\id PRO - Tuivang Holy Bible \h AwiCYIH \toc1 AWICYIH \toc2 Awicyih \toc3 Awicyih \mt1 AWICYIH \c 1 \s1 Awicyih Ing Ang Cainaak \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xt 1 Kin. 4.32.\x*Israel sangpahrang David a capa Solomon ak awicyih taw; \p \v 2 Cyihnaak ingkaw cawngpyinaak, zaaksimnaak thaikhqi siimsak ham, \p \v 3 Dyngnaak, awitlyknaak, pekbonaak a awm kaana hawnaak thai ham ingkaw cawngpyinaak ak thym pawmnaak thai ham; \p \v 4 Khawk hangkhqi khawsimnaak taaksak ham ingkaw, cacoenkhqi khawkpoek thainaak taaksak ham; \p \v 5 Thlakcyikhqi ing siim unawh a mi cyihnaak a pungnaak khqoet nawh, khawkpoek thaikhqi ing khawkpoeknaak thai a mi taaknaak khqoet hamna, \p \v 6 Awicyih ingkaw ak kqawncaihnaakkhqi, thlakcyi ak awi ingkaw a mik awih kqawn zaaksimnaak thai nace awm hy. \pi1 \v 7 \x - \xo 1:7 \xt Job 28.28; Sam 111.10; Awicyih 9.10.\x*Bawipa kqihchahnaak taw cyihnaak a kungpyina awm nawh; Cehlai, thlakqawkhqi ingtaw cyihnaak ingkaw cawngpyinaak husit uhy. \s1 Khawboe Seetnaak Lam Qei Lah \p \v 8 Ka capa, na pa cawngpyinaak ce ngai nawh, na nu cawngpyinaak ce koeh hoet. \p \v 9 Na lu hamna khqaipai leek soeihna awm nawh, na hawng hamna aawi hun leek soeihna awm kaw. \p \v 10 Ka capa, thlakchekhqi ing a ni zoek awh koeh ngai kawp ti. \p \v 11 “Kami venna law lah, thlang a thi lawng sak lah usih, thlakche ak qeenkhqi ce qym khqi lah usih; \p \v 12 Ceikhui amyihna a hqingpumna daih khqi lah usih, phyi khui amyihna. \p \v 13 A phuk tlotlokhqi ni ham kawm saw, thlang a theem ni qawtkhqi ing ni im ce nik bee kaw. \p \v 14 “Kami venawh bang lawlawt nawh taw, tangka bawm ni qup haih kawm uh,” a mi ti awh, \p \v 15 Ka capa, a ming lakawh koeh boei nawh, a mi lam awhkawng phleng qu kawp ti. \p \v 16 A mi khaw ce thawlhnaak lam benna kaan unawh, thi ak lawngsak hamna a ming hqii tawn sak uhy. \p \v 17 Lawk ce ak chaap maina zan ni, kawmyih phaa a haiawh awm. \p \v 18 Cekkhqi taw a mimah thi ce lawngsak unawh a mi hqingnaak ak plamsakkhqi ni. \p \v 19 Ceamyihna ni, a mak thymna ak kamvaakhqi lam taw; ami boei a hqingnaak ce lawh pe uhy. \s1 Cyihnaak Khyy Hy \p \v 20 \x - \xo 1:20 \xt Awicyih 8.1-3.\x*Chawmkeeng awh cyihnaak ce khawteh na khyy nawh, Chawmkeeng tung keengawh ce khyy hy; \p \v 21 Thlang khawzah ang cunnaak ang lungkil awh ce khyy nawh, khawkkhui lutnaak vawng chawmkeeng awhce khyy hy. \p \v 22 Nangmih khawk hangkhqi aw, i qyt dy nu khaw na mi hang hly? I qyt dy nu a nik husit khqi huhsitnaak khuiawh na mi awm hly, thlakqawkhqi ing cyihnaak na mi maa hly? \p \v 23 Ka ni toelnaakkhqi benna voei law uh: Ngai lah uh, na mik khanawh kang myihla theeh kawng nyng saw, kak awi zaaksimnaak ni pekkhqi kawng. \p \v 24 Nik khykhqi nyng, ni maa uhyk ti, ka kut soeng nyng, uca ingawm am do uhyk ti; \p \v 25 Ka khawkhannaakkhqi boeih ikawna am ngai unawh, ka ni toelnaakkhqi boeih ce hooet uhyk ti. \p \v 26 Ceamyihna awmsaw, kai ingawm na mi zoseet nyn awh ni qaih nak khqi kawng nyng saw, kyinaak na mi sawng lawawh ni qaih nak khqi kawng nyng. \p \v 27 Na mi lynak hlinu amyihna a thoeng law nawh, na mi zoseetnaak tym ing a pha lawawh, kyinaak ingkaw ngaihangnaak namik khanawh a pha law awh. \p \v 28 Chawh ce, nik khy kawm uh tik saw, cesei-awm am nim hlat khqi kawng: mymcang hii awh ni sui kawm uk tik saw, ceseiawm am ni hu kawm uk ti; \p \v 29 Cyihnaak maa unawh, Bawipa kqihchahnaak ce ama mik tyhnaak ak caming. \p \v 30 Ka khawkhannaak pynoet ca mai awm am ngaih unawh, ka toelthamnaak boeih ce a mi huhsit caming. \p \v 31 Ceamyihna awmsaw a mi khawsak ak thaih qah ce aii kawm usaw, a mik poeknaak ing qoh kawm uh. \p \v 32 Thlakchekhqi hu benna nawngnaak ing a mimah him khqi kawm saw, ak qawkhqi ang ngaihdingnaak ing amimah moeng sak khqi kaw. \p \v 33 Kak awi ak haanaak taw ak ding cana khaw sa kawm usaw, zoseetnaak khuiawh awm ngaiqeep cana khawsa kawm uh. \c 2 \s1 Cyihnaak Taw A Phu Tlo Hy \p \v 1 Ka capa, kak awi ve do nawh kak awipek ve nak khuiawh na kym awhtaw, \p \v 2 Cyihnaak ce nang haa ing ngai nawh, nak kawlung ing cyihnaak lam benna ang hawi awh- taw; \p \v 3 Zaaksimnaak ce khy nawh, simthainaak ce nak khy awhtaw, \p \v 4 Tangka amyihna sui nawh, khawh amyihna na sui awhtaw, \p \v 5 Khawsa kqihchah lawthai kawm tik saw, Khawsa simthainaak ce ta kawp ti. \p \v 6 Khawsa ingtaw cyihnaak pe thai nawh, am khaa awhkawng cyihnaak ingkaw zaaksimthainaak ce cawn sak thai hy: \p \v 7 Ak thym thlangkhqi ham cyihnaak ak thym ce khoem nawh, ypawm ing ak khawsakhqi ce doen khqi hy. \p \v 8 Ak thlangciimkhqi ing ak thymna khaw a mi sak naak ham a mi lam ce doen pek khqi hy. \p \v 9 Cawhce dyngnaak ingkaw ak thym awitlyknaak ce sim thai kawm tik saw, pekbonaak a taak kaana, lam leek boeih awm. \p \v 10 Nak kawlung khuiawh cyihnaak ce lut kawm saw, na hqingnaak hamna simthainaak ce ak aawi soeihna awm kaw; \p \v 11 Khawsimnaak ing ni khoemdoen kawm saw, khawsimthainaak ing ni hqin kaw; \p \v 12 Thawlhnaak lam awhkawng a ni loet sak ham ingkaw amak thym awi ak kqawnkhqi lakawh kawng a nik loet sak hamna; \p \v 13 Cekkhqi ing taw seetnaak lamawh ceh ham lamdyng ce ceh taak unawh; \p \v 14 Theem amak leek sai ce ami ngaih kawina awm kawm saw, thawlh sainaak awh ce awmhly kawm uh; \p \v 15 A mi lam taw kaawi nawh, ypnaak am cu hy. \p \v 16 Nukche awhkawng ni loet sak nawh, a nik zoek ang lak awhkawng; \p \v 17 A cacoen hui awhkaw pyi ceh ta nawh, A Khawsa awikam ak hilh ak thlang awhkawng ce. \p \v 18 A im ing thihnaak lam ben mang nawh, a lam cehnaak ing thihnaak lam benna ce, \p \v 19 A ven ak pha thlang boeih ing am voei voel ti kaw, hqingnaak lam ce am pan voel ti kawm uh; \p \v 20 Thlakleek ceehnaak lamawh bang nawh, thlakdyng ceehnaak lamawh na ceeh naak thai ham. \p \v 21 Ak dyngna khawksa thlangkhqi taw ve khawmdek awh khawsa thai kawm usaw, thlakleek khqi taw ce hyn awh ce khawsa poe kawm uh; \p \v 22 Cehlai ak halang ak thlangkhqi taw khawmdek awhkawng qeeng sakna awm kawm saw amak thymna khaw ak sakhqi ce qeengsak na awm kaw. \c 3 \s1 Khawsa Awhce Hang lah \p \v 1 Ka capa, kak awipek ve koeh hilh nawh, nak kawlung awh kym lah. \p \v 2 Na hqingnaak khawnghii khawkum ingkaw ngaiqeepnaakkhqi ing ni tawmsap kaw. \p \v 3 Qeennaak ingkaw awitak ing nang ce koeh ni hooet seh. \p \v 4 \x - \xo 3:4 \xt Luke 2.52.\x*Cawhtaw, Khawsa ingkaw thlanghqing mik huh awh mikhaileek ingkaw mingleeknaak ce pang kawp ti. \p \v 5 Nak kawlung boeih ing Bawipa ce caang na nawh, Na siimnaak awh koeh hang qu; \p \v 6 Na lam hoeiawh amah ce siim poe nawh, na lam ce nim huh kaw. \p \v 7 \x - \xo 3:7 \xt Rom 12.16.\x*Namah ngaih awh ak cyina koeh ngai qu nawh; Bawipa ce kqih nawh, thawlhnaak ce cehtaak. \p \v 8 Nak thangqui ham sadingnaak na awm nawh, na quh ham ak thlikna awm kaw. \p \v 9 Na khawhkham ing Khawsa ce kyihcah lah. Na them ak pung law lammacyk boeih ing awm; \p \v 10 Cawhtaw nak khai baawp ing bee ngen kawm saw, na misur um ing bee poeng kaw. \p \v 11 \x - \xo 3:11 \xt Job 5.17.\x*\x - \xo 3:11 \xt Heb 12.5,6.\x*Ka capa, Bawipa a toelnaak ce koeh husit nawh, A ni toelzyihnaak ce koeh zadam kawp ti. \p \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Awph 3.19.\x*Bawipa ing a lungnak cekhqi ce toel khawi nawh, Pa ing ca a lungnak awh a toelzyih khawi a myihna. \s1 Cyihnaak Awhkawng Awmhlynaak \p \v 13 Cyihnaak ak hu ak thlang ingkaw kawcyihnaak ak hu ak thlang taw a zoseen hy. \p \v 14 Cetaw ngun a phu tlo ingkaw sui a phu tlo ang lakawh a phu tlo ngai hy. \p \v 15 Suilung a phu tlo lakawh a phu tlo ngai nawh ngaihnaak ing awm am pha thai hy. \p \v 16 Ak tangkut benawh hqinglung sangnaak awm nawh, ak cawngkut benawh khawhthem ingkaw boeimangnaak ce awm hy. \p \v 17 A lam ce awmhlynaak lampyina awm nawh, a lam boeihboeih ce ngaiqeepnaak ing bee hy. \p \v 18 Ak tuu thlang boeih ham hqingnaak thingkungna awm nawh, ak kym thlang boeih ham zoseennaak ni. \p \v 19 Bawipa ing a cyihnaak ing khawmdek ve syyn nawh, ak kawcyih ing khan ce caksak hy; \p \v 20 A thoemnaak ing tuinu ce hqaa sak nawh, cingmai ing daamtui baw sak hy. \p \v 21 Ka capa, na mik ing khaw koeh hang seh, cyihnaak ingkaw khawkpoek thainaak ce ak cakna tu; \p \v 22 Na hqingnaak ham hqingnaakna awm nawh, na haawng ham mikhaileek na awm kaw. \p \v 23 Cawhce na lamawh ak dingna cet kawm tik saw, na khaw am tawngtawh kaw. \p \v 24 Na ih awm am kqih kawm tik saw, nang zaih nawh na ih awhawm na ih tui kaw. \p \v 25 Kqihlyynaak bawtbet awh ak dang law ce koeh kqih nawh, thlang ak mukkhqi a pha law awhawm koeh kqih kawp ti. \p \v 26 Bawipa taw na loetnaak na awm nawh, na khaw thang awhkawng ni doen kaw. \s1 Ak Thym Khawboe \p \v 27 Themleek ak hu tyngkhqi a do hly kawi themleek koeh haimah, na kutawh dangsak ham na taak khui taw. \p \v 28 Na imceng venawh, “Ceh nawh ak changna va sui cang nawh voei law tlaih khawngawi ni pe kawng nyng,” koeh ti, na taak a loeiawh. \p \v 29 Na imceng ak khanawh khawboeseet koeh toen, ni yp na nawh na venawh khawksa ni ti na sim loei. \p \v 30 Khawboeseetnaak nak khanawh a ma toen awhtaw leehcaihnaak a awm kaana na kut koeh thlak. \p \v 31 Khawboeseet ak toen ak thlang koeh ooet nawh a lampyi awh koeh hquut. \p \v 32 Ak thymna khaw amak sa taw Bawipa mikhuh awh tyih kawina awm nawh thlakleekkhqi taw pyi nak khqi hy. \p \v 33 Bawipa a khawsii taw thlakche khqi imawh awm nawh, thlakdyng khqi cunnaak taw zoseenaak ing bee hy. \p \v 34 \x - \xo 3:34 \xt Jak 4.6; 1Pe 5.5.\x*Thlang ak husitkhqi ce husitkhqi nawh, kawkneemkhqi ce qeennaak ham sak khqi hy. \p \v 35 Kyihcahnaak taw thlakcyi ing ham nawh chahpyihnaak taw thlakqaw ing ham kaw. \c 4 \s1 Pa Ing A Oetkawi \p \v 1 Ka capakhqi aw, pa a cawngpyinaak ce ngai unawh, zaaksimthainaak na mi taaknaak ham ngai lah uh; \p \v 2 Nami venawh ak leek soeih cawngpyinaak ka ni pekkhqi; ka cawngpyinaak koeh mangtak uh. \p \v 3 Ka pa capa na awm nyng, Ka nu a ca, capa a lungnak soeih na awm nyng. \p \v 4 Ni cawngpyi nawh, ka venawh, “Nak kawlung ing kak awikhqi ve kym poe sei taw; kak awipekkhqi ce haana nawh hqing pyi,” ti hy. \p \v 5 Cyihnaak thlai nawh, zaaksimnaak awm thlai. Koeh hilh nawh, kam kha awhkawng ak cawn law awiyynnaakkhqi ce seetnaak lam benna koeh mang taak. \p \v 6 Koeh hawi taak nawh, nik chungkhoep kaw; lung na nawh, ni khoemdoen kaw. \p \v 7 Cyihnaak veni a kungpyi soeih hy; cemyihna awmsaw cyihnaak ce thlai; na khawhkhamkhqi boeih ingawm cyihnaak ce thlai. \p \v 8 Zoeksang nawh, anih ing ni zoeksang lawt kaw; na ym na lam awhtaw kqihchah kawi thlangna ning coeng sak kaw. \p \v 9 Na luu-awh mikhaileek lumyk ning byng sak kawm saw, dawnaak boei lumyk ni pe kaw. \s1 Khawsaknaak Lampyi Pakkhih \p \v 10 Ka capa, kak awi ngai nawh kym lah; Cawhtaw na hqing kum pung khqoet khqoet kaw. \p \v 11 Cyihnaak lamawh ni cawngpyi nyng, dyngnaak lamawh ni sawi nyng. \p \v 12 Na ceh huiawh nak khawkan ing zaang nawh, nang dawngawh awm am tawngtawh kawp ti. \p \v 13 Cawngpyinaak awh ak cakna tu nawh, koeh hlah; ak cakna tu, na hqingnaak ham ni. \p \v 14 Thlakchekhqi cehnaak awh koeh plaa nawh, thlakhalangkhqi a cehnaak awh koeh cet. \p \v 15 Qei nawh taw, a vena koeh cet; mangtaak nawh loen taak. \p \v 16 Kut a mamik thlak khui taw am ip thai kawm usaw, thlang ak khanawh seetnaak a mi sai hlan khui taw mik am kuu kaw. \p \v 17 Seetnaak phaipi ce ai unawh, them amak leek sainaak misurtui ce aw uhy. \p \v 18 Thlakdyngkhqi a cehnaak lam taw khawkbee ang lakawh bee khqoet hy. \p \v 19 Thlakchekhqi a cehnaak lam taw khawmthan amyihna ikawh a ming tawh am sim uhy. \p \v 20 Ka capa, kak awi ngai nawh, kak awipek awh nang haa dun lah. \p \v 21 Namik huh awhkawng koeh thoeng; nak kawlung khuiawh khoem. \p \v 22 Ak hukhqi ham hqingnaak na awm nawh, a mi pumsa ham sadingnaak na awm hy. \p \v 23 Ak chang boeih ang lakawh nak kawlung ce doen, hqingnaak ak cawnnaak ni. \p \v 24 Nam khaawh awihche koeh cawn sak nawh, thlang koeh thailat na. \p \v 25 Na mik ing hailam dan nawh, ak leekna na hai lam toek. \p \v 26 \x - \xo 4:26 \xt Heb 12.13.