\id 1CO - Gumawana Translation Project [Draft #20 5-Jul-2018, checked Nov, 2013, Read through: Mar 24- 2017] \h 1 KORINTA \toc3 1Ko \toc2 1 Korinta \toc1 Yeisu ana totugugunayao Korinta goi adi leta vakuumgoina \mt1 1 Korinta \mt2 Yeisu ana totugugunayao Korinta goi // adi leta vakuumgoina \is1 Livala Aba Vaita \ip Korinta asa tayamo tupwana gagaina Akeya parovinsi goi. Leta ame Paulo be Sositeni Epeso goi sigini sietune ina Yeisu ana totugugunayao Korinta goi yaidi. \ip Paulo igimiina Korinta goi nakona tala 51 sinaena bego Vala Dedevina italavaite da Korinta yaidi, e maniyedi sinumisa. Amoko goi ikaaiyaka tala tayamo be tukówana ainima tayamo. Guinuwa 18:1-11 goi Luke ivatétala Paulo ina tuta Korinta goi manuna. \ip Tutayana ina vatulúkwana ilukavave, ikalavedi ina Yerusalema niga ina Antiyoki. Moe nakona tala 52 sinaena. \ip Niga Antiyoki ikalave ina Epeso goi. Amoko goi geya iyagoiyeta da Korinta dedevidi o geya. Tuwo leta tayamo igini ietune ina tauyadi yaidi. Letayana 1 Korinta 5:9 goi ivateteli go, moe letayana bogina itagau, tauna geya tayagoiyeta kaga Paulo igini. Moe nakona tala 54 sinaena igini. \ip Niga tala 55 sinaena Paulo Epeso goi ikaaiyaka go, leta aiyuwoina igini ietune ina da Korinta nuumisaidi yaidi. Moe letayana yoina 1 Korinta nakae ida Buki Kimaasabaina goi ikaaiyaka. \ip 1 Korinta Paulo ietune ikavava, e niga tala 55 sinaena nakae ikaluvila ina Korinta goi ivadadedi go, ina tuta amoko goi geya idedevineta. Tutayana ikalavedi, nuwona imou gagaina idi sinapu pasina. Tauna geya latuwona ikaluvila ina ivadademneidi. \ip E Paulo ikalavedi go, ina Epeso. Tutayana amoko goi ikaaiyaka leta aitonina igini ietune ina tauyadi yaidi. Go amo letayana goi Paulo livala kasakasaidi ivinidi nakae mana táiya ibowoidi. Letayana manuna 2 Korinta 2:4 be 7:12 goi ivatétala. Ago amo letayana nakae bogina itagau, tauna geya tayagoiyeta manakaena ilatuwokoidi. Moe nakona tala 56 sinaena igini. \ip Niga Taito ima Paulo ivalobode, e ilatuwoko kaga liliuna sisowóduwo da Korinta yaidi be nakae da Korintayadi bogina situgavila. Tuwo leta aivasina Pauloyana be Timoti sigini, e Timoti ikavale inave da Korintayadi ivinidi. Letayana moe yoina 2 Korinta. Nakona moe tala 56 sinaena goi sigini. Nakona tutayana Paulo iginigini Mesadoniya parovinsi goi ikaaiyaka go, asa giyaina yoina Pilipai o Bereya. \ip E leta ame 1 Korinta go, letayana goi Paulo latuwona da Korinta idi lumadádana idi leta goi siiginidi ikatumapudi be nakae idi bágala igiepaludi. Kidi goyo maniyedi siguuinuwedi, tuwo tutayana Paulo valedi inove nakae idi leta ikatuyaivi, e leta ame igini. Valayana moe livisi yaidi goi bogina isowóduwo, maniyedi masisi goyogoyoina siguinuwe, aumakimaki awoinu pasina, Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau tomota yaidi siguinuwegoyogoyo. Moe pasina tauna Paulo leta ame igini. \iot Leta Luluna \io1 1. Paulo ina leta ana kaba vatowo \ior 1:1-9 \ior* \io1 2. Tonumisa Korinta goi idi livisi manuna \ior 1:10—4:21 \ior* \io1 3. Da Korinta idi goyo manudi Paulo ibowoidi \ior 5:1—6:20 \ior* \io1 4. Nakonakae imi kaiyaka tutayana Yeisu kobabane, nakae kokaaiyāka \ior 7:1-40 \ior* \io1 5. Awoinu kaasalaidi yaubada polapola yaidi manudi \ior 8:1—11:1 \ior* \io1 6. Tomota dabadi adi kaba vatumna manuna \ior 11:2-16 \ior* \io1 7. Ida Tomoya ana káika manuna \ior 11:17-34 \ior* \io1 8. Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau manudi \ior 12:1—14:40 \ior* \io1 9. Tokámasa idi taoyamna manuna \ior 15:1-58 \ior* \io1 10. Da Korinta idi vininabeso manuna \ior 16:1-4 \ior* \io1 11. Paulo ina livala vaamliyaina \ior 16:5-24 \ior* \c 1 \ms1 Paulo ina leta ana kaba vatowo \mr (1 Korinta 1:1-9) \s1 Leta ana togínina be ana tokatuyaivayao \m \v 1-2 Komi Yaubada ana totugugunayao Korinta goi,\x †a \xo 1:1-2 \xt Gui 18:1, 19:1; 2Ti 4:20.\x* \p Yaubada toinina umana bogina ikimasabemi tutayana kospwagógana \w Guyau\w* \w Yeisu\w* taiyao. Nakae Yaubada ina duduwo goi komi ina kimasabayao. \p Yau Paulo, boi \w Guyau\w* Yeisu ivayokoigu yau Tauyana ina \w vamoléyana\w* tayamo Yaubada ina nuwonúwana goi. E siyada Sositeni\x †b \xo 1:1-2 \xt Gui 18:17; 1Ko 1:14.\x* taiyao leta ame kaetune iwo komi Korinta goi yaimi be nakae komi liliumi asa liliudi goi neta ida Tomoya Yeisu Guyau yaina kosaakululu. Guyauyana moe komi be nakae kai ida Tomoya. \p \v 3 Yaubada Tamada be ida Tomoya Yeisu \w Guyau\w* idi kanuwóiya be idi tuboina bei sivinimi. \s1 Paulo ikauyagu Yaubada ina guinuwa // da Korinta yaidi manuna \p \v 4 Komi manumi akaauyagu Yaubada yaina tuta liliuna ina kanuwóiya liliudi \w Guyau\w* Yeisu goi bogina ivinimi pasidi. \v 5 Anuwoiyayadi moe bóbwara madabokina be nanamsa madabokina. Moe dogoiyadi liliudi dedevidi Yaubada bogina ivakayaodeimi imi \w spwagógana\w* Yeisu taiyao pasina. \v 6 Moe ayagoi unana guna talavaita Guyau manuna Yaubada ikamoitamoe yaimi goi. \v 7 Tauna komi Yaubada ina yabobona goi bogina yoiyami; tuta ame goi mami yala ida Tomoya Yeisu Guyau ina sowóduwo kotuuyaosi. \v 8 Aiyuwoina Tauyana bei ikitogagemi, e geya ami pikwanamo ana kadókana tuta ana kaba lukavava goi ina maliyalina bei isowóduwo. \v 9 Bogina kogite? Kina Yaubada \w aba numisa\w*. Tauyana bogina iduduweda bego Natuna ida Tomoya Yeisu Guyau taiyao takabivekoveko. \ms1 Tonumisa Korinta goi idi livisi manuna \mr (1 Korinta 1:10—4:21) \s1 Paulo latuwona tonumisa sispwagógana \p \v 10 E segowo, ida Tomoya Yeisu \w Guyau\w* yoina goi akatuliwolemi bego liliumi konuwonuwana vavasa be nakae yaimi goi tavilei geya, go sem komi nuwomi tayamo goi kospwagōgana. \v 11 Moitamo, segowo. Kiloe ina bodao maniyedi bogina sima silatuwokoigu bego komi yaimi goi aumakimaki sikaaiyaka. \v 12 E ame adigedige: Bego komi maniyemi kodigo kami, \pm ‘Kai Paulo ina boda.’ \m Go maniyemi kami, \pm ‘Go kai Apolosi\x †a \xo 1:12 \xt Gui 18:24, 19:1; 1Ko 3:4-6,22, 4:6, 16:12; Tai 3:13.\x* ina boda.’ \m Go maniyemi kami, \pm ‘Go kai \w Kepasi\w*\x †b \xo 1:12 \xt Iyo 1:42; 1Ko 3:22, 9:5, 15:5; Gal 1:18, 2:9,11,14.\x* ina boda.’ \m Go maniyemi kami, \pm ‘Go kai \w Guyau\w* ina boda.’ \m \v 13 Manakae? Maniyemi amitava \w Guyau\w* goi kovamasaba? Ii! Moe geya itoboinemita unana Guyau ikámasa madabokidakova manuda! Manakae? Yau Paulo kerose goi manumi situpatukoigu? O yau yoigu goi \w sisayoyoimi|lemma="Sayóyova"\w*? Geya! \v 14 Kirisipo\x †a \xo 1:14 \xt Gui 18:8,17; 1Ko 1:14.\x* be Gaiyo\x †b \xo 1:14 \xt Rom 16:23; 3Iy 1:1.\x* taudiva asayoyoidi go, magu kauyagu Yaubada yaina bego geya kada tayaamo komi yaimi goi asayoyoi geya, \v 15 govila bei komi kodigo kami, \pm ‘Paulo yoina goi isayoyoima.’ \m \v 16 Ego tuwaina Stepana\x † \xo 1:16 \xt 1Ko 16:15,17.\x* mana bodayauwo nakae asayoyoidi go, geya ayagoiyeta nakona tomota tuwaina asayoyoidi gea geya. \v 17 \w Guyau\w* ietunegu ama geya bego tomota asayoyoidi geya, go sem \w Vala Dedevina\w* ana talavaita manuna ietunegu. Ago guna talavaitayana manuna yau geya bóbwara ana tonanamsa adi tokatanaki geya, govila bei guna bóbwara pasina sinumisa go, Guyau ina kámasa kerose goi ina togaga geya siyagoiyeta! \s1 Guyau goi Yaubada // ina nanamsa be ina togaga tagitedi \p \v 18 Guna livalayana moe moitamo. Bóbwara adi nanamsa be Yeisu ina kámasa kerose goi valena geya itoboinedita situyuwo. Gwa. Keroseyana valena kidi vailai ana kenao goi siiketoiya sinove, sinuwonúwana bego valayana geya ana yagoinamo go, kita yava ana kenao goi taaketoiya tanove, valayana moe Yaubada ina togaga ada yava manuna. \v 19 Guna livalayana \w Gínina Kimaasabaina\w* ikamoitamoe. Gininayana goi Yaubada ina togaga bogina idige kana, \b \qc ‘Da poyapoya adi tonanamsayao \qc idi nanamsa bei abugoyaidi. \qc Moe tauyadi dabadi kaakapudi \qc adi kabitam bei akigawuwulidi.’ \qr Aiseya 29:14 \b \m \v 20 Bogina kogite? Kidi tonanamsa idi nanamsa kaga? Dogoi besobeso. Kidi Yaubada ina Katukeda ana tovatulukwanayao idi nanamsa kaga? Dogoi besobeso. Kidi bóbwara ana tokatanaki idi nanamsa kaga? Dogoi besobeso.\x †a \xo 1:20 \xt Ais 19:12, 33:18.\x* Kidi da poyapoya idi nanamsayana Yaubada bogina ivatulukoida bego moe geya ana yagoinamo ae?\x †b \xo 1:20 \xt Ais 44:25; Yer 8:9; 1Ko 3:18-19.\x* \v 21 Ame moitamo. Yaubada mana nanamsa gagaina ina nuwonúwana iguinuwe, e da poyapoya geya itoboinedita toinidi idi nanamsa goi Yaubada siyagoi, tauna yaidi goi kerose valena ana taiyakeka geya ana yagoinamo. Go Yaubada mana uyáwana ilovina bego valayana kataalavaite goi kita ana tonumisayao iyaveda. \v 22 Kidi go \w Diyuu\w* latuwodi aba kinana tayamo sigite bei valayana sikamoitamoe. Kidi go \w Totuyoyowo\w* latuwodi bóbwara ana tokatanaki ina nanamsa sinove bei valayana sikamoitamoe. \v 23 E kai sem \w Guyau\w* tupaatukoina kataalavaite. Tauna kidi Diyuuyadi vala sinove go, sikalagiwole. Kidi go Totuyoyowoyadi vala sinove go, kadi, ‘Geya ana yagoinamo.’ \m \v 24 Kita go nuumisaida, nakona Diyuu o nakona Totuyoyowo, Yaubada bogina iduduweda, e vala tanove, tayagoi \w Guyauyana|lemma="Guyau"\w* moe Yaubada ina togaga be nakae ina nanamsa. \v 25 Ame moitamo. Kidi Totuyoyowoyadi yaidi Yaubada ina guinuwa kerose goi pasina ana kaigigita geya ana yagoinamo go, moe nanamsa gagaina nakae tomota idi nanamsa gagaina ikalisavedi. Nakae Yaubada ina guinuwayana ana kaigigita geya ana togagamo go, Tauyana ina guinuwa giyaiina moe tomota idi guinuwa toogagaidi itogagasavedi. \p \v 26 Guna nuwonúwana ataligei. Konuwonūwana, segowo, ame manuna: Yaubada ina duduwo yaimi manuna, ami taivina poyapoya ana tonanamsa? Ami taivina toolagaimi? Ami taivina maa yoimi? Yaimi goi tomota amo nakae geya kobadebadeta ae? \v 27 Go sem avatauwa neta kidi da poyapoya sivayokoidi kidi kudukudupatu, e amo tauyadi Yaubada ikinavedi. Moe bego avatauwa neta toinidi idi nuwonúwana goi bego tonanamsayao, e Yaubada igieomaemaedi. Avatauwa neta toosobudi, e Yaubada ikinavedi bei kidi toinidi idi nuwonúwana goi bego toolagaidi, e igieomaemaedi. \v 28 Avatauwa neta youtagau o aba kaoliliwo, tauyadi nakona geya toina, e Yaubada ikinavedi bego tomota liliudi da poyapoya neta sinuwonúwana bego kidi gagaidi, e ivasobusobuyedi dogoi besobeso. \v 29 Moe nakae iguuinuwe bei geya vatau tayaamo itoboine Yaubada matana goi toinina manuna iuyawana gagágasa kana, \pm ‘Yaubada ikinavegu unana yau maa yoigu.’ \m \v 30 E Yaubada ina guinuwa pasina kita \w Guyau\w* Yeisu taiyao taspwagógana. Guyauyana ada nanamsa Yaubada goi ima. Tauna kita nuwona ana tokibobwatayao, ina kimasabayao be nakae taatetaida. \v 31 Moe bego kita ida guinuwa nakae Gínina Kimaasabaina idige kana, \b \qc ‘Avatau neta iuyawana gagágasa, \qc \w Yauwe\w* anetava manuna iuyawana gagāgasa.’\x † \xo 1:31 \xt 2Ko 10:17.\x* \qr Yeremaya 9:24 \c 2 \s1 Paulo italavaita Guyau // ina kámasa kerose goi manuna \p \v 1 Tuwo moitamo, segowo, yau boi ao yaimi Yaubada valena vamoounina ivinigu ataalavaite go, geya kada tomota idi nanamsa goi o idi katanaki goi atalavaite geya. \v 2 Moitamo. Boi bogina alovina dogoi tayamo toito yaimi goi bei atalavaiteyamo. Dogoiyana moe \w Yeisu\w* \w Guyau\w* be nakae ana tupatúkwana kerose goi adi yagoina. E moe atalavaitedi. \v 3 Ago boi yau magu neneta, magu matoita be magu malitatátava Yaubada matana goi tutayana akaaiyaka yaimi.\x † \xo 2:3 \xt Gui 18:9.