\id LEV LEVITICUS, Hiri Motu BIBLE, PNG, [1986], rl 4/92, 5/93 \h LEVITIKO \toc1 HAHELAGAIA TAUDIA EDIA GAUKARA, TARAVATU TOTONA \toc2 LEVITIKO \mt1 HAHELAGAIA TAUDIA EDIA GAUKARA, TARAVATU TOTONA \c 1 \s1 Boubou gaudia edia taravatu \p \v 1 Palai Dubu, Lohiabada ia noho ena toana dekena amo Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaoroa, oi gwau: Bema umui ta ese Lohiabada dekenai boubou vamu gauna ia mailaia neganai, ia ese iena boromakau orea edia huanai, o iena mamoe orea edia huanai dekena amo do ia abia.” \s1 Gabua ore bouboudia \p \v 3 Ma Mose ese Dirava ena hereva taunimanima ia hamaoroa, ia gwau, “Bema tau ta ena boubou, gabua ore gauna, be iena boromakau orea dekena amo do ia abia neganai, ia ese boromakau tau namona momokani, toto o bero lasi gauna do ia abia. Inai boromakau be Palai Dubu ena iduara dekenai do ia atoa, Lohiabada ese ia do ia abia dae totona. \p \v 4 “Unai tau ese iena imana be boromakau ena kwarana dekenai do ia atoa, bona Lohiabada ese inai boubou do ia abia dae, unai tau ena kara dika gwauatao totona. \v 5 Unai tau ese unai gabu dekenai boromakau do ia alaia mase, bona Arona ena natuna tau ese boromakau ena rarana be Lohiabada dekenai do idia henia, bona boubou patana ena kahana 4 dekenai unai rara do idia negea. Unai boubou patana be Palai Dubu ena iduara kahirakahira. \v 6 Unai tau ese boromakau ena kopina do ia kokia, bona ena kahana ibounai do ia ivaia. \p \v 7 “Hahelagaia taudia ese au rakuraku be boubou patana dekenai do idia atoa hegaegae, boubou do idia gabua totona. \v 8 Idia ese boromakau idia ivaia kahana ibounai, kwarana bona digara ibounai danu be au rakuraku edia latanai do idia atoa, boubou patana ena latanai. \v 9 Unai tau ese boromakau ena bogarau kahadia, bona boubou ena aena be ranu dekenai do ia huria, bona hahelagaia tauna ese inai boubou vamu ena kahana ibounai boubou patana dekenai do ia gabua ore. Inai vamu boubouna be mai ena bonana namona Lohiabada dekenai. \p \v 10 “Bema tau ta ese iena mamoe ta o nanigosi ta boubou totona ia ura ia henia neganai, inai mamoe o nanigosi be do ia namo herea, toto o bero gauna lasi. \v 11 Unai tau ese unai boubou be boubou patana ena mirigini kahana dekenai do ia alaia mase. Bona hahelagaia taudia ese unai boubou ena rarana be boubou patana ena kahana 4 dekenai do idia negea. \p \v 12 “Tau ese unai mamoe o nanigosi ia utua utua murinai, hahelagaia tauna ese ena kahana ibounai ia ivaia gaudia be lahi ena latanai do ia atoa, kwarana bona digara danu. \v 13 Tau ese boubou ena bogarau kahadia, bona boubou ena aena be ranu dekenai do ia huria. Vadaeni hahelagaia tauna ese boubou Lohiabada dekenai do ia henia, bona boubou ena kahana ibounai boubou patana dekenai do ia gabua ore. Inai vamu boubouna be mai ena bonana namona Lohiabada dekenai. \p \v 14 “Bema tau ta ese manu ta gabua boubou totona ia ura ia henia neganai, pune o manu ta ladana kerea do ia henia. \v 15 Hahelagaia tauna ese boubou patana dekenai manu do ia mailaia, iena aiona do ia mogea, bona manu ena kwarana be boubou patana dekenai do ia gabua. Manu ena rarana be boubou patana ena kahana dekenai do ia bubua. \v 16 Manu ena bogarauna, mai ena momoru do ia kokia, bona boubou patana ena dina daekau kahanai, lahi kahu atoa gabuna dekenai do ia negea. \v 17 Hahelagaia tauna ese manu ena hanina be iena imana dekenai do ia darea parara, do ia ivaia lasi. Vadaeni manu ena tauanina mai hanina danu boubou patana latanai do ia gabua ore. Inai vamu boubouna be mai ena bonana namona Lohiabada dekenai.” \c 2 \s1 Paraoa ena boubou \p \v 1 Ma Dirava ese Mose ia oda henia, Israela taudia dekenai do ia gwau: “Bema tau ta ese paraoa boubouna Lohiabada dekenai ia henia gwauraia neganai, ia be paraoa namo herea momokani do ia mailaia. Ia ese paraoa ena latanai olive dehoro do ia bubua, bonana namona muramura ena pauda danu paraoa dekenai do ia atoa. \v 2 Vadaeni Arona ena natuna tau dekenai do ia mailaia. Unai neganai unai hahelagaia tauna ta ese iena imana dekenai paraoa mai ena olive dehoro sisina, bona bonana namona muramura ena pauda ibounai do ia abia, bona unai gau toi be boubou patana ena latanai do ia gabua ore. Unai be Lohiabada dekenai henia ena toana. Unai boubou idia gabua ena bonana be namo herea Lohiabada dekenai. \p \v 3 “To paraoa ena orena, idia gabua lasi gaudia be Arona mai ena natuna tau edia, do idia ania. Ia be helaga momokani, badina be Lohiabada dekenai henia boubou dekena amo idia abia. \p \v 4 “Bema boubou gauna be beredi, amu dekenai gabua gauna, mai hatubua gauna lasi dekenai do umui gabua. Keke, paraoa bona olive dehoro idia mikisi dekena amo karaia gauna, o bisikesi, olive dehoro dekena amo idia dahua gaudia umui henia diba. \p \v 5 “Bema emui paraoa boubouna be auri palaka ena latanai gabua gauna neganai, ia be paraoa namona bona olive dehoro umui mikisi dekena amo umui karaia gauna. To mai hatubua muramura gauna be lasi. \v 6 Do umui makohia maragimaragi, bona ena latanai olive dehoro do umui bubua. Inai be paraoa ena boubou ta. \p \v 7 “Bema emui paraoa boubouna be paraipani dekenai gabua gauna neganai, paraoa namona bona olive dehoro umui mikisi dekena amo do umui karaia. \v 8 Inai paraoa bouboudia, Lohiabada dekenai umui henia gaudia be hahelagaia tauna dekenai do umui mailaia. Ia ese boubou patana dekenai do ia abia lao. \v 9 Hahelagaia tauna ese inai boubou ena kahana do ia abia, Lohiabada dekenai henia boubou ena toana, bona boubou patana dekenai do ia gabua. Inai aniani ia gabua ena bonana be namo herea Lohiabada dekenai. \v 10 Unai boubou ena orena, idia gabua lasi gauna, be hahelagaia taudia edia. Ia be helaga momokani, badina be Lohiabada dekenai henia boubou dekena amo idia abia. \p \v 11 “Paraoa boubou mai hatubua muramura danu be Lohiabada dekenai do umui mailaia lasi. Hatubua muramura o hani be boubou gauna danu do umui atoa lasi. Lohiabada ena boubou patana dekenai inai bamona gaudia do umui gabua lasi. \v 12 Lagani ta ta boubouna, emui uma dekenai umui hatubua aniani ena boubou danu, be hatubua muramura bona hani Lohiabada dekenai umui mailaia diba. To unai bamona boubou be boubou patana dekenai umui gabua diba lasi. \p \v 13 “Emui paraoa bouboudia ibounai edia latanai damena do umui atoa, badina damena be umui bona Dirava huanai emui gwauhamata taravatuna ena toana. Emui boubou gaudia ibounai edia latanai damena do umui atoa. \p \v 14 “Bema emui uma dekenai umui hatubua uiti, umui utua ginigunana gauna Lohiabada dekenai umui henia gwauraia neganai, uiti edia kwarana anina namona momokani be amu dekenai do umui gabua guna, bona nadi uili dekenai do umui moia, vadaeni ia makohia maragi-maragi. \v 15 Inai paraoa ena latanai olive dehoro bona bonana namona muramura ena pauda do umui atoa. Inai be paraoa ena boubou. \v 16 Hahelagaia tauna ese unai paraoa bona olive dehoro ena kahana, Lohiabada dekenai henia ena toana, be do ia gabua, bonana namona muramura pauda ibounai danu do ia gabua. Lahi dekenai gabua boubou, Lohiabada ena, be unai.” \c 3 \s1 Dirava danu maino karaia ena boubou \p \v 1 Ma Dirava ese Mose ia oda henia, Israela taudia dekenai do ia gwau: “Bema tau ta ia ura iena boromakau ta do ia henia, Lohiabada danu maino do ia karaia totona, ia ese boromakau tau o boromakau hahine, bero o toto lasi gauna sibona do ia henia. \v 2 Unai tau ese iena imana be boromakau ena kwarana dekenai do ia atoa, bona do ia alaia mase. Ia alaia mase gabuna be Palai Dubu ena iduara badibadinai. Vadaeni Arona ena natuna tau ese boromakau ena rarana be boubou patana ena kahana 4 dekenai do idia negea. \v 3 Bona idia ese boromakau ena tauanina kahadia be maino karaia boubouna Lohiabada dekenai do idia henia. Unai tauanina ena kahadia be inai: Boga bona bogarau ena digara ibounai, \v 4 nadinadi, mai edia digara ibounai, bona asena ena vamu namona. \v 5 Inai vamu ibounai be hahelagaia taudia ese boubou patana ena lahi dekenai do idia gabua, idia gabua ore boubouna edia latanai. Inai vamu idia gabua neganai, ena bonana be namo herea Lohiabada dekenai. \p \v 6 “Bema tau ta ia ura iena mamoe o nanigosi do ia henia, Lohiabada danu maino do ia karaia totona, ia ese mamoe o nanigosi tau o hahine, bero o toto lasi gauna sibona do ia henia. \v 7 Bema tau ta ese mamoe ia henia gwauraia, inai boubou be Lohiabada ena vairanai do ia atoa. \v 8 Unai tau ese iena imana be mamoe ena kwarana latanai do ia atoa, bona do ia alaia mase Palai Dubu ena vairanai. Hahelagaia taudia ese mamoe ena rarana be boubou patana ena kahana 4 dekenai do idia negea. \v 9 Bona idia ese mamoe ena tauanina kahana haida Lohiabada dekenai aniani boubouna totona do idia henia, kahadia be inai: Mamoe ena digara, iena iuna badana ela bona doruna ena turia, bona bogarauna ena digara ibounai, \v 10 nadinadi ibounai, mai edia digara danu, bona asena ena kahana badana danu. \v 11 Hahelagaia tauna ese inai vamu ibounai do ia gabua ore. Inai be aniani boubouna, Lohiabada ena. \p \v 12 “Bema tau ta ia ura nanigosi do ia henia, inai boubou be Lohiabada ena vairanai do ia atoa. \v 13 Unai tau ese iena imana be nanigosi ena kwarana latanai do ia atoa, bona do ia alaia mase Palai Dubu ena vairanai. Hahelagaia taudia ese nanigosi ena rarana be boubou patana ena kahana ibounai dekenai do idia negea. \v 14 Bona idia ese nanigosi ena tauanina kahana haida Lohiabada dekenai aniani boubouna totona do idia henia, kahadia be inai: Bogana bona bogarauna ena digara ibounai, \v 15 nadinadi ibounai mai edia digara, bona asena ena kahana badana danu. \v 16 Hahelagaia tauna ese inai vamu ibounai do ia gabua ore. Inai be aniani boubouna, bona ena bonana be namo herea Lohiabada dekenai. Digara ibounai be Lohiabada ena. \p \v 17 “Israela taudia ese digara o rara do idia ania lasi momokani. Inai be noho hanaihanai taravatu, bona Israela taudia ese do idia badinaia edia noho gabudia ibounai dekenai.” \c 4 \s1 Kara dika gwauatao totona ena boubou \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Israela taudia inai bamona do oi hamaoroa: Bema tau ta ia diba lasi dainai, ia kara dika kava, o Lohiabada ena taravatu ta ia utua kava, ia diba lasi dainai, inai bamona do ia karaia: \p \v 3 “Bema Hahelagaia Tauna Badana ese ia kara dika, bona iena dika ese iena orea taudia edia latanai kerere ia atoa neganai, ia ese boromakau natuna tau, bero o toto lasi gauna be Lohiabada dekenai do ia henia. Iena kara dika gwauatao totona boubouna be unai. \v 4 Iena boromakau tau be Palai Dubu, Lohiabada ena vairana dekenai do ia mailaia, iena imana be boromakau ena kwarana dekenai do ia atoa, bona Palai Dubu ena iduara ena badibadinai do ia alaia mase. \v 5 Unai neganai Hahelagaia Tauna Badana ese boromakau ena rarana haida be Palai Dubu lalonai do ia abia vareai. \v 6 Iena imana kwakikwakina ta be rara lalonai do ia atoa, bona nega 7, ia ese Helaga Herea Gabuna ia hunia koua dabua helagana ena vairanai, unai rara do ia negea. Bona Lohiabada ese inai kara do ia itaia. \p \v 7 “Vadaeni Hahelagaia Tauna Badana ese unai rara haida be muramura patana ena doana 4 dekenai do ia dahua, Lohiabada ena Palai Dubu lalonai. Rara orena, ia iusilaia lasi gauna be Hahelagaia Tauna Badana ese boubou patana ena badinai do ia bubua, Palai Dubu ena iduara ena badibadinai. \v 8 Boromakau dekena amo digara ibounai do ia abia, bogana lalonai ia noho digarana ibounai. \v 9 Nadinadi, mai edia digara ibounai, bona asena ena kahana badana danu do ia abia. \p \v 10 “Vadaeni Hahelagaia Tauna Badana ese inai digara ibounai do ia abia, bona boubou patana ena lahi dekenai do ia gabua ore, maino karaia boubouna ena digara idia gabua ore hegeregerena. \p \v 11 “To boromakau ena kopina, ena hidiona, ena kwarana, ena aena, bona iena bogana, bona iena bogarauna mai ena kukuri be do ia haboua. \v 12 Bona kamepa ena murimurinai do ia huaia lao, goeva gabuna, boubou edia kahu idia negea gabuna dekenai. Unuseni au rakuraku ena lahi dekenai do ia gabua ore. \p \v 13 “Bema Israela orea ibounai idia kara dika, bona Lohiabada ena taravatu ta idia utua kava, idia diba lasi dainai, \v 14 unai edia kerere ia hedinarai neganai, Israela taudia ese boromakau natuna tau be boubou gauna totona do idia mailaia. Lohiabada ena Palai Dubu dekenai do idia mailaia. \v 15 Orea ena gunalaia taudia ese edia imadia be boromakau ena kwarana dekenai do idia atoa, bona unai gabu dekenai boromakau do idia alaia mase. \v 16 Hahelagaia Tauna Badana ese boromakau ena rarana haida Palai Dubu lalonai do ia abia vareai. \v 17 Iena imana kwakikwakina be rara lalonai do ia atoa, bona nega 7, Helaga Herea Gabuna ia hunia koua dabua helagana ena vairanai, unai rara do ia negea. Lohiabada ese unai kara do ia itaia. \p \v 18 “Unai rara haida danu be Palai Dubu ena muramura patana ena doana 4 dekenai do ia dahua, bona rara orena be boubou patana, boubou idia gabua gabuna, ena badinai do ia bubua. Unai gabu be Palai Dubu ena iduara ena badibadinai. \v 19 Unai murinai boromakau ena digarana ibounai be boubou patana ena latanai do ia gabua ore. \v 20 Unai kara dika gwauatao boubouna totona ena boromakau dekenai ia karaia kara hegeregerena, ia ese inai hari boromakau danu do ia karaia. Inai bamona dala dekenai Israela orea taudia edia kara dika dainai, boubou do ia karaia, bona edia kara dika be Lohiabada ese do ia gwauatao. \p \v 21 “Unai murinai Hahelagaia Tauna Badana ese boromakau do ia abia lao kamepa ena murimurinai, bona do ia gabua ore, ia sibona ena kara dika dainai ia henia boromakauna ia gabua hegeregerena. Israela taudia edia kara dika gwauatao totona ena boubou be unai.” \p \v 22 Ma Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Israela taudia dekenai do oi hadibaia, oi gwau: Bema gunalaia tauna ta ese ia kara dika, bona Lohiabada ena taravatu ta ia utua kava, ia diba lasi dainai, \v 23 unai iena kerere be ia dekenai idia hedinarai henia neganai, ia ese nanigosi tau do ia mailaia, bero o toto lasi gauna. \v 24 Gunalaia tauna ese iena imana be nanigosi ena kwarana dekenai do ia atoa, bona boubou patana ena mirigini kahanai nanigosi do ia alaia mase. Unai gabu dekenai idia gabua ore gwauraia vamudia idia alaia mase noho. Gunalaia tauna ena kara dika gwauatao totona boubouna be unai. \p \v 25 “Hahelagaia tauna ese iena imana kwakikwakina be nanigosi ena rarana lalonai do ia atoa, bona boubou patana ena doana 4 dekenai inai rara do ia dahua. Rara orena, ia iusilaia lasi gauna, be boubou patana ena badinai do ia bubua. \v 26 Unai neganai nanigosi ena digarana ibounai boubou patana ena latanai do ia gabua ore, maino karaia boubouna totona boromakau ena digarana ia gabua ore hegeregerena. Inai bamona dala dekenai hahelagaia tauna ese gunalaia tauna ena kara dika davana do ia karaia, bona unai tau ena kara dika be Lohiabada ese do ia gwauatao. \p \v 27 “Bema Israela ena orea tauna ta ese ia kara dika, bona Lohiabada ena taravatu ta ia utua kava, ia diba lasi dainai, \v 28 unai iena kerere idia hedinaraia neganai, unai tau ese nani ta do ia mailaia, bero o toto lasi gauna. \v 29 Tau ese nani ena kwarana dekenai iena imana do ia atoa, bona do ia alaia mase, boubou patana ena mirigini kahana dekenai. Unai gabu dekenai idia gabua ore totona vamudia idia alaia mase noho. \v 30 Hahelagaia tauna ese iena imana kwakikwakina be nani ena rarana lalonai do ia atoa, bona boubou patana ena doana 4 dekenai inai rara do ia dahua. Rara orena, ia iusilaia lasi gauna, be boubou patana ena badinai do ia bubua. \p \v 31 “Unai neganai nani ena digara ibounai do ia kokia, maino karaia boubouna totona boromakau ena digara idia kokia hegeregerena. Bona boubou patana ena latanai unai digara do ia gabua ore, ena bonana be Lohiabada dekenai do ia namo herea totona. Inai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika davana do ia karaia, bona Lohiabada ese unai tau ena kara dika do ia gwauatao. \p \v 32 “Bema tau ta ese mamoe ta kara dika boubouna totona ia mailaia neganai, mamoe hahine, bero o toto lasi gauna sibona do ia mailaia. \v 33 Tau ese iena imana be mamoe ena kwarana dekenai do ia atoa, bona do ia alaia mase, boubou patana ena mirigini kahana dekenai. Unai gabu dekenai idia gabua ore totona vamudia idia alaia mase noho. \p \v 34 “Hahelagaia tauna ese iena imana kwakikwakina be mamoe ena rarana lalonai do ia atoa, bona boubou patana ena doana 4 dekenai inai rara do ia dahua. Rara orena, ia iusilaia lasi gauna be boubou patana ena badinai do ia bubua. \v 35 Unai murinai mamoe ena digarana ibounai do ia kokia, maino karaia boubouna totona mamoe ena digarana idia kokia hegeregerena. Bona boubou patana ena latanai unai digara do ia gabua ore, Lohiabada dekenai idia henia aniani bouboudia danu. \p “Inai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika ena davana do ia karaia, bona Lohiabada ese unai tau ena kara dika do ia gwauatao.” \c 5 \s1 Boubou gauna ese inai kara dika haida edia davana ia karaia diba \p \v 1 Ma Lohiabada ese Mose dekenai inai taravatu ia henia: Inai kara dika edia davana karaia totona taunimanima ese inai boubou gaudia do idia henia: \p Bema tau ta ese ia itaia gauna o ia diba gauna ta ia herevalaia diba kota gabuna dekenai, to ia herevalaia lasi, unai tau be ia kerere. \p \v 2 Bema Dubu ena taravatu ia gwau gau ta be miro, hegeregere mase gauna ena tauanina, uda boroma, o ubua gauna, o tano dekenai ia rau gauna, be tau ta ese ia dogoatao kava, ia itaia haraga lasi dainai, unai tau be ia kerere. \p \v 3 O bema tau ta ese taunimanima edia miro gauna ta do ia dogoatao kava, ia diba lasi dainai, to gabeai ia diba, unai neganai ia be ia kerere. \p \v 4 Bema tau ta ese ia gwauhamata kava, do ia gwau, kara dikana ta, o kara namona ta do ia karaia, ia laloa namonamo lasi dainai, gabeai ia diba ia karaia diba lasi neganai, ia be ia kerere. \p \v 5 Unai bamona karadia dainai idia kerere taudia ese edia kara dika do idia gwauraia hedinarai. \v 6 Bona edia kara dika edia davana karaia totona, Lohiabada dekenai mamoe hahine o nani boubouna do idia mailaia. Hahelagaia tauna ese inai taudia edia kara dika dainai, edia boubou be Lohiabada dekenai do ia henia. \p \v 7 Bema tau ta be moni lasi dainai mamoe o nanigosi ia hoia diba lasi neganai, ia ese Lohiabada dekenai manu edia ladana kerea rua, o pune rua do ia mailaia. Ta be kara dika totona boubouna, ma ta be gabua ore boubouna. \v 8 Unai tau ese inai manu be hahelagaia tauna dekenai do ia mailaia. Vadaeni hahelagaia tauna ese kara dika boubouna do ia henia guna. Manu ena aiona do ia mogea, to do ia utua parara lasi. \v 9 Manu ena rarana haida be boubou patana ena badinai do ia bubua. Inai be kara dika gwauatao totona ena boubouna. \v 10 Unai murinai manu iharuana be gabua ore ena boubou totona do ia henia, Dubu ena taravatu hegeregerena. Inai bamona dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika dainai boubou do ia henia, bona Lohiabada ese unai tau ena kara dika do ia gwauatao. \p \v 11 Bema tau ta be moni lasi dainai kerea rua o pune rua ia hoia diba lasi, ia ese paraoa ena metau kilogaram ta do ia mailaia, ena kara dika totona. Ia ese olive dehoro o bonana namona muramura do ia atoa lasi, badina inai be kara dika totona ena boubou. \v 12 Unai paraoa be hahelagaia tauna dekenai do ia mailaia. Hahelagaia tauna ese iena imana dekena amo paraoa haida do ia abia. Unai haida be Lohiabada dekenai henia ena toana. Unai neganai boubou patana ena latanai unai paraoa do ia gabua ore, aniani boubouna. Inai boubou be kara dika gwauatao totona. \p \v 13 Unai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika ena davana do ia karaia, bona Lohiabada ese unai tau ena kara dika do ia gwauatao. \p Unai paraoa orena, ia gabua lasi gauna, be hahelagaia tauna ena, paraoa bouboudia haida hegeregerena. \s1 Kerere totona bouboudia \p \v 14 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa lou, ia gwau, \v 15 “Bema tau ta do ia kerere, Lohiabada ena helaga gauna henia kara ta ia karaia maoro lasi, ia diba namonamo lasi dainai, ia ese inai dika ena davana karaia totona mamoe tau o nanigosi tau Lohiabada dekenai do ia mailaia. Unai mamoe o nanigosi be bero o toto lasi gauna, bona iena moni davana be hahelagaia tauna ese do ia gwauraia, Helaga Gabuna ena sikele hegeregerena. \v 16 Unai tau ese unai gaukara helagana ia hakererea ena davana momokani danu do ia henia, bona unai davana ena latanai atoa kau moni ma do ia henia. Unai atoa kau moni be inai: Davana korikori be karoa 5 neganai karoa ta be atoa kau moni, bona henia lou neganai karoa 6 do ia henia. Unai moni be unai tau ese hahelagaia tauna dekenai do ia henia. Unai neganai hahelagaia tauna ese unai tau ena kerere davana do ia