\id PHP \h Piriputari \toc1 PIRIPUTARI Que Mütivarunü'airi Papuru \toc2 Piriputari \toc3 Fil. \mt1 PIRIPUTARI \mt2 Que Mütivarunü'airi Papuru \c 1 \s1 Vaürisica \p \v 1 Papuru Timuteumatü tecanixevaüritüaca, te'uximayatamete tehümetütü Cürisitu Quesusisie mieme. Yunaitü Cacaüyarisie mieme xemupasie Cürisitu Quesusisie xeteviyatü Piripusie xemütama te'üviyamete teparevivamete, yunaime tecanixevaüritüaca. \v 2 Cacaüyari müta'uquiyari, Ti'aitame Quesusi Cürisitumatü xüca 'aixüa mete'u'iyarini xehesie mieme, xüca mexepitüaca yu'iyarisie xemüca'uximatüariecacü. \s1 Papuru que mütiyuneneviecai yuri memüte'erie vahesie mieme \p \v 3 Pamüpariyusi necanipitüaca necacaüyari quepaucua nemüxeha'erivani. \v 4 Quepaucua nemivavirie yunaime xehesie mieme, nenetemavietü necaninenenevieca neheyemecü. \v 5 Pamüpariyusi necanipitüaca xeme tame temütaxevicü hicü tanaitü niuqui 'aixüa manuyüne tecuxatatü yaxeicüa matüaripaü. \v 6 'Ipaü yuri netini'erieca, que mü'ane misutüa xecuyuitüvatü 'aixüa xemüteyuriecacü, mücütütü catinaye'atüamücü tita mütiyuriene tucari 'aye'ayu quepaucua Cürisitu Quesusi munuani. \v 7 Caniheiserietüni 'ipaü nemütinemaicacü yunaime xehepaüsita, nemüxenaqui'eriecü 'aixüa 'iyaricü. Xeme neta tanaitü tepütaxevi tetemaitü 'aixüa que mütiuca'iyari Cacaüyari, ne'anutahüiyacacu niuqui 'aixüa manuyünesie mieme ne'utaniucacacu ne'ihecüatüatü niuqui que mütiheiserie. \v 8 Cacaüyari catinihecüatani que nemütixexeiyamücü yunaime, Cürisitu Quesusipaü netinemaitü. \v 9 'Ipaü necatininenenevieca, xeme masi yemecü xeteyucanaqui'erietü xemacünecü heiseriemecü xetemaivavetü, nai xetemaitü que müreuyevese yaxemüteyuriecacü, \v 10 xemüyüvavenicü xemipatacü tita 'aixüa müti'ane tita 'axa müti'ane que xemüte'imate. Müpaü xeteyurieyu, tucari 'aye'ayu quepaucua Cürisitu munuani canimasiücücamücü que xemücateseviximarieca, xehesie que mücarahüivani. \v 11 'Ana heiserie xecanipitüariecacuni, que mütiyupitüva Quesusi Cürisitu. 'Ana mücücü visi 'anetü canayeitüariemücü Cacaüyari, 'aixüa catinicuxaxasivamücü hepaüsitana. \s1 Xüca ne'ayeyurini Cürisitu 'aixüa canicuxaxasivamücü, que mutayü \p \v 12 Ne'ivama nepütixetaxatüaniqueyu que nemüranayetüa hepaüsita, müpaü xemütemaicacü, 'aixüa puyü masi vaüca mü'enierienicü niuqui 'aixüa manuyüne. \v 13 Yunaitü cuviyexunu quita miemete hipatüta yunaitü müpaü mepütehetima quename Cürisitusüa nemiemetütü ne'anutahüiya. \v 14 'Ivamarixi 'esivatücacu yunaitü menesiha'erivatü que nemüranutahüiya, Ti'aitamesie meteviyatü mecaniyuvaüriyani masi vaüca Cacaüyari niuquieya memücuxatanicü mecaheumamatü meyutatuatü. \p \v 15 Hipatü siepüre 'asita me'ütesatü meyucuicutü mepütecuxata Cürisitu hepaüsita, hipatü püta 'aixüa mete'u'iyaritü