\id 1PE - Golin NT [gvf] -Papua New Guinea 1980 (web version -2013) \h 1 Pita \toc1 Pita ka minin ganin goma bile tongwa \toc2 1 Pita \toc3 1 Pit \mt1 Pita ka minin ganin goma bile tongwa \c 1 \p \v 1 Na Pita mile Yesu Kirisito nusi erungwa ongwa yal, Aposel, na milere, ka minin ganin i bile God paale suna ere ingwa ibal kobe milinga i teiwe. I ibal kobe garibanin pisere u sutaw pire Pontas gariba gul te Galesia gariba gul te Kapadosia gariba gul te Esia gariba gul te Bitinia gariba gul gariba iru pi milinwe. \v 2 Abe God yalini inin nomanin pire erala dimia, ena yalini i ibal kobe paale suna ere imue. Yalini inin Iban i nomanin naabile tenama dire, te Yesu Kirisito ka dungwa i pire wiina ere tenana dire, te Yesu Kirisito mayan garu di i tere kal digan ere taalime eringa kire di ere i tenama dire, i paale suna ere imue. \p God kenin wai wen ere i terere, te i denin miriin wai wen painama dire, kal iru ere i tenama di piriwe. \s1 Mile pai wai ere milabingal milabina dire suul mile kane milebinga \p \v 3 Singaba Yesu Kirisito Nen God milungwa, na ibal kobe maki ye tere deminin si yalini terabinga paamue. Yalini piranin wen pai na tomia, ena Yesu Kirisito gulere alungwa iru erere, ena si kwi ye na ibal kobe na tongure sigare kulebinwe. Iru ere na tongwa pire, “Kal wai ere na teralwa,” dire aan kere ye na toma di pire pi tegi yobinwe. \v 4 Pi tegi yobinga, ena God, “Kal wai ere na teralwa,” dungwa kal i na aa te nerabina dire, suul mile kane milebinwe. Kal wai ere na tenangwa iwe, kamin mina kalkan i kenin ere gule daalin ta sekenangure, te u digan ta pekenangure, te wai wen imo di painangwal painamue. \v 5 I ibal kobe pire gi di Kirisito tenga, ena God yobilaan bile niminin milungwa main kenin ere i tomue. Ere i terere are kaun wei sinangwa kaun u maribe nangwa, aa te pilaan pai ibal tenangwa i maribe ere i terala dungwa, ena kaun iray aa te pilaan pai i tenangure sigare kule u wai nanwe. \p \v 6 Kal main iru u maribe nangwa pire miriin payo. Painanba taalime main main i sua i kanama dire, gaynin giil piringa, ena malia i baan tawle nigi de pire guman yaangwa milanwe. \v 7 I ka main pire gi dinga kirara kawen dinana di pirama dungure, gain giil pirinwe. Kobile gol di painangwal ta paikinamba, niminin mile dinam mo, dikinam mo, kanama dire, enderin suna ali galemue. I pire gi di Kirisito tenga main wi yebe pire, kobile gol yaa ime simba, pire gi dinga di painangwal painama dire para sua i kanamue. Kobile gol enderin ali galungwa mere, taalime main main i aw sire gain giil piringa sua i kanamue. Pire gi di milangal milanga, ena Yesu Kirisito kwi ure u maribe nangwa kaun, God deminin si i tere, te Kirisito naabile aw dungwa bole ere ye i terere, te ai yebe di i tenamue. \v 8 I Kirisito ta kanekinba, denin miriin yalini tenwe. Te malia para i yalini ta kanekinba, i pire gi di yalini tenwe. Kal iru ere te milinga, ena i wai wen pire miriin paire Kirisito naabile aw dungwa bole milinga mere, pire miriin pai milinwe. \v 9 God i nomanin te ibanin sigare kule u wai nanga, aa te pilaan pai i tenama dire, pire gi di Kirisito tenga, i para iru ire milina, ena miriin pai i tongure milinwe. \p \v 10 God aa te pilaan pai i tongure sigare kule u wai enga ka diga i, goma God ka kebe yal kobe main pire pol sirala dire, waa duure nomanin suna si piremue. God, “Kal wai ere aa te wai ere i teralwa,” dungwa main iray ka kebe yal kobi di maribe eremue. \v 11 Kirisito Iban yalin kobi nomanin suna mile paire Kirisito gain giil iru iru pirere pare, “Eme yalini naabile aw dungwa ain pi suna