\id REV KuB \toc2 Revelation \toc1 Revelation \mt1 Revelation \c 1 \s1 John Kayolyolmerren Bu Njalekenh Bimbom Nahni Djurra \sr Revelation 1:1-3 \p \v 1-2 Nahni nawu djurra kayolyolme bu God bibukkang nawu Jesus Christ. Kaluk bu nungka mey kunwok, wanjh benbalbukkang bininj nawu kabirrihmarnedurrkmirri nuye kore baleh kabolkyimerran dja mak bu darnkih kayimerran. Dja Jesus bimunkeweng nawu angel nuye dja nganbukkang ngaye John bu ngahdurrkmirri Jesus. Wanjh ngaye bolkkime ngamulewam kunwoybuk dorrengh kore njalehnjale kore ngaye nganang dja ngabekkang. Ngaye ngayolyolme kore God nuye kunwok dja mak kore Jesus Christ nungan mulewarrinj kore kunwoybuk nuye. \v 3 Kanjilngmak bininj nawu kabidjalbimngeybun kore kawokbimbuyindi nahni djurra manbu God nuye kunwok, dja warridj kabirrinjilngmak bininj nawu kabirribekkan dja kabirribalkurduyime kore kawokbimbuyindi nuye. Dja wanjh ngokko darnkih kamhre nuye bu kuhni ngad kanmarnekurduyimerran rowk. \s1 Jesus Kanmarnekurduyimeng Kunwern Kore Kunmakkenh \sr Revelation 1:4-8 \p \v 4-5a Ngaye John ngamunkewe mahni kunwok kore bininj nawu yiwarrudj ngudberre ngurrihni kore kuredbubuyika seven kore kubolkkimuk ngarre Asia. Ngurriburrbun God nawu djalyingkihni kerrngehkenh duninjh, dja mak kadjaldi munguyh munguyh, dja mak nungka kadjaldarrkid munguyh. Dja ngurriburrbun seven birrimalngmakkaykenh nawu kabirrihdi kore kumirrk nuye God, kore nungka kahyerrkan kaddum duninjh. Dja ngurriburrbun Jesus Christ nawu nawoybuk kore kabihmarnewokdi nawu kornkumo kadberre, dja mak nawu nayungkih bu yawoyhdolkkang kore kundowibeh. Nungka mak kadjalwohrnan bedberre kings rowk nawu kabirriwohrnawohrnan kore kubolkwarlahkenh rowk kondah kurorre. Wanjh ngadjare Jesus Christ dja nawu God dja nawu birrimalngmak kabirridi kumirrk nuye, bu ngundidjalkongibun kore kunmodmikenh dorrengh ngundiwon ngudberre. \p \v 5b-6 Jesus Christ nawu kanmarnedjareminj dja kurlbawarrhmeng kadberre bu ngad kanbebkeng kore kunwarre karribonghdi. Dja mak kanmarnbom bu karriyimerranj nuye bininj kore kanmarnewohrnankenh, dja mak ngad karriyimerranj priests ngad nawu karriwern rowk, bu ngad karrimarnedurrkmirri God nawu Kornkumo nuye Jesus Christ. Mah, wanjh ngadjare karridjarrkburluburlmen nungka nawu nawernhmakkaykenh duninjh dja mak nawernhdulkarrekimuk duninjh bu djal munguyh munguyh! Wanjh bonj. \p \v 7 Ngurrina! Jesus nungka kamhre kore kaddum kunngolbeh, dja birriwarlahkenh bininj rowk kabirridarrkidnan, dja mak bininj nawu birringorrkdjabmeng warridj. Dja birriwarlahkenh bininj nawu kondah kurorre kabirrihni, kaluk bedda kabirrimarnenalkbun wernkih duninjh bu nungkakenh. \p Yoh! Kuhni wanjh kadjalkurduyimerran! Wanjh bonj. \v 8 God nawu Kawohrnan Rowk kayime, “Ngaye nawu Alpha dja Omega. Ngaye wanjh ngadjalkudji nawu ngayingkihdi bu kunkare duninjh, dja mak ngadjaldi bolkkime, dja mak ngaye nawu ngadjaldarrkid munguyh munguyh. Ngaye nawu ngadjalwernhdulkarrekimuk duninjh.” \s1 John Birrarrkidnang Jesus Kore Kundulkarre Dorrengh \sr Revelation 1:9-20 \p \v 9 Ngaye John nawu ngudda karridangerrinj. Ngad karriyikadjurren Christ dorrengh bu karridjarrkdjakbekkankenh, dja mak kore karrimarnedurrkmirri God nawu kawohrnan rowk, dja mak karrihdjalmadbun bu karrihdjalle munguyh kore kunmakkenh. Ngaye nawu ngahweykani kunwok nuye God dja mak ngaye ngahmulewani kore Jesus yimeng kadberre manbu kunwoybuk dorrengh, dja wanjh kunmekbekenh bininj ngandikurrmeng kore manyunkurr kabolkngeyyo Patmos. \v 10 Kaluk bu kunbarnangarra nuyeni nawu Kawohrnan Rowk, ngaye ngankang nawu Namalngmakkaykenh, wanjh ngabekkang yiman wokkimukni bu kumwokdanj kore kubodmebeh ngardduk, kaluk wokyimi yiman trumpet. \v 11 Wanjh yimeng, “Bu ngudda yinan kore bukkabukkan, wanjh yibimbu kore djurra nawu scroll, kaluk yibenmarnemunkewemen nawu bininj nawu yiwarrudj bedberre kore kunredbubuyikabeh manbu seven kabebbehbolkngeyyo Ephesus, Smyrna, Pergamum, Thyatira, Sardis, Philadelphia, dja Laodicea.” \p \v 12-13 Bu ngaborledmeng ba bu nganayi nangale nawu nganhmarneyimi. Kaluk bu ngaborledmeng, nganang seven golden lampstands di, dja bininj kumekbe dingihdi nawu kukyimi yiman “Bininj Duninjh”. [Daniel 7:13] Nawu nungka djongbuyindi nawu nawernhmadjkuyengkenh dja mak golden manburrba berrekalkdukkayindi. \v 14 Mak kukodj nuye dja kunngabek nakka belebami duninjh yiman snow dja mak wool manbu manbele duninjh, dja kunmim nuye nakka mimbami yiman manbirluwoldjen ngarre kunak. \v 15 Dja kurrenge nuye, nakka yiman wirlmurrng manbu bronze rungi kore kunak dja kukbami yiman bu bininj kaborndung. Mak bu nungka kumwokdi, wanjh wokyimi yiman kukku kumdjalwernhborlobmi. \v 16 Nungka nganang karrmi seven mankokkarrng kore kubidkun nuye, dja kore kurrangbeh nakka djurrbokenh mandjawak kumbebmeng, mak kunkeb nuye kebbami yiman kundung rerrih manbu kawernhdungbangmen bu barnangarraburlhdjarn ngarre. \p \v 17 Kaluk bu kunmekbe nganang, wanjh ngamankang kore kurrenge nuye yiman bininj nawu kadjaldowen bu kakukyo. Dja nungka nganmarnebidkurrmerrinj manbu kunbidkun nuye dja mak ngankarrmeng, wanjh yimeng, “Yuwn bu yikele. Ngaye nawu ngadjalkudji ngahdokme dja mak ngamre yerre. \v 18 Mak ngaye nawu ngahdjaldarrkiddi munguyh; ngaye ngarroweng, dja yina, wanjh ngaye ngahdjaldarrkid munguyh munguyh! Dja mak ngahkarrme nawu keys kore kundowikenh ngarre dja mak kore bininj nawu birridowerrinj kabirribongdi. \v 19 Wanjh yibimbu nawu yinang, dja mak kore yinan kakurduyimerran bolkkime dja mak bu yerrekah. \v 20 Mak ngayolyolme kore kamenmenyime manbu seven mankokkarrng bu kanyinang ngahkarrmi kore kubidkun ngardduk, dja mak manbu seven golden lampstands. Kaluk makka rowk wanjh manwarlkkaykenh. Nawu seven mankokkarrng, nakka wanjh seven angels bedberre kore seven Churches, dja nawu seven lampstands nakka wanjh yiman kayime seven Churches bu kabirribebbehkarrme.” \c 2 \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Ephesus \sr Revelation 2:1-7 \p \v 1 Wanjh Jesus nganbengdayhkeng, yimeng, “Nahni yibimbu nahni nawu angel nuye, nawu kakan bu kabenwon bininj nawu yiwarrudj bedberre kabirrihni kore kabolkngeyyo Ephesus, ‘Namekbe nawu kahkarrme seven mankokkarrng kore kubidkun nuye, wanjh nakka kahre kore seven gold lampstands kahdi, kaluk kuhni bu kayime ngudberre, \v 2 “Ngaye ngaburrbun kore ngudda ngurrihkurduyime, dja mak kore ngurrihmarnedurrkmirri bu kunkimuk, dja minj ngurribawon kore kunmakkenh ngurrihre. Dja mak ngaye burrbun ngudberre bu minj ngurrbenwokmarrkmang kunwok bedberre nawu birriwarre bininj. Dja mak ngurrbenrohrokmen birrimekbe nawu kabirrihyime yimankek bedda apostles duninjh, dja ngurrburrbun bu bedda wanjh kabirrihkurrekurren, \v 3 Ngudda ngurrihdjallay kore yimankek kunrayek bebmi ngudberre bu ngayekenh kunngey ngardduk, dja minj ngurrimarrkbaworrimeninj.” \p \v 4 “Dja ngaleng, kuhni djalwohbengdung ngudberre; ngudda minj kandidjalmarnedjare yiman bu kerrngehkenhni. \v 5 Wanjh ngurriburrbu kore kerrngehkenh ngurrihrey kunmak rowk dja kunukka yerre bu kunwarre ngurriyimeng. Dja wanjh ngurrikangeborledmen dja mak ngurridurnde kore kerrngehkenh kunmakni rowk ngurrihrey. Dja bu minj ngudda ngurrikangeborledme, kunukka wanjh ngaye ngamre dja ngamang ngakan nawu lampstand ngudberre. \p \v 6 Dja ngaleng kunkudji kore kunmak ngurrikurduyime. Ngudda ngurrbenwidnan bininj nawu Nicolaitans kore kunwarre kabirrihkurduyime, yiman ngaye mak ngabenwidnan rerrih.” \p \v 7 “Bu ngudda ngurrikarrme kunkanem, wanjh ngurridjalbekka kore baleh nawu Namalngmakkaykenh nungan kabenmarneyime bininj nawu yiwarrudj bedberre. Bininj nawu kabirriyurrhke kore ngayekenh kore kunwarre ngarre, wanjh ngabenbawon bu kabirringun manme manbu kabenmalngmimbiwon. Kaluk mahni manbarnem wanjh kundulkbeh makka manbu karrudjindi kore God nuye kubolkmakkaykenh.” ’ ” \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Smyrna \sr Revelation 2:8-11 \p \v 8 Jesus nganyawoyhbengdayhkeng ngaye nawu John, bu yimeng, “Kuhni yibimbu nuye angel nawu kakan kore yiwarrudj bedberre nawu kabirrihni kore kabolkngeyyo Smyrna, ‘Namekbe nawu dingihdi bu kerrngehkenh duninjh, dja mak yerrekah kadjaldarrkid munguyh, nahni nawu doweng dja kumyawoyhmimbiminj, wanjh namekbe nawu kamulewarren, kayime, \v 9 “Ngaburrbun bu kunrayek kahbebme ngudberre. Mak ngaburrbun bu ngudda yimankek ngurrimarladj, dja ngaleng djalmarneyime bu woybukkih ngudda ngurridjalkuken duninjh! Mak ngaburrbun bu yikahwi bininj ngundimarneyime bu ngundiwelengname kore kunwarrekenh. Bedda yimankek nawu kabirringeyburren Jews bininj, dja burrkyak, bedda minj woybukkih nawu bininj Jew. Bedda wanjh namarnde nawu Satan nuye bu kabirridjalmirndemornnamerrenkenh.” \p \v 10 “Bolkkime bu kamre kunrayek dja wanjh ngurridjaldjakbekkan. Dja yuwn ngurrikele kore kumekbekenh. Ngaye marneyime ngudberre, nawu namarnde duninjh wanjh ngunkurrme yikahwi ngudberre kore prison bu ngunrohrokme ngudberre, wanjh ngurriwohdjakbekkan bu ten kundung kunbarnangarra. Dja ngurridjalkangewoybuknin, dja mak bu ngundibun ngurridowen kaluk ngaye wanjh malngmimbiwon ngudberre ba ngurrimalngmimbi munguyh.” \p \v 11 “Bu ngudda ngurrikarrme kunkanem wanjh ngurridjalbekka kore baleh Namalngmakkaykenh kabenmarneyime nawu yiwarrudj bininj bedberre. Wanjh birrimekbe nawu kabirriyurrhke nakka wanjh minj kabirrire kore kubolkwarre bu minj kabirriyawoyhmalngdowenkenh.” ’ ” \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Pergamum \sr Revelation 2:12-17 \p \v 12 “Kuhni yibimbu nuye angel nawu kakan kore nawu yiwarrudj bedberre nawu kabirrihni kore kabolkngeyyo Pergamum, ‘Namekbe nawu kahkarrme mandjawak nakimuk djurrmak duninjh, kaluk nakka djurrbokenh duninjh wanjh kuhni kayime, \v 13 “Ngaye ngabolkburrbun kore ngudda ngurrihni. Kaluk kumekbe kore namarnde nawu Satan kahni kore nungan kunred kabolkwohrnan. Dja ngudda ngurrihdjalkangewoybukni kore kandingeymulewani. Dja mak ngudda minj ngurrikeleniwirrinj bu ngaye kandiwoybukwong kore kunrayek bebmi ngudberre kumekbe kore kubolkkimuk nawu namarnde Satan kahdi. Kumekbe bolkyimi bu birribom nawu Antipas nawu nungka kangewoybukni, dja ngardduk kunwok weykahweykani.” \p \v 14 “Dja mak ngaye ngakarrme yikahwi kore bengdung ngudberre. Wanjh yikahwi ngudda ngurrihmunkekadjung bininj nawu Balaam\f + \fr 2:14 \ft Numbers 22:5-7; 25:1-3; 31:16\f* nawu benbukkani bininj bu kunkareni. Kaluk nungka bibukkang nabuyika bininj nawu Balak bu benbalborledkeyi nawu Israel benkebmawahmeng kore kunwarre birriyimi bu manme birringuneng manbu birridjalwoni kore idols dja mak birridjirdmarreni daluk bininj bu kunwarrekenh. \v 15 Dja warridj yikahwi ngudberre bininj kabirridjalkadjung kore nawu Nicolaitans kabindibukkabukkan bedberre. \v 16 Dja wanjh ngurrikangeborledmen! Dja bu minj ngurrikangeborledme, wanjh kunukka ngamre ngarriburren birrimekbe nawu Nicolaitan bininj, mandjawak dorrengh ngardduk bu ngambebke kore kurrangbeh ngardduk.” \p \v 17 “Nawu bedda kunkanem kabirrikarrme wanjh birribekka kore Namalngmakkaykenh kabenmarneyime nawu yiwarrudj bedberre. Wanjh birrimekbe nawu kabirriyurrhke kore ngayekenh, nakka ngabenwon manbu manwarlkkaykenh manme manbu manna.\f + \fr 2:17 \ft Exodus 16:14-15; 16:33-34; John 6:48-50; Isaiah 62:2; 65:15\f* Dja mak ngabenbebbehwon manwarddebele duninjh manbu manngeykerrnge duninjh kore kabebbehngeybimbuyindi. Minj nangale mak kangeyburrbun, dja nakka nadjalkudji kaburrbun nawu kangeymang.” ’ ” \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Thyatira \sr Revelation 2:18-29 \p \v 18 Mak Jesus nganyawoyhbengdayhkeng, yimeng, “Kuhni yibimbu nuye angel kakan kore nawu yiwarrudj bedberre kabirrihni kore kabolkngeyyo Thyatira, ‘Nawu Beywurd nuye God, nawu kunmim nuye yiman kayime kunak kahrung, dja kore kurrenge nuye nakka yiman wirlmurrng nawu bronze bu kahbame duninjh, wanjh nakka kuhni kayime, \v 19 “Ngaye ngaburrbun kore ngudda ngurrihkurduyime mak ngaburrbun bu ngudda kandimarnedjare dja kandidjalwoybukwon, dja mak ngaburrbun kore kandiwernhmarnedurrkmirri, dja mak minj ngurringudjyawarren. Dja ngadjalburrbun bu ngaye ngurrikurduyime kunwern bolkkimekenh, bu ngurriyurrhkeng kore ngurridedjingmey bu kerrngehkenhni.” \p \v 20 “Dja ngahkarrme kunwarre ngudberre ngalmekbekenh daluk Jezebel ngalbu ngalwarre. Ngalbu kahmarnburren yimankek ngaleng prophet. Ngalka wanjh bendjalbengwarrewong nawu ngaye ngandihmarnedurrkmirri ba bu birridjirdmarreni bininj dja daluk, dja mak bu birringuni manme manbu birrihwoni nawu idols bedberre. Njalekenh ngurribawon bu kuhni kakurduyime rowk?” \p \v 21 “Ngaye ngadjalbawong ba warnyakmulewarremeninj kore kunwarre kurduhkurduyimi, dja ngaleng minj kadjare bu kabawon manbu kunwarre. \v 22 Kunukka wanjh ngaye ngakukburriwe kore kubolkwarre duninjh. Mak birrimekbe warridj nawu birrihdjarrkkurduyimi kunwarre ngaleng dorrengh, wanjh nakka kabirriwernhdjarrkdjakbekkan kunkimuk duninjh. Dja bonj, bu ngaleng kabirrimunkebawon kore kunwarre kabenhbukkan, wanjh kunukka minj ngabenmarnekurduyime kumekbe. \v 23 Kaluk ngabenbun nawu ngaleng kabirrihmunkekadjung. Wanjh birriwern bininj nawu yiwarrudj bedberre ba kabirriburrbun rowk bu ngaye ngadjalkudji nawu ngabenkangeburrbun dja mak ngabenmayaliburrbun bininj nawern, dja ngaye bebbehkarremulewan ngudberre rowk kore baleh yarrkka ngurrikurduyimeng.” \p \v 24 “Dja ngudda ngurrimirndebuyika nawu ngurrihni kore kunbolk Thyatira minj ngurrikadjuyi kore benhbukkani birribuyika bininj, dja ngudda minj mak ngurriborlhmeninj mahni kunwok manbu kabirringeybun manwarlkkaykenh manbu namarnde nawu Satan nuye mankarredulmuk. Mah wanjh, minj mak ngabalyawoyhkurrme kunwern ngudberre, bu wardi kunukka ngundulmukwon ngudberre. \v 25 Dja ngurridjalwernhkarrmen wernkih manbu kunmakkenh bukkang ngudberre kaluk ngaye ngamre.” \p \v 26 “Kaluk bininj nawu kabirrihyurrhke bu ngayekenh, dja mak kakurduyime kore ngaye ngadjare kore kayiburnbunkenh rowk, wanjh ngakurrme bu kabindimarnewohrnan kundulkarre dorrengh kore bininj nawu birriwarlahkenh rowk. \v 27 Dja birrimekbe bininj wanjh kabirriwohrnan rowk kore birribuyika bininj bedberre, bu djal kunrayek duninjh. Dja mak kabindidjalkukburriwe yiman