\x*Na khaw ham lamtlak ce chei nawh, na lampyi boeih ce cak sak. \p \v 27 Nak tang ben mai aw, nak cawng ben mai awi koeh pleng; seetnaak awhkawng na khaw ce thoeih. \c 5 \s1 Zoeknaak Ce Qee \p \v 1 Ka capa, ka cyihnaak ngai nawh, kak kawcyihnaak awh nang haa keng lah. \p \v 2 Khawkpoek thainaak ce khoem nawh, na hui nam lai ing simthainaak nam tu naak hamna. \p \v 3 Nukche a hui awhkawng khawitui cip nawh, am lai ce situi anglakawh plai hy. \p \v 4 A dytnaakna ankhamyihna kha nawh, pinhai amyihna hqaat hy. \p \v 5 A khaw ing thihnaak lam pan nawh, a khawngkham ing ceikhui lam pan hy. \p \v 6 Hqingnaak lam am huthai nawh, a cehnaak lam a mam dyng ce am huthai hy. \p \v 7 Ceamyihna awmsaw ka cakhqi aw, kak awi ngai unawh, kam kha awhkaw awi ak cawn law ve koeh mang tak. \p \v 8 Na lam ce anih awhkawng lak hla sak nawh, ak chawmkeng koeh va hem. \p \v 9 Cemyih kaataw na dawnaak ce thlang chang ven pe kawm saw, na kum ce khawsak amak leek thlang ven pe kawp ti. \p \v 10 Thlak changkhqi ce nak thaqui phu ham sak khqi nawh, na bibi phu ce am na siim imlangna pha kaw. \p \v 11 Na haikhaw a dyt lawawh na pum na saana hawn nawh kqaang kawp ti. \p \v 12 Cawhce, “Kawhamna cawngpyinaak ak thym ce hoet nawh, kak kawlung ing toelnaak ce kak husit qoe nu, \p \v 13 A nik cawngpyikungkhqi ak awi am haana nyng, a nik cawngpyikungkhqi venna kang haa am na keng nyng; \p \v 14 Thlang kqeeng ingkaw thlanghoei anglak-awh ka thih hlo hy,” ti kawp ti. \s1 Ym Ak Awm Zulawh Vataak \p \v 15 Na tui im awhkaw tui na tuipum ing thaan nawh aw. \p \v 16 Na tuihaa ce doem sak nawh lam keng awhkaw ak lawng hawk hawk tuinu amyihna coeng sak lah. \p \v 17 Namah ham doengna awm seitaw thlak-chang ing koeh ni qup pyi seh. \p \v 18 Na tui im awh zoseennaak awm seitaw, nak thaawm huiawh kaw na zuuawh ce nak kaw zeel sak. \p \v 19 A nih ce lungnak ak kap saksuk ingkaw ak daw soeih sakkhi amyihna, kawmyih a tym awhawm a lungnak ing nang ce ni zeel sak poe seh. \p \v 20 Ikaw hamnanu nang, ka capa ing nukche awh na zeel hly nawh ak kqang awh nang kooep hly? \p \v 21 Thlanghqing a cehnaak lam boeih ce Bawipa mik huhawh awm boeih nawh, a cehnaak lamkhqi boeih ce kawng sak boeih hy. \p \v 22 Amah a awmseetnaak ing thlakche ce tu kawm saw, a seetnaak qui ingawh amah ce pinzen kaw. \p \v 23 Cawngpyinaak a khawdeng caming thi kawm saw, a qawnak caming plam kaw. \c 6 \s1 Seetnaak Awhkawng Ngaihthynnaak \p \v 1 Ka capa, na pyi ham qii khoeng nawh khawlawng thlang khanawh na kut nak thlak awhtaw, \p \v 2 Nak awiawh namah awk nawh, nak awi kqawn ing namah ni pin nawh ni. \p \v 3 Ka capa, na pyi a kutawh taang vit hynyng ti nang simqu awhtaw na loetnaak hamna vemyihna sai kawp ti, na pyi venna cet, nak kawlung ce ak kaina phaih nawh qeennaak thoeh kawp ti. \p \v 4 Koeh ip, namik koeh kuu sak qoe kawp ti. \p \v 5 Sakzyym a kut awhkawng sakkhi a cen amyih ingkaw phak zym a kut awhkawng pha ang ding valh amyihna namah ce hul qu kawp ti. \s1 Thakdam \p \v 6 Nang, thakdam pa, liing avena cet nawh, a khawsak ce toek nawh na cyih ta lah; \p \v 7 Anih ing boei, ak sawikung, khawkkhan kung am ta na. \p \v 8 Khawhqai awh a buh cun nawh cangmaa awh a ai sui hy. \p \v 9 Aw, thakdam pa, iqyt dy nu na ih hly? Ityk awh nu na ihnaak awhkawng na thawh hly? \p \v 10 \x - \xo 6:10 \xt Awicyih 24.33,34.\x*Na ngaih awhtaw ip, ngam, kut boem nawh zaih, \p \v 11 Na ih hlanawh khawdengnaak ing khit cet amyihna ni pha kawm saw, awk voet ai vainaak ing ak tlung amyihna thoeng law kaw. \p \v 12 Thlakche ingkaw khawboeche thlang taw am khaaawh awioelhnaak ing ni a plam thaam hy. \p \v 13 Amik ing mikhqih, a khaw ing awi kqawn a kut dawn ing pho sak hy. \p \v 14 Ak kawlung am dyng nawh, seetnaak sai ham poeknaak ta poepa nawh, hqeehnaak sai poepa hy. \p \v 15 Cedawngawh ak poek kaana kyinaak ing thoeng law nawh bawtbetawh seetnaak ing pha kawm saw qoeinaak a huh voel kaana. \p \v 16 Khawsa ing a sawhnaak khquk awm nawh am tuih soeih khqeet awm hy. \p \v 17 Ak oe qu mikhai, thailatnaak ing ak be lai, thlakdyng a hqingnak ak lo kut, \p \v 18 amak leek them ak poek kawlung, thawlh sainaak benna hqingtawn ing ak dawng khaw, \p \v 19 a qaai kqawn nawh thailatnaak ing ak bee, ciingnapaca lakawh hqehnaak ak sai. \s1 Samphaih ngaihthyn \p \v 20 Ka capa, na pa awipek ve ngai nawh, na nu cawngpyinaak ce koeh mang taak. \p \v 21 Na kawlungawh khoemnawh, na hawngawh aawi poe lah. \p \v 22 Na cehnaak hoeiawh ni hqui nawh, na ih hui awhawm ni doen kawm saw, na thawh lawawh ni tym pau pyi kaw. \p \v 23 Awipek taw maihchoei na awm nawh, cawngpyinaak taw vaangnak ni, toelthamnaak taw hqingnaak lampyi ni. \p \v 24 Nu amak leek ingkaw awih tui ing thlang ak zoek thlangthai nu ang laak awhkawng a nik doen hamna; \p \v 25 Nak kawlung ing a dawnaak koeh nai nawh, a mikkhu ing koeh ni zoek seh nyng. \p \v 26 Pum ak zawi nu ak caming pa ing phaipi cunoet doeng ham nawh, samphaih nu ing hqinglung phutlo ce khoem thai hy. \p \v 27 Thlang ing a hii a uih kaana mai ce pawm hly thai nawh nu? \p \v 28 Thlang ing a khaw a uih kaana maihling leeh hly thai nawh nu? \p \v 29 A pyi a zuu venna cet nawh ak hei taw a uu pynoet awm kut thlak kaana am voei ti kaw. \p \v 30 Ak phoencawih dipnaak ham ak quu thlang awm am loet ti kaw; \p \v 31 A mi huh awhtaw a pyh khqihna sah seitaw a im awhkaw a them a long boeih ing sah kaw. \p \v 32 Kawlung ak talh nu taw samphaih, a hqinglu a seetnaak ham bi ak sai ni. \p \v 33 Tlohnat ingkaw chah phyi kawm saw ming seetnaak ce ham kaw. \p \v 34 Yytnaak kawlung taw pa khqi kawsonaak na awm nawh phu sui nynawh am loet ti kaw. \p \v 35 A mikhuh awh tlansum pynoet awm am khyn kawm saw them khawzah pek ingawm kaw am zeel sak kaw. \c 7 \s1 Nukchee Lakawh Ngaihthyn \p \v 1 Ka capa, kak awi kqawn ve ngai nawh, kak awipek khqi boeih ve kym lah. \p \v 2 Kak awipek khqi ce haana nawh hqing pyi; kak awipek boeih ve mik amyihna qeetna. \p \v 3 Na kutawh byn nawh nak lingbyi catlap awh qee. \p \v 4 Cyihnaak venawh, “Ka nanu nang ni,” ti nawh, zaaksimnaak ce nam cawtnu na khy. \p \v 5 Nuk chee lakawh ni doen nawh khawsak amak leek nu a sykzoeknaak awhkawng a ni doen naak ham. \p \v 6 Ka im chawhhlep ak poek awhkawng qyym nyng, \p \v 7 Kawlung amak soep cadawng khqi ang lak awh cadawng poekthainaak amak ta ce hu nyng saw, \p \v 8 Nula a awmnaak lamkil benna ce cet nawh a im lam ce pan hy. \p \v 9 Khawmy nawh khawmthan, thanlung khuiawh ce nula im lam ce pan hy. \p \v 10 Ce nula taw pum ak zawi suihsak ing hlawihhlan qu nawh thailatnaak ing ak khawsa ni. \p \v 11 A hyy tho nawh imawh awm poekpoek ham am ngaih nawh a khawphaa ing dym am ngaih hy. \p \v 12 Tuhqoe awm imkawt awh, imkil awh, lamkil a hoeiawh van nawh sui hy. \p \v 13 A huh cadawng ce tunawh mawk hy, a hat thlang amyihna a venawh, \p \v 14 “Kaiawh qoepnaak hyih phum ham ka taak ce, tuhngawi kak awikam amyihna pha hawh hy. \p \v 15 Ceamyihna awm saw nang ak do ham ingkaw ak sui hamna law nyng, nang nihuk khoem nyng. \p \v 16 Ka ihkhunawh hiphaih ak leek soeih, Egypt hiphaih ce phaih nyng. \p \v 17 Ka ihkhun ce myrrah, aloe ingkaw thikuii ing hloen boeih hawh nyng. \p \v 18 Law lah, mymcang khaw a thaih hlan dy lungnaak ing nawm haih lah sih, lungnak ingawh ngaihsoep sak lah sih nyng. \p \v 19 Imawh ka vaa am awm hy, khawlawnk hla na khinna dii hy. \p \v 20 Tangka bawm khyn nawh, pihla a lum hlan dy am voei law hly hy,” ti na hy. \p \v 21 Ak awitui ing sykzoek nawh, am kyihcah qunaak ing lam hang pyi hy. \p \v 22 Cedawngawh him hamna a mi sawi vaitaw, ak qaw ami phepnaak qui aawi hamna ak cet, \p \v 23 Pha ing a thih hly a siim kaana ang hlaa ing ding nawh dawng lam a pan amyihna nula hu nace baang pahoei hy. \p \v 24 Cedawngawh ka capa khqi aw, kak awi ve ngai unawh, kam khaa awhkaw awi ak cawn law ve haana lah uh. \p \v 25 Nak kawlung ing a lamawh koeh hquut sei taw, a lampyi awhkawng ce pleeng seh nyng. \p \v 26 Anih ing thlang khawzah leembai sak nawh, a him khqi awm thlang khawzah ni. \p \v 27 A im taw Ceeikhui cehnaak lamna awm nawh, thihnaak imkhui na ak sawikung ni. \c 8 \s1 Cyihnaak Ak Khyy Awi \p \v 1 \x - \xo 8:1 \xt Awicyih 1.20,21.\x*Cyihnaak ing khyy nawh, zaaksimnaak ing ak awi am yy nawh aw? \p \v 2 Lampyi hoeiawh, lampyi kengsam hoeiawh ce dyi hy. \p \v 3 Khawk khui lutnak vawng kengawh, vawngkawt kengawh ce dyi nawh thayy ing khyy hy. \p \v 4 Aw nangmih thlanghqing khqi, nik khy khqi nyng, kak awi ve thlanghqing khqi ham ni. \p \v 5 Aw nangmih thlangzap khqi, khingaihnaak ve toen lah uh; nangmih thlakqaw khqi aw, cyihnaak kawlung toen lah uh. \p \v 6 Ngaih lah uh, nangmih ham awileek soeih kqawn hly nyng, kak awi kqawn boeih ve ak thyym boeih ni. \p \v 7 Ka huui ing awihthyym saa nawh, kam lai ing them amak leek ce maa hy. \p \v 8 Kam khaa awhkaw awilung boeih ve amak thyym ingkaw hoet ham kawi am awm hy. \p \v 9 Ak zaasiim ham dang pheng nawh, cyihnaak ak taa khqi ham a hqeenaak pynoet awm am awm hy. \p \v 10 Ngun lakawh toelthamnaak ce tyk nawh, sui lakawh cyihnaak ce tyk lah. \p \v 11 Cyihnaak taw suilung ang lakawh a phu tlo ngai nawh anih ingqawi myihteh ham kawi ak chang am awm voel hy. \p \v 12 Kai, cyihnak taw, ngaihtaaknaak ing awm haih nih nyng, cyihnaak ingkaw ngaihtaaknaak ce ta nyng. \p \v 13 Bawipa kqihchah taw amak leek them sawhnaak ni; oequnaak, hoelqunaak, khawboe seetnaak ingkaw amak thyym awikqawnnaak khqi ce sawh na nyng. \p \v 14 Khawkhannaak ak thyym ingkaw siimnaak ak thyym ce ka koe ni; simthainaak ingkaw saithainaak awm ka koe ni. \p \v 15 Kaih caming boeikhqi ing boei ngawihnaak awh ngawi unawh, ukkungkhqi ing ak thyymna awitlyk uhy. \p \v 16 Kaih caming sangpahrangkhqi ing awitlyk unawh, kyiqangkhqi ingkaw khawmdek ukkungkhqi boeih ing awm. \p \v 17 Kai a nik lungnaak thlangkhqi ce lungnak khqi nyng, kai a nik sui thlangkhqi ing ni hu kawm uh. \p \v 18 Khawhthem ingkaw boeimangnaak khqi ka venawh awm nawh, kyihcahnaak ingkaw dyngnaak khqi boeih awm ka venawh awm hy. \p \v 19 Kak thaih taw sui lakawh a phu tlo nawh ngun ak leek soeih lakawh awm a phu tlo ngai hy. \p \v 20 Dyngnaak lampyi awh cet nyng, ak thyym lampyi ce tut nyng. \p \v 21 Kai a nik lungnak thlangkhqi venawh khawh ing bee khqi nawh ami qo bawm ce kak bee nak pek khqi hamna. \p \v 22 Bawipa ing a theem syyn lammaacyk amyihna kai ni ta nawh, syynawh a them seh cyk awhkawng ce. \p \v 23 Kumqui hamna, ak cyk soeihna syynna awm nyng, khawmdek a syyn hlan awh. \p \v 24 Tuicunlii a syyn hlannawh lawngcatui ang lawng hlanawh syynna awm hawh nyng. \p \v 25 Tlang khqi a awm hlannawh khawmcung khqi a awm hlanawh kai syyn hawh nyng. \p \v 26 Khawmdek ingkaw khawhyn khawqaam khqi a syyn hlannawh dekvaai awm a awm hlanawh kai syyn hawh nyng. \p \v 27 Khan ce amah a hyynawh a taak nawh tuidung haaiawh lawnglam a sai hlanawh syyn hawh nyng. \p \v 28 A saangnak khan hyynawh ciingmaikhqi a sah sak nawh tuicunlii khuina ak lawng tuihawk khqi a sai huiawh, \p \v 29 Tui ing ak awipek ama poengnaak thai ham tuicunlii awhkaw langhak khqi, lawngca ang lawngnaak khawqii khqi a sai huiawh syyn awh nyngp \p \v 30 Kutthoem thlang amyihna avenawh awm pe nyng, a awmhlynaakna awm nyng, a venawh awmhlynaak ing bee poepa lawt nyng. \p \v 31 A khawmdek saiawh awmhlynaak ta nyng saw thlanghqing khqi khanawh zeelmangnaak ta nyng. \p \v 32 Cedawngawh, ka ca khqi, kak awi ngai lah uh, ka lam ak tut khqi taw a zoseen thlang khqi ni. \p \v 33 Ka cawngpyinaak ve haana unawh cyi unawh koeh maa uh. \p \v 34 Kak chawmkeng awh qeh nawh, ka ipkhui kawtawh qeh nawh kak awi ak ngai ak zaa thlang taw a zoseen thlang ni. \p \v 35 Anik hu ak thlang boeih ing hqingnaak hu unawh, Khawsa huhhlynaak ce ham kawm uh. \p \v 36 Cehlai, kai anik hang ak thlang taw a hqingnaak ak khanawh kut ak thlaana awm kawm saw, kai anik sawhnaak ak thlang taw thihnaak ak lungnaak ak thlangna awm kaw. \c 9 \s1 Cyihnaak Ingkaw Qawnaak Ak khyynaak \p \v 1 Cyihnaak ing a im sa nawh, ak tung khqih ling hy. \p \v 2 Ak khqin ce him nawh misurtui ce tloeih nawh ak caboei ce phaih hy. \p \v 3 A bibikung nula khqi ce tyi khqi nawh, khawkkhui a sangnaak hynna cet unawh kyy uhy. \p \v 4 “Cyihnaak amak ta khqi boeih vebenna law lah uh,” tinawh siimnaak amak ta khqi ce khyy khqi hy. \p \v 5 “Law unawh taw, ka buh ai unawh kak tloeih cee misurtui ce aw lah uh. \p \v 6 Aw nangmih thlakqawkhqi aw qaawnaak lam ce cehtaak unawh hqing lah uh; siimnak lamawh ce cet lah uh,” ti hy. \p \v 7 Thlaktlai ak toel kung ing chah pyi lat nawh, thlakche ak ho kung ing kut zaawk lat hy. \p \v 8 Thlaktlai ce koeh toel, ni sawh na kaw, thlakcyi mah toel, anih ing ni lung na kaw. \p \v 9 Thlakcyi ce toel lah, a cyihnaak pung khqoet kaw; thlakcyi ce cawngpyi lah, a simnaak ing pung khqoet kaw. \p \v 10 \x - \xo 9:10 \xt Job 28.28; Sam 111.10; Awicyih 1.7.