\id PHP PHILIPPIANS, Hiri Motu Bible, PNG, 1993 \h FILIPI \toc1 PAULO ENA REVAREVA FILIPI TAUDIA DEKENAI \toc2 FILIPI \mt2 PAULO ENA REVAREVA \mt1 FILIPI \mt2 TAUDIA DEKENAI \c 1 \p \v 1 Paulo bona Timoteo, ai be Keriso Iesu ena hesiai taudia, ai ruaosi inai revareva ai torea inai. Leta be umui Dirava ena taudia Filipi dekenai, umui Keriso Iesu lalonai umui noho taudia, mai emui gunalaia taudia bona durua taudia dekenai danu. \p \v 2 Ai ura be Dirava iseda Tamana bona Lohiabada Iesu Keriso ese hariharibada bona maino umui dekenai do idia henia. \s1 Paulo ese Dirava ia tanikiu henia \p \v 3 Umui lau laloa negadia ibounai Dirava lau tanikiu henia noho. \v 4 Bona umui totona lau noinoi neganai, lauegu guriguri be mai moale danu, \v 5 badina be umui ese lau umui durua noho, Sivarai Namona do lau harorolaia totona. Emui durua ia doko lasi, umui matamaia dinana ia mai bona hari. \v 6 Bona lau diba momokani, inai gaukara namona umui lalonai ia hamatamaia Diravana ese unai gaukara do ia naria noho, ela bona ia karaia haorea Keriso Iesu ia giroa mai dinana dekenai. \p \v 7 Umui lau lalokau henia bada, bona inai lalokau be maoro danu, badina be inai: Umui bona lau be Dirava ena hariharibada ita abia hebou vadaeni. Inai hariharibada ia noho, harihari, dibura ruma lalonai lau noho neganai. Bona guna danu, dibura ena murimuri dekenai lau noho, Sivarai Namona ena momokani lau gwauraia, bona Keriso lau harorolaia neganai, unai hariharibada ia noho. \v 8 Lau hereva momokani Dirava ena vairana dekenai, Keriso Iesu ena lalokau bada ese egu lalokau umui dekenai ia havaraia vadaeni. \p \v 9 Dirava lau noia noho inai bamona: Umui emui lalokau be do ia bada lao noho, mai emui laloa diari, bona mai emui aonega danu. \v 10 Unai dekena amo gau namodia edia toana do umui diba. Vadaeni mai goeva danu, bona kerere lasi do umui noho, ela bona Keriso do ia giroa mai dinana. \v 11 Umui emui kara ibounai be do idia namodia momokani. Iesu Keriso sibona ese inai bamona kara ia havaraia diba, Dirava ese hanamoa bona hairai do ia abia totona. \s1 Paulo ena noho dibura ruma dekenai, ese Sivarai Namona ia hatubua \p \v 12 Lauegu varavara taudia e, lau ura umui diba, inai lau dekenai idia vara gaudia ese Sivarai Namona idia koua lasi. Lasi, inai lauegu hisihisi ese Sivarai Namona ia durua bona ia hatubua noho. \v 13 Badina be Kaisara ena ruma idia gimaia tuari taudia ibounai, bona iniseni idia noho taudia ibounai danu idia diba vadaeni, Keriso ena hesiai gaukara dainai lau be dibura ruma dekenai lau noho. \v 14 Bona Keristani varavara taudia momo ese lau idia laloa, Keriso dainai dibura lalonai lau noho. Vadaeni inai idia laloa noho dainai, edia lalona ese goada idia davaria. Edia gari idia laloa lasi, bona Sivarai Namona idia harorolaia goada noho. \p \v 15 Momokani, haida ese egu gaukara namona dainai lau idia mama henia. Idia ura lau idia halusia, vadaeni Sivarai Namona idia harorolaia noho. To haida be laloa namona dekenai idia harorolaia. \v 16 Inai bamona taudia idia diba vadaeni Dirava ese Sivarai Namona ena momokani do lau gwauraia dagina be lau dekenai ia henia vadaeni. Bona lau idia lalokau henia dainai idia harorolaia. \v 17 To haida be idia ura idia sibona edia ladana idia habadaia, unai dainai Keriso idia harorolaia. Idia laloa be dibura ruma lalonai lau noho neganai, be lauegu hisihisi do idia habadaia. \p \v 18 Herevana! Lau be lau moale noho! Dala koikoi dekenai, o dala momokani dekenai be herevana. To gau badana korikori be inai: Keriso idia harorolaia noho, dala idauidau ibounai dekenai. Unai dainai lau be lau moale noho. \s1 Lau mauri o lau mase be Keriso danu do lau noho \p \v 19 Badina be lau diba umui emui guriguri dainai, bona Iesu Keriso ena Lauma ena durua dekena amo, hamauria do lau abia. \v 20 Lauegu ura badana, bona lau laloa bada noho gauna be inai: Egu gaukara do lau karaia namonamo, bona hemarai karana ta do lau karaia lasi. Lau ura harihari, bona nega ibounai, Keriso do lau gwauraia hedinarai, mai gari lasi danu, bona mai egu lalona ibounai. Unai dekena amo taunimanima do idia diba Keriso ena siahu be bada momokani. Oibe, lau mauri o lau mase, be gau ta lasi, gau badana be Keriso do lau hanamoa. \v 21 Badina be, mauri be dahaka? Lau dekenai mauri ena badina be, Keriso danu lau noho. Bona bema lau mase neganai, namo ma bada herea do lau davaria. \v 22 To bema egu mauri dekena amo gaukara namona ma lau karaia diba, sedira edena dala do lau abia hidi? Mase do lau abia hidi, o mauri do lau abia hidi? \v 23 Egu ura be rua, lau daradara noho. Lau ura bada Keriso dekenai do lau lao. Unai be namo herea. \v 24 To umui durua totona, namona be lau mauri noho. \v 25 Lau diba inai be maoro, unai dainai do lau mauri noho, umui ibounai durua totona. Bona do umui tubu daekau, bona Keriso do umui abidadama henia mai moale danu, inai ia vara totona umui do lau durua noho. \v 26 Vadaeni umui dekenai do lau giroa mai neganai, Keriso Iesu do umui hanamoa diba lau dainai, badina umui be Keriso lalonai umui noho taudia. \s1 Namona be Filipi taudia ese Paulo idia durua iena tuari lalonai \p \v 27 Gau badana be inai: Keriso ena Sivarai Namona ena dala hegeregerena do umui mauri noho. Vadaeni umui dekenai lau noho, o umui dekenai lau noho lasi neganai, do lau diba umui gini goada noho. Bona do lau diba, mai emui laloa tamona bona ura tamona, Sivarai Namona abidadama henia totona do umui tuari hebou noho. \v 28 Bona Sivarai Namona ena tuari lalonai do umui gini goada, umui idia tuari henia taudia do umui gari henia lasi. Emui gari lasi idia itaia neganai, do idia diba momokani idia kwalimu diba lasi. Badina be Dirava ese hamauria umui dekenai do ia henia. \v 29 Dirava ese iena hariharibada umui dekenai ia henia, Keriso dekenai do umui abidadama henia totona. To inai sibona lasi. Dirava ese danu hariharibada umui dekenai ia henia, Keriso dainai do umui hisihisi totona. \v 30 Guna umui ese lau umui itaia, Sivarai Namona totona lau tuari, bona hari umui kamonai, lau do tuari noho. Vadaeni hari umui ese lau danu ita hisihisi noho, badina ita be tuari tamona lalonai ita tuari hebou noho. \c 2 \s1 Keriso be mai ena manau, bona mai ena siahu bada danu \p \v 1 Keriso ese emui mauri ia naria dainai, goada umui abia noho, ani? Keriso ena lalokau ese lalo namo umui ia henia, ani? Keriso ena Lauma ena mauri lalonai umui noho, ani? Umui ibounai ta ta dekenai bogahisihisi bona durua umui henia noho, ani? \v 2 Unai dainai umui lau noia, lauegu moale do umui habadaia momokani inai kara dekena amo: Emui lalona do idia tamona, emui lalokau be tamona, bona emui lauma danu tamona. \v 3 Umui sibona emui ladana do umui habadaia gwauraia lasi, bona do umui hekokoroku lasi. To umui ibounai ta ta dekenai do umui