\id LAM - Guaraní Mbyá Bible [gun] -Brazil 2004 (DBL 2014) 
\h Lamentações 
\toc1 Jeremias nhogueronhemboaxya rupi ijayvuague 
\toc2 Lamentações 
\toc3 Lam 
\mt1 Jeremias nhogueronhemboaxya rupi ijayvuague 
\imt1 Jeremias nhogueronhemboaxya lamentações [esta palavra em português] rupi ijayvuague 
\ip Kova'e kuaxia para re ma Jeremias ipy'a vaia rupi ijayvu Babilônia pygua kuery Jerusalem tetã oitypaague re. Ha'e rami teĩ kuaxia mbyte py ma ojerovia etea rupi ijayvuague avi oĩ: 
\iq1 “Mba'eta Senhor nhanemboaxy ramo ma nanhanemombaai, 
\iq2 mba'eta nhanemboaxya ma opa va'erã e'ỹ. 
\iq1 Opa mba'e py ojeroviapy reiko vy 
\iq2 rexa uka pyau 'rã ko'ẽ nhavõ. 
\iq1 Xejeupe ae aipoa'e: ‘Xevy guarã oĩ va'e ma Senhor ae. 
\iq2 Ha'e nunga rupi arõ tema 'rã hexe’, ha'e. 
\iq1 Senhor opena porã 'rã harõa kuery re, 
\iq2 onhe'ẽ py oeka va'e kuery ae. 
\iq1 Ha'eve nharõ Senhor nhandereraa jepe aguã, 
\iq2 nhakyrirĩ reve” (3.22-26). 
\c 1  
\s1 Jerusalém tetã ombovaipa ha'e oejapaa ague re ndovy'aaiague 
\q1  
\v 1 Tetã yma heta riae ikuaiague teĩ aỹ ma oejapaa ma!\f + \fr 1:1 \ft “Tetã” he'ia ma Jerusalém re ae ijayvu vy, Babilônia pygua kuery ombovaipa rire (2 Reis 24-25; 2 Crônicas 36; Jeremias 39, 52).\f* 
\q2 Aỹ ma kunha imeve'ỹ va'e rami opyta, 
\q2 yvy regua kuery omboeteve va'ekue ri. 
\q2 Amboae tetã ikuai va'e gui huvixa rajy rami yvateve va'ekue ri 
\q2 aỹ joupe rive ha'e kuery omomba'eapo nhea'ãa. 
\q1  
\v 2 Ojae'o, ojae'o tema okuapy pyávy, 
\q2 hexay oxyry tema 'rã hetovape rupi. 
\q2 Ndoikoi imbopy'a porãarã 
\q2 hembiayvu heta ikuai va'ekue ri. 
\q2 Hembiayvu ikuai va'ekue ha'e javi ma anhetẽ rupi e'ỹ oguereko, 
\q2 ha'e hovai guarã rive ju ikuai. 
\q1  
\v 3 Mba'eta Judá kuery ma escravo-rã ogueraapaa, 
\q2 oguereko axya ha'e omomba'eapoa poyi anho rei. 
\q2 Yvy regua kuery mbyte rupi ikuaia py 
\q2 ndojoui opytu'u aguã voi. 
\q2 Ikuai axy reia py 
\q2 hakykue monhaa kuery oupitypa ma. 
\q1  
\v 4 Sião tetã katy tape oo va'e rupi ojae'oa, 
\q2 mba'eta ndoikovei ma nhemboaty iky'a e'ỹ va'e katy oo va'e. 
\q2 Tetã kora rokẽ ha'e javi ombovaipaa. 
\q2 Ha'e pygua sacerdote kuery ipoaẽ rei, 
\q2 kunhataĩgue voi iporiaupa okuapy. 
\q2 Tetã py ojexavaia anho oendu. 
\q1  
\v 5 Ha'e rami rã hovaigua kuery ovy'apa rei okuapy, 
\q2 ija'e'ỹ va'e kuery ikuai porãmba rei, 
\q2 ha'e pygua kuery anhetẽ rupi e'ỹ riae ikuai ramo 
\q2 \nd Senhor\nd* omoingo axy rã oexa vy. 
\q2 Ta'y kue'iry voi hovaigua kuery 
\q2 omondyi heravy escravo-rã. 
\q1  
\v 6 Sião pygua kuery gui oaxapa ma 
\q2 iporãa oĩ va'ekue ha'e javi. 
\q2 Ha'e py yvatekueve ikuai va'ekue voi 
\q2 guaxu ho'u va'erã ndojouvei va'e rami ma ikuai, 
\q2 ikangypa rei vy ho'apa rive 'rã okuapy 
\q2 imonhaa kuery renonde py teĩ. 
\q1  
\v 7 Aỹ mombyry ogueraa ague py ombojexavaia rã 
\q2 Jerusalém guigua kuery ima'endu'a 'rã okuapy 
\q2 omba'e rei-rei oguerovy'a va'ekue re, 
\q2 ymave rupi mba'emo oguereko va'ekue re, 
\q2 heraa jepearã ndoikoi ramo 
\q2 ngovaigua kuery po py ho'apaague re guive, 
\q2 ha'e gui ho'a rã hovaigua kuery oexa vy 
\q2 ojojai rei okuapyague re. 
\q1  
\v 8 Jerusalém pygua kuery ojejavy vaipa ete okuapy. 
\q2 Ha'e rami vy ae ojeguaru reipy ikuai. 
\q2 Imboeteare kuery ma nonhemoirũvei okuapy 
\q2 ipire reia rupi ikuai rã oexa vy. 
\q2 Ha'e kuery ae voi ipoaẽ reve 
\q2 ojepe'a 'rã okuapy oxĩmba rei vy. 
