\id 1CO - Helong NT and Genesis [heg] - Indonesia (web 2014) 
\h Korintus mesa la 
\toc1 Paulus surat laih hmunan na bel atuil in parsai se kota Korintus 
\toc2 Korintus mesa la 
\toc3 1Kor 
\mt1 Korintus 1  
\mt2 Paulus surat laih hmunan na  
\mt2 bel atuil in parsai se kota Korintus  
\c 1  
\s1 Boa-blingin  
\p
\v 1 Surat ni deng au, Paulus. Ama Lamtua Allah huil nal auk son le daid Yesus Kristus atulin in nutus. Kaka Sostenes kon tunang boa-blingin bel mia.  
\v 2 Auk dul surat ni bel mia, man daid Ama Lamtua Allah atulin in parsai se kota Korintus. Un huil nal mi son, le daid Un atulin in niu, undeng mi parsai se Yesus Kristus son. Un kon tao mi le daid niu banansila el totoang atuil in parsai tenga las. Ta oen kon nodan tulung son, se kit Lamtuan Yesus Kristus, man Ama Lamtua Allah hid meman son, lolo hmunan nua, le belen maa ka. Hidim Un daid Lamtua, taung kit nol one.\x + \xo 1:2 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:1; Yoel 2:32\x*   
\p
\v 3 Auk kohe-kanas se Ama Lamtua Allah, kit Aman na, nol Yesus Kristus, kit Lamtuan na. Auk nodan le Oen tulu Oen dalen banan na bel mia, le halin mi nuil nol babanan, tetesa, nol dame.   
\s1 Paulus nodan mamo undeng atuil Korintus sas  
\p
\v 4 Taom auk nangan net mia lam, auk aa nol Lamtua noan, “Nodan mamo-mamo undeng atuil Korintus sas in parsai ka!” Ta Ama Lamtua tulu Un dalen in banan na bel mi son, undeng mi parsai napiut se Yesus Kristus, man Un belen maa son na.  
\v 5 Hidim Un bel mi le lako-daek nal totoang osa bili-ngala, undeng mi in parsai ka. Na tao mi dalen nas le daid liis-lasa. Tiata deng Un lalan in nuli ka, mi taan baktetebes dasi-dais man in muun nas. Mi kon taan lalan ol man banan dui, le tek atuli li deng Kristus.  
\v 6 Na tulu bel noan, dasi-dais man kaim in tek bel mi son nas, butu-kil muun ne mi dalen nas son. Undeng na le, mi parsai baktetebes nabael noan, dasi-dais nas toma.  
\v 7 Tiata, mi sium totoang in banan, man Ama Lamtua Koo la in bating bel Un atulin nas son na. Dabun mes lo kon. Hidim mi natang-natang leol man mam Ama Lamtua tulu-balang kit Lamtuan Yesus Kristus, bel totoang atuli lia ka.  
\v 8 Kristus man bel mi in kuat-tes, halin mi tahang napiut didiin Un pait maa se apan-kloma kia. Nini ela lam, mi nahim lo, nol muik atuli in hutun kula-sala ka bel mia lo.  
\v 9 Kit parsai nal Ama Lamtua Allah in Teka-teka ngas, undeng asa man Un in tekang ngas, Un taos le dadi. Hidim taon elola ko Un tade, le daek dais nias bel mia. Ta Un man sai lalan, le mi taan haup Un Ana ka nol baktetebes, na kit Lamtuan, Yesus Kristus.   
\s1 Mi musti daid mesa, boel bakisan deken  
\p
\v 10 Kaka-pail in namnau me! Se dais ni dalen, auk aa nini kit Lamtuan Yesus Kristus ngala. Tiata, auk nodan nol baktetebes le mi pesang deng in kaen apa ka tia. Molam nuklek le mi nuil dalen mesa, nol bakisan apa deken. Mi musti nangan blatas leo-leo, halin mi nangan taan noan, mi leo-leo kil ne in nangan mes sii.   
\p
\v 11 Ta muik atuil deng bata Kloe uma isin nas, man maa tek auk noan, teng deng mia la kaen apa tutungus.  
\v 12 Tiata auk tana noan, halas ni muik atuli teng deng mia la man aa noan, “Auk niam, Paulus atulin!” Tengas pait tek noan, “Auk niam, Apolos atulin!” Nol tenga las pait tam tek noan, “Auk niam, muid Petrus!”\f + \fr 1:12 \ft  Alkitab dais Yunanin dul noan, “Kefas”. Kefas sa, Petrus ngaal didang nga.\f* Teng pait tam aa noan, “Auk niam, hii-ming se Kristus sii!”\x + \xo 1:12 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:24\x*   
\p
\v 13 Mi nangan elol son na la? Kristus atulin nas muik in bakisan lo. Tamlom mi muik in nangan noan, auk man mateng se kai sangsuli lu seda mia la? Lo! Nol tamlom, oras oen sarain mia ka, oen nini auk ngalang ngi le tamang mi daid auk atulin na? Ela lo, ta lo?  
\v 14 Auk nodan mamo se Ama Lamtua Allah, undeng oras auk leo-leo nol mi se la nga, auk sarain atuil lo. Suma kaka Krispus nol kaka Gayus siis man auk saranis.\x + \xo 1:14 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:8; 19:29; Roma 16:23\x*  
\v 15 Nini ela lam, muik atuli mes lo kon man aa nal noan, “Oen sarain auk nini Paulus ngala ka, ta auk daid Paulus atulin.”  
\v 16 (Ee, auk halas-sam nangan neta. Auk kon sarain atuli dehe se Stefanus um isin nas. Mo auk nangan net atuil didang man auk in sarani pait lo.)\x + \xo 1:16 \xt Korintus mesa la 16:15\x*   
\p
\v 17 Ta Kristus nutus auk le laok sarain atuil lo. Undeng auk osa la, musti laok tek atuli li deng Un Dehet Dais Banan na. Mo eta auk tek atuli li nini auk in tana, nol dasi-dais man in maa deng au ngas siis sam, Un kom lo. Lole eta auk aa ela lam, na tao niung kuasa, deng dehet Kristus in maet se kai sangsuli lua ka.   
\s1 Kristus sium Un in kuasa ka deng Ama Lamtua Allah  
\p
\v 18 Muik atuli nangan noan, totoang dais man kaim in tek deng Kristus in maet se kai sangsuli lua ka, ngengo isi. Mo atuil tuladang ela ka, mam bakisan deng Ama Lamtua. Molota taung kita lam, Kristus in mate ka, tulu bel Ama Lamtua in kuasa ka, le bel boa-blingin kit deng kit in kula-sala ngas.  
\v 19 Na banansila el upung Yesaya in dul son noan,  
\q1 “Ama Lamtua Allah tek noan,  
\q1 ‘Totoang dais man atuil in tana ngas, tanan,  
\q2 mam Auk sukun didaan toang,  
\q3 le daid dais man in muik nahin lo.  
\q1 Oen in tana ka muun elol kon no,  
\q2 mam Auk kat soleng totoang,  
\q3 le daid dais man in muik ambak lo.’”\x + \xo 1:19 \xt Yesaya 29:14\x*   
\p
\v 20 Hmunan nua, meman Ama Lamtua tek ela. Mo halas ni, daid elol son na? Atuil in tana ngas, daid elola la? Guru agama las, daid elola? Nol atuil man kom in tao dasi ngas, daid elola? Olan hii ke! Ama Lamtua tao oen banansila el atuil ngengo ka son! Un kat soleng totoang in tana man butu-kil ne apan-kloma kia ngas, nol taos le daid sa-saa man in muik nahin lo.\x + \xo 1:20 \xt Ayub 12:17; Yesaya 19:12; 33:18; 44:25\x*   
\p
\v 21-22 Ama Lamtua Allah in tana ka, uhu isi. Ta atuli li nataka apa ka le taan isi kon no, eta nini oen in nangan na sii le noan taan nal Ama Lamtua nol baktetebes sam, bisa lo. Mo ela kon no, Ama Lamtua nini Un in tana ka son, le sai lalan bel atuli lia. Lole hmunan nua, Un nangan son noan, “Nang le atuli li nataka noan, Auk atulin in nutus sas atuil ngengo, mo ela kon no, Auk musti nutus atuil le laok tekas dais man in toma deng Au.” Undeng na, Ama Lamtua nutus son le pake in teka-teka, man Un atulin in nutus sas in kila ka, le halin atuli li parsai nal se Una. Un le pake lalan na, le bel boa-blingin atuli li deng oen in kula-sala ngas.  
\p Mo atuli li nataka kam, Ama Lamtua lalan na, lalan ngengo. Undeng na le oen dai toe muid Un atulin in nutus sas lo. Ta atuil Yahudi las suma nodan tada-taad herang tuun, le halin oen net Ama Lamtua in kuasa ka. Nol atuil Yunani las suma hii-ming dasi-dais in tana, muid oen in nangan nas nol oen in nangan tana ka tuun.  
\v 23 Ela kon no, kit man daid Ama Lamtua atulin in nutus sias, musti laok tek atuli li noan, “Ama Lamtua bel Kristus son, na Atuling man Un hid meman deng lolo hmunan nu le belen maa ka. Mo atuli li pauk tele Un se kai sangsuli lua.” Nikit atuil Yahudi las ming dehet na kon, oen komali nol sium lo. Ta muid oen in nangan na lam, Atuling man Ama Lamtua in le belen maa ka, haup in mate lo. Oras atuil Yunani las ming dehet na ka, oen nangan noan, “Na dehet in ngengo dudui!”  
\v 24 Mo muik atuli, man Ama Lamtua Allah hulis meman son le daid Un nenan. Tenga ka atuil Yahudi, nol tenga las atuil Yahudi lo. Muid one lam, Kristus tulu bel oen son noan, Ama Lamtua in kuasa ka uhu isi, nol Un in tana ka muun isi.  
\v 25 Atuli li nataka noan Ama Lamtua ngengo kon no, Un taan dudui deng oen nabale. Nol oen bali le Ama Lamtua muik in kuasa tatahan lo kon no, Un in kuasa ka uhu dui deng oen nabale.   
\p
\v 26 Kaka-pail in namnau me! Le halin mi taan nal auk in teka nia lam, nangan mi in dili-dada ka, se oras Ama Lamtua huil nal mi le daid Un nenan na. Muid atuil apan-kloma ki in sukat tam, ne mi hlala ka muik atuil in tana mamo lo, muik atuil tene mamo lo, nol muik atuil man ngala lali mamo lo.  
\v 27 Mo Ama Lamtua huil le pake atuil man atuli li in nataka kam ngengo dui, halin nam tao nahmaeng atuil in nataka apa ka lam tana. Nol Un kon huil le pake atuil man atuli li nataka kam, un muik kuasa mes lo kon, halin tao nahmaeng atuil man nataka apa ka le muik kuasa ka.  
\v 28 Hidim, Un huil nal atuil ana man ngala ka lail lo, man taom atuli li ngat kabalus. Ta Ama Lamtua le pake one, halin tao atuil man in nataka apa ka noan, un nam muun dui, le daid banansila el in muik ambak lo ka.  
\v 29 Le halin, mam eta atuli li laok saol Ama Lamtua Allah lam, muik tahan atuli mes lo kon man teh kalas noan, un nam muun dui.   
\p
\v 30 Ta Ama Lamtua Allah sii man sai lalan le mi tamam nala, le daid Kristus atulin. Ama Lamtua man tao Yesus le bel Un in tana ka se kita. Yesus man sai lalan le kit haup in dame pait nol Ama Lamtua Allah. Yesus man tao nal kit le nuil lolo nol niu. Nol Un man sas-loat kit deng in kula-sala ngas in kuasa ka.  
\v 31 Na banansila el in dul son ne Ama Lamtua Buk Niu ka noan,  
\q1 “Asii man kom in naka kam,  
\q2 banan dui ka un nikit in naka taung kit Lamtuan na in dakeng ngas tukun.  
\q2 Mo naka-naka oen apan nas esan deken!”\x + \xo 1:31 \xt Yermia 9:24\x*   
\c 2  
\s1 Kit musti tek atuli li totoang, deng Lamtua Yesus in maet se kai sangsuli lua ka  
\p
\v 1 Kaka-pail in namnau me! Hmunan nua, oras auk tiang se mia lia ka, auk sai bel mi Ama Lamtua dehet man hmunan nu in buni-napang, le atuli li tanan lo ka. Mo auk nini in teka-teka nas le aa in koaok lo. Nol auk kon, nini dais lapa-lapa le tulu auk in tana ka lo.  
\v 2 Oras auk leo-leo nol mia ka, auk in nangan na elia: auk suma le aa deng dasi mes sii, na Yesus Kristus. Un nam mo, Atuling man Ama Lamtua Allah hid meman son, le belen maa ka. Mo dedeng Yesus maa ka, atuli li pauk tele Un se kai sangsuli lua. Suma dais na sii, man auk tanan baktetebes.   
\p
\v 3 Neot auk leo-leo nol mia ka, auk nataka kam auk brain isi lo, hidim auk kon lii.\x + \xo 2:3 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:9\x*  
\v 4 Auk in aa ki nol auk in hida ki, biaas tuun. Ta auk soba-naan le pake dasi-dais in kumis-mina le neleng mi lo. Lole auk in aa ka, langa son noan, Ama Lamtua Koo Niu ka daek ne au, nol Un in kuasa ka kon muik ne au.  
\v 5 Tiata auk tek mi ela, le halin mi taan noan, mi parsai se Ama Lamtua Allah ka, muid atuli li in tana lo, molam undeng Ama Lamtua Allah tulu Un in kuasa ka bel mia, tiata mi parsai nal se Una.   
\s1 Ama Lamtua Allah tui kit deng dasi-dais in tana man toma ngas  
\p
\v 6 Ela kon no, kaim tui atuil in parsai ka didi son nas sam, kaim tuis nini in teka-teka man tom nol kit in nangan. Mo tom nol atuil apan-kloma ki in nangan lo, nol muid asa man atuil in kil prenta ngas, in kom le tui halas nia ngas lo. Ta nas mam ilang.  
\v 7 Mo kaim suma tui dasi-dais in tana, man niu maa deng Ama Lamtua Allah. Lole hmunan hesa kua, Ama Lamtua buni dais nas. Mo halas nia lam, Un nutus son le sai dais man in buni-napang ngas bel kita, halin mam kit kon muik baab se Un ngala man muun isi ka.  
\v 8 Mo halas ni atuil in kil prenta ngas, oen taan Ama Lamtua in tana man toma ka lo. Ta eta oen tana lam, taon elola ko, hmunan nu oen pauk tele kit Lamtuan man uhu isi ka, se kai sangsuli lu lo.   
\p
\v 9 Ne Buk Niu ka muik in dul deng Ama Lamtua dais man hmunan nu buni-napang ngas, elia,  
\q1 “Muik dasi man atuli li ngat netan lo bii,  
\q2 nol muik dasi man atuli li ming hapun lo bii,  
\q2 man oen kon nangan hapun lo.  
\q1 Molota, Ama Lamtua mana pesang dais nas totoang meman son,  
\q2 bel atuil man in namnau Una ngas.”\x + \xo 2:9 \xt Yesaya 64:4\x*   
\p
\v 10 Meman hmunan nua, atuli li nangan taan dais nas lo, mo halas ni Ama Lamtua Allah pake Un Koo la son, le sai puting bel kit dais nas.  
\p Ta Ama Lamtua Koo la, nangan taan totoang dasi lias. Nol Un kon taan parsis Ama Lamtua dalen na.  
\v 11 Kit mesa-mesam muik koo ne kit dalen nias. Undeng na le kit atuli li in nangan na nol in dake ka bakisa-bakisan. Nol muik atuli mes lo kon, man taan parsis kit dalen nias, suma koo in ne kit dalen ni sii. Ela kon nol Ama Lamtua Allah. Muik atuli mes lo kon, man taan Ama Lamtua dalen na. Suma Un Koo la sii, man taan parsis Un dalen na.   
\p
\v 12 Kit sium nal Ama Lamtua Koo la son, nol Un man mana-koet kita. Undeng na le, kit muid in nangan deng atuil in ne apan-kloma kia lo son. Lole Ama Lamtua Koo la muik ne kit dalen nias, tiata kit taan nal totoang dais banan, man Un in daek bel kit son nas.   
\p
\v 13 Ta kaim tek deng dasi-dais man Ama Lamtua Koo la in tui kami ngas. Kaim tui in teka-teka deng Ama Lamtua ngas muid atuli li in nangan lo. Molam kaim tui in teka-teka nas muid Ama Lamtua Koo la, bel atuil in taan Una ngas.  
\v 14 Eta muik atuli in taan Ama Lamtua Koo la lo kam, un sium kaim in teka ki nol babanan lo. Lole un nangan noan, “Asa na le? Tom nol auk in nangan ni lo!” Meman atuling na nangan taan dasi-dais nas lo, lole un in nuli ka butu-kil nol Ama Lamtua Koo la lo kam.  
