\id 2TI - Hopi NT -USA 2012 (DBL -2013) \h 2 TIMOTHY \toc1 Paul Timothyt aw aṅk Pēniata \toc2 2 Timothy \toc3 2 Ti \mt2 Paul \mt1 TIMOTHYT \mt2 aw aṅk Pēniata \c 1 \p \v 1 Nu’ Paul, God tunatyayat ahpiy Jesus Christ ayaatnihqa it penta, it qatsit itamumi awiniwtaqat Christ Jesus ahpiynihqat tūaawnaniqe ōviy ayaiwtaqa. \v 2 Nu itiy pas aw iunaṅway Timothy öqalanta. Nam okwálni, núokwa, pu kwakwha unaṅwa God Itanay aṅqw ūmi pitsíwtaa, pu Itahtutuyqawhqay Jesus Christ aṅq’ö. \s1 Thanksgiving and Encouragement \p \v 3 Pas nu God aw hahlayhtima ítii. Put hapi nu pas suyan unaṅway’k̇aṅw tumalay’ta, inamuy hin hinhtotiqat pan’i. Nu yūmosa inawakinpiy aṅ uṅ u’nantima, mimhikqat, pu talöṅwintiwhqat aṅ’a. \v 4 Okiw ura um pakmumuṅwuniqw, nu put u’ni’taqe pas nu as ūmi yórike’ hahlayhtiniqey okiw nāwakna, \v 5 Pas ura um pas antsa qapēvewni’taqw nu put u’ni’taqe ōviy’o. Pay ura uhso Lois piw qaöwítuptsiwni’ta, pu uṅu Eunice pīwu; noqw pay ōviy um soon piw qa pantani. \v 6 Noqw ōviy nu nāt piw uṅ u’nanani. Ura nu ūmi matyawhq, um God aṅqw hihta kuwahtiput makiwa. Taay, um put kuwahtiput apitoyni’te’ put akw moṅwvasni. \v 7 Pi God Hikwsiy itamuy máqahqe, itamuy maqaswuwni’yuṅwniqat qa pan itamuy unaṅwtoyna. Pi Hikwsi itamuy öqalat, nami’naṅwat, pu pas suyan wuwnit maqa. \v 8 Noqw ōviy um Itahtutuyqawhqay nuhtumi yuaataniqey qa hahmanni, pu piw nuy put eṅem sivilawhqata. Um lomatuawit yuaataniqey ep k̇ānanvotqey aṅ nakwhani’tani; sam pi um God öqalayat akw put aṅ kuyvani. \v 9 Pi pam hapi itamuy ayo oya; nihqe itamuy suan hinwisniqat ōviy itamuy wáṅwayi, itahhintsakpiy qa ōviynit, nāp tunatyay, pu núokway ahpiy’o. Pi pam tūwaqatsit nāt qa yukut, pay pepeq it Christ Jesus aṅ itamuy núokway máqaniqey yuku. \v 10 Nīk̇aṅw pas yepehaq pu’ itamuy ayo óyahqa Jesus Christ pítuhqe mokiwuy öqalayat súlawtaqw, God itamuy hin ayo óyaniqey tunvotna, lomatuawit ahpiy’o; \v 11 Nihqe nuy ayataqe, put lavayiyat yuaataniqat aw nuy tavi, imuy qa‐Jew‐sinmuy tutuqaynaniqata. \v 12 Noqw put pantaqat ōviy nu yāyan hihta aṅ k̇ānanvota. Nīk̇aṅw pay nu qa hahmana; pi nu hakiy aw tuptsiwhqey suyan navoti’ta; nihqe nu put aw hihta mātapq, pas kurs hin pam hisat pítuniqey qa aqw pahsavo put aw tunatyaltiniqat nu qapēvewna. \v 13 Nuy hin lavayit suan tūtutuqaynaqat um u’ni’k̇aṅw, pan tūtutuqaynani Christ Jesus qapēvewnak̇aṅw, put aw unaṅway’k̇aṅwo. \v 14 Pi Qahováriwtaqa Hikwsi itah’unaṅwpeq qátuhqa ūmi hihta pas hihk̇ay’taqat