\id AMO - Guaraní Mbyá Bible [gun] -Brazil 2004 (DBL 2014) \h Amós \toc1 Amós ayvu oĩa \toc2 Amós \toc3 Amó \mt1 Amós ayvu oĩa \imt1 Amós ayvu oĩa \ip Amós ma vexa'i re openaa rupi oiko jave ixupe Nhanderuete oayvu ombou Israel kuery peguarã, mba'eta ha'e va'e kuery heko vai ete ramo Nhanderuete ombopaga aguã rami oiko. Ha'e kuery heko porã merami rive va'e vy ha'eve'ỹa rami joguereko, nhomboaxy 'rãgue py jokorepa. Ha'e rami nhandekuaia Senhor ndojou porãi vy nhanembopaga 'rã. “Senhor onhendu atã 'rã Sião gui, Jerusalém tetã guive oendupaa aguã ijayvua. Ha'e ramo nhuũndy vexa'i re openaaty overepa 'rã, Carmelo yvyty apyte peve 'rã ipirupa”, he'i (1.2). \ip Marã rami tu ha'vy nhandekuai aguã re profeta ijayvu? “Peka ke mba'emo porã peikove aguã, mba'emo vai nda'ei. Ha'e ramo 'rãe Senhor oiko peẽ kuery reve, aipopejeaty rami ae. Pejeguaru ke mba'emo vai gui, perovy'a iporã va'e anho. Ha'evea rami pota ke pejoguereko tetã rokẽ py. Ha'e ramo José ramymino kuery pekuave'i va'e, xapy'a rei Senhor Nhanderuete ixondaro reta va'e penemboaxy nho 'rã” (5.14-15). \c 1 \s1 Yvy regua kuery rovai ijayvuague \p \v 1 Kova'e ayvu ma Amós pe mba'emo oexa ukaa rupi ombou pyre. Ha'e va'e ma Tecoa tetã pygua, vexa'i re opena va'ety kuery va'e regua. Israel kuery reko re ijayvu Judá pygua huvixa Uzias ha'e Joás ra'y Israel pygua huvixa Jeroboão oĩ jave, mokoĩ ma'etỹ teri yvy oryryi aguã oata jave guive. \m \v 2 Ha'e gui ma aipoe'i: \nd Senhor\nd* onhendu atã 'rã Sião gui, Jerusalém tetã guive oendupaa aguã ijayvua. Ha'e ramo nhuũndy vexa'i re openaaty overepa 'rã, Carmelo yvyty apyte peve 'rã ipirupa. \p \v 3 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Mboapykue, irundykue Damasco pygua kuery ojapo vaiague re nambopaga e'ỹvei ma 'rã, mba'eta ferro guigua py ha'e kuery omou'ũmba rire Gileade pygua kuery. \m \v 4 Ha'e nunga rupi amboja 'rã tata Hazael ro re. Ha'e rami vy oapypa 'rã Ben-Hadade ro tuvixa va'e ha'e javi.\f + \fr 1:4 \ft Hazael ha'e Ben-Hadade ma Síria yvy regua huvixa ikuai raka'e. Ha'e kuery retã ma Damasco.\f* \m \v 5 Amopẽmba 'rã Damasco kora rokẽ jokoa. Amomba avi 'rã Biqueate-Áven ikuai va'e, Bete-Éden re opena va'e guive. Ha'e gui Síria pygua kuery escravo-rã ogueraapaa 'rã Quir katy — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 6 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Gaza pygua kuery ju mboapykue, irundykue ojapo vaiague re xee nambopaga e'ỹvei ma 'rã, tetã re ikuai va'e ha'e javi escravo-rã ogueraapa rire Edom pygua kuery po py omboaxapa aguã. \m \v 7 Ha'e nunga rupi Gaza tetã kora re amboja 'rã tata oo tuvixakueve mbovaipaarã. \m \v 8 Amomba 'rã Asdode pygua kuery, Asquelom re opena va'e guive. Ha'e gui Ecrom rovai ju 'rã apu'ã xepo'akaa rupi. Ha'e ramo filisteu kuery