\v 15 Mo atuil in nuil butu-kil nol Ama Lamtua Koo la ka, man nangan taan dais nas totoang, nol taan ol man in toma ngas. Hidim atuil didang kon sukat nal atuling na lo.  
\v 16 Ta muik dulan ne Buk Niu ka son noan,  
\q1 “Asii taan Ama Lamtua in nangan na la?  
\q2 Tamlom asii man ator nal Ama Lamtua,  
\q3 le Un tao muid atuling na in tui-teka ka la?  
\q1 Muik atuli mes lo kon!”\x + \xo 2:16 \xt Yesaya 40:13\x*  
\p Mo kit nangan taan dais nas, undeng Kristus tulung kit le kit haup in nangan muid Un in nanga-nangan nas kon.   
\c 3  
\s1 Kit atuil in parsai ki musti koo-dalen mes se Ama Lamtua, boel kaen apa deken  
\p
\v 1 Kaka-pail in namnau me! Lelon auk se lang nga, mi banansila el atuil in butu-kil babanan nol Ama Lamtua Koo la lo bii. Undeng mi suma taan in mudi-muid mi in koma ngas tukun, banansila el atuil apan-kloma kias. Nol auk aa nol mi el atuil tene ka lo, lole mi banansila el tana-ana blutu ka lam.  
\v 2 Tiata auk musti tui mi deng dasi-dais kahan nas tuun, lole mi sium nal dasi-dais ngele kas lo bii, banansila el tana-ana blutu man kaa nal siis lo bii ka. Molota mi musti daid kuat banansila el atuil tene man kaa nal sisi ka. Ela kon no, halas ni mi banansila el tana-ana blutu mea ka nabale, man suma taan in niun susu tuun.\x + \xo 3:2 \xt Ibrani 5:12-13\x*  
\v 3 Lole mi in nangan na banansila el atuil man suma taan in mudi-muid oen in koma esan tuun na nabale. Etan muik atuli in dui mia kam, mi idus-neo, nol kaen kliu-kanan! Dadin nam auk tek mi son noan, mi suma taan in mudi-muid mi in koma-koma ngas esan tuun na. Mi in tao ela ka, banansila el atuil in ne apan-kloma kia ngas.  
\v 4 Undeng muik atuli teng deng mia la tek noan, “Auk niam, Paulus atulin!” Nol tenga las pait tek noan, “Auk niam, Apolos atulin!” Etan mi aa ela lam, na tulu bel noan mi banansila el atuil apan-kloma ngias tukun.\x + \xo 3:4 \xt Korintus mesa la 1:12\x*   
\s1 Mi niam banansila el klapa mesa  
\p
\v 5 Molota Apolos na mo, asii la? Nol au, Paulus, niam mo asii la? Ta kaim duam niam suma daid atuil in loka-loka tuun. Kaim man tulu lalan le mi haup in parsai se Kristus. Apolos lako-daek un osa la muid Lamtua in prenta ka. Nol auk kon ela!  
\v 6 Auk man tek mi muna, deng Kristus. Na banansila el auk man soko-hai bini la. Hidim Apolos man maa le tui mia. Na banansila el un man popo-boa biin man auk in soko-hai son na. Mo Ama Lamtua Allah, man tao biin na le nuli daid tene.\x + \xo 3:6 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:4-11, 24-28\x*   
\p
\v 7 Tiata, atuling in soko-hai biin na ka, nol atuling in popo-boa ka, muik nahin lo. Suma dasi mes sii man muik nahin na. Na mo Ama Lamtua Allah, undeng Un man tao biin na le nuli.  
\v 8 Atuling in soko-hai ka nol atuling in popo-boa ka, oen daek leo-leo tuladang el noan oen ne buan mesa. Nol totoang atuil man in lako-daek Lamtua osa la ngas, mam Un balas oen in kae ka.  
\v 9a Ta kaim leo-leo daid Ama Lamtua atulin in dake. Nol mi daid banansila el Ama Lamtua klaap man Un le daken na.   
\s1 Mi niam banansila el uma mesa  
\p
\v 9b Ela kon, mi banansila el uma mesa, man Ama Lamtua Allah le bangun-pii.  
\v 10 Ama Lamtua tulu Un dalen banan na bel auk son. Undeng na le, auk banansila el tulu deng atuil in daek uma ngas. Hidim Ama Lamtua tulung auk le tui mi deng dasi-dais peke ngas muna, le halin bangun-pii netes in kuat se mi in nuli ka. Hidi halas-sam atuil didang kon tui mia, le oen bangun-pii tapnaeng se netes man auk in daek son na. Molam atuil nias totoang musti daek babanan, le bangun-pii kam toma.  
\v 11 Netes in kuat muik son. Na mo Yesus Kristus. Tiata muik atuli mes lo kon, man bangun nal netes didang se mi dalen nas, undeng Ama Lamtua bangun netes in toma ka son.   
\p
\v 12 Taon elola ko, muik atuli in le bangun-pii se netes na dapa nini batu nol kai bili-ngala. Muik in le daek nini baut man in osa ngas, banansila el lil-mea, lil-muti tamlom baut kaloe. Nol muik in le daek nini kai tamlom bluan tuun.  
\v 13 Mo mam tukang ngas in dake ka daid langa, le totoang atuli li taan hapun noan, oen in dake ngas banan, tamlom daat ta. Ta mam eta apan-kloma ki kiamat tam, Ama Lamtua le sukat one, banansila el Un pake ai le tulu bel totoang atuli li in dake ka, le muik in tahang tam lo ka.  
\v 14 Eta sukat atuli mes in dake ka nini ai, le asa man un in dake na tahang nala lam, mam Ama Lamtua bel un in hapu se apan-dapa kua.  
\v 15 Mo eta sukat hidi atuling na in dake ka nini ai, le ai kaa nuli kam, Ama Lamtua bel atuling na sa-saa mes lo kon. Mo tukang na haup boa-blingin nabale, banansila el atuil in lail puti nal deng um man ai in kaan, ta naha-bubuit tam un mate ka.   
\s1 Mi niam banansila el Ama Lamtua um in kohe-kanas mesa  
\p
\v 16 Mi musti tana noan, mi kon banansila el Ama Lamtua um in kohe-kanas mesa, man Un Koo la nuli ne dalen.\x + \xo 3:16 \xt Korintus mesa la 6:19; Korintus dua la 6:16\x*  
\v 17 Nol eta muik atuli in tao didaan Ama Lamtua um in kohe-kanas sa, na Un man in dada ka, lam doha-doha lo! Mam Ama Lamtua kon tao didaan una! Ta Ama Lamtua um in kohe-kanas sa nam niu. Undeng na le mi kon musti niu.   
\p
\v 18 Mi boel nole bali apan deken! Eta ku nataka apam ma noan, tana, nol nangan taan totoang sa-saa li muid atuil apan-kloma halas ni in nangan tana ka lam, na langa son noan ku taan saa mes lo kon. Ta eta ku taan noan, ku taan saa lo, halas-sam ku tui.  
\v 19 Atuil apan-kloma halas ni in nangan na, Ama Lamtua Allah noken noan, ngengo. Ta ne Buk Niu ka muik in dula noan,  
\q1 “Muik atuli in nataka apa ka le tana,  
\q2 mo mam Ama Lamtua pake oen in nangan na,  
\q3 le kiu bali one, hidim tao didaan one!”\x + \xo 3:19 \xt Ayub 5:13\x*   
\p
\v 20 Muik ne in dula tenga las dul kon noan,  
\q1 “Kit Lamtuan na, taan asa man atuil in tana ngas in nangan na,  
\q2 nol oen in le tao elola ka,  
\q1 Undeng na le Un tek noan, oen suma nangan dasi-dais man in parsum tuun.”\x + \xo 3:20 \xt Buk in Naka-nahalit 94:11\x*   
\p
\v 21-22 Tiata, mi boel nikit-nikit atuli mes deen kon noan, un nam uhu. Ta Ama Lamtua man nikit atuil le kil mia. Totoang daid mi nena son. Tiata atuil in kil mia ngas, banansila el: au, kaka Apolos, nol kaka Petrus,\f + \fr 3:21-22 \ft  Alkitab dais Yunanin dul noan, Kefas. \ft \+it Kefas\+it* na, Petrus ngaal didang nga.\f* kaim totoang daid mi nenans. Nol totoang in daid son se apan-kloma ki ngias kon daid mi nena son. Tiata mi matem tam nulim, tamlom maa lem mi matem kon no, totoang daid mi nena.  
\v 23 Nol mi daid Kristus nena. Nol Kristus daid Ama Lamtua Allah nena.   
\c 4  
\s1 Paulus nam Kristus atulin in nutus  
\p
\v 1 Tiata mi musti nangan saol kaim elia: boel naka-naka kaim deken, ta kaim niam suma Kristus atulin in loka-loka tuun. Nol Ama Lamtua Allah parsai kami, le doha-tinang Un in teka-teka man hmunan nu buni-napang nabale ngas nol babanan.  
\v 2 Atuil in doh un tuang nga sa-saa las nol babanan na, un musti daid atuil in lako-daek muid asa man in toma ka.  
\v 3 Au lam elola? Auk daek muid asa man in toma ka, tam lo ka? Auk toe muid mi in sukat auk elola ka lo. Nol auk bong iil nol atuil tenga las in sukat auk ka lo. Auk kon bong iil nol in sukat auk apang ngi esa lo.  
\v 4 Ta auk nangan ne auk daleng ngi noan, auk banan son kon no, taan le nahin na noan, auk niam atuil banan tam lo ka. Undeng in muun dudui ka, Ama Lamtua sukat au, le auk elola.  
\v 5 Hidim mi tao apan nas el atuil in nutus dasi ka, le sukat atuil didang deken. Natang Lamtua in pait maa kia. Ta mam Un man tek puting totoang dasi lias. Un man tek puting dasi-dais daat man atuli li buni ne mitang dalen nas. Nol Un le tulu-balang dasi-dais man atuli li nangan ne oen dalen nas. Hidim Ama Lamtua Allah le tek dasi-dais banan, man atuli li in daek son nas.   
\p
\v 6 Kaka-pali me! Auk aa deng au, nol kaka Apolos, kaim niam banansila el kleta, le mi tui nal dasi mes deng kaim elia: \it Daek muid dasi-dais man in dul ne Ama Lamtua Buk Niu ka ngas siis. Mo daek muid dasi-dais didang deken\it*. Eta mi tui dais nas sam, mi boel aap halin deken. Nol mi kon bahan tuan undeng mi in muid atuli mesa, mo ngat kabaul atuil tenga las sa deken.  
\v 7 Elola? Tam mi nataka apan nas le didang deng atuil tenga las sa? Ela deken! Ta totoang mi in haup son nas, mi hapus deng Ama Lamtua Allah. Tiata eta ela lam, tasao le mi koaok banansila el noan, mi man nuklek esan nia?  
\v 8 Tuladang el totoang man mi in parlu ngas, mi hapus son. Hidim mi tao apan nas el atuil tene ka, nol el lahi ka, molota mi daid saa lo. Lole mi in parlu ngas totoang Ama Lamtua man bel mias. Mo eta noan mam mi daid laih kon no, bet kaim kon kil prenta leo-leo nol mia, ta lo?   
\p
\v 9 Ama Lamtua Allah man nutus kaim son, le laok se ola-ola, se papmes apan-kloma kia, halin tek atuli li deng Kristus. Mo oe mesa-mesa kam, auk nangan nam, Ama Lamtua tadu kaim le dil se klupu hesa kua, banansila el atuil bui, man natang lelon in hukung tele one ka. Hidim Un nang le totoang atuil in ne apan-kloma ki ngias, nol Un ima-ii in se sorga nguas lingut kami.  
\v 10 Mi man uhu muun dui tuun tia! Ta muik atuli bali mi noan, mi nam tana, undeng mi butu-kil nol Kristus. Mo oen bali kaim le kaim ngengon dui, undeng kaim daid Kristus atulin. Bet oen nangan nam, mi man kuat-tes dui. Mo kaim niam bloen-blahen tukun. Ela kon oen nikit sakeng mi lapa-lapa, mo oen todan kaim bubuit lo kon.  
\v 11 Maa lius hahalas ni kon, kaim nataka kam, kaim lubum nol meen tuu. Kaim kai-baut in pake ngas sait-sait tuun. Atuli taan in diku-puang kami sii. Kaim daid atuil in tupu-talas man muik um lo.  
\v 12 Kaim daek hiti-late nini kaim iman nias esan. Eta atuli aa bili-ngala deng kami lam, kaim situs noan, “Kaim nodan le Ama Lamtua Allah tao dasi-dais banan bel mia.” Eta atuli tao sus kami lam, kaim tahang tuun.\x + \xo 4:12 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:3\x*  
\v 13 Eta atuli aa le tao didaan kaim ngaal banan nia lam, kaim balas nini dais in kumis-mina tukun. Mo ela kon no, atuli li bali kaim le muik nahin lo nabale, banansila el ael aha tamlom hlukat, man banan dui ka kat soleng tuun na.\x + \xo 4:13 \xt Ibrani 11:38\x*   
\p
\v 14 Auk dul dais nias, le tao nahmaeng mi lo. Mo auk le kaing mia, undeng auk namnau mi banansila el noan, auk anang esa. Tiata auk tek mi halin mi pait muid lalan in toma ka.  
\v 15 Atuli lihu-lihu tulu bel mi lalan deng Kristus kon no, suma auk siing man daid mi aman. Ta auk niam, atuil hmunan man tek mi muna, deng Yesus Kristus Dehet Dais Banan na. Undeng na le, mi daid in parsai se Una. Auk tao ela, undeng auk butu-kil didi nol Una.  
\v 16 Tiata auk nodan le mi not muid auk in dake ka babanan.\x + \xo 4:16 \xt Korintus mesa la 11:1; Filipi 3:17\x*   
\p
\v 17 Undeng nia, ta auk nodan Timutius le tia se mia la, halin hulung mia. Auk namnau una ka banansila el auk anang esa. Auk parsai una, undeng un in nuli ka kon butu-kil nol kit Lamtuan na. Mam un tulung mia, le halin tek nuting mi deng auk lalan in nuli ka. Auk in nuli ka ela, undeng auk butu-kil nol Yesus Kristus, man Ama Lamtua in niung maa son na. Na kon banansila el auk in tui atuil in sarani, man nakbua ne ola-ola ngas.   
\p
\v 18 Muik atuli deeh deng mia la nangan noan, auk daid in tia se la lo. Undeng na le oen bahan nas tuan.  
\v 19 Mo eta kit Lamtuan na tade kam, nesang lo ka kam auk tiang se kota Korintus. Le halin auk taan esang noan, atuil nas suma bahan tuan tuun, tamlom oen muik in kuasa baktebes sa!  
\v 20 Ta Ama Lamtua Allah nam mo, Lahi man muik kuasa. Hidim Un atulin nas aa nini bahan in kumis-mina, le tao atuli li in parsai ka tapnaeng lo, molam oen pake kuasa man in toma ka.  
\v 21 Lam mi in koma ka elola la? Mi kom le auk tia aa mumuun nol hukung mia? Tamlom tia tulu auk daleng banan ni le neka-namnau mia la?   
\c 5  
\s1 Muik atuil ne mi jemaat ta len-langan nol bihata  
\p
\v 1 Auk ming noan, muik atuli at mes ne mi jemaat ta len-langan nol bihata. Molota un in tao na, daat dui deng atuil man in taan Ama Lamtua Allah lo ngas. Lole un niin nol ama ka sapa hmudin na tutungus!\x + \xo 5:1 \xt Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 22:30\x*  
\v 2 Mo mi in koaok ki talalun, hnika noan mi jemaat ta bana-banan tuun! In toma ka lam, mi musti mae, nol susa. Atuil in ela ka, mi musti nulut soleng lako kakatang!   
\p
\v 3 Kit katang apa mes nol mes kon no, auk daleng ngi nol mia. Tiata auk nutus atuling daat na dasi la son, banansila el noan auk ne ang.  
\v 4 Auk muik hak le nutus ela, undeng Yesus daid kit Lamtuan, nol auk niam Un atulin in nutus. Hidim mi musti daad nakbua le nutus dais na, nini Lamtua ngala ka. Nol auk daleng ngi kon leo-leo nol mia.  
\v 5 Hidim mi musti sao atuling na lako se uikjale kas laih tuan na mana-maan in prenta ngas, tiam nenesang ngam atuling na sabail apa le soleng dasi-dais daat man in ne un dalen na ngas. Le halin nam eta kit Lamtuan na pait maa kam, Un bel boa-blingin atuling na deng un in kula-sala ngas.   
