\id JAS KYJS01. 12/9/1983 Kuku-Yalanji Hershberger REV 7/12/83 \h Jamesamu \mt1 Kaban Jamesamu \toc1 Kaban Jamesamu \toc2 Jamesamu \c 1 \p \v 1 Ngayu James. Ngayu bama Godumu, yalarrku Majamu Jesus Christamu. Ngayu bulanka workmaniji. Ngayu yanyu kaban balkal yurranda Jew-warranda Jesus wukurrinyamunbu, bundandanyamunbu bubungu yindu-yinduymbu yiringkurrku. \s1 Yalakubi ngana God kuku nyaka. \p \v 2 Ngayku jawun-karra, bamangka nguba yurrangan milka-bakal buyun-damanka. Jana nguba wumbabuku kuli dajil. Junjuy-junjuynju yurrangan nguba buyun-damal. Yalada, yurra wawurr-wawurrku bundandarika, kari milka-bujarmaka. \v 3 Wanyurrinku wawurr-wawurrku bundari? Kaki yurra Godundumundu junkurrdu buyun-buyunku junkurr-janay baja, and God wukurril-wukurrilku, yurra juma junkurrjimalkuda buyun-buyunku. Yurra kari buyunmal baja, God kari bawal. Yurra yinyayinka binalbi. \v 4 Yurra nguba buyun-buyunku junkurr-janay, nguba kari kuli dajil baja, nguba junkayku bundari. Yurra dandimalda buyun-buyunku, God junkurr-murubuku wukurril. Yurra junkaykuda bundari, wawu dayirrkuda. \v 5 Bama nguba ngangkal-ngangkal, wanjarrmanka baja? Nyulu Godundu babajika, nyulu binalmanka. God, nyulu jaway bajaku, nyulu binal-bungalkuda. Nyulu yinya bama kari murru-kangal. Kari. Nyulu nyungun wawurr-wawurrduku binal-bungal. \v 6 Yamba yinyayangka bamangka Godundu babajinka, nyulu must God kuku nyaka, kari warmbi. Nyulu must believeim-bunga Godungku binal-bungalkuda. Kaki nyulu God warmbil, nyulu yala mulngku jalunbu. Muyarabu mulngku jurrkil baja, jurrkil baja, yinya mulngku dandi kari. Kaki bamangka God warmbil, nyulu yala yinya mulngku. \v 7-8 Kaki bama yinyanguy, Godungku nyungun kari milkabu nyajil. Bamangka yinyanguynju God kari junkaynjaku wukurril. Nyulu sometimes God wukurril, sometimes warmbil. Yinyaynka nyulu kari milkanga Godunjiku bunday. Godungku nyungu help kari dajil. \s1 Kuku bamanka moneyka jirraynka, and bamanka money-karinka. \p \v 9 Kanbal bama money kari. Kaki jana God kuku nyajil, jana wawurr-wawurrmalda, God jananka wawumanya. \v 10 Bama kanbal money jirray and yamba-yamba jirray. Kaki bamangka money-jirraynja God kuku nyajil, jana yalarrku wawurr-wawurrmal, jana jarra jirray kari kanbalanka. Bama money jirray bajaku wulay yala nganka marrjanga. \v 11 Wungar dakal-dakal, wumbulmalmal, nganka nganjaymalda. Nganka bubungu daray, karida ngulkurrijinmal baja. Bama money jirray yala yinya nganka. Jana money mujal-mujal, wulaykuda. \s1 Ngana junkurrjimaka buyun-buyunku. \p \v 12 Bama nguba troubleji, yamba nyulu nguba junkurr-janay buyun-buyunku. Kaki nyulu God kari bawal and Godundu janba-janbangaji, nyulu wawurr-wawurrku bunday. Wanyurrinku wawurr-wawurrku bunday? Nyulu junkurr-jananya, God kari bawanya. Godungku juma nyungun manilkuda, yinya bama wuljaljiku Godunji bundanka yala Godungku promise dajin bamanga nyungunku wawu-jirraymal. \v 13 Bamanda nguba milkanga kaday buyunmanka. Nyulu nguba nyuluku yalamal, “Godungkuku nganya milka-bakan buyunmanka.” Kari. Godungku bama kari bajaku milka-bakal buyunmanka. Godungku