\id JAS - Gumawana Translation Project [C.Olson draft #21 17-Jul-2018. Final read through Nov-2017] \h YEMESA \toc3 Yem \toc2 Yemesa \toc1 Yemesa ina Leta \mt1 Yemesa \mt2 Yemesa ina leta \is1 Livala Aba Vaita \ip Leta ame Yemesa igini. Ame Yemesayana tuwowona toina moe Yeisu, sinadi tayamo. Aiyuwoina Tomoya ana totugugunayao Yerusalema goi ivakumgooiyedi. \ip Ame letayana nakona tala 45 o 46 sinaena goi Yemesa igini ietune ina Diyuu nuumisaidi yaidi. \ip Boi nimatu Isileli tubunao o tadigo kada, ‘Diyuu’, sisapa sina asa liliudi Roma ina kaba lovina sinaena goi sigala. Niga Yeisu valena sinove, maniyedi sinumise. Nakona idi numisayana pasina mou sibabanedi. Leta ame moe amo tonumisayadi adi leta. \ip E ame letayana goi Yemesa latuwona ivatulukoidi manakaedi bei Yeisu sisabokuliyedoko tutayana mou o aba vakakona sibabanedi. \iot Leta Luluna \io1 1. Leta ana togínina be ana tokatuyaivayao \ior 1:1 \ior* \io1 2. Imi mou kovaayokōidi aba uyáwana toina \ior 1:2-11 \ior* \io1 3. Ami vakakona manudi taabu kokatuubaūmi \ior 1:12-18 \ior* \io1 4. Yaubada ina livala ana totaiyakekayao mooitamoidi moe ina livalayana ana toguinuwao \ior 1:19-27 \ior* \io1 5. Tomota adi kaigigita goi taabu kowowooinēdi \ior 2:1-13 \ior* \io1 6. Imi guinuwa dedevidi goi imi numisa kovagiitakōe \ior 2:14-26 \ior* \io1 7. Sopami kokabikuunuīdi \ior 3:1-12 \ior* \io1 8. Nanamsa yábana goi ima kosabookulīye \ior 3:13-18 \ior* \io1 9. Yaubada koononōko be nakae kokisoobuyēmi Tauyana yaina \ior 4:1-12 \ior* \io1 10. Taabu mami gágasa kokaayomāna imi losinapu manudi \ior 4:13-17 \ior* \io1 11. Komi toesaesa ami dodōkana imi váobuna manuna \ior 5:1-6 \ior* \io1 12. Imi mou goi mami mesayágana ida Tomoya kotuuyaōsi \ior 5:7-12 \ior* \io1 13. Semiyao awanoi goi kovaaitēdi be nakae tosuláiga kokaluvilemnēidi \ior 5:13-20 \ior* \c 1 \s1 Leta ana togínina be ana tokatuyaivayao \m \v 1 Komi Yaubada ina bodao \w dala\w* yawou aiyuwo asa liliudi goi bogina kogala, \p Yau Yemesa,\x † \xo 1:1 \xt Mad 13:55; Mak 6:3; Gui 12:17, 15:13, 21:18; 1Ko 15:7; Gal 1:19, 2:9; Yud 1:1.\x* ida Yaubada be ida Tomoya \w Yeisu\w* \w Guyau\w* idi \w pákwana|lemma="Paakonina"\w*, leta ame agini iwo yaimi. \p Uyagu! \s1 Imi mou kovaayokōidi aba uyáwana toina \p \v 2 Segowo, tutayana aba vakakona liliuudi kobaabanedi, kovaayokōidi aba uyáwana toina. \v 3 Bogina kooyagoi bego imi numisa ana vakakona goi mesayágana idaalaóduwo. \v 4 Go aramaitanayana kootagōne ikeuwo dókana sinaemi bego imi numisa goi koomatuwo be nakae imi sinapu madabokina bogina sidedevina, e geya kada tayaamo sinapu dedevina bei kokiseyeseye geya. \p \v 5 E avatauwa komi neta nanamsa kokiseeyeseye, Yaubada yaina kokaawanōi. Tauyana Tokaiguyau tomota liliuda yaida go, geya iibolagu. Tauna neta Tauyana yaina kokaawanoi, bei ivinimi. \v 6 Go taabu konaanayūwo, go sem mami numisa kokaawanōi. Avatauwa neta sinaanayuwo, kidi aivaya nakae neta yágira iyaosalesaledi, e sitalasa