\p
\v 6 Etan mi bahan tuan nam banan lo! Nadidingun deken, ta kit kutang bibit ruti bubuit tuun kon, tao hus nal tarigu la. Bibit ruti na banansila el atuli li in daat ta. Ta eta nang le un daek dadaat se mi hlala ka lam, mam atuil in sarani tenga las kon daek dadaat muid ela.\x + \xo 5:6 \xt Galatia 5:9\x*  
\v 7 Nulut atuling daat na deng mi jemaat ta. Nini ela, halas-sam mi daid el atuil man in muik dais daat, ne un dalen na pait lo. Mi musti daid ela. Hmunan nu oen keo lae-blai ana man muik un salan lo, le daid in tunu-dadung taung leol Paska. Se leol hmudin, halas-sam oen keo tele Ama Lamtua Allah Atulin Niu ka, tuladang el oen keo hmukit le daid in todan-lahing man tao niu kit dalen nia.\x + \xo 5:7 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 12:5\x*  
\v 8 Hmunan nu atuil Yahudi las kaa fesat Paska, nini ruti man in kutang nol bibit lo. Halas ni kit banansila el ruti man in pake bibit lo na. Tiata kit musti doh kit apan nia, le tao dais daat tas deken, nol tao atuil tenga las le dalen iil deken. Kit musti aa dais in toma ngas tutungus. Nini ela lam, atuli li ngat tam noan, kit daek totoang nas muid kit dalen in banan na.\x + \xo 5:8 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 13:7; Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 16:3\x*   
\p
\v 9 Hmunan nu auk dul net surat elia, “Boel nakbuan nol atuil in laok kula nol atuil didang sapa ka deken.”  
\v 10 Ni auk aa deng atuil in sarain lo bii ngas lo, man laok kula nol atuil didang, kom naseke, nole-lilung atuil didang, nol hui-langus se sa-saa apan-kloma ki ngias. Ta eta ela lam, mi musti puting mi apan nas deng totoang atuil in ne apan-kloma ki ngias!  
\v 11 Molam auk in aa ki elia: mi boel nakbuan deken nol atuil man aa noan, un nam atuil in sarani, molota un laok kula nol atuil didang man un sapa lo, kom dadahut, taan in hui-langus si-sii, aa le tao didaan atuil didang ngaal banan, mauh mates tutungus, nol taan in nole-lilung le kat nuli atuil didang kai-batu. Kit nakbuan nol atuil tuladang ela ngas deken. Nol daad kaa leo-leo nolas pait bakun na!   
\p
\v 12 Mi muik hak le sukat atuil in sarani ngas in nuli ka. Mo auk muik hak le nutus atuil in parsai Ama Lamtua lo ngas, dasi las lo.  
\v 13 Ta Un esa, man mam nutus bel atuil in parsai Un lo ngas dasi las. Mo mi nadidingun Ama Lamtua Buk Niu ka in dula ka deken, man noan, “Atuil in noken apa ka noan, un nam Ama Lamtua atulin, molota un taan in daek dais daat si-sii kam, nulut soleng tuun tia!”\x + \xo 5:13 \xt Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 13:5; 17:7; 19:19; 22:21, 24; 24:7\x*   
\c 6  
\s1 Atuil in parsai ngas klaa nol oen pail-kakan in parsai tenga las deken  
\p
\v 1 Eta atuil in sarani mes tao dais nol atuil in sarani tenga las sam, tasao le mi saek lakom se atuil in nutus dasi, man taan Ama Lamtua Allah lo ngas sia? Banan dui ka mi lakom se atuil in parsai ngas, le oen man nehan mi dasi la!  
\v 2 Hnika ka le mi taan lo noan, atuil in parsai ngas man mam nutus bel totoang atuil in se apan-kloma ki ngias dasi las. Tasao le mi esan nehan nal dais anang nas lo kon nia?  
\v 3 In toma ka, mam kit man nutus dais bel Ama Lamtua ima-ii in ne sorga nguas. Tiata, mi man musti nehan dais ana man muik lelo-lelon nas.  
\v 4 Tapnaeng pait, eta mi atuil in parsai ngas tao dais nol apa deng dais ana ngas sam, tasao le mi pake atuil in nutus dasi, man atuil sarani li in todan lo ngas sia?   
\p
\v 5 Auk le aa dasi mesa man musti tao mi le mae. Elia: banansila el noan ne mi hlala ka muik atuil in nehan taan dais ana ngas lo, tuladang el dais in puit se kit pail-kakan nas hlala ka.  
\v 6 Lole atuil in parsai mes kil nol un kaka-palin in parsai ka, lako se atuil in nutus dasi ngas silan nam! Molota atuling in nutus dasi na, parsai Ama Lamtua lo!   
\p
\v 7 Muik in toma lo, ta lo? Etan mi kil nol apa laok man in nutus dasi nguas sam, mi tehen son na. In banan dui ka, etan ku kaak-palim mas tao kula ku lam, nang tuun lako. Nol etan ku kaak-palim atuil in parsai ngas naok ku sa-saa mesa lam, nang le un katan tuun lako!  
\v 8 Mi niam leo-leo atuil in parsai, mo mi tao kula bali apa nol naok bali apa sa-saa!   
\p
\v 9 Mi hnika el noan nangan taan dais nias lo! Molota atuil in kom le daek dais banan lo ngas, taon elola ko oen haup in tamas le daid Ama Lamtua Allah nenan lo. Doh mi apan nas le tom in nole halin tao kula deken! Banansila el atuil in len-langan nol atuil didang man un sapa lo, in hui-langus daat, in laok kula nol atuil dadahut, el biklobe niin bali nol biklobe, hidim bihata niin nol bihata,  
\v 10 atuil in nako, in kom naseke, in niun le mahu, in aa le tao didaan atuil didang ngaal banan, nol in nole-lilung daat le kat lai-niin atuli sa-saa. Ta totoang atuil tuladang ela ngas, haup in tamas le daid Ama Lamtua atulin lo!   
\p
\v 11 Molota, hmunan nu teng deng mia la kon daek ela! Mo Ama Lamtua Allah kose soleng mi in kula-sala ngas son, le tao mi daid niu. Nol Un kon sai lalan son, le mi haup in babanan pait nol Una. Un tao nias totoang ela, undeng mi butu-kil nol kit Lamtuan Yesus Kristus, nol undeng mi kon butu-kil nol Ama Lamtua Koo la.   
\s1 Etan ku papa-paiduil ku apam ma babanan nam, na tulu in todan bel Ama Lamtua  
\p
\v 12 Auk muik hak le daek nas totoang. Mo totoang man auk in le dakeng ngas, taan le banan taung au, tam lo ka. Hidim auk muik hak le daek nas totoang kon no, auk kom dais daat tas in kuaas au lo.\x + \xo 6:12 \xt Korintus mesa la 10:23\x*  
\v 13 Banansila el atuli tek noan, “Kakaat ti parlu kit tain, nol kit tain ni parlu in kaa!” Mo nangan, ta mam Ama Lamtua tao dudus toang duas. Kleta didang pait: kit haup kit apan nia taung in len-langan nol atuil man kit sapan lo ka lo. Molam kit haup kit apan nia, le daek taung kit Lamtuan na. Nol kit Lamtuan na man papa-paiduil kit apan nia.  
\v 14 Dedeng kit Lamtuan Yesus mate ka, Ama Lamtua Allah man belen le nuli pait. Tiata eta kit mateng son nam, Un kon muik kuasa le bel kit nuling pait.   
\p
\v 15 Mi aap-inan na daid Kristus nena, tuladang el mi daid mes deng Kristus aap-ina ka. Taon elola ko, mi taan dais na son! Tiata eta auk pake Kristus aap-ina ka son, mo auk laok kula nol bihaat hmama kas sam, elola? Ela deken! Ta na tom lo!  
\v 16 Taon elola ko, mi tanan son noan, eta atuli laok kula le niin nakbuan nol bihaat hmama ela lam, na oen duas butu-kil apa le daid mes son. Ta muik dulan ne Buk Niu ka noan, “Oen duas butu-kil apa le daid mes son.”\x + \xo 6:16 \xt Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 2:24\x*  
\v 17 Mo atuil man nuil koo-dalen mes nol kit Lamtuan na, daid mes son nol Una, banansila el oen duas muik in butu-kil apa nol koo mesa.   
\p
\v 18 Etan ku haup dola le len-langan nol atuli-bihata man ku sapam lo kam, lail kakatang! Atuli li tao in kula bili-ngala man tao didaan oen apan nas esan, nol tao didaan atuil didang kon. Mo atuil in nong daat ta, tao didaan un apa ka esa.  
\v 19 Ku aap-inam ma, banansila el Ama Lamtua Koo Niu ka um in kohe-kanas sa. Un Koo la, man nuli ne mi dalen nas, lole Ama Lamtua Allah esa man bel mi Un Koo la. Undeng na, mi muik hak le daid tuang, taung mi apan nas esan pait lo son. Tiata tasao le mi in nuli ka tuladang el noan, mi taan dais nias lo kia?\x + \xo 6:19 \xt Korintus mesa la 3:16; Korintus dua la 6:16\x*  
\v 20 Kristus sui nal mi son nini osa man muun isi. Tiata mi nuil nol in todan mi apan nas esan, le tulu bel noan, mi kon todan-lahing Ama Lamtua Allah.   
\c 7  
\s1 Sapa-bihata nol sapa-biklobe  
\p
\v 1 Auk le dul deng asa man mi in ketan son, ne mi surat ta ka lolen, man noan, “Elola? In banan dui ka, biklobe li saap deken tia le?”   
\p
\v 2 Elia: undeng muik dola mamo le atuli li nahi tama se in laok kula, le niin nol atuil dadahut ta, tiata banan dui ka biklobe mesa lam, nol un sapa ka sii. Ela kon nol bihata mesa lam, nol un sapa-bikloben na sii.   
\p
\v 3 Sapa-biklobe me! Boel hutun ku sapam ma hak in niin nakbuan nol ku ka deken. Nol sapa-bihata me! Boel hutun ku sapam ma hak in niin nakbuan nol ku ka deken.  
\v 4 Ta sapa-bihata li bel un apa ka son, le daid un sapa-bikloben na nena. Nol sapa-biklobe li bel un apa ka son, le daid un sapa-bihatan na nena.  
\v 5 Tiata mi hutun apa deken, ta mi duam muik hak leo-leo! Mo eta mi le kohe-kanas tukun, nol nangan dais didang ngas lo kam, tahang bubuit le niin nol apa deken. Sadi sapa-biklobe nol sapa-bihata li aa nol apa babanan le, halin mi duam muid apa. Nol eta oras in kohe-kanas sa hidi son nam, banan dui ka oen duas lalaba le niin nakbuan nol apa pait tia. Ta eta ela lo kam, daat! Lole uikjale kas tuang nga hanet nal atuil in keeh nal apa ka lo ka.  
\v 6 Dais nias suma auk in tek bel mia tukun, mo Ama Lamtua atorang lo.  
\v 7 Muid auk in nangan nam, in banan dui ka atuli li saap lo banansila el au. Mo Ama Lamtua Allah bel atuli li mesa-mesam nol un karunya, man tatai nol una. Hidim Un bel atuli deeh le sapa. Nol muik atuli deeh didang pait man Un beles le saap lo.   
\p
\v 8 Auk le tek bihata-bikloeb in saap lo bii ngas, nol bebalu kas, noan, in banan dui ka mi saap deken, banansila el au.  
\v 9 Mo etan tahang nal apan lo kam, banan dui ka saap tuun tia. Banan dui ka atuli li sapa, ta lo kam un in kom naseke ka esa man tao didaan una.   
\p
\v 10 Ni deng auk esang lo. Ta auk le tek asa man kit Lamtuan na in prenta bel atuil in saap son nas. Man noan, sapa-bihatan na boel dai soleng un sapa-bikloben na deken.  
\v 11 Mo eta un nang soleng un sapa-bikloben na lam, un saap balu pait deken. In banan dui ka, un pait le daem nol un sapa-bikloben na. Ela kon, sapa-biklobe li boel dai soleng un sapa-bihatan na deken.\x + \xo 7:11 \xt Matius 5:32; 19:9; Markus 10:11-12; Lukas 16:18\x*   
\p
\v 12 Ni deng auk esang, mo deng kit Lamtuan na lo. Taung atuil tenga las sam, auk le aa elia: etan muik atuil sarani, man un sapa-bihatan na parsai se Kristus lo kam, un boel dai soleng un sapa-bihatan na deken, eta un sapa-bihatan na tade le nuli napiut nol una.  
\v 13 Ela kon nol eta muik bihata, man un sapa-bikloben na parsai se Kristus lo kam, un boel dai soleng un sapa-bikloben na deken, eta un sapa-bikloben na kom le oen duas nulis leo-leo napiut.  
\v 14 Ta sapa-bikloben man in parsai Ama Lamtua lo ka, un daid niu, undeng un butu-kil nol un sapa-bihatan na. Nol sapa-bihatan man in parsai se Ama Lamtua lo ka kon, daid niu, undeng un butu-kil nol un sapa-bikloben na. Eta lo kam, oen anan nas niu lo. Ta nini lalan nia lam, oen haup hmarat le daid niu, se Ama Lamtua sila-mata.  
\v 15 Mo eta muik sapa-bikloben tam sapa-bihatan man parsai se Ama Lamtua lo, le lali nang soleng un sapa in parsai ka lam, nang tuun lako. Undeng sapa-bikloben tamlom sapa-bihatan in parsai ngas, butu-kil nolan pait lo son. Ta Ama Lamtua haman mi son le daid Un atulin, halin mi nulim babanan nol dame.  
\v 16 Sapa-bihaat in parsai me! Bet mi bel boa-blingin nal mi sapa-bikloben na. Mo bet eliam lo. Nol sapa-bikloeb in parsai me! Bet mi bel boa-blingin nal mi sapa-bihatan na. Mo bet eliam lo kon. Mi tanan baktetebes lo.   
\s1 Muid Ama Lamtua Lalan in Nuli ka babanan  
\p
\v 17 Dedeng Ama Lamtua haman mi le daid Un atulin na, mi in nuli ka elola lam, nuil napiut ela. Seda deken tia, ta Ama Lamtua man mana-koet ela son. Auk tui atorang ni se jemaat tas totoang.   
\p
\v 18 Tuladang el, eta mi sunat son le daid tada noan, mi atuil Yahudi, mo se leol hmudin halas-sam mi ming Ama Lamtua haman mia lam, boel kaen sunat ta deken. Nol se oras Ama Lamtua haman atuil in sunat net lo ngas, le daid Un nenan nam, oen sunat le daid tada noan, oen daid Ama Lamtua atulin bakun na. Ta elol kon, oen daid Ama Lamtua atulin son.  
\v 19 Sunat son kon no, muik nahin sa-saa lo. Nol sunat lo kon no, na kon muik nahin sa-saa lo. In muik nahin na ka, mo kit in tao muid Ama Lamtua Allah prenta la ngas.  
\v 20 Oras Ama Lamtua huil nal mi le daid Un atulin na ka, mi sunat tam sunat lo ko, Ama Lamtua tadu ela lo. Tiata nang le ela tuun, seda bakun tia.   
\p
\v 21 Auk le bel mi kleta mes pait. Eta ku daid ata bel atuli lia, se oras Ama Lamtua in haman ku ka lam, nang le ku daid ela tuun, ta sa-saa lo. Mo eta noan ku niam ata lo kam, daid muid ela! Ta ku daid ata kon no, sa-saa lo.  
\v 22 Undeng eta Ama Lamtua haman ata mes le daid Un atulin son nam, atuling na daid ata lo ka, le daek taung un Lamtuan in ne sorga kua. Mo eta Ama Lamtua haman atuli mesa man ata lo, le daid Un atulin nam, halas ni atuling na daid Kristus atulin in loka-loka.  
\v 23 Kristus baen nutus mi son, nini osa man muun isi! Tiata mi daid ata taung atuil didang deken.   
\p
\v 24 Kaka-pail in namnau me! Dedeng Ama Lamtua Allah haman mi le daid Un atulin na, mi in dili-dada ka elola lam, nang le ela tuun. Seda deken tia.   
\s1 In teka deng atuil in saap lo ngas  
\p
\v 25 Mi keket auk deng atuil usin nol bihaat hata, man niin nakbuan net nol atuli-bihaat lo bii ngas. Ama Lamtua tek auk deng dais na lo. Mo mi bisa parsai asa man auk in aa nia, undeng Ama Lamtua tulu Un in namnau ka bel au. Auk in nangan na elia:  
\v 26 Halas ni kit haup susa-daat bili-ngala. Tiata eta atuli li elola lam, nang le oen ela. Auk in tao ka elia:  
\v 27 Eta ku butu-kil nol ku sapa-bihatam ma lam, sao soleng deken. Nol eta ku butu-kil nol ku sapa-bihatam ma pait lo son nam, nuti-nuting le saap bihaat balu deken tia.  
\v 28 Mo eta noan ku daid in sapa kam, ku tao kula sa-saa lo. Nol eta muik bihata mes niin nakbuan net nol bikloeb lo bii, mo un daid in sapa kon nam, un tao kula sa-saa lo. Mo nangan, ta atuil in sapa ki, mam haup in susa-daat bili-ngala se apan-kloma kia. Auk in tao ka le mi haup in susa-daat ela deken.   
\p
\v 29 Kaka-pail in namnau me! Muid auk in nangan nia lam, elia: Oras si dadaen maa-maa tuun son, nol leol kiamat ti dadani son. Tiata atuil in muik sapa-bihatan na, un doha-tinang sapa-bihatan na sii deken, molam un kon musti nangan Ama Lamtua.  
