\id PHP - KuB \toc2 Philippians \toc1 Philippians \mt1 Philippians \c 1 \s1 Paul Bimbom Bedberre Nawu God Nuye Bininj kore Kunred Philippi \sr Philippians 1:1-2 \p \v 1 Ngaye nawu Paul ngabimbun nahni djurra. Dja nganedjarrkdi nawu Timothy kondah, nawu ngad nganebokenh nganedjalmarnedurrkmirri nuye Christ Jesus. Ngaye ngabimbom ngudberre bininj nawu God nuye, ngudda nawu ngurribelbmerrinj Christ Jesus dja ngurrihni kore kunred Philippi. Nahni djurra bedberre warridj birrimekbe bininj kore ngudda nawu kabirriwohrnahwohrnan\f + \fr 1:1 \ft Yikahwi bininj kabindingeybun bininj nawu kabindiwohrnan birribuyika kore yiwarrudj “bishop”.\f* dja mak nawu kabirridurrkmirri kore yiwarrudj ngarre. \v 2 Ngaye ngadjare God nawu karriyime Ngabbard, dja mak Jesus Christ nawu Kawohrnan Rowk bu ngundidjalkongibun dja mak ngundiwon kunmodmikenh. \s1 Ngaye Paul Ngahdjaldi Yiwarrudj Ngudberre Munguyh \sr Philippians 1:3-11 \p \v 3 Ngaye burrbun ngudberre munguyh dja wanjh ngahdjalmanjbun God bu nguddakenh ngudberre. \v 4 Bu ngaye ngahdi yiwarrudj ngudberre, wanjh ngadjalnjilngmak munguyh. \v 5 Yoh, ngad karridjarrkkarrme manbu yiwarrudj bu ngad wanjh karridjarrkyikadjurren mahni kunwok kunmak duninjh kore kerrngehkenhni dja mak bu bolkkime munguyh. \v 6 God dedjingmey kurduyimeng kundjalmak duninjh ngudberre, wanjh nungka kayakwon kore kadjaldurrkmirri kukange ngudberre kore kunbarnangarra bu Christ Jesus kamdurndeng kabolkyime. Ngaye kuhni ngaburrbun bu djalwoybukkih duninjh. \p \v 7 Ngaye djalburrbun ngudberre rowk bu kuninjkunukenh, kore kuhni mandjad duninjh. Kunmekbekenh ngudda munguyh karrme ngudberre kore kukange ngardduk. God kankongibun kadberre munguyh, ngudda dja mak ngaye. Bolkkime ngaye wanjh ngahrurrkkendi kore prison, dja yikahwi mak ngaye ngabenmarnemulewan bininj manbu kunwok kunmak duninjh dja ngabenbukkabukkan kore kunmekbekenh ba bu bedda kabirriwoybukwon. Bonj, dja wanjh kaddjarrkberre rowk. \v 8 Ngaye wanjh marnedjare ngudberre yiman kayime Christ Jesus kanmarnedjare. God ngankangenan kore kunwoybuk ngayime. \p \v 9 Bolkkime ngaye ngahdjaldi yiwarrudj dja ngahdjaldjawan God bu kunmekbekenh ba nungka ngunmarnbun ngudberre bu ngurrimarnedjaremerren bulkkidj duninjh, dja warridj ngurriwernhborlhmen nungka, dja mak bu ngurridjalburrbun bu djal mandjad. \v 10 Dja ngadjawan bu nungka ngunmarnbun ba bu ngurridjalburrbun kore kunmayali mandjad. Wanjh kunukka kalukburrk bu kabolkyimerran Christ nuye kunbarnangarra, ngudda ngurridjalmaknin kore nungka, dja minj ngunwelengname bu njalehnjalekenh. \v 11 Dja mak Jesus Christ ngunmarnedurrkmirri ngudberre bu ngunmarnbun ngurridjalmak nawu bininj kore ngurridjalkurduyime kunmak, ba bu birribuyika bininj rowk kabirriyime bu God nawu namakkaykenh duninjh, dja kabirriburlume nungka. \s1 Bu Paul Kayolyolmerren Kore Kahrurrkkendi Manbu Prison \sr Philippians 1:12-19 \p \v 12 Ngardduk nawu karridangerrinj, ngaye ngadjare ngudda ngurriburrbun bu kuninjkunukenh. Ngaye bu kunwarrekenh nganmarnekurduyimerranj ngaye dja bu ngandikurrmeng kore ngahrurrkkendi manbu prison. Dja bonj, bu ngahdi kondah wanjh manbu kunwok kunmak nuye Jesus kahdjalwarlahmen! \v 13 Ngayime bu birriwern bininj ngandiwobekkang ngaye bu bolkkime ngahdi. Djamun nawu kabirrirurrknahnan kondah kore kunrurrkkimuk, dja mak nawu birribuyika bininj rowk, wanjh kabirriburrbun bu ngaye ngandikukkang