besobeso. \v 7 Amo tomotayadi taabu sinuuwonūwana bego tayamo dogoi Tomoya goi bei sibabane \v 8 unana kidi tonanayuwo; idi guinuwa madabokina goi nuwodi siwówana. \p \v 9 E komi tonumisa tookaimi kouyawana gagāgasa ame manuna: Yaubada matana goi komi toesaesa imi numisa pasina, e ikilagasimi. \v 10 E komi go tonumisa esaaesaimi kouyawana gagāgasa tutayana imi esaesa geya konumisedita, go sem Yaubada matana goi toinimi kokisoobuyemi unana imi esaesa bei sitagau nakae náuna keuboidi sitagau.\x † \xo 1:10 \xt Ais 40:6-7; 1Pi 1:24.\x* \v 11 Moitamo. Níyala ituko, ikalamadimadiya, keuboidiyadi ivayamemelidi. Tauna simémala sisou, e adi kaigigita kaausaraidi sikavava. Kidi toesaesa nakae. Nava idi esaesa manuna sipooisógana go, bei sitagau. \s1 Ami vakakona manudi taabu kokatuubaūmi \p \v 12 Avatauwa komi neta mou goi kootogaga, e ami dedevina bogina kobabane, unana mouyadi kotogoisavedi. Tauna ami vaiwówana moe yawoimi vau bei kobabane. Moe Yaubada ikatotule kita Tauyana ana tomatakoiyao yaida. \v 13 Ago avatauwa komi neta vakakona koobabane, taabu kodigodīgo kami, \pm ‘Yaubada ivakakonegu bego agoyo.’ \m Moitamo. Kita tomota geya itoboinedeta Yaubada tavakakone bego goyo iguinuwe. E kina go Yaubada nakae, geya ivakakonedeta bego goyo taguinuwe. \v 14 E kita go tamo tamo ada vakakona moe toinida ida yalagau iibiuda. \v 15 Niga ida yalagauyana ikéuwama, e ivenátuna, natuna moe goyo. E kina go goyoyana ibíbina, e ivenátuna ámasa. \p \v 16 Taabu tomota sikatuubaūmi, guna kaloyao. \v 17 Aiguyau dedevidi liliudi be nakae yabobona mooitamoidi liliudi Tamada diligaema goi sisou simamaima. Tauyana yábana mavadainao adi tomadágina. Núgana iitavívila go, Tauyana ina sinapu geya nuganayana nakae geya, go sem ina sinapu geya iitavívila. \v 18 Tutayana toinina ilovina, e yawoida vau ivinida tabibinamna ame nakae: Tutayana Yaubada ana \w Nanamsa Mooitamoina\w* tanumise, e yawoida vauyana ivinida, bei kita ina togiminumisayao ina keuwokumgo nakae ina madágina liliudi yaidi. \s1 Yaubada ina livala ana totaiyakekayao mooitamoidi // moe ina livalayana ana toguinuwao \p \v 19 Guna kaloyao, neta livala ame konuuwaisi, kana, \pm ‘Liliuda tataiyakeka dōkana be mainao tanuwonūwana baige tabóbwara go, egamogamogu tatōto.’ \m \v 20 Kita tomota neta taegamogamogu, ida egamogamoguyana geya itoboineyeta bei Yaubada ina takínona vavasa ikeuwoe. \v 21 Tauna imi sinapu baailidi liliudi be imi goyo badabadaidi kwama bogo nakae kovalilivīdi kokalavēdi go, ma sakuululumi Yaubada ina vala atemi goi bogina iibaguli kokabiikaōne unana valayana itoboine iyaveda. \p \v 22 E Yaubada ina valayana taabu kotaiyakeekeyāmo, go sem valayana koguuinūwe. Neta kotaiyakeekeyamo, e toinimi kokatuubaumi. \v 23 Avatauwa neta valayana sitaiyakeekeyamo go, geya siguinuweyeta, tauyadi koroto tayamo nakae saribu goi toinina maisina ipotekavate. \v 24 Maisina ipotekavate ikavava, ina go, geya mgoninamo bogina inuwoilave