kari buyun-damal, nyulu yalarrku kari thinkmal buyun-damanka. \v 14 Kaki bama milkanga buyunjiku bunday, nyulu wawu jirray buyunmankakuda. \v 15 Kaki nyulu wawu jirray buyunmanka, nyulu buyunmalkuda. Juma nyungu buyun-buyun yalbaymal. Nyunguwundu buyun-buyundu nyungun Godundumun ngami-ngami-bungalkuda. \p \v 16 Ngayku jawun-karra, kari wadu-waduku thinkmaka. Kaki bama buyunmal, yinya nyunguku fault, Godumu kari. \v 17 Ngananga nganjan heavenba, nyulu ngananda junjuy-junjuy wubulku ngulkurr dajil. Nyulu wungar, kija, dawar wubulku jiringa balkan, balbanka. Jana nguba nyiku dayirrdaku balbal, nguba wunkun bubandaku balbal. Yamba God yala kari. Nyulu wuljaljiku junkayku bunday, kari walu-yindumal. Nyulu nganandamun kari jurrkiji. Nyulu wuljaljiku ngananin helpim-bungal. \v 18 Nyulu wawumanya, nyulu nganangan nyungu kangkal-kangkal-bungal, ngana nyunguwunbu kukungu manubajanga milka-jananya. Nganangarr nyungu kangkal-kangkalman. Bama kanbal juma nyungundu milka-janay, nyungu kangkal-kangkalmalda. \s1 Ngana Godumu kuku nyaka, wukurrikada. \p \v 19 Ngayku jawun-karra, yanyu kuku milkanga kuji. Ngana must Godumu kuku mumbarabuku nyaka, yinyamun wukurrikada. Kaki ngana nyungu kuku kari wukurril, ngana kanbalba nyunguwunku kukuku kari balka. Ngana wukurrika, yinyamun balkakuda. Ngana kari jinbalku kuli-kadarika. \v 20 Kaki bama kuli-kadari, yinya ngulkurr kari Godundumunbu miyilba. Kuli-baka kari ngulkurrku bundari Godunku. \v 21 Yinyayinka ngana buyun-buyun wubulku bawarrkukuda. Godunduku milka-janay. Nyulu nyungu kuku ngananda dukurrbu-bungan, ngana yinya kuku wukurrika. Nyulu ngananga wawu buyun-buyunmun jirakal-bungalda. \p \v 22 Ngana nyunguwunbu kukungu manubajanga milka-janay, wukurrikakuda. Kaki ngana nyungu kuku nganga milkabu nyajil yamba ngana kari wukurril, ngana nganaku jurrilmalmal. Ngana mumbarabuku wukurrikarrku. \v 23 Bamangka nyubunyinja nguba Godumu kuku milkabu nyajil, yamba nyulu kari wukurril. Nyulu yala bama nyuluku nyajiji glassmunbu. \v 24 Nyulu nyajiji, dungayda, waluku jinbalku milka-wulayda. \v 25 Godundumundu kukubu ngulkurrdu bama buyun-buyunmun walngal. Bama nguba yinyayinka kukuku binalmal, milka-janay, wukurril, kari bawal. Nyulu kari nganga nyajil, yinyamun bayjal. Kari. Nyulu wukurril-wukurrilku, kari bawal. Godungku yinya bama wawurr-wawurr-bungalkuda. \p \v 26 Bama nguba balu nyulu Christian. Yamba nyulu nguba kukubu kanbal buyun-damal. Nyulu yukil, jurril-bungal, binda-damal. Kaki nyulu yalaku, nyulu wumbaku balu Christian, nyulu nyuluku jurrilmalmal. Nyulu God kari junkaynjaku wukurril. \v 27 Kaki bamangka Nganjan God ngulkurrduku wukurrinka, nyulu junkayku bunday. Nyulu bama milka-bujaralu helpim-bunga, bunjil-bunjil, kaykay-kaykay ngamu kari, nganjan kari. Nyulu buyun-buyun bawarrku, kari buyun balka baja, buyun-buyun nyungunku majamanji. \c 2 \s1 Ngana yindu-yinduynku wawumaka. \p \v 1 Ngayku jawun-karra, Jesus Christ ngulkurr bajaku, dayirr bajaku. Nyulu nganangakuda maja, ngana nyungun kuku nyajil-nyajil. Yinyayinka ngana bamanka wubulkuku wawumaka, same wayku