\id MRK  
\h Maricuxi 
\toc1 MARICUXI Niuqui 'Aixüa Manuyüne Que Mütiu'üxasitacai 
\toc2 Maricuxi 
\toc3 Mr. 
\mt1 MARICUXI 
\mt2 Niuqui 'Aixüa Manuyüne Que Mütiu'üxasitacai 
\c 1  
\s1 Ti'üyame Vani que müticuxatacai 
\r (Mateu 3:1‑12; Rucaxi 3:1‑9, 15‑17; Vani 1:19‑28) 
\p  
\v 1 Niuqui 'aixüa manuyüne Quesusi Cürisitu Cacaüyari münu'aya hepaüsita, 'ipaü tiniusutüarieni.  
\v 2 Quisariyaxi Cacaüyarisüa mieme mütixaxatametücai xapayasie, müpaü catine'uca, 
\q1 Camü, neniuqui tuayame necananunü'amücü meri. 
\q1 Mücü 'aixüa caniyuriemücü 'ahuye pecanuavecacu. 
\q1  
\v 3 Macumavesie xevitü nahivani, 
\q1 Xequeneha'aritüaca Ti'aitame huyeya, 'utaitü, 
\q1 Xequeneutixeurariya huyeteya, 'utaitü. 
\m  
\v 4 Que müre'uxa, Vani macumavesie tine'üyanecaitüni, müpaü ticuxatatü, memütehayevacü 'axa memüteyuriecaicü, mücücü memüteheuyehüviyarienicü, 'arique memüca'üyarienicü.  
\v 5 Yunaitü Cureya cuieyarisie quiecatari, yunaitü Querusareme quiecatarita, meneyecüne me'ixeiyacutü. Nivareca'üyacaitüni yunaime Curutani hatuxamesie, meyuhecüatacacu 'axa que memüte'uyuri. 
\p  
\v 6 Mücü Vani cameyu huxariyari cananacatücücaitüni, navi hüyameyaricü nayühüacaitüni. Tüpuxi nivacuacaitüni, yeuta mieme xiete ni'iecaitüni.  
\v 7 Que müticuxatacai, müpaü nainecaitüni, Xevitü 'ucanamieni ne'utüma. 'Iya yemecü canive'emetüni, ne pücatixaü. Ne 'aixüa nepüca'ane nehesie mütinaquenicü ni nemiparevienicü.  
\v 8 Nesüari necanixe'üyaneni hacü. Mücü canixeca'üyamücü 'Iyari Mütiyupatacü. 
\s1 Quesusi que mütiuca'üyarie 
\r (Mateu 3:13‑17; Rucaxi 3:21‑22) 
\p  
\v 9 Mericüsü, 'ana caninuani Quesusi, Nasareti heyeyaca Carereya cuieyarisie. Vani canica'üya Curutani hatuxamesie.  
\v 10 Hicü Quesusi hapa 'anatiyeiximetü, muyuavi niuxeiya 'anacayepierümeme. Canixeiya 'Iyari 'acamieme para hesiena müyuhayevacü, cucurupaü 'anetü.  
\v 11 Xevitüta niutaniuni taheima, müpaü 'utaitü, 'Ecü pecaninenivetüni, necamaninaqui'erieca. 'Acümana neninetemavieca. 
\s1 Quesusi que mütiuta'inüasie 
\r (Mateu 4:1‑11; Rucaxi 4:1‑13) 
\p  
\v 12 Hicü 'Iyari neinü'ani macumavesie.  
\v 13 Mana niuyeicacaitüni huta teviyari tucari. Cauyumarie ni'inüatanecaitüni. Yeutari memüvaxuave niuyeicacaitüni Quesusi. Cacaüyari tupirisiximama menipareviecaitüni. 
\s1 Quesusi que mütisutüa ti'uximayatü Carereya cuieyarisie 
\r (Mateu 4:12‑17; Rucaxi 4:14‑15) 
\p  
\v 14 Mericüsü, Vani 'anutahüiyacu, Quesusi caninuani Carereya cuieyarisie, niuqui cuxatatü 'aixüa manuyüne, que mütiyüni Cacaüyari ti'aitametücacu ticuxatatü,  
\v 15 ya'utaitü, Tucari canaye'aniri. Hicürixüa Cacaüyari cuitü canisutüamücü 'ena ti'aitatü. Xequeteneuhayeva que xemüteyuriecai, niuqui 'aixüa manuyünesie yuri xequeteneuta'eri. 
\s1 Quesusi que mütivaruta'ini hesiena memüteviyanicü quesüteveiyamete yunaucame 
\r (Mateu 4:18‑22; Rucaxi 5:1‑11) 
\p  
\v 16 Mericüsü, haracuna tesita 'uyemietü Carereya cuieyarisie, canivaruxeiya Simuni 'Atüreximame yu'ivamacame. 'Emeneitavivivacaitüni vipi haracunasie, memüquesüteveiyametetücaicü müme.  
\v 17 Hicü Quesusi müpaü tinivarutahüave, Cümü, nehesie xequeteneviyani. Teüteri xevacuxexeürivame nenixe'ayeitüamücü, quesüte xemütevaruxexeürivapaü hicü.  
\v 18 Yapaucua yuvipi me'ucu'eirieca, hesiena meteniuviya. 
\p  
\v 19 Hicü 'esiva 'umapai 'uyemietü nivaruxeiya Cacuvu Vanimame yu'ivamacame, Severeu nivemama. Müme canuvasie meniyetecaitüni yuvipi memanesiquitüatü.  
\v 20 'Iya nivaruta'inieni hesiena memüteviyanicü. Yuquemasi Severeu me'ucu'eirieca canuvasie yecaime, te'ivamete vahamame, Quesusisie meteniuviya. 
\s1 Cacaüyari müca'itiya que mütinücai tevi 
\r (Rucaxi 4:31‑37) 
\p  
\v 21 Mericüsü Caperünaume meneta'axüani. Hicü cuitüva 'uxipiya tucarisie, Huriyusixi vatuquita heutahaca, tini'üquitacaitüni.  
\v 22 Menihüxiyacaitüni tita müti'üquitacai hepaüsita. Que mü'ane heiserie mexeiyapaü tinivaru'üquitüvacaitüni, que memücate'üquitacai müme 'inüaricü memüte'üquitametetücai.  
\v 23 Mericüsü heutahacu, yapaucua tevi caneutahani vatuquita cacaüyari müca'itiya minücai. 'Iya niutahiva  
\v 24 müpaü 'utaitü, 'Ai, que petati'uximatüani, Quesusi Nasaretitanaca 'acu. Petasiheuyehüanique petinua. Ne nepümasimate que pemüpaicü. Que mü'ane Cacaüyarisie mieme mupasie, 'ecü pecanihücütüni, tinitahüave.  
\v 25 Quesusi nita'imaiya, müpaü ticühüavetü, Cayuvatü 'aixüa, queneuxüna.  
\v 26 Hicü mücü cacaüyari müca'itiya, tevi nütü, carima 'utahivatü, nixüna.  
\v 27 Yunaitü meniuhüxiyani. 'Ayumieme niuqui meniutixüatüatücüne müpaü me'utiyuatü, Titari 'icü. Que titita 'icü 'üquisica mühecua. Camü heiserie hexeiyatü tiniva'aitüaca 'asita cacaüyarixi memüca'itiyatüca, müme meni'enieni.  
\v 28 Hicü cuitüva naisarie Carereya cuieyarisie tiniutamariva que mütiuyuri. 
\s1 Quesusi que mürenayehüa Pecuru varücaüya 
\r (Mateu 8:14‑15; Rucaxi 4:38‑39) 
\p  
\v 29 Mericüsü tuquita me'ayenexüaca, Simuni 'Atürexi vaquie menecüne, Vani Cacuvu yunaitü.  
\v 30 Simuni varücaüya mana niucateitüni hüiyatü. Cuitüva metenitaxatüani Quesusi que mü'anecai.  
\v 31 Hicü 'aura 'ayaca, mamaya 'uviyaca, nenucuhana. Yapaucua cahüiyatü nayani 'uca, tinivarumini. 
\s1 'Acayunecu, yumüiretü que memüte'anayexüriya 
\r (Mateu 8:16‑17; Rucaxi 4:40‑41) 
\p  
\v 32 Hicü taicai 'acayunecu, meni'atüirieni tecuicuicate yunaime, müme meta cacaüyarixi memüvaviyacai.  
\v 33 Yunaitü quiecatari meniyucuxeürieni quitenie hüxie.  
\v 34 Yumüireme nivaranayexürieni cui memüyüacai müireme cuiniyacü. Cacaüyarixita nivarayenü'axüani yuvaücavame. Pücavapitüacai cacaüyarixi memütiniunicü, müme memimaicaicü. 
\s1 Quesusi que müticuyeicacai Carereya cuieyarisie ticuxatatü 
\r (Rucaxi 4:42‑44) 
\p  
\v 35 Hicü 'uxa'arieca ximeri meri 'acuxi yüvicüta nanucuqueni. Quita vayeyaca, neyani macumavesiepai. Mana niuyutanenevieni.  
\v 36 Hicü Simuni, hipatüta hamatüana memu'uvacai menenucuyeique Quesusi.  
\v 37 Me'itaxeiyaca müpaü metenitahüave, Yunaitü mepümasicuvautüve.  
\v 38 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Cümüsüari 'uma püta tepüyehu. Hipame quiecaritesie tepütayeixüani, nemütivaretaxatüanicü manarita. 'Ayumieme necaneyeyani.  
\v 39 Hicü mana niuyeicacaitüni, ticuxatatü vatuquiteta naisarie Carereyasie, varayenü'avatü cacaüyarixi. 
\s1 Quesusi que mürenayehüa tevi cuiniyacü müca'itiyacai 
\r (Mateu 8:1‑4; Rucaxi 5:12‑16) 
\p  
\v 40 Mericüsü xevitü cuiniyacü müca'itiyacai caninuani hesüana, cui 'ivavirietü. 'Utitunumaveca hüxiena, müpaü tinitahüave, Xüca pe'avaüriyani, 'ecü pecaniyüveni pemünesi'itieni.  
\v 41 Quesusi 'inenimayatü yumama niutasera. Nimayüani müpaü ticühüavetü, Nesüari nepünevaüriya. Pecaniu'itiyaniri.  
\v 42 Müpaü titahüavecu yapaucua peunua cuiniya. Tevi 'itiyatü nayani.  
\v 43 Cuini mieme 'ihüritüatü, Quesusi neinü'ani cuitüva,  
\v 44 müpaü ticühüavetü, 'Amarima 'aixüa, xeimetüme pemücaraxaxatüvani havaicü. Mara'acamesüa quenemie püta. Quene'axeiyanüa. Pemanayevecü, quenanutimava que müre'aitaxü Muisexi yapemütivatahecüatüanicü.  
\v 45 Mücü masi mana heyaca yatiniutixatatüyani vaücava. Naisarie tinicuxatacaitüni que mütiuyü. 'Ayumieme Quesusi pücayüvecai quiecarisie me'axeni yuhecüatatü, masi yeuta necateitüni macumavesie. Hesüana meni'axecaitüni naisarie quiecatari. 
\c 2  
\s1 Quesusi que mürenayehüa huriecame 
\r (Mateu 9:1‑8; Rucaxi 5:17‑26) 
\p  
\v 1 Mericüsü yapaümexa tucari 'anucayacu, hutarieca caninuani Caperünaumesie. Catiniutamariva quename quita hayecatei.  
\v 2 Yumüiretü cuitü meniyucuxeürieni. Memüyumüirecaicü, ni quitenie hüxie mepücatenaquecai. Mücü tinivacüxaxatüvacaitüni niuqui.  
\v 3 Hicü hipatü huriecame meni'atüirieni, yunaucatü mehecuetü.  
\v 4 Hura me'ecuenique meniyutatexieni teüteri memüyumüirecaicü. 'Ayumieme Quesusi manucatei qui heima püta mecaneitiyepieni. Me'ivati'ineca 'ixumari muva meneicatuani huriecame, 'itarisie 'acaime.  
\v 5 Quesusi varuxeiyaca yuri que memüte'eriecai, müpaü tinitahüave huriecame, Nenive, pepüreuyehüviyarie 'axa pemütiuyuricü.  
\v 6 Hicü hipatü 'inüaricü memüte'üquitametücai muva mecanayetecaitüni. Yu'iyarisie müpaü meteniyücühüavecaitüni,  
\v 7 Titayaricuta müya ticühüave icü. Pisevixima Cacaüyari müpaü 'axa 'utaitü. Quepainetü püyüve müreiyehüvirieni tevi 'axa tiuyurieyu. Xevitiüxa xeicüa caniyüveni Cacaüyaritütü.  
\v 8 Quesusi yu'iyarisie timaitü müya memüteyücühüavecaicü, müpaü tinivarutahüave, Titayari müya xeteyücühüave yu'iyarisie.  
\v 9 Tita masi caticuanive. Que ticuanive müpaü mütitahüave muhurie, Pepüreuyehüviyarie 'axa pemütiuyuricü. Caticuanive masi müpaü mütitahüave, Quenanucuquexi, 'a'itari quenanucucue'i, quenecuyeicani.  
\v 10 Paraque müpaü xemütehetimanicü Yuri Tevi netitevatü heiserie nemexeiyacü cuiepa, nemütivareuyehüvirienicü 'axa meteyurieyu, müpaü tinitahüave huriecame,  
\v 11 'Ecü nepümarahüave, quenanucuquexi, 'a'itari quenanucucue'i, 'aquie quenemie.  
\v 12 Hicü nanucuqueni. Yu'itari 'anucucueca neyani yunaime vahüxie. 'Ayumieme yunaitü meniuhüxiyani. 'Aixüa meniutiyuanecaitüni Cacaüyari hepaüsita, müpaü me'utiyuatü, Hasuacu tepücanenierivave 'ipaü tiyüaneme. 
\s1 Que mütita'ini Revi hesiena mütiviyanicü 
\r (Mateu 9:9‑13; Rucaxi 5:27‑32) 
\p  
\v 13 Mericüsü tavari haracuna tesita neyani Quesusi. Teüteri yunaitü hesüana meni'axecaitüni. Mücü tiniva'üquitüacaitüni.  
\v 14 Hicü mana 'uyemietü nixeiya Revi 'Aripeu münu'ayatücai teüteri memüte'ayutituayasie 'acaime. Müpaü tinitahüave, Nehesie quetineviyani. Revi 'anucuqueca hesiena tiniuviya. 
\p  
\v 15 Mericüsü ticuacacu Quesusi Revi quita, yuvaücavatü cuviyexunusie mieme memüteyetuiriyarie, hipatüta 'axa teyuruvamete metenicuacaitüni Quesusimatü teyü'üquitüvametemama vahamatü. Meniyumüirecaitüni memiveiyacai.  
\v 16 Hicüsüari hipatü 'inüaricü memüte'üquitametetücai, müme Pareseusixi vahesie memüteviyacai, müme me'ixeiyaca ticuacame 'axa teyuruvamete vahamame müme cuviyexunusie mieme memüteyetuiriyari vahamame, müpaü metenivarutahüave teyü'üquitüvametemama, Neuxei, püticua'a püti'ie müme cuviyexunusie mieme memüteyetuiriyari vahamatü, 'axa teyuruvamete vahamatü.  
\v 17 Quesusi varu'enieca müpaü tinivarutahüave, Müme 'aixüa memüteheu'erie tiyu'uhayemavame mepücaheuyehüva. Müme memütecucuye püta mepeiyehüva. Nesü que nemütinua, nepücanua nemüvata'inienicü müme heiseriemecü yamemütecahu. Müme 'axa memüteyurie püta nevata'inienique nepunua, memütehayevacü 'axa memüteyuriecaicü. 
\s1 Que memüte'ita'ivaviyaxü haquiya hepaüsita 
\r (Mateu 9:14‑17; Rucaxi 5:33‑39) 
\p  
\v 18 Mericüsü Vani teyü'üquitüvametemama, Pareseusixi yunaitü 'icuai meniyuhaquiecaitüni heiva. Hipatü me'u'axüaca, müpaü metenita'ivaviya, Titayari Vani teyü'üquitüvametemama, teyü'üquitüvamete Pareseusixi vahesüa memümiemete titayari meteyuhaquie, 'ahesüa miemete teyü'üquitüvamete mecayuhaquiecacu.  
\v 19 Quesusi müpaü tinivaruta'eiya, Que meteyüvave memüyuhaquieca neneüqueme cupaniyerumama, neneüqueme mexi vahamatü 'a'uca. Mexi neneüqueme vasata 'uca, mecapüyüvave memüyuhaquieca.  
\v 20 Tucari naye'amücü quepaucua neneüqueme mütihanieni vasata. 'Ana meniyuhaquiecuni, 'iya tucari 'aye'ayu. 
\p  
\v 21 Tevi 'ixuriqui mücayutatutuvecü püca'imanesiquitüani 'ixuriqui cui müye'i. Mesü xüca müpaü tiuyurienique, manesiqui hecuametütü müye'i pütahanaqueyu, sanimeyari masi 'axa 'anetü nayaniqueyu.  
\v 22 Tevi sixai müye'isie püca'icatuani vinu mücuanacü, mesü xüca müpaü tiuyurienique, sixai nitasanequeyu, vinu neuyeveniqueyu sixaita. Vinu masi sixai hecuamesie canituarivani mücuanacü. 
\s1 Teyü'üquitüvamete que memüte'ivatihunaxüa türicu 'uxipiya tucarisie 
\r (Mateu 12:1‑8; Rucaxi 6:1‑5) 
\p  
\v 23 Mericüsü 'uxipiya tucarisie 'esipa niuyeicacaitüni, teyü'üquitüvametemamata yunaitü. Müme menisutüani me'icahurucatü müayeyari, mana me'u'uvatü.  
\v 24 Hicü Pareseusixi müpaü metenitahüave, Neuxei, titayaricuta müpaü meteyurie que mücatitauniva 'uxipiya tucarisie.  
\v 25 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Hasuacu xecate'ititerüvavave que mütiuyuri Raviri, heiyehüatü heuhacamütü, müme hamatüana memu'uvacaita meheuhacacuicucacu.  
\v 26 'Iya Cacaüyari quita neutahani quepaucua 'Aviyatari mühüritüariecai mara'acate vahepaüsita. Pa Cacaüyari hüxie mamanari niuticuani. Mara'acate xeicüa heiserie mepexeiya memiticuanicü mücü pa, hipatü heiserie mepücahexeiya. Müme hamatüana memu'uvacai tinivaruminita Raviri. 
\p  
\v 27 Müpaüta tinivarutahüave Quesusi, 'Uxipiya tucari caniuti'usieni teüteri vahesie mieme. Teüteri que memüte'uveviya, 'uxipiya tucarisie mieme xeicüa mepüca'utiveviya.  
\v 28 'Ayumieme Yuri Tevi que nemütiteva, 'uxipiya tucari hepaüsitata necatini'aitani. 
\c 3  
\s1 Tevi mümamavaquicai 
\r (Mateu 12:9‑14; Rucaxi 6:6‑11) 
\p  
\v 1 Mericüsü tavari tuquita neutahani. Tevi mümamavaquicai muva nayecateitüni.  
\v 2 Müme menihupiecaitüni, Capenayehüani 'uxipiya tucarisie meteyücühüavetü, me'ixanetacutü.  
\v 3 Hicü Quesusi müpaü tinitahüave tevi mümamavaquicai, Quenanucuquexi, hixüapa queneutaquexi.  
\v 4 Müpaü tinivaruta'ivaviya Quesusi, 'Uxipiya tucarisie tipitüarie 'aixüa mütiyurienicü, püpitüarie nusu 'axa mütiyurienicü. Tipitüarie mütiyutavicueisitüanicü, püpitüarie nusu mütiyumienicü. Mümesü cayuvatü meniumacaitüni.  
