\id 1TH  
\h 1 Tesarunicatari 
\toc1 TESARUNICATARI Mexüacame Xapayari Que Mütivarunü'airi 
\toc2 1 Tesarunicatari 
\toc3 1 Ts. 
\mt1 TESARUNICATARI 
\mt2 Mexüacame Xapayari Que Mütivarunü'airi Papuru 
\c 1  
\s1 Vaürisica 
\p  
\v 1 Papuru Sirivanumatü Timuteumatü tecanixevaüritüaca Tesarunicatari xemüyuyexexeüriva Cacaüyari müta'uquiyarisie xeteviyatü, Ti'aitame Quesusi Cürisitusieta xeteviyatü. 'Aixüa xüca mete'u'iyarini xehesie mieme, xüca mexepitüaca yu'iyarisie xemüca'uximatüariecacü. 
\s1 Tesarunicatari 'üquisica que memüte'acü 
\p  
\v 2 Taheyemecü pamüpariyusi tecanipitüaca Cacaüyari yunaime xehesie mieme, texexatatü quepaucua temütatineneviva.  
\v 3 Tecatehayevatü yatetena'erivani que xemüteyurie yuri xete'erietü, que xemüte'uximaya xeteyucanaqui'erietü, que xemüte'uca'eniva xe'icuevietü Tati'aitüvame Quesusi Cürisitu, tacacaüyari ta'uquiyari hüxie.  
\v 4 Neuxei ne'ivama Cacaüyari müxenaqui'erie, tepütemate xemanayexeiyariecü.  
\v 5 Müpaü tepütemate taniuqui 'aixüa manuyüne xehesüa mücanuacü niuquicü xeicüa. Türücariyacü püta punua, 'Iyari Mütiyupatacü punua, yuricü tetetamaicacu punua. Xeme xepütemate xesata que temü'anenecai xehesie mieme. 
\p  
\v 6 Xeme xetasi'üquetü xenacüne, Ti'aitameta xe'üquetü xepacü. Xepitanaqui'erie niuqui vaüca xe'uximatüarietüvetü, xeyutemamavietü siepüre 'Iyari Mütiyupata que mütixetemavieriya.  
\v 7 Müpaü xeyüatü 'üquisica xenacüne yunaime yuri memüte'erie vahesie mieme, Maseruniyatari 'Acaiyatarita.  
\v 8 Xehesüa putiraurüca Ti'aitame niuquieya. Cacaüyarisie yuri que xemüte'erie xeme, Maseruniyasie 'Acaiyasie xeicüa pücaticuxasiva, masisü naisarie tinicuxasivani. 'Ayumieme tixaüri pücareuyevese tame temütiniunicü.  
\v 9 Mümetütü tahepaüsita metenicuxatani quetütü reyü quepaucua tame xehesüa temeta'axüa, que reyü quepaucua ta'aurie xemaxürie, quepaucua Cacaüyarisie xemüte'uviyaxü tetexi xevarucu'eirieca, xemüte'uximayacacü Cacaüyari mayeyuri yuricü 'amuyeicasie mieme,  
\v 10 xemicueviecacü Nu'aya taheima macaneni. Cacaüyari yunive nanucuquetüani müquite vasata. Quesusi canihücütüni que mü'ane mütasi'utavicueisitüa haxüa maye'axime mücatasi'axixüanicü. 
\c 2  
\s1 Papuru que mütivapareviecai Tesarunicatari 
\p  
\v 1 Neuxei ta'ivama, xemetütü müpaü xepütemate, xüanacüa püca'uyü quepaucua xehesüa temu'axüa.  
\v 2 Sepa temüte'ucuinixü xehesüa tecata'axüavavetü cuxi, sepa 'axa temütecühüavarüvacai Piripusie, xeme que xemütemate, tacacaüyarisie teteviyatü tepücamamacai, 'ayumieme tetenixe'utaxatüani Cacaüyari niuquieya 'aixüa manuyüne cui tete'uxitüarietü.  
\v 3 Que temütexetuica, temeuyexürüvecü temüca'itiyatücacü tepücatecuxata tete'irüvietü,  
\v 4 masi Cacaüyari que mütatiuta'inüataxü temühüritüariecacü niuqui 'aixüa manuyüne hepaüsita, müpaü püta tetenicuxatani. Teüteri tevatemavieritüacutü tepücatecuxata, que mü'ane ta'iyari müta'inüatane tetemavieritüacutü tetenicuxatani püta Cacaüyaritüme.  
