\id EXO EXODUS, Hiri Motu Bible, PNG, 1986, 5/93 \h ESODO \toc1 RAKATANIA NEGA (ESODO) \toc2 ESODO \mt1 RAKATANIA NEGA \mt2 (ESODO) \c 1 \s1 Israela taudia Aigupito dekenai hisihisi idia davaria \p \v 1 Iakobo ena natuna Aigupito dekenai idia lao taudia be inai, idia be ta ta mai edia ruma taudia Iakobo danu idia lao. \v 2 Edia ladana be inai: Rubena, Simeona, Levi, Iuda, \v 3 Isakara, Sebuluno, Beniamina, \v 4 Dano, Napatali, Gado, Asere. \v 5 Iakobo ena bese ibounai, taunimanima be 70. Iosepa ese Aigupito dekenai ia noho guna, gabeai idia mai ia dekenai. \v 6 Gabeai Iosepa ia mase, iena tadikakana taudia bona iena nega taudia ibounai danu idia mase. \v 7 To Israela taudia ese idia edia natuna momo herea idia havaraia. Idia edia bese ia bada ia lao, bona mai goada danu, Gosena tano idia hahonua momokani. \s1 Farao matamata \p \v 8 King matamata tauna ese Aigupito dekenai ia lohia karaia. Ia be Iosepa ena sivarai ia diba lasi. \v 9 Iena orea taudia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Umui kamonai, Israela taudia be momo herea, bona mai goada danu. Ita naria namonamo, ita be goada lasi idia dekenai garina. \v 10 Do ita itadia namonamo, bona dohore idia momo herea garina, edia dala ita koua be namo. Badina be tuari ia mai neganai, sedira do idia toreisi. Ita dekenai tuari henia taudia dohore idia durua, bona dohore idia tuari henia ita dekenai, bona iseda tano dohore idia rakatania garina.” \v 11 Unai dainai ia ese gaukara biaguna taudia ia atodia, idia ese unai Israela gaukara karaia taudia naria totona, mai dagedage danu. Vadaeni gaukara momo dekena amo hisihisi idia henia Israela taudia dekenai. Vadaeni Israela taudia ese hanua rua idia haginia, Farao ena aniani haboua gabudia, edia ladana be Pitoma bona Ramese. \v 12 Israela taudia dekenai gaukara momo Aigupito taudia ese idia henia nega ibounai, to idia edia besena be ia habadaia noho, ia lao bona Gosena tano ibounai ia honu momokani. Vadaeni Aigupito taudia be idia gari noho Israela taudia dekenai. \p \v 13 Unai dainai Aigupito taudia ese Israela taudia be hesiai taudia davana lasi idia halaoa, mai dagedage danu. \v 14 Israela taudia edia noho be ia dika. Gaukara metau herea idia karaia, bona raro dekena amo biriki nadi idia karaia, ma inai nadi ena semenisi bamona gauna danu idia karaia. Gaukara idauidau ibounai idia karaia, ruma haginia, bona uma gaukara ibounai danu. Aigupito taudia ese Israela taudia idia dagedage henidia dainai, hesiai gaukara idauidau ibounai karaia dekena amo idia hekwarahi momo. \p \v 15 Vadaeni Aigupito ena king ese Heberu edia natuna havaraia neganai durua henia hahine taudia, edia ladana be Sipora bona Pua, dekenai ia hereva. \p \v 16 Ia gwau, “Umui ruaosi Heberu hahine taudia umui itaia, idia natuna matamata havaraia neganai, bema mero ia vara, umui alaia. Bema kekeni ia vara, umui alaia lasi, do ia mauri.” \v 17 To inai durua henia hahine taudia ese Dirava dekenai idia gari, inai dainai Aigupito ena king ena hereva idia badinaia lasi, edia natuna memero idia vara neganai, idia hamauria. \p \v 18 Unai dainai Aigupito ena king ese ia boiboi unai durua henia hahine taudia dekenai, ia henanadaia, ia gwau, “Dahaka totona inai bamona umui karaia? Dahaka totona edia natuna memero umui hamauria vadaeni?” \p \v 19 Inai durua henia hahine ese idia haere henia Farao dekenai, idia gwau, “Badina be Heberu hahine taudia be Aigupito hahine taudia bamona lasi. Idia be mai goada, vadaeni durua henia hahine taudia do idia ginidae lasi neganai, idia sibona edia natuna idia havaraia guna.” \v 20 Unai dainai Dirava ia hanamoa inai durua henia hahine taudia dekenai, bona Heberu ena bese ia momo herea noho, bona ia goada noho. \v 21 Inai durua henia hahine taudia ese idia matauraia Dirava dekenai, unai dainai Dirava ese edia natuna ia henidia. \v 22 Vadaeni Farao ese iena orea taudia dekenai ia hereva henia mai goada danu. Ia gwau, “Heberu edia natuna mero matamata ibounai be sinavai dekenai do umui negea. To kekeni be do idia mauri.” \c 2 \s1 Mose ia vara \p \v 1 Tau ta, Levi iduhu ena tauna, ese Levi iduhu kekeni ta ia adavaia. \v 2 Inai hahine ia rogorogo, mero ta ia vara. Ia itaia ia be mero namo herea momokani. Vadaeni ia hunia hua toi. \v 3 Ia hunia dala be lasi neganai, bosea ta ia abia, inai mero ena, vadaeni pisi dekena amo bosea ia koua namo herea. Vadaeni mero ia udaia bosea ena lalona dekenai, sinavai dekenai ia atoa, siriho edia huanai. \v 4 Mero ena taihuna be sisina daudau ia gini noho, iena taihuna maragina dekenai dahaka do ia vara itaia totona. \p \v 5 Farao ena natuna hahine ia lao, sinavai dekenai ia digu gwauraia. Iena hesiai kekeni be sinavai badibadina dekenai idia loaloa noho. Ia ese bosea ia itaia, siriho edia huana dekenai. Iena kekeni ta ia siaia, bosea do ia mailaia. \v 6 Bosea ia kehoa, mero ia itaia, ia hoa. Mero maragi madi ia tai noho. Vadaeni ia bogahisihisi henia, ia gwau, “Inai be Heberu hahine ta ena natuna.” \v 7 Vadaeni inai natuna ena taihuna ese Farao ena natuna hahine dekenai ia raka, ia hereva, ia gwau, “Lau lao, ani? Heberu hahine ta dohore lau davaria, ia ese mero do ia ubua.” \p \v 8 Farao ena natuna hahine ese ia haere henia kekeni dekenai, ia gwau, “Oi lao.” Vadaeni kekeni ia lao, mero ena sinana ia boiria. \v 9 Vadaeni Farao ena natuna hahine ese ia hereva henia mero ena sinana dekenai, ia gwau, “Inai mero oi abia lao, do oi ubua lauegu. Lau ese iena davana do lau henia oi dekenai.” Vadaeni iena sinana ese mero ia abia lao, ia ubua. \v 10 Mero ia tubu daekau noho, vadaeni inai hahine ese ia abia lao Farao ena natuna hahine dekenai. Vadaeni king Farao ena natuna hahine ese mero be iena natuna ia halaoa, ia ese iena ladana ia atoa Mose, ia gwau, “Badina be ranu dekena amo lau abia isi.” \s1 Mose ia heau lao Midiana dekenai \p \v 11 Dina ta, Mose ia tau neganai, ia raka lao iena varavara taudia dekenai, idia edia hekwarahi ia itaia. Vadaeni ia ese Aigupito tauna ta ia itaia, Heberu tauna, iena varavara tauna ta ia botaia noho. \v 12 Mose ese kahana kahana ibounai ia itaia, tau ta ia itaia lasi, vadaeni ia ese Aigupito tauna ia alaia mase, miri dekenai ia hunia. \v 13 Kerukeru ma ia giroa lao, Heberu taudia rua ia itaia, idia heatu. Vadaeni, ia ese heatu hamatamaia tauna dekenai ia gwau henia, ia gwau, “Badina be dahaka, oiemu bese tamona tauna oi botaia noho?” \p \v 14 Ia ese ia haere, ia gwau, “Daika ese aiemai lohia, bona aiemai kota karaia tauna dekenai ia halaoa oi? Oiemu ura be, oi alaia mase lau, Aigupito tauna oi alaia mase bamona a?” Vadaeni Mose ia gari, ia gwau, “Lau karaia gauna be taunimanima idia diba vadaeni.” \v 15 Farao ese inai kara ena sivarai ia kamonai neganai, ia ura be Mose ia alaia mase gwauraia, to Mose ese Farao dekena amo ia heau, ia lao, Midiana tano dekenai ia noho gwauraia. Ia ginidae neganai be ranu guri ta ena badibadinai ia helai noho. \p \v 16 Midiana ena dubu helaga tauna be mai ena natuna hahine 7. Vadaeni idia mai, ranu idia utua, edia tamana ena mamoe bona nani ibounai dekenai ranu idia henia gwauraia. \v 17 To mamoe naria taudia haida idia mai, inai hahine taudia idia lulua idau gabu dekenai. Mose ese ia itaia, vadaeni ia toreisi, ia durua hahine taudia dekenai. Edia mamoe dekenai ranu ia henidia. \v 18 Vadaeni edia tamana Ietero dekenai idia giroa lou neganai, ia henanadaia idia dekenai, ia gwau, “Edena bamona hari dina umui giroa mai haraga vadaeni?” \p \v 19 Idia haere, idia gwau, “Aigupito tauna ta ese ia durua ai dekenai, mamoe naria taudia ia koua, ranu ia utua, ia henia ai dekenai, bona aiemai mamoe dekenai danu ranu ia henia.” \v 20 Ietero ese iena natuna hahine taudia dekenai ia gwau henia, ia gwau, “Inai tau be edeseni? Dahaka totona umui rakatania? Umui lao, umui boiria, ia mai aniani ita danu.” \p \v 21 Vadaeni Mose be unai tau Ietero dekenai ia noho, mai moale danu. Ietero ese iena natuna kekeni ta, ena ladana be Sipora, be Mose dekenai ia henia, ia adavaia. \v 22 Inai hahine ese iena natuna ta ia havaraia, vadaeni Mose ese mero ena ladana ia atoa Geresome, ena anina be “idau tano dekenai noho,” badina be Mose ia gwau, “Lau be tano idau dekenai, bona taunimanima idau danu lau noho.” \p \v 23 Lagani momo murinai, Aigupito ena king, Farao, ia mase. To Israela taudia idia taitai noho, mai lalohisihisi danu, gaukara metau momokani idia karaia noho dainai. Idia taitai Dirava dekenai. \v 24 Idia edia taitai Dirava ese ia kamonai, bona iena gwauhamata, Aberahamo bona Isako bona Iakobo dekenai ia gwauhamata henia gauna ia laloa. \v 25 Vadaeni Dirava ese Israela taudia dekenai ia itaia, bona edia hisihisi ia laloa noho. \c 3 \s1 Dirava ese Mose dekenai ia boiboi \p \v 1 Mose ese iena ravana Ietero, Midiana ena hahelagaia tauna ena mamoe bona nani ia naria. Ia ese mamoe ia hakaudia lao taunimanima idia noho lasi gabuna, dina ia diho kahana dekenai. Dirava ena ororo ena ladana Sinai dekenai ia lao. \v 2 Vadaeni Lohiabada ena aneru ese Mose dekenai ia hedinaraia, lahi ia araia dekena amo. Lahi be au ginigini dekenai, Mose ese ia itaia. Au dekenai lahi ia noho, to lahi ese au ia gabua ore lasi. \v 3 Vadaeni Mose ia gwau, “Do lau raka siri, inai kara be ia idau, dohore lau itaia, au ginigini be edena bamona lahi ese ia gabua ore lasi.” \p \v 4 Dirava ese Mose ia itaia, ia mai kahirakahira. Vadaeni Dirava ese au ginigini dekena amo ia boiboi Mose dekenai, ia gwau, “Mose e, Mose e.” Ia haere, ia gwau, “Lau inai.” \p \v 5 Dirava ia gwau, “Oi mai kahirakahira lasi. Oiemu tamaka danu oiemu aena dekena amo oi kokia, badina be oi gini noho gabuna, inai tano be ia helaga.” \p \v 6 Ma ia gwau, “Lau be oiemu tamana ena Dirava, Aberahamo ena Dirava, Isako ena Dirava, Iakobo ena Dirava.” Vadaeni Mose ese iena vairana ia koua, Dirava do ia itaia garina. \p \v 7 Lohiabada ma ia gwau, “Momokani, lauegu bese taudia edia hisihisi Aigupito dekenai lau itaia vadaeni. Edia biagudia ese hekwarahi idia henidia noho dainai idia taitai, be lau kamonai vadaeni, badina be edia hisihisi lau diba vadaeni. \v 8 Lau diho mai inai, Aigupito taudia edia imana dekena amo do lau hamauridia totona. Unai tano dekena amo dohore lau hakaudia, ia lao bona tano namo herea dekenai. Tano badana dekenai dohore idia ginidae. Unai tano be aniani namodia gabuna, Kanana taudia edia tano unai, Hiti taudia edia, bona Amoro taudia edia, bona Perisi taudia edia, bona Hivi taudia edia, bona Iebusu taudia edia. \p \v 9 “Momokani, Israela taudia edia taitai be lau dekenai ia mai vadaeni. Bona Aigupito taudia ese hisihisi kara ibounai idia henia, lau itaia vadaeni. \v 10 Oi mai, dohore lau siaia oi Farao dekenai, lauegu bese taudia Israela be Aigupito dekena amo dohore oi hakaudia siri totona.” \p \v 11 Vadaeni Mose ia haere Dirava dekenai, ia gwau, “Lau be daika, dohore Farao dekenai lau lao, bona Israela taudia Aigupito dekena amo do lau hakaua siri?” \p \v 12 Dirava ma ia gwau, “Momokani, dohore lau durua oi, bona lau siaia oi ena toana be inai: Oi ese Israela taudia Aigupito tano dekena amo do oi hakaua siri murinai, inai ororo Sinai dekenai Dirava do umui tomadiho henia.” \p \v 13 Vadaeni Mose ma ia hereva lou Dirava dekenai, ia gwau, “Lau be dohore lau lao Israela taudia dekenai. Do lau hamaoroa idia dekenai, lau gwau, ‘Umui emui tamadia ena Dirava ese lau ia siaia umui dekenai,’ vadaeni dohore idia henanadaia lau dekenai, idia gwau, ‘Iena ladana be daika?’ Lau be edena bamona dohore lau haere idia dekenai?” \p \v 14 Vadaeni Dirava ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “LAU INAI LAU NOHO.” Ma ia gwau, “Israela taudia dekenai inai bamona do oi haere henia, oi gwau, ‘LAU NOHO ese ia siaia lau umui dekenai.’ ” \p \v 15 Dirava ia hereva lou Mose dekenai, ia gwau, “Israela taudia dekenai dohore oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lohiabada, umui emui sene taudia edia Dirava, Aberahamo ena Dirava, Isako ena Dirava, Iakobo ena Dirava ese ia siaia lau umui dekenai.’ Lauegu ladana be inai, ia lao hanaihanai, gabeai ia mai nega ibounai lalonai inai bamona lauegu ladana dohore umui gwauraia. \v 16 Oi lao, Israela tau badadia dohore oi haboua. Dohore oi hereva idia dekenai, oi gwau, ‘Lohiabada, umui emui sene taudia edia Dirava, Aberahamo ena Dirava, Isako ena Dirava, Iakobo ena Dirava ia hedinarai henia vadaeni lau dekenai, ia gwau: Momokani, lau ese umui lau itaia vadaeni, Aigupito dekenai kara ibounai idia karaia noho umui dekenai, be lau itaia vadaeni. \v 17 Lau gwauhamata vadaeni, Aigupito ena hisihisi dekena amo umui do lau hakaua siri, Kanana taudia bona Hiti taudia, bona Amoro taudia, bona Perisi taudia, bona Hivi taudia, bona Iebusu taudia edia tano dekenai umui dohore lau hakaua vareai. Inai tano be aniani namodia gabuna.’ \p \v 18 “Vadaeni Israela taudia be oiemu hereva do idia kamonai. Vadaeni oi bona Israela ena tau badadia danu Aigupito ena king dekenai dohore umui lao, do umui gwau, ‘Lohiabada, Heberu taudia aiemai Dirava ia hedinarai vadaeni ai dekenai. Unai dainai ai ura, dina toi dohore ai laolao taunimanima idia noho lasi tanona dekenai, mani emu kara aiemai dala do oi kehoa. Badina be unuseni, ai ese Lohiabada aiemai Dirava dohore ai hanamoa, boubou gaudia do ai henia ia dekenai.’ \p \v 19 “To lau diba, Aigupito ena king be umui emui dala do ia kehoa diba lasi, ia lao bona lauegu imana ena metau ena mamina do ia abia. \v 20 Unai dainai, lauegu siahu do lau gaukaralaia, bona lauegu hoa kara dekena amo, Aigupito taudia edia kerere davana do lau henia. Unai murinai, vadaeni umui emui dala do ia kehoa. \p \v 21 “To lauegu bese taudia dohore lau hanamodia Aigupito taudia edia vairana dekenai, vadaeni umui raka siri neganai ima kavakava danu do umui lao lasi. \v 22 Badina be hahine taudia ta ta ese edia badibadina dekenai Aigupito hahine taudia bona edia ruma dekenai noho Aigupito hahine dekenai do idia noinoi karaia. Siliva herahera bona golo herahera bona dabua dohore idia noinoi. Vadaeni unai gaudia be umui emui natudia hahine bona tatau dekenai do umui atoa. Inai dala dekenai Aigupito taudia edia kohu namodia momo dohore umui kokia idia dekena amo.” \c 4 \p \v 1 Vadaeni Mose ia haere, ia gwau, “Mani oi laloa, Israela taudia be dohore idia kamonai henia lasi lau dekenai. Lauegu hereva do idia abia dae lasi, do idia gwau, ‘Lohiabada be ia hedinarai henia lasi oi dekenai.’ ” \p \v 2 Vadaeni Lohiabada ia gwau, “Unai be dahaka oiemu imana dekenai?” Ia haere, ia gwau, “Itotohi.” \p \v 3 Lohiabada ia gwau, “Tano dekenai oi negea diho.” Tano dekenai ia negea diho, vadaeni itotohi be Lohiabada ese gaigai ia halaoa. Vadaeni Mose ia heau, ia rakatania. \v 4 To Lohiabada ia hereva Mose dekenai ia gwau, “Oiemu imana oi atoa lao, iena iuna dekenai oi dogoatao.” Unai dainai iena imana ia atoa lao, ia dogoatao. Vadaeni Lohiabada ese itotohi ma ia halaoa iena imana dekenai. \v 5 Lohiabada ia gwau, “Inai bamona oi karaia, vadaeni dohore idia diba Lohiabada, edia sene taudia edia Dirava, Aberahamo ena Dirava, Isako ena Dirava, Iakobo ena Dirava ese ia hedinarai henia vadaeni oi dekenai.” \p \v 6 Lohiabada ese ma ia hereva henia, ia gwau, “Oiemu imana, oiemu kouti dabua ena lalona dekenai oi atoa vareai.” Iena imana, iena kouti dabua dekenai ia atoa vareai. Vadaeni ia veria murimuri dekenai neganai, iena imana ia kurokuro herea, lepera tauna ena imana bamona. \v 7 Dirava ma ia gwau, “Oiemu imana, oiemu kouti dabua ena lalona dekenai oi atoa vareai lou.” Vadaeni iena imana be iena kouti dabua dekenai ia atoa vareai lou. Vadaeni iena imana ia veria murimuri dekenai neganai, ia itaia, ia namo vadaeni, iena kopina gunana bamona. \v 8 Vadaeni Dirava ma ia gwau, “Bema idia kamonai henia lasi oi dekenai, bona toana ginigunana bema idia abia dae lasi, sedira toana iharuana dohore idia abia dae. \v 9 To inai toana ruaosi bema idia abia dae lasi, bona oiemu hereva dekenai bema idia kamonai lasi, Naila Sinavai ena ranuna do oi abia, tano dekenai do oi bubua. Vadaeni sinavai dekena amo ranu oi abia, be rara dekenai dohore ia lao tano dekenai.” \p \v 10 Mose ese Lohiabada dekenai ia hereva lou, ia gwau, “Lauegu Lohiabada e, lau be hereva dekenai egu malana be ia haraga lasi, guna ia mai bona harihari lau dekenai oi hereva neganai danu. Badina lau be hereva goada lasi tauna, egu malana danu ia haraga lasi, hereva dekenai danu lau daradara.” \p \v 11 Vadaeni Lohiabada ese ia haere Mose dekenai, ia gwau, “Taunimanima edia uduna daika ese ia karaia? Daika ese tau ta ena uduna ia hakapua, o iena taiana ia koua? Daika ese matana ia kehoa? Daika ese iena matana ia hakepulua? Lau inai Lohiabada, ani? \v 12 Unai dainai oi lao. Lau be oiemu hereva do lau durua. Do oi gwauraia herevadia dohore lau henia oi dekenai.” \p \v 13 To Mose ia gwau, “Egu Lohiabada e, mani emu kara idau tauna ta do oi siaia.” \p \v 14 Vadaeni Lohiabada ia badu Mose dekenai, ia gwau, “Oiemu kakana Arona, Levi iduhu tauna ia noho lasi, a? Lau diba ia be haroro ia diba. Inai harihari ia raka mai inai oi dekenai, oi danu hedavari totona. Ia ese oi ia itaia neganai, do ia moale. \v 15 Oi ese ia dekenai do oi hereva henia, bona dahaka dahaka do ia gwauraia be do oi hamaoroa ia dekenai. To lau ese umui ruaosi emui hereva do lau durua. Umui ruaosi dekenai dohore lau hadibaia dahaka do umui karaia. \v 16 Ia ese oiemu hereva taunimanima dekenai do ia hamaoroa, ia be oiemu uduna do ia lao. Oi be Dirava bamona, do oi hamaoroa dahaka hereva do ia gwauraia. \v 17 Inai itotohi oiemu imana dekenai oi abia, ia dekena amo hoa kara do oi karaia.” \s1 Mose Aigupito dekenai ia giroa lou \p \v 18 Vadaeni Mose ia lao, iena ravana Ietero dekenai ia giroa lou, ia hamaroa, ia gwau, “Mani oiemu imana dekena amo oi negea lau, lauegu varavara taudia Aigupito dekenai do lau giroa lou. Vadaeni dohore lau diba, idia be do idia mauri noho o lasi.” Ietero ia haere Mose dekenai, ia gwau, “Mai maino danu oi lao.” \p \v 19 Vadaeni Lohiabada ese Midiana ena tano dekenai Mose dekenai ia hereva henia, ia gwau, “Aigupito dekenai oi giroa. Badina be oi do idia alaia gwauraia taudia be ibounai idia mase vadaeni.” \v 20 Vadaeni Mose ese iena adavana bona iena natuna memero ia abidia, doniki dekenai idia helai kau, Aigupito tano dekenai idia raka lao. Dirava ena itotohi danu iena imana dekenai ia abia. \p \v 21 Vadaeni Lohiabada ese ia hereva Mose dekenai, ia gwau, “Aigupito dekenai oi ginidae neganai, hoa kara ibounai Farao ena vairana dekenai do oi karaia, lau ese siahu lau henia oi dekenai hegeregerena. To lau ese iena lalona dohore lau ha-aukaia, vadaeni ia ese Heberu taudia iena imana dekena amo dohore ia negea lasi. \v 22 Vadaeni Farao dekenai dohore oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lohiabada be inai bamona ia gwau: Israela be egu vara guna natuna tau. \v 23 Unai dainai lau hereva oi dekenai, lauegu natuna oiemu imana dekena amo oi negea, lau do ia tomadiho henia totona. To bema oi dogoatao noho, oiemu vara guna natuna tau dohore lau alaia mase.’ ” \p \v 24 Dina ta dala dekenai idia kamepa gabuna dekenai Lohiabada be Mose ena vairana dekenai ia gini, ia ese Mose do ia alaia gwauraia. \v 25 Vadaeni Sipora ese nadi mai matana ia abia, iena natuna ena usina duduna kopina ia utua oho, bona inai dekena amo Mose ena aena ia dahua, ia gwau, “Momokani, oi be rara tauna, lau adavaia.” \v 26 Vadaeni unai dainai Lohiabada ese Mose ia alaia lasi. Unai neganai hahine ia gwau, “Rara tauna lau adavaia,” kopina utua kara dainai. \p \v 27 Unai neganai Lohiabada ese Arona dekenai ia hereva, ia gwau, “Taunimanima noho lasi gabuna dekenai oi lao. Unuseni Mose danu do umui hedavari.” Vadaeni Arona be Dirava ena ororo dekenai ia lao, Mose do ia hedavari totona. Idia hedavari neganai, Arona ese Mose ia rosia, ia kisi henia. \v 28 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa hereva ibounai, bona hoa karadia do ia karaia, be Mose ese Arona dekenai ia hamaoroa. \v 29 Mose bona Arona ese idia lao, Israela tau badadia ibounai idia haboua. \v 30 Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa hereva ibounai be Arona ese ia gwauraia idia dekenai. Bona hoa karadia be Mose ese taunimanima edia vairana dekenai ia karaia. \v 31 Idia kamonai bona hamomokania, vadaeni idia diba Lohiabada ese Israela ena bese taudia dekenai ia vadivadi, bona edia hisihisi ibounai ia itaia vadaeni, unai dainai idia edia kwarana idia atoa diho, Lohiabada dekenai idia tomadiho. \c 5 \s1 Mose bona Arona be Farao ena vairana dekenai \p \v 1 Unai murinai Mose bona Arona idia lao Farao dekenai, idia hereva henia, idia gwau, “Lohiabada, Israela aiemai Dirava, inai bamona ia gwau, ‘Egu bese taudia oiemu imana dekena amo oi negea, idia ese lauegu aria dohore idia karaia, taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai.’ ” \p \v 2 To Farao ia gwau, “Lohiabada be daika? Badina be dahaka iena hereva dohore lau kamonai? Israela taudia lauegu imana dekena amo dohore lau negea, badina be dahaka? Lohiabada be lau diba lasi, Israela taudia danu lauegu imana dekena amo dohore lau negea lasi momokani.” \p \v 3 Ruaosi idia gwau, “Ai Heberu taudia aiemai Dirava ia mai vadaeni ai dekenai. Mani emu kara, dina toi dohore ai raka lao, taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai, aiemai Dirava, Lohiabada ena boubou gauna dohore ai karaia. Badina be bema inai bamona ai karaia lasi, gorere o tuari dekena amo ai do ia alaia mase garina.” \p \v 4 Vadaeni Aigupito ena king ese ia haere idia dekenai, ia gwau, “Mose, bona Arona, badina dahaka umui ese emui orea edia gaukara dekena amo umui abia siri gwauraia? Umui lao, emui gaukara dekenai do umui giroa lou.” \v 5 Farao ma ia gwau, “Momokani, emui bese taudia idia momo herea vadaeni, to umui ese edia gaukara dalana umui koua gwauraia, ani?” \p \v 6 Unai dina Farao ese Israela gaukara biaguna taudia, bona gaukara naria taudia dekenai ia hereva, ia gwau, \v 7 “Biriki nadi karaia taudia dekenai be uiti ena momoru, raro danu idia mikisi gauna do umui henia lou lasi, dina ibounai umui henia bamona. Inai murinai Israela taudia sibona do idia lao gogoa. \p \v 8 “Bona lau oda inai, raro dekena amo biriki nadi idia karaia be edia momo dohore idia karaia, guna idia karaia bamona. Gaukara anina hegeregere do idia karaia, badina be idia lahedo momo, unai dainai idia taitai lau dekenai, idia gwau, ‘Mani oiemu imana dekena amo oi negea ai, aiemai Dirava ena boubou gauna dohore ai karaia.’ \v 9 Edia gaukara dekenai metau umui henia, dohore idia gaukara goada noho, vadaeni Mose bona Arona edia hereva koikoi dekenai dohore idia kamonai lasi.” \p \v 10 Unai dainai gaukara biaguna taudia bona gaukara naria taudia be idia lao, Heberu taudia dekenai idia hamaoroa, idia gwau, “Farao ia gwau, uiti ena momoru dohore ia henia lou lasi umui dekenai. \v 11 Vadaeni, umui lao, umui sibona uiti ena momoru do umui tahua. Ma Farao ia gwau, emui gaukara anina be do ia maragi lasi, unai raro dekenai umui karaia biriki nadi edia momo be do ia diho lasi, to guna umui karaia hegeregerena.” \v 12 Unai dainai ibounai idia lao idau gabu idau gabu dekenai, Aigupito tano ibounai dekenai, uiti ena momoru idia gogoa. \v 13 To gaukara dekenai idia biagua taudia idia gwaugwau, idia gwau, “Dina ta ta umui emui gaukara ena anina dohore umui haorea momokani, gunaguna uiti ena momoru umui dekenai idia henia neganai umui karaia bamona.” \p \v 14 Vadaeni Farao ena gaukara idia biagua taudia ese Israela gaukara naria taudia idia botaia, idia gwau henia, idia gwau, “Dahaka dainai hari dina umui emui gaukara ena anina momokani umui haorea momokani lasi, guna umui karaia raro dekena amo biriki nadi edia momo hegeregerena umui karaia lasi?” \p \v 15 Vadaeni Israela gaukara naria taudia idia lao Farao dekenai, idia tai ia dekenai, idia gwau, “Dahaka totona ai dekenai inai bamona oi karaia? \v 16 Uiti ena momoru idia henia lasi ai dekenai, to idia hamaoroa noho ai dekenai, idia gwau, ‘Raro dekena amo idia karaia biriki nadi umui karaia noho,’ danu idia botaia ai, to kerere be oiemu orea taudia edia kerere.” \p \v 17 To Farao ia haere, ia gwau, “Umui be lahedo taudia, lahedo momo taudia. Unai dainai umui gwau, ‘Oiemu imana dekena amo oi negea ai, Lohiabada ena boubou dohore ai karaia.’ \v 18 Vadaeni, umui lao, emui gaukara dekenai umui giroa lou. Uiti ena momoru be dohore idia henia lasi umui dekenai. To raro biriki nadi edia momo hegeregerena umui karaia noho.” \p \v 19 Inai bamona Farao ia hereva dainai, Israela gaukara naria taudia idia diba vadaeni, kerere bada be dohore ia vara. \v 20 Vadaeni Farao dekena amo idia raka murimuri dekenai neganai, Mose bona Arona danu idia hedavari, badina idia ruaosi be idia naria noho idia dekenai. \v 21 Vadaeni idia ese Mose bona Arona dekenai idia gwau henia, idia gwau, “Lohiabada ese emui kara do ia itaia, bona emui kerere davana do ia henia umui dekenai, badina be Farao bona iena hesiai taudia edia vairana dekenai aiemai ladana umui hadikaia vadaeni. Hegeregere idia edia imana dekenai kaia umui atoa bamona, vadaeni dohore idia alaia ai.” \s1 Mose ena guriguri \p \v 22 Vadaeni Mose ia noinoi lou Lohiabada dekenai, ia gwau, “Lohiabada e, dahaka dainai oiemu bese taudia oi hadikaia noho inai bamona? Dahaka totona oi siaia lau? \v 23 Badina be Farao dekenai lau mai, oiemu hereva lau hamaoroa ia dekenai, unai neganai ia mai harihari, ia ese inai bese taudia ia hadikaia mai dagedage danu, bona oi ese oi durudia lasi.” \c 6 \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Harihari Farao dekenai edena bamona dohore lau karaia be do oi itaia. Lau ese do lau hisihisi henia dikadika dainai, ia ese Israela taudia iena imana dekena amo do ia negea. Oibe, gari bada dainai, ia ese iena tano dekena amo Israela taudia do ia luludia murimuri dekenai.” \s1 Dirava ma ia boiboi lou Mose dekenai \p \v 2 Dirava ese Mose dekenai ma ia hamaoroa, ia gwau, “Lau inai Lohiabada. \v 3 Aberahamo bona Isako bona Iakobo edia vairana dekenai lau hedinarai, Siahu Ibounai Dirava, to lauegu ladana korikori, Iehova, lau hadibaia lasi idia dekenai. \v 4 Lau ese Israela taudia danu gwauhamata taravatuna lau karaia, bona lau gwauhamata, lau ese idia dekenai Kanana tano do lau henia. Guna unai tano dekenai idia noho, idau taudia bamona. \v 5 Israela taudia dekenai Aigupito taudia ese hisihisi idia henia noho, edia taitai lau kamonai vadaeni, bona lauegu gwauhamata lau laloa. \v 6 Unai dainai Israela taudia dekenai oi hamaoroa, lau inai Lohiabada, bona Aigupito taudia ese umui emui latanai gaukara metau idia atoa, be be inai hisihisi dohore lau kokia. Idia guia umui, to lau ese umui do lau ruhaia, lauegu imana ena goada dekena amo, bona hoa karadia badadia dekena amo dohore lau hamauria umui. \v 7 Lauegu bese do lau halaoa umui, bona lau be umui emui Dirava do lau lao, vadaeni dohore umui diba, lau be Lohiabada, umui emui Dirava, Aigupito taudia edia gaukara metau dekena amo lau hamauria umui, ena Dirava. \v 8 Aberahamo bona Isako bona Iakobo dekenai lau gwauhamata tanona ena lalonai dohore lau hakaua vareai umui, dohore lau henia umui dekenai, umui emui tano momokani. Lau inai Lohiabada.” \v 9 Mose ese inai hereva Israela taudia dekenai ia hamaoroa, to idia kamonai lasi ia dekenai, edia laloa ibounai ia ore, edia gaukara ia metau momo dainai. \p \v 10 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, \v 11 “Oi raka vareai, Farao, Aigupito ena king do oi hamaoroa, Israela taudia be iena imana dekena amo do ia negea, iena tano do idia rakatania.” \p \v 12 To Mose ese Lohiabada dekenai ia haere, ia gwau, “Mani oi laloa, lauegu uduna be ia metau dainai, Israela taudia be idia kamonai lasi lau dekenai, be edena bamona inai Farao do ia kamonai henia lau dekenai?” \p \v 13 To Lohiabada ese Mose bona Arona dekenai ia hereva, ia gwau, “Israela taudia dekenai umui hereva henia, bona Farao, Aigupito ena king dekenai do umui hereva henia, Israela taudia be Aigupito tano dekena amo do idia raka murimuri dekenai, bona umui ese do umui hakaudia.” \s1 Mose bona Arona edia tubudia \p \v 14 Mose bona Arona edia iduhu edia kwarana taudia edia ladana be inai: Rubena, Israela ena natuna, guna ia vara tauna, ena natuna be inai: Hanoka, bona Palu, bona Hesarona bona Karami, Rubena ena iduhu be unai. \v 15 Rubena ena tadina Simeona ena natuna be inai: Iemuela, Iamina, Ohada, Iakini, Sohara bona Kanana hahine ena natuna Saulo. Simeona ena iduhu be unai. \v 16 Levi ena natuna edia ladadia be inai, edia uru ta ta dekenai: Geresone bona Kohata bona Merari. Levi ena mauri lagani ibounai be 137. \v 17 Geresone ena natuna be inai: Libini bona Simei, edia iduhu taudia danu. \v 18 Kohata ena natuna be inai: Amarama bona Isahara bona Heberona bona Usiele. Kohata ena mauri lagani ibounai be 133. \v 19 Merari ena natuna be inai: Mali bona Musi. Levi ena iduhu be unai, uru ta ta dekenai. \p \v 20 Amarama ese iena lalana Iokebeda ia adavaia. Edia natuna be Arona bona Mose. Amarama ena mauri lagani ibounai be 137. \v 21 Isahara ena natuna be inai: Kora bona Nepega bona Sikori. \v 22 Usiele ena natuna be inai: Misaela bona Elisapana bona Sitiri. \v 23 Arona ese Iliseba ia adavaia. Iliseba be Aminadaba ena natuna, Nasona ena taihuna. Ia ese ia havaraia memero be Nadaba bona Abihu bona Eleasara bona Itamara. \p \v 24 Kora ena natuna be inai: Asiri bona Elikana bona Abiasapa. Kora ena iduhu be unai. \v 25 Eleasara, Arona ena natuna, ese Putiele ena natuna kekeni ta ia adavaia, ia ese Pineha ia havaraia. Levi ena iduhu dekenai ruma edia kwarana taudia be unai. \p \v 26 Lohiabada ese Arona bona Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Israela taudia be iduhu ta ta dekena amo do umui hakaudia, Aigupito tano do idia rakatania neganai.” \v 27 Vadaeni Mose bona Arona ese Farao, Aigupito ena king idia hamaoroa, Israela taudia be Aigupito dekena amo do idia hakaudia siri. \s1 Lohiabada ena hereva Mose bona Arona dekenai \p \v 28 Lohiabada ese Mose Aigupito tano dekenai ia hereva henia neganai, \v 29 ia ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Lau inai Lohiabada, hereva ibounai oi dekenai lau hamaoroa vadaeni, be Farao, Aigupito ena king, dekenai do oi hamaoroa.” \v 30 To Mose ia haere Lohiabada dekenai, ia gwau, “Lauegu uduna be ia metau, Farao be edena bamona dohore ia kamonai lau dekenai?” \c 7 \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai ia haere, ia gwau, “Oi kamonai, lau ese Dirava hegeregerena oi do lau halaoa Farao ena vairana dekenai, bona oiemu kakana Arona ese do ia hereva henia, oiemu peroveta tauna hegeregerena. \v 2 Oi dekenai do lau hamaoroa hereva ibounai dohore oi gwauraia, be oiemu kakana ese Farao dekenai do ia hamaoroa, ia ese Israela taudia iena imana dekena amo dohore ia negea, iena tano dekena amo dohore idia raka siri. \v 3 Lau ese Farao ena lalona do lau ha-aukaia, bona lau ese toa bona hoa kara momo dohore lau karaia Aigupito tano dekenai. \v 4 To Farao be do ia kamonai lasi umui dekenai. Unai dainai lauegu imana Aigupito taudia edia latanai dohore lau atoa, vadaeni lauegu orea, lauegu bese, Israela taudia, Aigupito tano dekena amo dohore lau hakaudia siri. \p \v 5 “Vadaeni lauegu imana Aigupito ena latanai dohore lau atoa, bona Israela taudia be idia edia tano dekena amo do lau hakaua siri neganai, Aigupito taudia do idia diba lau inai Lohiabada.” \v 6 Vadaeni Mose bona Arona ese unai bamona idia karaia, Lohiabada ese ia hamaorodia hegeregerena. \p \v 7 Lohiabada ena hereva Farao dekenai idia hamaoroa neganai, Mose ena mauri lagani be 80, to Arona ena lagani be 83. \s1 Arona ena itotohi \p \v 8 Vadaeni Lohiabada ese Mose bona Arona dekenai ma ia hereva, \v 9 ia gwau, “Farao ese dohore ia hamaoroa umui dekenai, dohore ia gwau, ‘Hoa kara ta do umui karaia, vadaeni dohore lau diba umui be Dirava ia siaia umui.’ Unai neganai oiemu kakana Arona dekenai do oi hereva, ‘Oiemu itotohi oi abia, Farao ena vairana dekenai oi negea diho tano dekenai, vadaeni itotohi be gaigai do ia lao.’ ” \p \v 10 Vadaeni, Mose bona Arona be Farao dekenai idia lao, Lohiabada ena hereva hegeregerena idia karaia. Arona ese iena itotohi ia negea diho, Farao bona iena hesiai taudia edia vairana dekenai, vadaeni gaigai dekenai ia halaoa. \v 11 Vadaeni Farao ese aonega taudia bona meamea taudia dekenai ia boiboi. Vadaeni inai Aigupito meamea taudia danu ese unai kara bamona idia karaia, idia edia meamea dekenai. \v 12 Idia ta ta ese edia itotohi idia negea diho, vadaeni gaigai dekenai idia halaoa. To Arona ena gaigai ese idia edia gaigai ibounai ia ania. \v 13 To Farao ena lalona do ia auka noho, ia kamonai lasi idia dekenai, Lohiabada ia hereva hegeregerena. \s1 Hisihisi henia namba 1, rara dekena amo \p \v 14 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Farao ena lalona ia auka noho vadaeni, taunimanima be iena imana dekena amo dohore ia negea lasi. \v 15 Dabai, Farao dekenai do oi lao, Naila Sinavai dekenai do ia lao neganai. Sinavai ena badibadinai do oi naria, itotohi danu, gaigai dekenai ia halaoa gauna, do oi abia lao. \v 16 Vadaeni oi hamaoroa ia dekenai, oi gwau, ‘Lohiabada, ai Heberu taudia aiemai Dirava, ese lau ia siaia vadaeni oi dekenai, ia gwau: Lauegu orea taudia oiemu imana dekena amo do oi negea taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai, dohore idia tomadiho lau dekenai.’ To oi be oi kamonai lasi ia dekenai. \v 17 Unai dainai Lohiabada ese inai iena kara dekena amo oi dekenai do ia hadibaia, ia be Lohiabada. Oi itaia, Naila Sinavai be lauegu imana dekenai ia noho itotohi dekena amo do lau botaia, vadaeni itotohi ese ranu be rara dekenai do ia halaoa. \v 18 Vadaeni Naila Sinavai ena gwarume ibounai do idia mase ore, bona ranu do ia bodaga, vadaeni Aigupito taudia ese Naila Sinavai ena ranu do idia ura henia lasi, do idia inua lasi.” \p \v 19 Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hereva, ia gwau, “Arona dekenai do oi hereva, oi gwau, ‘Oiemu itotohi oiemu imana dekenai oi abia, oi atoa maoromaoro Aigupito taudia edia ranu ena ataiai, edia sinavai badadia edia ataiai, bona edia sinavai maragidia edia ataiai, edia gohu edia ataiai, bona edia koupa ibounai edia ataiai, vadaeni rara dekenai do idia halaoa, Aigupito tano ibounai dekenai rara sibona do ia noho, baubau dekenai bona hodu dekenai.’ ” \p \v 20 Vadaeni Mose bona Arona ese Lohiabada ia hereva hegeregerena idia karaia. Farao ena vairana dekenai, bona iena hesiai taudia edia vairana dekenai, Arona ese iena itotohi ia abia, Naila Sinavai ena ranu ia botaia. Vadaeni Naila Sinavai ena ranu ibounai rara dekenai ia halaoa. \v 21 Vadaeni Naila Sinavai ena gwarume ibounai idia mase ore, ranu danu ia bodaga, Aigupito taudia Naila Sinavai ena ranu do idia inua, be edia lalona ia hegeregere lasi. Aigupito tano ibounai dekenai rara sibona ia noho. \v 22 Aigupito meamea taudia danu ese unai kara bamona idia karaia, edia meamea dekenai. Vadaeni Farao ena lalona ma ia auka, ia kamonai lasi Mose bona Arona dekenai, Lohiabada ia hereva bamona. \v 23 Farao be ia giroa lou, iena ruma dekenai ia lao, ia laloa momo lasi. \v 24 Vadaeni Aigupito taudia ibounai ese guri idia geia, sinavai ena badibadinai, inua ranuna idia tahua, badina be sinavai ena ranu be hegeregere lasi inua totona. \v 25 Lohiabada ese inai bamona ia karaia sinavai dekenai murinai, dina 7 inai rara ia noho. \c 8 \s1 Hisihisi henia namba 2, paroparo dekena amo \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hereva, ia gwau, “Farao dekenai oi lao, do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau: Egu orea taudia oiemu imana dekena amo oi negea, do idia lao, dohore idia tomadiho lau dekenai. \v 2 To bema oiemu imana dekena amo oi negea lasi idia, lau ese paroparo do lau siaia, oiemu tano ibounai do idia hadikaia. \v 3 Sinavai be paroparo dekenai dohore idia honu, vadaeni dohore idia daekau oiemu ruma dekenai, bona oiemu mahuta daiutu dekenai, bona oiemu mahuta pata dekenai, bona oiemu hesiai taudia edia ruma dekenai, bona oiemu orea taudia edia ruma dekenai, bona oiemu aniani nadua gaudia bona aniani gabua amu dekenai, bona oiemu disi dekenai. \v 4 Harihari paroparo be oiemu latanai do idia daekau, bona oiemu orea taudia edia latanai, bona oiemu hesiai taudia ibounai edia latanai.’ ” Mose ese Farao unai bamona ia hamaoroa, to Farao ia kamonai henia lasi. \p \v 5 Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hamaoroa, ia gwau, “Arona dekenai oi hereva, oi gwau, ‘Oiemu itotohi oiemu imana dekenai oi abia, oi atoa maoromaoro sinavai badadia bona sinavai maragidia edia ataiai, bona koupa bona gohu edia ataiai, vadaeni paroparo do idia daekau Aigupito tano ibounai dekenai.’ ” \v 6 Vadaeni, Arona ese iena itotohi ia atoa maoromaoro Aigupito ena ranu edia ataiai, vadaeni paroparo be ranu dekena amo idia daekau, Aigupito ena tano be paroparo dekenai ia honu. \v 7 To meamea taudia ese danu unai bamona idia karaia, edia meamea dekenai, vadaeni paroparo ma idia momo herea Aigupito tano ibounai dekenai. \p \v 8 Vadaeni Farao ese Mose bona Arona ia boiridia, ia gwau, “Lohiabada dekenai umui noinoi, paroparo be lau dekena amo, bona lauegu orea taudia dekena amo dohore ia kokia, vadaeni umui emui orea taudia lauegu imana dekena amo dohore lau negea, do idia lao, Lohiabada ena boubou dohore idia karaia.” \p \v 9 Vadaeni Mose ese ia haere Farao dekenai, ia gwau, “Mani oi hereva edena negai do lau noinoi oi totona, bona oiemu hesiai taudia totona, bona oiemu orea taudia totona, vadaeni paroparo be umui dekena amo, bona emui ruma dekena amo do idia kokia, sinavai dekenai sibona do idia noho.” \p \v 10 Ia gwau, “Kerukeru.” Vadaeni Mose ia gwau, “Oiemu hereva hegeregerena do lau karaia, vadaeni dohore oi diba, Lohiabada, aiemai Dirava, be dirava ta danu ia hegeregere lasi. \v 11 Paroparo ese oi do idia rakatania, oiemu ruma bona oiemu hesiai taudia, bona oiemu orea taudia, danu dohore idia rakatania, sinavai dekenai sibona dohore idia noho.” \v 12 Vadaeni Mose bona Arona ese Farao idia rakatania, murimuri dekenai idia raka. Vadaeni Mose ese Lohiabada dekenai ia noinoi, inai paroparo, Farao idia hadikaia gaudia, do ia kokia totona. \v 13 Lohiabada ese Mose dekenai ia kamonai henia, vadaeni ruma dekenai bona hanua ena huana dekenai, bona uma dekenai, paroparo idia mase ore. \v 14 Aigupito taudia ese paroparo idia haboua, vadaeni idia bodaga, edia bonana be tano ibounai dekenai ia daekau. \v 15 To Farao ese ia itaia gau ibounai ia namo, vadaeni iena lalona ma ia auka, ia kamonai henia lasi Mose bona Arona dekenai, Lohiabada ese ia gwauraia vadaeni bamona. \s1 Hisihisi henia namba 3, nemo dekena amo \p \v 16 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Arona dekenai do oi hereva, oi gwau, ‘Oiemu itotohi dekena amo tano kahuna do oi botaia, nemo dekenai do ia halaoa, Aigupito tano ibounai dekenai.’ ” \v 17 Vadaeni unai bamona idia karaia, Arona ese iena itotohi ia abia, tano kahuna ia botaia, vadaeni nemo idia ginidae, taunimanima bona ubua gaudia idia koria. Tano kahuna ibounai, Aigupito tano ibounai dekenai, nemo dekenai ia halaoa. \v 18 Vadaeni meamea taudia ese edia meamea dekena amo nemo idia havaraia gwauraia, to havaraia ena dala idia diba lasi. To nemo ese taunimanima bona ubua gaudia idia koria noho. \v 19 Vadaeni inai meamea taudia ese Farao dekenai idia hamaoroa, idia gwau, “Inai kara be Dirava ena imana kwakikwakina korikori ese ia karaia.” To Farao ena lalona be ia auka, ia kamonai lasi Mose bona Arona dekenai, Lohiabada ese ia gwauraia vadaeni bamona. \s1 Hisihisi henia namba 4, lao dekena amo \p \v 20 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Daba ia rere hamatamaia neganai, oi toreisi, Farao do oi naria, sinavai dekenai digu totona ia lao neganai, vadaeni oi hereva ia dekenai, oi gwau, ‘Lohiabada be inai bamona ia hereva: Lauegu orea taudia oiemu imana dekena amo oi negea, dohore idia tomadiho lau dekenai. \v 21 Badina be oiemu imana dekena amo bema oi negea lasi idia, lau ese lao momo herea do lau siaia, oiemu latanai, bona oiemu hesiai taudia, bona oiemu orea taudia, bona umui emui ruma edia latanai dohore idia ginidae. Aigupito taudia edia ruma bona edia tano be lao dekena amo dohore idia honu. \v 22 Unai neganai oiemu tano bona Gosena tano, lauegu orea taudia edia tano, do lau hapararaia, bona Gosena dekenai lao dohore idia ginidae lasi. Unai dekena amo dohore oi diba lau be Lohiabada, tanobada ibounai ena Dirava. \v 23 Lauegu orea taudia bona oiemu orea taudia do lau hapararaia, bona kerukeru inai toa kara do oi itaia.’ ” \v 24 Vadaeni Lohiabada ese unai bamona ia karaia. Lao momo herea idia ginidae, Farao ena ruma dekenai, bona iena hesiai taudia edia ruma dekenai, bona Aigupito tano ibounai ia dika momokani vadaeni, lao dainai. \p \v 25 Vadaeni Farao ese Mose bona Arona dekenai ia boiboi, ia gwau, “Umui lao, inai Aigupito tano sibona dekenai umui emui Dirava ena boubou do umui karaia.” \p \v 26 To Mose ia gwau, “Unai bamona dohore ai karaia be ia maoro lasi, badina be Lohiabada aiemai Dirava ena boubou karaia totona do ai alaia gaudia be Aigupito taudia ese idia ura henia lasi gaudia. Bema idia edia vairana dekenai unai bamona do ai karaia neganai, idia ese nadi dekenai dohore idia hamasea ai. \p \v 27 “To do ai laolao taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai, dina toi dohore ai raka, Lohiabada, aiemai Dirava ena boubou gauna do ai karaia, ai dekenai ia hereva henia hegeregerena.” \p \v 28 Vadaeni Farao ese ia gwau, “Lauegu imana dekena amo do lau negea umui, Lohiabada, umui emui Dirava ena boubou dohore umui karaia, taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai, to daudau gabuna dekenai do umui lao lasi, bona lau totona do umui guriguri.” \v 29 Vadaeni Mose ia gwau, “Oiemu vairana dekena amo do lau raka murimuri dekenai, Lohiabada dekenai do lau noinoi, inai lao momo be Farao dekena amo, bona iena hesiai taudia dekena amo, bona iena orea taudia dekena amo, kerukeru do ia kokia, to namona be, Farao, do oi koikoi lou lasi, aiemai taunimanima be Lohiabada ena boubou karaia totona do idia lao, do oi dogoatao lasi idia.” \p \v 30 Vadaeni Mose be Farao ena vairana dekena amo ia raka murimuri dekenai, Lohiabada dekenai ia guriguri. \v 31 Vadaeni Lohiabada ese Mose ena noinoi hegeregerena ia karaia, lao momo be Farao dekena amo, bona iena hesiai taudia dekena amo, bona iena orea taudia dekena amo ia kokia, ta ia noho lasi. \v 32 To Farao ena lalona ma ia auka lou, Heberu taudia be iena imana dekena amo ia negea lasi. \c 9 \s1 Hisihisi henia namba 5, ubua gaudia idia mase \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Farao dekenai do oi raka vareai, do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lohiabada, ai Heberu taudia aiemai Dirava, inai bamona ia hereva, ia gwau: Lauegu orea taudia oiemu imana dekena amo do oi negea, do idia tomadiho lau dekenai. \v 2 Badina be bema oi dogoatao idia, oiemu imana dekena amo bema oi negea lasi idia, \v 3 lau Lohiabada ese davana do lau henia umui dekenai, emui ubua gaudia dekenai gorere dikana do lau siaia. Hosi edia latanai bona doniki edia latanai bona kamelo edia latanai bona boromakau edia latanai bona mamoe bona nani edia latanai, gorere dikana idia dekenai dohore ia ginidae. \v 4 Lau Lohiabada ese Israela edia ubua gaudia bona Aigupito taudia edia ubua gaudia do lau hapararaia, Israela taudia edia ubua gaudia ta do ia mase lasi. \v 5 Lohiabada ese unai kara ena dina ia gwauraia vadaeni, ia gwau, kerukeru lau Lohiabada ese unai bamona dohore lau karaia inai tano dekenai.’ ” \p \v 6 Vadaeni Lohiabada ese kerukeru unai bamona ia karaia, vadaeni Aigupito taudia edia ubua gaudia ibounai idia mase, to Israela taudia edia ubua gauna ta ia mase lasi. \p \v 7 Vadaeni Farao ese iena hesiai taudia ia siaia, do ia diba inai hereva ia momokani o lasi. Vadaeni hereva idia mailaia, Israela taudia edia ubua gauna ta ia mase lasi. To Farao ena lalona ma ia auka, Heberu taudia iena imana dekena amo ia negea lasi. \s1 Hisihisi henia namba 6, iohururu toto dekena amo \p \v 8 Vadaeni Lohiabada ese Mose bona Arona dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Lahi ena momoru do umui abia, bona Mose ese do ia negea daekau ataiai Farao ena vairanai. \v 9 Inai lahi momoru be kahu do ia lao, Aigupito tano kahana kahana ibounai dekenai. Vadaeni iohururu do idia vara, bona do idia toto, taunimanima edia kopina dekenai, bona mauri gaudia idauidau ibounai edia kopina dekenai, Aigupito tano ibounai dekenai.” \v 10 Vadaeni idia ese lahi ena momoru idia abia, Farao ena vairana dekenai idia gini, Mose ese ia negea daekau, vadaeni iohururu idia vara bona idia toto, taunimanima edia kopina dekenai, bona mauri gaudia ibounai edia kopina dekenai. \v 11 Vadaeni meamea taudia be Mose ena vairana dekenai idia gini hegeregere lasi, badina be idia danu be mai iohururu, Aigupito taudia ibounai bamona. \v 12 To Lohiabada ese Farao ena lalona ma ia ha-aukaia, vadaeni ia kamonai lasi idia dekenai, Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa guna hegeregerena. \s1 Hisihisi henia namba 7, medu, aisi nadi bamona \p \v 13 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Dabai do oi toreisi, Farao ena vairana dekenai do oi gini, do oi hamaoroa, oi gwau, ‘Lohiabada, ai Heberu taudia aiemai Dirava, inai bamona ia hereva, ia gwau: Lauegu orea taudia oiemu imana dekena amo dohore oi negea, dohore idia tomadiho lau dekenai. \v 14 Badina be inai nega dekenai, lauegu hisihisi henia ibounai be oiemu latanai, bona oiemu hesiai taudia edia latanai, bona oiemu orea taudia edia latanai do lau siaia, vadaeni dohore oi diba, lau be tau ta o dirava ta danu hegeregere lasi tanobada ibounai dekenai. \v 15 Badina be lauegu imana ena siahu momokani dekena amo gorere bema lau henia umui dekenai, dohore umui mase ore diba. \v 16 To inai totona oi dekenai mauri lau henia vadaeni: Lauegu siahu dohore oi itaia, vadaeni tanobada taudia ibounai ese lauegu ladana dohore idia matauraia totona. \v 17 To do oi hekokoroku noho lauegu orea taudia edia vairana dekenai, bona do oi ura lasi oiemu imana dekena amo oi negea idia. \v 18 Oi kamonai, kerukeru, nega inai bamona dekenai, medu, aisi nadi bamona dika herea dohore lau siaia diho, Aigupito dekenai nega ta ia diho lasi, Aigupito ena bese ia vara hamatamaia, dekena amo ia mai bona harihari. \p \v 19 “ ‘Unai dainai, hari dina oiemu boromakau bona oiemu gau ibounai, tano palaka dekenai idia noho, dohore oi abidia vareai, badina be taunimanima bona mauri gaudia bema oi abia vareai lasi, to tano palaka dekenai bema idia noho, be medu, aisi nadi bamona ese dohore ia aladia momokani, ibounai do idia mase ore.’ ” \p \v 20 Vadaeni Farao ena hesiai taudia haida sibona Lohiabada ena gadona dekenai idia gari, vadaeni idia ese edia hesiai taudia bona idia edia ubua gaudia idia hakaua vareai ruma dekenai. \v 21 To Lohiabada ena hereva idia laloa lasi taudia ese edia hesiai taudia bona edia ubua gaudia edia rakatania tano palaka dekenai. \p \v 22 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Oiemu imana oi duduia guba dekenai, vadaeni medu, aisi nadi bamona dohore ia diho Aigupito tano ibounai dekenai, taunimanima edia latanai, bona mauri gaudia idauidau edia latanai, bona au idauidau, ava idauidau ibounai edia latanai danu.” \p \v 23 Vadaeni Mose ese iena itotohi ia duduia guba dekenai, bona Lohiabada ese guba mai boiboi, bona medu, aisi nadi bamona ia hadihoa tanobada dekenai, kevaru danu tanobada dekenai ia hadihoa. Lohiabada ese unai medu, aisi nadi bamona ia hadihoa Aigupito tano ibounai dekenai. \v 24 Medu, aisi nadi bamona bona kevaru nega tamona idia diho, vadaeni ia bada herea, Aigupito tano ibounai dekenai nega ta unai bamona ia diho lasi, Aigupito ena bese ia vara hamatamaia, dekena amo ia mai bona harihari. \v 25 Medu, aisi nadi bamona ese tano palaka dekenai idia noho gau ibounai idia alaia, Aigupito tano ibounai dekenai, taunimanima bona mauri gaudia idauidau, bona unai medu aisi nadi ese tano palaka dekenai ava ibounai idia hadikaia, bona au ibounai idia hamorua. \v 26 Gosena tano dekenai sibona, Israela taudia ese idia noho tano dekenai, unai medu aisi nadi be idia diho lasi. \p \v 27 Vadaeni Farao ese Mose bona Arona dekenai ia boiboi, ia gwau, “Lau be inai nega dekenai kerere lau karaia vadaeni, Lohiabada be ia maoromaoro, lau bona egu orea taudia, ai be kara dika taudia. \v 28 Lohiabada dekenai do umui noinoi, badina be inai guba mai boiboi bona medu, aisi nadi bamona badadia edia mamina be ai abia vadaeni. Vadaeni lauegu imana dekena amo do lau negea umui, inai murinai do lau dogoatao lasi umui.” \p \v 29 Vadaeni Mose ese ia haere ia dekenai, ia gwau, “Hanua dekena amo do lau raka murimuri dekenai, bona lauegu imana do lau abia isi Lohiabada dekenai, vadaeni guba mai boiboi do ia doko, medu, aisi nadi bamona danu do ia doko, unai dekena amo do oi diba tanobada be Lohiabada ena. \v 30 To lau diba, oi bona oiemu hesiai taudia ese Lohiabada Dirava dekenai umui do gari lasi.” \p \v 31 Inai nega dekenai flax bona bali be idia dika vadaeni, badina be bali ena anina ia atoa vadaeni, bona flax ava ia tubu vadaeni. \v 32 To uiti bona sipeleta ava be idia dika lasi, badina be idia do tubu lasi. \p \v 33 Vadaeni Mose ese Farao ia rakatania, hanua dekena amo ia raka murimuri dekenai, iena imana ia abia isi, Lohiabada dekenai ia noinoi, vadaeni guba mai boiboi, bona medu, aisi nadi bamona idia doko, bona medu be ia diho lasi tanobada dekenai. \v 34 To Farao ese ia itaia, medu, bona medu aisi nadi bamona, bona guba mai boiboi idia doko vadaeni. Unai neganai iena kara dika ma ia habadaia, iena lalona ma ia auka lou, ia bona iena hesiai taudia danu. \v 35 Farao ena lalona ia auka vadaeni, bona Israela taudia be iena imana dekena amo ia negea lasi, Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa guna hegeregerena. \c 10 \s1 Hisihisi henia namba 8, kwadi dekena amo \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Farao dekenai do oi raka vareai, badina be iena lalona bona iena hesiai taudia edia lalona danu lau ha-aukaia vadaeni. Inai bamona lau karaia badina be, idia huana dekenai lauegu siahu do lau hedinaraia totona. \v 2 Vadaeni umui emui natudia bona emui tubudia dohore umui hadibaia diba, dahaka hoa kara badadia lau karaia Aigupito dekenai, bona edena bamona Aigupito taudia lau hakavakavadia lauegu toa karadia dekena amo, vadaeni umui ibounai do umui diba lau inai Lohiabada.” \p \v 3 Vadaeni Mose bona Arona be Farao dekenai idia raka vareai, idia hereva ia dekenai, idia gwau, “Lohiabada, ai Heberu taudia aiemai Dirava, be inai bamona ia hereva, ‘Lauegu vairana dekenai do oi hekokoroku noho ia lao bona edena negai? Lauegu orea taudia oiemu imana dekena amo oi negea, dohore idia tomadiho lau dekenai. \v 4 To bema lasi, bema oi dogoatao idia, lau ese kerukeru kwadi do lau siaia oiemu tano dekenai. \v 5 Idia ese tano ena kopina do idia koua momokani, tano be do oi itaia diba lasi. Vadaeni, emui aniani sisina do ia noho, medu, aisi nadi bamona ese ia hadikaia lasi gauna be, idia ese do idia ania ore, bona au ibounai be do idia ania ore. \v 6 Oiemu ruma danu, bona oiemu hesiai taudia ibounai edia ruma, bona Aigupito taudia ibounai edia ruma, be kwadi dekenai do idia honu momokani, umui emui tamadia bona tubudia unai bamona idia itaia lasi, idia vara dinana ia mai bona harihari.’ ” Vadaeni Mose ese Farao ena vairana dekena amo ia raka siri. \p \v 7 Vadaeni Farao dekenai, iena hesiai taudia ese idia hereva, idia gwau, “Inai tau ese dika momo ita dekenai do ia henia noho ia lao bona edena negai? Inai taudia oiemu imana dekena amo oi negea, do idia lao, Lohiabada, idia edia Dirava dekenai do idia tomadiho lao, ia namo. Aigupito ia dika momokani vadaeni, oi diba lasi, a?” \p \v 8 Vadaeni idia ese Mose bona Arona ma idia hakaua vareai lou Farao dekenai. Ia hereva idia dekenai, ia gwau, “Umui lao, Lohiabada umui emui Dirava dekenai do umui tomadiho, to umui danu do idia lao taudia be daika?” \p \v 9 Mose ia gwau, “Aiemai memero bona aiemai buruka taudia, aiemai natudia tatau, bona aiemai natudia hahine, aiemai mamoe bona aiemai boromakau, ibounai do ai abia lao, badina be guriguri aria ta do ai karaia, Lohiabada ena.” \p \v 10 Farao ese mai badu danu ia hereva idia dekenai, ia gwau, “Be, Dirava ena ladana dekenai, umui emui hahine bona edia natudia do lau negea lasi umui danu. Lau diba umui be kerere ta do umui ura karaia lau dekenai. \v 11 Unai bamona lasi! Umui tatau sibona do umui lao, Lohiabada dekenai do umui tomadiho, badina umui emui ura be unai.” Vadaeni Farao ese iena vairana dekena amo ia luludia. \p \v 12 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Oiemu imana oi abia isi Aigupito tano ena ataiai, kwadi do idia mai totona. Tubu noho gaudia, bona ava ibounai, bona medu, aisi nadi bamona ese ia hadikaia lasi gaudia ibounai do idia ania ore.” \v 13 Vadaeni Mose ese iena itotohi ia abia isi Aigupito tano ena ataiai. Unai neganai Lohiabada ese lai ta ia siaia dina ia daekau kahana dekena amo, unai tano dekenai lai ia toa, unai dina tamona, bona unai hanuaboi ena hora ibounai. Bona daba ia rere neganai, inai lai ese kwadi ia mailaia. \v 14 Vadaeni kwadi ese Aigupito tano ibounai idia koua, ia lao bona Aigupito tano ena kahana ibounai dekenai. Idia be dika momokani. Kwadi idia momo herea, unai bamona be nega ta ia hedinarai lasi, bona dohore ia hedinarai lou lasi. \v 15 Tano ena kopina ibounai idia ese idia koua momokani, tano ia korema vadaeni. Ava ibounai bona au ena huahua ibounai idia ania ore, medu, aisi nadi bamona ia hadikaia lasi gaudia ibounai idia ania ore. Ia tubu noho gauna ta, au o tano ena avana, idia noho lasi, Aigupito tano ibounai dekenai. \p \v 16 Vadaeni Farao ese Mose bona Arona dekenai ia boiboi haragaharaga, ia hamaorodia, ia gwau, “Lau ese Lohiabada, umui emui Dirava ena vairana dekenai, bona umui emui vairana dekenai, kerere momo lau karaia vadaeni. \v 17 Inai dainai, lau noinoi umui dekenai, inai nega tamona sibona lauegu dika do umui laloaboio, Lohiabada umui emui Dirava dekenai do umui noinoi, ia ese unai dika gauna lau dekena amo do ia kokia.” \v 18 Vadaeni Mose be Farao ena vairana dekena amo ia raka siri, Lohiabada dekenai ia noinoi. \v 19 Vadaeni Lohiabada ese lai badana ta, dina ia diho kahana dekena amo ia siaia, unai lai ese kwadi ia abia isi. Davara Kakakaka lalonai ia abidia lao, Aigupito tano ibounai dekenai kwadi ta ia noho lasi. \v 20 To Lohiabada ese Farao ena lalona ma ia ha-aukaia, vadaeni Israela taudia iena imana dekena amo ia negea lasi. \s1 Hisihisi henia namba 9, dibura masemase \p \v 21 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hamaoroa, ia gwau, “Oiemu imana guba dekenai do oi duduia, vadaeni Aigupito taudia edia tano ibounai dibura ese do ia koua, bona idia ese dibura ena mamina do idia abia.” \v 22 Vadaeni Mose ese guba dekenai iena imana ia duduia, vadaeni Aigupito tano ibounai ia dibura masemase, ia lao dina toi idia ore vadaeni. \v 23 Aigupito taudia be ta ta dekenai idia itaia lasi, bona idia edia ruma idia rakatania lasi, dina toi edia lalonai. To Israela taudia ibounai edia noho gabudia ibounai be diari. \p \v 24 Vadaeni Farao ese Mose ia boiria, ia gwau, “Vadaeni umui lao, Lohiabada dekenai do umui tomadiho, umui emui natudia do umui abidia lao, to umui emui mamoe bona nani bona boromakau ibounai iniseni do umui rakatania.” \p \v 25 To Mose ia gwau, “Lasi. Aiemai boubou gaudia, bona lahi ese do ia araia ore gaudia be ai dekenai do oi henia, Lohiabada aiemai Dirava ena boubou do ai karaia. \v 26 Aiemai boromakau ibounai do ai abia lao, ta do ia noho lasi, badina be unai dekena amo Lohiabada aiemai Dirava ena boubou do ai karaia. Ai diba lasi dahaka gau dahaka gau dekena amo Lohiabada ena boubou do ai karaia, ia lao bona boubou karaia ena gabu dekenai dohore ai ginidae.” \p \v 27 To Lohiabada ese Farao ena lalona ma ia ha-aukaia, vadaeni iena imana dekena amo ia negea lasi idia. \v 28 Vadaeni Farao ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Oi siri, oi naria namonamo danu, lauegu vairana dohore oi itaia lou lasi, badina be oi itaia dinana dekenai, do oi mase.” \p \v 29 Vadaeni Mose ia gwau, “Oiemu hereva hegeregere, oiemu vairana dohore lau itaia lou lasi.” \c 11 \s1 Mose ese vara guna natudia edia mase ia gwauraia \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Hisihisi henia ma ta Farao bona Aigupito taudia edia latanai do lau siaia. Inai hisihisi murinai, Farao ese iena imana dekena amo dohore ia negea umui. Momokani iena imana dekena amo do ia negea umui neganai, do ia lulua umui. \v 2 Harihari Israela taudia dekenai oi hereva, tau bona hahine ta ta edia Aigupito badibadinai taudia dekenai do idia noinoi, herahera gaudia, siliva bona golo dekena amo idia karaia gaudia totona do idia noinoi.” \v 3 Vadaeni Lohiabada ese Aigupito taudia edia lalona ia haidaua, bona idia matauraia Israela taudia dekenai. Farao ena hesiai taudia dekenai, bona hanua taudia dekenai, Mose ena ladana be ia bada. \p \v 4 Vadaeni Mose ese Farao dekenai ia hereva, ia gwau, “Lohiabada be inai bamona ia hereva, ia gwau, ‘Hanuaboi ena huanai momokani, Aigupito tano do lau hanaia lao. \v 5 Vadaeni Aigupito taudia edia vara guna natuna tau ibounai do idia mase, Farao ena vara guna natuna tau, Farao ena terona latanai do ia helai tauna, ia lao bona hesiai hahine, uiti ia moia nadi uili ia giroa hahinena, ena vara guna natuna tau. Boromakau ibounai edia vara guna natuna danu, do idia mase. \v 6 Aigupito tano ibounai dekenai taitai badana do ia vara, nega ta unai bamona idia taitai lasi ia mai bona harihari, bona inai murinai danu, unai bamona dohore idia taitai lasi. \v 7 To Israela taudia mai edia ubua gaudia danu be sisia ta do ia boiboi lasi edia huana dekenai. Inai bamona do umui diba lau Lohiabada ese Aigupito taudia bona Israela taudia lau hapararaia vadaeni.’ ” \p \v 8 Ma Mose ia gwau, “Farao e, oiemu hesiai taudia ibounai do idia mai lau dekenai, lauegu vairana dekenai do idia tomadiho, do idia gwau, ‘Oi raka siri, oiemu orea taudia ibounai danu!’ Unai murinai dohore lau raka siri.” Vadaeni Mose be Farao ena vairana dekena amo ia raka siri, mai badu siahuna danu. \p \v 9 Vadaeni Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Farao be do ia kamonai lasi noho oi dekenai, lauegu hoa kara Aigupito tano dekenai ma haida do lau karaia totona.” \v 10 Mose bona Arona ese unai hoa kara ibounai Farao ena vairana dekenai idia karaia, to Lohiabada ese Farao ena lalona ia ha-aukaia. Inai dainai Farao ese Israela taudia be iena tano dekena amo ia negea lasi. \c 12 \s1 Raka Hanaia (Pasova) \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese Mose bona Arona ia hereva henidia, Aigupito tano dekenai, ia gwau, \v 2 “Inai hua be hua ginigunana Lohiabada ese do ia halaoa umui emui, umui emui lagani ia hamatamaia ena hua do ia halaoa. \v 3 Israela taudia ibounai do umui haboua, bona idia do umui hamaoroa, inai hua ena dina 10 lalonai, tau ta ta edia famili ta ta totona, mamoe ena natuna, o nani ena natuna do idia abia, ruma ta mamoe natuna ta, unai bamona do idia abia. \v 4 To ruma ta taudia bema idia momo lasi, unai ruma taudia bona badinai ia gini ruma taudia be mamoe ena natuna tamona do idia abia, inai taunimanima hida bamona be vamu ania haorea totona do idia davana hegeregerena. \v 5 Emui mamoe be do ia bero lasi gauna, mara namonamo gauna, lagani tamona ia abia gauna, mamoe o nani do umui abia. \v 6 Unai ubua gaudia do umui naridia ia lao bona hua ena dina 14, vadaeni dina ia diho kahirakahira neganai, Israela ena taudia ibounai ese edia mamoe natudia do idia alaia mase. \v 7 Vadaeni mamoe ena rara haida do umui abia, iduara ena au kahana kahana bona ataiai au dekenai rara do umui dahua, inai ubua gauna umui ania rumadia ibounai dekenai. \v 8 Unai hanuaboi dekenai, mamoe natuna ena vamu do umui gabua lahi dekenai. Unai vamu, mai paraoa kavakava, hatubua muramura ia noho lasi gauna, bona aniani gaudia, ava mamina dika gaudia danu do umui ania. \v 9 Vamu kasiri do umui ania lasi, bona do umui nadua lasi, to iena anina ibounai lahi dekenai do umui gabua, mai ena kwarana, mai ena imana, mai ena aena, mai ena bogana danu. \v 10 Sisina do umui rakatania lasi ia lao bona daba ia mai, rakatania gauna be lahi dekenai do umui gabua haorea. \v 11 Inai bamona do umui ania, emui rami do umui kwatua, emui tamaka emui aena dekenai, emui itotohi emui imana dekenai. Do umui ania haraga. Inai be Lohiabada ena Pasova aria. \p \v 12 “Badina be unai hanuaboi dekenai, Aigupito tano do lau hanaia lao, edia vara guna natudia tau ibounai do lau alaia mase, taunimanima bona boromakau danu. Aigupito edia dirava ibounai danu do lau panisia momokani, badina be lau inai Lohiabada. \v 13 Inai rara umui emui noho rumadia dekenai be toana ta, toana be, umui be lau umui kamonai henia taudia. Rara do lau itaia neganai, do lau raka hanaia umui, lauegu badu ese do ia hadikaia lasi umui, Aigupito tano do lau botaia neganai. \v 14 Inai dina danu do umui laloa noho hanaihanai, iena aria danu do umui karaia Lohiabada ena. Uru ibounai taudia danu ese do idia karaia, bona aria ena taravatu do idia badinaia hanaihanai. \s1 Hatubua Lasi Paraoa ena aria \p \v 15 “Dina 7 lalonai paraoa gabua gaudia, hatubua lasi gaudia, do umui ania. Dina ginigunana dekenai hatubua muramura ibounai be emui ruma dekena amo do umui atoa siri murimuri dekenai, badina be dina 1 ia lao bona dina 7 lalonai hatubua paraoa do ia ania tauna be Israela ena bese dekena amo do umui negea momokani. \p \v 16 “Dina ginigunana dekenai hebou helagana do umui abia, dina namba 7 dekenai danu hebou helagana ma do umui abia. Unai dina ruaosi edia lalonai, gaukara ta do umui karaia lasi, to hebou taudia edia aniani sibona mo do umui karaia. \v 17 Inai dina 7 edia dina ginigunana dekenai, Hatubua Lasi Paraoa ena aria do umui karaia, badina unai dina dekenai lau ese emui orea taudia Aigupito tano dekena amo lau hakaua siri. Inai dina dekenai, vairai lagani ibounai dekenai, emui bese taudia ese inai aria do idia karaia, ia lao bona hanaihanai. \v 18 Hatubua lasi paraoa do umui ania, hua ginigunana ena dina 14 adorahi, ia lao bona dina 21 adorahi. \v 19 Dina 7 lalonai, paraoa hatubua ena muramura do ia noho lasi umui emui ruma dekenai, badina be hatubua paraoa do ia ania tauna, bema ia idau tauna, o Israela tauna momokani, be Israela ena hebou dekena amo do umui negea momokani. \v 20 Hatubua paraoa umui ania lasi, umui emui noho gabuna ibounai dekenai, hatubua lasi paraoa sibona do umui ania.” \s1 Pasova ginigunana \p \v 21 Vadaeni Mose ese Israela tau badadia ibounai dekenai ia boiboi, ia hereva idia dekenai, ia gwau, “Mamoe o nani edia natuna umui abia hidi, famili ta ta edia, Pasova gauna do umui alaia mase. \v 22 Mamoe ena rarana do umui bubua disi dekenai, vadaeni ava ta ladana husopo ena rigi haida do umui guia hebou. Inai husopo umui atoa rara lalonai, vadaeni ia dekena amo iduara ena au kahana kahana, bona iduara ena ataiai au dekenai rara dekena amo do umui dahua. Vadaeni umui Israela taudia ibounai be unai emui ruma lalonai do umui noho, tau ta ese iena ruma dekena amo do ia lao lasi murimuri dekenai, ela bona dabai. \p \v 23 “Badina be Lohiabada ese inai tano do ia raka hanaia, Aigupito taudia do ia alaia mase, to rara be iduara ena ataiai au bona iduara ena kahana kahana au dekenai do ia itaia neganai, Lohiabada ese unai iduara do ia raka hanaia sibona, Alaia Aneruna ena dala do ia koua, do ia vareai lasi umui emui ruma dekenai, do ia alaia lasi umui. \v 24 Inai kara do umui badinaia, bona ena taravatu do umui atoa, umui bona emui natuna edia, lagani ibounai ela bona hanaihanai. \v 25 Bona Lohiabada ese umui do ia henia tano dekenai umui ginidae neganai, iena gwauhamata hegeregere, inai tomadiho karana do umui badinaia. \v 26 Vadaeni umui emui natudia do idia nanadaia umui dekenai, do idia gwau, ‘Inai tomadiho karana ena anina be dahaka?’ \v 27 Do umui haere, umui gwau, ‘Inai be Lohiabada ena Pasova boubou ena kara, Aigupito dekenai ia ese Israela taudia edia ruma ia raka hanaia lao, Aigupito taudia sibona mo ia alaia mase, bona iseda taudia ibounai ia hamauria.’ ” \p Inai hereva dainai taunimanima ibounai idia tui diho, Dirava dekenai idia toma diho. \v 28 Vadaeni Israela taudia idia kamonai henia, idia lao, Lohiabada ese Mose bona Arona dekenai ia hadibaia hegeregerena, unai bamona sibona mo idia karaia. \s1 Hisihisi henia namba 10, vara guna memero idia mase \p \v 29 Vadaeni unai hanuaboi huana dekenai, Lohiabada ese vara guna memero ibounai Aigupito tano ibounai dekenai ia alaia mase, Farao, ena vara guna merona ia lao bona dibura ruma dekenai idia koua tauna ena vara guna merona, bona boromakau edia vara guna natudia danu. \v 30 Vadaeni Farao bona iena hesiai taudia ibounai bona Aigupito taudia ibounai be hanuaboi idia toreisi, vadaeni taitai badana ia vara Aigupito dekenai, badina be mase ia vara ruma ibounai dekenai. \v 31 Vadaeni unai hanuaboi, Farao ese Mose bona Arona dekenai ia boiboi, ia gwau, “Umui toreisi, lauegu orea taudia edia huanai dekena amo umui raka siri, umui bona Israela taudia ibounai. Umui lao, Lohiabada dekenai do umui tomadiho, umui emui noinoi hegeregerena. \v 32 Umui emui mamoe ibounai, bona umui emui boromakau ibounai danu umui abia lao, umui emui noinoi hegeregerena. Vadaeni, umui lao. Bona emui hanamoa lau dekenai umui henia.” \p \v 33 Aigupito taudia danu idia hereva goadagoada Israela taudia dekenai, idia noinoi, idia edia tano do idia rakatania haragaharaga, badina be idia gwau, “Ai ibounai do ai mase garina.” \v 34 Vadaeni Israela taudia edia hatubua lasi paraoa, ranu dekenai idia kuia gaudia, idia abia, paraoa idia kuia ena disi danu idia abia, edia dabua dekenai idia kumia. Edia pagana dekenai idia atoa, idia huaia lao. \v 35 Israela taudia ese Mose ena hereva idia badinaia, Aigupito taudia edia herahera gaudia, golo bona siliva dekena amo idia karaia gaudia, bona dabua danu idia noia. \v 36 Vadaeni Lohiabada ese Aigupito taudia edia lalona ia haidaua, Israela taudia dekenai idia matauraia, bona edia noinoi gaudia be idia henidia. Inai dala dekenai Aigupito taudia edia kohu idia kokia lao. \s1 Israela taudia ese Aigupito idia rakatania \p \v 37 Vadaeni Israela taudia be Ramese dekena amo idia laolao, Sukoto dekenai idia lao gwauraia. Aena dekenai idia raka tatau be 600,000 bamona, bona hahine mai natudia danu. \v 38 Orea idauidau taudia momo herea danu ese idia bamoa lao, mai mamoe bona nani bona boromakau momo herea danu. \v 39 Vadaeni inai hatubua lasi paraoa, ranu dekenai idia kuia, Aigupito tano dekena amo idia raka siri neganai idia abia gauna, be idia gabua. Paraoa idia hatubua lasi, badina be Aigupito tano dekena amo idia luludia murimuri haraga herea dainai, idia be nega hegeregere lasi aniani idia nadua totona. \v 40 Inai Israela ena bese be Aigupito tano dekenai idia noho lagani ibounai be 430. \v 41 Lagani 430 ia ore dinana momokani neganai, Lohiabada ena orea ibounai be Aigupito tano dekena amo idia raka siri. \v 42 Unai hanuaboi dekenai Lohiabada ese Israela taudia ia naridia momokani, ia ese Aigupito dekena amo do ia hakaudia siri totona. Unai hanuaboi be Lohiabada ena, unai dainai Israela taudia ibounai ese unai hanuaboi do idia naria, bona laloatao, vairai lagani ibounai dekenai, ela bona hanaihanai. \s1 Pasova (Raka Hanaia) aria ena taravatu \p \v 43 Lohiabada ese Mose bona Arona ia hereva henidia, ia gwau, “Pasova aria ena taravatu be inai: Idau tauna ta do ia ania lasi. \v 44 To emui hesiai taudia, moni dekena amo hoia taudia be, bema kopina utua kara do umui henidia guna, vadaeni unai murinai do idia ania diba. \v 45 To idau bese tauna, bema ia vadivadi, o bema moni davana totona ia gaukara, be Pasova do ia ania lasi. \v 46 Ruma tamona lalonai mamoe natuna do umui ania, murimuri dekenai do umui abia lao lasi, bona iena turia ta do umui makohia lasi. \v 47 Israela ena bese taudia ibounai be dohore idia ania. \v 48 To idau bese tauna, umui huana dekenai ia noho, bema ia ura Lohiabada ena Pasova do ia ania, iena ruma varavara taudia tatau bona memero ibounai dekenai kopina utua kara do umui henia guna, unai murinai do ia ania diba. Ia dekenai do umui laloa ia be Israela tauna hegeregere, to kopina utua kara ia abia lasi tauna be do ia ania lasi. \v 49 Taravatu be tamona, Israela tauna momokani iena, bona idau bese tauna umui huanai ia noho iena.” \v 50 Israela taudia ibounai ese unai bamona idia karaia, Mose bona Arona dekenai Lohiabada ese ia hereva henidia hegeregerena. \v 51 Unai dina dekenai, Lohiabada ese Israela taudia edia orea ta ta ibounai, Aigupito tano dekena amo ia hakaudia siri. \c 13 \s1 Vara guna memero idia hahelagaia \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Guna idia vara mero ibounai lau dekenai do umui hahelagaia. Israela edia vara guna mero, ia tau o ubua gauna, vadaeni ia be lauegu.” \s1 Hatubua Lasi Paraoa ena aria \p \v 3 Mose ese Israela taudia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Hari dina, Aigupito umui rakatania ena dina, do umui laloatao noho nega ibounai. Badina be Aigupito tano, umui emui gaukara ia metau gabuna dekena amo, Lohiabada ese iena goada bada herea dekena amo umui ia hakaua siri. Hatubua paraoa do umui ania lasi. \v 4 Inai dina dekenai, hua ladana Abiba ena lalonai, umui ese Aigupito tano umui rakatania. \v 5 Lohiabada ese emui tubuna dekenai ia gwauhamata vadaeni Kanana taudia bona Hiti taudia bona Amoro taudia bona Hivi taudia bona Iebusu taudia edia tano do ia henia umui dekenai. Unai tano ia namo herea, mai aniani momo herea. Unai tano dekenai umui do ia hakaua vareai neganai, inai aria do umui karaia lagani ibounai ena hua ginigunana lalonai. \v 6 Dina ibounai 7 edia lalonai, paraoa gabua gaudia, idia hatubua lasi gaudia, do umui ania. Vadaeni dina namba 7 dekenai, Lohiabada ena aria do umui karaia. \v 7 Unai dina 7 edia lalonai, idia hatubua lasi paraoa sibona do umui ania, idia hatubua paraoa do idia hedinaraia lasi umui dekenai, bona hatubua muramura danu do ia noho lasi umui emui noho gabuna ibounai dekenai. \p \v 8 “Unai dina dekenai, emui natudia do umui hamaoroa, umui gwau, ‘Inai aria ena badina be, Lohiabada ese lau ia durua, Aigupito dekena amo lau ia hakaua siri neganai.’ \v 9 Inai kara be toana ta, emui imana dekenai, o laloatao gauna ta emui baguna dekenai bamona. Inai be laloatao gauna dainai, emui uduna dekenai Lohiabada ena taravatu do umui herevalaia noho. Badina be Lohiabada ese mai iena siahu bada danu, Aigupito dekena amo ia hakaua siri umui. \v 10 Unai dainai inai kara do umui badinaia, ena nega korikori dekenai, lagani ibounai lalonai.” \s1 Vara guna natudia \p \v 11 Ma Mose ia hereva, ia gwau, “Lohiabada ese Kanana taudia edia tano dekenai umui do ia hakaua vareai, umui dekenai ia gwauhamata, bona emui sene taudia dekenai ia gwauhamata hegeregerena, bona inai tano do ia henia umui dekenai. \v 12 Unai neganai umui emui vara guna memero ibounai Lohiabada dekenai do umui henia. Emui ubua gaudia danu, vara guna tau ibounai be Lohiabada ena. \v 13 Doniki vara guna tau ena davana do umui henia Lohiabada dekenai. Inai davana be mamoe ena natuna. Bema umui ura lasi iena davana do umui henia neganai, doniki ena aiona do umui makohia. To umui emui natuna tau, guna idia vara ibounai, be edia davana do umui karaia Lohiabada ena. \p \v 14 “Vaira neganai, sedira emui natudia tau ese do idia nanadaia umui dekenai, do idia gwau, ‘Inai kara ena anina be dahaka?’ Do umui haere, umui gwau, ‘Lohiabada ese mai ena siahu bada, Aigupito, gaukara idia metau gabuna, dekena amo ai ia hakaua siri. \p \v 15 “ ‘Vadaeni Farao ese ia auka, bona ai ia dogoatao gwauraia neganai, Lohiabada ese guna idia vara memero ibounai Aigupito tano dekenai ia alaia mase, taunimanima bona ubua gaudia danu. Vadaeni guna idia vara ubua gaudia ibounai be Lohiabada ena boubou gauna dekenai ai halaoa, to aiemai natuna tau, guna idia vara, be ai hoia lou, edia davana ai karaia Lohiabada ena. \v 16 Inai kara be laloatao ena toana ta, oiemu imana dekenai, o toa ta oiemu baguna dekenai bamona, badina be Lohiabada ese mai siahu bada danu Aigupito dekena amo ai ia hakaua siri.’ ” \s1 Dirava be ori lalonai, bona lahi lalonai ia noho, bona ia hakaudia lao \p \v 17 Farao ese Israela taudia iena imana dekena amo ia negea murinai, Dirava ese dala kwadogi, Pilistia taudia edia tano dekenai ia hakaudia lasi, badina be Dirava ia gwau, “Idia be tuari ena mamina do idia abia neganai, edia lalona do idia giroa, Aigupito dekenai do idia giroa lou sedira.” \v 18 Vadaeni Dirava ese taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai ia hakaudia lao, Davara Kakakaka dekenai do idia lao gwauraia. Israela taudia be mai edia tuari gaudia ibounai edia imana dekenai. \p \v 19 Mose ese Iosepa ena turiana be ia dekenai ia abia lao, badina be Iosepa ese guna Israela taudia dekenai taravatu ia atoa, ia gwau, “Dirava be momokani do ia durua umui dekenai, unai neganai lauegu turiana do umui abia lao inai tano dekena amo.” \v 20 Vadaeni idia laolao, Sukoto dekena amo idia raka lao, bona Etama, taunimanima idia noho lasi tano ena badibadinai idia kamepa. \p \v 21 Dina neganai Lohiabada be ori lalonai ia noho, bona idia edia vairana dekenai ia lao, edia dala ia hedinaraia totona. Hanuaboi neganai Lohiabada be lahi lalonai ia noho, bona idia edia vairanai ia lao, edia dala hadiaria totona. Unai dainai, dina neganai, bona hanuaboi neganai danu, idia laolao diba. \v 22 Inai ori be dina negana ibounai idia edia vairanai ia noho, bona unai lahi be hanuaboi negana ibounai idia edia vairanai ia noho. \c 14 \s1 Davara Kakakaka idia hanaia \p \v 1 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Israela taudia dekenai oi hamaoroa, idia giroa lou, Pi Hahiroto ena vairana dekenai do idia kamepa karaia, davara ena badibadinai. Inai gabu be Migidola bona davara edia huana dekenai, Bala Sepona kahirakahira. \v 3 Badina Farao be inai bamona do ia laloa, ‘Israela taudia be taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai idia raka kava, raka kava noho, bona unuseni be do idia boio bamona.’ \v 4 Vadaeni lau ese Farao ena lalona do lau ha-aukaia, bona umui emui murina dekenai do ia mai haragaharaga. To lau ese Farao bona ena tuari taudia ibounai do lau halusia, do lau kwalimu, vadaeni lauegu ladana do ia bada. Unai neganai Aigupito taudia do idia diba lau be Lohiabada.” Vadaeni Israela taudia ese Lohiabada ena hereva hegeregerena idia karaia. \p \v 5 Unai neganai haida ese Aigupito ena king dekenai idia hamaoroa, idia gwau, “Israela taudia be idia heau vadaeni.” Vadaeni Farao bona iena hesiai taudia ese edia lalona ma idia haidaua, Israela taudia dekenai. Idia gwau, “Israela taudia ita dekena amo ita negea, ita dekenai hesiai gaukara dekena amo idia doko, ena anina be dahaka?” \v 6 Vadaeni Farao ese iena kariota ia karaia hegaegae, bona iena orea taudia ia hakaudia lao. \v 7 Kariota namodia 600 idia abia hidi, bona kariota haida ma danu idia abia lao. Inai Aigupito kariota ta ta ibounai, be mai edia kapena. \v 8 Unai neganai Lohiabada ese Farao, Aigupito ena king, ena lalona ia ha-aukaia, vadaeni ia ese Israela taudia edia murina dekenai ia heau lao haragaharaga, badina be Israela taudia idia raka siri, idia gari lasi bamona. \v 9 Inai Aigupito ena tuari orea be mai edia kariota, mai edia hosi momo, mai edia guia taudia, bona aena dekenai idia raka tuari taudia momo danu. Vadaeni idia ese Israela taudia dekenai idia ginidae, edia kamepa dekenai, Davara Kakakaka ena badibadinai, Pi Hahiroto ena vairanai, Bala Sepona kahirakahira. \p \v 10 Farao, mai ena tuari orea idia raka mai kahirakahira, vadaeni Israela taudia ese edia matana idia negea, idia itaia, Aigupito taudia be idia ginidae vadaeni idia dekenai. Vadaeni idia gari dikadika, bona Lohiabada dekenai idia taitai. \v 11 Vadaeni idia gwau henia Mose dekenai, idia gwau, “Aigupito dekenai guria gabuna idia noho lasi, a? Unai dainai oi ese oi hakaua siri ai, taunimanima idia noho lasi tano dekenai, ai mase totona, a? Badina be dahaka Aigupito dekena amo ai oi hakaua siri? \v 12 Ai be Aigupito dekenai ai hereva lasi oi dekenai, a, ai gwau, ‘Lasi, ai dekena amo oi raka siri, ai be Aigupito taudia edia hesiai do ai lao henia noho,’ a? Badina be Aigupito taudia edia hesiai ai lao henia noho be ia namo, to taunimanima idia noho lasi tano dekenai ai mase be ia dika.” \p \v 13 To Mose ia gwau, “Umui gari lasi, umui gini auka masemase, Lohiabada ena hamauria kara do umui itaia, hari dina umui dekenai do ia hamauria, badina be Aigupito taudia harihari umui itaia, be do umui itaia lou lasi, lasi bona lasi momokani. \v 14 Lohiabada be umui totona do ia tuari karaia, umui be do umui noho kava sibona.” \p \v 15 Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hamaoroa, ia gwau, “Dahaka totona umui taitai lau dekenai? Israela taudia dekenai oi hereva henia, do idia raka lao. \v 16 Oiemu itotohi oi abia isi, bona oiemu imana davara ena ataiai oi atoa lao maoromaoro, ranu oi hapararaia, vadaeni Israela taudia be tano kaukau dekenai do idia raka hanaia. \v 17 To lau be Aigupito taudia edia lalona do lau ha-aukaia, vadaeni umui emui murina dekenai do idia mai haragaharaga, vadaeni Farao bona iena tuari orea ibounai, iena kariota bona iena hosi dekenai guia taudia, do lau halusia. \v 18 Lau ese idia do lau halusia, kwalimu do lau abia, vadaeni Aigupito taudia be do idia diba lau be Lohiabada.” \p \v 19 Vadaeni Dirava ena aneru, Israela ena kamepa ena vairana dekenai ia noho aneruna, be edia murina kahana dekenai ia lao, bona unai ori danu, be idia edia vairana dekena amo ia abia isi, idia edia murina kahana dekenai ia lao, vadaeni unuseni ia noho. \v 20 Unai ori be Aigupito taudia edia kamepa bona Israela taudia edia kamepa edia huanai ia gini. Vadaeni ori ese Aigupito taudia dekenai dibura ia havaraia, to Israela taudia dekenai diari ia havaraia, ela bona hanuaboi ta ia ore. Bona unai hanuaboi ena hora ibounai orea ta ese orea ta dekenai ia raka kahirakahira lasi. \p \v 21 Mose ese iena imana ia atoa maoromaoro davara ena ataiai, vadaeni Lohiabada ese lai, dina ia daekau kahana dekena amo ia siaia, davara ia haloua, vadaeni davara ia hapararaia. Hanuaboi ena hora ibounai be lai ia toa, bona davara be tano kaukau Lohiabada ese ia halaoa. \v 22 Vadaeni Israela taudia ese tano kaukauna dekenai davara idia raka hanaia, davara ena ranu be haba bamona edia imana idiba kahana dekenai, bona edia imana lauri kahana dekenai danu. \v 23 Vadaeni Aigupito taudia ese davara ena huanai dekena amo idia luludia haragaharaga, Farao ena hosi bona iena kariota bona iena hosi guia taudia ibounai ese. \v 24 To daba rere ia kahirakahira neganai, Lohiabada ese unai lahi bona ori edia ataiai dekena amo, Aigupito taudia edia tuari oreana dekenai ia itaia noho, bona ia ese daradara bada herea ia havaraia idia dekenai. \v 25 Edia kariota edia uili be idia diho miri dekenai, vadaeni kariota idia heau namonamo lasi. Unai dainai Aigupito taudia sibona dekenai idia hereva henia, idia gwau, “Israela taudia edia vairana dekena amo do ita heau, badina be Lohiabada ese durua ia henia idia dekenai, to ia tuari henia ita dekenai.” \p \v 26 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Oiemu imana be davara ena ataiai ma oi atoa maoromaoro, ranu do ia giroa lou Aigupito taudia edia latanai, bona kariota edia latanai, bona hosi guia taudia edia latanai.” \v 27 Vadaeni Mose ese iena imana ia atoa maoromaoro davara ena ataiai. Vadaeni daba ia rere neganai, davara ma ia giroa lou ena gabu korikori dekenai, vadaeni Aigupito taudia be davara ena vairana dekenai idia heau gwauraia. Unai bamona dekena amo Lohiabada ese Aigupito taudia ia negedia davara lalonai. \v 28 Ranu ia giroa lou, kariota bona hosi guia taudia bona Farao ena tuari orea ibounai, davara ena huana dekenai Israela taudia edia murina dekenai idia mai taudia ibounai, be ranu ese ia koua, ta ia mauri lasi. \v 29 To Israela taudia be tano kaukau dekenai idia raka hanaia, davara ena huana dekenai, ranu be haba bamona, edia imana idiba kahana dekenai, bona edia imana lauri kahana dekenai. \p \v 30 Unai dina dekenai Lohiabada ese Israela taudia be Aigupito taudia edia imana dekena amo ia hamauria, vadaeni Israela taudia ese Aigupito taudia idia itaia mai mase danu, idia hekure noho kone dekenai. \v 31 Aigupito taudia dekenai Lohiabada ese edena bamona ia karaia, be Israela taudia ese idia itaia, vadaeni idia gari Lohiabada dekenai, idia abidadama henia Lohiabada dekenai, iena hesiai tauna Mose danu idia abidadama henia. \c 15 \s1 Israela taudia edia ane \p \v 1 Vadaeni Mose bona Israela taudia ese inai ane idia abia, Lohiabada ena, idia gwau: \q1 Lau be ane do lau abia, Lohiabada ena, \q1 badina be ia kwalimu herea vadaeni. \q1 Hosi bona idia guia taudia, \q1 be davara dekenai ia negea diho vadaeni. \q1 \v 2 Lohiabada ese iena goada, bona iena siahu, \q1 be lau dekenai ia henia. \q1 Ia sibona ese lau ia hamauria vadaeni. \q1 Lauegu Dirava inai, iena ladana do lau hanamoa. \q1 Ia be egu tamana ena Dirava, \q1 bona iena ladana do lau habadaia egu ane dekenai. \q1 \v 3 Lohiabada be tuari tauna, \q1 iena ladana be Lohiabada. \b \q1 \v 4 Farao ena kariota bona iena tuari oreana, \q1 be davara dekenai ia negea diho vadaeni. \q1 Iena tuari biagudia namo herea taudia, \q1 be Davara Kakakaka dekenai idia mase vadaeni. \q1 \v 5 Davara ese ia koudia momokani. \q1 Dobu gabuna dekenai idia diho, nadi bamona. \b \q1 \v 6 Lohiabada e, oiemu imana idiba kahana, \q1 ena siahu be namo herea momokani. \q1 Lohiabada e, oiemu imana idiba kahana ese, \q1 ai dekenai idia tuari henia taudia ia alaia mase vadaeni. \q1 \v 7 Oiemu siahu bada herea momokani ese, \q1 oi dekenai idia tuari henia taudia ia halusia. \q1 Oiemu badu ese lahi bamona Aigupito taudia ia gabua ore, \q1 rei kakoro ia gabua ore bamona. \q1 \v 8 Hurehure dekenai, oiemu uduna ena hodahoda oi henia, \q1 vadaeni hurehure idia haboua. \q1 Idia lao gabu tamona dekenai haboua, \q1 idia gini haba bamona. \q1 Davara ena dobu gabuna dekenai, \q1 be iena tano ia auka momokani. \q1 \v 9 Tuari henia tauna ia gwau, \q1 “Idia do lau lulua, bona idia do lau dogoatao. \q1 Edia kohu be do lau haria karaia, \q1 bona lauegu ura idia dekenai do lau karaia. \q1 Lauegu tuari kaia do lau abia isi, \q1 bona egu goada dekena amo edia kohu ibounai do lau abia.” \q1 \v 10 To oiemu lai tamona oi siaia, \q1 vadaeni davara ese inai tuari taudia ia koua. \q1 Idia be davara dekenai idia diho, auri ia metau bamona. \b \q1 \v 11 Lohiabada e, dirava ibounai edia huanai, \q1 oi bamona ta be daika? \q1 Oi hegeregere be daika? \q1 Helaga dekenai oi be herea momokani. \q1 Daika be oi bamona? \q1 Hoa karadia oi karaia, \q1 bona kara badadia mai gari danu oi karaia noho. \q1 \v 12 Oiemu imana idiba kahana oi atoa maoromaoro, \q1 vadaeni tano ese ai dekenai idia tuari taudia ia ania ore. \q1 \v 13 Oi hamauria vadaeni besena oi ese oi gunalaia, \q1 oiemu gwauhamata hegeregerena. \q1 Oiemu goada dekenai oi hakaudia vadaeni, \q1 ia mai bona oiemu gabu helagana. \q1 \v 14 Bese idauidau oiemu kara ena sivarai idia kamonai, \q1 vadaeni idia gari, idia heudeheude. \q1 Pilistia taudia edia gari, \q1 be mara ena hisihisi bamona. \q1 \v 15 Edoma lohia taudia danu idia gari dikadika noho. \q1 Moaba edia siahu taudia danu idia gari momo. \q1 Kanana noho taudia ibounai edia lalona goada ia ore vadaeni. \q1 \v 16 Edia kudouna dekenai idia hoa mai gari danu. \q1 Oiemu goada ia bada herea dainai, \q1 idia be nadi hegeregerena idia gini, idia marere lasi, \q1 ia lao bona oiemu taunimanima korikori ese idia hanaia vadaeni. \q1 Lohiabada e, ela bona oi ese oi ruhaia taudia ese, \q1 idia raka hanaia vadaeni. \q1 \v 17 Oi ese idia do oi hakaua vareai, \q1 bona oiemu ororo korikori ena latanai do oi atodia. \q1 Oi Lohiabada ese oiemu noho gabuna dekenai oi halaoa vadaeni gabuna inai. \q1 Oi Lohiabada oiemu imana ese inai Dubu Helaga oi haginia vadaeni. \q1 \v 18 Lohiabada e, oi be do oi King ela bona hanaihanai. \b \m \v 19 Momokani Israela taudia be tano kaukau dekenai idia raka, davara ena huana dekenai. To Farao ena hosi bona ena kariota bona iena hosi guia taudia be davara ena lalona dekena amo idia heau lao, vadaeni Lohiabada ese davara ia abia lou, bona iena hurehure dekena amo idia ia koua. \s1 Miriama ena ane \p \v 20 Vadaeni Miriama, peroveta hahine, Arona ena taihuna, ese tareko ia abia iena imana dekenai, bona hahine ibounai ese edia tareko idia abia, Miriama ena murina dekenai idia lao, mai mavaru danu. \v 21 Vadaeni Miriama ese tatau edia ane ena davana ia karaia, ane ia abia, ia gwau: \q1 Ane do umui abia, Lohiabada ena, \q1 badina be ia kwalimu herea vadaeni, \q1 ia ese hosi bona guia taudia, \q1 be davara dekenai ia negea diho. \s1 Israela taudia idia ranu mase \p \v 22 Vadaeni Mose ese Israela taudia Davara Kakakaka dekena amo ia hakaudia lao. Taunimanima noho lasi gabuna ena ladana Suru dekena amo ia hakaudia hanai, bona dina toi taunimanima noho lasi gabuna dekenai idia laolao, ranu idia davaria lasi. \v 23 Vadaeni Dika Ranuna Gabuna dekenai idia ginidae, to inai gabu ena ranu idia inua diba lasi, badina ena mamina be ia dika. Unai dainai ena ladana idia atoa Dika Ranuna Gabuna. \v 24 Vadaeni laolao taudia ese Mose dekenai idia hereva badubadu, idia gwau, “Ai be dahaka dohore ai inua?” \p \v 25 Vadaeni Mose ia noinoi goada Lohiabada dekenai, vadaeni Lohiabada ese au ta ia hedinaraia Mose dekenai, Mose ese inai au ia atoa diho ranu dekenai, vadaeni ranu ese mamina namo ia davaria. Unai gabu dekenai Lohiabada ese taravatu ia henia idia dekenai, idia edia goada do ia tohoa totona. \v 26 Ia gwau, “Bema umui ese Lohiabada emui Dirava ena gadona umui kamonai henia, bona bema lauegu vairana dekenai emui kara ia maoromaoro, bona bema lauegu hagoadaia hereva umui badinaia, bona bema lauegu taravatu umui naria namonamo, lau ese gorere idauidau do lau henia lasi umui dekenai, Aigupito taudia dekenai gorere lau henia hegeregerena, badina lau be Lohiabada, umui lau hamauria Diravana.” \v 27 Vadaeni idia be Elima dekenai idia ginidae, unuseni ranu guri be 12, bona pama audia be 70. Vadaeni inai ranu guri ena badibadinai idia kamepa. \c 16 \s1 Israela taudia idia hitolo \p \v 1 Israela bese taudia ibounai be Elima dekena amo idia lao, bona taunimanima idia noho lasi gabuna ena ladana Sini dekenai idia ginidae, Elima bona Sinai edia huanai. Hua iharuana ena dina 15, Aigupito idia rakatania murinai, unai Sini dekenai idia ginidae. \v 2 Vadaeni Israela taudia ibounai ese Mose bona Arona dekenai idia maumau, taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai. \v 3 Israela taudia ese idia ruaosi dekenai idia gwau henia, idia gwau, “Aigupito tano dekenai Lohiabada ese ai bema ia alaia mase be namo. Unuseni uro mai vamu danu edia badibadinai ai helai noho, bona paraoa ai ania noho, aiemai ura hegeregerena. To umui ruaosi ese inai taunimanima idia noho lasi gabuna dekenai ai umui hakaua vareai vadaeni, hitolo ese ai ibounai do ia alaia mase totona.” \p \v 4 Vadaeni Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Oi kamonai, lau ese emui aniani guba dekena amo do lau atoa diho, medu bamona, taunimanima be dina ta ta do idia raka lao, dina tamona ena aniani do idia haboua. Unai dekena amo do lau diba be, lauegu taravatu do idia badinaia o lasi. \v 5 Dina namba 6 idia be dina rua ena aniani do idia karaia hegaegae.” \v 6 Vadaeni Mose bona Arona ese Israela taudia dekenai idia hereva, idia gwau, “Hari adorahi do umui diba Lohiabada ese Aigupito tano dekena amo ia hakaua siri umui. \v 7 Bona dabai Lohiabada ena hairaina do umui itaia. Badina be umui emui maumau, Lohiabada dekenai umui maumau, herevana ia kamonai vadaeni. To ai be daika, umui maumau ai dekenai?” \v 8 Mose ma ia gwau, “Lohiabada ese vamu do ia henia adorahi, bona aniani do ia henia dabai, umui emui boga ia kunu totona, badina be umui emui maumau, Lohiabada dekenai umui maumau, herevana ibounai ia kamonai vadaeni. To ai be daika? Umui emui maumau be ai dekenai umui maumau lasi, to Lohiabada dekenai.” \p \v 9 Vadaeni Mose ese Arona dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Israela taudia ibounai dekenai do oi hereva, oi gwau, ‘Umui mai, Lohiabada ena vairana dekenai do umui gini. Badina be ia ese umui emui maumau herevana ia kamonaia vadaeni.’ ” \v 10 Vadaeni Arona ese Israela taudia ibounai dekenai ia hereva henia neganai, idia ese taunimanima noho lasi gabuna idia itaia noho, vadaeni Lohiabada ena hairaina be ori lalonai ia diaridiari, idia itaia. \v 11 Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, \v 12 “Israela taudia edia maumau lau kamonai vadaeni. Inai bamona do oi hamorodia, ‘Adorahi neganai vamu do umui ania, bona dabai aniani do umui ania emui ura hegeregerena. Vadaeni do umui diba lau be Lohiabada, emui Dirava.’ ” \p \v 13 Adorahi neganai, manu momo, edia ladana kibi idia roho mai, kamepa ena gabu ibounai idia noho. Daba neganai hanuaboi ena ranu be kamepa ena tano ibounai dekenai ia noho. \v 14 Unai hanuaboi ena ranu ia kaukau neganai, gau maragidia idia noho tano dekenai, edia toana be kurokuro, aisi medu ranu ia auka bamona. \v 15 Israela taudia ese unai gauna idia itaia neganai, idia sibona dekenai idia nanadaia, idia gwau, “Inai be dahaka?” \p Mose ese idia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Inai be aniani, Lohiabada ese ia henia gauna, umui ania totona. \v 16 Lohiabada be inai bamona ia oda: Umui ta ta umui haboua, umui hitolo hegeregerena, taunimanima ta disi ta, ena bada kapusi badadia 4 bamona. Ruma biagudia ese edia ruma taudia edia aniani unai bamona do idia haboua.” \p \v 17 Vadaeni Israela taudia be inai bamona idia karaia. Haida idia abia momo, haida idia abia momo lasi. \v 18 To idia hahetoho karaia neganai, idia abia momo taudia be aniani ena momoru ia noho lasi, bona idia abia momo lasi taudia be idia ania, bona bogadia idia kunu. Idia ta ta idia gogoa gauna be momokani edia hitolo hegeregerena. \v 19 Mose ese idia dekenai ia hamaoraoa, ia gwau, “Aniani momoru do ia noho lasi ia lao bona dabai.” \p \v 20 To Mose ena hereva dekenai haida idia kamonai lasi, idia be aniani momoru idia dogoatao ia lao bona dabai. Vadaeni gaigai maragimaragi idia hadikaia, bona bonana ia dika herea. Mose be ia badu idia dekenai. \v 21 Daba ibounai idia haboua, ta ta edia hitolo hegeregerena. To dina ia siahu neganai, tano dekenai do noho gauna ia veve haorea. \p \v 22 Dina namba 6 dekenai, idia ese dina rua ena aniani idia haboua, taunimanima ta ta disi rua, ena bada kapusi badadia 8 bamona. Israela edia gunalaia tau badadia ibounai Mose dekenai idia lao, edia haboua kara idia hamaorolaia. \v 23 Vadaeni ia ese idia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Lohiabada ese inai oda ia gwauraia, ia gwau: Kerukeru be laga-ani dinana, Lohiabada ena Sabati Dina. Umui ura gabua gaudia umui gabua, nadua gaudia umui nadua, bona aniani momoru do idia noho ia lao dabai.” \v 24 Vadaeni Mose ia oda hegeregerena, aniani momoru idia dogoatao ia lao bona dabai. Ia be ia bodaga lasi, bona gaigai maragidia idia noho lasi. \v 25 Mose ia gwau, “Hari dina lalonai aniani momoru sibona umui ania, badina hari be Lohiabada ena Sabati Dina dainai aniani gauna ta do umui davaria lasi tano dekenai. \v 26 Dina 6 lalonai do umui haboua, to dina namba 7, aniani be do umui davaria lasi, badina ia be laga-ani dinana.” \p \v 27 Dina namba 7 be taunimanima haida idia lao, aniani haboua totona, to gau ta idia davaria lasi. \v 28 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Lauegu oda bona lauegu taravatu be umui negea, ia lao bona edena negai? \v 29 Umui laloa, lau Lohiabada ese laga-ani dinana umui dekenai lau henia vadaeni. Unai dainai dina namba 6 lalonai dina rua ena aniani lau henia. Dina namba 7 lalonai emui noho gabuna dekenai do umui noho, emui ruma do umui rakatania lasi.” \p \v 30 Unai dainai taunimanima be dina namba 7 lalonai gaukara ta idia karaia lasi. \v 31 Israela taudia ese unai aniani ena ladana idia atoa be mana, ena anina be “Dahaka gau?” Ia be uhe nadinadi kurokurona bamona, bona ena mamina be hani bona paraoa dekena amo keke palaka idia karaia bamona. \v 32 Mose ia gwau, “Lohiabada ese inai oda ia henia, ia gwau: Uro ta mai koua gauna be inai mana dekenai do umui hahonua. Inai be do ia noho, gabeai idia vara emui bese taudia ese do idia itaia totona. Vadaeni do idia diba inai mana dekena amo umui lau ubua, Aigupito dekena amo umui lau hakaua, bona taunimanima idia noho lasi tano dekenai umui noho neganai.” \p \v 33 Vadaeni Mose ese Arona dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Uro ta oi abia, mana hegeregere kapusi badadia 4 oi udaia. Lohiabada ena vairana dekenai do oi atoa, vadaeni ia noho, oiemu bese, gabeai idia vara taudia do idia itaia, bona laloa totona.” \p \v 34 Unai dainai, Arona ese uro be gabu helagana ta Lohiabada ena vairana dekenai ia atoa, unuseni do ia noho totona, Lohiabada ena oda Mose dekenai hegeregerena. \v 35 Lagani 40 lalonai, Israela taudia ese mana idia ania, ia lao bona Kanana tano ena hetoa gabuna dekenai idia ginidae. \v 36 Uro ta ena anina be kapusi badadia 4 edia anina hegeregerena, bona uro 10 edia anina be Heberu edia hahetoho gauna epa ta ena anina hegeregerena. \c 17 \s1 Inuinu ranu nadi dekena amo \p \v 1 Israela taudia ibounai ese taunimanima noho lasi gabuna ladana Sini idia rakatania, vadaeni idia laolao, gabu ta ta dekenai idia kamepa, Lohiabada ese oda ia henia hegeregerena. Repidima dekenai kamepa ta idia karaia, to inuinu ranu be lasi. \v 2 Mose dekenai idia maumau, idia gwau, “Inuinu ranu ai dekenai oi henia.” \p Mose ia haere, ia gwau, “Badina be dahaka lau dekenai umui maumau? Badina dahaka Lohiabada dekenai umui dibagania?” \p \v 3 To taunimanima be idia ranu mase, bona Mose dekenai idia maumau noho. Idia gwau, “Badina dahaka Aigupito dekena amo oi hakaua ai? Aiemai natuna alaia, bona aiemai ubua gaudia alaia totona oi karaia sedira, ranu mase dekena amo.” \p \v 4 Mose ese Lohiabada dekenai ia noinoi goada, ia gwau, “Inai taunimanima dekenai dahaka do lau karaia? Idia be lau do idia hodoa mase gwauraia.” \p \v 5 Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Israela ena gunalaia taudia haida oi danu umui lao, taunimanima edia vairana dekenai do umui raka guna. Oiemu itotohi, Naila Sinavai oi botaia gauna, oi abia lao. \v 6 Lau be oiemu vairana dekenai do lau gini Sinai Ororo ena nadi badana dekenai. Vadaeni nadi badana do oi botaia, bona ranu be nadi dekena amo do ia mai, taunimanima do idia inua totona.” Mose be inai bamona ia karaia Israela ena gunalaia taudia edia vairana dekenai. \p \v 7 Unai gabu ena ladana idia atoa Masa, ena anina be “Dibagani”, bona Meriba, ena anina be “Maumau”, badina be Israela taudia ese idia maumau, bona Lohiabada idia dibagania dainai. Badina unai neganai edia hereva be, “Lohiabada be ita dekenai ia noho o lasi?” \s1 Amaleka taudia danu tuari ia vara \p \v 8 Repidima dekenai idia noho neganai, Amaleka taudia idia mai, idia tuari henidia. \v 9 Mose ese Iosua dekenai ia hereva, ia gwau, “Tau haida oi abia hidi, vadaeni kerukeru Amaleka taudia do umui tuari henidia. Ororo ena ataiai do lau gini, Lohiabada ese lau dekenai ia henia itotohi be egu imana dekenai do lau dogoatao.” \p \v 10 Vadaeni Iosua ese Mose ena oda hegeregerena ia karaia, Amaleka taudia dekenai ia tuari henia. Unai ia karaia neganai, Mose, Arona bona Huru be idia daekau ororo ena ataiai dekenai. \v 11 Mose ese iena imana ruaosi ia abia isi neganai, Israela taudia idia kwalimu noho, to iena imana ia atoa diho neganai, Amaleka taudia idia kwalimu noho. \v 12 Mose ena imana idia mase neganai, Arona bona Huru ese nadi ta idia abia, iena murina dekenai idia atoa, nadi latanai ia helai. Vadaeni idia ruaosi kahana kahana idia gini, iena imana ruaosi idia abia isi. Arona bona Huru ese Mose ena imana idia abia isi, ia lao bona dina ia diho. \v 13 Vadaeni Iosua ese Amaleka taudia ia halusia momokani. \p \v 14 Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Buka ta lalonai inai tuari kwalimu sivaraina do oi torea, taunimanima do idia laloatao totona. Bona Iosua do oi hamaoroa, lau be Amaleka taudia edia sivarai do lau haorea momokani.” \v 15 Vadaeni Mose ese boubou patana ta ia haginia, bona iena ladana ia atoa, “Lohiabada be lauegu pepe.” \v 16 Vadaeni Mose ia gwau, “Lohiabada ese ia gwauhamata vadaeni inai: Lohiabada ese Amaleka taudia do ia tuari henia noho, ia lao hanaihanai.” \c 18 \s1 Mose ena ravana ese ia vadivadi henia \p \v 1 Ietero be Midiana ena hahelagaia tauna, bona ia be Mose ena ravana. Ietero ese Mose bona Israela taudia Dirava ese ia durua ena sivarai ibounai ia kamonai. Bona Lohiabada ese Israela taudia Aigupito dekena amo ia hakaudia lao noho ena sivarai danu be Ietero ia kamonai. \v 2 Mose be guna iena adavana Sipora ia siaia lou iena tamana dekenai. Vadaeni hari Ietero ese Sipora ia mailaia lou Mose dekenai. \v 3 Ietero ese Sipora ena natuna memero rua Geresome bona Eliesere danu ia mailaia. Mose be guna ia gwau, “Lau be idau tano dekenai lau noho vadaeni.” Unai dainai iena natuna ta ena ladana ia atoa Geresome, ena anina Heberu gado dekenai be “idau tano noho.” \v 4 Inai bamona ia gwau danu, “Egu tamana ena Dirava be egu durua tauna, bona Farao ena kaia dekena amo lau ia hamauria vadaeni.” Unai dainai iena natuna ta ena ladana ia atoa Eliesere, ena anina Heberu gado dekenai be “Dirava be egu durua tauna.” \p \v 5 Ietero, Mose ena ravana, be Mose ena adavana bona natuna danu idia mai, taunimanima noho lasi gabuna dekenai, bona Dirava ena ororo kahirakahira dekenai idia ginidae. Unuseni Mose ia kamepa noho. \v 6 Ietero ese hereva ia siaia guna Mose dekenai, ia gwau, “Lau, Ietero, oiemu ravana, be oi dekenai lau mai, oiemu adavana bona natuna memero rua danu.” \v 7 Vadaeni Mose ese ia dekenai ia lao, hedavari totona. Mose ese iena ravana ena vairana dekenai iena kwarana ia atoa diho, ia kisi henia. Edia mauri be edena bamona, be idia sibona ta ta dekenai idia henanadaia, vadaeni palai ruma dekenai idia raka vareai. \v 8 Mose ese Lohiabada ena kara ibounai ena sivarai iena ravana dekenai ia hamaoroa. Ia hamaoroa Lohiabada ese edena bamona Farao bona Aigupito taudia dekenai ia karaia, Israela taudia dainai. Danu ia hamaoroa edena bamona idia hekwarahi bada, dala dekenai, bona edena bamona Lohiabada ese idia ia hamauria. \v 9 Ietero ia moale bada, Lohiabada ena bogahisihisi ese Israela taudia ia hamauria Aigupito taudia dekena amo dainai. \p \v 10 Ietero ia gwau, “Lohiabada ita hanamoa, ia ese Aigupito taudia edia imana dekena amo, bona Farao ena imana dekena amo umui ia hamauria vadaeni. Danu ita hanamoa, badina be Aigupito taudia edia guia dekena amo Lohiabada ese iena bese taudia ia ruhaia vadaeni. \v 11 Harihari lau diba Lohiabada ese dirava ibounai ia hereaia noho. Badina be Aigupito taudia be mai hekokoroku danu Israela idia hadikaia neganai, Lohiabada ese Aigupito ia halusia vadaeni.” \v 12 Vadaeni Ietero ese lahi ia gabua ore boubou gauna ia henia Dirava dekenai. Boubou gaudia haida ma danu Dirava dekenai ia henia. Unai neganai Arona bona Israela tau badadia ibounai idia haboua, Mose ena ravana danu idia aniani hebou, Dirava ena vairanai. \s1 Kota biaguna taudia idia abia hidi \p \v 13 Kerukeru dabai, Mose ese taunimanima ia kota henidia, iena vairana dekenai taunimanima idia gini, daba ia lao bona hanuaboi. \v 14 Ietero, Mose ena ravana ese inai kara ibounai ia itaia neganai ia nanadaia, ia gwau, “Inai oi karaia taunimanima dekenai ena anina be dahaka? Badina dahaka oi sibona oi helai, bona taunimanima ibounai oiemu vairana dekenai idia gini noho daba ia lao bona hanuaboi?” \p \v 15 Mose ia haere, ia gwau, “Lau be inai bamona lau karaia badina be taunimanima be lau dekenai idia mai, Dirava ena ura do idia diba totona. \v 16 Bema tau rua idia heai neganai, lau kota henidia, bona Dirava ena oda bona ena taravatu lau hadibaia idia dekenai.” \p \v 17 Vadaeni Ietero ese ia hamaoroa, ia gwau, “Oiemu kara be ia namo lasi. \v 18 Oiemu goada be do ia ore, inai taunimanima danu edia goada be do ia ore. Badina be inai gaukara ia metau bada. Oi sibona do oi karaia diba lasi. \v 19 Lauegu hereva oi kamonai, sisiba namona oi dekenai do lau henia, bona Dirava ese oi do ia hanamoa. Oi be taunimanima durua totona, Dirava ena vairanai do oi gini, edia heai be ia dekenai do oi gwauraia hedinarai totona. \v 20 Oi ese danu Dirava ena oda bona iena taravatu idia dekenai do oi hadibaia. Edia mauri dalana bona edena bamona do idia noho, do oi hedinaraia. To inai danu do oi karaia: \v 21 Tau haida, mai edia aonega danu do oi abia hidi, Dirava dekenai idia gari taudia, bona moni abia hunia dala karana idia ura lasi taudia. Taunimanima gunalaia taudia do oi halaodia, 1000 ta ta edia gunalaia taudia, 100 ta ta edia gunalaia taudia, 50 ta ta edia gunalaia taudia, 10 ta ta edia gunalaia taudia. \v 22 Idia ese kota biaguna gaukara do idia karaia noho dina ibounai. Hereva badadia be oi dekenai do idia mailaia, to hereva maragidia be idia sibona do idia tahua. Inai dala dekenai oiemu gaukara be do ia metau bada lasi, badina gaukara umui haria dainai. \p \v 23 “Bema inai bamona oi karaia, Dirava ena oda hegeregerena, oiemu goada be do ia ore lasi, bona inai taunimanima be do idia giroa edia rumadia dekenai, mai edia maino danu.” \p \v 24 Mose ese Ietero dekenai ia kamonai henia, bona iena sisiba hegeregerena ia karaia. \v 25 Israela taudia ibounai dekena amo aonega taudia ia abia hidi, bona taunimanima edia gunalaia taudia ia halaodia, 1000 ta ta, 100 ta ta, 50 ta ta, bona 10 ta ta edia gunalaia taudia. \v 26 Idia ese kota biaguna gaukara idia karaia dina ibounai. Hereva badadia be Mose dekenai idia mailaia, to hereva maragidia be idia sibona idia tahua. \p \v 27 Vadaeni Mose ese iena ravana ia bamahuta henia, bona Ietero ia giroa lou iena tano dekenai. \c 19 \s1 Israela taudia Sinai Ororo dekenai \p \v 1 Aigupito idia rakatania murinai hua rua idia ore, hua toi ena dina ginigunana dekenai, Israela taudia be taunimanima idia noho lasi gabuna, Sinai tano dekenai idia ginidae. \v 2 Unai gabu Repidima idia rakatania murinai, Sinai tano, dekenai idia raka vareai, bona unuseni Israela taudia idia kamepa, Sinai Ororo ena vairana dekenai. \v 3 Mose ese ororo dekenai ia daekau, Dirava danu hedavari totona. \p Lohiabada ese ororo dekena amo Mose dekenai ia boiboi, ia gwau, “Iakobo ena bese taudia, Israela taudia, dekenai inai bamona do oi hereva, do oi gwau, \v 4 ‘Aigupito taudia dekenai edena bamona lau karaia gaudia umui itaia vadaeni. Umui diba danu edena bamona lau abia mai umui, ugava manu ese iena hanina latanai iena natuna maragi ia abia mai bamona. Vadaeni umui lau hakaua mai inai gabu dekenai, bona lau dekenai umui noho inai. \v 5 Harihari bema lauegu hereva do umui kamonai henia, bona lauegu taravatu do umui badinaia neganai, umui be lauegu bese korikori do umui lao. Tanobada besedia ibounai be lauegu, to bese ibounai edia huanai umui be lauegu abia hidi besena. \v 6 Lauegu helaga taudia do lau halaoa umui, bese helagana do umui lao. Lau sibona dekenai do umui helaga.’ Inai bamona do oi hamaoroa Israela taudia dekenai.” \v 7 Vadaeni Mose ese taunimanima dekenai ia mai, edia gunalaia taudia ia boiridia mai, Lohiabada ese ia oda henia gaudia ibounai idia dekenai ia hamaoroa. \p \v 8 Vadaeni, taunimanima ibounai idia haere nega tamona, idia gwau, “Ai be Lohiabada ena hereva ibounai do ai karaia.” Vadaeni Mose ese taunimanima edia hereva Lohiabada dekenai ia hamaoroa. \p \v 9 Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Lau be ori badana lalonai do lau mai oi dekenai, vadaeni lau hereva oi dekenai neganai, taunimanima be lauegu gadona do idia kamonaia, vadaeni oi dekenai do idia abidadama henia nega ibounai.” \p Mose ese taunimanima edia haere hereva Lohiabada dekenai ia hamaoroa. \v 10 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Israela taudia dekenai oi lao, oi hamaorodia hari dina bona kerukeru be edia lalona do idia karaia hegaegae, tomadiho totona. Edia dabua danu do idia huria. \v 11 Bona dina ihatoina neganai danu do idia noho hegaegae. Badina unai dina dekenai lau Lohiabada be Sinai Ororo dekenai do lau diho mai, taunimanima ibounai edia vairana dekenai. \v 12 Ororo do oi hagegea hetoa maka dekena amo, bona taunimanima dekenai oi hamaoroa, oi gwau: Umui naria namonamo, unai maka do umui hanaia lasi, bona ororo dekenai do umui daekau lasi, ma danu ororo ena kahana ta do umui dogoatao lasi. Bema ta ese unai maka ia hanaia, o ororo ia dogoatao neganai, vadaeni do umui alaia mase. \v 13 Umui be nadi dekena amo do umui hodoa mase, o diba dekena amo do umui pidia mase, to alaia totona emui imana dekenai do umui dogoatao lasi. Bema ia be taunimanima o ubua gauna, to do umui hamasea. To kibi ena regena nega daudau do umui kamonai neganai, ororo kahirakahira dekenai do umui mai.” \p \v 14 Unai dainai Mose be ororo dekena amo ia diho mai taunimanima dekenai, vadaeni ia hamaoroa idia dekenai, edia lalona do idia karaia hegaegae, do idia helaga, tomadiho totona. Edia dabua danu do idia huria. \v 15 Ma Mose ia hereva henia idia dekenai, ia gwau, “Do umui noho helaga ia lao bona dina ihatoina, bona sihari kara do umui karaia lasi.” \p \v 16 Dina ihatoina, daba neganai, guba ia boiboi, bona kevaru ese ororo ia hadiaria. Unai neganai danu ori badana ta ororo dorina dekenai ia diho. Vadaeni kibi ta ena regena bada herea idia kamonai. Kamepa taudia ibounai idia gari dikadika, mai heudeheude danu. \v 17 Mose ese taunimanima be edia kamepa dekena amo idia ia hakaua murimuri dekenai, Dirava danu do idia hedavari totona. Idia be ororo henuna kahana dekenai idia gini. \v 18 Unai neganai Sinai Ororo be kwalahu ese ia koua, badina Lohiabada be lahi lalonai ia diho vadaeni ororo ena latanai. Unai dainai unai kwalahu be ia daekau momokani, amu badana ena kwalahu hegeregerena, ororo ena tano ibounai danu ia mareremarere bada. \v 19 Kibi ena regena ia bada daekau. Vadaeni Mose be ia hereva, bona Dirava ese guba ena boiboi dekena amo ia haere henia. \v 20 Vadaeni Lohiabada be ia diho, Sinai Ororo ena dorina dekenai. Lohiabada ese Mose dekenai ia boiboi, ororo dorina dekenai do ia daekau mai totona. Vadaeni Mose ia daekau. \v 21 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Oi diho, taunimanima dekenai oi hadibaia, hetoa maka do idia hanaia lasi, lau do idia itaia, vadaeni momo do idia mase garina. \v 22 Dubu ena hahelagaia taudia danu, lau kahirakahira idia mai noho taudia, be idia sibona do idia hagoevaia, mai helaga danu, do lau aladia mase garina.” \p \v 23 Mose ese Lohiabada dekenai ia haere, ia gwau, “Taunimanima ese Sinai Ororo do idia daekau diba lasi, badina be oi ese oda oi henia ai dekenai, oi gwau, ‘Hetoa maka do umui karaia, ia ese ororo do ia hagegea, ororo do ia helaga totona.’ ” \p \v 24 Lohiabada ma ia gwau, “Oi diho lao, vadaeni Arona danu do umui daekau mai. To hahelagaia taudia bona taunimanima be hetoa maka do idia hanaia lasi, lau dekenai do idia mai totona, do lau aladia mase garina.” \v 25 Unai dainai Mose ia diho taunimanima dekenai, unai hereva ia hadibaia idia dekenai. \c 20 \s1 Dirava ena Taravatu 10 \p \v 1 Dirava ese inai bamona ia hereva, ia gwau, \v 2 “Lau inai Lohiabada, umui emui Dirava, Aigupito taudia edia tano bona edia hesiai gaukara dekena amo umui lau hakaua vadaeni. \p \v 3 “Idau dirava ta do umui abia lasi lauegu vairana dekenai. \p \v 4 “Laulau ta do umui karaia lasi, guriguri henia totona kaivakuku gauna ta, o gau ta ena laulau, guba gauna ta, o tanobada gauna ta, o ranu lalonai gauna ta. \v 5 Laulau o kaivakuku ta dekenai do umui tomadiho henia lasi, bona iena hesiai gaukara do umui karaia lasi. Badina be lau Lohiabada emui Dirava be lau ura umui be lau sibona egu. Idia ura henia lasi lau dekenai taudia edia kara dika ena davana, be do lau henia edia natuna bona tubuna dekenai, ia lao bona uru toi o hani. \v 6 To lau dekenai idia lalokau henia taudia bona egu taravatu idia badinaia taudia do lau lalokau henia. Bona edia tubuna taudia momo momo herea danu do lau lalokau henia. \p \v 7 “Lohiabada emui Dirava ena ladana be do umui gwauraia kava, gwauraia kava lasi, badina be egu ladana do ia gwauraia kava tauna ena davana do lau henia. \p \v 8 “Sabati Dina do umui laloatao, bona do umui hahelagaia. \v 9 Dina 6 edia lalonai emui gaukara ibounai do umui karaia. \v 10 To dina namba 7 be laga-ani ena dina, Lohiabada emui Dirava ena. Unai dina dekenai do umui gaukara lasi, umui o emui natudia, o emui hesiai tauna, o emui hesiai hahine, o emui boromakau, o idau tauna emui hanua dekenai ia noho. \v 11 Badina be dina 6 edia lalonai Lohiabada ese guba bona tanobada bona davara bona edia lalonai gaudia ibounai ia karaia, vadaeni dina namba 7 ia laga-ani. Unai dainai Lohiabada ese dina namba 7 ia hanamoa vadaeni, bona ia hahelagaia. \p \v 12 “Oiemu tamana bona sinana dekenai do oi matauraia. Unai dekena amo oiemu mauri nega do ia daudau, Lohiabada oiemu Dirava ese oi dekenai ia henia tano dekenai. \p \v 13 “Taunimanima oi alaia lasi. \p \v 14 “Oi heudahanai lasi. \p \v 15 “Oi henaoa lasi. \p \v 16 “Taunimanima ta dekenai oi samania koikoi lasi. \p \v 17 “Taunimanima ta ena ruma dainai oi mama henia lasi. Iena adavana totona do oi mama henia lasi, o iena hesiai tauna, o iena hesiai hahine, o iena boromakau, o iena doniki, o iena kohu ta totona do oi mama henia lasi.” \s1 Israela taudia idia gari \p \v 18 Taunimanima ese guba ena boiboi bona kibi ena regena idia kamonai, bona kevaru bona ororo ena kwalahu idia itaia neganai, idia gari mai heudeheude danu, bona daudau dekenai idia gini. \v 19 Mose dekenai idia hereva, idia gwau, “Oi ese do oi hereva ai dekenai, vadaeni do ai kamonai henia. To Dirava be do ia hereva lasi ai dekenai, do ai mase garina.” \p \v 20 Vadaeni Mose ese idia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Umui gari lasi, badina Dirava ia mai, be umui do ia tohoa totona. Vadaeni, inai gaudia umui itaia dainai, do umui gari henia noho, vadaeni do umui kara dika lasi.” \p \v 21 To taunimanima be daudau dekenai idia gini noho, bona Mose sibona be Dirava ia noho gabuna, ori koremakorema dekenai ia raka kahirakahira. \s1 Boubou patana ena taravatu \p \v 22 Lohiabada ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Israela taudia dekenai inai bamona oi hamaoroa, oi gwau: Umui diba vadaeni lauegu gadona be guba dekena amo ia mai. \v 23 Siliva dirava o golo dirava do umui karaia lasi, lau danu nega tamona umui tomadiho henidia totona. \v 24 Boubou patana tano dekena amo do umui haginia. Inai pata latanai emui boubou, lahi ese do ia gabua gaudia, maino karaia gaudia, mamoe bona boromakau, lau dekenai do umui henia. Bema lau ese lau abia hidi tomadiho gabudia dekenai umui ese lau umui tomadiho henia neganai, lau ese umui do lau hanamoa. \v 25 Bema boubou patana be nadi dekena amo umui haginia neganai, idia utua nadidia dekena amo do umui haginia lasi, badina be nadi utua auri umui gaukaralaia neganai, nadi be namo lasi lau dekenai. \v 26 Inai danu, lauegu boubou patana be vadavada dekena amo do umui daekau lasi, emui kopina kavakava be haida ese do idia itaia garina.” \c 21 \s1 Hesiai taravatudia \p \v 1 Ma Dirava ese Mose dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Inai bamona taravatu Israela taudia dekenai do oi henia: \v 2 Bema Heberu tauna ta oi hoia, oiemu hesiai gaukara karaia totona neganai, ia be lagani 6 do ia gaukara oi dekenai. Vadaeni lagani namba 7 lalonai hesiai tauna ese iena biaguna dekenai moni do ia henia lasi biaguna do ia rakatania totona, ia be do ia rakatania kava. \v 3 Sibona oi dekenai ia mai gaukara neganai, sibona oi dekena amo do ia rakatania. To mai adavana danu oi dekenai ia mai gaukara neganai, mai ena adavana danu oi dekena amo do idia rakatania. \v 4 To bema adavana lasi ia mai gaukara, vadaeni biaguna ese hahine ta ia henia, unai hahine be biaguna do ia rakatania diba lasi. Unai tau be iena biaguna ia rakatania neganai, unai hahine mai ena natuna danu be biaguna ese do ia dogoatao. \v 5 Sedira hesiai tauna do ia gwau, ‘Lau be egu biaguna, bona egu adavana, bona egu natuna dekenai lau ura henia, lau ura lasi lau rakatania kava.’ \v 6 Unai neganai unai tau be, iena biaguna ese do ia mailaia Dirava ena vairana dekenai. Iduara dekenai o iduara ena auna dekenai, biaguna ese unai hesiai tauna ena taiana dekenai nila amo matuna do ia karaia. Vadaeni unai tau ese iena biaguna dekenai do ia gaukara noho, ia lao bona ia mase. \p \v 7 “Bema tau ta ese iena natuna kekeni ta ia hoia lao hesiai gaukara davana lasi karaia totona, ia ese iena biaguna do ia rakatania lasi, tau ese ia karaia bamona. \v 8 Bema iena biaguna ese ia hoia badina be do ia adavaia gwauraia, to gabeai ia moale lasi unai kekeni dekenai, vadaeni kekeni ena varavara ese do idia hoia lou. Iena biaguna ia hoia lao diba lasi idau taudia dekenai. Unai be maoro lasi, badina be ia ese iena ura henia inai kekeni dekenai ia makohia vadaeni. \v 9 Bema ia ura inai kekeni be iena natuna mero dekenai do ia henia, ia ese kekeni iena ravana korikori do ia halaoa. \v 10 Bema hahine ta ma do ia abia neganai, ia ese iena hahine gunana dekenai ia henia aniani bona dabua do ia hamaragia lasi, bona do idia mahuta hebou noho, guna idia karaia bamona. \v 11 To bema inai kara ibounai ia karaia lasi iena hahine gunana dekenai, unai hahine ese do ia rakatania diba, bona biaguna dekenai moni do ia henia lasi. \s1 Dagedage kara taravatu \p \v 12 “Bema tau ta ese tau ta ia botaia, vadaeni ia alaia mase, unai tau danu do idia alaia mase. \v 13 To bema alaia mase totona ia laloa guna lasi, to inai kerere ia vara kava, lau ese gabu ta do lau hadibaia oi dekenai, vadaeni unai tau do ia heau lao unuseni, mauri davaria totona. \v 14 To bema tau ta ese iena badu ia toreisi guna, vadaeni tau ta ia alaia mase, unai ala-ala tauna do umui alaia mase. Bema unai ala-ala tauna ese egu boubou patana dekenai ia heau lao, mauri davaria totona, umui ese boubou patana dekena amo do umui kokia lao, bona do umui alaia mase. \p \v 15 “Tamana o sinana do ia botaia tauna be do umui alaia mase. \p \v 16 “Bema tau ta ese taunimanima ta ia abia mauri dagedage dala dekenai, do ia hoia totona, o iena hesiai gaukara davana lasi do ia karaia totona, unai tauna do umui alaia mase. \p \v 17 “Bema tau ta ese iena tamana o sinana dekenai ia hereva dika henia neganai, unai tau do umui alaia mase. \p \v 18 “Bema taunimanima idia heatu, vadaeni tau ta ese ia dekenai ia heatu tauna ia hodoa nadi dekenai, o imana dekenai ia botaia, to ia mase lasi, ia be davana do umui henia lasi. Bema bero ia abia tauna be iena mahuta geda dekenai ia hekure, \v 19 to gabeai ia toreisi, sedira raka auna dekenai ia loaloa, inai ia botaia tauna ese iena gorere davana do ia henia, bona iena hanamoa davana do ia henia, ia lao bona ia namo momokani. \p \v 20 “Bema tau ta ese iena hesiai gaukara davana lasi ia karaia tauna o hahine ia botaia au dekenai, vadaeni nega tamona ia mase, unai biaguna dekenai iena kerere davana do umui henia. \v 21 To bema unai hesiai tauna o hesiai hahine nega tamona ia mase lasi, to dina ta o rua murinai ia mase, unai biaguna dekenai davana do umui henia lasi. Badina be iena moni dekenai unai hesiai tauna ia hoia. \p \v 22 “Bema tatau idia heatu, vadaeni rogorogo hahine ta idia haberoa, ia mara dika, bona iena natuna ia mase, to hahine ia mase lasi. Vadaeni iena adavana be moni davana hida do ia gwauraia, bona hahine ia botaia tauna ese inai davana do ia henia, kota biaguna ena kota hereva hegeregerena. \v 23 To bema hahine ia mase, vadaeni ia alaia tauna ena mauri do umui utua. \v 24 Mata ena davana be mata, ise ena davana be ise, ima ena davana be ima, ae ena davana be ae. \v 25 Araia ena davana be araia, bero ena davana be bero, bona toto ena davana be toto. \p \v 26 “Bema tau ta ese iena hesiai gaukara davana lasi tauna o hahine ena matana ia haberoa, vadaeni ia hakepulua, unai hesiai tauna ese iena biaguna do ia rakatania kava diba, matana ena davana be unai. \v 27 Bema isena ta ia botaia, vadaeni isena ia moru, unai hesiai tauna ese iena biaguna do ia rakatania kava, isena ena davana be unai. \s1 Taravatu idauidau, boromakau edia biagudia ese do idia naria \p \v 28 “Bema boromakau ta ese iena doana dekenai tau ta o hahine ta ia alaia mase, unai boromakau be nadi dekenai do umui hodoa mase, bona iena vamuna be do umui ania lasi. To iena biaguna be ia kerere lasi. \v 29 To sedira unai boromakau ese nega haida taunimanima ia hadikaia, bona biaguna dekenai guna idia sisiba henia vadaeni. To gabeai ia koua namonamo lasi dainai tau ta o hahine ta ia alaia mase, vadaeni unai boromakau be nadi dekenai do umui hodoa mase, bona biaguna danu do umui alaia mase. \v 30 To unai biaguna be iena mauri ia davaria diba bema davana bada ta, kota taudia ese idia gwauraia gauna, ia henia neganai. \v 31 Bema mero ta o kekeni ta danu boromakau ese ia alaia neganai, taravatu ena dala be do ia idau lasi. \v 32 Bema hesiai gaukara davana lasi tau ta o hahine ta be boromakau ese ia alaia neganai, boromakau ena biaguna be unai hesiai tauna o hahine ena biaguna dekenai siliva moni 30 do ia henia. Bona boromakau be nadi dekenai do umui hodoa mase. \p \v 33 “Bema tau ta ese guri ta, kehoa gauna ia rakatania, o guri ta ia geia, vadaeni ia koua lasi, gabeai boromakau ta o doniki ta be guri lalonai ia moru, \v 34 ia ese unai boromakau o doniki ena biaguna dekenai davana do ia henia, bona unai boromakau o doniki, mase gauna be iena. \v 35 Bema tau ta ena boromakau ese tau ta ena boromakau ia alaia, unai tatau ruaosi be unai boromakau mauri gauna do idia hoia, bona moni do idia haria. Bona mase gauna ena vamu do idia haria danu. \v 36 To bema biaguna ia diba vadaeni unai boromakau be dagedage inai bamona, bona ia koua lasi, ia ese davana do ia henia. Boromakau ta, mauri gauna, do ia henia, mase gauna ena gabu dekenai, bona mase gauna be iena.” \c 22 \s1 Davana henia lou taravatudia \p \v 1 “Bema tau ta ese boromakau o mamoe ta ia henaoa, vadaeni ia alaia o ia hoia lao, ia be davana do ia henia neganai, boromakau ta ena davana be boromakau 5 do ia henia. Mamoe ta ena davana be mamoe 4 do ia henia. \v 2-4 Davana do ia henia momokani. Bema ia be moni lasi, unai tau do umui hoia lao, iena davana be ia henaoa gauna ena davana karaia totona. Bema ia henaoa gauna, boromakau o doniki, o mamoe do ia mauri noho neganai umui davaria neganai, iena davana be ubua gaudia rua do ia henia. \p “Bema henaoa tauna be ruma ia makohia noho hanuaboi nega lalonai umui davaria, vadaeni umui alaia mase, ia alaia tauna be kerere lasi. To bema daba ia rere murinai inai kara ia vara, ia alaia tauna be do ia kerere. \v 5 Bema tau ta ese iena boromakau ia hakaua vareai idau tauna ena uma gabu o iena uaina huahua hatubua gabuna, vadaeni uma idia hadikaia kava, ia be davana do ia henia. Ia ese sibona ena uma gabu o iena vain huahua hatubua gabuna dekena amo edia anina namodia do ia henia, unai davana karaia totona. \p \v 6 “Bema lahi ese ava ginigini dekena amo ia hanaia lao uiti idia utua gauna dekenai, o uiti ia tubu vadaeni gauna dekenai, o idia tubu noho uma gabu ma ta dekenai ia araia, vadaeni lahi ia araia hamatamaia tauna ese davana do ia karaia. \p \v 7 “Bema tau ta ese iena moni o iena kohu be iena badibadinai noho tauna dekenai ia henia, ia naria totona, ma tau ta ese do ia henaoa, vadaeni inai henaoa tauna ese davana do ia henia nega rua, bema idia davaria neganai. \v 8 To bema henaoa tauna idia davaria lasi, unai kohu ia naria tauna be Dirava tomadiho henia gabuna dekenai do umui abia lao. Bona ia ese Dirava ena vairana dekenai do ia gwauhamata, do ia gwau, ‘Lau hereva momokani, lau ese unai gau lau henaoa lasi.’ \p \v 9 “Bema boromakau o doniki o mamoe o dabua o ia boio gauna ta totona umui hepapahuahu, sedira tau ta do ia gwau, ‘Inai be lauegu.’ Unai neganai kahana rua taudia be tomadiho gabuna lalonai Dirava ena vairanai do idia kota. Dirava ese ia gwauraia kerere tauna be davana nega rua do ia henia kahana tauna dekenai. \p \v 10 “Bema tau ta ese iena doniki, boromakau, mamoe, o ubua gaudia ta, ma tau ta dekenai ia henia, ia naria totona, sedira unai ubua gaudia ta do ia mase, o bero do ia davaria, o henaoa taudia ese idia abia lao kava. Bema unai kara be tau ta ia itaia lasi, \v 11 vadaeni naria tauna ese gwauhamata do ia gwauraia Dirava ena vairanai, ia ese unai ubua gauna ia abia kava lasi. Unai neganai naria tauna be davana do ia henia lasi, bona biaguna be do ia gwau, ‘Ia namo.’ \v 12 To bema unai ubua gauna be ma tau ta ese naria tauna dekena amo ia henaoa momokani, unai naria tauna ese davana do ia henia. \v 13 Bema dagedage gaudia ese unai ubua gauna idia alaia neganai, naria tauna ese iena tauanina do ia hedinaraia, vadaeni davana do ia henia lasi. \p \v 14 “Bema tau ta ese ma tau ta ena ubua gauna ta ia abiatorehai, sedira iena biaguna ia noho lasi neganai do ia mase, o bero ta do ia davaria. Unai neganai abiatorehai tauna ese unai ubua gauna ena davana do ia henia biaguna dekenai. \v 15 To bema biaguna be ubua gauna danu ia noho, abiatorehai tauna be davana do ia henia lasi. Bema tau ta ese ubua gauna gaukaralaia totona davana kahana ia henia vadaeni, bona pura ta ta moni sisina ia henia noho, vadaeni unai ubua gauna ia mase neganai, unai tau ese iena davana do ia henia lasi. \s1 Miro lasi bona maoromaoro kara ena taravatu \p \v 16 “Bema tau ta ese do ia sihari lasi bona maoheni lasi kekeni ta ia veria, vadaeni idia mahuta gabu tamona dekenai, ia be unai kekeni do ia adavaia bona iena davana do ia henia. \v 17 To bema kekeni ena tamana ia ura lasi unai tau be iena kekeni do ia adavaia, unai tau ese davana bada do ia henia, badina be unai kekeni, be guna tau ta danu ia sihari lasi dainai. \p \v 18 “Meamea hahine be do ia mauri lasi, do umui hamasea. \p \v 19 “Taunimanima lasi, to ubua gauna ta ia sihari henia tau o hahine be do umui alaia mase. \p \v 20 “Daika tauna ese boubou gauna ta ia karaia, Lohiabada totona lasi, to ma dirava ta dekenai, be do umui kota henia, ia mase totona. \p \v 21 “Idau tauna ta, umui huanai ia noho tauna, do umui hadikaia o hisihisi henia lasi. Badina be guna, Aigupito dekenai umui noho neganai, umui be idau taudia. \v 22 Vabu, o tamana sinana lasi maragina ta dekenai hisihisi do umui henia lasi. \v 23 Bema hisihisi umui henidia, vadaeni lau dekenai idia tai, be momokani edia tai do lau kamonai. \v 24 Vadaeni lauegu badu be do ia siahu umui dekenai, bona tuari lalonai do lau alaia mase umui. Emui adavana be do idia vabu. Emui natuna danu tamana lasi do idia noho. \p \v 25 “Bema lauegu bese tauna ogogamina ta, emui huanai ia noho tauna, dekenai umui heniatorehai neganai, henia lou neganai, davana hegeregerena sibona umui dekenai do ia henia. Atoa kau moni do umui tahua lasi. \v 26 Sedira tau ta ia abiatorehai oi dekenai, bona ia henia lou lasi garina, iena dabua oi abia lao. Dina do ia diho lasi neganai, iena dabua do umui henia lou. \v 27 Badina unai dabua sibona dekenai siahu do ia abia, hanuaboi mahuta neganai. Edena bamona do ia mahuta? Lau dekenai do ia tai neganai do lau kamonai, badina lau be bogahisihisi bada Diravana. \p \v 28 “Dirava dekenai do umui hereva dika lasi, bona emui bese ena lohia tauna ta dekenai do umui hereva dika lasi. \p \v 29 “Emui uma dekenai hadoa gaudia edia anina dekena amo boubou gauna lau dekenai do umui henia, dogoatao noho lasi. \p “Umui emui vara guna natuna merona lau dekenai do umui henia. \v 30 Emui boromakau bona emui mamoe danu edia vara guna tau gaudia danu lau dekenai do umui henia. Dina 7 inai natuna vara guna tau gauna be iena sinana danu do ia noho. Dina namba 8 dekenai, be lau dekenai do umui henia boubou gauna totona. \p \v 31 “Umui be lau dekenai umui helaga. Unai dainai uda dekenai noho dagedage gaudia ese idia alaia gauna be do umui ania lasi, sisia dekenai do umui henia. \c 23 \s1 Kara maoromaoro bona kara namona \p \v 1 “Sivarai momokani lasi do umui gwauraia lasi. Hereva koikoi dekena amo kara dika tauna do oi durua lasi. \v 2 Bema taunimanima momo idia kerere, edia laloa do umui abia dae lasi. Kota lalonai taunimanima momo hamoalea totona hereva koikoi do umui gwauraia lasi. Badina be unai dekena amo kara maoromaoro do umui hadikaia garina. \v 3 Kota lalonai tau ta ia ogogami dainai, iena kerere davana do umui hamaragia lasi. \p \v 4 “Bema oi dekenai ia badu tauna ena boromakau o doniki ia boio, vadaeni oi davaria neganai, ia dekenai do oi hakaua lou. \v 5 Bema oi dekenai ia badu tauna ena doniki be ia moru diho kohu metau ia huaia dainai, do oi durua. Oi rakatania kava be ia dika. \p \v 6 “Bema umui emui ogogami tauna ta ia kota neganai, dala maoromaoro dekenai do umui kota henia. Ia be ogogami dainai iena kota do umui ha-aukaia kava lasi, to iena mauri do umui laloa, taunimanima ibounai edia mauri umui laloa hegeregerena. \v 7 Tau ta do umui samania koikoi lasi. Kerere lasi tauna ta do umui hamasea lasi. Badina be inai bamona ia karaia tauna be iena kerere davana do lau henia. \v 8 Kara kerere do umui karaia totona umui dekenai moni idia henia gwauraia neganai, do umui abia dae lasi. Badina be inai bamona moni ese taunimanima edia matana ia kepulua, vadaeni kara maoromaoro do idia laloa lasi. Bona inai dekena amo, kara maoromaoro idia karaia taudia do umui hadikaia. \p \v 9 “Bema idau tauna umui emui huana dekenai ia noho, do umui hisihisi henia lasi. Umui be idau tauna ena mamina umui abia, badina be guna Aigupito dekenai umui noho, idau taudia bamona. \s1 Lagani namba 7 bona dina namba 7 \p \v 10 “Lagani 6 uma gaudia do umui hadoa emui tano lalonai, bona anina do umui haboua. \v 11 To lagani namba 7 lalonai, be tano do umui gaukaralaia lasi, ia noho kava, bona ia dekenai ia tubu anina do umui haboua lasi. Umui dekenai idia noho ogogami taudia ese unai anina do idia ania, bona orena be dagedage gaudia do idia ania diba. Inai bamona kara danu do umui karaia emui vain uma gabudia dekenai bona emui olive hatubua gabudia dekenai danu. \p \v 12 “Dina 6 do umui gaukara, to dina namba 7 ena lalonai do umui gaukara lasi. Inai dekena amo emui boromakau bona emui doniki danu do idia laga-ani, bona emui hesiai taudia davana lasi, bona emui huana dekenai noho idau tauna be idia laga-ani dainai, edia goada do idia abia lou. \p \v 13 “Lau Lohiabada egu hereva ibounai umui kamonai namonamo. Idau dirava ta dekenai umui guriguri henia lasi. Edia ladana danu do umui gwauraia lasi. \s1 Aria badadia toi \p \v 14 “Lagani ta lalonai, nega toi aria do umui karaia, lau totona. \v 15 Hatubua Lasi Paraoa ena aria do umui karaia, bona dina 7 lalonai do umui ania, gunaguna umui dekenai lau oda hegeregerena. Inai aria do umui karaia ena nega korikori dekenai, hua ladana Abiba lalonai. Badina be unai hua lalonai Aigupito tano umui rakatania. Lauegu vairana dekenai tau ta be imana kavakava do ia mai lasi. \p \v 16 “Uma ena anina, hegeregere koni haboua negana, ena aria danu do umui karaia, umui haboua hamatamaia neganai. Lagani dokona dekenai danu aria ta do umui karaia, au huahua ena anina umui haboua neganai. Inai huahua be do umui haboua vain uma gabudia, bona olive hatubua gabudia dekenai. \v 17 Lagani ta ena lalonai, emui tatau ibounai be lauegu vairana dekenai do idia hedinarai nega toi. Lau be Lohiabada, emui Dirava. \p \v 18 “Boubou gauna hegeregere boromakau ta lau dekenai umui henia neganai, mai hatubua gauna paraoa ia danu nega tamona do umui atoa lasi. Boromakau ena digarana be do ia noho lasi ia lao bona dabai. \p \v 19 “Emui uma dekenai hadoa gaudia edia anina ginigunana umui utua neganai, be namo hereadia do umui mailaia Lohiabada emui Dirava ena dubu dekenai. \p “Nani ena natuna be iena sinana ena rata lalonai do umui nadua lasi. \s1 Gwauhamata bona hadibaia herevana \p \v 20 “Umui itaia, aneru ta emui vairana dekenai lau siaia noho. Ia ese dala dekenai do ia naria namonamo umui, ia lao bona lau abia hegaegae gabuna dekenai umui do ia hakaua vareai. \v 21 Ia dekenai do umui kamonai namonamo, iena gadona do umui kamonai henia, bona iena hereva do umui utua lasi. Badina be ia ese emui kara dika do ia gwauatao lasi, ia ese lauegu siahu ia abia dainai. \v 22 To bema iena gadona umui kamonai henia, bona lauegu hereva ibounai do umui karaia, vadaeni umui dekenai idia dagedage henia taudia be lau ese do lau dagedage henia, bona umui dekenai tuari henia taudia, be lau ese danu do lau tuari henidia. \p \v 23 “Lauegu aneru be emui vairana dekenai do ia lao, Amoro taudia bona Hiti taudia bona Kanana taudia bona Hivi taudia bona Iebusu taudia edia tano dekenai umui do ia hakaua. Vadaeni inai taunimanima do lau hadikadia ore. \v 24 Unai neganai idia edia dirava dekenai do umui tomadiho lasi, bona edia hesiai gaukara do umui karaia lasi, bona edia kara do umui karaia lasi, to idia do umui halusia momokani, bona edia kaivakuku ibounai do umui makohia ore. \v 25 Lau Lohiabada, emui Dirava, do umui tomadiho henia, vadaeni aniani bona ranu hegeregere do lau henia umui dekenai, bona emui gorere ibounai do lau abia siri. \v 26 Emui tano dekenai hahine ta do ia mara dika lasi, bona hahine ibounai ese natuna do idia abia. Emui mauri dinadia be do idia momo. \p \v 27 “Umui dekenai idia dagedage henia taudia be do lau hagaridia, bona umui dekenai idia tuari henia taudia dekenai daradara do lau havaraia, vadaeni idia ibounai umui dekena amo do idia heau. \v 28 Umui emui vairana dekenai nanigo do lau siaia, idia ese Hivi taudia bona Kanana taudia bona Hiti taudia do idia lulua emui vairana dekenai. \v 29 Lagani tamona lalonai do lau luludia lao lasi, badina be lau ura lasi tano ena dagedage gaudia do idia momo herea, vadaeni emui noho do idia hadikaia. \v 30 Metairametaira do lau luludia, ia lao bona natuna momo ma do umui abia, vadaeni umui be momo herea. Unai neganai tano ibounai be do umui abia. \v 31 Emui tano ena hetoa gabudia do lau karaia, idia be Davara Kakakaka dekena amo ia lao bona Pilistia taudia edia davara, bona taunimanima idia noho lasi gabuna dekena amo ia lao bona Euperate Sinavai. Inai gabu dekenai idia noho taunimanima danu do umui tuari, bona do umui kwalimu, umui ese idia do umui lulua murimuri gabudia dekenai. \v 32 Idia danu do umui laloa tamona lasi, bona edia dirava danu do umui laloa tamona lasi. \p \v 33 “Idia be emui tano dekenai do idia noho lasi, idia ese umui do idia hakaua kerere, vadaeni do umui kara dika lauegu vairana dekenai garina. Bema umui ese edia dirava dekenai umui tomadiho, umui be dika momokani do umui davaria.” \c 24 \s1 Lohiabada ese iena gwauhamata taravatuna ia hamomokania \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Ororo dekenai oi daekau mai lau dekenai, oi bona Arona, Nadaba, bona Abihu, bona Israela tau badadia 70, sisina daudau lau dekena amo do umui tomadiho. \v 2 Mose sibona be lau kahirakahira do ia mai, haida be lau kahirakahira dekenai do idia mai lasi, bona taunimanima ta ese Mose danu do idia daekau lasi.” \p \v 3 Vadaeni Mose ese Lohiabada ena hereva bona iena taravatu ibounai ia hadibaia taunimanima dekenai. Israela ena taunimanima ibounai be nega tamona idia haere, idia gwau, “Ai be Lohiabada ena hereva ibounai do ai karaia.” \p \v 4 Mose ese Lohiabada ena hereva ibounai ia torea. Daba maragi ia toreisi, ororo ena henuna kahana dekenai boubou patana ia karaia, bona laloatao nadi 12 ia haginia, Israela ena iduhu 12 edia. \v 5 Vadaeni Mose ese Israela tatau matamata haida ia siaidia, idia ese boromakau tau idia mailaia, boubou gaudia dekenai idia halaoa, boubou be rua, ta be lahi ese ia gabua ore momokani ena boubou, ta be maino karaia boubou Lohiabada ena. \v 6 Vadaeni Mose ese rara kahana ia bubua disi lalonai, to rara kahana ia negea lao boubou patana ena latanai. \v 7 Unai murinai gwauhamata taravatuna ena buka ia abia, Lohiabada ena oda hereva unai, bona Israela taudia edia vairana dekenai ia duahia hedinarai. Vadaeni idia gwau, “Lohiabada ena oda hereva ibounai do ai karaia, bona do ai kamonai henia.” \p \v 8 Gabeai Mose ese rara, disi lalonai gauna ia abia, Israela taudia edia latanai ia negea lao, ia gwau, “Inai rara ese Lohiabada ena gwauhamata taravatuna, umui danu ia karaia gauna ia hamomokania, inai buka ena hereva ibounai hegeregerena.” \p \v 9 Vadaeni Mose, Arona, Nadaba bona Abihu bona Israela tau badadia 70 danu, ororo dekenai idia daekau. \v 10 Israela ena Dirava idia itaia. Iena aena henunai be nadi namo herea, mai edia diaridiari idia noho, edia toana be bulu, guba bamona, ori ese idia koua lasi neganai. \v 11 Inai Israela tau badadia ese Dirava idia itaia, to ia ese ia hadikadia ore lasi. Vadaeni Lohiabada ena vairana dekenai idia aniani hebou. \s1 Mose Sinai Ororo dekenai \p \v 12 Lohiabada ese Mose dekenai ia hereva, ia gwau, “Lau dekenai oi daekau mai ororo dekenai, lau dekenai oi naria. Lau be nadi palaka rua oi dekenai do lau henia. Inai nadi edia latanai taravatu bona oda lau torea vadaeni, taunimanima dekenai do oi hadibaia totona.” \v 13 Vadaeni Mose mai ena hesiai tauna Iosua danu idia toreisi, idia daekau Dirava ena ororo dekenai. \v 14 Mose ese Israela tau badadia dekenai ia hamaoroa, ia gwau, “Iniseni do umui naria noho, ela bona ai giroa mai umui dekenai. Arona bona Huru be umui dekenai idia noho, bema kerere o hepapahuahu ia vara neganai, idia ese kota do idia karaia.” \p \v 15 Mose ese ororo dekenai ia daekau, vadaeni ori ta ese ia koua. \v 16 Lohiabada ena hairaina be Sinai Ororo ena latanai ia diho, bona ori ese ororo ia koua ela bona dina 6 ia ore. Dina namba 7 neganai Lohiabada ese Mose dekenai ia boiboi ori dekena amo. \v 17 Lohiabada ena hairaina be Israela taudia ibounai ese idia itaia, be lahi bada herea bamona, ororo ena ataiai dekenai. \v 18 Mose ese ororo dekenai ia daekau, ori lalonai, bona dina 40 bona hanuaboi 40 edia lalonai unuseni ia noho. \c 25 \s1 Dirava ena Palai Dubu haginia totona harihari gaudia do idia henia \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Israela taudia do oi hamaoroa, idia ese edia harihari gaudia lau dekenai do idia henia. Mai edia laloa namo lau dekenai taudia ese edia harihari gaudia do oi abia mai, lauegu. \v 3 Idia dekena amo do oi abia gaudia be inai: Golo bona siliva bona auri laboralabora, \v 4 dabua namo herea, bulu bona kakakaka sisina, bona mamoe huina dabua, kakakaka momokani gauna, bona nani ena huina, \v 5 mamoe edia kopina, idia hakakakaka gaudia, bona nani edia kopina, bona akasia audia, \v 6 lamepa ena oela, mai bonana namona muramura, dehoro helaga totona, bona idia gabua muramura ena pauda danu. \v 7 Onuku nadi, bona Hahelagaia Tauna Badana ena dabua herahera totona davana bada nadidia danu do umui abia mai, iena kemena dabua dekenai atoa nadi namodia danu. \p \v 8 “Israela taudia danu do oi hamaoroa, lauegu Palai Dubu Helagana do idia karaia, idia edia huana dekenai do lau noho totona. \v 9 Inai Palai Dubu, bona ena lalonai noho gaudia, be lau ese do lau hadibaia bamona do umui karaia. \s1 Taravatu Maua \p \v 10 “Maua ta danu do umui karaia, akasia au dekena amo. Iena lata be 110 sentamita, iena lababa be 66 sentamita, bona iena ataiai be 66 sentamita. \v 11 Maua ena lalona bona ena murimuri kahana ibounai be golo namo herea dekena amo do umui koua, bona maua ena hetoana be golo dekena amo do umui hagegea, herahera ena toana bamona. \p \v 12 “Rini ibounai 4 be golo dekena amo do umui karaia, maua do umui huaia totona. Inai rini 4 be maua ena aena maragidia 4 dekenai do umui kwatua auka. Rini rua be maua kahana do umui kwatua, ma rini rua be maua kahana do umui kwatua. \v 13 Maua huaia audia rua danu akasia au dekena amo do umui karaia, bona au ruaosi be golo dekenai do umui koua. \v 14 Inai au ruaosi be nega ibounai rini lalonai do idia noho. \v 15 Rini dekena amo au do umui kokia lasi, lasi momokani. \p \v 16 “Gabeai lau ese Nadi Palaka rua umui dekenai do lau henia, inai nadi edia latanai Taravatu do lau torea. Umui ese inai Nadi Palaka ruaosi be Maua ena lalonai do umui udaia. \p \v 17 “Maua ena koua gauna danu be golo namo herea momokani dekena amo do umui karaia. Iena lata be 110 sentamita, bona iena lababa be 66 sentamita. Inai koua gauna be taunimanima edia kara dika gwauatao gabuna. \v 18 Ma golo, hama dekenai umui botaia gauna dekena amo kerubi aneru rua danu do umui karaia. Inai kerubi rua be Maua ena koua gauna ena duduna duduna dekenai do umui koroa kau. \v 19 Koua gauna ena duduna ta dekenai be kerubi aneru ta do umui atoa, ma duduna ta dekenai kerubi aneru ma ta do umui atoa. Koua gauna bona kerubi ruaosi be golo tamona dekena amo do umui karaia, do idia gau tamona, parara lasi. \p \v 20 “Inai kerubi aneru ruaosi, kara dika gwauatao gabuna duduna duduna dekenai idia noho, ese idia hanina dekena amo koua gauna idia hunia bamona, bona inai kerubi ruaosi ese ta ta dekenai edia vairana idia itaia noho. \v 21 Unai Nadi Palaka rua be Maua lalonai do umui udaia, bona koua gauna be Maua ena latanai do umui atoa, umui koua. \v 22 Unuseni, Maua ena koua gauna, kara dika gwauatao gabuna ena ataiai, kerubi aneru edia huanai, lau ese unai gabu dekenai oi danu do ita hedavari, bona oi dekenai lauegu Taravatu do lau hadibaia. Bona oi ese inai Taravatu ibounai Israela taudia dekenai do oi henia. \s1 Dirava dekenai henia beredi (paraoa) ena pata helagana \p \v 23 “Pata ta danu do umui karaia, akasia au dekena amo do umui karaia. Iena lata be 88 sentamita, bona iena lababa be 44 sentamita, iena ataiai be 66 sentamita. \v 24 Golo namo momokani dekena amo do umui koua, bona pata ena hetoana be golo dekena amo do umui hagegea, herahera bamona. \p \v 25 “Pata ena isena do umui habadaia 8 sentamita dekenai, bona inai isena be golo dekena amo do umui koua. \v 26 Pata do umui huaia totona rini ibounai 4 do umui karaia, bona pata ena kona 4, aena gabudia dekenai rini do umui kwatua auka. \v 27 Inai rini be pata ena isena kahirakahira do umui kwatua auka, bona inai rini edia lalonai be pata huaia audia do idia toia vareai. \v 28 Inai pata huaia audia be akasia au dekena amo do umui karaia, bona golo dekena amo do umui koudia. \p \v 29 “Pata dekenai atoa gaudia danu, mereki, kapusi, disi, bona uro, uaina boubou totona gaudia, be golo namo momokani dekena amo do umui karaia. \v 30 Pata be Taravatu Maua ena vairana dekenai do umui atoa. Bona nega ibounai pata ena latanai, paraoa helagana do umui atoa hegaegae, lauegu vairana dekenai. \s1 Lamepa dogoatao gauna \p \v 31 “Lamepa dogoatao gauna ta danu golo namo herea dekena amo do umui karaia. Iena badina bona iena du be golo, hama dekenai idia botaia gauna, dekena amo do umui karaia. Iena lamepa udaia kapusi, mai edia herahera toana gaudia, ibounai be golo tamona dekena amo do umui karaia. \v 32 Iena rigi be ibounai 6, kahana toi, kahana toi. \v 33 Inai rigi ta ta ibounai be mai edia herahera toi, edia toana be alamono au huahua bamona. \v 34 Lamepa ena du danu be mai ena herahera, herahera 4, edia toana be alamono au huahua bamona danu. \v 35 Rigi rua rua dekenai danu be rau maragidia ta ta do umui koroa, rigi rua, rau ta, rigi rua, rau ta, bona rigi rua, rau ta, rigi edia henuna kahadia dekenai. \v 36 Inai rigi ibounai bona herahera raudia ibounai be lamepa dogoatao gauna danu golo tamona dekena amo do umui koroa karaia. \p \v 37 “Bona lamepa ibounai 7 do umui karaia, du bona rigi edia duduna ta ta dekenai do umui udaia. Edia diari be vairana kahanai do umui poinia, Dubu ena lalona do idia hadiaria. \v 38 Lamepa hagoevaia gaudia bona momoru udaia mereki ibounai danu be golo namo herea dekena amo do umui karaia. \v 39 Inai lamepa dogoatao gauna, mai ena kohu ibounai totona umui gaukaralaia golo ena metau be ibounai 35 kilogaram. \v 40 Do umui itaia namonamo, inai gau ibounai be lauegu palani hegeregerena momokani do umui karaia. Inai egu palani be ororo dekenai lau hedinaraia vadaeni oi dekenai.” \c 26 \s1 Palai Dubu helagana \p \v 1 Lohiabada ese ma Mose ia hamaoroa ia gwau, “Palai Dubu ta do umui karaia lau totona. Dabua auka, bona namo herea ibounai 10 dekena amo do umui karaia, edia kala be bulu, bona kakakaka, bona kakakaka sisina. Herahera dalana diba tauna ta ese inai dabua ibounai edia latanai kerubi aneru edia laulau do ia turia namonamo. \v 2 Inai dabua 10 ibounai edia bada be hegeregere. Edia lata be 12 mita, bona edia lababa be mita rua. \p \v 3 “Dabua ibounai 5 do umui turia hebou, vadaeni dabua tamona, latana, do ia lao. Ma dabua 5 do umui turia hebou, vadaeni dabua tamona, latana, gunana hegeregerena, ma do ia lao. \v 4 Dabua, iena kala bulu dekena amo be rini momo do umui karaia, inai dabua latadia rua do umui haboua tamona totona. Rini ibounai be inai dabua latadia edia isena dekenai do umui kwatua kau. \v 5 Inai rini 50 be dabua ginigunana ena isena dekenai do umui kwatua, ma inai bamona danu rini 50 be dabua iharuana ena isena dekenai do umui kwatua. \v 6 Ma umui ese kimai 50 be golo dekena amo do umui karaia. Unai kimai 50 be inai dabua badadia ruaosi edia rini do idia vareai. Unai dekena amo unai dabua badadia ruaosi be do umui hakapua tamona, vadaeni dubu tamona do ia lao. \p \v 7 “Inai murinai dabua badana ta do umui karaia, lauegu Palai Dubu do umui koua totona. Inai dabua badana be nanigosi huina dekena amo karaia dabua ibounai 11 dekena amo do umui karaia. \v 8 Inai dabua 11 edia bada be tamona, edia lata be 13 mita, bona edia lababa be mita rua. \v 9 Inai dabua 5 do umui turia hebou, dabua latana ta do ia lao. Ma dabua 6 danu be do umui turia hebou, dabua latana ta do ia lao. Dabua namba 6 be do umui lokua, ia ese Palai Dubu ena vairana do ia koua totona. \v 10 Inai dabua latana ginigunana ena isena dekenai dabua rini ibounai 50 do umui kwatua, bona dabua latana iharuana ena isena dekenai danu unai bamona rini 50 do umui kwatua. \v 11 Kimai ibounai 50, be auri laboralabora dekena amo do umui karaia, bona unai dabua latadia ruaosi be kimai 50 dekena amo do umui hakapua, vadaeni dabua tamona do ia lao. \v 12 Vadaeni inai dabua latana ena noho kava dabua mita tamona be lauegu Palai Dubu ena murina kahana dekenai do ia taua dae. \v 13 Inai Palai Dubu koua dabua ena lata ese Palai Dubu ena lata do ia hanaia 50 sentamita dekenai kahana bona kahana dekenai. Unai dainai koua dabua ese Palai Dubu do ia koua momokani. \p \v 14 “Bona umui ese Palai Dubu ena guhi rua do umui karaia, ta be mamoe tau ena kopina, ena kala kakakaka, bona ta be davara ena boromakau, rui, ena kopina dekena amo. Inai be ataiai momokani ena guhi. \p \v 15 “Palai Dubu ena haba turia ta ta be akasia audia stadi rua dekena amo do umui karaia, mai edia padana audia, vadavada ena toana bamona. \v 16 Inai akasia audia stadi edia lata be 4 mita, bona haba turia edia padadia dekenai idia noho audia edia lata be 66 sentamita. \v 17 Inai akasia au stadi ta ta ibounai be do idia lata sisina, vadaeni idia ta ta be siliva maua ta ta lalonai do idia gini, haba turia hagoadaia totona. Inai akasia au stadi ibounai do umui utua neganai, ibounai edia lata be tamona. \p \v 18 “Inai haba turia, vadavada bamona gaudia, ibounai 20 be Palai Dubu ena diho kahana habana dekenai do umui haginia. \v 19 Siliva dekena amo maua 40, mai edia matudia do umui karaia. Inai matudia ta ta lalonai stadi ta ta do idia gini. Inai maua rua be haba turia ta ta henunai do idia noho, stadi hagoadaia, bona stadi do idia marere lasi totona. \p \v 20 “Palai Dubu ena mirigini kahana habana dekenai danu be haba turia ibounai 20 do umui haginia. \v 21 Inai haba turia ta ta ibounai edia henunai be siliva maua rua do umui atoa. \p \v 22 “Palai Dubu ena dina diho kahana habana dekenai haba turia ibounai 6 do umui haginia. \v 23 Bona iena kona ruaosi dekenai haba turia rua do umui haginia. \v 24 Inai kona haba turia ruaosi be henuna kahanai do umui kwatua auka. Bona atai kahanai be rini dekena amo do umui kwatua hebou auka. Kona ruaosi be unai bamona do umui haginia. \v 25 Unai dainai Palai Dubu ena murina kahanai habana ena haba turia ibounai be 8, bona siliva maua ibounai be 16, maua rua be haba turia ta ta edia henunai do idia noho. \p \v 26 “Reirei latadia danu be akasia audia dekena amo do umui karaia, ibounai 5 be Palai Dubu ena mirigini kahana habana dekenai, \v 27 ma ibounai 5 be Palai Dubu ena diho kahana habana dekenai, bona ibounai 5 be Palai Dubu ena dina diho kahana habana dekenai. \p \v 28 “Inai reirei latadia, haba ena huanai ia kwatua gaudia, be do idia lata, edia lata be haba ena lata hegeregere momokani. \v 29 Haba turia ibounai be golo dekenai do umui koua, bona golo rini do umui kwatua, inai reirei latadia do idia dogoatao totona. Unai reirei latadia danu be golo dekena amo do umui koua. \v 30 Palai Dubu be do umui haginia namonamo, iena toana be lau ese ororo dekenai oi dekenai lau hedinaraia laulau ena toana hegeregerena. \p \v 31 “Koua dabua helagana ta danu do umui karaia Palai Dubu ena lalonai do ia noho totona. Inai dabua be mamoe huina dekenai do umui karaia, iena kala be bulu, kakakaka, bona kakakaka sisina. Bona kerubi aneru edia laulau be dabua latanai do umui turia namonamo. \v 32 Koua dabua helagana be du 4 dekenai do umui taua dae. Du ibounai 4 be akasia audia dekena amo do umui karaia. Inai du be golo dekena amo do umui koua. Bona unai du be siliva maua 4 edia matudia lalonai do umui haginia. Kimai haida golo dekenai do umui karaia, bona du edia latanai kimai do umui kwatua kau. \p \v 33 “Vadaeni koua dabua helagana be golo kimai dekenai do umui taua dae. Taravatu Maua be koua dabua helagana ena murinai do umui atoa, Helaga Herea Gabuna lalonai. Inai koua dabua helagana ese Helaga Gabuna, bona Helaga Herea Gabuna do ia hapararaia. \p \v 34 “Taravatu Maua ena latanai, iena koua gauna, kara dika ena gwauatao gabuna, do umui atoa, Helaga Herea Gabuna ena lalona dekenai. \p \v 35 “To pata be Helaga Gabuna lalonai do umui atoa, Palai Dubu ena mirigini kahana dekenai. Lamepa dogoatao gauna be Palai Dubu ena diho kahana dekenai do umui atoa. \p \v 36 “Palai Dubu ena iduara dekenai koua dabua do umui karaia. Koua dabua ena latanai toana namona herahera do umui turia namonamo. \v 37 Koua dabua dogoatao totona, be akasia audia du ibounai 5 do umui haginia, mai edia golo kimai. Inai du be golo dekena amo do umui koua. Inai du be edia lalonai do idia gini totona, maua 5 do umui karaia, auri laboralabora dekena amo.” \c 27 \s1 Boubou helaga gabua totona patana \p \v 1 Lohiabada ese Mose dekenai ma ia hereva, ia gwau, “Umui ese akasia audia dekena amo boubou patana ta, boubou gabua totona gauna, do umui karaia. Iena lata be mita rua, 20 sentamita, ma iena lababa danu be mita rua, 20 sentamita, bona iena ataiai be mita ta, 30 sentamita. \v 2 Boubou patana ena latanai doa 4 do umui koroa, iena kona 4 dekenai. Inai doa be pata danu au tamona dekena amo do umui karaia. Boubou patana ena kopina ibounai be auri laboralabora dekena amo do umui koua momokani. \v 3 Lahi kahu udaia uro bona sipeidi maragidia bona disi bona foka bona lahi huaia kapusi be auri laboralabora dekena amo do umui karaia. \p \v 4 “Auri laboralabora dekena amo lahi au rakuraku gabua patana ta, mai ena matuna momo, reke bamona gauna, do umui karaia. Inai reke bamona patana ena kona 4 dekenai auri laboralabora rini 4 do umui kwatua auka. \p \v 5 “Inai reke bamona patana be henuna kahanai, boubou patana ena aena 4 dekenai do umui kwatua auka, aena edia huana dekenai. \v 6 Akasia audia dekena amo boubou patana huaia audia do umui karaia, bona auri laboralabora dekena amo do umui koua. \v 7 Bona inai audia be rini, pata ena kahana kahana dekenai idia kwatua noho gaudia, edia lalonai do umui toia vareai, pata be do umui huaia totona. \p \v 8 “Inai boubou patana be maua bamona do umui karaia, reirei palakadia dekena amo do umui koua, to iena lalona kahanai au o reirei be lasi. Gau ibounai be do umui karaia, ororo dekenai laulau oi dekenai lau hedinaraia hegeregerena. \s1 Palai Dubu ia hagegea koua dabua \p \v 9 “Palai dubu koua hagegea totona, koua dabua badana do umui karaia, dabua namodia dekena amo. Diho kahana dekenai koua dabua ena lata be 44 mita. \v 10 Auri laboralabora du ibounai 20 ese inai diho kahana koua dabua do idia dogoatao. Inai du be auri laboralabora maua 20 edia lalonai do idia gini. Du edia latanai siliva dekenai umui karaia ba be do umui kwatua kau, bona inai siliva ba dekenai koua dabua taua dae totona siliva kimai momo do umui kwatua kau. \p \v 11 “Mirigini kahana koua dabua danu be diho kahana koua dabua hegeregerena do umui karaia. \p \v 12 “Dina ia diho kahana ena koua dabua, ena lata 22 mita do umui karaia. Du ibounai 10, mai edia auri laboralabora maua 10 danu do umui karaia. Inai maua be mai edia matudia, du idia gini gabudia. \v 13 Palai