milamua,” dire ka iru di yalin kobi terala dungwa, ena yalin kobi ka dungwa i, u maribe nangwa kaun te u maribe nangwa kalkan goma kanangwa kalin sui main pirala dire, waa duumue. \v 12 Yalin kobi konagi erungwa aa ki di yalin kobi inin ta erekungure, “Konagi eringa, eme ibal kwi maalungwa aa ki di ere tenanwa,” dire God main iru di maribe ere yalin kobi tere i ibal kobe kan dimue. Aa ki di i tongwa main iwe. Malia ka main kere di i tongwa yal kobe, Kirisito milungwa main para di gawa di i tomue. Tongwa God yalini inin Kegemama Iban nusi ime erungure, ure ka di yalin kobi tongure, kere di maribe ere i tomue. Ka di i tongwa main i, angel kobe pire pol si pirabina di piremue. \s1 Na ibal para kabin si mile dime di milama dire God ka iru di na tongwa \p \v 13 Main iru paimia, ena nomanin suna ka milin elin si yere, te nomanin sigi di pire kalkan ero. Yesu Kirisito kwi ere ime ure u maribe nangwa kaun, kal wai ere i tenama di pire, pi tegi yeyo. \v 14 Gamege nen man ka dungwa pire wiina ere tongwa mere, God ka dungwa iru pire wiina ere to. Goma ka main ta pirekire gaynin kal piringa maangwa mere, duulin bile waringa, mile pai iru eranga pisero. \v 15 Goma iru eringa mere, kwi eranga tamama. “Ere wo,” di gala di i tongwa yal, God kabin si mile kal dime dire erungwa mere, i mile pai eranga, kabin si mile kal dime di ero. \v 16 Kal iru ere milangwa main iwe. Ka main minin ganin suna God ka iru dungure bilungwa paangwa, “Na kabin si mile kal dime dire ere milia, ena i ibal kobe ama iru mere ere milo.” \s1 Na ibal kobe u wai nama dire God tobe bil tongwa \p \v 17 Ibal kobe kalkan erungwa mere kanere, God ka kol ere ibal tongwa, ibal kuunin kuunin milema di pire ere tomue. Iru tere milamia, ena i ibal kobe ana di God tere, “Na Abe,” di tenanga kaun, i gariba gul abila imo mile painanga kaun i deminin si gun ye God tenanga paamue. \v 18 I sanamoi gilekume main paikungwa si aine aine ere i tongwa mere, i iru ta ere milekinga, kan gule ere i tenama dire, yalini tobe tongwa i kaninwe. Kobile gol te kobile moni milin imo di painangwal ta paikinangwa, kal tobe iru ta tekungwi, \v 19 Kirisito mayan garu di i ibal kobe tere tobe iru tomue. Tobe iru tongwa tobe maa yebe pi bilemue. Yuda ibal kal digan ere taalime erungwa God kire di ere tenama dire, bolima siipe siipe nimbona bilin wen ta dekungure, gain wiige sire milungure, ibalin kobi bolima siipe siipe iru si gale God tongwa mere, Kirisito iru mere milungure ibal kobe si gulemue. \v 20 Kal iru erama dire, gariba gul main ta ole ere yekungwa kaun, God yalini paale suna ere imue. Irere i ibal kobe milinga pire, kamin kaun wei sinangwa kaun malia Kirisito i maribe ere i tomue. \v 21 Kirisito kal wai ere i tongwa pire, i ibal kobe pire gi di God tenwe. Yalini gulungure God aa te alere, te naabile aw dungwa gul inin ain pi milama dire, God kal iru ere yalini tomia, ena i ibal kobe pire gi di God tere pi tegi ye milinwe. \s1 Enan taw kobe denan miranan te ibeya erabinga \p \v 22 Ena i ibal kobe ka main kawen dungwa i pire wiina eringa, i nomanin suna naabile i tongure milinwe. Milere te i ka main ibal milinga suna inin inin denin miriin suna te ibeya eringa, ena i denin miriin kawen kirara inin inin te ibeya ero. \v 23 Te i ibal kobe kwi kule yongure u wai enga iwe. I Nenin kule yongwa yal i, gulangwa yal ta milekemia, mile painangwal painangwa yal milemue. Te God ka main yaa ime ta sikire, imo di painangwal painangwa pire gi dinga, i kwi kule yongure u wai pi milinwe. \v 24 Iru milinga mere, ka main minin ganin iru dire bilungwa paangwa, \q1 “Kulkan maangwa mere, ibal para iru milemua. Te kulkan kuun sungwa mere ibalin kobi kalkan deminin si tongwa kal i para iru dimua. Iru dungwa main paangwa iwe. Kulkan kengi sire gulungure, te kuun sungwa gilgin gule ule di yaa main simba, \v 25 God Singaba ka dungwa pi nima pire di painangwal painamua.” \m Te ka dungwa iwe, Kirisito guun kan kere di i tongwa iray dungwa paamue. \c 2 \s1 Ogu kiingwa Kirisito biriin mere milemia, God si kwi ye na ibal kobe tongure sigare kule milebinga \p \v 1 Ena ka iru diga paimia, i ibal kobe kal ki erungwa main main para pisero. Kela kule dire kakiibi ta dikire, te kal den di tekire, te ibal san bale tere irala dikire, te gain ka si ibal ta tekio. \v 2 Abal gaan mege malia kule nongwa, man amin niriin nerala di pirungwa mere, i ibal kobe ka main milin iru nerala di piro. Nenanga God Iban i aa ki di tenangure, u ibal mere pire sigare kule u wai nanwe. \v 3 U wai nanga main iwe, “God kal dime di ere i tongwa, i kaya pirinwa,” dire ka main minin ganin iru dire bilungwa paamue. \p \v 4 Ena i ibal kobe Yesu Singaba bole pena gale milana wo. Na ibal kobe kwi imo milebinga, komin kanin yalini taran milemue. Ogu kiingwa eri ta piserungwa mere, yalini para iru milimba, God yalini paale suna ere ire, “Tobe maa yebe pi biliwa,” dimue. \v 5 God si kwi ye i tongure, sigare kule milinga, ena ogu kiingwa eri ta ta para i ku bile yongwa mere, i ibal kobe iru mere milinwe. Iru milinga God ka main ogu kiirala dire, i ibal kobe i pire kiinamue. Yalini iru erama dire, bole pena gale milana wo. Ure milanga, ka main kenin erungwa yal mile God kabin si mile kal dime dire erungwa mere, ere milere, te Yesu Kirisito yobilaan pai i tongure, i God konagi erana dire, “I na kulo,” di God tenanwe. \v 6 Ka iru di tega, ka main minin ganin suna God ka iru dungure, dire bilungwa paangwa, \q1 “Eri ta tobe maa yebe pi bilungwa mere, yal ta iru milungwa, na paale suna ere irere, Sayon ogu ai ogu biriin dungwa mere, yal iray awli pi yobinwa. Ibal kobe pire gi di yalini tenangwa, ena ibalin kobe gay ta gulekenamue.” \m \v 7 Eri ta ka baan di tega i, Yesu Kirisito i ibal kobe pire dinga, yalini maa yebe oma di kaninba, pire gi di yalini tekungwa ibal milungwa mere, ka main minin ganin iru dire bilungwa paangwa, \q1 “Ogu kiingwa yal kobe, eri ta piserungwa, eri iray pi biriin wen mina tongwa mere yal i ama iru u singaba bil wen omua.” \m \v 8 Te ka main minin ganin baan ta iru dire bilungwa paangwa, \q1 “Yal iray biriin dungwa mere milemia, ibal taw pi wabe sinangure, kol gaul sinamua.” \m Ibalin kobe ka main ta pire wiina ere tekungure, ena pi wabe sungure kol gaul simue. Kal main iru u maribe nama dire, God kaya pire paale dimue. \s1 God Singaba gawliman kobe milebinga \p \v 9 Ena ibalin kobe kal iru erimba, i ka main ibal taminin milinga iwe. Gawliman ta muru milana dire, yalini i paale suna ere ingure milere, te ka main kenin erungwa ibal mile konagi ere yal bil God te milere, te gariba bilin ta ibal kabin si mile kal dime di ere milere, te God kal dorimil erungwa di maribe ere ibal tenana dire, God i ibal kobe kenin ere ke milungure milinwe. Nomanin kama sungwa ware milinga piserere, yalini nomanin naabile aw dungwa bole milana dire, “Na duulan bilana wo,” di i tomue. \v 10 Goma i ibal kobe ibal imore milinba, malia i God ibalin kobe milinwe. God piranin pai ibal tongwa, goma i ibal kobe ta pirekinba, malia piranin pai i tongwa pirinwe. \s1 God nil konagi yal milia di pire mile pai iru ero, dungwa \p \v 11 Na ye nega kobe, i gariba gul milinba, baan ta ibal milinga