\id COL - Golin NT [gvf] -Papua New Guinea 1980 (web version -2013) \h Kolosi \toc1 Pol ka minin ganin bile Kolosi ai ka main ibal taminin tongwa \toc2 Kolosi \toc3 Kol \mt1 Pol ka minin ganin bile Kolosi ai ka main ibal taminin tongwa \c 1 \p \v 1 Na Pol miligire, Kirisito Yesu nusi erungwa ongwa yal, Aposel, na milama dire, God iru pirala di pire na paale suna ere ingure, na miliwe. Na ibal kobe ka main enan yal ta Timoti na bole milebilgire, \v 2 ibal kobe Kolosi ogu ai mile God ibalin kobe milere Kirisito pire gi di tere giran wiina ere tere milingire, ka minin ganin kere pirana dire, bile i tobinwe. \p Na Abe God kenin wai ere i terere, te i denin miriin wai painama dire, main iru pire paale di i tobinwe. \s1 Kolosi ibal pire gi di Kirisito tenama dire, God iru ere tongwa \p \v 3 Na i ibal kobe kanin pire ana di God tobinga, na morin morin maki ye Singaba Yesu Kirisito Nen God te milebingal milebinwe. \v 4 Maki ye tobinga main iwe, i ibal kobe pire gi di Kirisito Yesu tenga, te God ibalin kobe para, i ibal kobe denin miriin te milinga, ka iru di ungwa pirebinwe. \v 5 Ka main kawen kirara dire, te Yesu guun kan kawn kule di i tongwa kaun i ibal kobe mile, “Na miliga gul u bawa dungure, aa ki di na tenangwa paimua,” dire pi tegi yenwe. Yenga ena i ka main pire gi dire, te denin miriin ibal tenga main i maribe erinwe. God aan kere yere, “Kal iru ere i teralwa,” dungwa pirere pi tegi yenga, ena kalin kan dungwa i, kamin mina dime di dimue. \v 6 God kal wai ere na tongwa, goma ka dungwa i kawn kule nil si i tongwa kawen kirara pirere, sigare kule kal dime dire ere warinwe. Iru paangwa mere Yesu guun kan, kan dibinga i, gariba gul kole kole para ware biimia, ena ibal kobe sigare kule kal dime dire ere waremue. \v 7 Ka nil si i tongwa yal iwe. Epapiras na denan miranan tere na bole ka main nil konagi erebilgire, yalini Kirisito ka main konagi ere milere main i aa te ai si milemue. Yalini i milinga gul nusi erigire, ka main i, nil si i tongure pirinwe. \v 8 I denin miriin ibal tenana dire, God Iban i nomanin suna sirin bile i tongure, denin miriin ibal tenga, Epapiras ure bolin kule na tomue. \s1 Kolosi ibal pire gi dungwa pi nima nama dire Pol ana di God tongwa \p \v 9 Ena i ibal kobe mile pai eringa mere, ka di ungwa na pirere pare, ena i ibal kobe kanin pire ana di God te milebingal milebinwe. God kalkan te konagi erala dungwa mere, i ibal kobe kirara pirana dire, te God Iban i denin miriin suna painangwa i ibal kobe nomanin painangure, ka milin kawen paangwa pire pol sinana dire, na ana di God tobinwe. \v 10 Di tobinga mere kal iru eranga, ena Yesu Singaba i ibal kobe mile pai erana di pirungwa mere, i iru ere milanga painamue. Kal iru ere milangire, yalini wai kanamue. Kal dime dire erungwa main, main para ere milere, te God milungwa main para pire pol sire mili nanwe. \v 11 Pirere God yobilaan bile kirara niminin milungwa mere, yobilaan pai i tenamue. Kura taalime u maribe pi i tenangwa, i pire unin si wai pire milana dire, yobilaan pai i tenamue. \v 12 God kenin ere ke milungwa gul naabile aw dungure, yalini ibalin kobe ain iray kalkan ere tenangwa mere, para iru ere i tenama dire, yobilaan pai i tomue. Tomia ena maki ye Abe God to. \v 13 Satan na kanin kulungure, si bilungwa ali ware milebinga, God kan