\id NEH NEHEMIAH, Hiri Motu Bible, PNG, (6/90) 5/93 \h NEHEMIA \toc1 NEHEMIA \toc2 NEHEMIA \mt1 NEHEMIA \c 1 \s1 Nehemia ese Ierusalema ia laloa momo \p \v 1 Nehemia, Hakalaia ena natuna ese ia karaia karadia ena sivarai be inai: Aratasaseta ena king lagani namba 20, hua ladana Kisileve lalonai lau Nehemia, be Susa hanua badana dekenai lau noho. \v 2 Vadaeni lauegu varavara tauna ta, ena ladana Hanani be tau haida danu Iuda dekena amo idia mai. Lau ese idia lau nanadaia, Iuda taudia, Babulonia dekena amo Iuda dekenai idia giroa lou, edia noho be edena bamona. \p \v 3 Vadaeni idia ese lau idia hamaoroa, idia gwau, “Babulonia ena abia mauri dekena amo Iuda dekenai idia lao lou, bona Iuda tano idia do noho taudia be idia hekwarahi bada noho, bona idau bese taudia edia vairanai idia hemarai noho. Ierusalema ena magu be ia dika noho, bona magu ena iduara bona ikoukou be lahi ese ia araia ore vadaeni.” \p \v 4 Unai bamona lau kamonai neganai, lau helai diho, bona lau tai. Dina haida lau taitai, bona aniani lau ania lasi, bona Guba ena Dirava dekenai lau guriguri. \v 5 Inai bamona lau guriguri, lau gwau, \p “Lohiabada e, Guba ena Dirava, Dirava badana, bona mai garina. Oi ese oi dekenai idia lalokau henia, bona oiemu oda idia karaia taudia dekenai oi bogahisihisi noho. \v 6 Mani emu kara lau do oi itaia, bona lauegu guriguri do oi kamonai, lau be dina bona hanuaboi, oiemu hesiai taudia, Israela taudia totona oi dekenai lau noinoi. Lau ese lau gwauraia hedinarai, ai Israela taudia ese ai kara dika vadaeni. Lauegu sene taudia bona lau, ai kara dika vadaeni. \v 7 Ai ese oiemu vairana dekenai ai be kerere taudia, oiemu taravatu bona oda ai utua vadaeni. Bona oi ese oiemu hesiai tauna Mose dekenai oi henia Taravatu be ai ese ai badinaia lasi. \p \v 8 “Oiemu hesiai tauna Mose dekenai oi henia oda mani do oi laloa, oi gwau, ‘Bema umui Israela taudia ese lau dekenai umui abidadama lasi, lau ese umui do lau hapararaia, emui bese do ia makohia maragimaragi, bese idauidau edia huanai. \v 9 To bema lau dekenai umui giroa, bona lauegu oda do umui kamonai henia neganai, lau ese umui do lau mailaia lou, lau abia hidi, lau do idia tomadiho henia gabuna dekenai umui do lau hanohoa lou. Umui be tanobada ena daudau herea gabudia do umui noho, to lau ese Iuda dekenai umui do lau mailaia lou.’ \p \v 10 “Lohiabada e, inai taudia be oiemu hesiai taudia bona oiemu bese. Oi ese oiemu siahu badana bona oiemu goada dekena amo idia oi hamauria. \v 11 Lohiabada e, mani emu kara lauegu guriguri do oi kamonai, oiemu hesiai taudia, oi dekenai idia mataurai henia taudia, edia guriguri danu do oi kamonai. Hari dina dekenai lau dekenai kwalimu do oi henia. King Aratasaseta ena lalona do oi veria, vadaeni ia ese lau dekenai bogahisihisi do ia henia.” \p Madi, unai dinadia neganai, lau be king Aratasaseta ena uaina kapusi naria tauna. \c 2 \s1 Nehemia be Ierusalema dekenai ia lao \p \v 1 Hua 4 murinai, hua ladana Nisana lalonai, king Aratasaseta ia aniani neganai, lau ese uaina ia dekenai lau henia. To lauegu lalona ia hisihisi iena vairana dekenai, nega ta lau be unai bamona lasi. \v 2 Unai dainai king ese lau ia nanadaia, ia gwau, “Badina be dakaha oiemu vairana ena toana be hisihisi bamona, to oi be gorere lasi? Inai be oi be moale lasi dainai, a?” \p Lau be lau gari bada, \v 3 vadaeni lau haere, lau gwau, “King do ia mauri hanaihanai! Lalohisihisi ena toana lau dekenai ia noho, ena badina be lauegu sene taudia edia guria gabuna ena hanua be ia dika, bona iena magu ena iduara bona ikoukou be lahi ese ia araia ore vadaeni.” \p \v 4 Vadaeni king ese lau ia nanadaia, ia gwau, “Oiemu noinoi be dahaka?” \p Unai dainai lau be Guba ena Dirava dekenai lau guriguri. \v 5 Unai murinai king dekenai lau haere, lau gwau, “King badana e, bema oi laloa ia hegeregere neganai, bona bema lau dekenai oi laloa namo neganai, mani lau do oi siaia, Iuda dekenai do lau lao. Unuseni lauegu sene taudia idia guria vadaeni, bona lau ura unai gabu do lau haginia lou.” \p \v 6 Vadaeni king ese lau dekenai ma ia nanadaia, iena adavana, kwini, be iena badinai ia helai noho neganai, ia gwau, “Bema oi lao neganai, edena negai do oi giroa mai?” Lau ese lauegu lou negana lau hamaoroa, bona king ena lalona ia hegeregere vadaeni lau do ia siaia. \p \v 7 Vadaeni king dekenai ma lau nanadaia, lau gwau, “Bema oi ura neganai, mani revareva haida do oi torea, Euperate Sinavai ena dina diho kahana ena gavana taudia dekenai do lau henia totona. Unai neganai idia ese gwaumaoro do idia henia, lau ese tano do lau raka hanaia ela bona Iuda do lau abia. \v 8 Bona revareva ta danu, Asapa, king ena uda naria tauna dekenai, vadaeni ia ese au do ia henia, Dubu Helaga ena kohoro ena ikoukou, bona hanua ena magu, bona lau do lau noholaia ruma haginia gaudia.” \p Vadaeni king ese lau noia gaudia ibounai lau dekenai ia henia, badina be Dirava ese iena durua namona lau dekenai ia henia dainai. \p \v 9 King ese tuari lohia taudia, bona hosi guia taudia lau dekenai ia siaia, vadaeni Euperate Sinavai dina diho kahanai gavana taudia dekenai lau ginidae, revareva lau henia. \p \v 10 To Sanubalata, Horono tauna, bona Tobaia, Amono tau badana ta, ese inai sivarai idia kamonai neganai, edia laloa be dika. Idia ura lasi tau ta ese Israela hanamoa totona do ia mai. \p \v 11 Lau be Ierusalema dekenai lau lao, dina toi unuseni lau noho. \v 12 Lau ese tau ta lau hamaoroa lasi Dirava ese Ierusalema hanamoa totona gaukara lau dekenai ia henia. Vadaeni hanuaboi neganai lau toreisi, ruma lau rakatania, lau bona tau haida lau danu. Aiemai guia gaudia be lasi, doniki tamona sibona, lau ese lau guia gauna. \v 13 Hanuaboi momokani neganai lau be Koura ena Ikoukou dekena amo hanua badana lau rakatania, Uda Sisia ena Ranu Guri, bona Kukuri ena Ikoukou lau itaia, Ierusalema ena magu ia makohia gauna danu lau itaia, bona magu ena ikoukou bona iduara, lahi ese ia gabua ore gaudia danu lau itaia. \v 14 Unuseni dekena amo lau lao, ela bona Ranu Lohilohi ena Ikoukou bona King ena Gohu, to lau ese lau guia doniki be mai ena raka dalana lasi, nadi bona momoru momo dainai. \v 15 Bona hanuaboi lalonai koura dekena amo ma lau lao, magu lau itaia, vadaeni lau giroa, Koura ena Ikoukou dekena amo, hanua badana ma lau raka vareai, lau giroa lou. \p \v 16 Hanua ena tau badadia be edeseni lau lao, o dahaka lau karaia, idia diba lasi. Lau ese Iuda taudia bona hahelagaia taudia, bona hanua lohia taudia, bona tau badadia, bona dubu hanamoa diba gaukara taudia dekenai hereva ta lau gwauraia lasi. \p \v 17 To hari idia dekenai lau hamaoroa, lau gwau, “Iseda hekwarahi umui itaia, Ierusalema be ia dika vadaeni, bona iena ikoukou be idia gabua ore. \p “Umui toreisi, namona be Ierusalema ena magu ita haginia lou, vadaeni iseda hemarai be do ia ore.” \v 18 Lau hamaorodia danu, lauegu Dirava be lau dekenai ia noho, lau ia durua noho, namo do lau havaraia totona. King Aratasaseta ese lau dekenai ia hamaoroa gaudia danu, be idia dekenai lau hamaoroa. \p Vadaeni idia gwau, “Namona be ita toreisi, ita haginia lou.” Unai dainai unai gaukara namona idia hamatamaia. \p \v 19 To Sanubalata, Horono tauna, bona Tobaia, Amono tau badana ta, bona Geseme, Arabia tauna, be idia kamonai, vadaeni ai dekenai idia kirikiri bona idia hereva dika, idia gwau, “Umui be dahaka umui karaia noho? Umui ese king Aratasaseta do umui dagedage henia, a?” \p \v 20 Vadaeni lau haere, lau gwau, “Guba ena Dirava ese ai dekenai kwalimu do ia henia. Ai be iena hesiai taudia, bona haginia gaukara do ai karaia. To umui be Ierusalema ena tano dekenai mai emu maoro ta lasi, bona inai gabu dekenai mai emui siahu ta lasi.” \c 3 \s1 Ierusalema ena magu idia haginia lou \p \v 1 Vadaeni Eliasibi, Hahelagaia Tauna Badana, bona iena hahelagaia taudia ese idia toreisi, magu ena Mamoe edia Iduara gabuna idia haginia. Iduara idia atodia haorea neganai idia hahelagaia. Ma magu idia haginia lao ela bona Tau 100 Edia Kohoro, bona Hananele Kohoro, bona inai danu idia hahelagaia. \p \v 2 Eliasibi ena orea badibadinai be Ieriko taudia ese magu idia haginia, bona idia edia badibadinai Sakuru Imiri ese magu ma ia haginia. \p \v 3 Hasena iduhu taudia ese Gwarume edia Iduara idia haginia. Iduara dogoatao au badadia idia atoa, bona iduara idia haginidia, bona lokaia totona, auri badadia bona bolta danu idia karaia. \p \v 4 Idia edia badibadinai, Meremoto Uria, Hakoso ena tubuna, ese magu ia haginia lou, bona iena badibadinai, Mesulama Berekaia, Mesesabele ena tubuna ese magu ma ia haginia. Ma iena badibadinai, be Sadoka Bana ese magu ia hanamoa. \p \v 5 Ma Sadoka ena badibadinai, be Tekoa taudia ese magu idia haginia lou. To Tekoa ena lohia taudia ese edia gaukara biagudia henunai idia gaukara goada lasi. \p \v 6 Ioiada Pasea bona Mesulama Besodeia ese Iduara Gunana idia hanamoa lou. Idia ese iduara dogoatao au badadia idia atoa, bona iduara idia haginidia, bona lokaia totona, auri badadia bona bolta danu idia karaia. \p \v 7 Idia edia badibadinai, Melataia, Gibeona tauna, bona Iadono, Meronoto tauna, bona Gibeona bona Misipa taudia ese magu idia hanamoa. Inai be Euperate Sinavai ena dina diho kahana basileia ena siahu henunai idia noho taudia. \p \v 8 Idia edia badibadinai, be Usiele Harahaia, golo ia gaukaralaia tauna ta, ese magu ma kahana ta ia hanamoa, bona iena badibadinai be Hananaia, muramura mai bonana namo karaia tauna ese magu ma kahana ia hanamoa. Idia ese Ierusalema ena magu idia haginia lou ela bona Labana Bada Maguna. \p \v 9 Idia edia badibadinai, be Repaia Huru, Ierusalema ena tano kahana ena lohia tauna ese magu ia hanamoa. \v 10 Iena badibadinai, be Iedaia Harumapa ese magu ia hanamoa, unai ia hanamoa magu kahana be ia sibona ena ruma kahirakahira. \p Iedaia ena badibadinai, magu ia hanamoa