i kiranin aa tere iru di teralga, i gaynin kal piringa maangwa mere erala dire, miriin kabin paangwa pisero. Kalin dungwa i, kura bile i nomanin te ibanin tomia, ena pisero. \v 12 God ta pire tekire imore milungwa ibal, i ibal kobe ibalin kobe bole ereko mile painanga, ena mile pai wai wen i maribe ere milanwe. Ibalin kobe mile, “I ibal kobe kal ki erungwa erinwa,” dire ka digwane waa i terala dinamba, i kal dime di ere milinga kanamia, ena God gariba gul u milangwa kaun, ibalin kobi deminin si yalini tenamue. \p \v 13 Ibal kobe yobilaan bile yal singaba tongure milungwa, ena Yesu Singaba main erungwa mere pire, yalin kobi ka dungwa pire wiina ere to. Kenin ere ke milungwa yal, yal bil wen Sisa ka dungwa pire wiina ere to. \v 14 Te yal bil iray yal kobe taw nusi ere ka iru di tongwa, “Kal ki erangwa ibal, si kanin sire gain giil pire tere, te kal wai erangwa ibal aa yebe di to.” Di tongure pire ungwa, ena yalin kobi ka dungwa para pire wiina ere to. \v 15 Ibal kobe iru erama dire, God iru pire dungwa, “Nomanin paikungwa yal ka gogo dungwa, manaa di tere yaa ime sinama dire, i ibal kobe kal dime di ere milanwa,” dimue. \v 16 Ibal kan kulungwa mere, Mose kile kaman ka kan kulungwa mere i mile pai iru ere milekio. Kan kulekungwa mere milanba, “Nil konagi ibal na ta milekiwa,” di pire kal main ki ta erala dinanba, erekio. God nil konagi yal milia di pire, mile pai iru ere milo. \v 17 Ibal para ai yebe di to. Ka main enin kobe denin miriin to. God deminin si to. Gabman yal bil aa yebe di to. \s1 Kirisito giil pire gulungwa mere na ibal kobe giil iru pirabinga \p \v 18 Ena i nil erari ibal kobe i yal singaba gun ye tere, ka dungwa pire wiina ere to. Yal singaba kobe ka wai di i tere kal wai ere i tenangwa, pire wiina ere tenanba, yal singaba kobe kal digan ere, “Konagi nega di ero,” di i tenangwa, para pire wiina ere to. \v 19 God mile pai erungwa mere pire, kal ki ta erekinba, ibal gain giil pire i tongwa pire pi niminin milanga, ena God kanere, “Eringa wai paimua,” di i tenamue. \v 20 Te i ibal kobe kal ki eringire, yal singaba i sinangure gain giil piranga, i inin kanin paamia, God aa ki di i tekenangwa paamue. Paamba i kal wai eringire, ibal gain giil pire i tenangwa pire pi niminin milanga, ena God kanere, “Eringa wai paimua,” di i tenamue. \v 21 I ibal kobe mile pai iru erana dire, God, “Na duulan bilana wo,” di i tomue. Di i tongwa main iwe. I ibal kobe milinga pire, Kirisito yalini inin gain giil piremue. Kirisito kol i egilungwa mere, i ibal kobe para iru egilana dire, main i, i maribe ere i tomue. \v 22 Yalini kal digan ere taalime ta erekire, te yalini kela kule dire kakiibi wen ta dikungwa paamue. \v 23 Ibal gain ka si yalini tomba, yalini maan gain ka ta si kole ere tekemue. Gain giil pire yalini tongure milungwa, yalini mile, “I siralwa,” dire kawre ta maan di tekemue. Ta di tekimba, “God ka kol ere ibal tongwa paimua,” di pire pi tegi yomue. \v 24 Na ibal kobe kal digan ere taalime erebinga, muun kal waa na tere, te kabin sire wai wen ere milama dire, na kal digan ere taalime erebinga pirin paimba, Kirisito eri pera mina gule pirin gule ere na ibal kobe na tomue. Ibal kobe yalini sungwa bilungure gain giil piremia, ena aa te pilaan pai na ibal kobe tongure wiige sire u wai pire milebinwe. \v 25 Bolima siipe siipe kol ta kanekire kol gogo warungwa mere, i ibal kobe kol iru warinba, malia i ibanin kenin ere ke milungwa yal kwi duulin bile milana dire, kwi sinaa dire unwe. \c 3 \s1 Win ebin kobe mile pai erangwa main dungwa \p \v 1 Ena nil erari ibal kobe yal