karaia, kara dika totona ena mamoe dekena amo. Bona Lohiabada ese unai tau ena kara dika do ia gwauatao. \p \v 17 “Bema tau ta ese Lohiabada ena Taravatu do ia utua kava, ia diba lasi dainai, ia be ia kerere, bona iena kerere davana do ia karaia. \v 18 Ia ese iena dika ena davana karaia totona mamoe tau o nanigosi tau be hahelagaia tauna dekenai do ia mailaia. Unai mamoe o nanigosi be bero o toto lasi gauna, bona iena moni davana ena bada be unai tau ena kara dika ena bada hegeregerena. Hahelagaia tauna ese unai moni davana do ia gwauraia. Vadaeni hahelagaia tauna ese unai tau ena kerere, ia diba lasi gauna ena davana do ia karaia, mamoe boubouna dekena amo. Bona Lohiabada ese unai tau ena kara dika do ia gwauatao. \p \v 19 “Inai be unai tau ena kara dika ena davana karaia totona ena boubou, badina ia ese Lohiabada ena vairanai ia kara dika dainai.” \c 6 \s1 Kara koikoi bouboudia \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai inai taravatu ia henia: \v 2 Bema tau ta ia koikoi Lohiabada dekenai, bona iena badibadinai noho tauna ena kohu ia naria neganai ia koikoi, o abiatorehai ia henia lou dekenai ia koikoi, o bema iena badibadinai noho tauna dekena amo ia henaoa, o ia dagedage henia neganai, unai tau be ia kerere. \v 3 O sedira tau ta ese ma tau ta ena boio gauna do ia davaria, bona do ia herevalaia koikoi, o sedira do ia gwauhamata koikoi, do ia gwau, “Unai boio gauna lau davaria lasi.” \p \v 4 Bema tau ta be unai bamona ia kara dika, ia be mai ena kerere. Ia ese ia henaoa gauna, o dagedage dekena amo ia abia gauna, o idia henia do ia naria totona gauna, o ia davaria gauna, \v 5 o ia gwauhamata koikoi totona gauna, be unai gau ena biaguna dekenai do ia henia lou, mai atoa kau moni danu. Atoa kau moni ena bada be hegeregere bema davana korikori ena karoa be 5, karoa ta be atoa kau moni, bona henia lou neganai karoa 6 do ia henia. Vadaeni unai tau ese iena kerere totona boubou do ia henia dinana dekenai, unai ia henaoa gauna ena davana, mai atoa kau moni danu, be unai gau ena biaguna dekenai do ia henia lou. \p \v 6 Unai kerere tauna ese iena kara koikoi boubouna be Lohiabada dekenai do ia mailaia. Mamoe tau o nanigosi tau, mai bero o toto lasi gauna, do ia mailaia, iena moni davana ena bada be unai tau ena kara dika ena bada hegeregerena. Hahelagaia tauna ese unai moni davana do ia gwauraia. \p \v 7 Hahelagaia tauna ese unai boubou do ia henia, unai tau ena kara dika ena davana karaia totona, bona lau Lohiabada ese unai tau ena kara dika do lau gwauatao. \s1 Idia gabua ore bouboudia \p \v 8 Ma Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, \v 9 idia gabua ore bouboudia totona Arona bona iena natuna tau dekenai inai taravatu do ia henia: Boubou gauna be boubou patana ena latanai do ia noho ela bona dabai, lahi danu do ia gabua noho ela bona dabai. \p \v 10 Unai neganai hahelagaia tauna ese iena dabua latana bona iena piripou, dabua namodia dekenai karaia gaudia do ia atoa, bona idia gabua ore boubouna ena kahu be boubou patana dekena amo do ia abia, bona boubou patana ena badinai do ia bubua. \v 11 Vadaeni iena dabua namodia do ia kokia, dabua idaudia do ia kwatua, bona unai kahu be kamepa ena murimurinai do ia abia lao, goeva gabuna ta dekenai unai kahu do ia bubua. \p \v 12 Boubou patana ena lahi be do ia gabua hanaihanai, do idia habodoa lasi. Daba ibounai hahelagaia tauna ese au rakuraku matamata do ia atoa, boubou gauna, gabua totona gauna be lahi ena latanai do ia atoa, bona maino karaia boubouna totona danu, be digara ia danu do ia gabua ore. \p \v 13 Lahi be boubou patana ena latanai do ia gabua hanaihanai, do ia bodo lasi momokani. \s1 Paraoa boubouna ena taravatu \p \v 14 Paraoa boubouna ena taravatu be inai: Arona ena natuna tau ta ese Lohiabada ena vairanai do ia mailaia, boubou patana ena vairana dekenai. \v 15 Vadaeni unai hahelagaia tauna ese iena imana dekenai paraoa mai ena olive dehoro sisina, bona bonana namona muramura ena pauda do ia abia, bona unai gau toi be boubou patana ena latanai do ia gabua ore. Unai be Lohiabada dekenai henia ena toana. Unai boubou idia gabua ena bonana be namo herea Lohiabada dekenai. \p \v 16 To paraoa ena orena, idia gabua lasi gaudia, be Arona mai ena natuna tau edia, do idia ania. Unai paraoa mai hatubua muramura lasi dekenai, beredi do idia gabua, bona do idia ania, gabu helagana ta dekenai, Lohiabada ena Palai Dubu ia koua hagegea koua dabua ena lalonai. \p \v 17 Hatubua muramura danu do umui mikisi lasi. Lau Lohiabada ese hahelagaia taudia dekenai unai paraoa lau henia, ia be idia edia davana, aniani bouboudia dekena amo. Unai boubou be helaga herea, kara dika boubouna bona kerere totona boubouna hegeregere. \v 18 Arona ena natuna bona tubuna taudia ibounai ese inai paraoa idia ania diba. Unai be idia edia davana ela bona hanaihanai, Lohiabada dekenai henia aniani bouboudia dekena amo. To bema tau idauna ta ese inai paraoa ia dogoatao neganai, inai helaga ena siahu ese do ia hadikaia. \p \v 19 Lohiabada ese ma “Mose dekenai ia hereva, ia gwau, \v 20 Arona o iena natuna tau ese iena dagi helagana ia abia dinana dekenai, ia ese paraoa ena metau kilogaram ta Lohiabada dekenai do ia mailaia. Inai paraoa ena metau, be paraoa boubouna, nega ibounai idia henia gauna ena metau hegeregerena. Inai paraoa kahana be dabai do idia henia, bona kahana be adorahi neganai do idia henia. \v 21 Paraoa be olive dehoro danu do idia mikisi, bona auri ena latanai do idia gabua. Unai murinai unai keke do idia makohia maragimaragi, bona boubou gauna do idia halaoa, bonana namo herea Lohiabada ena vairana dekenai. \p \v 22 “Nega ibounai hanaihanai inai bamona boubou be Arona ena natuna o tubuna, iena dagi, Hahelagaia Tauna Badana, ia abia tauna ese inai boubou do ia karaia, taravatu badana be inai. Ia ese inai boubou ibounai do ia gabua ore, Lohiabada ena. \p \v 23 “Hahelagaia tauna ese ia sibona totona ia henia paraoa bouboudia ibounai be do ia gabua ore momokani, inai paraoa ena kahana ta do ia ania diba lasi.” \s1 Kara dika totona bouboudia \p \v 24 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, \v 25 kara dika bouboudia totona, Arona bona iena natuna tau dekenai inai taravatu do ia henia: Kara dika boubouna gauna be Lohiabada ena vairanai do idia alaia mase, idia gabua ore bouboudia idia alaia mase gabuna dekenai. Inai boubou be helaga herea momokani. \v 26 Unai boubou helaga ia karaia hahelagaia tauna be gabu helagana ta dekenai boubou ena vamu do ia ania, Lohiabada ena Palai Dubu ia koua hagegea koua dabua ena lalonai. \v 27 Bema hahelagaia tauna lasi, to tau ta, o gau ta be inai boubou vamuna dekenai ia kamokau neganai, boubou ena helaga ena siahu ese do ia hadikadia. Bema boubou ena rara haida be dabua ta dekenai ia bubua neganai, unai dabua be gabu helagana ta dekenai do idia huria. \v 28 Bema unai boubou be uro ta dekenai idia nadua, unai uro be do idia hamakohia, o bema auri urona dekenai, unai uro be do idia kakasia, bona ranu dekenai do idia huria. \p \v 29 Hahelagaia taudia edia bese ena natuna tau ibounai ese inai boubou vamuna idia ania diba. Inai boubou ena vamu be helaga herea momokani. \v 30 To bema inai kara dika kokia totona boubouna ena rarana be Palai Dubu dekenai idia mailaia vareai neganai, unai boubou vamuna be do idia ania lasi momokani, bona unai vamu be do idia gabua ore. \c 7 \s1 Kerere totona bouboudia \p \v 1 Ma Mose ese Dirava ena hadibaia hereva ia gwauraia: Kerere totona bouboudia edia taravatu be inai, idia be helaga herea bouboudia: \v 2 Inai kerere kokia totona boubou gauna be boubou patana ena mirigini kahana dekenai do idia alaia. Inai gabu dekenai danu idia gabua ore boubou gaudia idia alaia ore. Inai boubou gauna ena rara be boubou patana ena kahana 4 dekenai do idia negea. \v 3 Unai boubou gauna ena digara ibounai be do idia kokia, bona boubou patana dekenai do idia atoa: Iuna, mai digarana ibounai, bogana ena digara ibounai, \v 4 nadinadi mai edia digara, bona asena ena kahana badana. \p \v 5 Hahelagaia tauna ese inai digara ibounai be boubou patana dekenai do ia gabua ore. Inai be kerere totona aniani boubouna, Lohiabada ena. \v 6 Hahelagaia taudia edia bese natuna tau ibounai ese inai boubou vamuna idia ania diba. To gabu helagana ta dekenai do idia ania, badina be inai boubou vamuna be helaga herea momokani. \p \v 7 Kara dika totona boubouna bona kerere totona boubouna edia taravatu be tamona: Boubou ena vamuna be unai boubou helaga ia karaia hahelagaia tauna ena, do ia ania diba. \v 8 Gabua ore boubou gauna ena kopina danu, be unai boubou helaga ia karaia hahelagaia tauna ese do ia abia, iena. \p \v 9 Paraoa bouboudia ibounai, amu dekenai, paraipani dekenai, o auri palaka dekenai ia gabua gaudia ibounai, be Lohiabada dekenai ia henia hahelagaia tauna ena, do ia ania diba. \p \v 10 To idia gabua lasi paraoa bouboudia ibounai, mai olive dehoro danu mikisi gaudia, o paraoa kaukau sibona gaudia, be Arona ena natuna tau edia, do idia haria, ta ta ese hegeregere do idia abia. \s1 Dirava danu maino karaia boubouna \p \v 11 Dirava danu maino karaia boubouna, Lohiabada dekenai henia gauna, ena taravatu be inai: \v 12 Bema tau ta ese Dirava tanikiu henia totona, maino karaia boubouna ia mailaia neganai, ia alaia boubouna danu be beredi, mai hatubua muramura lasi gauna do ia mailaia. Inai beredi be sisina metau bamona, paraoa bona olive dehoro idia mikisi dekena amo idia karaia gauna, o bisikesi, olive dehoro dekena amo idia dahua gaudia, o keke, paraoa bona olive dehoro idia mikisi dekena amo karaia gaudia. \v 13 Ma danu ia ese mai hatubua muramura danu beredi haida do ia henia. \v 14 Inai paraoa idauidau dekena amo, beredi sisina metauna ta, bisikesi ta, o keke ta, bona mai hatubua muramura beredi ta Lohiabada dekenai do ia henia. Inai boubou be hahelagaia tauna, boubou patana dekenai boubou gauna ena rara ia negea tauna, ena. Do ia ania diba. \p \v 15 Inai maino karaia boubou gauna ena vamuna be ia henia dinana dekenai do ia ania, haida do ia noho kava lasi ela bona dabai. \v 16 To bema tau ta ena boubou be iena gwauhamata ia hamomokania dainai, o sibona ena harihari gauna neganai, hahelagaia tauna ese, Lohiabada dekenai ia henia dinana dekenai, be unai boubou vamuna haida ia ania diba, bona dina iharuana danu haida ia ania diba. \p \v 17 To dina ihatoina dekenai bema unai vamu haida ia noho neganai, do idia gabua ore momokani. \v 18 Bema dina ihatoina dekenai unai vamu idia ania neganai, Dirava ese unai tau ena boubou gauna do ia abia dae lasi. Bona unai boubou ia henia tauna be Lohiabada ese do ia hanamoa lasi. Ia be do ia miro, bona ia ania tauna danu be do ia kerere. \p \v 19 Bema Dirava danu maino karaia vamu be gau mirona dekenai ia kamokau neganai, idia ese unai vamu do idia ania lasi, to lahi dekenai do idia gabua ore. \p Dirava ena Taravatu hegeregerena idia goeva taudia ibounai ese unai maino karaia boubou ena vamu idia ania diba. \v 20 To bema ia goeva lasi tauna ta ese Dirava danu maino karaia boubouna ia ania neganai, ia be Dirava ena bese dekena amo do idia atoa siri. \v 21 Bona sedira tau ta ese taunimanima edia gau mirona ta, o mauri gauna ta ena gau mirona ta, o Dirava ena taravatu hegeregerena miro gauna ta, o bodaga gauna ta do ia dogoatao. Bema gabeai unai tau ese Dirava danu maino karaia boubou vamuna do ia ania neganai, ia be Dirava ena bese dekena amo do idia atoa siri. \s1 Digara bona rara \p \v 22 Ma Lohiabada ese inai taravatu Mose dekenai ia henia: \v 23 Israela taudia ese digara do idia ania lasi, boromakau ena digara, o mamoe ena digara, o nanigosi ena digara. \v 24 Do ia mase kava gauna, o dagedage gauna ta ese ia alaia gauna ta ena digara be edia gaukara idauidau totona idia gaukaralaia diba, to do idia ania lasi. \v 25 Badina be bema tau ta ese digara do ia ania, Lohiabada dekenai gabua ore boubou totona ia henia diba gauna ta ena digara, unai tau be Dirava ena bese dekena amo do idia atoa siri. \v 26 Rara danu do idia ania lasi, manu ta, o mauri gauna ta ena rara. Inai taravatu be do idia badinaia momokani, edia noho gabudia ibounai dekenai. \v 27 Rara do ia ania tauna be Dirava ena bese dekena amo do idia atoa siri. \s1 Hahelagaia taudia edia aniani \p \v 28 Ma Lohiabada ese Mose dekenai inai hadibaia hereva ia henia: \v 29 Israela taudia ese inai boubou taravatu do idia badinaia: Dirava danu maino karaia boubouna ia mailaia tauna ese iena boubou kahana be Dirava dekenai do ia henia. \v 30 Sibona ena imana dekenai unai aniani boubouna Lohiabada dekenai do ia mailaia. Ia ese unai vamu ena digara bona ena kemena Lohiabada dekenai do ia henia. \p \v 31 Hahelagaia tauna ese boubou patana dekenai unai digara do ia gabua ore, to kemena be hahelagaia taudia, Arona ena bese taudia ese do idia ania. \v 32 Inai boubou ia mailaia tauna ese boubou gauna ena aena, idiba kahana gauna, be hahelagaia tauna dekenai do ia henia. \v 33 Arona ena natuna, boubou vamuna ena rara bona digara boubou patana dekenai ia atoa tauna, ese unai aena idibana do ia ania. \p \v 34 Boubou gauna ena kemena be harihari gauna ta, aena idibana danu be henia gauna ta. Idia be Israela taudia edia maino karaia bouboudia dekena amo lau Dirava ese lau abia gaudia. Bona Israela taudia ese inai kemena bona aena be Arona bona iena tubuna taudia dekenai do idia henia ela bona hanaihanai. \p \v 35 Hahelagaia taudia edia gaukara davana be inai. Edia hahelagaia dinana dekenai, Lohiabada dekenai idia gabua ore vamuna kahana dekena amo idia ania diba aniani gaudia be unai. \v 36 Edia hahelagaia dinana dekenai, Lohiabada ese oda ia gwauraia, ia gwau Israela taudia ese unai kemena bona aena idibana be hahelagaia taudia dekenai do idia henia, edia aniani. Inai be edia gaukara davana, gabua bouboudia ibounai dekena amo, ela bona hanaihanai. \p \v 37 Gabua ore bouboudia, bona paraoa bouboudia, bona kara dika totona bouboudia, bona kerere totona bouboudia, bona hahelagaia totona bouboudia, bona Dirava danu maino karaia bouboudia edia taravatu be unai. \p \v 38 Unuseni, Sinai Ororo dekenai Lohiabada ese inai boubou edia taravatu be Mose dekenai ia henia. Dinana be unai, Lohiabada ese Israela taudia ia oda henidia edia boubou gaudia ia dekenai do idia mailaia, Sinai, taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai. \c 8 \s1 Arona bona iena natuna tau Dirava ese ia hahelagaia \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Arona bona iena natuna tau taudia be egu Palai Dubu ena iduara dekenai do oi hakaudia mai. Edia dabua helagadia, dehoro helagana, boromakau tau bona mamoe tau ruaosi, bona bosea ta, mai ena hatubua lasi beredi danu do oi mailaia. \v 3 Unai neganai Israela taudia ibounai be unai gabu dekenai do oi boiria idia haboua.” \p \v 4 Mose ese Lohiabada ena oda ia karaia, ia ese taunimanima ibounai Palai Dubu ena iduara kahirakahira ia haboudia. \v 5 Idia dekenai Mose ia hereva, ia gwau, “Lohiabada ese lau dekenai ia oda henia gauna be inai.” \p \v 6 Vadaeni Mose ese Arona bona iena natuna tau taudia ia abia mai, ranu dekena amo ia hadigudia. \v 7 Mose ese Arona dekenai sioti bona dabua latana ia atoa, bona gaba gauna Arona dekenai ia kwatua. Ma epodi danu Arona dekenai ia kwatua, epodi ena gaba gauna, idia hatua namonamo gauna dekena amo. \p \v 8 Mose ese danu kemena dabua Arona dekenai ia atoa, bona Urima bona Tumima be kemena dabua lalonai ia udaia. \v 9 Unai murinai Mose ese kwara kumia gauna be Arona ena kwarana dekenai ia atoa, bona inai kwara gauna ena vairanai be medolo namo herea, helaga momokani ena toana gauna ia kwatua kau, Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \p \v 10 Vadaeni Mose ese dehoro helagana ia abia, Lohiabada ena Palai Dubu, bona Dubu lalonai noho gaudia ibounai dekenai ia atoa, ia hahelagaia. \v 11 Boubou patana, bona iena kohu ibounai, bona digu totona ranu ena disi, disi ena patana danu be nega 7 unai dehoro dekenai ia dahua, do idia helaga totona. \v 12 Arona ena kwarana dekenai danu be dehoro helagana ia bubua, ia hahelagaia. \v 13 Unai murinai Mose ese Arona ena natuna tau ia hakaudia mai, sioti bona gaba gaudia bona kwara gaudia danu idia dekenai ia atoa, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena. \p \v 14 Vadaeni Mose ese boromakau tau ia mailaia, kara dika gwauatao boubouna totona gauna. Arona bona iena natuna tau danu ese edia imadia be boromakau ena kwarana dekenai idia atoa. \v 15 Vadaeni Mose ese boromakau ia alaia mase, boromakau ena rarana haida ia abia, bona iena imana kwakikwakina dekena amo boubou patana ena doa 4 be rara dekenai ia dahua, vadaeni boubou patana ena miro ia hagoevaia. Bona boromakau ena rara orena, be boubou patana ena badinai ia bubua. Inai kara dekenai Mose ese boubou patana ia hahelagaia. \p \v 16 Unai murinai Mose ese boromakau ena bogana ena digara ibounai, bona asena ena kahana badana, bona nadinadi ruaosi, mai edia digara danu ia abia, bona boubou patana dekenai ia gabudia ore. \v 17 Boromakau ena tauanina, ena kopina, ena hidiona, bona ena bogarau mai kukuri danu be Mose ese kamepa ena murimurinai ia gabua ore, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena. \p \v 18 Ma inai murinai Mose ese mamoe tau, gabua ore boubouna totona gauna, ia hakaua mai. Arona bona iena natuna tau ese edia imadia be mamoe ena kwarana dekenai idia atoa. \v 19 Vadaeni Mose ese mamoe ia alaia mase, bona mamoe ena rarana be boubou patana ena kahana 4 dekenai ia negea. \p \v 20 Mose ese mamoe ia ivaia parara, mamoe ena kwarana bona tauanina bona digarana be boubou patana ena latanai ia gabua ore. \v 21 Ma mamoe ena bogana bona bogarauna bona imana bona aena be ranu dekenai ia huria guna, vadaeni mamoe ena kahana ibounai be Mose ese boubou patana dekenai ia gabua ore. Inai lahi dekenai ia gabua ore boubouna, Lohiabada ena, be mai bonana namo herea Lohiabada dekenai. Mose ese Lohiabada ena hadibaia hereva hegeregerena ia karaia. \p \v 22 Unai murinai Mose ese mamoe tau iharuana, hahelagaia taudia hahelagaia totona gauna, ia hakaua mai. Vadaeni Arona mai ena natuna tau ese edia imadia be mamoe ena kwarana dekenai idia atoa. \v 23 Mose ese mamoe ia alaia mase, bona mamoe ena rarana haida ia abia, Arona ena taiana idibana ena rini atoa gabuna, bona iena ima kwakikwaki badana, idiba kahana gauna, bona ae kwakikwaki badana, idiba kahana gauna dekenai unai rara ia atoa. \p \v 24 Arona ena natuna tau danu edia taiana idibana rini atoa gabuna, bona edia ima kwakikwaki badana, idiba kahana gauna, bona edia ae kwakikwaki badana, idiba kahana gauna, dekenai be Mose ese unai mamoe ena rarana haida ia atoa. Vadaeni rara orena, ia iusilaia lasi gauna, be Mose ese boubou patana ena kahana 4 dekenai ia negea. \v 25 Mamoe ena digara, bona ena iuna, mai ena digara danu, bogana dekenai ia noho digara ibounai, asena ena kahana badana, nadinadi ruaosi, mai edia digara, bona aena idibana, be Mose ese ia abia. \p \v 26 Vadaeni idia hatubua lasi beredi edia bosea, Lohiabada ena vairanai ia noho gauna, dekena amo, beredi ta, bona beredi ta, paraoa bona olive dehoro danu dekena amo karaia gauna, bona bisikesi ta be Mose ese ia abia, digara bona aena idibana edia latanai ia atodia. \v 27 Mose ese inai aniani ibounai Arona bona ena natuna tau edia imadia dekenai ia atoa, bona idia ese Lohiabada ena vairanai idia davea, ia dekenai idia henia ena toana. \p \v 28 Vadaeni Mose ese edia imadia dekena amo inai aniani ma ia abia lou, bona boubou patana ena lahi dekenai ia gabua, idia gabua ore boubouna ena latanai. Inai boubou be hahelagaia taudia do ia hahelagaia totona, bona boubou ena bonana be namo herea Lohiabada dekenai. \v 29 Vadaeni Mose ese mamoe ena kemena ia abia, bona ia davea, Lohiabada dekenai ia henia ena toana. Unai kemena be Mose ena gaukara davana, hahelagaia boubou dekena amo ia abia. Mose ese gau ibounai ia karaia, Lohiabada ese ia dekenai ia hadibaia hegeregerena. \p \v 30 Mose ese dehoro helagana sisina ia abia, bona boubou patana ena latanai ia noho rara sisina danu. Inai dehoro bona rara be Arona bona iena natuna tau edia latanai, bona edia dabua latanai ia negea. Inai dala dekenai Mose ese Arona, bona iena natuna tau, bona edia dabua danu, ia hahelagaia, Lohiabada ena vairanai. \p \v 31 Mose ese Arona, mai ena natuna tau danu ia hamaoroa, ia gwau, “Inai vamu be ranu dekenai do umui nadua, Lohiabada ena Palai Dubu ena iduara badinai, bona unuseni do umui ania. Bosea helagana lalonai ia noho beredi danu do umui ania, Lohiabada ese lau ia oda henia hegeregerena. \v 32 Umui ania lasi vamuna o beredi be do umui gabua ore. \v 33 Palai Dubu ena iduara dekena amo do umui raka siri lasi dina 7 