\id MAT \h San Mateo \toc1 Mateo lelpox Jesucristo pejwʉajan \toc2 San Mateo \toc3 Mt \mt1 Mateo lelpox Jesucristo pejwʉajan \c 1 \s1 Ampilap Jesucristo pejwʉajnapijiw \r (Lc 3.23–38) \p \v 1 Xan, Mateo, amxot lelaxaelen Jesucristo pejwʉajnapijiw pejwʉlan. Jesucristo David pamon. Davidbej Abraham pamon. \p \v 2 Abraham paxʉlan pawʉl Isaac. Isaac paxʉlan pawʉl Jacob. Jacob xabich paxipon. Kaen pawʉl Judá. \p \v 3 Judá paxi. Kaen pawʉl Fares. Asan pawʉl Zara. Japi pen pawʉl Tamar. Fares paxʉlan pawʉl Esrom. Esrom paxʉlan pawʉl Aram. \p \v 4 Aram paxʉlan pawʉl Aminadab. Aminadab paxʉlan pawʉl Naasón. Naasón paxʉlan pawʉl Salmón. \p \v 5 Salmón paxʉlan pawʉl Booz. Booz pen pawʉl Rahab. Booz paxʉlan pawʉl Obed. Obed pen pawʉl Rut. Obed paxʉlan pawʉl Isaí. \p \v 6 Isaí paxʉlan pawʉl David. Japon David, reypon Israel tʉajnʉpijiwliajwa. Rey David paxʉlan pawʉl Salomón. Japon pen pawʉl Betsabé. Japow majt Urías pijow. \p \v 7 Salomón paxʉlan pawʉl Roboam. Roboam paxʉlan pawʉl Abías. Abías paxʉlan pawʉl Asa. \p \v 8 Asa paxʉlan pawʉl Josafat. Josafat paxʉlan pawʉl Joram. Joram paxʉlan pawʉl Uzías. \p \v 9 Uzías paxʉlan pawʉl Jotam. Jotam paxʉlan pawʉl Acaz. Acaz paxʉlan pawʉl Ezequías. \p \v 10 Ezequías paxʉlan pawʉl Manasés. Manasés paxʉlan pawʉl Amón. Amón paxʉlan pawʉl Josías. \p \v 11 Josías paxi. Kaen pawʉl Jeconías. Japamatkoiyan judíos bʉ'fos esclavosliajwa Babilonia paklowax poxade, jaxotde malech tanbichliajwapi Babilonia paklowaxpijiwliajwa. \p \v 12 Do baxael, judíos kofas wʉt, japi nawia pejtʉajnʉ poxadin. Do jawʉt, Jeconías paxʉlanpon. Japon pawʉl Salatiel. Salatiel paxʉlan pawʉl Zorobabel. \p \v 13 Zorobabel paxʉlan pawʉl Abiud. Abiud paxʉlan pawʉl Eliaquim. Eliaquim paxʉlan pawʉl Azor. \p \v 14 Azor paxʉlan pawʉl Sadoc. Sadoc paxʉlan pawʉl Aquim. Aquim paxʉlan pawʉl Eliud. \p \v 15 Eliud paxʉlan pawʉl Eleazar. Eleazar paxʉlan pawʉl Matán. Matán paxʉlan pawʉl Jacob. \p \v 16 Jacob paxʉlan pawʉl José. José pijow pawʉl María. Japow Jesús pen. Jesúslap Cristo, Dios to'aspon jiw bʉ'weliajwa. \p \v 17 David pamjiwkolapikal, Abraham sʉapich, puexa japi catorce. Do baxael, judíos bʉ'fos wʉt esclavosliajwa Babilonia paklowax poxade, japibej catorce matxajʉs wʉt, David sʉapich, pamjiwkolakal. Do baxael, Cristo nalaelt wʉt Judea tʉajnʉxot, japonbej catorce pamjiwkolakal, Babilonia paklowaxxot nawenpi sʉapich. \s1 Jesucristo nalaeltpox \r (Lc 2.1–7) \p \v 18 Jesucristo nalaelt wʉt, ma-aech. Jesucristo penaxaelpow, japow pawʉl María. José jʉmdut, asamatkoi japow fisliajwapon. Pe José japow bʉ'moejs-el wʉtfʉk, japow moejow Espíritu Santo pejpamamaxtat. \v 19 José chiekal pachaempon. Japonliajwa wepachaema-esal tasalaliajwapon japow jiw pejwʉajnalel, masoxtat moejow xotow. Samata, José nejchaxoel kofsliajwapon María. \v 20-21 José japox nejchaxoelafʉl wʉt, Dios pej-ángel jʉmtispon, xamoejt wʉt: “José, David pamon, ¡nabej nejchaxoele' María fis-elaliajwam nijowliajwa! María paxʉlch faenaxael. Japon nalaelsaxael Espíritu Santo pejpamamaxtat. Japon asamatkoi jiw bʉ'weyaxael. Samata, ¡wʉlduim Jesúswʉltat!” —tis José Dios pej-ángel, xamoejt wʉton. \p \v 22 Puexa japoxan ja-aechlisox, me-ama Dios pejprofeta chajia jʉm-aech: \q1 \v 23 “Kaeow pawis, chinax poi bʉ'moejs-esalpow, masoxtat moejowaxael. Japow paxʉlchaxael wʉt, poiyaxael. Pawʉlaxaelon Emanuel” —aech Dios pejprofeta. (Japawʉl jʉmchiliajwa: “Dios xatisxot” —chiliajwa.) \p \v 24 José nathikt wʉt, fitlison María pijowliajwa, me-ama Dios pej-ángel jʉmtispon, xamoejt wʉt. \v 25 José bʉ'moejs-el María, japow moejow xot. María paxʉlan nalaelt wʉt, José wʉlduw paxʉlan Jesúswʉltat. Jʉm-aechon: “Pawʉlaxaelon Jesús” —aech José. \c 2 \s1 Ithaej matabijs patpox juimt julanlelsan \p \v 1 Jesús nalaelt Belén paklowaxtat, Judea tʉajnʉxot. Japamatkoiyan Herodes reypon Judea tʉajnʉxot. Japamatkoiyan wʉt, ithaej matabijs pat juimt julanlelsan Jerusalén paklowaxxot. \v 2 Pat wʉti, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Amxotkat nalaelt judíos pejrey? Xanal taenx ithaejt, yamxʉch pijan, julan wʉt juimt julanlelsan. Samata, xanal fʉlaenx itpaeliajwan sitaeyax japoch yamxʉch —aech ithaej matabijs. \p \v 3 Rey Herodes japox wʉltaen wʉt, xabich nejchaxoelon. Jerusalén paklowaxpijiwbej japox wʉltaen wʉt, xabich nejchaxoeli. \v 4 Do jawʉt, Herodes to'a pejjiw wʉljaesliajwapi puexa sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej. Japi pat wʉt Herodesxot, Herodes wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Amxotkat nalaelsaxael Cristo, japon to'axaespon Dios? —aech Herodes. \p \v 5 Japi jʉm-aech: \p —Nalaelsaxaelon Belén paklowaxtat, Judea tʉajnʉxot. Jasox chajia jʉm-aech Dios pejprofeta lelpox, jʉm-aech wʉt: \q1 \v 6 ‘Jiw tato'lan nalaelsaxael Belén paklowaxtat, Judea tʉajnʉxot. Japon tato'laxael Dios pejjiw, Israel tʉajnʉpijiw. Samata, Belén paklowax kaes pejme pachaemaxael. Me-ama asapaklowaxan Judea tʉajnʉxot, jachiyaxil’ —aech Dios pejprofeta chajia lelpox —aech sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, Herodesliajwa. \p \v 7 Samata, Herodes maliach wʉllala ithaej matabijs, japi fʉlaeliajwadin Herodes poxadin, japon Herodes matabijsliajwa yamxʉchliajwa. Ithaej matabijs pat wʉt Herodesxot, Herodes jʉm-aech: \p —¿Maswʉtkatjim xamal matxoela taenam japa-ithaejt? —aech Herodes. \v 8 Do jawʉt, Herodes matabijt wʉt, to'apon ithaej matabijs Belén paklowax poxade. To'a wʉt, Herodes jʉm-aech japiliajwa: \p —¡Xabʉa'de japoxade xaljamch chiekal jalwekaliajwam! Faenam wʉt, ¡xan najʉm-amde, xanbej fʉlaeliajwan itpaeliajwanbej tajsitaeyax japoch xaljamchliajwa! —aech Herodes. \p \v 9-10 Do jawʉt, ithaej matabijs follisi, rey Herodes to'as poxade. Do jawʉtbej, majt ithaejt taenpox, pejme taeni. Japi taen wʉt japa-ithaejt, xabich nejchachaemili. Do jawʉt, japi itafol wʉt, japa-ithaejt wʉajna dukafʉl. Do baxael, japa-ithaejt napata-ek. Do jawʉt, japa-ithaejt nakthiandik xaljamch okxot. \v 11 Do jawʉt, ithaej matabijs lowlisi ba. Jaxot taenlisi xaljamch, pen sʉapich, japow pawʉlpow María. Japi sitaen xot xaljamch, brixtat nuilisi xaljamch pejwʉajnalel. Do jawʉt, fafaklisi pejcha-aelbaúlx. Do jawʉt, juk wʉt, chaxduwlisipon oro, incienso, mirrabej. Puexa japoxan xabich ommaenkpoxan. \v 12 Do jawʉx, ithaej matabijs jʉmtispi, xamoejt wʉt: “¡Herodes poxade nabej nawe'!” —tisi. Samata, ithaej matabis asanʉamtlel joeya. Jasoxtat ithaej matabijs nawia pejtʉajnʉ poxade. \fig (San Mateo 2.11)|src="CN01632b.tif" size="span" ref="mt 2:11–12 " \fig* \s1 José, pijow sʉapich, paxʉlan sʉapichbej, dʉkpox Egipto tʉajnʉ poxade \p \v 13 Ithaej matabijs chijia wʉt, do japamadoitat, José moejt wʉt, xamoejton Dios pej-ángel. Do jawʉt, jʉmtispon: “¡Nande! ¡Bʉflaem xaljamch, pen sʉapich, Egipto tʉajnʉ poxade! ¡Jaxotde duilmach! Asamatkoi xam pejme jʉmchiyaxaelen xaljamch bʉnwiasliajwam. Malis xaljamch pen. Amalis Herodes xaljamch wʉlwekaxael boesaliajwaspon” —tis, José xamoejt wʉt. \p \v 14 Dolisdo', José nathikt wʉt, japamadoitat bʉflaechlison xaljamch Egipto tʉajnʉ poxade. Malis xaljamch pen. \v 15 Egipto tʉajnʉxot piach duili. Do baxael, Herodes tʉp wʉt, pejme kaxa nawenlisi. Me-ama Dios pejprofeta chajia jʉm-aech Dios jʉm-aechpox, jʉm-aech wʉt paxʉlanliajwa: “Taxʉlan wʉllalaeyaxaelen pejme nawiasliajwa Egipto tʉajnʉxotdin” —aech Dios jʉm-aechpox paxʉlanliajwa. \s1 Herodes keto'apox pejsoldaw yamxi beliajwas \p \v 16 Do jawʉt, Herodes pajut matabijt wʉt ithaej matabijs asanʉamtlel joeyapox, jawʉt xabich palalapon japiliajwa. Samata, pejsoldaw keto'apon yamxi poejiwkal beliajwapi, kolewaechanpi, kaes jampibej, japi duili Belén paklowaxxot, paklowax tathoetlel duilpi paxibej. Jasox keto'apon, nejchaxoel xot ithaej matabijs chajia jʉm-aechpox Jesús nalaelsaxliajwa. \v 17 Japox ja-aechlisox, me-ama Jeremías, Dios pejprofeta chajia lelpox jʉm-aech yamxi beyaxaespoxliajwa: \q1 \v 18 “Do jawʉt, puexa jiw jʉmtaeyaxael xabich wʉnowpoxan Rama paklowaxxot. Japi watho', Raquel pamojiw, xabich pinjametat wʉnoeyaxaeli, paxi nejxaejwas xoti. Japi watho' kofaxil paxi nejxaejwaspoxan” —aech profeta Jeremías chajia lelpox. \p \v 19 Baxael, asamatkoi, Herodes tʉp wʉt, José Egipto tʉajnʉxot Dios pej-ángel jʉmtispon, xamoejt wʉt: \v 20 “¡Nathikde! ¡Bʉflaem yamxʉlan, pen sʉapich! ¡Nawem Israel tʉajnʉ poxade, yamxʉlan boesasiapi, japi puexa chiekal tʉp xotlisi!” —tis José Dios pej-ángel. \p \v 21 Do jawʉt, José nant wʉt, bʉ'follison yamxʉlan Israel tʉajnʉ poxade. Malis yamxʉlan pen. \v 22 Jawʉt, José wʉltaen wʉton Arquelao reypox Judea tʉajnʉxot pax Herodes pejwʉlela, José xabich pejlewla Arquelaoliajwa. Samata, Joséliajwa pachaema-el namanaliajwapon japatʉajnʉxot. Madoi José moejt wʉt, Dios jʉmtispon. Do jawʉt, Dios fiachpon namanasamata Judea tʉajnʉxot. Samata, matnoch xenton Galilea tʉajnʉ poxaliajwade. \v 23 José bʉ'fol pijow, yamxʉlanbej, duilaliajwa Nazaret paklowaxxot. Samata, Dios pejprofeta chajia jʉm-aechpox Dios pijaxtat, japox ja-aechlisox. Profeta chajia jʉm-aech Jesúsliajwa: “Japon Nazaret paklowaxpijnaxael” —aechon. \c 3 \s1 Juan, jiw bautisan, dukpox pajilaxtat \r (Mr 1.1–8; Lc 3.1–9, 15–17; Jn 1.19–28) \p \v 1 Do baxael, japamatkoiyan wʉt, Juan, jiw bautisan, naewʉajan jiw pajilaxtat, Judea tʉajnʉxot, papat wʉti japonxot. \v 2 Juan jiw naewʉajan wʉt, jʉm-aechon: “¡Kofim babijaxan isfʉlampoxan! ¡Isfʉldelax Dios nejxasinkpoxan! ¡Dios puexa pejjiw tato'laxaelmatkoi mox pawʉajna!” —aech Juan. \p \v 3 Isaías, Dios pejprofeta, chajia lelon Juanliajwa. Jaxot jʉm-aechon, lel wʉt: \q1 “Kaen aton pasaxael. Japon pinjametat jiw naewʉajnafʉlaxael pajilaxtat. Japon jʉmchiyaxaelbej jiwliajwa: ‘¡Babijaxan isfʉlampoxan kofim wajpaklonliajwa! Me-ama jiw wʉajna nʉamt chiekal chaemt paklon pasliajwa, ¡xamalbej ja-amde nejnejchaxoelaxantat! ¡Isfʉlde Dios nejxasinkpoxan!’ —chiyaxaelon pajilaxtat” —aech Isaías, chajia lel wʉt Juanliajwa. \p \v 4 Juan naxoelox baels camellolatat. Japox pakchowax. Pejcinturónmʉat pabʉ'tkal. Pejnaxaeyax, me-ama sui'. Afpon miel. \v 5 Do jawʉt, Jerusalén paklowaxpijiw fʉlaeni Juanlel, taeliajwapi. Fʉlaenbej Judea tʉajnʉpijiw. Mox duili Jordánlajtxot, japibej fʉlaen. Japi jiw fʉlaen naewesliajwa Juan naewʉajanpoxan. \v 6 Japamatkoiyan japi pajut chapaei babijaxan ispoxan Dios beltaeliajwas. Do jawʉx, Juan japi jiw bautisa Jordánlajtxot. \fig (San Mateo 3.1–6)|src="CN01653b.tif" size="span" ref="mt 3:1–6 " \fig* \p \v 7 Do jawʉt, xabich fariseos, saduceosbej, fʉlaenbejpi Juan jiw bautisafʉlxot. Do jawʉt, Juan japi jiw taen wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: “Xamal, me-ama jom, dʉkpi weliajwa jit boejtaen wʉt, ja-am. Pe asamatkoi, xamal tʉpam wʉt, weyaximil, pat wʉt kastikamatkoi. \v 8 Samata, ¡kofim babijaxan isfʉlampoxan! Do jawʉx, ¡isfʉlde Dios nejxasinkpoxan! Jasox isfʉlam wʉt, jiw matabijaxael, diachwʉajnakolax xamal babijaxan isfʉlampoxan kofamlis. \v 9 ¡Xamal nakaewa nabej najʉm-aeche': ‘Xatis Abraham pamojiwas. Samata, diachwʉajnakolax Dios xatis nakbʉ'weyaxael’ —nabej aeche' nakaewaliajwa! Pe nakiowa, babijaxan isfʉlam wʉt, Dios xamal bʉ'weyaxil. Dios nejxasink wʉt, ampa-ia' Abraham pamojiw kiladofaxaelon. \v 10 Xamal naebaechnaechan liktam, naboes-elnaechan. Do jawʉx, jitat it-owam. Jachiyaxaellap-is Dios, xamal kastika wʉt, naexasis-emil wʉt Dios” —aech Juan, jiw bautisan, babijaxan ispiliajwa. \p \v 11 Juan pejme jʉm-aech: “Diachwʉajnakolax xan jiw bautisax mintat, kofa wʉti babijaxan isfʉlpoxan japi Dios naexasisfʉlaliajwa. Pe mox pawʉajna kaen fʉlaeyaxaenpon, japon kaes pejme paklonaxael. Me-ama xan, jachiyaxilon. Xan omjinil japon pejkajachawaesnanliajwa. Fʉlaeyaxaenpon, japon Espíritu Santo to'axael jiw kajachawaesfʉlaliajwas. Espíritu Santo pejpamamax, me-ama jit, jiw babijaxan ispi wetoejwaliajwas, japi jiw pachaemaliajwa Diosliajwa. \v 12 Lulpijin trigo matbokkiyan, batat cha-owaliajwa trigo. Trigobok, trigotonanbej, pelton lausliajwa. Jachiyaxaelbej fʉlaeyaxaelpon. Japon tamejaxael jiw pachaempikal Diosxotse, japi jiw, Dios naexasiti. Asew, babijaxan ispi, japi Dios naexasis-eli, pelsaxaes jitadik, itkʉawaxil poxadik” —aech Juan puexa jiwliajwa. \s1 Jesús bautisaspox \r (Mr 1.9–11; Lc 3.21–22) \p \v 13 Do jawʉt, Jesús Galilea tʉajnʉxot nakolt wʉt, fʉlaechon Jordánlajt poxade, Juan bautisaliajwas. \v 14 Do jawʉt, Juanlax jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Xam kaes paklonam. Me-ama xan, jachi-emil. Samata, kaes pachaem xan nawoesa nabautisaliajwam —aech Juan Jesúsliajwa. \p \v 15 Pe Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon Juanliajwa: \p —¡Xamlax isde japox amwʉt! Pachaem isliajwas puexa Dios naktato'alpox —aech Jesús Juanliajwa. \p Do jawʉt, Juan ow-aech. \v 16 Jawʉt Juan bautisa Jesús. Jesús julan wʉt mintat, jawʉt taenon athʉ fafachpox. Jawʉt Espíritu Santo fʉloek a-utat japon pejmatwʉajasik. Me-ama a-ut, kabʉan-aech Espíritu Santo. \v 17 Do jawʉt, Dios pajut jʉm-aechsik: “Amponlap taxʉlan, xabich nejxasinkaxpon. Xan xabich nejchachaemlax japonliajwa” —aech Dios Jesúsliajwa. \c 4 \s1 Jesús xapaejaspox Satanás \r (Mr 1.12–13; Lc 4.1–13) \p \v 1 Do jawʉx, Jesús Espíritu Santo bʉ'fos pajilax poxade, jaxotde Jesús xapaejsliajwas Satanás babijax isliajwapon. \p \v 2 Japamatkoiyan Jesús chinax naxae-el cuarenta matkoiyan Dios piach kawʉajnafʉlaliajwa. Samata, Jesús xabich litaxaela. \v 3 Do jawʉt, Satanás fʉlaen xapaejsliajwapon Jesús babijax isliajwa. Do jawʉt, Satanás jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xam Dios paxʉlnam wʉt, ¡ampi ia' to'im pan nadofaliajwa! —aech Satanás Jesúsliajwa. \p \v 4 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Dios pejjamechan, chajia lelspox jʉm-aech: ‘Jiw duilaxil naxaeyaxankalliajwa. Jiw wewe'pasbej Dios pejjamechan naexasisfʉlaliajwa’ —aechox —aech Jesús Satanásliajwa. \p \v 5 Do jawʉt, Satanás pejme xapaejsliajwa wʉt, bʉ'fos Jesús Jerusalén paklowax poxade. Bʉ'foson Dios pejtemploba matwʉajase, kaes athʉ poxase. Jaxotse nosas Jesús. \v 6 Do jawʉt, Satanás jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xam Dios paxʉlnam wʉt, ¡ma amxot diwmik satadik! Xam naxbijaximil sat. Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt, jʉm-aechox: \q1 ‘Dios to'axoek pej-ángeles xam chiekal tataeflaliajwapi. Diwmik wʉt, xam jaelsabaxaeli naxbijasamatam ia', najalasamatambej’ —aech Dios pejjamechan, chajia lelspox —aech Satanás Jesúsliajwa. \p \v 7 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xan diwaxinil. Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt, jʉm-aechbejpox: ‘¡Nabej xapaejs nejpaklokolan Dios, asbʉan jʉmch taeliajwam diachwʉajnakolax xam weyaxaelam wʉt!’ —aech Dios pejjamechan, chajia lelspox. Xan chiekal matabijtax Dios natataeflafʉlpox. Xan xapaejsaxinil tajpaklokolan Dios —aech Jesús Satanásliajwa. \p \v 8 Do jawʉx, Jesús xapaejtas wʉt Satanás, bʉ'foson pinamʉax matwʉajase, xabich athʉ poxase. Jaxotse Jesús itpaeis potʉajnʉchan, popaklowaxanbej, ampathatat. Itpaeisbejpon puexa xabich pachaempoxan, ampathatatpi. \v 9 Do pejme Satanás jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Puexa taenampoxan xam chaxdusaxaelen, xan tajwʉajnalel brixtat nukam wʉt, najʉm-am wʉtbej: ‘Xam xabich pachaemam. Xam tajpaklokolnam’ —na-am wʉt —aech Satanás Jesúsliajwa. \p \v 10 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon Satanásliajwa: \p —Satanás, ¡chijiamde xanxot! Xam sitaeyaxinil. Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt, jʉm-aechox: ‘Kaen, Dios, jiw pejpaklokolan. ¡Japonkal sitaem! ¡Naexasisfʉldebej!’ —aech Dios pejjamechan, chajia lelspox —aech Jesús Satanásliajwa. \p \v 11 Do jawʉt, Satanás chijia Jesúsxot. Jawʉtbej Dios pej-ángeles fʉloek Jesús kajachawaesliajwapi. \s1 Jesús tʉadutpox naewʉajnax Galilea tʉajnʉxot \r (Mr 1.14–15; Lc 4.14–15) \p \v 12 Do jawʉx, Jesús wʉltaen Juan, jiw bautisan, jiaspox jiw jebatat. Jawʉt Jesús nawia'an Galilea tʉajnʉ poxadin. \v 13 Do jawʉt, nakoltlison Nazaret paklowaxxot dukaliajwa Capernaum paklowaxxot. Japapaklowax Galilea pukababʉ'tat. Zabulón tʉajnʉ, Neftalí tʉajnʉbej, jaxot mox. \v 14 Dolisdo', ampox ja-aech jachiliajwa Isaías chajia lelpox. Japon chajia lelpox jʉm-aech: \q1 \v 15-16 “Zabulón tʉajnʉ, Neftalí tʉajnʉbej jaxot mox Galilea puka, Jordánlajt wesklel. Jaxot, Galilea tʉajnʉxot, asew jiw duil. Japi judíos-el. Japi matabija-el Dios pejtato'laxan. Samata, japi jiw, me-ama duili itkʉataxxot, ja-aechi. Pe asajiw naewʉajnas wʉti, japi jiw naexasisaxael Dios tato'alpox. Ja-aech wʉt, japibej bʉ'weyaxaes Dios. Do ja-aech wʉt, japi pejnejchaxoelaxan, me-ama itliak wʉt, jachiyaxael. Do ja-aech wʉtbej, japi, me-ama nanʉamsaxael itliakaxxot” —aech Isaías chajia lelpox. \p \v 17 Do japamatkoiyan wʉt, Jesús naewʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Wʉajnawechmatkoi mox pawʉajna Dios puexa pejjiw tato'laxaelpox. Samata, ¡kofim babijaxan isampoxan, isliajwam Dios nejxasinkpoxan!” —aech Jesús. \s1 Jesús tadʉtpox cuatro nabaxisiw japon pejnachalaliajwas \r (Mr 1.16–20; Lc 5.1–11) \p \v 18 Jesús laeja wʉt Galilea pukababʉ'tat, taenpon kolenje nabaxisiw. Kaen pawʉl Simón. Japon asawʉl Pedro. Asan pawʉl Andrés. Japi kolenje nakaewa. Japi xawawael baxi tarayatat pukaxot, japi nabaxisiw xot. \v 19 Jesús jʉm-aech japiliajwa: \p —¡Xabʉa't! ¡Xan nakfʉlaem matabijaliajwam xan naewʉajanaxpoxan! Xamal matabijam nabaxisaxan. Baxi xawawaelam wʉt, notam. Jasoxtatbej xamal itpaeyaxaelen jachiliajwam jiwliajwa, japi jiwbej tajnachalaliajwa, Dios pejjiwaliajwabejpi —aech Jesús japiliajwa. \p \v 20 Do jawʉt, pejew tarayan waela wʉti, nakfollisi Jesús. \p \v 21 Jesús kaes fʉlaech wʉt, kolenje nabaxisiw taenpon. Japi kolenje, nakaewa. Kaen pawʉl Santiago. Asan pawʉl Juan. Japi Zebedeo paxi. Pax sʉapich, chaemti tarayan falkamtat. Jesús japi kolenje tadʉton japi pejnachalaliajwa. \v 22 Do jawʉt, pax waeltlisi falkamtat. Jawʉt japi kolenje nakfollisi Jesús. \s1 Jesús xabich jiw naewʉajanpox \r (Lc 6.17–19) \p \v 23 Jesús nanʉamt puexa Galilea tʉajnʉxot. Naewʉajnafʉlbejpon judíos naewʉajnabachanxot chimiawʉajan, Dios puexa pejjiw tato'laxaelwʉajan. Boejthʉtbejpon jiw, nejmachwaxaetat bʉ'xaenki. \v 24 Puexa Siria tʉajnʉpijiwbej wʉltaenapi Jesús. Samata, japi bʉflaen nejmachwaxaetat bʉ'xaenki Jesús poxadin. Bʉflaeni xabich nabijati xaeyaxantat. Bʉflaenbejpi asew dep webaespi pejmatpʉatanxot. Bʉflaenbejpi asew, me-ama na-achapi dep pijaxtat. Bʉflaenbejpi asew laelpaxilpi. Japi puexa Jesús chiekal boejthʉt. \p \v 25 Xabich jiw Jesús fʉlafos. Japi Galilea tʉajnʉpijiw, Decápolis tʉajnʉpijiwbej, Jerusalén paklowaxpijiwbej, Judea tʉajnʉpijiwbej, Jordánlajt wesklel duilpibej. \c 5 \s1 Jesús naewʉajanpox jiw mʉaxxot \p \v 1 Xabich jiw papat Jesús naewʉajanxot jʉmtaeliajwa japon naewʉajanpoxan. Jesús japi taen wʉt, mʉax kaesʉapich athʉxot ekon japi jiw naewʉajnaliajwa. Pejnachala kaes chiekal mox Jesús ekxot. \v 2 Do jawʉt, Jesús naewʉajan pejnachala, xabich asew jiwbej. \s1 Jesús naewʉajanpox diachwʉajnakolaxan jiwliajwa \r (Lc 6.20–23) \q2 \v 3 Jesús naewʉajan wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, japamʉaxxot: “Jiw pejnejchaxoelaxtat jʉm-aech wʉt: ‘Dios nakkajachawaes-el wʉt, xatis wajut isaxisal pachaempoxan’ —aech wʉti, nejchaxoel wʉt, japi jiw Dios kajachawaesaxaes. Ja-aech wʉt, japi xabich nejchachaemlaxael. \q2 \v 4 “Jiw nejxaejwaspi, nabijat xoti ampathatat, japi jiw Dios kajachawaesaxaes pachaemaliajwa. Ja-aech wʉt, xabich nejchachaemlaxaeli. \q2 \v 5 “Jiw pachaempi pejnejchaxoelaxantat, japi nejchaxoel wʉt, nejchaxoela-el ampox: ‘Xan kaes pejme pachaeman. Me-ama asew jiw jachi-enil’ —chi-eli, nejchaxoel wʉt. Japi jiwlap Dios chaxduiyaxaes pachaempox, chajia jʉmduchpox. Ja-aech wʉt, xabich nejchachaemlaxaeli. \q2 \v 6 “Jiw isasiapi pachaempoxan Diosliajwa, Dios kajachawaesaxaesi isliajwa japoxan. Ja-aech wʉt, japi jiw xabich nejchachaemlaxael. \q2 \v 7 “Asew jiw beltaen wʉti asew, japi kajachawaet wʉtbej asew, japi jiwlap Dios kajachawaesaxaes. Dios beltaeyaxaesbejpi. Ja-aech wʉt, japi jiw xabich nejchachaemlaxael. \q2 \v 8 “Jiw pejnejchaxoelax pachaempi Diosliajwa, japi jiw taeyaxael Dios, duil wʉti Diosxotse. Ja-aech wʉt, japi jiw xabich nejchachaemlaxael. \q2 \v 9 “Wʉajanchaemtpi jiw nabe-elaliajwa, padaelmajiw sʉapich, japi jiwlap Dios paxiyaxael. Ja-aech wʉt, japi jiw xabich nejchachaemlaxael. \q2 \v 10 “Jiw nabijatpi asew jiw pijaxtat, naexasisfʉl xoti Dios tato'alpox, japi Dios kajachawaesaxaes. Ja-aech wʉt, japi jiw xabich nejchachaemlaxael. \fig (San Mateo 5.1-7.10)|src="CN01700b.tif" size="span" ref="mt 5.1 - 6:1 " \fig* \p \v 11-12 “Xan nanaexasitam xot, asew jiw babejjamechan xamal jʉmchiyaxael. Isaxaelbejpi babijaxan xamalliajwa. Japibej jʉmchiyaxael xamalliajwa nejmachkichachajbaxtat. Ja-aech wʉt, Dios isaxael xabich pachaempox xamalliajwa japonxotse. Samata, ¡nejchachaemilde! Chajia xamal wʉajna Dios pejprofetasbej nabijat, asew jiw is wʉt babijaxan japiliajwa” —aech Jesús, naewʉajan wʉt japamʉaxxot. \s1 Jesús pejnachala ampathatat, me-ama dom pachaempox, me-ama itliakaxbej, ja-aechi \r (Mr 9.50; Lc 14.34–35) \p \v 13 Do pejme Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Dom pachaem. Dom xakuenka-el wʉt, chiekal chaemil. Ja-aech wʉt, pachaem thokchaliajwa nʉamtat jiw sae'enaliajwa. Xamal ampathatat, me-ama dom pachaem wʉt, ja-am. Ja-am wʉt, xamal pachaemaxaelam asew jiwliajwa ampathatat. Pachaema-emil wʉt asew jiwliajwa, xamal, me-ama dom thokchaxaespi nʉamtat, jachiyaxaelam. \p \v 14 “Xamalbej ampathatat, me-ama itliakam wʉt, ja-am. Itkʉataxxot itliak wʉt, puexa jiw chiekal taen, me-ama paklowax mʉaxmatwʉajtat wʉt, ajil namoechaliajwa. Puexa jiw chiekal taeyaxael. \v 15 Jiw lámpara tamdut wʉt, cajóntat chamatakasaxil. Jiwlax athʉ cha-esaxael bamʉaxnaetat puexa chiekal taeliajwa. \v 16 Samata, ¡xamalbej chiekal duilde asew jiw taeliajwa xamal isampoxan! Asew jiw taen wʉt xamal isampoxan, pachaempoxan, ja-aech wʉt, japi jiw naksiyaxael chimiajamechan nej-ax Diosliajwa, japon athʉxotsepon” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naewʉajanpox jiw Moisés chajia lelpoxliajwa \p \v 17 Do pejmebej, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej mʉaxxot: “Xamal nejchaxoelam wʉt xanliajwa, xamal jʉm-am: ‘Japon pat toesliajwa Moisés chajia lelpox, Dios pejprofetas lelpoxanbej’ —am xamal xanliajwa, nejchaxoelam wʉt. Xan pas-enil toesliajwan japoxan. Xanlax patx chiekal isliajwan profetas lelpoxan xanliajwa. \v 18 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Ampathat, thatbaxobej, toepa-el wʉtfʉk, Dios pejtato'laxan, Moisés chajia lelpox, nakiowaxaelfʉk. Chinax nafo'axil kaelet. Nafo'axilbej kaejame, Dios pejjame. Puexa Dios chajia jʉm-aechpox, japoxan diachwʉajnakolax jachiyaxael. \v 19 Samata, nejmachjiw chiekal naexasis-el wʉt puexa Dios pejtato'laxan, japi jiw naewʉajan wʉtbej asew jiw chiekal naexasis-elaliajwa puexa Dios pejtato'laxan, ja-aech wʉt, japi jiw chiekal sitaeyaxisal, Diosxotse wʉt, Dios tato'alxotse. Pe chiekal naexasitpilax puexa Dios pejtato'laxan, japi naewʉajan wʉtbej asew jiw chiekal naexasisliajwa puexa Dios pejtato'laxan, ja-aech wʉt, japi jiw xabich sitaeyaxaes Diosxotse, Dios tato'alxotse. \v 20 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. ¡Xamal naexasisfʉlde Dios pejtato'laxan! Me-ama fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, ¡nabej ja-aeche' xamal! ¡Xabich kaes naexasisfʉlde Dios! Jachi-emil wʉt, xamalbej pasaximil Diosxotse, Dios jiw tato'alxotse” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús jiw naewʉajanpox palalasamata \r (Lc 12.57–59) \p \v 21 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt, jʉm-aechox wajwʉajnapijiwliajwa: ‘¡Nabej be' asew jiw! Asew jiw bam wʉt, asew jiw xamal kastika wʉt, xamalbej beyaxaeli’ —aechox. Xamal chajia japox chiekal matabijam. \v 22 Pe xamal pejme jʉm-an ampox. Nejmach-aton palala wʉt asan atonliajwa, japon aton pejbʉ'wʉajan Diosliajwa. Ja-aech wʉt, japon aton kastikaxaeson Dios. Nejmach-aton jʉm-aech wʉtbej babejjamechan asan atonliajwa, japon aton pejbʉ'wʉajan Junta Supremapijiwliajwa. Samata, japon aton kastikaxaes. Nejmach-aton palala wʉt, jʉm-aech wʉtbejpon asan atonliajwa: ‘Xam atonam nejliaklanam’ —aech wʉton asanliajwa, japon aton Dios kastikaxaes infiernoxotdik. \p \v 23-24 “Xam xafolam wʉt nej-ofrenda Diosliajwa, jawʉt nejchafaetam wʉt aton palalapon xamliajwa, ¡jawʉt nej-ofrenda o'e altarxot Dios pejtemplobatat! ¡Jawʉt xabʉa'de japon aton poxade, palalapon xamliajwa! Faenam wʉt, ¡chiekal chaemde, japon aton sʉapich! Do jawʉx, ¡kaxa fʉlaemen nej-ofrenda Dios chaxdusliajwam! Ja-am wʉt, Dios nejchachaemlaxael nej-ofrendaliajwa. \p \v 25 “Xam babijax isam wʉt asanliajwa, japon xam bʉ'fol wʉt juez poxade jʉmchiliajwapon nejbʉ'wʉajanpoxliajwa, kaes pejme pachaem tamach chaemsliajwam japox wʉajan, japon sʉapich, pas-emil wʉtfʉk juezxot. Japox wʉajan chaems-emil wʉt, japon xam wiasaxael juezxot jʉmchiliajwa nejbʉ'wʉajanpoxliajwa. Do jawʉx, japon xam wiasaxael soldawxot xam jeliajwa jiw jebatat. \v 26 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an: ‘Japon japox is wʉt, xam nakolsaximil jiw jebaxot, hasta puexa japoxan mos-emil wʉt’ —an xan” —aech Jesús pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej. \s1 Jesús naewʉajanpox poejiw pakmola nejchaxoelasamata asew watho' bʉ'moejsaxan \p \v 27 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘¡Nabej bʉ'moejs asew watho', nijwa-elpow!’ —aechox. Xamal chajia japox matabijam. \v 28 Pe amwʉtjel, xan jʉm-anlax ampox. Xam pawis taenam wʉt, bʉ’ moejsax bʉ'nejchaxoelam wʉt, ja-am wʉt, isam babijax japanejchaxoelaxtat japow pawisliajwa. \p \v 29 “Isam wʉt babijax, taenampox nej-itfutat, ja-am wʉt, kaes pejme pachaemaxael najut na-itfukusliajwam. Do jawʉx, ¡nej-itfut kutampox atʉaj fo'im xamxot! Ja-am wʉt, kaes pejme pachaemaxaelam nej-itfut kaeyax, nafo'a wʉt, Dios xam fo'asamata infierno poxadik. \v 30 Isam wʉt babijax nejpoklake-etat, najut naketariowcham atʉaj fo'aliajwam. Ja-am wʉt, kaes pejme pachaemaxaelam, xam nejke-e nafo'a wʉt, Dios xam fo'asamata infierno poxadik” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naewʉajanpox poejiw, pels-elaliajwa pejwatho' \r (Mt 19.9; Mr 10.11–12; Lc 16.18) \p \v 31 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘Aton pijow fo'asia wʉt, japon pelfʉt lelaxael pijowliajwa. Japapelfʉtxot lelaxaelon, ma-aech xot fo'axaelon pijow. Do jawʉx, chaxdusaxaelon pijow japapelfʉt’ —aechox. \v 32 Pe amwʉtjel xan jʉm-anlax ampox. Poi asbʉan jʉmch masoxtat pijow fo'axil, japow asan poi bʉ'moejs-el wʉt. Pe nakiowa, japon masoxtat pijow fo'a wʉt, ja-aech wʉt, japon pejbʉ'wʉajan Diosliajwa. Asan aton fit wʉtbej fo'aspow, bʉ'moejtas wʉtbejpow, ja-aech wʉtbej, japowbej pejbʉ'wʉajan Diosliajwa. Japon fo'aspow fit xot, japonbej pejbʉ'wʉajan Diosliajwa, bʉ'moejt xoton fo'aspow, Diosliajwafʉk japow nakiowa pamal” —aech Jesús pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej. \s1 Jesús jiw naewʉajanpox, machiyaxaeli, jʉmduw wʉt isaxaelpoxanliajwa \p \v 33 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Xamal jʉmtaenambej nejwʉajnapijiw tato'laspox Dios. Japox jʉm-aech: ‘Xam jʉmdutam wʉt isaxaelampox Diosliajwa, ¡japox chiekal isde!’ —aechox. \v 34 Pe xan jʉm-an. Jʉmduwam wʉt isaxaelampox, ¡kaes asaxantat nabej jʉmdui'! Jʉmduwampoxan isaxaelam wʉt, ¡chiekal jʉm-amde! ¡Kaes asax nabej jʉm-aeche' asew jiw asbʉan jʉmch xamal naexasisliajwa jʉmduwampoxanliajwa! ¡Nabej jʉm-aeche': ‘Diachwʉajnakolax xan isaxaelen jʉmdutxpox, Dios pijaxtat jʉmdutxxot’ —nabej aeche'! ¡Nabej jʉm-aeche'bej: ‘Diachwʉajnakolax xan isaxaelen jʉmdutxpox, puexa athʉxotse pijaxtat’ —nabej aeche', Dios pajut jaxotse duk xot! \v 35 ¡Nabej jʉm-aeche'bej: ‘Diachwʉajnakolax xan isaxaelen jʉmdutxpox, jʉmdutxxot puexa ampathat pijaxtat’ —nabej ja-aeche', Dios is xot ampathat! ¡Nabej jʉm-aeche'bej: ‘Diachwʉajnakolax xan isaxaelen jʉmdutxpox, jʉmdutxxot Jerusalén paklowax pijaxtat’ —nabej aeche'bej, Dios kaen wajpaklokolan japon pejpaklowax xot! \v 36 ¡Nabej jʉm-aeche'bej: ‘Diachwʉajnakolax xan isaxaelen jʉmdutxpox, tajnejchaxoelaxtat jʉmdutx xot’ —nabej aeche' asanliajwa, xamal papoeilat kiladofaximil nejmatlat xot! \v 37 Jʉmdutampox isaxaelam wʉt, ¡chiekal jʉm-amde: ‘Xan japox isaxaelen’ —amde! Is-elasiam wʉt, ¡kamta chiekal jʉm-amde: ‘Xan japox isaxinil’ —amde! Kaes asaxan jʉmchiyaximil. Kaes asaxan jʉm-am wʉt, pelisdo' xam jʉmchiyaxaelam Satanás pijaxtat” —aech Jesús. \s1 Jesús naewʉajanpox jiw babijaxan ispi, japiliajwa babijaxan is-elaliajwa \r (Lc 6.29–30) \p \v 38 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘Aton nej-itfut tabejt wʉt, ¡japon pej-itfutbej xam tabejde! Aton nejbʉa't jala wʉt, ¡japon aton pejbʉa'tbej xam jalim!’ —aech Moisés chajia lelpox. \v 39 Pelax xan jʉm-an. Aton babijax is wʉt xamliajwa, ¡xam nabej is babijax japonliajwa! Asan xam xutula wʉt, ¡tapaem asaxulelbej tulaliajwapon! \v 40 Asan xam dewatam xot, japon jʉmchisia juez pejwʉajnalel xam dewatampoxanliajwa. Jawʉt, japon wʉljow wʉt nejkamis, ¡japox chaxdu'e! ¡Chaxdu'ebejpon thʉch naxoelampox! \v 41 Soldawan xam xato'a wʉt kaekilómetro xalaeyax, ¡xam xalaem kolekilómetros! \v 42 Nejmach-aton, xabich wewe'paspon wʉt, japon wʉljow wʉt malech, ¡chaxdu'e wʉljowpox! Asan xam wʉljow wʉt nijax, ¡el nabej aeche'!” —aech Jesús, jiw naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naewʉajanpox pejnachala nejxasinkaliajwa padaelmajiw \r (Lc 6.27–28, 32–36) \p \v 43 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘¡Nejxasinkde nejnachala! ¡Pelax nejweslade nadaelmajiw!’ —aechox. Xamal japox chiekal matabijam. \v 44 Pelax amwʉtjel xan jʉm-an. ¡Xamal nejxasinkde nadaelmajiw! ¡Japiliajwa Dios kawʉajandebej, japi is wʉt babijaxan xamalliajwa! \v 45 Ja-am wʉt, japi jiw matabijaxael, nej-ax Dios, japon paximpim, athʉxotsepon. Nej-ax Dios to'a masxaeyax jiw babejchowliajwa, pachaempiliajwabej. To'abejpon iam babejchowliajwa, pachaempiliajwabej. \v 46 Xamal nejxasinkam wʉt xamal nejxasinkpikal, ja-am wʉt, xamal is-emil pachaempox asew jiwliajwa. Impuesto kenoti Roma gobiernoliajwa, japibej nakaebabejchow nanejxasink. \v 47 Kejacham wʉt xamal nejxasinkpikal, ja-am wʉt, xamal kaes pejme pachaempox is-emil asew jiwliajwa. Dios naexasis-elpi, japibej nakaewa nakejacha. \v 48 ¡Isfʉlde puexa pachaempoxan! Me-ama nej-ax Dios, athʉxotsepon, isfʉl pachaempoxan, ¡xamalbej ja-amsfʉlde!” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \c 6 \s1 Jesús jiw naewʉajanpox isliajwa pachaempoxan \p \v 1 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Isaxaelam wʉt pachaempoxan, ¡japoxan isde! Japoxan isaxaelam wʉt, ¡nabej is asbʉan jʉmch asew jiw xamal taeliajwa pachaempoxan isampoxan! Japoxan isaxaelam wʉt asbʉan jʉmch asew jiw taeliajwa, ja-am wʉt, nej-ax Dios, japon athʉxotsepon, chaxduiyaxil jʉmdutpoxan. \p \v 2 “Samata, kejila kajachawaetam wʉt, ¡asew jiw nabej lae', japi taeliajwa xamal kajachawaetampox! Asew jiw lam wʉt kajachawaetampox taeliajwa, ja-am wʉt, xamal, me-ama naekichachajbapijiw jachiyaxaelam. Naekichachajbapijiw pat wʉt judíos naewʉajnabachanxot, japi kajachawaet kejila, o, paklowaxthialaxanxot wʉtbej, japi japoxan is asew jiw taeliajwas. Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Japi asew jiw sitaens xot, japox, me-ama moch wʉt, jatispi. Samata, Dios mosaxisal japi jiw. \v 3 Xamallax kejila kajachawaetam wʉt, ¡nabej chapae' asan aton! Nejnachalan, kaes nejxasinkamponbej, ¡nabej chapae'! \v 4 Kejila kajachawaetam wʉt, ¡kajachawae'e maliach! Do jawʉt, nej-ax Dios, taenpon maliach isampoxliajwa, japon xamal mosaxael maliach kajachawaetampoxliajwa kejila” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús chanaekabʉanapox pejnachala, jʉmchiyaxaeli, Dios kawʉajan wʉt \r (Lc 11.2–4) \p \v 5 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, chanaekabʉana wʉt mʉaxxot: “Xamal Dios kawʉajnam wʉt, ¡nabej kawʉajne', me-ama naekichachajbapijiw! Japi Dios kawʉajan wʉt, nejxasink nuilaliajwa asew jiw pejwʉajnalel judíos naewʉajnabachanxot, o, paklowaxthialaxanxot wʉt. Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Japi asew jiw sitaens xot, me-ama moch wʉt, jatispi. Samata, Dios mosaxisal japi. \v 6 Xamallax Dios kawʉajnam wʉt, ¡fʉlaem nejba poxade, Dios kawʉajnaliajwam wʉt! Ba lowam wʉt, ba faka'tam wʉtbej, do jawʉt, ¡nej-ax Dios kawʉajande! Do jawʉtbej, nej-ax Dios, japon matabijtpon maliach isampoxanliajwa, japoxanliajwa xamal mosaxaelon. \p \v 7 “Dios kawʉajnam wʉt, ¡kaeyaxkal nabej kawʉajne'! Me-ama Dios matabija-eli kaeyax kawʉajnak, ¡xamal nabej ja-aeche'! Japi nejchaxoel chiekal matabija-elaxtat: ‘Kaeyax kawʉajnakas wʉt, Dios naknaewesaxael’ —aechi asbʉan jʉmch, nejchaxoel wʉt. \v 8 Xamal, me-ama japi, ¡nabej ja-aeche'! Nej-ax Dios chajia chiekal matabijt xamal wewe'ppoxan, japon wʉljoe-emil wʉtfʉk. \v 9 Samata, xamal Dios kawʉajnam wʉt, ¡jʉm-amde: \q1 ‘Ax Dios, xam athʉpijnam, ¡puexa jiw xam nej sitae'! \q1 \v 10 ¡Puexa nejjiw tato'laxaelammatkoi nej tʉadus! Amwʉtjel xamxotse puexa nej-ángeles isfʉl, me-ama xam nejxasinkam. Jasoxtatbej puexa jiw, ampathatpijiw, ¡nej is xam nejxasinkampoxan! \q1 \v 11 ¡Ma amwʉt xanal naxaeyaxan nachaxduim, nawewe'ppoxan! \q1 \v 12 ¡Xanal nabeltaem babijaxan isxpoxanliajwa! Me-ama asew jiw xanal beltaenx, japi babijaxan is wʉt xanalliajwa, ¡ja-amdebej xanalliajwa! \q1 \v 13 ¡Nabej tapae' Satanás xanal naxapaejaliajwa, babijaxan isasamatan! ¡Xanal nakajachawae'e babijaxan isasamatan! [Xam kaenam paklokolnam. Kaenambej kaes pejme xabich mamnikamponam. Xam kaenam xabich pachaemamponambej pomatkoichaliajwa. ¡Nej ja-aechfʉle'bej japox!’] —amde, Dios kawʉajnam wʉt!” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \p \v 14 Do kaes pejme Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Asew jiw beltaenam wʉt, japi babijaxan is wʉt xamalliajwa, ja-am wʉt, nej-ax Dios, athʉxotsepon, beltaeyaxael xamal babijaxan isampoxanliajwa japonliajwa. \v 15 Xamal asew jiw beltae-emil wʉt, nej-ax Diosbej xamal beltaeyaxil” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naewʉajan pejnachala machiyaxaeli, naxae-el wʉt piach Dios kawʉajnaliajwa wʉt \p \v 16 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Xamal naxae-emil wʉt Dios piach kawʉajnaliajwam, ¡nejxuchantat nabej tampae'! Me-ama naekichachajbapijiw, ¡nabej ja-aeche' xamal! Xan diachwʉajnakolax jʉm-an. Japi asew jiw sitaens xot, me-ama moch wʉt, jatispi. Samata, Dios mosaxisal japi jiw. \v 17 Xamal naxae-emil wʉt, Dios piach kawʉajnaliajwam wʉt, ¡min xukia'e! ¡Chiekal nachaemdebej! \v 18 Jasox isam wʉt, asew jiw matabijaxil xamal naxae-emilpox, Dios piach kawʉajnaliajwam wʉt. Nej-ax Dios, xamal taeyaximilpon, japonkal taeyaxael. Do jawʉt, nej-ax Dios matabijsaxael maliach isampox. Ja-am wʉt, Dios xamal mosaxael” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naewʉajanpox pejnachala ommaenkpoxan Diosxotse \r (Lc 12.33–34) \p \v 19 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “¡Nabej nejchaxoele' owaliajwam ommaenkpoxan ampathatat! Ampathatat owam wʉt ommaenkpoxan, japoxan toepaxael. Xoepaxaelbej. Kethaka nosaxaelbej japoxan. \v 20 ¡Chiekal nabichfʉlde Diosliajwa! Ja-amsfʉlam wʉt, pachaempoxan xamalliajwaxael Diosxotse. Jaxotse toepaxil. Xoepaxilbej. Kethaka ajilaxaelbej xamal wenosliajwa. \v 21 Diosxotse, jaxotse Dios xamal chaxduiyaxael pachaempoxan. Samata, nejchaxoelafʉlaxaelam pasliajwam Diosxotse” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jiw pej-itfutan, me-ama lámparas wʉt, ja-aechpox \r (Lc 11.34–36) \p \v 22 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Lámparas chiekal itliak wʉt, puexa jiw batu chiekal taen. Ja-aechbej nej-itfutan. Xamal chiekal taenam, nej-itfutan pachaem wʉt. \v 23 Nej-itfutan chaemil wʉt, xamal chiekal taeyaximil. Me-ama itliaklan wʉt, jachiyaxaelam. Jachiyaxaelbej nejnejchaxoelaxan. Dios we-italiafa wʉt nejnejchaxoelaxan, ja-aech wʉt, nejnejchaxoelaxan chiekal pachaemaxael. Ja-am wʉt, Dios tato'alpox nejxasinkaxaelam isfʉlaliajwam. Chiekal duilaxaelambej. Pachaema-el wʉtlax nejnejchaxoelaxan, Dios naexasisaximil. Samata, ¡chiekal taem nejchaxoelampoxanliajwa! Babijaxan nejchaxoelam wʉt, ja-am wʉt, nejnejchaxoelax, me-ama itkʉatax wʉt, jachiyaxael. Do ja-aech wʉt, xamalbej babejchow nadofaxaelam. Ja-am wʉt, xan nanaexasisaximil” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Nabichan kolenje wʉt pejpaklochow, japiliajwa japon chiekal najʉpatanbichaxilpox \r (Lc 16.13) \p \v 24 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, chanaekabʉana wʉt mʉaxxot: “Nabichan kolenje wʉt pejpaklochow, japiliajwa chiekal najʉpatanbichaxil. Kaen paklonliajwa chiekal tanbichaxaelon. Asan paklonliajwa chiekal tanbichaxilon. Ja-aechlap-is nejxasinki Dios. Japi nejchaxoel wʉt platakal, japi chiekal nabichaxil Diosliajwa” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Dios tataefʉlpox jiw xanaboejapi japon \r (Lc 12.22–31) \p \v 25 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Xan ampox jʉm-an xamalliajwa, xabich nejchaxoelasamatam xaeliajwampoxan, feliajwampoxanbej. ¡Xabich nabej nejchaxoele'bej naxoeliajwampoxan! Duila-esal naxaeyaxkalliajwa. Duila-esalbej naxoekalliajwa. Dios nakchaxduifʉl nakwewe'ppoxan duilaliajwas japoxantat. Samata, Dios nakchaxduiyaxael naxaeyaxan, naxoebej. \v 26 Xamal taenam mia, papun wʉt. Japi mʉtha-el naxaeyaxan. Jola-elbejpi cha-owaliajwa naxaeyaxan. Pe nakiowa, nej-ax Dios, athʉpijin, chaxduifʉl naexaeyaxan mia xaeliajwa. Dios xamal kaes pejme nejxasink. Me-ama mia nejxasink wʉt, jachi-elon. Samata, nej-ax Dios xamal chiekal tataeflafʉl. \v 27 Ja-aech wʉt, ¿ma-aech xotkat xamal nejchaxoelam japoxanliajwa? Japoxan xabich nejchaxoelam wʉt, kaes matkoiyanliajwa laepaximil. \p \v 28 “¿Ma-aech xotkat xabich nejchaxoelam naxoeliajwampoxan? ¡Taem naetalan, chimiatalan, yotat! Japi ti't wʉt, nabich-el chimialiajwa. Pe puexa chimiapi. \v 29 Xan jʉm-an. Rey Salomón, japon wajwʉajnapijin, pejew naxoe xabich chimia. Naxoeipon chimia, kemaenk xot. Pe naetalan kaes chimiatalan. Me-ama rey Salomón pejew naxoe, jachi-el. \v 30 Pola ti't wʉt yotat, Dios pijaxtat natala wʉt, nakola chimiatalan. Pe piachliajwa-el. Kaematkoiyanliajwa asbʉan jʉmch. Do jawʉx, selil wʉt, tʉp. Do jawʉt, tamejas lausliajwas. Pelax Dios xabich kaes tataeflaxael xamal. Me-ama naetalan tataefʉl wʉt, jachiyaxilon. Samata, ¡Dios chiekal xanaboejim naxoeliajwam chimia, kaesʉapich wʉt nejxanaboejaxan Diosliajwa! \v 31 Samata, ¡xabich nabej nejchaxoele' xaeliajwampox, feliajwampoxbej! ¡Xabich nabej nejchaxoele'bej naxoeliajwampi! ¡Pelax Dioskal xanaboejim! \v 32 Jiw matabija-eli Dios, japi xabich nejchaxoelafʉl japoxanliajwa. Nej-ax Dios, athʉpijin, matabijt xamal wewe'ppoxan. \v 33 Samata, amwʉtjel kaes pejme pachaem xamal Dios naexasisfʉlaliajwam, japon kaen nejpaklokolan. ¡Isfʉlde Dios jʉm-aechpoxan! Japox isam wʉt, Dios xamal chaxduiyaxael puexa wewe'ppoxan. \v 34 Samata, ¡xabich nabej nejchaxoele' asamatkoi jachiyaxaelpoxliajwa! ¡Kofim nejchaxoelampox kandiawaliajwa! Samata, ¡ma amwʉt najutliajwa nejchaxoelde, machiyaxaelam amwʉt! Ja-aech wʉt, Dios chaxduiyaxael xamal wewe'ppoxan” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \c 7 \s1 Jesús bʉxfiatpox pejnachala, japi jʉmchisamata: “Japi jiw babejchow xot, wewe'pas Dios kastikaliajwas” —chisamatapi \r (Lc 6.37–38, 41–42) \p \v 1 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “¡Xamal asew jiwliajwa nabej jʉm-aeche': ‘Ampi jiw babejchow. Samata, Dios kastikaxaesi’ —nabej aeche'! Jasox jʉm-am wʉt asew jiwliajwa, asamatkoi Dios xamal jʉmchiyaxaelbej: ‘Xamal babejchowambej. Samata, xamalbej kastikaxaelen’ —chiyaxael Dios xamalliajwa. \v 2 Jasoxtat Dios jʉmchiyaxael xamal, asew jiwliajwa jʉm-am xot: ‘Ampi jiw babejchow. Samata, kastikaxaesi’ —am xot. Chaxduwam wʉt asew jiw wewe'paspoxan, ja-am wʉt, Dios xamal chaxduiyaxael wewe'ppoxan. \v 3 Xamal najut kaes babijaxan isam wʉt, ¡nabej fias, asan aton babijax is wʉt! Aton, asan kajachawaesasia wʉt, cha-aelaxach ast it-okspon, japon pajutlax kaes pejme pinjiyax naetamat it-oks wʉt, jasoxtat japon aton, asan kajachawaesaxil. \v 4 Xamal najut kaes babijaxan isfʉlam wʉt, ¡asan nabej jʉm-aeche': ‘¡Natapaem xam kajachawaesliajwan babijax is-elaliajwam!’ —nabej aeche'! \v 5 Ja-am wʉt, xamal naekichachajbapijwaxaelam. ¡Matxoela kofim najut babijaxan isampoxan! Do jawʉx, asan kajachawaesaxaelam, japon kofsliajwa babijaxan ispoxan. \p \v 6 “Xamal matabijam ampox. Wʉr dʉajsaximil Diosliajwapox. Wʉr, palalapi, dʉajtam wʉt Diosliajwapoxan, wʉr bej liklaxaelbej xam. Maranxotbej owaximil ommaenkpoxan. Maranxot japoxan owam wʉt, maran japoxan asbʉan jʉmch sae-enaxael” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. (Samata, jiw sitae-el wʉt naewʉajnaspoxan Diosliajwa, japi jiw kaes naewʉajnaxisal.) \s1 Jesús naewʉajanpox pejnachala, japi wewe'paspoxan wʉljoeliajwapi Dios \r (Lc 11.9–13; 6.31) \p \v 7 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “¡Dios wʉljoem wewe'ppox! Wʉljowampox japox Dios chaxdusaxael. Wʉlwekam wʉt wewe'ppox, japox faenaxaelam Dios pejkajachawaesaxtat. Xamal Dios kawʉajnam wʉt, me-ama bafafaxot lam wʉt, ja-am xamal Dios kajachawaesliajwa. \v 8 Wʉljoefʉlpon wewe'paspox, japon Dios chaxdusaxaes. Wʉlwekafʉlpon japonbej faenaxael Dios pejkajachawaesaxtat. Dios kawʉajnafʉlpon, japonbej Dios kajachawaesaxaes isliajwa japox. \p \v 9 “¿Xamalxot naxi wʉljow wʉt pan, xamalkat xajʉpaxaelam naxʉlan chaxdusliajwam ia't? \v 10 Naxʉlan baxin wʉljow wʉt, chaxdusaximil jom. \v 11 Xamal babejchowam matabijam naxi chaxduiliajwam pachaempoxan. Nej-ax Dios, athʉpijin, kaes pejme pachaem. Samata, nej-ax Dios pachaempoxan xamal chaxduiyaxael, xamal wʉljowam wʉt. \p \v 12 “Samata, ¡matxoela isfʉlde pachaempoxan asew jiwliajwa! Me-ama xamal nejxasinkam asew jiw isliajwa pachaempoxan xamalliajwa, ¡japoxlap isfʉlde japi jiwliajwa! Jasoxtat naexasisfʉlaxaelam puexa Moisés chajia lelpox, Dios pejprofetas chajia lelpoxbej” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Asew jiwliajwa xabich tampoelpox, japi naexasisliajwa Dios \r (Lc 13.24) \p \v 13 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “¡Laleyax cha-aelaxachlel lem pasliajwam Diosxotse! Laleyax pinjiyax, nʉamt pinjitpotbej, japoxan koleyax, pasliajwa infiernoxotdik. Samata, xabich jiw fʉlalaek japoxadik, tʉp wʉti ampathatat, kaes tampa xot fʉlaeliajwadik. \v 14 Laleyaxach tampoel jiw leliajwa pasliajwa Diosxotse. Nʉamtbej cha-aelaxach. Samata, tampoel jiw fʉlaeliajwa pasliajwa Diosxotse. Ja-aech xot, kaesʉapich jiw jaxotse pat, tʉp wʉti ampathatat” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Pejbaech pachaem wʉt, matabijas japanae pachaempox \r (Lc 6.43–44) \p \v 15 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “¡Chiekal taem naekichachajbapijiwliajwa! Japi jiw, me-ama Dios pejprofetas wʉt, jachiyaxaeli. Pe japi profetaxil. ¡Nabej tapae' japi jiw xamal naekichachajbaliajwa! Japi jiw, me-ama pachaem wʉt, jachiyaxaeli. Pe pejnejchaxoelaxan xabich chaemil. Puexa japi naewʉajanpoxanbej, xabich chaemil asew jiwliajwa. \v 16 Xamal matabijaxaelam japi ispoxantat. Japi jiw, me-ama na-e'naechan. Japanaechan naboes-el chimiabaech. Samata, japi jiw wejisal pachaempoxan Diosliajwa, naekichachajbapijiw xot. \v 17 Pachaemnae naboet wʉt, pachaembej pejbaech. Chaemilnae naboet wʉt, chaemil pejbaechbej. \v 18 Pachaemnae naboesaxil pejmachbaech. Chaemilnae naboesaxilbej pachaembaech. \v 19 Samata, puexa naebaechnaechan, pachaema-eli, japanaechan liksaxaes lausliajwas. \v 20 Jachiyaxaesbej jiw, chaemili. Xamal chiekal matabijaxaelam, japi is wʉt babijaxan” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naewʉajanpox kaesʉapich jiw pasaxaelpox Diosxotse \r (Lc 13.25–27) \p \v 21 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Jiw pasaxael Diosxotse, isfʉl wʉt taj-ax Dios nejxasinkpoxan. Asew jiw asbʉan jʉmch jʉm-aech wʉt xanliajwa: ‘Jesús tajpaklon’ —aech wʉti, japi pasaxil Diosxotse, is-el xoti Dios nejxasinkpoxan. \v 22 Kastikamatkoi pat wʉt, xabich jiw jʉmchiyaxael xanliajwa: ‘Tajpaklon, xanal jiw xabich naewʉajnax xamliajwa. Nijaxtat xabich dep to'ax nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot. Koechaxanbej isx xam nijaxtat’ —chiyaxael japi jiw xanliajwa. \v 23 Xanlax tulaela jʉmchiyaxaelen japi jiwliajwa: ‘¡Chijiamde xanxot, xamal babijaxan isampim! Chinax xamal matabijs-enil’ —chiyaxaelen” —aech Jesús, jiw naewʉajan wʉt mʉaxxot. \s1 Jesús naksiyapox kolebaliajwa \r (Lc 6.47–49) \p \v 24 Do pejme kaes Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa, xabich asew jiwliajwabej, naewʉajan wʉton mʉaxxot: “Jiw chiekal naewet wʉt naewʉajnaxpox, naexasit wʉtbejpi tajtato'laxan, japi jiw chiekal nejchaxoel. Samata, japi jiw, me-ama bachan ispi sat tinkxot wʉt, ja-aechi. \v 25 Iam thilan wʉt, pinamin wʉtbej, xabich pinajoewa wʉtbej, japabachan taxʉ'palaxil, chiekal isas xot sat tinkxot. \v 26 Xan naewʉajnaxpox jiw naewet wʉt, pe naexasis-el wʉti xan tato'laxpoxan, japi jiw, me-ama matabijsla wʉt, ja-aechi. Japi, me-ama bachan iapi thaejtat. \v 27 Iam thilan wʉt, pinamin wʉtbej, xabich pinajoewa wʉtbej, japabachan chiekal jʉwal, japabachan ias xot thaejtat. Chiekal toepaxaelbej japabachan” —aech Jesús, naewʉajan wʉt mʉaxxot. \p \v 28 Do jawʉt, Jesús naewʉajnax bʉxtoet wʉt, japi jiw jʉm-aech: “Jesús naewʉajanpoxan xabich pachaem” —aechi. \v 29 Jasox jʉm-aechi, Jesús naewʉajan xot Dios pijaxtat. Jesús naewʉajan wʉt, me-ama judíos chanaekabʉanapi, jachi-elon. \c 8 \s1 Jesús boejthʉtpox bʉ'xaenkpon leprawaxaetat \r (Mr 1.40–45; Lc 5.12–16) \p \v 1 Dolisdo', Jesús jiw naewʉajnax bʉxtoet wʉt, bʉloek wʉton mʉaxxot, xabich jiw fʉlafoson. \v 2 Jawʉt leprawaxaetat bʉ'xaenkpon, fʉlaenon Jesúslel. Pat wʉton Jesúsxot, brixtat nukon Jesús pejwʉajnalel sitaeyax itpaeliajwa Jesúsliajwa. Do jawʉt, jʉm-aechon: \p —Tajpaklon, xan matabijtax xam xajʉpampox xan naboejthʉsliajwam. Naboejthʉsasiam wʉt, ¡naboejthʉ'e! —aech leprawaxaetat bʉ'xaenkpon. \p \v 3 Jesús pejke-etat jacha wʉt, jawʉt Jesús jʉm-aech bʉ'xaeyanliajwa: \p —Xam boejthʉsasian. Malis xam boejthʉtx —aech Jesús japonliajwa. \p Do jawʉt, kamta japon chiekal boejthʉlslison leprawaxae. \v 4 Do jawʉt, Jesús pejme jʉm-aech: \p —¡Asew jiw nabej chapae' xam boejthʉtxpox! ¡Matxoela fʉlaemch sacerdote poxade, japon xam taeliajwa boejthʉlpox leprawaxae! Do jawʉx, ¡Dios chaxdu'e, me-ama Moisés chajia lelpox jʉm-aech, leprawaxae xam chiekal boejthʉl xot! Jasoxtat jiw matabijaxael xam boejthʉlpox leprawaxae —aech Jesús japonliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox soldawcapitán pamakan \r (Lc 7.1–10) \p \v 5-6 Jesús pat wʉt Capernaum paklowaxxot, jawʉt soldawcapitán, Roma gobiernoliajwa nabistpon, pat Jesúsxot. Soldawcapitán wʉljow wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, tamakan ok camatat tajbatat. Japon nansaxil. Laejaxilbejpon. Xabich nabijaton xaenkpoxantat —aech soldawcapitán Jesúsliajwa. \p \v 7 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech soldawcapitánliajwa: \p —Xam nakfʉlaeyaxaelen nejba poxade namakan boejthʉsliajwan —aech Jesús. \fig (San Mateo 8.5–13)|src="CN01702b.tif" size="col" ref="mt 8:5–13 " \fig* \p \v 8 Do jawʉt, soldawcapitán jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, xan xabich pachaema-enil xam leliajwam tajba, xam kaes pejme paklokolnam xot. Ma amxot waxae to'am wʉt, tamakan chiekal boejthʉlaxaeson. \v 9 Xanbej tajpaklochow. Japi naketo'a wʉt, xan tajut ow-an. Xanbej soldawcapitánan. Kaen soldawan keto'ax wʉt, japon na-ow-aech. Asan lax wʉt, japon fʉlaen. Tamakanbej keto'ax wʉt, keto'axpox japon chiekal jinawe-is. Xambej jiw tato'lanam. Samata, ma amxot waxae to'am wʉt, tamakan chiekal naweboejthʉlaxaes —aech soldawcapitán Jesúsliajwa. \p \v 10 Jesús japox jʉmtaen wʉt, nejchaxoelanukon, capitán xabich xanaboejtaspox. Samata, Jesús jʉm-aech puexa jiw jʉmtaeliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Israel tʉajnʉxot xan xabich naxanaboejtpon, me-ama ampon capitán, jason tae-enil —aech Jesús jiwliajwa. \v 11 Do pejme Jesús jʉm-aech japi jiwliajwa: \p —Xamal jʉm-an ampox. Xabich jiw, pothatapijiw, japi judíos-eli, pasaxael Diosxotse. Jaxotse chalakaxaeli naxaeliajwa, wajwʉajnapijiw sʉapich. Abraham, Isaac, Jacobbej, japi sʉapich, naxaeyaxaeli. \v 12 Pelax xabich judíos pelsaxaes itkʉatax poxadik, ‘Infierno’ —tis poxadik. Jaxotdik xabich noeyaxaeli. Bʉa'tatisaxaelbejpi, xabich nabijasaxael xot —aech Jesús japi jiwliajwa. \p \v 13 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech soldawcapitánliajwa: \p —¡Nawia'mich nejba poxade! Namakan chiekal boejthʉslison, xam xabich xan naxanaboejtam xot —aech Jesús. \p Do jawʉt, capitán pamakan chiekal boejthʉlspon. \s1 Jesús boejthʉtpox Simón Pedro paem \r (Mr 1.29–31; Lc 4.38–39) \p \v 14 Do asamatkoi, Jesús fʉlaech wʉt Pedro pejba poxade, jaxotde ba low wʉt, taenpon Simón Pedro paem bʉ'xaenkpox. Japow ok camatat. Xabich bʉ'tʉajnikow. \v 15 Jesús kefit wʉt, jawʉt kamta chiekal boejthʉlsow. Do jawʉt, nant wʉt, pajut naxaeyaxan athukow Jesúsliajwa, asew jiwliajwabej. \s1 Jesús boejthʉtpox xabich jiw, bʉ'xaeya \r (Mr 1.32–34; Lc 4.40–41) \p \v 16 Do tuila wʉt, itkʉatnik wʉtbej Jesúslel xabich jiw bʉflaeni asew jiw, dep webaesi pejmatpʉatanxot. Do jawʉt, Jesús kaejametat dep to'a puexa dep nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot. Jawʉtbej puexa asewbej, japi bʉ'xaeya, chiekal boejthʉls. \v 17 Ampox ja-aech, me-ama Dios pejprofeta, Isaías, chajia lelpox jachiliajwa. Jʉm-aechox: “Japon xatis nakkajachawaesaxael, bichilas wʉt. Bʉ'xaenkas wʉt, nakboejthʉsaxaelbejpon” —aech Isaías lelpox, jʉm-aech wʉt Jesúsliajwa. \s1 Asew jiw, naknanʉamsasiapox Jesús \r (Lc 9.57–62) \p \v 18 Jesús taen wʉt xabich jiw masajiachpox, jawʉt jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —¡Chijias puka we-enlelde falkamtat! —aechon. \p \v 19 Do jawʉt, judíos chanaekabʉanan mox soepan wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, xanbej xam naknanʉamsasian, nejmachtʉajnʉchan poxade xam nanʉamtam wʉt —aechon. \p \v 20 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech judíos chanaekabʉananliajwa: \p —Lam pejmʉthan moejsliajwa. Miabej pejfenan. Xanlax, puexa jiw pakoewkolnan, ajil tajbakolaba xan damlathʉlaliajwan —aech Jesús judíos chanaekabʉananliajwa. \p \v 21 Do jawʉt, asan pejnachalan jʉm-aechbej Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, xan taj-ax xabich pati'in. ¡Xanfʉk natapaem taj-axxot dukaliajwan! Taj-ax tʉp wʉt, do jawʉt, xam naknanʉamsaxaelen —aechon Jesúsliajwa. \p \v 22 Do jawʉtbej, Jesús jʉm-aech japonliajwa: \p —¡Xamlax xan nakfʉlaem! Xan nanaexasis-elpi, japi jiw, me-ama patʉpa wʉt, kabʉan-aechi Diosliajwa. Japilap nakaewa namʉthaxael, tʉp wʉt —aech Jesús japonliajwa. \s1 Jesús fiatpox joewa, truxanbej \r (Mr 4.35–41; Lc 8.22–25) \p \v 23 Do jawʉx, Jesús falkam jul, pejnachala sʉapich. \v 24 Jawʉt, chaflaech wʉti, chalechkal pat iam, pinjiyax, Galilea pukaxot. Xabich pintruxan, pinajoewabej. Xabich falkam min fajabas. Japox ja-aech wʉt, Jesús nejmach moejt. \v 25 Do jawʉt, Jesús pejnachala thikalisipon. Jʉm-aechlisipon: \p —Tajpaklon, ¡xanal nabʉ'wem, chabu'laxaes xot! —aechipon. \p \v 26 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech pejnachalaliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xamal nejlewla? ¡Xamal xabicha-el nejxanaboejaxan xanliajwa! —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p Samata, jawʉt, Jesús nant wʉt, fiatlison joewa, truxanbej. Do jawʉt, puka chiekal itnapatan. \v 27 Do jawʉt, pejnachala xabich natachaema wʉt, nejchaxoelanuili japoxliajwa. Samata, nakaewa najʉm-aechi: \p —¿Achankat ampon? Joewa, pukabej, naexasichpon —na-aechi nakaewa. \s1 Jesús to'apox dep nakolaliajwa, kolenje aton pejmatpʉatanxot \r (Mr 5.1–20; Lc 8.26–39) \p \v 28 Jesús puka we-enlelde wʉt, Gadara tʉajnʉxot chapa'apon, pejnachala sʉapich. Do jawʉt, kolenje poi fʉlaen Jesúslel. Japi fʉlaen patʉpamʉthanxotdin. Japi kolenje xabich chachoel dep pijaxtat. Samata, jiw pejlewla mox xenaliajwa japixot. \v 29 Do jawʉt, nejlat wʉt, jʉm-aechi dep pijaxtat: \p —Jesús, Dios paxʉlan, ¡xanal nabej natalias! ¿Ma-aech xotkat xam fʉlaeman xanallel nataliasliajwam that toepax wʉajna? —aechi. \p \v 30 Jaxotde kaesʉapich atʉaxachlejen xabich maran naxaelp. \v 31 Do jawʉt, japi dep jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Xanal ampi poejiwxot nakolax nato'am wʉt, ¡natapaem leliajwan maranxot! —aech dep. \p \v 32 Do jawʉt Jesús jʉm-aech: \p —Jaw, ¡xabʉa'de! ¡Lem maranxot! —aech Jesús japi depliajwa. \p Do jawʉt dep nakola wʉt poejiwxot, lowlisi maranxot. Jawʉt, puexa maran dʉkp chʉatadik. Do jawʉt puexa maran bu'al pukatat. \p \v 33 Maran tataefʉlpi dʉkp pejlewt. Patlisi pejpaklowaxxot. Chapaeilisi puexa maranliajwa ja-aechpoxan, dep low wʉt maranxot. \v 34 Do jawʉt, puexa japapaklowaxpijiw fʉlaen Jesúsleldin. Do jawʉt, japi jiw taen wʉti Jesús, to'api Jesús namanasamata japi pejtʉajnʉxot. \c 9 \s1 Jesús boejthʉtpox nabejkan, japon chinax laejaxilpon \r (Mr 2.1–12; Lc 5.17–26) \p \v 1 Do jawʉx, Jesús jul falkam, pejnachala sʉapich, chaliknaliajwa puka we-enlelde, pejpaklowax, Capernaum paklowax, poxaliajwade. \v 2 Do jaxot Jesús pat wʉt, pejnachala sʉapich, jawʉt asew jiw chaxlaeni kaen nabejkan Jesúslel, japon chinax laejaxilpon. Japon ok camillatat. Jesús chajia matabijt japi pejxanaboejaxan japonliajwa. Samata, Jesús jʉm-aech nabejkanliajwa: \p —Wʉa, ¡nejchachaemilde! Xam beltaenx, majt pachaemam wʉt babijaxan isampoxanliajwa —aech Jesús laejaxilponliajwa. \p \v 3 Jesús japox jʉm-aech wʉt, jawʉt, asew judíos chanaekabʉanapi japox jʉmtaen wʉt, nakaewa najʉm-aechi: “Kaen Dios xajʉp jiw beltaeliajwa, japi babijaxan is wʉt. Samata, Jesús japox jʉm-aech wʉt, jʉm-aechon chaemilpox Diosliajwa” —aechi nakaewaliajwa. \v 4 Jesús chiekal matabijt japi nejchaxoelpox. Samata, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xamal nejchaxoelam babijaxan xanliajwa? \v 5 Kaes pejme tampa xan jʉmchiliajwan laejaxilponliajwa: ‘Xam beltaenx babijaxan isampoxanliajwa’ —chiliajwan. Pe ja-an wʉt, jiw xan namatabijaxil xan puexa jiw pakoewkolnanponan. Jʉm-an wʉtlax nabejkan jʉmtaeliajwa: ‘¡Nande! ¡Laejim!’ —an wʉt, japox jʉm-an wʉt, jiw diachwʉajnakolax xan namatabijsaxael xan puexa jiw pakoewkolnanponan. \v 6 Samata, xamal itpaeyaxaelen xan puexa jiw pakoewkolnanponan. Xan xajʉpx beltaeliajwan jiw babijaxan ispoxanliajwa ampathatat —aech Jesús judíos chanaekabʉanapiliajwa. \p Samata, Jesús jʉm-aechbej nabejkan jʉmtaeliajwa: \p —¡Nande! ¡Nejcamilla fi'e! ¡Xalaemch nejba poxade! —aech Jesús. \p \v 7 Do jawʉt, nabejkan nant wʉt, fʉlaechlison pejba poxade. \v 8 Puexa jiw japox taen wʉt, xabich natachaemanuil wʉt, nejchaxoelanuilbejpi. Do jawʉt, nakaewa najʉm-aechi: “¡Dios xabich pachaem! Dios pejpamamax Jesúskalliajwa” —aechi nakaewaliajwa. \s1 Jesús tadʉtpox Mateo pejnachalanliajwa \r (Mr 2.13–17; Lc 5.27–32) \p \v 9 Jesús boejthʉt wʉt nabejkan, baxot nakolt wʉt, do jawʉt, xan nataenpon. Xan tajwʉl Mateo. Xan ekx impuesto mat-omwʉljowbatat, mat-omwʉljoeliajwan Roma gobiernoliajwa. Jesús xan nataen wʉt, najʉm-aechon: \p —¡Xabʉa't! ¡Xan nakfʉlaem tajnachalnamliajwa! —aech Jesús xanliajwa. \p Do jawʉt, xan nantax wʉt, Jesús nakfolxlison. \p \v 10 Asamatkoi, tajbatat Jesús naxael wʉt, xanal pejnachalwan sʉapich, impuesto mat-omwʉljoew Roma gobiernoliajwa, japibej pat Jesúsxot. Do jawʉt, japibej chalak naxaeliajwa. Asew jiwbej, Moisés chajia lelpox naexasis-elpi, japibej pat jaxot. Japibej jaxot chalak naxaeliajwa, xanal sʉapich. \v 11 Fariseos, japox taen wʉt, jʉm-aechi xanalliajwa, Jesús pejnachalwanpinliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat Jesús, nejchanaekabʉanan, kaeyaxtat naxael, impuesto mat-omwʉljoewpi sʉapich, asew babejchow sʉapichbej, japi naexasis-eli Moisés chajia lelpox? —aechi xanalliajwa, Jesús pejnachalwanpinliajwa. \p \v 12 Jesús japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechon fariseosliajwa: \p —Jiw nejchaempi, japi wewe'pa-esal jiw woen, bʉ'xaenka-el xoti. Jiw woen fʉlaen jiw bʉ'xaenkpi woeliajwa. Xanlap-is ja-an. Xan fʉlae-enil kajachawaesliajwan jiw pachaem wʉt, kabʉan-aechpi. Xanlax fʉlaenx kajachawaesliajwan babejchow, japi kofaliajwa padujnejchaxoelaxan naexasisliajwapi Dios —aech Jesús. \p \v 13 Jesús pejme jʉm-aech fariseosliajwa: \p —¡Chiekal nejchaxoelde Dios jʉm-aechpox, jʉm-aech wʉt: ‘Xan nejxasinkax xamal asew jiw beltaeliajwam, japi jiw kajachawaesliajwam. Xanlap japox kaes nejxasinkax. Me-ama ofrenda isam wʉt xanliajwa, japoxliajwa xan chiekal nejchachaemla-enillejen’ —aech Dios, chajia jʉm-aech wʉt! Xan tadʉsaxaelen jiw babejchow japi tajnachalaliajwa. Jiw jʉm-aechpilax: ‘Xan kaes pejme pachaeman. Me-ama asew jiw, jachi-enil’ —aechpi, xan japi jiw tadʉsaxinil tajnachalaliajwa —aech Jesús fariseosliajwa. \s1 Asew jiw xae-elpox, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉt \r (Mr 2.18–22; Lc 5.33–39) \p \v 14 Do jawʉx, Juan jiw bautisan pejnachala fʉlaeni Jesúslel. Pat wʉti Jesúsxot, japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Xanal piach naxae-enil, Dios piach kawʉajnaliajwan wʉt. Fariseosbej ja-aech. ¿Ma-aech xotkat nejnachala, me-ama xanal jachi-el? —aechi Jesúsliajwa. \p \v 15 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech wʉajantat japi jiwliajwa: \p —Pawis fitpon, fiesta is wʉt, tadʉchpi naxaeyaxaelfʉk japonxot. Japi xabich nejchachaemlaxael, pajelnakjiyan jaxot duk wʉtfʉk. Asamatkoi asew jiw japon bʉflaeyaxaes. Do jawʉt, tadʉchpi naxaeyaxil kaematkoiyan sʉapich, xabich nejxaejwaxaes xoti. Jachiyaxaelbej asamatkoi tajnachalaliajwa, xan asew jiw nabʉ'fol wʉt. Samata, japi kaematkoiyan sʉapich naxaeyaxil, xan japixot ajilaxaelen xot —aech Jesús. \p \v 16 Jesús matabijt, fariseos naewʉajnasiapox padujwʉajan, pajelwʉajan sʉapich. Samata, jawʉt Jesús jʉm-aech wʉajantat japiliajwa: “Kaeow pawis pejyiaf wechachoeps wʉt, xape'tow chachoepxot. Pe yiaf xape's-elow pajelbʉ'chtat, itkias-esal wʉtfʉk. Pajelbʉ'ch, itkias-esalpox, xape't wʉtow, yiaf itkiat wʉt, mamo'al wʉt pejme, pajelbʉ'ch itkialaxael. Yiaf padujax kaes chachoepaxael, xape't xotow pajelbʉ'ch. \v 17 Jasoxtatbej jiw wʉlui-el pajelvino padujbʉ'choxatat. Wʉlʉ wʉti pajelvino padujchoxatat, japox choxa chathialfalaxael, pajelvino xabich xot pafak. Ja-aech wʉt, vino nafo'axael. Choxabej nafo'axael. Samata, jiw pajelvino wʉlʉ pajelbʉ'choxatat chatinkaliajwa choxa. Ja-aech wʉt, vino nafo'axil. Choxabej nafo'axil” —aech Jesús. \s1 Amxot jʉm-aechox Jesús pawis boejthʉtpoxliajwa, asaow patʉpow mat-etpoxbejliajwa, pejme dukaliajwapow \r (Mr 5.21–43; Lc 8.40–56) \p \v 18 Do jawʉx, Jesús naksiya wʉtfʉk, kaen aton pat Jesúsxot. Japon judíospaklon. Pat wʉt, brixtat nukon Jesús pejwʉajnalel, xabich sitaen xoton Jesús. Do jawʉt, jʉm-aechon: \p —Taxʉlow ma jelnawetʉp. Pe xam ke-otam wʉt japowxot, taxʉlow nawemat-esaxaelam pejme dukaliajwa —aech paklon Jesúsliajwa. \p \v 19 Do jawʉt, Jesús nakfol paklon. Xanalbej, Jesús pejnachalwan, nakfolx Jesús. \v 20-21 Dolisdo', Jesús fol wʉt, kaeow pawis moxdepow Jesús pejwʉlchakallel. Japow xabich nabijat. Pejlaw wʉt, jal matduka-el. Doce waechanlisox japow bʉ'xaenkpox. Japow mox wʉt Jesús pejwʉchakallel, japow nejchaxoel: “Xan pejsumta-osax jajastax wʉt, Jesús naboejthʉsaxael” —aechow, nejchaxoel wʉt. Samata, jajastow Jesús pejsumta-osaxmatdukax. \v 22 Do jawʉt, Jesús wʉltataen wʉt, taenpon japow pawis. Samata, Jesús jʉm-aech japowliajwa: \p —Pawis, ¡nejchachaemilde! Amwʉtjel xam chiekal boejthʉl waxae, chiekal xan naxanaboejtam xot —aech Jesús japowliajwa. \p \v 23 Do jawʉx, Jesús pat wʉt paklon pejbaxot, taenon, asew jiw toela nababa wʉt, patʉpow mʉthsliajwa wʉt. Jʉmtaenbejpon asew jiw wʉnowpoxan japowliajwa. \v 24 Samata, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¡Amxot nakolim! Japow tʉpa-el. Japow moejt —aech Jesús japi jiwliajwa. \p Japi wʉnowpi japox jʉmtaen wʉt, xafafoli Jesúsliajwa. Japi jiw bʉ'wʉajanpaei Jesús. \v 25 Do jawʉt, Jesús nakolax to'a tathoetade wʉnowpi patʉpow. Japi nakola wʉt, Jesús low patʉpow ochxot. Jesús patʉpow kefit wʉt, mat-eton patʉpow pejme dukaliajwa. Do jawʉt, japow nant. \v 26 Puexa japatʉajnʉpijiw wʉltaena Jesús ispox patʉpowliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox kolenje itliaklan \p \v 27 Jesús nakolt wʉt paklon pejbaxot, kolenje itliaklan Jesús pejwʉchakal fol. Japi nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉli: \p —Jesús, David pamon, ¡xanal nabeltaem! —aechfʉli. \p \v 28 Do jawʉx, Jesús asaba low wʉt, kolenje itliaklan mox soepa Jesúsxot. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech japi kolenje itliaklanliajwa: \p —¿Xamalkat xan nanaexasitam xajʉpxpox boejthʉsliajwan nej-itfutan? —aech Jesús. \p Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Diasdo' tajpaklon. Xam naexasitx —aechi. \p \v 29 Do jawʉt, Jesús japi itfujacha wʉt, jʉm-aechon: \p —Xamal chiekal naxanaboejam xot, nanaexasitam xotbej, ¡chiekal taem! —aech Jesús japi kolenje itliaklanliajwa. \p \v 30 Do jawʉt, chiekal taenlisi. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech nejthʉ'axtat japi kolenjeliajwa: \p —¡Xamal asew jiw nabej chapae' xan isxpox xamalliajwa! —aechon. \p \v 31 Pe japi fʉlaech wʉt, nakiowa puexa japatʉajnʉpijiw chapaefʉl Jesús isaspoxliajwa japiliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox bʉxwʉajanjilan \p \v 32 Majt itliakalpi Jesúsxot chijia wʉti, do jawʉt, asew jiw bʉflaen bʉxwʉajanjilan Jesúsleldin. Japon naksiyaxil, dep webaes xoton pejmatpʉatat. \v 33 Do jawʉt, Jesús to'a dep nakolsliajwa japon pejmatpʉatxot. Dep nakolt wʉt, do jawʉt, bʉxwʉajanjilan tʉadutlison naksiyax. Jawʉt, xabich jiw natachaemanuil wʉt, nejchaxoelanuilbejpi. Jʉm-aechi: \p —Majt chinax jasox tae-esal ampatʉajnʉtat, Israel tʉajnʉxot —aechi. \p \v 34 Pelax fariseos jʉm-aech: \p —Jesús to'a wʉt dep, to'a dep pejpaklon pijaxtat —aech fariseos Jesúsliajwa. \s1 Jesús jiw beltaenpox \p \v 35 Jesús nanʉamt puexa paklowaxanxot, puexa tʉajnʉchanxotbej, jiw naewʉajnafʉlaliajwapon, judíos naewʉajnabachanxot. Jesús naewʉajan chimiawʉajan jiwliajwa, Dios puexa pejjiw tato'laxaelpox. Boejthʉsfʉlbejpon nejmachwaxaetat bʉ'xaenkpi. \v 36 Jesús taen wʉt xabich jiw, pinamʉt, japi jiw beltaenpon, japi nabijat xot, wejisal xotbejpi asan kajachawaesliajwas. Taen wʉton, japi jiw, me-ama ovejas napelti, ja-aech japi jiw Jesúsliajwa, wejisal xot asan tataeflaliajwas japi jiw. \v 37 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa, asew jiwliajwabej: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Ampi jiw, me-ama trigo foel wʉt, ja-aechi, japi wʉajnawesfʉl xot jʉmtaeliajwa chimiawʉajan. Pe jiw xabich kaesʉapich, Dios pejjamechan naewʉajanpi. \v 38 Samata, ¡kawʉajande wajpaklokolan Dios, japon asew jiw to'aliajwa, naewʉajanpi Dios pejjamechan! \c 10 \s1 Jesús pejnachalaxot makafitpox doce poejiw, japi apóstolesliajwa \r (Mr 3.13–19; Lc 6.12–16) \p \v 1 Jesús xanal nala, dosan pejnachalwan, japonxotaliajwan. Jesús natapaei xanal japon pijaxtat dep to'aliajwan, jiw pejmatpʉatanxot bapi, nejmachwaxaetat bʉ'xaenkibej boejthʉsliajwan. \p \v 2 Jesús xanal nawʉlduw apóstoles, dosanpin. Xanalxot kaen kolewʉlje. Matxoelawʉl pawʉlon Simón. Wʉlchakalwʉl pejwʉl, pawʉlon Pedro. Asan pawʉl Andrés. Japon Simón Pedro pakoewan. Asan pawʉl Santiago. Asan pawʉl Juan. Japon Santiago pakoewan. Japi kolenje Zebedeo paxi. \v 3 Asan pawʉl Felipe. Asan pawʉl Bartolomé. Asan pawʉl Tomás. Xan tawʉl Mateo. Xanlap majt impuesto mat-omwʉljoenan Roma gobiernoliajwa. Asanbej pawʉl Santiago. Japon Alfeo paxʉlan. Asan pawʉl Tadeo. \v 4 Asan pawʉl Simón. Japon majt asamʉtpijin, celotemʉtpijin. Asan pawʉl Judas Iscariote. Japonlap Jesús wiasaxael padaelmajiwxot. \s1 Jesús to'apox pejnachala japi naewʉajnaliajwa Dios tato'laxaelpox jiw ampathatat \r (Mr 6.7–13; Lc 9.1–6) \p \v 5 Jesús to'a wʉt padoce apóstoles, jʉm-aechon ampox: “¡Nabej fʉlae' judíos-eli pejtʉajnʉchan poxade! ¡Nabej fʉlae'bej Samaria tʉajnʉpijiw poxade! \v 6 ¡Xamallax fʉlaem judíoskal duil poxade! Japi, me-ama ovejas, napelti, ja-aechpi. \v 7 Fʉlaemch wʉt, japi jiw naewʉajnam wʉt, ¡jʉm-amde: ‘Dios puexa pejjiw tato'laxaelmatkoi malisox mox pawʉajna’ —amdepi! \v 8 ¡Bʉ'xaenki boejthʉsfʉlde! ¡Tʉpi mat-embej pejme duilaliajwa! ¡Boejthʉsfʉldebej leprawaxaetat bʉ'xaenki! ¡Dep to'imbej jiw pejmatpʉatanxot nakolaliajwa! Xamal malech kenotam ampapamamax. Samata, ¡xamal nabej mat-omwʉljoem, asew jiw boejthʉtam wʉt! \p \v 9 “Folam wʉt, ¡nabej xalae' plata! \v 10 ¡Nabej xalae'bej asew choxan! Mado', inaxoelam, ¡do japoxkal bʉ'laflaem! Mado' itʉakxajoelam, ¡do japoxkalbej tʉaklaflaem! ¡Nabej xalae'bej asax naxliaxsliajwampox, tʉakxaliaxsliajwampoxbej! Folam wʉt, ¡masim fʉlaem! ¡Nabej xalae' kelachalanaeyan! Jiw naeweti Dios pejjamechan, japi xamal chaxduiyaxael wewe'ppoxan. \p \v 11 “Nejmachpaklowax patam wʉt, tʉajnʉxotbej, ¡wʉlwekde kaen aton, japapaklowaxpijiw sitaenspon! Do jawʉt, ¡japon kawʉajande pejbatat duilaliajwam! Japon jaw-aech wʉt, ¡japabatat duilafʉldefʉk! Hasta nakolaliajwam wʉt, ¡japabaxot nakolim asapaklowax poxaliajwam! \v 12 Nejmach-aton pejba lowam wʉt, ¡jʉm-amde: ‘¡Xamal Dios nej kajachawaes ampabaxot duilampim!’ —amde japabapijiwliajwa! \v 13 Japabapijiw pachaem wʉt xamalliajwa, ja-aech wʉt, Dios kajachawaesaxaes japabapijiw. Pe asew jiwlax xamal bʉ'kʉla-el wʉt, ja-aech wʉt, Dios kajachawaesaxisal japabaxot duilpi. \v 14 Asew jiw xamal bʉ'kʉla-el wʉt, nejnaewʉajnax naewes-el wʉtbejpi, ¡fʉlaem asapaklowaxlel! Fʉlaeliajwam wʉt, ¡nejtʉakxajoe jolde lʉlaliajwam as natacholnaliajwa! Jasoxtat japi jiw pajut chiekal matabijaxael babijax ispox xamalliajwa, Diosliajwabej, xamal bʉ'kʉla-el xoti. \v 15 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Asamatkoi, Dios jiw kastika wʉt, japapaklowaxpijiw xabich kaes pejme kastikaxaes. Me-ama Sodoma paklowaxpijiw, Gomorra paklowaxpijiwbej, kastikas wʉt, jachiyaxil Dios, japi jiw kastika wʉt” —aech Jesús xanal dosanpinliajwa. \s1 Apóstoles nabijasaxaelpox asew jiw pijaxtat naexasit xoti Jesús \p \v 16 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal dosanpinliajwa: “Xamal tajaxtat folam wʉt, ¡chiekal taem, to'ax xot jiw babejchow poxade! Me-ama ovejasliajwa chachachoel pejmachchoefxot wʉt, jachiyaxaelbej xamalliajwa. ¡Chiekal matabijim! Me-ama jom xandadʉs-el chachoelxot, ¡xamalbej ja-amde! ¡Nabej nabe'bej nakaewa! Me-ama a-u, jachiyaxaelam xamal. \v 17 ¡Chiekal taem jiw babejchowliajwa! Japi xamal woeyaxaeli judíospaklochow poxade, japapaklowaxpijiwxot. Do jawʉx, judíos naewʉajnabachanxot xamal selsaxaeli. \v 18 Xan nanaexasitam xot, xamal bʉflaeyaxaelbejpi gobernadores poxade, reyes poxadebej. Samata, xamal bʉ'fol wʉti, xamal japixotam wʉt, asew judíos-elixotam wʉtbej, ¡jʉm-amde xanliajwa! \v 19 Xamal japixot woeya wʉti, ¡xabich nabej nejchaxoele' naksiyaxaelampoxliajwa, jʉmnosliajwam wʉt paklochow! Jawʉt Espíritu Santo xamal kajachawaesaxael chiekal jʉmnosliajwam. \v 20 Samata, xamal najut nijaxtat jʉmnosaximil. Nej-ax Dios pej-Espíritu Santo kajachawaesaxael xamal chiekal jʉmnosliajwam paklochow pejwʉajnalel. \p \v 21 “Japamatkoiyantat asew pakoewkola bʉflaeyaxaes paklochow poxade, jaxotde beliajwas, japi tajnachala xot. Paxjiw, o, penjiwbej, bʉflaeyaxael paxi paklochow poxade jaxotde beliajwas, japi tajnachala xot. Paxibej bʉflaeyaxael pax, o, penbej, paklochow poxade jaxotde japi beliajwas, tajnachala xot. \v 22 Puexa ampathatpijiw xamal nejweslaxael, tajnachalwam xot. Pe nakiowa, xan nanaexasisfʉlam wʉt, hasta tʉpam wʉt, Dios xamal bʉ'weyaxael. \v 23 Asapaklowaxpijiw babijaxan is wʉt xamalliajwa, xamal tajnachalwam xot, ¡dʉkpaxaelam asapaklowaxlel! Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xan, puexa jiw pakoewkolnan, nakolsaxaelen ampathatxot. Do jawʉx, naewʉajnafʉlaxaelam Israel tʉajnʉpijiw. Ja-amsfʉlam wʉt, xan chalechkal pasaxoekan wʉt ampathatasik, japamatkoiyantat, xamal toesaximilfʉk tajwʉajna jiw naewʉajnafʉlampoxan potʉajnʉcha, Israel tʉajnʉxot. \p \v 24 “Estudiapon kaes pejme pachaema-el. Me-ama chanaekabʉanapon, jachi-el estudiapon. Nabichanbej kaes pejme pachaema-el. Me-ama pejpaklon, jachi-elon. \v 25 Estudiapon, toet wʉt estudiaxpox, japon nejchachaemlaxael, najʉpje wʉton, chanaekabʉanaspon sʉapich. Nabistonbej nejchachaemlaxael, najʉpje wʉton, pejpaklon sʉapich. Jiw xan nanejweslapi, japi jʉm-aech wʉt xanliajwa: ‘Xam depam’ —aech wʉti, ja-aech wʉt, japi jiw xabich kaes pejme xamal bʉ'wʉajanpaeyaxael, tajnachalwam xot” —aech Jesús xanal dosanpinliajwa. \s1 Jesús naewʉajanpox pejnachala, achanliajwa japi pejlewlaxaeli \r (Lc 12.2–7) \p \v 26 Do jawʉx, Jesús pejme jʉm-aech xanal dosanpinliajwa: “¡Xamal nabej nejlewle' jiw babejchowliajwa, japi xamal nejwesla wʉt, ajilaxael xot maliachpoxan! Maliachpoxan asamatkoi puexa chiekal tulaelaxaes. Asew jiw maliach jʉm-aechpoxan, japoxanbej asamatkoi puexa asew jiw naekʉanchakowaxil jʉmtaeliajwa. \v 27 Xan maliach niajkal jʉm-anox, xamal jʉmchiyaxaelam puexa jiwliajwa. Xan jʉm-anpox nuthaklajametat maliach, nejlatam wʉt, jʉmchiyaxaelam puexa jiw jʉmtaeliajwa. \v 28 ¡Nabej nejlewle' jiw babejchowliajwa, xamal boesasia wʉti ampathatxot! Pe kaes japi machiyaxil beliajwa nej-aelan. Xamallax nejlewlaxael Diosliajwa, japon xajʉp xot xamal beliajwa ampathatxot, nej-aelanbej to'aliajwa infierno poxadik, jaxotdik nej-aelan chiekal toepaliajwa. \p \v 29 “Kolenje mian mowas kaekafefliajwa. Ja-aech, japi mia omjil xot. Pe nakiowa, Dios tapae-el wʉt, chinax kaen mian pajut pijaxtat patʉpan jopaxil. \v 30 Diosliajwa xamal kaes pejme ommaenkam. Me-ama mia omjil, jachi-emil xamal. Dios matabijt, massʉapich nejmatla kaenanʉla nejmatnaetanxot. \v 31 Samata, ¡xamal nabej nejlewle' asew jiwliajwa, xamal xabich kaes ommaenkam xot! Me-ama pin-iat mia, jachi-emil xamal” —aech Jesús xanal dosanpinliajwa. \s1 Jesús pejwʉajan naexasiti, japi jʉmchiyaxaelpox Jesús pejjiwpi \r (Lc 12.8–9) \p \v 32 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal dosanpinliajwa: “Jiw jʉm-aech wʉt, asew jiw pejwʉajnalel: ‘Xan Jesús naexasitx’ —aech wʉti, japi jiw tajnachalaxael. Xanbej jʉmchiyaxaelen taj-ax Diosxotse japiliajwa: ‘Ampi jiw xan tajnachala’ —chiyaxaelen. \v 33 Pelax asew jiw, xan nanaexasiti, asew jiw pejwʉajnalel jʉm-aech wʉti: ‘Xanal Jesús pejnachala-enil’ —aech wʉti, xanbej jʉmchiyaxaelen taj-ax Dios pejwʉajnalel: ‘Ampi jiw tajnachala-el’ —chiyaxaelen” —aech Jesús xanal dosanpinliajwa. \s1 Jesús paskpox japon pijaxtat ampathatpijiw nadiajaliajwa \r (Lc 12.51–53; 14.26–27) \p \v 34 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal dosanpinliajwa: “¡Xamal nabej nejchaxoele' xanliajwa: ‘Jesús pat ampathatat puexa jiw kaenejchaxoelaxtat duilaliajwa’ —nabej aeche', nejchaxoelam wʉt! Xan pas-enil japoxliajwa. Xan patx jiw kaenejchaxoelaxa-el(a)liajwa. \v 35 Xan patx poejiw, paxjiw sʉapich, watho'bej, penjiw sʉapich, pakalajiw sʉapichbej, paemjiw sʉapichbej, kaenejchaxoelaxa-el(a)liajwa. \v 36 Jiw xan naxanaboejapi, japi asamatkoi pejjiwkola padaelmajiw dofaxaelpi, japi xan nanaexasit xot. \p \v 37 “Xamal kaes nejxasinkam wʉt nej-axjiw, nej-enjiwbej, xanlax xabich kaes nanejxasinka-emil wʉt, ja-am wʉt, xamal tajnachalwaximil. Kaes nejxasinkam xot naxi, xanlax xabich kaes nanejxasinka-emil wʉt, ja-am wʉtbej, xamal tajnachalwaximil. \v 38 Xamal nanaexasis-emil wʉt, xan nakfʉlae-emil wʉtbej, nejlewla xot tʉpaliajwam xanliajwa, ja-am wʉt, xamal tajnachalwaximil. \v 39 Xamal isfʉlam wʉt najut nejxasinkampoxan ampathatat, asamatkoi tʉpam wʉt, duilaximil Diosxotse. Pelax kofam wʉt najut nejxasinkampoxan isfʉlaliajwam xan tato'laxpoxan, ja-am wʉt, asamatkoi tʉpam wʉt, duilaxaelam pomatkoicha Diosxotse” —aech Jesús xanal dosanpinliajwa. \s1 Jiw is wʉt pachaempoxan Dios naexasitiliajwa, japi jiw Dios chaxduiyaxaespox pachaempoxan \r (Mr 9.41) \p \v 40 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal dosanpinliajwa: “Jiw chiekal xamal bʉ'kʉla wʉt, japi me-ama xanbej, chiekal nabʉ'kʉlti. Jawʉt xan nato'apon, bʉ'kʉlabejpi. \v 41 Jiw chiekal bʉ'kʉla wʉt Dios pejprofeta, naexasit xoton Dios, japi jiw kajachawaesaxaes Dios. Me-ama Dios kajachawaet profeta, japi jiwbej kajachawaesaxaes Dios. Jiw chiekal bʉ'kʉla wʉt asan pachaempon, Dios naexasit xoton, japibej kajachawaesaxaes Dios. Me-ama Dios kajachawaet pachaempon, jasoxtatbej japi kajachawaesaxaes. \v 42 Nejmachjiw is wʉt pachaempox jelxan nanaexasitponliajwa, o, japi jiw minkal chaxdut wʉti vasotat japon min feliajwa, japon tajnachalan xot, ja-aech wʉt, japi jiw kaenanʉla diachwʉajnakolax Dios chaxduiyaxaes pachaempox, minkal chaxdut xoti tajnachala” —aech Jesús xanal dosanpinliajwa. \c 11 \s1 Juan, jiw bautisan, japon to'apox kolenje pejnachalan Jesús poxade \r (Lc 7.18–35) \p \v 1 Do jawʉt, Jesús naewʉajnax bʉxtoet wʉt, jaxot chijiapon jiw naewʉajnaliajwa Dios pejjamechan asapaklowaxan poxaliajwade, Galilea tʉajnʉxot. \p \v 2 Juan, jiw bautisan, jiw jebatat wʉltaefʉl Jesús isfʉlpoxan. Samata, pejnachalaxot asew to'apon japi wʉajnachaemsliajwa Jesús. \v 3 Dolisdo', japi Jesúsxot pat wʉt, jʉm-aechi: \p —Juan xanal nabʉxto'a wʉt, jʉm-aechon xam wʉajnachaemsliajwan: ‘¿Xamkatlap diachwʉajnakolax Cristowam, “Pasaxoekpon” —tisponam, jiw bʉ'weliajwam? Cristowa-emil wʉt, ¿xanalkat wʉajnawesfʉlaxaelenfʉk asan, “Pasaxoekpon” —tispon?’ —aech Juan —aech Juan pejnachala Jesúsliajwa. \p \v 4 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech Juan pejnachalaliajwa: \p —¡Nawemch Juan poxade! Juanxot patam wʉt, ¡chapaempon xamal jʉmtaenampoxan, taenampoxanbej xan isfʉlax wʉt! \v 5 Juan chapaeyam wʉt, ¡jʉm-amopon: ‘Majt itliakalpi, japi chiekal taenlisi. Majt nabejkpi, japibej chiekal laelplisi. Majt piach bʉ'xaenki leprawaxaetat, japibej chiekal boejthʉls. Majt naekʉa'nikpi, japibej chiekal jʉmtaen. Tʉpibej, mat-ias pejme duilaliajwa’ —amo, Juan chapaeyam wʉt! ¡Chapaembejpon xan naewʉajnafʉlaxpox kejila, japibej naexasisliajwa, bʉ'weliajwasbejpi Dios! \v 6 ¡Juan jʉm-amdebej: ‘Nejmachjiw chiekal naxanaboejafʉl wʉt, naexasisfʉl wʉtbejpon xan Cristowanponan, japi jiw nejchachaemlafʉlaxael’ —amde Juan! —aech Jesús Juan pejnachalaliajwa. \p \v 7 Juan pejnachala nawia wʉt, do jawʉt, Jesús jʉm-aech Juanliajwa jiw chiekal jʉmtaeliajwa: “Juan, jiw bautisan, pajilaxtat wʉt, xamal fʉlaemch wʉt, ¿chiliajwakat fʉlaemch japoxade? Fʉlae-emil taeliajwam muifʉrtʉat joewa jʉ'baspoxkal. \v 8 Fʉlae-emilbej taeliajwam xabich chamoeyaxan naxoeipon. Xamal matabijam, chimianaxoeipi duila-el pajilaxtat. Chimianaxoeipi duil paklochow pejbachantat. \v 9 Xamallax pajilax poxade fʉlaemch taeliajwam profeta. Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Japon Juan xamal taenam wʉt, taenam poklaprofeta. \v 10 Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech Dios jʉm-aechpox xanliajwa Juan to'axaespoxliajwa: \q1 ‘Wʉa, xam wʉajna xan to'axaelen tajprofeta, japon jiw naewʉajnafʉlaliajwa tajjamechan jiw naexasisliajwa, xam patam wʉt’ —aech Dios jʉm-aechox xanliajwa. \m \v 11 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Juan poklaprofetakolan. Poejiw ampathatpijiwxot ajil profeta kaes pejme pachaempi, me-ama Juan, jiw bautisan, jason. Pelax, Diosxotse wʉt, jaxotse puexa jiw chiekal isfʉl Dios nejxasinkpoxan. Japi kaes pejme pachaemaxael, Dios pejwʉajnalel wʉt. Me-ama Juan ampathatat wʉt, jachiyaxili” —aech Jesús jiwliajwa. \p \v 12 Jesús pejme jʉm-aech japi jiwliajwa: “Juan, jiw bautisan, chajia tʉadut wʉt pejnaewʉajnax, japamatkoiyantatbej xabich maenk nabeyaxan. Maenkbej jiw babejchow. Me-ama amwʉtjel, ja-aech. Japamatkoiyantatbej xabich jiw naexasisasia Dios tato'alpox. Pe asew jiw toesasia Dios pejjiw, nejweslas xoti japi jiw. \v 13 Juan wʉajna puexa asew profetas lelpoxan, Moisés lelpoxbej, jʉm-aech Dios puexa pejjiw tato'laxaelpoxliajwa. \v 14 Xamal naexasisasiam wʉt ampox, ¡naexasi'e xan jʉm-anpox! Dios pejjamechan chajia jʉm-aech: ‘Elías pejme pasaxael’ —aechox. Japox jʉm-aech wʉt, jʉm-aechox Juan, jiw bautisanliajwa. Me-ama Dios pejprofeta Elías chajiakolaxtat is, ja-aechlap-is Juan. Samata, Juan wʉajna chajia matabijas japon isaxaelpoxan. \v 15 Xamal matabijasiam wʉt Dios pejnejchaxoelaxan, ¡chiekal naewe'e xan jʉm-anpoxan!” —aech Jesús jiwliajwa. \p \v 16-17 Jesús pejme jʉm-aech japi jiwliajwa: “Ampamatkoiyantat jiw duili ampathatat, japi, me-ama yamxi wʉt, ja-aechi, kaenejchaxoelaxa-el xot. Me-ama yamxi chalak nakakujsliajwa plazaxot, ja-aech japi jiw. Yamxi chalak, pejnachala sʉapich. Do jawʉt, nakaewa najʉm-aechi: ‘Xanal toela nababax xamal nababoelaliajwam. Pe thiataenam wʉt, nababoela-emil. Xanal jajui jajuwxbej, naebejjajui, xamal noeliajwam. Pe noe-emil’ —aech yamxi, nakaewa nalot wʉt. \v 18 Ja-aechbej, Juan, jiw bautisan, japon fʉlaen wʉt Dios pejjamechan naewʉajnaliajwa. Juan naxae-el, piach Dios kawʉajnaliajwa wʉt. Fe-elbejpon vino. Ja-aech wʉt, xamal japonliajwa jʉm-amsfʉlam: ‘Juan ja-aech, pejmatpʉatat dep webaes xoton’ —amsfʉlam xamal. \v 19 Do jawʉx, xan puexa jiw pakoewkolnan, fʉlaenx. Xanlax naxae-ela-enil. Fe-ela-enilbej. Ja-an wʉt, xamal najʉm-am diachwʉajnakolaxa-elpox xanliajwa: ‘Japon xabich litabejnik. Feyax nejxasinkbejpon saxa. Pejnachalabej babejchow. Asewbej, japon pejnachala, impuesto mat-omwʉljoew Roma gobiernoliajwa’ —na-amsfʉlam xanliajwa, babejjamechan jʉm-am wʉt. Me-ama yamxi, babejjamechan jʉm-aech wʉt nakaewaliajwa, ja-ambej xamal xanliajwa. Pe matabijasiapi Dios, japi jiw naexasisfʉlaxael Juan jʉm-aechpoxan, xan jʉm-anpoxanbej. Ja-aech wʉt, japi matabijaxael diachwʉajnakolaxpox Juanliajwa, xanliajwabej” —aech Jesús jiwliajwa. \s1 Asapaklowaxanpijiw naexasis-elpox Jesús \r (Lc 10.13–15) \p \v 20 Asapaklowaxanxot, Jesús xabich koechaxan isxot, japapaklowaxanpijiw taen wʉt Jesús koechaxan ispoxan, japi jiw nakiowa kofa-el babijaxan isfʉlpoxan. Samata, Jesús japapaklowaxanpijiw lot wʉt, jʉm-aechon: \v 21 “Corazín paklowaxpijiw, Betsaida paklowaxpijiwbej, xabich nabijasaxael, xabich kastikas wʉti. Xan koechaxan isx wʉt, japi jiw chiekal taenpi. Chajia japoxan isaxaelen wʉt Tiro paklowaxpijiwliajwa, Sidón paklowaxpijiwliajwabej, japi japoxan taeyaxael wʉt, kofaxaeli padujnejchaxoelaxan isfʉlaliajwa Dios nejxasinkpoxan. Naxoeyaxaelbejpi papopa. Chalakaxaelbejpi jitthumbanxot asew jiw matabijaliajwas xabich nejxaejwaspoxan japi babijaxan ispoxanliajwa. \v 22 Samata, diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Asamatkoi, Dios jiw kastika wʉt, Corazín paklowaxpijiw, Betsaida paklowaxpijiwbej, Dios xabich kaes pejme kastikaxaesi. Me-ama Tiro paklowaxpijiw, Sidón paklowaxpijiwbej, jachiyaxisal, japi jiw kastikas wʉt. \v 23 Capernaum paklowaxpijiw nejchaxoelaxael: ‘Xatis Dios nakbʉ'weyaxael, athʉxotas wʉt’ —aechi, nejchaxoel wʉt. Pe japi Dios to'axaeks infierno poxadik, xan nanaexasis-el xoti. Xan xabich isx koechaxan. Xan japoxan isx wʉt Sodoma paklowaxxot, japi kofaxael chajia babijaxan ispoxan. Ja-aech wʉt, pejpaklowax, Sodoma paklowax, chajiakolaxtat toejafaxisal. \v 24 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Asamatkoi, Dios jiw kastikaxael wʉt, Dios xabich kaes pejme kastikaxael Capernaum paklowaxpijiw. Me-ama Sodoma paklowaxpijiw kastikas wʉt, jachiyaxil Dios, japi jiw kastika wʉt” —aech Jesús japapaklowaxanpijiwliajwa. \s1 Jesús tadʉtpox pejnachala, japi damlathʉlaliajwa japonxot \r (Lc 10.21–22) \p \v 25 Asamatkoi, Jesús Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Ax, xam athʉxotse, ampathatlelbej, paklokolnam. Xabich pachaemambej. Estudia-elpi, xam kajachawaetam japi chiekal matabijaliajwa nejjamechan. Asewlax, me-ama xabich matabijs wʉt, kabʉan-aechpi, japilax xam kajachawaes-emil japoxan matabija-elaliajwa. \v 26 Jasox xam isam, me-ama xam nejxasinkam” —aech Jesús, pax Dios kawʉajan wʉt. \p \v 27 Do jawʉtbej, Jesús pejme xanal pejnachalwan najʉm-aech: “Taj-ax natapaei puexa matabijsliajwan. Pe jiw diachwʉajnakolax xan namatabijs-el, ma-an xan. Taj-ax, kaen, xan chiekal namatabijt. Jiw matabija-elbej, ma-aech taj-ax. Xan kaenan taj-ax chiekal matabijtax. Xan jiw makanotxpi, japikal xan tapaeyaxaelen matabijaliajwapi taj-ax. \v 28 Puexa xamal damlampim judíos chanaekabʉanapi tato'laxtat, ¡xabʉa'din xanlel xanxot damlathʉlaliajwam, isfʉlaliajwambej Dios nejxasinkpoxan! \v 29 Xan nejpaklonan. ¡Tajbichax chiekal isfʉlde! ¡Naexasisfʉldebej xan naewʉajnaxpoxan! Xan xabich pachaeman xamalliajwa. Samata, xamal chiekal damlathʉlaxaelam xanxot. \v 30 Xabich tampoela-el xamal isliajwam xan to'axpoxan” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \c 12 \s1 Judíos pejnapatamatkoitat Jesús pejnachala jolbalapox trigo \r (Mr 2.23–28; Lc 6.1–5) \p \v 1 Do baxael, judíos pejnapatamatkoi wʉt, Jesús, xanal japon pejnachalwan sʉapich, xenax trigolulan tuchade. Xanal trigo jolbalax xaelpaliajwan, litaxaelax xot. \v 2 Fariseos, xanal sʉapich, folpi, japi taen wʉti xanal trigo jolbalaxpox, jawʉt jʉm-aechi Jesús jʉmtaeliajwa: \p —Jesús, ¡tae'nik nejnachala! Xatis, judíospis, nabichaxisal napatamatkoitat. Pe nakiowa, nejnachala trigo jolbala xaelpaliajwa —aech fariseos. \p \v 3 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech fariseosliajwa: \p —Xamalkas matabijam wajwʉajnapijin, waj-am rey David, ispox chajiakolaxtat xabich litaxaela wʉton, pejjiw sʉapich. \v 4 Jawʉt rey David xananʉamsba, Dios pejba, lechon. Japabatutat wʉajna pan oel mesamatwʉajtat. Japapan Dios pej-ofrenda. Japapan rey David xael wʉt, chaxduwbejpon pejnachala japi xaeliajwa japapan. Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘Japapan koew xaeliajwa sacerdotes, japi nabisti Dios pejtemplobatat. Sacerdote-elpi xaeyaxil japapan’ —aech Moisés chajia lelpox. \v 5 Xamalkas xaljowam Moisés chajia lelpox. Japox jʉm-aech: ‘Napatamatkoitat wʉt, sacerdotes nabist Dios pejtemplobaxot. Nabist wʉti napatamatkoitat, do japox babijaxa-el’ —aech Moisés chajia lelpox. \v 6 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Ma amxot nukpon kaes pejme pachaem. Me-ama Dios pejtemploba, jachi-elon. \v 7 Xamalfʉk chiekal matabija-emil, Dios pejprofeta chajia lelox jʉm-aech wʉt Dios jʉm-aechpoxliajwa: “Xan nejxasinkax xamal asew jiw beltaeliajwam. Japox kaes pejme pachaem. Me-ama choef xʉa'sax taj-ofrendaliajwa, jachi-el” —aech Dios jʉm-aechpox. Chil xamal japox chiekal jʉmmatabijaxaelam wʉt, jiw tasalaximil, babijaxan is-elpi. \v 8 ¡Xamalbej jʉmmatabijim ampox! Xan, puexa jiw pakoewkolnan, xajʉpx jʉmchiliajwan jiw isaxaelpox napatamatkoitat —aech Jesús fariseosliajwa. \s1 Jesús boejthʉtpox kemamlan \r (Mr 3.1–6; Lc 6.6–11) \p \v 9 Do jawʉx, Jesús bʉxtoet wʉt, fariseos sʉapich, nospaeyax, jawʉt fʉlaechon judíos naewʉajnaba poxade. \v 10 Jesús japaba low wʉt, jaxot wʉajna kemamlan ek. Jaxotbej asew judíos. Japi xabich tasalasiapi Jesús, is wʉton asax. Samata, japi Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Moisés chajia lelpox tapaeikat bʉ'xaeyan boejthʉsliajwas napatamatkoitat? —aech judíos Jesúsliajwa. \p \v 11 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Napatamatkoitat nijan oveja jop wʉt pinamʉthadik, xamal jusaxaelam. \v 12 Jiw kaes pejme ommaenk. Me-ama oveja, jachi-el. Samata, naktapaei isliajwa pachaempox napatamatkoitat —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 13 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech kemamlanliajwa: \p —¡Keba'de! —aechon. \p Keba't wʉt, pejke-e chiekal wepachaemlison. Me-ama asake-elel, wejatislison. \v 14 Fariseos jaxot nakola wʉt, pejme natamejapi japi nakaewa najʉmchiliajwa: “¿Machiyaxaeskat Jesús boesaliajwas?” —nachiliajwapi nakaewa. \s1 Profeta chajia jʉm-aechpox jachiyaxaelpox Jesúsliajwa \p \v 15 Jesús matabijt wʉt fariseos boesasiaspox, do jaxot Jesús nakolt, judíos naewʉajnabaxot. Jawʉt xabich jiw fʉlafoson. Jawʉtbej japixot Jesús puexa bʉ'xaeya boejthʉsfʉl. \v 16 Jesús bʉxfiat wʉt boejthʉlspi, jʉm-aechon: “¡Xamal tulaela nabej chapae' asew jiw jʉmtaesamata xamal boejthʉtxpox!” —aech Jesús. \v 17 Jesús japi bʉxfiat wʉt, patlisox Isaías, Dios pejprofeta, chajia jʉm-aechpox. Jaxot jʉm-aechox Dios jʉm-aechpox paxʉlanliajwa: \q1 \v 18 “Ama taxʉlan, makafitxpon jiw bʉ'weliajwa. Xabich nejxasinkaxpon. Xabich nejchachaemlaxbej japonliajwa. Xan taj-Espíritu Santo to'axaelen taxʉlanliajwa. Do jawʉx, taxʉlan naewʉajnaxael puexa judíos, judíos-elpibej, japi matabijaliajwa xan jiw bʉ'weyaxaelenpox japon pijaxtat. \q1 \v 19 Japon, asew jiw sʉapich, bʉ'nalosaxil. Jʉmseyaxilbejpon. Me-ama judíos pinjametat jʉm-aech, natameja wʉt, paklowaxthialaxanxot wʉt, jachiyaxil japon, naewʉajan wʉt jiw. \q1 \v 20 Jiw naexasiti tajjamechan, japi xabicha-el wʉt pejxanaboejaxan xanliajwa, japon japi jiw pelsaxil japonxot. Japi jiw kajachawaesfʉlaxaelon, hasta japon puexa jiw tato'al wʉt. \q1 \v 21 Puexa ampathatpijiw xanaboejaxaeli japon” —aech Dios jʉm-aechpox paxʉlanliajwa. \s1 Fariseos jʉm-aechpox Jesús pejpamamax, Satanás pejpamamax \r (Mr 3.20–30; Lc 11.14–23; 12.10) \p \v 22 Do jawʉx, itliaklan makxalaens Jesúslel. Japon bʉxwʉajanjilbej. Japon dep webaesbej pejmatpʉatxot. Do jawʉt, Jesús japon boejthʉt, dep to'a wʉton nakolsliajwa japon pejmatpʉatxot. Do jawʉtbej, japon chiekal pachaem taeliajwa, naksiyaliajwabej. \v 23 Puexa jiw japox taen wʉt, xabich nejchaxoelanuili. Nakaewa nawʉajnachaemsnapi: “¿Amponkatlap Mesías, David pamon?” —na-aechnapi nakaewa. \p \v 24 Fariseos japox wʉltaen wʉt, jʉm-aechi japi jiw jʉmtaeliajwa: “Jesús dep to'a wʉt, to'afʉl Beelzebú pijaxtat, dep pejpaklon pijaxtat” —aech fariseos. (Satanás asawʉl Beelzebú.) \p \v 25 Jesús matabijt fariseos nejchaxoelox. Samata, Jesús jʉm-aech fariseosliajwa: “Xan dep to'a-enil Satanás pijaxtat. Kaetʉajnʉpijiw nadiajkaxael wʉt nabeliajwa, japatʉajnʉpijiw natoesaxael nabeyaxtat. Kaepaklowaxpijiwbej nadiajk wʉt nabeliajwa, japapaklowaxpijiwbej nabeyaxtat natoesaxael. Kaebapijiwbej nadiajk wʉt nabeliajwa, ja-aech wʉt, japabapijiw natoesaxael nabeyaxtat. \v 26 Jachiyaxaelbej Satanás. Pejjiw sʉapich, nadiajk wʉt nabeliajwa, japi natoesaxael nabeyaxtat. Ja-aech wʉt, Satanás pejpamamax toepaxael. \v 27 Xamal jʉm-am xanliajwa: ‘Jesús dep to'a Beelzebú pijaxtat’ —am xamal. Xan jachiyaxaelen wʉt, ¿achan pijaxtat nejnachalabej dep to'a nakolaliajwa jiw pejmatpʉatanxot? Xamal chiekal matabijam. To'a-eli Beelzebú pijaxtat. Samata, xamal jʉm-ampox xanliajwabej japox diachwʉajnakolaxa-el. \v 28 Xan dep to'ax Espíritu Santo pijaxtat. Ja-an wʉt, diachwʉajnakolax xamalxot pat Dios tato'almatkoi. \p \v 29 “Asew natkowasia wʉt asan pejbaxot, leyaxili bapijin wʉajna wʉt, japon xabich mamnik wʉtbej. Majt bapijin kuiyaxaes tathoetat. Do ja-aech wʉt, bapijin pejew nosaxaeli” —aech Jesús fariseosliajwa. (Jesús japox jʉm-aech fariseos chiekal matabijaliajwa Jesús xajʉppox dep to'aliajwa.) \p \v 30 Jesús pejme jʉm-aech fariseosliajwa: “Jiw xan nanejweslapi, japi tadaelmajiw. Is-elbejpi xan nejxasinkaxpoxan. Japi nawetabejsfʉlbej tajbichax. \p \v 31 “Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Jiw xan nanaexasiti, japi jiw Dios beltaeyaxaes puexa babijaxan ispoxanliajwa, babejjamechan naksiyapoxanliajwabej Diosliajwa. Pelax jiw jʉm-aech wʉt babejjamechan Espíritu Santoliajwa, Dios beltaeyaxisal japi jiw. \v 32 Jiw babejjamechan jʉm-aech wʉt xan puexa jiw pakoewkolnanliajwa, japi Dios kawʉajan wʉt beltaeliajwas, japi Dios beltaeyaxaes. Jiw jʉm-aech wʉtlax babejjamechan Espíritu Santoliajwa, Dios beltaeyaxisal japi jiw. Bʉ'wʉajan toepaxilbejpi. Pomatkoicha pejbʉ'wʉajnaxaeli” —aech Jesús fariseosliajwa. \s1 Pejbaech pachaem wʉt, matabijaspox japanae pachaempox \r (Lc 6.43–45) \p \v 33 Do pejme Jesús jʉm-aech fariseosliajwa: “Naebaechnaechan, pachaemnaechan, pejbaechbej pachaem. Naebaechnaechan, chaemilnaechan, pejbaechbej chaemil. Kaenanʉla naebaechnaechan matabijas pejbaechtat. \v 34 Xamal fariseos xabich chachoelam. Me-ama jom liklasia wʉt, ja-am xamal. ¿Machiyaxaelamkat, ja-am wʉt jʉmchiliajwam pachaempoxan, xamal babejchowam wʉt? Babejchowam xot, jʉmchiyaximil pachaempoxan. \v 35 Jiw, pachaempi, jʉm-aech pachaempoxan, pejnejchaxoelaxan pachaem xot. Jiw babejchowlax jʉm-aech pachaema-elpoxan, pejnejchaxoelaxan chaemil xot. \v 36 Xan jʉm-an xamalliajwa. Jiw chaemili Dios kastikas wʉt, japamatkoitat japi kaenanʉla kastikaxaes, jʉm-aech xoti pachaema-elpoxan. \v 37 Xamal jʉm-am wʉt pachaempoxan, Dios kastikaxil. Pelax xamal jʉm-am wʉt pachaema-elpoxan, Dios kastikaxael xamal” —aech Jesús fariseosliajwa. \s1 Babejchow keto'apox Jesús koechax isliajwa \r (Mr 8.11–13; Lc 11.29–32; 12.54–56) \p \v 38 Do jawʉx, kaesʉapich fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, xanal taesian koechax chiekal matabijaliajwan, diachwʉajnakolax xam Dios to'akponam wʉt —aechi. \p \v 39 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon fariseosliajwa, judíos chanaekabʉanapiliajwabej: \p —Xamal babejchowam, Dios naexasis-emilpim. Naketo'am isliajwan koechax asbʉan jʉmch taeliajwam. Pe taeyaximil pajelkoechax. Pe taeyaxaelam, me-ama chajia Dios is profeta Jonásliajwa, jiw chiekal matabijaliajwa japon Dios to'aspon. \v 40 Jonás tres matkoiyan pinbaxin pejwoejtat. Xanliajwabej, me-ama japox, jachiyaxael, xan puexa jiw pakoewkolnanliajwa. Nacha-osaxaeli mʉaxwʉajtat tres matkoiyanliajwa —aech Jesús pejpatʉpaxliajwa. \p \v 41 Jesús pejme jʉm-aech fariseosliajwa, judíos chanaekabʉanapiliajwabej: “Asamatkoi, puexa jiw babejchow Dios pejwʉajnalel nuilaxael tasalaliajwas japi ispoxanliajwa, kastikaliajwasbej. Jawʉt Nínive paklowaxpijiw nuilaxael Dios pejwʉajnalel xamal tasalaliajwa, xan nanaexasis-emil xot. Chajiakolaxtat Jonás japi jiw naewʉajan wʉt, japi jiw kamta kofa babijaxan ispoxan, japi isfʉlaliajwa Dios nejxasinkpoxan. Xan kaes pejme pachaeman. Me-ama Jonás, jachi-enil. Pelax xan chiekal nanaewes-emil. Xan nanaexasis-emilbej. \v 42 Jawʉtbej Saba tʉajnʉpijiwpaklokolow, nukaxael Dios pejwʉajnalel xamal tasalaliajwa, xan nanaexasis-emil xot. Japow chajiakolaxtat xabich atʉaj fʉlaen rey Salomón pejmatabijsax pajut chiekal jʉmtaeliajwa. Xan kaes pejme pachaeman. Me-ama rey Salomón, jachi-enil. Xamal naewʉajnax chiekal matabijaliajwam Dios. Pelax xan chiekal nanaewes-emil. Xan nanaexasis-emilbej” —aech Jesús fariseosliajwa, judíos chanaekabʉanapiliajwabej. \s1 Dep pejme kaxa nawia'anpox leliajwa aton pejmatpʉatxot \r (Lc 11.24–26) \p \v 43 Jesús pejme jʉm-aech fariseosliajwa, judíos chanaekabʉanapiliajwabej: “Dep nakolt wʉt aton pejmatpʉatxot, nanʉamt xabich mamo'alxot. Wʉlwekon asan pejmatpʉatxot jaxot damlathʉlaliajwa. Faena-el wʉt, nejchaxoel wʉt, jʉm-aechon: \v 44 ‘Xan