\id JHN - Guanano NT -Colombia 2010 (DBL -2013) \h SAN JUAN \toc1 San Juan \toc2 Juan \toc3 Jn \mt1 San Juan \c 1 \s1 Cohamacʉ ya dʉserore yahuriro masʉnota ji dʉcaha \p \v 1 Dóipʉta ahri yahpa to jihto panopʉta Cohamacʉ ya dʉserore yahuriro Cristo masare yʉhdʉchʉ yoahtiro dóihta ji tuhsʉa tiha. Tiro Cohamacʉ mehne jiha. à yoa tirota Cohamacʉta jinocahno niha. \v 2 Dóipʉta wahmanopʉta Cristo Cohamacʉ mehne jiha. \v 3 à yoa wahmanopʉre ne mariahri cjirire bajuamehneha. Ahri yahpare, mʉanore, jipihtiare, jipihtina cʉ̃hʉre bajuamehne dutiha Cohamacʉ tirore. à jiro ahrire bajuamehne pahñoha tiro. Ahrire mipʉre mari ñʉare, mari ñʉera cʉ̃hʉre to bajuamehnerachʉ ne mariaboa. \v 4 Cristo catiare wariro jiro nina. Buhriaro marine to noano ñʉ masichʉ yoaro seheta tiro to Pʉcʉro mʉano macarirore noano masichʉ yoara. à yoaro to Pʉcʉro mʉano macarirore masichʉ yoara masare. \v 5 Ahri yahpa macaina ñaare ti wacũ ti goa pjaa nahitiano yoaro sehe jia nina. Cohamacʉ ya dʉserore yahuriro buhriaro noano marine to ñʉ masichʉ yoaro seheta masare masichʉ yoara. à yoa nahitiano buhriarore to yʉhdʉrʉcaeraro seheta Cristore ñaa ne yʉhdʉrʉcaerara. \p \v 6-7 Cohamacʉ João wama tiriro sehere warocaha, Cristore buhriaro yoaro sehe jirirore masare yahu mʉhta dutiro. To ã warocachʉ João sehe masare yahuro tare to yahurirore Cristore jipihtina ti wacũ tuahti cjihtire. \v 8 João sehe Cristo jierare. à jieraro tiro Cristo sehere masare yahu mʉhtano tare. \v 9 Cristo buhriaro yoaro sehe jiriro jipihtina masare Cohamacʉre masichʉ yoahtiro sehe ahri yahpapʉ tari jire. Potocã tjira ahri. Tiro buhriaro yoaro sehe jiriro waro tjira. \p \v 10 Cristo ahri yahpai jia timare. Ahri yahpare bajuamehneriro jiri jimare. To ã jipachʉta ahri yahpa macaina sehe tirore ne masierare. \v 11 To ya yahpai tiro masa bajuari jimare. To ya yahpai masa bajuariro to jipachʉta to ya yahpa macaina sehe ne tirore cahmaerare. \v 12 Ti ã cahmaerapachʉta, tirore cahmaina sehere, tirore wacũ tuaina sehere Cohamacʉ to pohna jichʉ yoari jire. \v 13 Tina Cohamacʉ pohnata jia nina. à jia masa ti masa bajuariro seheta jierara, Cohamacʉ pohna ti wahachʉ. Tuhsʉ, masa ti cahmariro seheta jierara, Cohamacʉ pohna ti wahachʉ. \p \v 14 à jiro Cristo masʉno to ji dʉcari baharo mari mehneta jire tiro. To ã jichʉ ñʉna masare cahĩriro, potocã jiare yahuriro to jichʉ sã masii. Tiro dihta Cohamacʉ macʉno jiro tuariro noariro jire. To ã jiriro jichʉ sã masii. \v 15 João Cristore yahu mʉhtano õ sehe ni sañurucure masare yahuro: \p —Siro tara yʉ õ sehe ni yahuriro: “Tiro yʉ baharo tariro jira. à jiparota tiro yʉ yʉhdoro tuariro jira. Tiro yʉ masa bajuahto panopʉta ji tuhsʉha. à jiro tiro yʉ yʉhdoro tuariro jira”, mʉsare yʉ ni yahuriro ahriro tjira —nire João Cristore masare yahuro. \p \v 16 Tiro Cristo sehe noariro tuaro masare cahĩriro jiro marine jipihtinare noano yoarucure. \v 17 Cohamacʉ dutiare Moise cjiro sehe cũbasa mʉhtaa tiha marine. Jesucristo sehe Cohamacʉ masare to cahĩare buhero tare. Cohamacʉ to potocã durucua cʉ̃hʉre buhero tare tiro. \v 18 Masa ne Cohamacʉre ñʉerara. Tirore mari ñʉerapachʉta to macʉno to tuaro cahĩriro cʉ̃irota jiriro sehe to Pʉcʉrore marine masichʉ yoare. \s1 Paina João masare bautisarirore sinituha \r (Mt 3.11-12; Mr 1.7-8; Lc 3.15-17) \p \v 19 Sã coyea judio masa pʉhtoa Jerusalẽi jiinare sacerdoteare, Cohamacʉ wʉhʉi dahraina cʉ̃hʉre João cahapʉ warocari jire. “¿Diro baro jijari mʉhʉ?” ni sinitu dutia warocari jire tinare. Ti ã ni sinituchʉ õ sehe ni yahure João sehe. \v 20 Ne yaro marieno yahure. Potota yahure: \p —Yʉhʉ Cristo Cohamacʉ masare yʉhdʉchʉ yoa dutiro to warocariro jieraja —nire tiro. \p \v 21 To ã nichʉ tina sehe tirore pari turi siniture tjoa: \p —¿Mʉhʉ Cristo jieracʉ, Elia sehe jijari mʉhʉ? —nire tina. \p —Jieraja yʉhʉ —nire tiro. \p —¿Sã cohtariro Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro sehe jijari mʉhʉ? —nire tina. \p —Tiro jieraja yʉhʉ —nire João sehe. \p \v 22 To ã nichʉ tina tirore pari turi õ sehe ni siniture tjoa: \p —Sãre sinitu dutiinare sã noano yahuhto sehe poto sãre yahu bahrañoga. ¿Diro baro sehe jijari mʉhʉ? ¿Mʉ basi mʉhʉ sehe dohse jiriro baro “Jija yʉhʉ”, nijari mʉhʉ? —nire tina Joãore. \p \v 23 Ti ã nichʉ õ sehe ni yʉhtire tiro: \p —Masa marienopʉ õ sehe ni sañurucuriro jija yʉhʉ Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro Isaia cjiro to ni yahuriro seheta: “Mari pʉhtoro to tahto pano mʉsa ñaa tʉhotuare cohtota, cahno mʉhtaga mʉsa”, ni masare yahu sañurucuriro jija yʉhʉ —nire João tinare. \p \v 24 Joãore sinituina fariseo curua macaina ti warocarina jire. \v 25 à jia tina Joãore õ sehe ni siniture tjoa: \p —¿Mʉhʉ Cristo, Elia, Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro sã cohtariro jierapacʉta dohseacʉ masare bautisajari mʉhʉ? —nire tina. \p \v 26 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yʉhtire tiro: \p —Yʉhʉ co mehne masare bautisaja. Pairo sehe mʉsa masierariro mʉsa watoi ji tuhsʉra. \v 27 Tiro sehe yʉ baharo tariro yʉ yʉhdoro tuariro jira. Noa yʉhdʉariro jira. Tiro yoaro sehe jieraja yʉhʉ sehe. à jicʉ tirore tʉhotucʉ, “Wiho jiriro jija yʉhʉ”, ni tʉhotuja yʉhʉ —nire João tinare. \p \v 28 à ni durucure tina, Betaniapʉ Jordão wama tiri ma pa bʉhʉsehe coapʉ, João masare to bautisariropʉ. \s1 Jesu Cohamacʉ to warocariro to oveja yoaro sehe jiriro jira \p \v 29 Pa dachoi Jesu João cahai cahacã curero to tachʉ João tirore ñʉno õ sehe nire: \p —Ñʉga. Ahriro Cohamacʉ to warocariro to oveja yoaro sehe jiriro jira. Ovejare mari wajãriro seheta masa ahriro cʉ̃hʉre wajãahca. à yariaro ahri yahpa macainare ti buhiri tiare cohãnohca tiro. \v 30 Ahrirota jira yʉ õ sehe niriro: “Yʉ baharo tariro yʉ yʉhdoro tuariro jira. Yʉ masa bajuahto pano tiro ji tuhsʉha. à jiro tiro yʉ yʉhdoro tuara”, yʉ niriro ahrirota jira. \v 31 Yʉhʉ sehe ahrirore noano waro masiera tihi. à masierapaihta co mehne bautisai tai nii yʉ coyea Israe masa ahrirore ti masihto sehe —nire João. \p \v 32 à ni tuhsʉ João to ñʉri cjirire õ sehe ni yahu namore tjoa: \p —Espíritu Santo mʉanopʉ buja yoaro sehe duji ta, Cristo mehne to tjuachʉ ñʉhi. \v 33 Cohamacʉ yʉhʉre to yahuerachʉ tirore ne masieraboa yʉhʉ. Wiho mejeta tiro yʉhʉre masare co mehne diapʉ bautisa duti warocariro Cohamacʉ sehe õ sehe ni yahu mʉhta tuhsʉre yʉhʉre: “Espíritu Santo duji ta to bui to tjuarʉcʉ sʉriro tirota jirohca. Tiro sehe Espíritu Santore to yaina mehne ã jirucuchʉ yoarohca”, nire Cohamacʉ yʉhʉre. \v 34 Mipʉ pinihtare to ã ni yahurirore ñʉ tuhsʉhi yʉhʉ. à ñʉcʉ “Ahriro potocãta Cohamacʉ macʉno jira”, ni yahuja yʉhʉ mʉsare —ni yahure João sãre. \s1 Jesu buheina to pji mʉhtaina jira \p \v 35-36 Pa dachoi João mehne sã pʉaro to buheina sã ducuchʉ, Jesu sã cahai yʉhdʉ wahcãno nire. To ã yʉhdʉ wahcãchʉ João tirore ñʉno, pari turi õ sehe nire sãre: \p —Ñʉga. Ahriro Cohamacʉ to oveja yoaro sehe jiriro jira —nire João. \p \v 37 To ã nichʉ sã pʉaro to buheina sehe tíre tʉhona Jesu baharo wahahi. \v 38 Sã ã wahachʉ ñʉno Jesu sãre majare ñʉ, õsehe ni siniture: \p —¿Nohopʉ wahajari mʉsa? —nire tiro. \p To ã nichʉ sã cʉ̃hʉ õ sehe ni sinitu ñʉi tirore: \p —Rabi, ¿nohopʉ jijari mʉhʉ? —nihi sã tirore. (Rabi sã ya mehne nina “buheriro”, nina nija.) \p \v 39 —Yʉhʉ mehne tatjiãhna ñʉna taga —nire Jesu sãre. \p To ã nichʉ sã sehe to jiropʉ ñʉna wahai. Tí pjare ñamichahapʉ cuatro hora jire. à jina tí dachore tiro mehne tjuai sã. \p \v 40 Sã pʉaro Joãore tʉhoina, Jesure nʉnʉ ti wahcãina yʉ piti Andre mehne jii. Andre sehe Simo bahʉro jire. \v 41 à jiro tiro dóihta to wahminore Simore maca, boca, tirore õ sehe ni yahuha: \p —Mesiare Cohamacʉ marine yʉhdʉchʉ yoa dutiro to warocarirore sã bocahi —niha Andre Simore. (Mesia sã ya mehne nina “Cristo”, nina nija.) \p \v 42 à ni tuhsʉ tiro Simore Jesu cahai naahre. To cahai ti sʉchʉ ñʉno Jesu sehe Simore õ sehe nire: \p —Mʉhʉ Simo wama tiriro, Jona macʉno jira. Mipʉre mʉhʉre Cefa ni wama pisuihtja —nire Jesu Simore. (Cefa sã judio masa ya mehne nina “Pedro”, nina nija.) \s1 Felipere, Natanae cʉ̃hʉre pjiha Jesu \p \v 43 Pa dachoi Jesu Galilea yahpapʉ waha duare. à jiro to wahahto pano tiro Felipere piti boca, õ sehe nire: \p —Yʉhʉ mehne macariro cjihto taga —nire Jesu. \p \v 44 Felipe sehe Betsaida macariro jire. Tiro, Andre, Pedro mehne cʉ̃ maca macaina jire tina. \v 45 à yoa Felipe Natanaene maca, tirore bocaro õ sehe ni yahure: \p —Cohamacʉ dutiare Moise cjiro to joari pũpʉ to yahurirore paina Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri cʉ̃hʉ ti yahurirore sã bocahi. Jesu Nazare macariro, José macʉno tjira —nire tiro Natanaene. \p \v 46 —Nazarepʉre ne cʉ̃iro noariro mariahna —nire Natanae. \p —Ñʉi taga mʉhʉ —nire Felipe. \p \v 47 à yoa Jesu cahai to sʉchʉ ñʉno Jesu sehe õ sehe nire Natanaene: \p —Ahriro mipʉ tariro potocãta noariro judio masʉno waro jira. Tirore mahñoa ne mariahna —nire Jesu Natanae sehere. \p \v 48 To ã nichʉ tʉhoro Natanae sehe tirore õ sehe ni siniture: \p —¿Dohseacʉ yʉhʉre noano masijari mʉhʉ? —nire. \p —Felipe mʉhʉre to pjihto pano, higueracʉ docai mʉ jichʉ ñʉhi yʉhʉ mʉhʉre —nire Jesu. \p \v 49 To ã nichʉ Natanae sehe tirore õ sehe nire tjoa: \p —Buheriro, potocãta mʉhʉ Cohamacʉ macʉno jira. Mʉhʉ Israe masa sã Pʉhtoro cjihto jira —nire Natanae. \p \v 50 To ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yʉhtire Jesu: \p —Higueracʉ docai mʉhʉre yʉ ñʉrire masicʉ yʉhʉre “Cohamacʉ macʉno jira”, ni wacũ tuara mʉhʉ. ¿Títa mʉhʉre ã masichʉ yoajari? Ahri mʉhʉre yʉ ñʉri yʉhdoro Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñoihca yʉhʉ. Yʉ ã yoa ñochʉ ñʉihca mʉhʉ —nire Jesu Natanaene. \p \v 51 à ninota õ sehe ni yahu namore: \p —Potocãta mʉhʉre niita nija. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro tjija. Mʉanopʉ parĩ mʉachʉ Cohamacʉ to yaina anjoa yʉ bui ti duji tachʉ, ti mʉjachʉ cʉ̃hʉre ñʉihca mʉhʉ —nire Jesu tirore. \c 2 \s1 Caná wama tiri macapʉ ti wamomaca dʉhteropʉ Jesu wahaha \p \v 1 Tia dacho baharo Canái Galilea yahpai jiri macai wamomaca dʉhteri bose nʉmʉ jire. à jiro Jesu pocoro tí wʉhʉpʉ jire. \v 2 Jesu mehne sãre to buheina cʉ̃hʉre wamomaca dʉhteropʉ pjirocare tina. \v 3 Ti bose nʉmʉ macaa vino pihtichʉ Jesu pocoro tirore õ sehe ni yahure: \p —Mipʉre vino pihtia wahare —nire ticoro Jesure. \p \v 4 To ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe nire: \p —Iñõ, ¿dohseaco taco tíre yʉhʉre yahujari mʉhʉ? Masa yʉhʉre ti masihto dʉhsasinina mini —nire Jesu to pocorore. \p \v 5 To ã niri baharo to pocoro sehe ti cahamacare õ sehe ni dutire: \p —Yʉ macʉ to dutiriro seheta yoaga —nire ticoro. \p \v 6 Tí pjapʉre sã coyea judio masa Cohamacʉ yare yoaa taa masare ti pjacʉrire ã cosarucunoca dutia tire. à yoa tí wʉhʉi seis situ pari tãa mehne ti yoaa situ pari co posa tia situ pari jire. Tí situ pari Cohamacʉ yare yoaa taa ti cosaa co posa tia pari cjiri jire. Tí situ parire cincuenta a setenta litro posa mʉ sʉre. \v 7 Tói ti jichʉ ñʉno tí wʉhʉ macaina cahamacare õ sehe ni dutire Jesu: \p —Ahri situ parire co mehne pio sãa namoga wahpaa pari ti wahahto sehe —nire Jesu. \p To ã nichʉ tina sehe noano wahpo dapo pahñonocare ti parire. \p \v 8 Ti ã yoari baharo Jesu tinare õ sehe ni dutire tjoa: \p —Mipʉre tí core wa na, wʉhʉ macarirore waga —nire. \p To ã nichʉ tʉhoa tí core wa na, wʉhʉ macarirore ware. \p \v 9 Ti ã wachʉ tiro sehe tí core vino to wahachʉ yoaa core sihni ñʉre. Tí core nohoi to tarirore masierare tiro. To ã masierapachʉta to cahamaca tí core waina sehe masire. Wʉhʉ macariro ã masieraro wamomaca dʉhterirore pjiroca, \v 10 õ sehe ni yahure: \p —Paina masa noaa core vinore wa mʉhtana. Masa ti noano sihniri baharo ña curea core wara tina. Mʉhʉ sehe noaa core wihbo, baharo curero tí core ware sãre —nire wʉhʉ macariro wamomaca dʉhterirore. \p \v 11 Canái Galileai jiri macai Jesu core vino to wahachʉ yoari cjiri coã to bajuamehne dʉcari jire. à yoaro painare to tuaare ñore Jesu. To ã ñori baharo sã to buheina tirore wacũ tuai. \p \v 12 Baharo Jesu to pocorore, to bahanare, sãre to buheina cʉ̃hʉre Capernaupʉ sʉho sʉre. Tópʉ sʉna, mahaa dachoricã tjuasinii sã. \s1 Jesu Cohamacʉ wʉhʉpʉre sʉha \r (Mt 21.12-13; Mr 11.15-18; Lc 19.45-46) \p \v 13 Pascua jichʉ judio masa sã bose nʉmʉri cjihti mahanocã dʉhsatjiãhre. à jiro Jesu Jerusalẽpʉ sʉre. \v 14 Tópʉ sʉro tiro Cohamacʉ wʉhʉpʉ sãa sʉro, wachʉare, ovejare, bujaare duainare boca sʉre. Tuhsʉ, niñerure cohtotaina ti mesaripʉ ti dujichʉ tina cʉ̃hʉre boca sʉre. \v 15 à boca sʉro yuta dari mehne tjanari da yoa, tinare jipihtinare sopacapʉ tjana nʉnʉ wionocare. Oveja, wachʉa cʉ̃hʉre tjana nʉnʉ wionocare tiro. à yoa niñeru cohtotaina ti mesarire na majareroca doca cũnocare. Ti niñeru tʉri cʉ̃hʉre doca sitenocare. \v 16 à yoa tuhsʉ bujaare duainare õ sehe nire: \p —Mʉsa bujaare na wijaahga. Yʉ Pʉcʉ ya wʉhʉre pache duari wʉhʉ yoaena tjiga —nire Jesu tinare. \p \v 17 To ã yoachʉ ñʉna sã to buheina sehe Cohamacʉ yare ti joari pũi to niri cjirire wacũi: “ ‘Cohamacʉ, mʉ wʉhʉre tuaro cahĩja. à cahĩcʉ mʉ wʉhʉre ñano ti yoachʉ ñʉcʉ tuaro cahyaja yʉhʉ’, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari pũi”, ni wacũi sã Jesu buheina. \p \v 18 Jesu to ã yoari baharo sã coyea judio masa pʉhtoa tirore õ sehe ni siniture: \p —¿Dohseacʉ mʉhʉ ahrinare Cohamacʉ wʉhʉpʉre jiinare cohã wiori? Cohamacʉ mʉhʉre tíre yoa dutiriro to jichʉ Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñoga mʉhʉ sã ñʉhti cjihtire —nire tina Jesure. \p \v 19 Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire: \p —Ahri wʉhʉre mʉsa cohãchʉ tia dacho wahaboroi tuhsʉihtja yʉhʉ —nire Jesu tinare. \p \v 20 —Tia dacho mehne ahri wʉhʉre tuhsʉsi mʉhʉ. Cuarenta y seis cʉhmari waro ti yoari wʉhʉ jira ahri wʉhʉ —nire tina Jesure. \p \v 21 To ã nichʉ tina tirore noano tʉhoerare. Jesu “Ahri wʉhʉre” nino, to pjacʉre nino niri jimare. \p \v 22 à yoa to yariari baharo, to masa wijaari baharo sã to buheina sehe to niri cjirire wacũna, Cohamacʉ yare ti joari pũre Jesu to yahuri cʉ̃hʉre “Tí potocã tjira”, ni wacũi sã. \s1 Jipihtina ti wacũare Jesu masina \p \v 23 Pascua bose nʉmʉri jichʉ Jesu Jerusalẽpʉ jire. Tói to jichʉ masa payʉ Cohamacʉ tuaa mehne to yoa ñochʉ ñʉa tirore wacũ tuare. \v 24 Ti ã wacũ tuapachʉta Jesu masa ti wacũare noano masino, “Yʉhʉre ã wacũ tuarucuahca”, ni tʉhotueraha. \v 25 Tiro masa ti tʉhotuare noano masire. à masino masa ti tʉhotuare painare ne sinitu ñʉerare. \c 3 \s1 Jesu Nicodemore yahuha \p \v 1 Tí macai Nicodemo wama tiriro, judio masa pʉhtoa mehne macariro jire. Tiro fariseo curua macariro jire. \v 2 Cʉ̃ ñami tiro Jesu cahai ta, tiro mehne õ sehe ni sʉhʉduri jire: \p —Buheriro, mʉhʉ Cohamacʉ to buhe dutiro to warocariro mʉ jichʉ sã masija. Mʉhʉ payʉ tahari Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñona. Cohamacʉ mʉhʉre to yoadohoerachʉ, mʉhʉ sehe to tuaa mehne ne ã yoa ñoaeraboa —niri jire Nicodemo Jesure. \p \v 3 To ã nichʉ tʉhoro Jesu sehe õ sehe ni yahuri jire: \p —Potocã mʉhʉre niita nija. Pari turi masa bajuariro yoaro sehe wahariro dihta mari pʉhtoro Cohamacʉ mehne ji masina —niha Jesu. \p \v 4 —Cuenah. ¿Bʉcʉro sehe dohse yoa pari turi masa bajuabocari tiro? To pocoro niji suhtiropʉ majare sãa, pari turi bajua masieraboca tiro —niri jire Nicodemo. \p To ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yʉhtiri jire tjoa: \p \v 5 —Potocã niita nija mʉhʉre. Co mehne, Espíritu Santo to tuaa mehne pari turi masa bajuariro dihta mari pʉhtoro Cohamacʉ mehne ji masina. \v 6 Numia nijipocosanumia jia, macanacãre masa bajuachʉ yoara. Espíritu Santo sehe masare Cohamacʉ pohna jichʉ yoara. \v 7 “Pari turi masa bajuariro yoaro sehe wahariro dihta mari pʉhtoro Cohamacʉ mehne ji masina”, yʉ nichʉ, tʉho wisiecʉ tjiga. \v 8 Espíritu Santo masare Cohamacʉ pohna to yoachʉ wihnono yoaro sehe jira. Wihnono to tariropʉ tara. To taro coa tachʉ mari tʉhoja. à tʉhopanahta to tarirore, to waharirore ne masieraja. Tó seheta yoara Espíritu Santo masare Cohamacʉ pohna jichʉ yoaro —niri jire Jesu Nicodemore. \p \v 9 —Mʉ niare noano masieraja —niri jire Nicodemo. \p \v 10 To ã nichʉ tʉhoro õ sehe niri jire Jesu: \p —Mʉhʉ judio masare buheriro jipaihta, ¿dohseacʉ yʉ niare tʉhoerajari? \v 11 Potocã mʉhʉre niita nija. Sã masirire, sã ñʉrire sã yahuja. Sã ã yahupachʉta ne mʉsa sã coyea judio masa ne tʉho duaerare. \v 12 Ahri yahpa macaa mehne masa ti masa bajuari mehne mʉhʉre piti dahre yʉ buhe mʉhtarire “Potocã tjira”, nierara mʉsa. à nierana piti dahre buhero marieno Cohamacʉ yare yʉ yahuchʉ cʉ̃hʉre “Potocã tjira”, nisi mʉsa. \p \v 13 ’Ne cʉ̃iro mʉanopʉ Cohamacʉ cahapʉ wahariro ne pari turi tjua tasi. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro yʉhʉ dihta mʉanopʉ jiriro ahri yahpapʉ tahi. (à jicʉ yʉhʉ dihta Cohamacʉ yare mʉsare yahu masija.) \v 14 Panopʉre masa marienopʉ Moise cjiro bronce wama tiri comaa mehne ti yoarirore agãre yucʉcʉ ti dapodʉ sohtoapʉ duhu õ dapoha. Yʉhʉ cʉ̃hʉre masʉno Cohamacʉ warocarirore tiro agãre to duhu õ daporiro seheta yʉhʉ cʉ̃hʉre duhu õ dapoahca. \v 15 Yʉhʉre ti ã yoari baharo jipihtina yʉhʉre wacũ tuaina jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucuahca —niri jire Jesu. \s1 Cohamacʉ jipihtinare cahĩna \p \v 16 à ni tuhsʉ õ sehe ni namori jire Jesu: \p —Cohamacʉ jipihtina ahri yahpa macainare tuaro cahĩna. à jiro yʉhʉre to macʉnore cʉ̃irota jirirore Cohamacʉ warocare jipihtina yʉhʉre wacũ tuaina pichacapʉ ti wahaerahto cjihtore. à jia Cohamacʉ ya catia mehne ã catirucuahca tina. \v 17 Cohamacʉ yʉhʉre to macʉnore masare buhiri dahre dutiro warocaerare ahri yahpapʉre. Masare pichacapʉ wahaborinare yʉhdʉchʉ yoahtiro cjihto sehere yʉhʉre warocare. \p \v 18 ’Yʉhʉre Cohamacʉ macʉnore wacũ tuainare ne buhiri dahresi Cohamacʉ. Yʉhʉre wacũ tuaeraina pinihtare Cohamacʉ buhiri dahre duti tuhsʉre. Masa yʉhʉre Cohamacʉ macʉnore cʉ̃irota jirirore ti wacũ tuaerari buhiri buhiri dahrerohca tinare. \v 19 Yʉhʉ Cohamacʉ macʉno ahri yahpapʉ tacʉ buhriaro to noano marine to ñʉ masichʉ yoaro seheta Cohamacʉ yare noano masichʉ yoaja. Yʉ ã masichʉ yoapachʉta, yʉhʉre wacũ tuaeraina sehe yʉhʉre cahmaerara. Ti ñaa yoaa sehere noano cahmana. Ti ã cahmari buhiri tinare buhiri dahre duti tuhsʉre. \v 20 Jipihtina ñaare ã yoarucuina baro ti ñaa yoaare duhu duaerara. à jia buhriaro to bajuro dahrero seheta ti ñaa yoarire “Bajuro dahreri” nia, yʉhʉre cahmaerara tina. \v 21 Quihõno yoaina sehe yʉhʉre, yʉ buhea cʉ̃hʉre cahmana. Cohamacʉ yoadohoro mehne to yare ti yoaare yʉ noano bajuro dahrechʉ bʉo tierara tina. à jia yʉhʉre buhriaro yoaro sehe jirirore cahmana —ni yahuri jire Jesu. \s1 Pari turi João masare bautisariro Jesure yahuha \p \v 22 Baharo Jesu sãre to buheinare Judea yahpapʉ sʉho wahare. Tópʉ sʉro tó macaina mehne mahaa dachoricã tjua, tinare bautisare. \v 23 João cʉ̃hʉ masare bautisaro niha Enón wama tiri macai. Enón Salim wama tiri maca cahai jire. Tói dia jire. Tói dia jichʉ João bautisaro niha masare. \v 24 Tirore ti peresu yoahto pano Enóni masare bautisaro niha João. \p \v 25 Tí pjare João buheina mehne macaina mahainacã judio masʉno mehne bautisaa macaare durucua niha. \v 26 à jia tina João cahapʉ sʉa, tirore õ sehe ni yahuha: \p —Buheriro, Jordão sie coapʉ mʉhʉ mehne jiriro “Tiro tjica”, mʉ niriro sehe mipʉre masare bautisaro nina. To ã yoachʉ jipihtina tiro cahapʉ dihta wahara —niha tina Joãore. \p \v 27 Ti ã nichʉ tʉhoro João õ sehe ni yʉhtiha: \p —Tiro tuariro to jichʉ Cohamacʉ sehe tirore ã jichʉ yoariro jira. \v 28 “Cristo jieraja”, yʉ nichʉ tʉhore mʉsa. à jierapaihta to pano to waroca mʉhtariro jija yʉhʉ. \v 29 Cristo mehne masa ti wahachʉ ñʉcʉ tuaro wahcheja. Õ sehe jira tí: Wamomaca dʉhtericoro to manʉno mehne jiro wahara. Wamomaca dʉhtehtirore cohtariro sehe dʉhtehtiro to namo tichʉ ñʉno to durucuchʉ tʉhoro tuaro wahchera. à jicʉ yʉhʉ wamomaca dʉhtehtirore cohtariro to wahcheriro seheta Cristo mehne masa ti wahachʉ ñʉcʉ tuaro wahcheja. \v 30 Cristo sehere wacũ tuaro cahmana masare. Yʉhʉ sehere wacũ tuaeraro cahmana masare —ni yʉhtiha João. \s1 Cohamacʉ macʉno mʉanopʉ tariro jira \p \v 31 à ni tuhsʉro õ sehe ni namoha João: \p —Mʉanopʉ tariro jipihtina yʉhdoro tuariro jira. Ahri yahpapʉ jiina jina ahri yahpa macaina jija