\id MIC - Guaraní Mbyá Bible [gun] -Brazil 2004 (DBL 2014) \h Miquéias \toc1 Miquéias ayvu oĩa \toc2 Miquéias \toc3 Miq \mt1 Miquéias ayvu oĩa \imt1 Miquéias ayvu oĩa \ip Profeta Miquéias ijayvu raka'e Judá ha'e Israel kuery heko vai ramo Nhanderuete ombopaga aguã re. “Ha'e nunga rupi pendekáuxa Sião tetã ombovaipaa 'rã mba'etyrã yvy karaĩa rami, Jerusalém opyta 'rã mba'emo ra'ykue aty rive. Yvyty templo oĩa voi opyta 'rã yvy'ã'i jaipa va'e rive” (3.12). \ip Ijayvu avi araka'eve rã Senhor ogueraa jepe vy omoingo porã ju aguã re. Judeu kuery anho e'ỹ guive, yvy jave re ikuai va'e ixupe anho 'rã ikuai. “Opaa ára py ma yvyty Senhor pegua oo oĩa va'e ombo'yvateve 'rã yvyty ha'e yvy'ã ikuai va'e áry. Ha'e ramo yvy regua kuery oje'oi 'rã ha'e katy. Heta va'e regua kuery oo vy aipoe'i 'rã joupe-upe: ‘Peju ke, jaje'oi Senhor pegua yvyty re, Jacó kuery Ruete pegua oo oĩa katy. Ha'e ramo nhanembo'e 'rã oikoa re, ha'e va'e rupi nhande kuery voi nhandekuai aguã’, he'i 'rã okuapy” (4.1-2a). \c 1 \s1 Israel ha'e Judá kuery rovai opu'ã okuapya re ijayvuague \p \v 1 Moresete pygua Miquéias pe \nd Senhor\nd* oayvu ombou va'ekue. Judá pygua huvixa Jotão, Acaz ha'e Ezequias ikuai jave ijayvu Samaria ha'e Jerusalém tetã re. \p \v 2 Yvy regua kuery ha'e javi, pendu ke. Ndee yvy, ejapyxaka avi ke, ha'e yvy re pendekuai va'e ha'e javi. \nd Senhor\nd* Nhanderuete ijayvu ta penderovai, ojeupegua templo iky'a e'ỹ va'e gui ae. \m \v 3 Mba'eta ne'exa, \nd Senhor\nd* ma o'amba gui oguejy ouvy vy oguata 'rã ovy yvyty yvateve va'e áry rupi. \m \v 4 Iguýry yvyty ikuai va'e ma hykupa 'rã, yvyugua voi ovopa 'rã tata raku py iraity omoĩ mbyre hykua rami, yvy'ã guy katy yy oxyry atã va'e rami guive. \m \v 5 Ha'e nunga ha'e javi oiko 'rã Jacó kuery heko vaia re, Israel kuery ojejavya re ae. Ha'e gui mava'e kuery tu ikuai Jacó regua heko vai va'e? Samaria pygua kuery e'ỹ teve? Ha'e mamo tu oĩ yvyty áry Judá kuery ta'angaa mbojerovia atyrã ojapo va'ekue? Jerusalém tetã py e'ỹ teve? \p \v 6 Ha'e nunga rupi \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Samaria tetã ma xee ajapo 'rã mba'ety mbyte ita omboaty pyre rami rive, ha'e uva onhotỹa aguã. Mba'eta ha'e py ita ombojoja pyre ambojerepa 'rã heravy yvy'ã guy katy, oo renda ojekuaapa peve. \m \v 7 Ha'e gui ta'angaa ojapo pyre ma omboa'ypaa 'rã, onhemongy'a reia repy oapypaa 'rã, ha'e ta'angaa oguereko va'e ha'e javi xee ambovaipa 'rã. Mba'eta ha'e kuery itavy reia repykue re rive ojou rire ha'e rami ikuai va'e pe ae ju 'rã ogueraa uka — he'i. \p \v 8 Ha'e nunga rupi xee ajae'o, anhendu ratã aikovy, xeporiaua rupi aiko xepire rei reve. Jagua-tuvy nhe'ẽ rami ajae'o aikovy, ha'e guyra-nhandu rami xepy'a vai nhendu. \m \v 9 Mba'eta xeretarã kuery ai ma okuera ve'ỹ ae va'e. Mba'emo vai ete ou Judá re, ovaẽ ma xeretarã kuery rekoa Jerusalém rokẽ peve ete. \p \v 10 — Ha'e nunga pemombe'u eme Gate tetã py, pejae'o eme guive.