\q1  
\v 9 Ijao re ojekuaa ha'eve'ỹa, 
\q2 noexa'ãi guive va'ekue omombaa aguã re. 
\q2 Ha'e rami vy oitya rã onhemondyipa rei okuapy, 
\q2 ha'e avave rei ndoikoi imbopy'a porã jevyarã. 
\q2 \nd Senhor\nd*, exa ke aiko axya, 
\q2 mba'eta hovaigua kuery ijayvu vaive rive tema okuapy.\f + \fr 1:9 \ft Jeremias “Aiko axya” he'i mba'eta ha'e ae voi opyta Judá yvy re Babilônia pygua kuery ndogueraapai va'ekue reve (Jeremias 40.1-6).\f* 
\q1  
\v 10 Ore kuery mba'e rei-rei roguerovy'ave va'ekue ma 
\q2 orerovaigua kuery ojopy vy omba'erã ae ogueraapa. 
\q2 Roexa avi yvy regua kuery oike okuapy rã 
\q2 rombojeroviaaty iky'a e'ỹ va'e py voi, 
\q2 “Nda'evei xevygua kuery ijatya py ha'e kuery ikuai avi aguã” aipo're va'ekue ri. 
\q1  
\v 11 Tetã pygua kuery ha'e javi ipoaẽ 'rã okuapy 
\q2 tembi'u'i rekaa rupi ikuai vy. 
\q2 Omba'e rei-rei ha'e kuery oguerovy'ave va'ekue ome'ẽmba ma 
\q2 tembi'u ho'u va'erã rekovia, imbaraeteve'i ju aguã. 
\q2 \nd Senhor\nd*, exa ke, eikuaa pota guive, 
\q2 mba'eta xere nda'ija'eavei ma. 
\q1  
\v 12 Peẽ kuery tape rupi peaxa va'e, 
\q2 ha'e nunga pexa vy napendui ri ty'y oremboaxya? 
\q2 Pema'ẽ ha'e peikuaa pota. 
\q2 Oiko 'rã nda'u haxy va'e xee aendu va'e ramigua, 
\q2 xe'áry ou va'ekue ramigua ete? 
\q2 Mba'eta \nd Senhor\nd* opoxya oexa ukaa ára xemoingo axy avi. 
\q1  
\v 13 Ha'e rami vy yvate gui tata ombou xekãgue ikuai va'e re 
\q2 ipo'aka ete vy. 
\q2 Ha'e gui xepy rupi ju kya omoĩ va'e py 
\q2 xerakykue katy gui xemoatã vy xereity. 
\q2 Ha'e rami vy xemomba tema heravy, 
\q2 xemomba'eaxy ko'ẽ nhavõ. 
\q1  
\v 14 Ajejavyague ma opo py ae ojokua vy 
\q2 ojapo xe-cangarã rami. 
\q2 Ha'e vy oipopẽ va'ekue xeaju'y rupi peve ovaẽ. 
\q2 Ha'e rami py \nd Senhor\nd* omomba ma xembaraetea, 
\q2 xemboaxa guive xegui ipo'akave va'e kuery po py. 
\q1  
\v 15 \nd Senhor\nd* omoaĩmba avi ma ipy'a guaxukueve 
\q2 xereve ikuai va'ekue. 
\q2 Ombou reta xerovai ono'õ va'erã, 
\q2 xea pygua kunumigue omou'ũmba avi aguã.\f + \fr 1:15 \ft Apy “Xee” he'ia ma Jerusalém ae ijayvua rami Jeremias ijayvu vy, ojee e'ỹ.\f* 
\q2 Kunhataĩ'i rami Judá pygua kuery ndojexavai va'ekue ri 
\q2 \nd Senhor\nd* opyrõ ukapa uva omou'ũaty py rami. 
\q1  
\v 16 Ha'e nunga re ae xee ajae'o, 
\q2 xerexay gui xerexa ndoexavei. 
\q2 Xegui ojepe'a ma xembopy'a guaxuarã 
\q2 xembaraete ombopyau 'rã va'ekue. 
\q2 Xera'y kuery voi ojexavai reia rupi ikuai, 
\q2 hovaigua ipo'aka ramo. 
\q1  
\v 17 Sião pygua kuery opo oupi teĩ 
\q2 avave rei ndoikoi ipytyvõarã. 
\q2 Mba'eta Jacó regua kuery re \nd Senhor\nd* ijayvu rire 
\q2 ha'e katy'i rupi ikuai va'e hovaigua ju ikuai. 
\q2 Ha'e ramo Jerusalém tetã pe ha'e kuery 
\q2 “Ha'eve'ỹ va'e” he'i okuapy. 
\q1  
\v 18 Ha'e rami avi \nd Senhor\nd* ma heko porã va'e, 
\q2 ha'e rã xee ma nanhe'ẽ renduxei va'ekue. 
\q2 Peẽ yvy regua kuery ha'e javive, pendu ke, 
\q2 pema'ẽ guive haxy aendu va'e re. 
\q2 Xea pygua kunhataĩgue ha'e kunumigue 
\q2 ogueraapaa ma escravo-rã. 
\q1  
\v 19 Xeirũ kuery aenoĩ 
\q2 teĩ ha'e kuery xembotavy. 
\q2 Xea pygua sacerdote ha'e nhomongeta va'ety kuery voi 
\q2 omanomba tetã rupi, 
\q2 tembi'u rekaa rupi ikuai vy 
\q2 imbaraetepa'i ju aguã. 
\q1  
\v 20 Ema'ẽ \nd Senhor\nd*, mba'eta xee ajexavai. 
\q2 Xenhe'ẽ py nda'evei ete aikovy, 
\q2 xekuraxõ py ndaxerekorãvei ma xeryepy rupi, 
\q2 opa mba'e py noronhe'ẽ rendui rire. 
\q2 Oka rupi xera'y kuery ojukapaa kyxe py, 
\q2 ha'e rã opy rupi ma mano anho oiko. 
\q1  
\v 21 Xepoaẽa onhendu 
\q2 teĩ avave rei ndoikoi xepytyvõarã. 
\q2 Mba'emo vai aendua xere ija'e'ỹ va'e kuery oikuaa vy 
\q2 ovy'a reipa okuapy, ndee xemoingo axy ramo. 
\q2 Ha'e rami avi ára ndeayvuague ovaẽ ramo 
\q2 xee aiko axya rami avi ha'e kuery voi ikuai axy 'rã. 
\q1  
\v 22 Tove ha'e kuery ojejavyague tojekuaapa nerenonde. 
\q2 Ereko ha'e kuery voi xere rejapoague rami, 
\q2 xee anhetẽ rupi e'ỹ aikoa py. 
\q2 Mba'eta xepoaẽ vaipa ete, 
\q2 xekuraxõ opa rai'i ma. 
\c 2  
\s1 “ \nd Senhor\nd* gui ae ou Sião pygua ikuai axy aguã”, he'iague 
\q1  
\v 1 Arai rami \nd Senhor\nd* ojao'i Sião pygua kuery opoxya py. 
\q2 Yva gui oity Israel kuery po'akaa yvy py, 
\q2 Opoxya oexa ukaa ára ovaẽ ramo 
\q2 na'ima'endu'avei ipy renda oĩ va'ekue re.\f + \fr 2:1 \ft “Ipy renda” he'ia ma Jerusalém py templo oĩ va'ekue re ijayvu vy (Salmo 132.7).\f* 
\q1  
\v 2 Ha'e rami vy \nd Senhor\nd* omboaxy e'ỹ re 
\q2 ombovaipa Jacó regua kuery rekoa ha'e javi. 
\q2 Opoxya rupi oity 
\q2 Judá kuery ro ikorapa va'ekue. 
\q2 Yvy rupi oitypa, nombovarevei ae 
\q2 yvatekueve ha'e openaague. 
\q1  
\v 3 Opoxya py omomba Israel kuery po'akaa ha'e javi. 
\q2 Hovaigua kuery ou teĩ omboapu'a ju oiporu kuaa regua. 
\q2 Ha'e vy Jacó kuery rovai imoendyarã ombou 
\q2 tata rendy vuku ijyvýry rupi oapypa va'erã. 
\q1  
\v 4 Ha'e kuery re oipira guapa hovaigua rami. 
\q2 Hovaigua rami ete onhemomburu oiporu kuaa regua re. 
\q2 Ha'e vy omokanhymba iporã va'ekue ha'e javi. 
\q2 Tata rami opoxya omonhemboja Sião tekoa áry. 
\q1  
\v 5 Hovaigua rami \nd Senhor\nd* oiko vy 
\q2 omokanhymba Israel kuery. 
\q2 Ombovaipa huvixa kuery ro ha'e javi, 
\q2 oo ikorapa va'ekue oitypa. 
\q2 Ha'e vy Judá kuery ikuaia py omboetave tema 
\q2 ojae'o ha'e ipy'a vai va'e. 
\q1  
\v 6 Ojeupegua templo voi ombovaipa vyvoi 
\q2 mba'emo rogue'i onhotỹ mbyre rami rive. 
\q2 Ombovaipa ojeupegua kuery ombojeroviaaty. 
\q2 \nd Senhor\nd* ojapo orerexaraipa aguã rami 
\q2 Sião py ngaru rojapo ha'e sábado ára romboeteague re. 
\q2 Opoxya rupi omboyke avi 
\q2 huvixa ha'e sacerdote ikuai va'ekue. 
\q1  
\v 7 \nd Senhor\nd* ndoipotavei ojeupegua altar, 
\q2 ojeupegua oo iky'a e'ỹ va'e ndojou porãvei vy. 
\q2 Hovaigua kuery po py omboaxa 
\q2 oo tuvixakueve kora. 
\q2 Ha'e ramo \nd Senhor\nd* pegua opy rupi ha'e kuery ojapukai okuapy 
\q2 ngaru oikoa ára py rami. 
\q1  
\v 8 \nd Senhor\nd* ojee omoĩ avi 
\q2 Sião tetã kora ombovaipa uka aguã. 
\q2 Ha'e rami vy omoatã uka ixã mba'emo a'ãarã, 
\q2 ndoipe'ai guive opo ombovaipa e'ỹa ja. 
\q2 Ojapo kora ha'e imbotya opurupa rei aguã rami, 
\q2 ha'e nunga ha'e javi ikangypave ovy. 
\q1  
\v 9 Kora rokẽ voi oitypa yvy rupi. 
\q2 Okẽ jokoa voi omopẽ, omboa'ypa ete. 
\q2 Ha'e pygua huvixa ha'e yvatekueve reve ma 
\q2 yvy regua ikuaia rupi rive ikuai, 
\q2 lei oikuaa e'ỹ va'e ikuaia rupi, 
\q2 ha'e profeta kuery pe ma \nd Senhor\nd* ndoexa ukavei mba'eve. 
\q1  
\v 10 Sião pygua nhomongeta va'ety kuery ma 
\q2 okyrirĩmba reve oguapy okuapy yvy py. 
\q2 Oakã re omoĩ okuapy yvy ku'i, 
\q2 ajukue vaikue py rive onhemonde reve. 
\q2 Jerusalém pygua kunhataĩgue voi 
\q2 oakã oity okuapy yvy peve. 