mari. à jina ahri yahpa macaare durucuja mari. Mʉanopʉ tariro sehe jipihtina yʉhdoro tuariro jira. \v 32 To ñʉri cjirire, to tʉhori cjirire tiro yahura. To ã yahupachʉta to yahuare masa sehe ne tʉho duaerara. \v 33 Mʉanopʉ tariro to yahuare masa tʉhoa, tíre cahmaa, “Cohamacʉ potocã niriro jira”, nia nina tina. \v 34 Ahriro Cristore Cohamacʉ warocarirore Espíritu Santo ya tuaare cũ pahñona Cohamacʉ. à jiro tiro Cohamacʉ ya durucuare yahura. \v 35 Cohamacʉ to macʉnore tuaro cahĩna. à jiro jipihtina bui ti pʉhtoro ji dutire to macʉnore. Jipihtia pʉro ji dutire tirore. \v 36 Cohamacʉ macʉnore wacũ tuaina sehe Cohamacʉ catia mehne ã catirucuahca. To macʉnore cahmaeraina sehe Cohamacʉ catia mehne jisi. à jiro Cohamacʉ tinare tuaro buhiri dahrerohca —niha João. \c 4 \s1 Jesu Samaria macaricoro mehne durucuha \p \v 1 Jesu João yʉhdoro payʉ buheinare to cjʉachʉ João yʉhdoro masare to bautisachʉ fariseo curua macaina tʉhorocaha. \v 2 Ti ã tʉhorocapachʉta Jesu sehe to basi masare bautisaerare. Sã to buheina sehe masare bautisahi. \v 3 Fariseo curua macaina ti ã masichʉ tʉhoro Jesu sehe Judea yahpai jiriro Galilea yahpapʉ sãre sʉho tjuaa wahare. \p \v 4 Tópʉ wahana Samaria yahpare sʉ yʉhdʉ wahcãna tana nihi sã. \v 5 à yʉhdʉ wahcãna Samaria yahpai jiri macapʉ Sica wama tiri macapʉ sʉhi. Tí maca cahai panopʉ macariro Jacobo cjiro to macʉno José cjirore to wari yahpa jire. \v 6 Tói Jacobo cjiro co to naari copa jire. à yoa Jesu sehe yoaropʉ tariro cjiro jiro, tiro wahya yʉhdʉaro tí copa dʉhtʉ cahai nuju sʉre. Tí pja tói to so nuju sʉri pja cohari pja waro jire. \v 7-8 Sã to buheina sehe macapʉ chʉare sã nuchʉna wahari baharo cʉ̃irota tiro tói tjua nuju sʉre. à so nuju sʉro Samaria macaricoro tí copapʉ co waro to wihichʉ Jesu ticorore core siniha: \p —Core waga yʉhʉre —niha. \p \v 9 —Mʉhʉ judio masʉno jira. Yʉhʉ sehe Samaria macaricoro jija. ¿Dohseacʉ yʉhʉre core sinijari mʉhʉ? —niha ticoro Jesure. Judio masa Samaria macainare ñʉ tuhtiina jira. à jiro ticoro ã niha. \p \v 10 To ã niri baharo Jesu ticorore õ sehe ni yahuha: \p —Mʉhʉre Cohamacʉ to yoadoho duarire masico, mʉhʉre core sinirirore masico, mʉhʉ yʉhʉ sehere siniboa. Mʉ ã sinichʉ paye co sehere waboa yʉhʉ. Tí co sehe catichʉ yoara —niha Jesu ticorore. \p \v 11 To ã nichʉ tʉhoro ticoro õ sehe ni yʉhtiha tirore: \p —Ne mʉhʉre situ mariahna. Wiho mejeta ahri copa cʉãri copa jira. ¿Ã jicʉ ahri catichʉ yoaa core nohopʉ wabocari mʉhʉ? \v 12 Mari ñʉchʉ cjiro Jacobo panopʉ macariro ahri copare marine cũa tiha. Tiro, to pohna, to nuina cʉ̃hʉ ahri core sihnia tiha. “Paye core waboa yʉhʉ” nicʉ, ¿Jacobo yʉhdoro masiriro jijari mʉhʉ, ã ni tʉhotucʉ? —niha ticoro. \p \v 13 To ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtiha: \p —Jipihtina ahri core sihniina, pari turi ñahma yapioahca. \v 14 Ya co sehere sihniina ne pari turi ñahma yapiosi. à jia ya core sihniina Cohamacʉ mehne ã jirucuahca. Ma pohtapʉ co to ã wijaarucuro seheta ya co ne pihtisi —niha Jesu. \p \v 15 To ã nichʉ tʉhoro numino sehe õ sehe niha: \p —Ne pari turi yʉ ñahma yapioerahto sehe tí core waga yʉhʉre. à jico pari turi ne õpʉre co wasi —niha ticoro. \p \v 16 To ã nichʉ Jesu ticorore õ sehe ni yahuha: \p —Tí pja pinihta mʉ manʉre pjico wahaga. Pji tuhsʉ õpʉ taga tiro mehne —niha Jesu ticorore. \p \v 17-18 —Manʉ marienicoro jija yʉhʉ —niha ticoro. \p —Potocãta nimana mʉhʉ. Mʉhʉ cinco tahari manʉ ti tuhsʉmare. Tuhsʉ, mipʉre mʉhʉ mehne jiriro mʉ manʉ jierara. à yoa “Manʉ marienicoro jija” nico, potocãta nimana mʉhʉ —niha Jesu ticorore. \p \v 19 To ã nichʉ tʉhoro õ sehe niha ticoro: \p —Ne, Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro jira mʉhʉ, yʉ tʉhotuchʉ. \v 20 Sã ñʉchʉsʉma cjiri ahdʉ tʉ̃cʉpʉ Cohamacʉre ño payoa tiha. à jina mʉsa sehe judio masa “Jerusalẽi Cohamacʉre ño payoro cahmana masare”, nia tire mʉsa judio masa —niha ticoro. \p To ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtiha: \p \v 21 —Numino yʉhʉre tʉhosiniga. Baharopʉ ahdʉ tʉ̃cʉi, Jerusalẽpʉ cʉ̃hʉre mari Pʉcʉre ño payosi mʉsa. \v 22 Mʉsa sehe mʉsa ño payorirore masierara. Masare yʉhdʉchʉ yoahtiro judio masʉnota jira. à jina sã judio masa sehe sã ño payorirore masija. \v 23 Mipʉre baharopʉ cʉ̃hʉre Cohamacʉre potocã ño payoina ti noano tʉhotua mehne tirore ño payoahca. Tó sehe mari ño payochʉ cahmana Cohamacʉ. \v 24 Cohamacʉ pjacʉ marieriro to jichʉ masa tirore ñʉerara. à jia tirore ño payoa, ti noano tʉhotua mehne tirore noano potocã ño payoro cahmana masare —niha Jesu. \p \v 25 To ã nichʉta ticoro õ sehe ni yʉhtiha: \p —Mesia, “Cristo” ti niriro sehe masare yʉhdʉchʉ yoahtiro, to tahti cjihtire masija yʉhʉ. Tiro taro, marine jipihtiare buhe pahñonohca —niha ticoro. \p \v 26 —Yʉhʉta jija Cristo —niha Jesu ticorore. \p \v 27 To ã ni yahuchʉ waro wihina sã to buheina sehe Jesu numino mehne to durucuchʉ ñʉna, cʉaa wahai. à cʉapanahta “¿Dohse cahmajari mʉhʉ? ¿Dohse nii nijari mʉhʉ ticorore?” ni sinitu ñʉerahi. \v 28 à jiro numino to siture tói duhu daponoca, macapʉ waha, masare yahuro, õ sehe niha: \p \v 29 —Yʉ yoari cjirire yahu pahñorirore ñʉna taga mʉsa. Tiro potocãta Cristo jiboca pa tehe nino —niha ticoro. \p \v 30 To ã nichʉ tʉhoa tí maca macaina sehe Jesure ñʉa taa nire. \v 31 Tí pjare sã Jesu buheina sehe tirore tuaro chʉ dutimai: \p —Buheriro, chʉga —nimai sã. \p \v 32 —Soro jia chʉare cjʉaja yʉhʉ. Tíre mʉsa masierara —nire tiro. \p \v 33 To ã nichʉ tʉhona sã basi õ sehe ni durucui: \p —¿Paina tirore chʉare wa tuhsʉari? —nii sã basi. \p Sã ã nichʉ Jesu õ sehe ni yahure: \p \v 34 —Masa sehe chʉ ji coara. Yʉhʉre warocariro to cahmaare yoacʉ ji coaja yʉhʉ sehe to yoa dutiriro seheta yoa pahñocʉ tacʉ. \v 35 “Cuatro sʉ̃ri dʉhsara dicha naahto”, wese pʉro to niriro seheta mʉsa sehe ni tʉhotuena tjiga. “Cohamacʉ yare sã yahuhto dʉhsasinina”, ni tʉhotuena tjiga. Potocã niita nija mʉsare. Mipʉ pinihtare masare ñʉga. Dicha tichʉ mʉsa naari pja to jiriro seheta, mipʉ pinihta masa yʉ buheare ti tʉhohti pja jiro nina. \v 36 Toaa dichare naainare ti wapariro seheta yʉ yaina cjihti naainare yʉ yare buheinare ti ã yoari wapa tinare noano yoaihtja yʉhʉ. Ti ã buhechʉ tʉhoa yʉ buheare tʉhoina yʉ yaina sehe Cohamacʉ mehne jipihtia dachoripe jirucuahca. à jia tinare buhe mʉhtaina, baharo yʉ yaina jichʉ yoaina cʉ̃hʉ cʉ̃no potori wahcherucuahca. \v 37 “Cʉ̃iro toa mʉhtariro jira. Pairo sehe toaa dichare nariro jira”, nia tiha panopʉ. Tí potocã tjira. Ti ã niriro seheta cãina yʉ yare yahu mʉhtaina jira. Paina sehe yʉ yare buhea yʉ yaina jichʉ yoaina jira. \v 38 Wese pʉro to yaina dahraina toaeraina ti jipachʉta to toaa dichare tinare naa dutiro warocara. Tó seheta masare buhe mʉhtaeraina mʉsa jipachʉta yʉ yaina cjihti yoa duticʉ warocaja mʉsare. Paina sehe tinare buhe mʉhta tuhsʉre. Ti buherinapʉre pari turi buhe namona, yʉ yaina jichʉ yoanahca mʉsa sehe. à jina buhe mʉhtaina sehe ti yoadohoro mehne painare yʉ yaina jichʉ yoanahca mʉsa —nire Jesu. \p \v 39 Tí pjare Samaria macaricoro “Yʉ yoari cjirire tiro yahu pahñore”, to ã nichʉ tʉhoa Samaria macaina payʉ Jesure wacũ tua, tirore cahmaha. \v 40 à jia Samaria macaina Jesu cahai sʉa, “Sã mehne tjuasiniga”, nire tirore. Ti ã nichʉ sã cʉ̃hʉ tiro mehne pʉa dacho tói tjuasinii. \v 41 Paina cʉ̃hʉ payʉ Jesure tʉhoa cahmare tirore. \v 42 Õ sehe nire masa numinore: \p —Wahmanopʉre mʉ yahurire tʉhona, Jesure cahmahi. Mipʉ pinihtare Jesu to durucuare tʉhona tirore wacũ tuana, tirore cahmaja. à jina tiro sehere tʉhona ahri yahpa macainare pichacapʉ wahaborinare yʉhdʉchʉ yoariro potocã to jichʉ mipʉ sã masija —nire masa Samaria macaricorore. \s1 Pʉhtoro macʉnore dohatirirore noariro wahachʉ yoaha Jesu \p \v 43 Pʉa dacho baharo Jesu sãre Galilea yahpapʉ sʉho wahare. \v 44 Wahmanopʉre õ sehe nia tire tiro: “Cohamacʉ yare yahu mʉhtarirore to ya yahpa macaina tirore ño payoerara. à jia yʉhʉre ño payoerara õ macaina õi yʉ bʉcʉariro jichʉ”, nia tire Jesu. \v 45 à jia Galileapʉ to sʉchʉ tó macaina tirore noano piti bocare. Tó pano Jerusalẽi bose nʉmʉi Jesu Cohamacʉ tuaa mehne to yoachʉ ñʉrina jire tina. \p \v 46 à yoa Canápʉ Galileai jiri macapʉ core vino to wahachʉ yoari macapʉ wahaa wahai sã tiro mehne. Caná cahai jiri macai Capernau wama tiri macai jipihtina bui pʉhtoro docai jiriro pʉhtoro macʉno dohatiro niha. \v 47 Tuhsʉ, Jesu Judeapʉ jiriro Galileapʉ to sʉchʉ pʉhtoro tʉhoha. Tíre tʉhoro Jesu cahapʉ wihire: \p —Yʉ macʉ yariaro nihre. à yoa tirore noariro wahachʉ yoai taga —ni tuaro mehne pjire tirore. \p \v 48 To ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yʉhtire: \p —Cohamacʉ tuaa mehne yʉ yoachʉ ñʉerana, ne yʉhʉre wacũ tuaerara mʉsa —nire Jesu tirore. \p \v 49 To ã nichʉ pʉhtoro sehe õ sehe nire: \p —Pʉhtoro, yʉ macʉ to yariahto pano taga —nire tiro Jesure. \p \v 50 —Tjuaahga. Mʉ macʉ catica —nire Jesu. \p To ã nichʉ tʉhoro, “To niriro seheta catirohca yʉ macʉ” nino, pʉhtoro tjuaa wahare. \v 51 à tjuaarucurirore to cahamaca tirore piti boca, õ sehe ni yahuha: \p —Mʉ macʉ catihre —ni yahuha tina tirore. \p \v 52 —¿Noho waroi sʉ̃ jichʉ noariro wahari tiro? —ni sinituha tiro to cahamacare. \p —Canʉre cohari pja baharocã juaro suruhre tirore —niha tina. \p \v 53 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni tʉhotuha tiro: “Jesu yʉhʉre to ã ni yahuri pjaihta juaro surua wahari jire”, ni tʉhotuha pʉhtoro sehe. “Potocãta nino niri jira yʉhʉre” nino, tiro jipihtina to coyea mehne Jesure wacũ tuaha. \p \v 54 Jesu Judea yahpapʉ jiriro Galilea yahpapʉ to sʉri baharo pʉhtoro macʉnore noariro to waharire mari quihõchʉ pʉa taha Cohamacʉ to tuaa mehne yoa ño tuhsʉre Jesu. \c 5 \s1 Tini masierarirore noariro wahachʉ yoaha Jesu \p \v 1 Baharo judio masa Cohamacʉre sã ño payori bose nʉmʉri jichʉ Jesu Jerusalẽpʉ sʉre tjoa. \v 2 Tói oveja wama tiri sopaca cahai cuhsʉri copa jihre. Sã judio masa ya mehne nia Betesda wama tiri copa jihre. Tí copa cahai cinco tihamahnoera tahti poca jihre. \v 3 Tí tahti pocai payʉ dohatiina coãre. Capari ñʉeraina, cʉ̃ bʉhʉsehe dahporo ñaina, pjacʉ bʉhaina tina tí copa cahai jia, [co ñuhmi mʉa mʉjanore cohtaa nire. \v 4 Tópʉ buharo tí copa macaa core cãa tahari ñuhmichʉ yoa mʉjare anjo. Tí copa macaa co ñuhmiri baharo ña mio mʉhtariro sehe dohse jiare dohatiare cjʉariro noariro wahare.] \v 5 à yoa tói treinta y ocho cʉhmari waro dohatiriro jire. \v 6 Tói to coãchʉ ñʉno to ã yoari pja dohatiriro jichʉ masire Jesu tirore. à masino tirore õ sehe ni siniture: \p —¿Pjacʉ dohatia marieriro ji duajari mʉhʉ? —nire Jesu. \p \v 7 To ã nichʉta dohatiriro õ sehe ni yʉhtire: \p —Tí co to ñuhmichʉ yʉhʉre co jiri copapʉ naboriro mariahna. Tí copapʉ yʉ ña mio duapachʉta paina sehe yʉ pano ã ña mio mʉhtarucura —nire tiro Jesure. \p \v 8 —Wahcãrʉcaga. Mʉ coãri cahsarore naa, wahaga —nire Jesu tirore. \p \v 9 To ã nichʉta dohatiriro sehe to coãri cahsarore naa, ducu dʉcare. Tí dacho Sabado judio masa sã sori nʉmʉ jire. \v 10 Tí dachoi Jesu to ã yoachʉ ñʉa judio masa sã pʉhtoa sehe dohatiriro cjirore õ sehe ni yahuha: \p —Michare Sabado dacho mari sori nʉmʉ jipachʉta mʉ coãri cahsarore naahna mʉhʉ. à yoacʉ mari dutiare yʉhdʉrʉcai nina mʉhʉ —niha tina tirore. \p \v 11 —Yʉhʉre yʉ dohatiare cohãriro sehe õ sehe nire yʉhʉre: “Mʉ coãri cahsarore na, wahaga”, nire tiro yʉhʉre —ni yʉhtiha dohatiriro cjiro. \p \v 12 —¿Tíre mʉhʉre ã niriro sehe diro baro jijari tiro? —ni sinituha tina. \p \v 13 Tói masa payʉ ti jichʉ ñʉno Jesu sehe waha tuhsʉha. à jiro dohatiriro cjiro sehe tirore noariro wahachʉ yoarirore to wamare masieraha. \v 14 Baharo Cohamacʉ wʉhʉi Jesu tirore piti boca, õ sehe ni yahure: \p —Tʉhosiniga mʉhʉ yʉhʉre. Mipʉre noano pjacʉ tira mʉhʉ. Ñaare yoa namoi tjiga. Pari turi ñaare yoa namocʉ mʉ dohatiriro yʉhdoro wahaihca mʉhʉ —nire Jesu tirore. \p \v 15 To ã niri baharo dohatiriro cjiro sehe sã judio masa pʉhtoa tirore sinituina cjiri cahapʉ sʉro, õ sehe ni yahuha tinare: \p —Jesu wama tiriro yʉhʉre noariro wahachʉ yoahre —ni yahuha tiro. \p \v 16 à yoa Sabado jichʉ Jesu dohatirirore to dohatiare to cohãchʉ masia judio masa sã pʉhtoa sehe tirore ñʉ tuhtia, yahusãa dua dʉcare. \p \v 17 à tirore ti yahusãa duachʉ masino Jesu sehe õ sehe ni yahure tinare: \p —Yʉ Pʉcʉ mipʉre dahrasinina. Yʉhʉ cʉ̃hʉ dahrasinii nija —ni yahure tirore yahusãa duainare. \p \v 18 To ã nichʉ judio masa sã pʉhtoa sehe tiro mehne tuaro suaa, tó pano ti niriro yʉhdoro tirore wajã duare. Sabado dachore sã sori nʉmʉre cʉ̃irore to noariro yoachʉ ñʉa tina suare. à suaa tiro Cohamacʉre “Yʉ Pʉcʉ” to nichʉ tʉhoa, tina sehe tó pano ti niriro yʉhdoro sua namoha tjoa. “ ‘Yʉhʉ Pʉcʉ’ nino, Jesu to basi ‘Cohamacʉ mehne cʉ̃no potori jija’, ni wacũca tiro”, ni tʉhoture judio masa sã pʉhtoa. \s1 Jesu Cohamacʉ to warocariro jira \p \v 19 à yoa Jesu tinare õ sehe ni yahure: \p —Potocã mʉsare niita nija. Yʉhʉ, Cohamacʉ macʉno, yʉ mʉ sʉro yoaeraja. Yʉ Pʉcʉ to yoarire ñʉcʉ, tíre yoaja. \v 20 Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre, to macʉnore, cahĩna. à jiro to yoarire yʉhʉre ño pahñona. Ahri mipʉ to tuaa mehne yʉ yoari yʉhdoro tiro payere yoa dutirohca yʉhʉre. To ã yoa dutichʉ to tuaa mehne yoa ñoihca yʉhʉ. à jina ñʉ cʉanahca mʉsa. \v 21 Yʉ Pʉcʉ yariarinare to masoriro seheta yʉhʉ cʉ̃hʉ yʉ cahmainare masoihtja. \v 22-23 Ne yʉ Pʉcʉ sehe masa ti ñaa buhirire buhiri dahreriro jierara. Yʉhʉ sehere tíre ti ñaa buhirire buhiri dahrehtirore cũre yʉ Pʉcʉ. Jipihtina masa tirore ti ño payoriro seheta yʉhʉ cʉ̃hʉre ti ño payohti cjihtire buhiri dahrehtirore cũre yʉhʉre. Yʉhʉre to macʉnore ño payoerana yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre ño payoerara mʉsa. Tiro jira yʉhʉre warocariro —nire Jesu. \p \v 24 à ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: \p —Potocãta mʉsare nii nija. Yʉ durucuare tʉhoina yʉhʉre warocarirore wacũ tuaina jipihtia dachoripe mʉanopʉ ã jirucuahca. à jicʉ tinare buhiri dahresi yʉhʉ. à jia tina pichacapʉ wahaborina yʉhdʉahca. \v 25 Potocã mʉsare niita nija. Pichacapʉ wahahtina yʉhʉre Cohamacʉ macʉnore ti tʉhohti pja mipʉ jira. Baharopʉ cʉ̃hʉre yʉhʉre tina tʉhoahca tjoa. à tʉhoa tʉho nʉnʉina sehe Cohamacʉ mehne ã jirucuahca. \v 26 Cohamacʉ yʉ Pʉcʉ sehe ã jirucuchʉ yoariro jira. à jiro yʉhʉre to macʉnore ã jirucuchʉ yoahtiro ji dutire tiro yʉhʉre. \v 27 à jicʉ yʉhʉ masʉno Cohamacʉ to warocariro yʉ jichʉ tiro masare buhiri dahrehtirore cũre yʉhʉre. \v 28 Ahrire tʉhona, tʉho cʉaena tjiga mʉsa. Pa dachopʉre jipihtina yariaina masa coparipʉ jiina yʉ durucuchʉ tʉhoahca. \v 29 à tʉhoa, noaare yoaina cjiri jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne jihtina cjihti masa mʉjaahca. Ñaare yoaina cjiri sehe ñaare ti yoari buhiri pichacapʉ wahaahca —ni yahure Jesu. \p \v 30 à ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: \p —Yʉhʉ yʉ mʉ sʉro ne yoaeraja. Ne yʉ basi yʉ cahmano yoa duaeraja. Yʉhʉre warocariro to dutiriro seheta yoa duaja. à jicʉ to niriro seheta buhiri dahreja. Tuhsʉ yʉhʉ masare buhiri dahrecʉ quihõnota yoaja. \v 31 “Yʉhʉ tuariro jija”, yʉ ni yahuchʉ “Mʉ yahua ne quihõno jierara”, ni masiboca mʉsa. \v 32 Pairo jira yʉhʉre yahuriro. Tiro João sehe masare yahure yʉhʉre. Masare yʉhʉre to yahuri cjiri quihõno tjira. Tíre yʉhʉ noano masija. \v 33 Mʉsa paina sehere Joãopʉre yʉhʉre sinitu dutina warocare. à jiro potocãta yahure tiro mʉsare. \v 34 “Cohamacʉ macʉno jira ahriro”, yʉhʉre ni yahuhtinare macaeraja. à macaerapacʉta João masʉno to jipachʉta yʉhʉre “Cohamacʉ macʉno jira”, to ni yahurire yahui nija. Mʉsa yʉhʉre wacũ tuahti cjihtire, mʉsa pichacapʉ wahaborina mʉsa yʉhdʉhti cjihtire yʉhʉre João to yahurire yahui nija. \v 35 Sihãria mahaa dachoricã to ñʉ masichʉ yoaro seheta João mʉsare buhe mʉhtano mahanocã to catiro puro mʉsare masichʉ yoare. To ã buhechʉ tʉhona mahaa dachoricã wahchere mʉsa. \v 36 Yʉ jia tiare to ã buhepachʉta Cohamacʉ sehe yʉ jiare noano yahura. To ã yahuchʉ João yʉ jiare to yahua yʉhdoro jira Cohamacʉ ya yahua. à jicʉ Cohamacʉ to tuaa mehne yʉhʉre to yoa dutiri cjirire mipʉ yoai nija. Ahrire yʉ yoachʉ ñʉna potocãta Cohamacʉ to warocariro yʉ jiare masina mʉsa. \v 37 à yoa yʉ Pʉcʉ yʉhʉre warocariro to basi “Tiro yʉ warocariro jira”, ni yahura mʉsare. To ã ni yahupachʉta to durucuare ne tʉhoerare mʉsa. à jina mʉsa tirore ne masierare. \v 38 Yʉhʉre Cohamacʉ warocarirore mʉsa ne tʉho duaerare. à jina mʉsa Cohamacʉ yare ne cahmaerare. \v 39 Cohamacʉ yare ti joari pũre mʉsa buhena, “Mari ahri pũre buhena jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucunahca”, nina mʉsa. Tí pũita yʉhʉre yahura. \v 40 Tí pũ yʉhʉre to yahupachʉta mʉsa sehe yʉhʉre cahmaerara. Jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne mʉsa ã jirucuhti cjihtire yʉhʉre sini duaerara mʉsa —ni yahure Jesu. \p \v 41 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Yʉhʉre mʉsa ño payoerachʉ ñʉcʉ suaeraja yʉhʉ sehe. \v 42 Mʉsa sehe Cohamacʉre mʉsa cahĩerachʉ masija yʉhʉ. \v 43 Cohamacʉ yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to dutiriro seheta yʉ tapachʉta mʉsa yʉhʉre cahmaerare. Pairo sehere Cohamacʉ tirore warocaerariro to jipachʉta to mʉ sʉro to tapachʉta tiro sehere cahmanahca mʉsa. \v 44 Paina masa mʉsare ti ño payochʉ cahmana mʉsa. Cohamacʉ mʉsa mehne to ji coachʉ cahmaerara mʉsa. Tiro dihta Cohamacʉ waro jira. à cahmaerana yʉhʉre tʉhoerara mʉsa. Yʉhʉre wacũ tuaerara. \v 45 Mʉsare yʉ Pʉcʉpʉre ne yahusãsi yʉhʉ. Tíre masiga mʉsa. Moise cjiro to joari pũ sehe mʉsare yahusãnohca. “Tí pũ macaa dutiare mari yoa pahñona, Cohamacʉ cahai wahanahca”, mʉsa niri pũ sehe mʉsare yahusãnohca. \v 46 Moise cjiro to joari pũi yʉhʉ sehere yahuha. à jina tí pũre “Potocã tjira” nina, yʉ yahua cʉ̃hʉre “Potocã tjira”, niboa mʉsa. \v 47 Moise cjiro to joari pũre “Potocã tjira” nierana, yʉ ya durucua cʉ̃hʉre “Potocã tjira”, nisi mʉsa —nire Jesu tinare. \c 6 \s1 Cinco mil bui masare chʉa waha Jesu \r (Mt 14.13-21; Mr 6.30-44; Lc 9.10-17) \p \v 1 à to buheri baharo yoa cureri pja baharo Galilea wama tiri bʉcʉpariro pa bʉhʉsehe coapʉ sã to buheinare Jesu sʉho pahãa wahare. Tí taro pjiri taro pa wama Tiberia wama tire. \v 2 Tó pano Galilea yahpai Jesu Cohamacʉ tuaa mehne yoa ño, dohatiinare ti dohatiare to cohãchʉ masa ñʉa tire. à jia Jesu to pahãchʉ ñʉa, masa payʉ tirore nʉnʉ ti pahãre. \v 3 à yoa baharo tí taro dʉhtʉ cahapʉ Jesu sãre sʉho pahã sʉ, tʉ̃cʉpʉ mʉja, tʉ buipʉ sãre sʉho dujire. \v 4 Tí dachore Pascua wama tiri bose nʉmʉ cjihto, sã judio masa ya bose nʉmʉ sʉhti dacho cjihto mahaa dachoricã dʉhsare. \v 5-6 Tópʉ dujiro, Jesu payʉ masa to cahapʉ ti tarucuchʉ ñʉre. à ñʉno Felipere õ sehe ni sinitu ñʉre: \p —¿Ahrina masa ti chʉhti cjihtire nohopʉ nuchʉnahcari mari? —nire Felipere. \p Jesu to basi to yoahtire masiparota Felipere ã sinitu ñʉre “¿Dohse ni yʉhtirohcari?” nino. \v 7 To ã sinitu ñʉchʉ tʉhoro Felipe sehe õ sehe ni yʉhtire: \p —Ocho sʉ̃ri posa dahra wapataa niñeru mehne chʉare mari nuchʉpachʉta masare cãinare daacã chʉare mari witipachʉta ne mʉ sʉsi —nire Felipe Jesure. \p \v 8 à yoa pairo, sã mehne macariro Andre, Simo Pedro bahʉro sehe Jesure õ sehe ni yahure: \p \v 9 —Ahriro wahma wahmʉa tariro cinco pão curirire, ã jichʉ wahi pʉarocã cʉ̃hʉre cjʉara. Wiho mejeta masa sehe payʉbia jira. à jiro ahri mahanocã chʉa ne mʉ sʉsi —nire Andre. \p \v 10 To ã niri baharo: \p —Masare duji dutiga mʉsa —nire Jesu sã to buheinare. \p Tói daacã tja jiro jire. Sã duji dutichʉ masa nuju sʉ pihtiare tja bui. Tina mʉa dihtare sã quihõchʉ cinco mil wahtaroi jire. \v 11 Ti ã nuju sʉchʉ ñʉno Jesu sehe pãore na, Cohamacʉre “Noana”, nire. à ni tuhsʉrota sãre to buheinare witi dutire. To ã dutichʉ sã sehe tói dujiinare witi wahcãi. Tuhsʉ, pʉaro wahi cʉ̃hʉre witihi tinare. Jipihtinare noano ti chʉ duaro puro chʉare tinare witihi. \v 12 Baharo masa sehe yapi yʉhdʉa wahare. Ti ã yapi yʉhdʉachʉ ñʉno Jesu sãre õ sehe ni yahure: \p —Ti chʉ dʉharire noano saa cahmachu pahñoga. à yoana ti chʉ dʉhaare ne bosi —nire. \p \v 13 To ã nichʉ tʉhona sã sehe cinco pão curiri dʉhsarire sã saa cahmachuchʉ doce pʉhʉse waro wijare. \v 14 à jia Jesu tíre to tuaa mehne to yoa ñochʉ ñʉa, masa sehe õ sehe nire: \p —Potocãta jira. Ahriro Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro ahri yahpapʉ “Tarohca”, ti