wirlmurrng rayek duninjh dorrengh kunmekbekenh bu Christkenh ngabenmarnemulewan birriwern bininj. \v 14 Dja mak birriwern bininj nawu ngad karridangerrinj kore nawu Kawohrnan Rowk, bedda kabirriburrbun bu ngaye ngahdukkayindi, wanjh kabirrikangebukmen ngayekenh dja kabindimarnemulewan bininj bu Jesuskenh, minj mak kabindikengehme. \p \v 15 Kumekbe nawu yikahwi bininj birribuyika kabindimarnemulewan bu Christkenh kore minj kunmakkenh, kunubewu bedda kabirrikirnworren bu ngayekenh dja mak kabirridjaldjare yimankek ngandiyurrhke ngaye. Dja yikahwi nawu birribuyika kabirrimulewan nawu Christ kore kunmakkenh. \v 16 Bedda wanjh ngandimarnedjare ngaye, dja kabirriburrbun bu God ngankurrmeng kondah ba bu ngamarnemulewan kunwok kunmak duninjh kore ngabenbukkabukkan nawu birriwarlahkenh bininj rowk. \v 17 Birrimekbe bininj nawu kabirrihmulewan bu minj kunmakkenh, wanjh kabirriyime bu djal bedmandeleng kore bedberrekih ba bu kabirriburlumerren. Bedda mak kabirridjaldjare ngandimarnekarrerayekwon ngaye bu ngarrukkayindi wirlmurrng dorrengh kondah. \v 18 Bonj. Marneyime ngudberre. Ngaye ngadjalnjilngmak duninjh bu kunmekbekenh nawu birriwern bininj kabirrimulewan bu Christkenh. Yikahwi kore kunmakkenh, yikahwi kabirriyime kore kunwarrekenh. Dja bonj! Bu bedda kabirriyolyolme nawu Christ, wanjh kunwernhkuken, dja ngadjalnjilngmak. \p Yoh, dja ngaye ngadjalnjilngmarrmarr munguyh. \v 19 Ngaye ngaburrbun bu ngudda kandimarnedi yiwarrudj, dja mak nawu Namalngmakkaykenh nuye Jesus Christ nganbidyikarrme ngaye. Wanjh kumekbebeh, ngaye ngadjalburrbun kunmak nganmarnekurduyimerran, dja ngabongyerrkme. \s1 Bu Ngandibun Ngarrowen Nuye Jesus, Wanjh Kunukka Kundjalmak \sr Philippians 1:20-26 \p \v 20 Kore kahdokme nawu njalehnjale ngadjare, ngaye munguyh ngadjalburrbun kore kuninjkunukenh. Bu ngaye ngahdjaldarrkiddi, ngaye munguyh ngahdjare ngahkurduyime kore kunmakkenh nuye Christ. Bu bolkkimekenh, ngaye wanjh ngadjare bu ngakangebukmen dja mak minj ngakele bu ngabenmarnemulewan nungkakenh. Bu ngaye ngadjaldarrkid dja mak yiman bu ngarrowen, wanjh ngaye ngabendjalmadbun bu bininj kabirriburlume Christ. \v 21 Dja bu ngaye ngadjaldarrkid, wanjh kunukka ngaye munguyh Christ nganebelbmiyindi. Dja bu ngarrowen, wanjh kunukka kunwernhmak duninjh. \v 22 Bu yiman kunburrk ngardduk ngadjaldarrkid, wanjh kuhni ngaye ngadjalkurduyime kunmak nuye kore Christ. Nawu ngaye ngadjalnjilngmak bu yiman ngarrarrkid dja mak bu ngarrowen. Adju, baleh ngadjare nganmarneyimerran? \v 23 Ngaye minj ngadjarrngbun bu baleh manbu karrokme kore ngaye ngardduk. Ngaye ngadjaldjare ngabawon mahni kundarrkid dja ngare nganeni nawu Christ. Kunmekbe wanjh kunukka kundjalmak duninjh. \v 24 Dja ngaleng bu ngadjaldarrkid wanjh kunukka ngaye ngarrurrkmirri kore bidyikarrme ngudberre. \v 25 Nakka kunwoybuk, dja kunmekbekenh kunu ngaye ngaburrbun bu ngadjaldarrkiddi bolkkime ba bu kunmekbekenh karridjarrkni rowk ba bu karridjarrkmurrngrayworren kore ngurriwoybukwon Jesus dja bu kuhni ngurrimarrmarr dorrengh. \v 26 Wanjh kaluk bu ngaye ngamre yawoyhnan ngudberre, wanjh ngudda ngurriwernhnjilngmakmen duninjh kore ngurribelbmerren nawu Christ Jesus bu nganmarnekurduyimerran ngardduk. \s1 Ngurrikurduyime Mandjad Nuye Jesus \sr Philippians 1:27-30 \p \v 27 Kububuyika kunwern kambebme kadberre, dja njalehnjale ngunmarnekurduyimerran. Bonj, wanjh