pejme nawiasaxaelen aton pejmatpʉat poxade, majt nakoltaxxot’ —aech dep, nejchaxoel wʉt. Do jawʉt, dep kaxa nawia'an wʉt, faenlison japon aton. Dep nejchaxoel atonliajwa: ‘Asan dep le-elfʉk xan tajwʉlela. Samata, xabich pachaem xan pejme leliajwan japon pejmatpʉatxot’ —aech dep, nejchaxoel wʉt. \v 45 Do jawʉt, dep fʉlaech asew dep wʉljaesliajwa. Japon dep tameja asew, siete dep. Japi siete dep kaes chaemil. Me-ama dep matxoelapijin, jachi-eli. Do jawʉt, puexa dep lowlisi japon aton pejmatpʉatxot. Ja-aech wʉt, japon aton kaes pejme xabich nabijat. Me-ama majt nabijat wʉt, jachi-elon. Xamalbej jachiyaxaelam. Kaes pejme babejchowaxaelam” —aech Jesús fariseosliajwa, judíos chanaekabʉanapiliajwabej. \s1 Jesús pen, japon pakoewbej, japi nospaesiapox, Jesús sʉapich \r (Mr 3.31–35; Lc 8.19–21) \p \v 46 Jesús xabich jiw naewʉajan wʉt batat, jawʉt japon pen pat, pakoewbej. Japi tathoetat nuil. Japi wʉajnawet nospaeliajwapi, Jesús sʉapich. \v 47 Samata, jawʉt kaen, jaxotpijin, mox soepan wʉt Jesúsxot, jʉm-aechon: \p —Jiw chanaekabʉanan, nej-en, nakoew sʉapich, pa'an. Japi ba fʉletlel nuil. Japi nospaesia, xam sʉapich —aechon. \p \v 48 Do jawʉt, Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Achewkat, me-ama taj-en, takoewbej? —aechon. \p \v 49 Do jawʉt, Jesús xanal japon pejnachalwanlel nataxdoefa wʉt, jʉm-aechon: \p —Ampi tajnachalapi, me-ama takoewbej. Watho', me-ama taj-en. \v 50 Jiw is wʉt taj-ax Dios nejxasinkpoxan, japon athʉxotsepon, ja-aech wʉt, japilap, me-ama takoew, taj-enbej —aech Jesús. \c 13 \s1 Trigo pejwʉajan, xasaljabapon \r (Mr 4.1–20; Lc 8.4–15) \p \v 1 Do jawʉt, japamatkoitat wʉt, Jesús nakolt baxot pukababʉ' poxaliajwade. Pat wʉton, eklison jaxot. \v 2 Jawʉt xabich jiw pat Jesúsxot. Jiw xabich xot, Jesús falkam jul ekaliajwa jaxot. Do jawʉt, jiw pʉtat nama. \v 3 Do jawʉtbej, Jesús xabich wʉajantat japi jiw naewʉajan, japi chiekal matabijaliajwa. \p Jʉm-aechon: “Aton fʉlaech pejlul poxade trigo xasaljabaliajwa. \v 4 Xasaljaba wʉt, asew trigo natacholan nʉamtat. Jawʉx mia pat xaeliajwa japi trigo, oeli nʉamtat. Do jawʉt, japi trigo xaeslisi. \v 5 Asew natacholan ia'xot. Jaxot as xanaja'al. Japi trigo kamta naboela, sat kaes tʉajnik xot, sat kaesʉapich xot sat. \v 6 Do xabich masxaenk wʉt, selnas wʉt, matkaens japi trigo, tathinkasnika-el xotdik. \v 7 Asew trigo natacholanpi na-e'lʉ tasiaptasxot. Japi trigo naboela wʉt, jawʉtbej na-e'lʉ naboela. Na-e'lʉ kaes athʉ. Samata, trigo ti'sax itfi'il. Samatabej, japi trigo naboes-el. \v 8 Asew trigo natacholan sat pachaemxot. Japi trigo puexa chiekal naboela. Trigoton chiekal ti'sfʉl wʉt, chiekal naboet. Asew trigoton naboet cien trigofu. Asew trigoton naboet sesenta trigofu. Asew trigoton naboet treinta trigofu. \v 9 Xamal chiekal matabijasiam wʉt Dios pejmatabijsax, ¡chiekal naewe'e xan naewʉajnaxpox!” —aech Jesús. \s1 Ma-aech xot Jesús xabich wʉajantat naewʉajan \r (Mr 4.10–12; Lc 8.9–10) \p \v 10 Do jawʉt, xanal pejnachalwan mox soepax Jesúsxot. Jesús wʉajnachaemtax wʉt, jʉm-an: \p —¿Ma-aech xotkat jiw xabich naewʉajnam wʉajantat? —an xanal. \v 11 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: “Dios xamal tapaei chiekal matabijaliajwam Dios puexa pejjiw tato'laxaelpox. Asew jiw japox matabijaxil. Japi asbʉan jʉmch naewesaxael. Xamallax naewetam wʉt, chiekal matabijaxaelam, achax chiyaxael japawʉajan. \v 12 Chiekal tataeflafʉlpon tejew, japon kaes pejme chaxdusaxaelen. Asanlax chiekal nawetataeflafʉla-elpon tejew, japon kaesʉapich nawetataefʉlpox, puexa kefisaxaeson. \v 13 Samata, xan jiw naewʉajnax wʉajantat. Japi taen wʉt xan isxpoxan, japi chiekal matabijaxil, ma-aech xot xan japoxan isx. Japi nanaewet wʉtbej xan jʉm-anpoxan, chiekal jʉmmatabijaxili, achax chiyaxael japoxan. \v 14 Dios pejprofeta Isaías chajia lelox, jʉm-aech Dios jʉm-aechpox jiw jʉmmatabijaxilox, naewʉajnas wʉti Dios pejjamechan: \q1 ‘Jiw xabich naewesaxael. Pe japi jʉmmatabijaxil naewʉajnaspoxan. Jiw taen wʉt ja-aechpoxan, japoxan japi jiw matabijaxil, achax chiyaxaelpox. \q1 \v 15 Japi matnaetink xot, matabijaxili chimiawʉajan. Japibej, me-ama pajut naecho'takʉka wʉt, ja-aechi jʉmtae-elaliajwa. Japibej, me-ama matseka wʉt, ja-aechi tae-elaliajwa. Samata, japi matabijaxil tajjamechan nanaexasisliajwa. Samata, xan bʉ'weyaxinil japi jiw’ —aech Dios jʉm-aechpox. \p \v 16 “Xamal taenampoxan, asew jiw japoxan taen wʉt, japi nejchachaemlaxael. Xamal jʉmtaenampoxan, asew jiw japoxan jʉmtaen wʉt, japibej nejchachaemlaxael. \v 17 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xabich profetas, asew xabich pachaempibej, xabich taesiapi Mesías, xamal amwʉtjel taenampon. Pe japi tae-el, chajia wʉajna tʉp xoti. Japi xabich jʉmtaesiabej chimiawʉajan, xamal jʉmtaenampoxan. Pe japi jʉmtae-el” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Jesús chiekal chanaekabʉanapox trigo pejwʉajan, xasaljabapon \r (Mr 4.13–20; Lc 8.11–15) \p \v 18 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: “¡Chiekal nanaewe'e xan naewʉajnaxpox! Chiekal chanaekabʉanaxaelen, achax chiyaxael trigo xasaljabapox. \v 19 Trigo natacholanpox nʉamtat, japoxlap, me-ama Dios puexa pejjiw tato'laxaelpox. Jiw naewet wʉt japox, chiekal jʉmmatabija-eli. Samata, Satanás fʉlaen japilel japi kofaliajwa Dios naexasisfʉlpox. \v 20 Trigo, ia'xot natacholanpi, kamta naboelapi, japi trigo, me-ama asew jiw Dios pejjamechan jʉmtaen wʉt, kamta naexasiti. Do jawʉt, xabich nejchachaemili. \v 21 Pe xabicha-el japi jiw pejxanaboejaxan Diosliajwa, chiekal naexasisfʉla-el xotfʉki Dios. Japi jiw, me-ama trigo tathinkasnika-elpi. Chiekal ti'sfʉla-elbejpi. Dios naexasit xoti, asew jiw bʉ'wʉajanpaeis wʉt, o, chaemilpox wepach wʉt, jawʉt japi jiw kaes xanaboejafʉla-eli Dios. Samata, kofapi Dios naexasisfʉlpox. \v 22 Trigo, natacholanpi na-e'lʉ tasiaptasxot, matxoelanaboelapi, japi trigo, me-ama asew jiw Dios pejjamechan jʉmtaeni. Japox jʉmtaen wʉt, naexasiti. Do jawʉx, asaxan nejchaxoel xoti, kofapi naexasitpox Dios pejjamechan, kaes nejchaxoelafʉl xoti ampathatpijaxankal. Nejchaxoelafʉlbejpi kemaenkaliajwa. Xabich kaes plata kanasiapi. Samata, japoxan nejchaxoel xoti, kaes naexasisfʉla-eli Dios. Samatabej, xabicha-el japi pejxanaboejaxan Diosliajwa. \v 23 Trigo, natacholanpi sat pachaemxot, japi, me-ama asew jiw. Dios pejjamechan jʉmtaen wʉti, japi chiekal naexasit, matabija xoti, achax chiyaxaelpox. Japi jiw isfʉl Dios nejxasinkpoxan. Japi jiwlap, me-ama trigo natacholanpi sat pachaemxot. Asew jiw japixot chiekal is Dios nejxasinkpoxan. Japi jiwlap, me-ama trigotonan naboeti cien trigofu. Asew jiw japixot kaesʉapich is Dios nejxasinkpoxan. Japi jiwlap, me-ama trigotonan naboeti sesenta trigofu. Asew jiw japixot chiekal is-el Dios nejxasinkpoxan. Japi jiwlap, me-ama trigotonan naboeti treinta trigofu” —aech Jesús, xanal pejnachalwan nachanaekabʉana wʉt trigowʉajanliajwa. \s1 Me-ama trigo ja-aechpi pejwʉajan, japi kaewʉtje ti'tpox, trigo sʉapich \p \v 24 Do jawʉx, Jesús jʉm-aech asawʉajan: “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama aton xasaljaba trigo pachaempi pejlultat, ja-aechlap-is japox. Japi trigo pachaem naboelaliajwa. \v 25 Japon moejt wʉt, padaelman fʉlaech japon pejlul poxade. Japalulxot japon xasaljaba, me-ama trigo ja-aechpi. Xasaljabax ketoet wʉt, jaxot chijiapon. \v 26 Do baxael, trigo naboela wʉt, do jawʉtbej naboela, me-ama trigo ja-aechpi. \v 27 Do jawʉt, lulpijin pamakjiw pat japon pejbaxot. Japi jʉm-aech: ‘Tajpaklon, trigo xasaljabampi nejlultat majt, chiekal pachaempi. ¿Pe ma-aechxotkat naboelabej, me-ama trigo ja-aechpi nejlultat?’ —aech pamakjiw. \v 28 Lulpijin jʉm-aech: ‘Kaen tadaelman xasaljaba, me-ama trigo ja-aechpi tajlulxot’ —aechon pamakjiwliajwa. Do jawʉt, pamakjiw wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi: ‘¿Pachaemkat xamliajwa xanal tʉsliajwan, me-ama trigo ja-aechpi?’ —aechi lulpijinliajwa. \v 29 Do jawʉt, lulpijin jʉm-aech: ‘El’ —aechon. ‘Me-ama trigo ja-aechpi, tʉtam wʉt, chatʉsaxaelambej trigo. \v 30 Samata, ¡tapaem, trigo sʉapich, kaewʉtje ti'sliajwa! Trigo chiekal ti't wʉt, jawʉt, to'axaelen matxoela tasiapsliajwas, me-ama trigo ja-aechpi. Do jawʉx, me-ama trigo ja-aechpi chamatakuiyaxaes. Do jawʉt, chanosaxaes, me-ama trigo ja-aechpi lausliajwas. Do baxael, trigo jola, trigo cha-owabatat nawecha-owaxael’ —aech lulpijin” —aech Jesús pejnachalaliajwa. \s1 Mostazafut pejwʉajan \r (Mr 4.30–32; Lc 13.18–19) \p \v 31 Do jawʉx, Jesús naewʉajan wʉt jiw, asawʉajantat jʉm-aechon: “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama mostazafut, aton mʉtht pejlultat. Do jawʉx, kamta wenaboeltas. Weti'tasbejpon. \v 32 Diachwʉajnakolax japafut kaes pejme cha-aelfut. Kaewaech wʉt, kamta ti't kaes athʉ. Me-ama asew lulxot mʉthasi, jachi-el. Ti't wʉt, chiekal nae. Samata, pachaem mia pejfenan isliajwa japanaedalanxot” —aech Jesús mostazafutliajwa. (Jasoxtat japi jiw naexasit Dios tato'alpox majt kaesʉapich. Kaesʉapich matkoiyan wʉt, kaes pejme xabichaxael jiw.) \s1 Levadura pejwʉajan \r (Lc 13.20–21) \p \v 33 Do jawʉx, Jesús pejme jʉm-aech asawʉajantat jiwliajwa: “Dios puexa pejjiw tato'laxaelpox, me-ama levadura. Kaeow pawis pan isliajwa wʉt, trigobelan thonpow, kaesʉapich levadurabej. Tanialtow levadura posapa, puexa pansap puthlaliajwa. Do jawʉt, cha-etow levaduratat japapansap puthlaliajwa, pinasapaliajwabej” —aech Jesús jiwliajwa. (Jachiyaxaelbej, asamatkoi Dios puexa pejjiw tato'laxael wʉt. Pothata jiw xabich xajʉpaxael.) \s1 Ma-aech xot Jesús naewʉajan wʉajantat \r (Mr 4.33–34) \p \v 34 Jesús naewʉajan wʉt jiw, wʉajantat naewʉajanpon. Masoxtat asbʉan jʉmch naewʉajna-elon. \v 35 Japox ja-aech, pat xot Dios pejprofeta chajia jʉm-aechpox, Mesías jʉmchiyaxaelpox: \q1 “Naewʉajnaxaelen wʉajantat. Jʉmchiyaxaelen jiw majt matabija-elpoxan. Akaseskolaxtat Dios that is wʉt, amwʉtjelbej, japoxan jiw matabija-el” —chiyaxaelpox Mesías. \s1 Jesús chiekal chanaekabʉanapox wʉajan, me-ama trigo ja-aechpiliajwa \p \v 36 Jesús bʉxtoet wʉt, kejachapon japi jiw naweliajwa. Do jawʉx, ba lowpon, xanal pejnachalwan sʉapich. Jaxot wʉton, xanal mox soepax Jesús. Do jawʉt, xanal Jesús wʉajnachaemtax chiekal nachanaekabʉanaliajwa wʉajan, me-ama trigo ja-aechpiliajwa. \v 37 Do jawʉt, Jesús jʉmnot wʉt, najʉm-aechon xanalliajwa: “Trigo pachaempi xasaljabapon, japonlap xan, puexa jiw pakoewkolnanponan. \v 38 ‘Lul’ —aech wʉt, jʉmchiliajwa: ‘Jiw ampathatpijiw’. ‘Trigo pachaempi’ —aech wʉt, jʉmchiliajwa: ‘Jiw tato'laspi Dios’. ‘Me-ama trigo ja-aechpi’ —aech wʉt, jʉmchiliajwa: ‘Satanás tato'laspi ampathatat’. \v 39 Me-ama trigo ja-aechpi xasaljabapon, japonlap lulpijin padaelman. Japon pawʉl Satanás. ‘Trigo jolax’ —aech wʉt, jʉmchiliajwa: ‘Asamatkoi ampathatpijiw toesaxaes Dios’. ‘Trigo chatsiaps’ —aech wʉt, jʉmchiliajwa: ‘Dios pej-ángeles’ —chiliajwa. \v 40 Japox jachiyaxael, that toepaliajwa wʉt jiw Dios naexasis-elpiliajwa. Japi, me-ama trigo ja-aechpi, jitat lausaxaes. \v 41 Xan, puexa jiw pakoewkolnan, to'axaelen Dios pej-ángeles tamejaliajwapi jiw babijaxan ispi, asew jiwbej, japi, itpaeipi asew jiw babijaxan isliajwa. \v 42 Japi jiw pelsaxaes jit pinjiyax poxadik. Jaxotdik xabich noeyaxaeli, bowaxaes xot jitat. Bʉa'tatisaxaelbejpi, xabich nabijasaxael xot. \v 43 Dios naexasitilax, japi duilaxael pax Diosxotse. Jaxotse japi jiw xabich nejchachaemlaxael. Me-ama juimt matkoipijin itliak wʉt, jachiyaxael japi jiw. Xamal chiekal matabijasiam wʉt Dios matabijtpox, ¡chiekal naewe'e xan jʉm-anpox!” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Xabich ommaeyaxan chafaenspox pejwʉajan \p \v 44 Jesús pejme jʉm-aech wʉajantat xanalliajwa: “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama xabich ommaeyaxan chamoestaspox lultat. Japox lulpijin chajia maliach chamʉtht pejlultat. Do baxael, asan chafaen chamoestaspox. Chafaen wʉt, do jaxot, kawʉtat pejme chamoeston japox. Japon xabich nejchachaemil. Do jawʉt, fʉlaechlison puexa pejew mowaliajwa, japaplatatat japalul chawʉajsliajwa, ommaeyaxan chamʉthtasxot” —aech Jesús xanalliajwa. (Me-ama xabich ommaeyaxan chafaenpon xabich nejchachaemil, jachiyaxaellap-is, jiw matabija wʉti wajpaklokolan Dios.) \s1 Perlat pejwʉajan, japot xabich ommaenkpot \p \v 45-46 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama perlas wʉajsan. Japon jalwek perlas, xabich pachaempi, wʉajsliajwa. Faen wʉton kaet perlat, xabich ommaenkpot, jawʉt puexa pejew mowapon, japaplatatat wʉajsliajwapon japot perlat” —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Chinchorro pejwʉajan \p \v 47 Do jawʉtbej, Jesús jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama chinchorro, pukaxot xawawaels wʉt, ja-aechox. Nejmachbaxi xawawaels. \v 48 Chinchorro xabich baxi wʉlʉk wʉt, nabaxitpi chajolkafʉlde thaejtade. Jaxotde chalaki baxi itfesliajwa. Pachaempikal jefʉldiki canasta poxadik. Do jawʉt, chaemili pelsfʉli asalel. \v 49 Jasox jachiyaxaelbej, that toepaliajwa wʉt. Jawʉt Dios pej-ángeles fʉloeyaxoek jiw babejchow pejlel diajkaliajwa pachaempixot. \v 50 Do jawʉx, babejchow pelsaxaeks jit pinjiyax poxadik. Jaxotdik xabich noeyaxaeli. Bʉa'tatisaxaelbejpi, xabich nabijasaxael xot” —aech Jesús xanalliajwa. \fig (San Mateo 13.47–50)|src="CN01875b.tif" size="span" ref="mt 13:47–50 " \fig* \s1 Pajelnaewʉajnax, padujnaewʉajnaxbej \p \v 51 Jesús xanal nawʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon xanal pejnachalwanliajwa: \p —¿Xamalkat jʉmmatabijam xan naewʉajnaxpoxan? —aech Jesús xanalliajwa. \p Xanal jʉmnotx wʉt, jʉm-an: \p —Tajpaklon, diachwʉajnakolax xanal puexa chiekal jʉmtaenx japoxan —an xanal. \p \v 52 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech xanalliajwa: \p —Judíos chanaekabʉanapi matabija Dios puexa pejjiw tato'alpox. Japi xan nanaexasit wʉt, japibej tajnachalaxael. Me-ama aton pejbaxot xabich owa ommaenkpoxan, asew pajel, asew paduj, ja-aechbej judíos chanaekabʉanapi. Japi matabija pajelnaewʉajnaxan, xan naewʉajnaxpoxan tajutliajwa. Japi matabijabej padujnaewʉajnaxan, chajia lelspoxan. Puexa japoxan pachaem japi naewʉajnaliajwa jiw —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Jesús Nazaret paklowaxxotpox \r (Mr 6.1–6; Lc 4.16–30) \p \v 53 Do jawʉt, Jesús bʉxtoet wʉt wʉajan naewʉajanpox, fʉlaechon Nazaret paklowax poxade. \v 54 Do jawʉx, patlison Nazaret paklowax, pejtʉajnʉkolaxxot. Jaxot tʉaduton jiw naewʉajnaliajwa judíos naewʉajnabaxot. Japi jʉmtaen wʉt Jesús naewʉajanpox, xabich nejchaxoelanuili. Samata, nakaewa najʉm-aechi: \p —¿Amxotkat ampon puexa japoxan xabich matabijt? ¿Ma-aechon koechaxan isliajwa? \v 55 ¿Diachkat ampon José carpintero nabichan paxʉlna-elkat? Jesús pen pawʉl María. Ampon pakoew ampilape. Kaen pawul Santiago. Asan pawul José. Asan pawul Simón. Asan pawul Judas. \v 56 Jesús pakoewbej, watho', japi duil xatisxot. ¿Amxotkaton faek puexa matabijsax, pamamaxbej? —na-aechi nakaewaliajwa. \p \v 57 Samata, japi naexasis-el Jesús naewʉajanpox. Do jawʉtbej, Jesús jʉm-aech pajutliajwa: \p —Profetas sitaens popaklowaxanpijiw. Pelax profeta sitae-esal pejtʉajnʉkolapijiw. Pejbapijiwbej sitae-esal —aech Jesús. \p \v 58 Do jawʉtbej, Jesús jaxot xabich koechaxan is-el, naexasis-esal xoton. \c 14 \s1 Juan, jiw bautisan, boesaspox \r (Mr 6.14–29; Lc 9.7–9) \p \v 1 Japamatkoiyan rey Herodes, Galilea tʉajnʉpijiw tato'lan, wʉltaen Jesús isfʉlpoxan. \v 2 Samata, Herodes jʉm-aech pamakjiwliajwa, jʉm-aech wʉton Jesúsliajwa: “Japonlap Juan, jiw bautisan. Tʉp wʉt, mat-echpon. Japonlap pejme duk. Samata, japon isfʉl koechaxan” —aech Herodes Jesúsliajwa. \p \v 3 Herodes chajia keto'a soldaw jaelsliajwapi Juan. Do jawʉt, Juan xawaech cadenamʉatat. Do jawʉx, jiw jebatat jiaspon. Herodes japox is, pijow pejjametat. Japow pawʉl Herodías. Japow majt Felipe pijow. Felipe Herodes pakoewan. Do baxael, Herodes fe'en pakoewan Felipe. \v 4 Jasox Herodes is wʉt, Juan jʉm-aech Herodesliajwa: —Moisés chajia lelpox jʉm-aech: “¡Xam nakoewan pijow nijow dofaximil! ¡Japox chaemil!” —aechox —aech Juan Herodesliajwa. \p \v 5 Samata, Herodes japox jʉmtaen wʉt, japon boesasia Juan. Pe Herodes pejlewla judíosliajwa, japi xabich jʉm-aech xot: “Juan, jiw bautisan, japon Dios pejprofeta” —aech xot xabich jiw. \v 6 Pe baxael, Herodes pejcumpleaños pat. Jawʉt, fiesta wʉt, Herodías paxʉlow nababoela tadʉchpi pejwʉajnalel. Herodes xabich nejxasink japow nababoelapox. \v 7 Samata, Herodes jʉmdut chaxdusliajwa japow wʉljoeyaxaelpox. Jʉm-aechbejpon: “Nawʉljowampox chaxdus-ense wʉt, ¡Dios xan nej nakastike'!” —aech Herodes pajiowliajwa. \v 8 Do jawʉx, pen bʉxto'aspox jʉm-aechow Herodesliajwa: \p —¡Ma amwʉt nachaxdu'e plaftat Juan, jiw bautisan, pejmatnaet! —aechow Herodesliajwa pen bʉxto'aspox. \p \v 9 Do jawʉt, Herodes xabich nejxaejwas Juanliajwa. Pe tadʉchpi jʉmtaen Herodes jʉmdutox. Samata, to'apon soldaw isliajwa japow wʉljowpox. \v 10 Do jawʉt, Herodes soldaw keto'a Juan taxtasiapchaliajwas. Do jawʉt, Juan taxtasiapchas jiw jebatat. \v 11 Jawʉt Juan pejmatnaet chaxlaens plaftat. Do jawʉtbej, japi chaxdut pansiaw Juan pejmatnaet. Do japow pansiaw pen chaxdutow Juan pejmatnaet, japow chiekal matabijsliajwa Juan tʉppox. \p \v 12 Baxael, Juan pejnachala pat chaxlaeliajwa patʉpan Juan. Do jawʉt, chaxfollisipon. Mʉthtlisipon. Do jawʉx, Juan pejnachala fʉlaech Jesús poxade. Jesúsxot pa'a wʉt, chapaeilisi Juan taxtasiapchaspox. \s1 Jesús naxaeyaxan chaxduwpox cinco mil poejiw \r (Mr 6.30–44; Lc 9.10–17; Jn 6.1–14) \p \v 13 Jesús jʉmtaen wʉt Juan boesaspox, Jesús chijia falkamtat asalel tamachaliajwa, xanal pejnachalwan sʉapich. Pe jawʉt, jiw matabija wʉt, japibej nakola paklowanxot wʉajnade fʉlaeliajwa pʉtlel. \v 14 Samata, Jesús chapa'a wʉt falkamtat pukababʉ'tat, xabich jiw taenson pʉtlel. Taen wʉton japi jiw, xabich beltaenpon. Samata, jawʉt Jesús boejthʉt jiw bʉ'xaeya, japi bʉflaenspi. \v 15 Do jawʉt, tuila wʉt, xanal pejnachalwan mox soepax Jesús. Jawʉt xanal jʉm-an: \p —Tuilalisox. Amxot tʉajnʉchan mox ajil. Amxotbej ajil naxaeyaxan wʉajsliajwas. Samata, ¡ampi jiw to'im tʉajnʉchan poxade, pajut pejew naxaeyaxan wʉajsliajwa! —an xanal. \p \v 16 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon xanalliajwa: \p —Japi wewe'pa-esal atʉaj fʉlaeyax naxaeyaxan wʉajsliajwa. ¡Xamal najut chaxduim naxaeyaxan japi jiw xaeliajwa! —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 17 Xanal jʉmnotx wʉt, jʉm-an: \p —Xanalxot asbʉan jʉmch cinco pan, kolenje baxinbej. Xajʉpaxil puexa jiwliajwa —an xanal. \p \v 18 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech xanalliajwa: \p —¡Ampalel xalaemni! —aechon. \p \v 19 Do jawʉt, Jesús to'a jiw chalakaliajwa polaxot. Jawʉt chafiton cinco pan, kolenje baxinbej. Do jawʉt, athʉ natachaemse wʉt, gracias-aechon, panliajwa, baxiliajwabej, Dios kawʉajnaliajwa wʉt. Jawʉt jalkafʉl panes, baxibej. Jalkafʉl wʉt, pejnachalwan nachaxduifʉlon xanal sasfʉlaliajwan. Jawʉt sasfʉlax puexa jiwliajwa. \v 20 Puexa jiw chiekal xael. Chiekal nafniabejpi. Kaechatoel wʉt xaeyax, xanal jiax matpirantat jiw mali. Wʉlʉx doce matpiran, baxitoerow, pan malsibej. \v 21 Jiw xaelpi, japi cinco mil poejiw. Watho' xajui-esal, yamxi sʉapich. \s1 Jesús fʉlaenpox pukaminakaldin \r (Mr 6.45–52; Jn 6.16–21) \p \v 22 Do japoxwʉx, Jesús xanal nato'a falkam julaliajwan, wʉajna chaliknaliajwan. Jesús kaweta namanfʉk jiw to'aliajwapon, pejbachan poxade japi jiw naweliajwa. \v 23 Puexa jiw nawia wʉt, japon jul mʉax matwʉajase, tamach Dios kawʉajnaliajwa. Madoi wʉt, tamachon mʉaxxot. \v 24 Jawʉt xanal falkamtat xabich atʉajan. Truxan pinanʉl jʉjabas falkam, xabich joewa matalech xot falkam. \v 25 Do jawʉt, naliana-el wʉtfʉk, Jesús fʉlaen minakaldin xanal poxadin. \v 26 Xanal japox taenx wʉt, xabich belwax. Do jawʉt, xanal pota na-oenkax, xabich belwax xot. Xanal jʉm-an: \p —¡Yee, dep amka! —an xanal. \fig (San Mateo 14.22–33)|src="CN01722b.tif" size="span" ref="mt 14:22–33 " \fig* \p \v 27 Do jawʉt, xanal najʉm-aechon: \p —¡Nabej nejlewle'! ¡Xanpe'! —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 28 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech: \p —Tajpaklon, xam Jesúsnam wʉt, ¡xanbej nato'im minakal fʉlaeliajwan xam poxade! —aech Pedro. \p \v 29 Jesús jʉm-aech: \p —¡Xabʉa'din! —aechon. \p Do jawʉt, Pedro falkamxot nandikon minadik. Fʉlaechlison Jesús poxade minakalde. \v 30 Pe jawʉt, Pedro xabich joewa wikax taen wʉt, xabich beljowpon. Do jawʉt, Pedro matkakiawafʉldik. Do jawʉt, na-ʉalison pejlewt. Jʉm-aechon: \p —Tajpaklon, ¡xabʉa't! ¡Xan nabʉ'wem bu'la-elaliajwan! —aech Pedro. \p \v 31 Do jawʉt, Jesús makafit wʉt Pedro, jʉm-aechon: \p —Pedro, ¿ma-aech xotkat xam chiekal naxanaboejs-emil? ¿Ma-aech xotbejkat nejchaxoelam: “Xan xajʉpaxinil fʉlaeliajwan minakalde” —amkat, nejchaxoelam wʉt? —aech Jesús. \p \v 32 Japi kolenje falkam jul wʉt, joewa chiekal toep. \v 33 Do jawʉt, xanal brixtat nuilx falkamtat Jesús pejwʉajnalel. Xanal jʉm-an: \p —¡Diachwʉajnakolax xam Dios paxʉlnam! —an xanal. \s1 Jesús boejthʉtpox jiw bʉ'xaeya Genesaret tʉajnʉxot \r (Mr 6.53–56) \p \v 34 Xanal chapatx puka wesklelde, Genesaret tʉajnʉxot. \v 35 Japatʉajnʉpijiw, japi jiw matabijtpi Jesús. Samata, wʉltaen wʉti Jesús chapatpox japatʉajnʉxot, japi jiw bʉflaeni bʉ'xaeya Jesúslel. \v 36 Japi wʉljow Jesús tapaeliajwa bʉ'xaeya jachaliajwa Jesús pejsumta-osax matdukafʉlpox. Do jawʉt, puexa japi jiw jacha wʉti, chiekal boejthʉslisi. \c 15 \s1 Jiw chajia nejchaxoelpox, babijax, japoxan is xoti, babejchow nadofa \r (Mr 7.1–23) \p \v 1 Kaesʉapich fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, fʉlaen Jesúslel. Japi fʉlaen Jerusalén paklowaxxot. Pat wʉti Jesúsxot, jʉm-aechi: \p \v 2 —¿Ma-aech xotkat nejnachala kofa wajwʉajnapijiw pejkabʉananpoxan? ¿Ma-aech xotbejkat majt xabich piach kekakias-eli, xaeliajwa wʉt? —aechi Jesúsliajwa. \p \v 3 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Ma-aech xotbejkat xamal naexasisfʉla-emil Dios tato'alpox? Xamal najut naexasisfʉlam naewʉajnampoxankal. \v 4 Dios chajia jʉm-aech: ‘¡Sitaem nej-ax, nej-enbej!’ —aech Dios. Jawʉtbej Dios jʉm-aech: ‘Nej-ax, nej-enbej, sitae-emil wʉt, xam tʉpaxaelam kastikaxtat’ —aech Dios. \v 5-6 Xamal, fariseospim, judíos chanaekabʉanampimbej jʉm-amlax: ‘Aton jʉm-aech wʉt paxliajwa, penliajwabej: “Xamal kajachawaesaxinil, puexa tejewpi Diosxot jʉmdutx xotlis chaxdusliajwan” —aech wʉton, japon japox jʉm-aech, kajachawaesaxil xoton pax, penbej’ —am xamal asbʉan jʉmch. Jasoxtat xamal fariseospim, judíos chanaekabʉanampimbej, mastaenam Dios tato'alpox, najut xamal naewʉajnampoxankal naexasitam xot. \v 7 ¡Xamal naekichachajbapijwam! Isaías, Dios pejprofeta, diachwʉajnakolaxpox chajia lel Dios jʉm-aechpox xamalliajwa. Japox jʉm-aech: \q1 \v 8 ‘Ampi jiw, me-ama nasitaen wʉt, ja-aechi. Chimiajamechan naksiyabejpi xanliajwa. Pe pejnejchaxoelaxantat xan nasitae-eli. \q1 \v 9 Japi nakawʉajnaxtat najʉm-aech wʉti: “Xam nejxasinkax” —na-aech wʉti, japox xanliajwa omjil. Japi kawʉajanpoxan, pajutliajwakal’ —aech Dios jʉm-aechpox xamalliajwa. \p \v 10 Do jawʉt, Jesús jiw la kaes moxaliajwadin. Jawʉt jʉm-aechon: \p —¡Chiekal najʉmtaem matabijaliajwam jʉmchiyaxaelenpox! \v 11 Jiw naxaeyax xael wʉt, babejchow nadofaxil. ¡El! Pelax jiw jʉm-aechpoxan pejkaechantat, japoxantat japi jiw babejchow nadofaxael —aech Jesús jiwliajwa. \p \v 12 Do jawʉt, xanal pejnachalwan mox soepax Jesús jʉmchiliajwan. Do jawʉt, xanal japon jʉm-an: \p —¿Xamkat matabijtam fariseos palalapox, jʉmtaen wʉti xam jʉm-ampox? —an xanal Jesúsliajwa. \p \v 13 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech wʉajantat xanalliajwa: \p —Taj-ax Dios mʉtha-esalpi, japi tʉsaxaes pelsliajwas. Fariseos, me-ama mʉtha-esalpi taj-ax Dios. Ja-aech japi fariseos, jiw naewʉajna-el xoti, me-ama Dios to'as. Samata, asamatkoi fariseos toesaxaes. \v 14 Samata, ¡nabej nejchaxoele' xabich fariseosliajwa, japi, me-ama itliakla nakae-itliakla namakxafolpi wʉt, ja-aech xoti! Itliaklan, asan itliaklan makxafol wʉt, japi kolenje natacholnaxaek kaemʉthadik, japi itliakal xot —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 15 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —¡Xanal chiekal nachanaekabʉanim japawʉajan! —aechon. \p \v 16 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon xanalliajwa: \p —¿Xamalkat-is chiekal jʉmmatabija-emil japawʉajan? \v 17 Xamal chiekal matabijam. Puexa naxaeyaxan xaelam wʉt, kaweta namana-el nejwoejtat. Baxael, nakoltox xaelampox. \v 18 Pelax jʉm-am wʉt babejjamechan, japoxan nakola nejnejchaxoelaxanxot. Japoxantatbej xamal babejchow nadofaxaelam Diosliajwa. \v 19 Jiw pejnejchaxoelaxanxot nakola babejnejchaxoelaxan. Samata, nejchaxoeli, jiw beyaxan, asew watho' bʉ'moejsaxanbej, natkowaxanbej, kichachajbaxanbej, babejjamechan jʉmchiyaxanbej asew jiwliajwa, kaes asaxan babijaxan isaxanbej. \v 20 Nejmachjiw japoxan isfʉl wʉt, japoxantat japi jiw babejchow nadofaxael. Pelax, jiw xaeliajwa wʉt, majt xabich kekakias-el wʉt, japoxtat jiw babejchow nadofaxil Diosliajwa —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Judíos-atowa-elpow, japow naexasitpox Jesús \r (Mr 7.24–30) \p \v 21 Jesús Genesaret tʉajnʉxot nakolt wʉt, xanalbej, japon pejnachalwan, nakolax, japon sʉapich. Jawʉt xanal fʉlaechx, japon sʉapich, Tiro paklowax poxade, Sidón paklowax poxadebej. \v 22 Jaxotde xanal pa'ax wʉt, Jesús mox soepnas pawis. Japow Canaán tʉajnʉpijow. Jawʉt nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉlow Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, David pamon, ¡taxʉlow nawebeltaem! Taxʉlow xabich nawenabijat, dep webaes xotow pejmatpʉatxot —aechow. \p \v 23 Jesús jʉmnos-el japow. Do jawʉt, xanal pejnachalwan mox soepax Jesúsxot. Jawʉt xanal Jesús bʉxto'ax wʉt, jʉm-an: \p —To'impow nawiasliajwa pejba poxade, japow xabich nejlasfʉl xot wajwʉchakal —an xanal, Jesús bʉxto'ax wʉt. \p \v 24 Do jawʉt, Jesús xanal najʉm-aech: \p —Judíos, me-ama ovejas napelti, ja-aechi, tataeflaspon wejisal xot. Samata, Dios xan nato'a judíoskal tataeflaliajwan —na-aech Jesús xanalliajwa. \p \v 25 Do jawʉt, japow brixtat nuk wʉt Jesús pejwʉajnalel, jʉm-aechow: \p —Tajpaklon, ¡xan nakajachawae'e! —aechow. \p \v 26 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon japowliajwa: \p —Xan matxoela kajachawaesaxaelen wʉt xam, judío-atowa-emilpowam, ja-an wʉt, xan, me-ama kenosaxaelen yamxi xael wʉti pan, japapan wʉr dʉajsliajwan —aech Jesús japowliajwa. \p \v 27 Do jawʉt, japow jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, diachwʉajnakolax xam jʉm-am. Pe hasta wʉrbej xael panfʉdʉ', natacholani, wʉrpijiw pejmesabʉxfalxot —aechow. (Japox jʉm-aechow, matabijt xot Jesús xajʉppox kajachawaesliajwa judíos-elibej.) \p \v 28 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Pawis, xam xabich xan naxanaboejtam. Samata, kajachawaesaxaelen najʉm-ampox —aech Jesús japowliajwa. \p Do jawʉt, japow paxʉlow pejmatpʉatxot dep wejisallisow. \s1 Jesús boejthʉtpox xabich bʉ'xaeya \p \v 29 Do jaxot Jesús chijia wʉt, laejalison Galilea pukababʉ'akal. Jawʉx julon mʉax. Jaxot eklison. \v 30 Xabich jiw natamejal Jesúsxot. Japi jiw xabich bʉ'pat nabejka, itliaklabej, pejmʉaxan, pejbechanbej, wenabejkaspibej, bʉxwʉajnajilabej, xabich asew bʉ'xaenkpibej. Bʉ'xaeya bʉflaensi owas Jesús pejwʉajnalel. Jawʉt Jesús puexa bʉ'xaeya chiekal boejthʉt. \v 31 Samata, bʉxwʉajnajila chiekal naksiya. Pejmʉaxan, pejbechanbej, wenabejkaspi, japibej chiekal wepachaems. Nabejkabej chiekal laelp. Itliaklabej chiekal taen. Ja-aech wʉt, puexa jiw jʉm-aech: “¡Dios, Israel tʉajnʉpijwas wajDios, xabich pachaem!” —aechi Diosliajwa. \s1 Jesús naxaeyaxan chaxduwpox cuatro mil poejiwliajwa \r (Mr 8.1–10) \p \v 32 Do jawʉx, Jesús xanal pejnachalwan nala kaes mox soepaliajwan. Japonxot xanal chiekal moxan wʉt, najʉm-aechon: \p —Ampi jiw beltaenx, wejisal xot xaeliajwa. Japi xan nachala tres matkoije. Toellisi naxaeyaxan xafoli. Xan ampi jiw to'axinil naxae-elaxtat. To'ax wʉti naxae-elaxtat pejbachan poxade, japi jiw xabich pejlit nʉamtat boejjilaxaeli —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 33 Xanal jʉmnotx wʉt, jʉm-an: \p —¿Amxotkat wʉajsaxaes naxaeyaxan puexa ampi jiwliajwa? Amxot mox ajil tʉajnʉchan naxaeyax wʉajsliajwas —an xanal. \p \v 34 Jesús nawʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Xamalxot massʉapichkat pan? —aechon. \p Xanal jʉmnotx wʉt, jʉm-an: \p —Siete panes asbʉan jʉmch. Kaesʉapich baxixbej —an xanal. \p \v 35 Do jawʉt, to'apon jiw chalakaliajwa satat. \v 36 Jawʉt chafitlison siete panes, baxixbej. Do jawʉtbej, gracias-aechon Diosliajwa panliajwa, baxixliajwabej. Jawʉt jalkafʉlon panes, baxixbej. Jawʉt xanal nachaxduifʉlon sasfʉlaliajwan. Do jawʉt, xanal satx puexa jiwliajwa. \v 37 Puexa jiw chiekal xael. Chiekal nafniabejpi. Do baxael, xanal pejnachalwan chanotx malsi. Wʉlʉx siete matpiran. \v 38 Naxaelpi cuatro mil poejiw. Watho', yamxibej, xajui-esal. \v 39 Do jawʉt, Jesús jiw to'a naweliajwa pejbachan poxade. Do jawʉt, Jesús falkam jul, xanal sʉapich. Jawʉt chijian Magadán tʉajnʉ poxade. \c 16 \s1 Fariseos, saduceosbej, japi to'apox Jesús isliajwa koechax \r (Mr 8.11–13; Lc 12.54–56) \p \v 1 Fariseos, saduceosbej, fʉlaen Jesús taeliajwa, Jesús xapaejsliajwapi. Samata, pat wʉti jaxot, japi keto'a Jesús isliajwa koechax, asbʉan jʉmch taeliajwa diachwʉajnakolax Jesús Dios paxʉlan wʉt. \p \v 2 Jesús jʉm-aech: “Juimt tuila wʉt, thatbaxo pasoeyax taenam wʉt, xamal jʉm-am: ‘Kandiawa itwʉajnaxael’ —am xamal. \v 3 Kandiawasap, thatbaxo pasoeyax taenam wʉt, itloejen da'ax taenam wʉtbej, xamal jʉm-ambej: ‘Ampamatkoi iamaxael’ —am xamal, matabijam xot. Pelax matabija-emil ampamatkoiyan Dios ispoxan. Samata, asbʉan jʉmch naketo'am koechax xan isliajwan xamal taeliajwam. \v 4 Xamal babejchowam naketo'am xan koechax isliajwan. Pe xamal taeyaximil asakoechaxan. Xamal kaeyax asbʉan jʉmch taeyaxaelam. Me-ama chajiakolaxtat Dios is profeta Jonásliajwa, jiw pajut chiekal matabijaliajwa Dios xajʉppox mat-eliajwa jiw tʉpi, japi pejme duilaliajwa, jasoxbej Dios isaxael xanliajwa” —aech Jesús fariseosliajwa, saduceosliajwabej. \p Do jawʉt, Jesús chijia japixot. Japi tamach waelapon. \s1 Jesús naewʉajanpox pejnachala, japi chiekal pajut natataeflaliajwa fariseos naewuajanpoxan, saduceosbej \r (Mr 8.14–21) \p \v 5 Do jawʉx, xanal Jesús pejnachalwan, Jesús sʉapich, chaliknax wʉt puka we-enlelde, xanal nejkiowx pan xalaeliajwan. \v 6 Do jawʉt, Jesús xanal najʉm-aech: \p —¡Chiekal taem fariseos pejlevaduraliajwa, saduceos pejlevaduraliajwabej! —aech Jesús. \p \v 7 Jawʉt xanal nakaewa najʉm-an: \p —Jesús japox bej nakjʉm-aechbej, xatis nejkiows xot pan xalaeliajwas —an xanal. \p \v 8 Jesús matabijt xanal nakaewa jʉm-anpox. Samata, jʉm-aechon: \p —Xan matabijtax xamal nakaewa najʉm-ampox, pan nejkiowampoxliajwa. ¿Ma-aech xotkat nejchaxoelam panliajwa? Xamal chiekal xan naxanaboeja-emilfʉk. \v 9 Xabich we'pfʉk chiekal matabijaliajwam. Nejchafaeka-emil xan jalkafʉlax wʉt cinco pan, me-ama kaes cinco mil jiw xaeliajwa. Jawʉt xamal wʉlʉm doce matpiran malsi. \v 10 Nejchafaeka-emilbej xan jalkafʉlaxpox siete panes, me-ama kaes cuatro mil jiwliajwa. Jawʉt xamal wʉlʉm siete matpiran malsi. \v 11 ¿Ma-aech xotkat nakiowa xamal jʉmmatabija-emil, xan jʉmchi-enil panliajwa? ¡Chiekal taem fariseos pejlevaduraliajwa, saduceos pejlevaduraliajwabej! —aech Jesús. \p \v 12 Do jawʉt, xanal tajut chiekal matabijax Jesús naksiya-el levaduraliajwa, panliajwabej. Jesús japox jʉm-aech wʉt, jʉm-aechon xanal tajut chiekal natataeflaliajwan fariseos pejnaewʉajnaxan, saduceosbej, japoxan chiekal pachaema-el xot. \s1 Pedro jʉm-aechpox Jesúsliajwa: “Xam Cristowam, Dios athʉxotse dukponan paxʉlnam” \r (Mr 8.27–30; Lc 9.18–21) \p \v 13 Jesús pat wʉt Cesarea de Filipo tʉajnʉxot, japon xanal nawʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon xanalliajwa: \p —¿Achanan na-aechkat jiw xanliajwa, puexa jiw pakoewkolnanliajwa? —aech Jesús. \p \v 14 Xanal jʉmnotx wʉt, jʉm-an: \p —Asew jiw jʉm-aech xamliajwa: ‘Japonlap, Juan, jiw bautisan. Mat-echpon pejme duk’ —aech asew jiw xamliajwa. Asew jiw jʉm-aechbej xamliajwa: ‘Japonlap Elías, Dios pejprofeta. Mat-echpon pejme duk’ —aech asew jiw xamliajwa. Asew jiw jʉm-aechbej xamliajwa: ‘Japonlap Jeremías, o, asan Dios pejprofetasxot. Mat-echpon pejme duk’ —aech asew jiw xamliajwa —an xanal Jesúsliajwa. \p \v 15 Jesús pejme xanal nawʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —Xamallax, ¿achan na-amkat xanliajwa? —aech Jesús. \p \v 16 Do jawʉt, Pedro jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xam Cristowam, Dios athʉxotse dukpon paxʉlnam —aechon. \p \v 17 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech Pedroliajwa: \p —Simón, Jonás paxʉlan, Dios is pachaempox xamliajwa. Japox xam najut nijaxtat matabijs-emil. Japox matabijtam taj-ax Dios, athʉpijin, pijaxtat. \p \v 18 Xan ampox jʉm-an. Pedro, xam, me-ama ia't mamnikpot, ja-am xanliajwa. Jʉm-ampox xanliajwa, japox diachwʉajnakolax. Samata, puexa xan nanaexasisaxaelpi, me-ama xam, japibej tajjiwaxael. Samatabej, patʉpax malechaxisal tajjiw. \v 19 Xam tapaeyaxaelen jiw tato'laliajwam Dios pijaxtat. Paklonaxaelambej japi jiwliajwa. Xam tapaeyaxaelam wʉt jiw japoxan isliajwa, Diosbej athʉxotse tapaeyaxael japi jiw isliajwa japoxan. Xam fiasaxaelampoxan jiw is-elaliajwa, Diosbej athʉxotse japoxan fiasaxael jiw is-elaliajwa —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 20 Do jawʉt, Jesús xanal nabʉxfiat chapaesamatanfʉk asew jiw japon Cristopon. \s1 Jesús jʉm-aechpox, japon tʉpaxaelpoxliajwa \r (Mr 8.31–9.1; Lc 9.22–27) \p \v 21 Do japamatkoitat wʉt, Jesús tʉadut xanal, japon pejnachalwan, chiekal nachanaekabʉanaliajwa japon fʉlaeyaxaelpoxde, Jerusalén paklowax poxade. Jaxotde judíos-ancianos, sacerdotespaklochowbej, judíos chanaekabʉanapibej, japi pijaxtat xabich nabijasaxaelon. Boesaxaesbejpon. Pe tres matkoi wʉt, Dios mat-esaxaeson pejme dukaliajwa. \v 22 Do jawʉt Pedro pejlel bʉflaechon Jesús, bʉxfiasliajwa Jesús jʉm-aechpox. Jawʉt, Pedro jʉm-aech nejthʉ'axtat Jesúsliajwa: \p —¡El! ¡Japox nej jachi-ele' xamliajwa! Xam jʉm-ampox Dios nejxasinka-el —aech Pedro. \p \v 23 Jesús japox jʉmtaen wʉt, natachaemchapon Pedrolel. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech Pedroliajwa: \p —¡Chijiamde xanxot! Xam japox jʉm-am wʉt, jʉm-am Satanás pijaxtat. Xan nakajachawaes-emil, japox jʉm-am wʉt. Xam nejchaxoela-emil Dios pijaxan. Asbʉan jʉmch nejchaxoelam ampathatpijaxankal —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 24 Do jawʉt, Jesús najʉm-aech xanalliajwa: \p —Xamal tajnachalwasiam wʉt, ¡nejkiowde najut isfʉlasiampoxan! ¡Isfʉlde pomatkoicha xan tato'laxpoxan! ¡Nejchaxoeldebej xamal nabijasaxaelampox, tʉpaxaelampoxbej, tajnachalwam xot! \v 25 Najut nejxasinkampoxankal isfʉlam wʉt, asamatkoi tʉpam wʉt, duilaximil Diosxotse. Pelax isfʉla-emil wʉt najut nejxasinkampoxan, isfʉlaliajwa xan tato'laxpoxan, ja-am wʉt, diachwʉajnakolax asamatkoi tʉpam wʉt, pomatkoicha duilaxaelam Diosxotse. \v 26 Xabich wʉt nejew ampathatat, japoxan omjil duilaliajwam Diosxotse. Dios kastikaxaelbej xamal, xabich xot nejbabijaxan. Xajʉpaximil nejew platatat mosliajwam pasliajwam Diosxotse. \v 27 Xan, puexa jiw pakoewkolnan, Dios pijaxtat pejme pasaxoekan ampathatasik, Dios pej-ángeles sʉapich. Do jawʉt, xamal mosaxaelen xanliajwa nabistampoxan. \v 28 Diachwʉajnakolax xamal jʉm-an. Asew jiw xamalxot, laelpifʉk, japi xan nataeyaxael, puexa jiw pakoewkolnan, kaxaxoekan wʉt Dios pijaxtat puexa tajjiw tato'laliajwan —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \c 17 \s1 Jesús xabich chaponanakthianpox Dios pijaxtat \r (Mr 9.2–13; Lc 9.28–36) \p \v 1 Do baxael, seis matkoiwʉx, Jesús fʉlaech wʉt, bʉflaechon Pedro, Santiagobej, Santiago pakoewanbej, japon pawʉlpon Juan. Japikal Jesús bʉ'fol pinamʉax, xabich athʉ poxase. \v 2 Jaxotse Jesús xabich chaponanakthianpon Dios pijaxtat pejnachala pejwʉajnalel. Japon pejxubej xabich xunakthian. Me-ama juimt itliak wʉt, jaxu-aechon. Jawʉt japon pejnaxoelax, xabich papoeikolax. Xabich itliakbejpox. \v 3 Do jawʉt, chalechkal natulaelt kolenje. Japi wajwʉajnapijiw. Kaen Moisés. Asan Elías. Japi nospaei, Jesús sʉapich. \v 4 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, pachaem xanal amxot, xamalxotan wʉt. Nejxasinkam wʉt, tres bʉa-at isaxaelen xamalliajwa. Kaeyax xamliajwa. Asax Moisésliajwa. Asax Elíasliajwabej —aech Pedro. \p \v 5 Pedro japox naksiya wʉtfʉk, itloejen fʉloek japi matwʉajasik. Japox itloejen xabich itliak. Japox itloejentutat Dios naksiya wʉt, jʉm-aechon: “Ampon taxʉlan, xabich nejxasinkaxpon. Japonliajwa xan xabich nejchachaemlax. ¡Naewesfʉldepon!” —aech Dios. \p \v 6 Japox jʉmtaen wʉti, Jesús pejwʉajnalel nukapa-oeljabapi satat, xabich beljow xoti. \v 7 Do jawʉt, Jesús mox soepan japixot. Jacha wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Nanim! ¡Nabej belwe'! —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 8 Do jawʉt, japi natachaema wʉt, tae-ellisi asew kolenje, jaxot ajil xotlisi. Jesúskal tamach taeni. \p \v 9 Mʉaxxotsik baloek wʉtfʉki, Jesús nejthʉ'axtat bʉxfiat wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —¡Asew jiw nabej chapae' xamal taenampox! Hasta xan, puexa jiw pakoewkolnan, Dios namat-et wʉt pejme dukaliajwan, ¡jawʉt asew jiw chapaem xamal taenampox! —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 10 Do jawʉt, Jesús wʉajnachaemtas wʉt pejnachala, japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat judíos chanaekabʉanapi jʉm-aech: ‘Cristo pasaxilfʉk. Elías matxoela pasaxael. Do jawʉx, Cristo pasaxael’ —aechkat judíos chanaekabʉanapi? —aech Jesús pejnachala. \p \v 11 Do jawʉt, Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon pejnachalaliajwa: \p —Diachwʉajnakolax Elías matxoela pasaxael. Japon jʉmchiyaxaelbej jiw pajut chiekal chaemsliajwa Cristo wʉajna. \v 12 Pe xan jʉm-an. Elías patlison. Pe ampathatpijiw japon matabijs-elipon. Naexasis-esalbejpon. Japi jiw pajut isasiapox islisi japonliajwa. Me-ama japox, jasoxbej asew jiw isaxael xanliajwa. Xan, puexa jiw pakoewkolnan, xabich nabijasaxaelen japi pijaxtat —aech Jesús pejnachalaliajwa. \p \v 13 Do jawʉt, Jesús pejnachala chiekal matabija, Jesús japox jʉm-aech wʉt, jʉm-aechon Juan, jiw bautisanliajwa. \s1 Jesús nakolsax to'apox dep yamxʉlan pejmatpʉatxot \r (Mr 9.14–29; Lc 9.37–43) \p \v 14 Jesús jiwxot pat wʉt, tres pejnachalan sʉapich, aton mox soepan Jesúsxot. Do jawʉt, brixtat nuk wʉt Jesús pejwʉajnalel, japon jʉm-aech Jesúsliajwa: \p \v 15 —Tajpaklon, ¡taxʉlan nawekajachawae'e! Pomatkoicha xabich nabijaton. Taxʉlan pin-iaveces jitlel jʉwal, pukalelbej, dep ketis wʉton. \v 16 Taxʉlan bʉflaenx nejnachalalel, japi boejthʉsliajwa taxʉlan. Pe japi xajʉpa-el taxʉlan boejthʉsliajwa —aech japon Jesúsliajwa. \p \v 17 Do jawʉt, Jesús najʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: \p —Xamal tajnachalwam, Dios chiekal xanaboeja-emilfʉk. Nejnejchaxoelaxan chiekala-elbej. Xabich pin-iamatkoiyan xamalxotx. Xabich pin-iamatkoiyan naewʉajnafʉlaxbej. Kajachawaetxbej Dios chiekal xanaboejaliajwam. Pe xamal chiekal xanaboeja-emilfʉk Dios. ¡Bʉflaeman yamxʉlan xanlel! —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 18 Do jawʉt, xanal bʉflaenx wʉt yamxʉlan, Jesús to'a nejthʉ'axtat dep nakolsliajwa yamxʉlan pejmatpʉatxot. Do jawʉt, kamta dep nakolt yamxʉlan pejmatpʉatxot. Jawʉtbej yamxʉlan chiekal pachaemlison. \p \v 19 Do jawʉx, xanal pejnachalwan mox soepax Jesús wʉajnachaemsliajwan, japon tamachan wʉt. Do jawʉt, xanal wʉajnachaemtax wʉt, jʉm-an: \p —¿Ma-aech xotkat xanal xajʉpa-enil dep nakolsax to'aliajwan? —an xanal. \p \v 20 Jesús xanal najʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xamal xabicha-el nejxanaboejaxan Diosliajwa. Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Cha-aex Dios xanaboejam wʉt, jʉm-am wʉtbej: ‘Diachwʉajnakolax Dios xajʉp puexa isliajwa’ —am wʉt, nejchaxoelam wʉt, xamalbej xajʉpaxaelam dep to'aliajwam. Me-ama mostazafut cha-aelfut, ja-aechbej nejxanaboejaxan. Xamal to'am wʉt ampamʉax asalelaliajwa, mʉax diach napiasaxaeldo'. Puexa xabich xajʉpaxaelam isliajwam Dios pijaxtat, Dios chiekal xanaboejam wʉt —aech Jesús xanalliajwa. \p [ \v 21 Me-ama ampon dep, jason, asbʉan jʉmch nakolsaxil masoxtat. Naxae-elaxtat Dios piach kawʉajnam wʉt, ja-aech wʉt, me-ama ampon dep, jason, nakolsaxael.] \s1 Jesús pejme jʉm-aechpox pejpatʉpaxliajwa \r (Mr 9.30–32; Lc 9.43–45) \p \v 22 Jesús nanʉamt wʉt Galilea tʉajnʉxot, xanal, japon pejnachalwan, naknanʉamtaxbej. Do jawʉt, Jesús xanal najʉm-aech: \p —Xan, puexa jiw pakoewkolnan, xamalxot kaen nawiasaxael tadaelmajiwxot. \v 23 Japi jiw xan naboesaxael. Do jawʉx, tʉpx wʉt, tres matkoi wʉt, Dios namat-esaxael pomatkoicha pejme dukaliajwan —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \p Jesús japox jʉm-aech wʉt, xanal, japon pejnachalwanpin, xabich nanejxaejow. \s1 Jesús motpox impuesto, mat-omwʉljowspox Dios pejtemplobaliajwa \p \v 24 Dolisdo', Jesús, xanal pejnachalwan sʉapich, patx Capernaum paklowaxxot. Do jawʉt, asew jiw fʉlaen Pedrolel. Japi impuesto mat-omwʉljoew Dios pejtemplobaliajwa. Do jawʉt, japi jʉm-aech Pedroliajwa: \p —¿Nejpaklonkat-is mosaxael impuesto, mat-omwʉljowspox Dios pejtemplobaliajwa? —aechi Pedroliajwa. \p \v 25 Pedro jʉmnot wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —Diachwʉajnakolax tajpaklon mosaxael impuesto —aech Pedro japiliajwa. \p Dolisdo', Pedro ba low wʉt, Jesús matxoelajʉm-aech Simón Pedroliajwa. Jʉm-aechon: \p —Ampathatat paklochow kenot impuesto, mat-omwʉljowspox gobiernoliajwa. ¿Achewkat mot impuesto? ¿Mosaxaelkat pejjiwkola? O, ¿mosaxaelkat asatʉajnʉchanpijiw? Simón, ¿achaxkat xam nejchaxoelam japoxliajwa? —aech Jesús. \p \v 26 Simón Pedro jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Asatʉajnʉchanpijiw, japi mosaxael impuesto —aech Pedro. \p Do jawʉt, Jesús pejme jʉm-aech: \p —Ja-aech wʉt, paklochow pejjiwkola mosaxil impuesto. \v 27 Pe jiw palalasamata xatisliajwa, ¡xam xabʉa'dik puka poxadik! ¡Aesamʉat xalaem baxin juiliajwam! ¡Baxin, matxoelawaesapon, japon baxin chiekal juim! Do japon baxin juwam wʉt, japabaxin pejkaechaxot faenaxaelam kaekafef. Japakafef xajʉpaxael mosliajwam nej-impuesto, taj-impuestobej. ¡Japakafef xalaemch mosliajwam japa-impuesto! —aech Jesús Pedroliajwa. \c 18 \s1 Achan kaes paklonaxaelpox Diosxotse \r (Mr 9.33–37; Lc 9.46–48) \p \v 1 Do jawʉx, xanal mox soepax Jesús wʉajnachaemsliajwan. Wʉajnachaemtax wʉt, jʉm-an: \p —¿Achankat xanalxot kaes pejme paklonaxael, Diosxotan wʉt? —an xanal. \p \v 2 Do jawʉt, Jesús yamxʉlan la nukaliajwa japonxot. Do jawʉt, notlison yamxʉlan xanal tajwʉajnalel. \v 3 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. ¡Japanejchaxoelax malis kofim! Nejchaxoelam wʉt, ¡nabej nejchaxoele': ‘Xan kaes pejme pachaeman. Me-ama asew jiw, jachi-enil’ —nabej aeche', nejchaxoelam wʉt! Yamxi jasox nejchaxoela-el. Xamallap-is jasox nejchaxoelaximil. Japox nejchaxoelafʉlam wʉt, xamal pasaximil Diosxotse. \v 4 Kaematkoisfʉl nejchaxoelam wʉt: ‘Xan kaes pejme pachaema-enil, me-ama asew jiw’ —am wʉt, nejchaxoelam wʉt, xamal nejchaxoelaxaelam, me-ama ampon yamxʉlan. Ja-am wʉt, asamatkoi paklochwaxaelam Diosxotse. \v 5 Yamxi chiekal bʉ'kʉlam wʉt xan tajaxtat, ja-am wʉt, jawʉt xanbej nabʉ'kʉlsaxaelam —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Jesús naewʉajanpox jiw babijaxan isasamata \r (Mr 9.42–48; Lc 17.1–2) \p \v 6-7 Do pejme Jesús jʉm-aech xanalliajwa: “Pomatkoicha jiw babijaxan is, asew jiw to'as xoti. Pe jelxan nanaexasiti is wʉt babijaxan, asew jiw to'as xoti, to'api jiw babijaxan isliajwa, japi jiw xabich kastikaxaes Dios. Japiliajwa kaes pejme pachaemaxael ia' pinanʉl, jajaera, kaechariama ke'aliajwas, chakakofaliajwasdik mar poxadik, xabich so'nik poxadik, jaxotdik tʉpaliajwapi. Ja-aech wʉt, japi to'axil kaes asew jiw babijaxan isliajwa, jelxan nanaexasiti. \p \v 8 “Samata, nejke-echantat babijaxan isfʉlam wʉt, o, isfʉlam wʉtbej babijaxan nejtʉakantat, ¡najut naketariowcham! ¡Najut natʉaktariowchambej, atʉaj pelsliajwam japoxan! Ja-am wʉt, kofaxaelam babijaxan isfʉlampoxan. Ja-am wʉtbej, pachaemaxaelam pasliajwam Diosxotse. Kofa-emil wʉt babijaxan isfʉlampoxan, ja-am wʉt, napelsaxaemk infierno poxadik. Jaxotdik toepaxil jit pinjiyax. Xabich chaemilaxael xamalliajwa koleke-em wʉt, koletʉakam wʉtbej, kaes babijaxan isfʉlam wʉt japoxantat. \v 9 Nej-itfutatbej taenampoxtat babijaxan isfʉlam wʉt, ¡kaenanʉla najut na-itfukuim, xamalxot pelsliajwam atʉaj! Ja-am wʉt, kofaxaelam babijaxan isfʉlampoxan. Ja-am wʉtbej, kaes pejme pachaemaxael xamalliajwa, kae-itfutam wʉt pasliajwam Diosxotse. Kofa-emil wʉt babijaxan isfʉlampoxan, jachi-emil wʉt, xamal napelsaxaemk infierno poxadik. Jaxotdik toepa-el jit pinjiyax. Xabich chaemilaxaelbej xamalliajwa, kole-itfutam wʉt, kaes babijaxan isfʉlam wʉt japoxantat” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Ovejas tataefʉlpon faenpox pijan oveja, wenafo'aspon \r (Lc 15.3–7) \p \v 10 Jesús pejme jʉm-aech xanalliajwa: “¡Xamal chiekal taem! ¡Nabej nejchaxoele' yamxiliajwa: ‘Ampi yamxi omjil’ —nabej aeche', nejchaxoelam wʉt! Dios pej-ángeles, japi duilpi athʉxotse taj-ax Dios pejwʉajnalel, tataefʉlpi yamxi. [ \v 11 Xan, puexa jiw pakoewkolnan, fʉloekx ampathatxot jiw napelti bʉ'weliajwan.] \p \v 12 “Cien ovejaspon, kaen oveja wenafo'as wʉt, diachwʉajnakolax japon noventa y nueve ovejas kaweta waelaxael mʉaxxot, wʉlwekaliajwapon oveja wenafo'aspon. \v 13 Japon faen wʉt oveja, wenafo'aspon, kaes pejme xabich nejchachaemlaxael japa-ovejaliajwa. Me-ama noventa y nueve ovejasliajwa nejchachaemil wʉt, jachiyaxilon, japi ovejas napels-el xot. \v 14 Nej-ax Diosbej, athʉxotse dukpon, nejxasinka-elon aton nafo'aliajwa, naexasitpon Dios” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Xatis beltaeyaxaespox asew jiw, babijaxan is wʉt xatisliajwa \r (Lc 17.3) \p \v 15 Do pejme Jesús jʉm-aech xanalliajwa: “Dios naexasitpon babijax is wʉt xamalliajwa, ¡xabʉa'de japon poxade, japon sʉapich, tamach nospaeliajwam! Japon xamal naewet wʉt, ja-aech wʉt, pejme chiekal pachaemaxaelam japonliajwa. \v 16 Pe japon naewes-elasia wʉt, ja-aech wʉt, ¡japon bʉflaem asew jiw, Dios naexasiti poxade, kaen o, kolenje, Dios naexasiti, japibej chiekal jʉmtaeliajwa nospaeyam wʉt, japon sʉapich, xamalliajwa babijax ispon! \v 17 Pe japon jaxot naexasis-elasia wʉt Dios naexasiti pejwʉajnalel, ja-aech wʉt, bʉflaempon puexa Dios pejjamechan naexasiti natameja poxade, jaxot naewʉajnaliajwas babijax ispox kofsliajwa. Jaxot naewʉajnas wʉt, naexasis-el wʉton, ja-aech wʉt, nejchaxoelde japonliajwa: ‘Ampon Dios naexasislan. Samata, japon, me-ama impuesto mat-omwʉljoen Roma gobiernoliajwa, ja-aechon’ —amde, nejchaxoelam wʉt japonliajwa. \p \v 18 “Diachwʉajnakolax xamal jʉm-an. Ampathatat jiw fiatam wʉt babijaxan isasamata, japoxanbej Diosxotse fiasaxael. Ampathatat tapaeyam wʉt jiw isliajwa pachaempoxan, japoxan Diosxotsebej tapaeyaxael jiw isliajwa. \p \v 19 “Xan jʉm-an ampox xamalliajwa. Ampathatat xamal kolenam kaenejchaxoelaxam wʉt, kawʉajnaxtat Dios wʉljoeliajwam pachaempox, japox taj-ax Dios, athʉxotsepon, japox isaxael xamalliajwa. \v 20 Kolenje, o, tres, natameja wʉt xan tajaxtat nakawʉajnaliajwa, xan japixotaxaelen” —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 21 Do jawʉt, Pedro mox soepan Jesús kawʉajnachaemsliajwa. Jawʉt Pedro kawʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, ¿masveceskat xan beltaeyaxaelen, nawe-isfʉl wʉt babijaxan xanliajwa? ¿Xankat beltaeyaxaelen hasta siete veces? —aech Pedro. \p \v 22 Do jawʉt, Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xan jʉmchi-enil: “¡Hasta siete veces xam japon beltaem!” —chi-enil. Asan xabich piach babijaxan isfʉl wʉt xamliajwa, japon beltaeflaxaelam kaematkoisfʉl —aech Jesús Pedroliajwa. \s1 Pamakan beltae-elpox asan nabichan \p \v 23 Jesús pejme xanal najʉm-aech wʉajantat: “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama kaen rey chaemt pamakjiwliajwa, japi dewatpoxan. \v 24 Rey to'a pamakjiw kaenanʉla chaemsliajwa dewatpoxan. Japixot kaen xabich dewat pin-iat denarios. Japonbej pat reyxot. \v 25 Dewatpon xajʉpa-el mosliajwapon rey. Samata, rey to'a asew pamak, dewatpon, mowaliajwas asanxot, jaxot japon esclavoliajwa. Rey to'abej dewatpon pijow mowaliajwas, japon paxibej, japon pejewbej, dewatpoxan mosliajwapon rey. \v 26 Do jawʉt, dewatpon brixtat nuk rey pejwʉajnalel wʉljoeliajwapon beltaeyax. Do jawʉt, jʉm-aechon reyliajwa: ‘¡Na'afʉk! ¡Xanfʉk nabeltaem! Mosaxaelen puexa dewataxpoxan’ —aechon. \v 27 Do jawʉt, rey beltaen dewataspon. Jawʉt rey jʉm-aech japonliajwa: ‘Xam nadewatampoxan chiekal toep xanliajwa’ —aech rey. Samata, rey tapaei dewatpon nawiasliajwa pejba poxade, beltaens xoton dewatpoxanliajwa. \p \v 28 “Do jawʉt, rey beltaenspon jaxot nakolt wʉt, xabʉ'kʉlton asan rey pamakan, japon sʉapich, kaeyaxtat nabistponje. Wʉchakalpijin dewat kaesʉapich plata, matxoelapatponliajwa reyxot. Rey beltaenspon xabich palala, taen wʉton asan nabichan, kaeyaxtat nabistjepon. Jawʉt rey beltaenspon kaechariamajaelt wʉt, kaechariamale'apon matkaenjasliajwa asan nabichan, kaeyaxtat nabistjepon. Do jawʉt, jʉm-aechbejpon: ‘¡Nadewatampoxan xam namo'e!’ —aechon asanliajwa. \v 29 Do jawʉt, kaesʉapich dewatpon brixtat nukjaba rey beltaenspon pejwʉajnalel. Xabich jʉm-aechon: ‘¡Na'afʉk! ¡Xan nabeltaem! Xam mosaxaelen puexa dewataxpox’ —aechon. \p \v 30 “Pe nakiowa, rey beltaenspon beltae-el asan nabichan. Japon nejwesla wʉajnawesliajwa dewataspox. Samata, kaesʉapich dewatpon wiach soldawxot, japon jeliajwas jiw jebatat. Jaxot namanaxaelon puexa dewatpoxan mosliajwa. \v 31 Do jawʉt, asew rey pamakjiw, japox taen wʉt, xabich palalapi rey beltaensponliajwa. Samata, japi fʉlaech rey poxade japox chapaeliajwapi reyxot. \v 32 Do jawʉt, rey to'a pamakjiw wʉljaesliajwas majt rey beltaenspon. Japon pa'an wʉt reyxot, rey jʉm-aech japonliajwa: ‘¡Xam xabich babejnam! Xan beltaenx puexa nadewatampoxanliajwa, nawʉljowam wʉt beltaeyax. \v 33 Pe xambej beltaeyaxaelam asan tamakan. Me-ama xan beltaenx, jachiyaxaelam asan tamakanliajwa. Pe xam beltae-emil asan tamakan’ —aech rey japonliajwa. \p \v 34 “Do jawʉt, rey xabich palala japonliajwa. Samata, rey to'a japonbej kastikaliajwas, puexa mosliajwabejpon majt dewatpoxan” —aech Jesús, xanal nanaewʉajan wʉt. \p \v 35 Jesús pejme xanal najʉm-aech: \p —Taj-ax, athʉxotsepon, jachiyaxaelbej xamalliajwa, beltae-emil wʉt asan, Dios pejjamechan naexasitpon, babijaxan is wʉt xamalliajwa —aech Jesús xanalliajwa. \c 19 \s1 Jesús naewʉajanpox poejiw pelsasamata pejwatho' \r (Mr 10.1–12; Lc 16.18) \p \v 1 Do jawʉt, Jesús bʉxtoet wʉt naewʉajnax beltaeyaxliajwa, chijialison Galilea tʉajnʉxot. Jawʉx patlison Judea tʉajnʉxot, Jordánlajt weslelde, juimt julanlelsan. \v 2 Xabich jiw Jesús fʉlafos. Jaxot Jesús boejthʉt jiw bʉ'xaeya. \p \v 3 Do jawʉt, kaesʉapich fariseos mox soepa Jesús xapaejsliajwapi. Do kawʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Poejiwkat tapaeis, nejmach masoxtat pelsliajwa pejwatho'? —aech fariseos. \p \v 4 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon fariseosliajwa: \p —¿Xamalkat xaljoe-emil Moisés chajia lelpox? Japox jʉm-aech: ‘Dios ampathat is wʉt, isbejpon jiw. Dios is aton, pawisbej’ —aechox. \v 5 Dios jʉm-aechbej: ‘Samata, aton fit wʉt pawis, japi nakolaxael paxxot, penxotbej, japon aton, pijow sʉapich, pejlel dukaliajwa’ —aech Dios. \v 6 Do ja-aech wʉt, japi kolenje, me-ama kaen wʉt, jachiyaxaeli. Ja-aech wʉt, japilis, me-ama majt kolenje wʉt, jachi-ellisi. Amwʉtjel japi, me-ama kaen wʉt, ja-aechlisi. Samata, aton fo'axil pijow, Dios pijaxtat nakjiya xot —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 7 Japi fariseos kaes wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Moisés chajia jʉm-aech: ‘Poejiw pelsasia wʉt pejwatho', matxoela lelaxael pelfʉt japow chaxdusliajwapon. Japon lelpox jʉmchiyaxael, ma-aech xot fo'axaelon pijow. Ja-aech wʉt, pachaem japon aton fo'aliajwa pijow’ —aech Moisés chajia lelpox. ¿Ma-aech xotkat Moisés japox tapaei? —aech fariseos. \p \v 8 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech fariseosliajwa: \p —Xamal matnaetinkam xot, Moisés tapaei japox. Samata, Moisés xamal tapaei pelsliajwam nejwatho'. Majt, akaseskolaxtat, Dios nejxasink, aton pijow fit wʉt fo'a-elaliajwa, japowxot pomatkoicha laejaliajwapon. \v 9 Pe xan jʉm-an. Aton pijow fo'a wʉt asbʉan jʉmch masoxtat, asaow fit wʉton, japox xabich chaemil Diosliajwa, bʉ'moejt xoton asaow pawis, pijowkolwa-elpow. Pe pawis pakmolow, asan aton bʉ'moejt wʉt, ja-aech wʉt, Dios tapaei aton fo'aliajwa pijow —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 10 Do jawʉt, xanal pejnachalwan jʉm-an Jesúsliajwa: \p —Pachaema-el wʉt poejiw pejwatho' pelsliajwa, ja-aech wʉt, kaes pejme pachaemaxael poejiw watho' nos-elaliajwa, tamach laelpaliajwa —an xanal. \p \v 11 Do jawʉt, Jesús xanal najʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Puexa jiw najʉmmatabijaxil xan jʉm-anpox. Dios tapaeispikal, japikal najʉmmatabijaxael japox. \v 12 Poejiwxot asew nakjiyaxil, ʉthjilax chanlaela xoti. Asew poejiw nakjiyaxil, ʉthjuks xoti. Asew poejiwbej nejxasinkaxil nakjiyaliajwa, Dios puexa pejjiw tato'almatkoi mox pawʉajna xot. Xamal xajʉpam wʉt matabijaliajwam xan jʉm-anpox, ¡chiekal matabijim! —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Jesús kawʉajanpox Dios yamxiliajwa \r (Mr 10.13–16; Lc 18.15–17) \p \v 13 Asamatkoi jiw paxi bʉflaen Jesúslel, Jesús ke-osliajwa yamxi pejta'anxot Dios wekawʉajnaliajwapon japi yamxiliajwa. Xanal pejnachalwan japox taenx wʉt, japi jiw fiatx paxi bʉflaesamatapi Jesúslel. \v 14 Do jawʉt, Jesús najʉm-aech xanalliajwa: \p —¡Tapaem yamxi xanlel bʉflaeliajwadin! ¡Nabej fias! Diosxotse, Dios jiw tato'alxotse, japi jiw, me-ama ampi yamxi, ja-aech, kamta naexasit xoti Dios —aech Jesús. \fig (San Mateo 19.13–15)|src="CN01772b.tif" size="col" ref="mt 19:13–15 " \fig* \p \v 15 Do jawʉt, Jesús ke-ot japi yamxi pejta'anxot Dios kawʉajnaliajwapon. Dios kawʉajnax bʉxtoet wʉt, jaxot chijialison, xanal pejnachalwan sʉapich, asalel fʉlaeliajwa. \s1 Kemaeyan nospaeipox, Jesús sʉapich \r (Mr 10.17–31; Lc 18.18–30) \p \v 16 Kaen pansian fʉlaen taeliajwapon Jesús. Pat wʉton Jesúsxot, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —Jiw chanaekabʉanan, xam pachaemamponam, ¿achaxkat xan nawewe'p isliajwan pachaempox, pomatkoicha dukaliajwan Diosxotse? —aechon. \p \v 17 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aech: \p —¿Ma-aech xotkat xan najʉm-am: ‘Xam pachaemamponam’ —na-amkat? Kaen Dios, japon pachaempon. Pasasiam wʉt Diosxotse, ¡naexasisfʉlde Dios tato'alpoxan! —aech Jesús. \p \v 18 Pansian wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Masoxkat, Dios tato'alpoxan, xan naexasisfʉlaliajwan? —aechon. \p Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —‘¡Asew jiw nabej be'! ¡Asaow pawis, nijwa-elpow, nabej bʉ'moejsbej! ¡Nabej natkowe'bej! ¡Nabej kichachajbe'bej asan aton xam tasalaliajwam, babijax is-el wʉton! \v 19 ¡Sitaembej nej-ax, nej-enbej! ¡Nejxasinkdebej asew jiw! Me-ama xam najut nanejxasinkam wʉt, ¡ja-amde asew jiwliajwa!’ —aech Jesús. \p \v 20 Pansian jʉm-aech: \p —Xam najʉm-ampoxan, xan chiekal naexasisfʉlax. ¿Pe achaxkat xan kaes nawewe'pfʉk? —aechon. \p \v 21 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Chiekal pachaemasiam wʉt, ¡xabʉa'de nejba poxade nejew mowaliajwam! Mowam wʉt, ¡japaplata chaxduim kejila! Ja-am wʉt, xabichaxael nejew Diosxotse. Do jawʉx, ¡xam xabʉa'de xan naknanʉamsliajwam, tajnachalnamliajwabej! —aech Jesús pansianliajwa. \p \v 22 Pansian japox jʉmtaen wʉt, xabich nejxaejwas, xabich kemaenk xoton. Samata, jawʉt Jesúsxot asbʉan jʉmch chijialison. \p \v 23 Do jawʉt, Jesús xanal najʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xabich tampoel kemaeya pasliajwa Diosxotse. \v 24 Xamal chiekal matabijam. Camello pinjin xot, xajʉpaxil xensliajwadepon kuthatʉakre'wʉaj poxade. Ja-aechbej kemaeyaliajwa. Xabich tampoel kemaeya pasliajwa Diosxotse —aech Jesús. \p \v 25 Xanal Jesús pejnachalwan japox jʉmtaenx wʉt, nejchaxoelanuilx. Do jawʉt, xanal jʉm-an Jesúsliajwa: \p —¿Achankatlax bʉ'weyaxaes pasliajwa Diosxotse? —an xanal. \p \v 26 Do jawʉt, Jesús xanal chiekal natachaem wʉt, najʉm-aechon: \p —Jiw pajut pasaxil Diosxotse. Pelax Dios xajʉp puexa isliajwa. Samata, xajʉpbejpon jiw bʉ'weliajwa. Kajachawaesaxaelbejpon jiw pasliajwa japonxotse —aech Jesús xanalliajwa. \p \v 27 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech: \p —Xanal puexa tejew waelax xam nakfʉlaeliajwan. ¿Achaxkat Dios xanal nachaxduiyaxael? —aech Pedro Jesúsliajwa. \p \v 28 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xan, puexa jiw pakoewkolnan, tato'laxaelen wʉt ampathatat, pajelthat wʉt, jawʉt ekaxaelen tajtʉa-ekaxtat, xabich pachaempoxtat. Ja-aech wʉt, chiekal pachaemaxael puexa jiw tato'laliajwan. Xamal tajnachalwam chalakaxaelambej asatʉa-ekaxantat tato'laliajwam docemʉtanpijiw, Israel tʉajnʉpijiw. \v 29 Xan tajaxtat xamal waelam wʉt nejew, nejbachan, nakoewbej, nej-enbej, nej-axjiwbej, naxibej, nejsatanbej, ja-am wʉt, Dios kaes cien veces chaxduiyaxael xamal. Asamatkoi tʉpam wʉtbej, pasaxaelam Diosxotse pomatkoicha duilaliajwam jaxotse. \v 30 Xabich jiw, paklochowpi, ampathatat. Pe japi Diosxotse wʉt paklochowaxil. Ampathatat xabich jiw, paklochowa-elpi, japilax Diosxotse wʉt, paklochowaxael —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \c 20 \s1 Nabichow pejwʉajan \p \v 1 Do pejme Jesús xanal najʉm-aech wʉajantat: “Dios puexa pejjiw tato'laxael wʉt, me-ama uvalulpijin, nabichow mot wʉt, jachiyaxaelpox. Lulpijin chijia foeljow nabichow wʉlwekaliajwa japon pejlulxot nabichliajwapi. \v 2 Japon jʉmdut mosliajwa kaematkoibichax pa-ompoxtat. Jʉm-aechon: ‘Xamal mosaxaelen kaedenario’ —aechon. Jawʉt to'alison japi nabichliajwa pejlulxot. \v 3 Do jawʉx, juimt athʉse wʉtlejen, lulpijin fʉlaech plaza poxade. Jaxotde taenlison poejiw, nuilalap wʉt is-elaxtat. \v 4 Japon jʉm-aech japiliajwa: ‘¡Xamalbej xabʉa'de tajlul poxade nabichliajwam! Xan mosaxaelen pachaempoxtat’ —aechon. Do jawʉt, japi ow-aech. Fʉlaechlisi nabichliajwa. \v 5 Juimt matnoch ek wʉt, lulpijin pejme fʉlaech plaza poxade wʉlwekaliajwa nabichow. Japon pejme faek nabichow. Do jawʉtbej, to'apon japi nabichliajwa japon pejlultat. Do kaliax wʉt, lulpijin pejme fʉlaech wʉkwekaliajwa asew jiw. Faek wʉt, japibej to'apon nabichliajwa japon pejlultat. \v 6 Juimt dach ek wʉt, lulpijin pejme fʉlaech plaza poxade. Jaxotde asew jiw taenon, japi nuilalap wʉt is-elaxtat. Do jawʉt, japon japi wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: ‘¿Ma-aech xotkat xamal pomatkoicha asbʉan jʉmch amxot nuilapam is-elaxtat?’ —aech lulpijin. \v 7 Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: ‘Xanal amxot nuilapax, kaen aton natadʉs-el xot nabichliajwan’ —aechi. Do jawʉt, lulpijin jʉm-aech japiliajwa: ‘Ja-aech wʉt, ¡xabʉa'de xamalbej tajlul poxade nabichliajwam!’ —aechon. \p \v 8 “Juimt tujop wʉt, lulpijin jʉm-aech pamakanliajwa, japon uvalul tataefʉlponliajwa: ‘¡Puexa nabichow laem! ¡Japi puexa kaenanʉla mosfʉlde kaedenariotat! ¡Tʉadu'e mosax wʉchakalkolaxtat patixot! ¡Jasoxtat mosax toesfʉlde, matxoelanabisti sʉapichbej!’ —aech lulpijin. \v 9 Tadʉchpi nabichliajwa juimt dach ek wʉt, japi kaenanʉla moch kaedenario. \v 10 Jawʉt matxoelanabisti nejchaxoel: ‘Xatis kaes bej nakmosaxaelbejpon’ —aechi, nejchaxoel wʉt. Pe moch wʉt, japibej kaedenario moch. \v 11 Matxoelanabisti kaedenario kenot wʉt, chiekal xanejchachaemla-eli. Do jawʉt, palalapi lulpijinliajwa. \v 12 Samata, japi jʉm-aech lulpijinliajwa: ‘Wʉchakalkolaxtat pati asbʉan jʉmch nabist kaehora. Pe xanal najʉpanamotam, japi sʉapich. Xanal xabich kaes nabistax masxaeyaxtat’ —aechi. \v 13 Lulpijin jʉmnot wʉt, jʉm-aechon kaen nabichanliajwa: ‘Nabichan, xan is-enil babijax xamalliajwa. Xan chajia jʉm-an: “Xam mosaxaelen kaedenario” —an xan xamalliajwa. \v 14 ¡Xanwia'e motxpox! ¡Chijiamde! Wʉchakalkolaxtat pati motxbej kaedenario. Jasoxtat xan motx, mosasian xot. \v 15 Xan tejew platatat isasianpoxan xa-isaxaelen. ¿Xamkat nusasiawlam, xan tasiawla-el xot tejew plata, xamal najʉpamotx xot, asew jiw sʉapich?’ —aech lulpijin. \p \v 16 “Xabich jiw, paklochow, ampathatxot. Pe japi Diosxotse wʉt, paklochowaxil. Xabich jiwbej, paklochowa-eli ampathatxot, japilax Diosxotse paklochowaxael” —aech Jesús. \s1 Ampoxtat Jesús jʉm-aech tres veces japon pejpatʉpaxliajwa \r (Mr 10.32–34; Lc 18.31–34) \p \v 17 Jesús fʉlaech Jerusalén paklowax poxade. Xabich jiw fʉlafoson. Do jawʉt, fʉlaech wʉtfʉk, xanal dosan, japon pejnachalwan, nalapon asalelaxachliajwan. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech xanalliajwa: \p \v 18 —Amwʉt fʉlaeyaxaes Jerusalén paklowax poxade. Jaxotde xan, puexa jiw pakoewkolnan, asan nawiasaxael sacerdotespaklochowxot, judíos chanaekabʉanapixotbej. Japi natasalaxael asew jiw naboesaliajwa. \v 19 Do jawʉx, nawiasaxael judíos-elpixot nabʉ'wʉajanpaeliajwa. Xabich namatwʉajselsaxaeli. Do jawʉxbej, nakematamatlaxaeli cruztat xan tʉpaliajwan. Pe tres matkoi wʉt, Dios namat-esaxael pejme dukaliajwan —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Santiago pen, japowbej Juan pen, japow wʉljowpox chamoeyax Jesús we-isliajwas \r (Mr 10.35–45; Lc 22.24–30) \p \v 20 Do jawʉx, Zebedeo pijow, paxi sʉapich, mox soepapi Jesúsxot. Japow brixtat nuk wʉt Jesús pejwʉajnalel, wʉljowpow chamoeyax Jesús we-isliajwas. \v 21 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —¿Achaxasiamkat? —aechon. \p Japow jʉmnot wʉt, jʉm-aechow: \p —Asamatkoi, xam puexa jiw tato'lam wʉt, ¡kolenje taxʉlan tapaem xamxot naliachalakaliajwa! ¡Tapaem japi puexa jiw tato'laliajwa, xam sʉapich, japi kolenje asew jiw xabich sitaeliajwasbej! —aechow Jesúsliajwa. \p \v 22 Jesús jʉm-aech Santiagoliajwa, Juanliajwabej: \p —Xamal matabija-emil nawʉljowampox. Xan xabich nabijasaxaelen jiw pijaxtat. ¿Xamalbejkat xajʉpaxaelam nabijasliajwam, me-ama xan nabijasaxaelen, jachiliajwam? —aech Jesús. \p Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Diachwʉajnakolax xanalbej xajʉpaxaelen nabijasliajwan, me-ama xam nabijasaxaelam, jachiliajwanbej xanal —aechi Jesúsliajwa. \p \v 23 Jesús jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xamalbej nabijasaxaelam xan tajaxtat. Pe chalakaxaelampox, xan sʉapich, tajpoklalel, tajsoenalelbej, puexa jiw tato'laliajwam, japoxliajwa xan tajut jʉmchiliajwan, taj-ax Dios natapae-el. Taj-ax Dios chajia jiw makanot japoxliajwa —aech Jesús. \p \v 24 Xanal, asewan Jesús pejnachalwan, diezpin, japox wʉljoeyax wʉltaenx wʉt, xabich talala japiliajwa. \v 25 Do jawʉx, Jesús xanal nala mox soepaliajwan japonxot. Najʉm-aechon: \p —Xamal matabijam asatʉajnʉchanpijiwpaklochow, japi Dios naexasis-eli, jiw tato'al wʉt, tato'la-el pachaempoxtat. Japi jiw tato'al pamamaxtat, asew jiw itpaeliajwa japi kaes paklochowpox. \v 26 Pelax xamal jasoxtat nakaewa natato'laximil. Xamalxot kaen paklonasia wʉt, japon matxoela kajachawaesnaxael xamal. \v 27 Xamalxot kaen paklonasia wʉt, japon majt malech nabichaxael puexa xamalliajwa. \v 28 Ja-aechlap-is xanliajwa, puexa jiw pakoewkolnan. Fʉlae-enilsik jiw xan nakajachawaesliajwa ampathatat. Xanlax fʉloekax xabich jiw kajachawaesfʉlaliajwan, wemosliajwanbej japi babijaxan ispoxanliajwa, tʉpx wʉt cruztat —aech Jesús. \s1 Jesús boejthʉtpox kolenje itliaklan \r (Mr 10.46–52; Lc 18.35–43) \p \v 29 Jesús nakolt wʉt, xanal pejnachalwan sʉapich, Jericó paklowaxxot, xabich jiw Jesús fʉlafos. \v 30 Jaxot nʉambabʉ'tat kolenje itliaklan chalak. Jʉmtaen wʉti Jesús xensaxaelpox, nejlat wʉt, jʉm-aechi: \p —Tajpaklon, David pamon, ¡xanal nabeltaem! —aechi. \p \v 31 Do jawʉt, jiw bʉxfiat japi kolenje itliaklan boejlach chalakaliajwa. Japi jiw jʉm-aech: \p —¡Nabej talias Jesús! —aech nakfolpi. \p Ja-aech wʉt, japi kolenje itliaklan kaes pejme nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉli: \p —Tajpaklon, David pamon, ¡xanal nabeltaem! —aechfʉli. \p \v 32 Do jawʉt, Jesús nukjaba wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p ¡Xabʉa'din xanlel! —aechon. \p Itliakla Jesúsxot wʉt, Jesús jʉm-aech, wʉajnachaemt wʉt: \p —¿Xamal achaxasiamkat xan isliajwan xamalliajwa? —aech Jesús. \p \v 33 Itliakla jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Tajpaklon, ¡xanal na-itfuboejthʉ'e chiekal taeliajwan! —aechi. \p \v 34 Do jawʉt, Jesús beltaen itliakla. Jawʉt Jesús itfujacha japi itliakla. Jawʉt itliakla chiekal wepachaemslisi pej-itfu. Chiekal taenbejpi. Dolis japi nakfollisi Jesús. \c 21 \s1 Jesús patpox Jerusalén paklowaxxot \r (Mr 11.1–11; Lc 19.28–40; Jn 12.12–19) \p \v 1 Xanal, Jesús sʉapich, moxan wʉt Jerusalén paklowaxxot, patx Betfagé paklowaxach xot. Jaxot xabich olivonaechan nuil mʉaxxot. Do jawʉt, Jesús pejnachalwanxot kolenje wʉajna to'achon. \v 2 Fʉlaeliajwa wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Xabʉa'de Betfagé paklowaxach poxade! Jaxotde faenaxaelam bur, ke'tason, paxʉlan sʉapich. Joltam wʉt, bur bʉflaeman xanlel, burxʉlanbej. \v 3 Jaxotpijiw xamal wʉajnachaemt wʉt burliajwa, ¡japon aton jʉm-amo: “Wajpaklon amwʉt nejsesich bur. Toet wʉt ispox, pejme wiasaxaelon bur” —amo japi! —aech Jesús, bʉxto'a wʉt kolenje pejnachalanliajwa. \p \v 4 Dolisdo', japox ja-aech, me-ama Dios pejprofeta chajia lelox jachiliajwa burliajwa. Profeta lelox jʉm-aech: \q1 \v 5 “Jʉmchiyaxaelam jʉmtaeliajwa Jerusalén paklowaxpijiw: ‘¡Taem nejrey, xabich pachaempon, chaflaen wʉt xamallel bur jelti'santat!’ —chiyaxaelam” —aech profeta lelox. \p \v 6 Do jawʉt, Jesús pejnachalan, kolenje, fʉlaechlisi. Islisi Jesús to'aspox. \v 7 Do jawʉt, bʉflaenlisi bur, burxʉlan sʉapich, Jesúsleldin. Pejsumta-owa jolpi tam-owaliajwapi burxʉlan. Do jawʉt, Jesús tʉa-ek burxʉlan. \v 8 Xabich jiw Jesúsxot. Asew japixot pejsumta-owa jol nʉamtat ba'aliajwa Jesús fʉlaeyaxaen poxadin itpaeliajwa japi pejsitaeyax japonliajwa. Asew japixot wʉajna owa naedalx, pa-ʉafpi. \v 9 Xabich jiw wʉlʉk nʉamtat. Asew jiw fol Jesús pejwʉajnalel. Asew fol wʉchakal. Puexa jiw nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechbalapi: \p —¡Aleluya! ¡Pachaempon, wajwʉajnapijin, rey David pamon! ¡Ampon fʉlaenpon Dios pijaxtat, xabich pachaempon! ¡Dios, athʉpijin, japon xabich pachaem! —aechbalapi, nejla'bala wʉt. \p \v 10 Do jawʉt, Jesús pat wʉt Jerusalén paklowaxxot, japapaklowaxpijiw xabich taesia ja-aechox. Samata, nakaewa nawʉajnachaemt wʉt, najʉm-aechi: \p —¿Achankat ampon aton? —na-aechi nakaewa. \p \v 11 Asew Jesús fʉlafolpixot jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Ampon Jesús, Dios pejprofeta, Nazaret paklowaxpijin, Galilea tʉajnʉpijin —aechi. \s1 Jesús to'apox nakolaliajwa Dios pejtemplobatat mowapi, wʉajtibej \r (Mr 11.15–19; Lc 19.45–48; Jn 2.13–22) \p \v 12 Jesús Jerusalén paklowax pat wʉt, Dios pejtemploba low wʉt, jaxot taenpon mowapi, wʉajtibej, plata xanafokibej. Do jawʉt, Jesús japi nakolax to'a tathoetade. Plata xanafoki, pejmesan fʉliaxabapon. Mowapibej a-u, japi pejtʉa-ekaxan wʉlaejabapon. \v 13 Jesús jʉm-aech japi jiwliajwa: \p —Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech, Dios jʉm-aech wʉt pejtemplobaliajwa: ‘Tajba kawʉajnaba wʉlxael, jiw xan nakawʉajnaliajwa’ —aech Dios jʉm-aechpox. Pelax xamal Dios pejtemploba kethaka pejba padofam —aech Jesús. \p \v 14 Jesús Dios pejtemplobatat wʉt, itliakla, nabejkabej, japi mox soepa Jesúsxot. Jesús japi boejthʉt. \v 15 Sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, taen wʉti Jesús ispoxan, jawʉt xabich palalapi Jesúsliajwa. Jʉmtaenbejpi, yamxi nejlasfʉl wʉt jʉm-aechfʉlpox Jesúsliajwa: “¡Wajpaklokolan, David pamon, xabich pachaempon!” —aechfʉl wʉt yamxi Jesúsliajwa. Paklochow japox jʉmtaen wʉt, xabich kaes pejme palalapi Jesúsliajwa. \v 16 Samata, japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —¿Xamkat jʉmtaenam yamxi jʉm-aechfʉlpox xamliajwa? —aechi Jesúsliajwa. \p Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diasdo'. Xan chiekal jʉmtaenx, japi yamxi jʉm-aechfʉl wʉt xanliajwa. ¿Xamalkat-is xaljoe-emil Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt: \q1 ‘Yamxi, kaes pajampibej, jʉmchiyaxael pachaempoxan xamliajwa’ —aech wʉt chajia lelspox xanliajwa? —aech Jesús japi jiwliajwa. \p \v 17 Jawʉt Jesús waelapon japi jiw Dios pejtemplobatat. Nakoltlison Jerusalén paklowaxxot Betania paklowaxach poxaliajwade. Do jaxot chatuil wʉt, kawetapi. \s1 Jesús jʉm-aechpox, higonae baechjil wʉt \r (Mr 11.12–14, 20–26) \p \v 18 Kandiawasap wʉt, xanal, Jesús sʉapich, pejme fʉlaechx Jerusalén paklowax poxade. Do jawʉt, Jesús litaxaela, nʉamtat fol wʉt. \v 19 Do jawʉt, taenpon higonae nʉambabʉ'tat nuknae. Jawʉt, Jesús mox itfʉlaech wʉt, taenon higonae baechjilpox. Xabich pa-ʉafkalnae jʉmch. Jawʉt Jesús jʉm-aech higonaeliajwa: \p —¡Xam kaes naboesaximil! —aech Jesús higonaeliajwa. \p Do jawʉt, kamta higonae selil. \p \v 20 Xanal pejnachalwan japox taenx wʉt, xabich nejchaxoelx. Xanal wʉajnachaemtax wʉt, jʉm-an Jesúsliajwa: \p —¡Taem! ¿Ma-aech xotkat kamta higonae selil? —an xanal. \p \v 21 Jesús xanal najʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xamal chiekal Dios xanaboejam wʉt, chinax nejchaxoela-emil wʉt: ‘Dios nakajachawaesaxil’ —chi-emil wʉt, nejchaxoelam wʉt, xamalbej jʉm-am wʉt higonaeliajwa, higonae selilaxael. Jachiyaxaelbej mʉaxliajwa. Samata, jʉmchiyaxaelam wʉt ampamʉaxliajwa: ‘Mʉax, ¡xam amxot napia'e! ¡Xabʉa'mik mar poxamik!’ —chiyaxaelam wʉt, diachwʉajnakolax mʉax napiasaxael. \v 22 Samata, xamal Dios kawʉajnam wʉt, nejchaxoelam wʉt ampox: ‘Diachwʉajnakolax Dios nachaxduiyaxael puexa kawʉajnaxpoxtat wʉljowxpox’ —am wʉt, nejchaxoelam wʉt, diachwʉajnakolax xamal Dios chaxduiyaxael puexa kawʉajnampoxan —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Jesús wʉajnachaemtaspox, achan to'aspon choef mowapi nakolax to'aliajwapon Dios pejtemplobatat \r (Mr 11.27–33; Lc 20.1–8) \p \v 23 Do japoxwʉx, Jesús, xanal sʉapich, pejme patx wʉt, xanal lowx Dios pejtemploba. Jaxot Jesús jiw naewʉajan. Naewʉajan wʉt, sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, mox soepapi wʉajnachaemsliajwa Jesús. Japi jʉm-aech: \p —¿Achankat xam to'a choef mowapi nakolax to'aliajwam tathoetade Dios pejtemplobaxot? —aechi. \p \v 24-25 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xanbej kaeyax xamal wʉajnachaemsaxaelen. ¡Majt chiekal najʉmno'e! ¿Achankat Juan to'as jiw bautisafʉlaliajwa? ¿Japoxkat Juan pajut isfʉl? O, ¿Dioskaton to'as? O, ¿japoxkaton isfʉl, jiw to'as xot? Xamal chiekal xan najʉmnotam wʉt, ja-aech wʉt, xanbej chiekal jʉmnosaxaelen xamal nawʉajnachaemtampoxliajwa —aech Jesús. \p Do jawʉt, japi nakaewa najʉm-aech: “Xatis jʉmnoch wʉt, ‘Juan Dios to'as xot, jiw bautisafʉl’ —tis wʉt, Jesús nakjʉmchiyaxael: ‘¿Ma-aech xotkat xamalbej naexasisfʉla-emil Juan jʉm-aechfʉlpox?’ —nakchiyaxael Jesús xatisliajwa. \v 26 Jʉmtis wʉtlax: ‘Juan jiw to'as jiw bautisafʉlaliajwa’ —tis wʉt, jiw xabich palalaxael xatisliajwa, puexa jiw jʉm-aechfʉlxot Juanliajwa: ‘Diachwʉajnakolax Juan, jiw bautisan, jʉm-aechfʉl Dios pijaxtat’ —aechfʉl xot xabich jiw” —aech paklochow nakaewaliajwa. Samata, japi paklochow xabich pejlewla japox jʉmchiliajwa. \v 27 Do jawʉt, japi jʉm-aech Jesúsliajwa: \p —Jalape. Xanal matabija-enil, achan Juan to'as jiw bautisafʉlaliajwa —aechi. \p Do jawʉt, Jesús jʉm-aech japiliajwa: \p —Xanbej jʉmchiyaxinil xamalliajwa, achan xan nato'a japox isliajwan —aech Jesús sacerdotespaklochowliajwa, judíos-ancianosliajwabej. \s1 Aton kolenjepox paxʉlan \p \v 28 Do jawʉx, Jesús wʉajnachaemt sacerdotespaklowchow, judíos-ancianosbej. Jʉm-aechon: \p —¿Achaxkat xamal nejchaxoelam ampawʉajanliajwa? Kaen aton kolenje paxʉlan. Japon jʉm-aech kaen paxʉlanliajwa: ‘Wʉa, ¡xabʉa'de amwʉt taj-uvalul poxade nabichliajwam!’ —aech pax paxʉlanliajwa. \v 29 Paxʉlan jʉmnot wʉt, jʉm-aechon paxliajwa: ‘Ax, xan fʉlaeyaxinil nabichliajwan’ —aechon paxliajwa. Pe baxael, japon ow-aech. Dolison fʉlaech pax pej-uvalul poxade nabichliajwa. \v 30 Do jawʉx, japon jʉm-aech asan paxʉlanliajwa: ‘Wʉa, ¡xambej xabʉa'de taj-uvalul poxade nabichliajwam!’ —aech pax asan paxʉlanliajwa. Japon jʉmnot wʉt, jʉm-aechon paxliajwa: ‘Ow, ax. Xan fʉlaeyaxaelen nabichliajwan’ —aechon paxliajwa. Pe japon fʉlae-el. Kawetapon asbʉan jʉmch batat. \v 31 ¿Achankat japixot kolenje is pax nejxasinkpox? —aech Jesús. \p Naeweti jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Matxoela-ow-aechpon. Japon is pax nejxasinkpox —aechi. \p Jawʉt Jesús jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Babejchow, impuesto mat-omwʉljoew Roma gobiernoliajwa, watho', poejiw bʉ'moejtibej kanaliajwa plata, japi japoxan kofa wʉt, pasaxaeli Diosxotse, xanaboejafʉl xoti Dios. Pelax xamal pasaximil Diosxotse, xanaboeja-emil xot Dios, kofa-emil xotbej babijaxan isfʉlampoxan. \v 32 Juan, jiw bautisan, naewʉajan jiw chiekal duilafʉlaliajwa Diosliajwa. Pe xamal naexasis-emil japon jʉm-aechpoxan, japon naewʉajanpoxanbej. Me-ama wʉchakalpijin naexasis-el pax to'aspox isliajwapon, xamalbej ja-am. Asewlax, impuesto mat-omwʉljoew, watho'bej, asew poejiw bʉ'moejtpi, japi naexasit Juan naewʉajanpox. Xamal taenam wʉt, japi naexasitpox Juan naewʉajanpox, nejchaxoela-emil xamal kofaliajwam babijaxan isampoxan, Juan jʉm-aechpox naexasisliajwam —aech Jesús sacerdotespaklochowliajwa, judíos-ancianosliajwabej. \s1 Pamak babejchowpox \r (Mr 12.1–12; Lc 20.9–19) \p \v 33 Jesús naewʉajan wʉt, sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, japiliajwa pejme jʉm-aechon wʉajantat: “¡Naewe'e asawʉajan! Kaen aton uva mʉtha. Do jawʉx, uvalul chaxajajialon ia'tat. Isbejpon uva-ufan jukax uvalulxot. Do jawʉx, isbejpon japalultat cha-aelbach, athʉpox, uvalul tataeflaliajwa, uva foi wʉt. Do jawʉt, uvalulpijin asew jiw pamakjiwliajwa wʉljaeton pejlul piach wetataeflaliajwas, japon pejwʉlela. Japi bʉ'pat wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: ‘Xan fʉlaeyaxaelen asatʉajnʉlel atʉaj. Xan ajinil wʉt, ¡tajlul xamal chiekal nawetataefʉlde!’ —aech uvalulpijin. Do jawʉx, chijialison. \v 34 Do baxael, uva foi wʉt, uvalulpijin asew pamak to'a wewʉljaesliajwas uva, japon pejewpi. \v 35 Pe fʉlalaenapi uva wʉljaesliajwa, japi jaelas tataefʉlpi uvalul. Fʉlalaenpixot asew baes. Asew tʉp. Asew ia'tat dadaps wʉt, matkaejabas. \v 36 Ja-aech wʉt, uvalulpijin kaes pejme to'afʉl pamak uvalul tataefʉlpi poxade. Pe japi fʉlalaena wʉt, japibej jaketis. \p \v 37 “Do baxael, uvalulpijin to'a paxʉlan. Japon uvalulpijin nejchaxoel: ‘Uvalul tataefʉlpi diachwʉajnakolax bej nawesitaeyaxaelbejpi taxʉlan’ —aechon, nejchaxoel wʉt. \fig (San Mateo 21.33–44)|src="LB00103b.tif" size="span" ref="mt 21:33–44 " \fig* \v 38 Pe uvalul tataefʉlpi taen wʉti uvalulpijin paxʉlan, nakaewa najʉm-aechi: ‘¡Tae'nik uvalulpijin paxʉlan! Asamatkoi pax naetʉp wʉt, uvalul japon pijax wʉlxael. Samata, ma amwʉt xatis ampon boesaxaes, uvalul wajkal chiekal namanaliajwa’ —na-aechi nakaewa. \v 39 Japon pat wʉt uvalul tataefʉlpixot, jawʉt jaeltason. Do jawʉt, juchpon uvalulxot. Do jawʉtbej, boesaspon” —aech Jesús, japawʉajantat naewʉajan wʉt sacerdotespaklochowliajwa, judíos-ancianosliajwabej. \p \v 40 Do pejme Jesús jʉm-aech japiliajwa: \p —Uvalulpijin fʉlaen wʉt, ¿achaxkaton isaxael uvalul tataefʉlpiliajwa? —aech Jesús japiliajwa. \p \v 41 Jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Uvalulpijin, japon beyaxael beltae-elaxtat uvalul tataefʉlpi, babejchow. Do jawʉx, to'axaelon asew jiw japa-uvalul wetataeflaliajwas. Japilax, uva foei wʉt, kaewaechfʉl wʉt, wewoeyafʉlaxael uvapijin pejewpi —aech japi jiw, jʉmnot wʉti Jesúsliajwa. \p \v 42 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Xamal matabijam, Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech wʉt, jʉm-aechox xanliajwa: \q1 ‘Jiw ia'ba is wʉt, kaet ia'tliajwa nakaewa najʉm-aechi: “Ampot ia't chaemil” —na-aechi nakaewa. Do jawʉx, asan aton japot ia't fit wʉt, jʉm-aechon: “Ampot ia't, puexa ia'xot, kaes pejme pachaem tʉakso'pijtaliajwa, ba chiekal mamnikaliajwa” —aech japon aton. Me-ama ampox, jasox Dios is Mesíasliajwa. Wajpaklon Dios jasox is xatis weliajwas Mesías pijaxtat. Samata, japox xabich pachaem xatisliajwa’ —aech Dios pejjamechan, chajia lels wʉt xanliajwa. \m \v 43 Samata, xamal jʉm-an. Xamal xan nanaexasis-emil xot, Dios tapaeyaxil xamal tato'laliajwam asew jiw. Dioslax tapaeyaxael asew jiw tato'laliajwapi asew jiw, japi jiw isfʉl Dios nejxasinkpoxan. [ \v 44 Jiw fiap wʉt ia't pinjitxot, xabich naxthuya wʉt, xabich naxkolaxaelbejpi. Pelax kaet ia't, pinjit, athʉsik, jiw matwʉajasik jopik wʉt, ja-aech wʉt, japi jiw chiekal matkaeyaxaes. Jasoxtat xamal nabijasaxaelam, xan nanaexasis-emil xot, xan nanejwesla xotbej. Dios xamal kastikaxael infiernoxotdik pomatkoichaliajwa] —aech Jesús sacerdotespaklochowliajwa, judíos-ancianosliajwabej. \p \v 45 Do jawʉt, sacerdotespaklochow, fariseosbej, jʉmtaen wʉti uvalulwʉajan, ia'wʉajanbej, japi pajut matabija, Jesús japoxan jʉm-aech wʉt, jʉm-aechon japiliajwa. \v 46 Samata, jawʉt jaelsasiapi Jesús jiw jebatat jeliajwa. Pe paklochow xabich pejlewla judíosliajwa, judíos nejchaxoel xot: “Jesús Dios pejprofeta” —aech xoti, nejchaxoel wʉt. Samata, paklochow nejchaxoel: “Jesús jaeltas wʉt, jiw bej nakbeyaxaelbej” —aechi, nejchaxoel wʉt. \c 22 \s1 Rey pinjiyax fiesta is wʉt paxʉlan nakjiyaponliajwa, xabich jiw tadʉtpox \r (Lc 14.15–24) \p \v 1 Jesús pejme jʉm-aech wʉajantat jiwliajwa: \p \v 2 “Dios puexa pejjiw tato'alpox, me-ama rey fiesta is wʉt paxʉlan nakjiyaponliajwa, ja-aechox. \v 3 Rey to'a pamak chajia tadʉchpi bʉflaeliajwa fiesta poxadin. Chajia tadʉchpi kaenanʉla jʉm-aechi asbʉan jʉmch: ‘Xan fʉlaeyaxinil’ —aechi kaenanʉla. \v 4 Samata, rey pejme asew pamak to'a chajia tadʉchpi jʉmchiliajwa japi fʉlaeliajwa fiesta poxadin. Pamak to'aliajwa wʉt, jʉm-aechon pamakliajwa: ‘¡Chajia tadʉtxpi jʉm-amo: “Naxaeyaxan chiekal ketoetx fiestaliajwa. Keto'ax pak xʉa'asax, jelti'tpi, chiekal dalpi. Puexa chiekal ketoetx. Pe xaeyaxkal we'p. ¡Ma amwʉt nej xabʉata taxʉlan, nakjiyapon, pejfiesta nakxaeliajwapi!” —amo chijia tadʉtxpi!’ —aech rey, pamak to'a wʉt. \v 5 Rey pamak pat wʉt chajia tadʉchpixot, japi jʉm-aech rey bʉxto'aspox. Pe chajia tadʉchpi owchi-el. Kaen chajia tadʉchpon, japon fʉlaech pejlulan poxade. Asanbej japixot fʉlaech pejew negocios poxade. \v 6 Chajia tadʉchpixot, asew jaelapi rey pamak. Do jawʉt, baesbejpi. Asew tʉp japixot, baes wʉti. \v 7 Do jawʉt, rey xabich palala. Samata, rey to'a pejsoldaw beliajwas pamak webaespi, pejbachan welausliajwasbejpi. Jasox is rey pejsoldaw. \v 8 Do jawʉx, rey jʉm-aech asew pamakliajwa: ‘Puexa chiekal ketoech taxʉlan nakjiyapon pejfiestaliajwa. Matxoelatadʉtxpi wepachaema-esal taxʉlan pejfiesta naktaeliajwa. \v 9 Samata, ¡xabʉa'de paklowaxthialaxan poxade! Jaxotde jiw taenam wʉt, ¡tadʉ'e taxʉlan pejfiesta naktaeliajwapi!’ —aech rey, pamak to'a wʉt. \v 10 Do jawʉt, rey pamak fʉlaechlisi paklowaxthialaxan poxade. Jaxotde xabich jiw faeki. Do jawʉt, bʉflaeni jiw pachaempi, babejchowbej. Do jawʉt, ba jiw xabich wʉlʉk. \p \v 11 “Do jawʉt, rey low puexa jiw taeliajwa. Jawʉt rey taen kaen aton, japon naxoela-el tuch sumta-otox, nakjiyapon pejfiesta naktaeliajwa wʉt naxoelox. \v 12 Rey jʉm-aech japon atonliajwa: ‘Taj-aton, ¿ma-aech xotkat xam naklowam taxʉlan pejfiesta naktaeliajwam, naxoela-emil wʉt tuch sumta-otampox fiesta naktaeliajwam?’ —aech rey japon atonliajwa. Pe japon boejlach nuk. \v 13 Do jawʉt, rey jʉm-aech pamakliajwa: ‘¡Ampon aton mʉaxwasikuim! ¡Tʉakwasikuimbejpon! Do jawʉt, ¡fo'impon tathoetade, itkʉatax poxade! Jaxotde xabich jiw noeyaxael. Bʉa'tatisaxaelbejpi, xabich nabijat xot’ —aech rey japon atonliajwa. \v 14 Jasoxtat xabich jiw tadʉchpi. Pe kaesʉapich jiw makanoch duilaliajwa Diosxotse” —aech Jesús jiwliajwa. \s1 Impuesto mosaxliajwa, Jesús wʉajnachaemtaspox \r (Mr 12.13–17; Lc 20.20–26) \p \v 15 Do jawʉx, fariseos natameja wʉt, kaenejchaxoelax wʉajnachaemsliajwapi Jesús, Jesús asaxtat jʉmnot wʉt japi tasalaliajwa japoxtat. \v 16 Samata, fariseos bʉxto'a asew japixot, asew jiwbej, Herodes pejmʉtpijiwpi, Jesús poxade. Pat wʉti Jesúsxot, jʉm-aechi: \p —Jiw chanaekabʉanan, xanal matabijax, xam diachwʉajnakolax chiekal jʉm-am. Naewʉajnambej diachwʉajnakolaxpox jiw chiekal duilaliajwa Dios nejxasinkpoxtat. Xam nejlewla-el paklochow nejchaxoelpoxliajwa jiw naewʉajnampoxliajwa. Samata, puexa jiw chiekal najʉpanaewʉajnam. \v 17 Samata, xanal chiekal matabijasian. ¿Pachaemkat xatis mosliajwas impuesto Roma tʉajnʉpijiw tato'lanliajwa? O, ¿mosaxisalkat? —aechi Jesúsliajwa. \fig (San Mateo 22.15–22)|src="HK00163b.tif" size="col" ref="mt 22:15-22 " \fig* \p \v 18 Jesús pajut matabijt xapaejtaspox. Samata, jʉm-aechon: \p —¡Xamal jiw naekichachajbapijwam! ¿Ma-aech xotkat naxapaejtam? \v 19 ¡Na-itpaem kaekafef, japoxantat impuesto motampi! —aech Jesús. \p Do jawʉt, xalaenlisi kaekafef Jesúslel. \v 20 Jesús japi wʉajnachaemt wʉt japakafefliajwa, jʉm-aechon: \p —¿Achan pejxu-aelkat ampakafeftat? ¿Achan pejwʉlbejkat ama lelspox? —aech Jesús. \p \v 21 Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Roma tʉajnʉpijiw tato'lan, japon pejxu-ael, pejwʉlbej —aechi. \p Samata, Jesús jʉm-aech: \p —¡Japon pejewpi, japon chaxduim, impuesto motam wʉt! ¡Pe Dios pejewpi, Dios chaxduim! —aech Jesús, fariseosliajwa, Herodes pejmʉtpijiwpiliajwabej. \p \v 22 Japox jʉmtaen wʉti, xabich nejchaxoelanuili, Jesús chiekal jʉmnot xot. Samata, jawʉt jaxot waeltlisipon. \s1 Asamatkoi mat-eyaxaespox tʉpi, pejme duilaliajwa \r (Mr 12.18–27; Lc 20.27–40) \p \v 23 Do jawʉxbej, kaesʉapich saduceos pat Jesúsxot wʉajnachaemsliajwapi Jesús. Puexa saduceos nejchaxoel: “Jiw tʉp wʉt, kaelel chiekal napelt. Asamatkoi mat-eyaxisal pejme duilaliajwa” —aechi, nejchaxoel wʉt. \v 24 Samata, jawʉt saduceos jʉm-aech ampawʉajan Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘Aton pijow naxʉwla-elaxtat naetʉp wʉt, patʉpan pakoewan naman wʉt, japon japow fisaxael. Ja-aech wʉt, japon naxʉwlaxael japowtat, pakoewan tʉponliajwa’ —aech Moisés chajia lelpox. \v 25 Xanalxot majt kaen aton duk. Japon siete pakoew. Matxoelapijin pawis fit. Pe baxael, japon tʉp naxuwla-elaxtat pijowxot. Do jawʉt, wʉchakalpijin japow fit, pakoewan naetʉpow. \v 26 Pe baxael, japonbej, tʉp naxʉwla-elaxtat japowxot. Do jawʉt, trespijin japow fit. Pe japonbej tʉp naxʉwla-elaxtat japowxot. Jasox ja-aech japi sietepiliajwa. \v 27 Chinax kaen japixot naxʉwla-el japowtat. Do jawʉx, taxdukakolaxtat japowbej tʉp. \v 28 Puexa japi poejiw nakjiya japowtat. Tʉpi mat-ias wʉt, ¿sietepixot, achankat japow pijwaxael? —aech saduceos Jesúsliajwa. \v 29 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon saduceosliajwa: \p —Xamal japox jʉm-am wʉt, nejmach jʉm-amslapam, matabija-emil xot Dios pejjamechan, chajia lelspox. Matabija-emilbej Dios xajʉppox puexa isliajwa. \v 30 Tʉpi mat-ias wʉt pejme duilaliajwa, poejiw, watho' sʉapich, pejme nakjiyaxil. Me-ama Dios pej-ángeles Diosxotse nakjiya-el, jachiyaxael japi jiw. \v 31 Tʉpi mat-eyaxaes pejme duilaliajwa. ¿Xamalkat xaljoe-emil, Dios pajut jʉm-aech wʉt chajia lelsxot? \v 32 Dios ampox jʉm-aech Moisésliajwa: ‘Xan amwʉtjel Abraham, Isaac, Jacobbej, japi pejDiosnan’ —aech Dios. Samata, xatis chiekal matabijas, asamatkoi tʉps wʉt pejme duilaxaespox. Chiekal matabijasbej, wajwʉajnapijiw, chajia tʉpi, japi napels-el. Samata, Abraham, Isaac, Jacobbej, japi amwʉtjel Diosxotse duilafʉl —aech Jesús saduceosliajwa. \p \v 33 Jiw japox jʉmtaen wʉt, xabich nejchaxoelanuili Jesús jʉm-aechpoxliajwa. \s1 Dios pejtato'laxanxot, masox kaes pejme pachaem \r (Mr 12.28–34) \p \v 34 Do jawʉt, fariseos natameja, wʉltaen wʉti saduceos boejlach nuilpox, Jesús chiekal jʉmnot xot. \v 35 Do jawʉx, fariseos matabija isaxaelpox Jesúsliajwa. Samata, kaen japixot, judíos chanaekabʉanan, to'api Jesús poxaliajwade. Do pat wʉton Jesúsxot, jawʉt wʉajnachaemton xapaejsliajwapon Jesús. \p \v 36 Jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Jiw chanaekabʉanan, Dios xabich tato'al jiw naexasisliajwa. ¿Achatato'laxxotkat kaes pejme pachaem Dios tato'alpox jiw naexasisliajwa? —aech judíos chanaekabʉanan. \p \v 37 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Moisés chajia lelpox jʉm-aech: ‘¡Chiekal nejxasinkde Dios nejpaklokolan! ¡Nejxasinkdebej Dios puexa nejnejchaxoelaxtat, puexa nejmatpʉatatbej!’ —aechox. \v 38 Japoxlap kaes pejme pachaem jiw naexasisfʉlaliajwa. \v 39 Asawʉajan, wʉchakal pejwʉajan, Dios tato'alpox, japox pachaembej jiw naexasisfʉlaliajwa. Japawʉajan jʉm-aech: ‘¡Chiekal nejxasinkde asew jiw! Me-ama xam najut nanejxasinkam wʉt, jachiyaxaelam asew jiwliajwa’ —aech Moisés chajia lelpox. \v 40 Japox kolewʉajan, Dios tato'alpoxan, xabich pachaem jiw chiekal naexasisfʉlaliajwa. Puexa Moisés chajia lelpox pachaem, Dios pejprofetas lelpoxanbej. Japawʉajan naknaewʉajan, machiyaxaes Dios nejxasinkaliajwas, asew jiwbej —aech Jesús judíos chanaekabʉananliajwa. \s1 Cristo, rey David pamonpox, pe Cristo paklonbej Davidliajwa \r (Mr 12.35–37; Lc 20.41–44) \p \v 41-42 Fariseos natameja wʉtfʉk, Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Xamal achaxkat nejchaxoelam Mesíasliajwa? ¿Achankat Mesías pam? —aechon. \p Fariseos jʉmnot wʉt, jʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Rey David, japon Mesías pam —aechi. \p \v 43 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech: \p —Ja-aech wʉt, ¿ma-aech xotkat rey David Mesíasliajwa Espíritu Santo pijaxtat jʉm-aechkat: ‘Tajpaklon’ —aechkat rey David Mesíasliajwa? Rey David chajia jʉm-aech: \q1 \v 44 ‘Dios naksiya wʉt tajpaklokolanliajwa, jʉm-aechon: “¡Ekde tajpoklalel jiw tato'laliajwam, xan sʉapich! Ekam wʉtfʉk, xan malechaxaelen nadaelmajiw. Malechax wʉt nadaelmajiw, japi jiw xam naexasisfʉlaxael, xam tato'lampox” —aech Dios tajpaklokolanliajwa’ —aech rey David chajia lelox, jʉm-aech wʉt Mesíasliajwa. \m \v 45 Rey David chajia jʉm-aechbej Mesíasliajwa: ‘Tajpaklon’ —aech rey David. Samata, Mesías rey David pamonkala-elon. Pebej Mesías paklon rey Davidliajwa —aech Jesús fariseosliajwa. \p \v 46 Do jawʉt, fariseos matabija-el, machiyaxaeli, jʉmnosliajwa wʉti Jesús. Do jawʉxbej, pejlewlalisi kaes wʉajnachaemsliajwapi Jesús. \c 23 \s1 Jesús jʉm-aechpox jiw matabijaliajwa fariseos, judíos chanaekabʉanapibej, pejbʉ'wʉajanpox \r (Mr 12.38–40; Lc 11.37–54; 20.45–47) \p \v 1 Do jawʉx, Jesús jʉm-aech jiwliajwa, xanal pejnachalwanliajwabej: \v 2 “Judíos chanaekabʉanapi, fariseosbej, japi jiw chanaekabʉana Moisés chajia lelpox. Japox japi pejbichax. \v 3 Samata, ¡xamal naexasisfʉlde japi naewʉajanpox, naewʉajan wʉti Dios pejjamechan, Moisés chajia lelpoxliajwabej! ¡Isfʉlde puexa japi tato'alpoxan! ¡Pe nabej is japi pajut ispoxan! Japi pajut is-el xamal naewʉajanpoxan. Japi asaxan isfʉllax. \v 4 Japi xabich jiw tato'al jiw naexasisliajwa Dios tato'alpoxan. Japoxan xabich tampoel jiwliajwa. Japi paklochow pajut japoxan naexasis-el. \v 5 Puexa japi ispoxan is asew jiw asbʉan jʉmch taeliajwas. Japi nejxasink pejmaktat duiliajwa cha-aelcajax, pakbʉ'cajax. Nejxasinkbejpi pejmʉaxanxot kuiliajwa japoxan. Japacajaxtutat jiapi kaesʉapich Moisés chajia lelpox. Nejxasinkbejpi naxoeliajwa pakchowaxan. Pejtʉakji'anxot wewe'pas pejnaxoe. Pejnaxoe makmatduilxot baels, mʉarixan, jasi, puexa jiw chiekal taeliajwas. \v 6 Nejxasinkbejpi chalakaliajwa kaes pejme pachaempoxantat, fiestanxot wʉt. Judíos naewʉajnabachantat wʉtbejpi, japi majt chalak tʉa-ekaxantat, kaes paklochowpi chalakaxaelpoxantat. Japoxantat chalaki puexa jiw sitaeliajwas. \v 7 Nejxasinkbejpi, jiw saludaliajwas xabich sitaeyaxtat, paklowaxthialaxanxot xabʉ'kʉlas wʉti. Nejxasinkbejpi, jiw saludas wʉt jʉmchiliajwas: ‘¡Moi, jiw chanaekabʉanan!’ —chiliajwaspi” —aech Jesús jiwliajwa, xanal pejnachalwanliajwabej. \p \v 8 Jesús kaes jʉm-aech jiwliajwa, xanal pejnachalwanliajwabej: “Pe xamal, xan nanaexasitam xot, me-ama nakoewkolnan wʉt, ja-an xamalliajwa. Xanlap nejchanaekabʉananan kaekolnan. Samata, asew jiw xamalliajwa jʉmchiyaxil: ‘¡Moi, jiw chanaekabʉanan!’ —chiyaxil. \v 9 Xamal kaekolan nej-ax, athʉxotsepon. Japon nej-ax Dios. Samata, ampathatat Dios pejjamechan xamal naewʉajan wʉt, xamal jʉmchiyaximil nej-axkolna-elponliajwa: ‘Ax’ —chiyaximil. \v 10 Xan kaenan Cristowan, nejpaklokolnan. Samata, asew jiw xamalliajwa jʉmchiyaxil: ‘Tajpaklokolan’ —chiyaxil xamalliajwa. \v 11 Nejxasinkam wʉt asew jiw xamal sitaeliajwa, ¡japi majt kajachawae'e! Ja-aech wʉt, xamal sitaeyaxael jiw. \v 12 Nejmachjiw nejchaxoel wʉt pajutliajwa: ‘Xanal kaes pejme pachaeman. Me-ama asew jiw, jachi-enil’ —aech wʉti pajutliajwa, asamatkoi Dios jʉmchiyaxaesi: ‘Xamal kaes pejme pachaema-emil’ —chiyaxaesi. Pe asew jiwlax nejchaxoel wʉt pajutliajwa: ‘Xanal kaes pejme pachaema-enil. Me-ama asew jiw, jachi-enil’ —aech wʉti pajutliajwa, asamatkoi Dios japi jiw jʉmchiyaxaes: ‘Xamal pachaemam. Me-ama asew jiw, jachi-emil’ —chiyaxaesi” —aech Jesús jiwliajwa, xanal pejnachalwanliajwabej. \p \v 13 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, jiw naekichachajbam. Samata, Dios xamal xabich kastikaxael. Xabich kaes pejme chaemilaxael xamalliajwa. Xamal naewʉajnampoxantat, me-ama faka'am jiw pas-elaliajwa Diosxotse. Xamalbej najut pasaximil jaxotse. Tapae-emilbej asew jiw pasasiapi pasliajwa Diosxotse. \p \v 14 [“Xamal naekichachajbam watho', pamaljiw naetʉpspi, wenosliajwam puexa japi pejewpi. Do jawʉx, judíos naewʉajnaba lowam Dios piach kawʉajnaliajwam, asew jiw xamal taen wʉt jʉmchiliajwa xamalliajwa: ‘Diachwʉajnakolax ampi xabich pachaem’ —chiliajwa jiw xamalliajwa. Samata, kaes pejme chaemilaxael xamalliajwa, Dios jiw kastika wʉt” —aech Jesús japox judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej.] \p \v 15 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, jiw naekichachajbam. Xamalliajwa xabich kaes pejme chaemilaxael, Dios jiw kastika wʉt. Nanʉamtam potʉajnʉcha faekaliajwam judíos-eli japi nejnachalaliajwa. Asew faekam wʉt, naewʉajnam matabijampoxankal. Japanaewʉajnaxtat japi jiw kaes pejme chaemil. Me-ama xamal, jachi-eli. Samata, japi asamatkoi tʉp wʉt, pelsaxaeks infierno poxadik” —aech Jesús japox judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej. \p \v 16 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, me-ama itliaklawam wʉt, ja-am. Dios pejjamechan naewʉajnam wʉt, xamal jʉm-am, chiekal matabijslaxtat: ‘Aton jʉmdut wʉt Dios pejtemplobapijaxtat, japajʉmdusax pa-omsa-el. Pe aton jʉmdut wʉtlax orotat, Dios pejtemplobatatpox, japajʉmdusaxlax xabich pa-om’ —am xamal chiekal matabijslaxtat. \v 17 Jasoxtat xamal jiw naewʉajnam wʉt, me-ama nejliaklawam, itliaklawambej, ja-am, matabija-emil xot diachwʉajnakolaxpox. ¿Achaxkat kaes pejme jiw sitaeyaxael? ¿Oro, Dios pejtemplobatatpox? O, ¿Dios pejtemploba? Jiw kaes sitaeyaxael Dios pejtemploba. Jiw sitaen japa-oro, Dios pejtemplobapijax xot. \v 18 Xamal chiekal matabijslaxtat jʉm-ambej: ‘Aton jʉmdut wʉt altartat, japajʉmdusax omjil. Pelax japon jʉmdut wʉt Dios pej-ofrendatat, okpox altarmatwʉajtat, japajʉmdusaxlax xabich pa-om’ —am xamal chiekal matabijslaxtat. \v 19 ¿Achaxkat jiw kaes pejme sitaeyaxael? ¿Dios pej-ofrenda, altarmatwʉajtat okpox? O, ¿Dios pej-altar, Dios pejtemplobatatpox? Jiw kaes sitaeyaxael Dios pej-altar. Me-ama Dios pej-ofrenda altarmatwʉajtat okpox, sitaen wʉt, jachiyaxil. \v 20 Aton jʉmdut wʉt altartat, japon jʉmdus-el altartatkal. Jʉmdutbejpon puexa japa-altarmatwʉajtat oelpitatbej. \v 21 Aton jʉmdut wʉt Dios pejtemplobatat, jʉmdus-el Dios pejtemplobatatkal. Jʉmdutbejpon Diostat, Dios duk xot japatemplobatat. \v 22 Aton jʉmdut wʉt thatbaxotat, japon jʉmdutbej Dios pejtʉa-ekaxtat, Diostatbej, Dios pajut ek xot japatʉa-ekaxtat” —aech Jesús japox judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej. \p \v 23 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, jiw naekichachajbam. Samata, Dios xamal xabich kastikaxael. Diajkam Diosliajwa puexa nejew. Nejew diez wʉt, kaeyax diajnam Diosliajwa. Xamal diajkambej xabich cha-aexpi, naxaeyaxan mattholspoxan. Pelax naexasisfʉla-emil asaxan, kaes pejme pachaempoxan xamal isfʉlaliajwam. Japoxan naexasisfʉlaxaelam wʉt, isfʉlaxaelam pachaempoxan asew jiwliajwa. Asew jiw beltaeyaxaelambej. Chiekal duilafʉlaxaelambej kichachajba-emilpoxtat. Japoxan isfʉlam wʉt, kofaximil diajkampox nejew Dios pej-ofrendaliajwa. \v 24 Xamal paklochwam, me-ama itliaklawam wʉt, ja-am, nejchaxoelafʉlam xot kaes pachaema-elpoxan. Xamal nejchaxoelafʉla-emil kaes pejme pachaempoxanlax” —aech Jesús japox judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej. \p \v 25 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, jiw naekichachajbam. Samata, Dios xabich xamal kastikaxael. Xamal xaeliajwam wʉt, majt xabich piach fʉletlelan tasfachan, platfachanbej, xabich kiatam. Pelax kias-emil patulelan. Xamal, me-ama japatasfachan, platfachanbej, ja-am, nejnejchaxoelaxan, me-ama xabich asda'nik xot. Xamal asbʉan jʉmch babijaxan isfʉlam. Nejchaxoelafʉlambej kenosliajwam asew jiw pejew. \v 26 Xamal fariseos, matabijslaxtat jʉm-am xot, nejnejchaxoelaxantat, me-ama itliaklawam wʉt, ja-am. ¡Majt nejchaxoelde pachaempoxan! Do ja-am wʉt, xamal isfʉlampoxan pachaemaxael Diosliajwa” —aech Jesús japox fariseosliajwa. \p \v 27 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, jiw naekichachajbam. Samata, Dios xamal xabich kastikaxael. Diachwʉajnakolax xamal jiwam pachaema-emil. Xamal, me-ama patʉpamʉthan wʉt, ja-am. Patupamʉthan thʉch matjoelas wʉt papoei, me-ama pachaem wʉt, kabʉan-aech. Pe fʉniachdik xabich chaemil. Japamʉthanxotdik patʉpa xoep pathikal namaeliajwa. \v 28 Xamal paklochwam, ja-ambej. Jiw xamal taen wʉt, me-ama pachaemam wʉt, pakabʉan-am. Pe xabich nejchaxoelam jiw naekichachajbaliajwam. Nejchaxoelambej asaxan, chaemilpoxan, isfʉlaliajwam jiwliajwa” —aech japox Jesús judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej. \p \v 29 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “Xamal judíos chanaekabʉanapijwam, xamalbej fariseos, jiwlis naekichachajbam. Samata, Dios xamal xabich kastikaxael. Diachwʉajnakolax xamal jiwam pachaema-emilpim. Chajiakolaxtat Dios pejprofetas, baespi, japi pejmʉthanmatwʉajtat, xamal cha-aelbax isam, asew jiw japoxan taen wʉt nejchafaekaliajwa. Chajiakolaxtat jiw tʉpi, japi pachaempi asew jiwliajwa, japi pejmʉthanbej chamʉthachaemtam asew jiw matabijaliajwa, taen wʉti japamʉthan. \v 30 Do jawʉx, japoxan, koloeyaxan, isax ketoetam wʉt, xamal jʉm-am: ‘Wajwʉajnapijiw sʉapich, chajiakolaxtat xanal duilaxaelen wʉt, xanal kajachawaesaxinil, japi babejchow ba wʉti Dios pejprofetas’ —am xamal. \v 31 Japoxan xamal jʉm-am wʉt, najut chiekal jʉm-am, Dios pejprofetas bapi, japi pamojiwampox. \v 32 Nejwʉajnapijiw babijax isax tʉadutpox, ¡xamal chiekal toe'e!” —aech Jesús japox judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej. \p \v 33 Jesús pejme jʉm-aech judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej: “¡Xamal xabich chachoelam! Me-ama jom, ¡ja-am! Ja-am wʉt, ¿machiyaxaelamkat xamal weliajwam infiernoxotdik kastika-elaliajwa xamal? \v 34 Samata, xan to'axaelen Dios pejprofetas xamal poxade, matabijsbej, judíos chanaekabʉanapibej, xamal naewʉajnaliajwapi. Pe xamal asew japixot beyaxaelam. Asew japixot kematamatlaxaelambej cruztat. Asew japixot selsaxaelam nejnaewʉajnabachanxot. Asewbej japixot dʉkp wʉt, nakiowa wʉlwekafʉlaxaelam paklowaxanxot, japi chakifolam wʉt. \v 35 Jasoxtat xamal xabich nejbʉ'wʉajnaxael puexa pachaempi beyaxaespoxantat. Samata, Dios xamal kastikaxael. Chajiakolaxtat nejwʉajnapijin, Caín, boesa Abel. Do jawʉx, asew nejwʉajnapijiw, japibej befʉl asew jiw, pachaempi. Do baxael, asew nejwʉajnapijiw, japibej boesa Zacarías, japon Berequías paxʉlan. Japon Zacarías boesas temploba tathoetat, altar moxxot. \v 36 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xamal amwʉtjel laelpampim, nejwʉajnapijiw xabich jiw befʉlpoxtat Dios xabich kastikaxael xamal” —aech Jesús japox judíos chanaekabʉanapiliajwa, fariseosliajwabej. \s1 Jesús xabich nejxaejwaspox Jerusalén paklowaxpijiwliajwa \r (Lc 13.34–35) \p \v 37 Jesús xabich nejxaejwas, nejchaxoel wʉt Jerusalén paklowaxpijiwliajwa. Samata, jʉm-aechon: “Xamal, Jerusalén paklowaxpijwam, Dios pejprofetas beflam. Asew xamalxot ia'tat dadapam, Dios bʉxto'aspi xamalxot. Me-ama kawaema paxi pejba'bʉxfaltat tameja, xan jachisian xamal bʉ'weliajwan. Pelax xamal xan nanejwesla. \v 38 ¡Chiekal najʉmtaem! Nejpaklowaxxot Dios kaes jaxotaxil. Kaes kajachawaesaxilbejpon xamal. \v 39 Ma amwʉt, xamal kaes nataeyaximil. Xan pejme patx wʉt, jawʉt xamal jʉmchiyaxaelam xanliajwa: ‘¡Dios nej kajachawaesas fʉlaenpon Dios pijaxtat!’ —chiyaxaelam, pejme nataeyaxaelam wʉt” —aech Jesús, nejxaejwas wʉt Jerusalén paklowaxpijiwliajwa. \c 24 \s1 Jesús jʉm-aechpox Dios pejtemploba toesaxaespoxliajwa \r (Mr 13.1–2; Lc 21.5–6) \p \v 1 Jesús nakolt wʉt Dios pejtemplobaxot, atʉaxach fʉlaech wʉt, xanal, pejnachalwan, mox soepax japonxot. Do jawʉt, xanal Jesús jʉm-an: \p —¡Taem Dios pejtemploba, asabachan, pinabachanbej, moxchalakbachan! —an xanal. \p \v 2 Do jawʉt, Jesús jʉm-aech xanalliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xamal taenambachan, templobabej, puexa japabachan asamatkoi chiekal toesaxaes. Chinax kaet ia't namanaxil nakae-ia'tmatwʉajtat —aech Jesús. \s1 That toepax mox pawʉajna wʉt, majt matxoela jachiyaxaelpoxan \r (Mr 13.3–23; Lc 17.22–24; 21.7–24) \p \v 3 Do jawʉx, xanal fʉlaechx, Jesús sʉapich, Olivonaechanmʉax poxade. Pa'ax wʉt, Jesús ek mʉaxxot. Xanal tajkalan wʉt, mox soepax Jesús wʉajnachaemsliajwan. Do jawʉt, wʉajnachaemtax wʉt, jʉm-an: \p —Jiw chanaekabʉanan, ¡xanal nachanaekabʉanim! ¿Maswʉtkat japox jachiyaxael xam jʉm-ampox Dios pejtemploba toesaxaespoxliajwa, asabachanbej? ¿Achaxkat xanal taeyaxaelen, mox pawʉajna wʉt, xam pejme pasliajwam wʉt? ¿Achaxbejkat xanal taeyaxaelen mox pawʉajna wʉt, that toepaliajwa wʉt? —an xanal Jesúsliajwa. \p \v 4 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Chiekal taem asew jiw xamal naekichachajabasamata! \v 5 Xabich jiw fʉlaeyaxaen. Japi kaenanʉla pajut najʉmchiyaxael: ‘Xan Cristowan’ —nachiyaxaeli. Pe japi Cristowaxil. Jasoxtat xabich jiw naexasisaxaesi, naekichachajba wʉt jiw. \v 6 Asamatkoi, xamal wʉltaenam wʉt soldaw xabich asatʉajnʉchanxot nabapox, ¡xamal nabej nejlewle'! Japoxan majt jachiyaxael, mox pawʉajna wʉt that toepaliajwa. \v 7 That toepax wʉajna, xabichaxael nabewʉajan. Kaetʉajnʉpijiw nabeyaxael, nakaetʉajnʉpijiw sʉapich. Japoxan majt jachisfʉlaxael asatʉajnʉchanlelbej. Jachiyaxaelbej, kaetʉajnʉpijiw nabeyaxael wʉt, asatʉajnʉchanpijiw sʉapich. Japoxan majt jachisfʉlaxael asatʉajnʉchanlel. Asamatkoi asatʉajnʉchanlel naxaeyaxan ajilaxael. Asatʉajnʉchanlelbej sat najaesaxael potʉajnʉcha. \v 8 Japoxan majt jachiyaxael, nabijasmatkoi tʉadut wʉt jiw nabijasliajwa. Me-ama pawis pejmatkoi wepach wʉt naxʉwlaliajwa, xabich wexaenkas, jachiyaxaelbej jiwliajwa, tʉadut wʉt nabijasax —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Jesús jʉm-aech pejnachala nabijasaxaelpox \p \v 9 Jesús pejme jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: “Do jawʉtbej, asew jiw xamal woeyaxael xabich nabijasliajwam kastikaxtat. Xamal beyaxaelbejpi tʉpaliajwam. Puexa jiw xamal nejweslaxael, tajnachalwam xot. \v 10 Japamatkoiyan xabich jiw kofaxael Dios xanaboejapoxan. Ja-aech wʉt, japi nakaewa nanejweslaxael. Do ja-aech wʉt, japi nakaewaliajwa padaelmajiw nadofaxael. Asew japixot nakaewa nabʉflaeyaxael paklochow poxade, jaxotde beliajwas bʉ'fospi. \v 11 Japamatkoiyan xabich jiw, me-ama Dios pejprofetas wʉt, jachiyaxaeli. Pe japi profetaxil. Japi jachiyaxael xabich jiw naekichachajbaliajwa. Xabich jiw naexasisaxaespi japi jʉm-aechpoxantat. \v 12 Xabichfʉlaxael babijaxan isfʉlpi ampathatat. Samata, xabich jiw nakaewa nanejxasinkpoxan kofaxael. \v 13 Asew jiwlax kofa-eli Dios xanaboejapoxan, hasta japi tʉp wʉt, japikal Dios bʉ'weyaxaes. \v 14 Chimiawʉajan, Dios puexa pejjiw tato'alwʉajan, potʉajnʉcha xabich jiw naewʉajnaxael puexa jiw matabijaliajwa. Do jawʉx, pasaxael that toepaxaelpox. \p \v 15-16 “¡Ampox xaljowpon nej jʉmmatabijs! Xamal xaljowam wʉt, ¡chiekal jʉmmatabijim! Daniel, Dios pejprofeta, chajia lel wʉt, jʉm-aechon: ‘Satanás to'axaeson, xabich babejkolan, japon fʉlaeyaxaen’ —aechon. Samata, xamal japon, xabich babejkolan, taenam wʉt Dios pejtemplobaxot, japon tapaeyaxisalpon jaxotaliajwa, ja-aech wʉt, ¡puexa Judea tʉajnʉpijiw nej dʉkpa pinamʉaxan poxade! \v 17 Jawʉtbej, jiw pejbachanmatwʉajantat nuili, baloek wʉt, ¡nej le-ele'bej pejbachan poxade, pejew jukbaliajwa, xadʉkpaliajwa! \v 18 Jawʉtbej asew jiw, nabisti pejlulantat, ¡do jaxot kaweta kamta atʉaj nej dʉkpe! ¡Kaxa nej nawe-elepi pejbachan poxadin pejew ponan wʉljaesliajwa! \v 19 Japamatkoiyan watho', moejowpi, asew watho'bej, yamxi mitan miatifʉk, xabich nabijasaxael. \v 20 Dios kawʉajanafʉlaxaelam, japox pasasamata iama wʉt, napatamatkoi wʉtbej. \v 21 Xamal dʉkpam wʉt, japamatkoiyantat xabich xamal nabijasaxaelam. Hasta amwʉtjel xabicha-ellejen nabijasax ampathatat. Dios that is wʉt, amwʉtjelbej, jachi-elfʉk nabijasax, me-ama ampamatkoiyan pasaxaelpox nabijasax. Jasoxtat jiw pejme xabich nabijasaxil. \v 22 Nabijasmatkoiyan kaes xabichaxael wʉt, jiw xajʉpaxil boejtaliasliajwa. Samata, Dios tapaeyaxil jiw xabich piach nabijasliajwa. Jachiyaxaes Dios makanochpi, Dios nejxasinkas xoti” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Xabich jiw naekichachajbasia Jesús pejwʉajan naexasiti \p \v 23 Jesús pejme xanal najʉm-aech: “Japamatkoiyan asew jiw xamalxot jʉm-aech wʉt: ‘¡Tae'nik! ¡Ma amxot Cristo!’ —aech wʉti, o, asew jiw jʉm-aech wʉtbej: ‘¡Tae'nik! ¡Ma jaxotde Cristo!’ —aech wʉti, ¡xamal nabej naexasis! \v 24 Naekichachajbapijiw matxoela fʉlaeyaxaen. Japi, me-ama Cristo, jachiyaxael. Pe japi Cristowaxil. Asew pasaxaenbej, me-ama Dios pejprofetas jachiyaxaeli. Pe japi Dios pejprofetaxil. Japi isfʉlaxael koechaxan, japoxantat xabich jiw naekichachajbaliajwa. Nejxasinkaxaelbejpi naekichachajbaliajwa jiw naexasiti Dios, japi kofaliajwa Dios xanaboejapoxan. \v 25 ¡Chiekal taem! Xamal japox jʉm-an japi pasax wʉajna chiekal najut natataeflaliajwam, japi xamal naekichachajbasamata. \v 26 Asew jiw jʉm-aech wʉt xamalliajwa: ‘¡Ma amwʉtjel Cristo pajilaxxotde!’ —aech wʉt asew jiw, ¡xamal nabej naexasis! ¡Nabej fʉlae'ebej japoxade! O, asew jiw jʉm-aech wʉtbej xamalliajwa: ‘¡Ma amxot, batutat, Cristo namoest!’ —aech wʉtbej asew jiw, ¡xamal nabej naexasis! \v 27 Xan, puexa jiw pakoewkolnan, pejme pasaxoekan wʉt, me-ama chamax nakliafcha wʉt, puexa jiw kaewʉtje kamta taena. Jachiyaxaelenbej, xan pejme pasaxoekan wʉt. Jasoxtat puexa jiw xan chalechkal kamta nataenaxael kaewʉtje. \v 28 Puexa jiw matabija ampox. Choefan tʉp wʉt, jaxot thʉtha pask. Me-ama japox, jachiyaxael asamatkoi, xan pasaxoekan wʉt. Potʉajnʉcha jiw, xan nanaexasitpi, japi matabijaxael, xan paskax wʉt” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Jesús, puexa jiw pakoewkolan, pejme kaxaxoekpox \r (Mr 13.24–37; Lc 17.26–36; 21.25–33) \p \v 29 Jesús pejme jʉm-aech xanalliajwa: “Nabijasmatkoiyan toep wʉt, juimt matkoipijin itkʉa'nikaxael. Juimt madoipijinbej itliakaxil. Ithaejan natacholnaxaek. Do jawʉt, puexa thatbaxoxotsepi nachoelaxael. \v 30 Do jawʉx, puexa jiw taen wʉt asax thatbaxoxot, jawʉt jiw matabijaxaeli, xan, puexa jiw takoewkolnan, fʉloeyaxoekanpox athʉsik. Samata, ampathatpijiw xabich belwaxael. Noeyaxaelbejpi. Do jawʉx, xan, puexa jiw pakoewkolnan, fʉloekx wʉt itloejentat, jiw xan nataeyaxael. Jawʉt puexa jiw tato'laxaelen. Nakthianaxaelenbej Dios pijaxtat. \v 31 Do jawʉt, to'axaelen taj-ángeles trompeta nababeliajwa. Japatrompeta thatmatdukaxkal thiajoeyaxaelpox. Do jawʉt, to'axaelen taj-ángeles that xajʉpaliajwa. Do jawʉtbej, taj-ángeles xanlel jiw bʉflaeyaxaen, makanotxpikal, japi jiw tajjiwliajwa” —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Jesús chanaekabʉana pejnachala higonaeliajwa \p \v 32 Jesús pejme xanal najʉm-aech: “¡Chiekal nanaewe'e! Higonae pajel-ʉaf nakolax taenam wʉt, xamal matabijam waech mox pawʉajnapoxlis. \v 33 Jachiyaxaelbej, taenam wʉt xan jʉm-anpoxan. Matabijaxaelam mox tawʉajnapox xan pejme pasliajwansik, puexa jiw tato'laliajwan, taj-ax Dios sʉapich. \v 34 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Puexa japoxan, xan jʉm-anpoxan, diachwʉajnakolax jachiyaxael. Japoxan asew jiw taeyaxael, jiw laelpifʉk ampathatat. \v 35 Thatbaxo, ampathatbej, toepaxael. Pelax tajjamechan toepaxil. Xan jʉm-anpoxan, diachwʉajnakolax japoxan jachiyaxael” —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Puexa jiw matabija-elpox, maswʉt Cristo pejme kaxaxoek \p \v 36 Do pejme Jesús xanal najʉm-aech: “Puexa jiw matabija-el, maswʉt xan pejme kaxaxoekan. Dios pej-ángeles, Diosxotsepi, japibej matabija-el. Xanbej, Dios paxʉlnan, japox matabijs-enil. Kaen taj-ax Dios japox matabijt. \p \v 37 “Chajiakolaxtat, Noé ampathatat laeje wʉt, jiw pomatkoicha nejmach duil. Me-ama japox jachiyaxael, xan puexa jiw pakoewkolnan, pejme pasliajwan wʉt. \v 38-39 Chajiakolaxtat, that bu'lax wʉajna, jiw xael. Afbejpi. Asew nakjiyabej. Ja-aech wʉt, japamatkoiyan Noé pinjiyax barkam isax ketoet wʉt, lowpon japabarkam. Do jawʉt, chalechkal xabich iam thilnax tʉadut. That puexa chiekal bu'al wʉt, puexa jiw chiekal bu'al. Jachiyaxaelbej japamatkoi, xan, puexa jiw pakoewkolnan, pejme kaxaxoekan wʉt. Jiw duilafʉlaxael nejmach. \v 40 Kolenje aton nabist wʉt lultat, kaen chalechkal bʉflaeyaxaes athʉ poxase. Asan kaweta namanaxael. \v 41 Koliowje kaeyaxtat trigo xatkiana wʉt, kaeow chalechkal bʉflaeyaxaes athʉ poxase. Asaow kaweta namanaxael. \p \v 42 “Samata, ¡pomatkoicha nawʉajnawesfʉlde, xamal matabija-emil xot, maswʉt xan, nejpaklokolnan, pejme kaxaxoekan! \v 43 ¡Pe xamal ampox matabijim! Bapijin matabijt wʉt, maswʉt kethakan pasaxael, jawʉt bapijin moejchaxilon. Naliasfʉlaxaelon chiekal wesfʉlaliajwa pejba kethakan lesamata. Ja-aech wʉt, kethakan natkowaxil japon pejbatat. \v 44 Samata, ¡xamalbej chiekal nawʉajnawesfʉlde! Xan, puexa jiw pakoewkolnan, chalechkal kaxaxoekan, asew jiw, ampathatpijiw, nawʉajnawesfʉla-el wʉt” —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Paklon kolenjepox pamakan, kaen pachaem, asan chiekal chaema-el \r (Lc 12.41–48) \p \v 45 Jesús pejme jʉm-aech wʉajantat xanal pejnachalwanliajwa: “Pamakan pomatkoicha chiekal nabist pejpaklonliajwa babijax nejchaxoela-elaxtat. Paklon ajil wʉt, japon chiekal tato'al asew nabichow. Naxaeyaxanbej chiekal chaxduwbejpon pomatkoicha, me-ama paklon to'anadoftas japox isfʉlaliajwa. \v 46 Paklon pat wʉt, taen wʉtbejpon pamakan chiekal nabistpox, ja-aech wʉt, pamakan xabich nejchachaemlaxael. \p \v 47 “Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Paklon matabijt wʉt pamakan chiekal wenabistaspox japon pejwʉlela, ja-aech wʉt, pejpaklon to'axaeson puexa pejew tataeflaliajwa. \v 48 Asan pamakan, chiekal pachaema-elpon pejpaklonliajwa, japon nejchaxoel: ‘Tajpaklon makach pasaxil’ —aechon, nejchaxoel wʉt. \v 49 Samata, japon chiekal tataefla-el asew, pejpaklon pamak. Dolison, japi jiw be'bala. Do jawʉtbej, tʉadutlison xaeliajwa, saxsliajwasbej, asew jiw sʉapich. Jasox ispon pomatkoicha. \v 50 Do ja-aech wʉt, nejchaxoela-elon paklon pejpasax. Do jawʉt, chalechkal pejpaklon pasaxael. \v 51 Jawʉtbej, japon xabich kastikaxaes. To'axaesbejpon asew poxadik, naekichachajbapi poxadik, infiernoxotdik. Jaxotdik xabich noeyaxaelon. Bʉa'tatisaxaelbejpon, xabich nabijasaxaek xot” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \c 25 \s1 Diez watho', pansiachow, pejwʉajan \p \v 1 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: “Xan, puexa jiw pakoewkolnan, pejme patx wʉt ampathatasik, taeyaxaelen asew jiw nawʉajnawesfʉlpi. Japi jiwlap leyaxael Dios tato'alxotse. Asew jiw nawʉajnawesfʉla-elpi, japi jiwlax leyaxil Dios tato'alxotse. Jʉmchiyaxaelen wʉajantat xamal chiekal matabijaliajwam. Asamatkoi diez watho', pansiachow, kaenanʉla xafoli lámpara pawis nakjiyaxaelpow pejba poxaliajwade. Dolisi, fʉlaechlisi japaba poxade wʉajnawesliajwa japon aton, nakjiyaxaelpon, japow sʉapich. Japon aton jaxot pat wʉt, japi watho' kaewʉtje nak-fʉlaeyaxael nakleliajwa fiestaxot. \v 2 Japi watho'xot, cinco watho', pansiachow, chajia chiekal nejchaxoel isaxaelpoxliajwa. Asew cinco watho' pansiachow chajia chiekal nejchaxoela-el isaxaelpoxliajwa. \v 3 Dolisdo', watho' chajia chiekal nejchaxoela-eli xafoli pejlámpara. Pe xalae-eli olivosimint, lámpara wesiajwas wʉt pejme falaliajwa. \v 4 Asew watho', pansiachow, chajia chiekal nejchaxoeli, japilax kaenanʉla xafol olivosiminan batiajtat, pejlámpara wesiajwas wʉt pejme falaliajwa. \v 5 Japon aton, nakjiyaxaelpon, makach pas-el pʉaxaxaelpon pejbaxot. Samata, japi watho' itmoejslalisi. Do jawʉt, puexa moejtlisi. \v 6 Pinmadoi wʉt, kaen aton nejlakcha wʉt, jʉm-aechon: ‘¡Aton, nakjiyaxaelpon, fʉlaenlison mox! ¡Xabʉa't bʉ'kʉlaliajwam!’ —aechon. \v 7 Puexa japi watho', pansiachow, nathikba wʉt, nanbapi. Kaenanʉla chaemsnapi pejlámpara. \v 8 Watho', chajia nejchaxoela-eli, jʉm-aech asew watho', cincopiliajwa: ‘¡Xanal nachaxdu'e cha-aeldoech, olivosimint, xanal tajlámpara falaliajwan, itkakʉawak xot!’ —aechi asew watho'liajwa. \v 9 Asew, cinco watho', jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: ‘¡El! Xanal nawexajʉpaxil pasimint xamalliajwa, xanalliajwabej. ¡Xabʉa'de olivosiminan mowa poxade kaes wʉajsliajwam!’ —aechi. \v 10 Do jawʉt, japi watho' fʉlaech wʉt olivosiminan wʉajsliajwa, pasiminan wʉajsax kijil wʉtfʉk, japon aton patlison. Asew, cinco watho', chajia chiekal nejchaxoeli, nakfʉlaechlisi japon aton, nakjiyaxaelpon, pejfiesta poxade. Japi batutat wʉt, bafafa chiekal faka'tlisi. \v 11 Do jawʉx, cinco watho', pasiminan wʉajsax kijilpi, japibej pat japabaxot. Japi watho' jʉm-aech nakjiyaxaelponliajwa: ‘¡Tajpaklon, ba fafa'e xanal leliajwan!’ —aechi. \v 12 Japon jʉmno'an wʉt, jʉm-aechon: ‘Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Chinax xamal matabijs-enil. Samata, ba fafasaxinil xamal leliajwam’ —aech nakjiyaxaelpon cinco watho', pansiachowliajwa” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \p \v 13 Do pejme Jesús jʉm-aech xanalliajwa: “Xamal xan nanaewetampim, ¡chiekal nawʉajnawesfʉlde! Me-ama watho' chajia chiekal nejchaxoeli, ¡ja-amsfʉlde xamal, xan nawʉajnawesfʉlam wʉt, matabija-emil xot, achamatkoitat xan pasaxaelen!” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Aton tres pamak lapox, japon pejew plata wetataeflaliajwas \p \v 14 Jesús pejme xanal najʉm-aech wʉajantat: “Dios pejjiw tato'alpox, me-ama kaen aton, lapon tres pamakjiw, fʉlaeyaxael wʉton asatʉajnʉlel. Do jawʉt, japi pat wʉt japonxot, kaenanʉla pamakjiwxot pejew plata waelapon, japi xanbichliajwa japaplata japon pejwʉlela. \v 15 Pamaktxot plata waela wʉt, nejchaxoelon: ‘Tamakan kaes chiekal xajʉpon nawetataeflaliajwa plata, japon kaes pejme chaxdusaxaelen. Asan xajʉpa-elpon chiekal nawetataeflaliajwa plata, japon kaesʉapich chaxdusaxaelen’ —aechon, nejchaxoel wʉt. Samata, kaen pamakanxot waelton cinco platachoxa. Asan pamakanxot waelton koleplatachoxa. Asan, taxdukapijinxot kaeplatachoxa waelton. Do jawʉx, japon paklon chijialison atʉaj, asatʉajnʉlel. \v 16 Cinco platachoxa wewaeltaspon, japon chiekal xanbichfʉl japaplata pejpaklon pejwʉlela. Samata, japon kaes pejme cinco platachoxa kana. \v 17 Koleplatachoxa wewaeltaspon, japonbej chiekal xanbichfʉl japaplata. Ja-aech wʉt, japonbej kaes koleplatachoxa kana. \v 18 Kaeplatachoxa wewaeltaspon, japonlax asbʉan jʉmch mʉtht kowpon chamʉthsliajwa japaplatachoxa, chamoesliajwabejpon. \p \v 19 “Do baxael, xabich pin-iamatkoiyan wʉt, paklon nawi'anlison pamak poxadin. Pat wʉton pamaktxot, lalison pamak matabijsliajwa, ma-aechi kaenanʉla, plata xanbist wʉti japon pejwʉlela. \v 20 Matxoelapatpon, japon cinco platachoxa wewaeltaspon, japon chaxdut pejpaklon diez platachoxa. Japon jʉm-aech: ‘Tajpaklon, xanxot cinco platachoxa waelsnadoftam. Xan pejme cinco platachoxa kanx’ —aechon paklonliajwa. \v 21 Paklon jʉmnot wʉt, jʉm-aechon pamakanliajwa: ‘Xam xabich pachaemam. Chiekal isfʉlambej xan to'axpox. Xam chiekal nawenabistam xot, kaeyaxach wʉt, samata, xam xabich kaes pejme tejew nawetataeflaxaelam. ¡Lemen! ¡Nejchachaemilde, xan sʉapich!’ —aech paklon pamakanliajwa. \v 22 Do jawʉx, koleplatachoxa wewaeltaspon, japonbej pat pejpaklonxot. Japon jʉm-aech: ‘Tajpaklon, xanxot koleplatachoxa waelsnadoftam. Xan pejme kanx koleplatachoxa. Ama cuatro platachoxa’ —aech pamakan. \v 23 Paklon jʉmnot wʉt, jʉm-aechon pamakanliajwa: ‘Xam xabich pachaemam. Chiekal isfʉlambej xan to'axpox. Xam chiekal nawenabistam xot, kaeyaxach wʉt, samata, xam xabich kaes pejme tejew nawetataeflaxaelam. ¡Lemen! ¡Nejchachaemilde, xan sʉapich!’ —aech paklon pamakanliajwa. \p \v 24 “Do jawʉt, asan pamakan pat, kaeplatachoxa wewaelsnadoftaspon. Japon jʉm-aech pejpaklonliajwa: ‘Tajpaklon, xan matabijtax, xam namak beltae-emil. Xam kanambej nabich-elaxtat. \v 25 Samata, xan tajlewla xamliajwa. Samatabej, chamʉthtax nejplatachoxa chamoesliajwan satat. ¡Ama nejplatachoxa!’ —aech pamakan. \v 26 Paklon jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: ‘Xam kewechanam. Babejnambej. Xam matabijtam, xan kanxpox nabich-elaxtat. \v 27 ¿Ma-aech xotkat tajplata bancopijiw poxade nawexalae-emil japi prestaliajwam kaes nawe-itamaesliajwam prestampoxtat? Chil xam jasox isam wʉt, chil amwʉtjel bancopijiw kaes plata nawewiat xam prestampoxtat’ —aech paklon pamakanliajwa. \v 28 Do jawʉt, japon paklon jʉm-aech asew jaxotpiliajwa: ‘¡Kechafi'epon japaplatachoxa! ¡Japaplatachoxa chaxdu'e xan nachaxdutpon diez platachoxa! \v 29 Tejew chiekal nawetataefʉlpon, japon kaes chaxdusaxaelen. Japonbej wenamanaxaes. Asanlax, chiekal nawetataefla-elpon tejew, japon kaesʉapich nawetataeflafʉlpox, kefisaxaeson. \v 30 Ampon, kewechan nabichliajwa, ¡jaeldepon! ¡Fo'impon tathoetade, itkʉatax poxade, jaxotde kastikaliajwas! Jaxot xabich noeyaxaelon. Bʉa'tatisaxaelbejpon, xabich nabijasaxael xot’ —aech paklon japonliajwa” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Machiyaxaespox ampathatpijiw, babejchow, kastikas wʉti Dios \p \v 31 Do pejme Jesús jʉm-aech xanal pejnachalwanliajwa: “Xan, puexa jiw pakoewkolnan, pejme pasaxoekan wʉt, Dios pej-itliak namasajiasaxael. Xabich Dios pej-ángelesbej namasajiasaxael, bʉ'pasaxoekan wʉt. Do jawʉt, puexa jiw pejpaklonaxaelen, ekx wʉt tajtʉa-ekaxtat. \v 32 Puexa ampathatpijiw natamejaxael tajwʉajnalel. Jawʉt xan jiw diajkaxaelen kolemʉtjeliajwa. Me-ama ovejas tataeflan pejlel diajk ovejas cabrasxot, xanbej jachiyaxaelen. \v 33 Jiw, xan nanaexasiti, tamejaxaelen tajpoklalel. Japi, me-ama taj-ovejas. Asew jiwlax, xan nanaexasis-elpi, japi tamejaxaelen tajsoenalel. Japi, me-ama cabras. \v 34 Xan, paklokolnan, jʉmchiyaxaelen tajpoklalelpijiwliajwa: ‘¡Xamal xabʉa'din xanlel, taj-ax Dios kajachawaetpim! Patlisox Dios xamal tato'laxaelpox. Japoxliajwa taj-ax Dios chajia nejchaxoel, akaseskolaxtat that is wʉton. \v 35 Xan litaxaelax wʉt, xamal naxaeyax nachaxdutam xan xaeliajwan. Xan minsila wʉtbej, mint nachaxdutam min feliajwan. Xan atʉajan wʉt tajtʉajnʉxot, nejbatat namanax nato'am. \v 36 Xan naxoelaliajwan nawejil wʉtbej, nachaxdutam naxoelaliajwan. Bʉ'xaenkax wʉtbej, nataentam nakajachawaesliajwam. Jiw jebatatax wʉtbej, nataentam’ —chiyaxaelen tajpoklalelpijiwliajwa. \v 37 Do jawʉt, xan nanaexasiti nawʉajnachaemsaxael: ‘Tajpaklon, ¿maswʉtkat xam taenx, litaxaelam wʉt chaxdusliajwan naxaeyax? ¿Maswʉtbejkat xam taenx, minsila wʉt chaxdusliajwan mint? \v 38 ¿Maswʉtbejkat xam taenx, nejtʉajnʉxot atʉajam wʉt namanax to'aliajwan tajbatat? ¿Maswʉtbejkat xam kejimil naxoelax xanal chaxdusliajwan? \v 39 ¿Maswʉtbejkat xam taenx, bʉ'xaenkam wʉt kajachawaesliajwan? ¿Maswʉtbejkat xam taenx, jiw jebatatam wʉt?’ —chiyaxaeli xan nanaexasiti. \v 40 Xan, nejpaklonan jʉmnosaxaelen wʉt, jʉmchiyaxaelen: ‘Diachwʉajnakolax jʉmchiyaxaelen. Puexa xamal isam wʉt pachaempoxan xan nanaexasitiliajwa, japoxan isam wʉt, xan, me-ama nakajachawaetam’ —chiyaxaelen xan nanaexasitiliajwa. \p \v 41 “Do jawʉx, xan, puexa jiw pakoewkolnan, jʉmchiyaxaelen tajsoenalelpijiwliajwa: ‘¡Chijiamde xanxot! Dios xamal kastikaxael, babijaxan isam xot. ¡Xabʉa'de infierno poxadik! Jaxotdik pomatkoicha jit pinjiyax tamdadut. Japox jit itkʉawaxil. Japajitxotdik Dios chaemt Satanás kastikaliajwas, puexa pejdepbej. \v 42 Litaxaelax wʉt, nachaxdus-emil naxaeyax xan xaeliajwan. Minsila wʉtbej, nachaxdus-emil mint xan feliajwan. \v 43 Atʉajan wʉt tajtʉajnʉxot, xan namanax. Nato'a-emil nejbaxot moejsliajwan. Nawejil wʉtbej xan naxoelaliajwan, nachaxdus-emil naxoelax. Bʉ'xaenkax wʉtbej, xan natae-emil nakajachawaesliajwam. Jiw jebatatax wʉtbej, natae-emil’ —chiyaxaelen tajsoenalelpijiwliajwa. \v 44 Do jawʉt, japi jiw nawʉajnachaemsaxael: ‘Tajpaklon, ¿maswʉtkat xanal xam kajachawaes-enil, xam litaxaelam wʉt, o, xam minsila wʉtbej, o, xam atʉajam wʉtbej nejtʉajnʉxot, o, kejimil wʉtbej naxoelaliajwam, bʉ'xaenkam wʉtbej, o, jiw jebatatam wʉtbej?’ —chiyaxaeli xanliajwa. \v 45 Do jawʉt, xan puexa jiw pakoewkolnan, japi jiw jʉmnosaxaelen: ‘Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Xamal is-emil pachaempoxan jiw xan nanaexasitiliajwa. Japox is-emil xot japiliajwa, xamal is-emil pachaempoxan xanliajwa’ —chiyaxaelen tajsoenalelpijiwliajwa. \v 46 Do jawʉt, tajsoenalelpijiw chijiyaxael infierno poxadik, jaxotdik pomatkoicha kastikaliajwas. Xan nanaexasitilax, japi athʉ poxaxoei, pomatkoicha duilaliajwa Diosxotse” —aech Jesús xanal pejnachalwanliajwa. \c 26 \s1 Judíospaklochow nejchaxoelpox jaelsliajwapi Jesús \r (Mr 14.1–2, 10–11; Lc 22.1–2; Jn 11.45–53) \p \v 1-2 Do jawʉt, Jesús japoxan bʉxtoet wʉt, pejme jʉm-aechon xanal pejnachalwanliajwa: \p —Xamal matabijam ampox. Kolematkoije we'pfʉk Pascuafiestaliajwa. Jawʉt xan, puexa jiw pakoewkolnan, asan nawiasaxael asajiwxot japi nakematamatlaliajwa cruztat —aech Jesús. \p \v 3 Jawʉt sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, natameja Caifás pejbaxot. Japon sacerdotespaklokolan. \v 4 Jaxot nospaeipi Jesús jaelsaxliajwa, jeliajwasbejpon jiw jebatat. Naekichachajbasiapi Jesús maliach bʉflaeliajwas, boesaliajwasbej Jesús. \v 5 Pe nakaewa najʉm-aechi: \p —Jasox isaxisal fiestatat. Japox isas wʉt, jiw xabich palalaxael. Ja-aech wʉt, jiw bej chamamosaxaelbejpi Jesús —aech paklochow nakaewaliajwa. \s1 Pawis perjumamintat matnaechafanpox Jesús \r (Mr 14.3–9; Lc 7.37–38; Jn 12.1–8) \p \v 6 Baxael, Jesús Betania paklowaxxot wʉt, Simón pejbaxoton. Japon Simón, majt leprawaxae waechpon. \v 7 Japon pejbaxot kaeow pawis mox soepan Jesúsxot. Japow xafolow perjumamint alabastro-ia'batiajtat. Japaperjumamint xabich ommaenk. Jesús ek wʉt mesaxot, japaperjumamintat matnaechafanpow Jesús. \v 8 Xanal pejnachalwan japox taenx wʉt, xabich talala japowliajwa. Xanal nakaewa najʉm-an: \p —¿Ma-aech xotkat japow tabejt japot, perjumamint? \v 9 Japot, perjumamint, xabich ommaenk. Japaperjumamint tabejs-el wʉtow, chil mowas wʉt, xabich plata kanaxaes. Ja-aech wʉt, pachaemaxael japaplata chaxduiliajwas kejila —an xanal. \p \v 10 Jesús japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechon xanalliajwa: \p —¡Nej ja-aeche'! ¿Ma-aech xotkat japox jʉm-am? Japow japox is wʉt xanliajwa, japow is pachaempox xanliajwa. \v 11 Kejila pomatkoicha xamalxotaxael kajachawaesliajwam. Pelax xan xamalxotaxinil xabich piach. \v 12 Japow perjumamint namatnaechafan wʉt, nachawʉajnachaemtow, asamatkoi xan tʉpx wʉt, namʉthsaxael xot. \v 13 Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Potʉajnʉcha naewʉajan wʉti chimiawʉajan jiw bʉ'weliajwas, japamatkoiyan wʉt, jʉmchiyaxaelbejpi japow ispox xanliajwa. Jasoxtat nejchafaekafʉlaxaeli japowliajwa —aech Jesús, xanal pejnachalwanliajwa. \s1 Judas Jesús padaelman nadofapox \r (Mr 14.10–11; Lc 22.3–6) \p \v 14 Xanal puexa padosanpinxot, kaen pawʉl Judas Iscariote. Japonlap fʉlaech sacerdotespaklochow poxade. \v 15 Jaxotde pa'a wʉt, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Massʉapichkat xamal wʉlnamotam, xan wiasaxaelen wʉt Jesús xamalxot? —aech Judas. \p Do jawʉt, paklochow jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Xanal mosaxaelen treinta platafachan, xam wiatam wʉt Jesús xanalxot —aechi. \p Do jawʉt, Judas kaenejchaxoelax, japi sʉapich, japaplataliajwa. \v 16 Do jawʉtlejen, Judas tʉadut wʉajnawesliajwa pachaemmatkoi Jesús wiasliajwapon Jesús padaelmajiwxot. \s1 Jesús xaelpox, pejnachala sʉapich, Pascuafiestanaxaeyax \r (Mr 14.12–25; Lc 22.7–23; Jn 13.21–30; 1 Co 11.23–26) \p \v 17 Fiestamatkoi pat wʉt pan puthla-eli xaeliajwa, japafiestatat kolenje, Jesús pejnachalan, mox soepa Jesús wʉajnachaemsliajwapi. Japi jʉm-aech: \p —¿Amxotkat xanal naxaeyax isaxaelen, Pascuafiesta wʉt xatis xaeliajwas? —aechi. \p \v 18 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —¡Xabʉa'de paklowax poxade! Jaxot pa'mach wʉt, kaen aton, matabijtaspon, taeyaxaelam. ¡Japon jʉm-amo: ‘Wajpaklon jʉm-aech: “Tajmatkoi moxlisox, nabijasaxaelenpox. Nejba poxaxaelen, tajnachala sʉapich, Pascuafiestanaxaeyax xaeliajwan” —aechon’ —amo bapijin! —aech Jesús, bʉxto'a wʉt kolenje pejnachalanliajwa. \p \v 19 Do jawʉt, japi fʉlaechlisi. Islisi Jesús to'aspox. Pascuafiestanaxaeyax islisi xanal xaeliajwan. \p \v 20 Do madoi wʉt, xanal dosan chalakx mesaxot, Jesús sʉapich. \v 21 Xanal naxaelax wʉtfʉk, Jesús najʉm-aech xanalliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Kaen xamalxot xan nawiasaxaelon tadaelmajiwxot —aech Jesús. \p \v 22 Xanal xabich nanejxaejow, japox jʉmtaenx wʉt. Samata, xanal kaenanʉla Jesús wʉajnachaemsfʉlax wʉt, jʉm-ansfʉlax: \p —Tajpaklon, ¿xankatlap xam wiasaxaelen? —ansfʉlax xanal. \p \v 23 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Xan sʉapich, kaeplaftat panax taxthotpon, japonlap xan nawiasaxael tadaelmajiwxot. \v 24 Xan, puexa jiw pakoewkolnan, tʉpaxaelen, me-ama Dios pejjamechan chajia jʉm-aech japoxliajwa. Pe xan nawiasaxaelpon tadaelmajiwxot, japonliajwa xabich kaes pejme chaemilaxael. Japon nalaelsa-el wʉt ampathatat, kaes pejme pachaemaxael japonliajwa —aech Jesús. \p \v 25 Do jawʉt, Judas, wiasaxaelpon Jesús padaelmajiwxot, wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Tajpaklon, ¿xankatlap xam wiasaxaelen? —aech Judas. \p Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon Judasliajwa: \p —Xamaxaelam, me-ama xam najut jʉm-am —aech Jesús Judasliajwa. \p \v 26 Do jawʉt, xanal naxaelax wʉtfʉk, Jesús panax fit. Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: “Ax, gracias-an xanal nachaxdutam xot ampapan” —aech Jesús. Do jawʉt, Jesús jalkafʉl panax, xanal pejnachalwan nakexadiajsliajwa. Do jawʉt, Jesús najʉm-aech xanalliajwa: \p —¡Xaem pan! Japapan, me-ama tajwit —aech Jesús. \p \v 27 Do jawʉt, Jesús copa chafit puexa xanal kaenanʉla fiaflaliajwan. Do jawʉtbej, Dios kawʉajan wʉt, gracias-aechon vinoliajwa. Do jawʉt, xanal nachaxduton vino copatat. Do jawʉtbej, jʉm-aechon: \p —¡Ampavino puexa xamal kaenanʉla fiafʉlde! \v 28 Ampot, me-ama tajjal. Xan tʉpx wʉt, tajjal nakolaxael. Japox jiw naexasit wʉt, beltaeyaxaes babijaxan ispoxanliajwa, tajjal pijaxtat. \v 29 Diachwuajnakolax xan jum-an. Pejme feyaxinil vino ampathatat. Dios puexa pejjiw tato'almatkoi pat wʉt, jawʉt pejme japamatkoitat pajelt vino feyaxaelen Diosxotse, xamal sʉapich —aech Jesús xanalliajwa. \s1 Pedro xanaliyaxaelpox Jesús pejnachalanpoxliajwa \r (Mr 14.26–31; Lc 22.31–34; Jn 13.36–38) \p \v 30 Do jawʉt, kaet jajuit jajuiyax bʉxtoetx wʉt, fʉlaechx mʉax poxade, olivonaechan nuil poxade. \v 31 Do jawʉx, Jesús olivonaechan nuilxot nabʉ'pa'a wʉt, jawʉt najʉm-aechon xanalliajwa: \p —Ampamadoitat puexa xamal kaenanʉla nasalaxaelam nejlel xanxot, xan nejxanaboejampox kofaxaelam xot. Japoxliajwabej Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech, Dios jʉm-aech wʉt xanliajwa: ‘Boesaxaes ovejas tataeflan. Ja-aech wʉt, puexa pejew ovejas, nasalaxael’ —aech Dios jʉm-aechpox xamalliajwa, xanxot nasalaxaelampox. \v 32 Asajiw xan naboesa wʉt, taj-ax Dios namat-esaxael pejme dukaliajwan. Do jawʉt, xan wʉajnaxaelen Galilea tʉajnʉxot xamal wʉajna —aech Jesús. \p \v 33 Do jawʉt, Pedro jʉm-aech: \p —Puexa asew nejnachala kofa wʉt pejxanaboejaxan xamliajwa, xanlax kofsaxinil tajxanaboejsax xamliajwa. Xan nakiowa xam xanaboejsfʉlaxaelen —aech Pedro Jesúsliajwa. \p \v 34 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diachwʉajnakolax xan jʉm-an. Ampamadoitat kawaema nejlae-el wʉtfʉk, xam naxanaliyaxaelam. Tres veces jʉmchiyaxaelam: ‘Xan japon aton matabijs-enil’ —chiyaxaelam, xanaliam wʉt xanliajwa —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 35 Pedro nejthʉ'axtat jʉm-aech: \p —Nejmachjiw najʉm-aech wʉt: ‘Xam boesaxaelen, Jesús pejnachalnam xot’ —na-aech wʉti, xan elchiyaxinil —aech Pedro Jesúsliajwa. \p Xanal, Jesús pejnachalwan, kaenanʉla japox kaeyax jʉmanbej, Pedro matxoelajʉm-aechpox. \s1 Pawʉlxot, Getsemaní, Jesús Dios kawʉajanpox \r (Mr 14.32–42; Lc 22.39–46) \p \v 36 Do jawʉx, Jesús, xanal pejnachalwan sʉapich, pa'ax pawʉlxot, Getsemaní. Jaxot wʉt, xanal najʉm-aechon: \p —¡Amxot chalakde! Xan wʉajnaxaechan, taj-ax Dios kawʉajnaliajwan —aech Jesús. \p \v 37 Do jawʉt, Jesús kaesʉapich atʉaxach bʉflaechon Pedro, kaes asan kolenjebej. Kaen japixot pawʉl Santiago. Asan pawʉl Juan. Japi kolenje, Zebedeo paxi. Do jawʉt, Jesús tʉadut xabich nejxaejwaliajwas. Xabich nejchaxoelbejpon tʉpaxaelpoxliajwa. \v 38 Do jawʉt, jʉm-aechon tres pejnachalanliajwa: \p —Xan xabich nanejxaejow. Me-ama kaen aton tʉpaxael wʉt, ja-aech nanejxaejowpox. ¡Amxot xamal namaem! ¡Nabej moejs! ¡Naliasfʉlde, xan sʉapich! —aech Jesús tres pejnachalanliajwa. \p \v 39 Do jawʉt, Jesús kaes atʉaxach tamach fʉlaechon. Jaxotde wʉt, brixtat nuklison sat makxabijnaliajwadik. Do jawʉt, pax Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: \p —Ax, nabʉ'wesiam wʉt, ¡nabʉ'wem nabijasaxaelenpox! ¡Pe nabej is xan nejxasinkaxpox! ¡Isde xam nejxasinkampox! —aech Jesús. \p \v 40 Jawʉt, kaxadin wʉt pejnachala poxadin, taenlison, japi moejt wʉt. Do jawʉt, Jesús jʉm-aech Pedroliajwa: \p —¿Xamkat xajʉpa-emil kaehora naliasliajwam, xan sʉapich? \v 41 ¡Naliasfʉlde Dios kawʉajnaliajwam! Ja-am wʉt, Dios xam kajachawaesaxael isasamatam babijax. Nejnejchaxoelaxtat isasiam xan jʉm-anpox. Pe nejbʉ't chiekal mamnika-el, xam xabich itmoejsla xot —aech Jesús Pedroliajwa. \p \v 42 Jesús pejme fʉlaech wʉt, pax Dios kawʉajan wʉt, jʉm-aechon: \p —Ax, nabʉ'we-elasiam wʉt nabijasaxaelenpox, ¡isde xam nejxasinkampox! Nabijasax nataesiam wʉt, xan nabijasaxaelen —aech Jesús pax Diosliajwa. \p \v 43 Do jawʉt, Jesús pejme kaxadin wʉt, pejnachala nakiowa asbʉan jʉmch moejtfʉki, xabich itmoejsla xot. \v 44 Do pejme Jesús japi waela jaxot. Fʉlaechon pejme pax Dios kawʉajnaliajwa. Matxoelakawʉajanpox, japox pejme jʉm-aechon. Jasoxtat Jesús kawʉajan pax Dios. \v 45 Do pejme kaxadin pejnachala poxadin. Pat wʉton japixot, jʉm-aechon: \p —¿Xamalkat nakiowa moejtamfʉk? ¿Damlathʉlambej? Xan, puexa jiw pakoewkolnan, tajhora nawepat. Nawiasaxaelon babejchowxot. \v 46 ¡Nanim! ¡Amxot chijias! Fʉlaenlison mox nawiasaxaelpon tadaelmajiwxot —aech Jesús japi tres pejnachalanliajwa. \s1 Jesús jaeltaspox padaelmajiw \r (Mr 14.43–50; Lc 22.47–53; Jn 18.2–11) \p \v 47 Jesús naksiya wʉtfʉk xanalliajwa, jawʉt Judas pat. Japon kaen xanalxotpijin. Japontat dosan. Japon xabich jiw bʉ'pat. Japi jiw xafol espada, iwabej. Japibej nakfʉlaen, sacerdotespaklochow to'as xot, judíos-ancianos to'as xotbejpi. \v 48 Judas, japon Jesús wiasaxaelpon padaelmajiwxot, chajia chiekal jʉm-aechon japi jiw chiekal matabijaliajwa: “Xan xusuiyaxaelenpon, ¡japonlap xamal jaelsaxaelam!” —aech Judas. \v 49 Do jawʉt, Judas mox soepan wʉt Jesúsxot, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —Tajchanaekabʉanan, xan patx —aech Judas. \p Kejacha wʉt, xusuwpon Jesús. \v 50 Do jawʉt, Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon Judasliajwa: \p —Fʉlaemanpox isliajwam, ¡ama japox isde! —aech Jesús Judasliajwa. \p Do jawʉt, Judas jiw bʉflaenpi, japi mox soepa Jesúsxot. Do jawʉt, Jesús jaeltas bʉflaeliajwas. \p \v 51 Jesús jaeltas wʉt, kaen xanalxot kukcha pej-espada. Do jawʉt, japon asan naecho'chikchapon. Cho'chikchaspon nabist sacerdotespaklokolanliajwa. \v 52 Jesús jʉm-aech pejnachalanliajwa: \p —¡Espada jem ta-akadik! Puexa jiw nabapi espadatat, tʉpaxaelbejpi espadatat. \v 53 Xamal matabija-emil. Xan wʉljowx wʉt taj-ax Dios, japon ma amwʉt to'axoek xabich pin-iakola pej-ángeles xan nabʉ'weliajwa. \v 54 Pe xan japox wʉljoeyaxinil. Dios pejjamechan, chajia lelspox, jʉm-aech najaelsliajwapox. Samata, ja-aechlisox —aech Jesús pejnachalanliajwa. \p \v 55 Do jawʉt, Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon bʉflaeyaxaespiliajwa: \p —¿Ma-aech xotkat xamal xafolam espada, iwabej, xan najaelsasiam wʉt? ¿Xankat, me-ama natkowanan wʉt, kabʉan-an xamalliajwa? Kaematkoisfʉl xan ekx Dios pejtemplobaxot, jiw naewʉajnaliajwan. Jaxot xamal xan najaels-emil, Dios xamal tapae-el xotfʉk. \v 56 Dios pejjamechan profetas chajia lelpox jʉm-aech, japox jachiliajwa. Samata, japox ja-aechlisox —aech Jesús japi jiwliajwa. \p Do jawʉt, xanal, japon pejnachalwan, Jesús tamach waeltax. Xanal padʉkpax tajlel. \s1 Jesús nukpox judíospaklochow pejwʉajnalel \r (Mr 14.53–65; Lc 22.54–55, 63–71; Jn 18.12–14, 19–24) \p \v 57 Jesús jaeltpi, japi bʉflaech Caifás pejba poxade. Caifás sacerdotespaklokolan. Japon pejbaxot judíos chanaekabʉanapi, judíos-ancianosbej, wʉajna natamejapi. \v 58 Jesús bʉ'fos wʉt, Pedro atʉaxach wʉchakal fol. Japi jiw bʉ'pat wʉt sacerdotespaklokolan pejbaxot, jawʉt Pedrobej pat japabafʉlmaktxot. Jaxot nak-ekon, temploba weti sʉapich, ketaeliajwa Jesús padaelmajiw isaxaelpox Jesúsliajwa. \p \v 59 Do jawʉt, sacerdotespaklochow, puexa judíos-ancianosbej, japi nejchaxoel Jesús tasalaspoxtat boesaliajwas. Samata, wʉlweki wʉajan, diachwʉajnakolaxa-elox, Jesús xabich tasalaliajwapi. \v 60 Xabich jiw fʉlaen tasalaliajwapi Jesús kichachajbapoxtat. Pe paklochow wepachaema-esal japoxantat tasalaliajwapi Jesús. Samata, wʉajan faena-eli tasalaliajwapi Jesús. Baxael, asew kolenje fʉlaen paklochow poxadin. \v 61 Japi jʉm-aech ampox: \p —Ampon aton majt jʉm-aech: ‘Xan xajʉpx toesliajwan Dios pejtemploba. Xajʉpxbej pejme mat-esliajwan, tres matkoi wʉt’ —aech ampon aton —aechi Jesúsliajwa. \fig (San Mateo 26.57–58)|src="CN01815b.tif" size="span" ref="mt 26:57-68 " \fig* \p \v 62 Do jawʉt, sacerdotespaklokolan nant wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¿Diachwʉajnakolaxkat japi jiw jʉm-aechpox xamliajwa? ¿Xamkat japi jiw jʉmnosaximil? —aech sacerdotespaklokolan Jesúsliajwa. \p \v 63 Pe Jesús boejlach nuk. Do jawʉt, sacerdotespaklokolan pejme jʉm-aech: \p —¡Dios athʉpijin pijaxtat najʉm-amde diachwʉajnakolaxpox! ¿Xamkatlap diachwʉajnakolax Cristowam, Dios paxʉlnam? —aechon. \p \v 64 Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Puexa xam jʉm-ampox xanliajwa, diachwʉajnakolax. Xan, puexa jiw pakoewkolnan, ekaxaelen taj-ax Dios poklalel jiw tato'laliajwan. Taj-ax Dios xabich mamnik puexaliajwa. Xamal japox taeyaxaelam, xan fʉloekx wʉt athʉlelsik itloejentat —aech Jesús. \p \v 65 Do jawʉt, sacerdotespaklokolan japox jʉmtaen wʉt, pajut thiakchapon pijax, naxoelax, xabich palala xot. Do jawʉt, sacerdotespaklokolan kaes jʉm-aech: \p —Ampon aton jʉm-aech Dios nejxasinka-elpox. Kaes asew jiw nakwewe'pa-el tasalaliajwas japon. Xamal najut chiekal jʉmtaenam, japon jʉm-aech wʉt japox Diosliajwa. \v 66 ¿Achaxkat xamal nejchaxoelam ampon atonliajwa? —aech sacerdotespaklokolan. \p Do jawʉt, japi puexa jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Ampon aton pejbʉ'wʉajan. Samata, kastikaxaeson. Boesaxaesbejpon —aechi. \p \v 67 Do jawʉt, Jesús xuloeyaspon. Xutulapasbejpon. Asew japixot ke-etat xuselbalapi Jesús. \v 68 Itfumatakʉs wʉt, jʉm-aechipon: \p —Xam Cristowam wʉt, ¡jʉm-amde! ¿Achankat xam xutulap? —aechi. \s1 Pedro xanaliapox Jesús matabijtpoxliajwa \r (Mr 14.53–54, 66–72; Lc 22.54–62; Jn 18.15–18, 25–27) \p \v 69 Pedro ekfʉk sacerdotespaklokolan pejbafʉlmaktxot. Jawʉt kaeow pawis, nabistow japabaxot, japow mox soepan Pedroxot. Do jawʉt, japow jʉm-aech Pedroliajwa: \p —Diachwʉajnakolax xam Jesús pejnachalnam, japon Galilea tʉajnʉpijin —aechow. \p \v 70 Do jawʉt, Pedro pajutliajwa naxanalia wʉt puexa jiw pejwʉajnalel, jʉm-aechon: \p —Xan matabijs-enil najʉm-ampox —aechon. \p \v 71 Do jawʉt, Pedro fʉlaech bafafa poxade. Jaxotde Pedro asaow pawis pejme taenspon. Japowbej jʉm-aech asew jaxot nuilpi jʉmtaeliajwas: \p —Ampon aton, nanʉamt Jesús, Nazaret paklowaxpijin sʉapich —aechow. \p \v 72 Do jawʉt, Pedro pejme pajut naxanalia wʉt Jesúsliajwa, jʉm-aechon: \p —Dios chiekal matabijt, xan japon aton matabijs-enilpox —aech Pedro nejthʉ'axtat. \p \v 73 Do jawʉtlejen, jaxotpijiw Pedro mox soepas. Japi jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax xambej Jesús pejnachalnam. Naksiyam wʉt, me-ama Galilea tʉajnʉpijiw naksiya wʉt, jajʉm-am —aech japi Pedroliajwa. \v 74 Do jawʉt, Pedro pejme jʉm-aech: \p —Diachwʉajnakolax jʉmchi-enil wʉt, ¡Dios xan nej nakastike'! Xan japon aton matabijs-enil —aech Pedro japi jiwliajwa. \p Do jawʉtlejen, kawaema nejla. \v 75 Do jawʉt, Pedro nejchafaet Jesús jʉm-aechpox, chajia jʉm-aech wʉt: “Kawaema nejlae-el wʉtfʉk, xam naxanaliyaxaelam tres veces” —aech Jesús, jʉm-aech wʉt. Do jawʉt, japabafʉlmaktxot Pedro nakolt tathoetade. Jaxotde xabich nowpon, xabich nejxaejwas xot. \c 27 \s1 Jesús wiachpox Pilatoxot \r (Mr 15.1–5; Lc 23.1–5; Jn 18.28–38) \p \v 1 Nalian wʉt, puexa sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, natameja kaenejchaxoelaxliajwa boesaliajwas Jesús. \v 2 Do jawʉx, bʉ'foslison mʉaxmatakʉiyaxtat gobernador Pilato poxade. Jesús wiach Pilatoxot. Pilato Judea tʉajnʉpijiw tato'lan, to'as xoton Roma tʉajnʉpijiw tato'lan. \s1 Judas tʉppox \p \v 3 Do jawʉt, Judas, Jesús wiatpon padaelmajiwxot, taen wʉton Jesús tasalaspox boesaliajwas, jawʉt xabich Judas nejxaejwas Jesúsliajwa, japon ispoxliajwabej. Samata, treinta platafachan pejme xapaton wiasliajwa sacerdotespaklochow natamejaxot, judíos-ancianos sʉapich, Dios pejtemplobatat. \v 4 Judas jaxot pat wʉt, jʉm-aechon japi paklochowliajwa: \p —Xan babijax isx japon atonliajwa, babijax is-elponliajwa, bʉ'fos xoton boesaliajwas —aech Judas japiliajwa. \p Japi jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —¿Ma-aech xotkat japox xanal najʉm-am? Japox xam nijax. Xanal japox tajaxa-el —aechi Judasliajwa. \p \v 5 Do jawʉt, Judas japaplata thokcha Dios pejtemplobatutat. Do jaxot nakoltlison tathoetade. Do jawʉx, pajut nakaechariamake'ton naetat. Jawʉt dukjiklison patʉpan. \p \v 6 Judas nakolt wʉt Dios pejtemplobaxot, jawʉt sacerdotespaklochow notlisi japaplatafachan, Judas thokchapi Dios pejtemplobatat. Not wʉt, nakaewa najʉm-aechi: \p —Ampaplatafachantat moch kaen aton boesaliajwas. Samata, ampaplatafachan kenosaxisal Dios pej-ofrendaliajwa —na-aechi nakaewaliajwa. \p \v 7 Do jawʉt, japi kaenejchaxoelax sat wʉajsliajwa, japasatxot mʉthaliajwapi judíos-eli tʉp wʉt Jerusalén paklowaxxot. Japasat wʉajtxoti, majt pawʉl Baexfa'san Pejsat. \v 8 Hasta amwʉtjel japasat pawʉlfʉk Jalsat, japaplatafachantat mot xoti kaen aton boesaliajwas. \v 9 Japox ja-aechlisox, me-ama Jeremías, Dios pejprofeta, chajia jʉm-aechpox, jʉm-aech wʉt: “Japi xalaeyaxael treinta platafachan wʉajsliajwa baexfa'san pejsat. Japaplatafachanliajwa judíospaklochow kaenejchaxoelax mosliajwapi jas-omtat kaen aton boesaliajwas. \v 10 Do jawʉx, japaplatafachantat wʉajsaxaeli baexfa'san pejsat, me-ama Dios chajia jʉm-aech” —aech Jeremías, chajia jʉm-aech wʉt. \s1 Jesús nukpox Pilato pejwʉajnalel \r (Mr 15.2–5; Lc 23.3–5; Jn 18.33–38) \p \v 11 Jesús wiach wʉt gobernador Pilatoxot, jawʉt japon wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon Jesúsliajwa: \p —¿Xamkatlap puexa judíos pejreynam? —aechon. \p Jesús jʉmnot wʉt, jʉm-aechon: \p —Diachwʉajnakolax xan japonan, xam jʉm-amponan —aech Jesús Pilatoliajwa. \p \v 12 Sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, pejme jaxot Jesús tasala wʉt, jawʉt Jesús kaes jʉmnos-el. Asbʉan jʉmch boejlach nuklison. \v 13 Samata, Pilato Jesús wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon: \p —¿Xamkat jʉmtae-emil japi jiw xam tasalapoxliajwa? —aech Pilato Jesúsliajwa. \p \v 14 Pe Jesús boejlach nuk. Chinax kaejame jʉmnos-elon. Samata, Pilato xabich nejchaxoelanik. \s1 Pilato to'apox Jesús kematamatlaliajwas \r (Mr 15.6–20; Lc 23.13–25; Jn 18.38–19.16) \p \v 15 Pilato pejkabʉan, kaewaechfʉl wʉt, Pascuafiesta wʉt, jitapaeipon kaen aton nakolsliajwa, jiw jebatat jiaspon, japon wʉljowspon judíos. \v 16 Japamatkoiyantat kaen jiw jebatat jias. Japon xabich judíos matabijtas. Pawʉlon Barrabás. \v 17 Puexa judíos natameja wʉt, Pilato wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon judíosliajwa: \p —¿Mason atonkat xamal nejxasinkam jiw jebaxot nakolsax tapaeliajwan? ¿Xamalkat nejxasinkam xan nakolsax tapaeliajwan Barrabás? O, ¿Jesús, japon pawʉlpon Cristo? —aech Pilato. \p \v 18 Pilato japox jʉm-aech, pajut matabijt xot, judíospaklochow wiat Jesús japonxot, xabich nusasiawal xoti Jesúsliajwa. \p \v 19 Pilato ek wʉtfʉk pejtʉa-ekaxtat naewesliajwa Jesús tasalaspox, Pilato pijow jʉmxato'an. Jʉmxato'an wʉt, jʉm-aechow: “¡Nabej is babijax japon atonliajwa, chinax is-el xoton babijax! Xan xamoejtax wʉt, xabich nosbejchaeminal, nejchaxoelx wʉt japon atonliajwa” —aechow, jʉmxato'an wʉt Pilatoliajwa. \p \v 20 Pe sacerdotespaklochow, judíos-ancianosbej, jʉm-aech xabich judíosliajwa: “¡Pilato wʉljoem Barrabás nakolsax tapaeliajwa jiw jebaxot! ¡Pelax Pilato wʉljoem japon to'aliajwa Jesús kematamatlaliajwa cruztat!” —aech paklochow xabich jiwliajwa. \v 21 Do pejme Pilato wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon puexa judíosliajwa: \p —Japi kolenjexot, ¿masonkat xamal nejxasinkam xan nakolsax tapaeliajwan? —aech Pilato. \p Do jawʉt, puexa judíos jʉm-aech Pilatoliajwa: \p —¡Barrabás nakolsax tapaem! —aechi. \p \v 22 Do pejme Pilato wʉajnachaemt wʉt, jʉm-aechon japiliajwa: \p —¿Achaxkat isaxaelen Jesúsliajwa, japon pawʉlpon Cristo? —aech Pilato judíosliajwa. \p Do jawʉt, puexa jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —¡Japonlax cruztat kematamatalde! —aechi. \p \v 23 Do pejme Pilato jʉm-aech japi judíosliajwa: \p —¿Achababijaxkat Jesús is xan to'aliajwan japon cruztat kematamatlaliajwas? —aech Pilato. \p Japi nejlasfʉl wʉt, jʉm-aechfʉli: \p —¡Cruztat kematamatalde! —aechfʉli. \p \v 24 Pilato matabijt japi judíos kaes naewesfʉla-esalpox. Xabich kaes nejlasfʉlbejpi, xabich palala xot. Samata, Pilato pamakan to'a min wʉljaesliajwa. Jawʉt, xapa'an wʉt, Pilato kekakiat puexa judíos pejwʉajnalel. Jawʉt jʉm-aechon: \p —Ampon aton boesas wʉt, japox wʉajan xan xalaejaxinil. Japox wʉajan xamal xalaelpaxaelam —aech Pilato judíosliajwa. \p \v 25 Puexa judíos jʉmnot wʉt, jʉm-aechi: \p —Diachwʉajnakolax xanal japox wʉajan xalaelpaxaelen, japon aton boesas wʉt. Taxibej xalaelpaxael japox wʉajan —aech judíos. \p \v 26 Do jawʉt, Pilato tapaei Barrabás nakolsliajwa jiw jebaxot. Do jawʉtbej, Pilato keto'a soldaw selsliajwapi Jesús. Selsax ketoet wʉt, Pilato to'a soldaw Jesús kematamatlaliajwas cruztat. \p \v 27 Do jawʉtbej, Pilato pejsoldaw bʉ'follisi Jesús, Pilato pejba poxade. Jaxotde puexa soldaw masajiatlisi Jesús. \v 28 Jawʉx Jesús wejoltas sumta-otox. Do jawʉtbej, xajoellisipon pakchowax, me-ama rey naxoelpox, pasoeyax jasox. \v 29 Xakoeyapi na-e'lʉ matlʉa'sliajwapi Jesús. Jawʉt matlʉa'tlisipon. Chaxdutipon, me-ama rey kilachalapox poklake-elel. Do jawʉx, soldaw brixtat nanuili Jesús pejwʉajnalel taxaxaelaliajwa. Brixtat nanuil wʉt, bʉ'wʉajanpaeipi Jesús. Taxaxaelaxtat jʉm-aechfʉllisi: \p —¡Moi, judíos pejrey! —aechfʉllisi. \p \v 30 Loeyasbejpon. Me-ama rey kelachalapox, japoxtat Jesús matnaebe'balas. \v 31 Do jawʉx, bʉ'wʉajanpaeyax bʉxtoet wʉt, pejme joltlisipox, me-ama rey pijax, jasox. Pejme Jesús xajoels pejsumta-osax, japox Jesús pijaxkolax. Do jawʉt, bʉ'follisipon cruztat kematamatlaliajwapi Jesús. \s1 Jesús kematamatlaspox cruztat \r (Mr 15.21–32; Lc 23.26–43; Jn 19.17–27) \p \v 32 Do jawʉt, soldow bʉ'fol wʉti Jesús nakolaliajwa Jerusalén paklowaxxot, jawʉt xabʉ'kʉlti kaen aton. Japon pawʉl Simón, Cirene paklowaxpijin. Do jawʉt, japon Simón, xato'ason soldaw Jesús pijax cruz xalaeyax. Jesús kaes japox xalaeyaxil, japon mamnika-el xot kastikaxtat. \p \v 33-34 Jesús bʉ'pach mʉaxxot. Japamʉax pawʉl Gólgota. (Japawʉl jʉmchiliajwa: “Matnaethitmʉax” —chiliajwa. Japamʉax, me-ama aton matnaethit wʉt, kabʉan-aechox.) Jaxotde bʉ'pa'a wʉt, soldaw chaxduti Jesús feliajwa vino, xasaxamint tanialtaspot, xabich boejtae-elaliajwa xaeyax. Pe Jesús xapaejla wʉt japavino, fe-elon. \p \v 35 Do jawʉt, Jesús cruztat kematamatlas wʉt, soldaw nakakujt ia'xix, jasi, matabijaliajwa, achan kanaxael kaenanʉla Jesús pejnaxoe. \v 36 Do jawʉx, soldaw chalak wesfʉlaliajwapi Jesús. \v 37 Jesús pejmatnaetlelse tawlofach lelspox chaduch. Japatawlofachxot lelspox jʉm-aech, ma-aech xot Jesús kematamatlas cruztat. Lelspox jʉm-aech: “Ampon Jesús, judíos pejrey” —aechox. \p \v 38 Jawʉt, Jesús cruztat kematamatlas wʉt, japamʉaxxot kolenje kethakan kaenanʉla cruztat kematamatlasbej. Kaen Jesús pejpoklalel chanuk. Asan Jesús pejsoenalel chanuk. \v 39-40 Asew jiw, jaxot xaxenapi, babejjamechan jʉm-aechi Jesúsliajwa. Matnaexawilt wʉt, jʉm-aechbejpi Jesúsliajwa: \p —Xam chajia jʉm-am: ‘Xan Dios pejtemploba toesaxaelen. Do jawʉx, tres matkoi wʉt, pejme mat-esaxaelen’ —am xam. ¿Ma-aech xotkat amwʉtjel xam najut nabʉ'we-emil? Xam diachwʉajnakolax Dios paxʉlnam wʉt, ¡ma amwʉt najut baloemk cruzxotsik! —aech xaxenapi Jesúsliajwa. \p \v 41 Jawʉt sacerdotespaklochow, judíos chanaekabʉanapibej, judíos-ancianosbej, japibej bʉ'wʉajanpaei Jesús. \p \v 42 Nakaewa najʉm-aechi Jesúsliajwa: \p —Asew jiw bʉ'wiapon. Pe pajut nabʉ'we-elon. Diachwʉajnakolax ampon Israel tʉajnʉpijiw pejrey wʉt, ¡ma amwʉt nej baloeskon cruzxotsik! Do ja-aech wʉt, ¡xatis naexasisaxaeson! \v 43 Dios xanaboejtbejpon. Jʉm-aechbejpon: ‘Xan Dios paxʉlnan’ —aechon pajutliajwa. Samata, ¡japon Dios nej bʉ'wes, Dios nejxasinkas wʉt! —na-aechi nakaewaliajwa Jesúsliajwa. \p \v 44 Kolenje kethakan, kematamatlaspi cruztat, Jesús sʉapich, japibej jʉm-aech babejjamechan Jesúsliajwa. \s1 Jesús tʉppox cruztat \r (Mr 15.33–41; Lc 23.44–49; Jn 19.28–30) \p \v 45 Jesús cruztat wʉt, juimt matnoch ek wʉt, jawʉt xabich itkʉa'nik potʉajnʉcha. Tres horas itkʉa'nik. \v 46 Do jawʉt, a las tres wʉt, Jesús nejlacha wʉt, jʉm-aechon: “Elí, Elí, ¿lema sabactani?” —aech Jesús. (Japox jʉm-aech wʉt, jʉmchiliajwa hebreojametat: “TajDios, tajDios, ¿ma-aech xotkat tamach nawaeltam?” —chiliajwapox.) \p \v 47 Asew jiw, jaxoti, japox jʉmtaen wʉt, jʉm-aechi: \p —Japon wʉllalat Elías, Dios pejprofeta —aechi. \p \v 48 Jawʉtlejen kaen japixot najaet wʉljaesliajwa esponja, xathosliajwa vino xathʉnkpotat. Esponja faen wʉt, xathoti esponja. Do jawʉt, nae-oeftat matakʉpi Jesús suiliajwa japox. \v 49 Asew jiwlax jʉm-aech: \p —¡Mastaem! Taeyaxaes Elías bej fʉloeyaxoekbej japon bʉ'weliajwas —aechi. \p \v 50 Jesús pejme nejlakcha wʉt, jawʉt tʉplison. \v 51 Jawʉt Dios pejtemplobatutat pinabʉ', duchpox batutat, najʉpathiakchakas athʉsik satleldik. Jawʉtbej sat xabich najaet. Pinanʉl ia' tatʉkbej. \v 52 Jawʉtbej patʉpamʉthanxot pajut nafafa'bala. Do jawʉtbej, chajia tʉpi, majt laelpi ampathatat, japi Dios naexasiti, japi xabich pin-iat mat-ias pejme duilaliajwa ampathatat. \v 53 Jesús tʉp wʉt, jawʉx, tres matkoi wʉt, Jesús mat-ech wʉt pejme dukaliajwa, jawʉt japi jiwbej, mat-iaspi, lowpi Jerusalén paklowaxxot. Xabich japapaklowaxpijiw taensi. \fig (San Mateo 27.50–51)|src="CN01843b.tif" size="span" ref="mt 27:50-51 " \fig* \p \v 54 Patʉpan Jesús chanuk wʉt cruztat, soldawcapitán, pejsoldaw sʉapich, jaxot weti Jesús, taen wʉti puexa ja-aechpoxan, sat najaesax taen wʉtbejpi, puexa japi soldaw xabich pejlewla. Samata, jawʉt jʉm-aechi: \p —¡Diachwʉajnakolax ampon aton Dios paxʉlan! —aechi. \p \v 55 Do jawʉtbej, patʉpan Jesús chanukxot xabich watho' atʉaxach nuili natachaemaliajwapi patʉpan Jesús. Japi watho' chajia nakfʉlaeni Jesús Galilea tʉajnʉxot. Japi watho' kajachawaetbejpi Jesús, nanʉamt wʉt. \v 56 Japi watho'xot, jaxotbej María. Japow Magdala paklowaxpijow. Jaxotbej asaow, pawʉlpow María. Japow Santiago pen. Japowbej José pen. Japow Zebedeo pijow. \s1 Patʉpan Jesús ochpox mʉaxwʉajtat \r (Mr 15.42–47; Lc 23.50–56; Jn 19.38–42) \p \v 57-58 Jesús tʉp wʉt, tuila wʉtlejen, kaen aton pawʉlpon José, japon pat gobernador Pilatoxot. Japon kemaeyan, Arimatea paklowaxpijin. Japonbej naexasit Jesús naewʉajanpoxan. Dolisdo', José pat wʉt Pilatoxot, wʉljowpon fisliajwa patʉpan Jesús mʉthsliajwa. Do jawʉtbej, Pilato to'a soldaw, japi chaxdusliajwapi patʉpan Jesús Joséliajwa. \v 59 Do jawʉt, José fʉlaech patʉpan Jesús chanukxotde cruztat. Pa'a wʉton, kuton patʉpan Jesús cruzxotsik. José xakoeya patʉpan sábanatat. Japabʉ' chimiabʉ', pajelbʉ'bej. \v 60 José chajia asan aton wekowson mʉaxwʉaj. Japawʉaj José pajutliajwalach, asamatkoi tʉp wʉt japawʉajxot osliajwas. Samata, José japawʉajxot oton patʉpan Jesús. Do jawʉx, ia't pinjit, jajaerat, matariaman japawʉaj fakasliajwa. Do jawʉx, José japox ketoet wʉt, nawiaton. \v 61 Pe jaxot María, Magdala paklowaxpijow. Jaxotbej asaow María, japow pejwʉlxoelow. Japi koliowje atʉaxach chalak japawʉaj wʉajnalel taeliajwapi patʉpan Jesús cha-ochxot. \s1 Patʉpan Jesús ochxot soldaw wesfʉlpox \p \v 62 Kandiawa wʉt, napatamatkoi wʉt, sacerdotespaklochow, fariseosbej, fʉlaech Pilato poxade. \v 63 Pat wʉti Pilatoxot, jʉm-aechi: \p —Tajpaklon, Jesús kichachajbapijin. Xanal nejchaxoelx japon jʉm-aechpoxliajwa, laeja wʉtfʉkon. Jawʉt Jesús jʉm-aech: ‘Tʉpx wʉt, Dios namat-esaxael pejme dukaliajwan, tres matkoi wʉt’ —aech Jesús. \v 64 Samata, ¡soldaw to'im wesfʉlaliajwa tres matkoi japon ochxot! Jachi-emil wʉt, japon pejnachala bej jusaxaesbejpon. Do jawʉx, japi jiw naewʉajnafʉlaxael wʉt, jʉmchisfʉlaxaeli: ‘Japon mat-ech pejme dukaliajwa’ —chisfʉlaxaeli. Ja-aech wʉt, xanalliajwa kaes pejme xabich chaemilaxael. Me-ama majt, jachiyaxil —aech sacerdotespaklochow, fariseosbej, Pilatoliajwa. \p \v 65 Do jawʉt, Pilato jʉm-aech sacerdotespaklochowliajwa, fariseosliajwabej: \p —¡Ama soldaw! ¡Bʉflaem chiekal wesfʉlaliajwapi patʉpanwʉaj! —aech Pilato. \p \v 66 Do jawʉt, paklochow bʉ'follisi soldaw patʉpanwʉaj poxade. Jaxot pat wʉti, xape'ti sello ia't, pinjitxot. (Jasox ispi matabijaliajwa, asan aton japa-ia't matriaman wʉt taeliajwa.) Do jawʉt, soldaw jaxot waelas chamʉthawesfʉlaliajwapi patʉpanwʉaj. \c 28 \s1 Patʉpan Jesús mat-echpox pejme dukaliajwa \r (Mr 16.1–8; Lc 24.1–12; Jn 20.1–10) \p \v 1 Napatamatkoi toep wʉt, dominkomatkoi wʉt, juimt julan wʉtbej, María, Magdala paklowaxpijow, asaow Maríabej, kaxa fʉlaechlisi patʉpanwʉaj taeliajwa. \v 2 Japi watho' fol wʉt, chalechkal sat xabich najaet. Jawʉt Dios pej-ángel fʉloek. Pask wʉt patʉpanwʉajxotsik, japa-ia't, pinjit, matriamanlison kaelel. Do jawʉt, Dios pej-ángel ek japa-ia'tmatwʉajtat. \v 3 Dios pej-ángel pona xabich nakthian. Me-ama chamax kaliaf wʉt, jakaliaf-aechon. Sumta-otox xabich papoeikolax. \v 4 Soldaw, wesfʉlpi patʉpanwʉaj, taen wʉti Dios pej-ángel, japi soldaw xabich tathʉlal pejlewt. Do jawʉt, satat oeljabapi. Me-ama tʉp wʉt, ja-aechi. \p \v 5 Do jawʉt, ángel jʉm-aech japi watho'liajwa: \p —¡Nabej nejlewle'! Xan matabijtax xamal wʉlwekam taeliajwam patʉpan Jesús, kematamatlaspon cruztat tʉpaliajwa. \v 6 Amxot ajillison. Japon mat-echlison pejme dukaliajwa, me-ama chajia jʉm-aechon. ¡Xabʉa'din xamal najut taeliajwam ochxoton! \v 7 Tae-emil wʉt patʉpan, ¡xamal xabʉa'de japon pejnachala poxade japi chapaeliajwam! ¡Jʉm-amo Jesús pejnachala: ‘Cruztat tʉpon mat-echlison. Amwʉtjel pejme duklison. Xamal wʉajna japon wʉajnaxaech Galilea tʉajnʉxotde. Jaxotde Jesús taeyaxaelam’ —amo pejnachala! Japox xan jʉmchiliajwan Dios nabʉxto'a xamalliajwa —aech ángel japi watho'liajwa. \p \v 8 Do jawʉt, japi watho' bichakal fʉlaech Jesús pejnachala poxade, Jesúsliajwa ja-aechpox chapaeliajwapi. Japi watho' xabich beljow. Pe jawʉtbej, xabich nejchachaemili. \v 9-10 Nʉamtat fol wʉtfʉki, Jesús chalechkal natulaelt japi watho' pejwʉajnalel. Jesús moi-aech japi watho'liajwa. Do jawʉt, japi watho' mox soepa Jesúsxot. Brixtat nuili Jesús pejwʉajnalel, xabich sitaen xoti. Jesús thijaeltas wʉt, jʉm-aechon japi watho'liajwa: \p —¡Xabʉa'de tajnachala poxade chapaeliajwam xan nataenampox! ¡Tajnachala jʉm-amde Galilea tʉajnʉ poxade fʉlaeliajwapi! Jaxotde xan nataeyaxaeli —aech Jesús, japi watho' bʉxto'a wʉton. \s1 Soldaw wesfʉlpi patʉpanwʉaj, japi chapaeipox judíospaklochowxot \p \v 11 Watho' fʉlaech wʉtfʉk, do jawʉtbej, soldaw weti patʉpanwʉaj, asew japixot soldaw, fʉlaechbej Jerusalén paklowax poxade. Jaxotde pa'a wʉt, japi soldaw chapaeilisi sacerdotespaklochowxot puexa japi taenpoxan, jʉmtaenpoxanbej, Jesúsliajwa. \v 12 Do jawʉt, paklochow fʉlaech judíos-ancianos poxade nospaeliajwa, japi sʉapich, kaenejchaxoelaxliajwa japoxliajwa. Do jawʉx, japi paklochow moti xabich plata soldaw kichachajbaliajwa jiw. \v 13 Paklochow jʉm-aech soldawliajwa: \p —¡Jʉm-amo jiw: ‘Madoi, xanal moejtax wʉt, Jesús pejnachala fʉlaen patʉpan natkowaliajwa. Japox ja-aech xanalliajwa’ —amo puexa jiwliajwa! \v 14 Pilato japox wʉltaen wʉt, xanal nospaeyaxaelen, Pilato sʉapich. Ja-aech wʉt, xamal bʉ'wʉajan jilaxaelam —aech paklochow soldawliajwa. \p \v 15 Do jawʉt, soldaw ow-aechlisi japoxliajwa. Samata, kenoti plata. Jawʉt japi soldaw chapaefʉl, me-ama paklochow bʉxto'as. Samata, judíos xabich chapaefʉl japawʉajan potʉajnʉcha. Amwʉtjelbej japawʉajan nakiowa chapaefʉlfʉki. \s1 Jesús to'apox pejnachala, japi naewʉajnaliajwa jiw \r (Mr 16.14–18; Lc 24.36–49; Jn 20.19–23) \p \v 16 Do jawʉx, xanal onsan pejnachalwan fʉlaechx Galilea tʉajnʉ poxade. Jaxotde pa'ax wʉt, fʉlaechx pinamʉax poxade, Jesús nato'amʉax poxade. \v 17 Jaxotde xanal Jesús taenx. Do jawʉt, brixtat nuilx japon pejwʉajnalel, xabich sitaenx xot. Xanalxot asew jiw chiekal naexasis-eli, Jesús tʉp wʉt mat-echpox pejme dukaliajwa. \v 18 Do jawʉtbej, Jesús mox soepan xanalxot. Jʉm-aechon: \p —Taj-ax Dios natapaei puexa jiw tato'laliajwan, ampathatpijiw, athʉxotsepibej. \v 19 Samata, ¡xamal potʉajnʉcha jiw naewʉajnafʉlde! Naexasit wʉti taj-ax Dios, xan tajwʉajan naexasit wʉtbejpi, jawʉt japi jiw bautisaxaelam taj-ax Dios pijaxtat, xan Dios paxʉlnan pijaxtatbej, Espíritu Santo pijaxtatbej. \v 20 ¡Xamal naewʉajande asew jiw naexasisliajwa puexa xan tato'laxpoxan xamalliajwa! Xan diachwʉajnakolax xamalxotaxaelen pomatkoicha ampathatxot. Hasta ampathat toep wʉt, xan nakiowa xamalxotaxaelen —aech Jesús xanal pejnachalanliajwa.