\q1  
\v 11 Xerexay py rive xerexa nda'evevei ma, 
\q2 xenhe'ẽ py ndaxerekorãvei aikovy, 
\q2 xekuraxõ voi ojero'a oiny aiko axy ramo, 
\q2 xevygua kuery omombaa ague re xepy'a vaia py. 
\q2 Mba'eta kyrĩgue okambu'i va'e voi omanomba 
\q2 tetã rupi tape ikuai va'e rupi. 
\q1  
\v 12 Oxy kuery pe kyrĩgue aipoe'i: 
\q2 “Mamo nda'u jajou 'rã mbojape ha'e vinho?” 
\q2 he'i okuapy teĩ tetã rupi tape ikuai va'e rupi, 
\q2 ha'e rami teĩ kyxe gui rami ho'apa okuapy, 
\q2 ha'e rami e'ỹ vy oxy kuery jyva áry oĩ reve 
\q2 onhe'ẽ oeja ovy. 
\q1  
\v 13 Ndee Jerusalém pygua, marã rami tu xee rombovai ta? 
\q2 Ndee Sião pygua, mba'e nunga re tu rombojoja 'rã, 
\q2 mava'e re tu romboje'a 'rã rombopy'a porã aguã? 
\q2 Mba'eta nemombaarã ou va'e ma ye'ẽ rami tuvixa. 
\q2 Mava'e tu nepytyvõ 'rã? 
\q1  
\v 14 Ndea pygua profeta kuery ma ndevy pe omombe'u 
\q2 oexa ra'u va'ekue ramigua mba'eve ovare'ỹ va'e. 
\q2 Ha'e rã ndereko vaia re ma ha'e kuery nda'ijayvui 
\q2 nemoingo porã ju aguã. 
\q2 Ha'e rami 'rãgue py oexa ra'u va'ekue ramigua rive omombe'u vy 
\q2 ojapo escravo-rã ndereraa aguã rami. 
\q1  
\v 15 Ha'e nunga rupi tape rupi oaxa va'e kuery ma 
\q2 ojepopete ha'e oakã ombovava reve oje'oi 
\q2 Jerusalém pygua kuery ojojai rei vy. 
\q2 “Peva'e tetã pe teve ‘Pavẽ gui iporãve va'e, 
\q2 yvy jave regua oguerovy'a va'e’, 'ea va'ekue?” he'i oje'oivy. 
\q1  
\v 16 Ndere ija'e'ỹ va'e kuery 
\q2 ojuru oipe'a 'rã nderovai, 
\q2 ndejojai rei reve haĩ jekyty rei 'rã okuapy. 
\q2 Ha'e vy aipoe'i 'rã: “Nhamondoropa ke. 
\q2 Anhetẽ ete, kova'e ára ae nharõague. 
\q2 Ojeupity rã jaexa ma”, he'i okuapy. 
\q1  
\v 17 Mba'eta \nd Senhor\nd* ae ojapo onhembopy'aague. 
\q2 Yma guive nderovai ijayvuague 
\q2 ojapo ojeupitypa aguã rami. 
\q2 Ha'e rami vy nemboaxy e'ỹ re ndereity. 
\q2 Ojapo nderovaigua kuery ndere ovy'apa rei aguã rami, 
\q2 ha'e kuery ombopo'akapave vy. 
\q1  
\v 18 Jerusalém pygua kuery okuraxõ py ojapukai okuapy \nd Senhor\nd* pe. 
\q2 Ndee Sião tetã kora, 
\q2 nderexay toxyry yakã'i rami, 
\q2 ara py ha'e pyávy. 
\q2 Epytu'u eme, nderexa topytu'u eme ojae'oa gui. 
\q1  
\v 19 Epu'ã ke, ejapukai pyávy 
\q2 pytũ ypy'i ramove. 
\q2 \nd Senhor\nd* renonde enhoẽ yy rami ndepy'a re oĩ va'e. 
\q2 Ixupe eupi ndepo ndera'y ha'e nderajy kue'iry rekove re. 
\q2 Mba'eta ha'e kuery ma karuai gui rive ho'apa okuapy 
\q2 tape ikuai va'e ha'e javi rupi. 
\q1  
\v 20 Ema'ẽ \nd Senhor\nd*, ha'e eikuaa pota 
\q2 marã ramigua kuery ha'e rami ete remoingoa re! 
\q2 Mba'eta kunhague ho'u 'rã teve oikuavã va'ekue ae, 
\q2 omemby kuery oayvua'i rupi oguereko va'ekue?\f + \fr 2:20 \ft Ha'e nunga ae oiko tetã ojokopaa rã. Tembi'u oata rã ixy kuery ho'u omemby kuery ae (Jeremias 19.9; Levítico 26.29).\f* 
\q2 Ha'e rami e'ỹ vy \nd Senhor\nd* pegua oo iky'a e'ỹ va'e py 
\q2 ojukapaa 'rã teve sacerdote ha'e profeta kuery? 
\q1  
\v 21 Mba'eta kunumigue ha'e tujakue'i re'õgue 
\q2 yvy rupi ikuai tape ikuai va'e rupi. 
\q2 Xea pygua kunhataĩgue ha'e kunumigue 
\q2 ojukapaa kyxe py. 
\q2 Ndee ae ma rejuka uka ndepoxya ára py. 
\q2 Remboaxy e'ỹ re rejuka uka. 
\q1  
\v 22 Opa rupi gui rembou xemongyjearã, 
\q2 ndevygua nhemboaty oikoa py rami. 
\q2 \nd Senhor\nd* opoxya oexa ukaa ára ma 
\q2 ndoikoi oo jepe va'e neĩ opyta va'erã. 
