\id PSA PSA-KUNWINJKU Bible \h Psalms \toc2 Psalm \toc1 Psalms \mt1 Psalms \c 1 \s1 Baleh Manbolh Karrire? \s2 Psalm 1 \p \v 1 Bininj nawu kadjalwarnyak kabekkabekkan kunwok bedberre birribuyika bininj nawu kunwarre kabirrikurduyime, wanjh nakka God kabimarnekurduyime kunmak. Nahni bininj minj kabenngunjdjikkan birribuyika bininj nawu kunwarre kabirriyime, mak minj kabirriraworren bininj nawu kabirridjekmiwon God bu kabirrimalehmalelwon. \v 2 Nawu namak bininj, wanjh kunbuyika kakurduyime. Nungka kadjalborlhme Yawey nuye mankarre manbu kabinjilngmarnbun. Nungka kadjalburrbun mahni mankarre kunbarnangarrakuyeng dja mak kunkakkuyeng. \p \v 3 Namekbe bininj yiman kayime manbu kahdulkdi darnkih kore mankabo. Manmekbe kundulk kaluk kakarrme manwern manme, dja mak minj kamarlaworrdowen. Wanjh kore njalehnjale kakurduyime, wanjh kunmak rowk kabimarnebebme.\x - \xo 1:3 \xt Jeremiah 17:8\x* \p \v 4 Dja nawu birriwarre bininj minj kunmekbe kakurduyimerran bedberre. Bedda wanjh yiman kayime kundalkdarleh manbu kunmayorrk kabuhbuhme dja kadjalburriwe. \v 5 God kabendjadme dja kabenwarrewan nahni birriwarre bininj. Wanjh minj bedda kabirriraworren nawu God nuye bininj bu kabirridjarrkmarnedi yiwarrudj nuye. \p \v 6 Kaluk nawu Yawey munguyh kabendjalnahnan nawu birrimak bininj; dja nawu birriwarre bininj wanjh nakka kabenbawon kabirridjalyakmen. \c 2 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kamulewarren \s2 Psalm 2 \p \v 1 Njalekenh bininj nawu kabirriwohrnan kunredbubuyika bedberre kabirridjalkarremarnburren bu kabirrikurduyime kunwarre? Dja njalekenh birriwarlahkenh bininj rowk kabirrimarnburren bu kunwarrekenh kabirrikurduyime? Bu kabirrirohrokme, wanjh kabirridjalbarabun!\x - \xo 2:1 \xt Acts 4:25-26\x* \v 2 Nawu kings dja princes kondah kurorrebeh wanjh kabirriwokburriwe nawu Yawey. Bedda wanjh manmolk kabirribekkarren bu kabindibunkenh Yawey dja mak namekbe bininj nuye nawu bikodjdjuhkeng mankalkkid dorrengh\f + \fr 2:2 \ft “Nawu bikodjdjuhkeng” kamenyime “nawu Messiah.”\f*. \p \v 3 Bedda kabirriyime, “Mah! Karriwe God nuye wirlmurrng chains, dja karringehkerren kore nungka kandukkang bu kankarrme!” \p \v 4 Dja God nawu king duninjh kahni kore heaven, wanjh kabendjekmiwon bedberre. Nawu Kawohrnan Rowk kabenmalelwon bedberre. \v 5 Wanjh kabendung bu kabenwokrayekwon, dja kayiddung bedberre, mak kabenmarnbun kabirridjalkelemen. \v 6 Wanjh kamulewarren bedberre, kayime, “Ngaye wanjh ngakurrmeng king duninjh nawu ngaye ngamunkeweng kore kunred Zion, kore kuwarddekimuk ngardduk, manbu kubolkdjamun duninjh!” \p \v 7 Wanjh namekbe nawu king kayime, “Ngaye ngamulewan kore nawu Yawey nganbengdayhkeng, yimeng ngardduk, ‘Ngudda wanjh beywurd ngardduk. Bolkkime ngaye ngayimerranj ke kornkumo.\x - \xo 2:7 \xt Acts 13:33; \xt Hebrews 1:5; 5:5\x* \v 8 Kanmarrkdjawan njalehnjalekenh, dja ngaye won ngudda kunbolk rowk kore birriwarlahkenh bininj kabirrihni, dja wanjh kondah kurorre rowk kayimerran ngudda ke. \v 9 Ngudda yiman yibenbakkebakke kundulkwi wirlmurrng dorrengh; yibendjalbarrhke yiman kayime plate.’ ”\x - \xo 2:9 \xt Revelation 2:26-27; 12:5; 19:15\x* \p \v 10 Mah, wanjh ngudda nawu kings rowk, ngurrinahnarrimen dja kandibekkabekkan kore marnebengdayhke, ngudda nawu ngurrbenmarnewohrnan binihbininj kondah kurorre! \v 11 Ngurrimarnedurrkmirrin nawu Yawey dja ngurrimarnekelenin. Ngurrikukdeldelmen bu ngurrinjilngmarrmarr nuye. \v 12 Ngurriburlumen nawu nuye Beywurd ba minj kawernhdung dja ngunbularrbun ngudberre, dja wardi ngurridjaldowe bu ngurriwokburriwe nuye. Nungka wanjh karrung kundjalburrikudji. Dja bininj nawu kabirridjare nungka kabenngehke, wanjh kabirrinjilngmak. \c 3 \s1 King David Dingihdi Yiwarrudj Bu Kangewarreni \s2 Psalm 3 \p \v 1 Ngudda Yawey, ngaye ngabenkarrme birriwern bininj nawu ngarriyidko! Birridjalwern ngandiwirrihme! \v 2 Birriwern bininj ngandiyolyolme, dja kabirriyime, “Nawu God minj kabibidyikarrme.” \p \v 3 Ngaye wanjh ngaburrbun bu ngudda Yawey nawu yiwernhmakkaykenh, dja ngudda kankukdjurruddi yiman shield ngardduk dja kankangemarnbun. \v 4 Wanjh ngaye ngakelekayhme nuye nawu Yawey, dja nungka ngankayhmimang kore kaddum kuwarddekimuk kubolkdjamun nuye kahni. \p \v 5 Bu ngakekurrmerren wanjh ngadjalkodjkeyongen. Kaluk ngayawoyhdolkkan, dja nawu Yawey nganahnan ba ngadjaldarrkiddi. \v 6 Kunmekbekenh ngaye minj ngabenkengeme birridjalwern duninjh bininj bu kabirrimyorrme dja ngandidjokohme kuhri kuhri. \p \v 7 Yawey, yirrolka! Kanngehkemen, ngudda nawu God ngardduk! Yibendjalbun nawu ngandiwirrihme, yibenkiyarrkdo dja yibenyidmebakke bedberre bininj nawu kunwarre kabirriyime. \p \v 8 Yawey ngudda yidjalkudji kanngehke kore ngarribongdi. O Yawey, ngarridjare ngudda kunmak kanmarnekurduyime ngad bininj ke. \c 4 \s1 Ngaye Ngarri Yiwarrudj Bu Ngakodjkekurrmerren \s2 Psalm 4 \p \v 1 Ngudda nawu God ngardduk, ngaye ngakayhme dja ngadjare kanbekkabekkan dja kanwokmang. Ngaburrbun ngudda bu yidjalmak duninjh. Bolkkime kankongibu dja kanbekkan bu yiwarrudj ngarri. Dja kunyid nganmarnengalmeng dja wernmerrinj ngardduk. \p \v 2 Ngabenmarneyime nawu birriwern bininj, ngayime, “Ngudda nawu djalbininj, njalekenh kandidjalngeywirrihme? Yiddok ngudda munguyh ngurrimunkekadjung kunwok manbu minj kunwoybuk, ngudda nawu ngurrbenyawan gods nawu kabirrikurren munguyh? \v 3 Ngurriburrbu! Nawu Yawey bendjarrngbom bininj nuye nawu kunmak kabirridjalkurduyime. Mak nungka nganbekkan ngaye bu yiwarrudj ngarri nuye. \p \v 4 Mah, ngudda bininj bu ngurriyiddung, wanjh bu yuwn kunwarre ngurriyime. Mak bu ngurrikodjkekurrmerren wanjh ngurridjalburrbu bu njale kunmayali ngurrikarrme baybaywi kore kukange, dja kunu ngurridjalwokyak.\x - \xo 4:4 \xt Ephesians 4:26\x* \v 5 Ngurriwo dja ngurribu mayh nawu Yawey kadjare. Ngurridjalwoybukwo dja ngurriwokmarrkma nuye.” \p \v 6 Birriwern bininj kabirrihdjawayhme, bu kabirriyime, “Kaluk nangale kanwon kunmakmak kunwern kunmak? Ngudda Yawey, kanna ngadberre kunkongi dorrengh.” \p \v 7 Dja ngaye ngayime bu ngudda Yawey kankangebarlkeng ngardduk kunnjilngmak dorrengh ke. Ngaye ngawernhnjilngmakminj kore ngudda, dja birribuyika bininj kabirrinjilngmak bu kabirrikarrme manwern manme dja manbomak manbu wine. \v 8 Dja mak ngaye ngakodjkekurrmerren dja ngadjalkeyo kunmodmikenh dorrengh bu kunmekbekenh ngudda Yawey yidjalkudji kannahnan dja kanngehke munguyh. \c 5 \s1 Bininj Nawu Kabiburlume Yawey Nawu Kawohrnan Rowk \s1 Psalm 5 \p \v 1 Ngudda nawu Yawey, kanbekkabekka ngaye bu yiwarrudj ngahdi! Mak kanbekkan bu ngaye ngahngolekdurrkmarren. \v 2 Ngudda wanjh king ngardduk dja mak God ngardduk. Wanjh kanbekkabekka kore ngakayhme dja djawahdjawan ngudda bu kanbidyikarrmekenh. Ngaye wanjh ngahdjaldi yiwarrudj bu marrkdjawan ke, ngudda nawu Yawey. \v 3 Bu kunkabel rowk ngudda kanwokbekkan. Kunkabelbubuyika ngaye ngamkan kunwok ngardduk kore kumirrk ke, dja yeledj ngadjalmadbun kaluk bu ngudda kanwokmang. \p \v 4 Ngudda minj ngurrirohrok nabubuyika gods. Ngudda minj yinjilngmak kore njalenjale nawu nawarre. Kaluk nawu birriwarre bininj nakka minj ngurridjarrkyo kore ngudda. \v 5 Mak bininj nawu kabirrihburlumerren nakka minj kabirridi kore kumirrk ngudda ke. Ngudda wanjh yibenwidnan bininj rowk nawu kunwarre kabirrikurduyime. \v 6 Ngudda yibenbularrbun bininj nawu kabirrihkurrehkurren dja mak nawu kabindibalkowe birribuyika. Kaluk ngudda nawu Yawey yibenwernhwidnan bininj nawu kabindibun kabindikukkurrme birribuyika. \p \v 7 Ngaye wanjh, ngudda kanmarnedjare bulkkidj duninjh, dja kunmekbekenh kunu ngaye ngamre dja ngamngime kore ngudda ke kunred. Mak ngabarddurrukkurlhdan dja marneboddan ke, kore manrurrkdjamun manbu temple ke. \v 8 O Yawey ngudda, ngaye ngabenkarrme birriwern bininj nawu ngandiwidnan. Ngudda nawu mandjad duninjh yidjalburrbun, wanjh kanka kore mandjad manbolh. Mak yibolhdjaddjadwo ke manbolh kore kumirrk ngardduk. \p \v 9 Nawu birrimekbe birriwarre bininj wanjh munguyh kabirridjalkurrehkurren dja minj kunwoybuk kabirridjalwokdi. Bedda wanjh kabirridjare bu kabindiwarrewon nawu birribuyika bininj. Bedberre kunwok, makka yiman kayime kumidj kawokdi kore kurorre. Bedberre kundjen, wanjh kadjare kadjalkurrehkurren munguyh.\x - \xo 5:9 \xt Romans 3:13\x* \v 10 O God, yibendjadmen dja yibenwarrewan. Warridj ngadjare kabirrikukkolung kore manwarrehwarre mankarre kabirrihmarnbun. Bedda minj ngundiwokmarrkmang, wanjh yibenkukmunkewemen ba bu kanbawon munguyh. \p \v 11 Dja bininj nawu kabirrimre kore ngudda ba yibenkukdjurruddin, wanjh nakka birriwernhnjilngmaknin! Dja mak munguyh birriwayinin kunnjilngmak dorrengh. Mak yibenkukbarrkbu kunbid ke dorrengh, ba kunukka kamak kabirrini birrimekbe nawu ngundimarnedjare duninjh. \v 12 O Yawey, woybukkih ngudda kunmak yibenmarnekurduyime bininj nawu yibenmakwan. Mak yibenkukbalhme dja yibenmarnekukdjurruddin bedberre. \c 6 \s1 Karridi Yiwarrudj Bu Kunrayek Kambebme Kadberre \s2 Psalm 6 \p \v 1 Ngudda nawu Yawey, yuwn kanbun bu yiyiddung ngardduk. Mak yuwn kanbengyolyolme kunrayek dorrengh kore ngudda bu kanmarnekangewurlhme.\x - \xo 6:1 \xt Psalm 38:1\x* \v 2 Yawey kankongibu! Ngaye ngangudjwarreminj. Kanmarnbu! Ngaye ngawernhbabang kore kunmurrng rowk ngardduk. \v 3 Mak ngakangewarre duninjh dja baleh kabolkyime bu ngudda kanbidyikarrme? Yiddok kunkuyeng duninjh? \p \v 4 O Yawey, yimborledmen dja kanngehke kore ngabongdi. Ngudda kandjalmarnedjare munguyh munguyh, wanjh kunmekbekenh kunu kanngehkemen. \v 5 Bu ngad bininj ngarridowen, wanjh minj ngundiyawoyhburrbun. Nangale bininj mak ngunyawoyhburlume bu kahkukdudjindi kanjdji kore kumidj? \p \v 6 Ngaye ngangudjyakworrinj kore ngadjakbekkabekkani munguyh. Mak kunkakkuyeng nganalkkihyoy. Wanjh manbu kunmadj ngahdahkendi makka madjkihminj kunmimnalk ngardduk dorrengh. \v 7 Mak ngawernhnjilngwarreminj duninjh, dja kunmekbekenh minj ngawernhbolknan. Mak ngamimwarreminj kunmimnalk dorrengh bu nawu ngarriyidko bininj ngandinjilngwarrewong. \p \v 8 Ngudda bininj nawu kunwarre ngurrikurduyime, wanjh kandibawo, ngurriray! Nawu Yawey, nakka nganbekkang kore ngahnalkbunalkbuni.\x - \xo 6:8 \xt Matthew 7:23; Luke 13:27\x* \v 9 Nawu Yawey nganbekkang kore ngakayhmeng dja ngadjawam bu ngankongibun. Mak nawu Yawey nganwokmang kore ngahdi yiwarrudj nuye. \v 10 Bininj rowk nawu ngandiyidko, wanjh kabirriyemengalme, dja kabirrikangewarremen. Bedda wanjh kundjalburrikudji kabirridjalbarabun, mak kabirridurnden dja ngandidjalbawon ngardduk. \c 7 \s1 Bu King David Dingihdi Yiwarrudj. \s2 Psalm 7 \p \v 1 Ngudda Yawey, nawu God ngardduk, ngaye ngawarlkkarren kore ngudda ba bu kannahnan. Kanngehkemen kore birriwarre bininj rowk nawu ngandihkelekadjung. \v 2 Wardi bedda ngandibun ngandikukdjalkdjalkmang yiman nabang lion. Bedda kabirridjare ngandikan kore minj nangale nganbidyikarrme, dja wanjh ngandibun. \p \v 3 O Yawey, ngudda nawu God ngardduk! Ngaye minj nangale bininj ngawarrewoyi. \v 4 Mak nawu nganedabbolk nakka minj ngawarrewoyi. Dja minj mak ngadjirdmayi nuye bininj nawu nganeyidko bu djal burudjang. \v 5 Bu kuhni ngaye ngakurduyimeninj wanjh ngudda yibawo bininj nawu ngarriyidko bu nganngudjkadjung, ngandarrkidmang dja ngandibun, kaluk bu ngankukbawon kore kurorre ngahkukyo. \p \v 6 Wanjh ngudda nawu Yawey, wardi yiyiddu! Yibenbu nawu ngaye ngandihnjirrhmiwon. Dja yibenmarnekurduyimen mandjad kore yibendjadme. \v 7 Mak ngadjare yibenmirndewo bininj nawu kubolkbubuyikabeh kore ngudda yihyerrkan kore throne kaddum yihbarndi. Ngudda yibenmarnewohrnawohrnan rowk. \v 8 Ngudda nawu Yawey yibendjadmen nawu kubolkbubuyikabeh bininj rowk! Mak ngaye warridj kandjadmen ngudda nawu Yiwernhwohrnan Duninjh! Ngudda wanjh kankangedjadme dja kanrohrokme wardi bu ngaye ngamak bininj. \v 9 Ngudda kanmayalinan dja mak kankangenan warridj, wanjh ngudda nawu kundjalmak yidjalkurduyime. Mak ngadjare bu ngudda yibenmarnbu nawu birribang bininj bu kabirringurdme kabirrihkurduyime kunwarre. Dja kannahna ngadberre bininj nawu ngundiwoybukwon.\x - \xo 7:9 \xt Revelation 2:23\x* \p \v 10 Ngudda God nawu Yiwernhwohrnan Duninjh, ngudda wanjh kankukdjurruddi yiman shield ngardduk, mak yibennahnan munguyh bininj nawu mandjad kabirrikurduyime. \v 11 Ngudda yinan kore kunmak kadjalkurduyimerran dja yibendjadme bininj bu djal mandjad. Wanjh ngudda kunbarnangarrabubuyika yiyiddung wernkih kore yibennan bininj nawu kunwarre kabirrikurduyime. \v 12 Bu baleh yarrkka nawu ngurriyidko minj kabirriborledme dja kabirribawon kunwarre bedberre, wanjh ngudda yidjurrbun nawu mandjawak dja kamarnbun bunarra kunkak dorrengh ba bu yibenbun. \v 13 Ngudda wanjh yiyingkihmarnbun manbu yibenbunkenh. Manbu bunarra dorrengh yingkihmang ba bu yiwurlhke bu yibenmarnewe nawu nawarre bininj. \p \v 14 Nawu nawarre bininj nakka kabirrimayalimarnburren ba bu kunwarrekenh kabirrikarremarnbun dja kabirrikowekowe. \v 15 Wanjh birrimekbe bininj nawu kunmekbe kabirrihkurduyime nakka wanjh kabirribolkkarung kanjdji duninjh, wanjh bedmanbidju kumekbe kabirrikukwarrhme. \v 16 Manbu kunyid kabirrimarnbun makka wanjh kamdurndeng bedberre bedda, wanjh kabirrikodjkuluwarremen kore bedmandeleng kunwarre kabirrikurduyime. \p \v 17 Ngudda Yawey nawu yidjalkurduyime kunmak kore djal mandjad munguyh munguyh, dja kunmekbekenh ngaye ngawayini ke bu ngeyburluburlume ngudda Yawey nawu Yiwernhwohrnan Duninjh. \c 8 \s1 Yawey Nawu Kanmarnewohrnan Kadberre Ngad Nawu Djal Bininj \s2 Psalm 8 \p \v 1 Ngudda nawu Yawey, nawu Yiwohrnan ngadberre! Manbu kunngey ke, wanjh manwernhngeymakkaykenh duninjh kore kubolkbubuyika rowk kondah kurorre! Dja ngudda nawu yihni kaddum kore heaven kore ngudda ke kunmakmak duninjh. \v 2 Ngudda yibenbukkang nawu wurdwurd dja nawu birribarrken bu bedda warridj ngundiburluburlume. Dja bininj nawu ngurriyidko wanjh yibenbularrbun rowk, dja yibenbun nawu yimankek kabirrimarnburren bu ngundinjirrke.\x - \xo 8:2 \xt Matthew 21:16\x* \p \v 3 Bu ngaye ngabolknan kaddum kore heaven manbu yimarnbom kunbidwi ke, dja nganan manbu dird dja mankokkarrng manbu yikurrmeng kumekbe, wanjh ngaye ngadjawarren, \v 4 Adju! Njalekenh ngudda kanmarnemarrkwarre ngad nawu binihbininj? Kab njalekenh mak kannahnan ngadberre nawu djal bininj duninjh? \x - \xo 8:4 \xt Job 7:17-18; Psalm 144:3; Hebrews 2:6-9\x* \v 5 Mak ngudda kankurrmeng ngad bininj darnkih kore ngudda nawu God duninjh ba bu ngad ngarridarnhdi kore ngudda. Mak ngudda kanmarnbom ba bu ngarrimak dja ngarringeykimuk. \p \v 6 Ngudda kankurrmeng ba bu ngarriwohrnawohrnan kore njalehnjale rowk nawu ngudda yimarnbom kunbidwi ke. Wanjh ngad kunu ngarriyurrhke rowk kore yehyeng rowk yimarnbom,\x - \xo 8:6 \xt 1 Corinthians 15:27; Ephesians 1:22; Hebrews 2:8\x* yiman \v 7 nawu sheep, dja mak bulikki, dja nawu mayh kurralkwaken, \v 8 mak nawu kungolwaken mayhmayh, dja djenj nawu kurrulawaken, mak njalehnjale nawu kayo kore kurrula kanjdji kukku. \p \v 9 Yoh, ngudda Yawey nawu Yiwohrnan rowk ngadberre, manbu kunngey ke makka manwernhmakkaykenh duninjh dja ngundingeyburlume kore kubolkbubuyika rowk kondah kurorre! \c 9 \s1 Karriwayini Bu Karriburlume Nawu Kawohrnan Rowk \s2 Psalm 9 \p \v 1 Ngaye djalburlume ngudda nawu Yawey kunkange ngardduk dorrengh, dja mak ngabenbengdayhke bedberre birriwern ba bu bedda kabirrikangebarrhme dja ngundiburluburlume kore yirrurrkmirrikenh kundulkarre dorrengh ke. \v 2 God, nawu Yiwernhngudjkimuk duninjh, ngaye djalmanjbun, mak ngawayini nguddakenh kunnjilngmak dorrengh bu burluburlume. \v 3 Dja bu ngundimirrkmang nawu ngaye ngarriyidko bininj, wanjh kabirrikelerlobme dja kabirrimankan kaluk kabirriyakmen rowk kore kumirrk ke. \v 4 Ngudda yiyerrkan kore yibenhdjadmekenh, dja yibendjadme bininj kore djal mandjad dja kunwoybuk. Ngaye warridj ngudda kandjadmeng, dja ngudda wanjh kanmakwam dja kanmulewam bu ngaye ngamak. \p \v 5 Ngudda yibenwokdjalwong nawu kubolkbubuyikabeh dja yibenbom nawu birriwarre bininj. Ngudda yibenngeybularrbom dja nakka kabirridjalngeyyak munguyh munguyh. \v 6 Birrimekbe nawu ngarriyidko wanjh birriyakayakminj rowk. Mak kore kuredbubuyika bedberre birrihni ngudda yibenmarnerurrkbakbakkeng. Bolkkime minj nangale kabenyawoyhburrbun. \p \v 7-8 Ngudda Yawey wanjh yidjalwohrnan munguyh munguyh dja yihni kore throne kore yiyingkihkukmarnburrinj bu yibendjadmekenh birriwarlahkenh bininj rowk kore kondah kurorre. Ngudda yibendjaldjadme djal mandjad duninjh. Mak ngudda yibenhnahnan birriwern rowk bininj kore ngudda ke kunmakkenh. \v 9 Ngudda Yawey yidjalkudji nawu yibenbidyikarrme bu kunyid kawernmerren bedberre. Wanjh nawu birrimarladj bininj nakka kabirrimrlobme kore ngudda. \v 10 Binihbininj nawu ngundingeykukenhme nakka wanjh ngundiwoybukwon, dja ngudda yidjalwoybuk dja minj mak yibenbodmewon. Kaluk kunmekbekenh bedda ngundimarrkkebbun. \p \v 11 Ngudda Yawey yidjalwohrnawohrnan kore Zion\f + \fr 9:11 \ft Zion manbu kunngeybuyika Jerusalem.\f* wanjh ngad ngundimarnewayini dja ngundiburluburlume. Mak ngundimulewan bu ngarrbenbengdayhke bininj nawu kubolkbubuyika kabirrihni ba bu kabirriborlhme kore ngudda yikurduyimeng. \v 12 Ngarriburrbun bu ngudda Yawey minj munguyh yibengmidjdan kunwarre bedberre bininj nawu birrinarmandeyi dja yibendjalbun. Dja mak ngudda munguyh yibenkayhmibekkan bininj nawu kabirribongdi. \p \v 13 Nawu Yawey kankongibu! Yibenna nawu ngarriyidko bininj bu ngandinjirrhmiwon. Ngaye wanjh darnkih bu ngarrowen. Ngadjare kanbebkemen! \v 14 Kanngehkemen ba bu ngawayini ke kore kurrangmaye ngarre kunred Zion. Kunmekbe kore ngadjalnjilngmak kore ngudda kanbidyikarrmeng. \v 15 Birribuyika bininj kore kubolkbubuyika yiman birrikukwarrawarrhmeng kore benmanbidju birribolkkaruy, mak birriwarreworrinj kore bedman kunwarre birrikurduyimeng. \v 16 Ngudda nawu Yawey yihdjalkurduyime djal kunmak bu yibendjadme bininj mandjaldjad duninjh, dja bininj rowk ngundikurdunan. Dja nawu birriwarre bininj nakka wanjh bedmandeleng kabirriwarreworren kore kunwarre kabirridjalkurduyime. \v 17 Wanjh nawu birriwarre bininj nakka kabirrire kore kunred ngarre kundowikenh\f + \fr 9:17 \ft Kore Hebrew kabolkngeyyo, “Sheol”.\f* dja kabirridjarrkni birribuyika bininj nawu kubolkbubuyikabeh nawu ngudda ngundiwirrihmeng. \v 18 Ngudda Yawey minj yibenbengmidjdan bininj nawu birrimarladj dja mak bininj nawu kunyid dja kunrayek kabenmarnewernmerren. \p \v 19 Ngudda Yawey, wardi yidjalkurduyimen kore yidjare! Yuwn yibenbawon nawu kubolkbubuyikabeh bininj bu bedda kabirriwinhme. Wanjh yibenmirndekurrme kore ngudda ke court bu yibendjadmekenh. \v 20 Mak yibenmarnbu birrimekbe bininj bu kabirrikukdeldelme kunkele duninjh dorrengh ba bu kabirrinarren bu bedda djal bininj birringudjwarre. \c 10 \s1 Bu Karridjawan Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Bu Kanbidyikarrme. \s2 Psalm 10 \p \v 1 Ngudda Yawey, njalekenh yihdi djarreh? Kunrayek nganmarnewernmerrinj ngardduk dja njalekenh ngudda bolkkime yihwarlkkarren? \p \v 2 Birriwarre bininj kabirriburlumerren dja mak nawu birribang bininj nakka kabindingudjkadjung nawu birrimarladj bininj, dja kabindidarrkidmang kore mankarre manwarre manbu bedda kabirrikarremarnbom. \v 3 Nawu birriwarre nakka kundjarewern, dja kabirriburlumerren kore kunwarre bedberre. Bedda kabindimakwan nawu birridedjwarlah bininj, dja mak ngundiwidnan ngudda nawu Yawey. \v 4 Bedda kabirriwernhburlumerren kaluk kunmekbekenh bedda minj kabirrikangeborledkerren kore ngudda, mak minj ngundimarnedjare ngudda God. \v 5 Birrimekbe nawu birriwarre bininj wanjh kabirrikukenworren dja kabirriburlumerren. Minj kabirriwernhburrbun manbu mankarre ngudda ke, mak munguyh kabindidjalnjirrke nawu kabirriyidko bedberre. \v 6 Kore kukange bedberre bedda kabirrihyimerren, “Ngad minj njale kanbun kadberre! Ngad nakka karrihdjalnjilngmak munguyh munguyh, dja minj mak kunrayek kambebme kadberre.” \v 7 Bedda wanjh kunwok kunwarre kabirriyime dja warridj kabirridjalkurren dja kabindidung birribuyika bininj. Birrimekbe birridjalwarre bininj wanjh kabirriyolyolme kore kabirrikarremarnbun bu kunwarre kabirrikurduyime.\x - \xo 10:7 \xt Romans 3:14\x* \v 8 Bedda wanjh kabirriwarlkwarlkkarren kuberrkkah kore kurrambalk, kabirrihmadbun nawu djakwarre bininj kumekbe kamyimowon wanjh kabirridarrkidmang dja kabirribun. \v 9 Nawu nawarre bininj yiman lion nawu kahmarrwedowen. Nakka kahwarlkkayindi kore kurralk dja kabimadbun bininj nawu namarladj kamre, dja karrolkkarren kabidarrkidmang kore walabbi dja kabibalkukdorrorrke. \v 10 Nawu nawarre bininj yiman nabang dja ngudjbang duninjh, wanjh kabenbun birrimak bininj. \v 11 Wanjh nawu nabang bininj kanjdji kayimerren, “Nawu God minj kaburrbun! Nakka kahmimbalhmiyindi dja minj ngannan kore ngaye ngakurduyime.” \p \v 12 Mah, Yawey, yirrolkka ngudda nawu God, wardi yibidwayhmen dja yiberlyirriyun ba yibenbidyikarrmen bininj nawu ngundimarnedjare dja bedda kabirridjalngudjwarre. \v 13 Nawu birriwarre bininj ngundinjirrhmiwon dja njalekenh bedda kabirriyimerren kanjdji kore kukange bedberre, “Nungka God minj ngandjadme!” \v 14 Dja ngudda God yihbennan kore kunwarre kabindiwarrewon bedberre nawu birrimarladj bininj. Ngudda yiburrbun kore kunyid kawernmerren dja yidjare yibenbidyikarrme. Bedda nawu birrimarladj wanjh kabirrikurrmerren kore ngudda yibenbidyikarrme, dja ngudda yiman kornkumo duninjh bedberre nawu kornkumo yak. \v 15 Mah! Wanjh yibenberlbakbakkemen nawu birriwarre bininj. Yibenbu ba yibenngurdke nawu manmolk kabirrihkurduyime kunwarre. \p \v 16 Ngudda Yawey wanjh king duninjh munguyh munguyh, dja nawu birriwarlahkenh bininj nawu birriwarre kore kubolkwarlahkenh, nakka kaluk kabirridarrkidyakmen kondah kore kurorre. \v 17 Ngudda yibenbekkabekkan nawu birrimarladj bininj kore bedda kabirridjare yibenbidyikarrme. Ngudda munguyh yibenkangemarnbun mak yibenbekkabekkan bu kabirrikayhme dja ngundidjawadjawan. \v 18 Mak ngudda yibennahnan nawu birrimarladj bininj, dja mak bininj nawu kabirribongdi kore nawu birribang duninjh bindikurrmeng. Ngudda yibennahnan ba kunukka minj nangale nawu kahni kondah kurorre kabenyawoyhkelehme birribuyika. \c 11 \s1 Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Kannahnan. \s2 Psalm 11 \p \v 1 Ngakelerlobme kore Yawey nawu munguyh ngankukdjurruddan ba bu ngangehme bu kamak rowk. Dja njalekenh bu kunukka kandimarneyime, “Waw! Yikelerlobmen yirrolka yiman mayhmayh karrolkan, dja yiwarlkarren kore kuwarddekimuk! \v 2 Ngurrina! Nawu birriwarre bininj ngokko birriyingkihmarnbom nawu bunarra bedberre, dja kabirriwarlkkayindi kore munhmunun dja kabindidulubun nawu birrimak bininj. \v 3 Nawu nawoybuk bininj, nakka baleh kakurduyime bu kunwarre kawernhmerren?” Kuhni yikahwi bininj kabirriyime. \p \v 4 Nawu Yawey kayerrkan kore throne nuye, kaddum kore temple manbu manrurrkdjamun nuye. Nungka wanjh kabenkurdunan binihbininj kanjdji kondah kore kurorre, ba bu kaburrbun rowk kore bedda kabirrikurduyime. \v 5 Nawu Yawey kabenrohrokme bininj rowk, nawu birrimak dja nawu birriwarre. Nungka kabenwirrihme kukange nuye dorrengh bininj nawu kabirridjalmanjngun bu kunwarre kabirrihkurduyime. \v 6 Nakka wanjh kabenmarneburriwe kunyirrke dja manbirlukimuk bu kabenkinje birrimekbe nawu birriwarre bininj, dja mak kabenmarnemunkewe kunmayorrkwarre bu kabenkukbukwon. \p \v 7 Nungka Yawey nakka nadjalkudji nadjalmak duninjh. Nungka kadjaldjare bu bininj kabirridjadmerren bu djal mandjad duninjh. Dja birriwern bininj nawu kunmak kabirrikurduyime nakka kaluk kabirrikebnan. \c 12 \s1 Bu Kunyid Kawernmerren Kadberre Wanjh Karridi Yiwarrudj. \s2 Psalm 12 \p \v 1 Ngudda Yawey kanbidyikarrmen! Birriwern bininj nawu ngundiwoybukwong nakka wanjh birridarrkidyakminj rowk! Nawu birrimak bininj ngudda ke, wanjh bonj, minj kabirrihni kondah kurorre. \v 2 Bininj rowk kabirrikurrekurren bu kabirrikowerren, dja minj nangale mak nawoybuk dja kabirridjalkurren munguyh. \p \v 3 Wanjh birrimekbe nawu kabirrihburlumerren yiddok minj yibendjendjobdjobke? \v 4 Bedda wanjh kabirrihburluburlumerren dja kanjdji baybaywi kabirriyimerren, “Ngad wanjh ngarriyolyolme kore ngad ngarridjare, dja minj nangale kandabke. Dja wanjh karriwokdangen ba bu karrimang rowk manbu karridjare!” \p \v 5 Wanjh Yawey kayime, “Mah. Ngaye ngarrolkkan dja ngabenbidyikarrme bininj nawu birringudjwarre dja mak nawu birrimarladj Ngabenbekkan bedda kabirrikayhme dja ngabenkukdjurruddan ba bu birriwarre bininj minj kabindimarneyime kunwarre.” Kuhni yimeng nawu Yawey. \v 6 Dja nawu Yawey wanjh nawoybuk kore kawokkurrmerren, wanjh manbu kunwok nuye makka yiman kayime silver manbu bininj kabirriwolngwon seven times kore kunak. \p \v 7 O Yawey, kankukbalhmen ngadberre kore nawu birriwarre bininj ngandiwirrihme. Kannahna ba bu ngarringehme munguyh munguyh. \v 8 Nawu birriwarre bininj wanjh kabirrihdjalrengehre bu kabirriburluburlumerren, dja birridjalwern nakka kabirriburlumerren kore kundjalwarre duninjh kabirrikurduyime. \c 13 \s1 Karridjawan Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Bu Kanngehkekenh. \s2 Psalm 13 \p \v 1 Ngudda Yawey, baleh kabolkyime? Yiddok ngudda bu kanbengmidjdan ngaye? Bu yiddok munguyh munguyh? Mak yiddok kunkuyeng bu ngudda kanmarnekebwarlkkarren? \v 2 Ngaye ngawarnyak kunmayali kunwarre ngakarrme. Yiddok ngaye ngahdjalnjilngwarre munguyh bu barnangarrakuyeng? Mak yiddok munguyh ngandihdjalbun nawu ngarriyidko? \p \v 3 Yawey! Ngudda ngardduk God, kanwokma bu yiwarrudj ngahdi dja djawahdjawan. Kanmimbayhkemen, wardi ngadjalmimburdme bu ngarrowen. \v 4 Wanjh kunu kabirriyime nawu ngaye ngarriyidko, “Bonj, wanjh ngad ngarriwinhmeng!” Bedda wanjh kabirrimarrmarr ngayekenh bu ngamankan. \p \v 5 Bonj, ngaleng wanjh ngaye ngawernhburrbun bu ngudda kanhmarnedjare munguyh munguyh. Dja kore kukange ngardduk wanjh ngadjalmarrmarr duninjh kore ngudda kanngehkekenh. \v 6 Yoh, ngaye ngadjalwayini munguyh nuye Yawey, dja nungka ngandjalmarnekurduyime kunmak rowk. \c 14 \s1 Bu Karrbennan Nawu Birriwarre Bininj \s2 Psalm 14 \p \v 1 Yikahwi bininj baybaywi kabirriyimerren, “God yak, dja God minj nakka kahdi!” Kuhni kabirriyime bininj nawu birribengwarr! Bedda wanjh kabirridjare kabirridjalkurduyime kunwarre. Minj kunmak kabirrikurduyime. Minj nangale bininj kakurduyime kunmak. Bonj, minj nakudji namak. \p \v 2 Nawu Yawey kahni kaddum wanjh kamhbolknan kanjdji ba kabennan bininj rowk. Nungka kadjare kabenngalke bininj nawu mayaliwern dja nawu kabirriyawan nawu God. \v 3 Dja larrk. Minj nangale bininj namak kahdi. Bedda wanjh birridjalwarrewarreminj rowk, dja birridjalbawong God. Minj nangale kakurduyime kunmak. Bonj, minj nadjalkudji namak kahdi.\x - \xo 14:3 \xt Romans 3:10-12\x* \p \v 4 Adju! Bedda nawu birriwarre bininj, baleh kabolkyime bu bedda kabirriborlhme? Minj bedda kabirringeykayhme nawu Yawey, dja kabindidjalbun Yawey nuye bininj dja kabindiyakwon. \v 5 Kumekbe kabirrihni Yawey nuye bininj, dja kabirriwernhkelemen. Dja God nungka kabirridjarrkdi. birrimak bininj, dja mak kabenbidyikarrme. \p \v 6 Ngudda nawu ngurriwarre bininj, ngurrikarrewarrewon bedberre bininj nawu birrimarladj, dja med, kabirrikelerlobme kore Yawey nawu kabennahnan. \p \v 7 Wanjh ngaye ngadjare nangale nawu kamdolkkan kore Zion ba kamre kabenbebke bininj nawu Israel benkebmawahmeng kore kabirribongdi! Bu Yawey, kabenmarnekurduyime kunmak bedberre nawu bininj nuye, wanjh nawu Jacob nuye namud birrinjilngmarrmarrnin, dja nawu Israel benkebmawahmeng, nakka wanjh birriwernhnjilngmakmen. \c 15 \s1 Nangale Namak Bu Kahyo Kore Yawey? \s1 Psalm 15 \p \v 1 O Yawey kanbekka bu djawan! Nangale bininj namak bu kahyo kore ngudda kubolkdjamun ke? Nangale yidjare bu kahyo kore mandulum manbolkdjamun ke? \p \v 2 Nakka bininj nawu minj kunwarre kakurduyime, dja warridj kadjalkurduyime kore kunmakkenh. Namekbe bininj wanjh kadjalwokdi kukangebeh nuye kore kunwoybuk, dja minj kakurren. \v 3 Mak minj kabiyolyolme kunwarrekenh nawu beneredbo bininj, dja minj mak kabiwarrewon. Minj kabimulewan nabuyika bininj bu kabiwowarrewon. \v 4 Namekbe bininj wanjh kabiwirrihme bininj nawu nawarre dja nawu nabang. Dja kabenburlume bininj nawu kabirriwoybukwon nawu Yawey. Namekbe bininj, bu kawokkurrmerren, wanjh minj kamayaliborledme bu kunwarddekenh, dja bonj, kadjalkurduyime kore kunwok nuye. \v 5 Nungka mak kabenbidyikarrme nawu kabirridjawan kunwarddekenh, dja minj karredjwarlahmen. Kadjalmadbun yeledj kaluk bu kabirrikukdurndiwe. Nahni bininj namak, minj kayawan kunwardde ba bu kabimarnekurren bininj kore court. \p Bininj nawu kakurduyime kuhni rowk, wanjh nungka kadjaldi dja minj kamankan munguyh munguyh. \c 16 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kabennahnan Bininj Nuye. \s2 Psalm 16 \p \v 1 Ngudda nawu God, ngaye ngamwam kore ngudda ba bu kannahnan, dja ngadjare kanngehke! \p \v 2 Ngaye ngamarneyimeng nawu Yawey, “Ngudda wanjh kanmarnewohrnan ngardduk. Minj njale namakmak ngahkarrme, djal ngudda yidjalkudji.” \v 3 Ngabenburrbun Yawey nuye bininj nawu kondah kubolkkimuk kabirrihni. Bedda birrimak duninjh dja ngandinjilngmarnbun. \v 4 Dja birribuyika bininj nawu kabirrimarneboddan nabubuyika gods, yiman idols, nakka wanjh kunyid kawernmerren bedberre. Dja ngaye minj ngarriraworren bininj bu kabirrimarnekinje mayh bedberre idols. Dja minj mak ngabenngeybun kunngey bedberre birribuyika gods bu ngarri yiwarrudj. \p \v 5 Yawey, ngudda yidjalkudji kanmarneyingkihkurrmeng kunmak ngardduk dja kannjilngmarnbun munguyh. Ngudda wanjh kanmarnebolknahnan munguyh. \v 6 Ngudda kanwon namakmak, dja kanmarnekurduyime bu djal kunmakkenh, dja ngaye wanjh madbun ke kunnjilngmak dorrengh. \p \v 7 Ngaye ngaburlume Yawey nawu nganbengdayhke munguyh. Mak bu kukakwern, ngaye ngadjalbekkan bu nungka nganbukkabukkan kanjdji kore kukange ngardduk. \v 8 Ngaye wanjh munguyh ngadjalburrbun nawu Yawey yiman bu ngakebnan kore kumirrk ngardduk. Nungka kahdarnhdi kore kubolkkukun ngardduk, wanjh kunu minj njale mak ngankukrokayhwe. \p \v 9 Wanjh kunmekbekenh kunu ngawernhnjilngmak dja ngayolyolmerren bu ngadjalmarrmarr kore nungka. Mak ngadjalngehme kore nungka kannahnan. \v 10 Dja ngudda Yawey minj kanbawon bu ngakukdudjindi kore kumidj. Mak minj yibawon bininj nawu namak ke bu kakuknudmen.\x - \xo 16:10 \xt Acts 13:35\x* \v 11 Ngudda wanjh kanbolhbukkang manbolhmak ba bu ngadjaldarrkkiddi. Kaluk kankangenjilngmarnbun bu ngudda munguyh ngarrhdjarrkdi, dja kankurrme kore kubidkukun ke ba ngadjalwernhnjilngmak bu munguyh munguyh.\x - \xo 16:11 \xt Acts 2:25-28\x* \c 17 \s1 Bu King David Danginj Yiwarrudj. \s2 Psalm 17 \p \v 1 Yawey, ngaye minj kunwarre ngayimeninj! Ngadjare ngudda kankayhmibekkan ngahdi yiwarrudj. Kanbekkabekka dja ngaye minj ngakurren bu ngayolyolmerren. \v 2 Ngudda yidjalkudji kandjadme bu djal mandjad. Ngudda munguyh yinan kore kunmak dja kunwarre kakurduyimerran, wanjh ngadjare ngudda kannan bolkkime. \p \v 3 Ngadjare bu kankangeburrbun dja kukak dorrengh kankangerohrokme, dja minj kunwarre yingalke, dja minj ngayimeninj. Ngadjalkarremarnburrinj ba bu minj ngawokdi kore kunwarrekenh. \v 4 Ngaye minj ngakurduyime kore birribuyika bininj kabirrikurduyime. Dja ngadjalwokmarrkmang manbu kunwok ke ba bu minj ngabenngunjdjikkan nawu birribang bininj. \v 5 Ngadjalkadjungi manbolh ke. Mak minj ngawohmankayi. Ngadjalrengehrey bu ngudda djalmunkekadjungi. \p \v 6 Ngaye ngaburrbun bu ngudda kanbidyikarrme, wanjh kunmekbekenh bu ngarri yiwarrudj dja djawadjawan. Wanjh kanbekka dja kanwokma! \v 7 Ngudda yihdulkarrekimuk, dja kanngehke ngad bininj kore kunbid kukun ke, dja ngad ngarrimrlobmeng kore ngudda ba yibendabke nawu birriyidko ngadberre. Kanmarnebukkarren ba ngarriburrbun ngudda kandjalmarnedjare, dja ngarridjalkangebarrhme. \v 8 Kanwernhnahna munguyh, dja kankukbalhmen mak kanwarlkka kore kanjdji kubid ke yiman mayhmayh yaw kawarlkkayindi kanjdji kore kuwel ngarre ngalbadjan. \v 9 Yuwn yibenbawon nawu birriwarre bininj bu bedda ngandiwabminguneng ba bu ngandidjokohme dja ngandibun. \p \v 10 Bedda minj kabindikongibun birribuyika dja nakka kabirridjalburlumerren munguyh. \v 11 Ngokko wanjh ngandihkelekadjungi kurih kuhrih dja ngandidabdabkeng. Bolkkime wanjh ngandiwernhkuknan ba ngandibun. \v 12 Dja bedda yiman lions nawu kabirrimarrwedowen kabirriyawan manme, mak bedda yiman lion nakimuk bu kahwarlkkayindi kore kungarre ba bu ngankukdjalkmang. \p \v 13 Yawey! Wardi baleh kab yikurduyime. Yirrolka dja yibenbu birrimekbe nawu birriwarre bininj bu mandjawak dorrengh ke. Dja kanngehkemen, dja wardi bedda ngandibun. \v 14 Wanjh yiberlyirriyun kubid ke dja kanngehkemen kore nawu birriwarre bininj ngandibongkarrme. Bedda kabirridjaldjare manbu kondah kurorrebeh, kaluk kabirradjaldarrkidbolkyakmen. \p Dja ngad bininj nawu ngudda kanmarnedjare, wanjh kandjalwon manme, dja mak yibenworrkmiwon wurdwurd ngadberre, dja mak nawu mawahmawah ngadberre, nakka kaluk manwern kabirrikarrme. \v 15 Dja ngaye minj kunwarre ngayimeninj bu ngawarrewoyi. Kaluk ngaye wanjh kebnan ngudda! Bu ngarrolkkan kore ngakeyo dja ngamimbayhmen, wanjh ngaye kebnan dja ngadjalwernhnjilngmakmen. \c 18 \s1 Bu King David Wayini Bu Bimanjbom Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 18:1-19 \p \v 1 Yawey, ngaye marnedjare ngudda nawu kanmurrngrayekwon. \p \v 2 Yawey wanjh nakka ngardduk kunwardde manbu manrayek, mak ngannahnan dja ngangehke. Nungka ngardduk God nawu ngankukbalhme, dja ngakelerlobme kore nungka ba ngannahnan. Nungka munguyh ngankukdjurruddi dja mak nganngehke. Ngaye wanjh ngawarlkkarren kore nungka ngankurrme. \v 3 Ngaye munguyh ngakayhme nawu Yawey, dja ngad bininj rowk wanjh karriburluburlumen! Nungka wanjh nganbebke kore birribang bininj nawu ngarriyidko. \p \v 4 Nungka nganngehkeng kore manbu yiman kundowikenh ngarre kunyarl, makka ngandukkarrukkayi, warridj kukku manbu bodjurrbuhmi ngankuyinngakkeng. \v 5 Mak ngankukdukkadukkang kunyarl manbu kumidj ngarre, mak kundowikenh nganbongkarrmeninj ngardduk. \v 6 Ngahkarrmi kunkimuk kunrayek, wanjh ngaye ngakayhmikayhmi nawu Yawey. Ngadjalkayhmi nungka nawu God ngardduk ba nganbidyikarrmeng. Nungka wanjh ngankayhmibekkang kore nuye templebeh dingihdi, wanjh kanwokmangi kore kunkanem nuye. \p \v 7 Wanjh nungka yiddungi, dja kondah kurorre makka bolkwodjorrhmiyindanj, dja manbu kunwarddekimuk makka wanjh deldelmeng nawu kanjdjiwi kurredjmad! \v 8 Wardi kundolng dolngbebmi kore kukeb nuye dja yiman wehmiwehmi manbirluworldjenbabang kore kurrangbeh yiman kunyirrke manbang duninjh. \v 9 Wanjh nungka dangmarrhmey manbu kunngol yiman kayime manburrba dja kumkoluy kunmayorrkkimuk dorrengh kore kumhdengebarndi. \v 10 Nungka kumwam yiman kayime morneni kore kubodmebodme bedberre mayh nawu birriwelyi dja wanjh dolkarrinj kaddum. Yiman kayime nungka rengehrey kore kunmayorrk dorrengh. \v 11 Mak manbu kunkak makka yiman kukbarrkburrinj, dja kunngol manbu kore namarrkon kangurdulme, makka ngolbalhmeng bu nungka yiman djongburrinj. \v 12 Kore nungka dingihdi wanjh bolkwaydi wernkih duninjh, dja wanjh munkeweng manyirrkerrk, dja namarrkon mayhkemayhkeyi kunkimuk yiman kunak duninjh, dja wanjh kunngolburlerri djalkmiwam. \p \v 13 Wanjh wokdanginj nawu Yawey! Wokdi yiman kayime ngurdulmi kunkimuk kore kaddumbeh! Kunwok nuye nawu Nawernhkimuk Duninj wanjh wokwarlahminj. \v 14 Nungka benkelekadjungi bunarra dorrengh bu benyarlarrkeng nawu birriyidko nuye. Nungka benbuni manbu namarrkon kunkimuk dorrengh. \v 15 Nungka yiddungi dja kebbuhmi, wanjh darrarrhmi kore kurrula, wanjh manbu mankabokimuk makka boyakmerreni wanjh bu bolkbukmeni nakka bolkdjorlokni kanjdji duninjh. \p \v 16 Wanjh kunmekbe nungka nganberlmey kore kaddumbeh, dja nganwayhkeng kore kurrulaburldjarn ngahdjuhmiyindi. \v 17 Mak nganbebkeng kore birringudjbang bininj nawu ngarriyidko bu bedda birridjareni ngandibuyi. Bedda wanjh birringudjbang dja ngaye larrk. \v 18 Bedda ngandimarnebebmeng bu kundjak kundulmuk wernmerrinj ngardduk. Bu kunmekbe kunbarnangarra ngandibuyi, dja Yawey nganyikarrmeng dja wanjh kamak. \v 19 Kaluk nungka nganbebkeng dja ngankurrmeng kore kubolkmak. Nungka wanjh nganngehkeng dja nungka njilngmakminj ngardduk. \s1 Bu Nawu Yawey Kanmarnekurduyime Kunmak. \s2 Psalm 18:20-26 \p \v 20 Ngudda Yawey yikurduyimeng kundjalmak ngardduk bu ngaye mandjad ngahrey, dja kanwong kore nganmarnekurrmeng kahdjedjenyo ngardduk bu ngaye minj kunwarre ngayimeninj. \v 21 Ngaye ngadjalkurduyimeng kore ngudda ke mankarre, dja minj bodmewoyi dja bawoyi ngudda nawu God ngardduk bu kunwarre ngakurduyimeninj. \v 22 Kore kunmayali ngardduk nakka ngadjalkarrme mankarre ke. Minj mak ngabengmidjdan kore ngudda ke kunwok manbu kanwokwong. \v 23 Ngaye djalwernhwokmarrkmang mak nganahnarren ba bu minj kunwarre ngakurduyime. \v 24 Ngudda Yawey yikurduyimeng kundjalmak ngardduk bu ngaye mandjad ngahrey, dja kanwong kore nganmarnekurrmeng kahdjedjenyo ngardduk bu ngaye minj kunwarre ngayimeninj. \p \v 25 Yawey ngudda yibenmarnekurduyime kunmak bedberre bininj nawu ngundidjalwoybukwon kore yibenmarnewokkurrmerrinj bedberre, dja mak ngudda yibenmarnekurduyime kunmak bedberre nawu birrimak bininj. \v 26 Bininj nawu kabirriwarnyak kunwarre kore kukange bedberre dja minj kabirrimayaliborledme, wanjh ngudda yibendjalmarnedjare bedberre dja minj yibenbawon. Dja bininj nawu kabirridjare ngundidjalwokwarrewon ke, nakka wanjh yibenhdjalbengwarrewon bedberre. \s1 King David Kabimanjbun God Nawu Nadjalkudji Bibidyikarrmeng. \s2 Psalm 18:27-50 \p \v 27 Ngudda yibenngehke bininj nawu birrimarladj. Bininj nawu kabirriburlumerren, wanjh ngudda yibenmarnbun bu kabirriyemengalme. \v 28 Dja ngudda Yawey wanjh kanhdjalkangewolkan munguyh dja ngudda munguyh yimarnbun manbu kunkak kore ngani bu nganmarnebolkwolkayindan. \v 29 Ngudda mak kanbidyikarrme ba ngabenbun birriwern bininj nawu birribang. Ngudda God ngardduk dja kanwayhke ba ngabidbun kore kawarnamhyo kunkimukkenh. \p \v 30 Ngayolyolme God nawu mankarre kamarnbun wanjh mankarremakkaykenh duninjh, dja mak nuye kunwok wanjh kunwok kundjalmak duninjh. Yoh. Nawu Yawey kabenkukbalhme nawu kabirrikelerlobme kore nungka ba bu kabenbidyikarrme. \v 31 Ngudda Yawey, yidjalkudji God! Ngudda God ngadberre, yidjalkudji nawu kunwardderayek duninjh ngadberre kore ngarriwarlkkayindi. \v 32 Nungka God nadjalkudji nganwon kunngudj, dja mak nungka nganmikan kore manbolh mandjad. \v 33 Warridj nganmarnbun bu wernkih ngarlobme yiman mayh nawu deer. Dja nungka nawu nganbidyikarrme bu ngarrengebarndangen kaddum kore kuwarddekimuk.\x - \xo 18:33 \xt Habakkuk 3:19\x* \v 34 Mak nganbidbukkabukkan bu ngarriburrenkenh bininj kore war, warridj kunberl ngardduk nganwong kunngudj ba bu ngarrowkke nawu manbang bunarra. \p \v 35 Ngudda yidjalkudji nawu kankukdjurruddi ba bu ngaye ngawinhme. Ngudda yiman yiboddan ba bu kanbidmang ngardduk kunbidkun dja kanngeykimukwon. \v 36 Mak manbolh kore ngahre nakka yibolkbirrhmeng ngardduk ba bu ngaye ngahdjalre kamak rowk dja minj mak ngabungkarrkbun. \p \v 37 Nawu ngarriyidko bininj, nakka munguyh ngabenngudjkadjuy dja ngabenyurrhkeng bedberre wanjh ngabenbom. Minj ngangurdmeninj dja ngabendjalyakwong. \v 38 Ngaye ngabenbuni, yiman kayime ngabenkukdjubulhmeng, wanjh birrikukwarrawarrhmi kore kurrenge ngardduk dja minj birriyawoyhdokkayi. \v 39 Yawey, ngudda nawu kanngudjmarnbom kore ngarriburrenkenh ba bu ngawinhmeng. Warridj yibendjurrkkang nawu ngarriyidko bininj bu ngandimarneboddanj kore kurrenge ngardduk. \v 40 Nawu ngaye ngandiwidnan bininj ngudda yibenmarnbom bu birrikelerlobmerrinj ba bu ngaye ngawinhmeng dja ngabenyakwong. \v 41 Bedda birrikelekayhmi bu nangale kabenkayhmibekkan, dja djalburrkyak, minj nangale benbekkayi. Bedda ngundikayhmi ke, dja minj yibenwokmayi. \v 42 Ngabendjubudjubulhmi yiman kundjulng ngabenmarnbuni dja kunmayorrk benbubuhmi. Ngaye ngabenyakarrbuni yiman kunkih kore manbolh. \p \v 43 Yawey ngudda kanbebkeng kore bininj ngardduk nawu ngandidungi, mak ngudda kanmarnbom bu ngabenmarnedokme birribuyika bininj bedberre nawu birridjenbubuyika dja bolkkime bedda ngandihmarnedurrkmirri ngaye. \v 44 Bedda ngandibekkabekkan dja werrkwerrk ngandiwokmarrkmang. Bininj nawu kubolkbubuyikabeh wanjh ngandikengehme. \v 45 Bedda kabirridjalkele dja kabirridjalkangewarremen. Kabirrimbebmerren kunkele dorrengh kore kabirrihyongoyo. \p \v 46 Yawey, ngaye djalmanjbun dja burluburlume! Ngudda nawu yidjalmimbi munguyh. Ngudda nawu yiman manwarddekimuk kore ngawarlkkarren. Wanjh ngarriwern bininj rowk ngundingeyburluburlumen. \v 47 Mak kankidmey bu yibenbom, dja yibenkurrmeng nawu kubolkbubuyikabeh kore kubid ngardduk. \v 48 Warridj kore bininj nawu ngarriyidko wanjh ngudda kankukbalhmi dja kanmarnbom bu ngawernhdokme bedberre birridjalwern nawu ngandiwirrihmeng. Ngudda kanbebkeng kore nawu birribang bininj ngandibuyi. \p \v 49 Yawey, ngaye djalburluburlume munguyh bu ngarriraworren bininj kore kubolkbubuyika rowk \x - \xo 18:49 \xt Romans 15:9\x* Ngaye wanjh ngeyburluburlume ngudda ke kunngey. \v 50 Ngudda yidjarrngbom bininj ke, dja yimarnbom king. Wanjh yiwong kundulkarre dja kunu nungka winhmeng munguyh. Ngudda wanjh yibendjalmarnedjare David nawu yikodjdjuhkeng, dja mak nawu mawahmawah nuye munguyh munguyh. \c 19 \s1 Kore Kunmakmak Nuye God Dja Mankarre Nuye \s2 Psalm 19 \p \v 1 Bu karribolknan, dja karribekkan manbu kaddum duninjh, wanjh yiman kahyolyolme manbu God nuye kunmakmak, dja manbu kunngol makka kabimulewan God nawu marnbom rowk kunbidwi nuye. \p \v 2 Mak bu kunbarnangarrabubuyika dja djalmunguyh manbu kunngol kabihmulewan dja kabihyolyolme nawu God. Mak kabalyime manbu kunkakwern bu kanmarneyime God nuye kunmayali kunwern. \v 3 Minj kunwokkudji kawokdi, dja birriwarlahkenh bininj rowk nawu kabirriwokdi kunwokbubuyika, wanjh bedda kabirribekkabekkan kore kunngol kahmulewan. \v 4 Dja maninjmanu kunwok kare kubolkwarlahkenh rowk, dja maninjmanu kunwok kahdjalre djarreh duninjh kore kubolkbubuyika rowk.\x - \xo 19:4 \xt Romans 10:18\x* \p God marnbom kaddum duninjh, yiman dabburlin djabnameng ngarre kundung bu kahdi. \v 5 Wanjh nawu kundung kawayhme yiman bininj kambebmen bu kabimang ngalbininjkobeng bu mulil ngarre kabenemarrenkenh. \p Dja mak nawu kundung yiman kayime nawu ngudjbang bininj bu karlobme kunnjilngmak dorrengh, dja kabenyurrhke birribuyika rowk. \p \v 6 Dja mahni kundung wanjh kambebme, kare, kayibme, kamyawoyhdurndeng kore kaddum kunngol. Minj nangale kawarlkkarren nuye nawu kundungbang. \p \v 7 Kaluk mankarre nuye nawu Yawey, makka mandjalmakkaykenh duninjh, dja wanjh kanmalngkerrngehme kadberre. Manbu kore Yawey kanbukkabukkan kadberre manbu kunwok, wanjh minj kankowe. Warridj kunmayali kabenwon nawu birrikodjkuluwarre bininj. \v 8 Mak kore nawu Yawey kayolyolme kadberre bu makka mandjad; makka warridj kanmarnbun bu karrikangenjilngmak. Mak kore kanmarnewokrayekwon, nakka wanjh yiman kayime kanmarnewernhbolkwolkan kadberre. \p \v 9 Bu ngad karrikelemen nawu Yawey, wanjh kamak kore nungka; nakka djalmunguyh karrimarneboddan. Mak kore kawokmarnburren kadberre, makka djal mandjad duninjh, dja manmakkayhkenh. \v 10 Nawu wirlmurrng gold nakka walakkih bu karridjare. Dja karriwernhdjarenin manbu kunwok nuye Yawey kore wokmarnburrinj kadberre. Dja kore Yawey nuye njalehnjale nawu karremarnbom, makka manwernhmanjmakkaykenh dja karrokme manbu mankung manmanjmak. \v 11 Ngudda nawu Yiwohrnan rowk, ngudda bu kanbukkabukkan dja kanbengdayhke ba bu ngaye wokmarrkmang ke, wanjh ngaye nawu marnedurrkmirri ke, ngawohmang nawu kahdjedjenyo ngardduk. \p \v 12 Minj ngad bininj ngarriwernhburrbun kore ngarrihkurduyime kunwarre. Dja ngaye djawan bu yibengmidjda ngardduk kunwarre ngakurduyime manbu kawarlkkayindi. \v 13 Dja yuwn kanbawon ngaye nawu marnedurrkmirri ke bu ngaye ngamarnburren kunwarre ngakurduyime. Ngaye wanjh ngawarnyak bu kunwarre ngandjurrkkan. Ngadjare kunukka kamak ngani, minj njale ngawarrewon kore ngudda, dja minj kunwarre duninjh ngakurduyime. \p \v 14 Nawu Yawey! Ngadjare kunwok ngardduk dja mak kunmayali ngardduk kore baybaywi ngabekkarren, bu kamakmen rowk kore ngudda. Mak ngadjare bu njilngmarnbun ngudda yidjalkudji nawu kannahnan dja kanngehke ngaye. \c 20 \s1 Yiwarrudj Karridi Bu Karriwinhmekenh \s2 Psalm 20 \p \v 1 Ngarri yiwarrudj dja ngadjawan Yawey ba ngunbekkan dja ngunngehke bu ngudda kunrayek yikarrme. Ngadjare God nawu ngeykimuk duninjh, nawu Jacob bimarneboddanj, wanjh ngundjalnahnan. \v 2 Nakka kahdi kore kubolkdjamun duninjh nuye, wanjh ngadjawan bu ngunmarnemunkewe nawu ngunbidyikarrme. Nakka wanjh kahdi kore Zion, wanjh ngadjare mak ngunnahnan kunmekbebeh. \v 3 Ngadjawan bu kaburrbun nawu namakmak ke nawu yikurrmeng nuye, wanjh kanjilngmakmen bu njale ngudda yimarnekinjeng bu yiwong nuye. \v 4 Mak ngadjawan Yawey bu kakurduyime nawu njale ngudda yidjare kore kukange ke. Mak ngadjawan bu ngunbidyikarrme ba bu kakurduyimerran rowk ngudda yikarremarnburren. \v 5 Ngudda nawu king, wanjh ngudda kaluk yiwinhme, dja warridj karrimulilmang mak manmadjmak karriwayhke kore kunngey nuye nawu God kadberre. Wanjh ngarridjare nawu Yawey wanjh ngunmarnekurduyime rowk kore ngudda yidjawan. \p \v 6 Bolkkime ngaye ngaburrbun bu Yawey kabingehke nahni bininj nawu bikodjdjuhkeng nuye. Mak kabiwernhbekkan kore kaddumbeh bu kahdi kubolkdjamun nuye. Nakka narrulkarrekimuk duninjh kore kubidkun nuye dja kabingehke. \v 7 Yikahwi bininj kabirriyime bu kabirrinahnarren nawu djarrang dja chariots dorrengh, dja ngad wanjh karridjalwoybukwon kunngey nuye Yawey nawu God kadberre. \v 8 Kaluk birrimekbe bininj wanjh nakka kabenbungwarrewon wanjh kumekbe kabirrimankan, dja ngad nakka karridengerayekmen bu mandjad karridi. \p \v 9 Yawey, yiwo kunngudj ke king nawu yidjarrngbom ba bu nungka kadjalwinhme. Kanwokma ngadberre bu ngarridi yiwarrudj ngundidjawan. \c 21 \s1 Karrimanjbun Nawu Kawohrnan Rowk Bu Karriwinhmeng. \s2 Psalm 21 \p \v 1 Yawey, ngudda yiwernhdulkarrekimuk duninjh, dja nawu bininj ngudda yidjarrngbom dja yimarnbom king, wanjh kunmekbekenh king nawu ngudda yimarnbom wanjh kawernhmarrmarr duninjh. Nungka wanjh mulil kakarrme kore kunwernkah yimarnbun kawinhme kore kabirriburren birriyidko nuye. \v 2 Ngudda yikurduyimeng kore nungka wernhdjareni kore kukange nuye dja ngudda minj yikaybuyi. \p \v 3 Ngudda yikimey namekbe bininj nawu yidjarrngbom, dja yiwong kunmakmak kunwern. Mak yikodjdjongbom nawu manmak duninjh gold crown manbu kings kabirrikodjdjongbuyindi. \v 4 Nungka ngundjawam bu kunkuyeng kadjalmimbi wanjh ngudda yiwong kundarrkid ba bu kadjaldarrkiddi munguyh munguyh. \v 5 Ngudda yiwong kunngudj ba bu nungka kunwernkah winhmeng. Wanjh kunmekbekenh nungka wernhkukenminj duninjh. Mak ngudda yingeykimukwong dja yimarnbom bu wernhkimukminj. \v 6 Woybukkih ngudda yimarnekurduyimeng kunmak bu munguyh munguyh. Dja yinjilngmarnbom bu darnkih yihdi nuye ngudda nawu yiwernhmakkaykenh. \v 7 Namekbe nawu king ngunwokmarrkmang dja ngundjalwoybukwon ngudda Yawey. Ngudda wanjh yidjalmarnedjare munguyh munguyh, dja kunmekbekenh nungka kahdjaldi dja minj nangale kakukrokayhwe. \p \v 8 Yawey ngudda yibendarrkidmang nawu ngurriyidko bininj, kunbidkukun ke dorrengh. Ngudda yibendjalbongkurrme nawu ngundiwidnan rowk, kubidkukun ke dorrengh. \v 9 Bu ngudda yibenmarnebebme wanjh yibenwurlhke yiman kunak kabirrikukrung kore kunkangeyid ke. Nakka kaluk manbirluwoldjen kabenkukyakwon. Ngudda yiman mayh yibenkukwukme. \v 10 Ngudda kaluk yibenbularrbun nawu namud rowk bedberre kondah kore kurorre, wanjh nawu mawahmawah bedberre kabirridarrkidkukyakayakmen. \p \v 11 Kore kabirrihkarremarnbun yimankek ngundikanjkurrmeninj bu ngundibuyi dja makka kaluk kayimerran bu djalburrkyak, kabirridjalbarabun. \v 12 Ngudda yibenmarnbun bu kabirrikelerlobmerren. Yimarnburren bu yiburriwe bunarra kore bedda. \p \v 13 Mah, Yawey ngudda wanjh ngurriwernhngudjbang duninjh, wanjh ngad ngundiburluburlume. Dja mak ngarriwayini ke dja ngundiyiburlume bu yikarrme kundulkarre duninjh. \c 22 \s1 Bininj Nawu Kadjalkangewarre Dja Kabikayhme Nawu God. \s2 Psalm 22 \p \v 1 Ngabba God! Ngabba God! Njalekenh ngaye kanbodmekenhwong dja kandjalbawong? Mak njalekenh bu ngudda djarreh yihdi bu minj kanbekkan kore ngahdjalngeyngeyyime dja ngakayhme ke ba bu yimre kanbebke?\x - \xo 22:1 \xt Matthew 27:46; Mark 15:34\x* \v 2 Ngabba God! Woybukkih ngaye ngadjalkayhmiyo kunbarnangarrakuyeng, dja ngudda minj kanwokmang, mak kumununkuyeng warridj ngakayhme. Minj ngaye ngangurdme. \p \v 3 Ngaye ngaburrbun bu ngudda King dja Yidjaldjamun duninjh, mak ngudda yiwohrnan kore kaddum duninjh yiyerrkan kore bininj nawu Israel benkebmawahmeng ngundiburluburlume. \v 4 Nawu mawahmawah ngadberre nakka ngundiwoybukwong. Bedda ngundimarrkmangi dja kunekbekenh ngudda yibenngehkeng. \v 5 Bu ngudda ngundimarnekayhmi wanjh nakka yibenbidyikarrmi. Mak bu ngundimarrkkebbuni nakka minj yibendahmeninj. \p \v 6 Ngaye wanjh ngadjalwarre, dja yiman ngayeng, minj bininj duninjh ngaye. Bininj rowk ngandiborrkbun dja mak birriwern ngandiwidnan, minj ngandimarnedjare. \v 7 Mak birrimekbe nawu ngandikuknan nakka ngandidjekmiwon, bedda kabirridjenbebme ngardduk dja kabirrikodjburdeburdebme.\x - \xo 22:7 \xt Matthew 27:39; Mark 15:29; Luke 23:35\x* \v 8 Bedda ngandimarneyime, “Yikayhmen nawu Yawey, ba kunubewu ngunbidyikarrme! Ngudda yiyime nungka yimankek ngunmarnedjare, dja njalekenh minj ngunngehke?” Kuhni wanjh ngandimarneyime.\x - \xo 22:8 \xt Matthew 27:43\x* \p \v 9 Dja ngudda nawu Yiwohrnan Rowk yibidyikarrmeng ngalbadjan ngardduk bu nganyawmey kamak rowk. Mak kanmarnbom bu wokmarrkmey kore ngabarrkenni rerrih. \v 10 Bu kunmekbe kunbarnangarra ngarranginj, ngudda wanjh kannahnani; mak ngudda yidjaldi God ngardduk munguyh, bu ngalbadjan ngardduk nganyawmey dja mak bolkkime. \v 11 Wanjh yuwn bu djarreh yihdi dja yuwn bu mak kanbawon. Manbu kunyid makka darnkih nganmarnebebme, dja minj nangale nabuyika nganbidyikarrme. \p \v 12 Nawu ngandiwirrihme bininj wanjh ngandidjokohmeng yiman kayime nawu birribang bulikki. Bedda yiman birridulkarrekimuk bulikki nawu birrikang Bashan, dja bedda wanjh ngandidahme munguyh. \v 13 Birrimekbe nawu ngarriyidko nakka yiman lions nawu kabirrimarrwe dja ngandimarnedangbarrme! \p \v 14 Wanjh ngaye ngarrulkarreyakminj, yiman kayime kukku manbu kabirriboyakarrbun kore kunkulk, dja kunmurrng ngardduk minj kamurrngbelbmibelbmikenh, dja mak kunkange ngardduk yiman kadjalkelkdan dja kawarremen. \v 15 Manbu kunngudj ngardduk makka wanjh bukminj, mak kundjen ngardduk ngadjenbelbmerrinj kore kaddum kurrang ngardduk. Ngudda wanjh kanbawong bu kankukkurrmeng kore kundjulng, kore darnkih ngakuyindowimeninj. \v 16 Birriwarre bininj ngandimarnemirndebebmeng dja ngandidjokohmeng yiman kayime duruk birribang. Korroko ngandibiddulubom, dja mak ngandidengedulubom ngardduk. \v 17 Bu ngakukmorarraminj dja ngakuknarrinj kunmurrng ngardduk. Birriwern bininj ngandikuknan dja kabirriburlumerren ngardduk. \v 18 Mak kunmadj ngardduk kabirridjalmang dja kabirrihdirri kunkod ba kabirribebbehmadjkarrme.\x - \xo 22:18 \xt Matthew 27:35; Mark 15:24; Luke 23:34; John 19:24\x* \p \v 19 Ngudda nawu Yawey, yuwn bu djarreh yihdi ngardduk. Ngudda yidjalkudji nawu kunngudj kanwon, wanjh yimray werrkwerrk bu kanbidyikarrme. \v 20 Kanngehkemen kore bininj nawu kabirridjare ngandibun mandjawakwi. Kandarrkidnahna kore bininj yiman kayime nabang duninjh duruk ngandibun kundulkarre dorrengh bedberre. \v 21 Warridj kabirriyime yiman kayime lions dja kabirridjare ngandibaye. Birrimekbe bininj yiman kayime bulikki nabang duninjh nawu kadjare ngandidulubun kunkanemwi. \p \v 22 Ngaye wanjh ngeymulewan ke bu ngarridjarrkdi bininj nawu ngarridangerrinj. Bu ngaye dja nawu ngudda ke bininj ngarridi, wanjh ngaye burluburlume ke.\x - \xo 22:22 \xt Hebrews 2:12\x* \v 23 Ngudda bininj nawu ngurrikele nawu Yawey, wanjh ngurriburluburlumen. Ngudda nawu Jacob ngunkebmawahmeng, wanjh ngurringeyburlume. Ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng, wanjh ngurrimarnebodda nawu Yawey. \v 24 Nungka wanjh binahnani nuye bininj kore kunrayek kunkimuk bimarnebebmeng. Minj bidjalbawoyi. Minj mak bimarnekebwarlkkarrimeninj nuye. Bonj, nahni bininj bikayhmeng Yawey bu kabibidyikarrmekenh, dja wanjh Yawey biwokbekkang. \p \v 25 Ngaye wanjh burluburlume kore ngarrimirndemornnamerren rowk. Ngaye ngadjaldi kumirrk bedberre bu ngakurduyime kore ngaye marneyingkihwokkurrmerren. \v 26 Bu kumekbe nawu birrimarladj bininj wanjh kabirringun dja kabirriworrkmiworren. Dja bininj nawu kabirridjare nawu Yawey, wanjh kabirridjalburlume nuye. Wanjh kundjalmak benmarnekurduyimerra munguyh! \v 27 Kaluk birriwarlahkenh bininj rowk kondah kurorre wanjh kabirriwohburrbun nawu Yawey, dja wanjh kabirrikangeborledkerren kore nungka. Bininj kore namudbubuyika rowk kore kubolkbubuyika rowk, wanjh bedda kabirrimarneboddan nuye. \v 28 Nawu Yawey wanjh nadjalkudji kawohrnawohrnan rowk, dja nungka kabenmarnewohrnan kore kubolkbubuyika rowk. \p \v 29 Nawu birrikuken bininj rowk kondah kurorre wanjh kabirrimarnekarrme mulil nuye nawu Yawey, dja mak kabirrimarneboddan nuye. Dja mak bininj nawu kabirridowerren rowk, bedda wanjh kabirrimarneboddan nawu Yawey. Minj bedman kabirrimimbiworren! \v 30 Bininj nawu kabirringalme yerrekah, wanjh kabirrimarnedurrkmirri nawu Yawey. Kaluk nawu mawahmawah kadberre, dja mak nawu bedmanwali kabindikebmawahme, wanjh bedda warridj kabirriborlhme nawu Yaweykenh. \v 31 Birrimekbe bininj rowk wanjh kabirrimulewan bu Yawey kabidjaldjadme mandjad duninjh. Bedda kabindibengdayhke wurdwurd nawu minj birringalmeninj. Nawu Yawey wanjh nungan kurduyimeng rowk. \c 23 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Ngannahnan Ngaye Yiman Shepherd Kamirndenahnan Nawu Sheep Nuye. \s2 Psalm 23 \p \v 1 Nawu Yawey ngannahnan ngardduk yiman kayime namak shepherd kamirndenahnan mayh nuye sheep. Nungka kanwon kunmak kunwern dja minj njale mak ngadjare! \v 2 Nungka ngankurrme ba bu ngangehme kamak rowk kore kabbal manbu kakarrme mandalkmak. Dja mak nungka ngankanakan kore ngabongun manbomak kukku, bu kunmodmikenh dorrengh.\x - \xo 23:2 \xt Revelation 7:17\x* \v 3 Nawu Yawey ngankangemarnbun bu nganmalngkerrngehme. Nungka nganbolkbukkan kore manbolh manbu kunmakkenh ngarre ba bu ngaye ngangeyburlume nuye. \p \v 4 Bu ngaye ngayakmen, bu ngarrowen, yiman kayime ngare kore kunkak nganbarrkbun, wanjh bonj, minj ngakele kunwarrekenh, dja ngadjalburrbun ngudda Yawey ngarrdjarrkre munguyh. Ngudda yikarrme manbu kunkarndudj kore kubid ke bu kankangemarnbun, wanjh kunmekbekenh ngaye ngadjalkangemak. \p \v 5 Ngudda kanmarneyingkihmarnbun mulil kore kumirrk bedberre bininj nawu ngaye ngarriyidko, dja mak kankodjdjuhke mankalkkidmak dorrengh. Ngudda wanjh yihdjalborrahkendong kore banikkin ngardduk dja kabobarlme kore kaddum ngarre bu yiman kayakarrburren. \p \v 6 Woybukkih, wanjh manbu kunkongi dja kunmakmak ke makka nganehdjaldjarrkdi munguyh, dja ngadjalyo munguyh munguyh kore kunrurrk ngudda ke nawu Yawey. \c 24 \s1 Bu Karriburlume Yawey Nawu God Dja King Duninjh. \s2 Psalm 24 \p \v 1 Kondah kurorre rowk dja njalehnjale nawu kahdi kurorre, nakka wanjh Yawey nuye. Birriwarlahkenh bininj rowk nawu kabirrihni kubolkbubuyika kore kondah kurorre, nakka wanjh Yawey nuye.\x - \xo 24:1 \xt 1 Corinthians 10:26\x* \v 2 Nungka wanjh bolkmarnbom kunbolk rowk bu kurrmeng kanjdjikah kore kurrula duninjh, dja kore kukku kaboyo bolknameng kanjdji duninjh. \p \v 3 Kaluk nangale bininj namak ba bu kabidbun kore kurrulum nuye Yawey? Nangale bininj kangime kore kubolkdjamun nuye nawu Yawey? \v 4 Nakka nawu kunmak kadjalkurduyime dja mak kadjalburrbun kore kunmakkenh, dja mak minj kabimarneboddan nawu idols, dja minj mak kakurren bu kawokkurrmerren.\x - \xo 24:4 \xt Matthew 5:8\x* \v 5 Namekbe namak bininj wanjh nawu Yawey kabimarnekurduyime kunmak. Kaluk God nawu kabingehke wanjh kabidjalmakwan. \v 6 Kuhni kabirrikurduyime birriwern bininj nawu kabirriyawan God. Yoh, birrimekbe bininj kabirridjare ngundikebnan, ngudda God nuye Jacob. \p \v 7 Mah, wanjh. Ngurrina! Ngurridangmarrhma manbu mankare duninjh gates ba kamngimen king nawu namakkaykenh duninjh. \v 8 Kaluk nangale nahni nawu namakkaykenh king? Nungka wanjh Yawey nawu narrulkarrekimuk duninjh, dja nawu kabenyurrhke birriwarre bininj kunngudj nuye dorrengh kore kabirriburren. \v 9 Mah, wanjh ngurridangmarrhma manbu mankare gates ba kamngimen king nawu namakkaykenh duninjh! \v 10 Kaluk nangale nahni nawu namakkaykenh king? Nungka wanjh Yawey nawu wernhdulkarrekimuk duninjh! Nungka nadjalkudji king namakkaykenh duninjh. \c 25 \s1 Bininj Kahdi Yiwarrudj Kore God Nawu Kabinahnan. \s2 Psalm 25:1-10 \p \v 1 Ngudda Yawey, ngaye ngamalngkurrmerren kore ngudda! \v 2 Ngudda nawu God ngardduk, ngaye wernhwoybukwon ngudda. Yuwn kanbawon bu ngayemengalme! Mak yuwn yibenbawon nawu ngarriyidko bu ngandidjekmiwon kore ngandibun. \v 3 Nangale bininj nawu ngunwoybukwon nakka wanjh minj kayemengalme. Dja bininj nawu kabindikowe birribuyika bininj bu kunwarrekenh, wanjh kabirriwernhyemengalme. \p \v 4 Nawu Yawey, kanbukkabukkan kore yidjare ngakurduyime, mak kanbolhbukka ba ngakurduyime kore kunmakkenh. \v 5 Kanka kore kunwoybuk ke, dja kanbukkabukkan warridj. Kuhni ngudda yiyime dja ngudda God ngardduk nawu kanngehke, dja ngaye woybukwon bu barnangarrakuyeng rowk. \v 6 Nawu Yawey, yidjalburrbu ngudda bu kanwernhkongibun dja kandjalmarnedjare kore kunkareni dja mak bolkkime. \v 7 Yuwn mak yiburrbun manbu kunwarrehwarre kore ngaye ngakurduyimi bu ngayawurrinjni, bu ngaye wokburriweyi ngudda. Ngudda kandjalmarnedjare, wanjh kunmekbekenh kunu kandjalburrbun, dja ngudda Yawey wanjh yidjalmakkaykenh. \p \v 8 Nawu Yawey wanjh nakka nadjalmak duninjh, dja kunmak kadjalkurduyime. Kunmekbekenh kunu wanjh kabenbukkabukkan nawu birriwarre bininj ba kabirriborlhme nuye kore mandjad kabirrire. \v 9 Nungka kabenkan bininj nawu minj kabirrikukdokmibuyhwerren ba bu kabirrikurduyime kunmak, dja mak kabenbolhbukkabukkan nuye manbolh. \v 10 Nawu Yawey kandjalmarnedjare dja minj kankowe ngad bininj nawu karriwokmarrkmang mankarre nuye kore wokkurrmerrinj kadberre. \s1 Yawey Nakka Kandjalnahnan. \s2 Psalm 25:11-15 \p \v 11 O Yawey, ngaye wernhwarrewong ngudda dja ngadjare yibengmidjda kunwarre rowk ngardduk kore yiwokkurrmerrinj ngudda ke kunngey dorrengh. \v 12 Nangale bininj kabimarnekelemen dja kabimarneboddan nuye nawu Yawey? Wanjh kabibukkan namekbe bininj ba bu kadjalle kore nawu kawohrnan rowk bimarnekarremarnbom nuye. \v 13 Wanjh namekbe bininj kadjalkuken munguyh, dja mak wurdwurd nuye kabirribolkmang kumekbe kunred kore kabirrini. \v 14 Nawu Yawey kayimerran djawirna bedberre bininj nawu kabirrimarneboddan, dja mak kabenbukkan bedberre kunwok manbu nungka yingkihwokkurrmerrinj. \p \v 15 Ngaye ngadjalnan Yawey nawu nadjalkudji nganbidiyikarrmekenh ba bu nganbebke kore kunwarre nganbongkarrme. \s1 Ngaye Ngadjawan Nawu Yawey Bu Kanbidyikarrme. \s2 Psalm 25:16-22 \p \v 16 Yawey, yimborledmen dja kankongibu ngaye, dja ngadjalkudji ngarri dja kunyid wernmerrinj ngardduk. \v 17 Manbu kunnjilngwarre ngardduk makka munguyh kahwernmerren. Ngadjare yiwemen nawu njalehnjale nganhnjilngwarrewon munguyh. \v 18 Wanjh yina ngardduk kunrayek dja kore ngahdjakbekkan, dja yibengmidjda ngardduk kunwarre rowk. \v 19 Yawey yibenmirndena nawu ngaye ngarriyidko! Mak yibenna bu bedda ngandiwernhwidnan duninjh! \v 20 Kankukdjurruddin ba bu ngadjaldarrkid, dja kanngehkemen. Ngaye djalwoybukwon, wanjh yuwn kanbawon bu ngayemikarren. \v 21 Ngaye kunkange dorrengh woybukwon, dja mak wokmarrkmang, wanjh ngadjare bu ngudda kannahnan ba bu ngadjalmalngdarrkid. \p \v 22 O God, kanngehkemen ngad bininj nawu Israel ngankebmawahmeng kore kunrayek rowk ngarrikarrme. \c 26 \s1 Bu Nadjalmak Bininj Kahdi Yiwarrudj. \s2 Psalm 26 \p \v 1 Yawey, ngaye djawan bu ngudda kanmakwan. Ngaye mandjad ngadjalkurduyime munguyh, dja warridj ngaye wanjh woybukwon, dja minj mak kewkme, dja minj mak ngamarrkbaworrimeninj ke. \v 2 Yawey, ngaye ngadjare bu ngudda kandjadme. Kanmayalirohrokmen dja kanwernhkangenan ngardduk. \v 3 Dja kunu ngaye minj ngabengmidjdan bu ngudda kandjalmarnedjare, dja wanjh ngadjalkurduyime munguyh kore ngudda ke kunwoybuk. \p \v 4 Ngaye minj ngarridjarrkraworren bininj nawu kabirrihkurrekurren dja nawu kabirriburluburlumerren. \v 5 Dja ngaye ngawarnyak ngarrimirnderri bininj nawu kabirrikurduyime kunwarre, dja ngabendjalbodmewon birriwarre bininj rowk. \p \v 6 Ngaye yiman ngabiddjirridjburren bu ngamulewarren minj kunwarre ngakurduyimeninj dja ngaye ngadjalboddan kore altar ngudda ke ngudda nawu Yawey. \v 7 Mak ngawayini ke kore kurobbe, dja burluburlume ngudda, bu ngaye mulewan kore kunmakkaykenh duninjh ngudda yidjalkurduyime munguyh. \v 8 Yoh, Yawey, ngaye mak ngamarnedjare kunrurrk manbu temple ke kore ngudda yihni, kumekbe kore ngarrinan kunmakmak ke bu kahbolkwolkan. \p \v 9 Yuwn bu kanbularrbun ngaye yiman yikurduyime bedberre nawu birriwarre bininj. Mak yuwn kanbun bu ngarrowen kankukkurrme yiman bu yibenhmarnekurduyime nawu birrimarndeyi bininj. \v 10 Bedda wanjh birriyidwern dja kabirridjirdmang money dja minj kabirridjare kunmak kabirriyime. \v 11 Ngaye wanjh ngadjalkurduyime kunmak, dja minj kunwarre ngayime. Wanjh kankongibu dja kanngehkemen. \p \v 12 Wanjh bolkkime ngahdi kunmak dorrengh kore kubolkrayek! Ngaye ngarriraworren bininj nawu ngundimarnemirnderri dja kunmekbe wanjh ngaye djalburluburlume ngudda nawu Yawey. \c 27 \s1 Ngadjalburlume Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Bu Nungka Kanngehkekenh. \s2 Psalm 27 \p \v 1 Nawu Yawey nakka nganmarnebolkwolkan dja mak nganngehke. Ngaye wanjh minj nangale nabuyika ngakengeme. Nungka nawu Yawey ngankukbalhme, kaluk minj ngayawoyhkele djal bininj. \v 2 Bu nawu birriwarre bininj kabirrimre ngandibun bu yiman ngandikukngun, dja mak bininj nawu ngarriyidko dja nawu ngandiwidnan ngandibun, wanjh kabirribarabun dja kabirridjalmankan. \v 3 Kunukka bonj, bu bininj birridjalwern ngandiwakbuyingun, wanjh nakka minj ngakangewarre. Mak bu nawu ngarriyidko kabirrimre bu ngandibun, wanjh nakka ngadjalmarrkmang nawu Yawey, dja minj ngakele. \p \v 4 Ngaye ngahdi yiwarrudj, dja kundjalkudjikenh ngadjawan nawu Yawey. Ngaye ngadjare bu ngayo munguyh kore nungka nuye kunrurrk. Mak ngaye ngadjare ngayawan Yawey kore nuye temple, dja mak ngadjare ngadjalnan nungka nawu namakkaykenh. \v 5 Bu kunrayek nganmarnebebme, nawu Yawey ngankukbalhme kore kayo. Nungka nganwarlkkan kore dabburlin manrurrkdjamun nuye. Ngandjalkurrme kaddum kore manwarddekimuk. \v 6 Nungka nganbidkenwon nawu ngarriyidko bu ngabenyurrhke bedberre nawu ngandiwakbuyingun. Wanjh ngamarnekinje mayh nuye nawu Yawey, kore Nadjamun Dabburlin nuye, dja ngadjalmarnewayini bu ngaburlume nuye. Ngadjalwayini nuye dja ngawernhmarrmarr dorrengh. \p \v 7 Nawu Yawey, kanbekka bu kayhkayhme. Kankongibu dja kanwokma. \v 8 Manbu kunkange ngardduk makka nganmarneyime bu ngaye yawayawan ngudda ba bu kebnan ke, wanjh ngamwam bu yawan ba kebnan ngudda nawu Yawey. \v 9 Kanna, dja yuwn kanmarnekebwarlkkarren bu kanbawon. Yuwn bu kandung ngaye nawu marnedurrkmirri ke ngudda nawu munguyh kanbidyikarrme. Ngudda wanjh God nawu kanngehke wanjh yuwn kanmunkewe dja mak kanbawon ngaye. \v 10 Ngalbadjan dja kornkumo ngardduk bu yimankek ngandibawoyi, ngudda Yawey wanjh kandjalkimang. \p \v 11 Nawu Yawey, kanbukkabukka manbu ngudda ke manbolh. Ngaye ngabenkarrme birriwern bininj nawu ngarriyidko, dja kanmika ba ngakurduyime mandjad. \v 12 Yuwn bu yibenbawon nawu ngarriyidko bininj bu bedda ngandimang, dja nakka ngandimarnekurrehkurren bu ngayekenh ba bu ngandibun. \p \v 13 Ngaye ngawernhwoybukwon mak ngani bu nganan kunmakmak nuye nawu Yawey bu ngaye ngadjaldarrkiddi kondah kurorre. \v 14 Wanjh ngurrimadbu nawu Yawey ba nungka ngunbidyikarrme, mak ngurrimurrngrayeknin dja ngurrikelebuknin ba ngurrimadbun nungka bu ngunbidyikarrme ngudberre. \c 28 \s1 Yiwarrudj Karridi Bu Yawey Kanngehkekenh. \s2 Psalm 28 \p \v 1 O Yawey! Ngaye wanjh ngakayhme ke, ngudda nawu yiman kunwarddekimuk kore ngaye ngawarlkkarren! Yuwn kandahme dja kanbidyikarrmen bu yiwarrudj ngarri. Dja bu minj kanwokmang nakka wanjh ngaye yiman ngakolung bu ngarriraworren bininj nawu birridowerrinj. \v 2 Kanbekkabekka kore yiwarrudj ngahdi dja djawahdjawan bu ngudda kanbidyikarrme. Ngaye wanjh ngaberlwayhme kore ngabolknan kubolkdjamun duninjh ke. \v 3 Yuwn kankan kore birriwarre bininj ngarriraworren, nawu kabirrikurren bu yimankek yeledj kabirriwokdi dja nakka djal manmolk kabirrihmarnbun kunyid. \p \v 4 Yibenmarnbu bu kabirridjakbekkan! Warridj yibenbu kore kunwarre kabirrihkurduyime. Yibenwo kunwarre duninjh yiman bu bedda birridjareni bindiwoni birribuyika bininj.\x - \xo 28:4 \xt Revelation 22:12\x* \v 5 Bedda minj kabirridjare bu kabirribekkan kore kunmak ngudda yihkurduyime kubid ke. Wanjh ngudda yibenbularrbu dja yibenkukbawo munguyh kore kabirrihkukyo. \p \v 6 Yawey, ngaye djalburlume bu ngudda kanbekkang kore ngakayhmeng bu yiwarrudj ngahdi, dja wanjh ngudda kankongibom. \v 7 Ngudda nakka shield ngardduk bu kankukdjurruddi, kunmekbekenh ngaye woybukwon duninjh. Ngudda kanbidyikarrmeng, wanjh ngaye ngamarrmarr duninjh dja kunu mulilmang dja mak ngawayini bu manjbun ngudda. \p \v 8 Warridj kunngudj yibenwon nawu bininj ke, mak yibenngehke dja yibennahnan bininj nawu yibendjarrngbom. \v 9 Yimray Yawey bu kanngehke ngadberre. Kunmak kanmarnekurduyimen ngadberre bininj nawu ngudda ke rowk. Ngudda wanjh yiman kayime shepherd ngadberre dja munguyh kanwanjbikarrme ngadberre. \c 29 \s1 Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Kawokdi Kore Namarrkon Dja Mak Kore Manbu Kunmayorrkkimuk. \s2 Psalm 29 \p \v 1 Ngudda ngurrikihkimuk nawu ngurrihni kore heaven, wanjh ngurringeyburluburlumen nawu Yawey! Ngurriyimen nakka wanjh nadjalmakkaykenh dja narrulkarrekimuk duninjh! \v 2 Ngurriburlumen Yawey nawu nangeymakkaykenh duninjh. Nawu Yawey nakka nawernhkukdjamun duninjh dja yiman kahbame kunmakmak nuye dorrengh, wanjh ngurrimarnebodda! \x - \xo 29:2 \xt Psalm 96:7-9\x* \p \v 3 Nawu Yawey kawokdi, wanjh manbu kurrula kabiwokmarrkmang. God nawu Namakkaykenh kawokdi yiman kayime kangurdulme kaddum dja kawokngoyowhme djarreh kore manbu kurrula. Bu kawokdi wanjh kawokyurrhke kunwok ngarre kurrula duninjh. \v 4 Yawey nakka wernhwokkimuk duninjh. Nawu Yawey kawokdi kundulkarre dorrengh nuye nawu kawohrnan rowk. \v 5 Kunwok nuye Yawey kahdulkbakbakke manbu cedar kundulk, mak kabolkdjalkdjalkmire kundulk manbu cedars manbu kahdulkmirnderri kore kunred Lebanon. \v 6 Nungka kabolkrokayhwe kubolkkimuk Lebanon bu kabolkdohdolkan yiman bulikki yaw. Mak kamarnbun kuwarddekimuk manbu Hermon kabolkdolkan yiman bulikki yaw nawu nabang. \p \v 7 Bu nawu Yawey kawokdi, nakka yiman kayime namarrkon kamayhmayhke dja kabolkdongorrong. \v 8 Bu nawu Yawey kawokdi, wanjh manbu kubolkdarleh kahbolkrokahrokan. Bu nungka kawokdi wanjh kabolkdeldelme kubolkdarleh kore kabolkngeyyo Kadesh. \v 9 Bu nawu Yawey kawokdi, nakka karrulkborledke kundulk manbu oaks, dja kunworr ngarre makka kaworrkudjkudjmire. \p Dja birriwern nawu kabirrihni kore manrurrkdjamun temple nuye, wanjh kabirriburlume bu kabirrikayhme kabirriyime, “Nawernhmakkaykenh Duninjh!” \p \v 10 Nawu Yawey nakka kahyerrkan kaddum duninjh, dja kawohrnan kore kabodjurrbuhme kukku munguyh munguyh. Yawey wanjh king duninjh nawu kawohrnan rowk munguyh munguyh. \v 11 Nawu Yawey wanjh kunngudj kabenwon bininj nuye, dja mak kabenwon kunmodmikenh nuye ba kamak kabirrihni. \c 30 \s1 Bu God Nawu Yawey Nganngehkeng. \s2 Psalm 30 \p \v 1 Ngaye burluburlume ngudda nawu Yawey! Ngudda kanbebkeng kore kumidjbeh dja yibenwarrewong nawu ngarriyidko ba minj birrimulilmayinj dja birriburlumerrimeninj ngayekenh. \v 2 Yawey ngudda nawu God ngardduk! Ngakayhmi bu ngarrangeni yiwarrudj dja djawam bu kanbidyikarrmekenh, wanjh ngudda kanmarnbom. \v 3 Yawey, ngudda kandolkkayhweng kore kundowikenh, dja kanngehkeng ba minj ngakoluyi kanjdji duninjh kore kubolkwarre. \p \v 4 Ngudda ngurriwern bininj nawu Yawey nuye, ngurrimarnewayinin! Ngurriburlumen, ngurringeyburlumen kunngeydjamun nuye. \v 5 Bu yarrkka nungka kayirrung kadberre, nakka minj kahdjalkangedi bu kunkuyeng, dja manbu kunkongi nuye kahdjaldi bu munguyh munguyh. Bu karrinalkbun kunkakkuyeng, karrimarrmarr duninjh bu kamdungbebme. \p \v 6 Bu ngaye ngabekkarrinj kamak rowk, wanjh ngaburrbuni bu baybaywi ngayimerrinj, “Ngaye minj nangale mak nganwodjorrhme!” \v 7 Yawey, ngudda nakka ngarrdabbolkni, ngudda kannahnang dja kanmarnekukdjurruddanginj. Dja bu ngudda kanmarnekebwarlkkarrinj ngardduk, wanjh ngaye ngakeleminj dja ngakangewarreminj. \p \v 8 O Yawey, ngaye ngarri yiwarrudj bu ngakayhmeng ke, djawahdjawani ngudda, wanjh ngayimeng, “Nawu Yiwohrnan Rowk kankongibu! \v 9 Yiddok baleh kunmak kakurduyimerran bu ngaye ngarrowen dja bu ngakukdudjindan kore kumidj? Mak bu kundjulng ngayimerran kunukka baleh ngayime bu ngudda burlume dja mak ngamulewan bu ngudda yidjalwoybuk duninjh? \v 10 Yawey ngaye ngadjare kanbekkabekkan dja kankongibu. Kanbidyikarrmen Yawey!” \p \v 11 Bu nganjilngwarreni ngudda kankangeborledkeng bu nganjilngmakminj, wanjh ngaye marneborrkeng. Wanjh ngaye minj ngadjalnjilngwarreni dja ngudda kanmarnbom bu ngamarrmarrminj duninjh. \v 12 Wanjh kunu ngawayini ngudda djahdjalburluburlume kunkange dorrengh ngardduk, mak minj ngangurdme. Ngudda Yawey wanjh God ngardduk, wanjh djalmanjbun bu munguyh munguyh. \c 31 \s1 Yiwarrudj Karridi bu Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Kannahnankenh. \s2 Psalm 31 \p \v 1 Yawey ngaye ngamwam ngawarlkkarren kore ngudda kannahnan. Yuwn kanbawon bu yerrekah ngayemekarren. Ngudda nawu yidjalkurduyime kunmak wanjh kanngehkemen. \v 2 Mak kanwokma bu ngaye djawahdjawan dja werrkwerrk yimray kanngehkemen! Ngudda yiman manwarddekihkimuk ngardduk dja mak ngudda yiman manrurrk mankimuk kore ngani kamak rowk ba minj nangale nganbun. \v 3 Bu kunmekbekenh wanjh kanka mandjad kore ngudda yidjare, dja kanbolkbukkabukkan dja kanka munguyh, ngudda nawu yiwernhngeykimuk duninjh. \v 4 Bu ngamankan kore ngandimarnebolkkaruy dja kandidarrkidmang ngardduk, wanjh kanbebkemen kore ngabongdi ba bu ngawarlkarren kore ngudda nawu yidjalkudji kannahnan munguyh. \v 5 Ngaye ngamalngkurrmerren kore kubid ke. Yawey ngudda God nawu Yidjalwoybuk, wanjh kanbebkemen kore kunwarre ngahdi.\x - \xo 31:5 \xt Luke 23:46\x* \p \v 6 Ngaye ngabenwidnan bininj nawu kabirrihmarneboddan nawarrewarre idols. Dja ngaye wanjh djalwoybukwon ngudda nawu Yawey. \v 7 Ngudda yimimkongiwern duninjh kaluk kunmekbekenh ngaye mulilmang dja ngawernhmarrmarr kore ngudda kanmarnedjare. Ngudda kannani rowk kore ngahdjakbekkani, wanjh ngudda kankangeburrbuni kore ngaye ngawernhnjilngwarreni. \v 8 Ngudda minj kanbawoyinj nawu ngarriyidko ngandibuyi, dja kankurrmeng kore kubolkmak ngarri. \s1 Bu Yawey Nawu God Kanbidyikarrme. \s2 Psalm 31:9-18 \p \v 9 Kankongibu Yawey! Ngaye ngawernhnjilngwarreminj dja ngakuyinmimdubberran. Warridj nganalkbun munguyh dja kunu ngawarreworren kunburrk dja mak kunmalng ngardduk. \v 10 Ngaye munguyh ngadjalnjilngwarre duninjh. Ngadjalnalkbun munguyh munguyh, wardi darnkih ngarrowen. Manbu kunrayek wanjh nganngudjyakwon, dja mak ngabekkarren yiman ngamurrngkelkdan. \v 11 Birridjalwern bininj ngandiwidnan dja mak nawu ngarriredbo ngandiwarrewan. Nawu ngardduk djawirna wanjh bedda ngandikengeme. Bu bedda kandinan djarreh ngamre, wanjh kabirrikelerlobme bu kandibawon. \v 12 Bedda kabirriyime ngaye yimankek ngarroweng, dja minj mak ngandiyawoyhburrbun. Bedda ngandikukburriwe yiman kayime ngaye ngaburriwe cup nawu bakmeng. \v 13 Ngabenbekkabekkan birriwern bininj bu munguyh ngandiyolyolme kore ngandimarnekurrehkurren. Ngaye wanjh ngakele bu munguyh dja birriwern bininj kabirrikarremarnburren bu ngaye ngandibun ba ngarrowen. \p \v 14 Dja bonj, ngaye ngadjalkangekurrmerren kore ngudda, Yawey. Ngaye marneyime, “Ngudda Yawey wanjh God ngardduk!” \v 15 Ngudda yidjalkudji yibolknameng rowk kore ngaye ngarranginj dja mak kore ngarrowen. Kanngehkemen kore ngandiwidnan bininj, dja bininj nawu ngandikelekadjung. \v 16 Kannahna dja kankongibu ngaye nawu marnedurrkmirri ke. Ngudda nawu kanmarnedjare munguyh munguyh wanjh kandjalngehke. \v 17 O Yawey, yuwn bu kanbawon ngaye ngayemengalme, dja ngakayhmeng ke bu kanbidyikarrmekenh. Dja ngaleng, yidjalmarnbu nawu birriwarre bininj bu bedman kabirriyemengalme, dja yerre kabirridjalkukyo kore kumidj. \v 18 Bedda wanjh kabirriburlumerren dja kabirriwidnan nawu birrimak bininj, dja kabindiyolyolme bu kunwarre dorrengh. Mah, wanjh yibenngurdkemen kore kabirrikurrehkurren ba bu kabirriwokyak. \p \v 19 Ngudda wanjh yimakkaykenh. Ngudda yidjehdjenkurrmeng kunmakmak bedberre bininj nawu ngundikengeme. Ngudda yibenwon birrimekbe bininj kunmakmak kore birriwarlahkenh bininj ngundikurdunan. \v 20 Yibenwarlkkan kore ngudda yihni ba kabirringehme, dja birriwarre bininj minj kabindimarnekurduyime kore kabirrikarremarnburren. Yibennahnan kore ngudda ke kunred dja bininj nawu kabindiyolyolme minj kabindidjuhbun kumekbe. \p \v 21 Ngaye ngaburluburlumen nawu Yawey! Nungka wanjh woybukkih kanmarnedjareminj wernkih duninjh bu birriwarre bininj ngandiwabminguneng bu ngandibuyi. \v 22 Ngaye ngakeleni duninjh, dja ngayimeng, “A! Ngudda minj kannan ngaye!” Dja bonj, ngudda wanjh kanbekkang kore ngakayhmi bu djawadjawam kankongibunkenh dja kanbidyikarrmekenh. \p \v 23 Ngudda bininj rowk nawu Yawey nuye, wanjh ngurrimarnedjarenin! Nungka wanjh kandjalnahnan ngad bininj nawu minj karribawon kore karriwoybukwon. Dja bininj nawu bedman kabirriburlumerren, wanjh nakka kabenbun kore kunwarrekenh bedberre. \v 24 Mah, ngurrimurrngrayeknin, dja ngurrikangemarnburrimen ngudda bininj rowk nawu ngurridjalmadbun nawu Yawey. \c 32 \s1 Kunukka Kunmak Bu Karriwarnyakmulewarren Kunwarrekenh Kadberre. \s2 Psalm 32 \p \v 1 Kawernhnjilngmak nawu bininj bu God kabimarnebengmidjdan kunwarre nuye, dja kabimarnebularrbun rowk manbu kunwarrekenh nuye. \v 2 Kahnjilngmak nawu bininj bu Yawey minj kabidjadme dja kabiwarrewan. Kahnjilngmak namekbe bininj nawu minj kadjare kakurren kore kukange nuye.\x - \xo 32:2 \xt Romans 4:7-8\x* \p \v 3 Ngaye, bu ngaye kunwarre ngakurduyimeng dja minj ngawarnyakmulewarrimeninj, dja ngadjaldi wokyak, wanjh ngabekkang ngangudjwarreminj kore kunmurrng ngardduk. Dja ngaye ngadjalngeyngeyyimi bu barnangarrakuyeng. \v 4 Yoh, Yawey, barnangarrawern dja mak kunkakwern ngudda kandulmukwoni bu kunwarrekenh ngardduk. Mak kunngudj ngardduk makka yakminj rowk yiman kayime manbu kundungbang nganngudjwarrewon. \v 5 Wanjh ngawarnyakmulewarrinj bu ngayolyolmerrinj bu marneyimeng ngudda. Minj mak ngawarlkkayi kunwarrekenh ngardduk. Ngaye wanjh marneyimeng ngudda Yawey, bu ngayimeng, “Ngaye ngamulewarren ke kore kunwarre ngakurduyimeng.” Wanjh ngudda yibularrbom rowk ngardduk kunwarre. \p \v 6 Wanjh kunmekbekenh kunu ngayime ngudberre bininj nawu ngundingeyburrbun, nakka wanjh yiwarrudj birrdin bu ngudda ngundiyawayawan. Mak kunrayek manbu kawayhme bedberre, yiman kukku bu kahbokimukmen wanjh kunukka minj kabirrikebngakme. \v 7 Ngudda Yawey wanjh yidjalkudji ngardduk nawu kankukbalhme, dja bu kunrayek kabebme ngardduk ngudda kankukdjurruddi. Ngudda kankurrme kore ngarriwayini bu ngarriyime, “Ngudda Yawey wanjh kanngehkeng ngadberre.” \p \v 8 Wanjh nawu Yawey kayime, “Ngaye bolhbukkabukkan kore mandjad yibolhkadjung, mak ngaye bengdayhke dja nahnan ngudda kore yire. \v 9 Dja yuwn bu yimayaliyimerran yiman djarrang nawu minj njale kaburrbun. Dja nakka bininj kabibongkanakan kunyarl dorrengh ba kunukka kabidarnhyikan.” \p \v 10 Nawu birriwarre bininj nakka kabirrikarrme kunrayek kunwern. Dja Yawey kabenmarnedjare bininj nawu kabirrikangewoybukwon, dja nuye kunmakmak nakka kabenwakbuyingun bu munguyh. \v 11 Mah, wanjh ngudda nawu ngurrimak bininj, ngurrinjilngmaknin dja ngurrimarrmarr kore Yawey. Ngudda nawu ngurrimayalimak, wanjh ngurridjalwayinin nuye bu ngurridjalmarrmarr. \c 33 \s1 Bu Karridjalburlume Nawu Kawohrnan Rowk Kunnjilngmak Dorrengh. \s2 Psalm 33 \p \v 1 Ngudda ngurrimak bininj, wanjh ngurriwayinin nawu Yawey bu kunnjilngmak dorrengh. Ngudda nawu ngurriwokmarrkmang, wanjh kamak bu ngurriburluburlume nuye. \v 2 Ngurribu harps dorrengh bu ngurridirri manbu ten kunyarl kakarrme ba bu ngurrimarnewayini dja ngurriburlume. \v 3 Mak ngurrimarnewayinin nuye manbu mankarrekerrnge. Ngurribu instruments bu kamak rowk, dja mak ngurrikayhme nuye bu ngurrimarrmarr duninjh. \p \v 4 Nawu Yawey wanjh djal kunwoybuk kawokdi dja mak kunwok nuye djalmandjad. Nungka kakurduyime rowk kore kawokkurrmerren. \v 5 Warridj nawu Yawey kadjare bu ngudda kunmak ngurrikurduyime dja mak bu djal mandjad ngurridjadmerren. Nungka kandjalmarnedjare ngad karriwarlahkenh bininj nawu kurorre karrihni. \v 6 Mak nungka marnbom kaddum dja njalehnjale ngarre kore kunwok nuye. \p \v 7 Nawu Yawey bomornnameng manbu kurrula, dja manbu kaburrk wanjh makka djalbokurrmeng kanjdji ba bu kahborri munguyh. \v 8 Mah wanjh ngad karriwarlahkenh bininj nawu kondah kurorre karrihni, karrimarnebarddurrukkurlhda Yawey nawu nadjalkudji kawohrnan rowk. \v 9 Bu kunmekbe nungka wokdanginj mahni kurorre wanjh bolkmarnbuyindanj! Manbu kurorre rowk biwokmarrkmey kore nungka yimeng. \p \v 10 Mak bu ngad karriwarlahkenh bininj karrikarremarnbun kunwarre, wanjh Yawey kabularrbun mankarrewarre kadberre bu kakarrewarrehwarrewon. \v 11 Dja kore nungka kakarremarnbun, nakka kadjaldi bu munguyh munguyh. Nungka kadjalkurduyime kore nungka karremarnburren bu munguyh munguyh. \p \v 12 Bininj nawu kabirrimarneboddan Yawey dja kabirriyime nungka God bedberre, wanjh nungka kabenmarnekurduyime kundjalmak bedberre. Nungka wanjh bendjarrngbom dja benmarnbom bu djal nuye bininj. \p \v 13 Nawu Yawey kahdi kaddum kore heaven dja kabolknan kanjdji kore kurorre. Kaluk kabennan birriwarlahkenh bininj rowk. \v 14 Kahyo kaddum kore nuye, dja wanjh kannan karriwarlahkenh kadberre rowk nawu kondah kurorre karrihni. \v 15 Nungka nawu kunmayali kanwon karriwarlahkenh bininj rowk dja kankurdunan, dja mak kanmayalinan rowk kadberre kore njale karrikurduyime . \p \v 16 Nawu birrikihkimuk nawu kings, bu kabenmirndekarrme birridjalmirndewern nawu armies, wanjh bonj, minj kabirringehkerren kore nawu birriyidko bedberre. Mak bininj nawu birringudjbang, wanjh bonj, nakka minj kabirrimarnburren bu kabirringehkerren. \v 17 Dja warridj bu kabirriburren war, minj kabirrimarnemarrkkurrmerren bedberre nawu djarrang nabang bu kabenkan kore minj nangale kabenbun. \v 18 Kaluk nawu Yawey kabennahnan bininj nawu kabirrimarnekele dja mak kabirrimarnekurrmerren kore nungka, mak bu kabirrimarrkmang kabirriwernhburrbun bu nungka kabenmarnedjare munguyh. \v 19 Warridj nungka minj kabenbawon bu bedda kabirridowen, dja mak kabendarrkidwon kore manme kayakmen dja kunmarrwekenh kawernmerren bedberre. \p \v 20 Ngad wanjh karrikurrmerren kore nawu Yawey, nawu nadjalkudji kanbidyikarrme dja kankukdjurruddi kadberre. \v 21 Karridjalkangenjilngmak nungkakenh, dja karridjalwoybukwon nungka nawu nangeydjamun duninjh. \v 22 O Yawey, kandjalmarnedjarenin ngadberre, dja ngudda yidjalkudji bu ngundimadbun dja ngundimarrkkebbun ngudda. \c 34 \s1 Bu Karrimanjbun God Nawu Kunmak Kanmarnekurduyime. \f + \fr 34:0 \ft David karremarnbom maninjmanu Psalm bu kelerlobmeng dja bimarnewarlkkayindi kubolkbuyika. Nungka marnburrinj bu yiman kayime bengwarr yimiyimi ba bu benkoweng bininj kunmekbe. Wardi yibimna kore 1 Samuel 21:10-15\f* \s2 Psalm 34 \p \v 1 Ngaye ngahdjalburlume nawu Yawey bu djal munguyh. Minj ngangurdme bu ngaye ngadjalburluburlume. \v 2 Ngaye wanjh ngaburlume nawu Yawey ngardduk kukange dorrengh! Nawu birrimarladj bininj nakka wanjh birriwokbekka nawu Yawey, dja kabirrimarrmarr duninjh. \v 3 Mah, wanjh karridjarrkngeykimukwon nawu Yawey, ngaye dorrengh. Mak karridjarrkngeyburlumen nuye. \p \v 4 Ngaye ngayawayawam dja ngadjawadjawam nawu Yawey, wanjh nungka nganwokmey, dja nganngehkeng kore kunkele kunwern ngahkarrmi. \v 5 Bininj nawu nungka kabirriyikan nakka kabirrinjilngmak dja yiman kabirrikebbame, dja minj mak kabirriyemengalme. \v 6 Ngaye nakka ngamarladjni dja bu ngakayhmeng nawu Yawey, nungka wanjh ngankayhmibekkang dja nganbebkeng kore kunrayek kunwern ngahkarrmi. \v 7 Nawu angels birriwern nuye nawu Yawey wanjh kabindidjurruddi bininj rowk nawu kabirrimarnekele nuye, wanjh kabenngehke. \p \v 8 Wardi yiman kayime ngudda yimanjbekka bu yirohrokmen nungka nadjalmak duninjh nawu Yawey. Bininj nawu kabikurrmerren kore Yawey wanjh nakka kunmak kabimarnekurduyime.\x - \xo 34:8 \xt Hebrews 6:4-6; 1 Peter 2:3 \x* \v 9 Ngudda nawu bininj nuye Yawey, wanjh ngurrimarnekelenin. Bininj nawu kabirrikele nuye, nakka kaluk kabirrikarrme njalehnjale nawu kabirridjare. \x - \xo 34:9 \xt Proverbs 1:7; Luke 12:4-5\x* \v 10 Mayh nabang duninjh yiman lions, wanjh kabirringudjyakworren dja kabirridjalmarrwedowen. Dja bininj nawu kabirridjalmadbun Yawey, nakka wanjh kabirrikarrme namakmak nawern. \p \v 11 Wurdwurd! Ngurrimray ngaye kandibekkan, dja bukkabukkan ngudberre ba bu ngurrimarneboddan Yawey. \v 12 Bu ngudda ngurridjare ngurridarrkiddi kunkuyeng, dja mak bu ngurridjare ngurrinan kunmodmikenh, wanjh kuhni ngurrikurduyimen. \v 13 Yuwn bu ngurriwokdi kunwarrekenh dja mak ngurringurdkerrimen kore ngurrikurrekurren. \v 14 Yuwn bu mak ngurridjalkurduyime kunwarre. Ngurribawo, dja ngurrikurduyimen djal kunmakkenh. Ngurridjarenin kunmodmikenh, dja ngurrimarnburrimen bu kamak rowk ngurrini kunmodmikenh dorrengh. \p \v 15 Nawu Yawey kabennahnan nawu birrimak bininj dja nungan kabenbekkabekkan bu kabirrikayhme nuye. \v 16 Nawu birriwarre bininj nakka kabenwirrihme, dja kabenngeybularrbun ba bu minj nangale kabenyawoyhburrbun kondah kurorre.\x - \xo 34:16 \xt 1 Peter 3:10-12\x* \p \v 17 Yawey kabenkayhmibekkan nawu birrimak bininj bu kabirrimarnekayhme nungka, dja munguyh kabenbebke bu kunrayek kawernmerren bedberre. \v 18 Mak nungka karrarnhdi bedberre bininj nawu kabirrikangewarre, dja bininj nawu kabirrimarrkbaworren dja kabirrikangewarre, wanjh nakka kabenngehke. \p \v 19 Bininj nawu nadjalmak kunubewu kunrayek kabebme nuye. Wanjh Yawey kaluk kabibebke dja kabingehke munguyh. \v 20 Nungka kabiwernhnahnan ba minj kunwohkudji kunmurrng nuye kawohbakme.\x - \xo 34:20 \xt John 19:33-36\x* \p \v 21 Nawu nawarre bininj, wanjh kunwarre kabibun. Dja bininj nawu kabirriwidnan nawu namak bininj, nakka wanjh God kabendjadme dja kabenwarrewan bedberre. \v 22 Nawu Yawey kabenngehke nawu kabirrihmarnedurrkmirri nuye. Bininj nawu kakurrmerren kore Yawey kabinahnan, nakka wanjh kani kamak, dja Yawey minj kabiwarrewan. \c 35 \s1 Bu Karridjare Nawu Kawohrnan Rowk Kanbidyikarrme. \s2 Psalm 35 \p \v 1 Yawey! Ngudda yibendabkemen bininj nawu ngaye ngandiwidnan. Wardi yibenbun bininj nawu ngaye ngandibun. \v 2 Kankukbalhmen yiman bu yidjurruddangen kore ngaye, dja kanbidyikarrmen kore kunyid wernmerrinj ngardduk. \v 3 Bininj birribang ngandiwernhkadjung bu ngandibunkenh. Yimka mankole dja lama ke, dja yibenbu. Kankangemarnbu bu kanmarneyimen, “Ngaye wanjh ngehke!” \p \v 4 Bininj nawu kabirridjare ngandibun wanjh ngadjare bedda kabirridjalbarabun dja kabirriyemekarren. Bedda nawu birridjareni yimankek ngandibuyi, wanjh yibenkelekadju ba kabirridurnderren kunkele dorrengh. \v 5 Yawey, ngadjare mak yimunkewemen nawu angel ngudda ke, ba kabenkukwe nahni bininj yiman kunmayorrk kahburriwe kundalkdarleh. \v 6 Warridj yibenmarnbu bu kabirrikelerlobme kore kubolkmunun bu ngudda ke angel kabenhkelekadjung. \v 7 Dja ngaye minj njale ngawarrewoyi bedberre. Bedda bu djal burudjang wanjh kabirriyingkihmarnburren kore ngandidarrkidmang ngardduk bu yimankek ngandibun. Bedda ngandimarnebolkkaruy kanjdji duninjh. \v 8 Wanjh yibenmarnbu kabirrikangebarrhme bu yibenbun. Ngadjare bedman kabirriwohmankan kore kudjorlok manbu bedmanbidju birrimarnbom, ba bu kabirribularrbuyindan. \p \v 9 Wanjh kunu nganjilngmakmen kore ngudda nawu Yawey. Ngadjalmarrmarr bu ngudda wanjh kanngehke. \v 10 Ngaye ngakayhme, kukange ngardduk dorrengh bu ngayime, “Minj nabuyika god yiman ngudda Yawey! Minj nangale ngunerohrok! Ngudda yibenngehke nawu birrimarladj bininj kore nawu birribang kabindiwarrewon. Warridj yibenngehke nawu birrimarladj kore nawu birribang bininj kabindimarnedjirdmang.” \p \v 11 Nawu birribang bininj kabirrikurrehkurren bu ngandidjuhbun kore minj njale ngaburrbun. Bedda ngandimarnekarremarnbun. \v 12 Ngaye ngadjalkurduyime kunmak, dja bedda ngandidjaldjuhbun ba bu ngandiwon kunwarre. Wanjh ngaye ngakukmayahme dja mak ngakangewarremen duninjh. \v 13-14 Bu bedda birridulkihyoy, wanjh ngaye nganjilngwarreni bedberre dja ngabenmarnenalkbuni, warridj minj manme nganguyinj. Dja ngadjaldanginj yiwarrudj bedberre. Dja bu ngudda minj yibenmarnbuyi kore ngaye djawani, wanjh ngaye ngadjalbolknani bu nganalkkihrey bu ngaye yiman rerrih ngahmarnenalkbuni nawu nganedabbolk dja ngalbadjan ngardduk. \v 15 Wanjh birrimekbe nawu ngandiwidnani birrinjilngmakmeni bu ngandinang ngaye ngamankang. Birrimirndemornnamerrinj manmolh ba bu ngandidjekmiwong. Bedda birriraworrinj nawu birridjenbuyika bininj dja ngandimarnekurrehkurreni. \v 16 Bedda yiman kayime bininj nawu kabirriwirrihme God dja ngandiwabminguneng dja ngandidjekmiwong dja ngandiwidnani. \p \v 17 Dja ngudda Yawey yidjaldi yibennahnan bu kunmekbe ngandimarnekurduyime. Wanjh nuk kanbidyikarrmen, wardi ngandibun. Kanngehke ngaye kore bedda ngandikuyinbun yiman lions nabang dja wardi ngarrowen. \v 18 Dja bu bininj ke kabirrimirndemornnamerren ngaye warridj, wanjh ngaye kaluk burluburlume ngudda dja mak manjbun kore kumirrk bedberre. \p \v 19 Yuwn yibenbawon nawu ngaye ngandiwidnan bu kabirrinjilngmak ngayekenh. Nakka ngandiwidnan bu djal mankarreburudjang.\x - \xo 35:19 \xt Psalm 69:4; John 15:25\x* Bedda wanjh kabirriburlumerren bu ngaye ngandidjekmiwon. \v 20 Birrimekbe nawu birriwarre bininj wanjh minj kabirridjare kunmodmikenh. Bedda wanjh kabindimarnekurrehkurren bininj nawu kabirrihdjalni kamak rowk kore kurorre. \v 21 Namekbe nawu birriwarre bininj ngandidarrkidjuhbun bu kabirriyime, “Yah! Kunukka wanjh ngudda yikurduyimeng! Ngad wanjh ngundinang kunmim ngadberre!” \p \v 22 Ngudda nawu Yawey! Ngudda yibenkurdunang rowk kore bedda ngandimarnekurduyimi. Dja yuwn kanbawon bu yidjaldi djarreh! \v 23 Ngudda God ngardduk! Ngudda wanjh kanmarnewohrnawohrnan! Wanjh kankidma, dja kanbidyikarrmen. \v 24 Yawey, ngudda nawu God ngardduk. Wanjh yibenbukka bininj nawu ngandidjuhbun bu ngaye ngaye ngamak bininj, bu djal mandjad ngakurduyime. Dja yuwn bu yibenbawon bu bedda ngandidjekmiwon. \v 25 Mak yuwn bu yibenbawon bedda kabirrimarneyimerren ngayekenh, “Bonj, wanjh karridarrkidmey nahni nawu karrihdjareni bu karrimarnekarrewarrehwarrewong!” \v 26 Bedda nawu kabirrinjilngmakmen ngayekenh bu ngandinan ngamankan, wanjh ngadjare yibenmarnbun bu kabirridjalbarabun dja kabirriyemekarren. \v 27 Dja bininj nawu ngaye ngandiburlume bu ngudda kanmakwan, wanjh bedda kabirridjalnjilngmaknin dja ngundidjalwayini ke bu kabirrikayhme munguyh munguyh, kabirriyime, “Karridjalburluburlumen nawu Yawey! Nungka wanjh kabirrokmiwe nuye bininj nawu kabimarnedurrkmirri!” \v 28 Wanjh ngaye ngayolyolme bu mulewan nguddakenh, dja ngayime bu ngudda yidjalkurduyime kundjalmak bu munguyh. Dja mak ngaye burluburlume ngudda kunbarnangarrakuyeng bu munguyh. \c 36 \s1 Nawu Birriwarre Bininj Minj Kabirrimarneboddan Nawu God. \s2 Psalm 36:1-4 \p \v 1 Kuhni ngaburrbun kanjdji kore kukange ngardduk. Ngayolyolme bininj nawu birriwarre, dja kunwarre bedberre. Bedda wanjh minj kabirrimarnekele God, dja minj nungka kabirridjalwokmarrmang.\x - \xo 36:1 \xt Romans 3:18\x* \v 2 Nahni bininj nawu nawarre, wanjh kaburlumerren. Nungka kayimerren, “Ngaye ngamak!” Minj mak kahmulewarren kunwarrekenh nuye, dja minj kawirrihme nuye kunwarre. \v 3 Nahni bininj nawu nawarre wanjh bu kawokdi, wanjh kunwok kunwarre kayime, dja mak kahkurrehkurren. Nungka mayaliwarreminj, dja bawong kore kunmak kurduyimeninj. \v 4 Nahni bininj nawu nawarre, bu kakeyo manbalabala nuye, minj kakodjkeyo, dja baybaywi kadjalkarremarnburren kunwarrekenh. Nungka wanjh kakebrokmarnburren kore kunwarre. Minj mak kaburriwe kunmayaliwarre. \s1 Yawey Nawu God Wanjh Nadjalmakkaykenh Duninjh. \s2 Psalm 36:5-12 \p \v 5 Nawu Yawey, ngudda wanjh kanmarnedjare bulkkidj duninjh, dja kunkimukkenh yiman kayime kaddum heaven. Ngudda mak kanmarneyime bu djal kunwoybuk duninjh. Nakka kunkimuk duninjh yiman kaddum duninjh. \v 6 Nawu Yawey! Ngudda yidjalkudji yikurduyime kundjalmak duninjh bu munguyh munguyh, dja minj kunwarre yiyime. Kunwok kunmak ke kadjaldi yiman kayime kuwarddekimuk. Dja mak ngudda kandjadme ngad bininj bu djalmandjad duninjh. Bu kanmarnewokdi kore kandjadmekenh wanjh mahni kunwok ke kahburrk duninjh yiman kore kurrula. O Yawey, ngudda kannahnan ngad bininj dja mak yehyeng rowk nawu kahdarrkid, wanjh yidjalnahnan rowk. \v 7 Ngudda kanmarnedjare ngad bininj bu bulkkidj duninjh! Nawu ngarrikuken bininj dja mak nawu ngarrimarladj, wanjh ngarrimre kore ngudda yidjalkukdjurruddi ngadberre. \v 8 Kumekbe wanjh ngarridjalngun dja ngarribongun manwern kore ngudda kanwon rowk, dja kanworrkmiwon bu kanwon manme manmakmak ke. Kamak bu kanwon kunmakkenh kore ngudda ke kunwernkenh. \v 9 Ngudda yidjalkudji yimarnbun manbu kundarrkidkenh, dja ngad kandarrkidwon, manbu ngudda ke! Dja mak ngudda kanmarnebolkwolkan ngadberre kore ngudda ke, ba bu ngad ngarribolknan mandjad.\x - \xo 36:9 \xt John 1:4 \x* \p \v 10 Ngad nawu ngundiburrbun, wanjh ngarridjare ngudda kandjalmarnedjare munguyh. Ngad nawu ngarriyime bu djal kunmak ke, wanjh ngarridjare ngudda kanmarnekurduyime kunmak ke bu munguyh. \v 11 Kannahnan ngaye, dja nawu kabirriburlemerren bininj wardi ngandimelme, dja nawu birriwarre bininj wardi ngandimarnbun bu ngakelerlobme. \v 12 Dja wanjh ngahnan nawu kabirrikurduyime kunwarre, wanjh kabirridjalyo kore yibenkukburriweng, dja minj mak kabirriyawoyhdolkkan. \c 37 \s1 Bininj Nawu Birrimak Dja Bininj Nawu Birriwarre. \s2 Psalm 37 \p \v 1 Yuwn bu ngurrinjilngwarremen bedberre nawu birriwarre bininj. Dja yuwn bu mak ngurrikirnwe bedberre nawu kabirrikurduyime kunwarre. \v 2 Nakka birriwarre bininj wanjh yiman kayime kundalk manbu kahdarlehmen. Dja bedda warridj yiman kayime mankolhdemak, dja kaluk kabirridjalbukmen. \p \v 3 Ngudda wanjh ngurridjalkangekurrmerren nawu Yawey, dja ngurridjalkurduyimen kunmak. Ngurridjaldin kamak rowk kore kurorre. \v 4 Ngurrimarnenjilngmarnburrimen kore nawu Yaweykenh. Dja nungka wanjh ngunwon kunmakmak kore ngurridjare. \p \v 5 Ngurrikurrmerrimen kore Yawey bu ngunbolhbukkan dja mak ngunnahnan. Ngurrikangekurrmerren kore nungka, dja nungka ngunmarnekurduyime kunmakkenh. \v 6 Kaluk nungka ngunmarnbun ba bu ngurrimak bininj, yiman kayime ngurrikukbame! Nungka mak ngundjadme dja ngunmakwan, ba ngurribolkwolkan yiman kayime manbu kundungbang. \p \v 7 Ngurridjaldin dja ngurridjalmadbun yeledj nawu Yawey, dja yuwn bu ngurrinjilngwarremen bininj bedberre nawu kabirrikurduyime kunwarre kore kabirrikarremarnburren. \v 8 Yuwn bu mak ngurriyiddung bedberre. Dja yuwn bu ngurrbenburrbun munguyh. Wardi kunmekbe ngurrimarnburren ngudmandeleng bu ngurriyime kunwarre. \v 9 Kaluk birrimekbe nawu birriwarre bininj, wanjh God kabenngeydadjke. Ngudda nawu ngurridjalmadbun nawu Yawey, wanjh nungka ngunbolkwon kunbolk nuye. \p \v 10 Med, dja darnkih kabolkyime wanjh nawu birriwarre bininj kabirridjalyakmen. Bu kuhni ngurrbenyawan, wanjh bonj, minj ngurrbenngalke. \v 11 Dja bininj nawu minj kabirriburlumerren wanjh kabirribolkmang dja kabirridjalngehme, kunmodmikenh dorrengh.\x - \xo 37:11 \xt Matthew 5:5\x* \p \v 12 Bininj nawu birriwarre, wanjh kabindimarnekarremarnburren kunwarrekenh bedberre birrimak bininj, dja kabindimarneyidmebayerren. \v 13 Dja nawu Kawohrnan Rowk kabendjaldjekme nawu birriwarre bininj. Kaluk nungka kaburrbun kore kabolkyime bu nungka kabendjadme bedberre. \p \v 14 Nawu birriwarre bininj kabirrikarrme mandjawakkimuk, dja bonarra kabirrikarrme, ba bu kabindibun nawu birrimarladj dja mak nawu minj birrikuken. Bedda kabirridjare kabindibun nawu birrimak bininj. \v 15 Dja ngaleng nawu mandjawakkimuk kabirrikarrme wanjh kabirrikangeduluburren. Dja nawu bonarra bedberre wanjh kadjalbakme rowk. \p \v 16 Bininj nawu birrimak minj birrikuken, dja kamak rowk! Bininj birriwern nawu birridjalwarre, wanjh kabirrikarrme kunwern, dja wanjh kawarre! \v 17 Nawu birriwarre bininj bedberre kundulkarre, wanjh karrulkarreyakmen rowk. Dja nawu Yawey kabenbidyikarrme nawu birrimak bininj. \p \v 18 Bininj nawu minj kabirriyime kunwarre, wanjh nawu Yawey kabennahnan munguyh. Dja kabenmarnekarrme kunmakmak kore kadjehdjenyo munguyh. \v 19 Bu kunrayek kabenmarnebebme nawu birrimak bininj, wanjh kabirridjalre kamak. Bu manme yak kore kunbolk rowk, wanjh bedda minj kabirrimarrwe, dja kabirriworrkmiworren. \p \v 20 Dja nawu birriwarre bininj kabirridjalyakmen rowk. Nawu birriyidko nawu Yawey, wanjh kabirridjalyakmen yiman kayime mannguymak, dja yiman kayime kundolng kare. \p \v 21 Nawu birriwarre bininj wanjh kabirridjalmang njalehnjale, dja minj kabindimarnedurndiwe bedberre nawu birrikarrmi. Dja ngaleng birrimak bininj wanjh birridjalnjilngmak bu kabirriweykan njalehnjale. \v 22 Bininj nawu Yawey kabenmarneyime kunmak, wanjh kabirribolkmang dja kabirrihyo kore kubolkmak. Dja bininj nawu Yawey kabenwarrewan, wanjh kabenngeydadjke bedberre. \p \v 23 Bininj nawu kadjare kabirridjare kabirribolhkadjung nuye Yawey, wanjh Yawey kabenbidyikarrme ba minj kabirrimankan. \v 24 Wardi bu namak bininj kabungbarrkbun, wanjh minj kamankan kunkimukkenh. Nawu Yawey kaberlyirriyongen dja kabikarrme. \p \v 25 Ngaye wanjh ngayawurrinjni, dja wanjh bolkkime ngaye ngakohbanj, dja minj ngabennayinj bininj nawu birrimak bu kunrayek kabenbularrbun, dja wurdwurd bedberre minj mak kabirriwernhmarrwedowen. \v 26 Bedda wanjh kabirrinjilngmak bu kabindiwon njalehnjale kore birrimarladj bininj, dja nawu wurdwurd bedberre, wanjh God kabenmarneyime kunmak. \p \v 27 Mah, ngurribawo kunwarre, dja ngurridjalkurduyimen bu djal kunmak. Bu kuhni ngurriyime, wanjh ngurridjalyo munguyh kore kubolkmak. \v 28 Bu kuhnikenh, nawu Yawey kabenmarnedjare bininj nawu kabirrikurduyime bu dja mandjadkenh. Dja minj mak kabenbawon nawu nuye birrimak bininj. Nungka kabenmarnebiddjurruddi bu munguyh. Dja nawu birriwarre bininj, wanjh Yawey kabenburriwe nawu bedberre wurdwurd. \v 29 Yawey kabenwon kunbolk bedberre nawu birridjalmak ba bu kabirridjalyo kumekbe bu munguyh munguyh. \p \v 30 Nawu namak bininj kawokdi bu kunmakkenh, kore God nuye kunmayali, dja bu kawokdi wanjh mandjad duninjh. \v 31 Nungka wanjh kaburrbun God nuye mankarre kore kukange, dja kadjalre kore manbolhmak dja minj kamankan. \p \v 32 Nawu birriwarre bininj kabirridjare kabindibun nawu birrimak bininj, dja kabindimarnewarlkkarren ba kabindidarrkidmang. \v 33 Dja nawu Yawey minj kabenbawon bu kabindibun. Bu birriwarre bininj kabindidjadme, wanjh Yawey kabenbidyikarrme bininj birrimak. \p \v 34 Mah, dja ngurridjalmadbun nawu Yawey, dja ngurridjalmarrkmang kore ngunbukkan. Wanjh nungka ngunngeykimukwon ba bu ngunbolkwon ngudberre kunbolk. Kaluk bu nungka kabenburriwe nawu birriwarre bininj, wanjh ngudda ngurrbennan kore kabenmarnekurduyimerran. \p \v 35 Ngaye ngakurdunang bininj nabang dja nawu nawarreni. Wanjh nungka wernhkimukworrinj yiman kayime kundulmak bu kadjordmen kore kundjulngmak ngalengngarre. \v 36 Dja bonj, nungka wanjh werrkwerrk djalyakminj rowk! Ngaye ngayawam, dja larrk, yakminj, bonj. \p \v 37 Ngurrbenngunjdjikka bininj nawu minj kabirriyime kunwarre, dja kabirridjalkurduyime kunmak! Bininj nawu kadjare kunmodmikenh, wanjh nakka kahre munguyh. \v 38 Dja ngaleng bininj nawu birriwarre, wanjh kabirribularrbuyindan. Minj kabirrire munguyh. \p \v 39 Nawu Yawey kabenngehke birrimak bininj, dja nungka yiman kayime kabendjurruddi bedberre munguyh, ba bu kabirridjarrkdi nuye bu kunyid kabenmarnewernmerren. \v 40 Yawey kabenbidyikarrme dja mak kabenbebke kore birriwarre bininj kabindibongkarrme, dja mak kabenngehke munguyh. Kunmekbekenh kunu bedda wanjh kabirridjalwarlkkarren kore nungka kabennahnan. \c 38 \s1 Bu King David Dingihdi Yiwarrudj. \s2 Psalm 38 \p \v 1 O Yawey, bu yiyiddung ngardduk, wanjh yuwn bu kanbengyolyolme, dja yuwn bu mak kanwernhdung bu ngaye njilngwarrewong. \v 2 Ngaye ngababang kore ngudda kandulubom bonarra ke dorrengh, dja kore ngudda kanwidjbihkeng wernkih duninjh. \p \v 3 Ngaye ngabekkarren bu ngarrowen kanjdji kore kuburrk ngardduk, bu kuhni ngudda kandjaldung. Ngaye ngabakkabakkeng ke mankarre, dja kunu ngamurrngwarreworrinj. \v 4 Ngaye wanjh kunwarre ngayimi, dja ngadjalburrburren munguyh bu ngaye ngadjalwarre duninjh, wanjh ngadjalkangewarre. \p \v 5 Ngaye wanjh ngadjalwarre bininj dja ngabengwarrminj, wanjh kunmekbekenh ngamokwernminj, dja ngamoknudminj. \v 6 Ngaye wanjh ngadjalnjilngwarreminj dja mak ngangudjyawarren. Ngadjalnalkkihre kundowikenh bu kunbarnangarrakuyeng. \v 7 Mak ngawernhbabang kore kunbodme ngardduk, dja kunburrk rowk ngardduk wanjh kadjalwarrewarremen. \v 8 Ngaye ngangudjyawarren munguyh, dja minj ngaye ngamurrngrayekworren. Kaluk ngadjalkongiburren dja ngakangewarre duninjh. \p \v 9 Ngudda nawu kanmarnewohrnan, ngudda kankangenan baybaywi kore kukange ngardduk, dja yiburrbun kore njalehnjale ngaye ngadjaldjare. Ngudda kanbekkabekkan kore ngaye ngangolekwerren. \v 10 Yoh, ngahdurddubekkarren bu wernkih kawokdi. Ngaye ngangudjyakmen, dja mak ngamimwarremen, minj ngawernhbolknan. \v 11 Ngaye ngadjalmokwern dja djawirna ngardduk ngandidjalbawon, minj kabirrimre darnkih ngaye. Nawu namud duninjh bininj ngardduk minj kabirrimyikan kore ngaye. \v 12 Nawu ngarriyidko bininj kabirridjare ngandibun, dja ngandimarnekunidi. Bedda ngandiyolyolme bu ngandiwarrewonkenh. Bu djal barnangarrakuyeng wanjh kabirrikarremarnburren ba bu ngandikowe. \p \v 13 Ngaye yiman kayime ngabengwarr dja minj ngabekkan kunwok. Mak ngaye yiman kayime ngadjenwarreminj, dja minj ngawokdi. \v 14 Ngaye ngayimerran yiman bininj nawu minj nangale kabiwokbekkan dja minj nangale kabiwokmang. \v 15 Ngaye wanjh ngabengdi dja ngamaddi ngudda nawu Yawey! Kaluk ngudda kanwokmang, ngudda nawu God ngardduk bu yiwohrnawohrnan rowk. \v 16 Dja ngaye ngayimeng, “Yuwn yibenbawon bu ngandimarneburlumerren, dja ngandidjekmiwon kore ngaye ngarrengeyirrebme.” \p \v 17 Bolkkime wanjh ngaye ngabekkarren bu ngadjalyirrebme dja ngamankan. Mak ngadjaldjakbekkan munguyh. \v 18 Wanjh ngawarnyakmulewarren kore ngaye kunwarrekenh ngayimi. Ngaye wanjh ngawernhkangewarreworren kunwarrekenh ngardduk. \v 19 Ngabenkarrme birriwern nawu ngarriyidko, dja bedda birringudjbang warridj. Mak nawu ngandiwirrihme bu djal burudjang, wanjh birridjalwern. \v 20 Bininj nawu ngaye kunmak ngabenmarnekurduyime, wanjh kabirriborledme dja ngandiwarrewon, mak bu ngaye kunmak ngakurduyime, wanjh bedda ngandiwirrihme. \p \v 21 O Yawey, yuwn bu kandjalbawon. Yuwn bu mak djarreh yire, ngudda nawu God ngardduk. \v 22 Yimray werrkwerrk ba kanbidyikarrmen, ngudda nawu kanmarnewohrnan dja nawu kanngehke. \c 39 \s1 Bu Ngad Bininj Karridarrkid Bu Djal Kundedjumbung. \s2 Psalm 39 \p \v 1 Ngaye ngayimerrinj kanjdji baybaywi ngardduk, “Ngaye ngadjalnahnarren, dja minj ngabaworren bu ngawokdi kunwok kunwarre. Ngaye yiman ngarrangdukkarren bu ngarridjarrkdi kore nawu birriwarre bininj.” Kuhni ngayimi kore baybaywi. \v 2 Wanjh ngadjaldi wokyak, dja minj njale ngayimeninj. Minj ngawokdiwirrinj, yibeng kunwok kunwarre, dja kunwok kunmak. Larrk. Dja bonj, ngadjalnjilngwarreminj. \v 3 Kaluk ngakangewurlhmeng. Ngaburrbuni, dja wanjh ngarruy. Wanjh ngawokdanginj kundjen ngardduk. \p \v 4 Ngayimeng, “Ngudda nawu Yawey, ngadjare kanbukkan kore baleh kabolkyime bu ngaye ngayakmen ngarrowen. Ngaye baleh kayime mandjewk ngardduk? Kanbukkan ba bu ngawernhburrbun bu ngad bininj wanjh woybukkih minj kunkuyeng ngarridjaldarrkiddi. \v 5 Ngudda kanmarnbom ngaye yiman yeng. Ngarranginj, dja werrkwerrk ngayakmen. Ngudda yibenwon bininj rowk kunngolek ngudda ke, dja wanjh bonj, kabirringolekyakmen ba kabirridarrkid bu djal kundedjumbung. \v 6 Ngad nawu bininj, wanjh yiman kunwoyik. Ngarrirengehre balehbaleh, dja bu djal burudjang. Ngarrimang njalenjale, dja ngarriburrbun kaluk ngarrbenmarnebawon dja birringale kabirrimang?” \p \v 7 “Ngudda nawu Kanmarnewohrnan, ngaye bolkkime ngayawarren. Dja bonj, ngaye ngadjalkangekurrmerren kore ngudda, dja djalmadbun munguyh. \v 8 Kanngehkemen kore ngaye kunwarre, dja ngakurduyimi kunwarre kunwern bu ngaye ngawarreworrinj. Yuwn kanbawon bu nawu birribengwarr bininj ngandidjekmiwon. \v 9 Ngaye minj njale ngawokdi, dja minj ngamulewarremeninj. Dja ngudda yingan kankurrmeng kore ngahdi bolkkime kunyid dorrengh. \v 10 Ngadjare ngudda yingurdmen kore kandung, dja yiman kunbid ke kanwidjbihkeng dja darnkih ngarrowen! \v 11 Ngudda kandung ngad bininj rowk, dja kanbun kore kunwarrekenh ngadberre. Kaluk yibenmarneburriwe njalehnjale namakmak bedberre nawu birrikuken. Bininj rowk wanjh yiman kayime kayakmen werrkwerrk yiman kunngolek kadjalyakmen.” \p \v 12 “O Yawey, kanbekka bu ngahdi yiwarrudj ke. Kanwokbekka bu ngaye djawan bu kanbidyikarrme. Ngaye nganalkbun, dja yuwn bu kanmarneborledkerren. Ngaye wanjh djarrehbeh ngamwam kore ngudda, ngaye yiman ngadjenbuyika, yiman mawahmawah ngardduk warridj. \v 13 Yuwn bu kanwernhnan, ba ngayawoyhmarrmarr. Kaluk darnkih ngarrowen dja ngadjalyakmen, bonj.” \c 40 \s1 God Nawu Kanbidyikarrme Dja Kanngehke. \s2 Psalm 40 \p \v 1 Ngaye ngahdjaldi bu ngahdjalmadbuni nawu Yawey. Wanjh nungka nganburrbom dja ngankayhmibekkang. \v 2 Nungka nganbebkeng kore kanjdji kudjorlok ngabongdi bu darnkih ngarroweng. Nungka nganbebkeng kore kukih bu ngayibmeninj dja kankurrmeng kore kubolkrayek ba bu ngarey kamak rowk. \v 3 Dja mak nganwong mankong mankerrnge dja ngawayini bu ngaburlume nawu God kadberre. Mak birriwern bininj kuhni kabirrikurdunan, wanjh bedda kabirriburlume dja kabirrikangekurrmerren kore nawu Yawey. \p \v 4 Bininj nawu kabirriwoybukwon Yawey wanjh bedda kabirriwernhnjilngmak. Bedda minj kabindiwoybukwon bininj nawu kabirriburlumerren dja kabirrimarneboddan nawu nabubuyika gods. \p \v 5 Ngudda Yawey nawu ngardduk God, ngudda yikurduyimeng kunwern bu yihdurrkmirri kundulkarre kunkimuk dorrengh ngadberre. Ngudda kanmarneyingkihkarremarnbom bu kunwern! Minj nangale nabuyika god yiman ngudda. Minj nangale bininj ngunmayaliburrbun, dja minj nangale kawernhburrbun rowk kore ngudda yikurduyime kundulkarre ke. Dja kundjalwern duninjh. \p \v 6 Ngaye bolkkime ngawohburrbun bu ngudda minj yidjare ngad bu ngundiwon dja ngundimarnekinje mayh ba bu ngarridi yiwarrudj. Ngudda wanjh kanbukkabukkang ba bu ngaye ngaborlhmeng bu ngudda minj yidjare bu manbubuyika woyi kore kunwarrekenh ngardduk bu ngaye marnekurrmeninj. \v 7 Wanjh ngaye ngayimeng, “Yina! Ngaye ngamwam kore djurra kabimbuyindi bu nganyolyolme. Kuhni wanjh kayime: \v 8 ‘Ngaye ngawernhnjilngmak bu ngakurduyime kore ngudda yidjare, ngudda nawu God ngardduk. Manbu mankarre ke ngudda kanbukkang dja yiman kahbimbuyindi rowk kore kukange ngardduk.’ ”\x - \xo 40:8 \xt Hebrews 10:5-7\x* \p \v 9 “Wanjh ngayolyolme bedberre bininj ngudda ke kore ngarrimirnderri. Ngaye wanjh mulewam bedberre kumekbe bu ngudda kanngehke ngadberre. Maninjmanu kunwok ngannjilngmarnbom dja ngarrinjilngmakminj. Ngudda Yawey yiburrbun bu ngaye minj ngawokngurdkerrimeninj, dja bonj, ngaye djalmulewan. \v 10 Ngaye minj ngawarlkkayinj manbu kunwok kunmak nguddakenh kore kukange ngardduk. Ngaye ngabenmarneyime birridjalwern bininj nawu ngarrimirndemornnamerrinj bu ngudda kanmarnebengmidjdan ngadberre kunwarre, dja mak kanngehke. Ngudda wanjh kandjalmarnedjare dja minj kanbawon bu munguyh munguyh. Kuhni rowk wanjh ngaye ngayolyolmeng bedberre bininj. Ngaye minj ngabenmarnewarlkkayi maninjmanu kunwok nguddakenh.” \p \v 11 “Ngudda nawu Yawey, kandjalkongibu kore ngudda kandjalmarnedjare, dja yuwn bu kanbawon. Ngudda wanjh kanmarnedjare dja mak yidjalkurduyime kore yiwokkurrmerrinj, wanjh kunmekbekenh ngaye ngadjalngehme. \v 12 Bolkkime manbu kakangeyid makka nganmarnewernmerren ngardduk. Dja ngardduk kunwarre wanjh djalwernmerrinj, dja ngannjilngwarrewong, yiman kayime ngangarrnghmang, dja minj mak ngayawoyhbolknan. Ngaye ngadjalkangebarrhme dja ngadjaldowe.” \p \v 13 “O Yawey, ngaye manjbun bu kanngehkemen, dja kanbidyikarrmen werrkwerrk ngudda nawu Yawey. \v 14 Dja bininj nawu kabirridjare ngandibun, wanjh yibenmarnbu bu kabirriyemingalme dja kabirridjalbarabun. Dja nawu kabirridjare ngandinjlingwarrewon, wanjh yibenmunkewemen ba kabirrikelerlobmerren kunyemi dorrengh. \v 15 Yikahwi bininj ngandiborrkbun bu ngandidjekmiwon, wanjh ngadjare yibenngurdkemen kunyemi dorrengh.” \p \v 16 “Dja bininj nawu ngudda ngundiyawayawan nakka wanjh yibenmarnbu bu kabirriwernhnjilngmak. Dja bininj nawu ngundimarnedjare, bedda nawu ngudda yibenngehkeng, wanjh wardi birrihdjalyimen munguyh, ‘Nawu Yawey wanjh Nadjalwernhkimuk Duninjh!’ \v 17 Dja ngaye wanjh ngamarladj dja ngadjalyawarren. Dja ngudda nawu God ngardduk, ngudda yiwohrnawohrnan rowk, dja bonj, ngudda kanburrbun! Ngudda yidjalkudji nawu kanbidyikarrme dja ngardduk nawu kanngehke. Mah, werrkwerrk kanngehkemen!” \c 41 \s1 Bu Karridjawan God Bu Kankongibunkenh. \s2 Psalm 41 \p \v 1 Bininj nawu kabenkongibun nawu birrimarladj bininj, nakka wanjh kadjalnjilngmak. Dja nawu Yawey kabibingehke namekbe bininj bu kunrayek kawernmerren nuye. \v 2 Nawu Yawey kabinahnan dja kabimarnbun ba bu nungka kadjaldarrkid dja minj karrowen. Birribuyika bininj kabirriyime bu Yawey kabimarnekurduyime namekbe bininj. Yawey minj kabibawon bu nawu birriyidko bininj kabirrimarnebebme. \v 3 Yawey kabimarnbun namekbe bininj bu darnkih karrowen dja nungka kamakmen dja kadjalyo kamak rowk. \p \v 4 Ngaye wanjh ngadjaldi yiwarrudj, bu ngayimeng, “Yawey, kankongibu! Ngaye ngabakkeng ke mankarre wanjh kandjalmarnbu ngardduk!” \v 5 Nawu ngarriyidko bininj wanjh kabirridjawarren bu kunwarrekenh ngandimarneyime, “Adju, dja baleh kabolkyime bu nahninjanu bininj karrowen, dja mak kunngey nuye kangeyyakmen?” \p \v 6 Bu bininj nawu nganeyidko kamre bu nganewokdi, wanjh kadjalkurren. Nungka kadjare ngankowe, dja bu nganbawon wanjh kabalrengehre bu ngandiyolyolme kore kurobbe. \v 7 Birriwern bininj nawu ngandiwirrihme wanjh kabirringayawkworren ngayekenh. Bedda kabirridjare kunrayek duninjh nganmarnebebme. \v 8 Bedda kabirriyime, “A! Nakka karrowen. Kundjak kunkimuk kabimang, dja minj kayawoyhdolkkan kore kahkeyo!” \v 9 Dja nakudji bininj nawu djawirna duninjh ngardduk, nahni warridj nganbawong. Ngaye ngakangekurrmeng, dja nganedjarrknguni manme. Bonj, nungka wanjh bolkkime ngandjalwirrihmeng.\x - \xo 41:9 \xt Matthew 26:23; Mark 14:18; Luke 22:21; John 13:18\x* \p \v 10 Ngudda nawu Yawey kankongibu! Kandolkkayhwemen ba ngabenbun bininj nawu ngandiwirrihme. \v 11 Bu bedda minj ngandibun, wanjh ngaye ngawernhburrbun bu ngudda kanmarnenjilngmak. \v 12 Ngaye minj kunwarre ngayimeninj, dja ngudda kunmekbekenh kanbidyikarrmeng dja kankurrmeng bu ngahdjaldi kore kumirrk ke bu munguyh munguyh. \p \v 13 Mah! Karriburluburlumen Yawey, nawu God kadberre bininj nawu Israel kankebmawahmeng. Karridjalburlume bu djal munguyh munguyh. Amen, dja Amen! \x - \xo 41:13 \xt Psalm 106:48\x* \c 42 \s1 Bu Karridjare Karridi Darnkih Kore God. \s2 Psalm 42 \p \v 1 Nawu mayh deer nakka kakombukdowen dja kadjare kukku kabongun. Wanjh kunmekbe rerrih karohrok ngaye ngadjare ngudda nawu God ngardduk!\x - \xo 42:1 \xt John 7:37-38 \x* \v 2 Ngaye ngamarnedjare God nawu kahdarrkid! Ngadjare ngarrarnhkurrmerren duninjh kore nungka. Dja baleh kabolkyime bu ngare nungka nganenarren kore kumirrk nuye?\x - \xo 42:2 \xt Jude verse 24 \x* \v 3 Ngaye ngadjalnalkbun bu barnangarra rowk dja mak kumununwern, dja minj mak ngangun manme. Mak bu barnangarrakuyeng bininj nawu ngandiwidnan wanjh ngandimarneyime, “Ngayh! Baleh nawu God ngudda ke?” \p \v 4 Bu ngawernhnjilngwarre wanjh ngakangemulewarren kore God, dja kuhni yarrkka ngaburrbun kore kunrayek kumbebmi ngardduk. Mak ngaburrbun bu birribuyika bininj ngarrihdjarrkrey kore God nuye Temple bu ngarriwayini dja ngarriburlumi dorrengh. Kaluk ngabenmarnedokmi bu ngarrimirndebidbuni ngarriwernhnjilngmak dorrengh kore mulil ngarrimarnemarnbuni nuye! \p \v 5 Dja njalekenh ngaye nganjilngwarre dja ngakangewarre bolkkime? Wanjh ngadjalkangekurrmerren kore God ba ngayawoyhburlume nungka nawu nganngehke dja God ngardduk. \p \v 6 O God ngardduk! Ngaye woybukkih ngadjalnjilngwarre kore kanjdji kukange ngardduk. Dja bonj, ngaye ngaburrbun bu ngudda yikurduyimeng kunkimuk, kore Jordan Mankabo karredjingmangbeh, kaluk darnkih kuwarddehwardde manbu kawarddengeyyo Hermon dja Mizar.\x - \xo 42:6 \xt Deuteronomy 3:9 \x* \v 7 Kunrayek munguyh durndiwerreni ngardduk, yiman kayime kukku manbu kabowarrhme kaddumbeh wanjh nganbuni, dja kore ngudda ke kurrula wanjh yiman kanbarrkbom. \v 8 Dja ngaleng wanjh kunbarnangarrawern nawu Yawey ngandjalmarnedjare bu munguyh. Dja bu kumunun rowk, wanjh ngamarnewayini nuye, mak ngarri yiwarrudj nuye God nawu kanmalngmimbiwon. \p \v 9 Wanjh ngamarneyime God nawu yiman kunwarddekimuk ngardduk, “Njalekenh ngudda kanbengmidjdanj? Mak njalekenh bu ngahdjalrengehre kunnjilngwarre dorrengh kore nawu ngarriyidko ngandihdjaldungi? \v 10 Birrimekbe nawu ngarriyidko bininj wanjh ngandimarnbun bu ngadjakbekkan duninjh, dja munguyh ngandimarnedjekme dja ngandimarneyime, ‘Baleh nawu God ngudda ke?’” \p \v 11 Wanjh njalekenh bu ngahnjilngwarre dja mak ngakangewarre duninjh? Bonj! Wanjh ngakangekurrmerren kore God dja ngayawoyhburlume munguyh God ngardduk nawu nganngehke. \c 43 \s1 Ngahdi Yiwarrudj Bu Ngadjalburlume nawu Ngardduk God. \s2 Psalm 43 \p \v 1 O God, kanmulewa dja kanmakwan ngaye. Bininj nawu ngundiwirrihme ngudda dja bedda kabirridjare ngandiwowarrewon, dja ngadjare ngudda yibenbengdayhke bu ngaye minj kunwarre ngayimeninj. O God kanngehkemen kore birriwarre bininj nawu ngandimarnekurren. \v 2 Ngudda korroko kannahnani, dja bolkkime njalekenh kanbawong? Njalekenh yibenbawon nawu ngarriyidko bininj bu ngandiwirrihme dja ngandimarnekurduyime kunwarre ba bu ngadjalrengehre kunnjilngwarre dorrengh? \p \v 3 Mah, ngudda kanmarnebolkwolka dja mak kanbukkabukkan kunwoybuk ke, ba bu kandurndiwe kore ngudda ke kuwarddekimuk kubolkdjamun ke, dja kore ngudda yiyo. \v 4 Ngudda nawu God, bu kuhni kanmarnekurduyime, wanjh ngaye ngare kore altar ngudda ke, dja ngakinje mayh bu won kore yidjare. Ngudda kannjilngmarnbun wernkih duninjh bu munguyh, dja wanjh ngaye ngahdirri kore nawu harp dja ngawayini bu ngaye burlumburlume ngudda God, nawu God ngardduk. \p \v 5 Adju? Njalekenh ngaye ngahnjilngwarre, dja mak ngakangewarre? Ngaye wanjh ngamarnburren bu ngadjalwoybukwon nawu God, dja ngayawoyhburlume nungka nawu God ngardduk. Nungka nawu nganngehkeng. \c 44 \s1 Karridjawan God Bu Kanbidyikarrmekenh. \s2 Psalm 44 \p \v 1 O God, ngarriburrbun bu nawu mawahmawah ngadberre ngundikurdunang korroko bu ngudda ngurrikurduyimi kundulkarre ke dorrengh. Ngad ngarrbenbekkabekkang bu ngundimulewam nguddakenh. \v 2 Bedda birriyolyolmi kore ngudda yibenburriweng birribuyika bininj kubid ke, dja yibenkurrmeng mawahmawah ngadberre bu yibenbolkwong. Dja yibenkukberelhmeng nawu birribuyika bininj dja yibenbebkeng ngadberre mawahmawah kore birribongdi. \v 3 Minj bedmandeleng bu birriwinhmeng dja bindiburriweng birribuyika bininj bu birridjalmey bedberre kunbolk. Nawu mawahmawah ngadberre minj birringudjbangniwirrinj kore bindibuni. Kaluk yingan yibenbidyikarrmeng kundulkarre ke dorrengh, dja kore yibenmarnebukkarrinj bu woybukkih yibendjalmarnedjareni. \p \v 4 Ngudda God, wanjh king duninjh ngardduk dja kanmarnewohrnan. Ngudda kanmarnbun ngad bininj nawu Jacob ngankebmawahmeng bu karringehme yerrekah bu ngarriburren. \v 5 Ngudda wanjh kanbidyikarrme bu ngarrbendurndiwe nawu ngandiwidnan bininj. Ngad ngarrbenbun nawu ngarriyidko kore ngudda ke kunngey. \v 6 Ngaye minj ngaburlumerren bu ngakarrme ngardduk bunarra dja mandjawak. Minj nakka nganbidyikarrme kore ngarriburren. \v 7 Ngudda God wanjh yidjalkudji kanngehkeng kore ngarriburrinj nawu ngarriyidko bininj. Ngudda yibenmarnbom bu kabirriyemengalme bininj nawu ngandiwirrihmeng. \v 8 Yoh, ngad wanjh ngundiburluburlume ngudda God bu kunbarnangarra rowk. Ngad wanjh ngundingeyburlume ngudda bu ngundimanjbun munguyh munguyh. \p \v 9 Dja med, bolkkime wanjh njalekenh ngudda kanwarnyakminj dja kanyemikang ngadberre? Dja njalekenh ngudda minj mak karridjarrkkunireyi kore ngarriburreni? \v 10 Ngudda kanmarnbom bu ngarrikelerlobmerrinj bu ngarrbenkengemeng nawu ngandibuni. Nawu ngandiwirrihme bininj wanjh ngandimarnemey njalehnjale nawu ngadberreni. \v 11 Ngudda kanbawong kore birriwarre bininj ngandibuni yiman sheep, dja ngad wanjh ngarrikeleyarlarrmerrinj kore kunred bedberre birribubuyika bininj. \v 12 Ngudda yiman kayime kankukweykang ngad nawu bininj ke, dja birribuyika bininj ngandibalkukbayahmi bu ngundikarremulewan yiman nadjalyahwurd money. Bu djal burudjang ngudda kankukweykang! \p \v 13 Nawu ngarridarnhni bininj ngandinang kore baleh yikurduyimeng ngadberre dja bolkkime wanjh ngandiyolyolme dja mak ngandidjekmiwon. \v 14 Ngudda wanjh kanmarnbom ngadberre bu birriwern nawu birridjenbubuyika bininj kabirrikodjbordebme ngadberre dja warridj ngandiyolyolme. \v 15 Dja kunu ngaye wanjh ngadjalyemengalme kunbarnangarrakuyeng dja kunyemi nganmey. Ngadjalbolknan kanjdji kunyemi dorrengh. \v 16 Ngabenbekkan birriwern nawu ngandiwiddjung dja ngandidarrkidyolyolme. Nawu nganeyidko nakka wanjh munguyh kadjare nganbun. \p \v 17 Dja njalekenh kuhni kurduyimerranj ngadberre? Ngad minj ngundibengmidjdangimeninj mak ngarribakkemeninj mankarre ke kore kanmarnewokkurrmerrinj ngadberre. \v 18 Ngad minj ngundibawoyi kore kukange ngadberre, dja mak minj ngarribolhbawoyi ngudda ke manbolh. \v 19 Dja bonj, ngudda wanjh kanwarrewam ngadberre dja ngarridjalngudjyawarren kore kubolkwarre. Warridj kankurrmeng kore kunkak duninjh manbu kundowikenh kanbarrkbom. \p \v 20 Dja njalekenh? Minj ngundingeybengmidjdangimeninj ke kunngey, ngudda nawu God ngadberre. Mak minj ngarriboddangimeninj nabuyika god nawu birridjenbuyika bedberre. \v 21 Ngudda kanmayaliburrbun ngadberre nawu bininj ngarriwarlahkenh, dja minj njale kawarlkkayindan ke. Yoh, ngudda kankangeburrbun! \v 22 Dja bonj, ngudda kanbawon kore bininj kandidjaldung ngadberre bu nguddakenh kunbarnangarrakuyeng. Bedda kabirriyime ngad yiman mayh nawu sheep bu kandidjalbun munguyh.\x - \xo 44:22 \xt Romans 8:36\x* \p \v 23 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk! Njalekenh ngudda yidjalkeyo? Mah, yirrolkka! Yuwn bu munguyh kandjalbodmewon. \v 24 Njalekenh kanmarnewarlkkarren ngadberre? Yuwn bu yibengmidjdan bu ngad ngarrihdjakbekkan dja kunrayek duninjh bebmeng ngadberre! \v 25 Yoh, woybukkih ngad ngarridjalmankang kurorre kore ngarridjalngudjyakminj, yiman ngarrikukyo kore kundjulng. \v 26 Mah! Ngudda nawu kanmarnedjare munguyh ngadberre, wanjh kunmekbekenh yimray kandjalbebkemen ngadberre! \c 45 \s1 Bu Karrbenbenemarnewayini Nawu King Dja Mak Ngalbininjkobeng Nuye. \s2 Psalm 45 \p \v 1 Mah. Ngakarrme kunwok kunmakkayhkenh kore kukange ngardduk. Wanjh kunmekbekenh ngawokdi bu ngaye ngayolyolme nawu king. Manbu kundjen ngardduk, nakka yiman pen rerrih bu bininj kabimbun nawu kawernhburrbun. Wanjh kuhni ngayime: \p \v 2 Ngudda king ngardduk, wanjh ngudda yiwernhkukmak bu yibenyurrhkeng nawu birribuyika bininj. Nawu God ngunmarnekurduyimeng kunmak munguyh munguyh, dja kunmekbekenh ngudda yidjalwokdi kunwok manbu kunmakkenh. \v 3 Ngudda nawu yirrulkarrekimukenh! Mah, yikanahkan mandjawakkimuk ke. Ngudda yiman yidjongburrimen namakmak yiman king duninjh ba bu bininj rowk ngundiburluburlume. \p \v 4 Ngudda king duninjh bu yimornenin djarrang dja yiwinhme kore ngurriburren. Ngudda wanjh yiwinhme kore kunwoybukkenh dja kunmakkenh,dja kore yidjadmen bu djal mandjad. Dja ngaleng ngudda minj yingan yiburlumerren. Mah, yidjalkurdumak bu yibenbun nawu birriwarre bininj kunbidkukun dorrengh ke. \v 5 Ngudda nawu king, wanjh manbu bunarra ke kabendulubun kundurddu bedberre bininj nawu ngurriyidko. Bininj nawu kunredbubuyikabeh nakka wanjh kabirrimankarren kore yibenkukmelme rowk. \p \v 6 Ngudda God wanjh king duninjh, dja yidjalwohrnawohrnan rowk bu munguyh. Ngudda wanjh munguyh yidjaldjadme bu kamak rowk kore ngudda yibenmarnewohrnan bininj. \v 7 Ngudda yidjare kore djal kunmakkenh, dja yidjalwidnan kore kunwarre, wanjh kunmekbekenh God ngudda ke ngundjarrngbom kore nawu ngurridabbolk yibenyurrhkeng, dja ngunnjilngmarnbom yiman kayime ngunkodjdelkkeng mankalkkid dorrengh.\x - \xo 45:7 \xt Hebrews 1:8-9\x* \v 8 Manbu kunmadj ke yidjongbuyindi nakka kamadjbanj nawu manmanjmak manbu myrrh, dja mak manbu aloes, dja mak manbu cassia. Ngudda king duninjh, dja kore manbu manrurrkkimuk ke, wanjh bininj kabirridirri instruments ke ba ngundinjilngmarnbun. \v 9 Nawu ngalbebeywurd nuye nawern kings, nakka wanjh kabirrihdi kumekbe kabirriraworren birribuyika daluk nawu ngudda yibenkukenhme. Dja kore kukun ke kahdi ngalbininjkobeng ke, ngalbu kadjongbuyindi kunmadj manbu birribibbom gold duninjh nawu kubolkkimuk Ophirbeh. \p \v 10 Ngudda nawu ngalbininjkobeng bu nahni king duninjh ngunmarnedjareminj, wanjh kanbekkabekka dja yiwernhburrbu kore marneyime. Yibendjalbengmidjda nawu namud ke bininj, dja nawu kornkumo nuye birriredbo, dja yibendjalbawo. \v 11 Bolkkime wanjh nawu king ngunkuknan dja kunmekbekenh ngunmarnedjare dja kayimerran nawu ngunmarnewohrnan. Wanjh nungka yimarnebodda. \v 12 Birrikuken daluk ngalbu birrimdolkkang kukadje Tyre birrimkang ke nawern namakmak bu ngundiwon. Mak nawu birrikuken bininj kabirridjare ngundidjawan bu yibenmarnekurduyime kunmak bedberre. \v 13 Ngalkukmakkaykenh duninjh ngalbu princess dja birribibbom gold warridj nawu ngalengngarre kahdjongbuyindi. \v 14 Ngudda nawu king, yina! Ngahli daluk nawu ngunemarren kamre. Kahdjongbuyindi kunmadj namakkaykenh. Ngahli wanjh kabirrimkan kore ngudda. Dja mak ngalbu ngalyawkyawk ngalengngarre kabirrimunkekadjung, dja wanjh kabirrimre. \v 15 Bu kabirribebme dja kabirringimen kore manrurrkmak ke, bedda wanjh kabirriwernhnjilngmak dja kabirrimarrmarr duninjh bu kabirrimirndengimen. \p \v 16 Nawu mawahmawah ngudberre kaluk bu kabirriyakmen, wanjh ngudda yibenmarnbun nawu bebeywurd ke ba kabirriwohrnawohrnan kubolkbubuyika rowk kore kurorre. \v 17 Wanjh ngamarnbun kunngey ke bu bininj rowk ngurriyime ngudda yingeykimuk duninjh, dja minj mak ngundingeybengmidjdan munguyh munguyh kore kubolkbubuyika rowk. Wanjh birriwarlahkenh bininj rowk ngundiburlume bu munguyh munguyh. \c 46 \s1 Bu God Kankukdjurruddi. \s2 Psalm 46 \p \v 1 God nungka kannahnan bu karrikelerlobme kore nungka. Mak kunngudj kanwon kadberre. Nungka karrihdjarrkdi bu baleh yarrkka kunrayek dja kunyid kambebme kadberre, wanjh nungka kanbidyikarrme. \v 2 Kunmekbekenh kunu minj karrikele. Bu kondah kunred kabolkdjalkmire dja wardi manbu kunwarddekimuk makka kawarddewarrawarrhmerren kore kurrula kanjdji, bonj, ngad nakka minj karrikele. \v 3 Manbu kurrula kawernhwokdi dja djarna kabun, mak manbu kunwarddekihkimuk makka wanjh kawodjorrhmiyindan. Dja ngad minj mak kumekbe karrikele. \p \v 4 Mankudji mankabo manbu kamkan kunnjilngmak kore kukadje nuye God. Kunmekbe kore kubolkdjamun nuye God kahni, nungka nadjalkimuk duninjh nawu kawohrnan rowk. \v 5 Nungka kumekbe kukadje kahni wanjh minj kabolkwodjorrhmiyindan. Nungka kabibidyikarrme bu kamhkabel djarreh. \v 6 Kunredbubuyika kunukka yarrkka, nakka kabolkwodjorrhmiyindan. Nawu kabirriwohrnawohrnan kabirrimarrkbaworren. Bu God karrarrarrhme wanjh kabolkmarnbun kurorre bu kabolkkelkdan dja kayimerran yiman kukku. \v 7 Yawey nawu kabenkarrme birridjalmirndewern duninjh soldiers nuye, wanjh nakka karrihdjarrkdi. Nungka wanjh God nuye Jacob wanjh kandjurruddi kadberre dja kannahnan. \p \v 8 Mah, wanjh ngurrimray dja ngurrina nawu Yawey kore nungka kurduyimeng bu bolkbularrbom kubolkwern kondah kurorre. \v 9 Nungka kanbengurdke wars bu bininj kabirriburren kondah kubolkwarlahkenh kurorre. Dja kabenmarnebakke bedberre mankole dja bunarra dja manbu kunbid birrikarrmi bu birriburrenikenh, wanjh kadjalburriwe kore kunak. \v 10 Wanjh nungka kayime, “Ngurringurdmen dja ngurriburrbu bu ngaye God. Ngudda bininj rowk wanjh kaluk kandingeyburluburlume kore kubolkbubuyika rowk, dja kandingeyburlume kondah kurorre.” \v 11 Yawey nawu kabenkarrme birridjalmirndewern duninjh soldiers nuye, wanjh nakka karrihdjarrkdi. Nungka wanjh God nuye Jacob wanjh kandjurruddi kadberre dja kannahnan. \c 47 \s1 God Nawu Yawey Kawernhwohrnan Duninjh. \s2 Psalm 47 \p \v 1 Mah, wanjh karribiddowkmen kunnjilngmak dorrengh, ngad nawu karriwarlahkenh bininj rowk! Mak karrimarnekayhmen nawu God bu karriwernhnjilngmak! \v 2 Bininj rowk birrimarnekelenin nawu Yawey, nawu Nawernhkimuk Duninjh! Nungka wanjh king nakihkimuk duninjh, dja kahdjalwohrnawohrnan kore kubolkwarlahkenh rowk. \p \v 3 Nungka kanwong kundulkarre nuye bu karriwinhmeng dja mak kanmarnbom bu karrbenmarnewohrnan bedberre nawu birridjenbubuyika bininj. \v 4 Dja bolkdjarrngbom kunred kore kanbolkwong kadberre, bu karrihni kunmak dorrengh, ngad bininj nawu mawahmawah nuye Jacob nawu God bimarnedjareni. \p \v 5 Yawey nawu God bidbom kaddum. Wanjh birriwern kabirrikaykayhme nuye kunnjilngmak dorrengh, dja yikahwi mak kabirribuhbuhme wernkih duninjh kore trumpets. \v 6 Mah, wanjh karrimarnewayinin nawu God! Karridjalburluburlumen nawu king kadberre! Karriwernhwayinin kore nungka. \v 7 Nungka wanjh king duninjh nawu kawohrnan kore kubolkwarlahkenh rowk kondah kurorre. Karriburluburlumen nuye, mankong dorrengh wanjh karriwayinin kore nungka. \p \v 8 God kahyerrkan manbu throne nuye kore kawohrnankenh. Nungka wanjh kabenmarnewohrnan birriwarlahkenh bininj kore kubolkbubuyika rowk. \v 9 Bu kunkare God biyingkihberrebbom Abraham, dja bolkkime birriwern bininj nawu kabirringeykimuk kabirrimre kore kubolkbubuyikabeh dja kabirrimirndemornnamerren Abraham nuye bininj dorrengh. Nawu God kabenmarnewohrnan birridjalwern kings nawu kabirriwohrnawohrnan kore kubolkbubuyika rowk. Nungka wanjh nangeywernhkimuk duninjh. \c 48 \s1 Bu Kabirriburlume God Kore Kunred Nuye Zion. \s2 Psalm 48 \p \v 1 Karriburluburlumen nawu Yawey. Nungka wanjh nawernhkimuk duninjh, dja kamak bu karriburlume munguyh. Nungka wanjh God kadberre, dja kahdi kore nuye kunredkimuk, kurrurrkmirnderri kore kuwarddekimuk kabolkngeyyo Zion, manbu kubolkdjamun nuye. \v 2 Maninjmanu kuwarddekimuk Zion wanjh kubolkmakkaykenh, dja kunwarddekihkimuk duninjh.\f + \fr 48:2 \ft Kore Hebrew kakarrme warridj, “yiman kayime kuwarddekimuk kabolkngeyyo Zaphon”. \f* Birriwarlahkenh bininj kabirrimarrmarr bu kabirribolkburrbun dja God nawu king nawernhkimuk duninjh kahyo kumekbe.\x - \xo 48:2 \xt Matthew 5:35\x* \v 3 God kahyo kunmekbe bu bininj kabenngehke, warridj nungka kabenmarnedjurruddi nawu bininj nuye ba bu kamak rowk kabirrihni. \p \v 4 Nawu kings birriwern birrimornnamerrinj bu yimankek kabirrirurrkbakke kore Zion. \v 5 Dja kaluk bu birribolknang, wanjh birrikangebarrhmeng, dja birrikeleminj duninjh, wanjh birrikelerlobmerrinj. \v 6 Bedda birrikukdeldelmeng duninjh, dja kundjak benkarrmeng yiman kayime daluk ngalbu kadjakbekkan kore darnkih kayawmang. \v 7 Dja ngudda nawu God yibenbularrbom yiman kayime kunmayorrkkimuk bu kamre koyekbeh dja kahdjerrknadjerrkname nawern kabbala nawu Tarshishbeh. \p \v 8 Ngad ngarriwobekkang kore God kurduyimeng, dja wanjh bolkkime ngarrinang kore kunred kururrkwern nuye Yawey nawu Narrulkarrekimuk Duninjh, nawu God kadberre. God wanjh kabolknahnan kumekbe munguyh munguyh ba bu kamak rowk. \p \v 9 O God, ngad ngarridi kore manrurrkdjamun manbu Temple ke, dja kumekbe ngarridjalburrbun bu ngudda kanmarnedjare munguyh munguyh. \v 10 Nawu bininj nawarlahkenh kondah kurorre ngundingeyburlume dja wanjh ngundiburluburlume kore djarreh kubolkbubuyika rowk. Ngudda yikurduyime djal kunmakkenh kunbidkukunwi ke. \v 11 Kunmekbekenh kunu bininj nawu birrikang kuwarddekimuk Zion wanjh kabirrimarrmarr kore ngudda. Warridj ngudda God wanjh yidjaddjadme kundjalmak dorrengh, wanjh bininj nawu Judah benkebmawahmeng ngundimarnenjilngmakmen kore kabirriyo kuredbubuyika bedberre. \p \v 12 Kandibekka ngudda bininj rowk kumekbe. Mah, wanjh ngurridjalrengehray kore kunred Zion. Ngurrirengehre dja ngurrirohrokmen kururrkkimuk ngarre. \v 13 Mak ngurribolkna kore kawarnamhyo mankimuk dja mandjalmurrngrayek manbu kabolkwakbuyingun ngarre. Mak ngurrina rowk, kaluk yerrekah ngurribolkmulewan bu ngurrbenmarneyime nawu mawahmawah ngudberre. \v 14 Kaluk ngurrbenmarneyimen, “Namekbe God, wanjh God kadberre munguyh munguyh. Nungka wanjh kandjalkan munguyh munguyh.” \c 49 \s1 Nawu Birrikuken Bininj Minj Kabirringehkerren. \s2 Psalm 49 \p \v 1 Kuhni ngurribekka ngudda ngurriwarlahkenh bininj rowk nawu kubolkbubuyika rowk ngurrihni. Kandibekka ngurridjalwern bininj rowk kore kondah kurorre ngurrihni. \v 2 Kandibekka nawu ngurridjalyeng dja mak nawu ngurriwohrnawohrnan. Kandibekka nawu ngurrikuken bininj, warridj nawu ngurrimarladj. \v 3 Ngaye won ngudberre kunwok manbu mayalimak. Kore kukangebeh ngardduk ngayime ba bu ngudda wanjh ngurrimayalibayhme. \v 4 Ngaye wanjh ngabenbekkabekkan bu bininj kabirriyolyolme kunwoybukkenh. Bu ngahdirri instrument nawu lyre kore ngawayini, wanjh kunu ngayolyolme kunwok manbu kanbukkabukkankenh ngad bininj rowk, dja ngayolyolme kore baleh kakarremenmenyime kunwok manbu kamenwarlkayindi. \p \v 5 Yiddok ngakelemen bu kunrayek kambebme ngardduk? Yiddok ngandihkelehme nawu birriwarre bininj bu ngandiwakbuyingun ngardduk? \v 6 Bedda nawu njalenjale kabenmarrkkan yiman nawu namakmak, dja kabirriburlumerren bu kabirriyime bedda birrikuken duninjh. \v 7 Minj nangale bininj kabayahme kunmalng nuye nabuyika bininj. Minj kakarremulewan kore God ba bu kabikukbayahme nabuyika ba bu kayawoyhdarrkiddi. \v 8 Bininj minj karribayahme kundarrkid bu djal nawern money karrikukkarrme. Dja larrk, minj karribayahme manbu kundarrkid. \v 9 Kunukka minj nangale bininj kakarremulewan nuye God ba bu kabibawon karrarrkid munguyh, dja minj karrowen bu kakuknudmen kore kumidj. \p \v 10 Bininj rowk kabirridowe. Bininj nawu birribengwarr dja mak bininj nawu birrikodjkuludjad, wanjh bedda rowk kabirridjaldowe. Kabindimarnekukbawon nawu kabirrikukkarrme dja birribuyika bininj kabirrimang rowk. \v 11 Yikahwi bininj nawu birringeykimuk wanjh kabirribolkngeybun ba kabolkngeykenhdan bedberre. Dja bonj, bedda warridj kabirridjaldowe dja kabirridjaldi kore kumidj munguyh munguyh. \v 12 Bininj nawu nawernhkuken minj kangehkerren, dja kahdjaldowen yiman kayime mayh. \p \v 13 Kuhni kabenmarnekurduyimerran bininj nawu kabirridjalburlumerren, dja mak bininj nawu kabindikadjung, dja kabindibekkabekkan bedberre. \v 14 Bedda rowk wanjh kabirridowerren yiman sheep yerreh, dja wanjh kabirrire kore kumidj. Kumekbe wanjh kundowikenh kabenmirndenahnan! Bedda wanjh bonj, kabirrikuknudmen kore kumidj. Minj kabirridurnden kore kururrkmak bedberre. Nawu birrimak bininj wanjh munguyh kabindimarnewohrnan nawu birriwarre. \v 15 Dja ngaye, wanjh God nganngehke kore kundowikenh, dja woybukkih nungka ngankimang ba ngahdi kore nungka. \p \v 16 Yuwn bu ngurrikangewarre bu ngurrinan bininj nawu kakukenworren, dja kadjehdjenkurrme kunkimuk. \v 17 Bu nungka karrowen, wanjh minj njale kakukkan kore kundowikenh. Minj kakukkarrme kore kanjdji kakolung. \v 18 Bu nawu nakuken bininj kahdarrkid wanjh kanjilngmak dja kaburlumerren. Bininj rowk kabirriburlume. \v 19 Bonj, nungka wanjh kare kore kundowikenh karohrok nawu birrikebmawahmeng birriyingkihdoweng. Minj kabirriyawoyhnan kore kabolkwolkan. \v 20 Bininj nawu kaburlumerren, bu minj kawernhburrbun kunmak, wanjh karohrok mayh nawu kadjaldowe. \c 50 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Nadjalkudji Kandjadme Ngad Bininj Rowk. \s2 Psalm 50 \p \v 1 God nawu Narrulkarrekimuk Duninjh, nawu kangeyyo Yawey, wanjh kawokdangen, dja kabenkayhme birriwarlahkenh bininj bu kabirrire kore nungka. Wanjh djarrehbeh kabirrimre kore koyekbeh dja mak kore karrikadbeh. \v 2 God wanjh kahdi kore kunred Zion, manbu kubolkmakkaykenh nuye. Dja karrikuknan bu nungka nawernhmakkaykenh duninjh. \p \v 3 Nakka wanjh God kadberre, dja nungka kawokdi. Nungka kamre manbirlukimuk dorrengh, dja manbirluwoldjen kangun rowk kore kamre. Warridj kamkan namarrkon dja kunmayorrkkimuk bu kamre! \v 4 Nungka kabenkayhme nawu kabirrihni kaddum kore heaven, dja mak kabenkayhme bininj nawu kurorre kabirrihni. Nungka kabendjadme bininj nuye. \v 5 Nungka kayime, “Ngurrbenmirndemornnamen bininj nawu birriwokkurrmerrinj ngardduk kore ngandiwong dja ngandimarnebom mayh ngardduk.” \v 6 Kaddum kunngol rowk kamulewan God bu nungka kadjalkurduyime mandjad duninjh. Dja nungan nadjalkudji kandjadme ngad bininj rowk. \p \v 7 Wanjh God kayime, “Ngudda nawu ngardduk bininj, wanjh kandibekkabekka. Ngaye ngawokdangen bu welengname ngudberre, ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng. Ngaye God, wanjh ngudberre God. \v 8 Ngudda kanwon njalehnjale dja mayh, dja kandimarnekinje kunbarnangarrawern. Bonj, kamak. Dja minj ngayiddung ngudberre bu kunmekbekenh. \v 9 Dja med, ngaye minj ngadjare bulikki kore kunrurrkbeh ngudberre, dja minj ngadjare nenikud ngudberre ngurrimirndekarrme. \v 10 Kaluk mayh rowk wanjh ngardduk. Ngakarrme mayh nawu kuberrk kare, dja mak bulikki kore kubolkbubuyika kunwern duninjh. \v 11 Ngawernhburrbun mayhmayh nawu karrolkan kore kuwarddekimuk. Mayh nawern nawu kelebuk wanjh ngardduk rowk.” \p \v 12 “Bu ngaye ngamarrwedoweyi, wanjh minj ngamulewarren ngudberre. Ngayingkihkarrme kurorre rowk, dja mayh rowk. \v 13 Yiddok ngurriyime bu ngaye ngangun kunkanj ngarre bulikki, dja ngabongun kunkurlba ngarre nenikud? Burrkyak. \v 14 Yuwn bu kanwon manme. Dja ngaleng kanmanjbun ngaye nawu God. Kuhni kanwo. Dja bu ngurriwokkurrmerren bu kanberrebbun, wanjh maninjmanu ngurridjalkurduyimen kore ngaye nawu Nakimuk Duninjh God. \v 15 Ngudda kankayhmen bu kunyid kambebme ngudberre, dja wanjh ngaye ngehke ngudberre ba bu ngudda kandiburlume.” Kuhni bu God yimeng. \p \v 16 God kunbuyika kabenmarneyime nawu birriwarre bininj, kayime, “Adju! Njalekenh ngudda ngurribengdayhkerren manbu ngardduk mankarre? Dja njalekenh ngurriyolyolme kore ngaye wokkurrmerrinj ngudberre? \v 17 Ngudda minj kandibekkabekkan kore ngaye bukkabukkan njalehnjalekenh. Ngurridjalwokburriwe ngardduk kunwok. \v 18 Ngurriraworren bininj nawu birridedjolkwern rowk, dja ngurridjarrkkurduyime bininj nawu kabirridjirdmarren. \v 19 Ngudda munguyh ngurriyolyolme kunwarrekenh, dja munguyh ngurrikurrehkurren. \v 20 Ngurrbenwarrewan dja ngurriwiddjung bininj nawu namud duninjh ngudberre! \v 21 Kuhni rowk ngurrikurduyimi, dja ngaye minj bengdayhkeyi, dja ngadjaldi. Wardi ngurriyimeninj bu ngaye ngurrirohrok? Dja burrkyak, ngaye bolkkime ngawernhyiddung, dja bengdayhke ngudberre, dja karrikebnarren bu ngaye welengname ngudberre.” \p \v 22 “Mah, wanjh kandibekka ngudda nawu kandjalbengmidjdan ngaye nawu God, dja bu burrkyak, wardi kukdjalkmang, dja minj nangale ngunngehke. \v 23 Bininj nawu nganwon njalenjale bu ngaye nganmanjbun warridj, wanjh kunu nganburlume. Dja mak bininj nawu kadjalre kore manbolh ngardduk, wanjh ngaye God ngadjalngehke.” b \c 51 \s1 Bu Ngaye Ngadjalwarnyakmulewarren. \s2 Psalm 51 \p \v 1 O God, ngudda nawu munguyh kandjalmarnedjare, wanjh kandjalkongibu! Ngudda yiwernhmimkongiwern duninjh! Kanmarnebularrbu ngardduk kunwarre rowk. \v 2 Kankangedjirridjbu dja kanmarneburriwe kunwarre rowk ngardduk, dja kankangemarnbu ba minj ngayawoyhwokburriwe ke. \p \v 3 Yoh, wanjh kumekbe kunwarre ngakurduyimi bu minj wokmarrkmayinj. Ngaye munguyh ngadjalburrbun bu ngahkurduyimi kunwarre kore ngudda. \p \v 4 O God, ngaye ngakurduyimeng kunwarre duninjh kore yidjalkudji ngudda ke. Ngaye ngudda yidjalkudji njilngwarrewong bu ngaye wanjh ngakurduyimeng kundjalwarre manbu kore ngudda yiwarnyak duninjh. Bu kumekbekenh ngudda djalmandjad kandjuhbun kore ngaye ngakurduyime kundjalwarre. Ngudda wanjh kunmak yiyime bu ngaye kanwarrewan.\x - \xo 51:4 \xt Romans 3:4\x* \v 5 Woybukkih, ngaye nawu ngadjalyingkihwarreni duninjh bu ngarranginjbeh, dja mak bu ngadjalningihni kore ngalbadjan kuwarlirrng ngarre. \p \v 6 Ngudda yidjare bu marnekangewoybukworren bulkkidj duninjh. Dja yingan kankangebukkabukkan munguyh ba bu ngaborlhme ngudda ke kunmayali. \p \v 7 Mah, wanjh kanwernhkangebelewo, yiman kayime kankukdjuhke manbu kunmalaworr hyssop dorrengh. Kankangedjirridjbu ba ngadjalwernhkangebelemen duninjh, yiman rerrih snow kadjalwernhbame. \p \v 8 Ngadjare kannjilngmarnbun wernkih duninjh. Ngudda korroko kanmurrngngerrehmeng, dja bolkkime wanjh ngadjare ngamarrmarr kore ngudda. \v 9 Yimirrkborledmen, ba bu minj yiyawoyhnan kunwarre ngardduk, dja mak kanmarnebularrbun kundjalwarre rowk kore ngaye ngakurduyimi. \p \v 10 Ngudda God, kankangekerrngehmen, ba bu kunmak duninjh kunmayali ngakurduyime, dja kanmarnbu ba minj ngakangeborledme bu bodmewoyi ke. \v 11 Yuwn bu kankukmunkewe kore ngad ngarrdjarrkre, dja mak yuwn bu kanyimang nawu Namalngmakkaykenh ke kore kukange ngardduk. \v 12 Kanyawoyhnjilngmarnbu kore ngudda kanngehkekenh. Kankangemarnbu warridj ba ngaye wokmarrkmang ngudda munguyh dja minj ngamarrkbaworren. \p \v 13 Kaluk bu kuhni yikurduyime ngardduk, wanjh ngaye ngabenbukkabukkan bininj nawu ngundiwokwirrihmeng, ba bu bininj birriwarre kabirrimdurnden kore ngudda. \p \v 14 Yoh, ngudda God ngardduk, ngudda nawu kanngehkeng ngaye, wanjh kanbebkemen kore kuninjkunu kunwarre bu ngabenbuyi bininj. Bu kuhni yikurduyime wanjh ngaye ngawayini kurobbe bu mulewan ngudda, dja ngayime ngudda wanjh yidjalkurduyime kunmak duninjh. \v 15 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, kanwokmarnbu ba bu werrknin ngaye djalburluburlume. \p \v 16 Ngaye ngaburrbun bu ngudda minj yidjare nawu mayhwi ngundimarnekinje. Ngudda yiman yidjareniwirrinj wanjh ngaye woyi nawu mayh sheep ngakinjeyi ke, wanjh kunukka ngaye yawoyhnjilngmarnbuyi ngudda. Dja burrkyak, ngudda minj yidjare bininj ngundidjalmarnekinje mayh. \v 17 Ngudda kunbuyika yidjare. Bu bininj kabirridjalwarnyakmulewarren dja kabirrinjilngwarreworren bu kabirriburrbun bedberre kunwarre, wanjh ngudda yibenbekkabekkan dja minj yibenwirrihme. \p \v 18 O God, yibenkongibu bininj kore kured Jerusalem dja mak yibenbidyikarrmen bedberre kore yidjare. Yiyawoyhbolkmarnbu manbu kawarnamyo ngarre Jerusalem. \v 19 Bu ngudda kuhni yibenmarnekurduyime, wanjh nawu bininj ke mandjad kabirridjalkurduyime ba bu ngudda yinjilngmakmen. Wanjh bedda kunu ngundiwon mayh nawu sheep dja mak bulikki bu ngundiwon dja kabirrikinje kore altar ngudda ke. \c 52 \s1 Bu God Kandjadme Ngad Bininj. \s2 Psalm 52 \p \v 1 Ngudda bininj kunukka bonj bu ngurrimurrngrayek dja munguyh ngurriburlumerren kore kunwarre ngurrikurduyime. Kunbarnangarrakuyeng ngudda ngurriburlumerren. Dja njalekenh? God wanjh korroko ngunwarreweng ngudberre. \v 2 Warridj manwarrehwarre ngurrikarremarnbun. Bu ngurriwokdi, wanjh ngurridjalyime kunwarre dja mak ngurrikurrehkurren. \v 3 Ngurrimanjngun kunwarre dja ngurriwarnyak kunmak. \p \v 4 Ngurridjare ngurrbenmarneyime djal kunwarre bedberre birribuyika bininj. Ngudda wanjh ngurridjalkurrehkurren bu munguyh. \v 5 Wanjh kunmekbekenh kunu God ngunbun ngudberre, dja ngunbularrbun dja minj ngurriyawoyhmakmen. Nungka ngundarrkidmang kore kured ngudberre dja ngundjalkukkan djarreh kore ngurrihni. Nungka wanjh ngunkukyerrkke ba ngunburriwe djarreh kore bininj kabirridarrkiddi kondah kurorre. \p \v 6 Bu God kabenyimewon kore birriwarre bininj, wanjh nawu birrimak bininj kabirrimarnekelemen nuye. Dja mak kabindidjekmiwon bedberre nawu birriwarre bininj, dja kabirriyime, \v 7 “Ngurrina! Birrimekbe bininj minj birriwoybukwoyi God bu bennahnayi bedberre. Dja ngaleng bedda birriburlumerreni bu yimankek birrikukenniwirrinj duninjh, dja mak birriyimi bu money bedberre yimankek kabenbidyikarrme! Mak bindiwarrewoni birribuyika bininj ba bu bedman yimankek birrimurrngrayekworrimeninj.” \p \v 8 Ngaye wanjh ngadjalkurrmerren kore God nawu kanmarnedjare munguyh munguyh dja minj mak nganbawon. Kunmekbekenh ngaye wanjh nuye bininj, dja ngahdjaldi kamak rowk. \v 9 Yoh, God, ngaye wanjh burluburlume bu munguyh kore ngudda yikurduyimeng rowk ngardduk. Warridj bu ngarrimirndemornnamerren, ngudda ke bininj dorrengh, wanjh kunmekbe ngaye ngeymulewan bu ngudda yingeymak, dja djalburluburlume ke. \c 53 \s1 Bu God Kabenmarnbun Birriwarre Bininj Bu Kabirriyemengalme. \s2 Psalm 53 \p \v 1 Nawu birribengwarr bininj kabirriyimerren kanjdji kore kukange bedberre, “Kondah nuk minj God karri!” Birrimekbe bininj kabirridjalkurduyime kunwarre duninjh. Minj nakudji kakurduyime kunmak. \p \v 2 Wanjh God kabolknan kanjdji kurorre kore nungka kahni kaddum heaven, dja kabenkurdunan birriwarlahkenh bininj rowk. Nungka kadjare kabinan nangale nawu kabirrimenmenburrbun kunmakkenh, dja mak kabinan bu nangale bininj nawu kabiwokmarrkmang nungka. \v 3 Dja burrkyak, bedda birriborlekerrinj rowk nawu birriwarlahken bininj dja mak bedda birriwarreminj duninjh. Minj nangale nawu kakurduyime kunmak. Minj nakudji. Bu djalburrkyak!\x - \xo 53:3 \xt Romans 3:10-12\x* \p \v 4 Wanjh God kayime, “Yiddok nawu birriwarre bininj minj kabirrimayalibayhme bu kabirriburrbun? Nakka wanjh kabindibun dja kabindiyakwon nawu bininj ngardduk yiman kayime buriddi rerrih bu kabirringun. Birrimekbe birriwarre bininj minj kabirridi yiwarrudj bu ngaye ngandikayhme.” \p \v 5 Wanjh birrimekbe birriwarre bininj birrikangebarlmiyindanj kunkele, dja mak minj njale diwirrinj nawu kabenkelehme! Ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng, God kaluk kabenbun nawu ngundibun ngudberre dja kabenmurrngburriwe. Nungka kabenwidnan duninjh dja ngunmarnbun bu ngudda ngurrbenmarnbun bedberre bu bedda kabirriyemengalme. \p \v 6 Wanjh ngarri yiwarrudj bu nungka God kamre kore kunred Zionbeh dja kabenngehke nawu Israel bininj! Bu nungka kabenkukenwon nuye bininj, wanjh nawu Jacob benkebmawahmeng kabirridjalnjilngmakmen dja kabirrimarrmarrnin. \c 54 \s1 God Nawu Kanbidyikarrme Bu Bininj Kandiwidnan. \s2 Psalm 54 \p \v 1 O God, ngudda yirrulkarrekimuk! Wanjh kanngehkemen. Ngudda nawu yimurrngrayek duninjh dja yingudjwern, wanjh kanbebkemen. \v 2 O God, kanbekkabekka kore yiwarrudj ngahdi bu djawahdjawan. Kanwokbekka kore ngaye ngawokdi. \v 3 Birridjenbubuyika bininj ngandibun. Nakka birribang dja kabirridjare ngandibun bu ngarrowen. Bedda minj ngundimarnekele ngudda nawu God. \p \v 4 Dja ngadjalburrbun woybukkih bu God nganbidyikarrme. Nawu Kawohrnan Rowk wanjh munguyh nganhkarrme. \v 5 Ngadjare nungka karrurndiwe kunwarre bedberre bininj nawu ngandimolkyolyolme, ba bedman kabirriwarreworren. Nungka minj munguyh nganbawon, dja wanjh kabenbularrbun nahni nawu ngandiwidnan ngardduk. \p \v 6 Kamak bu ngaye won njalehnjale dja ngadjalkurrme ngardduk kore ngudda nawu Yawey. Dja mak ngaye ngeyburluburlume ngudda ke kunngey ngudda nawu yindjalngeymak. \v 7 Mak ngudda yidjalkudji kanbebkeng kore ngawarredongi. Mak nawu ngarriyidko bininj wanjh ngabenang kumim ngardduk bu birrimankang. \c 55 \s1 Nawu God Kanbekkabekkan Bu Yiwarrudj Karridi. \s2 Psalm 55 \p \v 1 O God, bu ngahdi yiwarrudj djawahdjawan, wanjh kanbekka dja yuwn bu kanwokdahme bu ngaye djawan bu kankongibun. \v 2 Kanbekkabekka dja wanjh kanwokmang. Ngaye ngadjalwernhkangewarreminj dja ngadjalngeyngeyyime bu djawadjawan kore ngudda. \v 3 Dja ngandimarneyiddung ngardduk nawu ngandiwidnan bininj, wanjh kunmekbekenh ngahkele. Bedda ngandidarrarrhmiwon. Ngandiwon kunyid dja ngandiwidnan duninjh. \p \v 4 Kunkimuk duninjh kunkele ngakarrme, dja mak ngawernhmenkengeme nawu kundowikenh. \v 5 Ngahkukdeldelme bu kunkelekenh, dja ngamayaliwarremen bu ngadjalburrbun munguyh bu kunwarre duninjh ngawernhkengeme. \v 6 Ngayimerrinj bu kunwel ngakarrmeninj wanjh ngarrolkayi ngarawinj djarreh bu ngangehmeninj. \v 7 Yoh. Ngaye wanjh ngarawinj djarreh kore kubolkdarleh nganiwirrinj. \v 8 Dja mak werrkwerrk ngabolkngalke bu ngakodjbarrkbuyindiwirrinj kore mahni kunyid manbu yiman kayime kunmayorrkkimuk bu nganbun. \p \v 9 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, yibenmayaliborledkemen ba kunukka minj kabirriwokdi mandjad. Dja nganan kunyid kawernmerren kore birriwern bininj kabirrini dja kabirriburren. \v 10 Yidwernmerrinj bedberre bininj nawu kabirrihni kumekbe kunredkimuk Birriwern bininj birribangminj kumekbe dja kabirridurrinj dja mak kabirriwidnarren bu barnangarrakuyeng dja kumununkuyeng. \v 11 Kunrayek kawernmerren warridj bedberre nawu kabirrihni kore kumekbe kunredkimuk. Bininj kumekbe wanjh kabirrikelehmerren dja mak kabirrikurrehkurren munguyh. \p \v 12-13 Ngudda nawu djawirna duninjh ngardduk, nawu ngarrdabbolk dja ngarrmarnedjaremerren, njalekenh ngudda mak kanyolyolme dja kandjekmiwon? Nawu ngarriyidko kabirriyime dja wanjh ngaye ngadjaldi kamak, dja wardi ngamarnewalkkarren nuye. Dja ngudda? \v 14 Yiburrbu kore ngarrdjarrkrey bu ngarrwokdi dja ngarrborlhmi, mak ngarrdjarrkdi yiwarrudj kore temple. Wanjh kamak rowk. \p \v 15 Dja nawu ngarriyidko bininj, wanjh ngadjare kundowikenh kabenmang. Nakka wanjh birridowimen bu birrikolung kanjdji kore kundowikenh ngarre kunred Sheol. Wanjh kunwarre kahdi kore kukange bedberre nawu ngarriyidko. \v 16 Dja ngaye wanjh ngamarnekayhme nawu God, dja wanjh nungka nawu Yawey nganngehke. \v 17 Ngadjaldi yiwarrudj bu ngakayhmi kore nungka bu munguyh kore kukabel, dja mak kore barnangarra dja mak bu kumunun. Ngadjaldjawadjawan bu kunwarre nganmarnerayekwon, dja wanjh nawu Yawey nganwokbekkan. \v 18 Bu kuhrikuhri ngarriburren, wanjh nungka nganmalngngehke dja ngankurrme bu kamak rowk. Birriwern duninjh bininj ngandimarnebebme kunyid dorrengh dja kabirridjare ngandibun ngarrowen. \v 19 God nawu yingkihwohrnawohrnani rowk bu munguyh munguyh, wanjh nganbekkan bu ngabenmulewan nahni birriwarre bininj, dja wanjh nungka kabendung dja kabenburriwe, kunmekbekenh bu bedda minj munguyh birriborledkerrimeninj kore kunmak birrikurduyimeninj, dja minj mak birrimarnekeleninwirrinj nawu God. \p \v 20 Nahni bininj nawu ngaye nganedabbolk wanjh nungka borledmeng dja kabenbun nawu djawirna benkarrmi. Nungka wanjh djalwokbakkeng kore benmarnewokkurrmerrinj. \v 21 Makka djal kaddukaddum kore nungka yimihyimi, dja kanjdji kore kukange nuye, nakka minj kunwoybukniwirrinj, dja nungka kurrehkurreni bu yolyohyolyolmi. Nungka wokdi bu kamak rowk, dja djareni benbuyi bininj mandjawak dorrengh. \p \v 22 Bonj, wanjh kumekbe kayime bu kunrayek kambebme ngudberre, wanjh ngurriyibawon rowk kore nawu Yawey ba ngunmarnebebme dja ngunbidyikarrme. Minj ngunbawon ngudda nawu ngurrikangewoybuk bu nangale ngunkukwarrhke. \p \v 23 Ngudda nawu God, wanjh yibenkukburriwe nawu birribang bininj kore kumidj ba kabirrikuknudmen. Bininj nawu kabindibun birribuyika, dja nawu kabindikowe, wanjh bedman kabirriwohdowe bu kabirridjaldabbolk. Dja ngaye, bonj, wanjh ngakangekurrmerren kore ngudda. \c 56 \s1 Ngaye Ngakangekurrmerren Kore Ngudda God.\f + \fr 56:0 \ft King David bimbom mahni Psalm bu nawu Philistines birridarrkidmey dja birribongkarrmi kore kunred Gath. Ngurribimna kore 1 Samuel 21:13-15\f* \s2 Psalm 56 \p \v 1 O God, kankongibu! Bininj ngandiwernhkadjung ba bu ngandibun, dja barnangarrakuyeng nawu ngarriyidko ngandidjaldarnhbun. \v 2 Nawu ngandiwirrihme ngandibun kunbarnangarrakuyeng. Birriwern nawu kabirriburlumerren kore ngandibun. \p \v 3 Bonj, bu ngaye ngakelemen, wanjh ngakangekurrmerren kore ngudda. \v 4 Ngaye ngamarnekurrmerren nawu God, dja ngaburlume nuye kunwok. Ngaye ngawoybukwon nawu God, dja minj ngayawoyhkelemen. Baleh mak ngandimarnekurduyime nawu djal bininj? \p \v 5 Nawu ngandiwidnan bininj wanjh barnangarrakuyeng ngandiwokborledke bu ngandiyolyolme. Bedda munguyh ngandimarnekarremarnburren bu yimankek ngandibun. \v 6 Bedda kabirrimornnamerren manmolk ngarddukkenh, dja kabirriwarlkkayindi ba bu ngandikurdunan kore njalehnjale ngakurduyime. Bedda kabirridjaldjare ngandibun ngarrowen. \p \v 7 O God, yuwn bu yibenbawo bu kabirrikelerlobme kore ngudda yiyiddung. Wardi yibendu birriwern bininj kore kubolkbubuyika, wanjh yibenburriwemen bedberre kanjdji. \p \v 8 Ngudda God yiburrbun rowk bu bininj ngandinjilngwarrewong kunwernkenh. Ngudda yiman kayime kanmimnalkdahkendongi kore budjurlung ke, dja yibimbuyi kunmimnalk rowk ngardduk kore djurra ke. \p \v 9 Dja bu ngarrangen yiwarrudj dja marnekayhme ke, wanjh kundjalburrikudji birrimekbe nawu ngandiwidnan wanjh kabirrikelerlobme! Ngaye ngaburrbun bu kuninjkunu nawu God nganehdjarrkdi dja nganbidyikarrme. \v 10 Nungka nawu God, dja ngaburlume nungka nawu wokkurrmerrinj. Nungka nawu Yawey, dja ngaburlume nuye kunwok rowk. \v 11 Ngaye ngadjalkangekurrmerrinj kore God, wanjh ngaye minj ngayawoyhkelemen. Baleh mak ngandimarnekurduyime nawu djal bininj? \p \v 12 O God, ngaye ngawokkurrmerrinj kore ngudda, wanjh kunmekbekenh ngaye ngakurrmekurrme namakmak kore ngudda ba bu manjmanjbun ke. \v 13 Ngaye ngaburrbun ngudda kanbebkeng kore kundowikenh, dja kanwayhkeng kore ngamankayi. Kumekbekenh wanjh ngaye won namakmak nawu marnekurrmeng. Wanjh ngaye ngahre kore kumirrk nuye God nawu kanmarnebolkwolkan ba bu ngadjalmimbi kore nuye. \c 57 \s1 Ngaye Ngarri Yiwarrudj Bu God Kanbidyikarrmekenh.\f + \fr 57:0 \ft Nawu David kelerlobmeng dja warlkkarrinj kore kuwardderurrk bu nawu King Saul djareni bibuyi. Ngurrina 1 Samuel 22:1, 24:3\f* \s2 Psalm 57 \p \v 1 O God kankongibu! Kandjalkongibu! Ngaye ngamkelerlobmeng kore ngudda dja ngakangekurrmerren ba yidjurruddin ngardduk. Ngaye ngakurrmerren kore ngudda ba kanbarrkbun, ngahdjaldi kore ngudda kaluk bu yerrekah manbu kunyid nganmarneyakmen. \p \v 2 Ngaye wanjh ngamarnekayhme nawu Nawernhkimuk God Duninjh. Nungka munguyh kakurduyime kore yingkihkarremarnbom ngardduk. \v 3 Nungka nganbekkan kore kaddum kahni, wanjh nganngehke dja kabendung bininj nawu ngandiwernhkadjung dja bedda kabirriyimengalme. God wanjh kanmarnedjare dja minj kanbawon munguyh munguyh. \p \v 4 Ngaye ngarridjarrkdi birribang bininj nawu birriwarre duninjh. Bedda kabindibun bininj, warridj kabindiyolyolme bu kabindimarnekowe bininj. \p \v 5 Dja ngadjaldjare ngudda bu bininj rowk ngundiburluburlume kore kaddum yihni. O God, yibenmarnbu birriwarlahkenh bininj kondah kurorre ba bu ngundinan bu ngudda yiwernhmakkaykenh duninjh. \p \v 6 Nahni birriwarre bininj wanjh birrikarremarnbom bu ngandidarrkidmang. Wanjh ngaye ngawernhkarrewarreminj. Bedda wanjh ngandimarnekarremarnbom ngandibungkarrkbom, dja bonj, wanjh bedmandeleng birrimankang! \p \v 7 O God, ngaye ngadjalkangewoybuk kore ngudda, dja minj ngamarrkbaworren kore nguddakenh. Wanjh ngaye marnewayini ke, dja mak ngamarnmarnbun music kore ngudda. \v 8 Mah, ngadjare ngakabeldong ba bu ngarrirri nawu instruments, nawu harp dja lyre. Ngaye ngawernhdirri bu kumkabel djarreh bu ngaye yiman kayime ngadjurlhme nawu kundung! \p \v 9 Wanjh ngaye manjbun ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, ba bu birriwarlahkenh bininj ngundingeybekkan kore kubolkbubuyika rowk. Ngaye ngawayini bu burluburlume ngudda kore birridjenbubuyika bininj ngarrihdjarrkni. \v 10 Ngudda kandjalmarnedjare munguyh munguyh kore kanjdji dja mak kaddum kore heaven. Ngudda wanjh yidjalwoybuk duninjh dja minj kankowe kandjdji dja mak kaddum kore kunngol. \v 11 Dja ngadjaldjare ngudda bu bininj rowk ngundiburluburlume kore kaddum yihni. O God, yibenmarnbu birriwarlahkenh bininj kondah kurorre ba bu ngundinan bu ngudda yiwernhmakkaykenh duninjh. \c 58 \s1 Bu Karridjawan God Kabenbun Birriwarre Bininj. \s2 Psalm 58 \p \v 1 Ngudda bininj nawu ngurrbenmarnewohrnawohrnan dja ngurringeykimuk, yiddok ngurridjalyime kore mandjad bu ngudda ngurrbendjadme bininj? Yiddok ngurrbendjaddjadme bininj kore kunwoybuk dja kunmak dorrengh? \v 2 Burrkyak duninjh! Ngudda bu kanjdji baybaywi ngurridjaldjare kunwarre ngurrikurduyime. Munguyh ngurrbenbun bininj kore kondah kurorre. \p \v 3 Nawu birriwarre bininj wanjh kabirridedjingmang kunwarre kabirriyime bu bedda kerrngehkenh kabirringalme dja kabirrikurrehkurren kore birridjalyahwurd! Bedda kabirridjalre kore bedberre manbolh. \v 4 Bedda yiman kayime nabang nayin, dja kabirrikarrme manbang kore kurrang bedberre. Mak kabirrikanembalhmerren yiman nayin nabang nawu cobra. \v 5 Dja mak minj kabindibekkan birrimak bininj bu kabirriwokdi, yiman cobra nayin minj nangale bininj kabibekkan. \p \v 6 O God Yawey, nawu birriwarre bininj kabirriyime yiman kayime nabang lions, wanjh yibenyidmebakkemen bedberre, dja wardi yibenyidmeyerrkke kore kurrang bedberre! \v 7 Ngadjare bu kabirridjalyakmen rowk yiman kukku bu kaboyakmen kore kurorre. Ngadjare mak bu kabirridjalbarabun kore kunwarre kabirrikurduyime. \v 8 Ngadjare mak bu kabirridjaldowe yiman duberrk bu kakukkelkdan dja kadjalyakmen rowk. Ngadjare bu bedda kabirridjaldowe yiman nabarrken nawu karrowen bu kangalme, dja minj kabolknan. \v 9 Ngadjare God wanjh kundjalburrikudji kabuhme kunyid duninjh dorrengh bu kabenkukburriwe birriwarre bininj, dja kabirriyakwon rowk. \p \v 10 Nawu birrimak bininj wanjh kabirrinjilngmak bu kabindinan birriwarre kore God kabenbun bedberre dja karrengedjuhme kore bedberre kunkurlba. \v 11 Kaluk birriwarlahkenh bininj rowk kabirriyime, “Yoh, woybukkih. God kabenwon kunmakmak nawu birrimak bininj. Nungka wanjh woybukkih kandjadme ngad karriwarlahkenh bininj kondah kurorre.” \c 59 \s1 Karridjawan God Bu Kanngehkekenh. \s2 Psalm 59 \p \v 1 O God, kanngehkemen kore ngarriyidko bininj nawu ngandiwidnan. Kankukdjurruddin dja yikahwi bininj ngandimarnebebme wardi ngandibun. \v 2 Kanbebkemen kore birriwarre bininj nawu kabirridurrkmirri kore kunwarrekenh Kanngehkemen kore bininj nawu kabirridjare ngaye ngakurlbare. \p \v 3 Yina! Bedda kabirriwokworren wanjh kabirriwarkkarren ngardduk. Nawu birribang bininj manmolk ngandimarnekarremarnbun. Nawu Yawey! Yiburrbun bu ngaye minj ngabenwarrewoyi bedberre. \v 4 Bedda ngandidung bu djalburudjang. Ngaye minj kunwarre ngayimeninj. Dja bonj, bedda kabirridjaldjare ngandibun. Wanjh djawahdjawan bu yimray yinan kore kunmekbe kunrayek wernmerrinj ngardduk! \v 5 Yawey, ngudda God nawu yibenmirndekarrme birridjalwern armies, dja ngudda God ngadberre bininj nawu Israel ngankebmawahmeng! Wanjh yirrolkka bu yibenbun birriwern bininj nawu birrikang kubolkbubuyikabeh. Yuwn bu yibenkongibun nahni birriwarre bininj nawu kabindiweykan birribuyika bininj. \p \v 6 Birrimekbe bininj wanjh bedda kabirrimdurnderren kore kukadje bu kabalhdungyibme. Bedda kabirrirengehre yiman kayime duruk nabang bu kabirridowme dja kabirriyawarren bu kabindibun bininj. \v 7 Ngudda Yawey wanjh yibenbekkabekkan kabirridarrahme kore kunwarrekenh kabindimarneyime birribuyika bininj. Bu kabirriwokdi, wanjh kabirridjare kabindiwarrewon birribuyika bininj. Bedda kabirriyimerren warridj, “Minj nangale kanbekkan kore karriwokdi!” \v 8 Dja ngudda Yawey wanjh yibendjekmiwon! Mak yibennjirrhmiwon nawu birriwarlahkenh bininj nawu minj bedda ngudda ke. \p \v 9 Ngaye ngakangekurrmerren kore ngudda dja yingudjkimuk duninjh dja ngabolknan dja madbun ngudda bu yimre. Ngudda God yiman kayime kunredkimuk kore ngawarlkkarren ba bu minj njale ngankilekme. \v 10 Ngudda God ngardduk nawu kanmarnedjare. Wanjh yimray darnkih dja nganedjarrkdi. Kanbawo bu ngabendjaldjekmiwon nawu ngarriyidko bininj. \v 11 Nawu kawohrnan Rowk, ngudda nawu kankukdjurruddi. Djawan bu ngudda minj yibenbun birrimekbe birriwarre bininj bu kabirridowerren. Bu yibenbularrbun wanjh ngad bininj ngudda ke kunubewu ngarribengmidjdan bu njalekenh yibenbom nawu birriwarre bininj. Kamak bu yibendjalmarnbun bu bedda kabirridjalmayahme kunngudj ke dorrengh dja wanjh yibendjalkoluyhwemen. \v 12 Bedda wanjh kabirriwokdi kunwarrekenh, dja wanjh kabirridjalyime kunwarre, wanjh ngadjare yibenkardmang kore kabirriburlumerrenkenh. Bedda mak kabirriwokdi kunwokwarre, dja mak kabirrikurrehkurren. \v 13 Ngudda yiyiddu bedberre dja yibenbularrbu bu yibenkukyakwon rowk. Kunukka birriwarlahkenh bininj kore kubolkbubuyika rowk djarreh wanjh ngundiwobekkan bu ngudda God yibenmarnewohrnan nawu Jacob benmawahmeng. \p \v 14 Nawu ngarriyidko bininj wanjh bedda kabirrimdurnderren kore kukadje bu kabalhdungyibme. Bedda kabirrirengehre yiman kayime duruk nabang bu kabirridowme dja kabirriyawarren bu kabindibun bininj. \v 15 Dja mak yiman duruk nabang bedda kabirriyawan manme, dja bu minj kabirringalke manwern, wanjh kabirriyidmebukkarren. \p \v 16 Ngayeman wanjh ngawayini kore mulewan ngudda ke kunngudjkimuk. Mak bu malamalaywi rowk ngaye ngawayini kore ngudda kandjalmarnedjare. Ngudda yiman kayime kunred kunmak kore ngawarlkkarren, dja bu kunyid kabebme ngardduk, wanjh ngamkelerlobme kore ngudda. \v 17 O God, ngudda kanwon kunngudj ke, dja ngaye wanjh ngawayini bu burluburlume ngudda nawu kankukdjurruddi. Ngakurrmerren kore ngudda God nawu kandjalmarnedjare. \c 60 \s1 Bu Karridjawan God Kanngehkekenh. \s2 Psalm 60 \p \v 1 O God, ngudda kanwirrihmeng ngadberre, dja nganbom. Ngudda nganduy dja nganngudjyakwong. God ngudda kandungi, wanjh bolkkime kanyawoyhmarnbu! \v 2 Ngudda yibolkrokayhweng kondah kubolk ngadberre dja yibolkdjalkmey. Bolkkime wanjh yibolkmarnbu dja wanjh kabolkwarrewarremen. \v 3 Ngudda kanwong kunrayek duninjh ngadberre ngad nawu ngudda ke bininj. Bu kuhni yiman kayime ngudda kanbowong kunbang dja ngad yiman ngarriworromkang. \p \v 4 Ngudda yibenbengdayhkeng bininj nawu ngundimarnekele ba minj kabirribularrbuyindan. Bedda wanjh kabirriwarlkarren kore ngudda ba bu birriyidko bininj minj kabindibun. \v 5 Bolkkime wanjh kanngehkemen kubidkukun ke ngad bininj nawu kanmarnedjare. Mak kanwokma kore ngarridi yiwarrudj. \p \v 6 Wanjh God wokkurrmerrinj kore nuye kunmakmak, yimeng, “Ngawinhme rowk, dja ngabolkyarlarrke kunbolk nuye Shechem, dja ngabolkrohrokme kore kanjdjikanjdji kunbolk kabolkngeyyo Sukkoth. \v 7 Kunbolk kangeyyo Gilead, wanjh ngardduk, dja mak kunbolk nuye nawu Manasseh. Kore kunbolk Ephraim nuye wanjh ngabenmang soldiers ngardduk kumekbe. Dja kore kunbolk nuye nawu Judah, kumekbebeh ngadjarrngbun nawu king ngadjare. \v 8 Dja mak kunbolk Moab bedberre, wanjh ngakurrme yiman ngardduk ngalng bu ngabiddjirridjburren. Mak manbu kunbolk Edom bedberre, wanjh ngakurrme kanjdji kore ngaburriwe nawu ngarrengedjongurrenkenh bu ngarrengeyerrkkerren. Dja mak ngakayhme bu ngabenbun dja ngawinhme bininj kore kunbolk Philistiabeh.” \p \v 9 O God, yiddok kankan kore kukadje kore kawarnamyo kunkimuk manbu kabirriburrenkenh? Nangale ngankan ngaye kore kunbolk bedberre nawu kabirringeyyo Edom? \v 10 Aba, yiddok woybukkih ngudda nawu God kanwirrihmeng dja kanbawong? Yiddok yibenbawong dja minj yibenbidyikarrme nawu soldiers ngadberre bu kabirriburren nawu ngarriyidko bininj? \v 11 Ngundidjawadjawa bu kanbidyikarrme kore nawu ngarriyidko kabirrimre! Minj nangale djal bininj ngarridjawan dja bedda birridjalngudjwarre. \v 12 Ngarriburrbun bu nawu Godk nadjalkudji ngarridjarrkre wanjh ngarriwinhme. Nungka wanjh kabenkoluyhwe kurrenge nuye bininj nawu ngarriyidko. \c 61 \s1 Bu Karrikayhme God Kore Kanbidyikarrmekenh. \s2 Psalm 61 \p \v 1 Ngudda nawu God ngardduk, kankayhmibekkabekka bu ngahdi yiwarrudj dja djawahdjawan! \v 2 Ngaye kured ngabolkbawong djarreh, wanjh kankayhmibekka bu djawahdjawan! Ngaye ngakangewarre. Wanjh kanka kore ngudda kannahnan ba bu ngadjalni kamak rowk. \v 3 Ngudda wanjh kannahnan dja kanbidyikarrme bu nawu ngandiwidnan ngandimarnebebme. \p \v 4 Ngaye ngadjare ngamre darnkih ngarrdjarrkni kore ngudda munguyh munguyh ba yikukdjurruddan ngardduk dja kankukbalhme. \v 5 Ngudda kanbekkang kore ngawokrayekworrinj ke, ngudda nawu God. Dja ngudda wanjh ngokko kanwong nawu yidjehdjenkarrme ngadberre bininj rowk nawu ngundingeykengeme ke. \p \v 6 Ngaye nawu king kondah ngadjare kanwo mandjewk nawern ba ngarrarrkiddi bu kunkuyeng, dja minj darnkih kabolkyimerran bu ngarrowen. \v 7 Warridj ngadjare ngadjalwohrnan kore kumirrk ke munguyh munguyh. Ngudda wanjh kanmarnedjare dja minj kandjalbawon, wanjh kunu kankukdjurruddin. \v 8 Wanjh ngaye ngadjalwayini bu burluburlume ke munguyh munguyh, dja ngamkan kunbarnangarrawern bu wonowon ke kore ngayingkihwokkurrmerrinj ke. \c 62 \s1 Karrikurrmerren Kore God Nawu Kannahnan Kadberre. \s2 Psalm 62 \p \v 1 Ngaye wokyak ngahdjaldi bu ngahmadbun God kamre. Nungka nadjalkudji nganngehke. \v 2 Dja nungka wanjh nadjalkudji ngandjurruddi dja nganngehke. Nungka wanjh ngannahnan dja nganbidyikarrme ba bu ngaye ngawinhme dja minj njale nganrokayhwe. \p \v 3 Adju! Ngudda bininj nawu kandidung ngaye! Ngaye wanjh ngangudjwarre, yiddok munguyh kandidjalbun? Ngurriburrbun ngaye minj ngakarrme bu ngakandenamerren. \v 4 Ngudda ngurridjare bu kandiburriwe kore ngahni kaddum, dja kandingeywarrewon. Ngurrinjilngmarnburren bu kandiwowarrewon. Ngurrikurrekurren. Ngurriwokdi kunwok kunmak bu kurobbe, dja kore baybaywi kukange ngudberre wanjh kandikidname. \p \v 5 Ngaye wanjh ngadjalmarrkebbun nadjalkudji nawu God ngardduk, dja ngaye wokyak. Ngakurrmerren kore nungka nawu ngadjalwoybukwon munguyh. \v 6 Dja nungka wanjh nadjalkudji ngandjurruddi dja nganngehke. Nungka wanjh ngannahnan dja nganbidyikarrme ba bu ngaye ngawinhme dja minj njale nganrokayhwe. \v 7 God nungan ngangehke, dja mak nganmakwan. Ngawarlkarren kore nungka yiman kunwarddekimuk kore ngangehme, dja nungka nawu ngudjkimuk duninjh dja ngandjurruddi. \p \v 8 Ngudda nawu ngardduk binihbininj, ngurrikurrmerrimen nawu God munguyh munguyh. Ngurrimulewarren manbu kunrayek rowk bu ngurrikarrme, dja nungka kannahnan ba karrikangengehmen. \p \v 9 Ngad bininj rowk nakka yiman bu karringolekwerren karohrok nawu birrikuken dja nawu birrimarladj. Ngad yiman djal yeng, djal kukwob, minj karridulmuk. \v 10 Yuwn bu karrikurrmerren bedberre nawu kabirriburrehburren, dja yuwn bu mak karridjirdmang njalehnjale, dja wanjh karribawo rowk. Bu karrikukenmen, wanjh yuwn bu karrikurrmerren kore nawu karrikukkarrme. \p \v 11 Kunwernhkah ngawobekkani nawu God bu nakka nadjalkudji kakarrme kundulkarre rowk. \v 12 Yoh, woybukkih ngudda kanmarnedjare munguyh munguyh. Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk kanmarnekurrme manbu kahdjehdjenyo ngadberre bininj rowk kore kunmak ngarrikurduyime bu kondah kurorre ngarrihni.\x - \xo 62:12 \xt Job 34:11; Jeremiah 17:10; Matthew 16:27; Romans 2:6; Revelation 2:23\x* \c 63 \s1 Karridjare Bulkkidj Bu God Karridjarrkni. \s2 Psalm 63 \p \v 1 Ngudda God, ngudda wanjh God ngardduk, ngaye ngadjare bu ngarrdjarrkni. Ngaye marnedjare ngudda kore kukange ngardduk, ngaye yiman kayime bininj nawu kakanjbukmen. Ngaye yawan ngudda yiman kayime bininj nawu kakombukdowe bu kaboyawan kubolkdarleh kore kukku yak. \v 2 Ngaye nang ngudda kore yihni kubolkdjamun ke. Wanjh ngaye nang bu ngudda yirrulkarrekimuk duninjh, dja mak yidjalmakkaykenh. \p \v 3 Ngudda wanjh kandjalmarnedjare bulkkidj duninjh. Bu ngaye ngarrarrkidbaworren, wanjh kamak, dja ngaburrbun bu ngudda kandjalmarnedjare. Wanjh ngaye kunu burluburlume ngudda kore kurrang ngardduk. \v 4 Dja bu ngaye ngadjaldarrkid wanjh ngaye burluburlume kunkodjkebubuyika rowk kaluk bu ngarrowen. Ngaye ngaberlwayhme bu yiwarrudj dorrengh ngahdi kore ngudda ke kunngey. \v 5 Warridj ngudda kanmalngworrkmiwon kore kunmakmak kunwern kanwon, wanjh ngaye ngawernhnjilngmak bu marnewayini ke ngardduk kurrang, bu kunjilngmak dorrengh. \p \v 6 Bu ngaye ngalorrhmiyo, wanjh burrbuhburrbun yerrih bu kunkakkuyeng. \v 7 Bu kunmekbekenh ngudda munguyh kanbidyikarrmi. Ngaye ngakurrmerren kore ngudda bu kannahnan yiman kayime mayhmayh yaw kakurrmerren kanjdji kore ngalbadjan ngarre kunwel. Wanjh ngawayini kunnjilngmak dorrengh kunmekbe. \v 8 Ngaye wanjh munguyh wernhkarrme ngudda kore kukange ngardduk, dja kubidkukun ke kanwernhkarrme ba minj ngamankan. \p \v 9 Bininj nawu kabirridjare ngandibun, wanjh bedman ngaleng kabirrikolung kanjdji duninjh kore kunred ngarre kundowikenh. \v 10 Wardi kabirridowe mankimuk mandjawakwi kore kabirriburrenkenh, dja dalkken kaluk kabindikanjngun. \p \v 11 Dja nawu king kadjalmarrmarr kore God! Bininj rowk nawu kunwoybuk kabirridjalyime kore kunngey nuye God, wanjh bedda kabirriburluburlume. Dja bininj nawu kabirrikurrehkurren, wanjh kabirridjalwokyakmen. \c 64 \s1 God Kanbidyikarrme Bu Birriwarre Bininj Kandiwarrewon. \s2 Psalm 64 \p \v 1 O God kanbekkabekka kore ngahdi yiwarrudj, dja kunyid wernmerrinj ngardduk! Nawu ngarriyidko bininj kabirridjare ngandibun, dja yimdjurruddin ngardduk! \v 2 Kanwarlka ba bu birriwarre bininj nawu ngandimarnekarremarnbun minj ngandingalke. Bedda nawu kabirrimirnderri bu kunwarre kabirridjarrkkurduyime. \v 3 Bedda wanjh kabirriyolyolme nakka yiman kabindikangewarrewon birrimak bininj, dja kabindimarneyime kunwok kunwarre ba bu kabindinjilngwarrewon. Kundjen bedberre yiman mandjawakmirrkmak, dja kunwok kunyidkenh bedberre yiman mankole mankebmak. \v 4 Birrimekbe birriwarre bininj minj kabirrikele. Wanjh kabindimarnekunidi nawu birrimak bininj, dja kundjalburrikudji kabindidulubun. \v 5 Bedda wanjh kabirrikangerayekworren ba bu kabirrikarremarnbun bu kunwarrekenh kabindimarneyime. Mak kabirrikarremarnbun bu kabindidengekardmang nawu birrimak bininj. Dja kabirriyimerren, “Minj nangale kannan kore kunwarre karrikurduyime!” \v 6 Kabirrikarremarnbun bu kabirrikurduyime kunwarre duninjh, dja kabirriyimerren, “Ngad wanjh karrikarrekarrme kore karrikurduyime dja wanjh kamak rowk!” Bininj minj kabirrimayaliburren dja minj kabirrikangeburrburren, dja kanjdji baybaywi kabirriyimerren. \p \v 7 Dja bonj. God nungan wanjh kundjalburrikudji kabenmarnekarrewarrewon, yiman kabenlonbun mankolewi. \v 8 Nungka wanjh kabenbularrbun bu kumekbekenh birriwokdi kunwok kunwarre. Birriwern birribuyika bininj wanjh kabindinan kore kabenmarnekurduyimerran bedberre, wanjh kabindimarnekodjbordebordebme dja kabindiwiddjung. \v 9 Kaluk birriwarlahkenh bininj rowk wanjh kabirrimarnekele nawu God. Bedda kabirriyolyolmerren dja kabirriburrbun kore God kurduyimeng. \v 10 Mah, nawu birrimak bininj wanjh birriwernhmarrmarr kore Yawey, dja kabirrirlobme kore nungka ba kabennahnan. Bedda nawu kabirridjaldjare kunmak kore kukange bedberre, wanjh birriburluburlumen nuye! \c 65 \s1 Bu Karriburlume God Dja Mak Karrimanjbun Nuye. \s2 Psalm 65 \p \v 1 O God, ngundiburluburlume bu ngarridi kore kukadje Zion. Mak ngarrikurduyime rowk kore ngad korroko ngundimarnewokkurrmerrinj. \v 2 Ngudda yibenbekkabekkan nawu ngundimarnedi yiwarrudj, dja kunmekbekenh kunu birriwarlahkenh bininj rowk kabirrimre kore ngudda. \v 3 Kunwarre kunwern ngarrikarrmi dja wanjh ngarriwernhnjilngwarreni dja minj ngarribidyikarrmerrimeninj. Wanjh yingan kanmarnebengmidjdanj ngadberre. \v 4 Bu ngudda yibendjarrngbun yikahwi bininj dja yibenkan darnkih ba bu kabirrihyo kore ngudda ke kunrurrkkimuk. Wanjh birrimekbe bininj kabirrinjilngmarrmarr. Dja kunmakmak kunwern kahdi kumekbe kore ngudda ke temple manbu kunrurrkdjamun, wanjh ngarrimang dja yiman ngarriworrkmiworren. \p \v 5 Ngudda kanwokmang kore ngarridi dja yikurduyime ngadberre kore kundulkarre dorrengh ke, dja mak kore ngudda ke kundjalmak. Ngudda wanjh God nawu kanngehkeng, dja bininj birriwarlahkenh kore kubolkbubuyika rowk kondah kurorre, dja nawu kabirrihni bewh djarreh kore borledmikenh kurrula, wanjh ngundimarnekangekurrmerren. \v 6 Ngudda yibolkmarnbom kundulkarre ke manbu kuwarddekimuk rowk. Ngudda yidjalngudjworrinj kunngudjkimuk ke. \v 7 Ngudda yibongurdkeng kurrula bu kunmayorrk borokayhweng wernkih duninjh. Yidjalngurdkeng kore borrolkkani kunkimuk. Ngudda karohrok yibenngurdkeng bininj nawu birriburreni. \v 8 Birriwarlahkenh bininj nawu kondah kurorre kabirrihni, wanjh ngundikurdunan kundulkarre ke dorrengh, dja wanjh kabirrikangebarrhme. Bedda wanjh ngundimarnewayini ke kunjilngmak dorrengh, kore kamdungbebme dja mak kore karrungyibme! \p \v 9 Ngudda God nawu yibolknahnan dja yibolkdjuhke kondah kurorre rowk kore ngarrihni. Yibolkmarnbun ba manwern manbubuyika manme kadjordmerren. Ngudda God nawu yibobarlke mankabowern ba kunbolk bedberre bininj kabenwon manmim manbu manme bedberre. Ngudda wanjh yiyingkihkarremarnbom bu kuhni yikurduyime. \v 10 Mak yibolkdjuhdjuhke kore manme kabirridudjeng ba manme kakolhdebebmerren. Yibolkmarnmarnbun dja yimunkewe mandjewk ba bu kunkulk kakelkdan. \v 11 Bu mandjewkbubuyika kare wanjh yimarnbun bu manme kawernmerren, dja kabirridahkendong kore wirlbarra dja wanjh kabarlme rowk. \v 12 Kore kubolkdarleh wanjh yibolkmarnbun ba bu mandalkmak kawernmerren, dja kore manduluhdulum rowk wanjh kamirndewernmerren mayh nawu kabirringun mahni kundalk, dja wanjh bininj kabirrinjilngmakmen. \v 13 Kore kabbal rowk, wanjh kabirrimirndekarrme nawern mayh nawu sheep dja goat kore mandalkmak. Dja kore kanjdji wanjh manmim manwern kabolkbarrkbun. Mahni yiman kayime bu kunbolk kakayhme dja kawayini kunnjilngmak dorrengh kore ngudda! \c 66 \s1 Karriwernhburlumen Nawu God. \s2 Psalm 66 \p \v 1 Mah, ngudda ngurriwarlahkenh bininj nawu kondah kurorre ngurrihni! Wanjh ngurrimarrmarrnin duninjh dja ngurrimarnekayhmen nawu God. Ngurridjalburluburlumen nuye. \v 2 Ngurriwayinin bu ngurringeyburlumen! Ngurridjalburlumen God nawu nawernhmakkaykenh. \v 3 Ngurrimarneyimen God, “Ngudda ngurrikurdumak, dja ngurriyime kunwernhmak duninjh! Ngudda yidjaldulkarrekimuk duninjh, dja nawu ngurriyidko wanjh ngundiwernhkengehme. \v 4 Yehyeng rowk kondah kurorre, dja mak ngad ngarriwarlahkenh bininj rowk wanjh ngundimarneboddan. Ngundidjalngeyburlume ngudda ke kunngey.” \p \v 5 Ngurrimray dja ngurrina kore God kurduyimeng, bu kunwern kanmarnekurduyimeng kadberre karriwarlahkenh bininj bu kundulkarre duninjh nuye. \v 6 Nungka wanjh kurrula bodjalkmey ba bu nawu mawahmawah kadberre birridjowkkeng bu birrimelmeng kurrenge kore kukayalanj manbu bukminj. Wanjh kunmekbe karrikurdunang dja wanjh karrimarrmarrminj.\x - \xo 66:6 \xt Exodus 14:21; Joshua 3:14-17\x* \v 7 God wanjh kawohrnan rowk kundulkarre dorrengh munguyh munguyh. Nungka kabennangahnan birriwarlahkenh bininj kubolkbubuyika rowk. Bininj nawu kabirriwokburriwe God, wanjh yuwn bu kabirringeykimukworren. \p \v 8 Yoh, ngudda ngurriwarlahkenh bininj rowk wanjh ngurridjalburlumen God kadberre. Ngurridjalburlumen bu ngurriwayinin wernkih duninjh. \v 9 Nungka wanjh kanhdjalkarrme kadberre munguyh ba bu karridjaldarrkid, dja minj mak kanbawoyinj bu karrimankayi. \p \v 10 Ngudda nawu God kanrohrokmi ngadberre yiman kayime bininj kabirribelewon manbu silver kore kunak kunwernhbang kabirrikinje. Kuhni yiman kayime ngudda kanrohrokmeng. \v 11 Ngudda kankang kore ngarridukkayindi, dja mak yiman kanngorrkenwong ngadberre nawu ngandulmukwong. \v 12 Dja yibenbawong bininj birriwarre bu kandiwarrewong. Ngad kunu ngarrirey kore kurrungbang yiman kunak, dja mak kore kundjurrh. Dja bonj, ngudda kankang bu kanbebkeng kore kubolkmak bu ngarringehme. \p \v 13 Ngaye wanjh ngamre kore Temple manbu kunrurrk ke ba bu marnekinje mayh ngardduk kore ngayingkihwokkurrmerrinj ke. \v 14 Bu ngakarrmi kunyid kunkimuk, wanjh ngaye ngayemanbidju ngawokkurrmerrinj bu kundjen ngardduk ngawokdi. \v 15 Wanjh kunmekbekenh ngamkan mayh nawu kunbalem dorrengh, yiman mayh nawu sheep nararangem, bu ngundimarnekinje kore altar. Ngaye ngamkan won nawu bulikki dja mak nawu nanikud. \p \v 16 Ngudda bininj nawu ngurrikengehme nawu God, wanjh ngurrimray kandibekka bu ngaye ngayolyolmerren dja marneyime kore nawu God nganmarnekurduyimeng ngardduk. \v 17 Yoh, ngaye ngadjalkayhmi nuye kurrang ngardduk. Ngaye ngakayhmeng nuye bu ngaburluburlumi warridj. \v 18 Bu yiman ngadjareniwirrinj kunwarrekenh baybaywi kore kukange ngardduk, wanjh kunukka nawu Kawohrnan Rowk minj nganbekkabekkayi. \v 19 Dja bonj, nungka nawu God woybukkih nganbekkang dja nganwokmey ngaye kore ngahdi yiwarrudj. \v 20 Mah, karriburluburlumen nawu God. Minj nganwokburriweng kore yiwarrudj ngahni bu ngahdjawani, dja minj mak ngurdmeng kore nganmarnedjareni. \c 67 \s1 Bu Karridjare Bininj Rowk Kabirriburlume Nawu God. \s2 Psalm 67 \p \v 1 Ngad karrihdi yiwarrudj dja ngundidjawan ngudda God bu kankongibun ngadberre, dja kanmarnekurduyimen kunmak, dja mak kandjalnan mimkongiwern duninjh. \v 2 Kuhni ngarridjare ngudda God ba bu birriwarlahkenh bininj kondah kurorre kabirrihni wanjh ngundikurdunan kore yikurduyime kamak rowk, dja mak kabirriburrbun ngudda nawu yibenngehke bininj kore kubolkbubuyika rowk. \p \v 3 Ngudda nawu God! Ngad ngarridjare birriwarlahkenh bininj rowk bu ngundidjalburlume ngudda. Bedda nawu kabirrihni kubolkbubuyika rowk, wanjh ngundidjalburlumen! \v 4 Ngudda yibenmarnewohrnan birriwern rowk bu djal mandjad, dja yibenbolhbukkan bininj nawu kabirrihni kubolkbubuyika rowk ba kabirriburrbun kunmakkenh. Kunmekbekenh kunu wanjh birridjalwarlahkenh bininj ngundidjalmarnemarrhmarr dja ngundimarnewayini kore kabirrinjilngmak nguddakenh. \v 5 Yoh, ngudda nawu God, wanjh ngarridjare birriwarlahkenh bininj ngundiburluburlume. Ngarridjare bininj birridjalwern rowk wanjh ngundidjalburlume. \p \v 6 Kaluk bu kuhni kabirriyime, wanjh ngudda nawu God duninjh ngadberre kanmarneyime kunmak ke, dja yibolkmarnbun ngadberre kunred ba bu manme kawernmerren ngadberre. \v 7 God wanjh kanmarneyime kunmak, dja bininj rowk nawu kabirrihni kubolkbubuyika rowk, wanjh kabirrimarnekelemen nuye. \c 68 \s1 Bu God Kabenbun Nawu Kabirriwidnan Nuye. \s2 Psalm 68 \p \v 1 O God, yirrolkka dja yibenburriwe bininj nawu ngurriyidko ba bu kabirrikelerlobmerren bedda nawu ngundiwidnan. \v 2 Yidjalbubuhmen ba yibenyarlarrkemen yiman kundolng kadjalle bu kunmayorrk kaburriwe. Nawu birriwarre bininj nakka wanjh kabirridarrkidyakayakmen kore kumirrk ke yiman kayime ngolin kakelkdan bu kunak kamre darnkih. \v 3 Dja nawu birrimak bininj kabirrimarrmarr dja kabirrinjilngmakmen kore kumirrk nuye God. Kabirrimarnekayhme bu kunnjilngmak dorrengh nuye. \p \v 4 Mah wanjh karrimarnewayinin nuye nawu God, karringeyburlumen nuye. Karrimulewa nungka nawu kahre kore kunngol. Nungka wanjh kangeyyo Yawey, dja karridin kumirrk nuye bu kunnjilngmak dorrengh. \v 5 Nungka kahdi kore kunrurrk manrurrkdjamun nuye, dja kabennahnan nawu birrimarladj bininj yiman kayime kornkumo duninjh bedberre. Warridj kabenkukdjurruddi nawu kamahkamarrdjukun. \v 6 God kabenbolkwon bininj nawu namudyak ba bu kahdi kore bininj nawu kabirriwanjbimang yiman namud duninjh nuye. Warridj kabenbebke bininj nawu kabirribongdi ba kabirrire kamak rowk. Dja bininj nawu kabirriwokburriwe God nuye, wanjh bedda kabirridi kore kubolkdarleh. \p \v 7 O God, ngudda yibenkani ngudda ke bininj kore yibenmarnedokmi. Ngudda yibenkang kore kubolkdarleh birrirengehrey. \v 8 Ngudda God bedberre nawu Israel benkebmawahmeng, dja ngudda yidjalkudji God kore kunwarddekimuk Sinai. Bu yibebmeng wanjh mahni kurorre bolkrokani kore kumirrk ke, dja mandjewk djakdungi kaddumbeh.\x - \xo 68:8 \xt Exodus 19:18\x* \v 9 Ngudda yimarnbom mandjewk bu djakdungi kamak rowk ba bu bolknjurlhkeng ngudda ke kunbolk. \v 10 Dja ngudda ke bininj birribolkmey dja birrihni kumekbe. Ngudda nawu yiwernhkuken duninjh dja yibenwonowong nawu birrimarladj bininj. \p \v 11 Nawu Kawohrnan Rowk wokrayekwong bininj bedberre, dja birridjalwern birrimulewam kore God yimeng. Wanjh birriyimi, \v 12 “Ngurrina! Nawu kings dja bedberre armies wanjh kabirrikelerlobmerren!” Wanjh bininj birrimak kabirrimadjmangi kunmadj nawu birriyidko bedberre birribawong. \v 13 Birringalkeng yehyeng nawu wirlmurrng gold dja silver birrimarnbuni kukyimi mayh nawu doddorok, dja birrinang kunmud ngarre kukbami. Adju, njalekenh yikahwi ngudberre ngurridjaldi kured dja minj ngurridjarrkmeyi namekbe namakmak? \v 14 God nawu dulkarrekimuk duninjh benburriweng nahni nawu kings kore kubolkkimuk, wanjh munkeweng snow bu mankani kore kuwarddekimuk Zalmon. \p \v 15 Kunwarddekimuk rowk kore kunbolk Bashan wanjh birribolkmakkaykenh, dja birrikihkimuk rowk. \v 16 Yikahi kabirribarndi kaddum kore mahni kunwarddekimuk, dja njalekenh bedda kabirrinan kunkirn dorrengh, kore God bolkdjarrngbom bu kahdi? Kumekbe wanjh nawu Yawey nungan kadjaldi munguyh munguyh. \p \v 17 Nawu Kawohrnan Rowk kakarrme wirlbarra nawern duninjh yiman millions. Dja kumwam kore kuwardde Sinai dja ngimeng kore manrurrkdjamun nuye. \v 18 Ngudda God nawu Yawey, ngudda wanjh yibidbom kaddum duninjh dja yibenkani birridjalwern bininj nawu ngudda yibendarrkidmey, dja birriwern bininj nawu ngundiwokweyi, wanjh bonj, ngundidjalwong namakmak rowk. Dja ngudda wanjh yidjaldi munguyh kore ngudda ke.\x - \xo 68:18 \xt Ephesians 4:8\x* \p \v 19 Wanjh karriburluburlumen nawu Kawohrnan Rowk. Nungka munguyh kanmarnengorrkan kadberre narrulmuk duninjh manbu karrikarrme. Nungka wanjh God nawu kanngehke. \v 20 Nawu God kadberre, wanjh kanngehke. Nungka Yawey nawu Kawohrnan Rowk kadberre, dja kanngehke kore kundowikenh. \p \v 21 Woybukkih wanjh God kabenkodjberelhme nawu kabirriwidnan. Bedda nawu kabirridjaldjare kabirrikurduyime kunwarre, wanjh nungka kabenkodjberrelhme bedberre kunkodj rowk. \v 22 Nawu Kawohrnan Rowk kayime, “Ngaye ngabendurndiwe kore kunbolk Bashanbeh, dja mak ngabenbidbuyhwe bedberre kore kurrula kanjdji duninjh. \v 23 Kuhni ngakurduyime ba bu ngudda ngurrimelme kunkurlba nawu ngurriyidko bedberre bu kakurlbare. Dja nawu duruk ngudberre kabirrikurlbabelenghme kunwern.” \p \v 24 O God, ngudda yiwinhme munguyh bu yidjalle kore yidjare, dja birridjalwern ngundikurdunan. Ngudda nawu God dja mak king ngardduk wanjh yimre kore manrurrkdjamun ke. \v 25 Ngudda ngurrimdjarrke birriwern bininj. Yikahwi nawu kabirriwayinrengehre wanjh kabirrimdokme, dja mak yawkyawk nawu kabirridongohdong tambourines. \v 26 Bu karridjalwern karrimirndemornnamerren nuye, wanjh karriburluburlumen nawu Yawey, ngad nawu Israel kankebmawahmeng rowk. \v 27 Yikahwi kadberre nakka wanjh Benjamin benkebmawahmeng, dja kabirridokdokme rowk bu kabirrire. Dja mak birriwern birrikihkimuk bininj kore nawu Judah benkebmawahmeng wanjh bedda mak karrihni. Dja kabirrihni mak nawu birrikihkimuk bininj nawu Zebulun dja Naphtali bindikebmawahmeng. \p \v 28 O God, kanbukka kundulkarre ke manbu karohrok bu kunkareni yikurduyimi kunwern kadberre kunngudj kunkimuk ke dorrengh. \v 29 Bu ngudda yidjalni kore kunred Jerusalem dja yihni manrurrkdjamun ke, wanjh kings nawern kamkan namakmak bu ngundiwon. \v 30 Mah, wanjh yibendu bininj nawu kabirrihni kunbolk Egypt. Nakka yiman yerrih nabang mayh nawu kare kore kurralkkimuk kurrird mankabo. Warridj yibendu birriwarlahkenh bininj kore kubolkbubuyika ba bu ngunmarneboddan dja ngundiwon wirlmurrng silver namakmak. Bedda yiman kayime bulikki birribang, dja wurdwurd bedberre warridj. Dja bininj nawu kabirridjare kabindibun birribuyika, wanjh yibendjalburriwe balehbaleh. \v 31 Bininj nawu Egypt kabirrihni wanjh ngundimarnemunkewe kunwok bedberre. Dja bininj nawu kabirrihni kore kunbolk Ethiopiah, wanjh ngundimarneboddan ngudda nawu God. \p \v 32 Mah, ngurriwarlahkenh bininj rowk kore kondah kurorre, wanjh ngurrimarnewayinin God. Ngurriburluburlumen nawu Kawohrhan Rowk. \v 33 Ngurriburlumen nungka nawu kare kaddum munguyh munguyh dja bu kawokdi kunkimuk duninjh, wanjh kawokyime yiman namarrkon kangurdulme \v 34 Karrimulewa bu God wanjh Narrulkarrekimuk Duninjh. Nungka nawu kawernhwohrnan Rowk kore bininj nawu Israel benkebmawahmeng. Dja nawu kanbukkan nuye kunngudj kore kaddum. \v 35 Ngudda God nawu yihni manrurrkdjamun ke, wanjh ngudda kankangebarrhke! Ngudda God kadberre nawu Israel kankebmawahmeng, wanjh ngudda kanwon ngad nawu ngudda ke bininj kundulkarre dja kunngudj ke. \p Mah, wanjh kabirriburluburlumen nawu God! \c 69 \s1 God Nakka Nadjalkudji Nawu Kanngehke. \s2 Psalm 69 \p \v 1 Ngudda nawu God, kanngehkemen, dja ngokko darnkih ngakuyinyibme kore kuburrk duninjh! \v 2 Ngadjalyibme kanjdji duninjh, dja minj baleh kore kubolkrayek ngabolkmelme. Ngamdjuhmeng kore manbu kuburrk duninjh! Manbu kundjurrh kanwayhke! \v 3 Ngakelekayhmeng kunkuyeng ba bu kanbidyikarrmekenh, dja ngadjalngudjyakmen. Ngakomwarremen warridj kore ngakayhkayhmi. Warridj ngawernhbolknan bu ngabengyirri ke, ngudda nawu God ngardduk, dja ngadjalmimwarrewarremen. \p \v 4 Bininj birriwern duninjh ngandiwidnan bu djal burudjang, dja kabirriwernhmerren.\x - \xo 69:4 \xt Psalm 35:19; John 15:25\x* Bedda birringudjbang dja kabirridjare ngandibun dja mak ngandimarnekurren bu ngandiwirrihme. Bedda kabirridjare bu ngaye ngabenwon bu ngayidurnden njalenjale manbu minj ngaye ngadjirdmayi. \p \v 5 God ngudda kanmayaliburrbun dja ngaye wanjh ngabengwarr. Bu ngaye ngawarlkayi ngardduk kunwarre, wanjh ngudda kandjalnan dja yiburrbun rowk kore kunwarre rowk ngardduk. \v 6 Yawey, ngudda God nawu Yirrulkarrekimuk Duninjh dja ngudda yiwohrnan rowk, wanjh kanbekkabekka! Kunubewu bininj nawu ngundiyawayawan kabirriyemengalme bu ngayekenh, dja ngawarnyak duninjh. Ngudda God ngadberre nawu Israel ngankebmawahmeng, kanbidyikarrmen ngardduk ba bu bininj rowk nawu ngundimarneboddan minj kabirriwowarremen bu ngayekenh. \v 7 Nakka nguddakah bu bininj ngandiwidnan, dja mak kunyemi nganmang bu ngandimarneyime kunwarre. \v 8 Ngaye yiman ngawokbuyika rerrih bedberre nawu ngarrimud, dja mak minj ngandimarnedjare nawu ngarridangerrinj. \p \v 9 Ngaye ngabolkdjare duninjh kore kunrurrk ke, wanjh ngakangerung yiman kunak nganwurlhke. Dja bu bininj ngundimarneyime kunwarre, wanjh kunu ngaye ngandimarneyime kunwarre.\x - \xo 69:9 \xt John 2:17; Romans 15:3\x* \p \v 10 Bu ngaye ngare manmeyak ba bu ngahdi yiwarrudj ke, dja mak nganalknalkkihre nguddakenh, wanjh bedda munguyh ngandidjekmiwon. \v 11 Bu ngaye ngadjongburren nawu nawarre kunmadj kore kundowikenh, wanjh bedda ngandidjalyolyolmi. \v 12 Birriwern bininj ngandidjalyolyolme. Dja bininj nawu kabirribongun kunbang nakka kabirrihwohkarremarnbun mankarre bu kabirriwayini kore ngandiyolyolme. \p \v 13 Dja ngaye, nakka ngahdjaldi yiwarrudj bu djawahdjawan ngudda nawu Yawey! Bu yinjilngmak wanjh yibolknamen bu kanwokmang kore kanmarnedjare bulkkidj. Ngaye ngaburrbun bu ngudda kanngehke munguyh dja minj kanbawon. \v 14 Ngaye ngayibme kore kubolkkih. Kanwayhkemen ba bu kanbebke. Bininj birriwarre wanjh munguyh ngandiwidnan! Ngaye ngabekkarren yiman kayime ngakebngakme kore kukku kuburrk duninjh. Wanjh djawahdjawan bu kanngehke kore bininj nawu ngarriyidko. \v 15 Dja yuwn yibenbawon ngandidjokohme, dja bu burrkyak, wanjh yiman kayime kundjurrh kanburriwe, dja mak ngarrowen yiman kayime ngadjalkolung kanjdji duninjh kore kurorre. \p \v 16 Yawey, kanwokma! Ngaburrbun ngudda yidjalmakkaykenh dja kanmarnedjare. Yimborledmen dja kanna, ngudda nawu yiwernhmimkongiwern duninjh. \v 17 Yuwn bu kanmarnewarlkkarren ngaye nawu ngarrurrkmirri ke munguyh. Werrkwerrk kanwokma, dja ngahkarrme kunrayek kunkimuk. \v 18 Yimray darnkih kore kukange ngardduk, dja kanngehkemen, kanbebkemen kore nawu ngarriyidko bininj ngandibongkarrme. \p \v 19 Ngudda yiburrbun kore baleh ngaye ngandimarneyime. Ngaye wanjh ngayemengalmeng dja ngawowarreminj. Ngudda yibenburrbun bininj nawu ngarriyidko. \v 20 Dja mak ngudda yiburrbun kore bedda ngandiwiddjungi dja ngandimarnbom ngawernhkangewarre duninjh. Ngayawam nangale bininj bu ngandikongibun, dja larrk, minj nangale djaremeninj bu ngankangerayekwoyi ngardduk. \v 21 Dja kunbuyika kabirriyime. Bedda wanjh ngandidjalwon manme manbu manbang duninjh, dja ngandibowon manbu manbobang duninjh bu ngabongun.\x - \xo 69:21 \xt Matthew 27:48; Mark 15:36; Luke 23:36; John 19:28-29\x* \p \v 22 Bonj! Ngadjare bu bedman kabirringun kore mulil dja kabirriyolyolmeren, wanjh ngadjare kunwarre kabendarrkidmang dja kabenbongkurrme. \v 23 Mak ngadjare bu yibenmarnbun kabirrimimkakbakme bu minj kabirriyawoyhbolknan. Ngadjare mak bu munguyh kabirridjalkukdeldelme.\x - \xo 69:23 \xt Romans 11:9-10\x* \p \v 24 O God, yibenkukbarlke bedberre ngudda ke kunkangeyid, dja yibenwernhdung bu yibendarrkidmang kore kabirrikelerlobme. \v 25 Mak ngadjare minj kabirrihdjalyo kore bedberre kunbolk, dja minj nangale kahdi kore bedberre dabburlin. \v 26 Ngudda God kanbuni ngad nawu bininj ke, dja mak kanmarnbom ngadberre bu ngarribabang. Dja kumekbe wanjh birrimekbe birriwarre bininj ngandidjalyolyolme dja ngandiwirrihme ngadberre. \v 27 Mah, wanjh yibenwiddjung kore kunwarre kunwern kabirrikurduyime dja yibenbun wernkih duninjh. Yuwn bu yibenngehke, dja yibendjalbawo. \v 28 Dja yibenngeybularrbun kore kabirringeybimbuyindi kore ngudda ke djurra nawu kundarrkidkenh. Yibenngeyburriwemen kore ngarringeybimdi, ngad bininj nawu ngudda kanmakwan bu ngarrimak kore ngudda.\x - \xo 69:28 \xt Exodus 32:32; Revelation 3:5; 13:8; 17:8\x* \p \v 29 Ngaye minj kunnjilngmak ngakarrme dja ngahdjalkangewarre munguyh. O God kanwayhkemen ngudda ke kundulkarre dorrengh. \p \v 30 Wanjh ngaye ngangeyburlume God kore ngamarnewayini nuye, warridj ngangeymakwan nuye bu ngadjalmanjmanjbun. \v 31 Wanjh kunukka nganjilngmarnbun nawu Yawey. Kuhni nungka kadjare, minj wernkih kadjare ngamarnebun bu ngamarnekinje bulikki kunkanem dja kundenge dorrengh! \v 32 Nawu birrimarladj bininj bu ngandibekkan kore kuhni ngayime, wanjh kabirrinjilngmakmen. Ngudda bininj nawu ngurridjare God, wanjh ngurrikangemakmen kore nungka. \v 33 Nawu Yawey kabenbekkabekkan nawu birrimarladj bininj, dja minj kabenbodmewon nuye bininj kore bedda kabirrihbongdi. \p \v 34 Mah! Ngadjare kunngol dja kurorre bu kabirriburlume nuye. Dja kurrula warridj, dja djenj dja njalehnjale nawern nawu kahre kanjdji kunmekbe, wanjh birriburlumen nawu Yawey. \v 35 Woybukkih God wanjh kabenngehke nawu kabirrihni kukadje Zion, dja mak kabenmarnemarnbun kuredbubuyika kore kubolkkimuk Judah, ba bu bininj kabirribolkmang dja kabirrihyo munguyh. \v 36 Dja mak mawahmawah bedberre nawu kabirrimarnedurrkmirri God, wanjh kabirribalbolkmang kumekbe. Bininj nawu kabirridjare nuye kunngey, wanjh bedda kabirriyo kumekbe. \c 70 \s1 Bu Karrikayhme Nawu God Bu Kunkele Dorrengh. \s2 Psalm 70 \r (Psalm 40:13-17) \p \v 1 O God, yimray werrkwerrk kanngehkemen ngardduk! Ngudda nawu Yawey, werrkwerrk kanbidyikarrmen! \v 2 Yikahwi bininj kabirridjare ngandibun bu ngarrowen, wanjh ngadjare bedda rowk kabirriyemengalme dja kabirridjalmayahme. Mak yikahwi bininj kabirridjare bu kunyid kawernmerren ngardduk, wanjh ngadjare ngudda yibenkebborledke ba bu bedda kabirridurnderren kunyeme dorrengh. \v 3 Mak yikahwi bininj ngandidjekme dja ngandimarneyime kunwarre, dja ngadjare bedda kabirridjalbarabun dja kabirridjalyemengalme. \p \v 4 Ngadjare bininj rowk nawu ngundiyikan ngudda bu ngundimarnenjilngmakmen, dja kabirrimarrmarr kore ngudda. Dja mak ngadjare bininj rowk nawu ngundimanjbun bu ngudda yibenngehkengkenh, wanjh munguyh kabirridjalyime, “God kadberre nakka wanjh nangeywernhkimuk duninjh!” \p \v 5 Ngaye wanjh ngangudjyak dja mak ngadjalmarladj! O God werrkwerrk yimray kore ngaye! Ngudda nawu Yawey! Ngudda kanngehke, wanjh werrkwerrk yimray ba kanbidyikarrme. \c 71 \s1 Ngaye Munguyh Munguyh Ngadjalburlume Yawey Nawu God Ngardduk. \s2 Psalm 71 \p \v 1 Ngudda Yawey, ngadjare ngakurrmerren kore ngudda kannahnan. Yuwn bu kanbawon kore ngayemengalme. \v 2 Ngudda munguyh yidjalkurduyime kore kunmakkenh dja minj kunwarre yikurduyime, wanjh kunmekbekenh kanbidyikarrmen dja kanngehkemen ngardduk. Kanbekka bu ngakayhme kore ngudda, wanjh kanngehkemen. \v 3 Ngadjare ngamkelerlobme munguyh kore ngudda ba bu kankukdjurruddi. Ngudda yiyimeng bu yidjare ngaye ngangehme, wanjh kunmekbekenh ngaye ngadjare ngawarlkkayindi kore ngudda, kore ngudda kanngehke. \p \v 4 Ngudda nawu God ngardduk, kanbekemen kore kubid bedberre bininj nawu birriwarre duninjh, dja kanngehkemen kore nawu birribang dja nawu birriwarre duninjh bininj nawu ngandiwernhkarrme. \v 5 Ngaye munguyh burrbuburrbuni dja mak madbumadbuni ngudda Yawey nawu Yiwohrnan Rowk, dja kunmekbekenh ngaye djawahdjawan bu bolkkimekenh. Bu ngaye ngadjalyawurrinjni ngaye woybukwoni ngudda, dja bu bolkkime warridj. \v 6 Bu ngayoy kore kuwalirrng dja bu ngangalmeng dja mak bolkkime, wanjh ngudda kannahnani. Ngudda kanbebkeng kore kuwalirrng ngalbadjan ngardduk ngarre. Wanjh ngaye munguyh burluburlume ngudda. \p \v 7 Birriwern bininj ngandikurdunan munguyh, dja ngudda kannahnan dja kankarrme kore ngayo bu kamak rowk. \v 8 Ngaye ngadjare burluburlume ke bu kunbarnangarra rowk, dja mak ngadjare munguyh bu yolyolme ngudda nawu yiwernhmakkaykenh. \p \v 9 Bu ngaye ngakohbanjmen, wanjh yuwn bu kanmunkewe djarreh kore ngudda. Ngaye bu ngangudjwarremen, wanjh yuwn bu mak kandjalbawon. \v 10 Ngaye kuhni djawan bu kunmekbe nawu ngarriyidko ngardduk bolkkime ngandiwiddjung bu ngandiyolyolme ngardduk. Bininj nawu kabirridjare ngandibun, wanjh ngandimarnekarremarnburren. \v 11 Bedda wanjh kabirriyime, “Yoh! God bibawong namekbe bininj. Mah, wardi karrikelekadju dja karridarrkidmang. Minj nangale kamre kabingehke!” \p \v 12 O God, yuwn bu yidjaldi djarreh ngardduk, dja wanjh yimray werrkwerrk dja kanbidyikarrmen ngudda nawu God ngardduk! \v 13 Ngadjare birrimekbe bininj nawu ngandiwiddjung bu kabirridjalyakmen kunyeme dorrengh. Bedda nawu kabirridjare ngandibun wanjh ngadjare kabirriyemengalme bulkkidj duninjh. \p \v 14 Dja ngaye munguyh djalwoybukwon ngudda Yawey. Dja burluburlume wernkih duninjh. \v 15 Ngaye mulewan ngudda kunbarnangarrakuyeng. Ngaye ngayolyolme ngudda ke kundjalmakkenh dja kore ngudda kanngehkekenh. Ngaye minj ngawernhburrbun rowk bu yikurduyime, dja wanjh kundjalwern duninjh. \v 16 Dja mak ngamre ngabengdayhke bininj rowk bu ngudda wanjh yirrulkarrekimuk duninjh kore njalehnjale yikurduyime, ngudda wanjh Yawey nawu yiwohrnan rowk. Ngaye ngabenbengdayhke bu ngudda yidjalkudji yidjalkurduyime kore kundjalmakkenh. \p \v 17 O God, ngudda munguyh kanbukkabukkan bu ngaye ngayawurrinjni, dja mak bu bolkkime. Dja ngaye wanjh mulewan ngudda yidjalkurdumak kore yikurduyime kundulkarre duninjh ke. \v 18 O God, kaluk yerrekah bu ngaye ngakohbanjmen dja ngakodjburlumen, wanjh yuwn bu kanbawon. Ngadjare ngabenbengdayhke nawu mawahmawah ngardduk bu nguddakenh kundulkarrekimuk! Ngaye ngadjare ngabenmarneyime nawu kabirrimre yerreh bu ngudda wanjh yiwernhngudjbang duninjh! \p \v 19 O God, ngudda nawu munguyh yikurduyime kundjalmak kunwern, dja nawu kabirrihni kore heaven wanjh ngundiwobekkan kore ngudda bu yikurduyime djal kunmakkenh. Kab, nangale mak yiman ngunerohrok? \v 20 Ngudda kankurrmeng bu kunyid ngakarrmi bu ngannjilngwarrewong, dja ngaleng ngudda kandarrkidkerrngehmen. Bu ngaye ngahyo kanjdji duninjh kore kurorre, ngudda wanjh kanyawoyhdolkkayhwe ngaye kore kunmekbe. \v 21 Dja warridj kanyawoyhngeykimukwon dja kanyawoyhkangemarnbun. \p \v 22 O God, ngudda minj kankowe dja minj kanbawon munguyh, dja kunmekbekenh ngaye burluburlume ngudda bu ngahdirri kore yiman harp ngabun. Yoh, wanjh ngaye ngawayini dja ngabun instrument nabuyika yiman lyre, bu burluburlume ngudda, nawu yidjamun duninjh ngadberre nawu Israel ngankebmawahmeng. \v 23 Ngudda kanmalngbebkeng kore kunwarrekenh ngabongdi, dja wanjh ngawernhkayhme bu kunnjilngmak dorrengh kore ngadjalwayini bu burlumburlume ngudda. \v 24 Ngaye ngadjalyolyolme kunbarnangarrakuyeng bu mulewan ngudda nawu kanbidyikarrmeng kore djal kunmakkenh ngudda ke. Birrimekbe bininj nawu birridjareni ngandibuyi, wanjh ngudda yibenmarnbom bu kabirriyemengalme dja kabirridjalmayahme. \c 72 \s1 Bu Karrimarnedi Yiwarrudj Nuye Nawu King. \s2 Psalm 72 \p \v 1 Ngudda nawu God, ngarridjare yibukkabukka bininj nawu yimarnbom king, ba bu nungka kadjadme djal mandjad duninjh, yiman ngudda. Nungka yiman beywurd ke, wanjh yibukkabukkan ba bu kadjalkurduyime kore djal kunmakkenh yiman ngudda. \v 2 Nahni nawu king ngudda ke, wanjh kabendjadme bininj ngudda ke, kore kunmakkenh. Dja mak kabenwohrnawohrnan mandjad dorrengh bininj ke nawu kabirrikarrme kunrayek bu kabenmarnebebme. \v 3 Wanjh kunu kabolkmakmen kore kuwarddewardde dja kurrulum rowk ba bu bininj rowk kabirrikukenmen dja mak kabirrihdi munguyh bu kunmak dorrengh dja kunwarre yak. \v 4 Namekbe nawu king kabenbidyikarrme bininj nawu kabirrikarrme kunyid, dja mak kabenngehke wurdwurd nawu birrimarladj. Nungka wanjh kabidjubulhme nangale nabang bininj nawu kabenbongkarrme birribuyika. \p \v 5 Namekbe nawu king wanjh munguyh kahdi kunkuyeng duninjh, yiman kundung dja dird minj kayakmen, dja kore bininj kabindimawahme, dja bininj yerre kabindimawahme mandjewk manwern. \v 6 Bu kuhni kunmak kakurduyime, wanjh yiman kayime mandjewk kadjakdung kore kabbal kore kurralk kadjordmerren, dja kore kadjuhke bu kabolkngehke kurorre rowk. \v 7 Bu kuhni namekbe nawu king kawohrnawohrnan, wanjh nawu birrimak bininj kabirridjaldi kunmak dorrengh, dja bininj rowk wanjh kabirrikukenmen kunkuyeng kaluk bu dird kabalyakmen. \p \v 8 Nahni king wanjh kawohrnan rowk kubolkwarlahbubuyika kore mankabokimuk ngarre kore kubolkwern kondah kurorre.\f + \fr 72:8 \ft Mahni mankabo ngeyyoy Euphrates. Ngurrina Zechariah 9:10\f* \v 9 Bininj rowk nawu kabirrihni kore kubolkdarleh wanjh kabirriboddan nuye, dja bininj nawu kabirrinjirrke, nakka wanjh kabirrimankan kurorre dja kabirridjulngbelenghme! \v 10 Birribuyika kings kore kubolkkimuk ngarre Spain, dja kore manyunkurrbubuyikabeh warridj kore djarreh duninjh, wanjh bedda kabirrimkan namakmak bu kabirriwon. \v 11 Birriwern rowk nawu nabubuyika kings wanjh kabirrimarneboddan kore kumirrk nuye. Bininj birriwarlahkenh kore kubolkbubuyika rowk kondah kurorre, wanjh kabirrimarnedurrkmirri nuye. \p \v 12 Nungka wanjh kabenngehke birrimarladj bininj nawu kabirrikayhme nuye, dja mak nawu kunrayek wernmerrinj bedberre, dja nawu minj nangale kabenbidyikarrme. \v 13 Nungka kabenkongibun bininj nawu birringudjwarre, dja nawu kabirriyawarren bu manmekenh. Dja kabenngehke ba minj kabirridjaldowe. \v 14 Nungka kabenngehke bu bininj birribang kabindibongkarrme dja kabindibun. Nungka kawarnyak bu nuye bininj kabirrikurlbare. \p \v 15 Mah, wanjh ngadjare nawu king kahdarrkiddi munguyh munguyh! Mak ngadjare bininj nawu birrikang kore kunbolk Sheba wanjh birrimka nawern gold bu kabirriwon nuye. Ngadjare bininj rowk kabirrimarnedi nuye dja birridjawa God bu kabimarnekurduyime kundjalmak. \v 16 Mak ngadjare manme kawernmerren kore kunbolk nuye, kore manme karrudjindi kaddum kore kurrulum warridj. Mak ngadjare manbarnem kawernmerren yiman kayime manme kadjordmen kore kubolkkimuk Lebanon. Dja mak ngadjare bininj nawu kondah kabirrihni bu kabirriwernmerren yiman kayime kurralk kawernmerren kore kabbal. \v 17 Mak ngadjare nawu king nuye kunngey kare munguyh munguyh, dja minj kayakmen yiman kayime nawu kundung minj kayakmen. \p Kaluk God kabimarnbun naninjnanu king ba bu nungka kabenmarneyime kunmak bedberre nawu birriwarlahkenh bininj kore kubolkbubuyika rowk, dja bedda wanjh kabirridjawan God bu kabimarneyime kunmak nuye namekbe nawu king. \p \v 18 Mah, karriburluburlumen Yawey, nawu God nuye Israel! Nungka nadjalkudji kakurduyime kundulkarre dorrengh ba karrikangebarrhme. \v 19 Karriburlumen munguyh munguyh nuye kunngey, nungka nawu God duninjh. Karridjaremen bu nuye kunmakmak kawarlahmen ba karriwarlahkenh bininj karrinan. Amen! Amen! \p \v 20 Bonj. David nawu Jesse bibornang bimbom maninjmanu yiwarrudj manbu kondah kabimbuyindi. Wanjh yakwong rowk kore bimbuni. \c 73 \s1 God Kanmarnekurduyime Kunmak. \s2 Psalm 73 \p \v 1 God wanjh woybukkih nungka kunmak duninjh kabenmarnekurduyime bininj nawu Israel benkebmawahmeng. Nungka kabenmarnedjare bininj nawu kabirridjare djal kunmak kore kukange bedberre. \p \v 2 Dja ngaye wanjh darnkih bu ngabengmidjdangimeninj kore God kakurduyime. Ngaye ngakuyinbarlanhmey manbu kunwoybuk Godkenh. \v 3 Ngaye wanjh ngakirnwernworrinj bu ngabennang bininj nawu birriburlumerrinj. Dja mak ngabennang bininj bu birrikukenworrinj kore kunwarre birriyimi. Wanjh ngaye kunmekbekenh ngakongiburrinj dja ngakirnwernworrinj. \v 4 Ngayimeng bedda minj kunrayek birringalmeninj dja minj birridjakbekkayi, dja bedda kunu wanjh birrikukmakni dja birridjalmurrngrayekni. \v 5 Bedda minj kabirrikarrme kunyid yiman birribuyika bininj, dja mak minj kunrayek kabirrikarrme yiman birribuyika bininj. \v 6 Bu kunmekbe wanjh bedda kabirriburlumerren dja kabirringoyhnarren. Dja mak birriyimerranj birribang duninjh. \v 7 Bedda djal birrikuken duninjh, dja kabirridjaldarewern kore kukange bedberre. \v 8 Bedda kabindidjekmiwon dja kabindiwidnan birribuyika bininj. Bedda kabindimarnbun bininj bu kabirrikelemen kore kabindidjurrkkan. \v 9 Bedda wanjh kabirriyime kunwok kunwarre bu kabirriyolyolme God nawu kahni kore heaven. Dja mak bedman kabirridjalburlumerren bu kabirriyolyolmerren kore kubolkbubuyika kondah kurorre. \v 10 Yikahwi birribuyika bininj bu kabindibekkan wanjh kabirrikodjduhme, dja kabindidjalmakwan nahni birriwarre bininj. \v 11 Bedda kabirriyime, “Yiddok woybukkih God kaburrbun rowk? Yiddok God nawu Nakimuk kaburrbun rowk kore kayimerran kondah?” \v 12 Bonj. Karrbenna nahni bininj nawu birriwarre. Bedda kabirridi djal kamak rowk, dja kabirridjalkukenmen! \p \v 13 Dja ngaye njalekenh bu ngadjalmarnburrinj bu kunmak ngadjaldjareni? Ngaye minj ngakurduyimeninj kunwarre. Aba, njalekenh? Yiddok bu djalburudjang? \v 14 Ngaye nganjilngwarre bu kundungkuyeng. Bu malahmalaywi wanjh ngakangewarre kore ngaye ngabekkarren bu ngawarrewoyi. Kuhni ngayimerrinj kanjdji baybayi. \p \v 15 God, bu ngaye ngadjareniwirrinj kuhni ngawokdiwirrinj kurobbe, wanjh kunu nawu ngudda ke bininj rowk ngabenwarrewoyi, yiman kayime ngabenweykayi. \v 16 Kunmekbekenh ngadjareni ngaburrkburrkbekkayi bu kuninjkunu rowk. Dja burrkyak, kuhni kunrayek duninjh minj ngaye ngawernhburrkburrknayi. \v 17 Kaluk ngangimeng kore manrurrkdjamun nuye God. Wanjh kunu kumekbeh ngamayalibayhmeng bu ngaburrkburrkbekkang bu kaluk kakurduyimerran bedberre nawu birriwarre bininj. \p \v 18 Ngudda wanjh yibenkurrmeng kore kubolkyirrekyirrek ba bu kabirrimankan kore kubolkwarre dja kabirridowen. \v 19 Bedda kundjalburrikudji kabirribularrbuyindan, dja kunkele kabenkukburriwe djarreh. \v 20 Ngudda God nawu Yiwohrnan, bu ngudda yirrolkkan wanjh kunu yibendjekmiwon bu bedda yiman yibenbukirrinang, bedda wanjh yeng. \p \v 21 Bu ngaye ngakangewarreni wanjh kunu ngayidduy kore kukange ngardduk. \v 22 Ngaye ngawarreni dja ngamayaliyakni yiman kayime mayh nawarre. Minj njale mak bu ngaburrkburrkbekkayi nguddakenh, ngaye yimi djal mayh. \v 23 Dja med. Woybukkih ngudda munguyh ngarrdjarrkre darnkih ngaye, dja mak ngudda kanbidkarrkarrme kubidkukun ngardduk. \v 24 Ngudda munguyh kanhkan kore mandjad ke bu kanhbengyolyolme dja kanhbukkan. Kaluk bu yerrekah wanjh kankimang kore ngudda nawu yidjalwernhmakkayhkenh. \p \v 25 Ngaye minj nangale ngakarrme nawu nabuyika kore heaven dja ngudda yidjalkudji. Wanjh minj njale mak ngadjare nawu kondah kurorrewaken dja wanjh ngudda yidjalkudji. \v 26 Manbu kunburrk dja kunmayali ngardduk wanjh makka kangudjwarremen. Dja ngudda nawu God ngardduk kankangemurrngrayekwon, dja ngudda wanjh ngaye ngardduk bu munguyh munguyh. \p \v 27 Kaluk birrimekbe bininj nawu djarreh kabirrimarnedi God, wanjh nakka kabirridowen. Ngudda yibenbun bu yibenyakwon rowk bininj nawu ngundibodmewon dja ngundibawon ke. \v 28 Dja ngaye wanjh darnkih ngahdjaldi kore God, kunukka wanjh kunmak duninjh. God nawu Yawey nganmarnebiddjurrurddi dja ngadjalkurrmerren kore nungka kanbalhme. Ngaye wanjh mulewan ngudda bu ngabenmarneyime birriwern kore baleh ngudda kanmarnekurduyime kunmak. \c 74 \s1 Karridjawan God Bu Kabenbun Bininj Nawu Kabirriwirrihme. \s2 Psalm 74 \p \v 1 O God, njalekenh ngudda munguyh kanbawon ngadberre? Ngudda yiddok kandjalwidnan ngad nawu ngudda ke bininj? \v 2 Kanburrbu ngad bininj ngudda ke nawu kunkareni kandjarrngbom, dja kanmarnbom ngudda ke duninjh bininj. Kanburrbu ngad nawu kanmirndebebkeng kore ngarribongdi ba kanmirndenahnan yiman ngudda ke kunnguya. Warridj yibolkburrbu kunwarddekimuk Zion kore ngudda ke kunred! \v 3 Bolkkime yibolkna kukadje Zion, dja yina bu rurrkwarrawarrhmeng rowk. Nawu ngundiwidnan bininj birribakkeng yehyeng rowk ngarre kunrurrkdjamun manbu ngudda ke Temple. \p \v 4 Bedda nawu ngundiwidnan birringimeng kumekbe kore ngudda kankimey. Bedda wanjh birrikayhmeng bu birriyimi birriwinhmeng, dja kunu birridjabnameng flags bedberre bu kabirriburlumerrenkenh. \v 5 Birrikang kurdburru bedberre yiman kayime birridulkdadjkeyi bu kabirribolkrobewon, \v 6 dja ngaleng birridjaldadjkeng rowk kore kururrk dja birribolkwarrewong duninjh. Manbu kundulk ngad ngarrimarnbuni kore kururrk, wanjh birridjaldadjkeng. \v 7 Wanjh birrirurrkwurlhkeng ngudda ke mandjamun kunrurrk kore ngudda yihngeydi. \v 8 Dja mak bedda birriyimerrinj, “Mah, wanjh karrbenngerrehme rowk!” Wanjh birrirengehrey birriwurlhkeng rowk kore kunbolk ngadberre kore ngad ngundimarneboddangeni ngudda nawu God. \p \v 9 O God, minj ngundikurdunan kundulkarre ke dorrengh! Dja ngudda ke nawu prophets wanjh birridarrkidyakminj rowk. Dja minj nakudji bininj ngadberre kaburrbun bu baleh kabolkyime kangurdme kore kadjalkurduyimerran ngadberre. \v 10 O God, baleh kabolkyime bu yibenbawon nawu ngundiwidnan ngundidjaldjekmiwon? Yiddok munguyh ngundidjalngeywarrewe ngudda ke kunngey? \v 11 Dja ngudda yiddok minj yibenbun? Mah, wanjh yibidyirriyuwn kubidkukun ke dja yibenbularrbun! \p \v 12 Ngudda God wanjh ngardduk king bu kerrngehkenhni yiwohrnawohrnani ngardduk. Dja kunwernhkah ngudda kanngehkeng ngadberre kondah kurorre. \v 13 Bu ngudda ke kundulkarre dorrengh yibolarlmey bu yibodjalkmey manbu kurrula,\x - \xo 74:13 \xt Exodus 14:21\x* dja yikodjbarrhkeng nakimuk mayh nabang nawu kurrula kahyo. \v 14 Mahni nakimuk mayh nawu ngeyyoy Leviathan, nawu nawarre, ngudda wanjh yikodjngerrehmeng, yikukdjobkeng dja yibenwong mahni kunkanj kore mayh nawern nawu kubolkdarleh kabirridi ba kabirribalngun.\x - \xo 74:14 \xt Job 41:1; Psalm 104:26; Isaiah 27:1\x* \v 15 Ngudda yingan yirrangmarrhmangi kurorre ba kambobebme kukku kore njilhmi dja kore kaborlobme djarreh. Dja mak ngudda yingan yibongurdkeng ba mankabokimuk manwern djalbolkdarlehminj rowk. \v 16 Ngudda yingan yimarnmarnbun barnangarra dja mak kumunun. Warridj ngudda yinameng kundung dja mak dird. \v 17 Ngudda yingan yinameng kurorre rowk bu kadjaldi kore yibolkkurrmeng. Warridj ngudda yimarnbom kurrung dja mak yekke. \p \v 18 O Yawey, ngudda yibenburrbu nahni bininj nawu ngundiwirrihme bu ngundidjekmiwon, dja mak birribengwarr bininj ngundingeydjekmiwong. \v 19 Dja yuwn bu kanbawon ngad ngudda ke bininj nawu kanmarnedjare, dja wardi nawu birribang bininj ngandibun ngarridowe. Yuwn bu kanbengmidjdan ngad bininj ngudda ke. Ngad wanjh bolkkime ngarridjalmarladj duninjh. \v 20 Yiburrbu kore kanmarnewokkurrmerrinj ngudda ke kunwok. Kondah kore ngarrihni wanjh kunwarre wernmerrinj dja bolkmarnbom yiman kubolkkakmunun. \v 21 Yuwn bu mak kanbawon bu ngarrikelerlobme kunyeme dorrengh, ngad nawu ngandiwarrewon nawu birribang bininj. Ngarridjare bu birrimarladj bininj dja mak nawu minj birrikuken wanjh ngundingeyburlume rowk. \p \v 22 O God, yirrolkka yibenbu nawu ngurriyidko! Yuwn yibenbengmidjdan birribengwarre bininj nawu ngundidjekmiwon bu barnangarrakuyeng! \v 23 Dja yibenbekkabekkan nawu ngurriyidko bu kabirrikayhme, dja kabirriwokdiwokdi munguyh. \c 75 \s1 God Nawu Kandjadme Ngad Bininj Rowk. \s2 Psalm 75 \p \v 1 Ngad ngundimanjbun ngudda nawu God. Ngudda yihni darnkih kore ngad, wanjh ngundimanjbun. Birriwern bininj ngundimulewan ngudda yidjalkurduyime kunmak kunwern. \p \v 2 God kayime, “Ngaye ngadjalkudji ngarrungname kore ngabendjadme bininj. Dja ngaye ngabendjadme birriwarlahkenh bininj bu djal mandjad. \v 3 Bu kurorre karokarokan dja mak bininj birriwarlahkenh kabirrikukdeldelme, wanjh ngaye ngadjalkudji ngawernhkarrme rowk dja ngabolkmarnbun kanjdji ngarre. \v 4 Ngaye ngabenmarneyime bininj nawu kabirriburlumerren, ngayime, ‘Yuwn bu ngurriyawoyhburlumerren!’ Dja mak ngabenmarneyime nawu birriwarre bininj, ‘Yuwn bu ngurridjaldokmiwerren kore birribuyika bininj. \v 5 Yuwn bu ngurringeykimukworren kore kumirrk ngardduk!’ ” \p \v 6 Minj nangale bininj kabendjadme birriwarlahkenh bininj! Minj nangale nakang koyek dja nuk kore karrikadbeh, dja minj nangale bininj nawu kakbibeh dja nuk walembeh kakurrmerren ba bu kabendjadme bininj. \v 7 Dja God nakka nadjalkudji kabendjadme bininj. Nungka kabenkoluyhwe yikahwi bininj, dja birribuyika wanjh kabendolkkayhwe. \v 8 God nawu Yawey kakarrme kubid nuye nakudji cup dja nungka barlkeng kunyid nuye yiman manbobang duninjh. Nungka kabenbowon birriwarre bininj ba kabirribongun rowk. Minj kabirribobawon mandjalboyahwurd kore cup. \p \v 9 Dja ngaye, wanjh munguyh munguyh ngadjalburlume God nuye nawu Jacob. Ngaye ngawayini bu ngadjalburlumekenh nuye. \v 10 Nungka kayime, “Ngaye ngarrulkarreyakwon kundulkarre bedberre nawu birriwarre bininj. Dja nawu birrimak bininj, wanjh ngabenwon kundulkarre.” \c 76 \s1 God Nawu Kawinhme Munguyh. \s2 Psalm 76 \p \v 1 Bininj nawu kabirrihni kore kubolkkimuk Judah kabirriburrbun nawu God. Dja bininj nawu Israel benkebmawahmeng wanjh kabirringeyburlume nuye. \v 2 Nungka nawu God kahdi kore kunred nuye Jerusalem.\f + \fr 76:2 \ft Jerusalem kangeyrohrok Salem. \f* Nungka wanjh kahyo kore kuwarddekimuk Zion. \v 3 Kumekbe wanjh nungka bakkeng arrows bedberre nawu birriyidko nuye, dja mak bakkeng rowk bedberre mandjawak dja njalehnjale rowk birrikarrmi bu kabirriburrenkenh. \p \v 4 Manbu kuwarddekimuk manbolkmakkaykenh, wanjh yeng. Dja ngudda wanjh yidjalwernhmakkaykenh, ngudda nawu God duninjh. \v 5 Yibenbom rowk nawu ngurriyidkoni bininj. Bedda nawu birrikelebukni, dja bonj, yibenmarnedjirdmey manmakmak bedberre, dja bolkkime wanjh kabirridjalngudyawarren, dja wanjh kabirridjalkodjkeyo kore kundowikenh. \v 6 Ngudda Jacob nuye God, bu ngudda yibenmarnebuhmeng kukeb ke, wanjh birrimekbe bininj dja mak djarrang bedberre, birridoweng dja minj mak kabirrirokan. \p \v 7 Wanjh kunmekbekenh ngad wanjh ngarriwarlahkenh bininj ngundikengeme ngudda nawu Yawey. Bu ngudda yiyiddung wanjh minj nangale bininj kahdangen kore kumirrk ke! \v 8 Ngudda yidjalyerrkang kore kaddum heaven dja kunmekbe ngudda yibenwarrewam nawu ngundiwirrihmeng bu yibendjadmeng rowk. Dja ngad ngarriwarlahkenh bininj kondah kurorre, wanjh ngarridjalwokyakni kunkele dorrengh. \v 9 Ngudda yirranginj bu yidjalwokdanj bu kandjadmekenh. Ngudda kunu yibenngehkeng bininj nawu kabirribongdi kondah kurorre. \p \v 10 Bu bininj ngundidung, wanjh bonj, yibenmarnbun bu ngundidjalburlume ngudda. Ngad nawu kandarrkidbawong wanjh ngundidjalkengeme. \p \v 11 Mah, ngurrimarnewokkurrmerrimen nuye Yawey nawu God ngudberre, dja ngurridjalkurduyimen kore ngurrimulewarrinj. Mak ngudda nawu ngurrini kubolkbubuyika darnkih, wanjh ngurrimka nuye namakmak dja ngurriwo. Nungka wanjh kanmarnbu ngad bininj rowk bu karrikengeme nuye! \v 12 Nungka kabenkangewarrewon nawu birrikihkimuk bininj nawu kabindiwohrnawohrnan, dja mak nawu kings bedberre birrikihkimuk. Wanjh bedda kabirrikengeme nahni nawu God. \c 77 \s1 Yuwn Bu Ngabengmidjdan Kore God Nganmarnekurduyimerranj. \s2 Psalm 77 \p \v 1 Ngaye ngawernhkayhme kore God dja ngadjawam bu nganbidyikarrmekenh. Ngawernhkayhme ba bu nungka nganwokmang. \v 2 Bu kunyid nganmarnebebme wanjh ngayawam nawu Kawohrnan Rowk. Bu kunkakkuyeng ngaye ngabidyirriyongen nuye, dja bonj, minj ngakangengehmeninj. \v 3 O God, ngaye burrbun ngudda bu ngangolekdurrkmarren. Ngaye ngaburrburren baybaywi bu nguddakenh, dja larrk, ngangudjyawarren kore kukange ngardduk. \p \v 4 Ngudda wanjh kanmimbayhke bu ngadjalmimke. Kaluk minj ngawokdi. Ngaye ngadjalwernhnjilngwarre duninjh wanjh ngaye ngadjalwokyak. \v 5 Ngadjalburrbun bu kunkarekenh, kore ngokko ngayimi. \v 6 Ngayimerrinj, “Ngadjare ngayawoyhburrbun mankong ngardduk manbu ngawayini bu kunkakkuyeng. Ngaye ngadjare ngaburrburren baybaywi.” Wanjh ngayawarreni kore kukange ngardduk, bu ngayimi, \v 7 “Yiddok nawu Kawohrnan Rowk ngandjalwirrihme ngardduk bu munguyh? Yiddok minj nganyawoyhmarnedjare ngardduk? \v 8 Yiddok munguyh bawong kore nungka kanmarnedjareni? Yiddok mayaliborledmeng kore ngokko wokkurrmerrinj ngardduk dja wanjh bonj? \v 9 Yiddok bengmidjdanj kore nungka ngankongibun ngardduk? Yiddok minj nganyawoyhkongibun bu ngandjalyiddungkenh?” \p \v 10 Kuhni rowk ngayimi, dja med, kaluk ngawohburrbom, bu ngayimi, “A, yiddok God nawu Nakimuk Duninjh, ngudjwarremeninj?” \v 11 Ngaye ngaburrbun rowk kore Yawey kurdukurduyimi. Yoh, ngaye ngaburrbun bu kunkareni kore ngudda yikurduyimi kundulkarre ke dorrengh. \v 12 Kaluk ngadjalburrbun bu baleh kuhni kamenyime, dja baleh ngudda kanbukkan bu yikurduyime njalehnjale. \p \v 13 O God, ngudda yidjalkurduyime kore kundjalmak. Minj nabuyika god nakimuk yiman ngudda nawu God ngadberre. \v 14 Ngudda God duninjh, nawu yikurduyime kundulkarre dorrengh ba bu bininj birriwarlahkenh rowk ngundikurdunan dja kabirriyime ngudda yirrulkarrekimuk. \v 15 Ngudda wanjh kanbebkeng, dja kanngehkeng kunngudj ke dorrengh nawu ngudda ke bininj, nawu bindikebmawahmeng Jacob dja Joseph. \p \v 16 Bu kunmekbe wanjh manbu kurrula ngunnang ngudda nawu God dja yiman kelerlobmeng. Dja manbu kurrula borokahrokani kore kuburrk duninjh. \v 17 Mandjewk nakimuk djakdungi kore kunngolbeh, dja mak ngolngurdulmi kore namarrkon mayhkemayhkeyi kaddum. \v 18 Mak kunmayorrkkimuk wokdi yiman kayime ngudda yimarnbom wernhngurdulmi rowk. Ngudda ke namarrkon warridj, wanjh bolkwolkang kondah kurorre, dja wanjh bolkrokarokani wernkih duninjh! \v 19 Ngudda yiwam dja yibolhmarnbom kore kurrula yibowayhkeng, kore yiwam kanjdji kore kurrula manbokimuk. Kaluk minj nangale ngunboknayi kore yimelmeng. \v 20 Ngudda wanjh yibenmirndeyorrmeng ngudda ke bininj. Ngudda yibenbenekurrmeng Moses dja Aaron bu bindimirndekani. \c 78 \s1 Bu Karrbenbukkabukkan Nawu Karrbenbornan Ba Bu Bedda Kabirriborlhme Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 78:1-8 \p \v 1 Kandibekka nawu ngardduk bininj rowk! Ngaye bengdayhke ngudberre, dja kandiwokbekkabekkan. \v 2 Ngaye ngayolyolme kunwok manbu ngunmarnbun ngurrimayalimak. Dja mak ngayolyolme kunwok manbu warlkawarlkayindi bu kunkare duninjh.\x - \xo 78:2 \xt Matthew 13:35\x* \v 3 Mahni kunwok wanjh karribekkang dja karriborlhmeng. Nawu mawahmawah kadberre kandibukkabukkang bu kandibidnakenwong. \v 4 Yuwn bu karrbenkaybun wurdwurd kadberre, dja karrbenbukkabukkan bu karriyolyolme Yawey nawu kundulkarrekimuk duninjh nuye kore nungka kurduyimi kunwern kunmak dorrengh ba bu karriburlume. \p \v 5 Nungka wanjh benwong nawu Jacob benkebmawahmeng mankarre nuye, dja mak benwokrayekwong nahni bininj nawu Israel benkebmawahmeng. Nungka benbengdayhkeng nawu kadberre mawahmawah ba bu bindibukkabukkang bedberre wurdwurd. \v 6 Nungka kadjare nawu wurdwurd kabirriborlhme kore nungka benwokwong nawu kornkornkumo, dja wanjh bedmanwali bu kabirridjordmen, kabindibalbukkabukkan nawu wurdwurd bedberre bu kaluk yerrekah kabindikarrme. \v 7 Bu kunmekbe kabirriborlhme nawu bininj rowk, wanjh kabirrikangewoybukwon nawu God, dja minj mak kabirribengmidjdan kore nungka kurdukurduyimi, dja kabirridjalwokmarrkmang nuye. \p \v 8 Bu kunmekbe wanjh minj kabindingunjdjikkan nawu mawahmawah bedberre bu birriwokweyi God dja minj birriwokmarrkmayi nuye. Minj birriwernhwoybukwoyi, dja birridjalbawong God kore kukange bedberre. \s1 Bu Kunkareni God Nuye Bininj Minj Birriwokmarrkmayi. \s2 Psalm 78:9-20 \p \v 9 Bininj nawu Ephraim benkebmawahmeng wanjh birriwam bonarra dorrengh bu bindibuyi nawu birriyidko, dja bonj, birridjalkelerlobmeng dja birridjaldurnderrinj kured. \v 10 Bedda minj birrikurduyimeninj kore birriyingkihwokkurrmerrinj nuye God, dja minj birridjalwokweng nuye mankarre. \v 11 Birribengmidjdanj kore nungka kunwern benmarnekurduyimi kundulkarre nuye dorrengh kore bedda birrikurdunang. \v 12 God wanjh kurduyimi kundulkarre dorrengh kore mawahmawah bedberre birrikurdunang bu bedda birridi kore kabbalkimuk bolkngeyyoy Zoan kore kubolkkimuk Egypt.\x - \xo 78:12 \xt Exodus 7:8—12:32\x* \v 13 Nawu Yawey boyarlarrkeng manbu kurrula dja benmarnedokmeng bu birridjowkkeng. Nungka marnbom manbu kurrula bu wernhbowayhmi yimerranj yiman warnamwarnamyonginj bokenh.\x - \xo 78:13 \xt Exodus 14:21-22\x* \p \v 14 Kaluk God benmarnekurrmi kunngolkudji nuye ba benbolhbukkani kunbarnangarra rowk kore balehbaleh birrireyi. Dja kunkak rowk wanjh benmarnekurrmi manbirlukimuk ba bolkwolkani bedberre.\x - \xo 78:14 \xt Exodus 13:21-22\x* \v 15 Mak God benbowong kukku. Nungka warddebarrhkeng kore kubolkdarleh ba bu benbowong kukku manbowern duninjh kore kanjdjibeh duninjh wernhbobebmeng. \v 16 Nungka marnbom kukku borlobmirlobmi kore kunwarddekimuk yiman kayime mankabo duninjh.