maisinayana ana kaigigita nakonakae! \v 25 E \w Yaubada ina Katukeda\w* mooitamoina italigeida, tauna avatauwa neta Atukedayana sigitedoko go, geya sitaiyakeekeyamo nakae geya sinuwoilaveyeta, go sem sikabiikaone, e tauyadi idi guinuwa madabokina goi adi dedevina sibabane. \p \v 26 Avatauwa neta toinidi sinuwonúwana bego kidi Yaubada ana totaimaminao mooitamoidi go, sopadi geya sikabikunuidita, go sem toinidi sikatuubaudi, e idi taimaminayana geya basabasainamo. \v 27 Yaubada Tamada ana taimámina maavadaina go, geya ana pikwanamo matana goi ame nakae: Gumalau be kóbuya idi kaiyakomou goi sivaaitedi go, toinidi simatakaavatedi bego poyapoya sinapuna geya ikibaibailidita. \c 2 \s1 Tomota adi kaigigita goi taabu kowowooinēdi \p \v 1 Segowo, ida Tomoya \w Yeisu\w* \w Guyau\w*, Tauyana Yaubada ana \w káeyana\w* ana tovagitákwana,\x † \xo 2:1 \xt Gui 7:2; 1Ko 2:8; Epe 1:17.\x* e ina kabikáwana \w aba numisa\w*\f ‡ \fr 2:1 \fk Ina kabikáwana aba numisa\ft : Enao aiyuwo sikaaiyaka bego ame takaigavile. Tayamo moe mae nakae. Aiyuwoina itoboineda kada, ‘Tanumisa Guyau Yeisu yaina.’\f* kosabookulīye go, imi sabokuliyana goi taabu tomota adi kaigigita goi kowowooinēdi. \v 2 Aba gita tayamo goi guna nuwonúwana ataligei. Koroto adi taiyuwo, tayamo guyau, tayamo tookaina go, adi taiyuwokova imi kaba tugúguna goi sisiu. Kina guyauyana ana pasapasa be nakae ana kwama kaausaraidi go, kina tokainayana ana kwama baailidi. \v 3 Sisiu go, nakona guyauyana mana kwama kaausaraidi kowowoinedoko kami, \pm ‘Kūma ameko kebam dedevina goi kutulāga.’ \m Go nakona tokainayana kolatuwoko kami, \pm ‘Amoko goi kuutāoya.’ \m O nakona kami, \pm ‘Ameko aegu ana kaba yata kikina goi kutulīku.’ \m \v 4 Neta nakae kolatuwokoidi, e imi guinuwa kogite? Tomota yaimi adi kaigigita goi kowowoinedi. Mami nuwogau goyogoyoina koetotakínona. \p \v 5 Konovēgu, guna kaloyao! Tookaidiyadi da poyapoya matadi goi sitokai go, kina Yaubada ikinavedi idi numisa pasina siguyau be nakae ikalibubudi nakae boi ikaatotule Tauyana ana tomatakoiyao yaidi ae? \v 6 E komi sem imi guinuwa goi tookaidiyadi kogieomaemaedi! Go kogita! Avatauwa mou siivinimi? Avatauwa kotu goi siiyatoimi? Kidi guyaguyauwo ae? \v 7 Komi bogina koeboda tayamo Yeisu taiyao, tauna Tauyana yoina ikaaiyaka yaimi go, yoinayana dedevina kidi sitaagiwoi ae? \p \v 8 Neta tookaidi kogieomaemaedi, moe sinapu igoyo. Ida \w Tokalibúbuna\w* lovina ame \w Gínina Kimaasabaina\w* goi ivinida kana, \b \pi1 ‘Siyami komataakoīye nakae toinimi komatakooiyemi.’\x † \xo 2:8 \xt Mad 5:43, 19:19, 22:39; Mak 12:31,33; Luk 10:27; Rom 13:9; Gal 5:14; Ibe 13:1; Yem 2:8.\x* \qr Vininabeso 19:18 \b \m Neta amo lovinayana kokiibobosi, e moe guinuwa dedevina koguuinuwe. \v 9 Go neta tomota adi kaigigita goi kowowooinedi, e moe goyo koguuinuwe be nakae Atukedayana ikamamaetalimi komi tokapipilova. \v 10 Avatauwa neta lovina madabokidi Yaubada ina Katukeda goi sikabikaonedi go, lovina tayamo goi sikapusi, e moe nakae Atukedayana madabokina sikapipilave. \v 11 Moitamo. Atukedayana ana Tokaiguyau tayamo tauna. Moe Tauyana kana, \pm ‘Taabu korooerāta.’ \m Aiyuwoina kana, \pm ‘Taabu kokaaumāta.’\x † \xo 2:11 \xt Tat 20:13-14; Atu 5:17-18.\x* \m Tauna neta geya koroerateta, go sem kokaumata, komi Atukedayana ana tokapipilova. \v 12 Tauna mami matakoi be mami nuwokapisi kobobōbwara be kooketōiya, unana Yaubada bei itakinoida nakonakae ida Tomoya ina Katukedayana matakoi manuna boi bogina italiigeida takabikaone. \v 13 Neta sedao geya tanuwokapisiyedita, e Yaubada nakae ina takínona goi geya inuwokapisiyedeta. Avatauwa neta tonuwokapisi, Yaubada ina takínona geya simatoiteyeta, go sem Yaubada ina nuwokapisi bei sibabane. \s1 Imi guinuwa dedevidi goi imi numisa kovagiitakōe \p \v 14 Segowo, kaga ana dedevina neta koroto tayamo idigo kana, ‘Yau magu numisa’ go, korotoyana guinuwa geya? Manakae? Bei ina numisayana goi ana yava ibabane gea geya? Geya ae? \v 15 Nakona siyami o niumi geya ana kwamamo be nakae geya avanamo \v 16 go, tayamo yaimi kulatuwoko kudigo kam, \pm ‘Yaubada ina yabobona yaim. Kwaiyāka dedevina be nakae kwāika dedevina.’ \m Go neta kwama o awoinu geya kuviniyeta, moe kaga ana dedevina? Geya ae? \v 17 Numisa nakae. Neta numisa kaka go, guinuwa geya, numisayana kaamasina nakae. Tauna guinuwa be numisa siituyuwo go, geya itoboinedeta numisa be guinuwa takimasabedi. \v 18 Go nakona tomota tayamo bei igéona idigo kana, \pm ‘Tomota tayamo mana numisa go, tayamo mana guinuwa.’ \m Go yau kagu, \pm ‘Kom geya im guinuwamo go, im numisa manakaem kuvatulukoigu agite? Geya itoboinemta! Ago yau guna guinuwa goi bei guna numisa avatulukoim.’ \m \v 19 Kom kuunumisa bego Yaubada tayamo toito; moe dedevina toina. Ago \w dimoni\w* nakae siinumisa bego Yaubada tayamo toito go, madi matoita sitátava, unana idi numisa kaka tauna geya ivaitedita! Amo aba gitayana goi tayagoi numisa be guinuwa siituyuwo go, numisa kaka geya ivaitedeta. \p \v 20 Kom tapaviivilim! Manakae? Aba gita avatulukoim, e bei kuuyagoi bego numisa kaka go, guinuwa geya moe geya basabasainamo? \v 21 Aba gitayana ame nakae: Boi tubuda Eberamo natuna Aisake \w aba kasala\w* goi ikailagasi bego ikasale Yaubada yaina.\x † \xo 2:21 \xt Abv 22:1-14; Ibe 11:17.\x* Manakae? Kada, \pm ‘Tubuda Eberamo ina guinuwa pasina Yaubada ivayoko kina \w tokibóbwata\w*’? \m Nakae ae? \v 22 Moeko goi tayagoi Eberamo ina numisa be ina guinuwa sipaisewa vavasa. Tauna ina guinuwayana pasina ina numisa imatuwo. \v 23 Moeko goi Gínina Kimaasabaina ina talavaita imalatomota; talavaitayana idigo kana, \b \pi1 ‘Eberamo inumisa Yaubada yaina, e ina numisayana Yaubada igite, ikamoitamoe bego kina Eberamoyana moe Yaubada nuwona ana tokibóbwata.’\x †a \xo 2:23 \xt Rom 4:3,9,22; Gal 3:6,29.\x* \qr Aba Vatowo 15:6 \b \m Tauna Yaubada idigo kana, \pm ‘Eberamo yau siyagu.’\x †b \xo 2:23 \xt 2Te 20:7; Ais 41:8.