gule ere na ibal kobe tere yalini Wan taran kenin ere ke milungwa ai awli suna erungure, milebinwe. \v 14 Wan iwe, yalini kal wai ere na tongwa pire, na ibal kobe pirin paangwa yalini pirin gule ere na tere, ta kal digan ere taalime erebinga, kire di ere na ibal kobe tomue. \s1 Kirisito konagi ere mile pai erungwa main dungwa \p \v 15 Ena ibal kobe God ta kanekimba, Kirisito u ibal pire God nomanin te giran guman kulungwa mere, si paale ire kulungure, ena yalini kanungwa God milema di piremue. God, ibal te kalkan para muru ole ere yekungure, Kirisito goma milemue. \v 16 Te yalini ta milekenangwa, God kalkan i para muru ta ere yekenamba. Yalini milungwa kalkan para muru ere yomia, kamin mina kalkan dungwa mo, gariba gul kal dungwa para ere yere, te kalkan omilan kanebinga mo, kalkan omilan ta kanekibinga para ere yere, te kamin ai yobilaan bilungwa ibal te singaba ibal te kenin erungwa ibal te niminin milungwa ibal para ere yomue. God te Kirisito bole kalkan i ere yobilgire, ibal kobe Kirisito kaan aa te yebe erama dire, God kalkan para muru ere yomue. \v 17 Kalkan para wen ole ere yekungure, Kirisito goma milemia. Kalkan para muru imo di painama dire, yalini milemue. Yalini ta milekenangwa, kalkan para muru ta dekenamba. \v 18 Kirisito iwe. Ka main ibal taminin kobe milebingire, na ibal kobe gibilanan mere milungure, te miin gain te yobilagi na ibal kobe iru mere milebinwe. Milebinga ena yalini na ibal kobe komin kanin wen milemue. Kirisito taran yobilagi maa kora kule painangure, kalkan para muru kobaan milama dire ibal kobe gule alama dire, yalini goma yere alungure God iru ere tomue. \v 19 God te Kirisito Iban nomanin taran milemue. God inin nomanin pire main iru u maribe omue. \v 20 Ibal kamin mina milungwa te ibal gariba gul milebinga ibalin kobi para God bole guman kane ire u taran nabina dire, God ere mile yalini Wan nusi ime eremue. Erungure ure eri pera mina mayan garu di ibal kobe tongwa, ena goma kaymin paale tomba, malia ibal kobe den miriin taran yere u taran pi milangwa paamue. \p \v 21 Goma i ibal kobe nomanin si piringa i nigi dongure, te kal ki ere waringa God te i bole guman inin inin dungwa milinwe. \v 22 I ibal kobe God milungwa mina milinga, kal dime dire ere milana dire, te nomanin naabile i tenangure milana dire, te ka kol ere i ta tekenama dire, God Wan eri pera mina gule na tongwa, i ibal kobe guman kane ire u taran enwe. \v 23 Kal iru ere i tenangwa main iwe. I ibal kobe ka main pire gi dinga, ai si ware milanga, mama di painangwal painamue. Milere ka main pire pol sire, “God kal wai ere na tenamua,” dire pi tegi yenga main, i aa gi di pire waranwe. Ka main dungwa i, gariba gul para muru pai waa dungure, na Pol ka main iray konagi erama dire, God konagi iru na tomue. \s1 Pol Kolosi ibal aa ki di tongwa main dungwa \p \v 24 Ena malia na gaynan giil pire miliga iwe, i ibal kobe wai milana dire, na gaynan giil pire miliwe. Pire miliiba, gun ye God teiwe. Na ibal kobe ka main ibal taminin Kirisito miin gain te yobilagi dungwa mere milebingire, Kirisito na ibal kobe pire na tere gain giil pirungwa mere malia na gaynan giil iru taw pire Kirisito aa ki di tere pire te miliwe. \v 25 Na ka main konagi ere ibal tenama dire, God na paale suna ere imue. I ibal kobe aa ki di terala dire, na konagi