\x* \v 4 Guna livala o guna talavaita ana vala moe geya kada toinigu guna nanamsa goi atamyabimi geya, go sem \w Baloma Kimaasabaina\w* ina togaga ana kamoitamo goi ataalavaita \v 5 bego imi numisa unana moe geya kada tomota idi nanamsa goi geya, go sem Yaubada ina togaga goi. \s1 Yaubada ina nanamsa manuna \p \v 6 E nanamsa toina manuna moe tomota madi numisa maatuwoidi yaidi goi kataalavaita. Moe nanamsayana geya kada tuta ame ana nanamsa o tuta ame ana tolovinao idi nanamsa geya; tolovinayadi Yaubada bei ikausaolidi. Moe pasina amo nanamsayana geya katalavaiteyeta, \v 7 go sem nanamsa toinayana moe Yaubada ina nanamsa vamoounina kataalavaite. Moe ina nuwogau Natuna ina guinuwa manuna bogina ikaiwoduwe. Boi nava kaga liliuna geya imadagidita go, nuwogauyana igimilosinapuye bego ana \w káeyana\w* tomoeeyalina kita bei tasiuko. \v 8 Nanamsayana geya kada tayaamo tolovina tuta ame goi iyagoi geya. Neta boi poyapoya ame ana tolovinayao siyagoi, bei ida Tomoya, Tauyana Yaubada ana káeyana ana tovagitákwana,\x † \xo 2:8 \xt Gui 7:2; Epe 1:17; Yem 2:1.\x* e kerose goi geya situpatukoeta, \v 9 go sem geya siyagoiyeta nakae \w Gínina Kimaasabaina\w* bogina idige kana, \b \qc ‘Dogoi dedevidi Yaubada ana tomatakoiyao manudi \qc ikatubayasidi. \qc Amo dogoiyadi tomota geya sigitedita, \qc geya sinovedita \qc be nakae geya sinuwedita.’ \qr Aiseya 64:4 \b \m \v 10 E dogoiyadi Yaubada bogina ikaiwoduwedi kai yaima. Ina kaiwoduwoyana moe Balomaina goi. Bogina koyagoi. Kina Balomainayana kaga liliuna idovaatusidi. Nakae Yaubada ina nuwonúwana nikuunikudi nakae idovatusidi be iyagoidi. \v 11 Avatau tomota ina nuwonúwana iyagoi? Tomota anetava nuwona goi iyagoi ae? Yaubada ina nuwonúwana nakae; geya vatau tayaamo iyagoidi go, Yaubada Balomaina anetava iyaagoidi ae? \v 12 E kai Yaubada poyapoya nuwonuwonina geya ivinimeta geya, go sem toinina Balomaina ivinima bego itoboinema ina yabobona liliudi bogina iviniibesoima kayagoidokoidi. \v 13 Moe yabobonayadi kai nakae katalavaaitedi go, ima talavaitayana tomota idi nanamsa goi geya sivatulukoimeta, go sem Yaubada Balomaina ivatulukoima. Tuwo Baloma Kimaasabaina ina nuwonúwana kidi ina tomotao yaidi goi kataligeidi. \p \v 14 E kidi go sakava tomotaidi Yaubada Balomaina ina vatulúkwana sikatae. Neta sinove, sinuwonúwana geya ana yagoinamo. Nakae geya itoboinedita vatulukwanayana ana dedevina siyagoi unana Baloma Kimaasabaina ina vaita kaka goi vatulukwanayana kadovatusidoko, tauna sikatae. \v 15 E kai go Baloma Kimaasabaina ina tomotao kaga liliuna kadovatusidokoidi. Ego geya vatau tayaamo itoboine idovatusima. \v 16 Moitamo. \b \qc ‘Avatauwa \w Yauwe\w* nuwona siyagoi \qc bei itoboinedi sivatuluko?’ \qr Aiseya 40:13 \b \m Geya vatau tayaamo ae? E kai go nuwoma moe \w Guyau\w* nuwona nakae. \c 3 \s1 Paulo ina nuwonúwana // da Korinta idi livisi manuna \p \v 1 Tuwo moitamo, segowo, boi taiyao takaaiyaka go, yau geya itoboineguta bei avatulukoimi nakae \w Baloma Kimaasabaina\w* ina tomotao avatuulukoidi. Go sem guna vatulúkwana nakae neta komi sakava sinapuna ina tomotao avatuulukoimi o nakae neta komi imi numisa \w Guyau\w* goi memeya nakae avatuulukoimi. \v 2 Geya itoboinemita bei awoinu kokáika. Tuwo nunu kaka avanimmi, awoinu geya go, ame tuta nakae; nava geya itoboinemita awoinu kokáika.\x † \xo 3:2 \xt Ibe 5:12-13; 1Pi 2:2.\x* \v 3 Moitamo. Komi nava sakava sinapuna ina tomotao. Yaimi goi vakipikipi be aumakimaki sikaaiyaka. Moe sakava sinapuna ina tomotao idi guinuwa nakae ae? Nakae komi tomota kaka nakae kooketoiya ae? \v 4 Maniyemi kami, \pm ‘Kai Paulo ina boda.’ \m O maniyemi kami, \pm ‘Kai Apolosi\x †a \xo 3:4 \xt Gui 18:24, 19:1; 1Ko 1:12, 3:5,22, 4:6, 16:12; Tai 3:13.\x* ina boda.’ \m Tutayana nakae kobóbwara, e imi sinapu goi komi sakava tomotaimi ae? Moe pasina tauna geya itoboineguta awoinu avakanimi.\x †b \xo 3:4 \xt 1Ko 1:12.\x* \p \v 5 E imi tavilei pasina kobágala. Moe nakae kobóbwara go, yau kagu, \pm ‘Apolosi be yau kokilaagasima go, Apolosi avatau? Yau avatau?’ \m Kai tovaita tauna, e ima talavaita goi konumisa. Ama taiyuwokova ida Tomoya ikawoima bei kapaisewa go, ima paisewayadi to kaguinuwedimo. \v 6 Nakae yau tobágula,\x †a \xo 3:6 \xt Gui 18:4-11.\x* Apolosi bwae ana tosiwo,\x †b \xo 3:6 \xt Gui 18:24-28.\x* go sem kina Yaubada tokikakainaki. \v 7 Tauna yau tobágula be kina Apolosi bwae ana tosiwo giyaiima, go sem Tauyana gagaina moe Yaubada tokikakainaki. \v 8 E yau tobágula be Apolosi bwae ana tosiwo nuwoma tayamo. E nakonakae kai tamo tamo ima poisógana adi kakainaki, ama taiyuwokova ama vaiwówana bei kababanedi. \v 9 Moe moitamo. Apolosiyana guna tosavaiyuwo ama taiyuwokova Yaubada ina \w kitomyao\w* go, komi ina tánuwo be nakae ina vada. \p \v 10 Yaubada ina kanuwóiya bogina ivinigu bei itoboinegu Tauyana manuna apaaisewa. Tuwo anuwoiyayana goi yau yówana ana tokatanaki nakae dako tayamo akaudakodako go, yatana, e ituli ta tomotava siyówana. Go komi tamo tamo korugwāusi manakaemi dakoyana yatana goi koyówana. \v 11 Moitamo ame dakoyana yatana koyōwo. Geya vatau tayaamo itoboine ituli ta dako idako. Dako tayamo ikaaiyaka bogina adako; dakoyana moe \w Yeisu\w* \w Guyau\w*. \v 12 E kita tamo tamo ida yógana ituli ituli dakoyana yatana goi tayówana. Yoganayadi dedevidi moe \w goura\w* o \w siriba\w* o gurewa dedevidi; yoganayadi goyogoyoidi moe alova o limou o átava. Tutayana dako yatana tayówana, \v 13 e kita tamo tamo ida paisewa adi dedevina bei tayagoidi. Moitamo. Tomoya ina Maliyalina goi bei ima ida paisewa ikaiwoduwedi go, nakona dedevidi, nakona goyogoyoidi. Unana ida paisewayadi yeu bei igabukonedi, e itoboineda paisewayadi tamo tamo takinanedi nakonakae. \v 14 Neta ida paisewayadi nava dedevidi dako yatana sikaaiyaka, e ada vaiwówana bei tababane. \v 15 Neta ida paisewayadi sigoyo, bei igabusavedi. Ada vaiwówana bei geya tababaneyeta. Moitamo ada yava bei tababane go, ada yavayana nakae neta vada igabugabu goi yawoida tasiyae. \p \v 16 Manakae? Geya koyagoiyeta kita Yaubada ina Vada Kimaasabaina? Nakae Yaubada Balomaina yaida goi ikaaiyaka?\x † \xo 3:16 \xt Rom 8:9, 14:7-8; 1Ko 6:19; 2Ko 6:16; Epe 2:21-22; Ibe 3:6.\x* \v 17 Avatauwa neta Yaubada ina Vada Kimaasabaina sikaigoyai, Yaubada bei ikaigoyaidi. Bogina koyagoi. Ina Vadayana moe kimaasabaina, e vadayana moe kita. \p \v 18 Taabu toinimi kokatuubaūmi kami, \pm ‘Kai ame tuta tonanamsa da poyapoya matadi goi.’ \m Moe nanamsayana kokalāve go, kotagōna tomota sivayokoimi komi kudukudupatumi bego nanamsa toina kobabane. \v 19 Guna nuwonúwana ataligei. Da poyapoya adi nanamsayana moe geya basabasainamo Yaubada matana goi. \w Gínina Kimaasabaina\w* nakae italavaite kana, \b \qc ‘Tomota maniyedi sinuwonúwana madi nanamsa go, \qc manudi Yaubada ina síkwana ilave, \qc e toinidi idi nuwosinapu goi isikoidi.’ \qr Yobi 5:13 \b \m \v 20 Aiyuwoina kana, \b \qc ‘\w Yauwe\w* tonanamsa bogina iyagoidi \qc bego idi nuwogauyadi geya basabasaidimo.’ \qr Same 94:11 \b \m \v 21 Tauna, tomota manudi taabu kouyawana gagāgasa kami, \pm ‘Kai Paulo ina boda.’ \m O kami, \pm ‘Kai Apolosi ina boda.’ \m Kaga liliuna nakae kai moe komi ami dedevina manuna. \v 22 Nakona yau o Apolosi o \w Kepasi\w*, kai ami tovaitayao. Poyapoya ana madabokina o yawoimi o imi kámasa o kaga ame tuta sikaaiyaka o kaga nava bei sima, kaga liliuna moe komi ami dedevina manuna bogina. \v 23 E komi moe \w Guyau\w* ina bodao. E Guyau moe Yaubada ina boda. Tauna koroto manudi taabu kouyawana gagāgasa kami, \pm ‘Yau tomota tayamo ina boda.’ \c 4 \s1 Paulo da Korinta ibowoidi idi sinapu // Yeisu ina vamoleyanayao yaidi pasidi \p \v 1 Ame nakae konuwonūwana kai manuma: Kai \w Guyau\w* ina tovaitayao be Yaubada ina nuwogau ana talavaita ana torugwautayao. \v 2 Go torugwáuta manuna, e ina paisewa goi itoboine kina \w aba numisa\w*. \v 3 Go yau manakae? Yau aba numisa gea geya? Nakona komi o ava tomotava kodovatusigu go, imi dovatusiyana moe dogoi giyaina yau yaigu. Geya kada amo tomotayadi aditava idi dovatusi giyaina yaigu geya, go sem yau nakae toinigu geya adovatusiguta. \v 4 Moitamo. Nuwogu geya isabutukoeta go, moe pasina geya kada Yaubada bei ivayokoigu yau kiboobosigu geya. E yau agu todovatusi moe ida Tomoya anetava. \v 5 Tauna geya vatau tayaamo kootakīno. Ame tuta geya Tomoya ina tuta toina geya. Ina tuta toinayana moe bei ima toinina itakínona. Kaga liliuna vamoounidi mamaníwana goi sikaaiyaka bei itapasigidi. Nakae tomota idi nuwogau bei ikaiwoduwedi. Moe tutayana Yaubada tomota tamo tamo idi paisewa manudi bei iyapaliyedi. Tauna ame tuta taabu kootakīnona. \p \v 6 E segowo, dogoiyadi alivalakaaibaledi moe Apolosi be yau aadigema ami dedevina manuna bego kai imi kaba gita goi bei koyagoi livala ame ana yagoina kaga: \w Gínina Kimaasabaina\w* ana vatulúkwana taabu komaatatāo, govila bei mami nuwatue imi tovakumgoyao maniyedi kokilagasidi go, maniyedi bego geya. \v 7 Avatau ivayokoimi komi toosakimi? Geya! Ava kaiguyau yaimi goi Yaubada geya ivinimita? Geya! Geya tayaamo aiguyau toinimi kokabi, go sem madabokina Tauyana ivinibesoimi. Tauna komi manakae kouyawana gagágasa nakae neta geya ivinibesoimita? \v 8 Komi moitamo ae? Kada go komi bogina kokayaoda! Kada go komi bogina koesaesa! Kada go komi bogina kokalibúbuna go, kai geyaa! O neta moitamo komi kokaalibúbuna! Bego kai komi taiyao takalibúbuna! \v 9 Yau anuwonúwana nakona Yaubada kai \w Yeisu\w* ina \w vamoleyanayaoyama|lemma="Vamoléyana"\w* igieomaemaema. Ana kaigigita kai nakae yoowonima go, tomota bogina silovina bei matadi goi sikaumatema. Kogite. Poyapoya ana madabokina goi \w anerose\w* be tomota siipotema, kai nakae aba vaponuponu. \v 10 Ame nakae: Kai bego yaaluwoima \w Guyau\w* manuna go, komi bego mami nanamsa Guyauyana manuna. Kai bego neenetaima. Ego komi bego toogagaimi. Komi bego mami wowoina. Ego kai geya ama wowoinamo. \v 11 Boi nimatu go, ima ame tuta maama loga, maema siyapayápasa, ama kwama sigoyo bogina, tomota siilauima, geya ima vadamo. \v 12 Mama poisōgana toinima nimama goi kaapaisewa.\x †a \xo 4:12 \xt Gui 18:3.\x* Tomota sikaogooyoema go, tauyadi \w kakaipakuyedi\w*. Siyogedegedema go, kaatogaga.\x †b \xo 4:12 \xt Rom 12:14; 1Pi 3:9.\x* \v 13 Sitagiiwoima go, ima katumapu nuwanuwaina. Kai poyapoya botabotaina nakae, tomota aedi goi sivakikilima. Boi nimatu ima ame tuta kai nakae. \p \v 14 Ame dogoiyadi bogina aginidi geya kada bego agieomaemaemi geya, go sem komi natugowo nakae, guna kakayayao akitototoimi. \v 15 Nakona komi imi \w spwagógana\w* \w Guyau\w* taiyao pasina mami tovakedayao badabadaaidi go, tamami tayamo toito ikaaiyaka moe yau. Moe moitamo. Guna talavaita \w Vala Dedevina\w* manuna boi bogina konove, e Guyau Yeisu taiyao bogina kospwagógana. Moeko goi avanatunemi. Tauna yau agutava tamami. \v 16 E tuwo komi natugowo nakae akatuliwolemi kovatotoowonēgu.\x † \xo 4:16 \xt 1Ko 11:1; Pil 3:17, 4:9; 1Tk 1:6; 2Tk 3:7,9.\x* \v 17 Moe pasina Timoti aetune iwo. Tauyana guna kakaya be natugu aba numisa ima numisa tayamo ida Tomoya yaina pasina. Tauyana guna kaikedakeda guna spwagógana Guyau Yeisu taiyao pasina bei ikavilevilemi nakae Yeisu ana totugugunayao liliudi asa liliudi goi avatuulukoidi. \p \v 18 E maniyemi konuwonúwana kami, \pm ‘Paulo bei geya imaita.’ \m Tuwo konuwatue. \v 19 E giyakainava bei awokoimi, neta ida Tomoya ina nuwonúwana nakae go, geya tonuwatueyadi idi bóbwara kaka, go sem idi guinuwa nakae bei agitedokoidi madi togaga gea geya. \v 20 Bogina koyagoi. \w Yaubada ina kalibúbuna\w* tagite geya bóbwara goi geya, go sem togaga goi tagite. \v 21 Komi kaga latuwomi? Magu lovina kasakasaina awokoimi gea magu \w matakoi\w* be magu \w kubunuwa\w* awokoimi? Komi toinimi kolovina. \c 5 \ms1 Da Korinta idi goyo manudi Paulo ibowoidi \mr (1 Korinta 5:1—6:20) \s1 Toogoyoina yaimi goi kolivisīye \p \v 1 Vala anove woi masisi goyogoyoina yaimi goi ikaaiyaka ame nakae: Koroto tamana monena imasisiye go, goyo amo moe goyo gagaina toina. Kidi \w Totuyoyowo\w* geya sinumiseta amo goyoyana geya siguinuweyeta!