\x* \p \v 24 Eberamo ana kaba gitayana goi tagite tomota idi guinuwa goi Yaubada ivayokoidi kidi kiboobosidi go, geya kada numisa kaka goi geya. \v 25 E tomatagogoli Reyabi nakae. Ina guinuwa dedeviina pasina Yaubada ivayoko kina kiboobosina. Ina guinuwayana moe Iyosuwa ina toyausayao adi taiyuwo ina vada goi iuyaonedi go, tutayana sina, ituli ta kenao ivatuulukoidi goi sisiya.\x † \xo 2:25 \xt Iyo 2:1-21.\x* \v 26 Mae guna nuwonuwanayadi moe moitamo. Neta wowoda geya balomainamo, e wowodayadi kaamasidi. Numisa nakae. Numisa neta guinuwa taiyao geya situyuwoita, moe nakae numisayana kaamasina. \c 3 \s1 Sopami kokabikuunuīdi \p \v 1 Segowo, taabu badabadaimi kopooikīkina bego koetovatulúkwana unana tayagoi bego Yaubada ina takínona goi liliuda bei idovatusida go, kai tovatulúkwana bei idovatusidokoima. \v 2 Guna nuwonúwana ataligei. Dogoi badabadaidi goi kita liliuda taakapusi. Go avatau neta ina bóbwara goi geya ikapusita, e moe tauyana ina numisa goi imatuwo be nakae itoboine wowona madabokina ikabikunui. \v 3 E konuwonúwana yoguyogu \w osi\w* manuna. Neta osi ana kaba kabikúnuwo kainum giyaina tobuna goi tayato bego ikabikaaoneda, e itoboineda tauyana ina ketoiya madabokina nakae takabiikunui. \fig Koroto ina osi ikabiikunui|src="lb00035b.tif" size="col" ref="3:3" \fig* \v 4 Oga gagaina manuna nakae konuwonúwana. Yágira gagaina neta itowo oga ilokoine go, kúnuwo giyaina goi itoboineda ogayana takabiikunui. Nako kita tokabikúnuwo vavagida tana, moe tana. \v 5 Sopada nakae. Talaida liliudi yaidi goi sopadayana giyaiina go, tuwo dogoi gagaidi manudi ikilagalagasida! \p Gwa! Pokova giyaiina go, itoboine bei aitowo madabokiina igabu! \v 6 Sopada ina sinapu tauna yeu nakae. Poyapoya sinapuna goyogoyoina ina kaba kaiyaka moe sopada go, sopadayana yaida goi ikaaiyaka nakae yeu ivakalatétala, tauna sakavaida madabokina ikaiigoyai be nakae yawoida madabokina ana kaba vatowo go, ina ana kaba lukavava goi ikaiigoyai. Ina togaga unana moe tauyana \w asagabugabu\w* ana tolovina goi imamaima. Go geya itoboinedeta tagiepanaisidi. \v 7 Moitamo. Kita tomota itoboineda bei yoguyogu liliuudi tagiepanaisidi; nakae woiwoi, mánuwo, moteta be nakae iyaíyana tagiepanaisidi. \v 8 Go sopadayana, geya vatau tayaamo itoboine bei igiepanaisi. Sopadayana dogoi goyogoyoina be nakae aba kailala. \v 9 Sopadayana goi \w Yauwe\w* Tamada tayaapaliye be nakae tomota takatuboolatedi go, tomotayadi Yaubada ana kaigigita goi imadagidi!\x † \xo 3:9 \xt Abv 1:26.\x* \v 10 Sopada tayamo goi \w aipaku\w* be atubolata siisowóduwo. Segowo, ame sinapuyana kita tonumisayao geya itoboinedeta. \v 11 Manakae? Bwae be négwasa itoboinedi sákala tayamo goi sidaudau? \v 12 Segowo, manakae? Keukeu itoboine ikéuwo \w oribe\w*? O \w oine\w* búyala itoboine ikéuwo mogolu? Geya ae? E nakae bwae be négwasa sákala tayamo goi geya itoboinedita taiyao sidau. Tauna aipaku be atubolata nakae geya itoboinedita sopada goi siituyuwo. \s1 Nanamsa yábana goi ima kosabookulīye \p \v 13 Avatauwa komi mamii nanamsa be nakae mamii yagoina Yaubada ina sinapu manuna? E imi sinapu dedevina goi kovagiitakōimi bego tuta liliuna imi nanamsayana goi ma sakuululumi imi guinuwa koguuinuwedi. \v 14 Go neta atemi goi vakipikipi gagaina ikaaiyaka be nakae amitava imi yala manudi kopooisógana, e taabu kogagāgasa kami, \pm ‘Yau maguu nanamsa.’ \m Moe nakae \w Nanamsa Mooitamoina\w* kokaigavile pola goi. \v 15 Moe im nanamsayana yábana goi geya imaita, go sem da poyapoya idi nanamsa be sakavaidi ana yalagau goi be nakae \w dimoni\w* goi ima. \v 16 Moitamo. Nako goi vakipikipi ikaaiyaka be nakae tomota aditava idi yala manudi sipooisógana, e vakaleya be nakae guinuwa goyogoyoidi liliudi tabaabanedi. \v 17 Ago avatau neta ina nanamsa yábana goi ima, e ina sinapu maavadaina, tauyana tuboina nuwonuwona, sakuululuna, taagonaina, nuwokaapisina toina be nakae keuwoina dedevina toina siisowóduwo go, geya kada tomota adi kaigigita goi iwowooinedi geya, e nakae geya ipolapola. \v 18 E tuboina ana tonuwotalatala idi dibayoya moe kibóbwata Yaubada ina \w kanasíuna\w* manuna unana tuboina siibaguli. \c 4 \s1 Yaubada koononōko // be nakae kokisoobuyēmi Tauyana yaina \p \v 1 Kaga unana vabobolagu be aumakimaki siisowóduwo yaimi? Unana ame: Toinimi imi vikaiya sivaayaviya imi nuwonúwana dedevina taiyao ae? \v 2 Imi yalagau pasina komatakónana go, geya itoboinemita kokabi, tauna kokaumata. Aiyuwoina kovakipikipi go, geya itoboinemita kónana kokabidi, tauna kokaumakimaki be kovaboobolagu. Go dogoiyadi geya kokabidita unana Yaubada yaina geya kokawanoita. \v 3 Nakona kokaawanoi go, ana katumapu geya kobabaneyeta unana imi nuwonúwana viviiyuwoidi. Bego dogoiyadi toinimi imi vikaiya manuna. Tauna imi kawanoi goi ami katumapu geya kobabaneyeta. \p \v 4 Komi toroerata nakae! Yaubada monemi nakae go, poyapoya sinapuna kooyaledi. Manakae? Geya koyagoiyeta avatauwa neta poyapoya sinapuna siuyaaonedi, e Yaubada sivaakaleye? Tauna avatauwa neta poyapoya sinapuna siuyaaonedi tauyadi Yaubada ana kaleyayao. \v 5 Seki nakona konuwonúwana bego \w Gínina Kimaasabaina\w* ina talavaita moe talavaita geya basabasainamo ae? Talavaitayana kana, ‘Yaubada Balomaina boi iyato sinaeda mana vakókala latuwona toina kita anetava Tauyana manuna!’ \v 6 Go Yaubada ikanuwoiyeda gagaina. Tauna Gínina Kimaasabaina goi italavaita idigo kana, \b \qc ‘Tauyadi nuwaatuedi Yaubada ivakaaleyedi go, \qc toosobudi ikanuwooiyedi.’\x † \xo 4:6 \xt Mad 23:12; Luk 14:11, 18:14; 1Pi 5:6.