balka wubulbuku. Kari walu-yindu balka kanbalanda. Ngana kari jawun-karrankaku wawu, and kari rich-balankaku wawu. Kari. Ngana yindu-yinduynku wawumaka, bamanka wubulkuku. \v 2 Dingkar jambul nguba churchmunbu walal. Nyubun money jirray, kambi ngulkurr bajaku, mara gold ringmunji. Yamba yindu dingkar poor-bala bajaku, kambi nganjay, mukul bajaku. \v 3 Yundu nguba yinyayanji dingkaranji kambi ngulkurrku mara bulngaway, nguba yalamal, “Yundu yaluy bunday chairnga ngulkurrbuku.” Yamba yundu nguba bamanda poor-balanda balkal, “Yundu yinyaymba janay, or nguba bubungu bunday yubaku ngaykuwunbu jinangaku.” \v 4 Kaki yundu yalaku, yundu buyun Godundumunbu miyilba. Yundu buyunku thinkmanmal. Yundu kambiku, moneyku nyajil-nyajil, bama kari. Yundu same way balka bamanda wubulbuku, money-karinda, money-jirrayanda. \p \v 5 Ngayku jawun-karra, nyaka. Godungku janangan poor-bala wangkanin, nyungundu ngulkurrku milka-jananka. Bama nyungunku wawu, nyulu yinyarrin promiseim-bungan ngulkurrduku kujinka. \v 6 Yamba yurra poor-balanda buyun balkal, jananin murru-kaday-manil. Jana rich-bala yurranka kari ngulkurrmal. Kari. Jana yurranga kuli dajil, yurrangan courtcasemunbu wundil. \v 7 Jesus ngananga maja, nyulu ngulkurr bajaku, yamba jana buyun balkal nyungunku. \p \v 8 Majangka Godungku yanyu kuku nyunguwunbu bamanda dajin: \q1 “Yundu yindu-yinduynku manubajaku wawumaka yala yundu yununkuku wawu. Jananin ngulkurrduku kuji yala yundu yunduku ngulkurrku kujiji.” \m Yinya kuku nyunguwunbu kabanba. Kaki yundu yinya kuku wukurril, yundu junkayku bunday. \v 9 Yamba yundu nguba kanbalanka wawu, kanbalanka wawu kari. Yundu buyunku bundayda, Godumu law buyun-damal. Yundu buyunkuda Godundumunbu miyilba. \v 10 Ngana Godumu law wubulku wukurrika. Kaki bamangka law nyubunku buyun-damal, yinya yala nyulu law wubulku buyun-damal. Yinyayinka nyulu malajikuda. \v 11 Godungku yanyu kuku dajin, \q1 “Yurra kari kalngarmaka.” \m Yinyangkaku Godungkuku yalarrku yanyu kuku dajin, \q1 “Yurra kari yarkinkaku kuni.” \m Bama nguba kari kalngarman, yamba nyulu nguba yarkinkaku kunin. Yinya bama malajikuda, nyulu Godumu law buyun-damanya. Nyulu Godundumunbu miyilba buyunkuda. \v 12 Godundumundu kukubu nganangan buyun-buyunmun ngulkurr-bungan, ngana nyungu kuku wukurrinya. Ngana juma jakalba nyungundu janay, courtcasemunbu. Godungku nganangan wawu-yimbalda, ngana Godumu kuku nguba wukurrin, nguba kari. Yinya milkabu kujida, nyungu kuku wukurrikarrku. Balkawaka yala nyuluku wawumal yurranka balkawanka. \v 13 Kaki bama yindu-yinduynku kari manun-manunmal, God yalarrku yinyayanka bamanka kari manun-manunmal baja yinyayanda courtcasemunbu. Kaki bama yindu-yinduynku manun-manunmal, God yalarrku yinyayanka bamanka manun-manunmal baja. Nyulu yinya bama kari buyun-damal baja. \s1 Ngana God believeim-bunga, wukurrikada. \p \v 14 Ngayku jawun-karra, nyaka. Bamangka nyubunyinja nguba yalamal, “Ngayu Jesus Christ believeim-bungal.” Yamba nyulu nguba Jesusamu kuku kari wukurril. Yala yinya bama ngulkurr Godundumunbu miyilba? Kari. Yinya bama jurrilmalmal. Godungku