singaba ka dungwa pire wiina erungwa mere, wininbi kobe ka dungwa ebin kobe milinga pire wiina ere tenanga painamue. Wininbi kobe taw ka main pire gi ta dikire milangwa, ena yalin kobe nomanin suna si kiruul sire ka main kol duulin bilama dire, i ebin kobe mile pai wai ere milanwe. Mile pai wai ere ka ta di yalin kobe ta tekenanga, main paangwa iwe, \v 2 i gun yere deminin si God te milere, te kabin si mile kal dime di eringa kanangwa, yalin kobe nomanin suna kwi si kiruul sinamue. \v 3 I abal kobe ibal na kanama di pire, egin iru ta galekio. Gibilin mina siine bamin bilanga mo, kiriweri taare te dige maalanga mo, gal wai piranga mo, egin iru ta galekinanba, \v 4 ibal kobe i kanama dire, denin miriin te nomanin suna wai painangure, nomanin suna kabin si mile den miriin mone di dinan milo. Main iru milanga imo di painangwal painangure, te God main i eringa kanere, “Kirara wi yebe omua,” di i tenamue. \v 5 Te kamin kaya God ka main abal kobe mile, abalin kobe God pi tegi yongwa ibal kobe na kanama di pire kal main erungwa iwe, win kobe ka dungwa mere, abalin kobe pire wiina ere tomue. \v 6 Abal Sera para kal iru ere milungwa, winbi Ebarakam ka dungwa pire wiina ere tere, “Na kobaan i milinwa,” dire ka iru di yalini tomue. Tongwa i abal kobe main wai paangwa mere erere, te kalkan kuril pire milinga piserana, ena Sera abilin milungwa mere, i iru milanwe. \p \v 7 Ena ebin kobe iru di tega mere, i win kobe milinga ka iru di terala piro. I ebininbi bole si dawle mile nomanin painangwa pire ere to. Win ebin kobe para i wai wen mile mile painangal painana dire, God kal wai ere i ibal kobe tongwa, ena abal kobe niminin ta milekungwa, abalin kobi kenin wai ere to. I win kobe milinga ana di God tenanga kuunin painama dire, i iru ere to. \s1 Denan miranan inin inin te ibeya ere milabinga \p \v 8 Ena na ka ta di wei si i terala piro. I ibal kobe nomanin u taran pire bole pena gale milo. God wan abilin milinga, denin miriin inin inin te ibeya ere milo. Miriin pire ibal tere, te i inin guunan kanan ware binama di pirekio. \v 9 Ibal taw kal ki ere i tenangwa, i maan iru ere te kole erekio. Mo ibal taw ka su gale i tenangwa, ena i maan ka su gale te kole erekio. Ta erekire, ena God kal wai ere ibalin kobe tenama dire, i iru sirin bile God to. I iru ere ibalin kobe tenanga main iwe, Kal wai ere i tongwa i ibal kobe inana dire, God mile, “Na munan kol duulan bilana wo,” dire gala di i tomue. \v 10 Ka diga mere, ka main minin ganin ka iru dire bilungwa paangwa, \q1 “Yal ta gariba gul milungwa wai pire gun yerala dire, yalini ka digan ta dikima. Te yalini kakiibi ta di ibal ta tekima. \v 11 Kal ki erungwa main i mun kal waa tere kal main wai paangwa mere, duulin bile ere milema. Ibal kobe den miriin suna yaa ime sire guman u taran pi milabina dire, konagi nega di ere milima. \v 12 Iru ere milangwa main iwe. God mile kabin sire kal wai ere milungwa ibal kanere kenin wai ere tomua. Ibalin kobe kamin kaun kaun ana di yalini tongwa, ena tongwa yal kiraan gule piremua. Pirimba kal ki erungwa ibal nigi de kane gain giil pire ibalin kobi tenamua.” \s1 Kal main wai paangwa erabinga ibal taw gain giil pire na tenangwa \p \v 13 Kal main wai paangwa erabina di kirara kawen piranga, ena ibena ure kal main ki ere i tename? Ibal wen ta ere i tekenamue. \v 14 Ta ere i tekinamba, i kabin sire kal wai ere milanga, ena ibal taw giil pire i tenangwa iwe. I wai pire miriin painamue. I kuril pirana dire, kaymin paale i tenangwa, ena ibalin kobe guman mina kuril di kanekio. Te nomanin suna ku ku ta maakio. \v 