\x*Bawipa kqihchahnaak taw cyihnaak a kungpyina awm nawh, ak ciim siimnaak cetaw zaaksimnaakna awm hy. \p \v 11 Kaih caming na khawkum pung khqoet kawm saw, na hqingnak khawnghii ing sau khqoet kaw. \p \v 12 Na cyih awhtaw, namah ham nak cyina awm kawm saw, thlaktlaina na awm awhtaw namah ing zaawk kawp ti. \p \v 13 Nukche ing akut am khoem poek nawh, a khawboe see nawh, am cyi hy. \p \v 14 A im chawmkengawh ngawi nawh, khawkkhui hynsang ngawihnaak awhce ngawi nawh, \p \v 15 A mimah lamawh ak cet khqi ce khy khqi nawh, \p \v 16 “Khaw amak simkhqi boeih vena law seh,” ti nawh khyy hy. Siimthainaak amak ta khqi venawh bai, \p \v 17 “Quuk tui taw aawi dikdik nawh, quuk buh ai taw aawp hy,” ti hy \p \v 18 Cehlai cawhce thihnaak awm nawh a cei ak thlangkhqi ing Ceeikhui dung soeihna amik awm ni ti am sim uhy. \c 10 \s1 Solomona Awicyih \p \v 1 Solomon ak awicyih taw: capa ak cyi ing pa ak kaw zeel sak nawh, capa ak qaw ing nu ak kaw seet sak hy. \p \v 2 Amak thyymna khawhtheem huh ing phu am ta nawh, dyyngnaak ingtaw thihnaak awhkawng hul hy. \p \v 3 Thlakdyng ce Bawipa ing buh am lum sak nawh, amak dyng thlang ang sytnaak ce plaltham sak kaw. \p \v 4 Thakdam kut ing thlang khawdeng sak nawh, thlangmeet kut ing thlang boei sak hy. \p \v 5 Cangah huiawh aawk ai ak cun ak thlang taw capa ak cyina awm nawh, cangah huiawh ak ip dutdut ak thlang taw thangseet ak pe capa ni. \p \v 6 Thlakdyng a luawh zoseennaak awm nawh, thlakche am khaaawh boeseetnaak ing bee hy. \p \v 7 Thlakdyng siimnaak taw zoseennaakna awm nawh, thlakche ming taw tlawihzip kaw. \p \v 8 Thlakcyi ingtaw ak kawlung ing awipek khqi ce do nawh, thlakqaw ingtaw plamtham sak hy. \p \v 9 Dyng nawh ak thyy lamawh ak cet thlang taw a lam cet dyng nawh, cehlai, lam ak kaawiawh ak cet thlang taw pholang ngai kaw. \p \v 10 Mik ingawh ak mikhqihkhqi ing seetnaak pha sak nawh, thlakqaw awihpungkhqi ing tlu kawm uh. \p \v 11 Thlakdyng am laaiawh hqingnaak tui lawng nawh, cehlai thlakche am khaaawh amak leek them ing bee hy. \p \v 12 \x - \xo 10:12 \xt Jak 5.20; 1Pe 4.8.\x*Sawhnaak ing kqeengnaak pha sak nawh, lungnaak ingtaw seetnaak boeih ce hlipdah khoep hy. \p \v 13 Ak che ak leek ak hqimhqaa thai am khaaawh cyihnaak ce dang nawh; cehlai ak che ak leek amak hqimhqaa thai am tingawh cumcik awm hy. \p \v 14 Thlakcyikhqi ing cyihnaak ce cun nawh; thlakqaw am khaa ing thihnaak zoe sak hy. \p \v 15 Mangpa a khawhkham taw a khawkkhui chungnaak vawng na awm hy, cehlai khawdengnaak taw ak khawdeng khqi hamna patangnaak na awm hy. \p \v 16 Thlakdyng a bibi phu ing hqingnaak pha sak nawh, amak dyng thlang ingtaw toelthamnaak pha sak hy. \p \v 17 Toelthamnaak awi ak ngai ing hqingnaak lamawh cet nawh, toelthamnaak awi amak ngai ingtaw lam hang hy. \p \v 18 Thlang sawhnaak ak thuhphah ing thailatnaak ak awi kqawnnaak hui toen nawh thlang lakawh thlang ak theet thlang taw thlakqaw ni. \p \v 19 Awi a doem naak awh hqo tho nawh, ak awi ak cyyp ak thlang taw thakcyi ni. \p \v 20 Thlakdyng ak awi taw ak tlo soeih ngun ing myih nawh, thlakche ak kawlung taw huham amak taa ing myih hy. \p \v 21 Thlakdyng a hui am lai ing thlang khawzah cawmcah nawh, thlakqaw ingtaw simthainaak khawdeng nawh thi hy. \p \v 22 Bawipa a zoseennaak ing boeimang sak nawh, patangnaak am tawmsap hy. \p \v 23 Thlakqaw ingtaw theem amak leek sainaak awh awmhly nawh, thlakcyi ingtaw cyihnaak awh awmhly hy. \p \v 24 Thlakqaw taw kqihnaak ing zawlkhoep kawm saw, thlankdyng taw ang syt boeih pekna awm kaw. \p \v 25 Amak dyng thlang khqi taw khawhlii ing zaawn khqi saw qeeng boeih kawm uh. Thlakdyng taw kumqui ak cak lungnu amyihna dyi poepa kaw. \p \v 26 Thlang thakdam taw haa ak zaa sak misur tui ak thui ingkaw mik ak thiip sak maikhu amyihna, ak tyi khqi hamna awm kaw. \p \v 27 Bawipa kqihchahnaak ing khawkum sang sak kawm saw, cehlai thlang amak leek khqi khawkum taw tawi sakna awm kaw. \p \v 28 Thlakdyngkhqi a ngaih-uunaak taw awmhlynaak na awm nawh, amak dyng thlangkhqi ang ngaih-uunaak taw a hqawngna coeng kaw. \p \v 29 Bawipa a lampyi taw thlakdyngkhqi ham thukzingnaak na awm nawh, theem amak leek ak saikhqi ham taw thihnaak ni. \p \v 30 thlakdyngkhqi taw thoengna am awm kawm usaw, amak dyng thlangkhqi taw khawmdek awh am khawsa kawm uh. \p \v 31 Thlakdyng am khak khui awhkawng cyihnaak thoeng law nawh, amak leek theem ak saikhqi am lai taw qeet pekna awm kaw. \p \v 32 Thlakdyngkhqi am khaaawh ai kawi cawn nawh, khawsak amak leek am khaaawh amak leek them doeng cawn poepa hy. \c 11 \p \v 1 Bawipa ing amak thyym cawi tahnak ce tuih nawh ak thyym cawi tahnaak ce ym hy. \p \v 2 Oequnaak a awm naak awh chahphyihnaak awm nawh, thlakkaina kaw ak phaihkhqi venawh cyihnaak awm hy. \p \v 3 Thlakdyngkhqi kawlung leeknaak ing leek-naak lamawh amimah sawi khqi kawm saw, thlang amak ypawmkhqi am ypawmnaak ing amimah plam sak khqi kaw. \p \v 4 Kawsonaak a awm khui taw khawhthem ing phu am ta kaw. Dyngnaak ingtaw thihnaak awhkawng loet sak kaw. \p \v 5 Thlakleek a dyngnaak ing lam huh kawm saw; khawsak amak leek thlang taw a seetnaak ing tluk sak kaw. \p \v 6 Thlakdyngkhqi taw ami dyngnaak ing ami-mah hul khqi kawm saw, amak dyng thlangkhqi taw seetnaak a mi sai ing amimah bin khqi kaw. \p \v 7 Ak thyymna khaw amak saa thlang taw a thihawh ang ngaih-uunaak awm boet pahoei nawh, ak thamahnaak ingkaw ang ngaih-uunaakkhqi boeih awm qeeng kaw. \p \v 8 Thlakdyng taw kyyinaak a sawngawh loet sakna awm kawm saw, amak leek thlang ing a hyn pang tloep kaw. \p \v 9 Khawsa amak siim thlang am khaa ing a imceng lovai hqee nawh, thlakdyng ingtaw ak leek khawpoeknaak ing loet sak hy. \p \v 10 Thlakdyngkhqi khawsak a vaanawh a tui a khaw ing awmhly nawh, thlakche a thihawh awmhlynaak ing thlakkhqi khyy uhy. \p \v 11 Thlakdyngkhqi a zoseennaak ing khawkkhui kyihcahna awm nawh, thlakchekhqi am khaa ing thangseet sak hy. \p \v 12 A imceng ak husit thlang ing cyihnaak khawdeng nawh, kawcyih ak ta ingtaw am khaa cyyp sak hy. \p \v 13 Awih doem ing awihhyp pho sak nawh, thlang ypawm ing awihhyp thuh phah khawi hy. \p \v 14 Sawikaainaak ak leek ama awm naak awh tluuknaak awm nawh, poeknaak ak leek a doemnaak awh noengnaak awm hy. \p \v 15 Khawlawng thlang ham qii ak khoeng taw amah ham seetnaak ak saina awm nawh, qiik khoengkung ak toel thlang taw ding kaw. \p \v 16 Nukleek ing kyihcahnaak ham kawm saw, pakleek ing khawhthem ham kaw. \p \v 17 Thlangqeen khaw ak ngai ing amah ham theemleek ham nawh khawsak amak leek ingtaw a pumsa ham kyinaak ham kaw. \p \v 18 Thlakche ing thlang a thailatnaak phu hu nawh dyngnaak ak saw ingtaw laksawng do kaw. \p \v 19 Dyngnaak awh ak ypawm thlang ing hqingnaak ham nawh, seetnaak ak hquut ing thihnaak ham kaw. \p \v 20 Kawpoek amak leek thlang ce Khawsa ing tuih nawh, thlakdyng taw ym hy. \p \v 21 Beqoep usei awm, khawsak amak leek thlangkhqi taw toeltham kaana am hlah khqi kawm uh. Cehlai, thlakdyng taw ak dingna cet kaw. \p \v 22 Ak thlang daw mai seiawm, amak cyyp nula taw vawk a huiawh sui kutcyh byn pek ing myih kaw. \p \v 23 Thlakdyng a ngaihnaak taw themleek awh dyt nawh, thlakche ang ngaihypnaak taw kawsonaak ing boet kaw. \p \v 24 Theem pek taw pungnak khqoet ni, khawboe seet taw khawdengnaak khqoet ni. \p \v 25 Khawboe ak leek thlang taw boei kawm saw, tui ing thlang ak syyp thlang taw amah awm syymna awm kaw. \p \v 26 Caang ak hlawh thlang taw kawseet na awm kawm saw, ak zaawi ak thlang taw zoseennaak ing bee kaw. \p \v 27 Themleek ak sui ing kawpeok leek moe qhum kawm nih saw, amak leek theem ak sui ingtaw amak leek theem mi hqum kawm nih. \p \v 28 A them ak ypnaak thlang taw tlu kawm saw, thlakdyng taw thing a no amyihna hlultawi kaw. \p \v 29 A imkhuiawh seetnaak ak saikung ing khawhlii qona pang kawm saw, thlakqaw ing thlakcyi a tamnaa na awm kaw. \p \v 30 Thlakdyng ak thaihqah taw hqingnaak thingna awm nawh, thlakcyi ing thlang kawlung noeng hy. \p \v 31 \x - \xo 11:31 \xt 1Pe 4.18.\x*Ngai lah, thlakdyng pateng khawmdek awh thungna a awm awhtaw thlakche ingkaw thlak-thawlh khqoet taw ikawmyihana nu thungna a awm pai kaw. \c 12 \p \v 1 Toelthamnaak ak lungnaak ing simnaak ce lungna nawh, zyihtoelnaak ak sawhnaak taw qamsa ing myih hy. \p \v 2 Thlakdyng ing Bawipa kawzeelnaak hu nawh, theem amak leek ak sai ing Bawipa kawsonaak zaawk kaw. \p \v 3 Thlanghqing ve seet sainaak ing am cak sak nawh, thlakdyng ang dyih hyn taw cak kaw. \p \v 4 Khawsak ak leek nu taw a vaa ham boei lumykna awm nawh, chahnaak kawi theem ak saipyi taw a vaa quh ak haawn sak ni. \p \v 5 Thlakdyng ak khawpoeknaak taw leek nawh, thlakche ak khawpoeknaak taw thailatnaak ni. \p \v 6 Thlakche ak awi ing thlang thi ang lawng hly qeh nawh, thlakdyng ak awi ingtaw amah loet sak hy. \p \v 7 Khawsak amak leekkhqi taw khaawngna awm kawm saw qeeng kawm uh, thlakdyng a ipkhui taw ak cakna dyi poe kaw. \p \v 8 Thlang a cyihtaak amyihna kyihcahna awm kawm saw, kawpoek amak leek thlang taw thlang ing hep kaw. \p \v 9 Kawpoek saang toen nawh aikawi amak ta ang lakawh, kawpoek neem nawh ikawm amak ta tamnaa taak ve leek ngai hy. \p \v 10 Thladyng ingtaw a qamsaa ai kawi ce poek nawh, cehlai, thlakqaw am qeennaak ak saang soeih taw thekhanaak ni. \p \v 11 A lo awh bi ak bii thlang ingtaw ai kawi khawzah ta nawh, a naawmnaak ak sui thlang ingtaw cyihnaak am ta hy. \p \v 12 Khawsak amak leekkhqi ing thlakchekhqi a lawk nai unawh, thlakdyngkhqi a zung taw cak poepa hy. \p \v 13 Thlangthawlh taw amah ak awi awh aawk nawh, thlakdyng taw kyinaak awhkawng loet kaw. \p \v 14 Thlang am lai thaih ing themleek bee sak nawh, amah a bii phu ing ak tingna pekna awm kaw. \p \v 15 Thlakqaw ing amah mik huhawh a lam thyym sak hy, cehlai thlakcyi ingtaw thlak awi ngai hy. \p \v 16 Thlakqaw ing ak kawsonaak pho sak pahoei nawh, thlakcyi ingtaw chah kawi ce thuhphah hy. \p \v 17 Awihthyym ak kqawn ing ypawmnaak dang sak nawh, amak thyym dyihthingna ak dyi taw thlangthai palat ni. \p \v 18 Poek kaana awi tinaak ing cimcamyihna thlang sun nawh, thlakcyi ak awi ing thlang qoei sak hy. \p \v 19 Hui ak thyym taw kumquina cak sakna awm kawm saw, qaai awi kqawn taw kawlhkalh ca ham ni. \p \v 20 Them amak leek ak poekkhqi kawlungawh thailatnaak awm nawh, qoepnaak ak sai khqi hamna taw zeelmangnaak ni. \p \v 21 Thlakdyng ak khanawh amak leek them ing am pha kawm saw, khawsak amak leekkhqi cetaw amak leek them ingawh bee kawm uh. \p \v 22 Qaai ak kqawn am lai taw Bawipa ing sawh na nawh, ak thyymna ak khawsakhqi taw Bawipa ing ym khqi hy. \p \v 23 Thlakcyi ing cyihnaak thuh nawh. Thlakqaw kawlung ingtaw qawnaak dang sak hy. \p \v 24 Thlak meetkhqi kut ing thlang uk kawm saw, thlang thakdamkhqi taw tamnaa bibinaak ing dyt kaw. \p \v 25 Lyynaak kawlung ing thlang patang sak nawh, awih leek ing thlang awmhly sak hy. \p \v 26 Thlakdyng taw a imceng ham hquikungna awm nawh, khawsak amak leekkhqi ing kqeeng-naak pha sak hy. \p \v 27 Thaa ak ngak ing a qamsaa kah saa am keuh hy, cehlai thaa ak meet ing a taak khawh khui awhkaw lo nawh thlang pe hy. \p \v 28 Dyngnaak lamawh