rembyrekue omanomba 'rã — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 9 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Tiro tetã pygua kuery ju mboapykue, irundykue ojapo vaiague re xee nambopaga e'ỹvei ma 'rã, ha'e kuery ma nhombo'a vy omboaxapa rire Edom pygua kuery po py. Na'ima'endu'ai okuapy joegua kuery reve ikuai porã aguã ojapo va'ekue re. \m \v 10 Ha'e nunga rupi Tiro tetã kora re amboja 'rã tata oo tuvixakueve ikuai va'e mbovaipaarã. \p \v 11 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Edom pygua kuery voi mboapykue, irundykue ojapo vaiague re xee nambopaga e'ỹvei ma 'rã, ha'e kuery ma guyvy kuery ae kyxe reve omonha rire, omboaxya noendui guive. Ha'e rami 'rãgue py opoxya anho oendu vy nhomboa'ypa tema, ha'e nunga anho oendu, raka'e rã peve guarã. \m \v 12 Ha'e nunga rupi Temã tetã re amboja 'rã tata Bozra py oo tuvixakueve ikuai va'e mbovaipaarã. \p \v 13 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Amom pygua kuery ju mboapykue, irundykue ojapo vaiague re xee nambopaga e'ỹvei ma 'rã, ha'e kuery ma Gileade pygua kuery memby ryru'i omondoropa rire oyvyrã ombotuvixave aguã rive. \m \v 14 Ha'e nunga rupi Rabá tetã kora re amboja 'rã tata oo tuvixakueve ikuai va'e mbovaipaarã, joe opu'ã va'e ojapukaia reve, ára vai py yvytu vaikue ramigua. \m \v 15 Ha'e ramo ha'e pygua huvixa heraa 'rã escravo-rã, hembiguai yvatekueve reve — he'i \nd Senhor\nd*. \c 2 \p \v 1 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Moabe pygua kuery voi mboapykue, irundykue ojapo vaipaague re xee nambopaga e'ỹvei ma 'rã, ha'e kuery ma Edom pygua huvixa kãgue oapypa rire, iku'ikue rive opyta peve. \m \v 2 Ha'e nunga rupi Moabe yvy re amboja 'rã tata, Queriote tetã py oo tuvixakueve ikuai va'e mbovaipaarã. Ha'e ramo Moabe pygua kuery omanomba 'rã yapu rei, tevovo rei ha'e mimby guaxu omonhe'ẽa mbyte py. \m \v 3 Ha'e kuery mbyte gui amomba 'rã joguerekoa, ajuka ukapa avi 'rã ixupegua yvatekueve ha'e javi — he'i \nd Senhor\nd*. \s1 Judá kuery rovai ijayvuague \p \v 4 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Ha'e gui Judá kuery ju mboapykue, irundykue ojapo vaiague re nambopaga e'ỹvei ma 'rã, ha'e kuery ma \nd Senhor\nd* guigua lei rupi nda'ikuaixei vy ovapa rire ojapo uka va'ekue gui. Ha'e gui anhetẽ va'e rupi e'ỹ ombojeroviaa rupi ju onhembotavy uka okuapy, guamoĩ kuery ikuaiague rami ae. \m \v 5 Ha'e nunga rupi Judá re amboja 'rã tata, Jerusalém py oo tuvixakueve ikuai va'e mbovaipaarã. \s1 Israel kuery rovai ijayvuague \p \v 6 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Ha'e gui Israel kuery ju mboapykue, irundykue ojapo vaiague re nambopaga e'ỹvei ma 'rã, mba'eta joguerekoa kuery ma peráta re rive omoingo axy heko porã va'e, iporiaukue'i ombo'apa 'rã py regua repy