\f + \fr 1:10 \ft Profeta Miquéias ndoipotai hovaigua kuery Gate py ikuai va'e ha'e nunga oendu, ojojai rei e'ỹ aguã.\f* Bete-Leafra py penhembojere-jere yvy ku'i rupi. \m \v 11 Peẽ Safir pygua kuery, pendepire rei ha'e pexĩmba reve 'rã peo. Zaanã pygua kuery voi ndoo jepei 'rã. Bete-Ezel pygua kuery ojae'o reia pendu vy peikuaa 'rã napenepytyvõvei 'rãa. \m \v 12 Mba'eta Jerusalém tetã rokẽ peve \nd Senhor\nd* guigua mba'emo vai ou ramo Marote pygua kuery oarõ okuapy mba'emo porã oiko 'rã. \m \v 13 Ha'e gui Laquis pygua kuery, pemoxãmba kavaju kuery karóxa re. Mba'eta peẽ kuery ranhe pejapo Sião pygua kuery ojejavy aguã rami, pendere oĩ ra'e Israel kuery heko vai aguã. \m \v 14 Ha'e Moresete-Gate pygua kuery pe ma peme'ẽ 'rã mba'emo oxẽ ta ma ramo. Aczibe py oo ikuai va'e ma Israel pygua huvixa kuery ojekore aguã rive opyta. \m \v 15 Ha'e gui Maressa pygua kuery, pendea py voi ambou 'rã pendere ipo'aka va'erã. Adulão peve voi ovaẽ 'rã Israel regua yvatekueve. \m \v 16 Pejayapa pende'a hi'yvypy'i rupi pendera'y kuery perovy'a va'ekue re pendepy'a vai vy. Pendeapyte rupi penhopĩmba ke xapirẽ rami, pendegui ha'e kuery oipokuaa reve ogueraapaa ta ma ramo. \c 2 \s1 “Joguereko axya kuery pe nda'evei ete 'rã”, he'iague \p \v 1 Nda'evei ete 'rã ngupa py oĩa py ojejavy aguã anho opy'a re omoĩ va'e kuery pe. Ha'e va'e kuery ma ko'ẽgueve ha'ekue rami ae 'rã ikuai, ha'e rami aguã ipo'aka va'e vy. \m \v 2 Ha'e kuery ma nhomba'ety ojopyxea oendu vy oipe'a 'rã, joo voi ojopy 'rã. Ha'e rami vy omokanhy 'rã avakue ha'e hoo py ikuai va'e guive. Omomba 'rã hoo va'e imba'e rei-rei reve. \m \v 3 \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Ha'e nunga rupi ha'e kuery re ambou 'rã mba'emo vai. Ha'e va'e gui ma ndapeo jepevei 'rã. Penhemboyvatea rupi ve'ỹ 'rã pendekuai, mba'emo vai oikoa ára. \m \v 4 Ha'e va'e ára penderovai omombe'ua 'rã peteĩ ayvu penereronhemboaxya rupi merami. Ha'e vy aipo'ea 'rã: “Nhanemokanhymba ma! Nhanderuete joupe omboaxapa ma xeretarã kuery yvy oguereko va'ekue! Xegui voi oipe'apa! Nhande kuery mba'ety ikuai va'ekue ma anhetẽ rupi e'ỹ ikuai va'e pe ju omboaxa”, 'ea 'rã. \m \v 5 Ha'e nunga rupi \nd Senhor\nd* pegua kuery teĩgue ju ijaty okuapy teĩ pendeyvyrã oa'ã va'erã ma ndoikoi 'rã, xorte oexaa rupi, neĩ ixã omoatãa rupi voi. \s1 Profeta ramigua rive re ijayvuague \p \v 6 Ha'e rã heta va'e kuery ma aipoe'i okuapy xevy: \p — Ndeayvuve eme ha'e rami, ndeayvu riae eme. Mba'eta orere ndoui 'rã roxĩmba aguã. \m \v 7 Jacó kuery re ma ndoui 'rã remombe'u reikovy va'e. Tyrã pa \nd Senhor\nd* Nhe'ẽ ivai vi nhandevy? Po ramigua ae 'rã teve ojapo? — he'i okuapy. \p \nd Senhor\nd* ombovai: \p — Tá, teko porã rupi ikuai va'e pe ma xeayvu ojapo porã 'rã. \m \v 8 Ha'e rã xevygua kuery ma kue'i teri xere opu'ã okuapy xerovaigua rami. Ha'e rami vy pendea rupi oaxa