mepütecuxata. \v 16 Müme menesinaqui'erietü mepütecuxata müpaü metemaitü, ne niuqui 'aixüa manuyünesie mieme nemutaniucacü, 'ayumieme nepüyüane. \v 17 Hipatü püta mepütehecüata Cürisitu hepaüsita mevara'ivacutü hipame, va'iyari cayuxevicacu. Que memüteyurie, müpaü mepütecu'eriva, masi vaüca nepü'uximatüarieca ne'anutahüiyatü. \v 18 Sepanetü que memüteyurie, Cürisitu canicuxaxasivani. Ne 'ayumieme nepünetemavie, sepa memütecuxata yacü xeicüa meyüatü, sepa yuricü meyuvaüriyatü memüyüa. \p Mücü meta, nepücatihayevani nenetemavietü. \v 19 Müpaü nepütimate, 'icü naitü 'aixüa püyüni nemütavicueisitüarienicü xeyuneneviecacu xeme, Quesusi Cürisitu 'iyarieya nesituicacacu. \v 20 'Ipaü yemecü yuri nepüti'erie neta'icuevatü, 'uxa'atüni varie nepücateviyasitüarieni. Masi Cürisitu que mütive'eme canimasiücücamücü yaxeicüa meripaipaü. Menesixeiyatü nevaiyarisie que nemütiuyeica nenetatuatü, teüteri müpaü mecatenimaicacuni sepa nemayeyurini sepa nemumü. \v 21 Sepa nemayeyuri, Cürisitu 'aixüa canicuxaxasivamücü. Sepa nemumü, masi 'aixüa caniyümücü. \v 22 Nevaiyarisie ne'uyeicacacu xüca tixaütü tiutixuavere neti'uximayacacu, quesü yüni. 'Asinepücatimate que mü'ane masi 'aixüa müyüniqueyu. \v 23 'Esimacuyeva nepüyüane. Nepünevaüriya nemüyemiecü Cürisitumatü mana nemeyeicanicü. Müpaü masi 'aixüa pü'aneniqueyu. \v 24 Perusü xehesie mieme caneuyeveca masi nemünehayevacü 'ena nevaiyarisie netiviyatü. \v 25 Hicürixüa nepüretima que nemütiyurieni, müpaü necatinimaica nemünehayevanicü. Yunaime xehesüa necaninehayevamücü nexeparevietü masi vaüca xemüyüvavenicü, xemüyutemamaviecacü yuri xete'erietü. \v 26 Müpaü xüca netiyurieneni, Cürisitu Quesusisie xeteviyatü yemecü xepüyüvaveni 'aixüa 'ane xemütemaicacü xenesiha'erivatü, quepaucua xehesüa nemunuani tavari. \p \v 27 'Ipaü xeicüa xequeteneyurieca, que müreuyevese yamütiyurienenicü heixeiyatü niuqui Cürisitu hepaüsita 'aixüa manuyüne, müpaü xequeteneu'uvani cuiepa. Xüca müpaü xeteyurieca, sepa xehesüa nemeyeicani nexexeiyatü, sepa tevapai nemeyeica xehepaüsita ne'enatü xeicüa, müpaü necatinimaicamücü xemüseseüyenicü 'iyari xehexeiyatü müyuxevi, yaxeicüa xetecu'erivatü yunaitü xemüyucuitüvecü capa xe'unavaiyarienicü titasie yuri xemüte'erie niuqui 'aixüa manuyüne que maine, \v 28 xepüca'utiyüyüacani quepaucua müme memüxe'aye'unie memüxemariutani. Müpaü xeteyurietü 'inüari xenacünicuni vahepaüsita, que memüteheuyexüriyani. Xemeta yuhesie mieme 'inüari xepacüne que xemütetavicueisitüarieni Cacaüyari xetavicueisitüayu. \v 29 Cürisitusüa xemümiemetecü xepupitüarie yuri xemüte'eriecacü hesiena, masisü cuxi xepupitüarie xemütecuinitüarieni hesiena mieme. \v 30 Yaxeicüa nehepaü xequeteneyucuitüveni hicü, que xemünetexeiyacai