्मा अन मनसा येन आद? यतिकी आव पवित्र लॉकुर साटी परमेश्वर उन इच्छा अन अनुसार विनती माळतान. \p \v 28 नाव जान्सतेव कि जो लॉकुर परमेश्वर से प्यार ईटतार, आंदुर साटी सप्पा मातगोळ मिलुसकु वळ्लीद इका पैदा माळतान; मतलब आंदुर्दा साटी जो आऊन इच्छा अन अनुसार कार्सकु आग्यार. \v 29 यतिकी यारी आव पयले टु जान्स कोंडान आंदरी पयले टु अच ठहरूस्यान कि आऊन पार उन स्वरूप दा आगुल, ताकी आव हापाळ वार्टुर दा पयला ठहरूसुल. \v 30 बाक यारी आव पयले टु ठहरूसदुन, आंदरी कार्सदुन भी; अदिक यारी कार्सदुन, आंदरी न्यायी भी ठहरूसदुन अदिक आंदरी महिमा भी कोट्टुन. \s परमेश्वर उन प्यार \p \v 31 इदुरसाटी नाव ई मातगोळ बारा दा येन अंदेव? अगर परमेश्वर नाम दी आन, रा नाम खिलाप याव आग सकतान? \v 32 याव तान निज पार उक भी ईटीदील, लेकीन आऊक नाम सप्पा मुंदुर साटी कोट्ट बुटुन, आव आऊन सांगुळ नामी अदिक सप्पा येनारा मुफ्त दा येती कोळतीदील? \v 33 परमेश्वर उन निवळुस्द लॉकुर मा दोष याव हच्यान? परमेश्वर अच आन जो आंदरी न्यायी ठहरूसावाळा आन. \v 34 बाक याव आन जो दण्ड इन आग्या कोट्टान? यीशु मसीह अच आन जो सोतोदुन लेकीन मुर्दागोळ दा टु जित्‍ता भी आदुन, अदिक परमेश्वर उन ऊमा कय इन दी आन, अदिक नाम साटी समझौता भी माळतान. \v 35 याव नामी मसीह अन प्यार देल अलग माळ्यान? येन क्लेश, या कठिन समय, या सताव, या अकाल, या गरीबी, या जोखिम, या मृत्यु? \v 36 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, \p नीन साटी नाव हागुल तीम घात माळकु आगतेव; \q1 नाव वध आगावाळा म्यांडागोळ घाई आळुकु आगेव. \p \v 37 लेकीन ई सप्पा मातगोळ दा नाव आऊन द्वारा याव नाम से प्यार माळ्यान, पुरा तरीका देल विजय प्राप्त माळेतेव. \v 38 यतिकी ना निश्चय जान्सतीन कि याऊ नामी आऊन प्यार देल अलग माळ सकालुन ना मृत्यु, ना जीवन, ना स्वर्गदूत, ना दुष्ट शासन, ना वर्तमान, ना भविष्य, ना सामर्थ्य, ना ऊँचाई, \v 39 ना धरती इन गहराई, अदिक ना धरती इन ऊंचाई अदिक ना संसार इन यातोदु निर्मित वस्तु नामी परमेश्वर उन प्यार देल जो नाम प्रभु मसीह यीशु दा आद, अलग माळ सक्‍कीत. \c 9 \s परमेश्वर अदिक आऊन निवळुसदोर लॉकुर \p \v 1 ना मसीह दा सही अनतीन, ना ख्वाटा माताळालीन अदिक नान मन भी पवित्र आत्मा दा गवाही कोळतद \v 2 कि नानी बळा दुख आद, अदिक नान मन हमेशा दुखी ईरतद, \v 3 यतिकी ना ईल ताका चाहासीन कि तान वार्टुर साटी जो मय इन भाव देल नान कुटुम्बी आर, खुद अच परमेश्वर देल श्रापित अदिक मसीह से अलग आगेगतद. \v 4 आंदुर इस्त्राएली उर, अदिक परमेश्वर उन पार उन अधिकार अदिक महिमा अदिक वादागोळ अदिक व्यवस्था अन उपहार अदिक परमेश्वर उन उपासना अदिक प्रतिग्यागोळ आंदुरवा हुव. \v 5 पुर्वज भी आंदुर्दा उर, अदिक मसीह भी मय इन भाव देल आंदुर दा टु आदुन. परमेश्वर जो सप्पा मुंदुर म्याकुच राज्य माळतान आव हमेशा हमेशा धन्य ईरूल. आमीन. \p \v 6 लेकीन ईद ईला कि परमेश्वर उन वचन टलसेत, इदुरसाटी कि जो इस्त्राएल इन वंश आर, आंदुर सप्पा इस्त्राएली आल्लच; \v 7 अदिक ना अब्राहम उन वंश आगोद कारण सप्पा आऊन औलाद ठहरूसदुर, लेकीन शास्त्र दा लिख्सकु आद, “इसहाक टु अच नीन वंश कहलुस्यान.” \v 8 मतलब मय इन औलाद परमेश्वर उन औलाद आल्लच, लेकीन प्रतिग्या अन औलाद वंश आळुकु आगतद. \v 9 यतिकी प्रतिग्या अन वचन ईद हुन: “ना उचित समय इन अनुसार बराईन, अदिक सारा अक पार आदान.” \v 10 अदिक सिर्फ ईदा ईला, लेकीन याग रिबका भी ऊंद देल मतलब नाम आप्प इसहाक देल येढ्ढ पारगोळ आदुर, \v 11 लेकीन आकिन ऊंद चिग्द उक निवळुसोद ईद पुरा तरीका देल परमेश्वर उन खुद इन उपदेश इन परिणाम ईरोद, परमेश्वर आकिन से अंदुन, धोड्डेव स्याणेव उन स्यावा माळ्यान. \v 12 ई मातगोळ परमेश्वर आंदुर जनम इन पयले अदिक आंदुर येनारा बुरा भला माळ से पयले अंदुन रा परमेश्वर उन पसंद आऊन कारदुर मा निर्भर आद, ना अदुर मा कि आंदुर येन माळदुर. \v 13 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “ना याकूब से प्यार माळदीन, लेकीन एसाव उक अप्रिय जान्सदीन.”