\id ECC - Matupi Chin Standard Bible With Strong's Number \h THUITUENNAH \toc1 THUITUENNAH \toc2 Thuituen \toc3 Tht \mt1 THUITUENNAH OL \mt2 (Ecclesiastes) \c 1 \s1 Poei-oep Boeih \p \v 1 \w Jerusalem|strong="H3389"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* \w David|strong="H1732"\w* \w capa|strong="H1121"\w* kah \w thuituenkung|strong="H6953"\w* \w ol|strong="H1697"\w*. \v 2 A \w honghi|strong="H1892"\w*, a \w honghi|strong="H1892"\w* ni. \w Thuituenkung|strong="H6953"\w* loh, “A \w honghi|strong="H1892"\w*, a \w honghi|strong="H1892"\w*, a \w honghi|strong="H1892"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* ni,” a \w ti|strong="H0559"\w*. \v 3 \w Khohmik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w thakthae|strong="H5998"\w* \w bangla|strong="H7578"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w lamloh|strong="H9996"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w balae|strong="H4100"\w* a \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w*. \v 4 \w Thawnpuei|strong="H1755"\w* loh \w cet|strong="H1980"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w cadil|strong="H1755"\w* \w thoeng|strong="H0935"\w* coeng \w dae|strong="H9999"\w* \w diklai|strong="H0776"\w* he \w kumhal|strong="H5769"\w* \w duela|strong="H9997"\w* a \w pai|strong="H5975"\w* moenih. \v 5 \w Khomik|strong="H8121"\w* loh \w thoeng|strong="H2224"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* he \w kun|strong="H0935"\w* bal. Te \w phoeiah|strong="H9999"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* \w te|strong="H0413"\w* a \w hloem|strong="H7602"\w* \w pahoi|strong="H8033"\w* tiih \w thoeng|strong="H2224"\w*. \v 6 \w Tuithim|strong="H1864"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w cet|strong="H1980"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w tlangpuei|strong="H6828"\w* \w la|strong="H0413"\w* aka \w mael|strong="H5437"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* he a \w tinghil|strong="H5437"\w*, a \w tinghil|strong="H5437"\w* doela \w cet|strong="H1980"\w*. Te \w phoeiah|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* he \w a|strong="H9909"\w* \w hlaep|strong="H5439"\w* \w la|strong="H5921"\w* \w mael|strong="H7725"\w*. \v 7 \w Soklong|strong="H5158"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* khaw \w tuitunli|strong="H3220"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w pawk|strong="H1980"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w tuitunli|strong="H3220"\w* tah \w hah|strong="H4392"\w* tlaih \w pawh|strong="H0369"\w*. \w Soklong|strong="H5158"\w* rhoek khaw \w a|strong="H1992"\w* \w long|strong="H1980"\w* \w nah|strong="H7578"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w mael|strong="H7725"\w* tih \w cet|strong="H1980"\w*. \v 8 \w Olka|strong="H1697"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* he \w bonghnaek|strong="H3023"\w*. \w Hlang|strong="H0376"\w* loh a \w thui|strong="H1696"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w noeng|strong="H3201"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Mik|strong="H5869"\w* loh a \w hmuh|strong="H7200"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w hah|strong="H7646"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w hna|strong="H0241"\w* a \w yaak|strong="H8085"\w* \w te|strong="H4480"\w* \w cung|strong="H4390"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \v 9 \w Mebang|strong="H4100"\w* khaw aka \w om|strong="H1961"\w* tangtae \w bangla|strong="H7578"\w* \w om|strong="H1961"\w* bal \w vetih|strong="H9999"\w*, \w mebang|strong="H4100"\w* khaw \w a|strong="H1931"\w* \w saii|strong="H6213"\w* tangtae \w bangla|strong="H7578"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* bal ni. Te \w dongah|strong="H9999"\w* kah \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* he a \w thai|strong="H2319"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 10 “A \w thai|strong="H2319"\w* \w he|strong="H2088"\w* \w hmu|strong="H7200"\w* lah, \w he|strong="H1931"\w* tah \w khosuen|strong="H5769"\w* \w lamloh|strong="H9997"\w* \w om|strong="H1961"\w* \w oepsoeh|strong="H3528"\w* coeng tih \w mamih|strong="H9900"\w* \w hlan|strong="H6440"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w om|strong="H1961"\w*,’ a \w ti|strong="H0559"\w* \w te|strong="H7578"\w* \w ol|strong="H1697"\w* \w om|strong="H3426"\w* nim? \v 11 \w Lamhma|strong="H7223"\w* \w kah|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w hmailong|strong="H0313"\w* \w kah|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w poekkoepnah|strong="H2146"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w*. Aka \w om|strong="H1961"\w* ham \w te|strong="H7578"\w* khaw \w hmailong|strong="H0313"\w* \w kah|strong="H9997"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w taengah|strong="H5973"\w* \w poekkoepnah|strong="H2146"\w* \w om|strong="H1961"\w* \w mahpawh|strong="H3808"\w*. \s1 Cueinah Khaw A Honghi \p \v 12 \w Kai|strong="H0589"\w* tah \w thuituenkung|strong="H6953"\w* neh \w Jerusalem|strong="H3389"\w* \w kah|strong="H9996"\w* \w Israel|strong="H3478"\w* \w soah|strong="H5921"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* la ka \w om|strong="H1961"\w*. \v 13 \w Vaan|strong="H8064"\w* \w hmui|strong="H8478"\w* kah a \w saii|strong="H6213"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H5921"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w dawtlet|strong="H1875"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w yaam|strong="H8446"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* ka \w paek|strong="H5414"\w*. \w Hlang|strong="H0120"\w* \w capa|strong="H1121"\w* rhoek \w te|strong="H9997"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w phaep|strong="H6031"\w* \w uh saeh\w* \w tila|strong="H9997"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w yoethae|strong="H7451"\w* \w bibi|strong="H6045"\w* a \w khueh|strong="H5414"\w* pah. \v 14 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmui|strong="H8478"\w* kah a \w saii|strong="H6213"\w* \w bitat|strong="H4639"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* a \w cungkuem|strong="H3605"\w* he a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* ni \w ne|strong="H9998"\w*. \v 15 Aka \w khun|strong="H5791"\w* he \w dueng|strong="H8626"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w coeng|strong="H3201"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w vitvawtnah|strong="H2642"\w* khaw \w tae|strong="H4487"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w coeng|strong="H3201"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \v 16 \x - \xo 1.16 \xt 1Mg 4. 29-31.\x*\w Kamah|strong="H0589"\w* tah \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H5973"\w* ka \w cal|strong="H1696"\w* tih, “\w Ka|strong="H0589"\w* \w pantai|strong="H1431"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w Jerusalem|strong="H3389"\w* \w ah|strong="H5921"\w* khaw \w ka|strong="H9901"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w kah|strong="H9997"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w lakah|strong="H5921"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* ka \w thap|strong="H3254"\w*, \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* long \w khaw|strong="H9999"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w mingnah|strong="H1847"\w* \w muep|strong="H7235"\w* a \w hmuh|strong="H7200"\w* la \w he|strong="H2009"\w*,” ka \w ti|strong="H0559"\w*. \p \v 17 \w Ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* he \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w ming|strong="H3045"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w anglatnah|strong="H1947"\w* \w ming|strong="H3045"\w* ham ka \w paek|strong="H5414"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* \w he|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* dongkah \w kohnek|strong="H7475"\w* ni \w tila|strong="H7578"\w* ka \w ming|strong="H3045"\w*. \p \v 18 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* a \w cungkuem|strong="H7230"\w* \w nen|strong="H9996"\w* \w khaw|strong="H3588"\w* \w konoinah|strong="H3708"\w* \w cungkuem|strong="H7230"\w* \w tih|strong="H9999"\w*, \w mingnah|strong="H1847"\w* a \w koei|strong="H3254"\w* khaw \w nganboh|strong="H4341"\w* ni a \w koei|strong="H3254"\w*. \c 2 \s1 Kohoenah khaw a Honghi \p \v 1 \w Kai|strong="H0589"\w* tah \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H9996"\w*, “\w Cet|strong="H1980"\w* \w laeh|strong="H4994"\w* lamtah, \w nang|strong="H9905"\w* te \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w neh|strong="H9996"\w* kan \w noem|strong="H5254"\w* eh. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w hnothen|strong="H2896"\w* \w te|strong="H9996"\w* a \w hmuh|strong="H7200"\w* \w dae|strong="H9999"\w* \w te|strong="H1931"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w he|strong="H2009"\w*. \v 2 \w Nueihbu|strong="H7814"\w* \w te|strong="H9997"\w* ka \w yan|strong="H1984"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w neh|strong="H9997"\w*, '\w Banim|strong="H4100"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w he|strong="H2090"\w*,” ka \w ti|strong="H0559"\w*. \v 3 \w Ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w khuikah|strong="H9996"\w* tah \w ka|strong="H9901"\w* \w saa|strong="H1320"\w* \w he|strong="H0853"\w* \w misurtui|strong="H3196"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w dangrhoek|strong="H4900"\w* \w ham|strong="H9997"\w*, \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* he \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w hmaithawn|strong="H5090"\w* ham, \w a|strong="H9908"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w tarhing|strong="H4557"\w* la \w vaan|strong="H8064"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* uh \w te|strong="H0834"\w*, \w hlang|strong="H0120"\w* \w ca|strong="H1121"\w* rhoek \w ham|strong="H9997"\w* \w mebang|strong="H0335"\w* a \w then|strong="H2896"\w* khaw ka \w hmuh|strong="H7200"\w* \w hil|strong="H5704"\w*, \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* \w te|strong="H9996"\w* \w tuuk|strong="H0270"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* ka \w yaam|strong="H8446"\w*. \s1 Khuehtawn khaw a Honghi \p \v 4 \x - \xo 2.4 \xt 1Mg 10. 23-27; 2Kh 9. 22-27.\x*\w Ka|strong="H9901"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* ka \w rhoeng|strong="H1431"\w* sak tih \w kamah|strong="H9901"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w im|strong="H1003"\w* ka \w sak|strong="H1129"\w*, \w kamah|strong="H9901"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w misur|strong="H3754"\w* ka \w phung|strong="H5193"\w*. \v 5 \w Kamah|strong="H9901"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w dum|strong="H1593"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khotu|strong="H6508"\w* ka \w tawn|strong="H6213"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9908"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* \w thing|strong="H6086"\w* \w thaih|strong="H6529"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* ka \w tue|strong="H5193"\w*. \v 6 \w Duup|strong="H3293"\w* \w thing|strong="H6086"\w* aka \w poe|strong="H6779"\w* \w te|strong="H9908"\w* \w tui|strong="H4325"\w* \w suep|strong="H8248"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w kamah|strong="H9901"\w* \w loh|strong="H9997"\w* \w tuibuem|strong="H1295"\w* ka \w saii|strong="H6213"\w*. \v 7 \x - \xo 2.7 \xt 1Mg 4. 23.\x*\w salpa|strong="H5650"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w salnu|strong="H8198"\w* khaw ka \w lai|strong="H7069"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w im|strong="H1003"\w* kah \w cacah|strong="H1121"\w* khaw \w ka|strong="H9901"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w om|strong="H1961"\w*. \w Saelhung|strong="H1241"\w* \w saelrhoi|strong="H4735"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w boiva|strong="H6629"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w kamah|strong="H9901"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w muep|strong="H7235"\w* \w om|strong="H1961"\w* tih, \w ka|strong="H9901"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H9997"\w* \w Jerusalem|strong="H3389"\w* \w kah|strong="H9996"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* yet. \v 8 \x - \xo 2.8 \xt 1Mg 10. 10,14-22.\x*\w Kamah|strong="H9901"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w cak|strong="H3701"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w sui|strong="H2091"\w* \w khaw|strong="H1571"\w*, \w manghai|strong="H4428"\w* \w lungthen|strong="H5459"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w paeng|strong="H4082"\w* ka \w calui|strong="H3664"\w* coeng. \w Kamah|strong="H9901"\w* \w ham|strong="H9997"\w* aka \w hlai|strong="H7891"\w*, aka \w hlai|strong="H7891"\w* rhoek \w khaw|strong="H9999"\w*, \w hlang|strong="H0120"\w* \w capa|strong="H1121"\w* kah \w omthenbawnnah|strong="H8588"\w* la \w rhoiding|strong="H7705,H7705"\w* khaw ka \w khueh|strong="H6213"\w*. \v 9 \x - \xo 2.9 \xt 1Kh 29. 25.