nyungu wawu kari juran-bungal. \v 15 Nguba Christian yindu poor-bala bajaku, kambi mukul bajaku, mayi-kariku bundanday. \v 16 Nyulu nguba kiwaynjiku bunday, dakwuynjiku. Yamba yundu nguba nyungun kari helpim-bungal, nguba yalamal, “Ngayu yunun yungalda. Godungku yunu kambi wumbul, and mayi dajil.” Kaki yundu nyungu kambi, and mayi kari dajil, yundu ngulkurr kari Godundumunbu miyilba. \v 17 Ngana Jesusamu kuku wukurrika. Bamangka nyubunyinja nguba yalamal, “Ngayu Jesus believeim-bungal.” Yamba nyulu nguba Jesusamu kuku kari wukurril. Yinya bama jurrilmalmal. Nyulu Jesus kari manubajabuku believeim-bungal. \p \v 18 Bamangka nyubunyinja nguba balkal, “Ngayu Jesus believeim-bungal, yinya yalada, enoughkuda.” Yinduynju yalamal, “Yinya kari yalakuda, kari enoughkuda. Ngayu believeim-bungal, yalarrku wukurrilda.” Yamba yanyu kuku manubajakuda, “Kaki bamangka Jesus manubajabuku believeim-bungal, nyulu yalarrku wukurrilda. Kaki bamangka Jesus kari wukurril, nyulu kari bajaku believeim-bungal. Kaki bamangka Jesus wukurril, yinyamundu milbil nyulu manubajabuku believeim-bungal.” \v 19 Yundu nguba believeim-bungal God nyubunku, yindu yamba-kari. Yinya ngulkurr. Yamba jana dubu-dubungku yalarrku believeim-bungal God nyubunku. Yamba jana yinyiljiku yararri nyungunku. \v 20 Kari wadu-waduku milkabu wukurrika. Ngayu Godundumundu kabanda binal-bungal bamangka God believeim-bunga, yinyamun nyulu must nyungu kuku wukurrikada. Kaki nyulu nganga believeim-bungal, yamba nyulu kari wukurril, nyulu jurrilmalmal. \v 21 Milkabu wukurrika Abraham. Nyulu ngadimunku, ngana Jew-warra nyungundumun kadarin. Nyulu wanjarrman ngulkurrmanka Godundumunbu miyilba? Nyulu Godumu kuku wukurrin. Godungku nyungundu yalaman, “Yundu yunu kangkal Isaac ngayku daya, kuni.” Abrahamangka Godumu kuku wukurrin. Yinyaynka nyulu kangkal manin, kuninka, Godumu dajinka. Yamba Godungku nyungun kirin baja. Nyulu Abrahamanda yalaman, “Kari kuni. Ngayu binalda yundu nganya wukurrilarrku.” Abrahamangka God wukurrinya, nyulu ngulkurrman Godundumunbu miyilba. \v 22 Ngana yinyamun storymun binalmal Abrahamangka God believeim-bungan, yalarrku wukurrin. Godungku kuku dajin, Abrahamangka yalakubi wukurrin, nyulu God believeim-bunganya. Nyulu ngananda milbil nyulu God manubajabuku believeim-bungal, because nyulu wukurrinya. \v 23 Yinyamundu Godumu kuku Abrahamanka manubajaman. Yinya kuku yalaku, \q1 “Abrahamangka God kuku nyajinya, nyulu ngulkurrmankuda Godundumunbu miyilba.” \m Godungku nyungun bambanda jawunkuda. \v 24 Ngana binalda, ngana God nganga believeim-bungal, yinya kari enoughkuda. Ngana believeim-bunga, yinyamun wukurrikada. Yinyamundu ngana ngulkurrmal Godundumunbu miyilba. \p \v 25 Yinya jalbu Rahab yalarrku Godumu kuku wukurrin. Nyulu ngadiku kalngar-baka, yamba jurrkijin, God wukurrinda. Joshuangka dingkar jambul-bulal yungan, bubu nyajinka. Rahabangka bulanin bayanba walay-manin, bula ngakijinka bamandamun kulijindamun. Nyulu bulanda balkan baraldarr yinduynjurr dunganka. Nyulu Godumu bama helpim-bungan. Yinyaynka nyulu ngulkurrman