\q2 Mba'eta hovaigua kuery omomba ma 
\q2 xee ayvua'i rupi amongakuaa va'ekue. 
\c 3  
\s1 Ojexavaia re ijayvuague 
\q1  
\v 1 Xee ma ava jexavai aendu va'ekue 
\q2 Nhanderuete opoxya rupi yvyra po'i'i ombou rã. 
\q1  
\v 2 Mba'eta xereraa vy ojapo karamboae pytũ rupi aiko aguã, 
\q2 hexakãa rupi e'ỹ. 
\q1  
\v 3 Mbovykue rei e'ỹ xerovai omoĩ opo, 
\q2 ára pukukue re. 
\q1  
\v 4 Omoxorĩmba xero'o, xepire voi. 
\q2 Xekãgue omopẽmba guive. 
\q1  
\v 5 Xerovai omopu'ã xejokoarã kuery. 
\q2 Veneno ha'e haxy va'e py ae xejoko. 
\q1  
\v 6 Ojapo pytũa py xerekoa aguã rami, 
\q2 raka'e rã peve guarã omano va'ekue rami. 
\q1  
\v 7 Kora py xejoko rã nda'evevei ma aẽ aguã. 
\q2 Corrente overa va'e guigua py xejokua. 
\q1  
\v 8 Ajerure ha'e ajapukai teĩ 
\q2 noendui anhembo'ea. 
\q1  
\v 9 Ita guaxu omoatyrõ mbyre py ojopia xerape, 
\q2 omokarẽ rei guive. 
\q1  
\v 10 Xerarõ oiny urso oma'ẽ mbegue va'e rami, 
\q2 ha'e xivi onhemi oiny va'e rami avi. 
\q1  
\v 11 Ha'e rami vy xerape gui xepe'a xapy'a vy xemboa'ypa. 
\q2 Ombovaipa pyre rami xereja inony. 
\q1  
\v 12 Guapa oipira vy 
\q2 xemoĩ guembiarã. 
\q1  
\v 13 Xekuraxõ re oipyxo 
\q2 ngu'y hyru guigua py. 
\q1  
\v 14 Xeapo xeretarã kuery ha'e javi xejojai aguã rami. 
\q2 Ára pukukue re xembojaru rei okuapy. 
\q1  
\v 15 Jexavaia re anho xemongaru, 
\q2 xevy ho'u uka reta haxy va'e. 
\q1  
\v 16 Xeapo ita ra'y re xeraĩ amopẽmba aguã rami. 
\q2 Xeao'i tanhimbu py rive. 
\q1  
\v 17 Xenhe'ẽ gui oipe'a aiko porã aguã va'ekue. 
\q2 Ha'e ramo xerexarai iporã va'e aexaague re. 
\q1  
\v 18 Ha'e rami vy “Opa ma xeporãague, 
\q2 \nd Senhor\nd* aarõague voi”, ha'e. 
\q1  
\v 19 Nema'endu'a nho ajexavaia ha'e ajae'o aikovya re, 
\q2 haxy va'e ha'e veneno ay'u va'e re guive. 
\q1  
\v 20 Xee ma ha'e nunga re xema'endu'a riae aikovy xenhe'ẽ py. 
\q2 Ha'e ramo xeryepy rupi xenhe'ẽ nda'evei ju. 
\q1  
\v 21 Ha'e rami teĩ xema'endu'axe ju 
\q2 pova'e nunga arõ aikovy va'e re. 
\s1 Nhanderuete omboaxya rupi oipytyvõ aguã re ojerureague 
\q1  
\v 22 Mba'eta \nd Senhor\nd* nhanemboaxy ramo nanhanemombaai, 
\q2 mba'eta nhanemboaxya ma opa va'erã e'ỹ. 
\q1  
\v 23 Opa mba'e py ojeroviapy reiko vy 
\q2 rexa uka pyau 'rã ko'ẽ nhavõ. 
\q1  
\v 24 Xejeupe ae aipoa'e: “Xevy guarã oĩ va'e ma \nd Senhor\nd* ae. 
\q2 Ha'e nunga rupi arõ tema 'rã hexe”, ha'e. 
\q1  
\v 25 \nd Senhor\nd* opena porã 'rã harõa kuery re, 
\q2 onhe'ẽ py oeka va'e kuery ae. 
\q1  
\v 26 Ha'eve nharõ \nd Senhor\nd* nhandereraa jepe aguã, 
\q2 nhakyrirĩ reve. 
\q1  
\v 27 Nhandevy pe ha'eve 
\q2 nhanekunumi teri reve canga jexavaia regua jaropo'aka kuaa. 
\q1  
\v 28 Ha'e rami vy tajaguapy nhande ae'ia py, tanhakyrirĩ nhainy, 
\q2 mba'eta ha'e va'e canga ae nhandere Nhanderuete omoĩ va'e. 
\q1  
\v 29 Tajajero'a nhanderova yvy ku'i re omovaẽ peve. 
\q2 Xapy'a rei ma oiko nho 'rã nharõ jaikovy va'ekue. 
\q1  
\v 30 Tanhaunga uka nhanderova nhaneungaxe va'e pe. 
\q2 Tanhaendu rive opa marã nhandejojai reia teĩ. 
\q1  
\v 31 Mba'eta \nd Senhor\nd* ma 
\q2 nanhandereja riaei 'rã. 
\q1  
\v 32 Xapy'a rei nhanemomboriau ranhe teĩ 
\q2 nhomboaxy ete va'e vy oexa uka nho 'rã nhanemboaxya. 
\q1  
\v 33 Mba'eta nhomoingo axyxe reia py e'ỹ 
\q2 ombojexavai avakue ra'y kuery. 