rive'i ovy va'e gui peipe'a 'rã ijao, i-capa voi, pendere opu'ã aguã re onhembopy'a e'ỹ teĩ. \m \v 9 Xevygua kunhague gui voi peipe'a ngoo py ovy'a aguã va'ekue. Imemby kuery gui voi peipe'a mba'emo porã raka'e rã peve guarã ame'ẽ aguã va'ekue. \m \v 10 Pepu'ã ma ha'vy, tapeopa, mba'eta peĩague py nda'evei pepytu'uve aguã. Tapeo, mba'eta penhemongy'apaague ojapo penemokanhymba aguã rami, penemokanhya 'rãe. \m \v 11 Ha'e gui penembyte xapy'a rei oiko 'rã yvytu rami rive ijapu vy aipoe'i va'e: “Xee ma vinho ha'e nga'ua rupigua rive amombe'u va'e”, he'i. Ha'e va'e rive 'rã ha'eve peẽ kuery pegua profeta oiko aguã. \s1 Israel kuery okuave'i va'e \nd Senhor\nd* omono'õ ju aguã re ijayvuague \p \v 12 — Ha'e gui peẽ Jacó regua kuery ma xee romono'õmba ju 'rã. Amboatypa 'rã Israel kuery okuave'i va'e. Joa py meme 'rã romoĩ, vexa'i kuery ma kora py, e'ỹ vy nhuũndy mbyte py ikuai va'e rami. Ha'e ramo heta ete ju ikuai vy onhendu ratã rei 'rã okuapy. \m \v 13 Ha'e kuery renonde rupi peteĩ oo 'rã tape apoarã. Ha'e ramo ha'e kuery oẽmba 'rã, okẽ rupi oike ha'e oẽ ju 'rã jogueravy. Ha'e kuery renonde rupi oo 'rã Huvixave ae. Tá, \nd Senhor\nd* ae 'rã oo ha'e kuery renonde rupi — he'i. \c 3 \s1 Huvixa, sacerdote ha'e profeta kuery rovai ijayvuague \p \v 1 Ha'e gui xee aipoa'e: \p — Peẽ Jacó akã ha'e Israel kuery ruvixa pendekuai va'e, pendu ke aỹ. Peẽ kuery e'ỹ teve ha'evea rami joguerekoarã penemoingoa pyre? \m \v 2 Mba'eta peẽ kuery ma ndaperovy'ai 'rã iporã va'e, ha'e rã mba'emo vai rive pejou porã. Ha'e rami vy peipiropa 'rã heta va'e kuery, ho'o voi pemboi 'rã ikãgue gui. \m \v 3 Ha'e rami vy pe'u 'rã xevygua kuery ro'okue, ipire pemboipa 'rã, ha'e ikãgue ma pemopẽmba rive 'rã. Ha'e vy pembo'ipa 'rã ho'okue oja py, oja ixã va'e pyguarã guive. \m \v 4 Ha'e rami rire \nd Senhor\nd* pe pejapukai ramo noendui 'rã pendeayvua. Ha'e rami 'rãgue py ha'e va'e jave peẽ kuery pe ndojexa ukavei 'rã, ha'eve e'ỹa rami pendekuai ramo. \p \v 5 Ha'e gui profeta ramigua kuery xeretarã kuery oguerojejavy ramo po rami \nd Senhor\nd* ijayvu avi ha'e kuery re. \p — Peẽ kuery ma pe'u va'erã ome'ẽa ja “Ha'evepa rei 'rã” peje. Ha'e rã pe'u va'erã nome'ẽi va'e kuery pe ma “Ou 'rã pendere opu'ã va'erã” peje. \m \v 6 Ha'e nunga rupi peẽ kuery áry ou 'rã pytũ mba'eve ndapexavei aguã, oiko 'rã pytũ reia mba'eve penemba'ekuaa e'ỹ aguã. Profeta kuery pe ma kuaray oike xapy'a 'rã, ha'e kuery pe ara py teĩ pytũmba 'rã. \m \v 7 Ha'e ramo mba'emo oexa va'ety kuery oxĩmba 'rã, imba'ekuaa va'e kuery ndoikuaavei rei 'rã. Tá, ha'e kuery ojoko 'rã ojuru, Nhanderuete mba'eve py nombovai ramo — he'i. \p \v 8 Ha'e rã xere ma \nd Senhor\nd* Nhe'ẽ po'akaa anho oĩ. Ha'e rami vy xere oĩ ha'evea rami ajoguereko aguã ha'e xembaraeterã, Jacó kuery pe amombe'u porã aguã heko vaia, ha'e Israel kuery ojejavya. \p \v 9 Peẽ Jacó akã ha'e Israel kuery ruvixa peiko