niriro mari cohtariro tjira —nire tina. \p \v 15 à jia tina Jesure ti pʉhtoro jihtiro cjihtore ñaha sõ duamare. Jesu ti ã ni tʉhotuare masino pari turi cʉ̃irota tʉ̃cʉpʉ wahaa wahare. \s1 Jesu co bui ducu wahcãha \r (Mt 14.22-27; Mr 6.45-52) \p \v 16 Ñamichahapʉ sã to buheina bʉcʉpariropʉ buhai. \v 17 Tópʉre buhu sʉ, dohoriapʉ samu, Capernau wama tiri macapʉ majare pahãi. Tí pjare sã majare pahãri pjare ñamipʉ jire. Jesu sehe sã cahapʉ tju wihierasinire mini. \v 18 Sã ã majare pahãno watoi wihnono tuaro sãre tachʉ, pahcõri bʉjʉa pahcõri wahcãre. \v 19 Sã cinco kilómetro sʉboro waroi sã sʉchʉ waro Jesu sãre mʉ sʉre. Co buipʉ to tachʉ ñʉi sã. à sã cahai to tachʉ ñʉna, sã sehe cʉa yʉhdʉa wahacʉrʉ. \v 20 Sã ã cʉa yʉhdʉachʉ ñʉno tiro sãre õ sehe ni yahure: \p —Cuiena tjiga. Yʉhʉta jija —nire Jesu. \p \v 21 To ã nichʉ tʉhona sã wahchea mehne tirore piti boca samu dutihi. To samuri baharocãta wacũenoca sã wahari yahpapʉre pahã sʉ tuhsʉhi. \s1 Masa sehe Jesure macaha \p \v 22 à yoa tí ñamine masa bʉcʉpariro pa bʉhʉsehe coapʉ tjuaina sehe sã yaria bʉsoca, sã pahãhtia cʉ̃ria to jichʉ ñʉre. Tia mehne sã sahsero sã pahã wahachʉ cʉ̃hʉre ñʉre tina. Tuhsʉ Jesu sã mehne to pahãerachʉ ñʉre tina. à jia pa dachoi tirore tói cohtaa niri jimare tina. \v 23 Ti ã cohtaro watoi, paye bʉso, Tiberia wama tiri macapʉ taa bʉso Jesu Cohamacʉre “Noana”, to niriro cahacã cureropʉ, masare to chʉa witiriro cahacã cureropʉ wahã sʉri jire tí bʉso. \v 24 à yoa sãre Jesu to sʉho jimarirore to mariachʉ ñʉa, masa tí bʉsopʉ samu, Capernaupʉ sãre nʉnʉ ti pahã tari jire, Jesure maca taa. \s1 Jesu catichʉ yoaa chʉa yoaro sehe jiriro jira \p \v 25 Ti pahã wihiri baharo, Jesure boca wihi, tina masa õ sehe ni sinitu ñʉre tirore: \p —Buheriro, ¿dohse jichʉ tari mʉhʉ õpʉre? —ni sinitu ñʉre tina. \p \v 26 Ti ã ni sinitu ñʉchʉ, Jesu tinare õ sehe ni yahure: \p —Potocã niita nija mʉsare. Yʉhʉ mʉsare Cohamacʉ tuaa mehne yʉ yoa ñopachʉta yʉhʉre sehere wacũ tuaerara mʉsa. Yʉhʉre wacũ tuaerapanahta yʉhʉre macana mʉsa. Yʉhʉ mehne bʉjʉa chʉ, mʉsa yapirina cjiri jina yʉhʉre maca tari jira mʉsa. \v 27 Wiho mejeta chʉa ne ã jirucuerara. Baharopʉ pihtia wahara. à jina tíre ã macarucuena tjiga mʉsa. Paye baro chʉa soro jia chʉare macaga mʉsa. Tí soro jia chʉare bocana jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne jirucunahca. à jia tí chʉa pinihta ne pihtisi. Tí chʉare yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro mʉsare waihtja. Cohamacʉ yʉ Pʉcʉ yʉhʉre tí baro chʉare wa dutiriro jira. Tirota to warocariro yʉ jiare ño tuhsʉre mʉsare —nire Jesu. \p \v 28 To ã nichʉ tʉhoa tina õ sehe ni sinitu ñʉre tirore: \p —¿Cohamacʉ to yoa dutiare yoana tana dohse yoanahcari sã? —ni sinitu ñʉre tina. \p Jesu sehe ti ã nichʉ tʉhoro, õ sehe ni yʉhtire tinare: \p \v 29 —Cohamacʉ mʉsare õ sehe dutira. To warocarirore mʉsa noano tʉho, wacũ tuachʉ cahmana tiro —ni yʉhtire Jesu. \p \v 30 To ã nichʉ tʉhoa tina õ sehe nire tjoa: \p —Cohamacʉ warocariro jicʉ tiro to tuaa mehne yoa ñoga sãre mʉhʉre sã noano wacũ tuahto cjihtore. ¿Yaba barore yoa ñobocari mʉhʉ? \v 31 Mari ñʉchʉsʉma cjiripʉ panopʉ macaina masa marienopʉ maná wama wama tiare chʉa tiha. Cohamacʉ yare ti joari pũpʉ õ sehe ni yahura: “Tiro tinare mʉano macaa chʉare waa tiha ti chʉhti cjihtire”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari pũpʉ. ¿To ã yoariro seheta yoaihcari mʉhʉ cʉ̃hʉ? —nire tina. \p \v 32 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yahure Jesu tinare: \p —Potocã mʉsare niita nija: Moise cjiro mʉano macaa chʉare waera tire mʉsare. Yʉ Pʉcʉ sehe mʉano macaa chʉare potocã jia chʉare mʉsare wariro jira. \v 33 Cohamacʉ to chʉa mʉanopʉ duji ta, jipihtiro yahpa macainare catichʉ yoa masina —nire Jesu tinare. \p \v 34 —Pʉhtoro, dachoripe tí baro chʉare ã warucuga sãre —nire tina. \p \v 35 Ti ã nichʉ tʉhoro, Jesu sehe õ sehe ni yahure tinare tjoa: \p —Yʉhʉ sehe catichʉ yoaa chʉa yoaro sehe jiriro jija. Mari ya chʉare mari chʉri baharocãta dóicãta jʉca baa wahaja mari tjoa. Sihnia cʉ̃hʉre mari sihniri baharocãta ñahma yapioa wahaja tjoa. Wiho mejeta diro yʉhʉre cahmariro, yʉhʉre wacũ tuariro, ne jʉca baaerariro yoaro seheta to wahchea sehe tirore ne pihtisi. \v 36 Mʉsa sehe yʉhʉre ñʉpanahta yʉhʉre wacũ tuaerasinina mini. Tíreta mʉsare yahumahi yʉhʉ. \v 37 Jipihtina yʉ Pʉcʉ yʉ yaina cjihtire yʉhʉre to cũrina sehe yʉhʉre cahmaahca. à jii yʉhʉre cahmainare ne cohãsi yʉhʉ. \v 38 Mʉanopʉ tacʉ yʉ cahmano yoai tai nierahi. Yʉhʉre warocariro to cahmariro seheta yoai tai nii yʉhʉ. \v 39 Ahrita jira yʉhʉre warocariro to cahmaa waro: Jipihtina yʉ yaina cjihti yʉhʉre to warina cjirire yʉ boerachʉ cahmana yʉhʉre warocariro pihtiri dachoi ti masa mʉjahto cjihtore. \v 40 Jipihtina yʉhʉre Cohamacʉ macʉnore ñʉina, yʉhʉre wacũ tuaina jipihtia dachoripe tiro mehne ti jirucuchʉ cahmana yʉ Pʉcʉ. à jicʉ pihtiri dachoi tinare masoihtja —nire Jesu. \p \v 41 “Yʉhʉ mʉanopʉ taa chʉa yoaro sehe jiriro jija”, to nichʉ tʉhoa judio masa sã pʉhtoa sehe tiro mehne sua, \v 42 ti basi Jesure ñano ni durucure: \p —¿Ahriro Jesu José macʉno jierajari? To pʉcʉro, to pocoro cʉ̃hʉre mari masija. Tuhsʉ mari yoaro sehe pjacʉ tirirota jira. ¿Ã jiparota dohsearo “Mʉanopʉ tahi”, nijari tiro? —ni suare tina. \p \v 43 Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yahure tinare: \p —Mʉsa yʉhʉre ñano ni durucuena tjiga. \v 44 Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre warocariro sehe masare yʉhʉ sehere cahmachʉ yoara. To ã yoaerachʉ masa sehe yʉ yaina ji masieraboa. Pihtiri dachoi yʉ yainare masoihca yʉhʉ. \v 45 Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri sehe õ sehe ni joaa tiha: “Cohamacʉ tinare buherohca”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiripʉ. Jipihtina yʉ Pʉcʉ to buheare tʉhoina, tirore yʉhtiina yʉhʉre cahmana. à jia yʉ yaina jira. \p \v 46 ’Yʉ Pʉcʉre ne cʉ̃iro masʉno ñʉerare. Yʉhʉ Cohamacʉ warocariro dihta yʉ Pʉcʉre ñʉhi. \v 47 Potocã niita nija mʉsare. Yʉhʉre wacũ tuariro jipihtia dachoripe yʉ Pʉcʉ mehne ã jirucurohca. \v 48 Yʉhʉ catichʉ yoaa chʉa yoaro sehe jiriro jija. \v 49 Mʉsa ñʉchʉsʉma cjiri masa marienopʉ manáre chʉa tiha. à tíre chʉpahta yariaa wahaa tiha. \v 50 Mʉanopʉ taa chʉare yʉ nia chʉare masʉno chʉro, ne pichacapʉ wahasi. \v 51 Yʉhʉ mʉanopʉ taa chʉa catichʉ yoaa chʉa yoaro sehe jiriro jija. Ahri chʉare chʉriro jipihtia dachoripe yʉ Pʉcʉ mehne ã jirucurohca. Ahri chʉa catichʉ yoaa chʉa yoaro sehe jia yʉ pjacʉta jira. Jipihtiri yahpa macaina Cohamacʉ mehne ti ã jirucuhti cjihtire yʉ pjacʉre waihtja. à wacʉ yariaihca —nire Jesu. \p \v 52 To ã nichʉ tʉhoa sã coyea judio masa sehe tíre õ sehe ni durucure ti basi: \p —¿Ahriro dohse yoa to pjacʉre chʉhti cjihtire warohcari? —nire tina ti basi. \p \v 53 Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yahure: \p —Potocã niita nija mʉsare. Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro jija. Yʉ pjacʉre chʉerariro, yʉ dire sihnierariro Cohamacʉ ya catia mehne ã jirucusi. \v 54 Yʉ pjacʉre chʉriro, yʉ dire sihniriro yʉ ya catia mehne ã jirucurohca. à jicʉ pihtiri dachoi tirore masoihtja. \v 55 Yʉ pjacʉ potocãta chʉa waro yoaro sehe jira. Yʉ di potocãta sihnia waro yoaro sehe jira. \v 56 Yʉ pjacʉre chʉriro yʉ dire sihniriro yʉhʉ mehne wahchea mehne jirucura. Yʉhʉ cʉ̃hʉ tiro mehne wahchea mehne jirucuja. \v 57 Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre warocariro ã jirucura. à jirucuro, yʉhʉ cʉ̃hʉre ã jirucuchʉ yoara. à jia yʉhʉre ã jirucurirore masa chʉa, Cohamacʉ mehne mʉanopʉ ã jirucuahca tina cʉ̃hʉ. \v 58 Ahrita jira mʉanopʉ taa chʉa. Mari ñʉchʉsʉma cjiri maná wama tia ti chʉri cjiri yoaro sehe jierara ahri chʉa. Tina sehe tí chʉare chʉpahta yariaa wahaa tiha. Ahri chʉa sehere chʉriro mʉanopʉ ã jirucurohca —nire Jesu. \p \v 59 Capernaupʉ judio masa sã buheri wʉhʉi Jesu buhero, ãta ni yahure. \s1 Jesu buheare tʉhona mʉanopʉ ã jirucunahca mari \p \v 60 Payʉ Jesure cahmaina to ã ni buheare tʉhoa, õ sehe ni durucure: \p —Ahri buhea nucu mijona. à jina mari tʉho duaera cureja —ni durucure tina ti basi. \p \v 61 Ti ã nichʉ Jesu sehe ti durucuare masire. à masino tiro õ sehe ni siniture tinare: \p —¿Ahri buheare tʉhona suajari mʉsa? \v 62 ¿Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro mʉanopʉ yʉ tjuaa wahachʉ ñʉna dohse ni tʉhotubocari mʉsa? \v 63 Espíritu Santo masʉnore catichʉ yoara. Masa sehe ti basi catichʉ yoaerara. Espíritu Santo masare to catichʉ yoariro seheta yʉ buhea sehe mʉsare Cohamacʉ mehne ã jirucuchʉ yoara. \v 64 Cãina mʉsa mehne macaina ne yʉhʉre wacũ tuaerara —nire Jesu. \p Wahmanopʉre Jesu tirore wacũ tuaerainare masire. Tirore ñʉ tuhtiinare ñohtiro cʉ̃hʉre masi tuhsʉre. à tirore wacũ tuaerainare masino “Cãina mʉsa mehne macaina yʉhʉre wacũ tuaerara”, nire Jesu. \p \v 65 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Õ sehe ni yahumahi mʉsare: “Yʉ Pʉcʉ sehe masare yʉhʉ sehere cahmachʉ yoara. To ã yoaerachʉ masa sehe yʉ yaina ji masieraboa”, mʉsare nii nimahi —nire Jesu. \p \v 66 To ã ni buhechʉ tʉhoa payʉ Jesure cahmamarina cjiri tirore cohã, tiro mehne pari turi wahaerare. \v 67 Ti ã yoachʉ ñʉno Jesu sãre doce to buheinare õ sehe ni siniture: \p —¿Mʉsa cʉ̃hʉ yʉhʉre cohãnahcari? —ni siniture sãre. \p \v 68 To ã nichʉ Simo Pedro õ sehe ni yʉhtire tirore: \p —Pʉhtoro, sãre pairo buheriro mariahna. Mʉ ya buheare tʉhona Cohamacʉ mehne ã jirucunahca sã. Mʉ ya buhea dihta tíre yahura sãre. \v 69 à jina sã mʉhʉre wacũ tuaja. à yoa mʉhʉ noariro, Cohamacʉ macʉno to warocariro mʉ jichʉ sã masija. à jina mʉhʉre cohãsi sã —nire Simo Pedro Jesure. \p \v 70 To ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yahure sãre: \p —Yʉhʉ sehe mʉsare doce besehi. Wiho mejeta cʉ̃iro mʉsa mehne macariro watĩno yairo cjihto jira —nire sãre to buheinare. \p \v 71 à nino Judare Simo Iscariote macʉnore nino niri jire. Juda sehe doce buheina sã mehne macariro Jesure ñʉ tuhtiinare ñohtiro jire. \c 7 \s1 Jesu bahana tirore “Cohamacʉ macʉno jira”, ni masieraha \p \v 1 Baharo Jesu Galilea yahpai tinino wahare. Judea yahpai judio masa tirore wajã duare. Ti ã wajã duachʉ masino tiro tí yahpapʉ wahaerare. \v 2 Judio masa daa wʉhʉsecã sã yoahti nʉmʉri bose nʉmʉri mahanocã dʉhsatjiãhre. \v 3 à jia Jesu bahana tirore õ sehe ni yahure: \p —Judeapʉ wahaga. Tói mʉ yainare Cohamacʉ tuaa mehne mʉ ñohtiro cjihto wahaga mʉhʉ. \v 4 Masare yoa ño duacʉ yaeraro cahmana mʉhʉre. Yoa ñono cahmana. Potocãta Cohamacʉ tuaa mehne yoariro jicʉ tíre masare ñoga —nimare tina. \p \v 5 To bahana jipahta Jesure “Cohamacʉ macʉno jira”, nierare. à jia, ã nire tina tirore. \v 6 Ti ã niri baharo Jesu õ sehe ni yahure tinare: \p —Masa yʉhʉre ti noano masihti pja dʉhsasinina mini. Mʉsa sehe ñʉ duana bose nʉmʉri jichʉ waha masina. \v 7 Ahri yahpa macaina mʉsare ñʉ tuhtierara. Yʉhʉ ti ñaa buhirire yʉ yahuchʉ tina yʉhʉ sehere ñʉ tuhtira. \v 8 Bose nʉmʉ jichʉ wahaga mʉsa sahsero. Yʉhʉre yʉ wahahto dʉhsasinina mini. à jicʉ yʉhʉ sehe bose nʉmʉrine ñʉi wahaerasinija —nire Jesu tinare. \p \v 9 à nino tiro Galileai tjuare. \s1 Jesu daa wʉhʉsericã ti yoari nʉmʉri bose nʉmʉri jichʉ wahaha \p \v 10 Bose nʉmʉripʉ Jesu bahana ti ñʉa wahari baharo Jesu cʉ̃hʉ ti baharo wahare. à waharo masa ti ñʉeraro watoi wahare. \v 11 Bose nʉmʉrihi jiina judio masa sã pʉhtoa tirore macare: \p —¿Nohopʉ jicari tiro? —ni sinituha tina. \p \v 12 à jia masa cʉ̃hʉ Jesure payʉ yahuwajaha. Paina “Tiro noariro jira”, niha. Paina sehe “Tiro ñariro jira. Masare mahñoriro jira”, ni yahuwajaha tina. \p \v 13 à nipahta judio masa sã pʉhtoare cuia, masa ti ñʉeraropʉ Jesure yahuwajaha. \p \v 14 Bose nʉmʉri dacho macai Cohamacʉ wʉhʉpʉ Jesu sãa sʉro, buhere. \v 15 To ã buhechʉ sã coyea judio masa tʉho cʉaa waha, õ sehe nire: \p —¿Ahriro buheropʉ buhemahnoerariro jiparota dohsearo noano masi pahñonocajari? —nire tina tirore. \p \v 16 Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yahure tinare: \p —Yʉ buheri cjiri yʉ ya durucua jierara. Yʉhʉre warocariro ya durucua sehe jira ahri buhea. \v 17 Cohamacʉ cahmaare yoa duaina yʉ buhea sehere Cohamacʉ ya durucua ti jichʉ masiahca. Yʉ mʉ sʉro yʉ buherachʉ cʉ̃hʉre masiahca tina. \v 18 Cʉ̃iro to mʉ sʉro to masia mehne buheriro jiro “Yʉhʉ dihtare ño payoga”, niriro jira tiro. Wiho mejeta yʉhʉre warocariro sehere mʉsa ño payochʉ cahmaja yʉhʉ sehe. Yʉ ã nichʉ tʉhona “Potocã durucuriro jira tiro. Ne mahñoerara”, ni masinahca mʉsa. \p \v 19 ’Cohamacʉ dutiare Moise cjiro sehe cũa tiha mʉsare. To ã cũpachʉta mʉsa jipihtina tí dutia sehere ne yʉhtierare. ¿Dohseana yʉhʉre wajã duajari mʉsa? —nire Jesu sã coyea judio masare. \p \v 20 —Mʉhʉ tʉho masierariro, watĩno to cohtotariro jira. Mʉhʉre wajã duaina mariahna —ni yʉhtire tina Jesure. \p Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire: \p \v 21 —Sori nʉmʉ Sabado jichʉ cʉ̃ tahata Cohamacʉ tuaa mehne dohatiriro to dohatiare yʉ cohãchʉ mʉsa ñʉ cʉaa wahare. \v 22 Mari ñʉchʉsʉma cjiri panopʉ macaina sehe ti pjacʉre mahanocã cahsarocãre yihsoina ti yoariro seheta Moise cjiro yihso dutiha. To ã dutichʉ Sabado mari sori nʉmʉ jipachʉta masʉnore to pjacʉre mahanocã cahsarocãre yihsora mʉsa. \v 23 Sabado jichʉ masʉnore to pjacʉre mahanocã cahsarocãre yihsora mʉsa, Moise cjiro dutiri cjirire yoana tana. ¿Mʉsa cʉ̃hʉ Sabado dachoi tíre yoapanahta tí dachoi dohatirirore jipihtia to pjacʉre noariro yʉ yoachʉ ñʉna dohseana yʉhʉ mehne suari mʉsa? \v 24 Yʉ yoarire mʉsa noano masierapanahta, yʉhʉre ñano tʉhotuena tjiga. Mʉsa noano masiri baharo yʉhʉre mʉsa tʉhotua potocã tjiahca —nire Jesu. \s1 Jesu wahmanopʉ to tarirore yahuha \p \v 25 To ã ni yahuri baharo mahainacã Jerusalẽ macaina tirore õ sehe ni yahuwajare: \p —¿Ahriro judio masa pʉhtoa ti wajã duariro jierajari? \v 26 à tirore ti wajã duapachʉta jipihtina panoi masare buhero nina tiro. Wiho mejeta tirore wajã duaina jipahta ã ñʉnocahna. “Tiro potocãta Cristo jira”, ¿ni tʉhotubocari pʉhtoa sehe? \v 27 Wiho mejeta ahriro Jesu to tarirore sã masija. Cristo sehe masare yʉhdʉchʉ yoahtiro to tachʉ to tariro sehere masimahnoerara. à jiro masare yʉhdʉchʉ yoahtiro Cristo waro jierara Jesu —ni yahuwajare tina Jerusalẽ macaina. \p \v 28 Ti ã niare masino, Jesu õ sehe ni tuaro sañurucu buhere Cohamacʉ wʉhʉi: \p —Yʉhʉre õ sehe ni tʉhotura mʉsa: “Tirore masija. à jina to tariro cʉ̃hʉre masija”, ni tʉhotumana mʉsa. Mʉsa ã ni tʉhotupanahta yʉhʉre warocarirore ne masierara mʉsa. Yʉhʉre warocariro potocã niriro, potocã yoariro jira. Tirore ne masierara mʉsa. \v 29 Tirota yʉhʉre warocare. à jicʉ tiro cahapʉta tahi. à jicʉ yʉhʉ sehe tirore masija —nire Jesu judio masare. \p \v 30 To ã nichʉ tʉhoa tirore ñaha duamare. Ti ã ñaha duapachʉta Jesu to ñano yʉhdʉhti pja dʉhsasinire. à jia tina tirore ñaha masierare. \v 31 Paina masa sehe payʉ tirore wacũ tua, õ sehe nire: \p —Ahriro Jesu sehe payʉ tahari Cohamacʉ to tuaa mehne yoa ño tuhsʉre. Jipihtina paina yʉhdoro Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñohna tiro. à yoarota Cristo Cohamacʉ to warocariro tjira ahriro Jesu —nire Jesure wahma wacũ tua dʉcaina. \s1 Fariseo curua macaina Jesure peresu yoa dutiha \p \v 32 Masa Jesure ti ã ni durucuchʉ tʉhoa sacerdotea pʉhtoa, fariseo curua macaina mehne Jesure ñaha dutia warocaha surarare. \p \v 33 à jiro Jesu judio masare õ sehe nire: \p —Mahaa dachoricã mʉsa mehne jisiniihca. à jicʉ baharocãta yʉhʉre warocariro cahapʉ wahaihca. \v 34 Yʉ jihtopʉ mʉsa waha masierara. à jina yʉhʉre macapanahta ne bocasi mʉsa —nire Jesu judio masare. \p \v 35 To ã nichʉ tʉhoa tina ti basi õ sehe ni durucure: \p —¿Ahriro ã nino nohopʉ wahabocari, mʉsa tʉhotuchʉ? ¿Griego masa cahai judio masa waha siteina ti jia macari cjiripʉ griego masapʉre buhero wahabocari ahriro? \v 36 “Yʉ jihtopʉ mʉsa waha masierara. à jina mʉsa yʉhʉre macapanahta ne bocasi”, to nichʉ ¿dohse nino baro ahriro ã nijari? —ni durucure judio masa ti basi. \s1 Catichʉ yoaa márine yahuha Jesu \p \v 37 Bose nʉmʉri pihtiri dacho tí dacho waro jiro nire. Tí dachoi Jesu tói ducuro, tuaro mehne sañurucu õ sehe ni yahure: \p —Ñahma yapioina core ti tuaro cahmano seheta jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne mʉsa jihtire tuaro cahmaina yʉhʉre siniga. Mʉsa ã sinichʉ Cohamacʉ yaina mʉsare ji dutiihtja. \v 38 Yʉhʉre wacũ tuainare õ sehe ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari tjui: “Mári pohtaripʉ catichʉ yoaa co to ã wijaarucuro seheta Cohamacʉ yaina mehne catichʉ yoariro ã jirucurohca”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari tjui —ni yahure Jesu judio masare. \p \v 39 à catichʉ yoarirore wama payo yahuro “Yʉhʉre wacũ tuainare Espíritu Santo sãarʉcʉ sʉ mʉa waharohca”, nino nire Jesu. Tiro mʉanopʉ to mʉjaerasinichʉ Espíritu Santo sehe wihierasiniha. \s1 Judio masa pʉa curua tju waha \p \v 40 Jesu to ã nichʉ tʉhoa, masa payʉ õ sehe ni durucure: \p —Ahriro potocãta Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro mari cohtariro jira —nire masa. \p \v 41 Õ sehe nire paina sehe: \p —Ahriro Cristo marine yʉhdʉchʉ yoahtiro jira —nire. \p Paina sehe õ sehe nire tjoa: \p —Cristo taro, Galilea yahpa macariro jisi tiro. Ahriro Jesu sehe tó macariro tjira. \v 42 Cristo Davi cjiro panamino ji turiariro jirohca. à jiro Davi ya maca cjiroi Belẽi Cristo masa bajuarohca. Õ seheta ni yahura Cohamacʉ yare ti joari pũi. Ahriro Jesu sehe Belẽi masa bajueraha. à jiro tiro Cohamacʉ to warocariro Cristo waro jierara —nire tina. \p \v 43 à jia Jesure tʉhomarina cjiri tju ware ti basi pʉa curua. \v 44 Mahainacã masa sehe Jesure ñaha duamare. à ñaha duapahta tirore ñahaerare. \s1 Judio masa pʉhtoa Jesure ne wacũ tuaeraha \p \v 45 à yoa surara sacerdotea pʉhtoa cahapʉ fariseo curua macaina cahapʉ tjuaa wahaha. Ti tju sʉchʉ ñʉa tina surarare sinituha: \p —¿Dohseana Jesure ñahaerari mʉsa? —ni sinituha tina sehe. \p \v 46 —Tiro noaputiaro durucuriro jihre. Paina tiro yoaro sehe durucuina ne mariahna —ni yʉhtiha surara tinare. \p \v 47 Ti ã nichʉ fariseo curua macaina sehe õ sehe ni yahuha: \p —¿Mʉsare to mahñochʉ “Potocã nino nica”, niri mʉsa cʉ̃hʉ? \v 48 Mari pʉhtoa Jesure wacũ tuaeraina jia ne tirore cahmaerare. Sã cʉ̃hʉ ã jina tirore cahmaeraja. \v 49 Ahrina masa sehe Cohamacʉ dutiare Moise cjirore to cũrire masierara. à masieraina jia Jesure wacũ tuaina jia tirore cahmana. Ti ã cahmari buhiri tinare Cohamacʉ buhiri dahrerohca —niha fariseo curua macaina. \p \v 50 Fariseo curua macariro Nicodemo Jesure sʉhʉduro sʉriro cjiro tói jiha tina mehne. Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe niha tiro cʉ̃hʉ tinare: \p \v 51 —Jesu to ñano yoarire masieraja mari. à masierana tiro marine to yahuhto pano tirore buhiri dahre masieraja mari. à masierapanahta tirore buhiri dahrena, mari ya dutiare yʉhdʉrʉcana nija mari —niha Nicodemo tinare. \p \v 52 To ã nichʉ tʉhoa õ sehe ni yʉhtiha tina: \p —¿Mʉhʉ cʉ̃hʉ tiro yoaro seheta Galilea macariro tjijari? Cohamacʉ yare ti joari tjure buhe pahñoga. à buhecʉ, “Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina ne cʉ̃iro mariahna Galileare”, ni buhe masiihca mʉhʉ. à jiro ã nimacanocano nina Jesu —ni yʉhtiha tina Nicodemore. \p \v 53 [Ti ã niri baharo ti ya wʉhʉsepʉ tjuaa wahaha. \c 8 \s1 Mʉno mehne ñano yoaricorore judio masa pʉhtoa wacũenoca sʉ pjaha \p \v 1 Jesu tʉ̃cʉpʉ Olivo wama tidʉpʉ wahare. \v 2 à yoa pa dachoi bohrearo jichʉ Cohamacʉ wʉhʉpʉ tiro sʉre tjoa. To ã sʉchʉ ñʉa masa payʉ tiro cahai cahmachure. Ti ã cahmachuchʉ ñʉno tiro sehe dujitjiãhno tinare buhe dʉcare. \v 3 To ã buhero watoi sã coyea judio masa buheina, fariseo curua macaina mehne tí wʉhʉpʉ numinore na tare. Ticoro mʉno mehne to ñano yoachʉ waro wacũenoca sʉ pja sʉha tina ticorore. à sʉ pja sʉa ticorore Cohamacʉ wʉhʉpʉ na sãare tina. Na sãa sʉ tuhsʉ jipihtina panoi ticorore duhu dapo, \v 4 õ sehe nire: \p —Buheriro, ahricoro mʉno mehne ñano to yoachʉ waro wacũenoca ticorore sʉ pja sʉhi. \v 5 Cohamacʉ dutiare Moise cjiropʉ marine to cũri õ sehe nina: “Mʉno mehne ñano yoaricorore tãa mehne doca, wajãga”, nia tiha Cohamacʉ dutia. Mʉhʉ waro, ¿dohse ni tʉhotujari ahrire? —ni siniture tina Jesure. \p \v 6 Jesu to ñano nichʉ tʉho duaa nimare tina tirore yahusã duaa. Ti ã sinitupachʉta Jesu sehe puhsa nuju sʉ, yahpapʉ to wamo pica mehne joare. \v 7 à jiro ã ti ni siniturucuchʉ Jesu sehe wahcãrʉca, tinare õ sehe ni yahure: \p —Mʉsa mehne macariro ñano yoaerariro sehe ticorore tãa mehne doca mʉhtajaro —nire Jesu. \p \v 8 à ni tuhsʉ pari turi tiro puhsa nuju, yahpapʉ joare tjoa. \v 9 Tíre tʉhoa ti ñaa yoarire wacũa, ti wahmisʉma sehe wijaa mʉhtare. Ti baharo tina mehne macaina cʉ̃hʉ wijaa pihtia wahare. à ti wijaa pihtiari baharo numino tói ducuricoro Jesu mehne tjuare. \v 10 à jiro Jesu wahcã nuju sʉ, ticorore õ sehe ni sinitu ñʉre: \p —¿Nohopʉ wahari tina? ¿Mʉhʉre buhiri dahre duamarina mariajari mipʉre? —nire ticorore. \p \v 11 —Mariahna, pʉhtoro —ni yʉhtire ticoro. \p —Yʉhʉ cʉ̃hʉ buhiri dahreraja mʉhʉre. Wahaga. à jico ñaare yoa namoeco tjiga —nire Jesu ticorore.] \s1 Buhriaro marine to ñʉ masichʉ yoaro seheta Jesu ahri yahpa macainare Cohamacʉre masichʉ yoara \p \v 12 Pari turi Jesu tí wʉhʉpʉ jiinare õ sehe ni yahure: \p —Buhriaro marine to ñʉ masichʉ yoaro seheta yʉhʉ ahri yahpa macainare Cohamacʉre masichʉ yoaja. Yʉhʉre wacũ tuariro jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucurohca. à jiro tiro noaare wacũnohca. à yoa tiro ñaare wacũ duasi —ni yahure Jesu. \p \v 13 To ã nichʉ tirore fariseo curua macaina õ sehe nire: \p —Mʉhʉ mʉ basi mʉ jia tiare ã ni durucui nina. à jia mʉ õ sehe ni, mʉ mʉ sʉro mʉ nimacanocachʉ tí yaba cjihti jierara —nire tina Jesure. \p \v 14 Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire: \p —Yʉ tarirore masija yʉhʉ. Yʉ wahahto cʉ̃hʉre masija yʉhʉ. Mʉsa sehe ne tíre masierara. Mʉsa õ sehe nipachʉta yʉ jia tiare mʉsare yʉ yahuri potocã tjira. \v 15 Mʉsa mʉ sʉro mʉsa ñʉri dihtare masina mʉsa. à jina noano masierara mʉsa. à masierapanahta yʉhʉre ñano ni durucura mʉsa. Yʉhʉ sehe yʉ mʉ sʉro masare ne ã nieraja. \v 16 à jicʉ masa ti jia tiare ñʉ masicʉ yʉ mʉ sʉro ñʉ masieraja. Yʉhʉ pini yʉ Pʉcʉ yʉhʉre warocariro mehne ñʉ masija. à jicʉ masa ti jia tiare yʉ ñʉ masia tí potocã tjira. \v 17 Mʉsare dutia ti joari pũi õ sehe ni yahura: “Pʉaro masa cʉ̃no potori ti yahuchʉ ti yahua potocã tjira”, ni yahu joari jira. \v 18 Yʉhʉre yahuriro mehne sã pʉaro tjija. Yʉhʉ yʉ jia tiare yahuja. Tuhsʉ, yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉ yahura yʉhʉ sehere. Tirota jira yʉhʉre warocariro —nire Jesu. \p \v 19 —¿Nohopʉ jicari mʉ Pʉcʉ? —ni siniture tina. \p —Yʉhʉre mʉsa masierara. Yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre masierara mʉsa. Yʉhʉre masina, yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre masiboa mʉsa —ni yʉhtire Jesu tinare. \p \v 20 Jesu tinare buhero ã ni durucure Cohamacʉ wʉhʉi ti niñeru duhu sãa caa poca cahai. To ñano yʉhdʉhti pja dʉhsasinire. à jia tina mehne to jipachʉta tina tirore ñahaerare. \s1 “Yʉ wahahtopʉre mʉsa sehe waha masisi”, niha Jesu \p \v 21 Pari turi Jesu tinare õ sehe ni yahure tjoa: \p —Yʉ tariropʉ wahaihca. Yʉ wahari baharo yʉhʉre macanahca mʉsa. à jina mʉsa ñaa buhiri tiina yarianahca. Yʉ wahahtopʉre mʉsa sehe waha masisi —ni yahure Jesu. \p \v 22 —“Yʉ wahahtopʉre mʉsa sehe waha masisi”, ¿to nichʉ tʉhoa ahriro to basi wajã yariarohcari ã nino? —nire sã coyea judio masa ti basi. \p \v 23 Ti basi ti ã nichʉ masino õ sehe ni yahure Jesu tinare: \p —Mʉsa sehe ahri yahpa macaina jira. Yʉhʉ sehe mʉano macariro jija. Ahri yahpai bajuarina jira mʉsa sehe. Mʉanopʉ tariro jija yʉhʉ sehe. \v 24 Mʉsa yʉ jia tiare yʉ nirire “Potocã jierara” nina, mʉsa ñaa buhiri tiina yarianahca mʉsa. à jicʉ “Mʉsa ñaa buhiri tiina yarianahca mʉsa”, nimahi mʉsare —nire Jesu tinare. \p \v 25 —¿Noa baro jijari mʉhʉ? —ni siniture tina. \p —Wahmanopʉre yʉ nirucuriro seheta jija yʉhʉ. \v 26 Mʉsare yʉ yahuhti pjíro dʉhsasinina. Tuhsʉ, mʉsa ñano yoari buhirire mʉsare yʉ yahuhto cjihto pjíro dʉhsasinina mini. à jicʉ yʉhʉre warocariro to yahuri cjirire ahri yahpa macainare yahuja. To yahuri potocã tjira —nire Jesu tinare. \p \v 27 “Yʉhʉre warocariro”, to nichʉ tʉhoa “Mari Pʉcʉ jica”, ni tʉhotuerare tina. \v 28 Ti ã ni tʉhotuerachʉ ñʉno Jesu õ sehe ni yahure tinare: \p —Yʉhʉre masʉnore Cohamacʉ warocarirore mʉsa yucʉcʉ taño mehne wahcõ daponahca. Mʉsa ã yoana, “Tiro Cohamacʉ warocariro tjira”, ni masinahca. à jina yʉ mʉ sʉro yʉ yoaerariro yʉ jia tiare masinahca mʉsa. à jina yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to buheri dihtare yahuriro yʉ jia cʉ̃hʉre masinahca mʉsa. \v 29 Yʉhʉre warocariro sehe yʉhʉ mehne jira. To cahmaare jipihtia dachoripe yoarucuja. à jiro yʉhʉre tiro ne cohãerara —nire Jesu tinare. \p \v 30 To ã nichʉ tʉhoa, tirore masa payʉ wacũ tuare. \s1 Cohamacʉ pohnare, ñaare yoaina cʉ̃hʉre yahuha Jesu \p \v 31 à jia paina judio masa Jesure wacũ tuare. à jiro Jesu tinare õ sehe ni yahure: \p —Yʉ dutiare yoa pahñoina jina, potocãta yʉ buheina jira mʉsa. \v 32 à jina potocã masinahca mʉsa. Potocã jiare masina, ñaa yoaare duhu masinahca. à jina cahamaca yoaro sehe ji namosi mʉsa —nire Jesu tinare. \p \v 33 To ã nichʉ tʉhoa tina õ sehe ni yʉhtire: \p —Sã sehe panopʉ macariro Abrahã cjiro panamana ji turiaina jija. à jina ne paina ti cahamaca jieraja sã. à jicʉ “Cahamaca yoaro sehe ji namosi” nicʉ, ¿dohse jiro baro sãre ã nijari mʉhʉ? —ni siniture tina Jesure. \p \v 34 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe nire tiro: \p —Potocã mʉsare niita nija. Jipihtina ñaare yoaina sehe ti ñaa yoaare duhu masierara. à jia tí ñaa sehe ti pʉhtoro yoaro sehe jira. à jiina jia cahamaca yoaro sehe jira tina. \v 35 Cahamacʉno sehe to pʉhtoro ya curua macariro jipihtia dachoripe jirucuerara. à jiro painare dutiriro jierara. Tí wʉhʉ macariro sehe to macʉno sehe jipihtia dachoripe potocãta tí curua macariro jira tiro. (Yʉhʉ sehe Cohamacʉ macʉno jija. à jicʉ dutiriro jija. Mʉsa ñaa yoaare duhu dutiihtja.) \v 36 à jina yʉhʉ Cohamacʉ macʉno ñaare yʉ duhuchʉ yoarina jina potocãta ñaare duhurina jira mʉsa. (à jina tí ñaa cahamaca yoaro sehe ji namoerara mʉsa.) \v 37 Abrahã cjiro panamana ji turiaina mʉsa jichʉ masija. à jipanahta yʉ yahua sehere tʉho duaerara mʉsa. à jina yʉhʉre wajã duara mʉsa. \v 38 Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to masichʉ yoari cjirire yahuja mʉsare. Yʉ ã yahupachʉta mʉsa pʉcʉ watĩno mʉsare to dutiare yoara mʉsa cʉ̃hʉ —nire Jesu tinare. \p \v 39 —Abrahã cjiro panopʉ macariro sã ñʉchʉ cjiro jia tiha. à jiro watĩno sã pʉcʉ jierara —ni yʉhtire tina. \p Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire: \p —Abrahã panamana jina, to yoariro seheta yoaboa mʉsa. \v 40 Cohamacʉ yʉhʉre potocã to yahuare mʉsare yʉ yahupachʉta yʉhʉre wajã duara mʉsa. Abrahã cjiro sehe ne ã yoaera tiha. \v 41 Mʉsa pʉcʉ to yoariro seheta yoara mʉsa —nire Jesu tinare. \p To ã nichʉ tina õ sehe ni yʉhtire: \p —Wamomaca dʉhtemahnoeraina pohna jieraja sã. Cʉ̃irota jira sã Pʉcʉ. Tirota jira Cohamacʉ —nire tina. \p \v 42 Ti ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire: \p —Cohamacʉ mehne macariro jicʉ, õpʉre tahi. à jina Cohamacʉ mʉsa Pʉcʉ to jichʉ yʉhʉre cahĩboa mʉsa. Yʉ mʉ sʉro taerahi yʉhʉ pinihta. Cohamacʉ to warocachʉ tahi õpʉre. \v 43 ¿Dohseana yʉ durucuare tʉhoerajari mʉsa? Yʉ yahuare tʉhona bihoerara mʉsa. à jina tʉho duaerara mʉsa. \v 44 Mʉsa pʉcʉ sehe watĩno jira. à jina watĩno cahmaa sehere yoa duara mʉsa. Ahri yahpa wahmanopʉ to ji dʉcachʉpʉ, mipʉ cʉ̃hʉre tiro masare wajãrucuriro jira. Tirore potocã durucua mariahna. à jiro tiro potocã ne durucuerara. Tiro wahmanopʉre mahño mʉhta dʉcariro jia tiha. à jiro tiro ã mahñorucuriro jiro, mahñoare yahura. \v 45 Yʉhʉ sehe mʉsare potocã yahuja. à yʉ yahuchʉ yʉhʉre tʉhoerara mʉsa. \v 46 “Mʉhʉ ñano yoariro jira”, yʉhʉre ni masierara mʉsa. ¿Potocã mʉsare yʉ yahupachʉta dohseana tʉhoerajari mʉsa? \v 47 Cohamacʉ pohna sehe to durucuare tʉhora. To pohna jierana, to durucuare tʉho duaerara mʉsa —nire Jesu tinare. \s1 Abrahã cjiro to jihto pano Cristo sehe ji mʉhta tuhsʉa tiha \p \v 48 To ã nichʉ tʉhoa judio masa tirore õ sehe nire: \p —“Mʉhʉ Samaria macariro jira. à jicʉ tʉho masierariro watĩno to cohtotariro jira mʉhʉ”, sã niri potocã tjira —nire tina Jesure. \p \v 49 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yʉhtire Jesu: \p —Tʉho masierariro, watĩno to cohtotariro jieraja yʉhʉ. Yʉ Pʉcʉre ño payoja. Mʉsa sehe yʉhʉre ño payoerara. \v 50 Yʉhʉre masa ti ño payohtire macaeraja yʉhʉ. Yʉ Pʉcʉ sehe masare yʉhʉre ño payo dutira. Tiro pinihta yʉ jia tiare noano ñʉ masino, ãta ño payo dutira. Tuhsʉ, yʉhʉre ti cahmaerari buhiri buhiri dahreriro jirohca tiro. \v 51 Potocãta mʉsare nii nija. Yʉ dutiare yoariro jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucurohca —nire Jesu. \p \v 52 To ã nichʉ tʉhoa õ sehe nire tina: \p —Mipʉ pinihtare tʉho masierariro, watĩno to cohtotariro mʉ jichʉ sã noano masija. Abrahã cjiro yariaa wahaha. Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri cʉ̃hʉ yaria pihtia wahaha. à jicʉ “Yʉ dutiare yoariro jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucurohca” nicʉ, ¿dohse nicʉ ã nijari mʉhʉ? \v 53 ¿Sã ñʉchʉ cjiro Abrahã yʉhdoro tuajari mʉhʉ? Tiro cjiro, Cohamacʉ yare yahu mʉhtaina cjiri cʉ̃hʉ yariaa wahaha. ¿Mʉhʉ sehe diro baro jijari mʉhʉ ã ni durucucʉ? Mʉhʉ ã niboriro jierara —nire tina. \p \v 54 Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu õ sehe ni yahu namore: \p —Yʉhʉ yʉ basi “Tuariro jija yʉhʉ” nicʉ, tuariro jieraboca yʉhʉ. Yʉ Pʉcʉ sehe “Tiro tuariro jira”, nina yʉhʉre. “Sã yairo Cohamacʉ”, mʉsa niriro sehe yʉ Pʉcʉ tjira. \v 55 Mʉsa sehe yʉ Pʉcʉre ne masierara. Yʉhʉ sehe tirore masija. “Tirore masieraja” nicʉ, mʉsa yoaro seheta mahñoa payʉriro jiboa yʉhʉ. Potocãta tirore masija. à jicʉ to dutiare yoaja. \v 56 Ahri yahpapʉ yʉ tahtore mari ñʉchʉ cjiro Abrahã cjiro masia tiha. à masino tiro wahchea tiha —nire Jesu. \p \v 57 To ã nichʉ tina õ sehe ni yʉhtire: \p —Mʉhʉ cincuenta cʉhmari cjʉaerasinica. Abrahã cjiro panopʉ macariro jira. ¿Mipʉre tiro cjirore mʉhʉ dohsea masiboari? —nire judio masa Jesure. \p \v 58 —Potocã mʉsare niita nija. Abrahã to jihto pano yʉhʉ sehe ji mʉhta tuhsʉa tii —nire Jesu tinare. \p \v 59 To ã nichʉ tʉhoa tina sehe tãare na, tirore doca duamare. Ti ã doca duapachʉta Jesu sehe Cohamacʉ wʉhʉi jiriro duhti wijaa wahare. \c 9 \s1 Capari ñʉerarirore ñʉchʉ yoaha Jesu \p \v 1 à yoa Jesu sã to buheina mehne mahai wahana pairore capari ñʉerarirore boca sʉi. Tiro wahma masa bajuaropʉta capari ñʉerariro jia tiha. \v 2 Sã cʉ̃hʉ tirore ñʉna, õ sehe ni sinitu ñʉhi Jesure: \p —¿Buheriro, ahriro dohsearo capari ñʉerariro masa bajua tiari? ¿Ñaare yoaa tiari ã waharo? ¿O to pʉcʉsʉma sehe ñaare yoaa tiari to ã wahachʉ? —ni sinitu ñʉhi sã sehe Jesure. \p \v 3 Sã ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yʉhtire tiro: \p —Ahriro to ñaare yoari buhiri capari ñʉerariro wahaerare. To pʉcʉsʉma cʉ̃hʉ ñaare ti yoari buhiri capari ñʉerariro wahaerare. Cohamacʉ sehe tirore capari ñʉerachʉ yoare tirore ñʉchʉ yoaro taro masare to ñohtire. \v 4 Yʉhʉre warocariro to cũrire mipʉre yoaro cahmana yʉhʉre. Ñamipʉ mari dahra masieraro seheta baharopʉ yʉhʉre warocariro to cũrire yoa masieraja yʉhʉ. \v 5 Ahri yahpapʉ buhriaro marine to ñʉ masichʉ yoariro seheta jiriro jicʉ ahri yahpa macainare Cohamacʉ yare masichʉ yoaja yʉhʉ —nire Jesu. \p \v 6 à ni tuhsʉrota yahpapʉ chahcho puti cũre. To ã chahcho puti cũrire dahra more, capari ñʉerarirore to caparire wisõre. \v 7 à wisõno õ sehe nire Jesu: \p —Siloé wama tiri copai cuhsʉri copai mʉ caparire cosai wahaga —nire Jesu. (Siloé sã ya dʉsero mehne nia “Warocari copa”, nia nire.) \p Jesu to caparire cosa dutiriro sehe waha, cosa, capari ñʉriropʉ tju wihire. \v 8 To tju wihichʉ tiro cahai jiina tirore ñʉre. Tó pano niñeru siniriro cjiro to jichʉ ñʉrina tirore õ sehe nire ti basi: \p —¿Ahriro sohõ jiriro niñeru siniriro cjiro jierajari? —nire tina. \p \v 9 —Tirota jira wiho —nire paina sehe. \p —Tiro jierara. à jieraparota tiro yoaro sehe bajuriro jira —nire paina. \p Ti ã nichʉ tʉhoro capari ñʉerariro cjiro sehe õ sehe nire: \p —Tiro tjija yʉhʉ —nire tinare. \p \v 10 To ã nichʉ masa tirore õ sehe ni siniture: \p —¿Capari ñʉerariro cjiro jicʉ dohse waha ñʉri mʉhʉ? —ni siniture tina tirore. \p \v 11 —Jesu wama tiriro dihta sohãare dahra more, yʉ caparire wisõre. Yʉhʉre wisõ tuhsʉ “Siloé wama tiri copapʉ mʉ caparire cosai wahaga”, to nichʉ cosai sʉhi yʉhʉ. Yʉ ã cosari baharo yʉ capari noano bajure yʉhʉre —ni yahure tiro masare. \p \v 12 —¿Mʉhʉre ã yoariro nohopʉ jicari tiro? —nire tina. \p —Bʉah. Nohoi jiro jica —nire tiro. \s1 Capari ñʉerariro cjirore fariseo curua macaina sinituha \p \v 13 à ni durucu tuhsʉ tina capari ñʉerariro cjirore fariseo curua macaina cahapʉ naahre. \v 14 Tí dacho Jesu dihta sohãare dahra more capari ñʉerarirore noariro to yoari dacho Sabado dacho jire. Tí dacho sã sori nʉmʉ jire. \v 15 à jia fariseo curua macaina sehe tirore õ sehe ni sinituha tjoa: \p —¿Dohse yoa mʉhʉ ñʉri? —ni sinituha tina. \p —Dihta sohãa mehne yʉ caparire wisõhre. à jicʉ yʉ caparire yʉ cosari baharo ñʉ dʉcahi yʉhʉ —ni yahuha tiro tinare. \p \v 16 —Tiro Sabado dacho mari sori nʉmʉi mari dahra dutierari nʉmʉi dahrahre. à jiro tiro Cohamacʉ yairo jierara —niha paina fariseo curua macaina sehe. \p Paina sehe õ sehe niha: \p —Ñaare yoariro õ sehe noariro wahachʉ yoa masierara. à jiro tiro noariro jiboca —niha paina. \p à jia tina pʉa curua ti basi tju waha. \v 17 à jia pari turi tina capari ñʉerariro cjirore õ sehe ni sinituha tjoa: \p —¿Mʉhʉre mʉ caparire noano yoarirore mʉhʉ waro dohse ni tʉhotujari Jesure? —niha tina tirore. \p —Tiro potocãta Cohamacʉ yare yahu mʉhtariro jira —niha capari ñʉerariro cjiro. \p \v 18 Wahmanopʉre judio masa õ sehe ni tʉhotumaha: “Ahriro capari ñʉerariro cjiro jierara”, ni tʉhotumaha tina. à ni tʉhotua capari ñʉerariro cjiro pʉcʉsʉmare pjirocaha tina. \v 19 Pjiroca tuhsʉ, to pʉcʉsʉmare õ sehe ni sinituha fariseo curua macaina pʉhtoa: \p —¿Ahriro potocãta mʉsa macʉ jijari? ¿Dóihta tiro capari ñʉerariro masa bajuari? ¿Potocãta capari ñʉerariro cjiro jiparota dohsearo ñʉjari mipʉre? —ni sinituha tina to pʉcʉsʉmare. \p \v 20 —Ahriro sã macʉta jira. à yoa dóihta capari ñʉerariro masa bajua tire tiro. \v 21 Tíre masipanahta to ñʉrire, tirore ñʉchʉ yoariro cʉ̃hʉre masieraja sã. Sã macʉre sinituga. Bʉcʉro jira tiro. Tiro to basi yahu masina —niha to pʉcʉsʉma. \p \v 22 Judio masa sã pʉhtoa wahmanopʉre õ sehe nia tiha: \p —“Jesuta Cristo Cohamacʉ warocariro jira”, niinare mari buhea wʉhʉsepʉ sãa dutisi sã —nia tiha judio masa pʉhtoa. \p Ti ã nichʉ tʉhoa capari ñʉerariro cjiro pʉcʉsʉma sehe judio masa pʉhtoare cui niha. \v 23 à cuia, “Bʉcʉro jira tiro. Tiroreta sinituga”, niha tina judio masa pʉhtoare. \p \v 24 Baharo judio masa sã pʉhtoa pari turi capari ñʉerariro cjirore pjirocaha tjoa. Pjiroca tuhsʉ, õ sehe niha tirore: \p —Cohamacʉ mehne poto yahuga mʉhʉ. Jesure mahñoriro to ñaa yoariro jichʉ sã masija. à jicʉ poto yahuga sãre —niha judio masa capari ñʉerariro cjirore. \p \v 25 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yʉhtiha tiro: \p —Jesure to ñaa yoariro to jichʉ masieraja yʉhʉ. Cʉ̃nota masija yʉhʉ. Panopʉre capari ñʉerariro jia ticʉrʉ yʉhʉ. Mipʉ sehere ñʉja yʉhʉ. Tí dihtare masija yʉhʉ —ni yʉhtiha capari ñʉerariro cjiro tinare. \p \v 26 —¿Dohse yoari mʉhʉre tiro? ¿Mʉ capari ñʉhto cjihtore dohse yoari tiro mʉhʉre? —ni sinituha tina tjoa. \p \v 27 —Tíreta mʉsare yahu tuhsʉmahicʉ yʉhʉ. Yʉ ã ni yahupachʉta mʉsa ne tʉho duaerare yʉhʉre. ¿Dohse yoa duana pari turi yʉ yahuchʉ tʉho duajari mʉsa? ¿Mʉsa cʉ̃hʉ to buheina ji duajari? —niha tiro tinare. \p \v 28 To ã nichʉ tʉhoa tina tuhtiha tirore: \p —Mʉhʉ Jesu buheriro jira. Sã sehe Moise cjiro buheina jija. \v 29 Potocãta Cohamacʉ Moise cjirore durucua tiha. Jesu to tarirore sã masieraja —niha tina capari ñʉerariro cjirore. \p \v 30 Ti ã nichʉ õ sehe ni yʉhtiha tiro: \p —¿Tiro to tarirore mʉsa masierachʉ yʉhʉre ñʉchʉ yoariro jiro Cohamacʉ warocariro jierabocari tiro? \v 31 Cohamacʉ ñaa yoainare ti siniare tʉhoerara. Tí pinihtare mari masija. Tinare tʉhoeraparota Cohamacʉre ño payorirore, to dutiare yoarirore to siniare tʉhora Cohamacʉ. \v 32 Wahmanopʉre ahri yahpa to ji dʉcachʉpʉre ne coã masa bajuaropʉ capari ñʉerarirore ne cʉ̃iro baro ñʉchʉ yoariro mariea tiha. \v 33 à jiro Jesu Cohamacʉ warocariro jieraro yʉhʉre ñʉchʉ yoaeraboa tiro —niha tiro tinare. \p \v 34 —Mʉhʉ dóihta ñariro jia tiha. ¿Ã jipacʉta sãre buhe duajari mʉhʉ? —niha judio masa sã pʉhtoa tirore. \p à ni tuhsʉata tina tirore cohã wionocaha. \s1 Jesu yare cahmaeraina capari ñʉeraina ti ñʉ masieraro seheta Cohamacʉre masierara \p \v 35 à yoa capari ñʉerariro cjirore ti cohã wiorire Jesu tʉhore. à tʉhoro capari ñʉerariro cjirore boca sʉro, tirore õ sehe ni siniture: \p —¿Masʉnore Cohamacʉ warocarirore wacũ tuajari mʉhʉ? —nire Jesu. \p \v 36 —¿Pʉhtoro, noa jijari tiro? Tirore masicʉ wacũ tuaihtja tirore —nire capari ñʉerariro cjiro Jesure. \p \v 37 —Tirore ñʉ tuhsʉre mʉhʉ. Mipʉre mʉhʉ mehne durucuriro tiro tjija yʉhʉ —nire Jesu capari ñʉerariro cjirore. \p \v 38 —Pʉhtoro, mʉhʉre wacũ tuaja —nire capari ñʉerariro cjiro. \p à ninota tiro Jesu panoi na tuhcua caha sʉ, tirore ño payore. \p \v 39 To ã ño payochʉ ñʉno õ sehe nire Jesu: \p —Noaina, ñaina cʉ̃hʉ ti yoarire masichʉ yoai tai ahri yahpapʉre tahi. Capari ñʉeraina ti ñʉ masieraro seheta tina yoaro sehe jiina yʉ Pʉcʉre masierara. à masierainare yʉ Pʉcʉre masichʉ yoai tai tahi yʉhʉ. “Sã noano masija”, ni tʉhotumarina noano ti masierarire masichʉ yoai tai tahi yʉhʉ —nire Jesu. \p \v 40 To ã nichʉ tʉhoa mahainacã fariseo curua macaina tirore õ sehe nire: \p —“Capari ñʉeraina ti ñʉ masieraro seheta noano masierara mʉsa cʉ̃hʉ”, ¿nii nijari mʉhʉ sãre? —nire fariseo curua macaina Jesure. \p \v 41 Ti ã nichʉ Jesu õ sehe nire: \p —Capari ñʉeraina ti ñʉ masieraro seheta potocã mʉsa noano masierachʉ, mʉsare buhiri mariaboa. “Sã noano masiina jija”, mʉsa niri buhiri buhiri tiina jisinina mʉsa mipʉre —nire Jesu tinare. \c 10 \s1 Ovejare ñʉ wihboriro quitire yahuha Jesu \p \v 1 Baharo quiti mehne piti dahre buhero taro õ sehe nire Jesu: \p —Potocãta nii nija mʉsare. Ovejare wihbori sahrĩno sopacai sãaerariro, sopaca marienopʉ sãariro sehe yaca bʉcʉro jira. \v 2 Sopacai sãariro sehe ovejare ñʉ wihboriro jira. \v 3 Sopacare cohtariro sopacare pjõohna ovejare ñʉ wihboriro to sãahto sehe. Ovejare ñʉ wihboriro to durucuchʉ tʉho tara to nuina oveja peri. Tinare pjirocaro, ti wama mehne pisurocarucura tiro. à yoaro tinare sahrĩnopʉ jiinare pji wiorucura sopacapʉ. \v 4 To yainare jipihtinare pji wio tinare mʉ tãrucura. Oveja sehe to durucuare masia, to baharo nʉnʉ tirucura. \v 5 Pairore ti masierarirore nʉnʉ tierara tina. à jia paina ti durucuare tʉhoa, cui mʉrocaa wahara —nire Jesu tinare. \p \v 6 Ahri quitire to ã yahupachʉta to yahuare tʉho ñahaerare tina. \s1 Jesu ovejare noano ñʉ wihboriro yoaro seheta to yainare noano ñʉ wihbora \p \v 7 Pari turi Jesu tinare õ sehe ni yahure tjoa: \p —Potocãta mʉsare nii nija. Ovejare wihbori sahrĩno sãari sopaca yoaro sehe jija yʉhʉ. \v 8 Jipihtina yʉ pano tarina quihõno yʉ durucuare buheraina, ovejare ñʉ wihbo mahñoina yacaina yoaro sehe jira. Ti ã jipachʉta yʉ yaina sehe oveja yoaro sehe jiina painare ne tʉho wahcãerara. \v 9 Yʉhʉ ovejare wihbori sahrĩno sãari sopaca yoaro sehe jija. Tí sopacai sãaina yoaro sehe tjira yʉhʉre wacũ tuaina. à jicʉ yʉhʉ tinare pichacapʉ wahaborinare yʉhdʉchʉ yoaihtja. Oveja sehe tinare ñʉ wihboriro mehne ti cahmaare bocaro yoaro seheta yʉ yʉhdʉchʉ yoaina cʉ̃hʉ yʉhʉ mehne ti cahmaare bocaahca. Yʉhʉ tinare noano dʉcata, noano ñʉ wihboihca —nire Jesu. \p \v 10 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Mʉsare mahñoare buheina, ovejare ñʉ wihbo mahñoina sehe ovejare yacaina yoaro sehe jira. Yacaa taa, wajãa taa, dojomehnea taa tara tina. Wiho mejeta yʉhʉ sehe yʉ yainare, oveja yoaro sehe jiinare, tuaro waro ti wahchea mehne ã catirucuchʉ yoai tahi. \v 11 Ovejare noano ñʉ wihboriro yoaro sehe jija yʉhʉ. Ovejare noano ñʉ wihboriro tinare noano dʉcata, to yariahtore ne cuierara. Tó yoaro seheta yʉhʉ cʉ̃hʉ yainare noano dʉcata, yariahca, tinare ne soro wahaerahto sehe. \v 12 Oveja pʉro cahamacʉno sehe potocã ovejare ñʉ wihboriro jierara. à jia oveja to yaina jierara. à jiro yairo ovejare to chʉro tachʉ ñʉno to cahamacʉno sehe ovejare cohã cũnoca, mʉrocaa wahara. To ã cohã cũri baharo, yairo ovejare to ñahachʉ ñʉa oveja peri mʉroca site wahcãa wahara. \v 13 To cahamacʉno sehe to wapataa dihtare cahmana. à jiro tiro ovejare noano ñʉ wihbo ji coaerara —nire Jesu. \p \v 14 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Ovejare noano ñʉ wihboriro yoaro sehe jija yʉhʉ. à jicʉ yʉ yainare masija yʉhʉ. à jia yʉ yaina sehe yʉhʉre masina. \v 15 Tó seheta yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉ yʉhʉre masina. à jicʉ yʉhʉ cʉ̃hʉ yʉ Pʉcʉre masija. Oveja yoaro sehe jiina yʉ yaina Cohamacʉ mehne ti ã jirucuhti cjihtire yariaihca yʉhʉ. \v 16 Paina oveja pa sahrĩno macaina yoaro sehe jiina paina masa cʉ̃hʉ yʉ yaina jiahca. Tina cʉ̃hʉre naaihca. à jia yʉ durucuchʉ tʉho wahcãahca tina cʉ̃hʉ. à jia yʉ yaina jipihtina cʉ̃ curuata jiahca. à jicʉ yʉhʉ dihta yʉ yainare ñʉ wihboihca —nire Jesu. \p \v 17 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Yʉ yaina Cohamacʉ mehne ti ã jirucuhti cjihtire yariaihca. Yʉ yariari baharo masa mʉjaihca. Yʉ ã yoahtiro jichʉ yʉ Pʉcʉ yʉhʉre cahĩna. \v 18 Yʉ wajã dutierachʉ yʉhʉre wajã masieraboa tina. Yʉ cahmano seheta yʉhʉre wajãahca. à jicʉ yʉ yaina Cohamacʉ mehne ti ã jirucuhti cjihtire yariaihca. Yaria masija yʉhʉ. à yoa masa mʉja masija. Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre tíreta yoa dutire —nire Jesu. \p \v 19 To ã nichʉ tʉhoa judio masa pʉa curua tju ware. Paina soro tʉhotu, paina cʉ̃hʉ soro tʉhoture: \p \v 20 —Tiro watĩno to cohtotariro jira. à jiro tʉho masierariro jira. ¿Dohseana tirore pari turi tʉhojari mʉsa? —nire paina payʉ judio masa. \p \v 21 Paina sehe õ sehe nire: \p —Watĩno to cohtotariro jiro ã ni durucueraboa. Capari ñʉerarirore ñʉchʉ yoa masierara watĩno to cohtotariro. à jiriro jiro tiro watĩno to cohtotariro jierara —nire paina judio masa. \s1 Judio masa Jesure cahmaeraha \p \v 22 Pa dachoi sã coyea judio masa Jerusalẽi bose nʉmʉri yoaa nire pari turi. Cohamacʉ wʉhʉre panopʉ tirore ti wari cjirire ti wacũhti dachori jire. Tí pjare puhiro jire. \v 23 Tí dachoi Salomo wama tiri tahtiapʉ Cohamacʉ wʉhʉi jiri tahtiapʉ Jesu ñʉ tinino nire. \v 24 Tí tahtiapʉ to jichʉ ñʉa sã coyea judio masa tiro cahapʉ cahmachu, tirore õ sehe ni siniture: \p —Yoaputiari pja sãre noano yahueraca mʉhʉ. Poto sãre noano yahu bahrañoga mʉhʉ. ¿Cristo Cohamacʉ to warocariro tjijari mʉhʉ? —nire tina Jesure. \p \v 25 Ti ã nichʉ tʉhoro õ sehe ni yʉhtire Jesu: \p —Mʉsare yahu tuhsʉmajacʉ yʉhʉ. Yʉ ã yahupachʉta yʉhʉre tʉho duaerare mʉsa. Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to dutiriro seheta to tuaa mehne yoa ñoja. à yoacʉ yʉ Cristo jiareta mʉsare ñoi nija. \v 26 Yʉ ã ñopachʉta yʉhʉre tʉho duaerara mʉsa. Mʉsa sehe yʉ yaina jierara. à jina pairo yaina oveja yoaro sehe jiina jina, yʉhʉ sehere tʉhoerara mʉsa. \v 27 Ovejare ñʉ wihborirore to yaina ti tʉhoriro seheta yʉhʉ cʉ̃hʉre yʉ yaina tʉhora. à jicʉ yʉ yainare masija yʉhʉ. à jia tina yʉhʉ mehne wahara. \v 28 à jicʉ jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã catirucuchʉ yoaja tinare. à jia tina sehe pichacapʉ ne wahasi. à jia yʉ yainare yʉ ñʉ wihbochʉ paina sehe ne cʉ̃irore yʉhʉre ma masierara tinare. \v 29 à yoa yʉ Pʉcʉ yʉ yainare yʉhʉre wariro jipihtina yʉhdoro tuariro jira. à jiro yʉ Pʉcʉ sehe yʉ yainare to ñʉ wihbochʉ, ne cʉ̃iro tiro cʉ̃hʉre ma masierara tinare. \v 30 Yʉhʉ yʉ Pʉcʉ mehne cʉ̃irota jija —nire Jesu judio masare. \p \v 31 To ã nichʉ tʉhoa judio masa sehe tirore ti doca wajãhti tãare pari turi namare tjoa. \v 32 Ti ã yoachʉ ñʉno Jesu õ sehe ni siniture tinare: \p —Yʉ Pʉcʉ ya tuaa mehne payʉ tahari yoa ñomahi mʉsare. ¿Di baro sehere yʉ yoari buhiri yʉhʉre tãa mehne doca wajã duajari mʉsa? —ni siniture Jesu. \p \v 33 To ã nichʉ tʉhoa õ sehe nire tina: \p —Cohamacʉ tuaa mehne mʉ yoa ñori buhiri mʉhʉre tãa mehne doca wajã duaeraja sã. Cohamacʉre mʉ ñano durucuri buhiri mʉhʉre tãa mehne doca wajã duaja sã. Masʉno jipaihta “Cohamacʉ jija yʉhʉ”, mʉ nia buhiri mehne mʉhʉre tãa mehne doca wajã duaja sã —ni yʉhtire tina. \p \v 34 Ti ã ni yʉhtichʉ tʉhoro Jesu tinare õ sehe ni yahure: \p —Mʉsa cʉ̃hʉre “Cohamana”, ni pisure Cohamacʉ. Ãta ni joaa tiha to dutiare ti joari pũi. \v 35 Cohamacʉ yare ti joari pũ quihõno to jichʉ mari masija. “Mahñoa jira”, tí pũre ni masieraja mari. à jiro to yare masiinare potocãta tiro “Cohamana”, ni pisura. \v 36 Cohamacʉ yʉhʉre besetjiãhno, ahri yahpapʉre warocare. à jicʉ yʉhʉ “Cohamacʉ macʉno jija”, yʉ niri buhiri “Cohamacʉre ñano durucuro nina Jesu”, nina mʉsa yʉhʉre. ¿Dohseana yʉhʉre ã nijari mʉsa? \v 37 Yʉ Pʉcʉ to cahmariro seheta to tuaa mehne yʉ yoa ñoerachʉ pinihtare yʉ buherire “Potocã tjira”, nieraboca mʉsa. \v 38 Yʉ Pʉcʉ to tuaa mehne yʉ yoa ñopachʉta yʉhʉ sehere tʉho duaeraboca mʉsa. à tʉho duaerapanahta to tuaa mehne yʉ yoa ñochʉ ñʉna yʉ yoarire “Potocã tjira”, niga mʉsa. Mʉsa ã nina, yʉ Pʉcʉ mehne sã cʉ̃no potori sã jichʉ masinahca mʉsa. à jina yʉhʉ yʉ Pʉcʉ mehne cʉ̃no potori yʉ jichʉ masinahca mʉsa. à jina tʉho ñahanahca mʉsa —nire Jesu tinare. \p \v 39 To ã nichʉ tina pari turi tirore ñaha duamare. Ti ã ñaha duachʉ ñʉno tiro duhti wijaa wahare. \p \v 40 à wijaariropʉta João masare to bautisa mʉhtariropʉ Jordão sie sehepʉ pari turi wahare tjoa. Tópʉ sʉro tjuanocare tiro. \v 41 à jia masa payʉ tirore ñʉa sʉre. Õ sehe nire tina ti basi: \p —João sehe Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñoerare. à to yoa ñoerapachʉta jipihtia Jesure to yahuri cjiri sehe potocãta jira —nire masa ti basi. \p \v 42 à jia tópʉre masa payʉ wacũ tua dʉcare Jesure. \c 11 \s1 Lázaro wama tiriro yariaa wahaha \p \v 1 à yoa cʉ̃iro Lázaro wama tiriro to wahmiosãnumia María, Marta cʉ̃hʉ mehne Betania wama tiri macai jia tire. Tiro cʉ̃ nʉmʉ dohatia wahari jire. \v 2 Tiro wahmiono María sehe baharo Jesu to dahporire me sitia wisõ, to pjoari mehne tirore pahã cohãhticoro jiri jire. \v 3 à yoa to dohatia wahachʉ ñʉa, to wahmiosãnumia sehe painare Jesure yahu dutirocari jire: \p —Pʉhtoro, mʉ cahĩriro dohatiro nina —ni yahu dutirocari jire Lázaro wahmiosãnumia. \p \v 4 Tí quitire tʉhoro õ sehe nire Jesu: \p —Mipʉre Lázaro to dohatia to yariahti cjihti jierara. Cohamacʉ tuaare masare ñohti cjihtire mipʉre tiro dohatira. à jia yʉhʉ to macʉno tuariro yʉ jia cʉ̃hʉre ñʉahca masa —nire Jesu. \p \v 5 Jesu Martare, to bahoro cʉ̃hʉre, Lázaro cʉ̃hʉre tuaro cahĩa tire. \v 6 à nino Lázaro dohatiriro to jichʉ tʉhoparota tói Jesu sehe pʉa dacho tjuasinire. \v 7 Pʉa dacho baharo Jesu õ sehe nire sãre to buheinare: \p —Pari turi Judea yahpapʉ tjuaa wahajihna tjoa —nire sãre. \p \v 8 —Buheriro, canʉpʉcãta judio masa tó macaina mʉhʉre tãa mehne doca wajã duamare. ¿Dohseacʉ tópʉ pari turi tjuaa waha duajari mʉhʉ? —nihi sã to buheina. \p \v 9 Sã ã nichʉ tʉhoro, tirore ti wajã masierasininore yahuro, piti dahre buhero sãre õ sehe nire: \p —Pjíro tʉhotuena tjiga. Cʉ̃ dachore doce horari waro jira. Sʉ̃ dacho macariro to jisinichʉ, noano ñʉja mari. à jina dachore tinina ne pʉha tu mʉa boraeraja mari. \v 10 Wiho mejeta nahitianoi tiniina sehe pʉha tu mʉa boraa wahara. Sʉ̃ dacho macariro mariachʉ noano ñʉerara tina —nire Jesu. (à nino õ sehe nino niri jimare: “Mipʉre yʉ Pʉcʉ yare yʉ yahu pahñohto dʉhsasinina. à jia yʉhʉre wajã masierasinina”, nino niri jimare.) \p \v 11 à nino sãre õ sehe ni yahu namore tjoa: \p —Mari mehne macariro Lázaro, carĩno nica. To ã carĩpachʉta yʉhʉ tirore wahcõi wahaihtja —nire sãre. \p \v 12 —Pʉhtoro, Lázaro carĩriro jiro, yʉhdʉrohca —nimahi sã. \p \v 13 Sã ã nipachʉta Jesu “Carĩno nica” nino, “Yariaa wahaca”, nino niri jimare. To ã nichʉ tʉhona “Lázaro soro nica”, ni tʉhotumai sã sehe. \v 14 Sã ã ni tʉhotuchʉ masino Jesu poto yahure sãre: \p —Lázaro yariaa wahaca. \v 15 Yʉ marieno to yariachʉ, noa nina. à jina mʉsa yʉhʉre wacũ tua namonahca. Mʉsa yʉ jia tiare masi namo, mʉsa yʉhʉre wacũ tua namohti cjihti jiahca ahri. à yoana basata. Mari ñʉna wahajihna to cahapʉ —nire Jesu. \p \v 16 Toma sʉhʉdʉariro wama tiriro õ sehe nire sãre: \p —Mari cʉ̃hʉ Jesu mehne wahajihna. Tirore wajãa, mari cʉ̃hʉre wajãjaro —nire Toma. \s1 Jesu ã jirucuchʉ yoariro masare masoriro jira \p \v 17 à yoa sã tópʉre sã sʉna cahachʉ waro tó macaina õ sehe ni yahure Jesure: \p —Pititia dachori wahara Lázaro cjirore masa copapʉ ti siõ sãari baharo —ni yahuha tirore. \p \v 18 Betania wama tiri maca sehe Jerusalẽ cahacãi tia kilómetro yoaro jire. \v 19 à jia Lázaro to yariari baharo, payʉ Jerualẽ macaina sã coyea judio masa Martare, María cʉ̃hʉre ñahacaha tiia taa tari jire. \v 20 Tópʉre sã sʉna cahachʉ tʉhoro, Marta sehe sãre piti bocaro wihire. Wiho mejeta to bahoro María sehe to ya wʉhʉpʉ tjuari jire. \v 21 Marta sehe Jesure piti boca wihi, õ sehe nire tirore: \p —Pʉhtoro, yʉ bahʉ to yariahto pano mʉ õi jichʉ, tiro yariaeraboa. \v 22 Mipʉ cʉ̃hʉre Cohamacʉre mʉ sini payochʉ, tiro mʉ sinino seheta yoarohca —nire Marta Jesure. \p \v 23 —Mʉ bahʉ masa wijaarohca —nire Jesu ticorore. \p \v 24 —Ãja. Ahri yahpa to pihtiri dachoi yariarina cjiri ti masa wijaahti dachoi to masa wijaahtore masija yʉhʉ —nire ticoro sehe. \p \v 25 To ã nichʉ Jesu õ sehe ni yahure tjoa: \p —Yʉhʉ masa wijaachʉ yoariro jija. Yʉhʉ ã jirucuchʉ yoariro jija. Yʉhʉre wacũ tuariro yariaparota ã catirucurohca. \v 26 à jia jipihtina Cohamacʉ mehne ã catirucuina, yʉhʉre wacũ tuaina pichacapʉ ne wahasi. ¿Ahrire masijari mʉhʉ? —nire Jesu ticorore. \p \v 27 —Pʉhtoro, masija yʉhʉ. Cristo Cohamacʉ macʉno, masare yʉhdʉchʉ yoariro “Ahri yahpapʉ tarohca”, ti niriro mʉ jichʉ masija yʉhʉ —nire Marta Jesure. \s1 Lázaro to masa copa cahai Jesu tiiha \p \v 28 Marta ã ni tuhsʉ to bahoro Maríare pjiro wahare: \p —Marine buheriro mari ya macai taro nina. Mʉhʉre pjihre —ni yaroca yahuri jire Maríare. \p \v 29 To ã nichʉ tʉhoro María ño duaro wahcãrʉca, sã cahapʉ tari jire Jesure ñʉno taro. \v 30 Ti ya macapʉ sʉerasinihi sã. Marta sãre to piti bocaroihta jisinihi sã. \v 31 Judio masa tí wʉhʉi Maríare ñahacaha tiia niha. à jia ticoro to wahachʉ ñʉa, tina ticorore nʉnʉ ti tari jire. “To wahmino cjirore ti siõ sãari copapʉ tiiro waharo nina ticoro”, ni tʉhoturi jimare tina. à ni tʉhotua ticorore nʉnʉ ti tari jire. \p \v 32 à yoa María sã cahapʉ wihiro, Jesure ñʉ, to dahpori cahai na tuhcua caha sʉre. \p —Pʉhtoro, yʉ bahʉ to yariahto pano mʉ õi jichʉ tiro yariaeraboa —nire ticoro Jesure. \p \v 33 à jiro ticoro judio masa ticoro mehne tarina cʉ̃hʉ ti tiichʉ ñʉno Jesu sehe tuaro cahya ñano yajeripohna tire. \p \v 34 —¿Lázaro cjirore nohopʉ siõ sãari mʉsa? —ni siniture Jesu. \p —Ñʉi taga —ni pji wahcãre tina. \p \v 35 Ti ã nichʉ tʉhoro Jesu tiia wahare. \p \v 36 —Lázaro cjirore Jesu tuaro cahĩri jira —nire judio masa ti basi. \p \v 37 Wiho mejeta paina tina mehne macaina sehe õ sehe nire: \p —Capari ñʉerarirore ñʉchʉ yoariro jira ahriro Jesu. ¿Ã jiro Lázaro cʉ̃hʉre to yariaborore yʉhdʉchʉ yoaeraboari ahriro? —nire tina ti basi. \s1 Lázaro masa wijaaha \p \v 38 à jiro pari turi Jesu tuaro cahya namore. à jina sã jipihtina to masa copapʉ sʉhi. Tí copa tãcapʉ ti sahari copa jire. Tí copapʉ to pjacʉ cjirore siõ sãa, tãca pjiria mehne tju biha cũri jire tina. \p \v 39 —Tãcare na pjõohga —nire Jesu. \p To ã nichʉ tʉhoro Marta yariariro cjiro wahmiono õ sehe nire: \p —Pʉhtoro mipʉ pititia dachori waha tuhsʉra to yariari baharo. à jiro to pjacʉ cjiro ʉrĩbiahca —nire Jesure. \p \v 40 —“Yʉhʉre wacũ tuaco Cohamacʉ tuaare ñʉcohca”, mʉhʉre nimahi —nire Jesu Martare. \p \v 41 To ã niri baharo tina tãcare na pjõohre. à ti na pjõori baharo Jesu sehe mʉanopʉ ñʉ, Cohamacʉre õ sehe nire: \p —Mai, yʉhʉre mʉhʉ tʉho tuhsʉhre. Tíre mʉ yoachʉ masicʉ wahcheja mʉhʉre. \v 42 à yoa yʉhʉre mʉhʉ dachoripe ã tʉhorucura. Tíre masija. à masipaihta yʉhʉ mʉ warocariro yʉ jiare õre ducuina ti masihti cjihtire mʉhʉre ã nii nija. Tíre “Potocã tjira”, ti nihti cjihti cʉ̃hʉre ã nii nija —nire Jesu to Pʉcʉrore. \p \v 43 à ni tuhsʉ Jesu tuaro sañurucure: \p —Lázaro, wijaa tagá —ni sañurucure tiro. \p \v 44 To ã nichʉ yariariro cjiro to wamomacarine to dahpori cʉ̃hʉre suhti cahsari mehne ti wahmariro cjiro, to dapure suhtiro mehne ti wahmariro cjiro, masa copapʉ wijaa tare jʉna. \p —Ti wahmari cjirire pjãga —nire Jesu. \s1 Judio masa pʉhtoa sehe Jesure ñaha duamaha \r (Mt 26.1-5; Mr 14.1-2; Lc 22.1-2) \p \v 45 To ã masochʉ ñʉa, payʉ judio masa Maríare ñʉa tarina mehne macaina Jesure wacũ tuare. \v 46 Wiho mejeta paina sehe, tina mehne macaina sehe fariseo curua macaina cahapʉ waha, sʉ, Jesu to yoarire yahuri jire tinare. \v 47-48 à jia sacerdotea pʉhtoa, fariseo curua macaina pʉhtoa cʉ̃hʉ cahmachu, ti basi õ sehe ni durucuha: \p —Jesu payʉ tahari Cohamacʉ tuaa mehne yoa ño mʉjana. To ã yoa ñoare mari tirore ã ñʉnoca mari dʉcataerachʉ, jipihtina masa tirore wacũ tua, tiro mehne waha pihtiaboca. à yoa tiro Jesure ti pʉhtoro cjihto ti sõchʉ ñʉa, Roma macaina pʉhtoa sehe “Marine cohãa nina”, ni sua, ñano yoaahca marine. Tuhsʉ, Cohamacʉ wʉhʉre cohã duti warocaahca ti yaina surarare. Mari ya dihta cʉ̃hʉre maahca tina. ¿Ã jina dohse yoanahcari mipʉre? —ni durucuha tina ti basi. \p \v 49 Ti ã nipachʉta pairo Caifa wama tiriro, tí cʉhmare sacerdotea bui pʉhtoro jiriro tinare õ sehe ni yahuha: \p —Mʉsa sehe ne masierara. \v 50 Judio masa jipihtina mari ya cjihtire cʉ̃iro masʉno to yariachʉ noana. To yariaerachʉ mari jipihtina judio masare cohã pahñonocaboa. Tíre mʉsa masierara —niha Caifa tinare. \p \v 51 à nino to mʉ sʉro ã nino nieraha. Sacerdotea bui pʉhtoro to jichʉ judio masa ya cjihtire Jesu to yariahtore Cohamacʉ sehe Caifare ã ni yahu dutiha. \v 52 Jesu yariaro judio masa dihtare yʉhdʉchʉ yoaro taro nierare. à yariaro jipihtina Cohamacʉ pohna ahri yahpapʉ ji siteina cʉ̃hʉ cʉ̃ curuata ti jihti cjihtire yariahtiro jire Jesu. \v 53 à jia tí dachoihta tina “¿Jesure dohse yoa wajãnahcari mari?” ni durucua, tirore wajã taa nimaha. \p \v 54 Tirore ti ã wajã duachʉ masino Jesu payʉ judio masa watoi pari turi tinino wahaerare. à jiro masa marieno cahacãi Efraĩ wama tiri macapʉ sãre sʉho wahare. Sãre tí macai sʉho tjuasinire Jesu. \p \v 55 Tí pjare pascua bose nʉmʉri sã judio masa sã bose nʉmʉri cjihto mahanocã dʉhsatjiãhre. à jia bose nʉmʉri panocã masa payʉ paye macari macaina Jerusalẽpʉ cahmachure. Pascua macaare ti chʉhto pano Cohamacʉ yare yoaa taa ti ñaa buhiri cosaa taa nire. \v 56 Tí pjare tina Jesure macaa niri jire. à jia Cohamacʉ wʉhʉpʉ jiina õ sehe ni durucuha: \p —¿Bose nʉmʉrine ñʉno taerabocari Jesu, mʉsa tʉhotuchʉ? —ni durucuha tina ti basi. \p \v 57 à jia sacerdotea pʉhtoa, fariseo curua macaina cʉ̃hʉ õ sehe ni yahu dutiha masare: \p —Jesu to jirore mʉsa masina, yahuga sãre. Tirore ñahana tana nija —niha pʉhtoa masare. \c 12 \s1 María Jesu dahporire me sitia mehne pio payore \r (Mt 26.6-13; Mr 14.3-9) \p \v 1 Jesu sã to buheina mehne Betaniapʉ sã sʉri baharo pascua dachori seis dachori waro dʉhsasinire. Lázaro Jesu to masoriro cjiro tí maca macariro jire. \v 2 Sã sʉri baharo Jesu cʉ̃hʉ ya chʉa cjihtire yoare paina. à yoa Lázaro, Jesu, sã mehne mesai nuju sʉhi. Sã ã nuju sʉri baharo Marta chʉare payore sãre. \v 3 Tuhsʉ, María me sitia sere nardo wama tidʉ macaa sere cʉ̃ kilo dacho macai na ta, Jesu dahporire pio payore. Pio payo tuhsʉ to pjoari mehne tju cosare. To ã pio payori baharo tí wʉhʉ noano me siti sahsea wahare. \v 4 Sã mehne macariro, Jesure ñʉ tuhtiinare ñohtiro Juda Iscariote sehe õ sehe nire: \p \v 5 —¿Dohse yoaro ahricoro ã yoa sitejari? Tíre ticoro duaboa. à duaro tres cientos dachori posa dahrari wapa wapataboa. à jiro ticoro tí niñerure pjacʉoinare waboa —nire tiro. \p \v 6 Juda sehe pjacʉoinare yoadoho duaerare. Tiro sã niñerure wihbobasariro jiparota yacariro jire. Tuhsʉ, tiro sã niñerure cãa tahari na mʉjare. à jiro “Tí niñerure naihtja” nino, ã nire Maríare tiro. \p \v 7 To ã nichʉ tʉhoro õ sehe nire Jesu: \p —à niecʉ tjiga ticorore. To me sitiare yʉhʉre to dʉharire yʉhʉre pio payore, yʉhʉre masa copapʉ ti siõ sãahto pano yʉ pjacʉre cahnoyuro. Pjacʉoina sehe mʉsa mehne ã jirucuahca. à jina tinare wa masina mʉsa. \v 8 Yʉhʉ sehe ahri yahpapʉre mʉsa mehne ã jirucusi —nire Jesu. \s1 Sacerdotea pʉhtoa Lázarore wajã duaha \p \v 9 à yoa Jesu Betaniapʉ to jichʉ tʉhoa sã coyea judio masa payʉ tirore ñʉa tare. Tiro dihtare ñʉa taa nierare. Lázaro yariariro cjirore Jesu to masorirore tiro cʉ̃hʉre ñʉa taa nire. \v 10 Ti ñʉa sʉrire masia sacerdotea pʉhtoa Lázaro cʉ̃hʉre wajã duare. \v 11 Lázaro yariariro cjiro Jesu to masoriro jichʉ ñʉa payʉ masa Jesure wacũ tuare. To ã masochʉ ñʉa payʉ judio masa ti sacerdotea ya buhea sehere duhunocari jire. à ti duhuchʉ ñʉa sacerdotea pʉhtoa sehe sua yʉhdʉa Lázarore wajã duare. \s1 Jerusalẽpʉ sʉha Jesu \r (Mt 21.1-11; Mr 11.1-11; Lc 19.28-40) \p \v 12 Pascua bose nʉmʉrine ti yoachʉ payʉ masa Jerusalẽpʉ ñʉa wahari jire. Pa dachoi Jerusalẽpʉ Jesu to tahto cjihtore masa tʉhori jire. \v 13 à jia pja pũ sahnarine na wahcã, tirore piti bocaa wahare. à piti bocaa õ sehe ni sañurucure tina: \p —Ahrirore wahche payojihna. Ahriro Cohamacʉ to warocariro noano yʉhdʉjaro. Ahriro Israe yahpa macaina mari pʉhtoro tjira —ni sañurucure tina. \p \v 14 Jesu burrocã to bocariro bui pisare. “Õ seheta yoarohca”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari tjui: \q1 \v 15 “Jerusalẽ wama tiri maca macaina, cuiena tjiga mʉsa. \q1 Ñʉga. Mʉsa pʉhtoro burrocã bui pisa tara”, \m ni yahuha Cohamacʉ yare ti joari tjui. \p \v 16 “To ã ni joari Jesure nino nica” ni, sã to buheina noano masierasinihi. à masierasinipanahta mʉanopʉ Jesu to mʉjari baharo sã ti joari cjirire wacũ boca tʉho ñaha masihi. Õ sehe ni tʉhotuhi: “Cohamacʉ yare ti joari tju sehe Jesure yahuro nimaha. à jia Cohamacʉ yare ti joari tju to niriro seheta yoare masa Jesure”, ni tʉhotu, sã masihi. \p \v 17 Lázarore ti siõ sãari copapʉ jirirore Jesu to pisuchʉ tirore to masochʉ ñʉrina cjiri yahure masare. \v 18 à jia Lázarore Jesu masorire ti tʉhori baharo masa payʉ Jesure ñʉa tare. \v 19 Ti ã tachʉ ñʉa fariseo curua macaina ti basi õ sehe niri jire: \p —Jipihtina Jesu yaina dihta wahaa nina mipʉre. à jina mari dohse yoa masieraja tinare —niri jire fariseo curua macaina ti basi. \s1 Mahainacã griego masa Jesure maca taha \p \v 20 à yoa bose nʉmʉri Cohamacʉre ño payoa taina mehne macaina mahainacã griego masa jire. \v 21 à jia tina Felipe cahapʉ wihiri jire. Felipe sehe Betsaida wama tiri maca Galilea yahpai jiri maca macariro jire. à jia tiro cahapʉ wihirina õ sehe niri jire tirore: \p —Jesure ñʉ duaja sã —niri jire tina. \p \v 22 Ti ã nichʉ tʉhoro Felipe Andrepʉre tíre yahuro wahari jire. à jia tina pʉaro Jesure yahure. \v 23 Ti ã yahuri baharo Jesu tinare õ sehe ni yahure: \p —Yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro jija. Yʉhʉre jipihtina ti ño payohti pja mipʉre jirota nina. Mipʉre yʉ yariahti pja jirota nina. \v 24 Potocãta mʉsare yahui nija. Toari yapare yahpapʉ mari yaerachʉ, tí yapare mari toaerachʉ cʉ̃ yapata tjuarohca. à jiro tí yapare mari yari baharo dicha tirohca. (Tó seheta yʉ yariari baharo yʉhʉre masa copapʉ ti siõ sãari baharo payʉ masare Cohamacʉ mehne ã jirucuhtina jichʉ yoaihca yʉhʉ.) \v 25 Ahri yahpai mʉsa jiare pjíro tʉhotuboca mʉsa. à tʉhotuna Cohamacʉre wacũerana, pichacapʉ wahanahca mʉsa. Ahri yahpai mʉsa jiare ã tʉhotunocahna, Cohamacʉ mehne ã jirucunahca. \v 26 Yʉ yare yoa duana, yʉ buheare noano tʉhoga mʉsa. Mʉsa ã yoana mʉsa cʉ̃hʉ yʉ jihtopʉre jinahca. Yʉ yare yoarirore yʉ Pʉcʉ sehe wahchea mehne ñʉnohca —nire Jesu. \s1 Jesu to yariahtore yahuha \p \v 27 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Mipʉre yʉhʉ ñano yajeripohna tija. ¿Yʉ Pʉcʉre dohse niihcari yʉhʉ? “Mai, yʉ ñano yʉhdʉhtore yoai tjia yʉhʉre”, ¿nibocari yʉhʉ? Tíre nieraja yʉhʉ. Ñano yʉhdʉhtiro cjihtota ahri yahpapʉre tahi. à yoa yʉ ñano yʉhdʉhti pja mipʉre jiro nina —ni yahure Jesu sãre to buheinare. \p \v 28 à yoa õ sehe nire to Pʉcʉrore: \p —Mai, mʉ tuariro jiare mipʉre ñoga masare —nire Jesu to Pʉcʉrore. \p To ã nichʉ mʉanopʉ durucuro coa tare: \p —Tuariro yʉ jiare masare ño tuhsʉhi. Mipʉre ã jicʉ pari turi ñoihca masare —nino coa tare. \p \v 29 To ã nino coa tachʉ tʉhoa tói ducuina masa payʉ õ sehe nire: \p —Wʉpo jica ã coa taro —nire masa. \p —Anjo Jesure yahuro nire —nire paina masa. \p \v 30 Õ sehe nire Jesu sehe: \p —Mʉanopʉ yʉhʉre tʉho dutiro ã nino coa taerare. Mʉsa sehere tʉho dutiro ã nino coa tare. \v 31 Mipʉre ahri yahpa macaina ti ñano yoari buhirire buhiri dahrerohca tinare. Ahri yahpa macaina ti pʉhtorore watĩnore cohãnohca Cohamacʉ. \v 32 à jicʉ yʉhʉre crusapʉ ti wahcõ dapochʉ payʉ masare yʉhʉ mehne macaina ti wahachʉ yoaihca yʉhʉ —nire Jesu. \p \v 33 à nino “Crusapʉ to yariahtore”, yahuro nire Jesu masare. \v 34 To ã nichʉ tʉhoa masa sehe tirore õ sehe nire: \p —Cohamacʉ yare ti joari tjui õ sehe nina: “Cristo jipihtia dachoripe jirohca”, ni joaa tiha. ¿To ã ni joachʉ mʉhʉre masʉnore Cohamacʉ warocarirore dohse jiro baro mʉhʉre crusapʉ wahcõ dapoahcari masa? ¿Masʉno Cohamacʉ warocariro noa jijari tiro? —ni siniture tina. \p \v 35 Ti ã nichʉ õ sehe ni yʉhtire Jesu: \p —Buhriaro to ñʉ masichʉ yoaro seheta jicʉ masare Cohamacʉ yare noano masichʉ yoaja yʉhʉ. Baharo curerocã mʉsa mehne jisi yʉhʉ. Mʉsare yʉ buhechʉ mipʉre tʉhoga ñaare mʉsa yoaerahti cjihtire Cohamacʉ mehne mʉsa ã jirucuhti cjihtire. Yʉ buheare tʉhoeraina nahitianoi tiniina yoaro seheta ti wahahtore masierara. \v 36 Yʉhʉ buhriaro yoaro sehe jiriro tjija. à jicʉ mʉsare buhecʉ Cohamacʉ yare noano masichʉ yoaja mʉsare. Mipʉre yʉ wahahto pano yʉhʉre wacũ tuaga. à wacũ tuana yʉ yaina jinahca mʉsa —nire Jesu. \p à ni yahu tuhsʉ duhti wahcãa wahare. \s1 Judio masa Jesure cahmaeraha \p \v 37 Payʉ tahari Cohamacʉ tuaa mehne tinare Jesu to yoa ñopachʉta judio masa payʉ tirore ne tʉho duaerare. \v 38 Cohamacʉ yare ti joari tjui Isaia cjiro to joariro seheta ã yoaa nire tina. Õ sehe ni joaa tiha Isaia cjiro: \q1 “Cohamacʉ, mʉ buheare sã yahuchʉ masa tʉho duaerare. \q1 Mʉ tuaare tinare mʉ yoa ñopachʉta, tíre ‘Potocã jierara’, nire tina”, \m ni joaa tiha Isaia cjiro. \p \v 39 Ti ã tʉho duaerachʉ ñʉno Cohamacʉ tinare masierachʉ yoare. Tí cʉ̃hʉre Isaia cjiro õ sehe ni joaa tiha tjoa: \q1 \v 40 “Capari ñʉeraina yoaro sehe jiina jichʉ yoaa tiha Cohamacʉ tinare. \q1 à yoa to yare masierachʉ yoaa tiha tinare. \q1 à jia to tuaare ñʉpahta tina ti ñʉrire tʉho ñahaerara. \q1 à jia to buheare tʉhopahta tíre tʉho ñahaerara tina. \q1 Cohamacʉ ya buheare masia, ti ñaa yoari buhirire cohã dutiboa. \q1 à jiro tinare yʉhdʉchʉ yoaboa tiro”, \m ni joaa tiha Isaia cjiro Cohamacʉ yare ti joari tjui. \v 41 à ni joaro Isaia cjiro Cristo tuaare masino to niriro seheta Cristore yahu joaa tiha tjoa. \p \v 42 Paina Jesure ti cahmaerapachʉta judio masa, sã pʉhtoa mehne macaina cʉ̃hʉ payʉ Jesure wacũ tuaa, tirore cahmare. à cahmapahta tina fariseo curua macainare cuia painare “Jesu mehne sãahi”, ni yahu duaerare. Tíre ti yahuchʉ tʉhoa Jesure ti cahmari buhiri judio masa sã buheri wʉhʉpʉ tinare sãa dutieraboa fariseo curua macaina sehe. \v 43 Cohamacʉre wahchechʉ yoa duapahta tí yʉhdoro fariseo curua macaina sehere wahchechʉ yoa duare Jesure cahma dʉcaina. à jia tina “Jesu yaina wahahi”, ni painare yahu duaerare. \s1 Jesu yahuare ti tʉho duaerari buhiri masa buhiri tiahca \p \v 44 à yoa Jesu tuaro sañurucu, õ sehe ni yahure: \p —Yʉhʉre wacũ tuariro, yʉhʉ dihtare wacũ tuaerara. Yʉhʉre warocariro cʉ̃hʉre wacũ tuara tiro. \v 45 Tuhsʉ, yʉhʉre masiina yʉhʉre warocariro cʉ̃hʉre masina. \v 46 Buhriaro to ñʉ masichʉ yoaro seheta ahri yahpapʉ Cohamacʉ yare masichʉ yoai tai nihi yʉhʉ. à jicʉ Cohamacʉ yare masare masichʉ yoaja. Nahitianoi wahariro yoaro sehe jiriro ñaare yoarucura. Yʉhʉre wacũ tuariro tiro yoaro sehe yoasi. Yʉhʉre wacũ tuariro quihõno tʉhorohca. \v 47 Paina yʉ yahuare tʉhopahta yʉ niriro seheta yoaerara. Ti ã yoaerapachʉta yʉ yahuare ti yoaerari buhirire buhiri dahresi yʉhʉ sehe tinare. Ahri yahpapʉre buhiri dahrei tai nierahi yʉhʉ. Ahri yahpa macainare pichacapʉ wahaborinare yʉhdʉchʉ yoahtiro cjihto tai nihi yʉhʉ. \v 48 Yʉhʉre cahmaerainare, yʉ yahua cʉ̃hʉre cahmaerainare buhiri dahrea jiahca. Tina yʉ yahuare ti tʉhoerari buhiri ahri yahpa pihtiri dachoi buhiri tiahca. \v 49 Yʉhʉ yʉ mʉ sʉro yahueraja. Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre warocariro sehe yʉhʉre yahu dutire. à jia yʉ yahua sehe to ya durucua jira. \v 50 To ya durucuare “Quihõno jira” nina, Cohamacʉ mehne ã jirucunahca mʉsa. à jicʉ yʉ Pʉcʉ to yahu dutiriro seheta yahuja mʉsare —nire Jesu. \c 13 \s1 Jesu to buheina dahporire cosaha \p \v 1 à yoa pascua bose nʉmʉri panocã ahri yahpare to cohã wahcãhto cjihtore to Pʉcʉro cahapʉ to wahahto cjihtore masire Jesu. Tuhsʉ, ahri yahpa macainare to yainare tiro tuaro cahĩre tina mehne to jiro puro. à cahĩrucura to yainare. \p \v 2 Tí ñamine Jesu sã to buheina mehne sã chʉchʉ Juda Iscariotere Simo macʉnore Jesure ñʉ tuhtiinare ño duti tuhsʉri jire watĩno sehe. \v 3 Tuhsʉ, to Pʉcʉro Cohamacʉ Jesure jipihtina bui to pʉhtoro sõrire masire Jesu. à yoa Cohamacʉ cahapʉ to tari cjirire, baharo mʉanopʉ to mʉjahti cʉ̃hʉre masire. \v 4 à masino wahcãrʉca, to suhtiro bui macanore tjuwe na, tóre cũ tuhsʉ, suhtiro cahsaro mehne to pjaro yʉjʉi dʉhtere. \v 5 Dʉhte tuhsʉ, waparoi core pio sãa, sã to buheinare sã dahporire cosa dʉcare. Sãre cosa tuhsʉ to dʉhteri cahsaro mehne pahã cohãre sã dahporire. \p \v 6 Paina buheinare cosa wahcã, Simo Pedropʉre sʉre. To dahporire to cosahto pano Pedro sehe tirore õ sehe nire: \p —Pʉhtoro, ¿yʉ dahporire cosai tai nijari mʉhʉ? —nire Jesure Pedro. \p \v 7 —Michapucacã mʉhʉre yʉ yoahtire masierara mʉhʉ. à masierapacʉta baharo masiihca mʉhʉ —nire Jesu. \p \v 8 —Yʉ dahporire ne cosasi mʉhʉ —nire Pedro. \p —Mʉhʉre yʉ cosaerachʉ yʉ yairo jisi mʉhʉ —nire Jesu. \p \v 9 —Pʉhtoro, yʉ dahpori dihtare cosai tjiga. Yʉ dahporire, yʉ wamomacarine, yʉ dapu cʉ̃hʉre cosaga —nire Pedro. \p \v 10 To ã nichʉ Jesu piti dahre buhero õ sehe nire: \p —Cʉ̃iro masʉno cuhsʉro to pjacʉre noano tju cosa pahñona. à jiro pari turi tirore tju cosaro cahmaerara. To dahpori dihtare cosaro cahmana. Jipihtina mʉsa ñaa yoari buhirire cosarina cjiri mʉsa jipachʉta cʉ̃iro mʉsa mehne macariro to ñaa yoari buhirire cosamahnoerariro jira —nire Jesu. \p \v 11 Jesu tirore ñʉ tuhtiinare ñohtirore masire. à masino “Cʉ̃iro mʉsa mehne macariro to ñaa yoari buhirire cosamahnoerariro jira”, nire. \p \v 12 Sã dahporire cosa tuhsʉ, to suhtirore sãa tuhsʉ, nuju sʉre to dujiriroihta. \p —¿Michapucacã mʉsare yʉ yoarire tʉho ñahajari mʉsa? \v 13 Mʉsa yʉhʉre “Buheriro”, ni pisuna, “Pʉhtoro”, ni pisuna potocãta nina nica yʉhʉre. Mʉsare buheriro, mʉsa pʉhtoro potocãta jija yʉhʉ. \v 14 à jina yʉhʉ mʉsare buheriro, mʉsa pʉhtoro jipaihta mʉsa dahporire cosariro yʉ jichʉ ñʉna mʉsa cʉ̃hʉ mʉsa mehne macaina dahporire cosaga. \v 15 Michapucacã mʉsare cosacʉ, baharo mʉsa yoahti cjihtire mʉsare ñoi nija. Mʉsa mehne macainare mʉsa yoadohohtire ñoi nija. Mʉsare yʉ yoariro seheta mʉsa cʉ̃hʉ yoaga. \v 16 Potocã mʉsare niita nija. Mʉsa yʉ cahamaca yoaro sehe jiina yʉ bui jierara. Mʉsare buhe duti yʉ warocarina jira mʉsa. à jina yʉ bui jierara mʉsa. à jicʉta “Yʉ yoariro seheta yoaga”, nihi mʉsare. \v 17 Ahrire masina, yʉ dutiare yoana, wahcheina jinahca mʉsa. \p \v 18 ’Mʉsare jipihtinare ã nieraja. Yʉ beserinare masija yʉhʉ. Cohamacʉ to yare ti joari tjui to ni joariro seheta ã waharohca. “Yʉhʉ mehne chʉrirota yʉhʉre wajã duare”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari tjui. \v 19 To ã yoahto pano ahrire yahuyui nija mʉsare. Yʉhʉre to ã yoari baharo “Jesuta Cristo Cohamacʉ warocarirota jira”, mʉsa nihti cjihtire ahrire mʉsare yahuyui nija yʉhʉ. \v 20 Potocã mʉsare niita nija. Yʉ warocainare cahmariro yʉhʉ cʉ̃hʉre cahmana tiro. Tuhsʉ, yʉhʉre cahmariro yʉhʉre warocariro cʉ̃hʉre cahmana tiro —nire Jesu sãre to buheinare. \s1 Juda Jesure ñʉ tuhtiinare to ñohtore yahuha Jesu \r (Mt 26.20-25; Mr 14.17-21; Lc 22.21-23) \p \v 21 à ni yahu tuhsʉ Jesu tuaro cahyare. à cahyaro õ sehe ni yahure tiro sãre: \p —Potocãta mʉsare nii nija. Cʉ̃iro mʉsa mehne macariro yʉhʉre ñʉ tuhtiinare yʉhʉre ñonohca —nire Jesu. \p \v 22 To ã nichʉ tʉhona Jesure ñohtirore masierana, sã basi cahma ñʉroca õi. \v 23 Cʉ̃iro Jesu to buheina mehne macariro yʉhʉ, Jesu to cahĩriro sehe to pari wahpa dujihi. \v 24 Yʉ ã dujichʉ ñʉno Simo Pedro yʉhʉre to wamomaca mehne yoa ño, siniture: \p —¿Jesure ñohtirore diro sehere nino nibocari Jesu? Yahuga sãre —ni to wamomaca mehne yoa ño, sinitu ñʉre Pedro. \p \v 25 To ã nichʉ yʉhʉ sehe Jesu cahacãi dujiriro jicʉ sinitu ñʉhi tirore: \p —Pʉhtoro, ¿dirore nii nijari mʉhʉ? —ni sinitu ñʉhi yʉhʉ. \p \v 26 —Ahri pãore dahra waha na, soha yʉ wahtiro sehe tirota jira yʉhʉre ñohtiro —nire Jesu. \p à ni tuhsʉ ti pão to dahra waha narirore soha tuhsʉ tíre Judare Simo Iscariote macʉnore ware. \v 27 à yoa pãore to ñahari baharo watĩno sehe Judare ñano yoa dutiri jire. à jiro Jesu tirore õ sehe nire: \p —Mʉ yoahto cjihtore cjero yoa bahrañoga mʉhʉ —nire Jesu Judare. \p \v 28 To ã nichʉ tʉhona sã mesapʉ dujiina, Jesu Judare to nirire noano tʉho ñahaerahi. \v 29 Cãina õ sehe ni tʉhotumahi: “Judá sã niñerure wihboriro jira. à jiro bose nʉmʉi sã chʉhti cjihtire nuchʉ dutiro warocare Jesu Judare. O pjacʉoinare niñerure wa dutiro niboca Jesu”, ni tʉhotumahi sã cãina. \v 30 à yoa Juda tí pãore ñaha tuhsʉ, wijaa wahare. To wijaari pja ñami jire. \s1 Wahma dutiare yahuha Jesu \p \v 31 To ã wijaari baharo õ sehe nire Jesu: \p —Mipʉ pinihtare yʉhʉ masʉno Cohamacʉ warocariro yʉ tuariro yʉ jia tiare ñonohca Cohamacʉ masare. à jicʉ Cohamacʉ to tuariro to jiare ñoihca yʉhʉ sehe. \v 32 à jiro Cohamacʉ to tuaare yʉ ñochʉ tiro sehe yʉ ya tuaa cʉ̃hʉre mipʉ pinihtare ñono taro nina. \v 33 Yʉ pohna yʉ cahĩina, yʉhʉre tʉhoga. Mahaa dachoricã mʉsa mehne jisiniihca. Yʉ wahari baharo yʉhʉre macanahca mʉsa. à jicʉ mari coyea judio masare yʉ niriro seheta mʉsa cʉ̃hʉre nija. “Yʉ wahahtore mʉsa sehe waha masierara”, tinare yʉ niriro seheta mʉsa cʉ̃hʉre ã ni yahuja. \v 34 Wahma dutiare mʉsare yahuihtja. Mʉsa mehne macainare cahĩga mʉsa. Mʉsare yʉ cahĩriro seheta, mʉsa mehne macainare cahĩga. \v 35 à jina mʉsa mehne macainare mʉsa cahĩchʉ ñʉa yʉ yaina mʉsa jiare masiahca paina —nire Jesu sãre. \s1 “Jesure masieraja”, Pedro to nihto cjihtore yahuha Jesu \r (Mt 26.31-35; Mr 14.27-31; Lc 22.31-34) \p \v 36 To ã nichʉ Simo Pedro Jesure õ sehe ni sinitu ñʉre: \p —Pʉhtoro, ¿nohopʉ wahaihcari mʉhʉ? —nire Pedro. \p —Yʉ wahahtopʉre mipʉre yʉhʉ mehne waha masierara mʉhʉ. Mipʉre waha masierapaihta baharo yʉ cahai wahacʉhca —nire Jesu Pedrore. \p \v 37 —Pʉhtoro, ¿dohseacʉ mipʉre mʉhʉ mehne waha masierabocari yʉhʉ? Yʉhʉre ti wajã duapachʉta mʉhʉre ne duhusi yʉhʉ —nire Pedro Jesure. \p \v 38 —¿Ã tjijari? ¿Mʉhʉre ti wajã duapachʉta, mʉhʉ yʉhʉre duhueraihcari? Potocãta mʉhʉre nii nija. Caraca to duhto pano “Jesure masieraja”, niihca mʉhʉ painare. Tia taha ã niihca mʉhʉ —nire Jesu Pedrore. \c 14 \s1 Jesu Cohamacʉ cahapʉ wahari maha yoaro sehe jira \p \v 1 Baharo Jesu sãre õ sehe ni yahure: \p —Ne cahya pjíro tʉhotuena tjiga. Cohamacʉre wacũ tuaga. à jina yʉhʉ cʉ̃hʉre wacũ tuaga. “Cohamacʉ mehne yʉhdʉnahca”, ni tʉhotuga tirore. Yʉhʉ cʉ̃hʉre ãta ni tʉhotuga mʉsa. \v 2 Yʉ Pʉcʉ to jiropʉre payʉ wʉhʉse jira. Mʉsa jihto cjihtore cahnoyui wahai nija. Tí potocã tjira. à jicʉ mʉsare tíre yahuja. \v 3 à jicʉ mʉsa jihto cjihtore cahno tuhsʉ, õpʉta pari turi majare tjua taihtja yʉhʉ. à jina tói yʉ jiroita mʉsa cʉ̃hʉ jinahca tjoa. \v 4 Mipʉre yʉ sʉhtopʉre wahari mahare masi tuhsʉra mʉsa —nire Jesu sãre to buheinare. \p \v 5 —Pʉhtoro, mʉ sʉhtore masieraja sã. ¿Ã jina dohse yoa mʉ wahari mahare masinahcari sã? —ni sinitu ñʉre Toma Jesure. \p \v 6 To ã ni sinituchʉ tʉhoro Jesu sehe õ sehe ni yʉhtire: \p —Yʉhʉ Cohamacʉ cahapʉ wahari maha yoaro sehe jiriro jija. Cohamacʉ cahapʉ wahachʉ yoariro, potocã yahuriro, ã catirucuchʉ yoariro jinocaita nija yʉhʉ. à jia yʉ yaina dihta yʉ Pʉcʉ cahapʉ wahaahca. \v 7 Panopʉ yʉhʉre masina, yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre masiboa mʉsa. Mipʉre tirore ñʉre mʉsa. à jina tirore masi tuhsʉra mʉsa —nire Jesu sãre. \p \v 8 To ã nichʉ Felipe sehe õ sehe nire: \p —Pʉhtoro, mari Pʉcʉre ñoga sãre. Tó purota ñʉ duaja sã —nire tiro. \p \v 9 To ã nichʉ Jesu õ sehe ni yahure: \p —Felipe, ¿yoari pja yʉhʉ mehne jipaihta, mʉhʉ masierasinijari yʉhʉre? Yʉhʉre ñʉriro yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre ñʉ tuhsʉre. à jicʉ “Mari Pʉcʉre ñoga sãre” nicʉ, ¿dohseacʉ ã nijari mʉhʉ yʉhʉre? \v 10 Yʉhʉ yʉ Pʉcʉ mehne pʉaro jipanahta cʉ̃irota jija. ¿Tíre “Potocã jierara”, niimeje nijari mʉhʉ? Mʉsare yahucʉ yʉ mʉ sʉro yahui nieraja. Yʉ Pʉcʉre yahubasai nija. à jiro tiro yʉhʉ mehne jiriro to tuaa mehne yoa ñona. \v 11 Yʉhʉ yʉ Pʉcʉ mehne pʉaro jipanahta cʉ̃irota jija. Tíre “Potocã tjira”, ni wacũga mʉsa. Tíre “Potocã tjira” nierana, Cohamacʉ tuaa mehne yʉ yoa ñoare wacũna, yʉ Pʉcʉ mehne yʉ cʉ̃irota jiare “Potocã tjira”, ni wacũga mʉsa. \v 12 Potocãta mʉsare nii nija. Yʉhʉre wacũ tuariro yʉ yoariro seheta yoarohca. à yoa tiro yʉ yʉhdoro yoarohca. Yʉ Pʉcʉ cahapʉ tjuaai tai nija mipʉre. à jiro yʉhʉre wacũ tuariro yʉ yʉhdoro Cohamacʉ tuaa mehne yoa ñonohca. \v 13 à jicʉ yʉhʉre wacũ tuaina ti sinino purota yoaihca. à yoacʉ yʉ Pʉcʉ to tuariro jiare ñoihca. \v 14 Yʉhʉre wacũ tuaina mʉsa jichʉ mʉsa sinino purota yoaihtja —nire Jesu. \s1 “Espíritu Santore mʉsare warocaihtja”, ni yahuha Jesu \p \v 15 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Yʉhʉre mʉsa cahĩna, yʉ dutiare noano yoanahca. \v 16 Yʉ Pʉcʉre sinibasaihtja. Yʉ ã sinibasachʉ yʉ Pʉcʉ sehe pairore mʉsare yoadohohtirore mʉsare warocarohca. à jiro tiro mʉsare yoadohohtiro sehe jipihtia dachoripe mʉsa mehne ã jirucurohca. \v 17 Tiro potocãta yahuriro Espíritu Santo tjira. Ahri yahpa macaina yʉhʉre cahmaeraina sehe tirore masierara. à jia tirore cjʉa masierara. Tirota mʉsa mehne ã jirucurohca. à jina tirore masina mʉsa. \p \v 18 ’Mʉsare cohãsi yʉhʉ. Mʉsa mehne jihtiro cjihto tjua taihca yʉhʉ tjoa. \v 19 Wiho mejeta mahanocã dʉhsara yʉ wahahto cjihto. Yʉ wahari baharo ahri yahpa macaina yʉhʉre wacũ tuaeraina yʉhʉre pari turi ñʉsi. Mʉsa sehe yʉhʉre ñʉnahca. Yʉ catiriro jichʉ mʉsa cʉ̃hʉ jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne catirucunahca. \v 20 Tí dachoi yʉ tjua tahti dachoi yʉhʉ yʉ Pʉcʉ mehne cʉ̃irota sã jichʉ masinahca mʉsa. à jina yʉhʉ mehne macaina mʉsa jichʉ mʉsa mehne macariro yʉ jichʉ cʉ̃hʉre masinahca mʉsa. \v 21 Yʉ dutiare yoariro yʉhʉre cahĩrirota jira. à jiro yʉhʉre cahĩrirore yʉ Pʉcʉ sehe cahĩnohca. à jicʉ yʉhʉ cʉ̃hʉ yʉ dutiare yoarirore cahĩihca. à yoa yʉ jia tiare noano masichʉ yoaihca tirore —nire Jesu sãre to buheinare. \p \v 22 Sã mehne macariro pairo Juda wama tiriro jire. Juda Iscariote Jesure ñʉ tuhtiinare ñohtiro jierare tiro. Pairo Juda jire. à jiro tiro Jesure õ sehe ni siniture: \p —Pʉhtoro, ¿dohse yoaijari mʉhʉ tinare ã nicʉ? ¿Ahri yahpa macainare mʉhʉre masichʉ yoaeracʉ, dohse yoacʉ sã dihtare mʉhʉre masichʉ yoaihcari mʉhʉ? —ni siniture Juda. \p \v 23 To ã nichʉ tʉhoro Jesu tirore õ sehe ni yahure: \p —Yʉhʉre cahĩina, yʉ dutiare noano yoaa nina. Ti ã yoachʉ yʉ Pʉcʉ sehe tinare cahĩnohca. à jina tina mehne jina tanahca sã. \v 24 Yʉhʉre cahĩerariro yʉ dutiare yoaerara. Tuhsʉ, yʉ yahua mʉsa tʉhori cjiri sehe yʉ ya yahua jierara. Yʉhʉre warocariro ya yahua sehe jira. Tiro yʉ Pʉcʉ tjira. \p \v 25 ’Mʉsa mehne jisinicʉ ahrire mʉsare yahusinii nija. \v 26 Baharo yʉ sinibasachʉ yʉ Pʉcʉ Espíritu Santore warocarohca mʉsare. Tiro Espíritu Santo sehe mʉsare yoadohohtiro jiro, mʉsare buhe pahñonohca tiro. à yoa mʉsare yʉ yahuri cjirire mʉsare wacũchʉ yoarohca tiro. \p \v 27 ’Mʉsare noano jichʉ yoaihca yʉhʉ. Yʉhʉ yʉ noano jiriro seheta noano jichʉ yoaihca mʉsare. Ahri yahpa macaina ti mahñoperiro seheta yoasi yʉhʉ mʉsare. Yʉhʉ pinihta potocãta noano jichʉ yoaihca mʉsare. Cahya pjíro wacũena tjiga mʉsa. à jina cuiena tjiga mʉsa. \v 28 “Yʉhʉ wahaihca. à jicʉ mʉsa mehne jihtiro cjihto tjua taihtja tjoa”, mʉsare yʉ ã ni yahuchʉ tʉho tuhsʉre mʉsa. Tíre tʉhona, wahcheboa mʉsa. Yʉhʉre mʉsa potocã cahĩrina jina, wahcheboa mʉsa. Yʉ Pʉcʉ sehe yʉ yʉhdoro tuara. à jina tiro cahapʉ yʉ wahahto cjihtore mʉsa masiri baharo yʉhʉre cahĩna, wahcheboa mʉsa. \v 29 Yʉhʉre mʉsa wacũ tuahti cjihtire yʉ wahahtore yahuyui nija mʉsare. \p \v 30 ’Ahri yahpa macaina pʉhtoro watĩno sehe tara mipʉre. To ã tachʉ yʉhʉ mʉsa mehne yʉ durucu batoahti pja mahanocã dʉhsara. Tiro sehe yʉhʉre yʉhdʉrʉca masierara. \v 31 Wiho mejeta yʉhʉre yʉ Pʉcʉ to dutiriro seheta yoaja yʉhʉ. Ãta yoaja yʉhʉ yʉ Pʉcʉre yʉ cahĩare ahri yahpa macaina ti masihti cjihtire. Wahcãrʉcaga. Basa wahana —nire Jesu sãre to buheinare. \c 15 \s1 Jesu secʉ yoaro sehe jiriro jira \p \v 1 Baharo piti dahre buhero sãre õ sehe nire Jesu: \p —Yʉhʉ potocãta secʉ yoaro sehe jiriro jija. Yʉ Pʉcʉ sehe secʉre ñʉ wihboriro yoaro sehe jiriro jira. \v 2 Yʉ yaina secʉ dʉpʉri yoaro sehe jiina yʉhʉ mehne macainata jira. Dicha mariea dʉpʉrire secʉre ñʉ wihboriro to paha cohãriro seheta yʉ Pʉcʉ to cahmaare yoaerainare cohãna. Dicha tia dʉpʉrire secʉre ñʉ wihboriro to cahnoriro seheta yʉ Pʉcʉ to cahmaare yoainare yoadohorohca tiro “Yʉ cahmaare yoa namojaro”, nino. \v 3 Yʉ yahuare tʉhona, “Potocã tjira”, nire mʉsa. à jiro yʉ Pʉcʉ mʉsa ñaa yoari buhirire cohã tuhsʉre. \v 4 Yʉhʉ mehne macaina jiga mʉsa. à jii mʉsa mehne jiihca. Secʉ dʉpʉri secʉ mehne wahã sʉera dʉpʉri jia, tí dʉpʉri sehe dicha mariahna. Tó seheta yʉhʉ mehne macaina jierana yʉ Pʉcʉ cahmaare yoa masierara mʉsa. \p \v 5 ’Yʉhʉ secʉ yoaro sehe jiriro jija. Mʉsa sehe tʉ dʉpʉri yoaro sehe jiina jira. Yʉhʉ mehne macariro mehne yʉ jichʉ dicha tia dʉpʉri yoaro sehe tiro yʉ Pʉcʉ cahmaare yoara. Yʉhʉ mehne macaina jierana yʉ Pʉcʉ cahmaare yoa masierara mʉsa. \v 6 Ñaa dʉpʉrire to cohãboriro seheta yʉhʉ mehne macaina jierainare yʉ Pʉcʉ cohãnohca. Tí dʉpʉri ñaia wahachʉ secʉre ñʉ wihboriro tí dʉpʉrire na cahmachu pichacapʉ jʉ̃ cohãnohca. Ãta yoarohca Cohamacʉ yʉhʉ mehne macaina jierainare. \p \v 7 ’Yʉhʉ mehne macaina jina, yʉ buheare boeraboca mʉsa. à boerana, mʉsa cahmano purota siniga. à jicʉ mʉsa sinino purota yoabasaihtja. \v 8 Yʉ Pʉcʉ cahmaare yoaina mʉsa jichʉ ñʉa “Jesu yaina jira ahrina”, ni masiahca masa. à jia mʉsare ñʉa yʉ Pʉcʉre ño payoahca. \v 9 Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to cahĩriro seheta mʉsare yʉhʉ cʉ̃hʉ cahĩa tihi. Yʉ cahĩina jirucuga mʉsa. \v 10 Yʉ cahĩina jirucuina yʉ dutiare yoara. Yʉ Pʉcʉ to dutiare yoaja yʉhʉ. à yoacʉ to cahĩriro jirucuja yʉhʉ. Tó seheta mʉsa cʉ̃hʉ yʉ dutiare yoana yʉ cahĩina jirucunahca mʉsa. \p \v 11 ’Ahrire mʉsare yahuhi yʉhʉ mehne mʉsa noano wahchehto cjihtore. à jina tuaro wahchenahca mʉsa. \v 12 Õ sehe dutija mʉsare: Mʉsare yʉ cahĩriro seheta mʉsa mehne macaina cʉ̃hʉre cahĩga. \v 13 Cʉ̃iro masʉno tiro mehne macariro yaro jiborirore yariaro tiro mehne macarirore tuaro cahĩna, paina ti cahĩriro yʉhdoro. \v 14 à jina yʉ dutiare yoana yʉhʉ mehne macaina jira mʉsa. \v 15 Potocãta yʉhʉ mehne macaina waro jira mʉsa. Mʉsa ã jiina jichʉ jipihtia yʉ yoarire yahuja mʉsare. Cahamacʉno to pʉhtoro yoarire masierara tiro. à jicʉ “Yʉ cahamaca wiho jiina jira mʉsa”, mʉsare nieraja. Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to yahurire mʉsare yahu pahñohi. à yahucʉ “Yʉhʉ mehne macaina jira mʉsa”, mʉsare nija mipʉre. \v 16 Mʉsa sehe yʉhʉre ne beserare. Yʉhʉ sehe mʉsare besei yʉ Pʉcʉ cahmaare mʉsa yoahtina cjihtire. Mʉsa ã yoachʉ mʉsa yoaa ne wiho waro jisi. à jia mʉsa yoaa ã jirucuahca. Mʉsa ã yoachʉ yʉhʉre mʉsa wacũ tuachʉ yʉ Pʉcʉre mʉsa sinino purota tiro mʉsare warohca. \v 17 Ahrire mʉsare dutija yʉhʉ: Mʉsa mehne macainare cahĩga mʉsa —ni yahure Jesu. \s1 Jesure to yaina cʉ̃hʉre ahri yahpa macaina ñʉ tuhtira \p \v 18 à yoa tiro õ sehe ni yahu namore: \p —Ahri yahpa macaina mʉsare ti ñʉ tuhtichʉ ñʉna ahrire wacũga mʉsa: Mʉsare ti ñʉ tuhtihto pano yʉhʉ sehere ñʉ tuhti dʉcare tina. \v 19 Cohamacʉre cahmaeraina mʉsa jisinichʉ, tina mehne macainare ti cahĩriro seheta mʉsa cʉ̃hʉre cahĩboa tina. Ahri yahpa macaina mʉsa jisinichʉ mʉsare besei. à jina mipʉre ahri yahpa macaina waro jierara mʉsa. Mʉsa ã jierachʉ ñʉa ahri yahpa macaina mʉsare ñʉ tuhtira. \v 20 “Yʉ yaina jina mʉsa yʉ bui jierara”, mʉsare yʉ niri cjirire wacũga mʉsa. à yʉ docai jiina jina yʉ ñano yʉhdʉriro seheta ñano yʉhdʉnahca mʉsa cʉ̃hʉ. Yʉhʉre ñano yoarinata mʉsa cʉ̃hʉre ñano yoaahca. Yʉ buhechʉ yʉhtirinata mʉsa buhechʉ cʉ̃hʉre yʉhtiahca tina. \v 21 Ahri yahpa macaina yʉhʉre warocarirore masierara. à jia yʉhʉre wacũ tuaina mʉsa jichʉ ñʉa tina ñano yoaahca mʉsa cʉ̃hʉre. \p \v 22 ’Tinare yʉ buhei taerachʉ yʉhʉre ti cahmaerari buhiri buhiri mariaboa. Mipʉre tinare yʉ buheri baharo “Ñaa buhiri mariahna sãre”, ni masierara tina. \v 23 Yʉhʉre ñʉ tuhtiriro yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre ñʉ tuhtira. \v 24 Cohamacʉ to tuaa mehne paina ti ne yoaerarire yoa ñohi. à yoa tinare tíre yʉ yoa ñoerachʉ tinare ñaa buhiri mariaboa. Cohamacʉ tuaa mehne yʉ yoa ñoare ti ñʉri baharo yʉhʉre yʉ Pʉcʉ cʉ̃hʉre ñʉ tuhtira tina. \v 25 à ñʉ tuhtia Cohamacʉ yare ti joari tjui dóipʉta to ni joariro seheta yoaa nire tina. Õ sehe ni joaa tiha: “Tinare yʉ ñano yoaerapachʉta yʉhʉre ñʉ tuhtire tina”, ni joaa tiha dóipʉta Cohamacʉ yare ti joari tjui. \p \v 26 ’Yʉ baharopʉ mʉsare yoadohohtiro, yʉ Pʉcʉ mehne jiriro mʉsare yʉ warocahtiro Espíritu Santo tjira. Tiro potocãta yahuriro jira. à jiro tiro taro yʉ jia tiare yahurohca mʉsare. \v 27 Masare yʉ buhe dʉcachʉpʉta mʉsa cʉ̃hʉ dachoripe yʉhʉ mehne ã jirucure. à jina mʉsa cʉ̃hʉ yʉ jia tiare yahunahca painare —ni yahure Jesu. \c 16 \p \v 1 à ni tuhsʉ sãre õ sehe ni yahu namore: \p —Baharo yʉ buheare yʉhʉ cʉ̃hʉre mʉsa cohãerahti cjihtire ahrire jipihtiare yahuhi mʉsare. \v 2 Judio masa mari buhea wʉhʉsepʉ mʉsa sãa duachʉ sãa dutisi mʉsare yʉ yaina mʉsa jiri buhiri. à jia pa tehepʉ mʉsare wajãa, “Cohamacʉ cahmaare yoana nija”, ni tʉhotuahca paina. \v 3 Yʉ Pʉcʉre, yʉhʉ cʉ̃hʉre tina masierara. à masieraa mʉsare ñano yoaahca tina. \v 4 à jina mʉsare ñano ti yoachʉ ñʉna, “Ti õ sehe yoahto panota Jesu yahu tuhsʉre sãre”, ni wacũnahca mʉsa. Mʉsa ã ni wacũhti cjihtire mipʉre ahrire yahu mʉhtai nija mʉsare —ni yahure Jesu. \s1 Espíritu Santo to yoahtire yahuha Jesu \p à ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore Jesu: \p —Wahmanopʉre mʉsa mehne jicʉ ahrire mʉsare yahuerahi. \v 5 Mipʉ sehere yʉhʉre warocariro cahapʉ wahaihca wahai tai nija. “¿Nohopʉ wahaihcari mʉhʉ?” yʉhʉre ni, ne cʉ̃iro barota sinitu ñʉerara mʉsa. \v 6 à sinitu ñʉerapanahta yʉ wahahtore mʉsare yʉ yahu mʉjachʉ mʉsa ñano yajeripohna tira. \v 7 Mʉsare potocãta yahui nija. Yʉ wahari baharo mʉsare noanocanohca. Yʉ mʉanopʉ wahaerachʉ mʉsare yoadohohtiro sehe taeraboa. Wahacʉ mʉsare tirore warocaihtja yʉhʉ. \v 8 Yʉ ã warocachʉ tiro tarohca. à wihiro ahri yahpa macaina ñaa yoaina ti ñaa buhiri tiare tinare masichʉ yoarohca tiro. Noano jia tia cʉ̃hʉre buherohca tiro masare. Tuhsʉ, Cohamacʉ masare to buhiri dahrehto cʉ̃hʉre masichʉ yoarohca masare yoadohohtiro sehe. \v 9 Yʉhʉre wacũ tuaeraina jira ahri yahpa macaina. à jiro yoadohohtiro sehe masa ñaa yoaina ti ñaa buhiri tiare tinare masichʉ yoarohca. \v 10 Yʉ Pʉcʉ cahapʉ wahaihca. Yʉ ã wahari baharo mʉsa yʉhʉre ne ñʉsinisi. à jiro noano jia tia cʉ̃hʉre masichʉ yoarohca yoadohohtiro sehe. \v 11 Ahri yahpa macaina pʉhtoro watĩnore Cohamacʉ buhiri dahre duti tuhsʉre. à jiro Cohamacʉ masare, watĩno mehne macainare to buhiri dahrehti cʉ̃hʉre masichʉ yoarohca yoadohohtiro sehe. \p \v 12 ’Pjíro jira mʉsare yʉ yahuhti cjihti. Wiho mejeta mʉsa sehe yʉ yahu pahñochʉ, tʉho ñaha pahñoeraboa. \v 13 à jiro potocã jiare yahuriro Espíritu Santo sehe mʉsare quihõno jiare yahu pahñono tarohca. Tiro to mʉ sʉro mʉsare yahusi. Yʉ Pʉcʉ tirore to yahu dutirire tiro yahurohca mʉsare. à yoa “Baharopʉ õ sehe waharohca”, ni yahuyurohca tiro sehe mʉsare. \v 14 à yoa yʉ yare mʉsare tiro yahurohca. à yahuro yʉhʉre ño payochʉ yoarohca mʉsare. \v 15 Jipihtia yʉ Pʉcʉ ya yʉ ya cʉ̃hʉ jira. à jicʉ “Espíritu Santo sehe yʉ yare yahurohca mʉsare”, nihi mʉsare —ni yahure Jesu. \s1 “Cahyaina jipanahta baharo wahchenahca mʉsa”, ni yahuha Jesu \p \v 16 à ni tuhsʉ õ sehe ni yahu namore: \p —Mahanocã baharo yʉhʉre ñʉsi mʉsa. à jina baharocãta mʉsa yʉhʉre ñʉnahca tjoa —nire Jesu sãre to buheinare. \p \v 17 To ã nichʉ tʉhona, sã sehe mahainacã õ sehe ni durucui sã basi: \p —“Mahanocã baharo yʉhʉre ñʉsi mʉsa. à jina baharocãta mʉsa yʉhʉre ñʉnahca tjoa” nino, ¿dohse nino ã niri marine? à yoa “Yʉ Pʉcʉ cahapʉ wahaihca” nino, ¿dohse jiro baro marine ã niri tiro? \v 18 “Mahanocã” nino, ¿dohse nino ã niri tiro? To yahurire noano tʉho ñahaeraja mari —ni durucui sã basi. \p \v 19 Sã ã ni durucuchʉ Jesu tirore sã sinitu duarire masino, sãre õ sehe ni yahure: \p —“Mahanocã baharo yʉhʉre ñʉsi mʉsa. à jina baharocãta yʉhʉre ñʉnahca tjoa”, ¿yʉ niri cjirire sinitu duajari mʉsa? ¿Tíre yʉ nirire tʉho ñahaerajari mʉsa? \v 20 Potocãta mʉsare nii nija. Yʉ yariachʉ ñʉna mʉsa tiinahca. Tuhsʉ, tuaro cahyanahca. à jia yʉhʉre ño payoeraina sehe wahcheahca. Mʉsa sehe cahyaina cjiri jipanahta, baharo wahchenahca mʉsa. \v 21 Õ sehe jira tí: Numino niji wahcõno, to ñano yʉhdʉhto pano jira. à jiro ticoro tuaro cahyara. à cahyaparota to pohna tiri baharo ticorore purĩrire wacũerara ticoro. Wihãrirocã ahri yahpapʉ to masa bajuachʉ ticoro wahchera. à jiro ticorore purĩrire wacũerara ticoro. \v 22 Tó seheta mʉsa mipʉre cahyanahca. Baharo mʉsare ñʉihca tjoa. Yʉhʉre ã ñʉna mʉsa tuaro wahchenahca. Mʉsa ã wahchechʉ paina mʉsare cahyachʉ yoa masisi. \p \v 23 ’Tí dachoi yʉhʉre mʉsa ñʉri dachoi yʉhʉre sinitu ñʉsi mʉsa. Masi tuhsʉrinapʉ jinahca. Potocãta mʉsare nii nija. Yʉhʉre mʉsa wacũ tuachʉ ñʉno yʉ Pʉcʉre mʉsa siniare tiro mʉsare warohca. \v 24 Yʉhʉre wacũ tuaina jina, Cohamacʉre sini masina mʉsa. Ahri dacho panoi tirore ã sinierasinire mʉsa. Yʉhʉre wacũ tuatjiãhna Cohamacʉre siniga. Mʉsa ã sinichʉ mʉsa sinirire mʉsare warohca, mʉsa wahche pahñohti cjihtire —nire Jesu sãre. \s1 Ñainare Jesu yʉhdʉrʉcaha \p \v 25 à ni tuhsʉ õ sehe ni namore: \p —Quiti mehne mʉsare yahua tihi. à yahupaihta baharo mʉsare quiti mehne yahusi yʉhʉ. à yahueracʉ yʉ Pʉcʉ sehere noano poto yahuihtja mʉsare. \v 26 Tí dachore mʉsa ya cjihtire yʉ Pʉcʉre sini payosi yʉhʉ. Yʉhʉre wacũ tuana, mʉsa basi tirore sininahca. \v 27 Mʉsa yʉhʉre cahĩna. à jina yʉ Pʉcʉ cahapʉ yʉ tariro jichʉ “Potocã tjira”, nina mʉsa. à niina mʉsa jichʉ ñʉno, yʉhʉre cahĩina mʉsa jichʉ ñʉno yʉ Pʉcʉ sehe mʉsare cahĩna. To ã cahĩchʉ tirore mʉsa sininahca. \v 28 Yʉ Pʉcʉ cahai jiriro jicʉ ahri yahpapʉre tai yʉhʉ. à jicʉ mipʉre ahri yahpapʉ jiriro jisinicʉ yʉ Pʉcʉ cahapʉ wahaihca —nire Jesu. \p \v 29 To ã nichʉ sã to buheina õ sehe nii: \p —Mipʉ pinihta quiti marieno durucui noano poto yahui nina mʉhʉ sãre. \v 30 Mʉhʉ noano masi pahñoriro mʉ jichʉ mipʉ pinihtare sã masija. à jia paina mʉhʉre buhe masierara. Tíre mipʉre sã noano masija. Sã noano masiina jina, Cohamacʉ cahapʉ tariro mʉ jichʉ “Potocã tjira”, nija sã —nii sã Jesure. \p \v 31 Sã ã nichʉ Jesu õ sehe ni yʉhtire sãre: \p —¿Mipʉre “Potocã tjira”, nijari mʉsa jʉna? \v 32 Baharo curero jipihtina mʉsa wʉhʉsepʉ waha siteina jina, yʉhʉre cohãnahca mʉsa. Mʉsa ã cohãpachʉta yʉ Pʉcʉ sehe yʉhʉ mehne jira. à jicʉ yʉhʉ cʉ̃irota jieraja. \v 33 Ahrire mʉsare yahu mʉhtahi, yʉhʉre mʉsa wacũ tuaa mehne mʉsa noano jihto sehe. Cohamacʉre cahmaeraina cahapʉ mʉsa jichʉ ñano yoaahca mʉsare tina. Ti ã yoapachʉta wahchega mʉsa. Ahri yahpa macaina ñaa buhiri tiinare, ti pʉhtoro watĩno cʉ̃hʉre yʉhdʉrʉcariro jija yʉhʉ. à jina yʉhʉre wacũ tuana wahchega mʉsa —nire Jesu sãre to buheinare. \c 17 \s1 Jesu to buheina ya cjihtire Cohamacʉre sini payoha \p \v 1 à ni yahu tuhsʉ Jesu mʉanopʉ ñʉroca mʉo, Cohamacʉre õ sehe ni durucure: \p —Mai, mipʉre mʉ yahu quihõriro seheta yʉhʉre ñano ti yoahti pja mʉ sʉrota nina. Yʉhʉre mʉ macʉre masare ño payochʉ yoaga. Mʉ ã yoachʉ mʉhʉre masare ño payochʉ yoaihca yʉhʉ cʉ̃hʉ. \v 2 Jipihtina bui pʉhtoro yʉhʉre cũre mʉhʉ. à jicʉ yʉhʉre mʉ warinare mʉhʉ mehne ã jirucuchʉ yoaihca yʉhʉ. Tuhsʉ, mʉhʉre masare ño payochʉ yoaihca yʉhʉ. \v 3 Mʉhʉ dihta Cohamacʉ waro jira. Yʉhʉ Jesucristo mʉ warocariro jija. à jia jipihtina mʉhʉre masiina, yʉhʉ cʉ̃hʉre masiina mʉanopʉ mari mehne ã jirucuahca —nire Jesu. \p \v 4 à ninota õ sehe ni namore Cohamacʉre: \p —Ahri yahpapʉre mʉ yoa dutiri cjirire yoa pahñoja yʉhʉ. à yoacʉ mʉhʉre masare ño payochʉ yoaja yʉhʉ. \v 5 Ahri yahpa to jihto pano mʉhʉ mehne yʉ jichʉ jipihtina yʉhʉre ti ño payo mʉhtariro seheta mipʉre yʉhʉre ti ño payochʉ yoaga tjoa. \p \v 6 ’Ahri yahpai jiinare yʉhʉre mʉ warinare mʉhʉre masichʉ yoahi. Mʉ warina mʉ yaina jira. à jicʉ tinare ware mʉhʉ yʉhʉre. à jia mʉ dutiare yoare tina. \v 7-8 Yʉhʉre mʉ yahurire tinare buhehi. Yʉ ã buhechʉ tʉhoa yʉ buheare cahmare tina. à jia potocãta mʉ cahai tariro yʉ jichʉ masina tina. Tuhsʉ, mʉ warocariro yʉ jichʉ “Potocã tjira”, ni tʉhotura tina. à yoa jipihtia yʉ ya mʉ ya ti jichʉ masina tina. \p \v 9 ’Ti ya cjihtire mʉhʉre sini payoi nija. Paina ya cjihti sehere sini payoi nieraja yʉhʉ. Yʉhʉre mʉ warina mʉ yaina jira. à jicʉ ti ya cjihtire sini payoi nija mʉhʉre. \v 10 Tina jipihtina mʉ yaina jira. à jia mʉ yaina sehe yʉ yaina jira. Yʉhʉre wacũ tuaa yʉ tuariro jiare masichʉ yoara tina masare. \p \v 11 ’Mipʉre ahri yahpapʉre tjuasi yʉhʉ. Mʉ cahapʉ wahai tai nija. Yʉ ã wahapachʉta mipʉre yʉhʉre mʉ warina ahri yahpare tjuaahca. Mai, mʉhʉ noariro jira. Yʉhʉre mʉ warinare mʉ tuaa mehne ñʉ wihbobasaga. Mʉ ã ñʉ wihbochʉ mari cʉ̃irota mari jiro seheta tina cʉ̃hʉ cʉ̃ curuata jiahca. \v 12 Tina mehne jicʉ mʉ tuaa mehne tinare noano ñʉ wihbohi. Cʉ̃iro pinihta pichacapʉ waharohca mʉ yare ti joari tjui to yahuriro seheta. \p \v 13 ’Mipʉre mʉ cahai wahai tai nija. à jicʉ ahri yahpai ahri jipihtiare yʉ yainare yahuja yʉhʉ mehne ti noano wahchehto cjihtore. \v 14 Mʉ yare yahuhi tinare. Tina yʉ yoaro seheta ahri yahpai ji dojahtina jierara. à jia ahri yahpa macaina sehe tinare ñʉ tuhtira. \v 15 “Ahri yahpai jiinare, yʉ yainare naaga”, nieraja. à nierapaihta tinare noano ñʉ wihboga “Watĩno ñaare yoa dutiri”, tinare nicʉ. \v 16 Ahri yahpa macariro jieraja. Tina cʉ̃hʉ yʉ yoaro seheta ahri yahpai ji dojahtina jierara. \v 17 Yʉ yainare mʉ buhea mehne noaina wahachʉ yoaga tinare. Mʉ yahua sehe potocã tjira. \v 18 Ahri yahpapʉre yʉhʉre mʉ warocariro seheta yʉhʉ sehe yʉ yaina cʉ̃hʉre mʉ yare buhe duticʉ warocahi. \v 19 Mʉ cahmaare yoahtiro cjihtore yariahtiro jicʉ yʉ pjacʉre waja. à waja yʉhʉ yʉ yaina cʉ̃hʉ mʉ cahmaare potocã ti noano yoahti cjihtire. \p \v 20-21 ’“Yʉ yaina mipʉre jiina dihtare yoadohoga”, ni sini payoeraja yʉhʉ. Yʉ yaina painare yʉ yare ti buheri baharo paina cʉ̃hʉ yʉhʉre wacũ tuaahca. Tina cʉ̃hʉre yoadohoga, yʉ yaina jipihtina cʉ̃ curuai ti jihto cjihto sehe. Yʉhʉ mʉhʉ mehne mari pʉaro jipanahta cʉ̃iro tjija. Mari cʉ̃irota mari jiro seheta tina cʉ̃hʉ mari mehne cʉ̃ curuaihta jijaro. Cʉ̃ curuaita jijaro mʉ warocariro yʉ jiare jipihtina masa “Potocã tjira” ti nihto sehe. \v 22 Yʉhʉre mʉ masichʉ yoariro seheta yʉ yainare yʉ jia tiare masichʉ yoai. Tinare yʉ ã masichʉ yoachʉ cʉ̃irota mari jiriro seheta tina cʉ̃hʉ cʉ̃ curuaita jiahca. \v 23 Yʉhʉ tina mehne jija. Tuhsʉ, mʉhʉ yʉhʉ mehne jira. Mari ã jiina jichʉ yʉ yaina potocãta cʉ̃ curuaita noano jiahca. Cʉ̃ curuaita ti jichʉ ñʉa mʉ warocariro yʉ jiare ahri yahpa macaina masiahca. Tuhsʉ, yʉhʉre mʉ cahĩriro seheta yʉ yaina cʉ̃hʉre mʉ cahĩare masiahca masa. \p \v 24 ’Mai, ahri yahpa to ji dʉcahto pano yʉhʉre cahĩa tire mʉhʉ. à cahĩcʉ yʉ masi pahñoriro, si siteriro yʉ jichʉ ñore mʉhʉ. à jicʉ yʉhʉre mʉ warina yʉhʉ mehne ti jichʉ cahmaja masi pahñoriro, si siteriro yʉ jichʉ ti masihti cjihtire. \v 25 Mai, mʉhʉ noariro jira. Ahri yahpa macaina ñaina mʉhʉre masierara. Yʉhʉ sehe mʉhʉre masija. à jia mʉ warocariro yʉ jichʉ masina yʉ yaina. \v 26 Mʉhʉre tinare masichʉ yoai. Baharopʉ cʉ̃hʉre mʉhʉre tinare masichʉ yoaihtja yʉhʉre mʉ cahĩriro seheta painare ti cahĩhti cjihtire. à jicʉ yʉ yaina mehne jiihca —nire Jesu Cohamacʉre. \c 18 \s1 Jesure peresu yoaha \r (Mt 26.47-56; Mr 14.43-50; Lc 22.47-53) \p \v 1 To ã niri baharo Jesu sã cʉ̃hʉ to buheina Cedrõ wama tiri mare pahã, olivo wama tia yucʉri ti toari wesepʉ sʉi. \v 2 Payʉ tahari tí wesei, tí yucʉ docai sã Jesu mehne cahmachua tii. à jiro Juda Jesure ñʉ tuhtiinare ñohtiro tí wesere masire. \v 3 à masino pʉa curua surarare mʉ tã tare tí wesepʉ Jesure ñono taro. Cʉ̃ curua surara waro jire. Pa curua surara Cohamacʉ wʉhʉre cohtaina jire. Tina sacerdotea pʉhtoa, fariseo curua macaina ti warocaina jire surara, Cohamacʉ wʉhʉre cohtaina mehne. à taa sihãa pocare, sihãa yucʉri cʉ̃hʉre sihã tare. Ti wamoa cʉ̃hʉre cjʉare tina. \v 4 Tí wesepʉ ti wihiri baharo Jesu to ñano wahahtore masino, tinare piti boca, õ sehe ni siniture: \p —¿Noare macana nijari mʉsa? —nire Jesu. \p \v 5 —Jesu Nazare macarirore macaja sã —ni yʉhtire tina. \p —Tiro tjija yʉhʉ —nire Jesu. \p Juda sehe, Jesure ñaha dutiro ñoriro tina mehne jire. \v 6 à jia “Tiro tjija yʉhʉ”, Jesu to nichʉta tina sehe cʉaa waha, yahpapʉ du siti mʉa bora caha sʉre. \v 7 Ti ã wahachʉ ñʉno tinare pari turi õ sehe ni siniture Jesu: \p —¿Noare macana nijari mʉsa? —nire. \p —Jesu Nazare macarirore macana nija sã —ni yʉhtire tina tjoa. \p \v 8 —“Tiro tjija”, ni tuhsʉmahicʉ yʉhʉ mʉsare. à jina yʉhʉre ñahana, ahrinare yʉhʉ mehne macainare peresu yoaena tjiga mʉsa —nire Jesu. \p \v 9 à sãre cahĩno ne cʉ̃irore butichʉ yoaerare. à yoaro tó pano Cohamacʉre to niriro seheta yoaro nire tiro. “Yʉhʉre mʉ warinare ne cʉ̃irore boerahi”, to niriro seheta yoaro nire Jesu. \v 10 à yoa Simo Pedro ñosari pjĩne cjʉaro, tí pjĩne tʉã we naroca, sacerdotea bui pʉhtoro cahamacʉno Malco wama tiriro cahmonore cjã pahrẽnocare. To poto bʉhʉsehe macari cahmonore cjã pahrẽnocare. \v 11 à to cjã pahrẽchʉ ñʉno Jesu tirore õ sehe nire: \p —Mʉ ñosari pjĩne wihboga. Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to ñano yʉhdʉ dutiriro seheta ñano yʉhdʉihtja yʉhʉ —nire Jesu Pedrore. \s1 Sacerdotea bui pʉhtoro cahapʉ Jesure naaha tina \r (Mt 26.57-58; Mr 14.53-54; Lc 22.54) \p \v 12 To ã ni tuhsʉchʉta surara, ti pʉhtoro mehne, Cohamacʉ wʉhʉre cohtaina surara cʉ̃hʉ Jesure ñaha, tirore dʉhtere. \v 13 Dʉhte tuhsʉ Ana cahapʉ naa mʉhtare tina. Ana sehe Caifa marechʉno jire. Caifa sehe tí cʉhmare sacerdotea bui pʉhtoro jire. \v 14 “Judio masa ya cjihtire cʉ̃iro masʉno yariachʉ noana”, niriro cjiro jire Caifa sehe. \s1 “Jesure masieraja”, niha Pedro \r (Mt 26.69-70; Mr 14.66-68; Lc 22.55-57) \p \v 15 à jina yʉhʉ Simo Pedro mehne Jesure yoa cureropʉ ñʉ nʉnʉ tii. Yʉhʉ sehe sacerdotea bui pʉhtoro to ñʉ masiriro jicʉ Jesu baharo pʉhtoro wʉhʉi jiri sahrĩnopʉ sãa wahai. \v 16 Yʉ ã sãachʉ Pedro sehe sahrĩno sopacai tjuarʉcʉ sʉre. à jicʉ majare wijaa ta, sopacare cohtaricorore sinitu ñʉi “Ahriro Pedro sãa ta masijari”, nicʉ. Yʉ ã sinitu tuhsʉchʉ ticoro Pedrore sãa ta dutire. To sãa ta dutiri baharo yʉhʉ Pedrore na sãa wahai. \v 17 Yʉ ã na sãachʉ ñʉno sopacare cohtaricoro sehe Pedrore õ sehe ni siniture: \p —¿Jesu buheina mehne macariro jierajari mʉhʉ? —nire ticoro Pedrore. \p —Jieraja yʉhʉ —ni yʉhtire Pedro sehe. \p \v 18 Sã sʉhto pano tó macaina cahamaca, surara mehne ti sohmahti pichacare wijã tuhsʉri jire. Yʉsʉa nire. à jia tina tí pichaca dʉhtʉ cahai ducua, sohmaa nire. Ti ã sohmachʉ ñʉno, Pedro cʉ̃hʉ waha, sohmare. \s1 Sacerdotea pʉhtoro Jesure sinituha \r (Mt 26.59-66; Mr 14.55-64; Lc 22.66-71) \p \v 19 à yoa sacerdotea bui pʉhtoro Jesu buherire, sãre to buheina cʉ̃hʉre sinitu ñʉri jire Jesure. \v 20 To ã sinituchʉ Jesu sehe õ sehe ni yʉhtiri jire tirore: \p —Jipihtinare buhecʉ ti panoi ducuhi. à buhecʉ judio masa mari buhea wʉhʉsei Cohamacʉ wʉhʉ cʉ̃hʉre ã buherucuhi. Mʉsa ñʉenoi buherahi yʉhʉ. \v 21 ¿Dohseacʉ yʉhʉre sinitujari mʉhʉ? Sinitu duacʉ yʉ buheinare sinitu ñʉga. Yʉ buherire tina masina —ni yʉhtiri jire Jesu. \p \v 22 To ã nichʉ tʉhoro tói ducuriro surara sehe to wamomaca mehne Jesure cjãri jire. \p —à nii tjiga sacerdotea bui pʉhtorore —niri jire surara sehe Jesure. \p \v 23 To ã nichʉta Jesu õ sehe niri jire: \p —Ñano yʉ ni durucurire yahuga yʉhʉre. ¿Potocãta mʉsare yʉ yahupachʉta, dohseacʉ yʉhʉre cjãjari mʉhʉ? —niri jire Jesu surarare. \p \v 24 Baharo Ana Jesure paina ti dʉhterirore Caifa sacerdotea bui pʉhtoro cahapʉ warocari jire. \s1 “Jesure masieraja”, pari turi niha Pedro \r (Mt 26.71-75; Mr 14.69-72; Lc 22.58-62) \p \v 25 à yoa Simo Pedro pichaca dʉhtʉ cahai ducuro, sohmano nire. à to sohmarucuchʉ ñʉa, tó macaina tirore õ sehe ni siniture: \p —¿Mʉhʉ cʉ̃hʉ Jesu buheina mehne macariro jierajari mʉhʉ? —nire tina Pedrore. \p —Jieraja yʉhʉ —ni yʉhtire Pedro. \p \v 26 Tuhsʉ, sacerdotea bui pʉhtoro cahamaca mehne macariro, Pedro to cahmono cjã pahrẽriro coyeiro sehe Pedrore õ sehe ni siniture: \p —¿Jesure ti ñahari wesei yʉ jichʉ mʉhʉ cʉ̃hʉ tiro mehne jierapahte? —ni siniture tiro Pedrore. \p \v 27 —Yʉhʉ tiro mehne jierahi —nire Pedro. To ã nichʉta caraca dure. \s1 Jesure Pilato sinituha \r (Mt 27.1-2, 11-14; Mr 15.1-5; Lc 23.1-5) \p \v 28 Ñamiwacũnu jichʉ Caifa ya wʉhʉpʉ jirina Jesure naa wijaa, tí maca macaina pʉhtoro Pilato ya wʉhʉpʉ naa wahare tina. à wahapahta to ya wʉhʉpʉ sãaerare. Pascua dachori jichʉ tina tí bose nʉmʉri macaare chʉhtina jia õ sehe nire: “Judio masʉno jierara Pilato. To ã jiriro jichʉ to ya wʉhʉre sãana, mari dutiare yʉhdʉrʉcana niboca. à jina mari sãachʉ marine bose nʉmʉri macaa chʉare chʉ dutierahca”, nire tina. à nia pʉhtoro Pilato ya wʉhʉre sãaerare Jesure naahrina sehe. \v 29 Ti ã sãa taerachʉ ñʉno Pilato tina cahapʉ, wʉhʉ sopacapʉ sʉrʉcʉ sʉro, tinare õ sehe ni siniture: \p —¿Yaba buhirire ahrirore yahusã duajari mʉsa? —nire Pilato tinare. \p \v 30 —Ahriro to noariro jichʉ mʉhʉre sã waeraboa. Ñariro jira tiro —ni yʉhtire tina. \p \v 31 Ti ã nichʉ Pilato õ sehe nire: \p —Mʉsa sehe tirore naahga. à jina mʉsa ya dutia ti niriro seheta tirore buhiri dahrega —nire Pilato tinare. \p —Mʉsa Roma macaina ya dutia sehe sãre masʉnore wajã dutierara —nire tina Pilatore. \p \v 32 à nia Jesure judio masa ti wajã duarire masichʉ yoaa nire. Jesu sehe crusapʉ to yariahtore tó pano to yahuriro seheta ã waharo nire. \v 33 Ti ã ni durucuri baharo Pilato sehe wʉhʉpʉ majare sãa, Jesure pjirocari jire. Pjiroca tuhsʉ, tirore õ sehe ni sinituri jire: \p —¿Judio masa ti pʉhtoro tjijari mʉhʉ? —ni sinituri jire Pilato. \p \v 34 —¿Mʉ mʉ sʉrota ã sinitui nijari mʉhʉ yʉhʉre? ¿O paina sehe yʉhʉre ti yahusãri baharo tíre sinitu ñʉjari mʉhʉ? —niri jire Jesu Pilatore. \p \v 35 —Judio masʉno jieraja yʉhʉ. Mʉ ya yahpa macaina, sacerdotea pʉhtoa cʉ̃hʉ mʉhʉre ware sãre. ¿Yabare ñano yoari mʉhʉ ti ã buhiri dahre duachʉ? —niri jire Pilato. \p \v 36 —Ahri yahpa macariro pʉhtoro jieraja yʉhʉ. Ahri yahpa macariro pʉhtoro yʉ jichʉ yʉ buheina yʉhʉre yoadohoboa. Judio masare yʉhʉre ñaha dutieraboa. Yʉ pʉhtoro jia ahri yahpa macaa jierara —niri jire Jesu Pilatore. \p \v 37 —¿Ã jicʉ pʉhtoro jijari mʉhʉ ã nicʉ? —niri jire Pilato. \p —Mʉ nino seheta pʉhtoro tjija. Masa ti pʉhtoro jihtiro cjihto masa bajuai yʉhʉ. à jicʉ ahri yahpapʉ tai ti pʉhtoro jicʉ tacʉ, potocã jiare yahucʉ tacʉ. Jipihtina potocã jiare tʉho duaina, yʉ yahuare tʉhora —niri jire Jesu. \p \v 38 —¿Yaba baro jijari potocã jia? Potocã jiare masihto basioerara —niri jire Pilato. \s1 Judio masa Jesure wajã dutiha \r (Mt 27.15-31; Mr 15.6-20; Lc 23.13-25) \p à ni tuhsʉ Pilato judio masa cahai majare tjua waha, tinare õ sehe ni yahure: \p —Ahriro Jesure yaba buhiri mariahna. \v 39 Cʉhmaripe pascua jichʉ cʉ̃iro peresui jirirore mʉsa wio dutirucura. ¿Ã jicʉ ahriro Jesureta mʉsa pʉhtoro cjihto mʉsare wiobasabocari yʉhʉ? —nire Pilato judio masare. \p \v 40 To ã nichʉ tʉhoa judio masa õ sehe ni sañurucure: \p —Tirore wioi tjiga. Barrabá sehere sãre wiobasaga —ni sañurucure judio masa Pilatore. \p Barraba sehe yaca bʉcʉro jire. \c 19 \p \v 1 Ti ã ni sañurucuri baharo Pilato Jesure tjana dutiri jire. To ã dutichʉ to mʉa sehe tirore tjanari jire. \v 2 Tjana tuhsʉ tina pota soro dahre tuhsʉ, Jesu dapu bui duhu payori jire. Duhu payo tuhsʉ, pʉhtoa ya suhti barore tirore sãa, payʉ tahari tiro cahacãi sʉrʉca, õ sehe ni bʉjʉperi jire tina: \p \v 3 —Noano tagã. Judio masa pʉhtoro noano tagã —ni bʉjʉpe, Jesu wʉhdʉahi cjã mʉjari jire. \p \v 4 à