\x - \xo 78:16 \xt Exodus 17:1-7; Numbers 20:2-13\x* \p \v 17 Dja bonj! Bedda wanjh birridjalbakkeyi nuye mankarre. Kore kubolkdarleh birrirey wanjh birridjalwokburriweyi kunwok nuye God nawu nakimuk duninjh. \v 18 Bedda birrikebdjarrkmeng God bu benwoyi manme manbuyika manbu birridjalmanjnguni. Kunu birridjareni bu birrirohrokmi nawu God. \v 19 Bedda wanjh kunwarre birrimarneyimeng nuye God bu birriyimerrinj, “Ngayh! Yiddok woybukkih God kanworrkmiwon manme manmak dorrengh kondah kore kubolkdarleh? \v 20 Ngad karrinang Moses bu warddedoy dja manbowern kukku borlobmeng dja yimerranj mankabo duninjh. Dja med, yiddok God woybukkih kanwon buriddi warridj? Yiddok God kanwon kunkanj ngad nawu bininj nuye?” \s1 Nawu Yawey Bendungi Nuye Bininj Dja Benwong Manme. \s2 Psalm 78:21-31 \p \v 21 Bu nawu Yawey benbekkang, wanjh wernhyidduy dja benbom bedberre nawu Jacob benkebmawahmeng kunak dorrengh. Nungka wanjh yidwernni duninjh bedberre nawu mawahmawah nuye Israel. \v 22 Bedda minj birriwoybukwoyi God, dja minj mak birrikangekurrmerrimeninj kore kubid nuye ba kabenngehkekenh. \v 23 Dja bonj, nungka wanjh benwokmey. Nungka wokrayekwong kunngol kore kaddum, dja kunngol wanjh dangmarrhmey. \v 24 Dja benwong manme kore kaddumbeh yiman mandjewk mankang, dja maninjmanu manme wanjh birringeybom manna, dja wanjh birringuneng.\x - \xo 78:24 \xt John 6:31\x* \v 25 Bedda djal bininj birringuni maninjmanu manme bedberre nawu angels. God benmarnemunkeweng dja wanjh birriworrkmiworrinj. \v 26 Dja mak nungka munkeweng kunmayorrk kore koyekbeh, dja bebkeng kundulkarre dorrengh nuye kunmayorrk kore walembeh. \v 27 Bu kunmekbe kurduyimi wanjh God benwoni kunkanj kundjalwern duninjh. Dja benmarnemunkeweng mayhmayh nawu wernhmirndewernmerrinj duninjh bedberre dja wanjh birribuni birringuni. \v 28 God mirndemunkeweng ba mirndekolungi kore kubulkayh dabburlin bebbehbebbehdi bedberre. \v 29 Wanjh birringuninguni dja birriworrkminj rowk. God wanjh benwong kore manbu birridjareni. \p \v 30 Dja bedda birridjaldjareni birringuyi kunwern, wanjh birridjalnguninguni. \v 31 Kunmekbe wanjh God yawoyhyidduy bedberre, dja benbom nawu birringudjbangni bininj dja mak benwarrewong yawurrinj nawu Israel benkebmawahmeng.\x - \xo 78:31 \xt Exodus 16:2-15; Numbers 11:4-23,31-35\x* \s1 God Nuye Bininj Birridjalkurduyimi Kunwarre. \s2 Psalm 78:32-37 \p \v 32 Dja bonj, bedda wanjh birridjalkurduyimi kunwarre. Bedda birrikurdunang kore God benmarnekurduyimeng kundulkarre nuye dorrengh, dja birridjalkewkmi. \v 33 Kumekbekenh kunu God benkangewarrewong, dja bedda birridjalyakminj bu birridowerrinj kunkele dorrengh. \p \v 34 God benbuni yikahwi bedberre dja birridoweng, wanjh birribuyika birriwarnyakmulewarrinj. Birriborledkerrinj kore nungka, dja werrkwerrk birridanginj yiwarrudj. \v 35 Birriwohburrbom bu God bendjurruddi bedberre, nahni nawu Nawernhkimuk Duninjh benngehkeng. \v 36 Dja bonj, minj birriyimeninj kunwoybuk dorrengh. Birridjalkurrinj munguyh. \v 37 Minj birriwoybukwoyi kukange bedberre, dja birridjalbawoni kore birrimarnewokkurrmerrinj nuye. \s1 God Benkongibom Nuye Bininj. \s2 Psalm 78:38-39 \p \v 38 Dja bonj, God wanjh bendjalkongibuni. Nungka benmarnebengmidjdanj kunwarre bedberre dja minj benbularrbuyi. Kunwernhkah nungka ngurdkerrinj bu yidwernminj dja minj yidduyi duninjh bedberre. \v 39 Nungka burrbuburrbuni bu bedda wanjh djal bininj nawu minj munguyh kabirridjaldarrkid, dja kabirridjalyakmen rowk. \s1 God Nuye Bininj Birriwokburriweng. \s2 Psalm 78:40-43 \p \v 40 Bedda kunwernkah birriwokburriweyi bu birridi kore kubolkdarleh. Kunwernhkah birrinjingwarrewong nawu God. \v 41 Bedda nawu Israel benkebmawahmeng wanjh kunwernhkah birrirohrokmi dja birrinjilngwarrewong God nawu Nadjamun Duninjh bedberre nawu Israel benkebmawahmeng. \v 42 Birridjalbengmidjdanj kore nungka benbebkeng kundulkarre nuye dorrengh bu birriyidko bininj bindibongkarrmi. \v 43 Dja mak birribengmidjdanj kore God kurduyimeng kundulkarre nuye dorrengh dja benkangebarrhkeng bininj nawu birrikang kubolkkimuk Egpyt. Dja bu birrini kabbalwarlah bolkngeyyoy Zoan kore birrikurdunang warridj. \s1 Bu God Benbom Bininj Nawu Bindibongkarrmi Nuye Bininj. \s2 Psalm 78:44-51 \p \v 44 Kumekbe wanjh God bomarnbom mankabo rowk bu mahni kukku boyimerranj kunkurlba, ba bu minj nangale birribonguyi.\x - \xo 78:44 \xt Exodus 7:17-21\x* \v 45 Benmarnemunkeweng djoned nawern bu benmarnemirndewernmerrinj dja bennjilngwarrewong. Dja warridj kordbolbok benmarnemunkeweng nawern duninjh ba bu benmarnebolkwarrewong.\x - \xo 78:45 \xt Exodus 8:1-6,20-24\x* \v 46 Nungka benmarnemunkeweng djaddedde nawern ba bu kangun manme bedberre kore kabbal djordmeni, dja mankolhde bedberre wanjh yakwong rowk.\x - \xo 78:46 \xt Exodus 10:12-15\x* \v 47 Kaluk God benmarnemunkeweng mandulmuk mankurrk dja benmarneyakwong bedberre mandjoleng manbu barndibarndi kore manrakel rowk, dja mak bolkkedjelkwong ba bu mandjoleng manbu figs kore kundulk barndibarndi wanjh yakminj rowk. \v 48 Mahni mankurrk benbom bulikki, dja namarrkon nakimuk benbom mayh nawu birrimirndenahnani.\x - \xo 78:48 \xt Exodus 9:22-25\x* \p \v 49 Kuhni God yimerranj bu yidwernmerrinj bedberre. Nungka yiddungi dja bendjadmi bedberre, dja kuhni kurduyimeng ba bu benbengdayhkeyi kundowikenh bedberre. \v 50 Minj kangemarnburrimeninj bu yidyakmeninj, dja bendjalbom bedberre bininj nawu birrikang Egpyt. Nungka benwong kundjak kunkimuk dja wanjh birriwern birridoweng. \v 51 God wanjh benbom nawu nawewernhwarre rowk nawu birridanginj kore namud rowk bedberre nawu birrihni Egypt.\x - \xo 78:51 \xt Exodus 12:29\x* \s1 God Benngehkeng Nuye Bininj. \s2 Psalm 78:52-55 \p \v 52 Kaluk wanjh God benkang nuye bininj yiman kayime shepherd kamirndekanakan mayh nuye. Benbolhbukkabukkani kore kubolkdarleh ba bu birrirey kamak rowk.\x - \xo 78:52 \xt Exodus 13:17-22\x* \v 53 Benkang kamak rowk ba bu birridjalkeleyakni. Dja bininj nawu birriyidko wanjh kurrula bendjalbarrkbom.\x - \xo 78:53 \xt Exodus 14:26-28\x* \v 54 God benkani dja birribolkmey nuye kunbolk. Benkang kore kuwarddekimuk nuye, manbu nungka bolkmey kubidkukun nuye dorrengh.\x - \xo 78:54 \xt Exodus 15:17; Joshua 3:14-17\x* \v 55 God wanjh benburriweng bininj rowk nawu birriyingkihdi kore kubolkbubuyika dja benbolkwong nuye bininj ba bu munguyh kabirrihni kumekbe. Benbebbehbolkwong nawu namudbubuyika bedberre bininj nawu Israel benkebmawahmeng.\x - \xo 78:55 \xt Joshua 11:16-23\x* \s1 Bu God Nuye Bininj Birrimarnbom Nungka Wernhyidduy Bedberre. \s2 Psalm 78:56-64 \p \v 56 Dja bonj. Nahni bininj nawu Israel benkebmawahmeng birridjalrohrokmeng God nawu Nakimuk Duninjh, dja birriwarnyakminj kore nungka benwokrayekwong. Minj birrimarrkmayi nuye mankarre.\x - \xo 78:56 \xt Judges 2:11-15\x* \v 57 Bindingunjdjikkang nawu mawahmawah bedberre, dja birridjalbodmewoyi nawu God. Minj birriwernhwoybukwoyi dja birridjalkurrekurrinj. \v 58 Bedda birribolknameng kubolkwern kore birrimarneboddangeni nawu idols. Kuhni wanjh benmarnbom God bu kirnwernmerrinj dja wanjh yidduy duninjh bedberre. \v 59 Nungka benbekkang bu kuhni birrikurduyimi, wanjh wernhyidduy, dja benwarnyakminj rowk nawu bininj nuye nawu Israel benkebmawahmeng. \v 60 Wanjh nungka bolkbawong manbu yonginj kore kunred Shiloh, kore nungka kurrmerrinj nuye bu dingihdi darnkih kore bininj kondah kurorre.\x - \xo 78:60 \xt Joshua 18:1; Jeremiah 7:12-14; 26:6\x* \v 61 Dja mak benbawong birribuyika bininj nawu birriwarre bu birridjirdmey manbu Ark nuye. Mahni Ark wanjh benbengdayhkeyi nuye bininj ba birriburrbuyi God nuye kundulkarre dja mak kunmakmak.\x - \xo 78:61 \xt 1 Samuel 4:4-22\x* \v 62 Dja benbawong nawu birriyidko bininj bu bindibuni mandjawakwi nawu djal nuyekih bininj! Nungka wanjh benmarneyidduy duninjh nuye bininj rowk. \v 63 Kaluk kunak benkukyakwong birriwern nawu yawurrinj nuye. Ngalbu yawkyawk birridowerrinj, minj birringalkemeninj bininj bu birrimarrimeninj. \v 64 God nuye bininj nawu birrimarnedurrkmirri nuye yiman priests, wanjh birriyidko bininj bindidjalbom mandjawak dorrengh. Dja mak bindidabkeng ngalbu birrikamarrdjukun bedberre bu bindimarnenalkbuyi. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Benmarnedjarrngbom King Bedberre. \s2 Psalm 78:65-72 \p \v 65 Kuhni rowk kurduyimerranj bedberre nawu God nuye bininj. Dja nawu Kawohrnan Rowk wohdolkkang yiman kayime bininj nawu kodjkewarreni. Mak yiman kayime ngudjbang bininj nawu keyonginj bu mayahmi kunbangkenh bu karrolkkarren. \v 66 Wanjh bendurndiweng nawu birriyidkoni bininj dja birriyemengalmi munguyh munguyh. \p \v 67-68 Kaluk djarrngbom nakudji namud, bendjarrngbom bininj nawu Judah benkebmawahmeng. Bendjalwarnyakni bininj nawu Joseph benkebmawahmeng, dja minj mak bendjarrngbuyi mawahmawah nuye nawu Ephraim. Nungka bolkdjarrngbom kuwarddekimuk kabolkngeyyo Zion manbu kabolkmanjngun. \v 69 Kumekbe wanjh rurrkmarnbom kunrurrk mandjamun nuye. Rurrkmarnbom bu manrurrkkimuk kaddum ba bininj birriyimeng kare kore kaddum heaven. Dja mak wernhrurrkmarnbom dja minj karokayhme, dja kadjaldi munguyh yiman kurorre manbu nungka marnbom. \p \v 70-71 Kaluk yerrekah bidjarrngbom David nawu bimarnedurrkmirri. Biwayhkeng kore kurralk mirndenahnani mayh nawu sheep dja bikurrmeng bu yimerranj king nawu bennahnani bininj nawu Jacob benkebmawahmeng. Bennahnani God nuye bininj nawu Israel benkebmawahmeng, yiman shepherd kamirndenahnan nawu mayh.\x - \xo 78:70-71 \xt 1 Samuel 16:11-12; 2 Samuel 7:8; 1 Chronicles 17:7\x* \v 72 Wanjh King David bennahnani kamak rowk. Minj kunwarre benmarnekurduyimeninj dja wanjh nungka kunmayalimak dorrengh bu bennahnani. \c 79 \s1 Bu Karridjawan God Kanbidyikarrmekenh. \s2 Psalm 79 \p \v 1 Ngudda God! Bininj nawu birrikang kubolkbubuyika wanjh birrimwam bu kabirribolkdjirdmang ngudda ke kunbolk. Bedda wanjh birrirurrkwarrewong ngudda ke Temple manrurrkdjamun, dja birrirurrkbakkabakkeng kunrurrk rowk kore kukadje Jerusalem.\x - \xo 79:1 \xt 2 Kings 25:8-10; 2 Chronicles 36:17-19; Jeremiah 52:12-14\x* \v 2 Bindibom dja bindikukbawong birriwern nawu ngundimarnedurrkmirri bininj ba mayhmayh kabirrikanjngun kore kabirrikukyo. Mayh nawu nabang kabenkukkanjngun bininj nawu ngundiwoybukwong. \v 3 Nahni birribang bininj wanjh bindikurlbawarrhkeng bedberre nawu bininj ke yiman kukku birridjalboyakarrbuni kore kuberrkkah kukadje Jerusalem. Minj nangale bininj kahdjaldarrkid bu kabenkukdudjeng nawu birridowerrinj. \v 4 Bonj, wanjh ngandiwarrewan bininj nawu kabirrihni kubolkbuyika darnkih. Bedda wanjh ngandikukyolyolme dja ngandidjekmiwon ngadberre. \p \v 5 Ngudda nawu Yawey, ngundidjawan bu yiddok munguyh kandjaldung? Yiddok yidjalkirn kunkimuk duninjh, yiman manbu manbirlukimuk? \v 6 Wardi yibendu bininj nawu birrikang kubolkbubuyika bu nawu ngundidjalwarnyak ngudda. Kumekbe birriwern bininj kore kubolkbubuyika minj ngundingeykayhme. \v 7 Bedda wanjh bindibom bininj nawu Jacob benkebmawahmeng, dja birribolkwarrewarrewong kunred bedberre. \p \v 8 Ngadberre mawahmawah birribakkeng ke mankarre, dja yuwn bu kandung ngad nawu bolkkime ngarrihni. Ngarridjare ngudda bu werrkwerrk kankongibun ngadberre, dja bolkkime ngarriwernhkangewarre duninjh. \v 9 O God nawu kanngehke, ngundidjawan kanbidyikarrmen bolkkime ba bu birriwern bininj ngundingeyburlume. Kanbebkemen kore kunyidkenh, dja mak kanmarnebengmidjda kore ngudda kunngey dorrengh. \v 10 Dja bu burrkyak, wanjh bininj nawu kubolkbubuyikabeh wardi kabirriyime, “Ngayh! Nakka God bedberre wanjh baleh wam?” Mah, ngarridjare ngundikurdunan bu yibenbun bininj nawu kubolkbubuyikabeh nawu bindikurlbayakwong bininj nawu ngundimarnedurrkmirri. \p \v 11 Yibenbekkabekka bininj nawu kabirribongdi bu kabirridjalkayhme kunnjilngwarre dorrengh. Nawu birriwarre bininj bindiwarrewam dja kaluk kabindibun kabindikukkurrme, wanjh yibenngehkemen kundulkarre ke dorrengh. \v 12 Ngudda nawu yiwohrnan rowk, birrimekbe bininj ngundiwirrihmeng bu kunwarre ngundimarneyimeng, wanjh ngarridjare ngudda yibenbun wernkih duninjh bu kunmekbekenh. \v 13 Wanjh ngad nawu bininj ke, yiman kanmirndenahnan yiman kayime sheep kore kurralkmak ke, wanjh ngundidjalmanjbun munguyh munguyh. Dja nawu mawahmawah ngadberre, dja bedmanwali bu kabindikebmawahme warridj, wanjh ngundidjalburlume warridj munguyh munguyh. \c 80 \s1 Karridjawan God Bu Kanngehke Kadberre. \s2 Psalm 80 \p \v 1 God, ngudda kannahnan ngad nawu Israel ngankebmawahmeng yiman shepherd kamirndenahnan sheep nuye. Bolkkime wanjh kanbekkabekkan kore ngarridi yiwarrudj! Ngudda nawu kankan ngad nawu Joseph ngankebmawahmeng, wanjh kanbekkabekka. Ngudda nawu yiyerrkan kore throne kubulkayh kore nawu cherubim ke, \x - \xo 80:1 \xt Exodus 25:22\x*wanjh ngarridjare kanmarnekukbukkarren ngudda ke kunwernhmakkaykenh dorrengh. \v 2 Ngad bininj nawu namud bedberre Ephraim, dja mak Benjamin dja mak Manasseh wanjh ngundidjawan bu ngudda yimray kanngehkemen ngadberre rowk ba bu ngundikurdunan kore yikurduyime ngudda ke kundulkarre duninjh. \p \v 3 O God kanyawoyhmarnbu ngadberre. Yinjilngmakmen ngadberre ba bu kanngehke. \p \v 4 Ngudda Yawey nawu God, yibenkarrme yiman soldiers birridjalwern kore heaven. Yiddok munguyh kandjaldung ngad nawu ngudda ke bininj? Yiddok djal munguyh minj kanbekkan kore ngarridi yiwarrudj? \v 5 Ngudda kannjilngwarrewong dja kanmarnbom ngarridjalnalkbuni kunkimukkenh. \v 6 Birribuyika bininj nawu kubolkbubuyikabeh wanjh ngandiwidnan dja ngandimarnekarremarnbun ngadberre. Bedda wanjh ngandidjaldjekmiwon. \p \v 7 Ngudda God nawu yibenkarrme birriwern soldiers kore heaven, wanjh kanyawoyhmarnbu! Yinjilngmakmen ngadberre ba bu kanngehke. \p \v 8 Bu kunkare ngudda yimkang manrakel\x - \xo 80:8 \xt John 15:1-8\x* kore Egyptbeh. Yibenburriweng birriwern bininj dja yibenbolkmey bedberre, dja yirrudji mahni manrakel. \v 9 Yibolkbirrhmeng kore yirrudji, dja kolhdewernmerrinj, djordminj, wanjh warlahminj bu bolkbarlkeng kumekbe. \v 10 Wanjh manrakel warlahminj dja wernhkimukminj, wanjh bolkdjurlewong kore kuwarddekimuk. Mahni manrakel wanjh kuyengmeng warridj dja yurrhkeng rowk kundulkbuyika manbu cedars. \v 11 Kaluk manyende ngarre warlahminj dja bolkmey kore kurrula manbu Mediterranean, dja mak mankolhdebuyika ngarre wanjh kolhdebebmeni kore darnkih mankabokimuk Euphrates. \p \v 12 Dja bolkkime njalekenh ngudda yibakkeng manbu kawarnamyo ngarre manrakel ke, dja yibenbawong bininj birriwern kabirringime dja kabirridjalmang manbarnem manbu grapes ngarre? \v 13 Warridj bikkibik nabang kore kuberrk wanjh kabirribakkabakke mahni manrakel, dja mayh nawu kelebuk warridj kabirringun dja kabirriyakwon manbu grapes ngarre. \p \v 14 Mah, wanjh yimdurnden kore ngad, ngudda God nawu yibenkarrme birriwern soldiers kore heaven! Kandina kore yihni heaven dja yinan njale nganmarnekurduyimerran. Yinahna maninjmanu manrakel! \v 15 Ngudda wanjh yirrudji kubidkukun ke mahni manrakel. Ngudda yidjordmiweng kore yingan yidjareni yiman kayime yidjordmiweng nabeywurd ke. \v 16 Bolkkime nawu bininj birridadjkeng maninjmanu manrakel dja birriburriweng kore kunak. Ngudda wanjh yiyiddung bedberre dja yibennan ba bu kabirridjalyakmen. \p \v 17 Ngudda kanmarnedjare ngadberre, ngad nawu ngarrihni kore kubidkukun ke. Wanjh kanmurrngrayekwo. Ngudda kandjarrngbom dja kandjordmiweng ngad nawu bebeywurd ke. \v 18 Bu kuhni yikurduyime wanjh minj ngundiyawoyhbodmewon bu ngundibawon ngudda. Kanyawoyhmimbiwon dja munguyh ngundidjalngeykayhme. \p \v 19 Ngudda Yawey, ngudda God nawu yibenkarrme birriwern soldiers kore heaven, wanjh kanyawoyhmarnbu! Yinjilngmakmen ngadberre ba bu kanngehke. \c 81 \s1 Bu Nawu Kawohrnan Rowk Kanbengdayhke Ngad Nuye Bininj. \s2 Psalm 81 \p \v 1 Karriwayinin wernkih duninjh nuye God nawu kanwon kunngudj. Karrikayhmen kunwernhnjilngmak dorrengh bu karriburlume nawu Jacob nuye God! \v 2 Mah, karriwayinin bu ngurridirri manmak music kore guitar dja njalehnjale karribun. \v 3 Bu mulil karrikarrme manbu dirdkenh kakerrngehmen, dja mak bu bokurlurlkenh karrimulilmang, wanjh karribuhmen nawu kunkanem ba kawokdi wernkih.\x - \xo 81:3 \xt Numbers 10:10\x* \p \v 4 Kuhni bu Jacob nuye God nakka kanbengdayhkeng dja karremarnbom kadberre nawu Israel kankebmawahmeng. \v 5 Nungka wanjh benmarnekurrmeng maninjmanu mankarre bedberre nawu Joseph nuye namud, bu nungka benbom soldiers nawu birrikang Egypt. Bu kunmekbe wanjh karriwokbekkang Yawey bu wokdanginj dja minj karrikommelkburrbuyi. \p \v 6 Wanjh nawu Yawey yimeng, “Ngaye wanjh ngehkeng kore ngurringorrkani manbu mandulmuk dja kore ngurrikanahkang mandulmuk basket kabarlmiyindi. \v 7 Ngudda wanjh ngurrikayhmeng kore ngurrinjilngwarreni, dja ngaye bebkeng ngudberre. Ngaye wanjh wokmey ngudberre dja ngaye ngawarlkkayini kore kunngol, namarrkon dorrengh. Kaluk yerre wanjh ngaye rohrokmeng ngudberre kore kabolkngeyyo Meribah.”\x - \xo 81:7 \xt Exodus 17:7; Numbers 20:13\x* \p \v 8 “Mah, wanjh kandiwernhbekka nawu ngardduk bininj, dja bengdayhke ngudberre kunrayek dorrengh. Ngaye yawoyhdjawan bu kandibekkabekkan, ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng. \v 9 Yuwn bu ngurrimang nabubuyika gods nawu birridjenbuyika bininj birrimarnbom. Yuwn bu ngurrbenmarneboddan nahni nawu gods nawarre. \v 10 Ngaye wanjh Yawey nawu God ngudberre. Ngaye wanjh bebkeng ngudberre kore Egyptbeh ngurribongdi. Mah, wanjh bolkkime ngurridangbarrmen ba won ngudberre manme.”\x - \xo 81:10 \xt Exodus 20:2-3; Deuteronomy 5:6-7\x* \p \v 11 “Dja bonj, bininj ngardduk, nawu Israel benkebmawahmeng, minj ngandiwokbekkayinj, dja minj mak ngandiwokmarrkmayi. \v 12 Wanjh kunmekbekenh ngaye ngabenbawong ba birrikurduyimeninj kunwarre kore bedman birridjareni kanjdji kore birrikangerayekni.” \p \v 13 “Aba, kawarre! Ngadjare bininj ngardduk bu ngandiwokbekkan dja ngandimunkekadjung kore ngabenbukkan manbolhmak ngardduk! \v 14 Bu kuhni wanjh werrkwerrk duninjh ngaye ngabenngurdke bininj nawu birriyidko bedberre. Ngaye wanjh ngabidyirriyongen kubid ngardduk dja ngabenbularrbun bininj nawu kabindiwirrihme ngardduk bininj. \v 15 Bininj nawu ngandiwirrihme ngaye nawu Yawey, wanjh kaluk ngandimarnekelemen. Kaluk ngabendjalbun bu munguyh munguyh. \v 16 Dja ngudda nawu ngardduk bininj, bu kandiwokbekkan wanjh ngaye worrkmiwon ngudberre manmimmak manbu wheat, dja mak mankung manmanjmak manbu bod kabirrimarnbun.” \c 82 \s1 God Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 82 \p \v 1 Nawu God Duninjh Kawohrnan kore nawu birriyahwuhyahwurd gods kore kabirrimirndemornnamerren. Nungka wanjh kabendjadme bedberre. \p \v 2 Nungka kabendjawan, “Njalekenh ngudda minj mandjad bu ngurrbendjadme nawu birriwarre bininj? Dja ngurrbenbidyikarrme bininj nawu kabirrikurduyime kunwarre? \v 3 Wanjh ngaleng ngurrbenbidyikarrme nawu birriyahyahwurd dja nawu birrikornkumoyak bu bininj birriwarre kabindiwarrewon. Dja mak ngurrbennahna bininj nawu birrimarladj, dja nawu birribuyika bininj kabindibongkarrme kore kunwarrekenh. \v 4 Mak ngurrbenngehkemen nawu birringudjwarre dja nawu minj birrikuken bininj. Ngurrbenbebke kore birriwarre bininj kabindibongkarrme.” \p \v 5 God yimeng, “Nahni nawu gods birriyahwurd, wanjh minj njale kabirriwernhburrbun! Minj kabirriborlhme njalehnjale. Kabirrire balehbaleh dja bedda yiman birrimimbunje. Kawarre! Dja wanjh kurorre rowk kabolkrokarokan bu kunwarrekenh ngudberre.” \p \v 6 Wanjh God benmarneyimeng, “Ngaye marneyimeng, ‘Ngudda wanjh gods rerrih. God nawu Nakimuk Duninjh ngunbornang ngudberre,\x - \xo 82:6 \xt John 10:34\x* \v 7 dja bonj, ngurribaldowe yiman bininj duninjh kabirridjaldowe rowk. Ngudda ngurriyawoyhyahwurdmen, yiman kayime kings rowk.’” \p \v 8 O God, ngadjare ngudda yirrolkkan dja yibendjadme birriwarlahkenh bininj rowk kore kurorre. Kaluk ngudda yidjalkudji wanjh yibenmarnewohrnan rowk. \c 83 \s1 Karridjawan God Bu Kabendjalburriwe Nawu Birriwarre Bininj. \s2 Psalm 83 \p \v 1 O God, yuwn bu yidjalwokyak. Dja yuwn bu yingurdme dja mak yidjaldi bu minj yibidrokan. \v 2 Yina! Nawu ngurriyidko bininj wanjh ngundiwokwe dja ngundiyiddung. Bedda nawu ngundiwirrihme wanjh kabirrikimukworren ba bu ngundiyurrhke. \v 3 Bedda wanjh ngandikowe ngad nawu bininj ke, dja ngandimarnekarremarnbun kunwarrekenh. Bedda kabirriwokmarnburren bu ngandibun ngad bininj nawu ngudda kandjalmarnedjare. \v 4 Bedda kabirriyimerren, “Mah, karrbenbularrbun nahni bininj rowk nawu Israel benkebmawahmeng. Kab karringeybularrbun Israel nuye kunngey ba bu minj nangale mak kangeyburrbun.” \p \v 5 Bedda kabirrimayalikudjihmen kore kunwarrekenh. Kabirribidyikarrmerren bu kabirrimre ngundibun ngudda. \v 6 Bedda nawu Lot benkebmawahmeng, dja birriraworrinj bininj kore Edombeh, dja mak nawu Ishmael benkebmawahmeng, dja mak bininj nawu birrikang kunbolk Moab, dja mak bininj nawu Hagar benkebmawahmeng. \v 7 Bininj warridj nawu birrikang kubolkbubuyika Gebal, dja mak Ammon dja mak Amalek, dja mak Philistia dja mak Tyre. \v 8 Bininj nawu birrikang kunbolk Assyria wanjh birriraworrinj warridj. Bedda nawu Assyriabeh wanjh birringudjbang, dja kabindibidyikarrme nawu Lot nuye mawahmawah. Wanjh birriraworrinj rowk. \p \v 9-10 Mah, wanjh yibenmarnekurduyimen karohrok bu kunkare yikurduyimeng bedberre bininj nawu birrikang Midian. Yibenbenebom nawu Sisera dja Jabin kore kunbolk Endor, darnkih mankabo Kishon. Nahni bokenh wanjh benekuknudminj kore kurorre.\x - \xo 83:9-10 \xt Judges 4:6-22; 7:1-23\x* \v 11 Yibenbu warridj nawu birrikihkimuk bedberre bininj kore nawu ngundiwirrihme. Yikurduyimen karohrok kore yibenbom bininj nawu birrikang Midian bu yibenbenebom Oreb dja Zeeb nawu benekimuk bininj, dja mak yibenbenebom nawu Zebah dja Zalmunna, nawu bindimarnewohrnani bininj kore Midian.\x - \xo 83:11 \xt Judges 7:25; 8:12\x* \v 12 Bedda wanjh birriyimeng, “Mah, karrire karribolkmang kubolkmak nuye God.” \p \v 13 Ngudda nawu God ngardduk, ngadjare yibenkukburriwe yiman kunmayorrk kawe kundjulng. Yibenkukburriwemen yiman kundalk manbu darlehminj bu kunmayorrk kawe. \v 14 Yibenkadju yiman kayime manwurrk kare dja kangun kundulk rowk kore karrulkmirnderri, dja kadjalrung kore kunwarddekimuk dorrengh. \v 15 Yibenkelekadju bu yibenmarnemunkewe kunmayorrkkimuk dorrengh, dja yibenkelehmen bu namarrkon yibenmarnewe. \v 16 Yibenmarnbu ba bu kabirriyemengalme, dja ngundibalngeyyawan ngudda nawu Yawey. \p \v 17 Nahni birriwarre bininj wanjh ngadjare munguyh kabirridjalyemengalme dja kabirridjalkele duninjh. Yibenmarnbu bu bedda kabirridjalyakmen bu kunyeme dorrengh. \v 18 Ngudda yibenbukkan bu ngudda yidjalkudji nawu yingeyyo Yawey dja ngudda yidjalkudji yiwernhkimuk duninjh dja yiwohrnawohrnan rowk kore kubolkwarlahkenh kondah kurorre. \c 84 \s1 Bu God Kabinjilngmarnbun Nawu Namak Bininj. \s2 Psalm 84 \p \v 1 O Yawey, ngudda nawu yibenmirndekarrme soldiers birridjalwern, wanjh ngaye ngabolkburlume kore ngudda yihyo, wanjh kubolkmakkaykenh! \v 2 Ngadjare wernkih duninjh bu ngangime Temple manbu manrurrkdjamun ke, ngudda nawu Yawey. Ngadjaldjare kukange dorrengh ngardduk, dja wardi ngarrowen bu minj ngare kumekbe. Ngaye ngawayini kunburrk dja kukange ngardduk dorrengh kore God nawu kahdjaldarrkid munguyh munguyh. Ngadjalwayini nuye, kunnjilngmak dorrengh. \v 3 Nganan mayh kahyo kore ngudda, dja karedmarnburren yawyaw ngarre bu kayawdjordmekenh. Kumekbe darnkih kore ngudda ke altar, ngudda Yawey nawu yibenmirndekarrme birriwern soldiers. Ngudda wanjh king ngardduk dja mak God duninjh ngardduk. \p \v 4 Bininj nawu kabirriyo kore ngudda ke kunrurrk wanjh kabirridjalnjilngmak, dja bedda ngundimarnewayini bu ngundidjalburluburlume ke munguyh munguyh. \v 5 Bininj nawu yibenmurrngrayekwon wanjh kabirrinjilngmak. Bedda wanjh kabirridjare kabirrire djarreh ba bu ngundinan kore kukadje Zion. \v 6 Bu kabirribarrarnmang kore kabolkngeyyo Baca, wanjh kabirribolkmarnbun kabolkmakmen, kunngad kunwern dorrengh. Bu kudjewk kunyungkih kamre, wanjh manlabbarl manwern kabarlmiyindan kumekbe. \v 7 Birrimekbe bininj kabirringudjwernmerren kore kabirridjalle, kaluk kabirribebme kore Zion, dja kabirribebbehbebmerren kore kumirrk nuye God. \p \v 8 O Yawey God, ngudda nawu yibenmirndekarrme birridjalwern soldiers, wanjh kanbekka kore ngahdi yiwarrudj ke. Ngudda nawu Jacob nuye God, kanbekka! \v 9 O God, yinahna ngadberre king nawu ngannahnan ngadberre. Yidjalmarnekurduyimen kunmak namekbe king nawu yingan yidjarrngbom dja yikodjdjuhkeng. \p \v 10 Ngaye ngadjare ngarri kore ngudda Temple manbu manrurrkdjamun ke. Wanjh kubolkmakkaykenh, dja kubolkbubuyika wanjh minj ngadjare ngarri. O God ngardduk, ngawarnyak bu ngayo kururrkmak bedberre nawu birriwarre bininj, dja wardi kamak bu ngamre darnkih kuberrkkah kururrkdangmaye kore ngudda ke kunred? \v 11 Nawu Yawey God, wanjh nungka yiman kayime kundung dja nawu kannahnan ngad bininj. Yawey kabenwon namakmak bininj birrimak, dja kabenngeykimukwon. Minj mak kabenkaybun bininj nawu minj kabirridjalkurduyime kunwarre, dja mak kabenwon kunmakmak rowk. \p \v 12 Ngudda Yawey nawu Yibenmirndekarrme birriwern soldiers! Bininj nawu ngundjalwoybukwon wanjh nakka kawernnjilngmak duninjh. \c 85 \s1 Bu Nawu Yawey Kanmarnebengmidjdan Kunwarre Kadberre. \s2 Psalm 85 \p \v 1 Yawey ngudda kunkare kankongibom ngad nawu ngarrihni kore ke kunbolk. Mak ngudda kanmarnbom ngad nawu mawahmawah Jacob nuye bu ngarriyawoyhyimerranj ngarrikuken. \v 2 Ngudda kanmarnebengmidjdanj kunwarre ngadberre nawu ngudda ke bininj. Ngudda kanmarnebarrkbom kunwarre ngadberre. \v 3 Ngudda yiyiddungi ngadberre, dja yimayaliborledkerrinj wanjh minj yibenbuyi. Ngudda yikangeborledkerrinj kore kunyid kunwern yikarrmi. \p \v 4 O God, ngudda nawu kanngehkeng, wanjh kanyawoyhmarnbu! Yiyawoyhbawo kore kanmarneyiddung kadberre. \v 5 Yiddok kandung ngadberre bu munguyh munguyh? Yiddok yibendjaldung munguyh nawu wurdwurd dja mak nawu ngarrbenmawahme? \v 6 Yiddok yidjare kanyawoyhngehke ngad bininj ke, ba bu ngundimarnenjilngmarrmarr? \v 7 O Yawey, kandjalmarnedjare munguyh munguyh dja kanngehkemen kadberre! \p \v 8 Mah, wanjh ngaye ngawokbekkabekkan kore Yawey nawu God kawokdi. Nungka kanmarnewokkurrmerrinj ngad nuye bininj, bu kanwon kunmodmikenh nuye. Dja yimeng bu karridurnderren kore kunwarre karrikurduyimi, yiman bu karribengwarrmen, wanjh kawarre! \v 9 Woybukkih, bininj nawu kabirrimarnekele nawu Yawey, wanjh nungka kamre darnkih dja kabenngehke. Bu kuhni kakurduyime wanjh karriburluburlume nuye kunmakmak duninjh kore kondah kubolk kadberre. \p \v 10 Nawu Yawey kandjalmarnedjare munguyh, dja nakka nadjalwoybuk nawu munguyh kadjalkurduyime kore kayingkihwokkurrmerren kadberre. Nungka wanjh kunmak kadjalkurduyime, dja warridj kanwon nuye kunmodmikenh. \v 11 Ngad nawu kurorre karrihni, wanjh munguyh karriwoybukwon nungka nawu kannahnan kore kaddum heavenbeh, bu kanmarneyime bu ngad karrimak bininj kore nuye. \v 12 Wanjh woybukkih, nawu Yawey kanwon nuye manbu djal kunmakkenh, wanjh manme kanmarnewernmerren kore kunbolk kadberre. \v 13 Nungka kayingkihbolhmarnburren kore kunmakkenh nuye, dja nungka yerreh kamre. \c 86 \s1 Bu Ngadjawan Nawu Yawey Bu Nganbidyikarrmekenh. \s2 Psalm 86 \p \v 1 O Yawey kanbekkabekka dja kanwokma! Ngaye wanjh ngangudjwarre dja minj ngabidyikarrmerren. \v 2 Kandarrkidnahna dja ngaye wanjh marnedjare ngudda. Ngudda wanjh God ngardduk dja ngaye marnedurrkmirri dja mak ngakangekurrmerrinj kore ngudda. Wanjh kanngehkemen. \v 3 Kankongibu Yawey, dja ngaye wanjh ngadjalkayhme bu djawadjawan bu kunbarnangarrakuyeng. \v 4 Ngaye ngahdi yiwarrudj kukange dorrengh ngardduk, wanjh kannjilngmarnbu ngudda nawu Yiwohrnan Rowk. \p \v 5 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, yibenmarnebengmidjdan bininj dja ngudda yidjalmak. Dja yibendjalmarnedjare bulkkidj duninjh bininj rowk nawu ngundikayhme. \v 6 Wanjh kanbekkabekka bu ngaye ngahdi yiwarrudj kore ngudda nawu Yawey. Ngaye djawadjawan bu kankongibunkenh. \v 7 Bu kunyid kambebme ngardduk, wanjh kumekbe werrkwerrk ngakayhme ke dja ngudda wanjh kanwokmang. \p \v 8 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk dja minj nabuyika god yiman ngudda ngunerohrok. Minj nangale nabuyika god kakurduyime kunwern yiman ngudda. \v 9 Ngudda yibenbebbehmarnbom bininj rowk kore kubolkbubuyika kabirribebbehni, wanjh kaluk bedda kabirrimre ngundimarneboddan kore kumirrk ke, ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, dja ngundingeyburlume.\x - \xo 86:9 \xt Revelation 15:4\x* \v 10 Ngudda yidjalkimuk duninjh dja yikurduyime kunwern wanjh kunu ngarrikangebarrhme. Ngudda wanjh yidjalkudji God duninjh. \p \v 11 O Yawey, ngadjare kanbukkabukkan kore manbolh ke ba bu ngare kumekke kunwoybuk ke dorrengh. Kankangedjirridjbu ba bu ngaye ngakelemen ngudda ke kunngey. \v 12 Ngaye wanjh burluburlume ke kukange dorrengh, ngudda God ngardduk nawu Yiwohrnan Rowk. Ngaye wanjh ngeyburluburlume ngudda ke kunngey munguyh munguyh. \v 13 Ngudda wanjh kanmarnedjare ngardduk bulkkidj duninjh, dja kanmalngbebkeng kore kundowikenh.\f + \fr 86:13 \ft “kore kumidj kanjdji” kayime kore Hebrew kunwok, “kore Sheolbeh”.\f* \p \v 14 O God, bininj nawu kabirriburlumerren kabirridjare ngandibun bolkkime. Nakka birribang bininj dja kabirrimirndemornnamerren ba bu ngandibun ngarrowen. Bedda minj ngundiburrbun ngudda nawu God. \v 15 Dja ngaburrbun bu ngudda nawu Yiwohrnan Rowk wanjh yimimkongiwern duninjh, dja kankongibun munguyh. Ngudda minj werrkwerrk kandung, dja kandjalmadbun. Ngudda kandjalmarnedjare dja minj mak kanbawon. \v 16 Mah, wanjh kanna ngardduk dja kankongibu. Kanwon kundulkarre ba ngangudjbangmen. Kanngehkemen ngaye dja ngalbu nganyawmey wanjh ngunmarnedurrkmirri. \v 17 Kanbukkabukkan kunmakkenh ke bu nawu ngarriyidko bininj bu ngannan wanjh kabirriyemengalme. O Yawey, ngudda munguyh kanbidyikarrme dja kannjilngmarnbun. \c 87 \s1 Bu Karribolkburlume Kukadje Jerusalem. \s2 Psalm 87 \p \v 1 God nawu Yawey marnbom nuye kunredkimuk kore kaddum kuwarddekimuk manbu kubolkdjamun nuye. \v 2 Yawey kadjare kahyo kore Zion, dja yuwn bu mak kunbolk kunbubuyika bedberre bininj nawu Jacob benmawahmeng. \p \v 3 Bininj nawu birrikang kubolkbubuyika rowk wanjh kabirribolkburlume kunbolk kunkimuk Zion, God nuye kunredkimuk. \v 4 God kabenyolyolme bininj bu kayime, “Ngaye ngabenbekkan bininj nawu ngandingeyburlume ngaye nawu birrikang Rahab ngalengngarre kunred, dja kore Babylonbeh, dja nawu birrikang Philistia, dja mak bininj nawu birrikang kunred bokenh Tyre dja Cush. Wanjh ngayime nahni wurdyaw, ‘Namekbe wurdyaw wanjh nungka danginj kore Zion.’ ” \p \v 5 Dja woybukkih duninjh bininj kabindimarneyolyolme bininj nawu birrikang Zion, bu kabirriyime, “Birrimekbe bininj wanjh birridanginj ngalengngarre kunbolk Zion. God nawu Nadjalwernhkimuk duninjh wanjh kabolknahnan munguyh.” \v 6 Nungan Yawey kakarrme djurra kore kabirringeydi binihbininj rowk, wanjh kabimarnengeybimbun bininj nawu danginj kore Zion, wanjh kabimbun, “Nanihnjanu bininj wanjh danginj kore Zion.” \p \v 7 Dja nawu kabirridirri music, wanjh kabirriwayini bu kabirriyime, “Ngudda Zion yidjalkudji kanwonowon kundjalmak rowk kore kungad ke!” \c 88 \s1 Bu Karrikayhme God Kore Kumirrk Nuye. \s2 Psalm 88 \p \v 1 Ngudda Yawey, nawu God ngardduk, ngudda nawu kanngehkeng, ngaye ngadjalnalkbun kunbarnangarrakuyeng. Dja bu kukakkuyeng warridj ngaye ngakayhme kore kumirrk ke. \v 2 Ngadjare kanbekkan kore ngahdi yiwarrudj. Kanbekkabekkan bu ngakayhme. \p \v 3 Ngakangewarre duninjh dja kunyid wernmerrinj ngardduk. Ngaye wanjh darnkih ngarrowen. \v 4 Ngaye wanjh darnkih bu ngandidudjeng kore kumidj, dja ngadjalngudjwarreminj. \v 5 Bininj ngandibawong yiman kayime kabirridjalkukbawon nawu birridowerrinj bininj. Ngaye ngayime yiman kayime bininj ngandibom dja ngadjalkukyo kore kumidj. Wardi minj kanburrbun dja ngahdi djarreh dja minj ngudda kannahnan. \v 6 Ngudda kankoluyhweng kanjdji duninjh kore kubolkmunun. \v 7 Dja mak kandjaldung, wanjh ngaye ngakangewarre duninjh. Ngaye ngabekkarren bu yiman ngudda kankukberelhmeng. \v 8 Yibenmarnbom nawu djawirna duninjh ngardduk bu ngandidjalwarnyakminj, dja kabirriyime ngaye ngakukwarre. Minj baleh ngare bu ngakelerlobme, ngadjalbongdi kore ngudda. \v 9 Warridj ngamimwarreminj bu kunyidkenh ngakarrme. \p Aba Yawey, ngaye wanjh ngakayhme ke bu djawadjawan kunbarnangarrawern. Ngaye ngaberlwayhme kore kumirrk ke. \v 10 Dja bonj, yiddok yibenmarnekukbukkarren bininj nawu birridowerrinj ba ngurrikangebarrhke? Yiddok kabirriyawoyhdolkkan bu ngundiburlume? \v 11 Bininj nawu kumidj kabirrikukyo, yiddok ngundiwobekkan bu ngudda yibenmarnedjare bininj? Yiddok bininj ngundimulewan bu ngudda yidjalwoybuk duninjh bu kabirrihni kumekbe kore kabirrikuknudmen rowk? \v 12 Yiddok bininj nawu kabirridi kore kumunun duninjh ngundikurdunan bu ngudda yikurduyime kundulkarre dorrengh ke? Yiddok kabirriburrbun kore ngudda yidjalkurduyime kundjalmak duninjh, dja bedda wanjh kabirriyo kore kabirrimayaliyakmen? \p \v 13 Bonj, wanjh ngaye ngakayhme ke ngudda Yawey. Bu kunbarnangarra rowk wanjh ngahdi yiwarrudj kore kumirrk ke. \v 14 Dja njalekenh ngudda kanwarreweng ngarrduk, dja njalekenh ngudda kanmarnekebborledmeng? \p \v 15 Bu ngaye ngayawurrinjni dja bolkkime ngaye ngakarrmi kunyid kunwern, dja ngaye munguyh darnkih ngarrowen. Ngudda wanjh kankelehmeng. Ngaye ngakangewarreni dja minj mak ngaye ngabidyikarrmerren. \v 16 Ngudda kandung kunkimuk, dja munguyh kanwernhkangewarrewong dja minj baleh ngayime. \v 17 Ngudda kandung yiman kukku kanngahke, wanjh ngadjalyibme kanjdji. \v 18 Ngudda yibenmarnbom ngardduk djawirna duninjh bu ngandidjalbawong, mak yibenkang bininj nawu ngandimarnedjareminj. Ngaye yiman ngadjalkarrme kumunun duninjh. \c 89 \s1 Bu Karrimarnewayini Yawey Nawu Kandjalmarnedjare Munguyh. \s2 Psalm 89:1-18 \p \v 1 Ngawayini bu ngaburluburlume Yawey nawu kanmarnedjare munguyh munguyh. Ngabengdayhke birridjalwern bininj nawu kohbahkohbanj dja mak nawu birringudjbang ba bu bedda ngundiburrbun ngudda Yawey nawu yidjalwoybuk dja minj kanbawon. \v 2 Ngaye ngabenbengdayhke bu ngayime ngudda kanmarnedjare munguyh munguyh. Ngudda wanjh kandjalmarnedjare kore yihdjaldi kaddum heaven manbu minj kayakmen. \p \v 3 Ngudda yiyolyolmerrinj bu yiyimeng, “Ngaye ngawokkurrmerrinj bu ngaberrebbom David, nawu ngaye ngadjarrngbom. Ngaye ngawokkurrmerrinj nungka nawu kanmarnedurrkmirri. \v 4 Ngaye Yawey ngamarneyimeng, ‘Ngaye won ngudda nawern bininj nawu yikebmawahme, ba bu bininj nawu yibenngeybun wanjh kings kabirriyimerran munguyh munguyh.’ ” Kuhni yiyimeng.\x - \xo 89:4 \xt 2 Samuel 7:12-16; 1 Chronicles 17:11-14; Psalm 132:11; Acts 2:30\x* \p \v 5 Kore kaddum heaven rowk wanjh ngundiburlume bu yidjalkurduwern, ngudda Yawey. Dja nawu birridjalmak bininj bu kabirrimornnamerren, wanjh ngundiburlume ngudda bu ngurriyime yidjalwoybuk duninjh. \v 6 Minj nangale nabuyika nakimuk kore heaven karohrok nawu Yawey. Minj nangale nawu kabirrihni kore heaven wanjh kabenerohrok nawu Yawey. \v 7 Birrimak bininj nawu kabirriwohrnawohrnan, wanjh kabirridjalmarnekele God. Nungka wanjh nawernhdulkarrekimuk dja kabenyurrhke bedberre rowk. \v 8 Ngudda Yawey nawu God, wanjh ngudda yibenmirndekarrme armies kore heaven! Nangale mak ngunerohrok? Ngudda Yawey wanjh yingudkimuk duninjh, dja ngarriburrbun ngudda wanjh yidjalwoybuk munguyh munguyh. \p \v 9 Ngudda yiwohrnan rowk kore kurrula manbu kaborokayhme dja kabobidbidun. Bu kumayorrk kabowayhme kore kurrula, wanjh ngudda yingurdke rowk. \v 10 Ngalbu Rahab wanjh mayh ngalbang dja ngalkimuk duninjh, wanjh yidjalkukberelhmeng bu doweng. Mak ngudda yibenyarlarrkeng nawu ngurriyidko bininj kundulkarre dorrengh ke. \v 11 Kaddum rowk wanjh ngudda ke, dja mak kurorre rowk. Ngudda yibolkmarnbom kurorre rowk dja yimarnbom yehyeng nawu kahdi kondah. \v 12 Ngudda yibolknameng kakbi dja mak walem. Manbu kuwarddekimuk Tabor dja Hermon, wanjh yiman kayime kabenewayini kunnjilngmak dorrengh bu ngundingeyburlume. \v 13 Ngudda yidjalkudji yirrulkarrekimuk duninjh! Yidjalwernhngudjbang, dja kubidkukun ke wanjh kawinhme rowk kunngudj dorrengh. \p \v 14 Ngudda yidjalwohrnan rowk bu munguyh yibendjadme djal mandjad duninjh, dja minj njale kunwarre yiyime munguyh. Ngad ngundiburrbun bu ngudda kandjalmarnedjare dja minj kankowe bu munguyh. \v 15 Bininj nawu ngundiborlhmeng dja wanjh ngundingeyburlume, wanjh birrinjilngmak duninjh. Bedda wanjh ngurridjarrkre kore ngudda bu yibenmarnebolkwolkan, ngudda nawu Yawey. \v 16 Bedda ngundingeyburlume kunnjilngmak dorrengh bu kunbarnangarrakuyeng. Mak kabirrimarrmarr bu ngundiburrbun ngudda yidjalkurduyime kore djal kunmakkenh. \v 17 Ngudda yibenngeykimukwon dja yibenwon ngudda ke kunngudj dorrengh nawu bininj ke. Ngudda yidjare bu kanmurrngrayekwon dja kanngeykimukwon ngadberre. \v 18 Woybukkih wanjh ngudda Yawey yidjarrngbom nahni king nawu kannahnan. Ngudda God nawu Nadjamun Duninjh ngadberre nawu Israel kankebmawahmeng, wanjh kanwong nahni king ngadberre. \s1 Bu God Bidjarrngbom Nawu King David. \s2 Psalm 89:19-37 \p \v 19 Yawey, ngudda kunkareni yiyolyolmeng bedberre nawu ngundiwoybukwoni, yiman kayime bu ngundiwaralnang dja ngundibekkang bu ngudda yiyimeng, “Ngaye ngamurrngrayekwong nakudji bininj nawu nangudjbang soldier. Ngaye ngadjarrngbom nahni bininj kore ngudberre, dja ngangeykimukwong. \v 20 Namekbe bininj kangeyyo David, nawu nganmarnedurrkmirri dja ngalkeng. Ngaye wanjh ngakodjdjuhkeng manbu mankalkkidmak mandjamun ngardduk.\x - \xo 89:20 \xt 1 Samuel 13:14; 1 Samuel 16:12; Acts 13:22\x* \v 21 Ngaye ngawernhkarrme kubid ngardduk, dja ngabidyikarrme kunberlwi ngardduk. \v 22 Minj nangale nawu kabiwirrihme wanjh kabibun bu kabimarnbun kakarremulewan. Minj mak birriwarre bininj kabirriyurrhke. \v 23 Bininj nawu kabirriwirrihme, wanjh ngaye ngabenkukberelhme. Ngabenkukburriwe bininj nawu kabirriwidnan. \v 24 Ngaye ngamarnedjare munguyh munguyh dja minj ngabawon, dja ngangeykimukwon nuye kore kunngey ngardduk. \v 25 Ngakurrme ba kadjalwohrnan kore kurrula bu kunbidwi nuye, dja kawohrnan mak mankabo rowk kore kubidkukun nuye. \v 26 Nungka wanjh kankayhme, dja kanmarneyime, ‘Ngudda wanjh Kornkumo ngardduk, dja God ngardduk, dja mak kanngehke ngardduk, yiman kayime manwarddekimuk kore ngawarlkkarren.’ \v 27 Dja warridj ngamarnbun kayimerran nadjaman duninjh ngardduk, dja ngamarnbun king nawu kabenyurrhke birribuyika kings rowk kore kondah kurorre.\x - \xo 89:27 \xt Revelation 1:5\x* \v 28 Ngaye ngadjalmarnedjare munguyh munguyh. Manbu ngawokkurrmerren nuye wanjh minj kawokyakmen. \v 29 Ngabenmarnbun nuye mawahmawah bu kabirriyimerran kings nawu kabirriwohrnan munguyh, dja manbu kadjalle munguyh yiman kayime heaven. \p \v 30 Bu David nuye bebeywurd kabirribawon mankarre ngardduk, dja minj kabirriwokmarrkmang manbu mankarre ngabenwon, \v 31 wardi bu minj ngandiwokbekkan dja kabirriwokburriwe ngardduk, dja bu kabirribawon kunwok manbu ngabenmarnewokkurrmeng, \v 32 wanjh ngaye ngabenbun kundulk dorrengh, ngabenwidjbihke kundjalkimuk. \v 33 Dja bonj. Ngaye minj ngaborledkerren bu ngadjalmarnedjare munguyh munguyh. Minj ngabawon kore ngadjalwoybuk kore nuye. \v 34 Minj mak ngabawon kore ngaye ngabenmarneyingkihwokkurrmerrinj, dja minj mak ngawokborledkerren kore ngaye ngawokdi bedberre. \v 35 Ngaye korroko ngawokkurrmerrinj nuye nawu king David. Ngaye wanjh ngadjalmak duninjh dja minj ngakowe kore ngayime nuye. \v 36 Ngayimeng bu ngabenmarnbun bininj nawu nuye mawahmawah, wanjh kabirrire munguyh. Dja bedda kabirriwohrnan yiman David bu munguyh munguyh. \v 37 Kabirridjalre yiman nawu dird kare munguyh, nawu ngaye nganyolyolme kore kaddum.” Kuhni rowk nawu Yawey yimeng. \s1 Bu Birrinjilngwarreminj Kore Kunwarrekenh Bimarnekurduyimerranj Nawu King. \s2 Psalm 89:38-45 \p \v 38 Aba, njalekenh ngudda Yawey yiwarnyakminj dja yidjalbawong nawu king ngadberre? Ngudda wanjh yikodjbaruy, dja njalekenh yiyiddung nuye? \v 39 Ngudda wanjh yiwokburriweng kore yiwokkurrmerrinj nuye, dja yidjalburriweng nawu kodjdjongbuyindi crown nuye kore kundjulng. \v 40 Ngudda yibakkabakkeng kawarnamyo kore kured nuye, dja mak yirurrkbakkeng kururrkbubuyika nuye kore nungka kurrmerrinj bu kabirriburrenkenh. \v 41 Birribuyika bininj kabirridjirdmang njalehnjale nuye, dja nawu birriredbo nuye wanjh kabirridjaldjekmiwon. \v 42 Njalekenh yibenbidyikarrmeng nawu birriwirrihmi nahni nawu king? Yibennjilngmarnbom bedberre rowk nawu birriyidko nuye. \v 43 Ngudda yiman kayime yidjurrhwarrewong mandjawakkimuk nuye, dja nawu birriwirrihmi wanjh yibenmarnbom birriwinhmeng dja nawu king ngudda ke yidjalbawong bu djalbarabom kore birriburreni. \v 44 Ngudda yingeywarrewong dja yibularrbom nawu kunmakmak nuye. Ngudda yiman yidjalburriweng chair kore yerrkang bu wohrnawohrnani. \v 45 Ngudda wanjh yingudjyakwong nuye dja kabekkarren yiman bu djalkohbanjminj. Dja mak yimarnbom ba kayemengalme duninjh. \s1 Birrikayhmi Nawu Yawey Bu Benbidyikarrmeng. \s2 Psalm 89:46-52 \p \v 46 Adju, ngudda nawu Yawey, yiddok kandjalmarnewarlkkarren bu munguyh? Yiddok munguyh yidjaldung dja yikangewurlhme? \v 47 Kanburrbun bu ngaye djal bininj dja ngadjaldarrkiddi bu kundjaldedjumbung! Njalekenh bu ngudda kanmarnbom ngad bininj bu djal burudjang ngarridarrkiddi. \v 48 Nangale bininj kahdjaldarrkid munguyh dja minj mak karrowen? Bonj, minj nangale bininj kangehkerren kore kumidjbeh. \p \v 49 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk! Yiddok yiwarnyakminj nawu David? Kunkare ngudda yimarnedjareni dja yimarnewokkurrmerrinj nuye, yiddok yimayaliborledmeng? \v 50 Ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, kanburrbun ngaye nawu marnedurrkmirri ke. Yiwernhburrbun bu birriwern nawu birridjenbuyika bininj ngandidjekmiwon, dja ngandikangewarrewong ngardduk. \v 51 Bininj nawu ngundiwirrihme ngudda nawu Yawey, wanjh ngaye warridj ngandidjekmiwong. Bedda wanjh munguyh ngandidjekmiwon ngaye nawu kandjarrngbom dja kanmarnbom king kore baleh yarrka ngare. \p \v 52 Bonj, wanjh karridjalburlumen Yawey munguyh munguyh! Amen dja Amen! \c 90 \s1 Bu Moses Danginj Yiwarrudj. \s2 Psalm 90 \p \v 1 Nawu Yiwohrnan, bu kerrngehkenhni duninjh dja wanjh bolkkime ngad ngarridi munguyh kore ngudda. \v 2 Bu yerre kondah kurorre yibolkmarnbom dja kunwarddekimuk warridj yibebkeng, bu kerrngehkenhni duninjh dja mak bu yerreyerre, ngudda djal God nawu ngudda yidjalyingkihni mak yihdjalni munguyh munguyh. \p \v 3 Bu bininj kabirridowen ngudda yibendurndiwe kore kunkulk kabirridurndeng. Bu yiyime bedberre “Ngurridurnden kore kunkulk, ngudda nawu djalbininj.” \v 4 Kore ngudda yinan nawu thousand mandjewk, ngudda yiyime nakka djal kunbarnangarrakudji manbu ngokko wam, dja yiman kayime kunkakkudji kare.\x - \xo 90:4 \xt 2 Peter 3:8\x* \p \v 5 Ngudda yibenyakwon bininj yiman kayime kundjurrh kabenkukkan. Bininj rowk yiman djal kundalk manbu kahkolhdebebme bu kunkabel. \v 6 Bu kukabel kayimerran wanjh nakka kabirrikerrngehme, dja bu kumunun kayimerran wanjh kunukka yiman kayime kundalk karralkdarlehmen dja wanjh kabirridowerren. \p \v 7 Wanjh bu yiyiddung ngadberre nawu bininj, kunukka wanjh kandjalyakwon. Bu yikangewurlhme, nakka kanwernhkelehme ngadberre. \v 8 Dja yikurrmeng kunwarre ngadberre kore kumirrk ke, mak yinan manbu manwarlkkaykenh kunwarre ngadberre manbu minj ngarrimulewan kurobbe yiman bu ngudda kankangewolkang. \p \v 9 Ngudda kandjaldung munguyh ngadberre bu nawern mandjewk ngarriwe, yerre wanjh ngarribalburnbun. Ngarringolekwerren dja ngarridowen. \v 10 Dja mandjewk nawu ngadberre bu ngarrimimbi nakka seventy, dja bu yiman ngarribalmurrngrayek nakka kabalderrehme ngadberre eighty. Wanjh kunmekbe kayime nawu mandjewk ngarridowingalme, Bu mandjewk rowk ngadberre, wanjh ngarridjaldurrkmirri wernkih duninjh, dja mak ngarridjakbekkabekkan. Wanjh makka werrkwerrk kare, yerre wanjh ngad ngarribalre. \v 11 Minj nangale kawernhburrbun bu kundulkarre dorrengh yiyiddung kundulkarre ke dorrengh. Bu yiyiddung kunkimuk nakka kankelehme ngadberre kunkimuk. \v 12 Mah, wanjh kanbukkabukka ngadberre ba ngarriburrbun manbu kunngolek ngadberre makka mandedjdjumbung, dja mak bu ngarriborlhme kunmayali ke kore kukange ngadberre \p \v 13 Ngudda Yawey, yimdurnden kore ngadberre bu munguyh. Baleh kabolkyime bu yimdurndeng? Yibenkongibu bininj nawu ngundimarnedurrkmirri. \v 14 Kanmarnedjaremen munguyh munguyh dja kankongibu yiman kankukbarlkemen bu kukabelbubuyika kayimerran munguyh. Wanjh kuhni bu ngundimarnenjilngmak dja ngundimarnewayini munguyh munguyh kore ngarridarrkiddi. \v 15 Dja wanjh kanwo kunnjilngmak ngadberre ba kabularrbuyindan manbu kunnjilngwarre bu kunkuyeng ngarrihkarrmi kerrngehkenh. Dja kannjilngmarnbun kunkuyeng yiman bu ngad kunkuyengni ngarrinani djal kunwarrekenh. \v 16 Mak kanbukkan ngad nawu ngundimarnedurrkmirri kore kunmak ngudda yihkurduyime. Yibenbukkabukkan ngadberre wurdwurd dorrengh ba bu kabirrinan ngudda ke kundulkarre manbu kunwernhmakmak. \p \v 17 Ngudda Yawey, nawu God ngadberre kanmarnekurduyimen kunmak! Mak kanbidyikarrmen ngadberre bu ngarriyakwon rowk kore ngarrikurduyime kunbidwi ngadberre. Dja kanmarnekurduyimen ba bu ngarriwernhmarnbun kunmak dorrengh kore kunbid ngadberre. \c 91 \s1 Yawey Nawu God Ngardduk Kannahnan. \s2 Psalm 91 \p \v 1 Bininj nawu kayo munguyh kore God nawu Nawernhkimuk Duninjh kahbinahnan, wanjh kangehme kumekbe. God nawu Nawernhkimuk wanjh nungka yiman kabimarnedjurlewon namekbe bininj. \v 2 Wanjh ngaye ngamarneyime Yawey, “Ngaye ngakelerlobme kore ngudda ba bu kannahnan. Ngudda wanjh ngardduk God, dja ngaye ngakangekurrmerren kore ngudda.” \p \v 3 God nungka ngunbebke kore nawu kawarlkkayindi ngunbungkardmang bu ngunbongkarrme. Dja mak ngunmarnbun kore kundjak kunkimuk ngunmang. \v 4 Nungka ngunkukbarrkbun yiman yerreh namarddol kayawbarrkbun mayhmayh yaw, kaluk ngunkurrme kore kanjdji kuwel nuye bu yiwarlkkayindi. Mak kunwoybuk nuye ngunkukbalhme dja ngandjurruddi kore nungka kayingkihwokkurrmerren. \v 5 Wanjh yuwn bu yikelemen njalehnjale ngunmarnebebme bu kumunun. Mak bu barnangarra kayimerran minj yikengeme manbu bunarra bu kabirriburriwe kore ngudda. \v 6 Bu kumununbubuyika, wanjh yuwn bu yikele bu kundjak kamre ngunmang. Mak yuwn bu yikelemen kore kunwarre kunkimuk bu kabebme kore kunbarnangarraburrk. \p \v 7 Bu ngurriburren yiman war, kunubewu kore kungurrird ke nakka one thousand bininj kabirridowen, mak kunubewu ten thousand bininj dja ngudda minj njale ngunbun. Ngudda wanjh kamak yihdi. \v 8 Wanjh yihdjaldi bu yibenhnan nawu birriwarre bininj kabirrihmankarren bu nungka God kayiddung bu kabenhbun bedberre. \p \v 9 Mah, bu ngudda ngurrikelerlobme dja ngurriyuwn kore nawu Kawohrnan Rowk wanjh ngurridi munguyh kamak rowk kore ngunnahnan. Nungka wanjh Yawey nawu Nadjalwernhkimuk duninjh, dja ngaye ngankukbalhme dja nawu ngannahnan. \v 10 Bu kuhni ngurrikurduyime, wanjh minj njale nawu nawarre kakurduyimerran ngudberre, mak nawu kundjak kunbang duninjh minj kamdarnhderrehme kore kured ngurrihni. \p \v 11 Nungka kabenwon kunwok kunrayek bedberre angels nuye bu ngunmulewan, ba bu ngundiwernhnahnan kore baleh yarrkka ngurrire.\x - \xo 91:11 \xt Matthew 4:6; Luke 4:10\x* \v 12 Bedda wanjh ngundimang dja ngundiwayhke kaddum kore kubid bedberre, ba kunwardde minj ngunwohdengedong.\x - \xo 91:12 \xt Matthew 4:6; Luke 4:11\x* \v 13 Mak ngurrbenkukmelmelme lion nawu mayh nabang duninjh, dja nayin nabang duninjh. Yidjalmelme dja yibenbun kurrenge ke.\x - \xo 91:13 \xt Luke 10:19\x* \p \v 14 Wanjh Yawey kayime, “Nanihnjanu bininj wanjh nganmarnedjare ngaye, nakka wanjh ngangehke. Ngamarnekukdjurruddin bininj nawu ngaye nganngeyburrbun. \v 15 Bu nungka ngankayhme, wanjh ngaye ngawokmang. Bu baleh yarrkka kunrayek kabebme bedberre, ngaye kunmekbe ngarrihdjarrkdi. Ngaye ngangehke dja mak ngangeykimukwon. \v 16 Kaluk ngabenngolekkuyenghme bu kunkuyeng kabirrihdarrkiddi. Dja mak ngabenbukkabukkan bu ngabenngehkekenh.” \c 92 \s1 Kamak Bu Karrimanjbun Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 92 \p \v 1 Kunukka kundjalmak bu ngundimanjbun ngudda nawu Yawey. Dja kamak bu ngundimarnewayini kore ngudda nawu yingeymakkaykenh, ngudda nawu God Yiwernhkimuk Duninjh. \v 2 Bu malamalaywibubuyika rowk, wanjh ngundimulewan bininj rowk bu ngudda munguyh kandjalmarnedjare, dja kumunun rowk wanjh ngundimulewan bininj rowk bu ngudda nawu minj munguyh kanbawon. \v 3 Ngarridirri manbu instrument kakarrme ten kunyarl, dja mak kore harp bu ngarrimarnbun manmakkenh music bu ngudda wanjh ngundimulewan. \p \v 4 Ngaye wanjh nganjilngmakmen kore nganan kore kunwern yikurduyime kundulkarre ke Yawey! Wanjh ngaye ngawayini kunnjilngmak dorrengh bu nganan kore ngudda yimarnmarnbun kore ngudda ke kubid. \v 5 O Yawey ngudda wanjh yikurduyime kundjalwern dja kunwernhkimuk duninjh! Dja ngudda wanjh yidjalmayalidulmuk. \v 6 Nawu birribengwarr bininj minj ngundimayaliburrbun, dja nawu birriwarre bininj minj ngundimenmenbekkan kore ngudda yimayaliyime. \v 7 Bedda minj kabirrimenmenburrbun bu birriwarre bininj wanjh kabirridowerren yiman kundalk manbu kadjordmerren, dja bonj, kadarlehmen, karrowen. Nawu birriwarre bininj kabirriwernmerren dja kabirrikurduyime kunwarre ba bu kabirrikukenworren, dja bonj, kaluk kabirridjalbularrbuyindan rowk. \v 8 Dja ngudda Yawey yidjaldi munguyh kaddum kore heaven, dja yidjalwohrnawohrnan rowk! \p \v 9 Woybukkih! Bininj nawu ngundiwidnan ngudda Yawey, wanjh kabirridowerren. Dja bininj nawu kunwarre kabirrikurduyime wanjh kabirriyarlarrmerren. \v 10 Dja ngaye wanjh ngayime ngudda kanmurrngrayekwong ba ngangudjbangmen yiman kayime nabang bulikki. Ngudda kankodjdjuhkeng mankalkkidmak dorrengh. \v 11 Ngaye wanjh ngabennang kunmim ngardduk nawu ngarriyidko bu birridjalmankang kore birribarabom. Dja kore kunkanem ngardduk wanjh ngabenbekkang birriwarre bininj nawu ngandibuyi bu bedda birrikelekayhmi. \p \v 12 Dja nawu birrimak bininj, nakka kaluk kabirrikangebarlmiyindan kunmakmak nuye nawu Yawey. Kabirridjordmen yiman kayime kundulkmak cedars kore kubolkkimuk Lebanon. \v 13 Nawu birrimak bininj yiman kayime kundulk nawu Yawey djabnameng kore kuberrkkah kunrurrk nuye, dja wanjh kabirridjaldi kamak rowk. \v 14 Nawu birrimak bininj bu kabirrikohbanjmen, wanjh bedda yiman kayime kundulk manbu kadjalkarrme mandjolengmak bu munguyh. Bedda yiman kayime kundulk manbu ngudjbang dja kadjalkarrme kunmalaworrmak. \v 15 Bedda wanjh kabirrimulewan bu kabirriyime, “Nawu Yawey, nakka djal mandjad duninjh kayime. Nungka minj kunwarre kayime munguyh munguyh. Dja ngakurrmerren kore nungka dja ngandjalnahnan ba bu minj njale ngankilekme!” \c 93 \s1 Yawey Nawu God Wanjh King Duninjh. \s2 Psalm 93 \p \v 1 Nawu Yawey kawohrnan rowk! Nungka king duninjh dja kadjongbuyindi namakmak duninjh kunmadj nawu kingskenh. Nungka narrulkarrekimuk duninjh ba bu kabenbun rowk. \p Nungka bolkmarnbom rowk kondah kurorre, dja minj nangale kabolkrokayhwe. \v 2 Ngudda Yawey wanjh yidjalwohrnawohrnang rowk bu kerrngehkenh duninjh, dja mak munguyh munguyh. \p \v 3 Kurrula yiman kawayini kore ngudda Yawey. Kurrula yiman kakayhme wernkih duninj bu kayolyolme ngudda ke. Manbu kunmayorrk kunkimuk kabobun kurrula, dja kabomurrngrayekworren kore ngudda. \v 4 Ngudda Yawey wanjh yidjalwernhkimuk duninjh dja yiyurrhkeng kurrula nawu kawernmerren. Nawu kurrula kabobidbun, dja ngudda wanjh yidjalkimuk duninjh, dja yidjalyurrhke rowk. Yawey, wanjh ngudda yidjalngudjkimuk duninjh, dja yibenyurrhke rowk nawu heaven kabirrihni. \p \v 5 Yawey, ngudda yikarremarnbom mankarre duninjh manbu kadjaldi munguyh. Kore ngudda yihdi, wanjh kubolkdjamun duninjh, dja kundjalmak kahdi munguyh munguyh kore manrurrkdjamun ke. \c 94 \s1 God Kandjadme Ngad Karriwarlahkenh Bininj Rowk. \s2 Psalm 94 \p \v 1 O Yawey, ngudda God nawu kandjadme dja kanbun ngad bininj. Ngudda nawu kandjadme bu djal mandjad duninjh, wanjh kanmarnekukbukkarren ba bu ngundinan kore yirrung duninjh. \v 2 Ngudda nawu kandjadme ngad ngarriwarlahkenh bininj rowk kondah kore kurorre, wanjh yimray. Yibenbun bininj nawu kabirriburlumerren kore kunwarre kabirriyime. \v 3 Nahni nawu birriwarre bininj wanjh munguyh kabirridjalmarrmarr, dja kawarre! O Yawey, baleh kabolkyimerran bu ngudda yibenngurdke nawu birriwarre bininj? Yiddok kunkuyeng? \v 4 Bedda munguyh kabirriyolyolmerren bu kabirriburlumerren. Nawu birriwarre bininj kabirridjalkimukworren munguyh. \v 5 O Yawey bedda kabindibun nawu ngudda ke bininj. Bedda kabindiwarrewon nawu ngudda ke bininj. \v 6 Bedda wanjh kabindibun daluk ngalbu kamarrdjukun, dja mak nawu birridjenbuyika bininj. Bedda mak kabindibun dja kabindikukburriwe nawu birrimarladj wurdwurd nawu birrikornkumoyak. \v 7 Birrimekbe birriwarre bininj kabirriyime, “Nawu Yawey minj kankurdunan! Nahni God nawu Jacob nuye, minj kaburrbun!” \p \v 8 Ngudda nawu ngardduk bininj, wanjh ngurrinahnarrimen! Yikahwi ngudda ngurribengwarr! Ngudda nawu ngurrikodjkuluyak, wanjh ngurridjalmayalimarnburrimen! \v 9 God kanwong kunkanem kadberre, yiddok ngurriyime bu nungka minj njale kabekkan? Nungka kanwong kunmim, yiddok ngurriyime bu nungka minj kabolknan? \v 10 Ngurriburrbun bu Yawey kabenbun birribang bininj kore kubolkbubuyika rowk, dja yiddok ngurriyime minj mak kanbun ngad bininj? Nungka wanjh kanbukkabukkan ngad bininj rowk ba bu njalenjale karriborlhme, yiddok ngudda ngurriyime bu nungka minj njale kaburrbun? \v 11 Bonj, nawu Yawey kanmayaliburrbun, ngadberre ngad nawu djal bininj, dja nungka kayime bu ngad karrimayaliwarre.