\x + \xo ९:१३ \xo*\xt मलाकी १:२,३\xt*\x* \p \v 14 इदुरसाटी नाव येन अंदेव? येन परमेश्वर उन हाती अन्याय आद? यागलु ईला. \v 15 यतिकी आव मूसा से अनतान, “ना याता मंळसा मा दया माळोद चाहासाईन आऊन मा अच दया माळाईन, अदिक याता मंळसा मा कृपा माळोद चाहासाईन, आऊन मा का कृपा माळाईन.” \p \v 16 इदुरसाटी ईद ना रा चाहासावाळा अन, ना मयनत माळावाळा अन लेकीन दया माळावाळा परमेश्वर मा निर्भर आद. \v 17 यतिकी शास्त्र दा फिरौन से अंदकु आत, “ना नीनी इदुर्दा साटी निदरूसीन कि नीन दा तान सामर्थ्य तोरसाईन, अदिक नान हेसुर इन प्रचार पुरा पृथ्वी मा आगुल\x + \xo ९:१७ \xo*\xt निर्गमन ९:१६\xt*\x*.” \v 18 इदुरसाटी आव यार मा चाहासतान आऊन मा दया माळतान, अदिक यारी चाहासतान आऊक कठोर माळ बुळतान. \s परमेश्वर उन सिट्ट अदिक आऊन दया \p \v 19 इदुरसाटी नीम दा टु यावारा नानी ईद अंदान, “रा बाक परमेश्वर नामी दोषी येती ठहरूसतान? याव परमेश्वर उन इच्छा अन सामना माळ सकतान?” \v 20 हे मंळसा, नी याव हुय जो परमेश्वर उन विरोध दा माताळत्या? ऊंद घळुस्द वस्तु तान घळुसावाळा से केळ सकतद, “नी नानी हिंग येती माळ्या?” \v 21 येन कुंभार उक मुण्ण मा अधिकार हैलेच कि ऊंद अच ल्वांदा दा टु ऊंद बरतन आदर इन साटी अदिक दुसरा अक अनादर इन साटी माळ्यान? \v 22 परमेश्वर तान सिट्ट तोर्सली अदिक तान सामर्थ्य प्रगट माळोद इच्छा देल सिट्ट इन बरतनगोळ्द, जो विनाश इन साटी तयार माळकु आगीदव, बळा धीरज देल सहन माळदुन; \v 23 अदिक दया अन बरतनगोळ मा, यवरी आव महिमा अन साटी पयले टु तयार माळदुन, तान महिमा अन धन इक प्रगट माळोद इच्छा माळदुन? \v 24 मतलब नाम मा यारी आव ना सिर्फ यहूदीगोळ दा टु, उलटा गैरयहूदीगोळ दा टु भी कारदुन. \v 25 ह्यांग आव होशे अन किताब दा भी अनतान, “जो नान लॉकुर ईला ईरोर, आंदरी ना तान लॉकुर अनाईन; अदिक याता लॉकुर मा प्यार ईला ईरोद, आंदरी प्रिय अनाईन. \v 26 अदिक हिंग आदीत कि याता जागा दा आंदुर से ईद अनकु आगीत कि नीव नान लॉकुर आल्लच, अदा जागा आंदुर जित्‍ता परमेश्वर उन औलाद अंदकु आदार.” \p \v 27 अदिक यशायाह इस्त्राएल इन बारा दा कारूकु अनतान, “चाहे इस्त्राएल इन औलादगोळ गिनती समुद्र अन धुळा अन बराबर ईरूल, तरी भी आंदुर दा टु थ्वाळासा अच ऊळ्सकु आदार. \v 28 यतिकी प्रभु तान वचन पृथ्वी मा पुरा माळकु, राटनेरी अदरी सिद्ध माळ्यान.” \p \v 29 ह्यांग यशायाह पयले भी अंदिदुन, \q1 “अगर सेनागोळ प्रभु नाम साटी येनारा वंश बिळालुन, \q2 रा नाव सदोम उन घाई आगेगायदेव, अदिक गमोरा अन सदृश ठहरूसायदेव.” \s इस्त्राएल इन अविश्वास \p \v 30 इदुरसाटी नाव येन अंदेव? ईद कि गैरयहूदीगोळ जो न्यायीपन इन खोज ईला माळतोगोर, न्यायीपन हाशील माळदुर मतलब आ न्यायीपन इक विश्वास देल हाशील माळ्यार; \v 31 लेकीन इस्त्राएली, जो न्यायीपन इन व्यवस्था अन खोज माळतोगोर आ व्यवस्था ताका पोहचुसीदील. \v 32 यदुर साटी? इदुरसाटी कि आंदुर विश्वास देल ईला, लेकीन कर्मगोळ देल अदुर खोज माळतोगोर. आंदुर आ ठोकर इन कल्ल मा ठोकर तिंदुर, \v 33 ह्यांग पवित्रशास्त्र दा लिख्सकु आद, “नोळी, ना सिय्योन दा ऊंद चट्टान ईटतीन, अदिक जो परमेश्वर उन वचन मा विश्वास माळ्यान आव लज्जित आगतीदील\x + \xo ९:३३ \xo*\xt यशायाह २८:१६\xt*\x*.” \c 10 \p \v 1 हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, नान मन इन अभिलाषा अदिक आंदुर साटी परमेश्वर से नान प्रार्थना आद कि आंदरी उद्धार सिक्‍कुल. \v 2 यतिकी ना ई मात देल गवाही कोळतीन आंदुर परमेश्वर दा मगन ईरतार, लेकीन आंदुर भक्ति खरा ग्यान मा आधारित हैलेच. \v 3 यतिकी आंदुर परमेश्वर उन न्यायीपन देल अनजान आगकु, अदिक तान न्यायीपन स्थापित माळोद कोशिश माळकु, परमेश्वर उन न्यायीपन इन हात्‍ती आगीदील. \v 4 मसीह व्यवस्था अन अन्त माळदुन कि हर ऊंद जो विश्वास माळतान परमेश्वर उन साटी न्यायी आगुल. \s उद्धार सप्पा मुंदुर साटी \p \v 5 यतिकी मूसा ईद लिखस्यान कि जो मंळसा आ न्यायीपन मा जो व्यवस्था देल आद, नळुतान, आव अदुर देला जित्‍ता ईत्‍तान. \v 6 लेकीन जो न्यायीपन विश्वास देल आद, अदुर बारा दा शास्त्र ईद अनतद, “नी तान मन दा ईद अनबाळेत कि, मसीह अक ईळ्सकु तरोरसाटी स्वर्ग मा याव येर्‍यान?” मतलब मसीह अक ल्यालमा तरोरसाटी, \v 7 या “मसीह अक सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता माळकु म्याकुच तरोरसाटी अधोलोक दा याव ईळदान?” मतलब मसीह अक सोत्‍तुर बाद्दा म्याकुच ओयोर साटी. \v 8 लेकीन अद येन अनतद? ईद कि “वचन नीन हाती आद, नीन बाय दा अदिक नीन मन दा आद,” ईद अदा विश्वास इन वचन हुन, जो नाव प्रचार माळतेव, \v 9 कि अगर नी तान बाय देल यीशु उक प्रभु जान्सकु अंगीकार माळ्या, अदिक तान मन देल विश्वास माळ्या कि परमेश्वर आऊक सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता माळदुन, रा नीन जरूर उद्धार आदित. \v 10 यतिकी विश्वास माळदुर देल नाव परमेश्वर उन सांगुळ सही संबंध दा बरतेव अदिक बाय देल कबुल माळदुर देल नामी मुक्ति सिकतद. \v 11 यतिकी पवित्रशास्त्र ईद अनतद, “जो यावारा आऊन मा विश्वास माळतान आव लज्जित आगतीदील.” \v 12 यहूदीगोळ अदिक गैरयहूदीगोळ दा येनु फरक हैलेच, इदुरसाटी कि आव परमेश्वर सप्पा मुंदुर प्रभु हुन अदिक आव सप्पा मुंदुरी बहूतायत देल आशिषीत माळतान जो आऊक कारूतार. \v 13 यतिकी शास्त्र दा लिख्सकु आद, “जो यावारा प्रभु उक मदत साटी कारूतान, आव ऊळ्सकु आदान.” \p \v 14 लेकीन यार मा आंदुर विश्वास माळीदील, आंदुर आऊक ह्यांग मदत साटी कारदान? अदिक यार संदेश केळीदील आऊन मा ह्यांग विश्वास माळ्यार? अदिक प्रचारक बिना ह्यांग केळ्यार? \v 15 अदिक अगर संदेश केळसावाळेर कळुकु आगतीदील, रा ह्यांग प्रचार माळ्यार? ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “आंदुर काल येन सुहावना आव, जो खुशखबरी हुडुकु बरतार\x + \xo १०:१५ \xo*\xt यशायाह ५२:७\xt*\x*!” \v 16 लेकीन सप्पा मुंदुर आ खुशखबरी मा किव हचीदिल: यशायाह अनतान, “हे प्रभु, याव नाम समाचार मा विश्वास माळ्यान\x + \xo १०:१६ \xo*\xt यशायाह ५३:१ \xt*\x*?” \v 17 इदुरसाटी विश्वास संदेश इन केळदुर देल अदिक संदेश मसीह अन वचन देल आगतद. \p \v 18 लेकीन ना अनतीन, येन आंदुर केळीदील? केळोद रा जरूरी आद; यतिकी शास्त्र दा लिख्सकु आद, \q1 “आंदुर स्वर सप्पा पृथ्वी मा, \q2 अदिक आंदुर वचन दुनिया अन आखरी ताका पोहचुसेग्याव.” \p \v 19 ना मात्‍त अनतीन, येन इस्त्राएली ईला जानसोर? पयले रा मूसा अनतान, \q1 “ना आंदुर द्वारा जो लॉकुर ईला, नीम मन दा जलन उपजुसाईन; \q2 ना ऊंद मूळ लॉकुर द्वारा नीमी सिट्ट तोर्साईन\x + \xo १०:१९ \xo*\xt व्यवस्थाविवरण ३२:२१\xt*\x*.” \p \v 20 बाक यशायाह हापाळ हिम्मत इन सांगुळ अनतान, \q1 “जो नानी ईला ढुंढसोर, आंदरी ना सिक्‍केदीन; \q2 अदिक जो नानी केळतोगोर भी ईला, आंदुर मा ना प्रगट आगेदीन\x + \xo १०:२० \xo*\xt यशायाह ६५:१\xt*\x*.” \p \v 21 लेकीन इस्त्राएल इन बारा दा आव ईद अनतान, \q1 “ना पुरा दिन तान कय ऊंद आग्या ईला मानसावाळेर अदिक झगळा माळावाळेर लॉकुर दी पसरूस्कु ईत्‍तीन\x + \xo १०:२१ \xo*\xt यशायाह ६५:२ \xt*\x*.” \c 11 \s इस्त्राएल मा परमेश्वर उन दया \p \v 1 \x + \xo ११:१ \xo*\xt फिलिप्पिगोळ ३:५\xt*\x*इदुरसाटी ना अनतीन, येन परमेश्वर तान लॉकुरी त्याग्स बुटुन? यागलु ईला! ना भी रा इस्त्राएली हुईन; अब्राहम उन वंश अदिक बिन्यामीन उन गोत्र दा टु आईन. \v 2 परमेश्वर तान लॉकुरी त्याग्सीदील, यारी आव पयले टु अच निवळुसदुन. येन नीव जान्सालीर कि शास्त्र एलिय्याह अन बारा दा येन अनतद, याग आव इस्त्राएल इन विरोध दा परमेश्वर से विनती माळतान? \v 3 “हे प्रभु, आंदुर नीन भविष्यवक्तागोळ्द घात माळदुर, अदिक नीन वेदीगोळी केळ्द बुटार; अदिक ना अच आबना ऊळदीन, अदिक आंदुर नानी भी कोन्नोर साटी खोज माळेत्यार.” \v 4 लेकीन परमेश्वर से आऊक येन उत्‍तर सिक्त? “ना तान साटी येळ हजार गंळ्सुरी ईटकु बिटीन, यार ख्वाटा बाअल भगवान उन उपासना माळीदिल.” \v 5 ठीक ईदा रीति देल ई समय भी, अनुग्रह देल निवळुस्द थ्वाळासा लॉकुर मिक्‍कु आर. \v 6 अगर ईद अनुग्रह देल आग्याद, रा बाक कर्मगोळ देल ईला; ईदारा अनुग्रह बाक अनुग्रह ईतीदील. \p \v 7 इदुरसाटी परिणाम येन आत? ईद कि इस्त्राएल यार्द खोज दा ईरोर, अद आंदरी सकिदील; लेकीन निवळुस्द लॉकुरी सिक्त, अदिक बाकी लॉकुर कठोर माळकु आदुर. \v 8 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, \p “परमेश्वर आंदुर मन अदिक दिलगोळी चेतना शुन्य माळ बुटान, अदिक हिंग कण्णगोळी कोट्टुन जो नोळबाळुल अदिक हिंग किव जो केळबाळुल.” \p \v 9 अदिक दाऊद अनतान, \q1 “आंदुर भोजन आंदुर साटी जाल अदिक फासा, \q2 ताकी आंदुर बिळुल अदिक आंदरी दण्ड सिकुल. \q1 \v 10 आंदुर कण्णगोळ मा अंधार छासेगुल ताकी नोळ ईला सकुल, \q2 अदिक नी हमेशा आंदुर बेन इक बांग्सकु ईट.” \p \v 11 इदुरसाटी ना अनतीन येन आंदुर इदुरसाटी ठोकर तिंदुर कि बिदोगुल? यागलु ईला! लेकीन आंदुर बिळोद कारण गैरयहूदीगोळी उद्धार सिक्त, कि आंदरी जलन आगुल. \v 12 इदुरसाटी अगर आंदुर्द बिळोद दुनिया अन साटी धन अदिक आंदुर घटी गैरयहूदीगोळ साटी सम्पत्ति इन कारण आत, रा आंदुर्द भरपुरी देल येन आगतीदील. \s गैरयहूदीगोळ्द उद्धार \p \v 13 ईग ना नीव गैरयहूदीगोळ से ई मातगोळी अनतीन. यागासताका ना विशेष रूप देल गैरयहूदीगोळ साटी प्रेरित आईन, रा ना तान स्यावा अन प्रती बळाई माळतीन, \v 14 ताकी यातोदारा रीति देल ना तान कुटुम्बगोळ दा जलन पैदा माळसुसकु आंदुर दा टु थ्वाळासा लॉकुर्द उद्धार माळसुसाईन. \v 15 यतिकी अगर परमेश्वर उन द्वारा आंदुर नकार माळकु आगोद इदुर देल परमेश्वर उन सांगुळ मेल मिलाप आगतद रा बाक आंदुर अपनुसदुर देल येन सोत्‍तुर दा टु जित्‍ता आगोद आगतीदील? \v 16 याग भेंट इन पयला लोई पवित्र ठहरूस्त, रा पुरा काल्सद हीट भी पवित्र आद; अदिक याग मार्र इन