\v 30 Ela kon, eta muik in lilu kam, banan dui ka un tao teken un dalen na, le lilu deken, halin nam un nangan net Ama Lamtua. Eta muik in dalen kolo kam, banan dui ka un dalen kolo isi deken, le halin nam un nangan net Ama Lamtua. Etan atuli mes muki lam, banan dui ka un tao un in nuli ka el atuil in muik saa lo ka, le halin nam un nangan net Ama Lamtua.  
\v 31 Nol etan muik atuli in nahlae sa-saa deng apan-kloma kia kam, banan dui ka, un holtiu se sa-saa nas deken, le halin nam un nangan net Ama Lamtua. Undeng lalan in nuli deng apan-kloma kia ka, mam ilang totoang.   
\p
\v 32 Auk in koma ka le mi nanga-nangan deken. Ta atuil in saap lo ka, un muik oras mamo dui le nangan deng Ama Lamtua in koma-koma ngas. Undeng na le, un haup dola mamo in lako-daek le tao Ama Lamtua dalen kolo.  
\v 33-34 Mo bikloeb in saap son na, un kon musti nangan apan-kloma ki in koma-koma ngas. Un le nangan deng Ama Lamtua in koma-koma ngas, molam un kon musti nuting lalan le halin tao un sapa ka dalen kolo. Na man tao un in nangan na bating dua.  
\p Ela kon, nol bihaat man muik sapa lo son na, nol bihaat man saap net lo bii ka. Oen musti lako-daek nol in nangan Ama Lamtua in koma-koma ngas, le halin oen dalen nas nol oen aap-inan nas niu. Mo bihaat in saap son na, un dalen na bating dua. Ta un le nangan Ama Lamtua in koma-koma ngas, molam un kon musti nuting lalan le halin tao un sapa ka dalen kolo.  
\v 35 Auk tek mi dais nias, le halin mi haup in banan na. Auk in tao ka le kiu nahu mi lo. Molam auk in koma ka le mi lako-daek in toma ka, nol nangan Ama Lamtua in koma-koma ngas, halin mi in nangan na bating dua deken.   
\p
\v 36 Eta biklobe li muik un bihatan man umur ra nol taung in sapa son nam, nang le oen duas sapa. Salolen le eta biklobeng na tahang nal apa ka lo son na. Oen duas saap kon no, kula lo. Ta tamlom eta hoen oras sa napiut tam, tana-biklobeng na tao dasi-dais man in tom lo ngas sa.  
\v 37 Mo eta noan un tahang nal apa ka lam, boel dising le un saap lalaba deken. Ta un taan asa man un le tao kas. Un tahang nesang kon sa-saa lo.  
\v 38 Tiata bikloeb in saap nol un bihatan na ka, banan. Nol in saap lo ka, banan dui pait.   
\s1 In teka deng bebalu bihata las  
\p
\v 39 Sapa-bihatan na butu-kil nol sapa-bikloben na didiin oen mates. Mo eta un sapa-bikloben na mate son nam, un saap balu pait kon banan, sadi un sapa balu ka atuil in parsai se Kristus kon.  
\v 40 Muid auk in nangan nia lam, bebalu na saap pait lo kam, un ontong dui. Auk nangan nam in tui-teka ni, deng Ama Lamtua Koo in ne au lia ka.   
\c 8  
\s1 In teka deng kakaat man atuli li pake son le taung in hui-langus  
\r (Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 4:35, 39; 6:4)  
\p
\v 1 Pait ni auk le tek deng sisi, man atuli li pake taung in hui-langus. Kit totoang taan mamo son, deng dais nias. Un in daat ta, eta atuli li taan mamo kam, un koaok, lole un nangan noan un taan dui deng atuil tenga las. Banan dui ka kit namnau bali apa tuun. Ta na man tao atuli li totoang le daid kuat nol tahang nal nesang.   
\p
\v 2 Eta muik atuli in nataka un apa ka noan, taan son, lam na tulu bel noan un in nangan tana ka nasuu lo bii.  
\v 3 Mo eta muik atuli namnau Ama Lamtua Allah lam, Ama Lamtua taan un son. Na man banan dui la.   
\p
\v 4 Tiata etan atuli li kaa siis in hui-langus nini son nam, kit totoang tana noan, sa-saa in pake le hui-langus se apan-kloma kia ngas, taung Lamtua Allah esa ka lo. Lole muik in dula noan, “Lamtua Allah man in toma ka suma mes sii” nol, “totoang sa-saa in hui-langus man atuli li in hui ngas muik nahin lo.”  
\v 5 Muik sa-saa mamo ne apan-dapa ku nol apan-kloma kia, man atuli li noken noan, ‘lamtua’ tamlom ‘tuang’.   
\q1
\v 6 Mo taung kita lam, Ama Lamtua Allah suma mes sii.  
\q2 Un nam mo, kit Aman.  
\q1 Totoang putis deng Una.  
\q2 Kit lako-daek totoang nas bel Una.  
\q1 Nol kit Lamtuan na, suma mes sii.  
\q2 Un na mo, Yesus Kristus.  
\q1 Ama Lamtua Allah pake Yesus,  
\q2 se dedeng Un koet totoang sa-saa lias sa.  
\q1 Nol kit haup in nuli,  
\q2 undeng Yesus man bel kit in nuli.   
\p
\v 7 Mo muik atuli deeh taan dais nas lo. Oen nangan sa-saa in hui-langus sas tutungus, banansila el hmunan nu nabale. Undeng na, le eta oen kaa siis man atuli las pake taung in hui-langus sas sam, oen nangan noan, “Kakaat ni daid sa-saa in bele, man pake taung in hui-langus son! Etan auk kaa kakaat nia lam, auk butu-kil nabael nol dais daat tas!” Tiata na man tao didaan oen in nangan na, le didiin oen nangan taan in toma ka pait lo son, undeng oen dalen nas teken lo.  
\v 8 Ta in toma ka elia: Kakaat ti man kil nol kit lakong situ-tal se Ama Lamtua Allah lu lo! Eta kaa lo kam, kit taplaeng daat lo. Ela kon, eta kaa lam, tao nal kit le daid atuil banan dui lo!   
\p
\v 9 Mo doha-doha loo! Ta ku muik hak le kaa tamlom niun asa tukun, mo taan le na banan taung ku tam lo ka. Eta noan muik kaak-pail in parsai mes dalen na kuat-tes lo, mo un ngat net ku in tao ela ka, didiin un kon tao muid ela lam, na banan lo!  
\v 10 Molota muid ku lam sa-saa lo. Nol eta kaka-pail in parsai mes dalen na kuat-tes lo, mo un ngat net ku daad le kaa se um in hui-langus sa lam, taan le un nangan elola la? Taon elola ko bet un nangan noan, kaa sa-saa in hui-langus kon, muik in daat lo.  
\v 11 Ku nangan taan dasi mamo son. Mo etan ku tao ela lam, ku tao didaa atuil man dalen na kuat-tes lo ngas. Molota oen nam ku kaak-palin in parsai, man Kristus kon mate taung one!  
\v 12 Banan dui ka nangan elia: etan ku tao ku kaak-palin man dalen in kuat-tes lo ngas, le oen daek dasi mes man oen nangan son noan kula, lam na ku tao oen le daek kula son na. Nol ku kon tao kula-sala saol Kristus.  
\v 13 Tiata eta auk kaa siis man tao auk kaak-paling in parsai ngas le oen nahis tom se kula ka lam, banan dui ka, auk kaa siis in ela ka lo. Didiin auk mateng kon no, auk kaan lo. Ta eta oen nahis se kula-sala ka lam, auk tade lo.   
\c 9  
\s1 Dedeng Ama Lamtua nutus Un atulin nas sa, Un bel oen hak nol kuasa  
\p
\v 1 Nangan noan auk muik hak le dul bel mi eli lo, deken. Ta Ama Lamtua Allah nutus auk le laok tek atuli li deng Una. Auk kon net Yesus kit Lamtuan na, nol butu-kil napiut nol Un son. Hidim mi totoang kon parsai Una, undeng auk in dake ka.  
\v 2 Atuil tenga las sium auk le daid Ama Lamtua atulin in nutus lo, mo mi tanan son noan, Ama Lamtua man nutus au, le tek Un in hida ngas bel mia. Eta mi le nuting taad pait tam, tinang se mi in nuli ka tuun. Ta mi butu-kil nabael nol kit Lamtuan na!   
\p
\v 3 Auk le siut atuil man taom bel kula au ngas elia:  
\v 4 Mi nangan noan auk nol Barnabas muik hak, le sium in kaa-ninu deng, atuil man kaim in tui ngas lo ke?  
\v 5 Nol mi kon nangan noan, kaim muik hak le saap nol bihaat Kristen, man leo-leo nol kaim lii-lau se maan didang ngas lo ke? Molota Ama Lamtua atulin in nutus tenga las, kil nol oen sapa-bihatan nas. Yesus palin nas kon ela. Petrus esa kon tao ela!\f + \fr 9:5 \ft  Alkitab dais Yunanin na dul noan, ‘Kefas’. Kefas sa na mo, Petrus ngaal didang nga.\f*  
\v 6 Tamlom mi nangan noan, suma auk nol Barnabas siing man daek le nuting duit, halin kaim nuling le tui atuli lia la?  
\v 7 Mi in nangan na muik peke lo! Ngat se tentara las tukun. Oen sos oen in kaa ngas nol oen kai-baut in pake ngas esan lo. Nol ngat se atuling in daek klaap anggor ra. Muik atuli kaing un lo noan, “Kaa anggor isin nas deken!” Hidim ngat se atuling in lolo-poa ka tukun. Un muik hak le kat sus deng lae-blai man un in doha ngas.   
\p
\v 8 Auk in aa ela ka, muid auk in nangan ni esa lo. Ta Ama Lamtua Atorang ngas kon tek ela.  
\v 9 Ne upung Musa Atorang ngas muik in dula noan, “Oras aus-sapi la kida ale la, le tao bakisan beas sa deng bulin na ka, but tele un baha ka le un haup in kaa lo tetetas deken.” Mi nangan noan, Ama Lamtua nang le suma aus-sapi la sii man haup in kaa ke?\x + \xo 9:9 \xt Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 25:4; Timutius mesa la 5:18\x*  
\v 10-11 Lo! Ta Un in aa ela ka taung kaim kon! Ta muik in dula kon noan, “Se oras atuil in bali dale ngas, nol atuil in nul ale ngas dake lam, oen kon tana noan, mam oen haup oen nena las.” Ela kon, nol atuil Kristen man daid atuil in nutus sas. Oen musti sium in hapu deng oen in dake ngas. Ta dedeng kaim tui mi dasi-dais deng Ama Lamtua Koo la ka, na banansila el atuli in daek klapa mesa ka. Tiata eta kaim tui hidi, le kaim sium in kaa-ninu dengan mia lam, na kula lo!\x + \xo 9:10-11 \xt Roma 15:27\x*  
\v 12 Atuil didang man in tui mia ngas, muik hak le sium in kaa nol sa-saa didang deng mia, ta lo? Mo etan kami lam elola la? Taon elola ko kaim hak ka, dui deng one!  
\p Mo mi tanan son. Kaim pake kaim hak ka le tokan net mi ela lo. Kaim keeh tuun se totoang dasi lias dalen, le halin tao paisiin mi deken. Ta nini ela lam, mi kom in hii-ming Kristus Dehet Dais Banan, man kaim in dehet bel mia ka.  
\v 13 Olan mi nangan ne! Tulu agama man tutan-lau se atuil Yahudi las Um in Kohe-Kanas Tene ka ngas, oen nulis deng sa-saa in todan-lahing, man atuli li in kila ngas. Nol atuil in tutan-lau se mija in tunu-dadung ngas, oen boel kaa siis deng hmukit man atuli li in kil lako ngas.\x + \xo 9:13 \xt Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 18:1\x*  
\v 14 Ela kon, Ama Lamtua hid noan, atuil man in dake ka tek deng Kristus Dehet Dais Banan na ngas, haup in nuli deng oen in dake na. Ta na man toma!\x + \xo 9:14 \xt Matius 10:10; Lukas 10:7\x*   
\p
\v 15 Auk muik hak le nuling ela kon no, auk kom in tao ela lo. Auk nangan le dul surat nia, halin mi mulai bel auk sa-saa tia lo. Ta auk tutan-lau mi nesang son, mo auk nodan net sa-saa deng mi lo. Tiata eta atuli nangan noan, auk daid atuil in nodan-nodan nam, banan dui ka auk mateng tuun tia.  
\v 16 Auk tek atuli li napiut deng Ama Lamtua Dehet Dais Banan na, mo na daid peke le tao auk bahang tuan lo. Molam auk musti tek atuli li deng Ama Lamtua, undeng Ama Lamtua man nutus auk ela son. Etan auk daek muid os na lo kam, auk daat son na! Taon elola ko hukung nga nahi tom au.  
\v 17 Nol etan auk daek os nia ki, suma muid auk in koma esa kam, sa-saa man auk in hapu ngas, tuladang el gaji man atuil in dake ngas in simu ka tukun. Mo eta auk daek os nia ki, undeng Ama Lamtua man nutus au lam, na kisa. Lole Un parsai au, le doh Un sa-saa man in osa isi ngas.  
\v 18 Tiata etan ela lam, auk in hapu ki saa la? Auk parlu in sium gaji lo! Auk tek Ama Lamtua Dehet Dais Banan na, nol nodan sa-saa lo. Na man tao auk daleng kolo. Dael kolo na, man auk in hapu ka na. Tiata auk hak ka tatai nol atuil in tek deng Dehet Dais Banan na kon no, auk pake hak na totoang lo.   
\p
\v 19 Auk niam ata lo, ta auk daek muid auk in koma. Atuli li muik hak le tadu auk daek os nia, tamlom os nu lo. Mo ela kon no, auk tao auk apang ngi banansila el ata ka, dadin nam totoang atuli li muik hak le tadu-tadu au la. Nini ela lam, auk tulung nal atuli hut mamo dui pait, le oen tahang nal se in muid napiut Ama Lamtua Allah.  
\v 20 Tiata, eta auk nakbuan nol atuil Yahudi las sam, auk tao auk apang nga el atuil Yahudi ka, le tulung atuil Yahudi las halin taan Ama Lamtua. Nol eta auk nakbuan nol atuil Yahudi man kil dididi Ama Lamtua Atorang ngas sam, auk daek muid Ama Lamtua Atorang ngas, le halin auk kon tulung oen le taan Ama Lamtua, (Molota auk tanan son noan, daek muid Atorang ngas kon, tao nal auk le babanan nol Ama Lamtua lo).  
\v 21 Mo eta auk nakbuan nol atuil man taan Ama Lamtua Atorang nga lo kas sam, auk daid banansila el one, le halin nol oen lakos se Ama Lamtua. (Auk nang soleng Ama Lamtua Atorang man Un belen son se upung Musa ngas lo, mo halas ni auk nuling nini Kristus Atorang nga.)\x + \xo 9:21 \xt Matius 22:34-40; Markus 12:28-34; Lukas 10:25-28; Korintus mesa la 13:1-8\x*  
\v 22 Taung atuil man dalen na kuat-tes lo ka, auk tao el noan auk daleng ngi kon kuat-tes lo, le halin auk neleng nal oen maas se Ama Lamtua Allah. Taung totoang atuli lia, auk tao auk apang ngi banansila el one, le halin elol kon, auk tulung nal atuli dehe, le haup boa-blingin.  
\v 23 Auk daek dais nias totoang, le halin totoang atuli li parsai nal se Ama Lamtua Dehet Dais Banan na. Nini ela lam, kaim leo-leo haup totoang dais banan man Ama Lamtua kom le bel kami ngas.   
\p
\v 24 Auk bel kleta deng sukat in lali. Muik atuli mamo muid sukat in lali, mo in nala ka suma at mes sii. Tiata, ku musti lail mumuun le halin nal taung Ama Lamtua.  
\v 25 Totoang atuil man muid in sukat tas, musti muid baktetebes asa man un gurun na in teka ka sii, ta lo? Oen daek muid mumuun ela, le suma haup hlotong in nala, man mam bloen le daat ta. Mo eta kita lam, kit dake le haup in bele man tahang didiin son na.  
\v 26 Tiata, auk lail dadahut lo. Mo auk nuklek le lail lolo napiut didiin haup in tuis pesang ngua. Eta sukat auk nol atuil in tukung ngas sam, auk tuk dadahut lo, molam auk tuk tom atuli.  
\v 27 Auk daek muid baktetebes, nol tui mumuun le halin auk tahang napiut. Ta eta auk tek atuil didang deng Ama Lamtua Allah, molota auk esang kaliut atorang ngas sam, banan lo. Ta taon elola ko, Ama Lamtua nulut soleng auk deng in sukat na.   
\c 10  
\s1 Doha-doh nol sa-saa in hui-langus sas!  