hqingnaak awm nawh, ce lamawh thihnaak am awm hy. \c 13 \p \v 1 Capak cyi ing a pa ak awiyyn ngai nawh, thlang ak husit ingtaw toelthamnaak awi maa hy. \p \v 2 A huui awhkaw ak thaih leek awhkawng thlang ing ak thaih qah hu nawh, cehlai amak ypawm thlang ingtaw boeseet sai ce ngaih hy. \p \v 3 A hui am lai ak ngaihtaak thlang taw a hqingnaak khanawh ak ngaihtaak thlangna awm nawh, cehlai ak poek kaana awi ak saa paqaap qaap thlang taw plamtham kaw. \p \v 4 Thlang thakdam kawpoek ing a hoei ngaihnaak ta lawt hy, cehlai ikaw am ta hy. Thlakmeet ingtaw a ngaih boeih ce hu hy. \p \v 5 Thlakdyng ingtaw amak thyym awi kqawn sawh na nawh, cehlai khawsak amak dyng thlang ingtaw chahnaak ing ming che phyih sak hy. \p \v 6 Dyngnaak ing ak thyymna khawksaakhqi ce khoemdoenkhqi nawh, thawlhnaak ing thlakthawlhkhqi ce tluuk sak khqi hy. \p \v 7 Boeina ak saa qu ikawm amak ta awm nawh, khawdengna ak saa qu ing khawhthem khawzah ak ta awm hy, \p \v 8 Khawh ing ak taakung hqingnaak thawng thai nawh, cehlai khawdeng thlang ing thlang a theet vutnaak awi am za hy. \p \v 9 Thlakdyng a vaangnaak taw angqungtheng nawh, thlakchekhqi a maihchoei taw him pekna awm kaw. \p \v 10 Ooekqunaak ing hqo thawhsak nawh, awi ak ngai venawh cyihnaak awm hy. \p \v 11 Amak thyymna khawh huh taw phu amak tana qeeng zip kawm saw, bibi phu huh khawh taw pung khqoet khqoet kaw. \p \v 12 Ngaih-uunaak a plam awh kawlung tlo nawh, cehlai ngaih-uunaak a soepnaak taw hqingnaak thingsii ni. \p \v 13 Awi amak ngaikhqi ham thihnaak pha kawm saw, awipek ak kqihchah ak thlang taw kutdo pekna awm kaw. \p \v 14 Thlakcyikhqi cawngpyinaak taw hqingnaak tuikuk amyihna awm nawh, thihnaak thaang awhkawng thlang loet sak hy. \p \v 15 Zaaksiimnaak leek ing thlang mikhaileeknaak pe nawh; cehlai amak ypawm thlang a cehnaak lam taw kyi hy. \p \v 16 Khawksiim thlang ingtaw cyihnaak ing bi sai nawh, thlakqaw ing a qawnaak zaan hy. \p \v 17 Amak leek tamnaa taw zoseetnaak awh tlu thai nawh, ak ypawm dyihthing taw sadingnaak ni. \p \v 18 Toelnaak amak ngai ing khawdeng chah phyi nawh, cehlai toelnaak ak haanaaking kyihcahnaak ham kaw. \p \v 19 Ngaih-uunaak ak soepnaak taw kawlung ham aawi nawh, thlakche hamna seet sainaak awhkawng hu nawng ve sawhnaak kawi ni. \p \v 20 Thlakcyi pyinaak taw cyihnaakna awm nawh, thlakche pyinaak taw seetnaak ni. \p \v 21 Thawlhnaak ing thlangthawlh hu hquut nawh, thlakdyng taw themleek ing thungna awm kaw. \p \v 22 Thlakleek ing a tu a ca khqi hamna khawh taak pek khqi nawh, thlakche a khawh taw thlakdyngkhqi ham cun pekna ak awm ni. \p \v 23 Khawdeng a loma awh caang daw soeih moe, amak thyymna bibinaak ing phu amak tana zip boeih hy. \p \v 24 A ca ak sawhnaak thlang ing cumcik am hawna nawh, ak lungnaak thlang ing a ca ce toelna hy. \p \v 25 Thlakdyng ing taw buh ak phyina ai nawh, cehlai thlakche taw buh cawih ing awm kaw. \c 14 \p \v 1 Nuk leek ing a im sa nawh, nuk che ingtaw a kut qoe ing hqee hy. \p \v 2 Ak thyymna khaw ak sa ing Khawsa kqihchah nawh, thlakqaw ingtaw husit hy. \p \v 3 Thlakqaw am khaaawh oequnaak cumcik awm nawh, thlakcyikhqi am khaa ing a mimah hul khqi hy. \p \v 4 Vaitaw amcai a ma awmnaak awh aihkawng caih nawh; cehlai vaitaw amcai ak tha awhkawng cangvui cangpai thaawt hy. \p \v 5 Dyihthing ak thyym ing qaai am kqawn nawh, dyihthing amak thyym ing a qaai kqawn hy. \p \v 6 Thlang ak husit ing cyihnaak sui nawh, cehlai am hu hy; simthainaak ak ta khqi ham taw cyihnaak zoe ca hy. \p \v 7 Thlakqaw venawh koeh awm, anih a venawh cyihnaak am hu ti kawp ti. \p \v 8 Khawkpoekthai cyihnaak taw nimah khawsak sim qunaak ni. Thlakqawkhqi a qawnaak taw thailatnaak ni. \p \v 9 Thlakqaw ingtaw thawlhnaak tlaihvawng pek ce ikawna am ngai nawh, cehlai thlakdyngkhqi venawh kawpoek leeknaak awm hy. \p \v 10 Nik kawseetnaak ce nimah doeng ing ni simthai nawh, ni zeelnaak awm thlakchang ing am ni siim pyih khqi na. \p \v 11 Khawsak amak leek a im taw hqee pekna awm kawm saw, thlakdyng a imca taw kau khqoet kaw. \p \v 12 \x - \xo 14:12 \xt Awicyih 16.25.\x*Thlang ak poeknaak awh ak thyymna ak dang thihnaak ing ak dyt lam awm hy. \p \v 13 Qaihnaak awh awm kawseetnaak awm thai nawh, zeelmangnaak awm kokqangnaak ing dyt thai ny. \p \v 14 Kawlung khuiawh hu ak nawng taw amah ngaihnaak ing bee nawh; thlak leek taw amah ingkaw amah kaw zeel qu sak kaw. \p \v 15 Thlakqaw ing awi a hoei cangna nawh, thlang khawksiim ingtaw a lam ceh ak ceetna toek hy. \p \v 16 Thlakcyi ing thawlh kqih nawh cehtaak hy; thlakqaw ingtaw lep nawh amah yp qu na hy. \p \v 17 Kaw ak so ing khawkpoek kaana bi sai kawm saw, seetnaak ak poek ak thlang taw sawh na kawm uh. \p \v 18 Thlakqaw ing qawnaak a qo pang kawm saw, khawksimthai thlang ingtaw cyihnaak lumyk pang kaw. \p \v 19 Thlakche taw thlakleek haiawh lut kawm saw, khawsak amak leek thlang taw thlakdyng ak chawmkeng awh dyi kaw. \p \v 20 Thlak khawdeng a imceng ing sawh na nawh, thlang ak boei ing pyi khawzah ta hy. \p \v 21 U awm a imceng ak husit taw thawlh ak sai ni; khawdeng ak lungnaak taw thlang zoseen ni. \p \v 22 Theem amak leek ak poekkhqi ing lam am hang unawh aw? theemleek ak poekkhqi ingtaw lungnaak ingkaw ypawmnaak ce pang kawm uh. \p \v 23 Bibinaak ing a phu ta nawh, cehlai hui am lai doeng awhkaw awi ing khawdengnaak pe hy. \p \v 24 Thlakcyi a boei lumyk taw a khawhkham ni, thlakqaw a qawnaak taw qawnaak doeng awh ni. \p \v 25 Dyihthing ak thyym ing thlang loet sak nawh, qaai ak kqawn ing thailatnaak cawn sak hy. \p \v 26 Khawsa ak kqihchahnaak ing ziingnaak ak cak ta nawh, a cakhqi hamna awm thukzingnaak hynna awm hy. \p \v 27 Khawsa kqihchahnaak taw hqingnaak tui a phytnaakna awm nawh, thihnaak dawng khui awhkawng thlang ak loet sakkungna awm hy. \p \v 28 Pilnam thlang a doemnaak awh boei a boeimangnaak awm nawh, pilnam thlang a zawinaak awhtaw boei capa amangnaak qeeng hy. \p \v 29 Kawso ak yh thai thlang taw zaaksimnaak ak dung soeih ak ta thai ak thlangna awm nawh, cehlai kawk tawi ak thlang ingtaw qawnaak ni ang dang sak hy. \p \v 30 Kawlung sadingnaak taw pumsa hqingnaak na awm nawh, thlang yytnaak taw quh hawnnaak mai ni. \p \v 31 Khawdeng ak thekhanaak taw amah ak Synkung a thekhanaak na awm nawh, cehlai khawdeng ak qeen ingtaw ak kyihcah thlang ni. \p \v 32 Thlakche taw a boe seetnaak awh tlu nawh, ak dyngna khawksaa thlang taw thihnaak khui awhkawng zingnak ta kaw. \p \v 33 Khawkpoekthai ak takhqi kawlungawh cyihnaak awm nawh thlakqawkhqi ang lakawh pho pe hy. \p \v 34 Dyngnaak ing khawqam zoeksang nawh, cehlai thawlhnaak ing thlang boeih ham mingseet naak ni. \p \v 35 Sangpahrang a lungnaak taw tamnaa cyi ak khanawh awm nawh, ak kawsonaak taw chah ak phyih sak ak khanawh awm hy. \c 15 \p \v 1 Awih neem ing kawso qeem sak nawh, awih tlo ing kaw so sak hy. \p \v 2 Thlakcyi am lai ing cyihnaak awitak cawn sak nawh, thlakqaw am kha ing qawnaak dang sak hy. \p \v 3 Boepa mik taw hyn boeih awh awm nawh, theem leek ingkaw theem che toek poepa hy. \p \v 4 Thlang ak qoei sak lai taw hqingnaak thingna awm nawh, thailatnaak ing ak bee lai taw kawlung patang sak hy. \p \v 5 Thlakqaw ingtaw a pa ak toelnaak husit nawh, cehlai toelnaak ak haanaak taw ngaihtaak ing khawksaa thlang ni. \p \v 6 Thlakdyng imawh khawh khawzah awm nawh, thlakche khawboe phu taw kawpoek kyinaak ni. \p \v 7 Thlakcyi a huui ing siimnaak pungtai sak nawh, thlakqaw kawlung ingtaw cemyih am sai hy. \p \v 8 Thlakche a hyih phum taw Khawsa ham tuih kawina awm nawh; thlakleek a hlacamnaak taw Khawsa ham kawzeelnaak ni. \p \v 9 Thlakchekhqi lam taw Khawsa ham tuih kawina awm nawh, dyngnaak lamawh ak cetkhqi cetaw lungna khqi hy. \p \v 10 Lamawh amak cetkhqi taw ak tlo soeih toelnaak ing qeeh nawh; toelthamnaak ak sawhnaak thlang taw thi kaw. \p \v 11 Ceikhui ingkaw Abaddon ce Khawsa ing a huh pheng awhtaw thlang kawlung taw ikawmyih na nu ang dang hly pheng? \p \v 12 Thlang ak thekha naak ing toelnaak am lungna nawh, thlakcyi venna awm am cet ti kaw. \p \v 13 Kawlung awmhlynaak ing mikhai hlampan sak nawh, kawlung tlohnaak ing myihla kawseet sak hy. \p \v 14 Khawkpoek thainaak kawlung ak ta ing cyinaak sui nawh, thlakqaw am kha ingtaw qawnaak doengawh awm hy. \p \v 15 Kyinaak ak sawng ham khawnghii boeih ve se boeih nawh, kawlung ak nawmkhqi ham taw zeelnaak poei ing bee poepa hy. \p \v 16 Patang doena theem khawzah taak ang lakawh Khawsa kqihnaak ing theem a khoeh taak ve leek bet hy. \p \v 17 Sawhnaak kawlung ing vaitaw ak tha him nawh buh vel anglakawh lungnak a awmnaak awh an hah ing buh vel haih leek bet hy. \p \v 18 Thlang am thin ak see ing hqehnaak coeng sak nawh, yhnaak ak ta thlang ingtaw kawso qeem sak hy. \p \v 19 Thlang thakdam a lamawh hling bee nawh, thlakmeet a lam taw kau nawh dyng hy. \p \v 20 Capak cyi ing pa ak kaw zeel sak nawh, thlakqaw ingtaw a nu thee na hy. \p \v 21 Cyihnaak amak ta khqi ham taw qawnaak ve a mi awmhlynaak na awm nawh, khawksiim thlang ingtaw a lam dyng sak hy. \p \v 22 Awi doet qu kaana bi sai ing am phu mah nawh, cehlai awi doet qunaak a kuum awh bibi coeng hy. \p \v 23 Amah a tym canawh awi doet hlatnaak ak thyym zaak taw ym ham kawi soeih hy. \p \v 24 Thlakcyi ham hqingnaak lam taw a baang benna kawng nawh, kham lam Ceikhui lamawh ama ceh naak ham. \p \v 25 Bawipa ing thlak oekqu a im ce khaai khoep kawm saw, nuhai a im khoeng taw cak sak kaw. \p \v 26 Kawpoek amak leek taw Khawsa am tyih kawina awm nawh, kawpoek ak ciimkhqi kawpoek cetaw ym pekkhqi hy. \p \v 27 Thlak kamvaa ing a imkhui patang pe hy, cehlai ang hyp kutdo ak sawhnaak thlang taw hqing kaw. \p \v 28 Thlakdyng kawlung ing awi khin ngai hy, cehlai thlakche ingtaw awihche hlah sawqhat hy. \p \v 29 Khawsa ing thlakche khqi ce lak hla khqi nawh thlakdyng khqi a cykcahnaak taw zaak pekkhqi hy. \p \v 30 Mikhai hlampannaak ingawh kawlung awmhly sak nawh, awithangleek ing quhqawng cang sak hy. \p \v 31 Hqingnaak pek toelthamnaak ak haanaak taw thlakcyikhqi a imkhui cakawna awm kaw. \p \v 32 Toelthamnaak amak haanaak taw ang myihla ak thekhanaak ni, zyihtoelnaak ak haanaak ingtaw zaaksimnaak hu kaw. \p \v 33 Khawsa kqihchahnaak taw cyihnaak ak cawngpyikungna awm nawh; dungvoengnaak taw kyihcahna awmnaak hly ni. \c 16 \p \v 1 Kawpoek ing khawkhaannaak taw thlanghqing a hutna awm nawh, awi hlatnaak taw Bawipa venna kaw ni. \p \v 2 Thlang ing amah poeknaak awh a lam boeih boeih thyym sak hy, cehlai Khawsa ingtaw kawlung ni a toek. \p \v 3 Na bibi boeih Bawipa kutawh hal lah. Cawhtaw na ngaihnaak boeih ni soep pe kaw. \p \v 4 Khawsa ing a hoei soepkep boeih ce Amah kawngaih amyihna a sai boeih ni, khawsak amak leekkhqi a zoseetnaak khawnghii awm sai pe hy. \p \v 5 Ak oek qu kawlungkhqi boeih Bawipa ing tuih nawh, kawlung kutoet mai seiawm, a toel kaana am hlah ti kawm uh. \p \v 6 Qeennaak ingkaw awitak ing thawlhnaak dip sak thai nawh, Khawsa kqihchahnaak ing thlang ngawh thawlh ceh taak thai hy. \p \v 7 Khawsa ym kawina thlang ing khaw a sak awhtaw, a qaalkhqi mi qoepqui cana awm haih thai hy. \p \v 8 Amak thyymna theem khawzah huh anglakawh ak thyymna theem a khoeh huh leek hy. \p \v 9 Thlang, ak kawlung ing a sai ham kawi khawkhan moe, a khawngkham khqi boeih cetaw Khawsa ing a sawi ni. \p \v 10 Sangpahrang am hui lai awh ak thyym awitlyknaak awm nawh, am khakhui awhkawng amak thyym awi ap cawn ti kaw. \p \v 11 Ak thyym tahnaak ingkaw tehnaak taw Bawipa a koena awm nawh, tahnaak sawngsa khui awhkaw ak qih boeih awm Amah a sai ni. \p \v 12 Sangpahrangkhqi ing amak thyymna bibi tuih uhy, ngawlhdoelh ce dyngnaak ingawh cak sak ham ami ngaih awh. \p \v 13 Ak thyym hui am lai ce Sangpahrangkhqi ing ym unawh, awithyym kqawn ce lungna uhy. \p \v 14 Sangpahrang kawsonaak taw thihnaak a dyihthingna awm nawh, cehlai thlakcyi ingtaw ak kawsonaak dip sak hy. \p \v 15 Sangpahrang a mikhai a hlampannaak awh hqingnaak awm nawh, ak kawzeelnaak taw khawtlan coeng a hu awhkaw cingmai amyih na ni. \p \v 16 Sui anglakawh cyihnaak taak ve leek soeih mah hy! Oeih, ngun lakawh zaaksimnaak tyk ve leek soeih mah hy! \p \v 17 Thlakdyng a cehnaak lam ing thawlh qei hy; a lam ak ngaihtaak thlang taw a hqingnaak ak ngaihtaak thlangna awm hy. \p \v 18 Oek qunaak taw plamthamnaak a hai benna cet nawh, soekloeknaak awm tluuknaak a hai benna ak cet ni. \p \v 19 Thlak oek qu ingqawi thlang a khawh quk tei ak lakawh thlak khawdeng ingqawi thlak kaina phaih qu nawh awm leek ngai hy. \p \v 20 Toelnaak awi ak ngai thlang taw a khawsak vaan kawm saw, Khawsa ak ypnaak thlang taw a zoseen thlang ni. \p \v 21 Kawlung ak cyi taw khawksiim thlangna awm kawm saw, awih tui ing simnaak pung sak hy. \p \v 22 Zaaksimnaak ve ak takkhqi ham taw hqingnak tui a phytnaak na awm nawh, thlakqawkhqi ham toelnaak ve qawnaak na coeng hy. \p \v 23 Thlakcyi ak kawlung ing a huui cawngpyi nawh, am lai simnaak ing tawmsap pe hy. \p \v 24 Awih leek taw khaawi amyihna, hqingnaak hamna aawi dikdik nawh, quh ham sadingnaak ni. \p \v 25 \x - \xo 16:25 \xt Awicyih 14.12.