yanetinemieneme, hicüta que xemüte'enana quename yanetinemiene. \c 2 \s1 Cürisitu tixaütü catihücütütü que müratüa, 'arique ve'eme que müratüa \p \v 1 Caniyuritüni, Cürisitusie teteviyatü tecanituicarieca tecaninütüarieca que temütetacanaqui'erie, 'Iyarimatü tecanitaxevini tanaitü, tetenitacanenimayaca que temüte'u'iyari. \v 2 'Ayumieme nepaine, xüca müpaü 'aneni, xequenenaye'atüa xenesitemavieriyatü. Yaxeicüa xequeteneyumaica, yaxeicüa xequeteneyucanaqui'erieca, yuhepaü xequetenecu'erivani, xequeneyuvaüriyani yu'iyarisie xemüyuxevinicü. \v 3 Hipame xevara'ivacutü xepücayüaca, teüteri xehepaüsita 'aixüa memutiyuanenicü xeicüa xepücayüaca. Vavemete masi xequeniva'erieca hipame, xeme püta tixaütü xecatehümetüme xequeneyu'erieca yücümana. \v 4 Yuxexuitü xeme xepücatecuvautüveni tita xehesie mütimieme xeicüa. Tita hipame vahesie mütimieme püta xequetenecuvautüveni. \p \v 5 'Ipaü xequeteneyumaica yu'ivama xevara'erivatü que mütiyumate Cürisitu Quesusisie tiviyatü. \q1 \v 6 Cacaüyari que mü'ane, \q1 Mücü yaxeicüa pü'anecai. \q1 Peru müpaü pücaticu'erivacai \q1 Quename 'aixüa yüniqueyu \q1 Xüca Cacaüyaripaü ve'eme \q1 'Ayuyeitüanique, \q1 Sepa müyüvecai. \q1 \v 7 Catiniuhayeva \q1 Heiserie hexeiyatü \q1 Que mü'ane vaüriyarica \q1 Müti'uximayapaü 'anetü \q1 Nayuyeitüani. \q1 Teüteri vahepaü 'anetü \q1 Nayani. \q1 \v 8 Mericüsü \q1 Xeiyarietü \q1 Tevipaü 'anetü \q1 Tixaütü catihücütütü \q1 Canayuyeitüani. \q1 Yacatinicamiecaitüni \q1 Sepa mumü, \q1 Curuxisie caniumierieni. \q1 \v 9 'Ayumieme Cacaüyari \q1 Ve'eme caneyeitüani. \q1 Canipitüani \q1 Visi mütimarivanicü \q1 Que mü'ane mühücü \q1 Hipatü que memücatemarivapaü. \q1 \v 10 'Uxa'atüni varie \q1 Quepaucua Quesusi \q1 Mütahüavarieni \q1 Que mü'ane mühücü, \q1 Müpaü que mütimariva \q1 'Ana yunaitü \q1 Mecanicatunuma'uicuni \q1 Nenevieri mecanipitüacuni \q1 Taheima memütama \q1 Cuiepa memütama \q1 Cuietüa memütama, \q1 \v 11 Yunaitü \q1 Mecaniyutahecüatacuni, \q1 Que memüteheitima \q1 Quesusi Cürisitu \q1 Quename Ti'aitame hücü, \q1 Me'utiyuatü. \q1 'Ana 'aixüa canicuxaxasivamücü \q1 Cacaüyari müta'uquiyari. \s1 Cuiepa memütama que temütevahecüatüa \p \v 12 Xemeta nenaqui'erima, müpaü nepütixetahüave, yuheyemecü yaxetenicahucaitüni xehesüa neheyeicacacu. Hicü tevapai neheyeicacacu masi vaüca peuyevese yaxemütecahunicü Cürisitupaü. Yaxequeteneyurieca que müreuyevese yaxemüteyuriecacü mexi xetavicueisitüariexime, peru xeheumamatü xe'utiyüyüacatü. \v 13 Cacaüyari canihücütüni que mü'ane yamütiyuriene xesata, xecuyuitüvatü xemüyuvaüriyanicü, 'arique meta yaxemüteyuriecacü. Que mütixecuyuitüva yacatiniyümücü que mütinaque. \p \v 14 Müpaü nai yaxequetenecahuni, xecaniuquixietü niuqui xecaxüatüatü. \v 15 Müpaü xeteyuriecacu, xehesie pücarahüivani, xepüca'inüca tita 'axa müti'ane. Masi Cacaüyari nivemama xecanacünicuni, xepücaseviximarieca teüteri vasata xe'u'uvatü va'iyari mütutuni memeuyexüri. Vasata xe'u'uvatü xecanivahecüariviyani, xuravesixi que memütehecüarivie cuiepa. \v 16 Niuqui xecanexeiyani varanutanieritüvame. 