\id TIT - Hopi NT -USA 2012 (DBL -2013) \h TITUS \toc1 Paul Titus aw Pēniata \toc2 Titus \toc3 Tit \mt2 Paul \mt1 TITUS \mt2 aw Pēniata \c 1 \p \v 1 Nu’ Paul, God tūwikiat, pu Jesus Christ ayaatnihqa it penta. God nuy namorstaqe, nuy ayataqw, nu put sinomuyatuy qapēvewniyamuy aṅ pumuy öqawhtotoynani; piw itahtuptsiwniy ahpiy navotit pumuy tutuqaynani. \v 2 Itam itahtuptsiwniy ahpiy qatsit qaso’taqat himuy’vayaniqey tunatyawyuṅwa. Ura God pas qa atsátaṅwuqa itamuy pan awini’ta, pam nāt tūwaqatsit qa yúkut’a, \v 3 Nihqe pas aw pituqw, lavayiy ahpiy itamuy put navotna. God itamuy ayo Ooyhqa hapi nuy ayataqe, nuy lomatuawit nuhtumi yuaataniqat aw nuy tavi. \v 4 Titus, it sumituptsiwnit ahpiy itiy nu öqalanta. Nam okwálni, núokwa, pu kwakwha unaṅwa God Itanay aṅqw ūmi pitsíwtani, pu itamuy ayo Ooyhqat Christ Jesus aṅq’ö. \s1 Titus’ Work in Crete \p \v 5 Ura nu Crete ep uṅ mātapqe, ūmi tutapta, um tumalat aṅ aw antsaniqata. Nen um kitsókinawit God sinomuyatuy amumi wukw’a’yatuy óyani. \v 6 Yan hapi wukw’aya hinmani: Haqam qa hihta akw hintaqa, sūkw nȫmay’taqa. Timat God aw tuptsiwni’yuṅwni; qa haqami hihta nukushintsatsk̇ani; nay, pu yuy pumuy amumi tūqayyuṅwni. \v 7 Taq nuhtumi tunatyawtaqa pas nawus qa hihta akw hintamantani, ispi pam God sinomuyatuy amumi tunatyawtaṅwunihqee. Pam qa nāp tunatyay qátuniqey antani; qa suy’tsiptimantani; honaqkuyit qa hīhikwni; qa a’nö unaṅway’tamantani; sīvat qa nanaqashintani; \v 8 Hahlayk̇aṅw, kiy ep sinmuy pās ōoyni; aṅ hihta lolmat ep hahlaymantani; pās unaṅway’tani; suan hinme’, God unaṅwveni; namituyqawi’tani. \v 9 Pank̇aṅw pam it lavayit pas antsanihqat tutuqayhqey hūrs ṅuy’tani; nen pam suan tūtutuqaynak̇aṅw tūökwhantaniqey tuwi’tani, piw put aqw hiṅqaqwaqamuy amumi hin lavayhtiniqey navoti’tani. \v 10 Taq k̇aysiwhqam qa tuqayvahsi’yuṅqam paysoq hihta yuaatotaqam, pu tūunatotoynayaqam yēse, tis ōviy imuy Jew‐sinmuy amuṅaq’ö. \v 11 Noqw soon as puma qa moauhtsiwyani. Puma pi kīnawit yuṅtinumyaqe tūsoontsahtsanya, pay as hihta qa yuaatotanik̇aṅw soq put tūtutuqaynayaqee, pas pay sīvat ōviy’o. \v 12 Pay ura pumuy amuṅaqw haqawa pas nāp amuṅem yuaataqa paṅqawu: Pay Crete ep sinom pas a’nö a’tsatu, núanvopkotu, nanaönht‐nik̇aṅw huhunuktu, kita. \v 13 Nihqe pay súaṅqawu. Paniqw ōviy um pumuy qa óokwatuwht, pumuy qöhqöyni. Noqw puma tuptsiwniy aṅ ö’qalyani. \v 14 Nen Jew‐sinmuy tūtuwutsiyamuy aw qa unaṅwtavi’yuṅwni. Pu ason hak it navotit pas antsanihqat aṅqw lasqa amumi hihta tutaptaqw, puma