ngurridjalyime kunmakkenh kore maninjmanu kunwok kunmak manbu Christkenh. Kuhni wanjh ngaye bu minj ngamre yikan, dja ngaleng djalwobekkan ngudberre bu djarrehbeh, wanjh yiman ngudda ngurrihni kunmak. Wanjh ngaye burrbun ngudberre nawu ngudda ngurrihdjalmurrngrayek kunmekbekenh ngudda ngurriyimerran yiman ngurridjalkangekudjihni dja mak ngurridjarrkmayalirohrokni bu ngurridjaldjarrkyime kore ngurrbenmarnemulewan bininj rowk manbu kunwok manmak duninjh kore kabiyolyolme Jesus. \v 28 Dja minj ngurrbenkengehme bininj nawu kabirridjare ngundingurdke. Kaluk bu bedda ngundinan ngudda ngurrikeleyak, wanjh bedda kabirriwohburrbun God nungan kabenbularrbun bedberre, dja mak nungka ngunngehke ngudberre. God kakurduyime rowk. \p \v 29 God nungka nawu ngundjalkongibun dja mak kunmak ngunmarnekurduyimeng ngudberre, dja ngunmarnbom ngudberre bu ngurriwoybukwong kore Christ, dja mak ngunmarnbun ngudberre bu ngurridjakbekkan yiman kayime Christ nuye. God wanjh kuhni kakurduyime bu Christkenh. \v 30 Yoh, ngudda nawu ngurringalke kunwern kunyid bu kamarnbuyindan dja mak manbu karohrok ngaye ngahkarrmi. Ngudda kandiwobekkani bu kerrngehkenhni ngakarrmi kunwern kunyid. Dja mak ngurrihdjalburrbun bu ngaye bolkkime ngahdjalkarrme maninjmanu kunyid. \c 2 \s1 Bu Ngurribelbmerren Christ, Wanjh Ngurrimarnedjaremerrimen \sr Philippians 2:1-4 \p \v 1 Ngudda nawu ngurribelbmerrinj Christ, wanjh nungka ngunkangemarnbom. Dja mak nungka ngunmarnedjareminj, dja kunu ngunnjilngmarnbom ngudberre. Ngurridjalkarrme rowk nawu Namalngmakkaykenh dja wanjh ngurribelbmerrinj kore ngurrikudjihminj. Ngudda mak ngurrikongiburren dja ngurridjalyimerren bu kunkongi dorrengh kore ngudmandeleng. \v 2 Mah wanjh, ngaye ngadjalmarrmarr duninjh bu ngudda ngurridjarrkwokmarnburren kundjalkudji bu ngurrimayalikudjihnin, bu ngudda ngurrimarnedjaremerren nawu ngudmandeleng dja mak ngurridjarrkyimerran yiman ngurridjalkangekudjihnin dja mak ngurrimayalikudjihnin rowk. \v 3 Yuwn bu ngudmandeleng ngurriburlumerren, dja yuwn ngurridjare bu ngurriyurrhkerren. Ngurrimarladjworrimen. Yuwn bu ngudda kuninjkunu ngurrimayaliburlumerren. Bu ngurribebbehmayalibubuyika, wanjh kunu ngudman ngurrimayalibekkarrimen. \v 4 Yuwn ngudmandeleng bebbehbeh ngurridjalburrburren kore ngudberre, dja ngurridjalbidyikarrmerren. \s1 Ngad Karringunjdjikan Nawu Kawohrnan Kadberre Christ Jesus \sr Philippians 2:5-11 \p \v 5 Ngudda ngurrimarnburrimen ba bu ngurrimayalirohrok yiman kayime Christ Jesus. \v 6 Nungka wanjh God duninjh, dja minj djareniwirrinj bu marnburrimeninj kundulkarre dorrengh nuye ba bu burlumerrimeninj yiman God rerrih. \v 7 Djal burrkyakni. Nungka djalbawong rowk dja marnburrinj yiman kayime djal yeng. Dja nungandeleng marnburrinj bu yimerranj nawu bininj kabimarnedurrkmirri God. Wanjh kunu nungka yimerranj bu djalbininj duninjh. \v 8 Kunmekbekenh wanjh nungka danginj bu kurduyimerranj. Wanjh djalmarnburrinj nungandeleng kukmarladjworrinj. Nungka bidjalwernhwokmarrkmangi God dja kunu wanjh doweng. Kaluk nungka kurrmerrinj bu djaldoweng kore kundulk cross. \p \v 9 Wanjh kunmekbekenh kunu God bidjalwernkukenwong duninjh, dja mak bingeywong manmekbe kunngey manbu manngeykuken duninjh bu kabenngeyyurrhke manbu birringeybubuyika rowk. \v 10 Kaluk bu yerrekah karridjalmirndewarlahkenh bininj karrimarnebarddurrukkurlhdan nuye Jesus, ngad bininj nawu karrihni kore