\q1  
\v 34 Xapy'a rei amongue opyrõ imoiny 'rã 
\q2 nhuã py ikuai va'e re, 
\q1  
\v 35 ha'e rami e'ỹ vy Yvate ete va'e renonde teĩ 
\q2 ha'eve'ỹa rami oikuaa pota 'rã joe, 
\q1  
\v 36 ha'e rami e'ỹ vy avakue ojerure rã oendu rive 'rã, 
\q2 teĩ \nd Senhor\nd* ndoexai 'rã teve ha'e rami oikoa? 
\q1  
\v 37 Mava'e ayvu rupi rive tu mba'emo oiko 'rã, 
\q2 \nd Senhor\nd* omoingo e'ỹ rã? 
\q1  
\v 38 Yvate ete va'e gui nda'u ndoikoi 'rã ri 
\q2 mba'emo vai ha'e iporã va'e? 
\q1  
\v 39 Mba'e re tu ha'vy avakue imarã va'e ndojou porãia rupi ijayvu, 
\q2 ojejavyague re ombopaga rã? 
\q1  
\v 40 Jaikuaa pota ke jaikoa re ae. 
\q2 Ha'e gui jaikuaa porã ma vy jajevy ke \nd Senhor\nd* pe. 
\q1  
\v 41 Nhandepo jaupi reve ke nhanekuraxõ voi jaupi 
\q2 Nhanderuete yva re oĩ va'e pe. Ha'e vy aipo ja'e: 
\q1  
\v 42 “Rojejavy, noronhe'ẽ rendui guive ramo 
\q2 ndee ma ndoreperdoai teri. 
\q1  
\v 43 Ndee ma ndepoxya py oreao'i reve orerakykue monha. 
\q2 Oremboaxy e'ỹ re oremokanhymba. 
\q1  
\v 44 Arai py renhemi 
\q2 ndea py peve ronhembo'ea onhendu e'ỹ aguã. 
\q1  
\v 45 Yty omombo pyrã rami rive oremoingo 
\q2 yvy regua kuery ikuaia rupi. 
\q1  
\v 46 Orerovai orerovaigua kuery ha'e javi 
\q2 oipe'a okuapy ojuru. 
\q1  
\v 47 Ore'áry ou ndorerekorãvei aguã ha'e yvykua py orembo'aarã, 
\q2 orereityarã ha'e oremokanhymbaarã.” 
\q1  
\v 48 Xeretarã kuery omokanhymbaa rã 
\q2 xerexay oxyry atã ete. 
\q1  
\v 49 Xerexa ojae'o tema. 
\q2 Ndopo'oi, ndopytu'ui 'rã guive 
\q1  
\v 50 \nd Senhor\nd* opena e'ỹa ja, 
\q2 ha'e yva gui oexa pota peve. 
\q1  
\v 51 Mba'emo aexa va'e gui xeporiau xenhe'ẽ py, 
\q2 kunhague xeretã rupi ikuai va'e re mba'emo oiko va'ekue káuxa. 
\q1  
\v 52 Mba'e re'ỹ xerovaigua kuery 
\q2 xejukaxe okuapy guyra'i rami rive. 
\q1  
\v 53 Xemombaxe vy xemombo yvykua py, 
\q2 ha'e ita py xeapipa. 
\q1  
\v 54 Xeakã áry rupi yy oxyry atã ouvy. 
\q2 Ha'e ramo “Akanhy ta ma!” ha'e. 
\q1  
\v 55 Ha'e gui ma \nd Senhor\nd*, yvykua pukuvea py aĩa gui 
\q2 ajapukai nderery rupi. 
\q1  
\v 56 Ha'e ramo ndee rendu xeayvua. 
\q2 Emboty eme ndeapyxa ajae'oa ha'e ajapukaia gui. 
\q1  
\v 57 Ndevy pe ajapukaia ára ndee ae renhemboja xere. 
\q2 Ha'e rami vy xevy pe “Ekyje eme” 're. 
\q1  
\v 58 \nd Senhor\nd*, xerekove re reikuaa pota vy 
\q2 xereraa jepe va'ekue aikove aguã rami. 
\q1  
\v 59 \nd Senhor\nd*, rexa reiny ha'eve'ỹa rami xerereko okuapyague. 
\q2 Eikuaa pota 'rãgue xere! 
\q1  
\v 60 Rexapa xeapo vai okuapya 
\q2 ha'e xerovai onhembopy'aa ha'e javi. 
\q1  
\v 61 \nd Senhor\nd*, rendu xere ijayvu rei okuapy rã, 
\q2 xerovai onhembopy'aa nhavõ, 
\q1  
\v 62 xerovaigua kuery xerekokue ramigua rive omombe'u rã, 
\q2 ha'e ára pukukue re xere ijayvu mbegue rei okuapy rã. 
\q1  
\v 63 Exa pota tema ha'e kuery re, oguapy ha'e opu'ã ju ramo. 
\q2 Mba'eta xembojaru rei rive okuapy. 
\q1  
\v 64 \nd Senhor\nd*, ndee rembopaga 'rã 
\q2 opo py mba'emo ojapoague re. 
\q1  
\v 65 Remopytũmba 'rã ha'e kuery py'a, 
\q2 ha'e kuery re rembou 'rã ayvu vai. 
\q1  
\v 66 Ndepoxya py remonha 'rã heravy. 
\q2 Ha'e rami vy remokanhymba 'rã ndevygua yva guy gui. 
\c 4  
\s1 Tetã ojokopaa jave ikuai axya re ijayvuague 
\q1  
\v 1 Mba'exa vy nda'u ouro oĩ va'ekue huũmba? 
\q2 Mba'exa vy tu ouro ombovera pyre ndoveravei? 