\x † \xo 5:1 \xt Vin 18:8; Atu 22:30, 27:20.\x* \v 2 Goyoyana manuna konuuwatue go, manakae? Itoboine nuwomi imou? U nakae. Nuwomouyana pasina itoboine korotoyana kolivisiye! \v 3 Nakona yau geya maisigumo yaimi goi go, \w Baloma Kimaasabaina\w* goi akaaiyaka yaimi. E tuwo korotoyana ina guinuwa pasina bogina atakino. Takinonayana ame nakae: \v 4 Tutayana ida Tomoya \w Yeisu\w* yoina goi komi be yau balomaigu tatugúguna ida Tomoya Yeisu ina togaga taiyao, \v 5 e korotoyana tayato Kaleya nimana goi sakavaina ana tusáwala manuna bego tauyana balomaina ana yava ida Tomoya ana maliyalina goi ibabane. \v 6 Goyoyana yaimi manuna kouyawana gagágasa go, imi gagasayana geya itoboineyeta.\x †a \xo 5:6 \xt Yem 4:6.\x* \p Komi manakae! Geya koyagoiyeta bego \w isti\w* giyaina go, isiu ina parawa madabokiina goi isagayako?\x †b \xo 5:6 \xt Gal 5:9.\x* \v 7 Kokimavadēmi ame nakae: Korotoyana yaimi goi isti bogo nakae kokābi, kokalāve bei komi parawa vau nakae unana komi maavadaimi parawa geya ana istimo nakae. Moe itoboine. \w Guyau\w* moe kita ida Basitáwana Aikanina ana \w lami\w* bogina sikaumate sikasale,\x † \xo 5:7 \xt Tat 12:5.\x* tauna kita maavadaida. \v 8 Tauna aikayana mada uyáwana taguinūwe go, geya kada isti bogo goi nakae goyo istina goi geya, go sem \w beredi pokaka\w* goi aikayana takāika.\x † \xo 5:8 \xt Tat 12:14-15; Atu 16:3.\x* Berediyana moe sinapu maavadaina nakae mooitamoina. \p \v 9 Ami leta bogina boi aetune iwo alatuwokoimi kagu, \pm ‘Tomasisi goyogoyo taiyao taabu kokabiveekovēko.’ \m \v 10 Guna livalayana maniyemi kotainasiye. Imi tainasiyana ame nakae: Tomotayadi aadigedi geya kada toogoyoidi tuyooyowoidi geya, nakae tomasisi goyogoyo o tomatakónana be továobuna o yaubada polapola adi tosakululu. Neta moe tauyadi bego kovakilisidi, komi itoboine poyapoya ana madabokiina kokalave bego kovasiyasiyaedi. \v 11 E moe geya guna nuwonúwana geya. Tuwo ame tuta guna nuwonúwana atalavaite. Avatau neta idigo kana, ‘Yau tonumisa tayamo’ go, neta masisi goyogoyoina iguuinuwe o imaatakónana o yaubada polapola yaidi isaakululu o iitagíwaya o \w oine\w* inim ginagina o iiváobuna, e taiyao taabu kokabiveekovēko nakae taiyao taabu kokakāika. \v 12 Bogina koyagoi. Tomota moetala adi takínona moe geya kita ida polava geya, go sem tauyadi Yeisu ina kali goi neta goyo siguuinuwe tatakinōidi. \v 13 E tauyadi moetala goi Yaubada itakinoidi go, toogoyoina yaimi goi kolivisīye.\x † \xo 5:13 \xt Atu 13:5, 17:7, 19:19, 22:21, 24, 24:7.\x* \c 6 \s1 Da Korinta idi bágala kotu manuna \p \v 1 Manakae? Komi geya imi omayamayamo? Neta semiyao nuumisaidi idi píkwana yaimi goi, kaga unana tauyadi konavedi tolovina geya adi numisamo matadi goi koekotuyedi? Go kaga unana geya konavedita tauyadi Yaubada ina kimasabayao matadi goi koekotuyedi? \v 2 Nakona komi geya koyagoiyeta bego kita Yaubada ina kimasabayao tauyadi geya adi numisamo bei tatakinoidi ae? Neta amo tauyadi bei kotakinoidi, manakae? Geya itoboinemita píkwana giyaidi komi tonumisa yaimi goi kotakinoidi? \v 3 Nakona komi geya koyagoiyeta \w anerose\w* bei tatakinoidi ae? Nakae bei taguinuwe, tauna imi guinuwa poyapoya ame goi toinimi kotakinōidi. \v 4 Neta píkwana sikaaiyaka yaimi goi, kaga unana kotu goi tolovina moetala konumisedi imi kotu manuna? Tauyadi geya basabasaidimo komi \w Yeisu\w* ana totugugunayao yaimi goi. \v 5 Moe alatuuwokoimi, latuwogu agieomaemaemi. Manakae? Geya tayaamo tomota yaimi goi mana nanamsa itoboine semiyao idi kaumakimaki itakinoidi ae? \v 6 Go sem tolovina geya idi numisamo go, matadi goi koroto nuumisaina siyana iekotuye. \v 7 Tutayana semiyao koekotuyedi, e madabokimikova Yaubada matana goi bogina toinimi kobugoyaimi. Neta ami tobugoyoyao be ami tovaobunayao yaidi goi to kotogagamo! \v 8 Go komi geya ae? Go sem komi to tobugoyo be továobuna ae? Go imi guinuwayadi koguuinuwedi moe toinimi semiyao nuumisaidi yaidi goi. \v 9 Nakona geya koyagoiyeta toogoyoidi geya adi kaiguyaumo \w Yaubada ina kalibúbuna\w* sinaena. Taabu kokatuubaūmi. Tomasisi goyogoyo, yaubada polapola adi tosakululu, toroerata, tauyadi koroto koroto taiyao simasisi, \v 10 tovaináwana, tomatakónana, tonim ginagina, totagíwaya, továobuna Yaubada ina kalibúbuna goi geya sisiuta geya! \v 11 Moe sinapuyadi boi komi maniyemi nakae koguuinuwedi go, ame tuta moe komi nakae geya, go sem Yaubada bogina inikimi, bogina ikimasabemi toinina umana, ida Tomoya Yeisu \w Guyau\w* yoina goi be Yaubada Balomaina ina guinuwa goi bogina ivayokoimi komi Tauyana nuwona ana tokibobwatayao. Tauna amo sinapuyadi goyogoyoidi taabu koguuinuwēdi! \p \v 12 Komi kodigo kami, \pm ‘Dogoi liliuudi mama tagona kaguuinuwedi.’ \m Go yau kagu, \pm ‘Dogoiyadi maniyedi geya basabasaidimo kita yaida.’ \m Komi kami, \pm ‘Dogoi liliuudi mama tagona kaguuinuwedi.’ \m Go yau kagu, \pm ‘Geya tayaamo kaga bei tatagone ilovinaeda.’\x † \xo 6:12 \xt 1Ko 10:23.\x* \m \v 13 Nakona maniyemi kami, \pm ‘Awoinu ikaaiyaka gamoda manudi, e gamoda sikaaiyaka awoinu manuna. Ago Yaubada nava bei aiyuwokova ikausaolidi. Tauna ame tuta kaga nakae latuwoda taguinuwe wowoda goi, itoboineda taguinuwe.’ \m Moeko goi komi konuwonúwana bego masisi goyogoyoina itoboinemi nakae koguinuwe. Go wowoda sikaaiyaka geya masisi goyogoyoina manuna geya, go sem ida Tomoya ina guinuwa manuna. Nakae wowodayadi moe ida Tomoya ina kaba lovina. \v 14 E kina go Yaubadayana ina togaga goi ida Tomoya wowona bogina ikaitaoemnei go, kita nakae wowoda bei ikaitaoemneidi. Tauna masisi goyogoyoina tavakilīsi! \v 15 Manakae? Komi geya koyagoiyeta bego kita wowodayadi moe \w Guyau\w* talainao? Manakae? Itoboineda Guyau talaina tayamo takabi tanave tomatagogoli goi tasipatuko gea geya? Moe geya, geya tooina! \v 16 Nakona geya koyagoiyeta bego avatau neta tomatagogoli taiyao sisávina, e simalawówana tayamo. Bogina koyagoi. Yaubada idigo kana, \b \pi1 ‘Adi taiyuwokova wowodi tayamo.’ \x † \xo 6:16 \xt Mad 19:5; Mak 2:7; Epe 5:31.\x* \qr Aba Vatowo 2:24 \b \m \v 17 Go avatau neta Tomoya taiyao sisávina, e balomaidi tayamo. \v 18 Tuwo masisi goyogoyoina kovasiyasiyāe. Goyo liliudi tomota siguuinuwedi moe wowodi toluyedi goi go, tomasisi goyogoyo toinina wowona ibugoyai. \v 19 O nakona geya koyagoiyeta bego wowoda moe \w Baloma Kimaasabaina\w* ina Vada Kimaasabaina? Balomayana Yaubada goi ima ikaaiyaka yaida goi. Tauna kita wowoda moe geya kita konada geya, go sem Yaubada konana.\x † \xo 6:19 \xt Rom 8:9, 14:7-8; 1Ko 3:16; 2Ko 6:16; Epe 2:21-22; Ibe 3:6; Nuw 21:3.\x* \v 20 Moe moitamo. Yaubada bogina itakoneda, maisada gagaina. Tauna wowodayadi goi Yaubada ina togaga ana \w káeyana\w* tavagitakōe. \c 7 \ms1 Nakonakae imi kaiyaka // tutayana Yeisu kobabane, nakae kokaaiyāka \mr (1 Korinta 7:1-40) \s1 Masisi nai sinaena \p \v 1 E boi dogoiyadi kooginidi, manudi bei alatuwokoimi. Komi kodigo kami, \pm ‘Koroto itoboine monena geya ibisikoneyeta.’ \m \v 2 E yau guna katumapu ame nakae: Komi koroto tamo tamo monemiyao taiyao komasīsi. E komi vevina nakae, tamo tamo monemiyao taiyao komasīsi, govila bei masisi goyogoyoina isowóduwo. \v 3 Komi koroto tamo tamo nai ana sinapu masisi manuna koguinūwe monemiyao yaidi. Komi vevina nakae. Nai ana sinapu masisi manuna koguinūwe monemiyao yaidi. \v 4 Vavina nainaina toinina wowona geya ilovinaeyeta, go sem monena iloovinae. Koroto nainaina nakae, toinina wowona geya ilovinaeyeta, go sem monena ilovinae. \v 5 Komi nainaimi, geya tuwaina toinimi masisi goi kovagagalēmi, go sem neta komi koroto ma monemiyao kotagona, e tuta kaakupina masisi kototo bego kokasalemi awanoi manuna. Ago tutayana ikavava, aiyuwoina komasisīmna, govila bei Kaleya ivakakonemi unana imi vikaiya geya itoboinemita kototo, tauna Kaleya ivakakonemi. \v 6 E moe nakae abobóbwara moe ami tagona go, geya kada Yaubada ina lovina avinimi geya. \v 7 E latuwogu bego tomota liliudi geya sinaita yau nakae go, ayagoi madabokimi geya itoboinemita yau nakae, go sem tomota tamo tamo adi kaiguyau Yaubada iivinidi ituli ituli, maniyedi sinai, maniyedi geya sinaita. \s1 Tokumátava be kóbuya sinai gea geya? \p \v 8 E komi tokumátava be kóbuya alatuwokoimi dedevina kokaaiyaka yau nakae, nai geya. \v 9 Go neta geya itoboinemita imi vikaiya kototo, tuwo konāi. Neta konaimna, moe dedevina go, neta geya, imi vikaiya goi bei kosavívila, e moe igoyo. \s1 Vaisobu manuna \p \v 10 E komi nainaimi, lovina ame avinimi. Lovinayana geya yau guna lovina geya, go sem ida Tomoya ina lovina. Komi vevina, monemiyao taabu kovaisoobuyēdi.\x † \xo 7:10 \xt Mal 2:14-16; Mad 5:32, 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18.\x* \v 11 Go neta kovaisobuyedi, e kokaiyāka nakae kóbuya o kokaluvilāmna kōna monemiyao yaidi goi kokabivekovekomnēidi. E komi koroto nakae. Monemiyao taabu kovaisoobuyēdi. \p \v 12 E komi nainaimi go, monemiyao neta geya sinumiseta, alatuwokoimi. Ame geya ida Tomoya nuwona geya, go sem yau guna nuwonúwana. Komi koroto neta monemiyao geya sinumiseta go, sitagona sikaiyakemi, e taabu kovaisoobuyēdi. \v 13 Komi vevina nakae. Neta monemiyao geya sinumiseta go, sitagona sikaiyakemi, e taabu kovaisoobuyēdi. \v 14 Moitamo. Koroto neta geya inumiseta, Yaubada bogina ikimasabe toinina umana korotoyana monena ina numisa pasina. Vavina neta geya inumiseta nakae. Yaubada bogina ikimasabe toinina umana monena ina numisa pasina. Go neta ame moitamo geya, e Yaubada matana goi natudiyao nava ma baailidi. Go geya sibaileta, go sem tauyadi kimaasabaidi Yaubada umana. \v 15 Go neta tauyana geya inumiseta latuwona monena ivaisobuye, e monenayana to itagoneyāmo. Moeko goi tauyana monena nai ana lovina goi bogina italigei. E Yaubada ilatuwokoida tuboina goi takaiyāka. \v 16 Moitamo. Komi koroto be vevina, neta imi nai goi kokaaiyaka, nakona komi pasimi monemiyao adi yava bei sibabane. \s1 Kokaaiyāka nakae imi kaiyaka // tutayana Yeisu kobabane \p \v 17 Guna masi ame nakae: Nakonakae ida Tomoya ida kaiyaka bogina ivinida, e nakae takaaiyāka. Nakonakae ida gimikaiyaka tutayana Yaubada iduduweda bei tanumisa, e nakae takaaiyāka. E ame lovinayana \w Yeisu\w* ana totugugunayao liliudi aavinidi. \v 18 Komi koroto, tutayana Yaubada igimiduduwemi, komi \w sakavaimi kuuponidi|lemma="Sakava ana kúpwana"\w*? E tuwo nakae kokaaiyāka. Sakavaimi geya adi kupwanamo? E taabu kokupokūpo. \v 19 Sakava ana kúpwana moe dogoi besobeso. Sakava geya ana kupwanamo nakae, moe dogoi besobeso, go sem dogoi gagaina moe Yaubada ina lovina takabikaonedi. \v 20 Kita tomota tamo tamo nakonakae ida gimikaiyaka tutayana Yaubada iduduweda, e nakae takaaiyāka. \v 21 Tutayana Yaubada igimiduduwemi, komi nava tomota idi \w pakonayao|lemma="Paakonina"\w*? Moe manuna geya konuwonuwoneta, go sem neta itoboinemi imi tomoya goi ami talígava kobabane, e nakae taligavayana koguuinūwe. \v 22 Moitamo. Avatau neta paakonina tutayana ida Tomoya iduduwe, e tauyana bogina taliigavina Yeisu goi. E nakae avatau taliigavina tutayana ida Tomoya iduduwe, e tauyana \w Guyau\w* ina pákwana. \v 23 Yaubada bogina itakoneda, maisada gagaina. Tauna taabu kotaagonēmi bego komi tomota idi pakonayao. \v 24 Kita tamo tamo, segowo, Yaubada taiyao takaaiyāka nakonakae boi tutayana Yaubada igimiduduweda bei tanumisa. \p \v 25 E komi imi lumadádana aedi paakonidi\f ‡ \fr 7:25 \fk Aedi paakonidi\ft : Ame livalayana nai manuna. Neta tubuwau tayamo sinana be tamana woiyai tayamo sigite ina paisewa be ina sinapu neta yaidi dedevina, e búyala o tupona sikabi sina woiyaiyana sinana be tamana sivinidi. Moe nakae woiyaiyana aena bogina paakonina. Tauna ame livalakaibala tayamo bego woiyaiyana geya tuwaina iiketoiya tubuwau ilusala. Ana kaigigita woiyaiyana be tubuwauyana bogina sinai go, nava geya situyuwoita.