\x*\w Jerusalem|strong="H3389"\w* \w ah|strong="H9996"\w* ka \w rhoeng|strong="H1431"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w kah|strong="H9997"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* ka \w lawn|strong="H3254"\w*. \w Kai|strong="H9901"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w khaw|strong="H0637"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w khuiah|strong="H9997"\w* \w cak|strong="H5975"\w*. \v 10 \w Ka|strong="H9901"\w* \w mik|strong="H5869"\w* loh a \w hoe|strong="H7592"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* tah ka \w hloh|strong="H0680"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* ka \w hloh|strong="H4513"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Ka|strong="H9901"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w khuiah|strong="H4480"\w* \w pataeng|strong="H3588"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* a \w kohoe|strong="H8056"\w*. \w He|strong="H2088"\w* ni \w ka|strong="H9901"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H4480"\w* \w kai|strong="H9901"\w* kah \w khoyo|strong="H2506"\w* la a \w om|strong="H1961"\w*. \v 11 \w Ka|strong="H9901"\w* \w kut|strong="H3027"\w* loh a \w saii|strong="H6213"\w* \w bangla|strong="H7578"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w te|strong="H9996"\w* khaw \w ka|strong="H0589"\w* \w hoihaeng|strong="H6437"\w* coeng. \w Te|strong="H7578"\w* te \w saii|strong="H6213"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* ka \w thakthae|strong="H5998"\w* \w akhaw|strong="H9999"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* ni \w he|strong="H2009"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* he \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \s1 Cueihnah neh Rhoeikhangnah \p \v 12 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w anglatnah|strong="H1947"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* \w khaw|strong="H9999"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w mael|strong="H6437"\w* thil. \w Oepsoeh|strong="H3528"\w* \w la|strong="H0834"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* pah phoeiah \w manghai|strong="H4428"\w* \w hnukah|strong="H0310"\w* aka \w pawk|strong="H0935"\w* \w te|strong="H7578"\w* \w mebang|strong="H4100"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* nim? \v 13 \w Vangnah|strong="H0216"\w* he \w hmaisuep|strong="H2822"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* a om \w bangla|strong="H9995"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* he \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* \w om|strong="H3426"\w* \w tila|strong="H7578"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 14 Hlang \w cueih|strong="H2450"\w* kah \w a|strong="H9909"\w* \w mik|strong="H5869"\w* tah \w a|strong="H9909"\w* \w lu|strong="H7218"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* om \w dae|strong="H9999"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* tah \w hmaisuep|strong="H2822"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w pongpa|strong="H1980"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w amih|strong="H9908"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w hmatoeng|strong="H4745"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* loh a \w mah|strong="H7136"\w* \w tila|strong="H7578"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w ming|strong="H3045"\w* \w van|strong="H1571"\w*. \v 15 \w Ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* tah, “\w Kai|strong="H0589"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w hmatoeng|strong="H4745"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w kamah|strong="H9901"\w* m'\w mah|strong="H7136"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w metlam|strong="H4100,H9997"\w* ka \w cueih|strong="H2449"\w* tih \w ka|strong="H0589"\w* \w hoeikhang|strong="H3148"\w*?” \w ka|strong="H0589"\w* \w ti|strong="H0559"\w*. Te \w vaengah|strong="H9999"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w nen|strong="H9996"\w* tah, “\w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* coeng ni,” ka \w ti|strong="H1696"\w*. \v 16 Aka \w ang|strong="H3684"\w* \w bangla|strong="H5973"\w* aka \w cueih|strong="H2450"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw \w kumhal|strong="H5769"\w* \w duela|strong="H9997"\w* \w poekkoepnah|strong="H2146"\w* om \w mahpawh|strong="H0369"\w*. \w Oepsoeh|strong="H3528"\w* \w la|strong="H9996"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* aka \w pai|strong="H0935"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* dongah a \w hnilh|strong="H7911"\w* pawn ni. Aka \w cueih|strong="H2450"\w* khaw aka \w ang|strong="H3684"\w* \w bangla|strong="H5973"\w* \w duek|strong="H4191"\w* \w aya|strong="H0349"\w*? \v 17 Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w te|strong="H0853"\w* ka \w hmuhuet|strong="H8130"\w* coeng. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w bitat|strong="H4639"\w* he \w kai|strong="H9901"\w* \w ham|strong="H5921"\w* tah \w thae|strong="H7451"\w* coeng. A \w cungkuem|strong="H3605"\w* he a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* mai ni. \s1 Thakthaenah khaw a Honghi \p \v 18 \w Ka|strong="H9901"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w he|strong="H0853"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w hmuhuet|strong="H8130"\w* coeng. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* \w thakthaekung|strong="H6001"\w* la \w ka|strong="H0589"\w* om. \w Te|strong="H9909"\w* te \w ka|strong="H9901"\w* \w hnukah|strong="H0310"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w ham|strong="H9997"\w* ni ka \w khueh|strong="H5117"\w* eh. \v 19 \w Ulong|strong="H4310"\w* a \w ming|strong="H3045"\w* huek? \w Lunghmang|strong="H5530"\w* \w khaw|strong="H0176"\w* \w hlangcueih|strong="H2450"\w* \w om|strong="H1961"\w* \w nim|strong="H9994"\w*? \w Tedae|strong="H9999"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H9996"\w* a \w taemrhai|strong="H7980"\w* hae ni. \w Te|strong="H7578"\w* nen te ka \w thakthae|strong="H5998"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w te|strong="H7578"\w* nen te ka \w cueih|strong="H2449"\w* dae \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* tah \w te|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* mai ni. \v 20 Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w he|strong="H0853"\w* \w talsae|strong="H2976"\w* \w la|strong="H9997"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w mael|strong="H5437"\w* puei. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* neh ka \w thakthae|strong="H5998"\w*. \v 21 \w Hlang|strong="H0120"\w* bangla \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9996"\w*, \w mingnah|strong="H1847"\w* \w neh|strong="H9996"\w*, \w thoemthainah|strong="H3788"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w la|strong="H7578"\w* \w om|strong="H3426"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w ham|strong="H9996"\w* aka \w thakthae|strong="H5998"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w te|strong="H9997"\w* khaw \w a|strong="H9909"\w* \w khoyo|strong="H2506"\w* a \w paek|strong="H5414"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w thae|strong="H7451"\w* \w tangkik|strong="H7227"\w* mai. \v 22 \w A|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dong|strong="H9996"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* kah \w kohnek|strong="H7475"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* khaw \w hlang|strong="H0120"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w balae|strong="H4100"\w* aka \w om|strong="H1933"\w*? \w Anih|strong="H1931"\w* \w te|strong="H7578"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* \w thakthaekung|strong="H6001"\w* la om. \v 23 \x - \xo 2.23 \xt Job 5. 7; 14. 1.\x*\w A|strong="H9909"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* te \w nganboh|strong="H4341"\w*, \w a|strong="H9909"\w* \w bibi|strong="H6045"\w* \w khaw|strong="H9999"\w* \w konoinah|strong="H3708"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* ni. \w Khoyin|strong="H3915"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w pataeng|strong="H1571"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ip|strong="H7901"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w amah|strong="H1931"\w* la a \w honghi|strong="H1892"\w* ni. \v 24 \x - \xo 2.24 \xt Tht 3. 13; 5. 18; 9. 7; Isa 56. 12; Luk 12. 19; 1Ko 15. 32.\x*A \w caak|strong="H0398"\w* \w tih|strong="H9999"\w* a \w ok|strong="H8354"\w* \w bangla|strong="H7578"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w ham|strong="H9996"\w* \w hnothen|strong="H2896"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hinglu|strong="H5315"\w* a \w hmuh|strong="H7200"\w* te ni \w a|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w khui|strong="H9996"\w* lamloh \w hnothen|strong="H2896"\w* la a om. \w He|strong="H2090"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w lamkah|strong="H4480"\w* ni \w tila|strong="H3588"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 25 \w Kai|strong="H9901"\w* \w lamkah|strong="H4480"\w* \w rhamvoel|strong="H2351"\w* ah \w unim|strong="H4310"\w* aka \w ca|strong="H0398"\w* thai \w tih|strong="H9999"\w* \w unim|strong="H4310"\w* aka \w tawn|strong="H2363"\w* bal? \v 26 \x - \xo 2.26 \xt Job 32. 8; Olc 2. 6.\x*\w Amah|strong="H9909"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w kah|strong="H9997"\w* aka \w then|strong="H2896"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w te|strong="H9997"\w* tah \w cueihnah|strong="H2451"\w*, \w mingnah|strong="H1847"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w kohoenah|strong="H8057"\w* khaw a \w paek|strong="H5414"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* aka \w tholh|strong="H2398"\w* \w te|strong="H9997"\w* tah \w Pathen|strong="H0430"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w kah|strong="H9997"\w* aka \w then|strong="H2896"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w paek|strong="H5414"\w* \w hamla|strong="H9997"\w*, \w coi|strong="H0622"\w* \w hamla|strong="H9997"\w*, \w calui|strong="H3664"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w bibi|strong="H6045"\w* a \w paek|strong="H5414"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* mai ni. \c 3 \s1 A Tue kah Olhuep \p \v 1 A \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9997"\w* a \w tuetang|strong="H2165"\w* om \w tih|strong="H9999"\w* \w vaan|strong="H8064"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* \w kongaih|strong="H2656"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9997"\w* khaw a \w tue|strong="H6256"\w* om. \v 2 \w Cun|strong="H3205"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w duek|strong="H4191"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. Aka \w phung|strong="H5193"\w* hamla \w phung|strong="H5193"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w haih|strong="H6131"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* om. \v 3 \w Ngawn|strong="H2026"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w hoeih|strong="H7495"\w* sak \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \w Phae|strong="H6555"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w sak|strong="H1129"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \v 4 \w Rhah|strong="H1058"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w luem|strong="H7832"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \w Rhaengsae|strong="H5594"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w soipet|strong="H7540"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \v 5 \w Lungto|strong="H0068"\w* \w voeih|strong="H7993"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w lungto|strong="H0068"\w* \w calui|strong="H3664"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \w Kop|strong="H2263"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* a \w kop|strong="H2263"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w lakhla|strong="H7368"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \v 6 \w Tlap|strong="H1245"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w paltham|strong="H0006"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \w Ngaithuen|strong="H8104"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w voeih|strong="H7993"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \v 7 \w Phen|strong="H7167"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w bo|strong="H8609"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. Duem \w om|strong="H2814"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w thui|strong="H1696"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \v 8 \w Lungnah|strong="H0157"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w thiinah|strong="H8130"\w* \w tue|strong="H6256"\w* om. \w Caemtloek|strong="H4421"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w rhoepnah|strong="H7965"\w* \w tue|strong="H6256"\w* om. \v 9 \w Anih|strong="H1931"\w* \w thakthaekung|strong="H6001"\w* \w lamloh|strong="H9996"\w* \w mebang|strong="H4100"\w* \w rhoeikhangnah|strong="H5304"\w* lae a \w saii|strong="H6213"\w*? \v 10 \w Anih|strong="H9909"\w* \w te|strong="H9996"\w* \w phaep|strong="H6031"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w hlang|strong="H0120"\w* \w ca|strong="H1121"\w* rhoek \w soah|strong="H9997"\w* a \w paek|strong="H5414"\w* \w te|strong="H0834"\w* khaw \w bibi|strong="H6045"\w* la ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 11 A \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w he|strong="H0853"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w sakthen|strong="H3303"\w* la a \w saii|strong="H6213"\w* tih \w kumhal|strong="H5769"\w* kah \w te|strong="H0853"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w amih|strong="H9908"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w khueh|strong="H5414"\w* pah. \w Te|strong="H0834"\w* \w pawt|strong="H1097"\w* \w cakhaw|strong="H4480"\w*, a \w tong|strong="H7218"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* a \w bawt|strong="H5490"\w* \w hil|strong="H5704"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh a \w saii|strong="H6213"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* loh a \w hmuh|strong="H4672"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 12 \w Amah|strong="H9909"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w kohoe|strong="H8055"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* a \w then|strong="H2896"\w* \w saii|strong="H6213"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w lakah|strong="H3588"\w* \w amih|strong="H9908"\w* \w ham|strong="H9996"\w* a \w then|strong="H2896"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 13 \w Hlang|strong="H0120"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* he \w khaw|strong="H1571"\w* \w ca|strong="H0398"\w* mai saeh \w lamtah|strong="H9999"\w* \w o|strong="H8354"\w* mai saeh, \w hnothen|strong="H2896"\w* khaw \w hmu|strong="H7200"\w* mai saeh. \w Te|strong="H1931"\w* te \w amah|strong="H9909"\w* kah \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* kah \w kutdoe|strong="H4991"\w* ni. \v 14 \w Pathen|strong="H0430"\w* loh a \w cungkuem|strong="H3605"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w tila|strong="H3588"\w* ka \w ming|strong="H3045"\w*. \w Amah|strong="H1931"\w* tah \w kumhal|strong="H5769"\w* \w duela|strong="H9997"\w* \w om|strong="H1961"\w*. \w Amah|strong="H9909"\w* \w soah|strong="H5921"\w* \w thap|strong="H3254"\w* \w ham|strong="H9997"\w* om \w pawt|strong="H0369"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w anih|strong="H9909"\w* \w lamkah|strong="H4480"\w* te \w yueh|strong="H1639"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw a om bal \w moenih|strong="H0369"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H9997"\w* a \w rhih|strong="H3372"\w* uh \w ham|strong="H7578"\w* ni \w Pathen|strong="H0430"\w* loh a \w saii|strong="H6213"\w*. \v 15 Aka \w om|strong="H1961"\w* \w oepsoeh|strong="H3528"\w* \w te|strong="H7578"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, aka \w om|strong="H1961"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w te|strong="H0834"\w* khaw \w om|strong="H1961"\w* \w oepsoeh|strong="H3528"\w* coeng. Te \w dongah|strong="H9999"\w* a \w hloem|strong="H7291"\w* tangtae \w te|strong="H0853"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh a \w toem|strong="H1245"\w*. \s1 Halang kah Dueknah Olhuep \p \v 16 \w Laitloeknah|strong="H4941"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* ah \w halangnah|strong="H7562"\w* \w hnap|strong="H8033"\w* om \w tih|strong="H9999"\w*, \w duengnah|strong="H6664"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* ah \w halangnah|strong="H7562"\w* \w hnap|strong="H8033"\w* a om te \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* \w koep|strong="H5750"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 17 \w Ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H9996"\w* tah, “A \w kongaih|strong="H2656"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* a \w bibi|strong="H4639"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H5921"\w* khaw a \w tue|strong="H6256"\w* a om coeng \w dongah|strong="H3588"\w*, aka \w dueng|strong="H6662"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w halang|strong="H7563"\w* khaw \w Pathen|strong="H0430"\w* loh lai a \w tloek|strong="H8199"\w* ni,” \w ka|strong="H0589"\w* \w ti|strong="H0559"\w*. \v 18 \w Hlang|strong="H0120"\w* \w ca|strong="H1121"\w* rhoek kah \w dumlai|strong="H1700"\w* \w dongah|strong="H5921"\w* khaw \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H9996"\w*, “\w Amih|strong="H9908"\w* te \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w coelh|strong="H1305"\w* saeh \w lamtah|strong="H9999"\w*, \w amih|strong="H9908"\w* \w bang|strong="H9997"\w* he \w rhamsa|strong="H0929"\w* ni \w amamih|strong="H1992"\w* loh \w hmu|strong="H7200"\w* saeh,” \w ka|strong="H0589"\w* \w ti|strong="H0559"\w* mai. \v 19 \w Hlang|strong="H0120"\w* \w ca|strong="H1121"\w* rhoek kah a \w hmatoeng|strong="H4745"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w rhamsa|strong="H0929"\w* kah \w hmatoeng|strong="H4745"\w* khaw \w hmatoeng|strong="H4745"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* ni. \w Amih|strong="H9908"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w he|strong="H2088"\w* kah \w dueknah|strong="H4194"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w ke|strong="H2088"\w* \w dueknah|strong="H4194"\w* khaw om \w tih|strong="H9999"\w* a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w hil|strong="H7307"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* la om. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w rhamsa|strong="H0929"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* kah \w kumkonah|strong="H4195"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. A \w cungkuem|strong="H3605"\w* he a \w honghi|strong="H1892"\w* ni. \v 20 A \w cungkuem|strong="H3605"\w* he \w hmuen|strong="H4725"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w cet|strong="H1980"\w*. A \w cungkuem|strong="H3605"\w* he\w laipi|strong="H6083"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* ha \w thoeng|strong="H1961"\w*. A \w cungkuem|strong="H3605"\w* he \w laipi|strong="H6083"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w mael|strong="H7725"\w*. \v 21 \w Hlang|strong="H0120"\w* \w ca|strong="H1121"\w* rhoek kah \w mueihla|strong="H7307"\w* tah a \w so|strong="H4605"\w* \w la|strong="H9997"\w* \w cet|strong="H5927"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w rhamsa|strong="H0929"\w* \w mueihla|strong="H7307"\w* tah \w diklai|strong="H0776"\w* \w khuila|strong="H9997"\w* a \w suntlak|strong="H3381"\w* \w thuk|strong="H4295"\w* khaw \w ulong|strong="H4310"\w* a \w ming|strong="H3045"\w*? \v 22 Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hamsum|strong="H2506"\w* \w bangla|strong="H3588"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* a \w kohoe|strong="H8055"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* ah a \w then|strong="H2896"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w* \w tila|strong="H3588"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \w A|strong="H9909"\w* \w hnukah|strong="H0310"\w* aka \w thoeng|strong="H1961"\w* \w ham|strong="H7578"\w* \w te|strong="H4100"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w* sak \w hamla|strong="H9997"\w* \w ulong|strong="H4310"\w* \w anih|strong="H9909"\w* a \w khuen|strong="H0935"\w* thai? \c 4 \p \v 1 \w Ka|strong="H0589"\w* \w mael|strong="H7725"\w* \w tih|strong="H9999"\w* khomik hmuikah a \w hnaemtaek|strong="H6231"\w* rhoek \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* ka \w sawt|strong="H7200"\w*. \w Te|strong="H0834"\w* te \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* uh \w tih|strong="H9999"\w* a \w hnaemtaek|strong="H6231"\w* rhoek kah \w mikphi|strong="H1832"\w* aih \w ke|strong="H2009"\w*, \w amih|strong="H9908"\w* aka \w hloep|strong="H5162"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw om \w pawh|strong="H0369"\w*. Aka \w hnaemtaek|strong="H6231"\w* rhoek kah \w kut|strong="H3027"\w* \w ah|strong="H4480"\w* tah \w a|strong="H9908"\w* \w thadueng|strong="H3581"\w* om \w tih|strong="H9999"\w* a haemtaek \w rhoek|strong="H9908"\w* \w te|strong="H9997"\w* aka \w hloep|strong="H5162"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w*. \v 2 \w Kai|strong="H0589"\w* tah aka \w hing|strong="H2416"\w* \w pueng|strong="H5728"\w* \w amih|strong="H1992"\w* hlang \w hing|strong="H2416"\w* rhoek \w lakah|strong="H4480"\w* aka \w duek|strong="H4191"\w* \w tangtae|strong="H3528"\w* hlang \w duek|strong="H4191"\w* rhoek \w te|strong="H0853"\w* ka \w domyok|strong="H7623"\w* sak mai. \v 3 \w Te|strong="H9908"\w* \w rhoi|strong="H8147"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, aka \w om|strong="H1961"\w* \w hlan|strong="H3808"\w* neh \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* \w khoboe|strong="H4639"\w* \w thae|strong="H7451"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* aka \w hmuh|strong="H7200"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w then|strong="H2896"\w* \w duen|strong="H5728"\w*. \s1 Khuetawn neh Ngaihak Om \p \v 4 \w Thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w thoemthainah|strong="H3788"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* khaw \w ka|strong="H0589"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w* coeng. Te \w dongah|strong="H3588"\w* \w hlang|strong="H0376"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w hui|strong="H7453"\w* \w taengkah|strong="H4480"\w* \w thatlainah|strong="H7068"\w* \w he|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* mai ni. \v 5 Aka \w ang|strong="H3684"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w poem|strong="H2263"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w saa|strong="H1320"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w caak|strong="H0398"\w*. \v 6 \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* \w kutnarhum|strong="H2651"\w* a \w bae|strong="H4393"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w kutvang|strong="H3709"\w* dongkah aka \w bae|strong="H4393"\w* \w mongnah|strong="H5183"\w* he \w then|strong="H2896"\w* ngai. \v 7 \w Ka|strong="H0589"\w* \w mael|strong="H7725"\w* \w vaengah|strong="H9999"\w* he \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* ni ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 8 Hlang he \w pakhat|strong="H0259"\w* bueng \w om|strong="H3426"\w* \w tih|strong="H9999"\w* a \w pabae|strong="H8145"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. \w Capa|strong="H1121"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w manuca|strong="H0251"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9997"\w* a \w bawtnah|strong="H7093"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w*. \w A|strong="H9909"\w* \w mik|strong="H5869"\w*, \w a|strong="H9909"\w* \w mik|strong="H5869"\w* ah \w khuehtawn|strong="H6239"\w* khaw \w hah|strong="H7646"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \w U|strong="H4310"\w* \w ham|strong="H9997"\w* nim \w thakthaenah|strong="H6001"\w* \w ka|strong="H0589"\w* om \w tih|strong="H9999"\w*, \w hnothen|strong="H2896"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w hinglu|strong="H5315"\w* \w he|strong="H0853"\w* a \w vaitah|strong="H2637"\w*? \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w boethae|strong="H7451"\w* \w bibi|strong="H6045"\w* coeng ni. \v 9 \w Pakhat|strong="H0259"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w panit|strong="H8147"\w* he \w then|strong="H2896"\w*, \w amih|strong="H9908"\w* \w ham|strong="H9997"\w* tah \w a|strong="H9908"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* khaw \w thapang|strong="H7939"\w* \w then|strong="H2896"\w* \w om|strong="H3426"\w* coeng. \v 10 \w Cungku|strong="H5307"\w* rhoi \w cakhaw|strong="H0518"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w hui|strong="H2270"\w* te a \w thoh|strong="H6965"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* bueng ki aka \w cungku|strong="H5307"\w* \w te|strong="H7578"\w* \w khomap|strong="H0337"\w* coeng \w tih|strong="H9999"\w* \w anih|strong="H9909"\w* aka \w thoh|strong="H6965"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w koep|strong="H8145"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w*. \v 11 \w Panit|strong="H8147"\w* a \w yalh|strong="H7901"\w* rhoi \w vaengah|strong="H9999"\w* tah \w amah|strong="H9908"\w* rhoi \w khaw|strong="H9997"\w* \w bae|strong="H2552"\w* \w dae|strong="H9999"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* tah \w metlam|strong="H0349"\w* a \w bae|strong="H2552"\w* eh? \v 12 \w Anih|strong="H9909"\w* te khat \w khat|strong="H0259"\w* loh \w khulae|strong="H8630"\w* \w mai|strong="H0518"\w* \w cakhaw|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H5048"\w* ah \w panit|strong="H8147"\w* la \w pai|strong="H5975"\w* rhoi thai. \w Rhuihet|strong="H2339"\w* pathum a \w yaep|strong="H8027"\w* tah a \w yoei|strong="H4120"\w* \w la|strong="H9996"\w* a \w pat|strong="H5423"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 13 \w Khodaeng|strong="H4542"\w* \w dae|strong="H9999"\w* aka \w cueih|strong="H2450"\w* \w camoe|strong="H3206"\w* he \w patong|strong="H2205"\w* \w tih|strong="H9999"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \w Anih|strong="H0834"\w* te \w koep|strong="H5750"\w* \w thuituen|strong="H2094"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw a \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 14 A \w pin|strong="H0631"\w* nah \w im|strong="H1003"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w manghai|strong="H4427"\w* \w taengla|strong="H9997"\w* aka \w pawk|strong="H3318"\w* \w khaw|strong="H3588"\w*, \w a|strong="H9909"\w* \w ram|strong="H4438"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w khodaeng|strong="H7326"\w* la a \w cun|strong="H3205"\w* khaw amah boeiloeih. \v 15 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* aka \w pongpa|strong="H1980"\w* \w mulhing|strong="H2416"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* tah \w manghai|strong="H9909"\w* \w yueng|strong="H8478"\w* \w la aka\w* \w pai|strong="H5975"\w* \w camoe|strong="H3206"\w* \w pabae|strong="H8145"\w* \w taengah|strong="H5973"\w* a pai te ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 16 \w Pilnam|strong="H5971"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H9997"\w* te a \w bawtnah|strong="H7093"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w*. \w Amah|strong="H0834"\w* te \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w a|strong="H9908"\w* \w hmai|strong="H6440"\w* \w la|strong="H9997"\w* a \w om|strong="H1961"\w* pah \w dae|strong="H1571"\w* \w lamhnuk|strong="H0313"\w* rhoek loh \w anih|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9996"\w* ko a \w hoe|strong="H8055"\w* uh \w moenih|strong="H3808"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* dongkah \w kohnek|strong="H7475"\w* mai ni. \c 5 \s1 Pathen Taengah Ngaithuen \p \v 1 \w Pathen|strong="H0430"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w la|strong="H0413"\w* na \w caeh|strong="H1980"\w* \w vaengkah|strong="H0834"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w kho|strong="H7272"\w* neh \w na|strong="H9905"\w* \w khokan|strong="H7272"\w* te \w ngaithuen|strong="H8104"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w hnatun|strong="H8085"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* n'\w tawn|strong="H7126"\w* uh he aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w hmueih|strong="H2077"\w* \w nawn|strong="H5414"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* then. \w Amih|strong="H9908"\w* loh \w boethae|strong="H7451"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w te|strong="H9997"\w* khaw \w ming|strong="H3045"\w* uh \w pawh|strong="H0369"\w*. \v 2 \w Pathen|strong="H0430"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H9997"\w* \w ol|strong="H1697"\w* aka \w thak|strong="H3318"\w* \w la|strong="H9997"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w ka|strong="H6310"\w* \w te|strong="H5921"\w* \w let|strong="H0926"\w* sak \w boel|strong="H0408"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w loe|strong="H4116"\w* \w boel|strong="H0408"\w* saeh. \w Pathen|strong="H0430"\w* tah \w vaan|strong="H8064"\w* \w ah|strong="H9996"\w* om \w tih|strong="H9999"\w* \w nang|strong="H0859"\w* tah \w diklai|strong="H0776"\w* \w ah|strong="H5921"\w* ni na om. \w Te|strong="H3651"\w* \w dongah|strong="H5921"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w ol|strong="H1697"\w* \w yol|strong="H4592"\w* \w saeh|strong="H1961"\w*. \v 3 \w Bibi|strong="H6045"\w* a \w cungkuem|strong="H7230"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* \w mueimang|strong="H2472"\w* khaw \w om|strong="H0935"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w olka|strong="H1697"\w* a \w cungkuem|strong="H7230"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* hlang \w ang|strong="H3684"\w* \w ol|strong="H6963"\w* la poeh. \v 4 \x - \xo 5.4 \xt Tgt 66. 13,14.