\id JER Jeremiah, Hiri Motu Bible, PNG, 5/90, 5/93 \h IEREMIA \toc1 IEREMIA \toc2 IEREMIA \mt1 IEREMIA \c 1 \p \v 1 Inai buka lalonai, be Ieremia, Hilekaia ena natuna ena hereva. Hilekaia be Anatoto hanua ena hahelagaia tauna ta. Anatoto hanua be Beniamina ena tano dekenai. \v 2 Lohiabada ese Ieremia dekenai ia hereva henia, Iosaia Amono be Iuda ena king lagani 13 neganai. \v 3 Bona gabeai, Lohiabada ese Ieremia dekenai ia hereva henia lou, Iehoiakimi Iosaia be Iuda ena king neganai. Unai murinai Lohiabada ese ia hereva henia nega momo, ela bona Sedekaia Iosaia, Iuda ena king ena lagani namba 11 lalonai. Unai lagani namba 11 ena hua namba 5 lalonai, Ierusalema hanua taudia be tuari taudia ese idia guia, idia abidia lao idau tano ta dekenai. \s1 Lohiabada ese Ieremia ia boiria \p \v 4 Lohiabada ese lau, Ieremia, dekenai ia hereva, ia gwau, \v 5 “Do oi vara lasi neganai, lau ese oi lau abia hidi. Oi be do oi mauri lasi neganai, oi lau hahelagaia. Lau ese peroveta dagi oi dekenai lau henia, bese idauidau dekenai.” \p \v 6 Vadaeni lau gwau, “Lohiabada Dirava e, lau be hereva dalana lau diba lasi, lau be mero sibona.” \p \v 7 To Lohiabada be lau dekenai ia haere, ia gwau, “Do oi hereva lasi, ‘Lau be mero sibona,’ badina be lau ese taunimanima dekenai oi do lau siaia, bona oi be idia dekenai do oi lao. Bona oi dekenai lau henia hereva ibounai be idia dekenai do oi hamaoroa. \v 8 Idia dekenai do oi gari lasi, badina lau be oi dekenai do lau noho, bona lau ese oi do lau naria. Lau, Lohiabada lau hereva inai.” \p \v 9 Unai neganai Lohiabada ese iena imana lauegu uduna dekenai ia atoa, ia gwau, “Kamonai! Lau ese egu hereva oiemu uduna dekenai lau atoa inai. \v 10 Hari dina lau ese oi dekenai siahu lau henia, bese idauidau bona basileia idauidau edia latanai. Oi ese idia do oi kokia, do oi veria diho, do oi hadikaia, do oi haorea, do oi haginia, bona do oi hadoa.” \s1 Mata hanai rua \p \v 11 Lohiabada ese lau ia nanadaia, ia gwau, “Ieremia e, dahaka oi itaia?” Lau haere, lau gwau, “Lau ese alamono au ena rigi ta lau itaia.” \p \v 12 Lohiabada ia gwau, “Oi hereva maoro, bona lau ese lau itaia noho, badina lau ura egu hereva gauna be momokani do ia vara.” \p \v 13 Vadaeni Lohiabada ese lau dekenai ma ia hereva lou, ia gwau, “Ma dahaka oi itaia?” \p Lau haere, lau gwau, “Lau ese uro ta ia boila noho, mirigini kahana dekenai lau itaia. Bona uro ena ranu siahu be inai kahana dekenai ia bubua mai gwauraia.” \p \v 14 Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Mirigini kahana dekena amo dika be do ia bubua mai, inai tano idia noho taudia ibounai edia latanai. \v 15 Badina be mirigini kahana idia noho bese ibounai lau boiria mai noho. Idia edia king taudia ese edia terona Ierusalema ena magu iduara bona ena magu edia vairanai do idia haginia. Edia terona haida danu be Iuda hanua ibounai dekenai do idia haginia hagegea. \p \v 16 “Lauegu bese taudia dekenai matakani do lau henia edia kara dika dainai. Idia ese lau idia rakatania, idau dirava dekenai boubou idia henia, bona kaivakuku idia karaia, bona idia tomadiho henidia vadaeni. \p \v 17 “Ieremia e, do oi hegaegae! Do oi toreisi, bona lau ese oi dekenai lau oda herevadia ibounai, be idia dekenai do oi hamaoroa. Bona idia dekenai do oi gari lasi, gabeai idia edia vairanai oi noho neganai, lau ese oi do lau hagaria garina. \v 18 Ieremia e, oi kamonai! Lau ese oi do lau hagoadaia, vadaeni do oi gini goada, hanua mai ena kohoro goadana, mai ena auri dudia bona mai ena auri laboralabora magudia bamona. Unai dainai Iuda ena king taudia, king edia opesa, hahelagaia taudia, bona taunimanima ibounai be hegeregere lasi oi do idia halusia. \v 19 Inai taudia ibounai ese oi do idia heai henia, to idia ta ese oi do ia halusia lasi. Badina be, lau be oi dekenai lau noho, bona oi do lau durua. Lau Lohiabada lau hereva inai.” \c 2 \s1 Israela ese Dirava dekena amo idia raka siri \p \v 1 Lohiabada ma ia hereva lau dekenai, ia gwau, \v 2 “Oi lao, Ierusalema taudia ibounai inai bamona do oi hamaoroa, oi gwau: \q1 Ierusalema e, oiemu lalokau, \q1 oi be eregabe neganai, \q1 bona oiemu ura henia, \q1 ita headava matamata neganai, \q1 be lau laloa noho. \q1 Oi ese tano kaukau dekenai lauegu murinai oi raka. \q1 Unai tano be taunimanima ese, \q1 uhe idia hadoa diba lasi tanona. \q1 \v 3 Israela e, umui be lau sibona lauegu bese taudia, \q1 umui be helaga lau dekenai. \q1 Umui idia hadikaia taudia dekenai, \q1 lau ese hisihisi bona dika lau henidia. \q1 Lau Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \s1 Israela sene taudia edia kara dika \q1 \v 4 Iakobo ena bese, bona Israela ena iduhu e, \q1 Lohiabada ena hereva do umui kamonai. \q1 \v 5 Lohiabada ia gwau, \q1 “Emui sene taudia ese, \q1 dahaka samania hereva lau dekenai idia gwauraia? \q1 Badina dahaka lau dekena amo idia raka siri? \q1 Idia ese kaivakuku, \q1 anina lasi gaudia, \q1 idia tomadiho henia, \q1 bona idia sibona danu, \q1 be anina lasi gaudia idia lao. \q1 \v 6 Idia be lau dekenai idia laloa lasi. \q1 Lauegu durua karadia badadia, \q1 idia totona lau karaia gaudia idia laloa lasi. \q1 Lau ese Aigupito dekena amo idia lau hamauria. \q1 Taunimanima idia noho lasi tano dekenai lau hakaudia mai. \q1 Unai tano be miri kava tano kaukau gabuna. \q1 Medu be unai tano dekenai ia diho lasi, \q1 ia be gari bada gabuna. \q1 Tau ta lasi ese unai tano ia raka hanaia, \q1 bona ta ese ia noholaia lasi. \q1 \v 7 Unai gabu dikana dekena amo lau hakaudia mai, \q1 ela bona tano namona gabuna dekenai. \q1 Lau ura unai tano ena anina, \q1 bona ena gau namodia haida do idia moalelaia, \q1 to idia ese lauegu tano idia hadikaia. \q1 Lau ese unai tano idia dekenai lau henia, \q1 to idia ese idia hamiroa. \q1 \v 8 Hahelagaia taudia ese idia henanadai lasi, \q1 ‘Lohiabada be edeseni?’ \q1 Lauegu hahelagaia taudia, \q1 be lau idia diba lasi. \q1 Lohia taudia ese lau idia dagedage henia. \q1 Peroveta taudia be Bala ena ladana dekenai idia hereva, \q1 bona kaivakuku, anina lasi gaudia, \q1 dekenai idia tomadiho henia. \s1 Lohiabada ese iena bese taudia ia kota henia \q1 \v 9 “Unai dainai lau Lohiabada ese, \q1 egu bese taudia do lau samania lou, \q1 ma idia edia natudia bona tubudia danu do lau kota henia. \q1 \v 10 Dina ia diho kahanai do umui lao, \q1 Kupro motumotu dekenai, \q1 bona dina ia daekau kahanai danu do umui lao, \q1 Kedara tano dekenai, \q1 vadaeni do umui diba, \q1 inai bamona kara be nega ta ia vara o lasi. \q1 \v 11 Bese ta ese nega ta iena dirava do ia haidaua, a? \q1 Unai idau bese taudia edia dirava be dirava momokani lasi, \q1 to idia ese edia dirava idia negea, \q1 ma matamatana ta idia abia, a? \q1 Lasi momokani! \q1 To lauegu bese taudia ese lau idia rakatania, \q1 idia durudia diba lasi diravadia do idia abia totona. \q1 Oibe, lau be idia lau hanamoa bada herea Diravana, \q1 to idia ese lau idia laloa lasi. \q1 \v 12 Unai dainai lau ese guba gabudia lau oda henia, \q1 mai gari danu do idia mareremarere, \q1 do idia hoa bada mai gari danu. \q1 \v 13 Badina be lauegu bese taudia ese, \q1 kara dika rua idia karaia vadaeni: \q1 Idia ese lau dekena amo idia raka siri, \q1 bona lau be idia edia mauri ranuna, \q1 to idia rakatania vadaeni, \q1 bona sibodia edia ranu guridia idia geia. \q1 Idia edia ranu guri dikadia, makohia gaudia, \q1 ranu be idia lalonai do ia noho diba lasi. \s1 Israela be sibona ena kerere dainai dika ia davaria \q1 \v 14 “Israela be guia tauna, a? \q1 Ia be hesiai mai guia danu dekenai ia vara, a? \q1 Lasi momokani. \q1 Unai dainai, \q1 badina dahaka idau bese tuari taudia ese Israela idia lulua, \q1 bona ia idia hadikaia noho? \q1 \v 15 Idia be laiona bamona ia dekenai idia boiboi, \q1 bona iena tano be anina lasi idia halaoa vadaeni. \q1 Iena hanua ibounai be dika vadaeni, \q1 tau ta idia dekenai ia noho lasi. \q1 \v 16 Oibe, Memepisi bona Tapanese taudia ese, \q1 Israela ena kwarana idia makohia vadaeni. \q1 \v 17 Israela e, \q1 oi sibona oiemu kerere dainai, \q1 inai dika oi davaria. \q1 Lau Lohiabada, oiemu Dirava ese, \q1 dala dekenai oi lau hakaua lao noho, \q1 to oi ese lau oi rakatania. \q1 \v 18 Aigupito dekenai oi lao, \q1 durua do oi abia gwauraia, a? \q1 Dahaka namo Aigupito dekena amo do oi abia, oi laloa? \q1 Naila Sinavai ena ranu do oi inua, a? \q1 Bona Asuria dekenai oi lao, \q1 durua do oi abia totona, a? \q1 Dahaka namo Asuria dekena amo do oi abia diba, a? \q1 Euperate Sinavai ena ranu do oi inua, a? \q1 \v 19 Oiemu kara dika ese oi do ia panisia. \q1 Oiemu Dirava rakatania kara ese, \q1 oi do ia gwauraia kerere. \q1 Do oi laloa bona do oi diba, \q1 Lohiabada oi rakatania neganai, \q1 kerere ena mamina do oi abia momokani, \q1 badina lau dekenai gari henia kara, \q1 be oiemu lalona dekenai ia noho lasi. \q1 Lau Lohiabada, Siahu Ibounai Dirava, ese lau hereva vadaeni.” \s1 Israela ese Lohiabada tomadiho henia kara idia negea \q1 \v 20 Lohiabada Dirava ia gwau, \q1 “Israela e, idaunegai momokani oi ese lauegu siahu, \q1 be oiemu latanai oi ura henia lasi bona oi negea. \q1 Oi ese lau oi kamonai henia lasi, \q1 bona lau oi tomadiho henia lasi. \q1 Ororo badadia ibounai edia latanai, \q1 bona au kasiridia ibounai edia henunai, \q1 oi ese dirava koikoidia oi tomadiho henia, \q1 hegeregere ariara hahine ese, \q1 tatau danu ia sihari kava bamona. \q1 \v 21 Vain namona bamona lau ese oi lau hadoa, \q1 uhe namo herea gauna, \q1 to oi be edena bamona oi vara dika? \q1 Oi be vain dikana, \q1 bodaga gauna, oi lao vadaeni. \q1 \v 22 Oi ese sedira sopu mai muramura goadana dekena amo, \q1 oiemu kopina do oi huria, \q1 to oiemu kerere ena miro, \q1 be lauegu vairana dekenai do ia hedinarai noho. \q1 Lau, Lohiabada Dirava lau hereva noho. \q1 \v 23 Do oi hereva inai bamona diba, \q1 ‘Lau be miro lasi, \q1 Bala dekenai lau tomadiho lasi,’ a? \q1 Koura dekenai oiemu kara dika do oi laloa lou, \q1 vadaeni oiemu kerere do oi diba momokani. \q1 Oi be oi heau mai, heau lao noho, \q1 kamelo hahine ta ese kamelo tau ia tahua lao bamona. \q1 \v 24 Bona oi be doniki hahine bamona, \q1 ia heau tano kaukau dekenai. \q1 Ia rogorogo gwauraia neganai, \q1 ia ese mai lagatuna danu doniki tau ia tahua noho, ani? \q1 Bona ia be unai bamona neganai, \q1 doniki tau ese ia abia haraga diba, ani? \q1 Io, ia ese mai hekwarahi lasi, \q1 unai doniki hahine do ia abia, do ia sihari henia. \q1 \v 25 Israela e, dirava koikoidia dekenai do oi heau lao lasi. \q1 Namo lasi oiemu aena do oi hadikaia unai kara dekenai. \q1 Namo lasi oiemu gadona do ia kaukau, \q1 bona do oi ranu mase? \q1 To lau dekenai oi haere, oi gwau, \q1 ‘Lasi! Lau giroa mai diba lasi, \q1 lau ese idau dirava haida lau ura henia vadaeni, \q1 bona lau be idia edia murinai do lau lao noho.’ ” \s1 Dirava ese Israela ena kerere davana do ia henia momokani \p \v 26 Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Henaoa tauna idia dogoatao neganai ia be do ia hemarai. Unai bamona danu, umui Israela taudia ibounai do umui hemarai. Emui king taudia, emui lohia taudia, emui hahelagaia taudia, bona emui peroveta taudia danu do idia hemarai. \v 27 Umui be do umui hemarai, badina au ta dekenai umui hereva henia, umui gwau, ‘Oi be lauegu tamana,’ bona nadi ta umui hamaoroa, umui gwau, ‘Oi be lauegu sinana.’ Inai bamona do umui karaia, badina lau dekena amo umui raka siri, lau dekenai umui mai lasi. To hekwarahi bona dika be umui davaria neganai, umui ese lau umui noia noho, umui do lau hamauria totona. \p \v 28 “Umui sibona ese umui karaia diravadia be edeseni? Dika be umui dekenai ia kamokau neganai, unai dirava ese umui idia hamauria be namo, ani? Idia hamauria diba, a? Iuda e, emui dirava edia momo be emui hanua edia momo hegeregere.” \p \v 29 Lohiabada ma ia hereva, ia gwau, “Badina dahaka lau dekenai umui maumau noho? Badina dahaka lau dekenai umui dagedage noho? \v 30 Lau ese umui lau matakani henia, do umui namo totona, to namo ta umui abia lasi. Lau ura umui emui kara do lau hamaoromaoroa, to umui ura lasi. Laiona dagedagena bamona, umui ese emui peroveta taudia umui alaia mase. \v 31 Israela taudia e, lauegu hereva do umui kamonai. Umui laloa lau be tano kaukau bamona umui dekenai, a? Lau be hegeregere dibura masemase gabuna umui dekenai, a? Bema lasi neganai, badina dahaka umui, lauegu bese taudia, umui gwau, ‘Ai be ai sibona aiemai ura do ai karaia, ai be Lohiabada dekenai do ai giroa lou lasi.’ \v 32 Kekeni ta ese iena ageva bona herahera gaudia ia laloaboio diba, a? O headava matamata hahine ese iena headava dabua ia laloaboio diba, a? To lauegu bese taudia ese lau idia laloaboio dinadia, be lau duahia diba lasi. \p \v 33 “Israela e, oi ese sihari kava kara oi karaia noho, bona tau oi tahua, bona davaria dalana oi diba momo. Oiemu diba ese ariara hahine dikadia edia diba ia hereaia, bona dala haida oi hadibadia diba danu. \v 34 Ogogami taudia ese oiemu ruma idia makohia lasi, o henaoa lasi, to oi ese idia oi alaia mase kava. Bona edia rarana be oiemu dabua ia hamiroa vadaeni. Io, inai kara dikadia ibounai oi karaia, \v 35 to oi be inai bamona oi hereva, oi gwau. ‘Lau be kerere ta lasi, unai dainai Lohiabada ese lau dekenai ia badu henia diba lasi.’ To lau Lohiabada ese oi do lau panisia, badina be oi gwau oi be kara dika lasi. \p \v 36 “Badina dahaka oi loaloa kava, loaloa kava momo noho? Bona idau dirava abia totona, oiemu dala oi haidaua lou, haidaua lou noho? Aigupito ese oi do ia hahemaraia, Asuria ese oi ia hahemaraia guna hegeregerena. \v 37 Bona oi be Aigupito do oi rakatania neganai, mai hemarai bada danu, oiemu imana oiemu kwarana dekenai do oi atoa. Oi laloa unai idau bese taudia ese oi do idia durua, to lau Lohiabada ese idia lau negea vadaeni.” \c 3 \s1 Israela ese ia heudahanai bamona \q1 \v 1 Lohiabada ia gwau, \q1 “Bema tau ta ese iena adavana ia negea neganai, \q1 bona unai hahine ese, \q1 bema unai tau ia rakatania, \q1 bona tau ta ma bema ia adavaia neganai, \q1 unai iena tau gunana ese, \q1 unai hahine do ia abia lou, a? \q1 Lasi, badina unai bamona kara ese tano do ia hamiroa, ani? \q1 To Israela e, oi ese tau momo danu oi heudahanai vadaeni. \q1 Bona hari oi ura lau dekenai oi giroa mai, a? \q1 \v 2 Oiemu matana do oi negea, \q1 au lasi ororo do oi itaia. \q1 Edena gabu dekenai oi be tau ta danu oi sihari lasi? \q1 Oi ese dala ena isena dekenai oi helai, tau oi naridia, \q1 Arabia hahine ese tano kaukau dekenai idia karaia bamona. \q1 Oiemu sihari kava karadia dekena amo, \q1 tano oi hamiroa vadaeni. \q1 \v 3 Unai dainai lau ese medu lau siaia lasi, \q1 bona hadoa neganai medu be lau koua, ia diho lasi. \q1 To oiemu vairana ena toana, \q1 be ariara hahine ena vairana toana bamona, \q1 bona oi hemarai lasi momokani. \q1 \v 4 To harihari oi ese lau dekenai oi boiboi noho, oi gwau, \q1 ‘Egu tamana e! \q1 Lau be kekeni neganai ia mai bona hari, \q1 oi ese lau oi lalokau henia. \q1 \v 5 Oi be nega ibounai lau dekenai do oi badu noho lasi. \q1 Oiemu badu do ia siahu hanaihanai lasi.’ \q1 Israela e, inai bamona oi hereva vadaeni, \q1 to oi ese, mai emu goada ibounai, \q1 kara dika oi karaia vadaeni.” \s1 Lohiabada ese Israela bona Iuda ia sisiba henia edia lalodia do idia giroa \p \v 6 King Iosaia ia king neganai, Lohiabada ese lau Ieremia dekenai ia hereva, ia gwau, “Unai heudahanai hahine, Israela, ese ia karaia kara oi itaia vadaeni, a? Ia be lau dekena amo ia raka siri, ororo badadia ibounai edia latanai, bona au namodia ibounai edia henunai lebulebu karadia ia karaia. \v 7 Lau laloa, unai bamona ia karaia haorea murinai, lau dekenai do ia giroa mai. To ia giroa mai lasi, bona iena tadikakana hahine, koikoi hahine, Iuda, ese Israela ena kara ibounai ia itaia. \v 8 Iuda ese danu ia itaia, Israela ese lau ia rakatania, bona heudahanai ia karaia dainai, lau negea bona lau siaia lao. To Iuda, Israela ena tadikakana koikoina, be ia gari lasi. Ia danu be ia toreisi, heudahanai karadia ia karaia. \v 9 Ia danu be mai hemarai lasi. Ia ese nadi bona au dekenai ia tomadiho henidia dainai, ia danu ese heudahanai ia karaia. \p \v 10 “Inai bamona kara ibounai ia karaia haorea murinai Iuda, Israela ena tadikakana koikoina ese lau dekenai ia giroa mai koikoi sibona. Iena kara be momokani lasi. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \p \v 11 Unai neganai Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Unai heudahanai besena Israela ese lau dekena amo ia siri, to iena kerere be sisina maragi. To unai koikoi bona heudahanai besena, Iuda, ena kerere be bada. \v 12 Do oi lao, inai hereva be mirigini kahana dekenai do oi gwauraia hedinarai, do oi gwau, \q1 “Lohiabada ia gwau: \q1 Kara koikoi Israela bese taudia e, \q1 lau dekenai do umui giroa mai! \q1 Lau be mai egu bogahisihisi, \q1 bona umui dekenai do lau badu lasi. \q1 Egu badu be do ia noho hanaihanai lasi. \q1 \v 13 Lohiabada ma ia gwau: \q1 Emui kerere do umui gwauraia hedinarai sibona. \q1 Lohiabada, emui Dirava umui dagedage henia vadaeni, \q1 bona idau taudia danu umui siharisihari, \q1 au namodia ibounai edia henunai, \q1 bona egu oda hereva umui kamonai henia lasi kara, \q1 be do umui gwauraia hedinarai.” \s1 Israela be dohore mai ena hairai bada \p \v 14 Ma Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Kara koikoi bese taudia e, lau dekenai do umui giroa mai, badina lau be emui Biaguna. Lau ese umui do lau abia hidi, hanua ta dekena amo ta, bona iduhu ta dekena amo rua, bona Siona dekenai umui do lau hakaua daekau lao. \p \v 15 “Lau ese gunalaia taudia namodia, lau idia kamonai henia noho taudia, be umui dekenai do lau henia. Idia ese umui do idia naria namonamo, mai edia aonega, bona mai edia laloa kehoa danu.” \p \v 16 Lohiabada ma ia gwau, “Emui tano dekenai natuna momo do umui havaraia, bona do umui momo herea. Unai neganai umui ese Lohiabada ena Taravatu Maua do umui herevalaia lou lasi. Emui bese taudia be inai Maua do idia laloa lou lasi, bona do idia laloatao lasi. Taravatu Maua totona do idia nanadaia lasi, bona ta ma do idia karaia lou lasi. \p \v 17 “Unai neganai Ierusalema hanua be do idia gwauraia ‘Lohiabada Ena Terona.’ Bona tanobada besedia ibounai be Ierusalema dekenai do idia haboua mai, lau Lohiabada do idia tomadiho henia totona. Idia ese sibodia edia laloa dikadia bona laloa aukadia dekena amo idia havaraia karadia do idia karaia lou lasi. \p \v 18 “Unai dinadia neganai Iuda besena be Israela besena danu do idia haboua tamona, bona mirigini kahana tano ta dekena amo do idia raka mai hebou, emui sene taudia dekenai lau henia tano dekenai ma do idia giroa mai.” \s1 Israela ese Bala idia tomadiho henia \q1 \v 19 Lohiabada ia gwau, \q1 “Israela e, \q1 lau ura oi do lau abia hidi, \q1 egu natuna korikori, \q1 bona tano namona oi dekenai do lau henia, \q1 tano mai ena hairaina, \q1 basileia ibounai edia tano ia hereaia noho tano. \q1 Bona lau ura oi ese lau do oi gwauraia, ‘Tamagu,’ \q1 bona lau dekena amo nega ta do oi raka siri lasi. \q1 \v 20 To Israela e, \q1 oi ese tau ia koia hahine ta bamona, \q1 be lau dekenai oi karaia vadaeni. \q1 Lau inai Lohiabada, \q1 lau hereva vadaeni.” \b \q1 \v 21 Ororo edia ataiai, \q1 be taunimanima edia taitai regena idia kamonai. \q1 Inai be Israela besena edia taitai bona edia noinoi. \q1 Badina be edia dala idia hakererea vadaeni, \q1 bona idia ese Lohiabada, edia Dirava, \q1 idia laloaboio vadaeni. \b \q1 \v 22 Lohiabada ia gwau, \q1 “Kara koikoi dekena amo, \q1 lau umui rakatania besena e, \q1 lau dekenai do umui giroa mai. \q1 Lau ese emui kara koikoi dekena amo, \q1 umui do lau hanamoa momokani.” \b \p Umui gwau, “Lohiabada e, ai be oi dekenai ai mai noho inai, badina oi be aiemai Dirava. \v 23 Unai ororo dekenai tomadiho gabudia ese durua ta ai dekenai idia henia lasi. Bona unai ororo dekenai lebulebu karadia ese ai idia koia noho. To momokani, Israela ena durua dalana be tamona sibona, Lohiabada, aiemai Dirava. \p \v 24 “To unai Bala dirava, hemarai ena dirava, ai tomadiho henia dainai, ai ese aiemai sene taudia edia hekwarahi dekenai gunaguna idia abia gau namodia ibounai ai haboioa vadaeni. Edia mamoe orea, edia boromakau orea, bona edia natudia tau, bona natudia hahine momo herea danu ai ese ai haboioa. \v 25 Ai ese mai hemarai bada danu bema ai hekure diho be namo. Aiemai hemarai ese ai do ia koua momokani be namo, badina be ai ese Lohiabada, aiemai Dirava ena vairanai ai kara dika nega ibounai, ai bona aiemai tamadia danu, emai eregabe dinadia dekena amo ia mai bona hari dina. Bona Lohiabada, aiemai Dirava ena hereva ai kamonai henia lasi.” \c 4 \s1 Dirava ese ia boiridia, edia lalodia do idia giroa \q1 \v 1 Lohiabada ia gwau, \q1 “Israela e, \q1 bema lau dekenai do umui giroa mai, \q1 bona bema emui kaivakuku, \q1 dika rohoroho gaudia, \q1 be egu vairana dekena amo umui kokia, \q1 bona bema lau dekenai umui abidadama henia neganai, \q1 \v 2 umui ese egu ladana dekenai emui gwauhamata do umui gwauraia diba. \q1 Unai neganai bese idauidau taudia ese, \q1 egu hanamoa totona lau do idia noia, \q1 bona idia ese egu ladana dekenai hairai do idia henia.” \b \q1 \v 3 Lohiabada ese Iuda bona Ierusalema taudia ia hamaoroa inai, \q1 ia gwau, \q1 “Emui noho kava tano do umui geia, \q1 emui uhe be au ginigini gabudia dekenai do umui hadoa lasi. \q1 \v 4 Iuda bona Ierusalema taudia e, \q1 emui kopina utua ena gwauhamata, \q1 lau Lohiabada dekenai umui karaia gauna do umui badinaia. \q1 Emui kudoudia danu be egu vairana dekenai do umui hahelagaia. \q1 Bema lasi neganai, \q1 egu badu do ia siahu, lahi bamona, \q1 emui kara dikadia dainai. \q1 Inai egu lahi be do ia gabua noho, \q1 bona tau ta ese do ia habodoa diba lasi. \s1 Idau bese taudia ese Iuda do idia tuari henia \q1 \v 5 “Iuda dekenai do umui gwauraia, \q1 bona Ierusalema dekenai do umui gwauraia hedinarai. \q1 Tano ena kahana ibounai dekenai, \q1 kibi do umui hiriria. \q1 Do umui boiboi mai goada danu, do umui gwau, \q1 ‘Hanua mai edia magudia lalonai do ita heau vareai. \q1 \v 6 Pepe ta do ita abia isi, \q1 Siona dekenai do ita lao totona! \q1 Do ita heau, mauri do ita tahua, \q1 gini kava lasi!’ \q1 Badina be tuari bona dika, \q1 be mirigini kahana dekena amo, \q1 lau Lohiabada ese lau mailaia noho, \q1 bona inai dika ese gau ibounai do ia hadikaia ore.” \b \q1 \v 7 Laiona ese iena nadi matuna dekena amo ia raka mai bamona, \q1 inai tuari orea, \q1 basileia momo ia hadikaia ore noho orea ia mai noho. \q1 Inai orea ese Iuda hadikaia totona ia mai noho. \q1 Iuda ena hanua ibounai be do idia dika momokani, \q1 bona taunimanima ta be idia lalonai do idia noho lasi. \q1 \v 8 Unai dainai puse dabua do umui kwatua, \q1 bona do umui tai, \q1 do umui tai, \q1 mai boiboi bada danu. \q1 Badina be Lohiabada ena badu mai siahu bada, \q1 be Iuda dekena amo tau ta ese ia abia siri diba lasi. \p \v 9 Lohiabada ma ia gwau, “Unai dina dekenai king bona lohia taudia edia laloa goada do ia ore. hahelagaia taudia be do idia gari bada, bona peroveta taudia do idia hoa bada.” \p \v 10 Unai neganai lau Ieremia lau gwau, “Dirava Lohiabada, oi ese Ierusalema taudia oi koia momokani vadaeni. Oi hereva vadaeni, oi gwau, ‘Ierusalema be mai maino danu do ia noho,’ to harihari, tuari ese Ierusalema taudia ia alaia ore gwauraia inai.” \p \v 11 Ma Lohiabada ia gwau, “Unai neganai tau haida ese Ierusalema taudia do idia hamaoroa, lai siahuna be tano kaukau ena au lasi ororo dekena amo do ia toa idia dekenai. Inai lai be do ia manada lasi, ia be uiti momoru sibona hodaia ore gauna lasi. \v 12 To inai lai be lau Lohiabada dekena amo do ia mai, bona do ia goada herea, egu bese taudia do lau kota henidia totona.” \s1 Iuda idia tuari henia gwauraia taudia ese Iuda hanuadia idia koua hagegea \q1 \v 13 Umui itaia! Tuari taudia idia mai noho, \q1 ori koremakorema idia heau mai bamona. \q1 Edia kariota be koehirihiri bamona. \q1 Edia hosi be haraga herea, \q1 idia ese ugava manu edia haraga idia hanaia noho. \q1 Madi, ita ese dika ita davaria vadaeni! \q1 \v 14 Ierusalema e, \q1 oiemu kudouna dekena amo, \q1 dika do oi huria ore. \q1 Unai neganai mauri do oi davaria diba. \q1 Oiemu lalona dekenai laloa dikadia do idia noho, \q1 ela bona edena negai? \q1 \v 15 Dano dekena amo taunimanima idia mai noho, \q1 bona Eparaima ena ororo dekena amo danu, \q1 dika do ia vara ena sivarai idia gwauraia noho. \q1 \v 16 Lohiabada ese unai taudia ia hamaoroa, ia gwau, \q1 “Umui ese bese idauidau do umui sisiba henia, \q1 tuari taudia be Iuda dekenai idia ginidae vadaeni. \q1 Umui ese danu Ierusalema hanua taudia do umui hadibaia, \q1 umui gwau, \q1 ‘Umui dekenai tuari henia totona, \q1 tuari taudia be tano daudau dekena amo idia mai noho. \q1 Idia ese Iuda hanuadia do idia tuari henia, \q1 mai boiboi bada danu.’ \q1 \v 17 Idia ese danu Ierusalema do idia koua hagegea, \q1 gima taudia ese uma tano ta idia gimaia noho bamona. \q1 Badina be Ierusalema taudia ese, \q1 lau Lohiabada idia dagedage henia vadaeni. \q1 Lau inai Lohiabada ese lau hereva vadaeni.” \b \q1 \v 18 Iuda taudia e, \q1 emui mauri dala bona emui kara ese, \q1 inai dika be emui latanai ia mailaia diho vadaeni. \q1 Emui kara dika ese, \q1 emui hisihisi ia havaraia vadaeni. \q1 Inai emui kara dika ese emui kudouna ia gwadaia vadaeni. \s1 Ieremia ese iena bese taudia ia bogahisihisi henidia \q1 \v 19 Hisihisi bada! \q1 Inai hisihisi ena metau, \q1 be lau huaia diba lasi! \q1 Egu kudouna e! Egu kudouna ia gari! \q1 Unai dainai ia marere haraga noho, mai hisihisi danu! \q1 Lau ese egu uduna hereva lau koua diba lasi, \q1 badina be kibi edia regena lau kamonai noho, \q1 bona tuari taudia edia boiboi danu. \q1 \v 20 Dika ta be dika ta ena latanai ia vara noho, \q1 ela bona tano ena kahana ibounai, \q1 be do idia dika momokani. \q1 Nega tamona egu palai rumadia idia hadikaia ore. \q1 Nega tamona egu uindo koua dabua idia darea maragimaragi. \q1 \v 21 Pepe do idia abia isi noho, \q1 do lau itaia ela bona edena negai? \q1 Tuari kibi edia regena do lau kamonai ela bona edena negai? \b \q1 \v 22 Lohiabada ia gwau, \q1 “Egu bese taudia be kavakava. \q1 Idia be lau idia diba lasi. \q1 Idia be mai edia laloa lasi memero bamona, \q1 mai edia laloa kehoa lasi. \q1 Idia ese kara dika idia karaia diba momo, \q1 to kara namo karaia dalana idia diba lasi.” \s1 Ieremia ese mata hanai ia itaia, tanobada dekenai dika do ia vara \q1 \v 23 Lau ese tanobada lau itaia, \q1 ena tano be kaukau bona anina lasi. \q1 Guba lau itaia, \q1 ia be mai ena diari lasi. \q1 \v 24 Ororo badadia lau itaia, \q1 idia be idia heudeheude. \q1 Ororo maragidia lau itaia, \q1 idia be kahana kahana idia marere lao. \q1 \v 25 Egu matana lau negea, \q1 to tau ta lau itaia lasi, \q1 bona ataiai manudia ibounai danu, \q1 be idia roho boio vadaeni. \q1 \v 26 Ma egu matana lau negea lao, \q1 tano namona lau itaia, \q1 to tano kaukau dekenai ia halaoa vadaeni. \q1 Bona tano ena hanua ibounai, \q1 be idia dika momokani vadaeni, \q1 badina be Lohiabada ena badu mai siahu danu, \q1 be ia ginidae vadaeni. \b \q1 \v 27 Badina be Lohiabada ese lau ia hamaoroa vadaeni, \q1 tanobada ena kahana ibounai be do idia dika, \q1 to ia ese tanobada do ia hadikaia haorea momokani lasi. \q1 \v 28 Inai dainai tanobada be do ia taitai, \q1 bona guba ataiai be do ia dibura. \q1 Badina Lohiabada be ia hereva vadaeni, \q1 bona ia ese iena laloa do ia senisia lasi. \q1 Ia ese iena dala ia gwauraia vadaeni, \q1 bona iena lalona do ia giroa lasi. \b \q1 \v 29 Hosi guia taudia bona peva taudia edia regena dainai, \q1 hanua ibounai edia taudia ibounai do idia heau mauri. \q1 Haida be uda lalonai do idia heau vareai, \q1 ma haida be nadi badadia edia huanai, \q1 be do idia daekau, do idia hunia. \q1 Hanua ibounai be do idia rakatania, \q1 edia lalodia dekenai tau ta do ia noho lou lasi. \b \q1 \v 30 Ierusalema e, oi be do oi dika momokani vadaeni! \q1 Badina dahaka oi be dabua kakakaka oi karaia noho? \q1 Badina dahaka golo herahera oi atoa noho, \q1 bona oiemu matana be peni dekenai oi habadaia noho? \q1 Inai herahera bona peni gaudia ese, \q1 namo ta oi dekenai do idia havaraia lasi, \q1 badina oi idia ura henia taudia ese, \q1 oi idia negea vadaeni. \q1 Idia ese oi do idia alaia mase dalana idia tahua noho. \b \q1 \v 31 Lau ese taitai ta ena regena lau kamonai, \q1 natuna ia havaraia gwauraia hahine ena tai bamona, \q1 iena vara guna natuna ia havaraia noho neganai, \q1 hisihisi ia abia bamona. \q1 Inai regena be, Ierusalema ia tai noho. \q1 Ia ese mai hisihisi danu hahodi ia veria noho, veria noho, \q1 bona iena imana ia abia isi noho, ia gwau, \q1 “Lau be lau dika momokani vadaeni! \q1 Lau alaia mase totona idia mai noho inai!” \c 5 \s1 Ierusalema bona Iuda edia kara dika \q1 \v 1 Ierusalema taudia e, \q1 emui ariara dekenai, \q1 do umui heau lao, heau mai! \q1 Do umui itaia, bona do umui laloa. \q1 Ariara bona hoihoi gabudia dekenai do umui tahua, \q1 to tau namona ta do umui davaria diba, a? \q1 Kara maoromaoro bona Dirava ia badinaia momokani tauna ta, \q1 be umui davaria, a? \q1 Bema unai bamona tauna ta umui davaria diba, \q1 Lohiabada ese Ierusalema ena dika do ia gwauatao. \q1 \v 2 Momokani umui gwau umui ese, \q1 Lohiabada umui tomadiho henia noho, \q1 to umui be momokani lasi. \b \q1 \v 3 Lohiabada e, oi ese hereva momokani sibona oi ura kamonai. \q1 Vadaeni oi ese oiemu bese taudia oi botaia, \q1 to idia hisihisi lasi. \q1 Oi ese idia momo oi alaia ore, \q1 to idia ese matakani idia ura lasi. \q1 Idia ese edia lalodia idia ha-aukaia, \q1 bona edia dika idia rakatania lasi. \q1 \v 4 Vadaeni inai bamona lau laloa, \q1 lau gwau, \q1 “Inai be ogogami taudia sibona, \q1 edia diba be bada lasi, \q1 badina Lohiabada ena dala idia diba lasi, \q1 Dirava ena taravatu danu idia diba lasi. \q1 \v 5 Lau be edia lohia taudia dekenai do lau lao, \q1 do lau hereva henidia, \q1 badina idia be Lohiabada ena dala idia diba, \q1 bona Dirava ena taravatu danu idia diba.” \q1 To lohia ibounai ese danu Lohiabada idia negea vadaeni. \q1 Ia dekenai kamonai henia kara idia negea momokani. \q1 \v 6 Unai dainai uda dekenai idia noho laiona ese, \q1 do idia aladia mase. \q1 Tano kaukau dekena amo sisia dagedagedia ese, \q1 do idia hadikadia momokani. \q1 Bona lepadi ese edia hanua ta ta kahirakahira, \q1 do idia naria noho. \q1 Bema unai taudia be murimurina dekenai idia raka neganai, \q1 unai dagedage gaudia ese do idia hadikadia ore, \q1 badina edia kara dika be momo, \q1 bona nega momo idia be Dirava ena dala dekena amo, \q1 idia raka siri. \b \q1 \v 7 Lohiabada ese ia henanadai, ia gwau, \q1 “Egu bese taudia edia kara dika, \q1 be badina dahaka do lau gwauatao? \q1 Idia ese lau idia rakatania vadaeni, \q1 bona dirava koikoidia dekenai idia tomadiho vadaeni. \q1 Lau ese egu bese taudia lau ubudia, \q1 idia boga kunu, \q1 to idia ese heudahanai idia karaia, \q1 bona ariara hahine edia ruma dekenai idia haboua lao. \q1 \v 8 Idia ese hosi tau edia kara bamona idia karaia. \q1 Edia bogadia idia kunu neganai, \q1 mai ura dika danu sihari idia tahua noho. \q1 Idia ta ta ese edia badibadinai noho taudia edia adavadia, \q1 idia ura dikadika henia noho.” \q1 \v 9 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Unai kara dikadia dainai, \q1 edia davana do lau henia lasi, a? \q1 Unai bamona idia karaia noho besena dekenai, \q1 davana do lau atoa lasi, a? \b \q1 \v 10 “Lau ese tuari taudia do lau siaia, \q1 egu bese taudia edia vain umadia do idia utua diho, \q1 to do idia hadikadia ore lasi. \q1 Do lau oda henidia, \q1 idia ese vain rigidia do idia veria diho, \q1 badina idia be lau, Lohiabada, egu rigina lasi. \q1 \v 11 Israela bona Iuda taudia ese, \q1 lau dekenai idia koikoi karaia momokani. \q1 Lau Lohiabada lau hereva vadaeni inai.” \s1 Lohiabada ese Israela ia matakani henia \q1 \v 12 Iena bese taudia ese, \q1 Lohiabada idia herevalaia koikoi. \q1 Idia gwau, \q1 “Ia ese gau ta do ia karaia lasi. \q1 Dika ta be ita dekenai do ia vara lasi. \q1 Tuari o hitolo, \q1 be ita dekenai do idia ginidae lasi. \q1 \v 13 Peroveta taudia edia hereva be lai sibona. \q1 Edia hereva be Lohiabada dekena amo lasi. \q1 Edia hereva gauna, \q1 be idia sibona dekenai do ia vara be namo.” \b \q1 \v 14 Unai dainai, Lohiabada, \q1 Siahu Ibounai Dirava ia gwau, \q1 “Ieremia e, inai hereva idia gwauraia vadaeni dainai, \q1 lau ese egu hereva be lahi do lau halaoa, \q1 oiemu uduna dekenai. \q1 Bona unai lahi ese unai taudia do ia gabudia ore, \q1 au do ia gabua ore bamona.” \q1 \v 15 Israela besena e, \q1 Lohiabada ese idau bese orea ta, \q1 be daudau dekena amo ia mailaia noho, \q1 unai taudia ese umui do idia tuari henia. \q1 Unai bese be goada, \q1 bona ia be gunaguna ia noho besena. \q1 Unai bese taudia edia gado umui diba lasi. \q1 Edia hereva do umui kamonai diba lasi. \q1 \v 16 Edia diba bona peva taudia, \q1 be mai goadadia momokani. \q1 Idia ese umui do idia alaia mase, \q1 bogahisihisi lasi momokani. \q1 \v 17 Emui tano ena anina ibounai do idia ania ore, \q1 emui aniani ibounai danu. \q1 Emui natudia tau bona hahine do idia alaia haorea, \q1 emui mamoe oreadia bona boromakau oreadia danu. \q1 Emui vain ibounai do idia haorea, \q1 emui fig audia ibounai danu. \q1 Emui hanua mai magudia, \q1 umui abidadama henia hanuadia, \q1 be tuari dekena amo do idia hadikaia ore momokani.” \b \p \v 18 Lohiabada ese ma ia hereva, ia gwau, “To unai dinadia lalonai lau ese umui do lau haorea momokani lasi. \v 19 Ieremia e, oiemu bese taudia ese do idia nanadaia, do idia gwau, ‘Badina dahaka Lohiabada iseda Dirava ese inai kara ibounai ita dekenai ia karaia vadaeni?’ Unai neganai idia do oi hamaoroa, do oi gwau, ‘Umui ese lau Lohiabada umui rakatania, bona emui tano lalonai dirava idaudia edia hesiai gaukara umui karaia. Vadaeni unai bamona danu, umui ese idau tano, emui tano lasi lalonai, idau bese taudia edia hesiai gaukara do umui karaia.’ ” \s1 Dirava ese iena bese taudia ia sisiba henidia \q1 \v 20 “Ieremia e, Israela bona Iuda taudia dekenai, \q1 inai hereva do oi gwauraia: \q1 \v 21 Umui kavakava bona mai emui laloa lasi taudia e, \q1 umui kamonai! \q1 Umui be mai emui matadia, \q1 to umui itaia lasi, \q1 bona mai emui taiadia, \q1 to umui kamonai lasi.” \q1 \v 22 Lohiabada ese inai bamona ia hereva noho: \q1 “Lau dekenai umui gari lasi, a? \q1 Egu vairana dekenai umui heudeheude lasi, a? \q1 Lau ese kone lau atoa, \q1 davara ena hetoana. \q1 Kone ese davara do ia koua noho nega hanaihanai. \q1 Davara ese kone ia hanaia diba lasi. \q1 Hurehure be do idia bada daekau lao, \q1 to idia kwalimu diba lasi. \q1 Idia ese kone idia botaia auka noho, \q1 to idia hanaia diba lasi. \q1 \v 23 To umui, egu bese taudia, \q1 emui lalodia be auka, \q1 bona mai emui dagedage danu. \q1 Umui be lau dekena amo umui raka siri, \q1 lau umui rakatania momokani. \q1 \v 24 Nega ta umui laloa lasi inai bamona: \q1 ‘Lohiabada, iseda Dirava do ita gari henia. \q1 Ia ese medu ita dekenai ia siaia, \q1 medu ena nega korikori dekenai, \q1 lahara ena medu, \q1 bona laurabada ena medu danu. \q1 Bona ia ese tano anina utua bona haboua negana danu, \q1 be ita dekenai ia henia.’ \q1 \v 25 Inai gau namodia be emui kara dika ese, \q1 umui dekena amo idia abia siri, \q1 bona emui kara dika ese, \q1 namo be umui dekena amo ia koua vadaeni. \b \q1 \v 26 “Badina be kara dika taudia, \q1 be egu bese taudia edia huanai idia noho. \q1 Idia be idia hunia noho, \q1 manu alaia gwauraia taudia idia hunia bamona. \q1 Idia ese tarapu idia atoa noho, \q1 taunimanima do idia abia totona. \q1 \v 27 Edia ruma be koikoi dekenai idia abia kohu, \q1 dekena amo idia hahonua vadaeni, \q1 labana tauna ese, \q1 iena bosea be manu dekena amo ia hahonua bamona. \q1 Unai dainai idia be lohia taudia, \q1 bona idia be kohu momo taudia. \q1 \v 28 Bona unai dainai idia be tauanina bada, \q1 bona edia toana be namo. \q1 To edia kara dika be idia karaia noho, doko lasi. \q1 Idia ese tamana sinana lasi natudia, \q1 bona ogogami taudia dekenai idia durua lasi, \q1 bona kota maoromaoro idia henidia lasi.” \b \q1 \v 29 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Inai karadia umui karaia dainai, \q1 lau ese matakani umui dekenai do lau henia lasi, a? \q1 Inai bamona ia karaia besena edia latanai, \q1 edia kerere davana do lau atoa lasi, a? \q1 \v 30 Hoa bada bona gari bada gauna ta, \q1 be emui tano dekenai ia vara vadaeni, \q1 gauna be inai: \q1 \v 31 Peroveta taudia be idia peroveta koikoi noho, \q1 bona hahelagaia taudia ese, \q1 sibodia edia laloa hegeregerena taunimanima idia naria noho, \q1 bona egu bese taudia be inai bamona dala idia ura henia noho. \q1 To nega ena dokona do ia ginidae neganai, \q1 dahaka do umui karaia?” \c 6 \s1 Tuari taudia ese Ierusalema idia koua hagegea \q1 \v 1 Beniamina taudia e, \q1 Ierusalema dekena amo do umui heau mauri! \q1 Tekoa dekenai kibi do umui hiriria! \q1 Bete Hakereme dekenai pepe do umui abia isi! \q1 Badina be dika bada, \q1 be mirigini kahana dekena amo ia mai noho. \q1 Hanua ena gau ibounai hadikaia ore kara, \q1 be kahirakahira do ia vara. \q1 \v 2 Siona hanua be mai ena hairaina, \q1 to tuari taudia ese do idia hadikaia ore. \q1 \v 3 King taudia mai edia tuari taudia danu, \q1 be Ierusalema dekenai do idia mai. \q1 Edia palai rumadia do idia haginia, \q1 bona unai palai ruma ibounai dekena amo, \q1 Ierusalema do idia hagegea. \q1 Palai rumadia ta ta, edia gabu, edia gabu dekenai, \q1 edia aniani do idia abia. \b \q1 \v 4 Inai tuari taudia do idia gwau, \q1 “Ierusalema tuari henia totona do ita karaia hegaegae. \q1 Do ita toreisi, dina tubua neganai, \q1 do ita tuari hamatamaia.” \q1 To haida do idia gwau, \q1 “Dina be ia diho noho, \q1 bona adorahi ena laulau idia lata lao noho. \q1 \v 5 Namona be hanuaboi dekenai do ita toreisi, \q1 hanua ena lohia rumadia do ita hadikaia ore.” \b \q1 \v 6 Siahu Ibounai Lohiabada ese unai king taudia, \q1 be inai bamona ia oda henidia noho: \q1 “Ierusalema ena audia do umui utua diho, \q1 bona hanua magu ena badibadina dekenai tano momo do umui haboua, \q1 Ierusalema do umui koua hagegea totona.” \q1 Lohiabada ia hereva vadaeni, ia gwau, \q1 “Lau ese inai hanua do lau panisia, \q1 badina ia be dagedage karadia dekenai ia honu. \q1 \v 7 Ranu guri ese iena ranu ia hamatamataia bamona, \q1 Ierusalema ese danu iena kara dika, \q1 be unai bamona ia hamatamataia noho. \q1 Dagedage bona hadikaia ore karadia edia regena, \q1 be unai hanua lalonai lau kamonai noho. \q1 Gorere bona bero be nega ibounai lau itaia noho. \q1 \v 8 Ierusalema e, do oi naria namonamo. \q1 Lau ese oi dekena amo do lau raka siri, \q1 bona oiemu tano do lau hadikaia momokani garina. \q1 Vadaeni tau ta ese oiemu gabu dekenai do ia noho lasi.” \s1 Israela taudia idia dagedage noho \q1 \v 9 Siahu Ibounai Lohiabada ese lau Ieremia ia hamaoroa, ia gwau, \q1 “Vain huahua haboua murinai, \q1 do noho gaudia idia kokia ore bamona, \q1 Israela taudia danu, \q1 tuari murinai do mauri noho taudia, \q1 be do idia alaia mase. \q1 Unai dainai nega do noho lalonai, \q1 namona be oi ese haida do oi veria mauri.” \b \q1 \v 10 Lau haere, lau gwau, \q1 “Bema lau hereva henidia bona sisiba henidia neganai, \q1 idia edia huanai daika do ia kamonai? \q1 Idia edia lalodia be auka, \q1 bona oiemu hereva idia kamonai henia lasi momokani. \q1 Momokani, idia ese Lohiabada ena hereva, \q1 lau dekenai oi henia gauna dekenai idia kirikirilaia. \q1 \v 11 Unai dainai lau be Lohiabada ena badu dekenai lau honu noho, \q1 bona inai badu lau hakerua diba lasi.” \b \q1 Vadaeni Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, \q1 “Egu badu be ariara dekenai idia noho memero bona kekeni, \q1 edia latanai do oi bubua lao, \q1 ma eregabe taudia edia hebou edia latanai danu do oi bubua. \q1 Tau mai edia adavadia danu, \q1 be tuari taudia ese do idia abidia lao, \q1 tau badadia bona buruka taudia danu. \q1 \v 12 Edia ruma be tau haida dekenai do idia henia, \q1 edia uma bona edia adavadia danu. \q1 Badina be lau Lohiabada ese egu imana do lau abia isi, \q1 inai tano ena taudia do lau panisia totona. \q1 \v 13 Idia ibounai, \q1 maragidia ela bona badadia, \q1 ese koikoi dekena amo, \q1 moni idia abia noho. \q1 Peroveta taudia bona hahelagaia taudia danu ese, \q1 taunimanima idia koia noho. \q1 \v 14 Idia ese egu bese taudia edia bero idia kumia noho, \q1 to idia gwau unai bero, \q1 be kopina kakasia gaudia sibona. \q1 Idia gwau, ‘Maino, maino,’ \q1 to maino be ia noho lasi. \q1 \v 15 Kara dika bada idia karaia neganai, \q1 idia be idia hemarai noho, a? \q1 Idia be idia hemarai lasi, \q1 lasi bona lasi momokani. \q1 Hemarai ena mamina idia diba lasi. \q1 Unai dainai do idia mase taudia edia huanai, \q1 idia danu do idia mase hebou. \q1 Lau ese idia do lau panisia neganai, \q1 do idia mase momokani. \q1 Lau inai Lohiabada, \q1 lau hereva vadaeni.” \s1 Israela besena ese Dirava ena dala idia rakatania \p \v 16 Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Israela besena e, umui emui vairana dekenai idia noho daladia edia huanai, do umui laloa namonamo edena dala do umui raka. Umui ese emui tubuna taudia edia dala do umui tahua, bona unai dala do umui badinaia. Oibe, unai dala gunana dekenai do umui raka, vadaeni maino do umui davaria.” \p To Israela taudia idia gwau, “Lasi, ai be unai dala dekenai do ai raka lasi.” \v 17 Vadaeni Lohiabada be ma ia hereva, ia gwau, “Lau ese gima taudia lau abia hidi, vadaeni dika ia mai noho neganai, idia ese kibi do idia hiriria. Umui ese kibi ena regena do umui kamonai namonamo.” To Israela taudia idia gwau, “Ai ese gima taudia edia hereva do ai kamonai henia lasi.” \p \v 18 Unai dainai Lohiabada ia gwau, “Umui idau bese taudia e, umui kamonai. Umui haboua mai, lau ese Israela taudia dekenai dahaka do lau karaia, be umui dekenai do lau hadibaia. \v 19 Tanobada e, oi danu do oi kamonai! Lau ese inai egu bese do lau hadikaia, edia kerere davana, badina be idia ese egu hadibaia hereva idia negea vadaeni, bona egu hereva idia kamonai henia lasi. \v 20 Idia ese bonana namo muramura, Sieba dekena amo gauna idia gabua, bona aniani ena muramura mai bonana namo danu daudau gabuna dekena amo idia mailaia, lau dekenai idia henia, boubou totona. To lau ese edia boubou lau moalelaia lasi, bona idia lau abia dae lasi.” \p \v 21 Unai dainai Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau, “Lau ese inai bese taudia edia vairana dekenai hekwakwanai gaudia do lau atoa, vadaeni do idia moru momokani. Tamadia mai edia natudia memero danu do idia mase. Edia turana taudia, bona edia gado tamona taudia danu be do idia mase ore.” \s1 Tuari taudia be mirigini kahana dekena amo do idia mai \p \v 22 Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Kamonai! Bese ta be mirigini kahana dekena amo ia mai noho. Basileia badana ta be ia toreisi noho. Inai taudia ese harihari, tuari totona tuari gaudia idia karaia hegaegae noho. \v 23 Idia ese peva bona diba bona io be edia imana dekenai idia abia noho. Idia be dagedage taudia, bona idia bogahisihisi henia diba lasi. Edia hosi idia guia lao neganai, edia regerege be davara ena hurehure bada bamona. Idia be hegaegae noho, Ierusalema do idia tuari henia totona.” \p \v 24 Ierusalema dekenai idia noho taudia be inai bamona idia hereva, idia gwau, “Ita ese tuari taudia idia mai noho sivarai ita kamonai vadaeni mai gari danu, bona iseda imana be goada lasi momokani. Iseda lalona idia hisihisi bada, bona iseda tauanina idia hisihisi, natuna ia havaraia gwauraia hahine ena hisihisi bamona.” Ma idia gwau, \v 25 “Ita diba unai tuari taudia be tau dikadia, bona idia be iseda kahana kahana ibounai dekenai idia noho. Idia edia imana dekenai edia tuari gaudia idia dogoatao hegaegae noho. Unai garina dainai, ita be uma o dala dekenai do ita lao lasi.” \p \v 26 Lohiabada ese iena bese taudia ia hamaoroa, ia gwau, “Umui ese puse dabua do umui kwatua, bona lahi kahu ena latanai do umui hekure. Mai lalohisihisi do umui taitai, hegeregere emui natuna tamona ia mase dainai umui taitai bamona. Badina be inai tuari taudia be karaharaga umui emui huanai do idia hedinarai, idia ese nega tamona umui do idia tuari henia.” \p \v 27 Lohiabada ma ia hereva, ia gwau, “Ieremia, oi be hanua ta mai ena magu goadana hegeregerena. Lau ese gaukara ta oi dekenai lau henia inai. Lauegu bese taudia do oi tohoa, edia kara do oi diba totona, hegeregere tau ta ese siliva ena goada lahi dekenai ia tohoa bamona. \v 28 Idia ibounai be mai dagedage taudia, edia lalona be auka, auri labora bona auri idia auka bamona. Idia ibounai ese haida idia samania koikoi, bona edia lalona be maoromaoro lasi. \v 29 Lahi hiriria masini ese lahi ia hasiahua bada herea noho, to unai auri hagoevaia gaukara be hekwarahi kava, badina auri ena miro ia veve lao lasi. Lauegu bese do lau hagoevaia gaukara be anina lasi, badina be edia kara dika taudia be idia kokia lao lasi. \v 30 Idia be hegeregere siliva ena momoru sibona bamona. Oibe, unai bamona do lau gwauraidia, badina be lau, Lohiabada, ese idia lau negea vadaeni.” \c 7 \s1 Ieremia ese Dubu Helaga lalonai ia haroro \p \v 1 Lohiabada ese Ieremia ia hereva henia, ia gwau, \v 2 “Oi lao, Dubu Helaga ena iduara dekenai do oi gini, bona Iuda taudia be lau dekenai tomadiho totona idia raka vareai lao neganai, oi haroro henia idia dekenai. Idia dekenai do oi hamaoroa, lau Lohiabada, egu hereva do idia kamonai henia namonamo. Lauegu hereva be inai bamona: \v 3 Lau, Israela ena Dirava, Siahu Ibounai Lohiabada, ese umui lau hamaoroa inai, umui ese emui mauri dalana do umui hamaoromaoroa, vadaeni dala do lau karaia, inai gabu dekenai do umui noho. \v 4 Haida ese umui dekenai idia hereva koikoi noho, idia gwau, ‘Inai be Lohiabada ena Dubu Helaga ena gabu, iniseni ita mase diba lasi, inai be Lohiabada ena Dubu, inai be Lohiabada ena Dubu!’ Inai hereva koikoi umui kamonai lasi. \p \v 5 “Emui mauri dalana do umui hamaoromaoroa, bona emui kerere do umui hadokoa. Umui ta ta dekenai kara maoromaoro do umui karaia. \v 6 Idau tauna, o ogogami tauna, o vabu, umui emui huanai idia noho, be do umui hisihisi henia lasi. Bona mai edia kerere lasi taudia do umui alaia lasi inai emui gabu dekenai. Bona idau dirava do umui tomadiho henia lasi, badina inai kara ese umui do ia hamasea. \v 7 Bema emui lalona umui giroa neganai, lau ese emui dala do lau karaia, umui ese inai gabu do umui noho. Badina umui emui sene taudia dekenai inai tano lau henia guna, idia ese do idia noholaia ela bona hanaihanai totona. \v 8 Oibe, umui ese hereva koikoi umui abidadama henia noho, to inai bamona hereva ese umui ia durua diba lasi. \p \v 9 “Bona umui ese gau umui henaoa, taunimanima umui alaia mase, umui heudahanai, umui gwauhamata koikoi, bona Bala dirava dekenai boubou umui henia. Idau dirava, umui diba lasi guna diravadia danu umui tomadiho henia noho. \v 10 Inai lau ura lasi kara umui karaia noho, vadaeni lauegu vairanai, egu Dubu Helaga lalonai umui gini, umui gwau, ‘Ai be do ai mauri!’ Inai dika umui karaia noho ena davana be mauri, a? \v 11 Umui laloa lauegu Dubu Helaga be henaoa taudia edia hunia gabuna, a? Lau ese umui karaia noho karadia lau itaia vadaeni. \p \v 12 “Silo dekenai do umui lao, bona unai gabu dekenai dahaka lau karaia do umui itaia. Guna lau ese Silo lau abia hidi, umui ese lau do umui tomadiho henia gabuna, to gabeai Israela edia kara dika lau itaia neganai, unai gabu lau hadikaia ore. \v 13 Umui ese unai bamona kara dika ibounai umui karaia vadaeni. Lau Lohiabada ese nega momo umui lau sisiba henia unai emui kara dika dainai, to umui kamonai lasi. Bona lau be umui dekenai lau boiboi neganai, umui haere lasi lau dekenai. \v 14 Unai dainai, inai lauegu Dubu Helaga, umui ese umui abidadama henia gabuna, be do lau hadikaia ore, Silo lau hadikaia ore hegeregerena. \v 15 Bona egu vairana dekena amo umui do lau lulua ore, emui varavara, Israela taudia lau lulua ore hegeregerena. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \s1 Iuda taudia ese Lohiabada ena hereva idia kamonai henia lasi \p \v 16 Lohiabada ese ma ia hereva, ia gwau, “Ieremia e, inai bese taudia totona do oi guriguri lasi, idia dainai lau dekenai do oi noinoi lasi. Badina lau be oi dekenai do lau kamonai lasi. \v 17 Iuda hanua ta ta dekenai bona Ierusalema ena ariara dekenai taunimanima edia kara oi itaia lasi, a? \v 18 Memero bona kekeni ese lahi audia idia haboua noho, edia tamadia ese lahi idia gabua, bona hahine taudia ese paraoa idia mikisi, keke idia gabua, hahine dirava, ena ladana be, ‘Guba ena kwini,’ dekenai do idia henia totona. Ma idau dirava haida dekenai uaina bouboudia idia bubua noho. Inai karadia idia karaia noho, lau do idia hadikaia totona, ani? \v 19 To idia ese lau do idia hadikaia momokani diba, a? Lasi. Idia be idia sibona idia hadikaia noho, bona idia sibona edia latanai hemarai idia atoa noho. \v 20 Unai dainai lau Lohiabada Dirava ese lauegu badu bada herea inai Dubu Helaga ena latanai do lau atoa. Ma egu badu be taunimanima bona ubua gaudia, bona uma audia, bona uma ena anina danu edia latanai do lau bubua diho. Lauegu badu be siahu momokani, idia habodoa diba lasi lahi bamona. \p \v 21 “Lau, Israela ena Dirava, Siahu Ibounai Lohiabada, ese emui boubou karadia lau itaia, be haida umui gabua ore momokani, to haida umui ania diba. To umui dika dainai, lau ese umui lau hamaoroa inai: Boubou vamuna ibounai do umui ania namo! \v 22 Umui emui sene taudia Aigupito dekena amo lau hakaudia neganai, lau ese oda ta lau henidia lasi boubou totona o boubou gabua totona. \v 23 To lau ese lau oda henidia gauna korikori be inai: Idia ese lauegu hereva do idia kamonai henia, unai neganai lau be idia edia Dirava do lau lao, bona idia be lauegu bese do idia lao. Bona lau hamaorodia, lauegu oda hegeregerena do idia noho, vadaeni edia noho be do ia namo. \v 24 To lau dekenai idia kamonai henia lasi, lauegu hereva idia laloa lasi. Idia ese sibodia edia laloa dikadia bona laloa kerere hegeregerena idia karaia noho. Bona idia edia kara ese edia mauri ia hanamodia lasi, to ia hadikadia. \v 25 Umui emui sene taudia be Aigupito dekena amo idia raka hamatamaia dinana ia mai bona hari, lau ese egu hesiai taudia peroveta taudia umui dekenai lau siaia. Lauegu hereva umui dekenai idia hadibaia. \v 26 To umui ese egu hereva umui kamonai lasi, bona umui laloa lasi. Lasi momokani. Umui ese emui laloa dikadia bona emui laloa kerere hegeregere umui karaia, bona emui kara ena dika ese emui sene taudia edia dika ia hanaia. \p \v 27 “Unai dainai, Ieremia, oi ese inai lauegu hereva egu bese taudia do oi hamaoroa, to idia ese oi dekenai do idia kamonai lasi. Oi ese idia dekenai do oi boiboi, to idia ese oi dekenai do idia haere lasi. \v 28 Bona oi ese idia do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Inai umui emui bese taudia ese, Lohiabada, emui Dirava idia kamonai henia lasi. Bona matakani umui dekenai Lohiabada ese ia henia, to umui abia dae lasi. Umui emui abidadama be ia ore vadaeni, bona abidadama umui herevalaia lou lasi momokani.’ ” \s1 Hinoma Koura dekenai taunimanima ese kara dika bada idia karaia \q1 \v 29 Ierusalema taudia e, do umui taitai. \q1 Emui huina do umui utua, \q1 do umui negea ore. \q1 Ororo ataiai dekenai emui mase ane do umui abia. \q1 Badina umui ese Lohiabada umui habadua vadaeni, \q1 bona ia ese iena bese ia negea vadaeni. \b \p \v 30 Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Iuda taudia ese kara dika bada idia karaia vadaeni. Idia ese edia kaivakuku, lau ura lasi momokani gaudia, egu Dubu Helaga lalonai idia atoa, bona Dubu idia hamiroa vadaeni. \v 31 Hinoma Koura dekenai boubou patana ta ena ladana be Topete idia haginia vadaeni. Bona unai Topete dekenai, edia natuna memero bona natuna kekeni be lahi dekenai idia gabua ore, boubou totona. Lau ese unai bamona kara lau oda henidia lasi, bona unai kara lau laloa lasi momokani. \v 32 Unai dainai lau Lohiabada ma lau gwau, negana be do ia mai, ‘Topete’ bona ‘Hinoma ena Koura’ do idia gwauraia lou lasi, to ‘Taunimanima Alaia ena Koura.’ Unai gabu dekenai taunimanima do idia guria, badina idau gabudia dekenai be gabu ta lasi. \v 33 Vadaeni inai bese taudia edia tauanina be ataiai manudia bona uda boromadia ese do idia ania, tau ta ese do ia luludia diba lasi. \v 34 Vadaeni Iuda hanua ta ta bona Ierusalema ena ariara dekenai, kiri bona moale ena regena be do lau hadokoa, bona headava matamata tauna bona hahine edia gadona danu. Badina be unai tano be tano kaukau, anina lasi gabuna, do ia lao.” \c 8 \p \v 1 Lohiabada ia gwau, “Unai neganai, tuari taudia ese Iuda ena king taudia bona lohia taudia edia turiadia, bona hahelagaia taudia bona peroveta taudia edia turiadia, bona Ierusalema taudia edia turiadia, be guria gabudia dekena amo do idia kokia. \v 2 Unai taudia ese unai turiadia be tano ena latanai do idia atodia, dina bona hua bona hisiu ibounai edia vairanai. Badina unai turiadia edia mase taudia ese guna dina bona hua bona hisiu idia ura henia, bona edia hesiai gaukara idia karaia, idia tahua, idia nanadaia, bona idia tomadiho henia. Taunimanima ese inai turiadia do idia haboua lasi, bona do idia guridia lasi, to tano ena kopina dekenai do idia noho, boromakau edia kukuri idia noho bamona. \p \v 3 “Bona inai bese dikana ena taudia, do mauri noho taudia, ese mase do idia ura henia bada, mauri do idia ura henia maragi, lau luludia lao gabudia ibounai lalonai. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Kara dika, bona kara dika ena davana \p \v 4 Lohiabada ese lau ia hamaoroa, iena hereva, iena bese taudia dekenai inai bamona do lau hamaoroa: \b \q1 “Bema tau ta ia moru diho neganai, \q1 ia toreisi lou noho, ani? \q1 Bema tau ta ia raka siri neganai, \q1 ia giroa lou noho, ani? \q1 \v 5 Unai bamona dainai, \q1 badina dahaka egu bese taudia ese, \q1 lau dekena amo idia raka siri noho, \q1 to idia ese lau dekenai idia giroa mai lasi? \q1 Edia kara koikoi idia dogoatao auka noho, \q1 bona idia ura lasi momokani lau dekenai do idia giroa mai. \q1 \v 6 Lau ese edia herevahereva lau kamonai, \q1 to idia be idia hereva maoromaoro lasi. \q1 Idia ta ese iena kara dika dekena amo, \q1 iena lalona ia giroa lasi. \q1 Ta ia hereva lasi inai bamona: \q1 ‘Dahaka dainai inai kerere lau karaia?’ \q1 Idia ibounai be sibodia edia dala, edia dala, \q1 idia lao noho, \q1 hosi be tuari gabuna dekenai ia heau lao haraga bamona. \q1 \v 7 Aena ia lata manu be ataiai ia noho, \q1 to ia ese iena giroa mai negana ia diba. \q1 Pune bona aibisi bona noko manudia danu, \q1 be edia mai negadia idia diba, \q1 to lauegu bese taudia, \q1 be lau Lohiabada egu taravatu idia diba lasi. \b \q1 \v 8 “Edena bamona umui hereva noho, umui gwau, \q1 ‘Ai be mai aonega danu, \q1 bona Lohiabada ena taravatu be ai dekenai ia noho?’ \q1 Kamonai! Taravatu torea taudia koikoidia ese, \q1 taravatu hereva idia hagagevaia vadaeni. \q1 \v 9 Emui aonega taudia ese hemarai do idia davaria, \q1 do idia daradara, \q1 bona tarapu lalonai do idia moru diho. \q1 Idia ese lau Lohiabada egu hereva idia negea vadaeni, \q1 bona unai dainai edia aonega be ia boio vadaeni. \q1 \v 10 Idia edia uma gabudia, \q1 be tau haida dekenai do lau henidia, \q1 bona edia adavadia be idau taudia dekenai do lau henidia. \q1 Badina be idia ibounai, \q1 maragidia bona badadia ese, \q1 koikoi dekena amo moni idia abia noho. \q1 Peroveta taudia bona hahelagaia taudia danu ese, \q1 taunimanima idia koia noho. \q1 \v 11 Idia ese egu bese taudia edia bero idia kumia noho, \q1 to idia gwau unai bero be kopina kakasia gaudia sibona. \q1 Idia gwau, ‘Maino, maino,’ \q1 to maino be ia noho lasi. \q1 \v 12 Egu bese taudia e, \q1 unai kara dika bada umui karaia neganai, \q1 umui be umui hemarai noho, a? \q1 Umui be umui kamonai lasi, \q1 lasi bona lasi momokani. \q1 Hemarai ena mamina umui diba lasi. \q1 Unai dainai do idia mase taudia edia huanai, \q1 umui danu do umui mase hebou. \q1 Lau ese umui do lau panisia neganai, \q1 do umui mase momokani. \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \b \q1 \v 13 Ma Lohiabada ia gwau, \q1 “Lau ese egu bese taudia lau haboua gwauraia, \q1 tau ta ese iena tano ena anina do ia haboua gwauraia bamona, \q1 to idia be vain mai edia huahua lasi bamona, \q1 bona fig auna mai ena fig huahua lasi bamona. \q1 Au edia raurau danu be idia kaukau vadaeni. \q1 Unai dainai unai tano, \q1 guna egu bese dekenai lau henia tano, \q1 be idau bese taudia do idia abia.” \b \q1 \v 14 Vadaeni taunimanima idia gwau, \q1 “Badina dahaka ita helai kava noho? \q1 Do ita haboua, hanua mai edia magudia dekenai do ita heau, \q1 unuseni do ita mase. \q1 Badina be Lohiabada, iseda Dirava ese, \q1 ita dekenai mase ia gwauraia vadaeni, \q1 bona ia dekenai kara dika ita karaia dainai, \q1 Lohiabada ese mamina dika ranuna, \q1 poisini gauna, \q1 be ita dekenai ia henia vadaeni. \q1 \v 15 Ita ese maino totona ita naria, \q1 to gau namona ta ita davaria lasi. \q1 Mauri namona danu totona ita naria, \q1 to gari sibona ita dekenai ia vara. \q1 \v 16 Ita dekenai idia tuari henia gwauraia taudia, \q1 be Dano dekenai idia ginidae vadaeni. \q1 Edia hosi edia boiboi ita kamonai diba. \q1 Edia hosi tau idia boiboi neganai, \q1 tano ena kahana ibounai taudia idia heudeheude noho. \q1 Momokani idia mai noho, iseda tano, \q1 mai ena gau ibounai do idia hadikaia ore totona. \q1 Idia ese iseda hanua badana, \q1 bona ena noho taudia ibounai danu do idia hadikaia ore.” \b \q1 \v 17 Ma Lohiabada ia gwau, \q1 “Do umui naria namonamo. \q1 Lau ese gaigai dikadia, mase gaudia, \q1 umui emui huanai do lau siaia. \q1 Idia be tau ta ese ia hamanadaia diba lasi gaudia, \q1 bona idia ese umui do idia koria.” \s1 Ieremia be iena bese taudia dainai iena lalona ia hisihisi bada \q1 \v 18 Egu lalohisihisi be ia namo lou diba lasi. \q1 Egu kudouna be ia manokamanoka noho. \q1 \v 19 Kamonai! Egu tano ena kahana ibounai dekenai, \q1 taunimanima idia taitai noho. \q1 Idia gwau, “Lohiabada be Siona dekenai ia noho lasi, a? \q1 Siona ena King be Siona dekenai ia noho lasi, a?” \b \q1 Lohiabada be ia haere, ia gwau, \q1 “Badina dahaka umui ese lau umui habadua? \q1 Umui ese kaivakuku umui ura henia, \q1 bona idau bese edia dirava koikoidia, \q1 umui ese umui tomadiho henidia dainai lau badu.” \b \q1 \v 20 Taunimanima be mai tai danu idia hereva, idia gwau, \q1 “Tano ena anina haboua negana ia ore, \q1 bona siahu negana danu ia ore, \q1 to tau ta ese ita ia hamauria lasi.” \b \q1 \v 21 Lau Ieremia ese egu bese taudia dainai lau tai noho, \q1 mai gari danu. \q1 Egu bese taudia ese bero dikadia idia davaria dainai, \q1 lau ese danu bero dikana lau davaria vadaeni. \q1 \v 22 Gileada dekenai dahua muramurana ta ia noho lasi, a? \q1 Gorere hanamoa tauna ta, \q1 be Gileada dekenai ia noho lasi, a? \q1 Dahaka dainai egu bese taudia edia gorere, \q1 idia hanamoa lou lasi? \c 9 \q1 \v 1 Lau ura egu kwarana be ranu dekenai ia honu, \q1 ranu guri bamona, \q1 bona egu matana be ranu idia lohilohi gabudia. \q1 Unai neganai lau be dina bona hanuaboi ibounai, \q1 do lau tai, doko lasi, \q1 egu bese taudia momo herea idia alaia mase dainai. \q1 \v 2 Lau ura egu noho gabuna be tano kaukau dekenai. \q1 Unuseni egu bese taudia dekena amo, \q1 daudau do lau noho. \q1 Badina idia be kara koikoi idia karaia, \q1 idia be Dirava dekenai kara koikoi oreana. \b \q1 \v 3 Idia be nega ibounai hereva koikoi idia gwauraia. \q1 Kara koikoi ese tano ia biagua noho, \q1 kara momokani be lasi. \q1 Lohiabada ia gwau, \q1 “Egu bese taudia ese kara dika edia latanai, \q1 ma kara dika haida idia karaia noho, \q1 bona edia Dirava be lau idia gwauraia lasi. \q1 \v 4 Taunimanima ibounai ese edia turadia idia gari henia noho, \q1 bona tau ta ese iena tadikakana ia abidadama henia diba lasi. \q1 Badina tadikaka taudia ibounai, \q1 be idia koikoi noho, Iakabo bamona, \q1 bona taunimanima ibounai ese, \q1 edia turadia be edia hereva dekena amo idia hadikaia noho. \q1 \v 5 Idia ta ta ese edia badibadinai noho taudia idia koia noho, \q1 bona tau ta lasi ese hereva momokani ia gwauraia noho. \q1 Idia ese edia maladia dekenai, \q1 koikoi dalana idia hadibaia vadaeni. \q1 Idia kara dika momo dainai, \q1 edia lalona giroa dalana idia karaia diba lasi. \q1 \v 6 Kerere be kerere ena latanai idia haboua noho, \q1 bona koikoi be koikoi ena latanai. \q1 Egu bese taudia idia ura lasi lau do idia diba. \q1 Lau Lohiabada lau hereva noho inai.” \b \q1 \v 7 Unai dainai Siahu Ibounai Lohiabada ese, \q1 inai bamona ma ia hereva, ia gwau, \q1 “Lau ese egu bese taudia, \q1 be auri idia hagoevaia bamona do lau hagoevadia, \q1 bona lau ese idia do lau tohoa. \q1 Egu bese taudia ese kara dika idia karaia vadaeni, \q1 unai dainai idia do lau matakani henia be maoro. \q1 \v 8 Edia maladia be io dikadia, \q1 mase gaudia bamona. \q1 Mai koikoi danu idia hereva noho. \q1 Idia ibounai ese edia badibadinai tauna dekenai, \q1 idia hereva henia noho, turana bamona, \q1 to idia ese hunia dekenai, \q1 edia badibadinai tauna hadikaia dalana idia tahua noho. \q1 \v 9 Unai kara dikadia dainai, \q1 edia davana do lau henia lasi, a? \q1 Inai bamona idia karaia noho besena dekenai, \q1 davana do lau atoa lasi, a?” \s1 Lohiabada ese Iuda taudia edia kerere davana ia henia \q1 \v 10 Ieremia ia gwau, \q1 “Lau ese ororo dainai, \q1 bona uma gabudia dainai do lau taitai, \q1 badina be kaukau idia lao vadaeni, \q1 bona tau ta ese idia ia raka hanaia lasi. \q1 Boromakau edia boiboi, \q1 be tau ta ese ia kamonai lasi. \q1 Ataiai manudia bona uda boroma idauidau, \q1 be idia heau boio vadaeni.” \b \q1 \v 11 Lohiabada ia gwau, \q1 “Lau ese Ierusalema do lau hadikaia momokani. \q1 Ia be uda sisia idia noho gabuna do ia lao. \q1 Iuda ena hanua be do lau hadikadia ore, \q1 tano kaukau idia do lau halaoa. \q1 Unai gabudia dekenai tau ta do ia noho lasi.” \b \p \v 12 Ieremia ese Lohiabada ia nanadaia, ia gwau, “Lohiabada e, badina dahaka unai tano be ia dika, bona tano kaukau ia lao vadaeni, bona tau ta ese ia raka hanaia lasi? Daika ese inai kara ena anina ia diba? Daika dekenai Lohiabada ese ia hereva henia vadaeni, bona unai tau ese haida ia hamaoroa diba?” \p \v 13 Lohiabada ia haere, ia gwau, “Inai kara ia vara vadaeni, badina be lauegu bese ese egu hadibaia hereva idia rakatania vadaeni. Idia ese lau dekenai idia kamonai henia lasi, bona egu hereva idia karaia lasi. \v 14 Idia ese, mai edia kudouna auka danu, Bala dirava idia tomadiho henia vadaeni, edia tamadia ese idia hadibaia hegeregerena. \p \v 15 “Unai dainai, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, do lau karaia gauna do oi kamonai: Lau ese egu bese taudia dekenai mamina dika avadia do lau henia, do idia ania, bona poisini danu do lau henidia, do idia inua. \v 16 Lau ese idia do lau lulua, vadaeni bese idauidau ta ta dekenai do idia lao. Unai bese idauidau be idia bona edia sene taudia idia diba lasi besedia. Bona lau ese tuari taudia do lau siaia, idia ese egu bese do idia tuari henia, ela bona egu bese do lau hadikaia ore momokani.” \s1 Ierusalema taudia ese durua totona idia boiboi \q1 \v 17 Siahu Ibounai Lohiabada ia hereva, ia gwau, \q1 “Idia vara noho gaudia, do umui laloa! \q1 Taitai taudia umui boiria, idia mai, \q1 taitai ane idia diba hahine taudia do umui boiria mai.” \b \q1 \v 18 Ierusalema taudia idia hereva, idia gwau, \q1 “Namo idia be karaharaga idia mai, \q1 ai totona taitai ane do idia abia, \q1 ela bona aiemai matana edia ranu do ia diho, \q1 bona aiemai matana edia kopina, \q1 be taitai dainai idia paripari momokani.” \b \q1 \v 19 Badina be taitai ena regena, \q1 be Siona dekena amo ia mai noho, ia gwau, \q1 “Madi, ita be dika vadaeni. \q1 Ita ese hemarai bada ita abia vadaeni. \q1 Iseda tano do ita rakatania, \q1 badina iseda ruma be idia hadikaia ore vadaeni.” \b \q1 \v 20 Ieremia ia gwau, \q1 “Hahine taudia e, \q1 Lohiabada do umui kamonai henia. \q1 Iena hereva do umui laloa namonamo. \q1 Umui emui natuna kekeni dekenai, \q1 taitai dalana do umui hadibaia, \q1 bona emui turadia dekenai, \q1 taitai ane abia dalana do umui hadibaia, \q1 \v 21 badina be, mase be ita dekenai ia ginidae vadaeni. \q1 Iseda king taudia edia ruma dekenai, \q1 mase ia ginidae vadaeni. \q1 Mase ese ariara dekenai iseda natudia ia alaia ore, \q1 bona hoihoi gabudia dekenai, \q1 iseda uhau taudia be mase ese ia abidia vadaeni. \q1 \v 22 Mase taudia edia tauanidia, \q1 be gabu idauidau dekenai idia hekure noho, \q1 idia be hegeregere boromakau edia kukuri bamona, \q1 bona koni idia utua taudia ese idia rakatania vadaeni koni bamona. \q1 Tau ta lasi ese unai koni do ia haboua. \q1 Inai hereva be Lohiabada ese lau ia hamaoroa, do lau gwauraia.” \b \q1 \v 23 Lohiabada ia gwau, \q1 “Aonega taudia ese edia aonega dainai, \q1 do idia hekokoroku lasi. \q1 Goada taudia ese edia goada dainai, \q1 do idia hekokoroku lasi, \q1 bona kohu momo taudia ese edia kohu dainai, \q1 do idia hekokoroku lasi. \q1 \v 24 Bema tau ta ia ura hekokoroku, \q1 namona be inai sibona dekenai do ia hekokoroku: \q1 Ia be lau, Lohiabada ia diba, \q1 bona lauegu kara ena anina ia diba. \q1 Badina be lauegu lalokau, \q1 be noho hanaihanai lalokauna, \q1 bona lauegu kara be namo, \q1 bona maoromaoro danu. \q1 Inai bamona karadia, \q1 be lauegu kudouna ese ia ura henidia bada noho. \q1 Lau Lohiabada ese lau hereva vadaeni.” \p \v 25 Lohiabada be ia hereva, ia gwau, “Nega be do ia ginidae, lau ese kopina utua kara idia abia momokani lasi taudia ibounai edia dika davana do lau henia, taudia inai: \v 26 Aigupito taudia, Iuda taudia, Edoma taudia, Amono taudia, Moaba taudia, bona tano kaukau dekenai noho taudia ibounai ese edia huina be bagudia dekenai idia utua kwadogi, badina be inai bese ibounai ese kopina utua kara idia abia lasi. Bona Israela taudia danu ese, momokani kopina utua sibona idia abia, to edia kudoudia lalonai idia abia momokani lasi, badina egu gwauhamata taravatuna idia badinaia noho lasi.” \c 10 \s1 Dirava momokani, bona dirava koikoidia \p \v 1 Israela besena e, Lohiabada ese umui dekenai ia henia hereva do umui kamonai. \v 2 Lohiabada ese inai bamona ia gwau: \b \q1 “Basileia idauidau edia dala hegeregerena do umui karaia lasi, \q1 bona guba dekenai idia vara toadia dekenai do umui gari lasi, \q1 Badina bese idauidau taudia ese, \q1 inai gaudia dekenai idia gari noho. \q1 \v 3 Bese idauidau taudia edia kara be anina lasi. \q1 Idia ese au ta uda dekena amo idia utua noho, \q1 bona au koroa tauna ese, \q1 iena kaia bona ira dekena amo ia koroa. \q1 \v 4 Inai kaivakuku dekenai, \q1 be siliva bona golo herahera idia atoa. \q1 Bona kaivakuku do ia moru diho lasi totona, \q1 hama bona ikoko dekena amo idia haginia namonamo. \q1 \v 5 To inai bamona kaivakuku, \q1 be manu hagaria gaudia kiukamba uma lalonai bamona. \q1 Idia hereva diba lasi. \q1 Taunimanima ese idia abia isi, \q1 idia huaia loaloa noho, \q1 badina idia raka diba lasi. \q1 Idia dekenai do umui gari lasi, \q1 badina be dika idia havaraia diba lasi. \q1 Namo havaraia dalana danu idia diba lasi.” \b \q1 \v 6 Lohiabada e, ta oi hegeregerena ia noho lasi. \q1 Oi be bada, \q1 bona oiemu ladana ena siahu be bada. \q1 \v 7 Bese idauidau edia King, Lohiabada e! \q1 Daika ese oi dekenai do ia gari lasi? \q1 Badina oi dekenai idia gari, \q1 be oiemu ahuna korikori. \q1 Lohiabada e, bese idauidau edia aonega taudia ibounai edia huanai, \q1 bona edia basileia ibounai edia lalonai, \q1 oi hegeregerena ta ia noho lasi. \q1 \v 8 Idia ibounai be laloa metau bona kavakava taudia, \q1 badina edia kaivakuku ese, \q1 dahaka idia dekenai idia hadibaia diba? \q1 \v 9 Siliva, idia botaia palaka gauna, \q1 be Tarasisi dekena amo idia mailaia noho, \q1 bona golo be Upasa dekena amo idia mailaia. \q1 Inai herahera be diba momo taudia edia gaukara, \q1 bona golo gaukaralaia taudia edia gaukara. \q1 Unai gaukara taudia edia dabua be kakakaka, \q1 bona kakakaka sisina. \q1 Unai dabua be dabua hatua diba momo taudia ese, \q1 idia karaia vadaeni. \q1 \v 10 To Lohiabada be Dirava korikori, \q1 ia be mauri ena Dirava, \q1 bona noho hanaihanai King. \q1 Ia badu neganai tano ia marere bada noho. \q1 Iena badu ena henunai, \q1 basileia idauidau idia goada diba lasi. \p \v 11 Unai dainai Israela taudia e, unai basileia idauidau taudia do umui hamaoroa, umui gwau: “Guba bona tanobada idia karaia lasi diravadia be tanobada dekena amo, bona guba ena henuna dekena amo, do idia boio momokani.” \s1 Dirava hanamoa ane \q1 \v 12 Lohiabada ese iena siahu dekena amo, \q1 tanobada ia karaia. \q1 Iena aonega dekena amo, \q1 tanobada ena kahana ibounai ia haginia, \q1 bona guba ibounai danu Lohiabada ese ia karaia. \q1 \v 13 Lohiabada ia hereva neganai, \q1 guba ena ataiai idia noho ranu be idia boiboi noho. \q1 Ia ese tanobada ena dokona gabudia dekena amo, \q1 ori ia mailaia noho, \q1 ma ia ese medu lalonai, \q1 kevaru ia hadiaria hedinarai noho. \q1 Bona lai be iena haboua gabuna dekena amo ia siaia mai noho. \b \q1 \v 14 Taunimanima ibounai, \q1 be kavakava bona aonega lasi, \q1 bona golo idia gaukaralaia taudia ibounai be, \q1 edia kaivakuku ese idia hahemaraia noho. \q1 Badina edia kaivakuku be koikoi gaudia, \q1 bona idia mauri noho lasi. \q1 \v 15 Idia be anina lasi, \q1 laloa kerere ese ia havaraia gaudia sibona. \q1 Davana abia dinana dekenai, \q1 Lohiabada ese do ia hadikadia ore. \q1 \v 16 Dirava, ia ese Iakobo ia havaraia Diravana, \q1 be unai kaivakuku bamona lasi, \q1 badina ia ese gau ibounai ia karaia. \q1 Ia ese Israela taudia ia abia hidi vadaeni, \q1 iena bese korikori do idia lao totona. \q1 Iena ladana be Siahu Ibounai Lohiabada. \s1 Iuda ese dika do ia davaria \q1 \v 17 Ierusalema taudia e, \q1 emui hanua be idia koua hagegea vadaeni. \q1 Emui kohu do umui haboua bona kumia, \q1 \v 18 badina Lohiabada ese inai tano dekena amo, \q1 umui do ia negea lao. \q1 Ia ese hisihisi umui emui latanai do ia mailaia, \q1 bona mamina do umui abia momokani. \q1 Lohiabada ese ia hereva vadaeni. \b \q1 \v 19 Ma Ieremia ia gwau, \q1 “Lau madi o, egu bero dainai! \q1 Egu bero be ia namo lou diba lasi. \q1 To guna lau gwau, \q1 ‘Momokani inai be egu hisihisi ta, \q1 bona lau ese do lau goadalaia.’ \q1 \v 20 To egu palai ruma be idia hadikaia ore vadaeni. \q1 Iena varo ibounai be idia makohia vadaeni. \q1 Egu natuna tau ese lau idia rakatania vadaeni, \q1 idia boio momokani. \q1 Egu palai ruma haginia lou totona, \q1 tau ta ia noho lasi. \q1 Egu iduara koua dabua do ia taua dae lou, \q1 tauna ta be lasi. \q1 \v 21 Badina be iseda lohia taudia be kavakava. \q1 Idia ese dala maorona totona Lohiabada idia nanadaia lasi. \q1 Unai dainai idia be idia kwalimu lasi, \q1 bona iseda bese taudia idia heau boio, heau boio vadaeni. \q1 \v 22 Kamonai! \q1 Sivarai idia gwauraia loaloa noho, idia gwau, \q1 ‘Iseda mirigini kahana dekenai noho basileia dekena amo, \q1 regena bada idia karaia noho. \q1 Inai bese ena tuari taudia ese, \q1 Iuda hanuadia be tano kaukau gabudia do idia halaoa, \q1 uda sisia do idia noho gabudia.’ ” \s1 Ieremia ena guriguri \q1 \v 23 Lohiabada e, lau diba taunimanima edia mauri dalana, \q1 be idia sibona ese idia naria lasi, \q1 bona taunimanima ta lasi ese iena mauri ia biagua noho. \q1 \v 24 Lohiabada e, oiemu bese taudia do oi matakani henia, \q1 to mani emu kara, \q1 mai kota maoromaoro danu do oi karaia, \q1 mai emu badu danu lasi, \q1 oi ese ai do oi haorea momokani garina. \q1 \v 25 Oiemu badu be oi idia tomadiho henia lasi besedia, \q1 edia latanai mani do oi atoa. \q1 Oiemu ladana idia negea besedia edia latanai, \q1 oiemu badu do oi bubua diho. \q1 Idia ese oiemu bese Israela taudia idia alaia mase vadaeni. \q1 Idia ese ai idia hadikaia ore, \q1 bona aiemai tano idia hadikaia momokani vadaeni. \c 11 \s1 Gwauhamata taravatuna idia makohia \p \v 1 Inai hereva be Lohiabada dekena amo ia mai, Ieremia dekenai: \v 2 “Inai gwauhamata taravatuna herevadia do umui kamonai, bona Iuda taudia bona Ierusalema noho taudia dekenai do oi hamaorodia, \v 3 do oi gwau, ‘Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia hereva: Inai gwauhamata taravatuna herevadia do ia kamonai henia lasi tauna be lau ese lau gwauraia dika vadaeni. \v 4 Inai taravatu be emui sene taudia dekenai lau henia, Aigupito tano, unai auri amuna dekena amo lau hakaudia mai neganai.’ Lau hamaorodia, lau gwau, ‘Egu hereva do umui kamonai henia, bona egu oda ibounai do umui karaia, vadaeni umui be egu bese, bona lau be emui Dirava do lau lao. \v 5 Unai neganai emui sene taudia dekenai lau henidia gwauhamata be do lau badinaia, bona tano namona, rata bona hani dekenai ia honu tano, hari dina umui biagua noho tano, umui dekenai do lau henia.’ ” \p Lau haere, lau gwau, “Lohiabada e, unai bamona oi karaia be namo.” \p \v 6 Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Inai hereva ibounai be Iuda hanuadia bona Ierusalema ena ariara edia lalonai do oi gwauraia hedinarai, do oi gwau: Inai gwauhamata taravatuna ena hereva do umui kamonai, bona ena karadia do umui karaia. \v 7 Badina be emui sene taudia lau sisiba henidia auka, Aigupito tano dekena amo lau hakaudia neganai. Lau sisiba henidia loulou, lau hesiku lasi, ia mai bona hari dina, lau gwau, ‘Egu hereva do umui kamonai.’ \p \v 8 “To lau dekenai idia kamonai henia lasi, bona edia taiadia idia koua. Idia ibounai be edia laloa dikadia dekenai bona edia laloa auka dekenai idia raka. Unai dainai, inai gwauhamata taravatuna herevadia ibounai, lau oda henidia do idia karaia, to idia karaia lasi gaudia, ena hereva dika be idia edia latanai lau atoa.” \p \v 9 Lohiabada ese ma lau dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Iuda taudia bona Ierusalema noho taudia edia huanai tau haida idia laloa hebou noho lau do idia hadikaia totona. \v 10 Idia ese edia sene taudia, lau idia kamonai henia lasi taudia, edia kara dikadia ma idia karaia lou noho. Idia ese dirava idaudia dekenai idia tomadiho vadaeni. Israela besena bona Iuda besena taudia ese egu gwauhamata taravatuna, edia sene taudia dekenai lau henia gauna, idia utua vadaeni.” \p \v 11 Unai dainai, Lohiabada ese inai bamona ma ia hereva, ia gwau, “Lau ese dika be idia edia latanai do lau atoa diho, do idia heau mauri diba lasi. Bona idia ese lau dekenai do idia taitai, to do lau kamonai lasi. \v 12 Vadaeni unai neganai Iuda hanua taudia bona Ierusalema hanua taudia be do idia lao, guna mai bonana muramura danu idia tomadiho henia dirava dekenai do idia tai henia, to inai dika dekena amo, inai dirava ese do idia hamauridia diba lasi. \v 13 Badina be, Iuda taudia e, emui dirava be momo, emui hanua edia momo hegeregerena, bona Ierusalema taudia ese boubou patadia momo, Ierusalema ena ariara edia momo hegeregerena, idia haginia vadaeni, mai bonana muramura Bala dirava dikana dekenai do idia gabua totona. \p \v 14 “Unai dainai, Ieremia e, inai bese taudia dainai do oi guriguri lasi, idia dainai do oi tai lasi, bona lau dekenai do oi noinoi lasi. Badina bema idia hekwakwanai o hisihisi neganai, lau dekenai do idia boiboi, to lau be do lau kamonai lasi.” \q1 \v 15 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Egu lalokau bese taudia ese, \q1 kara dika idia karaia noho, \q1 to idia ese egu Ruma idia raka vareai noho, \q1 be ia maoro, a? \q1 Idia laloa gwauhamata bona vamu boubou gaudia henia kara, \q1 ese edia kerere davana do ia koua, a? \q1 Unai kara ese moale ia henidia diba, a? \q1 \v 16 Nega gunana ta lau, Lohiabada ese emui ladana lau atoa, \q1 ‘Olive auna namona, ena huahua namodia be momo herea.’ \q1 To hari, lau ese mai lai guba bada, \q1 bona guba ena boiboi bada danu, \q1 unai olive auna do lau gabua, \q1 bona ena rigi ibounai do lau hamakohia ore. \p \v 17 “Lau, Siahu Ibounai Lohiabada, ese umui Israela bona Iuda lau hadoa, to hari lau ese dika umui emui latanai lau gwauraia vadaeni, badina umui ese kerere bada umui karaia. Bona umui ese lau umui habadua, Bala dirava dekenai mai bonana muramura umui gabua dainai.” \s1 Ieremia alaia mase dalana idia tahua \p \v 18 Lohiabada ese lau ia hadibaia, tau haida ese lau alaia mase dalana idia tahua noho. \v 19 Guna lau be edia laloa dikana lau diba lasi. Lau be hegeregere mamoe natuna manadana ta bamona, do idia alaia mase totona idia hakaua lao noho bamona. Lau diba lasi idia be inai bamona idia hereva noho, idia gwau, \b \q1 “Au mai ena huahua danu do ita hadikaia ore, \q1 mauri taudia edia tano dekena amo, \q1 unai tau Ieremia do ita alaia ore, \q1 iena ladana be taunimanima do idia laloaboio totona.” \b \q1 \v 20 To lau ese lau guriguri, lau gwau, \q1 “Siahu Ibounai Lohiabada e, \q1 oi ese oi kota henia maoromaoro noho, \q1 oi ese taunimanima edia kudoudia bona edia lalodia, \q1 be oi tahua noho. \q1 Egu dala be oiemu imana dekenai lau atoa vadaeni. \q1 Mani emu kara unai taudia edia dika davana do oi henia, \q1 bona do lau itaia.” \p \v 21 Momokani, inai egu mauri haorea dalana idia tahua taudia, Anatoto taudia, idia ura lau idia hamasea, idia gwau, “Lohiabada ena ladana dekenai do oi peroveta lou lasi, ai ese oi do ai alaia mase garina.” \p \v 22 Unai dainai Siahu Ibounai Lohiabada ia gwau, “Kamonai! Lau ese idia edia dika davana do lau henia. Edia eregabe taudia be tuari dekenai do idia mase, bona edia natudia be hitolo dekenai do idia mase. \v 23 Idia ta do ia mauri lasi. Badina be nega lau atoa vadaeni, dika be Anatoto taudia edia latanai do lau atoa, edia dika davana do lau henia momokani.” \c 12 \s1 Ieremia ese Lohiabada dekenai ia tai henia \q1 \v 1 Lohiabada e, bema lau be oi dekenai gau ta totona, \q1 lau maumau gwauraia neganai, \q1 lau diba oi be nega ibounai oiemu kara be maoromaoro. \q1 To lau ese oiemu kota henia kara ta lau ura herevalaia, gauna inai: \q1 Badina dahaka kara dika taudia edia dala be ia namo lao noho? \q1 Bona dahaka dainai kara koikoi taudia edia noho ia namo lao noho? \q1 \v 2 Oi ese idia oi hadoa, \q1 bona edia ramuna idia atoa. \q1 Idia be idia tubu daekau, \q1 bona edia huahua idia atoa. \q1 Oiemu ladana namona be idia herevalaia noho, \q1 to edia kudoudia be oi dekena amo, \q1 daudau idia noho. \q1 \v 3 Lohiabada e, oi be lau oi diba. \q1 Oi ese lau oi itaia noho, \q1 bona egu laloa oi dekenai be oi ese oi tohoa noho. \q1 Unai tau dikadia do oi veridia lao, \q1 do idia alaia gwauraia mamoedia bamona. \q1 Do oi atodia siri, \q1 ela bona edia mase negana ia ginidae. \q1 \v 4 Tano be do ia kaukau noho, \q1 ela bona edena negai? \q1 Gabu ibounai dekenai rei be ia kaukau noho, \q1 ela bona edena negai? \q1 Tano dekenai noho taudia edia kara dika dainai, \q1 tano ena boroma ibounai, \q1 bona manu danu idia mase noho. \q1 Badina be taunimanma ese, \q1 inai bamona idia gwauraia noho, idia gwau, \q1 “Ita karaia noho kara, \q1 be Dirava ese ia itaia noho lasi.” \s1 Dirava ese Ieremia dekenai ia haere \q1 \v 5 Lohiabada ia gwau, \q1 “Ieremia e, bema taunimanima danu oi heau helulu noho, \q1 bona oi be manoka neganai, \q1 oi be hosi danu edena bamona do oi heau helulu diba? \q1 Bona bema tano namona dekenai oi moru neganai, \q1 oi be Ioridane Sinavai ena uda gabuna, \q1 edena bamona do oi raka hanaia diba? \q1 \v 6 Badina be oiemu tadikakana bona oiemu tamana ena iduhu taudia, \q1 ese danu oi dekenai idia kara koikoi noho, \q1 bona idia ese oi idia hadikaia gwauraia noho, \q1 mai boiboi danu. \q1 Bema nega ta idia ese oi dekenai idia hereva namo neganai, \q1 idia do oi abidadama henia lasi.” \s1 Lohiabada be iena bese taudia dainai iena lalona ia hisihisi \q1 \v 7 Lohiabada ia gwau, \q1 “Lau ese Israela lau rakatania vadaeni. \q1 Egu abia hidi besena lau negea vadaeni. \q1 Lau lalokau henia besena, \q1 be idia hadikaia gwauraia taudia edia siahu henunai lau atodia vadaeni. \q1 \v 8 Egu abia hidi bese taudia ese, \q1 lau dekenai idia dagedage vadaeni, \q1 uda dekenai ia noho laiona bamona. \q1 Mai dagedage danu lau dekenai idia boiboi. \q1 Unai dainai lau badu henidia noho. \q1 \v 9 Egu bese taudia be bogibada manu bamona. \q1 Vamu ania manudia ese inai bogibada idia roho hagegea, \q1 idia alaia mase gwauraia. \q1 Umui lao, uda ena dagedage gaudia do umui boiria mai, \q1 idia ese bogibada manu do idia ania ore totona. \q1 \v 10 Idau bese taudia edia king momo ese, \q1 egu vain uma idia hadikaia ore. \q1 Egu aniani havaraia umadia idia moia diho vadaeni. \q1 Egu tano namona be taunimanima noho lasi gabuna idia halaoa vadaeni. \q1 \v 11 Idia ese tano kaukau idia halaoa vadaeni. \q1 Egu vairana dekenai ia be anina lasi tano, \q1 bona tau ta ese ia laloa lasi. \q1 \v 12 Tano kaukau ena ororo gabudia ibounai dekena amo, \q1 tuari taudia be tano hadikaia ore totona idia mai noho. \q1 Badina lau Lohiabada ese tuari lau siaia vadaeni, \q1 inai tano ena kahana ibounai do lau hadikaia ore totona. \q1 Tau ta lasi ese maino do ia davaria. \q1 \v 13 Egu bese taudia ese uiti idia hadoa, \q1 to au giniginidia sibona idia haboua. \q1 Idia ese idia hekwarahi bada, \q1 to edia hekwarahi be anina lasi. \q1 Egu badu siahu bada dainai, \q1 edia aniani haboua gaukara be hemarai gauna sibona.” \s1 Lohiabada ese Israela edia badibadinai noho basileia ia sisiba henia noho \p \v 14 Lohiabada ia gwau, “Egu bese Israela ena badibadinai idia noho bese taudia, egu bese ena tano idia hadikaia vadaeni taudia dekenai, inai bamona lau hereva, lau gwau: Lau ese emui tano dekena amo umui do lau kokia, tano dekena amo ava idia kokia bamona, bona lau ese Iuda taudia umui emui huanai dekena amo do lau kokia. \v 15 Iuda taudia lau kokia murinai, lau ese idia dekenai ma do lau bogahisihisi henia lou. Bona lau ese unai basileia idauidau bona bese ta ta do lau mailaia lou, edia tano ta ta dekenai ma do idia noho. \v 16 Bema inai idau bese taudia ese mai edia kudoudia ibounai danu egu bese taudia edia tomadiho daladia idia tahua, bona bema egu ladana dekenai do idia gwauhamata, do idia gwau, ‘Lohiabada ia mauri noho momokani,’ idia ese guna Bala dirava dekenai idia gwauhamata bamona, unai neganai idia be egu bese taudia edia huanai lau ese do lau haginidia, egu bese kahana ta. \v 17 To bema basileia ta ese lau do ia kamonai henia lasi, lau ese unai basileia do lau kokia momokani, bona do lau hadikaia ore. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \c 13 \s1 Dabua auka rami \p \v 1 Lohiabada ese lau Ieremia ia hamaoroa inai bamona: “Oi lao, dabua auka rami ta do oi hoia, bona maoromaoro do oi karaia, ranu dekenai do oi atoa lasi.” \v 2 Vadaeni lau ese rami ta lau hoia, Lohiabada ena hereva hegeregerena, bona lau karaia. \p \v 3 Vadaeni Lohiabada ese lau dekenai ia hereva lou, ia gwau, \v 4 “Oi hoia vadaeni rami do oi abia, do oi toreisi, Euperate Sinavai dekenai do oi lao, unuseni nadi ena matuna ta dekenai do oi hunia.” \v 5 Vadaeni lau lao, Euperate Sinavai ena badibadinai rami lau hunia, Lohiabada ena oda hegeregerena. \p \v 6 Dina momo idia ore murinai Lohiabada ese ma lau ia hamaoroa, ia gwau, “Oi toreisi, Euperate Sinavai dekenai do oi lao, unai rami ma do oi abia lou.” \v 7 Vadaeni Euperate Sinavai dekenai lau lao, rami lau hunia gabuna dekenai, to lau abia neganai lau itaia, ia be dika vadaeni, negea gauna sibona. \p \v 8 Unai neganai Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, \v 9 “Lau ese Iuda ena hekokoroku bona Ierusalema ena hekokoroku bada be unai bamona danu do lau hadikaia. \v 10 Inai kara dika taudia ese lau idia kamonai henia lasi momokani, idia ese sibodia edia laloa auka bona dika dekena amo, dirava idaudia idia tomadiho henia, bona edia hesiai gaukara idia karaia. Inai taudia be inai rami, negea gauna, hegeregerena do idia lao. \v 11 Badina be rami be tau ena gaba dekenai ia dogoatao namonamo bamona, lau ura Israela bona Iuda bese taudia be lau dekenai idia dogoatao namonamo noho. Badina lau ura egu bese taudia ese egu ladana dekenai hanamoa bona hairai do idia henia. To idia ese lau idia kamonai henia lasi. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Uaina ena hodu \p \v 12 Lohiabada Dirava ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Ieremia e, Israela taudia do oi hamaoroa, ‘Emui uaina hodudia ibounai uaina dekenai do umui hahonua be namo.’ Vadaeni idia ese oi dekenai do idia haere, do idia gwau, ‘Oi laloa ai be ai diba lasi, uaina hodu ibounai uaina dekenai idia honu be idia namo, a?’ \p \v 13 “Unai neganai oi ese idia do oi hamaoroa, ‘Lohiabada ese inai bamona ia gwau: Lau ese inai tano taudia ibounai be uaina dekenai do lau hahonua, do idia kekero momokani, taudia inai: King taudia, unai be Davida ena bese taudia, hahelagaia taudia, peroveta taudia, bona Ierusalema taudia ibounai danu. \v 14 Unai neganai lau ese idia ta ta be idia sibona ta ta dekenai do lau botaia hebou, eregabe bona buruka danu, ela bona idia ibounai do lau hamakohia maragimaragi, uaina hodu momo idia makohia maragimaragi bamona. Lau be idia dekenai do lau bogahisihisi lasi momokani, bona idia ibounai do lau alaia ore.’ ” \s1 Ieremia ese Israela taudia ia sisiba henidia, do idia hekokoroku lasi \q1 \v 15 Israela taudia e, \q1 Lohiabada ese ia hereva vadaeni gauna do umui kamonai: \q1 Do umui hekokoroku lasi, \q1 bona iena hereva do umui kamonai. \q1 \v 16 Lohiabada emui Dirava do umui hanamoa, \q1 ia ese tano dekenai dibura do ia havaraia lasi neganai. \q1 Badina ororo be dohore dibura bada dainai, \q1 emui aedia do idia hekwakwanai. \q1 Diari do umui tahua, \q1 to Lohiabada ese dibura masemase dekenai do ia halaoa. \q1 Inai karadia do idia vara lasi neganai, \q1 Lohiabada do umui hanamoa. \q1 \v 17 To bema egu sisiba umui kamonai lasi neganai, \q1 lau ese emui hekokoroku dainai, \q1 hunia dekenai do lau tai. \q1 Do lau tai bada herea, \q1 egu matana ranu do ia diho, \q1 badina be Lohiabada ena bese, \q1 be tuari taudia ese idia abia mauri vadaeni. \b \q1 \v 18 Lohiabada ese lau Ieremia ma ia hamaoroa, ia gwau, \q1 “King mai iena sinana danu do oi hamaoroa, do oi gwau, \q1 ‘Emui helai gabudia dekena amo do umui diho mai, \q1 henunai do umui helai, \q1 badina be emui kwaradia dekenai idia noho korona gaudia, \q1 be emui kwaradia dekena amo do idia moru.’ ” \q1 \v 19 Negebe kahana hanua ibounai, \q1 edia magu ikoukou idia koua vadaeni. \q1 Edia ikoukou kehoa totona tau ta be lasi. \q1 Iuda taudia ibounai be tuari taudia ese idia abia lao vadaeni. \q1 Idau tano dekenai, daudau gabuna do idia noho totona, \q1 mai guia danu idia abidia lao. \b \q1 \v 20 Ierusalema hanua e, \q1 oiemu matana do oi negea! \q1 Mirigini kahana dekena amo, \q1 oi hadikaia totona tuari orea ia mai noho. \q1 Oiemu mamoe, \q1 Lohiabada ese oi dekenai ia henia, \q1 do oi naridia totona, \q1 unai tau namodia be edeseni? \q1 \v 21 Oi dekenai idia manada vadaeni, \q1 bona oi laloa idia be oiemu turana korikori taudia, \q1 be Lohiabada ese oiemu biaguna do ia halaoa neganai, \q1 oi be edena bamona do oi hereva? \q1 Hisihisi ese oi do ia abia, \q1 hahine ese natuna ia havaraia hisihisi bamona, ani? \q1 \v 22 Vadaeni unai neganai sedira oiemu lalona do oi tahua, \q1 do oi gwau, \q1 “Badina dahaka inai hisihisi lau dekenai idia vara, \q1 bona dahaka dainai egu dabua idia kokia, \q1 bona lau idia hadikaia?” \q1 Inai kara idia vara, \q1 badina oiemu kara dika be bada dainai. \b \q1 \v 23 Etiopia tauna ese iena kopina ia haidaua diba, a? \q1 O lepadi ese iena kopina toutoudia do ia kokia diba, a? \q1 Bema inai bamona idia karaia diba neganai, \q1 umui kara dika dekenai umui manada Ierusalema taudia ese, \q1 kara namodia do umui karaia diba. \q1 \v 24 Lohiabada ese umui do ia lulua lao gabu idauidau dekenai, \q1 lai be tano kaukau dekena amo, \q1 uiti momoru ia hodaia lao noho bamona. \q1 \v 25 Lohiabada ese ia hereva vadaeni, \q1 umui emui davana korikori be inai, \q1 badina be umui ese ia umui laloaboio vadaeni, \q1 bona dirava koikoidia dekenai umui abidadama henia vadaeni dainai. \q1 \v 26 Lohiabada ese emui dabua do ia kokia, \q1 emui hemarai be taunimanima do idia itaia totona. \q1 \v 27 Lohiabada ese ia itaia vadaeni, \q1 umui ese ia badu henia karadia, \q1 bona heudahanai, bona sihari kava karadia, umui karaia noho. \q1 Ia ese umui ia itaia, \q1 unai karadia be ororo bona uma gabudia dekenai umui karaia. \q1 Ierusalema taudia e, \q1 madi umui be dika do umui davaria! \q1 Umui be goeva lasi ela bona edena negai? \c 14 \s1 Hitolo bada negana ia ginidae \p \v 1 Lohiabada ese lau Ieremia dekenai ia hereva, hitolo bada Iuda dekenai ia vara neganai, ia gwau, \b \q1 \v 2 “Iuda tano be ia taitai noho. \q1 Iena hanua ibounai idia dika noho. \q1 Iena taunimanima be tano dekenai idia hekure noho, \q1 mai edia lalohisihisi bada danu, \q1 bona Ierusalema taudia ibounai, \q1 be durua abia totona idia boiboi noho. \q1 \v 3 Kohu momo taudia ese, \q1 edia hesiai taudia ranu guri dekenai idia siaia, ranu totona. \q1 Ranu gabudia dekenai idia lao noho, \q1 to ranu idia davaria diba lasi. \q1 Idia ese idia giroa mai, \q1 to edia hodu be anina lasi momokani. \q1 Idia hemarai, bona idia daradara noho. \q1 Edia vairadia idia hunia noho. \q1 \v 4 Medu be ia diho lasi dainai, \q1 tano ibounai be kaukau momokani. \q1 Unai dainai biru taudia edia lalodia be idia hisihisi bada, \q1 bona edia vairadia idia hunia noho. \q1 \v 5 Hanua murimurinai tano dekenai, \q1 dia hahine ese iena natuna, \q1 vara matamata gauna, \q1 ia rakatania noho, \q1 rei be lasi momokani dainai. \q1 \v 6 Uda doniki be ororo edia ataiai idia gini noho. \q1 Idia lagatuna noho, \q1 uda sisia bamona. \q1 Edia matana be gau idia itaia namonamo diba lasi, \q1 badina edia aniani be lasi dainai.” \b \q1 \v 7 Lohiabada e, egu bese taudia, \q1 be inai bamona oi dekenai idia noinoi noho, idia gwau, \q1 “Lohiabada e, momokani aiemai kara dika ese ai idia samania noho, \q1 to mani emu kara, ai do oi durua, \q1 oi ese oi gwauhamata vadaeni hegeregerena. \q1 Ai ese nega momo oi dekena amo ai raka siri vadaeni. \q1 Ai ese oi dekenai ai kara dika. \q1 \v 8 Oi sibona ese Israela oi durua diba, \q1 durua dala idauna ta be lasi. \q1 Oi sibona ese dika dekena amo ai do oi hamauria noho, \q1 to, badina dahaka oi be idau tauna bamona aiemai tano dekenai? \q1 Oi be laolao tauna bamona, \q1 hanuaboi tamona sibona ai dekenai oi noho? \q1 \v 9 Badina dahaka oi be daradara tauna hegeregerena oi lao, \q1 o, oi be goada tauna, \q1 to oi be durua o hamauria kara oi karaia diba lasi hegeregerena. \q1 Lasi momokani! \q1 Lohiabada e, \q1 oi be aiemai huanai oi noho, \q1 bona ai be oiemu bese taudia. \q1 Mani emu kara, \q1 ai dekena amo do oi raka siri lasi.” \b \p \v 10 Lohiabada ese inai bese be inai bamona ia herevalaia, ia gwau, “Idia be lau dekena amo idia heau siri noho, bona inai loaloa kava kara idia ura henia noho dainai, idia ese idia hadokoa diba lasi. Unai dainai lau ese idia edia ura lau abia dae lasi. Lau ese edia kara dikadia do lau laloaboio lasi, bona edia kerere davana do lau henia.” \p \v 11 Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Ieremia e, oi ese lau do oi noia lasi, inai bese do lau durua totona. \v 12 Sedira idia ese aniani ania lasi taravatu do idia karaia, to momokani, lau ese edia noinoi egu durua totona, be do lau kamonai lasi. Sedira gabua bouboudia, bona koni, uiti gaudia bouboudia danu lau dekenai do idia henia, to lau ese idia do lau abia dae lasi. Lasi, to lau ese tuari, bona hitolo, bona gorere dekena amo idia do lau alaia mase.” \p \v 13 Lau ese lau haere, lau gwau, “Lohiabada Dirava, oi diba vadaeni, peroveta taudia ese taunimanima idia hamaoroa noho, tuari o hitolo be do idia vara lasi. Idia gwau oi ese oi gwauhamata vadaeni maino sibona inai tano dekenai do oi henia.” \p \v 14 To Lohiabada ia haere, ia gwau, “Unai peroveta taudia ese hereva koikoi idia gwauraia noho, lauegu ladana dekenai. Lau ese idia lau siaia lasi, bona oda o hereva ta lau henidia lasi. Edia nihi o mata hanai be lau dekena amo idia mai lasi. Unai edia peroveta herevadia be anina lasi, to idia sibodia idia laloa kava gaudia. \v 15 Lau Lohiabada ese, oi do lau hamaoroa dahaka do lau karaia unai peroveta taudia dekenai. Lau ese idia lau siaia lasi, to idia ese egu ladana dekenai idia gwauraia, tuari bona hitolo inai tano dekenai do idia vara lasi. Io, unai bamona peroveta taudia be lau ese tuari bona hitolo dekena amo do lau alaia mase. \p \v 16 “Bona idia ese unai bamona idia hamaoroa taudia danu, be unai dala dekenai danu do lau aladia mase. Idia edia tauanina be Ierusalema ena ariara dekenai do idia negea, bona tau ta ese idia do ia guria lasi. Inai bamona be idia ibounai dekenai do ia vara, edia hahine taudia, edia natudia memero, bona edia natudia kekeni danu. Idia edia kara dika bada ena davana do lau henidia momokani.” \p \v 17 Lohiabada ese lau ia oda henia, taunimanima dekenai lauegu lalohisihisi do lau gwauraia inai bamona: \b \q1 “Lauegu matana edia ranu, \q1 be dina bona hanuaboi do idia diho noho. \q1 Lau be do lau taitai doko lasi, \q1 badina egu bese taudia be mai edia bero dikadia, \q1 dagedage taudia ese idia botaia dikadika dainai. \q1 \v 18 Bema hanua murimurinai lau lao neganai, \q1 lau ese taunimanima edia tauanina, \q1 tuari dekenai idia mase taudia lau itaia. \q1 Bema hanua edia lalonai lau lao neganai, \q1 lau ese hitolo taudia lau itaia, \q1 idia mase lao noho. \q1 Peroveta taudia bona hahelagaia taudia ese, \q1 edia gaukara idia karaia noho, \q1 to edia kara ena anina idia diba lasi.” \s1 Ieremia ese Lohiabada ia noia, medu do ia siaia diho \q1 \v 19 Lohiabada e, oi ese Iuda oi negea momokani vadaeni, a? \q1 Oi ese Siona taudia oi badu henia, a? \q1 Badina dahaka ai oi hadikaia bada vadaeni? \q1 Bona inai dika be do ia namo lou diba lasi, a? \q1 Ai ese maino ai tahua, \q1 to namo ta ai davaria lasi. \q1 Ai ese aiemai mauri hanamoa totona ai naria, \q1 to tuari ena gari bada sibona ai davaria. \q1 \v 20 Lohiabada e, ai ese oi dekenai ai kara dika vadaeni. \q1 Ai ese aiemai dika ai gwauraia hedinarai inai, \q1 aiemai sene taudia edia dika danu. \q1 \v 21 Oiemu gwauhamata ai dekenai mani do oi laloa lou, \q1 bona ai dekenai do oi badu henia lasi. \q1 Ierusalema ena latanai hemarai do oi atoa lasi. \q1 Inai be oiemu terona mai hairaina gabuna. \q1 Oiemu gwauhamata taravatuna, \q1 ai danu ita laloa tamona gauna mani do oi makohia lasi. \q1 \v 22 Idau bese taudia edia kaivakuku o dirava koikoi ta ese, \q1 medu ia siaia diba lasi. \q1 Guba sibona ena goada dekena amo \q1 medu ia hadihoa diba lasi. \q1 Lohiabada e, aiemai Dirava e, \q1 oi tamona sibona be hegeregere medu do oi havaraia. \q1 Oi ese inai gau ibounai oi karaia diba dainai, \q1 ai ese oi dekenai ai naria noho, \q1 ai do oi durua totona. \c 15 \s1 Iuda taudia ese dika momokani do idia davaria \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Ieremia e, oi kamonai! Bema Mose bona Samuela be lauegu vairana dekenai idia gini, bona idia ese lau idia noia, to lau ese inai bese taudia do lau bogahisihisi henia diba lasi. Do oi siaidia lao, lau ura lasi lau itadia. \p \v 2 “Bona bema inai bese taudia oi dekenai inai bamona idia nanadaia, ‘Edeseni do ai lao?’, vadaeni oi ese inai bamona do oi haere. ‘Lohiabada ese ia hereva vadaeni. Ia gwau: \q1 Taunimanima haida be lau maka vadaeni, \q1 gorere dekena amo do idia mase. \q1 Inai taudia be gorere dainai do idia mase. \q1 Taunimanima haida be lau maka vadaeni, \q1 tuari dekena amo do idia mase. \q1 Inai taudia be tuari dainai do idia mase. \q1 Taunimanima haida be lau maka vadaeni, \q1 hitolo dekena amo do idia mase. \q1 Inai taudia be hitolo dainai do idia mase. \q1 Taunimanima haida be lau maka vadaeni, \q1 idia be tano ta dekenai guia taudia do idia lao. \q1 Inai taudia be guia taudia do idia lao.’ \p \v 3 “Lau Lohiabada ese lau gwauraia inai, gau 4 lau maka vadaeni, idia ese inai taunimanima do idia hadikaia ore totona, gaudia be inai: Tuari taudia do lau siaia, idia do idia alaia mase, sisia momo do lau siaia, edia tauanidia do idia veria lao ore, ataiai manudia do lau siaia guba dekena amo, edia kopina do idia koria bona ania totona, bona uda boroma danu do lau siaia, edia tauanina idia ania ore totona. \v 4 Bona bese idauidau taudia be lau ese Iuda taudia lau panisidia sivarai idia kamonai neganai, do idia gari bada herea momokani. Lau be inai bamona davana do lau henidia, be Manase, Hesekaia ena natuna ena kara dika dainai. Inai kara dika be Ierusalema dekenai ia karaia, ia be king neganai.” \q1 \v 5 Lohiabada ma ia hereva, ia gwau, \q1 “Ierusalema e, \q1 daika ese oi do ia bogahisihisi henia? \q1 Daika ese oi totona do ia taitai? \q1 Daika ese sibona ena dala dekena amo do ia raka siri, \q1 oiemu noho dalana do ia nanadailaia totona?” \q1 \v 6 Lohiabada ia gwau, \q1 “Umui Iuda taudia ese lau umui negea. \q1 Lau dekena amo umui raka siri noho, \q1 doko lasi. \q1 Unai dainai egu imana lau atoa, \q1 umui do lau hadikaia ore totona. \q1 Nega momo herea lau bogahisihisi umui dekenai, \q1 to hari lau hesiku vadaeni. \q1 \v 7 Emui tano ena hanua ta ta ibounai dekenai, \q1 lau ese umui lau negea, \q1 uiti kakoro lai dekena amo ia negea bamona. \q1 Lauegu bese e, \q1 lau ese umui lau hadikaia ore. \q1 Emui natudia lau aladia mase, \q1 badina be emui dala dikadia umui hadokoa lasi dainai. \q1 \v 8 Emui tano dekenai emui vabu be momo herea. \q1 Idia be momo herea, \q1 kone ena miri bamona. \q1 Emui eregabe taudia edia mauri idia goada negana lalonai, \q1 lau aladia mase. \q1 Unai dainai edia sinadia edia hisihisi be bada herea. \q1 Lau ese karaharaga idia lau botaia, \q1 vadaeni hisihisi bada bona gari dika herea, \q1 be idia dekenai ia ginidae. \q1 \v 9 Iena natuna 7 idia mase hahine, \q1 be lalohisihisi dainai ia moru, ia mase bamona. \q1 Ia lagatuna dikadika noho. \q1 Unai sinana ena nega namona, \q1 be nega dikana momokani ia lao vadaeni. \q1 Ia hemarai bada, \q1 bona iena kudouna be ia gorere noho. \q1 Umui idia tuari henia taudia, \q1 be do lau koua lasi, \q1 vadaeni idia ese umui do mauri noho taudia, \q1 do idia alaia ore. \q1 Lau Lohiabada ese lau hereva vadaeni.” \s1 Ieremia be Lohiabada dekenai ia maumau \p \v 10 Lau madi o! Badina dahaka egu sinana ese lau ia havaraia? Lau mauri noho dainai, lau ese inai tano lalonai taunimanima ibounai danu lau heai, bona lau hepapahuahu noho. Lau be tau ta dekenai moni lau heniatorehai lasi, bona tau ta dekena amo moni lau abiatorehai lasi, to idia ibounai ese lau idia hereva dika henia noho, idia gwau, “Lohiabada ese Ieremia bema ia hadikaia be namo.” \v 11 Lohiabada e, bema lau ese oiemu hesiai gaukara lau karaia namonamo lasi, bona bema lau idia dagedage henia taudia totona lau guriguri lasi neganai, edia hereva dika ena anina be lau dekenai do ia vara namo. Badina unai lau idia dagedage henia taudia be idia laloa hekwarahi bona idia hisihisi noho neganai, lau ese oi Lohiabada lau noia, oi ese idia do oi durua, ani? \p \v 12 Lohiabada ese taunimanima dekenai ia hereva, ia gwau, “Edena tauna ese auri bona auri laboralabora ia hamakohia diba, a? Umui idia tuari henia gwauraia taudia be mirigini kahana dekena amo idia mai noho, bona idia edia goada be auri hegeregerena. \v 13 Lau ese inai tuari taudia lau siaia, idia ese umui, egu bese taudia, emui kohu do idia abia lao. Inai bamona do lau karaia, inai tano lalonai umui karaia vadaeni kara dikadia edia davana totona. \v 14 Umui dekenai idia tuari taudia edia hesiai taudia, be umui do lau halaoa. Inai hesiai gaukara be tano ta, umui diba lasi tanona dekenai do umui karaia. Unai bamona hisihisi do umui abia, badina lauegu badu be lahi hegeregere, bona ia be do ia gabua noho ela bona hanaihanai.” \p \v 15 Vadaeni lau Ieremia be lau hereva, lau gwau, “Lohiabada e, lauegu lalohisihisi oi diba. Mani lau dekenai do oi laloa, bona lau do oi durua. Bona oi ese lau idia hadikaia gwauraia taudia edia kerere davana do oi henidia. Do oi haheauka lasi idia dekenai, to do oi panisidia haraga, lau do idia alaia garina. Badina be oi diba lau be oi dekenai lau gaukara dainai, idia ese lau idia hereva dika henia noho. \v 16 Oi ese oiemu hereva lau dekenai oi henia, bona lau abia dae, aniani lau abia dae bamona. Bona inai oiemu hereva ese lau ia hamoalea momokani, badina be, Lohiabada, Siahu Ibounai Diravana, lau be oiemu. \v 17 Lau be moale hebou taudia edia huanai lau helai lasi. Idia danu lau kiri mai moale lasi, to oiemu oda lau kamonai henia, lau sibona lau helai, bona oiemu badu ese lau ia hahonua. \v 18 Badina dahaka lauegu hisihisi ia doko lasi, bona lauegu berona be idia namo lou lasi? Momokani oi ese lau oi durua lasi. Lau be ranu dekenai inua totona lau lao bamona, ranu lau itaia ia kaukau, vadaeni lau inua diba lasi.” \p \v 19 Vadaeni Lohiabada ese lau dekenai ia haere, ia gwau, “Bema oiemu lalona oi giroa, bona lau dekenai oi giroa mai neganai, lau ese oi do lau abia dae lou, bona oi ese lauegu gaukara do oi karaia lou. Bema hereva kava do oi hadokoa, bona hereva mai anina momokani do oi gwauraia neganai, oi be lauegu peroveta tauna do oi lao lou. Taunimanima be oi dekenai do idia giroa lou, to oi ese idia do oi tahua lao lasi. \p \v 20 “Lau Lohiabada ese lau hereva inai: Lau ese magu, auri laboralabora dekenai idia karaia gauna hegeregerena idia edia vairanai oi do lau halaoa. Idia ese oi do idia tuari henia, to idia ese oi do idia halusia diba lasi. Lau be oi danu do lau noho, oi do lau naria, bona lau ese oi do lau hamauria noho. \v 21 Kara dika taudia edia imana dekena amo oi do lau hamauria, bona oi do lau durua dainai, dagedage taudia ese oi do idia hadikaia diba lasi.” \c 16 \s1 Lohiabada ena ura Ieremia ena mauri totona \p \v 1 Lohiabada ena hereva be lau dekenai ia mai lou, ia gwau, \v 2 “Hahine ta do oi adavaia lasi, bona natuna tau o natuna hahine ta do oi havaraia lasi inai gabu dekenai. \v 3 Badina be lau Lohiabada ese inai tano dekenai idia vara noho memero bona kekeni, bona idia havaradia tau bona hahine dekenai inai bamona lau hereva, lau gwau, \v 4 ‘Idia be mase gorere dekena amo do idia mase, bona tau ta ese idia totona do ia taitai lasi, bona do idia guridia lasi. Idia be tano ena kopina dekenai do idia noho, boromakau ena kukuri bamona. Tuari bona hitolo dekena amo do idia mase, bona edia tauanidia be ataiai manudia bona uda boromadia do idia ania ore.’ ” \p \v 5 Lohiabada ese Ieremia ma ia hamaoroa, ia gwau, “Oi ese mase dainai idia taitai taudia edia ruma ta lalonai do oi raka vareai lasi. Taitai totona do oi lao lasi, bona idia dainai do oi tai lasi, badina be egu maino bona egu lalokau, bona egu bogahisihisi, be inai bese taudia dekena amo lau abia siri vadaeni. Lau inai Lohiabada, lau hereva noho. \p \v 6 “Inai tano lalonai kohu momo taudia bona ogogami taudia be do idia mase, to taunimanima ese do idia guridia lasi, bona tau ta be idia dainai do ia taitai lasi. O tau ta ese iena kopina be nadi dekenai do ia kakasia lasi, o iena kwarana huina do ia utua ore lasi idia dainai. \p \v 7 “Ma tau ta ese aniani be patana dekenai do ia abia hegaegae lasi, taitai taudia do idia ania totona, edia lalokau ia mase dainai edia lalona do ia hanamoa totona. Bona tau ta ese danu edia tamana o sinana ia mase taudia edia lalona hamoalea totona inua gauna ta do ia henia lasi, do idia inua totona. \p \v 8 “Aria idia karaia noho ruma ta lalonai do oi raka vareai lasi, aria idia ania, bona inua noho taudia danu do oi helai lasi. \v 9 Badina be Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia hereva, ia gwau: Kamonai, lau ese kiri ena regena, bona moale ena regena, headava matamata tauna ena gadona, bona headava matamata hahine ena gadona, be inai gabu lalonai do lau hadokoa. Inai kara be umui do mauri noho taudia emui nega dekenai do idia vara. \p \v 10 “Ieremia e, inai hereva ibounai be idia dekenai oi hamaoroa neganai, idia ese oi dekenai do idia hereva, do idia gwau, ‘Badina dahaka Lohiabada ese inai dika badadia aiemai latanai ia gwauraia vadaeni? Aiemai kara dika be dahaka? Aiemai kara dika, Lohiabada, aiemai Dirava dekenai ai karaia vadaeni gauna, be dahaka?’ \p \v 11 “Unai neganai oi ese idia do oi haere henia, do oi gwau, ‘Lohiabada be inai bamona ia hereva: Emui tamadia ese lau idia rakatania, dirava idaudia edia murinai idia raka lao, edia hesiai gaukara idia karaia, bona idia tomadiho henidia. Idia ese lau idia rakatania, bona egu taravatu idia kamonai henia lasi. \v 12 Bona emui kara dika ese emui tamadia edia kara dika idia hanaia vadaeni. Umui ibounai ese emui ura dikadia aukadia momokani umui karaia noho, bona umui ese lau dekenai kamonai henia kara umui negea vadaeni. \v 13 Unai dainai, lau ese inai tano dekena amo umui do lau negea lao momokani. Umui diba lasi, bona emui tamadia idia diba lasi tano dekenai umui do lau negea. Unuseni be dina bona hanuaboi, doko lasi, umui ese dirava idaudia edia hesiai gaukara do umui karaia, badina be lau ese umui dekenai do lau laloa namo lasi.’ ” \s1 Hesiai mai guia danu dekena amo do idia giroa mai \p \v 14 Lohiabada ma ia gwau, “Unai dainai do umui itaia, nega be ia mai noho, taunimanima be inai bamona do idia hereva lou lasi, do idia gwau lasi, ‘Lohiabada, Israela taudia Aigupito tano dekena amo ia hakaua mai Mauri Diravana, ena ladana dekenai lau gwauhamata inai.’ \v 15 To idia ese inai bamona do idia gwau, ‘Lohiabada, Israela taudia be mirigini kahana tano dekena amo bona ia luludia lao tanodia ibounai dekena amo ia mailaidia lou Mauri Diravana, ena ladana dekenai lau gwauhamata inai.’ Badina be lau ese idia do lau hakaua lou, edia tano korikori, edia sene taudia dekenai lau henia tano dekenai, ma do idia noho.” \s1 Israela taudia edia kerere davana ia mai noho \p \v 16 Lohiabada ma ia gwau, “To hari lau ese haoda taudia momo do lau siaia, idia ese inai Israela taudia do idia alaia. Unai murinai, labana taudia momo do lau boiria, bona idia ese ororo badadia bona maragidia ibounai, bona nadi edia huanai, nadi matudia lalonai, inai taudia do idia tahudia, kohua lalonai danu. \v 17 Badina be edia kara ibounai be egu matana ese ia itaia noho, lau dekena amo idia hunia diba lasi, bona edia kara dika be egu matana dekena amo idia koua diba lasi. \v 18 Edia kerere bona edia kara dika edia davana do lau habadaia, nega rua do lau henia, badina be idia ese egu tano be edia kaivakuku dikadia momokani dekena amo idia hamiroa vadaeni, bona edia dirava koikoidia dekenai idia hahonua vadaeni.” \s1 Ieremia ese Lohiabada ia abidadama henia noho ena guriguri \q1 \v 19 Lohiabada e, egu goada bona egu gabu aukana, \q1 bona lau hekwakwanai neganai, \q1 oi be egu heau mauri gabuna. \q1 Tanobada ena bese taudia ibounai, \q1 be oi dekenai do idia mai, do idia gwau, \q1 “Aiemai tamadia edia dirava, \q1 be koikoi gaudia sibona. \q1 Idia be anina lasi gaudia sibona, \q1 namo ta idia havaraia lasi gaudia. \q1 \v 20 Tau ta ese sibona ena dirava do ia karaia diba, a? \q1 Io, to idia be dirava momokani lasi.” \b \q1 \v 21 Unai dainai Lohiabada ese inai bamona ia hereva: \q1 “Lau ese idia do lau hadibaia, \q1 inai nega tamona lalonai, \q1 egu siahu bona egu goada idia dekenai do lau hadibaia. \q1 Bona do idia diba, \q1 egu ladana be Lohiabada.” \c 17 \s1 Iuda taudia edia dika dainai davana idia abia \p \v 1 Lohiabada ese inai hereva ia gwauraia: “Iuda taudia e, emui kudoudia be auka, nadi hegeregerena, bona unai nadi dekenai, tau ta ese vasiga dekena amo emui kara dikadia ia torea bamona. Ma danu, emui dika be vasiga dekena amo emui boubou patadia edia kona dekenai idia torea auka bamona. \v 2 Emui taunimanima ese hahine dirava Asera ena boubou patadia, bona iena laulau gaudia dekenai idia tomadiho henia noho, au namodia ibounai henunai, bona emui ororo edia latanai, \v 3 bona taoni lasi gabudia edia ororo edia ataiai danu. Lau ese umui hadikaia totona, tuari taudia do lau siaia, idia ese emui kohu namodia, bona emui gau ibounai do idia abia lao. Emui tano ena kahana ibounai dekenai, kara dika bona tomadiho koikoi umui karaia dainai, unai tomadiho gabudia ibounai, be inai tuari taudia ese do idia abia. \v 4 Emui kerere dainai, umui ese umui dekenai lau henia tano do umui haboioa. Bona lau ese umui idia tuari henia taudia edia tano, umui diba lasi tano, dekenai umui do lau siaia, edia hesiai gaukara do umui karaia, badina egu badu be lahi ta bamona, bona do ia gabua noho hanaihanai.” \s1 Lohiabada ena hereva haida \q1 \v 5 Lohiabada ese ia gwau, \q1 “Bema tau ta ese taunimanima ia abidadama henia, \q1 ma taunimanima be iena goada ena badina ia halaoa, \q1 bona ia ese lau Lohiabada ia rakatania neganai, \q1 lau ese unai tau do lau hadikaia momokani. \q1 \v 6 Ia be tano kaukau dekenai ia noho au bamona. \q1 Gau namona ta be ia dekenai do ia vara lasi. \q1 Tano kaukau, damena ia noho tano dekenai do ia noho. \q1 Taunimanima idia noho lasi tano dekenai do ia noho. \q1 \v 7 To lau Lohiabada ia abidadama henia noho tauna be namo. \q1 Iena laloa goada be lau dekena amo ia abia tauna, \q1 be do lau hanamoa. \q1 \v 8 Ia be ranu ena badinai idia hadoa auna bamona. \q1 Iena ramuna be ranu dekenai ia siaidia noho, \q1 bona dina siahu negana ia ginidae neganai, \q1 do ia gari lasi. \q1 Badina be iena rauna, \q1 be do idia mauri noho. \q1 Medu ia diho lasi neganai danu, \q1 iena lalona do ia hekwarahi lasi, \q1 badina iena huahua idia vara namonamo noho. \q1 \v 9 Taunimanima edia kudouna be mai koikoi bada, \q1 bona mai dika rohoroho danu. \q1 Daika ese kudouna ena dala ia diba? \q1 \v 10 Lau Lohiabada ese taunimanima edia kudoudia lau tahua noho, \q1 bona edia lalodia danu lau tohoa noho. \q1 Taunimanima ta ta edia dala, \q1 edia dala lau itaia noho. \q1 Bona idia ta ta edia kara anina danu lau tahua noho, \q1 idia ta ta dekenai, \q1 edia davana korikori do lau henidia totona.” \b \q1 \v 11 Kara koikoi dekena amo, \q1 moni ia haboua noho tauna, \q1 be manu ta bamona, \q1 ia ese ia havaraia lasi gatoi be ia haboua noho. \q1 Unai tau be do buruka lasi neganai, \q1 iena kohu bona moni do idia boio, \q1 bona iena mauri dokona dekenai, \q1 ia be kavakava tauna do ia lao. \b \q1 \v 12 Iseda Dubu Helaga, \q1 be terona mai hairaina bada bamona. \q1 Hamatamaia dekena amo, \q1 unai terona be ororo ena ataiai ia gini noho. \b \q1 \v 13 Lohiabada e, Israela ena namo badina e, \q1 oi idia rakatania taudia ibounai ese, \q1 hemarai do idia davaria. \q1 Oi dekena amo idia raka siri taudia edia ladadia, \q1 be tanobada sibona dekenai do idia torea. \q1 Badina be Lohiabada, \q1 mauri ranu ena lohilohi gabuna, \q1 idia rakatania vadaeni. \s1 Ieremia ese Lohiabada ena durua ia noia \q1 \v 14 Lohiabada e, lau do oi hanamoa, \q1 vadaeni do lau namo. \q1 Lau do oi hamauria, \q1 vadaeni do lau mauri. \q1 Badina lau hanamoa noho Diravana, \q1 be oi tamona sibona. \q1 \v 15 Lohiabada e, taunimanima ese lau idia hamaoroa, idia gwau, \q1 “Lohiabada ese ita ia hagaria hereva be momokani, a? \q1 Bema ia ese ia gwauraia dika, \q1 be do ia vara momokani, \q1 harihari ia ese do ia karaia be namo.” \q1 \v 16 Lohiabada e, lau ese oi lau noia lasi, \q1 egu bese do oi hadikaia ore. \q1 Lau ura lasi hekwakwanai idia edia latanai do oi atoa. \q1 Lohiabada e, oi diba inai be momokani, \q1 lau gwauraia vadaeni hereva oi diba. \q1 \v 17 Oi ese lau do oi hagaria lasi, \q1 oi be egu heau mauri gabuna, \q1 dika ia ginidae neganai. \q1 \v 18 Lohiabada e, \q1 lau idia hisihisi henia noho taudia, \q1 idia dekenai hemarai do oi henia. \q1 To mani oi ese lau do oi naria, \q1 hemarai do lau abia lasi. \q1 Unai taudia do oi hagaria, \q1 to mani emu kara, \q1 lau do oi hagaria lasi. \q1 Unai dika taudia do oi hadikaia ore, \q1 idia do oi hamakohia ore momokani. \s1 Sabati Dina naria kara \p \v 19 Lohiabada ese lau dekenai ma ia hereva, ia gwau, “Oi lao, Ierusalema ena magu iduara, ena ladana Beniamina, Iuda king taudia idia raka vareai, bona idia raka murimurinai gauna, dekenai do oi gini, bona Ierusalema magu iduara ibounai dekenai danu. \v 20 Bona do oi gwau, ‘Iuda king taudia bona Iuda taudia ibounai, bona Ierusalema dekenai noho taudia ibounai, inai iduara umui raka vareai taudia e, Lohiabada ena hereva do umui kamonai. \v 21 Lohiabada ese inai bamona ia hereva, ia gwau: Bema emui mauri do umui naria namonamo neganai, Sabati Dina dekenai, maduna ta do umui huaia lasi, o Ierusalema magu iduara dekenai do umui mailaia vareai lasi. \v 22 Bona Sabati Dina dekenai, maduna ta be emui ruma dekena amo do umui huaia lasi. To Sabati do umui hahelagaia, lau ese emui sene taudia lau oda henidia hegeregerena. \v 23 To edia sene taudia ese egu oda idia kamonai henia lasi, idia laloa lasi. Lasi, to idia edia aiodia idia ha-aukaia, lau do idia kamonai henia lasi, bona lau dekena amo hadibaia hereva do idia tahua lasi totona.’ ” \p \v 24 Lohiabada ma ia gwau, “To bema umui ese lau umui kamonai henia namonamo, bona Sabati Dina dekenai inai hanua ena magu iduara dekena amo maduna ta do umui huaia lasi, bona bema Sabati Dina do umui hahelagaia, bona Sabati lalonai gaukara ta do umui karaia lasi, \v 25 unai neganai, emui king taudia ese inai hanua ena magu iduara dekena amo do idia raka vareai, bona Davida ena king siahuna hegeregerena do idia abia. Idia ese, Iuda bona Ierusalema taudia danu, kariota bona hosi dekenai do idia guia mai, mai edia tuari lohiadia danu. Bona nega hanaihanai taunimanima momo be Ierusalema dekenai do idia noho. \v 26 Taunimanima be Iuda hanuadia dekena amo, bona Ierusalema idia hagegea hanuadia bona Beniamina tano, bona tano palaka gabudia, bona ororo tanodia, bona diho kahana tano dekena amo do idia mai, idia gabua bouboudia, bona boubou idauidau gaudia, bona paraoa boubou gaudia, bona mai bonana muramura do idia mailaia, tanikiu totona harihari gaudia danu do idia mailaia, lau Lohiabada, egu Dubu Helaga lalonai do idia atoa vareai. \p \v 27 “To bema lau umui kamonai henia lasi, Sabati Dina do umui hahelagaia lasi neganai, bona Sabati Dina dekenai maduna ta do umui huaia, Ierusalema ena magu iduara dekena amo umui abia vareai, unai neganai, lau ese lahi dekenai, Ierusalema ena magu iduara do lau gabua. Inai lahi ese danu Ierusalema ena king bona lohia taudia edia rumadia do ia gabua ore. Tau ta ese do ia habodoa diba lasi.” \c 18 \s1 Ieremia ese uro karaia tauna ia vadivadi henia \p \v 1 Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, \v 2 “Ieremia e, uro karaia tauna ena ruma dekenai do oi lao, unuseni lau ese hereva ta oi dekenai do lau gwauraia.” \v 3 Vadaeni unai gabu dekenai lau lao, bona uro karaia tauna lau itaia, ia be uro giroagiroa patana dekenai ia gaukara noho. \v 4 Ia karaia noho urona be uro karaia tauna ena imana dekenai ia dika, vadaeni ia ese unai raro ia haboua lou, bona uro idauna ta ia karaia, ia sibona ena laloa hegeregerena. \p \v 5 Vadaeni Lohiabada ena hereva be lau dekenai ia mai, ia gwau, \v 6 “Israela besena e, inai uro karaia tauna ia karaia hegeregerena, be lau ese do lau karaia diba lasi, a? Umui be lauegu imana dekenai umui noho, raro be uro karaia tauna ena imana dekenai ia noho hegeregerena. \v 7 Sedira nega ta lau ese bese ta, o basileia ta lau herevalaia, lau gwau do lau kokia, do lau makohia maragimaragi, o do lau hadikaia ore. \v 8 To sedira unai lau herevalaia besena ese iena kara dika do ia rakatania, vadaeni unai neganai, lau ese ia do lau hadikaia kara, lau herevalaia gauna, be do lau karaia lasi. \p \v 9 “To sedira nega ta lau ese bese ta, o basileia ta lau herevalaia, lau gwau do lau hadoa o haginia. \v 10 To sedira unai bese ese lau do ia kamonai henia lasi, bona kara dika do ia karaia. Vadaeni unai neganai lau ese ia haginia kara, lau herevalaia gauna, be do lau karaia lasi. \v 11 Unai dainai, harihari Iuda taudia bona Ierusalema noho taudia be do oi hamaoroa, oi gwau: Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau, ‘Kamonai! Lau ese umui hadikaia dalana lau karaia hegaegae noho. Umui ibounai ese emui dala dikadia do umui hadokoa, bona emui dala bona kara ibounai do umui hagoevaia.’ \v 12 Idia ese oi dekenai do idia haere, do idia gwau, ‘Lasi, ai be unai bamona do ai karaia lasi, aiemai ura bona aiemai laloa hegeregerena do ai karaia. Ai ta ta be aiemai kudouna dikadia hegeregerena do ai karaia, mai emai laloa auka danu!’ ” \b \q1 \v 13 Unai dainai Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau, \q1 “Bese idauidau ibounai taudia edia huana dekenai, \q1 do oi henanadaia, do oi gwau: \q1 Nega ta inai bamona kara ia vara vadaeni, a? \q1 Kekeni, tau ia do diba lasi kekeni, \q1 ena ladana be Israela, \q1 ese kara dika bada herea momokani ia karaia vadaeni. \q1 \v 14 Lebanona ena ororo ataiai gabudia, \q1 be nega ta sinou ia rakatanidia, a? \q1 Ororo dekena amo idia diho mai ranu guri ena ranu, \q1 be nega ta ia doko diba, a? \q1 \v 15 To lauegu bese taudia ese, \q1 lau idia laloaboio vadaeni. \q1 Mai bonana muramura be dirava koikoidia edia vairanai, \q1 idia gabua noho. \q1 Idia edia dala dekenai idia hekwakwanai, \q1 bona idia moru, \q1 bona lauegu dala gunana, \q1 laolao dalana korikori dekenai idia raka lasi. \q1 Idia be uda daladia sibona dekenai idia raka. \q1 \v 16 Idia ese edia tano idia hadikaia vadaeni, \q1 bona taunimanima hagaria gabuna idia halaoa vadaeni. \q1 Taunimanima idia ura lasi hanaihanai gabuna, \q1 be idia ese idia halaoa vadaeni. \q1 Idia raka hanaia taudia ibounai ese, \q1 inai tano idia itaia neganai, \q1 do idia gari bada herea. \q1 Mai hoa danu edia kwaradia do idia giroagiroa. \q1 \v 17 Lau Lohiabada ese lauegu bese do lau lulua lao, \q1 idia dekenai idia tuari taudia edia vairana dekena amo, \q1 dina ia daekau kahana ena lai ese kahu ia hodaia lao bamona. \q1 Lau be idia dekena amo do lau raka siri, \q1 bona dika be idia dekenai ia ginidae neganai, \q1 lau ese idia do lau durua lasi.” \s1 Taunimanima ese Ieremia idia alaia mase gwauraia \p \v 18 Taunimanima be idia hereva hebou, idia gwau, “Umui mai, Ieremia hadikaia dalana do ita laloa. Badina be nega ibounai hahelagaia taudia be ita dekenai idia noho, aonega taudia danu ita danu idia noho, ita idia sisiba henia totona. Peroveta taudia danu be idia noho, Dirava ena hereva ita dekenai do idia mailaia. Namona be Ieremia do ita samania, bona iena hereva do ita kamonai henia lou lasi.” \p \v 19 Vadaeni, lau Ieremia be lau guriguri, lau gwau, “Lohiabada e, lau dekenai do oi kamonai, bona lau dekenai idia dagedage noho taudia edia samani hereva lau totona do oi kamonai. \v 20 Bema tau ta ese kara namona ia karaia neganai, davana dikana do idia henia, a? Lasi momokani! Lauegu kara mani do oi laloa, idia dekenai oi badu neganai, lau ese oi lau noia, oiemu badu do lau hakerua totona. To harihari, mai dagedage danu, guri ta idia geia, lau do idia hadikaia totona. \v 21 Unai dainai, Lohiabada e, lau ura oi ese edia natudia dekenai hitolo bada do oi henia, vadaeni do idia mase. Bona tuari do oi siaia, idia momo do idia mase totona. Bona gorere do oi siaia, idia momo do ia hamasea. Bona edia uhau do oi alaia mase tuari lalonai. Unai dainai edia hahine taudia be mai adavana lasi, bona mai edia natuna lasi. \v 22 Dagedage taudia do oi siaia, vadaeni karaharaga edia ruma do idia vareai kava, edia kohu do idia henaoa ore. Do oi hagaridia dikadika, vadaeni do idia boiboi mai hoa dika danu. Badina be guri ta idia geia vadaeni, lau do idia hadikaia totona, bona tarapu idia atoa, lau do idia abia totona. \v 23 Lohiabada e, edia kara ibounai oi diba noho. Idia laloa hebou noho, lau do idia alaia mase totona. Edia dika do oi gwauatao lasi, bona edia kerere do oi laloaboio lasi. Idia dekenai do oi badu henia, bona idau bese tuari taudia dekena amo, idia do oi halusia momokani.” \c 19 \s1 Iuda taudia be do idia dika, uro ia makohia neganai ia dika bamona \p \v 1 Lohiabada be lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Oi lao, uro karaia tauna ena uro ta do oi hoia. Vadaeni hanua tau badadia haida, bona hahelagaia taudia haida danu do oi haboua. \v 2 Vadaeni umui be Hinoma Koura dekenai do umui lao, emui dala dekenai Ierusalema magu iduara ta do umui hanaia. Inai iduara ena ladana be, ‘Ia Makohia Urona ena Iduara’. Unuseni lauegu hereva do oi gwauraia, inai bamona: \v 3 Lohiabada ia gwau, ‘Umui Iuda ena king taudia, bona Ierusalema umui noho taudia e, lauegu hereva do umui kamonai. Lau be Israela taudia edia Dirava, lau be Siahu Ibounai Lohiabada. Lau ese inai gabu do lau hadikaia momokani. Bona lauegu kara ena sivarai idia kamonai taudia be do idia hoa bada mai gari danu. \p \v 4 “ ‘Lau ese inai bamona do lau karaia, badina be taunimanima ese lau idia rakatania vadaeni, bona inai gabu be dirava idaudia tomadiho kara dekena amo idia hamiroa vadaeni. Inai dirava be idia ese idia diba lasi, edia sene taudia bona Iuda king taudia danu idia diba lasi inai dirava. Idia ese rara dekenai inai gabu idia hahonua, kerere lasi taudia edia rarana. \v 5 Bona Bala dirava totona boubou patadia idia karaia vadaeni, edia natudia be boubou totona do idia gabua ore gwauraia. Lau ese inai bamona kara totona lau oda henidia lasi. Inai bamona kara be lau laloa lasi momokani.’ ” \p \v 6 Unai dainai Lohiabada ma ia gwau, “Negana be do ia mai, ‘Topete’ bona ‘Hinoma ena Koura’ do idia gwauraia lou lasi, to ‘Taunimanima Alaia ena Koura’. \v 7 Iuda taudia bona Ierusalema noho taudia ese idia laloa vadaeni kara idauidau momo inai gabu dekenai do idia karaia. To lau ese edia dala do lau koua, do idia karaia diba lasi. Lau ese tuari taudia do lau siaia, idia ese Iuda taudia do idia alaia mase. Bona inai murinai ataiai manu bona uda boroma momo do lau siaia, unai mase tauanidia do idia ania ore. \p \v 8 “Lau ese inai hanua badana Ierusalema do lau hadikaia momokani, vadaeni idia raka hanaia taudia ibounai be do idia hoa, mai gari bada danu. \p \v 9 “Tuari taudia ese Ierusalema do idia koua hagegea, bona idia ese hanua taudia do idia alaia gwauraia. Bona tuari taudia idia koua dainai, hanua taudia be aniani lasi. Unai dainai idia ta ta ese taunimanima ta ta do idia ania. Idia ese edia natudia danu do idia alaia mase, bona do idia ania.” \p \v 10 Vadaeni Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Ieremia e, inai uro, oi ese oi dogoatao noho gauna, be oi danu idia noho taudia edia vairanai do oi hamakohia. \v 11 Bona idia dekenai inai lauegu hereva do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lau, Siahu Ibounai Lohiabada lau hereva inai: Inai Iuda taudia bona inai hanua, Ierusalema, be do lau hamakohia, inai uro ia makohia hegeregerena, bona tau ta ese do ia hanamoa lou diba lasi. Bona Topete be Iuda taudia edia mase guria gabuna do ia lao, bona edia mase tauanidia ese inai gabu do idia hahonua momokani. \v 12 Lau Lohiabada, lau hereva momokani inai: Inai hanua Ierusalema, mai iena noho taudia danu, be Topete hegeregerena do lau halaoa. \v 13 Vadaeni Ierusalema taudia edia ruma, bona Iuda king taudia edia ruma, edia guhi dekenai idau dirava dekenai bonana namo muramura idia gabua rumadia, be do idia miro momokani, Topete hegeregerena. Ma ruma momo danu dekenai be uaina idia bubua, idau dirava dekenai, boubou idia henia totona. Unai ruma danu do idia miro, Topete hegeregerena.’ ” \p \v 14 Vadaeni, lau Ieremia ese Lohiabada ena oda hegeregerena, iena hereva lau gwauraia haorea Topete dekenai murinai, lau toreisi, lau lao, Lohiabada ena Dubu Helaga ena ariara gabu ena magu lalonai lau gini, bona taunimanima ibounai lau hamaoroa, lau gwau, \v 15 “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia gwau, ‘Kamonai! Lau ese inai hanua badana Ierusalema, bona ia kahirakahira idia noho hanua danu be do lau hadikaia ore momokani! Oibe, emui kerere davana, lau gwauraia guna gauna, be do lau henia, badina be umui hekokoroku noho, bona lauegu hereva umui kamonai henia lasi noho dainai.’ ” \c 20 \s1 Ieremia bona Pasahuru idia hepapahuahu \p \v 1 Hahelagaia tauna, ena ladana Pasahuru, Imere ena natuna, be Dubu Helaga ena naria tauna badana. Ia ese Ieremia ena sisiba hereva ia kamonai. \v 2 Vadaeni Pasahuru ese iena taudia ia oda henidia, bona idia ese Ieremia idia botaia, bona seini dekenai idia guia, Dubu Helaga ena iduara ena ladana Beniamina kahirakahira idia atoa. \v 3 Kerukeru dabai Pasahuru ese Ieremia be seini dekena amo ia ruhaia. Unai neganai, lau Ieremia, lau gwau, “Lohiabada ese oiemu ladana ia gwauraia lasi Pasahuru. Lohiabada ese oiemu ladana ia atoa, ‘Gari Bada Gabu Ibounai.’ \v 4 Lohiabada sibona ia hereva, ia gwau, ‘Lau ese Pasahuru do lau hadikaia, vadaeni sibona do ia hagaria, bona iena turana ibounai do ia hagaria danu. Bona inai oiemu turana ibounai be tuari kaia dekena amo do idia mase, oiemu vairana dekenai. Bona lau ese Iuda taudia ibounai Babulonia ena king ena siahu henunai do lau atoa, ia ese do ia guidia, Babulonia dekenai do ia abidia lao, o tuari kaia dekenai do ia aladia mase. \v 5 Inai danu, inai hanua badana ena kohu ibounai, taunimanima idia ura henia bada gaudia, bona Iuda king taudia edia kohu namo herea gaudia, be Babulonia tuari taudia ese do idia abia lao Babulonia dekenai. \v 6 Bona oi, Pasahuru, bona oiemu famili taudia ibounai be do idia abia mauri, bona Babulonia dekenai umui do idia abia lao. Unuseni umui be do umui mase, bona unuseni be umui do idia guria, emui turadia taudia danu, oi ese oi peroveta koikoi henidia taudia.’ ” \s1 Ieremia ese Lohiabada dekenai ia maumau \q1 \v 7 Lohiabada e, oi be lau dekenai oi koikoi vadaeni, \q1 oi ese lau oi koia. \q1 Oiemu goada ese egu goada ia hanaia, \q1 bona oi ese lau dekena amo oi kwalimu. \q1 Taunimanima ibounai ese lau idia kirikirilaia. \q1 Idia ibounai be lau dekenai idia hereva dika noho. \q1 \v 8 Lau ese oiemu hereva lau gwauraia negana ibounai, \q1 be lau boiboi, \q1 bona oi ese egu gadona oi habadaia, \q1 lau gwau, \q1 “Tuari ia mai noho! \q1 Umui ese dika do umui davaria!” \q1 Taunimanima ibounai ese, \q1 inai hereva idia kamonai neganai, \q1 lau idia hereva dika henia, \q1 bona lau idia hahemaraia noho. \q1 \v 9 Bema lau gwau, \q1 “Lau ese Lohiabada do lau laloaboio, \q1 bona iena ladana dekenai do lau hereva lasi.” \q1 Unai neganai oiemu hereva be lahi bamona, \q1 lauegu lalona ia gabua noho, \q1 ela bona lauegu turiana dekenai. \q1 Momokani lau ese oiemu hereva lau koua toho auka herea, \q1 to lau koua hegeregere lasi. \q1 \v 10 Taunimanima momo edia herevahereva, \q1 mai regena bada lasi gaudia lau kamonai noho, \q1 idia gwau, \q1 “Gari bada ese taunimanima ibounai ia abia noho. \q1 Ita toreisi harihari, \q1 Ieremia do ita samania, do ita samania!” \q1 Bona egu turana taudia danu idia ura lau be do lau moru. \q1 Idia hereva noho, idia gwau, \q1 “Sedira ita koia diba, \q1 vadaeni ita dogoatao diba, \q1 bona iena kerere davana do ita henia diba.” \b \q1 \v 11 To oi Lohiabada ese lau oi durua noho. \q1 Oi be goada bona mai oiemu siahu, \q1 bona unai taudia, \q1 lau idia hahisia noho taudia, \q1 be do idia moru. \q1 Hemarai bada do idia abia ela bona hanaihanai, \q1 badina be idia kwalimu diba lasi, \q1 bona unai hemarai be taunimanima ese, \q1 do idia laloaboio lasi ela bona hanaihanai. \q1 \v 12 Siahu Ibounai Lohiabada e, \q1 oi ese mai maoromaoro danu, \q1 taunimanima edia kara oi tohoa noho, \q1 bona taunimanima edia laloa, \q1 bona edia kudouna ibounai oi diba noho. \q1 Unai dainai lau ura inai lau idia hadikaia noho taudia, \q1 edia davana do oi henia, \q1 badina lauegu mauri, \q1 be oiemu imana dekenai lau atoa vadaeni. \b \q1 \v 13 Lohiabada dekenai ane do ita abia! \q1 Iena ladana do ita hanamoa! \q1 Badina be ia ese, \q1 hisihisi idia abia noho taudia ia hamauria noho, \q1 dagedage taudia edia imana dekena amo. \b \q1 \v 14 Lauegu vara dinana, \q1 be Dirava ese ia hadikaia namo! \q1 Lauegu sinana ese lau ia havaraia dinana, \q1 be ta ese ia hanamoa lasi namo! \q1 \v 15 Tau ta ese egu tamana dekenai hereva ia gwauraia, ia gwau, \q1 “Oiemu natuna mero ta ia vara vadaeni.” \q1 Unai tau be Dirava ese ia hadikaia namo! \q1 \v 16 Unai tau be dika ese do ia abia namo. \q1 Lau ura ia be dika, \q1 Lohiabada ese ia hadikaia vadaeni hanua idia dika hegeregerena. \q1 Lohiabada ese unai hanua ia bogahisihisi henidia lasi. \q1 Lasi momokani! Daba neganai, \q1 hanua taudia ese idia dekenai tuari henidia taudia idia itaia, \q1 vadaeni idia taitai dikadika. \q1 Bona dina tubua neganai, \q1 tuari taudia be hanua lalonai idia raka vareai, \q1 mai tuari ena boiboi bada danu! \q1 Lau ura unai tau be dika do ia davaria, \q1 unai hanua ese dika ia davaria bamona, \q1 \v 17 badina be ia ese egu sinana ena bogana lalonai lau ia alaia lasi. \q1 Unai bamona bema ia karaia neganai, \q1 sinagu ena bogana be lauegu guria gabuna do ia lao, \q1 vadaeni sinagu ena bogana be ia bada noho, \q1 ela bona hanaihanai. \q1 \v 18 Badina dahaka sinagu ese lau ia havaraia? \q1 Hekwarahi bona lalohisihisi do lau abia totona lau vara, a? \q1 Bona egu mauri dinadia be hemarai dekenai do lau haorea, a? \c 21 \s1 Ieremia ese peroveta hereva ia gwauraia, Ierusalema do ia moru \p \v 1 Iuda ena king Sedekaia ese Pasahuru Malekaia bona hahelagaia tauna Sepanaia Maseaia lau dekenai ia siaia. Idia ese lau idia nanadaia, idia gwau, \v 2 “Ai dainai Lohiabada mani oi nanadaia, badina be Nebukanesa, Babulonia ena king ese ai ia tuari henia noho. Sedira Lohiabada ese iena hoa kara ta do ia karaia ai totona, bona ia ese Nebukanesa do ia siaia lou.” \p \v 3 Vadaeni lau Ieremia ese idia dekenai lau haere, lau gwau, \v 4 “Sedekaia be inai bamona do umui hamaoroa, umui gwau, ‘Lohiabada, Israela ena Dirava ese ia hereva, ia gwau: Sedekaia e, lau ese oiemu tuari taudia, Babulonia king mai ena tuari orea idia tuari henia noho taudia do lau halusia. Lau ese oiemu tuari taudia edia tuari gaudia do lau haboudia hanua ena huana dekenai. \v 5 Lau ese umui do lau tuari henia, mai egu badu siahu bada danu. \v 6 Lau ese inai hanua idia noho taudia ibounai do lau alaia ore. Taunimanima bona ubua gaudia danu be hanaia gorere dikana dekena amo do idia mase.’ ” \p \v 7 Lohiabada ese ma ia gwau, “Unai murinai lau ese Sedekaia, Iuda ena king, bona iena durua taudia, bona inai hanua lalonai hanaia gorere ese ia hamasea lasi taudia do lau abia, bona Nebukanesa ena siahu henunai umui do lau atoa. Ia ese tuari kaia ena matana dekena amo umui do ia alaia mase, mai bogahisihisi lasi. Ia ese umui ta do ia ruhaia lasi, bona umui ta do ia bogahisihisi henia lasi. \p \v 8 “Bona inai bese taudia danu do umui hamaoroa, do umui gwau, ‘Lohiabada be inai bamona ia hereva noho: Kamonai, lau ese mauri dalana bona mase dalana be emui vairana dekenai lau atoa vadaeni. \v 9 Inai hanua lalonai do ia noho tauna be tuari kaia, bona hitolo, bona hanaia gorere dikana dekena amo do ia mase. To ia sibona bema hanua dekena amo murimurinai do ia raka, bona sibona be Babulonia taudia, idia gini hagegea taudia dekenai do ia henia tauna, be do ia mase lasi, to iena mauri do ia dogoatao.’ ” \p \v 10 Lohiabada ma ia gwau, “Momokani lau ese egu vairana lau ha-aukaia vadaeni inai hanua dekenai, do lau naria lasi, to do lau hadikaia ore. Babulonia ena king dekenai inai hanua do lau henia, bona ia ese lahi dekena amo do ia gabua ore.” \s1 Iuda ena king taudia edia kerere davana \p \v 11 Ma Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Ieremia e, Iuda king bona iena ruma taudia be inai bamona do oi hamaoroa, do oi gwau, ‘Davida ena terona dekenai umui helai taudia e, Lohiabada ena hereva do umui kamonai! \v 12 Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau: \b \q1 “ ‘Dina ibounai lalonai kota maoromaoro do umui karaia, \q1 bona bema tau ta ese ma tau ta ena gau ia henaoa neganai, \q1 unai henaoa tauna ena kerere davana do umui henia momokani. \q1 Unai dekena amo ena gau ia boio tauna, \q1 ena hisihisi do umui hanamoa, \q1 egu badu siahu bada, \q1 be lahi hegeregerena do ia hedinarai garina, \q1 vadaeni do ia gabua, \q1 bona tau ta do ia habodoa diba lasi, \q1 emui kara dika dainai. \q1 \v 13 Ierusalema dekenai umui noho taudia e, \q1 umui be koura ena ataiai umui noho. \q1 Nadi badana ta, \q1 tano palaka ena ataiai momokani gabunai umui noho, \q1 to lau ese umui do lau tuari henia. \q1 Umui gwau: \q1 “Daika ese ai do idia tuari henia diba? \q1 Daika ese aiemai noho gabudia idia vareai diba?” \q1 \v 14 Lau Lohiabada ma lau gwau: \q1 ‘Emui kerere davana do lau henia, \q1 emui kara edia dika hegeregerena. \q1 Lau ese emui king ena ruma badana, \q1 be lahi dekenai do lau gabua, \q1 bona unai lahi ese, \q1 emui ruma ia hagegea noho gabudia ibounai do ia gabua ore.’ ” \c 22 \s1 Ieremia ena sisiba Iuda ena king dekenai \p \v 1 Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Oi lao, Iuda ena king ena ruma do oi raka vareai, bona king mai iena hesiai taudia do oi hereva henia, \v 2 do oi gwau, ‘Iuda ena king e, Davida ena terona dekenai oi helai noho. Oi ese Lohiabada ena hereva do oi kamonai, oi bona oiemu hesiai taudia, bona oiemu bese taudia, inai iduara lalonai idia raka vareai noho taudia danu. \v 3 Lohiabada be inai bamona ia hereva noho: Kota maoromaoro bona kara maoromaoro danu do umui karaia, bona bema tau ta ena gau be ma tau ta ese ia henaoa noho neganai, unai tau be, ia hisihisi henia tauna dekena amo do umui hamauria. Idau bese tauna bona tamana sinana lasi maragi taudia, bona vabu do umui kara dika henia lasi, bona dagedage henidia lasi. Bona kerere lasi taudia do umui alaia lasi inai gabu dekenai. \v 4 Badina be inai hereva bema umui kamonai henia momokani neganai, Davida ena bese taudia be iena king siahuna do idia dogoatao noho. Bona idia ese inai king ena ruma ena iduara badadia lalonai do idia vareai noho, kariota dekena amo bona hosi dekena amo danu. \v 5 To bema inai egu hereva umui kamonai henia lasi neganai, lau be egu ladana dekenai lau gwauhamata inai, inai ruma badana be do ia dika momokani.’ ” \p \v 6 Ma Lohiabada ia gwau, “Lau Lohiabada dekenai inai Iuda king ena ruma be mai ena hairaina, Gileada tano, bona Lebanona Ororo tano edia hairaina bamona, to gabu dikana, tau ta ia noho lasi gabuna do lau halaoa. \v 7 Lau ese tuari orea lau siaidia noho, idia ese inai king ena ruma namona do idia hadikaia ore totona. Idia ese ira momo do idia mailaia, inai ruma ena sida audia namodia do idia utua diho, bona lahi dekenai do idia gabua ore. \p \v 8 “Gabeai, idau bese taudia momo do idia hanaia mai, bona idia ta ta dekenai do idia nanadaia, do idia gwau, ‘Badina dahaka Lohiabada ese inai hanua bada herea dekenai be inai bamona ia karaia vadaeni?’ ” \v 9 Vadaeni haida be do idia haere, do idia gwau, “Badina be edia Dirava, Lohiabada, ena taravatu idia rakatania, dirava idaudia idia tomadiho henia, bona edia hesiai gaukara idia karaia.” \s1 Ieremia ena hereva king Iehoahasa totona \q1 \v 10 Iuda taudia e, king Iosaia totona do umui taitai lasi. \q1 Ia mase dainai do umui tai lasi. \q1 To iena natuna Iehoahasa totona do umui taitai, \q1 badina idia ese ia do idia abia lao, \q1 bona do ia giroa mai lasi. \q1 Ia vara tanona be nega ta do ia itaia lou lasi. \b \p \v 11 Badina be Iosaia ena natuna Iehoahasa, iena tamana ena gabu ia abia king dagi dekenai tauna, be Lohiabada ese ia herevalaia, ia gwau, “Ia be inai gabu dekena amo ia lao vadaeni, bona do ia giroa mai lasi. \v 12 Ia be hesiai mai guia danu dekenai idia abia lao tano dekenai do ia mase, bona ia be inai tano nega ta do ia itaia lou lasi.” \s1 Ieremia ena hereva king Iehoiakimi totona \q1 \v 13 Kara gagevagageva dekena amo, \q1 iena ruma ia haginia noho, \q1 bona kara koikoi dekena amo, \q1 unai ruma ia habadaia noho, \q1 bona iena tano taudia ia fosia, \q1 davana lasi dekenai do idia gaukara. \q1 Unai bamona dikadia ia karaia tauna, \q1 be dika momokani do ia davaria. \q1 \v 14 Badina unai tau be ia gwau, \q1 “Lau ese ruma badana ta do lau haginia, \q1 iena ataiai daiutudia be bada momokani.” \q1 Vadaeni ia ese uindo haida ia karaia, \q1 bona sida audia namodia dekena amo, \q1 be haba ia koua namonamo, \q1 bona peni ena kala kakakaka dekena amo ia penia namonamo. \b \q1 \v 15 To oi ese ruma namona, \q1 mai sida audia danu oi karaia diba dainai, \q1 oi be oi laloa oi be king namona ta, a? \q1 Oiemu tamana be aniani bona inuinu hegeregerena ia abia vadaeni, \q1 bona kota maoromaoro, \q1 bona kara maoromaoro ia karaia, ani? \q1 Bona unai dainai iena kara ibounai lalonai anina idia vara. \q1 \v 16 Ia ese ogogami taudia bona gau lasi taudia, \q1 be kota lalonai ia durudia. \q1 Unai dainai iena namo ia vara. \q1 Inai bamona ia karaia noho tauna ese, \q1 Lohiabada ia diba, ani? \q1 Lohiabada diba kara ena anina be unai, ani? \q1 \v 17 To oiemu matana ese, \q1 gau ta ia itaia noho lasi, \q1 bona oiemu lalona ese, \q1 gau namona ta ia laloa lasi, \q1 to koikoi dekena amo oi abia kohu sibona oi laloa noho. \q1 Kerere lasi taudia alaia mase kara, \q1 bona taunimanima dagedage henidia kara danu oi laloa momo noho. \q1 Lohiabada ena hereva be unai. \b \q1 \v 18 Unai dainai, \q1 Lohiabada ese Iehoiakimi, \q1 Iuda king Iosaia ena natuna, \q1 be inai bamona ia herevalaia, ia gwau, \q1 “Iehoiakimi do ia mase neganai, \q1 tau ta be ia totona do ia taitai lasi, \q1 do idia gwau lasi, ‘Egu tadikakana e!’ o, ‘Egu taihuna e!’ \q1 Bona ta be do ia gwau lasi, \q1 ‘Egu lohia e,’ o ‘Egu king e!’ \q1 \v 19 To Iehoiakimi do idia guria, \q1 be doniki do idia guria hegeregerena. \q1 Do idia veria lao, \q1 Ierusalema ena magu iduara murimurinai do idia negea lao.” \s1 Ieremia ena hereva, Ierusalema ena dika davana totona \q1 \v 20 Ierusalema taudia e, \q1 Lebanona dekenai do umui daekau lao, \q1 bona do umui boiboi. \q1 Basana dekenai do umui lao, do umui tai bada. \q1 Abarima dekena amo do umui taitai mai boiboi danu, \q1 badina be umui idia durua taudia ibounai idia mase ore vadaeni. \q1 \v 21 Umui noho namo neganai, \q1 Lohiabada ese umui ia sisiba henia, \q1 to iena sisiba umui kamonai henia lasi. \q1 Umui be eregabe taudia ia mai bona hari, \q1 emui dala be inai bamona. \q1 Umui ese Lohiabada umui kamonai henia lasi momokani. \q1 \v 22 Emui lohia taudia be lai ese do ia hodaia oho. \q1 Umui do idia durua gwauraia taudia, \q1 be tuari taudia ese do idia abia lao, \q1 hesiai gaukara mai guia danu do idia karaia. \q1 Emui hanua be hemarai bada do ia davaria, \q1 emui kara dika ibounai dainai. \q1 \v 23 Umui ese sida audia, \q1 Lebanona dekena amo gaudia, \q1 edia huanai umui noho namonamo noho, \q1 to hisihisi do umui abia, \q1 natuna ia havaraia noho hahine ena hisihisi bamona. \q1 Unai neganai emui tai, \q1 be do ia bada herea momokani. \s1 Dirava ese Iehoiakini ena dika davana do ia henia \p \v 24 Lohiabada ese king Iehoiakini, Iuda ena king Iehoiakimi ena natuna tau ia hamaoroa, ia gwau, “Lau be Mauri ena Dirava, bona inai ladana dainai lau gwauhamata inai, oi be egu imana idibana ena rini namona momokani, to lau ese oi do lau kokia ore. \v 25 Bona oiemu mauri haorea dalana idia tahua noho taudia, idia dekenai oi gari taudia dekenai, oi do lau henia. Io, Babulonia ena king, Nebukanesa bona iena tuari taudia dekenai oi do lau henia. \v 26 Lau ese oi bona oiemu sinana, oi ia havaraia hahine, be idau tano, ia lalonai umui ruaosi umui vara lasi tano, dekenai umui do lau negea lao. Unuseni umui ruaosi do umui mase. \v 27 Umui ese inai emui tano korikori dekenai giroa mai do umui ura henia bada, to nega ta do umui giroa mai lasi.” \b \q1 \v 28 Inai tau Iehoiakini be negea gauna ta, \q1 ia makohia vadaeni urona ta, \q1 tau ta ia ura henia lasi gauna ta, a? \q1 Badina dahaka ia, \q1 mai iena natuna danu idia negea lao? \q1 Idia diba lasi tano dekenai idia negedia vadaeni. \q1 \v 29 Tano e, tano e, tano e, \q1 Lohiabada ena hereva do umui kamonai. \q1 \v 30 Lohiabada be inai bamona ia hereva noho, ia gwau, \q1 “Inai tau ena sivarai be inai bamona do umui torea: \q1 ‘Ia ese iena natudia do ia haboioa, \q1 bona iena mauri dinadia lalonai, \q1 namo ta do ia davaria lasi. \q1 Badina be iena bese tauna ta ese, \q1 Davida ena terona dekenai do ia helai lasi, \q1 bona idia ta be Iuda dekenai do ia lohia karaia lou lasi.’ ” \c 23 \s1 King namona momokani ese dohore Israela ia gunalaia \p \v 1 Lohiabada be ia hereva, ia gwau, “Lauegu bese idia gunalaia kerere taudia be davana dikana momokani do idia davaria. Idia be hegeregere mamoe naria taudia dikadia bamona, edia mamoe idia hadikaia, bona idia luludia kava. \v 2 Unai dainai lau Lohiabada, Israela ena Dirava, lau ese umui, egu bese edia gunalaia taudia lau sisiba henia inai: Umui ese egu mamoe umui lulua lao kava, idia heau kava gabu momo dekenai. Umui naridia namonamo lasi. Unai dainai lau Lohiabada ese umui emui dika ena davana do lau henia. \p \v 3 “Lauegu bese taudia, tano idauidau dekenai lau luludia, idia noho taudia be do lau haboua lou. Bona do lau hakaudia mai, edia gabu korikori dekenai do idia vareai lou. Unuseni natuna momo do idia havaraia, bona bese badana ma do idia lao. \v 4 Lau ese gunalaia taudia matamatadia do lau abia hidi, bona idia ese egu mamoe do idia naria namonamo. Lauegu bese be do idia gari lou lasi, bona idia ta be do ia boio lasi. Lau, Lohiabada, lau hereva inai.” \p \v 5 Ma Lohiabada ia gwau, “Kamonai! Nega ia mai noho, lau ese King ta, kara maoromaoro Tauna, do lau abia hidi. Ia be Davida ena tubuna ta. Inai King ese mai aonega, mai kara maoromaoro, bona mai kara namona danu inai tano do ia gunalaia. \v 6 Ia be King neganai, Iuda taudia edia noho mauri be namo, bona Israela taudia be mai maino danu do idia noho. Bona idia ese inai King ena ladana do idia atoa, ‘Lohiabada be Iseda Kara Maoromaoro.’ ” \p \v 7 Lohiabada ma ia gwau, “Ma nega ia mai noho, taunimanima be inai bamona do idia hereva lou lasi: ‘Mauri Lohiabada, Aigupito dekena amo Israela taudia ia hakaua Diravana ena ladana dainai lau gwauhamata inai.’ \v 8 Lasi. To inai bamona do idia hereva, ‘Mauri Lohiabada, mirigini kahana tanona, bona ia luludia lao tanodia ibounai dekena amo Israela taudia ia hakaua lou mai Diravana ena ladana dainai lau gwauhamata inai.’ Unai neganai idia edia tano korikori dekenai do idia noho.” \s1 Ieremia ese Lohiabada ena sisiba ia henia, peroveta koikoi taudia dekenai \q1 \v 9 Ieremia ia gwau, \q1 “Lauegu kudouna be egu lalona dekenai ia makohia. \q1 Lau heudeheude noho, \q1 lau be inua kekero tauna bamona, Lohiabada dainai, \q1 bona Lohiabada ena hereva helagadia dainai. \q1 \v 10 Badina be inai tano ena taunimanima ese, \q1 Lohiabada idia rakatania vadaeni, \q1 bona headava taudia momo ese, \q1 heudahanai idia karaia noho. \q1 Taunimanima ese unai bamona kara dika idia karaia noho, \q1 bona edia goada idia gaukaralaia kerere. \q1 Unai dainai Lohiabada ese, \q1 iena sisiba hereva ia badinaia, \q1 bona ia ese unai tano ia hadikaia. \q1 Rei gabudia ibounai be ia ese ia hakaukaua vadaeni.” \b \q1 \v 11 Lohiabada ia hereva, ia gwau, \q1 “Peroveta taudia bona hahelagaia taudia ese, \q1 Dirava diba lasi taudia edia kara bamona idia karaia noho. \q1 Lauegu Dubu Helaga lalonai danu, \q1 edia kara dikadia lau itaia vadaeni. \q1 \v 12 Unai dainai idia edia raka dalana be, \q1 moru gabuna bona dibura gabuna do lau halaoa. \q1 Vadaeni idia be do idia hekwakwanai, \q1 bona do idia moru. \q1 Lau ese edia dika davana ena nega lau gwauraia vadaeni, \q1 bona lau ese dika bada idia edia latanai do lau atoa. \q1 \v 13 Lau ese Samaria tano ena peroveta taudia, \q1 edia kara dika lau itaia vadaeni. \q1 Idia ese Bala ena ladana dekenai idia hereva vadaeni, \q1 bona lauegu bese taudia idia hakaua kerere vadaeni. \q1 \v 14 To Ierusalema ena peroveta taudia lau itaia danu, \q1 idia edia dika ese, \q1 Samaria peroveta taudia edia dika ia hanaia. \q1 Ierusalema peroveta taudia ese heudahanai idia karaia, \q1 bona hereva koikoi idia gwauraia danu. \q1 Idia ese kara dika taudia edia kara idia durua noho. \q1 Unai dainai taunimanima ibounai ese, \q1 edia kara dika idia hadokoa lasi. \q1 Lauegu vairana dekenai, idia ibounai edia dika, \q1 be Sodoma bona Gomora taudia edia dika hegeregerena. \q1 \v 15 Unai dainai, lau, Siahu Ibounai Lohiabada ese, \q1 Ierusalema ena peroveta taudia lau herevalaia inai: \q1 ‘Lau ese mamina dika avadia do lau henidia, \q1 do idia ania, \q1 bona poisini do lau henidia, \q1 do idia inua, \q1 badina be Dirava negea kara, \q1 be idia ese idia habadaia inai tano ibounai dekenai.’ ” \p \v 16 Siahu Ibounai Lohiabada ese Ierusalema taudia ia hamaoroa, ia gwau, “Peroveta taudia edia hereva do umui kamonai lasi. Idia be umui dekenai idia hereva koikoi noho, idia gwau umui emui noho be do ia namo. Idia ese sibodia edia laloa sibona idia gwauraia noho. Lau ese inai hereva lau henidia lasi. \v 17 Idia ese, lau Lohiabada egu hereva idia negea momokani taudia dekenai idia hamaoroa noho, idia gwau, ‘Lohiabada ia gwau: Do umui noho namo herea.’ Bona hekokoroku taudia, sibodia edia laloa dekena amo idia raka noho taudia, dekenai inai peroveta taudia idia gwau: ‘Dika be umui emui latanai do ia kamokau diba lasi.’ ” \p \v 18 Ieremia ia hereva, ia gwau, “Inai peroveta taudia edia huanai, daika ese Lohiabada ena hunia laloa ia diba? Idia daika ese Lohiabada ena hereva ia kamonai henia, o Lohiabada ena hereva ena anina ia diba? \v 19 Kamonai! Lohiabada ena badu be tau dikadia edia latanai do ia diho mai, lai guba bada hegeregerena. \v 20 Lohiabada ena badu do ia ore lasi, ela bona iena laloa gaudia ibounai do ia karaia haorea. Gabeai nega lalonai, iena bese taudia be inai gaudia edia anina do idia diba.” \p \v 21 Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Lau ese inai peroveta koikoi taudia lau siaia lasi, to hereva gwauraia totona idia heau lao. Lau ese hereva ta idia dekenai lau henia lasi, to idia ese lauegu ladana dekenai hereva idia gwauraia. \v 22 Bema nega ta egu hunia laloa idia diba neganai, idia ese lauegu hereva egu bese dekenai idia gwauraia diba. Bona unai neganai, sedira egu bese taudia ese edia dala dikadia bona kara dikadia do idia rakatania. To madi, inai dala ia vara lasi.” \p \v 23 Lohiabada ma ia hereva, ia gwau, “Lau be gabu tamona sibona lau noho lasi, to gabu ibounai dekenai lau noho. \v 24 Tau ta ese lau dekena amo ia hunia diba lasi, nega ibounai lau itaia noho. Badina be lau Lohiabada be guba ena kahana ibounai bona tanobada ena kahana ibounai dekenai lau noho. \v 25 Unai peroveta taudia, hari lauegu ladana dekenai idia hereva koikoi noho, edia hereva lau kamonai vadaeni. Idia gwau, ‘Lau nihi vadaeni, bona nihi lalonai Lohiabada ese iena hereva lau dekenai ia henia.’ \v 26 Inai peroveta koikoi taudia ese sibodia edia laloa koikoi dekena amo, egu bese taudia do idia koia ela bona edena negai? \v 27 Idia laloa edia nihi, taunimanima dekenai idia hamaoroa gaudia ese lauegu bese taudia edia laloa do idia hakererea. Vadaeni unai laloa kerere dainai, lauegu bese taudia ese lau do idia laloaboio, edia tamadia ese lau idia laloaboio hegeregerena, bona Bala dekenai idia giroa lao. \v 28 Lau Lohiabada lau hereva maoromaoro inai: Bema peroveta tauna ta ese ia nihi kava neganai, ia be do ia gwau inai be nihi sibona. To bema peroveta tauna ta ese lauegu hereva ia kamonai neganai, ia ese do ia gwauraia namonamo, mai maoromaoro danu. Lauegu hereva be uiti ena anina momokani bamona, to inai peroveta koikoi taudia edia hereva be uiti ena momoru bamona sibona. \v 29 Lauegu hereva be lahi bamona, ma danu, ia be nadi ia botaia maragimaragi ena hama badana bamona.” \p \v 30 Lohiabada ia gwau, “Inai peroveta koikoi taudia lau badu henidia noho. Idia ese idia ta ta dekena amo hereva idia henaoa noho. Bona inai hereva idia gwauraia neganai, idia gwau idia be Lohiabada ena hereva. \v 31 Peroveta taudia haida danu ese, edia hereva sibona idia gwauraia, bona idia gwau unai hereva be Lohiabada ena. Unai bamona peroveta taudia be lau ese lau badu henidia noho. \v 32 Lau, Lohiabada, egu hereva do umui kamonai! Nihi koikoi dekena amo peroveta hereva idia gwauraia taudia, be lau ese lau badu henidia noho. Idia ese unai nihi idia gwauraia noho, bona edia koikoi bona hereva kava dekena amo, egu bese taudia idia hakaua kerere noho. Lau ese idia lau siaia lasi, bona idia dekenai oda ta lau benia lasi. Unai dainai idia ese durua ta inai bese taudia dekenai idia henia lasi, lasi momokani. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 “Lohiabada ena hereva metauna” idia gwauraia kara, be Dirava ese ia taravatua \p \v 33 Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Ieremia e, bema inai taudia ta, o peroveta tauna ta, o hahelagaia tauna ta ese oi dekenai idia nanadaia, ia gwau, ‘Lohiabada ena hereva metauna be dahaka?’ unai neganai do oi haere, oi gwau, ‘Umui be gau metauna Lohiabada ena vairana dekenai, bona Lohiabada ese umui do ia negea ore momokani.’ \v 34 Bema egu bese tauna ta, o peroveta tauna ta, o hahelagaia tauna ta ese inai hereva, ‘Lohiabada ena hereva metauna,’ ia gwauraia neganai, lau ese ia bona iena famili taudia do lau panisia. \v 35 To umui be inai bamona do umui hereva namo, umui ta ta dekenai do umui gwau, ‘Lohiabada ena haere be dahaka?’, o ‘Lohiabada be dahaka ia gwau?’ \p \v 36 “Unai dainai idia ese, ‘Lohiabada ena hereva metauna’ do idia gwauraia lou lasi, badina bema tau ta be unai bamona ia hereva neganai, lau ese metau bada herea iena latanai do lau atoa. Badina be taunimanima ese edia Dirava, Mauri Diravana, Siahu Ibounai Lohiabada ena hereva idia hakererea noho. \v 37 Ieremia e, peroveta taudia do oi nanadaia, do oi gwau, ‘Lohiabada ena haere be dahaka?’ o ‘Lohiabada be dahaka ia gwau?’ \v 38 Bona bema lauegu oda idia kamonai henia lasi, bema idia gwau, ‘Lohiabada ena hereva metau’, unai neganai idia do oi hamaoroa, \v 39 lau ese idia do lau abia isi, bona egu vairana dekena amo idia do lau negea daudau herea, idia bona inai hanua badana, idia bona edia sene taudia dekenai lau henia hanua. \v 40 Idia edia latanai, hemarai do lau atoa ela bona hanaihanai, ma inai hemarai be do idia laloaboio diba lasi momokani.” \c 24 \s1 Mata hanai: fig au huahua bosea ruaosi \p \v 1 Nebukanesa, Babulonia ena king ese Iehoiakini, king Iehoiakimi ena natuna, bona Iuda lohia taudia, bona imadia gaukara diba momo taudia, bona auri idia gaukaralaia diba taudia, be Ierusalema dekena amo ia abidia lao, bona gabu daudau, Babulonia dekenai ia atodia murinai, Lohiabada ese mata hanai be lau Ieremia dekenai ia hedinaraia. Fig au huahua bosea rua Lohiabada ena Dubu Helaga ena vairanai lau itaia. \v 2 Bosea ta lalonai fig huahuadia be namo herea, idia mage haraga gaudia bamona. To bosea iharuana lalonai be fig dikadia, idia dika momokani dainai, tau ta ese idia ia ania diba lasi. \p \v 3 Vadaeni Lohiabada ese lau ia nanadaia, ia gwau, “Ieremia e, oi be dahaka oi itaia noho?” \p Lau gwau, “Fig huahuadia, namodia be namo momokani, to dikadia be dika momokani, idia ania diba lasi gaudia.” \p \v 4 Vadaeni Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, \v 5 “Lau, Lohiabada, Israela ena Dirava be inai bamona lau gwau: Inai fig au huahuadia namodia hegeregerena, lau ese Iuda tano dekena amo Babulonia dekenai idia abia lao taudia lau gwauraidia, idia be namo herea, bona idia do lau bogahisihisi henia. \v 6 Lau ese idia do lau naria bona hanamoa, bona do lau hakaudia lou mai, inai edia tano dekenai. Lau ese idia do lau haginia, do lau negedia diho lasi. Lau ese idia do lau hadoa, bona idia do lau kokia lasi. \v 7 Lau ese laloa kehoa, bona laloa namodia do lau henidia, bona do idia diba lau be Lohiabada. Unai neganai idia be egu bese do idia lao, bona lau be edia Dirava do lau lao, badina be idia ese lau dekenai do idia giroa mai, mai edia kudoudia ibounai danu. \p \v 8 “To Sedekaia, Iuda ena king, iena lohia taudia, bona Ierusalema dekenai idia naria noho, o Aigupito dekenai idia lao taudia be lau Lohiabada ese lau gwauraidia, idia be fig dikadia, ania diba lasi gaudia hegeregerena. Bona lau ese edia dika hegeregerena, idia dekenai do lau karaia. \v 9 Lau ese idia edia latanai dika bada do lau havaraia dainai, tanobada basileia ibounai taudia be do idia gari bada herea. Taunimanima ese inai Iuda taudia dainai do idia kirikiri, bona do idia hevaseha henidia, do idia hereva dika henidia, bona edia bese ena ladana do idia hadikaia, do lau luludia lao gabudia ibounai edia lalonai. \p \v 10 “Lau Lohiabada ese tuari, hitolo, bona hanaia gorere dikadia idia edia latanai do lau siaia, ia lao bona idia bona edia sene taudia dekenai lau henia tano dekenai idia ta do ia mauri noho lasi.” \c 25 \s1 Iuda taudia be lagani 70 lalonai hesiai gaukara mai guia danu idia karaia Babulonia dekenai \p \v 1 Iehoiakimi, Iuda ena king Iosaia ena natuna, ena lohia lagani namba 4 lalonai, lau Ieremia dekenai Lohiabada ena hereva ia ginidae, Iuda taudia ibounai totona. Inai lagani lalonai Nebukanesa, Babulonia ena king ese iena king dagi ia hamatamaia. \v 2 Vadaeni lau ese Iuda taudia ibounai bona Ierusalema dekenai noho taudia ibounai lau hamaoroa, lau gwau, \v 3 “Lagani 23 lalonai, Iosaia Amona, Iuda ena king, ena lohia lagani namba 13 ia mai bona hari, Lohiabada ese lau dekenai ia hereva vadaeni, bona lau ese unai hereva hegeregerena umui lau sisiba henia vadaeni, to umui be umui kamonai lasi. \p \v 4 “Momokani Lohiabada ese iena peroveta taudia, iena hesiai taudia be umui dekenai ia siaidia lou, siaidia lou. \v 5 Idia ese umui idia hamaoroa, emui lalodia do umui giroa, umui ta ta ibounai emui kara dika bona kerere do umui rakatania, unai neganai umui be inai tano dekenai do umui noho diba. Inai tano be Lohiabada ese umui bona emui sene taudia dekenai ia henia vadaeni, ia lalonai do umui noho hanaihanai totona. \v 6 Dirava idaudia do umui tomadiho henia lasi, bona edia hesiai gaukara do umui karaia lasi. Bona umui karaia kaivakuku dekena amo Lohiabada do umui habadua lasi. Unai neganai Lohiabada ese umui do ia hadikaia lasi. \p \v 7 “To Lohiabada ese ia hereva noho, ia gwau, ‘Umui ese lau dekenai umui kamonai lasi, bona emui kaivakuku, emui imadia ese idia karaia gaudia dekena amo lau umui habadua vadaeni. Unai dainai, umui dekenai dika ia vara gauna, be umui sibona ese umui mailaia vadaeni.’ ” \p \v 8 Vadaeni Siahu Ibounai Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau, “Egu hereva umui kamonai henia lasi dainai, \v 9 lau ese mirigini kahana bese taudia ibounai, bona egu hesiai tauna Nebukanesa, Babulonia ena king danu do lau boiria, inai tano, bona ena taudia, bona inai tano idia hagegea basileia ibounai hadikaia totona do lau mailaidia. Lau Lohiabada ese inai Iuda bese, bona iena badibadinai noho basileia ibounai do lau hadikaia ore momokani, hoa mai gari bada hanaihanai gabudia do lau halaodia. \p \v 10 “Inai danu, kiri bona moale edia regena be unai gabudia dekena amo do lau hadokoa, bona headava matamata tauna bona hahine edia gadodia danu. Uiti idia moia maragimaragi nadi badadia edia regena do lau haorea, bona lamepa ibounai edia diari danu do lau habodoa unai gabudia dekenai. \v 11 Inai tano ena kahana ibounai be do idia hadikaia ore, hoa bona gari gabuna do ia lao, bona inai tano ena basileia ibounai taudia ese lagani 70 lalonai Babulonia ena king ena hesiai gaukara do idia karaia. \p \v 12 “To unai lagani 70 idia ore murinai, lau Lohiabada ese Babulonia ena king bona iena bese do lau panisia edia kara dika dainai. Bona lau ese Babulonia ena tano do lau hadikaia ore, do ia dika, ia lao bona hanaihanai. \v 13 Lau ese Babulonia ena latanai inai buka lalonai lau gwauraia guna dika davana ibounai do lau havaraia, Ieremia ese basileia ibounai edia latanai ia perovetalaia dikadia ibounai. \v 14 Badina be basileia momo bona king badadia ese Babulonia taudia do idia guia, edia hesiai taudia mai guia danu do idia halaodia. Lau Lohiabada ese edia davana do lau henidia, edia kara dikadia bona edia kerere hegeregerena.” \s1 Dirava ena badu basileia idauidau dekenai \p \v 15 Lohiabada, Israela ena Dirava, ese lau dekenai ma ia hereva, ia gwau, “Inai uaina kapusi be egu badu dekenai ia honu noho. Egu imana dekena amo do oi abia, bona idia dekenai oi do lau siaia lao basileia ibounai dekenai do oi abia lao, do oi henidia, do idia inua totona. \v 16 Do idia inua neganai do idia mumuta, bona do idia kavakava, badina lau ese idia edia huanai tuari do lau siaia.” \p \v 17 Vadaeni lau ese Lohiabada ena imana dekena amo kapusi lau abia, bona ia ese idia dekenai lau ia siaia basileia ibounai dekenai unai kapusi lau henia, lau fosidia, do idia inua totona. \v 18 Ierusalema bona Iuda hanuadia, bona edia king taudia bona lohia taudia ese inai uaina idia inua, vadaeni ia ese gabu dikana, anina lasi tano, hoa mai gari bada gabuna idia ia halaoa, taunimanima ese do idia kirikirilaia, bona hereva dika henia totona, hari inai dina dekenai idia karaia noho hegeregerena. \p \v 19 Basileia ma haida edia taudia ese inai kapusi idia inua, edia ladadia be inai: \q1 Aigupito ena king, Farao, \q1 iena lohia taudia bona hesiai taudia, \q1 bona iena taunimanima ibounai. \q1 \v 20 Aigupito dekenai noho idau bese taudia danu. \q1 Usu tano ena king taudia ibounai, \q1 bona Pilistia taudia edia tano ena king taudia ibounai, \q1 Asakelona, Gasa, Ekarona, \q1 bona Asadoda do noho gabuna danu. \q1 \v 21 Bona Edoma bona Moaba bona Amono bese taudia, \q1 \v 22 Bona Turo ena king ibounai, \q1 bona Sidono ena king ibounai, \q1 bona davara ena kone, bona motumotu edia king ibounai danu. \q1 \v 23 Bona Dedana, Tema, bona Busu hanuadia, \q1 edia huina idia utua kwadogi taudia ibounai. \q1 \v 24 Bona Arabia ena king ibounai, \q1 bona idia headava hanai besedia, \q1 tano kaukau dekenai idia noho, \q1 edia king ibounai danu. \q1 \v 25 Bona Simiri, Elama bona Media edia king ibounai. \q1 \v 26 Bona mirigini kahana tanodia edia king ibounai, \q1 gabu daudaudia bona gabu kahirakahiradia danu, \q1 bona tanobada basileia ibounai, \q1 tano ena kopina kahana ibounai edia latanai danu. \q1 Idia edia murinai, Babulonia ena king ese, \q1 inai kapusi do ia inua danu. \p \v 27 Unai neganai Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Taunimanima do oi hamaoroa, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona lau oda henidia inai: ‘Inai kapusi do umui inua, do umui kekero, bona do umui mumuta, do umui moru diho, bona do umui toreisi lou lasi, tuari be umui dekenai do lau siaia dainai.’ \p \v 28 “Bema idia ura lasi oiemu imana dekena amo kapusi do idia abia neganai, do oi hamaorodia, do oi gwau, Siahu Ibounai Lohiabada ese ia oda henia inai, ia gwau, ‘Vadaeni, do umui inua! \v 29 Kamonai! Lau ese egu ladana ia noho hanua lalonai dika bada lau havaraia hamatamaia noho, vadaeni umui laloa egu panisi dekena amo do umui heau diba, a? Lasi, davana abia dekena amo do umui heau mauri diba lasi, badina be lau ese tanobada ena kahana ibounai dekenai tuari do lau siaia lao. Lau inai, Siahu Ibounai Lohiabada lau hereva noho inai.’ \p \v 30 “Ieremia e, oi ese egu hereva ibounai do oi gwauraia. Inai taudia dekenai do oi hereva inai bamona: \b \q1 “ ‘Lohiabada be ataiai dekena amo do ia boiboi, \q1 iena noho gabuna helagana dekena amo, \q1 iena gadona do ia habadaia. \q1 Iena bese taudia dekenai do ia boiboi. \q1 Do ia boiboi, \q1 vain huahua idia moia palaka noho taudia idia boiboi bamona. \q1 Tanobada noho taudia ibounai ese, \q1 iena boiboi do idia kamonai. \q1 \v 31 Inai boiboi ena regena do ia daekau lao, \q1 ela bona tanobada ena dokona gabudia ibounai dekenai. \q1 Lohiabada ese taunimanima ibounai do ia kota henidia, \q1 bona ia ese kara dika taudia do ia alaia mase. \q1 Lohiabada ia hereva vadaeni inai.’ ” \q1 \v 32 Siahu Ibounai Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Kamonai! Dika be basileia ta dekena amo, \q1 ela bona ma basileia ta dekenai ia lao noho. \q1 Lai guba badana momokani be ia toa hamatamaia noho, \q1 tanobada ena dokona gabudia daudaudia dekena amo.” \b \p \v 33 Unai neganai Lohiabada ese ia alaia ore vadaeni taudia edia tauanidia be tanobada ena dokona gabuna ela bona tanobada ena dokona gabuna dekenai do idia hekure noho. Tau ta ese idia dainai do ia taitai lasi, bona tau ta ese idia do ia haboua lasi, bona tau ta ese idia do ia guria lasi. Idia be tano ena kopina dekenai do idia noho, boromakau ena kukuri hegeregerena. \b \q1 \v 34 Mamoe naria taudia e, do umui tai, \q1 tai mai boiboi danu. \q1 Mamoe hakaua taudia e, \q1 tano kahu dekenai do umui hekure giroagiroa. \q1 Badina be umui do idia hamasea dinana, \q1 be ia ginidae vadaeni. \q1 Do umui moru diho, \q1 mamoe tau idia mase bamona. \q1 \v 35 Mamoe naria taudia be mai edia hunia gabuna ta lasi. \q1 Mamoe hakaua taudia be mai edia heau mauri gabuna ta lasi. \q1 \v 36 Do umui kamonai, \q1 mamoe naria taudia idia tai noho. \q1 Mamoe hakaua taudia idia tai noho, \q1 mai boiboi danu, \q1 badina be Lohiabada ese edia rei gabudia ia hadikaia ore noho. \q1 \v 37 Bona edia magu, \q1 edia maino abia gabudia, \q1 be Lohiabada ese ia hadikaia ore noho, \q1 iena badu mai siahu danu dainai. \q1 \v 38 Lohiabada ese iena bese taudia ia rakatania vadaeni, \q1 laiona ese iena nadi kohua ia rakatania bamona. \q1 Bona iena bese edia tano do ia dika lao, \q1 tuari taudia edia tuari dainai, \q1 bona Lohiabada ena badu siahu bada dainai. \c 26 \s1 Ieremia be kota dekenai idia mailaia \p \v 1 Iehoiakimi, Iuda ena king tauna, Iosaia ena natuna be Iuda edia king dagi ia abia hamatamaia neganai, \v 2 Lohiabada ese lau dekenai ia hereva henia, ia gwau, “Ieremia e, Dubu Helaga ariara gabu ena magu lalonai do oi gini, bona Iuda hanua ibounai dekena amo tomadiho totona idia mai taudia do oi hereva henia. Lau ese oi dekenai lau oda hereva ibounai do oi gwauraia, hereva ta do oi hunia lasi. \v 3 Sedira taunimanima be do idia kamonai, bona edia kara dika do idia hadokoa. Bema unai bamona idia karaia neganai, lauegu laloa do lau senisia, bona idia do lau hadikaia ore palani do lau karaia lasi. Edia kara dika davana do lau karaia lasi.” \p \v 4 Lohiabada ese lau ia hamaoroa, taunimanima dekenai do lau hereva henia, do lau gwau, “Lohiabada ia gwau: Lau Lohiabada, be guna lau gwau umui ese lau do umui kamonai henia, bona umui lau henia vadaeni hadibaia hereva do umui badinaia. \v 5 Bona umui dekenai lau siaia noho hesiai taudia, peroveta taudia edia hereva do umui kamonai namonamo. To umui ese edia hereva nega ta umui kamonai henia lasi. \v 6 Bema lauegu hereva do umui kamonai henia lasi noho neganai, lau ese inai Dubu Helaga dekenai, be Silo dekenai lau karaia hegeregerena do lau karaia. Bona unai neganai, tanobada bese idauidau taudia ese inai hanua, be do idia kirikirilaia noho gauna, do lau halaoa!” \p \v 7 Hahelagaia taudia, peroveta taudia, bona taunimanima ibounai, be Dubu Helaga lalonai inai lau Ieremia egu hereva idia kamonai. \v 8 Unai Lohiabada ese ia oda henia, do lau gwauraia hereva ia ore neganai, unai taudia ibounai ese lau idia dogoatao, bona idia boiboi, idia gwau, “Inai hereva oi gwauraia dainai oi be do oi mase!” \v 9 Ma idia gwau, “Badina dahaka oi ese Lohiabada ena ladana dekenai oi hereva, inai Dubu Helaga be do idia hadikaia ore, Silo idia hadikaia ore bamona, bona tau ta do ia noholaia lasi?” Unai neganai, taunimanima ibounai ese lau idia hagegea noho. \p \v 10 Iuda ena lohia taudia ese inai kara ena sivarai idia kamonai neganai, king ena ruma dekena amo idia daekau mai haraga, Dubu Helaga dekenai. Vadaeni, idia ese Iduara Matamata, Dubu raka vareai gabuna dekenai idia helai diho. \v 11 Unai neganai hahelagaia taudia bona peroveta taudia ese lohia taudia bona taunimanima idia hamaoroa, idia gwau, “Inai tau ese iseda hanua ia hereva dika henia. Umui ese iena hereva umui kamonai vadaeni. Namona be hereva ita gwauraia, ia be do ia mase.” \p \v 12 Vadaeni lau Ieremia ese idia dekenai lau haere henia, lau gwau, “Lohiabada ese lau ia siaia, unai umui kamonai vadaeni hereva ibounai do lau gwauraia totona, Dubu Helaga bona inai hanua hadikaia totona hereva be unai. \v 13 Umui ese emui noho mauri do umui haidaua, bona Lohiabada emui Dirava do umui kamonai henia. Bema unai bamona umui karaia neganai, ia ese iena laloa do ia giroa, bona unai hadikaia kara, ia gwauraia umui emui latanai do ia atoa gauna, be do ia karaia lasi. \v 14 To lau be umui emui siahu henunai lau noho. Umui emui laloa namona bona laloa maoromaoro hegeregerena, lau dekenai do umui karaia. \v 15 To lau ura do umui diba namonamo, bema lau umui alaia mase neganai, umui ese kerere lasi tauna do umui alaia. Bona inai kara kerere be inai hanua ena latanai, bona inai hanua ena taudia edia latanai do ia noho. Badina be Lohiabada ese momokani lau ia siaia, umui dekenai do lau sisiba henia totona.” \p \v 16 Vadaeni hanua lohia taudia bona taunimanima ibounai ese hahelagaia taudia bona peroveta taudia idia hamaoroa, idia gwau, “Namo lasi inai tau do ita gwauraia ia mase, badina be ia ese Lohiabada iseda Dirava ena ladana dekenai ita dekenai ia hereva vadaeni.” \p \v 17 Unai murinai taubadadia haida idia toreisi, hebou taudia idia hamaoroa, idia gwau. \v 18 “Hesekaia be Iuda ena king neganai, peroveta tauna Mika, Moresete hanua tauna ese Iuda taudia ia hamaoroa, ia gwau, \q1 ‘Siahu Ibounai Lohiabada ia gwau: \q1 Ierusalema be momoru kava gabuna do ia lao, \q1 bona Siona be anina lasi tano bamona do ia lao, \q1 uma totona do idia geia ore. \q1 Bona hari Dubu Helaga ena ororo be uda gabuna do ia lao.’ \p \v 19 “King Hesekaia ese inai Mika ena hereva ia kamonai, to ia ese Mika ia alaia lasi. Lasi momokani! Hesekaia ese Lohiabada ia gari henia, bona ia ese Lohiabada ena laloa namona do ia abia dalana ia tahua. Unai neganai Lohiabada sibona ese iena laloa ia giroa, bona idia ia hadikaia kara, ia gwau do ia karaia gauna, be ia ese ia karaia lasi. To ita ese dika badana be ita sibona iseda latanai ita atoa gwauraia noho.” \p \v 20 Ma tau ta danu Lohiabada ena ladana dekenai ia peroveta. Iena ladana be Uria Semaia, Kiriata Iarimi hanua tauna. Ia ese inai hanua, bona inai bese hadikaia hereva ia gwauraia, Ieremia ia gwauraia hegeregerena. \p \v 21 Vadaeni king Iehoiakimi bona iena tuari taudia bona iena opesa taudia be Uria ena hereva gauna idia kamonai neganai, king ese Uria do ia alaia dalana ia tahua. To Uria ia kamonai, vadaeni mai gari danu ia heau mauri Aigupito dekenai. \v 22 To king Iehoiakimi ese iena tau haida Aigupito dekenai ia siaia lao. Idia be Elanatana Akaboro bona tau haida ia danu. \v 23 Idia ese Uria idia mailaia lou king Iehoiakimi dekenai. Vadaeni Iehoiakimi ese Uria ia alaia mase, bona iena tauanina be hanua taudia idia guria gabuna dekenai idia negea. \p \v 24 To Ahikama Sapana ese lau, Ieremia, ia durua dainai, idia ese taunimanima dekenai lau idia henia lasi, vadaeni lau idia alaia lasi. \c 27 \s1 Ieremia ese boromakau ena maduna ia huaia \p \v 1 Sedekaia, Iuda ena king, ia lohia hamatamaia neganai, inai hereva be Lohiabada dekena amo ia mai, lau Ieremia dekenai ia ginidae. \v 2 Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Boromakau kopina varodia bona boromakau ena maduna auna do oi karaia, bona oiemu aiona dekenai do oi kwatua. \v 3 Unai neganai hereva be do oi siaia, Edoma bona Moaba edia king taudia, bona Turo bona Sidono edia king taudia dekenai. Inai hereva be unai king edia hereva gwauraia taudia dekena amo do oi siaia lao, badina unai hereva gwauraia taudia be hari Ierusalema dekenai idia noho, king Sedekaia do idia itaia totona. \v 4 Inai hereva be unai taudia dekenai do oi henia, edia biagudia king taudia dekenai do idia abia lao, do idia gwauraia, do idia gwau, ‘Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava be inai bamona ia hereva: \p \v 5 “ ‘Egu siahu badana bona goada dekena amo tanobada lau karaia, taunimanima bona tanobada ena boroma idauidau danu, bona lau ura henidia taudia dekenai tanobada lau henia. \v 6 Harihari inai tano ibounai be egu hesiai tauna Nebukanesa, Babulonia ena king, ena siahu henunai lau atodia vadaeni, bona tanobada boromadia danu lau henia vadaeni, idia ese iena hesiai gaukara do idia karaia totona. \v 7 Bese ibounai ese Nebukanesa, bona iena natuna bona tubuna edia hesiai gaukara do idia karaia, ia lao bona Nebukanesa ena tano korikori ena moru nega do ia ginidae. Unai neganai iena bese, Babulonia taudia, be basileia badadia bona king badadia ese do idia halusia, bona do idia guia. Vadaeni Babulonia taudia ese hesiai gaukara mai guia danu do idia karaia. \p \v 8 “ ‘To harihari, bema bese ta o basileia ta ese inai Nebukanesa, Babulonia ena king, ena hesiai gaukara do idia karaia lasi, o iena siahu henunai do idia noho lasi neganai, lau ese unai bese ena davana do lau henia, tuari bona hitolo bona hanaia gorere dikana dekena amo, ela bona Nebukanesa dekena amo unai bese do lau hadikaia ore momokani. Lau Lohiabada lau hereva inai. \v 9 Unai dainai, emui peroveta taudia, o emui laki gwauraia taudia, o emui nihi taudia, o mase taudia edia lauma dekenai idia nanadaia taudia, o emui meamea taudia ese, bema umui idia hamaoroa, idia gwau, “Babulonia ena king ena hesiai gaukara do umui karaia lasi,” neganai, umui ese idia dekenai do umui kamonai henia lasi. \v 10 Badina idia be peroveta koikoi taudia umui dekenai, bona idia dainai, umui be emui tano dekena amo daudau do umui lao, lau ese umui do lau lulua lao, bona do umui mase. \v 11 To bema bese ta ese Babulonia ena king ena siahu henunai do ia noho, bona iena hesiai gaukara do ia karaia neganai, lau ese unai bese be sibona edia tano korikori dekenai do lau atodia lou, bona tano do idia birulaia, bona unai edia tano dekenai do idia noho. Lau Lohiabada lau hereva inai.’ ” \p \v 12 Vadaeni lau Ieremia ese inai hereva Sedekaia, Iuda ena king dekenai lau hamaoroa, lau gwau, “Babulonia ena king ena siahu henunai do oi lao. Ia bona iena bese taudia edia hesiai gaukara do umui karaia, bona unai neganai do umui mauri noho. \v 13 Anina be dahaka oi bona oiemu bese taudia be tuari, o hitolo, o hanaia gorere dikana dekena amo do umui mase? Badina Lohiabada ia gwau unai bamona do ia vara bese ta dekenai, bema unai bese ese Babulonia ena king ena siahu henunai ia lao lasi neganai. \v 14 Inai peroveta taudia idia gwau, ‘Babulonia king ena siahu henunai do umui lao lasi’ taudia, edia hereva do oi kamonai lasi, badina idia ese peroveta hereva koikoi oi dekenai idia gwauraia noho. \v 15 Lohiabada ia hereva vadaeni, ia ese unai peroveta taudia ia siaia lasi, bona idia ese iena ladana dekenai hereva koikoi oi dekenai idia gwauraia noho. Unai dainai ia ese oi do ia lulua murimurina dekenai, bona do oi mase, oi bona oi idia koia noho peroveta taudia danu.” \p \v 16 Unai neganai lau ese hahelagaia taudia bona taunimanima ibounai lau hamaoroa, lau gwau, “Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau: Emui peroveta taudia be idia peroveta noho, idia gwau, ‘Kamonai, Lohiabada ena Dubu Helaga ena kohu be nega sisina lalonai Babulonia dekena amo do idia mailaia lou,’ to edia hereva do umui kamonai lasi, badina idia ese peroveta hereva koikoi umui dekenai idia gwauraia noho. \v 17 Idia do umui kamonai henia lasi, to Babulonia king ena hesiai gaukara do umui karaia, vadaeni do umui mauri noho. Anina be dahaka inai hanua be do idia hadikaia ore momokani? \v 18 Bema idia be peroveta taudia korikori, bona bema Lohiabada ena hereva be idia dekenai, namona be idia ese Siahu Ibounai Lohiabada do idia noia, Lohiabada ena Dubu do noho kohudia, bona king ena ruma bona Ierusalema dekenai do noho kohu be Babulonia dekenai do idia abia lao lasi.” \p \v 19 Badina be King Nebukanesa ese Iuda ena king Iehoiakini, Iehoiakimi ena natuna, bona Iuda bona Ierusalema edia lohia taudia be Babulonia dekenai ia abidia lao neganai, ia ese du badadia, auri laboralabora tanika, treila, bona Dubu Helaga ena kohu ma haida ia rakatania. \v 20 Ierusalema dekena amo Nebukanesa ese ia abidia lao lasi. \p \v 21 To Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese iena Dubu Helaga dekenai, bona Iuda king ena ruma dekenai, bona Ierusalema dekenai do noho kohudia be inai bamona ia herevalaia noho, ia gwau, \v 22 “Inai kohu be Babulonia dekenai do idia abia lao, bona unuseni do idia noho, ela bona dina ta lau ese do lau lalodia lou. Unai neganai lau ese idia do lau abidia lou, inai gabu dekenai ma do lau atodia lou. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \c 28 \s1 Hananaia ese peroveta hereva koikoi ia gwauraia \p \v 1 Unai lagani tamona lalonai Sedekaia, Iuda ena king ena lohia lagani namba 4 ena hua namba 5 lalonai, Hananaia Asuru, peroveta tauna Gibeona dekena amo, ese lau dekenai ia hereva, Lohiabada ena Dubu lalonai, hahelagaia taudia bona taunimanima ibounai edia vairana dekenai, ia gwau, \v 2 “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia hereva noho, ia gwau, ‘Lau ese Babulonia ena king ena siahu lau hamakohia vadaeni. \v 3 Lagani rua do idia ore lasi neganai, Lohiabada ena Dubu ena kohu ibounai, Nebukanesa, Babulonia ena king, ese inai gabu dekena amo ia abia, Babulonia dekenai ia abia lao gaudia, be lau ese do lau abia lou inai gabu dekenai. \v 4 Bona Iuda ena king Iehoiakini, Iehoiakimi ena natuna, bona Iuda dekena amo Babulonia dekenai idia abia lao taudia ibounai danu, be lau ese do lau hakaudia lou mai inai gabu dekenai, badina be Babulonia king ena siahu do lau hamakohia momokani. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.’ ” \p \v 5 Vadaeni peroveta tauna Ieremia ese peroveta tauna Hananaia ia hereva henia, hahelagaia taudia bona Lohiabada ena Dubu lalonai idia gini noho taudia ibounai edia vairana dekenai. \v 6 Peroveta tauna Ieremia ia gwau, “Amen! Lohiabada ese unai bamona do ia karaia be namo. Lohiabada ese oiemu peroveta hereva do ia hamomokania be namo. Lau ura bada Lohiabada ena Dubu kohudia ibounai bona abia mauri taudia danu be Babulonia dekena amo do idia abia mai lou inai gabu dekenai. Unai bamona bema ia vara be namo. \v 7 To lau ese inai hereva oiemu vairana dekenai bona taunimanima ibounai edia vairana dekenai lau gwauraia inai, do umui kamonai: \v 8 Peroveta taudia gunadia, ita ruaosi do mauri lasi neganai, nega gunadia dekena amo, tuari bona hitolo bona hanaia gorere dikadia be tano momo, bona basileia badadia edia latanai idia perovetalaia. \v 9 To maino ia perovetalaia tauna, be ita diba lasi unai peroveta hereva ia momokani o lasi. To gabeai, bema iena hereva be momokani ia vara, unai neganai sibona do ita diba Lohiabada ese unai peroveta tauna ia siaia mai, bona ia dekenai ia hereva vadaeni.” \p \v 10 Vadaeni peroveta tauna Hananaia ese maduna auna be peroveta tauna Ieremia ena aiona dekena amo ia kokia, bona ia hamakohia. \v 11 Bona Hananaia be taunimanima ibounai edia vairana dekenai ia hereva, ia gwau: “Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau: Lau ese inai bamona do lau karaia Nebukanesa, Babulonia ena king dekenai. Nebukanesa ese bese ibounai edia aiodia dekenai ia atoa maduna inai bamona do lau hamakohia. Bona lagani rua do idia ore lasi lalonai, inai kara do lau karaia.” Vadaeni lau Ieremia ese unai gabu lau rakatania. \p \v 12 Peroveta tauna Hananaia ese maduna auna be Ieremia ena aiona dekena amo ia hamakohia murinai, nega sisina ia lao vadaeni, bona Lohiabada ena hereva be Ieremia dekenai ma ia ginidae, ia gwau, \v 13 “Ieremia e, oi lao, Hananaia do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lohiabada ia hereva inai: Oi ese maduna auna oi hamakohia vadaeni, to lau ese maduna ma ta, auri gauna, do lau karaia, au gauna ena gabu do ia abia. \v 14 Badina be Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia hereva, ia gwau: Lau ese inai bese ibounai edia aiodia dekenai auri maduna lau atoa vadaeni, Nebukanesa, Babulonia ena king, ena hesiai gaukara gaudia, bona idia ese iena hesiai gaukara do idia karaia momokani, badina lau ese tanobada ena boroma dagedagedia danu be Nebukanesa ena siahu henunai lau atodia vadaeni.’ ” \p \v 15 Vadaeni peroveta tauna Ieremia ese peroveta tauna Hananaia ia hamaoroa, ia gwau, “Hananaia e, oi kamonai! Lohiabada ese oi ia siaia lasi, bona oi ese inai bese taudia edia lalodia oi ania vadaeni, oiemu hereva koikoi do idia abidadama henia totona. \v 16 Unai dainai, Lohiabada be inai bamona ia hereva inai, ia gwau, ‘Kamonai, lau ese inai tanobada ena kopina dekena amo oi do lau kokia lao. Hari inai lagani lalonai oi be do oi mase, badina be Lohiabada dekenai dagedage hereva oi gwauraia vadaeni.’ ” \p \v 17 Unai lagani tamona lalonai, hua namba 7 lalonai, peroveta tauna Hananaia be ia mase. \c 29 \s1 Ieremia ena revareva Babulonia dekenai noho Iuda taudia dekenai \p \v 1 Ieremia ese revareva ta Ierusalema dekenai ia torea, ia siaia lao, Babulonia dekenai idia noho Ierusalema taudia, bona hahelagaia taudia, bona peroveta taudia dekenai. Inai taudia be guna Nebukanesa ese ia guia, bona Ierusalema dekena amo ia abidia lao, hesiai mai guia danu gaukara Babulonia dekenai do idia karaia. \v 2 Inai revareva ia siaia dinana be king Iehoiakini mai ena sinana, bona mai ena hesiai taudia, bona Iuda bona Ierusalema lohia taudia, bona imana gaukara diba momo taudia, bona auri gaukaralaia diba taudia ese Ierusalema idia rakatania murinai. \v 3 Inai revareva be Elasa Sapana bona Gemaraia Hilekaia, Iuda king Sedekaia ese Babulonia ena king Nebukanesa dekenai ia siaidia taudia, edia imana dekenai ia siaia lao. Inai revareva be inai bamona ia torea: \p \v 4 Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, ese Ierusalema dekena amo ia siaidia lao, bona Babulonia dekenai idia noho taudia dekenai inai bamona ia hamaoroa: \v 5 “Ruma do umui haginia, bona idia lalonai do umui noho. Uma do umui karaia, bona edia anina do umui ania. \v 6 Hahine do umui adavaia, bona emui natudia, tau bona hahine, do umui havaraia. Hahine haida do umui abia, emui natudia tau edia adavadia totona. Emui natudia hahine danu be edia tau dekenai do umui henia, do idia headava. Vadaeni idia ese natudia tau bona hahine ma do idia havaraia Babulonia dekenai, bona emui bese do ia bada lao noho, do ia maragi lao lasi. \p \v 7 “Unai hanua, lau ese umui lau siaia lao, hesiai gaukara do umui karaia totona hanua, ena namo do umui tahua, bona Lohiabada dekenai do umui guriguri, unai hanua taudia dainai. Badina be bema idia ese namo idia davaria neganai, umui danu ese namo do umui davaria. \v 8 Badina be lau, Lohiabada, Israela ena Dirava ese umui lau sisiba henia inai: Emui peroveta taudia bona emui meamea taudia, emui huanai idia noho taudia, idia gwau vaira neganai do idia vara gaudia idia diba, umui naria namonamo, idia ese umui do idia koia garina. Edia nihi edia sivarai do umui kamonai henia lasi. \v 9 Idia ese egu ladana dekenai hereva koikoi umui dekenai idia gwauraia noho. Lau ese idia lau siaia lasi. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni. \p \v 10 “Lau Lohiabada inai bamona ma lau hereva: Lagani 70 be Babulonia dekenai do idia ore, vadaeni lau ese umui do lau laloa lou, bona egu gwauhamata umui dekenai do lau hamomokania. Lau ese umui do lau hakaua mai lou inai gabu dekenai. \v 11 Lau Lohiabada ese egu palani umui totona lau diba. Lau ese umui do lau durua, vadaeni noho namo do umui davaria, dika ta lasi. Bona natuna momo do umui havaraia, emui bese hagoadaia totona. \v 12 Bona bema umui ese lau dekenai do umui boiboi, ma lau dekenai do umui guriguri henia neganai, lau ese umui dekenai do lau kamonai henia. \v 13 Umui ese lau do umui tahua, bona lau do umui davaria. Badina bema mai emui kudouna ibounai dekenai lau umui tahua neganai, umui ese lau do umui davaria. \v 14 Momokani umui ese lau do umui davaria, bona lau ese umui dekenai emui tano do lau henia lou. Bona bese ibounai edia huanai dekena amo, bona umui lau lulua lao gabudia ibounai dekena amo, umui do lau haboua lou. Lau Lohiabada lau hereva inai: Inai gabu dekena amo umui lau siaia lao daudau, bona inai gabu dekenai ma umui do lau hakaua mai lou. \p \v 15 “Umui gwau Lohiabada ese Babulonia dekenai umui dekenai peroveta taudia ia henia vadaeni. \v 16 To Davida ena terona latanai ia helai noho king, bona Ierusalema dekenai noho taudia ibounai, emui varavara taudia Babulonia ena hesiai mai guia danu dekenai idia lao lasi taudia be Lohiabada ese ia herevalaia inai bamona: \v 17 Siahu Ibounai Lohiabada ia gwau, ‘Kamonai, lau ese tuari, bona hitolo, bona hanaia gorere dikadia be edia latanai do lau siaia, bona fig huahua dikadia, dika bada dainai, ania diba lasi gaudia hegeregerena, idia do lau halaoa. \v 18 Io, tuari, hitolo, bona hanaia gorere dikadia dekena amo do lau hisihisi henidia noho, bona tanobada gabu idauidau dekenai do lau luludia lao. Inai lau luludia gabudia ibounai dekenai noho taudia ese idia do idia ura henia lasi momokani, do idia hereva dika henidia, bona do idia gari henidia, mai badu danu. \v 19 Badina be idia ese lau Lohiabada egu hereva idia kamonai henia lasi, bona egu hesiai taudia, peroveta taudia, edia ududia dekena amo lau siaia hereva, be umui Israela taudia umui kamonai henia lasi. \v 20 To hari, umui hesiai mai guia danu taudia, Ierusalema dekena amo Babulonia dekenai lau siaia taudia, be lau Lohiabada, egu hereva do umui kamonai.’ \p \v 21 “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, ese Ahaba Kolaia bona Sedekaia Maseaia, iena ladana dekenai idia peroveta koikoi noho taudia, be inai bamona ia herevalaia noho: Kamonai, lau ese Nebukanesa, Babulonia ena king, ena siahu henunai unai tau dikadia ruaosi do lau atodia, bona ia ese umui emui vairana dekenai do ia aladia mase. \v 22 Bona unai bamona idia dekenai ia vara dainai, Iuda hesiai mai guia danu taudia, Babulonia dekenai noho taudia ese, tau ta idia hadikaia gwauraia neganai, inai bamona do idia hereva noho, do idia gwau, ‘Lohiabada ese Sedekaia bona Ahaba, Babulonia ena king ese lahi dekenai ia gabua ore taudia, hegeregerena oi do ia halaoa.’ \v 23 Badina be inai taudia ese kara dikadia Israela dekenai idia karaia vadaeni, edia badibadinai taudia edia adavadia danu idia heudahanai, bona egu ladana dekenai hereva koikoi, lau ese lau hamaorodia lasi hereva, idia gwauraia hedinarai vadaeni. Lau Lohiabada ese edia kara lau itaia bona lau diba. Lau Lohiabada ese lau hereva vadaeni.” \s1 Semaia ena revareva \p \v 24 Lohiabada ese lau Ieremia dekenai ia hereva, ia gwau: Semaia, Nehelama hanua tauna do oi hamaoroa, inai bamona: \v 25 “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona ia hereva, ia gwau: Semaia e, oi ese revareva Ierusalema noho taudia dekenai oi siaia lao, Sepanaia Maseaia, hahelagaia tauna, bona hahelagaia taudia ibounai dekenai. Oi ese Sepanaia oi hamaoroa, oi gwau, \v 26 ‘Lohiabada ese oi ia abia hidi, hahelagaia tauna Iehoiada ena gabu dekenai, Lohiabada ena Dubu do oi biagua. Inai be oiemu dagi dainai, oi ese kava taudia ibounai, idia peroveta koikoi taudia, edia aedia bona aiodia be koua audia edia lalonai do oi koua, mai loka danu. \v 27 Be, dahaka dainai inai umui ia peroveta henia tauna Ieremia, Anatoto hanua tauna, oi gwau henia lasi? \v 28 Badina be hereva be ai dekenai ia siaia mai vadaeni Babulonia dekenai, ia gwau: Emui hesiai mai guia danu be do ia daudau. Ruma do umui haginia, bona idia lalonai do umui noho. Uma danu do umui karaia, bona edia anina do umui ania.’ ” \p \v 29 To hahelagaia tauna Sepanaia ese unai revareva be peroveta tauna Ieremia ena vairana dekenai ia duahia. \v 30 Vadaeni Lohiabada ena hereva be Ieremia dekenai ia mai, ia gwau, \v 31 “Hereva be Babulonia dekenai noho Iuda taudia do oi siaia lao, do oi gwau, ‘Lohiabada ese Semaia, Nehelama tauna inai bamona ia herevalaia, ia gwau: Semaia ese umui dekenai ia peroveta vadaeni, to lau ese ia lau siaia lao lasi. Ia ese hereva koikoi umui dekenai ia gwauraia, do umui badinaia totona. \v 32 Unai dainai lau Lohiabada lau hereva inai: Kamonai, Semaia, Nehelama tauna, mai ena bese taudia danu be lau ese edia kerere davana do lau henia. Umui emui huanai, Semaia ena bese tauna ta do ia noho lasi, bona lau ese egu bese taudia do lau hanamoa karadia, be Semaia ese do ia itaia lasi. Badina be ia ese lau do umui kamonai henia lasi karadia ia hadibaia vadaeni. Lau inai Lohiabada,lau hereva vadaeni.’ ” \c 30 \s1 Lohiabada ese iena bese taudia dekenai ia gwauhamata \p \v 1 Lohiabada, Israela ena Dirava ese lau Ieremia ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Lau ese oi lau hamaoroa vadaeni gaudia ibounai be buka ta lalonai do oi torea. \v 3 Badina be nega ia mai noho, lau Lohiabada ese egu bese taudia, Israela taudia bona Iuda taudia danu do lau hanamoa lou. Edia hesiai mai guia danu dekena amo do lau hakaudia mai. Bona unai neganai, edia tano korikori, edia sene taudia lau henidia tano, dekenai do lau mailaidia lou, do idia abia lou. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \p \v 4 Lohiabada ese Israela bona Iuda ia herevalaia, inai bamona: \v 5 Lohiabada ia gwau, \b \q1 “Gari ena boiboi lau kamonai, \q1 gari bada ena boiboi, \q1 maino gauna lasi. \q1 \v 6 Do umui henanadai, \q1 vadaeni do umui diba: \q1 Tau ta do ia rogorogo diba, a? \q1 Lasi, ani? \q1 To dahaka dainai tau ibounai lau itaia noho, \q1 edia imadia be edia bogadia dekenai idia atoa noho, \q1 natuna ia havaraia noho hahine ia karaia bamona. \q1 Bona dahaka dainai idia ibounai, \q1 edia vairadia edia toana be labora momokani? \q1 \v 7 Madi, unai dina be do ia dika bada momokani! \q1 Ia hegeregerena ta be do ia vara lasi. \q1 Unai dina be egu bese taudia, \q1 Iakobo, edia hisihisi dinana. \q1 To idia be unai hisihisi dekena amo do idia mauri.” \p \v 8 Siahu Ibounai Lohiabada ia gwau: “Unai dina ia ginidae neganai, lau ese egu bese taudia edia aiodia dekenai idia noho maduna metaudia do lau makohia, bona edia guia auridia do lau kokia, bona idau taudia ese edia hesiai taudia do idia halaodia lou lasi. \v 9 To idia ese edia Dirava, Lohiabada, bona king Davida ena bese tauna ta edia hesiai gaukara do idia karaia. Lau ese unai Davida ena bese tauna do lau haginia king dagi dekenai.” \q1 \v 10 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Egu hesiai taudia, Iakobo besena, \q1 do umui gari lasi! \q1 Israela taudia e, \q1 do umui gari bada lasi! \q1 Lau ese daudau gabuna dekena amo, \q1 umui do lau hamauria momokani. \q1 Emui natudia danu edia hesiai mai guia danu, \q1 dekena amo do lau hamauridia. \q1 Umui be emui gabu korikori dekenai do umui giroa mai lou, \q1 bona maino dekenai do umui noho. \q1 Do umui noho namo, \q1 bona tau ta ese umui do ia hagaria lasi. \q1 \v 11 Badina lau be umui danu do lau noho, \q1 bona umui do lau hamauria. \q1 Guna idia dekenai umui lau lulua besedia ibounai, \q1 be do lau hadikaia ore, \q1 to lau ese umui do lau hadikaia ore lasi. \q1 Lau ese emui dika ena davana korikori, \q1 umui dekenai do lau henia. \q1 Umui do lau matakani henia, \q1 to mai egu kota maoromaoro bona laloa momokani danu. \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \b \q1 \v 12 Lohiabada ese iena bese taudia ma ia hamaoroa, ia gwau, \q1 “Emui hisihisi edia hanamoa dalana be lasi, \q1 bona emui berodia danu be dika herea. \q1 \v 13 Tau ta ese umui do ia naria lasi, \q1 ta ese umui do ia durua lasi. \q1 Emui berodia totona muramura ta be lasi, \q1 umui hanamoa dalana ta be lasi. \q1 \v 14 Guna umui idia lalokau henia taudia ese, \q1 umui idia laloaboio vadaeni. \q1 Idia ese umui idia laloa lasi, \q1 badina be tuari tauna ia karaia bamona, \q1 lau ese umui lau alaia mase. \q1 Umui lau matakani henia vadaeni auka herea, \q1 badina emui kerere be bada, \q1 bona emui kara dikadia be maragi lasi momokani. \q1 \v 15 Badina dahaka emui berodia dainai umui hereva badubadu noho? \q1 Emui berodia totona muramura ta be lasi, \q1 badina emui kerere be bada, \q1 bona emui kara dikadia be maragi lasi momokani. \q1 Unai dainai inai bamona matakani umui dekenai lau henia. \b \q1 \v 16 “To umui idia hadikaia noho taudia, \q1 be lau ese do lau hadikaia, \q1 bona umui idia tuari henia taudia ibounai, \q1 be mai guia danu do lau abidia lao. \q1 Umui dekena amo idia henaoa taudia edia gau, \q1 be lau ese do lau henaoa, \q1 bona umui idia dagedage henia taudia, \q1 be lau ese do lau dagedage henidia. \q1 \v 17 Badina be lau ese umui do lau hamauria lou, \q1 bona emui berodia do lau hanamoa. \q1 Sedira taunimanima ese umui do idia gwauraia, \q1 ‘Siona taudia be lulua ore taudia sibona,’ \q1 bona, ‘Siona be tau ta ia laloa lasi hanua.’ \q1 To lau ese umui do lau durua, \q1 badina lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \b \q1 \v 18 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Kamonai, lau ese egu bese taudia, \q1 Iakobo ena bese do lau haginia lou, \q1 edia tano do lau henidia lou, \q1 bona edia bese ta ta ibounai do lau bogahisihisi henia. \q1 Ierusalema hanua do idia haginia lou, \q1 bona iena king ena ruma be ena gabu gunana dekenai, \q1 ma do idia haginia lou. \q1 \v 19 Ierusalema noho taudia ese, \q1 hanamoa anedia do idia abia, \q1 bona mai moale danu do idia boiboi. \q1 Lau ese natudia momo idia dekenai do lau henia, \q1 edia bese do ia maragi lao lasi. \q1 Lau ese idia do lau hanamoa, \q1 vadaeni edia ladana do ia bada lao. \q1 \v 20 Israela ena siahu bona goada gunana, \q1 be lau ese do lau haginia lou, \q1 bona egu vairana dekenai, edia orea do ia gini goada lou. \q1 Idia dekenai hisihisi idia henia taudia ibounai, \q1 edia kerere davana do lau henia. \q1 \v 21 Israela taudia edia king, \q1 be sibodia edia bese dekena amo do ia mai. \q1 Edia gunalaia tauna, \q1 be idia edia huanai dekena amo ia vara tauna. \q1 Lau ese ia do lau boiria mai, \q1 vadaeni ia be lau kahirakahira do ia raka mai. \q1 Badina be daika ese mai gari lasi lau dekenai do ia mai, \q1 bema lau boiria lasi neganai? \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva noho. \q1 \v 22 Umui be lauegu bese do umui lao, \q1 bona lau be emui Dirava do lau lao.” \b \q1 \v 23 Umui itaia, Lohiabada ena badu be lai gubana bamona. \q1 Iena badu be koehirihiri ta bamona, \q1 bona kara dika taudia edia kwaradia latanai do ia moru. \q1 \v 24 Lohiabada ena badu mai siahu danu, \q1 be do ia doko lasi, \q1 ela bona ia ese iena ura karadia ibounai, \q1 be do ia karaia haorea momokani. \q1 Inai gaudia do umui diba, \q1 gabeai dinadia lalonai. \c 31 \s1 Israela taudia do idia giroa mai edia gabu korikori dekenai \p \v 1 Lohiabada ia hereva, ia gwau, “Nega be ia mai noho, lau be Israela ena iduhu ibounai edia Dirava do lau lao, bona idia be lauegu bese do idia lao. \v 2 Idaunegai, Israela taudia be taunimanima noho lasi tano dekenai, tuari dekena amo idia heau mauri dainai, idia be laga-ani gabuna idia tahua. Unai neganai lau Lohiabada ese idia dekenai lau bogahisihisi henia. \v 3 Unai neganai lau be idia dekenai lau hedinarai, daudau herea dekena amo. Israela taudia e, nega ibounai lau ese umui lau ura henia vadaeni, bona inai noho hanaihanai lalokau be umui dekenai do lau henia noho, doko lasi. \p \v 4 “Lau ese umui do lau haginia lou, bese goadana do umui gini lou. Unai neganai do umui moale bada, kekeni ese mai mavaru bona moale danu edia tareko idia botaia hegeregerena. \v 5 Umui ese vain umadia do umui hadoa lou, Samaria ena ororo dekenai, bona unai uma idia hadoa taudia ese tano ena anina do idia ania. \p \v 6 “Oibe, nega ia mai noho, hanua gimaia taudia be Eparaima Ororo dekena amo do idia boiboi, do idia gwau, ‘Israela taudia e, umui toreisi, namona be Siona dekenai do ita lao, Lohiabada, iseda Dirava dekenai.’ ” \q1 \v 7 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Ane do umui abia, \q1 mai moale danu, Israela dainai, \q1 badina Iakobo ena bese taudia ese, \q1 bese idauidau ibounai idia hereaia noho. \q1 Hanamoa ane do umui abia, inai bamona, \q1 ‘Lohiabada ese iena bese taudia ia hamauria vadaeni. \q1 Idia do mauri noho taudia ibounai, \q1 be ia ese ia hamauria vadaeni.’ \q1 \v 8 Lau ese mirigini kahana dekena amo, \q1 idia do lau mailaia, \q1 bona tanobada kahana kahana daudaudia dekena amo, \q1 idia do lau haboua mai. \q1 Matakepulu taudia bona aena dika taudia, \q1 be idia danu do idia mai. \q1 Rogorogo noho hahine taudia, \q1 bona natuna kahirakahira idia havaraia hahine. \q1 be idia danu do idia raka mai hebou noho. \q1 Bese badana do idia giroa mai iniseni. \q1 \v 9 Mai taitai danu, \q1 lauegu bese taudia do idia giroa mai. \q1 Lau hakaudia lou neganai, \q1 idia be do idia guriguri noho. \q1 Sinavai namodia edia badinai do lau hakaudia. \q1 Idia raka dalana be do ia manada, \q1 bona do idia hekwakwanai o moru lasi. \q1 Lau be Israela ena tamana, \q1 bona Eparaima be lauegu vara guna natuna.” \b \q1 \v 10 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Bese idauidau taudia e, \q1 lau dekenai do umui kamonai, \q1 bona lauegu hereva, \q1 be kone tanodia dekenai do umui gwauraia hedinarai. \q1 Lauegu bese taudia lau luludia, \q1 gabu idauidau momo idia lao, \q1 to lau ese idia do lau haboua lou. \q1 Lau ese idia do lau naria, \q1 mamoe naria tauna ese iena mamoe ia naridia bamona. \q1 \v 11 Lau ese Israela taudia lau ruhaia vadaeni. \q1 Bese badana momokani dekena amo, \q1 Israela lau hamauria vadaeni. \q1 \v 12 Do idia mai, \q1 bona Siona Ororo dekenai ane do idia abia, \q1 mai moale bada danu. \q1 Bona lau ese lau hanamodia dainai, \q1 edia vairana be do idia diaridiari. \q1 Lau henidia gaudia, koni, \q1 bona uaina, bona olive dehoro, \q1 mamoe bona boromakau danu dainai, \q1 do idia moale bada. \q1 Lauegu bese be uma namona bamona, \q1 mai ena ranu momo, \q1 bona idia edia noho be do ia namo momokani. \q1 \v 13 Unai neganai Israela kekeni, \q1 be do idia mavaru mai edia moale bada danu, \q1 bona uhau, bona tau buruka danu do idia moale bada. \q1 Lau ese edia taitai be moale do lau halaoa. \q1 Edia lalohisihisi do lau hadokoa, \q1 bona moale idia dekenai do lau henia. \q1 \v 14 Hahelagaia taudia dekenai, \q1 aniani bada do lau henia, \q1 idia boga kunu, \q1 bona egu bese dekenai gau namodia, \q1 edia ura gaudia, do lau henia. \q1 Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Lohiabada ese Israela dekenai ia bogahisihisi henia \q1 \v 15 Lohiabada ia gwau, \q1 “Regena ta Rama dekenai idia kamonai noho, \q1 taitai bada ena regena. \q1 Unai be Rahela ese, \q1 iena natuna dainai ia taitai noho, \q1 idia mase vadaeni dainai. \q1 Bona Rahela ia ura lasi haida ese, \q1 ia do idia hamoalea, \q1 badina be iena natuna idia boio vadaeni.” \b \q1 \v 16 To lau Lohiabada, lau gwau, \q1 “Rahela e, oi taitai lou lasi. \q1 Oiemu matana ena ranu do oi dahua ore. \q1 Oiemu natuna totona kara namodia oi karaia vadaeni dainai, \q1 davana dikana do oi abia, a? \q1 Lasi momokani. \q1 Idia ese idia dagedage henia taudia edia tano do idia rakatania, \q1 do idia giroa mai iniseni. \q1 \v 17 Unai dainai oiemu noho be dohore ia namo. \q1 Oiemu natuna be edia gabu korikori dekenai, \q1 do idia giroa mai. \q1 Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni. \b \q1 \v 18 “Lau be Israela taudia edia lalohisihisi hereva lau kamonai, \q1 idia gwau, \q1 ‘Lohiabada e, ai be boromakau, \q1 idia do hamanadaia lasi gauna bamona, \q1 to oi ese kamonai henia dala ai dekenai oi hadibaia. \q1 Ai do oi hakaua mai lou. \q1 Ai ura oi dekenai do ai giroa mai, \q1 badina oi be Lohiabada, aiemai Dirava. \q1 \v 19 Ai ese oi dekena amo ai raka siri, \q1 to hari aiemai lalona ai giroa vadaeni. \q1 Oi ese aiemai kerere davana oi henia murinai, \q1 ai ese mai lalohisihisi danu, \q1 aiemai kwarana ai atoa diho. \q1 Ai be ai hemarai, bona taunimanima ese ai idia matauraia lasi, \q1 badina ai be eregabe taudia neganai, \q1 ai ese ai kara dika dainai.’ \b \q1 \v 20 “Lau Lohiabada, lau hereva inai: \q1 Oi Israela, be lauegu natuna lalokauna, \q1 oi be lau lalokau henia bada merona. \q1 Oiemu ladana lau gwauraia neganai, \q1 mai lalokau danu oi lau laloa noho. \q1 Mai egu kudouna ibounai oi lau ura henia noho, \q1 vadaeni oi dekenai do lau bogahisihisi henia. \q1 \v 21 Israela taudia e, \q1 emui raka dala ena toa gaudia do umui haginia, \q1 emui dala do umui diba totona. \q1 Emui gabu umui rakatania neganai, \q1 emui raka dalana do umui laloa lou, \q1 bona unai dala dekena amo ma do umui giroa mai. \q1 Israela taudia e, umui rakatania hanua ibounai, \q1 dekenai do umui giroa mai. \q1 \v 22 Umui be lauegu natuna kekeni, \q1 to umui ese lau dekena amo umui raka siri. \q1 Edena negai emui laloa rua kara do umui rakatania, \q1 bona lau dekenai umui giroa mai? \q1 Badina be lau Lohiabada ese, \q1 kara matamatana ta tanobada dekenai do lau havaraia vadaeni, \q1 ia be idau momokani, \q1 hahine ta ese tau ta do ia gimaia.” \s1 Dirava ena bese taudia ese noho mauri namona do idia davaria \p \v 23 Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ia hereva, ia gwau, “Iuda taudia be idia edia tano dekenai do lau hakaudia lou neganai, idia be hereva gunana ma Iuda tano, bona Iuda hanua ibounai lalonai do idia gwauraia lou, do idia gwau, \q1 ‘Lohiabada ese Siona, \q1 Ierusalema ena ororo helagana, \q1 do ia hanamoa. \q1 Inai Siona be Lohiabada ia noholaia gabu helagana.’ \p \v 24 “Taunimanima be Iuda, bona Iuda hanua ibounai dekenai do idia noho. Biru taudia, bona mamoe naria taudia mai edia mamoe danu do idia noho. \v 25 Lau ese manoka taudia do lau hagoadaia, bona hitolo taudia dekenai aniani do lau henia, idia boga kunu. \v 26 Unai dainai taunimanima be do idia gwau, ‘Lau mahuta, vadaeni lau noga neganai, egu mahuta ena mamina be ia namo lau dekenai.’ ” \p \v 27 Lohiabada ma ia gwau, “Kamonai, nega be ia mai noho, lau ese taunimanima momo bona ubua gaudia momo do lau havaraia, bona idia ese Israela bona Iuda tano do idia hahonua. \v 28 Guna lau ese idia lau kokia, lau hamakohia, lau veridia diho, bona lau hadikaia. To inai neganai, lau ese idia do lau hadoa lou, bona do lau haginidia. \v 29 Unai neganai taunimanima ese inai hereva gunana do idia hereva lou lasi, do idia gwau lasi, \q1 ‘Tamana taudia ese vain huahua, \q1 kasiri gaudia idia ania vadaeni, \q1 bona edia natudia ese unai huahua, \q1 edia mamina dikana idia abia.’ \m \v 30 Lasi momokani. To inai neganai, bema tau ta ese vain huahua, kasirina ia ania neganai, ia sibona ese mamina dikana do ia abia. Badina inai neganai, bema tau ta ese kara dika ia karaia neganai, ia sibona be do ia mase.” \p \v 31 Lohiabada ia gwau, “Nega be ia mai noho, lau ese Israela bona Iuda danu gwauhamata taravatu matamatana do lau karaia. \v 32 Inai gwauhamata be edia sene taudia danu lau karaia gwauhamata taravatuna bamona lasi, unai be Aigupito dekena amo lauegu imana dekena amo idia lau hakaua neganai. Unai neganai lau be adavana bamona idia dekenai, to idia ese unai gwauhamata idia hamakohia. \p \v 33 “To gwauhamata taravatu matamatana, Israela taudia danu do lau karaia gauna be inai bamona: Lau ese lauegu taravatu edia lalodia dekenai do lau atoa, bona edia kudouna dekenai do lau torea. Lau be edia Dirava do lau lao, bona idia be lauegu bese do idia lao. \v 34 Unai neganai idia ta ese iena bese tamona tauna be Lohiabada diba dalana do ia hadibaia lou lasi, badina idia ibounai be lau do idia diba, ladana maragi taudia, bona ladana bada taudia danu. Lau ese edia kara dika do lau gwauatao, bona edia kerere do lau laloa lou lasi. Lau, Lohiabada ese lau hereva vadaeni.” \q1 \v 35 Lohiabada ese dina ia henia noho, \q1 diari ia havaraia totona. \q1 Bona hua bona hisiu ia henia, \q1 hanuaboi neganai diari do idia henia totona. \q1 Ma ia ese davara ia hatoreisia, \q1 bona hurehure ese regena bada idia karaia. \q1 Iena ladana be inai bamona: \q1 Siahu Ibounai Lohiabada. \q1 \v 36 Ia ese gwauhamata ia gwauraia noho, ia gwau, \q1 “Israela besena be nega ibounai do ia noho, \q1 hegeregere dina bona hua bona hisiu idia noho bamona. \q1 Bema dina, hua, bona hisiu ese, \q1 dina ta edia gaukara do idia hadokoa, \q1 unai neganai sibona be Israela besena do ia doko.” \b \q1 \v 37 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Bema taunimanima ese guba idia davaria diba, \q1 bona idia ese tanobada ena dobu gabudia ibounai, \q1 idia itaia namonamo diba, \q1 unai neganai sibona lau ese Israela taudia do lau negea, \q1 edia kara dika ibounai dainai. \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \p \v 38 Lohiabada be inai bamona ma ia gwau, “Nega be ia mai noho, Ierusalema hanua ena kahana ibounai be lauegu hanua totona do idia haginia lou. Do idia haginia gabuna be Hananele Kohoro dekena amo ela bona Kona ena Iduara. \v 39 Vadaeni unuseni dekena amo, hetoa gabuna be do ia lao maoromaoro ela bona Gareba Ororo, ma do ia giroa, ia lao Goa dekenai. \v 40 Unai koura ibounai, mase taudia idia guria, bona momoru idia negea gabuna, bona Kiderona Sinavai maragina ena tano ia lao bona Hosi idia vareai Iduarana, dina ia daekau kahanai. Inai gabu ibounai be helaga, lau Lohiabada egu. Inai hanua be do idia veria diho lou lasi, bona do idia hadikaia lou lasi.” \c 32 \s1 Ieremia ese tano ta ia hoia \p \v 1 Inai hereva be Lohiabada dekena amo Ieremia dekenai ia mai, Sedekaia, Iuda ena king, ena king lagani namba 10 lalonai. Unai be Nebukanesa, Babulonia ena king, ena king lagani namba 18 lalonai. \v 2 Unai neganai Babulonia ena king ena tuari taudia ese Ierusalema idia tuari henia noho, bona lau Ieremia be Iuda ena king ena ruma ena gima taudia edia ariara magu lalonai lau dibura noho. \v 3 Badina be Sedekaia, Iuda ena king ese ariara magu lalonai lau ia koua vadaeni, ia gwau, “Oi ese peroveta hereva oi gwauraia, oi gwau Lohiabada ia gwau: ‘Lau ese inai hanua Ierusalema be Babulonia ena king dekenai do lau henia, ia ese do ia abia, \v 4 bona Sedekaia, Iuda ena king be do ia heau mauri lasi, to ia be Babulonia ena king ena siahu henunai do idia atoa. Sedekaia ese Nebukanesa do ia itaia, idia ta ta dekenai edia vairana do idia henia, bona do idia herevahereva. \v 5 Sedekaia be Babulonia dekenai do idia abia lao, bona unuseni do ia noho, ela bona kara ta ia dekenai do lau karaia. Sedira ia ese Babulonia taudia do ia tuari henia toho, to do ia kwalimu lasi. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.’ ” \p \v 6 Lohiabada ese lau, Ieremia, ia hamaoroa, ia gwau, \v 7 “Oiemu tamana maragi Salumu ena natuna tau, Hanamele, be oi dekenai do ia mai, oi do ia nanadaia, iena tano Anatoto dekenai, Beniamina tano lalonai do oi hoia, o lasi. Badina oi be iena varavara korikori, bona sene dala dekenai oi be mai emu siahu do oi hoia.” \p \v 8 Vadaeni egu tadikakana Hanamele be lau dekenai ia mai, gima taudia edia ariara magu dekenai, Lohiabada ena hereva hegeregerena. Lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Egu tano Anatoto dekenai Beniamina tano lalonai, mani do oi hoia, badina be oi be mai emu siahu do oi abia.” Unai neganai lau diba unai be Lohiabada ena hereva. \p \v 9 Vadaeni unai tano Anatoto dekenai be egu tadikakana Hanamele dekena amo lau hoia, siliva moni ibounai 17 davana dekenai. \v 10 Egu ladana be tano biaguna pepa dekenai lau torea, bona hamomokania bona koua totona egu maka aukana lau atoa. Unai neganai danu, egu hoia kara uitnesi taudia ese danu unai pepa idia sainia, bona moni be metau abia sikele dekenai metau lau abia. \v 11 Vadaeni tano biaguna pepa, koua maka lau atoa gauna, bona unai pepa ena kopi ta, mai koua maka lasi gauna, unai pepa, ruaosi lau abia, \v 12 bona tau ta ladana Baruku dekenai lau henia. Baruku be Neraia Maseaia ena natuna tau. Ia dekenai unai pepa lau henidia neganai, Hanamele bona pepa idia sainia uitnesi taudia ese idia itaia. \p \v 13 Idia ibounai edia vairana dekenai, lau ese Baruku lau hamaoroa, lau gwau, \v 14 “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese oi ia oda henia, inai tano biaguna pepa ruaosi do oi abia, koua gauna, bona koua lasi gauna danu. Oi ese hodu ta lalonai do oi udadia, unuseni do idia noho daudau totona. \v 15 Badina be Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese ia hereva vadaeni, ruma bona tano bona vain umadia, ma do idia hoia lou inai tano dekenai.” \s1 Ieremia ena guriguri \p \v 16 Unai tano biaguna pepa be Baruku Neraia dekenai lau henia murinai, lau ese Lohiabada dekenai lau guriguri, lau gwau, \v 17 “Lohiabada Dirava e, oi ese guba bona tanobada be oiemu siahu badana bona oiemu goada herea dekena amo oi karaia. Gau ta ia auka lasi oi dekenai. \v 18 Oi ese taunimanima momo oi lalokau henidia noho, to tamana taudia edia kerere davana be edia natudia dekenai oi henidia noho. Dirava badana, oi be mai emu goada momokani. Oi be Siahu Ibounai Lohiabada. \v 19 Oi ese mai aonega danu, palani oi karaia noho, bona kara badadia oi karaia noho danu. Oi ese taunimanima edia kara ibounai oi itaia noho, bona idia ta ta edia kara, edia kara hegeregerena edia davana oi henia noho. \v 20 Oi ese toa bona hoa karadia Aigupito tano dekenai oi hedinaraia vadaeni, bona Israela lalonai, bona taunimanima ibounai edia huanai danu. Bona oi ese inai kara oi karadia noho, ia mai bona hari dina danu. Unai dainai hari oiemu ladana badana be gabu ibounai dekenai idia diba. \v 21 Oi ese oiemu bese Israela be Aigupito tano dekena amo oi hakaua mai, mai toa bona hoa karadia, bona mai siahu bona goada karadia, gari bada karadia danu. \v 22 Oi ese inai tano danu oi henidia vadaeni, edia sene taudia oi gwauhamata henidia do oi henidia tano, rata bona hani dekenai ia honu tanona. \v 23 Vadaeni edia tano dekenai idia raka vareai, idia abia. To idia ese oiemu hereva idia kamonai lasi, bona oiemu taravatu dekenai idia raka lasi. Oi ese oi oda henidia do idia karaia karadia ta idia karaia lasi. Unai dainai, inai dika bada ibounai be idia edia latanai oi atoa vadaeni. \p \v 24 “Babulonia taudia ese hanua magudia ibounai dekenai tano badana idia haboua vadaeni, hanua do idia tuari henia bona abia totona. Tuari, bona hitolo, bona hanaia gorere dainai, inai hanua be Babulonia taudia edia siahu henunai do ia moru. Oi ese oi gwauraia guna herevadia edia anina idia vara vadaeni, bona oi itaia noho. \v 25 To oi, Lohiabada Dirava e, oi ese lau oi hamaoroa vadaeni, oi gwau, ‘Momokani lau ese inai hanua be Babulonia taudia dekenai do lau henia, to oi ese tano be moni dekena amo do oi hoia, bona inai kara idia uitnesi taudia danu do oi abia.’ ” \p \v 26 Unai neganai Lohiabada ese lau ia hereva henia, ia gwau, \v 27 “Kamonai, lau be Lohiabada, taunimanima ibounai edia Dirava. Kara ta be auka herea, to lau karaia diba lasi, a? \v 28 Vadaeni, lau Lohiabada inai bamona lau hereva: Lau ese inai hanua be Babulonia taudia dekenai, bona Nebukanesa, Babulonia ena king edia siahu henunai do lau atoa. Idia ese do idia abia. \v 29 Babulonia taudia, hari Ierusalema idia tuari henia noho taudia be do idia mai, lahi dekenai inai hanua do idia gabua. Do idia gabua momokani, bona unai ruma, edia guhi dekenai muramura mai bonana be Bala dirava totona idia gabua, bona inua bouboudia be dirava idaudia totona idia bubua, idia henia, bona unai kara dekena amo lau idia habadua rumadia danu do idia gabua ore. \v 30 Badina be Israela bona Iuda bese taudia ese kara dikadia sibona idia karaia vadaeni, egu vairana dekenai, idia be mero negana dekena amo, ia mai bona hari. Momokani, Israela taudia ese edia imadia idia karaia gaudia ibounai dekena amo lau idia habadua vadaeni. Lau Lohiabada lau hereva noho inai. \p \v 31 “Inai hanua Ierusalema idia haginia dinana dekena amo ia mai bona hari dina, ena noho taudia ese egu badu bona egu laloa siahu idia havaraia vadaeni. Unai dainai lau ese egu vairana dekena amo inai hanua do lau kokia ore, \v 32 Israela bona Iuda bese taudia edia kara dika ibounai dainai. Idia ese lau idia habadua karadia idia karaia, edia king bona edia lohia taudia, edia hahelagaia taudia, bona edia peroveta taudia, Iuda bona Ierusalema dekenai noho taudia ese. \v 33 Idia ese edia doruna be lau dekenai idia henia, edia vairadia be lau dekenai idia henia lasi. Lau ese idia lau hadibaia lou, hadibaia lou, to idia ese hadibaia hereva idia kamonai lasi, bona diba idia davaria lasi. \v 34 Idia ese edia kaivakuku, dika rohoroho gaudia, egu ladana ia noho Dubu ena lalona dekenai idia atoa, bona inai egu Dubu idia hamiroa vadaeni. \v 35 Bala ena ataiai idia noho tomadiho gabudia idia haginia Hinoma ena Koura lalonai, unuseni edia natudia tau bona hahine be boubou gaudia do idia halaoa totona, Moleka dirava ena. To lau ese inai bamona kara do idia karaia totona lau oda henidia lasi, bona lau laloa lasi unai bamona kara dika rohoroho do idia karaia. Badina unai kara dekena amo idia ese Iuda taudia idia hakererea momokani.” \s1 Lohiabada ena gwauhamata \p \v 36 Lohiabada, Israela ena Dirava be lau dekenai ia hereva, ia gwau, “Ieremia e, hanua taudia ese inai hanua idia herevalaia noho, idia gwau, ‘Tuari, hitolo, bona hanaia gorere dikadia dekena amo Ierusalema be Babulonia ena king ena siahu henunai do ia moru.’ To harihari lau Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona lau hereva: \v 37 Lau ese mai badu bona laloa siahu danu egu bese taudia lau luludia vadaeni tano idauidau momo dekenai, to lau ese do lau haboudia lou inai gabu dekenai, bona iniseni be noho namo do lau henidia lou. \v 38 Idia be lauegu bese do idia lao, bona lau be edia Dirava do lau lao. \v 39 Lalona tamona, bona dala tamona idia dekenai do lau henia, bona lau dekenai do idia gari nega ibounai, idia bona edia murinai do idia vara natudia danu ese namo do idia davaria totona. \p \v 40 “Lau ese egu gwauhamata taravatuna idia dekenai do lau henia, noho hanaihanai gauna. Lau ese idia hanamoa totona karadia do lau karaia noho, doko lasi, bona ura namodia idia dekenai do lau henia, vadaeni idia ese lau dekenai do idia gari nega ibounai. Unai dainai, idia ese lau dekena amo do idia raka siri lasi. \v 41 Lau ese idia hanamoa karadia do lau karaia noho, mai egu moale bada danu, bona mai laloa maoromaoro bona momokani danu, egu bese taudia be inai tano dekenai do lau haginidia namonamo. \p \v 42 “Lau Lohiabada lau hereva inai: Inai dika bada ibounai be inai bese taudia edia latanai lau atoa vadaeni hegeregerena, lau ese danu lau gwauhamata henidia noho kara namodia ibounai, be ma edia latanai do lau atoa. \v 43 Inai tano, umui ese umui herevalaia noho, umui gwau, ‘Ia be anina lasi tanona, taunimanima ta, o ubua gauna ta ia noho lasi, badina Babulonia taudia ese idia abia vadaeni.’ To lau gwau, inai tano lalonai, uma gabudia ma do umui hoia mai lou. \v 44 Taunimanima ese uma gabudia be moni dekena amo do idia hoia, bona tano biaguna pepadia dekenai emui ladadia do umui sainia, bona koua totona, emui maka aukana do umui atoa, bona emui hoia kara hamomokania totona uitnesi taudia do umui abia, Beniamina tano lalonai, bona Ierusalema ena hanua maragidia ibounai, bona Iuda tano ena hanua ibounai, bona ororo kahana ena hanua, bona tano palaka hanua, bona diho kahana hanua ibounai dekenai danu. Badina be inai gabudia noho taudia edia noho do lau hanamoa lou. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \c 33 \s1 Lohiabada ma ia gwauhamata, Ierusalema do ia hanamoa lou \p \v 1 Lau Ieremia be do gima taudia edia magu lalonai king ese lau ia koua noho neganai, Lohiabada ena hereva be lau dekenai ia ginidae lou, Lohiabada ia gwau, \v 2 “Lau Lohiabada ese lau hereva inai: Lau ese tanobada lau karaia, iena toana lau henia, bona iena gabu dekenai lau haginia. Egu ladana be Lohiabada. \v 3 Do oi boiboi lau dekenai, vadaeni lau ese oi dekenai do lau haere, bona gau badadia, hunia gaudia, oi do diba lasi gaudia, be oi dekenai do lau hamaoroa. \v 4 Lau Lohiabada, Israela ena Dirava, lau gwau Ierusalema ena ruma, bona Iuda ena king ena ruma, be do idia veria diho, edia au bona nadi dekena amo hanua ena magu do idia hagoadaia totona, Babulonia taudia edia tano haboua kara bona edia tuari koua totona. \v 5 To inai be hekwarahi kava, badina Babulonia taudia be hanua do idia raka vareai, hanua do idia tuari henia, bona hanua be mase taudia edia tauanidia dekenai do ia honu momokani. Egu badu bona egu laloa siahu dekena amo do lau alaia mase taudia edia tauanidia be unai. Badina be lau ese egu vairana be inai hanua dekena amo lau hunia vadaeni, edia kara dika ibounai dainai. \p \v 6 “To lau ese inai hanua Ierusalema ma do lau hanamoa lou, bona ena taudia be do lau hagoadaia lou. Lau ese maino momokani, bona noho namo idia dekenai do lau henia bada. \v 7 Iuda bona Israela edia noho namo be do lau henidia lou, bona do lau haginidia lou, guna idia gini hegeregerena. \v 8 Lau dekenai idia kara dika ena miro ibounai dekena amo lau ese idia do lau hagoevaia, bona edia kara dika bona dagedage lau dekenai, be do lau gwauatao. \v 9 Unai neganai Ierusalema hanua be egu ladana hanamoa gabuna do lau halaoa. Ierusalema dainai, tanobada besedia ibounai edia vairanai, be moale, mataurai, bona ladana bada do lau abia. Bona tanobada besedia ibounai ese egu kara ibounai, Ierusalema taudia do lau hanamoa bada karadia idia kamonai neganai, do idia gari bada, bona do idia heudeheude, noho namo Ierusalema dekenai do lau henia dainai.” \p \v 10 Lohiabada ma ia gwau: “Umui ese inai gabu Ierusalema umui herevalaia noho, umui gwau, ‘Ia be anina lasi tanona, mai ena taunimanima lasi, bona ubua gaudia lasi danu.’ Momokani Iuda ena hanua ibounai bona Ierusalema ena ariara be mai taunimanima lasi, bona ubua gaudia lasi. \v 11 To inai gabudia dekenai kiri ena regena, bona moale ena regena do umui kamonai lou. Headava matamata tauna bona headava matamata hahine edia gadodia do umui kamonai lou. Ane abia taudia edia gadodia danu do umui kamonai, idia ese hanamoa bouboudia be Lohiabada ena Dubu dekenai do idia mailaia, do idia gwau, \q1 ‘Siahu Ibounai Lohiabada do umui hanamoa, \q1 badina Lohiabada be namo, \q1 bona iena lalokau be nega hanaihanai do ia noho.’ \m Badina be lau ese inai tano ena noho namo gunana ma do lau henia lou. Lau inai Lohiabada, lau hereva noho.” \p \v 12 Siahu Ibounai Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau: “Inai anina lasi gabuna, mai ena taunimanima ta lasi, bona ubua gauna ta lasi gabuna ena lalonai, bona ena hanua ibounai lalonai, be mamoe naria taudia ese edia mamoe do idia ubua loaloa gabudia do idia karaia lou. \v 13 Ororo kahana hanuadia dekenai, bona tano palaka hanuadia dekenai, bona diho kahana hanuadia dekenai, bona Beniamina tano dekenai, bona Ierusalema ena hanua maragidia dekenai, bona Iuda tano ena hanua ibounai dekenai danu, mamoe naria taudia ese edia mamoe ma do idia duahia lou. Lau inai Lohiabada, lau hereva noho.” \p \v 14 Lohiabada ma ia gwau, “Kamonai, nega do ia ginidae, lau ese Israela bona Iuda taudia dekenai lau henia gwauhamata be do lau hamomokania. \v 15 Unai dina dekenai bona unai nega dekenai lau ese kara maoromaoro ena Rigi ta, be do lau hatubua, Davida ena bese tauna. Bona ia ese kota maoromaoro bona kara maoromaoro danu inai tano dekenai do ia karaia. \v 16 Unai dinadia lalonai Iuda taudia do idia mauri, bona Ierusalema taudia do idia noho namonamo. Bona Ierusalema ena ladana be inai bamona do idia gwauraia: ‘Lohiabada be Iseda Kara Maoromaoro.’ ” \p \v 17 Badina be Lohiabada ia gwau, “Lau gwauhamata inai: Davida ena bese tauna ta, ena tubuna ta, be vaira negadia ibounai Israela ena king dagi do ia dogoatao noho, doko lasi, \v 18 bona hahelagaia taudia Levi ena orea dekena amo be nega ibounai egu vairana dekenai, gabua bouboudia, bona paraoa bouboudia, bona boubou idauidau do idia karaia, doko lasi, ia lao hanaihanai.” \p \v 19 Lohiabada ese lau Ieremia dekenai ma ia hereva lou, ia gwau, \v 20 “Lau ese gwauhamata taravatuna lau karaia vadaeni dina bona hanuaboi danu, idia ese nega ibounai edia nega korikori dekenai idia mai noho, bona inai gwauhamata be do ia makohia diba lasi. \v 21 Inai bamona danu lau ese egu hesiai tauna Davida danu gwauhamata taravatuna lau karaia, lau gwau, iena bese tauna, iena tubuna ta ese vaira negadia ibounai Israela ena king dagi do ia dogoatao noho, doko lasi. Bona lau ese gwauhamata taravatuna lau karaia, hahelagaia taudia Levi ena orea dekena amo ese nega ibounai egu hesiai gaukara do idia karaia. Inai gwauhamata taravatudia ruaosi be idia makohia diba lasi. \v 22 Lau ese egu hesiai tauna Davida ena bese, iena tubuna taudia edia namba do lau habadaia, Levi orea hahelagaia taudia edia namba danu do lau habadaia, vadaeni idia be momo herea, duahia diba lasi. Edia momo be dohore guba ena hisiu, o kone ena miri edia namba hegeregerena.” \p \v 23 Lohiabada ese lau dekenai ma ia hereva, ia gwau, \v 24 “Taunimanima edia hereva oi kamonai, idia gwau, lau ese Israela bona Iuda bese ruaosi lau abia hidi vadaeni, to hari idia ruaosi lau negea vadaeni? Unai dainai idia ese egu bese taudia idia negea vadaeni, idia gwau idia be bese ta lasi idia edia vairanai. \v 25 To lau Lohiabada ese gwauhamata taravatuna dina bona hanuaboi danu lau karaia vadaeni, bona egu taravatu ese tanobada bona guba edia kara ia biagua noho. \v 26 Bona unai bamona lau karaia hegeregerena, lau ese danu Iakobo ena bese taudia bona egu hesiai tauna Davida danu lau karaia gwauhamata taravatuna do lau badinaia. Lau ese Davida ena tubuna ta do lau abia hidi, ia ese Aberahamo, Isako, bona Iakobo edia tubudia do ia biagua. Badina be lau ese egu bese taudia do lau bogahisihisi henidia, bona noho namo idia dekenai ma do lau henia lou.” \c 34 \s1 Lohiabada ese Sedekaia ia sisiba henia \p \v 1 Nebukanesa, Babulonia ena king, bona iena tuari taudia ibounai, bona tanobada ena basileia bona bese ibounai, Nebukanesa ena siahu henunai idia noho edia tuari taudia ibounai ese Ierusalema mai ena hanua ibounai idia tuari henia neganai, Lohiabada ena hereva be lau Ieremia dekenai ia mai, ia gwau, \v 2 “Lohiabada, Israela ena Dirava ia gwau: Oi lao, Sedekaia, Iuda ena king do oi hereva henia, do oi gwau, ‘Lohiabada be inai bamona ia gwau: Kamonai, inai hanua be Babulonia ena king ena siahu henunai do lau atoa, ia ese lahi dekena amo do ia gabua ore. \v 3 Oi be do oi heau mauri lasi, to tuari taudia ese oi do idia dogoatao, bona Babulonia ena king dekenai oi do idia henia. Oi ese Nebukanesa do oi itaia, umui ta ta dekenai emui vairana do umui henia, bona do umui herevahereva, bona idia ese Babulonia dekenai oi do idia siaia lao. \p \v 4 “ ‘Sedekaia, Iuda ena king e, Lohiabada ena gwauhamata hereva do oi kamonai. Lohiabada ena hereva be inai: Oi be tuari dekenai do oi mase lasi. \v 5 Oi be maino ia noho neganai do oi mase. Oiemu sene taudia be king dainai, idia mase neganai, idia totona edia bese taudia ese muramura mai bonana idia gabua. Unai bamona danu, do oi mase neganai taunimanima ese muramura mai bonana be oi totona do idia gabua, bona do idia gwau: Aiemai biaguna e, madi o! Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.’ ” \p \v 6 Inai Lohiabada ena hereva be lau Ieremia ese king Sedekaia lau hamaoroa, Ierusalema dekenai. \v 7 Unai neganai Babulonia ena king ena tuari taudia ese Ierusalema bona Iuda lalonai sibodia mai magudia do noho hanua ruaosi, Lakisi bona Aseka, idia tuari henia noho. \s1 Iuda taudia ese edia hesiai mai guia taudia idia koia \p \v 8 King Sedekaia bona Ierusalema taudia ese gwauhamata taravatuna idia gwauraia, edia hesiai mai guia danu taudia, Heberu taudia, do idia ruhaia negea. Inai hereva be lau Ieremia dekenai ia ginidae. \v 9 Idia gwauraia hereva be inai: Idia ibounai ese edia hesiai mai guia danu taudia, Heberu taudia, tau bona hahine, be do idia ruhaia momokani. Vadaeni unai neganai, Heberu tauna ta ese iena tadikakana Heberu tauna ta do ia guia lasi, iena hesiai tauna do ia halaoa lasi. \v 10 Vadaeni idia laloa tamona, hanua lohia taudia bona hanua taudia ibounai ese inai taravatu idia abia dae, ibounai idia gwau edia hesiai taudia, tau o hahine do idia ruhaia, bona do idia guidia lou lasi. Idia laloa tamona, bona ibounai idia ruhaia negea. \p \v 11 To gabeai idia ese edia laloa idia giroa. Edia hesiai taudia, tau bona hahine, ma idia abidia lou. Idia ese idia guidia lou, bona edia hesiai taudia ma idia halaodia lou. \p \v 12 Vadaeni Lohiabada ena hereva be Ieremia dekenai ia mai, ia gwau: \v 13 Lohiabada, Israela ena Dirava ia gwau, “Emui sene taudia be Aigupito tano dekena amo bona hesiai mai guia danu dekena amo idia lau hamauria neganai, lau ese idia lau hamaoroa: \v 14 ‘Lagani 7 ibounai be idia ese edia hesiai taudia, Heberu taudia, lagani 6 lalonai idia totona idia gaukara vadaeni taudia, be do idia ruhaia.’ To emui sene taudia ese egu hereva idia kamonai lasi. \v 15 Vanegai sibona emui lalona umui giroa, bona kara maoromaoro egu vairana dekenai umui karaia. Umui ibounai umui gwauraia, emui varavara Heberu taudia, emui hesiai mai guia danu taudia do umui ruhaia, bona unai bamona gwauhamata taravatuna be egu ladana ia noho Dubu Helaga lalonai umui karaia. \v 16 To unai murinai emui lalona umui giroa lou, bona egu ladana umui hamiroa. Umui ibounai ese emui hesiai taudia, tau bona hahine, umui abidia lou, umui guidia lou.” \p \v 17 Unai dainai, Lohiabada ese inai bamona ia hereva: “Umui ese lau dekenai umui kamonai henia lasi. Emui tadikakadia Israela taudia umui ruhaia lasi. Unai dainai lau ese umui do lau ruhaia! Umui do lau ruhaia tuari totona, bona tuari ena mase totona, bona hanaia gorere dikana totona, bona hitolo totona. Lau ese gari dika gauna umui do lau halaoa, tanobada basileia ibounai edia vairana dekenai. \v 18 Bona egu taravatu idia utua, bona edia gwauhamata, egu vairana dekenai idia gwauraia gauna, idia badinaia lasi taudia, be lau ese do lau utua parara, umui ese boromakau ena natuna umui utua parara bamona. Badina umui ese unai gwauhamata taravatuna lau danu umui karaia neganai, umui ese boromakau natuna ta umui utua parara, bona iena kahana ruaosi edia huanai umui raka lao, emui gwauhamata do umui hametaua totona. \v 19 Io, unai bamona idia raka lao taudia be Iuda lohia taudia, Ierusalema lohia taudia, hesiai taudia, hahelagaia taudia, bona hanua taudia danu. Boromakau dekenai idia karaia hegeregerena, be lau ese unai bamona idia dekenai do lau karaia. \v 20 Bona lau ese edia mauri idia hadikaia ore gwauraia taudia edia imana dekenai idia do lau henia. Edia mase tauanidia be ataiai manudia bona tanobada boromadia ese do idia ania. \p \v 21 “Bona Sedekaia, Iuda ena king, bona iena lohia taudia, be lau ese edia mase dalana idia tahua taudia edia imadia dekenai do lau atodia. Io, lau ese Babulonia ena king ena tuari taudia, hari umui idia rakatania orea, edia imadia dekenai Sedekaia bona iena lohia taudia do lau atodia. \v 22 Lau ese idia do lau oda henia, bona unai Babulonia tuari orea ese inai hanua dekenai do idia giroa mai. Idia ese Ierusalema do idia tuari henia, do idia abia, bona lahi dekenai do idia gabua. Bona Iuda ena hanua ibounai do lau hadikaia, vadaeni taunimanima be unuseni do idia noho diba lasi. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \c 35 \s1 Rekaba taudia \p \v 1 Iehoiakimi, Iuda ena king Iosaia ena natuna ia king neganai Lohiabada ese lau Ieremia ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Rekaba taudia edia ruma dekenai do oi lao, do oi hereva henidia, bona do oi hakaudia mai, Dubu Helaga ena daiutu ta lalonai uaina do oi henidia, do idia inua totona.” \p \v 3 Vadaeni lau lao, Rekaba iduhu ibounai taudia lau haboua, Iasanaia, Ieremia Habasinaia ena natuna, mai ena tadikakana bona natuna ibounai danu, \v 4 bona Dubu Helaga dekenai lau hakaudia mai. Hanana Igidalaia, Dirava ena peroveta tauna ena daiutu lalonai lau hakaudia vareai. Unai daiutu be lohia taudia edia daiutu ena badibadinai, bona Maseaia Salumu, Dubu raka vareai gabuna gimaia tauna, ena daiutu ena ataiai. \v 5 Vadaeni hodu haida, uaina dekenai idia honu gaudia, bona kapusi haida be idia edia vairana dekenai lau atoa. Bona Rekaba taudia lau hamaoroa, lau gwau, “Uaina do umui inua.” \p \v 6 To idia be idia haere, idia gwau, “Ai ese uaina do ai inua lasi, badina be aiemai sene tauna Ionadaba Rekaba ese ai dekenai ia oda henia, ia gwau, ‘Uaina do umui inua lasi, umui bona emui tubudia ibounai danu, ia lao bona hanaihanai. \v 7 Ruma do umui haginia lasi, uma do umui hadoa lasi, vain uma ta do umui hadoa lasi, bona ta do umui hoia o abia lasi. Inai gaudia do umui abia lasi, to emui mauri dinadia ibounai lalonai palai rumadia lalonai do umui noho. Unai bamona do umui karaia neganai, umui emui mauri dinadia do idia momo, inai umui noho tano dekenai.’ \p \v 8 “Bona ai ese unai aiemai sene tauna Ionadaba Rekaba ena oda hereva ibounai ai kamonai henia vadaeni. Ai ese emai mauri dinadia ibounai lalonai uaina ai inua lasi momokani, ai bona aiemai adavadia, bona aiemai natudia tau bona hahinedia danu. \v 9 Bona ruma ai haginia lasi, bona ruma edia lalonai ai noho lasi. Ai be mai emai vain umadia lasi, uma lasi, bona mai emai uhe lasi. \v 10 To ai be palai ruma edia lalonai ai noho, bona emai sene tauna Ionadaba ese ai dekenai ia oda henia karadia ibounai, be ai badinaia, bona ai karaia vadaeni. \v 11 To Nebukanesa, Babulonia ena king, be tano tuari henia totona ia mai neganai, ai ese Ierusalema dekenai ai mai, Babulonia bona Suria tuari taudia dekena amo do ai noho siri totona. Unai dainai ai be Ierusalema dekenai ai noho inai.” \p \v 12 Vadaeni Lohiabada ena hereva be Ieremia dekenai ma ia mai, ia gwau, \v 13 “Lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona lau hereva: Lau Lohiabada ese umui lau nanadaia inai, badina dahaka egu hereva umui kamonai henia lasi, a? \v 14 Ionadaba ena bese taudia, iena tubuna taudia ibounai ese iena oda hereva uaina totona idia kamonai henia namonamo, bona unai negana ia mai bona hari, idia ta ese uaina idia inua lasi momokani. To lau ese umui dekenai lau hereva noho, bona lau dekenai umui kamonai henia lasi. \v 15 Lau ese egu peroveta hesiai taudia ibounai umui dekenai lau siaia lou, siaia lou, bona idia ese umui idia hamaoroa emui kara dikadia do emui rakatania, bona kara maoromaorodia do umui karaia. Umui idia sisiba henia danu, dirava idaudia do umui tomadiho henidia lasi, bona edia hesiai gaukara do umui karaia lasi, unai neganai umui be emui sene taudia dekenai lau henia tano dekenai do umui noho diba. To umui ese egu hereva umui kamonai henia lasi, bona umui laloa lasi. \v 16 Ionadaba Rekaba ena bese taudia ese edia sene tauna ena oda idia kamonai henia vadaeni, to umui ese lau umui kamonai henia lasi. \v 17 Unai dainai, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona lau hereva: Kamonai! Dika bada, Iuda bona Ierusalema dekenai noho taudia ibounai edia latanai lau gwauraia vadaeni gauna, be idia dekenai do lau havaraia, badina be lau hereva henia vadaeni, to idia kamonai lasi, bona idia dekenai lau boiboi, to idia haere lasi.” \p \v 18 To Rekaba ena iduhu taudia be Ieremia ese ia hereva henidia, ia gwau, “Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia gwau: ‘Umui ese emui sene tauna Ionadaba ena oda hereva umui badinaia vadaeni, bona iena hadibaia hereva ibounai umui kamonai henia vadaeni, iena oda idauidau umui ese umui karaia vadaeni. \v 19 Unai dainai lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona lau gwauhamata: Ionadaba Rekaba be nega ibounai, doko lasi, iena bese taudia, iena tubuna taudia ese, egu hesiai gaukara do idia karaia noho.’ ” \c 36 \s1 Baruku Neraia ese Lohiabada ena hereva Dubu Helaga lalonai ia duahia \p \v 1 Iehoiakimi, Iuda ena king Iosaia ena natuna ese king dagi ia abia ena lagani namba 4 lalonai, inai hereva Lohiabada dekena amo Ieremia dekenai ia ginidae, ia gwau: \v 2 “Pepa ta do oi abia, Israela bona Iuda, bona bese idauidau ibounai totona lau hereva gaudia ibounai do oi torea. Iosaia ia king neganai oi dekenai lau hadibaia hamatamaia gaudia, ia mai bona harihari oi lau hadibaia noho gaudia ibounai do oi torea. \v 3 Sedira Iuda taudia be idia edia latanai do lau atoa dika do idia kamonai neganai, idia ese edia kara dikadia do idia rakatania. Unai neganai edia kerere bada bona edia kara dika do lau gwauatao.” \p \v 4 Vadaeni lau Ieremia ese Baruku Neraia lau boiria. Bona Lohiabada ese lau ia hamaoroa hereva ibounai, be Baruku dekenai lau gwauraia, bona ia ese pepa ta dekenai ia torea. \p \v 5 Vadaeni Ieremia ese Baruku ia oda henia, ia gwau, “Idia ese lau idia koua, Dubu Helaga lau vareai diba lasi. \v 6 Unai dainai lau ura oi ese inai pepa, oi lau hadibaia, vadaeni oi torea gaudia ibounai be do oi abia, bona Dubu Helaga do oi raka vareai, inai pepa do oi duahia. Taunimanima ese aniani ania lasi taravatu idia karaia noho neganai, inai pepa do oi duahia. Mai gado bada do oi duahia, vadaeni idia ese Lohiabada ena hereva ibounai lau dekenai do idia kamonai diba. Iuda taudia ibounai, edia hanua ta ta dekena amo idia mai taudia danu dekenai inai pepa do oi duahia. \v 7 Badina be Lohiabada ena badu inai taudia dekenai be bada, bona edia kerere davana ia gwauraia be bada herea. Sedira inai taudia ese Lohiabada do idia noia, bona edia dika dekena amo do idia siri momokani.” \p \v 8 Vadaeni Baruku ese Ieremia ena hereva ibounai ia karaia, bona Lohiabada ena hereva be Dubu Helaga lalonai ia duahia. \v 9 Iehoiakimi, Iosaia ena natuna, be Iuda ena king lagani 5 bona hua 9 neganai, taunimanima ese aniani ania lasi taravatu idia karaia, Lohiabada ena laloa namo do idia davaria totona. Inai taravatu be Ierusalema noho taudia bona Iuda hanua dekena amo Ierusalema dekenai idia mai taudia ibounai idia karaia. \p \v 10 Vadaeni, unai taunimanima ibounai idia kamonai diba neganai, Baruku ese unai pepa, lau ese lau hadibaia gaudia, ia duahia. Unai bamona be Dubu Helaga lalonai ia karaia, Gemaraia Sapana ena daiutu lalonai. Gemaraia be toretore tauna badana. Iena daiutu be hebou daiutuna ta, ataiai gabuna dekenai ia noho, Dubu Helaga ena Iduara Matamatana raka vareai gabuna kahirakahira. \s1 Baruku ese pepa ia duahia king ena opesa taudia dekenai \p \v 11 Mikaia, Gemaraia Sapana ena natuna, ese Lohiabada ena hereva ibounai, pepa dekenai Baruku ia duahia gauna, ia kamonai. \v 12 Vadaeni ia be king ena ruma dekenai ia lao, king ena toretore tauna ena daiutu dekenai ia raka vareai. Unai daiutu lalonai king ena opesa taudia ibounai idia helai, hebou idia abia noho. Idia haida edia ladana be inai: Toretore tauna Elisama, Semaia ena natuna Delaia, Akaboro ena natuna Elanatana, Sapana ena natuna Gemaraia, bona Hananaia ena natuna Sedekaia. Ma haida danu idia helai noho. \v 13 Vadaeni Mikaia ese ia kamonai hereva ibounai, Baruku ese taunimanima dekenai ia duahia gaudia, be unai hebou taudia dekenai ia hamaoroa. \v 14 Opesa taudia ese Mikaia ena hereva idia kamonai neganai, idia ese tau ta Baruku dekenai idia siaia. Idia siaia tauna ena ladana be Iehudi. Iehudi be Netanaia ena natuna, bona Netanaia be Selemaia ena natuna, Selemaia be Kusi ena natuna. Vadaeni Iehudi be Baruku dekenai ia lao, Baruku ia hamaoroa unai pepa, taunimanima dekenai ia duahia pepa, do ia mailaia. Vadaeni Baruku ese pepa ibounai opesa taudia dekenai ia mailaia. \p \v 15 Opesa taudia ese Baruku idia hamaoroa, idia gwau, “Oi helai diho, pepa do oi duahia.” Vadaeni Baruku ese pepa ia duahia. \v 16 Unai hereva ibounai idia kamonai neganai, idia be mai gari bada danu idia ta ta dekenai idia hereva, vadaeni Baruku idia hamaoroa, idia gwau, “Inai hereva ibounai be king dekenai do ai hamaoroa.” \p \v 17 Bona opesa taudia ese Baruku idia nanadaia, idia gwau, “Mani ai dekenai oi hamaoroa, inai pepa be edena bamona oi torea? Sedira Ieremia ese ia gwauraia, vadaeni oi torea, ani?” \p \v 18 Vadaeni Baruku ia haere, ia gwau, “Umui hereva maoro. Ieremia ese inai hereva ibounai lau dekenai ia gwauraia, vadaeni lau ese inka dekena amo lau torea, pepa dekenai.” \p \v 19 Vadaeni opesa taudia ese Baruku dekenai idia hereva henia, idia gwau, “Oi lao, gabu ta dekenai do oi hunia, oi bona Ieremia danu. Bona umui hunia gabuna be tau ta do umui hamaoroa lasi.” \s1 King Iehoiakimi ese pepa ia gabua ore \p \v 20 Opesa taudia ese unai pepa be king ena toretore tauna Elisama ena daiutu lalonai idia atoa. Unai murinai opesa taudia be king ia helai gabuna dekenai idia lao, idia ese dahaka ia vara karadia ibounai king dekenai idia hamaoroa. \p \v 21 King be unai hereva ia kamonai, vadaeni ia ese Iehudi ia siaia lao, unai pepa do ia abia totona. Iehudi ese Elisama ena daiutu dekena amo pepa ia abia, king dekenai ia abia lao. Vadaeni Iehudi ese king bona king ena badibadinai idia gini opesa taudia edia vairanai pepa ia duahia. \p \v 22 Inai kara be hua namba 9 lalonai ia vara, keru neganai. Inai neganai king be iena ruma, keru neganai ia noho gabuna lalonai ia helai, lahi ena vairanai, iena kopina hasiahua totona. \v 23 Iehudi ese pepa kahana ibounai ia duahia noho, vadaeni kahana ta ta ia duahia haorea neganai king ese kaia maragina dekena amo pepa ia utua, bona lahi dekenai ia negea. King ese pepa ena kahana ibounai ia utua, bona lahi dekenai ia gabua ore. \v 24 To king bona iena opesa taudia, unai pepa ena hereva idia kamonai taudia, be idia gari lasi, bona lalohisihisi ena toana ta idia hedinaraia lasi. \p \v 25 Elanatana bona Delaia, bona Gemaraia ese king idia noia goada, ia ese pepa do ia gabua lasi, to ia ese idia ia kamonai henia lasi. \v 26 Vadaeni king ese iena natuna mero Ierahamele, bona Seraia, Asariela ena natuna, bona Selemaia, Abadele ena natuna, ia oda henidia, lau Ieremia bona egu toretore tauna Baruku do idia dogoatao. To Lohiabada ese ai ia hunia vadaeni. \s1 Ieremia ese pepa ma ta ia torea \p \v 27 Lau Ieremia ese lau gwauraia, bona Baruku ese ia torea pepa be king Iehoiakimi ia gabua murinai, Lohiabada ese lau dekenai ia hereva, ia gwau, \v 28 “Pepa ma ta do oi abia, bona pepa gunana dekenai ia noho hereva ibounai, Iuda king Iehoiakimi ese ia gabua gaudia, ma do oi torea lou.” \p \v 29 Ma Lohiabada ese lau dekenai ia hamaoroa, iena hereva be king Iehoiakimi dekenai do lau hamaoroa, do lau gwau: “Oi ese unai pepa oi gabua, bona oi ese Ieremia oi nanadaia, badina dahaka pepa dekenai ia torea, Babulonia ena king be momokani do ia mai, inai tano do ia hadikaia, bona tano ena taunimanima bona ubua gaudia do ia alaia mase. \v 30 Unai dainai lau Lohiabada ese oi lau hamaoroa inai, oi king Iehoiakimi, oiemu kara dainai oiemu natuna o tubuna ta ese king dagi do ia abia diba lasi, bona Davida ena basileia do ia gunalaia diba lasi. Bona oi Iehoiakimi oi mase neganai, oiemu tauanina be tano dekenai do idia negea kava, bona dina lalonai, dina ena siahu do ia hadikaia, bona hanuaboi neganai, aisi ese danu do ia hadikaia. \p \v 31 “Lau Lohiabada ese oi, bona oiemu natuna, bona oiemu opesa taudia do lau panisia, emui kara dikadia dainai. Oi, bona Ierusalema taudia, bona Iuda taudia ibounai ese lauegu sisiba ibounai umui kamonai henia lasi. Unai dainai umui ibounai emui latanai dika bada, lau ese lau gwauraia vadaeni gauna do lau hadihoa momokani.” \p \v 32 Vadaeni Ieremia ese pepa ta ma ia abia, toretore tauna Baruku Neraia dekenai ia henia. Vadaeni king Iehoiakimi ia gabua vadaeni pepa dekenai ia torea hereva, be Ieremia ese ma ia gwauraia lou, bona Baruku ese inai hereva ibounai inai pepa matamata dekenai ia torea. Unai bamona hereva ma haida, Ieremia ese ma ia gwauraia gaudia, danu be pepa dekenai ia torea. \c 37 \s1 King Sedekaia be Ieremia dekenai ia noinoi \p \v 1 Nebukanesa, Babulonia ena king ese Sedekaia Iosaia ia abia hidi, Iuda tano dekenai do ia king, Iehoiakimi ena natuna Iehoiakini, ena gabu dekenai. \v 2 To Sedekaia bona iena opesa taudia, bona iena taunimanima ese Lohiabada ena hereva, peroveta tauna Ieremia ese ia gwauraia gauna, idia kamonai henia lasi. \p \v 3 King Sedekaia ese Iehukala Selemaia bona hahelagaia tauna Sepanaia Maseaia ia siaia, lau Ieremia idia nanadaia, idia gwau, “King Sedekaia ia ura oi ese Lohiabada, iseda Dirava do oi noia, iseda tano dainai.” \v 4 Unai neganai lau be do taunimanima edia huanai lau raka loaloa noho, dibura ruma lalonai lau idia do koua lasi. \v 5 Bona unai neganai danu, Babulonia ena tuari taudia ese Ierusalema idia koua hagegea noho, to hereva idia kamonai, Aigupito tuari taudia ese Aigupito idia rakatania neganai, Babulonia taudia ese Ierusalema idia rakatania. \p \v 6 Vadaeni Lohiabada, Israela ena Dirava, be lau dekenai ia hereva, ia gwau, \v 7 “Sedekaia be inai bamona do oi hamaoroa, oi gwau: ‘Aigupito tuari taudia be oi durua totona idia mai noho, to idia ese Aigupito dekenai do idia giroa lou. \v 8 Unai neganai Babulonia taudia do idia giroa mai, Ierusalema do idia tuari henia, do idia halusia, bona do idia gabua. \v 9 Lau, Lohiabada, oi dekenai lau sisiba henia inai, do umui laloa lasi Babulonia taudia do idia giroa lasi, badina idia be do idia giroa mai momokani. \v 10 Bema umui ese Babulonia taudia tuari dekenai umui halusia, bona edia palai ruma lalonai bero taudia sibona idia noho, unai neganai unai bero taudia do idia toreisi, inai hanua do idia gabua ore.’ ” \s1 Ieremia be dibura ruma dekenai idia koua \p \v 11 Aigupito tuari taudia idia mai noho neganai, Babulonia taudia ese Ierusalema idia rakatania. \v 12 Unai neganai, lau Ieremia be Ierusalema lau rakatania gwauraia, Beniamina tano dekenai do lau lao, unuseni lauegu tano, egu famili ena ahuna dekena amo, lau abia gwauraia. \p \v 13 To lau be Ierusalema magu ena iduara ladana Beniamina dekenai lau ginidae neganai, tuari taudia edia biaguna, ena ladana Iraia, Selemaia Hananaia ena natuna ese lau ia koua, ia gwau, “Oi be Babulonia taudia dekenai do oi hanaia, a?” \p \v 14 Lau haere henia, lau gwau, “Lasi momokani. Lau be Babulonia taudia dekenai do lau hanaia lasi.” To Iraia be lauegu hereva ia kamonai lasi. Ia ese lau ia dogoatao, bona hanua ena tau badadia dekenai lau ia abia lao. \v 15 Idia be lau dekenai idia dagedage, idia ese lau idia dadabaia, bona toretore tauna, Ionatana ena ruma dekenai lau idia koua. Inai ruma be dibura ruma idia ese idia halaoa vadaeni. \v 16 Unai ruma be mai ena daiutu ta, tano henunai ia noho. Unai gabu dekenai nega daudau lau idia koua. \p \v 17 Unai murinai king Sedekaia ese lau ia boiria, bona hunia dekenai iena ruma dekenai lau ia nanadaia, ia gwau, “Hereva ta be Lohiabada dekena amo ia mai vadaeni, a?” Lau haere ia dekenai, lau gwau, “Oibe, oi be Babulonia ena king ena imana dekenai oi do idia atoa.” \p \v 18 Unai neganai lau ese Sedekaia lau nanadaia, lau gwau, “Lauegu kerere be dahaka, vadaeni oi ese dibura ruma lau oi atoa vadaeni? Dahaka kerere oi, o oiemu opesa taudia, o inai bese taudia dekenai lau karaia? \v 19 Oiemu peroveta taudia idia gwau, ‘Babulonia ena king ese oi bona inai tano do ia tuari henia lasi.’ To harihari inai peroveta taudia be edeseni idia noho? \v 20 To harihari king e, lauegu lohia, mani emu kara egu noinoi do oi kamonai, lau do oi durua. Lau do oi siaia lou lasi Ionatana ena ruma dekenai. Bema inai bamona oi karaia neganai, lau be do lau mase momokani.” \p \v 21 Unai dainai king Sedekaia ese oda ia gwauraia, vadaeni idia ese tuari taudia edia ruma, king ena ariara magu lalonai rumana dekenai lau idia koua. Unuseni lau noho, bona dina ibounai beredi tamona lau dekenai idia henia, ela bona hanua ena beredi ibounai ia ore. \c 38 \s1 Ieremia be ranu guri ta, ia kaukau vadaeni gauna, lalonai idia atoa diho \p \v 1 Ieremia ese taunimanima ibounai ia hamaoroa hereva be Sepataia Matana, Gedalaia Pasahuru, Iukala Selemaia, bona Pasahuru Malekaia idia kamonai. Ieremia ena hereva be inai: \v 2 “Lohiabada ia gwau, inai hanua dekenai idia noho taudia be tuari kaia, o hitolo, o gorere dikana dekena amo do idia mase. To Babulonia taudia danu do idia raka lao taudia be do idia mauri. Do idia mase lasi, to do idia mauri noho.” \v 3 Lohiabada ma ia gwau: “Lau ese Ierusalema be Babulonia ena king dekenai do lau henia, Babulonia tuari taudia ese do idia halusia.” \p \v 4 Vadaeni hanua ena tau badadia be king dekenai idia lao, idia gwau, “Inai tau be do ia mase namo. Badina be inai bamona ia hereva noho dainai, inai hanua ena tuari taudia edia lalona idia manoka lao noho. Bona taunimanima ibounai danu, hanua lalonai do noho taudia, edia lalona idia manoka lao noho, inai tau ena hereva dainai. Ieremia ese taunimanima ia durua lasi, ia ese ia hadikadia noho sibona.” \p \v 5 King Sedekaia ia haere, ia gwau, “Umui emui ura hegeregerena, Ieremia dekenai do umui karaia, badina be lau ese umui lau koua diba lasi.” \p \v 6 Vadaeni idia ese Ieremia idia abia, bona varo dekena amo ranu guri lalonai idia atoa diho. Inai ranu guri be king ena natuna, Malekaia, ena, bona ia be king ena ruma ena ariara magu lalonai. Ranu guri lalonai be ranu ia noho lasi, kopukopu sibona, bona lau, Ieremia, kopukopu lalonai lau diho. \p \v 7 To Ebede Meleke, Etiopia tauna, king ena ruma ena opesa tauna ta, ia kamonai idia ese ranu guri lalonai lau idia atoa vadaeni. Unai neganai king ese Beniamina Iduara dekenai kota ta ia karaia noho. \v 8 Vadaeni Ebede Meleke be king dekenai ia lao, ia gwau, \v 9 “King e, egu lohia, unai tatau idia karaia gauna be kerere, idia ese Ieremia ranu guri lalonai idia atoa, bona unuseni be hitolo dekenai do ia mase momokani, badina hanua lalonai aniani haida ia noho lasi.” \p \v 10 Vadaeni king ese Ebede Meleke ia oda henia, ia gwau, “Tau toi do oi abia, bona Ieremia be ranu guri dekena amo do umui veria daekau, do ia mase garina.” \p \v 11 Vadaeni Ebede Meleke be unai tau toi danu king ena sitoa gabuna dekenai idia lao, dabua gunadia idia abia. Inai dabua be varo dekena amo lau dekenai idia atodia diho. \v 12 Ebede Meleke ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Ieremia e, inai dabua be oiemu imana henunai do oi atoa, vadaeni varo ese oi do idia utua lasi.” Lau ese unai bamona lau karaia. \p \v 13 Unai neganai idia ese lau idia veria daekau, ranu guri dekena amo. To tuari taudia ese edia ruma lalonai lau idia koua lou. \s1 Sedekaia ese Ieremia ia boiria lou, iena sisiba do ia kamonai totona \p \v 14 King Sedekaia ese lau, Ieremia ia boiria lou, Dubu Helaga ena raka vareai gabuna dekenai, ia gwau, “Ieremia e, lau ese oi dekenai do lau henanadai, bona lau ura oi ese mai hereva momokani do oi haere, hereva ta do oi hunia lasi.” \p \v 15 Lau haere, lau gwau, “Bema hereva momokani oi dekenai lau gwauraia neganai, oi ese lau do oi alaia mase. Bema oi dekenai sisiba lau henia neganai, oi ese do oi kamonai henia lasi.” \p \v 16 Vadaeni king Sedekaia ese lau ia gwauhamata henia, hunia dekenai, ia gwau, “Mauri Dirava, ia ese mauri ita dekenai ia henia, iena ladana dekenai lau gwauhamata, lau ese oi do lau alaia lasi, bona oi idia hamasea gwauraia taudia edia imana dekenai oi do lau atoa lasi.” \p \v 17 Unai neganai lau ese Sedekaia dekenai Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, ena hereva lau hamaoroa, Lohiabada ia gwau: “Bema tuari oi rakatania momokani, bona Babulonia ena king ena opesa taudia edia imana dekenai do oi lao neganai, idia ese oi do idia hamauria, bona inai hanua be do idia gabua ore lasi. Oi bona oiemu famili taudia danu be do umui mauri. \v 18 To bema oiemu mauri be Babulonia taudia edia imana dekenai oi henia lasi neganai, lau ese inai hanua be Babulonia taudia dekenai do lau henia. Idia ese do idia gabua ore, bona idia dekena amo do oi heau mauri lasi.” \p \v 19 To king Sedekaia ese lau Ieremia dekenai ia haere, ia gwau, “Iuda taudia haida ese Babulonia taudia dekenai idia hanaia vadaeni. Inai Iuda taudia dainai lau gari noho. Sedira edia imana dekenai lau do idia atoa, vadaeni idia ese lau do idia hadikaia.” \p \v 20 Lau Ieremia ese lau haere, lau gwau, “Idia edia imana dekenai oi do idia atoa lasi. Lohiabada ena hereva, hari lau gwauraia noho gauna, do oi kamonai henia, vadaeni idia ese oi do idia alaia lasi. \v 21 To bema oiemu mauri be Babulonia taudia edia imana dekenai oi henia lasi neganai, dika do oi davaria. Lohiabada ese dahaka do ia vara, be lau dekenai ia hedinaraia vadaeni mata hanai dekenai. \p \v 22 “Inai mata hanai lalonai lau itaia, Iuda king ena ruma do noho hahine taudia be idia hakaua lao murimuri dekenai, Babulonia king ena opesa taudia dekenai. Vadaeni hahine taudia idia gwau, \q1 ‘King Sedekaia e, oi ese oiemu turana ena hereva oi abidadama henia, \q1 to idia ese oi idia koia, \q1 bona oi idia atoa diho. \q1 Bona harihari oiemu aena, \q1 be kopukopu lalonai idia diho dainai, \q1 oiemu turana taudia ese oi idia rakatania vadaeni.’ ” \p \v 23 Ma lau Ieremia ese king lau hamaoroa, lau gwau, “Oiemu hahine taudia bona oiemu natuna be Babulonia taudia ese do idia abia, bona oi ese danu, idia dekena amo do oi heau mauri diba lasi. Babulonia king ese oi do ia guia, bona inai hanua be do idia gabua ore momokani.” \p \v 24 Vadaeni Sedekaia ia haere, ia gwau, “Iseda hereva be tau ta do oi hadibaia lasi, vadaeni do oi mase lasi. \v 25 Bema opesa taudia idia kamonai lau be oi danu ita herevahereva neganai, idia ese oi do idia nanadaia, do idia gwau, ‘Ai dekenai do oi hamaoroa, king dekenai dahaka oi hereva, bona ia ese oi dekenai dahaka ia hereva. Bema gau ta ai dekena amo do oi hunia lasi neganai ai ese oi do ai alaia lasi.’ \v 26 To oi ese idia do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lau ese king lau noia noho, ia ese Ionatana ena ruma dekenai lau do ia siaia lou lasi, unuseni do lau mase garina.’ ” \p \v 27 Vadaeni opesa taudia ibounai be lau dekenai idia mai, lau idia nanadaia totona. Bona king ese lau ia oda henia hereva sibona be idia dekenai lau hadibaia. Idia ese kara ta lau dekenai idia karaia diba lasi, badina be tau ta ese king dekenai lau hereva gauna ia kamonai lasi dainai. \p \v 28 Vadaeni idia ese tuari taudia edia ruma lalonai, king ena ariara magu lalonai, lau Ieremia idia koua, ela bona Babulonia taudia ese Ierusalema idia abia dinana dekenai. \c 39 \s1 Ierusalema ia moru \p \v 1 Sedekaia, Iuda ena king, ena lohia lagani namba 9, bona hua namba 10 lalonai, Nebukanesa, Babulonia ena king, bona iena tuari taudia ibounai ese Ierusalema idia koua hagegea bona idia tuari henia. \v 2 Vadaeni Sedekaia ena lohia lagani namba 11, bona hua namba 4 lalonai, dina namba 9 dekenai, hanua ena magu idia hamakohia. \v 3 Ierusalema dekenai idia vareai neganai, Babulonia ena king ena lohia taudia ibounai idia mai, huana dekenai ia noho magu iduara dekenai idia helai. Edia ladadia be: Neregala Saresere, Samagara Nebo, Sarasekimi, opesa badana ta, Neregala Saresere ma ta, tuari biaguna badana, bona Babulonia ena king ena opesa ibounai danu. \p \v 4 Sedekaia, Iuda ena king ese inai kara ia itaia neganai, ia bona iena tuari taudia ibounai be hanuaboi lalonai idia heau mauri toho. Idia ese king ena uma gabuna ena huana dekena amo Ierusalema idia rakatania. Idia be magu ruaosi edia huanai ia noho iduara badana dekena amo hanua idia rakatania, bona Ioridane Koura ia lao dala dekenai idia heau lao. \p \v 5 To Babulonia tuari taudia ese idia luludia, bona idia ese Sedekaia idia dogoatao Ieriko ena tano palaka dekenai. Sedekaia idia abia mauri, bona Nebukanesa dekenai idia abia lao, Ribila hanua dekenai, Hamata tano lalonai. Unuseni Nebukanesa ese Sedekaia ena kerere davana ia gwauraia. \v 6 Vadaeni Babulonia ena king ese Sedekaia ena natudia tau be iena vairana dekenai ia aladia mase, Ribila dekenai. Babulonia ena king ese Iuda ena lohia taudia ibounai danu ia aladia mase. \v 7 Nebukanesa ese danu Sedekaia ena matana ia hakepulua, bona auri seini dekenai Sedekaia ia guia, Babulonia dekenai do ia abia lao totona. \p \v 8 Babulonia taudia ese Sedekaia ena ruma badana be lahi dekenai idia gabua ore, bona taunimanima edia ruma danu idia gabua ore, bona Ierusalema ena magudia idia makohia, bona idia veria diho. \v 9 Unai neganai Nebusaradana, Babulonia ena gima taudia edia biaguna, ese Heberu taudia, do mauri noho taudia, be ia abidia lao Babulonia dekenai. Ia dekenai idia hanaia lao taudia, bona taunimanima oredia danu be Babulonia dekenai ia abidia lao. \v 10 To Nebusaradana, Babulonia ena gima taudia edia biaguna ese ogogami taudia haida, mai edia kohu lasi taudia, be Iuda tano dekenai ia rakatania, bona unai neganai ia ese vain umadia bona uma karaia tano be idia dekenai ia henia. \s1 Nebukanesa ese Ieremia dekenai ia bogahisihisi henia \p \v 11 Nebukanesa, Babulonia ena king, ese Nebusaradana, gima taudia edia biaguna ia oda henia, ia gwau, \v 12 “Ieremia do oi tahua, bona oi davaria neganai, do oi naria namonamo, do oi hadikaia lasi, to ia ese oi ia hamaoroa hegeregerena do oi karaia.” \v 13 Vadaeni Nebusaradana, gima taudia edia biaguna, bona Babulonia lohia taudia Nebusasabana bona Neregala Saresere, tuari biaguna badana, bona Babulonia ena king ena tuari lohia taudia badadia ibounai ese, \v 14 lau Ieremia idia davaria, king ena ruma gima taudia edia ariara magu lalonai. Idia ese lau idia dogoatao, bona Gedalaia, Ahikama Sapana ena natuna ena imana dekenai lau idia atoa, iena ruma lalonai lau do ia atoa totona. Unai dainai lau be egu bese taudia edia huana dekenai lau noho. \s1 Lohiabada ese Ebede Meleke ia hanamoa \p \v 15 Lau be do gima taudia edia ariara magu lalonai idia koua, Babulonia taudia do vareai lasi neganai, Lohiabada ese lau ia hamaoroa, ia gwau, \v 16 “Inai hereva Ebede Meleke, Etiopia tauna dekenai do oi hamaoroa: Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona ia hereva, ia gwau, ‘Kamonai, lau hereva guna bamona, lau ese inai hanua do lau hadikaia, do lau hanamoa lasi. Bona inai kara do ia vara neganai, oi be unuseni, bona do oi itaia. \v 17 To lau Lohiabada, ese oi do lau naria, bona oi gari henia taudia edia siahu henunai oi do lau atoa lasi. \v 18 Lau ese momokani oi do lau hamauria, bona tuari dekenai do oi mase lasi. Oi be do oi heau mauri, oiemu mauri do oi abia, badina be oi ese lau oi abidadama henia. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.’ ” \c 40 \s1 Ieremia be Gedalaia dekenai ia noho \p \v 1 Nebusaradana, Babulonia gima taudia edia biaguna, ese lau Ieremia be auri seini dekenai ia guia, Ierusalema bona Iuda guia taudia danu, Babulonia dekenai ai do ia abia lao totona. To Rama dekenai Nebusaradara ese lau Ieremia ia guia seini dekena amo lau ia ruhaia. Unai murinai Lohiabada ese iena hereva be lau Ieremia dekenai ia ia hedinaraia, inai bamona: \p \v 2 Inai gima taudia edia biaguna ese lau ia hamaoroa, ia gwau, “Ieremia e, Lohiabada oiemu Dirava ese guna ia gwauraia inai tano do ia hadikaia. \v 3 Bona hari ia ese unai dika ia havaraia vadaeni, iena hereva hegeregerena ia karaia vadaeni. Badina be oiemu bese taudia ese Lohiabada ena vairanai umui kara dika, bona iena hereva umui kamonai henia lasi. Unai dainai inai dika be umui emui latanai ia ginidae. \v 4 To harihari lau ese oiemu auri seini be emu imana dekena amo lau kokia inai, bona oi lau ruhaia inai. Bema oi ura lau danu Babulonia dekenai ita lao, namo, do ita lao, bona lau ese oi do lau naria namonamo. To bema oi ura lasi Babulonia dekenai oi lao, vadaeni do oi mai lasi. Kamonai, tano ibounai be oiemu vairana dekenai, edena gabu dekenai oi ura lao, do oi lao. \v 5 Bema oi ura Iuda dekenai oi noho, do oi lao, Gedalaia, Ahikama Sapana ena natuna dekenai do oi noho. Ia be Babulonia king ese ia abia hidi vadaeni, Iuda hanua ibounai edia gavana do ia lao. Gedalaia danu do oi noho, taunimanima edia huanai, o oi sibona oi ura gabuna do oi lao.” \p Unai neganai, Babulonia gima taudia edia biaguna ese lau Ieremia dekenai laolao totona aniani ia henia, bona harihari gauna ta danu, bona lau ia ruhaia. \v 6 Unai dainai lau Ieremia be Gedalaia Ahikama dekenai lau lao, Misipa hanua dekenai, bona Gedalaia danu lau noho, unai tano dekenai do noho taudia edia huanai. \s1 Gedalaia, Iuda ena gavana tauna \p \v 7 Hanua ena murimurinai ia noho tano dekenai idia noho Iuda tuari biagudia, bona edia tuari taudia be idia kamonai Babulonia ena king ese Gedalaia Ahikama ia abia hidi, Iuda tano ena gavana. Bona inai Gedalaia ese tau bona hahine, unai tano ogogami herea taudia, Babulonia dekenai idia lao lasi taudia, ia naridia bona ia gunalaidia. \v 8 Vadaeni inai Iuda tuari biagudia be Gedalaia dekenai idia lao, Misipa dekenai: Isamaela Netanaia, Iohanana Karea, Seraia Tanahumete, Epai, Netopa hanua tauna ena natuna tau, bona Iesanaia, Makata hanua tauna ena natuna tau, idia bona edia durua taudia danu. \v 9 Gedalaia ese idia ia hamaoroa, ia gwau, “Umui dekenai lau gwauhamata, bema umui be Babulonia taudia edia siahu henunai umui noho neganai, dika ta do umui davaria lasi. Gari lasi, to inai tano dekenai do umui noho, Babulonia ena king ena hesiai gaukara do umui karaia, bona noho namo do umui davaria. \v 10 Lau be Misipa dekenai do lau noho, bona umui dainai do lau hereva, Babulonia taudia dekenai, iniseni idia mai neganai. To umui ese uaina bona au huahua bona olive dehoro do umui haboua, bona umui abia vadaeni tanodia dekenai do umui noho.” \p \v 11 Vadaeni Moaba, bona Amono, bona Edoma, bona tano haida dekenai idia noho Iuda taudia idia kamonai, Babulonia ena king ese Iuda taudia be Iuda tano dekenai ia rakatanidia, bona Gedalaia be edia gavana tauna ia halaoa vadaeni. \v 12 Unai dainai inai Iuda taudia be edia noho gabudia idauidau idia rakatania, idia giroa mai, Iuda tano dekenai idia mai, Gedalaia dekenai, Misipa hanua dekenai. Unuseni uaina bona au huahua momo herea idia haboua. \s1 Isamaela ese Gedalaia ena mase dalana ia tahua \p \v 13 Unai neganai Iohanana Karea bona hanua edia murimurinai idia noho Iuda taudia edia tuari biagudia be Gedalaia dekenai idia lao, Misipa dekenai. \v 14 Idia ese Gedalaia idia hamaoroa, idia gwau, “Oi be oi diba Balisi, Amono ena king ese Isamaela Netanaia ia siaia mai, oi do ia alaia mase totona, a?” To Gedalaia Ahikama ese edia hereva ia abia dae lasi. \p \v 15 Iohanana Karea ese Gedalaia dekenai ia hereva, hunia dekenai, Misipa dekenai, ia gwau, “Mani emu kara, lau ese Isamaela Netanaia do lau alaia mase, bona tau ta do ia diba lasi. Anina be dahaka ia ese oi do ia alaia mase, bona Iuda taudia oi dekenai idia haboua vadaeni, be do idia heau kava gabu idauidau dekenai, bona Iuda taudia do noho be do idia mase ore?” \p \v 16 To Gedalaia Ahikama ese Iohanana Karea dekenai ia haere, ia gwau, “Unai kara do oi karaia lasi, badina be oi ese Isamaela oi herevalaia koikoi noho.” \c 41 \s1 Gedalaia idia alaia mase \p \v 1 Unai lagani ena hua namba 7 lalonai Isamaela, Netanaia Elisama ena natuna, Iuda king edia iduhu tauna, bona ia be king ena lohia tauna ta, be tau ibounai 12 danu Gedalaia Ahikama dekenai idia mai, Misipa dekenai. Vadaeni idia ibounai idia aniani hebou neganai, \v 2 Isamaela Netanaia bona unai tau 12 idia toreisi, bona edia tuari kaia dekena amo idia ese Gedalaia Ahikama idia alaia mase. Unai be idia ese Babulonia ena king ia abia hidi, tano ena gavana, idia alaia mase. \v 3 Isamaela ese Iuda taudia ibounai Gedalaia danu Misipa dekenai idia noho taudia danu ia aladia mase, bona unuseni idia noho Babulonia tuari taudia danu. \p \v 4 Gedalaia idia alaia dina ena murina dina dekenai, tau ta ese unai sivarai do ia kamonai lasi neganai, \v 5 tau ibounai 80 be Sekema bona Silo bona Samaria dekena amo idia mai. Edia auki huidia idia kakasia ore vadaeni, edia dabua idia darea vadaeni, bona edia kopidia be kaia dekenai idia utua kava. Idia ese paraoa boubou gaudia, bona muramura mai bonana idia mailaia, Lohiabada ena Dubu Helaga lalonai Lohiabada dekenai do idia henia totona. \v 6 Vadaeni Isamaela Netanaia be Misipa dekena amo mai tai danu ia raka lao, idia danu hedavari totona. Idia danu ia hedavari neganai Isamaela ese idia ia hamaoroa, ia gwau, “Gedalaia Ahikama hedavari totona do umui raka vareai.” \v 7 Vadaeni hanua lalonai idia raka vareai neganai, Isamaela Netanaia, mai iena taudia danu ese unai taudia idia aladia mase, bona edia tauanidia be ranu guri lalonai idia negea. \p \v 8 To unai tau 80 edia huanai tau 10 ese Isamaela idia hamaoroa, idia gwau, “Mani emu kara ai do oi alaia lasi. Ai ese uiti, bali, olive dehoro, bona hani be uma gabuna lalonai ai hunia vadaeni.” Unai dainai unai tau 10 ia aladia lasi. \v 9 Unai ranu guri, Isamaela ese ia aladia mase taudia edia tauanidia be ia lalonai ia negea diho gauna, be guri badana, King Asa ese guna ia geia gauna. Ia ese ia geia, Basa, Israela ena king ia tuari henia neganai. Isamaela Netanaia ese mase taudia edia tauanidia dekena amo unai guri ia hahonua. \p \v 10 Vadaeni Isamaela ese Misipa dekenai idia noho taudia ibounai ia abia mauri, king ena natuna hahine ibounai, bona Misipa dekenai idia do noho taudia ibounai. Unai taudia be Nebusaradana, gima taudia edia biaguna ese Gedalaia Ahikama ena naria henunai ia atodia taudia ibounai. Isamaela Netanaia ese ia abidia mauri, bona idia danu ia toreisi, Amono taudia edia tano dekenai do idia hanaia gwauraia. \p \v 11 To Iohanana Karea bona ia danu Iuda tuari biagudia ese Isamaela Netanaia ena kara dikadia ibounai ena sivarai idia kamonai neganai, \v 12 idia ese edia orea taudia ibounai idia haboua, bona Isamaela idia lulua, do idia tuari henia totona. Idia be Gibeona ena gohu badana ta ena badibadinai Isamaela idia davaria. \v 13 Vadaeni Isamaela danu idia noho abia mauri taudia ese Iohanana Karea bona iena bamona Iuda tuari biagudia idia itaia neganai idia moale. \v 14 Vadaeni unai Isamaela ese Misipa dekenai ia abia mauri taudia be Iohanana Karea dekenai idia hanaia lao. \v 15 To Isamaela Netanaia be Iohanana dekena amo ia heau mauri, tau ibounai 8 danu, bona idia be Amono taudia dekenai idia lao. \s1 Aigupito dekenai idia lao \p \v 16 Isamaela Netanaia ese Gedalaia Ahikama ia alaia mase murinai, do mauri noho taudia be Misipa dekena amo ia abidia lao. Inai taudia be tuari taudia, hahine, memero, kekeni, bona hesiai taudia. Isamaela ia heau murinai Iohanana Karea bona Iuda tuari biagudia ese unai taudia, be Gibeona dekena amo idia abidia lao. \v 17 Idia be idia lao, Gerutu Kimuhamu dekenai idia noho, Betelehema kahirakahira. Idia laloa be Aigupito dekenai do idia lao gwauraia. \v 18 Unai bamona idia laloa, badina idia ese Babulonia taudia idia gari henidia dainai. Badina be Gedalaia Ahikama, Babulonia ena king ese tano ena gavana ia halaoa tauna, be Isamaela Netanaia ese ia alaia mase dainai. \c 42 \s1 Iuda taudia ese Ieremia idia noia, idia totona do ia guriguri \p \v 1 Iuda tuari biagudia ibounai, bona Iohanana Karea bona Asaria Hosaia, bona taunimanima ibounai, dagi lasi taudia, bona dagi bada taudia be lau Ieremia dekenai idia mai, \v 2 idia gwau, “Mani emu kara aiemai noinoi do oi karaia! Lohiabada oiemu Dirava do oi guriguri henia, ai totona. Ai do mauri noho taudia totona Lohiabada do oi noia. Badina guna ai be orea badana, to oi itaia, hari ai be tamona, tamona sibona. \v 3 Lohiabada oiemu Dirava do oi noia, ia ese do ai raka dalana, bona do ai karaia karana ai dekenai do ia hadibaia.” \p \v 4 Lau ese idia lau haere henia, lau gwau, “Emui hereva lau kamonai vadaeni, lau ese Lohiabada emui Dirava do lau guriguri henia, emui noinoi hegeregerena, bona edena bamona Lohiabada do ia haere, be lau ese umui do lau hamaoroa. Gau ta umui dekena amo do lau hunia lasi.” \p \v 5 Vadaeni idia ese lau idia hamaoroa, idia gwau, “Bema Lohiabada, oiemu Dirava, ese oi dekenai oda ta ai totona do ia henia, bona bema ai ese iena oda ibounai ai kamonai henia lasi neganai, Lohiabada ese ai do ia samania, mai maoromaoro bona mai momokani danu be namo. \v 6 Bema iena oda hereva ai ura, o ai ura lasi, to ai ese Lohiabada, iseda Dirava do ai kamonai henia. Ai ese oi ai noia, oi ese ai totona do oi guriguri, badina aiemai noho dohore ia namo, bema ai ese Lohiabada ai kamonai henia neganai.” \s1 Lohiabada ese Ieremia ena guriguri ia haere henia \p \v 7 Dina 10 idia ore neganai, Lohiabada ese lau dekenai ia hereva. \v 8 Vadaeni lau ese Iohanana Karea bona Iuda tuari biagudia ibounai, bona idia danu noho taudia, mai dagi bona mai dagi lasi taudia, lau boiridia hebou, lau hereva henidia, \v 9 lau gwau, “Umui ese Lohiabada, Israela ena Dirava, dekenai lau umui siaia, umui dainai lau ese do lau noia totona. Bona Dirava ese inai bamona ia hereva vadaeni: \v 10 Bema inai tano dekenai umui noho, lau ese umui do lau haginia, umui do lau veria diho lasi. Lau ese umui do lau hadoa, umui do lau kokia lasi, badina be lau ese umui lau hadikaia vadaeni dainai, lauegu lalona ia hisihisi noho. \v 11 Babulonia ena king, umui gari henia noho tauna, be ia dekenai do umui gari lou lasi. Lau Lohiabada lau gwau: Unai king do umui gari henia lasi, badina lau be umui dekenai lau noho, bona Nebukanesa ena siahu dekena amo lau ese umui do lau hamauria. \v 12 Badina lau ese umui do lau bogahisihisi henia, unai dainai Nebukanesa ese danu umui do ia bogahisihisi henia, bona emui tano korikori be umui dekenai do ia henia lou. Lau Lohiabada inai, lau hereva vadaeni. \p \v 13 “To bema umui gwau, ‘Ai ese inai tano dekenai do ai noho lasi,’ bona unai dekena amo lau Lohiabada, emui Dirava, umui kamonai henia lasi, \v 14 bona bema umui gwau, ‘Lasi, ai be Aigupito dekenai do ai lao, unuseni tuari do ai itaia lasi, bona tuari kibi ena regena do ai kamonai lasi, bona do ai hitolo lasi, vadaeni unuseni do ai noho.’ \v 15 Bema inai bamona umui hereva neganai, umui Iuda do mauri noho taudia e, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, egu hereva do umui kamonai, lau gwau: ‘Bema umui emui lalodia umui ha-aukaia, Aigupito dekenai do umui lao, bona unuseni do umui noho neganai, \v 16 umui gari henia noho tuari be unuseni, Aigupito tano dekenai, bona unai tuari be umui dekenai do ia vara, bona umui gari henia noho hitolo ese umui do ia lulua lao, bona Aigupito dekenai do umui mase. \v 17 Edia lalodia idia ha-aukaia, Aigupito do idia lao, bona do idia noho taudia ibounai be tuari, o hitolo, o hanaia gorere dikana dekena amo do idia mase. Idia ta ese do ia heau mauri lasi. Momokani, lau ese idia edia latanai do lau atoa dika dekena amo idia ta be do ia mauri diba lasi.’ ” \p \v 18 Lau Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona lau hereva, lau gwau, “Egu badu bona egu laloa siahu be Ierusalema dekenai noho taudia edia latanai lau bubua diho hegeregerena, egu badu siahu bada be umui emui latanai danu do lau bubua diho. Bema Aigupito dekenai umui lao neganai, umui emui toadia be dika dainai, taunimanima ese umui do idia itaia, mai gari bona mai badu danu, idia ese umui do idia ura lasi momokani, bona emui ladana be edia hereva dika gauna ta do idia halaoa. Umui ese inai gabu be do umui itaia lou lasi.” \p \v 19 Lau Ieremia be ma lau hereva, lau gwau, “Lohiabada ese umui Iuda dekenai do noho taudia ia hamaoroa vadaeni, Aigupito dekenai do umui lao lasi. Unai dainai umui lau sisiba henia goada inai: \v 20 Lohiabada dekena amo umui raka siri ena davana be emui mauri. Badina be umui ese lau oi siaia, Lohiabada, emui Dirava dekenai, umui gwau, ‘Lohiabada iseda Dirava, dekenai do oi guriguri ai dainai, bona Lohiabada iseda Dirava edena bamona do ia gwau, be ai dekenai do oi hamaoroa, vadaeni ai ese do ai karaia.’ \v 21 Vadaeni hari dina Lohiabada ena hereva umui dekenai lau hamaoroa vadaeni, to umui ese lau dekena amo Lohiabada iseda Dirava ia siaia hereva ibounai umui kamonai henia noho lasi. \v 22 Unai dainai, do umui diba momokani, umui ura lao bona noho gabuna dekenai be tuari, hitolo, o hanaia gorere dekena amo do umui mase.” \c 43 \s1 Ieremia idia abia lao Aigupito dekenai \p \v 1 Lohiabada, edia Dirava ese lau dekenai ia henia hadibaia hereva ibounai be taunimanima dekenai lau hamaoroa vadaeni. \v 2 Unai neganai Asaria Hosaia bona Iohanana Karea bona mai edia hekokoroku taudia ese Ieremia idia hamaoroa, idia gwau, “Oi be oi koikoi noho. Lohiabada, iseda Dirava ese oi ia siaia lasi, bona ia gwau lasi, ‘Aigupito dekenai do umui lao lasi, unuseni do umui noho lasi.’ \v 3 To Baruku Neraia ese oiemu lalona ia hadikaia ai dekenai, oi ese Babulonia taudia edia imadia dekenai ai do oi atoa totona, vadaeni idia ese ai do idia alaia mase, o Babulonia dekenai ai do idia abia lao, unuseni mai guia danu do ai noho.” \p \v 4 Unai dainai Iohanana Karea, bona Iuda tuari biagudia ibounai, bona taunimanima ibounai ese Lohiabada ena hereva, Iuda tano dekenai do idia noho hereva, be idia kamonai henia lasi. \v 5 To Iohanana Karea bona Iuda tuari biagudia ibounai ese inai Iuda taudia, do noho taudia ibounai, bese idauidau ibounai edia huanai guna idia luludia lao, bona idia giroa mai, Iuda tano dekenai ma idia noho taudia, be Aigupito dekenai idia hakaudia lao: \v 6 Tatau, hahine, memero, kekeni, king ena natuna hahine, bona Nebusaradana, gima taudia edia biaguna, ese Gedalaia Ahikama ena naria henunai ia rakatanidia taudia ibounai, lau, peroveta tauna Ieremia, bona Baruku Neraia danu. \v 7 Vadaeni Aigupito tano dekenai ai ginidae, badina be unai Iuda taudia ese Lohiabada ena hereva idia kamonai henia lasi. Tapanese hanua dekenai idia ginidae. \p \v 8 Vadaeni Tapanese dekenai Lohiabada ese lau Ieremia ia hamaoroa, ia gwau, \v 9 “Nadi badadia haida oiemu imana dekenai do oi abia, bona Iuda taudia edia vairadia dekenai raro lalonai do oi hunidia, Farao ena ruma raka vareai ariara gabuna dekenai, Tapanese dekenai. \v 10 Bona Iuda taudia do oi hamaoroa, do oi gwau: ‘Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona ia gwau noho: Kamonai, lau ese hereva do lau siaia, egu hesiai tauna, Nebukanesa, Babulonia ena king do lau abia, bona inai lau hunidia nadi edia latanai ia ese iena terona do ia atoa, bona ia ese king ena palai ruma be idia edia ataiai do ia haginia. \p \v 11 “ ‘Nebukanesa be do ia mai, Aigupito do ia tuari henia, bona do ia halusia. Unai neganai taunimanima haida be lau maka vadaeni, gorere dekenai do idia mase, be mase do idia davaria. Haida be lau maka vadaeni, tano ta dekenai mai guia danu do idia lao, be idia ese mai guia danu tano ta dekenai do idia lao. Ma haida lau maka vadaeni, tuari dekenai do idia mase, be tuari dekenai do idia mase. \v 12 Nebukanesa ese Aigupito ena dirava edia dubudia be lahi dekenai do ia gabua, bona ia ese unai dirava haida do ia gabua ore, bona haida do ia abia mauri, do ia abidia lao. Nebukanesa ese Aigupito tano do ia hagoevaia, mamoe naria tauna ese iena dabua ia hagoevaia bamona, utu ia ura hamasea bona kokia neganai. Unai murinai, mai kwalimu bona maino danu Aigupito do ia rakatania. \v 13 Aigupito ena hanua badana ta, Heliopolisi, dekenai idia noho nadi du helagadia be do ia hamakohia, bona Aigupito ena dirava edia dubu badadia do ia gabua ore.’ ” \c 44 \s1 Lohiabada ese Aigupito dekenai noho Israela taudia ia hereva henidia Ieremia dekena amo \p \v 1 Lohiabada ese lau Ieremia dekenai ia hereva, Iuda taudia ibounai Aigupito tano dekenai idia noho, totona. Idia be inai hanua dekenai idia noho: Migidola, Tapanese, Memepisi, bona Aigupito ena diho kahana danu. \v 2 Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ia gwau, “Umui ese dika ibounai Ierusalema bona Iuda ena hanua ibounai edia latanai lau atoa be umui itaia vadaeni. Hari inai dina dekenai inai hanua be anina lasi, tau ta be idia lalonai ia noho lasi. \v 3 Unai be edia kara dikadia dainai. Edia kara dekena amo lau idia habadua, badina be idia lao, dirava idaudia, idia diba lasi, umui diba lasi, bona emui sene taudia idia diba lasi diravadia dekenai muramura mai bonana bouboudia idia henia, bona idia tomadiho henidia. \v 4 Lau ese egu hesiai taudia, peroveta taudia, lau siaidia lou, siaidia lou, umui dekenai, bona idia dekena amo lau gwau, inai lau badu henia momokani kara dikana be do umui karaia lasi. \v 5 To umui ese umui kamonai lasi, bona umui laloa lasi danu. Umui emui dika bada gauna, dirava idaudia dekenai, mai bonana muramura umui gabua, bona idia dekenai umui tomadiho karadia umui hadokoa lasi. \v 6 Unai dainai egu badu bona egu laloa siahu be Iuda hanuadia edia latanai, bona Ierusalema ena ariara edia latanai lau bubua diho, bona lahi dekenai lau gabudia. Bona idia be anina lasi, bona dika gabudia idia lao, hari dina idia noho hegeregerena. \p \v 7 “Harihari, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona lau hereva noho: Badina dahaka inai dika badana, umui sibona hadikaia gauna, umui karaia noho? Umui ura emui tau bona hahine, emui natudia, bona emui natudia maragidia dekenai dika bada do umui havaraia, a? Bona unai murinai emui Iuda bese tauna ta be do ia mauri noho lasi, a? \v 8 Badina dahaka kaivakuku umui tomadiho henia noho, bona unai dekena amo lau umui habadua noho? Badina dahaka mai bonana muramura umui gabua, inai umui noho Aigupito tano ena dirava idaudia tomadiho henia totona? Umui ese inai bamona umui karaia, umui sibona do umui hadikaia ore totona, a? Unai neganai tanobada besedia ibounai ese umui do idia kirikirilaia, bona emui ladana be edia hereva dika gauna ta do idia halaoa. \v 9 Emui sene taudia edia kara dika, Iuda king taudia mai edia adavadia danu edia kara dika, bona umui, mai emui adavadia danu emui kara dika, Iuda tano dekenai, bona Ierusalema ena ariaradia dekenai umui karaia gaudia, be umui laloaboio, a? \v 10 Ia mai bona inai dina umui be umui manau lasi egu vairana dekenai, bona lau umui matauraia lasi, bona umui ese egu taravatu bona egu oda hereva, umui bona emui sene taudia edia vairanai lau atoa gaudia, be umui badinaia lasi. \s1 Idau dirava dekenai idia tomadiho dainai Dirava ia badu \p \v 11 “Unai dainai, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, be inai bamona lau hereva noho: Kamonai, egu vairana do lau ha-aukaia umui dekenai, umui do lau hadikaia totona, bona Iuda ibounai do lau hadikaia ore. \v 12 Inai do noho Iuda taudia, edia lalodia idia ha-aukaia, bona Aigupito tano dekenai idia mai, unuseni do idia noho totona, be lau ese idia ibounai do lau hadikaia ore. Idia ibounai, dagi lasi taudia, bona mai dagi bada taudia danu, be tuari bona hitolo dekena amo Aigupito dekenai do idia mase. Taunimanima ese idia do idia itaia, mai gari bona mai badu danu. Unai taunimanima ese idia do idia kirikirilaia, bona edia ladana be edia hereva dika gauna ta do idia halaoa. \v 13 Momokani inai Aigupito tano dekenai idia noho taudia edia dika davana do lau henia, Ierusalema taudia edia dika davana lau henia hegeregerena, tuari, hitolo, bona hanaia gorere dikana dekena amo. \v 14 Unai dainai Iuda taudia, do mauri noho Iuda taudia, Aigupito tano noho totona idia mai taudia, be ta do ia heau mauri lasi, ta do ia mauri lasi. Idia ta ese Iuda dekenai, idia ura lao tano, dekenai do idia giroa lou lasi, heau mauri taudia ta ta sibona.” \p \v 15 Vadaeni Aigupito ena diho kahana idia noho Iuda taudia ibounai, idia diba edia adavadia ese bonana namo muramura be dirava idaudia dekenai idia gabua taudia ibounai, bona edia badibadinai idia gini noho hahine ibounai, hebou bada herea, ese lau Ieremia dekenai idia haere, idia gwau, \v 16 “Hereva ta ai dekenai oi hamaoroa, Lohiabada ena ladana dekenai, to ai ese oi do ai kamonai henia lasi. \v 17 Ai ese ai gwauhamata do ai karaia karadia ibounai, be do ai karaia, bonana namo muramura be guba ena kwini dekenai do ai gabua, bona ia hanamoa totona danu uaina bouboudia do ai bubua, ai karaia guna hegeregerena, ai bona aiemai sene taudia, bona aiemai king bona lohia taudia, Iuda hanua ibounai dekenai, bona Ierusalema ena ariara gabudia dekenai. Badina be unai neganai, aiemai aniani be momo, bona aiemai noho be namo, dika ta do ai itaia lasi. \v 18 To guba ena kwini ena bonana namo muramura gabua kara, bona ena uaina bouboudia bubua kara ai hadokoa murinai, ai be gau namona ta ai davaria lasi. Aiemai bese be tuari bona hitolo ese ia haorea lao noho.” \p \v 19 Hahine ma idia gwau, “Ai ese bonana namo muramura be guba ena kwini totona ai gabua, bona uaina bouboudia be ia totona ai bubua neganai, aiemai adavadia idia diba lasi, a? Bona ai ese guba ena kwini ena laulauna bamona keke ai gabua neganai, aiemai adavadia idia diba lasi, a? Lasi, to idia ese gwaumaoro idia henia.” \p \v 20 Vadaeni lau Ieremia ese taunimanima ibounai, tau bona hahine, unai bamona lau idia hereva henia taudia ibounai lau hamaoroa, lau gwau, \v 21 “Inai bonana namo muramura, Iuda hanua edia lalonai, bona Ierusalema ena ariara gabudia dekenai umui gabua gaudia, be Lohiabada ese ia diba lasi, a? Ia ese unai karadia do ia laloaboio, a? \v 22 Hari inai dina dekenai emui tano be ia dika vadaeni, bona tau ta unuseni ia noho lasi. Unai gabu be taunimanima idia itaia neganai, idia gari bada noho, bona idia ese unai tano ena ladana be edia hereva dika gauna ta idia halaoa vadaeni, badina be Lohiabada ena haheauka be ia ore, emui kara dikadia dainai. \v 23 Io, inai dika be umui dekenai ia ginidae, badina be dirava idaudia hanamoa totona bonana namo muramura umui gabua, bona Lohiabada dekenai umui kara dika, bona iena taravatu bona iena oda hereva bona iena hadibaia hereva umui badinaia lasi.” \p \v 24 Lau Ieremia ese ma taunimanima ibounai, bona hahine ibounai danu lau hamaoroa, lau gwau, “Iuda taudia, Aigupito dekenai umui noho taudia ibounai e, Lohiabada ena hereva do umui kamonai. \v 25 Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava be inai bamona ia gwau: Umui bona emui adavadia ese guba ena kwini dekenai gwauhamata metaudia umui henia vadaeni. Umui gwau, ‘Bonana namo muramura be ia totona do umui gabua noho, bona iena uaina bouboudia do umui bubua noho.’ Bona inai gwauhamata umui badinaia momokani vadaeni. \p “Vadaeni, do umui karaia noho! Inai gwauhamata do umui badinaia noho! \v 26 To Lohiabada ena hereva do umui kamonai, umui Iuda taudia Aigupito dekenai umui noho. Lohiabada be ia gwau: Lau ese egu ladana bada dainai lau gwauhamata inai, Iuda tauna ta, Aigupito dekenai ia noho tauna ta, ese nega ta egu ladana dekenai inai bamona do ia gwauhamata lou lasi, ia be nega ta do ia gwau lasi, ‘Siahu Ibounai Lohiabada, mauri Diravana ena ladana dainai.’ \v 27 Lau Lohiabada ese umui lau naria noho, umui do lau hadikaia totona, umui hanamoa totona lasi, bona Iuda taudia ibounai Aigupito dekenai, be tuari dekenai, o hitolo dekenai do idia mase ore lao, ela bona idia ta do ia mauri noho lasi. \v 28 To umui ta ta sibona be tuari dekena amo do umui heau mauri, bona Aigupito dekena amo umui haida sibona do umui heau lao, Iuda dekenai do umui ginidae lou. Unai neganai do mauri noho Iuda taudia Aigupito dekenai idia mai, be do idia diba edena hereva be maoro, idia edia hereva, o lauegu hereva. \p \v 29 “Lau Lohiabada ese ma lau hereva inai: Toana ta umui dekenai do lau hedinaraia, bona ia dekena amo do umui diba lau ese inai gabu dekenai emui dika davana do lau henia. Bona inai toa dekena amo do umui diba, egu sisiba hereva, umui do lau hadikaia hereva, be momokani do ia vara. \v 30 Lau Lohiabada ese Aigupito ena king, Hopera, be ia idia alaia mase dalana idia tahua noho taudia edia imadia dekenai do lau atoa, Sedekaia, Iuda ena king, be Nebukanesa, Babulonia ena king ena imana dekenai lau atoa hegeregerena. Badina be Nebukanesa ese guna Sedekaia ena mase dalana ia tahua noho.” \c 45 \s1 Dirava ese Baruku dekenai gwauhamata ia henia \p \v 1 Iehoiakimi, Iuda ena king Iosaia ena natuna tau, ena king lagani namba 4 lalonai, lau, peroveta tauna Ieremia ese inai hereva lau gwauraia, bona Baruku Neraia ese buka ta lalonai ia torea. Unai neganai lau ese Baruku Neraia dekenai inai hereva lau hamaoroa: \v 2 “Baruku e, Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona ia gwau: \v 3 Oi be inai bamona oi hereva noho, oi gwau, ‘Lau madi o, lau be dika vadaeni, badina Lohiabada ese egu hisihisi ena latanai lalohisihisi ma ia atoa kau vadaeni, bona lau tai noho, ia mai bona lau hesiku vadaeni, bona laga-ani sisina lau davaria diba lasi.’ \p \v 4 “To lau Lohiabada ese lau haginia vadaeni gauna lau veria diho noho, bona lau ese lau hadoa gauna be lau kokia noho. Inai bamona do lau karaia inai tano ena kahana ibounai dekenai. \v 5 To oi ese gau namo herea, oi sibona totona, oi tahua noho, a? Lau Lohiabada lau gwau: Inai bamona tahua kara do oi karaia lasi, badina be lau ese taunimanima ibounai dekenai dika do lau havaraia, to oiemu mauri be oi dekenai do lau henia. Do oi lao gabudia ibounai dekenai oi be do oi heau mauri.” \c 46 \s1 Aigupito taudia be tuari idia lusi Karakemisi dekenai \p \v 1 Lohiabada ena hereva be lau Ieremia dekenai ia mai, bese idauidau totona: \b \p \v 2 Hereva ginigunana be Aigupito totona: \b \p Farao Neko, Aigupito ena king, ena tuari taudia orea be Karakemisi dekenai idia kamepa, Euperate Sinavai ena isena dekenai. Vadaeni Nebukanesa, Babulonia ena king ese idia ia halusia. Unai be Iehoiakimi, Iuda ena king Iosaia ena natuna tau, ena king lagani namba 4 lalonai. \b \q1 \v 3 Aigupito tuari biagudia idia boiboi noho, \q1 idia gwau, \q1 “Keme auri dabua, \q1 bona kesi do umui abia hegaegae, \q1 tuari dekenai do umui raka lao! \q1 \v 4 Emui hosi edia varo do umui kwatua, \q1 bona hosi guia taudia e, \q1 emui hosi do umui guia! \q1 Ta ta emui gabu, emui gabu dekenai do umui gini, \q1 emui auri kwara gaudia do umui atoa! \q1 Emui io matadia do umui segea namonamo! \q1 Emui auri tuari dabua do umui karaia hegaegae!” \b \q1 \v 5 To Lohiabada ese ia nanadaia, ia gwau, \q1 “Dahaka lau itaia noho? \q1 Aigupito tuari taudia be mai gari bada danu idia giroa mai noho. \q1 Kahana taudia ese idia halusidia noho. \q1 Mai gari bada danu idia heau haraga noho, \q1 bona edia matadia idia negea lou lasi. \q1 \v 6 Inai heau haraga taudia, \q1 be idia heau mauri diba lasi. \q1 Tuari taudia ese mauri idia davaria diba lasi. \q1 Mirigini kahanai, Euperate Sinavai ena badibadinai, \q1 idia be idia hekwakwanai, \q1 bona idia moru diho noho.” \b \q1 \v 7 Inai orea be daika, \q1 Naila Sinavai bamona ia toreisi noho? \q1 Sinavai ta, abata dainai, \q1 iena isena korikori ia heau hanaia mai goada danu bamona. \q1 \v 8 Inai be Aigupito, \q1 Naila Sinavai bamona ia toreisi noho. \q1 Sinavai ia abata dainai, \q1 iena isena korikori ia heau hanaia noho. \q1 Aigupito ia gwau, “Lau ese do lau toreisi, \q1 bona tanobada kahana ibounai do lau hanaia, do lau abia. \q1 Lau ese hanua badadia do lau hadikaia ore, \q1 bona edia taudia do lau alaia ore. \q1 \v 9 Hosi e, do umui heau vaira! \q1 Kariota e, do umui heau goada lao! \q1 Tuari taudia e, do umui raka lao, \q1 Etiopia bona Libia dekena amo mai taudia, mai emui kesi, \q1 bona Ludia taudia, peva diba momo taudia.” \b \q1 \v 10 Aigupito ese unai bamona ia hereva, \q1 to unai dina be Lohiabada, \q1 Siahu Ibounai Lohiabada ena dina, \q1 badina hari dina ia ese dika ena davana do ia henia, \q1 ia dekenai idia tuari henia taudia edia dika davana, \q1 be do ia henia momokani. \q1 Lohiabada ena tuari kaia ese idia do ia ania, \q1 ela bona ia boga kunu, \q1 bona edia rarana do ia inua, \q1 ela bona ia ranu mase lasi. \q1 Hari inai dina dekenai Siahu Ibounai Lohiabada ese, \q1 boubou karana do ia karaia, \q1 mirigini kahana tano dekenai, \q1 Euperate Sinavai ena badibadinai. \q1 \v 11 Lohiabada ia gwau, \q1 “Aigupito taudia e, \q1 Gileada dekenai do umui lao, \q1 gorere hanamoa muramura do umui tahua. \q1 Umui emui muramura ibounai, \q1 be umui gaukaralaia kava vadaeni. \q1 Umui sibona emui gorere hanamoa dalana ta be lasi. \q1 \v 12 Bese idauidau ese, \q1 emui hemarai ena sivarai idia kamonai vadaeni. \q1 Tanobada taudia ibounai ese, \q1 emui tai idia kamonai vadaeni, \q1 badina be tuari tauna ta be tuari tauna ma ta danu, \q1 idia bamepa bona hekwakwanai, \q1 bona ruaosi be tano dekenai idia moru diho hebou.” \s1 Nebukanesa ia mai noho \p \v 13 Lohiabada ese lau, peroveta tauna, Ieremia dekenai ia hereva henia, Nebukanesa, Babulonia ena king, ese Aigupito tano tuari henia totona ia mai neganai. Lohiabada ia gwau: \q1 \v 14 “Aigupito lalonai do oi herevalaia, \q1 Migidola lalonai do oi gwauraia. \q1 Memepisi lalonai bona Tapanese lalonai, \q1 do oi gwauraia hedinarai, \q1 do oi gwau, ‘Do umui gini hegaegae noho, \q1 badina be tuari ese umui idia hagegea noho taudia ia alaia noho.’ \q1 \v 15 Badina dahaka emui boromakau tau dirava badana Apisi, \q1 be ia moru diho vadaeni? \q1 Lohiabada ese ia doria diho vadaeni. \q1 \v 16 Emui tuari taudia do idia heau neganai, \q1 do idia hekwakwanai, do idia moru diho. \q1 Idia ta ta dekenai idia hereva, idia gwau, \q1 ‘Karaharaga, iseda bese korikori gabuna, \q1 iseda vara tano dekenai do ita giroa lou, \q1 inai tuari taudia dekena amo do ita heau mauri!’ \b \q1 \v 17 “Unuseni Farao, Aigupito ena king dekenai, \q1 ladana matamata do idia henia, inai bamona: \q1 ‘Hereva momo tauna, \q1 nega namona ia diba lasi tauna.’ \b \q1 \v 18 “To lau, Siahu Ibounai Lohiabada, be King Badana. \q1 Lau be mauri ena Dirava. \q1 Taboro Ororo be ororo ibounai edia huanai, \q1 ia sibona be ataiai bamona, \q1 bona Karamele Ororo be davara badibadinai, \q1 ia ataiai herea bamona, \q1 unai bamona danu, Aigupito do ia tuari henia tauna, \q1 ena goada be bada herea. \q1 \v 19 Aigupito dekenai noho taudia e! \q1 Emui gau bona kohu do umui haboua hegaegae, \q1 gabu daudau dekenai, \q1 umui do idia abia lao dainai. \q1 Badina Memepisi hanua, \q1 be tano kaukau do idia halaoa, \q1 gabu dikana do ia lao, \q1 tau ta do ia noho lasi gabuna. \b \q1 \v 20 “Aigupito be boromakau hahine matamatana, \q1 mai ena hairai danu, \q1 to mirigini dekena amo nanigo ta ese ia koria vadaeni. \q1 \v 21 Aigupito ena tuari taudia, \q1 moni dekena amo idia hoia taudia, \q1 be manoka, boromakau natudia bamona. \q1 Idia gini auka lasi, \q1 idia tuari henia lasi, \q1 idia ibounai ese tuari dekena amo idia siri, \q1 bona mai gari danu idia heau lou hebou. \q1 Badina be edia hisihisi dinana be ia ginidae, \q1 edia davana abia negana. \q1 \v 22 Aigupito be tuari ia lusi ena regena, \q1 be gaigai ia rau lao ena regena bamona, \q1 badina Aigupito hadikaia gwauraia tuari taudia, \q1 be idia raka mai noho mai edia goada danu. \q1 Idia be mai edia ira danu, \q1 Aigupito do idia hadikaia totona idia mai noho, \q1 au idia utua diho taudia edia kara bamona.” \b \q1 \v 23 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Momokani, Aigupito taudia be momo, \q1 uda be mai ena au momo bamona, \q1 to tuari taudia ese uda idia hadikaia ore. \q1 Unai tuari taudia be momo herea, \q1 duahia diba lasi. \q1 Edia namba ese kwadi edia namba idia hanaia. \q1 \v 24 Aigupito taudia be do idia hemarai bada, \q1 badina be mirigini kahana dekena amo bese taudia, \q1 ese do idia halusidia. \q1 Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \b \p \v 25 Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava, ia hereva, ia gwau, “Kamonai, lau ese Amona, Tebe ena dirava, bona Farao, bona Aigupito ena tano, bona ena dirava bona king ibounai danu, edia dika davana do lau henia, bona Farao idia abidadama henia taudia ibounai edia dika davana danu. \v 26 Edia mase dalana idia tahua noho taudia edia siahu henunai do lau atodia, Nebukanesa, Babulonia ena king, bona iena lohia taudia edia siahu henunai. To gabeai Aigupito dekenai taunimanima do idia noho lou, nega gunadia hegeregerena. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Lohiabada ese iena bese taudia do ia hamauria \q1 \v 27 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Egu bese taudia e, \q1 do umui gari lasi, \q1 Israela taudia e, \q1 do umui gari bada lasi. \q1 Kamonai, lau ese gabu daudau dekena amo, \q1 umui do lau hamauria. \q1 Emui natudia, bona tubudia danu be mai guia danu, \q1 to idia noho tano dekena amo, idia do lau hamauria. \q1 Iakobo ena bese taudia, \q1 be edia tano korikori dekenai do idia giroa lou, \q1 bona maino dekenai do idia noho. \q1 Noho namo do idia davaria, \q1 bona tau ta ese idia do idia hagaria lasi.” \q1 \v 28 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Egu hesiai tauna Iakobo e, \q1 do oi gari lasi, \q1 badina lau be oi danu lau noho. \q1 Momokani idia dekenai oi lau lulua lao besedia ibounai, \q1 be lau ese do lau hadikaia ore. \q1 To oi be do lau hadikaia ore lasi. \q1 Oiemu dika ena davana korikori, \q1 be oi dekenai do lau henia, \q1 to lau ese mai egu kota maoromaoro, \q1 bona egu laloa momokani danu, oi do lau matakani henia.” \c 47 \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Pilistia taudia totona \p \v 1 Aigupito ena king, Farao, ese Gasa hanua ia do tuari henia lasi neganai, Lohiabada ese lau Ieremia dekenai ia hereva henia Pilistia totona. \q1 \v 2 Lohiabada ia gwau: \q1 “Umui itaia, mirigini kahana dekena amo, \q1 ranu ia daekau noho, \q1 bona abata be sinavai ena isena do ia heau hanaia. \q1 Ranu ese tano, bona tano ena latanai, \q1 idia noho gaudia ibounai danu do ia koua, \q1 hanua, bona edia lalonai noho taudia danu, \q1 be ranu ese do ia koua. \q1 Taunimanima be durua totona do idia boiboi, \q1 bona tano dekenai noho taudia ibounai be do idia tai, \q1 mai boiboi danu. \q1 \v 3 Badina idia ese hosi edia heau regena do idia kamonai, \q1 kariota edia bamepa regena, \q1 bona edia uili edia heau regena danu do idia kamonai. \q1 Tamana taudia ese edia natudia durua totona, \q1 do idia giroa mai lasi, \q1 edia imadia be manoka momokani dainai. \q1 \v 4 Badina be nega ia ginidae vadaeni, \q1 Pilistia taudia ibounai do lau hadikaia ore, \q1 bona Turo bona Sidono taudia, \q1 Pilistia durua totona idia mai taudia, \q1 ibounai do lau utua bona negea. \q1 Lau Lohiabada ese Pilistia taudia do lau hadikaia ore, \q1 Kerete motumotu dekena amo idia mai taudia ibounai. \q1 \v 5 Gasa taudia ese lalohisihisi dainai, \q1 edia kwaradia huina do idia kakasia ore. \q1 Asakelona taudia be regena lasi. \q1 Anakimi bese do noho taudia e, \q1 umui sibona do umui utua, bona do umui tai, \q1 ela bona edena negai? \q1 Umui ese inai bamona umui boiboi noho, \q1 \v 6 ‘Lohiabada ena tuari kaia e! \q1 Do oi utua noho ela bona edena negai? \q1 Oiemu udaia gabuna dekenai do oi vareai lou, \q1 unuseni do oi noho, do oi laga-ani.’ \q1 \v 7 To edena bamona do ia laga-ani? \q1 Badina lau Lohiabada ese ia dekenai gaukara lau henia vadaeni. \q1 Lau ese lau oda henia vadaeni, \q1 Asakelona do ia tuari henia, \q1 bona kone dekenai idia noho taudia do ia heatu henia.” \c 48 \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Moaba taudia totona \p \v 1 Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese inai bamona hereva ia gwauraia Moaba tano totona: \b \q1 “Nebo taudia madi do idia dika, \q1 badina be edia hanua be tuari taudia ese, \q1 do idia hadikaia ore. \q1 Kiriataimi hanua be do ia hemarai bada, \q1 tuari taudia ese idia halusia, \q1 bona idia abia dainai. \q1 Iena kohoro, gabu aukana badana be do idia botaia, \q1 do ia moru diho, \q1 hemarai gauna do ia lao. \q1 \v 2 Taunimanima ese Moaba do idia hanamoa lou lasi. \q1 Hesebona dekenai tau haida, \q1 be idia hereva hebou noho, \q1 Moaba do idia hadikaia totona, idia gwau, \q1 ‘Umui mai, inai basileia, \q1 be do ita haorea momokani be namo.’ \q1 Mademene hanua danu be do ia regena lasi, \q1 tuari taudia ese do idia hadikaia dainai. \q1 \v 3 Kamonai! Horonaimi hanua dekenai, \q1 taunimanima idia taitai noho, idia gwau, \q1 ‘Hisihisi bona dika bada herea!’ \q1 \v 4 Moaba be idia hamakohia vadaeni, \q1 natuna maragidia edia taitai do umui kamonai. \q1 \v 5 Idia be Luhiti dekenai ia daekau lao dalana dekenai idia raka noho, \q1 mai taitai danu. \q1 Bona Horonaimi dekenai ia diho lao dalana dekenai, \q1 hisihisi dainai taunimanima idia tai regena do umui kamonai. \q1 \v 6 Do umui heau! \q1 Do umui mauri totona do umui heau, \q1 tano kaukau dekenai ia heau noho uda doniki bamona! \q1 \v 7 Badina be, umui ese emui goada karadia, \q1 bona emui kohu momo umui abidadama henia dainai, \q1 umui danu be tuari taudia ese, \q1 do idia abia mauri. \q1 Vadaeni emui dirava Kemoso, \q1 be umui danu mai guia danu, \q1 gabu daudau dekenai do umui noho. \q1 Kemoso ena hahelagaia taudia, \q1 bona iena lohia taudia danu be unai gabu do idia lao. \q1 \v 8 Hadikaia ore tauna ese, \q1 hanua ibounai do ia hadikaia, \q1 hanua ta taudia do idia heau mauri lasi. \q1 Koura ibounai be anina lasi do idia noho. \q1 Tano palaka gabudia ibounai, \q1 be do idia dika momokani. \q1 Lau inai Lohiabada, \q1 lau hereva vadaeni. \q1 \v 9 Moaba totona mase guria gabuna ta do umui haginia, \q1 badina nega sisina lalonai do ia dika ore. \q1 Iena hanua ibounai, \q1 be anina lasi gabudia do idia lao. \q1 Taunimanima unuseni do idia noho lasi.” \b \p \v 10 Mai lahedo danu Lohiabada ena gaukara ia karaia noho tauna be lau hadikaia inai. Iena tuari kaia dekena amo ia gwadaia lasi bona ta ia alaia lasi tauna danu be lau hadikaia inai. \s1 Moaba ena hanua ibounai idia hadikaia ore \q1 \v 11 Moaba be ia mero negana dekena amo, \q1 ia noho namonamo vadaeni, \q1 uaina be iena hodu dekenai ia noho bamona, \q1 hodu ta dekena amo hodu ta dekenai, \q1 be nega ta idia bubua lasi bamona. \q1 Bona nega ta gabu daudau dekenai idia abia lao lasi. \q1 Unai dainai iena mamina be do ena lalonai ia noho, \q1 bona iena bonana be ia idau lasi. \p \v 12 Unai dainai Lohiabada ia gwau, “Dina do idia ginidae lau ese uaina bubua taudia do lau siaia, idia ese Moaba do idia bubua. Moaba ena uaina hodu do idia bubua ore, bona ena hodu ibounai do idia hamakohia. \v 13 Unai neganai Moaba taudia ese Kemoso dirava dainai do idia hemarai, Israela taudia ese Betele dirava, idia abidadama henia dirava, dainai idia hemarai hegeregerena. \b \q1 \v 14 “Moaba taudia e, badina dahaka umui gwau, \q1 ‘Ai be tuari dekenai manada taudia, \q1 ai be tuari dekenai goada herea taudia?’ \q1 \v 15 Moaba bona iena hanua gabudia, \q1 be tuari dekena amo do idia hadikaia ore. \q1 Iena eregabe taudia namo herea momokani, \q1 be do idia mase ore. \q1 Lau be King, Siahu Ibounai Lohiabada, \q1 bona lau hereva vadaeni inai. \q1 \v 16 Moaba ena dika bada negana, \q1 be ia kahirakahira vadaeni, \q1 iena hisihisi dinana ia mai noho haraga. \q1 \v 17 Moaba umui noho hagegea taudia ibounai e, \q1 Moaba ena ladana bada umui diba taudia e, \q1 do umui gwau, ‘Dagi auna namo herea, \q1 au mai ena hairai bada, \q1 madi ia makohia vadaeni.’ \b \q1 \v 18 “Dibona hanua umui noho taudia e, \q1 emui hairai gabudia dekena amo do umui diho mai, \q1 bona tano kaukau, \q1 kahu ena latanai do umui helai. \q1 Badina be Moaba do ia hadikaia ore tauna ia mai vadaeni, \q1 umui do ia hadikaia totona. \q1 Emui hanua mai magudia do ia hamakohia ore. \q1 \v 19 Umui Aroere dekenai noho taudia e, \q1 dala ena isena dekenai do umui gini, \q1 do umui naria noho. \q1 Heau tauna bona heau mauri hahine taudia, \q1 be do umui nanadaia, \q1 do umui gwau, ‘Dahaka ia vara?’ \q1 \v 20 Do idia haere, do idia gwau, \q1 ‘Moaba be ia moru vadaeni, \q1 Moaba totona do umui tai, \q1 badina ia be ia hemarai bada noho. \q1 Aranona Sinavai ena isena idia noho taudia, \q1 dekenai do umui gwauraia hedinarai, inai bamona: \q1 Moaba be ia dika vadaeni!’ \p \v 21 “Inai ataiai dekenai idia noho tano palaka hanua ibounai be lau Lohiabada ese lau kota henidia, bona edia dika davana lau henidia vadaeni: Holona, Iahasaha, Mepata, \v 22 Dibona, Nebo, Bete Dibilataimi, \v 23 Kiriataimi, Bete Gamulu, Bete Meono, \v 24 Kerioto, Bosera, bona Moaba tano ena hanua ibounai, daudau bona kahirakahira, edia latanai. \v 25 Moaba ena goada be lau utua vadaeni, iena siahu be lau hadikaia ore. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Moaba be do ia manau lao \p \v 26 Lohiabada ia gwau, “Moaba dekenai muramura aukana do umui henia, vadaeni do ia kekero. Badina be ia sibona ia habadaia, bona ia ese lau ia dagedage henia. Unai dainai Moaba be sibona ena mumuta dekenai do ia hekure giroagiroa, bona taunimanima ese do idia kirikirilaia. \v 27 Moaba e, oi laloa, nega ta Israela oi kirikirilaia lasi, a? Nega haida oi ese Israela taudia dekenai oi dagedage henia, henaoa taudia dekenai do oi dagedage henia bamona, ani? \q1 \v 28 “Moaba lalonai noho taudia e, \q1 hanua do umui rakatania, \q1 nadi badadia lalonai do umui noho. \q1 Nadi kohua vareai gabuna dekenai, \q1 emui ruma do umui karaia, \q1 pune manu bamona. \q1 \v 29 Moaba ena hekokoroku sivarai ita kamonai. \q1 Ia be hekokoroku bada herea. \q1 Ia sibona ia abia isi, ia hereva dagedage, \q1 bona ia laloa ia sibona be namo herea. \q1 \v 30 Lau Lohiabada be Moaba ena hekokoroku lau diba, \q1 to unai be hekokoroku kava. \q1 Moaba ena hekokoroku hereva be koikoi, \q1 iena kara danu be koikoi. \q1 \v 31 Unai dainai lau be Moaba totona lau tai noho. \q1 Moaba taudia ibounai dainai lau tai noho. \q1 Kiri Here taudia dainai lau tai noho. \q1 \v 32 Sibima taudia dainai lau tai bada noho, \q1 Iasere taudia totona lau tai maragi lasi noho. \q1 Sibima hanua e, oi be vain badana bamona. \q1 Oiemu vain rigina be davara idia hanaia noho, \q1 bona edia lata ia lao ela bona Iasere dekenai. \q1 To hadikaia taudia ese, \q1 emui au huahuadia bona emui vain huahuadia be, \q1 idia ibounai idia hadikaia ore vadaeni. \q1 \v 33 Moaba tano, au huahua momo ena tano, \q1 ia dekena amo moale bona laloa namona idia haorea. \q1 Lau Lohiabada ese vain ena huahua moia gabudia dekenai, \q1 uaina ena heau lao lau hadokoa vadaeni. \q1 Unai dainai tau ta lasi ese, \q1 vain huahua ia moia noho mai moale ena boiboi danu. \q1 Iena boiboi be moale ena boiboi lasi. \p \v 34 “Hesebona bona Eleale taudia idia tai noho, mai boiboi danu. Edia taitai ena regena be Iasere dekenai noho taudia idia kamonai diba. Soara dekena amo ela bona Horonaimi bona Egelata Silisia dekenai noho taudia danu ese unai tai ena regena idia kamonai. Badina be Nimirimi ena ranu gabudia idia kaukau lao vadaeni.” \p \v 35 Lohiabada ma ia gwau, “Moaba taudia ese edia ataiai tomadiho gabudia dekenai bonana namo muramura idia gabua kara, bona edia dirava dekenai bouboudia idia henia karadia, be do lau hadokoa. \p \v 36 “Momokani egu kudouna be ia tai noho, ivilikou bamona, Moaba dainai, bona egu kudouna be ivilikou bamona ia tai noho Kiri Here taudia dainai. Idia ese kohu momo idia haboua vadaeni, to idia ibounai be idia boio ore vadaeni. \v 37 Unai taudia ibounai ese edia auki huidia bona kwaradia huidia idia kakasia ore. Idia ibounai ese danu edia imadia idia utua, bona edia gabadia dekenai puse dabua idia kwatua. \p \v 38 “Moaba taudia edia ruma ibounai edia guhi latanai bona hanua ariaradia edia lalonai, taunimanima idia tai noho, tai noho sibona, badina be lau Lohiabada ese Moaba lau hamakohia vadaeni, tau ta ese ia ura lasi hodu bamona. \v 39 Moaba ia makohia maragimaragi vadaeni. Madi Moaba taudia idia taitai noho, mai boiboi danu. Moaba, madi, hemarai dainai iena doruna sibona ia hedinaraia. Unai dainai Moaba be taunimanima ese idia kirikirilaia noho. Idia hagegea besedia ibounai ese do idia itaia, mai gari bona badu danu.” \s1 Moaba be do ia heau mauri lasi \q1 \v 40 Badina Lohiabada be inai bamona ia gwau: \q1 “Itaia! Ugava manu bamona, \q1 bese ta do ia roho diho haragaharaga, \q1 iena hanina do ia atoa maoromaoro, \q1 Moaba do ia hadikaia totona. \q1 \v 41 Moaba ena hanua bona edia gabu aukadia, \q1 be tuari taudia ese do idia halusia, \q1 do idia abia. \q1 Unai dina dekenai Moaba ena tuari taudia, \q1 be do idia gari bada, \q1 natuna ia havaraia noho hahine ia gari bada noho bamona. \q1 \v 42 Moaba be do idia hadikaia ore, \q1 bona do idia gwauraia lou lasi bese ta, \q1 badina be ia sibona ia habadaia, \q1 bona ia ese Lohiabada ia dagedage henia. \q1 \v 43 Moaba dekenai noho taudia e, \q1 gari bada, guri dobudia bona tarapu, \q1 be emui vairana dekenai idia noho. \q1 Lau Lohiabada lau hereva inai. \q1 \v 44 Bema gari bada gauna dekena amo tau ta ia heau, \q1 ia be guri dobuna lalonai do ia moru diho. \q1 Bema ia be guri dobuna dekena amo ia daekau mai neganai, \q1 ia be tarapu lalonai dika do ia davaria. \q1 Badina be lau ese nega lau gwauraia vadaeni, \q1 Moaba edia dika davana do lau henia totona. \q1 Lau Lohiabada lau hereva inai. \q1 \v 45 Tuari dekena amo idia heau mauri taudia, \q1 be Hesebona lalonai idia heau vareai, \q1 mauri gabuna idia tahua, \q1 edia goada ia ore dainai. \q1 To lahi be Hesebona dekena amo ia toreisi. \q1 Lahi be king Sihona ena ruma dekena amo ia toreisi. \q1 Inai lahi ese Moaba taudia, hekokoroku taudia, \q1 edia tano hetoa gabudia dekenai ia lao, \q1 bona ena ororo gabudia do ia gabua ore. \q1 \v 46 Moaba taudia e, madi do umui dika! \q1 Kemoso dirava idia tomadiho henia taudia, \q1 be bese ta taudia ese idia hadikaia ore, \q1 bona edia natudia, \q1 tau bona hahine, be mai guia danu, \q1 unai bese tuari taudia ese idia abidia lao vadaeni. \q1 \v 47 To gabeai dinadia lalonai, \q1 lau Lohiabada ese Moaba ena noho do lau hanamoa lou.” \p Inai karadia ibounai be Lohiabada ese ia gwauraia hedinarai do idia vara Moaba dekenai. \c 49 \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Amono taudia totona \p \v 1 Lohiabada ese inai bamona hereva ia gwauraia Amono tano totona: \b \q1 “Israela be mai ena natuna tau lasi, a? \q1 Edia tano gimaia totona, \q1 Israela taudia idia noho lasi, a? \q1 Badina dahaka Milikoma dirava idia tomadiho henia taudia, \q1 ese Gado iduhu edia tano idia abia, \q1 bona idia noholaia? \q1 \v 2 Kamonai! Dina do idia mai noho, \q1 lau Lohiabada ese haida do lau hagoadaia, \q1 vadaeni tuari kibi do idia hiriria, \q1 Raba, Amono taudia edia hanua, \q1 do idia hadikaia ore. \q1 Raba be momoru haboua gabuna do idia halaoa, \q1 bona iena hanua maragidia, \q1 be lahi dekena amo do idia gabua. \q1 Vadaeni Israela taudia idia luludia taudia, \q1 be Israela taudia ese do idia luludia. \q1 Lau inai Lohiabada lau hereva noho. \q1 \v 3 Hesebona e, do oi tai, \q1 badina be Ai hanua idia hadikaia ore vadaeni. \q1 Raba taudia e, do umui tai mai boiboi danu. \q1 Puse dabua do umui kwatua, \q1 do umui taitai, \q1 mai kopina kakasia kara danu. \q1 Badina Milikoma dirava be do idia abia lao, \q1 tano idauna ta dekenai do idia atoa, do ia noho, \q1 mai iena hahelagaia taudia, \q1 bona lohia taudia danu. \q1 \v 4 Umui kara koikoi taudia e, \q1 badina dahaka emui koura namodia dainai, \q1 umui hereva mai hekokoroku danu? \q1 Emui goada ia maragi lao noho. \q1 Badina dahaka emui siahu umui abidadama henia noho, \q1 bona umui gwau, ‘Edena bese taudia ese, \q1 ai do idia tuari henia diba’? \b \q1 \v 5 “Lau, Siahu Ibounai Lohiabada lau hereva inai: \q1 Kamonai, lau ese gari bada, \q1 be umui emui latanai do lau atoa, \q1 inai gari be umui idia hagegea noho taudia ibounai dekena amo. \q1 Idia ese umui do idia lulua lao, \q1 umui ibounai be do umui heau, \q1 ta ta sibodia edia mauri, edia mauri, totona do idia heau, \q1 bona tau ta ese heau taudia do ia haboua lou lasi.” \p \v 6 Lohiabada ese ma ia hereva lou, ia gwau, \q1 “To gabeai lau ese Amono taudia edia noho namo, \q1 ma do lau havaraia lou.” \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Edoma taudia totona \p \v 7 Siahu Ibounai Lohiabada ese inai bamona hereva ia gwauraia Edoma tano totona: \b \q1 “Aonega be ia ore vadaeni Temana dekenai, a? \q1 Laloa kehoa taudia edia sisiba hereva, \q1 be idia hadokoa vadaeni, a? \q1 Edia aonega ibounai be ia boio vadaeni, a? \q1 \v 8 Dedana dekenai noho taudia e, \q1 do umui heau, do umui giroa lou, \q1 nadi kohua dobudia lalonai do umui hunia. \q1 Lau ese Esau ena bese taudia, \q1 be do lau hadikaia ore, \q1 badina be nega ia ginidae vadaeni, \q1 edia dika davana do lau henidia ena nega. \q1 \v 9 Vain huahuadia idia haboua neganai, \q1 haboua taudia ese huahua haida, \q1 be vain dekenai idia rakatania. \q1 Bona henaoa taudia be hanuaboi lalonai idia mai neganai, \q1 idia ese idia ura ania gaudia sibona do idia abia. \q1 \v 10 To lau ese Esau ena bese taudia edia kohu, \q1 be lau henaoa haorea vadaeni. \q1 Edia hunia gabudia danu, \q1 be be lau ese lau kehoa hedinarai, \q1 vadaeni idia be mai edia hunia dalana ta lasi. \q1 Edoma taudia ibounai be do idia mase ore. \q1 Idia ta do ia mauri noho lasi. \q1 \v 11 Emui maragidia, tamana sinana lasi maragidia, \q1 be do umui rakatanidia, lau ese do lau hamauridia. \q1 Emui vabu ese lau idia abidadama henia diba.” \p \v 12 Badina be Lohiabada be inai bamona ia gwau. “Bema mai edia kerere lasi taudia ese kerere davana ena kapusi do idia inua neganai, umui laloa emui dika ena davana do umui abia lasi, a? Dika davana do umui abia momokani, bona dika davana ena kapusi do umui inua momokani. \v 13 Lau Lohiabada ese lau gwauhamata metau momokani vadaeni, Bosera hanua be gari bada bona anina lasi gabuna do lau halaoa. Taunimanima ese Bosera do idia kirikirilaia, bona iena ladana be edia hereva dika gauna ta do idia halaoa. Bosera kahirakahira idia noho hanua ibounai be do idia dika noho ia lao bona hanaihanai.” \b \q1 \v 14 Edoma taudia e, lau Ieremia ese, \q1 Lohiabada dekena amo hereva lau abia vadaeni: \q1 Ia ese iena hereva ia gwauraia tauna ta ia siaia lao vadaeni, \q1 bese idauidau edia huanai ia lao, ia gwau: \q1 Lohiabada ese ia gwau: \q1 “Emui tuari taudia do umui haboua, \q1 bona Edoma tuari henia totona do umui mai. \q1 Do umui toreisi, do umui tuari. \q1 \v 15 Badina Edoma e, lau Lohiabada ese, \q1 bese idauidau edia huanai oi do lau hamaragia, \q1 bona taunimanima ese oi do idia negea. \q1 \v 16 Oiemu hekokoroku bona dagedage karadia ese, \q1 oi sibona idia koia vadaeni. \q1 Oi be nadi badadia edia matudia lalonai oi noho, \q1 bona ororo edia ataiai momokani dekenai oi noho. \q1 Momokani oi be ataiai oi noho, \q1 ugava manu ia noho hegeregerena, \q1 to unai gabu dekena amo, \q1 lau ese oi do lau veria diho. \q1 Lau inai Lohiabada lau hereva noho!” \b \p \v 17 Lohiabada ia gwau: “Edoma dekenai do ia vara hadikaia kara be do ia dika momokani. Unai dainai do idia raka hanaia taudia ibounai do idia itaia, mai hoa bona mai gari bada danu. \v 18 Sodoma bona Gomora bona edia hanua maragidia ese dika idia davaria neganai, tau ta ese unuseni ia noho lou lasi. Inai bamona kara danu be Edoma dekenai do ia vara. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni. \v 19 Kamonai, laiona ta be Ioridane Sinavai ena isena ena uda gabuna dekena amo mamoe edia magu aukana do ia hadikaia totona ia mai noho hegeregerena, lau ese do lau toreisi, bona karaharaga Edoma taudia ibounai do lau lulua lao, edia tano dekena amo. Unai neganai lau ese do lau abia hidi tauna ese edia tano do ia biagua. Badina daika be lau hegeregerena? Daika ese lau dekenai ia hepapahuahu diba? Edena tano ena king be egu vairana dekenai do ia gini diba? \v 20 Unai dainai, lau Lohiabada ese Edoma do lau hadikaia dalana ena palani do oi kamonai, bona Temana taudia dekenai do lau karaia gwauraia gaudia danu. Edoma taudia edia natudia danu be tuari taudia ese do idia guidia, do idia abidia lao, bona taunimanima ibounai do idia gari bada, mai hoa danu. \p \v 21 “Edoma do ia moru neganai, regena bada do ia vara, bona tanobada be do ia heudeheude, bona Edoma taudia edia tai regena be Davara Kakakaka ena kone dekenai noho taudia do idia kamonai. \v 22 Unai bese ena tuari taudia ese karaharaga Bosera hanua do idia tuari henia, ugava manu ese guba dekena amo ia heau diho haragaharaga bamona, mai ena hanina badadia danu. Unai neganai Edoma ena tuari taudia be do idia gari bada, natuna ia havaraia noho hahine ia gari bada noho hegeregerena.” \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Dameseko hanua totona \p \v 23 Lohiabada ese inai bamona hereva ia gwauraia Damaseko hanua totona: \b \q1 “Hamata bona Arapada be idia laloa momo noho, \q1 bona idia laloa hekwarahi noho danu, \q1 badina be sivarai dikana idia kamonai. \q1 Gari ese idia edia laloa ia botaia noho, \q1 davara ena hurehure ese, \q1 kone ia botaia noho bamona, \q1 lai guba neganai. \q1 \v 24 Damaseko taudia be idia manoka momokani. \q1 Idia ese mai gari bada danu, \q1 idia heau lao vadaeni. \q1 Idia be mai hisihisi bada bona lalohisihisi danu, \q1 natuna kahirakahira do ia havaraia gwauraia hahine bamona. \q1 \v 25 Inai hanua mai ena sivarai namona, \q1 hanua mai ena moale, madi ia dika noho. \q1 Taunimanima ibounai ese idia rakatania vadaeni. \q1 \v 26 Unai dina dekenai, \q1 hanua ena eregabe taudia, \q1 be iena ariara dekenai tuari dekena amo do idia mase, \q1 bona Damaseko ena tuari taudia ibounai, \q1 be bese ta taudia ese do idia alaia ore. \q1 \v 27 Lau ese Damaseko ena maguna, \q1 be lahi dekenai do lau gabua ore. \q1 Inai lahi ese king Benehadada ena ruma badadia do ia gabua ore. \q1 Lau inai, Siahu Ibounai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Kedara iduhu bona Hasoro hanua totona \p \v 28 Lohiabada ese inai bamona hereva ia gwauraia Kedara iduhu, bona Hasoro hanua ese ia naria gabudia totona. Nebukanesa, Babulonia ena king ese unai gabudia ia halusia: \b \q1 Lohiabada ia gwau: \q1 “Do umui toreisi, Kedara hadikaia totona do umui lao. \q1 Unai dina ena daekau kahana idia noho taudia, \q1 be do umui hadikaia ore. \q1 \v 29 Edia palai rumadia, \q1 bona edia mamoe do umui abia. \q1 Edia palai ruma koua dabua, \q1 bona edia palai ruma, \q1 ma edia lalonai idia noho kohu ibounai do umui abia. \q1 Edia kamelo be edia biagudia dekena amo, \q1 do umui hakaudia siri, \q1 bona taunimanima do umui hamaoroa, umui gwau, \q1 ‘Umui emui tano ena kahana ibounai dekenai, \q1 gari bada sibona ia noho.’ \q1 \v 30 Hasoro hanua taudia e, \q1 lau Lohiabada ese umui lau sisiba henia inai: \q1 Do umui heau, \q1 daudau gabuna do umui lao, \q1 do umui hunia. \q1 King Nebukanesa, Babulonia ena king ese, \q1 umui hadikaia dalana ia laloa vadaeni, \q1 bona iena tuari taudia ia hamaoroa noho, ia gwau, \q1 \v 31 ‘Umui toreisi, idia laga-ani noho bese taudia, \q1 ia noho namonamo noho besena, \q1 do ita tuari henia, do ita hadikaia. \q1 Edia hanua be mai ena magu iduara lasi, \q1 mai edia loka lasi. \q1 Ia sibona ia noho, iena taudia danu, \q1 be mai edia durua taudia lasi.’ \b \q1 \v 32 “Edia kamelo bona edia boromakau ibounai do umui abia. \q1 Edia huina idia utua kwadagi noho taudia, \q1 be lau ese gabu idauidau dekenai do lau luludia, \q1 bona hisihisi gaudia be kahana ibounai dekena amo, \q1 idia dekenai do lau mailaia. \q1 \v 33 Hasoro be uda sisia edia noho gabuna do lau halaoa. \q1 Tano kaukau gabuna bona anina lasi tano do ia lao. \q1 Tau ta be unuseni do ia noho lou lasi, \q1 ia lao bona hanaihanai. \q1 Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Elama totona \p \v 34 Lohiabada ena hereva, lau peroveta tauna Ieremia dekenai ia mai, Elama totona, Sedekaia, Iuda ena king ese Iuda ia naria hamatamaia neganai. \p \v 35 Siahu Ibounai Lohiabada ia gwau: “Kamonai, lau ese Elama ena peva diba momo taudia, Elama ena goada badina, do lau aladia ore. \v 36 Bona lau ese lai ibounai 4 do lau hatoreisia, idia be guba ena kahana 4 dekena amo do idia toa, Elama do idia hadikaia. Inai lai ese Elama taudia do idia lulua lao gabu ibounai dekenai, bona Elama taudia be bese ibounai edia huanai do idia heau lao. \v 37 Lau Lohiabada ese Elama taudia do lau hagaria, vadaeni idia ese edia mase dalana idia tahua taudia, bona Elama idia hadikaia gwauraia taudia dainai do idia gari. Bona egu badu siahu bada dainai, lau ese dika bada idia edia latanai do lau siaia diho. Tuari do lau siaia, bona do lau luludia lao, ia lao bona lau hadikadia ore momokani. \v 38 Edia king bona lohia taudia do lau alaia ore, bona egu terona be Elama dekenai do lau haginia. Lau Lohiabada, lau hereva inai.” \p \v 39 To Lohiabada ma ia gwau: “Gabeai dinadia lalonai lau ese Elama ena noho namo do lau havaraia lou.” \c 50 \s1 Lohiabada ena peroveta hereva Babulonia totona \p \v 1 Inai be Lohiabada ena hereva, lau peroveta tauna Ieremia dekenai ia henia, Babulonia tano, bona Babulonia taudia totona: \b \q1 \v 2 “Bese idauidau edia huanai do umui gwauraia, \q1 do umui herevalaia hedinarai. \q1 Pepe ta do umui abia isi, \q1 bona do umui gwauraia hedinarai. \q1 Do umui hunia lasi, do umui gwau, \q1 ‘Babulonia be idia halusia vadaeni! \q1 Bel dirava be idia hahemaraia vadaeni. \q1 Merodaka dirava be ia makohia vadaeni. \q1 Babulonia ena kaivakuku be idia hahemaraia vadaeni, \q1 bona iena dirava laulaudia be idia makohia vadaeni.’ \p \v 3 “Badina be mirigini kahana dekena amo bese ta ia mai vadaeni, Babulonia do ia hadikaia totona. Unai bese ese Babulonia be anina lasi gabuna do ia halaoa, bona tau ta be unuseni do ia noho lasi. Taunimanima bona ubua gaudia ibounai be Babulonia dekena amo do idia heau lao daudau.” \p \v 4 Lohiabada ia gwau: “Unai dinadia lalonai bona unai nega dekenai, Israela bona Iuda taudia be do idia haboua tamona, bona mai tai danu, Lohiabada, edia Dirava do idia tahua. \v 5 Idia be Siona dekenai ia lao dalana totona do idia nanadaia, bona edia vairadia be Siona dekenai do idia henia, do idia gwau, ‘Umui mai, Lohiabada danu do ita gwauhamata hebou, noho hanaihanai gwauhamata taravatuna, tau ta ese do ia laloaboio lasi gauna.’ \p \v 6 “Egu bese taudia be boio mamoedia, edia naria taudia ese idia hakaudia kerere, vadaeni ororo dekenai edia dala dekena amo idia raka siri vadaeni. Ororo badana dekena amo ororo maragina dekenai idia lao, bona edia magu ia noho gabuna idia laloaboio vadaeni. \v 7 Idia davaridia taudia ibounai ese idia aladia noho, idia anidia noho. Idia hadikaia gwauraia taudia idia gwau, ‘Ai be kerere lasi momokani, badina be idia ese Lohiabada dekenai idia kara dika vadaeni. Edia sene taudia ese Lohiabada idia abidadama henia, vadaeni idia danu ese ia bema idia abidadama henia be maoro.’ \p \v 8 “Israela taudia e, Babulonia ena huanai dekena amo do umui heau lao, Babulonia taudia edia tano do umui rakatania! Umui ese rakatania taudia edia gunalaia taudia do umui lao! \v 9 Badina be lau ese bese badadia mirigini kahana dekena amo lau hatoreisia noho, bona Babulonia hadikaia totona lau hakaudia lao noho. Idia ese Babulonia do idia tuari henia, bona do idia halusia, badina edia peva taudia be labana diba momo taudia, edia diba idia pidia neganai, maka be nega ta idia reaia lasi. \p \v 10 “Babulonia tano ena kohu be do idia henaoa, bona edia ura gaudia ibounai do idia abia. Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \s1 Babulonia ia moru \q1 \v 11 Lohiabada ia gwau: “Babulonia taudia e! \q1 Umui ese egu bese edia kohu umui abia. \q1 Umui be mai moale bada danu, \q1 bona umui sibona umui abia isi. \q1 Umui be lebulebu, boromakau hahine maragina, \q1 rei gabuna dekenai bamona, \q1 o ia boiboi noho hosi tau bamona. \q1 \v 12 To emui tano, emui sinana, \q1 be do idia hahemaraia momokani. \q1 Ia dekenai umui vara hahine, emui tano, \q1 ena sivarai be do ia dika. \q1 Kamonai, ia be bese dikana, \q1 ladana maragi herea besena do lau halaoa, \q1 bese ibounai edia huanai ia be do ia maragi. \q1 Tano kaukau, mai ena ranu lasi gabuna do lau halaoa. \q1 \v 13 Lau Lohiabada egu badu dainai, \q1 tau ta Babulonia dekenai do ia noho lasi, \q1 anina lasi tano sibona do ia lao. \q1 Babulonia do idia raka hanaia taudia be do idia hoa, \q1 mai gari bada danu, \q1 bona iena bero do idia itaia neganai, \q1 do idia hevaseha henia, mai hereva dika danu. \b \q1 \v 14 “Peva umui veria noho taudia ibounai e, \q1 Babulonia do umui tuari henia, \q1 do umui gini hegegea. \q1 Emui diba do umui pidia lao, \q1 emui diba do idia ore, \q1 to do umui laloa lasi, \q1 badina Babulonia ese, \q1 Lohiabada dekenai ia kara dika vadaeni. \q1 \v 15 Kahana ibounai dekena amo, \q1 Babulonia hanua dekenai tuari umui uini dainai, \q1 kwalimu ena boiboi bada do umui karaia. \q1 Babulonia taudia ese, \q1 edia tuari gaudia idia atoa diho vadaeni, \q1 edia tuari idia hadokoa. \q1 Badina edia gabu aukadia idia makohia vadaeni, \q1 bona hanua ena magu be idia veria diho vadaeni. \q1 Inai be lau Lohiabada egu davana henia karana. \q1 Unai dainai ena dika davana do umui henia. \q1 Ia ese ia karaia hegeregerena, \q1 be ia dekenai do umui karaia. \q1 \v 16 Aniani hadoa kara Babulonia dekenai do umui hadokoa, \q1 bona anina haboua kara danu do umui koua. \q1 Tuari taudia edia dagedage garina dainai, \q1 taunimanima ibounai ese edia bese korikori taudia, \q1 dekenai do idia giroa lou, \q1 bona ibounai be edia tano korikori, \q1 dekenai do idia heau lao.” \s1 Israela taudia ese edia tano dekenai do idia giroa lou \p \v 17 Lohiabada ia gwau, “Israela be laiona ese ia lulua gabu idauidau mamoe oreana ta. Guna Asuria ena king ese ia ania, bona harihari, inai nega dokona lalonai Nebukanesa, Babulonia ena king, ese edia turiana ia ania ore. \v 18 Unai dainai, lau, Siahu Ibounai Lohiabada, Israela ena Dirava ese king Nebukanesa bona iena tano edia dika davana do lau henia, Asuria ena king ena dika davana lau henia hegeregerena. \v 19 Israela taudia dekenai, edia tano do lau henidia lou. Idia ese Karamele Ororo bona Basana kahana dekenai idia vara aniani do idia ania. Bona Eparaima ororodia bona Gileada dekenai idia vara aniani dekenai edia bogadia do idia kunu. \v 20 Unai neganai, bona unai dinadia dekenai, kara dika do idia tahua Israela bona Iuda dekenai. To do idia davaria lasi, badina be do mauri noho taudia, do lau rakatania taudia, be edia dika do lau gwauatao. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Dirava ese Babulonia ena dika davana ia henia \q1 \v 21 Lohiabada ia gwau: \q1 “Merataimi tano do umui tuari henia, \q1 bona Pekodo dekenai noho taudia danu. \q1 Do umui aladia,bona do umui hadikadia ore momokani. \q1 Lau ese umui lau oda henia karadia ibounai, \q1 do umui karaia. \q1 Lau Lohiabada lau hereva inai. \q1 \v 22 Tuari ena regena be tano dekenai do idia kamonai, \q1 bona tano hadikaia kara badana ena regena danu. \q1 \v 23 Babulonia ese tanobada ena kahana ibounai ia botaia, \q1 bona ia makohia maragimaragi, \q1 hama badana ena kara bamona, \q1 to harihari unai hama, \q1 be ia makohia maragimaragi vadaeni. \q1 Babulonia e, madi ia be dika vadaeni. \q1 Ia be bese idauidau edia huanai, \q1 gari bada bona hoa gauna ia lao vadaeni. \q1 \v 24 Babulonia e! \q1 Oi ese lau Lohiabada oi tuari henia vadaeni. \q1 Unai dainai tarapu lau atoa, \q1 oi do lau abia totona, \q1 vadaeni tarapu ese oi ia abia, \q1 to oi diba lasi. \q1 \v 25 Lau Lohiabada ese egu tuari gaudia haboua ruma, \q1 be lau kehoa vadaeni. \q1 Egu badu dainai, \q1 unai tuari gaudia lau abidia hegaegae, \q1 badina be lau, Siahu Ibounai Lohiabada, \q1 be mai egu gaukara ta, \q1 Babulonia taudia edia tano dekenai do lau karaia. \b \q1 \v 26 “Kahana kahana ibounai dekena amo, \q1 do umui tuari henia! \q1 Iena uiti haboua rumadia do umui hamakohia, bona kehoa. \q1 Umui abia kohu do umui haboua bada, \q1 uiti haboua noho bamona. \q1 Babulonia do umui hadikaia ore momokani. \q1 Iena taudia ibounai do umui alaia ore, \q1 ta do ia mauri noho lasi. \q1 \v 27 Iena tuari taudia ibounai do umui alaia mase. \q1 Alaia mase gabuna dekenai do idia diho lao. \q1 Madi, idia mase! \q1 Badina be idia edia dina ia ginidae vadaeni. \q1 Edia dika ena davana abia dina be ia ginidae vadaeni.” \b \p \v 28 Unai neganai heau mauri taudia be Babulonia tano dekena amo idia heau mai, Siona, Ierusalema dekenai, bona idia gwau, “Lohiabada, iseda Dirava ese Babulonia taudia edia dika davana ia henidia vadaeni, iena Dubu Helaga idia hadikaia dainai.” \b \p \v 29 “Peva taudia do umui boiria, peva idia veria diba taudia ibounai ese Babulonia do idia tuari henia totona. Emui palai ruma umui haginia neganai, Babulonia hanua do umui hagegea, tau ta do ia heau mauri lasi totona. Babulonia ena kara davana do umui henia, iena kara ibounai hegeregerena be ia dekena do umui karaia, badina be mai ena hekokoroku danu, Lohiabada, Israela ena Helaga Dirava ia dagedage henia. \v 30 Unai dainai, Babulonia ena eregabe taudia be hanua ena ariara dekenai do umui alaia mase, bona iena tuari taudia ibounai be do umui hadikaia ore unai dina dekenai. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni. \b \q1 \v 31 “Babulonia e, \q1 oi be hekokoroku dekenai oi honu, \q1 unai dainai lau, Siahu Ibounai Lohiabada, \q1 ese oi do lau tuari henia. \q1 Badina be oiemu dina ia ginidae vadaeni, \q1 oiemu dika davana do lau henia negana, \q1 be ia ginidae vadaeni. \q1 \v 32 Hekokoroku besena e, oi be do oi hekwakwanai, \q1 bona do oi moru, \q1 bona tau ta ese oi do ia abia isi lou lasi. \q1 Lau ese oiemu hanua ibounai, \q1 be lahi dekena amo do lau gabudia, \q1 bona oi idia hagegea gaudia ibounai, \q1 do lau gabua ore.” \b \p \v 33 Siahu Ibounai Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau, “Israela bona Iuda taudia be bese ta ese ia hisihisi henidia noho. Idia abidia mauri taudia ese idia dogoatao auka, idia ura lasi do idia ruhaia. \v 34 To ta ese idia do ia hamauria, bona ia be mai goada danu. Iena ladana be Siahu Ibounai Lohiabada. Ia ese idia totona do ia hereva goada, bona ia ese tanobada dekenai maino do ia henia. To ia ese Babulonia taudia dekenai hekwarahi bada do ia henia.” \b \q1 \v 35 Lohiabada ese ma ia gwau: \q1 “Babulonia tano dekenai mase do ia vara! \q1 Babulonia taudia do idia mase. \q1 Babulonia ena lohia taudia bona ena aonega taudia danu, \q1 be do idia mase. \q1 \v 36 Ena peroveta koikoi taudia do idia mase, \q1 idia be kavakava taudia momokani. \q1 Ena tuari taudia be do idia mase, \q1 idia be idia gari bada herea momokani. \q1 \v 37 Iena hosi bona kariota, \q1 be do idia hadikaia ore. \q1 Babulonia ese tuari totona ia hoidia taudia, \q1 idau bese taudia, be do idia mase, \q1 idia be manoka herea taudia momokani. \q1 Babulonia kohu do umui hadikaia ore, \q1 bona haida do umui abia lao, emui! \q1 \v 38 Babulonia tano ena ranu gabudia do umui hadikaia, \q1 do idia kaukau lao! \q1 Badina be ia be dirava idauidau edia laulaudia tano, \q1 bona Babulonia taudia ese, \q1 kaivakuku idia laloa momo noho, \q1 mai gari danu. \b \p \v 39 “Unai dainai, uda boromadia bona uda sisiadia be Babulonia lalonai do idia noho hebou, bona kokokoko danu be unai gabu lalonai do idia noho. Tau ta ese unuseni do ia noho lasi, ia lao bona hanaihanai. \v 40 Sodoma bona Gomora bona edia hanua maragidia be lau Lohiabada ese lau hadikadia ore neganai, tau ta ese unuseni ia noho lou lasi. Inai bamona kara danu be Babulonia dekenai do ia vara. Lau inai Lohiabada lau hereva vadaeni. \b \q1 \v 41 “Itaia, bese ta taudia, \q1 be mirigini kahana dekena amo idia mai noho. \q1 Basileia badana ta, bona king taudia momo, \q1 be tanobada kahana ibounai dekena amo, \q1 idia toreisi noho. \q1 \v 42 Idia ese peva bona io idia abia mailaia noho. \q1 Idia be mai edia dagedage, \q1 mai edia bogahisihisi lasi. \q1 Idia edia regena be davara ena hurehure ena regena bada bamona. \q1 Idia be hosi idia guia noho, \q1 bona edia tuari gaudia idia abia mailaia noho, \q1 idia ese Babulonia do idia hadikaia totona. \q1 \v 43 Babulonia ena king ese, \q1 idia mai noho sivarai ia kamonai, \q1 bona iena imana be idia manoka lao. \q1 Lalohisihisi bada ese, \q1 king ia dogoatao auka, \q1 ia hisihisi noho, \q1 natuna ia havaraia noho hahine ena hisihisi bamona. \b \p \v 44 “Kamonai, laiona ta be Ioridane Sinavai ena isena ena uda gabuna dekena amo mamoe edia magu aukana do ia hadikaia totona ia mai noho hegeregerena, lau Lohiabada ese do lau toreisi, bona karaharaga Babulonia taudia ibounai do lau lulua lao, edia tano dekena amo. Unai neganai lau ese do lau abia hidi tauna ese edia tano do ia biagua. Badina daika be lau hegeregerena? Daika ese lau dekenai ia hepapahuahu diba? Edena tano ena king be egu vairana dekenai do ia gini diba? \v 45 Unai dainai, lau Lohiabada ese Babulonia hanua do lau hadikaia dalana ena palani do oi kamonai, bona Babulonia taudia edia tano hadikaia totona do lau karaia gaudia danu. Babulonia taudia edia natudia danu be tuari taudia ese do idia guia, do idia abia lao, bona taunimanima ibounai be do idia gari bada, mai hoa danu. \p \v 46 “Babulonia do ia moru neganai, regena bada do ia vara, bona tanobada be do ia heudeheude, bona Babulonia taudia edia tai regena be idau bese edia gabudia dekenai do idia kamonai.” \c 51 \s1 Lohiabada ese Babulonia ena dika davana ma do ia henia \q1 \v 1 Lohiabada ese ma ia gwau: \q1 “Kamonai, lau ese lai dikana ta do lau siaia, \q1 Babulonia bona iena taudia do lau hadikaia totona. \q1 \v 2 Bona idau bese taudia do lau siaia, \q1 Babulonia do idia hagoevaia, \q1 lai ese uiti ena momoru be, \q1 uiti namona dekena amo ia hodaia ore bamona. \q1 Bona unai hisihisi dinana ia ginidae neganai, \q1 unai bese taudia ese kahana ibounai dekena amo, \q1 Babulonia do idia tuari henia. \q1 Unai neganai idia ese, \q1 Babulonia ena tano ena anina do idia haorea momokani. \b \q1 \v 3 Babulonia peva taudia do umui alaia, \q1 edia peva idia do veria lasi neganai, \q1 bona edia tuari dabua idia do atoa lasi neganai, \q1 do umui aladia mase. \q1 Babulonia eregabe taudia, \q1 be do umui bogahisihisi henia lasi. \q1 Babulonia tuari taudia ibounai, \q1 be do umui aladia ore momokani. \q1 \v 4 Idia be do idia moru diho, \q1 Babulonia hanua lalonai, \q1 mai edia berodia, mase gaudia, \q1 ariara dekenai do idia hekure noho. \q1 \v 5 Badina be Israela bona Iuda edia Dirava, \q1 Siahu Ibounai Lohiabada ese iena bese ia rakatania lasi, \q1 to Babulonia taudia edia tano, \q1 be kerere dekenai ia honu momokani, \q1 Israela ena Helaga Dirava ena vairana dekenai. \b \q1 \v 6 “Babulonia dekena amo do umui heau mauri! \q1 Umui ibounai emui mauri do umui tahua! \q1 Babulonia ena dika dainai do umui mase lasi, \q1 badina inai be Lohiabada ena davana henia negana! \q1 Babulonia ena kara hegeregerena, \q1 Lohiabada ese davana ia henia noho. \q1 \v 7 Guna Babulonia be golo kapusi, \q1 lau Lohiabada egu imana dekenai, \q1 inai kapusi dekena amo, \q1 tanobada ibounai idia kekero. \q1 Bese idauidau ese iena uaina idia inua, \q1 unai dainai unai bese idia kavakava lao. \q1 \v 8 To harihari, Babulonia danu ia moru haraga, \q1 bona ia makohia vadaeni. \q1 Ia dainai do umui tai, \q1 iena berona totona muramura do umui abia. \q1 Sedira ia be do ia namo lou.” \b \q1 \v 9 Idau bese taudia, \q1 Babulonia lalonai noho taudia idia gwau, \q1 “Ita ese Babulonia ena hisihisi, \q1 ita hanamoa gwauraia, \q1 to iena bero dekena amo mauri ia davaria lasi. \q1 Do ita rakatania haraga, \q1 ita ta ta iseda tano ta ta dekenai do ita giroa lou, \q1 badina be Dirava ese iena siahu dekena amo, \q1 Babulonia ena dika davana ia henia vadaeni. \q1 Ia ese guba dekena amo, \q1 Babulonia ia hadikaia ore vadaeni.” \q1 \v 10 Lohiabada ia gwau, \q1 “Egu bese taudia idia boiboi, idia gwau, \q1 ‘Lohiabada ese ia hedinaraia vadaeni, \q1 ita be mai maoro danu. \q1 Unai dainai namona be, \q1 Ierusalema dekenai do ita lao. \q1 Lohiabada iseda Dirava ena kara, \q1 be Siona taudia dekenai do ita gwauraia hedinarai.’ ” \b \p \v 11 Lohiabada ese Media ena king taudia edia laumadia ia hatoreisia, badina be ia ura Babulonia tano do ia hadikaia ore. Inai bamona kara dekena amo Lohiabada ese Babulonia taudia edia dika davana do ia henia, idia ese iena Dubu Helaga idia hadikaia dainai. \b \q1 Media tuari biagudia ese, \q1 edia tuari taudia idia oda henia, idia gwau, \q1 “Emui diba edia matadia do umui segea! \q1 Emui kesi do umui abia isi! \q1 \v 12 Pepe ta do umui haginia, \q1 Babulonia hanua badana ena magudia edia vairanai, \q1 do umui tuari henia totona. \q1 Gima taudia do umui hagoadaia, \q1 gima taudia edia gini gabudia ta ta dekenai do umui atodia. \q1 Hunia dekenai idia naria noho tuari taudia danu, \q1 be do umui atodia hegaegae!” \b \q1 Badina be Lohiabada ese, \q1 guna ia gwauraia do ia karaia gauna, \q1 be hari Babulonia taudia dekenai ia karaia noho inai. \q1 \v 13 Umui, sinavai momo edia badibadinai umui noho taudia e! \q1 Kohu momo taudia e, \q1 emui dokona be ia ginidae vadaeni inai, \q1 emui mauri edia varona be idia utua vadaeni. \q1 \v 14 Siahu Ibounai Lohiabada be, \q1 sibona ena ladana dekenai ia gwauhamata, ia gwau, \q1 “Taunimanima momo herea, \q1 kwadi idia momo hegeregerena, \q1 be Babulonia do idia tuari henia, \q1 bona idia ese do idia kwalimu momokani, \q1 mai boiboi danu, \q1 Babulonia dekena amo.” \s1 Dirava hanamoa ane ta \q1 \v 15 Lohiabada ese iena siahu dekena amo, \q1 tanobada ia karaia, \q1 bona iena aonega dekena amo, \q1 tanobada ena kahana ibounai ia haginia, \q1 bona guba ibounai ia karaia. \q1 \v 16 Lohiabada ia hereva neganai, \q1 guba ena ataiai idia noho ranu be idia boiboi noho. \q1 Ia ese tanobada ena dokona gabudia dekena amo, \q1 ori ia mailaia noho. \q1 Ia ese medu lalonai, \q1 kevaru ena diari ia hedinaraia noho, \q1 bona lai be iena haboua gabuna, \q1 dekena amo ia siaia mai noho. \q1 \v 17 Taunimanima ibounai be kavakava bona aonega lasi, \q1 bona golo idia gaukaralaia taudia ibounai, \q1 be edia kaivakuku ese idia hahemaraia noho, \q1 badina edia kaivakuku be koikoi gaudia, \q1 bona idia mauri noho lasi. \q1 \v 18 Idia be anina lasi, \q1 laloa kerere ese ia havaraia gaudia sibona. \q1 Davana abia dinana dekenai, \q1 Lohiabada ese do ia hadikadia ore. \q1 \v 19 Dirava, ia ese Iakobo ia havaraia Diravana, \q1 be unai kaivakuku bamona lasi, \q1 badina ia ese gau ibounai ia karaia. \q1 Ia ese Israela ia abia hidi vadaeni, \q1 iena bese korikori do idia lao totona. \q1 Iena ladana be Siahu Ibounai Lohiabada. \s1 Lohiabada ena hama \q1 \v 20 Lohiabada ia gwau: \q1 “Babulonia e, oi be egu hama, \q1 bona egu tuari gauna. \q1 Oi lau gaukaralaia dainai, \q1 bese idauidau bona basileia momo danu lau hadikaia ore. \q1 \v 21 Oi dekena amo hosi, \q1 bona edia guia taudia lau alaia mase. \q1 Kariota lau hadikaia ore, \q1 bona kariota idia haheaua taudia lau alaia mase. \q1 \v 22 Oi dekena amo tau bona hahine lau alaia mase, \q1 tau buruka bona eregabe tauna danu. \q1 Oi dekena amo uhau bona kekeni danu lau aladia mase. \q1 \v 23 Oi dekena amo mamoe naria taudia, \q1 mai edia mamoe orea danu lau alaia mase. \q1 Oi dekena amo danu lau ese tano hamakohia taudia, \q1 mai edia hosi danu lau aladia mase, \q1 bona oi dekena amo lau ese bese gunalaia taudia, \q1 bona tuari lohia taudia lau alaia mase.” \s1 Lohiabada ese Babulonia ena dika davana ia henia \p \v 24 Lohiabada ia gwau, “Umui emui vairana dekenai lau ese Babulonia bona Babulonia dekenai noho taudia ibounai edia dika davana idia dekenai do lau henia, Ierusalema idia hadikaia karadia ibounai dainai.” \q1 \v 25 Lohiabada ia gwau: \q1 “Babulonia e, oi be ororo badana ta bamona, \q1 bona tanobada ena kahana ibounai, \q1 be oi ese oi hadikaia noho. \q1 To lau ese oi do lau hadikaia gwauraia. \q1 Lau ese egu imana dekena amo, \q1 oi do lau doria lao, \q1 bona oiemu ataiai nadi badadia, \q1 do lau doria diho lao, \q1 bona lahi dekena amo, \q1 oi do lau gabua ore momokani. \q1 \v 26 Ruma edia kona nadi ta o ruma badina nadi ta, \q1 be oi dekena amo do idia abia lou lasi, \q1 to oi be anina lasi gabuna do oi lao hanaihanai. \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni. \b \q1 \v 27 “Pepe ta do umui abia isi, \q1 Babulonia do umui tuari henia ena toa gauna. \q1 Bese idauidau edia huanai, \q1 kibi do umui hiriria, \q1 bona inai basileia be do umui boiria, \q1 Babulonia do idia hadikaia: \q1 Ararata, bona Mini, bona Asakena e, \q1 tuari ena lohia tauna ta do umui abia hidi, \q1 Babulonia tuari henia taudia do ia gunalaia totona. \q1 Hosi momo herea momokani do umui abia hegaegae, \q1 kwadi idia momo herea bamona. \q1 \v 28 Bese idauidau do umui haboua hegaegae, \q1 Babulonia do idia tuari henia totona: \q1 Media taudia edia king taudia, \q1 bona edia gavana, bona lohia taudia ibounai danu, \q1 bona Media taudia ese idia biagua noho basileia, \q1 edia taudia ibounai danu. \q1 \v 29 Tano be ia heudeheude noho, \q1 bona hisihisi dainai ia mareremarere noho, \q1 badina be Lohiabada ena palani ia gini noho. \q1 Babulonia tano do ia hadikaia, \q1 bona unuseni tau ta do ia noho lasi momokani. \q1 \v 30 Babulonia ena tuari taudia ese, \q1 tuari idia hadokoa vadaeni. \q1 Idia edia gabu aukadia lalonai idia hunia noho. \q1 Idia edia laloa goada be ia ore vadaeni. \q1 Idia be hahine taudia bamona, \q1 gari ese idia ia halaoa vadaeni. \q1 Babulonia hanua ena ruma, \q1 be lahi ese ia gabudia noho, \q1 bona hanua magu ena iduara edia auri, \q1 loka gaudia, idia makohia vadaeni. \q1 \v 31 Hereva mailaia tauna be do ia heau, \q1 ma iena murinai hereva mailaia tauna ma ta do ia heau mai. \q1 Idia ese Babulonia ena king do idia hamaoroa, \q1 iena hanua ena kahana ibounai idia abia vadaeni. \q1 \v 32 Sinavai ena raka hanaia gabudia idia abia vadaeni. \q1 Gabu aukadia idia gabua ore vadaeni, \q1 bona Babulonia tuari taudia be idia gari bada noho.” \b \q1 \v 33 Badina Siahu Ibounai Lohiabada, \q1 Israela ena Dirava be inai bamona ia gwau: \q1 “Babulonia be uiti, kwadia gabuna ta dekenai bamona, \q1 idia moia diho gaudia, \q1 bona nega sisina lalonai, \q1 inai kwadia gaukara do idia hamatamaia. \q1 Unai neganai unai idau bese tuari taudia ese, \q1 Babulonia do idia utua diho, bona moia diho momokani.” \b \q1 \v 34 Babulonia ena king ese, \q1 Ierusalema ia utua, bona ia ania. \q1 Ia ese Ierusalema ia abia, \q1 bona uro mai anina lasi hegeregerena ia halaoa. \q1 Bona huala badana ena kara bamona, \q1 ia ese Ierusalema taudia ia hadonoa. \q1 Ia ese ai, Ierusalema taudia, \q1 be iena aniani gaudia namodia ia halaoa. \q1 Ai dekena amo iena bogana ia hahonua, \q1 bona inai murinai ai ia mumuta lao murimurina dekenai. \q1 \v 35 Siona dekenai idia noho taudia do idia gwau, \q1 “Dagedage karadia ai dekenai, \q1 bona aiemai varavara taudia dekenai be Babulonia ena kerere.” \q1 Ierusalema dekenai noho taudia do idia gwau, \q1 “Babulonia taudia ese ai idia hisihisi henia, \q1 bona hari aiemai rarana ena davana do idia abia be namo.” \s1 Lohiabada ese Israela do ia durua \q1 \v 36 Unai dainai, Lohiabada ese, \q1 Ierusalema noho taudia ia hamaoroa, ia gwau: \q1 “Lau ese umui dainai do lau heatu, \q1 bona umui idia hadikaia taudia edia davana do lau henia. \q1 Lau ese Babulonia ena sinavai do lau hakaukaua, \q1 bona iena ranu lohilohi gabudia edia heau, \q1 be do lau hadokoa. \q1 \v 37 Babulonia be momoru dika momokani haboua gabuna do lau halaoa, \q1 uda sisia idia loaloa noho gabuna. \q1 Taunimanima ese Babulonia do idia itaia noho, \q1 mai gari bona mai hereva dika danu. \q1 Tau ta be unuseni do ia noho lasi momokani. \q1 \v 38 Babulonia taudia ibounai ese, \q1 laiona natudia bamona idia boiboi noho. \q1 Laiona maragidia bamona idia maumau noho, \q1 \v 39 badina edia aria lalonai, \q1 uaina muramura idia inua momo. \q1 To uaina dainai, \q1 edia lalodia idia do siahu momokani neganai, \q1 aria ma ta do lau abia hegaegae idia edia, \q1 idia do lau hakekeroa, \q1 ia lao bona do idia mahuta mase. \q1 Bona do idia mahuta noho ia lao hanaihanai, \q1 do idia noga lasi. \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva noho. \q1 \v 40 Lau ese idia do lau hakaudia diho, \q1 ala-ala taudia ese idia do idia alaia ore totona, \q1 mamoe edia natudia idia alaia mase bamona, \q1 bona mamoe tau bona nanigosi tau idia alaia mase bamona.” \s1 Babulonia ese ena dika davana do ia davaria \q1 \v 41 Lohiabada ese Babulonia ia herevalaia inai bamona: \q1 “Babulonia hanua be idia abia vadaeni. \q1 Tanobada ibounai ese idia hanamoa bada hanua, \q1 be tuari orea ta ese ia dogoatao vadaeni. \q1 Babulonia madi, \q1 be gari bona hoa gauna lau halaoa vadaeni, \q1 bese idauidau edia vairana dekenai. \q1 \v 42 Tuari be davara bada bamona, \q1 ia daekau mai, \q1 iena hurehure ese, \q1 Babulonia idia koua momokani vadaeni. \q1 \v 43 Babulonia ena hanua badadia, \q1 be gari bona hoa gaudia idia lao vadaeni. \q1 Idia be tano kaukau, \q1 ranu noho lasi gabudia, \q1 tau ta unuseni do ia noho lasi gabudia. \q1 Taunimanima ta ese, \q1 unai gabudia do ia raka hanaia lasi momokani. \q1 \v 44 Lau ese Bel dirava ena dika davana, \q1 do lau henia Babulonia dekenai. \q1 Ia ese ia henaoa gaudia, \q1 be do lau abia lou, \q1 bona bese idauidau ese, \q1 ia do idia tomadiho henia lou lasi. \q1 Babulonia hanua ena magu, \q1 be do idia moru diho. \b \q1 \v 45 “Egu bese taudia e, \q1 Babulonia dekena amo do umui raka siri! \q1 Umui ibounai be ta ta ena mauri, \q1 ena mauri dalana do umui tahua. \q1 Lau Lohiabada egu badu mai siahu danu, \q1 dekena amo do umui heau mauri. \q1 \v 46 Badina be lagani ta sivarai ta ia mai, \q1 bona lagani ma ta sivarai ma ta ia mai noho, \q1 bona dagedage karadia, \q1 be tano lalonai idia karaia noho, \q1 bona lohia ta ese, \q1 lohia ma ta ia tuari henia noho. \q1 Unai karadia umui kamonai neganai, do umui gari lasi, \q1 to emui laloa goada do umui dogoatao noho. \q1 \v 47 Badina nega be kahirakahira do ia ginidae, \q1 lau ese Babulonia ena dirava koikoidia dekenai, \q1 edia dika davana do lau henia. \q1 Babulonia tano ibounai ese hemarai do ia abia, \q1 bona iena huana dekenai noho taunimanima ibounai, \q1 be do idia alaia mase. \b \q1 \v 48 “Unai neganai guba bona tanobada, \q1 bona edia lalonai noho gaudia ibounai ese, \q1 tuari kwalimu ane mai moale danu do idia abia, \q1 Babulonia be tuari ia lusi dainai, \q1 badina be mirigini kahana dekena amo, \q1 tuari orea taudia do idia mai, \q1 Babulonia do idia hadikaia ore totona. \q1 Lau inai Lohiabada, \q1 lau hereva noho. \q1 \v 49 Babulonia ese tanobada taudia momo ia aladia mase. \q1 Hari Babulonia be do ia moru, \q1 badina be ia ese Israela taudia ia alaia mase dainai.” \s1 Babulonia dekenai idia noho Israela taudia dekenai Lohiabada ia hereva \q1 \v 50 Lohiabada ese iena bese taudia Babulonia dekenai ia hereva noho, \q1 ia gwau, \q1 “Umui ese tuari dekena amo, \q1 umui heau mauri vadaeni, \q1 do umui heau lao, \q1 do umui gini kava lasi. \q1 Momokani emui gabu korikori dekena amo umui noho daudau, \q1 to umui ese lau Lohiabada do umui laloatao. \q1 Bona Ierusalema do umui laloa danu, do umui gwau, \q1 \v 51 ‘Ai be ai hemarai bada noho, \q1 badina be hereva dikadia, \q1 be ai dekenai idia hamaoroa. \q1 Hemarai dainai aiemai vairadia ai koua noho. \q1 Badina be idau bese taudia, \q1 be Lohiabada ena Dubu Helaga lalonai, \q1 iena gabu helagadia lalonai, \q1 idia raka vareai vadaeni.’ ” \b \q1 \v 52 Lohiabada ia gwau, \q1 “Unai dainai, lau gwau, \q1 nega be kahirakahira do ia ginidae, \q1 lau ese Babulonia ena dirava koikoidia, \q1 edia dika davana do lau henia, \q1 bona Babulonia ena tano kahana ibounai lalonai, \q1 mai edia bero taudia be do idia tai noho. \q1 \v 53 Bema Babulonia ena goada be bada dainai, \q1 ia ese guba dekenai bema ia daekau lao, \q1 bona unuseni guba dekenai, \q1 bema gabu aukana ia haginia danu, \q1 to lau ese bese ta do lau siaia lao, \q1 Babulonia do lau hadikaia ore totona. \q1 Lau inai Lohiabada, lau hereva vadaeni.” \s1 Lohiabada ese Babulonia ma do ia hadikaia \q1 \v 54 Lohiabada ma ia gwau, \q1 “Kamonai! Taitai ena regena, \q1 be Babulonia dekenai ia vara noho, \q1 \v 55 badina be lau Lohiabada ese, \q1 Babulonia lau hadikaia noho. \q1 Lau ese hanua badana ena regena lau hadokoa noho. \q1 Tuari taudia be idia heau mai, \q1 davara hurehure mai regena bada bamona. \q1 Mai boiboi bada danu idia ese, \q1 Babulonia idia tuari henia noho. \q1 \v 56 Inai tuari taudia ese, \q1 Babulonia hadikaia ore totona idia mai vadaeni. \q1 Babulonia tuari taudia, \q1 be unai idau bese tuari taudia ese idia abia mauri. \q1 Babulonia taudia edia peva be idia makohia vadaeni, \q1 badina lau Lohiabada be davana henia Diravana, \q1 bona lau ese Babulonia ena kara hegeregerena, \q1 davana do lau henia. \q1 \v 57 Babulonia ena lohia taudia bona ena aonega taudia, \q1 bona ena tuari taudia dekenai, \q1 uaina do lau henia, \q1 vadaeni do idia kekero. \q1 Idia be do idia mahuta hanaihanai, \q1 do idia noga lasi. \q1 Lau King badana, Siahu Ibounai Lohiabada, \q1 be lau hereva noho. \b \q1 \v 58 “Babulonia hanua badana ena magu, \q1 lababa bada gauna, \q1 be tano dekenai do idia negea diho, \q1 bona ena magu iduaradia, \q1 ataiai herea gaudia, \q1 be lahi dekenai do idia gabua ore. \q1 Bese idauidau taudia edia hekwarahi be anina lasi. \q1 Basileia idauidau taudia, \q1 madi idia gaukara kava vadaeni, \q1 idia karaia gaudia be lahi ese ia gabua ore. \q1 Lau inai Siahu Ibounai Lohiabada lau hereva vadaeni.” \s1 Ieremia ena hereva be Babulonia dekenai ia siaia \p \v 59 King Sedekaia ena hesiai tauna, ia naria tauna, be Seraia, Neraia Maseaia ena natuna tau. King Sedekaia ese Iuda ia naria ena lagani namba 4 neganai, Seraia be king Sedekaia danu Babulonia dekenai idia lao. Unai neganai lau Ieremia ese Seraia dekenai hereva haida lau hamaoroa. \v 60 Lau Ieremia ese dika ibounai Babulonia dekenai do idia vara gaudia be buka ta lalonai lau torea. \v 61 Vadaeni lau ese Seraia lau hamaoroa, lau gwau, “Babulonia dekenai oi ginidae neganai, inai buka ena hereva ibounai do oi duahia. \v 62 Unai neganai do oi guriguri, do oi gwau, ‘Lohiabada e, oi ese oi hereva vadaeni, inai gabu do oi hadikaia ore, bona tau ta, o ubua gauna ta be iniseni do ia noho lasi. Ia be anina lasi gabuna do ia lao ela bona hanaihanai.’ ” \p \v 63 Ma Ieremia ia gwau, “Seraia e, buka ena hereva taunimanima dekenai oi duahia haorea neganai, buka dekenai nadi ta do oi kwatua kau, vadaeni Euperate Sinavai lalonai do oi negea diho. \v 64 Unai neganai do oi gwau, ‘Babulonia danu be unai bamona do ia diho. Do ia diho bona do ia daekau lou lasi, badina be Lohiabada ese Babulonia do ia hadikaia ore momokani.’ ” \p Ieremia ena hereva be iniseni idia doko. \c 52 \s1 Ierusalema hanua ia moru \p \v 1 Sedekaia ese Iuda king dagina ia abia neganai, iena mauri lagani be 21, bona unai dagi be lagani 11 ia dogoatao noho Ierusalema dekenai. Iena sinana ena ladana be Hamutala, Libina hanua tauna, Ieremia ta ena natuna. \v 2 King Sedekaia ese Lohiabada ena vairanai ia kara dika, king Iehoiakimi ena kara ibounai hegeregerena ma ia karaia. \v 3 Ierusalema taudia bona Iuda taudia edia dika be ia bada lao noho dainai, Lohiabada ena badu danu ia bada lao noho, ela bona Lohiabada ese iena vairana dekena amo, ia luludia ore momokani. \p Sedekaia ese Babulonia ena king Nebukanesa ia kamonai henia lasi, ia ura lasi Nebukanesa ena siahu henunai ia noho. \v 4 Unai dainai Sedekaia ia king ena lagani 9, hua 10, bona dina 10 dekenai, Nebukanesa, mai ena tuari taudia danu idia mai, Ierusalema idia hagegea, bona idia tuari henia. Idia ese hanua ena murimurinai, kamepa idia haginia, bona magu ena badinai tano idia haboua daekau. \v 5 Babulonia taudia ese Ierusalema idia koua hagegea lagani ta mai kahana, ela bona Sedekaia ena king dagina ena lagani namba 11 lalonai. \p \v 6 Unai lagani ena hua 4, bona dina namba 9 dekenai hitolo be bada herea, bona Ierusalema taudia be aniani lasi momokani. \v 7 Unai neganai Babulonia taudia ese hanua maguna ena kahana ta idia hamakohia. Momokani, Babulonia taudia ese hanua idia koua hagegea, to Sedekaia bona Iuda tuari taudia ibounai be hanuaboi neganai idia heau. Idia be king ena uma gabuna dalana dekena amo hanua idia rakatania. Magu ruaosi edia huanai ia noho iduara idia hanaia, bona Ioridane Koura dala dekenai idia heau lao. \p \v 8 To Babulonia tuari taudia ese king Sedekaia ena murinai idia heau, bona Ieriko ena tano palakana dekenai king idia dogoatao. Unai neganai Sedekaia ena tuari taudia ibounai ese ia idia rakatania, idia heau. \v 9 Sedekaia idia abia, vadaeni king Nebukanesa dekenai idia abia lao. Nebukanesa be Ribila, Hamata tano dekenai ia noho. Unai gabu dekenai Nebukanesa ese Sedekaia ena mase ia gwauraia. \v 10 Ribila dekenai Nebukanesa ese Sedekaia ena natuna memero rua ia alaia mase, Sedekaia ena vairana dekenai. Nebukanesa ese danu Iuda ena opesa taudia ia alaia mase. \v 11 Unai murinai Nebukanesa ese ia oda henia, vadaeni Sedekaia ena matana ruaosi idia kokia, bona Babulonia dekenai idia abia lao. Vadaeni seini dekena amo Sedekaia idia guia, bona ia be Babulonia dekenai dibura ruma lalonai ia noho ela bona ia mase. \s1 Dubu helaga idia hadikaia ore \p \v 12 King Nebukanesa ese king dagi ia dogoatao ena lagani namba 19, hua namba 5 bona dina namba 10 dekenai, king ena hesiai tauna ta, ma ia be tuari gima taudia edia biaguna, ena ladana Nebusaradana ese Ierusalema dekenai ia raka vareai. \v 13 Vadaeni ia ese Dubu Helaga, king ena ruma, bona Ierusalema ena dagi bada taudia ibounai edia ruma ia gabua ore. \p \v 14 Nebusaradana ena tuari taudia ese Ierusalema ena magu idia veria diho. \v 15 Unai murinai Iuda ogogami taudia, bona hanua lalonai do noho taudia, bona do noho gaukara diba momo taudia, bona Babulonia taudia dekenai idia hanaia taudia, be Nebusaradana ese ia guidia, bona Babulonia dekenai ia abidia lao. \v 16 To Nebusaradana ese ogogami herea taudia haida ia rakatania, idia ese vain uma do idia naria, bona tano do idia geia totona. \p \v 17 Auri laboralabora du ruaosi Dubu Helaga lalonai, bona treila, bona auri laboralabora tanika, bona auri laboralabora ibounai, be Babulonia taudia ese idia makohia, bona Babulonia dekenai idia abia lao. \v 18 Bona uro bona sipeidi, bona lamepa hagoevaia gaudia, bona muramura mai bonana namo urodia, bona auri laboralabora disi bona kapusi, boubou helaga totona idia gaukaralaia gaudia ibounai, be Babulonia dekenai idia abia lao. \v 19 Nebusaradana ese danu siliva bona golo gaudia ibounai ia abia lao. Mereki gaudia, gida huaia gaudia, boubou ena rara idia abia disi, uaina boubou kapusi, inai gau ibounai ia abia lao Babulonia dekenai. \p \v 20 Unai auri laboralabora du ruaosi, bona treila, bona tanika be Solomona ese Dubu Helaga totona ia karaia. Idia be metau herea, edia metau be sikele dekenai idia abia diba lasi. \v 21 Unai du ruaosi edia bada be hegeregere. Idia edia lata be 8 mita, edia kuboru be 5.3 mita, idia be paipa badadia bamona, bona edia auri ena udunana be 75 milimita. \v 22 Edia kwarana danu be auri laboralabora, edia lata be 1.3 mita. Auri laboralabora reke bamona gauna ese unai kwarana ta ta ia hagegea. Auri laboralabora apolo au huahua edia laulau, be unai reke edia latanai idia koroa. \v 23 Unai du edia kwarana ta ta edia reke bamona gaudia latanai, be apolo au huahua edia laulau ibounai 100 idia noho, bona taunimanima ese 96 sibona idia itaia diba tano dekena amo. \s1 Babulonia taudia ese Iuda taudia idia abia lao Babulonia dekenai \p \v 24 Vadaeni inai Nebusaradana, tuari gima taudia edia biaguna ese Hahelagaia Tauna Badana, Seraia, bona hahelagaia tauna iharuana Sepanaia, bona Dubu Helaga iduara naria taudia toi danu ia abia lao. \v 25 Ierusalema dekena amo danu tuari orea biaguna ta, bona king ena kaunsolo taudia 7, bona tuari biaguna ena toretore tauna, iena gaukara be tano dekenai tuari taudia ia abia hidi, bona iena tatau 60, be Nebusaradana ese idia ibounai ia abia. \v 26 Ribila hanua dekenai idia ia abia lao, king Nebukanesa dekenai. Ribila be Hamata tano dekenai. \v 27 Unuseni Babulonia ena king ese idia ia botaia, bona ia aladia mase. \p Unai bamona dala dekenai Iuda taudia be mai guia danu, edia tano dekena amo Babulonia taudia ese idia abia lao, gabu daudau dekenai idia noho. \p \v 28 Nebukanesa ese mai guia danu, iena tano dekenai ia abia lao taudia edia namba be inai: Ia be king dagi ia abia ena lagani namba 7 lalonai, Iuda taudia ibounai 3023 ia abia lao. \v 29 Bona king dagi ia abia ena lagani namba 18 lalonai Nebukanesa ese Ierusalema dekena amo Iuda taudia 832 ia abia lao. \v 30 Bona Nebukanesa ena king dagi ena lagani namba 23 lalonai, Nebusaradana, tuari gima taudia edia biaguna ese Iuda taudia 745 ia abia lao. \p Vadaeni Babulonia dekenai idia abia lao Iuda taudia be ibounai 4600. \s1 Iehoiakini be dibura ruma dekena amo idia ruhaia \p \v 31 Iehoiakini, Iuda ena king, be Babulonia dekenai lagani 36, hua namba 12, ena dina namba 25 neganai, Evila Merodaka ese Babulonia ena king dagi ia abia hamatamaia. Vadaeni ia king ena lagani ginigunana lalonai, ia ese Iehoiakini, Iuda ena king dekenai ia bogahisihisi, bona dibura ruma dekena amo ia ruhaia. \p \v 32 Evila Merodaka ese Iehoiakini dekenai ia hereva namo, bona helai gabuna namo herea ia henia, Babulonia dekenai idia noho king taudia edia helai gabudia be iena ese ia hereaia. \v 33 Unai dainai Iehoiakini ese iena dibura dabua ia kokia. Unai murinai iena mauri dinadia ibounai lalonai ia be king ena pata dekenai ia aniani. \v 34 Bona Babulonia ena king ese dina ta ta, Iehoiakini ena mauri dinadia ibounai lalonai, moni ia henia, iena ura gaudia do idia hegeregere totona.