\q2 Ha'e rami ae avi oo iky'a e'ỹ va'e re ita ikuai va'ekue 
\q2 omoaĩmbaa tape joaxa-axaa ha'e javi rupi! 
\q1  
\v 2 Mba'eta Sião pygua yvatekueve ma 
\q2 ouro oiky'a'o pyre rami ikuai va'ekue ri 
\q2 aỹ ma ha'e kuery pe “Yapo guigua rive” 'ea, 
\q2 nhae'ũ re omba'eapo va'e rembiapo ramigua! 
\q1  
\v 3 Jagua-tuvy nhe'ẽ minha omokambu 'rã gua'y kue'iry. 
\q2 Ha'e rã xeretarã kuery ma porayvu ve'ỹ ma ikuai 
\q2 guyra-nhandu tekoa e'ỹa rupigua rami.\f + \fr 4:3 \ft Guyra-nhandu ma ombo'a ma vy ngupi'a oeja rive 'rã (Jó 39.13-18).\f* 
\q1  
\v 4 Ha'e ramo kyrĩgue okambu va'e apekũ ipirupa ma, 
\q2 ijy'uvei gui oja ijuru re. 
\q2 Kyrĩgue mbojape re ojerurea rupi ikuai 
\q2 teĩ avave rei nome'ẽai 'rã. 
\q1  
\v 5 Tembi'u porã re okaru va'ekue ma 
\q2 ho'apa 'rã okuapy tape rupi. 
\q2 Onhemonde porãa rupi ikuai va'ekue ma 
\q2 yty rupi rive ikuai. 
\q1  
\v 6 Sodoma tetã minha xapy'a'i py omokanhymbaa raka'e 
\q2 avave po py e'ỹ. 
\q2 Ha'e rami teĩ Sodoma pygua kuery ojejavyague gui voi 
\q2 xeretarã kuery ojejavyve va'e ikuai. 
\q1  
\v 7 Mba'eta yvatekueve ma yro'y ha'e kamby gui xiĩve va'ekue, 
\q2 ita coral va'e gui ipire pytãve va'ekue, 
\q2 ha'e ita safira rami iporã va'ekue ri 
\q1  
\v 8 aỹ ma hova tapyĩ gui ete huũve va'e. 
\q2 Tape rupi ooa rupi avave rei ndoexa kuaavei. 
\q2 Ipire ma ojapa ikãgue re, 
\q2 yvyra rakã rami ipirupa va'e vy. 
\q1  
\v 9 Mba'eta karuai gui omano va'e kuery gui 
\q2 ovy'ave kyxe py ojukapy. 
\q2 Mba'eta ndokarui va'e ma mbeguei'i opa oje'oivy. 
\q2 Ho'u va'erã mba'ety rupi ndoikovei ramo omano tema 'rã oje'oivy. 
\q1  
\v 10 Kunhague ymave rupi porayvu va'ekue ri 
\q2 aỹ ma opo py ae omomimoĩ 'rã omemby kuery. 
\q2 Ha'e kue'iry re ae 'rã okaru 
\q2 xeretarã kuery omokanhymbaa ramo. 
\q1  
\v 11 \nd Senhor\nd* opoxya rupi oiko vy 
\q2 ombou opoxya nhomoendyarã. 
\q2 Sião re tata omonhemboja vy 
\q2 ijyta peve oapypa. 
\q1  
\v 12 Yvy regua ruvixa kuery ha'e yvy re ikuai va'e ha'e javi 
\q2 ndogueroviai okuapy omombe'ua rã 
\q2 Jerusalém rokẽ rupi hovaigua kuery oikepa maague. 
\q1  
\v 13 Ha'e va'e oiko ha'e pygua profeta kuery ojejavyague re, 
\q2 sacerdote kuery ojapo vaiague re guive, 
\q2 mba'eta tetã mbyte rupi 
\q2 omoẽ okuapy heko porã va'e ruguy. 
\q1  
\v 14 Ha'e kuery ma ára revegua e'ỹ rami oguata rei tape rupi, 
\q2 tuguy omoẽ va'ekue py iky'apa va'e ikuai, 
\q2 ha'e ijao re ma voi avave rei ndovyxeai. 
\q1  
\v 15 Ha'e kuery pe ojapukaia: “Ha'eve'ỹ va'e kuery, pejepe'a ke! 
\q2 Pejepe'a ke, pexyry ke, pepoko eme orere!” 'ea. 
\q2 Ha'e ramo ojava oje'oivy, ha'e ovaẽa py rei 
\q2 ha'e kuery pe yvy regua kuery 
\q2 “Apy ma nda'evei ae pendekuai aguã.” 
\q1  
\v 16 Mba'eta \nd Senhor\nd* ae omoaĩ imondovy opoxya rupi. 
\q2 Ha'e rami vy nopenavei ma ha'e kuery re. 
\q2 Hovaigua kuery katuve ma nomboetei 'rã sacerdote kuery, 
\q2 ha'e nhomboaxya rupi e'ỹ 'rã oguereko nhomongeta va'ety kuery. 
\q1  
\v 17 Ha'e gui ma ore kuery rexa ikangypa ma 
\q2 orepytyvõarã ou va'erã re roma'ena vy teĩ. 
\q2 Roikuaa potaaty py roarõ reve roma'ẽ tema 
\q2 peteĩ regua orereraa jepe va'erã re teĩ ndoui ae. 
\q1  
\v 18 Orerovaigua kuery ma orekuaia rupi oma'ẽ mbegue okuapy ramo 
\q2 oreretã mbyte rupi orekuai aguã voi nda'evevei. 
\q2 Ropa aguã ovaẽ rai'i ma, 
\q2 ore'ára ojeupity ma, 
\q2 aỹ ovaẽ ma ropa aguã ára. 