Godundumunbu miyilba. \p \v 26 Kaki bama wulay, nyunguwundu wawubu bangkarr bawal. Bangkarr wunayda, kari dungay baja, yarkinkuda. Kaki bamangka God nganga believeim-bungal yamba nyulu kari wukurril, nyulu yala yarkin, nyulu kanbalalu kari helpim-bunganya. Nyulu majarr bajaku. \c 3 \s1 Kuku ngandalka. \p \v 1 Ngayku jawun-karra, yurra wubulku churchmunbu Godumu kuku kari yirrkay. Wubulku kari. Kulurku. Kaki nganjin teacher-teacherangka Godumu kuku balkal, nganjin must wukurrika. Kaki nganjin kari wukurril, Godungku nganjinin yaykarrdaku judgeim-bungal nyunguwunbu courtcasemunbu. Nganjin Godumu kuku ngulkurrduku wukurrika, because nganjin nyunguwunku kukuku binal bajaku. \v 2 Ngana wubulduku sometimes kuku buyun balkal. Kaki bamangka wuljaljiku kuku ngulkurr balkal, nyulu ngulkurrkuda. Nyulu majakuda nyunguwunku bangkarrka. \v 3 Kaki bamangka ngandalda kuku buyun balkal, nyulu buyunku bunday. Kaki bamangka ngandalda kuku ngulkurr balkal, nyulu ngulkurrku bunday. Bamamu ngandal yala bridle-bit bamangka yarramananda ngandalba yijarril, nyulu yarraman jurrkinka, dunganka yinyaymba nyulu wawu dunganka. Bridle-bit karrkay bajaku, yamba bamangka yarraman yalbay jurrkilarrku bridle-bitmundu. \v 4 Boat yala-karrajiku. Boat yalbay, muyarabu jirraynja nguba jurrkil. Yalada, bamangka binanda karrkaynja boat jurrkil, junkayku dunganka baja. \v 5 Ngandal yalarrku karrkay yala binan, yamba bamangka ngandalda kuku balkal, kanbal kuku buyun, kanbal ngulkurr. \p Ngandal yala baya. Dalngarri karrkay wayjuji, ngalku balkaji, jikan jirray wayjul. \v 6 Kaki bamangka kuku buyun balkal, yinya yala ngalku wayjun-wayjuji. Nyulu kuku buyun balkal, yinyamundu kukubu buyun-damajikuda, buyunmalkuda. Bamangka kuku buyun balkal, buyun-buyun dukurrbu walal, milkanga walal, wawungu walal, bundayda. Yinya bama Dubundu Satananda milka-janjanayda. \v 7 Bama ngadi-ngadimun nyikurrku minyaka wubulkuku majaman, minya walu-yindu walu-yindu minday-bungan. Dikal walu-yindu walu-yindu, jarba walu-yindu walu-yindu, kuyu walu-yindu walu-yindu, wubulkukuda bamangka minday-bungan. \v 8 Yamba bama ngandalka kariku majaman, ngandal kari mindayman. Bamangka ngandalda buyun balkal baja, balkal baja. Nyulu kukubu kuli-kangal, yukil, binda-damal. Bama kari majamal ngandalka. Ngandal yala jarba kuliji. Jarbangka bama baykal, buyun-damal. Bamangka ngandalda kuku buyun balkal, yalarrku yindu buyun-damal. \v 9 Ngana ngandalda Nganjan God thankim-bungal. Ngandalda yinyamunduku ngana yukiway. Godungku nganangan balkan yala nyuluku, yamba ngana ngandalda yukiway, buyun-buyun balkaway. \v 10 Ngandalda nyubunyinja bamangka balkal, kuku ngulkurr, and kuku buyun. Ngayku jawun-karra, yinya buyun bajaku. \v 11 Bana buray nyubun dakal-dakal bubumun. Bana ngulkurr, and bana kaka muruku kari dakal. Nyubunku, nguba ngulkurr, nguba kaka. \v 12 Mayi jungka kari balkaji jukungu mangkungu. Mayi kurruy jukungu janbalba kari balkaji. Bana ngulkurr banamun kakamun kari warri. \s1 Jesusamu jawun-karra yalaku bundarika. \p \v 13 Bama nyubun nguba dukul-ngulkurr, binal bajaku. Nyulu