\v 5 Tame hasuacu visi tete'uniutü 'irümaricü tepücayüacai, que xemütemate xeme. Tixaü tepücatehive'eriecai 'avie. Cacaüyari munierixü yacatinihecüatani.  
\v 6 Tepücatecuvautüvecai teüteri tahepaüsita 'aixüa memutiyuanenicü, ni xeme ni hipatü, sepa temüyüvavecai vaüriyarica temüxepitüanicü Cürisitu nü'arimama temühümecü.  
\v 7 Masisüari xesata tepüyüacai carima tecateyurietü. Sisivame yunivema müvaveriyapaü teniyüacaitüni.  
\v 8 Tame yaxeicüa texehive'erietü tenitavaüriyacaitüni temüxeyetuirienicü Cacaüyari niuquieya 'aixüa manuyüne, masisü cuxi tenitavaüriyacaitüni temüxeyetuirienicü ta'iyarita, tanaqui'erima xemacücü.  
\v 9 Camüsü ta'ivama, müpaü xetena'erivani que temüte'uximayacai que temüteta'uxitüacai. Tucaricü tücaricü tete'uximayatü capa tetexe'uxitüanicü ni xeime, tetenixecuxaxatüvacaitüni Cacaüyari niuquieya 'aixüa manuyüne. 
\p  
\v 10 Xeme xemunenierixü Cacaüyarimatü xetenihecüatani que temüyüacai xeme yuri xemüte'erie xehesie mieme, Cacaüyarisie mieme yatetecahutü, heiseriemecü teteyurietü, tahesie carahüivacacu.  
\v 11 Müpaüta yaxeicüa xecatenimaica que temütexetuicacai, va'uquiyari yunivema müvatuicapaü, texetuicatü texe'imaiyatü yuxexuime,  
\v 12 texehüritüatü 'axemu'uvanicü que müreuyevese 'amuyeicanicü Cacaüyarisie mieme. Mücü canixe'inieca 'axemu'uvanicü 'iya tixe'aitüacacu, müxe'inie visi xe'anenetü xemayeitüarienicü hepaüna. 
\p  
\v 13 'Ayumieme tameta tecatehayevatü pamüpariyusi tecanipitüaca Cacaüyari 'icücü, quepaucua xemitanaqui'eri Cacaüyari niuquieya xetasi'u'enieca, teüteri vaniuqui xe'erietü xemüca'itanaqui'ericü, yuricü Cacaüyari niuquieya que mütihücü püta xemitanaqui'ericü. Mücü canixecuyuitüvani xeme yuri xemüte'erie.  
\v 14 Xeme ta'ivama, te'üquemete xenacüne xeva'üquetü müme Cacaüyarisie mieme memüyutixexeüriva Cureya cuieyarisie Quesusi Cürisitusie memüteviya. Xeteniucuine xeteüterima mexe'uximatüacacu vahepaü, yaxeicüa Huriyusixi memüva'uximatüacaipaü müme.  
\v 15 Huriyusixi Ti'aitame meniumieni Quesusi, menivarucuini Cacaüyari texaxatametemamata. Mepütasi'anuyexüri tame. Mepüca'inaqui'aritüa Cacaüyari mepüvaraye'unie yunaime teüteri.  
\v 16 Mepücatasitaunie temütevacühüavenicü müme memücahuriyusixi memütavicueisitüarienicü. Müpaü mecateniyurieni yuheyemecü memeye'atüanicü tita 'axa memüteyurie. 'Imatürieca haxüa nivaru'axixüani müme. 
\s1 Papuru que mücativateütacai memüyuyexexeürivacai 
\p  
\v 17 Masi ta'ivama, tame sepa yapaümexa xemütasinutuita tahüxi teca'utinenierecacu peru ta'iyarisie xecatasinutuitatü, masi cuini mieme tenitamexüitüacaitüni temixeiyacü xenierica, cui texehive'erietü.  
\v 18 'Ayumieme xehesüa tepeucünicucai. Ne Papuru heivari tavarita nepeuyeimücücai, peru Cauyumarie pütasinenacai.  
\v 19 Tita tetecuevie, titacü tetetatemamavie, titacü 'aixüa tetetacühüaveni tahepaüsita, muma manamana 'aixüa mütiyücühüavepaü, Tati'aitüvame Quesusi hüxie 'aixüa tetetacühüavetü quepaucua munuani. Xemeri xecatehüme.  