manau. Umui ta ta nega ibounai inai bamona do umui laloa, “Haida be idia namo herea, to lau be namo lasi.” \v 4 Bona umui ese umui emui namo sibona do umui tahua lasi. Lasi, to umui ta ta ibounai ese haida edia namo do umui tahua, bona do umui durudia noho. \s1 Keriso ia manau dainai Dirava ese ia abia isi \p \v 5 Keriso Iesu ena laloa bamona umui danu do umui laloa be namo. \v 6 Ia be nega ibounai Dirava bamona ia noho. Oibe, Keriso be Dirava danu ia hegeregere, to ia laloa lasi unai bamona do ia noho, ia sibona do ia dogoatao gauna. \v 7 Lasi, to ia ese sibona ena ura dainai, iena dagi badana ia negea, bona hesiai tauna momokani ia lao. Ia be taunimanima hegeregerena ia vara, bona taunimanima edia toana ia abia. \v 8 Oibe, Keriso ese iena hairai ia laloa lasi, to ia manau momokani. Bona ia ese Dirava ia kamonai henia ela bona ia mase, oibe, satauro dekenai ia mase. \v 9 Unai dainai Dirava ese Keriso ia abia isi, gabu bada herea momokani ia henia. Bona ladana ta ia henia, inai ladana ese ladana ibounai ia hereaia. \v 10 Bona Iesu ena ladana hanamoa totona ibounai be dohore idia tui diho, guba taudia, tanobada taudia, bona tanobada henunai noho taudia danu. \v 11 Bona taunimanima ibounai ese Iesu Keriso do idia gwauraia hedinarai “Lohiabada,” badina be unai dekena amo Tamana Dirava ena ladana do idia abia isi momokani. \s1 Ita be diari bamona ita noho, taunimanima edia huanai \p \v 12 Lauegu lalokau taudia e, umui dekenai lau noho neganai lau umui kamonai henia. Vadaeni harihari umui dekenai lau noho lasi neganai danu lau do umui kamonai henia, inai be gau badana. Mai gari bona mai heudeheude danu emui hamauria do umui tahua noho. \v 13 Badina be Dirava ese umui emui lalona dekenai ia gaukara noho. Ia ese ura namodia bona goada umui dekenai ia henia noho, vadaeni iena ura karadia do umui karaia. \p \v 14 Gau ibounai umui karaia neganai, do umui maumau lasi o hepapahuahu lasi. \v 15 Unai dekena amo umui be kerere ta lasi, bona emui lalona dekenai dika ta do ia noho lasi, Dirava ena natuna taudia edia kara bamona. Bona umui be inai tanobada taudia mai edia dika bona mai edia kerere bada danu edia huanai umui noho. Umui ese idia edia huanai diari bamona do umui hedinarai, hisiu ese tanobada idia hadiaria bamona. \v 16 Mauri sivaraina be idia dekenai do umui hedinaraia, vadaeni Keriso ena dinana dekenai lau be do lau moale. Do lau gwau, “Lau gaukara kava lasi, bona lau hekwarahi kava lasi.” \p \v 17 Emui abidadama be boubou gauna hegeregerena, umui ese Dirava dekenai umui henia. Bona bema egu mauri rarana be do idia habubua, unai emui boubou gauna do lau hahelagaia totona, lau be do lau moale, bona lauegu moale dainai,umui ibounai danu do umui moale. \v 18 Inai bamona danu, umui ibounai emui moale dainai, lau danu be do lau moale. \s1 Timoteo do ia lao Filipi \p \v 19 Lohiabada bema ia ura neganai, lau laloa nega daudau lasi lalonai Timoteo umui dekenai do lau siaia. Vadaeni emui sivarai do lau kamonai, bona egu lalona do ia moale. \v 20 Badina be lau dekenai ta ia noho lasi Timoteo hegeregerena, iena laloa bona lauegu laloa be tamona. Bona ia ura bada umui do ia durua. \v 21 Badina be ibounai ese sibona edia gau idia tahua, to Iesu Keriso ena gau idia tahua lasi. \v 22 To umui be Timoteo ena kara namona umui diba. Mero ese iena tamana ia durua bamona, ia ese lau ia durua vadaeni. Sivarai