जळ पवित्र ठहरूस्त, रा खांदीगोळ भी हिंग अच आव. \p \v 17 लेकीन अगर थ्वाळासा खांदीगोळ मुरूकु आदव, अदिक नी आळी दाकळोद जैतून आगकु अऊर्दा हचकु आद, अदिक जैतून इन जळ इन चिकनाई इन भागी आग्या, \v 18 रा खांदीगोळ मा घमण्ड माळबाळेत; अदिक अगर नी घमण्ड माळ्या रा जान्स कोम कि नी जळ इक ईला लेकीन जळ नीनी संभाल्सतद. \v 19 बाक नी अंद्या, “खांदीगोळ इदुरसाटी मुरूकु आदव कि ना अल हचकु आगाईन.” \v 20 ठीक आद, अव रा अविश्वास इन कारण मुरूकु आदव, लेकीन नी रा विश्वास देल बन्सकु ईरत्या इदुरसाटी अभिमानी आगबाळ, लेकीन अंज्क मान्स, \v 21 यतिकी परमेश्वर स्वाभाविक खांदीगोळी बिटीदिल रा नीनी भी बिळतीदील. \v 22 इदुरसाटी परमेश्वर उन कृपा अदिक कठोरता अक नोळ! जो बिदोदुर आंदुर मा कठोरता, लेकीन नीन मा कृपा, अगर नी आऊन दा बन्सकु ईत्या, रा ठीक आद ईदारा नी भी कळकु आद्या. \v 23 अगर यहूदी भी अविश्वास दा ईतीदील, रा हचकु मार्र से जोळ्सकु आदार; यतिकी परमेश्वर समर्थ आन अदिक आंदरी मात्‍त जोळ्स सकतान. \v 24 यतिकी अगर गैरयहूदी आ जैतून देल, जो स्वभाव देल आळी दाकळोद आद, कळकु आत अदिक स्वभाव इन विरूद्ध वळ्लीद जैतून दा जोळ्सकु आत, रा ईव जो यहूदी खांदीगोळ आव, तांद अच जैतून दा येती हचकु आगतीदील. \s पुरा इस्त्राएल इन उद्धार \p \v 25 हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, ईदारा हिंग आगबाळुल कि नीव तान तान इक बुद्धिमान सम्स कोमी; इदुरसाटी ना चाहासालीन कि नीव ई भेद देल अनजान ईरी कि यागासताका गैरयहूदीगोळ पुरा रीति देल प्रवेश माळ कोमालुर, आगासताका इस्त्राएल इन ऊंद भाग हिंग अच कठोर ईत्‍तीत. \v 26 अदिक ई रीति देल सप्पा इस्त्राएल इक उद्धार सिक्‍कीत. ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “बिळसावाळा सिय्योन टु बंदान, अदिक अभक्ति इक याकूब उन वंशगोळ से दुर माळ्यान;\x + \xo ११:२६ \xo*\xt यशायाह ५९:२०-२१\xt*\x* \v 27 अदिक आंदुर सांगुळ नान ईदा वादा आग आदित, याग ना आंदुर पापगोळी दुर माळ बुळाईन.” \v 28 यतिकी आंदुर खुशखबरी इक अस्वीकार माळदुर अदिक गैरयहूदीगोळ हेसुर इन कारण यहूदी परमेश्वर उन दुश्मन आगेदुर, लेकीन निवळुस्कु आगदुर देल आंदुर आंदुर्द आप्प दादागोळ्द कारण परमेश्वर उन प्रिय आर. \v 29 यतिकी परमेश्वर तान वरदानगोळ देल यागलु बदलुसालुन अदिक आशीषगोळ अटल आव. \v 30 यतिकी ह्यांग नीव गैरयहूदीगोळ पयले परमेश्वर उन आग्या मान्सीदील, लेकीन हांगा ईग यहूदीगोळ्द आग्या ईला मान्सदुर देल नीम मा दया आत; \v 31 नीम मा जो दया आत अदुर कारण यहूदी ईग परमेश्वर उन आग्या मान्सालुर, इदुरसाटी कि ईग नीम घाई दया आंदुर मा भी आगुल. \v 32 यतिकी परमेश्वर सप्पा मुंदरी आग्या उल्लंघन माळदुर कारण बंदी माळकु ईटदुन, ताकी आव सप्पा मुंदुर मा दया माळुल. \s परमेश्वर उन स्तुति \p \v 33 आहा! परमेश्वर उन धन अदिक दिमाक अदिक ग्यान येन महान आद! आऊन फैसलागोळी याव स्पष्ट माळ सकतान अदिक आऊन हादीगोळी याव सम्स सकतान! \p \v 34 ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “प्रभु उन मन इक याव जान्स सकतान? अदिक आऊक याव सलाह कोळ सकतान? \v 35 येन यावारा परमेश्वर उक येनारा कोटान यदरी आव मात्‍त आऊक वापस कोळुल?” \p \v 36 \x + \xo ११:३६ \xo*\xt १ कुरिन्थि ८:६\xt*\x*यतिकी आऊंदा दी टु, अदिक आऊंदा द्वारा, अदिक आऊंदा साटी सब कुछ माळकु आग्याद. आऊन महिमा हमेशा हमेशा आगतेला ईरूल: आमीन. \c 12 \s परमेश्वर उन स्यावा अन जीवन \p \v 1 इदुरसाटी हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, ना नीम से परमेश्वर उन दया याद तोर्सकु विनती माळतीन कि तान शरीर इक जित्‍ता, अदिक पवित्र, अदिक परमेश्वर उक संतोष कोळावाळा बलिदान माळकु येरसी. अगर नीम्द खरा उपासना आद. \v 2 ई दुनिया अन घाई आगबाळी; लेकीन नीम मन इन व्हाशोद आगदुर देल नीम चाल चलन भी बदलुसतेला ईरूल, यदुर देल नीव परमेश्वर उन भला, अदिक भावती, अदिक सिद्ध इच्छा अनुभव देल मालूम माळतेला ईत्‍तीर. \p \v 3 यतिकी ना आ अनुग्रह अन कारण जो नानी सिक्याद, नीम दा टु हर ऊंद मंळसा से अनतीन कि ह्यांग सम्स पायजे अदुर देल यक्कुल यावारा भी तान तान इक सम्सबाळुल; लेकीन ह्यांग परमेश्वर हर ऊंद मंळसा अक विश्वास परिणाम इन अनुसार वाट्स बुटान, हांग अच सुबुध्दि इन सांगुळ तान इक समसुल. \v 4 \x + \xo १२:४ \xo*\xt १ कुरिन्थि १२:१२\xt*\x*यतिकी ह्यांग नाम शरीर दा हापाळ सा अंग आव, अदिक सप्पा अंगगोळ्द ऊंदा घाई क्याल्सा हैलेच; \v 5 हांग अच नाव जो हापाळ अंग ईतकु भी मसीह दा आबुर दाबुर अंग आयेव. \v 6 \x + \xo १२:६ \xo*\xt १ कुरिन्थि १२:४-११\xt*\x*याग कि आ अनुग्रह अन अनुसार