tauna be Hatusu Hasabaneia. \p \v 11 Malekaia Harimi bona Hasubu Pahata Moaba ese magu kahana ta idia hanamoa, bona Amu Ena Kohoro idia haginia lou. \v 12 Unai Kohoro ena badibadinai, be Salumu Halohese, Ierusalema tano kahana ena lohia tauna, mai ena natuna hahine haida danu ese magu idia hanamoa lou. \p \v 13 Hanunu bona Sanoa hanua noho taudia ese Koura ena Ikoukou idia hanamoa. Idia ese iduara idia haginidia lou, bona lokaia totona, auri badadia bona bolta danu idia karaia. Idia ese danu magu ma idia hanamoa lao, 440 mita, ela bona Kukuri Ena Ikoukou. \p \v 14 Malekaia Rekaba, Bete Hakereme tano ena lohia, ese Kukuri Ena Ikoukou ia hanamoa. Ia ese magu ia haginia lou, ikoukou ia atoa, bona lokaia totona, auri badadia bona bolta danu ia karaia. \p \v 15 Salumu Kolohose, Misipa tano ena lohia, ese Ranu Lohilohi ena Ikoukou ia hanamoa. Ia ese iduara ia haginidia lou, bona guhi danu Ikoukou ena ataiai ia atoa. Iduara ta ta lokaia totona auri badadia bona bolta danu ia karaia. Salumu ese danu Sela Ena Gohu dekenai ia noho magu, king ena uma badibadinai, ela bona Davida Ena Hanua dekena amo ia diho ena vadavada, ma ia haginia lou. \p \v 16 Salumu ena murinai Nehemia Asabuku, Bete Suru tano kahana ena lohia, ese magu ia hanamoa ela bona Davida ena guria gabuna, bona taunimanima ese idia karaia gohuna, ma ela bona Tuari Goada Herea Taudia Edia Ruma. \s1 Levi taudia danu ese Ierusalema ena magu idia haginia lou \p \v 17 Salumu ena murinai, be Levi taudia ese magu idia hanamoa lou. Ginigunana be Rehumu Bani, bona Rehumu ena badibadinai, Hasabaia, Keila tano kahana ena lohia, ese Keila taudia ladadia dainai, magu ena kahana ta ia hanamoa. \p \v 18 Hasabaia ena murinai, edia tadikakana Bavai Henadada, Keila tano kahana ena lohia ese magu ma ia hanamoa. \p \v 19 Bavai ena murinai, Esere Iesua, Misipa ena lohia ese magu ena kahana ta ia hanamoa, tuari gaudia idia haboua ruma ela bona magu ia gageva lao gabuna. \p \v 20 Esere ena murinai, Baruku Sabai ese magu kahana ta ia hanamoa, magu ia gageva gabuna ela bona Hahelagaia Tauna Badana Eliasibi ena ruma iduara. \p \v 21 Unai murinai, magu kahana ta be Meremoto Uria, Hakoso ena tubuna ese ia haginia, Eliasibi ena ruma iduara dekena amo, ela bona Eliasibi ena ruma dokona. \s1 Hahelagaia taudia danu ese magu idia haginia lou \p \v 22 Meremoto ena murinai, hahelagaia taudia, Ierusalema kahana noho taudia ese magu kahana ta idia hanamoa lou. \p \v 23 Idia edia murinai, Beniamina bona Hasubu ese magu idia hanamoa lou, edia ruma ena vairana kahana dekenai. \p Asaraia Maseaia, Ananaia ena tubuna ese ma magu kahana ia hanamoa, iena ruma ena vairana dekenai. \p \v 24 Asaraia ia karaia gabuna badibadinai, Binui Henadada ese magu kahana ta ia hanamoa, Asaraia ena ruma dekena amo, ela bona magu ena kona dekenai. \p \v 25 Palala Usai ese ma magu ia haginia lou, magu ena kona, ela bona king ena ataiai ruma ena kohoro ena henuna kahana, gima taudia edia magu badibadinai. \p Palala ena murinai, Pedaia Paroso, \v 26 bona Opele ena ororo dekenai idia noho Dubu Helaga hesiai taudia ese magu ma idia hanamoa lao, ela bona Ranu ena Ikoukou ena dina daekau kahanai, bona unai ataiai kohoro ia vaira henia gabuna dekenai. \s1 Magu haginia taudia ma haida \p \v 27 Unai taudia edia murinai, Tekoa taudia ese magu kahana idia hanamoa, unai kohoro ia vaira henia gabunai, ela bona Opele ena magu. \p \v 28 Ma hahelagaia taudia orea ta ese unai Opele ena magu dekena amo mirigini kahanai magu idia haginia, ia lao bona Hosi edia Ikoukou. Idia ta ta ese sibodia edia ruma ta ta edia vairana dekenai magu idia haginia. \p \v 29 Sadoka Imere ese magu kahana ta, sibona ena ruma ena vairanai kahana, ia haginia. \p Semaia Sekanaia, Dina Ia Daekau Kahana Ikoukou ia gimaia tauna ese magu ma ia haginia, Sadoka ia haginia gabuna ena badibadina dekenai. \p \v 30 Hananaia Selemaia bona Hanunu Salapa, Salapa ena natuna namba 6, ese magu kahana ma ta idia haginia. \p Idia edia gaukara gabuna badibadinai magu kahana be Mesulama Berekaia ese ia haginia. Unai be ia sibona ena ruma ena vairanai. \p \v 31 Unai gabu ena badibadinai magu kahana be Malekaia, golo ia gaukaralaia tauna ese ia haginia, ia lao bona Dubu Helaga gaukara taudia bona hoihoi taudia edia ruma dekenai. Unai be Gau Itaia Ena Iduara ena vairanai, bona magu ena kona ena ataiai ia noho daiutu kahirakahira. \p \v 32 Inai kona daiutu ela bona Mamoe edia Iduara ena magu kahana be golo idia gaukaralaia taudia bona hoihoi taudia ese idia haginia. \c 4 \s1 Haida ese Nehemia ena gaukara idia koua gwauraia \p \v 1 Ai Iuda taudia ese Ierusalema ena magu ai haginia sivarai be Sanubalata ia kamonai neganai, ia be ia badu momokani, vadaeni ia ese Iuda taudia ia kirikirilaia. \v 2 Iena turana taudia bona Samaria tuari taudia edia vairana dekenai ia hereva, ia gwau, “Inai Iuda, manoka taudia be dahaka idia karaia noho? Ierusalema do idia haginia lou, a? Idia laloa edia boubou karadia dekena amo unai haginia gaukara be dina tamona lalonai do idia haorea, a? Lahi ese ia gabua ore nadi dikadia dekena amo, hanua idia haginia nadidia idia halaoa, a?” \p \v 3 Tobaia, Amono tauna be Sanubalata ena badibadinai. Vadaeni ia gwau, “Io, idia be dahaka idia haginia noho? Bema uda sisia ta be edia nadi maguna ena latanai ia daekau neganai ia ese do ia veria diho.” \p \v 4 Lau Nehemia ese Dirava lau noia, lau gwau, “Dirava e, edia hereva dika mani oi kamonai. Edia hereva dika be edia kwarana dekenai do oi hamorua diho. \p “Idia do oi negea diho, vadaeni tuari taudia ese idia do idia abia mauri, mai guia danu, bona idia noho tanona taudia ese edia kohu do idia henaoa. \v 5 Edia kara dika do oi gwauatao lasi, bona edia kara dika do oi laloaboio lasi, badina be idia ese oi idia habadua, magu haginia taudia edia vairanai.” \p \v 6 Unai dainai, magu ai haginia noho, bona nega daudau lasi lalonai magu ibounai ena ataiai lata korikori ena kahana be ai haorea, badina taunimanima idia gaukara goada, mai edia kudouna ibounai danu. \p \v 7 To Sanubalata bona Tobaia, bona Arabia bona Amono bona Asadoda taudia ese Ierusalema ena magu ena matu bona ena makohia gabudia idia hanamoa noho sivarai idia kamonai neganai idia badu momokani. \v 8 Vadaeni idia ibounai ese idia haboua tamona, bona idia laloa tamona Ierusalema do idia tuari henia, laloa daradara do idia havaraia totona. \v 9 To ai ese aiemai Dirava dekenai ai guriguri, bona gima taudia ai atoa, dina bona hanuaboi aiemai gaukara gabudia idia gimaia. \p \v 10 To Iuda taudia idia gwau, “Ai be metau gaudia momo ai huaia noho dainai aiemai goada ia ore lao. Momoru be bada herea. Ai be hegeregere lasi magu do ai haginia. \p \v 11 “Ai dekenai idia ura tuari gwauraia taudia be idia laloa ai be ai diba lasi, bona ai itaia lasi, hunia dekenai do idia raka mai, ai do idia alaia totona, bona aiemai gaukara do idia hadokoa totona.” \p \v 12 To Iuda taudia, unai taudia edia huanai idia noho taudia, ese edia tuari hereva idia kamonai. Vadaeni inai Iuda taudia be ai dekenai idia mai, ai dekenai idia sisiba, idia gwau, “Umui dekenai idia ura tuari taudia ese palani idia karaia noho, ita do idia hadikaia gwauraia.” \v 13 Unai dainai lau, Nehemia ese Iuda taudia dekenai tuari kaia, io, bona diba bona peva lau henia, bona magu ia do kwadogi herea gabudia murina dekenai lau atodia, edia iduhu ta ta dekenai. \p \v 14 Lau itaia, Iuda taudia be idia laloa hekwarahi, unai dainai edia gunalaia taudia bona tau badadia lau hamaoroa, lau gwau, “Ita idia tuari henia gwauraia taudia dekenai umui gari lasi. Lohiabada umui laloa noho. Ia be mai siahu bada bona mai garina, vadaeni emui tadikakana taudia dainai, emui natuna dainai, emui adavana dainai, bona emui ruma dainai do umui tuari.” \p \v 15 Ai dekenai idia tuari gwauraia taudia ese idia kamonai edia palani ai diba vadaeni. Unai dainai idia diba Dirava ese edia palani ia hadikaia vadaeni. Unai dainai ai ibounai ese magu dekenai ai giroa lao, ta ta ese iena gaukara, iena gaukara ia karaia. \p \v 16 Unai dina dekena amo ia lao, lauegu gaukara taudia kahana ese magu dekenai idia gaukara, to kahana be edia io, kesi, peva, bona tuari dabua idia abia hegaegae. Bona Iuda taudia edia gunalaia taudia ese, magu idia haginia Iuda taudia ibounai idia durua bona hagoadaia. \v 17 Haginia totona kohu idia huaia taudia ese edia imana ta dekenai idia gaukara, ma edia imana ta dekenai tuari gaudia idia dogoatao. \v 18 Bona magu idia haginia taudia ibounai ese edia gabana dekenai tuari kaia idia kwatua. Kibi do ia hiriria tauna be lau, Nehemia, egu badibadinai ia gini noho. \p \v 19 Vadaeni lau ese Iuda taudia, bona edia gunalaia taudia, bona edia tau badadia lau hamaoroa, lau gwau, “Gaukara be ia bada, bona magu dekenai ita gaukara gabudia edia padadia be daudau. \v 20 Bema kibi ena regena umui kamonai neganai, lau dekenai do umui haboua mai haraga. Iseda Dirava ese ita dainai do ia tuari.” \p \v 21 Unai dainai dina ibounai, daba maragi dekena amo ela bona hisiu idia daekau neganai, ai orea kahana ese magu ai gaukaralaia, bona ai orea kahana ese io ai dogoatao hegaegae, ai gima. \p \v 22 Unai neganai, lau ese gaukara idia naria taudia lau hamaoroa, idia bona edia gaukara taudia ibounai be hanuaboi neganai Ierusalema dekenai do idia noho. Unai bamona dekenai, ai ese Ierusalema be hanuaboi neganai ai gimaia, to dina neganai ai gaukara. \v 23 Lau bona lauegu tadikaka, bona lauegu hesiai taudia, bona lau idia gimaia taudia, ai ibounai be hanuaboi neganai aiemai dabua ai kokia lasi. To ai ta ta ibounai be nega ibounai aiemai tuari gaudia ai kwatua noho. \c 5 \s1 Nehemia ese ogogami taudia ia durua \p \v 1 Unai neganai taunimanima momo, tau, mai edia adavadia danu ese edia varavara Iuda taudia dekenai idia maumau. \v 2 Badina ogogami