\id JOL - Guaraní Mbyá Bible [gun] -Brazil 2004 (DBL 2014) \h Joel \toc1 Joel ayvu oĩa \toc2 Joel \toc3 Joel \mt1 Joel ayvu oĩa \imt1 Joel ayvu oĩa \ip Judá yvy re tuku-karu ou vy nhuũ ha'e ojou va'e tema ho'upa, yakã voi omombirupa ramo mymba kuery omanomba yuvei gui. Profeta Joel oikuaa rã ha'e rami ae 'rã oiko araka'eve rã Nhanderuete ojejavy rei va'e kuery ombopaga ramo. Ha'e va'e ára pe ma “Senhor ára” he'i. “Ha'e va'e ára ma ha'e rami ete 'rã! Mba'eta ovaẽ rai'i ma Senhor ára. Mba'emo mbovaipaa rami 'rã ou Ipo'akapa va'e gui” (1.15). “Ha'e va'e ára ma pytũmba 'rã, arai huũmba rei 'rã. Yvyty áry ko'ẽ jekuaa ouvya rami avi ou 'rã peteĩ regua heta ha'e imbaraete ete va'e. Ha'e ramigua ma yma guive oiko e'ỹ va'ekue teri, neĩ ha'e va'e rire voi ndoikovei 'rã, ikuai jevy-jevy va'e pe voi. Ha'e kuery renonde oo oiny tata nhomombaarã, ha'e rã hakykue ma tataendy joapy va'e ou. Henonde ma Éden yvotyty rami yvy itui, ha'e rã hakykue ma yvy mbovaipaa. Avave rei ndoo jepeai 'rã” (2.2-3). \ip Senhor aipoe'i avi: “Araka'eve rã avakue ha'e javi re anhoẽ 'rã imbouvy Xenhe'ẽ. ... Yva ha'e yvy re aexa uka 'rã nhomondyipaarã: tuguy, tata ha'e hataxĩ. Senhor ára opa mba'e py nda'evei va'e ou ra ramo kuaray pytũmba 'rã, ha'e rã jaxy ma tuguy rami 'rã ojekuaa. Ha'e ramo ha'e javi Senhor rery rupi ojapukai va'e oo jepe 'rã” (2.28a, 30-31a). \c 1 \s1 Tuku-karu ha'e nda'okyveia pukukue gui ikuai axypaa re ijayvuague \p \v 1 Ayvu \nd Senhor\nd* guigua Petuel ra'y Joel pe ombou va'ekue. \m \v 2 Peẽ tujakue, pendu pova'e. Nhandeyvy re pendekuai va'e, pejapyxaka pavẽ. Oiko ma pa ha'e ramigua pendekuai jave? Tyrã pa penderu kuery ikuai jave oiko? \m \v 3 Pemombe'u ha'e nunga pendera'y kuery pe, ha'e pendera'y kuery ju tomombe'u gua'y kuery pe, ha'e gui ta'y kuery jevy pe guive. \m \v 4 Mba'eta tuku mba'emo ayaa ndo'upai va'ekue ma tuku oguata va'e ho'u, ha'e tuku oguata va'e ndo'upai va'ekue ma tuku mba'emo 'ua ho'u, ha'e gui tuku mba'emo 'ua ndo'upai va'ekue ma tuku mba'emo mbovaipaa ho'u.\f + \fr 1:4 \ft Apy ijayvu irundy regua tuku ha'e py ikuai va'e re. Ha'e nunga ombovaipa ha'e kuery yvy, ho'upa mba'emo rogue, uva rogue, ha'e yvyra pire guive. Nhanderuete ombou ojejavya re, raka'eve rã \+nd Senhor\+nd* ára py mba'emo vai ombou va'erã rami avi.\f* \m \v 5 Peka'u rei va'e, pemyĩ ke, ha'e pejae'o. Vinho pey'u peikovy va'e ha'e javi penhendu ratã vinho pyau káuxa, mba'eta pendejuru pyguarã va'ekue oipe'aa. \m \v 6 Mba'eta xeyvy rovai guarã ou oiny peteĩ regua imbaraetekue mbovy e'ỹ va'e. Haĩ ma guary raĩ rami, guary kunha rami ete haĩ apĩ va'e.