kondah kurorre, dja nawu birridjalwernkenh kabirrihni kore heaven warridj, dja mak nadjalwern duninjh nawu kabirridi kore kanjdji ngarre kurorre. \v 11 Dja mak karridjalmulewan rowk bu Jesus Christ wanjh nungka kadjalwohrnan rowk duninjh, wanjh kunu karrikuniburlume God nawu Kornkumo. \s1 God Ngunmarnedurrkmirri Kore Kukange Ngudberre \sr Philippians 2:12-18 \p \v 12 Mah wanjh ngudda nawu ngaye marnedjareminj ngudberre, ngudda wanjh kandiwokmarrkmangi munguyh bu kerrngehkenhni, bu ngaye karridjarrkni kore ngudda dja bu bolkkime ngaye ngahni djarreh, wanjh ngudda munguyh kandidjalwokmarrkmang ngaye. Bu bolkkime wanjh ngurridjalmarnedurrkmirrin God ba bu nungka karrurrkmirri nawu ngunngehke ngudberre bu yerrekah. Ngudda wanjh ngurrimarnekelenin yiman ngurrimarnekukdeldelme kore nungka nuye! \v 13 Yoh, God nungan kahdurrkmirri kore kukange ngudberre, dja nungka mak ngunmayaliborledke ngudberre ba bu ngudda ngurridjare ngurriwokmarrkmang kore nungka. Wanjh kunukka ngunwon ngudberre kundulkarre nuye ba bu ngudda ngurrikurduyime kunmakkenh kore nungka kadjare. \p \v 14 Mah wanjh, ngurrinjilngmaknin kore ngurridjalmarnedurrkmirri nuye. Yuwn bu ngurriwokkihnjurluhnjurlukmi, dja yuwn bu mak ngurridangwerren. \v 15 Ngurriburrbu, ngad karriyimerranj wurdwurd nuye God. Dja ngurrikangebelenin dja mak ngurridjalkurduyimen kunmak munguyh bu ngurridjalmaknin. Wanjh kunukka ngurrikukbame yiman mankokkarrng kore kondah kubolkmunun, kore birribuyika bininj kabirrikurduyime kundjalwarre duninjh munguyh. \v 16 Dja wanjh ngudda munguyh ngurriyingkihkarrme kunwok manbu ngunmalngdarrkidwon. Wanjh kunu ngaye ngaburlumerren ngayemandeleng bu ngudda ngudberre kore kunbarnangarra nuye Christ, dja kunukka ngaburrbun bu ngaye minj ngadjalbolkmayi kore ngaye ngarrurrkmirranginj kore ngudda ngudberre. \v 17 Dja wanjh ngudda ngurriwernhwoybukwong God, dja ngurriyimerranj yiman kayime ngurrikanjkurrmerrinj nuye, dja mak ngurrimarnedurrkmirri nuye. Wanjh kunmekbekenh kunu ngaye wanjh ngadjalmarrmarr. Dja bu ngaye wardi ngarrowen yiman kayime ngakanjkurrmerren kore God, ngarridjarrkmarrmarr bu ngudda dorrengh. \v 18 Wanjh kunu kadjalrohrok, bu ngudda wanjh karridjarrkmarrmarr bu ngaye dorrengh. \s1 Paul Benbeneyolyolmi Bininj Bokenh Nawu Timothy dja Epaphroditus \sr Philippians 2:19-30 \p \v 19 Bu Jesus nawu Kawohrnan Rowk nganbidyikarrme, wanjh ngadjare bu ngamunkewe Timothy ngudberre bu baleh nuk kabolkyime, ba bu ngaye nganjilngmakmen bu ngayemandeleng wobekkan ngudberre kore Timothy ngunmulewan. \v 20 Nungka ngunmarnedjare ngudberre dja kadjare munguyh bu ngurridi kunmak. Wanjh kunmekbekenh nungka nadjalkudji bu ngayawoyhmunkewe kore ngudberre. \v 21 Birribuyika bininj kore bedmandeleng kabirridjare, dja minj kabirriburrbun munguyh kore Jesus Christ kadjare. \v 22 Ngudda wanjh ngurriburrbun nawu namekbe Timothy bu nungka nadjalmak bininj. Nungka wanjh nganedjarrkdurrkmirri ngaye yiman nabeywurd bu nganedjarrkmulewani manbu kunwok kunmak. \v 23 Wanjh kunmekbekenh kunu ngaye ngabalmunkewe nungka. Dja med rerrih, ngaye nganan werrk bu baleh kakurduyimerran ngardduk. \v 24 Ngaye ngahdjalmadbun nawu Kawohrnan Rowk bu nganbidyikarrme wanjh kunukka ngayeman ngamyikan ngudberre, wanjh darnkih kabolkyime. \p \v 25 Dja mak ngaye ngadjare ngayolyolme warridj nabadbuyika bininj. Ngudda wanjh ngurriburrbun nawu kangeyyo Epaphroditus nawu nganedanginj. Nungka nawu nganedjarrkdurrkmirri ngaye, dja nganebidyikarrmerren bu ngad yiman kayime djuram\f + \fr 2:25 \ft “Djuram” kamenyime “nawu soldier”.