\p
\v 1 Kaka-pail in namnau me! Mi boel nadidingun dehet hmunan nu kit upu kia-kaon nas in putis deng dale Mesir, le se maan in ete tuun nua ka deken. Ama Lamtua Allah nini nopen se oen silan na, le tulu beles lalan. Hidim Un tao bakisan ui tasi ka, le nol puting oen lakos tasi halin nu nol boa-blingin.\x + \xo 10:1 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 13:21-22; 14:22-29\x*  
\v 2 Tasi ka nol nopen na, daid kleta mesa. Ta kit upu kia-kaon nas parsai upung Musa, le daid tulu taung one, tiata oen laok muid nopen na, le taam lakos tasi na dalen leo-leo nol una. Na banansila el kit in parsai se Kristus sias le haup in sarani, halin daid tada noan, kit daid Un atulin, nol kit hii-ming se Una.  
\v 3 Kit upu kia-kaon nas kaa kakaat man Ama Lamtua Koo la in pesang taung one ka.\x + \xo 10:3 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 16:35\x*  
\v 4 Nol oen totoang niun ui man Ama Lamtua Koo la in pesang taung one ka. Ui oen in ninu na, puti deng baut tene, man Ama Lamtua Koo la in tulu bel one ka. Oen lakos bus el olas tuun kon, baut na muik son. Baut na ka, mo Kristus.\x + \xo 10:4 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 17:6; Buk in Kahi 20:11\x*  
\v 5 Mo Ama Lamtua Allah kom nol atuil hut mamo kas in tao-tao ngas lo. Hidim, dedeng oen laok papmes epe tene mesa, man muik saa lo ka, muik atuli mamo mates se las. Tiata oen puan oen atulin nas ne mana mamo.\x + \xo 10:5 \xt Buk in Kahi 14:29-30\x*   
\p
\v 6 Nas totoang dadi, halin kit kom le daek dadaat banansila el oen deken.\x + \xo 10:6 \xt Buk in Kahi 11:4\x*  
\v 7 Nol hui-langus banansila el oen tenga las deken. Ta ne Ama Lamtua Buk Niu ka muik in dula noan, “Atuil Israel nias, daad kaa-niun leo-leo se patung aus-saip ana ka sila. Hidim oen hui-langus se na.”\x + \xo 10:7 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 32:6\x*  
\v 8 Kit boel laok kula nol atuil man kit sapan lo ka deken. Ta oe mesan na, oen laok kula ela, kon atuli 23.000 mates se lelo mes sii dalen.\x + \xo 10:8 \xt Buk in Kahi 25:1-18\x*  
\v 9 Kit soba-naan in tao dadaat bili-ngala le nuting Kristus in hukung kita, tamlom lo ka deken. Ta atuil Israel tenga las, soba-naan Ama Lamtua ela, tiata Un nini ula, le sau tele one.\x + \xo 10:9 \xt Buk in Kahi 21:5-6\x*  
\v 10 Kit kon muhmemen nol kaen daat deken. Ta atuli teng deng one la kaen daat nol muhmemen tutungus ela, tiata Ama Lamtua Allah nutus Un ima-ii mes deng sorga le maa keo tele one.\x + \xo 10:10 \xt Buk in Kahi 16:41-49\x*   
\p
\v 11 Dais na tom se atuil Israel las, le halin daid in tui taung kita. Oen dulas totoang ela son, halin kit tui nol daek muid oen in kula-sala ngas deken. Ta leol kiamat ta maa dadani son.   
\p
\v 12 Nangan ne! Ta ku nangan noan, ku tahang nal mumuun son kon no, ku musti doha-doha le halin ku nahi deken.  
\v 13 Taom eta ku kom in daek dadaat tam, nangan ta atuil didang kon tutnaal in sukat-soba ela kon son. Mo ku parsai se Ama Lamtua halin Un daek muid asa man Un in teka ka. Undeng Un nang ku le ku haup in sukat-soba muun dui deng ku in tahang nala ka lo. Taom ku haup in sukat-soba ela lam, Un bel ku lalan in puti. Un tao ku kuat-tes le tahang nala, halin ku nahi deken.   
\p
\v 14 Tiata, kaka-pail in namnau me! Eta atuli dising mi le todan se in hui-langus sas sam, lail putim deng maan na tia! Pansaban deken!   
\p
\v 15 Auk aa taung mi in nangan blatas tana ngas. Le mi sukat esan halin tana noan, asa man auk in aa ni, toma.  
\v 16 Nangan soba-naan dais nia: eta kit nakbua le kaa se Ama Lamtua mija la, hidim kat klas na le nodan mamo se Una, halas-sam niun deng klas na lam, un nahin na noan, kit butu-kil nol Kristus. Se dedeng Un nang Un dala ka le holbohon didiin mate ka, na banansila el noan kit kon mateng. Eta kit bilas ruti la, hidim kit kaan nam, un nahin na kon mes nabale, noan kit butu-kil nol Kristus. Tiata, dedeng Un in mate ka, na tuladang el kit kon mateng leo-leo nolan.\x + \xo 10:16 \xt Matius 26:27-28; Markus 14:22-24; Lukas 22:19-20\x*  
\v 17 Kit totoang haup kit nena deng ruti mes na. Tiata, totoang in haup deng ruti mes na ka, banansila el kit butu-kil apa le daid aap-ina mesa, molota kit niam mamo.  
\v 18 Olan nangan soba-naan atuil Israel hmunan nua ngas. Dedeng oen keo hmukit se mija in tunu-dadung nga dapa, le todan-lahing se Ama Lamtua ka, tulu agama in keo hmukit ta ngas, man kaa un boa ka. Un nahin na noan, oen butu-kil nol Ama Lamtua, nol oen kon butu-kil nol atuling man in kil hmukit le taung in tunu-dadung na.\x + \xo 10:18 \xt Atorang deng Tulu Agama las 7:6\x*   
\p
\v 19-20 Mi bali le auk nangan noan, oras atuil in taan Ama Lamtua lo ngas kil in todan bel oen sa-saa in hui-langus sas sa, muik nahin saa lo undeng sa-saa in hui-langus nas, suma patung hmate tuun ne? Lo! Ta auk in nangan na elia: dedeng atuli li keo hmukit le daid in tunu-dadung bel oen sa-saa in hui-langus sas sa, oen todan-lahing se uikjale kas na. Molam oen todan-lahing se Ama Lamtua Allah man in toma ka lo. Tiata, auk kom mi in butu-kil nol uikjale kas ela ka lo.\x + \xo 10:19-20 \xt Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 32:17\x*  
\v 21 Eta mi butu-kil nol Ama Lamtua, hidim niun deng klas in se Ama Lamtua mija la ka lam, mi boel laok nakbuan nol uikjale kas le niun deng oen klas sa, se dedeng atuli las in hui se one ka deken. Ela kon, eta mi kaa son se Ama Lamtua mija la lam, mi boel laok muid in kaa se oen mija la deken. Ta na nahin na noan, mi butu-kil nol uikjale kas na! Ngengo me!  
\v 22 Mi nangan elola? Mi le tao kit Lamtuan na idus-neo ke? Daat son na! Bet mi nangan nam, kit muun dui deng Una, ta lo?!\x + \xo 10:22 \xt Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 32:21\x*   
\s1 Daek saa tuun kon, daken le halin nikit sakeng Ama Lamtua ngaal banan na  
\p
\v 23 Bet mi aa noan, “Auk le tao saa tuun kon, bole. Lole na ka auk hak.” Toma! Mo nangan ta totoang dasi las na mo banan taung mi lo. Nol totoang dasi las tulung nal mi dalen nas le kuat-tes lo.\x + \xo 10:23 \xt Korintus mesa la 6:12\x*  
\v 24 Boel suma nuting in ontong taung mi apan nas siis deken. Banan dui ka nuting in ontong taung atuil didang kon.   
\p
\v 25 Tiata auk le bel koo in nangan elia: eta sos siis se pasar rua lam, kaa tuun lako. Keket pait noan, “Ni siis in hui-langus tam lo ka?” Tamlom nangan noan, “Auk boel in kaa siis nias tamlom lo ke?” Tao ela deken!  
\v 26 Ta ne Ama Lamtua Buk Niu ka muik in dula noan, “Apan-kloma ki nol un isin nas totoang, kit Lamtuan na nena.”\x + \xo 10:26 \xt Buk in Naka-nahalit 24:1\x*   
\p
\v 27 Eta atuil in parsai se Ama Lamtua lo bii mes nusi mi noan, “Maa le kit taok kaa se auk uma!” Eta mi noan le lako lam, laok tuun, nol kaa totoang asa man un in bel mi le kaa ngas. Boel keket deen noan, “Auk boel kaa nia, tam lo ka?”  
\v 28 (Mo eta muik atuli maa hulu tek noan, “Boel kaa ni deken, ta ni siis in hui-langus”. Lam banan dui ka mi kaan deken. Molam mi musti nangan atuling in maa teka na dalen na, le muid una lam elola la.  
\v 29 Auk in tao ka elia: mi musti nangan babanan muid atuling na in nangan na, le boel in kaa tamlom lo ka. Boel nangan in banan taung mi apan nas siis deken.)  
\p Molota, auk bisa daek muid asa man auk in koma ka. Mo eta atuil didang nangan noan, asa man auk in tao na banan lo kam, tasao le auk boel in tao muid auk in koma ka lo, undeng suma muid atuling na in nangan na lia?  
\v 30 Eta auk nodan mamo se Ama Lamtua, hidim auk kaa lam, tasao le atuli las aa le tao nahu au lia?   
\p
\v 31 Tiata mi kom le kaa tam, ninu tam, tao saa tuun kon no, daek nas totoang le tulu-balang Ama Lamtua Allah ngaal banan na.  
\v 32 Tao sus atuil Yahudi las tam, atuil Yahudi lo ngas tam, Ama Lamtua atulin in parsai ngas deken.  
\v 33 Tao banansila el au lia. Ta auk soba-naan le tao oen totoang dalen kolo, se totoang dasi las dalen. Auk kom le suma daek in banan nas taung auk apang ngi sii lo. Molam auk le daek banan taung oen totoang, le halin oen kon haup boa-blingin.   
\c 11  
\p
\v 1 Mi not se au, nol daek muid auk lalan in nuli kia. Ta auk not se Kristus, nol daek muid Una.\x + \xo 11:1 \xt Korintus mesa la 4:16; Filipi 3:17\x*   
\s1 Etan ibadat tam, biklobe nol bihata li musti todan apa, muid hadat in nuil-nola ka  
\p
\v 2 Auk naka mia, lole taom mi nangan net auk tutungus. Nol totoang dais man auk in tui mia ngas, mi daek mudis nabale. Na banan isi!  
\v 3 Mo muik dasi mesa, man auk le tek nuting mian pait, elia: nadidingun mi in hek deng ol maa ka deken. Bikloeb in parsai ngas totoang butu-kil nol Kristus man daid bon deng one. Bihata li daid deng biklobe. Nol Kristus maa deng Ama Lamtua Allah.\f + \fr 11:3 \ft  Atuil in taan dais Yunani ngas tek noan, \ft \+it kefale\+it* la na mo “bon”, nahin na: 1) bon deng aap-inan, nol 2) in hek-maa deng ola ka; peke ka. Tiata dais Yunanin, \+it kefale\+it* la nahin na “atuil in kil prenta” lo.\f*   
\p
\v 4 Tiata, eta biklobe li kohe-kanas tamlom tek deng Ama Lamtua in hida ka lam, bua kele un bon na deken. Ta na banansila el un tao nahmaeng Kristus, undeng un todan muid kit hadat in nuil-nola ka lo.  
\v 5 Mo bihata lia lam, oras un kohe-kanas tamlom tek deng Ama Lamtua in hida ngas sam, un musti buba bon na. Ta eta ela lo kam, na banansila el un tao nahmaeng un sapa-bikloben na, undeng un tulu in todan muid kit hadat in nuil-nola ka lo. Nol un kon tao nahmaeng un apa ka esa, banansila el bihata in piu klanga ka le bon na boa ka.  
\v 6 Ta eta muik bihata mes todan un sapa-bikloben na, mo un dai bua un bon na lo kam, banan dui ka un ted klanga ka dadaen. Mo eta un nataka noan un klanga in daen na, tao nahmaeng una lam, banan dui ka, un bua bon na tukun.   
\p
\v 7 Olan mi nangan ne: biklobe li parlu in bua un bon na lo, ta Ama Lamtua Allah koet biklobe li muid Un hnika-tuladang nga. Na man tulu Ama Lamtua in muun-tes sa. Nol bihata li man tulu biklobe li in muun-tes sa.\x + \xo 11:7 \xt Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 1:26-27\x*  
\v 8 Ta dedeng Ama Lamtua Allah koet apan-kloma kia ka, un koet biklobe li deng bihaat lo. Molam Un koet bihata li deng biklobe.  
\v 9 Nol Un koet biklobe li taung bihaat lo, molam Un koet bihata li taung biklobe.\x + \xo 11:9 \xt Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 2:18-19\x*  
\v 10 Tiata banan dui ka bihata li buba un bon na, le halin atuli tana noan, un muik hak le kohe-kanas, nol tek deng Ama Lamtua in hida ngas muid in toma ka. Ima-ii in deng sorga nguas kon taan na.  
\v 11 Mo eta bihata li nol biklobe li butu-kil nol Ama Lamtua lam, oen nuil siing-siing lo.  
\v 12 Laih hmunan na, Ama Lamtua Allah koet bihata li deng biklobe. Mo hidi na lam, bihata li man hua biklobe li lolen. Nol Ama Lamtua Allah man daek nas totoang le dadi.   
\p
\v 13 Olan mi nangan le! Eta bihata li kohe-kanas se Ama Lamtua Allah, mo buba un bon na lo kam, muid mia lam, na banan tam lo ka?  
\v 14 Muid mi hadat in ne kota Korintus sia lam, eta biklobe klangan blatas sam, na tao nahmaeng una tam lo ka?  
\v 15 Mo eta bihata li klanga ka blatas sam, un leok isi, ta lo? Ama Lamtua belen klanga blatas, le kele un bon na. Na man toma.   
\p
\v 16 Mo eta muik atuli in le kaen apa tutungus nol dais nias sam, nangan, ta kaim man daid atuil in kil mia, nol jemaat tenga las kon in nuil-nola ka ela son na.   
\s1 Eta kaa se Ama Lamtua mija la lam tao dahu-dahut deken  
\p
\v 17 Auk le aa dasi mes pait. Se dais nia ki, auk naka mi lo. Lole se oras mi in nakbua ka, mi tao muid in toma ka lo, mo mi tao lobo-lau tapnaeng dui pait.   
\p
\v 18 Hmunan nu auk ming noan, eta mi nakbua le tao ibadat tam, mi mesa-mesam tao una. Dehet auk in ming tenga las taon elola ko, toma.  
\v 19 (Meman undeng mi in mesa-mesam tao una ka, tiata mam mi taan nol langa noan, asii man hii-ming se kit Lamtuan na baktetebes, nol asii man dai hii-ming se Un lo ka.)   
\p
\v 20 Ta eta mi atuil in sarani ngas nakbuan, le kaa se Ama Lamtua mija la lam, mi musti nangan Lamtua Yesus. Na man toma. Mo mia lam tao ela lo.  
\v 21 Un tada la, se dedeng mi in daad le kaa ka, tenga las natang atuil tenga ka lo, tenga las kaa mamo lai-lisin, nol tenga las pait tam niun mahus. Didiin muik atuli teng haup in kaa lo, le oen lubus.  
\v 22 Elol na la? Mi muik uma esan le taung in kaa-ninu lo ke? Tamlom mi nangan le tao didaan Ama Lamtua jemaat tas ngaal banan na la? Tamlom mi kon le tao nahmaeng atuil kasiang ngas sa? Mi in koma ka le auk aa elola? Mi kom le auk naka mi se dais nias dalen ne? Nang tuun tia!   
\s1 Ruti la nol anggor ra, daid tada le halin kit nangan net Lamtua Yesus in mate ka  
\r (Matius 26:26-29; Markus 14:22-25; Lukas 22:14-20)  
\p
\v 23 Lamtua Yesus esa man tek auk dais ni son, tiata auk sao bel mian lolen. Elia, dedeng atuli las mana-mana le keo Una ka, duman na Un kat ruti bua mesa.  
\v 24 Kon Un kohe-kanas le nodan mamo se Ama Lamtua Allah. Hidim Un tek Un ima-ii las noan, “Kaa ruti nia. Ta ni auk apang nga. Mam oen tao dudus Auk apang ngi bel mia. Tiata mi musti kaa ruti nia, le nangan Au.”  
\v 25 Oen kaa hidi kon, nini lalan el apin na, Un nikit anggor in se klas sa ka, le aa noan, “Anggor ni nahin na noan, Ama Lamtua Allah le butu-kil in hida balu nol mia. Mo Auk dalang ngi musti baa didiin Auk mateng le, halas-sam in hida na bisa dadi. Hidim eta mi niun anggor elia lam, mi musti nangan net Auk in mate ka.”\x + \xo 11:25 \xt Dehet in Puit deng Dale Mesir 24:6-8; Yermia 31:31-34\x*  
\v 26 Eta mi nakbua le tao oras halin kaa ruti nol niun anggor eli didiin Lamtua Yesus pait maa kam, na banansila el mi dehet ulang deng Un in mate ka.   