\v 5 Hicü yuhaxüama varuxeiyaca, yuhiverietü memüsese'icaicü yu'iyarisie, müpaü tinitahüave tevi, 'Amama queneutasera. 'Iya nitasera, 'aixüa 'anetü nayani.  
\v 6 Hicü Pareseusixi mevayecüneca, müme Herurexisie memüteviyacai vahamatü meniuyu'enieni hepaüsitana, que memüte'imieniquecai. 
\s1 Teüteri que memüteyucuxeürie haracuna tesita 
\p  
\v 7 Hicü Quesusi teyü'üquitüvametemama yunaitü haracunapai menecüne. Yumüiretü teüteri meniveiyacaitüni Carereyatari, Cureyatari,  
\v 8 Querusaremetari, 'Irumeyatari, Curutani 'anutaüyetari, Tiru 'aurie Siruni 'aurie quiecatari. Yuvaücavatü me'u'enanaca nai que mütiyurienecai, hesüana mecaniu'axüani.  
\v 9 Hicü nivaruta'aitüani teyü'üquitüvamete hura memehanacü canuva hesiena mieme, capa me'isaipünacü, memüyumüirecaicü teüteri.  
\v 10 Yumüireme nivaranayexürüvacaitüni. 'Ayumieme yunaitü cuiniya memexeiyacai mesaipünetü hesüana meni'axecaitüni me'imayüanique. 'Ayumieme canuva niuta'aita.  
\v 11 Cacaüyarixi memüca'itiyatüca me'ixeiyatü, hüxiena meniucaxürüvecaitüni, müpaü mete'uhivatü, 'Ecü Cacaüyari pecaninu'ayatüni.  
\v 12 'Iya heiseriemecü nivahüritüacaitüni memüca'ihecüatanicü que müpaicütücai. 
\s1 Tamamata heimana yuhutame que mütivaranuyexei nü'arisixi 
\r (Mateu 10:1‑4; Rucaxi 6:12‑16) 
\p  
\v 13 Hicü neutiyune hürisie. Müme müvaranuyexei nivaruta'inieni hesiena memüteviyanicü. Me'ayecüneca teüteri vasata, hesiena meteniuviya.  
\v 14 Tamamata heimana yuhutame nivaranuyeteüxüa. 'Arique nivatanü'axüaniquecaitüni memütecuxatanicü, hamatüana memu'uvanicü,  
\v 15 heiserie nivapitüaniquecaitüni memüvaranayexürüvanicü tecuicuicate, memüvarayenü'axüanicüta cacaüyarixi 'axa memü'anene.  
\v 16 Simuni püxevitütücai, Quesusi mitaterüvaxü Pecuru,  
\v 17 hipatüta, Cacuvu Severeu nu'aya, Vani Cacuvu 'ivaya, Quesusi mütivarutaterüvaxü Puhanerüquesi, taniuquicü Türarücamete paine,  
\v 18 'Atürexi, Piripe, Parüturume, Mateu, Tumaxi, Cacuvu 'Aripeu nu'aya, Tareu, Simuni mücananisitatücai,  
\v 19 Cura 'Isicariutitanaca 'arique Quesusi müyetua. 
\s1 Que mü'ane 'axa 'utaitü misevixima 'Iyari Mütiyupata 
\r (Mateu 12:22‑32; Rucaxi 11:14‑23; 12:10) 
\p Hicü quita meneutahaxüani.  
\v 20 Tavari yuvaücavatü teüteri me'u'axüacu müme mepüyutatexie metecuanique.  
\v 21 Hicü maremama me'u'enanaca, meniu'axüani memenuhanacü. Müpaü meteniyücühüavecaitüni, 'Asipücatimate que mütiyuriene. 
\p  
\v 22 Mücü meta, hipatü 'inüaricü memüte'üquitametetücai, Querusaremesie memeyecü, müpaü meniutiyuanecaitüni, Peheresepuri pinü'ü. Cacaüyarixi 'axa memü'anene va'uquiyarisie mütivayacü, 'ayumieme püvarayenü'a cacaüyarixi, meniutiyuanecaitünita.  
\v 23 Hicüsüari yu'aurie varutacuevieca, 'üxasicü müpaü tinivaruta'üquitüani, Cauyumarie que tiyüve mayuyenü'anicü yücümana.  
\v 24 Yaxeicüata, xeime cuieyarisie quiecatari xüca hixüata meyusana, xüca me'ayuca'unieca, mücü vacuviyexunu pücayüveni 'emüreutevinicü.  
\v 25 Xeime quie miemete hixüata xüca meyusana, xüca me'ayuca'unieca, mepücayüvaveni 'ememüteheutevinicü.  
\v 26 Cauyumarie xüca yuca'unarümenique, türücariyaya hixüata xüca yusanaque, 'emüreutevinicü pücayüveniqueyu. Pütaxüximeniqueyu püta. 
\p  
\v 27 Tevi pücayüve meutahanicü mütürücaüye quita, piniteya mütinavanicü, me xüca ca'ihüanique mütürücaüye meri. 'Ihüame, pütinavani tita mütixuave quitana. 
\p  
\v 28 'Icü niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, naime 'axa memüteyurie teüteri, mepüyüvave memüteheuyehüviyarienicü, naime 'axa memutiyuane.  
\v 29 Masi que mü'ane 'axa 'utaitü misevixima Cacaüyari 'Iyarieya Mütiyupata, mücü hasuacu pücareuyehüviyarieni mücücü. Hesiena masi catiniuhüivani, yuheyemecü 'emuvecü tita 'axa mütiuyuri.  
\v 30 'Ipaü niutayüni, müme müpaü memutiyuanecaicü, Cacaüyari müca'itiya ninüca. 
\s1 Quesusi 'ivamama varusieya 
\r (Mateu 12:46‑50; Rucaxi 8:19‑21) 
\p  
\v 31 Hicü varusieya 'ivamama yunaitü mecaniu'axüani. Tacua meti'utü metenitanü'airieni yu'aurie me'icuevietü.  
\v 32 Teüteri yumüiretü menayetecaitüni hamatüana. Müpaü metenitahüave, Neuxei, 'avarusi 'a'ivama mepümasiha'ivava tacuapaitü.  
\v 33 Mücü müpaü tinivarutahüave, Quehateri nevarusi ne'ivama.  
\v 34 Varanuxeiyatüyaca 'auriena mematecai, müpaü niutayüni, Camü nevarusi ne'ivama.  
\v 35 Que mü'ane yamütiyuriene que mütinaque Cacaüyari, mücü canine'ivatüni caninevarusitüni. 
\c 4  
\s1 'Imüari 'ivivame 'üxasi hepaüsita que mütimasiücü 
\r (Mateu 13:1‑9; Rucaxi 8:4‑8) 
\p  
\v 1 Mericüsü tavari haracuna tesita tiniuti'üquita. Hesüana meniyucuxeürieni yuvaücavatü teüteri. 'Ayumieme canuvasie nacayerüni hapa yecaimesie. Yunaitü teüteri cuiepa püta meniti'ucaitüni ha tesita.  
\v 2 Mana vaüca tiniva'üquitüacaitüni 'üxasi hepaüsita. Hicü ti'üquitatü müpaü tinivarutahüave,  
\v 3 Xequene'enanaca. Camüsü, 'ivivame neyani.  
\v 4 Mericüsü 'imüari 'ivienecacu, hipatü huyeta niucaxürieni. Viquixi meniucaxürieni meniticuani.  
\v 5 Hipatüta macutetexiyasie niucaxürieni, vaüca müca'acucuieyasie. Cuitüva niutineni, cuie 'emücasuicaicü.  
\v 6 Hicü quepaucua tau mane nicuini, niutivani mücahananatücateicü.  
\v 7 Hipatüta xuya 'imüariyarisata niucaxürieni. Xuya niutivere, heimana niuyecüne. 'Imüari cacaniutixuavere.  
\v 8 Hipatüta cuie 'aixüa müracu'anesie niucaxürieni. 'Utinexüaca 'utivavereca, niutixuavere. Hipatü xei teviyari heimana tamamata nayani, hipatüta haica teviyari ratüa, hipatüta xei sienituyari ratüa.  
\v 9 Müpaüta niutayüni, Xaütünetü mu'enaxü que'u'ena. 
\s1 Titayari 'üxasi hepaüsita ticuxatatü müti'üquitacai 
\r (Mateu 13:10‑17; Rucaxi 8:9‑10) 
\p  
\v 10 Hicü yühücüate metitetü, müme 'auriena memütitecai, Tamamata Heimana Yuhutame vahamatü menita'ivaviya 'üxasi hepaüsita que müti'üquitacai.  
\v 11 Müpaü tinivarutahüave Quesusi, Xeme xecaniupitüarieni tita mütiuti'aviesiecai, xemütemaicacü que müti'ane Cacaüyari ti'aitametücacu. Hipatü tacua memütitei püta, naimecü 'üxasi hepaüsita xeicüa mecaniupitüarieni 'utüarica manuyünepaü, para memüca'ixeiyacü, sepa yemecü memütanenierenique, para 'asimemücatehetimanicü, sepa yemecü memü'enanacaque,  
\v 12 capa ta'aurie me'axürienicü Cacaüyarisie meteviyaque, capa meteheuyehüviyarienicü. 
\s1 Quesusi que mütihecüatacai yü'üquisica ti'ivivame hepaüsita 
\r (Mateu 13:18‑23; Rucaxi 8:11‑15) 
\p  
\v 13 Hicü müpaü tinivacühüaveni, Cari xeme 'icü 'üxasi hepaüsita xepüca'u'enana. Quetütüri xete'enanani naime 'üxasi hepaüsita.  
\v 14 'Ivivame ni'ivieneni niuqui.  
\v 15 Hipatü huyeta miemete mecanihümetüni haque niuqui muca'iviya. Quepaucua memi'enie, cuitüva Cauyumarie ni'axeni. Niuqui netücüni vahesüa muca'iviya.  
\v 16 Hipatüta yaxeicüa 'imüari mecanihümetüni macutetexiyasie memuca'iviya. Quepaucua niuqui memü'enie, yapaucua menitanaqui'erieni meyutemamavietü.  
\v 17 Yücümana mepücahananatüca, masi 'emepücateheutere. Quepaucua memü'uximatüarie quepaucua memutaveiyarie 'icü niuqui hepaüsita, yapaucua meniucunuitüarieni.  
\v 18 Hipatüri 'imüari menihümetüni xuya 'imüariyarisata memuca'iviya. Müme niuqui meniu'enieni,  
\v 19 masi mepüyuhiveritüa tita hicü mütimieme meha'erivatü, tuminicü meyutemamavietü mepüteyu'irüviya, hipameta vaücavame menihive'erieca. Mücücü niuqui niupünariexüani naisata. Cacaniutixuavere.  
\v 20 Hipatü 'imüari mecanihümetüni cuie 'aixüa müracu'anesie memuca'iviya. Niuqui mecaniu'enieni, meniuyuvaüriya me'inaqui'erietü, mecaniutixuxuavereni. Hipatü xei teviyari heimana tamamata menacüne, hipatüta haica teviyari menacüne, hipatüta xei sienituyari menacüne. 
\s1 Tita müti'avie que mütihecüasieni 
\r (Rucaxi 8:16‑18) 
\p  
\v 21 Hicü müpaüta tinivacuxaxatüvacaitüni, Cüxeme que racueiya puticü manunamienicü, 'utatüa mutiquecanicü nusu. Vapai püta caraqueca.  
\v 22 Tita müti'avie, masiücütü mayanicü xeicüa 'apuve. Tita müranucaname, mühecüasienicü xeicüa 'apuve.  
\v 23 Xaütünetü mu'enaxü que'u'ena. 
\p  
\v 24 Müpaüta tinivacuxaxatüvacaitüni, Xequeneyucuerivayurieca tita xemüte'enie hepaüsita. Que xemüteva'inüasirie hipame, yaxeicüa xepüte'inüasiyarieni. Hesiena payaxe, xeme xemü'enana xehesie mieme.  
\v 25 Que mü'ane tixaütü mürexeiya, tavari cuxi pütimiquieni. Que mü'ane tixaütü mücarexeiya, sepa que mütitita müreixeiya pütinavaiyarieni. 
\s1 'Üxasi 'imüari hepaüsita, que mütiutineica 
\p  
\v 26 Müpaüta tinivacuxaxatüvacaitüni, 'Ipaü catini'aneni Cacaüyari ti'aitametücacu. Camü tevi 'imüari niuta'ivieni cuiepa.  
\v 27 Niucahupuni nanucuquecani tucaricü tücaricü. 'Imüari niutineicani niutivavereni, mücü 'asicatimaicacu que mütineica que mütiuvavere.  
\v 28 Cuie yuxaüta pitinenetüva cüsunuyari meri, 'arique müayeyari, 'arique tacari.  
\v 29 Ticuayu, 'ana türicu xicamete nivaranunü'amücü, 'isanari maye'acü. 
\s1 'Üxasi musitasa 'imüariyari hepaüsita 
\r (Mateu 13:31‑32; Rucaxi 13:18‑19) 
\p  
\v 30 Hicü müpaü niutayüni, Que te'utiyuaneni, titapaü ti'aneni Cacaüyari ti'aitametücacu. Que mü'ane 'üxasi hepaüsita tepihecüatani.  
\v 31 Musitasa 'imüariyaripaü cani'aneni. Cuiepa muca'iviva, xevitü 'imüari hepaüna 'anetü pücaxuave cuiepa 'esipepetü.  
\v 32 'Uca'iviyaca caniutineicani. Tupiriya mutineica, xevitü hepaüna 'anetü pücaxuave 'epapatü. Mamateya neucunexüani 'etütütü. Taheima miemete viquixi mecaniyüvaveni memüyuti'ituatüanicü hesiena 'etüriyarisie. 
\s1 Titayari Quesusi müti'üquitacai 'üxasi hepaüsita ticuxatatü 
\r (Mateu 13:34‑35) 
\p  
\v 33 Vaüca 'üxasi hepaüsita ticuxatatü 'iyapaü 'aneneme tinivacuxaxatüvacaitüni niuqui, que memüteyüvavecai memi'enienicü.  
\v 34 'Üxasi hepaüsita caticuxatatü pücativacuxaxatüvacai. Teyü'üquitüvamete xeicüa me'ayetetü yühücüate tinivarutahecüatüani naime. 
\s1 Quesusi que mütinütüa 'eca vitari 
\r (Mateu 8:23‑27; Rucaxi 8:22‑25) 
\p  
\v 35 Hicü mücü tucarisie 'ucutaicairecu müpaü tinivarutahüave teyü'üquitüvamete, Hicümüsütari 'anutaüye tepanucüne.  
\v 36 Müme mevarucu'eirieca teüteri mana memüti'ucai, meneivitüni ca'anatiyeivecacu canuvasie meyetetü. Hipatüta canuvate menecüne hamatüana.  
\v 37 Hicü yapaucua niucu'eca vaücava. Hamevari neucayeurivecaitüni canuvasie. Nitihüniyarümecaitüni.  
\v 38 Quesusi canuva cüsapa nacateitüni, muritarisie 'utimu'utü, cusutü. Menenutahütüani müpaü mete'icühüavetü, Ti'üquitame 'acu, pecareu'acuerivayurie temeuyeveximecü.  
\v 39 Hicü 'anucuqueca nitatieni 'eca. Müpaü tinitahüave haracuna, Cayuvatü 'aixüa, quetineuhayeva. 'Eca neunuani, niucuharuanare yemecü.  
\v 40 Müpaü tinivarutahüave teyü'üquitüvamete, Titayari xetemama. Quepaütütü yuri xecate'erie.  
\v 41 Müme masi cuini mieme meniutimamani. Müpaü meteniyutahüave, Quepaicüri pühücü 'icü. 'Asita 'ecatütü haracunatütü meni'enieca que mütiva'aitüa. 
\c 5  
\s1 Cacaüyarixi 'axa memü'anene que memüte'inücai Cataratanaca 
\r (Mateu 8:28‑34; Rucaxi 8:26‑39) 
\p  
\v 1 Mericüsü haracuna 'anutaüye meneta'axüani Cataratari vacuiepa.  
\v 2 Canuvasie 'anatiyacu, yapaucua tevi cacaüyari müca'itiya minücai nenucunaque müquite vateuquiyapa 'ayeneca.  
\v 3 Mücü tevi vateuquiyapa necateitüni. Teüteri menitexiecaitüni me'ihüanique tepüacü.  
\v 4 Müixa nicuhüivacaitüni tepüacü yumamatesie yü'ücatesie, peru yumamacü tepüa nanutequecaitüni, yü'ücasie mieme nanuyequesinacaitüni. Xevitü hepaüna pücatürücaüyecai mimaxiutacü.  
\v 5 Tucaricü tücaricü teuquiyapa nicuyeicacaitüni ya hürisie, cuhivanetü, tetecü yucuxitequetü.  
\v 6 Hicü Quesusi 'uxeiyaca teva 'uyeicame, hepana niutanausa. Hüxiena niutitunumaqueni  
\v 7 carima 'utahivatü, müpaü 'utaitü, Que peneti'uximatüani, Quesusi 'acu Cacaüyari yunaime vaheima macave pemünu'aya. Nepümasivaviri yanetihüritüatü Cacaüyari, penücahürixüa 'axa nesi'uyurieni. Müpaü niutayüni  
\v 8 Quesusi müpaü mütitahüavixücü, 'Ecü cacaüyari pemüca'itiya, queneuxüna.  
\v 9 Hicü müpaü tinita'ivaviya, Que petiteva. Mücü müpaü tinitahüave, Cuyaxi Xei Vaxayari netinitevaca, temütamüirecü.  
\v 10 Vaücava vaüriyarica neyevaviriecaitüni Quesusi mücavaranuyenü'anicü mücü cuiepa.  
\v 11 Mericüsü yemuritüa tuixuri metenicuacaitüni yuvaücavatü.  
\v 12 Cacaüyarixi vaüriyarica meneyevaviriecaitüni yamete'icühüavetü, Tuixuri vahesüa quetananunü'a temüvanünicü müme.  
\v 13 Hicü Quesusi nivarupitüani. Cacaüyarixi memüca'itiyatüca me'ixünaca tevi menivarutiviya tuixuri, 'esivatücacu huta miriyari meyupaümeme. Tuixuri yapaucua meniutanausa 'aita meneucayune. Hapa meneuxürieni, meniucuini haracunasie. 
\p  
\v 14 Hicü tuixuri vahüvemete meniyuta'una. Yametenicuxatacaitüni quiecari 'amüyevasie 'esimüyeyeusie. Teüteri menecüne mecunieretüvetü que mütiuyü.  
\v 15 Quesusisüa me'u'axüaca menixeiya tevi cacaüyarixi meminücai, Xei Vaxayari memiviyacai. Menixeiya mana 'acaime, heuquemarimacame, 'aixüa re'iyarime. Meniutimamani.  
\v 16 Hicü müme memunenierixü metenivacuxaxatüvacaitüni que mu'itüarie tevi, que mütiuyü tuixuri vahepaüsita.  
\v 17 Teüteri menisutüani vaüriyarica me'ipitüatü vacuiepa müyemiecü. 
\p  
\v 18 Hicü canuvasie cayerüximecacu Quesusi, 'iya tevi cacaüyarixi meminücai vaüriyarica canipitüani hamatüana muyeicanicü.  
\v 19 Quesusiri püca'ipitüa. Müpaü püta tinitahüave, 'Aquie quenemie 'amarema vahesüa. Yaquetinivaretaxatüa vaüca que mütiuyuri Ti'aitame 'ahesie mieme, que matiunenimayataxü.  
\v 20 Mücü neyani. Tamamata Quiecarite müracutevasie nisutüani ticuxatatü vaüca que mütiuyuri Quesusi hesiena mieme. Yunaitü menihüxiyacaitüni. 