\f* nawu Christ nuye. Ngudda wanjh ngurrimunkeweng nungka bu kumwam kore ngaye bu nganbidyikarrme kore kunyid ngahkarrmi. Wanjh bolkkime ngaye ngaburrbun bu ngabaldurndiwe ngudberre. \v 26 Nungka wanjh njilngwarreminj bu ngudda ngurriyingkihwobekkang bu nungka dulkkihdulkkihyoy, wanjh nungka bolkkime kadjare kabaldurndeng ngudberre, dja wanjh ngundjalmarnedjare. \v 27 Nungka wanjh woybukkih djakkimukni bu darnkih dowimeninj, dja God bidjalkongibom nungka bu bidjalmarnbom. Nawu God ngandjalkongibuni ngaye warridj. Bu Epaphroditus dowimeninj, wanjh kunukka ngaye ngahdjalnjilngwarremeninj duninjh. \v 28 Wanjh kunmekbekenh ngaye ngadjare bulkkidj bu ngabalmunkewe bolkkime ngudberre ba bu ngudda ngurrinjilngmakmen bu ngurrinan, dja ngaye minj mak ngayawoyhkangewarre. \v 29 Ngurrikima nungka bu kamre, bu kuninjkunukenh ngudda ngurrikukbelbmerrinj kore nawu Kawohrnan Rowk bu ngurridjalnjilngmaknin. Ngudda wanjh munguyh ngurrbenburlumen bininj birrimak yiman kayime Epaphroditus. \v 30 Nungka kuyindowimeninj bu nungka bidjalmarnedurrkmirri kore Christ. Nungka wanjh nganmarnekuyindowimeninj ngardduk bu nganbidyikarrmeng, bu kunmekbekenh ngudda djarreh ngurrihni, dja ngudda minj kandibidyikarrmeninj. \c 3 \s1 Ngurriburlumen Nawu Christ, Dja Yuwn Ngudmandeleng Ngurriburlumerren \sr Philippians 3:1-11 \p \v 1 Mah wanjh, nawu karridangerrinj, ngurridjalnjilngmaknin bu ngudda ngurridjarrkraworren bu kuninjkunukenh kore nawu Kawohrnan Rowk! Ngaye ngabimbun nahni djurra bu yawoyhbengdayhke ngudberre nawu kore ngaye ngokko bukkabukkang. Ngaye wanjh nganjilngmak bu ngakurduyime kuhni, wanjh kunukka ngudda ngunbidyikarrme ngudberre bu ngurrinahnarrenkenh. \p \v 2 Kab ngurrinahnarrimen! Birrimekbe nawu birriwarre bininj, wanjh ngaye ngayime bedda yiman duruk nabang! Bedda nawu kabirridjare ngundikanjdadjdadjke ngudberre kore kunburrk ngudberre ngundilakkayenwon. \v 3 Ngudda dja ngaye, ngad wanjh yiman karrilakkayen duninjh kore kunmalng kadberre, bu kunmekbekenh kunu nawu Namalngmakkaykenh kumwam Godbeh bu kanmarnbun ngad karridi yiwarrudj God kore mandjad duninjh. Ngad wanjh karridjalburluburlume nadjalkudji nawu Christ Jesus. Dja yuwn bu karriwoybukwon njalenjale kore djal bininjkenh. \v 4 Dja ngaleng, bu ngaye ngadjareniwirrinj wanjh ngaburlumerrimeninj ngayemandeleng kore ngakurduyime bu djalbininjkenh! Nawu ngaye ngadjalkurduyimeng kunmak kunwernkenh bu ngabenyurrhkeng nawu birribuyika bininj. \p \v 5 Ngaye wanjh ngandilakkayenwong bu ngaye wurdyawni bu kunkodjkeni eight. Ngaye ngarranginj kore namud nawu Israel benkebmawahmeng, dja mak ngarriredboni kore mawahmawah ngardduk Benjamin namud nuyeni. Dja mak ngardduk namud kore Hebrew dja mak ngaye warridj. Wanjh ngaye ngayimerranj Pharisee bu ngarriwernhkarrenahnani manbu mankarre ngadberreni, ngad nawu Jews bininj. \v 6 Ngaye ngawernhdurrkmirri maninjmanu mankarrekenh, wanjh kunmekbekenh ngaye munguyh ngabendjalbuni nawu yiwarrudj bedberreni. Ngaye munguyh ngamarrkmayi manbu manmekbe mankarre dja ngaye minj ngabakkemeninj manmekbe manu Jews ngadberre. \p \v 7 Ngaye yimankek ngayimi manmekbe manu mankarre bu nganmarnbuyi bu ngakukenworrimeninj kore God. Dja burrkyak, wanjh bu bolkkime