Namona dainai ai ruaosi ai gaukara hebou vadaeni. \v 23 Unai dainai lau laloa nega daudau lasi lalonai umui dekenai ia do lau siaia. Oibe, lau dekenai dahaka ia vara gauna lau diba neganai, Timoteo do lau siaia maoromaoro. \v 24 Bona Lohiabada lau abidadama henia noho, nega daudau lasi lalonai, lau danu be umui dekenai do lau mai. \s1 Epafrodito do ia giroa lao Filipi dekenai \p \v 25 Lau laloa namona be Epafrodito umui dekenai do lau siaia. Ia be iseda varavara, bona ia be lau danu ai gaukara hebou, bona ai tuari hebou, Sivarai Namona totona. Guna umui ese lau dekenai ia umui siaia, lau do ia durua totona. \v 26 Badina be ia ese umui ia laloa bada, bona iena lalona ia hekwarahi bada noho, iena gorere sivaraina umui kamonai dainai. \v 27 Momokani gorere ia davaria, bona kahirakahira ia mase, to Dirava ese ia bogahisihisi henia. Bona ia sibona lasi, to lau danu Dirava ese ia bogahisihisi henia, lauegu lalohisihisi do ia bada herea garina. \v 28 Unai dainai lau ura bada Epafrodito umui dekenai do lau siaia, ia do umui itaia totona. Vadaeni do umui moale, bona lau danu egu lalohisihisi do ia ore. \v 29 Ia do umui abia dae, Lohiabada ena ladana dekenai, mai emui moale bada danu. Bona iena kara bamona idia karaia taudia ibounai do umui matauraia. \v 30 Badina be Keriso ena gaukara totona Epafrodito kahirakahira ia mase. Iena mauri ia negea gwauraia, lau dekenai durua totona, bona umui karaia diba lasi durua gauna, be ia ese do ia karaia totona. \c 3 \s1 Kara maoromaoro, abidadama dekena amo ita abia gauna \p \v 1 Vadaeni, lauegu varavara e, Lohiabada lalonai umui noho dainai, do umui moale. Inai hereva tamona umui dekenai lau torea lou, torea lou, lau hesiku lasi. Badina be inai bamona moale ese umui do ia hamauria. \p \v 2 Dika bada idia karaia noho taudia, unai sisia, do umui naridia namonamo. Idia ese tauanina idia utua kava gwauraia. \v 3 To ita ese kopina utua kara korikori ita abia vadaeni, idia be lasi. Badina be Lauma Helaga dekena amo Dirava ita tomadiho henia noho, bona Keriso Iesu danu ita hakapua noho, bona tauanina ena toana gauna ita abidadama henia lasi. \v 4 Lau ese tauanina ena toana gaudia lau abidadama henia diba. Sedira tau haida ese tauanina ena toana idia abidadama henia, to lau ese idia lau hereaia diba. \v 5 Lau vara, vadaeni pura tamona murinai lauegu kopina idia utua. Lau be Israela besena tauna lau vara, lauegu iduhu be Beniamina. Lauegu sene taudia danu be Heberu. Iuda edia Taravatu lau badinaia momokani, badina lau be Farisea orea tauna. \v 6 Lauegu goada lau hedinaraia, lau ese ekalesia lau dagedage henia. Bema tau ta ese kara maoromaoro ia davaria diba Taravatu ia badinaia dekena amo, lau be kerere ta lasi momokani. \v 7 To inai guna lau idia hanamoa gaudia, be harihari Keriso dainai, lau gwau idia be dika. \v 8 Oibe, inai gaudia sibona lasi, to gau ibounai lau laloa be anina lasi gaudia, inai mai anina bada gauna do lau abia totona, gauna be inai: Keriso Iesu, lauegu Lohiabada do lau diba momokani. Ia dainai gau ibounai lau negea vadaeni. Lau laloa idia be momoru, Keriso do lau abia momokani totona. \v 9 Lau ura be Keriso danu do lau hakapua momokani. Lau sibona egu kara maoromaoro, Taravatu lau badinaia dekena amo, be hari lau dogoatao lasi. Hari lau dogoatao noho kara maoromaoro, be Keriso lau abidadama henia dekena amo lau davaria gauna. Dirava ia