taudia idia gwau, “Aiemai natudia be momo herea, ai ese aniani ai abia, be gau badana, do ai mase garina.” \p \v 3 Ma haida idia gwau, “Ai ese moni abiatorehai totona aiemai uma gabudia bona vain umadia bona aiemai ruma danu ai gwauhamata henidia noho. Inai bamona ai karaia hitolo dainai, aniani be lasi dainai.” \p \v 4 Ma haida idia gwau, “Ai ese unai moni ai abiatorehai be king ena takisi do ai henia totona. Unai dainai aiemai uma gabudia bona vain umadia ai gwauhamata henidia noho. \p \v 5 “Unai aiemai varavara Iuda taudia bona ai, be bese tamona. Bona aiemai natudia bona idia edia natudia be hegeregere, ani? To aiemai natudia be hesiai taudia totona ai hoia noho. Aiemai natudia hahine haida danu be madi ai hoia vadaeni, hesiai mai guia danu idia noho. To ai be dala lasi idia do ai hoia lou, badina be tau haida ese aiemai umadia bona vain umadia idia abia vadaeni.” \p \v 6 Lau Nehemia ese edia maumau bona edia hereva lau kamonai neganai lau be badu momokani. \v 7 Lau laloa namonamo guna, vadaeni lau ese taunimanima edia gunalaia taudia bona lohia taudia lau gwau henia momokani, lau gwau, “Umui ese emui varavara taudia dekena amo abiatorehai ena atoa kau moni umui abia noho.” \p Lau ese hebou bada herea lau boiria, inai hepapahuahu do lau hamaoromaoroa totona. \v 8 Vadaeni lau gwau, “Ai ese aiemai goada hegeregerena, aiemai varavara Iuda taudia, idau bese dekenai idia hoia taudia, be daudau gabudia dekena amo ai hoidia lou. To hari umui Iuda taudia ese emui varavara umui hoidia noho, ai ese ma do ai hoidia lou totona, a?” Hebou taudia be regerege ta lasi, bona mai edia hereva ta lasi. \p \v 9 Unai dainai lau gwau, “Emui kara be namo lasi. Umui ese iseda Dirava do umui gari henia ena dala dekenai umui raka noho be namo, idau bese taudia ese ita do idia kirikirilaia garina. Badina inai idau bese taudia ese ita hadikaia dalana idia tahua noho. \p \v 10 “Inai danu, lau bona egu tadikakana bona egu hesiai taudia ese moni, bona aniani unai taunimanima dekenai ai heniatorehai vadaeni. To namona be ita ese inai abiatorehai davana mai atoa kau moni abia kara do ita hadokoa. \v 11 Hari dina dekenai, edia uma gabudia, edia vain umadia, edia olive umadia, bona edia ruma do umui henidia lou. Bona umui gwauraia vadaeni atoa kau moni, karoa 100 ta ta dekena amo, moni o aniani o uaina o olive dehoro, idia dekena amo umui gwauraia abiatorehai davana, do umui henidia lou.” \p \v 12 Vadaeni idia gwau, “Ai ese do ai henia lou, bona gau ta ma idia dekena amo do ai gwauraia lasi. Oiemu hereva hegeregerena sibona do ai karaia.” \p Unai neganai hahelagaia taudia lau boiria, bona idia edia vairana dekenai, inai gunalaia taudia bona lohia taudia ese gwauhamata helagana idia gwauraia, unai edia gwauhamata lau dekenai, be do idia karaia momokani. \p \v 13 Vadaeni lau ese egu rami be edia vairana dekenai lau davea, lau gwau, “Inai gwauhamata do idia hamomokania lasi taudia ibounai be Dirava ese edia ruma dekena amo, bona edia gaukara dekena amo, unai bamona do ia negedia ore. Dirava ese unai bamona tauna do ia negea bona bubua momokani, bona ia be gau anina lasi!” \p Unai neganai hebou taudia ibounai ese “Amen” idia gwauraia, bona Lohiabada idia hanamoa. Bona taunimanima ese edia gwauhamata hegeregerena idia karaia. \s1 Nehemia ese gavana ena gaukara davana ia abia lasi \p \v 14 Lau be Iuda tano ena gavana lagani 12 lalonai, bona unai nega lalonai, king Aratasaseta ena lohia lagani namba 20 ela bona ena lohia lagani namba 32 neganai, lau bona egu tadikakana ese gavana ibounai idia abia aniani ai ania lasi. \v 15 Gavana taudia gunadia, lau idia gunalaia taudia, ese takisi metauna taunimanima dekena amo idia abia, dina ta ta ibounai siliva moni 40, bona aniani bona uaina danu. Edia hesiai taudia ese danu taunimanima idia dagedage henidia. To lau ese Dirava lau gari henia dainai, unai bamona lau karaia lasi. \v 16 Lau ese danu Ierusalema ena magu haginia gaukara lau karaia goada, bona tano ta lau abia lasi. Egu hesiai taudia danu be magu haginia gaukara idia karaia. \p \v 17 Egu aniani patana dekenai be Iuda taudia 150, mai edia lohia taudia danu idia aniani noho, idau tano taudia, lau idia vadivadi henia taudia ibounai danu. \v 18 Dina ibounai inai aniani gaudia lau abia hegaegae: Boromakau tau ta, mamoe namodia 6, kokoroku momo danu. Bona dina 10, 10 dekena amo uaina idauidau momo lau haboua mai. Momokani inai bamona lau karaia, to gavana idia abia aniani korikori lau tahua lasi, badina be lau diba inai taunimanima edia hesiai gaukara bona takisi be metau herea. \p \v 19 Egu Dirava e, inai taunimanima lau durudia karadia mani do oi laloa, bona lau do oi hanamoa. \c 6 \s1 Tau haida ese Nehemia hadikaia dalana idia tahua \p \v 1 Sanubalata, bona Tobaia, bona Geseme, Arabia tauna, bona ai idia hadikaia gwauraia taudia idia kamonai ai ese magu ai haorea, bona magu ena matu ibounai ai koua vadaeni. (To gau tamona unai neganai iduara lau haginidia haorea lasi.) \p \v 2 Vadaeni Sanubalata bona Geseme ese hereva be lau dekenai idia siaia mai, idia gwau, “Oi mai, Ono ena tano palaka ena hanua ta dekenai do ita hebou.” To idia ura lau do idia hadikaia. \p \v 3 Unai neganai lau ese hereva idia dekenai lau siaia, lau gwau, “Lau ese gaukara badana ta lau karaia noho, bona lau rakatania diba lasi. Inai gaukara do lau hadokoa, bona oi dekenai do lau lao, a?” \p \v 4 Nega 4 unai hereva lau dekenai idia siaia, bona nega 4 lau ese unai bamona idia dekenai lau haere. \p \v 5 Vadaeni Sanubalata ese iena hesiai tauna ta lau dekenai ia siaia, iena imana dekenai be revareva ta, koua lasi gauna. \v 6 Revareva ena hereva anina be inai: \mi “Bese idauidau edia huanai idia herevalaia noho, bona Geseme ese danu ia gwauraia noho, oi bona Iuda taudia ese do umui dagedage, bona unai dainai magu umui haginia noho, bona oi ura Iuda edia king dagi do oi abia. \v 7 Bona idia gwau danu oi ese peroveta taudia haida danu be Ierusalema dekenai oi haginia vadaeni, idia ese oi do idia gwauraia hedinarai, oi be Iuda ena king totona. Harihari inai hereva be king Aratasaseta ese do ia kamonai. Unai dainai inai kara be oi bona lau do ita herevalaia hebou be namo.” \p \v 8 Vadaeni hereva be ia dekenai lau siaia lao, lau gwau, “Oi gwauraia kara ta ai karaia lasi. Oi sibona ese oi laloa kava noho.” \p \v 9 Idia ibounai idia ura ai idia hagaria momokani, ai ese magu gaukara dekenai do ai manoka bona gaukara do ai hadokoa totona. Unai lau diba dainai lau ese lau gaukara goada momokani. \p \v 10 Semaia, Delaia Mehetabele ena natuna ese ia gwau iena ruma ia rakatania diba lasi. Vadaeni iena ruma dekenai lau daekau neganai Semaia ia gwau, “Dirava ena Dubu Helaga lalonai do ita raka vareai, unuseni iduara do ita lokaia, bona Dubu ena lalonai do ita hunia, badina be hanuaboi lalonai oi alaia mase totona tau haida do idia mai.” \p \v 11 To lau gwau, “Lau hegeregerena tauna ta do ia heau bona hunia, a? Oi laloa tau ta, lau hegeregerena, bema Dubu Helaga ena lalonai ia hunia neganai mauri do ia davaria diba, a? Lau be do lau raka vareai lasi momokani.” \v 12 Unai neganai egu lalona ia kehoa, lau diba vadaeni, Dirava ese unai peroveta hereva ia siaia lasi, to unai peroveta tauna ese lau hadikaia totona unai hereva ia gwauraia, Tobaia bona Sanubalata ese moni idia henia dainai. \v 13 Idia ese moni dekenai Semaia idia hoia, iena hereva dekenai do lau gari, bona unai kara do lau karaia, vadaeni do lau kerere totona. Bona bema unai kerere lau karaia neganai, egu ladana do idia hadikaia, vadaeni hemarai do lau davaria. \p \v 14 Lau guriguri, lau gwau, “Egu Dirava e, Tobaia bona Sanubalata edia kara unai bamona mani do oi laloatao, bona peroveta hahine Noadaia bona peroveta taudia haida danu, lau idia hagaria gwauraia taudia edia kara danu do oi laloatao.” \s1 Ierusalema ena magu haginia gaukara idia haorea \p \v 15 Iuda taudia ese magu haginia lou gaukara be dina 52 lalonai idia haorea, unai be hua ladana Elulu ena dina namba 25 dekenai idia haorea. \v 16 Ai idia ura hadikaia taudia ibounai ese inai sivarai idia kamonai neganai, bona bese idauidau, ai kahirakahira idia noho tano taudia idia itaia neganai, idia gari bona idia hemarai, badina idia diba aiemai Dirava ena durua dainai inai gaukara ai haorea. \p \v 17 Inai danu, unai dinadia lalonai Iuda ena lohia taudia ese revareva momo Tobaia dekenai idia siaia lao, bona Tobaia ese ena revareva be idia dekenai ia haloua. \v 18 Iuda dekenai noho taudia momo ese Tobaia idia durua noho, badina iena ravana be Sekanaia Ara, bona iena natuna tau Iehohanana ese Mesulama Berekaia ena natuna hahine ia adavaia vadaeni. \p \v 19 Ma unai dinadia lalonai danu taunimanima ese Tobaia ena kara namodia ena sivarai be lau dekenai idia hamaoroa, bona egu hereva ibounai be ia dekenai idia hadibaia. Bona unai Tobaia ese revareva momo lau dekenai ia siaia noho, lau do ia hagaria totona. \c 7 \s1 Nehemia ese Ierusalema magu iduara gimaia taudia ia abia hidi \p \v 1 Magu idia hanamoa haorea vadaeni, bona iduara idia haginidia haorea vadaeni, bona magu iduara gimaia taudia bona ane abia taudia bona Levi taudia ese edia gaukara idia abia murinai, \v 2 lau ese egu tadina Hanani bona kohoro ena biaguna Hananaia lau abia hidi, Ierusalema naria gaukara do idia karaia totona. Hananaia be abidadama tauna bona Dirava ia gari henia tauna, bona iena kara maoromaoro ese taunimanima momo edia kara maoromaoro ia hereaia. \v 3 Lau ese idia lau hamaoroa, idia ese Ierusalema ena magu iduara bona ikoukou do idia kehoa lasi ela bona dina do ia siahu, bona idia ese edia gima gaukara do idia rakatania lasi neganai, dina diho neganai, iduara ibounai be auri dekena amo do idia koua bona lokaia. Bona Ierusalema noho taudia edia huanai dekena amo gima taudia lau abia hidi, ta ta ena gabu, ena