\v 20 Xeme xecümana visi tetenixeiyarieca, xeme xecatanitemavieritüaca. 
\c 3  
\p  
\v 1 'Ayumieme tecate'uca'enivatüri, 'aixüa tetenitamaicaitüni 'Atenasie temücu'eirivacü taxaüta.  
\v 2 Timuteu tenenü'ani. Mücü canita'ivatüni, Cacaüyari caniparevivameyatüni, tahamatü catini'uximayaca niuqui Cürisitu hepaüsita 'aixüa manuyüne ticuxatatü. Teneinü'ani müxeseiriyanicü müxevaüriyanicü yuri xemüte'eriecacü 'aixüa,  
\v 3 ni xevitü mücacunuitüarienicü xe'uximatüariecacu hicü. Xemetütü müpaü xepütemate, tepucayasari 'uximatüaricacü.  
\v 4 Xehesüa te'u'uvatü, yacatiyüvecacu cuxi, müpaü tetenixe'utahüave quename te'uximatüariecaquecai. Müpaü tiniuyüni, müpaü xetenimaica xeme.  
\v 5 Nesü 'ayumieme necatiuca'enivatüri nepüretanü'a yanemüretimanicü yuri que xemüte'erie, cauca tiyu'isipavame xeta'isipave neticu'erivatü, cauca xüanacüa 'ayani tete'uta'uxitüacu neticu'erivatü. 
\p  
\v 6 Hicürixüa Timuteu xehesüa heyeyaca tahesüa caninuani. 'Aixüa catatiniutahecüatüani yuri que xemüte'erie, que xemüteyucanaqui'erie, 'aixüa que xemütatecu'eriva, yuheyemecü xetasixeiyacutü tame temüxexeiyacupaü.  
\v 7 'Ayumieme teniutuicarieni xehepaüsita yuri xemüte'eriecü ta'ivama, sepa temüteuyehüva temü'uximatüarie naimecü.  
\v 8 Hicüsüari tenayeyuyurini xüca 'axe'uti'uca xeme, Ti'aitamesie xeteviyatü.  
\v 9 Queri teteyüvave temütehepinirieni Cacaüyari pamüpariyusi te'ipitüatü xehepaüsita, temavierica xemütasi'upitüacü vaücavame tacacaüyari hüxie.  
\v 10 Tucaricü tücaricü panuyuhayeva ta'ivaurica, te'ivaviriecacu temixeiyacü xenierica, temüxe'aye'atüirienicü tita müreuyevese yuri xete'eriecacu. 
\p  
\v 11 Mücütütü Cacaüyari müta'uquiyari, Quesusi mütati'aitüvame, xüca 'aixüa 'iyurieni tahuye xehesüa temeta'axüanicü.  
\v 12 Xemeta xüca Ti'aitame xeve'eriyani xeteyucanaqui'eriecacu, xenaqui'eriya manuyuhayevanicü xeyunaqui'eriecacu yunaitü, xevanaqui'eriecacu yunaime, yaxeicüa que temütexenaqui'erie.  
\v 13 Müpaü xeyüacacu, xe'iyari caniseiriyariemücü, xehesie carahüivacacu, xemeta Cacaüyarisie mieme xepasieyu Cacaüyari müta'uquiyari hüxie, quepaucua munuani Tati'aitüvame Quesusi yunaime Cacaüyarisüa miemete vahamatü. 
\c 4  
\s1 Que mütiuyeicani Cacaüyari münaqui'acacü 
\p  
\v 1 'Imatürieca ta'ivama tepüxetavaviri, Tati'aitüvame Quesusisüa temiemetetütü tepüxetuica 'axemu'uvanicü que xemütehetima tame tetexecuxaxatüvacacu que müreuyevese 'axemu'uvanicü xeminaqui'aritüanicü Cacaüyari, müpaütütü cuini mieme 'axemüte'u'uvanicü, 'axemüte'u'uvapaü. 
\p  
\v 2 Xeme xepütemate que temütexe'uta'aitüa Ti'aitame Quesusi tasipareviecacu.  
\v 3 'Ipaü pütinaque Cacaüyari, hesiena mieme xemüpasienicü. 'Ayumieme xepücavacumaüvani que mü'ane mücayü'üya mücayücüna.  