\x*Thlang kawpoek awh lam ak thyymna ak dang a boetnaak awh thihnaak lamna ak awm lam awm hy. \p \v 26 Bi ak bi ing awk ai ngaihnaak camawh bi sai nawh, phoen phyinaak hamna bibi hy. \p \v 27 Thlak so soek ing theem amak leek sai ham poek nawh, am khaawh maih ling awm hy. \p \v 28 Kawpoek amak leek ing hqehnaak syn nawh, thlang theetnaak ing beqoepkhqi kqeng sak hy. \p \v 29 Khawsak amak leek ing a imcengkhqi sykzoek nawh seetnaak lam panpyih khqi hy. \p \v 30 A mik ak hiim ing theem amak leek poeknaak ham hiim nawh, a huui ak cymbyp ing seetnaak pha sak hy. \p \v 31 Lukqawk sampai taw boeimangnaak lumyk ni; dyngnaak ing ni huh thaina a awm hy. \p \v 32 Kawkdung thlang taw thlang thakawm lakawh leek ngaih nawh, kawso ak yhthai thlang taw khaw ak tlyk lakawh leek ngai hy. \p \v 33 Taicung taw phai khanawh hlamna awm seiawm ak thyym laitlyknaak taw Bawipa koe ni. \c 17 \p \v 1 Khqah qu doena imkhuiawh poei ak beena ai anglakawh, qoepquinaak ing buhkak khangoet bai leek bet hy. \p \v 2 Tamnaa ak cyi ing ming ak seet sakkung capa ce uk nawh, ciingnaakhqi a qo ce pang pyi khqi lawt kaw. \p \v 3 Cak ciimnaak ham cak am, sui ciimnaak ham maih ling ing ciimna awm nawh, lingbyi taw Bawipa ing ni am ciim. \p \v 4 Theem amak leek ak saikung ing thailatnaak ak awi ngai nawh, thlak thailat ing thlakche ak awi ce ngai hy. \p \v 5 Khawdeng ak thekhanaak taw anih ak Synkung ak thekhanaak ni, thlang kyinaak a sawng awh ak awmhly ak thlang taw a toel kaana am awm ti kaw. \p \v 6 Tucakhqi ve pacawngkhqi a boei lumyk na awm nawh, pakhqi taw cakhqi a boeimangnaak na awm hy. \p \v 7 Awih kqawn thai ve thlakqaw ingqawi am qoepqui na nawh, qai awi kqawn ve Sangpahrang ingqawi am qoepqui khqoet hy. \p \v 8 Kutdo ve ak dokung mikawh suilung amyihna awm nawh, a haai ang mangnaak ben hoeiawh saithainaak ce ta hy. \p \v 9 Thlang a thawlhnaak ak thuhphah ing lungnaak dang sak nawh, cehlai thlang a thawlhnaak ak phokung ing beqoep qawi hqeh sak hy. \p \v 10 Thlakqaw a voei siim vyk lakawh thlakcyi hykpoet zyihtoel ing phu ta bet hy. \p \v 11 Thlang amak leek ing awi am ngaihnaak ben doengna mang nawh, cemyih thlang cetaw thlangqeen khaw amak ngai boei venna tyihna awm kaw. \p \v 12 Thlakqaw ak qaw huui ingqawi qhum anglakawh a ca a mi lawh pek phawm ingqawi qum ngaih awm bet hy. \p \v 13 Theem leek ce theem amak leek ing ak thung ak thlang taw seetnaak kaana a im am cawn taak ti kaw. \p \v 14 Oelh ngawngnaak ve tuile ak poek ing myih hy, cedawngawh khqah qunaak a awm hlanawh oelh ngawngnaak ce hu nawng taak. \p \v 15 Thlakthawlh cang lu ak phyih sak ingkaw thlakdyng thawlh ak phyih sak ak thlang ce Bawipa ing am tyih qawi ni. \p \v 16 Cyihnaak amak ta thlakqaw kutawh ikaw ham nu cyihnaak thlaihnaak ham tangka pekna a awm kaw? \p \v 17 Pyi leek ingtaw lungnaak ta poepa nawh, cawt taw kyinaak sawngawh a nik pyi ham ak thang law ni. \p \v 18 Khawkpoeknaak thai amak ta ing a kut bei nawh, a imceng ham qii ak khoengkungna awm hy. \p \v 19 Boekoek ak lungnak ing thawlh lungna nawm, ak chawmkeng ak sang sak ing seetnaak ce sui hy. \p \v 20 Kawlung amak leek thlang a khawsak am vaan nawh; am kha ing thailatnaak awi ak kqawn poepa taw kyinaak sawng kaw. \p \v 21 Thlakqaw ak ca naak taw amah ingkaw amah kawseetnaak ak pe quna awm nawh, thlakqaw ak ca naak pa ing kawzeelnaak am ta kaw. \p \v 22 Kawlung zeelnaak taw sadingnaak na awm nawh, kawlung kawseetnaak taw quhqawng hawnnaak ni. \p \v 23 Thlakche ing ak dyng awitlyknaak kawi sak hamna ak hyp kutdo lo hy. \p \v 24 Cyihnaak taw simthainaak ak takhqi haiawh awm nawh, cyihnaak amak ta a mik ing khawdek a kelcawng dyna sui hy. \p \v 25 Capa ak qaw ing a pa kawseetnaak pe nawh, ak canaak nu ham ngaihkyinaak pe hy. \p \v 26 Thlangdyng toelnaak kut thlak am leek nawh, ak thyymna awihtlykkumg vyyk am leek hy. \p \v 27 Awih kqawn ak ngaihtaak ing cyihnaak ta nawh, zaaksimnaak ak ta ing awm mylh mylh hy. \p \v 28 Thlakqaw awm a awm mylh mylh awhtaw thlang ing thlakcyi na ngai nawh, a huui a cymbyp awhtaw thlang ing khawksimna ngai hy. \c 18 \p \v 1 Thlang mi haiben ham ak maa ak thlang ing amah ak kawngaih kawi sui nawh, cyihnaak ak thyym boeih ce thaih boeih hy. \p \v 2 Thlakcyi ing cyihnaak awh am zeel nawh, amah kawpoek ngaihnaak doengawh awmhly hy. \p \v 3 Thekhanaak a awmnaak awh hepnaak awm nawh, ming seetnaak a awmnawh awh chahphyinaak awm hy. \p \v 4 Thlang am kha awhkawng ak cawn awi taw tui amyihna dung nawh, cehlai cyihnaak taw tuihamyihna phyt hy. \p \v 5 Laitlyknaak awh thlakdyng thawlh lu khqoeh sak hamna, ak bo mikhai toek am leek hy. \p \v 6 Thlakqaw am kha ing thlang hqo pe nawh, am lai ing khqah qunaak khy hy. \p \v 7 Thlakqaw am kha taw a qeengnaak kawina awm nawh, a huui taw a hqingnaak ham thaangna awm hy. \p \v 8 Theet awi ve buh tui ant tui amyihna thlang kawlung a dungnaak dy lut hy. \p \v 9 Bibi ak vaatsam thlang taw ak hqeekung ciingnapaca na awm hy. \p \v 10 Bawipa ming taw zingnaak vawngchung na awm nawh, thlakdyng ing zing na nawh a loetnaak ni. \p \v 11 Mangpa ham a khawhkham taw ang zingnaak na awm nawh, amah ak poeknaak awh vawngchung ak sang soeih na ngai hy. \p \v 12 Thlang kawlung ak oe qu ing thihnaak lam benna mang nawh, kawlung neemnaak ingtaw kyihcahnaak benna ni. \p \v 13 Ngaih zaak qu kaana thlak awi thuung maa taw qawnaak ingkaw chahphyihnaak ni. \p \v 14 Thlang a tloh awh kawlung ing am thin cak sak hy, cehlai kawlung ak tlo ingtaw ikawmyihna ang yh hly thai pai? \p \v 15 Ak zaaksimthai lingbyi ing zaaksimnaak thai ta nawh, thlakcyi ang haa ing simthainaak sui khawi hy. \p \v 16 Thlang a kutdo ing a lam khui sak nawh, boei a haina ceh pyi hy. \p \v 17 Ak cangnaak lammaana ak kqawn ing thlakdyng amyihna dang seiawm, a imceng ing law nawh, awi suu tlaih nawh pho khawi hy. \p \v 18 Cung zyknaak ing awi dip sak nawh, ak tlung qawi awm hqaa sak qawi hy. \p \v 19 Amamik qoep cingnapaca taw khawk chungnaak vawng ak cak lakawh kyi ngai nawh, awipungnaak taw qal tlung a awmnaak vawng chawh ing myih hy. \p \v 20 Thlang ing am lai thaih ai nawh ak phyn phyi sak nawh; a hui am lai phu ing ak kaw qeep sak hy. \p \v 21 Thlang am laiawh thihnaak ingkaw hqingnaak awm nawh, ak lungnaak thlang ing ak thaih qah ce ai kaw. \p \v 22 Zu ak lo taw theem leek ak hu thlang ni, Khawsa venna kaw kawzeelnaak hu hy. \p \v 23 Thlang khawdeng ing qeennaak thoeh nawh, mang ingtaw a tlung doena thlang voem hy. \p \v 24 Pyi khawzah taak taw plam thamnaak ni, cehlai cingna anglakawh lungnaak ak tlo ngai pyi awm hy. \c 19 \p \v 1 Thailatnaak awi ak kqawn thlakqawna awm anglakawh thlak khawdeng, kawpoek leek ak toen na awm leek bet hy. \p \v 2 Simnaak kaana ngaihnaak doeng awm am leek nawh, khawng khaam tawn aih awm tlunknaak ni. \p \v 3 Thlakqaw a qawnaak ing a lam seet sak nawh, Khawsa awh ak kaw vuung sak hy. \p \v 4 Khawh taak ing pyi khawzah ta nawh, khawdeng thlang taw a pyi ing centak kaw. \p \v 5 Amak thyym dyihthingna ak dyi taw a toel kaana am awm kawm saw, qaai ak kqawn awm am loet ti kaw. \p \v 6 Thlang khawzah ing ukkung kawzeelnaak sai thai nawh, kutdo ak pe thlang ing pyi khawzah ta thai hy. \p \v 7 Ak khawdeng cingnakhqi ing a mim cawt ce a mi sawhnaak awhtaw a pyikhqi ingtaw ikawmyihna nu a mi sawhnaak pai kaw! hquut nawh khy khqi seiawm qeeng taak boeih kawm uh. \p \v 8 Cyihnaak ak ta ing a hqingnaak lungna nawh, simnaak ak ta ing theemleek hu kaw. \p \v 9 Amak thyym dyihthingna ak dyi taw a toel kaana am awm kawm saw, qaai ak kqawn taw plam kaw. \p \v 10 Khawsak nawmnaak ve thlakqawi ingqawi am qoepqui nih nawh tamnaa ing a boei a uk awm am kawihvaih nak khqoet hy. \p \v 11 Cyihnaak ingawh thlang yh thainaak pe nawh, thlang a thawlh qeennaak taw a boeimang-naak ni. \p \v 12 Sangpahrang ak kawsonaak taw samthyn a kaawk ing myih nawh, cehlai ak kawzeelnaak taw saaitlim ak khan awhkaw daamtui ing myih hy. \p \v 13 Capa ak qaw taw a pa ham zoseetnaak na awm nawh, zuu, hqo ak lo poepa taw tuih poek ben tloei ing myih hy. \p \v 14 Im lo ingkaw khawhkham taw pa venna kaw qona awm nawh, zuu ak cyi taw Bawipa venna kaw qo ni. \p \v 15 Ngaknaak ing ih tui sak nawh, thlang thak-dam taw buh cawi kaw. \p \v 16 Awi pek ak ngai ing a hqingnaak ngaihthyn nawh, a khawsak amak ngaihthyn taw thi kaw. \p \v 17 Khawdeng ak lungnaak taw Khawsa kut ak zoe sak na awm nawh, theemleek a sai phu ce thung kaw. \p \v 18 Ngaih-uunaak a awm tloek awh na capa ce toel lah, a hamna tlo kaw ti nawh koek poek. \p \v 19 Kawkso thlang ing am thin tawi phu zaawk kaw, a nih ce hul tik seiawm na hul tlaih tlaih ngaih kaw. \p \v 20 Thlang ing awi ak kqawn ce ngai nawh toelnaak ak awi ce do lah, a dytnaak ben nataw cyi kawp ti. \p \v 21 Thlang ing khawkpoeknaak khawzah ta hy, ceseiawm Khawsa a khawkhannaak awh ni a soep hy. \p \v 22 Amak boet thai lungnaak ni thlang ing a ngaih; qaai kqawn lakawh khawdengna awm leek bet hy. \p \v 23 Khawsa kqihchahnaak ing hqingnaak pe nawh, ak ta boeih khawzeel ing awm kawm usaw, zoseetnaak ing am phakhqi kaw. \p \v 24 Thlang thakdawh ing am khuiawh a kut tuun nawh am kha a thak hly awm ngak hy. \p \v 25 Thlang ak thekhanaak ce vyyk lah, cawhtaw cyihnaak amak takhqi ing cyihnaak ta bet kawm uh, khaw ak poek thai thlang ce toel lah, cyi khqoet kaw. \p \v 26 A pa khawdeng sak nawh, a nu im awhkawng ak thlaa taw capa, thlang chah ak phyih sak, ming seetnaak ak pekung ni. \p \v 27 Ka capa, toelnaak awi am nang ngaihnaak hamna a nik cawngpyi ak awi ce koeh ngai. \p \v 28 Cemyih ak thlang ing ak thyym ce husit nawh amak leek theem ce am kha ing daih hy. \p \v 29 Toelnaak taw thlang ak thekhanaakkhqi ham saina awm nawh, thlaqaw am ting taw vyyknaak hamna ak awm ni. \c 20 \s1 Lingbyi awhkaw Tuih Dung \p \v 1 Misurtui ing thlang thekhanaak pe nawh, zuu ing awipungnaak coeng sak hy. \p \v 2 Sangpahrang ak kawsonaak taw samthyn a kaawk ing myih nawh, kaw ak so sak taw amah a hqingnaak ak khawng ni. \p \v 3 Kawsonaak ak qei thlang ing kyihcahnaak hu kawm saw, cehlai thlakqaw ingtaw hqo hu hy. \p \v 4 Thlang thakdam ing khaw a dingawh lai a thawl ngak nawh; cedawngawh caang ah huiawh ai thoeh kawm saw, ikawawm am ta kaw. \p \v 5 Kawlung khuiawh cainaak taw tui amyihna dung hlai hy, simnaak ak ta thlang ing ni ik-oeih a coeng sak hy. \p \v 6 Thlak ypawmna kqawn qu mai kawm uh, ak ypawm tang unu ak awm? \p \v 7 Thlakdyng, khawkpoek khawkhan thainaak ak ta a cakhqi taw thlang zoseenkhqi ni. \p \v 8 Awitlyknaak awh Sangpahrang ing awi ak tlyk awh, a mik ing theem amak leek boeih ce khqaa ing zah amyihna zaap boeih hy. \p \v 9 “Kak kawlung ciim sak nyng, thawlhnaak awhkawng ciimcaih nyng,” tinawh uing ak kqawn thai? \p \v 10 Tahnaak amak thym ingkaw tehnaak amak thym boeih Bawipa ing tyih qawi haih hy. \p \v 11 Nasen awm a bibi ing ak thym ak thawlh dang sak hy. \s1 Cyihnaak Tuiding \p \v 12 Zaaknaak haa ingkaw huhnaak mik ve Bawipa ing ni a sai qawi haih. \p \v 13 Ih koeh lungna khawdeng kawp ti; hqak