Dubu ena dina daekau kahanai danu ena koua dabua ena lata be 22 mita. Inai kahana koua dabua lalonai be raka vareai iduara ia noho. \p \v 14 “Iduara ena kahana ta dekenai du toi, mai lalonai idia gini maua, do umui atoa, bona inai du dekenai koua dabua, iena lata 6 mita, 60 sentamita do umui taua dae. \v 15 Ma iduara ena kahana dekenai du ma toi mai edia maua do umui atoa, bona idia dekenai koua dabua, iena lata 6 mita 60 sentamita do umui taua dae. \p \v 16 “Ma iduara danu be sibona mai ena koua dabua, dabua namo herea, ena lata be 9 mita. Iena dabua be mamoe huina, namo herea gauna, ena kala be bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka. Herahera danu be inai koua dabua ena latanai do umui turia namonamo. Inai koua dabua be du 4, mai edia maua 4, edia latanai do umui taua dae. \p \v 17 “Palai Dubu ia koua hagegea koua dabua maguna ena du ibounai be mai edia siliva ba, siliva kimai, bona lalonai idia gini maua danu, auri laboralabora dekena amo karaia gaudia. \v 18 Inai koua dabua badana ena lata be 44 mita, iena lababa be 22 mita, bona iena ataiai be mita rua, 20 sentamita. Koua dabua be dabua namo herea dekena amo do umui karaia, bona du idia gini lalonai maua be auri laboralabora gaudia. \p \v 19 “Palai Dubu lalonai kohu ibounai be auri laboralabora dekena amo do umui karaia. Palai Dubu ena varo edia ikoko, bona Palai Dubu ia hagegea koua dabua ena varo edia ikoko ibounai danu be auri laboralabora dekena amo do umui karaia. \s1 Lamepa naria namonamo dalana \p \v 20 “Israela taudia do oi hamaoroa, olive huahua ena oela namo herea momokani lamepa totona do idia mailaia, lamepa be nega ibounai do idia gabua totona. \v 21 Lauegu Palai Dubu lalonai be Arona mai ena natuna tau danu ese lamepa do idia atoa, Taravatu Maua ia hunia noho koua dabua helagana ena vairana kahana dekenai. Bona Arona, mai ena natuna tau ese dina ibounai lamepa dekenai oela do idia bubua, vadaeni lamepa be adorahi ela bona dabai do ia diari. Inai taravatu be umui Israela taudia ese do umui naria ela bona hanaihanai, doko lasi.” \c 28 \s1 Hahelagaia taudia edia dabua \p \v 1 Lohiabada ese Mose ma ia hamaoroa, ia gwau, “Oiemu kakana Arona, mai iena natuna tau, Nadaba, bona Abihu, bona Eleasara, bona Itamara, be Israela taudia edia huanai do oi hakaua siri, egu hahelagaia taudia oi ese do oi halaodia totona. \v 2 Oiemu kakana Arona ena dabua helagadia danu do oi karaia namonamo, ia ese mai mataurai toana, bona mai hairaina danu do ia noho totona. \v 3 Diba momo taudia, lau ese aonega lau henidia vadaeni taudia, do oi oda henia, idia ese Arona totona dabua do idia karaia. Vadaeni ia be do ia helaga, bona lauegu hahelagaia tauna do ia lao. \p \v 4 “Inai bamona dabua do idia karaia: Kemena dekenai atoa dabua maragina, dabua helagana ta, ladana epodi, dabua latana ta, epodi ena henunai atoa gauna, sioti ta, mai ena herahera gauna, kwara kumia gauna, bona gaba gauna. Inai dabua helagadia be oiemu kakana Arona mai ena natuna tau totona do umui karaia, idia ese lauegu hahelagaia taudia edia gaukara do idia karaia totona. \v 5 Inai dabua do idia turia taudia ese golo, bona dabua namodia idauidau, edia kala be bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani, do idia hatua, bona mogea, bona do idia karaia namonamo. \s1 Epodi \p \v 6 “Inai dabua helagana, epodi, be dabua turia diba momo taudia ese do idia karaia. Golo varo, bona dabua namodia, dabua aukadia, edia kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani dekena amo do idia karaia. \v 7 Epodi ena ataiai kona ruaosi dekenai be varo rua do idia turia kau. Inai varo rua be tau ena pagana gabuna dekenai idia lao, epodi do ia kwatua namonamo totona. \v 8 Gaba gauna danu be epodi idia karaia gaudia hegeregerena dekena amo do idia karaia, golo bona dabua namona, ena kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Gaba be epodi ena kahana ta, dabua tamona. \p \v 9 “Onuku nadidia rua do umui abia, bona edia latanai Iakobo ena natuna ibounai 12 edia ladana do umui torea. \v 10 Ladana 6 be nadi ta dekenai do umui torea, ma ladana 6 be nadi ma ta dekenai do umui torea. Vara guna natuna ena ladana do umui torea guna, ela bona gabeai ia vara natuna, namba 12, be dokona dekenai do umui torea. \v 11 Inai gaukara be nadi dekenai revareva ia utua diba momo tauna dekenai do umui henia. Ia ese inai nadi ruaosi dekenai Iakobo ena natuna ibounai edia ladana do ia torea. Bona golo dekena amo nadi do idia dogoatao gabudia rua do ia karaia, mai herahera toana danu do ia koroa. \v 12 Inai nadi ruaosi be epodi ena varo ruaosi, paga gaudia, dekenai do umui kwatua kau, vadaeni inai nadi ese Israela ena iduhu 12 edia toana do idia lao. Inai dala dekenai Arona ese iena pagana dekenai edia ladana do ia huaia, bona Lohiabada ese iena bese taudia do ia laloatao noho nega ibounai. \v 13 Nadi edia isena be golo dekenai do umui hagegea, golo be mai herahera toana do umui koroa. \v 14 Bona golo namo herea danu do umui mogea, vadaeni golo varo rua do umui karaia, Unai golo varo ruaosi be inai nadi edia isena golo danu do umui kwatua tamona. \s1 Kemena ena dabua maragina \p \v 15 “Hahelagaia Tauna Badana ena kemena dabua maragina do umui karaia. Inai dabua be Dirava ena ura davaria totona gauna. Epodi umui karaia dabua hegeregerena dekena amo, inai kemena dabua danu do umui karaia, epodi ena turia herahera hegeregerena danu do umui karaia. \v 16 Kemena dabua ena lata be 44 sentamita, bona iena lababa be 22 sentamita. Dabua ena huana momokani dekenai do umui lokua, vadaeni ia be poketi badana ta hegeregerena, iena lata be 22 sentamita, iena lababa danu 22 sentamita. \v 17 Dabua ena latanai davana bada herea nadi ibounai 12, laini 4 dekenai do umui turia kau. Laini ginigunana dekenai be sadio, topasio, bona barekete nadi do umui turia kau. \v 18 Laini iharuana dekenai be samaragi, sapairo, bona vasiga nadi do umui turia kau. \v 19 Laini ihatoina dekenai be huakinto, akate bona ametuso nadi do umui turia kau. \p \v 20 “Laini namba 4 dekenai be berulio, onuku bona iasipa nadi do umui turia kau. Inai nadi ibounai be golo, mai herahera toana danu dekena amo do idia hagegea namonamo.\f a \fr 28.20 \ft Inai be davana bada nadi 12, hairai bada gaudia, edia ladadia.\f* \p \v 21 “Inai nadi 12 ta ta ibounai dekenai Iakobo ena natuna ta ta edia ladana do umui torea, Israela ena iduhu ta ta ibounai edia toana be unai. \p \v 22 “Kemena dabua totona, golo namo herea do umui mogea namonamo, bona seini rua varo bamona, do umui karaia, idia ese dabua be kemena dekenai do idia kwatua totona. \v 23 Golo rini rua do umui karaia, bona kemena dabua ena ataiai kona ruaosi dekenai do umui kwatua kau. \v 24 Inai golo seini ruaosi be inai golo rini ruaosi dekenai do umui kwatua kau. \v 25 Inai golo seini edia duduna be epodi ena rini dogoatao golo herahera gaudia ruaosi dekenai do umui kwatua. Inai dekena amo kemena dabua be epodi ena paga varo ruaosi dekenai do umui kwatua kau. \p \v 26 “Ma rini rua golo dekena amo do umui karaia, bona kemena dabua ena henuna kona ruaosi dekenai do umui kwatua, kemena dabua ena murina kahanai, bona epodi kahirakahira. \v 27 Bona rini rua golo dekena amo ma do umui karaia, bona epodi vairanai, ena paga dogoatao gaudia dekenai do umui turia kau, gaba gauna kahirakahira. \v 28 Vadaeni kemena dabua ena rini ruaosi, bona epodi ena rini ruaosi do umui kwatua hebou, bulu varona dekena amo. Inai dala dekenai kemena dabua be epodi ena gaba gauna do ia kamokau, do idia marere kava lasi. \p \v 29 “Arona be Helaga Herea Gabuna ia raka vareai neganai, inai kemena dabua, Israela ena iduhu edia ladana ia torea gauna, do ia kwatua. Vadaeni inai dekena amo lau Lohiabada ese egu bese do lau laloatao hanaihanai. \v 30 Bona inai nadi ruaosi, Dirava ena ura davaria gaudia be kemena dabua lalonai do oi udaia. Vadaeni Arona be Helaga Herea Gabuna, lau noho gabuna, do ia raka vareai neganai, ia ese inai nadi ruaosi do ia abia lao. Inai negadia ibounai inai kemena dabua do ia kwatua, vadaeni lauegu ura Israela taudia totona be do ia davaria diba. \s1 Hahelagaia taudia edia dabua haida \p \v 31 “Epodi ena henunai atoa dabua latana be dabua ena kala bulu dekena amo do umui karaia. \v 32 Dabua ena huanai be matuna do umui karaia, kwarana atoa gabuna be unai. Bona matuna ena isena danu do umui turia namonamo, do ia darea garina. \v 33 Inai dabua latana ena henuna isena dekenai herahera namodia do umui turia, edia toana be apolo huahua bona edia kala be bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Inai apolo edia huanai be golo gaba maragidia do umui turia kau. \v 34 Golo gaba ta, apolo huahua ta, golo gaba ta, apolo huahua ta, unai bamona do idia turia karaia, ela bona dabua latana ena isena herahera idia karaia haorea. \v 35 Arona ese iena gaukara helaga ia karaia negadia ibounai,inai dabua latana do ia kwatua. Vadaeni ia be lau kahirakahira, Helaga Herea Gabuna dekenai ia mai, o bema inai Gabu ia rakatania neganai, taunimanima ese golo gaba edia regena do idia kamonai. Bema Arona be inai bamona ia karaia lasi neganai ia be do ia mase. \p \v 36 “Bona umui ese golo namo herea dekena amo medolo ta do umui karaia. Medolo ena latanai inai bamona hereva do umui torea, ‘Helaga, Lohiabada Ena.’ \v 37 Vadaeni varo, ena kala bulu do umui abia, bona medolo be kwara gauna ena vairana dekenai do umui kwatua kau. \v 38 Inai kwara gauna mai ena medolo be Arona ena kwarana dekenai do ia noho. Badina inai dekena amo Israela taudia edia boubou gaudia be lau Lohiabada ese do lau abia dae. Bona bema Israela taudia ese edia boubou idia henia kerere neganai, Arona ese edia kerere ena davana do ia karaia. \p \v 39 “Arona ena sioti be dabua namo herea dekena amo do umui hatua karaia. Bona iena kwara kumia gauna danu be dabua namona momokani dekena amo do umui karaia. Iena gaba gauna mai herahera namodia danu do umui turia karaia. \p \v 40 “Arona ena natuna tau edia sioti, gaba gaudia, bona kwara gaudia danu do umui karaia, taunimanima edia vairanai edia toana be mai hairaina totona. \v 41 Bona Mose e, oi ese inai dabua ibounai be oiemu kakana Arona bona iena natuna tau dekenai do oi atoa. Bona olive dehoro be idia edia latanai do oi bubua, dagi helagana do idia abia, bona lauegu hahelagaia taudia edia gaukara do idia abia totona. \p \v 42 “Idia edia piripou danu, be dabua auka gaudia, gabana dekena amo ela bona mamuna dekenai, edia hemarai do ia hedinarai lasi totona. \v 43 Arona bona iena natuna tau ibounai ese Palai Dubu idia raka vareai, o Helaga Gabuna lalonai pata helagana kahirakahira idia lao neganai, inai bamona piripou do idia karaia noho. Bema inai bamona idia karaia lasi neganai, idia be kerere, bona idia be do idia mase. Nega ibounai hanaihanai Arona bona iena tubuna taudia ese inai taravatu do idia badinaia.” \c 29 \s1 Mose ese hahelagaia taudia ia hahelagaia \p \v 1 Lohiabada ma ia hereva, ia gwau, “Arona bona iena natuna tau do oi hahelagaia egu hahelagaia taudia edia gaukara totona, bona inai bamona do oi karaia: Boromakau tau ta bona mamoe tau rua, edia tauanina namo herea sibona gaudia, do oi abia. \v 2 Bona uiti ena paraoa namo herea momokani do oi abia. Paraoa dekenai hatubua gauna do oi atoa lasi. Inai paraoa haida dekena amo beredi do oi karaia, bona inai paraoa haida be olive dehoro danu do oi mikisi. Inai dekena amo beredi ma do oi karaia. Bona paraoa haida dekena amo bisikesi haida do oi karaia, bona olive dehoro dekena amo bisikesi do oi dahua. \v 3 Inai beredi bona bisikesi be bosea ta dekenai do oi udaia, bona unai boromakau bona mamoe be boubou totona oi henia neganai, beredi bona bisikesi danu be lau dekenai do oi henia. \p \v 4 “Vadaeni Arona bona iena natuna tau be Palai Dubu ena iduara dekenai do oi hakaua mai. Iduara ena badinai oi ese idia do oi hadigua. \v 5 Unai murinai dabua helagadia be Arona dekenai do oi atoa. Sioti, epodi, dabua latana, epodi ena henunai atoa gauna, kemena dabua, bona gaba gauna, ibounai be Arona dekenai do oi atoa. \v 6 Kwara gauna danu ia dekenai do oi atoa, bona medolo helagana danu be kwara gauna dekenai do oi kwatua kau. ‘Helaga, Lohiabada ena’ be unai medolo dekenai idia torea vadaeni. \p \v 7 “Vadaeni hahelagaia taudia hahelagaia totona ena dehoro, be Arona ena kwarana dekenai do oi bubua, do ia helaga. \p \v 8 “Arona ena natuna tau danu do oi hakaua mai, bona edia sioti dabua idia dekenai do oi atoa. \v 9 Edia gabana dekenai gaba gaudia do oi kwatua, bona kwara gaudia edia kwarana dekenai do oi atoa. Inai bamona be Arona bona iena natuna tau do oi hahelagaia. Idia bona edia tubuna taudia ese lauegu hahelagaia taudia edia gaukara do idia karaia ela bona hanaihanai. \p \v 10 “Vadaeni, boromakau tau do oi hakaua lao, Palai Dubu ena vairana dekenai. Arona bona iena natuna tau ese edia imadia be boromakau ena kwarana dekenai do idia atoa. \v 11 Unai neganai Lohiabada ena vairanai, boromakau do oi alaia, Palai Dubu ena iduara badibadinai. \v 12 Vadaeni boromakau ena rarana sisina oiemu ima kwakikwakina dekenai do oi abia, bona rara be boubou patana ena doadia dekenai do oi dahua. To rara ena orena be pata ena badina dekenai do oi bubua. \v 13 Unai neganai oi ese bogarauna ena digara, asena ena kahana badana, bona nadinadina mai ena digara danu, be boubou patana dekenai do oi gabua, lauegu boubou totona. \v 14 To boromakau ena vamuna, bona ena kopina, bona ena kukuri be kamepa ena murimurinai do oi gabua. Inai be kara dika kokia totona ena boubou. \p \v 15 “Unai murinai mamoe tau ta do oi abia, bona Arona, mai iena natuna tau danu ese edia imana be mamoe ena kwarana dekenai do idia atoa. \v 16 Vadaeni mamoe do oi alaia, iena rarana do oi abia, bona boubou patana ena kahana 4 dekenai inai rara do oi negea lao. \v 17 Mamoe do oi utua kahana ta ta. Iena bogarau bona iena imana bona aena do oi huria, ma idia danu be iena vamuna bona kwarana danu do oi haboua. \v 18 Idia ibounai be boubou patana ena latanai do oi gabua. Inai be Lohiabada dekenai boubou ia gabua gauna. Lau Lohiabada ese inai boubou ia gabua ena bonana namona lau kamonai neganai, be lau moale. \p \v 19 “Mamoe tau ma ta do oi abia, bona Arona, mai iena natuna tau danu ese edia imana be mamoe ena kwarana dekenai do idia atoa. \v 20 Vadaeni mamoe do oi alaia, iena rarara sisina do oi abia, bona Arona mai ena natuna tau edia taiana idibana edia rini atoa gabuna dekenai inai rara do oi dahua. Ma edia imana kwakikwaki badana, bona aena kwakikwaki badana danu inai rara dekenai do oi dahua. Rara ena orena be boubou patana ena kahana 4 dekenai do oi negea lao. \v 21 Vadaeni boubou patana dekenai ia noho rara sisina bona dehoro helagana haida do oi abia, Arona, mai ena dabua danu, bona iena natuna mai edia dabua danu dekenai inai rara bona dehoro do oi negea lao. Inai bamona oi karaia neganai, Arona, mai ena natuna tau, bona edia dabua danu be lau totona do idia helaga momokani. \p \v 22 “Inai mamoe tau ena digarana do oi utua bona abia, badina inai be hahelagaia taudia do oi hahelagaia ena boubou. Iuna ena digara, bogarau ena digara, asena ena kahana badana, bona nadinadi mai ena digara danu, bona ena idiba mamuna ena vamu danu. \v 23 Unai bosea mai ena beredi idauidau, mai hatubua gaudia lasi, lau Lohiabada dekenai idia henia gaudia dekena amo beredi ta ta do oi abia. Mai olive dehoro danu idia gabua gauna ta, bona mai olive dehoro lasi idia gabua gauna ta, bona bisikesi ta. \v 24 Vadaeni inai vamu bona paraoa gaudia be Arona bona iena natuna tau dekenai do oi henia, edia imadia dekenai do idia dogoatao, lau Lohiabada egu vairanai inai boubou gaudia do idia davea. \p \v 25 “Unai murinai, idia dekena amo inai aniani gaudia do oi abia, bona boubou patana dekenai do oi gabua, unai idia gabua vadaeni vamu boubou gauna danu. Inai ibounai be do umui gabua hebou, bona bonana namo herea lau Lohiabada egu vairana dekenai do ia lao. \p \v 26 “Vadaeni oi ese Arona ia hahelagaia mamoe ena kemena do oi abia, bona lau Lohiabada egu vairana dekenai do oi davea, lau dekenai oi henia ena toana. Oi ese inai kemena vamuna do oi ania diba. \p \v 27 “Hahelagaia taudia do oi hahelagaia neganai, oi ese mamoe ena kemena bona mamuna ena vamu do oi abia, boubou do oi halaoa, bona lau Lohiabada egu vairanai do oi davea. Bona inai murinai inai vamu be hahelagaia taudia dekenai do oi henia, do idia ania. \v 28 Vadaeni lau Lohiabada lau gwau, ‘Israela taudia ese edia laloa namona boubou lau dekenai idia henia negadia ibounai, inai kemena bona mamuna ena vamu be hahelagaia taudia ese do idia ania.’ \p \v 29 “Arona be do ia mase neganai, iena dabua helagadia be iena natuna tau dekenai do idia henia. Bona Arona murinai, iena tubuna taudia be hahelagaia taudia edia gaukara totona idia hahelagaia neganai, inai Arona ena dabua do idia atoa. \v 30 Arona ena natuna, Arona ena hahelagaia gaukara ena gabu ia abia tauna ese inai dabua be dina 7 lalonai do ia atodia. Bona inai dina 7 lalonai, ia ese egu Palai Dubu lalonai do ia raka vareai, bona gaukara helaga be Helaga Herea Gabuna dekenai do ia karaia. \p \v 31 “Arona mai ena natuna tau oi hahelagaia neganai, unai mamoe, boubou gauna, be helaga gabuna ta dekenai do oi nadua. \v 32 Vadaeni Arona, mai ena natuna tau ese unai vamu bona bosea lalonai idia noho paraoa gaudia danu do idia ania, Palai Dubu ena iduara badibadinai. \p \v 33 “Inai hahelagaia taudia oi hahelagaia neganai, boubou oi henia aniani gaudia, kara dika kokia totona gaudia, be do idia ania. Hahelagaia taudia sibona ese inai aniani idia ania diba, badina idia helaga. Taunimanima kavakava do idia ania lasi. \v 34 Bema inai vamu bona beredi be idia ania ore lasi ela bona dabai, inai be do idia ania lasi. Inai vamu be ia helaga. Unai dainai lahi dekenai do idia gabua ore momokani. \p \v 35 “Dina 7 lalonai, inai Arona mai ena natuna tau oi hahelagaia gaukara do oi karaia, lauegu oda hegeregerena momokani. \v 36 Dina ta ta ibounai oi ese boromakau boubouna do oi henia, kara dika kokia totona. Vadaeni inai boubou ese boubou patana do ia hagoevaia lauegu vairana dekenai. Unai murinai boubou patana dekenai olive dehoro do oi bubua, do ia helaga totona. \v 37 Oi ese boubou patana dekenai inai bamona do oi karaia dina 7 lalonai. Vadaeni boubou patana be lauegu momokani, bona taunimanima dekenai do ia helaga momokani, vadaeni bema tau ta o hahine ta, o gau ta be ia dekenai ia kamokau neganai, inai helaga ena siahu ese do ia hadikaia. \s1 Dina ibounai boubou gaudia \p \v 38 “Dina ibounai umui ese mamoe natuna rua, lagani ta hanaia lasi gaudia, be boubou patana dekenai do umui gabua, boubou totona. \v 39 Ta be dabai do umui gabua, ta be adorahi neganai do umui gabua. \v 40 Mamoe ginigunana danu be uiti ena paraoa namona, ena metau kilogaram ta, olive dehoro lita ta danu ia mikisi gauna do umui gabua, boubou totona. Uaina lita ta danu do umui bubua, boubou totona. \p \v 41 “Adorahi neganai mamoe iharuana be do umui gabua, bona dabai umui gabua mamoe danu umui henia paraoa, dehoro bona uaina edia bada hegeregerena ma do umui henia unai adorahi boubou totona. Inai aniani boubouna, lau Lohiabada dekenai umui henia gauna ena bonana namona lau kamonai neganai, be do lau moale. \p \v 42 “Inai lahi dekenai idia gabua boubou be vaira neganai ibounai doko lasi do umui karaia Palai Ruma ena iduara badibadinai, lau Lohiabada egu vairana dekenai. Inai gabu dekenai lau ese umui, lauegu bese danu do lau hedavari, bona umui dekenai do lau hereva. \v 43 Unuseni lau ese Israela taudia dekenai do lau hedinarai, bona lauegu hairaina ese inai gabu do ia hahelagaia. \p \v 44 “Vadaeni lau ese Palai Dubu bona boubou patana do lau hahelagaia, bona Arona mai ena natuna tau danu be do lau hahelagaia, hahelagaia taudia edia gaukara totona, \v 45 Lau be Israela taudia edia huanai do lau noho, bona lau be edia Dirava do lau lao. \v 46 Idia be do idia diba lau be Lohiabada, edia Dirava. Aigupito dekena amo be lau ese idia lau hakaua, idia edia huanai do lau noho totona. Lau inai Lohiabada, idia edia Dirava. \c 30 \s1 Muramura patana: Mai bonana namona muramura gabua totona gauna \p \v 1 “Pata helagana ta do umui karaia, muramura mai bonana namona gabua totona gauna. Akasia audia dekena amo do umui karaia. \v 2 Pata ena lata be 45 sentamita bona iena lababa danu be 45 sentamita, bona ena ataiai be 90 sentamita. Pata ena kona 4 dekenai be doa 4 do idia noho. Inai doa be pata danu au tamona dekena amo do idia karaia. \v 3 Pata ena kopina be golo namo herea dekena amo do umui koua, ena ataiai, ena kahana 4, bona ena doa 4 danu. Pata ena isena be golo herahera dekena amo do umui koua hagegea. \v 4 Rini rua be golo dekena amo do umui karaia, pata ena isena henunai inai rini do umui kwatua, ta pata ena kahana dekenai, ma ta pata ena kahana dekenai. Pata huaia totona au rua be inai rini rua lalonai do umui toia vareai. \v 5 Pata huaia audia rua be akasia audia dekena amo do umui karaia, bona golo dekena amo do umui koua. \p \v 6 “Helaga Herea Gabuna lalonai lasi, to koua dabua helagana kahirakahira, bona Taravatu Maua kahirakahira, inai muramura patana do umui atoa. Inai Maua ena koua gauna, kara dika gwauatao gabuna dekenai, be lau ese oi dekenai do ita hedavari. \p \v 7 “Dabai ibounai, lamepa do ia hagoevaia neganai, Arona ese mai bonana namona muramura unai pata ena latanai do ia gabua. \v 8 Adorahi neganai danu, lamepa do ia hadiaria neganai, Arona ese mai bonana namona muramura ma do ia gabua unai pata dekenai. Umui ese inai muramura gabua ena boubou be do umui karaia noho, doko lasi, ela bona hanaihanai. \v 9 Inai muramura patana ena latanai muramura idauna ta, gwaumaoro lau henia lasi gauna, do umui gabua lasi. Vamu gabua boubouna, paraoa o uaina boubouna do umui karaia lasi inai pata ena latanai. \p \v 10 “Lagani ta ta lalonai dina tamona dekenai, Arona ese muramura patana hagoevaia gaukara do ia karaia. Inai bamona karaia totona Arona ese kara dika kokia vamuna ena rara dekenai muramura patana ena doa 4 do ia dahua. Umui ese lagani ta ta ibounai hanaihanai inai muramura patana hagoevaia kara do umui karaia. Vadaeni inai muramura patana be do ia helaga momokani, lau Lohiabada dekenai.” \s1 Lohiabada ena Palai Dubu ena takisi moni \p \v 11 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 12 “Oi ese buka dekenai Israela taudia edia ladana do oi torea neganai, idia ta ta ibounai ese moni haida lau dekenai do idia henia. Bema idia henia lasi, unai ladana torea neganai, gorere dikana ese idia do ia hadikaia. \p \v 13 “Buka dekenai edia ladana idia torea vadaeni taudia ibounai ese moni hegeregere 5 kina be lau dekenai do idia henia, boubou totona. \v 14 Buka dekenai edia ladana idia torea taudia be mauri lagani 20 idia abia, bona lagani 20 idia hanaia taudia ibounai. Bona inai taudia ese inai moni lau dekenai do idia henia. \v 15 Kohu momo taudia ese unai moni do idia hanaia lasi, bona ogogami taudia ese unai moni do idia hamaragia lasi. Idia ibounai ese 5 kina lau dekenai do idia henia, edia kara dika davana totona, idia be do idia mase lasi totona. \v 16 Inai takisi moni Israela taudia dekena amo do oi gogoa, lauegu Palai Dubu do umui naria namonamo totona. Inai takisi moni be edia mauri naria totona ena davana, bona lau ese idia do lau laloa bona naria.” \s1 Huria totona disi ta, auri laboralabora gauna \p \v 17 Ma Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 18 “Disi ta, auri laboralabora dekena amo do umui karaia, ma pata ta, disi be ia latanai atoa gauna, be auri laboralabora dekena amo danu do umui karaia. Inai disi be Palai Dubu bona boubou patana edia huanai do umui atoa. Ranu be disi lalonai do umui bubua. \p \v 19 “Arona bona iena natuna tau ese inai ranu dekenai edia imadia bona aedia do idia huria. \v 20 Idia ese Palai Dubu do idia raka vareai neganai, o boubou patana dekenai aniani boubou gauna henia totona idia lao neganai, edia imadia bona aedia do idia huria, do idia mase garina. \v 21 Momokani idia ese edia imadia bona aedia do idia huria, do idia mase garina. Inai taravatu be idia bona edia tubuna taudia do idia naria ela bona hanaihanai.” \s1 Dehoro helagana \p \v 22 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 23 “Muramura namo herea do umui abia, muro ena ranu, iena metau be 6 kilogram. Bona kinamono pauda, mai bonana namona, ena metau 3 kilogram, bona kane, mai bonana namona, ena metau 3 kilogram. \v 24 Bona kasia auna ena pauda ena metau 6 kilogram do umui abia, ibounai edia metau be Helaga Gabuna ena sikele hegeregerena. Olive dehoro, ibounai 4 lita ma do umui bubua vareai.\f a \fr 30.24 \ft Muro, kinamono, kane, kasia. Inai be bonana namo muramura haida. Sikele be metau tohoa gauna.\f* \v 25 Inai muramura ibounai do umui mikisi, vadaeni dehoro helagana do ia lao. Do umui mikisi namonamo, muramura ia karaia tauna korikori ese ia karaia bamona, vadaeni dehoro helagana do umui halaoa. \p \v 26 “Inai dehoro helagana be Palai Dubu dekenai do umui bubua sisina sisina, Taravatu Maua dekenai danu do umui bubua, \v 27 pata dekenai danu, pata ena latanai gaudia danu, lamepa dogoatao gauna, mai ena kohu, bona muramura patana danu. \v 28 Boubou patana danu, boubou idia gabua gauna, mai ena kohu ibounai, bona ranu ena disi, mai ena patana. \v 29 Inai dala dekenai, inai gaudia ibounai do umui hahelagaia. Idia be lauegu momokani, bona taunimanima dekenai idia helaga momokani. Bema tau ta o hahine ta, o gau ta idia dekenai kamokau neganai, edia helaga ena siahu ese do ia hadikadia. \p \v 30 “Inai dehoro helagana be Arona mai ena natuna tau edia latanai do oi bubua, vadaeni hahelagaia taudia do oi halaodia, bona egu hesiai gaukara do idia karaia. \v 31 Vadaeni Israela taudia do oi hamaorodia, do oi gwau, ‘Inai be Lohiabada ena dehoro helagana, egu hesiai gaukara totona do umui gaukaralaia, vaira negadia ibounai. \v 32 Taunimanima, helaga dagi lasi taudia dekenai do umui bubua lasi, bona dehoro ta ia hegeregerena ta do umui karaia lasi. Ia be helaga, Dirava sibona ena, bona do umui gaukaralaia kava lasi. \v 33 Bema tau ta ese dehoro ia hegeregerena do ia karaia, o bema hahelagaia tauna lasi tauna ta dekenai ia gaukaralaia, unai tau be egu bese dekena amo do idia negea murimuri dekenai.’ ” \s1 Bonana namona kwalahu ena muramura \p \v 34 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Inai muramura mai edia bonana namodia edia pauda do umui abia, edia metau be tamona: Natapa, sekelete, kelebena bona libano.\f b \fr 30.34 \ft Natapa, sekelete, kelebena, libano. Inai be Heberu taudia edia muramura haida edia ladadia.\f* \v 35 Inai muramura ibounai do umui haboua, bona do umui mikisi namonamo. Damena danu do umui atoa vareai, umui mikisi nega tamona, do ia goevagoeva, bona do ia helaga. \v 36 Vadaeni umui mikisi gauna sisina do umui abia, bona do umui botaia ela bona ia be pauda momokani. Palai Dubu lalonai unai pauda sisina do umui abia vareai, bona Taravatu Maua ena vairana dekenai, lau noho gabuna dekenai, do umui atoa. Inai bonana namona kwalahu ena muramura pauda be helaga herea umui dekenai. \p \v 37 “Umui sibona gaukaralaia totona muramura pauda ta inai hegeregerena do umui karaia lasi. Ia be helaga momokani, lau Lohiabada sibona egu. \v 38 Bema tau ta ese muramura pauda inai bamona do ia karaia ia sibona ena, unai tau be egu bese dekena amo do idia negea murimuri dekenai.” \c 31 \s1 Palai Dubu ena kohu karaia taudia \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Lau ese Besalele, Uri ena natuna, Huru ena tubuna, Iuda ena iduhu tauna lau abia hidi vadaeni. \v 3 Lau ese Besalele dekenai egu Lauma ena siahu lau henia, vadaeni aonega bona diba bada bona laloa goada danu lau henia vadaeni, \v 4 golo, bona siliva bona auri labora do ia gaukaralaia totona. \v 5 Ma nadi namo herea, davana bada gaudia do ia utua ena aonega, bona au koroa ena aonega Basalele dekenai lau henia vadaeni. \p \v 6 “Lau ese danu Oholiaba danu lau abia hidi vadaeni. Ia be Ahisamaka ena natuna, Dano ena iduhu tauna. Oholiaba ese Besalele danu do idia gaukara hebou. Bona inai bamona gaukara diba taudia ibounai dekenai aonega lau henia vadaeni. Unai dainai umui lau hamaoroa vadaeni gaudia ibounai be idia ese do idia karaia diba, gaudia inai: \v 7 Palai Dubu, lau noho gabuna, Taravatu Maua, mai ena koua gauna, bona Palai Dubu lalonai idia noho gaudia ibounai, \v 8 pata helagana, mai ena kohu, bona lamepa dogoatao gauna, golo namo herea gauna, mai ena kohu ibounai, bona muramura patana, \v 9 boubou patana, vamu bouboudia idia gabua patana mai ena kohu ibounai, bona huria totona ranu ena disi, mai ena patana. \p \v 10 “Ma Arona mai ena natuna tau edia dabua namo herea, hahelagaia taudia edia gaukara idia karaia neganai idia atoa dabua, inai danu be inai aonega taudia ese do idia turia. \v 11 Ma dehoro helagana, bona mai bonana namona muramura ena pauda, Helaga Gabuna dekenai gaukaralaia gaudia danu be do idia karaia. Inai gaudia idia karaia neganai, oi dekenai lau oda vadaeni hegeregerena momokani do idia karaia.” \s1 Sabati Dina, laga-ani ena dinana \p \v 12 Lohiabada ese Mose ia oda henia, ia gwau, \v 13 “Israela taudia do oi hamaoroa, ‘Sabati Dina, egu laga-ani dinana do umui matauraia nega ibounai. Badina ia be toa ta, lau bona umui iseda huanai, ela bona hanaihanai. Sabati Dina ese umui dekenai ia hedinaraia, lau Lohiabada ese umui lau abia hidi, bona umui be lauegu bese korikori umui lao vadaeni. \p \v 14 “ ‘Umui ese inai laga-ani Dinana do umui matauraia, badina ia be helaga. Bema tau ta be inai Dina dekenai ia gaukara neganai, unai tau be do umui alaia mase. \v 15 Pura ibounai lalonai dina 6 umui gaukara diba, to dina namba 7 be lau sibona egu Dina helaga. Bema tau ta be inai Dina dekenai ia gaukara neganai, unai tau be do umui alaia mase. \v 16 Israela taudia ese inai Sabati Dina do idia matauraia ela bona hanaihanai, badina ia be umui ese lau danu gwauhamata taravatuna umui karaia ena toana. \v 17 Inai Dina be umui Israela taudia bona lau, iseda gwauhamata taravatuna ena toana. Bona inai gwauhamata taravatuna be do ia noho ela bona hanaihanai. Badina be lau Lohiabada ese dina 6 lalonai guba bona tanobada lau karaia, bona dina namba 7 dekenai lau gaukara lasi, to lau laga-ani.’ ” \s1 Taravatu nadi ruaosi \p \v 18 Dirava ese Sinai Ororo dekenai Mose ia hereva henia ore neganai, Taravatu nadi ruaosi Mose dekenai ia henia. Unai nadi palaka ruaosi be Dirava ese iena imana kwakikwakina dekena amo Taravatu ia torea nadidia. \c 32 \s1 Israela taudia ese kaivakuku idia karaia \p \v 1 Israela taudia idia itaia, Mose be ororo dekenai ia noho daudau herea, bona ia giroa mai haraga lasi. Vadaeni Arona dekenai idia haboua, idia hamaoroa, idia gwau, “Mose, Aigupito dekena amo ai ia hakaua tauna dekenai, be dahaka ia vara ai diba lasi. Unai dainai kaivakuku do oi karaia, ia ese ai do ia hakaua totona.” \p \v 2 Vadaeni Arona ese idia ia hamaoroa, ia gwau, “Taiana dekenai umui atoa golo herahera gaudia, emui adavana, emui natudia, memero bona kekeni idia karaia gaudia do umui kokia, lau dekenai do umui henia.” \v 3 Vadaeni taunimanima ibounai ese edia golo herahera gaudia edia taiana dekena amo idia kokia, Arona dekena idia henia. \v 4 Arona ese unai golo gaudia ia abia, bona ibounai ia havevea hebou. Vadaeni iena imana dekenai unai golo ia koroa, bona boromakau tau ena laulauna ia karaia. Vadaeni unai taunimanima idia gwau, “Israela taudia e, iseda dirava be inai, Aigupito dekena amo ita ia hakaua vadaeni!” \p \v 5 Arona ese unai golo boromakau tau ena vairanai boubou patana ta ia haginia. Vadaeni hereva ia gwauraia, ia gwau, “Kerukeru be aria ta do ita karaia, Lohiabada do ita hanamoa totona.” \v 6 Unai dainai, daba maragi neganai, boubou gaudia, hegeregere boromakau bona mamoe gaudia idia henia, haida be idia gabua ore boubou gaudia, haida be idia ania hebou boubou gaudia. Vadaeni idia helai helai diho, idia aniani, bona uaina idia inua. Vadaeni idia toreisi, idia gadara mai lebulebu danu. \p \v 7 Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, “Oi diho lao haraga, badina be oiemu bese taudia, Aigupito dekena amo oi hakaudia taudia, be idia kara dika vadaeni. \v 8 Lau oda henidia dalana be idia rakatania haraga vadaeni. Idia be boromakau tau ena laulauna idia karaia vadaeni, golo idia havevea gauna, bona idia tomadiho henia, bona ia dekenai boubou gaudia idia henia vadaeni. Bona idia hereva noho, idia gwau, ‘Israela taudia e, inai be iseda dirava, Aigupito dekena amo ita ia hakaua vadaeni.’ ” \v 9 Ma Lohiabada ese Mose ia hereva henia, ia gwau, “Lau diba inai orea be kudouna auka bona kamonai lasi taudia. \v 10 Vadaeni oi siri, badina lauegu badu ia siahu momokani idia dainai, bona idia do lao hadikaia ore momokani. Unai murinai oi bona oiemu bese taudia be bese badana ta do lau halaoa.” \p \v 11 To Mose ese Lohiabada, iena Dirava, ia noia, ia gwau, “Lohiabada e, dahaka dainai oiemu badu ia siahu dikadika oiemu bese taudia dekenai? Aigupito dekena amo unai taudia oi hakaudia, mai oiemu siahu badana, bona mai oiemu goada badana, ani? \v 12 Dahaka namo do oi abia bema Aigupito taudia ese inai bamona do idia hereva, ‘Lohiabada ese dala dikana dekena amo iena bese taudia Aigupito dekena amo ia hakaudia. Ororo dekenai ia ese ia aladia, bona ia ura be idia do ia hadikaia ore momokani?’ Oiemu badu mani oi rakatania, bona oiemu orea taudia hadikaia ore laloa dekena amo mani do oi giroa. \p \v 13 “Oiemu hesiai taudia Aberahamo bona Isako bona Iakobo mani oi laloa, oi sibona mai gwauhamata metauna oi hamaorodia, oi gwau, ‘Umui emui tubudia do lau hanamodia, vadaeni do idia momo herea, guba ena hisiu be momo herea bamona. Bona unai tano ibounai, lau gwauhamata henia do lau henidia tano, be umui emui tubudia dekenai do lau henia. Unai tano be idia edia tano ela bona hanaihanai.’ ” \v 14 Vadaeni Lohiabada ese iena bese taudia aladia ore laloa dekena amo ia giroa. \p \v 15 Mose be ororo ena ataiai dekena amo ia diho lao. Bona taravatu nadi ruaosi iena imana dekenai ia abidia lao. Unai nadi palaka ruaosi be kahana ruaosi dekenai, vairana kahanai, bona murina kahanai, taravatu edia revareva idia torea vadaeni. \v 16 Unai nadi be Dirava sibona ese ia karadia, bona unai revareva be Dirava sibona ese ia torea gaudia. \p \v 17 Iosua ese regena bada ia kamonai, Israela taudia idia boiboi momo regena. Vadaeni ia ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Tuari ena regena be kamepa dekenai lau kamonai.” \p \v 18 Mose ia gwau, “Lasi, lau kamonai noho gauna be kwalimu dainai idia moale regena lasi, bona idia lusi dainai idia tai regena lasi, to ane idia abia noho.” \p \v 19 Kamepa kahirakahira ia raka neganai, Mose ese boromakau tau ena laulau ia itaia, bona taunimanima idia mavaru noho ia itaia. Vadaeni Mose ia badu dikadika, ia ese taravatu nadi ruaosi iena imana dekena amo ia negea diho, bona ororo badina dekenai idia makohia maragimaragi. \v 20 Mose ese unai boromakau tau ena laulau, idia ese idia karaia gauna ia abia, lahi dekenai ia gabua, ia havevea, bona pauda bamona ia makohia maragimaragi. Vadaeni ranu lalonai ia udaia, ia mikisi, bona ia ese Israela taudia ia oda henidia, vadaeni idia inua. \p \v 21 Bona Mose ese Arona ia gwau henia, ia gwau, “Inai taunimanima ese oi dekenai dahaka idia karaia, oi ese inai bamona kara dika bada herea dekenai oi hakaudia?” \v 22 Arona ia haere, ia gwau, “Lohia e, mani oi badu lasi lau dekenai, oi diba inai taunimanima be kara dika idia ura dikadika. \v 23 Lau dekenai idia hamaoroa, idia gwau, ‘Kaivakuku do oi karaia, ai do ia hakaua totona, badina be unai Mose, Aigupito dekena amo ai ia hakaua tauna dekenai dahaka ia vara ai diba lasi.’ \v 24 Vadaeni lau gwau, ‘Mai edia golo herahera taudia ese golo do idia kokia, lau dekenai do idia henia.’ Vadaeni golo idia henia murinai, lau ese lahi dekenai lau negea, bona unai boromakau tau be lahi dekena amo ia mai.” \p \v 25 Mose ese taunimanima ia itaia, Arona ese ia koudia lasi dainai, lebulebu karadia idia karaia, vadaeni idau bese taudia, idia tuari henidia taudia, ese edia hemarai sivaraina do idia kamonai. \v 26 Unai dainai Mose be kamepa ena ikoukou dekenai ia gini, ia boiboi, ia gwau, “Lohiabada ena kahana taudia be lau dekenai do umui haboua mai.” Vadaeni Levi ena natuna taudia ibounai be Mose dekenai idia haboua. \v 27 Vadaeni Mose ese ia hamaorodia, ia gwau, “Lohiabada, Israela taudia edia Dirava ena oda be inai: Umui ta ta ibounai emui tuari kaia do umui abia, kamepa do umui raka hanaia, emui tadikakadia, emui turadia, bona emui badibadinai taudia do umui alaia mase.” \v 28 Vadaeni Levi ena natuna taudia ese Mose ena oda hereva idia kamonai henia. Bona unai dina dekenai taunimanima 3000 bamona idia alaia mase. \v 29 Mose ese Levi taudia ia hamaoroa, ia gwau, “Hari dina umui ese sibona umui hahelagaia vadaeni, umui be Lohiabada ena hesiai taudia. Badina be umui ta ta ese sibona ena natuna, bona sibona ena tadikakana ia alaia vadaeni. Unai dainai Lohiabada ese hanamoa umui dekenai ia henia vadaeni.” \p \v 30 Kerukeru, Mose ese Israela taudia ia hamaoroa, ia gwau, “Umui emui kara dika be bada herea. To harihari lau be ororo do lau daekau, Lohiabada dekenai do lau lao, emui dika gwauatao dalana do lau tahua.” \v 31 Vadaeni Mose ese Lohiabada dekenai ia giroa lou, ia gwau, “Inai taunimanima ese kara dika badana ta idia karaia vadaeni, dirava ta golo dekena amo idia karaia vadaeni. \v 32 Mani emu kara edia kara dika do oi gwauatao. To bema lasi, lauegu ladana, oi ese oi torea bukana dekena amo do oi kokia.” \p \v 33 To Lohiabada ese Mose ia haere henia, ia gwau, “Lau dekenai idia kara dika taudia, edia ladana sibona lauegu buka dekena amo do lau kokia. \v 34 To harihari oi lao, taunimanima do oi hakaua, oi dekenai lau hamaorolaia tanona dekenai do oi hakaudia vareai. Momokani lauegu aneru ese umui do ia gunalaia. To nega be do ia ginidae, lau ese inai taunimanima dekenai edia kara dika davana do lau henia.” \p \v 35 Vadaeni Lohiabada ese Israela taudia gorere ta dekena amo ia hisihisi henidia, badina be boromakau tau, Arona ese ia karaia gauna, be idia tomadiho henia dainai. \c 33 \s1 Lohiabada ese Israela taudia ia oda henidia, Sinai Ororo do idia rakatania \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Inai gabu dekena amo do oi raka lao, oi bona Aigupito dekena amo oi hakaudia taudia. Bona umui dekenai lau gwauhamata henia tano dekenai do umui lao. Aberahamo bona Isako bona Iakobo dekenai lau gwauhamata henidia tanona be unai. Lau hamaorodia, lau gwau, ‘Unai tano be emui tubudia dekenai do lau henia.’ \v 2 Aneru ta umui emui vairana dekenai do lau siaia, bona Kanana taudia, bona Amoro taudia, bona Hiti taudia bona Perisi taudia bona Hivi taudia bona Iebusu taudia do lau lulua, bona kokia. \v 3 Umui be tano namo herea ta dekenai do umui lao, unai tano ese kohu bona aniani namodia momo do ia havaraia. To umui be hekokoroku taudia dainai, lau ese umui do lau bamoa lasi, dala dekenai umui do lau hadikaia ore garina.” \p \v 4 Inai Dirava ena hereva be Mose ese ia hadibadia neganai, Israela taudia be edia lalona idia hisihisi. Edia herahera gaudia be edia kopina dekenai idia atoa lou lasi. \p \v 5 Badina be Lohiabada ese Mose ia hamaoroa vadaeni, ia gwau, “Israela taudia do oi hamaorodia, do oi gwau, ‘Umui be hekokoroku taudia. Bema nega sisina sibona umui do lau bamoa neganai, lau ese umui do lau hadikaia ore. Unai dainai emui herahera gaudia do umui kokia, vadaeni lauegu kara, umui dekenai do lau karaia gauna, be do lau laloa.’ ” \v 6 Unai dainai Israela taudia ese Sinai Ororo idia rakatania neganai, herahera gaudia edia kopina dekenai idia atoa lou lasi. \s1 Palai Ruma, Lohiabada ia noho gabuna ena toana \p \v 7 Mose ena kara be inai bamona: Israela taudia ese kamepa idia haginia negadia ibounai, Mose ese Palai Ruma be kamepa ena murimurina dekenai ia haginia. Bona unai Palai Ruma ena ladana be, Lohiabada ia noho Palai Rumana. Vadaeni tau ta bema Lohiabada ena ura ia ura diba neganai, ia ese unai Palai Ruma dekenai ia lao diba. \v 8 To Mose be unai Lohiabada ena Palai Ruma dekenai ia lao negadia ibounai, taunimanima ibounai idia toreisi, edia palai rumadia ta ta edia iduara dekenai idia gini, Mose idia itaia noho, ia raka vareai. \v 9 Badina be Mose be unai Palai Ruma ia raka vareai negadia ibounai, ori ta ia diho, Palai Ruma ena iduara dekenai ia gini, bona Lohiabada ese unai ori ena lalona dekena amo Mose dekenai ia hereva henia. \v 10 Kamepa taudia ese unai ori be Palai Ruma ena iduara dekenai idia itaia neganai, idia ta ta edia palai ruma iduara ta ta dekenai idia gini, edia kwarana idia atoa diho. \v 11 Lohiabada ese Mose ia hereva henia, tau ta ese iena turana ia hereva henia bamona. Ruaosi edia hereva ia ore neganai, Mose be kamepa dekenai ia giroa lou. To Mose ena durua tauna, ena ladana Iosua Nunu, eregabe tauna ta, be unai Palai Ruma ia rakatania lasi. \s1 Lohiabada ia gwauhamata iena bese do ia rakatania lasi \p \v 12 Mose ese Lohiabada dekenai ia hereva, ia gwau, “Mani oi laloa, lau oi hamaoroa vadaeni, oi gwau, ‘Inai taunimanima do oi hakaua lao.’ To daika tauna do oi siaia, ia ese lau do ia bamoa, be lau do oi hamaoroa lasi. Ma lau oi hamaoroa vadaeni, oi gwau, ‘Oiemu kara lau diba namonamo, bona oi lau ura henia.’ \v 13 Vadaeni bema oi ura henia lau, lau ura oiemu palani be lau dekenai mani do oi hadibaia. Unai neganai oi do lau diba, bona oiemu ura be nega ibounai do lau karaia. Bona mani emu kara, lau ura oi laloa noho, inai bese be oi abia hidi vadaeni, oiemu bese korikori.” \p \v 14 Lohiabada ia gwau, “Lau ese oi do lau bamoa, bona kwalimu oi dekenai do lau henia.” \p \v 15 Mose ia haere, ia gwau, “Bema oi ese ai do oi bamoa lasi, mani emu kara inai gabu dekena amo ai do oi siaia lasi. \v 16 Bema oi ese ai do oi bamoa lasi neganai, edena bamona idau bese taudia do idia diba oi ese lau bona oiemu orea taudia oi ura henia? To bema oi be ai danu ita lao neganai, idau bese taudia do idia diba namonamo, ai be bese idauna momokani, tanobada besedia ibounai edia huanai.” \p \v 17 Vadaeni Lohiabada ese Mose dekenai ia haere, ia gwau, “Oiemu noinoi hegeregerena do lau karaia, badina be oiemu kara lau diba namonamo, bona oi lau ura henia.” \p \v 18 Mose ese Lohiabada ma ia noia, ia gwau, “Mani emu kara oiemu hairaina ena diaridiari lau dekenai do oi hedinaraia.” \p \v 19 Lohiabada ia haere, ia gwau, “Lauegu kara namona ibounai be oi dekenai do lau hedinaraia, bona lauegu ladana helagana, Lohiabada, be oiemu vairana dekenai do lau gwauraia. Kamonai, bema lau ura tau ta do lau bogahisihisi henia neganai, unai tau do lau bogahisihisi henia. \p \v 20 “To lauegu vairana be oi dekenai do lau hedinaraia lasi, badina be bema tau ta ese lauegu vairana ia itaia neganai, unai tau be do ia mase.” \p \v 21 Lohiabada ma ia gwau, “Oi itaia, nadi badana ta lauegu badinai ia noho. Unai nadi ena latanai do oi gini. \v 22 Vadaeni lauegu hairaina ena diaridiari oi kahirakahira do ia raka hanaia neganai, lau ese nadi ena matuna ta lalonai oi do lau atoa vareai, bona egu imana dekenai inai matuna do lau koua, ela bona lau raka hanaia vadaeni. \v 23 Unai murinai lauegu imana do lau kokia, bona lauegu doruna sibona do oi itaia, to egu vairana do oi itaia lasi.” \c 34 \s1 Taravatu nadidia rua ma Mose ese ia karaia \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Nadi palaka rua ma do oi abia, nadi gunadia hegeregerena, oi hamakohia gaudia. Bona lau ese revareva ma do lau torea lou, guna lau torea hereva hegeregerena. \v 2 Kerukeru dabai unai nadi ruaosi do oi abia hegaegae, bona Sinai Ororo do oi daekau mai, lauegu vairana dekenai do oi gini, ororo ena ataiai momokani gabunai. \v 3 Tau ta ese oi do ia bamoa lasi, bona tau ta lasi ese inai ororo dekenai do ia gini. Bona mamoe bona boromakau be inai ororo kahirakahira rei do idia tahua lasi.” \v 4 Vadaeni Mose ese nadi palaka rua ma ia utua, unai gunadia hegeregerena. Daba rere neganai Mose ia toreisi, Sinai Ororo dekenai ia daekau lou. Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena, Mose ese unai nadi palaka ruaosi ia abia daekau. \p \v 5 Lohiabada be ori lalonai ia diho, bona Mose ena badibadinai ia gini, ororo ena ataiai dekenai. Lohiabada ese sibona ena ladana helagana ia gwauraia, Lohiabada. \v 6 Vadaeni Lohiabada ese Mose kahirakahira ia raka hanaia, bona ia boiboi inai bamona, ia gwau, “Lau be Lohiabada. Lau Lohiabada be bogahisihisi bona hariharibada Diravana. Lau be badu dekenai lau haraga lasi, to bogahisihisi bona lalokau dekenai lau be haraga. \v 7 Taunimanima momo herea dekenai lau bogahisihisi henia noho, bona kara dika, bona kara kerere idauidau lau gwauatao noho. To kerere momokani taudia do lau panisia. Bona tamadia edia kara dika davana be edia natudia dekenai do lau henia, bona edia tubudia dekenai do lau henia, ia lao bona uru toi o uru hani idia ore.” \p \v 8 Vadaeni Mose be tano dekenai ia tui diho haraga, ia tomadiho henia. \v 9 Ia gwau, “Lohiabada e, bema lau dekenai oi ura henia, mani emu kara ai danu do ita lao. Momokani inai taunimanima be laloa hekokoroku taudia, to lau ura aiemai kerere bona kara dika do oi gwauatao, bona oiemu bese taudia korikori mani do oi halaoa ai.” \s1 Dirava ese iena gwauhamata taravatuna ia karaia lou \p \v 10 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Harihari lau ura Israela taudia danu gwauhamata taravatuna mai laloa tamona do ita karaia. Oiemu orea taudia edia vairana dekenai hoa karadia do lau karaia. Inai bamona hoa karadia be guna lau hedinaraia lasi bese idauidau taudia dekenai. Unai dainai unai hoa karadia, lau Lohiabada ese do lau karaia gaudia idia itaia neganai, inai bese idauidau taudia do idia gari bada. Momokani, umui durua totona do lau karaia gaudia, be gari gaudia. \v 11 Hari dina umui dekenai do lau henia taravatu ibounai do umui badinaia. Lau be umui emui vairana dekenai do lau lao, Amoro taudia, bona Kanana taudia, bona Hiti taudia, bona Perisi taudia, bona Hivi taudia, bona Iebusu taudia do lau lulua momokani. \v 12 Do umui naria namonamo, do umui lao gabudia edia noho taudia danu do umui gwauhamata karaia lasi, hekwakwanai dekenai do umui moru garina. \v 13 Lasi momokani, to edia boubou patadia do umui hadikaia ore, edia kaivakuku do umui makohia, bona edia hahine dirava Asera ena laulau gaudia do umui utua diho. \p \v 14 “Umui ese lau sibona do umui tomadiho henia, idau dirava ta do umui tomadiho henia lasi. Badina lau be Lohiabada, bona lau ura lasi idau dirava ta ese lau do ia hereaia. \v 15 Unai dainai umui naria namonamo, unai tano noho taudia danu do umui gwauhamata lasi, o laloa tamona lasi. Badina be edia dirava koikoi idia tomadiho henia bona boubou henia neganai umui danu do idia boiria garina. Bona idia dekena amo do umui siri, umui danu ese edia dirava dekenai idia henia boubou edia vamu do umui ania garina. \v 16 Bona Israela taudia edia natudia tau ese unai bese idauidau hahine do idia adavaia lasi. Badina unai hahine ese edia dirava idia tomadiho henia neganai, unai Israela taudia ese lau do idia rakatania, vadaeni edia adavana edia dirava do idia tomadiho henia garina. \p \v 17 “Dirava koikoi ena laulauna, auri dekenai idia karaia gaudia, be do umui karaia lasi. Bona do umui tomadiho henidia lasi. \p \v 18 “Hatubua Gauna Lasi Paraoa ena aria do umui badinaia noho. Dina 7 lalonai hatubua lasi paraoa sibona do umui ania, umui lau hadibaia vadaeni hegeregerena. Do umui ania negana korikori be hua ladana Abiba neganai, badina be hua Abiba neganai umui be Aigupito umui rakatania. \v 19 Vara guna memero ibounai be lauegu. Boromakau natudia tau vara guna gaudia bona mamoe natudia tau vara guna gaudia danu be lauegu. \v 20 To bema umui ura emui doniki, vara guna gauna do umui hoia lou, iena davana do umui henia, mamoe ena natuna ta. To bema iena davana umui karaia lasi, unai doniki ena aiona do umui makohia. Bona umui emui vara guna natuna memero ibounai edia davana do umui karaia. \p “Bema tau ta be mai ena harihari gauna lasi, ia be lauegu vairana dekenai do ia hedinarai lasi. \p \v 21 “Dina 6 do umui gaukara, to dina namba 7 be do umui laga-ani. Uma karaia totona tano makohia neganai, bona anina haboua neganai danu, be dina namba 7 dekenai do umui laga-ani. \p \v 22 “Anina utua ena aria do umui karaia, uiti umui utua hamatamaia neganai. Bona lagani dokona ena aria do umui karaia, uma ena anina umui haboua haorea neganai. \p \v 23 “Lagani ta ta ibounai lalonai umui emui tatau ibounai be nega toi lau, Lohiabada, Israela ena Dirava egu vairanai do idia hedinarai. \v 24 Badina be lau ese bese idauidau do lau lulua momokani umui emui vairana dekena amo, bona emui tano be do lau habadaia. Bema lagani ta ta ibounai lalonai nega toi Lohiabada emui Dirava ena vairanai umui hedinarai neganai, tau ta ese emui tano do ia abia kava lasi. \p \v 25 “Boromakau o mamoe lau dekenai umui henia boubou totona neganai, paraoa mai hatubua muramurana danu do umui henia lasi. Pasova ena aria totona idia alaia ubua gauna ta ena vamu kahana ta be do umui dogoatao lasi ia lao bona kerukeru. \p \v 26 “Lagani ta ta ibounai emui uma anina ia mage guna gauna be Lohiabada ena ruma dekenai do umui mailaia. Nani ena natuna be iena sinana ena rata lalonai do umui nadua lasi.” \p \v 27 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, “Inai hereva be do oi torea, badina be inai hereva dekena amo lau be oi bona Israela taudia danu gwauhamata taravatuna do ita karaia.” \v 28 Dina 40 bona hanuaboi 40 Mose be ororo dekenai Lohiabada danu ia noho. Aniani ia ania lasi, ranu danu ia inua lasi. Unai neganai Dirava ese gwauhamata taravatuna ena hereva nadi palakadia rua dekenai ia torea, Taravatu 10 be unai. \s1 Ororo dekena amo Mose ia diho mai \p \v 29 Mose be Sinai Ororo dekena amo ia diho mai neganai, ia ese nadi rua ia abia mai, idia latanai Taravatu 10 idia torea gaudia. Ia be Dirava danu ia herevahereva dainai, Mose ena vairana ia diaridiari noho. To Mose ia diba lasi iena vairana be unai bamona. \v 30 Arona bona Israela taudia ibounai ese Mose idia itaia, iena vairana ia diaridiari, vadaeni ia kahirakahira idia raka lasi, idia gari dainai. \v 31 To Mose be idia dekenai ia boiboi, vadaeni Arona bona Israela gunalaia taudia ibounai be ia dekenai idia haboua. Bona Mose ese idia dekenai ia hereva henia. \v 32 Gabeai Israela taudia ibounai ese Mose kahirakahira idia haboua lao. Vadaeni Lohiabada ese Sinai Ororo ena latanai ia dekenai ia henia Taravatu ibounai be Mose ese ia gwauraia hedinarai idia dekenai. \v 33 Iena hereva ia hadokoa murinai, Mose ese iena vairana be dabua dekenai ia koua. \v 34 To Dirava ena Palai Ruma dekenai ia raka vareai, Lohiabada dekenai do ia hereva henia totona neganai, Mose be unai dabua iena vairana dekena amo ia kokia. Ia raka murimuri neganai, Mose ese Lohiabada ia hadibaia vadaeni taravatudia be Israela taudia dekenai ia gwauraia hedinarai. \v 35 To Israela taudia ese Mose ena vairana idia itaia, ia diaridiari. Vadaeni Mose be dabua dekenai iena vairana ia koua lou, ela bona Lohiabada ena hereva kamonai totona Palai Ruma dekenai ia raka vareai lou. \c 35 \s1 Sabati Dina ena taravatu idauidau \p \v 1 Mose ese Israela taudia ibounai ia boiridia hebou, vadaeni inai bamona ia hamaoroa, ia gwau, “Lohiabada ena taravatu umui dekenai be inai: \v 2 Pura ibounai lalonai dina 6 do umui gaukara, to dina namba 7 be do ia helaga. Ia be Dina Helagana bona laga-ani ena dina, lau Lohiabada egu dina. Bema tau ta be unai dina dekenai ia gaukara neganai ia be do umui alaia mase. \v 3 Lahi be do umui karaia lasi emui ruma dekenai Sabati Dina dekenai.” \s1 Palai Dubu totona harihari gaudia \p \v 4 Mose ese Israela taudia ibounai ia hamaoroa, ia gwau, “Lohiabada ena oda ita dekenai be inai: \v 5 Lau Lohiabada dekenai harihari gauna do umui henia. Harihari gaudia idia ura idia henia taudia ibounai ese golo bona siliva bona auri laboralabora do idia mailaia. \v 6 Ma inai gaudia danu do umui henia: Dabua, edia kala bulu, bona kakakaka sisina, bona kakakaka bona kurokuro, nani edia huina, \v 7 mamoe edia kopina, edia kala kakakaka, bona nani edia kopina, akasia audia, \v 8 lamepa ena oela, bona Dirava ena dehoro helagana totona muramura, bona muramura mai edia bonana namona, do idia gabua gaudia, \v 9 onuku nadi namodia, bona hahelagaia taudia edia epodi dabua, bona edia kemena dabua herahera totona nadi namodia. \s1 Palai Dubu ena kohu \p \v 10 “Gaukara diba momo taudia, emui huanai idia noho diba bada taudia ese do idia haboua, bona lau Lohiabada ese lau oda hegeregerena, inai gau ibounai do umui karaia: \v 11 Palai Dubu, bona iena guhi bona koua dabua, iena kimai, iena haba turia, iena reirei latadia, iena du bona du do idia gini dekenai maua gaudia. \v 12 Taravatu Maua, Maua huaia audia, Maua ena koua gauna, bona koua dabua helagana, Taravatu Maua ia hunia gauna. \v 13 Pata helagana, bona huaia totona audia, bona pata dekenai atoa gaudia, bona lau Dirava dekenai henia beredi helagana. \p \v 14 “Lamepa dogoatao gauna, diari totona gauna, mai ena kohu, lamepa mai edia oela. \v 15 Muramura patana, bona huaia totona audia, Dirava ena dehoro helaga, mai bonana namona muramura pauda, Palai Dubu ena iduara dekenai koua dabua. \v 16 Boubou patana, vamu boubou gaudia gabua totona patana, mai ena auri laboralabora dekena amo idia karaia reke bamona gauna, au rakuraku gabua patana unai, be do umui karaia. Boubou patana huaia totona audia, bona boubou patana dekenai ia noho kohu danu do umui karaia. Huria totona ranu ena disi, mai ena patana danu do umui karaia. \v 17 Koua dabua, Palai Dubu ia hagegea gauna, bona ena iduara ia koua dabua, bona inai koua dabua ena du, mai du idia gini lalonai maua danu do umui karaia. \v 18 Palai Dubu bona koua dabua edia varo bona varo edia ikoko danu do umui karaia. \v 19 Hahelagaia taudia edia dabua namo herea, Helaga Gabuna dekenai idia gaukara neganai idia atoa dabua danu do umui karaia. Inai be dabua helagadia, Arona bona iena natuna tau edia.” \s1 Taunimanima ese edia harihari gaudia Dirava dekenai idia mailaia \p \v 20 Vadaeni Israela taudia ese Mose idia rakatania. \v 21 Bona harihari gaudia idia ura idia henia taudia ibounai ese edia harihari gaudia be Lohiabada dekenai idia mailaia, Palai Dubu do idia haginia totona. Idia ese ma Palai Dubu lalonai do idia noho gaudia bona kohu, bona dabua helagadia karaia gaudia danu idia mailaia. \v 22 Idia ura harihari gaudia idia henia taudia, tatau bona hahine ese golo gaudia idauidau idia mailaia, pini bona taiana herahera, bona ageva, bona rini. Idia ibounai ese sibona edia harihari gaudia Lohiabada dekenai idia henia. \v 23 Bona mai edia dabua taudia, edia dabua kala bulu, kakakaka sisina, o kakakaka momokani, o kurokuro, Lohiabada henia totona idia mailaia. Haida danu ese nani huina, bona mamoe edia kopina, idia kakakaka karaia gaudia, bona nani edia kopina idia mailaia. \v 24 Mai edia siliva bona mai edia auri laboralabora taudia ibounai ese danu edia siliva bona auri laboralabora Lohiabada dekenai idia henia. Bona mai edia akasia audia, idia gaukaralaia diba audia, taudia danu ese unai audia idia henia. \p \v 25 Dabua gaukara idia diba hahine ibounai ese danu dabua idia hatua, bona idia karaia vadaeni gaudia idia mailaia, dabua namo herea edia kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani, bona kurokuro. \v 26 Bona idia ese nani edia huina idia mogea bona idia hatua. \p \v 27 Iduhu edia lohia ese onuku nadi, bona hahelagaia taudia edia dabua helagadia herahera totona nadi namodia idia mailaia. Unai dabua helagadia be epodi bona kemena dabua. \v 28 Unai lohia taudia ese danu bonana namona muramura, bona lamepa ena oela, bona dehoro helagana ena olive dehoro, bona bonana namona muramura pauda idia mailaia. \v 29 Israela taudia, harihari gaudia idia ura mailaia taudia ibounai, ese unai gau idia mailaia, Lohiabada ese Mose ia oda henia do ia karaia gaukara totona. \s1 Palai Dubu ena kohu karaia taudia \p \v 30 Mose ese Israela taudia ia hamaoroa, ia gwau, “Umui itaia, Lohiabada ese Besalele, Uri ena natuna, Huru ena tubuna, Iuda iduhu tauna, ia abia hidi vadaeni. \v 31 Dirava ese iena Lauma ena siahu be Besalele dekenai ia henia vadaeni, laloa goada bona aonega danu. Gaukara namodia, herahera karaia gaukara idauidau ena diba danu Lohiabada ese ia henia. \v 32 Unai dainai ia be toana namodia idauidau herahera, golo, siliva bona auri laboralabora gaudia karaia totona, ena diba be bada. \v 33 Nadi namodia, herahera gaudia, au koroa, bona herahera karaia gaukara idauidau danu be Besalele ia diba momo. \v 34 Bona Lohiabada ese Besalele bona Oholiaba, Ahisamaka ena natuna, Dano ena iduhu tauna ruaosi, dekenai ma hadibaia gaukara diba ia henia. Vadaeni idia ruaosi ese edia gaukara namona ena diba be taunimanima haida dekenai idia hadibaia. \v 35 Lohiabada ese inai tau ruaosi dekenai diba bada ia henidia, bona idia ese gaukara taudia idia hadibaia. Vadaeni unai gaukara taudia ese nadi utua, revareva bona herahera karaia gaukara, mamoe huina dabua hatua, bona dabua turia, dabua namodia edia kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani idia karaia. Idia ibounai ese diba bona aonega idia davaria, inai gaukara idauidau ibounai do idia karaia totona. \c 36 \p \v 1 “Lohiabada ese Besalele bona Oholiaba bona taunimanima momo dekenai aonega ia henidia, gaukara idauidau do idia karaia totona, bona idia ese Dirava ena Palai Dubu ena gaukara ibounai idia karaia diba. Unai dainai inai taudia sibodia ese Lohiabada ia oda, bona ia hadibaia hegeregerena, unai gaukara do idia karaia.” \p \v 2 Mose ese Besalele, Aholiaba, bona Lohiabada ese aonega ia henidia taudia ibounai ia boiria mai. Vadaeni unai taudia, unai gaukara idia ura karaia taudia, be Mose dekenai idia haboua mai, Dirava ena Palai Dubu karaia totona. \v 3 Unai neganai Israela taudia ese Dirava ena Palai Dubu karaia totona idia henia gaudia ibounai be Mose ese unai gaukara taudia dekenai ia henia. To daba ibounai Israela taudia ese edia harihari gaudia ma idia mailaia, bona idia henia noho. \v 4 Vadaeni unai gaukara diba momo taudia ese inai kara idia itaia neganai, edia gaukara idia rakatania. \v 5 Bona Mose dekenai idia lao, idia gwau, “Taunimanima ese edia harihari gaudia momo herea idia mailaia noho. Idia mailaia gaudia be momo herea, hegeregere momokani, bona idia hanaia danu.” \p \v 6 Vadaeni Mose ese hereva ia siaia lao kamepa ena kahana ibounai dekenai, inai bamona, “Tau ta o hahine ta ese harihari gauna ta do idia mailaia lou lasi Palai Dubu totona.” Unai hereva dainai taunimanima ese harihari gaudia idia hadokoa. \v 7 Badina be idia henia gaudia be hegeregere momokani, unai gaukara ibounai karaia totona, bona gau haida idia noho kava. \s1 Palai Dubu idia karaia \p \v 8 Vadaeni gaukara taudia edia huanai, gaukara diba herea taudia ese Dirava ena Palai Dubu idia karaia. Palai Dubu be dabua badadia 10, dabua namo herea bona goada dekena amo idia karaia. Dabua idia hatua, bona edia kala be bulu bona kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Bona turia diba momo taudia ese unai dabua dekenai kerubi aneru edia laulau idia turia kau. \v 9 Inai dabua ta ta edia lata be 12 mita bona edia lababa be mita rua, bona dabua ibounai edia lata be hegeregere, bona edia lababa danu hegeregere. \v 10 Dabua ibounai 5 idia turia hebou, vadaeni dabua tamona, latana, ia lao. Ma dabua 5 idia turia hebou, vadaeni dabua tamona, gunana hegeregere, ma ia lao. \v 11 Dabua, edia kala bulu dekena amo rini momo idia karaia, inai dabua latadia ruaosi idia hakapua totona. Rini ibounai be inai dabua