lalonai, ela bona emui hahelagaia dinadia idia ore. \v 34 Hari dina ita karaia karadia be Lohiabada ese ia oda vadaeni, emui kara dika ena davana karaia totona. \p \v 35 “Dina 7 bona hanuaboi 7 be Palai Dubu ena iduara dekenai do umui noho, bona Lohiabada ia gwauraia oda do umui karaia, do umui mase garina. Unai bamona be Lohiabada ese lau ia oda henia vadaeni.” \p \v 36 Vadaeni Lohiabada ese Mose ia oda henia karadia ibounai, be Arona bona iena natuna tau ese idia karaia haorea. \c 9 \s1 Arona ese boubou henia kara ia hamatamaia \p \v 1 Dina namba 8 dekenai Mose ese Arona, mai iena natuna tau danu, bona Israela gunalaia taudia ia boiria hebou. \v 2 Mose ese Arona ia oda henia, ia gwau, “Boromakau ena natuna tau bona mamoe tau, bero o toto lasi gaudia do oi abia, bona Lohiabada ena vairanai ruaosi do oi alaia mase, oiemu boubou totona. Boromakau be kara dika ena boubou totona, bona mamoe be gabua ore boubou totona. \v 3 Israela taudia danu do oi oda henia, idia ese nanigosi tau do idia abia, kara dika ena boubou totona. Boromakau natuna ta bona mamoe natuna ta, ruaosi lagani tamona gaudia, bero o toto lasi gaudia danu do idia abia, gabua ore boubouna totona. \v 4 Boromakau tau ta bona mamoe tau ta danu do idia abia, Dirava danu maino karaia totona boubouna totona. Inai boubou gaudia ibounai be Lohiabada ena vairanai do ita alaia mase. Paraoa boubouna danu, olive dehoro danu mikisi gauna, be Lohiabada dekenai do umui henia. Inai bamona do umui karaia, badina be hari dina Lohiabada be umui dekenai do ia hedinarai.” \p \v 5 Vadaeni Mose ese ia gwauraia gaudia idia ese Palai Dubu ena vairana dekenai idia mailaia, bona taunimanima ibounai idia raka mai kahirakahira, Lohiabada ena vairanai idia gini. \v 6 Mose ia gwau, “Lohiabada ese ia oda henia, inai kara ibounai do umui karaia, iena diaridiari namo herea be umui dekenai do ia hedinaraia totona.” \v 7 Mose ese danu Arona ia hamaoroa, ia gwau, “Boubou patana dekenai oi lao, oiemu kara dika boubouna, bona oiemu gabua ore boubouna do oi alaia mase. Inai bouboudia be oiemu kara dika bona oiemu bese taudia edia kara dika edia davana karaia totona. Israela taudia edia kara dika davana karaia totona boubouna danu do oi karaia, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena.” \p \v 8 Vadaeni Arona be boubou patana dekenai ia lao, boromakau ena natuna tau ia alaia mase. Inai boubou be Arona sibona ena kara dika totona. \v 9 Arona ena natuna tau ese boubou ena rarana idia abia, edia tamana dekenai idia henia, bona Arona ese rara dekenai iena ima kwakikwakina ia atoa, bona rara be boubou patana ena doa 4 dekenai ia atoa. Rara orena be boubou patana ena badinai ia bubua. \v 10 Unai murinai Arona ese boromakau ena digara, nadinadi ruaosi, bona asena ena kahana badana ia gabua ore, Lohiabada ese Mose ia oda henia hegeregerena. \v 11 To boromakau ena vamuna bona kopina be kamepa ena murimurinai ia gabua ore. \p \v 12 Vadaeni Arona ese sibona ena gabua ore mamoe boubouna ia alaia mase. Arona ena natuna tau ese boubou ena rarana idia mailaia, bona Arona ese unai rara be boubou patana ena kahana 4 dekenai ia negea. \v 13 Iena natuna tau ese boubou ena kwarana bona tauanina kahana haida Arona dekenai idia henia, bona ia ese boubou patana dekenai ia gabua ore. \v 14 Unai murinai Arona ese boubou ena bogana ibounai bona ena aena ruaosi be ranu dekenai ia huria, bona idia gabua ore boubou gaudia oredia edia latanai ia atodia, idia ibounai ia gabua ore. \p \v 15 Vadaeni Arona ese Israela taudia edia boubou gaudia ia mailaia. Nanigosi tau, taunimanima edia kara dika totona gauna ia alaia mase. Ia gabua ore, edia dika do idia gwauatao totona, sibona ena dika totona boubou gauna hegeregerena. \v 16 Arona ese danu do ia gabua ore boubouna ia mailaia, ia alaia mase, ia gabua ore, Lohiabada ena oda hegeregerena. \v 17 Arona ese danu paraoa boubouna ia mailaia, iena imana dekena amo paraoa haida ia abia, boubou patana ena latanai ia gabua ore. Daba ena boubouna be ma ta. \p \v 18 Boromakau tau bona mamoe tau danu be Arona ese ia alaia mase, Israela taudia be Lohiabada danu do idia maino karaia totona gauna be unai. Iena natuna tau ese boubou ena rarana haida idia mailaia, bona Arona ese boubou patana ena kahana 4 dekenai unai rara ia negea. \v 19 Arona ese boromakau tau bona mamoe tau edia digara kahadia, \v 20 be boubou gaudia edia kemedia edia latanai ia atoa, bona unai vamu ibounai boubou patana dekenai ia atoa. Ia ese digara ibounai boubou patana dekenai ia gabua ore. \p \v 21 Arona ese boubou edia kemedia bona aena idibadia ia abia, Lohiabada ena vairanai ia davea. Inai be hahelagaia taudia edia, Mose ena oda hegeregerena. \p \v 22 Arona ese inai boubou ibounai ia haorea murinai iena imana ia abia isi, bona taunimanina ia hanamoa. Vadaeni kara dika boubouna, gabua ore boubouna, bona maino karaia boubouna ia karaia gabuna dekena amo Arona ese ia diho mai. \p \v 23 Unai neganai Mose bona Arona be Lohiabada ena Palai Dubu dekenai idia raka vareai. Palai Dubu idia rakatania neganai, idia gini, bona idia ese taunimanima idia hanamoa. Unai neganai Lohiabada ena diaridiari namo herea be taunimanima ibounai dekenai ia hedinarai. \v 24 Bona lahi be Lohiabada ese iena gabu dekena amo ia siaia haraga. Inai lahi ese boubou gaudia bona digara, boubou patana dekenai noho gaudia, ia gabua ore. Israela taudia ese unai kara idia itaia, vadaeni mai moale danu idia boiboi, bona edia vairadia be tano dekenai idia atoa diho. \c 10 \s1 Nadaba bona Abihu edia kara dika \p \v 1 Arona ena natuna tau, Nadaba bona Abihu ese edia gida dogoatao auridia idia abia, gida haida idia udaia, bona muramura mai bonana namona danu. Inai lahi idauna be Lohiabada ena vairanai idia atoa, boubou gauna bamona, to inai lahi be Lohiabada ena oda gauna hegeregerena lasi. \p \v 2 Vadaeni lahi be Lohiabada ese ia siaia haraga, unai tau ruaosi ia alaia mase, Lohiabada ena vairana dekenai idia mase. \v 3 Unai neganai Mose ese Arona ia hamaoroa, ia gwau, “Lohiabada be inai bamona ia hereva vadaeni, ani? Ia gwau, ‘Egu orea taudia dekenai lau be helaga, bona lauegu gaukara idia karaia taudia ese egu helaga do idia matauraia. Taunimanima ibounai ese lauegu hairaina do idia itaia, bona lau do idia hanamoa.’ ” To Arona be hereva ta ia gwauraia lasi. \p \v 4 Vadaeni Mose ese Misaela bona Elisapana ia boiria. Idia be Usiele, Arona ena tamana maragi, ena natuna. Mose ese Misaela bona Elisapana ia hamaoroa, ia gwau, “Umui mai, emui varavara taudia, idia mase vadaeni taudia be inai. Edia tauanina be Palai Dubu helagana dekena amo do umui huaia lao, kamepa ena murimurinai do umui atodia.” \v 5 Vadaeni idia raka mai, mai dabua danu, tauanina ruaosi idia abia isi, kamepa ena murimurinai idia abia lao, Mose ese ia oda henia hegeregerena. \p \v 6 Mose ese Arona, mai ena natuna tau Eleasara bona Itamara danu ia hamaoroa, ia gwau, “Emui huina do umui naria, do umui duaria bona kwatua namonamo. Bema inai mase taudia dainai emui lalona idia hisihisi neganai, emui dabua do umui darea lasi. Bema unai bamona umui karaia neganai do umui mase, bona Lohiabada be Israela taudia ibounai dekenai do ia badu. To emui bese, Israela taudia ese inai mase taudia, Lohiabada ena lahi ese ia alaia taudia, totona idia taitai diba. \p \v 7 “Palai Dubu ena iduara do umui rakatania lasi, do umui mase garina, badina be Lohiabada ena dehoro helagana ese umui ia hahelagaia vadaeni.” \p Vadaeni Mose ia hamaorodia hegeregerena idia karaia. \s1 Hahelagaia taudia edia kara taravatudia \p \v 8 Lohiabada ese Arona ia hereva henia, ia gwau, \v 9 “Oi bona oiemu natuna tau ese lauegu Palai Dubu umui raka vareai neganai, uaina o bia do umui inua lasi. Bema inai bamona umui karaia neganai do umui mase. Inai be taravatu badana, bona umui emui natuna, tubuna taudia ese do idia badinaia ela bona hanaihanai. \v 10 Gau helagadia be idau, gau kavakava danu be idau. Edia idau do umui laloa namonamo, bona gau helagadia do umui matauraia. Goeva gaudia bona miro gaudia edia idau danu do umui diba namonamo. \v 11 Bona Mose dekena amo umui lau henia taravatu ibounai be Israela taudia dekenai do oi hadibaia.” \p \v 12 Mose ese Arona mai ena natuna ruaosi, do mauri taudia, Eleasara bona Itamara ia hamaoroa, ia gwau, “Paraoa boubouna ena orena, Lohiabada ena gabua ore boubouna dekena amo paraoa do umui abia, bona ena beredi be boubou patana kahirakahira do umui ania, paraoa kavakava sibona, mai hatubua muramura lasi gauna. Badina be inai paraoa boubouna be helaga herea. \v 13 Gabu helagana ta dekenai do umui ania, Palai Dubu ese ia koua hagegea koua dabua ena lalonai, badina inai be umui bona emui natuna emui gaukara davana, Lohiabada ena gabua ore boubouna dekena amo. \p \v 14 “Bona boubou gauna ena kemena bona aena, idia davea, bona Lohiabada dekenai idia henia gaudia be umui bona emui natuna ibounai ese goeva gabuna ta dekenai umui ania diba. Badina be Lohiabada ese inai aniani be umui hahelagaia taudia dekenai ia henia, emui davana, Israela taudia edia maino karaia boubouna dekena amo. \v 15 Israela taudia ese edia boubou ena digara Lohiabada dekenai idia henia neganai, unai kemena bona aena nega tamona do idia henia. Inai kemena bona aena be umui bona emui natuna, tubuna taudia, emui aniani nega ibounai ela bona hanaihanai, Lohiabada ena oda hegeregerena.” \p \v 16 Vadaeni Mose ese kara dika totona nanigosi ia tahua, to ia davaria idia gabua ore vadaeni. Unai neganai Mose be Arona bona Eleasara bona Itamara dekenai ia badu, ia gwau, \v 17 “Badina dahaka gabu helagana ta dekenai inai kara dika totona boubouna umui ania lasi? Ia be boubou helaga herea, bona Lohiabada ese umui dekenai ia henia vadaeni, Israela taudia edia kara dika do ia gwauatao totona. \v 18 Umui itaia, boubou ena rarana be Helaga Gabuna dekenai idia abia vareai lasi. Unai dainai badina dahaka unai boubou nanigosi be gabu helagana ta dekenai umui ania lasi? Lauegu oda hereva inai boubou totona be umui kamonai henia lasi.” \p \v 19 Arona ese Mose ia haere henia, ia gwau, “Oi itaia, hari dina be taunimanima ese edia kara dika boubouna bona gabua ore boubouna idia mailaia, Lohiabada dekenai idia henia. To inai dika bada herea kara, egu natuna ruaosi edia mase, be lau dekenai idia vara. Bema unai kara dika boubouna be hari dina lau ania neganai, Lohiabada ese lau dekenai do ia laloa namo, a?” \p \v 20 Mose ese inai hereva ia kamonai, vadaeni iena badu ia keru. \c 11 \s1 Goeva bona goeva lasi vamudia \p \v 1 Lohiabada ese Mose bona Arona ia oda henia, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do umui hamaoroa inai bamona: Mauri gaudia tanobada dekenai idia noho, be ibounai do umui ania lasi, to inai sibona do umui ania: \v 3 Edia imana bona aena palapala idia auka bona parara, bona aniani idia ania murinai, uduna dekenai ma idia mumuta lou, vadaeni ma idia ania lou, unai bamona mauri gaudia umui ania diba. \p \v 4 “To unai bamona haida be do umui ania lasi. Kamelo do umui ania lasi, badina be iena aniani ia ania lou, to iena imana bona aena idia parara lasi. Ia be taravatu umui dekenai. \p \v 5 “Nadi dekenai ia noho rabito bona mada danu do umui ania lasi, badina be ena aniani ia ania lou, to iena imana bona aena palapala idia parara lasi. Ia be taravatu umui dekenai. \p \v 6 “Hea danu do umui ania lasi, badina be iena aniani ia ania lou, to iena imana bona aena palapala idia parara lasi. Ia be taravatu umui dekenai. \p \v 7 “Ma boroma danu do umui ania lasi. Iena imana bona aena idia parara vadaeni, to iena aniani ia ania lou lasi. Ia be miro umui dekenai. \p \v 8 “Inai mauri gaudia do umui ania lasi. Edia mase tauanina do umui dogoatao lasi, idia be miro umui dekenai. \p \v 9 “Ranu dekenai idia noho gaudia, do umui ania diba gaudia be inai: Davara o sinavai dekenai gwarume gaudia mai edia taiana bona mai edia unana. \v 10 To ranu dekenai idia noho mauri gaudia, mai edia taiana lasi, bona unana lasi, be do umui ania lasi momokani. \v 11 Unai bamona mauri gaudia be miro umui dekenai. Idia be do umui ania lasi, bona edia mase tauanina do umui dogoatao lasi. \v 12 Ranu dekenai idia noho gaudia mai edia taiana lasi bona unana lasi do umui ania lasi, umui dekenai idia taravatu. \p \v 13 “Inai bamona manu be do umui ania lasi. Idia be miro umui dekenai: Ugava badana, davara ugava bona ugava maragina. \v 14 Bona bogibada kakakakana bona bogibada koremana. \v 15 Bona galo, bona ia bamona manu ibounai danu. \v 16 Bona kokokoko, bona hanuaboi bogibada bona davara bogibada, bona bogibada idauidau ibounai. \v 17 Baimumu maragina, davara galo, bona baimumu badana. \v 18 Bona kanage, baimumu kurokurona, bona taunimanima noho lasi tano ena baimumu. \v 19 Bona noko, bona noko bamona manudia, bona mariboi, bona mariboi bamona manudia. \p \v 20 “Manumanu ibounai, idia roho gaudia, edia imana bona aena dekena amo tano dekenai raka gaudia do umui ania lasi, idia be miro umui dekenai. \v 21 To mai edia hanina bona imana bona aena gaudia haida, edia aena be lata, bona aena dekena amo idia roho lao noho, \v 22 unai gaudia be umui ania diba. Unai dainai kwadi idauidau umui ania diba. \v 23 To mai edia hanina bona imana bona aena gaudia orena ibounai do umui negea. \p \v 24 “Inai bamona gaudia ese umui do idia hamiroa. Daika ese edia mase tauanina ia dogoatao, be do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \v 25 Bona edia tauanina do ia abia loaloa tauna be iena dabua do ia huria, bona ia sibona do ia miro ela bona dina do ia diho. \p \v 26 “Mauri gaudia, bema edia aena be auka, to idia parara lasi, o bema edia aniani idia ania lou lasi, be umui dekenai idia miro. Edia mase tauanina ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina do ia diho. \v 27 Bona edia imana bona aena palapala idia manoka, to imana bona aena dekena amo idia raka gaudia danu be umui dekenai idia miro. Edia mase tauanina ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina do ia diho. \v 28 Edia tauanina do ia abia loaloa tauna be iena dabua do ia huria, bona ia sibona do ia miro ela bona dina do ia diho. \p \v 29 “Inai bamona mauri gaudia, tano dekenai idia rau gaudia, be umui dekenai idia miro, gaudia be inai: Uda ena pusi, bita badana, bita maragina, ariha, \v 30 vaboha, siha, haba dekenai noho ariha. \v 31 Inai gaudia mai mauri danu, bona mase gaudia danu ia dogoatao tauna be do ia miro ela bona dina ia diho. \v 32 Bona bema inai rau gaudia idia mase neganai, edia tauanina be gau ta dekenai idia moru neganai, unai gau be ia miro. Sedira unai gau be au, o dabua, o mauri gauna ta ena kopina, o puse dabua, o gaukara totona gauna ta, to unai gau be ranu dekenai do umui udaia, bona ia be miro noho, ela bona dina ia diho. \p \v 33 “Bona bema inai mauri gaudia mirona ta ena mase tauanina be uro ta o hodu ta dekenai ia moru, unai uro o hodu ena anina gaudia danu be do idia miro. Bona umui ese unai uro o hodu do umui hamakohia. \p \v 34 “Unai uro ena aniani o hodu ena ranu, o unai uro ena ranu dekena amo idia nadua aniani be do idia miro. \v 35 Unai idia mase vadaeni gaudia edia tauanina dekenai idia moru gaudia ibounai be idia miro vadaeni. Bema amu o uro dekenai idia kamokau neganai, unai amu o uro do umui hamakohia. \p \v 36 “To bema ranu ia lohilohi gabuna o ranu guri dekenai idia kamokau neganai, unai ranu lohilohi gabuna o ranu guri be ia goeva noho. To tau ta o gau ma ta be unai gaudia edia mase tauanina dekenai idia kamokau neganai idia be miro. \p \v 37 “Bema unai mase gauna ta be do umui hadoa uhena ena latanai ia moru, unai uhe be ia goeva noho. \v 38 To bema unai uhe be ranu dekenai umui hapariparia murinai unai mase gauna ta be ia dekenai ia kamokau neganai, unai uhe be ia miro. \p \v 39 “Sedira mauri gauna ta, umui ania diba gauna ta ia mase, vadaeni bema tau ta ia dogoatao neganai, unai tau be ia miro noho ela bona dina ia diho. \v 40 Bona bema tau ta ese unai mase gauna ena kahana ta ia ania neganai, ia ese iena dabua do ia huria, bona ia be do ia miro noho ela bona dina ia diho. Unai mase gauna ena tauanina ia huaia tauna danu ese iena dabua be do ia huria, bona ia be do ia miro noho ela bona dina ia diho. \p \v 41 “Tano dekenai idia rau noho mauri gaudia maragidia do umui negea, do umui ania lasi. \v 42 Bogana dekenai idia rau, bona imana rua, aena rua dekena amo idia rau gaudia, bona aena momo gaudia, inai bamona tano dekenai idia rau noho gaudia ibounai do umui ania lasi, idia be dika. \v 43 Tano dekenai idia rau noho gaudia edia dika dekena amo do umui dika lasi, bona edia miro dekena amo do umui miro lasi. \p \v 44 “Badina lau be Lohiabada, umui emui Dirava, unai dainai do umui helaga, badina lau be helaga. Tano dekenai idia rau gaudia edia miro dekenai do umui miro lasi. \v 45 Lau be Lohiabada, Aigupito tano dekena amo umui lau hakaua mai, emui Dirava do lau lao totona. Unai dainai do umui helaga, badina lau be helaga. \p \v 46 “Mauri gaudia edia taravatu be unai, tanobada dekenai idia raka loaloa gaudia, bona ataiai idia roho manu, bona davara dekenai idia noho gaudia, bona tano dekenai idia rau gaudia danu. \p \v 47 “Miro gaudia be idau, goeva gaudia danu be idau. Edia idau do umui laloa namonamo. Do umui ania diba gaudia bona do umui ania diba lasi gaudia ena taravatu do umui kamonai henia namonamo.” \c 12 \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaoroa inai bamona: Hahine ta ia rogorogo, bona mero ta ia abia neganai, ia be dina 7 do ia miro, hua ta ta rara ia karaia neganai bamona. \p \v 3 “Dina namba 8 dekenai, mero ena usina ia koua kopina be do idia utua. \v 4 Bona do ia goeva totona hahine be dina 33 ma do ia naria, iena rara ia diho noho dainai. Inai dina 33 lalonai hahine ese helaga gaudia do ia dogoatao lasi, bona Palai Dubu do ia raka vareai lasi, vadaeni do ia goeva. \p \v 5 “Bema hahine ese kekeni ta ia havaraia neganai, ia be pura rua do ia miro, hua ta ta rara ia karaia neganai bamona. \p Bona do ia goeva totona hahine be dina 66 ma do ia naria, iena rara ia diho noho dainai. \p \v 6 “Iena mero o kekeni dainai do ia goeva totona ia naria dinadia idia ore neganai, hahine be hahelagaia tauna dekenai do ia lao. Hahine ese Lohiabada ena Palai Dubu ena iduara dekenai mamoe natuna, lagani tamona gauna, iena gabua ore boubouna, bona pune ta o manu ta ladana kerea ta, iena kara dika boubouna, do ia mailaia. Unai gau ruaosi be hahelagaia tauna ese do ia abia. \p \v 7 “Vadaeni hahelagaia tauna ese unai boubou gaudia be Lohiabada ena vairanai do ia atoa, unai hahine ena kara dika davana karaia totona, bona iena rara diho ena miro hagoevaia totona. Natuna matamata idia havaraia hahine edia taravatu be unai, mero ia abia, o kekeni ia abia hahine ibounai. \p \v 8 “Bema hahine ena moni be hegeregere lasi mamoe do ia hoia, ia ese kerea manu rua o pune natuna rua do ia abia, ta gabua ore boubouna, ma ta kara dika boubouna. Vadaeni hahelagaia tauna ese hahine ena kara dika davana do ia karaia, bona ia be do ia goeva momokani.” \c 13 \s1 Kopina dekenai toto edia taravatu \p \v 1 Lohiabada ese Mose bona Arona ia oda henia, ia gwau, \v 2 “Bema tau ta ena kopina do ia gudu, o iohururu, mai toutou kurokuro, lepera ena toana bamona ia abia, unai tau be hahelagaia tauna Arona, o Arona ena natuna tau ta dekenai do idia hakaua vareai. \v 3 Vadaeni hahelagaia tauna ese unai kopina do ia itaia, bema unai gabu ena huina be kurokuro ia lao, bona bema unai toutou be kopina sibona dekenai lasi to sisina dobu, unai be lepera gorere. Vadaeni unai neganai hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia miro. \p \v 4 “To bema toutou be kurokuro, to kopina sibona dekenai, bona iena huina be kurokuro lasi, hahelagaia tauna ese taunimanima lasi gabuna dekenai unai tau do ia koua, ela bona dina 7 idia ore. \v 5 Vadaeni dina namba 7 dekenai, hahelagaia tauna ese unai tau do ia itaia lou. Bema toutou be gabuna dekenai sibona ia noho, ia dika lasi, bona ia bada lasi, hahelagaia tauna ese unai tau do ia koua lou, ela bona dina 7 ma do idia ore. \p \v 6 “Ma dina namba 7 dekenai, hahelagaia tauna ese do ia itaia lou. Bema toutou ia maragi bona dobu lasi, hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia goeva, badina unai be toto sibona. Unai tau ese iena dabua do ia huria, vadaeni do ia goeva. \v 7 To, hahelagaia tauna ese unai tau ia ruhaia murinai, bema unai toutou be ma ia bada lou, ia be hahelagaia tauna dekenai ma do ia giroa lou. \v 8 Vadaeni hahelagaia tauna ese do ia itaia, toutou be momokani ia bada lou, bona ia ese unai tau do ia gwauraia miro, ia be lepera tauna. \p \v 9 “Bema lepera ena toana be tau ta ena kopina dekenai ia hedinarai neganai, unai tau