15 Iru ta erekinangi, Kirisito i ibal kobe kenin ere ke milama dire, nomanin tegi do. God mile, “Ere wai ere i teralwa,” dire aan kere yongwa i ibal kobe pi tegi yenga, ibal taw ure main pirabina dire, sirin bile i tenamia, ena i maan di kole ere tenana dire, morin morin pire kane milo. Ka di tenanba, denin miriin suna wiina erangure, ka di tere, te God gun ye tenga, main iray pire ka di to. \v 16 “Na kal eriga paikimua,” dire nomanin suna i iru ta pirekerala dire, kal main wai ere milo. I ibal kobe Kirisito bole pena gale mile pai wai eringa, ka di sutaw ere i tere gain ka si i tenangwa, ibalin kobi gay gulama dire, kal main wai ere milo. \v 17 Kal main wai eringa, ibal kobe giil pire i tenama dire, God owa dinangwa para wai wen painamba, kal ki eringa, ibal giil pire i tenangwa, kalin eranga i, wai ta paikinamue. \s1 Kal digan ere taalime erebinga Kirisito pirin i gule ere na tongwa \p \v 18 Ka di tega main iwe. I ibal kobe kal digan ere taalime eringa, God pirin gule ere i terala dungure, Kirisito kamin kaun gin taran tawle gulemue. Yalini na ibal kobe God bole u taran pi milama dire, yalini gulungwa. Kal digan ere taalime erebinga ibal u wai nabina dire, yalini kabin sire wai wen mile kal dime dire ere na te milungwa yal gulungwa. Ibal kobe yalini gain kirara si gulimba, yalini iban sigare kule milemue. \v 19 Milere pi sia kanin pai milungwa gul pire, kal erungwa mere kere di maribe ere sia ibalin kobi tomue. \v 20 Sia kan diga iwe. Kamin kaya goma wen yal Noa milungwa kaun, God ka dungwa giran wiina ere tekire gulungwa, ibalin kobi iru mere sia milemue. Noa sipe bilkaw ere milungwa kaun, ibalin kobe God giran wiina ere tenama dire, yalini suul mili ongwa ongwa omba, ibal anan kole muru kole sutakobe tawle u sipe ala pire mama mile paingure, ibalin kobi nil si nekemue. \v 21 Nil iwe. Ka main nil bilungwa main mere nil i di bile dimue. Yesu Kirisito gulungwa God si kwi ye tongure alungwa main i na ibal kobe pire gi di yalini tere nil bilebinga, ena sigare kule u wai obinwe. Nil bilebinga iwe, gaynan debegi yongwa bigin iru ta si na tekungwi, na nomanin naabile na tenama dire, ana di God tobinwe. \v 22 Yesu Kirisito kaya ale ere kamin ai pirere, God aan wen kol milemue. Milere angel kobe te kamin ai singaba ibal te kamin ai yobilaan bilungwa ibal, yalini ibalin kobi malia kenin ere ke milemue. \c 4 \s1 Kirisito ka main kol duulin bile warabinga gain giil pirabinga \p \v 1 Ena Kirisito gain giil piremia, i ibal kobe para iru gaynin giil pirala di piranwe. Di piranga iwe, yal ta gain giil pirangwa pire, ena kal digan ere taalime erungwa main piseramue. \v 2 Iru paimia, ena malia te eme imo mile painanga kaun, gaynin kal piringa maangwa mere ta erekire, God i kal erana di pirungwa mere ero. \v 3 God ta pire tekungwa ibal kalkan erala dungwa mere, goma i ibal kobe para eringa main iray pisero. Goma main iru mile pai eringa gi abal kunibe irere, te gaynin kal piringa maangwa mere erere, te nil wain nere omilin maalungure milere, te komina depil nerere, te nil niminin milungwa depil nere kal main gogo ere milere, te God ka main si keli sire galbale kobile deminin si terere, kal main iru goma mile pai erinwe. \v 4 Malia God ta pire tekungwa ibal, kal main iru nigi dongwa erungwa mere, i ibal kobe bole ta erekina, ena ibalin kobe kane buul kunere gain ka si i tomue. \v 5 Gain ka si i tomba, ibalin kobe kal ki erungwa mere, main inin di gawa di God tenamue. Tenamba yalini ibal gulungwa te kwi milungwa para kalkan erungwa, pirin paim mo, paikim mo, dire yalini di maribe ere