\id GAL - Guanano NT -Colombia 2010 (DBL -2013) \h GÁLATAS \toc1 Gálatas \toc2 Gálatas \toc3 Ga \mt1 Gálatas \c 1 \s1 Galacia wama tiri yahpa macainare Jesu yainare joarocaha Paulo \p \v 1 Yʉhʉ Paulo, Cristo yare buhe dutiro to cũriro jija. Masa ti cũriro jieraja yʉhʉ. Ã yoa masa sehe yʉhʉre Cristo buhe dutiro to cũhtore yʉhʉre yahuerare. Cohamacʉ Jesu Pʉcʉro sehe Jesure yariarirore masoriro yʉhʉre cũre to yare buhehtirore. Jesucristo cʉ̃hʉ yʉhʉre cũre. Ti ã cũriro jicʉ ahrire joarocaja mʉsare. \v 2 Yʉhʉ mʉsare Jesu yainare Galacia yahpa macainare noa dutija. Yʉhʉ mehne macaina Jesu yaina cʉ̃hʉ mʉsare noa dutira. \v 3 Cohamacʉ mari Pʉcʉ, mari pʉhtoro Jesucristo mehne mʉsare noa dutija. Cohamacʉ to yoadohoa mehne noano jiga mʉsa. \v 4 Tiro Jesucristo sehe mari ñaare yoari buhirire yariari jire. Mipʉre masa ti ñaare yoari dacho jira. Ã jiro ahri dacho baroihta tiro yariari jire Cohamacʉ mari Pʉcʉ to cahmariro seheta marine yʉhdʉchʉ yoaro taro. Ã to yʉhdʉchʉ yoachʉ ñaare mipʉre ti yoariro seheta yoa duasi mari. \v 5 Ã yoa jipihtia dachoripe tirore mari Pʉcʉre ño payojihna. Ãta yoajihna. \s1 Cohamacʉ masare to yʉhdʉchʉ yoahti buhea cʉ̃nota jira. Paye buheapʉ mariahna \p \v 6 Cristo mʉsare cahĩno to yaina cjihtire mʉsare cũre. Ã jicʉ mʉsare cũriro yare cohãna, soro jia buhea sehere dói mʉsa cahmachʉ ñʉ cʉaa wahaja yʉhʉ. \v 7 Paye buhea noaa buhea yoaro sehe jia buhea waro jierara. Ti ã jierapachʉta cãina mʉsa cahai jiina mʉsare cariboa, soro jia buheare buhea, noaa buheare ni dojomehne duara. \v 8 Ã yoa mʉsare sã buhe mʉhtari cjirire mari cohãchʉ soro jia buhea sehere mari buhechʉ Cohamacʉ marine buhiri dahrejaro. Tuhsʉ, anjo mʉano macariro ã to buhechʉ tiro cʉ̃hʉre buhiri dahrejaro Cohamacʉ. \v 9 Pano sã niriro seheta mipʉre pari turi niihtja tjoa: Cʉ̃iro mʉsare sã buherire cohãno, soro jia buheare to buhechʉ Cohamacʉ tirore buhiri dahrejaro. \p \v 10 Ã nicʉ “Tiro dihta noano buheriro jira”, yʉhʉre ni dutii nieraja. Cohamacʉ sehe yʉhʉre “Noano buhere mʉhʉ”, to nichʉ cahmaja. Masare wahchechʉ yoacʉ tacʉ soro jia buheare buheboa yʉhʉ. Ã buhecʉ ne Cristo cahamacʉno jieraboa yʉhʉ. \s1 Paulo Cristo to buhe duti to cũriro to ji dʉcarire yahuha \p \v 11 Yʉ coyea, ahrire mʉsa masichʉ cahmaja yʉhʉ: Noaa buheare yʉ buheri cjiri masa ya buhea jierara. \v 12 Tí buhea masʉnore yʉ tʉhori jierara. Ã jia paina masa yʉhʉre tí buheare yahuerare. Jesucristo sehe yʉhʉre tí buheare masichʉ yoare. \p \v 13 Panopʉre yʉ coyea judio masa ti yoaa tiriro sehe yʉ yoariro jichʉ masina mʉsa. Õ sehe yoaa tii yʉhʉ: Jesu yainare tuaro ñano yoacʉ tinare noano wajã pahñonoca duamai. \v 14 Sã ñʉchʉsʉma ti buherire tuabiaro yoa duacʉ yʉ coyea yʉ cʉ̃no potori bʉcʉarina yʉhdoro yoa mʉhtariro jia timai yʉhʉ. \v 15 Yʉ ã jiriro jipachʉta yʉ masa bajuahto pano Cohamacʉ yʉhʉre bese tuhsʉri jire. Ã jiro yʉhʉre cahĩno tiro to yairo cjihto, to cahamacʉno cjihto cũre yʉhʉre. \v 16 Ã yoa to cahmano seheta to macʉnore yʉhʉre masichʉ yoare to yare noaa buheare judio masa jierainare yʉ buhehti cjihtire. To ã yoachʉ “¿Dohse ni buhero cahmacari yʉhʉre?” ni masare sinitu ñʉerahi yʉhʉ. \v 17 Ã yoa Cristo to cũrina yʉ pano jirina cahapʉre Jerusalẽpʉre sinitu ñʉi wahaerahi. Arabia yahpapʉ wahai yʉhʉ. Ã jicʉ Damascopʉ majare wihii tjoa. \p \v 18 Tia cʉhma baharo Pedrore ñʉcʉ wahai yʉhʉ Jerusalẽpʉ. Tópʉre pʉa somana waro jii. \v 19 Ã yoacʉ painare Cristo to cũrinare ñʉerahi. Santiago dihtare mari pʉhtoro bahʉrore ñʉi. \v 20 Õ sehe ni joarocacʉ Cohamacʉ mehne ne mahñope joaeraja. \p \v 21 Baharo Siria yahpapʉ, Cilicia yahpapʉ cʉ̃hʉre wahai. \v 22 Tópʉre yʉ sʉchʉ tí pjare Judea yahpapʉ jiina Jesu yaina yʉhʉre ne ñʉ masierasinire. \v 23 Ã jia ahri dihtare yʉhʉre masi dʉcare tina: “Panopʉre marine ñano yoariro mipʉre noaa buheare to cohã duari buheare buhero nina”, ni masi dʉcare tina. \v 24 Yʉhʉre ã masia Cohamacʉre “Noa yʉhdʉariro jira”, nire tina. \c 2 \s1 Paina Cristo to cũrina Paulore piti bocaa dóihta cahmana \p \v 1 Catorce cʉhmari baharo pari turi Jerusalẽpʉ wahacʉ Bernabé mehne wahai. Tito cʉ̃hʉ wahare yʉhʉ mehne. \v 2 Cohamacʉ yʉhʉre to waha dutichʉ tópʉre wahai. Jerusalẽi jicʉ Jesu yaina pʉhtoa ti sahsero ti cahmachuchʉ ñʉcʉ noaa buheare judio masa jierainare yʉ buherire yahui tinare. “¿Judio masa jierainare noaa buheare yʉ buhechʉ noajari, mʉsa tʉhotuchʉ?” nicʉ, ã ni yahui tinare. Ã ni yahui tinare panopʉ yʉ buherire mipʉre yʉ buheri cʉ̃hʉre ti noano masihto cjihtore, tíre “Noana”, ti nihto cjihtore. Ti ã nierachʉ yʉ buheri cjiri yaba cjihti jieraboa. \v 3 Yʉhʉ mehne macariro Tito judio masʉno jierariro jiro, circuncisiõre yoaerariro jira. To ã yoamahnoerariro to jipachʉta Jesu yaina pʉhtoa “Mʉhʉ cʉ̃hʉ circuncisiõre yoaga”, nierare tirore. \v 4 Ti ã nierapachʉta cãina “Jesu yaina jija”, ni mahñoina wacũenoca sã mehne sãa, tirore circuncisiõre ti yoachʉ cahmamare tina. Jesu yaina mari jina “Panopʉ macaare ti dutiriro sehe yoana tí mehne yʉhdʉsi”, ni tʉhotuja mari. Mari ã ni tʉhotuina jichʉ mari yoaare ñʉ duaa tina sehe sã mehne mahño sãare. Ã yoaa sã ñʉchʉsʉma ya dutiare yoa duti duaa, tí dutiare ño payorucuina jichʉ yoa duamare sãre tina. \v 5 Ti ã yoa duapachʉta noaa buheare quihõno mʉsa noano masihto cjihtore ne mahanocã mehne tʉho duaerahi sã tinare. \p \v 6 Ã yoa Jesu yaina pʉhtoa noaa buheare yʉ buherire ti tʉhori baharo “Õ sehe ni yahu namoga judio masa jierainare”, ni yahu quihõerare tina yʉhʉre. Jesu yaina pʉhtoare wiho jiina yoaro seheta tʉhotuja tinare. Cohamacʉ sehe jipihtinare cʉ̃no potori tʉhotura. Ã jicʉ ãta tʉhotuja yʉhʉ cʉ̃hʉ. Tina sehe yʉ buheriro sohtoare buhedoho masierare. \v 7 Ã jia judio masa jierainare yʉ buhehtire Cohamacʉ yʉhʉre to cũrire tʉhoa, “Tóihta jira”, nire tina. Judio masare buheare Cohamacʉ Pedrore to cũriro seheta tó seheta yʉhʉ cʉ̃hʉre cũre judio masa jierainare yʉ buhehtiro cjihtore. \v 8 Judio masare Pedrore buhe dutirirota yʉhʉ cʉ̃hʉre tirota buhe dutire judio masa jierainare. \p \v 9 Ã jia Santiago, Pedro, João mehne “Jesu yaina pʉhtoa”, ti niina noaa buheare buherire Cohamacʉ yʉhʉre to cũrire tʉhoa “Tóihta jira”, nire tina. Ã niata yʉhʉre Bernabé mehne noano wahchea mehne wamomaca ñahare sãre piti tia. Ã jina judio masa jierainare buheina jija sã. Santiago cʉ̃hʉ sehe judio masare buheina jira. “Ãta wahajaro”, nii sã sã basi. \v 10 Ã nipahta tina judio masare pjacʉoinare yoadoho dutire sãre. Pjacʉoinare yoadohohtiro jiita nija yʉhʉ. \s1 Antioquíai Paulo Pedrore tuhtiha \p \v 11 Ã yoa Pedrore Antioquíapʉ to sʉri baharo quihõno to yoaerari buhiri tuhtii tirore. \v 12 Õ sehe yoare tiro: Santiago to warocaina Antioquíapʉ ti sʉhto panocã, Pedro sehe judio masa jieraina mehne chʉro nire. Santiago warocaina judio masa jierainare “Circuncisiõre yoaga” niina, judio masa panopʉ macaina ya dutiare yoa dutiina jire. To ã chʉro watoi tina sʉre. Ã chʉriro jiparota tina to cahapʉ ti sʉchʉ ñʉno, tinare cuiro, Pedro judio masa jierainare duhunoca, pari turi tina mehne chʉro wahaerare. “Mipʉre wihiina yʉhʉre tuhtiri” nino, judio masa jieraina mehne chʉ namoerare. \v 13 To ã mahño cureriro seheta to yoachʉ ñʉa, paina judio masa cʉ̃hʉ tirore ñʉ cũ, tina cʉ̃hʉ tó seheta yoare. Ã jiro Bernabé masa noariro jiparota tina yoaro seheta yoare tiro cʉ̃hʉ. \v 14 Ã jicʉ judio masa jierainare ti duhuri buhiri noaa buhea ti niriro seheta tina ti yoaerachʉ ñʉcʉ, jipihtina Jesu yaina panoi Pedrore yahui: “Judio masa ya dutiare yoa dutiina ti ñʉrocaroi judio masa jieraina mehne mʉ chʉ duaerachʉ ñʉa õ sehe ni tʉhotuboca tina judio masa jieraina: “Jesu yaina dihta jina judio masa yoaro sehe yoajihna mari cʉ̃hʉ”, ni tʉhotuboca. Ã ni tʉhotuchʉ yoara mʉhʉ tinare. ¿Dohseacʉ tinare judio masare ñʉ cũchʉ yoa duajari mʉhʉ ã piti ti duhucʉ? Judio masʉno jipaihta judio masa jieraina yoaro sehe yoamare mʉhʉ. Ã yoacʉ judio masa yoaro sehe yoaerare mʉhʉ. ¿Ã yoariro cjiro jipaihta dohseacʉ judio masa jierainare judio masare ñʉ cũchʉ yoa duajari mʉhʉ?” nii tirore. \s1 Judio masare paina masa yoaro seheta Jesure wacũ tua dutiha Cohamacʉ \p \v 15 Sã sehe judio masa masa bajuana, paina ñano yoaina judio masa jieraina yoaro sehe jieraja sã. \v 