re rive. \m \v 7 Ha'e kuery ombojexavai 'rã iporiaukue'i oakã áry yvy ku'i omombo peve, ha'e oiko rive'i va'e pe omokarẽ tape. Ta'y peteĩ kunhataĩ ogueronheno va'ekue ae tuu ju 'rã ojopy. Ha'e rami vy omongy'a rive okuapy xerery iky'a e'ỹ va'e. \m \v 8 Ha'e gui altar oĩ va'e yvýry onheno 'rã oupy ajukue nhomborevea rupi ojopy va'ekue áry. Nguuete ropy eteve voi oy'u 'rã okuapy vinho jokorepaa rupi oipe'a va'ekue. \m \v 9 Ha'e rami teĩ ha'e kuery renonde gui amomba va'ekue amorreu kuery yary rami yvate va'ekue teĩ, yvyra carvalho rami imbaraete va'ekue. Amomba va'ekue yvy guy hapo oĩa guive hovapy rupi hi'a ikuaia peve. \m \v 10 Ha'e rami ae avi Egito yvy gui xee roguerupa vy quarenta ma'etỹ re roguereko va'ekue tekoa e'ỹa rupi, amorreu kuery yvy re penderekoa aguã. \m \v 11 Pendera'y kuery va'e regua amoĩ va'ekue profeta-rã, ha'e peneramymino kuery ju amoĩ nazireu regua ikuai va'erã. Ha'e rami e'ỹ ri ty'y Israel kuery? — he'i \nd Senhor\nd*.\f + \fr 2:11 \ft Nazireu ma Nhanderuete pe anho'i oiko aguã rami onhemboayvu va'ekue. Ha'e rami vy ndojayai 'rã o'a, ha'e ndoy'ui 'rã vinho (Números 6.1-12).\f* \p \v 12 — Ha'e rami teĩ nazireu kuery pe peẽ kuery pey'u uka vinho, ha'e profeta kuery pe pendeayvu vy “Pemombe'uve eme na ayvu”, peje. \m \v 13 Ha'e nunga rupi ne'exa, yvy amboryryipa 'rã peẽ kuerya rupi, karóxa mba'emo aju ojokuapaa rã tynyẽ vy ovava rei ovya rami. \m \v 14 Peneakuãve va'e teĩ nda'evei 'rã pejava aguã, imbaraetekueve voi nda'evei 'rã ombaraetea rupi ikuai aguã, neĩ ipy'a guaxukueve ma voi ndoo jepei 'rã. \m \v 15 Hapa va'e ma nopu'ã kuaavei 'rã joe, ipojava va'e voi ndoo jepei 'rã, kavaju árygua eteve voi ndoo jepei 'rã. \m \v 16 Ha'e va'e ára ma ojeroviakue ipy'a guaxukueve ikuai va'ekue ma opire rei reve rive 'rã onhamba — he'i \nd Senhor\nd*. \c 3 \s1 Israel kuery ojapo vaia re ombopaga aguã re ijayvuague \p \v 1 Peẽ Israel kuery, pendu ke \nd Senhor\nd* penderovai ijayvu rã, Egito yvy gui pendererupa va'ekue ha'e javi avi. Ha'e vy aipoe'i: \p \v 2 — Yvy regua kuery ha'e javi gui peẽ kuery anho'i aiporavo va'ekue ri rombopaga 'rã pejejavypa reia re. \m \v 3 Ha'eve 'rã nda'u mokoĩ joupive oguata aguã jogueroayvu e'ỹ re? \m \v 4 Xivi nda'u mba'eve ojou e'ỹ re ri okororõ rei 'rã ka'aguy rupi? Ha'e xivi ra'y nda'u guaity py ikuaia py hevovo rei 'rã ri ho'u va'erã oguereko e'ỹ vy? \m \v 5 Guyra'i nda'u yvy py rive ho'a 'rã ri nhuã'i ojayvya e'ỹ re? Nhuã yvy py oĩ va'e ovy xapy'a 'rã ri mba'emo ho'a e'ỹ re? \m \v 6 Tetã rupi mimby guaxu omonhe'ẽa 'rã nda'u ha'e pygua kuery oryryipa e'ỹ re? Tetã re oiko 'rã nda'u mba'emo vai ete \nd Senhor\nd* ombou e'ỹ re? \m \v 7 Mba'eta jaikuaa porã \nd Senhor\nd* Nhanderuete mba'eve ndojapoi 'rã guembiguai profeta kuery pe ranhe onhembopy'aa oikuaa uka