\f* manudi, yau geya tayaamo lovina Tomoya goi geya. Go guna nuwonúwana avinimi. E ida Tomoya inuwokapisiyegu, tauna itoboinemi konumisegu. \v 26 E tauna guna nuwonuwanayana tuta ame ana mou pasidi kita nakonakae ida kaiyaka, e nakae tauda takaaiyāka. \v 27 Nakae neta komi aemi bogina paakonidi vevina yaidi goi, e ami talígava taabu koolusāle. Neta ami talígava vevina goi bogina kobabane, e vavina taabu koolusāle bego konai. \v 28 Go neta komi moitamo konai, e moe geya kogoyoita. Neta woiyai geya ana kanaotamo go, inai, moe geya igoyoita. Go nainaidiyadi idi kaiyaka goi idi totom mou bei sibabanedi go, yau latuwogu avaitemi bei itoboinemi mouyadi kovakilisidi. \v 29 Guna masi, segowo, ame nakae: Yeisu ina tuta aluvila bogina ikaponapona. Tuta simamaima goi komi koroto nainaimi taabu konuwonūwana imi totom kaka manuna, go sem yawoimi kokasāle ida Tomoya yaina. \v 30 Komi tonuwomou, imi kaiyakomou manuna taabu konuuwonūwana. Komi touyáwana, imi uyawanayana manuna taabu konuuwonūwana. Komi kónana koogimona, konamiyadi manudi taabu konuuwonūwana. \v 31 Komi poyapoya ana kaiyaka kouyaonedi, e taabu nukotomi iyoiyōi, go sem yawoimi kokasāle ida Tomoya yaina. Bogina koyagoi. Poyapoya ame ana sinapu bogina bei sisaosáwala. \p \v 32 E latuwogu komi imi kaiyaka manuna geya konuwotukaleta. Ava koroto neta geya inaita, ida Tomoya ina nuwonúwana manudi inuuwonúwana, nakae manakaena ida Tomoyayana ivauyaone. \v 33 E kidi go koroto nainaidi, idi kaiyaka poyapoya ame goi manuna sinuwonúwana, nakae manakaedi bei monediyao sivauyaonedi. \v 34 Tuwo idi nuwonúwana aiyuwo. Vevina vaaisobudi nakae kobukóbuya be kidi aedi paakonidi nakae. Kidi bei sinuwonúwana ida Tomoya ina nuwonúwana manudi bego sakavaidi be balomaidi sikasaledi Tauyana yaina, e bei kidi kimaasabaidi Tauyana manuna. E kidi go vevina nainaidi idi kaiyaka poyapoya ame goi manuna sinuwonúwana, nakae manakaedi bei monediyao sivauyaonedi. \v 35 Moe alatuwokoimi ami dedevina manuna. Go geya kada asanabodemi geya, go sem bego mami sinapu dedevina yawoimi madabokina kokasaledi ida Tomoya yaina goi. \p \v 36 E ava koroto neta inuwonúwana ina sinapu geya idedevineta ana \w kamatákwana\w* yaina goi be ina vikaiya goi isavívila nakae bogina tayagoi bei nai isowóduwo, e sināi nakae tauyana latuwona go, moe geya tayaamo goyo iguinuwe. \v 37 Go nakona koroto ina vikaiya goi geya isavivileta, go sem itoboine ina yala ikabikunui. Tuwo neta nukotona goi itáoya ikasa be nuwona goi bogina ilovina bei ana kamatákwana geya inaiyeta, e moe dedevina. \v 38 Tauna avatau neta ana kamatákwana geya inaiyeta, e iguinuwe dedevina namliyeta tauyana ana kamatakwanayana inai. \p \v 39 Ava vavina nainaina neta monena nava ma yawoina, monena taiyao situyūwo. Go neta korotoyana ikámasa, e vavinayana, ava koroto latuwona, itoboine inaimna. Ago korotoyana itoboine bei ida Tomoya ina koroto tayamo. \v 40 Go neta vavinayana geya inaita, go sem anetava ikaaiyaka boi mainao ina kaiyaka nakae, e yau guna nuwonúwana tauyana mana uyáwana. Go anuwonúwana Yaubada Balomaina yau nakae yaigu goi ikaaiyaka, tauna guna nuwonuwanayana ivinigu. \c 8 \ms1 Awoinu kaasalaidi yaubada polapola yaidi manudi \mr (1 Korinta 8:1—11:1) \s1 Mami nanamsa awoinu kaasalaidi // yaubada polapola yaidi manuna \p \v 1 E imi lumadádana awoinu kaasalaina yaubada polapola yaidi ana káika manuna bei akatumapu. Komi kami, \pm ‘Madabokidakova mada nanamsa awoinu kaasalaina yaubada polapola yaidi manuna.’ \m Moe bogina taayagoi. Amo nanamsayana pasina tomota sinuwatue go, kidi \w tomatakoi|lemma="Matakoi"\w* sediyao idi numisa sikitogage. \v 2 Avatauwa neta sinuwonúwana bego nanamsa bogina sikabidoko, e nava geya siyagoidokoeta. \v 3 Go avatauwa neta Yaubada simataakoiye, e moe tauyadi Yaubada iyaagoidi. \p \v 4 E tuwo imi lumadadanayana awoinu kaasalaina yaubada polapola yaidi ana káika manuna akatumapu. Nakae komi, kita bogina tayagoi bego yaubada polapola geya yawoidimo be nakae Yaubada tayamo toito ikaaiyaka. Moe bogina kobóbwara moitamo. \v 5 Nakona tomota maniyedi sinuwonúwana bego yaubada badabadaidi yábana be poyapoya goi sikaaiyaka. Nakae idi yaubada badabadaidi be idi tomoya badabadaidi yaidi goi sisakululu go, kita \w Yeisu\w* ina tonumisayao moe geya takabikaoneyeta geya, \v 6 go sem kita taayagoi Yaubada tayamo toito ikaaiyaka; Tauyana moe Tamada. Tauyana goi kaga liliuna sikaaiyaka nakae kita Tauyana manuna. Tayagoi Tomoya tayamo toito ikaaiyaka moe Yeisu \w Guyau\w*. Tauyana nimana goi kaga liliuna sikaaiyaka nakae kita nimana goi takaaiyaka. \v 7 Go tomota maniyedi, amo nanamsayana geya siyagoiyeta. E tauyadi boi idi káika goi yaubada polapola yaidi sisaakululu go, ame tuta nava sinuwonúwana yaubada polapolayadi bego maa yawoidi. Tauna neta awoinu kaasalaina sikáika, idi nuwonúwana goi bego moe nava sisaakululu yaubadayadi yaidi. Tauyadi neenetaidi nuwodi isabutukoidi, tauna aikayana ikibaibailidi. \v 8 E geya kada awoinu pasina Yaubada iuyaoneda geya. Nakae neta awoinu maniyena geya taakanidi, geya kada kita toogoyoida geya. O neta awoinu maniyena taakanidi, geya kada kita todedevida geya. \v 9 E ami dodōkana, govila bei imi tagona awoinu ana káika goi pasina tonumisa neenetaidi kovakapusiyedi. \v 10 Moitamo. Komi mami nanamsa bego yaubada polapola geya yawoidimo. Neta yaubada polapola ina vada tapwaroro goi kokakáika go, siyada neenetaina ikaaiyaka iigitemi, e imi káika pasina nuwona kokobale bei awoinu kaasalaina ikáika go, nenetainayana nukotona isabutuko bego moe goyo. \v 11 Imi nanamsayana pasina toneneta ina numisa kobugoyai. Go tonenetayana moe siyada, e manuna Guyau ikámasa! \v 12 E moeko goi sedao nuumisaidi yaidi kogoyo go, tauyadi nuwodi neenetaidi, tauna kokaigoyaidi, e moeko goi Guyau nakae yaina kogoyo. \p \v 13 E tauna neta anuwonúwana bego awoinu tayamo pasina siyagu bei avakapusiye, e awoinuyana geya tuwaina akanikani, govila bei siyaguyana avakapusiye. \c 9 \s1 Yeisu ina vamoleyanayao // idi guinuwa ana lovina manuna \p \v 1 Manakae? Magu tagona aguuinuwe nakae latuwogu gea geya? U, magu tagona. Manakae? Yau \w Yeisu\w* ina \w vamoléyana\w* tayamo gea geya? U, nakae. Manakae? Ida Tomoya Yeisu bogina agite gea geya? U, bogina agite. Manakae? Yau guna paisewa ida Tomoya yaina pasina Tauyana konumise gea geya? U, nakae. \v 2 Nakona tomota maniyedi yaidi goi yau geya Yeisu ina vamoléyana geya go, ayagoi komi yaimi goi yau moitamo toina Yeisu ina vamoléyana. Moitamo. Komi imi \w spwagógana\w* ida Tomoya taiyao moe yau guna kaba kamoitamo bego yau Tauyana ina vamoléyana. \p \v 3 Guna tasígina guna todovatusiyao yaidi goi ame nakae: \v 4 Manakae? Kai Yeisu ina vamoleyanayao mama tagona bei ama tabúbula kakabi ima paisewa Yeisu manuna gea geya? Moitamo, mama tagona. \v 5 Kidi \w Kepasi\w* be ituli ida Tomoya ina vamoleyanayao be nakae Tomoyayana senao liliudikova idi vaníbita goi itoboinedi monediyao nuumisaidi sivedi go, kotabubulidi ae? Go manakae? Kai geya ama tagonamo monemao nuumisaidi kavedi go, kotabubulidi? \v 6 Go manakae? Banabasi be yau ametava geya kotabubulimeta, go sem itoboine toinima ima mani manuna kapaisewa ae? \v 7 Manakae? Ava tovayaviya bei ivayaviya go, toinina iemaisi ina paisewa manuna? Geya! O ava tobágula \w oine\w* tanuina ibaguli go, dibayoya ana tuta goi keuwoina geya ikanikani? Geya! O ava tomatakavata ina \w sipi\w* imatakaavatedi go, sipiyadi nunudi geya inimnim? Geya! \v 8 Manakae? Yau guna bóbwara unana moe tomota idi nuwonúwana goi abobóbwara gea \w Yaubada ina Katukeda\w* nakae ivatulukoida? Yaubada ina Katukedayana ivatulukoida ae? \v 9 Moitamo. Ina Katukedayana boi Mosese ivini idigo kana, \b \pi1 ‘Tutayana im bulumakau \w witi\w* kutukutuna goi ipaaisewa, taabu sopana kuukobōde, go sem kutagōne bei ipaaisewa go, witi tupwana ikanikani.’\x † \xo 9:9 \xt 1Ti 5:18.\x* \qr Atukeda 25:4 \b \m Manakae? Yaubada bulumakau kaka manudi inuwonúwana \v 10 gea kai manuma nakae? Kai nakae manuma moe Mosese igini bego tánuwo ana topaisewa itoboine mana lotuta ipaaisewa bei ina tabúbula ibabane. Nakae todibayoya itoboine mana lotuta ipaaisewa bei dibayoya goi ikáika. \v 11 Kai balomaimi avadi bogina kabaguli komi yaimi goi, tauna manakae? Avama komi yaimi goi itoboinema kababane gea geya?\x † \xo 9:11 \xt Gal 6:6.\x* \v 12 Ituli ta vamoleyanava kotabubulidi go, itoboine toina kai nakae kotabubulima kidi nakae. Go geya katagonemita kotabubulima, go sem dogoi liliudi goi kamesayágana, govila bei \w Guyau\w* Valena Dedevina ana sanúnuwo kasanabode. \v 13 Vada Kimaasabaina ina topaisewayao bogina koyagoidi bego vininabeso goi adi tabúbula sibabane. Nakae \w Tonúwala\w* adi kaiguyau vininabeso \w aba kasala\w* goi sibabane.\x † \xo 9:13 \xt Vin 6:16,26; Atu 18:1.\x* \v 14 Moe nakae ida Tomoya ilovina. Ina lovinayana bego kai \w Vala Dedevina\w* ana totalavaitayao itoboinema Valayana ana talavaita goi ama tabúbula kababane.\x † \xo 9:14 \xt Mad 10:10; Luk 10:7; 1Ko 9:14; 1Ti 5:18.\x* \p \v 15 E yau itoboinegu moe dogoiyadi manudi akawanoiyemi go, geya aguinuweyeta. E geya kada leta ame agini bego ame tuta nakae koguinuwe yau yaigu geya. Moitamo. Neta yau akámasa, moe dedevina yaigu unana geya latuwogu tomota tayamo itoboine guna uyawana gagágasa Vala Dedevina ana sanúnuwo geya ana maisamo manuna ineboigu. \v 16 Neta Vala Dedevinayana ataalavaite, manuna geya itoboineguta auyawana gagágasa. Bogina koyagoi. Magu tasíkwana ataalavaite. Neta geya atalavaiteyeta, o guna toovalugo! \v 17 Neta ame paisewayana toinigu alovina aguinuwe, e itoboinegu guna vaiwówana ababane. Go neta moe geya yau guna nuwonúwana bego aguinuwe geya, e Yaubada ina kawoi boi iivinigu to aguinuweyamo. \v 18 Tauna kaga guna vaiwówana? Bego tutayana Vala Dedevina atalavaite yaimi, itoboinegu avinibesoimi. Tauna yau magu lovina bei itoboinemi kotabubuligu go, geya alovinaemita nakae koguinuwe. \p \v 19 Guna nuwonúwana ataligei. Geya tayaamo tomota ilovinaegu go, tuwo toinigu atagonegu yau tomota liliumi imi \w pákwana|lemma="Paakonina"\w* nakae bego badabadaimi atamyabimi konumisa. \v 20 Tutayana \w Diyuu\w* yaidi goi akaaiyaka, guna sinapu Diyuu nakae bego itoboinegu Diyuuyadi atamyabidi sinumisa. Avatauwa neta Yaubada ina Katukeda ikaukabolidi tutayana yaidi goi akaaiyaka, guna sinapu nakae neta Yaubada ina Katukedayana ikaukaboligu bego itoboinegu tauyadi atamyabidi sinumisa. Ego ame tuta Atukedayana geya ikaukaboliguta. \v 21 Tutayana tauyadi Yaubada ina Katukeda geya siyagoiyeta yaidi goi akaaiyaka, guna sinapu nakae neta Atukedayana geya ayagoiyeta. Nakae aguuinuwe bego itoboinegu tauyadi atamyabidi sinumisa. Ago geya kada Yaubada ina lovina akapipilavedi geya, go sem \w Guyau\w* ina lovina akabikaaonedi. \v 22 Tutayana toneneta yaidi goi akaaiyaka, guna sinapu nakae neta yau aneneta bego itoboinegu atamyabidi sinumisa. Tomota madabokidi apanaitedi bego guna sinapu liliudi goi nakona maniyedi adi yava sibabane. \v 23 E kaga liliuna aguuinuwe, moe Vala Dedevina ana sanúnuwo manuna aguinuwe bego agu kawoi goi Vala Dedevina ana talavaita asiuko. \p \v 24 Bogina koyagoi bego tolokoina liliudi vavalákuna goi siilokoina go, tayamo toito vaiwówana ikabi ae? Moe nakae koolokōina bego ami vaiwówana kobabane. \v 25 E tovavalákuna liliudi kaga liliuna goi toinidi sivakakonekonedi. Amo tauyadi nakae siguuinuwe bego adi vaiwówana saaolina sibabane go, kita taguuinuwe bei ada vaiwówana aiyako vaatayaina tababane. \v 26 Tauna yawoigu goi yau tovavalákuna nakae aalokoina go, geya aalokoina besobeso geya. Nakae yau topwáikina nakae go, geya aapwáikina besobeso geya, \v 27 go sem yawoigu akabikunuuidoko bego ikabikaonegu, govila bei ituli ta tomotava yaidi Vala Dedevinayana ataalavaite ivaitedi go, yau agu tovalugo. \c 10 \s1 Isileli tubunao idi goyo yaubada polapola goi \p \v 1 Ame moitamo, segowo, itoboineda takabikunuida. Tubudao aba gita tayamo yaida. Ame nakae: Konuwāisi boi nimatu Yaubada ina gaota tubudao madabokidi ivainugonedi\x †a \xo 10:1 \xt Tat 13:21-22; Sam 105:39.