\s1 Cairu nu'aya que müranayehüiya, 'uca müticuyecai 'imayüacu Quesusi 'ixuriquieya 
\r (Mateu 9:18‑26; Rucaxi 8:40‑56) 
\p  
\v 21 Mericüsü hutarieca 'anutaüye 'anuyacu canuvasie, yuvaücavatü teüteri meniyucuxeürieni 'auriena haracuna tesita 'uvecacu.  
\v 22 Mericüsü tuqui va'ü xevitü, Cairu titevatü, mana caninuani. Quesusi 'uxeiyaca niutihüximaqueni hüxiena.  
\v 23 Vaüriyarica canipitüani müpaü 'utaitü, Nenive pemüxime 'ucatütü. Quenemayüamie manayevenicü, 'ayenieretü mayanicü.  
\v 24 Quesusi 'utümana neyani. 
\p Mericüsü meniveiyacaitüni teüteri yumüiretü me'isaipünatü.  
\v 25 Hicü 'uca 'aniuyeicacaitüni vasata tamamata heimana huta viyari müyuriecai ticuyetü xuriya 'uhanisitüatü.  
\v 26 Vaüca tini'uxitüariecaitüni yumüireme teyu'uhayemavamete vahesüa 'axetü. Tita mürexeiyacai nai tiniutixütüani tiyutuatü. Yutatexieca, cui niyüanecaitüni masi.  
\v 27 'U'enaca que müticuxaxasivacai Quesusi hepaüsita, 'utümana 'umietü teüteri vasata, Quesusi 'ixuriquieya niumayüani,  
\v 28 müpaü tiyücühüavetü, 'Ixuriquieya xüca ne'umayüani xeicüa, nenanayevemücü.  
\v 29 Mericüsü yapaucua xuriya peunua maneicacai. Yuvaiyarisie müpaü tiniuyumani mücü cuiniya meunuacü.  
\v 30 Hicü Quesusi yu'iyarisie retimaica yütürücariyacü mi'axixücü xeime, yapaucua ta'aurie 'aveca teüteri vasata müpaü niutayüni, Quepai ne'ixuriqui pumayüa.  
\v 31 Teyü'üquitüvametemama müpaü metenitahüave, Cari pevaxeiyatü teüteri naisata memasisaipünacacu, müya peraine, quepai pünesi'umayüa peraine.  
\v 32 'Iya nanieretüyani, que mü'ane miyuri xeiyaque.  
\v 33 'Uca 'uyüyüacatü maricacü, timaitü que mütiuyü yuhesie, hüxiena ninuani. Mana 'utihüximaqueca, naime tiniutahecüata que mütiuyü, que mütivaiyacü.  
\v 34 Hicü müpaü tinitahüave, Nenive, yuri pemütiuta'ericü pepanayeve. 'A'iyarisie peca'uximatüarietü quenemie, 'aixüa pereu'erietü 'uxa'atüni varie yapecatiucacucuinetü. 
\p  
\v 35 Hicü müpaü 'utainecacu cuxi, va'üsüa miemete meniu'axüani müpaü mete'icühüavetü, 'Aniveri pemü. Titayari peti'uximatüa cuxi ti'üquitame.  
\v 36 Quesusi varu'enieca müpaü mete'icühüaveme, müpaü tinitahüave va'ü, Pepücaheumaca, yuri quetine'erieca xeicüa.  
\v 37 Hicü teüteri pücavarupitüa memenuveiyacü. Pecuru Cacuvu yu'ivamacame Vanimame xeicüa nivarupitüani.  
\v 38 Hicü va'ü quie heta'aca meyuxamurietüveme nivaruxeiya me'utisuaname me'utihivame yumüireme.  
\v 39 Muva heutahaca müpaü tinivarutahüave, Titayari xeteyuxamurie xete'utisuana. Nunusi pücamüqui. Pucusu xeicüa.  
\v 40 Müme mecaninanaimacaitüni. Hicü yunaime varayenü'aca, nunusi muyecasie nivareutavitüni cuesieya varusieya mümeta hamatüana memu'uvacai.  
\v 41 Hicü mamayasie tiviereca, müpaü tinitahüave yuniuquicü, Tarita cumi, taniuquicü, 'Üimari 'acu, quenanucuquexi nematinahüaveni.  
\v 42 Yapaucua nanucuqueni nunusi, niuyeicacaitüni. Tamamata heimana huta viyari nexeiyacaitüni. Cuitüva meniuhüxiyani yemecü.  
\v 43 Quesusi heiseriemecü yatinivarutahüave xevitü tüma mücaretimanicü que mütiuyü. Müpaüta tinivarutahüave, memüte'iminicü. 
\c 6  
\s1 Nasareti quiecarisie que mütiuyeicacai Quesusi 
\r (Mateu 13:53‑58; Rucaxi 4:16‑30) 
\p  
\v 1 Mericüsü mana neyani, yuquiecari ninuani. Teyü'üquitüvamete meniveiyacaitüni.  
\v 2 Hicü 'uxipiya tucari 'aye'acu, tuquita nisutüani ti'üquitatü. Müme memi'eniecai meyumüiretü menihüxiyacaitüni müpaü me'utiyuatü, 'Icü meixeiya, haque pemieme. 'Icü que tiupitüarie mütimaivenicü. Que tiupitüarie 'inüari mütürücavi mütiyurienecü.  
\v 3 'Icü caticaripiniteru, Mariya münu'aya. Cacuvu Cuse Cura Simuni va'iva catihücü. 'Uva tahesüa mecatetitei 'ivamama 'ucari. Hicü menitixani'erieni.  
\v 4 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Tixaxatame ve'eme cani'erivani naisarie, masi yuquiecarisie xeicüa yumarema vasata yuquita ve'eme püca'eriva.  
\v 5 Mana pücayüvecai xeime 'inüari mütürücaüye mütiyurienicü. Hipame tecuicuicate xeicüa yuxexuime vahesie 'utimeca nivaranayexürieni.  
\v 6 Yuri memücate'eriecaicü, ni'iyarixiecaitüni. Hicü quiecarite 'esimüyeyeusie tini'üquitanecaitüni. 
\s1 Tamamata Heimana Yuhutame que mütivareutanü'axüa teyü'üquitüvamete 
\r (Mateu 10:5‑15; Rucaxi 9:1‑6) 
\p  
\v 7 Mericüsü Tamamata Heimana Yuhutame varutacuevieca yu'aurie, nivareutanü'axüani yuhutatame. Heiserie nivarupitüani cacaüyarixi memüca'itiyatüca vahepaüsita.  
\v 8 Müpaü tinivaruta'aitüani, tixaütü memücate'upiximenicü huyeta, mumuxi xeicüa, 'inüa pücatixaü, cüsiurita pücatixaü, tumini vivurasie yemaneme pücatixaü,  
\v 9 memeu'uixüanicü cacai xeicüa, peru huta camixayari memüca'anacatütücanicü tinivaruta'aitüani.  
\v 10 Müpaüta tinivarutahüave, Haque xeme'axüani quita, muva xequeneyuhayevani 'asita quepaucua xemüyehuque.  
\v 11 Quiecarisie quiecatari xüca mecaxetanaqui'erieni, xüca mecayuvaüriyani memüxe'enienicü, mana xequenanuyecüni, tumuanari xequeneucasixüa yucacaisie, müpaü xeteyurietü xemütetahecüatanicü vahesie que mürahüiva. 'Icü niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, Surumatari Cumuxatari cuini mieme mepücatatacuritüarieni müme vahepaü quepaucua 'isücame müvatacuevieni, mücü quiecarisie quiecatari que memütetatacuritüarieni.  
\v 12 Hicüsüari teyü'üquitüvamete meneutayeixüani, müpaü metecuxatatü, teüteri memütehayevacü 'axa memüteyuriecü.  
\v 13 Yuvaücavame cacaüyarixi menivarayenü'axüani. Tecuicuicateta yuvaücavame haseiti mevarucavirivatü menivaranayexürüvacaitüni. 
\s1 Ti'üyame Vani que mütiumierie 
\r (Mateu 14.1‑12; Rucaxi 9. 7‑9) 
\p  
\v 14 Hicü Herurexi müti'aitametücai mana cuiepa niu'ena que mütiuyü. Naisarie tiniutamariva que mü'ane mühücütücai Quesusi. Müpaü meniutiyuanecaitüni, Ti'üyame Vani caniyüaneni. Nanucuquetüarieni 'umüca, 'ayumieme mücü türücariya nicuyuitüvani.  
\v 15 Hipatüta müpaü meniutiyuanecatüni, 'Eriyaxi canihücütüni, hipatüta, tixaxatame caniyüaneni meripai miemetexi texaxatamete vahepaü 'anetü.  
\v 16 Herurexi masi 'u'enaca müpaü niutayüni, Süricü Vani canihücütüni nemi'aitaxü mu'uya manutivitequienicü. Mücü nanucuquetüarieni, rainecai. 
\p  
\v 17 Mücü Herurexi meripai nivarutanü'ani memiviyacü Vani. Casariyanata nenutahüani, müpaü mütinaquecaicü Heruriya. Müpaü tiniuyüni Herurexi mitivitücü yu'iva 'üyaya, Heruriya mütitevacai, Herurexi 'ivaya Piripe titevacacu.  
\v 18 Vani caviyarievetü cuxi müpaü tinicühüavecaitüni Herurexi, Pepücapitüarie pemevitücünicü 'a'iva 'üyaya. 
\p  
\v 19 Heruriya ni'uxive'eriecaitüni. Niyutexienecaitüni 'imiemütü Vani.  
\v 20 Herurexi nimacarücaitüni Vani, 'imaitü tevi mühücütücaicü heiseriemecü yamüticamiecaicü, mupasiecaicü Cacaüyarisie mieme. Ni'üviyacaitüni. 'I'enietü 'asipücatimaicai que mütiyuriemücücai. Siepüre ninaquecaitüni mi'enienicü.  
\v 21 Mericüsü tucari naye'ani Heruriya Vani ma'ivacü, quepaucua Herurexi 'ixüarari mutavevi matinuivaxü yutucarisie. Te'aitamete, cuyaxi teva'aitüvamete, Carereyatari va'uquiyarima nivaruta'inieni.  
\v 22 Heruriya nu'aya 'uca vatahaca, tiutineica, nivanaquecaitüni Herurexi mümeta hamatüana memütecuacai yunaitü. Cuiepa ti'aitame müpaü tinitahüave 'üimari, Tita mümatinaque queneneutavaviri, nemümasiminicü.  
\v 23 Niyühüritüani yarehüavetü, Tita pemünetitavavirieni nepümasimini, sepa cuiepa nemüti'aita hixüata 'arücame pemünetiutavaviri.  
\v 24 Hicü mana neyani 'üimari. Müpaü tinitahüave yuvarusi, Tita netitavavirieni. Mücü müpaü tinita'eiya, Vani Ti'üyame mu'uya quenetavavirie.  
\v 25 Mexüiva heutahaca cuiepa ti'aitamesüa, nitavavirieni müpaü 'utaitü, 'Ipaü canetininaqueni ne, hicü cuitü pemünesimini Vani Ti'üyame mu'uya, pateyusie yecaime.  
\v 26 Cuiepa ti'aitame cui niyuhiveriecaitüni. Muyühüritüacü, teüteri hamatüana memütecuacai vacü, 'ayumieme pücayuvaüriyacai mita'imaiyacü.  
\v 27 Cuiepa ti'aitame cuya niutanü'ani cuitü, 'ita'aitüaca Vani mu'uya mütuimiecü.  
\v 28 Mücü heyaca, mu'uya nanutiviteni casariyanata. Pateyusie yecaime ni'atüani. 'Üimari niyetuirieni, 'üimarita yuvarusi niyetuirieni. 
\p  
\v 29 Hicü mete'utamarieca, Vani teyü'üquitüvametemama menecüne, caxarieya menecueni. Teuquiyapa meneiteni. 
\s1 Teüteri que mütivarumi 'auxüme miriyari 
\r (Mateu 14:13‑21; Rucaxi 9:10‑17; Vani 6:1‑14) 
\p  
\v 30 Mericüsü nü'arisixi Quesusisüa meniyucuxeürieni, que memüte'uyuri que memüte'üquitacai mete'itaxatüanique.  
\v 31 'Iya müpaü tinivarutahüave, Cümüsü taxaüta tepuhu macumavesie, xequene'uxipieca 'esiva. Hipatü yuvaücavatü meni'axecaitüni menecücacaitüni, 'ayumieme tucari mepücahücai ni memütecuanicü müme.  
\v 32 Hicü canuvasie menecüne macumavesiepai yühücüate.  
\v 33 Yuvaücavatü menivaruxeiya memecü, menimaicaitüni Quesusi. Naime quiecarisie quiecatari yuvaücavatü yü'ücama menecüne me'unausaxüaximetü. Me'uhaitütüatü meneta'axüani müme meri.  
\v 34 Hicü 'anatiyeiximetü Quesusi, teüteri nivaruxeiya yumüireme. Nivarutinenimayata, muxasi yühüveme memücahexeiya vahepaü memü'anenecaicü. Mana nisutüani tiva'üquitüatü müiremecü.  
\v 35 Hicüsüari ya'atevacacu tau, teyü'üquitüvametemama hesüana meniyucuxeürieni müpaü me'utiyuatü, 'Ena canacumaveni, yacanatevani tau.  
\v 36 Quenivareutanü'axüa 'aurava memütayeixüanicü quiecarite 'esimüyeyeusie 'emüyeyeusie, memüteyutinanairienicü 'icuai.  
\v 37 Mücü masi müpaü tinivaruta'eiya, Xeme püta xequetenivarumicua. Müme müpaü metenitahüave, Tame tete'inanaiyu pa huta sienituyarisie 'arücame, tetevamini.  
\v 38 Mücü müpaü tinivarutahüave, Quepaümeme xepexeiya pa. Xequeneuxeiya. Yametetimaica, 'Auxüme payari, huta quesüteyarita, metenitahüave.  
\v 39 Hicü nivaruta'aitüani yunaime, memücuyaxixüanicü 'üxa macuyürasie yayupapaümetü.  
\v 40 Mana menicuyaxixüani, xei sienituyari ya huta teviyari heimana tamamata yameyupapaümetü.  
\v 41 Hicü 'auxüme payari 'anu'üca, huta quesüteyari meta, yuheima heutiniereca, pamüpariyusi 'ipitüaca Cacaüyari, pa niutitara. Nivaru'üitüani teyü'üquitüvamete memüvaminicü. Huta quesüteyari niutimura yunaime vahesie mieme.  
\v 42 Yunaitü mete'ucuaca meniutihuxani.  
\v 43 Hicü menicuxeürieni pa yuhayevameyari tamamata heimana huta quirivayari hüpüneme, quesüteyarita 'üarime yuhayevame.  
\v 44 Müme memüte'ucuai 'uquisi xeicüa 'auxüme miriyari mecaniyupaümecaitüni. 
\s1 Quesusi ha heima que mütiuyeicacai 
\r (Mateu 14:22‑27; Vani 6:16‑21) 
\p  
\v 45 Hicü nivarutamexüitüani teyü'üquitüvamete memacayaxecü canuvasie, memenuyehaitüiyacü Vesairapai haracuna 'anutaüye, mexi varateutüvacai teüteri.  
\v 46 Vareutanü'axüaca, hürisie neutiyune yutanenevienique.  
\v 47 Hicü 'ucutaicairecu, canuva haracuna hixüapa niuyemiecaitüni. Quesusi cuiepa püta niuyeicacaitüni yuxaütame.  
\v 48 Mana me'uximatüariecame nivaruxeiya me'ivequeme, vahepa maye'ecacaicü. Hicü 'esivatücacu tuxacüta, Quesusi vahepa canamiecaitüni haracuna heima 'umietü. Niuyeyaniquecaitüni.  
\v 49 Müme me'ixeiyaca haracuna heima 'umiecame, müqui me'erietü, meniutihiva.  
\v 50 Yunaitü menixeiya, meniyumuinacaitüni. Mücü cuitü nivarutahüave. Müpaü niutayüni, Yu'iyari xequeneucayasa, ne nepüyüane. Xepücaheumamaca.  
\v 51 Hicü vahesüa ye'acu, canuvasie 'acayerücu, 'eca neunuani. Müme cuini mieme menihüxiyacaitüni meni'iyarixiecaitüni.  
\v 52 Pa hepaüsita que mütiuyü 'asimepücatehetimaivavecai, masi yu'iyarisie meniupupurucaitüni. 
\s1 Quesusi que mütivaranayexürüvacai Quenesareti cuieyarisie 
\r (Mateu 14:34‑36) 
\p  
\v 53 Hicü 'anutaüye me'anucüneca Quenesareti cuieyarisie meneta'axüani. Mana menecuvieni canuva.  
\v 54 Canuvasie me'anaticünecu, yapaucua meneitimani quiecatari.  
\v 55 Naisarie miemete vahesüa meniutanausaxüani. Menisutüani tecuicuicate meva'atüvatü 'itarisie me'aheime haque meme'enana quename mana nua.  
\v 56 Naisarie que müticuyeicacai, quiecarite 'esimüyeyeusie, 'emüyeyeusie, yeuta, tecuicuicate menicutuarivacaitüni quiecari hixüapa, vaüriyarica me'ipitüatü 'ixuriquieya xeicüa memümayüanicü. Yunaitü memicumaüvacai menanayexürüvecaitüni. 
\c 7  
\s1 Tita ca'itiyacame meyeitüa tevi 
\r (Mateu 15:1‑20) 
\p  
\v 1 Mericüsü 'auriena meniyucuxeürieni Pareseusixi, hipatüta 'inüaricü memüte'üquitametetücai Querusareme memeyecü.  
\v 2 Menivaruxeiya teyü'üquitüvametemama hipame metecuacame vamama ca'itiyacacu mecamaimatücaitü Huriyusixi vayeiyari que müti'ane. Meniniuquixiecaitüni müme.  
\v 3 Pareseusixi, hipatüta Huriyusixi teüteriyari yunaitü, xüca cuini mieme meca'utimaimani, tixaü mepücatecuaca, yutusima vayeiyarisie yametecahutü.  
\v 4 Quiecari hixüapa me'ayecücatü xüca mecayuvenani hacü, mepücatecuaca. Vaücava cuxi müireme yeiyari canixuaveni yamemütecahu, tecüxite xarite casute que memüte'itie.  
\v 5 Hicü Pareseusixi te'üquitameteta müpaü metenita'ivaviya, Titayari yutusima vayeiyarisie yamecatecahu 'ahesüa miemete teyü'üquitüvamete. Mesü vamama ca'itiyacacu mepütecua'a.  
\v 6 Mücü müpaü tinivaruta'eiya, Cari Quisariyaxi 'aixüa painecai meripai, xexatatü xeme, 'aixüa yuhesie 'axa mü'ane xemü'avietacü. Müpaü catina'uca, 
\q1 'Icü teüteri yutetacü ve'eme mepünesixata, 
\q1 Que memüte'u'iyari püta teva mepu'uva. 
\q1  
\v 7 Xüanacüa xeicüa menenayexeiyani 
\q1 Tita memüte'üquita, teüteri va'aisica mühücücü xeicüa. 
\m  
\v 8 Tita müti'aitacai Cacaüyari xete'uhayevaca, teüteri vayeiyarisie xeteniviyani, tecüxite harevemete que xemütehauxina, tavari hepaüna müireme que xemüteyurie. 
\p  
\v 9 Müpaüta tinivarutahüave, Visi xepüteyurie xeme, xe'ihayevaca tita Cacaüyari müti'aitacai yaxemütecahunicü yuyeiyarisie.  
\v 10 Muisexi müpaü naineni, Quetinivareuyehüvirieca 'a'uquiyari 'avarusi. Tavari müpaü canaineni, Que mü'ane 'axa mutaineni yu'uquiyari yuvarusi hepaüsita, que'umierieni xei mieme.  
\v 11 Xemesü püta müpaü xeniutiyuaneni, Tevi xüca müpaü ticühüaveni yu'uquiyari yuvarusi, nepini naime cümana pemüpareviyaniqueyu, mücü Curuvani canihücütüni, taniuquicü, nepimini Cacaüyari, que maine,  
\v 12 mücücü xepüca'ipitüaca 'uxa'atüni varie 'asimütiyurienenicü yu'uquiyari yuvarusi vahesie mieme.  
\v 13 Xecaneyeitüani tita Cacaüyari mütiutayü, yaxetecahutü yuyeiyarisie, que xemütevaretuiri yunivema. Vaücavamecü xepüteyurie 'icüpaü. 
\p  
\v 14 Tavari yu'aurie varutacuevieca teüteri, müpaü tinivarutahüave, Xequenene'enieca yunaitü, xequetenemaivaveni.  
\v 15 Tevi 'aurie tixaütü pücatixuave hesiena heutahame müyüveni ca'itiyacame meyeitüanicü. Tita taütana müratineica, mücü püta canihücütüni tita ca'itiyacame müreyeitüva tevi.  
\v 16 Xaütü netü mu'enaxü que'u'ena. 
\p  
\v 17 Hicü teüteri varucu'eiriecu, quita heutahacu, teyü'üquitüvametemama menita'ivaviya 'üxasi hepaüsita que müti'üquitacai.  
\v 18 Mücü müpaü tinivarutahüave, Cari xemeta 'asixepücatemaivave vahepaü. Xeme müpaü xecatehetimaive, naitü tevi 'aurie mütixuave hesiena heutahame pücayüveni ca'itiyacame meyeitüanicü  
\v 19 'iyarieyasie mücaheutahaquecü. Huriepana püta neutahaqueni, nihüani. Müpaü 'utaitü, naime 'icuai 'itiyacame nixatacaitüni.  
\v 20 Tita tevi taüta müratineica, mücü püta canihücütüni tita ca'itiyacame meyeitüa.  
\v 21 Teüteri va'iyarisie catinimiemetüni 'axa que memüteyücühüave, que memütevacumaüva que mü'ane mücayü'üya mücayücüna,  
\v 22 que memütenavaya, que memüteyumemiva, que memüte'icumaüva xeime 'üyaya, que memüte'ihive'erie tita mücativapini, 'axa que memüte'u'iyari, que memüte'irüma, que memüteyucahive'erie merucuyatüvetü, que memüteyucuasiri, que memüteyusevixima 'axa me'utiyuatü, que memüteyucatave'erie yacü xeicüa que memüteyücühüave.  
\v 23 Mücü naitü 'axa que memüteyurie, vataüta catinimiemetüni. Mücü ca'itiyacame caneyeitüvani tevi. 
\s1 Yuri que müti'eriecai 'uca Sirupenisiyatanaca 
\r (Mateu 15:21‑28) 
\p  
\v 24 Hicü mana heyaca, Tiru cuieyarisie ninuani, Siruni cuieyarisie. Quita heta'acu, püca'inaquecai Quesusi xevitü mütimariecacü, peru pücayüvecai mana müyuhayevacü camarivatü.  
\v 25 Mericüsü, 'uca niu'ena hepaüsitana. Cacaüyari müca'itiya ninücaitüni 'iya nu'aya 'ucatüme. 'Uca cuitü hesüana nuaca, hüxiena niutihüximaqueni.  
\v 26 Cüriyecusixi vaniuqui caniniuquieyatücaitüni, Sirupenisiyasie ninuivametücaitüni. Vaüriyarica nipitüacaitüni meyenü'anicü cacaüyari 'axa mü'ane, mixünacü niveya.  
\v 27 Quesusi müpaü tinitahüave, Neuyeveca meri türi memütihuxanicü. 'Aixüa püca'ane türi vapa müvanavairienicü, sinurixi müvaminicü.  
\v 28 Mücü müpaü tinita'eiya, Xasunicü peputaine 'uqui, peru 'asita sinurixi mepiticua'a türi vapa mexatüa mücavivive temüxiquiyari.  
\v 29 Quesusi müpaü tinitahüave, 'Aixüa pemutayücü, quenemie. Camü cacaüyari 'axa mü'ane 'ari nixüna 'anive.  
\v 30 Hicü yuquie heta'aca canitaxeiya yunive 'utasie cacaime, cacaüyari 'axa mü'ane 'ixünacu. 
\s1 Quesusi que mürenayehüa tevi mücaheu'enacai münenuriecai 
\p  
\v 31 Hicü Tiru cuieyarisie heyeyaca Siruni cuieyarisie niuyeyune. Tamamata Quiecarite müracutevasie 'uyeyaca, Carereya haracunayarisie neta'ani.  
\v 32 Mana meni'atüirieni tevi mücaheu'enacai münenuriecai. Vaüriyarica menipitüani hesiena mutimenicü.  
\v 33 Yateva heivitüca hücüame teüteri memüca'anu'uva, nacatana neica'uitüani yu'itüvame. 'Uta'aüsicavieca nimayüani nenieya.  
\v 34 Yuheima heutiniereca na'aivani Quesusi. Yuniuquicü müpaü tinitahüave tevi, Hepata, taniuquicü quevatiyepietücani paine.  
\v 35 Yapaucua nacateya nivatiyepierixüani nenieya niuxünarieni, heiseriemecü 'utaniutü nayani.  
\v 36 Hicüsüari nivaruhüritüani xeime memücatehecuxaxatüvanicü, peru que mütivaruhüritüa, müme masi yemecü metenicuxatacaitüni naisarie.  
\v 37 Vaücavamecü menihüxiyacaitüni teüteri yame'utiyuatü, Naime 'aixüa catiniuyurieni. Müme memücaheu'enanacai meheu'enanacame nivarayeitüvani, müme memücaniuvavecai meniuvaveme nivarayeitüvani. 
\c 8  
\s1 Teüteri que mütivaruni nauca miriyari 
\r (Mateu 15:32‑39) 
\p  
\v 1 Mericüsü 'anapaitütü tavari yumüiretü teüteri meyucuxeüriecu, 'icuai mecahexeiyacacu, teyü'üquitüvamete nivarutacuevieni yu'aurie. Müpaü tinivarutahüave,  
\v 2 Ne teüteri nepüvanenimaya. Haica tucari mepuyuri nehamatü. 'Icuai mepücahexeiya.  
\v 3 Meyehacacuitüveme xüca nevareutanü'axüani vaquie, huyeta mepe'amüxüani, hipatü tevapai mecaniquiecataritüni.  
\v 4 Teyü'üquitüvametemama müpaü metenita'eiya, Haque mieme peyüve pa mütivaruminicü 'ime 'ena macumavesie.  
\v 5 Mücü müpaü tinivaruta'ivaviya, Quepaümeme xepexeiya pa. 'Atahutame, meniutiyuani.  
\v 6 Hicü nivaruta'aitüani teüteri cuiepa memücuyaxecü. 'Atahuta payari 'uti'üca, pamüpariyusi 'ipitüaca Cacaüyari, nititara. Teyü'üquitüvamete nivaru'üitüani memüvaminicü. Müme mecanivarumini teüteri.  
\v 7 Yapaümeme quesüte menivarexeiyacaitünita 'esimemüpepe. Pamüpariyusi 'ipitüaca Cacaüyari, tiniuta'aita quesüte memümiquienicüta.  
\v 8 Mete'ucuaca meniutihuxani. Yuhayevameyari tarimeyari meniucuxeürieni teyü'üquitüvamete, 'atahuta quirivayari nayani.  
\v 9 'Esivatücacu nauca miriyari mecaniyupaümecaitüni teüteri. Hicü nivareutanü'axüani.  
\v 10 Teyü'üquitüvamete vahamatü yunaitü canuvasie menacayaxe, Rarümanuta müracutevasie menecüne. 
\s1 'Inüari que memüte'itavaviri Pareseusixi 
\r (Mateu 16:1‑4; Rucaxi 12:54‑56) 
\p  
\v 11 Hicü Pareseusixi meniu'axüani. Menisutüani niuqui mexüatüatü hamatüana, me'ivavirietü 'inüari memüxeiyacü muyuavisie mieme mupitüarie, memi'inüatanicü.  
\v 12 Mücü yu'iyarisie ha'aivatü müpaü niutayüni, Titayari 'inüari metevava hicü miemetexi. Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, yemecü 'inüari mepücapitüarieni hicü miemetexi.  
\v 13 Varucu'eirieca hutarieca nacayerüni canuvasie, 'anutaüyepai neyani. 
\s1 Tiyucuxanariyame Pareseusixi vahesüa mümieme 
\r (Mateu 16:5‑12) 
\p  
\v 14 Mericüsü teyü'üquitüvamete metenatümaiya pa mema'üniquecai. Xeime hücüa mepexeiyacai pa canuvasie.  
\v 15 Hicü müpaü tinivaruta'imaiya, Yumarima 'aixüa xequeneyucuerivayurieca tiyucuxanariyame hepaüsita Pareseusixi vahesüa mümieme, Herurexisüa mümieme.  
\v 16 Müme müpaü meteniyutahüave, Pa temücaheye'üicü müya naineni.  
\v 17 Quesusi tiutimaica que memüteyücühüavecai müpaü tinivarutahüave, Titayari niuqui xetexüatüa pa xemücahexeiyacü. Xecate'enana, xecatemaivave cuxi. Xe'iyari cuxi tisese'i.  
\v 18 Xe'uhüxitü xecateheuneniere, xe'unacatü xecateheu'enana, tixaü xecateha'eriva.  
\v 19 'Auxüme payari ne'utitaracu 'auxüme miriyari vahesie mieme, quepaüme quirivayari hüpüneme xepucuxeürie muyuhayevaxü. Müme müpaü meniutiyuani, Tamamata heimana hutame.  
\v 20 Mücü tivarahüave, 'Atahuta payari nauca miriyari vahesie mieme ne'utitaracu, quepaüme quirivayari xepucuxeürie muyuhayevaxü. Müme meniutiyuani, 'Atahutame.  
\v 21 Müpaü tinivarutahüave, Queri xecatemaivave cuxi. 
\s1 Macüpecai que müranayehüiya Vesairasie 
\p  
\v 22 Hicü mecaneta'axüani Vesairapai. Teüteri meni'atüirieni 'uqui macüpecai, vaüriyarica me'ipitüatü mimayüanicü.  
\v 23 Hicü macüpecai mamayasie tiviereca, quiecari tesitapai neihana. He'aüsicamaxüaca hüxitana, hesiena 'utimeca, müpaü tinita'ivaviya, Tixaü pecatixeiya.  
\v 24 Hicü 'anutaniereca müpaü niutayüni, Teüteri cüyexi nepüvaxeiya yaxeicüa me'aneneme, peru teüteri meneu'uvani.  
\v 25 Hicü hutarieca hüxitana niutimeni. Tevi nanutaniere, heunieretü nayani. Naime tiniuxeiya que mütivayacü.  
\v 26 Hicü Quesusi nitanü'ani quiena müpaü titahüaveca, Quiecarisie pepücaheumieni, xeime pepücaraxaxatüvani. 
\s1 Pecuru que mütiyutahecüataxü 
\r (Mateu 16:13‑20; Rucaxi 9:18‑21) 
\p  
\v 27 Hicü Quesusi teyü'üquitüvamete vahamatü yunaitü menecüne. Quiecarite 'esimüyeyeusie meniu'uvacaitüni Sesareya Piripu 'aurie. Mana huyeta me'uyehutü, müpaü tinivaruta'ivaviya teyü'üquitüvamete, Teüteri que me'utiyuane que nemüpaicü ne.  
\v 28 Mümeri müpaü metenita'eiya, Hipatü müpaü meniutiyuane, Vani Ti'üyame pemühücücü, hipatüta 'Eriyaxi pemühücücü, hipatüta texaxatamete pemüxevitü.  
\v 29 Hicü müpaü tinivaruta'ivaviya, Xemete que xe'utiyuane que nepüpaicü. Pecuru müpaü tinita'eiya, Que mü'ane heiserie mupitüarie Cürisitutütü, 'ecü pecanihücütüni.  
\v 30 Hicü nivaruhüritüani 'asimemücatehehüavenicü xeime hepaüsitana. 
\s1 Quesusi que mütihecüatacai que mütimierieniquecai 
\r (Mateu 16:21‑28; Rucaxi 9:22‑27) 
\p  
\v 31 Hicüsüari nisutüani tiva'üquitüatü, müpaü 'utaitü, Neuyeveca cuxi ne Yuri Tevi que nemütiteva vaüca nemüticuinecü. Ta'uquiyarima, mara'acate memühüritüarie, mümeta 'inüaricü memüte'üquitamete mecanenitixani'eriecuni. Necanimieriemücü, necananutanierimücü hairieca tucarisie.  
\v 32 'Icü niuquieya canihecüacaitüni que mutayü. Hicü Pecuru yateva heivitüca nisutüani 'icu'imaiyatü.  
\v 33 Quesusi ta'aurie 'aveca, hipame varuxeiyaca teyü'üquitüvamete, nicu'imaiyani Pecuru müpaü 'utaitü, Xaüsie queneuye'a Cauyumarie Nehüxie pepüca'uveni. 'Ecü Cacaüyaripaü pepücare'iyari, teüteri vahepaü xeicüa pepüre'iyari. 
\p  
\v 34 Hicü yu'aurie varutacuevieca teüteri, teyü'üquitüvamete vahamame müpaü tinivarutahüave, Tevi xüca yuvaüriyani nehamatü muyeicanicü, queyuxani'erieca, queyuvaüriyani sepa curuxisie mümierieni, nehesie quetiviyani.  
\v 35 Que mü'ane müyutavicueisitüamücü caniyutatümaiymücü. Que mü'ane müyutatümaiya nehesie mieme, niuqui 'aixüa manuyünesie mieme, mücü niyutavicueisitüamücü yemecü.  
\v 36 Tevi nai cuiepa mütixuave xüca ra'ivanique, tita ra'ivaqueyu xüca yutatümaiyanique.  
\v 37 Tevi titacü tiyutuani yutucari mücanavaiyarienicü.  
\v 38 Hicü miemetexi hipame va'üitama memüvacumaüva 'axa memüteyuruva vasata 'uyeicatü, que mü'ane münesiteviya miteviya neniuqui, neta Yuri Tevi que nemütiteva necaniteviyacamücü 'iya quepaucua nemunuani ne'uquiyaripaü nemarivetü, netupirisixima memüpasie Cacaüyarisie mieme vahamatü. 
\c 9  
\p  
\v 1 Hicü müpaü tinivarutahüave, Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, hipatü 'uva memu'uva mepücacuini mexi mecanenierivave que mütiyüni quepaucua Cacaüyari munuani türücaüyemecü ti'aitatü. 'Arique mücaque mecanicuicuni. 
\s1 Quesusi yücü 'anetü que müratüa 
\r (Mateu 17:1‑13; Rucaxi 9:28‑36) 
\p  
\v 2 Hicü 'ataxeime tucari 'anucayacu Quesusi nivarevitüni Pecuru Cacuvu Vani yemuri 'amanutitevisie yuhücüame. Mana yücü 'anetü nayeitüarieni vahüxie.  
\v 3 Quemarieya xavatütü nayani, cui tuxatü 'üvipaü. Cuiepa mütama turiyame müya 'aneneme pücayüve mitiyeitüani.  
\v 4 Mana 'Eriyaxi Muiseximatü memasiücütü menacüne, Quesusimatü metenicuxatacaitüni.  
\v 5 Hicü Pecuru müpaü tinitahüave Quesusi, Ti'üquitame 'acu, 'aixüa cani'aneni 'uva temu'uvacü. Camüsü xamaru tepütivevieni haicame, 'ahesie mieme xeime, Muisexisie mieme xeime, 'Eriyaxisie mieme xeime. 
\p  
\v 6 Pecuru 'asipücatimaicai que mütayüniquecai, teyü'üquitüvamete cui memeumamacaicü. 'Ayumieme müpaü putayü.  
\v 7 Hicü haivitüri nuaca nivaru'etüriviya. Xevitü niutaniuni haivitürisie ya'utaitü, 'Icü caninenivetüni neninaqui'erieca, xequene'enieca.  
\v 8 Yapaucua mehanieretücüneca naisarie, xeime mepüca'uxei yu'aurie 'uveme, Quesusi xeicüa meniuxeiya. 
\p  
\v 9 Hicü yemurisie me'acanexüaximecacu, Quesusi nivaruta'aitüani 'asimemücatehehüavenicü xeime tita memüte'uxei, mexi Yuri Tevi müquite vasata ca'anucuquevecai cuxi, 'ariqueque xeicüa.  
\v 10 Que mainecai yamecatenicahucaitüni, peru yusata niuqui menixüatüacaitüni tita mütixatacai, manucuqueni müquite vasata que mainecai.  
\v 11 Hicü müpaü metenita'ivaviya, Müme 'inüaricü memüte'üquitamete, titayari müpaü mete'utiyuane quename heuyevese 'Eriyaxi meri munuani.  
\v 12 Mücü müpaü tinivaruta'eiya, Neuyeveca 'Eriyaxi meri munuani 'aixüa miyurieni naime. Masi que re'uxa Yuri Tevi hepaüsita, que müreuyevese vaüca müticuinecü müxani'erivanicü.  
\v 13 Masi ne müpaü netinixecühüaveni, 'Eriyaxi caninuaniri. Yamepiyuri que mütivanaquecai, müpaü que müre'uxa hepaüsitana. 
\s1 Quesusi que mürenayehüa temaicü, cacaüyari 'axa mü'ane 'iviyacacu 
\r (Mateu 17:14‑21; Rucaxi 9:37‑43) 
\p  
\v 14 Hicü mevaranucu'axirümecacu hipame teyü'üquitüvamete, yumüireme teüteri menivaruxeiya teyü'üquitüvamete va'aurie, mümeta 'inüaricü memüte'üquitametetücai menivaruxeiya niuqui mexüatüacame vahamame.  
\v 15 Hicü teüteri me'ixeiyaca Quesusi, meniuhüxiyani, hepana meniutanausaxüani menitavaüritüani.  
\v 16 Mücü müpaü tinivaruta'ivaviya müme 'inüaricü memüte'üquitametetücai, Titacü niuqui xetexüatüa vahamatü.  
\v 17 Tevi xevitü müpaü tinita'eiya, Neuxei ti'üquitame, nenive 'uquitüme nepümasi'atüiri, cacaüyari 'axa mü'ane minü'ücü ca'itaunietü mütaniunicü.  
\v 18 Sepa haque meita'axiya peiyehüpa, cuaimuxari püvayeneica, yutametecü pütiutaqueve putanaranare. Ne nenivarutavavirieni teyü'üquitüvamete 'ahesüa miemete memenayehüanicü, peru mepüyutatexie.  
\v 19 Mücü müpaü tinivaruta'eiya, Cari hicü miemete yuri xepücate'erie. Quepaümexa peuyevese xehamatü nemucani. Quepaümexa nepüxenevieca. Xequenavitüqui.  
\v 20 Hicüsüari meni'atüirieni. Mücü cacaüyari 'ixeiyaca Quesusi, yapaucua nitanüni temaicü. Cuiepa 'ucaveca 'iya, nicurupenecaitüni, cuaimuxari 'anativietü.  
\v 21 Quesusi müpaü tinita'ivaviya quemasieya, Quepaümexa pi'axiya. Mücü müpaü niutayüni, Nunusiyaripai.  
\v 22 Müixa taipa hapa neihüpani 'imienique. 'Ecü xüca peyüveni 'asipemütiyurieni, quetanenenimayaca quetaneparevieca.  