'Ayumieme 'aixüa 'ane netinimaicamücü nexeha'erivatü quepaucua tucari maye'ani, quepaucua Cürisitu munuani. Xehesie catinimasiücücamücü 'ana, xüanacüa que nemücatiunanausa xüanacüa que nemücati'uximaya. \v 17 Xeme yuri que xemüte'erie, Cacaüyari xecanayexeiya yaxeicüa que mü'ane mavari müvevi meixeiyapaü yucacaüyari. Hesiena mieme xeteni'uximayaca. Xüca ne'umierieni müpaü yuri xemüte'eriecacü, nexuriyacü xüca xemavari 'uxurimarieni, mücücü necaninaqui'acamücü. Xeme yunaitü que xemüteyutemamavie, ne xehepaü necaninetemavieca. \v 18 Mericüte xemerita yaxeicüa xequeneyutemamavieca, 'axeicüa temütatemamaviecacü. \s1 Timuteu 'Epapüruritu que memüteyurieniquecai \p \v 19 Ti'aitame Quesusisie netiviyatü 'ipaü nepüticu'eriva, yareutevitü xehesüa nepenunü'ani Timuteu, ne'iyarisie nemütürücariyarienicü neretimaime xehepaüsita. \v 20 Xeime nepücahexeiya hepaüna tiuca'iyarime, mücü xeicüa 'aixüa 'iyaricü caniyu'iyaritüacamücü xehesie mieme. \v 21 Hipatü yunaitü tita vahesie mütimieme xeicüa metenicuvautüveni, tita Cürisitu Quesusisie mütimieme mepücatecuvautüve. \v 22 Xeme xepimate 'iya, que müti'inüasie que mütimasiücü, xepütemate nehamatü que müti'uximaya niuqui 'aixüa manuyüne tetecuxatacacu, ranive yuquemasimatü müti'uximayapaü. \v 23 'Ayumieme 'ipaü nepüticu'eriva, nepenunü'ani cuitü neretimaime que mütiyüni nehepaüsita. \v 24 Ti'aitamesie netiviyatü yuri nepüti'erie cuitüva nemüyemiecü neta. \p \v 25 Müpaüta netinicu'erivani, peuyevese ta'iva nemanunü'anicü xehesüa 'Epapüruritu. Mücü nehamatü catini'uximayaca, tahamatü tecanicuyaxitüni. Xeme xecaneiyenü'ani nehesüa münesipareviecacü que müreuyevecai. \v 26 Yunaime nixexeiyamücüni, niyuhiveriecaitüni xemu'enanacü que müticuyecai. \v 27 Tasüari catinicuyecaitüni, 'esivatücacu caniumüni. Masi Cacaüyari nitinenimayata, 'axeicüa nesinenimayatü neta, capa nenetihiverieme tavari nenetihiveriecacü. \v 28 'Ayumieme necaninevaüriyani nemenunü'anicü xemüyutemamaviecacü xeme tavari xe'ixeiyatü, neta necanehiverietü nemayanicü. \v 29 Hicüri xequeneutanaqui'erie Ti'aitamesie xemüteviyacü, vaüca xequeneyutemamavieca xehe'erivatü. Müya memü'anene vavemete xequeniva'erieca. \v 30 Cürisitusie mieme ti'uximayatü caniumüni tüma. Yücümana caniyucuerivayuriecaitüni meye'atüanicü que müreuyevecai xemünesiparevieniquecaicü. \c 3 \s1 Heiserie nepexeiya que mütivaiyacü \p \v 1 Mücü meta ne'ivama, xequeneyutemamavieca Ti'aitamesie xeteviyatü. Tavari 'ipaü netixe'utüirietü, nepünevaüriya, niuquicü nepüca'uxive. 