nawh meet lah awklek ainaa ta kawp ti. \p \v 14 Them ak thlaikung ing them ak thlaihawh “Am leek hy, am leek hy,” tinawh, ang voei huna a them thlaihawh oequ hy. \p \v 15 Sui awm nawh, cak phu tlo awm awm moe, cyihnaak awi ak kqawn hui taw lung phu tlo soeih ing myih hy. \p \v 16 Thlangchang asyng naak ham ak dyihpyi-kung ingkaw nukche ak dyihpyikung ing a hii ce hawlh seh. \p \v 17 Quuk buh ang hypna ai ve thlang ing tui sak hy, cehlai a huna am kha ce lungqiit ing be kaw. \p \v 18 Thlang doet nawh ik-oeih cainaak ta. Ak leekna cai hqeet nawh ceemqal ce tlyk. \p \v 19 Thlang awihpung khawlakawh ak van ing awihyp ce pho sak hy; Ceamyihna awmsaw awi ak pung thlang ce koeh pyi na. \p \v 20 A nu mai aw, a pa mai aw qun ak khy pek taw, thanlung ak hyp huiawh a maihchoei him pekna awm kaw. \s1 Khawkan Ngaihthyn \p \v 21 Ak cykawh ang tawnna huh qo cetaw a huna zoseetnaak na awm kaw. \p \v 22 “Thawlh thung lah vang,” koeh ti, Khawsa ce qeh cang nawh, anih ing ni loet sak kaw. \p \v 23 Tahnaak amak thym taw Bawipa mikhuhawh tuih kawi ni, amak thym tehnaak awm am leek hy. \p \v 24 Thlanghqing a khawkhannaak Bawipa ing a hqui ni, cekkaana thlanghqing ing ikawmyihna a sim hly thai? \p \v 25 Poek kaana hqingtawnnaak ing Khawsa them pek ingkaw awikam coengawh hu ak nawng tlaih taw amah ham thang ak dun khoeng ak thlang ni. \p \v 26 Sangpahrang ak cyi ing thlakche ce hqimqa nawh awideng hy. \p \v 27 Thlanghqing kak kawlung taw Bawipa a maihchoeina awm nawh, kawlung khui a dungnaak dy coei pheng thai hy. \p \v 28 Lungnaak ingkaw awitak ing sangpahrang ce syng sak nawh; lungnaak ingawh ang ngawih-naak ce cak sak hy. \p \v 29 Cacoen a boeimangnaak taw ak thamahnaak ni, Pacawng a dawnaak taw a lumkqawk sampainaak ni. \p \v 30 Mynmaa kawlawknaak ing boeibaai caih sak nawh, vyyknaak ing kawlung ak khui dy ciim sak hy. \c 21 \p \v 1 Sangpahrang ak kawlung taw Bawipa kutawh awm nawh, tui ang lawngnaak amyihna a ngaih ngaihnaak awh sawi hy. \p \v 2 Thlang boeih ing amimah khawsak boeih thym sak hy; cehlai Bawipa ing kawlung ni a thoek. \p \v 3 Hyih phum anglakawh ak thym ingkaw ak dyngna them sai ce Bawipa haiawh do kawina awm bet hy. \p \v 4 Chah ak deng mikdai ingkaw ak oequ kawlung, thlakche a maihchoei taw thawlhnaak ni. \p \v 5 Kawdung ing bi ak bi boei nawh, thin-tawnoekna bi ak bi khawdeng hy. \p \v 6 Thailatnaak ing them huhnaak taw cingmai ingkaw thihnaak thang ak dyn ing myih hy. \p \v 7 Thlakchekhqi taw a mi seetnaak ing amimah thoeng khqi kaw, themleek sai ami maa ak caming. \p \v 8 Thawlh ak saikung a lam taw kawi nawh, themleek ak saikung bi bi taw laang hy. \s1 Ak Leek Soeihna Sai \p \v 9 Hqo ak hu poepa nu ingqawi im khuioet awh awm haih anglakawh im hlepawh awm leek bet hy. \p \v 10 Thlakche ak kawlung ing them amak leek lungna nawh, imceng thlang ing anih venawh qeennaak am hu thai hy. \p \v 11 Thlang ak thekhanaak toelna a awm awh, thlang zapkhqi ing cyihnaak taakna unawh; thlakcyi cawngpyina a awm awh a simnaak pung khqoet hy. \p \v 12 Thlakdyng ing thlakche imkhui ce khawsimnaak ing toek nawh, thlakche taw a sai seetnaak caming plamtham hy. \p \v 13 Khawdeng ak khyy awh ang haa ak bym taw amah ak khyy lawtawh haa bym pekna awm lawt kaw. \p \v 14 Ang hypna kutdo ing kawso qeem sak nawh, hibai khui awhkaw ang hyp kutdo ing ak tlo soeih kawso dip sak hy. \p \v 15 Ak dyng awitlyknaak taw thlakdyng ham zeelnaakna awm nawh, thlakche ham thihnaak kawina awm hy. \p \v 16 Cyihnaak lam awhkawng ak pleng taw thlakthikhqi venawh cun kaw. \p \v 17 Nawmnaak ak hlahdam ing khawdeng nawh, zu ingkaw situi ak lungnaak ing am boei kaw. \p \v 18 Thlakche taw thlakdyng ham, thlang amak ypawm taw thlang ypawm ham tlannaak ni. \p \v 19 Kaw boen nawh hqo ak hu poepa nu ingqawi kutoetna awm haih anglakawh kqawng-qamna awm leek bet hy. \p \v 20 Thlakcyi a awmnaak imkhui taw qo ingkaw situi a phuk tlo tlo ing bee nawh, thlakqaw a awmnaak imkhui taw awtoem aitoem kaw. \p \v 21 Dyngnaak ingkaw lungnaak ak sui ing hqingnaak, dyngnaak ingkaw kyihcahnaakkhqi ce hu kaw. \p \v 22 Thlakcyi ing thlang ak thamah soeih a khaw ce tlyk nawh a ypnaak vawng awm hqee pe hy. \p \v 23 A hui am lai ak syyp sak thlang taw kyinaak awhkawng loet kaw. \p \v 24 Thlak oequ ingkaw ak hoel qu thlang taw “thlakche” mingna nawh oequnaak ing a khawboe bee hy. \p \v 25 Thakdam thlang a ngaihnaak taw amah a thihnaakna awm kaw, a kut ing bibi a ngak caming. \p \v 26 Khawnghyyp khui kamvaanaak ing them ak nai awm nawh; thlakdyng ingtaw pe nawh, ikawm am hai hy. \p \v 27 Thlangthawlh hyih phum taw tuih leh kap nawh, amak leek cainaak ing a lawpyi khqoet taw kawmyih nanu tuih ang cuuk khqoet kaw! \p \v 28 Amak thym simpyikung taw qeeng kawm saw; cehlai ak thym awi ak zaa ing awih thym ce kqawn hy. \p \v 29 Thlakche ing qalleek mikhai toen qu sak nawh, thlakdyng ingtaw a cehnaak lamawh poek-ngaihnaak ta hy. \p \v 30 Bawipa ingqawi ak kalh qu cyihnaak, simnaak, khawkhannaak am awm hy. \p \v 31 Meqang taw qal tuknaak hamna toenna awm moe, noengnaak taw Bawipa koe ni. \c 22 \s1 Toelthamnaak Awhkawng Qoeinaak \p \v 1 Khawhthem khawzah anglakawh mingleek naak tyk, Sui ingkaw tangka anglakawh mikhaileeknaak ce tyk. \p \v 2 Kuiqang ingkaw khawdeng awm haih nih nawh, ak synkung taw Khawsa ni. \p \v 3 Khawkpoekthai ing them amak leek a huawh thuk ta nawh, Khawk hang ingtaw pan nawh kyinaak sawng hy. \p \v 4 Kawdungnaak ingkaw Khawsa kqihchahnaak taw khawhthem, kyihcahnaak ingkaw hqingnaakna awm hy. \p \v 5 Thlakche a cehnaak lamawh hling ingkaw thang awm nawh, a hqingnaak ak ngaihthyn ingtaw cece qei hy. \p \v 6 Nasen a cehnaak hly lamawh cawngpyi lah, a pacawngnaak dy am hilh kaw. \p \v 7 Boei ing khawdeng uk nawh, them ak pu taw ak pu pek a tamnaa ni. \p \v 8 Them amak leek ak saw ing kyinaak ce hu kaw, ak kawsonaak ing a saithainaak awm hqeena awm kaw. \p \v 9 Khawboe ak leek ing zoseennaak hu kaw, thlak khawdeng am cahnaak ak caming. \p \v 10 Thlang ak thekhanaak ce hek nawh, hqo dip sak lah, khqah qunaak ingkaw hqonaak dip kaw. \p \v 11 Kawlung ciimnaak lungna nawh awihneem ing awi ak kqawn taw sangpahrang ce pyina kaw. \p \v 12 Bawipa mik ing simthainaak ak ta thlang ce khoemdoen nawh, cehlai amak ypawm thlang ak awi ce am ngai zaak na kaw. \p \v 13 Thlak thadam ing, “Im lengawh samthyn awm nawh, a leng kak cawn awhtaw ni cui saw thi hly nyng,” ti hy. \p \v 14 Nukche am kha taw lawkkhqawng ak dung soeih ing myih nawh, Bawipa ing a sawhnaakkhqi taw cek khuina tla kawm uh. \p \v 15 Nasen kawlung taw qawnaak ing pin nawh, ceseiawm toelthamnaak cumcik ing ak hlana thoeng pe kaw. \p \v 16 A boeinaak hamna khawdeng thekhana nawh boei venna ang hyp kutdo ak pe thlang taw khawdeng kaw. \s1 Thlakcyi Ak Awicyih \p \v 17 Thlakcyi ak awi ve nang haa keng nawh ngai lah; nak kawlung ce ka cyihnaak donaakna hawna lah. \p \v 18 Nak kawlung khuiawh kym nawh, nam khaawh ak soepna cak sak lah. \p \v 19 Nak cangnaak ce Bawipa a venawh a awm-naak hamna tuhngawi qoe naven qoeawh ning zak sak nyng. \p \v 20 Na hamna awicyih sawmthum kawpoek leek pheknaak awi ingkaw simnaak awicyihkhqi ning zak sak nyng. \p \v 21 Nang anik tyikung venawh ak thym awi nak kqawnnaak pe thai ham, ak thym ingkaw ypnaak ak cu awikhqi ce am ka ni cawngpyi nawh aw? \p \v 22 Ak khawdeng koeh thekhana nawh, ak voet vai thlang ce vawng kawtawh koeh phep. \p \v 23 Bawipa ing amingmih ham awideng kawm saw amingmih ak thekhanaakkhqi ce thung khqi kaw. \p \v 24 Kawso ak nget thlang koeh heem nawh, kawpoekche ak toen koeh pyina. \p \v 25 A khawboe oet kawm tik saw, na hqingnaak ham thang nak dunna awm kaw. \p \v 26 Kut beih ing awi ak kamkhqi venawh koeh boei. \p \v 27 Ikawawm pek kawi am na tak awhtaw ikaw ham nanu na ihkhun ce pek ham nang cai? \p \v 28 Nukdam pakdamkhqi ing syn awhkawng ami sym hawh qiilung ce koeh thoeih. \p \v 29 A bibinaak awh ak ypawm thlang nak hu aw? anih taw thlang zap a bi ak bi am nawh, sangpahrang bi ak bi ni. \c 23 \p \v 1 Ukkung ingqawi buh ai haih hamna nang ngawih awh, namik huh awhkaw ak awm ce ak leekna toek. \p \v 2 Awk ai awh ak kamvana na awm awhtaw na hawngawh cimca toen. \p \v 3 Thailatnaak buh ni ti sim nawh a tuinaak doeng koeh nai. \p \v 4 Boei na ngaih yyt awh lynaak koeh toen, yh thai hamna na cyih ta. \p \v 5 Ak qeeng thai khawhawh koeh ly, ang hlaa tawi nawh ding valh kaw, Huu khanna ang ding amyihna. \p \v 6 Thlak yyt a buh koeh ai nawh, a buh tui ant tui koeh nai. \p \v 7 Ak poek amyih koep nani a awmna, “Ai hlah, aw hlah,” ti kawm saw; cehlai ak kawlung ing am ti tang kaw. \p \v 8 Na buh ai ce laawk kawm tik saw, nak awihleek ce plak kawp ti. \p \v 9 Thlakqaw ang zaakna awi koeh kqawn, nak awicyihkhqi ce husit kaw. \p \v 10 Syn awhkawng qii lung ami khoeng koeh thoeih nawh, cadah a khawhyn koeh cuh pyi. \p \v 11 Amingmih ak dyihpyikung taw ak thamah ni, anih ing na venawh awi kqawn law kaw. \p \v 12 Cawngpyinaak benna nak kawlung pe nawh, nang haa ing zaaknaak benna hawi. \p \v 13 Nasen toel koeh hqeh, cumcik ing vyk tik seiawm am thi kaw. \p \v 14 Cumcik ing na vyk awhtaw a hqingnaak cei khui awhkawng plawk kawp ti. \p \v 15 Ka capa, nak kaw a cyih awhtaw kak kaw zeel soeih soeih kaw. \p \v 16 Oeih, nam kha awhkawng awihthym ak cawnawh kak kaw awmhly soeih kaw. \p \v 17 Nak kawlung ing thlakche koeh oet seitaw, Khawsa kqihchahnaak doeng mah nak kawlung ing poek lah. \p \v 18 Kutdo awm law ngai kawm saw, nang ngaihuunaak ing am qeeng ti kaw. \p \v 19 Ka capa, ngai nawh, cyi lah, lam ak thym awh nak kawlung sawi lah. \p \v 20 Zuuk awkhqi ven ingkaw buh meh ak sawkkhqi venawh koeh boei; \p \v 21 Zuuk quikhqi ingkaw buh meh ak sawkkhqi taw khawdeng kawm uh. \p \v 22 Na pa, anik canaak ak awi ce pawm nawh, na nu ce a nucawng lawawh koeh thekha na. \p \v 23 Awihthym ce thlai nawh koeh zawi voel; cyihnaak, cawngpyinaak, zaaksimnaakkhqi awm. \p \v 24 Thlakdyng a pa taw awmhlynaak ak sang soeih ta kawm saw, capak cyi ak canaak ing ak khanawh zeelnaak ta kaw. \p \v 25 Na nu ingkaw na pa kawzeel sak lah, nang anik canaak kung awmhlynaak ing awm seh nyng. \p \v 26 Ka capa, nak kawlung ni pe lah, ka khawsak na mik ing hat lah seh. \p \v 27 A pum ak zawi nu taw lawkkhqawng dung amyihna, samphaih nu taw ak ceek lawkkhqawng amyihna awm hy. \p \v 28 Qukai amyihna thlang qym nawh, pakhqi ce amak ypawm thlangna coeng sak khqi hy. \p \v 29 Unu khaw ak map? Unu kaw ak see? Unu hqo ak hu? Unu ak patang? Unu ak leem? Unu amik ak ling? \p \v 30 Zuukung thawh ta dam nawh, zuu ing ak thoek qu ak aw thlangkhqi ni. \p \v 31 Ak ling zuu, boengloeng khanawh phyl nawh, plaiplek ing awiqawng khui ak kun koeh toek. \p \v 32 A dytnaak benawh khqui amyihna thlang cuk nawh khqui sy ak ngaan ing myih hy. \p \v 33 Na mik ak changchangna dai nawh, nak kaw khawhang sak kaw. \p \v 34 Tuicunli sawawh ak ip amyihna awm kawm tik saw, laawng hizannaak tung lingawh ak ip amyihna awm kawp ti. \p \v 35 Ni vyk u seiawm am tlo nawh, ni phawp useiawm am za nyng! Kang hqyng law tlaih awhtaw ka aawk hamkawi ak chang hu tlaih bit kawng,” ti kawp ti. \c 24 \s1 Awihcyih Ak Chang \p \v 1 Thlakchekhqi koeh oet nawh, aming lakawh ngawih koeh nai. \p \v 2 Amik kawlungawh amak leek poeknaak doeng cawng unawh, amim kha ing thawlh sainaak doeng teng uhy. \p \v 3 Cyihnaak im taw sakna awm nawh, simnaak ing cak sak hy. \p \v 4 Simnaak ing imkhui awh khawh a phuk tlo tlo bee sakna awm hy. \p \v 5 Cyihnaak ak ta thlang taw a qym awm nawh, simnaak ak ta thlang taw ak thaawmnaak pung hy. \p \v 6 Ceem tlyk hlanawh ak leek soeih khawkhannaak taak leek nawh, cainaak ak leek taak ing qaal noeng sak hy. \p \v 7 Thlakqaw ham cyihnaak sang aih nawh, thlang kqeng haiawh ak kqawn kawi awi am ta hy. \p \v 8 Them amak leek sai ham khawkpoeknaak ak ta taw thlang ing seet ak saikung tina kawm uh. \p \v 9 Thlakqaw poeknaak taw thawlh ni, thlang husit taw thlang ham sawhnaak kawi ni. \p \v 10 Kyinaak na huhawh nang ngaam awhtaw tha amak ta