gabu dekenai, bona ta ta ena ruma, ena ruma kahana ibounai, do idia gimaia. \s1 Babulonia ena hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai taudia edia ladadia \p \v 4 Ierusalema be hanua bada herea, to ia lalonai noho taudia be momo lasi, bona ruma be do idia haginia lou lasi. \p \v 5 Vadaeni Dirava ese laloa ta egu lalona dekenai ia havaraia, lohia taudia bona taunimanima gunalaia taudia bona Iuda taudia ibounai do lau haboua, edia bese ta ta edia ladadia do lau torea totona. To unai neganai, Babulonia ena hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai guna taudia edia ladadia buka lau davaria. Unai buka lalonai inai bamona ia torea: \p \v 6 Babulonia ena king, Nebukanesa, ese guna Babulonia dekenai ia abia lao Iuda taudia momo ese Babulonia idia rakatania, bona Ierusalema bona Iuda dekenai idia giroa lou neganai, idia ta ta edia hanua ta ta dekenai idia lao. \p \v 7 Idia edia gunalaia taudia be Serubabele, Iosua, Nehemia, Asaraia, Ramaia, Nahamani, Morodekai, Bilesana, Misaperete, Bigevai, Nehumu bona Banaha. \b \p Israela iduhu, bona ta ta edia tau be hida, Babulonia dekena amo Iuda dekenai idia giroa mai, be inai: \q1 \v 8 Paroso iduhu — 2172 \q1 \v 9 Sepataia — 372 \q1 \v 10 Ara — 652 \q1 \v 11 Pahata Moaba (unai be Iosua bona Ioaba edia bese taudia) — 2818 \q1 \v 12 Elama — 1254 \q1 \v 13 Satu — 845 \q1 \v 14 Sakai — 760 \q1 \v 15 Binui — 648 \q1 \v 16 Bebai — 628 \q1 \v 17 Asagada — 2322 \q1 \v 18 Adonikama — 667 \q1 \v 19 Bigevai — 2067 \q1 \v 20 Adina — 655 \q1 \v 21 Atere (unai be Hesekaia ena bese taudia) — 98 \q1 \v 22 Hasumu — 328 \q1 \v 23 Besai — 324 \q1 \v 24 Haripa — 112 \q1 \v 25 Gibeona — 95 \b \p Ma inai hanua ta ta dekenai guna idia noho taudia danu idia giroa mai: \q1 \v 26 Betelehema bona Netopa — 188 \q1 \v 27 Anatoto — 128 \q1 \v 28 Bete Asamavete — 42 \q1 \v 29 Kiriata Iearimi, Kepira bona Beroto — 743 \q1 \v 30 Rama bona Geba — 621 \q1 \v 31 Mikimasa — 122 \q1 \v 32 Betele bona Ai — 123 \q1 \v 33 Nebo (ma ta) — 52 \q1 \v 34 Elama (ma ta) — 1254 \q1 \v 35 Harimi — 320 \q1 \v 36 Ieriko — 345 \q1 \v 37 Lodu, Hadida, bona Ono — 721 \q1 \v 38 Senaha — 3930 \b \p Ma hahelagaia taudia, Babulonia ena hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai, be inai: \q1 \v 39 Iedaia (ia be Iosua iduhu tauna), ena bese — 973 \q1 \v 40 Imere ena bese — 1052 \q1 \v 41 Pasahuru ena bese — 1247 \q1 \v 42 Harimi ena bese — 1017 \b \p Ma Levi taudia, Babulonia ena hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai be inai: \q1 \v 43 Iosua bona Kademiele (Idia be Hodavaia ena bese taudia) — 74 \q1 \v 44 Dubu Helaga ena ane abia Levi taudia: Asapa ena bese taudia — 148 \q1 \v 45 Dubu Helaga ena iduara gimaia Levi taudia: Salumu, Atere, Talemono, Akubu, Hatita bona Sobai — 138 \b \p Ma Dubu Helaga ena hesiai taudia edia bese taudia, hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai, be inai: \q1 \v 46 Siha, Hasupa, bona Tabaota \q1 \v 47 Kerosi, Sia, bona Padono \q1 \v 48 Lebana, Hagaba, bona Salemai \q1 \v 49 Hanana, Gidele, bona Gahara \q1 \v 50 Reaia, Resini, bona Nekoda \q1 \v 51 Gasama, Usa, bona Pasea \q1 \v 52 Besai, Meunimi, bona Nepusimi \q1 \v 53 Bakabuku, Hakupa, bona Harahuru \q1 \v 54 Basalutu, Mehida, bona Harasa \q1 \v 55 Bakosi, Sisera, bona Tema \q1 \v 56 Nesaia, bona Hatipa. \b \p Ma Solomona ena hesiai taudia edia bese taudia, hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai taudia be inai: \q1 \v 57 Sotai, Soperete, bona Perida \q1 \v 58 Iala, Dakono, bona Gidele \q1 \v 59 Sepataia, Hatili, Pokerete Hasabaimi, bona Amoni \b \q1 \v 60 Dubu Helaga ena hesiai taudia edia bese taudia, bona Solomona ena hesiai taudia edia bese taudia danu, ibounai be 392. \b \p \v 61 Ma taunimanima orea ta be Parasa hanua haida, Tele Mela, Tele Harasa, Kerubu, Adona bona Imere dekena amo idia mai, to edia bese, bona edia sene taudia edia ladadia idia hamomokania diba lasi. Unai dainai idia hamomokania diba lasi, idia be Israela bese taudia, o lasi. \p \v 62 Inai orea taudia be Delaia besena, Tobaia besena, bona Nekoda besena taudia. Idia ibounai be 642. \b \p \v 63 Hahelagaia taudia haida danu, Hobaia besena, Hakoso besena, bona Barasalai besena taudia ese Babulonia ena hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai. Unai Barasilai ese Gileada tauna ena natuna hahine ta ia adavaia, bona unai hahine ena tamana ena ladana ia abia, iena. \v 64 Unai taudia ese edia sene taudia edia ladadia buka lalonai idia tahua, to idia davaria lasi. Unai dainai Iuda gunalaia taudia ese unai hahelagaia taudia be edia dagi dekena amo idia atodia siri, idia be goeva lasi dainai. \v 65 Bona Iuda ena gavana tauna ese idia ia taravatua, aniani helaga herea do idia ania lasi, ela bona hahelagaia tauna ta ese Urima bona Tumima gaukaralaia dalana do ia diba. \p \v 66 Babulonia dekena amo Iuda dekenai idia giroa mai taudia ibounai be 42,360. \v 67 Ma danu, edia hesiai taudia, tau bona hahine be ibounai 7337. Ma edia ane abia taudia, tau bona hahine, be 245. \p \v 68 Edia hosi be 736, edia doniki badadia be 245. \v 69 Edia kamelo be 435, bona edia doniki maragidia be ibounai 6720. \b \p \v 70 Iduhu edia lohia taudia haida ese Dubu Helaga hanamoa lou gaukara totona harihari gaudia idia henia. \p Iuda ena gavana tauna ese ia henia gaudia be inai: \q1 Golo ena metau 8 kilogaram \q1 Uro namodia 50 \q1 Hahelagaia taudia edia dabua 530. \p \v 71 Iduhu lohia taudia haida ese idia henia gaudia be inai: \q1 Golo ena metau 168 kilogaram \q1 Siliva ena metau 1250 kilogaram. \p \v 72 Taunimanima oredia idia henia gaudia be inai: \q1 Golo ena metau 168 kilogaram \q1 Siliva ena metau 140 kilogaram \q1 Hahelagaia taudia edia dabua 67. \p \v 73 Hahelagaia taudia, Levi taudia, bona taunimanima haida be Ierusalema dekenai idia noho. To iduara gimaia taudia, ane abia taudia, Dubu Helaga ena hesiai taudia, bona Israela taudia ibounai be edia hanua korikori ta ta dekenai idia noho. \c 8 \s1 Esera ese Taravatu Buka be Iuda taudia dekenai ia duahia \p \v 1 Hua namba 7 lalonai, Israela taudia be ibounai edia hanua ta ta dekenai idia noho lou. Unai hua ena dina ginigunana dekenai idia ibounai Ierusalema dekenai idia haboua, Ranu ena Ikoukou ena ariara lalonai. Vadaeni idia ese Taravatu hadibaia tauna Esera idia hamaoroa, Mose ena Taravatu Buka, Lohiabada ese Israela dekenai ia henia gauna, do ia mailaia. \p \v 2 Unai dainai Esera, hahelagaia tauna ese, Taravatu Buka ia abia, unai taunimanima, tau, hahine bona natuna badadia, kamonai diba taudia ibounai edia vairana dekenai ia mailaia. \v 3 Unai Ranu ena Ikoukou ena ariara lalonai Esera ese Taravatu ia duahia, daba rere negana ela bona dina tubu, bona idia ibounai ese unai hereva idia kamonai namonamo. \p \v 4 Esera ia gini gabuna be patapata ta, unai duahia gaukara totona au dekena amo idia karaia gauna. Esera ena idiba kahana dekenai idia gini taudia be Matitaia, Sema, Anaia, Uria, Hilekaia bona Maseaia. Esera ena lauri kahanai idia gini taudia be Pedaia, Misaela, Malekaia, Hasumu, Hasabadana, Sekaraia bona Mesulama. \p \v 5 Esera ese Buka ia kehoa neganai, taunimanima ibounai idia itaia, badina ia be idia ibounai edia ataiai dekenai, patapata ena latanai ia gini dainai. Bona Buka ia kehoa neganai, taunimanima ibounai idia toreisi, idia gini. \v 6 Esera ia hereva, ia gwau, “Lohiabada, Dirava badana, do ita hanamoa.” \p Taunimanima ibounai ese edia imana idia abia isi, idia gwau, “Amen! Amen!” Vadaeni tomadiho totona idia tui diho, bona edia vairana be tano dekenai idia atoa. \p \v 7 Vadaeni idia toreisi, edia gabu dekenai idia gini, bona Levi taudia ese Taravatu ena anina be idia dekenai idia hadibaia namonamo. Levi taudia be inai: Iesua, Bani, Serebaia, Iamini, Akubu, Sebetai, Hodaia, Maseaia, Kelita, Asaraia, Iosabada, Hanana, Pelaia. \v 8 Idia ese taunimanima idia durua, bona Taravatu ena hereva ibounai ena anina idia hedinaraia namonamo. \p \v 9 Taunimanima ese Taravatu idia kamonai momokani neganai, idia laloa momo, bona idia tai hamatamaia. Unai neganai Nehemia, gavana tauna, bona Esera, hahelagaia tauna bona Taravatu diba tauna, bona Levi taudia, taunimanima idia durua taudia ese taunimanima idia hamaoroa, idia gwau, “Inai dina be helaga, Lohiabada, umui emui Dirava ena dina. Do umui lalohisihisi lasi, do umui tai lasi.” \p \v 10 Nehemia ia gwau, “Umui emui ruma dekenai do umui lao, aniani namona do umui ania, uaina do umui inua. Bona edia aniani bona uaina be lasi taudia dekenai aniani bona uaina do umui henia. Badina hari dina be helaga, iseda Lohiabada ena dina. Unai dainai do umui lalohisihisi lasi, badina be Lohiabada dainai ita moale neganai, goada do ita abia.” \p \v 11 Unai bamona dala dekenai Levi taudia ese taunimanima ibounai edia huanai idia lao, idia hamaoroa do idia lalohisihisi lasi, dina be ia helaga namo herea dainai. \v 12 Unai dainai taunimanima ibounai ta ta edia ruma, edia ruma dekenai idia lao, bona mai moale danu idia aniani bona inuinu, bona haida dekenai danu idia henia, badina be Esera ia gwauraia vadaeni hereva ena anina idia davaria vadaeni. \s1 Au Raurau Ruma Maragidia ena Aria \p \v 13 Kerukeru, taunimanima ibounai edia iduhu gunalaia taudia, bona hahelagaia taudia, bona Levi taudia danu ese Esera dekenai idia haboua. Vadaeni Esera ese Taravatu ena hadibaia hereva idia dekenai ma ia gwauraia lou. \v 14 Idia davaria, Taravatu lalonai, Lohiabada ese Mose ia hadibaia, hua namba 7 lalonai, Israela taudia be au raurau ruma maragidia dekenai do idia noho, bona Au Raurau Ruma Maragidia ena Aria do idia karaia. \v 15 Unai dainai unai gunalaia taudia ese edia hanua ta ta bona Ierusalema dekenai hereva idia siaia, idia gwau, “Do umui raka lao, ororo do umui daekau, olive audia, kasuarina audia, pama audia, bona