yoa pari turi Pilato judio masa cahapʉ waha, tinare õ sehe ni yahure: \p —Tʉhoga mʉsa. Ahrirore ñaa buhiri mariahna. à jicʉ tíre mʉsa masihti cjihtire mʉsa cahai tirore na tai tai nihi —nire tiro. \p \v 5 To ã ni tuhsʉchʉta Jesu pota soro pisariro, pʉhtoa ya suhti barore sãariro, wʉhʉi jiriro wijaa tare. To ã wijaa tachʉ Pilato tinare õ sehe nire: \p —Ñʉga. Ahriro tjira tiro —nire Pilato. \p \v 6 To ã ni tuhsʉchʉ tʉhoa, sacerdotea pʉhtoa, Cohamacʉ wʉhʉ cohtaina surara cʉ̃hʉ Jesure ñʉa, sañurucure: \p —Crusapʉ cjã puha wajãga tirore. Crusapʉ cjã puha wajãga tirore —ni sañurucure tina. \p —Tirore ne ñaa buhiri mariahna. à jina mʉsa basita tirore naaga. à jina mʉsata tirore crusapʉ cjã puha wajãga —nire Pilato tinare. \p \v 7 —Tiro to basi “Cohamacʉ macʉno jija”, nia tire. Tíre to ã nichʉ sã dutia sehe tirore wajã dutira —nire tina Pilatore. \p \v 8 Ti ã nichʉ tʉhoro tó pano to cuiriro yʉhdoro cuia wahare Pilato sehe. \v 9 à jiro pari turi to wʉhʉpʉre majare sãa, Jesure õ sehe ni sinituri jire tjoa: \p —¿Noho macariro jijari mʉhʉ? —niri jire Pilato Jesure. \p To ã ni sinitupachʉta Jesu tirore yʉhtierari jire. \p \v 10 To ã yʉhtierachʉ ñʉno Pilato tirore õ sehe ni sinitu namori jire: \p —¿Yʉhʉre yʉhtierajari mʉhʉ? Yʉhʉ mʉhʉre peresui jirirore wio masija. à yoa mʉhʉre crusapʉ cjã puha wajã duti masija yʉhʉ. ¿Tíre masierajari mʉhʉ? —niri jire Pilato Jesure. \p \v 11 —Cohamacʉ mʉhʉre to dutierachʉ yʉhʉre ñano yoape dutieraboa mʉhʉ. Yʉhʉre ñʉ tuhtiinare ñoriro sehe mʉ yʉhdoro ñano buhiri tira —niri jire Jesu Pilatore. \p \v 12 To ã nichʉ tʉhoro Pilato sehe tirore wio duari jimare. To ã wio duapachʉta pari turi judio masa õ sehe ni sañurucure: \p —Jesu “Pʉhtoro jija” nino, mari jipihtina bui pʉhtoro jirirore Roma macarirore ñʉ tuhtiriro jira tiro. à jicʉ tirore wiocʉ mʉhʉ cʉ̃hʉ mari bui pʉhtoro jirirore ñʉ tuhtiriro jiihca —ni sañurucure judio masa Pilatore. \p \v 13 Ti ã nichʉ tʉhoro Jesure wʉhʉi jirirore na wijaa ta, buhiri dahre dutiro taro to dujiri pahtai nuju sʉre Pilato sehe. Tói to buhiri dahre dutiri wapa, tãa mehne ti yoari wapa judio masa sã ya mehne Gabatá wama tire. \v 14 Tí dacho pascua dacho bose nʉmʉ sã chʉhti cjihtire sã cahnori dacho jire. Tí pjare cohari pja waro jire. Nuju sʉ tuhsʉ Pilato masare õ sehe ni yahure: \p —Ahriro tjira mʉsa pʉhtoro —nire tiro. \p \v 15 To ã nichʉ tʉhoa judio masa õ sehe ni sañurucure: \p —Yariajaro tiro. Yariajaro tiro. Crusapʉ cjã puha wajãga tirore —ni sañurucure tina. \p —¿Mʉsa pʉhtoro to jipachʉta tirore crusapʉ cjã puha wajã dutijari mʉsa? —nire Pilato. \p To ã nichʉ tʉhoa õ sehe ni yʉhtire sacerdotea pʉhtoa: \p —Mari jipihtina bui pʉhtoro Roma macarirota sã pʉhtoro jira. Pairo pʉhtoro sãre mariahna —ni yʉhtire sacerdotea pʉhtoa. \p \v 16 Ti ã ni durucuri baharo Pilato Jesure crusapʉ cjã puha wajã dutiro, tirore ware tinare, tirore wajãhtinare. \s1 Jesure cjã puha wajãha tina \r (Mt 27.32-44; Mr 15.21-32; Lc 23.26-43) \p \v 17 à jia tina Jesure naa wijaare. Ti naa wijaachʉ Jesu sehe to crusare to basi wʉa naa, dapu cohã wama tiropʉ sʉre. Sã judio masa ya mehne dapu cohã Gólgota wama tire. \v 18 Tópʉ sʉa tina Jesure cjã puha õre. Tuhsʉ, paina pʉarore cʉ̃iro to poto bʉhʉsehei, pairo to cõ bʉhʉsehei cjã puha dapore tina. à jiro Jesu ti dacho macai jire. \v 19 Ti cjã puha tuhsʉchʉ, Pilato taboa pjĩne joa, Jesure ti cjã puha õri crusai cjã puha õ dutire tí pjĩne. Õ sehe ni joare tiro: “Ahriro Jesu Nazare macariro, judio masa bui pʉhtoro jira”, ni joare Pilato tí pjĩne. \v 20 Tí pjĩne joaro judio masa ya dʉsero mehne, Roma macaina ya dʉsero mehne, griego masa ya dʉsero mehne joare tiro. à yoa Jesure crusapʉ ti cjã puha daporiro maca cahacãi jire. Tó cahacãi jiina payʉ judio masa Pilato joarire ñʉ, buhere. \v 21 à buhe tuhsʉ judio masa sã sacerdotea pʉhtoa õ sehe nire Pilatore: \p —“Ahriro judio masa pʉhtoro jira”, ni joai tjiga. Sã pʉhtoro jierara ahriro. à jicʉ õ sehe ni joa cahnoga mʉhʉ. “Ahriro ‘Judio masa pʉhtoro jija’, ni cʉ̃irota to basita ã ni tʉhoturiro jira”, ni joa cahnoga —nire sacerdotea pʉhtoa. \p \v 22 —Yʉ joa mʉhtariro seheta jirohca —nire Pilato tinare. \p \v 23 Jesure ti cjã puhari baharo pititiaro surara sehe Jesu suhtire ti basi witire. Ti ã witi duapachʉta cʉ̃ suhtirota yoari suhtiro dohori marieni suhtiro jire. Tí suhtiro suhari suhtiro jire. \v 24 Tí suhtiro to ã jichʉ õ sehe nire tina ti basi: \p —Ahri suhtirore tʉhrẽna tjijihna. Ahri suhtirore nahtiro cjihtore masi duana, docapejihna mari —nire tina ti basi. \p à docapea, Cohamacʉ yare ti joari tjui ti ni joariro seheta yoaa nire tina. “Yʉ suhtire tina ti basi witire. à jia yʉ suhtire nahtiro cjihtore masi duaa, docapere tina”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari tjui. To ã ni joariro seheta ã yoaa nire tina. \p \v 25 Surara ti ã yoachʉ Jesu pocoro, Jesu mʉono, María Cleofa namono, María Magdalena mehne Jesu crusa cahacãi ñʉrucure tina. \v 26 à jiro to pocoro yʉhʉ to cahĩriro cʉ̃hʉ to cahacãi sã ducuchʉ ñʉno to pocorore õ sehe ni yahure Jesu: \p —Mipʉre ahriro mʉ macʉ cjihto jira —nire Jesu to pocorore. \p \v 27 à ni tuhsʉ, yʉhʉre õ sehe ni yahure tiro: \p —Mipʉre ahricoro mʉ poco cjihto jira —nire Jesu yʉhʉre. \p To ã niri baharo Jesu pocorore yʉ ya wʉhʉpʉ ji dutii. \s1 Jesu yariaa wahaha \r (Mt 27.45-56; Mr 15.33-41; Lc 23.44-49) \p \v 28 To ã ni yahuri baharo õ sehe ni tʉhotu masiri jire Jesu: “Jipihtia Cohamacʉ yʉhʉre dahra dutiro to cũrire yoa pahñohi”, ni tʉhotu masiri jire Jesu. à masino Cohamacʉ yare ti joari tjui to ni yahuriro seheta õ sehe nire Jesu: \p —Ñahma yapioca yʉhʉre —nire Jesu. \p \v 29 à yoa tói vino sʉẽa core posa tiri situ dujire. à jiro tói jiriro wihmi nari sʉhtere sʉẽa co mehne ti sohari sʉhtere yucʉcʉ hisopo wama tidʉ sohtoai dʉhte õre. Dʉhte õ tuhsʉ, Jesu dʉseroi siõ mʉo, siõ õre. \v 30 Tí core Jesu wihmi tuhsʉ õ sehe nire: \p —Tó puro tjica —ninota to dapure muhrirʉca, yoja sʉ, yariaa wahare. \s1 Surara Jesu patipahma batoi ñosaha ñosadʉ mehne \p \v 31 Tí dacho pascua bose nʉmʉ pano jire. Tí bose nʉmʉ macaare sã chʉhti cjihtire sã cahnori nʉmʉ jire. à jia pa dacho Sabado jichʉ tí bose nʉmʉ jichʉ crusaripʉ ti wajãrinare cũ duaerare judio masa. Tí dacho Cohamacʉre ti ño payori dacho bose nʉmʉ jire. à jia tí dachoi ti cjã puharina cjirire crusapʉ ti jichʉ cahmaerare tina. à jia ti cjã puharina cjirire ti ñʉchʉa cohãrine cjã nuha dutia taa judio masa siniha Pilatore, ti yaria mʉrocahto cjihto sehe. Ti ã yoari baharo ti pjacʉri cjirire na boro bahrañoa taa nire. \v 32 Ti ã dutichʉ surara sehe crusari cahapʉ sʉ, cʉ̃iro yacariro cjiro ñʉchʉa cohãrine cjã nuhare. Pairo cʉ̃hʉre ãta yoare tina. \v 33 à jia Jesu ñʉchʉa cohãrine cjã nuha tamaa, to yariariro jichʉ ñʉa, cjã nuhaerare. \p \v 34 à cjã nuhaeraa cʉ̃iro surara to patipahma batoi ñosadʉ mehne ñosare. To ã ñosachʉ dóihta to di, co mehne wijaare. \v 35 To ã wahachʉ ñʉi yʉhʉ. Yʉhʉ ahri tjure joariro mʉsare potocã yahuja. Potocã yʉ yahua jichʉ masija yʉhʉ. Mʉsare yahuja mʉsa cʉ̃hʉ Jesure mʉsa wacũ tuahto sehe. \v 36 Cohamacʉ yare ti joari tju to niriro seheta ã wahare: “To cohãrine ne cʉ̃ cohãre cjã nuhaerare”, to ni joariro seheta Jesu ñʉchʉa cohãrine ne cʉ̃ cohãre cjã nuhaerare. \v 37 à yoa pa tju Cohamacʉ yare ti joari tjui õ sehe nina: “Tirore ti ñosariro cjirore ñʉahca tina”, ni joaa tiha Cohamacʉ yare ti joari tjui. \s1 Jesu pjacʉre masa copapʉ cũha \r (Mt 27.57-61; Mr 15.42-47; Lc 23.50-56) \p \v 38 To yariari baharo José Arimatea macariro Jesu pjacʉ cjirore na bororo taro, Pilatore siniri jire. José sehe paina judio masare cuiro, Jesure wacũ tuariro to jiare yahu duaerari jire. To pjacʉ cjirore to siniri baharo Pilato sehe to pjacʉre naa dutiri jire. To ã na dutichʉ José crusa cahai sʉ, Jesu pjacʉ cjirore naa wahari jire. \v 39 Nicodemo cʉ̃hʉ me sitiare yucʉcʉ di pohca, mirra wama tia me sitia yucʉcʉ pohca mehne dahra moreare na tari jire. Jesu pjacʉ cjirore masa copapʉ ti siõ sãahto pano ti cahnohti jiri jire tí me sitia. Ti na tari cjiri treinta kilo nʉcʉri jire. Nicodemo sohõ jiri pja Jesu mehne to coã durucuri pja ñamipʉ Jesu cahai sʉriro jiri jire. \v 40 à jia tina pʉaro Jesu pjacʉ cjirore naa, judio masa sã yariainare sã yoarucuriro seheta to pjacʉ cjirore me sitia mehne suhtiro cahsaro mehne wahmari jire. \v 41 Crusapʉ Jesure ti wajãno cahai wese jire. Tí wesepʉ masa copa tãcapʉ wahma ti sahari copa jire. Tí copai ne yariariro cjirore siõ sãaerasinire. \v 42 Pascua dacho bose nʉmʉi judio masa sã bose nʉmʉi sã chʉhti cjihtire sã cahnori dacho jire. To ã jiri dacho jichʉ tí copa cahacãi to crusa jichʉ, tói siõ sãari jire tina Jesu pjacʉ cjirore. \c 20 \s1 Jesu masa wijaaha \r (Mt 28.1-10; Mr 16.1-8; Lc 24.1-12) \p \v 1 Domingo ñami curero jichʉ, bohreahto panocã María Magdalena Jesu masa copapʉ sʉri jire. Tópʉ sʉro tí copare ti tju bihari tãcare ti pjõo cũria tãcare ñʉri jire ticoro. \v 2 à ñʉricoro jiro sã cahapʉ mʉrocaa tare ticoro. Simo Pedro mehne yʉhʉ sã pʉaro jii. Wihi, õ sehe ni yahure sãre ticoro: \p —Mari pʉhtoro pjacʉ cjirore naanocari jihre. à jina tiro cjirore ti cũrire mari masieraja —nire ticoro sãre. \p \v 3 To ã nichʉ tʉhona, Pedro mehne masa copapʉ ñʉna wahai sã. \v 4 à ñʉna wahana sã pʉaro mʉroca wahcãi. à mʉrocana, yʉhʉ Pedrore mʉroca yʉhdʉ wahcãcʉ masa copapʉ sʉ mʉhtai. \v 5 Tópʉ sʉcʉ muhri caha ñʉroca sõi tí copapʉre. Muhri caha ñʉroca sõcʉ tirore ti wahmari suhtiro cjiro dihtare ñʉi. à jii tí copare sãaerahi. \v 6 Yʉ ã ñʉri baharopʉ Simo Pedro yʉ baharo wihire. Wihi, masa copapʉ sãa, to pjacʉ cjirore ti wahmari suhtiro cjirore ñʉre tiro. \v 7 Jesu dapure ti wahmari cahsaro cʉ̃hʉre ñʉre tjoa. Tí cahsaro soro coãno to turẽri cahsaro jire. \v 8 à jicʉ yʉhʉ cʉ̃hʉ masa copapʉ sʉ mʉhtariro tí copapʉ sãai. Jesure to ã mariachʉ ñʉcʉ “Potocãta Jesu masa wijaari jira”, ni tʉhotui yʉhʉ. \v 9 Tí copapʉ sã wahahto pano Cohamacʉ yare ti joari tjui Cristo to yariahtore yahurire, to masa wijaahtore yahuri cʉ̃hʉre sã noano tʉho ñahaerasinimai. Tí copare yʉ ñʉri baharo, “Potocãta Jesu masa wijaari jira”, ni tʉhotui yʉhʉ. \v 10 à ñʉ tuhsʉna sã wʉhʉsepʉ tjuaa wahai. \s1 Jesu María Magdalenare bajuaha \r (Mr 16.9-11) \p \v 11 à yoa masa copapʉ María majare tjua ta tí copa sopacapʉ wihi, ducuro, tiiro niri jire. à tiiparota ticoro muhri caha ñʉroca sõri jire masa copapʉre. \v 12 à ñʉroca sõno pʉaro anjoare, yehsea suhti tiinare Jesu cjiro to coãriro cjiropʉ ti dujichʉ ñʉri jire ticoro. Cʉ̃iro to dapu coãriro cjiroi dujiri jire. Pairo to dahpori coãriro cjiroi dujiri jire. \v 13 Tinare to ñʉchʉ tina sehe ticorore õ sehe ni sinituri jire: \p —Numino, ¿dohse jiro baro tiico nijari mʉhʉ? —niri jire tina. \p —Yʉ pʉhtoro pjacʉ cjirore naanocari jihre. à jico to pjacʉ cjirore ti cũrire masieraja yʉhʉ —niri jire ticoro. \p \v 14 à ni tuhsʉ, majarerʉcʉ sʉmahno Jesure tói ducurirore ñʉri jire ticoro. à ñʉparota Jesure ñʉ masierari jire ticoro. \p \v 15 —Numino, ¿dohse jiro baro tiico nijari mʉhʉ? ¿Noare macaco nijari? —niri jire Jesu ticorore. \p “Ahriro ahri wesere ñʉ wihboriro jira”, ni tʉhotumari jire ticoro Jesure. à ni tʉhoturo, õ sehe niri jire ticoro: \p —Mʉhʉta to pjacʉ cjirore naariro jicʉ to pjacʉre mʉ cũrirore yahuga yʉhʉre. Mʉ yahuri baharo to pjacʉ cjirore naaco wahacohtja —niri jire ticoro tirore. \p \v 16 To ã niri baharo Jesu õ sehe niri jire: \p —María —niri jire. \p To ã ni pisuchʉ tʉhoro majare ñʉroca, ticoro hebreo ya mehne sã judio masa ya mehne õ sehe niri jire: \p —Raboni —niri jire ticoro Jesure. (Raboni nino “Buheriro”, nino nina.) \p \v 17 —Yʉ Pʉcʉ cahapʉ mʉjaerasinija yʉhʉ. Yʉ ã mʉjaerasinichʉ yʉhʉre ñahaeco tjiga. Tuhsʉ, paina yʉ yaina cahapʉ wahaga. Ti cahapʉ sʉco õ sehe ni yahuga tinare: “ ‘Yʉ Pʉcʉ cahapʉ wahai tai nija. Mʉsa Pʉcʉ cʉ̃hʉ jira tiro. Yʉ yairo Cohamacʉ cahapʉ wahai tai nija. Mʉsa yairo Cohamacʉ cʉ̃hʉ jira tiro’, nihre Jesu”, ni yahuga tinare —niri jire Jesu Maríare. \p \v 18 To ã niri baharo María Magdalena sã Jesu buheina cahapʉ wihi, yahure sãre: \p —Mari pʉhtorore ñʉhi yʉhʉ —ni, Jesu ticorore to yahu dutirire yahure sãre ticoro. \s1 Jesu to buheinare bajuaha \r (Mt 28.16-20; Mr 16.14-18; Lc 24.36-49) \p \v 19 Tí dacho domingoi ñamichahai sã Jesu buheina sã coyea judio masare cuina, wʉhʉpʉ biha sãa, dujii sã. Sã ã dujichʉ Jesu sã watoi bajuarʉcʉ sʉro, sãre õ sehe nire: \p —¿Jimajari mʉsa? Noano jiga mʉsa —nire. \p \v 20 à ni tuhsʉ, to wamomacarine, to patipahma bato cʉ̃hʉre sãre ñore. à jina sã tirore sã pʉhtorore ñʉna, wahchei. \v 21 Pari turi Jesu sãre õ sehe nire: \p —Noano jiga mʉsa. Yʉ Pʉcʉ yʉhʉre to warocariro seheta, mʉsa cʉ̃hʉre yʉ ya buheare buhehtinare warocaja —nire Jesu sãre. \p \v 22 à ni tuhsʉ tiro sãre puti sãare. à puti sãano Espíritu Santo sãre to sãarʉcʉ sʉ mʉa wahahtore ñono nire sãre. Ño tuhsʉ õ sehe nire: \p —Mipʉ Espíritu Santore ñahaga mʉsa, mʉsa mehne jihtirore. \v 23 Paina ti ñaa yoarire mʉsa bochʉ, ãta jiahca. à jia paina ti ñaa yoarire mʉsa boerachʉ tí bori jisi —nire Jesu sãre to buheinare. \s1 Jesure masa wijaarirore Toma ñʉha \p \v 24 Jesu sã watoi to bajuachʉ Toma sʉhdʉariro ti ni pisuriro sã mehne mariahre. \p \v 25 To ã mariachʉ sã mehne macaina tirore yahumare: \p —Mari pʉhtorore sã ñʉhi —ni yahumai sã Tomare. \p Sã ã ni yahupachʉta õ sehe nire Toma: \p —To wamomacarine ti cjã puhaa coparire ñʉeracʉ tí coparire yʉ wamo pica mehne be ñʉeracʉ, “Potocãta masa wijaari jira”, nisi yʉhʉ. à yoa to patipahma batoi jiri copare yʉ wamomaca mehne siõ sõeracʉ, “Potocãta masa wijaari jira”, nisi yʉhʉ tirore —nire Toma. \p \v 26 Ocho dachori baharo pari turi sã to buheina sã wʉhʉpʉ jii. Tí pjare Toma sã mehne jire jʉna. Tí wʉhʉ bihari wʉhʉ jire. Bihari wʉhʉ to jipachʉta Jesu wʉhʉpʉ sãa taro, sã watoi bajuarʉcʉ sʉro õ sehe nire: \p —¿Jimajari mʉsa? Noano jiga —nire. \p \v 27 à ni tuhsʉ, tiro Tomare õ sehe ni yahure: \p —Ñʉga yʉ wamomacarine. à yoa mʉ wamo pica mehne yʉ wamomacarine ti cjã puhaa coparire be ñʉga. Tuhsʉ, mʉ wamomaca mehne yʉ patipahma batoi jiri copare siõ sõ ñʉga. “Potocã jierara”, nii tjiga. “Potocã tjira”, niga mʉhʉ, —nire Jesu Tomare. \p \v 28 To ã niri baharo Toma õ sehe ni yʉhtire: \p —Mʉhʉ yʉ pʉhtoro jira. Mʉhʉ yʉ yairo Cohamacʉ jira —nire Toma Jesure jʉna. \p \v 29 —Yʉhʉre mʉ ñʉri baharo yʉhʉre wacũ tuara mʉhʉ. Paina sehe yʉhʉre ñʉerapahta yʉhʉre wacũ tuaahca. à jia tina mʉ yʉhdoro wahcheahca —nire Jesu Tomare. \s1 Jesure masa ti masihti cjihtire ahri tjure joaha João \p \v 30 à yoa payʉ paye cʉ̃hʉre Cohamacʉ to tuaa mehne yoa ñore Jesu sã mehne jiro. Tíre to yoarire ahri tjui joa pahñoerati yʉhʉ. \v 31 à joa pahñoerapaihta ahri tjui yʉ yahuare joahi “Jesuta Cristo Cohamacʉ to warocariro jira. Tiro potocãta Cohamacʉ macʉno jira”, mʉsa ni masihti cjihtire. à jina mʉsa tirore wacũ tuaina Cohamacʉ mehne mʉsa ã jirucuhti cjihtire joahi ahri tjure. \c 21 \s1 Jesu siete to buheinare bajuaha \p \v 1 Baharo Tiberia wama tiri bʉcʉpariro dʉhtʉ cahai sãre to buheinare Jesu pari turi bajuare tjoa. Sãre bajuaro õ sehe yoare tiro tjoa. \v 2 Simo Pedro, Toma sʉhdʉariro ti niriro, Natanae Galilea yahpai jiri maca Caná wama tiri maca macariro, Zebedeo pohna sã pʉaro, paina pʉaro buheina sã õpeinata cahmachui. \p \v 3 Sã ã cahmachuri baharo Simo Pedro sãre õ sehe nire: \p —Wahi wajãi wahai nija —nire tiro. \p —Sã cʉ̃hʉ mʉhʉ mehne wahanahtja —nii sã tirore. \p à ni tuhsʉ buhaa wahai. à jina dohoria mehne wahai. Wiho mejeta tí ñamine sã noano maca bohreapanahta ne cʉ̃iro wahi wajãerahi. \v 4 Bohrea parĩ cahachʉ Jesu padʉroi to ducuchʉ tirore ñʉmai sã. à ñʉpanahta tirore “Jesu jira”, ni ñʉ masierahi sã. \v 5 à jiro sãre tiro õ sehe ni siniture: \p —¿Ne, wahi wajãri mʉsa? —nire Jesu. \p —Ne wajãeraputiati sã —ni yʉhtii sã. \p \v 6 —Dohoria poto bʉhʉsehe sehe doca ñoga. Tie sehe doca ñona wahi wajãnahca mʉsa —nire sãre. \p To ã nichʉ tʉhona sã to niriroihta doca ñoi. Sã doca ño tuhsʉchʉ payʉ wahi sãare. Payʉ wahi sãachʉ wañʉnore dohoriapʉ waja sãana bihoerahi sã. \v 7 à jicʉ yʉhʉ Jesu cahĩriro Pedrore õ sehe ni yahui: \p —Mari pʉhtorota jira siro padʉroi ducuriro —nii Pedrore. \p Yʉ ã nichʉ tʉhoro Jesuta to jichʉ masino, Simo Pedro to suhtirore sãare. Wahi wajãno taro to suhtirore tjuweriro jisinire. To suhtirore sãa tuhsʉ, diapʉ pjuroca ñojare. \v 8 Sã paina buheina dohoriai jina, cien metro yoaro diapʉre pahsai sã. à jina wañʉnore wahi payʉ sãadʉre dohoria mehne waja nʉjai sã. \v 9 Dʉhtʉ cahai wahã sʉna pichaca niti dihta si coãri pichaca bui Jesu to pʉhõ cũrirore wahire ñʉi sã. Pão cʉ̃hʉre ñʉi sã. \p \v 10 Sã ã ñʉchʉ ñʉno Jesu sãre õ sehe nire: \p —Michapucacã mʉsa wajãrinare mahainacã na tahga —nire sãre. \p \v 11 To ã nichʉ Simo Pedro sehe Jesu mehne jiriro dohoriapʉ samu, wañʉnore, bʉjʉina wahi ciento cincuenta y tres wahi sãadʉre waja majare. Payʉ wahi sãapahta wañʉnore tʉhrẽrare. \p \v 12 —Chʉsinina taga —nire Jesu sãre. \p “¿Noa baro jijari mʉhʉ?” ni sinitu ñʉerahi sã tirore. Sã pʉhtoro to jichʉ masii sã. \v 13 à yoa Jesu pichaca cahapʉ sʉro, pãore na, sãre witire. Wahi cʉ̃hʉre witire. \p \v 14 à jiro Jesu to masa wijaari baharo padʉroi bajuaro tia taha sãre to buheinare bajuaro nire. \s1 Jesu Simo Pedro mehne sʉhʉduha \p \v 15 Sã chʉri baharo Jesu Simo Pedrore õ sehe ni siniture: \p —Simo Jona macʉno, ¿ahrinare mʉ cahĩriro yʉhdoro yʉhʉre cahĩjari mʉhʉ? —nire Simo Pedrore. \p —Pʉhtoro, mʉhʉre cahĩja yʉhʉ. Mʉhʉre yʉ cahĩchʉ masina mʉhʉ —ni yʉhtire Simo Pedro. \p —à jicʉ ovejacãre ti nuriro seheta yʉ yainare buhega mʉhʉ —nire Jesu. \p \v 16 à ni tuhsʉ pari turi tiro Simo Pedrore õ sehe ni siniture: \p —Simo Jona macʉno, ¿yʉhʉre cahĩjari mʉhʉ? —nire Jesu. \p —Pʉhtoro, mʉhʉre cahĩja yʉhʉ. Mʉhʉre yʉ cahĩchʉ masina mʉhʉ —ni yʉhtire Simo Pedro. \p —Ovejare ñʉ wihboriro ovejare to noano ñʉ wihboriro seheta, yʉ yainare noano buhe ñʉ wihboga —nire Jesu Pedrore. \p \v 17 à ni tuhsʉ pari turi tiro Simo Pedrore õ sehe ni siniture: \p —Simo Jona macʉno, ¿potocãta yʉhʉre cahĩjari mʉhʉ? —nire Jesu tjoa. \p Tia taha ã ni to sinituchʉ tʉhoro Simo Pedro tuaro cahyare. \p —Pʉhtoro, mʉhʉ masi pahñona. Mʉhʉre yʉ cahĩchʉ masina mʉhʉ —ni yʉhtire Simo Pedro. \p —Ovejare ti nuriro seheta yʉ yainare buhega mʉhʉ. \v 18 Potocã mʉhʉre niita nija. Mʉhʉ wahmʉno jicʉ mʉ suhtire sãa, mʉ cahmariropʉ tinia tiri jire mʉhʉ. à jiricʉ mʉ jipachʉta baharo mʉ bʉcʉro jichʉ, mʉ wamomacarine mʉ siõrocachʉ pairo mʉhʉre suhtire sãanohca. Tuhsʉ, mʉ waha duaeraropʉ mʉhʉre naanohca —nire Jesu Simo Pedrore. \p \v 19 à nino Simo Pedrore dohse waha to yariahtore yahuro nire. à jiro Simo Pedro yariaro Cohamacʉre “Noariro, masi pahñoriro jira”, masa ti nichʉ to yoahtore yahuro nire Jesu. à Pedro mehne sʉhʉdu tuhsʉro õ sehe ni namore Jesu tirore: \p —Quihõno yʉ buheriro seheta yoaga mʉhʉ —nire Jesu Pedrore. \s1 Jesu to cahĩriro buheriro ahri tjure joariro jira \p \v 20 To ã nichʉta Pedro sehe majare ñʉroca, yʉhʉre Joãore Jesu to cahĩriro buherirore tinare yʉ nʉnʉ tichʉ ñʉno Pedro Jesure siniture. Yʉhʉ sehe to ñʉriro tó pano õ sehe niriro jii: “Pʉhtoro, ¿mʉhʉre ñʉ tuhtiinare ñohtiro sehe diro baro jicari tiro?” ni, Jesure sinitu ñʉriro jii yʉhʉ. Tí pjare Jesu to pari wahpa chʉ dujii yʉhʉ sehe. \v 21 à jiro yʉhʉre ñʉno Pedro Jesure õ sehe ni siniture: \p —Pʉhtoro, ¿ahriro sehe dohse waharohcari? —ni siniture. \p \v 22 —Tíre mʉhʉre yahueraja. Ahri yahpapʉ yʉ tjua tahto pano ahrirore jirucuchʉ yʉ yoachʉ tíre masierara mʉhʉ. à jicʉ mʉhʉre yahueraja. Quihõno yʉ buheriro seheta yoaga mʉhʉ —nire Jesu Pedrore. \p \v 23 Tíre to yahurire jipihtina Jesu yaina ti basi yahu sitemare. Tíre yahu sitea õ sehe nimare tina sehe: “Jesu to cahĩriro buheriro yariasi”, ni yahu sitemare yʉhʉre Jesu yaina ti basi. Ti ã nipachʉta “Tiro yariasi”, nino nierari jimare Jesu. “Ahri yahpapʉ yʉ tjua tahto pano ahrirore jirucuchʉ yʉ yoachʉ tíre masierara mʉhʉ. à jicʉ mʉhʉre yahueraja”, nire Jesu Pedrore. \p \v 24 Jesu buheriro ahrire yahuriro, ahri tjure joariro jija yʉhʉ. à jina ahri yʉ yahua quihõno jichʉ masija mari. \p \v 25 Payʉ paye cʉ̃hʉre Jesu yoare. To yoarire mari joa pahñochʉ tí tjuri joaa tjuri payʉbia wahaboa. à jia tí tjurire mari wihbochʉ mʉ sʉeraboa ahri yahpa. Wahpaa yʉhdʉa wahaboa, yʉ tʉhotuchʉ. Tó puro tjira.