henia kara maoromaoro be abidadama dekena amo. \v 10 Lauegu ura bada be Keriso, bona iena toreisi lou siahuna do lau diba. Bona lau ura ia ese ia abia hisihisi be lau danu do lau abia, iena mase dalana dekenai danu lau ura do lau mase. \v 11 Unai dala dekenai, mase dekena amo toreisi lou do lau davaria. \s1 Paulo ese iena kwalimu ahuna abia gabuna dekenai ia heau henia \p \v 12 Lau gwau lasi lau kwalimu vadaeni, o lau goeva momokani vadaeni. Lasi, to mai egu goada ibounai kwalimu ahuna lau tahua noho, do lau dogoatao gwauraia. Keriso Iesu ia ura inai bamona do lau goadalaia, bona inai totona ia ese lau ia abia, iena murinai do lau raka. \v 13 Lauegu varavara taudia e, lau laloa lasi, inai kwalimu ahuna lau abia vadaeni. To kara tamona lau goadalaia noho, lauegu kara gunadia lau laloaboio, bona vaira neganai gaudia do lau goadalaia. \v 14 Unai dainai heau helulu ena dokona gabuna dekenai maoromaoro lau heau henia, kwalimu ahuna do lau abia totona. Inai kwalimu ahuna be guba dekenai mauri matamata, Dirava ese lau ia boiria totona gauna, Keriso Iesu dainai. \p \v 15 Lauma ena gaudia dekenai ita goada vadaeni taudia be inai lauegu laloa bamona do ita laloa be namo. To bema umui haida emui laloa be idau, Dirava ese emui lalona do ia hadiaria diba. \v 16 Gau badana be inai: Guna ita abia dae hadibaia hereva ena dala do ita badinaia noho be namo. \p \v 17 Lauegu varavara e, lauegu kara bamona do umui karaia. Bona aiemai kara bona hereva idia badinaia taudia do umui kamonai henidia. \v 18 Badina be umui lau hamaoroa guna, bona hari, mai tai danu umui lau hamaoroa lou: Haida be idia raka kerere, idia ese Keriso ena mase satauro dekenai ena anina idia hadikaia noho. \v 19 Edia dokona be hel dekenai, badina be edia dirava be edia tauanina ena ura. Edia hemarai karadia idia heagilaia, bona inai tanobada gaudia sibona idia laloa. \v 20 To iseda hanua korikori be guba. Bona iseda Hamauria Tauna, Lohiabada Iesu Keriso, ita naria noho, guba dekena amo do ia mai. \v 21 Sibona ena siahu bada dekena amo, Keriso ese gau ibounai be iena henunai do ia atodia, bona do ia biagudia noho. Ma inai bamona siahu bada dekena amo, Keriso ese iseda tauanina manokadia bona dikadia do ia senisia, bona iena tauanina mai hairaina danu ena toana bamona, iseda tauanina do ia halaoa. \c 4 \s1 Umui laloa tamona, umui moale, umui maino \p \v 1 Unai dainai, lauegu Keristani varavara taudia e, egu lalokau taudia, umui lau laloa momo, mai bogahisihisi danu. Umui lau ura henia, bona umui dainai lau moale, badina umui be lauegu dagi ena toana. Lalokau taudia e, Lohiabada danu umui hakapua dainai, do umui gini goada noho. \p \v 2 Euodia bona Sunutuke e, umui lau noia, umui be Lohiabada ena hahine taudia dainai, do umui laloa tamona be namo. \v 3 Oi danu, lauegu durua tauna namona e, inai hahine ruaosi oi durua be namo, badina idia ese lau danu idia gaukara hebou Sivarai Namona totona. Klemento bona lau danu idia gaukara hebou taudia haida danu ese lau idia durua. Idia edia ladana be Dirava ena mauri buka lalonai idia torea vadaeni. \p \v 4 Nega ibounai do umui moale, Lohiabada lalonai umui noho dainai. Ma lau gwau lou: Do umui moale. \p \v 5 Emui manau bona manada kara taunimanima ibounai edia vairanai do umui hedinaraia. Lohiabada be kahirakahira do ia ginidae. \v 6 Gau ta totona do umui laloa hekwarahi lasi. To umui dekenai