ngulkurrmaka yindu-yinduynku, junkayku bunday. Nyulu kari bulmbuymaka. Nyulu yinyakudabi bamanda milbil nyulu dukul-ngulkurr. \v 14 Yamba yundu nguba ngura-nyajil, nguba kuli milkanga kujil, nguba jumbun, nguba yunduku nyajiji. Kaki yundu yalaku bunday and bamanda balkal yundu dukul-ngulkurr, yundu bulmbuymalmal, jurrilmalmal. \v 15 Godungku bamanda kari balkan yalaku bundanka. Kari. Yinya nganawunmun dukulmun kadan. Dubungku Satanangka ngananda yinya kuku balkan. \v 16 Bamangka kanbalda nguba ngura-nyajil, nguba jumbun, nguba nyuluku nyajiji. Yinyarrin bama kuli-bakamal, yindu-yinduynku buyunmal. Jana buyun-buyun balkalkuda, buyun-buyun walu-yindu walu-yindu. \v 17 Kari. Godumu way yala kari, walu-yindu. Nyulu bama binal-bungal, yinya bama walu-yindumalkuda. Godungku bamanda balkal ngulkurrmanka. Nyulu balkal jawun-jawunku bundanka, jankaku bundanka, yindu-yinduymbu milka-jananka. Nyulu balkal manun-manunmanka, kanbalanka ngulkurrmanka, helpim-bunganka. Nyulu balkal ngana nyungun junkaynjaku wukurrinka, kari bulu-duraymanka. \v 18 Ngana nguba jawun-jawunku bundari, nguba yindu-yindu helpim-bungal, jawun-jawunmanka baja. Kanbalangka ngananin nyajil ngulkurrku bundarinya, jana yalarrku ngulkurrku bundarinka. \c 4 \s1 God kari bawa. \p \v 1 Yurra wanyurrinku kurru-jindaway? Wanyurrinku murru-kangaway? Yurra milkanga buyunjiku bundandari. Yurra yamba-yamba-baka, kuli-baka, money-baka, kalngar-baka. Yinyaynka yurra kari jawun-jawunku bundandari. \v 2 Yurra junjuy-junjuynku wawu, yamba bamangka kari dajil. So yurra bama yarkinkaku kuninka, junjuy-junjuy maninka. Yurra junjuy-junjuynku jumbun. Kaki yurra kari manil, yurra kurru-jindaway, kuniwayda. Yurra junjuy-junjuynku wawu, yamba yurra kari manil, yurra Godundu kari babajinya. \v 3 Yurra Godundu jumbunku babaji, yurraku nyajijinya. Yinyaynka Godungku kari dajil baja, yurra wadu-waduku babajinya, jumbunku. \v 4 Yurra God kari junkaynjaku wukurril-wukurril. Yurra God bawal, yala jalbungku kurujida dunyu bawal. Yurra Godunku wawu-karida, yurra junjuy-junjuynku jumbunku wawumanya. Kaki bama junjuy-junjuy-baka, nyulu Godumu jawun kari. \v 5 Godungku nyunguwunbu kabanba balkan nyulu nyungu Wawu ngananda walay-manin. Nyungu Wawu wawubu ngana God junkaynjaku wukurrinka. Nyulu wawu kari ngana junjuy-junjuy-bakamanka. Nyulu wawu ngana God-bakamanka, nyungun kari bawanka. Yurra nguba balu nyajin Godungku yinya kuku wumbabuku balkanya. Kari. Nyulu balkan, ngana binalmanka. \v 6 Godungku ngananin wawurr-wawurrduku helpim-bungal, nyungun wukurrinka. Godumu kuku yalaku: \q1 “Kanbal bama bulmbuyku bunday. Godungku yinyarrin bama bawal. Yamba kanbal bulmbuy kari, balu jirray kari. Godungku yinyarrin bama wawurr-wawurrduku helpim-bungal.” \p \v 7 Godundu dajijika, nyungun kuku nyaka. Dubundu kari milka-janay. Kaki yurra Dubundu kari milka-janay, nyulu yurrandamun warri. \v 8 Kaki yurra milkanga Godunjiku bundari, God yurranji bundayda. Kaki yurra buyunmal, buyunmun jurrkijika baja. Buyunmun ngami-ngamimaka. Yurra God junkaynjaku wukurril-wukurrika, Godundu