\v 4 Xeme yuxexuitü xequetenemaica xemüvaravitücünicü yü'üya, Cacaüyarisie mieme xepasietü, ve'eme xe'erietü,  
\v 5 xecateyucahive'erietü que mütixenaque xeicüa, nuivarite Cacaüyari memücamate vahepaü.  
\v 6 Xepüca'anuyehaitürüveni, xepüca'icuamana yu'iva que xemüteyurie. Ti'aitame 'apürapica mücü naimecü, meripai que temütexe'utahüavixü, que temütexecuhecüasitüiya.  
\v 7 Cacaüyari pücatasi'uta'inie teca'itiyatücaitü temacünecü. Hesiena mieme temüpasienicü püta pütasi'uta'inie.  
\v 8 'Ayumieme que mü'ane mixani'erie 'icü, tevi pücaxani'erie, masi Cacaüyari püta püxani'erie, que mü'ane mütatimicua Yu'iyari Mütiyupata. 
\p  
\v 9 Xeme tixaü xepücateheuyehüva nemütixeta'utüirienicü tevi que mütivanaqui'erie yu'ivama ne'utaitü. Cacaüyari tinixe'üquitüaca xeme xemüyunaqui'eriecacü.  
\v 10 Müpaü xecatenivanaqui'erieca yunaime yu'ivama naisarie Maseruniyasie memütama. Camü ta'ivama, tenixevavirieca masi müpaü xemüteyuriecacü,  
\v 11 vaücava xemütecuvaunicü cayuvatü xemexeiyanicü, yuxexuitü yu'uximayasicacü xemüyüacacü, yumamacü xemüte'uximayacacü que temütexe'uta'aitüa.  
\v 12 Müpaü xeteyurietü 'aixüa xeniu'uvacuni que müreuyevese müme vana memücu'u vahepaüsita, tixaü xepücateheuyehüaca. 
\s1 Ti'aitame que mütinuani 
\p  
\v 13 Ta'ivama, müpaü pücatatinaquequeyu xüca 'asixecatemaicaque müme memücusu vahepaüsita. Pücatasinaquequeyu xüca xeyuheiveriecaque hipatü yuri memücate'erie meta'icuevatü vahepaü.  
\v 14 Tame yuri teteni'erieca Quesusi mumü peru manucuque. 'Ayumieme Cacaüyari yaxeicüa niva'atüamücü Quesusisimame müme memeucusixüa Quesusisie meteviyatü. 
\p  
\v 15 'Ipaü tetenixecühüaveni Ti'aitame niuquieya mühücücü, tame temütahayeva te'ayeyuyuritü cuxi Ti'aitame munuanique, tame tepücavaranuyehaitüiyaxüani müme memeucusixüa.  
\v 16 Mücü Ti'aitame taheima pacaneni 'utaniutü ti'aitatü, niuqui tuayamete tiva'aitüvame 'utaniucacacu, Cacaüyari cuxinetaya hüsiriecacu. Müme memeucusixüa Cürisitusie meteviyatü menanucu'uicuni meri.  
\v 17 Tameta temücu'eirivani te'ayeyuyuritü cuxi, 'ana cuitü tecananutivitüquiecuni vahamatü 'axeicüa haisata, Ti'aitame temanunaquecü taheima. Müpaü tiyüyu, taheyemecü 'ateniu'uvacuni Ti'aitamematü.  
\v 18 'Ayumieme xequeneyünütüaca yuxexuitü 'icü niuquicü. 
\c 5  
\p  
\v 1 Ta'ivama, vitarite tucarite hepaüsita tixaü xepücateheuyehüva xemüteta'utüiyarienicü.  
\v 2 Xeme heiseriemecü müpaü xepütemate, Ti'aitame tucarieya müpaü catinaye'amücü tinavayame tücacüta mü'axepaü.  
\v 3 Quepaucua müpaü memutiyuaneni, Cayuvatü tepexeiya, tepücacueriva'a me'utiyuatü, 'ana menica'unariecuni. Yapaucua püva'axe 'uca mütiniverüme cuiniyaya mi'axepaü. Mepücatavicueni.  
\v 4 Xeme püta ta'ivama, yüvipa xepüca'u'uva, 'iya tucari pücaxe'axeni tinavayamepaü.  
\v 5 Xeme yunaitü hecüaripa xecanimiemetetüni, tucarisie xepümiemete que xemüte'ununuiva. Tücacüta tepücamiemete, yüvipa tepücamiemete.  