\v 23 Quesusi müpaü tinitahüave, Titasü peraine, xüca neyüveni pemaine. Que mü'ane yuri müti'erie naimecü püyüve.  
\v 24 Hicü temaicü quemasieya müpaü tiniuhiva, Yuri nepüti'erie 'acu, queneneuparevi yuri xüca necati'erieca.  
\v 25 Quesusi yumüireme varuxeiyaca me'anausaxüaximeme hepana meyucuxeürienique, nitatieni cacaüyari 'axa mü'ane müpaü ticühüavetü, Neuxei 'ecü cacaüyari pemüca'itaunie mütaniunicü mü'enanicü, ne nematini'aitüaca pemixünacü, tavari pemüca'iviyanicü.  
\v 26 'Iya cacaüyari 'utahivaca 'itacasetü carima, nixüna. Müquipaü 'anetü nayani temaicü. 'Ayumieme 'esivatücacu yunaitü müpaü meniutiyuani, Caniumüniri.  
\v 27 Perusü Quesusi temaicü mamaya 'uviyaca nenucuhana. 'Iya nanucuqueni. 
\p  
\v 28 Hicü quita heutahacu, teyü'üquitüvametemama müpaü menita'ivaviya yuhücüate me'ayetetü, Titayari tetetatatexie tame temayenü'anicü.  
\v 29 Mücü müpaü tinivarutahüave, Yunenevietü yuhaquietü xeicüa caniyüveni meyenü'anicü 'ipaü 'aneneme. 
\s1 Quesusi tavari que mutayü que mütimierieniquecai 
\r (Mateu 17:22‑23; Rucaxi 9:43‑45) 
\p  
\v 30 Hicü mana menecüne. Carereya cuieyarisie meniuyecüne. Püca'inaquecai xevitü mütitamarienicü.  
\v 31 Teyü'üquitüvamete tiniva'üquitüacaitüni. Müpaü tinivarutahüave, Ne Yuri Tevi nehücütütü nepüyetuiya teüteri vamamasie. Menenimiecuni. Nemierieme, hairieca tucari 'anucayayu nenanucuquemücü.  
\v 32 Müme 'icü niuqui mepücahetimaivavecai. Menimamacaitüni me'ita'ivaviyaque. 
\s1 Que mü'ane masi müve'eme 
\r (Mateu 18:1‑5; Rucaxi 9:46‑48) 
\p  
\v 33 Mericüsü Caperünaume meneta'axüani. Quita meheutahaxüacu müpaü tinivaruta'ivaviya, Titacü niuqui xetexüatüacai huyeta.  
\v 34 Müme cayuvatü xeicüa meniumacaitüni, niuqui memüxüatüacaicü huyeta que mü'ane müme masi müve'emetücaicü.  
\v 35 Hicü 'ayerüca, Tamamata Heimana Yuhutame varutacuevieca yu'aurie, müpaü tinivacühüaveni, Xevitü xüca ve'eme 'ayeimücüni, neuyeveca yunaime vaparevivame mayuyeitüanicü 'imatüreme mayuyeitüanicü.  
\v 36 Hicü nunusi 'ahanaca vahixüapa nitaqueni. 'Itituca müpaü tinivarutahüave,  
\v 37 Que mü'ane xeime mütanaqui'erieni 'ipaü me'aneneme türi nehesüa mümiemecü, mücü canenitanaqui'erimücü ne. Que mü'ane münesitanaqui'erieni ne xeicüa pücanesitanaqui'erieni, masi que mü'ane münesiheyenü'a canitanaqui'erimücüta. 
\s1 Que mü'ane mücatasi'aye'uni, mücü tahesie tiniviyani 
\r (Rucaxi 9:49‑50; Mateu 10:42) 
\p  
\v 38 Vani müpaü tinitahüave, Ti'üquitame, xeime tahesie mücativiya tecaniuxeiya varayenü'avame cacaüyarixi 'axa memü'anene, 'ahesüa niu miemetütü. Mücü tahesie mücativiyacü, 'ayumieme tepinena.  
\v 39 Quesusi müpaü niutayüni, Xepüca'inenaca. Tevi xüca türücaüyemecü 'inüari tiyurieneni, müpaü 'utaitü quename nehesüa mieme, quetiyüveni cuitüva nehepaüsita 'axa mutaineni.  
\v 40 Que mü'ane mücatasi'aye'uni, tahesie catiniviyani.  
\v 41 Que mü'ane xei tecüxiyari müxeharitüani Cürisitusüa miemete xemühümecü, yemecü peixeiyani tita müra'ivaxü. 
\s1 Titacü mütitiquetamüre 
\r (Mateu 18:6‑9; Rucaxi 17:1‑2) 
\p  
\v 42 Que mü'ane mitiquetamüra xeime 'icü türi yuri memüte'erie, masi 'aixüa püyüniqueyu mata mahete xüca 'ecatütüanique cüipieyasie, haramarasie xüca heucahüiyanique meripai.  
\v 43 'Amama xüca masihecahüpani, quenavitequi. Masi 'aixüa püyüniqueyu pemamapurutü xüca peheutahanique tucari maxuavesie, hutame pe'ucamamatü xasi taiyariyarisie pemücaheutahanicü mücatüvesie.  
\v 44 Mana cuisi müvacüme pücamüni tai pücatüveni.  
\v 45 'A'üca xüca masihecahüpani, quenavitequi. Masi 'aixüa püyüniqueyu xüca pe'ücapurutü peheutahanique tucari maxuavesie, hutame pe'uca'ücatü xasi taiyariyarisie pemücauhüiyanicü mücatüvesie.  
\v 46 Mana cuisi müvacüme pücamüni tai pücatüveni.  
\v 47 'Ahüxi xüca masihecahüpani, quenivatitu'i. Masi 'aixüa püyüniqueyu xüca peheutahanique haque Cacaüyari müra'aita tapa pe'acüpetü, xasi taiyariyarisie pemücauhüiyanicü hutame pe'ucahüxitü.  
\v 48 Mana cuisi müvacüme pücamüni, tai pücatüveni. 
\p  
\v 49 Yunaitü meni'itiyacuni taicü, naitü mavari que müti'itiva 'unacü.  
\v 50 'Una 'aixüa cani'aneni, peru xüca hamuritü 'ayanique, titacü ha'usivime xeteheyeitüaniqueyu 'una. 'Una xequenexeiyani yuhesie 'aixüa xeteyuxexeiyatü. 
\s1 Quesusi que müti'üquitacai, 'uqui yü'üya mücu'eirie hepaüsita 
\r (Mateu 19:1‑12; Rucaxi 16:18) 
\c 10  
\p  
\v 1 Mericüsü mana heyeyaca, Cureya cuieyarisie 'uyeyaca, Curutani hatuxame 'anutaüye ninuani. Mana tavari teüteri hesüana meniyuxeüriecaitüni. Que mütiyurienecai, tavari tiniva'üquitüacaitüni.  
\v 2 Hicü Pareseusixi meniu'axüani, müpaü mete'icu'ivaviyatü me'i'inüatatüvetü, Titauniva 'uqui yü'üya mücu'eirienicü me'utiyuatü.  
\v 3 Mücü müpaü tinivaruta'eiya, Que tixe'u'aitüa Muisexi.  
\v 4 Müme müpaü metenitahüave, Muisexi nipitüani tevi xapa mütavevienicü 'eiriya hepaüsita, 'arique micu'eirienicü.  
\v 5 Quesusi müpaü tinivaruta'eiya, Xe'iyari müsese'icü 'ayumieme 'icü 'aitüarica tinixe'uta'utüirieni.  
\v 6 Peru matüaripai naitü mütiunetüariepai, Cacaüyari nivarutivevieni 'uquitüme 'ucatüme.  
\v 7 'Ayumieme 'uqui niyupatamücü, yuquemasi yuvarusi vahesüa niyeyeimücü, yu'üyasie tiniviyamücü.  
\v 8 Memüyuhutacai xei vaiyari mecanacünicuni meyuxevitü, cananuyüneni. 'Ayumieme mecaniyuxevini, mepücayuhutari.  
\v 9 Mericüsü Cacaüyari que mütivaruxeviriyaxü, tevi pücavataxüriexüani. 
\p  
\v 10 Hicü quita me'ayetetü, teyü'üquitüvamete tavari menita'ivaviya mücü hepaüsita que mutayü.  
\v 11 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Que mü'ane 'icu'eirieme yü'üya, xeime püta mütivitüni, mücü nicumaüvani que mü'ane mücayü'üya.  
\v 12 'Ucata xüca 'icu'eirieni yücüna, xeime püta xüca 'uticünata, mücü nicumaüvani que mü'ane mücayücüna. 
\s1 Quesusi que mütiuniu, türi 'aixüa memü'itüarienicü 
\r (Mateu 19:13‑15; Rucaxi 18:15‑17) 
\p  
\v 13 Hicü hesüana mecaniva'atüvacaitüni türi vahesie mutimenicü, peru teyü'üquitüvamete menivarutate'acaitüni.  
\v 14 Quesusi varuxeiyaca teyü'üquitüvamete que memüteyuriecai niuyeha'ani. Müpaü tinivarutahüave, Xequenivapitüaca türi nehesüa memü'axenicü. Xepücavanenasitüiyani. Cacaüyari müya me'aneneme catiniva'aitüvametüni.  
\v 15 Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, que mü'ane nunusipaü mücayuvaüriya Cacaüyari mütita'aitüanicü yapücatipitüarieni.  
\v 16 Hicü yumamasie varutitücütü yacaniutainecaitüni para 'aixüa memü'itüarienicü vaheima 'utimeca. 
\s1 'Uqui müxicutücai 
\r (Mateu 19:16‑30; Rucaxi 18:18‑30) 
\p  
\v 17 Mericüsü Quesusi niyemieximecaitüni. Hicü tevi 'unausarümetü hesüana ninuani. Hüxiena niutitunumaqueni müpaü ticu'ivaviyatü, Ti'üquitame 'aixüa pemütiuca'iyari 'acu, tita reuyevese nemütiyurienicü tucari mücaxüve nehesie mütinaquenicü.  
\v 18 Quesusi müpaü tinita'eiya, Titayari 'aixüa netiuca'iyarime penetixata. Tevi 'aixüa mütiuca'iyari 'apüca'uyeica, Cacaüyari yuxevitü 'aixüa pütiuca'iyari püta.  
\v 19 'Ecüsü 'aitüarica pepümate, pepücati'amieni, xeime 'üyaya cünaya pepücacumaüvani, pepücatinavayani, xeimesie pepücarahüpani peti'itavatü, pepücati'acuamanani, 'aquemasi 'avarusi quetinivareuyehüvirieca, que manuyüne.  
\v 20 'Iya müpaü tinitahüave, Ti'üquitame, 'icü naimesie yanepüticamie temaicüyaripai.  
\v 21 Quesusi 'ixeiyatü ninaqui'eriecaitüni. Müpaü tinitahüave, Xevitiüxa xeicüa peuyevese yapemütiyurieni. Quenemie, tita pemürexeiya quetinetua, tuminiyari quenivarumicua puvüresixi. Mücücü muyuavisie vaüca pepeucaqueni. Pevare'üitüame quenaye'a, nehesie quetiniviyani, sepa curuxisie pemumierienique.  
\v 22 'Icü niuquicü panutixünetüya. Yuhiverietü caneyani vaüca mürexeiyacaicü. 
\p  
\v 23 Hicü Quesusi yu'aurie hanieretüyaca müpaü tinivarutahüave teyü'üquitüvamete, Canicuaniveni xicusixi memaye'axüanicü Cacaüyari mütiva'aitüvametünicü.  
\v 24 Teyü'üquitüvamete menihüxiyacaitüni niuquieyacü. Quesusi hutarieca müpaü tinivarutahüave teyü'üquitüvamete, Nenivema, canicuaniveni müme yuri memüte'erie tuminisie memaye'axüanicü Cacaüyari mütiva'aitüvametünicü.  
\v 25 Sepa mücacuanivenique cameyu manuyehani 'ivipame hüxieyasie, peru siepüre yeme pücuanive xicu maye'anicü Cacaüyari müti'aitüvametünicü.  
\v 26 Müme masi vaüca menihüxiyacaitüni. Müpaü meteniyücühüavecaitüni, Mericüte, xüca müpaü 'aneni, quepai püyüve mütavicueisitüarienicü.  
\v 27 Hicü Quesusi vaxeiyatü müpaü niutayüni, Teüteri mepücayüvave memüyutavicueisitüanicü, masi Cacaüyari caniyüveni müvatavicueisitüanicü. Cacaüyari naimecü caniyüveni.  
\v 28 Hicüsüari Pecuru nisutüani müpaü ticühüavetü, Camüsü tame naime tete'ucu'eirieca 'ahesie tepüteviya.  
\v 29 Quesusi müpaü niutayüni, Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, que mü'ane micu'eirie yuqui yu'ivama yuvarusima yuquemasima yü'üitama yunivema yucuie, xüca varucu'eirieni necümana, niuqui 'aixüa manuyünesie mieme,  
\v 30 xei sienituyari masi varexeiyatü canayeimücü hicü quite, 'ivamarixi, yuvarusima, yunivema, cuie. 'Uximatüarietü varexeiyatü canayeimücü. Tucari 'umamiesie 'aye'ame, tucari mücaxüve hexeiyatü canayeimücü.  
\v 31 Peru yuvaücavatü hicü memüve'emete, 'imatüremete mecanacünicuni, 'imatüremete ve'emete mecanacünicunita. 
\s1 Tavari Quesusi que mutayü que mütimierieniquecai 
\r (Mateu 20:17‑19; Rucaxi 18:31‑34) 
\p  
\v 32 Mericüsü huyeta meniuhucaitüni Querusareme meutiyune 'utüa, Quesusi nanuhaitüacaitüni. Teyü'üquitüvamete menihüxiyacaitüni. Hipatü memiveiyacai menimamacaitüni. Hicü tavari yateva canivarevitüni Tamamata Heimana Yuhutame. Nisutüani tivacuxaxatüvatü que mü'itüarieniquecai,  
\v 33 müpaü 'utaitü, Neuxei, Querusareme teneta'axüacuni. Ne Yuri Tevi que nemütiteva necaniyetuiyamücü mara'acate memühüritüarie vahesüa, müme 'inüaricü memüte'üquitamete vahesüa. Va'isücate menesitahüaveyu, necanimieriemücü, menesiyetuayu teüteri memücahuriyusixi vahesüa.  
\v 34 Müme mecanenitananaimacuni, yuhaxüama nehesie meniuta'aüsicaviecuni menenicuvaxüacuni, mecanenimiecuni. Peru hairieca tucari 'aye'ayu, necananucuquemücü. 
\s1 Cacuvu Vanimatü que memüte'itavavirie 
\r (Mateu 20:20‑28) 
\p  
\v 35 Hicü Severeu nivemama Cacuvu Vani yuhutatü 'aura me'acüneca, müpaü metenitahüave, Ti'üquitame, pütasinaque tahesie mieme yapemütiyurienicü, que temümatetavavirieni.  
\v 36 Mücü müpaü tinivaruta'eiya, Que tixenaque yanemütiyurienicü xehesie mieme.  
\v 37 Müpaü metenita'eiya, Quetaneupitüa 'atemutiyaxecü xevitü 'aserieta xevitüta 'a'utata, quepaucua visi pe'anetü pemayani.  
\v 38 Hicü Quesusi müpaü tinivarutahüave, 'Asixepücatemate tita xemütecu'ivava. Nehepaü xete'ucacucuinetü xeteyüvave xemenu'ienicü tita nemüranu'ieni ne, nehepaü xeteyüvave xema'ivarienicü tevi que müranucanamiepaü hacü quepaucua muca'üyarie.  
\v 39 Müme müpaü meniutiyuani, Tecaniyüvaveni. Quesusi müpaü tinivarutahüave, Yemecü tita nemüranu'ieni xecananu'iecuni, nemüca'üyarienipaü xecanica'üyariecuni.  
\v 40 Peru heiserie nepücahexeiya nemüxepitüanicü ni neserieta ni ne'utata 'axemutiyaxecü. Masi müme vahesie mieme mucuha'arisie xeicüa, müme yametenipitüariecuni. 
\p  
\v 41 Hipatü Tamamata me'u'enanaca que memutiyuanecai, menisutüani mevaxeümatü Cacuvu Vani.  
\v 42 Quesusi yu'aurie varutacuevieca yunaime, müpaü tinivarutahüave, Xeme müpaü xepütemate, müme nuivarite vasata memümariva mete'aitametetütü meteniva'uxitüaca mete'aitatü. Vavemete heiserie mecanexeiyani vahepaüsita que memüteyurieni.  
\v 43 Müpaü pücatiyüni xeme xesata. Que mü'ane ve'eme mayaniqueyu xesata, yunaime xeparevivame canayeimücü.  
\v 44 Que mü'ane mexüacame mayaniqueyu xesata yunaime xehesie mieme vaüriyarica ti'uximayatü canayeimücü.  
\v 45 Yuri Tevi que nemütiteva, que nemütinua, nemüpareviyanicü nepücanua, masi nevaparevienique püta necaninuani, netucari nemütatuanicü yumüireme vahesie mieme, nevaxünaque. 
\s1 Que müranutanierixü Varütimeyu macüpecai 
\r (Mateu 20:29‑34; Rucaxi 18:35‑43) 
\p  
\v 46 Mericüsü Quericu meneta'axüani. Mana meheyehuximecacu 'iya Quesusi, teyü'üquitüvametemama yunaitü, yumüiretü teüteri vahamatü, tevi macüpecai mana niucateitüni huye tesita tivautü, Varütimeyu titevatü, Timeyu nu'ayatütü.  
\v 47 'Icü 'u'enaca quename Quesusi Nasaretitanaca 'uyüximecai, nisutüani müpaü tiuhivatü, Quesusi 'acu Raviri pemünu'aya, quenenenenimayaca cuerietü.  
\v 48 Yumüiretü menitate'acaitüni cayuvatü müticanicü. Mücüsü masi carima müpaü tiniuhivacaitüni, Raviri nu'aya 'acu, quenenenenimayaca cuerietü.  
\v 49 Quesusi mana 'utaqueca, müpaü niutayüni, 'Aura xequenehüaviyu. Müme mehecüneca 'aura menitahüave macüpecai, müpaü me'utiyuatü, 'A'iyari queneucayesa quenanucuquexi, 'aura pümasitahüave.  
\v 50 Mücü yü'ücari hevivieca, 'anucuqueca, Quesusisüa neyani.  
\v 51 Quesusi müpaü tinitahüave, Que matinaque nemümasiyurienicü. Macüpecai müpaü niutayüni, Ti'üquitame nepayeniereniqueyu.  
\v 52 Quesusi müpaü tinitahüave, Quenemie, yuri pemütiuta'ericü pepanayeve. Yapaucua nanutaniere, huyeta neiveiya Quesusi. 
\s1 Querusaremesie que müreutaha 
\r (Mateu 21:1‑11; Rucaxi 19:28‑40; Vani 12:12‑19) 
\c 11  
\p  
\v 1 Mericüsüari Querusaremesie me'axüaximecacu Vetüpaquesie Vetaniyasie, yemuritüa me'u'axüacu Huriva Macu'u müracutevasie, yuhutame nivarutanü'ani teyü'üquitüvamete.  
\v 2 Müpaü tinivarutahüave, Quiecari 'anutaüye mucumasie xequenehu. Mana xe'anutahaxüaximetü puxu nunusi xecanetaxeiyacuni hacuviecame, tevi hesiena müca'anutiyerüve cuxi. Xequenacuxüna xequenahani.  
\v 3 Xevitü xüca müpaü tixecu'ivaviyani, Titayari müya xeteyurie 'utaitü xeme müpaü xequenetiyua, Ti'aitame neiyehüaca, cuitüva canenü'amücü.  