iray eralwe. Te konagi eriga iwe, God ka main di gawa di i ibal kobe te miliwe. \v 26 Te ka main diga iwe, goma maalungwa ibal kobe ka main i aal kule dungwa paamba, malia iray God kirara di maribe ere inin ibalin kobe tomue. \v 27 God konagi erala dire, iru nomanin si pirungwa, “Ka main kawen diga wi yebe pire wai wen dimia, gariba bilin ta ta para muru di maribe ere ibal teralwa,” dimue. Ka main aal kule paangwa iru di paalungwa paangwa, “Kirisito Iban i denin miriin suna pai milemia, ena God naabilungwa ai iray i pi si dawle milanwa.” \v 28 Main iru painama di pire Kirisito ka main kere di ibal tobinwe. Ibal kobe Kirisito bole pena gale u ibal ongwa mere, iru kuunin nangure, awli pi God aan mina terabina dire, na ibal kobe nomanin paangwa pire bigan kule i tere ka nil si tobinwe. \v 29 Main paangwa mere kirara u maribe nama dire, na konagi nega di ere, te Kirisito yobilaan pai na tere aa ki di na tongure, na ka nil si teiwe. \c 2 \s1 Kolosi ibal pire gi dungwa pi nima nama dire Pol yobilaan bile tongwa \p \v 1 I Kolosi ai milinga ibal ire te, Eleodisia ai milungwa ibal ire, te na gumanan ta kanekire baan iray milungwa ibal ire, te i ibal kobe pire gi di Yesu tenga pire tere konagi nega di ere i tega, i pirana di piriwe. \v 2 I ibal kobe denin miriin suna yobilaan bilama dire, te i denin miriin te ibeya eringa den taran yenama dire, te ka main pire pol singa kawen kirara dinangwa di pirana dire, konagi nega di ere i teiwe. Tega ena God ka main aal kule paangwa kan diga i, Kirisito milungwa main i pire pol si piranwe. \v 3 Nomanin paangwa main te kalkan pire pol sungwa main ibal kobe main sui pirala di pirangwa iwe, ena ibalin kobe Kirisito milungwa main kanamia, main sui iray para kanamue. \v 4 Ibal kobe i kiranin sire bawle i terala dire, ka dinangwa i ta pire tekenana dire, ka diga i di i teiwe. \v 5 Na i ibal kobe bole ta milekebinba, na ibanan i bole para milinga, ena i ibal kobe pire gi di Kirisito tenga dime di ware aa gi di pire ere ware milinga, na kanere wai pire gun yeiwe. \s1 Kirisito bole pena gale u taran pi milabinga paangwa \p \v 6 Ibal kobe nil si i tongure, Kirisito Yesu pire gi di tere, “Na kobaan milemua,” di tenga, ena i yalini bole pena gale ware milo. \v 7 Kirisito i komin kanin milemia, ena yalini i ai si pire waro. Yalini kawligi dungwa mere milungure, i ibal kobe ogu gulan tongwa mere milina, ena i pi bole si dawle u taran pi milo. I ka main pire gi di milinga, i aa gi di pire niminin milo. Ka nil si i tongwa mere, iru pirekun ere aa gi di pire niminin milo. God kal wai ere i tongwa pire maki ye te milangal milo. \p \v 8 Ena ibal kobe nomanin main paangwa si aine aine direre, te gariba gul kole kole para ka main paangwa dire, main ta paikungwa i para dire, bawle i terala dinangwa, i pire tekerala dire, kanekun ere milo. Ka dungwa i, Kirisito milungwa main ka ta dikimue. \v 9 I kanekun ere milanga iwe, Kirisito u ibal ongwa, yalini God kawen kirara milere, \v 10 te kamin ai kenin erungwa ibal te niminin milungwa ibal para imu dire gibilin miinin a kole sire Kirisito taran kenin ere ke milemue. Milungwa ena i ibal kobe yalini bole pena gale u taran pi milere sigare kule kirara wai wen milinwe. \p \v 11 I ibal kobe Kirisito bole pena gale u taran pi milinga, ena i gaynin kal piringa