16 Ã jiina sã jipachʉta Cohamacʉ dutiare Moise cjirore to cũrire yoarina sã jichʉ “Noaina jira”, ni ñʉeraboa Cohamacʉ sãre. Tíre mari masija. Ã yoa Jesucristore mari wacũ tuachʉ Cohamacʉ marine “Noaina jira”, ni ñʉnohca. Tíre masina, sã cʉ̃hʉ Jesucristore wacũ tuaja tirore sã wacũ tuari mehne sãre “Noaina jira”, Cohamacʉ to ni ñʉhto cjihtore. To dutia cjirire sã yoarina jichʉ “Noaina jira”, ni ñʉeraboa Cohamacʉ sãre. Ne tí dutia yoaa mehne noaina jierara masa, Cohamacʉ to ñʉchʉ. \p \v 17 Wiho mejeta Cristore mari wacũ tuaa mehne noaina Cohamacʉ yaina mari waha duachʉ, ñaina mari jiare masichʉ yoarohca Cristo. ¿Cristo mari ñaare marine masichʉ yoaro ñaina marine jichʉ yoajari tiro, mʉsa tʉhotuchʉ? Ne mahanocã mehne yoaerara. \v 18 Sã dutia yoaa mehne yʉhdʉ duamarina cjiri jipanahta tí buheare cohãi. Ã cohãpanahta pari turi tí buheare yoana tí dutiare sã yoa pahñoerari buhiri potocãta buhiri tinahca sã. \v 19 Cohamacʉ dutiare Moise cjirore to cũrire cʉ̃no pjaeraja mari. Ã jia, tí dutia marine duti namoerara. Cohamacʉ to tuaa mehne to yaina jija mari. Cristo mehne crusai yariaina yoaro sehe jija mari. \v 20 Ã jina yariariro to mʉ sʉro to yoaerariro seheta mari mʉ sʉro yoaeraja mari. Cristo ya tuaa mehne yoaja. Ã yoa mipʉre Cohamacʉ macʉnore wacũ tuaa mehne jirucuja mari. Tiro Cohamacʉ macʉno marine cahĩre. Ã jiro mari ya buhirire yariare. \v 21 To dutia yoaa mehne noaina Cohamacʉ yaina mari wahachʉ Cristo to yariari sehe ne yaba cjihti jieraboa. Cohamacʉ marine to cahĩrire, Cristo to yariarire wiho jia yoaro sehe jichʉ yoa duaeraja yʉhʉ sehe. Ã jicʉ “Dutia mehne yʉhdʉihca”, ne nieraja yʉhʉ. \c 3 \s1 Cohamacʉ dutia Moise cjirore to cũrire, wacũ tuaa cʉ̃hʉre yahuha Paulo \p \v 1 Yʉ coyea, mʉsa Galacia macaina tʉho masieraina ji wama tira mʉsa. Jesucristo crusai to yariari buheare jipihtina ti ñʉrocaroi mʉsare yahui. ¿Ã jina mipʉre to yare mʉsa yʉhdʉrʉcahtore paina mʉsare ti dojomehnechʉ dohse yoana tinare yʉhtiri mʉsa? \v 2 Ahrireta yahu duaja mʉsare: Dutiare mʉsa yoaa mehne Espíritu Santore cjʉaerara mʉsa. Noaa buhea sehere tʉhona Cristore mʉsa wacũ tuaa mehne Espíritu Santore cjʉara mʉsa. \v 3 Espíritu Santo mehne mʉsa Cristo yaina ji dʉcana mipʉre mʉsa mʉ sʉro mʉsa yoaa mehne Cohamacʉ cahapʉ mʉsa waha duachʉ ña nina. Tʉho masieraina jira mʉsa, ã yoana. \v 4 ¿Noaa buheare mʉsa yoari buhiri payʉ tahari mʉsa ñano yʉhdʉna wiho warota ñano yʉhdʉnocana niri mʉsa, ã wahana? Wiho waro jierara mʉsa ã wahari. \v 5 ¿Dohse mʉsa yoari wapa Espíritu Santore mʉsare wari Cohamacʉ, mʉsa tʉhotuchʉ? To dutiare mʉsa yoari wapa waerare tiro. To buheare noano mʉsa tʉhochʉ ñʉno tirore mʉsa wacũ tuari baharopʉ Espíritu Santore ware tiro. ¿Cohamacʉ mʉsa watoi to tuaa mehne yoa ñono dohse jiro baro ã yoa ñojari tiro, mʉsa tʉhotuchʉ? To dutiare mʉsa yoari wapa ã yoa ñoerare tiro. To buheare noano mʉsa tʉhochʉ ñʉno tirore mʉsa wacũ tuari baharopʉ ã yoa ñore tiro. \p \v 6 Abrahã cjiro Cohamacʉre wacũ tuaa tiri jire. To ã yoachʉ tirore Cohamacʉ “Noariro jira”, ni ñʉa tiha. \v 7 Ã jina ahri yʉ nihtire masiga mʉsa: Cohamacʉre wacũ tuainata potocãta Abrahã cjiro panamana ji turiaina waro pa turu macaina yoaro sehe jira. \v 8 Panopʉ Cohamacʉ yare ti joari pũi õ sehe ni yahua tiha: Judio masa jieraina Cohamacʉre ti wacũ tuachʉ ñʉno “Noaina jira”, ni ñʉna Cohamacʉ. To ã ni ñʉhtore Cohamacʉ pano masiyuro, tiro noaa buheare Abrahãre pano yahu mʉhta tuhsʉa tiha. “Mʉhʉ mehne ahri yahpa macainare jipihtinare noano yoaihtja”, nia tiha Cohamacʉ Abrahãre. \v 9 Ã jiro Abrahã cjiro Cohamacʉre noano tʉho wacũ tuaa tiha. To ã wacũ tuachʉ ñʉno Cohamacʉ tirore noano yoaa tiha. Ã yoa paina masa Cohamacʉre ti wacũ tuachʉ, tina cʉ̃hʉre noano yoarohca Cohamacʉ, Abrahã cjirore to yoariro seheta. \p \v 10 “Moise cjirore to cũri dutia mehne Cohamacʉ yaina wahanahca”, ni tʉhotuina buhiri tiina jira. To joari pũi ãta nina: “Cohamacʉ dutiare to ya tjui ti joarire yoa pahñoeraina buhiri tiina jira tina jipihtina”, ni joaa tiha. \v 11 Cohamacʉ yare ti joari pũi õ sehe nina: “Cohamacʉre wacũ tuainare ‘Noaina jira’, ni ñʉna Cohamacʉ. Ã wacũ tuaa jipihtia dachoripe Cohamacʉ mehne ã jirucuahca”, nina Cohamacʉ yare ti joari pũi. To ã nichʉ ahri yʉ nihtire mari noano masija: To dutiare ti yoaa mehne masa noaina wahaerara, Cohamacʉ to ñʉchʉ. \v 12 Dutia yoaa mehne Cohamacʉ cahapʉ waha duaina Cohamacʉre wacũ tuaerara. Õ sehe nina Cohamacʉ yare ti joari pũi: “Dutiare yoaa mehne noaina waha duainare tí dutiare yoa pahñono cahmana tinare, dʉhsaro marieno”, nina Cohamacʉ yare ti joari pũi. Wiho mejeta to dutiare yoa pahñoeraina jira masa. Ã jia Cohamacʉ ñʉrocaroi noaina waha masierara. \p \v 13 Ã jia tí dutia marine buhiri tichʉ yoara. Mari ã buhiri tichʉ ñʉno Cristo sehe to basi mari yaro jiborirore buhiri tiriro waharo, mari buhiri tiborirore tiro sehe cohãbasare marine. Cristo to buhiri tihtore yahuro õ seheta ni joaa tiha panopʉre: “Jipihtina yucʉcʉpʉ ti duhu õina buhiri tiina jira”, ni joaa tiha panopʉre. \v 14 To ã ni yahu joariro seheta ã yoari jire Cristore. Cohamacʉ Abrahã cjirore “Ahri yahpa macainare noano yoaihtja”, to niriro seheta yoaro niri jire masare. Ã yoari jire Cristo mehne. Tiro yariari jire Cohamacʉ judio masa jierainare noano to yoahto cjihtore. Ã yoaro Jesucristo mehne Cohamacʉ Abrahãre to niriro seheta tuhsʉri jire. Ã yoari jire tiro tirore mari wacũ tuari baharo Espíritu Santore mari cjʉahto cjihtore. \s1 To buherire quiti mehne yahu namoha Paulo \p \v 15 Yʉ coyea, masa ya quiti mehne tí yʉ nirire yahuihtja mʉsare: Cʉ̃iro pairo mehne “Õ sehe yoajihna mari”, ni cʉ̃no mehne ti joa cũpachʉta pairo tí pũre soro ni dojomehne joa namo masierara. Ã yoa tuhsʉ, tí pũre “Quihõno jierara”, ni masierara tiro. \v 16 Tí pũre cʉ̃no potori ti joa cũriro seheta “Mʉsare noano yoaihtja”, Cohamacʉ nino, Abrahãre to panamino ji turiariro cʉ̃hʉre ni yahu cũno nia tiha. Ã ni yahu cũno paina to panamana ji turiainapʉre ni yahu cũno niera tiha. Cʉ̃iroreta to panamino ji turiariro dihtare ni yahu cũno nia tiha Cohamacʉ. Tiro Abrahã panamino Cristo jira. \v 17 Mipʉre noano yahuihtja mʉsare: Abrahã cʉ̃hʉre Cohamacʉ “Mʉsare noano yoaihtja”, to ni cũri baharo cuatrocientos treinta cʉhmari yʉhdʉri baharo to dutiare Moise cjirore cũa tiha. Ã cũno Abrahã cʉ̃hʉre Cohamacʉ “Mʉsare noano yoaihtja”, to yahu cũri cjirire boro taro niera tiha. \v 18 Cohamacʉ marine yʉhdʉchʉ yoaro, dutiare mari yoaa mehne marine yʉhdʉchʉ yoaerara. Dutiare yoaa mehne mari yʉhdʉchʉ Cohamacʉ “Mʉsare noano yoaihtja”, to ni yahu cũri sehe yaba cjihti jieraboa. Wiho mejeta to dutia mariasinichʉpʉ Abrahãre ã ni cũ mʉhtaa tiha. \p \v 19 ¿Ã jiro dohse jiro baro to dutiare cũri Cohamacʉ? To dutiare cũha tí dutiare mari yʉhdʉrʉcarire mari noano masihto sehe. Ã jiro panopʉre Cohamacʉ “Mʉ panami mehne masare noano yoaihtja”, Abrahãre to niriro to wihihto pano Cohamacʉ to dutiare cjʉaa timaha masa. Cohamacʉ to dutiare to cũchʉ to anjoa sehe tíre duti turiaa tiha. Ã yoa Moise cjirore ti cũchʉ, tiro sehe masare cũ turiaa tiha tjoa. \v 20 To dutiare Moise cjiro to cũ turiachʉ Cohamacʉ to basita masare cũera tiha. Ã cũeraparota Cohamacʉ “Mʉhʉre noano yoaihtja”, Abrahã sehere ni yahu cũno, to basita ã ni yahu cũa tiha. \p \v 21 Cohamacʉ Moise cjirore to dutiare cũno, tó pano Abrahãre to ni yahu cũrire “Yʉ niriro sehe yoasi yʉhʉ”, nino niera tiha tiro. Abrahãre to niriro seheta yoaro taro nia tiha. To dutia yoaa mehne Cohamacʉ yaina wahana tí pja pinihta dutiare mari yoaa mehne noaina wahaboa mari. \v 22 Wiho mejeta Cohamacʉ to yare ti joari pũ sehe jipihtina ñaa buhiri tiina, ñaare duhu masieraina ti jirire yahua tiha. Ã ni yahua tiha Cohamacʉ “Mʉsare noano yoaihtja”, pano to niriro seheta to yoahto cjihtore. Ã yoaro Jesucristore wacũ tuainare noano yoara tiro pano to niriro seheta. \p \v 23 Jesucristo ya buheare mari tʉhohto pano, tirore mari wacũ tuahto pano Cohamacʉ Moise cjirore to cũri dutia dihtare masimahi mari. Ã masimarina jina ñaa buhiri tiina, peresupʉ jiina yoaro sehe tí ñaare duhu masieraina jina, dutia dihtare masiina jimahi mari. \v 24 Ã jia Cristo to wihihto pano Cohamacʉ dutia sehe