\id MRK \h San Marcos \toc1 Marcos lelpox Jesucristo pejwʉajan \toc2 San Marcos \toc3 Mr \mt1 Marcos lelpox Jesucristo pejwʉajan \c 1 \s1 Juan, jiw bautisan, pajilaxtat naewʉajanpox \r (Mt 3.1–12; Lc 3.1–9, 15–17; Jn 1.19–28) \p \v 1 Chimiawʉajan, Jesucristo pejwʉajan, tʉadut wʉt, ma-aech. Japon pajut Dios paxʉlan. Xan Marcos lelx ampafʉt jiw chiekal matabijaliajwa japawʉajan. \p \v 2 Profeta Isaías lel Dios jʉm-aechpox Jesucristoliajwa, jʉm-aech wʉton: \q1 “Wʉa, xam wʉajna xan to'axaelen tajprofeta, japon jiw naewʉajnaliajwa tajjamechan, xam naexasisliajwapi, patam wʉt jaxot” —aech Dios, chajia jʉm-aech wʉt Jesucristoliajwa. \p \v 3 Isaías chajia lelpox jʉm-aech Juan, jiw bautisanliajwa: \q1 “Aton pajilaxtat nejlat wʉt, jʉmchiyaxaelon jiwliajwa: ‘¡Thilde wajpaklokolan pasax wʉajna! Samata, ¡kofim babijaxan isampoxan! Me-ama jiw wʉajna nʉamt chiekal chaemt wʉt paklon pasliajwa, ¡xamal ja-amde nejnejchaxoelaxan! ¡Isfʉlde Dios nejxasinkpoxan!’ —chiyaxaelon pajilaxtat, nejlat wʉt jiwliajwa” —aech Isaías chajia lelpox Juan, jiw bautisanliajwa. \p \v 4 Do baxael, Isaías chajia jʉm-aechpox, ja-aechlisox japon atonliajwa. Japon aton patlison. Japon pawʉl Juan. Do jawʉt, Juan jiw bautisafʉl pajilaxxot. Naewʉajanbejpon. Jaxotde xabich jiw fʉlaen naewesliajwas Juan naewʉajanpox. \v 5 Xabich Judea tʉajnʉpijiw fʉlaen, Jerusalén paklowaxpijiwbej. Jawʉt Juan jʉm-aechfʉl japi jiwliajwa: “¡Kofim babijaxan isampoxan! ¡Isfʉlde Dios nejxasinkpoxan! Ja-am wʉt, Dios beltaeyaxael xamal babijaxan isampoxanliajwa. Do ja-aech wʉt, xamal bautisaxaelen” —aech Juan jiwliajwa. Samata, japamatkoiyan jiw jalpaei babijaxan ispoxanliajwa, Dios beltaeliajwas babijaxan ispoxanliajwa. Do jawʉt, Juan japi jiw bautisa Jordánlajtat. \p \v 6 Juan pijax naxoelax isas camellolatat. Pejcinturónmʉat pabʉ'kal. Pejnaxaeyaxan, me-ama sui'. Afpon miel. \v 7 Juan naewʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Mox pawʉajna kaen aton fʉlaeliajwadin. Japon kaes pejme paklonaxael. Me-ama xan, jachiyaxilon. Xan omjinil japon pejkajachawaesnanliajwa. \v 8 Diachwʉajnakolax xan jiw bautisax mintat, japi kofa wʉt babijaxan ispoxan. Pelax pasaxaelpon, japon kaes paklonaxael. Samata, to'axaelon Espíritu Santo jiw kajachawaesfʉlaliajwas” —aech Juan Cristoliajwa. \s1 Jesús bautisaspox \r (Mt 3.13–17; Lc 3.21–22) \p \v 9 Japamatkoiyan Jesús nakolt Nazaret paklowaxxot, Galilea tʉajnʉxot. Fʉlaekon Juan poxadik. Jawʉt Juan bautisa Jesús Jordánlajtat. \v 10 Jesús jul wʉt mintat, jawʉt taenon athʉ fafachpox. Jawʉt Espíritu Santo fʉloek a-utat japon pejmatwʉajasik. Me-ama a-ut, kabʉan-aech Espíritu Santo. \v 11 Do jawʉt, Jesús jʉmtaenbej athʉsik jʉm-aechsikpox, Dios jʉm-aechsik wʉt ampox: “Xam taxʉlnam, xabich nejxasinkaxponam. Xabich nejchachaemlax xamliajwa” —aech wʉt pax Dios Jesúsliajwa. \s1 Jesús xapaejaspox Satanás \r (Mt 4.1–11; Lc 4.1–13) \p \v 12 Do jawʉx, Jesús bʉ'fos Espíritu Santo pajilax poxade. \v 13 Pajilaxxot wʉt, namanlison cuarenta matkoiyan. Jaxot pejmachoefkal maenk. Do jawʉt, deppaklon pat. Japon pawʉl Satanás. Japon xapaeja Jesús babijax isliajwa. Do jawʉx, Satanás chijia Jesúsxot. Do jawʉtbej, Dios pej-ángeles fʉloek japi kajachawaesliajwa Jesús. \s1 Jesús tʉadutpox naewʉajnax Galilea tʉajnʉxot \r (Mt 4.12–17; Lc 4.14–15) \p \v 14 Asamatkoi Herodes, Galilea tʉajnʉpijiw tato'lan, to'apon pejsoldaw Juan jaelsliajwas, jiw jebatat jeliajwasbejpon. Do jawʉx, Jesús fʉlaech Galilea tʉajnʉ poxade. Jaxotde pa'a wʉt, jiw naewʉajanlison chimiawʉajan, Dios tato'laxaelpox pejjiw. \v 15 Jesús jʉm-aech ampox jiwliajwa: “Patlisox japamatkoiyan, wʉajnawesfʉlasmatkoiyan Dios tato'laliajwa pejjiw. Samata, ¡kofim babijaxan isampoxan! ¡Dios naexasisfʉlde japon xanaboejaliajwam! Patlisox chimiawʉajan xamal naexasisfʉlaliajwam” —aech Jesús japi jiwliajwa. \s1 Jesús tadʉtpox cuatro nabaxisiw japon pejnachalaliajwas \r (Mt 4.18–22; Lc 5.1–11) \p \v 16 Jesús Galilea pukababʉ'tat laeja wʉt, kolenje nabaxisiw taenpon. Kaen pawʉl Simón. Asan pawʉl Andrés. Japon Simón pakoewan. Japi taraya xawaejaba pukatat. \v 17 Jesús jʉm-aech: \p —¡Xan nakfʉlaem! Xamal chiekal matabijam nabaxisaxan. Jasoxtatbej xamal chanaekabʉanaxaelen jiw chiekal naewʉajnaliajwam japi tajnachalaliajwa, Dios pejjiwaliajwabejpi —aech Jesús. \p \v 18 Do jawʉt, pejew taraya waelapi asew jiwtat, nakfʉlaeliajwapi Jesús. \p \v 19 Jesús kaes fʉlaech wʉt, asew kolenje, nabaxisiw, taenpon. Kaen pawʉl Santiago. Asan pawʉl Juan. Japon Santiago pakoewan. Falkamtat pejew taraya chaemti. Japi pax pawʉl Zebedeo. \v 20 Do jawʉt, Jesús japi la nakfʉlaeliajwas. Do jawʉt, nakfollisi Jesús. Pax Zebedeo waelti falkamtat, kajachawaeti sʉapich. \fig (San Marcos 1.16–20)|src="CN01682b.tif" size="col" ref="mk 1:16-20 " \fig* \s1 Aton dep webaespox pejmatpʉatxot \r (Lc 4.31–37) \p \v 21 Do jawʉx, Jesús, pejnachala sʉapich, pat Capernaum paklowaxxot. Napatamatkoi wʉt, lechi judíos naewʉajnaba poxade. Do jaxot Jesús tʉadut jiw naewʉajnaliajwa. \v 22 Chiekal naewʉajanpon Dios pejjamechan. Me-ama judíos chanaekabʉanapi naewʉajan wʉt, jachi-elon. Samata, japi jiw xabich nejchaxoelachalak, Jesús naewʉajan xot Dios pijaxtat. \v 23 Judíos naewʉajnabaxot, aton nuk. Japon dep webaes pejmatpʉatxot. \p Do jawʉt, aton pejkaechatat dep nejlat wʉt, jʉm-aech: \p \v 24 —Jesús, Nazaret paklowaxpijnam, ¿xam achaxasiamkat xanalxot? ¿Xamkat fʉlaeman puexa xanal natoesliajwam? Xam matabijtax. Xam Dios paxʉlnam, xabich pachaemamponam —aech dep, nejlat wʉt aton pejkaechatat. \p \v 25 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech nejthʉ'axtat depliajwa: \p —¡Boejlachde! ¡Xam nakolde japon aton pejmatpʉatxot! —aech Jesús depliajwa. \p \v 26 Do jawʉt, japon aton xabich tathʉlal dep pijaxtat. Dep nejlakcha wʉt, japon aton pejmatpʉatxot nakoltlison. \v 27 Jawʉt puexa jiw xabich belwana, taen wʉti japox, Jesús dep to'apox. Nakaewa nawʉajnachaemsnapi: \p —¿Ma-aech xotkat dep nakolt, to'a wʉton? ¿Achaxkat ampox, pajelnaewʉajnax? Ampon aton, me-ama Dios to'aspon wʉt, ja-aechon. Ja-aech wʉt, dep nakolt —na-aechna jiw nakaewa. \p \v 28 Do jawʉx, Galilea tʉajnʉpijiw potʉajnʉcha kamtalejen wʉltaenapi Jesúsliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox Simón Pedro paem \r (Mt 8.14–15; Lc 4.38–39) \p \v 29 Jesús nakolt wʉt judíos naewʉajnabaxot, Jesús fʉlaech asaba poxade Santiago, Juan sʉapich. Japaba Simón pejba, Andrés sʉapich. Japabaxot pat wʉti, lowpi. \v 30 Jaxot Simón paem bʉ'xaenk Jesús pejpasax wʉajna. Okow camatat. Xabich bʉ'tʉajnikow. Jawʉt asew japixot chapaeipi Jesús, Simón paem bʉ'xaenkpox. \v 31 Samata, Jesús mox soepan japowxot. Kefit wʉt, japow mat-eton. Jawʉt kamta japow chiekal boejthʉls. Bʉ'tʉajax wejisalbejpow. Do jawʉt, japow pajut naxaeyaxan athuk Jesúsliajwa, japon pejnachalaliajwabej. \s1 Jesús boejthʉtpox xabich jiw bʉ'xaeya \r (Mt 8.16–17; Lc 4.40–41) \p \v 32-33 Tuila wʉt, itkʉatnik wʉtbej, Capernaum paklowaxpijiw bafafaxot pati, Jesús dukbatatxot. Asew japixot bʉ'pat xabich bʉ'xaeya, dep webaespibej pejmatpʉatantat. \v 34 Do jawʉt, Jesús xabich bʉ'xaeya boejthʉt, nejmachwaxaetat bʉ'xaenkpi. Xabich dep nakolax to'abejpon, jiw pejmatpʉatanxot bapi. Ja-aech wʉt, Jesús tapae-el dep naksiyaliajwa, japi chiekal matabija xot japon Cristo, Dios to'aspon. \s1 Jesús naewʉajanpox judíos naewʉajnabachanxot \r (Lc 4.42–44) \p \v 35 Do kandiawasap wʉt, nalianawʉajna wʉt, Jesús nathikt wʉt, nakoltlison japabaxot. Fʉlaechon pajilax poxade, tamach pejlel Dios kawʉajnaliajwa. \v 36 Do jawʉt, baxael, Simón, pejnachala sʉapich, jalweki Jesús. \v 37 Faen wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Puexa jiw xam xabich wʉlwek —aechi. \p \v 38 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Chajias asapaklowaxan mox poxade. Japapaklowaxanpijiw naewʉajnaxaelen Dios pejjamechan. Samata, xan fʉloekx —aech Jesús. \p \v 39 Do jawʉt, Jesús nanʉamt puexa Galilea tʉajnʉxot. Kaenanʉla judíos pejnaewʉajnabachantat, Jesús naewʉajnafʉl judíos. Jiw dep webaespibej, dep nakolax to'apon japi jiw pejmatpʉatanxot. \s1 Jesús boejthʉtpox bʉ'xaenkpon leprawaxaetat \r (Mt 8.1–4; Lc 5.12–16) \p \v 40 Kaen, bʉ'xaenkon leprawaxaetat, fʉlaenon Jesúsleldin. Pat wʉton, Jesús pejwʉajnalel brixtat nukon, xabich sitaen xoton. Do jawʉt, jʉm-aechon Jesús jʉmtaeliajwa: \p —Xan matabijtax xam naboejthʉsaxaelampox. Xan naboejthʉsasiam wʉt, ¡naboejthʉ'e! —aech leprawaxaetat bʉ'xaenkpon. \p \v 41 Jesús xabich beltaen xot, bʉ'xaeyan pejke-etat bʉ'jachapon. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Xam boejthʉsaxaelen. Samata, malis chiekal pachaemam —aech Jesús. \p \v 42 Do jawʉt, kamta chiekal boejthʉlson leprawaxae. Pejbʉ't chiekal wepachaemslison. \p \v 43-44 Jesús to'a wʉt, jʉm-aechon nejthʉ'axtat: \p —¡Asew jiw nabej chapae' xam boejthʉtxpox! ¡Xabʉa'delax sacerdote poxade, japon xam bʉ'taeliajwa boejthʉlpox leprawaxae! Do jawʉx, ¡chaxdu'e, me-ama Moisés chajia lelpox jʉm-aech Dios chaxdusliajwam ofrenda, leprawaxae xam chiekal boejthʉl xot! Jasoxtat xam jiw matabijaxael chiekal boejthʉlpox japawaxae —aech Jesús. \p \v 45 Do jawʉt, leprawaxae boejthʉlspon fʉlaechlison. Pe owchi-elon Jesús jʉm-aechpox. Japon aton chapaeflax tʉaduton puexa jiw jʉmtaeliajwa Jesús pejwʉajan. Samata, Jesús tulaela pasaxil japapaklowaxanxot. Do jawʉt, Jesús atʉaj naejiat japapaklowaxan. Ja-aech wʉt, popaklowaxanpijiw fʉlaech Jesús poxade, taeliajwapi japon. \c 2 \s1 Jesús boejthʉtpox nabejkan, japon chinax laejaxilpon \r (Mt 9.1–8; Lc 5.17–26) \p \v 1 Asamatkoiyanwʉx, Jesús nawiat Capernaum paklowaxxotdin. Jawʉt japapaklowaxpijiw nakaewa najʉm-aech Jesúsliajwa: “Jesús kaweta naman batat” —aechi. \v 2 Samata, xabich jiw wʉlʉk japabatat. Ba xajʉpa-el, xabich jiw wʉlʉk xotbej japabafafatat. Asew japixot atʉaxach bafafaxot nuilje. Do jawʉt, Jesús naewʉajan Dios pejjamechan puexa japi jiwliajwa. \p \v 3 Do jawʉt, kaen aton, laejaxilon, chaxfoson cuatro poejiw, Jesús jiw naewʉajan poxadin. Japi fʉlaen Jesús taeliajwa. \v 4-5 Cuatro poejiw mox pasaxil Jesúsxot, xabich jiw wʉajna ba wʉlʉk xot. Samata, ba matwʉajase chaxjulachi, me-ama choeranae poxase. Jaxotse bamatwʉaj tʉkapi pinjiyax laejaxilon chakakofnaliajwadik Jesús poxadik. Chakakofan wʉt, nejchaxoeli: “Diachwʉajnakolax Jesús boejthʉsaxaes ampon aton chiekal laejaliajwa” —aech cuatro poejiw, nejchaxoel wʉt. Jesús chajia matabijt japi nejchaxoelox. Samata, jʉm-aechon laejaxilon jʉmtaeliajwas: \p —Wʉa, xam beltaenx babijaxan chajia isampoxanliajwa, —aech Jesús. \fig (San Marcos 2.1–12)|src="LB00305b.tif" size="span" ref="mk 2:1-12 " \fig* \p \v 6 Kaesʉapich judíos chanaekabʉanapi jaxot chalak. Jʉmtaen wʉti Jesús jʉm-aechpox, japi nejchaxoel: \v 7 “¿Ma-aech xotkat Jesús Dios sitae-el? Japon naksiya xatis jʉmchiyaxisalpox. Nejmachjiw japox jʉmchiyaxil. Jasox naksiya wʉti, is babijax Diosliajwa. Kaen Dios xajʉp beltaeliajwa jiw babijaxan ispoxanliajwa” —aech judíos chanaekabʉanapi, nejchaxoel wʉt. \p \v 8 Do jawʉt, Jesús chiekal matabijt japi nejchaxoelox. Samata, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xamal jasox nejchaxoelam xanliajwa? \v 9 Kaes pejme tampa xan jʉmchiliajwan laejaxilponliajwa: ‘Xam beltaenx babijaxan isampoxanliajwa’ —chiliajwan. Pe ja-an wʉt, jiw xan namatabijaxil xan puexa jiw pakoewkolnanponan. Jʉm-an wʉtlax nabejkan jʉmtaeliajwa: ‘¡Nande! ¡Laejim!’ —an wʉt, japox jʉm-an wʉt, jiw diachwʉajnakolax xan namatabijaxael xan puexa jiw pakoewkolnanponan. \v 10 Xan ispoxantat xamal matabijaxaelam, diachwʉajnakolax, xan puexa jiw pakoewkolnanponan, xajʉpx athʉxotse, ampathatatbej, jiw beltaeliajwan babijaxan ispoxanliajwa —aech Jesús judíos chanaekabʉanapiliajwa. \p Do jawʉt, Jesús jʉm-aech laejaxilpon jʉmtaeliajwa: \p \v 11 —Xam jʉm-an: ‘¡Nande! ¡Sumta-okampox fi'e! ¡Xalaemchbej nejba poxade!’ —an xan —aech Jesús. \p \v 12 Do jawʉt, laejaxilon nant wʉt, sumta-okpox fit wʉtbej, chajialison. Jawʉt xabich jiw taenspon, fʉlaech wʉt tathoetade. Samata, puexa jiw natachaemason. Nakaewa najʉm-aechnapi: \p —Dios, japon kaen, xabich mamnik. Majt chinax jasox tae-esal, me-ama ampox. Amwʉtjel jasox taens —na-aechi nakaewa. \s1 Jesús tadʉtpox Mateo pejnachalanliajwa \r (Mt 9.9–13; Lc 5.27–32) \p \v 13 Do jawʉx, Jesús fʉlaech wʉt pejme pukababʉ' poxade, jawʉt xabich jiw pat Jesúsxot. Do jaxot jiw naewʉajanlison. \v 14 Do jawʉx, Jesús naewʉajanpox bʉxtoet wʉt, fʉlaech wʉton, taenon Leví. Japon asawʉl Mateo. Leví pax pawʉl Alfeo. Leví impuesto mat-omwʉljoen Roma gobiernoliajwa. Leví ek impuesto mat-omwʉljoebatat. Jaxot Jesús jʉm-aech: \p —¡Xan nakfʉlaem tajnachalnamliajwa! —aech Jesús. \p Do jawʉt, Leví nant wʉt, nakfollison Jesús. \p \v 15 Xabich jiw, impuesto mat-omwʉljoew, asewbej naexasis-eli Moisés chajia lelpox, japi jiw nakfoli Jesús. Asamatkoi Jesús, pejnachala sʉapich, xael wʉti Leví pejbatat, xabich impuesto mat-omwʉljoew, asewbej naexasis-eli Moisés chajia lelpox, japibej jaxot naxael. \v 16 Judíos chanaekabʉanapixot, japi fariseos. Japi taen, Jesús xael wʉt, impuesto mat-omwʉljoew sʉapich, asew jiw sʉapichbej, japi naexasis-eli Moisés chajia lelpox. Do jawʉt, japi fariseos wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi Jesús pejnachalaliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat Jesús xael impuesto mat-omwʉljoew sʉapich, asew jiw babejchow sʉapichbej? —aechi. \p \v 17 Jesús japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechon fariseosliajwa: \p —Jiw woen woe-el nejchaempi, bʉ'xaenka-el xoti. Fʉlaenpon woeliajwa bʉ'xaeya. Ja-anlap-is xan. Xan fʉlae-enil tadʉsliajwan pachaempi. Xanlax fʉlaenx tadʉsliajwan jiw babejchow, japi kofaliajwabej padujnejchaxoelaxan, naexasisliajwabejpi Dios —aech Jesús fariseosliajwa. \s1 Asew jiw xae-elpox, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉt \r (Mt 9.14–17; Lc 5.33–39) \p \v 18 Asamatkoi Juan, jiw bautisan, pejnachala naxae-el, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉti. Fariseos pejnachalabej naxae-el, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉti. Do jawʉt, asew jiw japixot pat Jesúsxot. Pat wʉt, jʉm-aechi Jesús jʉmtaeliajwa: \p —Juan pejnachala, fariseos pejnachalabej, naxae-el, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉt. ¿Ma-aech xotkat nejnachala naxaelkatlax, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉt? —aechi Jesús jʉmtaeliajwa. \p \v 19 Jesús wʉajantat jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Aton pawis fit wʉt, fiesta is wʉtbejpi, puexa jiw chiekal naxaeyaxael japonxot. Japi xabich nejchachaemlaxael, pajelnakjiyan dukaxael xotfʉk jaxot. \v 20 Asamatkoi japon asew jiw fe'naxaes wʉt, do jawʉt, tadʉchpi naxaeyaxil kaematkoiyan sʉapich, xabich nejxaejwaxaes xoti. Asamatkoi japox jachiyaxaesbej tajnachalaliajwa. Samata, tajnachala naxaeyaxil kaematkoiyan sʉapich, nejxaejwaxaes xoti, xan japixot ajilaxaelen xot, asew jiw xan nabʉ'fol wʉt —aech Jesús wʉajantat wʉajnachaemtaspiliajwa. \p \v 21 Jesús pejme jʉm-aech wʉajantat jiw nakiowa naexasisfʉlpiliajwa pejwʉajnapijiw pejkabʉananpox: \p —Pawis pejyiaf wexaxarwas wʉt, xape'tow nakaepadujbʉ'ch. Xape's-elow pajelbʉ'ch. Pajelbʉ'ch xape't wʉt, itkiat wʉtbej, mamo'al wʉt, kaes itkialaxael. Itkial wʉt, padujyiaf kaes pinjiyax thialfalaxael xape'txotow. \v 22 Jiw wʉlui-elbej pajelvino, padujchoxantat, isaspox choefbʉ'tat choxaliajwa. Jiw wʉlʉ wʉt pajelvino, choxa chathialfalaxael, pajelvino xabich xot pafak. Ja-aech wʉt, nafo'axael vino, choxabej. Samata, jiw wʉlʉ pajelvino pajelchoxantat —aech Jesús, naewʉajan wʉt jiw wʉajantat. \s1 Judíos pejnapatamatkoitat Jesús pejnachala jolbalapox trigo \r (Mt 12.1–8; Lc 6.1–5) \p \v 23 Asamatkoi, napatamatkoi wʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, fol trigolulanxot. Pejnachala fol wʉt, trigo jolbalapi xaelpaliajwa, litaxaela xoti. \v 24 Kaesʉapichbej fariseos jaxot nakfol. Do jawʉt, japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat nejnachala japox is, xatis judíos naktapae-elpoxtat, napatamatkoitat wʉt? —aech fariseos Jesúsliajwa. \p \v 25 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xamal matabijam, wajwʉajnapijin, waj-am rey David, ispox chajiakolaxtat, xabich litaxaela wʉton, pejsoldaw sʉapich. \v 26 Jawʉt David lech Dios pejba, xananʉamsba. Japabatat wʉajna pan oel mesamatwʉajtat. Japapan Dios pej-ofrenda. Do jawʉt, rey David japapan xael. Do jawʉtbej, chaxduwpon pejsoldaw, japi xaeliajwa japapan. Japamatkoitat Dios pejbatat sacerdotespaklokolan, japon pawʉlpon Abiatar, Dios pejtabernáculobatatpon. Moisés chajia lelpox jʉm-aech: “Japapan koew sacerdotes xaeliajwa, nabisti Dios pejbatat. Asew jiw xaeyaxil japapan” —aech Moisés chajia lelpox —aech Jesús. \p \v 27 Jesús pejme jʉm-aech: \p —Jiw wewe'pas napatamatkoi. Samata, Dios is napatamatkoi jiw damlathʉlaliajwa. Dios is wʉt jiw, is-el asbʉan jʉmch jiw sitaeliajwa napatamatkoi. \v 28 Samata, xan puexa jiw pakoewkolnan, xajʉpx jʉmchiliajwan jiw isaxaelpox napatamatkoitat —aech Jesús. \c 3 \s1 Jesús boejthʉtpox kemamlan \r (Mt 12.9–14; Lc 6.6–11) \p \v 1 Asamatkoi Jesús lech judíos naewʉajnaba poxade. Japabatat wʉajna ek kemamlan. \v 2 Fariseosbej jaxot, japi natachaema taeliajwapi Jesús, kemamlan boejthʉt wʉt napatamatkoitat. Japi tasalaliajwapi Jesús, japon is wʉt asax. \v 3 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech kemamlanliajwa: \p —¡Nande! ¡Jiw pejwʉajnalel nukde! —aechon. \p \v 4 Jawʉt, Jesús jiw wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Achaxkat jʉm-aech Moisés chajia lelpox? ¿Achaxkat Dios naktapaei isliajwas napatamatkoitat? ¿Naktapaeikat isliajwas pachaempox? O, ¿isaxaeskat babijax? ¿Naktapaeikat boejthʉsliajwas bʉ'xaeyan? O, ¿boesaxaeskat japon aton? —aech Jesús. \p Do jawʉt, puexa jiw boejlach nuil. Jʉmnos-elipon. \v 5 Jesús jiw masajiachpi. Ulanatachaemton, japi jiw matnaetink xoti matabijaliajwa. Nejxaejwasbejpon, japi chiekal matabija-el xot. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech kemamlanliajwa: \p —¡Keba'de! —aechon. \p Keba't wʉt, pejke-e chiekal wepachaemslison. \v 6 Do jawʉt, fariseos japox taen wʉt, jaxot nakolapi. Baxael, natamejapi kaeyaxtat nospaeliajwapi, Herodes pejnachala sʉapich, boesaliajwapi Jesús. \s1 Xabich jiw papasfʉlpox pukababʉ'tat, Jesús naewʉajanpox jʉmtaeliajwa \p \v 7-8 Jesús fʉlaech, pejnachala sʉapich, Galilea puka poxade. Xabich jiw, Galilea tʉajnʉpijiw, wʉchakal fʉlaen. Wʉchakal fʉlaenbej Judea tʉajnʉpijiw, Jerusalén paklowaxpijiwbej, Idumea tʉajnʉpijiwbej, Jordánlajt wesklelpijiwbej, Tiro paklowaxpijiwbej, Sidón paklowaxpijiwbej. Puexa japi fʉlaen, wʉltaen wʉti Jesús ispoxanliajwa jiwliajwa Dios pijaxtat. \v 9-10 Jaxot Jesús pukababʉ'tat jiw naewʉajan. Puexa jiw, bʉ'xaenki, Jesúslel fijabas, xabich asew japixot boejthʉt xoton. Japi bʉ'xaeya xabich jachasiapi Jesús. Jesús xabich jiw taen wʉt, pejnachala to'apon falkam wʉljaesliajwa, japon puka pamaklel chadukaliajwa falkamtat, xabich jiw tabe'nasamatas. \p \v 11 Jiw dep webaesi pejmatpʉatanxot, japi Jesús taen wʉt, brixtat nuili japon pejwʉajnalel. Dep nejla'bala wʉt, jʉm-aechbalapi jiw pejkaechantat: \p —Xam diachwʉajnakolax Dios paxʉlnam —aechbala dep jiw pejkaechantat. \p \v 12 Jawʉt Jesús nejthʉ'axtat jʉm-aechon depliajwa: \p —¡Nabej jʉm-aeche' xan Cristowanponan! —aech Jesús depliajwa. \s1 Jesús makanotpox doce apóstoles \r (Mt 10.1–4; Lc 6.12–16) \p \v 13-14 Do jawʉx, Jesús pinamʉax julach. Jaxot Jesús pejnachala la julaliajwase, makanochpikal. Natameja wʉt japonxot, Jesús wʉlduw asew japixot apóstoles. Japi puexa, docepi, japi chalaliajwa Jesús. Jesús japi tato'al jiw naewʉajnaliajwa. \v 15 Jesús chaxdutbej Dios pejpamamax apóstolesliajwa, dep nakolax to'aliajwapi, jiw pejmatpʉatanxot webaespi. \v 16 Doce poejiw makanochpi, japi kaenanʉla pejwʉlan. Kaen pawʉl Simón. Jesús japon wʉlduw Pedrowʉltat. \p \v 17 Asan pawʉl Santiago. Asan pawʉl Juan. Japon Santiago pakoewan. Japi kolenje Zebedeo paxi. Jesús asawʉltat wʉlduw japi kolenje pejnachalan, Boanergeswʉltat. (Japawʉl jʉmchiliajwa: “Chamax Paxi” —chiliajwa.) \p \v 18 Asan pawʉl Andrés. Asan pawʉl Felipe. Asan pawʉl Bartolomé. Asan pawʉl Mateo. Asan pawʉl Tomás. Asan pawʉl Santiago. Japon Alfeo paxʉlan. Asan pawʉl Tadeo. Asan pawʉl Simón. Japon majt asamʉtpijin, celotemʉtpijin. \p \v 19 Asan pawʉl Judas Iscariote. Japonlap asamatkoi Jesús wiasaxael padaelmajiwxot. \s1 Fariseos jʉm-aechpox Jesús pejpamamaxliajwa, Satanás pejpamamaxliajwabej \r (Mt 12.22–32; Lc 11.14–23; 12.10) \p \v 20 Do jawʉx, Jesús ba lech wʉt, jawʉtbej, xabich jiw papasfʉl japabaxot. Samata, Jesús, pejnachala sʉapich, xaeyaxil. \v 21 Jesús pakoew, pen sʉapich, wʉltaen wʉti Jesús ispoxanliajwa, fʉlaeni Jesús poxadin, asalel bʉflaeliajwapi Jesús. Japi nejchaxoel wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: “Jesús na-acha” —aechi, nejchaxoel wʉt. \p \v 22 Do jawʉt, judíos chanaekabʉanapi fʉlaen Jerusalén paklowaxxotdin. Japibej jʉm-aech: “Jesús to'a wʉt dep nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot, to'apon Beelzebú pejpamamaxtat” —aechi Jesúsliajwa. Satanás asawʉl Beelzebú. \p \v 23 Jesús la judíos chanaekabʉanapi jʉmchiliajwapon japi. Do japi pat wʉt, jʉm-aechon: “Satanás, dep pejpaklon, wepachaemaxisal dep to'aliajwapon, dep nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot. \v 24 Kaetʉajnʉpijiw nadiajkaxael wʉt nakaewa nabeliajwa, japi natoesaxael nabeyaxtat. \v 25 Kaebapijiw nadiajkaxael wʉt nakaewa nabeliajwa, japibej natoesaxael nabeyaxtat. \v 26 Jachiyaxaellap-is Satanás, pejjiw sʉapich, nadiajkaxael wʉt nakaewa nabeliajwa. Japi natoesaxael nabeyaxtat. Ja-aech wʉt, Satanás toepaxael” —aech Jesús judíos chanaekabʉanapiliajwa. \p \v 27 Jesús pejme jʉm-aech: “Kaen natkowasia wʉt asabatat, japon leyaxil, bapijin wʉajna wʉt batat, japon mamnik wʉtbej. Majt bapijin mʉatat kuiyaxaeson. Do ja-aech wʉt, bapijin pejew nosaxael kethakan. \p \v 28 “Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Dios xajʉp beltaeliajwa, jiw jʉm-aech wʉt babejjamechan Diosliajwa. Jiw babijaxan ispi, japi Dios beltaeyaxaesbej. \v 29 Pelax jiw jʉm-aech wʉt babejjamechan Espíritu Santoliajwa, ja-aech wʉt, Dios beltaeyaxil japi jiw. Japi pomatkoicha kaelel pejbʉ'wʉajnaxael Diosliajwa” —aech Jesús. \p \v 30 Jesús japox jʉm-aech judíos chanaekabʉanapi, jʉm-aech xot: “Jesús webaes dep pejmatpʉatxot” —aech xoti. \s1 Jesús pen, japon pakoewbej, japi nospaesiapox, Jesús sʉapich \r (Mt 12.46–50; Lc 8.19–21) \p \v 31 Do jawʉx, Jesús pen, japon pakoewbej, pati Jesús jiw naewʉajanxot. Jaxot pat wʉt, nuili tathoetlel. Do jawʉt, kaen aton to'api, jʉmchiliajwapon Jesús, Jesús nakolsliajwa tathoetade. \p \v 32 Xabich jiw Jesús masajiach. Do jawʉt, asew japixot jʉm-aech: \p —Jiw chanaekabʉanan, nej-en, nakoew sʉapich, ba tathoetlel nuil. Xam wʉlweki —aechi Jesúsliajwa. \p \v 33 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —¿Achewkat, me-ama taj-en, takoewbej? —aech Jesús. \p \v 34 Do jawʉt, Jesús natachaemt wʉt, jʉm-aechon masajiachpiliajwa: \p —Xamal tajjiwam, ¡xamallap, me-ama taj-enjiwam, takoewjiwambej! \v 35 Xamal isfʉlam wʉt Dios nejxasinkpoxan, ja-am wʉt, me-ama takoewam, me-ama taj-enambej —aech Jesús. \c 4 \s1 Trigo pejwʉajan, xasaljabapon \r (Mt 13.1–23; Lc 8.4–15) \p \v 1 Asamatkoi Jesús tʉadut jiw naewʉajnaliajwa pukababʉ'tat. Do jawʉt, xabich jiw papasfʉl japonxot. Samata, falkam julon ekaliajwa japafalkamtat. Jasoxtat chadukon jiw naewʉajnaliajwa. Japi jiw pʉtat nuil. \v 2 Jesús xabich wʉajantat naewʉajan jiw chiekal naewʉajnaliajwapon. \p Do jawʉt, naewʉajan wʉt, jʉm-aechon: \v 3 “¡Chiekal naewe'e ampawʉajan! Kaen aton fʉlaech pejlul poxade, trigo xasaljabaliajwa. \v 4 Xasaljaba wʉt, asew trigo natacholan nʉamtat. Do jawʉx, mia pat japatrigo xaeliajwas. Do jawʉtbej, japi trigo mia xaeslisi, nʉamtat natacholanpi. \v 5 Asew trigo natacholan ia'xot, jaxot as xanaja'al. Japi trigo kamta naboela, sat kaesʉapich xot. \v 6 Xabich masxaenk wʉt, japi trigo selnas, xabich tathinkasnika-el xotdik. Do jawʉt, tʉplisi. \v 7 Asew trigo natacholan na-e'lʉ tasiaptasxot. Japi trigo naboela wʉt, do jawʉt, na-e'lʉbej naboela. Na-e'lʉ tapae-el trigo ti'sax, na-e'lʉ kaes athʉ xot. Samata, japi trigo naboesaxil. \v 8 Asew trigo natacholan sat pachaemxot. Puexa japi trigo chiekal naboela. Ti't wʉt, trigoton chiekal naboet. Asew trigoton naboet treinta trigofu. Asew trigoton naboet sesenta trigofu. Asew trigoton naboet cien trigofu” —aech Jesús. \fig (San Marcos 4.3–8)|src="LB00094b.tif" size="col" ref="mk 4.3-8 " \fig* \p \v 9 Jesús pejme jʉm-aech: “Xamal Dios pejnejchaxoelax matabijasiam wʉt, ¡chiekal naewe'e xan jʉm-anpoxan!” —aech Jesús. \s1 Ma-aech xot Jesús xabich wʉajantat naewʉajan \r (Mt 13.10–17; Lc 8.9–10) \p \v 10 Do jawʉx, Jesús tamach wʉt, doce apóstoles sʉapich, kaes asewbej, japon pejnachalapi, jawʉt japi puexa wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —¿Achax jʉmchiyaxaelkat japawʉajan? —aechi, wʉajnachaemt wʉt Jesús. \v 11 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Dios xamal tapaei matabijaliajwam Dios pejjiw tato'alpox, xan japox naewʉajnax wʉt. Pe asew jiw, xanaboeja-elpi Dios, jʉmtaeyaxael wʉajankal asbʉan jʉmch. \v 12 Samata, japi jiw xabich natachaema. Pe japi taeyaxil. Japibej xabich naewet jʉmmatabijaliajwa, pe jʉmmatabijaxili, japi Dios xanaboejasamata, Dios japi babijaxan ispoxanliajwa beltaesamatabej —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Jesús chiekal chanaekabʉanapox trigo pejwʉajan, xasaljabapon \r (Mt 13.18–23; Lc 8.11–15) \p \v 13 Do jawʉt, Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: “¿Xamalkat matabija-emil trigo xasaljabapon pejwʉajan? ¿Machiyaxaelamkat matabijaliajwam, naewʉajnax wʉt asawʉajan?” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \v 14 Do jawʉt, trigo pejwʉajan, xasaljabapon, Jesús chiekal chanaekabʉana pejnachala. Jʉm-aechon: “Trigo xasaljabapon, japon, me-ama Dios pejjamechan naewʉajanpon. \v 15 Trigo natacholanpi nʉamtat, japox, me-ama Dios pejjamechan jiw naewʉajnaspox. Jʉmtaenpi naewʉajnaspox, asew japixot, matabijaxil, matnaetink xoti. Me-ama sat tink, ja-aech xot japi pejmatnaetan. Do jawʉt, Satanás pasaxael Dios pejjamechan jukaliajwa japi jiw pejmatpʉatanxot. Samata, japi jiw naexasisaxil Dios pejjamechan. \v 16 Trigo natacholanpi ia'matwʉajtat, as xanaja'alxot, japi trigo kamta naboela. Japi trigo, me-ama jiw. Japi jiw jʉmtaen wʉt Dios pejjamechan, chiekal naexasiti. Do jawʉtbej, nejchachaemili. \v 17 Pe jawʉtbej, naexasit xoti Dios, asew jiw bʉ'wʉajanpaeis wʉti, o, chaemilpox wepach wʉtbej, do jawʉt, japi jiw kofa Dios naexasitpox. Kaes naexasis-ellisi, pejnejchaxoelaxan kaes mamnika-el xot, chiekal naexasis-el xoti Dios. Japi jiw, me-ama trigo tathinkasnika-elpi, chiekal ti'sfʉla-el. Ja-aechlap-is japi jiw, kofa xoti Dios naexasitox. \v 18 Asew jiw, me-ama trigo, naboelapi na-e'lʉ tasiaptasxot. Japi jiw naexasit Dios pejjamechan, naewʉajnas wʉt. Do jawʉx, kofapi, pejnejchaxoelaxan asaxan matakas xot. \v 19 Japi jiw nejchaxoel ampathatpijaxankal. Nejchaxoelbejpi kemaenkaliajwa. Xabich platasiapi. Japanejchaxoelaxantat Dios pejjamechan matakas. Samata, Dios pejjamechan ti'sfʉlaxil japi pejmatpʉatanxot. \v 20 Asew jiw, me-ama trigo, natacholanpi sat pachaemxot. Japi jiwlax chiekal naexasisfʉl, Dios pejjamechan naewʉajnas wʉt. Ja-aech wʉt, japi jiw isfʉl Dios nejxasinkpoxan. Samata, asew japixot, me-ama trigoton naboeti treinta trigofu. Asew jiw japixot, me-ama trigoton naboeti sesenta trigofu. Asew jiw japixot, me-ama trigoton naboeti cien trigofu” —aech Jesús, pejnachala chanaekabʉana wʉt trigowʉajanliajwa. \s1 Lámpara pejwʉajan \r (Lc 8.16–18) \p \v 21 Jesús pejme jʉm-aech: “Lámpara tamdutam wʉt, asaxtat matakasaximil. Cha-esaximilbej camabʉxfaltat. Athʉ cha-esaxaelam atʉaj itliakaliajwa. \v 22 Jachiyaxaelam tajnaewʉajnaxliajwa. Puexa tajnejchaxoelaxan, me-ama moechaspoxan. Pe asamatkoi puexa chiekal matabijaxaeli tajnaewʉajnaxpijaxtat. Puexa jiw tajnaewʉajnax matabija-elpi, japi asamatkoi matabijaxael. \v 23 Xamal Dios pejnejchaxoelax matabijasiam wʉt, ¡xan jʉm-anpox chiekal naewe'e!” —aech Jesús. \p \v 24 Jesús pejme jʉm-aech: “¡Chiekal nejchaxoelde xan jʉm-anox! Asew jiw wewe'pas wʉt, ¡xamal chaxduim xajʉpampoxtat! Ja-am wʉt, xamalbej Dios chaxduiyaxael wewe'ppoxan. Dios kaes pejme xamal chaxduiyaxael pachaempoxan, chiekal matabijt xoton xamalliajwa. \v 25 Dios pejew chiekal tataefʉlpon, japon kaes pejme chaxdusaxaes. Asanlax, chiekal tataefla-elpon Dios pejew, japon kaesʉapich tataefʉlpoxan, japoxan kefisaxaeson” —aech Jesús, jiw naewʉajan wʉt. \s1 Pafut ti'tpox pejwʉajan \p \v 26 Do jawʉt, Jesús naewʉajan pejnachala. Dios tato'al wʉt pejjiw, japox kaesfʉlaxael. Samata, Jesús jʉm-aech: “Dios pejjiw tato'laxaelpox kaesfʉlaxael ampathatat. Me-ama aton trigo xasaljaba wʉt satat, jachiyaxaellapi-is Dios tato'alpox pejjiw. \v 27 Dolisdo', japi trigo naboela wʉt, ti'sfʉl matkoi, madoibej. Trigo xasaljabapon moejt wʉt, japi trigo tamach ti'sfʉl. Japon matabijs-el, ma-aech, trigo ti'sfʉl wʉt. \v 28 Japi trigo naboela satat. Naboela wʉt, ti'ti. Ti't wʉt, trigo naboet. \v 29 Trigo chiekal ti't wʉt, pachaem jolaliajwa, pat wʉt pejmatkoi” —aech Jesús. \s1 Mostazafut pejwʉajan \r (Mt 13.31–32; Lc 13.18–19) \p \v 30 Jesús pejme jʉm-aech: “Xamal chiekal matabijaliajwam, naewʉajnaxaelen wʉajan, ma-aech Dios tato'laxaelpox pejjiw kaesfʉlaliajwa. \v 31 Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama mostazafut. Kaen aton japafut mʉtht pejlultat. Kamta weti'tas wʉt, do chiekal naedo'. Diachwʉajnakolax japafut kaes pejme cha-aelfut ampathatat. \v 32 Japafut mʉthtas wʉt, kamta ti't. Japanae, boejtachnaechlejen, kaewaech wʉt, ti't. Ti't wʉt, kaes athʉ. Me-ama asaxan jiw pejlulanxot mʉthapi, jachi-el. Samata, pachaem mia chalakaliajwa japadalantat, japanae pejnajelnaxtat” —aech Jesús. \s1 Jesús naewʉajan wʉt, xabich naewʉajan wʉajantat jiw jʉmtaeliajwa \r (Mt 13.34–35) \p \v 33 Jesús naewʉajan wʉt, xabich naewʉajan wʉajantat jiw jʉmtaeliajwa. Jiw kaes xajʉpa-el wʉt japawʉajan matabijaliajwa, Jesús bʉxkoft naewʉajanpox. \v 34 Pomatkoicha Jesús jiw naewʉajan wʉajantat. Do jawʉx, tamach wʉt, pejnachala sʉapich, Jesús chiekal chanaekabʉana puexa pejnachala chiekal matabijaliajwa. \s1 Jesús fiatpox joewa, truxanbej \r (Mt 8.23–27; Lc 8.22–25) \p \v 35 Japamatkoitat, chatuil wʉti, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¡Chijias puka we-enlelde! —aechon. \p \v 36 Jawʉt pejnachala falkam jul. Jesús chajia wʉajna falkamtat ek, jiw naewʉajan xot. Do jawʉt, jaxot asew jiw waelapon pukababʉ'tat. Jawʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, chaflaech wʉt, asafalkammochantat asew jiw wʉchakal chafol. \v 37 Do jawʉt, chalechkal xabich pinajoewa pat, xabich pintruxanbej. Falkam min wʉlʉkafʉl truxan fajabaxtat. \v 38 Pe falkamta-ulel Jesús nejmach moejt. Taxʉ-oton taxʉ-osax. \p Do jawʉt, pejnachala thikas wʉt, jʉm-aechi: \p —¡Jiw chanaekabʉanan! ¿Xamkat nejchaxoela-emil xatis chabu'laxaesox? —aechi Jesúsliajwa. \p \v 39 Do jawʉt, Jesús nant fiasliajwa joewa, truxanbej. Jawʉt jʉm-aechon pukaliajwa: \p —¡Kaes nabej pintruxne'! —aech Jesús. \p Do jawʉt, chalechkal joewa chiekal toep. Puexa chiekal itnapatan. \p \v 40 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xamal nejlewla? ¿Chiekal xan naxanaboeja-emilfʉk xamal bʉ'weyaxaelenpox? —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 41 Do jawʉt, japi xabich natachaemanuil. Xabich pejlewlabejpi. Samata, nakaewa najʉm-aechi: \p —¿Achankat ampon? Joewa, pukabej, chiekal naexasichpon —na-aechi nakaewa. \c 5 \s1 Jesús to'apox dep nakolaliajwa aton pejmatpʉatxot \r (Mt 8.28–34; Lc 8.26–39) \p \v 1 Jesús, pejnachala sʉapich, chapa'a Gerasa tʉajnʉ, puka we-enlelde. \v 2-3 Jesús nant wʉt papʉtxot, kaen aton najae'an Jesúsleldin. Japon aton dep webaes pejmatpʉatxot. Japon aton duk patʉpamʉthanxot. Jiw ke'saxilipon. Cadenamʉatatbej piach xawaesaxil. \v 4 Wʉajna chajia pin-iaveces xawaekson cadenamʉatantat. Tʉakwasixawaekspon. Kewʉsixawaeksbejpon. Japon xawaeks wʉt, cadenamʉa likton. Jiw xajʉpa-el piach xawaesliajwapi, xabich mamnik xoton. \v 5 Pomatkoicha, pomadoichabej, japon jʉmch nanʉamt mʉaxanxot, patʉpamʉthanxotbej. Nanʉamt wʉt, xabich nejlaton. Ia'tat pajut naxkoljabapon naxbijabaxtat. \v 6 Japon aton dep webaes pejmatpʉatxot, Jesús atʉaxach fʉlaeyax taen wʉt, najae'non Jesúslel. Pat wʉton Jesús pejwʉajnalel, brixtat nukon. \v 7-8 Brixtat nuk wʉt, Jesús jʉm-aech depliajwa: \fig (San Marcos 5.1–5)|src="CN01709b.tif" size="col" ref="mk 5:1-5 " \fig* \p —Dep, ¡xamal nakolim japon aton pejmatpʉatxot! —aechon. \p Samata, dep aton pejkaechatat nejlat wʉt, jʉm-aechon: \p —Jesús, ¡xam Dios athʉpijin paxʉlnam! ¿Achaxasiamkat xanalxot? ¡Xanal jʉm-an Dios pejwʉajnalel natalias-elaliajwam! —aech dep, nejlat wʉt. \p \v 9 Do jawʉt, Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Achawʉlamkat xam? —aech Jesús. \p Japi dep xabich pin-iat. Samata, jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Xanal tajwʉl Xabich, xabich pin-iatan xot —aech japi dep. \p \v 10 Dep jʉm-aech Jesús to'asamata atʉaj asatʉajnʉlel. \v 11 Jaxot mox mʉaxxot maran pin-iakola naxaelp. \v 12 Samata, dep xabich jʉm-aech: \p —Ampon atonxot xanal nakolax nato'am wʉt, ¡natapaem maranxot leliajwan! —aech japi dep. \p \v 13 Do jawʉt, Jesús ow-aech dep wʉljowpox. Dolisdo', dep nakola wʉt japon aton pejmatpʉatxot, japi dep lowlisi maranxot. Japi maran xabich pin-iat, me-ama dos mil. Jawʉt puexa maran dʉkp chʉatadik. Mintat natacholan wʉt, jaxotdik puexa maran bu'al. \p \v 14 Do jawʉtbej, maran tataefʉlpi pejlewt dʉkp pejpaklowax poxade. Chapaeilisi taenpoxan. Paklowaxxot mox duilibej chapaeipi. Jawʉt jiw fʉlaen pajut chiekal taeliajwa jʉmtaenpoxan. \v 15 Japi jiw Jesúsxot pat wʉt, taenlisi japon aton. Japon aton dep wejisallison pejmatpʉatxot. Jesúsxot bʉ'la-eklison naxoelax, wepachaemsxot pejnejchaxoelax. Jiw fʉlaeni, taen wʉti japon, xabich pejlewlapi. \v 16 Taenpi Jesús ispox japon atonliajwa, maranliajwabej, japi chiekal chapaei taenpoxan asew jiw, pa'anpiliajwa. \v 17 Do jawʉt, japatʉajnʉpijiw to'api Jesús asatʉajnʉlelaliajwa, Gerasa tʉajnʉxot namanasamata. \p \v 18 Do jawʉx, Jesús falkam jul wʉt, japon aton, dep wejisalpon pejmatpʉatxot, xabich kawʉajan nakfʉlaeliajwapon Jesús. \v 19 Pe Jesús tapae-el japon aton nakfʉlaeliajwas. Do jawʉt, Jesús to'a japon aton pejjiw poxade nawiasliajwa. Jesús jʉm-aech: \p —¡Nawia'mich nejba poxade! ¡Nejjiw chapaem puexa Dios ispox xamliajwa, Dios xam beltaen xot! —aech Jesús. \p \v 20 Do jawʉt, fʉlaechlison Decápolis tʉajnʉ poxade. Chapaefʉllison japapaklowaxanpijiw Jesús ispox japonliajwa. Puexa jiw jʉmtaen wʉt, jʉm-aechnapi: “¡Tae'nik ampon aton! ¡Chiekal pachaemlison!” —na-aechnapi nakaewa. \s1 Amxot jʉm-aechox Jesús pawis boejthʉtpoxliajwa, asaow patʉpow mat-etpoxbejliajwa, pejme dukaliajwapow \r (Mt 9.18–26; Lc 8.40–56) \p \v 21 Jesús, pejnachala sʉapich, kaxa nawen puka we-enleldin falkamtat. Jesús chapa'an wʉt, xabich jiw papasfʉl Jesúsxot pukababʉ'tat. \v 22 Jawʉt kaen aton pat. Japon pawʉl Jairo. Judíos naewʉajnabapijiwxot, japon japixot paklonpon. Jesús taen wʉton, brixtat nukjabapon Jesús pejwʉajnalel. \v 23 Jairo xabich tadʉt Jesús nakfʉlaeliajwas japon pejba poxade. Jʉm-aechon: \p —Taxʉlow xabich nawebʉ'xaenk. Mox pawʉajnapow tʉpaliajwa. ¡Xabʉa't! ¡Xan nakfʉlaem taxʉlowxot ke-osliajwam, boejthʉsliajwampow! —aech Jairo. \p \v 24 Do jawʉt, Jesús nakfol Jairo. Jesús xabich jiw chalas. Japixot xabich jiw Jesús pejwʉajnalel fol. Asew fol Jesús wʉchakallel. Jesús xabich tabe'nafʉlas. \v 25 Do jawʉt, kaeow pawis wʉchakal fol. Japow bʉ'xaenk. Xabich nabijatow. Pejlaw wʉt, jal chiekal matduka-el. Doce waechan jal chiekal matduka-elpox. \v 26 Xabich jiw woew wʉalachipow. Pe chinax kaen aton japow boejthʉs-esal. Xabich nabijatow wʉaspoxtat. Xadaeptbejpow puexa pejew plata nawoeyaxtat. Pe jal chiekal matduka-el. \v 27-29 Japow wʉltaen Jesús. Samata, Jesús mox wʉt, wʉchakal folow. Jawʉt nejchaxoelow: “Xan Jesús pejnaxoelax jajastaxpoxtat naboejthʉsaxaelon” —aechow, nejchaxoel wʉt. Samata, japow jajast Jesús naxoelax. Do jawʉt, japow chiekal boejthʉls. Jal chiekal ajil. Pajut bʉ'boejtaenpow chiekal boejthʉlsox. \v 30 Jesús boejtaen, pejpamamax wenakolsas wʉt. Samata, Jesús kaxa natachaemdik wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Achankat xan tajnaxoelax nawejajast? —aech Jesús. \p \v 31 Do jawʉt, Jesús pejnachala jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Jiw xam tabe'nafʉl. ¿Ma-aech xotkat xam wʉajnachaemtam: ‘¿Achankat xan tajnaxoelax nawejajast?’ —amkat xam? —aechi Jesúsliajwa. \p \v 32 Dolisdo' Jesús natadiajsfʉl jiwlel taeliajwa, achan jajastason. \v 33 Jawʉt japow tathʉlal pejlewt. Matabijtow wejatisox. Samata, brixtat nukow Jesús pejwʉajnalel. Jawʉt chapaeipow wejatispox. \v 34 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech japowliajwa: \p —Taj-atow, amwʉtjel xam pachaemam, chiekal naxanaboejtam xot. ¡Xabʉa'de nejmach! Nejwaxae kaes ajil xamxot —aech Jesús. \p \v 35 Jesús naksiya wʉtfʉk, Jairo pamak pat Jairoxot. Japi jʉm-aech Jairo jʉmtaeliajwa: \p —Naxʉlow tʉplisow. Samata, ¡nabej tadʉs jiw chanaekabʉanan xam nakfʉlaeliajwa nejba poxade! —aechi. \p \v 36 Jesús naekʉanjiamt japi jʉm-aechpox, jʉmtaen wʉton. Samata, Jesús jʉm-aech Jairoliajwa: \p —¡Nabej nejlewle' naxʉlow tʉppoxliajwa! ¡Xanaboejsfʉlde Dios! —aech Jesús. \p \v 37 Do jawʉt, Jesús nakiowa nakfolon. Jawʉt Jesús bʉ'fol Pedro, Santiagobej, Jairo pejba poxade. Bʉ'folbejpon Juan. Japon Santiago pakoewan. Jesús tapae-el kaes asew jiw nakfʉlaeliajwas Jairo pejba poxade. \v 38 Pat wʉti Jairo pejbaxot, Jesús jʉmtaen xabich jiw jʉmxan-elpoxan, jiw pinjametat wʉnowpoxanbej Jairo paxʉlow tʉppoxliajwa. \v 39 Ba lech wʉt, Jesús jʉm-aech: \p —¿Ma-aech xotkat xamal xabich jʉmxan-elam? ¿Wʉnowambej? Japow tʉpa-el. Japow moejt —aech Jesús wʉnowpiliajwa. \p \v 40 Japox jʉmtaen wʉti, asbʉan jʉmch xafafoli Jesúsliajwa. Do jawʉt, Jesús nakolax to'a jiw tathoetade. Jawʉt Jesús bʉflaech pejnachala batuchade, patʉpow och poxade. Bʉflaechbejpon patʉpow pax, japow penbej. \v 41 Jaxot Jesús patʉpow kefit wʉt, jʉm-aechon patʉpowliajwa: \p —Talita cum —aech Jesús. (Japox jʉmchiliajwa hebreojametat: “Jam, xan jʉm-an: ‘¡Mat-e'e pejme dukaliajwam!’ —an xan” —chiliajwa.) \p \v 42 Do jawʉt, kamta patʉpow mat-et. Mat-et wʉt, nantow. Jawʉt pajut chiekal laejepow. Japow doce waechan. Jawʉt puexa jiw jʉm-aech: “¡Taem patʉpow! ¡Laejapow pejme!” —aechi. \p \v 43 Jesús nejthʉ'axtat jʉm-aech: “¡Nabej chapae' ampox asew jiw, xan isxpox xamalliajwa!” —aech Jesús jaxotpijiwliajwa. Do jawʉt, Jesús pejme jʉm-aech: “¡Chaxduim naxaeyax japow xaeliajwa!” —aech Jesús. \c 6 \s1 Jesús Nazaret paklowaxxotpox \r (Mt 13.53–58; Lc 4.16–30) \p \v 1 Jesús nakolt wʉt Capernaum paklowaxxot, fʉlaechon pejtʉajnʉkolax poxade, pejnachala sʉapich. \v 2 Pat wʉti Nazaret paklowaxxot, do jawʉx, napatamatkoi wʉt, Jesús lech judíos naewʉajnaba poxade. Jaxotde tʉaduton jiw naewʉajnaliajwa. Jaxotbej xabich jiw jʉmtaen wʉt Jesús naewʉajanpox, jawʉt, nakaewa nawʉajnachaemsna wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Amxotkat ampon japoxan xabich matabijt jiw naewʉajnaliajwa? ¿Amxotkat matabijtbejpon matabijsax? ¿Ma-aech xotkat japon xajʉp koechaxan isliajwa? \v 3 Ampon carpintero nabichan, María paxʉlan. Ampon pakoew ampilape. Kaen pawʉl Santiago. Asan pawʉl José. Asan pawʉl Judas. Asan pawʉl Simón. Jesús pakoewbej, watho', japi duil xatisxot —na-aechi nakaewa. \p Samata, naexasis-eli Jesús naewʉajanpox. \v 4 Do ja-aech wʉt, Jesús jʉm-aech japiliajwa: \p —Profetas sitaens asapaklowaxanpijiw. Pelax pejpaklowaxkolapijiw sitae-esal. Pejjiwkola, pejbapijiwbej, sitae-esal —aech Jesús japi jiwliajwa. \p \v 5 Samata, jaxot Jesús isaxil koechaxan. Kaesʉapich jiw bʉ'xaeya boejthʉton, jacha wʉt. \v 6 Jesús xabich nejchaxoelanuk japi jiwliajwa, naexasis-el xoti. Do jawʉt, Jesús fʉlaech asatʉajnʉchan mox poxade. Japalelde jiw naewʉajnafʉldepon. \s1 Jesús to'apox pejnachala japi naewʉajnaliajwa Dios tato'laxaelpox jiw ampathatat \r (Mt 10.5–15; Lc 9.1–6) \p \v 7 Do jawʉt, Jesús la doce apóstoles. Japi pat wʉt Jesúsxot, jawʉt, Jesús kaenanʉla kolenje to'apon japi paklowaxan poxaliajwa, naewʉajnaliajwapi Dios pejjamechan. To'a wʉt pejnachala, jʉm-aechon: “Jiw xabʉ'kʉlam wʉt, dep webaesi pejmatpʉatanxot, ¡japi dep to'im nakolaliajwa japi jiw pejmatpʉatanxot Dios pijaxtat!” —aech Jesús, to'a wʉt pejnachala. \v 8-9 Jesús kefiat pejnachala, nanʉamt wʉt xalaesamata. Jʉm-aechon: “¡Nejkilachalanaeyankal xalaem! ¡Nabej xalae' naxaeyaxan, plata, nejchoxanbej! Mado' itʉakxajoelam, ¡do japoxkal tʉaklaflaem! ¡Ja-amdebej naxoelaxliajwa! Mado' inaxoelam, ¡do japoxkal bʉ'laflaem!” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 10 Jesús pejme jʉm-aech: \p —Xamal paklowax patam wʉt, ¡kaebaxot duilde, jiw naewʉajnaliajwam japapaklowaxpijiw! Asalel fʉlaeliajwam wʉt, do jawʉt, ¡japabaxot nakolim! \v 11 Asew jiw xamal bʉ'kʉla-el wʉt, nejnaewʉajnax naewes-el wʉtbejpi, ¡japapaklowaxxot nakolim, asapaklowax poxaliajwam! Nakolam wʉt, ¡nejtʉakxajoe jolde lʉlaliajwam as natacholnaliajwa! Jasoxtat japi jiw pajut matabijaxael babijax ispox Diosliajwa, xamal bʉ'kʉla-el xoti —aech Jesús. \p \v 12 Dolisdo', Jesús pejnachala follisi. Pat wʉti, japapaklowaxanpijiw naewʉajanlisi kofaliajwa babijaxan ispoxan, naexasisliajwabejpi Dios. \v 13 Jesús pejnachala dep to'a jiw pejmatpʉatanxot nakolaliajwa. Samata, xabich dep nakola. Xabich bʉ'xaeyabej boejthʉti, bʉ'xalot wʉti jiw olivosimintat. \s1 Juan, jiw bautisan, boesaspox \r (Mt 14.1–12; Lc 9.7–9) \p \v 14 Potʉajnʉcha xabich jiw wʉltaena Jesús pejwʉajan. Rey Herodes, Galilea tʉajnʉpijiw tato'lan, japonbej wʉltaen Jesús ispoxan, jiw nakaewa nospaei wʉt Jesúsliajwa. Pe Herodes matabijs-el, achan Jesús. Jʉmtaenpon, jiw nakaewa najʉm-aech wʉt Jesúsliajwa: “Jesús, japonlap Juan, jiw bautisan. Mat-echpon pejme duk. Samata, xajʉpon koechaxan isliajwa” —na-aech wʉt jiw nakaewa Jesúsliajwa. \p \v 15 Asew japixot najʉm-aechbej Jesúsliajwa: “Jesús, japonlap profeta Elías. Mat-echpon pejme duk” —na-aechi nakaewa. Asew japixot najʉm-aechbej: “Jesús, japonlap profeta, me-ama majt duilpi” —na-aechi nakaewa Jesúsliajwa. \p \v 16 Herodes jʉmtaen wʉt jiw najʉm-aechpox Jesúsliajwa, japon jʉm-aech: \p —Jesús, japonlap Juan. Xan tajsoldaw majt tajut keto'ax Juan taxtasiapchaliajwas. Amwʉtjel japon mat-ech. Samata, japon pejme duk —aech Herodes. \p \v 17 Juan laeja wʉt, Herodes keto'a pejsoldaw Juan jaelsliajwas. Do jawʉt, Juan jaeltas wʉt, jiaspon jiw jebatat. Jaxot cadenamʉatat xawaechpon. Herodes japox is, to'as xoton pijow Herodías. Japow majt Felipe pijow. Japon Herodes pakoewan. Baxael, Herodes pakoewan Felipe fe'enpon. \v 18 Herodes pakoewan fe'en wʉt, Juan jʉm-aech Herodesliajwa: “¡Xam nakoewan pijow nijow dofaximil! ¡Japox chaemil isliajwa!” —aech Juan Herodesliajwa. \v 19-20 Samata, Herodías japox jʉmtaen wʉtow, xabich nejweslapow Juan. Japow to'a pamal, japon keto'aliajwa pejsoldaw Juan boesaliajwas. Pe Herodes owchi-el, sitaen xoton Juan. Herodes matabijt, Juan xabich pachaempon. Samata, Herodes majt tapae-el Juan boesaliajwas. Juan naewʉajanpox Herodes nejxasink. Pe kolenejchaxoelaxan xot, matabijs-elon isaxaelpox. \v 21 Do jawʉx, Herodes is wʉt pejcumpleaños, xabich wʉllalapon paklochow, soldawpaklochowbej, kaes kemaenkibej, Galilea tʉajnʉpijiw. Do jawʉt, wʉllalasi puexa chiekal patlisi Herodesxot. Do jawʉtbej, Herodíasliajwa chiekal wepachaemsow pamal keto'aliajwa, japonbej keto'aliajwa pejsoldaw Juan boesaliajwas. Nejchaxoelow japox. \v 22-23 Dolisdo', fiesta wʉt, Herodías paxʉlow pat. Japow tamach nababoela puexa jiw pejwʉajnalel, japi taeliajwa. Nababoela wʉt, Herodes, asew jiwbej, naxaelpi japonxot, xabich nejchachaemili, japow nababoela wʉt. Do jawʉt, Herodes jʉm-aech japowliajwa: \p —¡Nejxasinkampox xan nawʉljoem! Xan japox chaxdusaxaelen. Diachwʉajnakolax paeix. Nawʉljowampox chaxdusaxaelen. Nejxasinkam wʉt, xan tato'laxtʉajnʉ chiekal najʉpachadusaxaelen xam tato'laliajwam —aech Herodes japowliajwa. \p \v 24 Do jawʉt, japox jʉmtaen wʉt, pen poxadepow wʉajnachaemsliajwapow pen. Penxot pat wʉt, chapaeipow paxon jʉmtispox. Jawʉt jʉm-aechow penliajwa: \p —En, ¿achaxkat xan taxon wʉljoeyaxaelen? —aechow. \p Do jawʉt, pen jʉmnot wʉt, jʉm-aech: \p —Jam, ¡ma amwʉt naxon wʉljoem Juan, jiw bautisan, pejmatnaet! —aechow paxʉlowliajwa. \p \v 25 Do jawʉt, japow Herodes poxade. Jʉm-aechow rey Herodes jʉmtaeliajwa: \p —¡Ma amwʉt nachaxdu'e Juan pejmatnaet plaftat! —aechow. \p \v 26 Do jawʉt, Herodes xabich nejxaejwas, jʉmtaen wʉton japow wʉljowpox. Samata, Herodes elchiyaxil japow wʉljowpoxliajwa, chajia jʉmdut xotlison puexa paklochow pejwʉajnalel japow chaxdusliajwa wʉljoeyaxaespox. Samata, Herodes chaxdusaxael japow wʉljowpox. \v 27-28 Do jawʉt, Herodes pejsoldawan to'a Juan pejmatnaet chaxlaeliajwadin. Jawʉt soldawan fʉlaech jiw jeba poxade. Jaxotde pa'a wʉt, Juan taxtasiapchapon. Plaftat Juan pejmatnaet chaxlaens fiesta poxadin. Soldawan xapat wʉt, Herodías paxʉlow chaxduton Juan pejmatnaet. Do jawʉt, japow pen poxade chaxlaeliajwa Juan pejmatnaet. \p \v 29 Juan pejnachala jʉmtaen wʉt Juan boesaspox, jawʉt fʉlaeni Juan patʉpan chaxlaeliajwa. Do jawʉt, chaxfollisipon mʉthsliajwa. Do jawʉt, mʉthslisipon. \s1 Jesús naxaeyaxan chaxduwpox cinco mil poejiw \r (Mt 14.13–21; Lc 9.10–17; Jn 6.1–14) \p \v 30 Jesús pej-apóstoles bʉxtoet wʉti naewʉajanpoxan asapaklowaxanpijiw, kaxa nawenlisi. Pat wʉti, natamejapi Jesúsxot. Jawʉt puexa chapaeilisi ispoxan, naewʉajanpoxanbej. \v 31 Jaxot xabich jiw fʉlalaena. Samata, Jesús pejnachala xabich it-els xaeliajwa, jiw xabich xot. Samata, Jesús jʉm-aech: \p —¡Chijias jiwjil poxade, xatis tamach damlathʉlaliajwas! —aech Jesús. \p \v 32 Do jawʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, chaflaech falkamtat jiwjil poxade. \v 33 Pe nakiowa, jawʉt xabich jiw fʉltaeni Jesús, chaflaech wʉt, pejnachala sʉapich. Matabijapi. Samata, xabich paklowaxanpijiw dʉkpde Jesús itjulaxaech poxade. Japi wʉajna pa'a. \v 34 Jesús chapat wʉt falkamtat, Jesús xabich jiw taen papʉtlel. Taen wʉton, japi jiw xabich beltaenon. Jawʉt Jesús nejchaxoel wʉt, jʉm-aechon: “Ampi jiw, me-ama ovejas, wejisal xoti tataeflaspon” —aech Jesús, nejchaxoel wʉt. Samata, tʉadutlison xabich naewʉajnaliajwa. \v 35 Kaliax wʉt, Jesús pejnachala moxlisi Jesúsxot. Do jawʉt, japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Tuilalisox. Amxot ajil tʉajnʉchan. Ajilbej naxaeyaxan wʉajsliajwas. \v 36 Samata, ¡ampi jiw to'im tʉajnʉchan poxade, naxaeyaxan wʉajsliajwa! —aechi Jesúsliajwa. \fig (San Marcos 6.30–44)|src="CN01717b.tif" size="span" ref="mk 6:30-44 " \fig* \p \v 37 Jesús japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Xamal najut chaxduim naxaeyaxan ampi jiw xaeliajwa! —aechon. \p Do jawʉt, jʉm-aechi: \p —¿Xamkat nejxasinkam xanal pan wʉajsliajwan doscientos denariostat, puexa ampi jiw xaeliajwa? —aech Jesús pejnachala. \p \v 38 Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Massʉapichkat pan xamalxot? ¡Xabʉa'de taeliajwam jiwxot! —aech Jesús. \p Do jawʉt, japi taen wʉt, jʉm-aechi: \p —Asbʉan jʉmch cinco pan xanalxot, kolenje baxinbej —aechi. \p \v 39 Do jawʉt, Jesús to'a pejnachala puexa jiw kaenanʉla, pejmʉtan sʉapich, polaxot chalakaliajwa. \v 40 Asamʉtan, pinamʉtan. Japamʉatanxot, me-ama cien jiw. Asamʉtan kaesʉapich jiw. Japamʉtanxot, me-ama cincuenta jiw. Puexa jiw chalak, pejmʉtan sʉapich. \v 41 Do jawʉt, Jesús cinco pan chafit, kolenje baxinbej. Athʉlel natachaemsepon Dios kawʉajnaliajwa. Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Ax, xan gracias-an ampapanliajwa, ampabaxiliajwabej, xanal nachaxduwampi” —aech Jesús, pax Dios kawʉajan wʉt. Do jawʉt, jalkafʉllison pan. Jalkafʉl wʉt, pejnachala chaxduifʉllison japi sasliajwa, puexa jiw xaeliajwa. Ja-aechbejpon baxiliajwa. \v 42 Puexa jiw chiekal xael. Chiekal nafnialisi. \v 43 Jiw xaeyax kaechatoel wʉt, malpi Jesús pejnachala jia matpirantat. Wʉlʉpi doce matpiran baxitoerow, pan malsibej. \v 44 Japi jiw xaelpi, cinco mil poejiw. Watho', yamxi sʉapich, xajui-esal. \s1 Jesús fʉlaenpox pukaminakaldin \r (Mt 14.22–27; Jn 6.16–21) \p \v 45 Do jawʉx, Jesús to'a pejnachala falkam julaliajwa, puka we-enlelde chalikaliajwa. To'aponi wʉajna chaflaeliajwa, Betsaida paklowaxlelde. Jesús kaweta namanfʉk jiw to'aliajwa naweliajwa pejbachan poxade. \v 46 Do jawʉx, jiw to'a wʉt, Jesús julach mʉax poxase tamach Dios kawʉajnaliajwa. \v 47 Sesa itkʉatnik wʉt, Jesús tamach naman. Pejnachala falkamtat chafolfʉki pukatukolaxtat. \v 48 Taenon pejnachala xabich faetox. Joewa matalech falkam. Mox pawʉajna wʉt nalianaliajwa, Jesús fʉlaen pukaminakal. Me-ama matnoch xensliajwa wʉt, ja-aechon. \v 49-50 Pejnachala taen wʉti Jesús, pukaminakal fʉlaenox, nejchaxoeli: “¡Tae'nik! ¡Ama dep fʉlaen!” —aech Jesús pejnachala, nejchaxoel wʉt. Samata, puexa japi xabich natachaema. Do jawʉt, pota na-oenklisi, xabich pejlewla xot. Jawʉt Jesús jʉm-aech: \p —¡Nabej nejlewle'! ¡Xanpe'! —aech Jesús. \p \v 51 Do jawʉt, Jesús falkam juldik japixot. Jawʉt kaes wika-ellisox. Samata, japi chiekal natachaemachalak falkamtat. \v 52 Japi matabija-elfʉk Jesús xajʉppox puexa isliajwa. Taen wʉti koechax, Jesús is wʉt panliajwa, chiekal matabija-eli taenpox, matnaetink xoti matabijaliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox jiw bʉ'xaeya Genesaret tʉajnʉxot \r (Mt 14.34–36) \p \v 53 Do jawʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, puka we-enlelde chapa'api, Genesaret tʉajnʉxot. Jaxot itjul wʉt, falkam ke'tlisi pukababʉ'tat. \v 54 Japi nana wʉt falkamxot, jiw matabija japon Jesús. \v 55 Do jawʉt, japi jiw kaxa dʉkpich asew jiw chapaeliajwa, japatʉajnʉpijiw. Do jawʉt, bʉ'xaeya chaxlaens camillatat Jesúslel japi boejthʉsliajwas. \v 56 Jesús tʉajnʉchan poxade wʉt, paklowaxan poxade wʉtbejpon, Jesús fʉlaech poxade, jiw owas wʉajna plazaxot, japi bʉ'xaenki, boejthʉsliajwaspi Jesús. Taen wʉti Jesús, japi jiw jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Ampi jiw, bʉ'xaeya, ¡tapaem nejsumta-osax jachaliajwapi, matdukafʉlpox! —aechi Jesúsliajwa. \p Do jawʉx, puexa jachapi japox, japi chiekal boejthʉlslisi. \c 7 \s1 Jiw chajia nejchaxoelpox, babijax, japoxan is xoti, babejchow nadofa \r (Mt 15.1–20) \p \v 1-4 (Fariseos, asew judíosbej, japi is pejwʉajnapijiw isfʉlpoxan. Xaeliajwa wʉt, majt xabich piach kekakiati. Naxaeyaxan wʉajt wʉti plazaxot, pejbatat xapat wʉt, xaeliajwa wʉtbej, majt xabich piach kekakiati. Tasos, jarros, maram, camaxanbej, xabich piach kiati. Japi kaes asaxan isbej. Me-ama pejwʉajnapijiw, jachi-eli. Kaes pejme xenapi japoxanliajwa. Japoxan ispi, nejchaxoel xot asbʉan jʉmch: “Japoxan isx wʉt, babijaxan ispoxan xanxot ajilaxael” —aech xoti, nejchaxoel wʉt.) \p Asamatkoi kaesʉapich fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, fʉlaeni Jerusalén paklowaxxotdin, Jesús poxadin. Pat wʉti Jesúsxot, taeni Jesús pejnachala majt piach kekakias-elpox, xaeliajwa wʉt. \v 5 Samata, japi Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Ma-aech xotkat nejnachala is-el, me-ama wajwʉajnapijiw? Nejnachala xaeliajwa wʉt, majt xabich piach kekakias-eli —aech fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, Jesúsliajwa. \p \v 6-7 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xamal, me-ama diachwʉajnakolax Dios naexasitam wʉt, ¡ja-am! Pe diachwʉajnakolax Dios naexasis-emil. Isaías, Dios pejprofeta, diachwʉajnakolax chajia jʉm-aech xamalliajwa, chajia lel wʉton. Jʉm-aechon Dios jʉm-aechpox: \q1 ‘Xamal naksiyam xan nasitaenampoxantat. Pelax nejnejchaxoelaxan xabich atʉaj xanxot. Samata, xamal isampoxan xanliajwa, naksiyam wʉtbej chimiajamechan xanliajwa, o, xan nakawʉajnampoxanbej, japoxan omjil xanliajwa. Naewʉajnam wʉtbej, naewʉajnam asew jiw pejnejchaxoelaxankal. Pelax xan tajnejchaxoelaxan, jiw naewʉajna-emil —aech Dios jʉm-aechpox xamalliajwa’ —aech Isaías, chajia lel wʉt —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 8-9 Jesús pejme jʉm-aech fariseosliajwa: \p —Xamal naexasis-emil Dios pejtato'lax. Naexasitamlax jiw naewʉajanpoxankal. Asbʉan jʉmch isam nejwʉajnapijiw ispoxankal. \v 10 Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘¡Nej-ax, nej-enbej, sitaem! Babejjamechan jʉm-aechpon paxliajwa, penliajwabej, japon aton tʉpaxael kastikaxtat’ —aech Moisés chajia lelpox. \v 11 Xamal asbʉan jʉmch naewʉajnam nejwʉajnapijiw isfʉlpoxan, japox pawʉl corbán. Samata, xamal jʉm-am: ‘Nejmach-aton chajia jʉmdut wʉt pejew Dios chaxduiliajwa, japoxan japon aton chaxduiyaxil, pax, penbej, japoxan Diosliajwa xot’ —am xamal. \v 12 Xamal japi jiw tapaeyam japox jʉmchiliajwa paxliajwa, penliajwabej: ‘Xan chajia Dios jʉmdutx chaxduiliajwa tejew. Samata, xamal kajachawaesliajwan, ajil’ —chiliajwapi. \v 13 Asew jiw naewʉajnam wʉt nejwʉajnapijiw isfʉlpoxan, japoxantat Dios jʉm-aechpoxan kofam. Kaes asaxan naewʉajnambej, me-ama japox —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 14 Do jawʉx, Jesús jiw la wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Puexa xamal chiekal naewe'e! ¡Jʉmmatabijimbej xan jʉmchiyaxaelenpox! \v 15 Jiw naxaeyax xael wʉt, babejchow nadofaxil. Jiw babijaxan is, chajia japoxan nejchaxoel xoti isliajwa. \v 16 Xamal Dios pejnejchaxoelax matabijasiam wʉt, ¡chiekal naewe'e xan jʉm-anpox! —aech Jesús. \p \v 17 Jesús bʉxtoet wʉt jiw naewʉajanpox, ba lechon, pejnachala sʉapich. Do jawʉt, pejnachala wʉajnachaemtason, japi chiekal matabijaliajwa japawʉajan, Jesús jiw naewʉajanpoxliajwa. \p \v 18 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Xamalkat-is matabija-emil japawʉajan? ¿Matabija-emil jiw babejchow nadofaxilox, xael wʉt naxaeyax? \v 19 Naxaeyaxan jiw xael wʉt, pejnejchaxoelaxan poxa-eldik. Woejt poxadik. Do jawʉx, nakoltox —aech Jesús. \p Jesús japox jʉm-aech pejnachala chiekal matabijaliajwa, puexa naxaeyaxan pachaempox jiw xaeliajwa. \p \v 20 Jesús pejme jʉm-aech: \p —Jiw pejnejchaxoelaxanxot nakola babejnejchaxoelaxan. \v 21 Samata, jiw babijaxan is. Poejiw, tamach laelpi, nejchaxoel asew watho' bʉ'moejsaxan. Jiw nejchaxoelbej natkowaliajwa asew jiw pejew. Jiw nejchaxoelbej asew jiw beliajwa. \v 22 Poejiw pakmolapi nejchaxoelbej asew watho' bʉ'moejsliajwa. Jiw taen wʉt asew jiw pejew, japoxansiabejpi pajutliajwa. Jiw nejchaxoelbej isliajwa babijaxan asew jiwliajwa. Jiw nejchaxoelbej naekichachajbaliajwa asew jiw. Jiw nejchaxoelbej babijaxan isliajwa pomatkoicha padala-elpoxan. Jiw nejchaxoelbej nusasiawlaliajwa, asew jiw ketaen wʉt. Jiw nejchaxoelbej bʉxwʉajnamaenkaliajwa asew