\v 4 Mericüsü mehecüneca caye 'utüa meneitaxeiya puxu nunusi 'acuviecame quitenie 'aurie. Menecuxüna.  
\v 5 Teüteri mana memüti'ucai hipatü müpaü metenivaruta'ivaviya, Que xeteyurie puxu nunusi xe'acuxünatü.  
\v 6 Hicü yametenivarutahüave que mütivarutahüavixü Quesusi, teüteri yametenivarupitüani.  
\v 7 Puxu meneyehana Quesusisüa. Hicü yü'ücari me'enutiveriecu, hesiena nanutiyerüni.  
\v 8 Yumüiretü me'ivaüritüatü yü'ücari meni'itüaximecaitüni huyeta. Hipatüta cüye xavari me'uhapatü meniyetuaximecaitüni. 
\p  
\v 9 Memuhaitütüacai, memu'imamatücai müpaü meteniuhivacaitüni, Quetaneutavicueisitüa 'aixüa, 'aixüa queticuxaxasivani 'iya hepaüsita, que mü'ane Ti'aitamesüa miemetütü 'amamie hepaüsita,  
\v 10 que mü'ane Ti'aitametütü maye'ani tatevari Raviri müti'aitacaipaü, mücü hepaüsita. 'Aixüa cani'aneni que mü'ane taheima macave. 
\p  
\v 11 Mericüsü Quesusi Querusaremesie neutahani, tuqui 'amüpata neutahani. Hanieretüyaca naisarie nivayeyani 'acayunirümecacu. Tamamata Heimana Yuhutame vahamatü yunaitü menecüne Vetaniyapai. 
\s1 Que mütiuniu 'axa mü'itüarienicü xapa mücatacacai 
\r (Mateu 21:18‑19) 
\p  
\v 12 Mericüsü 'uxa'arieca Vetaniya meheyecüneca Quesusi neuhacamücücaitüni.  
\v 13 Xapa 'uxeiyaca tevapai xavacame, hepana neyani 'ixeiyaque, siparasü xüca tixaü ticaxeiyaqueyu hesiena. Mana nuaca tixaütü cacatiniucaxeiya, xavari xeicüa, maxuxuavere müca'aye'avecaicü.  
\v 14 Quesusi hicü müpaü tinitahüave xapa, Hasuacu xevitü tüma 'a'icuaxi pücaticuani. Meni'enieni teyü'üquitüvametemama. 
\s1 Que müti'iti tuqui 'amüpa 
\r (Mateu 21:12‑17; Rucaxi 19:45‑48; Vani 2:13‑22) 
\p  
\v 15 Hicü Querusareme meneta'axüani. Quesusi tuqui 'amüpa curaruyarita heutahaca, nisutüani varanuyeveveiyatü müme tuqui curaruyarita memütetuacai memütenanecai. Tumini patamete vamexate natixürieni, cucuruxi vatuayamete va'üparite natixürieni.  
\v 16 Pücavapitüacai tixaü mete'apitü memanuyecücanicü tuquita.  
\v 17 Mana tini'üquitacaitüni müpaü tivacühüavetü, 'Ipaüri care'uxa, Nequie nenevieri quiyari canimarivacamücü yunaime nuivarite vahesie mieme. Xemesü püta terü xecanayeitüaca haque tenavayamete memüyu'avieta.  
\v 18 Hicü mara'acate memühüritüariecai, müme 'inüaricü memüte'üquitametetücai vahamatü yunaitü meni'enieni, menimacarücaitüni, teüteri yunaitü memühüxiyacaicü tita müti'üquitacai hepaüsita. 'Ayumieme mara'acate metenicuvautüvecaitüni que memüte'imienique.  
\v 19 Hicü 'ucutaicairecu quiecarisie nivayeyani. 
\s1 Xapa que mütiuva, tiutaniucu para 'axa mü'itüarienicü 
\r (Mateu 21:20‑22) 
\p  
\v 20 Mericüsü ximeri 'ame'uyehuximetü, xapa meniuxeiya vaquime naitü nanayaripaitü.  
\v 21 Pecuru heye'erieca que mütiuyü müpaü tinitahüave Quesusi, Neuxei Ti'üquitame, 'iya xapa pemaxaxatacai 'axa mü'itüarienicü, mücü caniutavaniri.  
\v 22 Quesusi müpaü tinivacühüaveni, Cacaüyarisie yuri xequetene'erieca.  
\v 23 Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, que mü'ane müpaü mütitahüave 'icü yemuri, 'Ena quene'apata, haramarasie queneu'ahüva 'utaitü, xüca yu'iyarisie cayuxamurieca, masi xüca yuri ti'erieca quename müpaü tiyüni que maine, müpaü catiniyümücü hesiena mieme.  
\v 24 'Ayumieme nepütixecühüave, naime xemütetavauni xeyunenevietü, yuri xequetene'erieca quename xe'itanaqui'eri. Müpaü yuri xete'eriecacu, yacatiniyümücü xehesie mieme.  
\v 25 Quepaucua xemüyunenevie, xüca xeimesie xetehüacuni xequeteneuyehüvirieca, mütixeheuyehüvirienicüta xeme xe'uquiyari muyuavisie macave, ta'aurie que xemüte'axürüve.  
\v 26 Me xüca xecatevareuyehüvirieni teüteri, xe'uquiyari muyuavisie macave pücatixeheuyehüvirieni xeme ta'aurie que xemüte'axürüve. 
\s1 Quesusi heiserie que mürexeiyacai 
\r (Mateu 21:23‑27; Rucaxi 20:1‑8) 
\p  
\v 27 Mericüsü tavari meneta'axüani Querusaremesie. Tuqui curaruyarita yeyeicacacu, mara'acate memühüritüariecai, mümeta 'inüaricü memüte'üquitametetücai, 'uquiravesixi vahamatü yunaitü 'aura meniu'axüani.  
\v 28 Müpaü metenita'ivaviya, Haque pemieme heiserie pemexeiya 'ipaü pemütiyurienecü. Quepaicü heiserie masipitüa 'ipaü pemütiyurienecü.  
\v 29 Hicü Quesusi müpaü tinivaruta'eiya, Neta nepüxeta'ivaviya xeimecü xeicüa. Xüca xenesita'eiya, neta nepütixetahüave haque memieme heiserie nemexeiya 'ipaü nemütiyurienecü.  
\v 30 Vani quepaucua müti'üyanecai, taheima timiemetücai 'üyarica, teüteri vahesüa pümiemetücai nusu. Xequeneneuta'eiya. 
\p  
\v 31 Hicü müme niuqui menixüatüacaitüni müpaü me'utiyuatü, Xüca tame müpaü te'utiyuani quename taheima miemetücai, mücü müpaü nitayümücü, Titayari yuri xecate'i'erri.  
\v 32 Masi xüca müpaü te'utiyuani quename teüteri vahesüa miemetücai, quesü yüni. Müpaü meteniyücühüavecaitüni memüvamacarücaicü teüteri. Müme yunaitü müpaü meniutiyuanecaitüni Vani hepaüsita, quename yuricü tixaxatametücai.  
\v 33 'Ayumieme müpaü metenita'eiya Quesusi, 'Asitepücatemate. Quesusita müpaü tinivaruta'eiya, Mericüte, neta 'asinepücatixetahüave haque memieme heiserie nemexeiya 'ipaü nemütiyurienecü. 
\s1 Te'üviyamete 'axa teyuruvamete 
\r (Mateu 21:33‑46; Rucaxi 20:9‑19) 
\c 12  
\p  
\v 1 Hicüsüari nisutüani tivacuxaxatüvatü, 'üxasi hepaüsita ti'üquitatü. Müpaü niutayüni, Tevi haraveri caniutavevieni. Caxie 'uca'uitüaca, 'utatesaca, vati'ineca caxie püname, 'e'utevime 'utavevieca neniereme capa caxie 'ucacuaiyanicü, te'üviyamete nivaruhüritüani vacuetatüatü, tevapai caneyani.  
\v 2 Hicü tucari 'aye'acu muticuacuaxesie, ti'uximayatame niutanü'ani te'üviyamete vahesüa, haraverita mieme 'icuaxi yapaümeme mütanaqui'erienicü cusiyarisie mieme.  
\v 3 Müme masi me'iviyaca, me'icuvaxüaca, yacü xeicüa maveme meneinü'ani.  
\v 4 Hutariecata xeime niutanü'ani ti'uximayatame vahesüa. Mücü menituaxa mu'uyasie, meninanaimacaitüni.  
\v 5 Xeimeta 'utanü'acu, menimieni. Yuvaücavame cuxi nivanü'acaitüni. Hipame menivarutivani, hipame menivarucuini. 
\p  
\v 6 Xeime cuxi canexeiyacaitüni yunivetüme münaqui'eriecai. 'Imatürieca nitanü'ani vahesüa, müpaü tiyücühüavetü, Meteneiyehüviriecuni nenive.  
\v 7 Te'üviyamete masi müpaü meteniyücühüavecaitüni, Camüsü, 'icüsie catininaquimücü cusiyari piniteya. Cümü tepimieni, tahesie püta mütinaquenicü.  
\v 8 Hicü me'iviyaca menimieni, haraveri varie meneicahüani. 
\p  
\v 9 Mericüte, que tiyurieni haraveri cusiyari. Caninuamücü, te'üviyamete nivatixütüamücü, hipame nivahüritüamücü püta yuharaveri.  
\v 10 Cari ni 'icü 'utüarica xecatetiterüvavave, 
\q1 Mücü tete memutaxani'eri qui vevivamete, 
\q1 Mücü 'isiquina titutuicame nayani. 
\q1  
\v 11 Ti'aitame müpaü catiniuyurieni, 
\q1 Canimariveni que temüte'ixeiya. 
\p  
\v 12 Müpaü mepütemaicai müvaxatacaicü 'üxasi hepaüsita ti'üquitatü. 'Ayumieme metenicuvautüvecaitüni que memüte'iviyacü, peru menivamacarücaitüni teüteri. Hicü meheicu'eirieca menecüne. 
\s1 Cuviyexunu tuminieya 
\r (Mateu 22:15‑22; Rucaxi 20:20‑26) 
\p  
\v 13 Hicüsüari hesüana menivarutanü'ani Pareseusixi hipame, mümeta Herurexisie memüteviyacai hipame, niuquieyasie memiviyacü.  
\v 14 Mana me'u'axüaca müpaü metenitahüave, Neuxei ti'üquitame, tame tepümasimate 'ecü yuri pemutainecü, pemüca'acuerivayuriecü sepa xevitü que mütiyücühüave, yücü pemücativaxeiyacü teüteri, masi Cacaüyari huyeya hepaüsita pepüti'üquita que mütivaiyacü. Tamüsü, titauniva mütiyutuanicü Sesaxi cuviyexunuyasüa mieme, pücatauniva nusu.  
\v 15 Tepi'üitüani, tepüca'i'üitüani nusu. Mücü yatimaitü yuhesie 'axa mü'ane que memüte'avietacai, müpaü tinivarutahüave, Titayari xenete'inüatatüve. Tuminiyari xequena'üi nemixeiyacü xeime.  
\v 16 Müme meni'atüirieni xeime. Müpaü tinivarutahüave, Quepai ramu'u püra'uxa, quepai püra'utüarica 'icü. Sesaxi mu'uya canihücütüni, 'utüaricayata, metenita'eiya.  
\v 17 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Tita Sesaxisüa mütimieme, Sesaxi xequetenapinirieca. Tita Cacaüyarisüa mütimieme, Cacaüyari xequetenapinirieca. Meniuhüxiyani que mutayü. 
\s1 Que memüte'ita'ivaviyaxü, müquite que memüte'anucu'uni hepaüsita 
\r (Mateu 22:23‑33; Rucaxi 20:27‑40) 
\p  
\v 18 Hicü hesüana meniu'axüani Saruseusixi. Müme yameniutiyuanecaitüni quename müquite meca'anutaneniereni.  
\v 19 Hicü müpaü metenita'ivaviya, Neuxei ti'üquitame, Muisexi 'ipaü catiniu'utüani tahesie mieme, tevi xüca masicaya 'umüni, xüca cueya 'uyuhayeva türi cavarexeiyatü, mücü tevi canitivitümücü yucue, türi nivativevimücü masicaya nivemama memütaterüvarienicü.  
\v 20 Mericüsü 'atahutatü 'amenititecaitüni 'ivamarixi. Vamasi 'uca niutivitüni, niumüni türi cavaruhayevaca.  
\v 21 Mutaya nitivitünita, mücüta tiumü türi cavaruhayevaca. 'Iyata mutaya yunaitüta yaxeicüa menitivitüni.  
\v 22 'Atahutatü yunaitü 'ivamarixi türi mepücavaruhayevaxü. Yunaitü me'ucuicu, 'ucata tiumü.  
\v 23 Mericüte, quepaucua xeniu memanucu'uni, 'atahutatü memitivitü quepai ra'üya pürayani. 
\p  
\v 24 Hicü Quesusi müpaü tinivaruta'eiya, Camü, 'ayumieme xecaniyuyarieca, 'utüaricayari xemücamatecü, que mütitürücaüye Cacaüyari 'asixemücatematecü.  
\v 25 Quepaucua müquite memanucu'uni, mepücaneneüqueni mepücaviquieca. Cacaüyari tupirisiximama taheima miemete vahepaü mecaniyüacacuni püta.  
\v 26 Müquite vahepaüsita que müre'uxa que memüte'anucu'uni, cari xecate'ititerüvavave Muisexi xapayasie haque tupiriya mexata, Cacaüyari que mütitahüavixü, 'Apurahami, 'Isahaqui, Cacuvu necanivacacaüyaritüni ne, cananuyüneni.  
\v 27 'Ayumieme müquite pücavaxata quename vacacaüyari haitü. Memayeyuyuri püta vacacaüyari caniyuxatani, sepa memucui. Cuini mieme xepüyuyari. 
\s1 'Aitüarica müve'eme 
\r (Mateu 22:34‑40) 
\p  
\v 28 Hicü xevitü 'inüaricü müti'üquitametücai 'aura 'ayaca, varu'enieca niuqui mexüatüacame, tinimaicaitüni 'aixüa mütivata'eiyacü, müpaü tinita'ivaviya Quesusi, Que mü'ane 'aitüarica masi püve'eme naime 'aitüaricasie mieme.  
\v 29 Quesusi müpaü tinita'eiya, 'Ipaü cananuyüneni 'aitüarica müve'eme, Xequeneu'enana 'Ixaherisixi. Ti'aitame mütacacaüyari, 'iya Ti'aitame caniyuxevini.  
\v 30 Peninaqui'eriecamücü Ti'aitame mü'acacaüyari naime que pemüre'iyaricü, naime que pemüti'amatecü, naime que pemüticu'erivacü, naime 'atürücariyacü. 'Icü 'aitüarica masi canive'emetüni.  
\v 31 'Esivatücacu hepaüna müve'emecü 'ipaü cananuyüneni, Peninaqui'eriecamücü 'ahepaü tevi que pemüti'anaqui'eriepaü. Xevitü 'aitüarica pücaxuave masi ve'emetütü, 'icü hutatü xeicüa.  
\v 32 Hicü 'iya ti'üquitame müpaü tinitahüave, 'Aixüa pü'ane ti'üquitame. Yuri pecaniutaineni, Cacaüyari caniyuxevini, xevitiüxa 'apüca'uyeica hepaüna 'anetü, que pemaine.  
\v 33 Xüca tevi 'inaqui'erieca naime que müre'iyaricü, naime que mütimaivecü naime yutürücariyacü, xüca yuhepaü tevi naqui'erieca que mütiyunaqui'eriepaü, yemecü 'aixüa caniyümücü, que mücatiyüni naitü mavari mütaiya mücui'iva.  
\v 34 Hicü Quesusi 'i'enieca timaivemepaü que mütita'ei müpaü tinitahüave, Teva pepüca'uyeica pemaye'anicü, Cacaüyari mati'aitüvametütü mayanicü. Hipatü tavari mepücayuvaüriyacai tixaütü memüte'ita'ivaviyacü. 
\s1 Cürisitu quepai püranive, que mütivaruta'ivaviyaxü 
\r (Mateu 22:41‑46; Rucaxi 20:41‑44) 
\p  
\v 35 Quesusi müpaü niutayüni tuquita ti'üquitatü, Titayari müpaü mete'utiyuane müme 'inüaricü memüte'üquitamete, quename vaniu Cürisitu Raviri xiüyarieya hücütüni.  
\v 36 Mücü Raviritütü müpaü niutayüni 'Iyari Mütiyupata 'icuyuitüvacacu, 
\q1 Ti'aitame müpaü tinitahüave que mü'ane müneti'aitüva, 
\q1 Neserieta quenacani 
\q1 'Aquetatüa mexi nevarahapani müme memümasi'aca'unie. 
\m  
\v 37 Tamüsü Raviri Neti'aitüvame tinitaterüva. Mericüte, xüca Cürisitu tita'aitüani Raviri, que timasiücüni quename xiüyarieyatüni. Teüteri meyutemamavietü meni'eniecaitüni yuvaücavatü. 
\s1 Quesusi que mütivaxanetacai sicürivanusixi 
\r (Mateu 23:1‑36; Rucaxi 11:37‑54; 20:45‑47) 
\p  
\v 38 Ti'üquitatü müpaü tinivarutahüave, Xequeneyucuerivayurieca müme 'inüaricü memüte'üquitamete vahepaüsita, müme müvanaque memeu'uvanicü 'etütüme me'anacatütü, quiecari hixüapa vaürisica memüpitüarienicü,  
\v 39 teüteri vahüxie memayaxecü tuquita, quiecame 'aurie memayaxecü 'ixüararipa, müme vahepaüsita.  
\v 40 Viyurasixi vapini mepütevarutixütüiri, 'emeteheutevitü neneviericü mücamasiücünicü que memüteyurie. Vahesie masi yemecü tinahüivani. 
\s1 Viyura tumini que müti'atüiri Cacaüyari 
\r (Rucaxi 21:1‑4) 
\p  
\v 41 Hicü tumini macaxürüva cacuniyari hüxie niutayerüni Quesusi. Teüteri nivaxeiyacaitüni tumini me'acaxürüvame cacunisie. Xicusixi yumüiretü vaüca meneicaxürüvacaitüni.  
\v 42 Mericüsü xevitü viyura caninuani tuminicü mavetü, hutame neucaxürieni xei senitavuyari müraye'atüca 'axeicüa.  
\v 43 Hicü yu'aurie varutacuevieca teyü'üquitüvamete, müpaü tinivarutahüave Quesusi, Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, 'icü viyura tumini mavetü cacunisie neicaxürieni vaücava, müme yunaitü memeicaxürüva 'esiva xeicüa meneicaxürieni.  
\v 44 Yunaitü müme meneicaxürieni tita müranuyuhayeva, peru 'iya yuhaveri mieme neucaxürieni, naime cümana mütiyumicuacai. 
\c 13  
\s1 Quesusi que mutayü, tuqui 'amüpa que mütica'unarieniquecaicü 'arique 
\r (Mateu 24:1‑2; Rucaxi 21:5‑6) 
\p  
\v 1 Hicü tuquita 'ayenecacu, teyü'üquitüvametemama xevitü müpaü tinitahüave, Neuxei, ti'üquitame, tetexi que timamarivave quite.  
\v 2 Quesusi müpaü tinitahüave, 'Icü qui petixeiya 'amüpapa. Tete pücahayevarieni yuheima 'atetü. Naitü canica'unariemücü. 
\s1 'Inüarite que mütimasiücüni taparirümecacu 
\r (Mateu 24:3‑28; Rucaxi 21:7‑24; 17:22‑24) 
\p  
\v 3 Hicü Huriva Macu'u yemurisie 'ucaicu tuqui 'amüpa hüxie, Pecuru Cacuvu Vani 'Atürexi yühücüate müpaü metenita'ivaviya,  
\v 4 Quetatineutaxatüa quepaucua müpaü pütiyüni que pemaine. Tita ti'inüariyaritüni quepaucua maye'aximeni 'icü naitü.  