put aw qa tuqayvastotani. \v 15 Pay kwaṅw’e’wakw wuwni’yuṅqamuyniqw sohsoy himu kwaṅw’eway’o; nīk̇aṅw aṅ qa kwaṅw’e’wakwmuyniqw pu qatuptsiwni’yuṅqamuyniqw qa himuy kwaṅw’eway’o. Hikis pi wuwniam, pu unaṅwaam itséheeiwta. \v 16 Puma as God tuwi’yuṅqey paṅqaqwa; noqw pay pumuy qatsíam qa put aw hayawta. Taq puma tuyoy’e’wayomu; God aw qa tuqayvastotaṅwu. Kurs hisat puma hihta lolmat tumaltotani. \c 2 \s1 Sound Doctrine \p \v 1 Noqw um hapi hakimuy suan tutuqayyaqamuy hin as yesniqat tūtutaqaynani. \v 2 Aṅ su’pe’yaqam‐niqw, pu wūwuyom tahtaqt pasi’naṅway’yuṅwni; hihta aṅ namitunatyawk̇ahk̇aṅw namituyqawi’yuṅwni; tuptsiwniy aṅ ö’qalyani; nuhtumi unaṅway’yuṅwni; pu wuhkomaqaptsiy yesni. \v 3 Pu aṅ wūwuyom momoyam piw amunyuṅwni; nen God sinomatnihqey pan yesni; qa kokoliyawhtni; nuhtumiq qa atsátoynayani; honaqkuyit qa hīhikwyani; aṅ hihta lolmat tūtutuqaynayani. \v 4 Pu momoyhoymuy tutuwnayaqw puma pās unaṅwat yesni; puwsuṅwmuy amumi unaṅway’yuṅwni, pu timuy amumii. \v 5 Hihta aṅ pās wūwank̇ahk̇aṅw hintsatsk̇ani; qa nāhovalayaniqey anyuṅwni; qa kīkinumtinumyani; sūsu’pamni; puwsuṅwmuy k̇aptsi’yuṅwni. Kurs puma pan hinwisq, sinom soon God lavayiyat aqw hiṅqaqwani. \v 6 Pu aṅ tōtimuy um piw u’nanaqw, puma namituyqawi’yuṅwni. \v 7 Pu um pas nāp lolmat tumalay’tani. Um panme’ pumuy hin yesniqat amumi mahtakni’tani. Um qa paysoq hintsakk̇aṅw pās unaṅway’k̇aṅw, pan sinmuy tutuqaynani. \v 8 Um pas qa atsáy’k̇aṅw hihta súantaqat yuaatani. Noqw pep pu’ kurs hak lavayit aqw hiṅqawni; noqw i’ hak put ehpewinihqa hamanhtini, kurs haqam hihta ep uṅ ōvelantaniqe ōviy’o. \v 9 Pu aṅ tūtuwikt moṅwímuy amumi tūqayyuṅwniqat um tutuqaynani, pu sohsok hihta aṅ pumuy unaṅwveyaniqata; qa amumi kolilitotani. \v 10 Puma qa hihta moṅwímuy uuyiṅwnayani; puma yūmosa qaatsáy’k̇ahk̇aṅw, tumalay’wisni. Puma panwise’, God itamuy ayo ōoyhqat tutuqayhpiyat pas hihtatotani sohsok hihta aṅ’a. \v 11 Pi God núokway sinmuy sohsokmuy amumi mahtakna, itamuy ayo nö́ṅakniqat ōviy’o; \v 12 Nihqe pan itamuy tutuqayna: Itam God qa k̇aptsi’yuṅwniqey qe’yat, yep qatsit ahpiy hīhihta tuṅlayit ayo yúkuniqata. Itam put ayo yukuyat, namituyqawi’k̇ahk̇aṅw, God pas k̇aptsi’k̇ahk̇aṅw, suan hinwisni yep qatsit ep’e. \v 13 Hisat itam itah’unaṅwvahsiy hahlayk̇ahk̇aṅw aw yórikyaniqey maqaptsi’k̇ahk̇aṅw yēse. Pep hapi pu’ God pas pávannihqa, Jesus Christ itamuy ayo óyahqa lolmat tālawṅway’k̇aṅw mātaktini. \v 14 Pam hapi itamuṅem nātavi; nihqe sohsok qaanhintsatskiwhqat aṅqw itamuy