va'e, pendu ke aỹ, mba'eta ha'eve'ỹa rami pejoguereko, ha'e ha'evea ramigua pe “Nda'evei va'e” peje. \m \v 10 Peẽ kuery ma tuguy pemoẽa rupi rive pejapove oorã Sião tetã re, mba'emo vai rupi anho pejapo Jerusalém re. \m \v 11 Ha'e pygua huvixa pendekuai va'e ma peráta pejopy vy rive 'rã peikuaa pota mba'emo re, sacerdote kuery ma nhombo'e 'rã mba'emo ojouxe vy rive, ha'e profeta kuery ma peráta re rive 'rã imba'ekuaa. Ha'e rami teĩ \nd Senhor\nd* re pejeroviaa rupi merami pendeayvu vy “Nhanembyte e'ỹ teve \nd Senhor\nd* oĩ? Ha'e ramo nhandere ndoui 'rã mba'emo vai”, peje rive 'rã. \m \v 12 Ha'e nunga rupi pendekáuxa Sião tetã ombovaipaa 'rã mba'etyrã yvy oikaraĩa rami, Jerusalém opyta 'rã mba'emo ra'ykue aty rive. Yvyty templo oĩa voi opyta 'rã yvy'ã'i jaipa va'e rive. \c 4 \r Isaías 2.1-4 \p \v 1 Ha'e rami teĩ opaa ára py ma yvyty \nd Senhor\nd* pegua oo oĩa va'e ombo'yvateve 'rã yvyty ha'e yvy'ã ikuai va'e áry. Ha'e ramo yvy regua kuery oje'oi 'rã ha'e katy. \m \v 2 Heta va'e regua kuery oo vy aipoe'i 'rã joupe-upe: “Peju ke, jaje'oi \nd Senhor\nd* pegua yvyty re, Jacó kuery Ruete pegua oo oĩa katy. Ha'e ramo nhanembo'e 'rã oikoa re, ha'e va'e rupi nhande kuery voi nhandekuai aguã”, he'i 'rã okuapy. Mba'eta Sião gui ma oikuaa ukaa 'rã lei, Jerusalém gui onhendu 'rã \nd Senhor\nd* ayvu. \p \v 3 Ha'e gui ma \nd Senhor\nd* oikuaa pota 'rã yvy regua mbovy e'ỹ ikuai va'e re, omo'arandu 'rã yvy regua ipo'akave va'e ha'e mombyrya rupigua. Ha'e ramo ha'e kuery kyxe gui ojapo 'rã yvy karaĩarã, ha'e hu'y guaxu gui ojapo 'rã kyxe yvyra rakã ayaarã. Mba'eta yvy regua kuery ndoguerojeroviavei 'rã kyxe, neĩ joe opu'ã aguã voi ndoikuaavei ma 'rã. \m \v 4 Ha'e rami 'rãgue py peteĩ-teĩ oguapy 'rã okuapy omba'e uva rembypy, e'ỹ vy figo'y guy rupi, mba'eta ndoikovei 'rã imondyiarã, \nd Senhor\nd* ixondaro reta va'e ojuru py ae ijayvu rire. \m \v 5 Yvy regua kuery ma nguuete ramigua rery rupi peteĩ-teĩ ikuai. Ha'e rã nhande ma \nd Senhor\nd* Nhanderuete rery rupi 'rã nhandekuai, raka'e rã peve. \p \v 6 Ha'e gui \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Ha'e va'e ára ma arupa 'rã oguata vaikue'i va'e kuery, amono'õmba avi 'rã ambopagaa rupi araa uka va'ekue. \m \v 7 Oguata vaikue'i va'e amoingo 'rã peteĩ regua okuave va'e, ha'e mombyry ogueraa pyre ma amoingo 'rã ipo'akave va'e. Ha'e rami vy ha'e kuery re apena 'rã Sião yvyty áry, aỹ guive raka'e rã peve. \m \v 8 Ha'e gui ndee torre vexa'i kuery rarõaty, Sião yvyty, tá, ndea py 'rã ou jypy guare rami ipo'aka va'erã, Jerusalém pygua ae ipo'aka ju aguã. \p \v 9 Ha'e gui aỹ ma, mba'e re tu ha'e rami ete peneraxẽ? Noĩ teve penderuvixave? Penemongeta va'ety okanhy ae teve? Pendere teve imemby raxy va'e rami haxy va'e ou? \m \v 10 Peẽ Sião pygua kuery, aỹ pejexavai reve penhea'ã peiny imemby raxy va'e rami, mba'eta aỹ peo 'rã peneretã gui hovai rupi rive pendekuai