manmekbe minj manyawoyhkuken kore ngaye. Kaluk ngaye wanjh ngadjalwarnyakminj rowk, dja bolkkime ngadjaldjare ngaye ngamunkekadjung nawu Christ. \v 8 Yoh, ngaye ngadjalbawong yehyeng rowk bu bolkkime ngaye ngaburrbun Christ Jesus nawu nganmarnewohrnan ngardduk. Kuhni wanjh kunkimukkenh. Nawu nungka nadjalmak duninjh kore yehyeng rowk, nawu nungka nawernhkuken duninjh kore yehyeng rowk. Ngaye wanjh ngaweng rowk nawu ngahkarrmi ba bu ngadjalwernhkarrme nawu Christ. Bu bolkkime ngaye ngadjalyime nawu namekbe nabubuyika yiman kayime nawarre duninjh, nawu minj karriyawoyhdjare. \v 9 Wanjh bu bolkkime ngaye nganekukbelbmerrinj munguyh. Bolkkime minj ngaburlumerren bu ngahkarrme manbu mahni mankarre, manbu minj nganmarnbun bu ngamak nuye God. Burrkyak. Bolkkime God nungandeleng nganmulewan bu ngaye ngamak bu kunmekbekenh ngaye ngadjalwoybukwon nawu Christ. Djal bonj. \p \v 10 Yoh, ngaye ngadjaldjare warridj bu ngadjalburrbun Christ, dja mak ngadjare ngaburrbun God nuye kundulkarre kore birrolkkayhweng nawu Christ kore dowengbeh. Dja mak ngaye ngadjare nganekukbelbmerren nuye bu nganedjakbekkan Christ dorrengh, dja ngadjare yiman kayime ngarrowen yiman nungka kurduyimeng. \v 11 Kunmekbekenh ngadjare bu Christ dja ngaye kore nganedjarrkdoweng wanjh ngaye ngarrolkkan bu yiman Christ dolkkang kore kundowikenh. \s1 Bu Christ Kanmey Kadberre \sr Philippians 3:12-17 \p \v 12 Ngaye kuhni minj nganbangmekurduyimerrangimeninj ngardduk, dja med. Minj nganbangmemarnbuyinj bu ngadjalmakniwirrinj duninjh, dja med. Ngaye wanjh munguyh ngadjalrohrokme kunrayek dorrengh bu kuninjkunukenh kore ngayemandeleng. Christ Jesus korroko ngandarrkidmey wanjh ngaye ngawernhrohrokme ba bu ngamang nawu kahdjehdjenyo kore nungka kurrmeng ngardduk. \v 13 Mah, nawu karridangerrinj! Minj ngabangmemayinj nawu kayingkihyo ngardduk. Dja ngaleng ngaye ngadjalkurduyime kundjalkudji. Ngaye wanjh ngahdjalbengmidjdanj njalehnjale rowk kore ngakurduyimi kerrngehkenhni dja ngadjalrohrokme ba bu ngamang nawu God kakarrme ngardduk. \v 14 God ngankayhmeng ngaye bu nganebelbmerrinj nawu Christ Jesus, ba ngare kore kubolkmak heaven. Kunmekbekenh kunu ngaye ngadjaldjare ngare kore namakkaykenh duninjh kadjehdjenyo ba bu kalukburrk ngahmang. \p \v 15 Karridjalwern ngad bininj nawu karrikodjkulumak, wanjh karriburrbun bu mandjad kunmayali kadberre. Dja nangale kadberre kaburrbun kore kunbuyika kunmayali, wanjh kabidjawan God nawu kabibengdayhke ba kabengkan mandjad. \v 16 Ngad wanjh ngokko karriburrbun kore mandjad duninjh karrihni, wanjh kunmekbe ngad munguyh karridjalkurduyimen. \p \v 17 Nawu karridangerrinj, ngaye wanjh munguyh ngahngunjdjikan nawu Christ, wanjh ngudda ngurriraworrimen birribuyika bininj dorrengh nawu ngandingunjdjikan ngaye. Ngurriwernhkurdunan bininj rowk nawu kabirrikurduyime mandjad yiman ngaye bukkabukkang ngudberre. \s1 Ngad Karridjalmadbun Nawu Christ \sr Philippians 3:18-21 \p \v 18 Birridjalmirndewern bininj kabirriwidnan Christ nuye kundulk cross, nawu bedda kabirridjalkurduyime kunwarre. Ngaye yingkihmarneyimeng bu ngabenyolyolmi kunwernhkah ngudberre, dja wanjh bolkkime ngaye wanjh ngayawoyhnalkbun bu ngabenmulewan bedberre. \v 19 Nawu bedda wanjh yerrekah kabirribularrbuyindan rowk. Yimankek bedda kabirriyime manbu kundjare bedberre, makka wanjh bedberre god. Minj bedda kabirriyeme, dja ngaleng kabirridjalburlumerren