जो नामी कोटकु आग्याद, नामी संदेश हेळोद वरदान सिक्याद, रा यारी भविष्यवाणी इन दान सिक्याद, आव विश्वास इन परिणाम इन अनुसार भविष्यवाणी माळुल; \v 7 अगर स्यावा माळोद दान सिकीदाद, रा स्यावा दा हतकु ईरूल; अगर यावारा कल्सावाळा आन, रा कल्सदुर दा हतकु ईरूल; \v 8 जो प्रोत्साहन कोळवाळा आन, आव प्रोत्साहन कोळुल; दान कोळावाळा उदारता देल कोळुल; अदिक जो अगुवाई माळावाळा आन, आव लगन इन सांगुळ अगुवाई माळुल; अदिक यारी दया तोरसोद दान आद, माळुल, आव खुशी देल दान माळुल. \p \v 9 नीम प्यार निष्कपट ईरूल; बुराई देल घृणा माळी; अदिक भलाई दा हतकु ईरी. \v 10 भाईचारा अन भाव देल आबुर दाबुर से प्यार ईटी; परस्पर आदर माळदुर दा आबुर दाबुर से वाळुसकु नळी. \v 11 कोशिश माळदुर दा आलसी ईरबाळुल; आत्मिक उत्सुक दा तुमकु ईरी; प्रभु उन स्यावा माळतेला ईरी. \v 12 आशा दा खुश ईरी; क्लेश दा स्थिर ईरी; हर समय प्रार्थना दा हतकु ईरी. \v 13 पवित्र लॉकुरी जो येनारा जरूरी आद, अदुर दा आंदुर्द मदत माळी; पाहुनचार माळदुर दा हतकु ईरी. \p \v 14 \x + \xo १२:१४ \xo*\xt मत्ती ५:४४; लूका ६:२८\xt*\x*तान सतुसावाळेरी आशीष कोळी; आशीष अच कोळी श्राप कोळबाळी. \v 15 आनन्द माळावाळेर सांगुळ आनन्द माळी, अदिक वर्ला वाळेर सांगुळ वर्ली. \v 16 आपस दा ऊंद घाई मन ईटी; अभिमानी आगबाळी, लेकीन गरीबगोळ सांगुळ संगत ईटी; तान नजर दा तान तान इक बुद्धिमान सम्सबाळी. \v 17 बुराई इन बदला यारदु से बुराई माळबाळी; जो मातगोळ सप्पा लॉकुर नजर दा भला आव, अवरी माळोद कोशिश माळी. \v 18 येल ताका आग सकुल, नीव सप्पा मंळसागोळ सांगुळ शांती देल ईरी. \v 19 हे प्रियगोळा, बदला ताकोम बाळेतीर, लेकीन परमेश्वर उन सिट्ट इक मौका कोळी, यतिकी शास्त्र दा लिख्सकु आद, “बदला ताकोमोद नान क्याल्सा आद, प्रभु अनतान ना अच बदला ताकोमाईन.” \v 20 लेकीन “अगर नीन दुश्मन उपासा आन रा आऊक तिनली कोळ, अगर नीरअळ्क देल आन रा आऊक नीर कुळ्स; यतिकी हिंग माळदुर देल आव खुद अच नीन से शर्मिंदा आदान.” \v 21 बुराई देल हारूसबाळी, लेकीन भलाई देल बुराई इक जीतुस कोमी. \c 13 \s राज्य अन अधिकारीगोळ प्रती कर्तव्य \p \v 1 हर ऊंद मंळसा शासकीय अधिकारीगोळ हात्‍ती ईरूल, यतिकी यातोदु अधिकार हिंग हैलेच जो परमेश्वर उन दी टु ईला ईतीदाद; अदिक जो अधिकार आद, अद परमेश्वर उन दी टु ठहरूस्कु आव. \v 2 इदुरसाटी जो यावारा अधिकार इन विरोध माळतान, आव परमेश्वर उन विधी इन विरोध माळतान, अदिक विरोध माळावाळेरी दण्ड सिक्‍कीत. \v 3 यतिकी शासक वळ्लीद क्याल्सा नोर हैलेच, लेकीन बेकार क्याल्सा अन साटी अंज्क इन कारण आर; इदुरसाटी अगर नी शासक से निडर ईरोद चाहासत्या, रा वळ्लीद क्याल्सा माळ, अदिक आऊन दी टु नीन बळाई आदित; \v 4 यतिकी आव नीन भलाई इन साटी परमेश्वर उन सेवक आन. लेकीन अगर नी बुराई माळ्या, रा अंज, यतिकी आव तलवार बेकार हुळकु हैलेच; अदिक परमेश्वर उन सेवक हुन कि आऊन सिट्ट इन अनुसार बेकार क्याल्सा माळावाळा अक दण्ड कोळुल. \v 5 इदुरसाटी नीव अधिकारीगोळ्द आग्या मान्सी, सिर्फ परमेश्वर उन दण्ड इन कारण ईला, लेकीन नाम मन इन कारण देल. \v 6 \x + \xo १३:६ \xo*\xt मत्ती २२:२१; मरकुस १२:१७; लूका २०:२५\xt*\x*इदुरसाटी कर भी कोळी यतिकी शासन माळावाळेर परमेश्वर उन सेवक उर अदिक हमेशा ईदा क्याल्सा दा हतकु ईरतार. \v 7 इदुरसाटी हर ऊंद मंळसा अन हक्‍क चुक्ता माळी; यारी कर पायजे, आऊक कर कोळी; यारी महसूल पायजे, आऊक महसूल कोळी; यारी मान पायजे, आऊक मान कोळी; यार्द आदर माळ पायजे, आऊन आदर माळी. \s आबुर दाबुर प्रती प्यार \p \v 8 आपस इन प्यार इक बिटकु अदिक यातोदु मात दा यारदु कर्जदार आगबाळी; यतिकी जो दुसरा से प्यार ईटतान, आवा व्यवस्था अन पालन माळ्यान. \v 9 यतिकी ईद कि “व्यभिचार माळबाळेतीर, कोन्न बाळेतीर, चोरी माळबाळेतीर, लालच माळबाळेतीर,” अदिक इवरी बिटकु अदिक यातोद भी आग्या ईतीदाद रा सप्पा अन सारांश ई आग्या दा सिकतद, “तान मान्ना हात्‍तीवाळेर से तान घाई प्यार ईट.” \v 10 प्यार तान संगी इन यागलु बुरा माळाल्द, इदुरसाटी प्यार माळोद ईद व्यवस्था अन पालन माळोद हुन. \p \v 11 समय इक अरूकु हिंग अच माळी, इदुरसाटी कि ईग नीम साटी जप्प दा टु येळोद समय होट बंदाद; यतिकी याता समय नाव विश्वास माळीदेव, आ समय इन विचार देल ईग नाम उद्धार हात्‍ती आव. \v 12 ईळ्लक हापाळ आगेग्याद, अदिक व्हातुर आगदुर मा आद; इदुरसाटी नाव अंधकार इन क्याल्सागोळी त्यागस्कु ज्योति इन हथियार कट कोंडेव. \v 13 ह्यांग हागुल इक शोभा कोळतद, हांग अच नाव सीधा चाल ईट्टेव, ना कि कामवासना अदिक पियक्‍कळपन दा, ना व्यभिचार अदिक लुचपन दा, अदिक ना झगळा