'Aixüa caniyümücü masi xehesie mieme xecueriva'anenecacu. \v 2 Xequeneyucuerivayurieca müme nemüvaxatacai 'axa memüteyurie vahepaüsita, müme süicüri vahepaü memüca'itiyatüca, müme vahepaüsita. Xequeneyucuerivayurieca que memütexe'inüaritüacu vitequiyacü. \v 3 Tame püta Cacaüyari 'inüarieya tepexeiya, tame püta tepühüme Cacaüyari temayexeiya 'Iyari que maine. Tame taheyemecü tecaninaqui'aca Cürisitu Quesusisie temüteviyacü. Mücü meta, yuri tepücate'erie herie miemesie. \v 4 Müme que memü'anene herie miemesie yuri memüte'erie, neta müpaü necani'aneni. Xüca xevitü müpaü ticu'erivani quename yüve herie miemesie yuri müti'eriecacü, ne masi necaniyüveniqueyu. \v 5 Ne'utinuivaca 'atahairieca tucarisie necaniu'inüasieni Huriyusixi vaxitequiyacü. 'Ixaheri teüteriyari vahesie Venicamini nuivariyarisie necaniyeyani. Hepürayu teviyari necanihücütüni Hepürayusixi vahesie nemüyetüa. 'Inüari niuquiyarisie que nemütiviyacai, Pareseu necanihücütücaitüni. \v 6 Que nemütinevaüriyacai yaneticamietü, necanivataveveiyacaitüni memüyutixexeürivacai. Heiserie que nemürexeiyacai 'inüari niuquiyarisie yaneticamietü, nehesie pücarahüivacai yemecü. \v 7 Perusü Cürisitusie nemütiviyacü müpaü nepütinemate, mücü nai netiniutatümaiya, naime cümana 'aixüa nemü'itüarieniquecai. \v 8 Mücü meta, sepa que mütitita, naitü tiniutatümaiyarieni que nemütixeiya, müpaü nemütinematecü, masi yemecü 'aixüa necani'itüariemücü ne'imaitü neti'aitüvame Cürisitu Quesusi. Mücüsie nemümiemecü 'ari naime netiniutatümaiya. Sepanetü, mücü naitü xasi xeicüa canihücütüni que nemütixeiya. Necaninevaüriyani masi Cürisitu nehexeiyatü nemayanicü, \v 9 hesiena netiviyatü yanepütixeiyariecaqueyu xeicüa. Necümana heiserie nepücahexeiya, 'inüari niuquiyarisie yaneticamietü heiserie nepücanepitüa necümana. Masi heiserie que nemürexeiya, Cürisitusie yuri nemüti'eriecü püta heiserie necanexeiyani, Cacaüyari heiserie que münetipitüa yuri nemüti'eriecü. \v 10 'Ipaü xeicüa nepütinevaüriya, nemimaicacü Cürisitu, nehesie nemimaicacü türücariyaya cümana müranucuquetüarie, ne hamatüana temütaxevinicü que mütiucuinixü netimaitü, hepaüna ne'anetü nemayanicü mücü que 'anetü matüa 'umierieca. \v 11 Necanaye'aniqueyu xeicüa nemanucuquetüarienicü müquite vasata. \s1 Que mütiunanausacai, he'ivanique \p \v 12 'Acuxi müpaü nepüca'ane, 'acuxi nepüca'aye'ave. Cürisitu Quesusi pünesi'u'axixü, neta nemi'axenicü tita münetimini. 