au idauidau edia rigi do umui abia, au raurau ruma maragidia do umui karaia, Taravatu lalonai ia torea hegeregere.” \p \v 16 Unai dainai taunimanima idia raka lao, rigi idia gogoa, au raurau ruma maragidia idia karaia totona. Vadaeni edia ruma guhi latanai, edia ruma ariara gabudia lalonai, Dirava ena Dubu Helaga ena magu lalonai ariara, bona Ranu ena Ikoukou ena ariara dekenai, bona Eparaima ena Ikoukou ena ariara dekenai danu unai au raurau ruma maragidia ibounai idia haginia. \v 17 Babulonia ena abia mauri dekena amo idia giroa mai lou taudia ibounai ese unai au raurau ruma maragidia idia haginia, bona inai ruma maragidia lalonai idia noho. Inai bamona kara be Israela taudia idia karaia lasi, Iosua Nunu ena nega ia mai bona Esera ena nega. Bona idia ibounai, mai moale bada danu unai au raurau ruma maragidia noholaia kara idia karaia. \v 18 Bona Au Raurau Ruma Maragidia Aria ena dina ginigunana ela bona aria ena dina dokona Esera ese dina ta ta ibounai Dirava ena Taravatu ena hereva haida ia duahia. Dina 7 lalonai aria idia karaia, vadaeni dina namba 8 dekenai, dokona hebou ta idia karaia, Taravatu lalonai ia torea hegeregere. \c 9 \s1 Israela taudia ese edia kara dika idia gwauraia hedinarai \p \v 1 Unai hua ena dina namba 24 Israela taudia idia hebou, aniani idia ania lasi, bona puse dabua idia karaia, edia kara dika dainai, edia lalohisihisi idia hedinaraia totona. \v 2 Israela taudia be idau bese taudia ibounai dekena amo idia raka siri vadaeni. Edia kwarana dekenai kahu idia negea, edia lalohisihisi hedinaraia totona. Unai neganai danu idia gini, edia kara dika, bona edia sene taudia edia kara dika idia gwauraia hedinarai. \v 3 Bona edia gabu dekenai idia gini neganai, hora toi lalonai, Lohiabada ena Taravatu be Esera ese ia duahia. Ma hora toi lalonai idia edia kara dika idia gwauraia hedinarai, bona Lohiabada, edia Dirava dekenai idia tomadiho. \p \v 4 Levi taudia be mai edia pata ta, edia gini gabuna. Pata ena latanai Iesua, Bani, Kademiele, Sebanaia, Buni, Serebaia, Bani bona Kenani idia gini. Idia ese Lohiabada, edia Dirava dekenai idia guriguri, mai boiboi bada danu. \p \v 5 Vadaeni Levi taudia, Iesua bona Kademiele bona Bani bona Hasabaneia bona Serebaia bona Hodaia bona Sebanaia bona Petahaia ese Israela idia boiria hebou, idia gwau, \q1 “Umui gini, Lohiabada emui Dirava do umui hanamoa. \q1 Ia do umui hanamoa ela bona hanaihanai! \q1 Dirava ena ladana namo herea do umui hanamoa. \q1 Taunimanima edia hanamoa be hegeregere lasi Dirava do idia hanamoa!” \b \p \v 6 Vadaeni Esera ese inai guriguri ia gwauraia: \q1 “Oi be Lohiabada, oi sibona be Lohiabada. \q1 Oi ese guba oi karaia. \q1 Oi ese guba ena hisiu ibounai oi karaia. \q1 Oi ese tanobada, bona tanobada lalonai gaudia ibounai oi karaia. \q1 Oi ese gau ibounai dekenai mauri oi henia noho. \q1 Guba dekenai idia noho aneru ese oi dekenai idia tomadiho noho. \q1 \v 7 Oi, Lohiabada Dirava, ese Aberamo oi abia hidi. \q1 Oi ese Aberamo oi hakaua, \q1 vadaeni Uru, Kaledea hanua dekena amo ia raka mai. \q1 Oi ese iena ladana oi atoa ‘Aberahamo.’ \q1 \v 8 Oi ese Aberahamo oi tahua, bona oi davaria, \q1 Aberahamo ese oi dekenai ia abidadama henia, \q1 bona oi ese ia danu gwauhamata taravatuna oi karaia. \q1 Oi ese Kanana taudia, Hiti taudia, Amoro taudia, \q1 Perisi taudia, Iebusu taudia, Girigasa taudia, \q1 edia tano Aberahamo dekenai oi henia, \q1 iena tubuna taudia be unai tano dekenai do idia noho. \q1 Oi ese oiemu gwauhamata oi badinaia, badina oi be maoromaoro. \b \q1 \v 9 “Oi ese aiemai sene taudia edia hisihisi oi itaia Aigupito dekenai, \q1 bona edia taitai oi kamonai Davara Kakakaka dekenai. \q1 \v 10 Toa bona hoa karadia oi karaia. \q1 Farao bona iena hesiai taudia ibounai, \q1 bona iena tano taudia danu oi hadikaia, \q1 badina be oi diba vadaeni, \q1 idia ese aiemai sene taudia idia dagedage henia, \q1 bona oiemu ladana oi habadaia, ia mai bona hari. \q1 \v 11 Oi ese idia edia vairanai davara oi hapararaia, \q1 vadaeni idia be davara ena huanai dekena amo, \q1 idia raka hanaia, tano kaukau dekenai. \q1 Bona idia luludia taudia be davara dobu lalonai, \q1 oi negedia, idia diho, \q1 nadi be ranu dobu lalonai ia diho bamona. \q1 \v 12 Dina lalonai oiemu bese be ori ta, \q1 dekena amo oi hakaudia, \q1 bona hanuaboi lalonai oi ese lahi ta, \q1 dekena amo edia dala oi hadiaria. \q1 \v 13 Sinai Ororo dekenai oi be guba dekena amo oi diho mai, \q1 oiemu bese dekenai oi hereva. \q1 Oi ese taravatu namodia, \q1 bona hadibaia hereva namodia idia dekenai oi henia. \q1 \v 14 Oiemu Sabati Dinadia naria dalana danu oi hadibadia, \q1 bona oiemu hesiai tauna Mose dekena amo, \q1 oiemu taravatu bona oda oi henidia. \b \q1 \v 15 “Oi ese aniani guba dekena amo oi siaia diho, \q1 oiemu bese idia hitolo neganai do idia ania totona. \q1 Bona idia ranu mase neganai, \q1 ranu be nadi dekena amo oi abia mai, \q1 ia heau diho. \q1 Bona unai oi gwauhamata henidia tano, \q1 do idia biagua dalana, \q1 be oi ese oiemu bese dekenai oi hamaoroa. \q1 \v 16 To aiemai sene taudia be hekokoroku, \q1 bona laloa auka taudia idia lao. \q1 Oiemu oda idia kamonai henia lasi. \q1 \v 17 Oiemu oda idia badinaia lasi, \q1 oiemu kara ibounai idia laloaboio. \q1 Oiemu hoa kara bona toa kara ibounai idia laloaboio. \q1 Idia be hekokoroku dainai, \q1 edia gunalaia tauna ta idia abia hidi, \q1 ia ese idia do ia hakaua lou, \q1 Aigupito ena hesiai mai guia dekenai. \q1 To oi be kara dika gwauatao Diravana. \q1 Oi be mai oiemu hariharibada, bona mai oiemu bogahisihisi. \q1 Badu totona oi be haraga lasi, \q1 to lalokau totona oi be henia bada Diravana, \q1 unai dainai oi rakatanidia lasi. \q1 \v 18 Idia ese auri idia havevea, \q1 boromakau tau ena laulau idia karaia, \q1 idia gwau ia be dirava ta, \q1 Aigupito dekena amo ia hakaudia! \q1 Lohiabada e, idia ese oi idia hadikaia bada herea. \q1 \v 19 To oiemu bogahisihisi bada herea dainai, \q1 taunimanima idia noho lasi tano dekenai oi rakatanidia lasi. \q1 Oi ese ori bona lahi oi hadokoa lasi, \q1 to edia dala be dina dekenai bona hanuaboi dekenai, \q1 oi hedinaraia noho. \q1 \v 20 Oiemu Lauma namona idia dekenai oi henia, \q1 ia ese dahaka do idia karaia, ia hadibadia. \q1 Bona oiemu mana aniani oi hadokoa lasi, \q1 to oi henidia noho, idia ania, \q1 bona edia ranu mase totona ranu oi henidia. \q1 \v 21 Lagani 40 lalonai taunimanima noho lasi tano dekenai oi hamauridia. \q1 Oi naridia dainai, edia aniani bona gau be hegeregere, \q1 edia dabua danu idia dika lasi, \q1 bona edia aena be idia gudu lasi. \b \q1 \v 22 “Oi ese idia oi hagoadaia, \q1 idia ese basileia idauidau idia halusia. \q1 Edia tano ena murimurinai tanodia danu, \q1 be idia ese idia halusia. \q1 King Sihona ena tano Hesebona idia ese idia halusia, \q1 bona king Oga ena tano, Basana, \q1 danu idia ese idia halusia. \q1 \v 23 Oi ese natuna momo oi henidia. \q1 Edia natudia be momo herea, guba ena hisiu bamona. \q1 Bona oi ese kwalimu idia dekenai oi henia, \q1 vadaeni tano dekenai idia noho diba. \q1 Unai tano be oi ese edia sene taudia dekenai, \q1 oi gwauhamata vadaeni do oi henidia. \q1 \v 24 Idia ese Kanana tano idia halusia, \q1 bona Kanana taudia dekena amo kwalimu oi henidia. \q1 Unai neganai Kanana ena king bona edia taudia ibounai, \q1 be Israela taudia edia siahu henunai idia noho, \q1 vadaeni Israela taudia ese unai bese taudia dekenai, \q1 sibodia edia ura idia karaia. \q1 \v 25 Oiemu bese ese hanua mai magudia, \q1 be tuari dekenai idia abia, \q1 bona tano namona danu, ruma mai kohu namo herea danu, \q1 bona ranu haboua gabudia, nadi lalonai idia geia gaudia, \q1 bona olive audia, huahua audia momo herea, \q1 vain audia danu, ibounai idia abia, edia. \q1 Idia ese edia ura gaudia ibounai idia ania, \q1 edia tauanina idia bada. \q1 Idia ese oi henidia gaudia ibounai idia moalelaia. \b \q1 \v 26 “To oiemu bese taudia ese oiemu ura idia utua, \q1 bona oiemu hereva idia kamonai lasi, \q1 oiemu Taravatu idia badinaia lasi momokani. \q1 Bona oiemu peroveta taudia ese idia sisiba henidia, \q1 oi dekenai do idia giroa lou totona, \q1 to idia ese oiemu peroveta taudia idia alaia mase. \q1 Idia ese danu oiemu ladana idia hadikaia nega momo. \q1 \v 27 Unai dainai idia dekenai idia dagedage taudia, \q1 be oi ese oi koua lasi, \q1 vadaeni tuari idia lusi, \q1 dagedage taudia edia siahu henunai idia noho. \q1 Edia hisihisi lalonai, \q1 oiemu bese taudia ese oi dekenai idia tai, \q1 vadaeni guba dekena amo edia tai oi kamonai. \q1 Bona oiemu bogahisihisi bada herea dainai, \q1 oi ese hamauria taudia oi siaia, \q1 vadaeni idia ese hisihisi idia henidia taudia, \q1 dekena amo edia bese idia hamauria. \q1 \v 28 To maino ma ia vara lou neganai, \q1 kara dika ma idia karaia lou. \q1 Unai dainai oi ese dagedage taudia edia siahu henunai, \q1 ma oi atodia lou. \q1 To edia lalona ma idia giroa, \q1 bona oi dekenai idia tai neganai, \q1 oi be guba dekena amo idia dekenai oi kamonai, \q1 bona nega momo oi ese idia oi hamauria, \q1 oiemu bogahisihisi hegeregerena. \q1 \v 29 Oi ese idia oi sisiba henia, \q1 oiemu Taravatu do idia kamonai henia totona, \q1 to idia be hekokoroku, oiemu oda idia badinaia lasi. \q1 Oiemu Taravatu badinaia dalana be mauri dalana, \q1 to idia ese mai laloa auka danu, \q1 oiemu ura idia karaia lasi, \q1 oiemu Taravatu idia kamonai henia lasi. \q1 \v 30 Lagani momo lalonai oi ese mai haheauka danu sisiba oi henidia. \q1 Oiemu Lauma dekena amo idia oi sisiba henia, \q1 peroveta taudia edia uduna hereva dekena amo, \q1 to idia ura lasi kamonai. \q1 Unai dainai oi ese idau bese taudia edia siahu henunai oi atodia. \q1 \v 31 To oiemu bogahisihisi be bada bona bada dainai, \q1 oi ese idia oi haorea lasi, \q1 bona idia oi rakatania lasi. \q1 Momokani, oi be harihari