\v 5 Quesusi nisutüani müpaü tivacuxaxatüvatü, Yumarima 'aixüa, xevitü catixe'u'irüviya.  
\v 6 Yumüiretü mecani'axüacuni müpaü me'utiyuatü quename nehesüa memiemete, Ne Cürisitu necanihücütüni, me'utiyuatü. Yumüireme menivacuamanacuni. 
\p  
\v 7 Xeme quepaucua xemüva'enieni cuyaxi meyucuitüveme, quepaucua xemi'enieni cuya niuqui, xepücayuxamurieca. Neuyeveca müpaü mütiyünicü, peru 'acuxi naitü pücatapare mücücü.  
\v 8 Nuivarite mecaniyeha'acuni mevacuicutü hipame nuivarite, xexuime cuiesie quiecatari mecaniyeha'acuni hipame cuiesie miemete mevacuicutü. Naisarie cuie canitayuamücü, haca canitavemücü. Peru que mütiyüni, mücücü canisutüariemücü xeicüa cuiniya. 
\p  
\v 9 Xemesü xequeneyucuerivayurieca. Mecanixeyetuacuni 'isücate vahesüa. Tuquiteta xecanitiveiyacuni. Cuvexunarurisixi te'aitamete vahüxie xecaniti'ivaviyariecuni nehesüa xemümiemetecü, xemüvahecüatüacacü que xemüte'unenierixü.  
\v 10 Neuyeveca 'icü niuqui 'aixüa manuyüne memütaxatüarienicü yunaitü nuivarite meri.  
\v 11 Quepaucua memüxetiviya memüxe'anuhapani 'isücate vahüxie, xeta'icuevatü xepücayu'iyaritüaca que xemutiyuaneni. Masi que xemütepitüarieni 'ana, müpaü xeputiyuaneni. Xeme xepücahüme que mü'ane yamütayüni, 'Iyari Mütiyupata püta canihücütüni que mü'ane yamütayüni.  
\v 12 Ra'iva pürayetuani mümierienicü, quemasieya yunive niyetuamücü, türi meniyeha'acuni yu'uquiyarima vahepaüsita, metenita'aitacuni memücui'ivanicü.  
\v 13 Yunaitü menixe'uxive'eriecacuni nehesüa xemümiemetecü. Que mü'ane tiuca'enivatü 'amuyeicani quepaucua mümünique, mücü nitavicueisitüariemücü. 
\p  
\v 14 Xeme 'uxa'atüni xenixeiyacuni mücü tevi müvaseviximani müracumaveriyani mana 'utiveme haque 'aixüa müca'ane mutivenicü, que mainecai tixaxatame Tanieri. Titerüvame quetimaiveni tita mütixata. 'Ana hürisie mequeyuta'una müme Cureya cuieyarisie meme'uvani.  
\v 15 Que mü'ane caxetunisie macaca 'uxipietü, mücü 'anacayame yuquita pücaheutahani yupini tivayepinique.  
\v 16 Que mü'ane yeuta meyeicani, yu'utüma pücanuani yu'ücari tivayehurienique.  
\v 17 Xüa 'ui müme memuhuca müme memütesisitüa 'ana.  
\v 18 Xequeneyunenevieca müpaü catiuyünicü muhaütüsie.  
\v 19 'Iya tucarisie 'uximatüarica canitixuaverimücü cuini mieme, matüaripai quepaucua Cacaüyari nai mütiunetüa hicüque que mücatixuavecai, tavari que mücatixuavenita.  
\v 20 Ti'aitame xüca 'esicareiteritüanique 'uximatüarica, ni xevitü tevi pücatavicueniqueyu. Mesü müme müvaranuyexei vacü 'esipüreiteritüa. 
\p  
\v 21 'Anari xevitü xüca müpaü tixecühüaveni, Camü, 'ena caniuyeicani Cürisitu, Camü mana, xüca haineni nusu, yuri xepücate'i'eririeca que mü'ane müya mutaineni.  
\v 22 Yacü Cürisitusixi, yacü texaxatamete mecani'axüacuni. 'Inüari mecanitiveviecuni mamarivaveme mevacuamanaque 'asita müme memanuyexeiyarie xüca meyüvavenique.  
\v 23 Xemesü xequeneuyü'üviya. Nai nepütixe'utaxatüa yacatiyüvecacu cuxi. 
\s1 Yuri Tevi que mütinuani 
\r (Mateu 24:29‑35, 42‑44; Rucaxi 21:25‑36) 
\p  
\v 24 'Ana 'iya 'uximatüarica heunuayu, tau caniyürimücü, mesa cacanihecüarivimücü,  
\v 25 xuravesixi mecanicaxüricuni muyuavisie miemete, müme türücariya memexeiya muyuavisie mecaniyuitüariecuni.  
\v 26 'Ana Yuri Tevi que nemütiteva mecanenixeiyacuni haisata ne'acamiecame, cui netürücaüyetü, nexavatütü.  
\v 27 'Anarita netupirisixima nenivatanü'axüamücü, müme nemüvaranuyexei nenivacuxeürimücü, taserieta ta'utata tahixüata tasutüapa memeu'uva, naisarie cuie manuniere muyuavitüa. 
\p  
\v 28 Narüca xeha'erivatü müpaü xequetenemaica, quepaucua xavari mücavivieni xücari yürani, xüca mamateya cuneicani, tasüari 'auracacutüca.  
\v 29 Xemeta yaxeicüa, quepaucua xemixeiya 'ipaü tiyüaneme, yaxequetenemaica quename hehurari, quitenie müta'aximenipaü.  
\v 30 Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, hicü miemetexi mepücatixüni, mexi 'icü naitü ca'aye'ave.  
\v 31 Cuie muyuavi naitü canitixümücü, peru ne neniuqui pücaxüni. 
\p  
\v 32 Tevi 'asipücatimate quepaucua maye'ani 'iya tucari, taheima miemete tupirisixita 'asimepücatemate, neta 'asinepücatimate Cacaüyari Nu'aya nehücütütü. Ne'uquiyari xeicüa catinimaica. 
\p  
\v 33 Yumarima, xequenayeneniereni xequeneyunenevieca, 'asixemücatematecü quepaucua maye'ani.  
\v 34 Müpaü cani'aneni que mütiuyü, tevi tevapai metüa, yuqui mucu'eiri. Te'uximayatamete nivaruhüritüani yuxexuime, vamayüitaricü vahüritüatü. Quiteni tihüveme tiuta'aitüani mayenierenicü.  
\v 35 Xemeta 'ayumieme xequenayeneniereni, 'asixemücatematecü quepaucua munuani qui cusiyari, ya taicai ya tücari hixüapa, ya vacana tahivayu, ya yuimuana.  
\v 36 Xequenayeneniereni capa xecusume xe'utaxeiyacü yapaucua nuame.  
\v 37 Que nemütixecühüave xeme, yunaime netinivacühüaveni vahesie mütinaquecü, xequenayeneniereni. 
\c 14  
\s1 Que memüte'iviyaquecai Quesusi 
\r (Mateu 26:1‑5; Rucaxi 22:1‑2; Vani 11:45‑53) 
\p  
\v 1 Mericüsü huta tucari neuyevecaitüni 'ixüarari maye'anicü quepaucua mema'erivacai Cacaüyari que mütivaruhayevaxü vateüterima, quepaucua pa cacuxaxanime memücuacai. Mara'acate memühüritüariecai müme 'inüaricü memüte'üquitametetücai vahamatü metenicuvautüvecaitüni que memüte'iviyacü me'icuamanatü, que memüte'imienicü.  
\v 2 Müpaü meteniyücühüavecaitüni, Mecuxi 'ixüaramete vahüxie 'asitemücateyurieni, teüteri capa meyutaxamurienicü. 
\s1 Visi mu'üa que mütiucaviriyari Quesusisie 
\r (Mateu 26:6‑13; Vani 12:1‑8) 
\p  
\v 3 Mericüsü Vetaniyasie 'uyeicatü tiniucuani Simunisüa que mü'ane cuiniyacü müca'itiyacaisüa. Hicü 'uca mana caninuani tete visi mü'ane puteyayari 'ahanatü, visi mu'üa 'aye'üneme narüru titevacame canücame cui müraye'arücai. Puteya cüipieya 'anumuraca, Quesusi mu'uyasie neitiyeurieni visi mu'üa.  
\v 4 Hipatü meha'atü müpaü meteniyücühüavecaitüni, Titayaricuta yacü xeicüa reiyehüa 'icü visi mu'üa.  
\v 5 Püyüveniqueyu mituanicü 'icü visi mu'üa haica sienituyari 'inüariyaricü heimana yapaümemecü, tuminiyari memümiquienicü puvüresixi. Menitiecucaitüni 'uca. 
\p  
\v 6 Peru Quesusi müpaü niutayüni, Xequeneuhayeva, titayari xete'i'uximatüa. 'Aixüa catiniuyurieni nehesie mieme.  
\v 7 'Uxa'atüni varie 'amecaniu'uvacuni puvüresixi xehesüa. Quepaucua xemüyuvaüriya xecaniyüvaveni 'aixüa xemüvayurienicü, nesiere xehesüa 'anepüca'uyeicani 'uxa'atüni varie.  
\v 8 'Icü que mütiyüvecai, müpaü catiniuyurieni. Ne'ayeyuricacu cuxi, caneniucavirieni nemücateuquienicü.  
\v 9 Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, sepanetü haque mecuxaxasivani 'icü niuqui 'aixüa manuyüne hepaüsita naisarie cuiepa, 'icü 'uca que mütiuyuri canita'üxasisiemücü ma'erivanicü. 
\s1 Cura que mütiyuvaüriya miyetuanicü Quesusi 
\r (Mateu 26:14‑16; Rucaxi 22:3‑6) 
\p  
\v 10 Hicü Cura 'Isicariutitanaca, Tamamata Heimana Yuhutame müxevitütücai, caneyani mara'acate memühüritüariecai vahesüa 'iyetuanique.  
\v 11 Müme me'i'enieca meniyutemamaviecaitüni. Müpaü metenitahüave tumini memi'üitüaniquecaicü. Mücü tinicuvaunecaitüni quepaucua 'aixüa mütiyüniquecai miyetuanicü. 
\s1 Ti'aitame 'Icuaiya que mütiu'aisie 'inüariyari 
\r (Mateu 26:17‑29; Rucaxi 22:7‑23, Vani 13:21‑30; 1 Curinitutari 11:23‑26) 
\p  
\v 12 Mericüsü Pa Mücacuxaxani 'ixüarariyari sutüariecacu, quepaucua memüvacuicai muxasi türixi meteha'erivatü Cacaüyari que mütivaruhayevaxü vateüterima, teyü'üquitüvametemama müpaü metenitahüave, Haque masihenaque temuhucü 'aixüa temeiyurienicü, 'ixüarari 'icuaiyari pemürecuanicü.  
\v 13 Hicü yuhutame teyü'üquitüvamete nivarutanü'ani müpaü tivarutahüaveca, Quiecarisie xequenehu. 'Uqui mana püxe'anucunaque ye'ü 'ahanatü hecuhanüca. Mücü xequenanuveiya.  
\v 14 Haque meuhani, müpaü xequetenetahüavi quiecame, Ti'üquitame müpaü paine, Hipatüte haqueva qui müme nemütiva'üquitüa nehamatü 'ixüarari 'icuaiyari temücuanicü.  
\v 15 Mücü qui taüta xe'utivitüme püxexeisitüani hipame qui 'emüyeva naitü 'ureyepicame 'aixüa tiha'aritüariecame. Muva 'aixüa xequeteneyuri tahesie mieme.  
\v 16 Hicü mana menecüne teyü'üquitüvamete. Quiecarisie meneta'axüani. Que mütivarutahüavixü meteniutaxeiya. Muva 'ixüarari 'icuaiyari 'aixüa meteniuyurieni para memüteha'erivanicü Cacaüyari que mütivaruhayevaxü vateüterima. 
\p  
\v 17 Mericüsü 'ucutaicairecu, Quesusi, Tamamata Heimana Yuhutame vahamatü yunaitü mecaniu'axüani.  
\v 18 'Ame'atecacu metecuacacu, Quesusi müpaü niutayüni, Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, xevitü xeme nehamatü müticua'a pünesiyetuani.  
\v 19 Hicü meniyuhiverietücateitüni. Müpaü metenita'ivaviya yuxexuitü, Ne netihücü.  
\v 20 Mücü müpaü tinivaruta'eiya, Xeme Tamamata Heimana Yuhutatü, xevitü canihücütüni que mü'ane pa manati'üve nehamatü 'icü xacüsie.  
\v 21 Yuri Tevi que nemütiteva, nepüyemie nemümierienicü que müre'uxa nehepaüsita, perusü xüa 'ui que mü'ane münesiyetuani Yuri Tevi nehücütüme. 'Aixüa cani'aneniqueyu masi xüca ca'utinuivaque 'iya. 
\p  
\v 22 Hicü metecuacacu, Quesusi pa 'anucü'üca 'aixüa 'utayüca Cacaüyari hepaüsita pa hepaüsita, 'ititaraca pa, nivarumini, müpaü 'utaitü, Xequenanu'üi, 'icü caninevaiyaritüni.  
\v 23 Tecüxi 'anucuhanaca pamüpariyusi 'ipitüaca Cacaüyari nivaru'itüani. Yunaitü menenuti'iexüani mücüsie.  
\v 24 Müpaü tinivarutahüave, 'Icü caninexuriyatüni, türatu mühecua caniseiriyamücü. Yumüireme vahesie mieme nitiyeuriyamücü.  
\v 25 Niuqui caniseüyeni que nemütixecühüave, tavari caxie hayari nepüca'anu'ieni mexi ca'aye'ave quepaucua hecuamecü nemenu'ieni haque Cacaüyari müra'aita. 
\s1 Quesusi que mutayü, Pecuru que mütiyucu'imavaniquecai, quename ca'imaicai 'utaitü 
\r (Mateu 26:30‑35; Rucaxi 22:31‑34; Vani 13:36‑38) 
\p  
\v 26 Hicü cuicari Cacaüyari hepaüsita me'utacuicaca, menecüne Huriva Macu'u yemurisie.  
\v 27 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Xeme yunaitü hicü tücaricü xenicunuitüariecuni necümana, que müre'uxa, Muxasi vahüveme necanimiemücü, muxasi menitaxüriexüacuni.  
\v 28 Nesü nemierieme ne'anutaniereme necanixe'anucuhaitüiyamücü Carereyasiepai.  
\v 29 Hicü Pecuru müpaü tinitahüave, Ne sepanetü yunaitü memücunuitüarienique, nepücacunuani ne.  
\v 30 Quesusi müpaü tinitahüave, Niuqui caniseüyeni que nematicühüave, hicü yüvicüta vacana hutacüa catahivavecacu cuxi, 'ecü haicacüa pepü'acu'imavani, quename pecanesimate pe'utaitü.  
\v 31 Mücü cuini mieme masi müpaü putayü, Sepanetü 'ahamatü nemumierienique, yanepücatinecu'imavani. Yunaitü yaxeicüa meniutiyuanecaitüni. 
\s1 Quesusi que mütiyutanenevie Quetisemanisie 
\r (Mateu 26:36‑46; Rucaxi 22:39‑46) 
\p  
\v 32 Hicü Quetisemani müracutevasie menecüne. Müpaü tinivarutahüave teyü'üquitüvamete, 'Uva xequenateni mexi nenenenevie.  
\v 33 Pecuru, Vani, Cacuvu nivarevitüni yateva. Mana cuini mieme 'uta'aivatü yuhiverietü nayani.  
\v 34 Müpaü tinivarutahüave, Ne'iyarisie cuini mieme neninehiverieca, mücücü nemüximetü tüma. 'Uva xequeneyuhayeva xequenetaneniereni.  
\v 35 Hicü 'esiva yateva niuyani. 'Utihüximaqueca cuiepa, niyutanenevieni xüca tüma xüa tiyüvenique müca'aye'aniqueyu que mütiyüniquecai.  
\v 36 Müpaü niutayüni, Ne'uquiyari 'acu, naimecü pepüyüve 'ecü. 'Icü tecüxi quenanuhani cuerietü hivericacü yanemüca'itüarienicü, mesü que münetinaque ne pücatixaü, 'ecüsü que mümatinaque püta quetiuyüni.  
\v 37 Hicü muva ninuani, nivarutaxeiya mecusume. Müpaü tinitahüave Pecuru, Simuni 'acu, peticusu. Pecatiyüvecai pemütanierenicü xei hurayari.  
\v 38 Xequenetaneniereni, xequeneyunenevieca capa 'axa xete'uyurienicü xe'uta'inüasieme. Xe'iyari püyuvaüriya, xevaiyari püta puverarani.  
\v 39 Hicü hutarieca heyaca niyutanenevieni yaxeicüa 'utaitü.  
\v 40 Hutarieca muva nuaca nivarutaxeiya tavari mecusume memücusimarietücateicü. 'Asimepücatematecai que memüte'ita'eiyaquecai.  
\v 41 Hicü hairieca muva nuaca müpaü tinivarutahüave, Hicürixüa xequenecusuni xequene'uxipieca. 'Ariri cümütücari, canaye'ani. Camüsü, Yuri Tevi nehücütütü, 'axa teyuruvamete vamamasie nepüyetuiyani.  
\v 42 Xequenanucu'uti, tepüvanaquiyu. Neuxei, que mü'ane münesiyetuani 'acanamieni. 
\s1 Quesusi que mütiuviyarie 
\r (Mateu 26:47‑56; Rucaxi 22:47‑53; Vani 18:2‑11) 
\p  
\v 43 Mericüsü yapaucua müpaü tivacühüavecacu cuxi, Cura caninuani, Tamamata Heimana Yuhutame müxevitütücai. Yuvaücavame teüteri yuhamame nivaravitücücaitüni cusirate cüyexi mete'u'ücame. Mara'acate memühüritüariecai, mümeta 'inüaricü memüte'üquitametetücai 'uquiravesixita menivareyenü'ani.  
\v 44 Mericüsü que mü'ane miyetuaniquecai 'inüari nivarupitüani teüteri mevayecünirümecacu ya'utaitü, Que mü'ane memütavaüritüani ne'i'isetü, mücü canihücütüni. Xequeneuviya 'iya, xequenanuhani 'aixüa xe'ihütü.  
\v 45 Hicü Cura nuaca, 'aura niuyani cuitü. 'Aixüa 'acu Ti'üquitame titahüaveca, ni'iseni.  
\v 46 Hicü müme meniviya. 
\p  
\v 47 Müme 'aura memüti'ucai, xevitü yucusira vatihanaca, nivani ti'uximayatame mara'acame mühüritüariecaisüa mümiemetücai. Nacaya naviteni.  
\v 48 Quesusi müpaü tinivarutahüave, Xeme cari xepeyecü cusirate cüyexi xe'u'ütü xenesiviyaque, tinavayamepaü que mütiviviyarüva.  
\v 49 Müixa xesata neniuyeicacaitüni tucaricü tuquita neti'üquitatü, xepücanesihevi. Peru que'aye'ani 'utüarica que maine.  
\v 50 Hicü yunaitü me'icu'eirieca meniyuta'unaxüani. 
\s1 Temaicü que mütiyu'unaxü 
\p  
\v 51 Xevitü temaicü niveiyacaitüni rinu savanayaricü yu'eimatü mümavecaicü. Meniviya temaicü,  
\v 52 peru mücü yusavana 'ucu'eirieca niyuta'una mavetü. 