'Ayumieme nepünemexüitüa, yanemüraye'anicü. \v 13 Ne'ivama, ne'aye'ame nepücane'erie cuxi. Peru siqueresü 'ipaü netiniyurieneni, nenetümaiya nesutüa mieme, necaninetatuani masi hicü nemi'axenicü neyeta mieme. \v 14 Yanetiunanausatü nepünemexüitüa neme'ivacü, Cacaüyari que münetiuta'ini taheima miemecü nemü'ayumiemetünicü Cürisitu Quesusisie netiviyatü. \p \v 15 Quetapaümetü temüseseüye 'ipaü tequetecu'erivani. Xüca yücü xetecu'erivani, Cacaüyari yacatinixehecüatüamücü. \v 16 Que temüte'aye'axüavave, müpaü yatequetecahuni. \p \v 17 Ne'ivama 'axeicüa xequenene'üqueni ne que nemütiyuriene. Tame 'inüari tecanihümetüni. Müme tahepaü memüte'u'uva, müme xequenivaxeiyani. \v 18 Yumüiretü que memüte'u'uva, mecaneye'unieca Cürisitu que mütiumierie curuxisie. Vahepaüsita müixa netinixecuxaxatüvacaitüni, hicüta yaxeicüa nepaine ne'utasuatü. \v 19 Müme que memüte'aye'axüani, menica'unariecuni xeicüa. Yuhuca mecanayexeiyani yucacaüyaripaü. Visi me'aneneme mecaniyuxatani quepaucua müpaü memüyüa que temüteteviyasitüarie. Cuiepa timiemecü xeicüa mecatena'erivani. \v 20 Tame püta muyuavisie tecaniquiecataritüni. 'Ayumieme tecanicuevieca tasivicueisitüvame Ti'aitame Quesusi Cürisitu 'umamiecü. \v 21 'Iya yücü 'aneneme caneyeitüamücü tavaiyari. Hicü tixaü tecatehümetütü 'icü tavaiyarisie tecaniu'uvani. Peru 'ana yuvaiyaripaü 'aneneme caneyeitüamücü, visi 'anetü que mütiuyeica mücü. Müpaü tiniyuriemücü yütürücariyacü. Müpaü titürücaüyetü caniyüveni naime yaticamieme mayeitüanicü, mücü que müti'aita. \c 4 \s1 Yuheyemecü xequeneyutemamavieca Ti'aitamesie xeteviyatü, que mutayü \p \v 1 'Ayumieme nepaine, Ti'aitamesie xeteviyatü xecacuyuitüarivatü xequeneuti'uti, nenaqui'erima. Müpaü nepütixecühüave nexexeiyamütü ne'ivama nemüxenaqui'erie. Xeme xecanihümetüni xemünesitemavieritüa, xehesie catinimasiücüni que nemüreuyehüviyarie. Yaxeicüa ve'eme muma que mütiuhanitüariva, neta necanixehexeiyani xeme ne'inüaritüme. \p \v 2 Neuxei 'Euhuriya, neuxei Sinitique, vaüriyarica necanixepitüaniqueyu yaxeicüa xemüteyumaicacü xeca'ütesatü Ti'aitamesie xeteviyatü. \v 3 'Ecü meta nehamatü yuricü pemicuhanane hararu, nepümasitavavirieniqueyu 'ecü pemüvapareviecacü mücü 'ucari. Nehamatü 'axeicüa tepütacuitüvecai niuqui 'aixüa manuyüne tecuxatatü, Cüremenitimatü hipameta vahamatü nehepaü te'uximayatamete. Müme mepacayasarie quename tucari mehexeiya. \p \v 4 Mericüte, yuheyemecü xequeneyutemamavieca Ti'aitamesie xeteviyatü. Tavari nepaine, xequeneyutemamavieca. \v 5 Yunaitü teüteri mequexexeiyani xeca'ayu'eririyacacu. Ti'aitame hura caniuyeicani. \p \v 6 Xepücayu'iyaritüaca tixaütü hepaüsita. Masi naimecü xeyunenevietü xe'ivavirietü pamüpariyusi xe'ipitüatü, yaxequeteneutahüavi Cacaüyari tita xemüte'ivavirie. \v 7 'Ana Cacaüyaritütü nixepitüacamücü yu'iyarisie xemüca'uximatüariecacü. Müpaü tixepitüatü cani'üviyacamücü xe'iyari, sepa xeme 'asixemücatemate que mütiyüveni