\x* \qr Nanamsa 3:34 \b \p \v 7 Tauna Yaubada yaina kokatetaagonēmi go, \w Totagíwaya\w* yaina koovadōkana, e yaimi goi bei isiya. \v 8 Yaubada koononōko bei Tauyana iiwokoimi. Komi toogoyoimi nimami konikīdi go, komi tonanayuwo nuwomi kokimasabēdi Yaubada umana. \v 9 Imi sinapu goyo pasidi mami nuwomou be mami kategeda kotaiyakuwokūwala. Goyoyadi pasidi taabu koovanāma nakae taabu koouyāwana, go sem mami nuwomou pasidi kotāiya. \v 10 \w Yauwe\w* matana goi toinimi kokisoobuyēmi, e Tauyana bei ikilagasimi. \p \v 11 Taabu semiyao kokaogooyoēdi, segowo. Avatauwa komi neta semiyao kokaogooyoedi o kotaakinoidi tauyadi bego toogoyoidi, e moe nakae \w Yeisu\w* ina lovina matakoi manuna bogina kokaogoyoe be nakae kotakino bego lovinayana goyogoyoina. Neta komi imi guinuwa nakae, e Yeisu ina lovinayana geya koguinuweyeta geya, go sem komi bego koetotakínona. \v 12 Go lovina ana Tokaiguyau be nakae ana Totakínona tayamo toito ikaaiyaka. Tauyana itoboine kita tomota iyaveda be ikaumateda. Moe Tauyana Yaubada. Tauna komi avatauwa bego semiyao kotakinoidi? Geya! \s1 Taabu mami gágasa // kokaayomāna imi losinapu manudi \p \v 13 Komi tokaigimona konovēgu! Komi kokaayomana kami, \pm ‘Ame o itomo kana asa tayamo goi bei tala tayamo kakaaiyaka. Amoko goi kapaaisewa, nakae kaagimona be kakaiigimona, e bei ima esaesa kababane.’\x † \xo 4:13 \xt Abi 27:1.\x* \m \v 14 Moe nakae kobóbwara go, komi geya koyagoiyeta itomo kaga bei isowóduwo yawoimi goi. Kita tomota yawoida moe gaugau nakae. Gaugauyana isowóduwo, tuta kaakupina ikaaiyaka, e isawalamna. \v 15 Taabu nakae kokaayomāna, go sem kodīgo kami, \pm ‘Neta ida Tomoya itagona, bei kakaaiyaka be nakae ame dogoiyadi latuwoma kaguuinuwedi.’ \p \v 16 E ame tuta go mami gágasa kokaayomana go, ayomana madabokina amo nakae dogoi goyogoyoina. \v 17 Tauna avatau neta iyagoi ava guinuwa dedevidi itoboine iguinuwedi go, geya iguinuwedita, e moe ina goyo. \c 5 \s1 Komi toesaesa ami dodōkana imi váobuna manuna \p \v 1 Komi toesaesa konovēgu. Yaubada mou bei ivinimi, tauna mami nuwomou kotaiyakuwokūwala! \v 2 Mouyadi ame nakae: Imi esaesa kovagaagaledi bei sidáura, nakae ami kwama manumánuwo bei sikanidi.\x † \xo 5:2 \xt Mad 6:19.\x* \v 3 Imi \w goura\w* be imi \w siriba\w* bei sivagoyo go, idi vagoyoyadi bei sitalavaitemi komi toogoyoimi, e lovina bei kobabane. Tauna idi vagoyoyana yeu nakae bei igabumi. Moitamo komi kónana kokivagovagogoidi toinimi manumi konuwonúwana bego sikaiyako vata. Kom go vatau? Ame tuta ana kaba lukavava goi kokivagovaagogoidi, tauna mou bei kobabane. \v 4 Konōve! Imi tánuwo adi topaisewa bogina kovaaobudi, e adi maisa kovagagaledi, tauna idi táiya italavaitemi Yaubada yaina imi goyo manuna. Nakae imi todibayoyayao idi táiya \w Yauwe\w* \w Tokalika\w* bogina inove.\x † \xo 5:4 \xt Atu 24:14-15; Vin 19:13.\x* \v 5 Poyapoya goi komi mami esaesa kokaaiyaka dedevina toina, nakae kouyawana owáowana go, moe toinimi imi vailai manuna kokatubaayasimi takínona ana tuta goi. \v 6 Kotu ana tolovina nuwona kokobale bei \w tokibóbwata\w* sitakino tauyana toogoyoina, e kokaumate. Go kina geya ikatumapumita. \s1 Imi mou goi mami mesayágana ida Tomoya kotuuyaōsi \p \v 7 Tauna segowo, imi vakakona goi koaaramāitana ana kadókana ida Tomoya ikaluvilamna. Tobágula kogīte. Ina vévana ibagulidi ikavava, bonau ituuyaosi. Mana mesayágana daúmwara ana tuta goi be nakae