maangwa, kan kulungwa mere milingire, Kirisito kan gule ere i tomue. Iru ere i tongwa iwe, i nomanin suna Kirisito naabile i tongwa, Yuda ibal gain mina bile erungwa mere, ta di bile ta di tekire, nomanin suna main wai paangwa ere i tomue. \v 12 Nil bile i tongwa kaun iwe. Kirisito gulungwa mere i gulingire, nomanin si kiruul si i ibal kobe tongure, gaynin kal piringa maangwa piserinwe. Piseringire God yobilaan bil pai Kirisito tere aa tongure alungwa, i ibal kobe pi tegi yenga, ena i ka main nil bilinga kaun Kirisito alungwa mere ale milere, kal dime dire ere warinwe. \v 13 I ibal kobe kal digan main main ere milere, te i inin gaynin kal piringa maangwa ere milinga, ena i gulungwa mere milingire, God iru kanemue. Kanimba God i Kirisito bole si dawle i tongure, si kwi yere sigare kule u wai pire milinwe. Kal digan ere taalime erebinga para muru God pirin i gule ere na ibal kobe na tomue. \v 14 Kile kaman ka, “Main iru iru ero,” di na tongwa na ibal kobe si keli sibinga pirin pai na tomia, ena God pirin gule ere na ibal kobe na tomue. Ere na tongwa main iwe, Kirisito eri pera mina bili nil si paalungure gulungwa, yalini pirin gule ere na ibal kobe tomue. \v 15 Kirisito eri pera mina gulungwa kaun, kamin ai kenin erungwa ibal te niminin milungwa ibal, ibalin kobe kaymin paale Kirisito tongure, Kirisito si kiranin bilere kan sire awli pi ibal milungwa mabin mina ungure, ibalin kobe gay gulemue. \s1 Kirisito gulungwa mere na ibal kobe gulebinga mere milebinga \p \v 16 Ena iru erungwa paimia yal ta ure, “Komina ta i, nil ta i, mawal ero. Kamin kaun ta i kegemama yomia, erin milo. Ba ta i girangwa, komina bil ki no. Yuda ibal Sare kaun i erin i iru iru milo,” dire kile kaman ka nil si i tenangwa, ena, “I main iru ta paikimua,” di ta. \v 17 Ka dungwa i, ka baan dimba, main paangwa iwe, Kirisito main kawen kirara di maribe ere dungwa paamue. \v 18 Yal ta ure, “Na gaynan pire tekire, angel kobe deminin si tere eriga paimua,” dire te, “God ure ul kiibi ka di na tomua,” dire te yalini ibal main paangwa mere pire inin kaanin gale yebe ere, “I ibal kobe mile pai eringa paikimua,” dire ka iru di i tenangwa, kakiibi di i tenamia, ena i pire gogo ere milo. \v 19 Yalin kobi iwe, Kirisito ka main ibal taminin gibilin te nomanin mere milungwa yalin kobi Kirisito imu di taran ta milekemue. Ka main ibal taminin Kirisito miin gain te yobilagi milebingire, Kirisito aa te wai ere na tere imu di i taran ere na tomia, ena ka main ibal taminin u bil pirere milebinwe. God mile ka main ibal taminin iru u bil nama dungwa mere, u bil pirere milebinwe. \p \v 20 Kirisito gulungwa i, i ibal kobe gulungwa mere milere gariba gul kole kole para ka main paangwa i kenin ere ke mile milekemia, ena tameran gariba gul main paangwa duulin bile warine? Te tameran kile kaman ka iru pire wiina erine? \v 21 “Kal i aa tekio, komina i ta ne pirekio, kal i ta aa te pirekio.” \v 22 Dimba kalin dungwa i, ibal kobe nenangwa para wei sinangwa kalin dimue. Ka di i tongwa ibal inin nomanin si pire kile kaman ka dire iru nil si tenangwa tamama. \v 23 Ibalin kobi inin main pire ana dire deminin si angel kobe tere, te inin main paangwa mere gain pire tekire kenin ta erekungwa ibal taw kane wai paima di ibalin kobe iru di pirimba, kal nigi dongwa ere gain kal pirungwa