\s1 Eta ku dalem ma tom lo kam, daad kaa se Ama Lamtua mija la deken  
\p
\v 27 Tiata eta muik atuli kaa ruti nol niun anggor deng klas na, le nangan deng kit Lamtuan na, mo un dalen na banan lo kam, mam Ama Lamtua Allah hukung una. Undeng, na Lamtua Yesus aap-sisin na nol Un dala ka. Tiata eta atuli li dalen na lolo lo kam, un boel in kaa-niun se na lo, ta na tao nahmaeng Lamtua Yesus tuun.  
\v 28 Banan dui ka, atuli li mesa-mesam presa-ketan un dalen na esa muna le. Eta un taan baktetebes son noan un dalen na lolo, halas-sam un boel kaa ruti na nol niun anggor na.  
\v 29 Mo muik atuli deeh kaa-niun nol dalen in tom lo. Lole oen nangan noan, “Yesus in mate ka, muik nahin saa lo. Yesus aap-ina ka muik nahin taung auk lo.” Atuil in ela ka lepa-haal oen in daat tas esan, nol mam oen tom in hukung.  
\v 30 Undeng na le, se mi hlala ka, muik in kuat-tes lo, muik in heda-heda, nol teng mates son.   
\p
\v 31 Mo eta kit presa-ketan kit dalen ni babanan muna kam, kit tom in hukung nas lo.  
\v 32 Eta kit Lamtuan na hukung kita lam, Un tao ela le tui kit muid Un lalan in toma ka. Ta eta mam kit tom in hukung le dudus leo-leo nol atuil in ne apan-kloma ki ngias sam, Un tade lo.   
\p
\v 33 Tiata kaka-pail in namnau me! Eta mi nakbua le kaa se Ama Lamtua mija la lam, mi musti natang apa.  
\v 34 Eta muik in lubu isi kam, banan dui ka un kaa muna se uma. Le halin mam eta mi leo-leo nakbua lam, mi tom in hukung deken.  
\p Deng dais didang man mi in ketan nas sam, auk tiang se lang le, halas-sam auk ator.   
\c 12  
\s1 Ama Lamtua Koo la bel kit kuasa le lako-daek osa mamo-mamo  
\p
\v 1 Kaka-pail in namnau me! Auk koma ka le mi nangan taan kuasa nol karunya man Ama Lamtua Koo la in bel kit le pake ka.  
\v 2 Mi taan son noan, dedeng mi daid Ama Lamtua atulin lo bii ka, mi taan in hui-langus bangat in aa lo ngas. Mi muid oen nol dadahut tuun.  
\v 3 Undeng na, auk tao ka le mi nangan taan noan, atuil in butu-kil nol Ama Lamtua Koo Niu ka son nas, taon elola ko muik atuli mes lo kon, man tek noan, “Bahang Yesus!” Nol atuil in butu-kil nol Ama Lamtua Koo Niu ka lo ngas, taon elola ko muik mes lo kon, man tek noan, “Yesus na mo auk Lamtuan!”   
\p
\v 4 Ama Lamtua Koo la bel atuli li mesa-mesam nonool un karunya, le oen lako-daek oen osa las mesa-mesa. Mo totoang karunya nas, maas deng Koo mes sii.  
\v 5 Atuli haup karunya bili-ngala, le lii-lau atuli lia, mo oen totoang suma hii-ming se Lamtua mes sii.  
\v 6 Atuli li haup osa bili-ngala, le lako-daek Ama Lamtua osa la, mo suma Ama Lamtua Allah sii man tulung one, le lako-daek nal totoang os nas.  
\v 7 Ama Lamtua tulu Un Koo la, se atuli li in nuli ka mesa-mesa, nini lalan in bakisan-bakisan. Mo Un in nangan na, le oen totoang ontong leo-leo.  
\v 8 Un bel Un Koo la in kuasa ka, se Un atulin nas. Tenga las sium kuasa in tana, le halin oen tui-tek atuli lam nol in toma. Tenga las pait tam sium kuasa, le tek nal nol langa-langa deng asa man oen in nangan tana ngas.  
\v 9 Tengas pait, sium kuasa le parsai dididi se Ama Lamtua Allah, undeng oen butu-kil babanan nol Un Koo la. Tengas pait tam, sium kuasa le tao banan atuil ili.  
\v 10 Tenga las pait, sium kuasa le tao taad herang bili-ngala, halin tulu bel Ama Lamtua Allah in muun-tes sa. Teng pait sium kuasa le tek Ama Lamtua in hida ngas bel Un atulin nas. Tenga las pait sium kuasa le taan haup koo ol man butu-kil nol Ama Lamtua Allah, nol ol man lo kia. Teng pait sium kuasa le aa nal nini dasi bili-ngala. Tenga las pait, sium kuasa le tek puting dais nas nahin na.  
\v 11 Molam suma Koo mes sii man in tao, le oen totoang lako-daek nal os nas. Un bel atuli li mesa-mesam nonool un karunya, le oen daek nal muid Koo la in koma ka.\x + \xo 12:11 \xt Roma 12:6-8\x*   
\s1 Atuil in parsai Ama Lamtua ngas mamo, mo oen butu-kil apa daid banansila el aap-ina mesa  
\p
\v 12 Auk le naleta karunya nas nini atuli li aap-ina kia. Atuli li aap-inan mesa, mo bating op mamo. Mo op mamo nas butu-kil apa, le daid aap-ina mes sii.\x + \xo 12:12 \xt Roma 12:4-5\x*  
\p Na banansila el Kristus atulin nas.  
\v 13 Kit totoang butu-kil nol Koo mes sii. Tiata dedeng kit haup in sarani ka, kit daid banansila el bangsa mesa. Kit atuil Yahudi tam atuil Yahudi lo, ata tam ata lo kon no, Ama Lamtua Allah bel kit totoang Koo mes sii. Na tuladang el kit totoang niun ui in nuli, deng ui mata mes sii.   
\p
\v 14 Meman kit aap-inan ni suma deng op mes sii lo, molam deng op mamo.  
\v 15 Eta ku iim ma tek noan, “Auk nia mo ima lo. Tiata auk niam op mes deng ku apam ma lo.” Un aa ela kon no, un op mes nabael deng ku apam ma. Toma ta lo?  
\v 16 Nol eta ku hngilam ma tek noan, “Auk niam matan lo. Tiata auk daid op mes deng ku apam ma lo.” Un aa ela kon no, un op mes deng ku apam ma nabale.  
\v 17 Nangan le! Eta noan ku apam ma suma mata si-sii kam, taon elola le ku ming nala la? Nol eta noan ku apam ma suma hngila si-sii kam, ku hodo net buin nini saa la?   
\p
\v 18 Mo mi taan son, Ama Lamtua Allah koet kit daid banansila el aap-ina mesa, nol Un ator opan nas mesa-mesa lam muid Un hnika-tuladang nga.  
\v 19 Eta kit apan ni suma daid op mes sii kam, noken noan ‘aap-ina’ pait lo son, ta lo?  
\v 20 Mo in toma ka, kit aap-inan ni bating op mamo-mamo. Na man tao un daid aap-ina tema mesa.   
\p
\v 21 Atuli li mata ka tek un ima ka lo noan, “Auk parlu ku lo!” Nol atuli li bon na tek un iin na lo noan, “Auk parlu ku lo!”  
\v 22 In toma ka, kit aap-inan ni opan deeh kit nataka kam, kuat lo nol muun isi lo, molota kit parlu oen nabale.  
\v 23 Muik opan deeh man kit nataka noan, oen muik nahin bubuit tuun, mo kit papa-paiduil oen babanan nabale. Nol muik opan deeh kit mae in tulu-balang one, tiata kit bua kele oen babanan.  
\v 24 Mo etan opan man in tao kit le mae lo ngas sam, kit bua keles lo.  
\p Mo Ama Lamtua Allah tao nakbuan totoang opan nas le daid aap-ina mesa. Hidim Un ator le opan man kit bali noan, muun lo ngas, kit papa-paidulis nol babanan.  
\v 25 Lole Un kom kit aap-inan ni in bakisa-bakisan na lo. Un in koma ka le, oen totoang sium apa mes nol mesa.  
\v 26 Le eta opan mes haup susa lam, totoang haup susa. Nol eta mes haup in todan nam, totoang dalen kolo leo-leo.   
\p
\v 27 Ela kon nol mia. Ta mi banansila el Kristus aap-ina ka. Totoang atuil in parsai ngas daid banansila el op mes deng Kristus apa ka.  
\v 28 Ta se atuil in parsai ngas hlala, Ama Lamtua Allah bel kuasa le oen daek osa bili-ngala.  
\q2 Mesa la, Un nutus atuli tenga le laok tek Un in hida ngas.  
\q2 Dua la, Un pake atuli tenga le daid Un mee-baha.  
\q2 Tilu la, Un tao atuli tenga le oen tui taan atuli li deng Una.  
\q2 Hidim, Un bel atuli teng kuasa, le tao nal taad herang bili-ngala halin tulu Un in muun-tes sa.  
\q2 Tenga las haup kuasa le tao banan atuil in ili ngas.  
\q2 Tenga las pait haup karunya le tulung atuli.  
\q2 Tenga las pait tam, haup karunya le ator atuli lia, halin oen daek leo-leo nol babanan.  
\q2 Nol Un bel kuasa se atuli teng pait, le oen aa nal nini dasi bili-ngala.\x + \xo 12:28 \xt Efesus 4:11\x*   
\p
\v 29 Tiata muid mi in nangan nam elola? Ama Lamtua Allah nutus totoang atuli li le laok tek Un in hida ngas se? Lo. Un nikit atuli li totoang le daid Un mee-baha ke? Lo. Un tao atuli li totoang le tui tana le? Lo. Un bel atuli li totoang le tao nal taad herang nge? Lo.  
\v 30 Un bel atuli li totoang kuasa, le tao banan nal atuil ili las se? Lo. Un tao atuli li totoang le aa taan nini dasi bili-ngala ke? Lo. Un tao atuli li totoang le tek balang nal dais nas, nahin nas se? Lo.   
\p
\v 31 Undeng na, tiata mi musti mana mi apan nas, le simu nol pake karunya man muik ambak banan dui taung atuil hut mamo ka ngas.  
\p Mo ela kon no, auk le tulu bel mi lalan man in banan dui ka nabale.   
\c 13  
\s1 Neka-namnau man in toma ka  
\p
\v 1 Eta noan auk aa taan nini totoang dasi lias, dais deng atuli lia tamlom, dais deng Ama Lamtua ima-ii in ne sorga nguas, mo auk muik in neka-namnau bubuit lo kon nam, un ambak ki saa la? Auk in aa ka muik nahin lo, banansila el kong man lin dahu-dahut tuun na, tamlom tong blo ka lin na.  
\v 2 Eta noan auk muik karunya le tek Ama Lamtua in hida ngas bel Un atulin nas, nol auk taan totoang dais in buni-napang ngas, nol auk nangan taan totoang dais man atuil in tana ngas, in tana ka, nol eta auk in parsai Ama Lamtua ka kuat-tes didiin auk pekot nal leten nas, mo auk muik in namnau bubuit lo kon nam, un ambak ki saa la? Auk in tao nas muik ambak mes lo kon.\x + \xo 13:2 \xt Matius 17:20; 21:21; Markus 11:23\x*  
\v 3 Nol eta auk hee nuli auk hmuki-nalan nias, hidim pake un duit ta totoang, le nalo atuil kasiang ngas, tamlom sao auk apang ngi le daid in tunu-dadung,\f + \fr 13:3 \ft  Dais Yunanin tenga las man dul tapnaeng noan, “sao auk apang ngi le daid in tunu-dadung”.\f* mo auk muik in namnau bubuit lo kon nam, un ambak ki saa la? Auk naka bali apang ngi kon parsum tuun. Lole na muik ambak lo.   
\q2
\v 4 Ta in namnau ka na mo, leko.  
\q2 Namnau ka na mo, kehe.  
\q2 Namnau ka na mo, idus-neo lo.  
\q2 Namnau ka na mo, naka bali apan lo.  
\q2 Namnau ka na mo, koaok lo.   
\q2
\v 5 Namnau ka na mo, dasin daat lo.  
\q2 Namnau ka na mo, dudui tuun lo.  
\q2 Namnau ka na mo, komali dadahut lo.  
\q2 Namnau ka na mo, pesang dael nol atuil lo.   
\q2
\v 6 Namnau ka na mo, dalen kolo nol asa man in toma ngas,  
\q3 nol kom dais in tom lo ngas lo.   
\q2
\v 7 Namnau ka na mo, tahang nala.  
\q2 Namnau ka na mo, parsai tutungus.  
\q2 Namnau ka na mo, nahlae napiut.  
\q2 Namnau ka na mo, tahang tutungus.   
\q2
\v 8 Namnau ka na mo, tene tahan lo.  
\p Mo asa man Ama Lamtua mee-baha las in nahdehe ngas, lako-lako lam parlus pait lo ka. Nol atuli li aa nini dasi bili-ngala kon, lako-lako lam pake dais nas lo ka. Ta asa man atuil in tana ngas, tanas, lako-lako lam muik ambak pait lo.  
\v 9 Halas ni kit in tana ka suma bubuit sii. Eta kit daid Ama Lamtua mee-baha kam, kit in teka ngas dabun nabale.  
\v 10 Mo lius un oras sa lam, mam totoang sa-saa li daid inu. Nol lius oras na lam, dasi-dais in dabun nabaleng ngas kon, pakes lo ka.   
\p
\v 11 Auk bel kleta elia: dedeng auk anang bii kua, auk in aa ka nol auk in nangan na, banansila el tana-ana blutu kas in aa nol in nangan na kon. Mo halas ni auk teneng son. Undeng na le auk nafoan banansila el tana-ana blutu ka pait lo.   
\p
\v 12 Auk bel kleta didang pait: halas ni kit ngat net bubuit son, mo langa isi lo bii, banansila el didaan silan se hdidan in daat son na. Mo nesang le lako lam totoang daid langa. Kit in ngat neta ka banansila el dadani ne kit sila-matan. Halas ni auk in nangan tana ki suma bubuit sii. Mo lako-lako lam auk nangan taan totoang, banansila el Ama Lamtua Allah in taan deng auk aap-inang ngi totoang nga.   
\p
\v 13 Tiata halas ni, kit musti daek dasi tilu man tahang napiut. Dais nas elia:  
\q2 kit musti parsai napiut se Ama Lamtua;  
\q2 kit musti nahlae napiut noan, mam Un ator totoang nas le daid banan;  
\q2 nol kit musti namnau apa tutungus.  
\p Deng dasi tiul nias, in muun dudui ka mo, in \it namnau\it*. Ta in namnau ka, man banan dui deng totoang.   
\c 14  
\s1 Ama Lamtua Koo la bel Un atulin nas osa bakisa-bakisan  
\p
\v 1 Nukleka le namnau apa se totoang dasi las dalen. Ta muik dais didang man muun dui deng in namnau ka pait lo son. Nuting lalan le Ama Lamtua Koo la bel mi kuasa nol karunya, le halin mi lako-daek nal dasi-dais banan nas. Mo in leok dui pait ta, mi haup karunya le nahdeh deng Ama Lamtua in hida ka.  
\v 2 Ta eta atuli haup karunya le aa taan nini dais didang ngam, Ama Lamtua Koo la belen kuasa, le un tek deng dais in langa lo bii ngas. Mo un aa nol atuil didang lo, ta un suma aa nol Ama Lamtua sii. Atuil in nakbua se la ngas nangan taan atuling na in nahdehe ka lo.  
\v 3 Mo eta atuli muik karunya le tek puting Ama Lamtua in hida ngas sam, un tek in hida na bel totoang atuil in se lang ngas. Un tao atuli las le parsai se Ama Lamtua ka tapnaeng, tao kuat-tes oen dalen nas, nol halmau atuil in susa ngas.  
\v 4 Atuil in aa nini dais didang nga, un tao kuat-tes un dalen na sii. Mo atuil in aa le tek deng Ama Lamtua in hida ngas sa, tao kuat-tes tapnaeng totoang atuil in nakbua se jemaat na ka.   
\p
\v 5 Auk in koma ka le mi totoang aa nal nini dais didang. Mo auk in kom dui pait ta lam, mi aa nal le tek deng Ama Lamtua in hida ka. Ta atuil in aa le tek deng Ama Lamtua in hida ngas sa, muik ambak mamo dui deng atuil in suma aa nal nini dais didang ngas. Eta aa nini dais didang ngam, na kon banan, sadi muik atuli in tek puting dais nas nahin na. Nini ela, in hida na tao nal totoang atuil in se jemaat na ngas, kuat-tes tapnaeng, le halin oen nangan tana.   