aguã. Babilônia tetã peve 'rã peo. Ha'e rami teĩ penemondoukaa ju 'rã ha'e gui, mba'eta ha'e gui \nd Senhor\nd* pendereraa jepe 'rã penderovaigua kuery po gui. \p \v 11 Aỹ ma heta ete ikuai yvy regua kuery pendere opu'ã okuapy va'e. Ha'e kuery aipoe'i: “Sião tetã tomongy'apaa, nhanderexa py ae tajaexa jaipota va'e, ha'e pygua kuery re oiko rã”, he'i okuapy. \m \v 12 Ha'e rami teĩ ha'e kuery ndoikuaai \nd Senhor\nd* opy'a re oguereko va'e, ndoikuaai onhembopy'aague mba'emo aju jokuaa ojykya aguã py rami omono'õmba aguã. \m \v 13 Ha'e nunga rupi Sião pygua kuery, pepu'ã ke ha'e pejyky. Ha'e rami aguã ame'ẽ penderakuarã ferro guigua, ha'e penepoapẽrã overa va'e guigua. Ha'e ramo heta 'rã pejyky yvy regua kuery.\f + \fr 4:13 \ft Ha'e jave py ma mba'emo ra'yĩ ha'e kuery ojyky 'rã vaka opyrõa rupi. Ha'e gui apy ma Jerusalém pygua kuery pe Nhanderuete ijayvu guymba pe rami, yvy regua kuery ombopaga aguã.\f* Ha'e rã ha'e kuery oguereko va'ekue ma pemboaxapa 'rã \nd Senhor\nd* pe, imba'e rei-reikue peme'ẽ 'rã \nd Senhor\nd* yvy jave re ipo'aka va'e pe. \c 5 \p \v 1 Ha'e nunga rupi aỹ pemboatypa ke pendea pygua xondaro kuery. Mba'eta nhandejokoa 'rã okuapy, ha'e yvyra py oinupã 'rã Israel kuery rerekoa rova rupi. \s1 Huvixaverã \nd Senhor\nd* ombou rã itui'i ha'e ipo'aka aguã re ijayvuague \p \v 2 Ha'e gui ndee Belém tekoa Efrata 'epy va'e, ndee ma kyrĩ'i ete Judá regua ikuai aguã teĩ ndegui ae 'rã ou xevygua Israel kuery re opena va'erã. Ha'e va'e ma yma guive ijypy va'e, ijypy ete ára guive.\f + \fr 5:2 \ft Belém tekoa ma huvixa Davi itui'iague (Rute 1.2; 1 Samuel 17.12). Ha'e nunga rupi Belém pe “Davi rekoague” 'ea (Lucas 2.4). Ha'e gui kova'e ayvu rupi vy Jesus voi itui'i raka'e Belém py (Mateus 2.3-6).\f* \m \v 3 Ha'e rami teĩ ha'e va'e kuery \nd Senhor\nd* omboaxa 'rã ranhe, imemby raxy va'e oikuavã'ia ára peve. Ha'e va'e jave py ma tyvy kuery mboae ojevypa ju 'rã Israel kuery ikuaia py. \m \v 4 Ha'e gui guetarã kuery re opena va'e oĩ atã vy \nd Senhor\nd* po'akaa rupi 'rã opena oikovy, \nd Senhor\nd* nguuete rery iporã ete va'e rupi. Ha'e ramo ha'e kuery ikuai porã 'rã, mba'eta ha'e jave py huvixa pe “Yvate ete va'e” 'ea 'rã yvy apy peve. \m \v 5 Ha'e ae 'rã oiko nhanemoingo porãarã. \p Ha'e gui Assíria pygua kuery ma nhandeyvy re ou vy huvixa ro ikuai va'e rupi oaxa jogueravy ramo nhande kuery va'e regua opu'ã 'rã ha'e kuery rovai, sete joe opena va'e ha'e irundy meme avakue rerekoa 'rã opu'ã. \m \v 6 Ha'e va'e kuery ma kyxe py ombovaipa 'rã Assíria ha'e Ninrode yvy, ha'e kuery ropy ae. Ha'e rami py nhandereraa jepe 'rã Assíria pygua kuery gui, ha'e kuery nhandeyvy re ou vy nhanderekoa re opyrõ ramo. \p \v 7 Ha'e gui Jacó regua rembyrekue ma yvy regua kuery mbyte rupi 'rã ikuai \nd Senhor\nd* guigua yxapy rami, jai rogue áry oky rayvi ho'a va'e rami guive, mba'eta ha'e nunga ma avakue re'ỹ oarõ va'e, avakue