yimankek birriyemiyak kore baleh kabirrikurduyime kunwarrekenh bedmandeleng. Munguyh kabirridjalburrbun yehyeng nawu kondah kurorrekenh. \v 20 Bu ngad, wanjh karridjalburrbun kore kadberre kunred heaven. Wanjh karridjalmadbun dja mak karridjare bu Jesus Christ nawu Kawohrnan Rowk bu kamyawoyhdurndeng kore heavenbeh bu mak kanngehke kadberre. \v 21 Nungka nawu nawernhdulkarrekimuk duninjh dja kamarnbun yehyeng rowk kayimerran kore nungka kadjare. Wanjh nungka kankukkerrngehmen manu kunburrk kadberre bu kanyemikang kadberre. Nungka kankukmarnbun kadberre bu karriburrkyimerran yiman kayime nungka kunburrk nuye nawu namakkaykenh kore heaven. \c 4 \s1 Kunwok Berrewoneng Ngalbu Daluk Bokenh \sr Philippians 4:1-3 \p \v 1 Mah nawu karridangerrinj rowk, ngaye nawu djalwernmarnedjare ngudberre, dja mak kunmekbekenh bu ngaye ngadjare yawoyhnan ngudberre. Ngudda nawu ngaye kandidjalnjilngmarnbun dja mak ngaye ngaburlumerren bu ngudberrekenh! Ngurridjalnin kore ngurridjalbelbmerrinj nawu Kawohrnan Rowk, yuwn bu ngurriwarnyakmulewarren. Bu ngaye wanjh munguyh djalmarnedjare ngudberre. \p \v 2 Ngaye ngadjare benbenemarnewokdi ngunewoneng nawu daluk bokenh kunmekbe nawu ngunehni, ngudda ngalbu Yuwodia dja mak ngudda ngalbu Djintikki. Ngaye ngadjaldjare benbenedjawan ngunewoneng ngunemayalikudjinin bu kuninjkunukenh ngudda ngurrikukbelbmerrinj nawu Kawohrnan Rowk. \v 3 Yoh, dja djawan ngudda yimak nawu ngarrdurrkmirri munguyh, bu ngudda yibenbenebidyikarrmen benemekbe daluk bokenh nawu ngarridjarrkdurrkmirri bu ngaye dorrengh kore kunrayekni duninjh, kunmekbekenh bu bedda ngandibidyikarrmeng ngaye kore ngahdurrkmirri manbu manmak kunwokkenh. Bedda dorrenghni dja nawu Clement dja mak nawu birribuyika karridurrkmirri. Bedda nawu kabirringeybimbuyindi kore God nuye djurra bu kabenmulewan bedda nawu kabirridjalmimbi munguyh munguyh. \s1 God Ngunwon Kunmodmikenh Nuye \sr Philippians 4:4-9 \p \v 4 Mah! Munguyh ngurridjalnjilngmaknin kore nawu Kawohrnan Rowk! Ngaye yawoyhmarneyime ngudberre bu ngurridjalnjilngmaknin! \v 5 Munguyh ngurrimarneyimerrimen djal yelehyeledj ba bu birriwern bininj ngundikurdunan ngudberre kore ngurriyime. Kunmekbe bu ngurriburrbu nawu Kawohrnan Rowk wanjh darnkih kamre. \p \v 6 Yuwn bu ngurrikangewarremen munguyh kore njalehnjalekenh ngarre. Dja ngaleng ngurridjaldi yiwarrudj dja ngurridjaldjawa God bu ngurriyimanjbu munguyh kore nungka. \v 7 Wanjh God ngunwon ngudberre kunmodmikenh nuye. Minj nangale bininj kaburrbun manmekbe kunmodmikenh, dja nungka ngundjalwon bu ngudda ngurriwoybukwon nawu Christ Jesus, wanjh kunukka kore manu kunkange dja kunmayali ngudberre wanjh nungka ngunwernhnahnan. \p \v 8 Njalewali mak ngadjare ngayime ngudberre nawu karridangerrinj. Baleh kab nguddabu kuninjkunukenh ba bu ngurriburrbun dja ngurrimayalimarnburren? Wanjh ngurridjalburrbun kore kunwoybukkenh kunmayali ngarre, dja ngurriburrbun kore ngurrikurduyime kunmakkenh, dja mak ngurriburrbu manbu kunmayali manu kankukbelewon, dja manbu mandjalmakkaykenh. Kab ngurrbenburrbu kore nawu bininj birrikurdumak, dja kore manbu mandjalmakkaykenh, dja bininj nawu kabirrikurduyime manbu njalekenh bininj birribuyika kabindiburlume. Kuninjkunu kunmakkenh wanjh kunmekbe ngudda ngurridjalburrbu munguyh. \v 9 Dja mak ngudda wanjh ngurridjalkurduyimen kore ngurriborlhmeng ngayekenh manbu wong ngudberre, dja