maangwa manaa ta di tekire, kal digan i ere milemue. \c 3 \s1 Kirisito gulere alungwa mere God na ibal para aa te alungure milebinga \p \v 1 God mile Kirisito aa tongure alungwa mere i ibal kobe para iru mere ale kwi milinwe. Kwi milinga iwe, kamin ai kal imo di painangwal painangwa kal iru tawle nomanin tegi do. Te kamin mina iwe, Kirisito God aan wen kol amin di mile kalkan para muru kobaan mile kenin ere ke mile milemue. \v 2 I ibal kobe kamin mina kalkan wai dungwa, nomanin si pire gumanin mina yeyo. Gariba gul kalkan para wei sinangwa, i nomanin si pire gumanin mina ta yekio. \v 3 Ta yekinanga main iwe. Gulungwa ibal kobe gariba kal dungwa ai i si waremo? Ai i si ta warekimia, ena i ibal kobe iru mere milinga, ai i si ta warekio. Te mile pai erere mile painangal painanga main iwe, God yalini Kirisito milungwa pire i ibal kobe kenin ere ke milungure, mama mile painangal painanwe. \v 4 I ibal kobe mile pai eringa, Kirisito komin kanin taran wen milemue. Milere Kirisito kwi ure u bawa dinangwa kaun, i ibal kobe bole ereko u bawa dire yalini naabile aw dungwa para irere milanwe. \s1 Na ibal para ibanan sigare kule milebinga \p \v 5 Ena i ibal kobe gariba kal nigi dongwa ere kal piril sungwa main main ere waringa, i kirara pisero. Kalin kan diga i iru paamia. Yal abal kunibe irere, te gi abal kane daan gule irere, te kalkan kunibe irala direre, te kal ki erungwa main erala direre, te kal para den inanin girere irala di piringa, kalkan kobi i kirara pisero. Te den inanin girungure ere warungwa iwe, galbale kobile deminin si tongwa mere main iray iru mere ere waremue. \v 6 Ibal kobe kal nigi dongwa iru ere milungwa, ena God den gule ibalin kobe tenangwa paamue. \v 7 Goma i ibal kobe gaynin kal iru piringa maangwa, duulin bile ere warere, ibalin kobe bole ware milinwe. \p \v 8 Milinba malia kal piril sungwa para muru i pisere mun kal waa to. Den ki yere ibal ta tekio. Den gule ibal tekio. Kal ki ere ibal tekio. Gain ka si ibal tekio. Kalibain di ibal tekio. \v 9-10 I ibal kobe goma main ki paangwa ere waringa pisere ibanin sigare kule Kirisito main paangwa mere iru mile pai eringa, ena inin inin kakiibi dire bawle tekio. Ibanin sigare kule milinga iwe, God pire pol sinana dire, te yalini mile pai erungwa mere i iru milana dire, God iru ere i te milemue. \v 11 God iru erungwa paimia, ena, “Yuda milungwa ibal kole milemua, te Yuda ta milekungwa ibal kole milemua, te gain bile erungwa yal kole milemua, te gain bile erekungwa yal kobe milemua, te main pire pol sekungwa ibal milemua, te dimin gul bomai kamin ibal milemua, te nil konagi ibal kole milemua, te ibal singaba kole milemua,” dire ibal iru obin ta si i tekenamue. Ta si i tekenangwa main iwe, Kirisito kulungwa kobi para muru Kirisito kobaan milere, te yalini ibalin kobe para muru den miriin suna pai milemue. \s1 God wan abilin kobe mile pai erangwa main di tongwa \p \v 12 Ena i ibal kobe kal dime dire ere mile God wan abilin milana dire, i paale suna ere ingure milinwe. Yalini den miriin i ibal kobe tomue. Tomia ena miriin pire ibal tere, te aa te wai ere ibal tere, te inin kaanin pire yaa ime sire, te girin ta di milekire mone mone di erere, te nigi de pire i tenangwa i pire unin si milere, te main iru mile pai ero. \v 13 Te i ibal kobe milinga suna yal ta