\f + \fr 1:6 \ft “Guary rami haĩ va'e” he'ia ma tuku-karu re ijayvu vy, mba'emo 'ua ramo.\f* \m \v 7 Xeyvy re ha'e kuery ombovaipa uva rembypy onhotỹ mbyre, figo'y guive omomba. Oipiropa vy ipirekue rive omombo yvy re, rire hakã ha'e javi ma ojepiropa rei va'e opyta. \m \v 8 Pejae'o ke kunhataĩ'i voxa vaikue py onhemonde reve omerã va'ekue kunumi re ipy'a vai va'e rami. \p \v 9 Ha'e gui \nd Senhor\nd* pegua oo py nda'ipovei mba'emo aju ha'e mba'emo rykue peme'ẽ 'rã va'ekue, rire \nd Senhor\nd* rembiguai sacerdote kuery voi iporiaupa rei okuapy. \m \v 10 Mba'ety ikuai va'e ivaipa, yvy ipirupa oiny guive, mba'emo aju ivaipa, uva rembypy ipirupa, ha'e oliveira'a hu'ũmba. \m \v 11 Mba'ety rupi peiko va'e, pexĩmba ke. Ha'e uva re pepena va'e, penhendu ratã, trigo ha'e cevada re guive, mba'eta okanhymba ma pemono'õ 'rã va'ekue. \m \v 12 Uva rembypy ikuai va'e ipirupa, figo'y na'iporãvei, romã rogue, pindo ha'e maçã 'y voi. Yvyra yvy re ikuai va'e ha'e javi ipirupa. Ha'e va'e gui noĩvei ma avakue ra'y kuery ovy'a aguã. \m \v 13 Sacerdote kuery, penhemonde ke ajukue voxa guigua py, ha'e pejae'o. Penhendu ratã, altar rupi pemba'eapo va'e. Xeruete ropy rupi pendekuai va'e ha'e javi ke peju. Voxa guigua py penhemonde pytũ mbukukue re, mba'eta Nhanderuete pegua oo py mba'emo aju ha'e mba'emo rykue ndogueruavei ramo. \m \v 14 Pavẽ pe pendu ukapa okaru e'ỹ re ikuai aguã, pejapo nhemboaty iky'a e'ỹ va'e, penoĩmba yvatekueve ha'e nhandeyvy re ikuai va'e ha'e javi \nd Senhor\nd* Nhanderuete ropy oupa aguã. Ha'e gui pejapukai \nd Senhor\nd* pe. \p \v 15 Ha'e va'e ára ma ha'e rami ete 'rã! Mba'eta ovaẽ rai'i ma \nd Senhor\nd* ára.\f + \fr 1:15 \ft Apy “ \+nd Senhor\+nd* ára” he'ia py ma raka'eve rã \+nd Senhor\+nd* nhombopaga aguã re ijayvu vy (Ezequiel 30.1-3; Joel 2.1-2; Amós 5.18-20; Obadias 15-17; Sofonias 1.7-18; 2 Pedro 3.10-13).\f* Mba'emo mbovaipaa rami 'rã ou Ipo'akapa va'e gui. \m \v 16 Pexaa py e'ỹ ri ty'y pe'u 'rã va'ekue okanhymba? Ha'e Nhanderuete ro gui voi ndoipe'aai 'rã ri ty'y javy'aa ha'e mby'a porã? \m \v 17 Mba'eta mba'emo ra'yĩgue ma ipirupa oiny yvy guýry. Mba'emo moĩ porãaty ivaipa, mba'emo pemono'õ va'ekue moĩ porãaty ho'apa, pemono'õ 'rã va'ekue okanhymba ramo. \m \v 18 Nhuũ nda'ipovei rã vaka kuery iporiaupa okuapy, penerymba kuery ha'e javi nda'evevei rei ikuai. Vexa'i kuery voi okanhymba oje'oivy. \p \v 19 \nd Senhor\nd*, ndevy pe