bada bona bogahisihisi Diravana. \b \q1 \v 32 “Dirava e, oi be Dirava badana, \q1 mai siahu bada herea, bona mai garina Dirava. \q1 Oi ese oiemu gwauhamata oi badinaia noho momokani. \q1 Mani emu kara aiemai hisihisi do oi laloa, \q1 Asuria king taudia ese ai idia hisihisi henia negana, \q1 ia mai bona harihari, aiemai hisihisi be bada. \q1 Aiemai king, aiemai gunalaia taudia, aiemai hahelagaia taudia, \q1 bona aiemai peroveta taudia be idia hisihisi vadaeni. \q1 Aiemai sene taudia, bona aiemai taudia ibounai, \q1 be idia hisihisi vadaeni. \q1 Mani aiemai hisihisi bada do oi laloa. \q1 \v 33 Oi be kara maoromaoro Diravana. \q1 Oi ese ai oi matakani henia neganai, \q1 oi be maoromaoro momokani, \q1 badina oi be oi kara momokani, \q1 to ai be ai kara dika. \q1 \v 34 Aiemai king, bona aiemai lohia, \q1 bona aiemai hahelagaia taudia, \q1 bona aiemai tamadia ese oiemu Taravatu idia badinaia lasi. \q1 Oiemu oda bona oiemu sisiba hereva, \q1 idia dekenai oi henia gaudia idia laloa lasi. \q1 \v 35 Oi ese oi durudia dainai, \q1 king taudia ese oiemu bese idia gunalaia. \q1 Idia be oi ese oi henidia tano badana, \q1 bona tano namona lalonai idia noho, \q1 to idia ese edia kara dika idia rakatania lasi, \q1 bona oiemu hesiai gaukara idia karaia lasi. \q1 \v 36 Unai dainai harihari oi ese aiemai sene dekenai oi henia tanona, \q1 ena lalonai ai be hesiai mai guia taudia. \q1 Inai anina namona ia havaraia tano, \q1 bona aniani namona ia henia tano ena lalonai, \q1 madi, ai be hesiai mai guia danu taudia. \q1 \v 37 Ai ese ai kara dika dainai, \q1 aiemai tano ena anina be king taudia ese idia abia, \q1 Unai king taudia be oi ese aiemai latanai oi atodia vadaeni. \q1 Idia ese aiemai tauanina, bona aiemai ubua gaudia idia biagua noho, \q1 idia edia ura hegeregere. \q1 Bona ai be ai hekwarahi bada herea noho.” \s1 Israela taudia idia gwauhamata Dirava ena Taravatu do idia badinaia \p \v 38 Inai kara ibounai idia vara dainai, ita, Israela taudia ese, gwauhamata aukana ita karaia bona torea inai: Bona iseda lohia, bona iseda Levi taudia, bona iseda hahelagaia taudia ese idia saini karaia inai, do idia hamomokania totona. \c 10 \p \v 1 Taravatu do idia badinaia gwauhamata ia saini tau ginigunana be gavana, Nehemia Hakalaia. Ia murinai be Sedekaia ese ia sainia. Ma idia sainia taudia ibounai be inai: \s1 Hahelagaia taudia \q1 \v 2 Seraia, Asaraia, Ieremia, \q1 \v 3 Pasahuru, Amaraia, Malekaia, \q1 \v 4 Hatusu, Sebanaia, Maluku. \q1 \v 5 Harimi, Meremoto, Obadaia, \q1 \v 6 Daniela, Ginetono, Baruku, \q1 \v 7 Mesulama, Abaisa, Miamini, \q1 \v 8 Masaia, Bilugai, Semaia. \s1 Levi taudia \q1 \v 9 Iosua, Asanaia ena natuna, Binui, Henadada ena natuna ta, Kademiele. \q1 \v 10 Bona edia tadikakadia, Sebanaia, Hodaia, Kelita, Pelaia, Hanana, \q1 \v 11 Mika, Rehoba, Hasabaia, \q1 \v 12 Sakuru, Serebaia, Sebanaia, \q1 \v 13 Hodaia, Bani, Beninu. \s1 Iduhu lohia taudia \q1 \v 14 Paroso, Pahata Moaba, Elama, Satu, Bani, \q1 \v 15 Buni, Asagada, Bebai, \q1 \v 16 Adonaisa, Bigevai, Adini, \q1 \v 17 Atere, Hesekaia, Asuru, \q1 \v 18 Hodaia, Hasumu, Besai, \q1 \v 19 Haripi, Anatoto, Nebai, \q1 \v 20 Magapiasa, Mesulama, Hesiri, \q1 \v 21 Mesesabele, Sadoka, Iadua. \q1 \v 22 Pelataia, Hanana, Anaia, \q1 \v 23 Hosea, Hananaia, Hasubu, \q1 \v 24 Halohese, Pileha, Sobeka, \q1 \v 25 Rehumu, Hasabana, Maseaia, \q1 \v 26 Ahaia, Hanana, Anana, \q1 \v 27 Maluku, Harimi, Banaha. \s1 Taravatu naria totona idia gwauhamata ena hereva \p \v 28 “Ita, Israela bese taudia hahelagaia taudia, Levi taudia, Dubu Helaga gimaia taudia, Dubu Helaga ane abia taudia, Dubu Helaga ena hesiai taudia, bona Dirava ena Taravatu hegeregerena, inai tano dekenai noho idau bese taudia dekena amo ita raka siri noho taudia, bona iseda adavadia bona iseda natudia, mai edia aonega hegeregerena ibounai ese, \v 29 iseda lohia taudia danu gwauhamata metauna bona helagana ita karaia inai, Dirava ena Taravatu, iena hesiai tauna Mose dekenai ia henia gauna, do ita badinaia, bona Lohiabada, iseda Dirava ena oda ibounai, bona iena hadibaia hereva danu do ita badinaia, bona kara be do ita karaia. \p \v 30 “Ita ese iseda natudia hahine be idau bese taudia dekenai do ita henidia lasi, bona idia edia natudia hahine do ita abia lasi, iseda natudia tau do idia adavaia totona. \p \v 31 “Bona bema idau bese taudia ese Sabati Dina o dina helagana ta dekenai kohu o uiti idia mailaia, do ita hoia totona, ita ese do ita hoia lasi. \p “Lagani namba 7 ibounai lalonai uma anina do ita haboua lasi, bona iseda heniatorehai ibounai do ita gwauatao, bona laloaboio ore. \p \v 32 “Ita gwauhamata danu inai, lagani ta ta ibounai ita ta ta ese siliva ena metau 5 garam be Dubu Helaga ena gaukara totona do ita henia. \p \v 33 “Ma inai danu do ita karaia: Paraoa helagana, bona paraoa bouboudia, bona idia gabua ore bouboudia, Sabati Dinadia dekenai, Hua Matamatadia ariadia, idia gwauraia ariadia, harihari gaudia helagadia, kara dika bouboudia, Israela ena dika kokia totona gaudia, bona iseda Dirava ena Dubu Helaga ena gaukara orena ibounai danu. \p \v 34 “Ita ese danu, hahelagaia taudia, bona Levi taudia, bona taunimanima ese lagani ta ta ibounai, laki gadara dekena amo do ita davaria, daika bona daika iduhu taudia ese lahi gabua audia do idia mailaia, iseda Dirava ena Dubu Helaga lalonai, Lohiabada ena bouboudia do idia gabua totona, Taravatu lalonai idia torea hegeregerena. \p \v 35 “Ita gwauhamata danu inai, iseda tano edia anina matamatadia, bona iseda huahua audia ibounai vara guna anidia, be lagani ta ta dekena amo Lohiabada ena Dubu do ita abia lao. \p \v 36 “Bona ita ibounai iseda natudia tau vara gunadia be hahelagaia taudia, Dubu Helaga dekenai, do ita abia lao, Dirava dekenai do ita henia, Taravatu lalonai ia torea hegeregerena. Iseda boromakau, mamoe bona nanigosi edia vara guna natudia danu, be Dubu Helaga dekenai, Lohiabada dekenai do ita henia. \p \v 37 “Ita ese danu lagani ta ta ibounai iseda uiti ena anina vara guna dekena amo karaia paraoa keke, be hahelagaia taudia, Dubu Helaga dekenai, do ita abia lao. Iseda uaina matamata, olive dehoro matamata, bona au huahua idauidau edia vara guna gaudia danu, idia dekenai do ita henia. \p “Iseda tano ena anidia danu do ita karoa, karoa 10, bona unai 10 dekena amo, karoa ta be iseda Dirava ena Dubu dekenai do ita abia lao, Levi taudia dekenai do ita henia. \v 38 Levi taudia ese inai karoa ta idia abia neganai, Arona besena, hahelagaia taudia be idia danu do idia noho. Bona Levi taudia ese unai karoa ta, be ma do idia karoa, karoa 10, vadaeni unai 10 dekena amo karoa ta be iseda Dirava ena Dubu ena kohu haboua daiutu dekenai do idia haboua. \p \v 39 “Israela taudia bona Levi taudia ese harihari gaudia, aniani bona uaina bona olive dehoro, be Dubu Helaga ena kohu haboua daiutudia dekenai do idia atoa vareai. Unai daiutudia dekenai Dubu ena kohu haida idia noho, bona hahelagaia taudia, Dubu gaukara idia karaia noho taudia, bona iduara gimaia taudia, bona ane abia taudia danu unuseni idia noho. \p “Iseda Dirava ena Dubu Helaga do ita naria namonamo momokani. Do ita laloaboio lasi momokani.” \c 11 \s1 Ierusalema dekenai idia noho taudia \p \v 1 Bese gunalaia taudia be Ierusalema dekenai idia noho. Taunimanima oredia ese laki gadara dekena amo idia abia hidi, taunimanima 10, 10, dekena amo ta, ta, be hanua helagana dekenai do idia noho, to oredia 9 be edia hanua korikori ta ta dekenai do idia noho. \p \v 2 Unai neganai taunimanima haida, be sibodia idia ura dainai, Ierusalema dekenai idia lao, unuseni do idia noho totona. Taunimanima oredia ese unai taudia idia hanamoa bada. \p \v 3 Iuda ena hanua ta ta dekenai taunimanima ta ta edia tano, edia tano dekenai idia noho, edia hanua korikori dekenai, Israela taudia, hahelagaia taudia, Levi taudia, Dubu Helaga ena hesiai taudia, bona Solomona ena hesiai taudia edia bese taudia. \p Iuda basileia ena lohia taudia, Ierusalema dekenai noho taudia be inai: \b \m \v 4 {\it Iuda iduhu taudia} \it* \p Ataia, Usaia ena natuna, Usaia be Sekaraia ena natuna, Sekaraia be Amaraia ena natuna, Amaraia be Sepataia ena natuna, Sepataia be Mahalalela ena natuna, Mahalalela be Perese ena bese, bona Perese be Iuda ena natuna. \p \v 5 Bona Maseaia, Baruku ena natuna, Baruku be Kolohose ena natuna, Kolohose be Hasaia ena natuna, Hasaia be Adaia ena natuna, Adaia be Ioiaribi ena natuna, Ioiaribi be Sekaraia ena natuna, Sekaraia be Sela ena natuna, bona Sela be Iuda ena natuna. \p \v 6 Perese ena bese taudia ibounai Ierusalema dekenai idia noho, be goada taudia 468. \b \m \v 7 {\it Beniamina iduhu taudia} \it* \p Salu, Mesulama ena natuna, Mesulama be Ioede ena natuna, Ioede be Pedaia ena natuna, Pedaia be Kolaia ena natuna, Kolaia be Maseaia ena natuna, Maseaia be Itiele ena natuna, Itiele be Iesaia ena natuna. \p \v 8 Bona Gabai bona Salai, idia danu be Salu ena bese taudia. \p Beniamina taudia ibounai 928 be Ierusalema dekenai idia noho. \p \v 9 Ioela Sikiri ese idia ia gunalaia, bona Iuda Hasenua be iena iharuana, Ierusalema lalonai. \b \m \v 10 {\it Hahelagaia taudia} \it* \p Iedaia Ioiaribi, Iakini, \v 11 Seraia, ia be Hilekaia ena natuna, Hilekaia be Mesulama ena natuna, Mesulama be Sadoka ena natuna, Sadoka be Meraioto ena natuna, Meraioto be Ahitubu ena natuna. Ahitubu be Dirava ena Hahelagaia Tauna Badana. \v 12 Inai iduhu ena taudia ibounai 822 be Dubu Helaga lalonai idia gaukara. \p Bona Adaia, ia be Ierohama ena natuna, Ierohama be Pelalaia ena natuna, Pelalaia be Amasi ena natuna, Amasi be Sekaraia ena natuna, Sekaraia be Pasahuru ena natuna, Pasahuru be Malekaia ena natuna. \v 13 Inai iduhu ena taudia ibounai 242 be bese lohia taudia. \p Bona Amasahai, ia be Asarele ena natuna, Asarele be Asahai ena natuna, Asahai be Mesilemoto