e'ỹ re. \m \v 8 Xivi okororõ rã nda'u ndokyjeai 'rã? Ha'e \nd Senhor\nd* Nhanderuete oayvu ombou rã mava'e profeta nda'u nomombe'ui 'rã? \p \v 9 — Pova'e nunga ke pendu uka Asdode py ha'e Egito yvy re hoo tuvixakueve ikuaia rupi. Ha'e vy aipopeje uka 'rã: “Penhemboatypa ke pejogueruvy Samaria regua yvyty ikuai va'e áry. Ha'e vy pexa 'rã ha'e kuery hevovo rei ha'e nhomoingo axya rupi ikuai va'e.” \m \v 10 Mba'eta Israel kuery ma ndoikuaai ha'evea ramigua. Ha'e rami vy ha'e kuery ngoo tuvixa va'e py omoĩ porã 'rã jojukaa rupi ojou va'ekue, mba'emo mbovaipaa rupi guive — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 11 Ha'e nunga rupi po rami \nd Senhor\nd* Nhanderuete ijayvu: \p — Penderovaigua kuery peteĩ regua ojokopa 'rã pendeyvy. Ha'e rami vy penhemiaty ikorapa va'ekue oity vy oipe'apa 'rã heravy mba'emo pendero tuvixakueve py oĩ va'ekue. \p \v 12 Po rami \nd Senhor\nd* ijayvu: \p — Xivi juru gui vexa'i re opena va'e ogueraa jepe 'rã ipykue mokoĩve, ha'e'ỹ vy inambi apyrekue'i, ha'e rami ae 'rã Israel kuery Samaria py ikuai va'e voi amongue'i oo jepe ngupa pẽgue'i reve, e'ỹ vy okeaty ra'ykue'i rive. \m \v 13 Pendu ke, ha'e pendeayvu Jacó kuery rovai — he'i \nd Senhor\nd* Nhanderuete ixondaro reta va'e. \p \v 14 — Israel kuery ojejavyague re ambopagaa ára py ma Betel py altar ojapo va'ekue re avi 'rã aikuaa pota. Ha'e ramo altar apy ikuai va'e ojayaa rã ho'apa 'rã yvy rupi. \m \v 15 Aity 'rã oo yro'y jave ikuai aguã, kuaray aku pygua guive. Marfim gui oo ojapo pyre okanhymba 'rã, oo guaxu ikuai va'e ivaipa 'rã — he'i \nd Senhor\nd*. \c 4 \s1 Samaria pygua kunhague pe ijayvuague \p \v 1 — Vaka kunha Basã pygua rami Samaria yvyty re pendekuai va'e, pendu ke pova'e ayvu: Pereko axy rei iporiaukue'i, pemokanhy inhembyayi'i va'e, peneme kuery pe “Eruve na vinho jay'u aguã”, peje guive. \m \v 2 Ha'e nunga rupi \nd Senhor\nd* Nhanderuete oky'a e'ỹa rupi ae oura vy aipoe'i: \p — Pendere ovaẽ 'rã ára pinda py rami tetã gui penerenoẽmbaa heravy aguã, ha'e penerembyrekue ma pira renoẽa py 'rã pendereraa. \m \v 3 Peteĩ-teĩ peẽ 'rã peje'oivy tetã kora pa'ũ ikuai va'e gui. Ha'e rami teĩ Hermom katy 'rã penemombopaa — he'i \nd Senhor\nd*. \s1 Israel kuery onhe'ẽ py ára revegua e'ỹ rami ikuaia re ijayvuague \p \v 4 — Pejejavyxe vy tapeo ha'vy Betel py, Gilgal py voi peo pejejavyve aguã py rive. Ko'ẽ nhavõ peru mymba kuery peme'ẽ va'erã, ha'e mboapy ára rire kuerei 'rã peru dízimo.\f + \fr 4:4 \ft Betel ha'e Gilgal py ha'e kuery ombojeroviaaty oĩ, teĩ Nhanderuete pe ikuaixea rupi e'ỹ oo ha'e py, onhemboeko porãxe vy rive.