\v 6 Mericüte, 'ayumieme tepüca'u'itutupeni hipame vahepaü. Tepayeneniereni püta, tepütamaica.  
\v 7 Cucusumete tücacüta mecanicusuni. Tarüvecarixi tücacüta mecanitarüveca.  
\v 8 Tame tucarisie püta temümiemete tenitamaicacuni. Yuri que temüte'erie, que temütetacanaqui'erie, müpaü tetenenacatücücuni cuya camixayapaü temütacuerienicü tatavisie. Tamu'usie cuya xupureruyapaü tepenacaqueni que temüteta'icuevacü temütavicueisitüarienicü.  
\v 9 Cacaüyari 'ena pücatasi'ucaye temühecarienicü. Pütasi'ucaye temaye'axüanicü püta que temütetavicueisitüarieni, Tati'aitüvame Quesusi Cürisitu yatatipitüacacu.  
\v 10 Mücü tahesie mieme pumü, tame 'axeicüa temayeyuyurinicü hamatüana, sepa temayeneniere sepa temücucusu.  
\v 11 'Ayumieme xequeneyuvaüriyani, xequeneyuseiriyani xemüyutaxevirecü, yaxeicüa que xemüteyurie. 
\s1 Papuru que mütivatuicacai 'ivamarixi 
\p  
\v 12 Ta'ivama, 'ipaü tetenixevavirieca, xemüvamatenicü müme memüte'uximaya xesata, müme memüxe'uquiyarima Ti'aitamesie meteviyatü, müme memüxe'imaiya.  
\v 13 Cui ve'emete xequeniva'erieca xevanaqui'erietü müpaü memüte'uximayacü. 'Aixüa xequeteneyuxeiyani yunaitü. 
\p  
\v 14 Ta'ivama, 'ipaüta tetenixetavavirieniqueyu, xequenivaruta'imaiya müme memi'üraxie 'aisica. Xequenivavaüriyani müme memücatürücavi yu'iyarisie. Xequenivatuicani müme memüverarani. Müixa xequeteneucanenevieca yunaime vahesie mieme. 
\p  
\v 15 Xequeneyucuerivayurieca capa xevitü 'axa tipinirienicü xeime, 'iya 'axa miyuricü. Masi yuheyemecü xequetenecuvava 'aixüa xemüyuyuriecacü yuxexuitü, 'aixüa xemüvayuriecacü yunaime. 
\p  
\v 16 Xequeneyutemamavieca yuheyeme.  
\v 17 Xecatehayevatü xequeneyunenevieca.  
\v 18 Pamüpariyusi xequenepitüaca Cacaüyari naime hepaüsita. Müpaü catininaqueni Cacaüyari yaxemüteyuriecacü Cürisitu Quesusisie xeteviyatü. 
\p  
\v 19 'Iyari xepücacutüsani.  
\v 20 Xepüca'itave'erieca texaxatamete vaniuqui,  
\v 21 masi xequeteneuta'inüata naime. Tita 'aixüa müti'anesie xequeteneviyani.  
\v 22 Nai 'axa müti'anene sepa que mü'ane xequeteneuhayeva. 
\p  
\v 23 Mücütütü Cacaüyari mütasipitüa ta'iyarisie temüca'uximatüariecacü, mücü xüca xe'aye'atüani xepatatü yuhesie mieme. Xüca xe'üviyarieni xe'aye'axüavavetü que xemüte'u'iyari que xemüteyumate que xemütevaiyarite, xehesie carahüivacacu quepaucua Tati'aitüvame Quesusi Cürisitu munuani.  
\v 24 Que mü'ane müxe'uta'inie yacatinicamieni, müpaü catiniyuriemücü. 
\s1 Que mütivavaüritüa, que müreyenü 'aixüa 'utaitü vahepaüsita 
\p  
\v 25 Ta'ivama, tahesie miemeta xequeneyunenevieca. 
\p  
\v 26 Xequenivavaüritüaca ta'ivamarixi yunaime, pasiecate que memüteyuvaüritüa. 
\p  
\v 27 Ne nepüxehüritüa Ti'aitame nesi'eniecacu, yunaitü 'ivamarixi memüterüviyarienicü 'icü xapa. 
\p  
\v 28 Tati'aitüvame Quesusi Cürisitu xüca 'aixüa tiuca'iyarini xehesie mieme. Müpaü xeicüa cani'aneni.