mile, “Kal digan ere na tere pirin pai ibalini teiwa,” dinangwa, ena tongwa yal i pire gogo ere mile pirin gule ere ibalini to. I ibal kobe kal digan ere taalime eringa, Singaba Kirisito pirin iray gule ere i tongwa mere, i ama iru pirin gule ere ibal kobe to. \v 14 Iru tawle eranga tamama. I ibal kobe inin inin denin miriin te ibeya ero. Eranga ena kalkan kaya di tega eringa, mama dinangure mile pai wai i maribe ere milanwe. \v 15 I nomanin susu si pire, takal erala di piranga, ena kol ta i nala dinangure, Kirisito denin miriin aa te ura di i tenangure, kol i nala di piranga kol i, dime di po. I ibal kobe Kirisito miin gain te yobilagi dungwa mere milinga den taran milana dire, God den aa te ura di i tere paale suna ere imue. I maki ye God te milangal milo. \v 16 Kirisito ka main di i tongwa nomanin si suna yeyo. Yenanga milin u maribe namue. I ibal kobe nomanin paangwa pire pol sinanga, ena inin inin ka nil si te ibeya ere kiraan aa tere di to. Denin miriin suna wai pire deminin si God tenanga kaun ka main geril dire, te ka main geril kayma wai paangwa di to. \v 17 I ibal kobe ka dire, te kal ta erala di piranga, i Singaba Yesu kaan gale yebe ere, “Na Abe God ere na tenga wai piriwa,” di tere deminin si God terere eranga paamue. \s1 Win ebin te nen man te gaan kobe mile pai erangwa main di tongwa \p \v 18 Ena abal kobe, i wininbi giran wiina ere tere milo. Ka main pire gi dinga abal milinga, iru ere tenanga paamue. \p \v 19 Yal kobe, i ebininbi denin miriin tere si waire si dawle mile kal gogo ta ere tekio. \p \v 20 Kumil gi kobe, i Singaba Yesu Kirisito pire gi di tenga, ena i nenin manin giran wiina ere te milo. Tenanga God wai kanamue. \p \v 21 Nen man kobe, i gaan kule yenga nigi de pire i tere guman ta yaa i tekenama dire, kal gogo ta ere tekio. \s1 Nil konagi yal kobe te singaba kobe mile pai erangwa main di tongwa \p \v 22 Nil konagi ibal kobe, i ibal kobe gariba gul yal singaba ka para dungwa pire wiina ero. Na konagi eriga yal singaba kane wai pire na tenama di pire, yal kobe konagi iru ere warungwa mere, i iru ta erekio. Iru ta erekinanba, Singaba Kirisito gun ye tenga mere iru pire konagi ere singaba kobe to. \v 23 Kongai para muru eranga, konagi ere ibal terala di pirekire, Singaba Kirisito konagi ere oisa tenga mere, ere yal singaba kobe to. \v 24 Ibal para konagi erangwa, ena Yesu Singaba kanere goma aan kere yere, “Tobe iru teralwa,” dungwa mere tenangwa paamia pire konagi ere to. Tere Singaba Kirisito konagi te milingiray. \v 25 Ibal kobe kal ki erangwa, ena ki ere tenangwa mere, God maan iru si kole erangwa paamue. Ibal para kuunin kuunin milama di God iru kanere maan iru si kole erangwa paamue. \c 4 \p \v 1 Yal singaba kobe, i ibal kobe singaba ta kamin mina milungwa kaninga paamia, ena konagi ere nil konagi ibal tenanga kal dime dire ere tere konagi kuunin kuunin obin si to. \s1 Ana di God tongwa main te mile pai erungwa main kile kaman ka dungwa \p \v 2 I ibal kobe ana di God te milanga, nomanin si baan baan gogo ta erekire, si kwi yere pirekun ere mile di to. Te milere maki ye deminin si God te milo. \v 3 Na ibal kobe milebinga i pire ana di God to. God ka main ka nil si ibal kobe terabinga, God goma kol bala di na tenama dire, ana iru di to. Ka main dungwa iwe, Kirisito milungwa main aal