\x* be nakae madabokidi Négwasa Kayakayaina nauyayanaina goi sivadámana.\x †b \xo 10:1 \xt Tat 14:22-29; Sam 66:6.\x* \v 2 Madabokidikova \w sisayóyova|lemma="Sayóyova"\w* gaota be négwasa goi, e sispwagógana Mosese taiyao, e ina lovina sisabokuliyedi. \v 3 Madabokiidi avadi tayamo sikakáika, avadiyadi \w Baloma Kimaasabaina\w* goi sima.\x † \xo 10:3 \xt Tat 16:35; Atu 8:16; Sam 78:24; Iyo 6:31,49.\x* \v 4 Madabokiidi adi bwae tayamo sinimnim; bwaeyana Baloma Kimaasabaina goi ima. Ame moitamo. Bwaeyana sinimnim moe gurewa tayamo goi idaudau. Ago gurewayana Baloma Kimaasabaina goi ima ivakitaudi go, gurewayana moe \w Guyau\w*.\x † \xo 10:4 \xt Tat 17:6; Yoy 20:11; Sam 78:15, 105:41.\x* \v 5 Amo nakae Yaubada ivaaitedi go, badabadaidi idi sinapu pasina geya iuyaonedita. Boi yoyowo goi ikaumatematedi.\x † \xo 10:5 \xt Yoy 14:29-30; Ibe 3:17; Yud 1:5.\x* \p \v 6 E moe dogoiyadi sisowóduwo kita ida kaba gita, e bei goyo geya tayaleyeta nakae boi tauyadi idi sinapu nakae.\x † \xo 10:6 \xt Yoy 11:4.\x* \v 7 Taabu kosaakulūlu yaubada polapola yaidi nakae tubudao maniyedi boi nimatu siguuinuwe. Moe nakae \w Gínina Kimaasabaina\w* italavaaitedi tutayana bulumakau goi sisaakululu. Gininayana idigo kana, \b \pi1 ‘Tomota situsobu sikáika, \w oine\w* sinim, madi uyáwana besobeso taiyao simasisi goyogoyo.’ \qr Tateta 32:6 \b \m \v 8 Taabu tamasisi goyogōyo nakae tubudao maniyedi boi nimatu siguuinuwe, e niga kidi adi badabada 23,000 maliyalina tayamo goi sikámasa.\x † \xo 10:8 \xt Yoy 25:1-18.\x* \v 9 Taabu \w Guyau\w*\f ‡ \fr 10:9 \fk Guyau\ft : Gínina Kimaasabaina kopi maniyedi kadi, ‘Tomoya.’ Ago kopi dedevidi kadi, ‘Guyau.’\f* kovaakakōne nakae boi nimatu tubudao maniyedi siguuinuwe go, niga moteta sina tauyadi sikaumatedi.\x † \xo 10:9 \xt Yoy 21:4-7.\x* \v 10 Taabu takaukuulukūluwo nakae tubudao maniyedi boi nimatu siguuinuwe, e niga tómtula ina imtulidi.\x † \xo 10:10 \xt Yoy 16:41-50.\x* \p \v 11 E amo dogoiyadi siisowóduwo tubudao yaidi goi moe kita ida kaba gita. E tetalayadi Mosese iginidi bego kita tuta ana kaba lukavava goi takaaiyaka ikatumatalida ida sinapu manuna. \v 12 Tauna avatauwa komi neta konuwonúwana itoboinemi aba vakakona goi bei kotaoyakavata, korugwausīmi, govila bei kokapusi. \v 13 Vakakona liliudi siimekoida moe tomota liliudi adi vakakona nakae. Go Yaubada \w aba numisa\w*. Geya kada tayaamo vakakona itagone bei itogagasaveda geya, go sem tutayana vakakona tababane, Tauyana bei aba siya tayamo ivatulukoida, e bei itoboineda tatogaga. \p \v 14 Tauna guna kaloyao, yaubada polapola ana sakululu kovakilīsi. \v 15 Komi nukotomi taapolaidi avaadigoimi, livala ame kodovatusīdi, livalayadi moitamo o geya. \v 16 Oine keigaina manuna Yaubada yaina takauyagu go, tutayana keigayana goi tanim moe nakae \w Guyau\w* ikaikaina tasiuko, e taeboda tayamo Tauyana taiyao ae? \w Beredi\w* nakae. Takivisivisi go, tutayana berediyana takáika, moe nakae Guyau wowona tasiuko, e taeboda tayamo Tauyana taiyao ae?\x † \xo 10:16 \xt Mad 26:26-28; Mak 14:22-24; Luk 22:19-20; 1Ko 11:23-25.\x* \v 17 Beredi tayamo toito ikaaiyaka, tauna kita boda badabadaida go, wówana tayamo. Ame moitamo. Madabokiida taiyao beredi tayamo takáika. \v 18 \w Isileli tubunao\w* manudi konuwonūwana tutayana idi vininabeso \w aba kasala\w* goi sikasale Yaubada yaina. Sikasale ikavava, tomota sima sikáika go, moeko goi tokaikayadi tokasala sisiukoidi idi sakululu Yaubada yaina ae?\x † \xo 10:18 \xt Vin 7:6,14-15.\x* E nakae neta awoinu kaasalaidi yaubada polapola yaidi kokáika, e moeko goi yaubada polapolayadi kosiukoidi. \v 19 Tauna guna masi kaga? Awoinu \w Totuyoyowo\w* sikasale idi yaubada polapola yaidi kaga? Awoinu tauna ae? Idi yaubada polapola kaga? Geya kada tayaamo kaga geya, \v 20 go sem kaga kaga Totuyoyowo sikaasaledi moe \w dimoni\w* yaidi goi sikaasaledi go, Yaubada yaina goi geya. E geya latuwogu komi dimoni kosiukoidi.\x † \xo 10:20 \xt Vin 17:7; Atu 32:17; Sam 106:37; Nuw 9:20.\x* \v 21 Geya itoboinedeta ida Tomoya ina keiga goi be nakae dimoni idi keiga goi tanimyuwedi. Geya itoboinedeta ida Tomoya ina kaba káika goi be nakae dimoni idi kaba káika goi takakáika. \v 22 Manakae? Latuwoda ida Tomoya \w ivakókala|lemma="Vakókala"\w* kita ina boda yaida? Geya ae? Manakae? Tauyana tatogagasave? Geya ae?\x † \xo 10:22 \xt Atu 32:21; 1To 14:22; Sam 78:58; Yer 44:8.\x* \p \v 23 Komi kodigo kami, \pm ‘Dogoi liliudi mama tagona kaguuinuwedi.’ \m Go yau kagu, \pm ‘Dogoiyadi maniyedi geya basabasaidimo kita yaida.’ \m Komi kami, \pm ‘Dogoi liliudi mama tagona kaguuinuwedi.’ \m Go yau kagu, \pm ‘Dogoiyadi maniyedi ida numisa geya sikitogagedita.’\x † \xo 10:23 \xt 1Ko 6:12.\x* \m \v 24 Taabu tomota toinina ana dedevina manuna ipooisōgana, go sem siyana ana dedevina manuna ipoisōgana. \p \v 25 Aba gita tayamo ame nakae: Ava kanina aba maketi goi sikaiigimone kokāika. Neta boi sikasale yaubada polapola yaidi o geya, mada tagona takáika go, imi nanayuwo pasina taabu koluumadādana neta aninayana moe kaasalaina yaubada polapola yaidi goi. Madabokinakova mada tagona takanidi. \v 26 Moitamo. Gínina Kimaasabaina idige kana, \b \qc ‘Poyapoya ana madabokina \qc be nakae kaga liliuna poyapoyayana goi \qc moe \w Yauwe\w* ina kaba lovina.’ \qr Same 24:1 \b \p \v 27 Neta tomota geya sinumiseta siduduwemi áika manuna go, latuwomi kona, e kōna go, kaga liliuna sivinimi kokāika. Ago imi nanayuwo pasina taabu koluumadādana neta awoinu boi siikasale yaubada polapola yaidi goi. \v 28 Go neta tomota tayamo ilatuwokoimi kana, ‘Ame sikasale yaubada polapola yaidi goi’, e tauyana pasina be nakae nanayuwo pasina taabu kokakāika. \v 29 Ego geya kada komi imi nanayuwo pasina geya, go sem tauyana ina nanayuwo pasina. Go nakona tomota tayamo bei inuwonúwana kana, \pm ‘Yau magu tagona awoinu liliudi akanidi, tauna kaga unana tomota idi nanayuwo pasina go, yau guna guinuwa sitakino igoyo? \v 30 Neta yau bogina akauyagu Yaubada yaina avagu manuna, geya vatau tayaamo itoboine itagiwoigu.’ \p \v 31 Tauna guna nuwonúwana ame nakae: Imi guinuwa madabokidi, nakona imi káika o imi nim o ava guinuwa koguuinuwe, moe Yaubada ana taimámina manuna koguuinuwēdi. \v 32 Avatauwa neta geya sinumiseta, nakona \w Diyuu\w* o nakona Totuyoyowo, e taabu kokaaigoyāidi bei numisa odi ikai. Aiyuwoina Yaubada ana totugugunayao taabu kovakapuusiyēdi. \v 33 Moe yau guna sinapu nakae. Apooikíkina bego kaga liliuna goi tomota liliudi avauyaonedi ame nakae: Toinigu guna dedevina manuna geya, go sem apooikíkina bego tomota badabadaidi adi dedevina manuna apoisógana. Nakae aguuinuwe bego adi yava sibabane. \c 11 \p \v 1 Nakae yau \w Guyau\w* avatootowone, e kovatotowonēgu.\x † \xo 11:1 \xt 1Ko 4:16; Pil 3:17, 4:9; 1Tk 1:6; 2Tk 3:7,9.\x* \ms1 Tomota dabadi adi kaba vatumna manuna \mr (1 Korinta 11:2-16) \p \v 2 E dogoi liliudi goi bogina konuwaisigu be guna vatulúkwana liliudi boi bogina aavinimi nava koyoisikaavatedi, tauna ayapaliyemi. \v 3 E latuwogu koyagoi bego koroto liliuda dabada moe \w Guyau\w*. E vevina dabadi moe koroto. E Guyau dabana moe Yaubada. \v 4 Kita go koroto liliuda neta takawanoi o neta Yaubada ina livala tomota matadi goi takabivalevale go, neta kunuda maanawena dabada goi isou, e moeko goi dabada o tadigo kada, ‘Guyau’, tagieomaemae. \v 5 E komi go vevina liliumi neta kokawanoi o neta Yaubada ina livala tomota matadi goi kokabivalevale go, kunumi kovaligeidi, moe nakae dabami o tadigo kada, ‘Monemiyao’, kogieomaemaedi. Moitamo. Ana kaigigita aba omayamaya unana komi vevina nakae vevina neta kunudi madabokiina sitéui\f ‡ \fr 11:5 \fk Sitéui\ft : Amo tutayana idi sinapu ame nakae: Neta vavina tayamo tomota sigite siwowoko kina toroerata, kunudi sivaligei. Go neta vavinayana siyagoi moitamo toina iroerata, kununa sitéui o sikupo kaakupina bego ona imayamaya ina goyo pasina.\f* moe adi kaba omayamaya. \v 6 Neta vavina kununa geya imeteta, tuwo nakae kununa ibōbo. Go neta kununayana ana bóbwana o ana téuina aba omayamaya, e tuwo kununa imēte. \v 7 Moitamo. Koroto kita geya itoboinedeta kunuda tamete unana kita Yaubada ana tapata,\x † \xo 11:7 \xt Abv 1:26-27, 5:1, 9:6; Yem 3:9.\x* moe nakae kita Tauyana ana \w káeyana\w* kanukanununa. Ego komi vevina kai koroto ama káeyana kanukanununa. \v 8 Ame moitamo. Koroto vavina goi geya isowoduwoita, go sem vavina koroto goi isowóduwo.\x † \xo 11:8 \xt Abv 2:18-23; 1Ti 2:13.\x* \v 9 Bogina koyagoi. Yaubada koroto imadagida geya kada vevina manudi geya, go sem vevina imadagidi kita koroto manuda. \v 10 Moe pasina itoboine vevina toinidi dabadi manudi silovina dókana \w anerose\w* pasidi. \v 11 Guna masi ame nakae: Kita ida \w spwagógana\w* ida Tomoya taiyao pasina komi vevina koroto sowoma. Nakae kai koroto komi vevina sowomi. \v 12 Ame moitamo. Vavina unana moe koroto, e koroto nakae unana moe vavina. Ego kaga liliuna unada moe Yaubada. \v 13 Komi toinimi kolovīna ame manuna: Manakae? Komi vevina itoboinemi bei kunumi kovaligeidi go, tomota matadi goi kokawanoi Yaubada yaina o geya? Geya ae? \v 14 Kita da poyapoya ida sinapu bogina taayagoi. Neta kita koroto kunuda taametedi, moe ada kaba omayamaya. \v 15 E komi go vevina neta kunumi koometedi, e moe ami kaba taimámina unana kunumiyana Yaubada ivinimi moe ami kaba vatumna, tauna ami kaba taimámina. \p \v 16 Nakona tomota maniyedi nava latuwodi bego amo manuna sikaumakimaki go, moe tauna kai ima sinapu be nakae Yaubada ana totugugunayao liliudi idi sinapu. \ms1 Ida Tomoya ana káika manuna \mr (1 Korinta 11:17-34) \p \v 17 E ida Tomoya ana káika manuna kootugúguna go, dogoi dedevidi geya sisowoduwoita, go sem dogoi goyogoyoidi siisowóduwo. Tauna guna lovina ame bei avinimi go, imi sinapu pasina geya kada ayapaliyemi geya. \v 18 Ame moitamo. Valemi anove bego tutayana kootugúguna, koolivisi ta boda be ta boda. Ago valemiyana tupwana anumise. \v 19 Moitamo. Komi kami, \pm ‘Ta boda ta boda yaima itoboine.’ \m Moe livisiyana bego avatauwa yaimi goi neta Yaubada iuyaonemi itoboineda takinanedi! \v 20 E tutayana kootugúguna, komi bego ida Tomoya ana káika\f ‡ \fr 11:20 \fk Tomoya ana káika\ft : Ame aikayana Yeisu ina tonumisayao siguinuwe bego ina kámasa sinuwokavate nakae boi ina tovatotowanayao ilatuwokoidi siguinuwe. Aikayana goi oine sinim be beredi sikivisi sikáika. Tomota maniyedi ame tuta kadi, ‘Sakaramen.’