\x*\w Pathen|strong="H0430"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w olcaeng|strong="H5088"\w* na \w caeng|strong="H5087"\w* \w vaengah|strong="H0834"\w* na \w thuung|strong="H7999"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w uelh|strong="H0309"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. Na \w caeng|strong="H5087"\w* \w bangla|strong="H0834"\w* a \w thuung|strong="H7999"\w* te aka \w ang|strong="H3684"\w* \w kah|strong="H9996"\w* \w kongaih|strong="H2656"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 5 Na \w caeng|strong="H5087"\w* \w tih|strong="H9999"\w* na \w thuung|strong="H7999"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* na \w caeng|strong="H5087"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \v 6 \w Na|strong="H9905"\w* \w pumsa|strong="H1320"\w* te \w tholh|strong="H2398"\w* sak \w hamla|strong="H9997"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w ka|strong="H6310"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w khueh|strong="H5414"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Tohtamaeh|strong="H7684"\w* kah \w te|strong="H3588"\w* \w puencawn|strong="H4397"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H9997"\w* \w thui|strong="H0559"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Na|strong="H9905"\w* \w ol|strong="H6963"\w* \w dongah|strong="H5921"\w* \w balae|strong="H4100"\w* \w tih|strong="H9997"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* thin a \w toek|strong="H7107"\w*? Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w kut|strong="H3027"\w* dongkah \w bibi|strong="H4639"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w phae|strong="H2254"\w*. \v 7 \w Mueimang|strong="H2472"\w* a \w yet|strong="H7230"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w ol|strong="H1697"\w* \w khaw|strong="H9999"\w* \w yet|strong="H7235"\w*. \w Te|strong="H0853"\w* \w dongah|strong="H3588"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* te \w rhih|strong="H3372"\w* laeh. \s1 Khuehtawn kah Coengnah \p \v 8 \w Paeng|strong="H4082"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w khodaeng|strong="H7326"\w* \w hnaemtaeknah|strong="H6233"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w tiktamnah|strong="H4941"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w duengnah|strong="H6664"\w* lamloh \w pitnah|strong="H1499"\w* na \w hmuh|strong="H7200"\w*. Te te \w ngaihnah|strong="H2656"\w* \w dongah|strong="H5921"\w* khaw na \w ngaihmang|strong="H8539"\w* sak \w boeh|strong="H0408"\w*. A \w sang|strong="H1364"\w* \w soah|strong="H5921"\w* a \w sang|strong="H1364"\w* la a \w dawn|strong="H8104"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w amih|strong="H9908"\w* \w lakah|strong="H5921"\w* \w sang|strong="H1364"\w* lah ko. \v 9 \w Amah|strong="H1931"\w* \w khohmuen|strong="H7704"\w* aka \w tawn|strong="H5647"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* loh a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w khohmuen|strong="H0776"\w* kah \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* te \w amah|strong="H1931"\w* la a dang. \v 10 \w Tangka|strong="H3701"\w* aka \w lungnah|strong="H0157"\w* khaw \w tangka|strong="H3701"\w* \w hah|strong="H7646"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w boeinah|strong="H1995"\w* aka \w lungnah|strong="H0157"\w* \w te|strong="H4310"\w* khaw a \w vueithaih|strong="H8393"\w* a dang \w moenih|strong="H3808"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* mai ni. \v 11 \w Hnothen|strong="H2896"\w* a \w ping|strong="H7235"\w* ham \w vaengah|strong="H9996"\w* \w te|strong="H9907"\w* te aka \w ca|strong="H0398"\w* rhoek khaw \w pungtai|strong="H7231"\w* uh. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9907"\w* \w kungmah|strong="H1167"\w* \w te|strong="H9997"\w* tah \w a|strong="H9909"\w* \w mik|strong="H5869"\w* loh \w danyoe|strong="H7207"\w* \w sawthong|strong="H7212"\w* \w phoeiah|strong="H3588"\w* \w tah|strong="H0518"\w* \w balae|strong="H4100"\w* a \w thoemthainah|strong="H3788"\w* voel. \v 12 Aka \w thotat|strong="H5647"\w* tah a \w yol|strong="H4592"\w* \w akhaw|strong="H0518"\w*, a \w yet|strong="H7235"\w* a \w caak|strong="H0398"\w* \w akhaw|strong="H0518"\w* a \w ih|strong="H8142"\w* \w tui|strong="H4966"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w hlanglen|strong="H6223"\w* \w kah|strong="H9997"\w* \w khobuh|strong="H7647"\w* long tah \w amah|strong="H9909"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w ih|strong="H3463"\w* sak \w ham|strong="H9997"\w* pataeng \w duem|strong="H5117"\w* sak \w pawh|strong="H0369"\w*. \v 13 \w Boethae|strong="H7451"\w* a \w om|strong="H3426"\w* he \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w tloh|strong="H2470"\w* la ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \w Khuehtawn|strong="H6239"\w* he \w a|strong="H9909"\w* \w kungmah|strong="H1167"\w* \w loh|strong="H9997"\w* a \w ngaithuen|strong="H8104"\w* akhaw \w amah|strong="H9909"\w* \w yoethaenah|strong="H7451"\w* \w ham|strong="H9997"\w* ni. \v 14 \w Khuehtawn|strong="H6239"\w* \w he|strong="H1931"\w* \w bibi|strong="H6045"\w* \w thae|strong="H7451"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w paltham|strong="H0006"\w* mai. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w capa|strong="H1121"\w* a \w sak|strong="H3205"\w* \w akhaw|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w pakhat|strong="H3972"\w* pataeng a om \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 15 \x - \xo 5.15 \xt Job 1. 21; Tgt 49. 17; 1Ti 6. 7.\x*\w A|strong="H9909"\w* \w manu|strong="H0517"\w* \w bung|strong="H0990"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w pumtling|strong="H6174"\w* ha \w thoeng|strong="H3318"\w* tih a \w caeh|strong="H1980"\w* \w vaengah|strong="H9997"\w* khaw a \w thoeng|strong="H0935"\w* vaengkah \w banglam|strong="H9995"\w* ni a \w mael|strong="H7725"\w*. \w A|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w lamkah|strong="H9996"\w* te \w pakhat|strong="H3972"\w* pataeng \w a|strong="H9909"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* a \w khuen|strong="H1980"\w* \w hamla|strong="H7578"\w* a \w phueih|strong="H5375"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 16 Ha \w thoeng|strong="H0935"\w* vaengkah \w bangla|strong="H7578"\w* \w voeivang|strong="H5980"\w* a \w caeh|strong="H1980"\w* \w he|strong="H2090"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w thae|strong="H7451"\w* tih \w tlo|strong="H2470"\w* bal. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w thakthae|strong="H5998"\w* \w he|strong="H7578"\w* \w anih|strong="H9909"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w balae|strong="H4100"\w* a \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w*. \v 17 \w Amah|strong="H9909"\w* \w tue|strong="H3117"\w* \w khuiah|strong="H3605"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w hmaisuep|strong="H2822"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w caak|strong="H0398"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w tlohtat|strong="H2483"\w* \w neh|strong="H9999"\w* a \w thinhul|strong="H7110"\w* ah \w muep|strong="H7235"\w* hue a \w sak|strong="H3707"\w*. \v 18 \w Sakthen|strong="H3303"\w* \w la|strong="H0834"\w* \w caak|strong="H0398"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w ok|strong="H8354"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w hnothen|strong="H2896"\w* a \w hmuh|strong="H7200"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw a \w then|strong="H2896"\w* la \w ka|strong="H0589"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w* coeng \w ne|strong="H2009"\w*. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmui|strong="H8478"\w* kah \w a|strong="H9909"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w tarhing|strong="H4557"\w* la \w a|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w thakthae|strong="H5998"\w*. \w A|strong="H9909"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w anih|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w amah|strong="H9909"\w* kah \w hamsum|strong="H2506"\w* la a \w paek|strong="H5414"\w*. \v 19 \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w hlang|strong="H0120"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* te \w a|strong="H9909"\w* \w taengkah|strong="H9997"\w* \w khuehtawn|strong="H6239"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w koeva|strong="H5233"\w* a \w paek|strong="H5414"\w* \w pai|strong="H1571"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w te|strong="H9909"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* a \w caak|strong="H0398"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hamsum|strong="H2506"\w* a \w duen|strong="H5375"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w a|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* khui \w lamloh|strong="H9996"\w* \w kohoe|strong="H8055"\w* sak \w ham|strong="H9997"\w* khaw a \w taemrhai|strong="H7980"\w*. \w He|strong="H2090"\w* tah \w Pathen|strong="H0430"\w* kah \w kutdoe|strong="H4991"\w* rhoe ni. \v 20 \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* a \w phaep|strong="H6031"\w* pah \w dongah|strong="H3588"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w puet|strong="H7235"\w* \w poek|strong="H2142"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \c 6 \p \v 1 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w* \w he|strong="H0834"\w* \w boethae|strong="H7451"\w* la \w om|strong="H3426"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w te|strong="H1931"\w* te \w hlang|strong="H0120"\w* \w soah|strong="H5921"\w* \w yet|strong="H7227"\w* coeng. \v 2 \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w hlang|strong="H0376"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w khuehtawn|strong="H6239"\w*, \w koeva|strong="H5233"\w*, \w neh|strong="H9999"\w* \w thangpomnah|strong="H3519"\w* a \w paek|strong="H5414"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* a \w ngaidam|strong="H0183"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* khui \w lamloh|strong="H4480"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hinglu|strong="H5315"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w talh|strong="H2638"\w* \w pawh|strong="H0369"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w te|strong="H9909"\w* \w te|strong="H4480"\w* a \w caak|strong="H0398"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w anih|strong="H9909"\w* a \w taemrhai|strong="H7980"\w* sak \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Te|strong="H9909"\w* te \w kholong|strong="H5237"\w* \w hlang|strong="H0376"\w* a \w cah|strong="H0398"\w* \w he|strong="H2088"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w tloh|strong="H2483"\w* \w thae|strong="H7451"\w* ni. \v 3 \w Hlang|strong="H0376"\w* long he \w yakhat|strong="H3967"\w* a \w sak|strong="H3205"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w kum|strong="H8141"\w* a \w yet|strong="H7227"\w* a \w hing|strong="H2421"\w* mai \w khaming|strong="H0518"\w*, \w a|strong="H9909"\w* \w kum|strong="H8141"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* khaw \w muep|strong="H7227"\w* \w lo|strong="H1961"\w* mai khaming. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hinglu|strong="H5315"\w* loh \w hnothen|strong="H2896"\w* \w te|strong="H4480"\w* \w cung|strong="H7646"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w phuel|strong="H6900"\w* ah \w khaw|strong="H1571"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* a \w om|strong="H1961"\w* pah \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Anih|strong="H9909"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* aka \w rhumpu|strong="H5309"\w* te \w then|strong="H2896"\w* lah ka \w ti|strong="H0559"\w*. \v 4 Anih te a \w honghi|strong="H1892"\w* \w la|strong="H9996"\w* ha \w thoeng|strong="H0935"\w* \w tih|strong="H9999"\w* a \w hmuep|strong="H2822"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w caeh|strong="H1980"\w* \w dongah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w ming|strong="H8034"\w* khaw a \w hmuep|strong="H2822"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w vuei|strong="H3680"\w* pah. \v 5 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmu|strong="H7200"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w mai|strong="H1571"\w* \w cakhaw|strong="H9999"\w* \w mongnah|strong="H5183"\w* he tah a tloe loh \w anih|strong="H2088"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* a \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 6 \w Kum|strong="H8141"\w* \w thawngkhat|strong="H0505"\w* a \w rhaep|strong="H6471"\w* la \w hing|strong="H2421"\w* \w sitoe|strong="H0432"\w* \w cakhaw|strong="H9999"\w* \w hnothen|strong="H2896"\w* a \w hmuh|strong="H7200"\w* hae \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Hmuen|strong="H4725"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* a \w caeh|strong="H1980"\w* \w moenih|strong="H3808"\w* \w a|strong="H9994"\w*? \v 7 \w Hlang|strong="H0120"\w* kah \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* he \w a|strong="H9909"\w* \w ka|strong="H6310"\w* \w ham|strong="H9997"\w* ni. \w Tedae|strong="H9999"\w* a \w hinglu|strong="H5315"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w cung|strong="H4390"\w* tlaih \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 8 Aka \w ang|strong="H3684"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* aka \w cueih|strong="H2450"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w balae|strong="H4100"\w* a \w hoeikhang|strong="H3148"\w*? \w Mulhing|strong="H2416"\w* \w taengah|strong="H5048"\w* aka \w pongpa|strong="H1980"\w* \w mangdaeng|strong="H6041"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w balae|strong="H4100"\w* a \w ming|strong="H3045"\w*? \v 9 \w Hinglu|strong="H5315"\w* a \w van|strong="H1980"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* tah \w mik|strong="H5869"\w* kah a \w hmuethma|strong="H4758"\w* he \w then|strong="H2896"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w doinah|strong="H7469"\w* mai ni. \v 10 \w Mebang|strong="H4100"\w* khaw aka \w om|strong="H1961"\w* coeng \w te|strong="H7578"\w* tah \w a|strong="H9909"\w* \w ming|strong="H8034"\w* \w oepsoeh|strong="H3528"\w* la a \w sui|strong="H7121"\w* \w dongah|strong="H9999"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w he|strong="H0834"\w* \w amah|strong="H1931"\w* ah \w ming|strong="H3045"\w* uh coeng. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w thaom|strong="H8623"\w* neh aka \w khulae|strong="H8630"\w* \w taengah|strong="H5973"\w* tah \w laitloek|strong="H1777"\w* \w ham|strong="H9997"\w* a \w noeng|strong="H3201"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 11 \w Ol|strong="H1697"\w* \w muep|strong="H7235"\w* a \w lo|strong="H3426"\w* vaengah a \w honghi|strong="H1892"\w* khaw \w ping|strong="H7235"\w* tih \w hlang|strong="H0120"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w balae|strong="H4100"\w* a \w hoeikhang|strong="H3148"\w*? \v 12 \w Hingnah|strong="H2416"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w tarhing|strong="H4557"\w* kah \w hingnah|strong="H2416"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w honghi|strong="H1892"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w khokhawn|strong="H6738"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* a \w khum|strong="H6213"\w* te \w hlang|strong="H0120"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w metla|strong="H4100"\w* a \w then|strong="H2896"\w* khaw \w unim|strong="H4310"\w* aka \w ming|strong="H3045"\w*? \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* \w anih|strong="H9909"\w* \w hnukla|strong="H0310"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w te|strong="H4100"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w ulong|strong="H4310"\w* a \w thui|strong="H5046"\w* thai? \c 7 \s1 Cueihnah Ol \p \v 1 \x - \xo 7.1 \xt Olc 22. 1.\x*A \w ming|strong="H8034"\w* te tah \w situi|strong="H8081"\w* \w then|strong="H2896"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* ah \w then|strong="H2896"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w dueknah|strong="H4194"\w* \w hnin|strong="H3117"\w* he \w a|strong="H9909"\w* \w cun|strong="H3205"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* then. \v 2 \w Nguekcoinah|strong="H0060"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w caeh|strong="H1980"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w buhkoknah|strong="H4960"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w caeh|strong="H1980"\w* lakah \w then|strong="H2896"\w*. \w He|strong="H1931"\w* tah \w hlang|strong="H0120"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* kah a \w bawtnah|strong="H5490"\w* coeng \w tih|strong="H9999"\w* aka \w hing|strong="H2416"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H0413"\w* \w dueh|strong="H5414"\w* saeh. \v 3 \w Konoinah|strong="H3708"\w* he \w nueihbu|strong="H7814"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \w Maelhmai|strong="H6440"\w* \w thaenah|strong="H7455"\w* \w long|strong="H9996"\w* ni \w lungbuei|strong="H3820"\w* a \w voelphoeng|strong="H3190"\w* sak. \v 4 Aka \w cueih|strong="H2450"\w* kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* tah \w nguekcoinah|strong="H0060"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w dae|strong="H9999"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* tah \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w ah|strong="H9996"\w* om. \v 5 Aka \w cueih|strong="H2450"\w* kah \w tluungnah|strong="H1606"\w* \w hnatun|strong="H8085"\w* \w he|strong="H9997"\w* tah aka \w ang|strong="H3684"\w* \w laa|strong="H7892"\w* aka \w hnatun|strong="H8085"\w* \w hlang|strong="H0376"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \v 6 \w Am|strong="H5518"\w* \w lae|strong="H8478"\w* kah \w hling|strong="H5518"\w* \w ol|strong="H6963"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w nueihbu|strong="H7814"\w* khaw om. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w he|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* ni. \v 7 \w Hnaemtaeknah|strong="H6233"\w* loh \w hlangcueih|strong="H2450"\w* a \w yan|strong="H1984"\w* sak \w tih|strong="H9999"\w* \w kutdoe|strong="H4979"\w* loh \w lungbuei|strong="H3820"\w* a \w poo|strong="H0006"\w* sak. \v 8 \w Ol|strong="H1697"\w* \w bawtnah|strong="H0319"\w* he \w a|strong="H9909"\w* \w tongnah|strong="H7225"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*. Aka \w ueh|strong="H0750"\w* kah \w mueihla|strong="H7307"\w* he aka \w oek|strong="H1362"\w* kah \w mueihla|strong="H7307"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \v 9 \x - \xo 7.9 \xt Jas 1. 19.\x*\w Huesak|strong="H3707"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w mueihla|strong="H7307"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w let|strong="H0926"\w* sak \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Konoinah|strong="H3708"\w* he aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w rhang|strong="H2436"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* ni a \w kol|strong="H5117"\w*. \v 10 “\w Balae|strong="H4100"\w* tih \w hnukbuet|strong="H7223"\w* kah a \w tue|strong="H3117"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w te|strong="H7578"\w* \w tahae|strong="H0428"\w* kah \w lakah|strong="H4480"\w* a \w then|strong="H2896"\w* la a \w om|strong="H1961"\w*?” \w ti|strong="H0559"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Te|strong="H2088"\w* bang \w te|strong="H5921"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H4480"\w* na \w dawt|strong="H7592"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 11 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* tah \w rho|strong="H5159"\w* \w la|strong="H5973"\w* \w then|strong="H2896"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* aka \w hmu|strong="H7200"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw \w hoeikhang|strong="H3148"\w*. \v 12 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* \w hlipkhup|strong="H6738"\w* \w ah|strong="H9996"\w* om he \w tangka|strong="H3701"\w* \w hlipkhup|strong="H6738"\w* \w kah|strong="H9996"\w* om banghui ni. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w mingnah|strong="H1847"\w* he tah \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* la om tih \w cueihnah|strong="H2451"\w* long tah \w a|strong="H9907"\w* \w kungmah|strong="H1167"\w* te a \w hing|strong="H2421"\w* sak. \v 13 \w Pathen|strong="H0430"\w* kah \w bibi|strong="H4639"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w hmu|strong="H7200"\w* lah. \w Amah|strong="H9909"\w* loh a \w khun|strong="H5791"\w* sak \w te|strong="H0834"\w* \w dueng|strong="H8626"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* aka \w noeng|strong="H3201"\w* te \w unim|strong="H4310"\w*? \v 14 A \w then|strong="H2896"\w* \w tue|strong="H3117"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* tah a \w then|strong="H2896"\w* \w la|strong="H9996"\w* \w om|strong="H1961"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* a \w yoethae|strong="H7451"\w* \w tue|strong="H3117"\w* \w vaengkah|strong="H9996"\w* khaw \w hmu|strong="H7200"\w*. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w dumlai|strong="H1700"\w* \w dongah|strong="H5921"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w voeivang|strong="H5980"\w* ah a \w khueh|strong="H6213"\w*. Te daengah ni \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w hnukah|strong="H0310"\w* te \w pakhat|strong="H3972"\w* khaw a\w hmu|strong="H4672"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* eh. \s1 Ming Voei Khaw Ngaithuen \p \v 15 \w Kamah|strong="H9901"\w* kah a \w honghi|strong="H1892"\w* \w tue|strong="H3117"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \w Amah|strong="H9909"\w* kah \w duengnah|strong="H6664"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* aka \w paltham|strong="H0006"\w* hlang \w dueng|strong="H6662"\w* \w om|strong="H3426"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w boethae|strong="H7451"\w* \w neh|strong="H9996"\w* aka \w nguel|strong="H0748"\w* \w halang|strong="H7563"\w* khaw \w om|strong="H3426"\w*. \v 16 Aka \w dueng|strong="H6662"\w* \w koek|strong="H7235"\w* la \w om|strong="H1961"\w* \w boel|strong="H0408"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w hoeikhangnah|strong="H3148"\w* aih ham khaw \w cueih|strong="H2449"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Balae|strong="H4100"\w* \w tih|strong="H9997"\w* namah na \w phae|strong="H8074"\w* uh? \v 17 \w Muep|strong="H7235"\w* \w poehlip|strong="H7561"\w* \w boel|strong="H0408"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w lunghmang|strong="H5530"\w* la \w om|strong="H1961"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Balae|strong="H4100"\w* \w tih|strong="H9997"\w* \w namah|strong="H9905"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* na \w duek|strong="H4191"\w* eh? \v 18 \w He|strong="H2088"\w* \w he|strong="H9996"\w* na \w tuuk|strong="H0270"\w* \w vaengah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w ke|strong="H2088"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* na \w hlah|strong="H5117"\w* \w pawt|strong="H0408"\w* \w ham|strong="H0834"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \w Pathen|strong="H0430"\w* aka \w rhih|strong="H3373"\w* \w ham|strong="H3588"\w* tah \w a|strong="H9908"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w noeng|strong="H3318"\w*. \v 19 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* long tah aka \w cueih|strong="H2450"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w khopuei|strong="H5892"\w* \w kah|strong="H9996"\w* aka \w om|strong="H1961"\w* \w boei|strong="H7989"\w* \w parha|strong="H6235"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* khaw a \w tanglue|strong="H5810"\w* sak. \v 20 \w Diklai|strong="H0776"\w* hman \w ah|strong="H9996"\w* \w hnothen|strong="H2896"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w tih|strong="H9999"\w* aka \w tholh|strong="H2398"\w* \w pawh|strong="H3808"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w dueng|strong="H6662"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 21 \w Ol|strong="H1697"\w* a \w thui|strong="H1696"\w* uh \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w pae|strong="H5414"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Te|strong="H0834"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* koinih \w na|strong="H9905"\w* \w sal|strong="H5650"\w* loh \w namah|strong="H9905"\w* n'\w tap|strong="H7043"\w* \w te|strong="H0853"\w* na \w ya|strong="H8085"\w* ve. \v 22 \w Namah|strong="H0859"\w* loh hlang \w tloe|strong="H0312"\w* na \w tap|strong="H7043"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* loh a \w voei|strong="H6471"\w* a \w yet|strong="H7227"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w ming|strong="H3045"\w*. \s1 Thuituenkung kah hmuhnah \p \v 23 \w He|strong="H2090"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* he \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9996"\w* ka \w noemcai|strong="H5254"\w* tih, “Ka \w cueih|strong="H2449"\w* eh?,” ka \w ti|strong="H0559"\w* \w dae|strong="H9999"\w* \w kai|strong="H9901"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w lakhla|strong="H7350"\w* laklo. \v 24 \w Te|strong="H7578"\w* tla a \w om|strong="H1961"\w* \w te|strong="H4100"\w* khaw \w hla|strong="H7350"\w* coeng \w tih|strong="H9999"\w* a \w dung|strong="H6013"\w* lakah \w dung|strong="H6013"\w* coeng. \w Te|strong="H9909"\w* te aka \w hmu|strong="H4672"\w* te \w unim|strong="H4310"\w*? \v 25 \w Kamah|strong="H0589"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* khaw, \w uepnah|strong="H3689"\w* koikah \w halangnah|strong="H7562"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w anglatnah|strong="H1947"\w*, \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* te \w ming|strong="H3045"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w yaam|strong="H8446"\w* \w hamla|strong="H9997"\w*, \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w poeknah|strong="H2808"\w* \w tlap|strong="H1245"\w* hamla ka \w maelh|strong="H5437"\w*. \v 26 \w A|strong="H9907"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* te \w tluum|strong="H4685"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w soh|strong="H2764"\w* la a tung tih \w a|strong="H9907"\w* \w kut|strong="H3027"\w* dongah \w pinyennah|strong="H0612"\w* aka khueh \w huta|strong="H0802"\w* \w he|strong="H0853"\w* \w dueknah|strong="H4194"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w khahing|strong="H4751"\w* la \w ka|strong="H0589"\w* \w hmuh|strong="H4672"\w*. \w Pathen|strong="H0430"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H9997"\w* aka \w then|strong="H2896"\w* tah \w anih|strong="H9907"\w* aeng \w lamloh|strong="H4480"\w* \w loeih|strong="H4422"\w* \w suidae|strong="H9999"\w* aka \w tholh|strong="H2398"\w* tah \w anih|strong="H9907"\w* \w loh|strong="H9996"\w* a \w tuuk|strong="H3920"\w* ni. \v 27 \w So|strong="H7200"\w* lah \w he|strong="H2088"\w*, \w thuituenkung|strong="H6953"\w* loh a \w thui|strong="H0559"\w* bangla \w poeknah|strong="H2808"\w* \w hmuh|strong="H4672"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* \w soah|strong="H9997"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* ka \w phoel|strong="H4672"\w*. \v 28 \w Te|strong="H0834"\w* te \w ka|strong="H9901"\w* \w hinglu|strong="H5315"\w* loh a \w tlap|strong="H1245"\w* \w pueng|strong="H5750"\w* \w dae|strong="H9999"\w* ka \w hmuh|strong="H4672"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Thawngkhat|strong="H0505"\w* \w khuiah|strong="H4480"\w* \w tongpa|strong="H0120"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* ka \w hmuh|strong="H4672"\w* \w dae|strong="H9999"\w* \w te|strong="H0428"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w lakli|strong="H9996"\w* ah \w huta|strong="H0802"\w* ka \w hmuh|strong="H4672"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 29 \w He|strong="H2088"\w* \w bueng|strong="H0905"\w* \w mah|strong="H9997"\w* \w so|strong="H7200"\w* lah. \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w hlang|strong="H0120"\w* \w he|strong="H0853"\w* a \w thuem|strong="H3477"\w* la a \w saii|strong="H6213"\w* coeng \w dae|strong="H9999"\w* \w amih|strong="H1992"\w* loh \w phuengnah|strong="H2810"\w* \w muep|strong="H7227"\w* a \w tlap|strong="H1245"\w* uh \w te|strong="H0834"\w* ka \w hmuh|strong="H4672"\w*. \c 8 \s1 Cueihnah Sarhi \p \v 1 \w Unim|strong="H4310"\w* hlang \w cueih|strong="H2450"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* aka om? \w Olka|strong="H1697"\w* te \w thuingaihnah|strong="H6592"\w* aka \w ming|strong="H3045"\w* te \w unim|strong="H4310"\w*? \w Hlang|strong="H0120"\w* he \w cueihnah|strong="H2451"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w maelhmai|strong="H6440"\w* a \w sae|strong="H0215"\w* sak \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w maelhmai|strong="H6440"\w* khaw \w sarhi|strong="H5797"\w* a \w tho|strong="H8132"\w*. \v 2 \w Kamah|strong="H0589"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* \w ka|strong="H6310"\w* dongkah he \w Pathen|strong="H0430"\w* \w olhlo|strong="H7621"\w* dongkah \w dumlai|strong="H1700"\w* la a om \w dongah|strong="H5921"\w* \w ngaithuen|strong="H8104"\w*. \v 3 \w A|strong="H9909"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* na \w caeh|strong="H1980"\w* vaengah \w let|strong="H0926"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Boethae|strong="H7451"\w* \w ol|strong="H1697"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w pai|strong="H5975"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. A \w cungkuem|strong="H3605"\w* te a \w ngaih|strong="H2654"\w* \w bangla|strong="H0834"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* bitni. \v 4 \w Manghai|strong="H4428"\w* \w ol|strong="H1697"\w* \w dongah|strong="H0834"\w* a \w khuet|strong="H7983"\w* om \w tih|strong="H9999"\w* \w anih|strong="H9909"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w ulong|strong="H4310"\w*, “\w Balae|strong="H4100"\w* na \w saii|strong="H6213"\w*?” a \w ti|strong="H0559"\w* nah. \p \v 5 \w Olpaek|strong="H4687"\w* aka \w tuem|strong="H8104"\w* tah \w boethae|strong="H7451"\w* \w ol|strong="H1697"\w* a \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. Aka \w cueih|strong="H2450"\w* kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* tah a \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w laitloeknah|strong="H4941"\w* khaw a \w ming|strong="H3045"\w*. \v 6 \w Hlang|strong="H0120"\w* kah \w boethae|strong="H7451"\w* he \w amah|strong="H9909"\w* \w soah|strong="H5921"\w* \w ping|strong="H7227"\w* \w cakhaw|strong="H3588"\w* \w ngaihnah|strong="H2656"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H9997"\w* he a \w tuetang|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* a \w khosing|strong="H4941"\w* \w om|strong="H3426"\w*. \v 7 \w Anih|strong="H9909"\w* te \w metla|strong="H4100"\w* a \w om|strong="H1961"\w* \w te|strong="H7578"\w* khaw a \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. Te \w vanbangla|strong="H9995"\w* \w mebang|strong="H0834"\w* a \w om|strong="H1961"\w* ham khaw te \w anih|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w ulong|strong="H4310"\w* a \w thui|strong="H5046"\w* thai? \v 8 \w Khohli|strong="H7307"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w hloh|strong="H3607"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w khohli|strong="H7307"\w* \w soah|strong="H9996"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* a \w boei|strong="H7989"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \w Dueknah|strong="H4194"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w soah|strong="H9996"\w* a \w khuet|strong="H7983"\w* aka khueh khaw om \w pawh|strong="H0369"\w*. \w Caemtloeknah|strong="H4421"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* khaw \w paanah|strong="H4917"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w halangnah|strong="H7562"\w* loh \w a|strong="H9909"\w* \w boei|strong="H1167"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w loeih|strong="H4422"\w* sak \w mahpawh|strong="H3808"\w*. \v 9 A \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w he|strong="H2088"\w* ka \w sawt|strong="H7200"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w he|strong="H9997"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* ah ka \w dueh|strong="H5414"\w*. \w Hlang|strong="H0120"\w* loh \w hlang|strong="H0120"\w* \w soah|strong="H9996"\w* \w amah|strong="H9909"\w* \w kah|strong="H9997"\w* a \w yoethae|strong="H7451"\w* ham \w duela|strong="H9997"\w* a \w taemrhai|strong="H7980"\w* \w tue|strong="H6256"\w* khaw om. \v 10 \w Halang|strong="H7563"\w* rhoek a \w up|strong="H6912"\w* uh \w he|strong="H3651"\w* ka \w sawt|strong="H7200"\w* \w vaengah|strong="H9999"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* \w cim|strong="H6918"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* aka \w thoeng|strong="H0935"\w* \w tih|strong="H9999"\w* aka \w pongpa|strong="H1980"\w* rhoek ni. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w te|strong="H3651"\w* bang a \w saii|strong="H6213"\w* \w nah|strong="H0834"\w* \w khopuei|strong="H5892"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w hnilh|strong="H7911"\w* uh coeng. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* coeng ni. \v 11 \w Khoboe|strong="H4639"\w* \w thae|strong="H7451"\w* khaw \w oltloeknah|strong="H6599"\w* \w hat|strong="H4120"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* hae \w moenih|strong="H0369"\w*. \w Te|strong="H3651"\w* \w dongah|strong="H5921"\w* ni \w hlang|strong="H0120"\w* \w koca|strong="H1121"\w* kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* tah \w a|strong="H9908"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* \w thae|strong="H7451"\w* \w saii|strong="H6213"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w hah|strong="H4390"\w*. \v 12 Aka \w tholh|strong="H2398"\w* \w khaw|strong="H0834"\w* \w boethae|strong="H7451"\w* \w yakhat|strong="H3967"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w anih|strong="H9909"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w nguel|strong="H0748"\w* mai \w cakhaw|strong="H3588"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* aka \w rhih|strong="H3373"\w* tih \w a|strong="H9909"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H9997"\w* aka \w rhih|strong="H3372"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* ni \w hnothen|strong="H2896"\w* a \w om|strong="H1961"\w* eh \w tila|strong="H0834"\w* \w ka|strong="H0589"\w* \w ming|strong="H3045"\w*. \v 13 \w Tedae|strong="H9999"\w* \w hnothen|strong="H2896"\w* he \w halang|strong="H7563"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w om|strong="H1961"\w* \w mahpawh|strong="H3808"\w*. \w Anih|strong="H9909"\w* te \w Pathen|strong="H0430"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H4480"\w* a \w rhih|strong="H3373"\w* \w pawt|strong="H0369"\w* \w dongah|strong="H0834"\w* \w khokhawn|strong="H6738"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* a \w khohnin|strong="H3117"\w* \w vang|strong="H0748"\w* \w mahpawh|strong="H3808"\w*. \v 14 \w Diklai|strong="H0776"\w* \w ah|strong="H5921"\w* aka \w thoeng|strong="H6213"\w* \w he|strong="H0834"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* mai \w ni|strong="H3426"\w*. Aka \w dueng|strong="H6662"\w* khaw \w a|strong="H9908"\w* \w soah|strong="H0413"\w* \w halang|strong="H7563"\w* kah \w khoboe|strong="H4639"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* aka \w thoeng|strong="H5060"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w om|strong="H3426"\w* \w tih|strong="H9999"\w*, \w halang|strong="H7563"\w* khaw \w a|strong="H9908"\w* \w taengah|strong="H0413"\w* aka \w dueng|strong="H6662"\w* kah \w khoboe|strong="H4639"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* a \w thoeng|strong="H5060"\w* pah \w te|strong="H7578"\w* \w om|strong="H3426"\w* bal. \w He|strong="H2088"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* a \w honghi|strong="H1892"\w* mai \w la|strong="H7578"\w* ka \w ti|strong="H0559"\w*. \v 15 Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w kai|strong="H0589"\w* tah \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w he|strong="H0853"\w* ni ka \w domyok|strong="H7623"\w* sak mai. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w caak|strong="H0398"\w*, a \w ok|strong="H8354"\w* \w tih|strong="H9999"\w* ko a \w hoe|strong="H8055"\w* mak \w atah|strong="H0518"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w hnothen|strong="H2896"\w* a om \w moenih|strong="H0369"\w*. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w anih|strong="H9909"\w* te \w a|strong="H9909"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w tue|strong="H3117"\w* vaengah tah \w a|strong="H9909"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w nen|strong="H9996"\w* khaw a \w naem|strong="H3867"\w* coeng. \w Te|strong="H0834"\w* te \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w anih|strong="H9909"\w* \w taengla|strong="H9997"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w paek|strong="H5414"\w* coeng. \v 16 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* \w ming|strong="H3045"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w bibi|strong="H6045"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w te|strong="H0853"\w* ka \w paek|strong="H5414"\w* coeng. \w Te|strong="H0834"\w* long te \w diklai|strong="H0776"\w* hman \w ah|strong="H5921"\w* tah \w khothaih|strong="H3117"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w khaw|strong="H1571"\w*, \w khoyin|strong="H3915"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w a|strong="H9909"\w* \w mik|strong="H5869"\w* \w te|strong="H9996"\w* \w ih|strong="H8142"\w* sak \w pawt|strong="H0369"\w* tih \w hmuh|strong="H7200"\w* sak pawt ham a \w saii|strong="H6213"\w*. \v 17 \w Pathen|strong="H0430"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \w Te|strong="H3588"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* loh a \w hmuh|strong="H4672"\w* \w ham|strong="H9997"\w* a \w noeng|strong="H3201"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w saii|strong="H6213"\w* te \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w tlap|strong="H1245"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w thakthae|strong="H5998"\w* \w sitoe|strong="H7578"\w* \w mai|strong="H0834"\w* \w cakhaw|strong="H9999"\w* a \w hmuh|strong="H4672"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. Aka \w cueih|strong="H2450"\w* loh \w ming|strong="H3045"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w ti|strong="H0559"\w* \w van|strong="H1571"\w* \w akhaw|strong="H0518"\w* a \w hmuh|strong="H4672"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w noeng|strong="H3201"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \c 9 \s1 Dueknah Lamloh Omngaih Hingnah \p \v 1 A \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w he|strong="H2088"\w* \w ka|strong="H9901"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w ah|strong="H0413"\w* ka \w dueh|strong="H5414"\w* \w tih|strong="H9999"\w* a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w he|strong="H2088"\w* ka \w boelh|strong="H0952"\w*. Aka \w dueng|strong="H6662"\w* \w neh|strong="H9999"\w* aka \w cueih|strong="H2450"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w a|strong="H9908"\w* \w bibi|strong="H5652"\w* khaw \w Pathen|strong="H0430"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* ni a om. \w Lungnah|strong="H0160"\w* \w khaw|strong="H1571"\w*, \w hmuhuetnah|strong="H8135"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w amih|strong="H9908"\w* \w hmai|strong="H6440"\w* \w kah|strong="H9997"\w* he \w boeih|strong="H3605"\w* a \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 2 A \w cungkuem|strong="H3605"\w* he a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* a om \w vanbangla|strong="H0834"\w*, aka \w dueng|strong="H6662"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w halang|strong="H7563"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw, aka \w then|strong="H2896"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* aka \w caih|strong="H2889"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w rhalawt|strong="H2931"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, aka \w nawn|strong="H2076"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* aka \w nawn|strong="H2076"\w* \w pawt|strong="H0369"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw, aka \w then|strong="H2896"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* aka \w tholh|strong="H2398"\w* \w ham|strong="H9995"\w* khaw, \w olhlo|strong="H7621"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w toemngam|strong="H7650"\w* aka \w rhih|strong="H3373"\w* ham khaw \w hmatoeng|strong="H4745"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* ni a om. \v 3 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* aka \w thoeng|strong="H6213"\w* \w he|strong="H0834"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w thae|strong="H7451"\w* coeng. A \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H9997"\w* he \w hmatoeng|strong="H4745"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* la om. \w Hlang|strong="H0120"\w* \w koca|strong="H1121"\w* rhoek kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w boethae|strong="H7451"\w* \w hah|strong="H4390"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w amamih|strong="H9908"\w* a \w hing|strong="H2416"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* \w amih|strong="H9908"\w* \w thinko|strong="H3824"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w anglatnah|strong="H1947"\w* om. Te \w phoeiah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w hnuk|strong="H0310"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w duek|strong="H4191"\w* uh. \v 4 \w Tedae|strong="H3588"\w* \w u|strong="H4310"\w* khaw \w hingnah|strong="H2416"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w taengah|strong="H0413"\w* \w kaibaeng|strong="H0977"\w* tih aka \w sun|strong="H2266"\w* uh \w te|strong="H0834"\w* tah \w pangtungnah|strong="H0986"\w* \w om|strong="H3426"\w*. \w Ui|strong="H3611"\w* \w pataeng|strong="H3588"\w* khaw \w amah|strong="H1931"\w* a \w hing|strong="H2416"\w* vaengah tah \w sathueng|strong="H0738"\w* aka \w duek|strong="H4191"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \v 5 Aka \w hing|strong="H2416"\w* rhoek long tah a \w duek|strong="H4191"\w* uh \w ham|strong="H7578"\w* te a \w ming|strong="H3045"\w* \w dae|strong="H9999"\w* a \w duek|strong="H4191"\w* long tah \w pakhat|strong="H3972"\w* khaw \w a|strong="H9908"\w* \w ming|strong="H3045"\w* uh \w moenih|strong="H0369"\w*. \w Amih|strong="H9908"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w thapang|strong="H7939"\w* khaw ming \w voel|strong="H5750"\w* \w pawt|strong="H0369"\w* tih \w amih|strong="H9908"\w* \w poekkoepnah|strong="H2143"\w* khaw a \w hnilh|strong="H7911"\w* uh coeng. \v 6 \w Amih|strong="H9908"\w* kah \w lungnah|strong="H0160"\w* \w neh|strong="H1571"\w* \w amih|strong="H9908"\w* kah \w hmuhuetnah|strong="H8135"\w* \w khaw|strong="H1571"\w*, \w amih|strong="H9908"\w* kah \w thatlainah|strong="H7068"\w* khaw \w paltham|strong="H0006"\w* \w oepsoeh|strong="H3528"\w* coeng. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w thoeng|strong="H6213"\w* \w vanbangla|strong="H0834"\w* a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w amih|strong="H9908"\w* \w kah|strong="H9997"\w* \w hamsum|strong="H2506"\w* tah \w kumhal|strong="H5769"\w* \w duela|strong="H9997"\w* om \w voel|strong="H5750"\w* \w pawh|strong="H0369"\w*. \v 7 \w Cet|strong="H1980"\w* laeh, \w na|strong="H9905"\w* \w buh|strong="H3899"\w* te \w kohoenah|strong="H8057"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w ca|strong="H0398"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w misurtui|strong="H3196"\w* khaw \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w then|strong="H2896"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w o|strong="H8354"\w* laeh. \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w na|strong="H9905"\w* \w bibi|strong="H4639"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w doe|strong="H7521"\w* \w oepsoeh|strong="H3528"\w* coeng. \v 8 A \w tue|strong="H6256"\w* \w takuem|strong="H3605"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w himbai|strong="H0899"\w* te a \w bok|strong="H3836"\w* la \w om|strong="H1961"\w* saeh \w lamtah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w lu|strong="H7218"\w* \w dongkah|strong="H5921"\w* \w situi|strong="H8081"\w* te khaw \w vawt|strong="H2637"\w* \w boel|strong="H0408"\w* saeh. \v 9 \w Khohnin|strong="H3117"\w* \w yungah|strong="H3605"\w* na \w lungnah|strong="H0157"\w* \w yuu|strong="H0802"\w* \w neh|strong="H5973"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* \w hmuh|strong="H7200"\w* lah. \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* \w nang|strong="H9905"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* m'\w paek|strong="H5414"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w hingnah|strong="H2416"\w* te a \w honghi|strong="H1892"\w* ni. \w Hingnah|strong="H2416"\w* \w dongkah|strong="H9996"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w hamsum|strong="H2506"\w* \w he|strong="H1931"\w* \w khaw|strong="H3588"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w yungah|strong="H3605"\w* \w nang|strong="H9905"\w* ham tah a \w honghi|strong="H1892"\w* ni. Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w thakthaenah|strong="H5999"\w* \w nen|strong="H9996"\w* ni \w nang|strong="H0859"\w* \w te|strong="H0834"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmui|strong="H8478"\w* ah \w thakthaekung|strong="H6001"\w* la na om. \v 10 \w Na|strong="H9905"\w* \w kut|strong="H3027"\w* loh \w saii|strong="H6213"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w hmuh|strong="H4672"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* te tah \w na|strong="H9905"\w* \w thadueng|strong="H3581"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w saii|strong="H6213"\w*. \w Na|strong="H0859"\w* \w pha|strong="H1980"\w* \w ham|strong="H9911"\w* koi \w saelkhui|strong="H7585"\w* \w ah|strong="H9996"\w* tah \w bibi|strong="H4639"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w poeknah|strong="H2808"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, \w mingnah|strong="H1847"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* khaw a om \w moenih|strong="H0369"\w*. \s1 Cueihnah A Rhimong \p \v 11 Ka \w mael|strong="H7725"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* he \w loehlangnah|strong="H4793"\w* khaw \w kapyang|strong="H7031"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w caemtloek|strong="H4421"\w* khaw \w hlangrhalh|strong="H1368"\w* rhoek \w ham|strong="H9997"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*, \w buh|strong="H3899"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* aka \w cueih|strong="H2450"\w* rhoek bueng \w ham|strong="H9997"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khuehtawn|strong="H6239"\w* khaw aka \w yakming|strong="H0995"\w* rhoek bueng \w ham|strong="H9997"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*, \w mikdaithen|strong="H2580"\w* khaw aka \w ming|strong="H3045"\w* rhoek bueng \w ham|strong="H9997"\w* \w bal|strong="H1571"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*, \w te|strong="H9908"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* amah \w tue|strong="H6256"\w* \w neh|strong="H9999"\w* a \w yoekam|strong="H6294"\w* bangla \w thoeng|strong="H7136"\w* \w tila|strong="H3588"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w*. \v 12 Te \w dongah|strong="H3588"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w amah|strong="H9909"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w ming|strong="H3045"\w* \w van|strong="H1571"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \w Boethae|strong="H7451"\w* kah \w ngoi|strong="H4686"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* aka \w man|strong="H0270"\w* \w nga|strong="H1709"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w pael|strong="H6341"\w* \w loh|strong="H9996"\w* a \w tuuk|strong="H0270"\w* \w vaa|strong="H6833"\w* \w banglam|strong="H9995"\w* ni a om. \w Amih|strong="H9908"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* \w koca|strong="H1121"\w* rhoek tah \w boethae|strong="H7451"\w* \w tue|strong="H6256"\w* \w loh|strong="H9997"\w* a \w hlaeh|strong="H3369"\w* tih \w amih|strong="H9908"\w* \w te|strong="H5921"\w* \w buengrhuet|strong="H6597"\w* a \w tlak|strong="H5307"\w* thil. \v 13 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w hmuikah|strong="H8478"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w he|strong="H2090"\w* ka hmuh \w vaengah|strong="H9999"\w* \w kai|strong="H9901"\w* \w ham|strong="H0413"\w* tah \w te|strong="H1931"\w* te \w len|strong="H1419"\w* coeng. \v 14 \w Khopuei|strong="H5892"\w* he \w yit|strong="H6996"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9907"\w* \w khuikah|strong="H9996"\w* \w hlang|strong="H0376"\w* te a \w yol|strong="H4592"\w* \w vaengah|strong="H9999"\w* tah \w manghai|strong="H4428"\w* \w puei|strong="H1419"\w* a \w paan|strong="H0935"\w* \w tih|strong="H9999"\w* a \w vael|strong="H5437"\w* \w phoeiah|strong="H9999"\w* \w tluum|strong="H4685"\w* \w len|strong="H1419"\w* a \w sak|strong="H1129"\w* \w thil|strong="H5921"\w*. \v 15 Te \w vaengah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9907"\w* \w khuikah|strong="H9996"\w* \w khodaeng|strong="H4542"\w* te \w hlang|strong="H0376"\w* \w cueih|strong="H2450"\w* la \w phoe|strong="H4672"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w neh|strong="H9996"\w* \w khopuei|strong="H5892"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w loeih|strong="H4422"\w* sak. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w khodaeng|strong="H4542"\w* \w te|strong="H1931"\w* tah \w hlang|strong="H0376"\w* \w la|strong="H0853"\w* \w poek|strong="H2142"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \v 16 Te \w dongah|strong="H9999"\w*, “\w Cueihnah|strong="H2451"\w* he thayung \w thamal|strong="H1369"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w*,” \w ka|strong="H0589"\w* \w ti|strong="H0559"\w* \w dae|strong="H9999"\w* \w khodaeng|strong="H4542"\w* kah \w cueihnah|strong="H2451"\w* tah a \w hnaep|strong="H0959"\w* pah \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w ol|strong="H1697"\w* te khaw \w hnatun|strong="H8085"\w* uh \w pawh|strong="H0369"\w*. \v 17 \w Hlangcueih|strong="H2450"\w* \w ol|strong="H1697"\w* tah aka \w ang|strong="H3684"\w* rhoek aka \w taemrhai|strong="H4910"\w* kah a \w pang|strong="H2201"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w mongnah|strong="H5183"\w* \w neh|strong="H9996"\w* a \w hnatun|strong="H8085"\w* uh. \v 18 \w Cueihnah|strong="H2451"\w* he \w caemrhal|strong="H7128"\w* kah \w hnopai|strong="H3627"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* \w then|strong="H2896"\w* \w dae|strong="H9999"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* kah \w tholh|strong="H2398"\w* loh a \w then|strong="H2896"\w* \w muep|strong="H7235"\w* a \w phae|strong="H0006"\w*. \c 10 \s1 Anglat Hnorhih \p \v 1 \w Dueknah|strong="H4194"\w* \w pilyang|strong="H2070"\w* loh \w thungnom|strong="H7543"\w* \w situi|strong="H8081"\w* \w thaa|strong="H5042"\w* te a \w rhim|strong="H0887"\w* sak bangla \w vel|strong="H4592"\w* \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* vik te \w cueihnah|strong="H2451"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* khaw, \w thangpomnah|strong="H3519"\w* \w lakah|strong="H4480"\w* khaw \w nul|strong="H3368"\w*. \v 2 Aka \w cueih|strong="H2450"\w* kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* tah \w a|strong="H9909"\w* \w bantang|strong="H3225"\w* \w la|strong="H9997"\w* mael \w tih|strong="H9999"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w lungbuei|strong="H3820"\w* tah \w a|strong="H9909"\w* \w banvoei|strong="H8040"\w* \w la|strong="H9997"\w* mael. \v 3 \w Longpuei|strong="H1870"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w pataeng|strong="H1571"\w* \w lunghmang|strong="H5530"\w* \w tah|strong="H7578"\w* \w lunghmang|strong="H5530"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* a \w talh|strong="H2638"\w* hil \w pongpa|strong="H1980"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H1931"\w* \w lunghmang|strong="H5530"\w* te a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* a \w thui|strong="H0559"\w*. \v 4 Aka \w taemrhai|strong="H4910"\w* kah \w mueihla|strong="H7307"\w* loh \w nang|strong="H9905"\w* \w taengah|strong="H5921"\w* \w pai|strong="H5927"\w* mai \w cakhaw|strong="H0518"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* \w phawt|strong="H5117"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Hoeihnah|strong="H4832"\w* long ni \w tholhnah|strong="H2299"\w* a \w len|strong="H1419"\w* khaw a \w duem|strong="H5117"\w* sak. \v 5 \w Boei|strong="H7989"\w* \w mikhmuh|strong="H6440"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w tohtamaeh|strong="H7684"\w* \w la|strong="H9995"\w* aka \w thoeng|strong="H3318"\w* ka \w hmuh|strong="H7200"\w* te \w khomik|strong="H8121"\w* \w hmuiah|strong="H8478"\w* a \w thae|strong="H7451"\w* la \w om|strong="H3426"\w*. \v 6 \w Pavai|strong="H5529"\w* te \w hmuensang|strong="H4791"\w* \w la|strong="H9996"\w* \w muep|strong="H7227"\w* a \w khueh|strong="H5414"\w* \w vaengah|strong="H9999"\w* \w hlanglen|strong="H6223"\w* tah \w mathoe|strong="H8216"\w* \w la|strong="H9996"\w* kho a \w sak|strong="H3427"\w*. \v 7 \w Marhang|strong="H5483"\w* \w dongkah|strong="H5921"\w* \w sal|strong="H5650"\w* rhoek ka \w hmuh|strong="H7200"\w* \w vaengah|strong="H9999"\w* \w mangpa|strong="H8269"\w* rhoek tah \w diklai|strong="H0776"\w* \w ah|strong="H5921"\w* \w sal|strong="H5650"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w pongpa|strong="H1980"\w* uh. \v 8 \x - \xo 10.8 \xt Tgt 7. 15; Olc 26. 27.\x*\w Rhom|strong="H1475"\w* aka \w too|strong="H2658"\w* khaw \w a|strong="H9909"\w* \w khuila|strong="H9996"\w* \w cungku|strong="H5307"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w vongtung|strong="H1447"\w* aka \w phae|strong="H6555"\w* khaw \w rhul|strong="H5175"\w* loh \w amah|strong="H9909"\w* a \w tuk|strong="H5391"\w*. \v 9 \w Lungto|strong="H0068"\w* aka \w puen|strong="H5265"\w* khaw \w amah|strong="H9908"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w kothae|strong="H6087"\w* tih \w thing|strong="H6086"\w* aka \w phaek|strong="H1234"\w* khaw \w te|strong="H9908"\w* \w nen|strong="H9996"\w* te \w tohngah|strong="H5533"\w* saeh. \v 10 \w Thi|strong="H1270"\w* \w te|strong="H9998"\w* \w duu|strong="H6949"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H1931"\w* \w ha|strong="H6440"\w* te a \w haat|strong="H7043"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w atah|strong="H0518"\w* \w thadueng|strong="H2428"\w* \w khaw|strong="H9999"\w* \w vak|strong="H1396"\w*. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* tah \w cueihnah|strong="H2451"\w* long ni a \w khui|strong="H3787"\w* sak. \v 11 \w Calthai|strong="H3908"\w* a om \w pawt|strong="H3808"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w rhul|strong="H5175"\w* loh a \w tuk|strong="H5391"\w* \w atah|strong="H0518"\w* \w cal|strong="H3956"\w* \w kung|strong="H1167"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w rhoeikhangnah|strong="H3504"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \v 12 Hlang \w cueih|strong="H2450"\w* \w ka|strong="H6310"\w* dongkah \w ol|strong="H1697"\w* tah \w mikdaithen|strong="H2580"\w* om \w tih|strong="H9999"\w* aka \w ang|strong="H3684"\w* kah \w hmuilai|strong="H8193"\w* long tah \w amah|strong="H9909"\w* a \w dolh|strong="H1104"\w*. \v 13 \w A|strong="H9909"\w* \w ka|strong="H6310"\w* dongkah \w ol|strong="H1697"\w* \w tongnah|strong="H8462"\w* te \w lunghmangnah|strong="H5531"\w* la om \w tih|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w ka|strong="H6310"\w* dongkah ol \w bawtnah|strong="H0319"\w* khaw \w boethae|strong="H7451"\w* \w angvawknah|strong="H1948"\w* la om. \v 14 \w Lunghmang|strong="H5530"\w* tah \w ol|strong="H1697"\w* \w pung|strong="H7235"\w* tih \w metla|strong="H4100"\w* a \w om|strong="H1961"\w* khaw \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w ming|strong="H3045"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \w A|strong="H9909"\w* \w hnuk|strong="H0310"\w* \w ah|strong="H4480"\w* \w metla|strong="H0834"\w* a \w om|strong="H1961"\w* ham khaw \w a|strong="H9909"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w ulong|strong="H4310"\w* a \w thui|strong="H5046"\w* pah voel? \v 15 Hlang \w ang|strong="H3684"\w* kah \w thakthaenah|strong="H5999"\w* loh \w amah|strong="H9909"\w* a \w kohnue|strong="H3021"\w* sak \w tih|strong="H0834"\w* \w khopuei|strong="H5892"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w caeh|strong="H1980"\w* \w ham|strong="H9997"\w* khaw \w ming|strong="H3045"\w* \w pawh|strong="H3808"\w*. \v 16 \w Na|strong="H9903"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* khaw \w camoe|strong="H5288"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9903"\w* \w mangpa|strong="H8269"\w* rhoek loh \w mincang|strong="H1242"\w* \w ah|strong="H9996"\w* nah a \w caak|strong="H0398"\w* uh \w te|strong="H7578"\w*, \w khohmuen|strong="H0776"\w* \w nang|strong="H9903"\w* ngawn tah \w khomap|strong="H0337"\w*. \v 17 \w Na|strong="H9903"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* te \w hlangcoelh|strong="H2715"\w* \w capa|strong="H1121"\w* van \w tih|strong="H9999"\w*, \w na|strong="H9903"\w* \w mangpa|strong="H8269"\w* rhoek long khaw \w rhuihahnah|strong="H8358"\w* \w ham|strong="H9996"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w tih|strong="H9999"\w* thayung \w thamal|strong="H1369"\w* \w hamla|strong="H9996"\w* a \w tue|strong="H6256"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* aka \w ca|strong="H0398"\w* \w khohmuen|strong="H0776"\w* \w nang|strong="H9903"\w* tah na \w yoethen|strong="H0835"\w*. \v 18 \w Ngaknah|strong="H6103"\w* \w lamloh|strong="H9996"\w* tul \w pae|strong="H4746"\w* \w hmawn|strong="H4355"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w kut|strong="H3027"\w* \w poemnah|strong="H8220"\w* \w lamloh|strong="H9996"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w cae|strong="H1811"\w*. \p \v 19 \w Nueihbu|strong="H7814"\w* \w ham|strong="H9997"\w* \w buh|strong="H3899"\w* a \w khueh|strong="H6213"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w misurtui|strong="H3196"\w* loh \w hingnah|strong="H2416"\w* ko a \w hoe|strong="H8055"\w* sak. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w tangka|strong="H3701"\w* loh a \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w te|strong="H0853"\w* a \w doo|strong="H6030"\w*. \v 20 \w Na|strong="H9905"\w* \w cangnah|strong="H4093"\w* \w nen|strong="H9996"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w manghai|strong="H4428"\w* te \w tap|strong="H7043"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Imkhui|strong="H2315"\w* \w kah|strong="H9996"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w thingkong|strong="H4904"\w* dongah khaw \w hlanglen|strong="H6223"\w* te \w tap|strong="H7043"\w* \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Vaan|strong="H8064"\w* kah \w vaa|strong="H5775"\w* loh \w ol|strong="H6963"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w khuen|strong="H1980"\w* \w vetih|strong="H9999"\w* \w ol|strong="H1697"\w* \w te|strong="H9998"\w* a \w phae|strong="H3671"\w* loh a \w kungmah|strong="H1167"\w* taengah \w thui|strong="H5046"\w* ve. \c 11 \s1 Hingnah Cangti \p \v 1 \w Na|strong="H9905"\w* \w buh|strong="H3899"\w* te \w tui|strong="H4325"\w* \w hman|strong="H6440"\w* \w ah|strong="H5921"\w* \w tueih|strong="H7971"\w* lamtah a \w khohnin|strong="H3117"\w* a \w cungkuem|strong="H7230"\w* \w phoeiah|strong="H9996"\w* na \w hmuh|strong="H4672"\w* bitni. \v 2 \w Parhih|strong="H7651"\w* \w taeng|strong="H9997"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w parhet|strong="H8083"\w* \w taengah|strong="H9997"\w* \w khaw|strong="H1571"\w* \w hamsum|strong="H2506"\w* te \w pae|strong="H5414"\w* lamtah \w khohmuen|strong="H0776"\w* \w ah|strong="H5921"\w* \w mebang|strong="H4100"\w* \w yoethae|strong="H7451"\w* a \w pai|strong="H1961"\w* ham khaw na \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 3 \w Khomai|strong="H5645"\w* a \w thah|strong="H4390"\w* \w atah|strong="H0518"\w* \w diklai|strong="H0776"\w* \w ah|strong="H5921"\w* \w khonal|strong="H1653"\w* \w nam|strong="H7324"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w thing|strong="H6086"\w* te \w tuithim|strong="H1864"\w* \w lam|strong="H9996"\w* \w khaw|strong="H0518"\w*, \w tlangpuei|strong="H6828"\w* \w lam|strong="H9996"\w* \w khaw|strong="H0518"\w* \w cungku|strong="H5307"\w*. \w Thing|strong="H6086"\w* a \w cungku|strong="H5307"\w* \w nah|strong="H7578"\w* \w hmuen|strong="H4725"\w* ah \w pahoi|strong="H8033"\w* \w yalh|strong="H1933"\w*. \v 4 \w Khohli|strong="H7307"\w* aka \w dawn|strong="H8104"\w* loh \w soem|strong="H2232"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w vetih|strong="H9999"\w* \w khomai|strong="H5645"\w* \w dongkah|strong="H9996"\w* aka \w so|strong="H7200"\w* loh \w at|strong="H7114"\w* \w mahpawh|strong="H3808"\w*. \v 5 \w Khohli|strong="H7307"\w* kah \w longpuei|strong="H1870"\w* neh \w bungko|strong="H0990"\w* \w khuikah|strong="H9996"\w* \w rhuh|strong="H6106"\w* a \w bae|strong="H4392"\w* \w te|strong="H4100"\w* khaw \w na|strong="H9905"\w* \w ming|strong="H3045"\w* \w pawt|strong="H0369"\w* \w bangla|strong="H9995"\w*, \w cungkuem|strong="H3605"\w* aka \w saii|strong="H6213"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* kah \w bibi|strong="H4639"\w* \w te|strong="H0853"\w* na \w ming|strong="H3045"\w* \w van|strong="H3602"\w* \w moenih|strong="H3808"\w*. \v 6 \w Na|strong="H9905"\w* \w cangti|strong="H2233"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w mincang|strong="H1242"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w tuh|strong="H2232"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w hlaem|strong="H6153"\w* \w ah|strong="H9997"\w* khaw \w na|strong="H9905"\w* \w kut|strong="H3027"\w* te \w duem|strong="H5117"\w* sak \w boeh|strong="H0408"\w*. \w Heben|strong="H2088"\w* \w hebang|strong="H2088"\w* ah \w metla|strong="H0335"\w* a \w khui|strong="H3787"\w* he khaw \w na|strong="H9905"\w* \w ming|strong="H3045"\w* \w moenih|strong="H0369"\w*. \w Te|strong="H9908"\w* \w rhoi|strong="H8147"\w* te \w vanat|strong="H0259"\w* \w la|strong="H9995"\w* \w then|strong="H2896"\w* ngawn. \v 7 \w Vangnah|strong="H0216"\w* he \w didip|strong="H4966"\w* \w pai|strong="H9999"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khomik|strong="H8121"\w* a \w hmuh|strong="H7200"\w* \w te|strong="H9997"\w* \w mik|strong="H5869"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w then|strong="H2896"\w*. \v 8 \w Hlang|strong="H0120"\w* he \w kum|strong="H8141"\w* a \w yet|strong="H7235"\w* a \w hing|strong="H2421"\w* \w van|strong="H3588"\w* \w atah|strong="H0518"\w* \w a|strong="H9908"\w* \w cungkuem|strong="H3605"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* a \w kohoe|strong="H8055"\w* saeh. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w hmaisuep|strong="H2822"\w* kah \w khohnin|strong="H3117"\w* te \w poek|strong="H2142"\w* saeh. Aka \w thoeng|strong="H0935"\w* \w ham|strong="H7578"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* he a \w honghi|strong="H1892"\w* la \w muep|strong="H7235"\w* \w om|strong="H1961"\w* pueng ni. \v 9 \w Na|strong="H9905"\w* \w tongpang|strong="H0970"\w* \w oila|strong="H3208"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* na \w kohoe|strong="H8055"\w* sak \w lamtah|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w cacawn|strong="H0979"\w* \w tue|strong="H3117"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w voelphoeng|strong="H3190"\w* sak mako. \w Na|strong="H9905"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* kah \w khosing|strong="H1870"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w mik|strong="H5869"\w* kah \w hmuhnah|strong="H4758"\w* \w dongah|strong="H9996"\w* \w pongpa|strong="H1980"\w* ngawn. \w Tedae|strong="H9999"\w* \w te|strong="H0428"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H5921"\w* te \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w laitloeknah|strong="H4941"\w* \w khuila|strong="H9996"\w* \w nang|strong="H9905"\w* n'\w khuen|strong="H0935"\w* ni \w tila|strong="H3588"\w* \w ming|strong="H3045"\w*. \v 10 Te \w dongah|strong="H9999"\w* \w konoinah|strong="H3708"\w* te \w na|strong="H9905"\w* \w lungbuei|strong="H3820"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w khoe|strong="H5493"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w boethae|strong="H7451"\w* khaw \w na|strong="H9905"\w* \w pum|strong="H1320"\w* \w lamloh|strong="H4480"\w* \w pit|strong="H5674"\w* laeh. \w Oila|strong="H3208"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w cavaa|strong="H7839"\w* khaw a \w honghi|strong="H1892"\w* mai ni. \c 12 \s1 Hingnah Hmai Aa \p \v 1 \w Yoethae|strong="H7451"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* a \w pai|strong="H0935"\w* \w hlan|strong="H3808"\w* \w kah|strong="H5704"\w* \w na|strong="H9905"\w* \w cacawn|strong="H0979"\w* \w tue|strong="H3117"\w* \w vaengah|strong="H9996"\w* \w nang|strong="H9905"\w* aka \w suen|strong="H1254"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w poek|strong="H2142"\w*. \w Kum|strong="H8141"\w* loh a \w pha|strong="H5060"\w* \w vaengah|strong="H0834"\w* tah \w a|strong="H9908"\w* \w khuiah|strong="H9996"\w* \w kai|strong="H9901"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* \w kongaih|strong="H2656"\w* om \w pawh|strong="H0369"\w* na \w ti|strong="H0559"\w* ni. \v 2 \w Khomik|strong="H8121"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w vangnah|strong="H0216"\w*, \w hla|strong="H3394"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w aisi|strong="H3556"\w* loh \w hmuep|strong="H2821"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w khonal|strong="H1653"\w* \w hnukkah|strong="H0310"\w* \w khomai|strong="H5645"\w* a \w mael|strong="H7725"\w* \w hlan|strong="H3808"\w* \w vaengah|strong="H0834"\w*. \v 3 \w Te|strong="H7578"\w* \w khohnin|strong="H3117"\w* \w ah|strong="H9996"\w* tah \w im|strong="H1003"\w* \w tawt|strong="H8104"\w* rhoek te \w tonga|strong="H2111"\w* uh \w vetih|strong="H9999"\w* \w tatthai|strong="H2428"\w* \w hlang|strong="H0376"\w* rhoek khaw \w khun|strong="H5791"\w* uh ni. Sum \w kuelh|strong="H2912"\w* rhoek khaw \w muei|strong="H4591"\w* \w vetih|strong="H3588"\w* \w paa|strong="H0988"\w* ni. \w Bangbuet|strong="H0599"\w* \w longah|strong="H9996"\w* aka \w so|strong="H7200"\w* khaw a \w hmuep|strong="H2821"\w* pah ni. \v 4 \w Thohkhaih|strong="H1817"\w* te \w imdak|strong="H7784"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w khaih|strong="H5462"\w* uh \w vetih|strong="H9996"\w* \w sumkuelh|strong="H2913"\w* \w ol|strong="H6963"\w* khaw \w dim|strong="H8213"\w* ni. \w Vaa|strong="H6833"\w* \w ol|strong="H6963"\w* \w dongah|strong="H9997"\w* \w thoo|strong="H6965"\w* \w vetih|strong="H9999"\w* \w laa|strong="H7892"\w* sa \w nu|strong="H1323"\w* rhoek khaw \w boeih|strong="H3605"\w* \w ngam|strong="H7817"\w* uh ni. \v 5 A \w sang|strong="H1364"\w* \w neh|strong="H9999"\w* \w longpuei|strong="H1870"\w* \w ah|strong="H9996"\w* \w mueirhih|strong="H2849"\w* \w te|strong="H4480"\w* a \w rhih|strong="H3372"\w* uh \w bal|strong="H1571"\w* ni. \w Noe|strong="H8247"\w* thing \w khaw|strong="H9999"\w* \w khooi|strong="H5340"\w* \w vetih|strong="H9999"\w* \w tangku|strong="H2284"\w* khaw \w canawt|strong="H5445"\w* ni. \w Huengaihnah|strong="H0035"\w* khaw \w talh|strong="H6565"\w* tih \w hlang|strong="H0120"\w* loh \w amah|strong="H9909"\w* kah \w kumhal|strong="H5769"\w* \w im|strong="H1003"\w* \w la|strong="H0413"\w* \w cet|strong="H1980"\w* \w tih|strong="H9999"\w* aka \w rhaengsae|strong="H5594"\w* rhoek loh \w imdak|strong="H7784"\w* \w ah|strong="H9996"\w* a \w vael|strong="H5437"\w* uh. \v 6 \w Cak|strong="H3701"\w* \w rhui|strong="H2256"\w* \w siing|strong="H7576"\w* a \w pat|strong="H7368"\w* \w pawt|strong="H3808"\w* \w ah|strong="H0834"\w* \w khaw|strong="H9999"\w* \w sui|strong="H2091"\w* \w tuidueh|strong="H1543"\w* \w paep|strong="H7533"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w tuisih|strong="H4002"\w* \w kah|strong="H5921"\w* \w amrhaeng|strong="H3537"\w* \w rhek|strong="H7665"\w*. \w Tuito|strong="H0953"\w* \w kah|strong="H0413"\w* \w hmuikil|strong="H1534"\w* khaw \w po|strong="H7533"\w* coeng. \v 7 Te \w vaengah|strong="H9999"\w* \w laipi|strong="H6083"\w* tah a \w om|strong="H1961"\w* \w hmuen|strong="H7578"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* \w diklai|strong="H0776"\w* \w la|strong="H5921"\w* \w mael|strong="H7725"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w mueihla|strong="H7307"\w* tah aka \w pae|strong="H5414"\w* kung \w Pathen|strong="H0430"\w* \w taengla|strong="H0413"\w* \w mael|strong="H7725"\w*. \v 8 A \w honghi|strong="H1892"\w* kah a \w honghi|strong="H1892"\w* ni, \w thuituenkung|strong="H6953"\w* loh a \w honghi|strong="H1892"\w* ni \w boeih|strong="H3605"\w* a \w thui|strong="H0559"\w*. \v 9 Aka \w cueih|strong="H2450"\w* \w thuituenkung|strong="H6953"\w* la a \w om|strong="H1961"\w* \w bangla|strong="H7578"\w* \w hoeikhangnah|strong="H3148"\w* \w phoeiah|strong="H9999"\w* khaw \w pilnam|strong="H5971"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w mingnah|strong="H1847"\w* neh a \w tukkil|strong="H3925"\w* \w bal|strong="H5750"\w* \w tih|strong="H9999"\w* a \w khiingmong|strong="H0239"\w*. Te \w vaengah|strong="H9999"\w* \w thuidoeknah|strong="H4912"\w* khaw a \w dueng|strong="H8626"\w* la \w muep|strong="H7235"\w* a \w khe|strong="H2713"\w*. \v 10 \w Thuituenkung|strong="H6953"\w* loh \w kongaih|strong="H2656"\w* \w ol|strong="H1697"\w* te \w hmuh|strong="H4672"\w* \w hamla|strong="H9997"\w* a \w tlap|strong="H1245"\w* \w tih|strong="H9999"\w* \w oltak|strong="H0571"\w* \w ol|strong="H1697"\w* te a \w dueng|strong="H3476"\w* la a \w daek|strong="H3789"\w*. \v 11 Hlang \w cueih|strong="H2450"\w* \w ol|strong="H1697"\w* tah \w ciksum|strong="H1861"\w* \w bangla|strong="H9995"\w*, \w olboep|strong="H0627"\w* \w boei|strong="H1167"\w* aka \w khing|strong="H5193"\w* \w thikhing|strong="H4930"\w* \w bangla|strong="H9995"\w* om. Te te tu \w dawn|strong="H7473"\w* \w pakhat|strong="H0259"\w* \w loh|strong="H4480"\w* a \w paek|strong="H5414"\w*. \v 12 \w Te|strong="H1992"\w* \w phoeikah|strong="H4480"\w* a \w koeinah|strong="H3148"\w* la, \w ka|strong="H9901"\w* \w ca|strong="H1121"\w* te n'\w thuituen|strong="H2094"\w* pai saeh. \w Cabu|strong="H5612"\w* \w saii|strong="H6213"\w* ham he \w rhu|strong="H7235"\w* tih \w bawt|strong="H7093"\w* \w pawh|strong="H0369"\w*. \w Muep|strong="H7235"\w* \w cangnah|strong="H3854"\w* \w khaw|strong="H9999"\w* \w pumsa|strong="H1320"\w* kah \w tawnbanah|strong="H3024"\w* ni. \v 13 \w Ol|strong="H1697"\w* \w bawtnah|strong="H5490"\w* la a \w cungkuem|strong="H3605"\w* aka \w ya|strong="H8085"\w* loh \w Pathen|strong="H0430"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w rhih|strong="H3372"\w* \w lamtah|strong="H9999"\w* \w a|strong="H9909"\w* \w olpaek|strong="H4687"\w* \w te|strong="H0853"\w* \w tuem|strong="H8104"\w*. \w He|strong="H2088"\w* he \w hlang|strong="H0120"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w ham|strong="H3588"\w* ni. \v 14 \w Bibi|strong="H4639"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* neh a \w thuh|strong="H5956"\w* \w boeih|strong="H3605"\w* \w te|strong="H5921"\w* khaw, a \w thae|strong="H7451"\w* \w khaw|strong="H9999"\w*, a \w then|strong="H2896"\w* a \w khaw|strong="H0518"\w* \w Pathen|strong="H0430"\w* loh \w laitloeknah|strong="H4941"\w* \w khuila|strong="H9996"\w* a \w khuen|strong="H0935"\w* ni.