kule paangwa di maribe erabinga kan diwe. Kere di maribe eriga, ena malia na kanin pai miliwe. \v 4 Te ka main i di gawa di teralga, ibal kobe gin taran pire bawa dinama dire, ana iru di God to. Di teralga painangwa mere, di terala di piriwe. \p \v 5 Ka main pire gi ta dikire mena milungwa ibal kobe, i bole milangwa, ena i nomanin painangwa pire kal wai ere to. I ibal kobe morin morin kal wai ta erala di kananga kal i, kirara kawen ero. \v 6 I ibal kobe ka wai paangwa ka dire, te ibal kobe pirala di pirama dire, ka ura paangwa dinangwa di to. Yal ta ka main ta pirekire ure sirin bile i tenangwa, i main di maribe ere terala dire, ka main milin pirekun ere milo. \s1 Tikikas te Onisimas bole Pol yal sui nusi ere Kolosi ai erungwa \p \v 7 Na miliga main i, i ibal kobe pirana dire, Tikikas ure di gawa di i tenamue. Yalini iwe. Na ibal kobe ka main enan kobe taran milere, te Yesu Singaba ka main konagi aa ki di na tere na bole yere ka main nil konagi kirara kawen ere milemue. \v 8 Na mile pai erebinga main pirana dire, te yobilaan bile i tenama dire, yalini i milinga gul nusi ere i teiwe. \v 9 Ere teiba Onisimas Tikikas bole para unamue. Onisimas yalini iwe, na ibal kobe ka main enan kobe taran milere ka main konagi kirara kawen ere milere i gawlimanin milemue. Yal sui unangwa ure na ibal kobe mile pai erebinga mere, main di gawa di i tenamue. \s1 Pol ka di wei sirala dire, yalkuno, mile dinio, di tongwa \p \v 10 Aristakas na bole kanin pai milebinga, “Yalkuno, abalkuno, mile dinio,” di i tongure, Banabas yaalin Maka para iru di i tomue. Maka i milinga gul unangwa, na kaya kaman i teya, unangwa i aa te wai ere tere pena gale to. \v 11 Yal ta kaan Yesu yalini kaan kiibi Yasitas, yalini para, “Yalkuno, abalkuno, mile dinio,” di i tomue. Yal sutakobe iray gain bile ere Yuda ibal iru tawle milere na bole yere God kenin ere ke milungwa main konagi erebinga, niminin mile ere aa ki di na tomue. \p \v 12 Ena i gawlimanin ta kaan Epapiras, Kirisito Yesu nil konagi yal mile, “Yalkuno, abalkuno, mile dinio,” di i tomue. God kalkan ere i terala dungwa mere, i para muru pire wiina ere, u ibal mere pire ka main pi nima nama dire, Epapiras kamin kaun kaun i kanin pire ana dire iru sirin bile God te milemue. \v 13 Milere i ibal kobe te Eleodisia ibal te Kirapolis ibal yalini konagi nega di ere i ibal para tongwa, na kane di maribe ere i teiwe. \v 14 Na ibal kobe na yal dokita, kaan Luku, denan miranan tobinga mile, “Yalkuno, abalkuno, mile dinio,” ama iru di i tomue. Yal ta Dimas para iru di i tomue. \p \v 15 Na ibal kobe ka main enan kobe Eleodisia ai ki pai milungwa, “‘Yalkuno, mile dinio,’ Pol iru di i tomua,” di to. Abal Nimpa te ka main ibal taminin abalini ogin u ku bilungwa, “Para iru di i tomua,” di ta. \v 16 Ka minin bile i tega i kere pire piseranga, ena Eleodisia ibal para kere pirama dire, kwi nusi ere ibalin kobi to. Te ta Eleodisia ibal bile tega i milinga gul yuunangwa, i ibal kobe para kere piro. \v 17 Te ka iru di Akipas to. “Yesu Singaba ka main konagi i tongwa mere, kirara niminin mile ere milo.” \p \v 18 Malia na inan ka minin ganin bile i tega, “Na Pol miliga, Yalkuno, mile dinio,” dire bile i teiwe. Na kanin pai miliga pire nomanin si suna yere pire na to. \p God kenin wai ere i ibal kobe tenama di pirebinwe.