ra'y kuery re'ỹ ojeko va'e. \m \v 8 Ha'e rami vy Jacó regua kuery rembyrekue ma amboae regua kuery mbyte rupi ikuai 'rã mymba kuery ka'aguy regua mbyte rupi guary oiko va'e rami. Yvy regua kuery ikuaia rupi ikuai 'rã vexa'i kuery ikuaia rupi guary ra'y oiko va'e rami, mba'eta guary oaxaa rupi joe opyrõ reve omboa'ypa 'rã, heraa jepearã ndoikoi rã guive. \p \v 9 Ha'e rami ae avi ndepo'aka 'rã nderovaigua kuery re. Ha'e ramo ha'e kuery omokanhymbaa 'rã. \m \v 10 \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Ha'e va'e ára ma penembyte gui aipe'apa 'rã penerymba kavaju kuery, ha'e ambovaipa 'rã penerenda karóxa joe opu'ãa pygua.\f + \fr 5:10 \ft Ha'e kuery ma joe opu'ã aguã anho oguereko va'ekue kavaju.\f* \m \v 11 Pendeyvy re ambovaipa 'rã tetã ikuai va'e, ha'e aitypa 'rã oo ikorapa va'e pejapo va'ekue. \m \v 12 Pendepo gui aipe'apa 'rã mba'evykya, ndapejouvei ma 'rã imba'ekuaa va'erã. \m \v 13 Peẽ kuery mbyte gui aipe'a 'rã mba'emo ra'angaa pejapo va'ekue, ha'e ita pembojerovia aguã pemopu'ã va'ekue. Ha'e rami rire ndapejero'avei 'rã pendepo py ae pejapo va'ekue renonde. \m \v 14 Penembyte gui aipe'apa 'rã ta'angaarã yvyra pemopu'ã va'ekue, ha'e ambovaipa 'rã peneretã ikuai va'e. \m \v 15 Ha'e gui ajou vai ha'e xepoxya rupi ambopaga 'rã yvy regua xenhe'ẽ rendu e'ỹ va'ekue. \c 6 \s1 Ojeupegua kuery re oikuaa pota aguã re Nhanderuete ijayvuague \p \v 1 Pendu ke aỹ \nd Senhor\nd* ayvu. Aipoe'i: \p — Pepu'ã ke, yvyty ikuai va'e renonde pemombe'u pendereko, yvy'ã ikuai va'e oendu aguã pendeayvua.\f + \fr 6:1 \ft Apy ma Nhanderuete ojeupegua kuery oenoĩ guenonde ojexa uka aguã, ha'e kuery omboayvu aguã. Ha'e gui yvyty ha'e yvy'ã ikuai va'e oenoĩ avi henduarã rami.\f* \m \v 2 Ha'e peẽ yvyty pendekuai va'e voi ke pendu \nd Senhor\nd* oikuaa va'e omombe'u rã, ha'e peẽ yvy yta ymagua peiko va'e reve. Mba'eta \nd Senhor\nd* oguereko ojeupegua kuery regua omombe'u va'erã, Israel kuery omboayvu aguã. \p \v 3 — Ha'e gui xevygua kuery, mba'e tu ajapo pendere? Mba'e nunga py tu rombovoyi? Xembovai na! \m \v 4 Mba'eta Egito yvy gui roguenoẽ va'ekue, escravo pendekuaiague gui roepy vy. Ha'e gui penerenonderã amondouka raka'e Moisés, Arão ha'e Miriã. \m \v 5 Xevygua kuery, penema'endu'a ke aỹ Moabe pygua huvixa Balaque penemombaxeague re, ha'e ixupe Beor ra'y Balaão ombovaiague re. Penema'endu'a avi Sitim guive Gilgal peve pendere oiko va'ekue re, peikuaa aguã \nd Senhor\nd* ha'evea rami meme pendererekoague — he'i. \p \v 6 Ha'e gui \nd Senhor\nd* pe ajexa ukaxe vy mba'e nunga 'rã tu aru, xerenapy'ã re aĩ aguã Nhanderuete yvate ete va'e renonde? Henonde aju vy mba'emo aapy reve ame'ẽ va'erã teve 'rã aru? Vaka ra'y peteĩ ma'etỹ va'e aru 'rã teve? \m \v 7 \nd Senhor\nd* oguerovy'a 'rã teve mbovy e'ỹ vexa'i, ha'e e'ỹ vy dez mil yakã'i azeite anho tynyẽ va'e? Xereko vaiague re ame'ẽ 'rã teve xera'y peteĩ'i