\f* \m \v 5 Mbojape mbovua revegua peru perovy'aa rupi peme'ẽ va'erã, pemombe'upa rive 'rã mba'emo peme'ẽxea'i py peme'ẽ va'e, mba'eta ha'e rami anho rive peikoxeve, peẽ Israel kuery — he'i \nd Senhor\nd* Nhanderuete. \p \v 6 — Ha'e nunga rupi ae peneretã ikuai va'e rupi ajapo tembi'u pejou ve'ỹ aguã rami, penderekoa nhavõ rupi mbojape oata ramo. Ha'e rami teĩ xevy peguarã ndapejeko rerovai — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 7 — Ha'e rami rã mboapy jaxy re nambo'okyvei pende'áry, mba'emo pemono'õ aguã ára e'ỹ mbove. Amongue tetã rupi ambo'oky, ha'e rã amboae tetã rupi ma nambo'okyi. Amongue mba'ety áry oky, ha'e rã amboae áry ma nda'okyi rã ipirupa. \m \v 8 Mokoĩ, mboapy tetã pygua kuery pejogueraa tetã mboae py yy pey'uxe vy, teĩ nda'evei pey'u porã aguã. Ha'e rami ete teĩ ndapejeko rerovai xevy guarã — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 9 — Xee romoingo axy va'ekue mba'emo rogue verepa ha'e imou'ũmbaarã ambou vy. Mba'emo rogue'i pereko va'e tuku ho'upa, uvaty, figoty ha'e oliveira-ty voi. Ha'e rami teĩ ndapejeko rerovai xevy guarã — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 10 — Pendere ambou mba'eaxy Egito py pendu va'ekue ramigua. Pendera'y kuery avi ajuka uka kyxe py. Penerymba kavaju araa ukapa guive. Ha'e rami ete ajapo pendekuaia rupi heakuã vaikue peetũ aguã rami. Ha'e rami teĩ ndapejeko rerovai xevy guarã — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 11 — Penembyte gui amokanhy amongue, Sodoma ha'e Gomorra amokanhyague rami ae. Peẽ kuery ma tata gui tata'y oguenoẽ mbyre rami pepyta va'ekue ri ndapejeko rerovai xevy guarã — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 12 — Ha'e nunga rupi peẽ Israel kuery, po rami 'rã rojapo. Ha'e po rami ete rojapo ta ma ramo peiko katu ke Penderuete pe pejexa uka aguã — he'i. \m \v 13 Mba'eta Nhanderuete ae yvyty onhono va'ekue, yvytu omoingo, ha'e avakue pe oikuaa uka opy'a re oĩ va'e ha'e javi. Ko'ẽ jave teĩ omopytũmba 'rã, ha'e yvyty áry rupi opyrõ 'rã ovy. \nd Senhor\nd* Nhanderuete ixondaro reta va'e ae hery va'e. \c 5 \s1 “Peka Nhanderuete peikove aguã”, he'iague \p \v 1 Peẽ Israel kuery, pendu ke pova'e ayvu peẽ kuery re nda'eveia rupi xeayvu rã. \m \v 2 Mba'eta ho'a ma Israel kuery kunhataĩgue rami ikuai va'ekue, nopu'ã kuaavei ma guive. Oyvy re ae ho'a oupy, ha'e ndoikoi imbovyarã. \m \v 3 Mba'eta po rami \nd Senhor\nd* Nhanderuete ijayvu: \p — Tetã gui mil Israel regua joe opu'ãa katy oje'oi teĩ cem ete'i ju 'rã ojevy, ha'e cem oo va'ekue regua ma dez ete'i 'rã ojevy. \p \v 4 Ha'e gui po rami \nd Senhor\nd* ijayvu Israel kuery pe: \p — Xereka ke peikove aguã. \m \v 5 Peka eme mba'emo Betel py oĩ va'e, neĩ Gilgal ha'e Berseba katy ma voi tapeove eme. Mba'eta Gilgal pygua kuery ma ogueraapaa 'rã escravo-rã, Betel tetã voi ombovaipaa 'rã — he'i. \p \v 6 Peka ke \nd Senhor\nd* anho peikove aguã. Ha'e rami e'ỹ rã José kuery ikuaia py ou 'rã tata rami imokanhymbaarã. Ha'e va'e