kore kandibekkabekkang, dja nuk kandikurdunang ngaye. Wanjh ngurridjalkurduyimen rowk. Wanjh God nawu ngunwon kunmodmikenh ngudberre bu ngurridjarrkre. \s1 Paul Yolyolmerrinj Bu God Kabimurrngrayekwon Munguyh \sr Philippians 4:10-13 \p \v 10 Ngaye wanjh ngawernhnjilngmak duninjh bu bolkkime ngudda kandiburrbun ngaye munguyh. Ngudda kandiburrbuni ngaye bu kerrngehkenhni ngudda nawu djarreh ngurridi, bu minj njale kandimarnekurduyimeninj. \v 11 Ngaye wanjh kamak ngahni. Ngaye minj mak ngayawoyhkukburrburren ngayemandeleng. Bu kuninjkunukenh ngaye ngahborlhmi bu ngadjalnjilngmak bu ngaye minj ngamayi nawu ngadjareni. \v 12 Dja mak yikahwi minj ngaye ngawernhmayinj, yikahwi ngaye ngakarrme wurd nawern. Djal bonj yiman baleh yarrkka, bu yiman kakurduyimerran ngardduk, wanjh kunukka ngaye ngahdjalnjilngmak munguyh. Kunubewu bu mak ngakarrme manwern manme, dja mak yiman bu ngamarrwedowe, wanjh kunukka kunu ngadjalnjilngmak duninjh. Ngaborlhmeng maninjmanu manbu kunmayaliwarlkkayindi! \v 13 Nawu Kawohrnan Rowk ngandjalwon kunngudj nuye ba bu ngaye ngadjalmarnekurduyime njalenjale rowk munguyh. \s1 Paul yimeng, “Manjbun Ngudberre bu Kandibidyikarrmengkenh.” \sr Philippians 4:14-20 \p \v 14 Bu kuhni wanjh kunmak bu ngudda ngurridjareminj kandibidyikarrmi kore kunyidkenh ngardduk. \v 15 Dja kunbuyika ngayime. Ngudda nawu ngurrihni kore kabolkngeyyo Philippi, ngudda ngurriburrbuni bu kunmekbe ngaye nganmarnekurduyimerrangeni kore kerrngehkenh bu ngarredjingmey ngahyolyolmi manbu kunwok kunmak ngudberre. Bu kunmekbe bolkyimi, ngaye wanjh ngahbolkbawong kore kunred Macedonia, dja minj nangale bininj nawu yiwarrudj bedberre ngandikukwoyinj nawu money. Dja ngaleng ngudda ngurridjalkudjini nawu yiwarrudj ngudberre bu kandibidyikarrmi ngaye. \v 16 Dja warridj, bu ngaye ngadjalni kore kunred Thessalonica dja money yak, wanjh ngudda kandimarnemunkeweyi money bu ngaye kandidjalbidyikarrmi bu bokenhkah dja mak bu danjbikkah. \v 17 Ngaye minj djahdjawan bu kunwarddekenh ngudberre bu bolkkime. Dja ngaleng ngaye ngadjaldjare God ngunmarnbun ngudberre bu ngunwon nuye namakmak kore ngudda ngurridjalweymakmen munguyh. \v 18 Kaluk ngaye wanjh kamak bu ngahkarrme bolkkime kore nguddakenh, kunubewu mak ngakarrme nawu wurd nawern! Namekbe nawu Epaphroditus bu ngurrimunkeweng wanjh kumkang nawu ngurrikukwong ngaye ngardduk wanjh nganwong rowk. Wanjh kunukka yiman kayime ngudda ngurriwon God burudjang rerrih, nawu namakkaykenh nuye yiman kayime manjmakkenh duninjh kahmarnerung kore nungan nuye. \v 19 Yiddok ngudda mak ngurridjare bu ngudmandeleng ngudberrekih, wanjh God nawu ngardduk kahkarrme namakkaykenh duninjh nawu yehyeng rowk kore heavenbeh, wanjh ngunwon ngudberre kore ngurribelbmerrinj nawu Christ Jesus. \p \v 20 Mah. Ngad wanjh karridjalburlumen God nawu Kornkumo kadberre bu munguyh djal munguyh. Wanjh bonj. \s1 Paul Benmarneyimeng Kunmakkenh \sr Philippians 4:21-23 \p \v 21 Ngurrbenmarneyimen kunwok kunmak bedberre birribuyika nawu bininj nuye God nawu nungan nuyekih Christ Jesus. Nawu karridangerrinj rowk kondah ngarridjarrkni ngaye dorrengh ngundimarnewokmunkewerren bu kunwok kunmak ngudberre. \v 22 Birriwern bininj nuye God ngundimarneyime kunwok kunmak ngudberre. Ngayime bininj nawu kabirrihni kore kunrurrk nuye nawu Caesar. \p \v 23 Ngaye ngadjare Jesus Christ bu kahni kore kunmalng ngudberre. Amen.