ajapukai, mba'eta nhuũndy ikuai va'e ma tata oapypa, yvyra voi tata omotapyĩmba. \m \v 20 Yy ipirupa rã ha'e javi mymba'i nhuũndy rupigua onhe'ẽ rei okuapy ndevy pe ipoaẽ vy, ha'e nhuũndy ikuai va'ekue tata omomba rire guive. \c 2 \p \v 1 Pemonhe'ẽ ke mimby guaxu Sião py, pemonhendu atã xevygua yvyty áry. \nd Senhor\nd* ára ou oiny ramo toryryipa yvy re ikuai va'e, mba'eta ovaẽ rai'i ma. \m \v 2 Ha'e va'e ára ma pytũmba 'rã, arai huũmba rei 'rã. Yvyty áry ko'ẽ jekuaa ouvya rami avi peteĩ regua ou 'rã heta ha'e imbaraete ete va'e. Ha'e ramigua ma yma guive oiko va'ekue'ỹ teri, neĩ ha'e va'e rire voi ndoikovei 'rã guive, ikuai jevy-jevy va'e pe voi. \m \v 3 Ha'e kuery renonde oo oiny tata nhomombaarã, ha'e rã hakykue ma tataendy joapy va'e ou. Henonde ma Éden yvotyty rami yvy itui, ha'e rã hakykue ma yvy mbovaipaa. Avave rei ndoo jepeai 'rã. \p \v 4 Ha'e kuery jaexa rã kavaju rami ojekuaa. Kavaju joe opu'ãa rupigua rami ete onha oje'oivy. \m \v 5 Omoparãgue rei jogueruvy karóxa kavaju regua rami. Yvyty áry rupi oaxa, ombopororo-roro 'rã jogueravy ka'aguy okai vy opororo-roroa rami, avakue heta vaipa ete joe opu'ã aguã katy oje'oi va'e rami avi. \m \v 6 Henonde ma yvy regua okyjepa, hova xiĩguepa rei 'rã guive. \m \v 7 Ha'e kuery ma ipy'a guaxukueve rami 'rã onha. Avakue joguero'aa py ikuai va'e rami 'rã ojeupi tetã ikuai va'e kora áry. Peteĩ-teĩ oje'oi 'rã guape rupi ae, hyxy jogueravya gui ndojepe'ai 'rã. \m \v 8 Nanhomoanha-anhai 'rã guive, peteĩ-teĩ ma oo aguã va'ekue rupi ae 'rã oo. Ndopyta rive-rivei 'rã tape rupi. \m \v 9 Oje'oi pojava 'rã tetã re opu'ã vy. Onha 'rã kora áry rupi, ojeupi 'rã oo ikuai va'e oipe'axe vy, imonda va'e rami 'rã oike janela rupi. \m \v 10 Ha'e kuery renonde yvy oryryi 'rã, yva omyĩ 'rã guive. Kuaray ha'e jaxy pytũmba 'rã. Jaxy-tata voi naendyvei 'rã. \m \v 11 \nd Senhor\nd* ma guembiguai kuery heta raxa ikuai va'e renonde ijayvu ratã 'rã. Mba'eta ijayvua rupi ikuai va'e ma ipo'aka ete. Tá, \nd Senhor\nd* ára ma ipoyi ete 'rã, ivaikue raxa 'rã guive! Mava'e tu ogueropo'aka 'rã? \s1 \nd Senhor\nd* nhomboaxya rupi ijayvuague \p \v 12 Ha'e rami teĩ \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Aỹ'i ma voi pejeko rerova pendepy'a ha'e javi py, xevygua eterã. Pekaru e'ỹ re pendekuai, pejae'o ha'e penhemboaxy rei reve. \m \v 13 Pemondoro pendepy'a, pendeao e'ỹ — he'i. Ha'e rami vy pejeko rerova \nd Senhor\nd* peguarã. Mba'eta nhomboaxy kuaa ha'e poroayvu va'e oiko. Nda'ivai rive-rivei 'rã, nhanderayvu ete