kuwahti. Taay, um put pās aw tunatyawk̇aṅw tavi’tani. \v 15 Noqw it pay um navoti’ta: Ima Asiat aṅqwyaqam sohsoyam nuy mātatvet, nuy tatamhtota. Noqw i’ Phygellus, pu Hermogenes puma nuhtuma. \v 16 Pas pay Tutuyqawhqa okiw Onesiphorus ep kīvituy ōkwatuwni. Kwakwhat pi pam qa sūs inumi unaṅwtavi; nihqe nuy qa hahmana, nāmahin pi nuy sivikive pakiwtaq’ö. \v 17 Nihqe ōviy ura pam Rome epnihqe, nuy pās hepqe tuwa. \v 18 Pu ahpiy pay Ephesus epeq hihsa’haqam hihta aṅ inumi unaṅwtapqat pay um put pās navoti’ta. Okiw nam Tutuyqawhqa pite’, put ōkwatuwni. \c 2 \s1 A Loyal Soldier of Christ Jesus \p \v 1 Noqw ōviy’o ítii, um núokwat Christ Jesus ahpiynihqat akw ö’qalni. \v 2 Ura nu k̇aysiwhqamuy tutuqaynaqw, um pep inumi tūqayta. Um put hapi tuwat hakimuy qa paysoq hintsatsk̇aqamuy amumi mātapq, puma put tuwat tūtutuqaynayani. \v 3 Um Christ Jesus eṅem k̇ānavotpit aṅ kuytani, solāwat qa hihta tusi’taqat an’i. \v 4 Qa haq pi hak tuwvöhtinumqa yep qatsit ep hīhihta hintsatskiwhqat akw nāsoontsahtsana. Taq pam panhte’ soon moṅwiy unaṅwveni. \v 5 Wawarsqa a’nö hoṅvinen hihta ahsate’, put kwúsuṅwu. Pam nawus sohsok k̇aptsi’tiwhqat aṅ hinme’ put ahsataṅwu. \v 6 Pasva tumalay’taqa soon qa mohti aniwnit nösṅwu. \v 7 Nu ūmi hihta lavayhtiqw um aw wūwani. Pay ason Tutuyqawhqa soon uṅ qa māmatsnani. \v 8 Ura Jesus Christ, David natkoat, mokiwuy aṅqw ahoy tātayi. It lomatuawit hapi nu sinmuy āwinta. \v 9 Nihqe put ep nu hīhihta aṅ k̇ānanvota, qaanhintsakqat an’i. Hikis pi nu pas som’iwta. Nīk̇aṅw pay God lavayiat qa som’iwta. \v 10 Paniqw pi nu ōviy aṅ hakimuy namorstiwyaqamuy amuṅem īit hihta aṅ kuyta, pas pay okiw puma Christ Jesus ahpiy ayo nö́ṅakiwte’, put amum sutsep k̇aptsi’tiwyaniqat ōviy’o. \v 11 Pay i’ lavayi pas antsaa: Kurs itam Christ amum soe’ piw amum yesni. \v 12 Itam k̇ānavotpit aṅ nakwhani’yuṅwe’, put amum moṅw’iwyuṅwni. Itam put qa tuwi’yuṅqey paṅqaqwaqw, pay pam piw itamuy qa tuwi’taqey paṅqawni. \v 13 Nīk̇aṅw pam soon hihta ep nāatsatoynani; nihqe ōviy soon atsáy’mani; nāmahin pi as itam atsáy’wisq’ö. \s1 An Approved Worker \p \v 14 Iit yantaqat um pumuy aṅ ahoy u’nantoynani. Tutuyqawhqat aw yank̇aṅw pumuy amumi paṅqawhq, puma lavayit ep qa nāṅwuy’yuṅwni. Taq pam pantaqa lavayi soon hihta apitini, pay soq aw tūqayyuṅqamuy wuwniyamuy nukushintsanni. \v 15 Um God unaṅwveniqey aṅ ö’qalni. Um it lavayit pas antsanihqat suan tūtutuqayne’, uhtumalay qa hahmanni. \v 16 Nīk̇aṅw hapi um pay aṅ hihta an’e’wakw nukuslavayit qe’ni. Pan lavayi’yuṅqam soq sinmuy God aṅqw lasnayaṅwu. \v 17 Noqw pumuy lavayiam ankituyat an ep wūyak’iwmaṅwu. Pumuy panyuṅqamuy hapi amuṅaqw i’ Hymenaeus‐niqw pu Philetus puma nuhtuma. \v 18 Puma it lavayit pas antsanihqat aṅqw lasqe, pay yaw ahoy yesvaniwniqa aṅ ruhpakqat paṅqawlawhqe pētuy qapēvewniyamuy hovala. \v 19 Noqw pay pi God kīyat tukwyayhniat hūrs yukiwta, it yantaqat akw tuvoylay’k̇aṅwo: Tutuyqawhqa nāp sinomuy tuwimuy’ta, it akw’a, pu piw Sohsoyam Christ natṅwaniyat tuṅwni’yuṅqam qaanhintsatskiwhqat aṅqw ayo’yani, it akw’a. \v 20 Pay pi haqam k̇ahaksinot kīyat ep hīhinyuṅqa tsatsqapta. Pēhu palasivat aṅqw yukiwyuṅṅwu, pu pēhu qötsásivat aṅq’ö, pu pēhu kohot aṅq’ö, pu pēhu tsöqat aṅq’ö. Sinom pēhut aṅ nōnovaṅwu, pu pēhut aqw novaakwsiṅwput maspayaṅwu. \v 21 Noqw ōviy hak haqam qaanhtiput aṅqw nākwaṅw’ewakwte’, pam hihta nukṅwat aw ápini. Pam Tutuyqawhqat aw nānoi’te’, sohsok hihta lolmat tumalay’taniqey aw moṅwvas’iwtani. \v 22 Oviy um nuvö’naṅwat pay aw qa unaṅwtavi’tani; ayam tōtimuy hin hinyuṅqat um qa panmat suan hinmaniqey aṅ ö’qalni, qapēvewnaniqeyu, nuhtumi unaṅway’taniqeyu, kwakwhat qátuniqeyu, aṅ hakim suan unaṅway’k̇aṅw Tutuyqawhqat aw nāwakinwisqamuy hin hinwisqat pan’i. \v 23 Nīk̇aṅw um pay an’e’wakw lavayit, ṅasta navotit ahpiynihqat qa aw unaṅwtavi’tani; taq put pantaqat ahpiy hakim nāṅwuy’totaṅwu. \v 24 Pi Tutuyqawhqat tumal’ayaat hakiy amum qa nāṅwuy’tamantani. Pay pam sohsokmuy pāsmantani; tūtutuqaynaniqey tuwi’tamantani; qa suy’tsivuni; \v 25 Pās unaṅway’k̇aṅw, put aw rohomnumyaqamuy amumi yuaatani; pay hisnen God amuṅem pan yukuqw, puma nāp tunatyay aṅqw lasye’, it navotit pas antsanihqat nānakwhani. \v 26 Nen Nukpanat huhuwihpiyat aṅqw ayo nö́ṅakni, puma as kwisyaqe, put‐sa aw tuqayvasi’yuṅwa. \c 3 \s1 The Last Days \p \v 1 Pu it um piw navoti’tani: Nāt qatsíso’ṅwamiq qatuvostini. \v 2 Nāt sinom nenṅem‐sa hihta tunatyawyuṅwni; qa nāp hihta himuy tuṅlay’yuṅwni; hihta kwiviyuaatotani; kwivi’naṅway’yuṅwni; nuhtumiq tutsíwyuaatotani; yumuy, namuy qa amumi tūqayyuṅwni; hihta qa tsúyakyamantani; God qa k̇aptsi’yuṅwni; \v 3 Tūqahahlayyani; namiyukiy tutkilalwani, hihta tūatsatotoynayani; qa namituyqawi’yuṅwni; a’nö unaṅway’yuṅwni; aṅ lomayesqamuy amumi qa suhtaq’ewyani; \v 4 Nānamiq nukpanhtotini; hihta ep qa tunatyaltotimantani; nātsotsk̇anayamantani; God aw qa unaṅway’k̇ahk̇aṅw, kwaṅwáewhpit‐sa aṅ nāhahlayyani. \v 5 Pay as God