mboguearã ma ndoikoi 'rã Betel tetã py. \m \v 7 Peẽ kuery ma ha'evea rami pejoguerekoa gui pejepe'a vy penhombojexavai, yvy py rive peity vy teko porã rupi pejoguereko aguã va'ekue. \m \v 8 Peka ke jaxy-tata Eixu ha'e Órion apoare, ha'e ko'ẽ ju aguã pytũ reia oguerova va'e, ha'e pytũ aguã ju ára oguerova va'e. Ha'e ma ye'ẽ ogueru vy yvy áry rupi ju onhoẽ va'e. \nd Senhor\nd* ma hery va'e. \m \v 9 Ha'e ae ombou 'rã imbaraetekueve mokanhymbaarã, oo ikorapa va'e mbovaipaarã guive. \p \v 10 Ha'e rã peẽ kuery ma napenduxei tetã rokẽ py penemongetaa rã, anhetẽ rupi ijayvua rã pejou vai guive.\f + \fr 5:10 \ft Ha'e kuery reko rami vy tetã rokẽ py huvixa kuery nhomongeta ha'e mba'emo re oikuaa pota raka'e.\f* \m \v 11 Ha'e nunga rupi iporiaukue'i re pepyrõmba rei vy ha'e kuery pe trigo pendejeupe guarã ae peme'ẽ uka rire napeĩvei 'rã penderorã ita gui pejapo va'ekue py, ndapey'uvei 'rã guive vinho uva porãgueve penhotỹ va'ekue guigua. \m \v 12 Mba'eta xee aikuaa mbovykue rei e'ỹ pendeko vai rã, opa marã rei pejejavy ramo guive. Mba'eta pembojexavai heko porã va'e, ha'eve'ỹa rami guarã pejopy peráta, ha'e tetã rokẽ py iporiaukue'i ojerure rã peẽ kuery napepenai. \m \v 13 Ha'e nunga rupi oiko kuaa va'e kuery okyrirĩ 'rã, mba'eta kova'e ára nda'evei va'e. \p \v 14 Peka ke mba'emo porã peikove aguã, mba'emo vai nda'ei. Ha'e ramo 'rãe \nd Senhor\nd* oiko peẽ kuery reve, aipopejeaty rami ae. \m \v 15 Pejeguaru ke mba'emo vai gui, perovy'a iporã va'e anho. Ha'evea rami pota ke pejoguereko tetã rokẽ py. Ha'e ramo José ramymino kuery pekuave'i va'e, xapy'a rei \nd Senhor\nd* Nhanderuete ixondaro reta va'e penemboaxy nho 'rã. \p \v 16 Mba'eta po rami \nd Senhor\nd* nhandererekoa ijayvu, Nhanderuete ixondaro reta va'e: \p — Tetã mbyte ha'e javi rupi onhendu 'rã ojae'o va'e. Tape ikuai va'e rupi “Ai! Ai!” 'ea 'rã. Omba'eapo va'e kuery voi oenoĩmbaa 'rã ojae'o aguã, ojae'o kuaa va'e kuery reve. \m \v 17 Uvaty ha'e javi rupi ikuai 'rã ojae'o va'e, pendekuaia mbyte rupi aaxa ramo — he'i \nd Senhor\nd*.\f + \fr 5:17 \ft Nhanderuete Egito pygua kuery ombopaga vy ha'e kuery mbyte rupi oaxa ovy va'ekue, ha'e rã ojeupegua kuery áry rupi ma oaxa rive ogueraa jepe vy (Êxodo 12.12-13). Ha'e rã apy ma ijayvu Israel kuery mbyte rupi ombopaga vy oaxa aguã re.\f* \p \v 18 Nda'evei ete 'rã \nd Senhor\nd* ára pearõ va'e pe! Mba'erã tu pearõ pekuapy \nd Senhor\nd* ára? Mba'eta ha'e va'e ára ma pytũmba rive 'rã, hexakã 'rã e'ỹ. \m \v 19 Mba'eta oiko 'rã xivi gui ava onha rã urso ju ojoua rami, ha'e'ỹ vy ngoo py oike vy oo mbotya re opoko ho'amy ramo mboi oixu'ua rami. \m \v 20 \nd Senhor\nd* ára ma hexakã aguã e'ỹ, pytũ vaikue anho 'rã. Ha'e javi ete rupi pytũmba 'rã, hexakã va'e peteĩve henda py ojekuaa e'ỹ re. \s1 “Nhanderuete oipota