marine yahure dahra cohtariro to pʉhtoro pohnare to yahuriro seheta. Ã yahure marine baharo Cristore mari wacũ tuaa mehne Cohamacʉ “Noaina jira”, marine to ni ñʉhto cjihtore. \v 25 Mipʉ pinihtare Cristore mari wacũ tuari pja jira. To ã jichʉ dahra cohtariro yoaro sehe to dutia sehe marine yahu namoerara. Marine dutirucu namoerara. \v 26 Ã jina Cristo Jesure wacũ tuaina jina Cohamacʉ pohna jira mʉsa. \v 27 Jipihtina mʉsa co mehne bautisarina jira Cristo yaina mʉsa jiare ñona tana. Ã yoana to yaina jina, Cristo yoaro sehe jiina wahana nina mʉsa. \v 28 Mipʉre pʉa curua jierara mʉsa. Judio masa jieraina, judio masa mehne pʉa curua jierara mʉsa. Dahra cohtaina, dahra cohtaina jieraina mehne pʉa curua jierara mʉsa. Mʉa, numia mehne pʉa curua jierara mʉsa. Jipihtina mʉsa Cristo yaina jina, cʉ̃ curuata jira mʉsa. \v 29 Cristo yaina jina, Abrahã Cohamacʉre to wacũ tuariro seheta yoaina jina, Abrahã panamana waro jira mʉsa. Mʉsa ã jiina jichʉ Cohamacʉ Abrahãre “Mʉsare noano yoaihtja”, to ni yahu cũriro seheta mʉsa cʉ̃hʉre noano yoarohca tiro. Cristo yaina mʉsa jichʉ ñʉno mʉsare noano yoarohca. \c 4 \p \v 1 Õ sehe jira ahri quiti mehne yʉ yahu namochʉ: To pʉcʉro baharo to yare nahtiro wahma bʉcʉariro jiropʉ jipihtia to ya jipachʉta dahra cohtariro yoaro seheta ne paye baro maerariro yoaro seheta jira tiro. \v 2 Ã jia tiro wahma bʉcʉariro to jichʉ tirore ñʉ wihboina to yare ñʉ wihbora. Ã yoa to pʉcʉro to quihõri pja mʉ sʉchʉpʉ to pʉcʉro yare cjʉarohca to macʉno. \v 3 Õ seheta wahma bʉcʉariro yoaro seheta jimai mari cʉ̃hʉ. Ã jiina mari jisinichʉ dahra cohtainare ti dutiriro seheta Moise cjirore to cũri dutia, mari ñʉchʉsʉma panopʉ macaina ti cũri dutia cʉ̃hʉ marine dutisinimare. \v 4 Mari ã jiina jipachʉta to quihõri pja mʉ sʉchʉ Cohamacʉ to macʉnore warocari jire. Ã to warocachʉ to macʉno cʉ̃coro numino mehne masa bajuari jire. Ã jiro tiro judio masʉno masa bajuaro Cohamacʉ dutia Moise cjirore to cũri cjirire yoarucuriro jiri jimare. \v 5 Mari cʉ̃hʉre tí dutiata dutisiniri jimare. Ã jiro marine yʉhdʉchʉ yoahtiro cjihtore warocari jire Cohamacʉ to macʉnore, to pohna waro mari wahahto cjihtore. \p \v 6 Ã jiro to pohna mʉsa jichʉ ñʉno, Cohamacʉ macʉno to yairo Espíritu Santore mʉsa mehne jihtirore warocari jire Cohamacʉ. To yairo Espíritu sehe Cohamacʉre “Mai”, niriro jira. \v 7 Ã jina mʉsa Cohamacʉ to yoadohoa mehne dahra cohtaina jierara mʉsa mipʉre. To pohna jira mʉsa. Ã jina to pohna jina, Cohamacʉ to wahtire cjʉanahca mʉsa. \s1 Paulo Galacia macainare Jesu yainare cuisãha \p \v 8 Panopʉ Cohamacʉre mʉsa masierasiniina jina “Cohamacʉ jira”, mʉsa nia masʉrine ño payona tí masʉrine dahra cohtaina jiri jimare mʉsa. Mʉsa ã ño payoina potocãta cohamana waro jierari jire. \v 9 Ã jirina cjiri jipanahta mipʉre Cohamacʉ warore masina mʉsa. Jierara. Tiro pinihta mʉsa sehere masina. ¿To ã masipachʉta dohse yoana ahri yahpa macaina ya buhea sehere cahmajari mʉsa tjoa? Ti ya buhea mehne noano yʉhdʉ duapanahta ne yʉhdʉsi mʉsa. Ã yoa baharo Cohamacʉ jipihtia dachoripe mʉsare to wahtire cjʉasi mʉsa. Ã yoana tí buhea mehne yʉhdʉ duana, pari turi ti ya dutiare dahra cohtaina yoaro sehe wahana nica mʉsa. \v 10 Cãa dachorire, cãa sʉ̃rine, cãa puhibʉcʉre, cãa cʉhmarine bose nʉmʉrine dahre dutira mʉsa. “Mari ã yoaa mehne dutia mehne yʉhdʉnahca”, ni tʉhotumana mʉsa. \v 11 Mʉsa ã ni tʉhotuchʉ mʉsare tuaro yʉ buheri cjiri yaba cjihti jieraboca, yʉ tʉhotuchʉ. \p \v 12 Yʉ coyea ahrire tuaro dutiihtja mʉsare: Cristore yʉ tʉhoturiro seheta mʉsa cʉ̃hʉ tirore tʉhotuga. Panopʉ dutia yoaa mehne yʉhdʉ duaina jierari jimare mʉsa judio masa jieraina jina. Mipʉ sehere yʉhʉ cʉ̃hʉ mʉsa yoaro seheta wahai dutia yoaa mehne yʉhdʉ duaeracʉ. Ã jina Cristore yʉ tʉhoturiro seheta mʉsa cʉ̃hʉ ãta tirore tʉhotuga. Mʉsa mehne yʉ jichʉ ne ñano yoaerare mʉsa yʉhʉre. \v 13 Ahrire masina mʉsa. Tópʉ dohatiriro jicʉ, pa sehepʉ waha masieracʉ noaa buheare mʉsare buhe dʉcai. \v 14 Yʉ ã dohatiriro jipachʉta, yʉhʉre pumeborina mʉsa jipanahta, yʉhʉre yabierare mʉsa. Ã jina yʉhʉre “Waharisa”, nierare mʉsa. Ã