latadia edia isena dekenai idia kwatua kau. \v 12 Inai dabua rini 50 be dabua ginigunana ena isena dekenai idia kwatua, ma inai bamona danu dabua rini 50 be dabua iharuana ena isena dekenai idia kwatua. \v 13 Ma kimai 50 be golo dekena amo idia karaia. Unai kimai 50 be inai dabua badadia ruaosi edia dabua rini idia vareai. Unai dekena amo unai dabua badadia ruaosi be idia hakapua tamona, vadaeni Dubu tamona ia lao. \p \v 14 Unai murinai dabua badana ta idia karaia, Palai Dubu do idia koua totona. Inai dabua badana be nanigosi edia huina dekena amo karaia dabua ibounai 11 dekena amo idia karaia. \v 15 Inai dabua 11 edia bada be tamona, edia lata be 13 mita, bona edia lababa be mita rua. \v 16 Inai dabua 5 idia turia hebou, dabua latana ta ia lao. Ma dabua 6 danu idia turia hebou, dabua latana ta ia lao. \v 17 Inai dabua latana ginigunana ena isena dekenai dabua rini ibounai 50 idia kwatua, bona dabua latana iharuana ena isena dekenai danu unai bamona rini 50 idia kwatua. \v 18 Kimai ibounai 50, be auri laboralabora dekena amo idia karaia, bona unai dabua latadia ruaosi be kimai 50 dekena amo idia hakapua, vadaeni dabua tamona ia lao. \v 19 Bona idia ese Palai Dubu ena guhi rua idia karaia, ta be mamoe tau edia kopina, edia kala kakakaka, bona ta be davara edia boromakau, rui, edia kopina dekena amo. Inai be ataiai momokani ena guhi. \p \v 20 Palai Dubu ena haba turia ta ta be akasia audia stadi rua dekena amo idia karaia, mai edia padana audia, vadavada ena toana bamona. \v 21 Inai akasia audia stadi edia lata be 4 mita, bona inai stadi edia padadia dekenai idia noho audia edia lata be 66 sentamita. \v 22 Inai akasia au stadi ta ta ibounai be idia lata sisina, vadaeni idia ta ta be siliva maua lalonai idia gini, haba turia hagoadaia, bona do idia marere lasi totona. Inai akasia au stadi idia utua neganai, ibounai edia lata be hegeregere. \p \v 23 Inai haba turia, vadavada bamona gaudia, ibounai 20 be Palai Dubu ena diho kahana habana dekenai idia haginia. \v 24 Siliva dekena amo maua 40, mai edia matudia idia karaia. Inai matudia ta ta lalonai stadi ta ta idia haginia. Inai maua rua be haba turia ta ta henunai idia atoa, stadi hagoadaia bona dogoatao totona, do idia marere lasi totona. \v 25 Palai Dubu ena mirigini kahana haba dekenai danu be haba turia ibounai 20 idia haginia. \v 26 Inai haba turia ta ta ibounai henunai be siliva maua rua idia atoa. \p \v 27 Palai Dubu ena dina diho kahana habana dekenai haba turia ibounai 6 idia karaia, \v 28 bona kona ruaosi dekenai haba turia rua idia haginia. \v 29 Inai kona haba turia ruaosi be henuna kahanai idia kwatua auka. Bona ataiai momokani kahanai be rini dekena amo idia kwatua hebou auka. Kona ruaosi be unai bamona idia haginia. \v 30 Unai dainai Palai Dubu ena murina kahanai haba turia ibounai be 8, bona siliva maua ibounai be 16, maua rua be haba turia ta ta henunai idia noho. \p \v 31 Reirei latadia danu akasia audia dekena amo idia karaia, ibounai 5 be Palai Dubu habana ena mirigini kahana dekenai, \v 32 Ma ibounai 5 be Dubu habana ena diho kahana dekenai, bona ibounai 5 be Dubu habana ena dina diho kahana dekenai. \p \v 33 Inai reirei latadia, haba ena huanai idia kwatua gaudia, be idia lata, edia lata be haba ena lata hegeregere momokani. \v 34 Haba turia ibounai be golo dekenai idia koua, bona golo rini idia kwatua kau, inai reirei latadia do idia dogoatao totona. Unai reirei latadia danu be golo dekenai idia koua. \p \v 35 Koua dabua helagana danu idia karaia, Palai Dubu ena lalonai gauna. Inai dabua be mamoe huina dekenai idia karaia, iena kala be bulu, kakakaka momokani, bona kakakaka sisina. Bona kerubi aneru edia laulau be dabua ena latanai idia turia namonamo. \v 36 Du ibounai 4 be akasia audia dekena amo idia karaia, koua dabua taua dae totona. Inai du be golo dekenai idia koua. Siliva maua 4 edia matudia lalonai du idia haginia. Kimai haida be golo dekenai idia karaia, bona du edia latanai kimai idia kwatua kau. \p \v 37 Palai Dubu ena iduara dekenai koua dabua idia karaia. Inai koua dabua ena latanai, toana namona herahera idia turia namonamo. \v 38 Koua dabua dogoatao totona idia ese akasia au du ibounai 5 idia haginia, mai edia golo kimai. Du edia kwarana be golo dekenai idia koua, du idia dogoatao ba danu be golo dekenai idia koua. Bona idia lalonai du do idia gini totona maua 5, be auri laboralabora dekena amo idia karaia. \c 37 \s1 Taravatu Maua karaia dalana \p \v 1 Besalele ese akasia au dekena amo Taravatu Maua ia karaia. Maua ena lata be 110 sentamita, ena lababa be 66 sentamita, bona ena ataiai be 66 sentamita. \v 2 Maua ena lalona bona ena murimuri kahana ibounai be golo namona momokani dekenai ia koua, bona Maua ena hetoana be golo dekenai ia hagegea, herahera toana bamona. \v 3 Bona Besalele ese rini ibounai 4, golo dekena amo ia karaia, Maua do idia huaia totona. Inai rini 4 be Maua ena aena maragidia 4 dekenai ia kwatua auka. Rini rua be Maua kahana dekenai ia kwatua, ma rini rua be Maua kahana dekenai ia kwatua. \v 4 Maua huaia audia rua danu akasia au dekenai danu ia karaia, bona inai au ruaosi be golo dekenai ia koua. \v 5 Inai au ruaosi be rini lalonai ia toia vareai, Maua kahana kahana dekenai, Maua do idia huaia totona. \p \v 6 Maua ena koua gauna, kara dika gwauatao gabuna, danu golo namo herea momokani dekena amo ia karaia. Iena lata be 110 sentamita, bona iena lababa be 66 sentamita. \v 7 Ma golo, hama dekenai ia botaia golo dekena amo kerubi aneru rua danu ia karaia. Inai kerubi be Maua ena koua gauna ena duduna duduna dekenai do umui koroa kau. \v 8 Koua gauna ena duduna ta dekenai be kerubi aneru ta ia atoa, ma duduna ta dekenai be kerubi aneru ma ta ia atoa. Koua gauna bona kerubi ruaosi be golo tamona dekena amo ia karaia, idia be gau tamona, parara lasi. \p \v 9 Inai kerubi aneru ese edia hanina dekena amo koua gauna idia hunia bamona, bona inai kerubi aneru ruaosi ese ta ta dekenai edia vairana idia itaia noho. \s1 Dirava dekenai henia beredi ena pata helagana \p \v 10 Pata ta danu Besalele ese ia karaia, akasia au dekena amo ia karaia. Pata ena lata be 88 sentamita, bona iena lababa be 44 sentamita. Iena ataiai be 66 sentamita. \v 11 Golo namo momokani dekena amo ia koua, bona pata ena hetoana be golo dekenai ia hagegea, herahera toana bamona. \p \v 12 Pata ena isena be ia ese ia habadaia 8 sentamita dekenai, bona inai isena be golo dekenai ia koua. \v 13 Pata huaia totona rini ibounai 4 ia karaia, bona pata ena kona 4, aena gabudia dekenai ia kwatua auka. \v 14 Inai rini be pata ena isena kahirakahira ia kwatua auka. Inai rini lalonai pata huaia audia idia toia vareai. \v 15 Pata huaia audia be akasia au dekenai ia karaia, bona golo dekenai ia koua. \p \v 16 Pata dekenai atoa gaudia danu, mereki, kapusi, disi bona uro, uaina boubou totona gaudia be golo namo momokani dekena amo ia karaia. \s1 Lamepa dogoatao gauna \p \v 17 Lamepa dogoatao gauna ta danu be golo namo herea dekena amo ia karaia. Iena badina bona iena du be golo, hama dekenai idia botaia gauna, dekena amo ia karaia. Iena rigi mai edia herahera ibounai danu be golo tamona dekena amo ia karaia. \p \v 18 Iena rigi be ibounai 6, kahana toi, kahana toi. \v 19 Inai rigi ta ta ibounai be mai edia herahera toi, edia toana be alamono au huahua bamona. \v 20 Lamepa ena du danu be mai ena herahera, herahera 4, edia toana be alamono au huahua bamona. \v 21 Rigi rua rua dekenai danu be herahera matamata ta ta ia koroa, rigi rua, herahera ta, rigi rua, herahera ta, bona rigi rua, herahera ta, rigi edia henuna kahadia dekenai. \v 22 Inai rigi ibounai, bona edia herahera gaudia ibounai, be lamepa patana danu golo tamona dekena amo ia koroa. \p \v 23 Lamepa ibounai 7 ia karaia, bona edia gabudia dekenai ia atoa. Lamepa hagoevaia gaudia bona momoru udaia mereki ibounai danu be golo namo herea dekena amo ia karaia. \v 24 Inai lamepa dogoatao gauna, mai ena kohu ibounai totona ia gaukaralaia golo ena metau be ibounai 35 kilogaram. \s1 Muramura patana: Mai bonana namona muramura gabua gauna \p \v 25 Pata helagana ta ia karaia, muramura mai bonana namona gabua gauna. Akasia audia dekena amo ia karaia. Pata ena lata be 45 sentamita, bona iena lababa danu be 45 sentamita, bona iena ataiai be 90 sentamita. Pata ena kona 4 dekenai be doa 4 ia koroa karaia. Inai doa be pata danu au tamona dekena amo ia karaia. \v 26 Pata ena kopina be golo namo herea dekena amo ia koua, iena ataiai, iena kahana 4, bona iena doa 4 danu. Pata ena isena be golo herahera dekena amo ia ese ia koua hagegea. \v 27 Rini rua be golo dekena amo ia karaia, bona pata ena isena henunai ia kwatua, ta pata ena kahana dekenai, ma ta pata ena kahana dekenai. Pata huaia totona au rua be inai rini rua lalonai ia toia vareai. \v 28 Pata huaia audia rua be akasia audia dekena amo ia karaia, bona golo dekena amo inai au ia koua. \s1 Dehoro helagana bona bonana namona muramura ena pauda \p \v 29 Bona ia ese dehoro helagana ia karaia, Dirava dekenai idia helaga taudia edia kwarana dekenai idia bubua dehoro be unai. Ma ia ese mai bonana namona muramura pauda, idia gabua gauna, ia mikisi namonamo. \c 38 \s1 Boubou patana, boubou gaudia idia gabua ena patana \p \v 1 Besalele, mai ena gaukara taudia ese akasia audia dekena amo boubou patana ta, boubou gabua totona gauna idia karaia. Iena lata be mita rua, 20 sentamita, iena lababa be mita rua, 20 sentamita, bona iena ataiai be mita ta 30 sentamita. \v 2 Boubou patana ena latanai doa 4 idia koroa karaia, ena kona 4 dekenai. Inai doa be pata danu au tamona dekena amo idia karaia. Boubou patana ena kopina ibounai be auri laboralabora dekena amo idia koua momokani. \v 3 Idia ese boubou patana ena kohu ibounai, lahi ena kahu udaia uro, bona sipeidi maragidia, bona disi, bona foka bona lahi huaia auri kapusi idia karaia. Inai kohu ibounai be auri laboralabora dekena amo idia karaia. \p \v 4 Auri laboralabora dekena amo lahi au rakuraku gabua patana ta, mai ena matuna momo, reke bamona gauna idia karaia. Inai reke bamona patana be henuna kahana, boubou patana ena aena 4 dekenai idia kwatua auka, aena edia huana dekenai. \v 5 Inai reke bamona patana ena kona 4 dekenai auri laboralabora rini 4 idia kwatua auka. \v 6 Akasia audia dekena amo boubou patana huaia audia idia karaia, bona auri laboralabora dekena amo idia koua. \v 7 Bona inai audia be rini, pata ena kahana kahana idia noho gaudia, lalonai idia toia vareai, pata do idia huaia totona. \p Inai boubou patana be maua bamona idia karaia, reirei dekena amo idia koua, to ena lalona kahanai reirei o au be lasi. \s1 Huria totona disi ta, auri laboralabora gauna \p \v 8 Vadaeni Palai Dubu ena iduara dekenai hesiai gaukara idia karaia hahine taudia ese auri laboralabora be Besalele dekenai idia henia. Inai auri laboralabora be edia vairana itaia totona hevarivari gaudia. Gaukara taudia ese inai auri laboralabora idia abia, bona disi badana ta, huria totona gauna, idia karaia. Ma pata ta, disi ia latanai atoa gauna, be auri laboralabora dekena amo danu idia karaia. \s1 Palai Dubu ia hagegea koua dabua \p \v 9 Palai Dubu koua hagegea totona dabua badana, be dabua namodia dekena amo idia karaia. Diho kahana dekenai koua dabua edia lata be 44 mita. \v 10 Auri laboralabora du ibounai 20 ese inai diho kahana koua dabua idia dogoatao. Inai du be auri laboralabora maua 20 lalonai idia haginia. Du edia latanai siliva dekenai karaia ba be idia kwatua kau, bona inai siliva ba dekenai koua dabua taua dae totona siliva kimai idia kwatua kau. \v 11 Mirigini kahana koua dabua danu be diho kahana gauna hegeregerena idia karaia. \p \v 12 Dina ia diho kahana ena koua dabua, ena lata 22 mita idia karaia. Du ibounai 10, mai edia auri laboralabora maua 10 danu idia karaia. Du edia latanai siliva ba idia kwatua kau, bona inai siliva ba dekenai siliva kimai idia kwatua kau. \v 13 Dina ia daekau kahanai danu koua dabua ena lata be 22 mita. Inai kahana koua dabua lalonai be iduara ia noho. \v 14 Iduara ena kahana ta dekenai du toi mai lalonai idia gini maua idia atoa, bona inai du dekenai koua dabua, ena lata 6 mita 60 sentamita idia taua dae. \v 15 Ma iduara ena kahana dekenai du ma toi mai edia maua idia atoa, bona idia dekenai koua dabua, ena lata 6 mita 60 sentamita idia taua dae. \p \v 16 Inai koua dabua ibounai be dabua goadadia bona namodia sibona dekena amo idia karaia. \p \v 17 Koua hagegea koua dabua badana ena du ibounai idia gini lalonai maua be auri laboralabora dekena amo karaia gaudia, bona kimai, ba, bona du edia kwarana, be siliva dekena amo idia koua. Palai Dubu ia koua hagegea koua dabua badana ena du ibounai, be siliva ba, toadia namo gaudia dekena amo idia kapaia hagegea. \p \v 18 Iduara dekenai ia noho koua dabua be dabua namo herea dekena namo idia karaia. Inai dabua danu be mamoe huina amo idia hatua, bona ena kala be bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Herahera danu ia latanai idia turia namonamo. Inai iduara ena koua dabua ena lata be 9 mita, bona iena ataiai be mita rua, Palai Dubu idia hagegea koua dabua hegeregerena. \v 19 Inai iduara ena koua dabua be du 4, mai edia maua 4, edia latanai idia taua dae. Inai du edia kwarana, edia kimai, bona edia ba be siliva dekena amo idia karaia. \v 20 Palai Dubu ena varo edia ikoko, Palai Dubu ia hagegea koua dabua ena varo ikoko ibounai danu, be auri laboralabora dekena amo idia karaia. \s1 Golo, siliva bona auri laboralabora, Lohiabada ena Palai Dubu karaia totona gaudia \p \v 21 Gaukara taudia ese Lohiabada ena Palai Dubu karaia totona golo, bona siliva, bona auri laboralabora edia metau idia duahia. Inai Palai Dubu lalonai be nadi palaka rua, bona idia edia latanai, Dirava ena Taravatu 10, torea vadaeni gaudia, idia noho. Unai golo, siliva bona auri laboralabora edia bada bona metau be Mose ese ia oda dainai, Levi taudia ese buka dekenai idia torea. Inai Levi taudia be Itamara ena henunai idia gaukara. Itamara be Arona, hahelagaia tauna ena natuna. \p \v 22 Besalele be Uri ena natuna bona Huru ena tubuna, bona ia be Iuda iduhu tauna. Mose dekenai Lohiabada ia oda gaudia ibounai, be inai Besalele ese ia karaia. \v 23 Besalele ena durua tauna, Oholiaba, Ahisamaka ena natuna, Dano iduhu tauna, be nadi bona auri dekenai revareva torea diba tauna. Ia be gaukara ena palani ia laloa diba tauna, bona ia ese dabua namodia bona edia herahera ia hatua diba. Ia ese danu mamoe huina ena kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani ia hatua diba. \p \v 24 Golo ibounai, taunimanima ese Lohiabada dekenai idia henia, Palai Dubu totona gaudia edia metau be 1000 kilogaram, Helaga Gabuna ena sikele hegeregerena. \v 25 Siliva ibounai, Israela taudia edia ladana idia torea, idia henia, ena siliva ibounai edia metau be 3430 kilogram, Helaga Gabuna ena sikele hegeregerena. \v 26 Israela edia tatau, lagani 20 bona lagani 20 idia hanaia tatau ibounai edia momo be 603,550. Inai tatau ibounai ese siliva, ena davana 5 kina bamona, idia henia. \v 27 Unai siliva ena metau 3400 kilogaram, be siliva maua ibounai 100 idia karaia totona. Unai siliva maua ibounai be Palai Dubu ena haba turia edia stadi henunai idia noho, bona Helaga Herea Gabuna ena koua dabua helagana ena du edia henunai danu. Inai maua ta ta edia siliva ena metau be 34 kilogaram. \v 28 Idia do gaukaralaia lasi siliva ena metau be 30 kilogaram. Inai siliva 30 kilogaram dekena amo Besalele ese siliva ba, kimai bona du edia kwarana ia karaia. \p \v 29 Auri laboralabora, Lohiabada dekenai idia henia gaudia edia metau be 2425 kilogaram. \v 30 Inai auri laboralabora dekena amo Besalele ese Lohiabada ena Palai Dubu ena iduara ena du idia haginia lalonai maua ia karaia totona, bona boubou patana, mai ena reke bamona patana, bona boubou patana ena kohu totona. \v 31 Ma inai auri laboralabora danu be koua hagegea dabua badana ena du edia henuna maua, bona edia varo edia ikoko, bona Palai Dubu ena varo edia ikoko karaia totona. \c 39 \s1 Hahelagaia taudia edia dabua karaia dalana \p \v 1 Idia ese dabua namodia momokani, edia kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani idia karaia. Inai dabua namodia be hahelagaia taudia edia, bona Helaga Gabuna dekenai idia gaukara neganai, inai dabua idia atoa. Arona ena dabua helagadia danu idia karaia. Edia gaukara be Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \p \v 2 Epodi dabua danu be dabua namo herea dekena amo idia karaia, ena kala be bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Golo varona danu be dabua danu idia hatua hebou. \v 3 Idia ese golo be hama dekenai idia botaia palaka, pepa bamona. Vadaeni idia utua maragi, varo maragina bamona. Bona unai dabua bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani, danu be inai golo varo dekenai idia turia hebou. \v 4 Epodi ena ataiai kona ruaosi dekenai be varo rua idia turia kau, tau ena pagana dekenai do idia kwatua totona. \v 5 Gaba gauna danu be epodi idia karaia gaudia hegeregerena idia karaia, golo varo, bona dabua namona, ena kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Inai idia hatua karaia, be Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \p \v 6 Onuku nadi rua idia abia hegaegae, bona golo dekena amo inai nadi dogoatao gabudia idia karaia. Inai nadi ruaosi dekenai be Iakobo ena natuna tau 12 edia ladana idia torea namonamo. \v 7 Inai nadi be epodi ena varo ruaosi, pagana gaudia dekenai idia kwatua kau. Vadaeni inai nadi ese Israela ena iduhu 12 edia toana idia lao, Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \s1 Kemena dabua maragina karaia dalana \p \v 8 Kemena dabua maragina be epodi idia karaia dabua hegeregerena dekena amo idia karaia, bona ena herahera be epodi ena turia herahera hegeregerena danu. \v 9 Kemena dabua ena lata be 44 sentamita bona iena lababa be 22 sentamita. Dabua ena huana momokani dekenai idia lokua, vadaeni ia be poketi badana ta hegeregerena, iena lata be 22 sentamita, iena lababa danu be 22 sentamita. \v 10 Dabua ena latanai davana bada herea nadi ibounai 12, laini 4 dekenai idia turia kau. Laini ginigunana dekenai be sadio, topasio bona barekete nadi idia turia kau. \v 11 Laini iharuana dekenai be samaragi, sapairo bona vasiga nadi idia turia kau. \v 12 Laini ihatoina dekenai be huakinto, akate, bona ametuso nadi idia turia kau. \v 13 Laini namba 4 dekenai be berulio, onuku, bona iasipa nadi idia turia kau. Inai nadi ibounai be golo, mai herahera toana danu dekena amo idia hagegea namonamo. \v 14 Inai nadi 12 ta ta ibounai dekenai Iakobo ena natuna tau ta ta edia ladana idia torea, Israela ena iduhu ta ta ibounai edia toana be unai. \p \v 15 Kemena dabua totona golo namo herea idia mogea namonamo, bona seini rua, varo bamona, idia karaia, dabua be kemena dekenai do idia kwatua totona. \v 16 Golo herahera, rini dogoatao totona gaudia rua, bona golo rini rua idia karaia, bona kemena dabua ena ataiai kona ruaosi dekenai idia kwatua kau. \v 17 Inai golo seini ruaosi be inai golo rini ruaosi dekenai idia kwatua kau. \v 18 Inai golo seini edia duduna be epodi ena rini dogoatao golo herahera gaudia ruaosi dekenai idia kwatua. Inai dekena amo kemena dabua be epodi ena paga varo ruaosi dekenai idia kwatua. \p \v 19 Ma rini rua golo dekena amo idia karaia, bona kemena dabua ena henuna kona ruaosi dekenai idia kwatua, kemena dabua ena murina kahanai, bona epodi kahirakahira. \v 20 Bona rini rua golo dekena amo ma idia karaia, bona epodi vairanai, ena paga dogoatao gaudia dekenai idia turia kau, gaba gauna kahirakahira. \p \v 21 Vadaeni Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena, kemena dabua ena rini ruaosi, bona epodi ena rini ruaosi idia kwatua hebou, bulu varona dekena amo. Inai dala dekenai kemena dabua be epodi ena gaba gauna dekenai ia kamokau, idia marere kava lasi. \s1 Hahelagaia taudia edia dabua haida \p \v 22 Epodi ena henunai atoa dabua latana ta, be dabua ena kala bulu dekena amo idia karaia. \v 23 Dabua ena huanai be matuna idia karaia, kwarana atoa gabuna be unai. Bona matuna ena isena danu idia turia namonamo, do ia darea garina. \p \v 24 Inai dabua latana ena henuna isena dekenai herahera namodia idia turia, edia toana be apolo huahua bona edia kala be bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani. Inai apolo edia huanai be golo gaba maragidia idia turia kau. \v 25 Golo gaba ta, apolo huahua ta, golo gaba ta, apolo huahua ta, unai bamona idia turia karaia, ela bona dabua latana ena isena herahera idia karaia haorea. \v 26 Arona ese iena gaukara helagana ia karaia negadia ibounai inai dabua latana do ia kwatua. Inai dabua latana idia karaia be Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \p \v 27 Ma Arona mai ena natuna tau totona sioti idia karaia. \v 28 Edia kwara kumia gaudia, bona kwara gaudia, bona edia piripou danu be dabua auka namo herea dekena amo idia karaia. \v 29 Edia gaba gaudia danu be dabua auka namo herea, ena kala bulu, kakakaka sisina, bona kakakaka momokani, mai edia herahera, idia karaia, Lohiabada ese Mose ia oda henia hegeregerena. \p \v 30 Vadaeni medolo, helaga momokani ena toana gauna, be golo namo herea momokani dekena amo idia karaia, bona medolo dekenai hereva inai bamona idia torea: “Helaga, Lohiabada ena”. \v 31 Varo, ena kala bulu idia abia, bona kwarana kumia dabua ena vairana dekenai unai medalo idia kwatua kau, Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \s1 Gaukara idia haorea \p \v 32 Palai Dubu, Lohiabada ia noho ena toana gabuna haginia gaukara be ia ore momokani. Israela taudia ese gaukara ibounai idia karaia vadaeni, Lohiabada ese Mose ia hamaoroa hegeregerena. \p \v 33 Israela taudia ese Palai Dubu, mai ena kohu ibounai idia mailaia, gaudia be inai: Iena kimai, iena haba turia, iena reirei latadia, iena du, bona du do idia gini lalonai maua gaudia. \v 34 Palai Dubu ena guhi rua, ta be mamoe tau ena kopina, ena kala be kakakaka, bona ta be davara ena boromakau, rui, ena kopina dekena amo. Inai be ataiai momokani ena guhi. \p Ma Taravatu Maua ia hunia koua dabua helagana, bona inai gaudia danu idia mailaia: \v 35 Taravatu Maua, nadi palaka rua ia koua Maua. Maua idia huaia totona audia ruaosi, bona Maua ena koua gauna. \v 36 Pata helagana, bona pata dekenai atoa gaudia, bona Dirava dekenai henia beredi helagana. \v 37 Lamepa dogoatao gauna, golo namo herea momokani dekena amo karaia gauna, iena lamepa, bona iena kohu ibounai, bona lamepa edia oela. \p \v 38 Muramura patana, golo gauna, bona taunimanima hahelagaia totona dehoro helagana, bona bonana namona muramura ena pauda, bona Palai Dubu ena iduara ena koua dabua. \p \v 39 Boubou patana, auri laboralabora gauna, mai ena reke bamona patana, auri laboralabora dekenai karaia gauna, mai ena huaia totona audia, bona mai ena kohu ibounai. Huria totona disi badana, mai ena patana. \p \v 40 Koua dabua, Palai Dubu ia hagegea gauna, bona inai koua dabua ena du, mai du idia gini lalonai maua danu. Inai koua dabua ena iduara ena koua dabua, mai ena varo danu, Palai Dubu ena varo edia ikoko, bona Palai Dubu lalonai idia gaukaralaia kohu ibounai. \p \v 41 Bona hahelagaia taudia edia dabua namo herea, Helaga Gabuna dekenai idia gaukara neganai idia atoa dabua danu, idia mailaia. Inai be dabua helagadia, Arona bona iena natuna tau edia. \v 42 Israela taudia ese gaukara ibounai idia karaia vadaeni, Lohiabada ese Mose ia oda henia hegeregerena. \p \v 43 Mose ese inai gaudia ibounai ia itaia namonamo, bona ia diba gau ibounai idia karaia vadaeni namo herea, Lohiabada ese Mose ia oda henia hegeregerena. Vadaeni Mose ese unai Israela taudia ia hanamodia. \c 40 \s1 Palai Dubu, Lohiabada ia noho ena toana, haginia bona hahelagaia \p \v 1 Lohiabada ese Mose ia hamaoroa, ia gwau, \v 2 “Kamonai, hua ginigunana ena dina ginigunana dekenai Palai Dubu, Lohiabada ia noho ena toana, do umui haginia. \v 3 Palai Dubu lalonai be Taravatu Maua, bona Maua ena lalonai be Dirava ena Taravatu 10 idia noho. Maua hunia totona koua dabua helagana be Maua ena vairanai do umui taua dae. \p \v 4 “Pata helagana be Palai Dubu lalonai do umui atoa. Pata ena latanai be iena kohu do umui atoa. Lamepa dogoatao gauna danu do umui mailaia vareai, bona lamepa be ena latanai do umui atodia. \p \v 5 “Muramura patana, golo gauna, mai bonana namona muramura pauda gabua ena patana be Taravatu Maua kahirakahira do umui atoa, to koua dabua helagana ena murimurinai. Bona Palai Dubu ena iduara dekenai koua dabua do umui taua dae. \p \v 6 “Palai Dubu ena vairana dekenai be boubou patana do umui atoa, idia gabua boubou gaudia totona patana be unai. \v 7 Huria totona disi be Palai Dubu bona boubou patana edia huanai do umui atoa, bona disi be ranu dekenai do umui hahonua. \p \v 8 “Palai Dubu ia hagegea koua dabua do umui taua dae, bona iena iduara dekenai koua dabua ta danu do umui taua dae. \p \v 9 “ Unai neganai Palai Dubu, mai ena kohu ibounai be dehoro helagana dekenai do umui dahua, do idia helaga totona. \v 10 Inai murinai boubou patana be dehoro helagana dekena amo do umui dahua, vadaeni ia be helaga momokani. \v 11 Inai dala dekenai danu be huria totona disi, mai ena patana do umui hahelagaia. \p \v 12 “Arona bona iena natuna tau be Palai Dubu ena iduara dekenai do oi hakaudia mai, bona oi ese idia do oi hadigua. \v 13 Hahelagaia tauna ena dabua be Arona dekenai do oi atoa, bona dehoro helagana be iena kwarana dekenai do oi bubua. Inai bamona do oi hahelagaia, ia ese lauegu hahelagaia tauna ena gaukara do ia karaia totona. \p \v 14 “Arona ena natuna tau danu do oi hakaua mai, bona idia dekenai sioti do oi atoa. \v 15 Unai murinai, dehoro helagana edia kwarana dekenai do oi bubua, edia tamana dekenai oi bubua bamona. Inai kara dainai idia ese egu hahelagaia taudia edia gaukara do idia karaia diba. Inai dehoro bubua kara ese do ia hahelagadia, vadaeni hahelagaia taudia edia gaukara be idia, bona edia tubudia taudia do idia karaia noho ela bona hanaihanai.” \p \v 16 Mose ese gau ibounai ia karaia namonamo, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena. \s1 Palai Dubu idia hahelagaia \p \v 17 Lagani iharuana, hua ginigunana, dina ginigunana, Aigupito idia rakatania murinai be Palai Dubu, Lohiabada ia noho gabuna ena toana, idia haginia. \v 18 Mose ese unai Palai Dubu ia haginia neganai, maua ta ta be tano dekenai ia atodia. Maua ibounai lalonai, haba turia ia haginidia, bona koua dabua edia du ibounai danu ia haginidia. Ma haba hagoadaia reirei danu ia kwatua kau. \v 19 Vadaeni Dubu be palai dekena amo ia koua hagegea, bona guhi koua dabua toi dekena amo, ia ese guhi ia koua, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena. \v 20 Bona Taravatu nadidia ruaosi be Taravatu Maua dekenai ia udaia. Ma Taravatu Maua huaia totona au ruaosi be edia rini dekenai ia toia vareai, bona koua gauna dekena amo Taravatu Maua ia koua. Unai Maua ena koua gauna be kara dika gwauatao gabuna. \v 21 Unai murinai Taravatu Maua be Palai Dubu lalonai ia atoa, bona koua dabua helagana ia taua dae, Taravatu Maua ia hunia totona, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena. \v 22 Pata helagana be Palai Dubu lalonai ia atoa, Dubu ena mirigini kahana dekenai, koua dabua helagana ena murimurina dekenai. \v 23 Bona paraoa ia abia, pata helagana ena latanai ia atoa namonamo, Lohiabada ena vairana dekenai, Lohiabada ese ia hadibaia hegeregerena. \v 24 Vadaeni lamepa dogoatao gauna be Palai Dubu lalonai ia atoa, pata helagana ena vairana kahana dekenai, Dubu ena diho kahana dekenai. \v 25 Bona Mose ese lamepa ia gabua Lohiabada ena vairana dekenai, Lohiabada ese ia hadibaia hegeregerena. \v 26 Vadaeni muramura patana, golo gauna, be Palai Dubu lalonai ia atoa, Taravatu Maua kahirakahira, to koua dabua helagana ena murimurina dekenai. \v 27 Bona unai pata ena latanai be muramura mai bonana namona ia gabua, Lohiabada ese ia hadibaia hegeregerena. \v 28 Unai murinai Palai Dubu ena iduara dekenai, koua dabua ia taua dae. \p \v 29 Vadaeni Mose ese Palai Dubu ena iduara ena vairana dekenai boubou patana ia atoa. Unai boubou patana ena latanai Mose ese boubou gaudia, lahi ese ia araia ore gaudia, bona paraoa gaudia ia atoa, Lohiabada ese ia oda henia hegeregerena. \v 30 Palai Dubu bona boubou patana edia huanai Mose ese hurihuri disi ia atoa, bona ranu dekenai ia hahonua. \v 31 Unai ranu be Mose bona Arona, bona Arona ena natuna ese edia imana bona aena idia huria ranuna. \v 32 Nega ibounai Palai Dubu dekenai idia raka vareai, o boubou patana dekenai idia raka lao neganai, unai bamona idia digu guna, Lohiabada ese Mose ia oda henia hegeregerena. \p \v 33 Vadaeni Mose ese Dubu ia hagegea koua dabua badana ia taua dae, vadaeni unai koua dabua badana dekena amo, Palai Dubu bona boubou patana danu ia hagegea. Bona koua dabua badana ena iduara dekenai koua dabua ta ia taua dae. Mose ena gaukara ibounai be unai bamona ia ese ia karaia haorea. \s1 Ori ese Palai Dubu ia koua \p \v 34 Vadaeni ori ese Palai Dubu ia koua hagegea, bona Lohiabada ena diaridiari ese Dubu ia hahonua. \v 35 Unai dainai Mose be dala lasi Palai Dubu do ia raka vareai, badina be ori ese ia koua, bona Lohiabada ena diaridiari ese Dubu ia hahonua. \v 36 Edia laolao ibounai lalonai Israela taudia edia kara be inai bamona: Bema ori ese Dubu ia rakatania neganai be idia toreisi, edia laolao ma idia raka lao. \v 37 To bema unai ori ese Dubu ia koua neganai, unai gabu idia rakatania lasi, ela bona ori ese Dubu ia rakatania. \v 38 Badina be Israela taudia edia laolao ibounai lalonai, Lohiabada ena ori be dina lalonai Dubu ena ataiai dekenai ia noho. Bona hanuaboi ibounai lalonai, unai ori be mai ena lahi, Dubu ena ataiai dekenai ia noho. Dina lalonai, ori idia itaia, bona hanuaboi lalonai, lahi be ori dekenai idia itaia, Dubu ena ataiai dekenai.