be hahelagaia tauna dekenai do idia hakaua vareai. \v 10 Vadaeni hahelagaia tauna ese unai kopina dekenai toto kurokurona do ia itaia, bona do ia itaia danu, unai toto be mai ena hura, bona toto dekenai noho huina be kurokuro. \v 11 Unai be lepera ena toto unai tau ena kopina dekenai. Hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia miro. Hahelagaia tauna ese unai tau itaia totona do ia koua lou lasi, badina ia be miro momokani. \p \v 12 “To bema hahelagaia tauna ia itaia, lepera be kopina ibounai dekenai ia koua, kwarana dekena amo ela bona aena dekenai, \v 13 ia ese do ia itaia namonamo lou, bona bema momokani kopina ibounai be lepera ese ia koua, ia ese unai tau do ia gwauraia, ia goeva vadaeni. Iena kopina ibounai ia kurokuro dainai, ia be ia goeva vadaeni. \p \v 14 “To bema hidio ena bero be tau ta dekenai ia hedinarai, ia be miro. \v 15 Hahelagaia tauna ese bero do ia itaia lou, vadaeni do ia gwau unai bero be miro. Unai bero be miro ena toana, bona unai tau be lepera tauna. \p \v 16 “To inai hidio ena bero bema ia namo lou, bona ia kurokuro lou, unai tau be hahelagaia tauna dekenai ma do ia lao. \v 17 Hahelagaia tauna ese do ia itaia, bema hidio ena bero ia kurokuro, vadaeni ia ese unai tau do ia gwauraia ia goeva vadaeni. \p \v 18 “Bema tau ta ena kopina dekenai iohururu ia noho, to ia namo lou, \v 19 bona bema gabeai unai gabuna dekenai gudu kurokurona toutou o sisina kakakakana do ia hedinarai, unai tau be hahelagaia tauna dekenai do ia hedinaraia. \p \v 20 “Hahelagaia tauna ese unai tau do ia itaia namonamo, bona bema unai toutou be dobu bona unai gabu ena huina be kurokuro, ia ese unai tau do ia gwauraia miro. Inai be lepera gorere, iohururu gabuna dekena amo ia vara. \v 21 To bema ia itaia, unai toutou ena huina be kurokuro lasi, bona toutou be kopina sibona dekenai, dobu lasi, bona iena kala be kurokuro lasi, bona kakakaka lasi, hahelagaia tauna ese unai tau do ia koua, ela bona dina 7 idia ore. \p \v 22 “Unai toutou bema ia bada lao, hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia miro, unai be lepera gorere. \v 23 To bema toutou be idau lasi, bona ia bada lao lasi, unai be iohururu ena kipara sibona, bona hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia goeva. \p \v 24 “Bema tau ta be lahi ese ia gabua, bona bema iena kopina be sisina kakakaka o kurokuro neganai, \v 25 hahelagaia tauna ese unai tau do ia itaia namonamo. Bema ia gabua gabuna ena huina be idia kurokuro, bona toutou be dobu sisina, unai be lepera gorere. Lahi ese ia gabua gabuna dekena amo lepera ia vara vadaeni. \p \v 26 “To bema ia itaia, unai huina be kurokuro lasi, bona unai toutou be kopina dekenai sibona, bona bema toutou be kurokuro momokani lasi, bona kakakaka momokani lasi neganai, hahelagaia tauna ese unai tau do ia koua, ela bona dina 7 idia ore. \v 27 Dina namba 7 dekenai, hahelagaia tauna ese do ia itaia lou, bona bema unai toutou ia bada, ia ese unai tau do ia gwauraia miro, unai be lepera gorere. \v 28 To bema toutou be idau lasi, bona ia bada lao lasi, bona ia be kurokuro momokani lasi, kakakaka momokani lasi neganai, unai be lahi ena kipara sibona. Hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia ia goeva, badina unai be ia gabua gabuna ena kipara sibona. \p \v 29 “Bema tau ta o hahine ta be mai edia toto edia kwarana o auki huina dekenai, \v 30 hahelagaia tauna ese do ia itaia namonamo. Bema unai toto be sisina dobu, bona iena huina be labora, bona sisina kebere neganai, ia ese unai tau o hahine do ia gwauraia miro. Unai be toto dikana, lepera ena toana. \p \v 31 “Bema hahelagaia tauna ia davaria unai toto be ia dobu lasi, to kopina dekenai sibona, to ia itaia danu, huina namodia do noho lasi unai gabu dekenai. Unai neganai ia ese unai tau do ia koua, ela bona dina 7 idia ore. \v 32 Dina namba 7 dekenai, hahelagaia tauna ese sedira unai toto do ia itaia lou neganai, ia be ia bada lao lasi, bona huina be labora lasi, bona toto be dobu lasi, kopina dekenai sibona. \v 33 Unai neganai unai tau ese toto ia hagegea huina do ia kakasia ore. Vadaeni hahelagaia tauna ese unai tau ma do ia koua, ela bona dina ma 7 idia ore. \p \v 34 “Dina namba 7 dekenai, hahelagaia tauna ese toto do ia itaia lou. Bema ia davaria toto be ia bada lao lasi, bona ia dobu lasi, to kopina dekenai sibona, ia ese unai tau do ia gwauraia goeva. Unai tau ese iena dabua do ia huria, vadaeni ia goeva. \v 35 To bema hahelagaia tauna ia gwauraia goeva murinai unai toto ia bada lao neganai, \v 36 hahelagaia tauna ese do ia itaia lou. Bema ia itaia, momokani toto ia bada lao vadaeni, ia ese hui labora do ia tahua lasi, badina unai tau be momokani ia miro. \p \v 37 “To bema hahelagaia tauna ia laloa toto ia bada lao lasi, bona hui namodia be toto lalonai idia tubu noho, unai anina be toto ia namo vadaeni. Unai neganai hahelagaia tauna ese unai tau do ia gwauraia goeva. \p \v 38 “Bema tau ta o hahine ta ena kopina dekenai toutou kurokurodia idia hedinarai neganai, \v 39 hahelagaia tauna ese unai tau o hahine do ia itaia. Bema toutou be kurokuro momokani lasi, unai be kopina ena latanai gorere sibona. Unai tau o hahine be ia goeva. \p \v 40 “Bema tau ta ena huina ia boio, ia kebere, ia be ia goeva. \v 41 Bema iena baguna dekenai o iena kwarana murina kahana dekenai iena huina ia boio, unai be kebere sibona, ia be ia goeva. \p \v 42 “To bema unai kebere gabuna dekenai toutou sisina kakakakana ta ia hedinarai, unai be lepera, unai tau ena baguna, o iena kwarana murina kahanai ia vara. \v 43 Hahelagaia tauna ese unai tau do ia itaia, bona bema toto sisina kakakakana ia davaria, \v 44 ia ese unai tau do ia gwauraia miro, lepera gorere be iena kwarana dekenai dainai. \p \v 45 “Lepera tauna be dabua gunadia, darea gaudia do ia karaia, bona iena huina do ia duaria lasi, bona iena vairana ena henuna kahana be dabua dekenai do ia koua, do ia boiboi, do ia gwau, ‘Miro, miro!’ \v 46 Lepera tauna ena gorere dinadia ibounai lalonai be do ia miro noho. Ia be sibona do ia noho. Taunimanima dekena amo do ia noho siri, kamepa ena murimurina dekenai.” \s1 Lepera dabua edia taravatu \p \v 47 “Dabua manokana, mamoe huina gauna, o dabua aukana dekenai lepera gorere ena miro ia noho, \v 48 o dabua hatua totona varo dekenai, kotoni o mamoe huina o boromakau kopina dekenai, o boromakau dekena amo karaia gauna ta dekenai, \v 49 bema gorere ena toana gadokagadoka o kakakaka be dabua dekenai, o dabua ena varo dekenai, o boromakau kopina, o boromakau kopina dekena amo karaia gauna dekenai do ia hedinarai, unai be lepera gorere, bona hahelagaia tauna dekenai do umui hedinaraia. \p \v 50 “Hahelagaia tauna ese dabua o kopina do ia itaia, bona unai dabua o kopina be gabu ta dekenai do ia atoa siri, ela bona dina 7 idia ore. \v 51 Dina namba 7 dekenai, ia ese unai dabua o kopina do ia itaia lou, bona bema unai gorere toana ia bada lao, unai be lepera momokani, bona unai dabua o kopina be miro. \v 52 Hahelagaia tauna ese unai dabua o kopina do ia gabua ore, badina unai be lepera korikori, unai dainai lahi dekenai do idia gabua ore. \p \v 53 “To bema hahelagaia tauna ese unai gauna ia itaia neganai unai gorere toana ia bada lao lasi, \v 54 ia ese oda do ia gwauraia unai gauna do idia huria, bona dina 7 ma gabu ta dekenai do idia atoa siri. \p \v 55 “Vadaeni hahelagaia tauna ese idia huria gauna ma do ia itaia lou, bona bema gorere toana ena kala be idau lasi, bona ia be ia bada lao lasi, to unai gauna be ia do miro. Lahi dekenai do umui gabua ore. Sedira unai gorere toana be dabua ena murina kahana dekenai, o dabua ena lalona kahana dekenai, to do umui gabua ore. \p \v 56 “To bema hahelagaia tauna ese ia itaia, idia huria murinai gorere toana ena kala ia ore lao, ia ese unai gorere toana gabuna be dabua o kopina dekena amo do ia darea oho, do ia kokia. \v 57 Unai murinai bema unai dabua o kopina dekenai unai gorere toana ia hedinarai lou, unai be lepera ma ia vara lou ena toana. Vadaeni unai gau be iena biaguna ese do ia gabua ore. \v 58 Bema unai gau ia huria, bona unai gorere toana ia hedinarai lou lasi, ia ese do ia huria lou, vadaeni unai gauna be do ia goeva. \p \v 59 “Dabua manokana, mamoe huina gauna, o dabua aukana, o dabua hatua totona varona, o boromakau kopina dekena amo karaia gauna ta, lepera gorere ese do ia hamiroa taravatu be unai. Unai bamona do umui diba, idia be goeva o miro.” \c 14 \s1 Lepera taudia hagoevaia dalana \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia oda henia, ia gwau, \v 2 “Lepera tauna hagoevaia dinana ena taravatu be inai: Hahelagaia tauna dekenai do idia hakaua lao. \v 3 Vadaeni hahelagaia tauna ese lepera tauna kamepa ena murimurina dekenai do ia abia lao, do ia itaia, iena lepera gorere ia ore vadaeni, o lasi. \p \v 4 “Bema gorere ia ore, hahelagaia tauna ese do ia oda henia, lepera tauna hagoevaia totona manu rua, goeva momokani gaudia, bona mauri gaudia do idia mailaia, sida au maragina ta, bona varo kakakakana ta, bona husopo rigina ta danu do idia mailaia. \v 5 Vadaeni hahelagaia tauna do ia oda, manu ta be uro ena ataiai do idia alaia mase. Uro lalonai be ranu goeva ia noho. \v 6 Hahelagaia tauna ese do mauri manuna do ia abia, sida auna bona varo kakakaka bona husopo rigina danu do ia abia. Inai gau ibounai be ranu goeva ena ataiai ia hamasea vadaeni manu ena rara lalonai do ia atodia diho. \p \v 7 “Unai rara do ia abia, bona lepera dekena amo do ia hagoevaia tauna dekenai unai rara do ia negea, nega 7, vadaeni ia ese unai tau do ia gwauraia goeva. Bona hahelagaia tauna ese unai do mauri manuna do ia ruhaia, do ia roho lao hanua ena murimurinai, uda dekenai. \p \v 8 “Vadaeni ia goeva vadaeni tauna ese iena dabua do ia huria, bona iena huina ibounai do ia kakasia ore, bona do ia digu. Unai neganai do ia goeva. Unai murinai ia be kamepa lalonai do ia raka vareai diba, to iena palai ruma ena murimurinai do ia noho ela bona dina 7 idia ore. \p \v 9 “Dina namba 7 dekenai, ia ese iena huina ibounai, kwarana huina, bona aukina huina bona matana ena ataiai huina do ia kakasia ore lou. Iena dabua do ia huria lou, bona do ia digu. Unai murinai ia be goeva momokani. \p \v 10 “Dina namba 8 dekenai, mamoe natuna tau rua, toto lasi bona bero lasi gaudia, bona mamoe natuna hahine ta, lagani tamona gauna, toto lasi bona bero lasi gauna do ia mailaia. Bona paraoa namo herea, ena metau kilogaram toi, olive dehoro danu mikisi gauna, bona olive dehoro, ena bada kapusi tamona danu do ia mailaia. \v 11 Hahelagaia tauna ese unai do ia hagoevaia tauna be do ia hakaua lao, mai ena boubou gaudia danu, Lohiabada ena Palai Dubu ena iduara dekenai do ia haginia, Lohiabada ena vairanai. \p \v 12 “Vadaeni hahelagaia tauna ese mamoe natudia tau ta do ia abia, ia be kara dika boubouna do ia lao, olive dehoro kapusi ta danu. Unai gaudia ruaosi Lohiabada ena vairanai do ia davea. Unai be kerere totona boubouna Lohiabada dekenai ia henia ena toana. \v 13 Hahelagaia tauna ese unai mamoe natuna tau do ia alaia mase gabu helagana ta dekenai, kara dika boubouna bona gabua ore boubouna idia alaia mase gabuna be unai. Unai bamona do ia karaia, badina be kerere totona boubouna be kara dika totona boubouna bamona. Inai boubou ruaosi be hahelagaia tauna ena. Unai dainai inai boubou be helaga herea. \p \v 14 “Vadaeni hahelagaia tauna ese unai mamoe natuna ena rara haida do ia abia, bona unai do ia hagoevaia tauna ena taia idibana rini atoa gabuna, iena ima kwakikwaki badana idibana, bona iena ae kwakikwaki badana idibana dekenai unai rara do ia atoa. \p \v 15 “Hahelagaia tauna ese olive dehoro sisina sibona iena imana laurina dekenai do ia bubua. \v 16 Iena ima kwakikwakina idibana be olive dehoro lalonai do ia atoa, bona nega 7 unai olive dehoro haida do ia negea lao, bona lau, Lohiabada ese do lau itaia. \p \v 17 “Hahelagaia tauna ese iena imana idibana dekenai olive dehoro bona mamoe ena rarana sisina unai do ia hagoevaia tauna ena taia idibana rini atoa gabuna, bona ima kwakikwaki badana idibana, bona ae kwakikwakina badana idibana dekenai do ia atoa. \v 18 Olive dehoro orena, iena imana dekenai do noho gauna, be unai tau ena kwarana dekenai do ia atoa. Inai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika davana do ia karaia, Lohiabada ena vairanai. \p \v 19 “Hahelagaia tauna ese kara dika totona boubou gauna do ia alaia mase, unai do ia hagoevaia tauna ena kara dika davana karaia totona, bona iena miro hagoevaia totona. Unai murinai, ia gabua ore totona mamoe boubou gauna do ia alaia mase. \v 20 Hahelagaia tauna ese unai gabua ore gauna bona paraoa boubouna do ia gabua, boubou patana ena latanai, lahi ese do ia gabudia ore. Unai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika davana do ia karaia, bona unai tau be ia goeva vadaeni. \p \v 21 “Bema tau ta ia ogogami dainai, unai gaudia ibounai ia hoia diba lasi neganai, ia ese mamoe natuna tau tamona sibona do ia abia, do ia goeva totona. Unai mamoe be iena kerere gwauatao totona boubou gauna. Unai be hahelagaia tauna ese Lohiabada ena vairanai do ia davea, bona unai tau ena kerere davana do ia karaia. Paraoa ena metau kilogaram tamona, bona olive dehoro kapusi tamona danu unai tau do ia mailaia. \p \v 22 “Manu ta ladana kerea rua o pune natuna rua, iena moni hegeregerena gaudia, danu do ia mailaia, ta be kara dika boubouna, bona ta be gabua ore boubouna. \p \v 23 “Ia goeva dinadia namba 8 dekenai, unai tau ese inai manu ruaosi Palai Dubu ena iduara dekenai do ia mailaia, hahelagaia tauna ese do ia hagoevaia totona. \v 24 Hahelagaia tauna ese kerere totona mamoe bona olive dehoro do ia abia, bona Lohiabada ena vairanai do ia davea, do ia henia ena toana. \p \v 25 “Ia ese mamoe do ia alaia mase, bona mamoe ena rarana sisina do ia abia, unai tau ena taiana idibana ena rini atoa gabuna dekenai, iena ima kwakikwaki badana idibana dekenai, bona iena ae kwakikwaki badana idibana dekenai unai rara do ia atoa. \v 26 Hahelagaia tauna ese dehoro haida iena imana laurina dekenai do ia bubua, \v 27 bona iena ima kwakikwakina idibana ta dekena amo unai olive dehoro do ia negea lao, nega 7, bona lau Lohiabada ese do lau itaia. \p \v 28 “Vadaeni hahelagaia tauna ese olive dehoro, iena imana dekenai do noho gauna do ia abia, unai ia hagoevaia tauna ena taia idibana ena rini atoa gabuna, bona ima kwakikwaki badana idibana, bona ae kwakikwaki badana idibana dekenai unai olive dehoro dekenai do ia dahua, kerere totona mamoe ena rarana ia atoa gabudia. \v 29 To olive dehoro orena, hahelagaia tauna ena imana dekenai do noho gauna, be unai tau ena kwarana dekenai do ia atoa. Inai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika davana do ia karaia, Lohiabada ena vairanai. \p \v 30 “Unai neganai hahelagaia tauna ese unai kerea manu rua o pune natuna rua, unai tau ena moni hegeregerena gaudia, do ia alaia mase. \v 31 Ta be kara dika boubouna totona, ma ta be gabua ore boubouna totona, paraoa boubouna danu. Inai bamona dala dekenai hahelagaia tauna ese unai do ia hagoevaia tauna ena kara dika davana do ia karaia, Lohiabada ena vairana dekenai. \v 32 Lepera tauna, bema iena moni be hegeregere lasi, ia ese hagoevaia totona gaudia korikori ia hoia diba lasi. Unai bamona tauna durua totona taravatu be inai.” \s1 Lepera gorere idia noho ruma, edia taravatu \p \v 33 Lohiabada ese Mose bona Arona ma ia hamaoroa, ia gwau, \v 34 “Lau ese umui lau henia, emui tano korikori, ladana Kanana dekenai umui ginidae neganai, sedira ruma ta dekenai lepera gorere do lau atoa. \p \v 35 “Unai bamona neganai, ruma ena biaguna be hahelagaia tauna dekenai do ia lao, do ia gwau, ‘Lau laloa lepera bamona gorere be egu ruma dekenai ia noho.’ \v 36 Vadaeni hahelagaia tauna ese do ia oda henia, ruma gaudia ibounai be ruma dekena amo do idia huaia murimuri dekenai. Bema lasi, sedira hahelagaia tauna do ia raka vareai neganai, ia ese ruma gaudia ibounai do ia gwauraia miro. Vadaeni hahelagaia tauna be ruma do ia raka vareai, ruma do ia itaia. \p \v 37 “Ia ese gorere toana do ia itaia, bema ruma ena haba be mai ena toutou gadokagadoka o kakakaka, bona bema toutou be haba kopina dekenai sibona lasi, to sisina dobu, \v 38 hahelagaia tauna be ruma ena iduara dekena amo do ia raka murimurinai, bona ruma do ia loka, ela bona dina 7 idia ore. \p \v 39 “Dina namba 7 dekenai, hahelagaia tauna ese ma do ia lao, do ia itaia, ruma ena haba dekenai toutou ia bada lao o lasi. Bema unai toutou be ia bada lao vadaeni, \v 40 hahelagaia tauna ese oda do ia gwauraia, unai haba ena nadi mai edia toutou do idia kokia, hanua ena murimurinai do idia negea, momoru gabuna dekenai. \v 41 Ruma ena lalona kahana ibounai danu do idia kakasia, bona do idia kakasia lao momoru danu be hanua ena murimurinai do idia negea, miro gaudia idia negea gabuna dekenai. \p \v 42 “Vadaeni nadi matamatadia do idia abia, idia kokia gaudia edia gabu dekenai do idia atoa. Unai murinai ruma ena lalona kahana ibounai be peni aukana dekena amo do idia penia bona koua. \p \v 43 “Bema unai nadi idia kokia, bona ruma ena lalona do idia kakasia, bona peni aukana dekena amo idia penia bona koua namonamo murinai unai gorere ena toana ma ia hedinarai lou, \v 44 hahelagaia tauna ese do ia itaia lou. Bema unai gorere toana be ia bada lao, ruma ena lalona dekenai, unai be lepera korikori, ia ese ruma ia hadikaia noho, bona unai ruma be ia miro. \p \v 45 “Inai ruma be do idia veria diho, bona iena nadi, iena au, bona iena haba koua peni, be hanua ena murimurinai do idia huaia lao, momoru gabuna dekenai do idia negea. \v 46 Daika ese ruma lalonai ia raka vareai, hahelagaia tauna ia loka murinai, ia be do ia miro ela bona dina do ia diho. \v 47 Unai ruma dekenai ia hekure, o ia aniani tauna ese iena dabua do ia huria. \p \v 48 “To sedira hahelagaia tauna do ia raka vareai neganai ia itaia, peni auka matamata dekena amo haba idia penia bona koua murinai gorere toana ia hedinarai lou lasi. Unai neganai hahelagaia tauna ese ruma do ia gwauraia goeva, badina gorere be ia ore vadaeni. \v 49 Bona unai ruma do ia hagoevaia totona, ia ese manu rua bona sida au maragina ta, varo kakakakana, bona husopo rigina ta do ia abia. \v 50 Vadaeni hahelagaia tauna ese manu ta uro ta ena ataiai do ia alaia mase. Uro lalonai be ranu goeva ia noho. \v 51 Ia ese do mauri manuna do ia abia, sida auna bona varo kakakaka bona husopo rigina danu do ia abia. Inai gau ibounai be ranu goeva ena ataiai ia hamasea vadaeni manu ena rara lalonai do ia atodia diho. Bona unai rara be ruma dekenai do ia negea, nega 7. \p \v 52 “Inai dala dekenai ia ese ruma do ia hagoevaia, manu ena rarana dekena amo, bona ranu goeva dekena amo, bona ia mauri manuna dekena amo, bona sida auna dekena amo, bona husopo rigina dekena amo, bona varo kakakakana dekena amo. \p \v 53 “Vadaeni ia mauri manuna be do ia ruhaia, hanua ena murimurinai do ia roho lao, uda dekenai. Unai dala dekenai ia ese unai ruma dekena amo kara dika do ia kokia, vadaeni ruma be ia goeva vadaeni. \p \v 54 “Lepera bona taunimanima edia kopina dekenai idia vara gorere idauidau edia taravatu be inai. \v 55 Bona dabua bona ruma dekenai idia noho lepera ena miro ese ia hadikadia taravatu danu. \v 56 Bona kopina ia gudu, bona toto, bona kopina toutou, ena kala be idau, ena taravatu danu. \v 57 Inai taravatu dekena amo do umui diba, miro gauna be edena bamona, bona goeva gauna be edena bamona. Lepera gorere ena taravatu be unai.” \c 15 \s1 Taunimanima edia tauanina idia goeva totona taravatu \p \v 1 Lohiabada ese Mose bona Arona dekenai ia hereva, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do umui hamaoroa, inai taravatu do idia badinaia: Bema tau ta ena usina dekena amo hura bamona ia bubua diho neganai, inai gauna ese unai tau ia hamiroa. \v 3 Sedira unai hura bamona ia bubua noho, o hura ese usina ia koua, to unai tau ia miro noho. \p \v 4 “Iena mahuta patana o geda be idia miro, bona ia ese idia edia latanai ia helai gaudia ibounai danu idia miro. \v 5 Unai tau ena mahuta patana o geda ia dogoatao tauna ese iena dabua do ia huria, bona ranu dekenai do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \p \v 6 “Gorere tauna ena helai gaudia dekenai do ia helai tauna danu ese iena dabua do ia huria, bona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \v 7 Gorere tauna ena kopina do ia dogoatao tauna danu ese iena dabua do ia huria, bona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \p \v 8 “Gorere tauna ese bema goeva tauna dekenai do ia kanudi, unai goeva tauna ese iena dabua do ia huria, bona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \v 9 Hosi ena doruna dekenai helai gauna