ena natuna, Mesilemoto be Imere ena natuna. \v 14 Inai iduhu taudia ibounai 128 be tuari taudia goada herea. Edia gunalaia tauna be Sabediele Hagedolimi. \b \m \v 15 {\it Levi taudia} \it* \p Semaia, ia be Hasubu ena natuna, Hasubu be Asarikama ena natuna, Asarikama be Hasabaia ena natuna, Hasabaia be Buni ena natuna. \p \v 16 Sabetai bona Iosabada be Levi taudia edia lohia taudia rua, bona idia ese Dubu Helaga ena murimurinai gaukara idia naria. \p \v 17 Bona Matanaia, ia be Mika ena natuna, Mika be Sabidi ena natuna, Sabidi be Asapa ena natuna. Matanaia ese Dirava hanamoa guriguri, ane dekenai Dubu Helaga lalonai idia gwauraia gauna ia hamatamaia. \p Bakabukaia, ia be Matanaia ena durua tauna. \p Bona Abida, ia be Samua ena natuna, Samua be Galala ena natuna, Galala be Iedutunu ena natuna. \p \v 18 Levi taudia ibounai 284 be hanua helagana, Ierusalema dekenai idia noho. \b \m \v 19 {\it Dubu Helaga gimaia taudia} \it* \p Akubu bona Talemono, mai edia tadikakadia danu, Dubu ena iduara idia gimaia taudia be ibounai 172. \p \v 20 Israela taudia oredia, bona hahelagaia taudia, bona Levi taudia oredia, be Iuda hanua ibounai edia lalonai idia noho, ta ta edia tano, edia tano dekenai. \v 21 To Dubu Helaga ena hesiai taudia be Opele ena ororo dekenai idia noho, bona Siha bona Gisipa ese unai hesiai taudia idia biagua. \p \v 22 Ierusalema lalonai Levi taudia ia biagua tauna be Usisi, ia be Bani ena natuna, Bani be Hasabaia ena natuna, Hasabaia be Matanaia ena natuna, Matanaia be Mika ena natuna, Mika be Asapa ena bese tauna, ane abia taudia ta. Inai iduhu taudia ese Dubu Helaga ena tomadiho gaukara idia naria. \v 23 Badina be king ese oda ia gwauraia vadaeni, unai Dubu Helaga lalonai ane abia taudia, dina ta ta edena bamona, bona edena negai, edia gaukara do idia karaia. \p \v 24 Petahaia Mesesabele, Sera Iuda ena bese tauna ta, be Parasa king ena hereva gwauraia tauna, bona ia ese taunimanima edia hereva, bona edia laloa gaudia king dekenai ia hamaoroa. \s1 Ierusalema ena murimurinai idia noho hanua dekenai noho taudia \p \v 25 Taunimanima momo be hanua maragidia dekenai idia noho, edia uma gabudia bona edia tano kahirakahira. Iuda iduhu taudia be Kiriata Araba, bona Dibona bona Iekabasele, mai edia hanua maragidia danu dekenai idia noho. \v 26 Bona Iesua bona Molada bona Bete Pelete lalonai danu idia noho. \v 27 Edia noho gabudia haida danu be Hasara Suale, \v 28 bona Bere Sieba, mai ena hanua maragidia danu, bona Sikilaga, bona Mekona, mai edia hanua maragidia danu. \v 29 Bona Ene Rimono, bono Sora, bona Iaramutu, \v 30 bona Sanoa bona Adulama, mai edia hanua maragidia danu, bona Lakisi, mai ena biru tano danu, bona Aseka, mai ena hanua maragidia danu. Unai dainai Iuda iduhu taudia be Bere Sieba, diho kahana dekena amo, ela bona Hinoma, mirigini kahana dekenai idia noho. \p \v 31 Beniamina iduhu taudia edia noho gabudia be: Geba, Mikimasa, Ai, Betele, bona edia hanua maragidia danu, \v 32 bona Anatoto, Nobu, Ananaia. \v 33 bona Hasoro, Rama, Gitimi, \v 34 bona Hadidi, Seboimi, Nebalata, \v 35 bona Lodu, Ono, bona Ima Gaukara Diba Momo Taudia edia Koura dekenai danu idia noho. \p \v 36 Levi taudia edia orea haida Iuda tano dekenai idia noho, be Beniamina tano dekenai idia hanaia lao, Beniamina taudia danu idia noho hebou. \c 12 \s1 Hahelagaia taudia bona Levi taudia \p \v 1 Hahelagaia taudia bona Levi taudia, Serubabele Sealetiele bona Iosua danu Babulonia ena hesiai mai guia danu dekena amo idia giroa mai, be inai: \s1 Hahelagaia taudia \q1 Seraia, Ieremia, Esera. \q1 \v 2 Amaraia, Maluku, Hatusu. \q1 \v 3 Sekanaia, Rehumu, Meremoto. \q1 \v 4 Ido, Ginetoi, Abaisa. \q1 \v 5 Miamini, Madaia, Bilega. \q1 \v 6 Semaia, Ioaribi, Iedaia. \q1 \v 7 Salu, Amoka Hilekaia, Iedaia. \s1 Levi taudia \p \v 8 Iesua, Binui, Kademiele, Serebaia, Iuda, bona Matanaia. Inai Matanaia mai ena varavara taudia danu ese Dirava hanamoa ane abia ia gunalaia. \p \v 9 Edia varavara Levi taudia Bakabukaia bona Uno be Matanaia ena orea kahirakahira, tomadiho gaukara lalonai idia gini, bona idia danu ese ane idia abia. \s1 Hahelagaia Tauna Badana Iosua ena natuna bona tubuna taudia \p \v 10 Iosua be Ioiakimi ena tamana, Ioiakimi be Eliasibi ena tamana, Eliasibi be Ioiada ena tamana, \v 11 Ioiada be Ionatana ena tamana, Ionatana be Iadua ena tamana. \s1 Hahelagaia taudia edia iduhu lohia taudia \p \v 12-21 Ioiakimi be Hahelagaia Tauna Badana neganai, inai hahelagaia taudia be iduhu lohia taudia: \tr \tc1 Meraia \tc2 Seraia ena iduhu \tr \tc1 Hananaia \tc2 Ieremia ena iduhu \tr \tc1 Mesulama \tc2 Esera ena iduhu \tr \tc1 Iehohanana \tc2 Amaraia ena iduhu \tr \tc1 Ionatana \tc2 Maluki ena iduhu \tr \tc1 Iosepa \tc2 Sebanaia ena iduhu \tr \tc1 Adina \tc2 Harimi ena iduhu \tr \tc1 Helekai \tc2 Meraioto ena iduhu \tr \tc1 Sekaraia \tc2 Ido ena iduhu \tr \tc1 Mesulama \tc2 Gidetono ena iduhu \tr \tc1 Sikiri \tc2 Abaisa ena iduhu \tr \tc1 Pilitai \tc2 Miniamini bona \tr \tc1 \tc2 Moadia edia iduhu \tr \tc1 Samua \tc2 Bilega ena iduhu \tr \tc1 Iehonatana \tc2 Semaia ena iduhu \tr \tc1 Matenai \tc2 Ioiaribi ena iduhu \tr \tc1 Usisi \tc2 Iedaia ena iduhu \tr \tc1 Kalai \tc2 Salai ena iduhu \tr \tc1 Ebere \tc2 Amoka ena iduhu \tr \tc1 Hasabaia \tc2 Hilekaia ena iduhu \tr \tc1 Netanele \tc2 Iedaia ena iduhu \s1 Hahelagaia taudia bona Levi taudia edia iduhu lohia taudia edia sivarai buka \p \v 22 Eliasibi bona Ioiada bona Iohanana bona Iadua be Hahelagaia Taudia Badadia neganai, Levi taudia bona hahelagaia taudia edia iduhu lohia taudia edia ladadia be buka ta dekenai idia torea ela bona Darauese, Parasa tauna, ena king ena nega. \p \v 23 To Levi taudia edia iduhu lohia taudia, be Buka ladana Sivarai lalonai idia torea, ia mai bona Iohanana Eliasibi ena nega sibona. \s1 Dubu Helaga lalonai Levi taudia edia gaukara \p \v 24 Levi taudia edia lohia taudia be Hasabaia, Serebaia bona Iesua Kademiele. Levi taudia be orea ta ta dekenai idia gaukara. Orea rua be tomadiho gaukara lalonai ane dekenai Dirava idia hanamoa. Ane idia abia hedava. Dirava idia taniku henia, king Davida, Dirava ena tau ese ia oda henia hegeregerena. \p \v 25 Dubu Helaga gimaia taudia, Dubu Helaga ena iduara edia badibadinai idia noho kohu haboua daiutudia idia gimaia taudia be inai: Matanaia, Bakabukaia, Obadaia, Mesulama, Talamono bona Akubu. \p \v 26 Inai taudia be Ioiakimi ena nega lalonai idia noho. Ioiakimi be Iosua Iosadaka ena natuna. Unai neganai danu be gavana tauna Nehemia, bona hahelagaia tauna Esera, Taravatu ia tahua, bona ia hadibaia tauna, edia nega. \s1 Nehemia ese Ierusalema ena magu ia hahelagaia \p \v 27 Ierusalema ena magu idia hahelagaia neganai, Levi taudia be edia noho gabudia ibounai dekena amo Ierusalema dekenai idia mailaidia, ane do idia abia, mai miusiki danu totona. Idia ese botaia auridia bona gita badadia bona maragidia dekena amo unai magu hahelagaia gaukara idia hanamoa. \v 28 Vadaeni ane abia orea taudia idia haboua mai, Ierusalema kahirakahira idia noho gabudia, bona Netopa ena hanua ta ta dekena amo. \v 29 Bona Bete Gilegala dekena amo, bona Geba bona Asamavete edia kahana dekena amo, badina be ane abia taudia ese idia haginia vadaeni hanua be Ierusalema idia hagegea noho. \v 30 Unai neganai hahelagaia taudia bona Levi taudia ese sibodia idia hagoevaia, ma idia ese taunimanima, bona magu ikoukou ibounai, bona magu danu, idia hahelagaia. \p \v 31 Lau Nehemia ese Iuda ena lohia taudia be magu ena latanai lau hakaudia daekau, bona lau oda henidia, idia ese orea badadia rua do idia gunalaia, ane abia taudia, hanua ena kahana ibounai do idia raka, bona mai ane danu Dirava do idia hanamoa. \p Orea ginigunana be idiba kahanai idia raka lao, magu ena latanai, ela bona Boromakau Kukuri ena Ikoukou. \v 32 Idia edia murinai Hosaia bona Iuda lohia taudia edia orea kahana idia raka. \v 33 Edia murinai ba Asaraia, Esera, Mesulama, \v 34 Iuda, Beniamina, Semaia, Ieremia, \v 35 bona hahelagaia taudia ma haida, mai edia kibi danu. Idia be: Sekaraia, ia be Ionatana ena natuna, Ionatana be Semaia ena natuna, Semaia be Matanaia ena natuna, Matanaia be Mikaia ena natuna, Mikaia be Sakuru ena natuna, Sakuru be Asapa ena natuna. \v 36 Sekaraia ena murinai, iena iduhu taudia idia raka mai: Semaia Asarele, Milalai, Gilalai, Mai, Netanele, Iuda, bona Hanani. Idia ese Davida, Dirava ena tau, ese ia gwauraia miusiki gaudia idia gadaralaia. Taravatu torea tauna Esera ese unai orea taudia ia gunalaia. \v 37 Ranu Lohilohi ena Ikoukou dekenai idia ginidae, vadaeni maoromaoro vadavada dekenai idia daekau lao, Davida ena Hanua dekenai, bona Davida ena ruma idia hanaia. Bona magu ena latanai ma idia raka lao ela bona Ranu ena Ikoukou, dina ia daekau kahana dekenai idia ginidae. \p \v 38 Dirava hanamoa orea iharuana be lauri kahana dekena amo idia lao, bona lau, Nehemia be idia edia murinai lau raka, orea kahana taudia danu lau lao. Magu ena latanai ai raka, Amu ena Kohoro ataiai kahana dekena amo ela bona Lababana Bada ena Magu. \v 39 Unai murinai Eparaima ena Iduara ataiai kahana, bona Iduara Gunana, bona Gwarume ena Iduara, bona Hananele ena Kohoro bona Tau 100 edia Kohoro dekena amo ai lao, ela bona Mamoe edia Iduara, bona Dubu Helaga ena badinai, Gimaia Taudia edia Iduara dekenai aiemai raka ia doko. \p \v 40 Vadaeni orea ruaosi, Dirava idia hanamoa noho ane abia orea ruaosi, be Dubu Helaga dekenai idia ginidae. Lau, bona lohia taudia kahana danu ese Dubu Helaga lalonai ai gini. \v 41 Hahelagaia taudia danu, Eliakimi, Maseaia, Miniamini, Mikaia, Elioenai, Sekaraia, bona Hananaia be Dubu lalonai idia vareai, mai edia kibi danu, \v 42 bona Maseaia, Semaia, Eleasara, Usisi, Iehohanana, Malekaia, Elama bona Esere danu. Unai neganai ane abia taudia ese ane idia abia, bona Ieserahaia