jina Cohamacʉ yairo anjore, Jesucristo cʉ̃hʉre mʉsa piti bocaboriro seheta yʉhʉre noano piti bocare mʉsa. \v 15 ¿Mipʉre dohse wahari yʉhʉ mehne mʉsa wahchea? Mʉsare ahrire niihtja: Cʉ̃no pjana mʉsa caparire orewe na yʉhʉre waboa mʉsa. \v 16 ¿Yʉhʉ mehne macaina jipanahta mipʉre quihõno mʉsare yʉ yahuchʉ ñʉ tuhtijari mʉsa yʉhʉre? \p \v 17 Sohõ jiina soro ni buheina mʉsare tuaro cahmasãana. Ti tʉhotua soro jira. Noaa jierara. Tina mʉsare yʉhʉre yʉhdʉrʉcachʉ cahmana, tina sehere mʉsa cahmahto sehe. \v 18 Noano mehne mʉsa noano wahahto sehe mʉsare ti cahmasãachʉ noa niboa. Ã yoa tópʉre yʉ mariachʉ cʉ̃hʉre ti ã cahmasãachʉ noa niboa. \v 19 Yʉ pohna, niji wahcõricoro to ñano yʉhdʉro seheta mʉsare ñano wacũ tʉhotuja yʉhʉ. Pʉ Cristo yoaro sehe mʉsa jichʉpʉ mʉsare wacũ duhuihca. \v 20 Michapucacã mʉsa mehne jicʉ tuhtiro marieno wahchea mehne mʉsa mehne yʉ sʉhʉduchʉ noaboa yʉhʉre. Mʉsare pjíro tʉhotui nija yʉhʉ. \s1 Agar Sara mehne ti jiri cjirire yahuha Paulo \p \v 21 Tʉhoga mʉsa yʉhʉre. Cohamacʉ to dutiare yoaa mehne yʉhdʉ duaina jipanahta to dutia sehere noano masierara mʉsa. \v 22 Õ sehe nia tiha Cohamacʉ yare ti joari pũi: Abrahã pʉaro pʉcʉro jia tiha. Tirore dahra cohtaricoro Agar wama tiricoro mehne cʉ̃iro pohna tia tiha. Ã yoa to namono poto Sara wama tiricoro mehne cʉ̃iro pohna tia tiha. \v 23 Wiho mejeta tirore dahra cohtaricoro macʉno masa mari yoaro seheta masa bajuaa tiha tiro. To namono poto macʉno sehe Cohamacʉ “Cʉ̃irocã pohna tinahca mʉsa”, to niriro seheta masa bajuaa tiha tiro sehe. \v 24 Ahri quiti marine noano piti dahre yahura: Cohamacʉ pʉa taha masare “Mʉsare yoadohoihtja”, to nia yoaro seheta jira ahri numia pʉaro numia. Cʉ̃coro Sinaí wama tidʉpʉ to dutiare wari yoaro sehe jira. Ticoro Agar jira. Ticoro mehne mari piti dahre buhechʉ judio masa cʉ̃hʉ dutiare yoarucua mehneta yʉhdʉ duaina ticoro yoaro sehe jira. Tina dahra cohtaina yoaro sehe jira. \v 25 Ticoro Sinaí wama tidʉ Arabiapʉ jidʉ yoaro sehe jiricoro jira. Mipʉre Jerusalẽ macaina judio masa dutia yoaa mehne yʉhdʉ duaina dutiare dahra cohtaina yoaro sehe jira. Ã jia mari piti dahre buhechʉ tina ticoro yoaro sehe jira dahra cohtaricoro to jia tiriro sehe. Tina Cohamacʉ pohna jierara. \v 26 Pacoro sehe Abrahã namono poto mʉanopʉ jiri maca Jerusalẽ wama tiri maca yoaro sehe jira, mari piti dahre buhechʉ. Ticoro dahra cohtaricoro jieraro, to macʉno cʉ̃hʉ dahra cohtariro jierari jire. (Ã yoa Jesucristore wacũ tuaina mari jina, Sara macʉno yoaro sehe jija. Mari cʉ̃hʉ Cohamacʉ Moise cjirore to cũri dutia mehne yʉhdʉ duaina jieraina jina, dahra cohtaina yoaro sehe jieraja.) \v 27 Cohamacʉ yare ti joari pũi õ sehe ni joaa tiha Cohamacʉ pohna warore, Sara yoaro sehe jiricorore yahuro: \q1 “Pohna marienicoro, wahchega. \q1 Ã yoa wahchea mehne sañurucuga, niji wahcõno purĩnore masieraricoro jico. \q1 Mʉhʉ sehe manʉ tiricoro yʉhdoro payʉ pohna ticohca. \q1 Ã jico wahchega”, \m ni joaa tiha panopʉre to pohna tihto pano Sara yoaro sehe jiricorore yahuro. \p \v 28 Yʉ coyea, Cohamacʉ to niriro seheta Isaa masa bajuaa tiha. Mari cʉ̃hʉ tiro yoaro sehe Cohamacʉ to niriro seheta to pohna jija mari. \v 29 Wiho mejeta tí pjapʉre masa yoaro sehe masa bajuariro ñano yoaa tiha pairore Espíritu Santo to niriro seheta masa bajuarirore. Mipʉ cʉ̃hʉre ãta jira to jiriro seheta. \v 30 Wiho mejeta õ sehe nina Cohamacʉ yare ti joari pũi: “Dahra cohtaricoro macʉno to pʉcʉro yare cjʉa masierara. To namono poto macʉno sehe to pʉcʉro yare cjʉa masina. Ã yoa ticorore dahra cohtaricoro cjirore to macʉno mehneta cohãnocahga”, ni joaa tiha. \v 31 Yʉ coyea, ne dahra cohtaricoro pohna yoaro sehe jieraja mari. Wiho mejeta to namono poto pohna yoaro sehe jija mari. \c 5 \s1 Jesucristo yare noano tʉho ñahana, tíre duhuena tjiga \p \v 1 Dutia yoaa mehne yʉhdʉ duaina tí dutiare dahra cohtaina ti dutipeina yoaro sehe jira. Cristo yaina wahana ti dutipeina mari jiare wijaana, Cristo mehne yʉhdʉja mari. Ã to yʉhdʉchʉ yoarina jina, to yare ã yoarucuga, “Tí dutia yoaa mehne yʉhdʉnahca”, ni tʉhoturo marieno. \p \v 2 Mipʉre yʉhʉ Paulo ahrire yahuihtja mʉsare: “Circuncisiõre mari yoari mehne yʉhdʉnahca”, mʉsa ni tʉhotuna, Cristo mʉsare to yoadohorire yaba cjihti jierachʉ yoana nina mʉsa. \v 3 Jipihtina circuncisiõre mʉsa yoari mehne yʉhdʉ duainare pari turi õ sehe ni yahuihtja yʉhʉ: Circuncisiõre mʉsa yoari mehne yʉhdʉ duana, paye Cohamacʉ dutiare yoa pahñoerana, yʉhdʉsi mʉsa. \v 4 Dutia yoaa mehne yʉhdʉ duaina jina Cristo sehere cohãre mʉsa. Ã yoaina jina, Cohamacʉ mʉsare to cahĩrire, mʉsare to yʉhdʉchʉ yoa duarire cahmaerara mʉsa. \v 5 Wiho mejeta mari sehe Espíritu Santo to tuaa mehne Cohamacʉre wacũ tuaja. Mari ã wacũ tuachʉ “Noaina, ñaa buhiri marieina jira”, ni ñʉna Cohamacʉ marine. To ã ni ñʉchʉ marine to yʉhdʉchʉ yoahtore masija mari. \v 6 Cristo Jesu yaina jina circuncisiõre mari yoachʉ ne yaba cjihti jierara. Circuncisiõre mari yoaerachʉ cʉ̃hʉre ne yaba cjihti jierara. Wiho mejeta Cristo pinire wacũ tuana painare cahĩnahca mari. Tí wacũ tuaa sehe wiho waro jia nierara. Tí waro jia nina. \p \v 7 Mʉsa Cristore noano wacũ tuasinimare. ¿Diina baro noaa buheare yʉhdʉrʉca dutiari mʉsare? \v 8 Ti ya buhea Cohamacʉ mʉsare to pohnare cũriro to ya buhea jierara. \v 9 Ahri yʉ nihtire wacũga mʉsa: Mahanocã pão bʉcʉaro trigo yʉbʉre noano sahserʉcʉ sʉra. (To ã sahserʉcʉ sʉriro seheta yʉ coyea judio masa ya buhea sehere mʉsa cahmarucuchʉ ñʉa payʉ masa mʉsa mehne macaina cʉ̃hʉ tí buheare cahmaboca tina cʉ̃hʉ.) \v 10 Mari pʉhtoro Cristore wacũ tuaja mari. Ã jicʉ ahri yʉ nihtire masija yʉhʉ. Cristo to yoadohoa mehne paye buheare baharopʉre cahmasi mʉsa. Tíre masija yʉhʉ. Mʉsare dojomehne cohtaina dohse jiina jica. Tinare Cohamacʉpʉ buhiri dahrerohca. \p \v 11 Yʉ coyea, “Dutia yoaa mehne yʉhdʉnahca”, ti nia buheare yʉ buheriro jichʉ judio masa yʉhʉre ñano yoaeraboa. Cristo crusai to yariari buheare yʉ buheri buhiri tina ñano yoara yʉhʉre. Cristo ya buhea mehne judio masa ya buheare yʉ buhe morechʉ yʉhʉre ñano yoaeraboa tina. \v 12 Mʉsare dojomehne cohtaina mʉsare mahanocã mʉsa pjacʉ macari cahsarocãre yihso dutiina ti basi dihta yihsojaro. \p \v 13 Yʉ coyea, “Dutia mehne yʉhdʉnahca”, ni tʉhotu dutierara Cohamacʉ mʉsare. Wiho mejeta “Dutia mehne yʉhdʉnahca”, ni tʉhotuina jierapanahta “To dutiare yʉhdʉrʉcajihna”, ni wacũena tjiga. Ã yoa mʉsa mehne macainare cahma cahĩna, tinare dahra cohtaina yoaro seheta yoadohoga tinare. \v 14 Cʉ̃nota dutiare noano yoana, Cohamacʉ dutiare yoa pahñona nija mari. Õ sehe jira tí dutia: “Mʉ basi mʉ cahĩno seheta mʉ cahai jiina cʉ̃hʉre cahĩga”, ni dutia tiha. \v 15 Ã jina wahiquina suaina yoaro sehe mʉsa basi cahma sayoena tjiga. Tuhsʉ, cahmachena tjiga. Mʉsa mehne macaina jipihtinare “Dojomehneri”, nina noano yoaga mʉsa. \s1 Masa ñaare ti goa pjaare, Espíritu Santo to cahmaa cʉ̃hʉre yahuha Paulo \p \v 16 Espíritu Santo to cahmariro seheta jirucuga mʉsa. Ã jina mʉsa ñaare mʉsa goa pjaare yoaena tjiga. \v 17 Ñaare mʉsa goa pjachʉ tíre mʉsa yoachʉ, Espíritu Santo ñʉ yabira. To ã ñʉ yabichʉ tí ñaare duhunahca mʉsa. Ã jina ñaare mʉsa goa pjana, tíre yoana, Espíritu Santore ñʉ tuhtira mʉsa. Ã ñʉ tuhtina to cahmano sehe yoaerara mʉsa. Ã jina mʉsa goa pjaare mʉsa yoa duaro seheta yoa masierara mʉsa. \v 18 Ã yoa Espíritu Santo to cahmaare yoaina jina “Dutia mehne mari yʉhdʉnahca”, ni tʉhotuerara mʉsa. \p \v 19 Masa ñaare ti yoaare mari noano masi tuhsʉja. Õ sehe jira tí: Numino mehne ñano yoaa, mʉno mehne ñano yoaa, wʉana tia, tó sehe jia ñaare bʉo tiro marieno yoaa, \v 20-21 “Cohamacʉ jira” ti nia masʉrine ño payoa, puti sitea, paye yaya ti yoaa, ñʉ tuhtia, cahma sayoa, doaa, suaa, to basi dihta cjʉa duaa, ñʉ tuhti cahma tju waa, cʉ̃ curua macaina pa curuare ñʉ tuhtia, paina yare tuaro cahmaa, cahaa, cahaa bose nʉmʉrine dahrea, tó sehe jia jira ñaare yoaa. Panopʉ mʉsare cuaro mehne yʉ niriro seheta mipʉ cʉ̃hʉre niihtja: Tí barore yoaina pʉhtoro Cohamacʉ to sʉho jiropʉre mʉanopʉre ne sʉsi. \p \v 22-23 Espíritu Santo sehe marine õ sehe yoaina jichʉ yoara: Masare cahĩina, wahcheina, cuiro marieina, so suaeraina, painare noano yoaina, noaina, duhuro marieno