mba'emo nhame'ẽ 'rãgue py ha'evea rami jajoguereko”, he'iague \p \v 21 \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Xee ndajou porãi, ajou vai ete ngaru pejapo pekuapya, peteĩ henda py ma voi xevy guarã nhemboaty pejapo va'e ndarovy'ai guive. \m \v 22 Xevy pe mba'emo peapy va'erã peru, mba'emo aju guigua guive teĩ ha'e nunga xee ndarovy'ai, xereve peteĩ rami pendekuaia regua mymba iporãgueve peme'ẽ teĩ xee nama'ẽi 'rã ha'e nunga re. \m \v 23 Xee naenduxei peporaeia revovo rive, naendui 'rãe penembaraka pu. \m \v 24 Ha'e rami 'rãgue py toĩ ha'evea rami pejoguerekoa yy oxyry va'e rami, toĩ pendereko porãa yakã oxyry riae va'e rami. \m \v 25 Ha'e gui peẽ Israel kuery, quarenta ma'etỹ re tekoa e'ỹa rupi pendekuai jave py xevy pe teve peme'ẽ raka'e mymba ha'e mba'emo aju guigua? \m \v 26 Mba'eta Sicute ra'angaa rive peraa va'ekue penderuvixarã, Quium ra'angaa, jaxy-tata ra'angaa guive penderueterã peẽ ae pejapo va'ekue. \m \v 27 Ha'e nunga rupi xee ma Damasco tetã rovai peve rogueraa ukapa 'rã escravo-rã — he'i \nd Senhor\nd* Nhanderuete ixondaro reta va'e hery va'e.\x * \xo 5:27 \xt Atos 7.42-43\x* \c 6 \s1 Israel kuery opa marã ikuaia re omokanhymba aguã re ijayvuague \p \v 1 Nda'evei ete 'rã Sião py ha'e kuery ae oipotaa rami ikuai va'e pe, Samaria tetã py mba'eve gui okyje e'ỹa rupi ikuai va'e pe voi. Peẽ kuery ma omboetevepy pendekuai yvatekueve regua, peẽ kuerya katy anho 'rã ou Israel kuery! \m \v 2 Peaxa ha'vy Calné py pexa aguã. Ha'e gui ma tetã guaxu Hamate py ju tapeo, ha'e gui filisteu kuery rekoa Gate py ju tapeo pexa pota. Ha'e va'e kuery rekoa teve peẽ kuery rekoa gui iporãve? Ha'e kuery yvy teve pendeyvy gui tuvixave? \m \v 3 Mba'eta peẽ kuery ma “Ára vai novaẽ voi 'rã” peje teĩ pejapo penembojexavai arã ovaẽ voi aguã rami. \m \v 4 Peke pekuapy tupa marfim guigua áry, peneate'ỹ rei 'rã pejupy hi'áry. Pekaru 'rã vexa'i ha'e vaka ra'y iporãgueve ro'o re anho. \m \v 5 Peporaei 'rã guive mbaraka pembojoguy reve. Davi rami ae pejapo mba'epurã pendejeupe ae. \m \v 6 Vinho pey'u 'rã pekuapy karo iporã-porãve va'e py, ha'e pendejee peikyty 'rã azeite iporãve va'e. Ha'e rami teĩ José regua kuery ojexavai rã pexa vy napemboaxyi. \m \v 7 Ha'e nunga rupi ae aỹ peneranhe pendereraapaa 'rã escravo-rã ogueraa va'e kuery reve. Ha'e ramo ndoikovei 'rã peneate'ỹa rupi pekaru guaxua. \p \v 8 Mba'eta \nd Senhor\nd* Nhanderuete ixondaro reta va'e guery rupi ae oura vy aipoe'i: \p — Ambojeguaru Jacó kuery onhemboyvatepa reia, ajou vai ete ha'e kuery ro tuvixakueve va'e ojapo rã. Ha'e rami vy napenavei 'rã hetã re, neĩ ha'e py ikuai va'e re guive — he'i. \p \v 9 Peteĩ'i oo py dez avakue opyta teĩ ha'e kuery voi omanomba avi 'rã. \m \v 10 Ha'e gui xapy'a rei ovaẽ 'rã hetarã ae'i hetekue oapy aguã. Ha'e vy