\f* kokáika go, geya. \v 21 Moe moitamo. Komi tamo tamo toinimi avami kokakáika go, avamiyadi geya kokaiguyauyeta semiyao geya avadimo yaidi goi, tauna maniyemi yaimi loga kokámasa go, maniyemi toinimi imi \w oine\w* konim ginagina koyaluwo go, semiyao geya adi oinemo! \v 22 Kaga unana nakae koguuinuwe? Manakae? Geya imi vadamo bei moeko goi kokakáika be konimnim? O nakona Yaubada ana totugugunayao kokubuyevedi, e maniyedi geya avadimo kogieomaemaedi. Manakaegu alatuwokoimi? Bego ayapaliyemi? Moe manuna geya ayapaliyemita! \v 23 Guna nuwonúwana ame nakae: Kaga boi ida Tomoya yau ilatuuwokoigu bogina alatuwokoimi bego boi sabamgoyana Yudasa ida Tomoya \w Yeisu\w* inuwotuluye, Yeisuyana \w beredi\w* ikabi, \v 24 manuna ikauyagu Yaubada yaina namliyeta ikivisi. Ikivisi ikavava, ina \w tovatotowanayao|lemma="Tovatotówana"\w* ivinidi go, idigo kana, \pm ‘Moe wowogu nakae akasale komi manumi. Moe tuta liliuna kokakāika bei konuwokaavategu.’\x † \xo 11:24 \xt Luk 22:19; Mad 26:26; 1Ko 10:16, 11:25.\x* \p \v 25 Sikáika ikavava, keiga nakae ikabi, ina tovatotowanayao ivinidi bego sinim go, idigo kana, \pm ‘Moe oine ma keigaina moe ikaikaigu nakae komi manumi. Ikaikayana goi Yaubada ina kanasiuna vau iguinuwe yaimi.\x † \xo 11:25 \xt Tat 24:8; Yer 31:31-34; Luk 2:20.\x* Oineyana konīm go, tuta tamo tamo konimnīm, konuwokaavatēgu.’ \p \v 26 Bogina koyagoi. Tuta tamo tamo beredi ame takakáika be keiga goi tanimnim, moe nakae ida Tomoya ina kámasa tatalavaite ana kadókana ikaluvilamna ima. \p \v 27 Tauna avatauwa neta berediyana sikáika besobeso o ida Tomoya ina keiga goi sinim besobeso, amo tauyadi Yaubada ina liuna bei sibabane unana ida Tomoya wowona be ikaikaina geya siwowoinedita. \v 28 E toinida ida nuwonúwana tadovatusīdi. Neta nukotoda geya isabutukoidita, berediyana takáika be keigayana goi tanim. \v 29 Ame moitamo. Avatauwa neta beredi sikakáika be keiga goi sinimnim go, geya sikinaneyeta bego kita madabokidakova ida Tomoya wowona talainao, e moe nakae aikayana be nimyana goi toinidi adi liuna siyato. \v 30 Moe pasina tomota maniyedi yaimi goi sineneta o sikatówana go, maniyedi bogina sikámasa. \v 31 Go neta toinida tagimidovatusidokoida go, goyo geya tababaneyeta, e Yaubada liuna geya itakinoideta bego itoboineda liuna tababane. \v 32 Ego tutayana ida Tomoya itakinoida, moe nakae isapida o ikitototoida bego da poyapoya taiyao geya itakinoideta toogoyoida. \p \v 33 Tauna segowo, tutayana kootugúguna bei ida Tomoya ana káika kokakáika, semiyao kotuyaosīdi bei koyagoi avatauwa geya avadimo. \v 34 Avatauwa komi neta loga kokámasa, toinimi imi vada goi kogimikāika, govila bei imi tugugunayana pasina imi liuna kobabane. \p E vatulúkwana maniyedi nava sikaaiyaka go, niga bei ao avatulukoimi. \c 12 \ms1 Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau manudi \mr (1 Korinta 12:1—14:40) \s1 Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau // badabadaidi go, Yeisu wowona tayamo \p \v 1 E segowo, \w Baloma Kimaasabaina\w* ina kaiguyau manudi kolumadádana. Ina kaiguyauyadi manudi geya latuwogu komi kotamogemoge. \v 2 Bogina koyagoi bego tutayana komi \w Totuyoyowo\w* boi nava yaubada polapola yaidi kosaakululu, Kaleya ivaakedemi go, moe ivasulaigimi tokwalu\f ‡ \fr 12:2 \fk Tokwalu\ft : Boi nimatu tokwalu moe kidi Totuyoyowo idi yaubada polapola. Nakona tokwaluyadi alova goi o kainum goi o gurewa goi siwodugudi.\f* geya yawoidimo yaidi kosaakululu. \v 3 Tauna avatulukoimi bego geya vatau tayaamo itoboine bei Yaubada Balomaina goi idigo kana, \pm ‘\w Yeisu\w* bogina katuboolataina.’ \m Nakae geya vatau tayaamo neta yaina Baloma Kimaasabaina geya ikaiyaketa bei itoboine idigo kana, \pm ‘Yeisu Tomoya.’ \p \v 4 E yabobona ana kaiguyau ituli ituli sikaaiyaka go, unadi tayamo moe Baloma Kimaasabaina.\x † \xo 12:4 \xt Rom 12:6-8; Epe 4:11.\x* \v 5 Yaubada ina paisewa ana kaiguyau ituli ituli sikaaiyaka go, unadi tayamo moe ida Tomoya. \v 6 Togaga myana moe ituli ituli sikaaiyaka go, unadi tayamo moe Yaubada; Tauyana aiguyau liliudi iepaisewedi tomota liliuda yaida goi. \v 7 E kita go tamo tamo Yaubada Balomaina ina togaga ana kiyakiyaya ivinida kita boda ada dedevina manuna: \li1 \v 8 Tomota tayamo yaina Yaubada ina nanamsa ikaiguyauye Baloma Kimaasabaina goi. \li1 E tayamo yaina ina vala ana yagoina ikaiguyauye Balomayana goi. \li1 \v 9 Tomota tayamo ana kaiguyau moe numisa Balomayana goi. \li1 Tayamo ana kaiguyau moe kidedevina Balomayana goi. \li1 \v 10 E tayamo ina yabobona goi itoboine \w guinuwa toogagaidi\w* iguinuwedi. \li1 E tayamo itoboine Yaubada ina vala inove ikabivalevale. \li1 Tayamo itoboine Baloma Kimaasabaina ina paisewa ikinane. \li1 Tayamo itoboine \w yábana niyanina\w* goi ibobóbwara. \li1 E tayamo itoboine niyaniyana ikaigavile. \m \v 11 E moe dogoiyadi liliudi Baloma Kimaasabaina tayamo iguuinuwedi. Nakae kita tamo tamo yaida goi ikaiguyaauyedi nakonakae latuwona. \p \v 12 Moitamo. Moe wowoda nakae. Wowodayadi tayamo go, talainao badabadaidi. Ego talainaoyadi liliudi sikaaiyaka go, moe wowoda tayamo toito.\x † \xo 12:12 \xt Rom 12:4-5.\x* \w Guyau\w* nakae. Kita Tauyana wowona tayamo nakae go, talainao badabadaidi. \v 13 Moitamo. Madabokidakova Baloma Kimaasabaina tayamo goi bogina \w sisayoyoida|lemma="Sayóyova"\w*, e taewówana tayamo. Neta \w Diyuu\w* o Giriki, taliigavida o \w paakonida|lemma="Paakonina"\w*, madabokidakova Yaubada bogina Baloma Kimaasabaina goi ivanimda ikaaiyaka yaida. \v 14 Bogina koyagoi. Kita wowoda moitamo geya talaina tayamo toito geya, go sem talainao badabadaidi. Ago talainaoyadi madabokidi wowoda sowona. \v 15 Ame nakae: Neta aeda idigo kana, ‘Yau geya nimam geya, tauna yau geya wowom talaina tayamo geya’, manakae? Aedayana nava talaida tayamo gea geya? Talaida tayamo ae? \v 16 Neta taiyada idigo kana, ‘Yau geya matam geya, tauna yau geya wowom talaina tayamo geya’, manakae? Taiyadayana nava talaida tayamo gea geya? U talaida tayamo ae? \v 17 Neta wowoda madabokina moe mátana kaka, manakaeda tataiyakeka? Geya. Neta wowoda madabokina moe táiyana kaka, manakaeda tasamkona? Geya. \v 18 Go woi Yaubada wowoda imadagidi, e talainao tamo tamo wowoda goi iyatoidi nakae latuwona. \v 19 Neta wowoda talainao liliudi sivavasa, e moe geya wówana tayamo geya. \v 20 E talaidao badabadaidi sikaaiyaka go, wowoda tauna tayamo toito ikaaiyaka. \v 21 E matada geya itoboineyeta nimada ilatuwoko kana, \pm ‘Kom geya sowogu.’ \m O dabada geya itoboineyeta aeda ilatuwoko kana, \pm ‘Kom geya sowogu.’ \m Moe nakae geya, \v 22 go sem ava talaidava adi kaigigita neenetaidi moe talaidaoyadi sowoda. \v 23 Ago talaidao maniyedi geya adi wowoinamo, e amo talaidaoyadi tawowoinedi gagaina. Go talaidao maniyedi aba omayamaya, amo talaidaoyadi areko goi tavapasedokoidi. \v 24 E talaidao neta maisidi dedevidi, geya adi pasapasamo, go sem Yaubada wowoda adi madágina goi talaidaoyadi neta geya adi wowoinamo, e wowoina gagaina ivinidi. \v 25 Moe iguinuwe bego wowoda goi livisi geya isowoduwoita, go sem wowoda talainao liliudikova sivaita vavasa. \v 26 Neta talaida tayamo igeda, e talaidao liliudi taiyao sigeda. Neta talaida tayamo ana kilágata ibabane, e talaidao liliudikova siuyáwana. \p \v 27 E kita go madabokidakova \w Guyau\w* wowona be nakae kita tamo tamo wowonayana talainao. \v 28 Tuwo tauyadi Yaubada ana totugugunayao goi ivayokoidi ame nakae: \li1 Mainao Yeisu ina \w vamoleyanayao|lemma="Vamoléyana"\w*. \li1 Aiyuwoina ina vala ana \w tokabivalavalayao|lemma="Tokabivalavala"\w*. \li1 Aitonina tovatulúkwana. \li1 Niga guinuwa toogagaidi adi toguinuwayao, tokidedevina, tovaita, tovakeda, yábana niyanina tamo tamo adi tobóbwara.\x † \xo 12:28 \xt Rom 12:6-8; Epe 4:11.\x* \li1 \v 29 Manakae? Madabokidakova Yeisu ina vamoleyanayao gea geya? Geya ae? \li1 Manakae? Madabokidakova Yaubada ina livala ana tokabivalavalayao? \li1 O madabokidakova tovatulúkwana? \li1 O madabokidakova guinuwa toogagaidi adi toguinuwayao? \li1 \v 30 O madabokidakova ida kaiguyau moe itoboineda tomota takidedevinedi? \li1 O madabokidakova itoboineda yábana niyanina goi tabóbwara? \li1 O madabokidakova itoboineda niyaniyana takaigavile? Geya ae? \s1 Matakoi Manuna \p \v 31 E Yaubada ina kaiguyau ma basabasaidi koyalēdi bei aiguyauyadi goi tomota kovaaitedi. \p Ago enao tayamo bei avatulukoimi; enaoyana moe enao liliuudi ikalisavedi. Ame nakae: \c 13 \qc \v 1 Nakona itoboinegu tomota niyadi liliudi goi \qc o \w anerose\w* niyadi goi abobóbwara go, \qc neta matakoi ategu goi geya ikaiyaketa, \qc e yau vínava nakae sikaubakobakoli \qc o síula nakae siuwe besobeso. \qc \v 2 Nakona Yau Yaubada ina \w tokabivalavala\w* tayamo. \qc O nakona nuwonúwana nikuunikudi \qc be nanamsa madabokidi ayagoidi. \qc O nakona guna numisa gagaina, \qc nakae itoboinegu koya alovinaedi \qc bego sina masigava.\x † \xo 13:2 \xt Mad 17:20, 21:21; Mak 11:23.\x* \qc Go neta matakoi ategu goi geya, \qc e yau geya basabasaigumo. \qc \v 3 O nakona konagu liliuudi akaigimonedi go, \qc tookaidi avakanidi. \qc O nakona wowogu atagone \qc bego sigabu segowo adi dedevina manuna. \qc Go neta matakoi ategu goi geya, \qc e guna guinuwayadi geya keuwoidimo. \b \qc \v 4 Tomatakoi araamaitaina, \qc tauyana kubuunuwaina. \qc Geya ivakiipikipi; \qc geya igagágasa; \qc geya inuuwatue; \qc \v 5 geya ikaaipopóita; \qc geya ikaugeogéona anetava manuna; \qc mainao geya iegamoogamogu; \qc píkwana geya inuwokaavatedi. \qc \v 6 Goyo geya iuyaonedita, \qc go sem livala moitamo iuyaone. \qc \v 7 Tomatakoi vaita goi geya ikawoowoteya, \qc ina numisa tomota yaidi geya iikalave, \qc ina lotuta tomota adi dedevina manuna geya iikavava, \qc be nakae tomota idi guinuwa pasidi nuwona geya itopatopa. \b \qc \v 8 Matakoi ikaiyako vata go, \qc Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau nava bei sikavava. \qc Nakae Yaubada ina livala ana kabivalavala bei itagau. \qc \w Yábana niyanina\w* bei isayata. \qc Yaubada ana nanamsa ana kaiwóduwo bei itagau. \qc Ame aiguyauyadi adi tuta bei sikavava. \qc \v 9 Moitamo. Ame tuta nanamsa giyaina tayagoi \qc be nakae Yaubada ana talavaita giyaina tauna takabivalevale. \qc \v 10 Go tutayana ida Tomoya ikaluvilamna ima, \qc Yaubada ina nuwonúwana madabokinakova \qc bei isowoduwo dókana go, \qc ame aiguyauyadi kaavavaidi bei sitagau. \qc \v 11 Tutayana yau gómana, abóbwara gómana nakae, \qc anuwonúwana gómana nakae, \qc nuwogu gómana nakae go, \qc tutayana amalakoroto, \qc e gómana sinapuna akalavedi. \qc \v 12 Moe nakae ame tuta saribu goi tagite tadogawugawuwuli. \qc E niga go bei imavada \qc nakae neta tomota matana matada goi tagitedoko. \qc Ame tuta tayagoi giyaina. \qc E niga go bei tayagoidoko nakae kina bogina iyagoidokoida. \b \qc \v 13 E ame tuta sinapu aito sikaaiyaka: \qc Numisa, lotuta, matakoi. \qc Go ame sinapuyadi yaidi goi \qc matakoi moe sinapu gagaina toina. \c 14 \s1 Yaubada ina livala ana kabivalavala aiguyau gagaina // namliyeta yábana niyanina ana bóbwara \p \v 1 Kopoisōgana bei tomota komatakoiyedi. E Yaubada Balomaina ina kaiguyau koyaledokōidi go, gagaina toina koyāla bego imi kaiguyau moe itoboinemi Yaubada ina nuwonúwana kokabivalevale. \v 2 Neta \w yábana niyanina\w* goi tabobóbwara, tomota geya tavadigoidita geya, go sem Yaubada taavadigo. Bogina koyagoi. Neta yábana niyanina goi tabobóbwara, tomota geya siyagoiyeta kaga tadigedige. E \w Baloma Kimaasabaina\w* ina togaga goi neta tabobóbwara, moe livalagau tataalavaite tomota yaidi go, geya siyagoiyeta. \v 3 E kina go \w tokabivalavalayana|lemma="Tokabivalavala"\w* ibóbwara tomota yaidi. Ina livalayana goi ikitogagedi be ikipaiwoledi be nakae ivauyaonedi. \v 4 E kina yábana niyanina ana tobóbwara toinina ikitogage go, kina tokabivalavalayana Yaubada ana totugugunayao ikitogagedi. \p \v 5 E latuwogu madabokimi yábana niyanina Yaubada iivinimi, bei niyaniyana goi itoboinemi kobóbwara go, latuwogu toina itoboinemi Yaubada ina vala kokabivalevale. Kina tokabivalavalayana toolagaina