va'ekue, xerete guigua ae'i teve ame'ẽ 'rã xepy'a guive ajejavyague rekovia? \m \v 8 Any avakue, mba'eta pendevy pe \nd Senhor\nd* omombe'u ae ma iporã va'e oipota va'e. Ha'e va'e ma ha'evea rami pejoguereko aguã, penhomboaxya rupi pejoayvu aguã, ha'e Penderuete reve penhemboyvate reia rupi e'ỹ peiko aguã. \s1 Ha'eve'ỹa rami joguerekoa kuery ombopaga aguã re Nhanderuete ijayvuague \p \v 9 Ha'e gui \nd Senhor\nd* oenoĩ 'rã tetã pygua kuery. Ha'e ramo hi'arandu va'e kuery ma hery oendu vy ojererokyjea rupi 'rã ikuai. Ha'e gui ma \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Yvy regua kuery, pendu ke penerenoĩa. \m \v 10 Heko vai va'e ro py oĩ teri teve jokorea rupi ojou va'ekue, ha'e mba'emo ryru jokore aguã va'e? \m \v 11 Xee amboeko porã 'rã teve mba'emo opejaa ha'eve'ỹ ramigua peiporu rã, e'ỹ vy poyia jokore aguã regua hyru gui penoẽ rã? \m \v 12 Mba'eta tetã py oguerekopa rei va'e kuery jojukaa rupi anho ikuai, ha'e pygua kuery ha'e javi ijapu va'e meme, nhombotavya rupi anho ae 'rã ijayvu. \m \v 13 Ha'e rami rã xee rombojexavai 'rã, pejejavya káuxa aipe'apa 'rã pendegui. \m \v 14 Ha'e ramo mba'emo pe'u teĩ napenhandui 'rã, penderye py pendu riae 'rã penenhembyayia. Penemba'e rei-rei pemoĩ porãmba teĩ ndapejouvei 'rã. Ha'e rã mba'emo pejou nho va'e ma xee amboaxa 'rã kyxe revegua pe. \m \v 15 Mba'emo penhotỹ teĩ napemono'õi 'rã. Azeitona reumbiri teĩ azeite ndaperekoi 'rã pendejee peikyty va'erã. Uva voi peumbiri teĩ ndapey'ui 'rã vinho. \m \v 16 Mba'eta huvixa Onri ojapo uka va'ekue rupi rive pendekuai, Acabe ro pygua kuery ikuaiague ha'e nhomongetaa rami guive.\f + \fr 6:16 \ft Huvixave Onri ha'e Acabe ma pavẽ gui heko vaive va'e (1 Reis 16.25, 30).\f* Ha'e nunga rupi xee romokanhymba 'rã. Peneretã ikuai va'e ajapo 'rã ojojai rei pyrã. Ha'e rami vy ajapo 'rã yvy regua kuery pendejou vai aguã rami. \c 7 \s1 Israel kuery opa marã ikuaia re ijayvuague \p \v 1 Nda'evei ete 'rã xevy, mba'eta xee ma kuaray puku jave mba'emo'a omono'õmbaague rupi ndojouvei va'e rami aiko, ha'e rami e'ỹ vy uva omono'õmbaa ma rire ivaikue anho ojou va'e rami avi, mba'eta nda'ipovei ma hi'a oipyte pyrã, neĩ figo jypygua ja'uxe vai va'e nunga voi. \m \v 2 Mba'eta yvy gui okanhymba ma porayvu va'ekue. Avakue ikuai va'e regua peteĩve jipoi heko porã va'erã. Pavẽ rei oma'ẽ mbegue 'rã okuapy jouguy omoẽ aguã. Peteĩ-teĩ ma kya py rami guyvy kuery ae ombo'aa rupi 'rã ikuai. \m \v 3 Ha'e kuery opo py ojapo 'rã mba'emo vai anho, onhea'ã 'rã guive ojapo ete peve. Huvixa ma nhombopagaxea rupi anho oiko, joe oikuaa pota va'e kuery ma peráta re anho ojapo, yvatekueve ma ijayvu 'rã okuapy opy'a py ojapo vaixea oĩ va'e re. Ha'e rami vy peteĩ rami ete 'rã ikuai mba'emo vai apoa rupi. \m \v 4 Ha'e kuery va'e regua heko porãve va'e ma juu rami nhomoingo axy va'e, ha'evevea ramive merami ikuai va'e ma juuty gui nda'eveive va'e. Ha'e nunga