aw tuptsiwni’yuṅqey pan hiṅqaqwak̇ahk̇aṅw, put öqalayat qa nānawaknani. Um pan hinyuṅqamuy qa amu’puñalni. \v 6 Ima hapi hakim kīnawit yuṅtinumyaqe tusk̇apmomoymuy, qaanhtipuy akw maṅwúiwyuṅqamuy, hīhihta tuṅlayiy akw ūnaiwwisqamuy áṅwutiwisa. \v 7 Momoyam pan hinyuṅqam as sutsep hihta tutuqayyak̇ahk̇aṅw, pas soon hihta pas antsanihqat tuwi’vayani. \v 8 Noqw pay pi ura Jannes‐niqw pu Jambres puma Moses ehpewi wunuptuqw, pay ōviy hapi pan ima it tutuqayhpit pas antsanihqat aw rohomnumya, nukuswuwni’yuṅqamu, God aw tuptsiwnit aṅqw lasyaqamu. \v 9 Nīk̇aṅw kurs hin puma haqami ö́kini. Pi pumuy an’e’wakw hintsakpiam susmataqtini, pumuy tāqatuy hintsakpiam hin mātaqtiqat pan’i. \s1 Last Instructions \p \v 10 Noqw pay pi um nuy hin hinmaqat pās navoti’ta, nuy hihta tūtutuqaynaqata, nu hin qatsí’taqata, nu hihta aṅ ö’qalqata, nu hin God qapēvewnaqata, hihta aṅ wuhko maqaptsi’taqata, nuhtumi unaṅway’taqata, qa súokiwhtiṅwuqata. \v 11 Ura nu Antioch ep hihta aṅ okiwsahsaniwa, pu Iconiam ep’e, pu Lystrat ep’e. Ura nu hīhihta aṅ k̇ānanvota; noqw pay Tutuyqawhqa nuy put sohsok aṅqw ayo tavi. \v 12 Nīk̇aṅwo, pay sohsoyam Christ Jesus aw tōnalte’, God unaṅwveyaniqey nānawaknaqam pas kurs hin qa okiwsahsaniwyani. \v 13 Nīk̇aṅw ima aṅ nūnukpanht, hihta aṅ tūunaheptiwisqam suyhtsepṅwat qalomáhinwisni; tūunatotoynayani, piw nāp ūnatotini. \v 14 Noqw um hapi hihta tūqayhqey, pu nātuptsiwnaqey aṅ yūmosa hinmani, um hakiy aṅqw kwúsuhqey put u’ni’k̇aṅwo. \v 15 Pi um uhtsakoy aṅqaqw tutuvenit tuwi’ta. Nihqe put akw um suan unaṅwtalwuwni’vaqe, Jesus Christ aw tuptsiwhqe, ayo yama. \v 16 Sohsoy God lavayiat hapi put Hikwsiyat ahpiy pan pēniwa; nihqe hihta tutuqaynaniqey aw apiiwta, hakiy hihta ep öwihiniwhtiqw put ep u’nananiqey aw’i, pu hakiy suwip táviniqey aw’i, pu hakiy hin súan hinmaniqat put tutuwnaniqey aw’i. \v 17 God tumal’ayaat put ahpiy pās pasiwta; pu sohsok lolmat tumalat aw pās na’sas’iwta. \c 4 \p \v 1 Paniqw hapi ōviy nu God aw yank̇aṅw uṅ ayatani, pu Tutuyqawhqat Jesus Christ aw yank̇aṅwo; pam hapi mātakte’, moṅwtaviwe’, aṅ yesqamuy, pu pay so’pumuy hinwat yukunani. \v 2 Nu ūmi pas paṅqawni: Um lavayit yuaatani, nāp hísat nukwáṅw’ewhtiqw, pu pay nāmahin sen qa nukwáṅw’ewhtiqw, um hakiy aw put ep písoqmantani. Hakiy hihta ep öwihiniwhtiqw, um hakiy u’nanamantani, mēwamantani, pu qa naṅ’ekni’k̇aṅw sinmuy öqawhtoynani, pu God lavayiyat tūtutuqaynani. \v 3 Taq pay nāt haqahpiy sinom hihta suan