\x - \xo 94:11 \xt 1 Corinthians 3:20\x* \p \v 12 Ngudda Yawey, bu yirrung nangale nawu bininj, dja bu yibengdayhke, wanjh nakka kanjilngmak, dja ngudda yibukkabukkan kore ngudda ke mankarre. \v 13 Nahni bininj bu kunyid kabimarnebebme wanjh kadjalle kamak rowk kaluk bu nawu nawarre bininj kamankan kore kumidj bu kabimadbun! \v 14 Dja woybukkih nawu Yawey minj kabenbodmewon nawu nuye bininj rowk. Minj munguyh kabenbawon bininj nawu nungka bendjarrngbom. \v 15 Nungka wanjh kanyawoyhdjadme bu djal mandjad nuye, dja bininj nawu kabirridjaldjare kunmak, wanjh kabirridjaldjare manbu mandjadkenh. \p \v 16 Adju! Nangale nganmarnebebme bu kabenngurdke nawu birriwarre bininj? Dja nangale kamre dja kanbidyikarrme bu nawu birriwarre bininj ngandimarnebebme? \v 17 Bu Yawey minj nganbidyikarrmeninj, wanjh ngarrowimeninj, dja ngahdiwirrinj kore kundowikenh kore ngadjalwokyak bu munguyh. \v 18 Dja bonj, ngaye ngakayhmeng bu ngayimeng, “A! Ngarrengeyirrebme!” Wanjh ngudda Yawey nawu kandjalmarnedjare dja kanwayhkeng ba minj ngamankayi. \v 19 Ngaye bu ngakangewarre wanjh ngudda kankangemurrngrayekwon ba nganjilngmakmen. \p \v 20 Ngudda minj yibenbidyikarrme nawu birridjalwarre kings. Bedda nawu kunrayekkenh kabindimarnewohrnan bedberre bininj bu kabirrikarremarnbun mankarrewarre. \v 21 Bedda kabirriraworren bu kabindimarnekurduyime kunwarre bedberre nawu birridjalmak bininj, dja kabindiwarrewan kore court ba bu kabindibun. \v 22 Dja ngaye, wanjh nawu Yawey yimerranj kubolkmak ngardduk kore ngangehme. Ngaye ngakelerlobme kore God ngardduk ba nganbalhme, yiman bu ngawarlkkarren kore kuwarddekimuk. \v 23 Nungka wanjh kabenkarremulewan kore bedberre kunwarre. Kabenbularrbun kore bedda kunwarre kabirriyime. Yawey nawu God kadberre wanjh kabenbularrbun. \c 95 \s1 Bu Karrimarneboddan Dja Karrimarrkmang Yawey Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 95 \p \v 1 Mah, wanjh ngurrimray karriwayinin nuye nawu Yawey, dja karrimarnemarrmarrnin! Kab karrikayhmen bu karriburluburlume nungka nawu kanngehke kadberre. \v 2 Karrimirndemornnamerrimen kore kumirrk nuye bu karriwernhmanjbun, dja mak karriwayinin nuye dja karrimarnedirri music dorrengh. \p \v 3 Kuhni karrikurduyime dja nungka nawu Yawey nakka djalwernhdulkarrekimuk dja nakimuk God duninjh, dja mak king duninjh nawu kabenyurrhke bedberre birribubuyika gods. \v 4 Nungka kakarrme kubid nuye kanjdji duninjh kore kondanjkunu kurorre, mak manbu manwarddekuyeng kaddumkah, makka warridj nungka nuye. \v 5 Mak manbu kurrula, makka nuye rerrih, dja wanjh nungka marnbom. Dja mak nungka welengbolkmarnbom mahni kurorre kunbidwi nuye. \p \v 6 Mah, wanjh ngurrimray karrimarneboddan nuye Yawey dja karridjalburluburlumen. Nungka kanmarnbom kadberre, wanjh karridjalmarnebarddurrukkurlhdan kore kumirrk nuye. \v 7 Nungka wanjh God kadberre, dja kannahnan ngad nuye bininj, yiman kayime shepherd kamirndenahnan mayh nawu sheep kore kubolkmak nuye. \p Wanjh bolkkime ngurribekkabekka kore nungka kawokdi, kore kayime, \v 8 “Yuwn bu ngurrikangerayekworren dja kandibodmekenhwon yiman birriyimeng nawu mawahmawah ngudberre kore bolkngeyyoy Meribah dja Massah kore kubolkdarleh.\x - \xo 95:8 \xt Hebrews 3:15; 4:7\x* \v 9 Kumekbe nawu mawahmawah ngudberre ngandirohrokmeng dja ngandiwiddjungi, dja kunukka birribengmidjdanj kore ngandikurdunani ngaye bu kunmak ngabenhmarnekurduyimi.\x - \xo 95:9 \xt Exodus 17:1-7; Numbers 20:2-13\x* \v 10 Wanjh kundjalkuyengkenh ngaye ngabenyiddungi bedberre bininj bu kudjewk forty, dja ngayimeng bedda minj birrimayalimak bininj, dja minj nganwokmarrkmayinj kore ngadjareni bu birrirawinj. \v 11 Wanjh kumekbekenh kunu ngayidduy dja ngawokkurrmerrinj bu minj kabirringimen kore ngayekenh ba bu kabirringehme.” [Exodus 17:7]\x - \xo 95:11 \xt Numbers 14:20-23; Deuteronomy 1:34-36; 12:9-10; Hebrews 3:7-11; 4:3-5\x* \c 96 \s1 Karriwayinin Mankong Mankerrnge Kore Yawey. \s2 Psalm 96 \p \v 1 Ngudda ngurriwarlahkenh bininj rowk kore kubolkbubuyika rowk, wanjh ngurrimarnewayinin nawu Yawey. Ngurridjalwayinin manbu mankarrekerrnge nuye nawu Yawey. \v 2 Ngurriwayinin nawu Yawey, dja ngurringeyburluburlumen! Munguyh ngurrimulewa kunbarnangarra rowk bu nungka wanjh kanngehkeng! \v 3 Ngurrbenbengdayhke bininj birriwarlahkenh rowk, bu ngurriyime nakka nadjalmakkaykenh God. Ngurrbenmarneyimen bininj nawu birriwokbubuyika rowk, bu nungka wanjh kakurduyime kunwern kundjaldulkarrekimuk dorrengh. \p \v 4 Kaluk nawu Yawey nakka wanjh nawernhkimuk dja nadjalmakkaykenh ba bu bininj kabirriburlume. Bininj rowk wanjh kabirrimarnekelemen wernkih duninjh nuye nawu God duninjh. Nungka wanjh kabenyurrhke birrikilehkilelh gods nabubuyika yerre. \v 5 Birribuyika gods nawu bininj birridjenbubuyika bindimarnbom, nakka djal idols manbu minj njale kakurduyime. Dja nawu Yawey naweleng wanjh marnbom kore karrinan kaddum rowk. \v 6 Nungka kahdi kore kubolkmakkaykenh, dja kakarrme nadjalmakkaykenh rowk. Nungka wanjh narrulkarrekimuk duninjh dja mak nakukmakkayhkenh duninjh. Wanjh yehyeng rowk, dja mak bininj rowk kabirridjalmarneboddan nuye. \p \v 7 Ngudda bininj rowk nawu ngurrimudbubuyika ngurribolkbubuyikabeh, wanjh ngurrimulewa bu nawu Yawey nadjalmakkaykenh duninjh, dja nawernhdulkarrekimuk. \v 8 Ngurriyimen bu nungka nawernhngeykimuk duninjh! Ngurriyika njalenjale bu ngurrimarnekurrme bu ngurriwon bu ngurringimen kururrk nuye. \v 9 Ngurrimarnebodda nawu Yawey bu ngurrire darnkih kore nuye nawu God duninjh namakkaykenh. Ngurriwarlahkenh bininj rowk kore kurorre, wanjh ngurrikukdeldelmen kore kumirrk nuye!\x - \xo 96:9 \xt Psalm 29:1-2\x* \p \v 10 Mah, ngurriwarlahkenh bininj rowk, wanjh ngurriyimerrimen, “Nawu Yawey kawohrnan rowk!” Dja kondah kurorre kore karrihni, wanjh nungka marnbom dja minj nangale kabolkrokayhwe. Nungka nawu Yawey wanjh kabendjadme bininj birridjenbubuyika rowk bu djal mandjad duninjh. \v 11 Nawu kabirrihni kaddum kore heaven, wanjh birriwernhnjilngmakmen nuye. Nawu kabirrihni kondah kurorre, dja nawu kurrulawaken warridj, wanjh birridjalkayhmen nuye, kunnjilngmak dorrengh. \v 12 Mayh rowk, dja njalenjale nawu kahyo kore kurorre wanjh birridjalnjilngmaknin. Kaluk kundulk rowk kore kuberrk kurrulkwern wanjh yiman kabirrimarnewayini bu kunnjilngmak dorrengh. \v 13 Kaluk yehyeng rowk dja bininj rowk kore kondah kurorre birriwayinin kore kumirrk nuye Yawey bu nungka kamre kabendjadme rowk. Nungka wanjh kabendjadme birriwarlahkenh bininj rowk bu djal mandjad dja kunwoybuk dorrengh. \c 97 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Wanjh King Duninjh. \s2 Psalm 97 \p \v 1 Nawu Yawey kawohrnan rowk! Nakka wanjh king duninjh. Birriwarlahkenh bininj rowk wanjh birriburluburlumen nuye! Bininj kore kubolkbubuyika rowk nawu kabirrihni djarreh, wanjh birrimarnenjilngmarrmarr nuye. \p \v 2 Nawu Yawey kahdi kore kunngol kundulmuk dja kumunun kunkimuk kadjongburren. Nungka kahyerrkan kore kawohrnankenh. Nungka wanjh kadjadme bu djal mandjad duninjh, dja mak kore kunmakkenh. \v 3 Nungka kamunkewe manbirlukimuk kore kumirrk nuye ba bu kabenwurlhke dja kabenbun nawu birriyidko nuye. \v 4 Nungka mak kamunkewe namarrkon nuye dja kabolkwolkan kondah kurorre rowk. Birriwarlahkenh bininj kabirrinan dja wanjh kabirrideldelme. \p \v 5 Kuwarddekihkimuk wanjh kabirridjalkelkdan kore kumirrk nuye Yawey nawu kawohrnan rowk kore kondah kurorre. \v 6 Kungol rowk kabimulewan bu nungka kadjalkurduyime kunmak. Birriwarlahkenh bininj rowk kore kurorre, wanjh kabirrinan bu nungka nadjalkudji God nadjalmak. \p \v 7 Bininj nawu kabirrimarneboddan nawu idols, dja kuhni kabirriburlumerren, wanjh kabirriyemengalme rowk. Kaluk nawu birribuyika gods wanjh birridjalburlumen nawu Yawey! \p \v 8 Bininj nawu kabirrihni kore Zion kabirriwokbekkan nawu Yawey, wanjh kabirridjalmarrmarr duninjh. Bininj nawu Judah benkebmawahmeng, nawu kabirrihni kore kunredbubuyika, wanjh bedda warridj kabirrinjilngmak bu kunmekbekenh ngudda nawu Yawey kabendjadme bu djal mandjad duninjh. \v 9 Ngudda nawu Yawey, ngudda wanjh yibenyurrhke rowk dja yidjalwohrnan rowk kore kondah kanjdji kurorre. Ngudda yidjalngeykimuk duninjh kore yibenyurrhke rowk nawu birribuyika gods. \p \v 10 Ngudda bininj nawu ngurrimarnedjare nawu Yawey, wanjh ngurridjalwirrihmen kunwarre. Nawu Yawey kabenkukdjurruddi bininj nuye ba bu kabirridjaldarrkid. Nungka kabenbebke kore birriwarre bininj kabindibongkarrme. \v 11 Nungka mak kabenmarnebolkwolkan nawu birrimak bininj, dja kabennjilngmarnbun bininj nawu kabirridjare ba bu kabirrimarrmarr kore nungka. \v 12 Ngudda nawu ngurrimak bininj, wanjh ngurridjalmarrmarr kore Yaweykenh. Ngurrimanjbu dja ngurringeyburlumen nungka nawu nangeydjamun duninjh. \c 98 \s1 Karrimarnewayinin Yawey Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 98 \p \v 1 Mah! Karriwayinin mankerrnge mankong bu karriburlumen nawu Yawey! Nungka wanjh kurduyimeng kunwern kunmakmak! Nungka benngehkeng bininj kubidkukun dja kunberl kunmurrngrayek nuye dorrengh. \v 2 Nawu Yawey mulewarrinj ba bu bininj rowk kabirriburrbun nungka wanjh kabenngehke. Nungka benbukkabukkang birriwarlahkenh bininj rowk kondah kurorre ba kabirriburrbun nungka wanjh kadjalkurduyime kundjalmak duninjh. \v 3 Nungka wokkurrmerrinj bedberre bininj nawu Israel benkebmawahmeng, dja wanjh woybukkih kurduyimeng rowk kore yimeng. Nungka wanjh kabendjalmarnedjare dja minj kabenbawon. Kaluk birriwarlahkenh bininj rowk birrinang nawu God kadberre bu munguyh kabendjalngehke bininj. \p \v 4 Mah! Wanjh ngudda ngurriwarlahkenh bininj rowk nawu ngurrikang kubolkbubuyika rowk, wanjh ngurriwernhburluburlumen nuye Yawey. Ngurriburluburlumen bu ngurriwayiwayinin nuye kunwernhnjilngmak dorrengh! \v 5 Ngurrimarnewayinin mankongmak bu ngurriburluburlumen nawu Yawey instruments dorrengh. Ngurridirri bu ngurribun nawu kore harps. \v 6 Mak ngurribuhmen kore trumpets dja kunkanem yiman horns, dja ngurriwernhkayhmen kunnjilngmak dorrengh nuye Yawey, nawu king kadberre. \p \v 7 Ngudda kurrula, dja nawu djenj rowk kore kanjdji, wanjh ngurridarrahmen bu kunwok kunkimuk. Ngudda nawu kurorre, dja nawu bininj dja mayh rowk kabirrihni, wanjh ngurridjarrkwayinin nuye. \v 8-9 Ngudda nawu mankabo rowk, wanjh ngurribiddowkmen kore nungka kunnjilngmak dorrengh! Ngudda nawu kuwarddekimuk rowk, ngurridjarrkwayinin kunjilngmak dorrengh kore kumirrk nuye nawu Yawey. \p Dja nungka kamre dja kabendjaddjadme birriwarlahkenh rowk bininj kore kondah kurorre. Kaluk nungka kabendjadme bu djal mandjad, dja kabenbebbehdjadme bu kundjalmakkenh. \c 99 \s1 God Nawu Yawey Wanjh King Duninjh Dja Kawohrnan Rowk! \s2 Psalm 99 \p \v 1 Birriwarlahkenh bininj nakka kabirrikukdeldelme bu nungka Yawey kawohrnan kubolkwarlahkenh rowk. Nungka yiman kahyerrkan kore nawu cherubim bokenh kabenebarndi.\x - \xo 99:1 \xt Exodus 25:22\x* Mah, kondah kore kurorre rowk wanjh kabolkdeldelme duninjh! \v 2 Nawu Yawey kahni kore kunred Zion, yiman king duninjh nawu kawohrnan rowk kore kubolkbubuyika rowk, dja kabenngeyyurrhke bininj rowk. \p \v 3 Ngudda Yawey, yidjalkudji yiwernhdulkarrekimuk duninjh, mak bininj ngundingeyburlumen bu kunkele dorrengh! Ngudda wanjh Yidjalwernhdjamun Duninjh. \p \v 4 Ngudda nawu King Duninjh, ngudda ngurrikarrme kundulkarre rowk, dja yidjaldjare bu bininj kabirrikurduyime kundjalmak. Ngudda wanjh kanbidyikarrmeng ba bu ngarridjadmerren bu djal kunmak dja mandjad warridj. Ngudda kunu kanmarnekurduyimeng ngad nawu Jacob nuye mawahmawah. \v 5 Mah wanjh, karriburluburlumen Yawey nawu God kadberre! Karrimarneboddan kurrenge nuye nawu kahyerrkan kore heaven. Nungka wanjh Nadjalwernhdjamun duninjh. \p \v 6 Nawu Moses dja Aaron, nakka wanjh nuye priests bokenh. Mak nawu Samuel dingihdi yiwarrudj nuye. Bedda wanjh birrikayhmeng nawu Yawey, dja wanjh nungka benwokmey. \v 7 Nungka wanjh kumwokdangeni kore kunngolbeh, dja nuye bininj wanjh birriwokmarrkmangi mankarre nuye manbu benwong.\x - \xo 99:7 \xt Exodus 33:9\x* \p \v 8 Ngudda Yawey nawu God ngadberre, yibenbekkabekkang ngudda ke bininj bu ngundidjawani. Ngudda wanjh yibenmarnebengmidjdan kunwarre bedberre. Dja ngaleng ngudda yibenbuni bininj nawu birrikurduyimi kunwarre. \p \v 9 Wanjh karriburluburlumen Yawey nawu God kadberre, dja karrimarneboddan nuye kore kuwarddedjamun nuye. Yawey nawu God kadberre, nakka wanjh Nawernhdjamun Duninjh. \c 100 \s1 Bu Karriburlume Dja Karrimanjbun Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 100 \p \v 1 Mah! Karriwernhkayhmen nawu Yawey bu karrimarrmarrnin duninjh, ngad karriwarlahkenh bininj nawu karrihni kubolkbubuyika rowk. \v 2 Mak karrimarnebodda nuye bu kunwernhnjilngmak dorrengh. Karrimirndemornnamerren kore kumirrk nuye, dja karriwayinin bu karridjalnjilngmak nuye. \v 3 Ngad karrimulewan bu Yawey wanjh God duninjh. Nungka wanjh kanmarnbom kadberre, ngad nawu nungka nuye bininj yiman, dja kanmirndekarme yiman kayime sheep nuye dja kankurrmeng kore kubolkmak nuye. \p \v 4 Mah. Karringimen kore nungka nuye kunrurrk dja karridjalmanjbu nuye! Karridi kumekbe kore nungka kahdi dja karringeyburluburlumen. Karridjalmanjbu nuye dja karringeyburlumen nuye. \v 5 Nawu Yawey nungka nadjalmak duninjh, dja kandjalmarnedjare munguyh munguyh. Nawu Yawey minj kabawon nuye kunwok manbu kanmarnewokkurrmerrinj dja nungka kadjalkurduyime bolkkime dja yerrekah bu munguyh munguyh.\x - \xo 100:5 \xt 1 Chronicles 16:34; 2 Chronicles 5:13; 7:3; Ezra 3:11; Psalm 106:1; 107:1; 118:1; 136:1; Jeremiah 33:11\x* \c 101 \s1 King David Kabendung Nawu Birriwarre Bininj. \s2 Psalm 101 \p \v 1 Nawu Yawey, ngaye ngawayini bu ngayolyolme ngudda bu kanmarnedjare munguyh, dja kandjadme bu djal mandjad duninjh. Ngaye marnewayini kore ngudda. \v 2 Ngaye ngadjare bu munguyh ngakurduyime bu djal kunmak, dja minj kunwarre ngakurduyime. Dja ngaleng, baleh kayime bu ngudda yimre darnkih ngaye? Ngaye nganahnarren kore ngayekenh kunred, dja minj mak kunwarre ngakurduyime. \v 3 Ngaye minj nganan kunwarrekenh, dja minj mak ngaburrbun. Ngabenwidnan bininj nawu ngundibodmewon dja kunwarre kabirriyime. Ngaye ngabendjalbawon ba minj ngarriraworren. \v 4 Minj mak ngaye ngakurren, dja minj ngadjare ngaborlhme kore kunwarrekenh. \v 5 Bu ngabekkan bininj nawu manmolk kabimarneyolyolme kunwarrekenh nabuyika bininj, wanjh ngadjalwohburriwe kore ngayekenh. Dja mak bininj nawu kaburlumerren dja kangeykimukworren, wanjh ngadjalngurdke. \p \v 6 Dja bininj nawu kabirriwokmarrkmang God, wanjh ngabenmakwan, dja ngabenkimang ba kabirrimre ngarridjarrkyo kore ngaye. Warridj bininj nawu minj kabirridjalkurduyime kunmak, wanjh ngabenbawon bu ngaye ngandimarnedurrkmirri. \p \v 7 Kaluk bininj nawu kabindikowe birribuyika, wanjh minj ngarriyo kore ngaye. Bininj nawu kabirrikurrehkurren wanjh ngabenburriwe kore ngayekenh. \v 8 Bu kunkabelwern ngaye wanjh ngabenbularrbun birriwarre bininj nawu kondah kubolkkimuk kabirrihni. Ngaye wanjh ngabenburriwe kore kondah kukadje manbu Yawey nuye. \c 102 \s1 Bininj Nawu Kangewarreminj Wanjh Danginj Yiwarrudj. \s2 Psalm 102 \p \v 1 Yawey! Kanbekkabekkan bu ngahdi yiwarrudj! Ngakayhme bu djawadjawan kanbidyikarrmekenh, wanjh kanbekkabekka! \v 2 Bu ngakarrme kunyid, wanjh yuwn bu yikebborledme kore ngahni. Bu ngakayhme ke, wanjh kanwernhbekka, dja werrkwerrk kanwokma! \p \v 3 Ngaye darnkih ngarrowen yiman kundolng werrkwerrk kayakmen kore kunmayorrk. Ngaye wanjh ngamurrngbabang dja ngabekkarren yiman kayime ngardduk kunmurrng kawurlhme kore kunak. \v 4 Ngakangebekkarren yiman kayime ngakangedarlehmen. Ngaye bonj, ngadjalbengmidjdan bu ngangun manme. \v 5 Ngaye ngangeyngeyyime wernkih duninjh, dja kunu ngakukmorarra dja bininj ngandimurrngnan. \v 6 Ngaye yiman kayime mayhmayh nawu djurrul kore kubolkdarleh, nawu karrolkan kore kubolkbininjyak. \v 7 Ngaye minj ngakodjkeyo. Ngayimerranj yiman kayime mayhmayh nawu nadjalkudji kahdi. \v 8 Kunbarnangarrakuyeng bininj nawu ngandiwirrihme wanjh ngandidjekmiwon. Bedda nawu ngandiyolyolme dja bu kamahmahmerren wanjh ngandingeybun ngardduk kunngey. \v 9 Ngadjalngun kunburle, dja ngadjalbongun manbu kunmimnalk ngardduk boraworrinj. \p \v 10 Kuhni rowk kurduyimerranj ngardduk kunmekbekenh ngudda wanjh kandung ngardduk bu kunkimuk, dja ngudda wanjh kankukmey kankukburriweng. \v 11 Bolkkime wanjh kundowikenh kamre darnkih, yiman kayime kabolkmununmen bu wolewoleh duninjh. Ngadjalyakmen yiman kayime kundalk bu kahdarlehmen. \p \v 12 Dja ngudda Yawey wanjh king duninjh munguyh. Ngudda yidjalyerrkan kore kaddum. Birriwarlahkenh bininj rowk ngundingeyburlume bu munguyh munguyh. \v 13 Kaluk yirrolkkan bu yibenkongibun bininj kore kunred Zion. Kaluk kabolkyime bu ngudda yibenmarnedjaremen. Bolkkime wanjh bolkyimerranj bu kuhni yikurduyime. \v 14 Bininj kumekbe nawu ngundimarnedurrkmirri wanjh kabirribolkmanjngun. Rurrkwarrewarreminj kumekbe dja bonj, bedda kabirridjalbolkmanjngun. \p \v 15 Kaluk birriwarlahkenh bininj rowk kabirrikelemen ngudda ke kunngey, ngudda Yawey. Birriwern rowk kings nawu kabirriwohrnawohrnan kore kurorre wanjh ngundimarneboddan kore kunmakmak duninjh ke. \v 16 Nawu Yawey kayawoyhbolkmarnbun kunred Zion. Nungka wanjh kanmarnekukbukkarren bu karrinan nuye kundjalmakmak duninjh. \v 17 Nungka wanjh kabenbekkabekkan nawu birrimarladj bininj bu kabirrihdi yiwarrudj, dja minj kabenwarrewan bu kabirridjawadjawan. \p \v 18 Mah, wanjh ngadjare bimbuyinda maninjmanu kunwok ba bu bininj nawu karrbenmawahme, nawu minj bolkkime birribangmengalmeninj, wanjh bedmanwali kabirriburluburlume nawu Yawey. \v 19 Karrbenmarneyime bu Yawey bolknang kanjdji kore nungka dingihdi kaddum duninjh kore kubolkdjamun nuye. Nungka dingihdi heaven dja wanjh bolknang kondah kurorre. \v 20 Dja benbekkang nawu birribongdi bininj bu birringeyngeyyimi, dja wanjh benbebkeng nawu birrimadbuni bu kabindibunkenh. \v 21 Kunmekbekenh kunu bininj kabirringeymulewan nawu Yawey kore kunred Zion. Kabirriburluburlume kore kukadje Jerusalem. \v 22 Kuhni kabirrikurduyime birriwarlahkenh bininj rowk kore kubolkbubuyika rowk kabirrimirndemornnamerren ba bu kabirrimarneboddan nawu Yawey. \p \v 23 Nawu Yawey nganngudjyakwong kore ngarrarrkiddi. Nungka wanjh dedjumbunghmeng nawu mandjewk ngardduk bu ngaye nadjaldarrkiddi. \v 24 O God, ngudda yidjaldjarrkid munguyh munguyh dja minj yiyakmen. Yuwn bu kankan kondahbeh, dja ngadjalngudjbang. \p \v 25 Ngudda kunkare duninjh yibolkmarnbom kondah kurorre. Dja mak yimarnbom kubid ke manbu heaven kore kaddum. \v 26 Mahni rowk kayakayakmen, dja ngudda yidjaldi munguyh munguyh. Yehyeng rowk kawarrewarremen yiman kunmadj nawu nakare. Wardi yidmadjburriwe dja nakerrnge yidjongburren. \v 27 Ngudda wanjh yidjaldi dja minj yikukbuyikahmen bu munguyh. Ngudda yidjaldarrkid bu mandjewk mandjewk ke, dja minj yiyakmen.\x - \xo 102:27 \xt Hebrews 1:10-12\x* \v 28 Bininj nawu ngundimarnedurrkmirri kaluk bu kabindibornan wanjh nahni wurdwurd kabirrihni kamak rowk kore kumirrk ke. Dja bedmanwali kabindimawahme, wanjh yerre bedda warridj kabirridi kamak rowk kore ngudda. \c 103 \s1 Ngaye Ngaburlume Yawey Nawu Kunmak Nganmarnekurduyime. \s2 Psalm 103 \p \v 1 Ngaye ngaburlume nawu Yawey kore kukange ngardduk! Nungka kunngey nuye wanjh kundjamun duninjh dja kumekbekenh ngaye ngangeyburlume kunmarrk ngardduk dorrengh. \v 2 Ngaye ngaburlume nawu Yawey kore kukange ngardduk! Dja yuwn bu ngabengmidjdan kore nungka nganmarnekurduyime kunmak rowk. \p \v 3 Nawu Yawey kabengmidjdan kunwarre rowk ngudberre, dja mak kawe kundjak rowk ngudberre bu ngurridulkkihngalme. \v 4 Nawu Yawey ngunngehke kore kundowikenh dja mak ngunmarnedjare kore kunmakmak dja kunkongi nuye. \v 5 Wanjh ngunmarnekurduyime kunmak ba bu ngurrire kamak rowk, dja ngunyawoyhkerrngehme ba bu ngurringudjbangmen yiman namaddorl bu karrolkan. \p \v 6 Nawu Yawey nakka kakurduyime mandjaldjad kore kunmakkenh bedberre nawu birrimarladj bininj bu birribuyika bininj yiman kabindikoluyhwe. \p \v 7 Bu kunkareni nawu Yawey bimarnemayalibukkarrinj Moses, dja mak benbukkabukkang bininj nawu Israel benkebmawahmeng kore bedda birrikurdunani. \v 8 Nawu Yawey wanjh mimkongiwern duninjh, dja minj werrkwerrk kayiddung. Nungka wanjh kandjalmarnedjare munguyh munguyh.\x - \xo 103:8 \xt James 5:11\x* \v 9 Nungka minj munguyh kanwiddjung bu kandjadme kadberre, dja minj mak munguyh kahdjalkangeyiddi ngadkenh. \p \v 10 Nawu Yawey minj kanbun kadberre kore kunwarre karriyime. Mak minj kankarremulewan kadberre kore kunwarrekenh karriyime. \v 11 Nungka wanjh kabenmarnedjare bulkkidj duninjh bininj rowk nawu kabirrimarneboddan nuye. Kumekbekenh wanjh nungka kaburriwe djarreh duninjh kunwarre rowk kadberre. \v 12 Nungka kadjalwe manbu kunwarre kadberre djarreh duninjh, yiman djarreh karrikad duninjh kore koyek duninjh. \p \v 13 Nawu Yawey kabenkongibun wurdwurd nuye. Nungka yiman kayime bininj kabenhkongibun wurdwurd nawu kabenbornan. \v 14 Nungka kanwernhburrbun kore ngad karrimarnbuyindanj, dja kaburrbun bu ngad yiman djal kunkulk. \p \v 15 Ngad bininj nakka yiman kundalk manbu kakolhdebebme, dja werrkwerrk karrowen. Mak karridjordmen yiman mannguy manbu kawernmerren kore kabbal. \v 16 Kaluk bu kunmayorrk kabubuhme, wanjh manmekbe mannguy kayakmen, kabolkbawon munguyh. Dja ngad bininj wanjh kuhni karohrok karridarrkiddi bu djal kundedjumbung. \v 17 Dja nawu Yawey minj kabenbawon bininj nawu kabirrimarnekele nuye, dja kabendjalmarnedjare munguyh munguyh. Mak nungka kabenmakwan nawu wurdwurd dja mawahmawah bedberre. \v 18 bu bedda kabirridjalkarrme nuye kunwok manbu nungka yingkihwokkurrmerrinj, dja kabirriburrbun munguyh bu kabirriwokmarrkmang nuye. \p \v 19 Nawu Yawey bolkmarnbom kore kahyerrkan kaddum heaven. Wanjh nungka king duninjh dja kadjalwohrnawohrnan rowk kaddum dja kurorre. \p \v 20 Ngudda nawu angels nuye Yawey, wanjh ngurriburluburlumen. Ngudda ngurridulkarrekimuk dja ngurrikurduyime kore nungka kayime bu ngurriwokmarrkmang kunwok nuye. \v 21 Ngudda ngurridjalwern duninjh nawu ngurrihdi kaddum heaven, ngudda warridj ngurriburlumen nawu Yawey! Ngudda nawu ngurrihmarnedurrkmirri kore kayime ngudberre, wanjh ngurriburluburlumen. \v 22 Nawu Yawey marnbom yehyeng rowk dja kawohrnawohrnan kubolkbubuyika rowk kore kaddum dja mak kore kurorre. Wanjh nakka rowk birridjalburlumen Yawey. \p Mah! Ngaye ngadjare ngaburluburlume nawu Yawey kukange dorrengh ngardduk. \c 104 \s1 Karriburlumen Yawey Nawu Nangeywernhkimuk Duninjh. \s2 Psalm 104 \p \v 1 Ngaye ngaburlume nawu Yawey, kukange ngardduk dorrengh! \p Ngudda Yawey wanjh God ngardduk, dja yidjalwernhkimuk duninjh. Ngudda nawu king duninjh. Ngudda yidjalmakkaykenh yiman bu yidjongburren namadjmak duninjh. \v 2 Ngudda yikukbame wernkih duninjh yiman kayime yikukdjongbuyindi manbu kabolkwolkkankenh. Ngudda mak yinameng kunngol kaddum rowk yiman bininj kabarrkburren dabburlin. \v 3 Ngudda yidjalyo munguyh kaddum duninjh kore yibolkmarnbom kunrurrk ke. Yidjalre kurih kurih yiman kunngol yibarndibarndi, dja yidjalre yiman kayime kunmayorrk ngunkan. \v 4 Mahni kunmayorrk wanjh yimarnbom bu ngunmarnewokkanahkan djarreh ngudda ke kunwok. Dja mak yimarnbun manbirluworldjen bu ngunmarnedurrkmirri.\x - \xo 104:4 \xt Hebrews 1:7\x* \p \v 5 Ngudda yibolkdjabnameng kondah kurorre rowk wernkih duninjh ba minj nangale kayawoyhbolkrokayhwe. \v 6 Dja yibolkbarrkbom kurrulawi yiman yibolkdjongbom kondah kurorre rowk. Manbu kurrula barrkbom kaddum kore kuwarddekimuk. \v 7 Kaluk ngudda yiwokdanginj kunwok kunrayek dja kurrula wanjh keleminj dja borrurnderrinj. Manbu kurrula ngunwokbekkang kore yiwokdi yiman namarrkon kunkimuk ngurdulmeng, wanjh kelerlobmeng. \v 8 Mahni kundjurrh wanjh bokoluy kore kuwarddekimuk dja barlkeng kore kanjdji kunbolk, kumekbe kore yiyingkihbolkmarnbom borrurndi rowk. \v 9 Ngudda yibolknameng dja minj kabakke bu kayawoyhbarlke kondah kurorre rowk. Kabodjaldi kunronj rowk kore ngudda yibokurrmeng. \p \v 10 Ngudda yingadmarnbom ba kabobebme dja kaborlobme kore kanjdjikanjdji dja mankabo mankimuk kaborlobme kanjdji kubulkayh kore kuwarddewardde. \v 11 Kaluk mayh rowk kabirribongun maninjmanu kukku rowk, nawu kelebuk dja mak nabang mayh yiman donkeys nawu kahdi kurralk. \v 12 Mayhmayh warridj kabirriredmarnbun darnkih kore kukku, dja kabirriwayini kore manyeyende kundulk ngarre. \v 13 Yimunkewe mandjewk kore kaddumbeh yihni bu kadjuhke kuwarddekimuk. Wanjh kore kondah kurorre rowk, manwern manbu kawernmerren kore ngudda yimarnbom. \v 14 Ngudda yimarnbun mankolhdebubuyika manwern, yiman kundalk yidjordmiwe ba bu bulikki kangun, dja yimarnbun mankolhde manbu bininj kabirridjordmiwe ba bu kabirrimang manme kore kurorrebeh. \v 15 Ngudda warridj kanmarnemarnbun ngad bininj manrakel ba bu ngarribomarnbun wine bu ngarribongun dja ngarrinjilngmarnburren. Mak kanwon mankalkkid oil ba ngarrinjilngmakmen warridj. Dja ngudda kanwon buriddi ba bu ngarridjalngudjbang. \p \v 16 Ngudda Yawey yidjabnameng kundulkwern ngudda ke kore kunbolk Lebanon, dja yimunkewe mandjewk kunwern ba bu karrulkdjordme kamak. \v 17 Mayhmayh kilekilelk kabirrireddi kore manyeyende, dja mayhmayh nakimuk, yiman ngalkordowh wanjh kabirrireddi kore kundulkkuyeng manbu firs. \v 18 Mayh nabang nawu nenikud kabirridi kaddum duninjh kore kuwarddewardde, dja mayh nabuyika yiman kayime rabbits wanjh kabirriwarlkarren kore kuwardderurrk. \p \v 19 Ngudda yimarnbom nawu dird ba bu ngarrirohrokme baleh kabolkyime mandjewkbubuyika. Nawu kundung yimarnbom dja kaburrbun baleh kayime bu kakoluyhwerren. \v 20 Kaluk yimunkewe kumunun, dja kunkak kayimerran. Wanjh mayh nabang kabirrirengehre bu manme kabirriyawan. \v 21 Dja mayh nawu lions nabang wanjh kabirriwokdi wernkih bu kabirridjare kabun ba bu kakanjngun. Bedda kabirriyawan manme manbu God bu kabenwon. \v 22 Bu kambarrkbun wanjh manmolk kabirridurnderren kore kured dja kabirrikeyo bu kunbarnangarraburrk. \v 23 Kuhni kabolkyime wanjh bininj rowk kabirribebme dja kabirridurrkmirri kunbarnangarrakuyeng. Dja kabirribawon kore kabirridurrkmirri bu wolewoleh duninjh. \p \v 24 Nawu Yawey! Ngudda yikurduwern bu yimarnbom nawern duninjh nawu njalehnjale! Djalwoybukkih duninjh, ngudda yimayaliwern. Ngudda yibenmarnbom mayh nawern, dja yibenkurrmekurrmeng kore kubolkwarlahkenh rowk. \v 25 Kurrula yimarnbom makka mankimuk dja manwarlah, dja wernhwernmerrinj duninjh mayh nawu kukkuwaken kani, nakihkimuk dja kilehkilelh kabirridjaldarrkid kumekke. \v 26 Kabbala manwern nakka karrurndiwerren kore kurrula, dja Leviathan nawu mayh nakimuk ngudda yimarnbom nakka yiman kahdirri kumekke.\f + \fr 104:26 \ft Job 41:1; Psalm 74:14; Isaiah 27:1\f* \p \v 27 Nahni mayh rowk nakka wanjh ngudda ngundjalmadbun bu manme yibenwonowon kore yirrungname bu yikurduyime. \v 28 Wanjh bedda kabirrimang dja kabirringun manbu yibenwon; kore kubid ke ngudda bu yibenworrkmiwon. \v 29 Dja bu yikebborledme bedberre wanjh bedda kabirrikelerlobme, dja bu kunngolek yimang bedberre wanjh kabirridowen dja kabirridurndeng kore kundjulng bedberre. \v 30 Dja bu yimunkewe Namalngmakkaykenh ke, wanjh yibenmarnbun bu mankerrnge kundarrkid yibenwon, dja yikerrngehmen yehyeng rowk kondah bu kurorre. \p \v 31 Nawu Yawey, ngarridi yiwarrudj bu kunmakmak ke kahdjaldi munguyh munguyh, dja mak ngarridjare ngudda yinjilngmarnburren bu yinan rowk kore yikurduyime. \v 32 Bu kondah kurorre ngudda yimbolknan wanjh kunukka kabolkrokahrokan. Dja bu yikarrme kore kuwarddekimuk, wanjh nakka kundolng karrolngbebme kaddum. \p \v 33 Wanjh ngaye ngahdjalwayini munguyh kore ngudda Yawey, dja warridj djahdjalburlume munguyh ngudda God ngardduk, kaluk bu ngangolekyakmen. \p \v 34 Wanjh kore ngahburrburren baybaywi, ngaye ngadjare bu kuhni ngaye njilngmarnbun, dja ngudda Yawey wanjh yidjalkudji nawu ngaye kannjilngmarnbun. \v 35 Wanjh yibenbu yibenkukyakwon nawu birriwarre bininj kondah kurorre kabirrihni. Ngaye wanjh kunkange dorrengh djalburlume ngudda nawu Yawey. Wanjh ngaye burluburlume ngudda nawu Yawey. \c 105 \s1 God Kabenmarnedjare Nuye Bininj Munguyh Munguyh. \s2 Psalm 105 \r (1 Chronicles 16:8-20) \p \v 1 Mah! Ngurrimanjbu nawu Yawey, dja ngurringeykayhmen. Ngurrimulewa bu ngurrbenbengdayhke birriwarlahkenh bininj rowk kore nungka kurdukurduyimi. \v 2 Ngurrimarnewayinin dja ngurriburluburlumen. Ngurriyolyolmerren kore ngurrikurdunang kore kunmakmak nungka kurdukurduyimi rowk. \v 3 Ngurringeyburlumen nuye kunngey, nungka nawu ngeymakkaykenh duninjh. Ngudda bininj nawu ngurriyawayawan nawu Yawey, wanjh ngurrikangemarrmarr duninjh! \v 4 Ngurridjaldjarenin bu ngurrikebnan nawu Yawey, nawu narrulkarrekimuk duninjh. Ngurridjalyawa nuye kukeb bu munguyh munguyh. \v 5-6 Kab ngudda nawu Abraham ngunkebmawahmeng, nahni nawu bimarnedurrkmirri Yawey, dja mak ngudda nawu Jacob nuye bebeywurd rowk, nawu Yawey ngundjarrngbom, wanjh ngurribengka rowk bu nungka kurdukurduyimi kundulkarre dorrengh nuye kore ngurrikangebarrhmeng, dja mak ngurriburrbu kore mankarre kanwong bu kandjadmekenh. \p \v 7 Nawu Yawey nakka God kadberre! Nungka kandjadme ngad karriwarlahkenh bininj rowk karrihni kondah kurorre. \v 8 Nungka rayekwong kunwok nuye bu wokkurrmerrinj kadberre, dja kadjalburrbun munguyh munguyh. Nungka wokrayekwong kunwok nuye ba kawokbimbuyindi bedberre bininj nuye dja minj munguyh kawokyakmen. \v 9 Nungka wokrayekwong dja wokkurrmerrinj biberrebbom nawu Abraham, dja yerreh wokkurrmerrinj nawu Isaac warridj.\x - \xo 105:9 \xt Genesis 12:7; 17:8; 26:3\x* \v 10 Dja mak mulewarrinj bu yawoyhwokrayekworrinj nuye nawu Jacob, dja mak yolyolmerrinj bu bimarneyimeng nawu Israel dorrengh. Benmarneyimeng bu nuye kunwok wokkurrmerrinj wanjh kadjaldi munguyh munguyh. \v 11 Kuhni yimeng bu wokkurrmerrinj dja kawokbimbuyindi bu kayime, “Ngaye wanjh bolkwon ngudberre kunbolk Canaan, dja ngurribolkkarrme ngudberre munguyh munguyh.”\x - \xo 105:11 \xt Genesis 28:13 \x* \p \v 12 Nahni nawu nuye bininj wanjh kerrngehkenhni birrimirndeyahwurd, dja minj birribangmebolkkarrmeninj kunmekbe kunbolk Canaan. Birridjalrengehrey kumekbe. \v 13 Bedda birridjalrengehrey kubolkbubuyika kumekbe kore birriwern kings birribebbehbolkwohrnani. \v 14 Wanjh Yawey minj benbawoyi birribuyika bininj bu bindibongkarrmeninj, dja bendabkeng. Nungka Yawey bendungi kings nawu bindinani nuye bininj, yimeng, \v 15 “Yuwn yibenkilekme bininj nawu ngaye ngabendjarrngbom bu ngandimarnedurrkmirri, dja yuwn bu mak yibenwarrewon birrimekbe nawu prophets ngardduk!” \p \v 16 Kaluk Yawey bolkwarrewong Canaan ba bu mandjewk ngurdmeng, dja wanjh manme yakayakminj rowk. Nungka bularrbom manme bedberre.\x - \xo 105:16 \xt Genesis 20:3-7; 41:53-57\x* \v 17 Kunmekbe wanjh bimunkeweng nakudji bininj bu yingkihdokmeng bedberre kore Egypt. Namekbe bininj ngeyyoy Joseph, dja nawu birridangerrinj birriweykang dja birribuyika bininj birribongkarrmi ba benmarnedurrkmirri.\x - \xo 105:17 \xt Genesis 37:28; 45:5\x* \v 18 Bedda wanjh birridengedukkang Joseph wirlmurrng dorrengh dja wanjh dengemokminj. Dja mak birrikomdukkang nuye wirlmurrng dorrengh. \v 19 Kaluk Joseph yingkihyolyolmi kore yerre kurduyimerranj, dja bu kunmekbe bolkyimi, wanjh Yawey nuye kunwok wanjh woybukkendanj.\x - \xo 105:19 \xt Genesis 39:20—40:23\x* \v 20 Wanjh king nawu bolkwohrnani kore Egypt bibebkeng nawu Joseph. Nahni king wanjh nakimuk duninjh kore birriwarlahkenh bininj.\x - \xo 105:20 \xt Genesis 41:14\x* \v 21 Dja bikurrmeng Joseph bu bimarnedurrkmirri dja mak bu wohrnawohrnani manwern nawu king nuye.\x - \xo 105:21 \xt Genesis 41:39-41\x* \v 22 Dja mak biwong Joseph bu kabenbukkankenh rowk nawu bebeywurd nuye king, dja mak nawu birrikihkimuk bininj nuye ba bu birrimayaliwernminj. \p \v 23 Kaluk God nuye bininj birringimeng kore kubolkkimuk Egypt, wanjh Jacob dja nawu namud nuye birriwam birrihni kore kunred bolkngeyyoy Ham\f + \fr 105:23 \ft Kunbolk Ham kunngeybuyika ngarre kunbolk Egypt.\f*, dja minj bedberreniwirrinj kunred.\x - \xo 105:23 \xt Genesis 46:6; 47:11\x* \v 24 Dja Yawey benmarnbom nuye bininj ba bu birriwernmerrinj duninjh, dja bindiyurrhkeng nawu birriyidko bedberre. \v 25 Wanjh Yawey benkangemarnbom birrimekbe nawu birriyidkoni bu bindiwirrihmeng bininj nawu birrimarnedurrkmirri nuye, dja bedda wanjh birrikarremarnburrinj bu bindibuyi.\x - \xo 105:25 \xt Exodus 1:7-14\x* \p \v 26 Wanjh kunmekbe Yawey benbenemunkeweng Moses, nawu bimarnedurrkmirri, dja mak Aaron, nawu bidjarrngbom.\x - \xo 105:26 \xt Exodus 3:1—4:17\x* \v 27 Kaluk Moses dja Aaron benekurduyimi God nuye kundulkarre dorrengh kore Egypt. Bindibukkabukkang God nuye kundulkarre kumekbe kore kunbolk Ham. \v 28 Bininj nawu birrikang Egypt birridjalwokburriweng Yawey kore benwokrayekwong, wanjh nungka marnbom bedberre kunbolk bu bolkkakmunun yimerranj. \x - \xo 105:28 \xt Exodus 10:21-23\x* \v 29 Kaluk bomarnbom kukku rowk bedberre bu yimerranj kunkurlba. Wanjh djenj nawern bedberre mirndedoweng.\x - \xo 105:29 \xt Exodus 7:17-21\x* \v 30 Dja mak kordbolbok wernhmirndewernmerrinj kore bedberre kunbolk. Kordbolbok mirndengimeng kururrk kore bininj nawu birrikihkimuk keyyoy.\x - \xo 105:30 \xt Exodus 8:1-6\x* \v 31 Nawu Yawey wokdanginj, dja wanjh bod warridj wernhmirndewernmerrinj, dja mak mayh kilehkilelk warridj warlahminj kore kunbolk rowk bedberre.\x - \xo 105:31 \xt Exodus 8:16-17,20-24\x* \v 32-33 Dja nawu Yawey marnbom mandjewk bedberre bu wernhbonjdjekmeng dja rayekminj bu mankurrk nakihkimuk yimerranj, dja warrhwarrhmeni benbom bedberre manrakel dja kundulk manbu karrmi mandjoleng. Namarrkon warridj dulkbakkabakkeng kundulk rowk kore kunbolk bedberre.\x - \xo 105:32-33 \xt Exodus 9:22-25\x* \v 34 Wanjh nawu Yawey yawoyhwokdanginj, dja nawu djeddedde birrimirndewern duninjh birribebmeng, dja minj nangale bininj mirnderohrokmeninj dja kundjalwern duninjh. \v 35 Djeddedde birringuni mankolhde rowk manme kore kubolk bedberre. Manme nawu dulkdi kore kabbal rowk, wanjh djeddedde djal yakwong rowk.\x - \xo 105:35 \xt Exodus 10:12-15\x* \v 36 Kaluk Yawey benbom nawu nawehwernwarre rowk kore namudbubuyika bedberre kore Egypt. Bedda nawu bininj birrikang Egypt bu nadjdjamanbubuyika bindibebbehbornang.\x - \xo 105:36 \xt Exodus 12:29\x* \p \v 37 Wanjh nawu Yawey kuhni kurduyimeng wanjh benbebkeng bininj nawu Israel benkebmawahmeng kore Egpytbeh. Birringorrkani manwern nawu silver dja gold. Bedda wanjh birringudjbangni rowk, dja minj birridoweni. \v 38 Bininj nawu Egpyt birrikang wanjh bindikengemeng, dja bu bindinang birribolkbawong birriwam, wanjh bedda warridj birrinjilngmakminj.\x - \xo 105:38 \xt Exodus 12:33-36\x* \p \v 39 Wanjh Yawey benmarnekurrmeng kunngol bu benbarrkbom, dja mak kunak benwong bu kunkakwern benmarnebolkwolkang bedberre.\x - \xo 105:39 \xt Exodus 13:21-22\x* \v 40 Nawu Israel benkebmawahmeng birridjawam nungka, dja wanjh benmarnekang mayhmayh yiman djirndi, dja benwong buriddi manbu heavenbeh bu benworrkmiwong.\x - \xo 105:40 \xt Exodus 16:2-15\x* \v 41 Nungka mak warddemarrhmey dja kukku manbowern bobebmeng, yiman kayime mankabo duninjh borlobmi kumekbe kore kubolkdarleh.\x - \xo 105:41 \xt Exodus 17:1-7; Numbers 20:2-13\x* \v 42 Yawey burrbuburrbuni bu kunkare kore nungka yingkihwokkurrmerrinj kunwok kundjamun nuye Abraham nawu bimarnedurrkmirri. \p \v 43 Wanjh kuhni rowk Yawey kurduyimeng bu benbebkeng nuye binihbininj nawu birribebmeng birrimarrmarrni dorrengh. Nahni nawu nungka bendjarrngbom, wanjh benbebkeng dja wanjh birriwayini kunnjilngmak dorrengh! \v 44 Dja mak benwong kunbolkbubuyika bedberre nawu birridjenbubuyika bininj. Wanjh nawu Israel benkebmawahmeng birridjalmey manbu birribuyika bininj birriyingkihmarnbuni.\x - \xo 105:44 \xt Joshua 11:16-23\x* \p \v 45 Kuhni rowk nawu Yawey kurduyimeng bedberre ba bu bedda kabirriwokmang kore nungka benwokwong, dja kore nungka benwong mankarre nuye. \p Mah, wanjh Hallelu Yah! \c 106 \s1 Bu Karringeyburlumen Yawey Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 106:1-5 \p \v 1 Karriburlumen nawu Yawey! Karrimanjbu nawu Yawey, dja nakka namak! Nungka wanjh kandjalmarnedjare munguyh munguyh. \v 2 Nangale bininj nawu kabimulewan kore nawu Yawey kahkurduyime bu kundulkarre kunkimuk nuye? Nangale bininj nawu kabiwernhburluburlume munguyh munguyh? \v 3 Wanjh Yawey kunmak kabenmarnekurduyime bininj nawu kadjaldjadme kore mandjad, dja mak nawu munguyh kadjalkurduyime kore kunmakkenh. \p \v 4 O Yawey, kanburrbu ngaye kaluk bu ngudda yibenkongibun ke binihbininj. Bu yibenngehke bedberre, wanjh ngaye warridj kanbidyikarrmen. \v 5 Kuhni ngadjare ba bu ngarridjarrkkarrme ke kunmakmak, ngad nawu ngudda kandjarrngbom. Dja mak ngadjare warridj ngarriwernhnjilngmak ngad nawu ngudda ke namud. Dja mak ngaye warridj ngarridjarrkdi bininj nawu ngudda ke, dja wanjh ngundiburluburlume. \s1 Kunkareni Wanjh God Nuye Bininj Birriwokweyi Nuye. \s2 Psalm 106:6-18 \p \v 6 Dja bonj. Ngaleng wanjh ngundiwokweng yiman kayime ngadberre mawahmawah birrikurduyimi. Ngad wanjh kunwarrekenh ngarrikurduyimi kore ngarridjareni. Dja ngad wanjh ngarriwarre bininj. \v 7 Ngad nawu mawahmawah bu birrihni kore kunbolk Egypt wanjh birridjalbengmidjdanj kore ngudda yikurduyimeng kundulkarre dorrengh ke. Minj birridjalburrbuyi kore ngudda yibenmarnedjareni bulkkidj duninjh, dja bedda wanjh ngundiwokweyi kore darnkih kurrula manbu Manbokurlba.\x - \xo 106:7 \xt Exodus 14:10-12\x* \v 8 Dja bonj, ngudda yibenngehkeng ba bu birriwarlahkenh bininj ngundingeyborlhme ngudda ke bu ngundikurdunan kore kundulkarre ke dorrengh. \v 9 Ngudda Yawey yidjalwokrayekwong kurrula manbu Manbokurlba dja wanjh wohbukminj kumekke. Wanjh yibenkang ngudda ke bininj kore kanjdji ngarre kurrula yiman kayime birrirey kore kubolkdarleh. \v 10 Kuhni wanjh yibenngehkeng kore bininj nawu bindiwirrihmeng bindikuyinjdarrkidmey. Ngudda yibenngehkeng kore kubid bedberre. \v 11 Manbu kurrula wanjh benngakkeng birrimekbe nawu birriyidko bininj, dja minj nangale bedberre yawoyhdarrkiddiwirrinj. \v 12 Bu kuhni ngudda Yawey yibenmarnekurduyimeng, wanjh bedda birriyawoyhwoybukwong kore ngudda yiwokkurrmerrinj bedberre, dja wanjh birriwayini bu ngundiburluburlumi.\x - \xo 106:12 \xt Exodus 15:1-21\x* \p \v 13 Dja med, bedda werrkwerrk birriyawoyhbengmiddanj kore Yawey benmarnekurduyimi, dja minj birriwokmadbuni bu benbengdayhkeyikenh. \v 14 Wanjh birrirey kore kubolkdarleh dja birridjarewernminj. Birridjurrkkang nawu God bedberre kumekbe. \v 15 Wanjh nungka benwong kore birridjawani, dja mak benmarnemunkeweng kundjak kunkimuk bedberre.\x - \xo 106:15 \xt Numbers 11:4-34\x* \p \v 16 Kumekbe kore kubolkdarleh wanjh birrikirndanginj dja birriwurrmey Moses dja mak nawu Aaron, nawu Yawey bikurrmeng bu bimarnedurrkmirri nuye. \v 17 Wanjh manbu kurorre dangmarrhmiwam dja bikuknguneng nawu Dathan, dja mak bininj nawu Abiram nuye wanjh benkukbarrkbom. \v 18 Warridj kunak wernhwurlhmeng bedberre nawu bindikadjungi dja benkukyakwong nawu birriwarreni bininj.\x - \xo 106:18 \xt Numbers 16:1-35\x* \s1 Nawu Mawahmawah Kadberre Birrimarnbom Nawu Idol Bu Birrimarneboddangeni. \s2 Psalm 106:19-23 \p \v 19 Bedda birrimarnbom idol manbu wirlmurrng gold. Nakka kukyimi bulikki yaw, dja wanjh birriboddangeni nahni idol. \v 20 Bedda wanjh birribodmewong God duninjh nawu Nawernhmakkaykenh, dja birridjaldjareni idol nawu kukyimi mayh nawu kundalk kangun! \v 21 Birridjalbengmidjdanj kore God benngehkeng bedberre kore kunbolk Egypt, bu benmarnekurduyimi kunwern kore kundulkarre duninjh nuye. \v 22 Nungka wanjh kunwernhmak kurdukurduyimi, dja birrikangebarrhmeng kore Kurrula Manbu Manbokurlba. \p \v 23 Kaluk kunmekbekenh God yimeng djareminj benbularrbuyi nuye bininj, wanjh Moses, nawu God bidjarrngbom wanjh danginj kumirrk nuye nawu God, dja biwernhdjawam bu bawong kunyid nuye dja minj bularrbuyi bedberre.\x - \xo 106:23 \xt Exodus 32:1-14 \x* \s1 Bu God Nuye Bininj Birridjalwokweyi Nuye. \s2 Psalm 106:24-39 \p \v 24 Kaluk yerrekah bedda birridjalbolkwarnyakminj manbu kunred kunmak, dja minj birriwoybukwoyi kore God benmarnewokkurrmerrinj. \v 25 Birridjaldi kore dabburlin bedberre dja birriwokkihnjurluhnjurlukmi. Minj birriwokmarrkmayi nawu Yawey. \v 26 Wanjh kunmekbekenh nawu Yawey wokrayekwong bu benbengdayhkeng nungka wanjh kabenbun kore kubolkdarleh, \v 27 dja kabenyalarrke nawu mawahmawah bedberre ba kabirribebbehdi kore bininj nawu birridjenbubuyika kore kubolkbubuyika kunwern.\x - \xo 106:27 \xt Numbers 14:1-35; Leviticus 26:33\x* \p \v 28 Kaluk bu birribebmeng kore kunbolk Peor, wanjh birriraworrinj bininj kumekbe bu birrimarneboddangeni god nawu kangeyyo Baal, dja birridjarrknguni manme manbu bininj bindiwoyi kore bindimarneboddangeni nawu birridowerrinj bininj. \v 29 Bu kuhni kunwarre birridjalkurduyimi wanjh birrinjilngwarrewong nawu Yawey dja nungka yidduy bedberre. Wanjh kundjak kunkimuk bebmeng bedberre. \v 30 Bu kunmekbe kurduyimerranj wanjh nakudji bininj ngeyyoy Phinehas dolkkang dja benbom nawu birriwarreni bininj, wanjh kundjak ngurdmeng. \v 31 Bu kuhni nungka kurduyimeng, wanjh nawu Yawey yimeng nakka munguyh nadjalmak bininj nuye.\x - \xo 106:31 \xt Numbers 25:1-13\x* \p \v 32 Bu birribolkmey kungad ngarre kunbolk Meribah, wanjh birrinjilngwarrewong nawu Yawey dja nungka yidduy bedberre. Dja mak birriwarrewong Moses dorrengh. \v 33 Bedda wanjh benmarnbom Moses kangewurlhmeng, dja nungka wokdanginj dja kunwarre yimeng.\x - \xo 106:33 \xt Numbers 20:2-13 \x* \p \v 34 Nawu Yawey wokrayekwong bedberre bu bindibularrbuyi nawu birriwarre bininj rowk, dja bonj, minj birriwokmarrkmayi dja minj bindibom. \v 35 Dja kunbuyika bedda birriyimi, dja birriraworrinj birrimekbe bininj dja birringunjdjikkang kore kunwarre birriyimi. \v 36 Birrimarneboddangeni bedberre idols, dja birriyimerranj bu yiman birribongdi kumekbe.\x - \xo 106:36 \xt Judges 2:1-3; 3:5-6\x* \v 37 Bedda bindibom bebeywurd dja ngalbebeywurd bedberre ba bindikukwoyi nahni idols, bindikukkurrmeng kore idols bedberre nawu birrikang Canaan. \v 38 Bindibom wurdwurd nawu birridjalmakni bu bindikurlbawarrhkeng, dja kundowikenh bedberre wanjh birribolkwarrewong kumekbe kunbolk. \x - \xo 106:38 \xt 2 Kings 17:17; Numbers 35:33\x* \v 39 Dja mak birrikangeburlerriworrinj bu kuhni kunwarre birrikurduyimi. Kunu birrimarnburrinj yiman daluk birriwarre ngalbu kabirridjirdmarren bininj. \s1 Bu Nawu Yawey Bendungi Nuye Bininj. \s2 Psalm 106:40-48 \p \v 40 Wanjh kunmekbekenh nawu Yawey wernhyidduy bu bendungi nuye bininj. Nungka wanjh bendjalwidnang bedberre nawu djal nuyekih bininj. \v 41 Wanjh benbawong nuye bininj ba birribuyika bininj nawu birriyidkoni wanjh bindibongkarrmi dja bindiwernhwohrnani. \v 42 Bedda nawu birriyidko bedberre wanjh bindimarnerayekwong dja bindidjurrkdjurrkkang kundulkarre bedberre dorrengh. \p \v 43 Wanjh nawu Yawey benngehkeng kunwernhkah, dja bonj, birridjalwokburriweyi, dja wanjh birridjalwarreworreni kore kunwarre bedberre. \v 44 Dja God wanjh bendjalbekkabekkani kore birrikayhmi, dja benburrbom bu birrikangewarreminj duninjh. \v 45 Dja mak burrbom warridj kore benmarnewokkurrmerrinj bedberre bu benberrebom, dja nungka benmarnedjareminj bulkkidj duninjh dja benkongibom bedberre. \v 46 Benmarnbom bininj rowk nawu bindibongkarrmi bu bindikongibuni nuye bininj.\x - \xo 106:46 \xt Judges 2:14-18 \x* \p \v 47 Aba, ngudda Yawey nawu God ngadberre, wanjh bolkkime kanngehkemen dja kanmirndemornnamen kore ngarribebbehni kubolkbubuyikabeh, ba bu ngundimanjbun kore ngudda ke kunngey, dja ngundiburlume ngudda kore kunmakmak duninjh ke. \p \v 48 Mah, wanjh karridjalburluburlumen Yawey nawu God kadberre nawu Israel kankebmawahmeng, bu djal munguyh munguyh. Ngad bininj rowk karriyimen, “Amen!” Wanjh karriburlumen nawu Yawey!\x - \xo 106:48 \xt 1 Chronicles 16:35-36\x* \c 107 \s1 Bu Karrimanjbun Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 107 \p \v 1 Ngurrimanjbu nawu Yawey, dja nakka nadjalmak duninjh. Nungka kandjalmarnedjare munguyh munguyh. \v 2 Kumekbe ngurriyimen, ngudda nawu Yawey ngunngehkeng kore nawu ngurriyidko ngundibongkarrmi. \v 3 Ngudda warridj nawu ngunmangi kore kubolkbubuyika ngurrikang kore koyek, dja mak karrikad, dja mak walem dja mak kakbi, dja ngunmornnameng rowk kore nuye. \p \v 4 Yikahwi bininj birribolkmayahmi kore kubolkdarleh birrirengehrey. Minj birribolkmayi kubolkmak kore birriyuwirrinj. \v 5 Bedda birrimarrwedoweni, mak birrikombukdoweni. Wanjh darnkih birriyakmeninj. \v 6 Wanjh birrikayhmi nawu Yawey kore kunyid kunwern benmarnewernmerrinj, dja nungka benngehkeng kore birridi kunnjilngwarre dorrengh. \v 7 Kaluk nungka benkanakang kore manbolhdjad, dja benkurrmeng kunred kunkimuk kore birriyonginj. \p \v 8 Mah, wanjh birridjalmanjbu nawu Yawey! Nungka wanjh kabendjalmarnedjare bu munguyh munguyh. Mak nungka kandjalmarnekurduyime kunmakkenh kadberre ngad nawu bininj rowk. \v 9 Nawu Yawey nungan kanbowonowon ngad nawu karrikombukdowe, dja mak kanworrkmiwon ngad bininj nawu karrimarrwe. \p \v 10 Yikahwi bininj birriyerrkani kore kubolkmunun dja wanjh birrikangewarreni bu kundowikenh. Bedda birribongdi dja birridukkayindi chains wirlmurrng dorrengh. \v 11 Kuhni benmarnekurduyimerranj kore bedda birriwokweng God nuye kunwok, dja birridjalwirrihmeng God nawu Nakimuk Duninjh bu benbengdayhkeyi. \v 12 Kunmekbekenh kunu God benkurrmeng kore birridurrkmirri kunrayek duninjh dja birridjalkangewarreminj. Bedda birringudjwarreminj dja birrimankang, dja minj nangale bininj benbidyikarrmeninj. \v 13 Kaluk birrikayhmeng kore nawu Yawey bu benbidyikarrmeng kore kunyid birrikarrmi. Dja nungka wanjh benngehkeng kore birrikangewarreni. \v 14 Benbebkeng kore kubolkmununbeh manbu kundowikenh, dja benmarnebakkeng wirlmurrng chains nawu bendukkang. \p \v 15 Mah, wanjh birridjalmanjbu nawu Yawey! Nungka wanjh kabendjalmarnedjare bu munguyh munguyh. Mak nungka kandjalmarnekurduyime kunmakkenh kadberre ngad nawu bininj rowk. \v 16 Yawey wanjh karrangbakbakke manbu manrayek duninjh, dja karradjke wirlmurrng steel bars ba kabenbebke bininj. \p \v 17 Yikahwi bininj wanjh birrimarnekarrebakkeng God nuye mankarre, dja munguyh birrikurduyimi kunwarre. Wanjh kunu birriyimerranj birribengwarr duninjh. Kunmekbekenh kunu wanjh kunrayek wernmerrinj bedberre. \v 18 Minj birridjareniwirrinj birringuyi manme, dja darnkih birridowimeninj. \v 19 Bu kuhni birribekkarrinj kore kunrayek kunwern birrikarrmi, wanjh birrimarnekayhmi nawu Yawey, dja nungka benngehkeng kore kunrayek bedberre. \v 20 Nungka wokmunkeweng nuye kunwok, dja kunu benmarnbom birrimekbe bininj kore birridowingalmeninj, dja mak benngehkeng kore kumidjbeh. \p \v 21 Mah, wanjh birridjalmanjbu nawu Yawey! Nungka wanjh kabendjalmarnedjare bu munguyh munguyh. Mak nungka kandjalmarnekurduyime kunmakkenh kadberre ngad nawu bininj rowk. \v 22 Bedda wanjh birriwo dja birrimarnekinje mayh nuye nawu Yawey ba bu kabirrimanjbun. Mak birriwayinin nuye kunnjilngmak dorrengh dja birrimulewa kore Yawey kakurduyime kunkimukkenh. \p \v 23 Yikahwi bininj birrireyi kabbala kore kurrula. Bedda birriweykani dja birribayahmi njalehnjale kore djarreh kurrula borledmikenh. \v 24 Bedda birrikurdunani Yawey kurduyimi kore kurrula kanjdji duninjh, dja wanjh birrikangebarrhmeng. \v 25 Wanjh Yawey wokdanj dja marnbom kunmayorrk kunkimuk manbu borokayhweng kurrula dja bowayhmi kaddum. \v 26 Kabbala bedberre wanjh wohbidbuni dja wohkolungi, kaddum dja kanjdji. Wanjh birriwernhkeleminj dja birriyimi bu birrikebngakmeninj. \v 27 Bedda wanjh birrimankani yiman bininj nawu kodjworromkang kunbangkenh. Minj birriburrbuyi bu baleh birrikurduyimeninj! \p \v 28 Wanjh birrikayhmeng nawu Yawey bu kuhnikenh, dja nungka benbidyikarrmeng kore birridjalnjilngwarreni. \v 29 Nungka wanjh ngurdkeng kunmayorrk ba yeleyeledj kurrula borokani dja minj yawoyhbobidbuyi kunkimuk. \v 30 Wanjh bedda birrinjilngmakminj bu birrikarrinj kurrula makminj. Dja nungka benkang kamak rowk bu birribolkmey kore kunbolk birridjareni. \p \v 31 Mah, wanjh birridjalmanjbu nawu Yawey! Nungka wanjh kabendjalmarnedjare bu munguyh munguyh. Mak nungka kandjalmarnekurduyime kunmakkenh kadberre ngad nawu bininj rowk. \v 32 Bedda wanjh birriburlumen Yawey kore kabirrimirndemornnamerren nawu bininj rowk nuye. Dja mak birriburlumen nuye kore kabirrimirnderri kabirriyolyolme nawu birrikihkimuk dja nawu kabirriwohrnawohrnan. \p \v 33 Nawu Yawey kabolkbuyikahwon, dja kamarnbun mankabo mankimuk bu kabolkyimerran kabolkdarlehmen. Nungka mak kaboyakwon kore kungad kambobebme, dja wanjh kurorre yiman kakombukdowen. \v 34 Yawey wanjh bennang bininj nawu birrihni kumekbe bu birriyimi kunwarre, wanjh kunmekbekenh nungka bolkbom kunbolk kore manme manwern djolengminj, ba bu djila wernmerrinj dja wanjh kulkwarreminj kumekbe. \p \v 35 Kaluk nungka kakurduyime kunbuyika warridj. Nungka kabolkmarnbun kore kubolkdarleh ba bu kabarlmiyindan manbowern dorrengh. Nungka mak kabolkmarnbun kubolkdarleh ba bu kungad kambobebme. \v 36 Nungka kabenkan bininj nawu kabirrimarrwedowen ba bu kabirridi kumekbe. Bedda wanjh kabirrirurrkmarnbun kururrkwern ba bu kabirridjaldi munguyh. \v 37 Wanjh bedda kabirrimimwe kore kabbal, dja kabirridudje manbu mankolhde manrakel. Dja wanjh manwern manme kadjolengmen ba bu kabirrimang. \v 38 Wanjh Yawey kabenmarnekurduyime kunmak bedberre, dja bedda wanjh birriwernhmirndewernmerrinj. Dja mak Yawey kabenmarnenahnan mayh nawern bedberre nawu kabirrikarrme dja minj kamirndeyahwurdmen nawu mayh. \p \v 39 Wanjh God nuye binihbininj birrimirndeyahwurdminj, dja birribuyika bininj bindibom dja bindibongkurrmeng. Kunrayek dja kunnjilngwarre bebmeng bedberre, \v 40 wanjh Yawey kabendung birrikihkimuk bininj nawu kabindiwarrewon nuye bininj. Dja benmarnbom birrimekbe birriwarre bininj bu kabirridjalrengehre kore kubolkdarleh manbu manbolhyak. \v 41 Dja benngehkeng bininj nawu birrimarladj, dja benmarnbom ba bu kabirrimirndewernmerren kore namud rowk bedberre. Bedda wanjh mirndewernmerrinj yiman mayh kamirndewernmerren. \v 42 Nawu birrimak bininj kabirrikurdunan kumekbe kore God kakurduyime, wanjh kabirrimarrmarr. Dja nawu birriwarre bininj wanjh kabirridjalwokyakmen! \p \v 43 Ngudda bininj nawu ngurrimayalimak, wanjh ngurridjalborlhmen rowk kore nawu Yawey kakurdukurduyime, dja ngurrimenmenbekkan kore nungka munguyh kandjalmarnedjare bulkkidj duninjh. \c 108 \s1 God Kanbidyikarrme Ngad Bu Bininj Kandiwirrihme. \s2 Psalm 108 \r (Psalm 57:7-11; 60:5-12) \p \v 1 O God, ngaye minj ngakangewarre. Ngadjalwayini kukange dorrengh ngardduk bu burluburlume ke. \v 2 Bu kumhkabel djarreh ngaye ngarrolkkan dja ngahdirri kore instrument yiman harp dja mak lyre. \v 3 Ngaye manjbun ke ngudda nawu Yawey ba bu birriwarlahkenh bininj ngandibekkan kore ngarrihni. Dja mak ngawayini bu mulewan ngudda ba bu bininj nawu kubolkbubuyikabeh rowk wanjh ngundiwobekkan. \v 4 Ngudda wanjh munguyh kanmarnedjare bulkkidj duninjh kondah kurorre dja mak kaddum kore heaven. Ngudda yidjalwoybuk, dja minj kanbawon munguyh kondah kurorre dja mak kaddum kore heaven. \v 5 O God, ngadjare ngundingeyburlume nawu heaven kabirrihni, dja mak ngadjare bu birriwarlahkenh bininj rowk nawu kabirrihni kondah kurorre bu ngundiburrbun ngudda yidjalwernhmakkaykenh duninjh. \p \v 6 Mah, ngadjare kanwokmang bu ngahdi yiwarrudj. Kanbidyikarrmen ngad nawu ngudda kanmarnedjare bininj. Kanngehkemen ngudda ke kunbidkukun dorrengh. \p \v 7 Wanjh God nawu nadjalmak duninjh wanjh yingkihwokkurrmerrinj dja yimeng, “Ngaye wanjh ngawinhmeng, dja ngabolkmang kunbolk Shechem dja mak kanjdjikanjdji kore kunbolk Sukkoth. Ngaye ngabolkdadjdadjke dja ngabenwon ngardduk bininj ba bu kabirribebbehbolkmang. \v 8 Kunbolk Gilead wanjh ngardduk, dja mak kunbolk Manasseh. Kunbolk Ephraim, wanjh ngaye ngardduk yiman ngakodjdjongbuyindi. Dja kunbolk Judah wanjh ngakarrme kunbid ngardduk kunkarndudj manbu kingskenh. \v 9 Kunbolk Moab, wanjh yiman ngalng ngardduk kore ngabiddjirridjburren! Ngadjalburriwe nawu kurrengekenh ngardduk kore kunbolk Edom, dja wanjh ngardduk kunbolk. Dja mak ngakayhme kunnjilngmak dorrengh bu ngabenbun bininj nawu kunbolk Philistia kabirrihni.” \p \v 10 Adju, nangale ngankan kukadje kore minj birribang bininj kandibun kumekbe. Mak nangale ngankan kore kunbolk Edom? \v 11 Yiddok ngudda nawu God kankan kadberre? Yiddok kanbawong bu ngarriburren bininj nawu kandiwirrihme? Yiddok minj karridjarrkre ngudda dorrengh bu ngarriburren nawu ngarriyidko bininj? \v 12 Ngundidjawan bu kanbidyikarrme bu nawu ngandiwidnan bininj ngandibun. Minj nangale mak nganbidyikarrme, dja bonj, bedda djal bininj. \v 13 Dja bu ngudda God kanbidyikarrme, wanjh ngarriwinhme dja ngarrbenmelme birrimekbe nawu ngarriyidko bininj. \c 109 \s1 Bu Karrimulewarren Kore Kunyid Kambebme. \s2 Psalm 109 \p \v 1 O God, ngaye burluburlume ngudda, dja yuwn bu yidjalwokyak! \v 2 Nawu birriwarre bininj ngandiwiddjung ngardduk. Bedda kabirrikurrehkurren bu ngandiyolyolme dja minj kunwoybuk kabirriwokdi. \v 3 Bedda ngandiwirrihme dja munguyh ngandiyolyolme dja ngandiwiddjung manburudjang. \v 4 Ngaye wanjh ngahdjaldi yiwarrudj dja mak ngayimeng bu yimankek bedda ngandimarneyimeninj ngaye djawirna bedberre, dja bonj, bedda ngandidjalwelengname. \v 5 Ngaye kunmak ngakurduyimeng bedberre, dja bedda kunwarre kabirrikurduyime ngardduk! Ngaye ngabenmarnedjareni, dja bedda wanjh ngandiwirrihme! \p \v 6 O God, ngadjare yikurrmen nawu nakka nawu nganwirrihme kore court. Dja yimunkewemen nabuyika nawarre bininj bu kahdi kore kukun nuye dja wanjh kabidjuhbun. \v 7 Dja yibenmarnbun nawu court kabirrihni bu kabirriwarrewan dja kabirriyime nakka kunwarre kurduyimeng. Bu nahni nawu nganwirrihme kahdi yiwarrudj kore court, wanjh ngadjare yibekka bu kadjuhburren kore kunwok nuye. \v 8 Yuwn bu kunkuyeng karrarrkid, dja nabuyika bininj kamre dja kamang nuye kore karrurrkmirri.