hegeregere lasi gaudia do umui abia totona, Dirava do umui noia. Bona umui noia negadia ibounai, mai tanikiu danu do umui guriguri henia. \v 7 Dirava ena maino ese taunimanima edia diba ia hanaia momokani. Keriso Iesu umui danu ia hakapua tamona dainai, inai maino ese emui laloa gaudia, bona emui kudouna idia mamia gaudia ibounai do ia gimaia namonamo. \p \v 8 Lauegu varavara taudia e, lauegu hereva orena be inai. Inai bamona karadia sibona do umui laloa: Kara namodia, taunimanima edia ladana idia hanamoa karadia, momokani karadia, bogahisihisi henia karadia, kara maoromaoro, kara goevagoeva, lalokau karadia, bona taunimanima namodia matauraia karadia. \v 9 Lau dekena amo umui davaria gaudia, egu hadibaia hereva bona egu kara danu, inai sibona do umui karaia. Bona maino ia henia Dirava be umui danu do ia noho. \s1 Filipi taudia edia harihari gauna dainai Paulo ia tanikiu henia \p \v 10 Lohiabada lalonai lau moale bada noho, badina be umui ese lau dekenai umui laloa lou dainai. Lau umui durua guna bamona, ma harihari umui durua lou. Nega sisina daudau umui ura bada lau umui durua, to umui be dala lasi ia mai bona harihari. \v 11 Lauegu ogogami lau maumauraia lasi, badina be lau manada vadaeni. Bona lau dekenai ia noho gauna dekenai lau moale vadaeni. \v 12 Ogogami dekenai lau manada vadaeni, kohu momo ena mauri dekenai danu lau manada vadaeni. Mauri mai lalo namo ena dalana lau davaria vadaeni. Unai dainai gabu ibounai, nega ibounai, lau boga kunu o lau hitolo, be lau laloa momo lasi. Bona lauegu gau be momo, o hegeregere lasi neganai, egu lalona ia namo noho. \v 13 Keriso ese lau ia hasiahua, vadaeni gau ibounai lau goadalaia diba. \p \v 14 To egu hisihisi lalonai lau umui durua be namo, bona maoro danu. \v 15 Filipi taudia e, umui diba, Sivarai Namona gwauraia loaloa lau hamatamaia neganai, Makedonia lau rakatania murinai, ekalesia orea ta ese lau ia durua lasi, umui sibona. Oibe, umui sibona ese moni hegeregere lau dekenai umui henia. \v 16 Bona Tesalonika lau noho neganai, nega tamona lasi, to nega haida umui ese lau durua totona, moni umui siaia. \v 17 Harihari gaudia umui dekena amo lau tahua lasi, to lau ura be inai emui kara namo dainai, Dirava ese davana namona umui dekenai do ia henia. \v 18 Gau momo, hegeregere momokani, ma haida danu, lau davaria vadaeni. Umui emui harihari gaudia ibounai, Epafrodito ese ia mailaia gaudia be lau davaria vadaeni. Idia be bonana namo gaudia, boubou gaudia, Dirava ese idia ia abia dae vadaeni, mai ena moale danu. \v 19 Egu Dirava be mai ena kohu namodia momo herea, Keriso Iesu ena hairai diarina dainai. Unai Keriso lalonai ia abia gau namodia momo dekena amo, Dirava ese umui dekenai hegeregere lasi gaudia ibounai, be umui dekenai do ia henia, hegeregere momokani. \v 20 Iseda Tamana Dirava ena ladana ita hanamoa bada noho hanaihanai. Amen. \s1 Paulo ena hanamoa hereva Filipi taudia dekenai \p \v 21 Keriso Iesu ena taudia ibounai, Dirava ena orea lalonai umui noho, umui ibounai dekenai egu hanamoa lau siaia inai. Keristani varavara taudia, lau danu iniseni idia noho ese edia hanamoa idia siaia danu. \v 22 Dirava ena taudia ibounai iniseni idia noho, bona Kaisara ena ruma lalonai idia gaukara noho Keristani taudia danu ese edia hanamoa idia siaia inai. \p \v 23 Namona be Lohiabada Iesu Keriso ena hariharibada umui ibounai dekenai do ia noho.