plate rerrih dja wanjh kabindidjalbakabakme. [Psalm 2:9] Mahni mandjalkudjiwi kundulkarre kore nganwong nawu Kornkumo ngardduk. \v 28 Dja warridj ngadjalwon nahni bininj manbu mankokkarrng kamhdjalbame bu kamhkabel kamre.” \p \v 29 “Birriwern nawu kabirrikarrme kunkanem wanjh birribekka bu baleh Namalngmakkaykenh nungan kabenmarneyime nawu yiwarrudj bedberre.” ’ ” \c 3 \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Sardis \sr Revelation 3:1-6 \p \v 1 Wanjh Jesus nganyawoyhbengdayhkeng, yimeng, “Kuhni yibimbu nuye angel nawu kakan kore nawu yiwarrudj bedberre kabirrihni kore kunbolk kabolkngeyyo Sardis, ‘Namekbe nawu nungan kahbenkarrme seven kunmalng dja seven mankokkarrng, wanjh kuhni kayime, “Ngaburrbun kore baleh ngudda ngurrihkurduyime. Dja bininj kabirriyime bu ngudda yimankek ngurrihdarrkid, dja burrkyak, ngudda woybukkih ngurridowerrinj rowk. \v 2 Wanjh ngurrimdolkkarrimen! Dja mak ngurrimarnburrimen mak ngurrimurrngrayeknin. Ngudda kunyahwurd kunngudj ngurrihkarrme, wardi kunukka mak ngurribalngudjdowen. Bu nganang nawu ngudda minj ngurriwernhmarrkmang nawu God ngardduk. \v 3 Wanjh ngurriwernhkarrmen nawu ngokko ngurrimey mak kore ngurribekkangbeh. Dja wanjh ngurridjalmarrkma, dja mak ngudda ngurrikangeborledmen. Bu ngudda minj ngurrilorrhmiyo, wanjh kunukka ngaye ngamre yiman bininj nawu manmolk kamre kangimen kore kurrambalk wanjh kamadjdjirdmang wanjh ngaye kunmekbe ngayime bu ngamre. Kaluk ngudda minj ngurriburrbun kore baleh kabolkyime bu ngamre.” \p \v 4 “Yikahwi bininj nawu ngurrihni kore kunbolk Sardis bedda minj birrikangeburlerriworrimeninj bu kunwarre birriyimi. Kaluk bedda ngarridjarrkre ngaye dorrengh dja mak kunmadj bedberre madjbele duninjh kabirridjongbuyindi, wanjh nakka birrimak bininj. \v 5 Bininj nawu kabirriyurrhke wanjh nakka warridj kabirridjongbuyindi nawu kunmadj madjbele duninjh. Dja kore kabirrihngeydi nakka minj ngabenngeybularrbun kore djurra nawu kabirrimimbikenh munguyh, wanjh ngamarneyime Kornkumo ngardduk dja mak angels nuye bu bedda nawu birrimekbe bininj wanjh ngardduk djawirna.” \p \v 6 “Birriwern nawu kabirrikarrme kunkanem wanjh birribekka kore baleh Namalngmakkaykenh nungan kabenmarneyime kore nawu yiwarrudj bedberre.” ’ ” \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Philadelphia \sr Revelation 3:7-13 \p \v 7 “Kuhni mak yibimbu nuye angel nawu kakan kore nawu yiwarrudj bedberre nawu kabirrihni kore kabolkngeyyo Philadelphia, ‘Kuhni kayime nawu nakukdjamun duninjh dja nawu nawoybuk, dja mak nawu kahkarrme key nawu David nuye. Kaluk nungka kadjaldangmarrhmang manbu door, wanjh minj nangale mak karrangbalhme, wanjh minj nangale mak karrangmarrhmang kore nungka karrangbalhme, dja kayime, \v 8 “Wanjh ngaye ngaburrbun kore ngudda ngurrihkurduyime. Mak ngarrangbawong manbu minj nangale karrangbalhme. Ngaburrbun bu ngudda ngurridjalngudjwarre. Dja ngaleng ngurridjalwoybukwong ngardduk kunwok. Dja mak minj ngurrikele bu ngaye kandingeymulewan.” \p \v 9 “Birrimekbe bininj nawu namarnde Satan nuye, nakka wanjh kabirrihyime yimankek bedda Jews, dja nakka kabirrihkurren, minj bedda woybukkih bininj nawu Jew. Ngaye ngabenmarnbun bu kabirrimre kore ngudda dja mak kabirriboddan kore kurrenge ngudberre. Wanjh kabirrimulewarren bu ngaye marnedjare ngudberre. \v 10 Ngudda kandiwokmarrkmey ngaye dja minj ngurrimarrkbaworrimeninj. Wanjh ngaye djalkarrmeng ngudberre rowk kore kaluk kunrayek kunkimuk duninjh kambebme bu kayimerran yerrekah kore kubolkwarlahkenh rowk bedberre. Kaluk kabenrohrokme bininj rowk nawu kondah kurorre ngurridjarrkni.” \p \v 11 “Ngaye bolkkime ngamyawoyhdurndeng. Dja wanjh ngurrihdjalwernhkarrmen nawu ngokko ngurrimey, ba bu kunukka minj nangale mak ngunyimang nawu kore God ngunwon bu ngunmakwankenh ngudberre. \v 12 Bininj nawu ngandihdjalwoybukwon munguyh wanjh nakka ngabenmarnbun bu kabirrimurrngrayekmen dja mak ngabenkurrme kore God ngardduk temple nuye. Kaluk bedda minj kabirribolkbawon dja kunmekbe kabirridjaldi munguyh. Mak ngangeybimbun kukange bedberre manbu kunngey nuye God ngardduk, dja mak kunngey ngalengngarre kunbolkkimuk nuye. Kaluk kabolkngeyyo Jerusalem Mankerrnge, dja mak kamkolung kaddumbeh kore God ngardduk kahni. Dja mak ngabenmarnengeybimburren manngeykerrnge ngardduk kore kukange bedberre.” \p \v 13 “Bininj nawu kabirrikarrme kunkanem wanjh birribekka kore Namalngmakkaykenh nungan kabenmarneyime kore nawu yiwarrudj bedberre.” ’ ” \s1 Jesus Benbengdayhkeng Bininj Nawu Yiwarrudj Bedberre Kore Kunred Laodicea \sr Revelation 3:14-22 \p \v 14 “Ngaye nawu ngahngeyyo Amen, dja ngaye ngamulewan bu kundjalwoybuk dorrengh. Ngaye wanjh ngawohrnan rowk kore God marnbom. Wanjh yibimbu nahni ngardduk kunwok nuye angel nawu kakan kore nawu yiwarrudj bedberre kabirrihni kore kabolkngeyyo Laodicea. Kuhni ngayime, \v 15 ‘Ngaye ngaburrbun kore ngurrihkurduyime, bu ngudda minj ngurrikangerung dja mak minj ngurrikangebonjdjek. Wanjh ngadjare bu ngurrikangebonjdjeknin dja nuk ngurrikangerung! \v 16 Dja wanjh ngudda minj ngurrikangerung, mak minj ngurrikangebonjdjek, wanjh ngaye kukbebke kore kurrangbeh ngardduk yiman kayime ngawehme rerrih. \v 17 Ngudda ngurrimarneyimerren, “Ngad wanjh karrikuken mak karridjalmey kunwern, dja minj njale mak karriyawoyhdjare!” Adju, bonj, minj ngurriburrburren bu ngudda ngurridjalwarre bininj nawu ngurrimarladj, dja mak ngurrimimdubbe dja mak ngurrikuklahlarrk. \v 18 Wanjh ngaye bengdayhke ngudberre ngurrimray ba ngaweykan ngudberre gold nawu marnbuyindanj kore kunakbeh ba bu ngudda ngurriwernhkukenmen. Mak ngurrimray won ngudberre kunmadjbele ba bu ngurridjongbuyindi mak ngurrikukbalhmerren ba bu minj ngurriyawoyhyemengalme. Mak ngurrimray ba won medicine ngudberre bu ngurrikurrme kore kumim ngudberre wanjh ngurriwernhbolknankenh.’ \p \v 19 ‘Ngaye ngabenbengyolyolme mandjad dja ngabendung nawu bininj rowk nawu ngabenmarnedjare. Wanjh ngurrimayalibekkarrimen ba ngurribawon kunwarre kore ngurrihyime. \v 20 Ngaye kondah ngahdjaldi! Ngahdi kore kurrangmaye manbu door dja mak ngahdjaldangdong. Bu ngaye kandiwokbekkan dja ngurridangmarrhmang, wanjh kunukka ngamngimen wanjh karridjarrkngun manme.’ \p \v 21 ‘Bininj nawu kabirriyurrhke wanjh nakka ngarridjarrkni kore ngardduk throne, yiman bu ngaye ngawinhmeng bu namarnde nawu Satan ngadjalngudjyakwong bu kunu nganehdjarrkni ngardduk Kornkumo kore nungka nuye throne.’ \p \v 22 ‘Bininj nawu kabirrikarrme kunkanem wanjh birribekka kore baleh nawu Namalngmakkaykenh nungan kabenmarneyime bedberre nawu yiwarrudj bedberre.’ ” \c 4 \s1 John Wohbolknang Heaven Bu Dangmarrhmiwam Nuye \sr Revelation 4:1-11 \p \v 1 Bu kunmekbe nganang, wanjh ngayawoyhwaralnang kunbuyika. Nganang kore kumirrk ngardduk manbu dangmarrhmiwam kore heaven. Dja namekbe nakudjini nawu korrokoni nganmarnewokdanginj nawu wokyimeng yiman trumpet rerrih, wanjh nganmarneyimeng, “Yimray kondah kore kaddum, dja djalbukkan ngudda bu baleh kaluk kakurduyimerran yerrekah.” \v 2 Wanjh kundjalmekbe rerrih nawu Namalngmakkaykenh ngankang, dja kore kumirrk ngardduk nganang throne manbu kadjalyingkihdi kore heaven, kaluk kumekbe nawu bininj yerrkang. \v 3 Dja namekbe nawu ningihni kore throne nakka kunburrk nuye wanjh kukyimi yiman manbu manwarddemakkaykenh, yiman jasper dja carnelian. Kore biborledminguni manmekbe manbu throne makka medjyimi ngalbu ngalyod kamedjyime, nawu medjmakkaykenh duninjh yiman kayime manbu emerald. \v 4 Mak manbu Throne birriborledminguneng twenty-four thrones kaluk birrini twenty-four dabborrabbolk. Mak bedda birridjongbuyindi nawu madjbele duninjh kunmadj dja mak gold crowns nawu birrikodjdjongbuyindi. \v 5 Namarrkon mayhkeyi dja ngurdulmi kore kumekbe throne. Kore kumirrk ngarre manmekbe throne seven lamps rungi manbirlukimuk dorrengh. Kaluk nakka seven kunmalng nuye God. \v 6 Dja mak kumekbe kore kumirrk ngarre throne manbu kurrula makka kaluk glass bobelebami yiman crystal. \p Dja kore kuburldjarn dja manmekbe throne birriborledminguni nakka kunkarrngbakmeng mayh nawu kabirrihdjaldarrkid, nawu bedda kabirrimimdi kore kumirrk dja kubodme bedberre. \v 7 Nawu nayungkihni mayh nakka kukyimi yiman lion. Nabuyika nakka kukyimi yiman bulikki. Nabadbuyika nakka yiman kebyimi djal bininj. Nawu nabuyika nakka kukyimi yiman nawurrkbirl bu nungka dolkani. \v 8 Kaluk birrimekbe kunbarnangarra mayh nawu birridarrkiddi, wanjh birribebbehkarrmi six kunwel dja birrimimwern kabirrimimdi kore kubuhbuburrk kabirrimimdi kore kubuhbuburrk kanjdji kaddum bedberre. Kaluk kunkarrngbakmeng nawu mayh kabirridjalyime kunbarnangarrakuyeng dja kumununkuyeng, dja minj kabirringurdme, wanjh kabirrihyime, “Nakukdjamun! Nakukdjamun! Nakukdjamunkenh nawu Kawernhwohrnan God Nawernhdulkarrekimuk Duninjh! Nawu kerrngehkenh djalyingkihdi, dja mak nawu kahdjalni bolkkime mak bu munguyh munguyh.” \p \v 9 Birrimekbe nawu mayh kabirrihdjaldarrkiddi kabirriburluburlume dja kabirrimakwan, dja mak kabirrimanjbun nadjalkudji nawu kahni kore throne dja mak nawu kahdarrkidmimbi munguyh munguyh. \v 10 Wanjh nawu twenty four dabborrabbolk munguyh kabirridjalmarneboddan kumirrk nuye nawu kahni kore throne, mak kabirridjalburluburlume nawu kadjaldarrkidmimbi munguyh munguyh. Mak kabirrikodjyerrkkerren kabirrikurrme crowns nawu kabirrihkodjongbuyindi bedberre kore kumirrk ngarre throne dja kabirrimarneyime, \v 11 “Ngudda nawu yidjalwernhkimuk duninjh nawu Yiwohrnan God ngadberre, wanjh kunmekbekenh ngad ngundidjalburlume, dja ngundimakwan dja ngundimulewan bu ngudda yirrulkarrekimuk duninjh. Yoh, ngudda yimarnbom yehyeng rowk, mak kore yiwokyiyimeng wanjh djalmarnbuyindanj rowk dja kahdjaldi kore ngudda yidjareminj.” \c 5 \s1 Nawu Birriwern Rowk Birriburlumi Jesus kore Kubolkmak Heaven \sr Revelation 5:1-14 \p \v 1 Wanjh nganang djurra nawu scroll dornnameng kore kubid nuye namekbe nawu kahni kore throne. Kaluk namekbe scroll ngeybimbuyindi kore kumirrk dja kubodme dja dangbalhmiyindi kore seven seals manbu belbmeng. \v 2 Wanjh nganang angel nawu dulkarrekimukken kumwokdanginj wernkih, yimeng, “Nangale nawu bininj namak bu kabakke nahni seals wanjh karrangmarrhmang nawu djurra scroll?” \v 3 Dja minj nangale nawu kahni kore heaven dja kore kurorre dja mak kanjdji duninjh kurorre bu burrbuyinj dja mak dangmarrhmayi namekbe scroll dja minj mak wokbimnayi kore kawokbimbuyindi. \v 4 Wanjh ngaye wernkih nganalkbom dja minj nangale namakniwirrinj bu dangmarrhmayi nawu djurra scroll bu bimnayinj kore kururrk. \v 5 Wanjh nakudji nawu dabbolk duninjh nganmarneyimeng ngaye, “Yuwn yinalkbun! Yina! Nakudji bininj kamre nawu munguyh kabenbun rowk dja mak kawinhme, dja nungka yiman kayime nabang mayh nawu lion. Kaluk namekbe danginj kore namud nuye Judah, dja mak David bikebmawahmeng nuye. Nungka wanjh karrangmarrhmang nawu djurra scroll.” \p \v 6 Wanjh nganang nawu Lamb dingihdi kore kuburldjarn darnkih manbu throne ngarre, dja kukyimi yiman ngokko bininj nawu birribom. Dja nganang warridj kunkarrngbakmeng mayh nawu kabirridarrkiddi, dja mak nawu twenty-four dabborrabbolk wanjh bedda rowk birriborledminguni nawu Lamb. Nungka wanjh karrmi seven kunkanemdulk, dja mak seven kunmim, nakka wanjh nawu seven kunmalng nuye God nawu benmunkeweng kore kubolkwarlahkenh ngarre kurorre. \v 7 Wanjh nawu Lamb kumwam dja mey namekbe djurra scroll kore kubidkun nuye nawu nungka yerrkani kaddum duninjh. \v 8 Bu kunmekbe mey nawu djurra scroll, nawu kunkarrngbakmeng mayh nawu kabirridjalmimbi, dja nawu twenty-four dabborrabbolk birrimarneboddanginj kore kumirrk nuye nawu Lamb. Kaluk birribebbehkarrmi nawu harps dja gold banikkin nawu dahkendi mankalkkidmanjmak duninjh, kaluk makka yiwarrudj ngarre nawu God nuye bininj bedberreni. \p \v 9 Dja birriwayiniyerrkang manbu mankarrekerrnge nuye Lamb, birriyimi, “Ngudda yiwernhmakkaykenh duninjh ba bu yimang nawu djurra scroll dja yirrangmarrhmang ngarre manbu seals, dja ngudda wanjh kerrngehkenh yirroweng bu ngundibom, dja mak kore kunkurlba ke ngudda yibendurndiweng rowk nawu bininj kore God, bedda nawu birridjalmudbubuyika, dja mak birridjenbubuyika, dja mak birrikurlahbubuyika, dja mak nawu kubolkbubuyikabeh. \v 10 Ngudda yibenmarnbom birrimekbe bininj bu kabirriyimerran priests nuye kabirrimarnedurrkmirri nawu kadberre God, wanjh bedda kaluk yerrekah bedda kabirriwohrnawohrnan kondah kore kurorre.” \p \v 11-12 Wanjh ngaye ngabolknang, dja ngabendjalbekkang birridjalwern nawu angels, nawu bindiborledminguneng nawu kunkarrngbakmeng mayh nawu bedda kabirrihdjaldarrkidmimbi munguyh, dja mak dabborrabbolk nawu kabirrihdjarrkdi rowk darnkih kore throne nuye. Bedda nawu angels wanjh birridjalmirndewernkenh duninjh yiman millions dja millions, wanjh birriwayini wernkih duninjh, birriyimeng, “Nahni Lamb nawu birribom nakka nadjalwernhmakkaykenh duninjh bu kakarrme kundulkarre rowk, kakukenmen duninjh, dja mak kakarrme kunmayali kunmak duninjh dja mak kunngudj dorrengh, bu kangeykimukworren duninjh, ba ngad karriwernhburluburlume duninjh dja wanjh nakka djal God!” \p \v 13 Kaluk ngabenbekkang birriwern rowk birriwayini, nawu God benmarnbom nungan, bu kabirrihni kaddum kore kubolkmak heaven, dja mak kondah kurorre dja mak kanjdji duninjh kore kunrorre ngarre, dja mak kore kurrula ngarre, wanjh bedda birridjalwayini, “Nuye nawu kahni kore throne, dja mak nawu Lamb, wanjh karrbenbenedjalburluburlumen, dja mak bedda benewernhngeykuken duninjh nawu kabenedjalmang kore kunmakmak dja mak kundulkarre bu kabenedjalwohrnawohrnankenh rowk, munguyh dja munguyh.” \p \v 14 Wanjh nawu kunkarrngbakmeng mayh nawu kabirrihdjaldarrkidmimbi birriyimeng “Amen!” Dja mak nawu dabborrabbolk nakka birriboddanginj dja mak bindiburluburlumi. \c 6 \s1 Wanjh Jesus Dangmarrhmey Djurra Nawu Scroll Bu Wernhdangbalhmiyindi \sr Revelation 6:1-17 \p \v 1 Wanjh nawu Lamb nganang dangmarrhmey nakudji seal. Dja ngabekkang nakudji mayh nawu kadjaldarrkidmimbi wokdanj kore wokyimi yiman kayime nawu namarrkon, bu yimeng, “Yimray!” \v 2 Wanjh ngaye ngabolknang, dja kumekbe kore kumirrk ngardduk, djarrang di nawu kukbeleni. Bininj nawu mornehmorneni kore djarrang karrmi bunarra, mak crown