ha'e mba'emo vai gui ojejoko va'e. \m \v 14 Xapy'a rei ma nhandere \nd Senhor\nd* ojevy vy ndojapovei 'rã ojapo 'rã va'ekue, ha'e rami 'rãgue py oeja 'rã nhanemoingo porãarã, ha'e ramo mba'emo aju ha'e mba'emo rykue teĩgue ju jajou aguã \nd Senhor\nd* Nhanderuete pe nhame'ẽ va'erã. \m \v 15 Ha'e nunga rupi mimby guaxu pemonhe'ẽ Sião py, peikuaa uka aguã pekaru e'ỹ re pendekuai ha'e nhemboaty iky'a e'ỹ va'e pejapo aguã. \m \v 16 Pemboaty ke heta va'e kuery ha'e javi, peiky'a'o ukapa guive onhemboaty va'e. Pemono'õ tujakueve, pemboaty pendera'y kue'iry, okambu'i va'e guive. Tou ava omenda ramo va'e, ta'yxy voi toẽ ouvy opy ja'o oĩague gui. \m \v 17 \nd Senhor\nd* rembiguai sacerdote kuery avi tojae'o templo rokẽ ha'e altar mbyte rupi ikuaia py. Tojerure po rami: “ \nd Senhor\nd*, emomba uka eme ndevygua kuery. Emboaxa eme ndevygua kuery ija'e e'ỹ va'e pe ojojai rei aguã, amboae regua kuery ‘Mamo tu Penderuete oĩ?’ he'i e'ỹ aguã”, te'i. \p \v 18 Ha'e rami rã \nd Senhor\nd* oexa uka oyvy re opena porãa, ojeupegua kuery omboaxy ju guive. \m \v 19 Ha'e rami vy ombovai vy aipoe'i ha'e kuery pe: \p — Ne'exa, pendevy ambou 'rã mba'emo aju, uva rykue ha'e azeite. Ha'e va'e gui penerevyatã ju 'rã. Peẽ kuery noromboaxavei 'rã amboae regua kuery pe pendejojai rei aguã. \m \v 20 Ha'e rã kuaray ijapu'a'ia katy gui xondaro kuery ou va'ekue ma peẽ kuerya gui aipe'apa ju 'rã mombyry. Peteĩ yvy piru reia katy 'rã amondouka, tekoa e'ỹa re. Henondevegua kuery amondouka 'rã kuaray oua katy ye'ẽ oĩ va'e re, ha'e rã hakykuegua kuery ma ye'ẽ kuaray oikea katy 'rã. He'õgue ma heakuã vaikue 'rã, xepo'akaa rupi roepy rire — he'i. \p \v 21 Ha'e nunga rupi ndee yvy, ekyjeve eme. Evy'a ha'e eĩ porã, \nd Senhor\nd* mba'emo porã ete ojapo ramo. \m \v 22 Ha'e mymba nhuũndy rupi pendekuai va'e, pekyjeve eme mba'eta nhuũ iporãmba ju 'rã tekoa e'ỹa rupi, yvyra ikuai va'e voi hi'apa ju 'rã, figo ha'e uva voi hi'a porãmba 'rã. \m \v 23 Peẽ Sião pygua kuery, pevy'a avi ke, perovy'a \nd Senhor\nd* Penderuete, mba'eta ombo'oky ju 'rã ha'evea rupi. Ha'ekue rupi ae ju 'rã ombo'oky pema'etỹ jave, ha'e gui henhoĩmba jave guive. \m \v 24 Mba'emo ra'yĩgue ykya ma tynyẽ ju 'rã trigo, ha'e mba'emo ryru ikuai va'e tynyẽmba 'rã uva rykue ha'e azeite. \p \v 25 — Pendevy amboekovia 'rã ma'etỹ oaxa va'ekue py tuku oguata va'e ho'upa va'ekue, ha'e tuku mba'emo mbovaipaa, tuku mba'emo ayaa ho'u va'ekue guive, mba'eta xevygua xondaro kuery penderovai ambou va'ekue meme. \m \v 26 Ha'e ramo