\s1 Quesusi que mütiutahüavarie 'isücate vahüxie 
\r (Mateu 26:57‑68; Rucaxi 22:54‑55, 63‑71; Vani 18:12‑14, 19‑24) 
\p  
\v 53 Hicü mara'acame mühüritüariecaisüa meneihana Quesusi. Mana meniyucuxeürieni mara'acate memühüritüariecai 'uquiravesixi, müme 'inüaricü memüte'üquitametetücai yunaitü.  
\v 54 Pecuru tevapai niveiyacaitüni, mara'acame mühüritüariecai qui 'aurie ninuani. Tacua tupirisixi vahamatü niutivecaitüni tai 'aurie cüxetü. 
\p  
\v 55 Hicü mara'acate memühüritüariecai yunaitü 'isücate menivavautüvecaitüni tehecüatamete, memixanetacü Quesusi, vaniuquicü memimienicü. Haquevasü mepücavarutaxei.  
\v 56 Yumüiretü mete'itavatü menihecüatacaitüni que vaniu memüte'unenierixü peru vaniuqui pücayuxevicai.  
\v 57 Hipatü me'anucu'uca menitahecüata mete'itavatü que memüte'unenierixü vaniu, müpaü me'utiyuatü,  
\v 58 Tame teni'enieni 'ipaü haineme, 'Icü tuqui mamacü muveviya nenita'unamücü, haica tucari 'anucayayu xeimeta nenitavevimücü mamacü caveviyacame.  
\v 59 Ni müpaü que memütehecüatacai, vaniuqui pücataxevirivecai. 
\p  
\v 60 Mericüsü mara'acame mühüritüariecai vahixüapa 'utaqueca, Quesusi niuta'ivaviya müpaü 'utaitü, 'Asipecatita'ani. Que tita 'icü memütehecüata 'ahepaüsita.  
\v 61 Mücü masi cayuvatü mana niuvecaitüni, tixaü püca'uta'a. Mara'acame hutarieca müpaü tinita'ivaviya, 'Ecü peticürisitu. Que mü'ane 'aixüa müticuxaxasiva, 'ecü petinu'aya.  
\v 62 Quesusi müpaü tinita'eiya, Ne necanihücütüni. Yuri Tevi que nemütiteva, xeme xecanenixeiyacuni, Que Mü'ane Mütürücaüye serieta ne'acaime. Ne'acamieme taheima mieme haisata xecanenixeiyacuni.  
\v 63 Hicü mara'acame yu'ixuriqui 'utisanaxüaca müpaü niutayüni, Que cuxi tetevareuyehüva tehecüatamete.  
\v 64 Xeme xecani'enieni que mütisevixima Cacaüyari 'axa 'utaitü. Que xeteyücühüave. Müme yunaitü müpaü meniutiyuanecaitüni quename müpaü reuyevecai mümierienicü. 
\p  
\v 65 Hipatü menisutüani hesiena me'uti'aüsicavivatü me'inanaimatü. Meheitinaca hüxiena, menitihusutücüne müpaü mete'icühüavetü, Quetinehecüatani quepai müyüane. Tupirisixita me'iviyaca menicusunacaitüni. 
\s1 Pecuru que mütiyucu'imavacai, Nepüca'imate Quesusi 'utaitü 
\r (Mateu 26:69‑75; Rucaxi 22:56‑62; Vani 18:15‑18, 25‑29) 
\p  
\v 66 Mericüsüari Pecuru vatipai 'uvecacu qui 'aurie tacua, 'uca caninuani müti'uximayatametücai mara'acame mühüritüariecaisüa mieme.  
\v 67 Pecuru 'uxeiyaca cüxecame, heutaniereca, müpaü niutayüni, 'Ecüta 'iya Nasaretitanacamatü pecaniuyeicacaitüni Quesusimatü.  
\v 68 Mücü niyucu'imavacaitüni, müpaü 'utaitü, Ne havaicü nepüca'imate, 'asinepücatimate que pemaine. Müpaü 'utayüca quitenie nanuyeyani. Vacana niutahiva.  
\v 69 Hicü 'iya 'uca hutarieca 'ixeiyaca nisutüani müpaü tivacühüavetü müme mana memüti'ucai, 'Icü xevitü canihücütüni müme.  
\v 70 Mücü tavari niyucu'imavacaitüni. Yareutevitüta müme mana memüti'ucai tavari müpaü metenitahüave Pecuru, Yuricü 'ecü xevitü müme pecanihücütüni. Camüsü Carereya pecaniquiecametüni, vahepaü pemütiuniucacü.  
\v 71 Hicü nisutüani müpaü 'utaitü, Cacaüyari 'axa xüca nesiyurienique tüma xüca neti'itavani, yemecü nepaine, tixaü 'icü tevi nepücamate xemixata.  
\v 72 Cuitüva hutarieca vacana niutahiva. Pecuru Quesusi niuquieya na'erivani que mütitahüavixü, Vacana hutarieca catahivavecacu cuxi, 'ecü haicacüa pecani'acu'imavamücü quename pecanesimate pe'utaitü. 'Icü nai ra'erivatü niutasuani. 
\c 15  
\s1 Quesusi que mütiutahüavarie Piratu hüxie 
\r (Mateu 27:1‑2, 11‑14; Rucaxi 23:1‑5; Vani 18:28‑38) 
\p  
\v 1 Hicüsüari 'ucatarecu cuitü mara'acate memühüritüariecai, 'uquiravesixi, mümeta 'inüaricü memüte'üquitametetücai, hipatüta 'isücate yunaitü meyucuxeürieca meyu'enieca, Quesusi menehana hüacame, Piratu meniyetuirieni.  
\v 2 Piratu müpaü tinita'ivaviya, 'Ecü Huriyusixi teüteriyari tiva'aitüvame petihücü. Mücü cayucu'imavatü müpaü tinita'eiya, 'Ecüsü müpaü pecanaineni.  
\v 3 Mara'acate memühüritüariecai menixanetacaitüni vaücava.  
\v 4 Tavari müpaü tinita'ivaviya Piratu, Tixaü pecatita'ani. Camü que müreupaüme memümasixaneta.  
\v 5 Quesusi tavari tixaü cacaniuta'ani. 'Ayumieme Piratu niuhüxiyani. 
\s1 Cuvexunaruri que mütiuta'aitaxü, Quesusi mümierienicü 
\r (Mateu 27:15‑31; Rucaxi 23:13‑25; Vani 18:38‑19.16) 
\p  
\v 6 Mericüsü xexuime visie mücü 'ixüararipa vahesie mieme nenayexünacaitüni 'anutahüivacame, que mü'ane memivaviriecai.  
\v 7 Xevitü nanutahüivacaitüni 'ana Vaxavaxi titevatü. 'Iya cuviyexunu 'unamete vahamatü nanutahüivacaitüni. Müme cuviyexunusixi mevaca'unarümetü meteniyucuini.  
\v 8 Hicü yumüiretü teüteri me'u'axüaca menitavavirieni, yamütiyurienicü yaxeicüa que mütiyurienecai xexuime visie vahesie mieme.  
\v 9 Piratu müpaü tinivarutahüave, Xeme tixenaque nemüxe'anayexünirienicü Huriyusixi tixe'aitüvame.  
\v 10 Mücü müpaü catinimaicaitüni memiyetuacü me'ütesatü mara'acate memühüritüariecai.  
\v 11 Mara'acate memühüritüariecai menivarucuyuitüani teüteri memitavaunicü Vaxavaxi püta manayexünarienicü.  
\v 12 Piratu müpaü tinivarutahüave tavari, Mericüte, queri ne'iyurieni 'icü Huriyusixi tixe'aitüvame que xemüte'iterüva.  
\v 13 Müme me'ita'eiyatü müpaü meteniuhiva, Curuxisie quenemi'a.  
\v 14 Piratu müpaü tinivarutahüave, Titayaricuta, tita 'axa tiuyuri. Müme masi cuini mieme meniutihivacaitüni, Curuxisie quenemi'a, me'utiyuatü.  
\v 15 Hicü Piratu vanaqui'aritüamütü teüteri, Vaxavaxi nivaranayexünirieni. Tiuta'aitaca Quesusi mücuveiyaxüanicü niyetuani curuxisie mücaviyanicü. 
\p  
\v 16 Hicü cuyaxi xaüsie meneivitüni mana quita parasiyu 'amüpata, parasiyu Püreturiu mütiuyetevasie. Yunaime cuyaxi mana memayetecai menivaruta'inieni.  
\v 17 'Ixuriqui mütaüraüye menenacatütüani, xuya mumayari me'utasaca menenutimanirieni.  
\v 18 Menisutüani me'ivaüritüatü müpaü me'utiyuatü, Que 'acu tüma Huriyusixi tiva'aitüvame.  
\v 19 Hacacü menitivaxüani mu'uyasie. Menicu'aüsicamavacaitüni. Me'utitunuma'uca yacü nenevieri menipitüacaitüni.  
\v 20 Me'inanaimaca 'ixuriqui mütaüraüye menenutihünirieni, 'ixuriquieya menenacatütüani. 
\s1 Quesusi que mütiumierie curuxisie 
\r (Mateu 27:32‑44; Rucaxi 23:26‑43; Vani 19:17‑27) 
\p Mericüsü meneivitüni curuxisie me'imienique.  
\v 21 Cuyeicame me'uviyaca mecanita'aitüani curuxieya menucue'irienicü. Cuyeicame Simuni Sirenetanaca catinitevacaitüni, Herecanituru Xupu niva'uquiyaritücaitüni. Xaüsie heyeyaca, quiecarisie ni'aximecaitüni. 
\p  
\v 22 Mericüsü Curucutapai meneivitüni Quesusi, taniuquicü Müqui Mu'uya Manuca mütiuyetevasie.  
\v 23 Hicü vinu masivi nücame menenu'itüaniquecaitüni meuyuyehüacacü, peru Quesusi püca'enu'i.  
\v 24 Mericüsü curuxisie menicavieni. 'Ixuriquiteya meniyutahuritüani, meyu'ivatüvetü memütetimanicü tita memüte'anuhurieniquecai yuxexuitü. 
\p  
\v 25 Mericüsü 'utaxürecu curuxisie menicavieni.  
\v 26 Que mütiuxanesie yatiniu'utüarieni, Huriyusixi Tiva'aitüvame 'anuyütü.  
\v 27 Tenavayamete menivarutivütüani yuhutame curuxitesie hamatüana serietana xeime 'utatanata xeime.  
\v 28 'Ana naye'ani 'utüaricayari müpaü müre'uxa, Müme memitisana 'inüari niuquiyari, xevitü cani'erivacaitüni. 
\p  
\v 29 Müme menanuyecücacai meninanaimacaitüni, yumu'u me'utisiquetü, müpaü me'utiyuatü, 'E'e, cari 'ecü tuqui pepüta'unaquecai, haica tucari 'anuyeyayu pepenuvevieniquecai.  
\v 30 Parasü, queneu'atavicueisitüa, curuxisie pe'acayeicatü.  
\v 31 Yaxeicüata mara'acate memühüritüariecai müme 'inüaricü memüte'üquitametetücai vahamatü meninanaimacaitüni müpaü meteyücühüavetü, Nivarutavicueisitüani hipame, pücayüve müyutavicueisitüanicü yücümana.  
\v 32 Cürisitutütü, 'Ixaherisixi niu mütati'aitüvame, curuxisie que'acayani, temixeiyacü, yuri temüteta'eriexüanicü. Müme 'auriena memutivütüarie curuxisie mümeta 'axa meniutiyuanecaitüni hepaüsitana. 
\s1 Quesusi que mütiyetua yu'iyari 
\r (Mateu 27:45‑56; Rucaxi 23:44‑49; Vani 19:28‑30) 
\p  
\v 33 Mericüsü tuca 'ayacu, naisarie niucüyüre, cüa caviecacuque niucuhecüare.  
\v 34 'Anari Quesusi carima müpaü tiniuhiva vaniuquicü, 'Eruhi, 'Eruhi, rama savacütani, taniuquicü necacaüyari, necacaüyari titayari penetiucu'eiri, maine.  
\v 35 Hipatü mana memüti'ucai me'i'enieca müpaü meniutiyuani, Neuxei, 'Eriyaxi niutahüave.  
\v 36 Xevitü 'unausarümetü neyani, ha'iseveme niutahüniya vinu masinacü. Hacasie 'iqueca neitiserieni müpaü 'utaitü, 'Acuxisü tecanitaneniericuni, xüca 'uhamieni 'Eriyaxi 'ecaxünaque.  
\v 37 Hicü Quesusi carima 'utahivaca, yu'iyari niyetuani.  
\v 38 Hicü 'ixuriqui meuviecai tuquita hixüata nisane heimana 'acayuaca.  
\v 39 Xei sienituyari cuyaxi tiva'aitüvame Quesusi hüxie muvecai, 'ixeiyaca yu'iyari que mütiyetua müpaü niutayüni, 'Icü yuricü Cacaüyari caninu'ayatücaitüni. 
\p  
\v 40 Mericüsü 'ucari meninenierecaitüni yateva meti'utü, Mariya Mararatanaca, Mariya Cacuvu 'Esimutevi Cuse müvavarusitücai, Sarumeri, hipatüta mana meniti'ucaitüni.  
\v 41 Müme meniveiyacaitüni quepaucua Carereyasie muyeicacai, metenimicuacaitüni. Hipatüta yuvaücavatü 'ucari 'utümana memu'axüa Querusaremesie mana meniti'ucaitüni. 
\s1 Quesusi que mütiuteuqui 
\r (Mateu 27:57‑61; Rucaxi 23:50‑56; Vani 19:38‑42) 
\p  
\v 42 Mericüsü 'acayunirümecacu, tucari memüyucuha'aritüvacaisie, 'uxa'arieca 'uxipiya tucari maye'aniquecaicü,  
\v 43 Cuse 'Arimateyatanaca caninuani. 'Iya 'isücate canixevitütücaitüni 'aixüa mümarivacai, müta'icuevacai Cacaüyari ti'aitametütü mayanicü. Yu'iyari heucayeca Piratusüa ninuani, Quesusi caxarieya nitavavirieni.  
\v 44 Piratu niuhüxiyani 'ari mumücü. Xei sienituyari cuyaxi tiva'aitüvame niutacuevieni yu'aurie. Nuacu, Piratu nita'ivaviya que müreutevicai Quesusi hemüquitü.  
\v 45 Cuyaxi tiva'aitüvame yatitahüavecu Piratu, quename hemü, caxari niyetuirieni Cuse.  
\v 46 Mücü rinu savanayari hecunaneca, 'ecacueca caxari, savanacü nita'eima, teuquiyapa neitateni 'aita müvaye'inieriecaisie. Neicurupa tete quiteniesie, neicunani.  
\v 47 Mariya Mararatanaca, Mariya Cuse müvarusieyatücaimatü menixeiya haque meutatequie. 
\c 16  
\s1 Que müranutanierixü 'umierieca 
\r (Mateu 28:1‑10; Rucaxi 24:1‑12; Vani 20:1‑10) 
\p  
\v 1 Mericüsü 'uxipiya tucari 'utixücu, Mariya Mararatanacari, Mariya Cacuvu müvarusieyatücaimatü, Sarumematü, 'uhaye visi mu'üa menecunaneni, memüyehucü meheitavirienique caxari.  
\v 2 Ximeri cuitü 'atinecu tau semana mexüacame tucarisie, teuquiyapa meneta'axüani.  
\v 3 Müpaü meteniyucu'ivaviyacaitüni, Quepai tete pütasiheuhüvirieni teuquiya quitenie meuca.  
\v 4 Mana me'utaneniereca mecanixeiya tete heuhüiyacame, 'amünecai.  
\v 5 Hicü teuquiyapa meneutahaxüani. Vaserieta 'acaime temaicü meniuxeiya, mutuxa 'amütevi 'anacatücüme. Meniutimamani.  
\v 6 Mücü müpaü tinivarutahüave, Xepücamamaca. Quesusi xepücuvautüve Nasaretitanaca curuxisie mucaviya. Cananucuquetüarieniri, 'uva pücayeca. Neuxei 'uva meniteni.  
\v 7 Hicüri xequenehu. Müpaü xequetenivaretahüavi teyü'üquitüvametemama Pecurumame, quename niu xe'anuyehaitüiyaxü, Carereyapai hetüa, quename mana xeheixeiya, que mütixe'utahüavixü.  
\v 8 Hicü teuquiyapa mevayecüneca meniyuta'una. Me'utiyüyüacatü me'umamatü menacüne. Xeime tüma 'asimepücate'utahüavixü memümamacaicü. 
\s1 Quesusi masiücütü que mürayuyeitüa, Mariya Mararatanaca 'ixeiyacacu 
\r (Vani 20:11‑18) 
\p  
\v 9 Hicü semana mexüacame tucarisie 'anutaniereca Quesusi ximeri, masiücütü nayuyeitüani meri Mariya Mararatanaca 'ixeiyacacu. Que mü'ane meripai memiviyacai cacaüyarixi 'axa memü'anene 'atahutatü, Quesusi müvarayenü'a, mücü Mariya canihücütücaitüni mixei.  
\v 10 Mücü heyaca, yatinivarutaxatüani müme hamatüana memu'uvacai, meyuhiveriecacu me'utisuanacacu.  
\v 11 Müme me'u'enanaca quename 'ayeyuricai, quename mücü 'ixei, yuri mepücate'uta'eri. 
\s1 Quesusi masiücütü que mürayuyeitüa, teyü'üquitüvametemama me'ixeiyacacu yuhutatü 
\r (Rucaxi 24:13‑25) 
\p  
\v 12 'Arique masiücütü nayuyeitüani yücü 'anetü, yuhutatü müme yeutapai memuhucai me'ixeiyacacu.  
\v 13 Müme yu'utüma menecüne, hipame teyü'üquitüvamete yametenivaretahüave que mütiuyü. Mümeta 'acuxi yuri mepücatevaruta'eriri. 
\s1 Quesusi que mütivaruhüritüa nü'arisixi 
\r (Mateu 28:16‑20; Rucaxi 24:36‑49; Vani 20:19‑23) 
\p  
\v 14 'Imatüriecata masiücütü nayuyeitüani Tamamata Heimana Xevitü teyü'üquitüvamete me'ixeiyacacu metecuacacu. Nivarutatieni yuri memücate'eriecaicü, yu'iyarisie memüsese'icaicü, yuri memücatevaruta'eriricü müme memixei 'anucuquecu.  
\v 15 Hicü müpaü tinivarutahüave, Naisarie cuiepa xequeneutayeixüa. Niuqui 'aixüa manuyüne xequetenivacuxaxatüvani yunaime queyupaümetü memunetüarie.  
\v 16 Que mü'ane yuri mütita'erieni müca'üyarieni, mücü nitavicueisitüariemücü. Que mü'ane yuri mücati'erie, 'isücame ninenamücü hesiena mürahüivacü.  
\v 17 'Ipaü 'anenetü 'inüarite canitixuaverimücü haque meme'uva müme yuri memüte'erie. Nehesüa memümiemetecü menivarayenü'axüacuni cacaüyarixi 'axa memü'anene. Menitiniucuni niuqui mühehecuacü.  
\v 18 Cuterixi xüca mevaranucu'üni, mümüiya xüca me'anu'ieni, tixaü 'asipücavayurieni. Tecuicuicate vahesie xüca me'utimeni müme mepanayexürieni. 
\s1 Que müranutitüa 
\r (Ruxaci 24:50‑53) 
\p  
\v 19 Mericüsü Ti'aitame Quesusi müpaü tivarutahüaveca, taheima nanutivitüquieni, Cacaüyari serieta nayerüni.  
\v 20 Naisarie meneutayeixüani müme metecuxatatü, Ti'aitame vapareviecacu vaüca tiyurienecacu vaniuqui seiriyacacu 'inüari que mütivapitüacai. Müpaü xeicüa cani'aneni.