ese ia gunalaidia. \p \v 43 Unai dina dekenai boubou gaudia momo idia henia, bona taunimanima be idia moale bada, badina be Dirava ese moale ia henidia momokani. Hahine bona edia natudia danu idia moale bada. Ierusalema dekenai idia moale ena regena bada be daudau gabudia noho taudia ese idia kamonai. \s1 Hahelagaia taudia bona Levi taudia edia gaukara davana \p \v 44 Unai dina dekenai tau haida idia abia hidi, kohu haboua daiutudia do idia naria totona. Inai daiutudia dekenai Dubu Helaga dekenai idia henia harihari gaudia, bona vara guna uiti bona au huahua, bona karoa 10 dekena amo karoa ta gaudia idia atoa. Unuseni hahelagaia taudia bona Levi taudia edia gaukara davana gaudia idia haboua, taravatu ese ia gwauraia gaudia, hanua ta ta edia biru gabudia idia havaraia hegeregerena. Iuda taudia ibounai ese hahelagaia taudia bona Levi taudia dekenai idia moale bada. \v 45 Badina be idia ese Dirava ena hesiai gaukara idia karaia, bona hagoevaia karadia danu idia karaia Dirava ena oda hegeregerena. Levi ane abia taudia, bona iduara gimaia taudia ese danu edia gaukara idia karaia, king Davida bona iena natuna Solomona ese idia gwauraia hegeregerena. \p \v 46 Badina be nega gunadia lalonai, Davida bona Asapa edia nega lalonai, ane abia taudia be mai edia lohia taudia, bona Dirava hanamoa bona tanikiu henia anedia idia abia. \p \v 47 Vadaeni Serubabele bona Nehemia edia nega lalonai, Israela taudia ibounai ese Dubu Helaga ena ane abia taudia bona iduara gimaia taudia edia gaukara davana be dina ta ta ibounai idia henia. Ma Israela taudia ese, edia davana karoa 10 ena karoa ta dekena amo, Levi taudia ibounai dekenai harihari gaudia helagadia idia henia. Bona unai Levi taudia ese, unai edia gaukara davana karoa 10 dekena amo, karoa ta be hahelagaia taudia dekenai idia henia. \c 13 \s1 Idau bese taudia dekena amo do idia siri \p \v 1 Unai dina dekenai idia ese Mose ena taravatu buka be taunimanima edia vairana dekenai idia duahia hedinarai. Bona unai neganai idia davaria, ia torea vadaeni, Amono tauna ta o Moaba tauna ta be nega ta Dirava ena orea edia hebou lalonai do ia vareai lasi. \v 2 Inai bamona ia torea badina be Israela taudia be Aigupito dekena amo idia raka neganai, Amono bona Moaba taudia ese ranu bona aniani idia henidia lasi. Ma idia ese Balama dekenai moni idia henia, ia ese Israela taudia do ia hadikaia totona. To iseda Dirava ese Balama ena hadikaia hereva ia koua, bona ia ese hanamoa hereva ia halaoa. \v 3 Israela taudia ese inai taravatu buka ena hereva idia kamonai neganai, idia ese idau bese taudia dekena amo idia vara taudia be Israela ena hebou dekena amo idia atoa siri. \s1 Nehemia ese Eliasibi ia gwau henia \p \v 4 Inai kara be do ia vara lasi neganai, hahelagaia tauna Eliasibi, Dubu Helaga ena kohu haboua daiutudia ia naria tauna, ese Tobaia danu ia turana karaia. \v 5 Eliasibi ese daiutu badana ta be Tobaia do ia gaukaralaia totona ia abia hegaegae. Unai daiutu lalonai be guna idia ese inai gaudia idia udaia: Boubou paraoa, bona muramura mai bonana, bona Dubu Helaga ena kohu, bona aniani, uaina, bona olive dehoro edia karoa 10 dekena amo karoa ta, Levi taudia, ane abia taudia, bona iduara gimaia taudia edia gaukara davana gaudia, hahelagaia taudia totona harihari gaudia danu. \p \v 6 Unai kara ia vara neganai, lau Nehemia be Ierusalema dekenai lau noho lasi, badina unai be Aratasaseta, Babulonia ena king ena lohia lagani namba 32, bona ia dekenai lau lao, egu repoti ia dekenai henia totona. Dina haida idia lao murinai, lau ese king lau noia, bona ia ese gwaumaoro ia henia, \v 7 vadaeni Ierusalema dekenai lau lou mai. Unai neganai inai Eliasibi ese Tobaia durua totona, Dubu Helaga ena daiutu ta ia abia hegaegae sivarai lau kamonai bona lau hoa. \p \v 8 Vadaeni lau badu maragi lasi, bona Tobaia ena ruma gaudia ibounai be daiutu dekena amo lau negea murimurina dekenai. \v 9 Bona lau oda henia, unai daiutu be do idia hagoevaia. Vadaeni lau ese Dirava ena Dubu ena kohu be unai daiutu ena lalonai ma lau atodia lou, bona boubou paraoa bona muramura mai bonana danu. \s1 Levi taudia edia aniani \p \v 10 Lau be lau davaria danu, Levi taudia edia gaukara davana idia henia lasi. Unai dainai Levi taudia bona ane abia taudia, gaukara idia karaia taudia, be idia heau vadaeni, ta ta edia uma, edia uma dekenai idia lao vadaeni. \v 11 Unai dainai lau ese lohia taudia lau gwau henia, lau gwau, “Badina dahaka Dubu Helaga ena gaukara umui durua lasi?” Unai neganai Levi taudia bona ane abia taudia be Dubu Helaga dekenai lau abia mai lou, bona edia gaukara ta ta lau henidia lou. \p \v 12 Unai neganai Iuda taudia ibounai ese aniani bona uaina bona olive dehoro karoa 10 dekena amo karoa ta be Dubu Helaga ena kohu haboua daiutu edia lalonai idia atoa vareai. \p \v 13 Lau ese inai kohu haboua daiutu edia naria taudia lau abia hidi, edia ladadia be inai: Selemaia, hahelagaia tauna, Sadoka, Taravatu tahua tauna, bona Pedaia, Levi tauna. Idia durua totona lau ese Hanana, Sakuru Matanaia ena natuna lau abia hidi. Badina lau diba inai taudia be kara momokani taudia, bona idia ese idia edia varavara Levi taudia edia gaukara davana do idia henia mai maoromaoro danu. \p \v 14 Dirava e, egu kara ibounai, oiemu Dubu Helaga bona oiemu tomadiho gaukara hanamoa totona lau karaia gaudia, mani do oi laloatao. \s1 Sabati Dina ena taravatu \p \v 15 Unai neganai lau ese Iuda lalonai taunimanima haida lau itaia, idia ese vain huahua be Sabati Dina dekenai idia moia, bona iuti bona bali idia haboua, bona haida ese uaina, vain huahuadia, fig huahuadia, bona kohu haida danu doniki edia doruna latanai idia atoa, Ierusalema dekenai idia abia vareai. Lau ese idia lau sisiba henia, Sabati Dina dekenai gau ta do idia hoia lasi. \p \v 16 Turo taudia, Ierusalema dekenai idia noho, ese gwarume bona hoihoi gaudia idauidau be hanua badana lalonai idia abia vareai, Sabati Dina dekenai Iuda taudia dekenai bona Ierusalema lalonai idia hoia. \p \v 17 Vadaeni Iuda ena lohia taudia lau gwau henia, lau gwau, “Inai kara dika be dahaka dainai umui karaia noho, Sabati Dina umui hadikaia noho? \v 18 Emui sene taudia be unai bamona idia karaia, bona iseda Dirava ese inai dika ena davana be ita dekenai bona inai hanua badana ena latanai ia henia, ani? To umui ese iena badu ma umui havaraia noho Israela ena latanai, Sabati Dina umui hadikaia noho dainai.” \p \v 19 Unai dainai lau Nehemia ese lau oda henia, Sabati Dina be kahirakahira neganai, Ierusalema ena magu iduaradia be dina ia diho neganai do idia koua. Bona lau oda henia, iduaradia do idia kehoa lou lasi ela bona Sabati Dina ia ore. Egu hesiai taudia haida danu be magu iduaradia itaia totona lau atodia, gau ta be Sabati Dina lalonai do idia mailaia vareai lasi totona. \p \v 20 Vadaeni nega ta, o nega rua, hoihoi taudia, kohu idauidau idia hoia taudia, be Paraide hanuaboi Ierusalema ena magu ena murimurinai idia kamepa noho. \v 21 To lau ese idia lau sisiba henia, lau gwau, “Badina dahaka magu ena vairanai umui kamepa noho? Unai kara do umui karaia lou neganai lau ese umui do lau dogoatao bona guia.” Unai murinai idia be Sabati Dina dekenai idia mai lou lasi. \p \v 22 Unai neganai Levi taudia lau oda henidia, idia ese sibodia do idia hagoevaia, bona do idia lao, Ierusalema ena magu ikoukou ibounai do idia gimaia, Sabati Dina be do idia hahelagaia momokani totona. \p Egu Dirava e, inai kara danu dainai lau do oi laloatao, lau do oi hanamoa, bona oiemu lalokau badana dainai lau do oi bogahisihisi henia. \s1 Headava hanai karadia \p \v 23 Unai dinadia lalonai danu lau ese lau itaia Iuda taudia momo ese Asadoda, Amono bona Moaba hahine idia adavaia. \v 24 Idia edia natudia orea kahana be Asadoda gado o gado ta idia hereva, to Iuda gado idia hereva diba lasi. \p \v 25 Lau ese unai Iuda taudia lau gwau henia, lau hereva dika henidia, bona edia huina lau veria murimuri dekenai. Unai neganai lau oda henia, idia ese Dirava ena ladana dekenai do idia gwauhamata, idau bese hahine do idia adavaia lou lasi, bona idia ese edia natudia tau be idau bese taudia edia natudia hahine dekenai headava totona do idia henia lasi momokani. Bona idia ese idau bese taudia edia natudia tau be do idia abia lasi edia natudia hahine adavaia totona. \p \v 26 Idia dekenai lau hamaoroa, lau gwau, “Solomona, Israela ena king, be unai bamona hahine dainai ia kerere, ani? Bese momo edia huanai Solomona sibona be namo herea, king ta ia hegeregerena lasi. Dirava ese Solomona ia lalokau henia, bona Dirava ese Israela ena kahana ibounai ena king ia halaoa. To Solomona ese kara dika dekenai ia moru, idau bese hahine taudia dainai. \v 27 Unai dainai ai ese emui kara bamona do ai karaia, bona iseda Dirava do ai kamonai henia lasi, bona ai ese idau bese hahine do ai adavaia, a?” \p \v 28 Iehoiada ena natuna tau ta, hahelagaia tauna Eliasibi ena tubuna, be Sanubalata, Horono tauna, ena ravana maragina. Unai dainai lau ese Ierusalema dekena amo Iehoiada lau lulua siri. \p \v 29 Egu Dirava e, do oi laloatao, inai taudia ese hahelagaia taudia edia dagi idia hamiroa, bona hahelagaia taudia, bona Levi taudia edia gwauhamata, oi dekenai idia karaia gauna, danu idia hamiroa. \p \v 30 Unai dainai lau ese idau bese gaudia ibounai dekena amo taunimanima lau hagoevaia, bona hahelagaia taudia bona Levi taudia be lau haginia, edia gaukara ta ta do idia karaia namonamo totona. \p \v 31 Bona boubou edia lahi audia abia dalana be lau ese lau karaia namonamo, taunimanima ese edia nega, edia nega korikori dekenai do idia mailaia. Taunimanima ese edia tano anidia, uiti bona au huahua, mage guna harihari gaudia mailaia dalana danu, be lau ese lau karaia namonamo. \p Egu Dirava e, inai lauegu kara ibounai do oi laloatao, bona idia dainai mani lau do oi hanamoa.