birriwong, wanjh nakka wam, bebmeng kore djarrang nuye. Kaluk nungka nabang nawu kadjalwinhme munguyh dja mak kadjaldjare kabenbun bininj rowk kore kabirriburrenkenh. \p \v 3 Kaluk nawu Lamb bu dangmarrhmey nawu nabadbuyika seal wanjh ngabekkang nabuyika mayh nawu kahdjaldarrkidmimbi yimeng “Yimray!” \v 4 Wanjh nabuyika djarrang kumyawoyhbebmeng, nawu kukkurlba duninjh. Nawu nuye bininj nakka birriwong kundulkarre bu kamangkenh rowk kunmodmikenh kore kurorre dja mak kabenmarnbun bininj bu kabirriburren dja mak birriwong manbu sword mandjawak nakimukkenh. \p \v 5 Dja mak nawu Lamb yawoyhdangmarrhmey nabuyika yerrih seal, dja mak ngabekkang nabadbuyika mayh nawu kahdjaldarrkidmimbi yimeng, “Yimray!” Wanjh ngabolknang nganang djarrang nawu kukburlerrini kumhdi kore kumirrk ngardduk, dja mak nawu bininj nuye nakka karrmi scales kore kubid nuye ba karohrokme njalehnjale. \v 6 Dja ngabekkang nawu yiman kumwokdanj kore kuburldjarn bedberre mayh nawu kabirrihdjaldarrkidmimbi munguyh. Bu wokdanj yimeng, “Nakudji kilo ngarre manbu wheat makka ngundikarremulewan bu kundjalbarnangarrakudji, mak manbu barley makka mak danjbik kilos bu kunbarnangarrakudji ngundikarremulewan rerreh, dja yuwn yiwarrewon nawu olive kunkalkkid dja mak wine!” \p \v 7 Mak kunyawoyhkudji nawu Lamb yawoyhdangmarrhmey nawu seal. Dja mak ngabekkang kumwokdanj nawu kunkarrngbakmeng kahmarnbun namekbe mayh nawu kahdjaldarrkidmimbi bu yimeng, “Yimray!” \v 8 Wanjh ngawohrnang, dja nganang djarrang nawu medjyimi walakkih yiman kulahburlerri wurd, dja nawu bininj kabihmornekan nakka ngeyyoy “Kundowikenh” bu kunmekbekenh kaluk nungka benmunkeweng bininj kore kumidj. Dja bininj nawu birrikang kanjdji kore hell, wanjh birrimunkekadjungi yerre. Kaluk God benwong ba kabindibun birriwern bininj nawu kabirrihni kore nakudji quarter ngarre kore kondah kurorre. Yikahwi kabindibun bu mandjawak dorrengh. Yikahwi wanjh kabindimarnbun bu kabirridowen kore kunmarrwekenh. Yikahwi mak kore kundjak mankimuk. Dja mak mayh nabang nawu kurorrebeh wanjh kabenbun birribuyika bininj. \p \v 9 Wanjh nawu Lamb yawoyhdangmarrhmey nabuyikawali seal, wanjh ngabolknang kanjdji kore altar kunmalng bedberre birrimekbe nawu bindibom nawu birrihwoybukwoni God nuye kunwok dja mak nawu birrihweykani kunwok nuye. \v 10 Wanjh birrimekbe manbu kunmalng bedberre birrikayhmeng wernkih, birriyimeng, “Nawu nakukdjamun nawu nawoybuk kawohrnan duninjh, baleh kore kabolkyimerran bu yibendjadme bininj nawu kurorre kabirrihni dja yibenbun kore ngadkenh ngandibom ngadberre?” \v 11 Wanjh bindibebbehwonowong kunmadj nawu nakuyeng kaluk madjbeleni dja bindimarneyimeng bu kaluk kabirribalbengyirri nawu birridangerrinj rowk kabirridowerren warridj, bedda nawu kabirridjarrkmarnedurrkmirri God nuye. Kaluk bininj kabindibun yiman birrimekbe nawu birrimarnekayhmi. Kuhni wanjh kaburnbun. \p \v 12 Mak ngahdjalnani nawu Lamb bu dangmarrhmey nawu sixth seal, wanjh djahdjalbolkrokahrokani wernkih duninjh. Dja mak manbu kundung makka mimburlerriminj yiman manburrba nawu wernhburlerri duninjh, dja nawu dird kukbuyikahminj bu kukkurbakurlbahminj yiman kunkurlba rerrih. \v 13 Dja nawu mankokkarrng kore kungolbeh makka mimwarrawarrhmerrinj kore kurorre yiman manme manbu figs bu kadjolengmen wanjh kumhwarrawarrhmerren kore kurrulkbeh bu kunmayorrk kamayorrkbun dja mak karrulkrokayhwon. \v 14 Manbu kunngol makka djalyakminj yiman djurra nawu scroll bu bininj kabirridornnadornname, dja mak manbu mandulum rowk, dja mak manyunkurr rowk makka bebbehdjirrkkarrinj kore kububuyika. \v 15 Wanjh bininj nawu kabirriwohrnawohrnan birrikihkimuk kondah kore kurorre dja mak nawu armies kabindiwohrnawohrnan, dja nawu birrikuken bininj, dja nawu birridulkarrekimuk, dja mak nawu kabirrihbongdi bininj rowk, dja mak birribuyika nawu minj kabirribongdi, wanjh bedda rowk birriwarlkkarrinj kore kuwardderurrk dja kore kuwarddehwardde kore manduhdulum ngarre. \v 16 Dja birrimarnekayhmeng manbu kunwardde bu birriyimeng, “Yimwarddewarrhmen dja kanbarrkbu. Dja mak kanwarlkka ngadberre kore God nawu kahdi kore throne, dja kore nawu Lamb bu bedda ngandidjaldung! \v 17 Dja manmekbe kunbarnangarra ngokko wanjh kumwam! Bu God dja mak nawu Lamb kabenebebke kunkangeyid berrewoneng, kaluk nangale kamirrkmang berrewoneng manmekbe manbu kunkangeyid?” \c 7 \s1 John Benmirndenang 144000 Bininj Nawu Israel Benkebmawahmeng \sr Revelation 7:1-8 \p \v 1 Bu kunmekbe ngabennang nawu kunkarrngbakmeng angels birribebbehhdi kungurrird manbu kunkarrngbakmeng ngarre kurorre, dja birrimayorrkdabkeng ba bu minj mayorrkbuyinj kore kurorre ngarre, dja mak kore kurrula dja mak kore kundulkwernkenh. \v 2 Wanjh nganang nabuyika angel kumhrey koyekbeh kaluk karrmi seal nuye God nawu kahdjaldarrkidmimbi. Wanjh benkayhmeng wernkih duninjh nawu birribuyika angels nawu God benwong kundulkarre nuye ba bu kabirribolkwarrewarrewon kore kurorre dja mak kore kurrula rowk. \v 3 Wanjh namekbe angel yimeng bedberre, “Yuwn ngurribangmebolkbun kore kurorre, dja mak kurrula dja mak kundulk, dja med rerrih, bu ngad ngarrbenmilhbelbme werrk nawu bininj kabirrimarnedurrkmirri nuye nawu ngad kadberre God.” \p \v 4 Kaluk ngabekkang bu baleh kabirrimirndeyime bininj kore bindirohrokmeng bu birrimilhbelbmiyindi manbu seal. Nakka wanjh one hundred dja forty-four thousand kore namud rowk nawu Israel benkebmawahmeng. \v 5-8 Nawu birrimilhbelbmiyindi bininj nawu birrimdolkkarrinj kore namud nuye Judah nakka wanjh bindirohrokmeng twelve thousand, mak nawu birrimdolkkang kore namud nuye Reuben, nakka wanjh twelve thousand yerrih, mak nawu birrimdolkkang namud nuye Gad, nakka twelve thousand bininj yerrih, mak nawu birrimdolkkang kore Asher namud nuye, nakka twelve thousand, mak nawu kore Naphtali namud nuye, nakka twelve thousand dja kore Manasseh namud nuye, nakka twelve thousand, dja mak kore Simeon namud nuye, nakka twelve thousand, dja mak kore Levi nakka twelve thousand, dja mak kore Issachar nakka twelve thousand, dja mak kore Zebulun nakka twelve thousand, dja kore Joseph, nakka twelve thousand, dja kore Benjaminj nakka twelve thousand. Nawu bedda rowk birrimilhbelbmiyindi manbu seal dorrengh. \s1 Bininj Nawu Birrikang Kubolkbubuyika Rowk Bedda Birrimarneboddanj Kore Jesus Kumirrk Nuye \sr Revelation 7:9-17 \p \v 9 Kunmekbe wanjh ngaye ngabolknang dja ngabennang birrimirndewernni duninjh nawu birridjalwern bininj, kaluk minj nangale mak bininj kabenmirnderohrokme, dja nakka birridjalmirndewernni duninjh. Nawu bedda birrimdolkkarrinj kore kubolkbubuyika rowk, mak birringuyabubuyika rowk, dja mak birrikulahbubuyika rowk dja mak nawu birridjenbubuyika rowk, nawu kondah kore kurorrebeh birrimdolkkangbeh. Wanjh birrimirndedangerrinj rowk kore kumirrk ngarre throne, dja mak kore nawu Lamb. Kaluk birridjongbuyindi nawu namadjkuyengkenh kunmadj dja madjbelebami warridj dja birribebbehkarrmi manyende manbu marrunj kore kubid bedberre. \v 10 Dja bedda birrikayhmi wernkih duninjh, birriyimi, “God nawu kadberre kahyerrkan kore throne, dja mak nawu Lamb warridj, wanjh kabenekarrme kundulkarre bu ngad kandingehke kadberre.” \p \v 11 Wanjh birriwern angels rowk birrihdi bu birriborledminguni manmekbe throne dja nawu dabborrabbolk mak mayh nawu kabirridjaldarrkidmimbi, wanjh birriboddangerrinj rowk kore kumirrk ngarre throne. Dja nawu dabborrabbolk mak mayh nawu kabirridjaldarrkidmimbi munguyh birriboddangerrinj dja birrikebnani kanjdji, kore kumirrk ngarre throne dja mak birriburlumi God bu birriyimi, \v 12 “Wanjh bonj! Ngudda nawu God ngadberre, wanjh ngudda ngundiburlume, dja ngundimarneyime kunmak, ngudda nawu yimakkaykenh duninjh, dja mak yidjalwernhburrbun rowk, dja ngundimanjbun dja ngundiwokmarrkmang, ngudda nawu yidulkarrekimuk duninjh, dja yikarrme kunngudj rowk, makka djal ngudda ke rowk bu djalmunguyh munguyh! Wanjh bonj!” \p \v 13 Kaluk nakudji nawu dabborrabbolk ngaye ngandjawam, “Nahni birringale bininj nawu kabirrihdjongbuyindi kunmadjbele? Bedda baleh birrimdolkkang?” \v 14 Wanjh ngaye ngawokmey, “Ngudda nawu yikimuk, wanjh ngudda yiburrbun.” Wanjh nahni nawu dabbolk nganmarneyimeng, “Nahni bininj nakka birrimbebmeng kore birrihwernhdjakbekkani. Mak kunmadj bedberre birridjirridjbom birrimadjbelewoni kore kunkurlba nuye nawu Lamb. \v 15 Wanjh kuninjkunukenh bedda kabirrihdi kore kumirrk ngarre throne kore God kahyerrkan, dja mak kabirrihmarnedurrkmirri nuye munguyh bu barnangarrakuyeng dja kumununkuyeng kore Temple nuye. Dja nawu kahni kore throne nakka kabendjalbarrkbun yiman kayime dabburlin rerrih bu kumekbe kabirrihdjarrkdi nungka dorrengh. \v 16 Bedda minj kabirriyawoyhmarrwedowen, mak minj kabirriyawoyhkombukdowen, dja mak manbu kundung minj kabenkukkinje dja mak minj kabirrikuklardmen. \v 17 Wanjh nawu Lamb bu kahdi kubulkayh kore throne, namekbe nanu wanjh shepherd bedberre. Nungka kabenkan kore kukku manbu njilhmi kahyo manbu kabendarrkidmimbiwon bininj. Mak God kabenmimnalkborndung ba minj kabirriyawoyhmimnalkbunkenh.” \c 8 \s1 John Bennang Seven Angels Kore Kubolkmak Heaven \sr Revelation 8:1-5 \p \v 1 Bu Lamb dangmarrhmey nawu seventh seal, wanjh nawu birriwarlahkenh rowk birrihni kore heaven birridjalngurdmerrinj bu dungyimi thirty minutes. \v 2 Wanjh bu kumekbe ngabennang nawu seven angels nawu birrihdi kore kumirrk nuye God dja nungka benwong seven trumpets. \v 3 Mak nabuyika angel kumwam danginj kore altar, dja karrmi golden banikkin nawu ngaleng ngarreni mankalkkidmanjmak. Nungka birriwong nawernni nawu mankalkkidmanjmak bu kakurrme mak nawu yiwarrudj bedberreni rowk nawu God nuye bininj. Ba kakurrme kore gold altar nawu kahdi kore kumirrk ngarre throne. \v 4 Manbu kundolng kore ngarre mankalkkidmanjmak dolngwam kaddumkah kore kumirrk nuye God, kore kubid nawu karrmihkarrmi angel. Kaluk yiwarrudjkenh bedberreni nawu God nuye bininj. \v 5 Bu kunmekbe kurduyimerranj rowk nawu angel dahdahkendoy kore banikkin kaluk kunak dorrengh kore altar wanjh burriweng kanjdji kondah kore kurorre. Wanjh kunmekbe dedjingmey namarrkon bu wokdanginj, dja mak mayhkeyi, dja mak wernhngurdulmi, dja mak kunbolk wanjh kunukka bolkrokahrokani. \s1 Nawu Seven Angels Birribuhmi Manbu Trumpets \sr Revelation 8:6-13 \p \v 6 Kaluk nawu seven angels nawu birrihkarrmi manbu seven trumpets wanjh birrimarnburrinj bu kabirribuhmekenh. \v 7 Nawu nayungkih angel buhmeng manbu nuye trumpet, wanjh manyirrkerrk manbu kunkurlba dja kunak raworrinj, kaluk yiman kunwardde wanjh djakduy wernkih duninjh kore kurorre, wanjh kubolkkimuk ngarre kunrorre ruy, dja mak kunwern manbu kundalk dja mak kundulk, wanjh makka djalruy rowk. \p \v 8 Wanjh angel nabuyika buhmeng nuye trumpet, wanjh makka njale yiman kunwardde manwarddekimukkenh, kaluk kunak dorrengh rungi, bu burriwerrinj kore kurrula ngarre. Wanjh manbu manwern kore kurrula wanjh kunkurlba duninjh yimerranj, \v 9 nawu djenj dja mak njalenjale mayh nawu birridjuhmiyindi kumekbe kore maninjmanu kukku, wanjh dowerrinj rowk. Dja mak manwern kabbala manbu dingihdi, makka yakminj rowk. \p \v 10 Wanjh nabadbuyika nawu angel danjbikni, wanjh buhmeng nuye trumpet, dja nawu nakimukkenh mankokkarrng, manbu rungihrungi yiman kundjakkorl rerrih, kumwarrhmeng kaddumbeh. Kaluk kumwarrhmeng kore mankabo mandjalwern ngarre dja mak kore njilhmi manbowern kahyo. \v 11 Kaluk manmekbe mankokkarrng kangeyyo “Manmanjwarre”. Wanjh mandjalbowern kukku makka bomanjwarreminj, dja birriwern bininj birridowerrinj bu manmekbe kukku birribonguneng. \p \v 12 Wanjh nawu kunkarrngbakmeng angel buhmeng trumpet nuye, wanjh manbu kundung wanjh dungwarreminj walakkih, dja dird warridj kukwarreminj wurd. Dja mak yikahwi mankokkarrng makka kokburlerranj. Dja kunbarnangarraburrk wanjh yikahwi bolkburlerranj, dja mak kore kunkak ngarre wanjh minj njale bolkwolkayinj bu yarrkka. \p \v 13 Bu kunmekbe ngahnani, dja ngabekkani nawurrkbirl kaddum rengehrey kaluk kayhmeng wernkih duninjh, dja yimeng, “Kunyid, kunyid, kunyid kahyo bedberre bininj nawu kabirrihni kore kurorre, kunmekbekenh kaluk kabirribuhme trumpets bedberre nawu birribuyika birridanjbik angels!” \c 9 \s1 Bu Birriwern Bininj Kabirridowerren \sr Revelation 9:1-21 \p \v 1 Wanjh nawu kunbidkukudji angel buhmeng nuye trumpet, dja nganang mankokkarrng warrhmeng kaddumbeh dja mankang kore kurorre. Kaluk manmekbe mankokkarrng karrmi key nawu ngarre mandjorlokkimuk kore kahre kanjdji duninjh. \v 2 Kaluk bu dangmarrhmey manbu mandjorlokkimuk, wanjh mandolngburlerriwi manwern bebmeng yiman kayime manwurrk mankimukkenh. Wanjh manbu kundolng marnbom kundung dja kunngol bu burlerranj rowk. \v 3 Kaluk mayh mirndebebmerrinj kore kundolngbeh dja mak birrimirndekolurrinj kore kurorre. Kaluk yiman djaddedde birrikukyimi. Dja birrikarrmi kundulkarre kore kurorre ngarre, manbu yiman kayime marla kahkarrme. \v 4 Mak birrimekbe mayh birrikarrmi kunwok bu minj birribuyi kundalk, mankolhde dja mak kundulk kore kurorre ngarre. Dja nakka birrihdjalkarrmeng kunwok bu bininj kabindidjalwarrewon nawu minj birrikarrmeninj God nuye seal kore kumilh bedberre. \v 5 Birrimekbe mayh nawu djaddedde minj bindibuyi bu birridowimeninj dja nakka bindidjalmarnbom bu birridjaldjakbekkani bu kunbidkudji dird ngarre. Manbu birridjakbekkani makka yiman bu marla kabirrong nawu bininj. \v 6 Bu kunmekbe kunbarnangarrawern bininj wanjh kabirribolkyawan bu baleh bedda kabirridjare kabirriyime ba bu kabirridowen, dja bedda minj kabirribolkngalke. Kunukka kabirridjare bu kabirridowen, dja nakka kundowikenh kabenbawon kakelerlobme. \p \v 7 Birrimekbe djaddedde nakka yiman kayime djarrang birrimarnmarnburreni bu kabirriburrenkenh. Kore kukodj bedberre nakka birrikodjdjongbuyindi gold crowns, dja kore kunkeb bedberre nakka birrikebyimi kunkeb bedberre nawu bininj. \v 8 Dja mak kunngabek bedberre nakka yiman daluk kayime, dja kunyidme bedberre nakka yiman mayh nawu lion kabirriyidmeyime. \v 9 Dja mak birriberrekalkdjongbuyindi bedberre yiman kayime wirlmurrng narayek birrikarrmi, dja mak birriwelwokdi yiman kayime djarrang kabirrihdulkarrewokdi bu kabirrihrlobme wirlbarra dorrengh kore kabirriburrenkenh. \v 10 Dja mak birrikarrmi kore kurredj nawu bendongi yiman marla rerrih, dja makka birrikarrmi kundulkarre bu bindidjudmi nawu bininj wanjh birrikanjbabangni bu kunbidkudji dird. \v 11 Dja mak birrikarrmi nawu kawohrnan bedberre kaluk nakka angel wohrnani ngarre manbu kudjorlok mankimuk kore kurorre dja kanjdji duninjh. Mak ngeyyoy bu Hebrew kunngey Abaddon dja bu Greek nakka Apollyon.