jiwliajwa. Jiw pajut nejchaxoel wʉt, jʉm-aechbejpi: ‘Xan kaes pejme pachaeman. Me-ama asew jiw, jachi-enil’ —aechi, nejchaxoel wʉt. Jiw nejchaxoelbej nejmach duilaliajwa Dios naexasis-elaxtat. \v 23 Puexa japox babijaxan nakola jiw pejnejchaxoelaxanxot. Samata, jiw babejchow nadofa japanejchaxoelaxantat —aech Jesús. \s1 Judíos-atowa-elpow, japow naexasitpox Jesús \r (Mt 15.21–28) \p \v 24 Jesús fʉlaech, pejnachala sʉapich, Tiro paklowax poxade, asatʉajnʉlelbej. Do jaxotde ba low wʉti, Jesús maliach pasasia. Pe nakiowa, jiw taenson. \v 25-26 Samata, atow wʉltaen Jesús pasaxaelpox. Samata, fʉlaechow Jesús taeliajwa. Japow judíos-atowa-el. Asatʉajnʉpijow. Pejtʉajnʉ pawʉl Sirofenicia. Pat wʉtow Jesúsxot, japow brixtat nuk Jesús pejwʉajnalel, sitaen xotow Jesús. Paxʉlow kaweta batat, dep webaesow pejmatpʉatxot. Samata, jʉm-aechow Jesúsliajwa: \p —¡Xam dep to'im nakolsliajwa taxʉlow pejmatpʉatxot! —aechow Jesúsliajwa. \p \v 27 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Paxipi majt naxaeyaxan chaxduw paxi xaeliajwa. Do jawʉx, pachaem wʉr dʉajsliajwa malsi —aech Jesús japowliajwa. \p (Jasox Jesús jʉm-aech, matxoela kajachawaesaxael xoton judíos. Do jawʉx, kajachwawaesaxaelon judíos-elpi.) \p \v 28 Do jawʉt, japow jʉmnot wʉt, jʉm-aechow: \p —Tajpaklon, pe yamxi xael wʉt, mesaxot cha-aex fʉdʉ' natacholan wʉt mesaxot, wʉrbej xael. Samata, ¡nawoesa xan matxoela nakajachawae'e! —aechow. \p \v 29 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Xam kajachawaesaxaelen, chiekal najʉmnotam xot xanliajwa. Naxʉlowlis pachaem. Dep nakoltlis naxʉlow pejmatpʉatxot. ¡Nawia'mich nejba poxade! —aech Jesús japowliajwa. \p \v 30 Do jawʉt, chijialisow pejba poxade. Pejba pat wʉt, paxʉlow taenlisow, ok wʉt camatat. Dep wejisallisow pejmatpʉatxot. \s1 Jesús boejthʉtpox naetakʉa'nikpon, bʉxwʉajnajilbejpon \p \v 31 Do jawʉt, Jesús nakolt Tiro tʉajnʉxot. Do jawʉx, Sidón tʉajnʉlel xentbejpon. Xenabejpon paklowaxan Decápolis tʉajnʉlel. Do jawʉx, Galilea pukaxot paton. \v 32 Jaxot asew jiw bʉflaen naetakʉatan Jesúslel. Japon aton bʉxwʉajanjilbej. Japi jiw jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —¡Ampon aton boejthʉ'e jʉmtaeliajwa! ¡Ke-o'ebej japonxot naksiyaliajwapon! —aechi. \p \v 33 Do jawʉt, Jesús bʉflaech atʉaxach bʉxwʉajanjilan, jiw ajilxot. Jawʉt Jesús nataelanaetakʉanwʉaj jacha pejkothiyatat. Do jawʉt, Jesús loya pejkothiya, japon aton kaech-ia'jachaliajwa japa-almintat. \v 34 Dolisdo', Jesús athʉlel natachaemse wʉt, xabich fakjolchapon. Jʉm-aechon: “¡Efata!” —aech Jesús. (Japajame jʉmchiliajwa hebreojametat: “¡Nej fafas!” —chiliajwa.) \p \v 35 Do jawʉt, chalechkal pejnaetakʉanwʉaj chiekal wepachaemslison kolelelje. Pejkaech-ia't pachaembej naksiyaliajwa. Naksiya wʉt, chiekal jʉmtampapon. \v 36 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech puexa jiwliajwa: \p —¡Puexa xamal nabej chapae' ampox asew jiw! —aech Jesús japi jiwliajwa. \p Jesús bʉxfiat wʉt, japi jiw nakiowa chapaefʉl asew jiw. \v 37 Japi jiw nejchaxoelanuili. Samata, jʉm-aechnapi: \p —¡Puexa Jesús ispoxan, chiekal ispon! Jesús boejthʉt wʉt, ¡hasta naetakʉatabej chiekal jʉmtaen! ¡Bʉxwʉajnajilabej chiekal naksiya! —na-aechi nakaewa. \c 8 \s1 Jesús naxaeyaxan chaxduwpox cuatro mil jiwliajwa \r (Mt 15.32–39) \p \v 1 Asamatkoiyan xabich jiw pejme natamejal Jesúsxot. Japi jiw naxaeyaxan xaeliajwa jaxot ajil. Samata, Jesús pejnachala la moxliajwadin. \v 2 Japi pat wʉt, jʉm-aechon: \p —Ampi jiw beltaenx, wejisal xot xaeliajwa. Japi xan nachala tres matkoi. Toellisi naxaeyaxan xafoli. \v 3 To'ax wʉti naxae-elaxtat pejbachan poxade, japi jiw xabich pejlit nʉamtat mamnikaxil, asew jiw japixot xabich atʉaj fʉlaenxot —aech Jesús. \p \v 4 Do jawʉt, pejnachala jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Amxot naxaeyaxan faekaxisal, jiw duila-el xot —aechi. \p \v 5 Dolisdo', Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Massʉapichkat pan xamalxot? —aech Jesús. \p Jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Amxot siete panes —aechi. \p \v 6 Jesús puexa jiw chalakax to'a satat. Do jawʉt, siete panes Jesús chafit. Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: \p —Gracias-an ampapan nachaxduwampiliajwa —aech Jesús. \p Jawʉt pan jalkafʉlon. Do jawʉt, Jesús chaxduifʉl pejnachala, japi sasliajwa pan puexa jiwliajwa. Do jawʉt, Jesús pejnachala pan sasfʉllisi. \v 7 Jesús pejnachalaxot cha-aex baxix. Do jawʉt, Jesús pejme Dios kawʉajan baxixliajwa. Jawʉt jʉm-aechon: \p —Gracias-anbej ampabaxixliajwa nachaxduwampi —aech Jesús. \p Do jawʉt, to'abejpon pejnachala baxix sasliajwapi puexa jiwliajwa. \v 8 Puexa jiw chiekal xael. Chiekal nafniabejpi. Do baxael, pejnachala chanot malsi. Wʉlʉ siete matpiran. \v 9 Japi jiw xaelpi, me-ama cuatro mil jiw. Xaeyax kaechatoel wʉt, Jesús japi jiw to'a naweliajwa pejbachan poxade. \v 10 Do jawʉx, Jesús falkam jul, pejnachala sʉapich, chaflaeliajwa Dalmanuta tʉajnʉ poxade. \s1 Fariseos to'apox Jesús isliajwa koechax \r (Mt 12.38–42; 16.1–4; Lc 11.29–32; 12.54–56) \p \v 11 Do asamatkoi, fariseos pat wʉt Jesúsxot, japi chiekal wʉajnachaemt Jesús. Japi fariseos tasalasiapi Jesús, asax is wʉt. Samata, jʉm-aechi: \p —¡Isde koechax xanal taeliajwan, chiekal matabijaliajwanbej, diachwʉajnakolax xam Dios to'aponam wʉt! —aech fariseos Jesúsliajwa. \p \v 12 Do jawʉt, Jesús xabich fakjolcha, nejchachaemla-el xoton fariseosliajwa, naexasis-el xotbejpi. Samata, Jesús jʉm-aech: \p —Xamal nato'am xan koechax isliajwan asbʉan jʉmch taeliajwam. Pe xamal taeyaximil pajelkoechax —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 13 Do jawʉt, Jesús chijia fariseosxot. Julon falkam chaflaeliajwa puka we-enlelde, pejnachala sʉapich. \s1 Jesús naewʉajanpox pejnachala, japi pajut chiekal natataeflaliajwa fariseos naewʉajanpoxan, Herodesbej \r (Mt 16.5–12) \p \v 14 Jesús pejnachala nejkiow naxaeyaxan xalaeliajwa. Japi asbʉan jʉmch kaekolax pan xafoli. \v 15 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¡Chiekal taem fariseos pejlevaduraliajwa, Herodes pejlevaduraliajwabej! —aechon pejnachalaliajwa. \p \v 16 Jesús pejnachala jʉmtaen Jesús jʉm-aechpox. Pe japi jʉmmatabija-el. Samata, nakaewa nawʉajnachaemt wʉt, najʉm-aechi: \p —¿Achaxkat jʉm-aech Jesús? Jesús japox bej nakjʉm-aechbej, xatis nejkiows xot pan xalaeliajwas —aechi nakaewaliajwa. \p \v 17 Jesús matabijt pejnachala nakaewa najʉm-aechpox. Samata, Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Ma-aech xotkat xamal nakaewa najʉm-am panliajwa? ¿Xamalkat jʉmmatabija-emil, matnaetinkam xot? \v 18 Xamal taenam. Pe chiekal matabija-emil. Jʉmtae-emilbej. ¿Ma-aech xotkat xamal nejchaxoela-emil xan koechax isxpoxliajwa, ajil wʉt naxaeyaxan jiw xaeliajwa? \v 19 Xan jalkafʉlax wʉt cinco pan cinco mil poejiwliajwa, do jawʉt, ¿masmatpirankat xamal wʉlʉm japi jiw mali? —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Xanal wʉlʉx doce matpiran —aechi. \p \v 20 Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Xan jalkafʉlax wʉt siete panes cuatro mil jiwliajwa, jawʉt, ¿masmatpirankat xamal wʉlʉm japi jiw mali? —aech Jesús. \p Jesús pejnachala jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Xanal wʉlʉx siete matpiran —aechi. \p \v 21 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¿Xamalkat jʉmmatabija-emilfʉk? —aech Jesús. \s1 Jesús boejthʉtpox itliaklan Betsaida paklowaxxot \p \v 22 Jesús, pejnachala sʉapich, chapa'a Betsaida paklowaxxot. Japapaklowaxxot asew jiw bʉflaeni itliaklan Jesúslel. Japi wʉljow Jesús jachaliajwa itliaklan, japon chiekal taeliajwa. \v 23 Jesús makxalaech wʉt itliaklan, bʉflaechon atʉaxach, paklowax tathoetlel. Jesús itfuxalot almintat itliaklan. Do jawʉt, Jesús itfujacha wʉt itliaklan, jawʉt Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon itliaklanliajwa: \p —¿Xamkat taenamlejen? —aechon. \p \v 24 Do jawʉt, itliaklan chiekal natachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw laelp wʉt, me-ama naechan laelp wʉt, ja-itfu-an —aech itliaklan. \p \v 25 Do jawʉt, Jesús pejme itfujacha. Jawʉt chiekal wepachaemslison pej-itfu. Chiekal taenbejpon. \v 26 Jesús jʉm-aech: \p —¡Nabej fʉlae' paklowax poxade! ¡Xabʉa'de nejba poxade! ¡Nawia'mich! —aech Jesús majt itliakalponliajwa. \s1 Pedro jʉm-aechpox Jesúsliajwa: “Xam Cristowam, Dios to'asponam” \r (Mt 16.13–20; Lc 9.18–21) \p \v 27 Jesús boejthʉt wʉt itliaklan, fʉlaechon, pejnachala sʉapich, asatʉajnʉchan poxade, Cesarea de Filipolel. Fol wʉti nʉamtat, Jesús wʉajnachaemt wʉt pejnachala, jʉm-aechon: \p —¿Achan na-aechkat jiw xanliajwa? —aech Jesús. \p \v 28 Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Asew jiw jʉm-aech xamliajwa: ‘Japonlap Juan, jiw bautisan. Mat-echpon pejme duk’ —aech asew jiw xamliajwa. Asew jiw jʉm-aechbej xamliajwa: ‘Japonlap Elías, Dios pejprofeta. Mat-echpon pejme duk’ —aech asew jiw xamliajwa. Asew jiw jʉm-aechbej xamliajwa: ‘Japonlap Dios pejprofetasxot mat-echpon pejme duk’ —aech asew jiw xamliajwa —aech Jesús pejnachala. \p \v 29 Do jawʉt, Jesús pejme wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —Xamallax, ¿achan na-amkat xanliajwa? —aech Jesús. \p Do jawʉt, Pedro jʉmnot wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Xam Cristowam, Dios to'asponam —aech Pedro. \p \v 30 Do jawʉt, Jesús bʉxfiat wʉt, nejthʉ'axtat jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —¡Japox asew jiw nabej chapae' xan Cristowanponan! —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Jesús jʉm-aechpox, japon tʉpaxaelpoxliajwa \r (Mt 16.21–28; Lc 9.22–27) \p \v 31 Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, japon tʉpaxaelpoxliajwa: \p —Xan, puexa jiw pakoewkolnan, xabich nabijasaxaelen. Judíos-ancianos, sacerdotespaklochowbej, judíos chanaekabʉanapibej, japi xan najʉmchiyaxael: ‘Japon Cristowa-el, Dios to'aspona-el’ —chiyaxaeli xanliajwa. Samata, naboesaxael wʉt, tres matkoi wʉt, Dios xan namat-esaxael pejme dukaliajwan —aech Jesús. \p \v 32 Jesús japox jʉm-aech pejnachala chiekal matabijaliajwa jachiyaxaespox japonliajwa. Jawʉt Pedro bʉflaechon Jesús pejlel nospaeliajwa tamach, Jesús sʉapich. Do jawʉt, Pedro bʉxfiat Jesús jʉm-aechpoxliajwa. \v 33 Pe Jesús natfo'cha asew pejnachalalel taeliajwa. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech Pedroliajwa: \p —¡Chijiamde xanxot! Xam japox jʉm-am, Satanás bʉxto'a xot. Xam nejchaxoela-emil Dios pijaxan. Asbʉan jʉmch nejchaxoelam ampathatpijaxankal —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 34 Do jawʉt, Jesús la pejnachala, jiwbej. Dolisdo', puexa jiw pat wʉt japonxot, Jesús jʉm-aech: \p —Xamal tajnachalwasiam wʉt, ¡najut babijaxan isampoxan, ma amwʉt kofim! ¡Pomatkoicha isfʉlde xan tato'laxpoxan! Asew jiw pijaxtat nabijatam wʉt, boesasia wʉtbejpi, ¡nakiowa xamal naexasisfʉlde xan tato'laxpoxan! \p \v 35 Ampathatat isam wʉt najut nejxasinkampoxankal, asamatkoi tʉpam wʉt, napelsaxaelam Diosliajwa. Ja-am wʉt, duilaximil Diosxotse. Kofam wʉtlax najut isfʉlampoxan, isfʉlam wʉtlax xan tato'laxpoxan, Dios chiekal naexasisfʉlam wʉtbej, asamatkoi xamal tʉpam wʉt, napelsaximil Diosliajwa. Ja-am wʉt, pomatkoicha duilaxaelam Diosxotse. \v 36 ¿Achaxkat aton kanaxael xabich wʉton pejew ampathatat, asamatkoi tʉp wʉt, Dios kastikaxaes wʉton? \v 37 Aton mosaxil pejewtat pasliajwapon Diosxotse, japon pejew chiekal omjil xot Diosliajwa. \v 38 Ampathatpijiw xabich is babijaxan. Japi nejchaxoela-elbej Dios. Japi jiw pejwʉajnalel xamal nadala wʉt xanliajwa, tajnaewʉajnaxliajwabej, xanbej, puexa jiw pakoewkolnan, tadalaxaelen xamalliajwa. Xan jachiyaxaelen taj-ax Dios pejwʉajnalel. Tadalaxaelen xamalliajwa, xan kaxa pasaxoekan wʉt ampathatasik taj-ax pijaxtat, taj-ax Dios pej-ángeles sʉapich —aech Jesús pejnachalaliajwa, asew jiwliajwabej. \c 9 \p \v 1 Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Asew jiw xamalxot pejpatʉpax wʉajna taeyaxaeli, Dios puexa pejjiw tato'al wʉt ampathatat —aech Jesús. \s1 Jesús xabich chaponanakthianpox Dios pijaxtat \r (Mt 17.1–13; Lc 9.28–36) \p \v 2 Do jawʉx, seis matkoiyan wʉt, Jesús fʉlaech mʉax xabich athʉ poxase julaliajwa. Jawʉt bʉ'folon tres pejnachalan. Kaen pawʉl Pedro. Asan pawʉl Santiago. Asan pawʉl Juan. \v 3 Dolisi, pinamʉaxxotse wʉt, Jesús xabich chaponanakthian. Pijax naxoelax xabich papoeikolax. Ampathatat jasox ajil xabich papoeikolax, me-ama japon pijax, jasox. \p \v 4 Do jawʉt, chalechkal kolenje aton natulaelt Jesúsxot. Japi judíos pejwʉajnapijiw. Kaen pawʉl Elías. Asan pawʉl Moisés. Japi nospaei, Jesús sʉapich. \p \v 5 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, pachaem, xanal amxotan wʉt. Nejxasinkam wʉt, xanal tres bʉa-at isaxaelen. Kaebʉ-at xamliajwa. Asabʉ-at Moisésliajwa. Asabʉ-at Elíasliajwabej —aech Pedro Jesúsliajwa. \p \v 6 Jesús pejnachala japox taen wʉt, xabich pejlewlapi. Samata, Pedro matabijs-el jʉmchiyaxaelpox. \v 7 Jawʉt itloejen fʉloek japi pejmatwʉajasik. Do jawʉt, japa-itloejentat Dios jʉm-aechsik: “Ampon taxʉlan, xabich nejxasinkaxpon, ¡japon naewesfʉlde!” —aech Dios. \p \v 8 Do jawʉt, Jesús pejnachala natadiajt wʉt, asew kolenje Jesúsxot chiekal ajillisi. Jesús tamach nukafʉl. Jawʉt taeni Jesúskal. \p \v 9 Do jawʉx, mʉaxxot baloek wʉti, Jesús bʉxfiat pejnachala asew jiw chapaesamata japi taenpox. Jʉm-aechon: \p —Xan, puexa jiw pakoewkolnan, hasta namat-et wʉt, xan pejme dukx wʉtbej, do jawʉt, xamal asew jiw chapaeyaxaelam taenampox —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 10 Japi ow-aech. Chapae-ellisi asew jiw. Nakaewa nawʉajnachaemsnapi: “¿Ma-aech xotkat Jesús jʉm-aech: ‘Hasta namat-et wʉt, xan pejme dukx wʉtbej, do jawʉt, xamal asew jiw chapaeyaxaelam taenampox’ —nak-aechkat Jesús xatisliajwa?” —na-aechi nakaewa. \v 11 Dolisdo', japi Jesús pejnachala, trespi, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Xam Cristowam wʉt, ¿ma-aech xotkat judíos chanaekabʉanapi jʉm-aech Elíasliajwa: “Wajwʉajnapijin Elías matxoela pasaxael. Do jawʉx, Cristo pasaxael” —aechkat judíos chanaekabʉanapi? —aech Jesús pejnachala Jesúsliajwa. \p \v 12 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Judíos chanaekabʉanapi jʉm-aechpox diachwʉajnakolax. Japi jʉm-aechpox: ‘Matxoela pasaxael kaen, me-ama Elías, jason. Japon puexa jiw chanaekabʉanaxael puexa jiw naexasisliajwa Dios. Jasox matxoela jachiyaxael Cristo pasax wʉajna’ —aechox, japi jʉm-aechpox. Dios chajia jʉm-aechbej: ‘Puexa jiw pakoewkolan xabich nabijasaxael judíos pijaxtat’ —aech Dios. Xanlap japonan, puexa jiw pakoewkolnan —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 13 Do pejme Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, trespiliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Kaen, Elías jason, patlison. Pe asew jiw babijaxan isasiapi, japi islisi babijax japonliajwa. Dios pejjamechan chajia jʉm-aech japonliajwa jʉmchiyaxaesox —aech Jesús Juan, jiw bautisan, pejpatʉpaxliajwa. \s1 Jesús nakolsax to'apox dep yamxʉlan pejmatpʉatxot \r (Mt 17.14–21; Lc 9.37–43) \p \v 14 Dolisdo', Jesús, tres pejnachala sʉapich, fʉlaechlisi asew japon pejnachala poxade. Do jaxotde xabich jiw taenlisi, japi jiw matawiat wʉt asew Jesús pejnachala, japi kaweta namapi. Jaxot kaesʉapich judíos chanaekabʉanapi, wʉajna nabʉ'naloti Jesús pejnachala, namapi sʉapich. \v 15 Puexa jiw taen wʉti Jesús, xabich nejchachaemili. Samata, Jesúslel dʉkpdepi kejachaliajwa. \v 16 Do jawʉt, Jesús wʉajnachaemt wʉt pejnachala, jʉm-aechon: \p —¿Achaxkat xamal nabʉ'nalotam, judíos chanaekabʉanapi sʉapich? —aech Jesús. \p \v 17 Kaen japixot jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw chanaekabʉanan, taxʉlan bʉflaenx xam dep to'aliajwam nakolsliajwa taxʉlan pejmatpʉatxot. Taxʉlan naksiyaxil, pejmatpʉatxot dep webaes xoton. \v 18 Dep pijaxtat chalechkal jʉwalon. Xabich kaechwathʉamabejpon. Xabich bʉa'tatitbejpon. Do jawʉt, xabich satat nadadolan. Xan jʉm-an nejnachala japi to'aliajwa dep nakolsliajwa taxʉlan pejmatpʉatxot. Pe nejnachala xajʉpa-el to'aliajwapi dep —aech yamxʉlan pax. \p \v 19 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Tajnachala, xamal Dios chiekal xanaboeja-emil Dios xajʉppox dep to'aliajwa. Xabich pin-iamatkoiyan xamalxotx. Japamatkoiyantatbej xabich naewʉajnafʉlax. Kajachawaetxbej Dios chiekal xanaboejaliajwam. Pe xamal Dios chiekal xanaboeja-emilfʉk. ¡Bʉflaemen yamxʉlan xanlel! —aech Jesús. \p \v 20 Do jawʉt, yamxʉlan bʉflaenlisi Jesúsleldin. Dep taen wʉt Jesús, jawʉt dep pijaxtat yamxʉlan pejme satat jʉwal. Do jawʉtbej, yamxʉlan satat matariaman. Kaechwathʉamabejpon. \v 21 Jesús wʉajnachaemt wʉt yamxʉlan pax, jʉm-aechon: \p —¿Masmatkoiyankat naxʉlan jasox ja-aech? —aech Jesús. \p Pax jʉmnot wʉt, jʉm-aech: \p —Xabich chajia ja-aechon. Japox tʉadut, jam wʉtlejen. \v 22 Pin-iaveces dep pijaxtat jʉwal jitlel kakamwaliajwas. Minlelbej jʉwal bu'laliajwa. Samata, ¡xanal nabeltaem! Xajʉpam wʉt, ¡xanal nakajachawae'e! —aech yamxʉlan pax. \p \v 23 Jesús jʉm-aech yamxʉlan paxliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xan najʉm-am: ‘Xajʉpam wʉt, ¡xanal nakajachawae'e!’ —amkat xanliajwa? Xam Dios naexasitam wʉt, Dios kajachawaesaxael dep nakolsliajwa naxʉlanxot —aech Jesús. \p \v 24 Do jawʉt, yamxʉlan pax nejlakcha wʉt, jʉm-aechon: \p —Xan Dios naexasitx. Samata, ¡nakajachawae'e kaes pejme chiekal Dios naexasisliajwan! —aech yamxʉlan pax. \p \v 25 Jesús taen wʉt xabich jiw papasfʉlpox jaxot, jawʉt Jesús to'a dep nakolsliajwa yamxʉlan pejmatpʉatxot. Jʉm-aechon: \p —Dep, xam yamxʉlan bʉxwʉajankijtam. Naetakʉatambej. ¡Nakolde japon yamxʉlan pejmatpʉatxot! ¡Kaxa nabej nawias yamxʉlan pejmatpʉat poxadin! —aech Jesús depliajwa. \p \v 26 Do jawʉt, dep xabich pinjametat na-ʉa wʉt, yamxʉlan jʉwal dep pijaxtat. Do jawʉt, dep nakolt yamxʉlan pejmatpʉatxot. Yamxʉlan okafʉl satat. Me-ama tʉp wʉt, ja-aechon. Samata, xabich jiw jʉm-aech: “¡Taem! Yamxʉlan chiekal tʉplison” —aech japi jiw. \v 27 Do jawʉt, Jesús mʉaxfit yamxʉlan namat-esliajwa. Do jawʉt, yamxʉlan nant. \p \v 28 Do japoxwʉx, Jesús, pejnachala sʉapich, ba lech wʉt, japi piajkal wʉt, pejnachala wʉajnachaemtas. Jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xanal xajʉpa-enil dep nakolsax to'aliajwan yamxʉlan pejmatpʉatxot? Me-ama xam, jachi-enil —aechi Jesúsliajwa. \p \v 29 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Me-ama ampon dep, jason, xamal najut nijaxtat xajʉpaximil to'aliajwam, majt Dios kawʉajna-emil wʉt —aech Jesús. \s1 Jesús pejme jʉm-aechpox pejpatʉpaxliajwa \r (Mt 17.22–23; Lc 9.43–45) \p \v 30-31 Jesús, pejnachala sʉapich, japatʉajnʉxot nakola wʉt, fʉlaechlisi Galilea tʉajnʉ poxade. Japi fʉlaech wʉt, Jesús nejxasinka-el asew jiw matabijsliajwas japon jaxotox, pejnachalakal naewʉajnaxael xoton. Do jawʉt, jʉm-aechon: \p —Xan, puexa jiw pakoewkolnan, asan nawiasaxael tadaelmajiwxot japi naboesaliajwa. Xan tʉpx wʉt, tres matkoi wʉt, Dios namat-esaxael pejme dukaliajwan —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 32 Pe japi chiekal jʉmmatabija-elfʉk Jesús jʉm-aechpox. Japi bʉxdalabej kaes wʉajnachaemsliajwapi Jesús. \s1 Achan kaes paklonaxaelpox Diosxotse \r (Mt 18.1–5; Lc 9.46–48) \p \v 33 Jesús pat, pejnachala sʉapich, Capernaum paklowaxxot. Batutat wʉti, Jesús wʉajnachaemt wʉt pejnachala, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Achaxkat xamal jʉm-am, nʉamtat folam wʉt? —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 34 Pe japi asbʉan jʉmch boejlach. Jʉmnos-eli, padala xot. Japi majt nʉamtat fol wʉt, nakaewa najʉm-aechi: “¿Achankat xatisxot kaes paklonaxael?” —aechi nakaewaliajwa. \p \v 35 Do jawʉt, Jesús ek. Ek wʉt, lalison doce pejnachala kaes moxliajwadin. Jawʉt jʉm-aechon japiliajwa: \p —Xamal puexa jiw tato'lasiam wʉt, ¡majt pamaknamde puexa jiw kajachawaesliajwam! —aech Jesús. \p \v 36 Do jawʉt, Jesús yamxʉlan la moxliajwadin, pejnachala pejwʉajnalel. Do jawʉt, Jesús yamxʉlan islanuk wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p \v 37 —Yamxʉlan bʉ'kʉltam wʉt xan tajaxtat, ja-am wʉt, jawʉt xanbej chiekal nabʉ'kʉlsaxaelam. Nabʉ'kʉltam wʉt, xan kaenan nabʉ'kʉls-emil. Diosbej bʉ'kʉlsaxaelam, xan nato'apon —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Is-elpi chaemilpox Jesúsliajwa, japi, me-ama kajachawaetpox Jesús pijax naewʉajnax \r (Mt 10.42; Lc 9.49–50) \p \v 38 Do jawʉt, Jesús pejnachalan, pawʉlpon Juan, jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, xanal kaen aton taenx, dep to'afʉl wʉt nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot. Japon aton xam nijaxtat dep to'a nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot. Pe wajmʉtpijna-el. Samata, xanal japon fiatx bʉxkofsliajwapon japox —aech Juan Jesúsliajwa. \p \v 39 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Japon japox is wʉt, ¡nej is! ¡Nabej fias! Japon koechaxan is wʉt xan tajaxtat, ja-aech wʉt, jʉmchiyaxilon babejjamechan xanliajwa. \v 40 Jiw is-elpi babijaxan xatisliajwa, japi, me-ama nakkajachawaet wʉt, ja-aechi. \v 41 Diachwʉajnakolax jʉm-an. Nejmach-aton xamal kajachawaet wʉt, tajjiwam xot, japon aton xamal chaxdut wʉt minkal feliajwam, japon aton Dios kajachawaesaxaes —aech Jesús, Juanliajwa naksiya wʉt. \s1 Jesús naewʉajanpox jiw babijaxan isasamata \r (Mt 18.6–9; Lc 17.1–2) \p \v 42 Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: “Pomatkoicha jiw babijaxan is, asew jiw to'as xoti. Pe jelxan nanaexasiti is wʉt babijaxan, asew jiw to'as xoti, to'api jiw babijaxan isliajwa, japi jiw xabich kastikaxaes Dios. Japiliajwa kaes pejme pachaemaxael ia' pinanʉl, jajaera, kaechariama ke'aliajwas, chakakofaliajwas mar poxadik, xabich so'nik poxadik, jaxotdik tʉpaliajwapi. Ja-aech wʉt, japi to'axil kaes asew jiw babijaxan isliajwa, jelxan nanaexasiti. \v 43-44 Nejke-echantat babijaxan isfʉlam wʉtbej, ¡najut naketariowcham, kofaliajwam babijaxan isampoxan! Ja-am wʉt, kaes pachaemaxaelam, kaeke-em wʉt pasliajwam Diosxotse. Kofa-emil wʉt babijaxan isampoxan, ja-am wʉt, napelsaxaelam infierno poxadik. Jaxotdik toepaxil jit pinjiyax. Japajitxotdikbej tafil tʉpa-el. \v 45-46 Nejtʉakantat babijaxan isfʉlam wʉtbej, ¡najut natʉaktariowcham kofaliajwam babijaxan isampoxan! Ja-am wʉt, kaes pachaemaxaelam kaetʉakam wʉt pasliajwam Diosxotse. Kofa-emil wʉt babijaxan isampoxan, jachi-elasiam wʉt, xamal napelsaxaelam infierno poxadik. Jaxotdik toepaxil jit pinjiyax. Japajitxotdikbej tafil tʉpa-el. \v 47-48 Babijax isam wʉtbej, taenampox nej-itfutat, ja-am wʉt, ¡najut na-itfukuim xamal kofaliajwam babijaxan isampoxan! Do ja-am wʉt, kaes pachaemaxaelam pasliajwam Diosxotse, kae-itfutam wʉt. Kofa-emil wʉt babijaxan isampoxan, ja-am wʉt, xamal napelsaxaelam infierno poxadik. Jaxotdik toepa-el jit pinjiyax. Japajitxotdikbej tafil tʉpa-el” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 49 “Puexa jiw, infiernoxoti, xabich nabijasaxael japajitat” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \v 50 Jesús pejme jʉm-aech: “Dom pachaem. Dom xakuenka-el wʉt, chaemil. Dom chaemil wʉt, pejmeliajwa pachaemaxil. Samata, xamal pachaemaxaelam ampathatat. Me-ama dom pachaem wʉt, jachiyaxaelam. Nejjiw sʉapich, duilam wʉt, ¡chiekal pachaemde!” —aech Jesús. \c 10 \s1 Jesús naewʉajanpox poejiw pelsasamata pejwatho' \r (Mt 19.1–12; Lc 16.18) \p \v 1 Jesús nakolt wʉt Capernaum paklowaxxot, do jawʉt fʉlaechlison Judea tʉajnʉ poxade, Jordánlajt orientelel poxade. Jaxotde pejme xabich jiw papasfʉl japonxot. Do ja-aech wʉt, pejme tʉaduton jiw naewʉajnaliajwa, me-ama japon pejkabʉan. \v 2 Do jawʉt, fariseos mox soepapi Jesúsxot wʉajnachaemsliajwapi Jesús, Jesús asaxtat jʉm-aech wʉt japi tasalaliajwa japoxtat. Samata, fariseos jʉm-aech: \p —¿Tapaeiskat poejiw pelsliajwa pejwatho'? O, ¿tapae-esalkat? —aech fariseos. \p \v 3 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Achaxkat jʉm-aech Moisés chajia lelpox xamal najʉm-ampoxliajwa? —aech Jesús. \p \v 4 Japi jʉm-aech: \p —Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘Aton pijow fo'asia wʉt, japon lelaxael pelfʉt. Japapelfʉtat jʉmchiyaxaelon, ma-aech xot fo'asiapon pijow. Do jawʉx, palelafʉt chaxdusaxaelon pijow. Do ja-aech wʉt, japapelfʉt chaxdut wʉt, pachaemaxael japon aton fo'aliajwa pijow’ —aech Moisés chajia lelpox —aech fariseos Jesúsliajwa. \p \v 5 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech fariseosliajwa: \p —Moisés jasox lel, xamal matnaetinkam xot naexasisliajwam Dios. \v 6 Majt wajwʉajna, Dios that is wʉt, kaen aton ispon. Kaeow atowbej ispon. \v 7 Samata, aton fit wʉt pawis, japi nakolaxael paxxot, penxotbej, japon aton, pijow sʉapich, pejlel dukaliajwa. \v 8 Do ja-aech wʉt, japi kolenje, me-ama kaen wʉt, jachiyaxaeli. Ja-aech wʉt, japilis, me-ama majt kolenje wʉt, jachi-ellisi. Amwʉtjel japi, me-ama kaen wʉt, ja-aechlisi. \v 9 Samata, aton fo'axil pijow, Dios pijaxtat nakjiya xot —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 10 Do baxael, Jesús, pejnachala sʉapich, batat wʉt, pejnachala wʉajnachaemtas watho' pelsaxliajwa. \p \v 11 Do jawʉt, Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —Aton fo'a wʉt pijow, japon aton asaow pawis fit wʉt, japon babijax is Diosliajwa, pijowliajwabej, bʉ'moejt xoton asaow, pijowa-elpow. \v 12 Pawisbej pamal fo'a wʉt, asan poi fit wʉtow, japow babijax is Diosliajwa, pamalliajwabej, bʉ'moejt xotow asan poi, pamala-elpon —aech Jesús. \s1 Jesús kawʉajanpox Dios yamxiliajwa \r (Mt 19.13–15; Lc 18.15–17) \p \v 13 Do baxael, jiw bʉflaen yamxi Jesús poxadin, Jesús ke-osliajwa yamxixot. Jawʉt pejnachala jʉm-aech yamxi bʉflaeniliajwa: \p —¡Nabej bʉflae' yamxi Jesúsleldin! —aechi. \v 14 Jesús japox jʉmtaen wʉt, palalapon pejnachalaliajwa. Samata, jʉm-aechon: \p —¡Tapaem yamxi bʉflaeliajwas xanlel! ¡Nabej fias! Dios pejjiw, duilaxaeli Diosxotse, japi, me-ama ampi yamxi, kamta naexasit xoti Dios pejtato'lax. \v 15 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xamal Dios naexasitam wʉt, me-ama yamxi, ja-am wʉt, pasaxaelam Diosxotse. Dios naexasis-emil wʉt, pasaximil jaxotse —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 16 Do jawʉt, Jesús kaenanʉla yamxi isnot wʉt, jʉm-aechon yamxiliajwa: “Dios puexa xamal nej kajachawaesfʉle” —aech Jesús, ke-ot wʉt yamxixot. \s1 Kemaeyan nospaeipox, Jesús sʉapich \r (Mt 19.16–30; Lc 18.18–30) \p \v 17 Jesús pejme fʉlaeliajwa wʉt, kaen aton najae-en Jesúslel. Pat wʉt, Jesús pejwʉajnalel brixtat nukon. Jawʉt, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw chanaekabʉanan, xam xabich pachaemam. ¿Achaxkat xan nawewe'p isliajwan pomatkoicha dukaliajwan Diosxotse? —aechon. \p \v 18 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Ma-aech xotkat xan najʉm-am: ‘Xam xabich pachaemam’ —na-amkat? Kaen Dios xabich pachaem. \v 19 Xam matabijtam Dios pejtato'laxan. Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘¡Nabej boese' asan aton! ¡Nabej bʉ'moejs asaow pawis, nijwa-elpow! ¡Nabej natkowe'! ¡Nabej kechachajbe' asan aton tasalaliajwam, babijax is-elpon! ¡Nabej naekichachajbe'! ¡Nej-ax sitaem, nej-enbej!’ —aech Moisés chajia lelpox —aech Jesús. \p \v 20 Do jawʉt, japon kemaeyan jʉm-aech: \p —Jiw chanaekabʉanan, xam najʉm-ampoxan, puexa japoxan xan tʉadutx naexasisliajwan, pansianan wʉt. Amwʉtjelbej nakiowa japoxan naexasisfʉlax —aech kemaeyan. \p \v 21 Do jawʉt, Jesús natachaemt wʉt kemaeyan, beltaenlison. Do jawʉtbej, Jesús jʉm-aech: \p —Xamfʉk kaeyax wewe'p isliajwam. ¡Xabʉa'de nejba poxade! ¡Puexa nejew mowim! Mowam wʉt, ¡japaplata chaxduim kejila! Ja-am wʉt, Dios xabich nejchachaemlaxael xamliajwa. Ja-am wʉtbej, Dios xam chaxduiyaxael xabich pachaempoxan japonxotse. Chaxduiyax daeptam wʉt, ¡xabʉa't xan naknanʉamsliajwam, tajnachalnamliajwambej! —aech Jesús. \p \v 22 Kemaeyan jʉmtaen wʉt Jesús jʉm-aechpox, kemaeyan xabich nejxaejwas, xabich kemaenk xot. \p \v 23 Jesús pejnachalalel natfo'cha wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —Xabich tampoel kemaeya pasliajwa Diosxotse —aech Jesús. \p \v 24 Pejnachala xabich nejchaxoelanuil, jʉmtaen wʉti, Jesús japox jʉm-aech wʉt. Samata, Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Takoew, diachwʉajnakolax xabich tampoel kemaeya pasliajwa Diosxotse. \v 25 Xamal matabijam camello pinjin xot, xajʉpaxil kuthatʉakre'wʉaj poxade xensliajwa. Kemaeyanliajwabej, tampoel japon pasliajwa Diosxotse —aech Jesús. \p \v 26 Japox jʉmtaen wʉt, Jesús pejnachala xabich kaes pejme nejchaxoelanuili. Nakaewa nawʉajnachaemsna wʉt, najʉm-aechi: \p —¿Achankatlax bʉ'weyaxaes? ¿Achankatlax pasaxael Diosxotse? —na-aechi nakaewa. \p \v 27 Jesús japi natachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw pajut pijaxtat pasaxil Diosxotse. Pelax Dios xajʉp puexa isliajwa. Samata, Dios xajʉp jiw bʉ'weliajwa. Dios kajachawaesaxael jiw pasliajwa japonxotse —aech Jesús. \p \v 28 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech: \p —Xanal puexa tejew waelax, xam nakfʉlaeliajwan —aech Pedro. \p \v 29 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Nejmach-aton Dios pejbichax nabichliajwa wʉt, japon waela wʉt pakoew, pen, pax, paxi, pejbabej, pejsatanbej, jasox is wʉton, tajwʉajan, chimiawʉajan, naexasit xoton, ja-aech wʉt, japon aton Dios kaes pejme chaxduiyaxaeson. \v 30 Me-ama kaes cien veces chaxduiyaxaeson ampathatat. Jachiyaxaeson, pakoew, pen, paxi, pejba, pejsatbej, puexa japoxan waela xoton. Japon laeje wʉtfʉk ampathatat, jiw nejweslafʉlaxaeson. Samata, nabijasaxaelon, xan nanaexasit xot. Asamatkoi, japon tʉp wʉt, pasaxaelpon pachaemxotse, Diosxotse, pomatkoicha dukaliajwa. \v 31 Xabich jiw amwʉtjel paklochowpi ampathatat, asamatkoi japi Diosxotse paklochowaxil Dios pejwʉajnalel. Xabich jiwlax amwʉtjel paklochowa-elpi ampathatat, japilax asamatkoi paklochowaxael Diosxotse Dios pejwʉajnalel —aech Jesús. \s1 Ampoxtat Jesús jʉm-aech tres veces japon pejpatʉpaxliajwa \r (Mt 20.17–19; Lc 18.31–34) \p \v 32 Asamatkoi Jesús, pejnachala sʉapich, asew jiw sʉapichbej, japi fʉlaech Jerusalén paklowax poxade. Jesús matxoela fol. Pejnachala fol wʉt, nejchaxoeli: “¿Ma-aech xotkat Jesús pejlewla-el fʉlaeliajwa Jerusalén paklowax poxade?” —aechi, nejchaxoel wʉt. Asew jiw, wʉchakal folpi, japi pejlewla. Do jawʉt, Jesús bʉflaech doce pejnachala asalel japikal jʉmchiliajwapon. Jʉm-aechon asew jiw isaxaespox japonliajwa Jerusalén paklowaxxot. \v 33 Jesús jʉm-aech: “Amwʉt Jerusalén paklowax poxaxaes. Jaxotde xan, puexa jiw pakoewkolnan, asew jiw nawiasaxael sacerdotespaklochowxot, judíos chanaekabʉanapixotbej. Japi natasalaxael asew jiw xan naboesaliajwa. Do jawʉx, xan nawiasaxaeli judíos-elixot. \v 34 Japi nabʉ'wʉajanpaeyaxael. Naloyaxaelbejpi. Xabich namatwʉajselsaxaeli. Do jawʉx, naboesaxaeli. Tʉpx wʉt, tres matkoi wʉt, Dios namat-esaxael pejme dukaliajwan” —aech Jesús. \s1 Santiago, Juan sʉapich, wʉljowpox Jesús we-isliajwas chamoeyax \r (Mt 20.20–28; Lc 22.24–30) \p \v 35 Do jawʉx, Santiago, Juan sʉapich, japi Zebedeo paxi, mox soepapi Jesúsxot. Do jawʉt, jʉm-aechi: \p —Jiw chanaekabʉanan, xanal wʉljowx xam nawe-isliajwam chamoeyax xanalliajwa —aechi Jesúsliajwa. \p \v 36 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Achaxkat we-isaxaelen, chamoeyax, xamalliajwa? —aech Jesús. \p \v 37 Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Xam jiw tato'lam wʉt ampathatat, ¡xanal natapaem chalakaliajwan xam nejkolalelje! ¡Natapaembej xanal puexa jiw tato'laliajwan, xam sʉapich, xanalbej jiw nasitaeliajwa! —aechi Jesúsliajwa. \p \v 38 Jesús jʉm-aech: \p —Xamal matabija-emil nawʉljowampox. Xan xabich nabijasaxaelen jiw pijaxtat. ¿Xamalkat-is xajʉpaxaelam nabijasliajwam, me-ama xan, jachiliajwam? Xanbej tʉpaxaelen asajiw pijaxtat. ¿Xamalkat-is xajʉpaxaelam tʉpaliajwam, me-ama xan, jachiliajwam? —aech Jesús japiliajwa. \p \v 39 Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Diachwʉajnakolax xanalbej xajʉpx nabijasliajwan, me-ama xam, jachiliajwan —aechi Jesúsliajwa. \p Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diachwʉajnakolax xamalbej tajaxtat nabijasaxaelam. Tʉpaxaelambej. Me-ama xan, jachiyaxaelam. \p \v 40 Pe tajkolalelje xamal chalakaliajwampox, puexa jiw tato'laliajwambej, xan sʉapich, japoxliajwa taj-ax Dios xan natapae-el tajut japox jʉmchiliajwan. Taj-ax Dios, japon pajut tapaeyaxael tajkolalelje chalakaxaelpi, xan sʉapich, japiliajwa chajia wechaemtas xotlisi —aech Jesús. \p \v 41 Asew Jesús pejnachala, diezpi, japox jʉmtaen wʉt, palalapi Santiagoliajwa, Juanliajwabej, wʉljow xoti japox. \v 42 Do jawʉt, Jesús puexa pejnachala la, japi kaes moxliajwa Jesúsxot. Dolisi, japi kaes mox wʉt Jesúsxot, jawʉt Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Xamal matabijam asatʉajnʉchanpijiw, Dios naexasis-eli, paklochow, japi tato'al wʉt, tato'la-el pachaempoxantat. Japi jiw tato'al pamamaxtat asew jiw matabijaliajwas japi kaes pejme paklochowpox. \v 43 Pelax xamal jasoxtat tato'laximil. Nejmach-aton xamalxot kaes xabich paklonasia wʉt, japon majt xamal kajachawaesfʉlaxael. \v 44 Nejmach-aton kaes paklonasia wʉt xamalxot, japon majt, me-ama esclavo wʉt, jachiyaxaelon xamalliajwa. \v 45 Ja-aechlap-is xanliajwa. Xan, puexa jiw pakoewkolnan, fʉlae-enil ampathatat jiw xan nakajachawaesfʉlaliajwa. Xanlax fʉlaekx jiw kajachawaesfʉlaliajwan, jiw bʉ'weliajwanbej, wemosliajwan japi babijaxan ispoxan, tʉpx wʉt cruztat —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox itliaklan \r (Mt 20.29–34; Lc 18.35–43) \p \v 46 Jesús, pejnachala sʉapich, pat Jericó paklowaxxot. Do baxael, japapaklowax nakolaxxot nakolaliajwa wʉt, xabich Jerico paklowaxpijiwbej nafʉlchala. Do jaxot kaen itliaklan ek japanʉambabʉ'tat, jiw xaxenapi wʉljoeliajwa platafachan. Japon pawʉl Bartimeo. Japon Timeo paxʉlan. \v 47 Do jawʉt, jʉmtaen wʉton Jesús, Nazaret paklowaxpijin, mox xensaxaelpox, jawʉt, japon itliaklan nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉlon: \p —Jesús, David pamon, ¡xan nabeltaem! —aechfʉllison. \p \v 48 Xabich jiw bʉxfiachpon boejlach ekaliajwa. Ja-aech wʉt, itliaklan kaes pejme nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉlon: \p —David pamon, ¡xan nabeltaem! —aechfʉlon, nejlasfʉl wʉt. \p \v 49 Do jawʉt, Jesús japox jʉmtaen wʉt, nukjabapon. Jʉm-aechon: \p —¡Jʉm-amde itliaklan xanlel fʉlaeliajwadin! —aech Jesús. \p Do jawʉt, itliaklan las wʉt, jʉm-aechipon: \p —¡Nejchachaemilde! ¡Nande! Jesús xam la moxliajwam japon poxade —aechipon. \p \v 50 Do jawʉt, itliaklan thʉch naxoelax asalelaxach fo'a. Do jawʉt, nancha wʉt, moxdepon Jesús poxade. \v 51 Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon itliaklanliajwa: \p —¿Achaxasiamkat xam? ¿Achaxkat isaxaelen xamliajwa? —aech Jesús itliaklanliajwa. \p Itliaklan jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw chanaekabʉanan, ¡xan taesian! —aechon. \p \v 52 Jesús jʉm-aech: \p —¡Xabʉa'de nejmach! Amwʉtjel xam pachaemam, chiekal naxanaboejtam xot —aech Jesús. \p Do jawʉt, itliaklan chiekal taenlison. Jawʉtbej, Jesús nakfollison. \c 11 \s1 Jesús patpox Jerusalén paklowaxxot \r (Mt 21.1–11; Lc 19.28–40; Jn 12.12–19) \p \v 1 Jesús, pejnachala sʉapich, pat mox Jerusalén paklowaxxot. Japi pat Betfagé paklowaxachxot, Betania paklowaxachxotbej. Jaxot olivonaechan nuil mʉaxleltat. Jaxot Jesús kolenje pejnachalan wʉajna to'achon. \v 2 To'a wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Xabʉa'de japapaklowaxach wʉajnadexot! Jaxotde pa'mach wʉt, taeyaxaelam bur jelti'san, wʉke'taspon. Japabur chinax aton tʉa-eka-esalfʉk. ¡Jolde! Do jawʉt, ¡nawebʉflaeman! \v 3 Jaxotpijin xamal wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aech wʉton: ‘¿Ma-aech xotkat bur joltam?’ —aech wʉt, ¡jʉm-amo japon aton: ‘Wajpaklon wewe'pas bur. Toet wʉt, pejme wiasaxaelon’ —amo japon aton! —aech Jesús, bʉxto'a wʉt kolenje pejnachalanliajwa. \p \v 4 Do jawʉt, japi kolenje fʉlaechlisi. Patlisi japapaklowaxachxot. Jaxot bafafatabijla bur jelti'san taeni. Bur ke'tas nʉamtat. Do jawʉt, joltipon bʉflaeliajwadin Jesús poxadin. \p \v 5 Do jawʉt, jaxot nuili jʉm-aechi japiliajwa: \p —Xamal, ¿achaxkat isam? ¿Ma-aech xotkat bur joltam? —aechi. \p \v 6 Jesús pejnachala jʉmnot wʉt, jʉm-aechi Jesús bʉxto'aspox. Do jawʉt, jaxot nuili, japi tapaei Jesús pejnachala bur bʉflaeliajwa Jesús poxadin. \v 7 Do jawʉx, japi bʉ'pat wʉt Jesúsxot, tam-owalisi thʉch naxoeipoxan Jesús tʉa-ekaliajwa. Do jawʉt, Jesús tʉa-eklison bur. \v 8 Jesús fʉlaeyaxaech poxade, xabich jiw thʉch naxoeipoxan ba'a nʉamtat. Asew japixot cha-aelnaedalan tasiapa, pa-ʉafpi, owaliajwa nʉamtat Jesús pejwʉajnalel, sitaen xoti Jesús. \v 9 Asew japixot matxoela fol. Asew jiw wʉchakal folbej. Puexa jiw nejlasfʉl, xabich nejchachaemil xoti Jesúsliajwa. Nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉlbejpi: \p —¡Aleluya! ¡Ampon fʉlaenpon Dios pijaxtat! Samata, ¡xabich pachaempon! \v 10 ¡Pachaempon, Israel tʉajnʉpijiw pejrey! ¡Ampon rey chiekal tato'laxael! Me-ama wajwʉajnapijin, rey David, chiekal tato'al wʉt, jachiyaxaelon. ¡Dios, athʉpijin, japon xabich pachaem! —aechfʉli. \p \v 11 Jasoxtat Jesús pat Jerusalén paklowaxxot. Dios pejtemplobaxot lech wʉt, puexa chiekal taenpon. Do jawʉt, Jesús nawiat, doce pejnachala sʉapich, Betania paklowaxach poxade, xabich tuila xotlisox. \s1 Jesús jʉm-aechpox, higonae baechjil wʉt \r (Mt 21.18–22) \p \v 12 Kandiawa wʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, nakola Betania paklowaxachxot. Do jawʉt, Jesús litaxaela. \v 13 Atʉajxach wʉt, taenon higonae xabich pa-ʉafpox. Samata, mox taechon, pabaech wʉt tʉsliajwa, xaeliajwabej. Pe mox taech wʉt, japanae xabich pa-ʉafkal, naebaech naboesmatkoiya-el xotfʉk. \v 14 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech higonaeliajwa: \p —¡Kaes naboesaximil! ¡Jiw kaes nejbaech xaeyaxilbej! —aech Jesús. \p Pejnachala jʉmtaen Jesús jʉm-aechpox. \s1 Jesús to'apox nakolaliajwa Dios pejtemplobatat mowapi, wʉajtibej \r (Mt 21.12–17; Lc 19.45–48; Jn 2.13–22) \p \v 15 Do jawʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, pejme pat Jerusalén paklowaxxot. Do jaxotde wʉt, Jesús low Dios pejtemploba. Jaxot Jesús taen jiw mowapi, wʉajtibej. Jesús to'a japi jiw nakolaliajwa tathoetade. Plata xanafokpi pejmesan wefʉliaxabapon. A-u mowapi, japi pejtʉa-ekaxan wewʉlaejababejpon. \v 16 Jesús tapae-elbej jiw xalaeliajwa pejew Dios pejtemplobatathoetlel. \v 17 Naewʉajan wʉt, jʉm-aechon japi jiwliajwa: \p —Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech Dios jʉm-aechpox pejtemplobaliajwa: ‘Tajba kawʉajnaba wʉlxael, pothatapijiw xan nakawʉajnaliajwa’ —aech Dios jʉm-aechpox. Pe xamallax Dios pejtemploba kethaka pejba padofam —aech Jesús. \fig (San Marcos 11.15–17)|src="CN01787b.tif" size="span" ref="mk 11:15-17 " \fig* \p \v 18 Sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, japi jʉmtaen Jesús jʉm-aechpox. Samata, nakaewa najʉm-aechi: “¿Machiyaxaeskat Jesús boesaliajwas?” —na-aechi nakaewa. Pe paklochow pejlewla Jesúsliajwa, puexa jiw xabich nejxasink xot Jesús naewʉajanpoxan. \p \v 19 Tuila wʉt, Jesús Jerusalén paklowaxxot nakolt, pejnachala sʉapich. \s1 Higonae majowpox \r (Mt 21.20–22) \p \v 20 Kandiawasap wʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, xena wʉt, taenlisi higonae. Japanae chiekal majow. Tathinbej chiekal majow. \v 21 Pedro nejchafaet Jesús jʉm-aechpox higonaeliajwa. Samata, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, ¡natachaemde higonae! Kaeliw xam jʉm-ampox higonaeliajwa, diachwʉajnakolax ja-aechlisox. Amwʉtjel chiekal majow —aech Pedro. \p \v 22 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¡Dios chiekal xanaboejim japon xamal kajachawaesliajwa! \v 23 Diachwʉajnakolax xamal Dios chiekal xanaboejam wʉt, jʉm-am wʉt ampamʉaxliajwa: ‘¡Napia'e amxot mar poxamik!’ —am wʉt, japamʉax napiasaxael jaxot. Pelax xamal kolenejchaxoelaxam wʉt Diosliajwa, ja-am wʉt, japamʉax napiasaxil. \v 24 Samata, xamal jʉm-an. Dios kawʉajnam wʉt, ¡chiekal xanaboejim japon wʉljowampoxan xamal chaxduiliajwa! Jasoxtat kawʉajnam wʉt, diachwʉajnakolax Dios xamal chaxduiyaxael wʉljowampoxan. \v 25 Xamal Dios kawʉajnam wʉt, nalala wʉtfʉk asan aton ispoxliajwa, ¡xamal japon aton beltaem! Ja-am wʉt, waj-ax Dios, athʉpijin, xamal beltaeyaxaelbej babijaxan isampoxanliajwa. \v 26 Xamal beltae-emil wʉt asew jiw, Diosbej xamal beltaeyaxil babijaxan isampoxanliajwa —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Jesús wʉajnachaemtaspox, achan to'aspon choef mowapi nakolax to'aliajwapon Dios pejtemplobatat \r (Mt 21.23–27; Lc 20.1–8) \p \v 27 Jesús, pejnachala sʉapich, pejme pati Jerusalén paklowaxxot. Do jawʉt, Dios pejtemplobaxot laelpi. Jaxot sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, ancianosbej, japi mox soepa Jesúsxot. \v 28 Do jawʉt, Jesús wʉajnachaemtas wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Achankat xam to'am choef mowapi nakolax to'aliajwam Dios pejtemplobatat? —aech paklochow, wʉajnachaemt wʉti Jesús. \p \v 29 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xan-is xamal wʉajnachaemsaxaelen asax. ¡Majt chiekal najʉmno'e! Chiekal najʉmnotam wʉt, do jawʉx, xamalbej jʉmnosaxaelen xan nawʉajnachaemtampox. \v 30 ¿Achankat Juan to'as jiw bautisaliajwa? ¿Dioskaton to'as? O, ¿jiwkaton to'as Juan bautisaliajwa jiw? ¡Najʉmno'e! Chiekal najʉmnotam wʉt, do jawʉt, xamal jʉmchiyaxaelen, achan nato'apoxtat japox xan isx —aech Jesús paklochowliajwa. \p \v 31 Do jawʉt, japi nakaewa najʉm-aechi: “Xatis jʉmtis wʉt: ‘Juan Dios to'as jiw bautisafʉlaliajwa’ —tis wʉt, Jesús nakjʉmchiyaxael: ‘¿Ma-aech xotkat xamal naexasis-emil Juan jʉm-aechpox?’ —nakchiyaxael Jesús xatisliajwa. \v 32 Jʉmtis wʉtlax: ‘Juan jiw to'as jiw bautisafʉlaliajwa’ —tis wʉt, japox jʉmtis wʉt, jiw xabich palalaxael, puexa jiw jʉm-aech xot pejnejchaxoelaxantat Juanliajwa: ‘Diachwʉajnakolax Juan, jiw bautisan, jʉm-aech Dios bʉxto'aspoxan’ —aech xoti” —aech paklochow nakaewaliajwa. Samata, japi paklochow xabich pejlewla jʉmchiliajwa japox Jesúsliajwa. \p \v 33 Do jawʉt, paklochow jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Jalape. Xanal matabija-enil, achan Juan to'as jiw bautisaliajwa —aechi. \p Do jawʉtbej, Jesús jʉm-aech: \p —Xan-is xamal jʉmchiyaxinil, achan nato'a xan japox isliajwan —aech Jesús paklochowliajwa. \c 12 \s1 Pamak babejchowpox \r (Mt 21.33–46; Lc 20.9–19) \p \v 1 Jesús jiw naewʉajan wʉt, wʉajantat jʉm-aechon: “Kaen aton uva mʉtha. Do jawʉx, uvalul chaxajajial ia'tat. Isbejpon uva-ʉfan jukax uvalulxot. Do jawʉx, isbejpon japalultat cha-aelbach, athʉpox, uvalul tataeflaliajwa, uva foi wʉt. Do jawʉt, uvalulpijin asew pamakjiwliajwa wʉljaet pejlul piach wetataeflaliajwas, japon pejwʉlela. Japi bʉ'pat wʉt, jʉm-aechon: ‘Xan fʉlaeyaxaelen asatʉajnʉlel atʉaj. Xan ajinil wʉt, xamal tajlul chiekal nawetataeflaxaelam’ —aech uvalulpijin. Do jawʉx, chijialison. \p \v 2 “Asamatkoi, uva foi wʉt, uvalulpijin kaen pamakan to'a, japon wʉljaesliajwa uva pejpaklonliajwa. Do jawʉt, fʉlaenlison uvalul poxadin. \v 3 Pe pat wʉton uvalul tataefʉlpixot, japi jaelt fʉlaenpon uva wʉljaesliajwa. Do jawʉt, baespon. Do jawʉtbej, ke-etat nawiasax to'aspon. \v 4 Do pejme uvalulpijin asan pamakan to'a. Jawʉt japon fʉlaenlison uvalul poxadin. Pat wʉton uvalul tataefʉlpixot, japi jaelt fʉlaenpon uva wʉljaesliajwa. Jawʉt xabich matnaeboesaspon. Jʉmtisbejpon babejjamechan. Do jawʉt, ke-etat nawiasax to'ason. \v 5 Do pejme uvalulpijin asan pamakan to'a japon wʉljaesliajwa uva. Dolison, pat wʉt uvalul tataefʉlpixot, uvalul tataefʉlpi boesa fʉlaenpon uva wʉljaesliajwa. Do jawʉt, uvalulpijin asew pamak to'a. Japi pat wʉt uvalul tataefʉlpixot, japibej baes. Asew japixot tʉp, fʉlaeni uva wʉljaesliajwa. \p \v 6 “Do jawʉt, uvalulpijin kaen wenamans to'aliajwa. Wenamanspon uvalulpijin paxʉlan, xabich nejxasinkpon. Do jawʉt, japon taxdukakolaxtat to'apon paxʉlan. Uvalulpijin nejchaxoel paxʉlanliajwa: ‘Uvalul tataefʉlpi, japi taen wʉt taxʉlan nawesitaeyaxaelipon’ —aechon uvalulpijin, nejchaxoel wʉt. \v 7 Pe uvalul tataefʉlpi taen wʉti uvalulpijin paxʉlan, nakaewa najʉm-aechi: ‘¡Tae'nik uvalulpijin paxʉlan! Asamatkoi pax naetʉp wʉt, japon pijax wʉlxael, uvalul. Samata, ma amwʉt boesaxaeson uvalul wajaxkal chiekal namanaliajwa’ —na-aechi nakaewa. \v 8 Uvalulpijin paxʉlan pat wʉt japixot, japi jaeltason. Do jawʉtbej, boesaspon. Jawʉt jutipon uvalulxot” —aech Jesús jiw naewetiliajwa. \p \v 9 Do jawʉt, Jesús wʉajnachaemt jiw naeweti japawʉajan. Jʉm-aechon: “¿Achaxkat xamal nejchaxoelam uvalulpijinliajwa? ¿Achaxkat isaxael uvalulpijin uvalul tataefʉlpiliajwa? Xan tajut jʉm-an. Uvalulpijin chakifʉlaeyaxael uvalul tataefʉlpi kastikaliajwa, beliajwabejpon. Do pejme asew jiw tataeflax to'axaelon uvalul” —aech Jesús. \p \v 10 Jesús pejme jʉm-aech: \p —Xamal bej xaljowambej Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt xanliajwa: \q1 ‘Jiw ia'ba is wʉt, kaet ia'tliajwa nakaewa najʉm-aechi: “Ampot ia't chaemil” —na-aechi ia'tliajwa. Do jawʉx, asan aton japot ia't fit. Japon jʉm-aech japot ia'tliajwa: “Ampot ia't, puexa ia'xot, kaes pejme xabich pachaem taxso'tpijtliajwa, ba chiekal mamnikaliajwa” —aechon. \q1 \v 11 Samata, japox xabich pachaem xatisliajwa’ —aech Dios pejjamechan, chajia lelspox, xanliajwa —aech Jesús, jiw naewʉajan wʉt. \p \v 12 Do jawʉt, paklochow pajut matabija, Jesús jiw naewʉajan wʉt uvalul tataefʉlpiliajwa, japox jʉm-aechon paklochowliajwa. Samata, jawʉt Jesús jaelsasias bʉflaeliajwas, Jesús jiw jebatat jeliajwas. Pe paklochow pejlewla jiwliajwa. Samata, Jesús waelti tamach. Do jawʉt, fʉlaechlisi pejlel. \s1 Impuesto mosaxliajwa, Jesús wʉajnachaemtaspox \r (Mt 22.15–22; Lc 20.20–26) \p \v 13 Do jawʉx, paklochow to'a Jesús poxade, kaesʉapich fariseos, Herodes pejmʉtpijiwbej, Jesús asax jʉm-aech wʉt, tasalaliajwapi Jesús. \v 14 Do jawʉt, pat wʉti Jesúsxot, jʉm-aechi: \p —Jiw chanaekabʉanan, xanal matabijax xam diachwʉajnakolax chiekal jʉm-am. Xam bʉxdala-elbej diachwʉajnakolaxpox naewʉajnaliajwam puexa jiwliajwa, nejlewla-el xot jiw nejchaxoelpox xamliajwa. Xam naewʉajnam diachwʉajnakolaxpox jiw chiekal duilaliajwa, me-ama Dios nejxasink. Samata, xanal matabijasian. ¿Pachaemkat xatis mosliajwas impuesto Roma tʉajnʉpijiw tato'lan? ¿Mosaxaeskat? O, ¿mosaxilsalkat? —aech paklochow, wʉajnachaemt wʉti Jesús. \p \v 15 Jesús pajut matabijt tasalaxaespox, jʉmnot wʉton asaxtat wʉajnachaemtaspoxliajwa. Samata, Jesús jʉm-aech japiliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xan naxapaejtam? ¡Nawexalaeman kaekafef xan taeliajwan! —aech Jesús. \p \v 16 Do jawʉt, xalaenlisi kaekafef Jesúslel. Jawʉt Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Achan pejxu-aelkat ampakafeftat? ¿Achan pejwʉlbejkat ama lelspox ampakafeftat? —aech Jesús japiliajwa. \p Do jawʉt, japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Roma tʉajnʉpijiw tato'lan, japon pejxu-ael, pejwʉlbej —aechi. \p \v 17 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —¡Roma tʉajnʉpijiw tato'lan, japon pejewpi japon chaxduim, motam wʉt impuesto! ¡Pe Dios pejewpi, Dios chaxduim! —aech Jesús. \p Do jawʉt, japi jiw xabich natachaemana, Jesús chiekal jʉmnot xot. \s1 Asamatkoi mat-eyaxaespox tʉpi pejme duilaliajwa \r (Mt 22.23–33; Lc 20.27–40) \p \v 18 Saduceos asanejchaxoelax. Japi jʉm-aech: “Jiw tʉp wʉt, kaelel chiekal napelt. Asamatkoi mat-eyaxisalbej pejme duilaliajwa” —aechi asbʉan jʉmch. Do asamatkoi, kaesʉapich saduceos pat Jesús taeliajwa. Pat wʉti, japi wʉajnachaemt Jesús. \v 19 Jʉm-aechi wʉajantat: \p —Jiw chanaekabʉanan, Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘Aton pijow naetʉp wʉt naxʉwla-elaxtat, patʉpan pakoewan naman wʉt, japon japow fisaxael. Ja-aech wʉt, japon naxʉwlaxael japowtat pakoewan tʉponliajwa’ —aech Moisés chajia lelpox —aechi Jesúsliajwa. \p \v 20 Do jawʉt, japi kaes jʉm-aech: “Kaen aton seis pakoew. Matxoelapijin pawis fit. Pe baxael japon tʉp naxʉwla-elaxtat pijowxot. \v 21 Do jawʉtbej, wʉchakalpijin japow fit. Pe baxael japonbej tʉp naxʉwla-elaxtat japowxot. \v 22 Puexa japon pakoew, seispi, nadaepti nakjiyaxtat japowtat. Pe chinax kaen japixot naxʉwla-el japowtat. Do jawʉx, taxdukakolaxtat japowbej tʉp. \v 23 Tʉpi mat-ias wʉt pejme duilaliajwa, jawʉt sietepixot, ¿achankat pijowaxael japow?” —aech saduceos Jesúsliajwa. \p \v 24 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon saduceosliajwa: \p —Xamal japox jʉm-am wʉt, nejmach jʉm-am, matabija-emil xot Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aechpox. Matabija-emilbej Dios xajʉppox puexa isliajwa. \v 25 Tʉpi mat-ias wʉt japi duilaxael Diosxotse. Jaxotse poejiw, watho'bej, pejme nakjiyaxil. Me-ama Dios pej-ángeles nakjiya-el, jachiyaxaelbej, tʉpi mat-ias wʉt pejme duilaliajwa. \v 26 ¿Xamalkat xaljoe-emil Moisés chajia lelpox, tʉpi mat-eyaxaespoxliajwa pejme duilaliajwa? Japawʉajanxot Dios chajia jʉmdʉt wʉt, jʉm-aechon boejtachnaechxotdin. Jawʉt Dios jʉm-aech tʉpi mat-eyaxaespoxliajwa pejme duilaliajwa. Do jawʉt, Dios jʉm-aech Moisésliajwa: ‘Xanfʉk amwʉtjel Abraham, Isaac, Jacobbej, japi pejDiosnan’ —aech Dios. \v 27 Samata, Dios naexasiti matabija, asamatkoi tʉp wʉti pejme duilaxaelpox. Japi chiekal matabijabej, chajia wʉajna tʉpi, japi napels-elpox. Samata, Abraham, Isaac, Jacobbej, japi amwʉtjel duilafʉl Diosxotse. Xamal saduceos chiekal matabija-emil, jʉm-am wʉt: ‘Jiw tʉp wʉt, chiekal kaelel napelt. Tʉpi mat-eyaxisal pejme duilaliajwa’ —am wʉt, —aech Jesús saduceosliajwa. \s1 Dios pejtato'laxanxot, masox kaes pejme pachaem \r (Mt 22.34–40) \p \v 28 Jesús chiekal jʉmnot wʉt, saduceos, fariseosbej, jawʉtbej kaen judíos chanaekabʉanapon jʉmtaen. Samata, japonbej mox soepan Jesúsxot wʉajnachaemsliajwa. Do jawʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw chanaekabʉanan, Dios xabich tato'al jiw naexasisliajwa. ¿Achatato'laxxotkat kaes pejme pachaem Dios tato'alpox jiw naexasisliajwa? —aech judíos chanaekabʉanan. \p \v 29 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Ampawʉajan kaes pejme pachaem jiw chiekal naexasisliajwa: ‘Israel pamojiwam, ¡jʉmtaem chiekal! WajDios, japon kaen wajpaklokolan. \v 30 Samata, ¡chiekal nejxasinkde Dios wajpaklokolan! ¡Xabich nejxasinkdebej Dios puexa nejnejchaxoelaxtat! ¡Xabich tanbichfʉldebejpon puexa nejpamamaxtat!’ —aechox. \v 31 Asawʉajan, wʉchakal pejwʉajan, Dios tato'alpox, japox jʉm-aechbej: ‘¡Chiekal nejxasinkde jiw! Me-ama xam najut nanejxasinkam wʉt, ¡ja-amde asew jiwliajwa!’ Kolewʉajan, Dios tato'alpoxan, japawʉajanxot, do kaes asawʉajan ajil, xabich kaes pachaemwʉajan —aech Jesús judíos chanaekabʉananliajwa. \p \v 32 Do jawʉt, judíos chanaekabʉanan jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, xam naksiyam diachwʉajnakolaxpox. Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech: ‘Dios kaen. Kaes asan Dios ajil’ —aechox. \v 33 Diachwʉajnakolax pachaem xatis Dios chiekal nejxasinkaliajwas puexa wajnejchaxoelaxtat. Pachaembej Dios tanbichliajwas puexa wajpamamaxtat, nejxasinkas xot Dios. Pachaembej asew jiw nejxasinkaliajwas. Me-ama xatis wajut nanejxasinkas wʉt, jachiyaxaes asew jiwliajwa. Japoxanlap xabich pachaem xatis isliajwas. Japoxlap kaes pejme pachaem Diosliajwa, naexasich wʉt japoxan. Me-ama choef chabowaspoxan altarmatwʉajtat Dios pej-ofrendaliajwa, jachi-el japoxan —aech judíos chanaekabʉanan. \p \v 34 Jesús jʉmtaen wʉt judíos chanaekabʉanan chiekal jʉmnotpox, jawʉt Jesús jʉm-aech judíos chanaekabʉananliajwa: \p —Xamfʉk kaesʉapich wewe'p chiekal naexasisliajwam Dios —aech Jesús. \p Dolisdo' jawʉt, jiw pejlewla kaes asax wʉajnachaemsaxtat xapaejsliajwapi Jesús. \s1 Cristo, rey David pamonpox, pe Cristo paklonbej Davidliajwa \r (Mt 22.41–46; Lc 20.41–44) \p \v 35 Jesús jiw naewʉajan wʉt Dios pejtemplobatat, Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon japi naewetiliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat judíos chanaekabʉanapi jʉm-aech: ‘Cristo nalaelt wʉt, japon rey David pamonaxael’ —aechkat judíos chanaekabʉanapi? \v 36 David pajut jʉm-aech wʉt Espíritu Santo pijaxtat, jʉm-aechon Cristoliajwa: \q1 ‘Dios jʉm-aech tajpaklokolanliajwa: “¡Ekde tajpoklalel jiw tato'laliajwam, xan sʉapich! Ekam wʉtfʉk tajpoklalel, xan malechaxaelen nadaelmajiw. Malechax wʉt, japi jiw naexasisfʉlaxael xam tato'lampoxan” —aech Dios tajpaklokolanliajwa’ —aech rey David chajia lelsxot Cristoliajwa. \m \v 37 David chajia jʉm-aechbej Cristoliajwa: ‘Tajpaklokolan’ —aechon Cristoliajwa. Samata, Cristo, diachwʉajnakolax rey David pejpaklokolanpon. Pe Cristo David pamonbej —aech Jesús pajutliajwa, jʉm-aech wʉt jiw chiekal jʉmmatabijaliajwa japon Dios paxʉlanpon. \p Xabich jiw nejchachaemil, jʉmtaen wʉti Jesús jʉm-aechpox. \s1 Jesús jʉm-aechpox jiw matabijaliajwa fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, pejbʉ'wʉajanpox \r (Mt 23.1–36; Lc 11.37–54; 20.45–47) \p \v 38 Jesús pejme jiw naewʉajan wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Chiekal taem! Me-ama judíos chanaekabʉanapi, ¡nabej ja-aeche' xamal! Japi nejxasink pakchownaxoeyaxan jiw chiekal sitaeliajwas. Nejxasinkbejpi jiw saludaliajwas xabich sitaeyaxtat, xabʉ'kʉlas wʉt paklowaxthialaxanxot. \v 39 Japi judíos naewʉajnabachantat wʉt, wʉajna tʉachalakaxan nuilpi paklochow kaes sitaenspi chalakaliajwapitat, japatʉa-ekaxantat japi chalak puexa jiw taeliajwas. Ja-aechbejpi, fiestanxot wʉt. Japi nejxasink chalakaliajwa kaes pachaempoxantat. \v 40 Japi naekichachajba watho', pamaljiw naetʉpspi, wenosliajwa japi watho' pejew. Lowpi judíos naewʉajnaba piach Dios kawʉajnaliajwa, jiw taens wʉt jʉmchiliajwas: ‘Diachwʉajnakolax ampi jiw xabich pachaem’ —chiliajwas. Samata, Dios xabich kastikaxaesi —aech Jesús judíos chanaekabʉanapiliajwa. \s1 Pamal naetʉpspow, kejilpow, chaxdutpox ofrenda Diosliajwa \r (Lc 21.1–4) \p \v 41 Asamatkoi Jesús mox ek ofrenda jiaxot Diosliajwa, templobatat. Jaxot Jesús taen, jiw jia wʉt plata. Xabich kimaeya plata xabich jiapi. \v 42 Do jawʉt, jaxot patbej pamal naetʉpspow. Japowbej jek kolekafef Dios pej-ofrendaliajwa. Japakafefaex, cobrefaex, xabich omjillejen. \v 43 Jesús japox taen wʉt, lalison pejnachala kaes moxaliajwadin japonxot. Jaxot wʉti, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Ampow, pamal naetʉpspow, xabich kejil. Pe Dios kaes pejme nejchachaemil japow pej-ofrendaliajwa. Japow, me-ama kaes pejme chaxdut wʉt, ja-aechow Diosliajwa. Me-ama puexa asew jiw, chaxduw wʉt, jachi-elow japow. \v 44 Puexa asew jiw chaxduw ofrenda wenamaspoxantat. Japowlax wewe'paspoxanliajwa, puexa chaxdutow Diosliajwa —aech Jesús. \c 13 \s1 Jesús jʉm-aechpox Dios pejtemploba toesaxaespoxliajwa \r (Mt 24.1–2; Lc 21.5–6) \p \v 1 Jesús nakolt wʉt templobaxot, kaen pejnachalan jʉm-aech: \p —Jiw chanaekabʉanan, ¡tae'nik Dios pejtemploba, asabachanbej! ¡Japabachan xabich chimiabachan! ¡Japa-ia'bej xabich pinanʉl! —aech Jesús