rupi ovaẽ ma ára peneretã rarõa kuery omombe'u va'ekue, pejexavai aguã ára ae. Ovaẽ ma ha'e kuery ndoikuaavei rei aguã. \m \v 5 Pejerovia eme peneirũ re, pejerovia eme peneirũ kuery re. Pejoko ke pendejuru pendepexo re ojero'a va'e pe eteve voi mba'eve pemombe'u e'ỹ aguã. \m \v 6 Mba'eta ta'y kuery ndoayvuvei 'rã nguu kuery, tajy kuery voi opu'ã 'rã oxy kuery rovai, ipi'a ra'yxy kuery voi ome xy kuery rovai 'rã opu'ã. Ha'e rami vy peteĩ-teĩ rovaigua kuery ma ngoo pygua ae 'rã ikuai.\x * \xo 7:6 \xt Mateus 10.35, Lucas 12.53\x* \p \v 7 Ha'e rã xee ma ama'ẽ tema 'rã \nd Senhor\nd* re, arõ 'rã Nhanderuete xereraa jepea. Ha'e ramo Xeruete oendu 'rã xeayvua. \s1 Israel kuery omboaxy aguã re \nd Senhor\nd* ijayvuague \p \v 8 Ha'e gui xerovaigua kuery, pevy'a rei eme xere. Xee ha'a rire teĩ apu'ã ju 'rã. Pytũ rupi aiko teĩ \nd Senhor\nd* omoexakã 'rã aikoa'i rupi. \m \v 9 \nd Senhor\nd* pe ajejavy rire ajexavai 'rã ipoxya gui, teĩ xereko re oikuaa pota vy xemboeko porã peve'i. Ha'e rami vy xerenoẽ ju 'rã guexakãa py, ha'e ramo xee aexa 'rã ha'evea rami xererekoa. \m \v 10 Ha'e nunga xerovaigua okuapy oexa vy oendu 'rã oxĩmbaa, xevy pe “Mamo tu \nd Senhor\nd* Nderuete oĩ?” he'i rire. Ha'e nunga oiko rã aexa 'rã xerexa py ae, tape rupi yapo oĩ va'e rami opyrõa ramo. \p \v 11 Ha'e gui peneretã kora omoatyrõa jevya ára py penembotuvixave 'rã. \m \v 12 Ha'e va'e ára ma pendea py jogueru 'rã Assíria guive Egito peve ikuai va'ekue, ha'e Egito tetã guive Eufrates yakã peve, ye'ẽ guive ye'ẽ mboae peve, ha'e yvyty oĩa guive yvyty mboae peve ikuai va'ekue. \m \v 13 Ha'e rami teĩ pendeyvy ombovaipaa 'rã ha'e py ikuai va'e káuxa, ojapo vai rei rire. \p \v 14 Epena ke ndevygua kuery re ndepopoka py. Ha'e kuery ma nerymba rami ikuai. Ha'e kuery ae'i ikuai yvyraty reia rupi, yvy porã reia mbyte. Tove yma guare rami tokaru okuapy Basã ha'e Gileade yvy rupi. \p \v 15 — Ha'e ramo peẽ kuery pe xee aexa uka 'rã mba'emo porã, Egito yvy gui roguenoẽ jave guare rami — he'i. \p \v 16 Yvy regua kuery ha'e nunga oexa vy oxĩmba 'rã okuapy ipo'akaa gui. Ojuru ojoko 'rã opo py, ijapyxa voi opyta 'rã oendu ve'ỹ va'e. \m \v 17 Mboi rami oere 'rã nhoguenoiny yvy ku'i. Mboi minha yvy rupi otyryry vy onhemiague gui oryryipa reve oẽ va'e rami avi ha'e kuery voi oryryipa reve 'rã ojexa uka \nd Senhor\nd* Nhanderuete renonde, ixugui okyje vaipa reve. \p \v 18 Oreruete, mava'e tu oiko ndee rami ete? Ndee ma remboguepa 'rã orereko vaiague, nderexaraipa 'rã guive ndevygua kuery rokuave va'e orereko vaiague re. Mba'eta \nd Senhor\nd* nhomboaxyxe vai va'e vy riae e'ỹ 'rã oĩ ivaia. \m \v 19 Ha'e rami vy nhanemboaxy ju 'rã, opyrõmba 'rã nhandereko vaiague re, jajejavyague omombopa 'rã ye'ẽ typyvea py. \m \v 20 Ha'e ramo Jacó kuery pe oexa uka 'rã anhetẽ rupi oikoa, Abraão kuery pe oexa uka 'rã omboaxya, yma guive nhaneramoĩ kuery pe ouraague rami vy. \m