\f + \fr 9:11 \ft Abaddon dja Apollyon. Nahni kunngey bokenh kamenmenyime “nawu kabenbularrbun rowk”.\f* \v 12 Kuhni kore ngamulewam, manbu kunyid kunyungkih ngarre, wanjh yakminj. Kaluk yerrekah manbuyika bokenh kunyid kamre rerrih. \p \v 13 Wanjh nawu sixth angel buhmeng nuye trumpet, dja ngabekkang wokdanj kaluk kumwokbebmi kore kunkanemdulk ngarre golden altar manbu kahdi kore kumirrk nuye God. \v 14 Kaluk bimarneyimeng nawu sixth angel nawu karrmihkarrmi trumpet, “Yibenbawo ba kabirrire nawu kunkarrngbakmeng angels nawu birrihdukkayindi kore mandjalkabokimuk Euphrates.” \v 15 Kaluk birrimekbe nawu angels bu bindibebkeng, kore bedda bu birrihdukkayindi dja mak birrimadbuni kuhnikenh hour, dja kuhni barnangarra, dja mak bu dirdkenh ngarre, dja mahni mandjewk ba kabindibun nawu yikahwi birriwern nawu bininj kondah kurorre. \p \v 16-17 Kaluk ngabenwaralnani bininj birriwern nawu soldiers bu birrimorneni kore djarrang, dja ngabenbekkang bu bedda wanjh two hundred million! Birrimekbe nawu djarrang dja nawu bindihmornekani bininj wanjh nakka kuhni birrikukyimi, wanjh bedda berrekalkbalhmi wirlmurrngrayek nawu kurlbakurlbahni, mak nawu burlerri blue, dja mak yellow yiman kayime manbu sulphur. Dja nawu djarrang nakka birrikodjyimi yiman lions, kaluk nganang kunak, kundolng, dja sulfur bebmerrinj kore kurrangbeh bedberre. \v 18 Wanjh mahni kunak, dja kundolng dja mak sulphur manbu bebmeng rowk kore kurrangbeh nawu djarrang, wanjh benbom yikahwi birriwern bininj, yiman kayime kundjak mankimukkenh bu kabenbun. \v 19 Mak kundulkarre nawu djarrang bedberre, makka yoy kore kurrang dja mak kore kuberd bedberre. Kaluk kore kuberd bedberre nakka yiman nayin dja mak kunkodj di kore kabindibun bininj. \p \v 20 Bininj nawu birribubuyika nawu minj benbuyi mahni kundjak nakka minj birrikangeborledmeninj kore kunwarre dja mak minj birribawoyi kore birrihkurduyimi. Bedda minj birringurdmeninj bu birriboddangeni bedberre nawu namarnde dja idols kore birrimarnbuni manbu gold dja silver, wirlmurrng manbu bronze, dja mak kunwardde dja mak kundulk. Kaluk njalehnjale nawu minj kawokdi, dja mak minj kabenbekkan, dja mak nawu minj karokan. \v 21 Minj mak birrikangeborledmeninj bu kunwarre bedberre birrihyimi kore birriburreni birrikukkurrmerreni, dja kore mankurdangkenh birriyimi, mak kore kunwarrekenh bu birriyidjirdmarreni, dja mak nawu birridjirdmangi. \c 10 \s1 Nakudji Angel Dja Nayahwurd Scroll Djurra \sr Revelation 10:1-11 \p \v 1 Wanjh nganang nabuyika angel nawu dulkarrekimuk kumkolungi kore heavenbeh. Kaluk nakka yiman yimi kukdjongbuyindi manbu kungolwi, dja mak ngalyod kaddum bimarnedi kore kaddum kukodj nuye. Dja kunkeb nuye nakka kukyimi yiman kundung rerrih, dja kore kunkarre nuye nakka djalkukyimi bu kunak karrerungi. \v 2 Kaluk nungka karrmi kore kubid nuye nawu nayahwurd djurra scroll, bu dangmarrhmiyindi. Kumekbe nawu angel dingihdi dja kore kurrengekun wanjh bolkmelmeng kore kurrula, dja bu kurrengedjakku nuye nakka bolkmelmeng kore kurorre. \v 3 Wanjh kayhmeng wernkih duninjh yiman kayime lion kawokdi. Dja bu nungka kayhmeng, wanjh seven namarrkon wanjh ngurdulmeng warridj. \v 4 Bu nawu namarrkon seven wokdanj, wanjh ngarredjingmayi bu ngabimbuyi kunwok bedberre. Dja med, ngawokbekkang kumwokdanginj kore heavenbeh bu nganmarneyimeng, “Makka yiwarlkka kore nawu birriyimeng, dja yuwn yibimbun.” \p \v 5 Wanjh nawu angel nganang dingihdi kore kurrula dja kore kurorre berlwayhmeng kore kunberlkunbeh nuye kore heaven. \v 6 Dja wokkurrmerrinj kore God kunngey nuye God nawu kamimbi munguyh munguyh, dja nawu marnbom kaddum kunngol rowk, dja mak njalehnjale nawu kunngolwaken dja mak marnbom kunrorre rowk dja nawu kabirrihni kumekbe, dja mak nawu marnbom manbu kurrula, dja mak nawu yehyeng rowk nawu kurrulawaken. Wanjh yimeng, “Wanjh minj mak karribaldjalmadburren! \v 7 Bu bolkkime kayimerran kore nawu seventh angel bu kayingkihkukmarnburren bu kabuhme manbu trumpet, wanjh God nuye manwarlkkaykenh kadjalyakwon kore God yingkihkarremarnbom. Kaluk bu God benyingkihbengdayhkeng nawu prophets nuye nawu birrihmarnedurrkmirri nuye.” \p \v 8 Wanjh ngabekkang nadjalkudjiwi kumyawoyhwokdanj kore heaven, bu nganmarneyimeng, “Yiray dja yika nawu dangmarrhmiyindi djurra nawu scroll kore nawu angel kahkarrme nawu kahdi kore kurrula dja mak kurorre.” \v 9 Wanjh ngayikang namekbe angel ba nganwon nawu djurra nawu scroll kahkarrme. Dja nganmarneyimeng, “Yima dja yingu. Kaluk kamanjwarremen kore kunjam ke, dja kore kurrang ke nakka kamanjmakmen yiman mankung.” \v 10 Wanjh ngayimey nawu scroll djurra nayahwurd nawu angel nuye kubid, dja nganguneng. Kaluk kore kurrang ngardduk nakka manjmakni yiman mankung rerrih. Dja bu nganguneng wanjh ngabekkang kore kunjam ngardduk makka wanjh manjwarreminj. \v 11 Wanjh nganmarneyimeng, “Yiyawoyhmulewa God nuye kunwok kore kunmekbekenh nawu bininj bedberre birriwern, nawu birriredbubuyika, birridjenbubuyika dja mak kore nawu kabirrihwohrnawohrnan.” \c 11 \s1 Nawu Bininj Benebokenh Prophets \sr Revelation 11:1-14 \p \v 1 Wanjh nakudji nganwong manyendebik yiman kayime ruler nakuyeng kore kabirrirohrokmekenh. Dja nganmarneyimeng, “Yiray kore temple nuye God dja yirohrokmen manmekbe temple dja mak altar dja yibenrohrokmen bininj nawu kumekbe kabirrihmarneboddan nuye God. \v 2 Dja yuwn yibolkrohrokmen kore kuberrkkah, makka yibawo, kaluk makka God benbolkwong birriwarre bininj nawu minj bedda Jews. Mak yerreh wanjh bedda kabirribalmelhmelme kore kunredkimuk kubolkdjamun bu forty-two dird. \v 3 Wanjh ngaye kundulkarre ngabenbenewon benebokenh bininj nawu ngandimulewan ngaye ngardduk kunwoybuk dorrengh. Bu kunkuyeng kabeneyolyolme yiman danjbik mandjewk dja mak dird ngarre six.\f + \fr 11:3 \ft Forty-two dird. Karohrok danjbik kudjewk dja six dird.\f* Mak kabenedjongbuyindi manburrba kore kundowikenh.” \v 4 Kaluk nahni nawu bininj bokenh yiman kayime bokenh olive kundulk dja mak bokenh lampstands nawu kabenedi kore kumirrk nuye nawu kawohrnan rowk kore kurorre. \v 5 Dja bu nangale bininj yimankek kabenbenebun, makka kunak kabebme kore kurrang berrewoneng dja mak kabindikukkinje nawu kabindinjirrhmiwon bininj. Kaluk bu nangale bininj kadjare kabenbenebun kore baleh kakurduyime berrewoneng wanjh nakka kunkudjiwi kakurduyimerran nuye namekbe bininj nuye. \v 6 Mak benemekbe bininj nawu God nuye, kabenekarrme kundulkarre bu kabenedangbalhme kunngol ba mandjewk minj kadjakdung bu bedda kabenedjalyolyolme. Mak bu kabenedjare wanjh kabenedjalboborledke manbu kukku ba kabokurlbamen, dja mak kabenemunkewe manbubuyika kundjak nawu kabenbun bininj kore kurorre kabirrihni. \p \v 7 Kaluk bu benengurdmeng benehweykani kunwok kunwoybuk, wanjh nahni mayh nawarre kambebme kore mandjorlokkimuk manbu kanjdjibeh ngarre kurorre wanjh namekbe kabirriburren. Wanjh nungka kabenbenedjalbun. \v 8 Kaluk manbu kunburrk berrewoneng bedda kabenehdjalkukyo kore manbolh ngaleng ngarre kubolkngeykimuk kore nawu kawohrnan berrewoneng wanjh birribom kore cross kundulk. Kaluk kumekbe kubolkngeykimuk kamenmenyime yiman kore kabolkngeyyo Sodom dja mak kabolkngeyyo Egypt. \v 9 Wanjh birriwern bininj kabirrimre bu kabindikuknan berrewoneng. Bedda nawu birriredbubuyikabeh, dja mak nawu birringuyabubuyika, dja mak nawu birridjenbubuyika dja mak nawu birrimdolkkarrinj birribolkbubuyikabeh. Wanjh kabindidjalkuknan bu kunkodjke danjbik, dja kore kunkodjke kunkarrngbakmeng bu kunbarnangarraburrk. Wanjh bedda kabirriyime, “Yuwn bu karrbenbenekukdudjeng!” \v 10 Bininj nawu kondah kurorre kabirrihni nakka wanjh kabirrimarrmarrmen dja kabirriburlumerren warridj, bu kunmekbekenh nawu prophets bokenh kabenedowen. Mak kabirriworren namakmak ba bu kabirriburlumerrenkenh kore benbenemarnekurduyimerranj. Kaluk kumekbekenh nahni prophets bokenh wanjh bindidjalnjilngwarrewoni bininj rowk nawu birrihni kore kurorre. \p \v 11 Dja med! Kaluk bu yakminj manbu kunbarnangarra danjbik, dja bewh kore kunkodj kunkarrngbakmeng, God nuye kunngolek benbeneyawoyhngolekwong benemekbe bokenh bininj. Wanjh beneyawoyhdolkkang, bu nawu birriwern bininj bindinang wanjh birriwernhkeleminj duninjh. \v 12 Wanjh benewokbekkang kumwokdanj wernkih duninjh, kore heavenbeh yimeng, “Kondah ngunemray!” Wanjh bedda benebalwam heaven kore kunngol dorrengh, dja bininj nawu birrinjirrhmiwoni, nakka wanjh birrihdi bindihnani bu benewam. \p \v 13 Bu kunmekbe kunkudjiwi bolkyimi, wanjh kundjalkimuk bu bolkrokahrokani wernkih, dja yikahwi kore kubolkkimuk makka wanjh rurrkwarrawarrhmeng. Seven thousand bininj birridowerrinj kore manbu wernhbolkrokani duninjh, dja mak yikahwi bininj nawu minj birridowimeninj, wanjh birriwernhkeleni, dja birridjalburlumeng God nawu heaven kahni. \p \v 14 Manbu bokenh marnbuhmarnbuni kunyid makka wanjh manmekbe djalyakminj. Dja wanjh bolkkime kambadre manbuyikawali kunyid manbu danjbik kahmarnburren. \s1 Nawu Nayerre Angel Buhmeng nuye Trumpet \sr Revelation 11:15-19 \p \v 15 Wanjh nawu seventh angel buhmeng nuye trumpet. Dja birriwokdi wernkih duninjh kore heaven, birriyimeng, “Manbu kundulkarre ngarre kondah kurorre makka wanjh djalyakminj rowk. Bolkkime God wanjh kawohrnan rowk, dja nuye nawu Christ, dja nungka nawu kadjalwohrnan munguyh munguyh.” \v 16 Mak nawu twenty-four dabborrabbolk, nawu kabirrihni kore thrones bedberre kore kumirrk nuye God, wanjh bedda birridjalmankarrinj dja birribolknani kanjdji dja birridjalwernhburlumi God. \v 17 Dja birriyimi, “Ngundimanjbun ngudda nawu Yiwohrnan God Yirrulkarrekimuk, nawu yihdjalni munguyh, ngudda yirrurrkmirri kore kundulkarre ke dja yirredjdjingmey bu yihdjalwernhwohrnan rowk! \v 18 Birriwarlahkenh bininj nawu birrikang kondah kurorre birriyiddungi, dja ngudda yibenmarneyidduy bu kunkimukkenh. Wanjh ngokko kumwam ngarre bu yibendjadme nawu birridowerrinj dja yibenwon namakmak prophets nawu birrihdurrkmirri ke, mak bininj ke nawu ngundihngeyburlume, nawu birrikihkimuk dja nawu minj birrikuken. Dja ngokko kumwam bu yibenbularrbun bininj nawu rowk birribolkwarrewarrewoni kondah kurorre!” \v 19 Wanjh God nuye temple kore heaven makka wanjh dangmarrhmiwam. Wanjh nganang manbu Ark kore kahwokkarrme kunwok nuye kore God nawu benmarnewokkurrmerrinj nawu nuye bininj. Kaluk kumekbebeh wanjh kumdjalmayhkeng nawu namarrkon, dja mak kumhngurdulmi, dja mak bolkrokani dja mankimukkenh manyirrkerrk djakdungi. \c 12 \s1 Namarnde Duninjh Nawu Kakukyime Mayh Nabang Nakimukkenh \sr Revelation 12:1-18 \p \v 1 Wanjh njale nawu namakkaykenh kumbebmeng kore heaven bu kunmakkaykenh kurduyimerranj ba ngad kanbukkabukkan. Kaluk daluk ngalbu kukdjongbuyindi kundung dorrengh, dja mak kurrenge ngarre karrmi dird, dja mak nawu kodjdjongbuyindi crown nakka karrmi twelve mankokkarrng. \v 2 Kaluk ngaleng mak merlemni kayhmidorrengh bu djakbekkani, bu wurdyaw mahmimahmirri. \v 3 Mak kunmekbe rerrih kunmakmak yawoyhkurduyimerranj kore heavenbeh ba ngad kanbukkabukkan. Nakka kumbebmeng nakimukkenh kukkarlba nawu dragon nawu karrmi seven kunkodj mak kodjdjongbuyindi seven crowns. Mak karrmi ten kunkanemdulk warridj. \v 4 Dja manbu kunberd nuye makka dorrorrkeng manbu mandjalwern mankokkarrng kore kungolbeh wanjh burriweng rowk kanjdji kore kurorre. Wanjh nawu dragon borledmeng binang ngalmekbe daluk, bu nungka danginj kore kumirrk ngaleng ngarre, bihmadbuni bu bihmarneyawmahmirri ba bu kabimarneyawngun bu kayawdangen. \v 5 Wanjh ngalmekbe daluk yawmey narangem nawu kaluk kawohrnan kore kuredbubuyika kaluk wirlmurrngrayek dorrengh nawu kings kabirribebbehkarrme bedberre. Dja wanjh God bidjalmey nahni wurdyaw dja bikurrmeng kore nungan nawu God kayo, dja kore throne nuye kahni. \v 6 Dja ngalbu daluk ngalka kelerlobmeng kore kubolkdarleh kore God bimarnebolkmarnbom dja mak kore kabidjalnahnan bu kunkodjkewern, yiman mandjewk danjbik dja six nawu ngarre dird. \v 7 Kaluk kumekbe kore heaven wanjh birrihburreni kunkimuk duninjh, yiman war rerrih. Wanjh Michael dja nawu nuye angels birriburreni nawu Namarnde Duninjh dja mak angels nawu birriwarre. \v 8 Dja nawu dragon dja mak nuye angels minj birriwernhmurrngrayekniwirrinj dja wanjh Michael dja nuye angels bedda birriwinhmeng, wanjh kunu nawu Dragon dja mak nuye angels bedda birridjalbolkbawong heaven, wanjh benmarnekarrewarreminj bu bedda birridjalniwirrinj kumekbe. \p \v 9 Wanjh Michael dja nawu angels nuye wanjh bindidjalkukburriweng kore kurorre kanjdji duninjh kore nawu dragon, dja mak nawu angels nuye dorrengh. Kaluk namekbe nawu kangeyyo dragon wanjh nawu namarnde duninjh nawu Satan, nawu nungka kabenmayaliwarrewarrewon birriwarlahkenh bininj rowk kore kurorre. \v 10 Wanjh ngabekkang kumwokdanj wernkih duninjh kore heaven bu yimeng, “Bolkkime wanjh God nawu bininj kabenngehke rowk, nawu kakarrme kundulkarre rowk, nawu nungka kadjalwohrnan rowk! Dja mak nuye nawu Christ wanjh ngad karridjalwokmarrkma! Dja namarnde nawu Satan nawu benhdjuhbuni bininj nawu ngad ngarridangerrinj bu kumununkenh dja barnangarrakenh, wanjh nakka Michael dja nuye angels birrikukburriweng kanjdji duninjh. \v 11 Kaluk bedda birriwinhmeng kore kunkurlba nuye Lamb, dja mak kore manbu kunwok nuye manwoybuk birridjalweykani. Dja minj mak bedda birrikeleniwirrinj bu birridoweng dja wanjh birridjalkanjkurrmerreni. \v 12 Dja wanjh ngurrinjilngmaknin ngudda nawu heaven ngurrihni rowk! Dja kadjalwarre bedberre nawu kurorre kabirrihni dja mak kore kurrula, dja nahni namarnde wanjh nakka kumkoluy kore ngudda nawu kurorre ngurrihni! Dja nungka kaburrbun bu ngokko nuye kahdedjdjumbunghmen kabolkyimerran bu kayakmen, kaluk kunmekbekenh nungka yidduy duninjh.” \p \v 13 Bu kunmekbekenh nawu dragon wohburrbom bu nungka birrikukburriweng kore kurorre, wanjh nungka wam bihdjalkadjungi ngalbu daluk wurdyaw kore yawmey. \v 14 Dja God biwong ngalmekbe daluk kunwel bokenh yiman nawu marram nakimukkenh karrmihkarrmi ba karrolkan kare kore God bimarnebolkmarnbom kaluk kore kubolkdarleh duninjh. Wanjh kumekbe kore kabinahnan bu kunkuyeng wurd, mandjewk danjbik dja mak six ngarre dird dja Satan, nawu nakimuk nayin, wanjh minj mak kabibun. \v 15 Wanjh nahni nakimuk nayin, nawu Satan, wanjh bowehmeng kukku kore kurrangbeh nuye, dja marnburrinj mankabo duninjh, dja djareni bu daluk kabikan manmekbe kundjurrh. \v 16 Dja mak kunrorre bibidyikarrmeng ngalbu daluk bu bolkdjalkmiwam ngarre dja bowarrhmeng kanjdji manbu mankabo kumhborlobmi kore kurrangbeh nuye nawu dragon. \v 17 Wanjh kunukka nawu dragon wernhyidduy duninjh bu binjirrhmiwong ngalmekbe ngalbu daluk, wanjh nungka kuniwam benyikang nawu birribuyika ngaleng ngarre wurdwurd. Kaluk birrimekbe wurdwurd nakka wanjh God nuye nawu kabirrimarrkmang nuye mankarre, dja mak bedda nawu birrihmulewani kore kunwok nuye kunwoybuk nawu Jesus. \p \v 18 Wanjh nawu dragon djaldanginj kumekbe kore kukadjid ngarre kurrula.