अदिक डाह दा. \v 14 लेकीन प्रभु यीशु मसीह अन हथियार हुडु कोमी, अदिक तान मानव स्वभाव इन शरीर इन अभिलाषागोळी पुरा माळदुर दा हतकु ईरबाळी. \c 14 \s आबुर दाबुर्द न्याय माळबाळी \p \v 1 \x + \xo १४:१ \xo*\xt कुलुस्सिगोळ २:१६\xt*\x*जो विश्वास दा निर्बल आन, आऊक तान संगती दा ताकोमकोमी, लेकीन आऊन व्यक्तिगत विचारगोळ मा झगळा माळोर साटी ईला. \v 2 ऊंद मंळसा अक विश्वास आद कि सप्पा येनारा तिनोद उचित आद, लेकीन जो विश्वास दा निर्बल आन आव साग पात अच तिनतान. \v 3 तिनावाळा जो तिनालुन आऊक तुच्छ जान्स बाळुल, अदिक जो तिनालुन आव तिनावाळा मा दोष हचबाळुल; यतिकी परमेश्वर आऊक ग्रहण माळ्यान. \v 4 नी याव हुय जो दुसरा अन सेवक मा दोष हचत्या? आऊन स्थिर ईरोद या बिदोगोद आऊन स्वामी से अच संबंध ईटतद; बल्‍की आव स्थिर अच माळकु आदान, यतिकी प्रभु आऊक स्थिर ईट सकतान. \p \v 5 यावारा रा ऊंद दिन इक दुसरा दिन से यक्कुल महत्वपुर्ण मान्सतान, अदिक यावारा सप्पा दिनगोळी ऊंदा घाई मान्सतान. हर ऊंद तांद अच मन दा निश्चय माळ कोमुल. \v 6 जो यातोदारा दिन इक महत्वपुर्ण मान्सतान, रा आव प्रभु उक महत्वपुर्ण मान्सतान. अदिक जो सब कुछ तिनतान, आव प्रभु उन साटी तिनतान, यतिकी आव आंदुर भोजन इन द्वारा परमेश्वर उन धन्यवाद माळतान, अदिक जो मास बिटकु साग पात तिनतान, आव प्रभु उन साटी तिनालुन अदिक परमेश्वर उन धन्यवाद माळतान. \v 7 यतिकी नाम दा टु यावारा तान साटी जित्‍ता आन, अदिक ना यावारा तान साटी सायतान. \v 8 अगर नाव जित्‍ता आयेव, रा प्रभु उन साटी जित्‍ता आयेव; अदिक अगर सायतेव, रा प्रभु उन साटी सायतेव; इदुरसाटी नाव जित्‍ता ईत्‍तेव या सोत्‍तेव, नाव प्रभु नोर अच हुयेव. \v 9 यतिकी मसीह इदुर्दा साटी सोत्‍तुन अदिक जित्‍ता भी आग्यान कि आव सोत्‍तुरी अदिक जित्‍ता आग्यार येढ्ढु मुंदुर प्रभु आगुल. \p \v 10 \x + \xo १४:१० \xo*\xt २ कुरिन्थि ५:१०\xt*\x*नी तान वार्ट उन मा येती दोष हचत्या? या नी बाक येती तान वार्ट उक तुच्छ जान्सत्या? नाव सप्पा च्या सप्पा मुंदुर परमेश्वर उन न्याय सिंहासन इन मुंद निदरेव. \v 11 यतिकी शास्त्र दा लिख्सकु आद, \q1 “प्रभु अनतान, नान जीवन इन किर्‍या कि हर ऊंद ट्वांगरा नान मुंद टिकसीत, \q2 अदिक हर ऊंद ल्यालग्या ईद कबुल माळीत कि ना परमेश्वर हुईन.” \p \v 12 इदुरसाटी नाम दा टु हर ऊंद मंळसा परमेश्वर उक तान तान लेखा जोखा कोट्टान. \s तान वार्ट उन कमजोर आगोद कारण बन्सबाळी \p \v 13 इदुरसाटी मुंद टु नाव आबुर दाबुर मा दोष हचतिदील, लेकीन नीव ईद ठान्स कोमी कि यावारा तान वार्ट उन मुंद ठोकर तिनकु पाप दा बिळोद कारण बन्सबाळुल. \v 14 प्रभु यीशु दा ऊंद आगदुर नाता देल ना निश्चित जान्सतीन यातोदारा वस्तु तांदुर देल अशुध्द हैलेच, लेकीन जो अदरी अशुध्द सम्सतान आऊन साटी अशुध्द आद. \v 15 अगर नीन वार्ट या आकतींग नीन भोजन इन कारण दुखी आगतार, रा बाक नी प्यार इन रीति देल नळाल; यदुर साटी मसीह सोत्‍तुन, आऊक नी तान भोजन इन द्वारा नाश माळबाळ. \v 16 यारी नीव भला मान्सतीर आऊक यारीकु बुरा माताळगोळ बाळेतीर. \v 17 यतिकी परमेश्वर उन राज्य तिनोद कुडोद ईला, लेकीन न्यायीपन, शांती अदिक आनन्द जो पवित्र आत्मा कोळतद. \v 18 जो यावारा ई रीति देल मसीह अन स्यावा माळतान, आव परमेश्वर उक भाऊस्तान अदिक मंळसागोळ दा ग्रहण माळा लायक ठहरूस्तान. \v 19 इदुरसाटी नाव आ मातगोळ दा हतकु ईत्‍तेव यऊर देल मेल मिलाप अदिक आबुर दाबुरी आत्मिक उन्नती दा मदत सिकतद. \v 20 भोजन इन साटी जो परमेश्वर माळ्यान अदरी नष्ट माळबाळी. सप्पा येनारा शुद्ध रा आद, लेकीन आ खाना देल यारीकारा ठोकर हततद रा अद बेकार आद. \v 21 भला रा ईद आद कि नी ना रा मास तिन अदिक ना रा सारा कुडू, अदिक ना रा हिंग येनारा माळेत यदुर देल नीन विश्वासी वार्ट या आकतींग ठोकर तिनुल. \v 22 नीन जो विश्वास ईरूल, अदरी परमेश्वर उन मुंद तांद अच मन दा ईट. धन्य आन आव जो आ मात दा, यदरी आव ठीक सम्सतान, तान तान इक दोषी ठहरूसालुन. \v 23 लेकीन जो लॉकुर संदेह माळकु तिनतार आंदरी परमेश्वर दोषी ठहरूसतान, यतिकी आंदुर कार्य विश्वास इन आधार मा हैलेच; अदिक जो येनारा विश्वास इन आधार मा हैलेच, अद पाप हुन. \c 15 \s दुसरा अक संतुष्ट माळी \p \v 1 इदुरसाटी नाव बलवानगोळी पायजे कि निर्बलगोळ्द निर्बलतागोळी सहन माळेव, ना कि तान तान इक संतुष्ट माळेव. \v 2 नाम दा टु हर ऊंद तान मान्ना अन आंदुर्द भलाई इन साटी खुश माळेव ताकी आंदुर्द विश्वास दा उन्नती आगुल. \v 3 यतिकी मसीह तान तान इक खुश माळीदील, लेकीन ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद: “नीन अपमान माळावाळेर्द अपमान नान मा