tutuqayhpit soon aw tūqayyuṅwe’, kwaṅwálvayit‐sa nanaptaniqey nānawakne’, ōviy haqe’ unaṅwaam qatsqat paṅ pumuy tutuqaynayaniqamuy nāmi wáṅwayyani. \v 4 Nen puma it lavayit pas antsanihqat qa aw tuqayvastotat, soq tuwat tūtuwutsit aw unaṅwtapyani. \v 5 Noqw um hapi sohsok hihta aṅ pās tunatyaltini, nen k̇ānavotpit aṅ kuytani; lomatuawit yuaatani; uhtumalmakiway sohsok suan tumalay’tani. \v 6 Taq nu God eṅem nīniwniqat aw pitsíwta; pay k̇a nu tsāvotiqw yaṅqw ahpiyni. \v 7 Nu itahtuptsiwniy aw pās tunatyawtaqe, put eṅem rohomnuma, qanātusi’k̇aṅwo. Soñawnen inuṅem pöhtavit nu aṅ kuyva. \v 8 Noqw ōviy Tutuyqawhqa iahsatiy inuṅem warani’ta, nuy suan qatsí’taqat ep’e. Nihqe ason pam pite’, sinmuy amuṅem suan yuk̇e’, pep pu’ pam inumi put nóani, pu hakim kwaṅwtoynayak̇ahk̇aṅw put nuhtay’yuṅqamuy amumi pīwu. \s1 Personal Words \p \v 9 Um qa nātusi’te’ īts peqw inumini. \v 10 Taq Demas nuy tatamhta, yep qatsit pas hihtataqee; nihqe Thessalonicat aqwhaqamii. Noqw Crescens Galatiat aw’i. Noqw Titus Dalmatiat aw’i. \v 11 Pay Luke‐sa inumuma. Um Mark wikte’, peqw inumini taq pam tumalat aṅ nuy a’nö paaṅwanta. \v 12 Pu nu Tychicus Ephesus aw hōna. \v 13 Pu nu Troas ep ivö́sālay Carpus aw taviqw, um ason peqw put yawmani, pu hīhihta tutuvenita. Tis ōviy himuvuk̇at aṅ pey’yuṅqat um soon aṅqw qa kímani. \v 14 I’ palasivat siplawhqa Alexander nuy a’nö qalomáhintsana. Pay ason Tutuyqawhqa put tumalayat aṅ aw ahoytani. \v 15 Noqw put hapi um ep nāmi tunatyaltini; taq pam itahlavayiy ep itamumi a’nö rohomhti. \v 16 Nāt nu sūs nēṅem lavayhtiqw, qa hak inumum wunu; sohsoyam nuy tatamhtota. Pay hisnen i’ yantaqa qa amunkiwakw hintani. \v 17 Noqw pay pi as pantotiqw, Tutuyqawhqa inumum wunuwk̇aṅw nuy öqalantat, wukotohowuy moaṅaqw nuy ayo tavi, nu lomatuawit aṅ ahsupoq tunvotnaqw, sohsoyam qa‐Jew‐sinom nanaptaniqat ōviy’o. \v 18 Nihqe pam nāt piw sohsok hihta qalomáhintsatskiwhqat aṅqw nuy soon qa ayo távini, nen ōveqatsit ep moṅwtunatyay aw nuy pās wikni. Nam pam sutsep aqwhaqami tayawintiwaa. \s1 Final Greetings \p \v 19 Um inuṅem Priscat‐nik̇aṅw pu Aquilat pumuy öqalani, pu Onesiphorus ep kīvituyu. \v 20 Erastus pay Corinth ep huruhti; noqw nu Trophimus tūtuyhqat Miletum ep tavi. \v 21 Um qa nātusi’te’, nāt qa tö́mö’tiqw peqwni. I’ Eubulus uṅ öqala, pu Pudens, pu Linus, pu Claudia, pu ahpiy pay sohsoyam Christ aw tuptsiwni’yuṅqamu. \v 22 Nam Tutuyqawhqa Jesus Christ umum yantani. Núokwa umumum yantaa. Nam antaa.