thlang ni. \p \v 11 Him ham a mi sawikhqi ce hul lah. Himna ak awm hly khqi ce ang tawnna thawng. \p \v 12 “Ngai lah vetaw am sim nyng” na ti awhtaw, kawlung ak khinkung ing am sim hly nawh aw? Na hqingnaak ak doenkung ing am sim hly nawh aw? Thlang boeih, ami bibi amyihna thungna am awm hly nawh aw? \p \v 13 Ka capa, khawitui ak leek soeih aw lah; khawilutui na hamna ak aawi dikdik ce aw. \p \v 14 Cawhce na hqingnaak ham cyihnaak taw cemyih nani ti sim nawh; na huhawh, na hamna hai ben ngaih-uunaak awm nawh, nang ngaih-uunaak ing am boet tlaih kaw. \p \v 15 Aw, thlakche pa, thlakdyng a im koeh muk, a awmnaak koeh hqee pe. \p \v 16 Thlakdyng taw voei khqih tlu seiawm tho tlaih kaw; thlakche ang tluuk awhtaw am tho thai voel kaw. \p \v 17 Na qaal ang tluuk awh koeh zeel nawh, bo sakna a awmawh nak kaw koeh zeel sak; \p \v 18 Cekkaataw Bawipa ing ni hu kawm saw, am zeel kawm saw, ak khan awh ak kawsonaak ce qeem kaw. \p \v 19 Thlakchekhqi caming koeh ly nawh, thlang thawlh koeh oet. \p \v 20 Thlangthawlh ham kutdo am awm kawm saw, thlakche a maihchoei cetaw him pekna awm kaw. \p \v 21 Ka capa, Bawipa ingkaw sangpahrang ce kqih nawh, kawhaa ak toenkhqi ce koeh pyi na; \p \v 22 Ami ham seetnaak thoeng law tawk kawm saw, a mi qeengnaak hly kum uing nu a sim hly? \p \v 23 Ve tloek awm thlakcyi ak awi kqawn ni, awi tlyk awh thlang hai toek am leek hy. \p \v 24 Ak bo thlang venawh, “Na thawlhnaak am awm hy,” ak ti naak taw thlang boeih ing tamlawh kawm usaw, khawqam ing hoet kaw. \p \v 25 Ak toeltham ak thlangkhqi taw zeel kawm usaw, amik khanawh zoseennaak pha law kaw. \p \v 26 Awih thym ing ak hlatkung taw pyi leek ni. \p \v 27 Kawngmaa awh bi na sai ham toen boeih nawh, na lo maa awh toen nawh, cecoengawh na im ce sa. \p \v 28 Lehcainaak a awm kaana na imcengkhqi a kawnglamawh simpyikungna koeh awm nawh, nam kha ingawm koeh thalat na. \p \v 29 “Kak khanawh a sai amyihna ak khanawh sai lawt kawng nyng saw, a bi sai amyihna pe kawng nyng,” koeh ti. \p \v 30 Thlak thakdam lona cet nyng, simnaak amak ta misur dumna awm; \p \v 31 Ngai lah, hling hqoengna awm nawh, dek awm bei hqoengna be nawh, a vawng chungnak lung khoeng awm tlu boeih hy. \p \v 32 Ka huh awh, ak dungna poek qunyng, a ni cawngpyinaak ce hu nyng saw pawm thai nyng. \p \v 33 \x - \xo 24:33 \xt Awicyih 6.10,11.\x*Na ngaih awhtaw zaih, ip nawh, na kut khooem nawh dym poek poek, \p \v 34 Na ih hlanawh khawdeng kawm ti saw, voetvainaak ing ceemqal amyihna thoeng law tawk kaw. \c 25 \s1 Solomon Ak Awicyihkhqi \p \v 1 Ve awm Solomon ak awicyih, Juda sangpahrang Hezekiah ak thlangkhqi ing a mi qee tlaih ni. \p \v 2 Ik-oeih thuh taw Khawsa a boeimangnaakna awm nawh, sangpahrang a boeimangnaak taw ce ak thuh qu sui nawh pho sak ni. \p \v 3 Khan ve saang soeih nawh, dek awm dung soeih nawh, sangpahrangkhqi kawlung awm sim boeih hly kawi am ni. \p \v 4 Ngun eek ce meet lah, cawhtaw ngun ak sepkung hamna them ak leek soeihna coeng kaw. \p \v 5 Sangpahrang haiawh thlak thawlh ce thoeng unawh, a sangpahrang ngawihdoelh ce dyngnaak ing cak sakna awm kaw. \p \v 6 \x - \xo 25:6 \xt Luke 14.8-10.\x*Sangpahrang haiawh namah ingkaw namah koeh kyihcah qu nawh, boeikhqi a haiawh hyn koeh lo. \p \v 7 Na huh khawi boei a haiawh chah na phyih anglakawh “ngawihnaak ak leekawh ngawi lah,” a mi nitinaak ce leek bet hy. \p \v 8 Khqah qu ham hqii koeh tawn sak, a huna na imcengkhqi ing chah a mini phyih sak awhtaw, ikaw na sai hly am sim kawp ti. \p \v 9 Na kawnglam ce na imceng ingqawi kqawn haih nih nawh, thlakchang ak awihyp mah koeh pho kawp ti. \p \v 10 A nik sim ing ni zyi kawm saw, nang ming seetnaak am qeeng thai kaw. \p \v 11 Ak thymna awi kqawn balh taw ngun bawm awhkaw sui thaih ing myih hy. \p \v 12 Ak ngaikung ang haawh thlakcyi ak awi kqawn taw sui hathen ing sui ak leek soeih aawi ingqawi myih hy. \p \v 13 Ak tyikungkhqi ham dyihthing ypawm taw caang ah tym awhkaw daam tui ing myih nawh, a boei ak kaw caih sak hy. \p \v 14 A mapek ak pena ak kqawn qu nawh, ak oe qu taw amak aa cingmai ingkaw khawhli ing myih hy. \p \v 15 Kawdungnaak ing ukkung kaw dawm sak thai nawh, awih neem ing quh awm ek sak thai hy. \p \v 16 Khawitui na hu lek? Khoek neh sak nawh aw, a ni lawnnaak dy na ai awhtaw laawk kawp ti. \p \v 17 Na imceng venna koeh plam aih, ning huuna nawh ni sawhna lat kaw. \p \v 18 A imceng ak khanawh ak thym simpyikung na amak dyi taw thingboeng, cimca ingkaw pala ak hqaat ing myih hy. \p \v 19 Kyinaak huhawh amak ypawm thlang ak yp naak taw haa ak ek ingkaw khaw ak khoem ing myih hy. \p \v 20 Thlang ak kawsee venna hla ak sakung taw chikca awh thlang angki suh pek ingkaw thui hqoep awh kuuk sak ing myih hy. \p \v 21 \x - \xo 25:21 \xt Rom 12.20.\x*Na qaal phoen a cawih awh buh pe nawh tui a hoet awh aawk kawi tui pe lah, \p \v 22 Ceamyihna na sai awhtaw a lukhanawh maih eh ling na tloeng pek ing myih kawm saw, Bawipa ing zoseennaak ni pe kaw. \p \v 23 Asiip ben nakaw zilh ing khawkaa a lawpyi amyihna thlang ak theet ing kawsonaak lawpyi hy. \p \v 24 Nu, hqo ak lo poepa ingqawi imkhui oet awh awm haih anglakawh iptih kilawh awm leek bet hy. \p \v 25 Khawkhla nakaw awithang leek taw thlang tui ak hoet ham tuiding ing myih hy. \p \v 26 Thlakdyng, thlakche lam ak pleeng taw khawcui awhkaw deknaawng ingkaw tuih nuu ing myih hy. \p \v 27 Khawitui khawzah aawk am leek nawh, cemyih koepna thlang amah ham kyihcahnaak ak sui taw thlang leek am ni. \p \v 28 Thlang amah ak kawlung amak doen noeng taw vawngchungnaak ak tlu khaw ing myih hy. \c 26 \p \v 1 Khawhqai awh damtui a baw ingkaw caang ah tym awh khaw a aa a mang kawihvaihnaak amyihna thlakqaw kyihcah am kawihvaih na hy. \p \v 2 Hqitca ak ding hy hy ingkaw cinghin pha ak ding amyihna lehcainaak a awm kaana khaw khy ing phu am ta hy. \p \v 3 Meqang ham vyknaak qui awmnawh, laa ham hathawng qui a awm amyihna, thlakqaw hamna cumcik awm hy. \p \v 4 Thlakqaw ce a qawnaak amyihna koeh thung, amah myih pyi kawp ti. \p \v 5 Thlakqaw ce a qawnaak amyihna thung lah, cekkaataw ak cyina ngai qu hau kaw. \p \v 6 Thlakqaw awi ak yyn taw amah a khaw ak tlyk ing myih hy. \p \v 7 Khawkhem khaw a bat hqoeng amyihna thlakqaw am khaawh cyihnaak ce awm hy. \p \v 8 Thlakqaw kyihcah taw pehzaai awh pehlung mawp ing myih hy. \p \v 9 Thlakqaw am khaa awhkaw cyihnaak awi taw zukqui kut awhkaw hling ing myih hy. \p \v 10 Thlakqaw ingkaw thlakche ak pyinaak taw lii ak kaap thai ak leem hoeih hoeih ing myih hy. \p \v 11 \x - \xo 26:11 \xt 2Pe 2.22.\x*Thlakqaw a qawnaak ak dang sak tlaih tlaih taw Ui am lawh ak ai tlaih ing myih hy. \p \v 12 Amah ingkaw amah thlakcyina ak ngaiqu nak hu aw? Anih anglakawh thlakqaw awh ngaih-uu kawi khawzah awm lat hy. \p \v 13 Thlak thakdam ing, “Lamawh samthyn awm nawh, kawngma awh samthyn awm hy,” ti khawi hy. \p \v 14 A batnaak quiawh chawh ang bat amyihna thlak thakdam ing ihkhun awh bat khaak hy. \p \v 15 Thlak thakdam taw a kut ing beei pui hlai hy, am kha tuh tlaih ham awm ngak hy. \p \v 16 Khaw ak poek thai thlang khqih ak awi kqawn lakawh thakdam ing ak cyi betna ngai qu hy. \p \v 17 A kawnglam a awm kaana lam a ceh doena a ming hqonaak awh ak boei pahoei taw Uiang haa ak tu ing myih hy. \p \v 18 Imceng thailat na nawh, “Ka ni citi naak ni? ak tikung taw \p \v 19 Thlakqaw, maitawn, laa, thihnaak ing ak khawng ak kap ing myih hy. \p \v 20 Thing a tlawi awh mai a thih amyihna, theet-naak ama awmnaak awh lai dip hy. \p \v 21 Maih eh cak nawh thing ang kqawng amyihna hqo ak hu ak thlang taw khqah qu ak thawh sak kung ing myih hy. \p \v 22 Theetnaak awi ak kqawnkhqi awi taw buh tui ant tui amyihna thlak khqik phoen dy lut hy. \p \v 23 Ak awi kqawn leek moe kawlung ak see thlang taw dek am ak khanawh cak tui a mim hluk ing myih hy. \p \v 24 Thlang theet ak nget ak thlang taw am kha ing thuh phah nawh, ak kawlung awh thailatnaak ing bee hy. \p \v 25 Awi leek soeih kqawn seiawm koeh cangna, tuih ak cu khqih awm hy ak kawlung khuiawh. \p \v 26 Ak thlang theetnaak ce thailatnaak ing thuh seiawm, ak kawpoek a seetnaak taw thlang haiawh phona awm kaw. \p \v 27 Vaam ak co taw amah a vaamawh tla kawm saw, lung ak hlih taw amah ak khanawh ce a lung hlih law tlaih kaw. \p \v 28 Qaai ak kqawn am lai ing a tloh sak thlangkhqi ce sawhnaak khqi nawh, thlang ak kyihcah phawk am kha ing seetnaak pha sak hy. \c 27 \s1 Ak Law Hly Khawnghi Am Sim Hyk Ti \p \v 1 \x - \xo 27:1 \xt Jak 4.13-16.\x*Khawngawi a ham koeh oe qu, ce khawnghii ing ikaw a thoeng law hly pyi am sim hyk ti. \p \v 2 Namah ingkaw namah koeh kyihcah qu nawh thlang ing mah nim kyihcah seh. Na hui am, am na sim thlang a hui ing nim kyihcah seh. \p \v 3 Lung taw qih soeih nawh, dizui ing qih hlai moe, ceseiawm thlakqaw ing thlak kaw a so sak ve qih bet hy. \p \v 4 Kawtawinaak ing phyl nawh, kawsonaak ing tlung hy; cehlai yytnaak ve uing nu ang yh noeng kaw? \p \v 5 Lungnaak ing thuh phah anglakawh ak dangna toeltham qu leek bet hy. \p \v 6 Pyi ingtaw lungnak ing ni lambai na nawh, na qaal ingtaw thailatnaak ing ni mawk kaw. \p \v 7 Phoet phyi ham taw khawilu awm tuih kawina awm nawh, phoet cawi ham taw ant kha awm ak aawi ni. \p \v 8 Thlang a im ak vantaak taw, pha ang bu ak poengtaak ing myih hy. \p \v 9 Bawktui ingkaw bawktui khu ing kawlung a awmhly sak amyihna, kawlung tak awhkawng ak cawn law pyi ak khawsimnaak ing kawlung nawm sak hy. \p \v 10 Na pyi ingkaw na pa a pyi ce koeh hlah; kyi-naak na huhawh nam cawt imna koeh ceh; na imceng taw khawlawng hla nakaw nam cawt anglakawh leek bet hy. \p \v 11 Ka capa, cyi nawh, kak kaw ni zeel sak lah; Anik thekhanaakkhqi kam hlat naak thai ham. \p \v 12 Thlakcyi ing amak leek them a huhawh thuk taak nawh, thlakqaw ingtaw pan nawh amah ing zaawk na hy. \p \v 13 Am sim thlang ham ingkaw khawsak amak leek nu ham dyihthingna ak dyi thlang taw a hibai mai aw, a khawhkham pynoet oet mai aw hawih seh. \p \v 14 Mymcang hii tho nawh, a imceng ce khaw-tehna khy nawh zoseennaak ak pe taw, quun ak khy pek ing myih kaw. \p \v 15 Hqo ak sai poepa zu taw khawcui awhkaw iptih ak cei ben tloei ing myih hy. \p \v 16 Cemyih a nu ak khoem taw khawhlii ak khoem ing myih nawh kut khanawh situi thloen ing myih hy. \p \v 17 Thii ing thii a hqaat sak amyihna thlang ing thlang hqaat sak hy. \p \v 18 Thai thing ak lingkung ing thai thaih ai kawm saw, a boei ak khuut taw kyihcahna awm kaw. \p \v 19 Tuiawh mikhai ang dang amyihna thlang ak kawlung thlangawh dang hy. \p \v 20 Ceikhui ingkaw Abaddon ing a khoek sak ama awm amyihna thlanghqing mik ing a khoek sak qoe am ta hy. \p \v 21 Cak am ing a caknaak dang sak nawh, mai ing a suinaak dang sak hy; Cemyih lawtna kyihcah-naak ing ak thlangnaak dang sak hy. \p \v 22 Thlaqaw taw supkhai ing sumawh ni deeng seiawm ak qawnaak ce am khawng ti kaw. \p \v 23 Na tuukhqi ce ak leekna sim ham cai nawh nak khqinkhqi ce ak leekna khoem. \p \v 24 Khawhkhamkhqi ve kumqui ham am nawh, boei lumyk taw na cadil ham dyna cak poepa kaw. \p \v 25 Saitlim aat usaw amah ing tawi tlaih tlaih nawh, tlang nakaw saitlim cun kawi uhy. \p \v 26 Na tuukhqi ce na suisak a ham, meekhqi ce na khawhyn phu hamna awm hy. \p \v 27 Na imkhui cakaw ai a ham, na tamnaa nukhqi nam cahnaak ham mee suktui ing be ngen poepa kaw. \c 28 \p \v 1 Thlakche taw ahu am hqut u seiawm cen kaw. Thlakdyng taw samthyn amyihna am thin awm kaw. \p \v 2 Qam khuiawh qaal a thawhawh, ukkung khawzah awm hy, cehlai khaw ak poek thai ingkaw cyihnaak ak taa thlang ingtaw ak dingna qam uk hy. \p \v 3 Khawdengkhqi ak thekhanaak ukkung taw tawi an amak tawi sak qawh tui ing myih hy. \p \v 4 A lawngim ak cehtaakkhqi ing thlakche kyihcah unawh, cehlai a lawngim amyihna khaw ak sakhqi ingtaw oelh uhy. \p \v 5 Thlang amak leek ing ik-oeih ak dyng am sim thai uhy, cehlai Bawipa ak sui thlangkhqi ingtaw ak soep cana sim thai uhy. \p \v 6 Amak thymna khaw ak sa kuiqang lakawh caawt kawi amak awmna khawksa khawdeng leek bet hy. \p \v 7 A lawngim amyihna khaw