mi'üviyanicü. Que xemüteyücühüavesie canixe'üviyacamücü Cürisitu Quesusisie xeteviyacacu. \s1 'Icü hepaüsita xequeteneyücühüaveni, que mutayü \p \v 8 Mücü meta, ne'ivama, naitü yuri müraine, naitü müreuyehüviyarie, naitü mütiheiserie, naitü müti'itiya, naitü visi mü'ane, naitü 'aixüa maine, sepa que mütitita xüca 'aixüa 'aneni xüca 'aixüa ticuxaxasivani, mücü hepaüsita yaxequeteneyücühüaveni xeme. \p \v 9 Que xemüte'u'üquitüarie, que xemüteyetuiriyarie, que xemünete'u'eni, que xemünete'uxei yanetiyurienecacu, müpaü yaxequeteneyurieca. 'Ana que mü'ane müxepitüa yu'iyarisie xemüca'uximatüariecacü, mücü Cacaüyaritütü xehamatü caniuyeicamücü. \s1 Piriputari que memüte'imicuacai \p \v 10 Ti'aitamesie netiviyatü yemecü nepünetemavie tavari xemisutüacü xenesiha'erivatü. Süricü xepünesiha'erivacai, masi pumavecai xevitü xeme müyüvecai tixaütü mütiyurienicü. \v 11 Ne nereuyehüatü nepücahaine. Nepü'iyamate ne'iyari 'aixüa müyünicü necümana, sepanetü que nemüranayemie. \v 12 Nepü'iyamate tixaü necatihücütütü, vaüca nerexeiyatüta nepü'iyamate. Naimecü yanepüretima nemütahuxanicü nemühacamünicü vaüca nemürexeiyanicü tixaütü nemücarexeiyanicü nepü'iyamate. \v 13 Naime necaniquemaca Cürisitusie netiviyatü, 'iya nesitürücariyacacu. \v 14 Siepüre 'aixüa xepüte'uyuri nehamatü xeyuxeviriyatü que nemüti'uximatüariecai. \p \v 15 Xeme Piriputari müpaü xepütemate que mütiuyü quepaucua niuqui 'aixüa manuyüne musutüarie cuxaxasivatü, Maseruniya quepaucua nemeyetüa. 'Ana memüyutixexeürivacai mepücanesipareviecai. Mepücanetemicuacai neheixeiyatü nemayanicü, xeme xeicüa xepünetemicuacai. \v 16 Tesarunicapai neheyeicacacu tita nemüreuyehüacai xepünete'utanü'airi heiva hutarieca. \v 17 Neticuvaunetü tavari yaxemüneteminicü nepücahaine. Nepüticuvaune tita mütixemaquieri püta mayanicü. \v 18 Necanitanaqui'erieniri xe'imiquieri naime, cananuyuhayevani. Catinaye'ani tita nemüreuyehüacai, 'Epapüruritu nesi'ü'üitüacu tita xemüteheyenü'a. Que xemüte'uyuri, mücü visi mu'üapaü caninaqui'erivani, mavari münaqui'eriva canihücütüni, caninaqueni Cacaüyari. \v 19 Mücü meta, necacaüyaritütü catinaye'atüamücü tita xemüteheuyehüaca hepaüsita naime, vaüca mürexeiyacü visi 'aneneme, müpaü que mütimasiücü Cürisitu Quesusisie. \v 20 Cacaüyari müta'uquiyari 'aixüa queticuxaxasivani yuheyemecü. Canise'ini 'icü niuqui. \s1 Vaürisica que mütivarunü'airiexüa \p \v 21 Xequenivavaüritüaca Cacaüyari teüterimama yunaime, Cürisitu Quesusisie temüteviyacü. Nehamatü memu'uva ta'ivama menixevaüritüaca. \v 22 'Ena yunaitü Cacaüyari teüterimama mepüxevaüritüa, müme meta Sesaxisüa miemete cuviyexunusixi. \p \v 23 Ti'aitame Quesusi Cürisitu xüca 'aixüa tiuca'iyarini xe'iyarisie mieme. Müpaü xeicüa cani'aneni.