\p
\v 6 Kaka-pail in namnau me! Olan nangan soba-naan dais nia. Eta noan auk tiang se mia la, hidim auk aa nini dais man mi in taan lo kam, mi in haup ontong ngi saa? Muik lo, ta lo? Mo eta auk aa le tek mia lam, banan dui ka auk tek mi deng Ama Lamtua in koma ka, nol tek puting mi dais man hmunan nu langa lo bii ngas. Ela kon, auk tulung mi le nangan taan dais nas banan dui pait, nol tek nuting mi pait deng Ama Lamtua in Teka-teka ngas. Banan dui ka auk tui mia. Ela le halas-sam, muik ambak taung mia.   
\p
\v 7 Ela kon nol kong-sasanu kas. Ta sa-saa nas sa-saa kuli lo, mo oen tao nal lin bili-ngala. Nini suling tam, sasanu tam, gitar tam, eta un not ta hnuknakeng lo kam, taon elola ko atuli tanan lo noan, un kuti taung dain ola la.  
\v 8 Nol eta un huu klingu la le lin na langa lo kam, taon elol le tentara las taan noan, un bel tada le oen mana-mana in laok hote-dati ka? Oen tanan lo, ta lo?  
\v 9 Mi kon ela. Eta mi aa nini dais didang tam, nini dais man atuli li tanan nol langa lo kas sam, na banansila el noan mi aa nol angin. Parsum tuun, lole atuli li taan ku in koma ka lo kam!  
\v 10 Muik dasi mamo isi ne apan-kloma kia. Dasi li mesam-mesam muik un nahin esa.  
\v 11 Mo eta auk taan atuil didang dasi lo kam, na muik nahin saa bel auk lo. Lole auk taan oen lo, nol oen kon taan auk lo. Kaim mes nol mesa lam, daid atuil in laok-maa.   
\p
\v 12 Ela kon nol mia. Mi kom le haup kuasa nol karunya deng Ama Lamtua. Na banan. Mo in banan dui ka mi nukleka, le haup kuasa nol karunya, halin pake taung in tulung atuil in parsai ngas, le oen kuat-tes tapnaeng!   
\p
\v 13 Tiata in banan dui ka, atuil in aa nini dais didang ngas kohe-kanas le nodan se Ama Lamtua, halin beles karunya le oen tek nal dais didang nas nahin na.  
\v 14 Eta auk kohe-kanas nini dais didang ngam, auk kohe-kanas nol auk daleng ngia, mo auk nangan taan batur asa man auk in aa na lo.  
\v 15 Tiata in banan na, auk tao elola la? Auk pakes duas toang, mo mesa-mesam nol un oras. Auk kom le kohe-kanas nini auk daleng ngia, nol nini dais man auk in tana. Nol auk kon, kom le tao dain in naka Ama Lamtua, nini auk daleng ngia, nol nini dais man auk in tana.  
\v 16 Ta eta ku pake dais didang, le naka-nahalit Ama Lamtua Allah nini ku dalem ma, mo se la muik atuli in taan dais na lo kam, taon elol le un dalen mes nol ku la? Oras ku nodan mamo se Ama Lamtua nini dais didang nga, taon elol le un hao muid ku le tek noan, “Na toma” la? Ela lo, ta lo? Lole un taan dais ku in aa na lo kam.  
\v 17 Ku boel nodan mamo se Ama Lamtua ela. Mo na tao atuil tenga las dalen kuat-tes lo.   
\p
\v 18 Bet mi taan lo, mo auk aa nini dais didang mamo dui deng mi totoang. Nol auk nodan mamo se Ama Lamtua, lole Un man tao auk le auk aa nal ela.  
\v 19 Mo eta atuil in parsai ngas nakbua lam, banan dui ka auk aa nini dasi teb lim siis, man dadaen mo oen nangan tanan, halin auk tui one. Mo nini dais didang man blatas isi mo oen nangan tanan lo ka lo.   
\p
\v 20 Kaka-pail in namnau me! Eta mi le nangan tana lam, mi musti tui, le halin mi in nangan na el atuil tuan na. Mi in nangan na boel banansila el tana-anang blutu kas deken! Mo nol dais daat tas sam, mi musti tao el tana-ana blutu ka, man tao taan dais daat tas lo, ta oen dalen nas nam niu.  
\v 21 Ne Ama Lamtua Buk Niu ka muik dulan noan,  
\q1 “Kit Lamtuan na tek noan,  
\q2 ‘Auk le aa nol atuil in deng bangsa Israel lias,  
\q3 pake atuil man in aa nini dais didang ngas.  
\q1 Mo Auk tao ela kon no,  
\q2 oen dai hii-ming se Auk lo nabale.’”\x + \xo 14:21 \xt Yesaya 28:11-12\x*   
\p
\v 22 Undeng na, eta mi net atuli aa nini dais didang ngam, na daid taad le tulung atuil in parsai Ama Lamtua lo bii ngas, halin oen net Un in kuasa ka. Na tulung atuil in parsai Ama Lamtua son nas lo. Mo eta muik atuli aa le tek deng Ama Lamtua in hida ngas sam, na tulung atuil in parsai Una ngas. Molam tulung atuil in parsai Un lo bii ngas lo.  
\v 23 Eta noan mi totoang nakbua, hidim mi aa nini dasi bakisa-bakisan, lam muik atuil in parsai lo, tamlom atuil in nangan taan dais nas lo, maas baab se mi hlala ka, lam oen nangan elola? Taon elol kon, oen nangan noan, “Atuil in mo niang ngias nuin son!”   
\p
\v 24 Nol eta noan mi totoang tek apa deng Ama Lamtua in hida ngas, mo muik atuil in parsai lo, tamlom atuil in nangan taan dais nas lo, baab se mi hlala ka lam, taon elola ko atuling na kom le hii asa man mi in aang nas. Tiata asa man mi in aang nas, tulu bel un in kula-sala ngas, didiin un pres un in nuli ka babanan.  
\v 25 Kon dasi-dais daat man un buni ne un dalen na ngas, mam putis le totoang atuli li tanas. Hidim mam atuling na hai buku ka, le todan-lahing se Ama Lamtua Allah, nol tek noan, “Ee baktebes, langa son noan Ama Lamtua Allah muik ne mi hlala kia!”   
\s1 Totoang dais man kit in dake ngas, dakes muid in toma ka. Boel dakes dahu-dahut tuun deken  
\p
\v 26 Tiata kaka-pail in namnau me! Eta mi nakbua lam, atuli li mesa-mesam nonool un karunya. Muik in tao dain le naka Ama Lamtua Allah. Muik in tui atuli li deng Ama Lamtua. Muik in tek puting Ama Lamtua dasin man hmunan nu buni-napang nabale ngas. Muik in aa nini dais didang. Nol muik in tek puting nal dais nas nahin na. Totoang nas, oen musti taos le halin atuil tenga las in parsai ka daid kuat-tes.   
\p
\v 27 Eta muik in kom le aa nini dais didang ngam, na kon banan. Mo nang le atuli at dua ta tiul siis. Mamo isi deken. At mes aa hidi le, lam at mes aa lolen. Nol musti muik atuli in tek oen deng dais na nahin na.  
\v 28 Eta noan muik atuli in tek puting nal dais nas nahin na lo kam, aa nini dais didang se atuil hut mamo kas silan deken. Molam oen aa ela se oen dalen nas tukun. Oen kon boel aa nol Ama Lamtua ela.   
\p
\v 29 Eta mi nakbua lam, nang le atuli at dua tam tiul siis, man tek deng Ama Lamtua in hida ka. Tenga las musti nangan oen in tekang nas nol babanan.  
\v 30 Mo eta noan Ama Lamtua tek balang dasi mesa, man hmunan nu langa lo bii, bel atuli mes man daad le hii se na lam, atuling na musti tek dais na bel totoang atuil in se la ngas. Nol atuling in aa mamaus se muka la ka musti tene, le bel dola halin atuling in halas-sam ming deng Ama Lamtua ka dehet lolen.  
\v 31 In toma ka, mi totoang tek nal deng Ama Lamtua in hida ka. Mo nang le at mes aa muna le, hidi halas-sam un tapang ngas aa lolen. Nini ela lam, atuli li totoang ming, totoang haup in tui, nol totoang dalen teken taplaeng.  
\v 32 Nangan, ta atuil in tek deng Ama Lamtua in hida ngas sa, musti doha-tiud taan un apa ka. Tenga las tahang apan le natang halin mes aa hidi le, halas-sam mes lolen.  
\v 33 Ta se Ama Lamtua Allah lua lam, muik in nuu apa lo, nol muik in lobo-lau lo. Totoang nas ator babanan nol muik in sudung apa lo.  
\p Se ola-ol tuun, eta atuil in parsai ngas nakbua lam, oen tao elia:  
\v 34 Bihata las musti daad ete-ete. Oen aa mamo deken. Oen musti hii-ming se atuil in kil one ngas. Ta Ama Lamtua Allah atorang nga kon tek ela, ta lo?  
\v 35 Eta muik bihata in le keket dasi mesa kam, oen pait le, halas-sam un ketan se un sapa-bikloben na tuun. Ta eta bihata las lobo se um in kohe-kanas sa dalen nam, na tao nahmamaeng tuun.   
\p
\v 36 Muid mia lam elola!? Ta Ama Lamtua Allah in Teka-teka ngas maas deng mi lo! Nol Un in Teka-teka ngas bel mi in se kota Korintus sias siim tuun lo! Nangan babanan ne!  
\v 37 Eta muik atuli in nataka apa ka le tek nal deng Ama Lamtua in hida ka, tamlom nangan noan un sium kuasa deng Ama Lamtua Koo la, lam un esa tana noan, dais man auk in dul bel mia ni, atorang deng auk lo, molam na prenta deng Yesus, kit Lamtuan na.  
\v 38 Eta muik atuli in dai sium dais nias lo kam, mi boel simun se mi hlala ka deken nol toe mudin deken.   
\p
\v 39 Kaka-pail in namnau me! Nuklek mumuun le mi haup kuasa halin mi tek nal deng Ama Lamtua in hida ka. Nol eta atuli li aa nini dais didang ngam, boel kaing deken.  
\v 40 Tiata eta mi nakbua lam, lako-daek totoang nol babanan, muid in toma ka. Daek dasi mes muna le, halas-sam tenga las lolen. Lako-dakes totoang nol babanan. Lobo-lau nol apa deken.   
\c 15  
\s1 Kristus nuli pait son deng Un in mate ka  
\p
\v 1 Kaka-pail in namnau me! Auk in koma ka le mi nangan Ama Lamtua Dehet Dais Banan, man hmunan nu auk tek mian son, le mi simun nol kilan dididi napiut nabale ka.  
\v 2 Ta Dehet na, man bel boa-blingin nal mia, sadi mi kilan dididi. Mo eta mi parsai napiut se Ama Lamtua Allah lo kam, mi in parsai na parsum tuun.   
\p
\v 3 Auk kon tui mi son deng dasi-dais in muun dui ngas, man hmunan nu atuli li tui net aus son. Na ka: Kristus man Ama Lamtua Allah in belen maa ka, mate son le bel boa-blingin kit deng in kula-sala ngas. Na tom nol asa man Ama Lamtua Buk Niu ka in dul deng hmunan nua ka.\x + \xo 15:3 \xt Yesaya 53:5-12\x*  
\v 4 Kon oen puan Una, hidim bingin dua ka lam, Ama Lamtua belen nuli pait. Na kon tom nol Ama Lamtua Buk Niu ka in dul meman son deng hmunan nua ka.\x + \xo 15:4 \xt Buk in Naka-nahalit 16:8-10; Matius 12:40; Dehet deng Aan in Nutus sas 2:24-32\x*  
\v 5 Hidi kon Kristus tulu-balang Un apa ka bel Petrus.\f + \fr 15:5 \ft  Alkitab dais Yunanin na dul noan, “Kefas”. Kefas sa Petrus ngaal didang nga.\f* Un kon tulu-balang apa ka bel Un ima-ii las totoang.\x + \xo 15:5 \xt Matius 28:16-17; Markus 16:14; Lukas 24:34, 36; Yuhanis 20:19\x*  
\v 6 Oe mesan na, Un tulu-balang Un apa ka bel atuil in parsai ngas at ngatus lim lisi. Tiata totoang net una! Deng atuil nas, muik mamo nulis nabale. Suma bubuit sii man mates son.  
\v 7 Hidim Un tulu-balang apa ka bel kaka Yakobus. Nol Un kon tulu-balang Un apa ka bel Un atulin in nutus sas totoang.   
\p
\v 8 Auk man muik ambak lo dudui, mo net Un kon. Ta auk banansila el aan hmudin man huan mudi hesa ka.\x + \xo 15:8 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 9:3-6\x*  
\v 9 Totoang Ama Lamtua atulin in nutus tenga las, muun dui deng au. Eta muid in toma ka lam, auk daid Un atulin in nutus sam, tatai lo. Ta hmunan nu, auk man diku-puang le tao susa-daat saol Ama Lamtua atulin nas se ola-ola.\x + \xo 15:9 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 8:3\x*  
\v 10 Mo Ama Lamtua Allah tulu Un dalen banan na bel au. Hidim Un man tao auk le halas ni auk daid banansila eli nia. Dedeng Un tao dais banan bel au ka, Un soleng oras parsum tuun lo. Lole auk man nuklek le daek mumuun dui deng atuil tenga las totoang! Molota na auk in dake lo, molam Ama Lamtua dalen banan na, man daek ne auk in nuli kia.   
\p
\v 11 Tiata auk man in tui tamlom atuil didang ngas man in tui kon, na man muun lo. Undeng kaim totoang tui dasi mes sii. Kaim tek atuli li deng Ama Lamtua Dehet Dais Banan na tutungus. Undeng na le, mi totoang parsai se Dehet Dais Banan mes sii.   
\s1 Atuil in mate ngas mam nulis pait  
\p
\v 12 Taom kaim tui noan, Kristus man Ama Lamtua belen maa son na, nuli pait son deng Un in mate ka. Tiata tasao le mi tenga las tek noan, “Atuil in mate ngas nulis pait lo kia”? Un peke ki asa la?  
\v 13 Ta eta noan atuil in mate ngas nulis pait lo kam, un nahin na noan, Kristus kon nuli pait lo.  
\v 14 Nol eta Kristus nuli pait lo kam, totoang man kaim in tek atuli las deng Una ka, muik nahin lo. Nol mi in parsai se Una ka kon, parsum tuun!  
\v 15-16 Nol eta baktetebes atuil in mate ki nuli pait lo kam, kaim kon daid saksi in nole-lilung deng Ama Lamtua Allah son. Ta taom kaim tui noan, “Ama Lamtua Allah man bel Kristus le nuli pait!” Meman kaim tek ela. Mo eta noan atuil in mate ki nuli pait lo kam, un nahin na noan, Ama Lamtua Allah bel net Kristus le nuli pait lo.  
\v 17 Nangan naan dais nia: eta Kristus nuli pait lo kam, mi in parsai se Ama Lamtua Allah na parsum tuun! Lole mi lepa-haal mi in kula-sala ngas nabale!  
\v 18 Na sii lo, ta eta Kristus nuli pait lo kam, totoang atuil in maet son man hmunan nu butu-kil nol Kristus sas, oen kon nulis pait lo, nol bakisan deng Ama Lamtua Allah.  
\v 19 Kit muik in nahlae se Kristus, noan, mam Un daek in banan na bel kita. Mo eta noan kit in nahlae ka suma se apan-kloma ki tuun nam, na parsuma. Nol kit daid atuil in kasiang dudui deng totoang!   
\s1 Undeng Kristus nuli pait, tiata mam asa man dadi la?  
\p
\v 20 Ta in toma ka elia: Kristus man Ama Lamtua Allah belen maa son na, nuli pait deng Un in mate ka son! Nol Un sii tuun lo, ta mam atuil in parsai man maet son nas kon, nulis pait. Kristus banansila el isin hmunan, man tulu bel noan, atuil in mate ngas mam nulis pait muid Una.  
\v 21 Hmunan hesa kua, suma atuli mes sii, na ka Adam, man kaliut Ama Lamtua prenta la. Tiata un hukung nga, mo in mate. Hukung na kon nahi tom kit atuli li totoang. Mo halas ni muik atuli mes pait, na Kristus, man nuli muid Ama Lamtua prenta la. Undeng Un in daek banan na, tiata atuil in mate ngas haup in nuli pait!  
\v 22 Totoang atuil man kaliut Ama Lamtua prenta la ngas kon, tom in hukung tele, banansila el Adam. Ela kon nol totoang atuil in butu-kil nol Kristus sas, mam Ama Lamtua Allah bel oen le nulis pait.   
\p
\v 23 Mo mesam-mesam nonool un oras. Kristus daid atuil hmunan, man nuli pait banansila el isin hmunan apin na. Nol eta mam Un pait maa son se apan-kloma kia, halas-sam Un atulin nas kon nulis pait.  