\f + \fr 12:18 \ft Chapter 13 karredjingmang.\f* \c 13 \s1 Mayh Nawu Nawarre Duninjh Kumwam Kore Kurrulabeh \sr Revelation 13:1-10 \p \v 1 Kaluk nganang mayh nakimuk kumhrey kore kurrulabeh. Nakka karrmi ten kunkanemdulk dja seven kunkodj, mak crown dorrengh bebbehkodjdjongbuyindi kore ten kunkanemdulk nuye. Mak bebbehngeybimbuyindi kunngey kore seven kunkodj nuye, dja mahni kunngey rowk wanjh kunwok kunwarre bu bimarneyimi nawu God. \v 2 Dja mak namekbe nawu mayh kukyimi yiman leopard, dja mak kundenge nuye yiman bear kukyimi, dja mak manbu kundang nuye nakka dangyimi yiman lion. Wanjh nawu Dragon biwong nahni mayh kundulkarre nuye, dja mak bikurrmeng kore throne nuye, dja warridj bimarnbom ba bu yimankek kawohrnankenh rowk. \v 3 Kaluk mankudji kunkodj nuye namekbe mayh, nakka wanjh ngorengni kaluk yiman rerrih bininj birribom rerrih dja mak minj bangmedowimeninj. Wanjh bininj nawu birrihni kurorre birrikangebarrhmeng dja mak bedda birrimunkemey namekbe nawu mayh nawarre. \v 4 Dja mak nawu Dragon, wanjh birrimarneboddangeni bu nungka wanjh kundulkarre biwong nawu mayh nakimuk. Mak warridj birriboddangeni nuye dja birriyimi, “Nangale nahni kabenerohrok nawu mayh? Mak nangale nahni kabeneburren?” \p \v 5 Nungan God bibawong namekbe mayh bu kadjalmarneyimerren manbu manburlumikenh kunwok nuye, dja mak kabimulewan God bu kunwarrekenh. Dja mak God bibawong bu kawohrnan kumekbe kunkuyeng wurd yiman danjbik kudjewk dja six ngarre dird. \v 6 Wanjh kore kurrangbeh nuye nawu mayh, wanjh bimarneyimi kunwarre kunwok kore God. Dja kurrehkurrinj bu ngeyyolyolmeng God nuye kunngey dja mak kore bimarnebolkyolyolmi kore God kahni. Mak benmarneyimi kunwok kunwarre dorrengh nawu kumekbe heaven kabirrihni. \v 7 Mak nungka dragon biwong nahni mayh nawarre kundulkarre ba yimankek kabirriburren God nuye bininj dja bu yimankek nungka kabenbun. Dja warridj biwong kundulkarre ba yimankek kabenmarnewohrnan bedberre bininj nawu birringuyabubuyika, dja mak nawu birrikulahbubuyika, dja mak nawu birridjenbubuyika, dja mak nawu kore kubolkbubuyikabeh. \v 8 Kaluk birriwern nawu kondah kurorre kabirrihni wanjh nakka kabirridjalmarneboddan namekbe nawu mayh. Bedda wanjh minj birringeydiwirrinj kore nahni djurra nawu kabenmulewan bininj nawu kabirridarrkid munguyh. Namekbe djurra bimbuyindanj kerrngehkenh duninjh kore God nungan bolkmarnbom kurorre. Dja nahni djurra djal nuye Lamb nawu nungka birribom doweng. \p \v 9 Mah, wanjh nangale nawu kakarrme kunkanem wanjh ngurribekka! \v 10 Bu ngudda yiman ngundidukkan, wanjh nakka ngundidjaldukka, mak bu yiman mandjawak dorrengh ngundibun, nakka wanjh mandjawak dorrengh ngundidjalbun bu yirrowen. Kaluk kuhni kamenmenyime nawu God nuye bininj bu kabirrihdjalkangewoybuk dja mak kabirrihdjalbengyirri, dja mak minj kabirrikele bu kabindibunkenh. \s1 Nabuyika Mayh Nawu Nabang Kumbebmeng Kore Kurorrebeh \sr Revelation 13:11-18 \p \v 11 Wanjh kumekbe nganang nabadbuyika mayh bebmihbebmi kore kurorrebeh. Kaluk karrmi kunkanemdulk bokenh nawu yiman lamb, dja nakka wokdi yiman dragon. \v 12 Kaluk nawu nayungkih mayh wanjh biwong kundulkarre nuye ba bu kabimarnedurrkmirri. Wanjh kundulkarre karohrok berrewoneng. Dja nawu nayerre mayh wanjh benmarnbom bininj kore kurorrebeh bu kabirrimarneboddangen nawu nayungkih mayh, nawu ngorengmakminj kore bininj birribom bu dowimeninj. \v 13 Dja nawu nayerre mayh nakka kurduyimi kunwern kundulkarre dorrengh bu bininj birrikangebarrhkeng. Kaluk nungka marnbom kunak kumwarrhmerrinj kaddumbeh kore kurorre nawu bininj rowk bu birrinang. \p \v 14 Kaluk namekbe nayerre mayh bimarnedurrkmirri nawu nayungkihni mayh bu benkoweyi bininj nawu kurorre kabirrihni. Nawu nayungkihni mayh biwong kundulkarre ba kurduyimi dja benkangebarrhkeyi bininj nawu birrihni kurorre. Wanjh nawu nayerre mayh bendjurrkkang birrimekbe bininj bu kabirrimarnbun idol ba bu kabirrimarneboddangen nawu nayungkih mayh, nawu ngorengni kore mandjawakbeh birribuni, dja minj dowimeninj. \p \v 15 Mak nawu nayungkihni mayh biwong kundulkarre nawu mayh nayerre bu kahdarrkidwon nawu idol, ba namekbe idol kawokdi. Wanjh nahni idol yimeng bu bininj nawu kawarnyakmen bu kaboddan nuye nawu idol, wanjh nakka birribu dja birrikukburriwemen. \v 16 Kaluk namekbe mayh bendjurrkkang nawu birriwern bininj rowk bu kabirribidbimbuyindan kore kubidkukun bedberre, dja mak wardi kore kumilh bu kabirrimilhbimbuyindan bedberre. Nawu bedda birriwarlahkenh bininj rowk, yiman nawu birringeyyahwurd, dja mak nawu birringeykimuk, dja mak nawu birrikuken, dja mak nawu birrimarladj, dja mak nawu bedmandeleng bindimarnedurrkmirri birribuyika, dja mak nawu birridjalley kore bedman. \v 17 Kaluk nungka benngurdkeng bininj nawu minj bedda birrikarrmeninj namekbe mark bu birridjareni birribayahmeninj dja birriweykayi nawu njalenjale. Kaluk namekbe nawu mark wanjh kunngey nuye namekbe mayh dja mak kunngey ngalengngarre manbu number nuye. \p \v 18 Wanjh ngurriwernhburrbu kore mandulmuk dorrengh kore baleh mahni kunwok kamenmenyime. Kaluk nangale bininj nawu kodjkuludjad wanjh kaburrbun kore kakarremenmenyime nawu numberkenh, dja wanjh namekbe number nakka wanjh 666, dja nakka wanjh bininj nuye kunngey. \c 14 \s1 Nawu Lamb Kabendjalkarrme Birriwern Bininj \sr Revelation 14:1-5 \p \v 1 Wanjh ngabolknang dja ngadjalwohnang nawu Lamb dingihdi kore Mandulum manbu kabolkngeyyo Zion. Kaluk birrihdjarrkdi nawu one hundred dja forty-four thousand bininj nawu bedda birrimilhbimbuyindi kunngey berrewoneng nawu Lamb dja mak Kornkumo nuye. \v 2 Wanjh ngabekkang kore heaven yiman kumhdulkarrewokdi manbu kukku borlobmirlobmi, dja mak yiman namarrkkon rerrih kumhngurdulmire. Wanjh ngabekkang yiman warridj birriwern bininj birrihdirri harps. \v 3 Dja bedda birriwayiniyerrkang manbu mankarrekerrnge kore kumekbe kunmirrk ngarre throne, dja mak nawu kunkarrngbakmeng mayh nawu kabirrihdjaldarrkidmimbi, dja mak bedberre nawu dabborrabbolk. Minj nangale mak borlhmeninj manmekbe manbu mankarrekerrnge dja ngaleng kabirridjalburrbun nawu birrimekbe one hundred dja forty-four thousand bininj nawu kurorrebeh, nawu bedda benmarnekarremulewam dja benbebkeng nawu Lamb. \p \v 4 Kaluk birrimekbe minj kunwarre birrikurduyimeninj dalukkenh dja bininjkenh, dja mak bedda birridjalmakni. Mak bedda kabirridjalkadjung nawu Lamb kore nungka baleh kare. Nawu Lamb benmarnekarremulewan dja nungandeleng benwong God nawu bedda birriyungkih duninjh nawu kabirriyawoyhdarrkidmen bininj kore kundowikenh. \v 5 Minj mak bedda birrikowimeninj, nawu bedda wanjh birridjalmakni duninjh. \s1 Nawu Birridanjbik Angels \sr Revelation 14:6-13 \p \v 6 Kaluk nganang nabuyika angel rengehrey kaddum kore kungol nawu karrmi Manmakkaykenh Kunwok manbu minj munguyh kayakmen, dja nungka kayolyolme bedberre bininj rowk nawu bedda kabirrihni kore kurorre dja nawu birrimdolkkang kore kunbolk kubolkbubuyikabeh, dja mak kore birriredbuyikabeh, dja mak nawu birridjenbuyikabeh, dja mak nawu birrikurlahbuyikabeh. \v 7 Dja wernkih yolyolmeng bu yimeng, “Ngurrimarnekelenin nawu God dja mak ngurridjalburlumen, kunmekbekenh bu bolkkime kabolkyimerran bu God kabendjadme nawu birriwern bininj rowk. Dja mak ngurrimarnebodda nuye God nawu bolkmarnbom kaddum dja mak kurorre, mak kurrula dja mak kore njilhmi.” \p \v 8 Wanjh nabadbuyika angel bimunkekadjuy nawu nayungki dja wokdanj wernkih, yimeng, “Kore kunred kubolkkuken duninjh Babylon makka wanjh bolkwarreminj! Bolkwarreminj bu kunmekbekenh bininj nawu kumekbe birrihni nawu birriyimi kunwarre duninjh, dja wanjh bininj rowk kore birribolkbubuyika wanjh bindimunkekadjungi, dja birriyidjirdmarreni bininj dja daluk. Yiman kayime nawu Babylon bininj bindibowoni manbu manbang duninjh ba bu kabirrikodjmayahme.” \p \v 9 Wanjh nawu nabadbuyika angel benbenehmunkekadjungi nawu beneyungkih angel benedokmi wanjh wokdanginj wernkih duninjh, yimeng, “Nangale bininj nawu kabimarneboddan nawu mayh nawarre dja nuye idol, dja mak nawu kahkarrme bim nuye mark kore kumilh dja nuk kubid nuye, \v 10 nakka bininj wanjh God kabihdung wernkih duninjh, kunkangeyid dorrengh nuye kore kundulkarre nuye warridj. Dja mak namekbe nawu bininj kadjakbekkan bu kakukrung manbu sulphur dorrengh kore kumirrk bedberre angels nawu God nuye, dja mak nawu Lamb. \v 11 Kaluk manbu kundolng kore kumekbe kabirrihdjakbekkabekkan wanjh makka kahdjaldolngre munguyh dja munguyh. Birrimekbe bininj minj mak kabirringehme bu kunbarnangarra munguyh dja mak bu kumunun munguyh, nawu bolkkime kabirrimarneboddan nawu mayh nawarre dja mak nawu idol nuye, nawu bedda kabirridjare kabirrikarrme nawu mark nuye mayh nawarre duninjh ngarre kunngeykenh nuye.” \p \v 12 Mah, wanjh nawu bininj nuye God birriwernhburrbu bu birridjalbengyirrin, dja mak birrimarrkma God nuye kunwok, dja mak birriwoybuknin kore Jesus. \p \v 13 Wanjh ngabekkang kumwokdanginj kore heavenbeh, yimeng, “Kuhni yibimbu, ‘Bu bolkkime dja munguyh, bu nawu Kawohrnan Rowk kabenmarnekurduyime kunmak bedberre bininj nawu kabirridowerren kore nungka.’ ” Wanjh nawu Namalngmakkaykenh kayime, “Yoh, bedda kaluk kabirridjalngehme kore kunkimuk birridurrkmirranginj, dja kabirridjalmang nawu kahdjehdjenyo bedberre.” \s1 Bedda Nawu Birribadbuyika Angels \sr Revelation 14:14-20 \p \v 14 Ngaye nganang kore kumirrk ngardduk kunngol manbu ngolbeleni, dja kore kunmekbe ningihni kore kunngol namekbe nawu kukyimi yiman Bininj Duninjh.\f + \fr 14:14 \ft Bininj duninjh. Ngurrina kore Daniel 7:13\f* Kaluk nungka kodjdjongbuyindi gold nawu crown, dja mak kore kubid nakka karrmi nawu mandjawak djurrmak duninjh manbu kangeyyo sickle. \v 15 Wanjh nabuyika angel kumbebmeng kore kunrurrk manbu templebeh wanjh kayhmeng wernkih duninjh nawu ningihni kore kunngol, bimarneyimeng, “Yiyiray mandjawak dorrengh, bu yibenmanama bininj kore kurorre dja ngokko wanjh kumwam ngarre bu yibendjalmang nawu birridjalwern bininj.” \v 16 Wanjh namekbe nawu ningihni kore kunngol wanjh benmangi birriwern bininj kore kanjdji kurorrebeh yiman kayime bininj nawu karralkdjobke manbu mandjawakkimukwi. \p \v 17 Wanjh nabadbuyika angel kumbebmeng kore kunrurrk manbu temple kore heaven, nungka mak karrmi djurrmak nawu sickle. \v 18 Mak nabadbuyika angel dingihdi warridj, nawu wohrnani ngarre kunak kumekbe. Nungka kumbebmeng kore altar di, dja bikayhmeng wernkih duninjh angel nawu djurrmak mandjawak sickle karrmihkarrmi, yimeng, “Ngokko kumwam ngarre bu yibenmang nawu birriwarre bininj kore kurorre. Yibenma yiman kayime yirradjdadjke grapes manbu wernhdjolengminj.” \p \v 19 Wanjh nawu angel wam benmey nawu birriwarre bininj, Dja benkukburriweng kanjdjikah kore mandjorlok kore God kabenkukmelme yiman kayime bininj kahmelme manbu grapes. \v 20 Kunmekbe wanjh kuberrkkah kore kubolkkimuk nuye God. God benbuni birrimekbe birriwarre bininj yiman benkukdjubudjuburlhme yiman bininj kadjalmelme manbu grapes. Wanjh manbokurlba duninjh kambebmerrinj dja manbu marnburrinj yiman mankabo, dja mak mankabokuyeng boyimerranj nakka 300 kilometres, mak boburrkminj bodjorlokminj yiman kore djarrang kahkornamyime. \c 15 \s1 God Nuye Manbu Kunkangeyid \sr Revelation 15:1-8 \p \v 1 Kaluk nganang kaddum kore heaven, bu kunmakkaykenh kurduyimerranj ba bu ngad kanbukkabukkan. Nawu seven angels birrihni, nawu birrihkarrmi seven kundjakkenh manbu manyerre duninjh. Kaluk bu God kamunkewe mahni kundjak rowk, wanjh minj kayawoyhyiddung bu yerrekah. \v 2 Dja mak nganang kurrula yiman kayime glass, kaluk rawoyindanj kunak dorrengh, dja bininj birrihdi kore kukadjid ngarre. Kaluk birrimekbe nawu birribom mayh nawarre, dja nawu idol nuye, dja mak birribom number manbu kore kunngey nuye. Mak birrikarrmi kore God nungan benwong manbu harps. \v 3 Dja mak birrihwayinidanginj mankarrebokenh. Mankudji manbu Moses nuye nawu bimarnedurrkmirri God, dja manbuyika manbu Lamb nuyeni. Wanjh birriyimi, “God, ngudda nawu yidjalwohrnan rowk, dja yiwernhdulkarrekimuk duninjh! Ngudda yidjalkurduyime kunwernhkimuk dja kundjalwernhmakkaykenh duninjh! Ngudda yidjalkurduyime kore kunwoybuk dorrengh, dja mak mandjad duninjh! Kaluk ngudda yidjalwernhwohrnan rowk bu munguyh munguyh, minj kadjobme ke. \v 4 Bininj rowk ngundikengehme ngudda, dja mak ngundingeyburlume! Dja ngudda yidjalkudji nawu yidjalwernhkukdjamunkenh. Birriwarlahkenh bininj kore kubolkbubuyika rowk, wanjh kabirrimre kumirrk ke, ba bu bedda ngundimarneboddan. Dja mak yibenbukkabukkang kore djal mandjad duninjh yikurduyime.” \p \v 5 Yerre wanjh, nganang kaddum kore heaven dabburlin nawu birrimarnbom yiman temple yerreh kore God kahdjalmulewarren, wanjh dangmarrhmiwam nuye. \v 6 Wanjh seven angels birrimhkani seven kundjak birrimyibebmeng kore dabburlinbeh. Mak birridjongbuyindi manmadjmak nawu nakuyengkenh dja madjbami warridj. Kaluk bedda birriberekalkdukkayindi nawu manburrba manbu yiman gold kunmadj. \v 7 Wanjh nakudji kore kunkarrngbakmengbeh nawu kabirridjarrkidmimbi, wanjh benwong nawu seven angels seven golden banikkin manbu barlmeng manbu kunkangeyid nuye nawu God, nawu kahdjaldarrkiddi munguyh munguyh. \v 8 Kaluk