ena latanai bema gorere tauna ia helai neganai, unai helai gauna be ia miro. \p \v 10 “Gorere tauna ena henunai ia noho gauna ta, bema tau ta ese do ia dogoatao, ia be do ia miro noho ela bona dina do ia diho. Oibe, bona unai gauna ia abia loaloa tauna ese iena dabua do ia huria, bona sibona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \p \v 11 “Gorere tauna bema iena imana be ranu dekenai ia huria lasi, to ia ese tau ta do ia dogoatao neganai, unai tau ese iena dabua do ia huria, bona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \v 12 Gorere tauna ese do ia dogoatao urona be do idia hamakohia, bona do ia dogoatao disi be ranu dekenai do idia huria. \p \v 13 “Tau ena usina gorere ia ore neganai, ia be dina ibounai 7 do ia naria ela bona ia goeva. Ia ese iena dabua do ia huria, bona ia sibona do ia digu, vadaeni unai murinai do ia goeva. \p \v 14 “Dina namba 8 dekenai ia ese kerea manu rua o pune natuna rua do ia abia, Lohiabada ena vairanai do ia mailaia, Palai Dubu ena iduara dekenai, bona hahelagaia tauna dekenai do ia henia. \v 15 Vadaeni hahelagaia tauna ese manu ta be kara dika boubouna totona do ia alaia mase, bona manu ta be gabua ore boubouna totona do ia alaia mase. Unai dala dekenai, hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika davana do ia karaia, Lohiabada ena vairana dekenai, ena hura bubua dainai. \p \v 16 “Bema tau ta dekena amo vesi ia bubua neganai, ia be ranu dekenai do ia digu, iena tauanina ibounai do ia huria, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \v 17 Vesi be dabua dekenai o kopina dabua dekenai bema ia bubua neganai, unai dabua o kopina ibounai do idia huria, bona idia be miro noho ela bona dina do ia diho. \p \v 18 “Bema tau ta ese hahine ta danu do idia mahuta hebou, vadaeni vesi do ia bubua, idia ruaosi do idia digu, bona do idia miro noho ela bona dina do ia diho. \p \v 19 “Bema hahine ta rara ia karaia, iena hua rara, ia be dina 7 lalonai do ia miro. Bona bema taunimanima ta ese unai hahine dekenai ia kamokau neganai, unai taunimanima be do ia miro noho ela bona dina ia diho. \v 20 Unai hahine ena rara neganai, ia helai o ia hekure latanai gaudia be idia miro noho. \v 21 Hahine ena mahuta patana o geda ia dogoatao tauna ese iena dabua do ia huria, bona sibona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina ia diho. \v 22 Hahine ena helai gauna ia dogoatao tauna ese iena dabua do ia huria, bona ranu dekenai do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina ia diho. \p \v 23 “Hahine ena mahuta dabua gauna ta o iena helai gauna ta be tau ta ese ia dogoatao neganai, unai tau be do ia miro ela bona dina ia diho. \v 24 Tau ta bema unai rara ia karaia noho hahine danu idia sihari neganai, bona hahine ena rara be tau dekenai ia kamokau, unai tau be do ia miro ela bona dina 7 idia ore. Bona edia latanai ia mahuta pata o geda danu be idia miro. \p \v 25 “Bema hahine ta ena rara kara dinadia be momo, bona ena rara kara negana korikori lasi, o bema ena nega korikori dekenai, to daudau herea, unai hahine be do ia miro noho, ela bona unai rara kara do ia doko. Ia be do ia miro noho, iena hua rara ena nega dekenai ia miro noho hegeregerena. \p \v 26 “Unai dainai iena mahuta pata bona geda ibounai be miro, iena hua rara nega korikori negana hegeregere, bona do ia helai latanai gaudia do idia miro, iena hua rara nega korikori negana hegeregere. \p \v 27 “Unai gaudia do ia dogoatao tauna danu be do ia miro, bona iena dabua do ia huria, bona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. \v 28 To bema hahine ena rara kara do ia doko neganai, ia ese dina 7 do ia naria, vadaeni do ia goeva. \p \v 29 “Dina namba 8 dekenai, hahine ese kerea manu rua o pune natuna rua do ia abia, hahelagaia tauna dekenai do ia mailaia, Palai Dubu ena iduara dekenai. \v 30 Hahelagaia tauna ese manu ta be kara dika boubouna totona do ia alaia mase, bona manu ta be gabua ore boubouna totona do ia alaia mase. Unai dala dekenai hahelagaia tauna ese unai hahine ena kara dika davana do ia karaia, Lohiabada ena vairana dekenai, iena rara kara dainai.” \p \v 31 Inai dala dekenai Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia ese Israela taudia do ia sisiba henidia edia miro do idia naria namonamo, vadaeni Lohiabada ena Palai Dubu do idia hamiroa lasi. Palai Dubu be edia kamepa ena huanai ia noho, bona bema idia hamiroa neganai, do idia mase. \p \v 32 Inai taravatu be tau ta ena usina dekena amo hura bamona ia bubua noho, bona tau ta ena vesi bema ia bubua neganai hagoevaia dalana. \v 33 Ma inai taravatu be hahine ta ena rara kara totona, bona tau ta totona, bema hahine mai mirona danu do idia mahuta hebou neganai. \c 16 \s1 Dirava ese Kara Dika ena Davana Karaia Dinana ia gwauraia \p \v 1 Dina ta Arona ena natuna ruaosi ese boubou, helaga lasi gauna Lohiabada ena vairanai dekenai idia atoa. Unai dainai ruaosi idia mase. Unai murinai Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, \v 2 “Oiemu kakana Arona do oi hamaoroa, ia be nega ibounai Helaga Herea Gabuna, koua dabua helagana murinai gabuna do ia vareai lasi. To lau ese lau gwauraia negana sibona do ia vareai. Badina lau be ori lalonai lau hedinarai noho, Taravatu Maua ena koua gauna ena atai dekenai. Bema unai Gabu ia vareai kava neganai do lau alaia mase. \p \v 3 “To Arona be Helaga Herea Gabuna ia raka vareai neganai, ia be inai bamona do ia karaia: Boromakau ena natuna tau ta do ia mailaia, kara dika kokia boubouna totona. Bona mamoe tau ta do ia mailaia, ia gabua boubouna totona.” \p \v 4 Ma Lohiabada ia hadibaia, ia gwau, “Arona be Helaga Herea Gabuna do ia raka vareai gwauraia neganai, do ia digu namonamo, bona hahelagaia tauna ena dabua korikori do ia karaia. Gaudia be inai: Kouti helagana, piripou, gaba gauna, bona kwara gauna, ibounai dabua namo herea gaudia. \p \v 5 “Bona Israela taudia ese boubou gaudia Arona dekenai do idia henia, boubou helaga do ia karaia totona, gaudia be inai: Nani tau rua, kara dika kokia boubouna totona. Bona mamoe tau tamona, ia gabua boubouna totona. \p \v 6 “Arona ese sibona ena kara dika totona bona iena famili totona boromakau ta do ia alaia, do ia bouboulaia. \v 7 Unai murinai ia ese unai nani tau ruaosi do ia abia, Lohiabada ena vairana dekenai do ia atodia, Palai Dubu ena iduara dekenai. \v 8 Vadaeni Arona ese nadi rua do ia abia, ta do ia makaia, Lohiabada ena, ta do ia makaia, Asasele ena, bona idia ta do ia abia hidi laki dekenai. \v 9 Vadaeni nani tau ta, laki dekenai ia davaria gauna, be Lohiabada ena, Arona ese do ia alaia mase, kara dika kokia boubouna totona. \v 10 To nani tau iharuana, laki dekenai ia davaria, be Asasele ena, Arona ese do ia alaia lasi. Arona be unai nani mai mauri danu do ia hakaua Lohiabada ena vairana dekenai. Unai murinai Asasele ena nani be taunimanima noho lasi gabuna dekenai do ia siaia lao, taunimanima edia kara dika do ia kokia totona. Asasele ena nani be taunimanima noho lasi gabuna dekenai do ia noho. \p \v 11 “Arona be inai bamona do ia karaia danu: Boromakau tau be boubou totona do ia alaia mase, ia sibona ena kara dika dainai, bona iena famili taudia edia kara dika dainai. \v 12 Unai murinai Arona ese boubou patana ena lahi dekena amo gida do ia abia, auri kapusi dekenai do ia udaia, ela bona unai auri kapusi ia honu. Bona muramura mai bonana, ia hamakohia maragimaragi gauna, be iena imana dekenai do ia abia, Helaga Herea Gabuna lalonai do ia abia vareai. \v 13 Vadaeni unai muramura mai bonana be gida latanai do ia bubua, Lohiabada ena vairanai, ela bona muramura mai bonana ena kwalahuna ese Taravatu Maua ena koua gauna do ia koua momokani, Arona ese do ia itaia bona mase garina. (Unai Maua lalonai be Taravatu Nadidia idia noho.) \v 14 Unai neganai Arona ese boromakau ena rarana sisina do ia abia, bona iena imana kwakikwakina dekena amo unai rara be Taravatu Maua ena koua gauna ena latanai, dina daekau ena kahanai do ia negea. Maua ena vairana kahanai danu do ia negea, nega 7. \p \v 15 “Unai murinai Arona ese taunimanima edia kara dika kokia boubouna ena nani do ia alaia mase. Unai nani ena rarana be Helaga Herea Gabuna lalonai do ia abia vareai. Bona unai rara be Taravatu Maua ena koua gauna ena latanai bona ena vairanai do ia negea, boromakau ena rarana ia negea hegeregerena. \v 16 Inai dala dekenai Arona ese Helaga Herea Gabuna do ia hagoevaia, Israela taudia edia miro bona edia kara dika dainai. \p “Oibe, unai bamona be Palai Dubu do ia hagoevaia, badina be Palai Dubu be kamepa ena huanai momokani ia noho, miro taudia edia noho gabuna. \v 17 Unai hagoevaia kara neganai, tau ta ese Palai Dubu do ia raka vareai lasi, Arona sibona. Arona ese Helaga Herea Gabuna hagoevaia totona do ia raka vareai, bona ia sibona, iena famili, bona Israela taudia ibounai hagoevaia totona gaukara do ia karaia haorea. Unai murinai sibona, be taunimanima ma do idia raka vareai diba. \v 18 Helaga Herea Gabuna ia rakatania murinai, Arona ese boubou patana do ia hagoevaia, Lohiabada ena vairanai. Arona ese boromakau ena rarana sisina bona nani ena rarana sisina do ia abia, boubou patana ena doana ibounai rara dekena amo do ia dahua. \v 19 Bona iena imana kwakikwakina dekenai unai rara be boubou patana dekenai do ia negea, nega 7. Inai dala dekenai Arona ese boubou patana do ia hagoevaia, Israela taudia edia kara dika dekena amo, bona do ia hahelagaia danu. \s1 Kara dika ia huaia nani \p \v 20 “Helaga Herea Gabuna bona Palai Dubu bona boubou patana ia hagoevaia murinai Arona ese nani, mauri gauna, Asasele dekenai ia abia hidi gauna, be Lohiabada dekenai do ia henia. \v 21 Arona ese iena imana ruaosi nani ena kwarana dekenai do ia atoa, bona Israela edia kara dika ibounai, bona edia kara kerere ibounai do ia gwauraia hedinarai. Unai dika ibounai be nani ena kwarana latanai do ia atoa. Vadaeni taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai unai nani do ia siaia lao. Tau ta unai gaukara totona idia abia hidi tauna ese unai nani do ia hakaua lao, bona taunimanima lasi gabuna dekenai do ia ruhaia. \p \v 22 “Inai nani ese Israela taudia edia kara dika ibounai taunimanima lasi gabuna dekenai do ia huaia lao, ia boio. \p \v 23 “Unai murinai Arona be Palai Dubu lalonai ma do ia raka vareai, dabua namo herea, Helaga Herea Gabunai ia raka vareai neganai ia karaia gaudia, do ia kokia, Palai Dubu lalonai do ia rakatania. \v 24 Vadaeni gabu helagana ta dekenai do ia digu. Unai murinai sibona ena dabua ma do ia karaia lou, vadaeni murimurina dekenai do ia mai. Unai neganai ia sibona ena dika kokia totona ia gabua boubouna do ia henia, bona Israela taudia edia dika kokia totona ia gabua boubouna do ia henia. \v 25 Kara dika kokia totona boubouna ia karaia neganai, ia gabua boromakau ena digarana be boubou patana ena latanai do ia gabua ore. \p \v 26 “Unai Asasele ena nani ia hakaua lao tauna ese iena dabua do ia huria, bona ia be do ia digu. Unai murinai ia be kamepa dekenai ma do ia raka vareai diba. \v 27 Unai kara dika kokia totona boromakau bona nani, edia rarana be Helaga Herea Gabuna ia abia vareai gaudia. Idia be kamepa ena murimuri dekenai do idia abia lao. Unuseni edia kopina bona edia hidiona bona edia kukuri be lahi dekenai do idia gabua ore. \v 28 Ia gabudia ore tauna ese iena dabua do ia huria, bona ia be do ia digu. Unai murinai ia be kamepa dekenai ma do ia raka vareai diba. \s1 Kara Dika ena Davana Karaia Dinana \p \v 29 “Inai taravatu be umui emui latanai lagani ibounai hanaihanai do ia noho: Hua namba 7 ena dina namba 10 dekenai Israela taudia bona idia dekenai idia noho idau taudia ese aniani do idia ania lasi, bona gaukara do idia karaia lasi. \v 30 Badina be unai dina dekenai be hahelagaia tauna ta ese idia edia kara dika ibounai edia davana do ia karaia, Lohiabada ena vairanai do idia goeva totona. \v 31 Unai dina be helaga herea umui dekenai, unai dainai do umui aniani lasi bona gaukara lasi. Inai taravatu be lagani ibounai hanaihanai do umui badinaia. \v 32 Hahelagaia Tauna Badana, iena tamana ena gabuna dekenai idia hasiahua bona hahelagaia tauna ese inai kara dika dekena amo hagoevaia karana do ia karaia. Ia ese hahelagaia kara ena dabuadia do ia karaia. \v 33 Ia ese Helaga Herea Gabuna bona Palai Dubu bona boubou patana do ia hagoevaia. Bona ia ese hahelagaia taudia, bona oiemu orea taudia ibounai edia kara dika davana do ia karaia. \v 34 Inai taravatu be umui dekenai do ia noho hanaihanai. Inai kara dika davana karaia karana, be lagani ta ta ibounai Hahelagaia Tauna Badana ese do ia karaia, Israela taudia edia kara dika ibounai dekena amo, idia do ia hagoevaia totona.” \p Vadaeni Mose ese Lohiabada ena oda gauna hegeregerena ia karaia. \c 17 \s1 Boubou henia gabuna be tamona \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Arona mai ena natuna tau bona Israela taudia ibounai do oi hamaoroa Lohiabada ena oda be inai: \v 3 Bema Israela tauna ta ese Lohiabada henia totona boromakau tau, o mamoe natuna o nanigosi do ia alaia mase kamepa ena murimurinai, \v 4 to Palai Dubu ena iduara dekenai ia mailaia lasi, bona Lohiabada ena vairana dekenai unai boubou ia henia lasi, unai tau ese taravatu ia utua vadaeni. Ia ese rara ia habubua kava dainai, iena bese taudia dekena amo unai tau do lau atoa siri. \p \v 5 “Inai taravatu ena anina be inai: Guna Israela taudia ese edia boubou gaudia be kamepa ena murimurinai idia alaia mase. To hari lau oda inai, idia ese unai boubou gaudia mai mauri danu Lohiabada henia totona, hahelagaia tauna dekenai do idia mailaia, Palai Dubu ena iduara dekenai. Unuseni edia boubou gaudia, Lohiabada danu maino karaia bouboudia do idia alaia mase. \v 6 Hahelagaia tauna ese boubou gauna ena rarana do ia abia, Lohiabada ena boubou patana dekenai unai rara do ia negea, Palai Dubu ena iduara kahirakahira, bona boubou ena digara do ia gabua ore, bona unai bonana do ia namo herea lau Lohiabada dekenai. \p \v 7 “Unai dainai Israela taudia ese dirava koikoi gaudia dekenai boubou do idia henia lou lasi. Idia ese unai bamona lau do idia rakatania lou lasi. Inai taravatu be noho hanaihanai taravatuna, idia, bona idia edia natuna, tubuna taudia ibounai edia latanai. \p \v 8 “Do oi hamaorodia danu: Israela tauna ta, o idau bese tauna ta, bema gabua ore boubouna o idau boubouna ta be idau gabuna dekenai do ia alaia mase, \v 9 to Palai Dubu ena iduara dekenai ia mailaia lasi, Lohiabada ena boubou gauna totona, unai tau be iena bese dekena amo do lau atoa siri. \s1 Rara ena taravatu \p \v 10 “Bema Israela tauna ta o idau bese tauna, Israela dekenai ia noho, ese vamu mai ena rara danu do ia ania, lau ese unai tau do lau badu henia, ia be iena bese dekena amo do lau atoa siri. \v 11 Badina be mauri gaudia ibounai edia mauri be rara dainai. Unai dainai lau Lohiabada ese lau oda henia vadaeni rara ibounai be boubou patana dekenai do idia bubua, taunimanima edia kara dika davana do ia karaia totona. Rara be mauri, bona rara ese kara dika ia kokia noho. \p \v 12 “Unai dainai lau Lohiabada ese taravatu badana lau gwauraia inai: Israela taudia, bona edia huanai idia noho idau bese taudia danu ese vamu mai rarana danu do idia ania lasi. \p \v 13 “Bema Israela tauna ta o Israela taudia edia huanai ia noho idau bese tauna ta do ia labana, vadaeni uda gauna ta o roho manuna ta, aniani gauna do ia alaia mase, ia ese rarana do ia habubua tano dekenai, bona tano kahu dekena amo unai rara do ia koua. \v 14 Badina be mauri gaudia ibounai edia mauri be rara dainai. Unai dainai lau Lohiabada ese lau oda henia vadaeni, vamu mai rarana danu do umui ania lasi. Bona bema umui ta ese unai bamona ia karaia, ia be iena bese dekena amo do lau atoa siri. \p \v 15 “Tau ta, Israela tauna o Israela taudia edia huanai ia noho idau bese tauna, bema ia ese mase kava gauna ta o uda ena dagedage gauna ese ia alaia gauna ta do ia ania neganai, unai tau ese iena dabua do ia huria, bona do ia digu, bona do ia miro noho ela bona dina do ia diho. Unai murinai unai tau do ia goeva. \v 16 To bema ia ese iena dabua do ia huria lasi, o do ia digu lasi, ia be do ia kerere.” \c 18 \s1 Sihari kava ena taravatu \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaoroa: Lau inai Lohiabada, umui emui Dirava. \v 3 Umui be guna Aigupito tano dekenai umui noho, to Aigupito taudia edia kara bamona do umui karaia lasi. Bona umui do lau hakaua vareai Kanana tano ena taudia edia kara bamona do umui karaia lasi. Edia taravatu danu do umui badinaia lasi. \v 4 To lauegu taravatu do umui kamonai henia, bona lauegu oda do umui badinaia. Lau inai Lohiabada, umui emui Dirava. \v 5 Unai dainai, lauegu taravatu bona lauegu oda do umui badinaia, unai bamona ia karaia tauna be do ia mauri. Lau inai Lohiabada. \p \v 6 “Oiemu varavara ta dekenai oi do sihari henia lasi. Lau inai Lohiabada. \v 7 Oiemu sinana, oiemu tamana ena adavana, dekenai do oi sihari henia lasi. Ia be oiemu sinana, unai bamona hemarai kara do oi karaia lasi. \v 8 Oiemu tamana ena adavana ma ta dekenai oi sihari henia lasi, badina ia be oiemu tamana ena. \v 9 Oiemu taihuna dekenai oi sihari henia lasi. Oiemu tamana ena natuna kekeni ta, o oiemu sinana ena natuna kekeni ta do oi abia lasi. Ia be oiemu ruma dekenai, o idau ruma ta dekenai ia vara kekeni ta, to do oi abia lasi. \v 10 Oiemu tubuna kekeni dekenai oi sihari henia lasi, oiemu natuna tau, o oiemu natuna hahine edia kekeni ta do oi abia lasi. Badina edia hemarai be oiemu hemarai danu. \v 11 Oiemu tamana ena adavana ta ena natuna kekeni ta do oi sihari henia lasi, bona oiemu sinana ena adavana ta ena natuna kekeni ta danu do oi abia lasi. \v 12 Oiemu tamana ena taihuna dekenai oi sihari henia lasi. \v 13 Oiemu sinana ena tadikaka hahine dekenai oi sihari henia lasi. \v 14 Oiemu tamana o sinana edia tadikaka edia adavana dekenai oi sihari henia lasi, ia danu be oiemu varavara. \v 15 Oiemu ravana hahine danu do umui sihari lasi, badina ia be oiemu natuna ta ena adavana. \v 16 Oiemu tadikaka ena adavana do oi sihari henia lasi. \p \v 17 “Sedira hahine ta dekenai oi headava, bona hahine be mai ena natuna kekeni o tubuna kekeni, tau ta ena. Vadaeni oi ese unai natuna kekeni o tubuna kekeni do oi adavaia lasi. Unai be hemarai karana. \v 18 Oiemu adavana ena tadikaka hahine danu umui sihari lasi, bema oiemu adavana ia mauri noho neganai. \p \v 19 “Hahine ta, hua gorere ia davaria neganai, do oi sihari henia lasi, badina ia be mai miro danu. \v 20 Oiemu badibadina dekenai tauna ena adavana danu do umui sihari lasi. Unai be miro karana ta. \v 21 Oiemu natuna ta dirava ta ena ladana Moleka dekenai do oi henia lasi, idia gabua boubou gauna totona. Unai bamona kara ese lau Dirava, Lohiabada, egu ladana ia hadikaia. \p \v 22 “Umui emui tau ta ese ma tau ta do ia sihari henia lasi, tau bona hahine idia karaia bamona. Inai bamona kara be dika momokani, bona inai kara dekenai, lau Dirava lau badu momokani. \v 23 Ubua gauna ta dekenai do umui sihari henia lasi. Hahine danu be unai bamona do ia karaia lasi. Unai kara be dika momokani. \p \v 24 “Inai miro karadia ibounai be do umui karaia lasi, badina be umui emui vairana dekenai do lau lulua besedia be unai kara ibounai idia karaia dainai idia miro. \v 25 Idia edia kara ese edia tano idia hamiroa. Unai dainai dika davana be unai tano dekenai lau henia noho. Vadaeni unai tano ese, ia dekenai noho taudia ia luludia, bona idia rakatania noho. \v 26 To umui ese lauegu taravatu bona lauegu oda do umui badinaia, bona unai kara mirodia do umui karaia lasi, umui Israela taudia, bona umui emui huanai idia noho idau taudia danu. \v 27 Badina be inai tano dekenai idia noho guna taudia ese unai miro karadia idia karaia, ia mai bona tano ia miro vadaeni. \v 28 Bema umui ese unai tano unai bamona do umui hamiroa neganai, unai tano ese umui danu do ia lulua, guna idia noho taudia ia lulua bamona. \v 29 Badina umui diba, unai bamona miro karadia ta, bema umui ta ese ia karaia neganai, ia be do umui gwauraia ia be Dirava ena bese tauna lasi. \v 30 Unai dainai, lauegu taravatu do umui kamonai henia, bona unai miro karadia, inai tano dekenai idia noho guna taudia edia kara, be do umui karaia lasi. Vadaeni unai kara dekena amo do umui miro lasi. Lau inai Lohiabada, emui Dirava.” \c 19 \s1 Taravatu idauidau: Taunimanima be do idia noho helaga, bona mai mataurai danu totona \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, \v 2 “Israela taudia ibounai do oi hamaoroa, do oi gwau: Do umui helaga, badina be lau Lohiabada, emui Dirava, lau be helaga vadaeni. \v 3 Umui ibounai emui sinana bona emui tamana do umui matauraia. Bona lauegu Sabati Dinadia do umui badinaia. Lau inai Lohiabada, umui emui Dirava. \p \v 4 “Dirava koikoidia do umui tomadiho henia lasi, bona dirava edia laulaudia auri dekena amo do umui karaia lasi. Lau inai Lohiabada, umui emui Dirava. \p \v 5 “Maino karaia bouboudia Lohiabada dekenai umui henidia neganai, kara ibounai taravatu hegeregerena do umui karaia, vadaeni unai boubou do lau abia dae. \v 6 Boubou gauna ena vamuna be umui alaia dinana o dina iharuana dekenai do umui ania. Dina ihatoina dekenai umui ania lasi gaudia be lahi dekenai do umui gabua ore. \v 7 Bema dina ihatoina dekenai umui ania, unai be kara mirona, bona Lohiabada ese emui boubou karana do ia abia dae lasi. \v 8 Tau ta ia ania neganai do ia kerere, badina ia ese Lohiabada ena gau helagana ia hamiroa vadaeni. Unai dainai unai tau be iena bese dekena amo do umui atoa siri. \p \v 9 “Umui emui uma ena anina umui utua neganai, do umui utua lao lasi ela bona uma ena hetoa korikori dekenai. Bona tano dekenai idia moru kava uma anina gaudia do umui gogoa lasi. \v 10 Umui emui vain ena anina danu do umui gogoa ore momokani lasi. Kaia ia misi gaudia, bona tano dekenai idia moru gaudia do umui gogoa lasi. Umui rakatania, badina idia be ogogami taudia, bona idau bese taudia edia. Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 11 “Gau ta do umui henaoa lasi. Do umui koikoi karaia lasi. Do umui hereva koikoi lasi. \v 12 Lauegu ladana dainai do umui gwauhamata koikoi lasi, badina inai kara ese lauegu ladana ia hahemaraia. Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 13 “Tau ta do umui dagedage henia lasi, bona iena gau ta do umui henaoa lasi. Umui dekenai ia gaukara tauna ena gaukara davana do umui dogoatao lasi ela bona dabai. \v 14 Taia kudima tauna ta do umui hereva dika henia lasi. Bona matakepulu tauna ta ena dala dekenai gau ta do umui atoa lasi, do ia moru totona. Emui Dirava garina do umui gari. Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 15 “Mai maoromaoro danu, bona mai maka tamona danu do umui kota henia. Ogogami taudia do umui bogahisihisi henia lasi, vadaeni idia uini kava. Bona kohu momo taudia do umui gari henia lasi, vadaeni idia uini kava. To laloa maoromaoro dekenai do umui kota henia. \v 16 Tau ta hadikaia totona sivarai koikoi ta do umui gwauraia loaloa lasi. Bona bema idia kota henia do ia mase totona tauna, be emui hereva dekenai umui durua diba neganai, do umui durua. Badina lau Lohiabada inai, emui Dirava. \p \v 17 “Emui tadikakana do oi badu henia noho lasi, oiemu lalona dekenai. Bema tau ta oi dekenai ia kara dika, do oi sisiba henia, bona maino do umui karaia, iena kerere dainai oi danu ese kara dika do oi karaia garina. \v 18 Kara dika ena davana do umui haloua lasi, bona unai tau do umui badu henia noho lasi. To emui badibadinai tauna do umui lalokau henia, umui sibona umui lalokau henia hegeregerena. Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 19 “Lauegu oda herevadia do umui kamonai henia. Emui ubua gaudia do umui naridia namonamo, orea bona toana ta ubua gauna ese orea bona toana idauna ubua gauna do ia sihari henia lasi. Ubua gaudia edia bese idauidau do idia mikisi lasi. Aniani uhe idauidau be uma tamona lalonai do umui hadoa lasi. Dabua idauidau dekena amo idia karaia dabuana be do umui karaia lasi. \p \v 20 “Sedira tau ta ia gwauhamata iena hesiai kekeni ta be tau ta dekenai do ia hoia lao, to unai tau ese kekeni ruhaia davana ia henia lasi. Unai neganai bema kekeni ena biaguna bona unai kekeni idia sihari neganai, edia kerere davana be mase lasi, badina unai kekeni be do idia ruhaia lasi dainai. To kota ese edia kerere do ia tahua. \v 21 Unai kerere tauna ese iena kara dika ena boubou do ia mailaia, bona Palai Dubu ena iduara dekenai Lohiabada dekenai do ia henia. Iena boubou gauna be mamoe tau tamona. \v 22 Unai neganai hahelagaia tauna ese unai tau ena kara dika boubouna do ia abia, Lohiabada ena vairanai. Bona unai boubou gauna dekena amo unai kerere tauna ena kara dika davana be hahelagaia tauna ese do ia karaia. Vadaeni unai neganai Dirava ese unai tau ena kerere do ia gwauatao. \p \v 23 “Kanana tano dekenai do umui ginidae neganai, bona emui au huahua idauidau unuseni do umui hadoa neganai, unai au ena anina do umui gwauraia helaga lagani toi lalonai. Unai lagani toi lalonai unai au huahua do umui ania lasi. \v 24 Lagani namba 4 dekenai unai huahua be do umui hahelagaia, bona lau Lohiabada dekenai, boubou bamona do umui henia. Inai kara dekenai, umui ese emui tanikiu lau Lohiabada dekenai do umui hedinaraia. \v 25 To lagani namba 5 dekenai unai au huahua do umui ania diba. Bema lauegu hereva umui badinaia neganai, emui au huahua edia anina do idia momo herea. Kamonai! Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 26 “Vamu mai rarana danu do umui ania lasi. Meamea karadia idauidau ibounai do umui karaia lasi. \v 27 Umui emui kwarana edia huina be emui taiana kahirakahira do umui utua lasi. Bona emui auki huina do umui utua lasi. \v 28 Mase taudia dainai emui kopina do umui ivaia lasi, bona emui kopina dekenai revareva do umui atoa lasi. Lau Lohiabada inai. \p \v 29 “Umui ese emui natuna kekeni do umui hahemaraia lasi, ariara hahinena do umui halaoa lasi. Bema inai bamona umui karaia neganai, umui ese lau do umui rakatania, idau dirava dekenai do umui lao. Bona emui tano ibounai be lebulebu bona kara mirodia dekena amo do ia moru. \v 30 Lauegu Sabati Dinadia do umui badinaia, bona lau dekenai idia tomadiho gabuna do umui matauraia. Lau inai Lohiabada. \p \v 31 “Mase taudia edia lauma danu idia herevahereva taudia do umui tahua lasi, edia sisiba abia totona. Bema unai bamona umui karaia, umui be miro lauegu vairana dekenai. Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 32 “Tau buruka edia vairanai do umui toreisi, bona buruka taudia ibounai do umui matauraia. Umui emui Dirava garina do umui gari. Lau inai Lohiabada. \p \v 33 “Umui huanai idia noho idau taudia do umui dagedage henia lasi. \v 34 Idau taudia be emui bese korikori hegeregerena umui emui huanai do idia noho. Do umui lalokau henidia, umui sibona umui lalokau henia hegeregerena. Do umui laloaboio lasi, umui danu be Aigupito tano dekenai idau taudia bamona umui noho guna. Lau inai Lohiabada, emui Dirava. \p \v 35 “Tau ta danu umui hoihoi neganai, hoihoi gaudia edia metau, edia lata bona edia momo do umui duahia karaia mai maoromaoro danu. Do umui koikoi lasi. \v 36 Emui sikele bona edia metau gaudia bona emui hahetoho gauna be do idia maoromaoro momokani. Lau inai Lohiabada, emui Dirava, bona Aigupito tano dekena amo umui lau hakaua mai. \v 37 Lauegu taravatu ibounai bona lauegu oda herevadia ibounai do umui badinaia, bona edia kara do umui karaia. Lau inai Lohiabada.” \c 20 \s1 Lebulebu karadia edia davana \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, \v 2 “Israela taudia ma do oi hamaoroa, inai bamona: Bema Israela tauna ta o Israela taudia edia huanai idau bese tauna ta ese iena natuna, be Moleka dirava dekenai do ia henia, gabua ore boubouna totona, unai tau be momokani do ia mase. Hanua taudia ese nadi dekena amo ia do idia hodoa mase. \v 3 Lau danu ese unai tau do lau badu henia, bona egu bese dekena amo do lau negea momokani. Badina be iena natuna be Moleka dekenai ia henia, bona unai kara dekena amo ia ese lauegu Palai Dubu ia hamiroa, bona egu ladana helagana ia hahemaraia vadaeni. \p \v 4 “To bema hanua taudia ese inai Moleka dekenai iena natuna ia henia tauna idia bogahisihisi henia, nadi dekenai idia hamasea lasi neganai, \v 5 lau sibona ese unai tau bona iena bese taudia do lau badu henia, bona idia, bona Moleka dekenai tomadiho taudia ibounai, be egu bese dekena amo do lau negea momokani. \p \v 6 “Mase taudia edia lauma danu idia herevahereva taudia do umui tahua lasi, edia sisiba abia totona. Bema umui ta ese unai bamona ia karaia neganai, lau be ia dekenai do lau badu, bona egu bese dekena amo do lau negea momokani. \v 7 Unai dainai umui ese sibona do umui hahelagaia, bona do umui helaga noho, badina lau be Lohiabada, emui Dirava. \v 8 Lauegu taravatu do umui kamonai henia, badina lau be Lohiabada, bona lau ese umui lau hahelagaia noho.” \p \v 9 Lohiabada ese inai taravatu ma ia gwauraia inai: “Tamana o sinana dekenai tau ta ese do ia hereva dika henia neganai, unai tau be do umui alaia mase. Iena mase be ia sibona ena kerere dainai. \p \v 10 “Bema tau ta ese iena badibadina dekenai tauna ena adavana ia sihari henia neganai, unai tau bona hahine ruaosi be do umui alaia mase. \v 11 Bema tau ta ese iena tamana ena adavana ta do ia sihari henia neganai, ia ese iena tamana ia hahemaraia vadaeni. Unai dainai unai tau bona hahine ruaosi be do idia alaia mase, bona edia mase be idia sibona edia kerere dainai. \p \v 12 “Bema tau ta ese iena ravana hahine, iena natuna tau ena adavana, do ia sihari henia neganai, idia ruaosi be do umui alaia mase. Idia ese kara mirona momokani idia karaia vadaeni, bona idia edia mase be idia sibona edia kerere dainai. \p \v 13 “Bema tau ta ese ma tau ta dekenai do ia sihari henia, tau bona hahine idia karaia bamona, unai be kara mirona momokani. Unai tau ruaosi be do umui hamasea, bona edia mase be idia sibona edia kerere dainai. \p \v 14 “Bema tau ta ese hahine ta, bona unai hahine ena sinana danu ia adavaia nega tamona neganai, idia toiosi be do umui gabua mase. Badina unai be kara dika herea. Unai bamona kara umui emui huana dekena amo do umui hadokoa. \p \v 15 “Bema tau ta ese ubua gauna ta ia sihari henia neganai, unai tau bona ubua gauna be do umui alaia mase. \p \v 16 “Bema hahine ta ese ubua gauna ta danu idia hekure, do idia sihari totona, unai hahine bona ubua gauna be do umui alaia mase. Idia sibona edia kerere dainai do idia mase. \p \v 17 “Bema tau ta ese iena taihuna ta, iena tamana ena natuna, o iena sinana ena natuna do ia abia, ia dekenai ia sihari henia neganai, unai be hemarai kara. Edia bese dekena amo ruaosi do umui lulua lao, badina unai tau ese iena taihuna ia hahemaraia vadaeni, bona unai dainai ia ese unai kerere ena davana do ia davaria. \p \v 18 “Bema tau ta ese hahine ta hua rara gorere ia davaria neganai unai hahine do ia sihari henia, idia ruaosi be egu bese dekena amo do umui negea siri. Badina be idia ese kara mirodia hagoevaia totona taravatu idia utua vadaeni. \p \v 19 “Bema tau ta ese iena tamana ena taihuna dekenai o iena sinana ena tadikaka hahine dekenai ia sihari henia, idia ruaosi be varavara korikori dainai, edia kerere davana do idia davaria. \p \v 20 “Bema tau ta ese iena tamana o sinana edia tadikaka edia adavana dekenai ia sihari henia, ia ese iena tamana maragi o iena vavana ia matauraia lasi unai. Bona unai dainai unai tau bona unai hahine ese edia kerere davana do idia abia, idia ruaosi ese natuna ta do idia abia lasi. \v 21 Bema tau ta ese iena tadikaka ena adavana do ia sihari henia, unai be kara mirona, bona ia ese iena tadikakana ia hahemaraia vadaeni. Unai tau bona hahine ese natuna ta do idia abia lasi.” \p \v 22 Lohiabada ese ma ia gwau, “Lauegu taravatu bona oda ibounai do umui kamonai henia, vadaeni umui dekenai do lau henia tano dekenai noho Kanana taudia ese umui do idia lulua lao lasi. \v 23 Kanana dekenai idia noho taudia edia kara bamona do umui karaia lasi. Lau ese inai bese taudia umui emui vairana dekenai lau luludia noho, umui ese edia tano do umui raka vareai totona. Idia edia kerere bona edia kara lau ura lasi momokani. \p \v 24 “To lau ese umui dekenai lau gwauhamata vadaeni, unai taudia edia tano be umui dekenai do lau henia, emui tano korikori. Inai tano be namo herea, rata bona hani dekenai ia honu tanona. Lau be Lohiabada, emui Dirava, bona lau ese bese idauidau edia huanai umui lau abia hidi vadaeni. \v 25 Unai dainai umui ese mauri gaudia goevadia bona mirodia edia idau do umui laloa namonamo. Mauri gaudia mirodia bona manu mirodia do umui ania lasi. Lau ese lau gwauraidia miro vadaeni. Bema idia umui ania neganai, umui danu be miro. \p \v 26 “Do umui helaga, bona lau sibona egu bese taudia do umui lao. Badina be, lau be Lohiabada, bona lau be helaga. Lau ese bese idauidau edia huanai dekena amo umui lau abia hidi vadaeni, egu bese korikori do umui lao totona. \p \v 27 “Bema tau ta o hahine ta ese mase taudia edia lauma dekenai ia hereva henia, umui ese ia do umui alaia mase. Nadi dekenai do umui hodoa mase, bona iena mase be ia sibona ena kerere.” \c 21 \p \v 1 Bona Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Hahelagaia taudia, Arona ena natuna tau taudia do oi oda henia, idia ta ese iena hanua mase tauna hahelagaia totona gaukara ia karaia neganai, unai mase tauna do ia dogoatao lasi. Ia ese sibona do ia hamiroa lasi, mase tauna ena miro dekenai garina. \v 2 To iena varavara korikori taudia ta ia mase neganai, hegeregere iena sinana, tamana, natuna tau, natuna hahine, tadikakana, \v 3 o iena taihuna, ia naria noho, badina ia do headava lasi kekeni, unai varavara korikori taudia sibona ia dogoatao diba. \v 4 Hahelagaia tauna danu ese iena adavana ena varavara taudia idia mase neganai, edia tauanina dekenai do ia kamokau lasi, do ia miro garina. \p \v 5 “Hahelagaia tauna ese iena kwarana huina o iena aukina huina do ia utua lasi, bona iena kopina be do ia utua o ivaia lasi. \p \v 6 “Ia ese Dirava ena vairana dekenai do ia helaga, bona Dirava ena ladana do ia hahemaraia lasi. Ia ese gabua ore bouboudia bona Dirava ena paraoa bouboudia ia karaia noho dainai, ia be do ia helaga. \p \v 7 “Hahelagaia tauna ese ariara hahine, o lebulebu hahine, o iena tau ese ia negea hahine ta do ia adavaia lasi. Badina ia be helaga Dirava ena vairana dekenai. \p \v 8 “Hahelagaia taudia be helaga dainai, idia do umui matauraia, badina be idia ese lau Dirava egu paraoa bouboudia idia karaia noho. Lau inai Lohiabada, lau be helaga, bona egu bese taudia lau hahelagaia noho. \p \v 9 “Bema hahelagaia tauna ena natuna kekeni ese sibona be lebulebu o ariara hahine ia halaoa neganai, ia ese iena tamana ia hahemaraia vadaeni. Ia be lahi dekenai do umui gabua mase. \p \v 10 “Hahelagaia Tauna Badana be iena kwarana dekenai dehoro helagana idia bubua vadaeni, bona idia hahelagaia vadaeni, dabua helagadia do ia karaia totona, vadaeni ia ese iena huina do ia duaria noho namonamo, bona ia ese iena dabua do ia darea lasi, mase taudia totona idia taitai neganai. \v 11 Ia ese mase tauna kahirakahira do ia lao lasi, iena tamana o sinana danu, idia kahirakahira do ia lao lasi, do ia miro garina. \v 12 Ia ese Helaga Gabuna do ia rakatania lasi, Dirava ena Palai Dubu do ia matauraia lasi garina. Badina be Dirava ena dehoro helagana be iena latanai idia bubua vadaeni, ia be helaga. Lau Lohiabada inai. \p \v 13 “Ia ese sihari do ia diba lasi, rami hebou kekeni sibona do ia adavaia. \v 14 Ia ese vabu, o negea hahine, o lebulebu hahine ta do ia adavaia lasi, to sihari ia do diba lasi kekeni, iena bese dekena amo, sibona do ia adavaia. \v 15 Unai dekena amo iena natuna be do idia hemarai lasi edia bese taudia edia huanai. Badina be lau Lohiabada ese lau hahelagaia vadaeni, Hahelagaia Tauna Badana.” \p \v 16 Lohiabada ese Mose ma ia hereva henia, ia gwau, \v 17 “Arona do oi hamaoroa, ‘Oiemu natuna o tubuna ta, bema iena tauanina be mai ena dika ta, o gorere ta, ia ese Dirava ena paraoa boubouna be lau Lohiabada dekenai do ia henia lasi. Inai be noho hanaihanai taravatuna.’ \p \v 18 “Badina be tau ta mai ena tauanina dika ta be egu boubou do ia karaia lasi, iena matana ia kepulu, o bema iena aena ia dika, o bema iena udubaubauna ia makohia, o bema iena ima kwakikwakina o ae kwakikwakina be momo, 5 sibona lasi, \v 19 o bema iena aena o imana ia makohia, \v 20 o bema iena doruna ia gageva, o kwadogi herea tauna, o matana ta ia dika tauna, o iena kopina dekenai toto idia noho tauna, o iena abona idia dika tauna. \p \v 21 “Arona ena natuna o tubuna tauna ta, bema iena tauanina be mai ena dika ta, ia ese lau kahirakahira do ia raka mai lasi, Lohiabada ena gabua ore bouboudia karaia totona. Iena tauanina be mai ena dika dainai, Dirava ena paraoa do ia henia lasi. \v 22 Unai tau ese Dirava dekenai henia paraoa ia ania diba, helaga gauna, bona helaga herea gauna danu. \v 23 To iena tauanina be mai ena dika ta dainai, ia ese Helaga Herea Gabuna ena koua dabua helagana kahirakahira, o boubou patana kahirakahira do ia raka mai lasi. Ia ese inai lauegu helaga gaudia do ia hamiroa lasi, badina lau Lohiabada ese unai gaudia lau hahelagaia vadaeni.” \p \v 24 Inai hereva ibounai be Mose ese Arona bona iena natuna tau danu, bona Israela taudia ibounai dekenai ia hamaoroa. \c 22 \s1 Boubou helaga edia taravatu \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia oda henia, ia gwau, \v 2 “Arona bona iena natuna tau do oi hamaoroa, do oi gwau: ‘Umui ese egu ladana helagana do umui hahemaraia lasi. Unai dainai Israela taudia ese lau dekenai idia mailaia boubou helaga gaudia be do umui matauraia. Lau inai Lohiabada.’ \v 3 Arona bona iena natuna tau do oi hamaorodia, do oi gwau: ‘Bema emui natudia o, tubudia ta be egu taravatu dekenai ia miro neganai, Israela taudia edia boubou helagadia, lau dekenai idia mailaia gaudia, be ia ese ia dogoatao, o ia alaia mase, ia be lauegu vairana dekena amo do umui negea, bona iena dagi dekena amo do ia doko. Inai be noho hanaihanai taravatuna. Lau Lohiabada inai.’ \p \v 4 “Arona ena natuna bona tubudia ta bema mai ena lepera gorere, o mai ena toto, bona hura be ena toto dekena amo ia bubua neganai, ia ese boubou helagadia do ia ania diba lasi ela bona ia goeva. Hahelagaia tauna bema mase tauna ta ena gau o dabua ia dogoatao neganai, ia be miro. Ma hahelagaia tauna, bema iena vesina ia bubua neganai, ia be miro. \v 5 Ma bema ia ese mauri gauna mirona ta, o tau mirona ta ia dogoatao neganai, inai danu dainai ia be miro. \p \v 6 “Hahelagaia tauna be inai bamona ia miro neganai, ia be do miro noho ela bona dina ia diho. Bona ia ese unai boubou helagadia do ia ania diba lasi, ela bona ranu dekenai ia digu. \p \v 7 “Dina ia diho murinai ia be goeva, bona unai neganai unai boubou helagadia ia ania diba, badina be iena aniani be unai. \v 8 To idia mase kava gaudia o uda boromadia ese idia alaia gaudia be do ia ania lasi, do ia miro garina. Lau inai Lohiabada. \p \v 9 “Hahelagaia taudia ibounai ese lauegu oda do idia kamonai henia. Bema inai oda idia utua neganai, idia be kerere, bona edia kerere lalonai do idia mase, badina taravatu helagadia idia badinaia lasi dainai. Lau be Lohiabada, bona lau ese idia lau hahelagaia vadaeni. \p \v 10 “Hahelagaia tauna ena famili taudia sibona ese boubou helagadia idia ania diba. Idau tauna ta ese boubou helagadia ia ania diba lasi, bona hahelagaia tauna ena vadivadi tauna do ia ania lasi. Iena hesiai tauna mai davana ese danu do ia ania lasi. \v 11 To hahelagaia tauna ese moni dekena amo ia hoia tauna ese do ia ania. Bona hahelagaia tauna ena ruma lalonai ia vara hesiai tauna danu do ia ania diba. \p \v 12 “Hahelagaia tauna ena natuna hahine ese, bema hahelagaia tauna lasi, to tau ma ta ia adavaia neganai, unai hahine ese boubou helagadia do ia ania lasi. \v 13 To hahelagaia tauna ena natuna hahine bema ia vabu, o bema adavana ese ia negea, iena natuna be lasi, bona ia ese iena tamana ena ruma dekenai ia giroa lou, unuseni do ia noho, ia kekeni negana hegeregere, ia ese iena tamana ena aniani do ia ania. To hahelagaia tauna ena famili lasi taudia do idia ania diba lasi. \p \v 14 “Bema tau ta ese unai aniani helagana ia ania kava, ia diba lasi unai be helaga dainai, ia ese unai aniani ena davana be hahelagaia tauna dekenai do ia henia, mai atoa kau moni danu. Atoa kau moni be ia ania gauna ena davana bema karoa 5, ma karoa ta. Unai karoa ta be ma do idia atoa kau, ibounai karoa 6 do ia henia. \p \v 15 “Israela taudia edia boubou gaudia helagadia Lohiabada dekenai idia henia, be hahelagaia taudia ese do idia gaukaralaia kava lasi. Unai aniani helagana be aniani helaga lasi hegeregerena do idia gaukaralaia lasi. \v 16 Hahelagaia taudia ese unai aniani do idia naria namonamo, vadaeni helaga lasi taudia ese do idia ania lasi. Bema helaga lasi taudia idia ania neganai, idia ese edia kerere davana do idia karaia. Lau be Lohiabada, bona lau ese inai boubou gaudia lau hahelagaia noho.” \p \v 17 Lohiabada ese Mose ia oda henia, \v 18 ia ese Arona bona iena natuna tau dekenai inai taravatu do idia henia Israela taudia dekenai: “Bema Israela tauna ta o Israela dekenai ia noho idau bese tauna ta ese do idia gabua ore boubou gauna do ia mailaia, gwauhamata ena davana totona, o laloa namo totona, unai boubou gauna be bero lasi bona toto lasi momokani. \v 19 Lohiabada ese