Cohamacʉ cahmaare yoaina, painare yʉhdʉrʉca duaeraina, noano mehne yoaina, ti ñaa goa pjaare yoaeraina jichʉ yoara marine tiro. Tó sehe yoainare “Ã yoaena tjiga”, ne cʉ̃iro nierara. \v 24 Cristo Jesu yaina jina mari ñaa goa pjaare yoa namoeraja. \v 25 Espíritu Santo marine Cohamacʉ mehne ã jirucuchʉ yoarohca. Ã jina to cahmano seheta yoarucuina jijihna mari. \p \v 26 “Painare masi yʉhdʉrʉcaja sã”, ni tʉhotuina jiena tjijihna mari. Ã jina mari mehne suachʉ yoaena tjijihna painare. Ã yoana mari mehne macaina noano ti wahachʉ ñʉna tinare sua tʉhotuena tjijihna. \c 6 \s1 Mʉsa mehne macainare yoadohoga \p \v 1 Yʉ coyea, cʉ̃iro mʉsa mehne macariro to ñaare yoachʉ ñʉna, Cristore noano wacũ tuaina jina niji siaroca dero tirore yoadohoga noaare pari turi to yoahto cjihto sehe. Ã yoana mʉsa cʉ̃hʉ “Ñaare goa pjari”, nina noano yoaga. \v 2 Mʉsa mehne macaina ti ñano yʉhdʉchʉ cʉ̃hʉre yoadohoga tinare. Mʉsa ã yoana Cristo to dutiro seheta yoana nina mʉsa. \p \v 3 Cʉ̃iro wiho jiriro jiparota “Painare yʉhdʉrʉcaja”, ni tʉhoturo, to basi mahñoa dihtare tʉhoturiro jira. \v 4 Cãina mʉsa sahsero mʉsa yoarire “Ahri noaa jira. Ahri ñaa jira”, ni masiga. Ã masina mʉsa yoari noaa jichʉ mʉsa basi wahchenahca. Ã jina “Painare yʉhdʉrʉcaja”, nisi mʉsa. Ã nierana painare mʉsa yʉhdʉrʉcari mehne wahchesi mʉsa. \v 5 Ã jiro Jesu yairo to mʉ sʉro Cohamacʉ yare yoara. Pairo masʉno tirore tíre yoadoho masierara. \p \v 6 Ã jina noaa buheare buherirore paye baro mʉsa cjʉaare tirore waga mʉsa to yahuare tʉhoina. \p \v 7 Toari masʉno ñaa yaparire toaro ñaa dichare cjʉarohca. Noaa yaparire toaro noaa dichare cjʉarohca. (Tó seheta mari cʉ̃hʉ ñaare yoana ñaare cjʉanahca. Ã jiro mari ñari buhiri buhiri dahrerohca. Noaare yoana noaare cjʉanahca. Ã jina noano jinahca.) Ã jina “Sã ñaare yoachʉ Cohamacʉ sãre buhiri dahresi”, ni tʉhotuena tjiga. Ñaare yoaina Cohamacʉre bʉjʉpeina jira. Cohamacʉre bʉjʉpeinare buhiri dahrerohca tiro. \v 8 Mari ñaare goa pjana, tíre yoana, tí mehneta yarianahca. Ã jina pichacapʉ wahanahca. Espíritu Santo sehe to cahmaare mari yoachʉ tiro marine jipihtia dachoripe mʉanopʉ jirucuchʉ yoarohca. \v 9 Ã jina noaare yoana tíre pumena tjijihna mari. Cohamacʉ to quihõri pja jichʉ noaare cjʉanahca mari pumerana. \v 10 Ã jina jipihtinare mari ñʉinape noano yoajihna mari. Mari coyea Jesu yaina pinihtare paina yʉhdoro noano yoajihna. \s1 Paulo yahu batoaro, noa duti batoaha \p \v 11 Bʉjʉa letrari mehne yʉ wamomaca waro mehne mʉsare yʉ joarocarire ñʉga mʉsa. \v 12 Mʉsare circuncisiõre yoa dutiina masa tinare ño payochʉ cahmana. Cristo crusai to yariari buheare mari buheri buhiri masa ñano yoara marine. Ti ã yoachʉ ñʉa ahrina mʉsare circuncisiõre yoa dutira “Judio masa ya buhea sehere yoaja”, nia. Ã ti yoa dutichʉ judio masa tinare ñano yoaeraboca. Ã jia circuncisiõre yoa dutira. \v 13 Mʉsare circuncisiõre yoa dutiina sehe Cohamacʉ to dutiri cjirire yoa pahñoerara. Ã jia circuncisiõre mʉsare ti yoa dutiri baharo mʉsa yʉhtichʉ ñʉa, judio masa tinare mʉsare dutiinare ño payoboca. Ti ã ño payohti cjihtire mʉsare circuncisiõre yoa dutira tina. \v 14 Mari pʉhtoro Jesucristo crusai yariariro ya buhea dihtare jipihtinare wahchea mehne yahu duaja. Ne paye buheare ã ni yahu duaeraja. Ã crusai to yariachʉ ahri yahpa macaa ñaare watĩno yʉhʉre yoa dutiro bihoerara. Ã yariaro tí ñaare yʉhʉre cahmaerachʉ yoare tiro. \v 15 To ã yoachʉ Cristo Jesu yaina mari jichʉ circuncisiõre mari yoachʉ ne yaba cjihti jierara. Circuncisiõre mari yoaerachʉ cʉ̃hʉre ne yaba cjihti jierara marine. Wiho mejeta pari turi masa bajuaina yoaro sehe, Cohamacʉ cahmano seheta yoaina, marine to cohtotachʉ pinihta wiho waro jierara. \v 16 Jipihtina ahri yʉ buherire yoaina, Cohamacʉ yaina waro jina, cuiro marieno noano jiga mʉsa. Ã jina Cohamacʉ to pja ñʉa mehne jiga mʉsa. \p \v 17 Mari pʉhtoro Jesure dahra cohtariro yʉ jiri buhiri yʉ pjacʉre cami tija yʉhʉ. Yʉ ã jiriro jichʉ mipʉre paina yʉhʉre cariboea tjijaro. \p \v 18 Yʉ coyea mari pʉhtoro Jesucristo mʉsare jipihtinare to cahĩa mehne noano yoajaro. Ãta yoajaro.