mātapqe, itamuy kwaṅw’ewakwtat, nēṅem sinota, itam hihta lolmat tumaltotaniqey kwaṅwtoynayaniqat ōviy’o. \v 15 Iit hapi um nuhtumi yuaatani; tūökwhantani; pas qa nánahtsopk̇aṅw öqalat pas pasiwtaqey pan tūmewantani. Qa hak hapi ūmi qa kwaṅwátaytani. \c 3 \s1 Christian Conduct \p \v 1 Um sinmuy u’nanaqw, puma aṅ mohpeq hoṅqamuy, pu öqalat pasiwyuṅqamuy amumi qa rohomnumyani; pu momṅwituy lavayiyamuy aṅ hinwisni; sohsok hihta lolmat hintsatsk̇aniqey aw pās moṅwvas’iwyuṅwni. \v 2 Qa hakiy aqw qalomáhiṅqaqwani; qa nāṅwuy’yuṅwni; hakiy pāsyamantani; qa a’nö unaṅway sohsokmuy amumum hinwisni. \v 3 Pi pay itam pas nāp ura hisat piw an’ewakw hinyuṅwa; God aw qa tūqayyuṅwa; ūnatoyniwya; hīhihta tuṅlayit, pu kwaṅwáewhpit aw tūwik’iwyuṅwa; nukpantunatyawyuṅwa; k̇an’ewtunatyawyuṅwa; sinom itamumi qa suhtaq’ewya; noqw pu itam nānami qa suhtaq’ewya. \v 4 Noqw pay God itamumi unaṅway’taqey, pu itamuy ōkwatuwhqey itamumi mahtaknat, itahhisatqatsiy aṅqw itamuy ayo oya. \v 5-6 Pam qa itahlomahintsakpiy ahpiy itamuy ayo oya, pas nāp núokway ahpiy’o. Noqw itam put tímatniwhtoti, pam Qahováriwtaqat Hikwsit itamuy qaöwíhuytaq’ö, Jesus Christ aṅ’a. Noqw Hikwsiy aṅ pam itamuy kwaṅw’ewakwtat, itamuy pūhuta. \v 7 Noqw ōviy God núokwayat ahpiy itam put aw súanyuṅwa; nihqe it qatsit qaso’taqat makiwyaniqey tunatyawyuṅwa. \v 8 I’ yan lavayi pas antsaa. Noqw ōviy pay um it yūmosa yuaataniqat nu nāwakna, ima God aw tuptsiwni’yuṅqam lolmat hintsatsk̇aniqey pās tunatyawwisniqata. Pi yan puma suan hinwise’, tūvaaṅwantotani. \v 9 Nīk̇aṅw pay um aṅ hihta āan’e’wakw lavayit qa aw unaṅwtavi’tani pu hakiy ahpiy sinotiwtaqata, pu tutavot ep nānaqasyaqata, sen put ep nāṅwuy’tiwhqata. Pay pam lavayi qa hihk̇ay’ta; pu piw qahimuu. \v 10 Um hakiy tūlahsintaqat sūs, sen lȫshaqam u’nanat, pay qa a’puñalni, \v 11 Um it navoti’taqee: Pam pantaqa lomavöhut aṅqw lasqe qaanhinma; nihqe unaṅwpeq put navoti’ta. \s1 Final Instructions \p \v 12 Ason nu Artemas, sen Tychicus ūmi hōnaqw, um qa nātusi’tat, qa sȫwunit Nicopolis aw inumini. Pay nu pep tömölaniqey yuki’ta. \v 13 Um tutavot aw tuvoti’taqat Zenas‐nit, put Apollos pumuy haqaminiqat aqw távini; noqw kurs pumuy hihta haqni’taqw um pumuy paaṅwani. \v 14 Pu itahsinom hihta lolmat hintsatsk̇e’, aṅ hakimuy hihta haqni’yuṅqamuy paaṅwayaniqey tuwi’vayani; nen qa paysoq yesni. \v 15 Sohsoyam inumumyaqam uṅ öqalaya. Itahtuptsiwniy aṅ itamumi unaṅway’yuṅqamuy um inuṅem öqalani. Nam núokwa sohsokmuy umumum yantani. Nam antaa.