do ia abia dae totona ia be boromakau tau o mamoe tau o nanigosi tau bero lasi bona toto lasi momokani. \p \v 20 “Bema tauanina mai ena dika mauri gauna ta boubou totona umui henia neganai, Lohiabada ese do ia abia dae lasi. \p \v 21 “Bona bema tau ta ese Lohiabada dekenai maino karaia boubouna ia henia, gwauhamata dainai o laloa namo dainai, unai boubou gauna be bero ta lasi bona toto ta lasi. Bema lasi neganai, Lohiabada ese do ia abia dae lasi. \v 22 Matakepulu gauna, o aena ia dika, o mai ena bero, o toto mai hurana, o mai ena kopina gorere, o mai kipara dikadia mauri gaudia do umui mailaia lasi. Inai bamona gaudia be aniani bouboudia totona boubou patana dekenai do umui mailaia lasi. \p \v 23 “Boromakau ta, o mamoe ena natuna bema edia imana ta o aena ta do ia kwadogi, o do ia lata neganai, umui henia diba laloa namo boubouna totona, to do umui mailaia lasi gwauhamata ena davana totona. \v 24 To gau ta bema iena abona ena nadi ruaosi be mai toto, o bema idia makohia, o idia darea, o idia utua neganai, umui ese Lohiabada dekenai do umui mailaia lasi. Emui tano dekenai inai bamona boubouna be taravatu. \p \v 25 “Bona unai bamona mai berodia mauri gaudia be idau bese taudia dekena amo do umui abia lasi, Dirava dekenai do umui henia, boubou totona. Lohiabada ese unai gaudia do ia abia dae lasi, edia tauanina be mai edia dika dainai.” \p \v 26 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 27 “Boromakau, mamoe, o nanigosi do ia vara neganai, dina 7 lalonai iena sinana dekenai do ia noho. Dina namba 8 murinai ia be hegeregere gabua ore boubouna totona, Lohiabada dekenai do idia henia, bona Lohiabada ese do ia abia dae. \p \v 28 “To boromakau hahine o mamoe hahine mai ena natuna be dina tamona dekenai do umui alaia mase lasi. \p \v 29 “Bema Lohiabada hanamoa totona boubouna umui henia neganai, boubou henia taravatuna do umui badinaia namonamo, Lohiabada ese umui do ia abia dae totona. \v 30 Boubou ena vamuna umui alaia dinana dekenai be do umui ania, bona aniani haida do umui rakatania lasi ela bona dabai. Lau Lohiabada inai.” \p \v 31 Lohiabada ma ia gwau, “Lauegu oda do umui kamonai henia, lau Lohiabada inai. \v 32 Lauegu ladana helagana do umui hahemaraia lasi. Israela taudia ibounai ese egu helaga badana do idia matauraia, badina lau ese umui lau hahelagaia noho. \p \v 33 “Lau ese Aigupito dekena amo umui lau hakaua mai, emui Dirava do lau lao totona. Lau Lohiabada inai.” \c 23 \s1 Guriguri dina badadia \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaorodia, guriguri dina badadia haida lau gwauraia inai, lau dekenai do idia tomadiho henia dinadia: \v 3 Dina 6 lalonai emui gaukara do umui karaia, to dina namba 7 be Sabati Dinana, ia be laga-ani dinana, hebou helagana dinana. Unai dina lalonai do umui gaukara lasi, ia be lau Lohiabada egu Sabati Dinana. Umui noho gabudia ibounai dekenai inai dina do umui naria. \p \v 4 “Ma lau Lohiabada egu dina badadia be inai, bona inai guriguri hebou helagadia be edia nega korikori do umui karaia: \s1 Aigupito dekenai Dirava ese Israela Taudia ia Hamauridia Dinana (Pasova) bona Hatubua Lasi Paraoana ena aria \p \v 5 “Aigupito dekenai Dirava ese umui ia hamauria dinana (Pasova) be do umui laloa bada. Lohiabada ena Pasova dinana hamatamaia negana be dina ia diho neganai, hua ginigunana ena dina namba 14. Pasova dinana be dina tamona sibona. \v 6 Dina namba 15 neganai Hatubua Lasi Paraoa ena aria, Lohiabada ena, do umui karaia. Dina 7 lalonai mai hatubua gauna lasi paraoa sibona do umui ania. \v 7 Inai dina 7 ena dina ginigunana be do umui hebou guriguri totona, bona emui gaukara ta do umui karaia lasi. \v 8 Unai dina 7 lalonai boubou gaudia hegeregere aniani bona vamu be lau Lohiabada dekenai do umui henia. Dina namba 7 dekenai do umui hebou lou guriguri totona, bona unai dina lalonai emui gaukara ta do umui karaia lasi.” \s1 Uma anina ginigunana be Lohiabada dekenai henia \p \v 9 Lohiabada ese Mose ma ia hereva henia, ia gwau, \v 10 “Israela taudia do oi hamaoroa, do oi gwau: Umui dekenai do lau henia tano dekenai do umui ginidae neganai, umui emui uma edia koni anina umui utua neganai, emui koni guia gauna ginigunana be hahelagaia tauna dekenai do umui henia. \v 11 Vadaeni ia ese unai aniani gauna do ia abia, bona Lohiabada ena vairanai do ia davea, Lohiabada ese umui do ia hanamoa totona. Sabati Dina ena murinai dinana dekenai hahelagaia tauna ese unai guia gauna do ia davea. \v 12 Bona unai aniani davea dinana dekenai mamoe natuna tau, dika ta lasi gauna, lagani tamona gauna, do umui henia, gabua ore boubouna totona. \v 13 Paraoa boubouna danu unai mamoe danu do umui henia, paraoa namo herea ena metau kilogaram rua be olive dehoro danu do umui mikisi. Inai boubou be lahi dekenai do umui gabua, bona ena bonana be do ia namo herea Lohiabada ena vairanai. Bona inai boubou danu be inuinu boubouna do umui henia, uaina, ena bada be lita ta. \v 14 Unai aniani matamata, koni, o uiti, ia kaukau gauna, o beredi matamatana, do umui ania lasi, ela bona emui boubou gauna be Dirava dekenai umui henia haorea. Inai taravatu do ia noho hanaihanai umui dekenai, bona emui tubudia dekenai, emui noho gabudia ibounai dekenai.” \s1 Uma Ena Anina Abia Dinana Dekenai Dirava Idia Tanikiu Henia \p \v 15 Ma Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Unai dina dekena amo, unai Sabati murinai dinana, emui uma anina ginigunana hahelagaia tauna dekenai umui henia dinana, be pura 7 do umui duahia. \v 16 Inai Sabati 7 murinai dinana be dina namba 50. Unai dina namba 50 dekenai paraoa matamata ena boubou be lau Lohiabada dekenai do umui henia. \v 17 Famili ta ta ibounai ese beredi rua do umui mailaia, bona lau Lohiabada dekenai do umui henia, emui harihari gauna idauna ta. Beredi ta ta be paraoa kilogaram rua dekena amo idia karaia gaudia. Mai hatubua gauna danu do umui gabua, bona Lohiabada dekenai do umui henia, ia be koni matamata ena boubou gauna. \v 18 Bona inai beredi danu, gau haida ma danu do umui henia: Mamoe natuna 7, lagani tamona gaudia, bona boromakau natuna tau ta, bona nani rua do umui henia. Idia ibounai be dika ta lasi gaudia. Idia ibounai be idia gabua ore boubouna lau Lohiabada dekenai do umui henia. Beredi boubouna bona uaina boubouna danu be inai idia gabua ore boubouna danu nega tamona do umui henia. Inai ibounai be bonana namona boubouna lau Lohiabada egu vairana dekenai. \v 19 Bona umui ese nani tau ta boubouna do umui henia, kara dika kokia totona, ma mamoe tau rua boubouna, lagani tamona gaudia do umui henia. Idia be maino karaia boubouna totona. \v 20 Hahelagaia tauna ese beredi bona mamoe natuna rua be iena imana dekenai do ia davea, idia be lau Lohiabada dekenai boubou gauna. Idia be lau Lohiabada egu gau helagadia, hahelagaia taudia edia aniani gaudia. \v 21 Unai dina dekenai danu taunimanima do oi boiria, vadaeni hebou helagana do umui karaia. Unai dina lalonai emui gaukara ta do umui karaia lasi. Emui tubuna ibounai ese inai taravatu be lagani ibounai hanaihanai do idia badinaia, edia noho gabudia ibounai lalonai. \p \v 22 “Umui emui uma ena anina umui utua neganai, do umui utua lao lasi ela bona uma ena hetoa korikori dekenai. Bona tano dekenai idia moru kava uma anina gaudia do umui gogoa lasi. Umui rakatanidia, badina idia be ogogami taudia bona idau bese taudia edia. Lau inai Lohiabada, emui Dirava.” \s1 Kibi Hiriria Dina Badana \p \v 23 Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hereva, ia gwau, \v 24 “Israela taudia do oi hamaoroa, oi gwau: Hua namba 7 ena dina ginigunana be laga-ani dinana helagana ta umui dekenai. Inai dina be laloatao dinana, bona umui ese kibi do umui hiriria, unai dina ena hebou helagana dekenai do umui haboua mai totona. \v 25 Unai dina lalonai emui gaukara ta do umui karaia lasi, to aniani idia gabua bouboudia lau Lohiabada dekenai do umui henia.” \s1 Kara Dika ena Davana Karaia Dinana \p \v 26 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 27 “Hua namba 7 ena dina namba 10 dekenai be taunimanima edia Kara Dika ena Davana Karaia Dinana. Inai dina dekenai hebou helagana do umui karaia. Umui ese emui lalona do umui giroa, bona aniani idia gabua bouboudia Lohiabada dekenai do umui henia. \v 28 Unai dina dekenai gaukara ta do umui karaia lasi, badina ia be boubou karaia dinana, kara dika ena davana kokia totona. \v 29 Tau ta bema aniani ia ania unai dina dekenai, ia be Dirava ena bese dekena amo do lau negea. \v 30 Bona bema tau ta ese unai dina dekenai do ia gaukara neganai, lau Lohiabada sibona ese do lau alaia mase. \v 31 Kamonai! Gaukara ta do umui karaia lasi unai dina dekenai. Inai taravatu be emui tubudia edia latanai danu, lagani ibounai hanaihanai, edia noho gabudia ibounai lalonai. \v 32 Inai dina be umui emui Sabati laga-ani dinana ta. Inai hua namba 7 ena dina namba 9, dina ia diho negana, ela bona dina namba 10 dina ia diho negana, inai Sabati do umui badinaia. Inai dina lalonai aniani ta do umui ania lasi.” \s1 Au Raurau Ruma Maragidia Aria ena Dina Badana \p \v 33 Lohiabada ese Mose ma ia hereva henia, ia gwau, \v 34 “Israela taudia do oi hamaoroa, hua namba 7 ena dina namba 15 be Au Raurau Ruma Maragidia Aria do idia karaia dinana. Dina 7 lalonai inai au raurau ruma maragidia dekenai do idia noho, bona lau do idia laloa. \v 35 Inai dina 7 ena dina ginigunana be hebou helagana totona do umui haboua, bona gaukara ta do umui karaia lasi. \v 36 Inai dina 7 lalonai dina ta ta ibounai lau Lohiabada dekenai boubou, gabua gaudia do umui henia. Bona dina namba 8 dekenai emui hebou helagana do umui karaia, bona boubou, gabua gaudia ma do umui henia lou. Inai dina namba 8 be guriguri dinana sibona, unai dainai emui gaukara ta do umui karaia lasi. \p \v 37 “Lau Lohiabada egu dina badadia be unai. Inai dina badadia do umui badinaia. Idia be dina helagadia bona hebou helagadia dinadia lau Lohiabada hanamoa totona, emui aniani bouboudia, emui gabua bouboudia, paraoa bouboudia, boromakau bona mamoe bouboudia, bona uaina bouboudia, ta ta edia dina, edia dina dekenai do umui karaia. \v 38 Inai dina badadia be idau, bona pura ta ta Sabati Dinadia danu be idau. Bona inai dina badadia edia boubou gaudia ibounai be idau, emui harihari gaudia, emui gwauhamata bouboudia, bona emui tanikiu henia bouboudia, lau Lohiabada dekenai umui henia noho gaudia be ma idau. \p \v 39 “Hua namba 7 ena dina namba 15 dekenai, emui uma anina ibounai umui haboua murinai, lau Lohiabada egu Au Raurau Ruma Maragidia aria be dina 7 lalonai do umui karaia, bona lau dekenai do umui laloa noho. Unai aria ena dina ginigunana be laga-ani helaga dinana, ma dina namba 8 danu. \v 40 Dina ginigunana dekenai emui huahua audia dekena amo huahua namodia do umui abia, bona pama raudia, bona au idauidau mai rau momo edia rigi do umui abia, bona Lohiabada emui Dirava hanamoa totona do umui moale hebou. \v 41 Dina 7 lalonai inai guriguri kara ena aria do umui karaia. Inai taravatu be emui tubudia do idia badinaia lagani ta ta ibounai, hanaihanai. Inai aria be hua namba 7 lalonai do umui karaia. \v 42 Unai dina 7 lalonai Israela taudia ibounai be au raurau ruma maragidia dekenai do idia noho. \v 43 Unai kara dekena amo emui tubudia do idia diba lau Lohiabada ese Israela taudia Aigupito dekena amo lau hakaudia neganai, au raurau ruma maragidia dekenai lau atodia, idia noho. Lau inai Lohiabada, emui Dirava.” \p \v 44 Mose ese inai hereva ia kamonai dainai, Israela taudia ia haboua, bona Lohiabada hanamoa totona, inai dina badadia bona aria helagadia edia taravatu ia henidia. \c 24 \s1 Lamepa naria dalana \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi oda henia, olive au huahua ena dehoro, goevagoeva momokani, lamepa ena oela gauna, oi dekenai do idia henia, Palai Dubu ena lamepa be do idia gabua hanaihanai totona. \v 3 Palai Dubu lalonai, Maua Helaga ena koua dabua ena murimurinai, Arona ese inai lamepa do ia gabua. Adorahi ibounai neganai ia ese lamepa do ia gabua hamatamaia, bona hanuaboi ibounai do ia gabua noho ela bona dabai, Lohiabada ena vairana dekenai. Inai taravatu be Israela taudia edia latanai do ia noho ela bona hanaihanai. \v 4 Arona ese lamepa do ia naridia, lamepa dogoatao gauna dekenai, golo namo herea dekena amo karaia gauna, ena latanai unai lamepa ibounai do ia gabua hanaihanai, Lohiabada ena vairanai. \s1 Paraoa helagana \p \v 5 “Paraoa namo herea, iena metau 12 kilogaram do oi abia, beredi ibounai 12 do oi gabua. \v 6 Inai beredi be Lohiabada ena vairanai do oi atodia, laini rua dekenai, golo namo herea patana ena latanai, laini ta be beredi 6, ma laini ta be beredi 6. \v 7 Inai laini ruaosi edia badinai muramura mai bonana pauda namona momokani do oi atoa. Inai bonana namona muramura be Lohiabada dekenai henia aniani boubouna ena toana, beredi ena gabu ia abia, bona Lohiabada dekenai inai pauda do oi gabua ore. \p \v 8 “Inai beredi be Sabati Dina ibounai Lohiabada ena vairanai do idia atoa ela bona hanaihanai. Inai be Israela taudia edia harihari gauna, edia gwauhamata ela bona hanaihanai. \v 9 Bona inai beredi be Arona bona iena natuna taudia edia, inai beredi be gabu helagana ta dekenai do idia ania. Lohiabada ena lahi dekenai gabua bouboudia ibounai edia huanai, inai boubou sibona be helaga herea. Noho hanaihanai taravatuna be inai.” \s1 Dirava ena ladana hadikaia tauna idia alaia mase \p \v 10 Tau ta, iena sinana be Israela hahine ladana Selomiti Dibiri, Dano iduhu hahine, bona iena tamana be Aigupito tauna, be kamepa lalonai Israela korikori tauna ta danu idia heai. \v 11 Idia heatu noho neganai, unai Israela hahine, Selomiti, ena natuna ese Dirava ena ladana ia hereva dika henia. Unai dainai tau haida ese Mose dekenai idia hakaua lao. \v 12 Vadaeni unai tau idia kwatua, bona gabu ta dekenai idia koua, ela bona Lohiabada ese iena ura idia dekenai do ia hedinaraia. \p \v 13 Vadaeni Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 14 “Unai lau ia hereva dika henia tauna, be kamepa ena murimurinai do umui abia lao. Iena hereva dika idia kamonai taudia ibounai ese unai tau ena kwarana latanai edia imadia do idia atoa. Unai murimuri kamepa taudia ibounai ese nadi dekena amo do idia hodoa mase. \p \v 15 “Israela taudia dekenai do oi hadibaia danu, Dirava do ia hereva dika henia tauna ese iena kerere davana do ia davaria. \v 16 Lohiabada ena ladana do ia hereva dika henia tauna be do ia mase. Israela tauna ta o Israela dekenai ia noho idau bese tauna ta bema Lohiabada ena ladana ia hereva dika henia neganai, Israela taudia ese nadi dekenai do idia hodoa mase. \p \v 17 “Tau ta ia alaia tauna be do umui alaia mase. \v 18 Bema tau ta ena mauri gauna be tau ma ta ese ia alaia mase, unai mauri gauna ena davana be iena biaguna dekenai do ia henia. Mauri gauna ena davana be mauri gauna. \p \v 19 “Bema tau ta ese ma tau ta ia haberoa, ia haberoa hegeregerena dekena amo, danu do idia haberoa. \v 20 Bero ena davana be bero, matana ena davana be matana, isena ena davana be isena. Ia ese tau ta ia hadikaia hegeregerena, umui ese ia danu do umui hadikaia. \p \v 21 “Ubua gauna ia alaia mase tauna ese davana, ubua gauna hegeregerena ta do ia henia, to taunimanima do ia alaia mase tauna be do umui alaia mase. \p \v 22 “Israela dekenai idia noho idau bese taudia bona Israela taudia korikori dekenai inai taravatu be tamona. Lau Lohiabada be umui emui Dirava.” \p \v 23 Mose ese Israela taudia dekenai unai hereva ia hamaorodia murinai, idia ese unai tau idia abia, kamepa ena murimurinai idia hakaua lao. Unuseni nadi dekena amo idia hodoa mase. Inai dala dekenai Israela taudia ese Lohiabada ena oda Mose dekenai idia badinaia. \c 25 \s1 Lagani namba 7 \p \v 1 Lohiabada ese Sinai Ororo dekenai Mose dekenai ia hereva, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaoroa, do oi gwau: Umui dekenai lau henia tano dekenai do umui ginidae neganai, umui ese Lohiabada hanamoa totona lagani namba 7 ibounai emui uhe do umui hadoa lasi. \v 3 Lagani 6 lalonai emui uhe do umui hadoa, bona lagani 6 lalonai emui vain audia do umui utua, ena huahua do idia momo totona, huahua danu do umui haboua. \p \v 4 “To lagani namba 7 be tano ena lagani-ani negana, lagani-ani helagana Lohiabada ena. Emui tano dekenai uhe do umui hadoa lasi, bona emui vain audia do umui utua lasi. \v 5 Unai lagani namba 7 lalonai danu emui uiti o koni, sibona idia tubu kava gaudia do umui utua bona haboua lasi, bona emui vain audia umui utua lasi gaudia edia huahua danu do umui haboua lasi, badina tano ena lagani-ani helagana be unai. \p \v 6 “Uhe do umui hadoa lasi, to unai lagani namba 7 lalonai, sibona ia vara aniani do umui ania diba, emui hesiai taudia, emui gaukara taudia, bona umui danu idia noho idau taudia ese danu do idia ania. \v 7 Emui boromakau bona ubua gaudia, bona emui tano dekenai noho dagedage gaudia ese danu unai tano ena anina idia ania diba.” \s1 Lagani 50 ibounai ena taravatu (Iubili Lagani) \p \v 8 Ma Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Lagani 7 be nega 7 do oi duahia. Inai be ibounai lagani 49. \v 9 Vadaeni unai murinai, lagani namba 50 ena hua namba 7 bona dina namba 10, Kara Dika Ena Davana Karaia Dinana dekenai kibi do umui hiriria. Io, tau ta do oi siaia loaloa, emui tano ibounai dekenai kibi do ia hiriria. \p \v 10 “Inai dala dekenai umui ese lagani namba 50 do umui hahelagaia. Unai lagani lalonai, emui tano lalonai noho guia taudia ibounai, be do umui ruhaia. Inai lagani ena lalonai danu taunimanima ibounai ese edia tano korikori, bona edia iduhu korikori dekenai do idia giroa lou. Inai lagani ena ladana be Iubili. \p \v 11 “Lagani namba 50 lalonai emui tano do umui hadoa lasi, bona sibona do ia tubu gauna do umui utua lasi. Emui vain edia rigi danu do umui utua lasi, bona vain huahua do umui haboua lasi. \v 12 Badina be Iubili Lagani be helaga umui dekenai. Tano ena anina be dina ta ta do umui abia, do umui ania, to utua haboua lasi. \p \v 13 “Iubili Lagani lalonai, umui hoia lao vadaeni tano be do umui abia lou. \v 14 Unai dainai oiemu tano oiemu badibadina dekenai ia noho Israela tauna dekenai oi hoia lao, o oi hoia mai neganai, do oi koia lasi, ia ese danu oi do ia koia lasi. \p \v 15 “Oiemu badibadinai tauna ena tano oi hoia neganai, do oi laloa, Iubili ena murinai lagani hida idia lao vadaeni, bona ia ese danu do ia laloa tano ena anina utua negadia hida idia noho ela bona Iubili. \v 16 Bema lagani momo idia noho ela bona Iubili, tano ena davana be do ia bada, to bema lagani momo lasi idia noho, tano ena davana be maragi. Badina oi hoia gauna korikori be tano ena anina utua negadia sibona. \p \v 17 “Umui ruaosi ta ta dekenai do umui koia lasi, to emui Dirava dekenai do umui gari, badina lau be Lohiabada, emui Dirava. \s1 Lagani namba 7 dekenai do umui laloa hekwarahi lasi \p \v 18 “Unai dainai, lau Lohiabada egu taravatu bona egu oda ibounai do umui kamonai henia, unai neganai emui noho be do ia namo emui tano dekenai. \p \v 19 “Tano ese iena anina do ia havaraia. Bona umui ese tano ena aniani do umui ania, do umui boga kunu, bona do umui noho namonamo. \p \v 20 “To sedira do umui nanadaia, do umui gwau, ‘Lagani namba 7 lalonai dahaka do ita ania, badina tano do ita hadoa lasi, bona anina do ita utua lasi?’ \p \v 21 “Lau Lohiabada ese lagani namba 6 lalonai tano do lau hanamoa. Vadaeni lagani namba 6 lalonai, tano be anina bada do ia havaraia, bona unai do umui utua haboua aniani be lagani rua edia aniani hegeregerena. \p \v 22 “Vadaeni lagani namba 8 lalonai, emui uhe ma umui hadoa neganai, umui ese lagani namba 6 ena aniani do umui ania noho, bona emui aniani be do ia hegeregere ela bona lagani namba 8 ena anina do umui utua negana. \s1 Tano hoia lou ena taravatu \p \v 23 “Emui tano umui hoia lao, ia ore vadaeni, be umui karaia diba lasi, badina umui ese umui biagua momokani lasi, ia be Dirava ena. Umui ese tano dekenai umui noho, be vadivadi taudia bamona umui noho sibona, badina tano be Dirava ena. \p \v 24 “Umui hoia mai tanodia ibounai be edia biagudia gunadia ese idia hoia lou diba, bema idia ura neganai. \p \v 25 “Bema umui ta ia ogogami, bona unai dainai iena tano ia hoia lao neganai, unai ogogami tauna ena varavara korikori tauna ta ese unai tano davana do ia karaia, vadaeni do ia hoia lou. \v 26 Bema unai ogogami tauna be mai ena varavara lasi, do ia hoia lou totona, sedira gabeai ia sibona be mai ena moni hegeregerena do ia hoia. \v 27 Unai neganai ia ese do ia duahia, lagani hida idia lao vadaeni ia ese ia hoia, bona tano anina utua negadia hida idia do noho ela bona Iubili, vadaeni unai taboro edia davana hegeregerena do ia henia lou, bona iena tano ma do ia abia lou. \p \v 28 “To bema iena moni be hegeregere lasi, bona ia abia lou diba lasi, ia hoia tauna ese tano do ia birulaia noho ela bona Iubili Lagani. Unai neganai tano ena biaguna korikori ese iena tano do ia abia lou, davana lasi. \s1 Hanua mai ena magu lalonai idia noho ruma \p \v 29 “Hanua mai ena magu lalonai bema tau ta ese iena ruma do ia hoia lao, moni davana, ia ese davana do ia henia lou, bona iena ruma ia abia lou diba, ela bona lagani ta do ia ore. Lagani ta lalonai ia hoia lou diba. \p \v 30 “To bema lagani ta lalonai ia abia lou lasi, unai ruma be ia dekena amo ia hoia tauna ena ruma korikori do ia lao, iena natuna bona tubuna taudia danu edia. Bona unai ruma be Iubili Lagani dekenai biaguna gunana ese ia abia lou diba lasi. \s1 Hanua mai ena magu lasi ruma \p \v 31 “To hanua maragidia, mai edia magu lasi hanua lalonai ruma idia hoia, be tano idia hoia hegeregerena, ruma edia biaguna korikori taudia ese edia ruma idia hoia lou diba, bona Iubili Lagani lalonai unai ruma be edia biagudia korikori ese do idia abia lou. \s1 Levi taudia edia ruma \p \v 32 “To Levi taudia edia hanua dekenai, Levi taudia ese edia ruma idia hoia lou diba, lagani ibounai lalonai. \v 33 Bona Levi tauna ta, bema iena ruma ia hoia lou lasi, ia be Iubili Lagani dekenai do ia abia lou. Badina be Levi taudia edia hanua rumadia be edia ruma korikori, Israela taudia edia huanai. \p \v 34 “To Levi hanuadia idia hagegea tano ibounai be haida ese do idia hoia diba lasi. Unai be Levi taudia edia tano korikori ela bona hanaihanai. \s1 Ogogami taudia dekenai heniatorehai dalana \p \v 35 “Bema oiemu bese tamona Israela tauna ta umui emui huanai ia noho, be ia ogogami, iena aniani abia dalana be lasi, oi ese do oi ubua, laolao tauna o vadivadi tauna bamona. \p \v 36 “Moni o kohu be ia dekena amo do oi abia lasi, to oiemu Dirava do oi gari henia, bona oiemu varavara Israela tauna do oi hamauria, emui huana dekenai. \p \v 37 “Bema moni oi heniatorehai neganai, mai atoa kau moni danu do oi abia lou lasi, bona aniani be ia dekenai oi hoia neganai, profit moni do oi abia lasi. \p \v 38 “Lau inai Lohiabada, emui Dirava, Aigupito tano dekena amo umui lau hakaua mai. Inai bamona lau karaia, Kanana tano umui dekenai do lau henia totona, bona emui Dirava do lau lao totona. \s1 Hesiai mai guia danu taudia ruhaia taravatu \p \v 39 “Bema oiemu bese tamona Israela tauna ta, umui emui huanai ia noho, be ia ogogami, bona oi dekenai sibona ia hoia neganai, hesiai mai guia danu tauna dekenai oi karaia bamona, be ia dekenai do oi karaia lasi. \v 40 Ia be oi dekenai do ia noho, oiemu gaukara tauna mai davana, bona oi dekenai do ia gaukara noho, ela bona Iubili Lagani ia ginidae negana. \v 41 Unai neganai ia bona iena natuna ibounai be do oi ruhaia, bona iena iduhu dekenai do idia giroa lou, iena iduhu taudia edia tano dekenai. \p \v 42 “Israela taudia be Lohiabada ena hesiai taudia mai guia danu, bona ia ese Aigupito dekena amo ia hakaudia mai. Idia be hesiai mai guia danu gaukara totona do umui hoidia lasi. \v 43 Do umui dagedage henidia lasi, to emui Dirava do umui gari henia. \v 44 Bema hesiai taudia mai guia danu umui ura hoia neganai, idau bese taudia dekena amo do umui hoidia. \p \v 45 “Umui emui huanai idia noho idau bese taudia do umui hoia diba. Inai bamona maragidia, emui tano dekenai idia vara taudia be do umui biagua diba. \v 46 Umui emui murinai, emui natudia tau, ese unai hesiai taudia do idia abia, bona unai hesiai taudia ese edia hesiai gaukara do idia karaia, edia mauri dinadia ibounai lalonai. To umui ese emui bese tamona Israela taudia be do umui dagedage henidia lasi. \p \v 47 “Sedira umui emui huanai ia noho idau bese tauna ta be mai ena kohu momo, to emui bese tamona Israela tauna be ogogami dainai sibona ia hoia unai kohu momo tauna o iena bese ta dekenai. \v 48 Unai neganai unai Israela ogogami tauna ena tadikakana ese ia hoia lou diba, \v 49 o iena tamana maragi ese, o iena varavara tauna ta ese, o ia sibona moni do ia davaria neganai, be ia sibona ena mauri do ia hoia lou diba. \p \v 50 “Ia bona ia hoia tauna ese lagani do idia duahia, sibona ia hoia lagani ela bona Iubili Lagani be lagani hida. Vadaeni sibona do ia hoia lou ena davana be unai lagani ena namba hegeregerena, bona gaukara davana be hesiai tauna mai davana ta ena davana hegeregerena. \p \v 51 “Bema lagani momo idia do noho ela bona Iubili Lagani, sibona do ia ruhaia iena biaguna dekena amo ena davana be bada. \v 52 To bema lagani momo lasi idia do noho ela bona Iubili Lagani, sibona do ia ruhaia ena davana be maragi. \v 53 Unai idau bese biaguna ese iena Israela hesiai tauna do ia dagedage henia lasi, bona iena gaukara davana be lagani ta ta do ia henia namonamo. \p \v 54 “Bema inai Israela hesiai tauna, sibona ia hoia tauna, be idia ruhaia guna lasi, ia be Iubili Lagani lalonai do idia ruhaia, ia bona iena natuna ibounai danu. \p \v 55 “Israela taudia be hesiai gaukara mai guia danu do idia karaia daudau lasi, badina be Israela taudia be Lohiabada ena hesiai mai guia taudia. Lohiabada ese Aigupito tano dekena amo ia mailaidia. Lau Lohiabada be umui Israela taudia emui Dirava.” \c 26 \s1 Dirava dekenai kamonai henia ena davana namona \p \v 1 Lohiabada ia gwau, “Kaivakuku do umui karaia lasi. Dirava ena laulauna nadi dekena amo do umui karaia lasi, tomadiho totona do umui haginia lasi. Du helagana, o nadi, ena toana namo dekenai do umui tomadiho henia lasi, emui tano ibounai lalonai. Lau be Lohiabada, emui Dirava. \p \v 2 “Lauegu Sabati Dina ibounai do umui badinaia, bona egu tomadiho gabuna do umui matauraia. Lau inai Lohiabada. \p \v 3 “Bema lauegu taravatu umui badinaia bona lauegu oda umui kamonai henia, \v 4 lau ese medu namona umui dekenai do lau henia, ena nega korikori neganai, vadaeni tano ese ena anina do ia havaraia, bona uma audia do idia huahua. \p \v 5 “Emui uiti umui do utua haorea lasi neganai, emui vain huahua utua neganai do ia hamatamaia. Bona vain huahua utua negana ia do ore lasi neganai, hadohado negana do ia ginidae. Do umui aniani boga kunu, bona emui tano dekenai do umui noho namonamo, gari ta lasi. \p \v 6 “Lau ese maino umui dekenai do lau henia, emui tano lalonai. Do umui laga-ani, bona tau ta ese umui do ia hagaria lasi. Uda boroma, dagedage gaudia do lau haorea emui tano dekenai, bona tuari be emui tano dekenai do ia vara lasi. \p \v 7 “Umui dekenai idia tuari henia taudia dekena amo do umui kwalimu, do umui luludia, bona emui tuari kaia dekena amo do umui aladia mase. \v 8 Umui 5 ese 100 do umui lulua lao, do umui halusidia, bona umui emui taudia 100 ese 10,000 do umui halusia. Badina umui dekenai idia tuari taudia ibounai be umui ese do umui alaia mase. \p \v 9 “Lau ese umui do lau hanamoa, bona natuna momo umui dekenai do lau henia. Lauegu gwauhamata taravatuna umui dekenai do lau hamomokania. \v 10 Emui uiti anina haboua sitoa rumadia be do mai edia uiti neganai, inai orena do umui negea, uiti ena anina matamata edia gabu do umui karaia totona. \p \v 11 “Lau ese umui emui huanai do lau noho, egu Palai Dubu lalonai, bona egu Lauma ese umui dekena amo do ia giroa lasi. \v 12 Umui emui huanai do lau raka, bona emui Dirava do lau lao, umui danu egu bese taudia do umui lao. \p \v 13 “Lau inai Lohiabada, emui Dirava, Aigupito tano dekena amo umui lau hakaua mai, Aigupito taudia edia hesiai gaukara do umui karaia lou lasi totona. Umui ia hadikaia siahuna lau hamakohia, bona umui lau haginia maoromaoro.” \s1 Kamonai henia lasi ena davana \p \v 14 Lohiabada ia gwau, “Bema egu oda hereva umui kamonai henia lasi, lau ese emui kerere davana do lau henia. \v 15 Bema egu taravatu bona oda umui badinaia lasi, bona iseda gwauhamata taravatuna umui hamakohia neganai, \v 16 lau ese umui do lau panisia. Lau ese karaharaga gari dika herea umui dekenai do lau siaia, hanamoa diba lasi gorere, tauanina hamaragia bona hasiahua gorere, matakepulu idia havaraia gorere danu umui emui latanai do lau atoa, vadaeni emui mauri be metairametaira do idia ore. Emui uhe do umui hadoa, to anina do umui davaria lasi, badina umui dekenai idia tuari taudia ese do idia ania. \p \v 17 “Lauegu vairana be umui dekena amo do lau giroa, bona unai dainai umui dekenai idia tuari henia taudia ese umui do idia halusia. Bona umui dekenai idia badu henia taudia ese umui do idia biagua. Tau ta ese umui ia lulua lasi neganai umui be do umui heau. \p \v 18 “Inai gau dikadia murinai, bema umui ese ma lau dekenai umui kamonai henia lasi, lau ese emui kara dika ena davana do lau habadaia nega 7. \v 19 Umui emui goada ena hekokoroku do lau hamakohia, medu be do lau siaia diho lasi, bona emui tano be do ia auka, auri bamona. \p \v 20 “Do umui gaukara auka, to anina do umui davaria lasi, badina emui tano ese anina do ia havaraia lasi, bona au ese huahua do idia atoa lasi. \p \v 21 “Bema umui ese ma lau dekenai umui laloa auka henia, bona lau dekenai umui do kamonai henia lasi, lau ese emui kara dika ena davana ma do lau habadaia lou nega 7. \v 22 Lau ese uda dekenai noho dagedage gaudia umui emui huanai do lau siaidia. Idia ese emui natudia do idia alaia mase, bona emui boromakau bona mamoe do idia hadikaia ore. Unai dainai umui emui bese do ia maragi lao. Vadaeni emui raka daladia edia latanai ava kavakava do idia tubu. \p \v 23 “Bema inai gau dikadia murinai umui ese lau dekenai umui kamonai henia lasi noho, bona lau dekenai umui dagedage noho, \v 24 lau ese umui do lau dagedage henia, bona emui kara dika ena davana ma do lau habadaia nega 7. \v 25 Lau ese tuari umui dekenai do lau siaia, umui ese iseda gwauhamata taravatuna umui hamakohia dainai. Bona bema emui hanua badadia dekenai umui haboua neganai, lau ese hanamoa diba lasi gorere umui dekenai do lau siaia, vadaeni umui idia tuari henia taudia edia siahu henunai do umui moru. \p \v 26 “Lau ese emui aniani davaria dalana do lau koua, vadaeni hahine 10 ese emui paraoa do idia gabua diba amu tamona lalonai. Umui dekenai inai beredi do idia haria, to umui ania murinai, do umui hitolo noho. \p \v 27 “Unai kara ibounai murinai bema lau dekenai umui kamonai henia lasi, bona lau umui dagedage henia noho neganai, \v 28 mai badu danu umui dekenai do lau dagedage, bona emui kerere davana be ma do lau habadaia nega 7. \v 29 Emui hitolo be do ia bada herea dainai, umui sibona emui natudia do umui anidia. \p \v 30 “Emui tomadiho gabudia, ororo dekenai idia noho gaudia, be do lau hadikaia ore, emui bonana namo muramura patadia do lau veria diho, bona emui mase tauanidia be emui kaivakuku edia latanai do lau negedia. Unai kaivakuku be mauri diba lasi gaudia. \p \v 31 “Emui hanua do lau hadikadia ore, emui dubu do lau hamakohia maragimaragi, bona emui boubou be do lau abia dae lasi momokani. \p \v 32 “Emui tano do lau hadikaia ore momokani, vadaeni umui dekenai idia tuari taudia idia itaia neganai, do idia hoa bada. \p \v 33 “Lau ese tuari umui emui latanai do lau siaia, vadaeni umui be idau bese taudia edia tano idauidau dekenai umui do lau lulua lao. Emui biru totona tano, be do ia noho kava, badina taunimanima be lasi, bona emui hanua be dika momokani do idia noho. \p \v 34 “Unai neganai tano ese iena laga-ani lalonai do ia moale, iena noho kava dinadia ibounai, umui ibounai be umui idia tuari henia taudia edia tano dekenai umui noho neganai. Tano ese iena Sabati laga-ani dekenai do ia moale. \v 35 Io, do ia noho kava negana ibounai, tano ese laga-ani namona do ia abia, laga-ani korikori, umui ese umui noholaia neganai bamona lasi, badina umui ese tano dekenai Sabati ena laga-ani umui henia lasi. \p \v 36 “Bona umui do mauri noho taudia, idau bese taudia edia tano dekenai umui noho, be do lau hagaria dikadika, vadaeni lai ese au raurau do ia hamarerea regena umui kamonai neganai, umui be do umui heau. Io, do umui heau, tuari taudia ese umui idia lulua bamona. Bona ta ese umui ia tuari henia lasi neganai do umui moru. \v 37 Tau ta ese umui ia lulua lasi neganai, umui ta ta dekenai do umui bamepa, bona do umui moru kava, bona emui goada be hegeregere lasi tuari taudia do umui tuari henia. \p \v 38 “Umui be idau bese taudia edia tano dekenai do umui mase, umui idia tuari henia taudia edia tano ese umui do ia ania ore. \v 39 Umui tamona tamona unai tano idauna dekenai do mauri noho taudia, be metairametaira do umui manoka lao, ela bona umui mase, emui kara dika dainai, bona emui tamadia, tubudia edia kara dika dainai. \p \v 40 “To umui emui natudia bona tubudia ese edia kara dika do idia gwauraia hedinarai, edia tamadia edia kara dika danu, bona edia dagedage bona kamonai henia lasi lau dekenai karadia danu do idia gwauraia hedinarai. \v 41 Unai kara dikadia dainai lau badu henidia, bona idia dekenai idia tuari taudia edia tano dekenai lau siaidia. To gabeai idia edia hekokoroku do idia negea, bona edia kamonai lasi bona edia kara dika ena davana do idia karaia. \p \v 42 “Unai neganai lau ese egu gwauhamata taravatuna, Iakobo bona Isako bona Aberahamo dekenai lau henia gauna do lau laloa, bona tano danu do lau laloa. \v 43 To guna, tano dekena amo taunimanina do lau lulua, tano ese laga-ani do ia abia totona. Bona unai taunimanima ese egu taravatu bona oda idia negea dainai, edia kerere davana do idia karaia momokani. \p \v 44 “To idia tuari henidia taudia edia tano dekenai idia do noho neganai, lau ese idia do lau rakatania momokani lasi, do lau hadikadia momokani lasi. Badina unai be egu gwauhamata taravatuna idia dekenai makohia kara. Unai bamona do lau karaia lasi, badina lau be Lohiabada, edia Dirava. \p \v 45 “Unai gwauhamata taravatuna, edia sene taudia danu ai karaia gauna be do lau hamatamaia lou. Badina lau ese Aigupito dekena amo idia lau mailaia, lau be edia Dirava do lau lao totona. Unai kara dekena amo lau ese idau bese taudia ibounai edia vairana dekenai lauegu siahu lau hedinaraia. Lau inai Lohiabada.” \p \v 46 Taravatu bona oda be inai, Lohiabada ese Mose dekenai ia henia, Sinai Ororo ena latanai, Lohiabada bona Israela taudia edia huanai gaudia. \c 27 \s1 Lohiabada dekenai henia harihari gaudia edia taravatu \p \v 1 Lohiabada ese Mose ma ia hereva henia, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaoroa, bema tau ta ese ia gwauhamata, sibona o taunimanima ta Lohiabada dekenai do ia henia neganai, hoia lou davadia be inai: \v 3 Tau ta, ena mauri lagani 20 ela bona 60 be siliva moni 50, Helaga Gabuna ena sikele hegeregerena. \v 4 Hahine be siliva moni 30. \v 5 Mero ta, ena mauri lagani be 5 ela bona 20, be siliva moni 20. Kekeni ta be siliva moni 10. \v 6 Mero maragina ta, ela bona mauri lagani 5, be siliva moni 5. Kekeni maragina ta, ela bona mauri lagani 5, be siliva moni 3. \v 7 Tau buruka ta, ena mauri lagani be 60 mai kahana, be siliva moni 15. Hahine buruka ta, ena mauri lagani be 60 mai kahana, be siliva moni 10. \p \v 8 “Bema gwauhamata ia gwauraia tauna be ogogami dainai davana korikori ia henia diba lasi, ia ese gwauhamata ia henia dekenai tauna do ia mailaia, hahelagaia tauna ena vairana dekenai do idia gini hebou. Vadaeni hahelagaia tauna ese davana do ia hamaragia, unai gwauhamata tauna ese ia henia diba hegeregerena. \p \v 9 “Bema tau ta ia gwauhamata, mauri gauna ta lau Lohiabada dekenai do ia henia, ia ese do lau abia dae diba gauna do ia mailaia. Bona unai bamona boubou be lau dekenai do ia helaga. \v 10 Unai mauri gauna totona ia gwauhamata tauna ese mauri gauna ma ta unai gunana ena gabu dekenai ia henia diba lasi. Namona ta be dikana ena gabu ia abia diba lasi. Dikana ta be namona ena gabu ia abia diba lasi. To bema ta ma ia henia neganai, ruaosi be helaga, Lohiabada ena. \p \v 11 “To bema gwauhamata be mauri gauna mirona ta totona, Lohiabada ese boubou totona do ia abia dae lasi gauna, gwauhamata tauna ese unai mauri gauna be hahelagaia tauna ena vairana dekenai do ia abia lao. \v 12 Hahelagaia tauna ese unai mauri gauna ena davana do ia gwauraia, mauri gauna ena namo o dika hegeregerena, bona davana korikori be unai. \p \v 13 “Bema unai tau ia ura unai mauri gauna do ia hoia lou neganai, ia be atoa kau moni danu do ia henia. Atoa kau moni be, bema davana korikori be karoa 5 neganai, karoa ta be atoa kau moni ena bada, vadaeni davana be karoa 6. \p \v 14 “Bema tau ta ese iena ruma be Lohiabada dekenai ia henia, helaga gauna, hahelagaia tauna ese unai ruma ena davana do ia gwauraia, ruma ena namo o dika hegeregerena, bona ena davana korikori be unai. \p \v 15 “Bema ruma ia henia tauna ia ura hoia lou neganai, ia ese davana korikori do ia henia, mai atoa kau moni danu. Atoa kau moni be, bema davana korikori be karoa 5, karoa ta be atoa kau moni ena bada, vadaeni davana be karoa 6. \p \v 16 “Bema tau ta ese iena tano ena kahana ta Lohiabada dekenai ia hahelagaia neganai, unai tano ena davana be, idia hadoa neganai uhe hida tano lalonai do idia atoa hegeregerena. Bali ena metau 20 kilogaram ena davana be siliva moni 10. \p \v 17 “Bema unai tano be Iubili Lagani dekenai ia hahelagaia, tano ena davana be bada. \v 18 To bema Iubili Lagani murinai unai tano Lohiabada dekenai ia hahelagaia, hahelagaia tauna ese davana do ia hamaragia, lagani hida do idia noho ela bona Iubili Lagani hegeregerena. \p \v 19 “Bema unai tano ia hahelagaia vadaeni tauna ese ia ura tano do ia hoia lou, tano ena davana do ia henia, mai atoa kau moni danu. Atoa kau moni be, bema davana korikori be karoa 5, karoa ta be atoa kau moni ena bada, vadaeni davana be karoa 6. \p \v 20 “Bema tano ia hahelagaia vadaeni tauna ese unai tano be tau ta dekenai ia hoia lao, to Lohiabada dekena amo ia hoia lou guna lasi, unai tau ese unai tano do ia hoia lou diba lasi, \v 21 bona Iubili Lagani do ia ginidae neganai, unai tano be Lohiabada ena tano helagana korikori do ia lao. Hahelagaia taudia ese do idia abia, edia tano. \p \v 22 “Bema tau ta ese iena tano ta, iena sene taudia dekena amo ia abia lasi, to moni dekena amo ia hoia gauna ia hahelagaia Lohiabada ena, \v 23 hahelagaia tauna ese do ia duahia lagani hida do ia noho ela bona Iubili Lagani, bona unai lagani edia momo hegeregerena, tano ena davana do ia gwauraia. Bona unai dina dekenai unai tau ese unai tano ena davana Lohiabada dekenai do ia henia. Unai moni be helaga, Lohiabada ena. \p \v 24 “To Iubili Lagani dekenai unai tano be iena biaguna korikori, iena sene taudia dekena amo ia abia tauna, ese do ia abia lou. \p \v 25 “Davana ibounai be Helaga Gabuna ena dala maorona, bona ena sikele dekena amo do idia duahia namonamo. \p \v 26 “Mauri gaudia edia vara guna natudia be Lohiabada ena. Unai dainai tau ta ese unai bamona ta Lohiabada dekenai ia hahelagaia diba lasi. Boromakau natuna vara guna, bona mamoe natuna vara guna ibounai be Lohiabada ena. \p \v 27 “To mauri gauna mirona ena natuna vara guna be biaguna ese moni dekena amo ia hoia lou diba, Helaga Gabuna ese ia gwauraia davana dekenai, mai atoa kau moni danu. Atoa kau moni be, bema davana korikori be karoa 5, karoa ta be atoa kau moni ena bada, vadaeni davana be karoa 6. To bema biaguna ese ia hoia lou lasi, hahelagaia tauna ese do ia hoia lao diba, ena davana korikori dekenai. \p \v 28 “Bema tau ta ese taunimanima ta, o mauri gauna ta, o tano ta be Lohiabada dekenai ia henia ore momokani, ia ese ia hoia lao, o hoia lou diba lasi. Unai bamona taudia bona gaudia be helaga momokani, Lohiabada ena. \p \v 29 “Taunimanima ta, bema ia dika rohoroho, bona iena kerere davana be mase, bona bema kota ese Lohiabada dekenai ia henia ore neganai, unai tau o hahine be idia hoia lou diba lasi. Ia be do umui alaia mase. \s1 Gau ibounai edia karoa namba 10 be Lohiabada ena \p \v 30 “Tano ena anina ibounai, uiti, bali, koni, o au huahua ibounai, be edia karoa 10 dekena amo, karoa ta do umui hahelagaia, Lohiabada ena. \v 31 Bema tau ta ia ura unai karoa helagana ta ia hoia lou, ia ese davana korikori mai atoa kau moni danu do ia henia. Atoa kau moni be, bema davana korikori be karoa 5, karoa ta be atoa kau moni ena bada, vadaeni davana be karoa 6. \p \v 32 “Boromakau orea bona mamoe orea danu edia karoa namba 10 do umui atoa siri, Lohiabada ena. Edia biaguna ese 10, 10 dekena amo do ia duahia, bona namba 10 gaudia be helaga, Lohiabada ena. \p \v 33 “Biaguna ese do ia itaia lasi, edena be namona, o edena be dikana, bona dikadia do ia abia hidi lasi, namodia edia gabu do idia abia totona. Bema biaguna ese mauri gauna ta unai bamona ia senisia gwauraia neganai, gau ruaosi, namona bona dikana danu, be do idia helaga, Lohiabada ena. Bona biaguna ese do ia hoia lou diba lasi.” \p \v 34 Inai taravatu be Lohiabada ese Mose dekenai ia henia, Sinai Ororo dekenai, Israela taudia totona.