pejnachalan. \p \v 2 Jesús jʉm-aech: \p —Xamal taenampi, pinabachan, japoxan asamatkoi chiekal toesaxaes. Asatʉajnʉchanpijiw japabachan toesaxael. Dios pejtemplobabej toesaxaeli. Japox ja-aech wʉt, kaet ia't namanaxil nakae-ia'tmatwʉajtat —aech Jesús. \s1 That toepax mox pawʉajna wʉt, majt matxoela jachiyaxaelpoxan \r (Mt 24.3–28; Lc 17.22–24; 21.7–24) \p \v 3 Do jawʉx, Jesús, pejnachala sʉapich, fʉlaech Olivonaechanmʉax poxade. Japamʉax Dios pejtemplobatabijla ek. Jaxotde pa'a wʉt, Jesús ek, pejnachala sʉapich. Pedro, Santiago, Juan, Andrés, japi piajkal wʉt, wʉajnachaemti Jesús. \v 4 Jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, ¡xanal chiekal nachanaekabʉanim! ¿Maswʉtkat japox jachiyaxael, xam jʉm-ampox Dios pejtemplobaliajwa? ¿Achaxankat taeyaxaes, mox pawʉajna wʉt, xam jʉm-ampoxan jachiliajwa wʉt? —aechi. \p \v 5 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Chiekal taem asew jiw xamal naekichachajbasamata! \v 6 Xabich jiw pasaxael, me-ama xan. Japi pajut najʉmchiyaxael: ‘Xan Cristowan’ —nachiyaxaeli. Pe japi Cristowaxil. Xabich jiw naexasisaxaesi, japi naekichachajba wʉt. \p \v 7 “Asamatkoi xamal wʉltaenam wʉt soldaw xabich nabapox mox, o, atʉaj, ¡xamal nabej nejlewle'! Japoxan majt jachiyaxael, mox pawʉajna wʉt that toepaliajwa. Ja-aech wʉt, that toepax pasaxilfʉk. \v 8 That toepax wʉajna, xabichaxael nabewʉajan. Nakaetʉajnʉpijiw nabeyaxael, nakaetʉajnʉpijiw sʉapich. Japoxan majt jachiyaxael asatʉajnʉchanlel. Kaetʉajnʉpijiw nabeyaxaelbej, asatʉajnʉpijiw sʉapich. Japox majt jachiyaxael asatʉajnʉlel. Asatʉajnʉlel xabich sat najaesaxaelbej potʉajnʉcha. Naxaeyaxan xabich ajilaxaelbej. Majt japoxan jachiyaxael, nabijasax tʉadusaxael wʉt jiw xabich nabijasliajwa. Me-ama watho' naxʉwlaliajwa wʉt, xabich wexaenkas, jachiyaxaelbej, japox tʉadut wʉt, jiw nabijasaxaelpox. \p \v 9 “¡Xamal najut chiekal natataefʉlde! Asew jiw xamal bʉflaeyaxael paklochow poxade. Japi xamal kastikaxael judíos naewʉajnabachanxot. Nuilaxaelam paklochow pejwʉajnalel, tajnachalwam xot. Jaxotam wʉt, xamal naksiyaxaelam xanliajwa. \v 10 Matdukamatkoi wʉajna, potʉajnʉcha xamal naewʉajanaxaelam chimiawʉajan, Dios jiw bʉ'weyaxaelpox. \v 11 Xamal bʉflaech wʉti paklochow poxade, ¡xabich nabej nejchaxoele' jaxot naksiyaxaelampoxanliajwa! Jawʉt naksiyaxaelam Dios bʉxto'apoxan xamal naksiyaliajwam. Najut nijaxtat naksiyaximil. Naksiyaxaelam Espíritu Santo pijaxtat. \v 12 Japamatkoiyan, xamal tajnachalwam xot, asew jiw xamalxot, pakoewkola bʉflaeyaxaes paklochow poxade, jaxotde beliajwas. Asew jiwbej xamalxot, paxjiw, o, penjiwbej, bʉflaeyaxaes paklochow poxade, jaxotde beliajwas. Asew jiwbej xamalxot, paxi bʉflaeyaxaes paklochow poxade, jaxotde beliajwas. \v 13 Puexa jiw xamal nejweslaxael, tajnachalwam xot. Pe kofa-emil wʉt Dios xanaboejampox, ja-am wʉt, hasta tʉpam wʉt, Dios xamal bʉ'weyaxael. \p \v 14 “¡Xaljowpon nej matabijs ampox! Xamal xaljowam wʉt, ¡chiekal matabijim! Xamal taenam wʉt xabich babejkolan Dios pejtemplobatutat, jaxot tapaeyaxisalpon leliajwa, jaxot wʉtlison, ja-aech wʉt, ¡puexa Judea tʉajnʉpijiw nej dʉkpe pinamʉaxan poxade! \v 15 Do jawʉtbej, jiw nuili bachanmatwʉajtat, baloek wʉt, ¡nej le-ele' pejbachan poxade pejew jukaliajwa, xadʉkpaliajwabejpi! \fig (San Marcos 13.15)|src="LB00234b.tif" size="col" ref="mk 13:15 " \fig* \p \v 16 “Do jawʉtbej, jiw nabisti pejlulantat, ¡do jaxot kaweta kamta atʉaj nej dʉkpe! ¡Japi kaxa nej nawe-eledin pejbachan poxadin, pejew ponan wʉljaesliajwa! \v 17 Do jawʉtbej, watho', moejowpi, yamxi mitan miati, japi watho' xabich nabijasaxael. \v 18 Dʉkpam wʉt xabich nabijasasamatam, ¡Dios kawʉajnafʉlde japox pasasamata, iama wʉt! \v 19 Dios that is wʉt, amwʉtjelbej, jachi-ellejen japanabijasax. Japamatkoiyantat xabich kaes nabijasaxaelam. \v 20 Nabijasmatkoiyan piachaxael wʉt, jiw xajʉpaxil boejtaliasfʉlaliajwa. Samata, Dios tapaeyaxil piach, pejjiw xabich nabijasliajwa. Jachiyaxael, Dios makanot wʉt Dios nejxasinkaspi. \p \v 21 “Asew jiw xamalxot jʉm-aech wʉt: ‘¡Tae'nik Cristo!’ o, asew jiw jʉm-aech wʉtbej: ‘¡Jaxotde Cristo!’ —aech wʉtbej, ¡nabej naexasis! \v 22 Matxoela fʉlaeyaxaen naekichachajbapijiw. Japi pasaxaen, me-ama Cristo. Pe japi Cristowaxil. Asew jiw pasfʉlaxael, me-ama Dios pejprofetas. Pe japi Dios pejprofetakolaxil. Japi isaxael koechaxan, japoxantat japi jiw naekichachajbaliajwa. Naekichachajbasiabejpi jiw, Dios naexasiti, japi jiw kofaliajwa Dios xanaboejapoxan. \v 23 ¡Chiekal taem! Xan ampox jʉm-an xamal chajia chiekal matabijaliajwam, asamatkoi xamal naekichachajbasamata japi jiw” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Jesús, puexa jiw pakoewkolan, pejme kaxaxoekpox \r (Mt 24.29–35, 42–44; Lc 17.26–36; 21.25–36) \p \v 24 Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Nabijasmatkoiyan toep wʉt, juimt matkoipijinn kamta kʉatlaxael. Juimt madoipijinbej itliakaxil. \v 25 Ithaejanbej natacholnaxael. Puexa thatbaxotatibej xabich nachoelaxael. \v 26 Do jawʉt, xan, puexa jiw pakoewkolnan, athʉlelsik fʉloekx wʉt itloejentat, jiw xan nataeyaxael, paskax wʉt, puexa jiw tato'laliajwan. Do jawʉt, itliakaxaelen Dios pijaxtat. \v 27 Do jawʉtbej, xan to'axaelen tejew ángeles, pin-iakola, japi pothata xajʉpaliajwa. Japi bʉflaeyaxaen jiw xanlel, xan makanotxpikal. \p \v 28 “¡Chiekal nejchaxoelde, taenam wʉt higonae! Higonae pajel-ʉaf nakola wʉt, ja-aech wʉt, xamal matabijam waech mox pawʉajnapox. \v 29 Jachiyaxaelbej japoxan taenam wʉt, xan jʉm-anpoxan. Matabijaxaelam xan mox tawʉajnapox pejme pasliajwan puexa jiw tato'laliajwan, taj-ax Dios sʉapich. \v 30 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Puexa xan jʉm-anpoxan diachwʉajnakolax jachiyaxael. Asew jiw xamalxot japoxan taeyaxael, laelpifʉk ampathatat. \v 31 Thatbaxo, ampathatbej, toepaxael. Pelax tajjamechan toepaxil. Xan jʉm-anpoxan, japoxan diachwʉajnakolax jachiyaxael. \p \v 32 “Puexa jiw matabija-el xan pasaxoekanmatkoi. Dios pej-ángelesbej matabija-el japox. Xanbej, Dios paxʉlnan, matabijs-enil japox. Kaen taj-ax Dios matabijt. \p \v 33 “Samata, ¡xamal najut chiekal natataefʉlde! ¡Pomatkoicha nawʉajnawesfʉldebej, xamal matabija-emil xot xan pasaxoekanmatkoi! \v 34 Xan pejme fʉloekx wʉt athʉlelsik, me-ama kaen aton pejba naechijia wʉt, pejme kaxa nawia'an, xanbej jachiyaxaelen. Japon aton tamach waelapon pamak pejbatat. Pamak kaenanʉla bichax chaxduwpon. Jʉm-aechon kaen pamakanliajwa: ‘¡Tajba chiekal nawetataefʉlde, nawʉajnawetam wʉt tajpasax!’ —aech aton pamakanliajwa. Do jawʉx, chijialison atʉaj. \v 35 Xamalbej nawʉajnawetam wʉt, ¡me-ama ba tataeflan, ja-amsfʉlde xamal! Japon pomatkoicha ba chiekal tataeflaxael, matabijs-el xoton, maswʉt bapijin pejme pasaxael. Bej pasaxaelbejpon kaliax, o, pinmadoitat, o, nalianawʉajna. O, pasaxaelon kandiawasap. \v 36 Pamakan matabijs-el, maswʉt pejpaklon pasaxael. Samata, pomatkoicha chiekal wʉajnawesfʉl, pejpaklon pat wʉt nejchachaemlaliajwa japiliajwa. Pejpaklon chamatpasaxisal pamakan chiekal wʉajnawesfʉla-esalpoxtat. \v 37 Xamal jʉm-anpox, jʉm-anbej puexa asew jiwliajwa. ¡Chiekal nawʉajnawesfʉlde!” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \c 14 \s1 Judíospaklochow nejchaxoelpox jaelsliajwapi Jesús \r (Mt 26.1–5, 14–16; Lc 22.1–2; Jn 11.45–53) \p \v 1 Kaewaechfʉl wʉt, judíos is Pascuafiesta nejkiowasamata pejwʉajnapijiw nakolapox Egipto tʉajnʉxot. Japafiestamatkoiyan wʉt, judíos isbej asafiesta. Pan puthla-elpi xael, japafiesta wʉt. We'p wʉtfʉk kolematkoije judíos tʉadusliajwa Pascuafiesta isax, jawʉt sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, natameja piajkal. Japi jaelsasia Jesús naekichachajbapoxtat boesaliajwapi Jesús. \v 2 Do jawʉt, nakaewa najʉm-aechi: \p —Japox isaxisal fiestatat. Japox isas wʉt, jiw xabich palalaxael xatisliajwa. Ja-aech wʉt, jiwbej chamamosaxaelbej Jesús —na-aech paklochow nakaepaklochowliajwa. \s1 Pawis perjumamintat matnaechafanpox Jesús \r (Mt 26.6–13; Lc 7.37–38; Jn 12.1–8) \p \v 3 Jesús Betania paklowaxxot wʉt, paton Simón pejbatat. Japon Simón majt leprawaxae waechpon. Japabatat Jesús xael wʉt, kaeow atow xapat perjumamint batiajtat. Japabatiajt isas ia't, pawʉlpot alabastro. Japaperjumamint xabich ommaenk. Isas nardokal. Do jawʉt, batiajtwathit jalnatow. Do jawʉt, japow ta'chafan Jesús. \v 4 Asew jiw japixot japox taen wʉti, palalapi japowliajwa. Do jawʉt, nakaewa najʉm-aechi: \p —¿Ma-aech xotkat japow tabejt perjumamint? \v 5 Japaperjumamint xabich ommaenk. Japaperjumamint mowas wʉt, xabich plata kanaxaes, me-ama trescientos denarios. Ja-aech wʉt, japaplata chaxduiyaxaes kejila —na-aechi nakaewa. \p Jasoxtat jʉm-aechipow, tabejt xotow perjumamint japontat. \p \v 6 Do jawʉt, Jesús japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Nej ja-aeche'! ¿Ma-aech xotkat japox jʉm-am japowliajwa? Japow japox is wʉt, pachaem xanliajwa. \v 7 Pomatkoicha xamalxotaxael kejila kajachawaesliajwam. Kejila kajachawaesasiam wʉt, kajachawaesaxaelam nejmachmatkoitat. Pelax xan piachaxinil xamalxot. \v 8 Japow japox is wʉt, ispow xajʉppoxtat. Japow perjumamintat nata'chafan wʉt, nachawʉajnachaemt xan tajpatʉpaxliajwa namʉthsliajwapox. \v 9 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Tajnachala potʉajnʉcha jiw naewʉajan wʉti chimiawʉajan, tajwʉajan, asew jiw naexasit wʉt bʉ'weliajwas, do jawʉtbej, tajnachala jʉmchiyaxael japow ispoxliajwa xanliajwa. Jasoxtat puexa jiw nejchaxoelaxael japowliajwa —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Judas Jesús padaelman nadofapox \r (Mt 26.14–16; Lc 22.3–6) \p \v 10 Kaen Jesús pejnachalan, Judas Iscariote, japontat dosanpon, japon fʉlaech sacerdotespaklochow poxade nospaeliajwapon, japi sʉapich, asamatkoi Jesús wiasliajwapon japixot. \v 11 Paklochow japox jʉmtaen wʉt, xabich nejchachaemil. Do jawʉt, jʉm-aechi Judasliajwa: \p —Jesús wiatam wʉt xanalxot, xanal mosaxaelen —aechi. \p Do jawʉx, Judas wʉajnawet, ma ipachaemdo', japamatkoitat wiasliajwapon Jesús padaelmajiwxot. \s1 Jesús xaelpox, pejnachala sʉapich, Pascuafiestanaxaeyax \r (Mt 26.17–29; Lc 22.7–23; Jn 13.21–30; 1 Co 11.23–26) \p \v 12 Matxoelamatkoi fiesta wʉt, judíos xael wʉt pan puthla-eli, japamatkoi patlisox. Japamatkoi ovejas jelti'tpi xʉa'at xaeliajwa. Jawʉt Jesús wʉajnachaemtas pejnachala. Japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —¿Ampalelkat xanal naxaeyax isaxaelen Pascuafiestanaxaeyax xanal nabʉ'xaeliajwam? —aechi. \fig (San Marcos 14.12–21)|src="CN01803b.tif" size="col" ref="mk 14:12-21 " \fig* \p \v 13 Do jawʉt, Jesús to'a wʉt kolenje pejnachalan, jʉm-aechon: \p —¡Xabʉa'de Jerusalén paklowax poxade! Jaxotde kaen aton faenaxaelam, mint xafolpon. ¡Japon aton fʉlfʉlaem! \v 14 Lech wʉt ba, ¡jʉm-amo japabapijin: ‘Jiw chanaekabʉanan jʉm-aech: ¿Ampabatutatkat xan tajnachala bʉ'xaeyaxaelen Pascuafiestanaxaeyax?’ —aech jiw chanaekabʉanan —amo bapijin! \v 15 Do jawʉt, bapijin xamal itpaeyaxael athʉ pejpiezax, japabatu pinjiyax. Chajia wʉajna chiekal chaemtas. Jaxot naxaeyax xamal isaxaelam xatisliajwa —aech Jesús, pejnachala to'a wʉt. \p \v 16 Do jawʉt, Jesús kolenje pejnachalan fʉlaechlisi Jerusalén paklowax poxade. Jaxotde pa'a wʉti, puexa, me-ama Jesús chajia jʉmtispi, japox ja-aech. Samata, jaxot islisi naxaeyax Pascuafiestaliajwa, Jesúsliajwa, asew pejnachalaliajwabej. \p \v 17 Tuila wʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, pat japabaxot. \v 18 Do jawʉt, xael wʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Kaen xamalxot, xan sʉapich xaelpon, japonlap xan nawiasaxael tadaelmajiwxot —aech Jesús. \p \v 19 Pejnachala japox jʉmtaen wʉt, xabich nejxaejwas. Samata, kaenanʉla wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —¿Xankatlap wiasaxaelen xam? —aechi Jesúsliajwa. \p \v 20 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —Kaen, xamalxot dosampim, japonlap xan nawiasaxael tadaelmajiwxot. Kaeplaftat, xan sʉapich, panax taxthotpon, japonlap xan nawiasaxael tadaelmajiwxot. \v 21 Xan, puexa jiw pakoewkolnan, naboesaxaeli. Me-ama Dios pejjamechan chajia jʉm-aech xanliajwa, diachwʉajnakolax japox jachiyaxael. Pe nawiasaxaelon tadaelmajiwxot, japonliajwa kaes pejme chaemilaxael. Kaes pejme pachaemaxael, japon nalaels-el wʉt ampathatat —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 22 Japi xael wʉt, Jesús panax fit. Do jawʉt, Jesús Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Ax, gracias-an xanal pan nachaxdutampoxliajwa” —aech Jesús, Dios kawʉajan wʉt. Do jawʉt, Jesús jalkafʉl pan, pejnachala kexadiajsliajwa. Chaxduwpon pejnachala xaeliajwa. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —¡Xaem ampapan! Japox, me-ama tajwit —aech Jesús. \p \v 23 Do jawʉt, Jesús copa chafit puexa pejnachala fiaflaliajwa. Do jawʉt, jʉm-aechon Diosliajwa: “Ax, gracias-an ampotliajwa nachaxdutampot” —aech Jesús pax Diosliajwa. Do jawʉt, japot chaxdutlison japi puexa kaenanʉla fiaflaliajwa. Do jawʉt, japi kaenanʉla puexa fiafʉl. \v 24 Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Ampot vino, me-ama tajjal. Xan tʉpx wʉt puexa jiwliajwa, tajjal nakolaxael. Japox jiw naexasit wʉt, beltaeyaxaes babijaxan ispoxanliajwa tajjal pijaxtat. \v 25 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Pejme feyaxinil vino ampathatat. Dios puexa pejjiw tato'almatkoi pat wʉt, japamatkoi pat wʉt, pejme pajelt vino feyaxaelen Diosxotse —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Pedro xanaliyaxaelpox Jesús pejnachalanpoxliajwa \r (Mt 26.31–35; Lc 22.31–34; Jn 13.36–38) \p \v 26 Jajuiyax bʉxtoet wʉt salmos, fʉlaechlisi Olivonaechanmʉax poxade. \v 27 Jaxotde pa'a wʉt, Jesús chajia jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Xamal nasalaxaelam nejlel, puexa kofaxaelam xot xan naxanaboejampox. Jasox jʉm-aech Dios pejjamechan, chajia lels wʉt xanliajwa: ‘Boesaxaes ovejas tataefʉlpon. Ja-aech wʉt, pejew ovejas nasalaxael pejlel’ —aech Dios pejjamechan xanxot xamal nasalaliajwampox. \v 28 Xan naboesa wʉti, do jawʉx, Dios namat-esaxael pejme dukaliajwan. Do baxael, xamal wʉajna xan pasaxaechan Galilea tʉajnʉxotde —aech Jesús, chajia jʉm-aech wʉt pejnachalaliajwa. \p \v 29 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech: \p —Puexa asew nejnachala kofa wʉt pejxanaboejaxan xamliajwa, xanlax kofsaxinil tajxanaboejsax xamliajwa. Xan nakiowa xam xanaboejsfʉlaxaelen —aech Pedro Jesúsliajwa. \p \v 30 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon Pedroliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Ampamadoitat kawaema nejlae-el wʉtfʉk koleveces, xan naxanaliyaxaelam wʉt, jʉmchiyaxaelam tres veces: “Xan japon aton matabijs-enil” —chiyaxaelam xanliajwa —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 31 Pedro pejme jʉm-aech nejthʉ'axtat: \p —Lach nejmachjiw najʉm-aechal wʉt xanliajwa: ‘Xam boesaxaelen, Jesús pejnachalnam xot’ —na-aechal wʉt, xan tajut xanaliyaxinil —aech Pedro. \p Puexa Jesús pejnachala japox kaeyax jʉm-aechi, Pedro matxoelajʉm-aechpox. \s1 Pawʉlxot, Getsemaní, Jesús Dios kawʉajanpox \r (Mt 26.36–46; Lc 22.39–46) \p \v 32 Do jawʉt, Jesús, pejnachala sʉapich, pat Getsemaníxot. Jaxotde pa'a wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —¡Amxot chalakde! Xan wʉajnaxaechan taj-ax Dios kawʉajnaliajwan —aech Jesús. \p \v 33 Jesús bʉflaech Pedro, Santiago, Juanbej. Do jawʉt, Jesús xabich nejxaejwas. Xabich nejchaxoelbejpon japon tʉpaxaelpoxliajwa. \v 34 Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —Xan xabich nanejxaejow. Nejxaejwaxtat, me-ama tʉpasian wʉt, ja-an. ¡Amxot chalakde! ¡Naliasfʉldebej! ¡Nabej moejs! —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 35-36 Do jawʉt, Jesús tamach kaes atʉaxach fʉlaech. Jaxotde brixtat nuk wʉt, sat makxabijindikon. Nejxasinka-elon japanabijasax moxpox japonliajwa. Samata, pax Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Ax, xam xajʉpam puexa isliajwam. Xanliajwa asax isasiam wʉt, ¡nabʉ'wem nabijasaxaelenpox! ¡Pe nabej is xan nejxasinkaxpox! ¡Isde xam nejxasinkampox!” —aech Jesús, pax Dios kawʉajan wʉt. \p \v 37 Do jawʉt, Jesús kaxade pejnachala poxade. Pe Jesús pejnachala nakiowa moejt Jesús wʉajna. Japixot pat wʉt, jʉm-aechon Simón Pedroliajwa: \p —Simón, ¿ma-aech xotkat nakiowa moejtam? ¿Xamalkat xajʉpa-emil naliasliajwam kaehora? \v 38 ¡Naliasfʉlde Dios kawʉajnaliajwam! Ja-am wʉt, Dios xamal kajachawaesaxael babijax isasamatam. Nejnejchaxoelaxantat isasiam pachaempoxan, xan jʉm-anpoxan. Pe nejbʉ'an chiekal mamnika-el japoxan isliajwam —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 39 Pejme Jesús kaxade Dios kawʉajnaliajwa. Majt kawʉajanpox, pejme japox jʉm-aechon. \v 40 Jesús bʉxtoet wʉt, pejme kaxadin wʉt, pejnachala nakiowa moejtfʉki. Asbʉan jʉmch moejti, xabich itmoejsla xot. Matabija-eli jʉmchiliajwa, padala xoti. \v 41 Jesús pejme kaxade Dios kawʉajnaliajwa. Do jawʉx, pejme kaxadin wʉt pejnachala poxadin. Pat wʉton japixot, japi nakiowa moejti. Do jawʉt, jʉm-aechon: \p —¿Xamalkat moejtam, damlam xot? ¡Nadoklado' moejsax! Amwʉt xan, puexa jiw pakoewkolnan, nawiasaxael babejchowxot. \v 42 ¡Nanim! ¡Chijias amxot! Mox fʉlaenlison xan nawiasaxaelon tadaelmajiwxot —aech Jesús. \s1 Jesús jaeltaspox padaelmajiw \r (Mt 26.47-56; Lc 22.47–53; Jn 18.2–11) \p \v 43 Jesús naksiya wʉtfʉk, Judas pat. Japon kaen Jesús pejnachalan, japontat doce. Xabich bʉ'paton jiw. Japi xafol espada, iwabej. Japi jiw fʉlaen, to'as xoti sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, judíos-ancianosbej. \v 44 Judas, wiasaxaelon Jesús padaelmajiwxot, japon chajia chiekal chanaekabʉana japi jiw chiekal matabijaliajwapi Jesús. Jʉm-aechon: “¡Jaelde xan xusuiyaxaelenpon! ¡Chiekal bʉflaem wesamatapon!” —aech Judas, chanaekabʉana wʉt japi jiw chiekal matabijaliajwa, achan Jesús. \v 45 Do jawʉt, Judas mox soepan wʉton Jesúsxot, kejacha wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¡Tajpaklon, xan patx! —aech Judas. \p Do jawʉtbej, xusuwpon Jesús. \v 46 Jawʉt Jesús jaeltas bʉflaeliajwas. \p \v 47 Do jawʉt, Jesús pejnachalan, mox jaxot nukpon, jukcha pej-espada. Jawʉt nabichan cho'chikchapon. Cho'chikchaspon nabist sacerdotespaklokolanliajwa. \v 48 Jesús jʉm-aech japi jiwliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat espada xafolam, iwabej, xan najaelsasiam