\x - \xo 109:8 \xt Acts 1:20\x* \v 9 Mak yibenmarnbu nuye wurdwurd bu kabirrikornkumoyakmen, dja ngalbu ngalbininjkobeng nuye wanjh kayimerran kamarrdjukun. \v 10 Warridj ngadjare bu wurdwurd nuye kabirriyimerran birrimarladj dja bu birrirurrkyak, dja wanjh kabirridjalyawayawan manme. \v 11 Mak kore minj kabenkarremulewan, wanjh ngadjare bininj kabirrimang nawu nuye njalehnjale rowk. Bu nungka kahdurrkmirri dja kadjehdjenkurrme manwern, wanjh ngadjare nawu birrimudbuyika bininj kabirrimang rowk. \v 12 Yuwn mak nangale bininj kabikongibu, dja minj mak birribuyika bininj kabindikongibun nawu wurdwurd nuye. \v 13 Nawu nungka nuye namud wanjh nakka birribularrbuyinda ba bu yerrekah wanjh bininj rowk kabindingeybengmidjdan. \v 14 Ngadjare nawu Yawey kaburrbun rowk kunwarre bedberre nawu birrikebmawahmeng nahni nawu ngaye nganeyidko. Dja mak ngadjare Yawey minj kabimarnebengmidjdan kunwarre ngalengngarre ngalbu biyawmey ngardduk nganeyidko. \v 15 Ngaye ngadjare nawu Yawey bu kaburrbun munguyh kunwarre bedberre rowk nawu namud nuye nahni nawu nganeyidko! Ngadjare mak bu Yawey kabenngeybularrbun bedberre kondah kurorre. \p \v 16 Nahni nawu nganeyidko wanjh kongiyakni, dja bendungi nawu birrimarladj bininj dja nawu manme birriyawani, dja mak nawu birrikangewarreni, kaluk bu birridowerrinj rowk. \v 17 Mak nungka birrikayhmi nawarre bu benwarrewoni nawu birrimak bininj. Bonj, ngadjare bu nuye kunwok kunwarre wanjh kawarreworren. Nungka minj djareniwirrinj bu kunmak benmarneyimeninj birribuyika bininj, dja wanjh ngadjare bu minj nangale kabimarneyime kunmak nuye. \v 18 Nungka wanjh munguyh kunwarrewarre benmarneyimi birribuyika, yiman kayime nuye kundjen. Wanjh ngadjare mahni kunwok kunwarre nuye bu karrurnderren kore nungka dja kabiwernhkangewarremen. \v 19 Ngadjare mahni kunwok kunwarre nuye bu kabikukbalhme yiman kunmadj kunwarre, dja mak kabikukdukkan yiman kunyarl kore kunburrk nuye. \v 20 Ngudda nawu Yawey, kuhni rowk ngadjare yibenmarnekurduyime bu yibenbun birrimekbe bininj kore kunwarre rowk ngandimarneyimi. \p \v 21 Ngudda Yawey yidjalwohrnan rowk! Kanbidyikarrmen ba bu bininj ngundidjalngeyburlume. Kanngehkemen ngardduk, ngudda nawu kandjalmarnedjare kore kunmakkenh ke. \v 22 Ngaye wanjh ngamarladj, dja mak ngangudjyawarren. Warridj ngaye ngawernhnjilngwarre yiman ngauhdurdubabang. \v 23 Manmekbe nganhkuyindombuyhwe dja ngadjalyakmen, ngarrowen yiman mayh nawu bod. \v 24 Ngadjalmarrwe dja minj njale mak nganguyi, dja ngabarddeldelme. Warridj ngakanjyakayakmen dja ngabirrkbirrknarren ngardduk. \v 25 Bininj nawu ngandidjuhbun ngandikukdjekmiwon. Bu ngandinan wanjh ngandimarnekebnjiwkmire.\x - \xo 109:25 \xt Matthew 27:39; Mark 15:29\x* \p \v 26 O Yawey, ngudda nawu God ngardduk, ngudda kanmarnedjare munguyh, dja wanjh kanngehkemen. \v 27 Yibenbukkabukkan nawu ngarriyidko ba kabirriborlhme bu ngudda yidjalkudji nawu kanngehke. \v 28 Wardi bedda ngandimarneyime kunwarrekenh, dja ngudda wanjh kanmarnekurduyime kunmak, dja kunmekbekenh ngaye nawu marnedurrkmirri wanjh ngawernhnjilngmak. \v 29 Wanjh bedda kaluk birriyemengalmen yiman kunyemi kabendjongbun, dja birridjongbuyinda kunyemi yiman kayime kunmadj kunwarre. \p \v 30 Ngaye wanjh ngamanjbun nawu Yawey bu ngakayhme wernkih duninjh kurrang ngardduk. Ngaburluburlume warridj kore ngarrimirndemornnamerren birriwern bininj. \v 31 Ngarriburrbun bu nungka kadjaldi darnkih kore kukun nuye nawu namarladj, dja kabidarrkidngehke kore bininj nawu kabirriwarrewan kore court dja wardi kabirribun bu karrowen. \c 110 \s1 Yawey Nawu Kawohrnan Rowk Bimarnewokkurrmerrinj Nawu Jesus. \s2 Psalm 110 \p \v 1 Yawey nawu Kawohrnan Rowk bimarneyimeng nawu nganmarnewohrnan, yimeng, “Yiyerrka kore kukun ngardduk. Kaluk ngabenkurrme bininj nawu ngurriyidko kanjdji kore ngudda ke kurrenge.”\x - \xo 110:1 \xt Matthew 22:44; Mark 12:36; Luke 20:42-43; Acts 2:34-35; 1 Corinthians 15:25; Ephesians 1:20-22; Colossians 3:1; Hebrews 1:13; 8:1; 10:12-13 \x* \v 2 Kaluk bu ngudda yiwernhwohrnan yiman king kore kunred Zion, wanjh ngaye Yawey dulkarrewon ngudda ba bu yibenmarnewohrnan nawu ngurriyidko bininj rowk kore kubolkbubuyika bedberre. \v 3 Kaluk bu ngudda yire yibenbunkenh nawu ngurriyidko, wanjh birriwern bininj ke kabirridjare ngurridjarrkre bu kabirriburrenkenh. Kuhni bu ngudda yidjongbuyindi nawu manburrba ngarre yiwohrnankenh nawu king, dja ngudda ke yawurrinj rowk kabirrimre, dja bedda wanjh birringudjbang. \p \v 4 Nawu Yawey wokkurrmerrinj kore kunngey nuye, dja minj kamayaliborledme. Nungka yimeng, “Ngudda wanjh yiyimerran nawu priest bu yirrurrkmirri munguyh munguyh yiman kayime nawu Melchizedek.”\x - \xo 110:4 \xt Hebrews 5:6; 6:20; 7:17,21 \x* \p \v 5 Nawu Yawey kahdi darnkih kukun ke, ba bu ngunbidyikarrme. Dja bu nungka kayiddung, nakka wanjh kabenbun nawu birribubuyika kabirrihwohrnawohrnan kings. \v 6 Mak nungka kabendjadme birriwarlahkenh bininj rowk kore kubolkbubuyika kabirrihni, dja kabenkukyakwon birriwern, dja mak kabenkukberelhme bininj rowk nawu kabirriwohrnawohrnan kondah kurorre. \p \v 7 Kaluk bu karengehre kahbolhkadjung wanjh kawohbongun kukku manbu kaborlobme kumekbe darnkih, ba kayawoyhngudjkerrngehmen, dja wanjh kawinhme munguyh. \c 111 \s1 Karriburlumen Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 111 \p \v 1 Karriburluburlumen nawu Yawey! Ngaye wanjh ngamanjbun Yawey bulkkidj duninjh kore ngaye karriraworren bu karrimirndemornnamerren bininj nawu karrimak kore nungka. \p \v 2 Nawu Yawey nakka nakurdumak duninjh. Bininj nawu kabirrikurdunan, wanjh kabirrinjilngmakmen dja kabirridjalburrbun munguyh kore nungka kurdukurduyimeng. \v 3 Nungka kahdurrkmirri kunmakkenh dja karriburrbun wanjh nungka God nawu king duninjh. Nawu kunmakmak nuye wanjh kadjaldi munguyh munguyh. \p \v 4 Nungka kanbukkabukkang ba minj karribengmidjdan kore nungka kurdukurduyimi kundulkarre dorrengh. Nawu Yawey wanjh kandjalmarnedjare dja nungka wernhmimkongiwern duninjh. \v 5 Nungka kabenwon manme bininj nawu kabirrimarnekele nuye. Dja kadjalburrbun munguyh munguyh manbu benmarnewokkurrmerrinj bininj nuye. \v 6 Nungka yiman benmarnekukbukkarrinj nuye binihbininj bu benmarnekurduyimi kunwern kundulkarre nuye dorrengh. Kaluk benwong nuye bininj kubolkbubuyika bedberre birribuyika bininj nawu birriyoy. \v 7 Yawey kakurduyime bu djal kunmak rowk. Kahdurrkmirri kunbidwi nuye, wanjh kamak, dja kadjadme warridj bu djal kunmakkenh. Minj mak kakurren, dja kadjalwokdi bu djal kunwoybuk dorrengh. \v 8 Bu kakurrme nuye kunwok, wanjh minj kawokyakmen, kadjaldi munguyh munguyh. Minj kakurren dja kadjalyime kunwoybuk duninjh dja kunwok kunmak ba bu karriwokmarrkmang. \v 9 Nungka benngehkeng bu benbebkeng nuye bininj kore birribongdibeh. Nungka yingkihwokkurrmerrinj ba bu maninjmanu kunwok wanjh kadjaldi munguyh munguyh. Wanjh Yawey nadjalngeymakkaykenh, ba bu karrimarnekele. \p \v 10 Bu karrimarnekele nawu Yawey, wanjh kunu karrikodjkuludjadmen. Bininj nawu kabimarnewokmarrkmang, wanjh nakka kamayaliwernmen. Mah, wanjh karridjalburlumen nawu Yawey munguyh munguyh.\x - \xo 111:10 \xt Job 28:28; Proverbs 1:7; 9:10\x* \c 112 \s1 Nawu Birrimak Bininj. \s2 Psalm 112 \p \v 1 Karriburlumen nawu Yawey! Bininj namak nawu kabimarnekele nawu Yawey, wanjh kadjalmarrmarr. Nungka kadjare kabiwokmarrkmang Yawey dja wanjh kadjalwernhnjilngmak. \v 2 Namekbe bininj nuye mawahmawah wanjh birringeykimuk kore kunred bedberre. Dja mak God kabenmarnekurduyime kunmak bedberre rowk. \v 3 Dja namekbe bininj nuye namud, wanjh kabirrikukenmen dja kabirrikarrme kunwern. Bedda wanjh munguyh kabirridjalkurduyime kunmakkenh. \p \v 4 Yawey kabimarnebolkwolkan nuye bininj nawu namak. Nungka nawu mimkongiwern dja kabenmarnekurduyime kundjalmak birribuyika bininj. \v 5 Bininj nawu kabenbidyikarrme birribuyika bininj, dja kaweykan bedberre, wanjh nungka kamang kunmakkenh. \v 6 Nawu namak bininj minj kabarabun munguyh. Birribuyika bininj wanjh kabirridjalburrbun munguyh. \p \v 7 Nawu namak bininj kabiwernhwoybukwon nawu Yawey bu munguyh. Minj nungka kakelemen bu kunrayek dja kunyid kabimarnebebme. \v 8 Minj mak kakangewarremen dja kakelemen. Nungka kaburrbun bu nawu birriyidko nuye wanjh kabirriyakmen dja nungka kawinhme. \v 9 Namekbe bininj kabenwon kunwern kunmakmak kore nawu birrimarladj bininj, dja djalburudjan. Nungka munguyh kahmimkongiwern, dja birribuyika bininj kabirringeykukenwon.\x - \xo 112:9 \xt 2 Corinthians 9:9\x* \p \v 10 Dja nawu birriwarre bininj kabirrikurdunan kore kahyime, dja wanjh kabirriyidung. Bedda wanjh kabirrimarneyidmebayerren nuye, dja bonj, minj njale kabirrimarnekurduyime kore kabirridjare. \c 113 \s1 Karriburluburlumen Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 113 \p \v 1 Mah, wanjh karriwernhburlumen nawu Yawey! \p Ngudda nawu ngurrimarnedurrkmirri nuye, wanjh ngurridjalngeyburlumen nawu Yawey! \v 2 Ngadjare karriwarlahkenh bininj rowk bu karriburlume nawu Yawey nuye kunngey, bolkkime dja mak munguyh munguyh. \v 3 Ngadjare ngad karriwarlahkenh bininj karringeyburlume kunngey nuye Yawey, kunbarnangarra rowk kore kundung kambarrhbunbeh, dja kore karrungyibme. \p \v 4 Nawu Yawey nadjalkudji kabenmarnewohrnan rowk bininj kore kubolkbubuyika rowk. Nungka nadjalkudji nadjalwernhmakkaykenh dja kabenyurrhke rowk kore kaddum heaven. \v 5 Minj nangale nabuyika kabenerohrok nawu Yawey, God kadberre. Nungka wanjh kahyerrkan kaddum yiman king duninjh kore kubolkmakkaykenh, \v 6 Nungka kahboddan ba bu kahnan kore kunngol dja kurorre. \p \v 7 Nungka kabendolkkayhwe nawu birrimarladj bininj kore kundjulng kabirrihni, dja kabenbebke bininj nawu kabirriyawarren kore kubolkwarre kabirrihni. \v 8 Dja kabenkurrme ba kabirridjarrkyerrkan nawu birrikuken dja nawu birrikihkimuk bininj bedberre. \v 9 Nungka mak kabimarnbun daluk ngalbu ngalwalirrngwarre ba bu kabenyawmang, dja kahdi kunnjilngmak dorrengh kore kured ngalengngarre. \p Mah, wanjh karriburlumen nawu Yawey. \c 114 \s1 God Nawu Yawey Benngehkeng Bininj Nuye Kore Egyptbeh. \s2 Psalm 114 \p \v 1 Bininj nawu Israel benkebmawahmeng birribolkbawong kore kunred Egypt. Bedda nawu Jacob nuye namud wanjh birribebmeng, dja bindibawong kunred bedberre bininj nawu birridjenbuyika. \v 2 Bedda wanjh Judah nuye mawahmawah. Bu bedda birribolkbawong Egypt wanjh birriyimerranj bu djal God nuye bininj. Bedda nawu Israel nuye mawahmawah wanjh birriyimerranj bininj kore djal God kabenmarnewohrnawohrnan. \p \v 3 Bu kunmekbe bolkyimi, wanjh kurrula bikurdunang Yawey dja kelerlobmeng! Dja mak mankabo Jordan borledmerrinj dja wohdurnderrinj kore borlobmirlobmi.\x - \xo 114:3 \xt Exodus 14:21; Joshua 3:16\x* \v 4 Dja mak manbu kuwarddekimuk rowk bolkdorrolkang, yiman kayime mayh nawu sheep karrohdolkan! \p \v 5 Ngudda nawu kurrula, njalekenh yikelerlobmeng? Dja ngudda mankabo Jordan, njalekenh yikebrokborledkerrinj? \v 6 Ngudda manbu kuwarddekimuk, njalekenh ngudda yibolkdoldolkang yiman nawu mayh? \p \v 7 Mah, ngudda nawu kurorre kore kubolkwarlahkenh rowk, wanjh ngurribolkdeldelmen dja nawu Kawohrnan Rowk kahdi darnkih! Nungka nawu Jacob nuye God! \v 8 Nungka bolkmarnbom dja bolkbuyikawong manbu kunwardde bu bolkyimerranj manlabbarl! Manwardderayek wanjh nungka marnbom yimerranj kungad kore kukku kambobebme!\x - \xo 114:8 \xt Exodus 17:1-16; Numbers 20:2-13\x* \c 115 \s1 Yawey nawu Nadjalkudji God Duninjh. \s2 Psalm 115:1-8 \p \v 1 O Yawey, minj nabuyika ngarringeyburlume, dja ngudda yidjalkudji ngundingeyburlume bu munguyh. Dja yuwn bu ngarriburlumerren ngad bininj. Ngudda yidjalkudji nawu munguyh kandjalmarnedjare dja minj munguyh kanbawon. \p \v 2 Birriwarlahkenh bininj nawu kondah kurorrebeh kabirriyime, “A! Nawu god ngudberre, nakka baleh wam?” \v 3 God kadberre kahdi kaddum kore heaven, dja kadjalkurduyime kore nungka kadjare. \v 4 Birrimekbe bininj kabirrimarneboddan idols bedberre, wanjh nakka djal yeng. Bininj birrimarnbom bu djalkunbidwi bedberre kore birrikuknameng wirlmurrng silver dja gold. \v 5 Maninjmanu idols wanjh kundang kabirrikarrme dja minj kabirriwokdi; kabirrikarrme kunmim, dja bonj, minj kabirribolknan. \v 6 Kunkanem kabirrikarrme dja minj njale kabirribekkan; kabirrikarrme kunkeb dja minj kabirrinome. \v 7 Mahni idols kabirribiddi, dja minj kabirrikarrme; mak kundenge kabirrikarrme, dja minj baleh kabirrire. Bedda kabirrikarrme kunkom dja bonj, minj kabirriwokdi. \v 8 Mah, wanjh ngadjare bininj nawu kabirrimarnbun nawu idols bu bedda wanjh kabirriyimerran karohrok yiman manbu idols bedberre.\x - \xo 115:8 \xt Psalm 135:15-18; Revelation 9:20\x* \s1 Bu Karridjalwoybukwon Yawey. \s2 Psalm 115:9-18 \p \v 9 Ngudda bininj nawu Israel ngunkebmawahmeng, wanjh ngurridjalkangekurrmerren nawu Yawey. Nungka wanjh ngunbidyikarrme dja ngunkukdjurruddi ngudberre. \v 10 Ngudda bininj nawu Aaron nuye namud, ngurridjalkangekurrmerren nawu Yawey. Nungka wanjh ngunbidyikarrme dja ngunkukdjurruddi ngudberre. \v 11 Ngudda bininj nawu ngurrikele nawu Yawey, wanjh ngurridjalkangekurrmerren nuye. Nungka wanjh ngunbidyikarrme dja ngunkukdjurruddi ngudberre. \p \v 12 Nawu Yawey kanburrbun kadberre, dja kanmarnekurduyime kunmak. Nungka kanmarnekurduyime kunmak kadberre nawu Israel kankebmawahmeng. Dja mak kabenmarnekurduyime bininj kore namud nuye Aaron. \v 13 Nawu Yawey kabenmarnekurduyime kunmak bedberre bininj nawu kabirrikele nuye, nawu birringeyyahwurd dja mak nawu birringeykimuk bininj rowk.\x - \xo 115:13 \xt Revelation 11:18; 19:5\x* \v 14 Ngadjare nawu Yawey ngunwon birridjalwern bininj nawu yibenbornang dja mak nawu yibenkebmawahme. \v 15 Ngadjare Yawey ngunmarnekurduyime kunmak, nungka nawu marnbom kaddum heaven dja mak kondah kurorre. \p \v 16 Kaddum duninjh kore heaven wanjh djal Yawey nuye, dja ngaleng kondah kurorre wanjh kanbolkwong ngad nawu djal bininj. \p \v 17 Bininj nawu birridowerrinj minj kabirriburlume nawu Yawey, dja kabirridjalwokyak kore birrikoluy. \v 18 Dja ngad wanjh karriburluburlume nawu Yawey bu bolkkime dja mak munguyh munguyh. Mah, wanjh karriburluburlumen nawu Yawey! \c 116 \s1 Bu Karrimarnedjare Nawu Yawey. \s2 Psalm 116 \p \v 1 Ngaye ngamarnedjare nawu Yawey! Ngaye ngakayhmeng bu ngayimeng, “Kankongibu!” Dja wanjh nungka nganbekkabekkang. \v 2 Nawu Yawey nganbekkabekkang, dja wanjh ngaye ngadjalkayhme bu ngadjawadjawan munguyh kore ngaye ngahdjaldarrkid. \p \v 3 Manbu kundowikenh ngankuyinjdukkang! Ngaye ngayimi bu ngakukyuwirrinj kore kumidj, dja ngaye wanjh ngadjalkeleni. Dja ngaye ngawernhnjilngwarrewarreminj. \v 4 Wanjh kunmekbekenh ngaye ngakayhmeng kore kunngey nuye nawu Yawey, dja ngayimeng, “O Yawey, kanngehkemen!” \p \v 5 Nawu Yawey nakka kanmarnedjare dja kadjalkurduyime kore djal kunmakkenh. Nahni nawu God kadberre, wanjh mimkongiwern duninjh. \v 6 Nawu Yawey kabennahnan bininj nawu kabirridjalwoybukwon yiman wurdwurd duninjh. Bu kunkareni manbu kunyid nganmarnerayekminj ngardduk dja wanjh nungka nganngehkeng. \p \v 7 Mah, wanjh ngaye ngayimerren kore kukange ngardduk, “Mah, ngadjalmalngngehme! Nawu Yawey nganmarnekurduyimeng kundjalmak bu kunwernhkah.” \p \v 8 Ngudda nawu Yawey, wanjh kanmalngngehkeng kore kundowikenh. Nungka mak kanmimnalkbornduy, dja mak kanwernhkarrmeng kore ngakuyinjmankang. \v 9 Dja kunmekbekenh kunu ngaye munguyh nganedjarrkre nawu Yawey kore baleh yarrkka ngare bu ngahdjaldarrkid kondah kurorre. \p \v 10 Ngadjalwoybukwong nawu Yawey. Dja wanjh ngamarneyimeng, “Ngaye wanjh ngakangewarreminj bulkkidj duninjh!”\x - \xo 116:10 \xt 2 Corinthians 4:13\x* \v 11 Bu ngakangewarreni, wanjh ngayimeng, “Bininj rowk wanjh kabirridjalkurrehkurren!” \p \v 12 Adju, baleh ngaye ngakarremulewan nawu Yawey bu nungka nganmarnekurduyimeng kunmak kunwern? \v 13 Wardi ngaye ngangalngwayhke bu ngabowoyi manbu wine bu ngabonguyi, bu ngamanjbun bu nungka nganngehkeng. \v 14 Bu ngarrimirndemornnamerrinj bininj nuye dorrengh, wanjh ngaye ngawon Yawey kore ngaye ngayingkihwokkurrmerrinj nuye. \p \v 15 Nawu Yawey kanjilngwarremen bu nawu bininj nuye kabirridowen. \v 16 Ngaye wanjh woybukkih ngudda ke bininj nawu marnedurrkmirri ke, ngudda nawu Yawey! Ngalbu nganyawmey wanjh ngunmarnedurrkmirri warridj. Dja ngudda wanjh kanbongyerrkkeng kore wirlmurrng dorrengh ngarrukkayindi. \p \v 17 Nawu Yawey, ngaye wanjh ngabun mayh ngardduk ba bu manjbun ngudda, dja wanjh ngeykayhme ngudda. \v 18 Dja kore ngarrimirndemornnamerren ngudda ke bininj rowk, wanjh ngaye ngakurduyime kore ngokko marnewokkurrmerrinj. \v 19 Kunmekbe ngakurduyime kore kuberrkkah kurrambalk ngudda ke nawu Yawey, kumekbe kore kukadje Jerusalem. \p Mah, wanjh karridjalburluburlumen nawu Yawey! \c 117 \s1 Ngurridjalwern Bininj Rowk, Wanjh Ngurriburlumen Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 117 \p \v 1 Ngudda bininj nawu ngurrihni kubolkbubuyika rowk, wanjh ngurriburlumen nawu Yawey! Ngudda ngurriwarlahkenh bininj rowk nawu ngurridjenbubuyika, wanjh ngurringeyyolyolmen bu nungka Nadjalmakmak!\x - \xo 117:1 \xt Romans 15:11\x* \v 2 Nungka wanjh kandjalmarnedjare kunkimuk duninjh. Nawu Yawey wanjh munguyh munguyh kanmarnekurduyime kore kanmarnewokkurrmerrinj kore kunkongi nuye. \p Mah, wanjh karridjalburluburlumen nawu Yawey\f + \fr 117:2 \ft “Karridjalburlumen Yawey” karohrok “Hallelujah!” kore Hebrew kunwok.\f*. \c 118 \s1 Karrimanjbun Nawu Yawey. \s2 Psalm 118 \p \v 1 Karrimanbu nawu Yawey. Nungka wanjh nadjalmak dja kandjalmarnedjare munguyh munguyh.\x - \xo 118:1 \xt 1 Chronicles 16:34; 2 Chronicles 5:13; 7:3; Ezra 3:11; Psalm 100:5; 106:1; 107:1; 136:1; Jeremiah 33:11\x* \p \v 2 Ngad nawu Israel kankebmawahmeng wanjh karriyimen, “Nungka wanjh kanmarnedjare munguyh munguyh!” \v 3 Bininj nawu Aaron nuye namud, nawu kabirrihdurrkmirri nuye, wanjh bedda warridj birriyimen, “Nungka wanjh kanmarnedjare munguyh munguyh!” \v 4 Mah, wanjh ngurriwern bininj bu ngurrimarneboddan \f + \fr 118:4 \ft “kabirrimarneboddan” kunubewu kamenyime “kabirrimarnekele” \f*nawu Yawey ngurriyimen, “Nungka wanjh kanmarnedjare munguyh munguyh!” \p \v 5 Ngaye bu ngakangewarreni duninjh wanjh ngakayhmeng nawu Yawey. Dja nawu Yawey nganwokmey dja nganbebkeng kore ngabongdi. \v 6 Nawu Yawey ngannahnan dja nganbidyikarrme, wanjh minj mak ngakelemen kore bininjkenh. Nawu bininj nakka minj ngandikilekme.\x - \xo 118:6 \xt Hebrews 13:6 \x* \v 7 Nawu Yawey ngannahnan dja nganbidyikarrme. Kaluk ngaye wanjh ngabennan nawu ngarriyidko bininj bu kabirridjalbarabun. \p \v 8 Yuwn bu ngurrikelerlobme bu ngurrikurrmerren kore bininj bu ngunbidyikarrmekenh, dja ngaleng, ngurrikelerlobmen dja ngurrikurrmerren kore nawu Yawey bu ngunwernhnahnan. \v 9 Yuwn bu mak ngurrikurrmerren kore nawu kabirriwohrnawohrnan bininj, dja wanjh ngurridjalkurrmerren kore nawu Yawey, dja wanjh kamak rowk bu ngunkukdjurruddi. \p \v 10 Bininj birriwern kore kubolkbubuyikabeh nawu ngarriyidkoni, wanjh ngandidabkeng, ngandiwabminguneng, dja bonj, ngaye ngabenbom rowk kore kunngey nawu Yawey nuye. \v 11 Kurih kurih ngandimarnebebmeng dja bonj, ngaye ngabenbom rowk kore kunngey nuye nawu Yawey. \v 12 Bedda birrimirndewernmerrinj kore ngaye bu ngandibunkenh, dja bonj, werrkwerrk birridjalyakminj rowk. Ngaye ngabenbom rowk kore kunngey nuye Yawey. \v 13 Bedda wanjh ngandikuyinjkukburriweng bu ngarrarnhmankayi, dja bonj, nawu Yawey nganbidyikarrmeng. \p \v 14 Nawu Yawey nakka wanjh nadjalkudji nganwon nuye kundulkarre, dja mak nadjalkudji ngamarnewayini. Nungka wanjh kanngehkeng.\x - \xo 118:14 \xt Exodus 15:2; Isaiah 12:2\x* \v 15 Bininj nawu Yawey kabenmakwan, wanjh bedda kabirrinjilngmarrmarr kore kabirriyo, bu bedda kabirriwayini nuye kabirriyime, “Nawu Yawey kadjalkurduyime kunkimuk kubidkukun nuye. \v 16 Nungka naweleng kahkurduyime kunwern dja kunkimuk kunberlkukun nuye dja berlngudjbang duninjh. Kabidwayhme kubidkukun nuye kunkele yak, ba kadjalkurduyime kunwernhkimuk duninjh.” \p \v 17 Ngaye bonj, minj kunu ngarrowen munguyh, dja ngaye ngayawoyhmimbimen, kaluk ngamulewan Yawey nawu ngayolyolme kore nungka kurdukurduyimi. \v 18 Nawu Yawey nganduy kunkimuk, dja ngaleng minj nganbawoyi bu munguyh ngakukyuwirrinj kore kundowikenh. \p \v 19 Kandimarnedangmarrhma ba bu ngangimen kore kundjalmakkenh. Ngaye ngadjare ngangimen ba bu ngamanjbun nawu Yawey. \v 20 Kondah kahdangrurrk kore nawu Yawey kahdi, dja bininj nawu nungka kabenmakwan wanjh kabirringimen. \v 21 Ngudda nawu Yawey, ngaye manjbun bu kunmekbekenh ngudda kanbekkang dja kanwokmey ngardduk, dja wanjh ngudda kanngehkeng. \p \v 22 Nakudji bininj wanjh nungka yiman kayime manbu kunwardde bu bininj nawu birrirurrkmarnbuni birridjalwirrihmeng, wanjh yerrekah nungka wernhkukenminj duninjh, yiman manmekbe kunwardde bu bininj kabirrikurrme kore kanjdji ba bu kabirrirurrkmarnbun bulkkidj. \v 23 Kuhni wanjh Yawey kurduyimeng rowk, kore ngad karrikurdunang dja ngad wanjh karrikangebarrhmeng.\x - \xo 118:23 \xt Matthew 21:42; Mark 12:10-11; Luke 20:17; Acts 4:11; 1 Peter 2:7\x* \v 24 Bolkkime kuninjkunu kunkodjke nawu Yawey kodjkemarnbom. Karriwarnmakmen dja karrinjilngmarrma bu bolkkime kunbarnangarra. \p \v 25 Yawey, wardi kanngehkemen, dja kanbidyikarrmen ba bu ngarrikurduyime kore ngarridjare. \p \v 26 Bininj nawu kamre kore Yawey nuye kunngey, wanjh nadjalmak! Wanjh ngad karriburlumen nuye bu karrihni kore kururrk nuye nawu Yawey.\x - \xo 118:26 \xt Matthew 21:9; 23:39; Mark 11:9; Luke 13:35; 19:38; John 12:13\x* \v 27 Yawey wanjh God duninjh. Nungka kanmarnebolkwolkang kadberre. Kunmekbekenh karridjarrkbidbun kore nuye altar dja karrimarnebun mayh kore karrihdi yiwarrudj. \p \v 28 Ngudda ngardduk God, dja ngaye wanjh manjbun ngudda! Ngudda ngardduk God, dja wanjh ngaye ngeykimukwon ngudda! \p \v 29 Mah, karrimanjbu nawu Yawey, dja nungka nadjalmak, dja mak kandjalmarnedjare munguyh munguyh. \c 119 \s1 Bu Karriwokmarrkmang Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:1-8 \p \v 1 Kabirrinjilngmak bininj nawu kunmak kabirridjalkurduyime. Bedda wanjh munguyh kabirriwokmang Yawey nuye mankarre. \v 2 Mak kabirrinjilngmak bininj nawu kabirrihdjalkarrme mankarre nuye dja kabirrihdjalrohrokme bu kabirrimarrkmang kore kukange bedberre. \v 3 Bedda minj kabirrikurduyime kunwarre dja kabirrihdjalle kore nawu Yawey kabolhbukkabukkan. \v 4 Yawey, ngudda kanwong ngadberre kunmayali kunmak ke dja kandibukkabukkang bu ngundiwokmarrkmang munguyh. \v 5 Dja ngaye ngadjare ngakangerayekworren bu djalwokmarrkmang kore ngudda kanwokraykewon. \v 6 Ba kunukka minj ngayeme bu ngaburrbun manbu ngudda ke mankarre rowk. \v 7 Ngaye wanjh burluburlume kunkangewoybuk dorrengh bu ngaborlhborlhme mankarre ke manbu mandjad duninjh. \v 8 Ngaye wanjh wokmarrkmang kore ngudda kanbengdayhke warridj. Yuwn bu kanbawon ngadjalkudji ngarri. \s1 Bu Karriwokmarrkmang Yawey Nuye Mankarre Rowk. \s2 Psalm 119:9-16 \p \v 9 Yawey, kunukka baleh bu nawu nayayawurrinj yika mak ngalyawkyawk bu munguyh kabirrikurduyime kunmak? Bedda wanjh ngundiwokmarrkma kore ngudda yiwokdi. \v 10 Ngaye wanjh kunkange dorrengh ngardduk bu yawahyawan, dja yuwn kanbawon bu ngabawon ngudda ke mankarre rowk, yiman kayime ngabolhmayahme. \v 11 Mak manbu kunwok ke ngawernhkarrme kore kukange ngardduk ba kunukka minj kunwarre ngakurduyime kore ngudda. \v 12 Yawey, ngaye munguyh djalburluburlume, dja wanjh kanbukkabukkan mankarre ke. \v 13 Kore kurrang ngardduk wanjh ngayolyolme manbu mankarre rowk kore ngudda yiwokdanj yiman kurrange ke. \v 14 Kore ngahkarrme mankarre ke makka nganmarnbun bu nganjilngmak yiman kayime nawu nawern kunwardde kabinjilngmarnbun bininj nakuken. \v 15 Mak ngani dja ngaburrbun ke mankarre kore ngaye ngabekkabekarren munguyh, wanjh ngadjawarren bu baleh kore yidjare ngaye ngare. \v 16 Ngaye ngadjalnjilngmak kore ngudda kanwokwon ngadberre, wanjh minj mak ngabengmidjdan kore ngudda ke kunwok. \s1 Bu Karrimarrmarr Duninjh Kore Karriburrbun Nawu Kawohrnan Rowk Nuye Mankarre. \s2 Psalm 119:17-24 \p \v 17 Ngaye nawu munguyh ngahdurrkmirri kore ngudda, wanjh djawadjawan bu kanmarnekurduyimen kunmak ngardduk ba bu ngahdarrkiddi kamak rowk dja mak ngawokmarrkmang kunwok ke. \v 18 Mak kanmimbayhkemen ba nganan manbu kunwoybuk kunmakkayhkenh kabimdi kore mankarre ke. \v 19 Yuwn kanmarnewarlkkan ngardduk manbu mankarre ke. Ngaye yiman ngamarladj dja ngahdjalrengehre kondah kurorre. \v 20 Ngaye munguyh ngadjaldjare wernkih duninjh bu ngawernhborlhme manbu mankarre ke. \v 21 Ngudda mandjad yiyime bu yibendung bininj bedberre nawu kabirrihburlumerren dja nawu minj kabirrimarrkmang ke mankarre. Nakka wanjh kadjalwarre duninjh bedberre. \v 22 Ngaye wanjh ngahmarrkmang ke mankarre. Yuwn yibenbawon nawu birriwarre bininj bu ngandidjekmiwon dja ngandiwidnan. \v 23 Bu bininj nawu kabirrihwohrnahwohrnan ngandiyolyolme bu ngandikurrenwan, wanjh bonj, ngaye nawu marnedurrkmirri wanjh ngadjalburrbun manbu kunwok ngudda yiwokkurrmeng. \v 24 Manbu ngudda kanwokbukkabukkan, makka ngannjilngmarnbun dja mak nganbengdayhke ba bu kunmak ngakurduyime. \s1 Bu Karrimarnburren Karriwokmarrkmang Mankarre Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:25-32 \p \v 25 Ngokko darnkih bu ngadjalkukyo kore kundjulng. Kanwo kunngolek, kore ngudda yiwokkurrmerrinj ba bu ngadjaldarrkiddi. \v 26 Ngaye ngayolyolmerrinj kore baleh ngaye ngahkurduyimeng, dja ngudda kamwokmey! Wanjh kanbukkabukka kore ngudda yidjare. \v 27 Mak kanbidyikarrmen bu ngamayalibayhme kore kunmayali ke nganbukkabukkan. Wanjh ngadjalburrbun kukange ngardduk kore ngudda ke kundulkarre. \v 28 Ngaye wanjh ngakangewarre yiman darnkih ngarrowen. Kankangemurrngrayekwo kore ngudda ke kunwok kabimbuyindi. \v 29 Kandurndiwemen ba bu minj ngayawoyhre kore kunwarrekenh. Ngudda nawu yidjalmimkongiwern, wanjh kanbukkabukkan ngudda ke mankarre. \v 30 Ngaye ngadjarrngbom manbolh manbu kunwoybukkenh; mak ngakangemarnburrinj ba bu ngaye wokmarrkmang ke mankarre rowk. \v 31 Yawey, ngaye ngawernhkarrme ke mankarre rowk, dja minj ngabarlanhmang. Yuwn kanbawon bu ngayemengalme. \v 32 Ngudda kankangemarnbom dja ngadjare yiman ngarlobme bu ngadjalmunkekadjung kore ngudda kanwokrayekwon. \s1 Bu Karridjawan Nawu Kawohrnan Rowk Bu Kanbukkabukkan. \s2 Psalm 119:33-40 \p \v 33 O Yawey, kanbukkabukkan ba bu ngamarrkmang ke kunwok manbu yimulewarrinj, dja ngaye ngahdjalkarrme munguyh munguyh. \v 34 Mak kanmayalibayhkemen ba bu ngawernhkarrme ke mankarre dja wernhwokmarrkmang ngudda kore kunkange dorrengh ngardduk. \v 35 Kunukka kanbolhbukkabukka bu ngadjalle kore ngudda yidjare. Kunmekbe ngadjare ba bu nganjilngmarnburren. \v 36 Mak kankangeborledkemen ba bu ngadjaremen ngakadjukadjung ke mankarre rowk kore kabimbuyindi, kaluk minj ngadjare ngakukenworren. \v 37 Kanmimborledkemen ba minj ngayawoyhnan nawu yehyeng nawarrehwarre, dja kanngehkemen kore ngudda yiyimeng ba bu ngaye ngadjaldarrkiddi. \v 38 Ngudda kanmarnewokkurrmerrinj ngaye nawu marnedurrkmirri ke. Ngadjare kuhni yikurduyimen ngardduk kore kunmekbe kunwok ke ba bu bininj rowk ngundimarnekelemen. \v 39 Manbu ke mankarre makka mandjalmak, wanjh ngadjare yidjalwe kunyeme ngardduk manbu ngahkelemen. \v 40 Ngaye ngadjaldjare kunmayali kunwern ke. Ngudda yidjalkurduyime kundjalmak, wanjh kunmekbekenh kanngehke ba bu ngadjaldarrkiddi kore ngudda. \s1 Bu Karrikangekurrmerren Kore Mankarre Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:41-48 \p \v 41 Yawey, ngadjare kanbukkabukkan bu kunwern ngudda kanmarnedjare, dja mak kanngehkemen kore ngudda kanmarneyingkihwokkurrmerrinj. \v 42 Ngaye ngadjalwokwoybukwon kore ngudda yiyime. Dja kunmekbekenh ngaye ngabenwokdurndiwe bininj nawu kunwarre ngandimarneyime dja ngandidjekmiwon. \v 43 Kanbidyikarrmen ba ngayolyolme djal kunwoybuk ke. Ngaye ngadjalmarrkebbun kore mandjad kahyime manbu mankarre ke. \v 44 Ngaye ngadjalmarrkmang ngudda ke mankarre bu munguyhmunguyh. \v 45 Ngaye ngarohrokme bu ngaborlhme ngudda ke kunmayali rowk, wanjh kunmekbekenh ngaye ngadjalrengehre kamak rowk. \v 46 Bu ngarrangen kumirrk kings bedberre wanjh ngaye djalmulewan, dja ngabenbengdayhke manbu ngudda ke mankarrekenh, dja minj ngayemengalme. \v 47 Ngaye ngadjare bu ngamarrkmang kunwok ke kore kanwokwon, dja kunu ngadjalnjilngmak. \v 48 Mak ngaburlume kunwok ke manbu kanwokwong. Ngaye yiman ngadjalmarnedjare manbu kunwok ke yiwokdi. \s1 Bu Karriwernhburrbun Mankarre Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:49-56 \p \v 49 O Yawey, ngaye ngadjare yidjalburrbun kore ngudda kanmarnewokkurrmerrinj ngardduk, ngaye nawu marnedurrkmirri kore ngudda. Ngudda wanjh kankangemarnbom dja kunmekbekenh minj ngaye ngamarrkbaworren. \v 50 Bu kunrayek kanmarnewernmerren wanjh ngaburrbun ngudda ke kunwok kore kanmarnewokkurrmerrinj, wanjh manbu kunwok ke kanwon kundarrkid. \v 51 Bininj nawu kabirrihburlumerren nakka munguyh ngandiborrkbun, dja ngaye minj ngabawon ngudda ke mankarre. \v 52 Ngaye ngadjalburrbun mankarre ke manbu ngudda Yawey kanwong bu kunkare duninjh, wanjh ngadjalkangemakmen. \v 53 Dja nawu birriwarre bininj nakka ngandimarnbun bu ngahyiddung bedberre nawu birridjalbawong mankarre ke. \v 54 Kore baleh yarrkka ngani, wanjh ngamarnewayini kunwok manbu ngudda yiwokdan. \v 55 Bu kunkakkuyeng ngaye ngeyburrbun ngudda nawu Yawey. Wanjh ngaye ngadjalmarrkmang mankarre ke. \v 56 Wanjh kuhni ngadjalkurduyime munguyh, bu ngaye ngamarrkmang kunmayali rowk ngudda ke. \s1 Karridjaldjarenin Manbu Mankarre Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:57-64 \p \v 57 Yawey, ngaye yiman karrme ke, dja minj njale mak ngadjare. Ngaye ngawokkurrmerrinj bu ngawokmarrkmang ke kunwok bu ngudda yiwokdi. \v 58 Ngaye ngadjare wernkih duninjh bu kebnan, dja kunu yawayawan ngudda. Kankongibu kore ngudda kanmarnewokkurrmerrinj. \v 59 Mak ngamayalibekkarren kore baleh ngakurduyimi, wanjh ngamarnburrinj bu ngadjalmarrkmang ngudda ke mankarre manwern. \v 60 Ngaye kunu ngamarnburren bu djalwerrkwerrk ngadjalkurduyime kore ngudda kanwokwongkenh. \v 61 Kunubewu nawu birriwarre bininj nakka ngandidukkarrukkang kunyarl dorrengh, dja bonj, ngaye minj ngabengmidjdan manbu mankarre ke. \v 62 Kaluk kumununburrk wanjh ngaye ngarrolkkan dja manjbun ngudda, kunmekbekenh kore mankarre ke manbu kayolyolme djal kunmakkenh. \v 63 Ngaye djawirna bedberre bininj nawu ngundimarneboddan dja mak kabirridjaldjare kunmayalimak manbu ngudda kanwon. \v 64 Yawey, ngudda kanmarnedjare ngad ngarriwarlahkenh bininj, yiman bu kunmakmak ke kabolkbarlmikan kondah kurorre rowk! Wanjh kanbukkabukkan ba bu ngawernhborlhme kunwok ke. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Nuye Mankarre Kannjilngmarnbun. \s2 Psalm 119:65-72 \p \v 65 Yawey, ngaye ngahdjaldurrkmirri kore ngudda yidjare. Ngudda wanjh kanmarneyime kunmak kore ngudda kanmarnewokkurrmerrinj. \v 66 Ngaye ngawoybukwon ke mankarre. Wanjh kanwo kunmayali kunmak ngudda ke ba bu ngakodjkuludjadmen. \v 67 Bu kerrngehkenhni kunrayek bebmihbebmi ngardduk wanjh kunwarre ngakurduyimi, dja bolkkime wanjh ngadjalwoybukwon ke kunwok kore ngudda kanwokwong. \v 68 Ngudda yidjalmak, dja mak yidjalkurduyime kunmakkenh. Wanjh kanbukkabukka kore ngudda yidjare dja yimulewarren. \v 69 Bininj nawu kabirrihburlumerren nakka ngandimarnekurrekurren, dja ngaye ngadjalkarrme ngudda ke kunmayali kunwern kore kukange ngardduk. \v 70 Birrimekbe bininj birridjalbang dja kunkongi yak. Dja ngudda ke mankarre ngannjilngmarnbun. \v 71 Wanjh kadjalmak ngardduk bu ngaye ngadjakbekkang. Bu kuhni nganmarnekurduyimi wanjh nganmarnbom bu ngawernhbekkabekkang kore ngudda yimulewarrinj kore yidjarekenh. \v 72 Bu ngudda yiwokdi kore yimulewan mankarre ke, wanjh mahni kunwok ngadjaldjare munguyh. Mahni mankarre ke manwernhmakkaykenh bu karrokme money nadjalwern duninjh. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kabendjadme Djal Mandjad Duninjh. \s2 Psalm 119:73-80 \p \v 73 Ngudda kankukmarnbom kunbid ke, wanjh kanwo kunmayali ke ba ngawernhborlhme ngudda ke mankarre. \v 74 Ngaye ngakangewoybukwong kore ngudda ke mankarre. Wanjh ngadjare bininj nawu ngundimarneboddan bu bedda kabirrimarrmarr bu ngaye ngandinan. \v 75 Yawey, ngaye ngaburrbun manbu mankarre ke makka mandjad kahyime. Kunmekbekenh ngaye ngaye ngaburrbun bu ngudda yidjalwoybuk bu kanwon kunrayekkenh. \v 76 Dja ngadjalburrbun ngudda kandjalmarnedjare, dja mak kanmarnewokkurrmerrinj, wanjh kunmekbekenh ngadjalkangemakmen. \v 77 Ngaye ngakarrme ke mankarre manbu kannjilngmarnbun, wanjh kankongibu ba bu ngahdjaldarrkid. \v 78 Dja yibenmarnbu nawu kabirrihburlumerren bininj bu bedda kabirriyeme kunmekbekenh bu birrihyimi ngaye ngahkurreni. Dja ngaye wanjh ngadjalburrbun kunmayali ke. \v 79 Wanjh bininj nawu ngundimarneboddan, nakka wanjh birrimdurnderrimen kore ngaye. Bedda nawu kabirriburrbun ngudda ke mankarrewern. \v 80 Ngaye ngadjare ngawokmarrkmang rowk manbu kunwok kore kanwokwong. Dja ngawarnyak bu ngayemengalme kore ngudda. \s1 Bu Karrikayhme Dja Karridjawan Nawu Kawohrnan Rowk Kanbidyikarrmekenh. \s2 Psalm 119:81-88 \p \v 81 Yawey, ngaye yiman ngakangengudjwarreminj kore madbuhmadbun ngudda bu kanngehke, dja bonj, ngaye ngadjalkangekurrmerrinj kore kunwok ke. \v 82 Mak ngamimwarremen bu ngahyawan munguyh nawu kanberrebbom. Ngaye djawan ngayime, “Yiddok werrkwerrk ngudda kanbidyikarrme?” \v 83 Ngaye madbun ngudda dja ngadjalkukwarremen dja mak ngakangewarremen. Dja bonj, yuwn bu ngaye ngabengmidjdan ngudda ke kunwok kore yimulewam. \v 84 Yiddok kunkuyeng bu madbuhmadbun? Baleh kabolkyime bu yibenbun nawu ngaye ngandiwidnan? \v 85 Bininj nawu kabirrihburlumerren wanjh kabirriwirrihme mankarre ke. Dja kabirrikarremarnburren ba yimankek ngaye ngandidarrkidmang. \v 86 Ngaye ngadjalwoybukwon kunwok kore ngudda kanwokrayekwon. Dja kanbidyikarrmen! Birrimekbe bininj nawu kabirrihkurren nakka ngandiwirrihme bu djal burudjang. \v 87 Bedda darnkih ngandikuyinjyakwong, dja bonj, ngaye minj ngabengmidjdangimeninj ngudda ke mankarre rowk. \v 88 Ngudda kandjalmarnedjare, wanjh kunmekbekenh kannahnan ba bu ngadjaldarrkid. Wanjh ngaye wokmarrkmang kore ngudda yiwokdi. \s1 Manbu Mankarre Nuye Nawu Kawohrnan Rowk Minj Kayakmen. \s2 Psalm 119:89-96 \p \v 89 Ngudda Yawey, ngudda ke kunwok kadjaldi munguyh dja minj kadjobme. Makka kahdjaldi munguyh munguyh kore kaddum heaven; \v 90 Ngudda yidjalwoybuk munguyh munguyh kore yiwokdi, dja minj yikowe. Ngudda yibolkmarnbom kondah kurorre. Ngudda yimarnbom, dja makka kahdjaldi. \v 91 Manbu mankarre ke kadjalyirriyo bolkkime dja munguyh. Yehyeng rowk ngunmarnedurrkmirri. \v 92 Ngudda ke mankarre ngannjilngmarnbun ba bu ngamarrmarr duninjh. Dja bu burrkyak, wanjh kunukka bu kunyid nganmarnewernmerrinj, wardi ngarrowimeninj. \v 93 Ngaye minj ngabengmidjdan manbu ngudda ke kunmayali rowk, dja ngudda kanmimbiwong kore ngaye wokmarrkmey. \v 94 Kanngehkemen dja ngaye wanjh ngudda ke bininj. Ngaye wanjh munguyh ngadjare ngaborlhme mankarre manwern ngudda ke. \v 95 Nawu birriwarre bininj ngandikunidi ba bu ngandibun, dja ngaye ngahdjalburrbun manbu ngudda ke mankarre manwern. \v 96 Nganan bu kondah kurorrebeh wanjh kayakayakmen rowk. Dja manbu ngudda mankarre ke wanjh kadjaldi munguyh, dja minj munguyh kayakmen. \s1 Ngaye Ngamarnedjare Mankarre Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:97-104 \p \v 97 Ngadjare munguyh ngahnan ngudda ke mankarre. Mak ngahdjalburrbun munguyh bu kunbarnangarrakuyeng. \v 98 Manbu ngudda kanwokrayekwong, wanjh ngahdjalburrbun bu munguyh. Mak mahni kunwok ke nganmayalimarnbun bu ngamayaliwernmen. Wanjh ngabenyurrhke kunmayali bedberre bininj nawu ngarriyidko. \v 99 Ngaye ngadjalburrbun ngudda ke mankarrebubuyika ba bu ngawernhburrkburrkbekkan. Wanjh ngayimerran bu ngabenyurrhke bininj nawu ngandihbukkan. \v 100 Ngaye wokmarrkmang kore ngudda kanbukkan kunmayali ke, wanjh kunmekbekenh ngaye ngamayalimak dja ngabenyurrhke nawu dabborrabbolk. \p \v 101 Ngaye ngadjaldjare wokmarrkmang ngudda ke kunwok, wanjh kunmekbekenh ngaye ngamarnburrinj ba bu minj ngare kore kunwarrekenh. \v 102 Ngudda wanjh nguddabidju kanbukkabukkang, wanjh minj ngabawoyi mankarre ke. \v 103 Ngudda ke kunwok, wanjh makka manmanjmakkaykenh kore ngahdangkenhni, dja nawu mankung nakka walakkih manjmak. \v 104 Manbu mankarrebubyika ke nganmayaliwon manbu kunmakkenh, dja ngadjalwarnyakmen ngare kore birriwarre bininj kabirrihbolhkadjung. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Nuye Kunwok Nganmarnebolkwolkan. \s2 Psalm 119:105-112 \p \v 105 Yawey, ngudda ke kunwok yiman kayime torch rerrih bu ngandengewolkan dja mak ngudda kanmarnebolkwolkan ngardduk kore ngare dja mak ngudda nganmikan. \v 106 Ngadjalkurduyime kore ngayingkihwokkurrmerrinj bu ngahdjalwokmarrkmang mankarre ke. Kuhni ngawokkurrmerrinj, wanjh ngadjalyime. \v 107 Korroko bu ngahdjaldjakbekkani bu kunkimuk. Yawey, kanmimbiwo kore kunwok ke kabimbuyindi. \v 108 Mak kankayhmima bu ngaye burluburlume kurrangbeh ngardduk, dja mak kanbukkabukka ngudda ke mankarre. \v 109 Ngaye ngahdjalwarredong munguyh dja wardi ngarrowen, dja bonj, minj ngabengmidjdan manbu kunwok ke. \v 110 Nawu birriwarre bininj kabirridjare ngandidarrkidmang, dja ngaye minj ngabawoyi kore ngudda kanbukkabukkangkenh. \v 111 Ngahdjalkarrme munguyh munguyh manbu ngudda ke mankarrebubuyika, dja kunmekbekenh ngaye ngawernhnjilngmak kore kukange ngardduk. \v 112 Mak ngaye ngadjare ngahdjalrohrokme munguyh ngakurduyime kore ngudda yidjare, wanjh kalukburrk bu yerrekah wanjh ngayirrowen. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Wokkurrmerrinj Kadberre. \s2 Psalm 119:113-120 \p \v 113 Ngabenwidnan nawu minj ngundimarnedjare duninjh, dja ngaye ngamarnedjare duninjh manbu mankarre ke. \v 114 Ngudda wanjh kanahnan dja mak kankukbalhme. Wanjh ngaye ngamarrkbaworrinj kore kunwok ke. \p \v 115 Ngurriray, ngudda nawu ngurriwarre bininj! Yuwn bu karriraworren dja ngaye ngadjalkurduyime kore God ngardduk nganwokwon. \v 116 O God, kanbidyikarrmen dja kannahnan kore ngudda kanmarneyingihwokkurrmerrinj ba bu ngaye ngadjaldarrkid. Yuwn kanbawon bu ngadjalmarrkwarremen dja wardi ngamarrkbaworren. \v 117 Mak kankarrmen ba kunukka ngadjalni kamak rowk. Dja mak munguyh ngadjalburrbun kore ngudda yidjare. \v 118 Ngudda yibenbodmewon bininj rowk nawu minj kabirridjalbawon mankarre ke. Bedda kabirrimayalimarnburren dja bonj, bedda kabirridjalbarabun. \v 119 Mak yibenburriwe nawu birriwarre bininj rowk yiman kayime rubbish karrihburriwe. Wanjh kumekbekenh ngaye ngamarnedjare kunwok manbu ngudda yimeng bu kanbengdayhkeng. \v 120 Ngudda wanjh kankelehme dja ngaye yiman ngakukdeldelme kore ngudda. Wanjh kumekbekenh ngaye ngakele duninjh bu ngudda kandjadme ngad bininj rowk kore ngudda ke mankarrekenh. \s1 Ngadjare Nawu Kawohrnan Rowk Bu Kanbukkabukkan Nuye Mankarre. \s2 Psalm 119:121-128 \p \v 121 Ngaye ngadjalkurduyimeng kore djal kunmakkenh dja mak kore kunwoybuk dorrengh. Wanjh yuwn kanbawon kore bininj nawu ngarriyidko ngandikuniyo ba bu ngandibun. \v 122 Ngadjare bu ngudda kannahnan, ngaye nawu ngahdurrkmirri ke, dja yuwn yibenbawon bininj nawu kabirrihburlumerren bu yiman ngandibongkarrme. \v 123 Ngaye ngamimwarrehwarreminj bu ngaye kunkuyeng boyenmadbun ngudda bu yimre dja kanngehke. Wanjh ngadjare kanngehkemen kore yiyingkihwokkurrmerrinj. \v 124 Kanmarnekurduyimen kore ngudda munguyh kandjalmarnedjare, dja mak kanbukkabukka kore ngudda yidjare ngaye ngakurduyime. \v 125 Ngaye nawu ngahdurrkmirri ke. Wanjh kanmayalibayhkemen ba ngawernhmenmenbekkan manbu mankarrebubuyika ke. \p \v 126 Ngudda Yawey! Bolkkime wanjh yidjalkurduyimen bu yibenbu birrimekbe bininj nawu kabirribakke ngudda ke mankarre. \v 127 Ngaye wanjh ngadjare bulkkidj duninjh bu bekkabekkan kore ngudda kanwokrayekwon. \v 128 Mak ngaye wokmang ke kunwok rowk kore kanbengdayhke, dja ngawidnan manbu manbolh kore nawu birriwarre bininj kabirribolhkadjung. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kanbolhbukkan Manbolh Kore Ngare Dja Mak Kanngehke. \s2 Psalm 119:129-136 \p \v 129 Ngudda bu yiyolyolmerren, wanjh mahni kunwok mandjalmak duninjh! Wanjh kunmekbekenh ngaye ngakarrme maninjmanu kunwok ke kore kukange ngardduk. \v 130 Bu bininj ngundiwokbekkan kore ngudda yiwokdi, wanjh mahni kunwok kabenmayalibayhke bininj rowk ba bu kabirriburrkburrkbekkan kore ngudda yidjare kabirrimenmenmang. \v 131 Ngaye ngadjare bulkkidj duninjh ngabekkan ke mankarre. Dja kumekbekenh ngaye ngokko darnkih ngahngolekwarremen. \v 132 Yimborledmen bu kannan dja kankongibu yiman bu ngudda munguyh yibenmarnekurduyime bedberre bininj nawu kabirridjare ngudda ke kunngey. \v 133 Mak kanmika kore manbolhmak ba minj ngamankan. Kanbidyikarrmen kore ngudda kanmarnewokkurrmerrinj ba bu kunwarrekenh minj nganbongname. \v 134 Kanngehkemen kore bininj nawu wardi ngandibun ba bu ngaye ngadjalburrbun munguyh ngudda ke kunmayali. \v 135 Mak kankongibu ngaye nawu marnedurrkmirri ke, dja kanbukkabukka ngudda ke mankarre rowk. \v 136 Birridjalwern bininj ngundiwokburriwe kore ngudda yibenbengdayhke mankarrekenh ngudda ke, wanjh kunmekbekenh ngaye nganalkbun wernkih duninjh. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Nuye Mankarre Wanjh Manmakkaykenh. \s2 Psalm 119:137-144 \p \v 137 Nawu Yawey, ngudda munguyh yidjalkurduyime kunmak, mak manbu mankarre manwern ke makka djal mandjad duninjh. \v 138 Manbu mankarre manwern ngudda yimarnbom makka mandjad duninjh, mak ngudda yidjalkarremarnbu kunwoybuk ke duninjh. \p \v 139 Bininj nawu ngandiwirrihme wanjh bedda ngundidjalwokbengmidjdanj kore ngudda yiwokdi. Wanjh ngaye ngawernhkangewurlhme bu kunmekbekenh.\x - \xo 119:139 \xt Psalm 69:9; John 2:17\x* \v 140 Ngudda yiwokkurrmerrinj kunwok ke, makka djal woybukkih bu kunwoybuk, wanjh ngaye nawu ngahdurrkmirri ke ngadjare duninjh maninjmanu kunwok. \v 141 Ngaye minj ngakuken, dja birribuyika bininj ngandiwidnan. Dja bonj, ngaye minj ngabengmidjdangimeninj kunwok ke. \v 142 Mak manbu kunmakmak ke makka munguyh kahdjalle dja minj kadjobme. Mak manbu kore kanbukkabukkang ngadberre makka wanjh mandjalwoybuk. \v 143 Bolkkime wanjh kunrayek bebmi ngardduk dja ngaye wanjh ngakangewarre. Nakka bonj. Ngaye ngahdjalkarrme kunwok ke kore kukange ngardduk, dja manbu ngannjilngmarnbun. \v 144 Ngudda yimulewarren, dja mahni kunwok ke wanjh mandjad duninjh dja kadjaldi munguyh munguyh. Mah, kanbukkabukka ba bu ngamenmenmang kore ngudda, wanjh kunu kanmimbiwon. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kankayhmibekkan Kore Karridi. \s2 Psalm 119:145-152 \p \v 145 Nawu Yawey, kanbekka bu ngakayhme kukange dorrengh bu djawahdjawan. Ngadjare kanwokmang ba bu ngadjalkarrme mankarre rowk ngudda ke. \v 146 Kankayhmibekka! Kanngehkemen ba bu ngadjalwokmarrkmang kunwok kunwoybuk kore ngudda yiwokdi. \v 147 Kumkabel djarreh wanjh ngaye ngarrolkkan bu ngakayhme, dja djawan bu kanbidyikarrme ba bu ngaye ngadjalkangekurrmerren kore kunwok ke. \v 148 Minj mak ngakeyo kumununkuyeng dja ngahdjallorrhmiyo ba bu ngadjalburrbun kore yiwokkurrmerrinj. \v 149 Ngudda kanhmarnedjare wanjh kunmekbekenh kanwokbekka! Nawu Yawey, ngudda kandjadme bu djal mandjad, wanjh kunmekbekenh kandarrkidwon. \p \v 150 Bininj nawu ngarriwirrihme kabirridjare kunwarre nganmarnekurduyimerran, dja bedda kabirrimre darnkih. Bedda minj kabirridjare kabirrire darnkih kore ngudda ke mankarre! \v 151 Dja ngudda nawu Yawey yidjaldarnhdi kore ngaye. Mak manbu mankarre ke makka mandjalwoybuk rowk. \v 152 Bu kerrngehkenh duninjh ngaye ngaborlhmi manbu ke kunwok kunwoybuk manbu yiwokdi, dja kahdjalle munguyh munguyh. \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Nakka Mimkongiwern Duninjh. \s2 Psalm 119:153-160 \p \v 153 Yawey, ngaye minj ngabengmidjdangimeninj mankarre ke. Wanjh kanna ba yinan kunrayek nganmarnewernmerrinj dja wanjh kanngehkemen! \v 154 Ngudda kanmulewa dja kanmakwan ba bu kanbebkemen kore ngahbongdi. Ngudda kanmarnewokkurrmerrinj ngardduk, wanjh kunmekbekenh kandjaldarrkidwo. \p \v 155 Nawu birriwarre bininj kabirridi djarreh kore ngudda minj yibenngehke. Bedda minj kabirridjare ngudda ke mankarrebubuyika. \v 156 Nawu Yawey, ngudda yimimkongiwern duninjh! Kanmimbiwo kore mankarre ke kahyime. \v 157 Birriwern nawu ngarriyidko kabirridjare ngandibun, dja manbu ngudda ke kunwok kunwoybuk, makka minj ngabawon. \v 158 Ngabenwidnan duninjh bininj nawu minj woybukkih ngundidjalwoybukwon. Bedda minj ngundiwokmarrkmang kore ngudda kanwokrayekwong ngad bininj rowk. \v 159 Yiburrbu ngaye ngadjare duninjh kunmayali ke. Ngudda kanmarnedjare wanjh kunmekbekenh kandjalmimbiwo. \v 160 Makka mandjalwoybuk rowk manbu kunwok ke, mak manbu mankarre rowk ngudda ke, makka mandjaldjad duninjh dja minj kadjobme munguyh munguyh. \s1 Ngaye Ngakangekurrmerren Kore Kunwok Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 119:161-168 \p \v 161 Nawu kabirriwohrnawohrnan bininj nakka ngandidjalwirrihme bu djal burudjang. Dja ngaye ngakangedeldelme kunkelekenh bu ngaburrbun ngudda ke kunwok. \v 162 Ngaye nganjilngmak duninjh bu ngaye ngabekkan ngudda ke kunwok, yiman kayime bininj nawu kakukngalke money nadjalwern duninjh. \v 163 Ngabendjalwidnan bininj nawu kabirrihkurren dja ngaye ngadjaldjare mankarre ke. \v 164 Bu ngarohrokme seven times bu kunbarnangarrawern ngaye djalburluburlume manmekbekenh mankarre mandjad duninjh ngudda ke. \v 165 Bininj nawu kabirridjare mankarre ke wanjh munguyh kabirrihdjaldi kunmodmikenh dorrengh. Nakka wanjh minj njale kabenbungkarrkbun. \p \v 166 Nawu Yawey, ngaye madbuhmadbun bu kanngehke. Ngaye djalwokmarrkmang kore ngudda kanwokrayekwong. \v 167 Ngaye ngahkarrme kunwok kunwoybuk ke kore kukange ngardduk. Ngaye ngadjare wernkih duninjh mahni kunwok ke. \v 168 Ngudda wanjh kankurdunan munguyh kore baleh yarrkka ngayime. Ngaye wanjh ngamarrkmang ngudda ke kunwok kunwoybuk, dja mak ngudda ke kunmayali. \s1 Ngaye Ngaburlume Nawu Kawohrnan Rowk Dja Nungka Ngandarrkidwon. \s2 Psalm 119:169-176 \p \v 169 Yawey kankayhmibekka bu ngaye ngahdi yiwarrudj. Ngudda kanwokkurrmerrinj wanjh kunmekbekenh ngadjare kanmayalibayhke. \v 170 Mak kanbekkabekka bu yiwarrudj ngahdi dja djawahdjawan. Ngudda yiwokkurrmerrinj dja kunmekbekenh kanngehkemen. \v 171 Ngudda kanbukkabukkan mankarre rowk ngudda ke, wanjh kunmekbekenh ngaye burluburlume kore kurrang ngardduk. \v 172 Ngaye ngaburrbun kore ngudda kanwokrayekwon wanjh mandjad rowk, dja kunmekbekenh ngawayini kundjen ngardduk. Ngawayini bu ngamulewan ngudda ke kunwok. \v 173 Ngaye ngakangekurrmerrinj kore ngudda kanwong kunmayali ke. Dja bolkkime yimray kanberlma bu kanbidyikarrmekenh. \v 174 Yawey, ngaye ngadjaldjare bu ngudda kanngehke. Mak ngadjare ngudda ke mankarre manbu kannjilngmarnbun. \v 175 Kankangemimbiwo ba ngaye burluburlume, mak ngadjare mankarre ke bu nganbidyikarrme. \v 176 Ngaye ngawarrebore manbolhbubuyika yiman kayime sheep nawu mayahmeng. Dja kanyawa! Kanngalkemen, dja ngaye minj ngabengmidjdangimeninj manbu kunwok kore ngudda kanwokwong. \c 120 \s1 Bu Karridjawan Yawey Nawu Kanngehke. \s2 Psalm 120 \p \v 1 Ngaye ngakarrmi kunyid kunwern, dja ngamarnekayhmeng nawu Yawey. Wanjh nungka nganwokmey! \v 2 O Yawey, kanngehkemen kore bininj nawu kabirrikurrekurren dja nawu ngandikowe. \p \v 3 Dja ngudda bininj nawu ngurrikurrehkurren, baleh ngurriyime bu God ngunmarnekurduyime ngudberre? Mah, ngurridjawarren bu baleh kakurduyime bu ngundung dja ngunbun ngudberre. \v 4 Kunubewu ngundulubun bonarra dorrengh, yiman kayime soldier ngundulubun kundulkwi kebmirrkmak dorrengh. Dja wardi ngunbarrkbun ngudberre manbu kunyirrke dorrengh! \p \v 5 Kawarre duninjh! Dja ngaye ngarridjarrkdi bininj birriwarre kore kunbolk Mesech, dja mak kore kunbolk Kedar. \v 6 Ngaye kunkuyeng ngayerrkani bu ngarrihdjarrkni bininj nawu minj kabirridjalwarnyak kunmodmikenh. \v 7 Ngaye wanjh ngadjare kunmodmikenh, dja bedda, burrkyak. Bedda kabirridjaldjare kunyid dja kabirriyawan bu kabirriburren war. \c 121 \s1 Nawu Yawey Nadjalkudji Kannahnan. \s2 Psalm 121 \p \v 1 Ngaye ngabolknan kaddum kore kuwarddekimuk, ngabolkyawan bu ngaye ngadjawarren yiddok nangale nganbidyikarrme. \v 2 Nawu Yawey, nungan nadjalkudji nganbidyikarrme, nungka nawu bolkmarnbom kore kunngol kaddum dja mak kondah kurorre. \p \v 3 Minj ngunbawon bu yirrengeyirrebme! Nungka minj kahmimke nawu ngundjalnahnan munguyh. \v 4 Woybukkih, nungka nawu kabennahnan bininj nawu Israel benkebmawahmeng, nakka minj kahmimke, dja minj mak kakodjkeyo. \p \v 5 Yawey nungan ngunnahnan dja kahdarndi kore kubidkukun ke. Nungka yiman ngundjurlewon. \v 6 Wanjh manbu kundung minj ngunwarrewon bu barnangarra, dja mak dird warridj minj ngunbun bu kukak. \p \v 7 Yawey ngunwernhnahnan, dja minj njale nawarre ngunbun, dja ngundjaldarrkidnahnan ba minj yirrowen. \v 8 Mak Yawey ngundjurrukan bu ngunehdjarrkre kore baleh yarrkka yire dja yirrurndeng, bu bolkkime dja munguyh munguyh. \c 122 \s1 Bu Karribidbun Kore Kururrk Nuye Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 122 \p \v 1 Yikahwi bininj ngandimarneyimeng, “Mah! Wardi karrire kore Yawey nuye kunrurrk!” Wanjh ngaye nganjilngmakminj! \v 2 Bolkkime ngad ngarridanginj kondah kore kukadje Jerusalem. Ngarringimeng kore kawarnamyo dangmarrhmiyindi ngarre. \p \v 3 Jerusalem wanjh manbolkmakkaykenh kunredkimuk Dja nawu birriyidko bininj minj kabirrimngimen kore kawarnamyo mankimuk ngarre. \v 4 Bininj nawu namudbubuyika nuye Yawey wanjh kabirrimbidbun kabirrimornnamerren kondah kore Jerusalem ba bu kabirridjalmanjbun nawu Yawey, bu kunmekbekenh nungka benyingkihwokrayekwong bedberre nawu Israel benkebmawahmeng. \v 5 Bu kunkare wanjh kings nawu bindiwohrnawohrnani Israel birriyerrkani kondah kore King David nuye kunrurrk ba bu bindidjadmi bininj bedberre. \p \v 6 Ngad wanjh karrbenmarnedi bininj nawu kabirrihni kore Jerusalem, bu karridjawan God kabenwon kunmodmikenh, wanjh karriyime, “Ngadjare God ngunwon kunmodmikenh nuye ngudda bininj nawu ngurridjare ngurringime kore Jerusalem. \v 7 Mak ngadjare God ngunwon kunmodmikenh ngudda bininj nawu ngurrihni kore Jerusalem, dja mak ngunngehke ngudda bininj nawu ngurrihni kururrkkimuk kumekbe.” \v 8 Ngabenburrbun nawu namud ngardduk dja mak nawu djawirna ngardduk, wanjh ngayawoyhdi yiwarrudj, dja ngayime, “Ngadjare God ngunwon kunmodmikenh nuye, ngudda nawu ngurrihdi kore Jerusalem!” \v 9 Dja mak ngaburrbun kukadje nuye God kadberre nawu Yawey, wanjh ngadjaldi yiwarrudj, dja ngadjawan God bu kabolknahnan Jerusalem, dja mak ngadjare kabenmarnekurduyime kunmak bedberre nawu kabirrihni kumekbe. \c 123 \s1 Ngad Ngundimadbun Ngudda Nawu God Ngadberre. \s1 Psalm 123 \p \v 1 Ngaye ngabolknan kaddum kore ngudda yihni kubolkmak heaven. Ngadjare nan ngudda nawu king duninjh, kore ngudda yiyerrkan bu yidjalwohrnan rowk. \v 2 Ngad wanjh ngundimadbun bu kannahnan dja kanbidyikarrme. Ngad ngundibidnan ke yiman kayime bininj kabirribidnan nawu kawohrnan rowk bedberre nawu kabirrimarnedurrkmirri. Yoh, ngad wanjh ngundimadbun ngudda Yawey nawu God ngadberre, yiman kayime ngalyawk kabibidnan kubid ngalengngarre ngalbu kabimarnewohrnan kore ngaleng kabimarnedurrkmirri. Ngad wanjh ngundidjalmadbun kaluk bu yerrekah ngudda kanwernhkongibun ngadberre. \p \v 3 Ngudda nawu Yawey, wanjh kankongibu! Kandjalkongibu ngad, dja birriwern bininj nawu birriwarre wanjh ngandiwirrihme dja ngandiyolyolme ngadberre. \v 4 Nawu birrikuken bininj warridj wanjh munguyh ngandimarnedjekme! Mak bininj nawu kabirridjalburluburlumerren wanjh kunkuyeng ngandidjalnjirrhmiwon. \c 124 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kanbidyikarrmeng. \s2 Psalm 124 \p \v 1 Ngad nawu Israel kankebmawahmeng, wanjh bolkkime karriyime, “Nawu Yawey kanbidyikarrmeng dja wanjh karriwinhmeng!” \v 2 Woybukkih nungka kanbidyikarrmeng bu bininj birriwarre wanjh kandinjirrhmiwong kadberre, dja birridjareni kandibuyi. \v 3 Bedda kandiwernhduy, dja birridjareni kandibularrbuyi, yiman mayh kandidarrkidmayi dja kandikuknguyi. \v 4 Ngad yiman karrikebngakmeninj kore kundjurrh kankayi, dja karriyibmeninj kandji kore kukku. \v 5 Karridjalyakmeninj kore kundjurrh kunkimuk kankukburriweyi. \p Dja bonj, nawu Yawey kanbidyikarrmeng dja kanbidyikarrmeng kadberre. \v 6 Mah, wanjh karridjalmanjbun nawu Yawey! Nungka kanbebkeng kore bedda kandikanjdjalkmayi kunyidme bedberre. \v 7 Nawu Yawey kanbebkeng kadberre dja karribebmeng yiman mayhmayh kabebme karrolkan kore bininj kakuyinbongkarrme. \p \v 8 God nawu kangeyyo Yawey wanjh marnbom kunngol kaddum dja mak kondah kurorre. Nungka wanjh nadjalkudji kandjalbidyikarrme kadberre bu munguyh. \c 125 \s1 Ngad Bininj Nawu Karrikurrmerren Kore Nawu Kawohrnan Rowk Wanjh Karridjalni Bu Djal Kamak. \s2 Psalm 125 \p \v 1 Bininj nawu kabirridjalwoybukwon nawu Yawey, bedda wanjh kabirrikangerayekmen dja kabirrihdjalni munguyh, yiman kayime kunwarddekimuk Zion manbu minj njale kabolkrokayhwe ba bu kabolkwodjorrhmiyindan. \v 2 Nawu Yawey kabennahnan bulkkidj duninjh nawu bininj nuye, bolkkime dja mak munguyh munguyh, yiman kayime kunwarddekimuk kabolkwakbuyingun kukadje Jerusalem. \p \v 3 Nungka minj kabenbawon nawu birriwarre bininj bu kabindimarnewohrnan nawu birrimak bininj, kore kunbolk manbu Yawey benbolkwong. Bu birriwarre bininj kabirribolkwohrnan munguyh, wanjh kunukka kunubewu kabindibalbukkan nawu birrimak bininj bu bedmanwali kabirribalkurduyime kunwarre. \p \v 4 Ngudda nawu Yawey, yidjalkurduyimen kunmak bedberre bininj nawu kunmak kabirrikurduyime, dja nawu kabirridjaldjare kundjalmak kore kukange bedberre. \v 5 Dja bedda nawu kabirrikangeborledkerren kore kunwarrekenh kabirrikurduyime, wanjh bedda kabirriraworren birribuyika birriwarre bininj warridj. Kaluk Yawey kabenkukburriwe rowk. \p Mah. Ngadjare bininj nawu Israel benkebmawahmeng kabirrikarrme kunmodmikenh nuye. \c 126 \s1 Karriwayinin Kore Nawu Kawohrnan Rowk Kanngehkengkenh. \s2 Psalm 126 \p \v 1 Bu Yawey kanbebkeng kadberre kore karribongdibeh, dja kandurndiweng kore kunred Zion, wanjh ngad karriyimi yiman karridjalbukirrinang bu kamak rowk. \v 2 Karrimarrmarrni dja karridjaldjekmeng bu munguyh. Karriwayini mankong manbu kunnjilngmakkenh. Bininj nawu birridjenbuyika, wanjh kandiyolyolmeng kadberre dja birriyimeng, “Nawu Yawey benmarnekurduyimeng kundjalwern kundulkarre nuye dorrengh!” \v 3 Woybukkih, nungka nawu Yawey kanmarnekurduyimeng kunkimuk, dja karridjalwernhnjilngmakminj duninjh. \p \v 4 O Yawey, kanwon kunmak nawu ngarriwarrhmeng, kanmarnbun ba ngarriyimerran yiman kayime mankabo kaborlobme kore kunbolk kubolkdarleh kabolkngeyyo Negev. \p \v 5 Bininj nawu manmim kaburriwe bu karrudjeng kurorre, wanjh kunubewu kanalkkihre bu karrurrkmirri. Kaluk yerre bu kadjolengmang manwern nuye, wanjh nungka kawayini dja kahmarrmarr duninjh. \v 6 Yoh, bininj nawu kabirrire kabirrikan manmim bu kabirridudjeng, kabirrinalkihre dorrengh, wanjh kabirrimdurndeng kabirrimkan manbu mandjoleng manwern, dja wanjh kabirriwayini bu kabirrinjilngmak. \c 127 \s1 Bu Karribidbun Kuwarddekimuk. \s2 Psalm 127 \p \v 1 Bu bininj nakka kabirrirurrkmarnbun, wanjh makka kawarrhme, dja bonj, birribengwarreworrinj. Dja bu Yawey karurrkmarnbun kunrurrk, wanjh kadjaldi munguyh. Bu djal bininj kabindimarnenahnan kunred kunkimuk kore rurrkmirnderri kabirriyo, wanjh bonj, kabirridowe rowk nawu kabirrihni. Dja bu Yawey nungan kabolknahnan bedberre, wanjh kamak rowk. \v 2 Bininj nawu kakabeldong dja kadjaldurrkmirri kunbarnangarrakuyeng dja mak kunkakkuyeng dja minj kunkuyeng kakodjkeyo, wanjh wardi minj kamang kore kadjare. Dja Yawey kabikodjkeykurrme bininj nawu kabimarnedjare. \p \v 3 Yawey kabimarnbun bininj bu kabenbornan bebeywurd, yiman kayime kunmakmak kabiwon. \v 4 Bininj nawu kabenbornan bebeywurd bu nungka dja yawurrinj, wanjh nakka kabenkarrme bebeywurd yiman kayime kakarrme army nuye. \v 5 Bininj nawu kabenbornan birriwern bebeywurd, wanjh kanjilngmak duninjh. Bu kabirriburren nawu birriyidko bedberre, wanjh kabirriwinjhme dja kabindidurndiwe. \c 128 \s1 Bininj Nawu Kabimarnekele God Wanjh Kadjalnjilngmakmen. \s2 Psalm 128 \p \v 1 Ngudda bininj bu yimarnekele Yawey dja mak yibolhkadjung kore Yawey ngunbukkan, wanjh ngudda yidjalmarrmarr duninjh! \v 2 Kaluk Yawey ngunmarnekurduyime kunmak, dja yingun manme manbu ngudda ke kore yirrurrkmirri kubid ke, dja ngudda yidjalni kamak rowk. \v 3 Ngalbininjkobeng ke, wanjh kakurduyime kunmak rowk kore ngunehdi, dja bebeywurd ke wanjh kabirridjalmak rowk kore ngurridjarrkngun manme. \v 4 Bu kuhni nawu Yawey kabenmarnekurduyime bininj rowk nawu kabirrikelemen nuye. \p \v 5 Mah, ngadjare nawu Yawey ngunmarnekurduyime kunmak ke munguyh munguyh kore Zionbeh, ba bu yibolknan kukadjeh Jerusalem kadjalbolkmak kunbarnangarra rowk bu yidjaldarrkiddi. \v 6 Dja warridj yidjaldarrkid kunkuyeng ba bu yibendarrkidnan mawahmawah ke. \c 129 \s1 Bu Bindiwidnani Bininj Nawu Israel Benkebmawahmeng. \s2 Psalm 129 \p \v 1 Ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng ngudberre, yiddok nawu ngurriyidko ngundibuni munguyh bu ngurriyahwurdni dja mak bu bolkkime? \p \v 2 Yoh. Bu ngayawurrinjni, wanjh ngandibuni kunkimuk nawu ngandiwidnani, dja bonj, minj ngandidjalbularrbuyi. \v 3 Bedda wanjh ngandibodmeyilkyilkbom, dja ngandimarnbom kunbulidj kunwern kore kubodme ngardduk ba kakukyime yiman kore bininj kabolkyilkbun kabbal. \v 4 Dja Yawey nawu nadjalmak duninjh wanjh nganbebkeng kore birrimekbe birriwarre bininj ngandibongkarrmi \p \v 5 Ngadjare bininj nawu kabirribolkwidnan kukadje Jerusalem, wanjh nakka kaluk kabirrikelerlobmerren dja kabirridurnderren kunyeme dorrengh. \v 6 Mak ngadjare bedda kabirriyimerran yiman kundalk kahkolhdebebme kore kaddum kurrambalk, manbu werrkwerrk karralkdarlehmen dja minj karralkdjordmerren. \v 7 Bedda yiman kurralkwarre manbu minj nangale bininj karralkmoyhmang dja karralkdukkadukkan. \v 8 Mak yuwn bu nangale nawu manbolh kabirriwohre bu kabirriyime bedberre nawu kabirribolkwidnan Jerusalem, “Nawu Yawey ngunmarneyime kunmak! Ngad wanjh kunmak marneyime kore kunngey nuye nawu Yawey.” \c 130 \s1 Karrikayhmeng Bu Nawu Kawohrnan Rowk Kanngehke. \s2 Psalm 130 \p \v 1 Ngudda nawu Yawey! Kunkimuk duninjh kunrayek bebmeng ngardduk wanjh ngudda balkayhme kondahbeh kore kanjdji duninjh! \v 2 Kanwokbekka, ngudda nawu Yiwohrnan Rowk! Ngahdi yiwarrudj djawahdjawan bu kankongibun, wanjh kankayhmibekka! \v 3 Yawey, ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, bu ngudda minj kanmarnebengmidjdangimeninj ngad bininj bu kunwarrekenh ngadberre, wanjh minj mak karridjaldarrkiddiwirrinj. \v 4 Dja ngudda woybukkih kandjalmarnebengmidjdan ngadberre munguyh, wanjh kunmekbekenh kunu ngad bininj rowk wanjh ngundidjalmarnekele. \p \v 5 Wanjh ngaye ngadjalmadbun nawu Yawey. Ngaye ngardduk kunmalng kabimadbun, dja ngaye ngamarrkkurrmerren kore kunwok nuye. \v 6 Yoh, ngaye ngardduk kunmalng kabimadbun nawu Kawohrnan Rowk. Ngaye ngamadbun bu nungka kamre, dja bu kunkuyeng ngankan ngaye ngahdjalmadbun munguyh, yiman kayime bininj nawu kakakbolknahnan dja kamadbun bu kambarrkbun yerreh. \p \v 7 Ngudda bininj nawu Israel ngunkebmawahmeng, ngurridjalwoybukwo Yawey nawu kandjalmarnedjare kadberre rowk munguyh munguyh, dja nungka kandjalbebke munguyh kore kunwarre kunwern kanbongkarrme. \v 8 Nungka naweleng kanngehke kadberre kore kunwarre rowk, ngad rowk nawu Israel kankebmawahmeng.\x - \xo 130:8 \xt Matthew 1:21; Titus 2:14\x* \c 131 \s1 Ngaye Yiman Kayime Wurdyaw Bu Ngakangekurrmerren Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 131 \p \v 1 Ngudda nawu Yawey, ngaye minj ngaburlumerren; minj mak ngakimukworren kore birribuyika bininj, dja mak minj ngadjare ngakurduyime kunkimukkenh. Minj mak ngawernhburrbun manbu kunmayali mandulmukkenh. \v 2 Dja bonj, ngaye ngakangemarnburrinj yiman wurdyaw kangurdme bu ngalbadjan kabiwanjbikarrme. Kuhni wanjh ngaye ngakarrme kunmodmikenh. \p \v 3 Wanjh ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng! Ngurrimarrkbaworrimen nuye nawu Yawey bu bolkkime dja mak munguyh. \c 132 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Bolkdjarrngbom Kukadje Zion. \s2 Psalm 132 \p \v 1 O Yawey, yuwn bu yibengmidjdan nawu David bu kore kunrayek karrmihkarrmi. \v 2 Ngudda yiburrbun bu nungka kunwok ngunmarnekurrmerrinj ngudda nawu Yawey. Nungka wanjh ngunberrebbom ngudda nawu Jacob nuye God nawu Yiwernhdulkarrekimuk Duninjh. \v 3 Bu David wanjh kuhni yimeng, “Ngaye minj ngarrokme kured dja minj mak ngakodjkeyo. \v 4 Mak minj ngangehme bu ngakodjkekurrmerren. \v 5 Kaluk bu ngabolkngalke nuye Yawey. Ngayawan kunred kunmak kore nawu Jacob nuye God kahyo. Nungka nawu Narrulkarrekimuk Duninjh.” \p \v 6 Bu ngarridi darnkih kore kukadje Ephrathah, wanjh kumekbe ngarriwobekkang nawu Ark kore God wokkurrmerrinjkenh. Dja wanjh ngarringalkeng kore kabbal bolkngeyyoy Jearim.\f + \fr 132:6 \ft 2 Chronicles 6:41-42\f* \v 7 Wanjh ngad ngarriyimeng, “Mah! Wanjh karriray kore Yawey kahni dja karrimarneboddan kore kurrenge nuye!” \p \v 8 Wanjh ngarridi yiwarrudj bu ngarriyimeng, “Ngudda Yawey, wanjh yirrolkka dja yimray kore kunred ke bu yingehme. Dja mak yimyika nawu Ark manbu kanbukkan ngudda ke kundulkarre duninjh. \v 9 Ngarridjare mak nawu priests ngudda ke wanjh munguyh djal mandjad kabirrihdjalkurduyime, dja ngudda ke binihbininj wanjh kabirriwayini bu kunnjilngmak dorrengh!” \p \v 10 “Yawey, ngudda yimarnewokkurrmerrinj David nawu ngunmarnedurrkmirri, dja yuwn bu yirrahme nahni king nawu yidjarrngbom. \v 11 Ngudda Yawey yiwokkurrmerrinj nuye David, dja minj munguyh yimayaliborledkerren. Ngudda yimarneyimeng, ‘Kaluk ngaye ngakurrme nakudji beywurd ke bu kawohrnan yerre bu ngudda yirrowen.\x - \xo 132:11 \xt 2 Samuel 7:12-16; 1 Chronicles 17:11-14; Psalm 89:3-4; Acts 2:30\x* \v 12 Bu nawu yibenbornan rowk kabirridjalkarrme kunwok ngardduk kore ngawokkurrmerrinj, dja manbu ngabenbukkabukkan, wanjh nawu yerre kabindibornan, bedman warridj kabirribalwohrnan bu munguyh.’ Kuhni nawu Yawey bimarneyimeng David.” \p \v 13 Nawu Yawey bolkdjarrngbom kukadje Zion\f + \fr 132:13 \ft Zion kangeyrohrok Jerusalem.\f* dja djareminj bu marnbom kunred nuye kumekbe. \v 14 Bu nawu Yawey yimeng, “Kondah wanjh ngadjare ngayerrkan bu ngawohrnawohrnan, dja ngadjareni ngani kondah bu munguyh munguyh. \v 15 Wanjh ngaye ngabolkmarnbun bu kunwern kakarrme njalehnjale, mak nawu birrimarladj kabirrihni wanjh nakka kaluk ngabenworrkmiwon. \v 16 Nawu priests ngalengngarre Zion, wanjh ngabenmarnbun bu birridjalmak bininj. Dja nawu ngardduk duninjh binihbininj, wanjh ngandimarnekayhme kunnjilngmak dorrengh.” \p \v 17 “Kondah wanjh ngamarnbun nakudji nawu David nuye mawahmawah bu kayimerran nawu nakimuk dja kawernhwohrnan. Nungka nawu ngaye ngadjarrngbom wanjh nganahnan munguyh.\x - \xo 132:17 \xt 1 Kings 11:36\x* \v 18 Dja nawu birriyidko bu kabirriwidnan nakka kaluk ngabenmarnbun bu kabirriyemengalme, dja nahni nawu king ngadjarrngbun wanjh yiman kawolkayindan kunmakmak nuye dorrengh.” \c 133 \s1 Bu Karrimarnedjaremerren Kore Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 133 \p \v 1 Kuhni kundjalmak duninjh bu nawu God nuye bininj kabirrimarnburren bu kabirridjarrkni kamak rowk kore kabirrikudjihmen yiman bu birridangerrinj duninjh! \v 2 Bu kuhni kabirriyime, wanjh yiman nawu manjmak kunkalkkid bu Moses bikodjdelkkeng Aaron nawu priest. Wanjh mahni kunkalkkid delkmidelkmi kanjdji kore Aaron nuye kundjaworrk, dja mak djuhkeng manburrba nuye nawu komdukkayindi.\x - \xo 133:2 \xt Exodus 29:4-7 \x* \v 3 Mak bu God nuye bininj kabirrikudjihmen yiman birridangerrinj duninjh, wanjh yiman kayime kunberle kamankan kore mandulum Mount Hermon wanjh kabalwarrhme kore kurrulurrulum ngarre mandulum Mount Zion warridj. Kumekbe wanjh Yawey kabenmarnewokkurrmerren bininj nuye kunwok kunmakmakkenh manbu ngarre kundarrkid munguyh munguyh bedberre. \c 134 \s1 Karriburlumen Nawu Kawohrnan Rowk Kore Kukak. \s2 Psalm 134 \p \v 1 Ngudda nawu ngurrimarnedurrkmirri nawu Yawey bu ngurrikakdurrkmirri kore Yawey nuye manrurrkdjamun, wanjh ngurriburluburlumen nuye. \v 2 Ngurribidwayhmen kaddum nuye nawu Yawey kore ngurrihni nuye manrurrkdjamun, dja ngurridjalburlumen nuye. \p \v 3 Mah, wanjh karridjawa Yawey nawu marnbom kaddum heaven dja mak kanjdji kurorre ba bu nungka kandimarnewokkurrmerren kunmakkenh kore kunred nuye Zion kahni. \c 135 \s1 Nawu Yawey Nuye Kunngey Wanjh Kadjalngeyyo Bu Munguyh. \s2 Psalm 135 \p \v 1 Wardi karriburlumen nawu Yawey! Ngurringeyburlumen. Ngudda nawu ngurrimarnedurrkmirri Yawey, wanjh ngurringeyburluburlumen nuye kunngey! \v 2 Ngudda nawu ngurrimarnedurrkmirri kore Yawey nuye temple, dja kore kuberrkkah manbu God kadberre nuye kunrurrk. \p \v 3 Ngurriburlumen nawu Yawey dja nungka wanjh nadjalmak duninjh. Ngurriwayinin bu ngurringeyburlume, dja nungka nangeymakkaykenh. \v 4 Nawu Yawey bendjarrngbom bininj nawu Jacob benkebmawahmeng dja benmarnbom djal nuye bininj. Birrimekbe nawu Israel benkebmawahmeng, wanjh Yawey bendjarrngbom bu kabenkarrme nuye duninjh. \p \v 5 Ngaye ngaburrbun bu Yawey wanjh nawernhkimuk duninjh. Nungka wanjh kawohrnan rowk kadberre, dja kabenyurrhke birribuyika gods rowk. \v 6 Kore nawu Yawey nungan kadjare, wanjh kadjalkurduyime kore kaddum heaven, dja mak kore kurorre, dja mak kore kurrula dja kanjdji kuburrk duninjh. \v 7 Nungka kamarnbun kunngol bu kawayhme wanjh mandjewk kamunkewe kore kubolkbubuyika rowk, mak kamunkewe namarrkon dorrengh. Nungka mak kabebke kunmayorrk kore nungka kadjehdjenkarrme kunwernkenh. \p \v 8 Yawey nungan benbom nawu nadjaman rowk bedberre birrikang kunbolk Egypt, yiman bininj dja mayh bu benbom. \v 9 Nungka kurduyimi kunwern kundulkarre nuye dorrengh bu birrikangebarrhmeng nawu Pharoah dja nawu birrimarnedurrkmirri kore kunbolk Egypt, dja mak benwarrewong. \v 10 Kaluk kore kubolkbubuyika nawu Yawey benbuni birriwern bininj nawu birrihni kumekbe, warridj nawu birrikihkimuk kings bedberre, \v 11 yiman nawu Sihon, king bedberre bininj nawu Amor benkebmawahmeng, dja mak Og nawu king kore kunred Bashan, dja mak kings nawern rowk kore kubolkkimuk Canaan. \v 12 Yawey bolkmey bedberre kunbolk dja benbolkwong bininj nawu Israel benkebmawahmeng bu kabirribolkkarrme munguyh. \p \v 13 Yawey, manbu kunngey ke makka minj munguyh yingeyyakmen. Birriwarlahkenh bininj rowk wanjh munguyh ngundiwobekkan kore ngudda yikurduyimekenh. \v 14 Mak Yawey kabenmakwan nuye binihbininj. Dja kabenkongibun nawu kabirrimarnedurrkmirri. \p \v 15 Bininj nawarlahkenh kore kubolkbubuyika wanjh kabirrimarneboddan idols bedberre nawu kabirrikukname kunbid bedberre, manbu wirlmurrngwi silver dja gold. \v 16 Nahni idols kabirrikarrme kundang dja kunmim, dja nakka minj kabirriwokdi, dja minj mak kabirribolknan. \v 17 Warridj kunkanem kabirrikarrme dja minj njale kabirribekkan, mak minj kabirringolekngehme. \v 18 Wanjh kunmekbe karohrok kabirriyimerran bininj nawu bedmanbidju kabirrihmarnbun.\x - \xo 135:18 \xt Psalm 115:4-8; Revelation 9:20\x* \p \v 19 Wanjh ngudda nawu Israel ngunkebmawahmeng, ngurriburluburlumen nawu Yawey. Ngudda nawu namud nuye Aaron, wanjh ngurriburluburlumen nawu Yawey. \v 20 Ngudda warridj nawu namud nuye Levi, ngurriburluburlumen nawu Yawey. Ngudda bininj rowk nawu ngurrimarnekele nawu Yawey, wanjh ngurriburluburlumen nuye. \v 21 Mah, bininj nawu ngurridi kukadje Zion, wanjh ngurriburlumen Yawey nawu kahni Jerusalem. Wanjh ngurriburluburlumen nawu Yawey! \c 136 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kandjalmarnedjare Munguyhmunguyh, Wanjh Karrimanjbu! \s2 Psalm 136 \p \v 1 Nawu Yawey nakka nadjalmakkayhkenh, wanjh karrimanjbu! Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 2 Nungka wanjh God duninjh, dja kadjalwernhdokme gods nawu birribubuyika, wanjh karrimanjbu! Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 3 Nungka kabenmarnewohrnan rowk birribuyika nawu kabirriwohrnawohrnan, wanjh karrimanjbu! Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \p \v 4 Nungka nadjalkudji nawu kakurduyime kunwern kunmakmak ba bu karrikangebarrhme. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 5 Nungka kawernhburrbun kunmayali rowk, wanjh marnbom kaddum kunngol. \x - \xo 136:5 \xt Proverbs 3:19-20; John 1:1-3\x*Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 6 Nungka bolkwarlahwong manbu kunrorre kore kurrula. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 7 Nungka marnbom kundung dja mak dird. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 8 Mak kundung marnbom ba kawohrnan ngarre manbu kunbarnangarra. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 9 Mak dird dja mankokkarrng warridj marnbom bu kabirrimarnewohrnan ngarre kumunun.\x - \xo 136:9 \xt Genesis 1:16\x* Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \p \v 10 Nawu Yawey benbom nadjaman binihbininj rowk nawu birrikang Egypt. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 11 Mak benbebkeng bininj nawu Israel benkebmawahmeng kore Egypt birrihbongdi. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 12 Nungka bidyirriyonginj ba bu benmarnekurduyimeng kore kundulkarre dja kunngudj nuye. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 13 Kaluk nungka kurrula bodjalkmey manbu Red Sea. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 14 Dja benberlkang bininj nawu Israel benkebmawahmeng kore kuburldjarn mankabo dja benyidjowkeng borledmikenh. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 15 Dja nungka benkebngakkeng nawu Pharaoh dja nuye soldiers kore Red Sea.\x - \xo 136:15 \xt Exodus 12:29,51; 14:21-29\x*Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \p \v 16 Mak nawu Yawey benkani bininj nuye kore kubolkdarleh birrirey. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 17 Nungka benbom birrikihkimuk kings nawu birriwohrnawohrnani kumekke. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 18 Benbularrbom rowk nawu birridulkarrekimuk kings. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 19 Nungka bibom King Sihon nawu benmarnewohrnani bedberre bininj nawu birringeyyoy Amor. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 20 Warridj bibom king nawu ngeyyoy Og bu nungka benmarnewohrnani bininj kore kunbolk Bashan. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh!\x - \xo 136:20 \xt Numbers 21:21-35\x* \v 21 Dja mak bolkmangi manbu kings bedberre kunred dja benbolkwong bininj nuye. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 22 Wanjh nungka benbolkwong bininj nawu birrimarnedurrkmirri, bedda nawu Israel benkebmawahmeng. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \p \v 23 Bu ngad yiman karrimarladj, wanjh nawu Yawey kandjalburrbuni, dja minj kanbawoyi kadberre. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 24 Mak kanbebkeng kore nawu karriyidko bininj kandibongkarrmi. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \v 25 Mak nungka marnbom mayh rowk kore kurrula dja wanjh kabenwonowon manme. Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \p \v 26 Wanjh karrimanjbu God nawu kahni kore kaddum heaven! Nungka kandjalmarnedjare bu munguyhmunguyh! \c 137 \s1 Nawu Israel Bininj Birriwayini Kunnjilngwarre Dorrengh Kore Kubolkbuyika Birribongdi. \s2 Psalm 137 \p \v 1 Ngarrini kore mankabowern ngarre kunbolk Babylon, dja ngarribolkburrbuni kunred Jerusalem, dja ngarridjalnalkbuni. \v 2 Nawu harps ngadberre wanjh ngarribarnhbarnnameng kore kundulk manbu kayendewarrhme kanjdji manbu karrulkngeyyo willows. \v 3 Kaluk bininj nawu ngandikang kumekbe dja ngandibongnameng wanjh ngandiwokrayekwong, birriyimeng, “Mah, ngurriwayinin bu Jerusalemkenh!” Bedda birridjareni bu ngarrbennjilngmarnbuyi bu ngandibekkayi. \p \v 4 Dja njalekenh ngarriwayini Yawey nuye mankarre kore birridjenbuyika bedberre kunbolk? \v 5 Aba, bu ngaye bolkbengmidjdan ngudda kunred Jerusalem, wanjh ngawarnyak bu ngayawoyhdirri nawu harp, yiman kayime ngabidwarremen. \v 6 Nawu kunred Jerusalem, ngaye bolkburrbun dja ngawernhnjilngmak bu ngaburrbun kore ngahni. Bu ngaye bolkbengmidjdan dja wardi bolkwarrewan, wanjh minj ngadjare ngayawoyhwayini, yiman kayime bu ngadjenbukmen. \p \v 7 O Yawey, yibenburrbu bininj nawu birrikang Edom, dja yiburrbun kore bedda birrikurduyimeng kumekbe bu birribang bininj birribolkmey Jerusalem. Yibenbekkang bu birriyimi, “Mah! Ngurribolkbularrbu! Ngurriwarddeburriwemen rowk kore kurorre!” \p \v 8 Dja kubolkbuyika kunred Babylon, ngudda yerre ngundibolkbularrbuyindan. Bininj nawu ngundirurrkbun rowk, wanjh kabirrinjilngmakmen. Kuhni karohrok bu ngudda wanjh kandimarnekurduyimeng ngadberre.\x - \xo 137:8 \xt Revelation 18:6\x* \v 9 Dja birrimekbe birribang bininj nawu ngundibun, wanjh kabindidarrkidmang nawu barrken rowk ngudberre, dja wanjh kabindiyawbun bu kabindiyawburriwe kore kunwardde. Kaluk birrimekbe bininj wanjh kabirrinjilngmakmen. \c 138 \s1 Bu Karrimanjbun God Nawu Yawey. \s2 Psalm 138 \p \v 1 Nawu Yawey, ngaye manjbun ngudda kukange ngardduk dorrengh! Birribuyika gods birriwarre, wanjh ngandibekkan bu ngaye marnewayini ngudda bu djalburluburlume ke. \v 2 Ngaye ngaboddan kore ngudda ke kunrurrk manbu Temple manrurrkdjamun, dja ngaye ngeyburlume ngudda bu manjbun kore ngudda kandjalmarnedjare munguyh, dja minj kanbawon munguyh. Ngudda yingeykimukworrinj ba yingeyyurrhke kunngeybubuyika, dja yikurrmeng ke kunwok ba karrokme rowk. \v 3 Ngaye ngakayhmeng dja werrkwerrk ngudda kanwokbekkang dja kankangemarnbom dja kankangemurrngrayekwong. \p \v 4 Kaluk birriwarlahkenh kings nawu kondah kurorre bu ngundiwokbekkan kore yiwokdi kundjen ke, wanjh ngundidjalmanjbun ngudda nawu Yawey. \v 5 Wanjh bedda kabirriwayini bu kabirriyolyolme ngudda ke manbolh. Dja ngudda ke kunmakmak wanjh kunwernhkimuk duninjh. \v 6 Yawey nawu nawernhkimuk duninjh kahni kore kaddum duninjh, dja bonj, nungka kabendjalnahnan nawu birrimarladj bininj. Dja bininj nawu kabirriburlumerren, nakka wanjh kabennan bu djal djarrehbeh. \p \v 7 Bu kunyid nganmarnewernmerren wanjh ngudda kannahnan ba bu ngadjaldarrkiddi. Ngudda yibidyirriyo bu yibendabke bininj nawu ngandiwirrihme. Ngudda kanngehke kunbidkukunwi ke. \v 8 Yawey karrurrkmirri dja kayakwon kore nungka karremarnbom bu ngayekenh. Yoh, Yawey ngudda kanmarnedjare munguyh munguyh. Yuwn bu kanbawon ngaye nawu ngudda kanmarnbom kunbidwi ke. \c 139 \s1 Nawu Kawohrnan Rowk Kankangenan Dja Kannahnan Munguyh. \s2 Psalm 139 \p \v 1 Ngudda nawu Yawey, ngudda kankurdunan dja kankangenan munguyh. Ngudda yiwernhburrbun rowk kore ngayekenh. \v 2 Ngudda yiburrbun bu kore ngayerrkan, mak bu kore ngarrolkkan. Ngudda ngokko kanmayaliburrbun djarrehbeh. \v 3 Mak yiburrbun kore baleh yarrka ngare, bu ngabebme kuberrk, dja mak kore ngakodjkeyo. Ngudda kanwernhburrbun kore ngaye ngakurduyime. \v 4 Dja mak bu ngakuyinwokdi kore baleh ngayime, wanjh ngudda Yawey ngokko yidjalyingkihburrbun kore ngawokdangen. \v 5 Ngudda kanbalhme, kore kumirrk dja kubodme, ngudda kankarrme kore kubid ke. \p \v 6 Ngudda yiburrbun rowk, dja bulkkidj kanwernhburrbun. Wanjh ngakangebarrhme kore kunmekbe kunmak ngudda ke. Ngaye minj ngawernhburrbun kunmekbe kunkimuk nguddakenh bu yikurduyime. \p \v 7 Kaluk baleh bu ngaye ngakelerlobme dja ngawarlkkarren nuye nawu Namalngmakkaykenh ke? Ngudda kanmarnedokme munguyh bu baleh yarrkka ngare. \v 8 Wardi bu ngabidbuyi kaddum kore heaven, wanjh ngudda nakka kumekbe yihdi! Mak bu kanjdji ngarrudjindayi kore kumidj, wanjh ngudda yihdi kumekbe warridj. \v 9 Mak bu ngawelnamerrimeninj dja ngarrolkayi ngarawinj koyek, dja nuk ngayerrkayi djarreh, kore kurrula borledmikenh, \v 10 Wanjh ngudda kumekbe kankan dja mak kankarrkarrmeninj kubidkukun ke. \p \v 11 Wardi bu ngayimerrimeninj, “Kaluk kunkak nganwarlkkan, manbu kore kankukwolkan makka wanjh kunkak kaluk kabarrkbun.” \v 12 Dja bonj, ngudda manbu kunkak minj makka kakakyo ke, makka kabolkwolkayindi yiman barnangarra. Kunkak dja kunbarnangarra makka kadjalrohrok rowk kore ngudda yidjalbolkwolkan rowk. \p \v 13 Ngudda kankangemarnbom, mak kankukmarnbom bu ngahni kore kuwalirrng ngarre ngalbu ngalbadjan ngardduk. \v 14 Wanjh ngaye djalburluburlume ngudda bu kankuknameng ngardduk. Kuhni yikurduyimeng kundulkarre dja kunmak dorrengh. Wanjh ngaye ngawernhburrbun kore kukange ngardduk bu ngudda yikurdumak duninjh, dja kunmak rowk ngudda yikurduyime. \p \v 15 Ngudda kannang bu kunmurrng ngardduk marnbuhmarnbuyindangeni bu manmolk kore ngalbadjan ngardduk kuwalirrng, yiman kayime bu kanmarnbom kore kanjdji kurorre. \v 16 Ngudda yiman ngokko kannang kore ngaye minj bangmemarnburrimeninj! Bu minj ngabangmengalmeninj ngudda korroko yiyingkihbimbom djurra ke ngardduk kunbarnangarra rowk bu yerrekah ngadjaldarrkiddi. \p \v 17 O God, ngaye minj ngaburrbun ke kunmayali! Ngaye ngadjare ngawernhmayaliburrbun ngudda ke. Ngudda yidjalmayalikimuk dja yiburrbun kundjalwern. \v 18 Ngaye bu yimankek ngarohrokmeninj ke kunmayali, dja nakka bonj, minj ngarohrokme, yiman kayime kunkayalanj manbu kahyo kore adjbud bu ngarohrokmeninj. Kaluk bu ngamalaydolkkan nakka ngudda kumekbe ngarrhdjarrkdi. \p \v 19 O God, ngadjare yibenbun nawu birriwarre bininj. Wanjh ngaye ngayime, “Ngudda bininj nawu ngurridjare kandibun kunkurlba dorrengh, wanjh kandibawo!” \v 20 O God, birrimekbe bininj wanjh kunwok kunwarre kabirriyime ke. Bedda wanjh ngundingeywarrewon. \v 21 Ngaye wanjh ngabenwidnan bininj nawu ngudda ngundiwidnan; dja nawu minj ngundiwokburriwe, wanjh ngaye mak ngabenwidnan. \v 22 Kunmekbekenh bu ngaye ngabenwidnan duninjh. Nakka ngaye mak ngabenmarneyime bu bedda ngarriyidko. \p \v 23 O God, kanwernhkangena, kanrohrokmen dja yiwernhburrbu njalehnjale kore ngaye ngahburrbun. Kanmayalidjadme kore ngaye kanjdji baybaywi ngaburrburren. \v 24 Mak kanna bu njale nawu nawarre yarrkka ngakarrme. Dja kanka kore manbolh mandjad manbu nganyingarrngmang ba bu ngarrarrkid munguyh munguyh kore ngudda. \c 140 \s1 Ngadjawan Nawu Kawohrnan Rowk Bu Kanngehke. \s2 Psalm 140 \p \v 1 O Yawey, kanngehkemen kore nawu birriwarre bininj ngandibun. Kankukdjurruddin bu nawu birribang bininj ngandimarnebebme. \v 2 Bedda wanjh kabirrikarremarnburren kunwarrekenh kore kukange bedberre. Kabirridjaldjare bu bininj rowk kabirriburren munguyh. \v 3 Bedda yiman kayime nayin nabang duninjh. Bu kabirriwokdi wanjh yiman kayime kabindibaye birribuyika bininj manbang warridj bu kabindibunkenh.\x - \xo 140:3 \xt Romans 3:13\x* \p \v 4 O Yawey, kannahna ba bu bininj nawu kabirrikurduyime kunwarre duninjh minj ngandidarrkidmang. Kanngehkemen kore birribang bininj nawu kabirridjare ngandibungkarrkbun dja ngarrowen. \v 5 Bininj nawu kabirriburluburlumerren wanjh kabirridjare ngandidarrkidmang. Bedda wanjh manmolk ngandimarnekurrmeng manbu nganbungkarrkbun kore manbolh ngare. Bedda munguyh ngandimarnekarremarnburren bu ngaye ngarrowenkenh. \p \v 6 Ngaye ngayime, “O Yawey, ngudda wanjh God ngardduk. Wanjh kanwokbekka bu ngakayhme dja djawahdjawan bu kankongibun. \v 7 Yawey, ngudda nawu Yiwohrnan Rowk, ngudda wanjh kanngehkeng, dja kankukdjurriddi bu ngarriburrinj nawu birriwarre bininj. \v 8 O Yawey, yuwn yibenbawon bu birriwarre bininj kabirrikurduyime kunwarre kore bedman kabirridjare. Yibenkarrewarrewon kore birrikarremarnburrinj. Dja bu burrkyak, wanjh bedda kabirridjalburlumerren.” \p \v 9 “Bedda wanjh birrikarremarnbom bu ngandibunkenh, dja ngadjare yidjaldurndiwe maninjmanu kunwarre bu bedman wanjh kabenbun bedberre. \v 10 Ngadjare yiman kunyirrke kamwarrhme dja kabenkodjrung bedberre! Wardi yibenkukburriwe kore manbirlukimuk kunak, dja nuk yibenkukburriwe kore kudjorlokkimuk manbu kukih dorrengh, ba bu minj bedda kabirriyawoyhbidburren. \v 11 Yikahwi bininj kabindimarnekurren birribuyika, dja ngadjare ngudda yibendabke ba bu kabirridjalbarabun kore bedda kabirridjare. Ngadjare werrkwerrk bu kunwarre duninjh kabenbularrbun nawu birribang bininj.” \p \v 12 “O Yawey, ngaye ngawernhburrbun bu ngudda yibennahnan nawu birrimarladj bininj dja yibenbidyikarrme nawu minj birrikuken bu bedda kabirringime kore court. \v 13 Woybukkih wanjh kunmekbekenh nawu birrimak bininj ngundidjalngeyburlume, dja bininj nawu ngudda yibenmakwan, wanjh kamak kabirridi kore ngudda.” \c 141 \s1 Bu Kabolkburlerran Wanjh Ngahdi Yiwarrudj. \s2 Psalm 141 \p \v 1 O Yawey, ngaye ngakayhme ke bu djawan ngudda. Yimray werrkwerrk kore ngaye. Kanbekkabekka bu ngaye ngakayhme ngudda. \v 2 Ngadjare yiburrbun kore ngaye ngahdi yiwarrudj, wanjh kanbekkan yiman kayime yinome mankalkkidmanjmak kore kumirrk ke. Ngaye bu marnebidwayhme yiman kayime bininj kabirribidwayhme nawu ngundimarnekinje mayh nawu ngundiwon bu kumunun rowk. \p \v 3 O Yawey kanbidyikarrmen dja kandangnahna kundangwel ngardduk . Yuwn kanbawon bu ngawokdi kore kunwarre. \v 4 Kanbidyikarrmen ba djal kunmak ngadjaldjare kore kukange ngardduk. Yuwn bu kanbawon ngare ngarriraworren birriwarre bininj bu ngarridjarrkkurduyime kunwarre. Kanbidyikarrmen dja ngaye ngawarnyak ngare kore mulil kabirrikarme dja kabirringun manme manbu manmanjmak. \p \v 5 Bu kunwarre ngayime, wanjh ngadjare namak bininj nganmarnebebme ngandung! Bu nungka nganbengyolyolme, wanjh kamak. Wardi ngudda Yawey kanbidyikarrmen bu ngaye ngabekkan kore kunmakkenh nganwon namekbe bininj. Mahni kunwok nuye yiman kayime mirridjin nawu nganmarnbun. \p Dja nawu birriwarre bininj wanjh ngahdi yiwarrudj bedberre dja ngadjare kabirribawon kore kunwarre bedberre. \v 6 Kaluk nawu birriwarre bininj birrikihkimuk wanjh kabirrimankan kaddumbeh kore kuwarddekebkale dja kabirridowe. Bu kunmekbe kakurduyimerran, wanjh birribuyika nawu birriwarre bininj kabirridjaremen bu ngandibekkabekkan kunwok ngardduk. \v 7 Ngayimeng, “Nahni birriwarre bininj wanjh birribularrbuyindanj dja kunmurrng bedberre kahbebbehdi kurorre darnkih kore kumidj ngarre Sheol.”\f + \fr 141:7 \ft Sheol kamenyime, “kunbolk kore nawu birridowerrinj kabirrihmalngdi”\f* \p \v 8 Ngaye wanjh munguyh ngamimborledmen kore ngudda God nawu nganmarnewohrnan. Ngaye ngawarlkkarren kore ngudda ba bu kannahnan. Yuwn bu yibenbawon birriwarre bininj ngandibun bu ngarrowen. \v 9 Bedda ngandimarneyingkihmarnbom manbu ngandengkardmang dja nganbungkarrkbun. Wanjh kanngehkemen! \v 10 Wardi yibenbawo nahni birriwarre bininj bu kabirribungkarrkburren dja kabirrimankan kore manbu ngandimarnekurrmeng bu ngandidarrkidmang. Dja ngaye wanjh ngadjalle kamak rowk. \c 142 \s1 Bu King David Bimarnekayhmeng Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 142 \p \v 1 Bu ngaye ngahdi yiwarrudj wanjh ngaye ngakayhme nawu Yawey ba bu nganbidyikarrme. Ngaye ngamarrkdjawadjawan Yawey ba bu kankongibun. \v 2 Ngadjalyolyolmerren kunwernkenh nawu ngannjilngwarrewon, dja ngamulewarren ba bu nganbekkan kore njale kunrayek nganmarnewernmerren. \p \v 3 Bu darnkih ngadjalmarrkbaworren, wanjh ngudda Yawey nganbolhbukkabukkan. Ngaye ngabolhkadjung manbolh kore nawu ngandiwidnan bininj manmolk ngandimarnekurrmeng manbu ngandibungkarrkbun dja ngandidarrkidmang. \v 4 Ngaye ngabolknan darnkih kungurrird ngardduk, dja larrk, minj nangale bininj kahdi bu nganbidyikarrme dja ngankukdjurruddi. Bonj, minj nangale bininj ngandarrkidnahnan. \p \v 5 Ngudda nawu Yawey, ngaye ngadjalkayhme dja ngadjare kanbidyikarrme. Ngayime, “Ngudda Yawey wanjh yidjalkudji nawu kankukdjurruddin. Ngaye marnedjare ngudda dja minj nangale nabuyika ngadjare kore ngahdarrkiddi kondah kurorre.” \v 6 Kankayhmibekkabekka dja ngaye ngakangewarre duninjh, dja ngawernhnjilngwarreminj. Kanngehkemen kore nawu ngandiyidko ngandibongkarrme. Bedda wanjh birringudjbang dja ngaye ngadjalngudjyawarren. \v 7 Kunrayek duninjh ngankarrme, dja djawahdjawan bu kanbebkemen. Kaluk ngaye ngeyburluburlume kore ngarrimirnderri nawu ngudda ke bininj rowk dorrengh, bu kunmekbekenh ngudda wanjh kunmak kanmarnekurduyimeng. \c 143 \s1 Bu Ngarridjawan Nawu Kawohrnan Rowk Bu Kanbidyikarrme. \s2 Psalm 143 \p \v 1 O Yawey, ngaye ngahdi yiwarrudj djawahdjawan bu kankongibun. Wanjh kanbekkabekka bu ngakayhme kore ngudda. Ngudda nawu kanmarnedjare munguyh dja mak yidjalkurduyime kore kunmakkenh, wanjh kanngehkemen. \v 2 Ngaye wanjh ngahdurrkmirri ke, dja yuwn bu kandjadme bu kanwarrewan. Ngad ngarriwarlahkenh bininj rowk ngarriyime kunwarre, dja bu ngudda kandjadme ngadberre, wardi bonj, ngudda kanwarrewan.\x - \xo 143:2 \xt Romans 3:20; Galatians 2:16\x* \p \v 3 Bininj nawu ngarriyidko wanjh ngandikelekadjuy dja ngandikukburriweng. Nungka nganbongkarrme kore kubolkmunun, yiman kayime bininj nawu kunkare birridoweng kabirridjalkukyo. \v 4 Kunmekbekenh ngaye wanjh ngakuyinmarrkbaworren, dja ngadjalkangewarre duninjh. \p \v 5 Ngadjalburrbun kunkareni kore baleh ngudda kanmarnekurduyimeng. Ngadjalbengkan ngudda bu kunwern yikurdyimi kunbid ke dorrengh, dja ngaye ngadjalburrbun nguddakenh. \v 6 Wanjh ngabidwayhme kore kumirrk ke! Ngaye yawahyawan ngudda ke yiman kayime kubolkdarleh kadjare mandjewk! \p \v 7 Mah, wanjh werrkwerrk kanwokma Yawey, dja ngaye wanjh ngadjalnjilngwarrewarremen. Yuwn bu kanmarnekebwarlkkarren ngardduk. Ngaye bu minj kebnan wanjh ngayimerranj yiman kayime ngarrowen. \v 8 Bu kukabel rowk wanjh kanbukkabukkan bu ngudda kandjalmarnedjare munguyh. Ngaye woybukwon dja ngakurrmerren kore ngudda. Mah, wanjh kanbukkan manbolh kore yidjare ngare, dja ngaye wanjh yiwarrudj ngahdi kore kukange ngardduk. \p \v 9 O Yawey, kanngehkemen kore bininj nawu ngandiwirrihme. Ngaye wanjh ngamkelerlobmeng kore ngudda ba bu ngabenmarnewarlkkarren. \v 10 Ngudda wanjh God ngardduk! Wanjh kanbukkabukka ba bu ngaye ngakurduyime kore ngudda yidjare. Ngadjare ngudda ke namalngmakkaykenh wanjh kankan ba ngare kore manbolhmak. \p \v 11 O Yawey, kannahna bu ngadjaldarrkiddi ba bu bininj rowk ngundingeyburlume ke. Ngudda nawu yidjalkurduyime kundjalmak, wanjh kuhnikenh kanbebkemen kore kunyidwern ngakarrme. \v 12 Ngudda nawu kanmarnedjare, wanjh kunmekbekenh yibenngurdkemen nawu ngarriyidko bininj. Yibenbularrbu rowk nawu ngandiwirrihme. Dja ngaye wanjh ngadjaldurrkmirri kore ngudda. \c 144 \s1 God Kanbidyikarrme Dja Kanbukkabukkan. \s2 Psalm 144 \p \v 1 Ngaburlume Yawey, nawu ngankukdjurruddi ngardduk. Nungka kanbukkabukkan dja nganyingkihmarnbun ba bu ngabenbun bininj kore ngarriburren. \v 2 Nungka nawu nganmarnedjare dja ngannahnan bu munguyh. Ngakelerlobme ngadjalwarlkkarren kore nungka dja wanjh nungka nganbebke kore kunyidkenh. Nungka mak kabenkurrme bininj ba ngabenmarnewohrnan. \p \v 3 Adju, Yawey! Bu kandinan ngad bininj, wanjh ngad njale mayh? Dja bonj, ngudda kannahnan, dja njalekenh? Bininj yiman kayime yeng, dja bonj, ngudda kandjalburrbun.\x - \xo 144:3 \xt Job 7:17-18; Psalm 8:4\x* \v 4 Ngad bininj wanjh ngarridjalyakmen yiman kunmayorrk kare. Ngad minj kunkuyeng ngarridarrkiddi, dja bonj, ngarridowe. \p \v 5 Ngudda nawu Yawey, wanjh ngurridangmarrhma kore heaven dja yimkolu kore ngad. Yidjalkarrmen kubid ke nawu kunwarddekihkimuk bu yimarnbun kundolng kambebme. \v 6 Wardi yibenmarnemunkewe namarrkon ba bu kamayhkemayhke kunkimuk nawu ngurriyidko, dja kabenburriwe. \v 7 Bu ngaye yiman ngakuyinngakme kore kuburrk, wanjh yimbidyirriyuwn ngardduk kore kaddumbeh dja kanbebke. Kanngehkemen kore bininj nawu birridjenbuyika bu ngandibongkarrme kundulkarre bedberre dorrengh. \v 8 Bedda minj kunwoybuk kabirriyolyolme dja kabirridjalkurrekurren. Bedda kabirridjalkowe munguyh. \p \v 9 Ngaye wanjh ngawayini mankongkerrnge kore ngudda nawu God. Ngaye ngahdirri manbu lyre, instrument manbu ten kunyarl kakarrme bu ngaye marnemarnbun music kore ngudda. \v 10 Ngaye ngawayini ke, ngudda nawu yibenbidyikarrme kings ba bu kabirriwinhme kore kabirriburrenkenh. Ngudda wanjh yibebkeng David, nawu ngunmarnedurrkmirri kore bininj birridjareni birribuyi mandjawak mankimuk dorrengh. \v 11 Wanjh kanngehkemen kore birridjenbuyika bininj nawu ngandibun. Bedda minj kunwoybuk kabirriyolyolme dja kabirridjalkurrekurren. Bedda kabirridjalkowe munguyh. \p \v 12 Bu ngudda kanbidyikarrme wanjh nawu ngarrbenbornnan bininj kabirridjaldjordmen dja kabirrimurrngrayekmen warridj. Dja ngalbu ngarrbenbornnan ngaldahdaluk, wanjh kabirriyimerran birrikukmakkaykenh. \v 13 Bu ngudda kanbidyikarrme wanjh ngarrimang manwern manme dja njalehnjale ngarridjehdjenkurrme nawern. Dja mayh nawu sheep ngadberre kawernhmirndewernmerren kore kabbal ngadberre. \v 14 Dja bulikki ngadberre wanjh kundulkarre duninjh kabirridorrorrke mandulmukkenh manme manwern. Dja mak bininj nawu kabirrimre ngandibuyi ngadberre, wanjh kabirridjalbarabun! Minj ngandidarrkidmang bu ngandikan kore ngandibongkarrme. Minj nangale kore ngadberre bu kabirrikelekayhme. \p \v 15 Kunu wanjh kunwoybuk bu nungka Yawey kanbidyikarrme kadberre, wanjh karriwernhnjilngmak. Nawu Yawey nakka God kadberre, wanjh kunu karriwernhnjilngmak duninjh. \c 145 \s1 Bu Karriburlume God Nawu King Duninjh. \s2 Psalm 145 \p \v 1 Ngudda nawu God ngardduk dja king duninjh. Ngaye wanjh mulewan ngudda bu yidjalwernhmak dja yingeykimuk duninjh. Dja ngaye wanjh ngeyburlume bu munguyh munguyh. \v 2 Kunbarnangarra rowk ngaye burluburlume ke. Ngaye wanjh munguyh munguyh ngeyburluburlume ngudda ke kunngey. \p \v 3 Nawu Yawey nakka nawernhkimuk duninjh, dja bininj rowk birriburlumen nuye. Ngad nawu bininj minj ngarriwernhburrbun kore ngudda yidjalwernhkimuk duninjh. \p \v 4 Bininj rowk wanjh kabindibukkabukkan nawu mawahmawah bedberre bu ngudda nawu Yawey wanjh yiwernhkurdumak. Ngundiyolyolme kore ngudda yikurduyime kundulkarre ke dorrengh. \v 5 Ngaye wanjh ngadjalburrbun munguyh bu ngudda yidjalmakkaykenh dja duninjh kore yiwohrnawohrnan rowk kundjalmak ngudda ke dorrengh. Dja makngadjalburrbun munguyh kore ngudda yidjalkurduyime kunkimuk kunakkenh, ba bu kankangebarrhkeng ngad bininj. \v 6 Bininj rowk ngundiyolyolme kore ngudda ke kundulkarrekimuk bu yibenkangebarrhkeng nawu bininj rowk. Ngaye mak mulewan ke kore yikurduyimeng kunwernkenh kunkimuk duninjh. \v 7 Wanjh bininj rowk ngundimulewan bu kabirriyolyolme dja kabirriburrbun bu ngudda yidjalkurduyime kundjalmak. Bedda wanjh ngundimarnewayini kunnjilngmak dorrengh kore kabirriburrbun ngudda yidjalkurduyime bu djal mandjad. \p \v 8 Nawu Yawey nakka mimkongiwern duninjh dja kankongibun kadberre. Minj mak werrkwerrk kayiddung kadberre, dja kandjalmarnedjare bulkkidj duninjh. \v 9 Nawu Yawey wanjh kanmarnekurduyime kunmak kadberre karriwarlahkenh bininj rowk. Nungka marnbom yehyeng rowk, dja ngad warridj kanmarnbom, dja nungka kandjalkongibun kadberre rowk. \v 10 O Yawey, ngad ngarriwarlahkenh bininj ngundiburlume, ngad nawu ngudda ke bininj wanjh ngundiyolyolme bu ngudda yidjalmak. \v 11 Ngundimulewan bu ngarriyolyolme kore ngudda yiwohrnawohrnan rowk kunmakmak dja kundulkarre ke dorrengh. \v 12 Wanjh birriwarlahkenh bininj rowk kabirriborlhme bu ngudda yibenbukkabukkan kore yikurduyime kundulkarre kunkimuk duninjh, dja kore ngudda yiwohrnawohrnan bu djal kunmakmak dorrengh. \v 13 Ngudda yidjalwohrnawohrnan rowk munguyh munguyh, dja minj yingurdme bolkkime dja yerrekah munguyh munguyh. \p \v 14 Nawu Yawey kabendolkkayhwe birriwern nawu kabirrimankan, dja kabenbidbuyhwe nawu kabirringudjyawarren kore kabirringorrkan manbu mandulmuk. \v 15 Birriwarlahkenh bininj rowk ngundibidnan bu ngundimadbun ngudda yibenwonowon manme bu bedda kabirriyawan kore kabolkyimerran mandjolengkenh. \v 16 Ngudda yibidyirriyo ba yibenwon namakmak kore nawu kabirridarrkid rowk ba bu kabirriworrkmen. \v 17 Nawu Yawey kadjalkurduyime bu djal kunmakkenh. Dja nungka munguyh kandjalkongibun ngad karriwarlahkenh bininj rowk. \v 18 Nungka kahdarndi bininj nawu kabikayhme bu kahdi yiwarrudj kukangewoybuk dorrengh. \v 19 Nungka kabenmarnekurduyime kore bininj nawu kabirrikele bu bedda kabirridjawadjawan. Nungka kabenkayhmibekkan dja wanjh kabenngehke. \v 20 Nawu Yawey kabennahnan rowk bininj nawu kabirrimarnedjare. Dja nawu birriwarre bininj wanjh nungka kabenbularrbun. \p \v 21 Ngaye ngamulewan nawu Yawey bu ngadjalburlume munguyh. Ngadjare yehyeng rowk dja mayh rowk dja nawu bininj rowk bu kabirringeyburlume Yawey nuye kunngeydjamun bu munguyh munguyh. \c 146 \s1 Ngad Wanjh Karriburlumen nawu Yawey. \s2 Psalm 146 \p \v 1 Karriburluburlumen nawu Yawey! Ngaye ngadjalburlume nawu Yawey, kunkange ngardduk dorrengh. \v 2 Ngaye ngadjalburlume nawu Yawey bolkkime dja munguyh kore yerrekah ngayakmen. Ngaye ngamarnewayini nawu God ngardduk bolkkime dja munguyh bu ngadjaldarrkid. \p \v 3 Yuwn bu ngurrbenwoybukwon bininj kondah kurorrebeh nawu kabirriwohrnawohrnan, dja nawu kabirrikimukworren. Minj bedda kandingehke. \v 4 Bedda kaluk kabirridowen dja mak kabirrikukdudjindan. Wanjh kundjalmekbe rerrih bedberre kunmayali wanjh kayakayakmen rowk. \p \v 5 Wardi ngurriwoybukwon nawu God nuye Jacob, dja nungka nadjalkudji ngunbidyikarrme dja ngunnjilngmarnbun. Ngurridjalmadbun Yawey, nawu God ngudberre, nawu ngundjalngehke dja ngunnjilngmarnbun. \v 6 Nawu Yawey wanjh welengmarnbom kunngol, dja mak kurorre, dja mak kurrula, dja mak marnbom mayh rowk nawu kahmirnderri kumekbe. Nungka munguyh kakurduyime kore nungan wokkurrmerrinj.\x - \xo 146:6 \xt Romans 1:20; Acts 4:24; 14:15\x* \v 7 Nungka kabenmarneyime bininj kunmak nawu birribuyika kabindimarneyime kunwarre bedberre. Nungka kabenwon manme nawu kabirrimarrwe bininj. Nawu Yawey kabenbebke nawu kabirribongdi kore prison. \v 8 Nungka mak kabenmimbayhke nawu birrimimbunje bininj, ba bu kabirribolknan. Dja nungka kabenwayhke bininj bu birribuyika kabindikukburriwe bedberre. Nawu Yawey kabendjalmarnedjare bininj nawu kabirrikurduyime kunmak. \v 9 Yawey kabennahnan bininj nawu kubolkbubuyikabeh bu ngad karriraworren. Nungka mak kabenbidyikarrme wurdwurd nawu birrikornkumoyak, dja mak daluk ngalbu kamahkamarrdjukun. Dja nawu bininj birridjalwarre, wanjh nungka kabenkarrewarrewon bedberre ba bu minj kabirriyakwon kore kabirridjare. \p \v 10 Yawey nawu God ngudberre wanjh kadjalwohrnawohrnan munguyh munguyh ngudberre nawu ngurriyo kore kukadje Zion, kaluk bolkkime, dja yerrekah duninjh bu mawahmawah ngudberre kabirrire. Mah, wanjh karriburluburlumen nawu Yawey! \c 147 \s1 Karriburluburlumen Nawu Yawey. \s2 Psalm 147 \p \v 1 Karriburluburlumen nawu Yawey! Nungka wanjh God kadberre, dja kamak rowk bu karrimarnewayini nuye. Bu karriburlume nungka wanjh kunmak bu karrikurduyime, dja karrinjilngmak. \p \v 2 Nawu Yawey kabolkmarnbun kunred Jerusalem dja kabenmirndemornname kunmekbe bininj nawu Israel benkebmawahmeng bu birridi kunkuyeng kore kubolkbubuyika. \v 3 Mak Yawey kabenkangemarnbun birrimekbe bininj nawu birrikangewarre, dja kabenmarnbun nawu kabirrikarrme kumorninj. \p \v 4 Nawu Yawey nakka nadjalkudji kurrmeng mankokkarrng rowk, dja kabenbebbehngeybun kinjkinj rowk. \v 5 Nungka nawu Kawohrnan Rowk, wanjh nadjalngeykimuk dja mak narrulkarrekimuk duninjh. Kaburrbun yehyeng rowk, kunmayali rowk kakarrme. \v 6 Nawu Yawey kabennahnan nawu birrimarladj bininj, dja nawu birriwarre bininj, wanjh kabenkukburriwe kurorre. \p \v 7 Mah, wanjh karrimarnewayinin nawu Yawey kore karrimanjmanjbun. Nungka nawu God kadberre, wanjh karrimarnebun nuye kore nawu instruments harps. \v 8 Nungka wanjh kangolbarrkbun dja kangolburlerriwon, bu kamunkewe mandjewk kore kurorre rowk. Nungka wanjh kamarnbun kundalk bu kawernmerren kore kurrulum. \v 9 Nungka kamarnbun rowk manme manbu bulikki kangun, dja mak manbu mayh nawu ravens bu kakayhme kunmarrwe dorrengh. \p \v 10 Nawu Yawey minj kanjilngmak bu kanan djarrang namak nawu ngudjbang. Dja minj mak kanjilngmak bu kabinan bininj nawu namurrngrayek. \v 11 Dja nawu Yawey kawernhnjilngmak bedberre bininj nawu kabirrimarnekele, dja kabirridjalwoybukwon nungka nawu kabenmarnedjare munguyh munguyh. \p \v 12 Ngudda nawu ngurrihni Jerusalem, wanjh ngurringeyburlumen nawu Yawey! Ngudda nawu Zion ngurrihni, wanjh ngurriburluburlumen nawu God ngudberre! \v 13 Nungka murrngrayekwong kunrurrk dja kurrang kore ngurrihni kamak rowk, dja ngunmarnekurduyime kunmak ngudda nawu ngurrihni Jerusalem. \v 14 Mak nungka ngunkukdjurruddi ba bu birribuyika bininj minj kabirrimre bu ngundibun. Kunmekbekenh wanjh ngurridi kore kunmodmikenh. Dja mak nungka ngunwon manme mandjalmak. \p \v 15 Nawu Yawey kamunkewe nuye kunwok kore kondah kurorre bu kawokrayekwon, dja mahni kunwok nuye wanjh kawarlahmeng werrkwerrk. \v 16 Nungka wanjh kaburriwe kubolkwern manbu snow manbu kakukyime wool nawu kukbele. Dja mak kawernhburriwe frost yiman kayime bininj kaburriwe kunburlebele kore kurorre. \v 17 Nungka wanjh kawernburriwe hail kore kaddumbeh yiman kayime kunwardde mankilehkilelk. Adju, nangale kahdi kamak bu nungka kabolkmarnbun rowk bu yekke duninjh? \v 18 Kaluk yerre wanjh kamunkewe nuye kunwok, dja bonj, kabolkwurlhmen, dja manbu ice wanjh kayawoyhyimerran kukku. Nungka kamunkewe kunmayorrkmak, dja mankabo rowk kayawoyhborlobme. \p \v 19 Nawu Yawey benbukkang nawu Jacob nuye mawahmawah ba bu kabirriwokmang nuye kunwok. Nungka mak benbengdayhkeng bu benwong Israel nuye mawahmawah manbu mankarre dja kunwokrayek nuye rowk. \v 20 Nungka minj mak benmarnekurduyimeninj birribuyika bininj nawu birridjenbubuyika. Bedda minj kabirriburrbun nuye mankarre. \p Mah, wanjh karriwernhburlumen nawu Yawey. \c 148 \s1 Birriwern Bininj Rowk Birriburluburlumen Nawu Kawohrnan Rowk! \s2 Psalm 148 \p \v 1 Mah! Karriburluburlumen nawu Yawey! \p Ngudda nawu ngurrihni kaddum kore heaven, wanjh ngurridjalburlumen nawu Yawey kumekbe kore kaddum. \v 2 Ngudda nawu Yawey nuye angels, dja nawu ngurrimarnedurrkmirri yiman soldiers nuye, wanjh ngurriburluburlumen! \p \v 3 Ngudda nawu kundung, dja mak ngudda nawu dird, wanjh nguneburluburlumen. Ngurriburlumen ngudda nawu mankokkarrng kore ngurrikukbamebame. \v 4 Ngudda nawu kunngol rowk, wanjh ngurriburlumen. Ngurriburlumen ngudda nawu kurrula kore kaddum yidjalboyo.\x - \xo 148:4 \xt Ngurrina Genesis 1:6-7\x* \p \v 5 Ngaye wanjh ngadjare yehyeng rowk nawu Yawey marnbom bu kabirridjalngeyburluburlume. Nungka wokrayekwong, wanjh djalmarnbuyindanginj rowk. \v 6 Nungka wanjh kurrmekurrmeng kore kahdjalni munguyh munguyh. Nungka wokrayekwong dja nuye kunwok kadjaldi munguyh dja minj kawokyakmen. \p \v 7 Nawu yehyeng rowk kondah kurorre, wanjh burluburlumen nawu Yawey. Ngudda mayh nakimuk nawu kurrulabeh, dja nawu ngurrihdarrkiddi kanjdji duninjh kore kuburrk, wanjh ngurriburluburlumen! \v 8 Ngudda nawu namarrkon, ngudda mankurrk, ngudda snow dja ngudda kunngol rowk, dja mak ngudda kunmayorrkkimuk, ngurriwern nawu ngurridjalwokmarrkmang nuye nawu Kawohrnan Rowk, wanjh ngurriburlumen! \v 9 Ngudda kuwarddekimuk, dja ngudda mandulum rowk, ngudda kundulkbubuyika bu manme yibarnemdangen, ngudda nawu kundulkkuyeng dja kundulkmak, \v 10 ngudda mayh nabang rowk, dja nawu bulikki rowk, ngudda nawu mayh kilehkilelk dja mak mayhmayh nawu ngurridolkan bu ngurrire, wanjh ngurriburlumen nawu Kawohrnan Rowk! \v 11 Dja ngudda kings nawu bininj bu ngurrbenmarnewohrnan birribuyika kore kubolkbubuyika rowk, dja mak ngurriwarlahkenh bininj nawu ngurrihni kumekbe, ngurrikihkimuk bininj warridj, \v 12 ngudda nawu yawurrinj dja mak yawkyawk, ngurrikohbahkohbanj dja nawu wurduwurdwurd! Wanjh ngurridjalwern rowk ngurriburluburlumen nawu Yawey! \p \v 13 Wanjh bedda rowk birringeyburluburlumen nawu Yawey! Manbu kunngey nuye wanjh kabenngeyyurrhke kunngeybubuyika rowk dja wanjh nadjalwernhngeykimuk duninjh. Minj njale mak nadjalwernhmak duninjh yiman nungka kore kondah kurorre dja mak kore kaddum heaven. \v 14 Nawu Yawey bingeykimukwong nakudji nawu narrulkkarrekimuk bedberre nawu nuye bininj, ba bu bedda kabirringeyburlume namekbe nawu king. Bedda nawu Israel benkebmawahmeng dja Yawey kabenmarnedjare duninjh. \p Mah, wanjh karriburluburlumen nawu Yawey! \c 149 \s1 Bu Karrimarnewayini Nawu Kawohrnan Rowk. \s2 Psalm 149 \p \v 1 Mah, karriburluburlumen\f + \fr 149:1 \ft Karriburlumen kayime “Hallelu Yah” kore Hebrew kunwok. \f* nawu Yawey! \p Karriwayinin nuye mankongkerrnge kore karrimirndemornnamerren, ngad bininj nuye nawu karridjalwoybukwon nawu Yawey. \p \v 2 Ngad bininj rowk nawu Israel kankebmawahmeng, wanjh karriwernhmarrmarrnin bu karriburrbun nungka kanmarnbom. Mak karrinjilngmakmen nuye nawu king kadberre, ngad nawu karrihni kunred Zion. \v 3 Karringeyburlumen nuye kunngey kore karrimarneborrkke! Karrimarnebun nawu cymbals dja harps bu karriburlume nuye. \p \v 4 Yawey kanmarnedjare ngad nuye bininj dja wanjh kadjalnjilngmak kadberre. Dja bininj nawu minj bedman kabirriburlumerren, wanjh Yawey kabenngehke dja kabenngeykimukwon. \v 5 Wanjh bininj nuye birridjalburlumen God bu kunmekbe kunmak kabenmarnekurduyime. Bedda wanjh birridjalwayinin nuye kunnjilngmak dorrengh bu kukakkuyeng. \v 6 Wanjh birrikayhmen bu birriburlumen nawu God. Mak birrikarrmen kunbid bedberre nawu mandjawak manmirrkmak duninjh. \v 7 Bedda wanjh kabindibun bininj nawu birrikang kubolkbubuyika bu kabenbun nawu birriwarre bininj rowk. \v 8 Warridj birrimekbe nawu God nuye bininj wanjh kabindidukkadukkan wirlmurrng chains dorrengh kings nawu kabirriwohrnan kore birriwarre bininj, dja kabindibongkurrme wirlmurrng chains dorrengh. \v 9 Kuhni kabirriyime kore God benmarnebimbom nawu birriwarre bininj, bu nuye bininj wanjh kabindibun. Kuhni wanjh kabirriwinhme duninjh nawu God nuye bininj rowk. \p Mah, wanjh karriburluburlumen nawu Yawey! \c 150 \s1 Karriburlumen Nawu Kawohrnan Rowk Munguyh Munguyh. \s2 Psalm 150 \p \v 1 Karriburlumen nawu Yawey! \p Karriburlumen nawu God kore kubolkdjamun nuye! Karridjalburlumen kore kahni kaddum heaven, kunngudj kunwern nuye dorrengh. \v 2 Karriburlumen nungka nawu kakurduyime kunwern kundulkarre nuye dorrengh! Karriburlumen nungka nawu nadjalwernhkuken duninjh! \p \v 3 Karriburlumen nawu Yawey bu karribuhbuhme nawu trumpet, dja karriburlumen bu karridirri nawu guitar dja nabubuyika instruments dorrengh. \v 4 Karriburlumen bu karribun nawu tambourine kore karrimarneborrkke nuye. Dja mak karriburlumen bu karridirri nawern nabubuyika instruments yiman harp dja flute. \v 5 Karriwernburlumen kore karrimarnbun kunwok kunkimuk bu karribiddowkmerren cymbals dorrengh. \p \v 6 Mah, ngad nawu karridjarrkdarrkiddi, wanjh karridjalburlumen Yawey nawu kanwong kunngolek nuye. \p Karridjalburluburlumen nawu Yawey!