बंदकु बिदाद.” \v 4 यास मातगोळ पयले टु लिख्सकु आग्याव, अव नाम्द अच शिक्षा अन साटी लिख्सकु आग्याव कि नाव धीरज अदिक शास्त्र अन प्रोत्साहन द्वारा आशा ईटुल. \v 5 धीरज अदिक शांती अन दाता परमेश्वर नीमी ईद वरदान कोळुल कि मसीह यीशु अन अनुसार आपस दा ऊंद मन ईरी. \v 6 ताकी नीव ऊंद मन अदिक ऊंद स्वर दा नाम प्रभु यीशु मसीह अन आप्प परमेश्वर उन स्तुति माळी. \p \v 7 इदुरसाटी, ह्यांग मसीह परमेश्वर उन महिमा अन साटी नीमी ग्रहण माळ्यान, हांग अच नीव भी आबुर दाबुर इक ग्रहण माळी. \v 8 इदुरसाटी ना अनतीन कि जो वादागोळ आप्प दादागोळी कोटकु आगीदव अवरी मजबूत माळोर साटी मसीह, परमेश्वर उन सच्चाई इन प्रणाम कोळोर साटी, यहूदी लॉकुर्द सेवक बन्सदुन; \v 9 अदिक गैरयहूदीगोळ भी दया अन कारण परमेश्वर उन स्तुति माळुल; ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद, “इदुरसाटी पुरा राष्ट्र दा नीन धन्यवाद माळाईन, अदिक नीन हेसुर इन भजन हाळाईन.” \p \v 10 बाक अंदान, \q1 “हे गैरयहूदीगोळ, \q2 परमेश्वर उन निवळुस्द लॉकुर सांगुळ आनन्द माळी.” \p \v 11 अदिक बाक, \q1 “हे गैरयहूदीगोळ सप्पा लॉकुर, प्रभु उन स्तुति माळी; \q2 अदिक हे राष्ट्र अन लॉकुरा, आऊक समसी.” \p \v 12 अदिक बाक यशायाह अनतान, \q1 “यिशै अन ऊंद वंशज प्रगट आदीत, \q2 अदिक आव गैरयहूदीगोळ मा शासन माळ्यान, \q1 अदिक आ लॉकुर आऊन मा आशा ईट्यार.” \p \v 13 परमेश्वर जो आशा अन दाता आन नीमी विश्वास माळदुर दा सप्पा प्रकार इन आनन्द अदिक शांती देल परिपुर्ण माळुल, कि पवित्र आत्मा अन सामर्थ्य देल नीम आशा वाळुसतेला होगुल. \s साहस देल लिखसोद कारण \p \v 14 हे नान वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, ना खुद नीम बारा दा सही दा जान्सतीन कि नीव भी खुद अच भलाई देल तुमकु अदिक ईश्वरीय ग्यान देल भरपुर आईर, अदिक आबुर दाबुर इक कल्स सकी. \v 15 तरी भी ना येल्यारा-येल्यारा याद दिलुसोर साटी नीमी जो हापाळ हिम्मत माळकु चिट्ठी लिख्सदीन. ईद आ अनुग्रह अन कारण आत जो परमेश्वर नानी कोट्टान, \v 16 कि ना गैरयहूदीगोळ साटी मसीह यीशु उन सेवक आगकु परमेश्वर उन खुशखबरी इन स्यावा याजक उन घाई माळाईन, यदुर देल गैरयहूदीगोळ मान्सी चळुस्कु आगोद, पवित्र आत्मा देल पवित्र बन्सकु ग्रहण माळकु आगुल. \v 17 इदुरसाटी आ मातगोळ बारा दा जो परमेश्वर उन से संबंध ईटताव, ना मसीह यीशु दा बळाई माळ सकतीन. \v 18 यतिकी आ मातगोळी बिटकु नानी अदिक यातोदु मात इन बारा दा अनोद हिम्मत हैलेच, जो मसीह गैरयहूदीगोळ हात्‍ती ता अन साटी वचन, अदिक कर्म, \v 19 अदिक चमत्कारगोळ, अदिक अदभुत क्याल्सागोळ सामर्थ्य देल, अदिक पवित्र आत्मा अन सामर्थ्य देल नांद अच द्वारा माळकु आदव; ईल ताका कि ना यरूशलेम टु ताकोमकु नाकु दी इल्लुरिकुम ताका मसीह अन खुशखबरी इन पुरा पुरा प्रचार माळदीन. \v 20 लेकीन नान मन इन उमंग आद कि येल येल मसीह अन हेसुर ताकोमकु आगीदील, अदा खुशखबरी केळसाईन ताकी हिंग आगबाळुल कि दुसरा अन पायवा मा मान्ना माळाईन. \v 21 लेकीन ह्यांग शास्त्र दा लिख्सकु आद हांग अच आगुल, “यारी आऊन खुशखबरी पोहचुसीदील, आंदुर अच नोळ्यार अदिक यार केळीदील आंदुर अच समस्यार.” \s रोम यात्रा अन पौलुस उन योजना \p \v 22 \x + \xo १५:२२ \xo*\xt रोमियों १:१३\xt*\x*इदुर्दा साटी ना नीम हाती बरोर से घळी घळी थाम्सकु ईत्‍तीन. \v 23 लेकीन ईग ई द्याशगोळ दा नान क्याल्सा अन साटी अदिक जागा ईतीदील, अदिक हापाळ साल टु नानी नीम हाती बरोद लालच आद. \v 24 इदुरसाटी याग ना स्पेन इक होगाईन रा नीम हाती टु आगतेला होगाईन, यतिकी नानी आशा आद कि आ यात्रा दा नीम से मुलाकात आदीत, अदिक याग नीम से सीकाईन रा नीव नानी येनारा दुर मुंद पोहचुस बुळेतीर. \v 25 \x + \xo १५:२५ \xo*\xt १ कुरिन्थि १६:१-४\xt*\x*लेकीन ईगल्या रा ना परमेश्वर उन लॉकुर्द स्यावा माळोर साटी यरूशलेम इक होगतीन. \v 26 यतिकी मकिदुनिया अदिक अखाया अन लॉकुरी ईद वळ्लीद हत्‍त कि यरूशलेम इन पवित्र लॉकुर दा निर्धनगोळ साटी येनारा चंदा माळुल. \v 27 \x + \xo १५:२७ \xo*\xt १ कुरिन्थि ९:११\xt*\x*आंदरी वळ्लीद रा हत्‍त, लेकीन आंदुर आंदुर्द कर्जदार भी आर, यतिकी अगर गैरयहूदीगोळ आंदुर्द आत्मिक मातगोळ दा भागी आदुर, रा आंदरी भी उचित आद कि शारीरिक मातगोळ दा आंदुर्द स्यावा माळुल. \v 28 इदुरसाटी ना ईद क्याल्सा पुरा माळकु अदिक आंदरी ईद भेंट कोटकु नीम हाती टु आगतेला स्पेन इक होगाईन. \v 29 अदिक ना जान्सतीन कि याग ना नीम हाती बराईन, रा मसीह अन पुरा आर्शिवादगोळ सांगुळ बराईन. \p \v 30 हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, नाम प्रभु यीशु