obin si terala eremue. \v 6 Goma gulungwa ibal gariba gul imo mile paangwa kaun, kalkan erungwa pirin paim mo, paikim mo, God kane pire obin si tomba, ibalin kobi gulungure pare, Yesu guun kan kere di maribe ere ibalin kobe tomue. God mile pai erungwa mere, ibalin kobi iban sigare kule para iru mile pai erama dire, kere di maribe ere ibalin kobi tomue. \s1 God aa ki di na ibal kobe tongwa mere iru aa ki di inin inin te ibeya erabinga \p \v 7 Ena kamin te gariba kalkan para wei sinangwa kaun, kaya u maala omue. U maala omia, ena nomanin paangwa main pire erere, te gaynin kal piringa maangwa inin manaa di to. Ana di God te milala dire, kal iru ere milo. \v 8 Te main ta wi yebe ongwa iwe, den miriin ibal tongwa main aa gi di pire erungure, kal digan ere taalime erungwa binanbile kire di ere tomia, ena denin miriin inin inin te ibeya ere milo. \v 9 I ibal kobe inin inin aa te wai ere to. Tenanga nomanin suna wai pire ere to. \v 10 I ibal kobe konagi ta ta miremil erana dire, God yobilaan bil pai i tomia, ena aa ki di inin inin te ibeya erala dire, konagi main i nega di eranwe. \v 11 Yal ta ka main ta di ibal tenangwa, ena God kamil kaa kobaan yal i mile ka dinangwa paamue. Yal ta aa te wai konagi ere ibal tenangwa, ena God yobilaan bil pai yalini tongwa mere, aa te wai konagi ere tenangwa paamue. Yesu Kirisito kal erungwa pire kalkan para eringa deminin si God terala dire, konagi iru ere milanwe. Ena Yesu Kirisito iwe, ibal para deminin si yalini te milangure, te yalini yobilaan bile mile kenin ere ke mile milangwal milamue. I kawen. \s1 Kirisito bole giil pirabinga main dungwa \p \v 12 Ena na ye nega kobe, ibal kobe gain giil pire i tongwa iwe. God kal main ta i sua i kanama dire, giil bilkaw piringa, i pire buul kunekio. Kal main ta i kal gogo dima di pirekio. \v 13 Dimba Kirisito giil pirungwa mere, i giil iru piringa, ena i miriin payo. Miriin painanga, ena yalini naabile aw dungwa kawen kirara u maribe nangwa kaun i kirara wen wai pire miriin painanwe. \v 14 I ibal kobe pire gi di Kirisito tenga, ibal taw ka piril sungwa di i tenamia, ena i pire miriin painanwe. Yobilaan bilungwa Iban, God Iban i bole si dawle milebilga, ena i miriin painanwe. \v 15 I ibal kobe milinga suna yal ta ibal si gulangwa mo, kalkan kunibe nenangwa mo, kal ki erangwa mo, taalime ere ibal tenangwa mo, kal iru ta erungure, gabman gain giil pire tenangwa paimue. I inin kanin painamia, gay gulanga paimue. \v 16 Paimba i ibal kobe milinga suna yal ta Kirisito gawliman milanga, ibal taw giil pire tenangwa, ena i gay ta gulekio. Gay ta gulekinanba, “Kirisito gawliman miliwa,” dire maki ye tere deminin si God to. \p \v 17 God ka kol ere ibal tenangwa kaun, malia kawn kule erungure, goma ka kol ere yalini inin wan abin kobe tenamue. Yalini kawn kule goma ka kol ere na ibal kobe tenangure, ena ibal kobe God ka main pire wiina ere tekungwa, takal ere ibalin kobi tename? Ayo, ibalin kobi giil wen piramue. \v 18 Te ka main minin ganin ka iru dire bilungwa paangwa, \q1 “Kabin si mile kal wai erungwa ibal sigare kule u wai nama dire, God konagi niminin mile tongure ibalin kobi gain giil pirungwa paimia, ena ibal kobe God mun kal waa tere kal digan ere taalime erungwa, takal ere i maribe ere ibalin kobi tename? Ibalin kobi u wai ta pekenamua.” \m \v 19 Main iru paimia, ena i ibal kobe giil piringa, God “Owa,” dungwa kal wai ere milo. God i ibal kobe para ere yongwa i yalini pi tegi yenanga, kuunin eramia, ena yalini pi tegi yeyo. Yalini kal ta erala dungwa mere kawen eremia, ena yalini pi tegi yeyo. \c 5 \s1 Ka main goma yongwa yal kobe, God gawliman kobe kenin wai erangwa \p \v 1 Ena i ibal kobe milinga suna ka main kol paangwa goma yenga yal kobe, i kiranin aa terala piro. Kirisito gain giil pire gulungwa na kanere, te yalini naabile aw dungwa main u maribe nangwa, na yalini bole milabilwe. Ka main kol paangwa goma yongwa yal na para yal iru miliga ena i piro. \v 2 God mile, “Ka main ibal taminin ta kenin ero,” di i tongwa kenin wai wen ero. Bolima siipe siipe milungwa mere, ibalin kobi iru milungwa kenin ero. Konagi iray eranga, ki pire inin nigi de pire erekio. Konagi iru erala di pire, dime di pirere ero. God i iru erana di pirungwa paamue. Tobe irala di pire, konagi iray ta erekio. Imore aa te wai ere ibal terala di pire ere to. \v 3 Ka main ibal taminin i kenin erana dire, di i tongwa kenin eranga, ka dagi ta di tekire kenin ero. Ta di tekinanba, ibalin kobi ka main kol wai paangwa egilama dire, i kol iray goma yere egilo. \v 4 Kol iru egilanga, ena bolima siipe siipe kenin erungwa yal bil Yesu Kirisito u maribe pi ibal terere pare, “I konagi eringa paimua,” di i tere tobe i tenamue. Tobe tenangwa iwe, imo di painangwal painangwa tobe iru mere i tenamue. \s1 Inan kaanan pire yere ta erekire nomanin sigi di pire kanekun ere milabinga \p \v 5 I yal garamil kobe, ka main kol paangwa goma yongwa yal kobe iray ka dinangwa, pire wiina ere to. Ka main minin ganin iru dire bilungwa paangwa, “Kule si ware miinin maangwa ibal, God yaa ime si terala dimba, mone di mile yaa ime si milungwa ibal yalini ere wai ere tomua.” Ka iru dungwa paimia, ena i ibal kobe inin kaanin pire yebe erekire aa te wai ere inin inin te ibeya ero. \v 6 Ena God yobilaan bil bile milungwa paamia, ena i inin kaanin pire ime ere iyo. Ere inanga, ena yalini inin kamin kaun baale paalungwa kaun i kaanin pire yebe ere i tenamue. \v 7 Yalini kenin ere i terala dimia, ena i nomanin binanbile singa yalini pire inama dire, gala di ka di yalini to. \p \v 8 Nomanin sigi di pire kalkan erere, te i kanekun ere milo. I kayminin Satan mile ibal si nerala dire, bolima biin eli paangwa, kaan layon mere mile, kenan gule mile gariba baan baan para ware omue. \v 9 I pire gi dinga, nomanin suna taynan sinangure, i de bile di milo. Milanga iwe, i ka main enin kobe gariba gul kole kole para giil iru pire milungwa i pirinwe. \v 10 I baan tawle giil pire milangire pare, aa te wai ere ibal tongwa yal God, i niminin milana dire, te i pire gi dinga pi nima nama dire, te yobilaan bile i terala dire, kal main iru ere i tenamue. God yalini naabile aw dungwa mile painangwal painangwa bole milana dire, te Kirisito bole pena gale milana dire, God “Ere wo,” di i tomue. \v 11 Yalini yobilaan bil bile milangwal milangwa, ena deminin si yalini terabinga paamue. I kawen. \s1 Ka di wei sirala dungwa \p \v 12 Ena ka tawliga di i tega, i Silibenes aa ki di na tere minin ganin bilemue. Yalini ka main na enin kobe mile na yalini pi tegi yeiwe. Na i ibal kobe yobilaan bile i tere, te God aa te wai ere ibal tongwa main kirara kawen di gawa di i teiwe. Tega i, i aa gi di pire milo. \p \v 13 Bebilon ai ka main ibal taminin, God ibalin kobi para paale suna ere ingure milungwa, “Yal abalkuno, mile dinio,” di i ibal kobe tomue. Yal Maka na wanan mere milungwa, “Yal abalkuno, mile dinio,” di i tomue. \v 14 Denin miriin tenga, ibal main i kanama dire, ka main enin ta kol baan kananga, kaale ka wai di to. \p I ibal kobe Kirisito bole pena gale milinga, i ibal para denin miriin suna wai painama dire, God kal main iru ere i ibal kobe i tenama di piriwe.