dajijikarrku, kari bulu-durayku bundarika Godunku. \v 9 Yurra milka-bujarmaka, badi, yurra buyunmanya. Kari yajarrijika, yurra buyunmanya. Milka-bujarku bundarika, yurra buyunmanya. \v 10 Yurraku bubanmaka, Godundu balka yurra buyunman. Nyulu yurrangan helpim-bungalda, junkayku bundarinka. Yinyamun nyulu yurrangan jirray-bungalkuda. \s1 Christian yindu kari binda-dama. \p \v 11 Ngayku jawun-karra, kari binda-damawaka. Kanbalanka kari buyun balka. Kaki yurra Christian yindu binda-damal, yurra Godumu law buyun-damal. Kaki yurra Godumu law buyun-damal, yurra balu binal bajaku Godunku. Kari. Yurra Godumu law wukurrinyaku. \v 12 Godungkuku bamanga law dajin. Godungkuku bama judgeim-bungal. Nyuluku courtcasemunbuda kuku dajil, nguba bayanga yungal, nguba heavenba wundil. Bamangka kari. Godungkuku. Yinyaynka yurra kari binda-dama. \s1 Ngana kari bulmbuymaka. \p \v 13 Ngana nganaku kari majamaka. Ngana Godundu babajika wanjarrmanka. Bamangka nguba yalamal, “Nganjin dungayda, nguba nyiku, nguba wunkun, townbulu dungay. Nganjin 1-year bunday, workmanka, money jirray maninka.” Yamba jana kari Godundu babajin yunganka. \v 14 Kari yalamaka. Yurra binal kari wunkun wanjarrmanka baja. Bama yala wurrbal. Wurrbal buban bunday, yamba-karimalda. Ngana bama yalarrku buban bunday, wulayda. \v 15 Ngana yalamaka, “Kaki Godungku nganjinin letim-bungal, and nganjinin juranku kujil, nganjin dungay.” Ngana Godundurr babajika. \v 16 Yamba yurra wawu kari Godundu babajinka, balu yurraku baja. Yurra bulmbuynjuku balkal, balu God kari needim-bungal. Yinya buyun. \p \v 17 Yanyu kuku milkanga kuji. Ngana binal wanjarrku ngulkurrmanka. Yamba ngana nguba kari ngulkurrku bundari. Yinyaynka ngana malaji buyun-buyunku. \c 5 \s1 Kari money-bakamaka. \p \v 1 Yurra bama money jirray, ngaykundu milka-janayda. Milka-bujarmaka, badi, kuli jirray juma yurranda kaday. \v 2 Yurranga yamba-yamba buyunmalmal, kabumalmal. Yurranga kambi buyunmalmal, bulbunmanya, kawangka nukal-nukanya. \v 3 Yurra money-baka, money jumbunduku bangkal-bangkan. Yurra kanbal kari helpim-bungan. Yurranga kulji money jirrkuljimanijin, yurranga kaban money buyunmalman. Moneybu jirrkuldu and buyundu milbil yurra jumbunduku kujin, yindu-yindu kari helpim-bungan. Godungku juma yurrangan janay-manil courtcasemunbu. Yinya courtcase buyun yurranka, yurra money jumbunduku kujin-kujinya. Jumbunmanya yurrangan buyun-damalkuda. \v 4 Yurra jurril-bungan bama yurranka workmanmal. Yurra jananga pay kari dajinya. Yinyaynka jana jawarr-wunay. God, nyulu ngananga Maja jirray, nyulu janangan nyajin-nyajil banbadinya. \v 5 Yurra yurraku nyajiji, yurranga yamba-yamba jirray. Yurra junjuy-junjuynku wawu, jumbunduku manil. Yurra yala bulki wandul, yurrawundu yamba-yambabu yurrangan wandul-bungan. Bamangka bulki wandul kunil minyaka. Godungku yurrangan juma punishim-bungal, yurra jumbunmanya. \v 6 Yurra bama ngulkurr nyuyal, yamba yinyanguy malaji kari. Yamba yurra jananin yarkinkaku kunil. Jana yurrandamun kari warri. \s1 Jankaku bunday, Godunji balkawaka. \p \v 7 Ngayku jawun-karra, jankaku