pekaru porã ju 'rã penevyatãmba peve. Ha'e rami vy perovy'a 'rã \nd Senhor\nd* Penderuete rery, penderereko porã ramo. Ha'e va'e rire xevygua kuery nomoxĩmbaavei ma 'rã. \m \v 27 Ha'e gui peikuaa 'rã Israel kuery mbyte aĩa, ha'e xee \nd Senhor\nd* Penderuete aikoa, mba'eta ndoikoi amboae. Ha'e ramo xevygua kuery nomoxĩmbaavei ma 'rã raka'e rã peve. \s1 Nhe'ẽ Ky'a E'ỹ ombou aguã re ijayvuague \p \v 28 — Araka'eve rã avakue ha'e javi re anhoẽ 'rã imbouvy Xenhe'ẽ. Ha'e ramo pendera'y ha'e penderajy kuery ijayvu 'rã xegui. Kakuaakueve ma oexa ra'u 'rã mba'emo, ipyaukueve pe voi aexa uka 'rã. \m \v 29 Tembiguai kuery avakue ha'e kunhague re voi ambou 'rã Xenhe'ẽ ha'e va'e ára. \m \v 30 Yva ha'e yvy re aexa uka 'rã guive nhomondyipaarã: tuguy, tata ha'e hataxĩ. \m \v 31 \nd Senhor\nd* ára opa mba'e py nda'evei va'e ou ta ramo kuaray pytũmba 'rã, ha'e rã jaxy ma tuguy rami 'rã ojekuaa. \m \v 32 Ha'e ramo ha'e javi \nd Senhor\nd* rery rupi ojapukai va'e oo jepe 'rã. Sião yvyty re ha'e Jerusalém tetã py ikuai 'rã oo jepe va'e, \nd Senhor\nd* ijayvuague rami. Okuave va'e ha'e javi 'rã ikuai \nd Senhor\nd* oenoĩ va'ekue.\f + \fr 2:32 \ft Kova'e ayvu rupi ijayvua Pentecostes ára py (Atos 2.1-21, 38-40). Ha'e gui “ \+nd Senhor\+nd* rery rupi ojapukai va'e oo jepe 'rã” he'ia ma Romanos 10.12-13 py omombe'u porãve avi.\f* \c 3 \s1 Ngovaigua kuery Nhanderuete ombopaga aguã re ijayvuague \p \v 1 — Ne'exa, ha'e va'e ára, ha'e va'e jave ma ambopyau ju 'rã Judá ha'e Jerusalém pygua kuery ikuaia. \m \v 2 Amono'õmba avi 'rã ha'e javi regua, ajapo 'rã Josafá yvyugua py oguejypa aguã rami. Ha'e py ma ambopagapa 'rã xevygua kuery káuxa, mba'eta xevygua Israel kuery ha'e kuery omoaĩmba rire amboae regua ikuaia rupi, xeyvy guive jomeme omboja'o-ja'o va'ekue. \m \v 3 Xevygua kuery re ha'e kuery oexa okuapy va'ekue oxortea. Avakue'i ha'e kuery omboekovia itavy rei va'e re, ha'e kunhague'i ma vinho oy'u va'erã re rive omboekovia va'ekue. \m \v 4 Tiro ha'e Sidom pygua, ha'e Filístia pygua ha'e javi, mba'e tu pereko xereve? Pepu'ãxe ri ty'y xere? Ha'e ramo are'ỹ re xee ajapo 'rã pendevaia peneakã re ae ju ojeapa aguã rami. \m \v 5 Mba'eta peraa va'ekue xevygua prata ha'e ouro. Xemba'e iporãgue voi templo pereko va'e rupi pemoĩ, \m \v 6 ha'e Judá ha'e Jerusalém pygua kuery ma peráta re pevendepa va'ekue grego kuery pe, oyvy gui mombyry ikuai aguã rami. \m \v 7 Ne'exa, xee arupa ju 'rã pemboaxaague gui. Ha'e vy pendevaia ajapo 'rã peneakã re ae ju ojeapa aguã rami. \m \v 8 Pendera'y kuery ha'e penderajy kuery ju amboaxa 'rã Judá regua kuery pe. Ha'e gui ha'e va'e kuery ju ome'ẽ 'rã sabeu kuery mombyry raxa ikuai va'e pe, \nd Senhor\nd* ae ijayvu rire. \p \v 9 — Peikuaa uka pova'e nunga amboae regua kuery pe: “Pemombe'u joe pepu'ã aguã, penoĩmba ipy'a guaxukueve. Ha'e ramo avakue joe opu'ãa pygua tovaẽmba, ha'e toẽmba ju oje'oivy. \m \v 10 Yvy karaĩa pereko va'e gui pejapo kyxerã, ha'e mba'emo 'ygue gui pejapo hu'yrã. Tove ikangy va'e ‘Xee ma xembaraete va'e’, te'i. \m \v 11 Ijyvýry pendekuai va'e ha'e javi, pejapura pejuvy, penhemboatypa”, peje. \p Ha'e gui \nd Senhor\nd*, ha'e py embou avi ke ndeguigua ipy'a guaxukueve. \p \v 12 — Topu'ã yvy regua kuery, Josafá yvyugua katy toupa. Mba'eta ha'e py ma xee aguapy 'rã ainy yvy regua kuery ambopaga aguã. \m \v 13 Pejopy pavẽ ke foice, mba'ety ijajupa ma ramo. Peju, pepyrõ, mba'eta uva rykue oumbiriaty py tynyẽ ma hi'a, hyru ikuai va'e tynyẽmba guive, ha'e kuery ojejavyague tuvixa ete rire.\f + \fr 3:13 \ft Ha'e va'e jave py ha'e kuery oumbiri 'rã uva opyrõ vy. Ha'e rami avi apy ijayvu Nhanderuete nhombopaga aguã re (Apocalipse 14.14-20).\f* \p \v 14 Ha'e gui heta-etave 'rã ou yvyugua ombopagaa aguã katy! Mba'eta \nd Senhor\nd* ára ovaẽ rai'i ma yvyugua nhombopaga aguã py. \m \v 15 Kuaray ha'e jaxy pytũmba, jaxy-tata voi naendyvei. \m \v 16 Ha'e gui \nd Senhor\nd* ijayvu atã 'rã Sião gui, Jerusalém gui oendu uka 'rã. Ha'e ramo yva ha'e yvy oryryipa 'rã. Ha'e rami teĩ \nd Senhor\nd* oiko 'rã ixupegua kuery onhemi atyrã, Israel kuery pegua oo imbaraete va'e 'rã oiko. \p \v 17 — Ha'e ramo mae peikuaa 'rã xee \nd Senhor\nd* Penderuete aikoa, ha'e xevygua yvyty iky'a e'ỹ va'e Sião py aĩ va'ea. Ha'e gui Jerusalém tetã nda'iky'avei 'rã. Ha'e rupi ndoaxavei ma 'rã amboae regua. \s1 Israel kuery omoingo porã ju aguã re ijayvuague \p \v 18 — Ha'e va'e ára ma yvyty ikuai va'e gui oxyry 'rã oiny uva rykue. Yvy'ã áry gui oxyry avi 'rã kamby. Ha'e ramo Judá regua yakã ha'e javi tyguaxupa 'rã. Ha'e gui \nd Senhor\nd* pegua oo gui yy oxyry ouvy vy omoakỹmba 'rã Sitim yvyugua ha'e javi rupi. \m \v 19 Ha'e rã Egito yvy ma ombovaipaa 'rã, Edom voi yvy piru reia oejapa pyre 'rã opyta, Judá regua kuery jukaa rupi ikuaiague re, oyvy re huguy omoẽ rire mba'e re'ỹ teĩ. \m \v 20 Ha'e rã Judá yvy ma hekoa riae 'rã, Jerusalém tetã voi, ta'y jevy-jevy ikuai peve. \m \v 21 Xee anhombopaga 'rã huguy omoẽague nambopagai teriague re — he'i, mba'eta \nd Senhor\nd* oiko 'rã Sião py. \m