namliyeta kina yábana niyanina ana tobóbwara. Ego neta tobobwarayana itoboine ina livala ikaigavile bego Yaubada ana totugugunayao siyagoi bei ikitogagedi, e moeko goi tobóbwara be tokabivalavala sivavasa. \p \v 6 E segowo ame nakae: Neta ao yaimi go, yábana niyanina goi abobóbwara, kaga ana dedevina yaimi? Go neta ao Yaubada ina nuwogau atalavaite o nanamsa avinimi o Yaubada ina vala akabivalevale o avatulúkwana, bei koyagoi. \v 7 Gwa. Kónana geya yawoidimo nakae. Neta kokopi tauwe besobeso o \w api\w* taláui besobeso, vesi geya imavadeta, e tomota geya itoboinedita sikinane. \fig Api|src="BK00175b.tif" size="col" ref="14:7" \fig* \v 8 Moitamo. Nakae neta síula tauwe besobeso, avatau bei inove iyagoi, e ikatubayasi yaviya manuna? Geya. \v 9 Kita nakae. Neta yábana niyanina goi tabóbwara, e geya tabobwaradokoneta; tomota bei manakaedi siyagoi kaga tadigedige? Ame moitamo. Ida bobwarayana ana taiyakeka nakae yágira. \v 10 Poyapoya ame goi aníyana liliudi sikaaiyaka ituli ituli go, madabokidi madi yagoina. \v 11 Tauna neta sedao niyadi geya tayagoiyeta, kita ogaoga nakae, e ida bóbwara ana taiyakeka yaidi nakae takautaotáwana. Kidi nakae idi bóbwara yaida ana taiyakeka nakae sikautaotáwana. \v 12 Komi nakae. Komi bogina kosalau Baloma Kimaasabaina ina togaga manudi, tauna kosalāu Baloma Kimasabainayana ina kaiguyau Yaubada ana totugugunayao adi kitogaga manudi bei aiguyauyadi goi itoboinemi kokitogagedokoidi. \p \v 13 Tauna avatauwa komi neta yábana niyanina goi kobóbwara, kokawanōi Yaubada yaina bego imi kaiguyau niyaniyana ana kaigavila manuna bei itoboinemi kokaigavile. \v 14 Neta yábana niyanina goi takawanoi, e balomaida sikawanoi go, nuwoda geya basabasaidimo. \v 15 Tauna guna masi kaga? Ame nakae: Yábana niyanina balomaigu goi bei akawanoi namliyeta maa nuwogu nakae bei akawanoi. E yábana niyanina balomaigu goi bei vesi yapali avesiye Yaubada yaina namliyeta maa nuwogu nakae bei avesiye. \v 16 Neta yábana niyanina balomaida goi Yaubada yaina takauyagu go, tosakululu geya adi kaiguyaumo sikaaiyaka, manakaedi bei siyagoi, e ida kauyaguyana sikamoitamoe? Geya siyagoiyeta kaga tadigedige. \v 17 Bogina koyagoi. Nakona kita takauyagu dókana go, sedao kidi geya takitogagedita. \v 18 Akauyagu Yaubada yaina yábana niyanina goi itoboinegu abobóbwara go, moe aiguyauyana yau yaigu gagaina namliyeta komi yaimi. \v 19 Tauna nakona komi imi nuwonúwana goi kami, \pm ‘Yaubada ana totugugunayao yaidi goi Paulo latuwona yábana niyanina goi ibóbwara.’ \m Go moe nakae geya, go sem neta itoboinegu bóbwara giyaina ma nuwogu abóbwara bego tauyadi nakae avatulukoidi moe dedevina toina namliyeta bóbwara maanawena yábana niyanina goi abóbwara. Neta yábana niyanina goi abóbwara, boda geya siyagoiyeta. \p \v 20 Segowo, taabu imi nuwonūwana Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau adi kaikauna manudi gogómana nakae, go sem latuwogu imi sinapu goi geya ami pikwanamo memeya nakae. Ego imi nuwonúwana aiguyauyadi manudi komatūwo. \v 21 Yábana niyanina ana bóbwara kita tonumisa ida numisa geya ivaitedita. \w Isileli tubunao\w* nakae. Boi \w Yaubada ina Katukeda\w* italavaitedi nakae, idigo kana, \b \qc ‘\w Yauwe\w* idigo kana, \qc “Ituli ta kaníyana goi be nakae ogaoga niyadi goi \qc bei guna bodao avadigoidi go, \qc bei geya sinoveguta.”’ \qr Aiseya 28:11 \b \p \v 22 Tauna aiguyau yábana niyanina ana bóbwara moe aba kinana tayamo bego Yaubada ikaaiyaka yaida go, geya kita tonumisa manuda geya, go sem moe kidi geya sinumiseta manudi. E aiguyau Yaubada ina livala ana kabivalavala moe aba kinana tayamo go, geya kidi geya sinumiseta manudi geya, go sem moe kita tonumisa manuda. \v 23 Tauna neta kita Yaubada ana totugugunayao liliuda taiyao taatugúguna, e madabokidakova yábana niyanina goi tabobóbwara go, kidi tonumisa aiguyauyana sitamogemogeye sisiu o nakona kidi geya sinumiseta sisiu, bei sigiteda sinuwonúwana kita tayaluwo. \v 24 Ego neta madabokidakova Yaubada ina livala takabivaalevale go, kidi geya sinumiseta sisiu o nakona kidi geya adi kaiguyaumo sisiu, e ida livalayana sinove, idi goyo takamamaetalidi bei siyagoi Yaubada itakinoidi. \v 25 Nakae idi nuwogau goyogoyoidi Yaubada ikamamaetalidi. Tuwo bei aedi sivatugúyala Yaubada yaina sisakululu be sitalavaita kadi, \pm ‘Moitamo, Yaubada yaimi goi ikaaiyaka.’ \s1 Paulo ina lovina yábana niyanina // ana bóbwara manuna neta aba tugúguna goi siguuinuwe \p \v 26 Tauna segowo, manakaeda? Tutayana koma kotugúguna Yaubada ana sakululu manuna, nakona tomota tayamo Baloma Kimaasabaina ina kaiguyau goi Same ikalalagasi, nakona tayamo ivatulúkwana, nakona tayamo Yaubada ina nuwonúwana italavaite, nakona tayamo yábana niyanina goi ibóbwara, nakona tayamo niyaniyana ikaigavile go, aiguyauyadi liliudi goi semiyao kokitogagēdi. \v 27 Ago aiguyau yábana niyanina manuna taguinūwe ame nakae: Nakona tomota adi taiyuwo o adi taito taudi go, tayamo tayamo sibóbwara. Ago tomota tayamo idi bobwarayadi ikaigavilēdi. \v 28 Go neta geya tayaamo tokaigavila ikaaiyaka, e latuwogu kidi yábana niyanina ana tobobwarayao imi tugúguna goi situgāu. E latuwogu toinidi nukotodi goi sibōbwara Yaubada yaina. \p \v 29 E kidi go Yaubada ana tokabivalavala adi taiyuwo o adi taito kotagonēdi sikabivalavala. Ikavava, idi bobwarayadi boda sidovatusīdi. \v 30 E, neta tomota tayamo ibobóbwara go, Yaubada Balomaina ina nuwonúwana ikaiwoduwe ituli ta koroto yaina goi, e latuwogu tobobwarayana vakuumgoina itugāu bei siyana itáoya Yaubada ina nuwonúwana italavaite. \v 31 Moitamo. Itoboine kotugau go, tayamo tayamo Yaubada ina nuwonúwana ikabivalevale tomota liliumi yaimi goi bego kovatulukoimi be atemi kovapatupatudi. \v 32 Aiyuwoina latuwogu tokabivalavala toinidi idi kabivalavala sikabikunuīdi go, tuta ana toboine goi situgāu. \v 33 Moitamo. Yaubada geya kada núwana ana kiwówana unana geya, go sem Tauyana tuboina unana. \p Nakae kidi Yaubada ina kimasabayao liliudi idi sakululu ana tugúguna goi, \v 34 e latuwogu imi tugugunayana goi vevina situgāu. Bogina koyagoi. Tauyadi geya adi tagonamo tokabivalavala idi bóbwara manuna silumadádana, go sem kebadi moe katetaagonaidi goi sikaaiyāka nakae Yaubada ina Katukeda idige. \v 35 Go neta vevinayadi latuwodi bego nanamsa sibabane, e niga toinidi idi vada goi toinidi monediyao silumadadēdi. Moitamo. Neta vevina imi tugúguna goi amo nakae silumadádana, moe aba omayamaya. \p \v 36 Vatulúkwana ame imi sakululu ana tugúguna asa liliudi goi bogina avatulukoidi bei siguinuwe go, ayagoi komi geya koguinuweyeta. Komi manakae? Komi mami gágasa konuwonúwana Yaubada valena unana moe komi, tauna itoboine geya konoveguta ae? O nakona konuwonúwana valayana iwo komi amitava yaimi ae? Geya. Tauna guna vatulúkwana sakululu ana tugúguna manuna kokabiikaōne. \v 37 Avatau komi yaimi neta inuwonúwana bego tauyana tokabivalavala o Baloma Kimaasabaina ina tomota, guna livala ikināne bego ame dogoiyadi aaginidi moe ida Tomoya ina lovina. \v 38 Go neta moe geya ikinaneyeta, e kina Yaubada tauyana geya ikinaneyeta. \p \v 39 E tauna segowo, aiguyau abivalavala manuna tayāle go, yábana niyanina ana bóbwara taabu kosaanabōde. \v 40 E kaga liliuna imi sakululu ana tugúguna goi koguuinuwe, koguinuwedokōidi be nakae imi bóbwara ana kaikauna ipalupalu. \c 15 \ms1 Tokámasa idi taoyamna manuna \mr (1 Korinta 15:1-58) \s1 Paulo ina livala itaalavaite // moe Yeisu moitamo itaoyamna \p \v 1 E segowo, \w Vala Dedevina\w* boi bogina atalavaite yaimi goi, akavilevile. Vala Dedevinayana bogina kouyaone nakae yaina goi kotaoyaakavata, \v 2 e imi numisa Valayana goi Yaubada iyavemi, neta Valayana boi bogina yaimi goi ataalavaite koyoisikavate. Go neta imi numisa dogoi besobeso, e geya. \v 3 Boi Valayana anove go, dogoi gagaina Valayana goi moe avadamane yaimi. Dogoiyana moe ame nakae: \b \qc \w Guyau\w* ida goyo pasidi\x †a \xo 15:3 \xt Gal 1:4.\x* ikámasa \qc nakae \w Gínina Kimaasabaidi|lemma="Gínina Kimaasabaina"\w* sidige.\x †b \xo 15:3 \xt Ais 53:5-12.\x* \qc \v 4 Aiyuwoina ina kámasa mlina sivaliwoge go, \qc maliyalina aitonina goi itaoyamna \qc nakae Gínina Kimaasabaidi sidige.\x † \xo 15:4 \xt Ose 6:2; Mad 16:21; Iyo 2:21-22; Gui 2:24-32.\x* \qc \v 5 Ina taoyamnayana mlina isowóduwo \w Kepasi\w* yaina goi\x †a \xo 15:5 \xt Luk 24:34.\x* \qc namliyeta kidi yawou aiyuwo yaidi goi. \x †b \xo 15:5 \xt Mad 28:16-17; Mak 16:14; Luk 24:36; Iyo 20:19,26; Gui 10:41.\x* \b \m \v 6 Niga ina taoyamnayana mlina tuta tayamo goi isowóduwo sedao adi badabada 500 nakae yaidi. Bodayadi yaidi goi badabadaidi nava sikaaiyaka go, maniyedi bogina sitagau. \v 7 Niga isowóduwo Yemesa\x † \xo 15:7 \xt Luk 2:33,36-37.\x* yaina goi, namliyeta isowóduwo ina \w vamoleyanayao|lemma="Vamoléyana"\w* madabokidi yaidi goi. \v 8 E aba lukavava goi isowóduwo yau yaigu\x † \xo 15:8 \xt Gui 9:3-6,17; 1Ko 9:1; Gal 1:16.\x* go, amalavamoléyana geya kidi \w Yeisu\w* ina vamoleyanayao madabokidi nakae geya. Go sem yau matabuwogu amalavamoléyana nakae vavina neta ina tuta venátuna nava go, tuwo ivatoopa. \v 9 Moitamo. Kidi Yeisu ina vamoleyanayaoyadi yaidi goi yau toosobugu. Yaubada ana totugugunayao ayogedegededi,\x †a \xo 15:9 \xt Gui 8:3.\x* tauna geya itoboineguta sivayokoigu yau Yeisu ina vamoléyana.\x †b \xo 15:9 \xt Epe 3:8; 1Ti 1:15.\x* \v 10 Ego Yaubada ina kanuwóiya goi yau Yeisu ina vamoléyana tayamo. Go ina kanuwoiyayana yaigu goi ma basabasaina. Apoisógana gagaina go, guna poisoganayana goi Yeisu ina vamoleyanayao liliudi akalisavedi. Ago yau geya, go sem Yaubada ina kanuwóiya yaigu goi ipaaisewa. \v 11 Tauna nakona yau Vala Dedevina ataalavaite yaimi o tauyadi sitaalavaite yaimi goi go, Valayana tayamo kataalavaite yaimi, e konumise. \s1 Neta Guyau ámasa goi itaoyamna, // ina bodao nakae bei sitaoyamna \p \v 12 E \w Guyau\w* kataalavaite yaimi bego tokámasa yaidi goi Yaubada ikaitáoe, tauna kaga unana maniyemi yaimi kodigo kami, \pm ‘Kita tomota ida kámasa goi bei geya tataoyamneta’? \p \v 13 E, neta ámasa goi taoyamna geya, e \w Guyauyana|lemma="Guyau"\w* nakae geya itaoyamneta. \v 14 Go neta Tauyana geya itaoyamneta, e ima talavaita dogoi besobeso be imi numisa nakae dogoi besobeso. \v 15 E bogina katalavaite bego Yaubada Guyau ina kámasa goi ikaitáoe. Neta moitamo woi Yaubada geya ikaitaoeyeta o kada, ‘Tokámasa geya ikaitaoedita’ go, kai katalavaite bego moitamo tokámasa ikaitaoedi, e Yaubada manuna bogina kapolemi, tauna kai totalavaita polapola. \v 16 Moitamo. Neta tokámasa bei geya sitaoyamneta, e Guyau nakae geya itaoyamneta. \v 17 Go neta Guyau geya itaoyamneta, e ida numisa geya basabasainamo, nakae komi be yau ida goyo goi nava takaaiyaka. \v 18 Neta ame moitamo, kidi tokámasa nakae; boi mainao Guyau siinumise bogina adi liuna sibabanevatae. \v 19 Neta ida lotuta Guyau yaina moe tauna ame tuta ma yawoida manuna go, geya tayaamo kaga nava bei tababane, e itoboine bei tomota liliudi sigiteda kita aba nuwokapisi gagaina. \s1 Yeisu igimitaoyamna namliyeta ina bodao \p \v 20 E moitamo kina go \w Guyauyana|lemma="Guyau"\w* tokámasa yaidi goi bogina igimitaoyamna. Tauna moe aba kinana tayagoi tokámasa nakae bei sitaoyamna. \v 21 Taoyamna moitamo. Koroto tayamo goi ámasa isowóduwo, e nakae koroto tayamo goi tokámasa adi taoyamna isowóduwo. \v 22 Ame moitamo. Madabokidakova ida \w spwagógana\w* Adama yaina pasina bei takámasa. E nakae madabokidakova ida spwagógana Guyau yaina pasina bei tataoyamna ma yawoida. \v 23 E kita tamo tamo mada tuta taoyamna manuna. Guyau ivakumgo namliyeta kita ina bodao ina tuta aluvila goi tataoyamna. \v 24 Moe ikavava, tuta ana kaba lukavava bei ima. Amo tutayana goi Guyau tolovina liliudi be aba togaga liliudi itauwedi. Ikavava, ina kalibúbuna Tamada Yaubada nimana goi iyato. \v 25 Moitamo. Itoboine ikaalibúbuna \qt ana kadókana ina kaleyayao liliudi aena ogalaoina goi bogina iyatoidi\qt*.