wʉt? ¿Xankat, me-ama babejnan wʉt, kabʉan-an xamalliajwa? \v 49 Kaematkoisfʉl xamal naewʉajnax Dios pejtemplobatat. Jaxot najaels-emil, Dios tapae-el xotfʉk xamal. Dios pejjamechan profetas chajia lelpox, jaxot chajia jʉm-aech japox jachiliajwa xanliajwa. Samata, ja-aechlisox —aech Jesús. \p \v 50 Do jawʉt, Jesús pejnachala puexa dʉkplisi asalel. Jesús tamach waeltas. \v 51 Jawʉt kaen pansian atʉaxach wʉlchakal fol, Jesús jaeltas wʉt. Japon, wʉchakalfolpon, naxkiat sábanabʉ'. Japonbej jaeltas. \v 52 Jaeltas wʉt, pejsábana wejaeltaspon. Jawʉt pejsábana jolchapon. Dolison bʉ'jʉmchawiapon. \s1 Jesús nukpox judíospaklochow pejwʉajnalel \r (Mt 26.57–68; Lc 22.54–55, 63–71; Jn 18.12–14, 19–24) \p \v 53 Japi bʉflaech Jesús sacerdotespaklokolan pejba poxade. Jaxotde natameja puexa sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, judíos chanaekabʉanapibej. (Japi paklochow natameja wʉt, japox pawʉl Junta Suprema.) \v 54 Pedro atʉaxach wʉchakal fol, Jesús bʉ'fos wʉt. Wʉchakal paton sacerdotespaklokolan pejbafʉlmaktxot. Jaxot jit naksu'cha-ekon, Dios pejtemploba weti sʉapich. \p \v 55 Do jawʉt, sacerdotespaklochow, puexa judíos-ancianosbej, japi taesia Jesús tʉppox. Samata, japi nakaewa nawʉajnachaemti, Jesús pejbʉ'wʉajan wʉt boesaliajwapi Jesús. Pe faena-eli Jesús pejbʉ'wʉajanpox tasalaliajwapi. \v 56 Xabich jiw kichachajba Jesús tasalaliajwas. Japi wʉajan chapaei wʉt, chiekal kaeyax chapae-eli, kichachajba xoti. \v 57-58 Asew jiw nana wʉt, jʉm-aechi: \p —Xanal jʉmtaenx, Jesús jʉm-aech wʉt: ‘Xan Dios pejba, jiw ispox, toesaxaelen. Do jawʉx, tres matkoi wʉt, xan asaba isaxaelen, jiw isaxilox’ —aech wʉton —aechi Jesúsliajwa. \p \v 59 Jesús jʉm-aechpox japi chapaei wʉt, chiekal kaeyax pae-eli. \p \v 60 Do jawʉt, sacerdotespaklokolan nanton puexa jiw pejwʉajnalel, wʉajnachaemsliajwapon Jesús. Do jawʉt, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xam jʉmnos-emil? ¿Diachwʉajnakolaxkat japi jʉm-aechpox xamliajwa? —aech sacerdotespaklokolan. \p \v 61 Jesús boejlach nuk. Jʉmnos-elon wʉajnachaemtaspox. Sacerdotespaklokolan pejme wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¿Xamkat Cristowam, Dios to'asponam jiw bʉ'weliajwa? ¿Xamkatlap Dios paxʉlnambej? —aechon. \p \v 62 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diasdo'. Xanlap japonan. Xan, puexa jiw pakoewkolnan, xan ekaxaelen taj-ax Dios pejpoklalel. Japon pamamakolan. Jaxotse xan ekaxaelen, taj-ax sʉapich, jiw tato'laliajwan wʉt. Xamal japox taeyaxaelam, xan fʉloekx wʉt athʉlelsik itloejentat —aech Jesús. \p \v 63 Do jawʉt, sacerdotespaklokolan pijax, naxoelax, thiakchapon, xabich palala xot Jesúsliajwa, jʉmtaen xoton Jesús jʉm-aechpox. Do jawʉt, jʉm-aechbejpon: \p —Kaes asew jiw nakwewe'pa-el ampon aton tasalaliajwas. \v 64 Xamal najut chiekal jʉmtaenam, ampon aton jʉm-aech wʉt Dios nejweslapox. ¿Xamal achax nejchaxoelam ampon aton jʉm-aechpoxliajwa? —aech sacerdotespaklokolan. \p Do jawʉt, puexa chiekal kaeyax nejchaxoel wʉt, jʉm-aechi: \p —Ampon aton xabich pejbʉ'wʉajan Diosliajwa. Wewe'pas kastikaliajwas, boesaliajwasbejpon —aechi. \p \v 65 Asew japixot xuloyapi Jesús. Itfumatakʉsbejpon. Do jawʉt, xutulapason kerixtat. Tulapas wʉt, jʉm-aechipon: \p —Xam Cristowam wʉt, ¡jʉm-amde! ¿Achankat xam xutulap? —aechi. \p Do jawʉx, asew, Dios pejtemploba weti, japibej tulap Jesús. \s1 Pedro xanaliapox Jesús matabijtpoxliajwa \r (Mt 26.57–58, 69–75; Lc 22.54–62; Jn 18.15–18, 25–27) \p \v 66 Do jawʉt, Pedro bafʉlmaktat nuk wʉt, kaeow atow pat Pedro nukxot. Japow sacerdotespaklokolan tanbistow. \v 67 Japow taen Pedro jit naksu'chanukpox. Do jawʉt, chiekal natachaemtow Pedro. Jawʉtbej jʉm-aechow: \p —Xambej nanʉamtam, Jesús Nazaretpijin sʉapich —aechow. \fig (San Marcos 14.66–72)|src="CN01817b.tif" size="col" ref="mk 14:66-72 " \fig* \p \v 68 Pedro pajut naxanalia wʉt, jʉm-aechon: \p —Xan matabijs-enil xam najʉm-ampox. Xan japon aton matabijs-enil —aech Pedro. \p Do jawʉt, fʉlaechlison bafafa poxade. Jaxot atʉaxach nuklison laleyaxxot. Do jawʉt, kawaema nejla. \v 69 Japow pejme taen Pedro. Samata, jʉm-aechow asew jiw jʉmtaeliajwas, jaxoti: \p —¡Ama kaen nuk, Jesús pejnachalan! —aechow. \p \v 70 Do jawʉt, Pedro pejme pajut naxanalia wʉt, jʉm-aechon: \p —Diachwʉajnakolax xan japon pejnachalna-enil —aech Pedro. \p Do jawʉx, jaxot nuili jʉm-aechbej: \p —Diachwʉajnakolax xam Jesús pejnachalnam. Xambej Galilea tʉajnʉpijnam —aechi Pedroliajwa. \p \v 71 Pedro jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax jʉmchi-enil wʉt, ¡Dios xan nej nakastike'! Xan matabijs-enil japon aton —aech Pedro, pajut naxanalia wʉt. \p \v 72 Do jawʉt, kawaema pejme nejla wʉt, jawʉt Pedro nejchafaet Jesús chajia jʉm-aechpox, jʉm-aech wʉton: “Kawaema nejlae-el wʉtfʉk koleveces, xam naxanaliyaxaelam tres veces” —aech Jesús Pedroliajwa. \p Do jawʉt, Pedro xabich nejxaejwas. Jawʉt xabich nowpon. \c 15 \s1 Jesús nukpox Pilato pejwʉajnalel \r (Mt 27.1–2, 11–14; Lc 23.1–5; Jn 18.28–38) \p \v 1 Nalian wʉt, sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, judíos chanaekabʉanapibej, puexa judíospaklochowbej, japi puexa natameja kaeyaxtat chiekal nospaeliajwa. Do jawʉx, Jesús bʉ'follisi mʉaxmatakuyaxtat Pilato poxade. Do jawʉt, wiatlisipon Pilatoxot. \v 2 Do jawʉt, Pilato wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¿Xamkatlap diachwʉajnakolax reynam puexa judíosliajwa? —aech Pilato. \p Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diachwʉajnakolax xanlap japonan, xam najʉm-amponan —aech Jesús Pilatoliajwa. \p \v 3 Do jawʉt, sacerdotespaklochow nejmachwʉajantat xabich tasalapi Jesús. \v 4 Samata, Pilato pejme wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¿Xamkat jʉmtae-emil japi jʉm-aechpox nejbʉ'wʉajanpoxliajwa? ¿Ma-aech xotkat xam jʉmnos-emil japi jʉm-aechpoxanliajwa? —aech Pilato Jesúsliajwa. \p \v 5 Do jawʉt, Jesús kaes jʉmnos-el. Boejlach nuklison. Samata, Pilato xabich nejchaxoela-ek Jesúsliajwa. \s1 Pilato to'apox Jesús kematamatlaliajwas \r (Mt 27.15–31; Lc 23.13–25; Jn 18.38–19.16) \p \v 6 Powaecha, Pascuafiesta wʉt, Pilato kaen aton nakolsax jitapaei, jiw jebatat jiaspon. Tapaeipon nakolsax judíos wʉljowpon. \v 7 Jawʉt jiw jebatat jiaspixot, kaen japixot pawʉl Barrabás. Japon, asew sʉapich, jiw ba, japi chajia naba wʉt, Pilato pejsoldaw sʉapich. \v 8 Do jawʉt, xabich judíos pat Pilato pejbaxot. Pat wʉt, jʉm-aechlisi Pilatoliajwa: \p —¡Kaen jiw jebatat jiason, tapaem nakolsliajwa, me-ama powaecha xam jitapaeyam, Pascuafiesta wʉt! —aechi Pilatoliajwa. \p \v 9 Pilato jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Xamalkat nejxasinkam xan nakolsax tapaeliajwan judíos pejrey? —aech Pilato judíosliajwa. \p \v 10 Pilato japox jʉm-aech, nejchaxoel xoton: “Sacerdotespaklochow wiati xanxot Jesús, japi xabich nusasiawal xot Jesúsliajwa” —aech Pilato, nejchaxoel wʉt. \v 11 Do jawʉt, sacerdotespaklochow bʉxto'a japi jiw wʉljoeliajwa Barrabás nakolsax tapaeliajwas. Bʉxto'a wʉt, jʉm-aechi: “¡Jʉm-amde Pilato: ‘¡Nawoesa nakolsax tapaem Barrabás!’ —amde!” —aech sacerdotespaklochow. Samata, japi jiw wʉljoefʉl Barrabás nakolsax tapaeliajwas. \v 12 Pilato jʉmtaen wʉt japi jiw wʉljoefʉlpox Barrabás, jawʉt Pilato japi jiw wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Machiyaxaelenkat Jesús, japon pawʉlpon Judíos Pejrey? —aech Pilato. \p \v 13 Do jawʉt, japi nejlasaxtat jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —¡Japonlax kematamatalde cruztat tʉpaliajwa! —aech japi jiw, nejlasfʉl wʉt. \p \v 14 Pilato jʉm-aech: \p —¿Achababijaxkaton is cruztat kematamatlaliajwas? —aech Pilato. \p Pe kaes pejme nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉllisi: \p —¡Kematamatalde cruztat! —aechfʉli. \p \v 15 Do jawʉt, Pilato Barrabás nakolsax tapaei jiw jebaxot, japi jiw palalasamata Pilatoliajwa. Do jawʉtbej, Pilato keto'a pejsoldaw Jesús selsliajwas. Selsax ketoech wʉt, Pilato keto'abej pejsoldaw Jesús kematamatlaliajwas cruztat. \p \v 16 Do jawʉt, Jesús bʉ'fos soldaw Pilato pejbafʉlmak poxade. Jaxotde puexa soldaw natameja. \v 17 Do jawʉt, xajoeslison pakchowax, me-ama rey pijax, jasox. Japox chikjiana pasoeyaxlejen. Do jawʉt, na-e'lʉ xakoeyax ketoet wʉt, matlʉa'lisipon. \v 18 Do jawʉtbej, Jesús pejwʉajnalel jʉmtaxaxaelal wʉt, jʉm-aechi: \p —¡Moi, judíos pejrey! —aechi. \fig (San Marcos 15.16–20)|src="CN01827b.tif" size="col" ref="mk 15:16-20 " \fig* \p \v 19 Do jawʉt, kaenanʉla soldaw ta'be'balapi naeyatat Jesús. Loyasbejpon. Jesús pejwʉajnalel brixtat nuili. Me-ama sitaen wʉt, ja-aechi Jesúsliajwa. \v 20 Dolisi, ketaxaxaelax ketoech wʉt, joltlisi chikjiana pasoeyax. Do jawʉt, xajoeslison pejme pijaxkolax, naxoelax. Do jawʉt, bʉ'folisipon kematamatlaliajwas cruztat. \s1 Jesús kematamatlaspox cruztat \r (Mt 27.32–44; Lc 23.26–43; Jn 19.17–27) \p \v 21 Do jawʉt, kaen aton fʉlaen paklowax tathoetlel. Japon pawʉl Simón. Japon Cirene paklowaxpijin. Paxi pawʉl Alejandro, asan pawʉl Rufo. Simón xensliajwa wʉt, jawʉt soldaw xato'aspon xalaeliajwa Jesús pijax, cruz, Jesús xafolpox. \p \v 22 Japi soldaw bʉflaech Jesús mʉax poxade. Japamʉax pawʉl Gólgota. (Gólgota jʉmchiliajwa hebreojametat: “Matnaethitmʉax” —chiliajwa.) \v 23 Jaxotde Jesús chaxduchlach vino, mirra tanialtaspox, xabich wexaenkasamatas, kematamatlas wʉt. Pe Jesús fe-el. \v 24 Do jawʉt, Jesús kematamatlas cruztat. Pejtʉakanbej matamatlas. Do jawʉtbej, soldaw nakakujt ia'xix matabijaliajwa, achan kanaxael kaenanʉla Jesús pejnaxoe. \p \v 25 Juimt atʉajsan wʉt, a las nueve wʉt, Jesús kematamatlas. \v 26 Jesús pejta' tabijla tablafach lelspox chaduch. Japox jʉm-aech, ma-aech xot Jesús kematamatlas cruztat. Japox jʉm-aech: “Ampon judíos pejrey” —aech lelspox. \v 27 Jaxotde kematamatlasbej kolenje kethakan. Kaen chanuk Jesús pejpoklalel. Asan chanuk Jesús pejsoenalel. \v 28 Jesús cruztat kematamatlas wʉt, asew kolenje sʉapich, japox ja-aechlisox, me-ama Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech: “Japon kastikaxaes. Me-ama babejen wʉt, jakechiyaxaeson” —aechox. \p \v 29 Asew jiw, jaxot xaxenapi, jʉm-aech babejjamechan Jesúsliajwa. Matnaexawiltbejpi. Matnaexawilt wʉt, jʉm-aechi: \p —Xam chajia jʉm-am: ‘Dios pejtemploba xan toesaxaelen. Do jawʉx, tres matkoi wʉt, xan pejme mat-esaxaelen’ —am xam, chajia jʉm-am wʉt. \v 30 ¡Amwʉtjel najut nabʉ'wem! ¡Baloemk cruzxotsik! —aech jiw xaxenapi Jesúsliajwa. \p \v 31 Do jawʉt, sacerdotespaklochowbej, judíos chanaekabʉanapibej, bʉ'wʉajanpaeipi Jesús. Nakaewa najʉm-aechi: \p —Asew jiw bʉ'wiapon. Pe pajut xajʉpa-elon nabʉ'weliajwa. \v 32 Diachwʉajnakolax Cristo wʉt, Israel tʉajnʉpijiw pejrey wʉtbej, ¡amwʉtjel japon pajut nej baloesk cruzxotsik! Japox xatis taens wʉt, ja-aech wʉt, xatis japon naexasisaxaes diachwʉajnakolax japon Cristo —na-aechi nakaewa Cristoliajwa. \p Japi kolenjebej, cruztat kematamatlaspi, Jesús sʉapich, japibej bʉ'wʉajanpaei Jesús. \s1 Jesús tʉppox cruztat \r (Mt 27.45–56; Lc 23.44–49; Jn 19.28–30) \p \v 33 Juimt matnoch ek wʉt, xabich itkʉatnik tres horas. Japox ja-aech wʉt, ja-aech potʉajnʉcha. \v 34 Do jawʉx, a las tres wʉt, Jesús pinjametat jʉm-aech: “Eloi, Eloi, ¿lema sabactani?” —aechon pejjametat, hebreojametat. (Japox jʉmchiliajwa: “Ax Dios, ax Dios, ¿ma-aech xotkat xan nakajachawaes-elaxtat nawaeltam tamach?” —chiliajwapox.) \p \v 35 Asew jaxoti, japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechi: \p —¡Jʉmtaem! Japon wʉllalat Elías, Dios pejprofeta —aechi. \p \v 36 Kaen japixot wʉljaet esponja, paputhkax, xathosliajwa vino, xathuyamint. Do jawʉt, esponja matakupon nae-oeftat Jesús japox suiliajwa. Japon jʉm-aech asew jiw jaxotiliajwa: “Taeyaxaes. Elías bej fʉloeyaxoekbej kusliajwapon Jesús cruzxotsik” —aechi. \p \v 37 Do jawʉt, Jesús nejlakcha wʉt, tʉplison. \v 38 Jesús tʉp wʉt, Dios pejtemplobatat pinabʉ', duchpox batutat, najʉpathiakchakas athʉlelsik satleldik. \v 39 Soldawcapitán Jesús pejwʉajnalel nukpon. Taen wʉton Jesús tʉppox, jawʉt jʉm-aechon: \p —¡Diachwʉajnakolax ampon Dios paxʉlan! —aech capitán. \p \v 40 Jaxotbej watho' atʉaxach nuil. Natachaemapi Jesús. Japixot María. Japow Magdala paklowaxpijow. Asaow pawʉlpowbej, María, japow José pen, Santiago penbej. Japon Santiago kaes pansian. Jaxotbej asaow, pawʉlpow Salomé. \v 41 Japi watho' Jesús naknanʉamt, pejnachala sʉapich, Galilea tʉajnʉxot. Japi watho' kajachawaetbejpi Jesús, nanʉamt wʉti Galilea tʉajnʉxot. Xabich asew watho' jaxotbej nuil. Japi watho' fʉlaen, Jesús sʉapich, Jerusalén paklowax poxadin. \s1 Patʉpan Jesús ochpox mʉaxwʉajtat \r (Mt 27.57–61; Lc 23.50–56; Jn 19.38–42) \p \v 42-43 José Arimatea paklowaxpijin. Japon judíospaklochowxot paklonbej, Junta Supremapijin. Japon xabich sitaens. Japon José wʉajnawet Dios puexa pejjiw tato'laxaelpox. \p Napatamatkoi wʉajna, japamatkoi puexa jiw chiekal chawʉajnachaemt napataliajwa. Japamatkoi pawʉl chawʉajnachaemsmatkoi. Do jawʉt, japamatkoi kaliax wʉtlejen, José fʉlaech Pilato poxade. José pejlewla-el, pat wʉton Pilatoxot. José kawʉajan Pilato fisliajwapon patʉpan Jesús. \v 44 Pilato nejchaxoel: “Jesúskas kamta tʉp” —aechon, nejchaxoel wʉt. Samata, Pilato wʉllala soldawcapitán. Soldawcapitán pat wʉt, Pilato wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon soldawcapitánliajwa: \p —¿Diachwʉajnakolaxkat Jesús tʉp? —aech Pilato. \p \v 45 Soldawcapitán jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diasdo'. Jesús tʉplison —aechon. \p Do jawʉt, Pilato to'a pejsoldaw, japi soldaw tapaeliajwapi José xalaeliajwa patʉpan Jesús. \v 46 Do jawʉt, José wʉajt chimiabʉ', sábana. Do jawʉx, José fʉlaech patʉpan chanuk poxade. José pat wʉt patʉpan chanukxot, kuwpon Jesús kematamatlaspoxan, tʉakmatamatlaspoxanbej, cruztat. Do jawʉx, José otlison patʉpan Jesús mʉaxwʉajtat. Do jawʉt, ia't pinjit, jajaerat, matariaman mʉaxwʉaj fakasliajwa. \p \v 47 Jawʉt María Magdalena paklowaxpijow, asaow Maríabej, japow José pen, japi watho' taeni patʉpan mʉaxwʉajtat ochxot. \c 16 \s1 Patʉpan Jesús mat-echpox pejme dukaliajwa \r (Mt 28.1–10; Lc 24.1–12; Jn 20.1–10) \p \v 1 Do jawʉx, napatamatkoi toep wʉt, juimt tujop wʉt, María Magdalena paklowaxpijow, asaow Maríabej, japow Santiago pen, Salomé sʉapich, xabejasapan wʉajti patʉpan Jesús joelaliajwa. \v 2 Kandiawasap wʉt, dominkomatkoi wʉt, juimt julan wʉt, japi watho' fʉlaechlisi patʉpan och poxade. \v 3 Japi watho' nʉamtat fol wʉt, nakaewa najʉm-aechi: \p —Patʉpan Jesús ochxot, japawʉaj faka'ch ia't, pinjitat. ¿Achankat japot ia't wʉlnakwematariaman xatis leliajwas patʉpanwʉaj? —na-aechi nakaewa. \fig (San Marcos 16.1–3)|src="CN01850b.tif" size="span" ref="mk 16:1-3 " \fig* \p \v 4 Pe pat wʉti patʉpanwʉajxot, japi watho' taen ia't fafatat nuka-elpox. Asalelaxach nukox. \v 5 Samata, japi watho' low patʉpan ochxot. Jaxot kaen pansian taeni. Ekon poklalel. Naxoelox xabich papoeyax. Pakchowaxbejpox. Japi watho' beljow, taen wʉti papoeyax naxoelan. \v 6 Do jawʉt, japon pansian jʉm-aech: \p —¡Nabej belwe'! Xan matabijtax, xamal fʉlaeman Jesús Nazaret paklowaxpijin taeliajwam, japon kematamatlaxtat cruztat tʉpon. Pe Jesús mat-echlison. Pejme amwʉtjel duklison. ¡Taem chiekal ochxot! Amxot ajillison. \v 7 ¡Xabʉa'de japon pejnachala poxade japi chapaeliajwam! Chapaeyam wʉt, ¡Pedrobej chapaem! ¡Jʉm-amopi: ‘Xamal wʉajna Jesús wʉajnaxael Galilea tʉajnʉ poxade. Jaxotde Jesús taeyaxaelam. Me-ama chajia jʉm-aechon xamalliajwa, jachiyaxaelon’ —amopi, chapaeyaxaelam wʉt! —aech ángel. \p \v 8 Japi watho' japox jʉmtaen wʉt, jaxot nakolapi. Do jawʉt, dʉkplisi. Do jawʉtbej, xabich tathʉlal, beljow xoti. Chapae-eli asew jiw, xabich pejlewla xoti. \s1 Jesús natulaeltpox María Magdalena paklowaxpijowxot \r (Jn 20.11–18) \p [ \v 9 Napatamatkoi toep wʉt, dominkomatkoiliajwa nalian wʉt, Jesús mat-ech pejme dukaliajwa. Mat-ech wʉt, matxoela natulaelton María Magdala paklowaxpijowxot. Jesús, tʉpa-el wʉtfʉk, siete dep nakolax to'apon japow pejmatpʉatxot. \v 10 María taen wʉt Jesús, jawʉt fʉlaechow Jesús pejnachala poxade. Japi wʉajna now, nejxaejwas xoti Jesúsliajwa. Jawʉt María chapaei taenpox. \v 11 Jʉm-aechow: \p —¡Jesús mat-echlison! ¡Amwʉtjel pejme duklison! ¡Xan tajut chiekal taenx Jesús! —aechow. \p Pe Jesús pejnachala naexasis-el japow chapaeipox Jesús taenpoxliajwa. \s1 Jesús natulaeltpox kolenje pejnachalanxot \r (Lc 24.13–35) \p \v 12 Do jawʉx, Jesús natulaelt kolenje pejnachalanxot, japi laelp wʉt paklowax tathoetlel. Jesús natulaelt wʉt, me-ama asan wʉt, jakabʉan-aechon japixot. \v 13 Do jawʉx, japi kolenje nawia asew pejnachala poxade chapaeliajwa taenpox. Japibej naexasis-esal, chapaei wʉti Jesús taenpox. \s1 Jesús to'apox pejnachala, japi naewʉajnaliajwa jiw \r (Mt 28.16–20; Lc 24.36–49; Jn 20.19–23) \p \v 14 Do baxael, Jesús natulaelt once pejnachalaxot, japi naxael wʉt. Jaxot Jesús lot pejnachala. Lot wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xamal naexasis-emil? ¿Ma-aech xotbejkat matnaetinkam naexasisliajwam asew jiw, xamalxot nataeni, chapaei wʉti xamal: ‘¡Jesús mat-echlison! ¡Amwʉtjel pejme duklison!’ —aech wʉt japi jiw? —aech Jesús, lot wʉt pejnachala. \p \v 15 Jesús pejme jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¡Xabʉa'de puexa jiw naewʉajnaliajwam chimiawʉajan, potʉajnʉchanpijiw! \v 16 Xan nanaexasitpi, ¡japi bautisam Dios bʉ'weliajwas! Asew jiw naexasis-elpi, japilax Dios pelsaxaes infierno poxadik. \v 17 Xamal naexasisaxaelpi, japi jiw tajaxtat to'axaeli dep nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot. Naksiyaxaelbejpi asew jiw pejjamechan, majt matabija-eljamechan naksiyaliajwa. \v 18 Japi jom jaela wʉt, liklaxisal. Veneno af wʉtbej, tʉpaxili. Jiw bʉ'xaeya boejthʉsaxael, pejke-etat jacha wʉt —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Jesús bʉ'fospox athʉ poxase \r (Lc 24.50–53) \p \v 19 Do jawʉx, Jesús wajpaklokolan, naksiyax bʉxtoet wʉt pejnachalaliajwa, Dios bʉ'foslison athʉ poxase. Ma amwʉtjel Jesús ek Dios poklalel jiw tato'laliajwa, Dios sʉapich. \v 20 Do jawʉx, Jesús pejnachala follisi potʉajnʉcha jiw naewʉajnaliajwa. Dolis japi naewʉajnalap chimiawʉajan, Jesucristo pejwʉajan. Ja-aech wʉt, Jesús kajachawaesfʉl pejnachala. Naewʉajan wʉti chimiawʉajan, isbejpi koechaxan. Samata, jasoxtat xabich jiw matabija chimiawʉajan diachwʉajnakolaxpox.]