kore temple makka dolngbarlmeng kore manbu kunmakmak dja mak kundulkarre nuye God, dja minj nangale mak ngimeninj kore temple dja ngaleng bu kadjalyakmen manbu seven kundjakkenh nawu seven angels birrikani. \c 16 \s1 Banikkin Manbu Kunkangeyidkenh Barlmeng Nuye God \sr Revelation 16:1-21 \p \v 1 Wanjh ngabekkang kumwokdanginj kore temple wernkih duninjh bu yimeng bedberre nawu seven angels, “Ngurriray dja ngurriyakarrbu namekbe seven banikkin nawu God nuye kunkangeyid kore kurorre.” \v 2 Wanjh nawu nayungkih angel wam dja yakarrbom nawu banikkin nuye kore kurorre ngarre, dja wanjh birriwern bininj birrikukmokwernminj. Kaluk birrikulahwarreminj dja warridj birridjakbekkani. Birrimekbe bininj wanjh nawu birringeykarrmi nawu nawarre mayh nuye, dja warridj birrimarneboddangeni nawu idol nuye. \p \v 3 Wanjh nabuyika angel wam dja yakarrbom nuye banikkin kore kurrula, dja wanjh bokurlbaminj kunkurlba duninjh. Kaluk boyimerranj yiman kunkurlba nuye bininj nawu doweng. Wanjh yehyeng rowk nawu darrkiddi kore kurrula yongohyoy, wanjh nakka dowerrinj rowk. \p \v 4 Kaluk nabadbuyika angel yakarrbom nawu banikkin nuye kore mankabohkabo dja mak kukku kore njilhmi kahyo, wanjh bokurlbaminj rowk. \v 5 Wanjh ngabekkang angel nawu kore kawohrnan ngarre kukku bu yimeng, “Nawu Yikukdjamun duninjh, ngudda nawu yihdjaldi kore kerrngebeh dja mak yidjaldi munguyh. Ngudda wanjh djal mandjad kore yibendjadme nawu bininj rowk. Ngudda wanjh kunmak yiyimeng kore yibendjadmeng nawu birrimekbe bininj. \v 6 Bedda bindihbuni nawu kore birrihdurrkmirri ke dja mak nawu prophets ke. Wanjh bolkkime yikurduyime djal mandjad bu yibenbowon kunkurlba ba kabindikurlbabongun manbu kunmekbekenh kunu kunwarre bedberre.” \p \v 7 Wanjh kore altar nakka ngabekkang kumwokdanginj yimeng, “Yoh, ngudda God, dja mak yidjalwohrnan rowk, ngudda nawu yirrulkarrekimuk duninjh. Ngudda yibendjadme kunwoybuk dja mandjad duninjh!” \p \v 8 Wanjh nabadbuyika angel yakarrbom banikkin nuye kore kundung, mak nungka wong kundulkarre ba bu kabenkukkinje yiman manbu kunak karung. \v 9 Wanjh bedda birriwernhkulahruy, dja birrimarneyimi kunwarre kore kunngey nuye God, nawu nungka munkeweyi manmekbe kundjak manbu benbuni. Dja bonj, bedda birridjalwarnyakni bu birrikangeborledmeninj dja mak birriburlumeninj kore kunmakmak nuye God. \p \v 10 Wanjh nabuyika angel, nawu kunbidkudjikenh, yakarrbom nuye banikkin kore thronebeh nuye namekbe mayh nawu nawarre, bu kunkak benbarrkbom kumekbe kore bedda birrihni. Wanjh bininj birridjenbayerreni kore birridjakbekkabekkani. \v 11 Mak bedda birriyimi kunwarre bu birridungi God nawu heaven kahni bu kunmekbekenh kore birrihkanjbabangni dja mak kunmok birrihkarrmi. Dja mak birridjalwarnyakminj bu birrikangeborledmeninj bu birribawoyinj kore kunwarre birrihkurduyimi. \p \v 12 Wanjh nabadbuyika angel yakarrbom banikkin nuye kore mankabokimuk kabongeyyo Euphrates. Wanjh bokoluy dja wanjh marnburrinj yiman kayime manbolh bedberre kings nawu kabirriwohrnawohrnan bu kabirrimre kaluk nakka kabirrimdolkan koyek. \v 13 Wanjh ngabennang birridanjbik nawu birrimalngwarre, birrikukyimi yiman kordborlbok. Birrimhbebmi kore kurrangbeh nuye dragon, dja kore kurrangbeh nawu nawarre mayh, dja mak kore kurrangbeh prophet nawu kahkurrekurren. \v 14 Kaluk birrimekbe nawu birrimalngwarre duninjh, nakka kunmalng bedberre nawu namarnde, dja kabirridjalkarrme kundulkarre bu kabirrikurduyime kunkimuk ba bu bininj kabirrikangebarrhme. Mak bedda kabirrire kore kubolkwarlahkenh kurorre wanjh kabindikimang kings nawu kabirrihwohrnawohrnan ba kabirriburren kore kunbarnangarra God nuye nawu Wernhdulkarrekimuk. \p \v 15 Wanjh Jesus yimeng, “Wanjh kandibekka! Ngaye ngamre yiman bininj nawu dedjdjorlkwern nawu kamre manmolk bu kadjirdmang! Kabirrinjilngmak nawu kabirrilorrhmiyo dja mak nawu kabirrihdarnhmadjkarrme kunmadj, manbu kabirridjongburren namekbe kunmadj ba bu minj mak kabindiyemikan bu kabirrire kore kurobbe birrikuklarrk.” \p \v 16 Wanjh nawu birrimalngwarre duninjh bindimornnameng birrimekbe kings kore kabolkngeyyo kunred Armageddon, kaluk makka kunwok ngarre Hebrew. \p \v 17 Wanjh nawu nayerre angel yakarrbom banikkin nuye kore kungol. Kaluk wokkimukkenhni wokdanj kore temple, kaluk kore throne, yimeng, “Bonj, wanjh djal burnbom rowk!” \v 18 Wanjh kumekbe namarrkon mayhkeyi, dja ngurdulmi, dja mak bolkrokani wernkih duninjh, manbu korroko minj bolkrokayi bu kore kerrngehkenh duninjh bininj nawu birrihni kondah kurorre. Makka wanjh manwernhkimukkenh bu bolkrokarokani. \v 19 Mak kore kubolkkimuk Babylon, makka danjbik marnburrinj bolkdjalkmiwam, dja mahni kubolkkimukkenh kore kubolkbubuyika wanjh djal rurrkwarrawarrhmeng rowk kunmekbe. Wanjh God burrbom kore kunwarrekenh birrihyimi nawu birrimekbe bininj birrihni kore kunred Babylon, wanjh kunmekbekenh nungka yiman kayime bendjalbowong nawu banikkin borlbarlmiyindi nungka nuye kunyid mankimuk duninjh, wanjh bolkbularrbom manmekbe kunred bedberre nuye kunkangeyid. \v 20 Mak manyunkurr manwern makka wanawam, dja manbu manwarddekimuk makka djalwarddeyakminj. \v 21 Mak mankihkimuk manyirrkerrk manbu yiman kayime kunwardde kaluk birrirohrokmeng forty kilos, warrawarrhmerrinj kaddumbeh kore bininj birrihni. Wanjh bedda birridungi God dja birrimarneyimi kunwarre bu kunmekbekenh manbu benmarnemunkeweng bedberre, dja mak manmekbekenh bendjalbom nawu bininj rowk benwarrehwarrewong. \c 17 \s1 Ngalwarre Daluk Kamenyime Kunwarrekenh Kabenwarrewon Bininj \sr Revelation 17:1-18 \p \v 1 Wanjh nakudji angel kore seven angels birrihdjarrkdi nawu bedda birrihkarrmi seven banikkin, kumwam nakudji kore ngaye dja nganmarneyimeng, “Yimray, dja bukkan kunred yiman kayime daluk ngalbu ngalwarre duninjh bu kabirribun ngalbu kahdi darnkih kore kukku mankabowern. Kaluk kunmekbe wanjh kahbolkyolyolme kunred kunkimuk Rome. \v 2 Nawu kings kabirriwohrnawohrnan kore kurorre wanjh kunwarre birridjarrkyimi ngalmekbe daluk dorrengh. Mak birriwern bininj rowk nawu kurorre birrihni birribelbmerrinj ngahli daluk bu birridjarrkkurduyimi kunwarre. Wanjh mahni kunwarrekenh benmarnbom yiman birridjalworromkani.” \p \v 3 Wanjh nawu Namalngmakkaykenh nganmarnbom bu namekbe angel nganmey dja nganwayhkeng djarreh kore kubolkdarleh. Wanjh kumekbe nganang ngalbu daluk barndihbarndi kore mayh nawu nakimuk yiman kukkarlbani duninjh. Kaluk ngeydingeydi kore kunkulah nuye namekbe mayh, wanjh kunwokwarre bimbuyindi manbu bimulewani God bu kunwarrekenh. Nahni mayh karrmi seven kunkodj dja mak ten kunkanemdulk. \v 4 Wanjh ngalmekbe daluk djongbuyindi manburrba nawu purple dja mak kurlbakurlbah nawu kunmadj, dja djongbuyindi mak nawu gold nawernni duninjh, dja nabadbuyika namakmak jewels, dja mak pearls nawu djongbuyindi. Ngaleng mak karrmi gold banikkin kore kubid ngarre. Nawu banikkin dahkendi njalehnjale nawern nawu nawarrehwarre, dja mak kunwarrekenh ngalengngarre. \v 5 Dja kore kunmilh ngarre makka ngeybimdi manbu kunwok kawarlkkayindi. Kaluk mahni manbu ngeybimbuyindi NGALMEKBE DALUK NGALWERNHKIMUKKENH NGALBU KANGEYYO BABYLON, NGALBU BENYAWMEY BIRRIDJALWARRE DALUK ROWK, DJA MAK MARNBOM KORE KUNWARREKENH NGARRE ROWK KORE KURORRE. \v 6 Wanjh ngawohnang bu nganang ngalmekbe daluk bu worromkang kore ngaleng benkurlbabonguneng nawu God nuye bininj dja mak kunkurlba bedberre nawu birridowerrinj kore kunwoybukkenh birrihmulewani nuye Jesus. Bu nganang ngalmekbe daluk wanjh ngaye ngakangebarrhmeng. \p \v 7 Wanjh nawu angel nganmarneyimeng “Njalekenh ngudda yihkangebarrhme? Dja ngaye bengdayhke manbu kahwarlkkayindi ngaleng ngarre ngahli daluk dja mak mayh nawu kahmorneni nawu kahkarrme seven kunkodj dja mak ten kunkanemdulk. \v 8 Namekbe mayh nawarre nawu yinang korroko, nakka bu kerrngehkenhni nungka darrkidni, dja bolkkime minj karrarrkid. Dja kaluk kambebme kore kudjorlok kanjdji kurorre wanjh kare bu kadjalyakmen munguyh. Mak bininj nawu kumekbe kabirrihni kore kurorre wanjh bedda kabirrikangebarrhme bu kabirrinan nahni nawu mayh nawarre duninjh, dja nungka darrkidni bu kerrngehkenh, dja mak minj nungka karrarrkid, dja kaluk yerrekah kamyawoyhdarrkiddurndeng. Kaluk birrimekbe bininj nawu minj kabirringeybimbuyindi kore djurra nawu kabenngeykarrme bininj nawu kabirrimimbi munguyhkenh bu kerrngehkenh duninjh minj bolkmarnbuyindanj kondah kurorre. \v 9 Wanjh ngurrimayaliwernnin ba bu kuhni wanjh yidjalburrbun. Nawu seven kunkodj kore nawu mayh nuye, namekbe yiman kayime wanjh seven mandulum kore ngalmekbe daluk kahbarndi. \v 10 Mak kamenyime nakka warridj seven kings nawu kabirrihwohrnawohrnankenh. Nawu kunbidkukudji nakka wanjh ngokko bindibom, nakudji nawu kadjaldarrkid, dja nabadbuyika, nakka wanjh minj kumbangmerawinj. Dja bu kamre, nakka kadjalwohni kundedjdjumbungkenh. \v 11 Mak namekbe mayh nawarre nawu darrkidni bu kerrngehkenhni, dja bolkkime wanjh minj kadjaldarrkidmimbi, wanjh nakka nabadbuyika king nawu kahmarnbun eight. Nungka kabirriraworren nawu birriyungkihni seven kings, dja nungka mak kare bu kadjalyakmen.” \p \v 12 “Mak nawu ten kunkanemdulk yinang makka kamenyime bininj nawu ten kings, nawu minj birribangmededjingmayi bu kabirriwohrnankenh, dja kaluk bedda kabirrimang manbu kundulkarre bu kabirridjarrkwohrnan nawu mayh nawarre dorrengh bu nakudji hour. \v 13 Birrimekbe ten kings bedda kabirridjaldjare bu kundjalkudji, kaluk bu bedda kabirriwon manbu kundulkarre bedberre kore nawu mayh nawarre. \v 14 Kaluk bedda kabirridjaldjare kabirribun nawu Lamb. Nawu nungka Kawohrnan Rowk nawu bedberre kabirrihwohrnawohrnan dja nungka nawu king duninjh, dja mak kawohrnan bedberre nawu birribubuyika kings rowk bedberre. Wanjh Lamb dja nawu bininj rowk nuye dorrengh wanjh bedda kabirridjarrkwinhme, nahni nawu Lamb nungka benkayhmeng kore bendjarrngbom nawu kabirridjalkadjung munguyh.” \p \v 15 Kaluk bu kuhni yimeng, wanjh nawu angel nganyawoyhmarneyimeng, “Manbu mankabobubuyika manbu yibonang, kore ngalmekbe daluk ningihni, nakka wanjh bininj nawu birrimdolkkang nawu birridjalkulahbubuyika, dja mak nawu birrimirndebubuyika, dja mak nawu birriredbubuyika, dja mak nawu birridjenbubuyika. \v 16 Nawu birrimekbe nawu bininj ten kings, dja mak mayh nawarre nawu yinang, nakka wanjh kabirrinjirrhmiwon ngalmekbe daluk ngalwarre. Bedda kaluk kabirriyimang rowk nawu njalehnjale kahkarrme dja kabirridjalbawon ngalmekbe daluk bu ngalkukworrhworr kahdi. Mak kabirridjalkanjngun ngalengngarre kunburrk manbu kunkanj, wanjh kabirribalkukkinje kore kunak karung. \v 17 Kaluk God benmarnbom nawu birrimekbe bininj nawu ten kings bu kabirridjare kabirrikurduyime kore nungka God kadjare! Kumekbekenh bedda birridjareni bu birriwong kundulkarre bedberre kore nawu nawarre mayh, ba bu nungka kadjalwohrnankenh bedberre, kaluk mak kore baleh God yingkihmulewani, wanjh woybukkenhdanginj. \v 18 Wanjh ngalmekbe ngalbu daluk yinang nakka wanjh ngarre kunbolkkimukkenh manbu kawohrnan bedberre kings nawu kabirriwohrnawohrnan kore kurorre.” \c 18 \s1 Kore Manrurrkwern Kabolkngeyyo Kunred Babylon Rurrkbakabakmerrinj \sr Revelation 18:1-24 \p \v 1 Kaluk yerre bu kuhni ngahnani rowk, wanjh nganang nabadbuyika angel kumhkolungi kore heavenbeh. Kaluk wernhdulkarrekimukni, dja manbu kunmakmak nuye nakka wernhbolkwolkani kore kurorre. \p \v 2 Wanjh dahdarrhmeng bu kundulkarre dorrengh nuye, yimeng, “Bolkwarrehwarreminj kore kubolkkimukkenh kunred Babylon! Kaluk wanjh yimerranj kunred bedberre nawu namarndehmarnde bedberre dja mak kore kabirrihdi nawu birridjalmalngwarre duninjh, dja mak nawu birriwarre mayhmayh, dja nawu mayh nawern rowk. \v 3 Bininj rowk nawu birrihni kubolkbubuyika rowk wanjh bedda birriraworrinj ngalmekbe daluk ngalwarre, dja kunwarre birrihdjarrkkurduyimi, yiman bedda birridjarrkworromkani. Birriwern kings warridj, nawu kurorre kabirridjalwohrnan, wanjh kunwarre birrihyimi ngaleng dorrengh. Dja bininj nawu kabirriweykan nawu njalehnjale kore kurorrebeh, nakka birrikukenminj kore ngalengngarre kundjalwern kore bayahmeng bedberre.” \p \v 4 Wanjh ngabekkang nabuyika kumwokdanj kore heavenbeh yimeng; “Nawu binihbininj ngardduk! Ngurrimbebmerrimen kore kumekbe kunred ba kunukka minj ngurriraworren kore kunwarre kabirrihyime, mak kunukka minj ngurrimang manbu kundjak kamre bedberre birrimekbe bininj. \v 5 Dja manbu kunwarre ngalengngarre makka wernmerrinj yiman kungol kawernmerren duninjh yiman kayime kaddum kore kungol ngarre, dja God minj bimarnebengmidjdayinj kunwarre ngalengngarre kore kurduyimeng. \v 6 Ngalmekbe ngalbu ngaldjalwarre daluk wanjh ngunwarrewong ngudberre ngurridjalwern. Mah, ngurrikarremulewa bokenhkah kore ngunmarnekurduyimeng. Ngurrimarnebomarnbu wine ngalengngarre ba bu kabongun, manbu manwernhbobang duninjh, kayurrhke rowk manbu benmarnbom birribuyika bininj bu birribonguneng. \v 7 Ngahli daluk djalkukenworreni dja namakmak ngalengman worreni bu karrmi rowk. Wanjh bolkkime ngurriwo kundjak dja kunnjilngwarre dorrengh. Ngaleng mak kamarneyimerren, ‘Ngaye nawu ngahdjalkimuk queen dja mak ngawohrnan duninjh! Ngaye minj ngamarrkdjukun, dja yuwn bu mak ngamarnenalkbun bininj nawu karrowen ngardduk.’ \v 8 Wanjh kumekbekenh kunu kundjak kamre ngalengngarre bu kunbarnangarrakudji, kaluk kundowikenh mak kambebme, dja mak kore kanalkbunkenh, dja mak kundjalkimuk duninjh bu kahmarrwedowen bu manme kayakmen kunmekbe. Wanjh kunak manbirlidulmuk kabidjalkukyakwon. Kaluk God nawu Kawohrnan Rowk nawu nungka kabidjadme, nakka wernhdulkarrekimuk duninjh.” \p \v 9 “Bininj nawu kings kondah kurorrebeh, nawu kunwarre birridjarrkkurduyimi kore ngaleng dorrengh, dja birriyikadjurreni nawu namakmak ngarre, wanjh nakka kaluk kabirrinan kundolng kamdjalbebmerren kore kahbolkrung ngalengngarre, wanjh kabirrimarnenalkbun dja kabirrinjilngwarremen bu kabirrinan karrowen. \v 10 Dja birrimekbe bininj wanjh kabirriwernhkelemen bu kabirrinan kadjakbekkankenh wanjh djarreh kabirrimdjaldangen dja kabirrikayhme, ‘Kawarre! Kawarre ngudda ke, ngudda nawu yidjalbolkkimuk, dja mak yirrulkarrekimuk kunred manbu Babylon, wanjh bolkkime bu nakudji hour ke bu yidjalyakmen!’ ” \p \v 11 “Mak nawu bininj rowk nawu kabirriweykan kunwern nawu kondah kurorre kabirrihni, nakka kaluk kabirrinalkbun dja kabirrinjilngwarremen bu ngalengkenh, dja bolkkime minj nangale mak kabayahme bedberre kore yehyeng nawu kabirrimkan kore kabbalabeh. \v 12 Bedda birrikarrmi nadjalwern njalehnjale nawu birrimkang kore kabbala, nawu gold, silver, jewels, pearls, namakmak kunmadj, dja mak manburrba, silk, nawu karlba manburrba meleyimi. Dja mandulkbubuyika kundulk manbu manmanjmakni. Dja mak nabubuyika kore birrimarnbuni ivorybeh dja manmakmak kundulk, dja wirlmurrng dorrengh manbu bronze dja iron, dja mak kunwardde manbu marble. \v 13 Dja mak birrikarrmi manbu manmekenh, yiman cinnamon dja spice. Dja mak mankalkkidmanjmak, dja myrrh dja frankincense. Dja mak birrimkang manbu wine, dja mankalkkid manbu oliveskenh, dja manmak kandidjawa dja mak manbu wheat. Dja mak birrikarrmi bulikki, sheep, djarrang dja wirlbarra manbu wheel bokenh karrmi. Bedda warridj bindikarrmi bininj nawu bindibongkarrmi ba bu kabindihkukweykankenh kore birribuyika bininj.” \p \v 14 Birrimekbe bininj nawu kabirriweykaweykan wanjh kabirriyime, “Ngudda kunred Babylon, nawu namakmak yihdjareni munguyh nakka wanjh wam rowk dja yidjalbarlanhmayi rowk. Nawu ngunkukenwoni nakka wanjh yakayakminj rowk. Minj ngudda mak minj yiyawoyhmang.” \v 15 Birrimekbe bininj nawu birriweykaweykani namekbe yehyeng rowk, dja mak nawu birrimarnekukenworreni bu ngalengkenh, wanjh bedda birriwernhkeleminj bu birrinang ngaleng djakbekkabekkani, wanjh bedda birrimarnedangen djarrehkah. Kaluk kabirrimarnenalkbun dja kabirrimarnenjilngwarremen bu ngaleng doweng. \v 16 Bedda wanjh kabirrikayhme, “Kadjalwarre! Kadjalwarre ngarre manmekbe kubolkkimuk! Ngaleng djongbuyindi namak manburrba, nawu purple dja karlba duninjh manburrba. Mak kukbami gold dorrengh, dja mak namakmak nawu jewels, dja mak pearls dorrengh. \v 17 Wanjh bolkbularrbuyindanj rowk bu kundjalburrikudji! Naninjnanu namakmak kore bibalkukenwoni wanjh warreminj rowk!” Birriwern bininj rowk nawu birriwohrnani ngarre kabbala kore kurrula, dja nawu birridjalwohrewohrey kore kabbal, dja nawu birridurrkmirri kore kabbala, dja mak nawu birrikukmarnbuni kunwardde kore birrireyi kurrula, wanjh bedda rowk kabirridangen djarreh kore kunred Babylon. \v 18 Bu kabirrinang kundolng kore kahrung, wanjh wernkih kabirrikayhme bu kabirriyime, “Baleh kunbolkbuyika benebebbehbolkrohrokniwirrinj yiman mahni kubolkkimuk kunred Babylon?” \p \v 19 Wanjh manbu kundjulng kabirrikodjdudjerren dja kabirrikayhme, kore kunmimnalk dorrengh dja kunnjilngwarre dorrengh, bu kabirriyime, “Kawarre! Kadjalwarre ngarre mahni kubolkkimuk kunred Babylon! Birriwern rowk nawu birrikarrmi kabbala kore kurrula, wanjh birrikukenworreni kore ngalengngarre. Dja bolkkime wanjh bolkwarreminj duninjh bu kundjalmekbe rerrih!” \p \v 20 “Dja ngurrinjilngmaknin bu kuninjkunukenh, ngudda nawu ngurrihni kore heaven! Ngurrinjilngmaknin, nawu God nuye bininj, dja nawu apostle dja mak prophets nuye! God wanjh bidjadmeng dja biwarrewam bu kunmekbekenh ngaleng ngunmarnekurduyimeng ngudberre.” \p \v 21 Wanjh nawu dulkarrekimuk angel mey manwarddekimuk, yiman manwarddekimuk manbu kabirrimimdjubulhmekenh manbu manmim, dja nakka wanjh burriweng kore kurrula. Dja yimeng, “Kunmekbe rerrih bu Babylon bu kayimerran wanjh minj bininj kabirriyawoyhngalke. \v 22 Bininj rowk kabirringurdme rowk kore harps kabirrihdirri kore kunred Babylon, mak nawu kabirridirri nabubuyika instruments, yiman flutes dja trumpets. Nakka minj kayawoyhwokbebme, dja minj kabirriyawoyhbekkan kore ngudda kunred Babylon. Dja mak bininj rowk nawu kunbubuyika kore kabirrihdurrkmirri, wanjh kabirridjalngurdme, minj mak kabirriyawoyhdurrkmirri kore ngudda ke. Dja mak minj nangale bininj kabirriyawoyhbekkan kore bininj nawu kabirridjubulhme kore manwarddekimuk manbalabala. \v 23 Ngudda nawu kunred Babylon. Lamp manbu kore kabirriwurlhke minj kahyawoyhbolkwolkan kore ngudda ke. Nangale mak minj kabirriyawoyhmarren bininj dja daluk kore ngudda. Bininj nawu ngudda ke nawu birriweykaweykani, nakka birringeykihkimukni bininj, dja bu bolkkime burrkyak! Ngudda wanjh yibendjalkoweyi nawu bininj kunredbubuyikabeh manbu mankurdangkenh ke. \v 24 Ngudda wanjh yibenbuni nawu God nuye prophets dja nawu God nuyeni bininj, dja mak birriwern rowk nawu birridowerrinj kore bindihbuni kondah kurorre.” \c 19 \s1 Birriwern Duninjh Nawu Kabirrihni Kore Heaven Kabirriburlume God \sr Revelation 19:1-10 \p \v 1 Bu kuhni yakminj rowk, wanjh ngabekkang yiman bininj birrimirndewern duninjh kore heaven bu birrikayhmi, dja birriyimi, “Hallelujah! God ngadberre wanjh nadjalkudji nawu Nadjalmakkaykenh Duninjh, dja mak Narrulkarrekimuk Duninjh! \v 2 Nungka kandjadme makka manwoybuk dja mandjad duninjh! Nungka bidjadmeng dja bidjalwarrewam ngalmekbe ngawarre duninjh daluk ngalbu benbengwarrewong birriwarlahkenh bininj rowk kore kurorre, wanjh birridjalwarreminj duninjh. Nungka bibom bu benkarremulewam bedberre nawu birrihmarnedurrkmirri nuye God.” \v 3 Wanjh bininj kore heaven birrihni birriyawoyhkayhmeng, bu birriyimeng, “Hallelujah! Ngalmekbe daluk kahrung, wanjh kundolng ngarre makka kayahme munguyh dja munguyh.” \p \v 4 Kaluk birrimekbe nawu bininj twenty-four dabborrabbolk dja mak nawu kunkarrngbakmeng mayh nawu kabirridarrkidmimbi, birrimarneboddangerrinj kanjdji nuye God nawu kahni kore throne dja mak birriburluburlumi. Kaluk bedda birriyimi, “Wanjh bonj! Hallelujah!” \v 5 Wanjh kumwokdanj kore yerrkayerrkani throne nuye yimeng, “Ngurridjalwernhburlumen kadberre God, nawu ngudda ngurrihmarnedurrkmirri dja mak nawu ngurridjareni ngurriwokmarrkmang, ngudda nawu ngurriyahyahwurd dja mak ngudda nawu ngurrikihkimuk!” \p \v 6 Wanjh ngabekkang yiman bininj birrimirndewern birrihkayhmi wernkih duninjh, bu wokyiyimi yiman kukku manbu kumbowarrhmi, dja mak wokyiyimi yiman namarrkon bu ngurdulmi. Wanjh birriyimi, “Hallelujah! God nawu kadberre nawu Narrulkarrekimuk Duninjh dja mak Kawohrnan rowk! \v 7 Wanjh karrimarrmarrnin dja karrinjilngmaknin mak karrimulewan bu God namakkaykenh dja narrulkarrekimuk duninjh. Nawu Lamb bu yiman kabenemarren ngalbu daluk ngokko kumwam, dja ngalmekbe ngalbininjkobeng nuye wanjh biyingkihmarnemarnburrinj nungka nuye. \v 8 Kaluk nungka bidjalwong kunmadj nawu nadjalmak manburrba manbu linen nawu kamadjbame dja madjbele duninjh, ba bu ngaleng kabimarnedjongburren.” Kaluk nawu namadjmak linen manburrba, makka kamenmenyime kore njalehnjale kore kunmak birrikurduyimeng nawu God nuye bininj. \p \v 9 Wanjh nawu angel nganyawoyhmarneyimeng, “Kuhni yibimbu rowk, ‘Kabirrinjilngmak nawu bininj bu Lamb kabenkimang bu kabirringimerren dja mak manme kabirridjarrkngun kore mulil kabenemarrenkenh, nawu Lamb dja daluk nuye!’ ” Wanjh nawu angel yawoyhyimeng, “Mahni makka manwoybuk duninjh kunwok nuye God.” \v 10 Dja kuhni ngabekkang, wanjh ngamankang kore kurrenge nuye angel bu ngaboddanginj, dja nungka nganmarneyimeng, “Yuwn ngaye kanmarneboddan! Ngaye nakka ngahdjaldurrkmirri nuye, yiman ngudda dja mak nawu ngurridangerrinj nawu ngurrihwernhkarrme kunwok manwoybuk nuye Jesus. Mah, God yidjalmarnebodda, dja mak bu ngurrimulewa manbu Jesus nuye kunwok manwoybuk, dja wanjh Namalngmakkaykenh kerrngehkenh benyingkihwong nawu birriyungkihni prophet warridj.” \s1 Nakudji Bininj Nawu Morneni Djarrang Nawu Kukbeleni \sr Revelation 19:11-21 \p \v 11 Wanjh nganang heaven dangmarrhmiwam, dja kore kumirrk ngardduk nakka djarrang dingihdi nawu kukbeleni. Dja bininj nawu barndihbarndi kore djarrang, nungka nawu ngeyyoy, “Nawu nadjalkangewoybuk”, dja warridj ngeyyoy, “Nawu nadjalwoybuk duninjh”. Nungka wanjh kabendjadme bininj rowk kore mandjad duninjh dja mak kabenbun nawu birriwarre bininj. \v 12 Kore kumim nuye makka yiman kunak kahrung dja kore kukodj makka kakodjongbuyindi nawern nawu crowns. Mak kunngey nuye kangeybimbuyindi kore nungka, kaluk minj nangale mak kaburrbun dja nungka nadjalkudji kadjalburrbun. \v 13 Nungka djongbuyindi nawu madjkuyeng kunmadj nawu kunkurlba dorrengh djuhmi, dja mak nahni bininj kangeyyo “Kunwok nuye God”. \v 14 Nawu army kabirrihni heaven, nawu God nuye djuram rowk, bedda wanjh birrimunkekadjungi nahni bininj nawu nungka mornemorneni kukbele djarrang. Bu bedda warridj birribebbehbarndi nawu birrikukbele djarrang, dja mak birridjongbuyindi namakkaykenh linen, nawu madjbami dja nawu madjbelebami duninjh. \v 15 Kaluk kore kurrangbeh nuye namekbe bininj nakka bebmi manbu mandjawak sword nawu djurrmak duninjh, nawu kakarrme ba kabenbun bininj nawu birriredbubuyika rowk. Kaluk nungka kabenmarnewohrnan bedberre yiman nungka kakarrme kundulk wirlmurrngrayek iron dorrengh\f + \fr 19:15 \ft Psalm 2:9\f*. Nungka kabenbun bininj yiman bininj kadjuburlhme manbu grapes kore manbu winepress. Nungka kakurduyime kore kunkangeyid nuye God nawu Nawernhdulkarrekimuk Duninjh. \v 16 Kaluk kore nawu kahdjongbuyindi, dja mak kore kunkarre kaddumkah nuye, makka kahngeybimbuyindi, “Nawu kabenmarnewohrnan kings rowk nawu kabirriwohrnan kore kurorre, dja mak kabenmarnewohrnan bininj rowk nawu bedda kabirriwohrnawohrnan kore kondah kurorre.” \p \v 17-18 Wanjh nganang angel dingihdi kore kundung, dja kayhmeng wernkih duninjh bedberre mayhmayh nawu birrihrey kore kungol, “Ngurrimray ngurrimornnamerrimen kore mankimuk mulil manme nuye God. Ba bu ngurrbenkukngun bininj nawu kings, dja mak nawu birriwohrnani kore armies, dja mak nawu birrikihkimuk bininj. Dja mak ngurrbenkukngun nawu djarrang dja mak nawu bininj bindihmornekani, dja mak kunburrk bedberre bininj nawu minj kabirribongdi, dja mak nawu kabirrihdjalbongdi, dja mak bedda nawu minj birrikihkimuk, dja mak nawu birrikihkimuk bininj warridj.” \p \v 19 Wanjh ngabennang mayh nawu nawarre, dja nawu kings kabirriwohrnawohrnan kondah kurorre. Dja mak bininj nawu bedberre birrimirndedjalmornnamerrinj ba bu kabirriburren namekbe nawu bininj kahbarndi kore djarrang nawu kukbele, dja mak nuye nawu binihbininj. \v 20 Dja nahni nawu mayh nawarre dja mak prophetni nawu kakurrehkurren, wanjh Jesus nuye bininj bindidarrkidmey. Kaluk namekbe prophet bimarnedurrkmirri nawu nawarre duninjh mayh, bu kurduyimi kundulkarre dorrengh bu benkangebarrhkeyi bininj, dja mak benhkoweyi bininj nawu birrikarrmi mark nuye mayh nawu nawarre, dja nawu birriboddangeni nuye idol. Wanjh bonj, nahni bokenh wanjh bindidarrkidkukburriweng kore kunak mankimuk duninjh, manbu kahdjalrung munguyh kaluk sulphur dorrengh. \v 21 Dja nawu army bedda benewong, nakka nawu barndihbarndi kore djarrang nawu kukbele, wanjh benbom rowk mandjawak dorrengh nawu kumbebmi kore kurrangbeh nuye. Kaluk mayhmayh kore kunngolbeh birrimkolurrinj, wanjh bindikuknguneng bu birriworrkminj. \c 20 \s1 Baleh Kakurduyimerran Bu Yerrekah? \sr Revelation 20:1-6 \p \v 1 Kaluk wanjh nganang angel kumhkolungi kore heavenbeh. Dja karrmi key nawu ngarre kudjorlok mankimuk kore kahre kanjdji duninjh. Dja mak nakimukkenh karrmi wirlmurrngrayek chain kore kubid nuye. \v 2 Wanjh nawu angel birrarrkidmey mayh nawu dragon, namekbe nayin nadjalkareni nawu namarnde duninjh Satan, dja bidjalkukdukkang bu kani mandjewk ngarre nakudji thousand. \v 3 Wanjh bikukburriweng kore kanjdji duninjh, dja mak bimarnebolkdangbalhmeng, dja mak bimarnebaldangrayekwong. Kaluk nawu angel kunmekbe kurduyimeng ba namekbe Satan minj kabenyawoyhkowe bininj nawu kabirrini kurorre dja kaluk kayakwon manbu mandjewk ngarre nakudji thousand. Bu mandjewk ngarre kayakmen wanjh nawu angel kabibebke bu kawohni kunwohdedjungbungkenh. \p \v 4 Wanjh nganang thrones dja bininj birribarndi kumekbe nawu God benwong kundulkarre bu kabindidjadmekenh. Mak ngabenmalngnang bininj nawu birridoweng kore bininj nawu birriwarre bindikodjdjobkeng nawu bedda birrimulewani nuye Jesus dja mak kore God nuye kunwok. Mak bedda minj birrimarneboddangimeninj nuye nawu mayh nawarre, mak nawu idol nuye, dja mak minj birrikarrmeninj kunngey nawu mayh nawarre nuye kunngey kore kumilh dja kubid bedberre. Wanjh nakka birriyawoyhmalngmimbiminj bu kabirrihdjarrkwohrnankenh Christ dorrengh bu mandjewk ngarre nakudji thousand. \v 5 Bedda nawu birriyungkih bininj bu kaluk kabirriyawoyhmalngmimbimen nawu birridowerrinj. Kaluk birribuyika bininj nawu birridowerrinj minj kabirriyawoyhmalngdarrkidmen kaluk bu mandjewk ngarre thousand kayakmen. \p \v 6 Bedda wanjh kabirrinjilngmak dja birriwernhmakni, nawu birriyungkihni nawu birriyawoyhmalngmimbiminj. Kaluk kundowikenh manbu yerrekahkenh, wanjh minj kabenbun, minj kabirriyawoyhmalngdowen. Kaluk birrimekbe bedda kabirriyimerran priests nuye nawu God dja mak nuye Christ. Mak kabirridjarrkwohrnan Christ dorrengh bu mandjewk ngarre thousand. \s1 Nawu Nawarre Duninjh Satan Kakukrung Munguyh Munguyh \sr Revelation 20:7-10 \p \v 7 Bu manmekbe mandjewk ngarre thousand kayakmen, wanjh Christ kabibawon nawu Satan kambebme kore karurrkkenhdibeh. \v 8 Wanjh Satan kare kabenhkowe bininj kore kubolkwarlahkenh kurorre rowk. Nawu Satan kabenngeybun bininj rowk nawu Birrigog, dja nawu Birrimagog bininj warridj. Wanjh kabenmirndemornname bu kabirriburrenkenh. Kaluk bininj nawu birridjalmirndewern duninjh yiman kunkayalanj rerrih manbu kahyo kore kurrula kukadjid ngarre. \v 9 Dja birrimekbe nawu Satan nuye bininj rowk nakka birrihni kubolkbubuyikabeh kore kurorre wanjh birrimornnamerrinj dja bindimarnebebmeng kore bedda birrihyoy nawu God nuye bininj dja kore kubolkkimuk manbu God kabolkmarnedjare duninjh. Dja makka kunak kumwarrhmeng kore heavenbeh wanjh benkukkinjeng dja mak birrikukruy rowk nawu Satan nuye bininj. \p \v 10 Dja nahni Namarnde, nawu benkoweng, nakka wanjh birrikukburriweng kore kunak manbu sulphur dorrengh ruy, kore kabirridjarrkkukrung nawu mayh nawarreni duninjh dja mak nawu kahkurren prophet. Wanjh kumekbe kore kabirrihdjaldjakbekkankenh kore kumunun ngarre dja barnangarra ngarre bu munguyh dja munguyh. \s1 Nawu Birriwarlahkenh Rowk Bininj Nawu Birridoweng, Wanjh God Nungan Kabendjadme \sr Revelation 20:11-15 \p \v 11 Wanjh nganang throne mankimukkenh dja mak mankukbele, dja nawu nakudji barndihbarndi kumekbe. Kondah kurorre rowk dja mak nawu kunngol makka