ak sa thai thlang taw khaw ak poek thai capak cyihna awm hy, cehlai aawk ai ak kamva ak pyinaak capa ingtaw a pa chah pyih sak hy. \p \v 8 A pung khawzah lawhnaak ing boei nawh thlang hamna them khawzah ak cun thlang taw, khawdengkhqi ak qeenkung na awm hy. \p \v 9 U awm a lawngim benna haa amak keeng thlang taw, ak cykcahnaak awm tuih ak cu ni. \p \v 10 Thlakdyng, lam amak leekawh ak ceh pyi taw amah a vaam cawh nawn awh tla kaw, cehlai thlak soep coet amak kap ingtaw qo leek pang kawm uh. \p \v 11 Kuiqang thlang ing amah ngaih awh thlakcyi na ngai qu mai seiawm, thlak khawdeng khawkpoek thai ingtaw ak ceetna huh pe hy. \p \v 12 Thlakdyng ing noengnaak a huhawh kyihcahnaak ak sang soeih pe uhy; cehlai thlakche a boei awh thlangkhqi ing thuk taak uhy. \p \v 13 A thawlh ak thuhphah ak thlang ing qeennaak am ham kawm saw, a thawlhnaak pho sak nawh qeennaak ak thoeh ing qeennaak hu kaw. \p \v 14 Bawipa ak kqihcah poe taw thlang zoseen ni, am thin ak sah ak thlang taw kyinaak sawng kaw. \p \v 15 Khawdeng ak thekhanaak ukkung taw samthyyn ak kaawk ingkaw phawm ak tlung ing myih hy. \p \v 16 Khawkpoek thainaak amak ta ukkung taw thlang ak phep qeekung ni, amak thymna them huh ak sawhnaak thlang taw a hqinglung saang kaw. \p \v 17 A kutawh thlang thi ak lawng lawkkhqawng dungawh tla kawm saw, u ingawm koeh hul seh nyng. \p \v 18 U awm ak thymna khawksa taw loet sakna awm kawm saw, amak thymna khawksa taw tlu poe kaw. \p \v 19 A loawh bi ak bi ing aawk ai khawzah hu kaw, cehlai a nawmnaak doeng ak sui thlang taw khawdeng kaw. \p \v 20 Thlak ypawm ing zoseennaak hu kawm saw, cehlai boei ak ngaih aih taw a phep kaana am hlah kawm uh. \p \v 21 Thlang mikhai toek am leek hy, cehlai phaipi cun oet mai ing thlang ing thawlh sai thai hy. \p \v 22 Thlakqu ing them hu hquut nawh, ak khan-awh khawdengnaak a pha law hly am sim hy. \p \v 23 Awih leek ing anik kyihcahna ak saa qu thlang lakawh anik toelthamkung ing a huna kyihcahnaak hu kaw. \p \v 24 A nu pa a them muk nawh, “Am poei hy,” ak ti taw thlang ak plam sakkung ni. \p \v 25 Ak kamvaa a awmnaak awh phekbonaak awm nawh, Bawipa ak ypnaak taw thlang zoseen ni. \p \v 26 Ak poeknaak awh ak hanng ak thlang taw thlakqaw na awm nawh, cehlai cyihnaak awh ak cet taw thlang zoseen ni. \p \v 27 Khawdeng them ak pe taw am khawdeng kawm saw, ak hawimang taak taw quun khy pekna awm kaw. \p \v 28 Thlakche a boei awh thlak boei ing thuk taak nawh, cehlai thlakche a thih awh thlakdyngkhqi pung uhy. \c 29 \s1 Khawsa A Khawboe Mah Sim \p \v 1 Thlang ing a toelzyih coeng awhawm kaw ak ting thlang taw amak voei thai voelna plam kaw. \p \v 2 Thlakdyng a awm awh pilnam ak kawzeel nawh, thlakche ing a uk awh pilnam kaw vung hy. \p \v 3 Cyinaak ak lungnaak ing a pak kaw zeel sak nawh, a pum ak zawi nu ak ih pyi taw a khawh plam kaw. \p \v 4 Ak thymna ak uk sangpahrang ing khawqam cak sak nawh, cehlai ang hyp kutdo ak lungnaak ing khawqam seet sak kaw. \p \v 5 A imceng ak kyihcah phawk taw a khaw ham thang ak duun ni. \p \v 6 Thlakche taw amah thawlhnaak awh aawk nawh, thlakdyng taw awmhly nawh laa sa hy. \p \v 7 Thlakdyng ingtaw khawdengkhqi hamna lam ak leek poek pek khqi nawh, thlakche ingtaw ak poeknaak ham kawlung am pe hy. \p \v 8 Thlang ak thekhanaak ing khawkkhui awi pung sak nawh, thlakdyng ingtaw kawsonaak qeem sak hy. \p \v 9 Thlakcyi ing thlakqaw a oelh awhtaw qoepquinaak am awm thai hy. \p \v 10 Thi lawng sak ak lungnakkhqi ing thlakleek hudam unawh, thlakdyng ingtaw a hqingnaak hul ham cai hy. \p \v 11 Thlakqaw ing ak kawsonaak kqawn boeih nawh thlakcyi ingtaw thuh phah nawh ngawih pyi hy. \p \v 12 Ukkung ing qai kqawn awi ang ngaih awhtaw a tamnaakhqi boeih thlakche na awm uhy. \p \v 13 Khawdeng thlang ingkaw thlang ak hep qawi kutoetna khaw sa haih nih nawh, Bawipa ing a ni mik daih sak qawi haih hy. \p \v 14 Khawdeng cakhqi ypawm cana ak ukkung sangpahrang taw a boei ngaihnaak ce kumqui cak sakna awm poepa kaw. \p \v 15 Cumcik ingkaw toelzyihnaak ing nasen cyi sak nawh, hlahphlam awhtaw a nu chah pyih sak kaw. \p \v 16 Thlache a pung awh thawlhnaak pung nawh, cekkhqi a ming tluk thlakdyngkhqi ing hu kawm uh. \p \v 17 Na capa ce ak leekna toel nawh, dymnaak ni pe kawm saw kawpoek nawmnaak ni pe kaw. \p \v 18 Hailam khaw huh thainaak ama awm awh pilnam hlahphlam nawh, cehlai aanaa awi ak ngai thlang taw a zoseen kaw. \p \v 19 Tamnaa taw awi mai ing tlaihvawng thai am ni; zasim seiawm am sai kaw. \p \v 20 Awi ak kqawn pyn pyn ak awm aw? A nih anglakawh thlakqaw awh ngaih-uunaak awm bet hy. \p \v 21 A nasen awhkawng awm pyi tamnaa ing ca a qo qup pyi kaw. \p \v 22 Thlak kawktawi ing khqah qu coeng sak nawh, thlak kawsonaak ing thawlhnaak sai hy. \p \v 23 Ak oek qu thlang ak kaina awm nawh, kaw ak daw ing kyihcahnaak hu hy. \p \v 24 Thlakqu ak pyinaak taw amah a hqingnaak ak sawhnaak ni; qun khy awi za moe seinu ak kqawn hly kqih hy. \p \v 25 Thlang kqih nawh awi ak ngai hqoeh hqoeh taw a ham thang ak duun ing myih nawh, Bawipa ak ypnaak thlang taw a sa syng kaw. \p \v 26 Thlang khawzah ing ukkung haiawh mikhai-leek huh ham sui uhy, cehlai Bawipa ven na kawng ni thlang ing mikhaileek a huh hly thai. \p \v 27 Thlakdyng ing amak thym them ce tuih nawh, thlakche ing thlakdyng ce tuih lawt hy. \c 30 \s1 Agur Ak Awicyih \p \v 1 Jakeh a capa Agur ak awicyih taw vemyih na ni. Thlang ing Ethiel a venawh, Ethiel ingkaw Ukal a venawh vemyih na ce kqawn hy, \p \v 2 “Thlangkhqi anglakawh ka sim kang zak awm am awm hy. \p \v 3 Cyihnaak am cawng nyng saw, thlakciim kawng awm am sim nyng. \p \v 4 Unu khanna kai nawh ak kqum law tlaih? Unu a kutawh khawhlii ak bym thai? Unu hibai ing tui ak cun? Unu khawmdek a dytnaak ak cak sak? Unu ang ming, a capa ming nak sim aw? \p \v 5 Bawipa ak awikhqi boeih taw caawtbauh kawi am awm na, Amah ak cangnaakkhqi boeih ham ziingnaak ni. \p \v 6 Ak awikhqi ce koeh sap, cekkaataw nik coet kawm saw a qai ak kqawn thlangna awm kawp ti. \p \v 7 Aw Bawipa, them pakkhih ni thoeh nyng; ka thih hlanawh ni soep pe sak lah. \p \v 8 Amak thym ingkaw qai kqawn ka venawh koeh awm sak; khawdengnaak ingkaw boeinaak awm koen ni pe, my ngawi ai tat buh mah ni pe. \p \v 9 Cekkataw boei nyng saw nang nim hilh kawng nyng saw 'Bawipa taw a u nu?' ti hau kawng nyng. Amawh ka kawdeng awhawm qu kawng nyng saw na thang nim ceh hau kawng nyng. \p \v 10 Tamnaa ce a boei venna koeh theet, quun nik khy pe kawm saw, nak khanawh thawlhnaak tla kaw. \p \v 11 A pa quun khy pe nawh, a nu amak kyihcah thlang awm hy. \p \v 12 Amah poeknaak awh ak ciimna ak ngai qu thlang awm nawh; cehlai a thawlhnaak caihsakna am awm hy. \p \v 13 Khawpoek saang sak nawh hepnaak ing thlang ak toek awm hy. \p \v 14 A haa cimsum amyihna awm nawh, khawmdek awhkaw khawngdengkhqi ingkaw ak voetvaikhqi daih hamna cimca ing ak be thlang awm hy. \p \v 15 “Ni pe hlah, ni pe hlah,” tinawh ak khyy canu pakkhih ak ta litno awm hy. Amak phyi thai tlaih them pakthum awm hy, “Khoek hawh ny,” amak ti tlaih them puphli awm hy. \p \v 16 Phyi, ca ak qeeng phoen, tui amak phyi thai deklai ingkaw “khoek hy,” amak ti man mai awm hy. \p \v 17 A pa ak thekhanaak ingkaw a nuk awi ak hep mik taw lamawh ak ding vangaak ing cuk kawm saw; huu ing a sa ai pe kaw. \p \v 18 Kawpoek ak kyi sak ik-oeih pakthum awm nawh am kang zaaksim ik-oeih pupthli awm hy. \p \v 19 Khanna kaw huu ang dingnaak lam, Luk khan awhkaw khqui a cehnaak lam, tuicunli awhkaw lawng a cehnaak lam ingkaw tangpa ing nula a pannaak lam tloek ce ni. \p \v 20 Cemyih ceni samphaih nu a cehnaak lam taw; Ce nula ing ai nawh am kha a huih coengawh, “Them amak thum am sai nyng,” ti hy. \p \v 21 Ve them pakthum ak caming khawmdek thyyn nawh ve them pupthli awh yh thainaak am ta hy. \p \v 22 Tamnaa ce sangpahrangna coeng nawh, thlakqaw ing aawk ai ak bena ta hy. \p \v 23 A mi hoet nula ing vaa ta nawh tamnaa nu ing a boei nu a qo pang hy. \p \v 24 Khawmdek khanawh ik-oeih ak zawi soeih pupthli awm nawh, cehlai cekkhqi taw ak cyi soeih na awm uhy. \p \v 25 Liing ve ak tha ak zawi soeihna bi ak sai na awm moe, khawhqai awh aawk ai cun hy. \p \v 26 Sathel ing tha a khoehca ni a taak hlai, lungnu thelpang khuiawh a im ta hy. \p \v 27 Khamkhawkkhqi ing sangpahrang am ta uhy; cehlai kawoet cana cet haih thai uhy. \p \v 28 Satuiqai ing kuting tuuk thaina awm moe, sangpahrang imawh awmnaak hyn ta hy. \p \v 29 Qypawmnaak ing ak saangna khaw ak kham ik-oeih pakthum awm nawh ypawm cana ak cet ik-oeih pupthli awm hy: \p \v 30 Samthyn taw qamsa chunglak awh ak thamah soeih na awm nawh, ikawmyih ing awm a hu am voei sak khawi, \p \v 31 Ak thamah aihlyi kit, memcai sing ingkaw qalkap ing ak chungkoep sangpahrang ce ni. \p \v 32 Namah ingkaw namah thangsaknaak ham amak leek them na sai mai awh aw, amak leek ik-oeih poeknaak na taak mai awhtaw, nam kha cyyp sak. \p \v 33 Suktui hqoet khingnaak ing suktui khal sak nawh ni hmaqawng nawi khingnaak ing thi ak cawn sak amyihna kawsonaak ing hqo hqitnaak cawn sak hy. \c 31 \s1 Lemyl ak Awicyih \p \v 1 Lemyl sangpahrang ak awicyih a nu ing a cawngpyinaak awi taw vemyihna ni; \p \v 2 Aw ka capa, aw ka thi ka sa awhkawng ka canaak ka capa, aw kak awikam awhkawng ka canaak ka capa, ngai lah, \p \v 3 Nak thamahnaak ce nu a hamna koeh pe, sangpahrang him ham ak caikhqi venawh na hqingnaak koeh pe kawp ti. \p \v 4 Aw Lemyl, Sangpahrangkhqi ing misurtui a mi aawk hly am ni, ukkungkhqi ing zuu ami aawk hly am ni. \p \v 5 A mi aawk awhtaw aanaa awi ce hilh kawm usaw, thlak khawdengkhqi khanawh amak thymna uknaak ta kawm uh. \p \v 6 Ak thi tawm ce zuu pe unawh, ak kawseekhqi ce misurtui pe uh. \p \v 7 Aw seitaw a khawdengnaak ce hilh seitaw a patangnaak ce hilh seh. \p \v 8 Awi amak kqawn thai thlangkhqi hamna awi kqawn pe nawh, dyihpyikung amak ta khqi ing a mi ham kawi ce ham sak khqi. \p \v 9 Ak thymna awi kqawn nawh awi deng lah; kawdengkhqi ingkaw ak voetvaikhqi a mi ham hly kawi ham sak khqi lah. \s1 Nuk Leek a Khawsak \p \v 10 U nu khawsak ak leek nu ak hu? A phu taw suilung a phuk tlo lakawh a phu tlo ngai hy. \p \v 11 A vaa ing anih ce yp na nawh them a voetnaak am ta hy. \p \v 12 A vaa hamna a hqing khui them leek ing bee sak hy. \p \v 13 Tuumyi ingkaw hla sui nawh, a kut ing kawzeel cana sai hy. \p \v 14 A nih cetaw them ak zawi lawng ing myih nawh, khawkhla nakawng ai kawi law pyi hy. \p \v 15 Khaw a dai hlanawh tho nawh; a imkhui khaw ingkaw a tamnaa nukhqi ham ai kawi toen hy. \p \v 16 Khawhyn ce nainawng hqeet nawh thlai hy; a bibinaak khui awhkawng misur ce ling hy. \p \v 17 Thamahnaak ing ak cawi zeen nawh, a baan thamah sak hy. \p \v 18 Them a zawihnaak awh a phu awm nawh, khawmthan awh awm a mai im am thih man hy. \p \v 19 A kut ingawh bu pawm nawh a kutply ingawh tahplem qawlh hy. \p \v 20 A kut ce thlak khawdengkhqi benna soeng nawh, ak voetvaikhqi ven dyna pha sak hy. \p \v 21 Daamtui baw nawh khaw a ding canawh a imkhui khaw ce hibai ak awih ing khuk khqi nawh lynaak am ta hy. \p \v 22 Hiphaih leek soeih amah ham tak nawh, suisak leek ing hlawihhlam qu hy. \p \v 23 Khawkkhui cunnaak chawmkeng kuun nawh a hqaamcakhqi ven ang ngawih awh a vaa ce thlang ing kqihchah na hy. \p \v 24 Hla qui ak leek leek ing suibai tak nawh zawi hy, them ak thlaikhqi vena chawmqui ce thak khqi hy. \p \v 25 A suisak taw thamahnaak ingkaw qypawmnaak na awm nawh, khawnghi ak pha law hly hamna awmhly hy. \p \v 26 Cyihnaak ing am kha aang nawh, am khaaawh ypawmna toelthamnaak ce awm hy. \p \v 27 A imkhui khawsak ak leekna toek nawh thakdam a buh am ai hy. \p \v 28 A cakhqi ing tho unawh, thlang zoseen nu ti kawm usaw, a vaa ingawm kyihcah kaw. \p \v 29 “Nu khawsak ak leek khawzah awm uhy. Cehlai nang ing pyh khqi boeih hyk ti,” ti nawh. \p \v 30 Mikhaileek awm zoeknaak mai ni, dawnaak bai thailatnaak ni. Bawipa ak kqihchah a nu taw kyihcah tyngna awm kaw. \p \v 31 Ce a nu ce a bi thaphu pe unawh, khawkkhui lutnaak chawmkeng awh a bibinaak ing kyihcah lah uh.