bundarika, God kari bawa. Kari baja-burray, God wukurrinka. Maja Jesus kuji, kadanyamunku. Bamangka diburr gardenba nandal, nyulu waitmal, mayika. Nyulu waitmal kaba kadanyamunku, mayi jaba-jabamanka. Nyulu kari baja-burray, waitmanka. \v 8 Ngana yalarrku kari baja-burray, Majanka Jesusanka waitmanka. Ngana munaku waitmaka, nyulu juma kadayda. \p \v 9 Ngayku jawun-karra, kari binda-damawaka, kari kurru-jindawaka. Yinduynku kari kuli-kaday, God yurranka kuli-kadanji. Nyulu yubakuda, readyda kadanka, nganangan courtcasemunbu wundinka. \v 10 Yurra, milkanga kuji janangan prophet-prophet ngadimunku. Jana Godundumun kuku manin, bamanda balkan. Ngana janangan wukurrika. Bamangka jananga kuli dajin, yamba jana kuli kari dajin baja. Kari. Jana Godku wukurril-wukurrinku. Ngana yinyanguymaka, yalakubi bundarika. \v 11 Ngana binal jana wawurr-wawurrman, God kari bawanya. Jananka kuli balkajin, yamba jana God wukurril-wukurrin. Yinyaynka jana wawurr-wawurrmanijin. Yurra kuku nyajin bamanka burri Job. Kuli jirray nyungunku balkajin, yamba nyulu God kari bawan, wukurril-wukurrinku. Kuli kunban, Godungku nyungu jirray dajin. God ngananka manun-manunkuda, wawu jirray. \p \v 12 Ngayku jawun-karra, yanyu kuku jirray. Kari kuku jurril balka. Kuku manubajabuku balka. Kaki bamangka yurrangan kari believeim-bungal, kari yalamaka, “Godundumun baja.” Kari yalamaka, “True God in heaven.” Kaki yurra yinyanguy yalamal, God yurranka kuli-kadaykuda. Kari jurrilmaka. Kuku manubajabuku balka. \p \v 13 Bama nyubun nguba warrngkan-warrngkay, nguba wawu-buyun, nguba milka-bujar. Nyulu Godundu balka. Bama nguba wawurr-wawurrmaniji. Nyulu wulngku badi, God buyay-maninka. \v 14 Bama nyubun nguba bambay. Nyulu church elder-elderanda kuku yunga, jana nyungun oilmundu julngkanka, and Godundu babajinka, nyulu ngulkurrmanka baja. \v 15 Kaki jana God manubajabuku kuku nyajil, God jananda milka-janay, yinya bambay ngulkurr-bungal. Yinya bama ngulkurrman bambaymun, nyulu nguba buyun-daman. Godungku yinya buyun-buyun nyungundumun kidalkuda, milka-wulaykuda. \v 16 Yurra nguba buyunman. Bamandada balka yurra buyunman. Godundu babajika kanbalanka. Godungku yurranga junkurr dajilda, buyun bawanka, nyungun wukurrinka. Kaki bamangka ngulkurrdu Godundu babaji, God nyungundu milka-janaykuda, yungalkuda yinya nyulu babajin. \v 17 Nyulu bama burri Elijah, nyulu bama bajaku yala ngana. Nyulu Godundu babajin kaba bubungu kari yunganka. Yinyaynka kaba ngadingka kari kadan, 3½ years. \v 18 Yinyamun nyulu Godundu babajin baja, babajin kaba yunganka baja. Godungku kabada yungan, jurrbu dakarin baja, mayi balkajin baja. \p \v 19 Ngayku jawun-karra, bama nyubun nguba Godundumun kukumun manubajamun jurrkijin, God nguba bawan. Kaki yinduynju nyungun Godunduku wundil baja, yinya ngulkurr bajaku. \v 20 Yanyu milkanga kuji. Bamangka nguba bama yindu buyun-buyunmun jurrkil baja, Godundumunbuku waymunbuku. Yinyayangka bamangka nyungun bayamun juran-bungal, nyungu wawu kari wulayda. Godungku nyungundumun buyun-buyun kidalkuda, nyulu Godunduku kadanya baja. Yalakubada.