djalkelerlobmerrinj nuye dja yakayakminj. \v 12 Mak ngabennang nawu birridowerrinj nawu birrikihkimukni dja mak birriyahwuyahwurdni, birrihmirnderri kore kumirrk ngarre manmekbe manbu throne. Wanjh djurra nawern dangmarrhmiwam. Mak nabadbuyika djurra warridj, nawu kabimbuyindi bu kabenyolyolme kore God kabendarrkidwon bininj, nakka mak dangmarrhmiwam. Wanjh nawu birridowerrinj bininj benhdjadmeng kore baleh birrihkurduyimi, kore baleh djurra benmarnebimbuyindi birrikurduyimi. \p \v 13 Bedda nawu birriwarlahkeng rowk nawu birridoweng bu birrikebngakmi kore kurrula, dja birrikukkolurrinj kanjdji kore kukku kuboburlhdjan, mak nawu birrikukkolurrinj kore kunbolk ngarre kundowikenh. Birriwern bininj rowk nawu birridi kore kundowikenh ngarre, wanjh birribebmeng bu kabendjadmekenh. \v 14 Yerre manbu kundowikenh dja mak kunmidj rowk, wanjh nungka benkukburriweng kore kunak manbu kahdjalrung munguyh. Maninjmanu kunak yiman kayime kurrula manbu manbirlukimukkenh duninjh. Mahni wanjh kundowikenh manbu ngarre bu yerrekah duninjh. \v 15 Nangale bininj nawu minj kangeydi kore djurra nawu kayolyolme kore kundarrkidkenh, wanjh nakka kabikukburriwe kore kunak manbu manbirlukimukkenh duninjh. \c 21 \s1 Bu Kabolkkerrngehmenkenh Kaddum Kore Heaven, Dja Mak Kanjdji Kore Kurorre \sr Revelation 21:1-5 \p \v 1 Wanjh ngabolknang kaddum kore heaven dja kanjdji kore kurorre, dja wanjh bolkkerrngehminj rowk kore kaddum dja kurorre. Dja manbu manyungkih makka wanjh yakminj rowk, dja mak kurrula warridj. \v 2 Wanjh nganang kunbolkkerrnge nawu Jerusalem ngarre, manbu manbolkdjamun duninjh, kumhkolungi kaddumbeh, kore Godbeh bolkmunkeweng. Kaluk makka yiman daluk ngalbu djongbuyindi namakkaykenh manburrba, bu kukmahmaworrinj bininj nuye ba bu kabimirrkmang nawu nabininjkobeng ngaleng ngarre nawu kabenemarren. \p \v 3 Wanjh ngabekkang Jesus wokdanginj kore yerrkang throne nuye, wokkimukminj bu kayhmeng, “Bolkkime wanjh God kabirridjarrkni bininj dorrengh, kaluk kumekbe kabirridjarrkyo. Bedda wanjh kabirriyimerran nuyekih bininj rowk, bu God nungan kadjaldi nawu bedberre God. \v 4 Nungka kabenmimnalkborndung rowk. Bedda minj kabirriyawoyhdowen, dja minj mak kunnjilngwarre kabirriyawoyhkarrme, dja minj mak kabirriyawoyhnalkbun, dja minj kabirriyawoyhkangebabang. Dja manbu mankarekare rowk, makka wanjh yakminj munguyh munguyh.” \p \v 5 Kaluk namekbe nawu kahni kore throne yimeng, “Ngurrina! Nawu njalehnjale wanjh nakka ngaye ngamarnbun kakerrngehmen rowk!” Wanjh yimeng, “Kuhni yibimbu, dja mahni kunwok kunwoybuk dja kaluk kakurduyimerran kore ngayime.” \s1 God Yolyolmerrinj Bu Nungka Kabendjadmekenh Nawu Bininj \sr Revelation 21:6-8 \p \v 6 Kaluk nganmarneyimeng, “Bonj, wanjh djalkurduyimerranj rowk. Ngaye nawu ngangeyburren ‘Nawu Ngarrokme munguyh dja mak nawu Ngayiburnbun Rowk’\f + \fr 21:6 \ft Kore Greek kunwok Jesus mulewarrinj yimeng “Ngaye yiman alpha dja mak nawu omega”. Ngad wanjh karriyime letter A dja letter Z kore alphabet.\f*. Mak ngaye ngahdjalyingkihdi kore kunyungkih duninjh, dja ngadjaldi kaluk yerrekah kore kayiburnbunkenh rowk. Dja ngaye kaluk kukku ngabenbowon bu djal burudjang kore njilhmibeh manbu kabendarrkidwon nawu bininj. \v 7 Bininj nawu kadjaldi dja minj kamarrkbaworren kore ngaye ngardduk, wanjh ngabalwon mahni kunmakmak manbu ngaye ngardduk rowk, dja ngaye ngayimerran God nuye, bu nungka wanjh kayimerran beywurd ngardduk. \v 8 Dja yuwn bu bininj nawu kabirridjalkelerlobme, dja nawu minj ngaye ngandiwoybukwon, dja mak nawu birrimayaliwarre duninjh, dja mak nawu kabirridjaldjirdmarren kunwarrekenh, dja mak bininj nawu namarndeyi, dja mak bininj nawu birrikurdang warridj, dja mak nawu kabirrimarneboddan kore idols bedberre, dja mak nawu bininj kabirrikurrehkurren. Bedda rowk, wanjh ngabenkukburriwe kore kurrula manbu kadjalrung munguyh yiman kayime sulphur rerrih karung. Mahni makka kundowikenh manbu yerrekah duninjh kayimerran.” \s1 John Nang Kore Kubolkdjamun Jerusalem Bu Bolkkerrngehminj \sr Revelation 21:9-27 \p \v 9 Wanjh nakudji kore seven angels nawu birrikarrmihkarrmi seven banikkin seven kundjak dorrengh, wanjh nganyikang dja nganmarneyimeng, “Yimray, ngarrdjarrkre dja bukkan ngalbu ngalbininjkobeng nuye Lamb kabenemarren.” (Kaluk namekbe angel benhmulewam bininj nawu kabirrihwoybukwon Jesus.) \v 10 Wanjh nawu angel nganmey, bu Namalngmakkaykenh dorrengh ngankang kore manwarddekuyeng dja manwarddekimukkenh duninjh. Dja kumekbe nganbolkbukkang manbu kore kubolkdjamun Jerusalem kumhkolungi kore God kahni heavenbeh. \p \v 11 Kaluk bolkwolkayindi kunmakmak dorrengh nuye God dja bolkbami yiman kayime namakkaykenh jewels yiman Jasper, dja wernhbolkbeleni yiman crystal. \v 12 Dja kumekbe kubolkkimuk makka karrmi manbu kadjalwarnamyo, dja makka mankuyengkenh dja mankimukkenh, dja mak kakarrme twelve gates bu karrangmarrkmangkenh. Kaluk nawu twelve angels birribebbehdi kore kurrangmayebubuyika. Dja kore manbu gates wanjh birribebbehngeybimbuyindi twelve namud bedberre nawu Israel benkebmawahmeng. \v 13 Kaluk manbu danjbik gates bebbehdi kore koyekkah, mak danjbik kore kakbikah, dja mak danjbik kore walemkah, dja mak danjbik kore karrikadkah. \v 14 Dja kore wall manbu kawarnamyo ngarre kumekbe kubolkkimuk, wanjh kunwardde bebbehdi nakka twelve manwardde balabala kore kanjdjikah ngarre kawarnamyo. Kaluk kore mahni kunwarddebubuyika rowk, wanjh birribebbehngeydi twelve apostles nawu nuyeni Lamb. \p \v 15 Wanjh namekbe angel nawu nganehwokdi karrmi rod nawu rohrokmikenh, nakka wanjh wirlmurrngrayek nawu gold. Wanjh bolkrohrokmeng kumekbe kubolkkimuk, dja rohrokmeng warridj manbu gateskenh ngarre bu kabirringimerren ngarre, dja mak manbu warnamyoy manbu ngaleng ngarre. \v 16 Kaluk manmekbe kunbolkkimuk makka kukyimi kore square kore birribolkmarnbom. Kurrird kunkarrngbakmeng wanjh karohrok rowk. Wanjh namekbe angel bolkrohrokmeng bu nawu rod karrmihkarrmi, dja nang bu warlahni 2200 kilometres, dja kumirrk kore kurredj, wanjh 2200 kilometres, dja mak kanjdji kore kaddum, wanjh karohrok, 2200 kilometres. \v 17 Mak nawu angel rohrokmeng manbu warnamyoy warridj, dja nang bu sixty five metres bu kaddumkah. Kaluk nawu angel rohrokmeng kore nawu bininj kabirriyime yiman metres. \v 18 Kaluk manbu warnamwarnamyoy, bu birrimarnbom wanjh birrikurrmi manbu jewel nawu yiman jasper, dja manmekbe kunred makka wanjh gold duninjh manbu birrimarnbom yiman glass rerrih kukbami. \p \v 19 Dja manwarddebalabala kore kanjdji ngalengngarre warnamwarnamyoy kumekbe kore kubolkkimuk, nakka wanjh jewels nawu nabubuyika birrikurrmikurrmi ba bebbehdi. Manbu kore mankudji manwarddebalabala karrmi jasper, dja manbuyika karrmi sapphire, manbadbuyika wanjh karrmi chalcedony, manbuyika manbu karrmi nawu emerald. \v 20 Mak manbuyika manwarddebalabala manbu karrmi manmak kunwardde manbu ngeyyoy onyx, dja mak manbadbuyika karrmi manbu carnelian, dja mak manbuyika karrmi chrysolite, manbuyika karrmi beryl, manbuyika karrmi topaz, manbuyika karrmi chrysopase, manbuyika karrmi jacinth, dja mak manbu yerre makka amethyst. \v 21 Dja manbu twelve gates kore kayirrangmarrkmiyindan, makka twelve mankimuk pearls kaluk bebbehdi bedberre kore gate mankudji bedberre. Dja manbu kunrorre ngarre manbolh makka mankimuk kore kumekbe kubolkkimuk, makka wanjh gold duninjh, manbu yiman kayime glass nawu kabelebame duninjh. \p \v 22 Mak manbu temple makka minj ngawernhnayinj kore kumekbe kubolkkimuk dja nakka wanjh God nawu Dulkarrekimuk Duninjh dja Kawohrnan Rowk, dja nawu Lamb, wanjh yiman kayime bedda temple duninjh ngarre kumekbe. \v 23 Kaluk kumekbe nawu dird dja kundung minj kabenebolkwolkan, dja larrk. Wanjh nakka God nuye kunmakmak kadjalbolkwolkan kumekbe, dja mak nawu Lamb, nakka wanjh yiman nakka lamp kahrung bu kabolkwolkan kumekbe. \v 24 Wanjh bedda kabindimarnebolkwolkan nawu birriwarlahkenh bininj rowk kore kurorre ba bu bedda kabirrire kunmak rowk. Dja kings nawu kabirrihwohrnawohrnan kondah kurorre wanjh kabirrimkan nawu kunmakmak bedberre kumekbe. \v 25 Manbu gates ngarre kumekbe kore kubolkkimuk makka minj karrangbalhmiyindan bu kunbarnangarra rowk ngarre dja mak manbu kunkak minj karri kumekbe. \v 26 Kaluk njalehnjale nawu namakmak, dja mak ngeykimuk dorrengh wanjh bininj kabirrimkan kore birrimdolkkang kunredbubuyika nakka kabirriyingime kumekbe. \p \v 27 Dja ngaleng, njale nawu nawarre dja bininj nawu kunwarre kabirrikurduyime mak nawu kabindihkowe birribuyika, nakka wanjh minj kabirringimen kumekbe. Birridjalkudji nawu kabirringeydi kore Lamb nuye djurra nawu kabendarrkidwonkenh, wanjh birridjalmekbe bininj kabirringimen. \c 22 \s1 Kore Kubolkmak Heaven Mankabo Manbu Kabendjaldarrkidwon Bininj \sr Revelation 22:1-5 \p \v 1 Wanjh nawu angel nganbukkang mankabo manbu bininj kamimbiwon. Kaluk manbobeleni yiman crystal rerrih dja kumdjalborey kore God nuye throne dja mak Lamb nuye. \v 2 Wanjh balborlobmi kore kuburldjarn manbolh mankimukkenh bu kore kunredkimuk. Dja kundulk manbu kabenmimbiwon bininj makka bebbehdi kore mankabo borlobmi kuburldjarn. Dja bu manme kayawoyhmarnburren kore dird bokenh rowk. Dja manbu kunmalaworr ngarre kore manmekbe kundulk makka kabenmarnbun nawu bininj rowk kore birriredbubuyikabeh. \p \v 3 Bininj nawu God kabenwarrewan, wanjh minj kumekbe kabirrihni bedda. Njalehnjale nawu God nungan kawernhwidnan, wanjh makka minj kahdi kumekbe. Manbu God nuye throne kahdjaldi, dja nawu Lamb wanjh bedda kumekbe kabenehdi, dja bininj nawu kabirrimarnedurrkmirri, wanjh bedda kabirridjalmarneboddan nuye kumekbe. \v 4 Kaluk bedda kabirrikebnan, dja mak kunngey nuye makka kangeydi kore kumilh bedberre. \v 5 Dja mak manbu kunkak makka minj kamre kumekbe. Mak bininj nawu kumekbe kabirrihni minj mak kabirribirluyawan yiman kundung dja mak lamp. Dja God nawu kawohrnan rowk wanjh nungan kabenmarnebolkwolkan bedberre. Nawu bedda wanjh kabirridjalwohrnan yiman kings rerrih bu munguyh munguyh. \s1 Jesus Yimeng, “Ngaye bolkkime ngamre!” \sr Revelation 22:6-21 \p \v 6 Kaluk nawu angel nganmarneyimeng, “Mahni kunwok wanjh mandjalwoybuk, dja ngurriwokmarrkmang. Nawu Kawohrnan Rowk, nungka God bedberre nawu kabenwon Namalngmakkaykenh nuye prophet, nawu bimunkeweng angel nuye ba kabenbukkabukkan nawu kabirrihmarnedurrkmirri kore baleh bolkkime kakurduyimerran. \v 7 Wanjh Jesus yimeng, ‘Ngurribekka! Ngaye bolkkime ngamre! Ngaye kunmak ngamarneyime nangale bininj nawu kawernhkarrme kunwok ngardduk nawu kore nahni djurra kawokbimbuyindi.’” \p \v 8 Ngaye, John wanjh ngaweleng nawu ngawokbekkang dja nganani kore njalehnjale rowk ngabimbom. Bu kunmekbe nganang dja ngabekkang, wanjh ngadjalmankang kore kurrenge nuye, dja ngakuyinburlumeng nuye angel nawu nganhbukkani kore ngahnani. \v 9 Dja ngaleng nawu angel nganmarneyimeng, “Yuwn ngaye kanmarneboddan! Ngaye nakka ngahdurrkmirri yiman ngudda, dja nawu ngurridangerrinj nawu prophets dja bininj rowk nawu kabirrimarrkmang kunwok nawu kore djurra kawokbimbuyindi. Dja ngaleng yidjalmarnebodda nuye God!” \p \v 10 Wanjh nawu nganyawoyhmarneyimeng ngardduk, “Manmekbe manbu yihbimbuni kore djurra makka minj yiwarlkkan dja ngokko wanjh darnkih kamhre ngarre bu kuhni rowk kakurduyimerran. \v 11 Wanjh nangale bininj nawu kahdjalkurduyime kore kunwarre wanjh nakka kunwarre djahdjalkurduyimen, dja mak nangale nawu kahdjalkangeburlerri munguyh, nakka wanjh djahdjalkangeburlerrinin munguyh. Dja nangale nawu kahdjalkurduyime kunmak wanjh nakka kunmak bu djahdjalkurduyimen, mak nangale nawu kahdjalkukdjamunworren wanjh djalkukdjamunnin munguyh.” \p \v 12 Wanjh Jesus yimeng, “Wanjh kandibekka! Ngaye wanjh bolkkime ngamyawoyhdurndeng! Kaluk ngamkan nawu bedberre bininj rowk nawu kahyingkihdjedjenyo bu ngabenwonowon bedberre kore baleh bedda birrihkurduyimi. \v 13 Ngaye nawu ngangeydi ‘Ngarrokme rowk, dja mak ngayiburnbun rowk’. Ngaye ngayungkih duninjh, ngarrokme dja mak ngamre yerreh! Ngamarnbom dedjingmey rowk, dja mak ngamarnbun kore kayiburnbunkenh rowk. \v 14 Ngabenmarnekurduyime kunmak nawu kunmadj kabirrimadjdjirridjburren bedberre ba bu kabirringun manbu manbarnem manme kore kundulkbeh bu kahbenmalngdarrkidwon, dja mak kabirringimen kore kunrurrkdangmaye ngarre mahni kured kubolkkimuk. \v 15 Dja kore kuberrkkah kubolkkimuk nawu kabirrihdi nawu birriwarre bininj, dja mak bininj nawu bedda birrikurdangni dja mak nawu kabirridjirdmarren bininj daluk, dja mak bininj nawu namarndeyi, dja mak bininj nawu idols kabirrimarneboddan, dja nawu kabirrihkurrehkurren bu kabindikowe birribuyika bininj.” \p \v 16 “Ngaye Jesus ngamunkeweng ngardduk angel bu kayolyolme kuhnikenh kunwoybuk kore nawu yiwarrudj bedberre. Ngaye nawu David nuye mawahmawah, dja ngaye ngarranginj kore nuye namud, dja ngaye yiman kayime mankokkarrng manbu kawernhkukbame bu kamhkabel djarreh.” \p \v 17 Wanjh Namalngmakkaykenh kayime, “Yimray!” Dja ngalmekbe daluk ngalbu kammahme kore nabininjkobeng ngarre wanjh kahyime, “Yimray!” Dja ngurriwern nawu kandibekkan, wanjh ngurriyimen, “Yimray!” Dja ngaleng ngaye marneyime ngudda nawu ngurrikombukdowen, wanjh ngurrimdjallay. Nawu nangale bininj kadjare, wanjh kamre kabongun kukku manbu kabimalngdarrkidwon, wanjh nakka minj njale kakarremulewan. \p \v 18 Wanjh ngaye ngabenbengdayhke nawu kabirribekkan kunwok kore maninjmanu djurra kawokbimbuyindi nawu prophecy. Bu nangale kabalkarrewernwon manbu kunwok nuye, wanjh nakka God kabidjalmarnbun kadjakbekkankenh kundjak kore nahni djurra kahbimbuyindi kayolyolme mahni kundjakkenh. \v 19 Mak nangale kawokburriwe manmekbe kunwok kore kahbimbuyindi, wanjh God nakka kabidjalkaybun manmekbe mandjoleng kore kundulkbeh manbu kahbenmalngdarrkidwon bininj, dja mak minj namekbe bininj kangimen kore kubolkdjamun nuye, manbu nahni djurra kahbolkmulewan. \p \v 20 Kaluk Jesus, kuhni mulewam wanjh kunwok makka manwoybuk duninjh, wanjh kayime, “Yoh, bolkkime ngaye ngamyawoyhdurndeng.” \p Dja ngaye nawu John ngayime, “Mah wanjh. Yimray, ngudda nawu Jesus yiwohrnan rowk!” \v 21 Wanjh ngaye ngadjare Jesus nawu Kawohrnan Rowk bu ngundjalkongibun ngudberre, dja mak ngurridjarrkdi nawu God nuye binihbininj rowk. Wanjh Bonj.