kótala ana tuta goi kúwana ituuyaosi. Iituyáwata ana kadókana poyapoya goi ina dibayoya ibabane, dibayoyayana moe sowona. \v 8 Komi nakae. Ida Tomoya giyakainava bei ikaluvilamna ima, tauna kootogāga be imi numisa goi kokaatepātu. \v 9 Imi mou goi taabu semiyao kokuuluīdi, segowo, govila bei takínona ana tuta goi liuna kobabane. Konovēgu! Totakinonayana bogina iyookabúbuna, totom goi iitáoya. \p \v 10 Segowo, Yauwe ina \w tokabivalavalayao|lemma="Tokabivalavala"\w* aba gita tayamo yaida mamayuyu be mesayágana manudi. Tauyadi boi Yauwe yoina goi ina livala sitaalavaite, tauna mou sibabane go, simeesayágana. E tauyadi kovatotoowonēdi. \v 11 Gwa! Avatauwa neta mou goi simeesayágana, adi dedevina bogina sibabane. Iyobi\x †a \xo 5:11 \xt Iyb 1:21-22, 2:10.\x* aba gita tayamo. Tauyana ina mesayágana tetelina bogina konovenove nakae bogina kooyagoi Yauwe manakaena iguinuwa bego Iyobiyana ina mou ana kaba lukavava goi ana dedevina ibabane. Moeko goi koyagoi Yauwe Tomatakoi toina be Tonuwokapisi.\x †b \xo 5:11 \xt Tat 34:6; Yoy 14:18; Sam 103:8.\x* \p \v 12 E tayamo dogoi gagaina konuwookavāte, segowo. Neta kokatótula, taabu kokanaatamāda yábana goi o poyapoya goi, nakae geya tayaamo kaga koovatōi geya. Go imi katotulayadi goi neta imi nuwonúwana moitamo, e koodigōmo kami, ‘U.’ Ago geya, kami, ‘Geya.’ Nakae kobóbwara, govila bei pola isowóduwo, e Yaubada ina takínona goi liuna kobabane.\x † \xo 5:12 \xt Mad 5:34-37.\x* \s1 Semiyao awanoi goi kovaaitēdi be nakae tosuláiga kokaluvilemnēidi \p \v 13 Avatauwa komi neta imi mamayuyu koolotowo, kokawanōi Yaubada yaina vaita manuna. Avatauwa komi neta koouyáwana, vesi goi Yaubada koyapalīye. \v 14 Avatauwa komi neta kookatówana, Tomoya ana totugugunayao adi tovakumgoyao koduduwēdi sima, e pútuma sikabi, ida Tomoya yoina goi sikatukoisimi go, manumi sikawanoi Yaubada yaina. \v 15 Neta madi numisa sikawanoi, e tokatowanayana ida Tomoya bei ikaitáoe, e iboboina. Neta tokatowanayana mana goyo, Yaubada bei inuwotaoidi. \v 16 Tauna imi goyo koetalatalavaaitēdi go, kokaawanōi Yaubada yaina manumi, e bei kodedevina. Avatau neta tokibóbwata Yaubada matana goi, e ina kawanoi itogaga toina be nakae ipaisewa dókana. \v 17 Tayamo aba gita yaida moe \w Eliyau\w*. Tauyana tomota kita nakae go, ikawanoi makimaki bego geya ikuwoneta, tauna tala aito be nakae tukówana sikisi goi geya ikuwoneta!\x † \xo 5:17 \xt 1To 17:1, 18:1.\x* \v 18 Ago ikawanoimna, tauna yábana goi kúwana isou, e poyapoya goi awoinu sitabo.\x † \xo 5:18 \xt 1To 18:42-45.\x* \p \v 19 Segowo, avatau yaimi neta Yaubada ana \w Nanamsa Mooitamoina\w* ana kenao goi isuláiga go, neta komi kokaluvilemnei ima enaoyana goi, \v 20 e ame konuuwāisi: Avatauwa komi neta tosulaigayana ina kenao goyogoyoina kotugavile, tauyana balomaina ámasa goi bogina koyave be nakae komi imi guinuwa pasina ina goyo liliudi Yaubada inuwotaoidi.\x † \xo 5:20 \xt Abi 10:12; 1Pi 4:8.\x* \b \cls \sig Yau Yemesa \sig*