\v 24 Hidi na halas-sam, apan-kloma ki kiamat. Oras na, Kristus daid Lahi, le tao dudus totoang in kuasa, totoang in prenta, nol totoang in tana man mus nol Ama Lamtua ngas. Hidi nam Un sao pait Un hak in prenta ka bel Ama Lamtua Allah, Un Ama ka.   
\p
\v 25 Ta Kristus musti kil prenta didiin Ama Lamtua Allah tao tehen totoang in labang nol Kristus sas, le oen todan se Una.\x + \xo 15:25 \xt Buk in Naka-nahalit 110:1\x*  
\v 26 Muik dasi mes pait man mus nol kit atuli lia. Na ka, kit musti mateng. In puis sa, Ama Lamtua kon le tao tehen hmate ka in kuasa ka. Un tao hidi ela son nam, muik atuli in mate pait lo ka.  
\v 27 Ne Ama Lamtua Buk Niu ka muik in dula noan, “Ama Lamtua tao totoang in tehen nas, le todan se Atuling man Un in hid son le belen maa ka.” In dul noan, “totoang in tehen nas le todan se Un Atulin na” ka, langa son noan, Ama Lamtua Allah sii man baab se in todan Un Atulin na ka lo. Lole Ama Lamtua Allah esa man nikit Una, le daid Lamtua taung totoang.\x + \xo 15:27 \xt Buk in Naka-nahalit 8:6\x*  
\v 28 Mam eta totoang hii-ming babanan se Ama Lamtua Allah Ana ka son nam, Un na sao totoang pait bel Un Ama ka, man nikit Un son le daid Lamtua taung totoang. Hidi na lam, Ama Lamtua Allah kil bandu napiut, se totoang dasi las dalen, bel totoang atuli lia.   
\s1 Paulus tek deng atuil in mate ngas nulis pait lo kam, elola  
\p
\v 29 Muik atuli kom le haup in sarani seda atuil in maet son, mo sarain lo bii ngas. Mo eta atuil in mate ngas nulis pait lo kam, tasao le oen kom in haup sarani seda atuil in maet son nas sia?\f + \fr 15:29 \ft  Bango ni langa lo. Hadat in el “haup in sarani le seda atuil in mate ngas” muik ne bango didang deng buk \ft \+it Ama Lamtua In Hida Balu ki\+it* lo.\f*  
\v 30 Nol tasao le kaim tade le matem, eta atuil in mate ki nuli pait lo ka?  
\v 31 Ta lelo-lelon nam, naha-bubuit tam auk mateng! Mo kaka-pail in namnau me! Auk brain sumpa, eta noan auk mateng kon, auk nataka kam sa-saa lo. Ta auk nikit nal silang ngia, undeng mi butu-kil napiut nol kit Lamtuan Yesus Kristus, man Ama Lamtua Allah belen maa son na.  
\v 32 Neot auk biing se kota Efesus sa, atuil man banansila el hmukit huin in sau daat tas, taan in pisu-karut le keng nol au si-sii. Molam eta auk balas oen in tuku-keng na, le suma nal taung auk apang ngi sii, mo nal taung Ama Lamtua lo kam, na parsum tuun. Muik ambak lo! Ta eta noan atuil in mate ngas nulis pait baktebes lo kam, banan dui ka kit muid se atuli li in aa ngas tuun, man noan,  
\q1 “Maa le kit tao fesat leo-leo,  
\q2 nol kaa-niun fala banan si-sii,  
\q3 ta ola kam kit mateng!”\x + \xo 15:32 \xt Yesaya 22:13\x*   
\p
\v 33 Mi tom in nole le nangan muid ela deken! Ta muik dehet mes tek noan,  
\q1 “Eta ku nakbuan nol atuil daat tas sam,  
\q2 na man tao ku le sisa deng lalan in nuil lolo ka.”   
\p
\v 34 Tao dadaat bakun na! Tenem tia! Mana-koet ku apam ma! Le daek in toma ngas tukun! In toma ka lam, mi musti mae, undeng ne mi hlala ka, muik atuli deeh parsai se Ama Lamtua Allah lo bii nabale.   
\s1 Etam kit nuling pait tam, mam kit aap-inan ni daid elola la?  
\p
\v 35 Muik atuli ketan noan, “Eta atuil in mate ngas nulis pait tam, lalan na elola? Nol oen aap-inan nas daid elola la?”   
\p
\v 36 Ngengo me! Eta kit hai bini lam, biin na musti dudus se dale ka dale le, halas-sam un haup in nuli, le nupu puti.  
\v 37 Nol biin man kit in soko-hai na, un hnika ka el in mula-hai man nupu nol klehen na lo. Un nam biin tuu, banansila el gandum, tamlom ale, tamlom biin tenga las.  
\v 38 Mesa-mesam nonool un hnika-tuladang, muid Ama Lamtua in koma ka. Lole Un man nutus son le bini las mesa-mesam nonool un hnika-tuladang.   
\p
\v 39 Hmukit ti nol atuli li kon ela. Mesa-mesam nol un hnika-tuladang muid Ama Lamtua in koma ka. Tiata atuli li apan ni muid un hnika-tuladang nga. Hmukit ti apan nas mesa-mesam nonool un hnika-tuladang kon. Tilu-kee kas nol un nena. Ikan nol un nena. Sa-saa tenga las pait kon nonool oen nena.   
\p
\v 40 Muik sa-saa ne apan-dapa kua, nol muik sa-saa ne dale-dapa kia. In ne apan-dapa kua ngas muik uhu. Mo oen uhu nas kisa deng in ne dale-dapa ki ngias. Ela kon in ne dale-dapa ki ngias muik uhu. Mo oen uhu nas kisa deng in ne apan-dapa kua ngas.  
\v 41 Etan se apan nua lam, lelo la uhu ka kisa; bulan na uhu ka kisa; nol duun nas kon uhun nas bakisa-bakisan. Mesa-mesam nol un hnika-tuladang. Hidim mesa-mesam kon nol un uhu. Tiata totoang muik uhu, ta lo?   
\p
\v 42 Eta atuil in mate ki nuli pait tam, na banansila el biin apin na. Ta eta atuil in mate ki puan son nam, un aap-ina ka dudus, ta lo? Mo eta un nuli pait tam, un banansila el hmunan nu pait lo son. Lole eta un nuli pait son nam, un mate pait lo ka.  
\v 43 Dedeng kit puan atuil in maet son na, kit nangan nam un aap-ina ka hmomos. Mo eta atuling na nuli pait son nam, un muun isi! Lole un daid niu! Atuil in mate ki tao nal sa-saa lo, se oras atuli las in puan una ka. Mo etan un nuli pait son nam, un daid kuat isi!  
\v 44 Eta atuli li nuli nabale lam, un suma taan in nangan nol in nataka tuun, ta lo? Mo eta un mate hidim nuli pait tam, Ama Lamtua Koo la belen in nuil toma. Nol un banansila el hmunan nu pait lo son.   
\p
\v 45 Atuling hmunan hesa, man hnika-tuladang el kita ka, Adam. Muid Ama Lamtua Buk Niu ka lam, “un daid atuil in nuli man nangan taan, nol nataka tana.” Mo atuling in hnika-tuladang el Adam, man lapa dui hihidi ka mo, Kristus. Un Koo la man bel atuli li haup in nuil toma.\x + \xo 15:45 \xt Dehet deng Apan-kloma ki in Dadi ka 2:7\x*  
\v 46 Laih hmunan na, atuil man in suma nangan tana nol nataka taan tuun, hidim un mate nala. Mo in nuil pait son na, atuil man haup in nuil toma deng Ama Lamtua Koo la.  
\v 47 Atuling hnika-tuladang laih hmunan in se apan-kloma kia ka, daken deng dale. Molam hnika-tuladang dua la, nam Kristus, man maa deng apan-dapa kua.  
\v 48 Kit in nuil ne apan-kloma ki ngias, hnika-tuladang nga banansila el atuling hmunan, man Ama Lamtua daken deng dale ka. Mo atuil man butu-kil nol Ama Lamtua Allah in ne apan-dapa kua ngas, hnika-tuladang nga el Kristus man maa deng apan-dapa kua ka.  
\v 49 Kit hnika-tuladang ngi banansila el Adam, man Ama Lamtua daken deng dale. Mo nesa-nesang ngam, kit seda nol hnika-tuladang balu, banansila el Kristus, man maa deng apan-dapa kua ka.   
\p
\v 50 Kaka-pail in namnau me! Man auk in le tek mia ki elia: kit man daid atuil hnika-tuladang hmunan na ka, kit aap-inan ni deng dala, nol seen tuun. Nini ela lam, kit sium nal pusaka le daid Ama Lamtua Allah anan se sorga lo! Ta atuil in hnika-tuladang ela ka, mam oen apan nas dudus-didaa, hidim oen sium nal dais man in tahang napiut ta lo.   
\p
\v 51 Tiata hii-ming babanan ne! Ta auk le tek puting mi dais in buni mesa. Mam muik atuil in parsai teng mates lo bii, mo kit totoang haup hnika-tuladang balu son.  
\v 52 Se oras klingu la lin puis hesa ka, totoang nias dadis nol nahkekan tuun. Hlapat dui deng ku matam ma in hebet ta. Ta klingu la lin nam, oras na kon atuil in mate ngas nulis pait. Nol eta oen nulis pait son nam, oen mates pait lo ka, nol oen kon daat sisakes pait lo ka. Ela kon nol kita. Kit totoang daid hnika-tuladang balu.\x + \xo 15:52 \xt Tesalonika mesa la 4:15-17\x*  
\v 53-54 Ta kit aap-inan man daat nala nia, mam le seda nini aap-ina man daat nal pait lo ka! Nol kit aap-inan man mate nala nia, mam le seda nini aap-ina in maet nal pait lo ka! Na daek muid asa man dulan meman son ne Buk Niu ka noan,  
\q1 “Ama Lamtua tao dudus hmate ka in kuasa ka son,  
\q2 nol nal deng hmate ka son!  
\q1 Undeng na le kit mateng pait lo ka!”\x + \xo 15:53-54 \xt Yesaya 25:8\x*   
\q1
\v 55 “Hoe Hmate!  
\q2 Ku in kuasa ka ne ola ka?  
\q1 Hoe Hmate!  
\q2 Ku elen ni ne ola ka?”\x + \xo 15:55 \xt Hosea 13:14\x*   
\p
\v 56 Tasao le hmate ka kil bel kit atuli li in ili-lukit tia? Na undeng kit daek kula-sala. Tasao le kit in kula-sala ngas muik in kuasa ela lia? Na undeng Ama Lamtua Allah Atorang ngas tulu bel noan, kit in kula-sala ngas kaliut Un prenta la.  
\v 57 Mo halas ni, totoang daid kisa son! Hidim kit totoang nodan mamo-mamo se Ama Lamtua Allah. Ta Un man tao kit le nal deng dais daat tas, nini kit Lamtuan Yesus Kristus, in dake ka. Nol Kristus nam, man nal baktetebes!   
\p
\v 58 Tiata kaka-pail in namnau me! Tahang dididi! Boel hutluul deken! Mi in lako-daek taung Ama Lamtua ka, musti banan tapnaeng nol mamo keko lako. Ta mi taan son noan, mi in daek hiti-late bel kit Lamtuan na ka, parsum tuun lo.   
\c 16  
\s1 Duit in hulung Ama Lamtua atulin in se Yerusalem mas  
\p
\v 1 Auk le dul deng duit man mi in pesang nakbua son, le hulung Ama Lamtua atulin in ne Yerusalem mas. Auk tek atuil in parsai se propinsi Galatia ngas son, halin oen kon musti dulu duit le mam tunang lakos Yerusalem. Halas ni mi kon musti daek muid ela.\x + \xo 16:1 \xt Roma 15:25-26\x*  
\v 2 Eta leol minggu lam, totoang atuli li musti pesang duit bubuit, deng oen in haup se oen osa la ngas. Natang le auk tiang halas-sam mi mana in tamang duit deken.  
\v 3 Hidim eta auk tiang lius son nam, mi tulu atuil man mi in parsai ngas, le kil nol duit in hulung nas, laok bel Ama Lamtua atulin in ne Yerusalem muas. Mam auk dul surat le halin tulu in kil jemaat se lua ngas taan one.  
\v 4 Nol eta mi nangan noan, banan dui ka auk laok mudi lam, kaim bisa lakom leo-leo.   
\s1 Paulus nangan le lako se mana mamo  
\p
\v 5 Auk lakong Makedoniang muna. Le etan auk laok papmes propinsi Makedonia son, halas-sam auk tiang se mia la.\x + \xo 16:5 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 19:21\x*  
\v 6 Ta auk le daad tahang nol mi nesang buit, bet oras blingin mes tetema. Hidi kiam mi nol auk lakong se maan mesan nu lolen.  
\v 7 Auk in kom le tiang se mia la ka, suma nanapat tuun lo. Ta auk le daad nol mi nesang buit, mo eta na muid Ama Lamtua in koma ka.  
\v 8 Molam auk le daad se kota Efesus nabale, didiin leol tene Pentakosta la, na hidi lelo buk lim deng leol tene Paska la.\x + \xo 16:8 \xt Atorang deng Tulu Agama las 23:15-21; Dehet Ulang deng Lalan in Nuli 16:9-11\x*  
\v 9 Undeng se nia lam, muik atuli mamo man labang nol Ama Lamtua osa la. Molam muik dola banan mamo le halin auk daek nal osa mamo nabale.\x + \xo 16:9 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 19:8-10\x*   
\p
\v 10 Eta Timutius daid in tia se mia la kam, sium un nol babanan, le halin un nangan deken. Ta un nam kit Lamtuan na atulin in dake, banansila el au.\x + \xo 16:10 \xt Korintus mesa la 4:17\x*  
\v 11 Nang le atuli li ngat un nini maat halin tuun deken. Tulung una, le halin mam un pait maa lius se au li nol boa-blingin. Ta auk nol kaka-pail tenga lias nata-natang una.   
\p
\v 12 Muik dasi mes pait. Auk hanet kit kaak-palin Apolos son, le un tia meo mia, nol kaka-pail tenga las. Mo un dai tia nol ni lo bii. Natang tuun, ta eta un haup dola banan, halas-sam un tia meo mia.   
\s1 Lako-daek dasi mes pait  
\p
\v 13 Mi musti doh apan babanan! Mi musti tahang le parsai napiut se Ama Lamtua! Lii deken! Tao tes mi aap-inan nas!  
\v 14 Lako-daek asa tuun kon no, tulu mi in namnau ka.   
\p
\v 15 Kaka-pail in namnau me! Mi totoang tana noan, kaka Stefanus nol un uma isin nas daid atuil hmunan deng propinsi Akaya, man parsai se Kristus. Oen kon daek mumuun le lii-lau totoang atuil in parsai se lua ngas. Tiata auk nodan, le\x + \xo 16:15 \xt Korintus mesa la 1:16\x*  
\v 16 mi hii-ming se atuil in tuladang ela ngas. Ta atuil nas daek mumuun, le leo-leo lii-lau atuil in parsai ngas.   
\p
\v 17 Auk kom isi le net mia. Hidim auk daleng ngi kolo isi, lole kaka Stefanus, kaka Fortunatus, nol kaka Akaikus maas ne ias. Nini ela lam, oen seda mia.  
\v 18 Oen tao tes auk daleng ngia, banansila el oen in tao tes mi dalen na ngas kon. Mi musti todan atuil tuladang ela ngas.   
\s1 Paulus tunang boa-blingin beles totoang  
\p
\v 19 Jemaat in ne propinsi Asia ngias tunang bel mi boa-blingin. Kaka Akila, un sapa bata Priskila,\f + \fr 16:19 \ft  Alkitab dais Yunanin in dul mo nia ki tek noan, “Priska”. Priska nol Priskila la na mo, aa deng atuli mes sii.\f* nol atuil tenga las, man taom nakbua se oen uma lia ki kon, tunang bel mi boa-blingin, lole oen kon butu-kil napiut nol kit Lamtuan na.\x + \xo 16:19 \xt Dehet deng Aan in Nutus sas 18:2\x*  
\v 20 Totoang atuil in parsai ne ia ngias kon, tunang bel mi boa-blingin.  
\p Eta mi nakbua lam, sium apa mes nol mesa nini in liki, man tom nol atuil in parsai ngas.   
\p
\v 21 Olan ngat nanan le! Ta au, Paulus, nini auk imang ngi esa le dul elia: \it Boa-blingin!\it*   
\p
\v 22 Asii namnau kit Lamtuan na lo kam, mam Ama Lamtua Allah hukung una.  
\p Taom auk kom in aa boa-blingin nol atuli li nini, kaim atuil Yahudi li dais Aram, man noan, “\it Marana ta!\it*” Nahin na noan, “Ee Lamtua! Maa tia!”   
\p
\v 23 Auk nodan le Yesus kit Lamtuan na, tulu bel mi Un dalen banan na.   
\p
\v 24 Auk namnau mi totoang, undeng kit leo-leo butu-kil nol Kristus, man Ama Lamtua in tunang maa son na.  
\p Pes se ni tuun tia! Boa-blingin!  
\q2 Deng au,  
\q2 Paulus