\x † \xo 15:25 \xt Mad 22:44; Sam 110:1.\x* \v 26 Ago ida kaleya vaamliyaina bei itauwe, moe ámasa. \v 27 Moitamo. Same tayamo ana togínina Yaubada ivadigo idigo kana, \b \qc ‘Kaga liliuna aena ogalaoina goi bogina \qc kuyatoidi kuvasobusobuyedi.’\x † \xo 15:27 \xt Epe 1:22; Ibe 2:8.\x* \qr Same 8:6 \b \m Moe Guyau aena idigedige. Ego tutayana idigo kana, ‘Kaga liliuna ivasobusobuyedi’, bogina tayagoi moe geya Tovasobusobu taiyao unana Tauyana ivasobusobuyedi. \v 28 E tutayana kaga liliuna Yaubada Natuna nimana goi bogina iyatoidi, e Natunayana toinina ikasale Yaubada yaina. Tauyana lovina liliuna ana tokaiguyau. E Guyau toinina ikasale Yaubada yaina bego Yaubada moe kaga liliuna adi \w Tokalibúbuna\w*. \v 29 Go neta tokámasa geya sitaoyamneta, e tomota sayóyova sibabane tokámasa pasidi bego nava bei itoboinedi sediyao kaamasidi taiyao sikaiyaka manakaedi sinuwonúwana siguinuwe? Neta taoyamna geya, kaga ana dedevina neta tomota maniyedi tokamasayadi pasidi sitagona \w sisayoyoidi|lemma="Sayóyova"\w*? \v 30 Neta tokámasa geya sitaoyamneta, kaga ana dedevina kai Yeisu ina vamoleyanayao tuta liliuna aba vailai goi Yeisu valena kataalavaite? Geya! \v 31 Segowo, maliyalina tamo tamo ámasa matagu goi ikaaiyaka. Iyagoida! Abóbwara moitamo nakae ame moitamo: Komi manumi aedidigu asaamolai ida Tomoya \w Guyau\w* Yeisu ina guinuwa yaigu pasina. \v 32 Boi Epeso goi akaaiyaka go, tomota woiwoi nakae avayaviyedi go, kita tomota ida nuwonúwana goi moe kaga kaaigiyana? Geya. Neta kita tonumisa nava bei ámasa goi geya tataoyamneta, ame tuta itoboine ida sinapu nakae tomota maniyedi idi bóbwara kadi, \b \qc ‘Mada uyáwana takāika be tanīm! \qc Itomo nakona bei takámasa.’ \qr Aiseya 22:13 \b \p \v 33 Moe bobwarayadi pola. Tauna taabu sikatuubaūmi. Amo tauyadi kovakilisīdi o tadigo kada, ‘Neta toogoyoidi taiyao takabivekoveko, ida sinapu dedevina sikaigoyai.’ \v 34 Matami ilāla be konuwonuwana dōkana, e imi goyo goi tuwo, kosayāta. Maniyedi yaimi goi kotaiyaakekedi go, tauyadi Yaubada sitamogemogeye. Moe alatuwokoimi bego agieomaemaemi. \s1 Taoyamna ana tuta wowana vau kobabane \p \v 35 Nakona tomota maniyemi taoyamna nava geya konumiseta, go sem kodigo kami, \pm ‘Tokámasa manakaedi itoboinedi sitaoyamna? E wowodi bei nakonakae?’ \m \v 36 Komi yaaluwoimi! Kaga taabaguli mainao itoboine ikámasa namliyeta itabo maa yawoina. \v 37 Kaga taabaguli moe kutukutu kaka. Nakona \w witi\w* kutukutuna o ituli ta kutukutu tabaguli go, tutayana itabo, e ituli. Geya kutukutuyana mainao ana kaigigita nakae geya. \v 38 E kina go Yaubada toinina ina nuwonúwana iguinuwe kutukutuyadi tamo tamo goi go, tamo tamo toinidi maisidi ivinidi, adi kaigigita ituli ituli. \v 39 Wówana liliudi sikaaiyaka poyapoya ame goi go, geya sivavaseta, go sem tomota wowoda ituli, yoguyogu wowodi ituli, mánuwo wowodi ituli, íyana wowodi ituli. \v 40 Moe poyapoya wowonina go, dogoi yábana osasaina goi nakae sikaaiyaka. Ago dogoiyadi yábana osasaina goi adi gumaboina ituli ituli go, poyapoya wowonina adi gumaboina nakae ituli ituli. \v 41 Dogoiyadi yábana goi ame nakae: Níyala ana gumaboina ituli, tukówana ana gumaboina ituli, utuna adi gumaboina nakae ituli. Moitamo. Utunayadi tamo tamo adi gumaboina ituli ituli. \v 42 Tokámasa idi taoyamna bei nakae. \qm1 Boi mainao Yaubada wowoda iwodugudi\f ‡ \fr 15:43 \fk Iwodugudi\ft : Da Giriki niyadi goi sidigo kadi, ‘Ibagulidi.’ Bágula moe livalakaibala madágina manuna.\f* go, sidáura. \qm2 Ago wowodayadi tokámasa yaidi goi ikaitaaoedi geya sidaureta, go sem sikaiyako vata. \qm1 \v 43 Mainao wowoda iwodugudi aba omayamaya. \qm2 Nava bei ikaitaoedi aba taimámina. \qm1 Mainao wowoda iwodugudi neenetaidi. \qm2 Nava bei ikaitaoedi madi togaga. \qm1 \v 44 Mainao wowoda iwodugudi poyapoya wowonina go, \qm2 ikaitaoedi, baloma wowonina. \m Poyapoya wowonina ikaaiyaka, e baloma wowonina nakae ikaaiyaka. \v 45 Moe nakae Gínina Kimaasabaina idigedige: Koroto vakuumgoina moe Adama.\f ‡ \fr 15:45 \fk Adama\ft : Ame youyana ana yagoina koroto (Abv 2:20).\f* Tutayana korotoyana Yaubada imolului ikavava, e tauyana maa yawoina.\x † \xo 15:45 \xt Abv 2:7.\x* Ago koroto aiyuwoina moe Guyau. Tauyana iebaloma, e yawana vau ana tokaiguyau. \v 46 Go baloma wowonina geya ivakumgoita, go sem poyapoya wowonina ivakumgo namliyeta baige baloma wowonina. \qm1 \v 47 Koroto vakuumgoina Yaubada poyapoya kaukauna goi imolului, \qm2 tauna tauyana unana moe poyapoya. \qm1 Koroto aiyuwoina yábana goi ima. \qm1 \v 48 Korotoyana vakuumgoina unana moe poyapoya, \qm2 e kita da poyapoya unada moe tauyana, \qm3 tauna ma wowoda tauyana nakae. \qm1 Korotoyana aiyuwoina unana moe yábana, \qm2 e avatauwa kita neta Tauyana ina bodao, \qm3 bei ma wowoda Tauyana nakae. \qm1 \v 49 Kita ame tuta poyapoya wowonina kwama nakae talosi, \qm2 e moe Adama wowona nakae go, \qm3 nava bei yábana wowonina kwama nakae talosi, \qm3 e moe bei Yeisuyana wowona nakae. \p \v 50 E ame alatuwokoimi, segowo, bego sakava be ikaika geya itoboinedita bei Yaubada ina kalibúbuna goi sisiu. Moe nakae kaga idaudáura geya itoboineyeta bei ikaiyako vata. \v 51 Konovēgu bei Yaubada ina nuwogau tayamo avatulukoimi. Maniyeda bei geya takamaseta. Go madabokida sem wowoda Yaubada bei ikaigaviledi.\x † \xo 15:51 \xt Pil 3:21; 1Tk 4:15-17.\x* \v 52 Moe ina sowóduwo geya ivamumugoneta. Moe nakae neta matada tatukapekape, e bogina ikavava. Moe tutayana \w anerose\w* síula bei iuwe. Moitamo. Síula iuwe go, kidi tokámasa sitaoyamna ma wowodi aiyako vaatayaidi. Kita nava maa yawoida, e wowoda nakae ikaigaviledi. \v 53 Guna nuwonúwana ataligei. Ame tuta wowoda kwama nakae o tadigo kada, ‘Maada kwama daaurina’ go, nava bei itoboine kwama tayamo geya idaudáura talosi. Nakae ame tuta kada, ‘Ámasa talosilosi’ go, nava bei itoboine kwama aiyako vaatayaina nakae talosi. \v 54 E tutayana wowoda ame kwama daaurina nakae ikavava o kada, ‘Kwama kaamasina nakae ikavava’ go, tayamo wówana aiyako vaatayaina kwama nakae bogina talosi, e livala ame Gínina Kimaasabaina goi bei imalatomota, livalayana kana, \b \qc ‘Ámasa bogina ikavava \qc unana Yaubada bogina itauwe.’ \qr Aiseya 25:8 \b \m Nakae kana, \b \qc \v 55 ‘Ámasa, manakae? Im togaga nako? \qc Im kaipíyama nako? \qc Bogina sikavava.’ \qr Oseya 13:14 \b \p \v 56 E ámasa ina kaipiyamayana moe goyo. E goyo ana togagayana moe \w Yaubada ina Katukeda\w* unana Atukedayana pasina tayagoi goyo taguinuwe. \v 57 E goyo ina togaga yaida goi Yaubada italigeida go, moe ida Tomoya Yeisu \w Guyau\w* ina guinuwa goi iguinuwe, e moe manuna Yaubada yaina goi takauyāgu. \p \v 58 E tauna segowo guna kaloyao, tatogāga be tataoyakavāta. Nakae tuta liliuna ida Tomoya ina paisewa tapooisogāne unana tayagoi ida paisewa ida Tomoya umana geya dogoi besobeso geya. \c 16 \ms1 Da Korinta idi vininabeso manuna \mr (1 Korinta 16:1-4) \p \v 1 E imi lumadádana kidi Yaubada ina kimasabayao tookaidi adi mani ana lamgógana manuna alatuwokoimi. Kaga nakae boi Yaubada ana totugugunayao Galetiya goi alatuuwokoidi siguuinuwe, e komi nakae koguinūwe.\x † \xo 16:1 \xt Gui 16:6; Rom 15:25-26.\x* \v 2 Nakonakae Yaubada mani goi ivaaitemi, e komi tamo tamo imi mani toinimi imi vada goi koyatōidi. Go wiki tamo tamo ana maliyalina vakuumgoina\f ‡ \fr 16:2 \fk Wiki tamo tamo ana maliyalina vakuumgoina\ft : Ame Sande.\f* goi komemēdi kolamgōgo, govila bei ao, matagu goi imi mani kolamgogo. \p \v 3 E tutayana asowóduwo yaimi, ava korotova bogina kodovatusidi go, bogina kogitedi kidi kabikaaonidi nakae adi tagona adi leta koginidi, e moe tauyadi bei aetunedi imi vininabeso sinave Yerusalema goi. \v 4 Go neta itoboinegu yau nakae ana, e tauyadi bei sivakitaugu. \ms1 Paulo ina livala vaamliyaina \mr (1 Korinta 16:5-24) \s1 Paulo ina losinapu ina koidádana manuna \p \v 5 E namliyeta ana Mesadoniya goi avaníbita, bei ao. Bogina koyagoi. Latuwogu mainao bei ana Mesadoniya.\x † \xo 16:5 \xt Gui 19:21.\x* \v 6 E nakona yaimi goi bei akaaiyaka mamanao o nakona akaaiyaka ana kadókana tula ana tuta ikavava bego niga itoboinemi bei kovakinaregu guna koidádana manuna, e bei ava dadava goi latuwogu, anonoina. \v 7 Moitamo. Geya latuwogu tuta kaakupina kaka taiyao takaaiyaka. Neta ida Tomoya itagona, alotuta bei yaimi goi tuta tupwana maanawena akaaiyaka. \v 8 Go ameko Epeso goi\x †a \xo 16:8 \xt Gui 19:8-10.\x* bei akaaiyaka ana kadókana \w Pentikosi\w*\x †b \xo 16:8 \xt Vin 23:15-21; Atu 16:9-11.\x* ana tuta ikavava, namliyeta baige ao. \v 9 Ameko Yaubada ina kaleyayao badabadaidi sikaaiyaka go, tuwo totom bogina ikatupáeve bei itoboinegu \w Vala Dedevina\w* atalavaite, e tomota sinumise. \p \v 10 E tutayana Timoti\x † \xo 16:10 \xt Gui 16:1,3, 17:14-15, 18:5, 19:22, 20:4; Rom 16:21; 1Ko 4:17; 2Ko 1:19; Pil 2:19; 1Tk 3:2,6; 1Ti 6:20; Ibe 13:23.\x* iwo, kogitēmi bego tauyana ana gogo yaimi moe dedevina, e bei geya imatoiteta geya. Tauyana ida Tomoya ina paisewa iguuinuwe yau nakae. \v 11 Tauna geya vatau tayaamo tauyana ikaolilīve. E tutayana ikalavemi, mana tuboina be ma nimatoona koetūne ima yaigu. Tauyana be sedao maniyedi taiyao atuyaaosidi sima. \p \v 12 E siyada Apolosi\x † \xo 16:12 \xt 1Ko 16:12; Tai 3:13.\x* manuna kolumadádana, e bei alatuwokoimi. Tauyana bogina akatuliwoledoko bego sedao taiyao sikaluvila siwo yaimi go, geya latuwona ame tuta iwo. Go tutayana tuta ana toboine isowóduwo, e bei iwo. \s1 Paulo ina lovina da Korinta ivinidi \p \v 13 Koyauyāusa. Vatulúkwana mooitamoina goi kotaoyaakavāta. Kokatepātu nakae kotogāga. \v 14 Kaga liliuna koguuinuwedi, mami \w matakoi\w* koguuinuwēdi. \p \v 15 E Stepana\x † \xo 16:15 \xt 1Ko 1:16.\x* mana bodayauwo bogina koyagoidi bego tauyadi \w Yeisu\w* ana togiminumisayao Akeya goi go, bogina toinidi sikasaledi kita Yaubada ina kimasabayao yaida goi bego sivaiteda. E tauna akatuliwolemi \v 16 bego komi nakae kokasalēmi tauyadi yaidi be nakae ava tovaita tauyadi nakae neta sipaaisewa o Yeisu manuna sipooisógana yaidi goi. \v 17 E Stepana be Potunatu be Akaiko bogina sima. Tauyadi komi imi katumapu sivaitegu, tauna tauyadi idi sowóduwo pasina auyáwana. \v 18 Komi be yau balomaida sikitogagedi. Tauna tomota amo tauyadi nakae kowowoinēdi. \s1 Auyagu be yabobona da Korinta yaidi \p \v 19 Kidi Yeisu ana totugugunayao Esiya dadavina goi idi yabobona yaimi. Akuila be Pirisika\x † \xo 16:19 \xt Gui 18:2,18,26; Rom 16:3,19; 2Ti 4:19.\x* be nakae tauyadi idi vada goi sisaakululu, e imi \w spwagógana\w* ida Tomoya taiyao pasina idi yabobona sietune iwo yaimi. \v 20 Sedao ameko goi idi yabobona yaimi. Sedao moeko goi koyoowoiīdi nakae komi kimaasabaimi Yaubada umana itoboinemi. \pmc \v 21 Ame guna yabobonayana yau Paulo toinigu nimagu goi agini. Yau nakae guna yabobona yaimi. \fig Paulo leta iginigini|src="CN02077B.TIF" size="col" ref="16:21" \fig* \pmc \v 22 Avatauwa komi neta ida Tomoya geya komatakoiyeta, Yaubada itoboine ikatubolatemi. \pmc Ima Tomoya, kūma!\f ‡ \fr 16:22 \fk Ima Tomoya, kūma\ft : Da Giriki niyadi ameko kadi, ‘Marana tha.’ Moe aníyana yoina Arameika. Ana yagoina kada, ‘Ima Tomoya, kūma!’\f* \pmc \v 23 Ida Tomoya Yeisu ina kanuwóiya bei ikaaiyaka yaimi goi. \pmc \v 24 Guna matakoi madabokimi yaimi ida spwagógana \w Guyau\w* Yeisu taiyao pasina. \b \cls \sig Yau Paulo be Sositeni \sig*