\q1  
\v 19 Oremonhaa kuery ma 
\q2 guyra yvate rupi oveve va'e gui inhakuãve va'e. 
\q2 Yvyty ikuai va'e áry rupi ete oremonha, 
\q2 tekoa e'ỹa rupi voi nhuã omoĩ okuapy orembo'a aguã. 
\q1  
\v 20 Ha'e gui oreruvixave orerekombo'earã \nd Senhor\nd* omoĩ va'ekue ae 
\q2 ombo'a ma okuapy nhuã py. 
\q2 Ixupe ma ore kuery “Nekuaray'ã py 'rã orekuai 
\q2 yvy regua kuery mbyte rupi teĩ”, ro'e va'ekue ri. 
\q1  
\v 21 Peẽ Edom pygua kuery Uz yvy re pendekuai va'e, 
\q2 orejojai tema, pevy'a rei tema 'rã orere. 
\q2 Ha'e rami avi pendea py voi 'rã omboaxaa kova'e karo. 
\q2 Ha'e ramo peka'upa vy pendepire reipa 'rã peikovy. 
\q1  
\v 22 Ha'e rã peẽ Sião pygua kuery, opa ma pendeko vaiague re penembopagaague. 
\q2 \nd Senhor\nd* napendereraa ukavei ma 'rã escravo-rã. 
\q2 Ha'e rã peẽ Edom pygua kuery, araka'eve rã ojekuaapa 'rã 
\q2 pendeko vaia ha'e pejejavyague. 
\c 5  
\s1 “Oremboaxy ke” he'iague 
\q1  
\v 1 \nd Senhor\nd*, nema'endu'a ke mba'emo vai orere oiko va'ekue re. 
\q2 Eikuaa pota ha'e ema'ẽ roiko axya re. 
\q1  
\v 2 Oreyvyrã reme'ẽ va'ekue oaxapa ma amboae regua kuery pe, 
\q2 orerogue voi amboae yvy guigua kuery pe ju oaxa. 
\q1  
\v 3 Ore kuery ma tyre'ỹ tuu ve'ỹ va'e rami orekuai. 
\q2 Ha'e rã orexy kuery ma imeve'ỹ va'e ikuai. 
\q1  
\v 4 Yy roy'u va'erã ma peráta re rive 'rã rojogua, 
\q2 yxakã voi peráta re anho 'rã rojou. 
\q1  
\v 5 Orerakykue monhaa kuery ma oreaju'y re ma ikuai. 
\q2 Orekane'õ ma teĩ ropytu'u aguã voi noĩ. 
\q1  
\v 6 Egito ha'e Assíria pygua kuery pe rojejopy uka 
\q2 ro'u va'erã rojou aguã teĩ. 
\q1  
\v 7 Oreru kuery ma ojejavypa rire jipovei ma. 
\q2 Ha'e gui ore kuery ju 'rã roiko axy ha'e kuery ojapo vaiague re. 
\q1  
\v 8 Escravo kuery rive 'rã ipo'aka orere. 
\q2 Ndoikoi avave rei ha'e kuery po gui orereraa jepe va'erã. 
\q1  
\v 9 Rojeayvu e'ỹkue py 'rã rojou ro'u va'erã, 
\q2 kyxe tekoa e'ỹa rupi oguereko va'e gui. 
\q1  
\v 10 Karuai roendu vaipa ramo 
\q2 orepire ma tata kua rami hakupa rei. 
\q1  
\v 11 Sião py oguero'apaa kunhague ikuai va'e, 
\q2 kunhataĩgue guive, Judá tetã ikuai va'e rupi. 
\q1  
\v 12 Hovaigua kuery ojyryvipypa yvatekueve va'ekue, 
\q2 tujakue'i voi ojou vy ombojaru rei okuapy. 
\q1  
\v 13 Ha'e rã kunumigue ma ogueraa 'rã mba'emo mongu'ia py omba'eapo aguã, 
\q2 avakue'i voi yxakã re ombovoyi rã onhepyxanga rive oje'oivy. 
\q1  
\v 14 Ha'e ramo nhomongetaa rupi ikuai va'ekue ma ndoguapyvei ma tetã kora rokẽ py, 
\q2 kunumigue ndoporaeivei ma guive. 
\q1  
\v 15 Rovy'aague okanhymba ma orekuraxõ gui. 
\q2 Rojeroky 'rãgue py mboriau anho rei roendu. 
\q1  
\v 16 Oreakã gui ho'a ma akã regua oĩ va'ekue. 
\q2 Nda'evei ete orevy, rojejavy rire! 
\q1  
\v 17 Ha'e nunga rupi ae orekuraxõ py oremba'eaxy, 
\q2 ndorerexa pyxoveipa guive. 
\q1  
\v 18 Sião yvyty ombovaipaa rire 
\q2 mbyku anho ikuai ha'e rupi. 
\q1  
\v 19 Ha'e rã ndee \nd Senhor\nd*, ndepo'aka riae 'rã. 
\q2 Tenda repenaaty oĩ 'rã raka'e rã peve guarã. 
\q1  
\v 20 Mba'e re tu riae ta ri nderexarai orere? 
\q2 Mba'e re tu remboare orepytyvõ aguã? 
\q1  
\v 21 \nd Senhor\nd*, orereko rerova ju ke ndejeupe guarã. 
\q2 Ha'e ramo 'rãe rojeko rerova. 
\q2 Embopyau ju ore'ára yma guare rami. 
\q1  
\v 22 Mba'e re tu orerejapa ete ri? 
\q2 Mba'e re tu ndepoxy anho ta ore kuery rovai? 
\q2