मसीह अन अदिक पवित्र आत्मा अन प्यार इन याद दिलुस्कु ना नीम से विनती माळतीन, कि नान साटी परमेश्वर से प्रार्थना माळदुर दा नान सांगुळ हतकु ईरी \v 31 कि ना यहूदिया अन अविश्वासी लॉकुर से ऊळ्दकु ईराइन, अदिक नान अद स्यावा जो यरूशलेम इन साटी आद, परमेश्वर उन लॉकुरी पंसद बरूल; \v 32 अदिक ना परमेश्वर उन इच्छा देल नीम हाती आनन्द इन सांगुळ बंदकु नीम सांगुळ आराम माळाईन. \v 33 शांती अन परमेश्वर नीम सप्पा मुंदुर सांगुळ ईरूल. आमीन. \c 16 \s व्यक्तिगत अभिवादन \p \v 1 ना नीम से फीबे अन साटी जो नाम आकतींग अदिक किंख्रिया अन मंडली नोर सेविका आर, विनती माळतीन \v 2 कि नीम, ह्यांग कि परमेश्वर उन लॉकुरी पायजे, आकी प्रभु दा ग्रहण माळी; अदिक यातोदारा मात दा आकी नाम जरवत आद, आकिन मदत माळी, यतिकी आक भी हापाळ मुंदुर्द बल्‍की नान भी मदत माळावळ्त ईतार. \p \v 3 \x + \xo १६:३ \xo*\xt प्रेरितगोळ १८:२\xt*\x*प्रिस्का अदिक अक्विला अक जो मसीह यीशु दा नान सहकर्मी आर, नमस्कार. \v 4 आंदुर नान जीव इन साटी तांद अच जीवन जोखिम दा हाक बुटीदुर; अदिक सिर्फ ना अच ईला, बल्‍की गैरयहूदीगोळ्द सप्पा मंडलीगोळ भी आंदुर्द धन्यवाद माळतद. \v 5 आ मंडली अक भी नमस्कार जो आंदुर मान्या आद. नान प्रिय इपैनितुस उक, जो मसीह अन साटी आसिया प्रांत इन पयला फल आद, नमस्कार. \v 6 मरियम इक, याक नीम साटी हापाळ मयनत माळदुर, नमस्कार. \v 7 अन्द्रुनीकुस अदिक यूनियास उक जो नान घरजनी नोर आर, अदिक नान सांगुळ कैद आगीदुर अदिक प्रेरितगोळ दा हेसुर वाळेर आर, अदिक नान से पयले मसीह आगीदुर, नमस्कार. \v 8 अम्पलियातुस उक, जो प्रभु दा नान प्रिय संगी आन, नमस्कार. \v 9 उरबानुस उक, जो मसीह दा नाम सहकर्मी आन, अदिक नान प्रिय इस्तखुस उक नमस्कार. \v 10 अपुल्लोस उक जो मसीह दा सही होट्टुन, नमस्कार. अरिस्तुबुलुस उन घराना इक नमस्कार. \v 11 नान रिश्तेदार हेरोदियोन यहूदी संगी इक नमस्कार. नरकिस्सुस उन घराना इन जो लॉकुर प्रभु दा आर, आंदरी नमस्कार. \v 12 त्रूफेना अदिक त्रूफोसा अक जो प्रभु दा मेहनत माळतार, नमस्कार. प्रिय पिरसिस उक, याव प्रभु दा हापाळ मेहनत माळदुन नमस्कार. \v 13 \x + \xo १६:१३ \xo*\xt मरकुस १५:२१\xt*\x*रूफुस उक जो प्रभु दा निवळुस्कु आन अदिक आऊन मोय इक, जो नान भी मोय उर, येढ्ढु मुंदरी नमस्कार. \v 14 असुंक्रितुस, फिलगोन, हिर्मेस, पत्रुबास, हिर्मास अदिक आंदुर सांगुळ इन वार्टुर अदिक आकतींगेरी नमस्कार. \v 15 फिलुलुगुस, यूलिया, नेर्युस अदिक आकिन आकतींग, अदिक उलुम्पास अदिक आंदुर सांगुळ इन सप्पा परमेश्वर उन लॉकुरी नमस्कार. \v 16 आपस दा पवित्र चुम्बन देल नमस्कार माळी. नीमी मसीह अन सप्पा मंडलीगोळ दी टु नमस्कार. \s आखरी निर्देश \p \v 17 ईग हे वार्टुरा अदिक आकतींगेरा, ना नीम से विनती माळतीन, कि जो लॉकुर आ शिक्षा अन विपरीत, जो नीमी सिक्याद, फूट हाक्‍कोद अदिक ठोकर तिनसोद कारण बन्सतार, आंदरी अर्त कोमी अदिक आंदुर से दुर ईरी. \v 18 यतिकी हिंग लॉकुर नाम प्रभु मसीह नोर आल्लच, लेकीन तान व्हाट्टा अन स्यावा माळतार; अदिक चिकना चुपळा मातगोळ देल सीधा साधा मन इन लॉकुरी बयकुस बुळतार. \v 19 नीम आग्या मानसोद चर्चा सप्पा लॉकुर दा फैलुसेत, इदुरसाटी ना नीम बारा दा आनन्द माळतीन, लेकीन ना ईद चाहासतीन कि नीव भलाई इन साटी बुद्धिमान लेकीन बुराई इन साटी भोला बन्सकु ईरी. \v 20 शांती इन परमेश्वर शैतान उक नीम कालगोळ देल राटनेरी मेटसुस बुट्टान. \p नाम प्रभु यीशु मसीह अन अनुग्रह नीम मा आगतेला ईरूल. \v 21 \x + \xo १६:२१ \xo*\xt प्रेरितगोळ १६:१\xt*\x*नान सहकर्मी तीमुथियुस उन, अदिक नान घराना इन लूकियुस, यासोन अदिक सोसिपत्रुस ई नान यहूदी संगीगोळ्द नीमी नमस्कार. \v 22 ना चिट्ठी लिखसावाळा तिरतियुस उन, प्रभु दा नीमी नमस्कार. \v 23 (२४) \x + \xo १६:२३ \xo*\xt प्रेरितगोळ १९:२९; १ कुरिन्थि १:१४; \xt*\xt २ तीमुथियुस ४:२०\xt*\x*गयुस जो नान अदिक मंडली अन पाहुनचार माळावाळा आन, आऊन नीमी नमस्कार. इरास्तुस जो नगर इन भंडारी आन, अदिक वार्ट क्वारतुस उन नीमी नमस्कार. \v 24 \s परमेश्वर उन स्तुति \p \v 25 आ परमेश्वर उन महिमा आगुल नीम विश्वास ईग जो नीमी नान खुशखबरी मतलब यीशु मसीह अन संदेश इन प्रचार इन अनुसार स्थिर माळ सकतद, परमेश्वर उन ई रहस्य पुर्ण सत्य युगयुग टु होचकु ईरोद, \v 26 लेकीन ईग प्रगट आगकु सनातन परमेश्वर उन आग्या देल भविष्यवक्तागोळ्द किताबगोळ द्वारा सप्पा जातीगोळी हेळकु आग्याद कि आंदुर विश्वास देल आग्या मानसावाळेर आगेगुल, \v 27 आवा सिर्फ ऊंद बुद्धिमान परमेश्वर उन यीशु मसीह अन द्वारा हमेशा हमेशा महिमा आगतेला ईरूल. आमीन.