hetekue oka katy ogueraa aguã oupi vy oporandu 'rã opy rupi okuave va'e pe rei: “Oĩa pa ndee reve?” he'i rã ombovai vy “Noĩavei” he'i ramo ixupe ju aipoe'i 'rã: “Ekyrirĩ ha'vy, ndeayvu eme \nd Senhor\nd* rery rupi”, he'i 'rã. \m \v 11 Mba'eta ma'ẽ, \nd Senhor\nd* ojapo ukaague rami vy ombovaipaa 'rã oo guaxu ikuai va'ekue, omboa'ypaa avi 'rã oo kyrĩ'i va'e. \p \v 12 Itaova áry rupi nda'u kavaju kuery onha 'rã? Ha'e rami e'ỹ vy vaka kuery nda'u yvy oikaraĩ 'rã ri ha'e rupi? Ha'e rami teĩ peẽ kuery ma pejoguereko porã 'rãgue py peme'ẽ veneno, ha'e teko porã 'rãgue py penhombojexavai. \m \v 13 Peẽ kuery ma Lo-Debar tetã peity vy pevy'a rei va'ekue. Aipopeje avi: “Nami ma Carnaim re voi nhandepo'akapa nhande ae mbaraetea py”, peje. \m \v 14 Ha'e rami teĩ \nd Senhor\nd* Nhanderuete ixondaro reta va'e aipoe'i: \p — Peẽ Israel kuery, penderovai xee ambou 'rã peteĩ regua penembojexavai arã, Hamá tetã re oikea guive Arabá yakã oĩa peve — he'i. \c 7 \s1 Tuku-karu, tata ha'e ixã oexaague \p \v 1 Ha'e gui pova'e \nd Senhor\nd* oexa uka xevy. Xee aexa rã omoingo tuku-karu mba'emo roky henhoĩ ngypa'i jave, huvixave pegua omono'õmbaa ma rire henhoĩ jave. \m \v 2 Ha'e gui tuku-karu ma mba'emo renhoĩ yvy gui oiko va'ekue ha'e javi ho'upa ma ramo xee aexa vy aipoa'e: \p — \nd Senhor\nd* Oreruete, oreperdoa ke, ajerure. Ha'e rami e'ỹ rã mba'exa 'rã tu ore Jacó kuery rokuave? Mba'eta mbovy'i ete orekuai — ha'e. \p \v 3 Ha'e ramo \nd Senhor\nd* ha'e nunga nomboui. \p — Ha'e nunga ma ndoikoi 'rã ha'vy — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 4 Ha'e gui peteĩ ju \nd Senhor\nd* Nhanderuete oexa uka xevy. Aexa rã \nd Senhor\nd* Nhanderuete ombou tata nhombopagaarã. Ha'e va'e ma omboypa yvy guýry yy oĩ va'ekue. Omomba avi heravy \nd Senhor\nd* pegua yvy itui va'ekue. \m \v 5 Ha'e ramo xee aipoa'e: \p — \nd Senhor\nd* Oreruete, ha'eve ma. Mba'exa 'rã tu ore Jacó kuery rokuave? Mba'eta mbovy'i ete orekuai — ha'e. \p \v 6 Ha'e ramo ha'e nunga voi \nd Senhor\nd* Nhanderuete nomboui vy \p — Ha'e nunga voi ndoikoi 'rã — he'i. \p \v 7 Ha'e gui ma pova'e nunga avi oexa uka. Aexa rã \nd Senhor\nd* hi'aĩ peteĩ ikora hi'yvi porã va'e áry. Opo py omboguejy ho'amy peteĩ ixã oo mbotya ra'ãarã. \m \v 8 \nd Senhor\nd* aipoe'i xevy: \p — Amós, mba'e tu rexa? \p Xee ambovai vy \p — Peteĩ ixã oo mbotya ra'ãa — ha'e. \p Ha'e ramo \nd Senhor\nd* aipoe'i ju xevy: \p — Ne'exa, ixã py xee aa'ã 'rã xevygua Israel kuery reko. Ha'e va'e rire xee ndaaxa rivevei ma 'rã ha'e kuery mbyte rupi. \m \v 9 Mba'eta ambovaipa 'rã Isaque ramymino kuery ombojerovia aty yvy'ã rupi ikuai va'e, Israel kuery pegua henda iky'a e'ỹ va'e voi amomba 'rã. Jeroboão ro pygua kuery rovai avi 'rã apu'ã kyxe reve — he'i. \s1 “Amós ma je huvixa rovai ijayvu”, he'iague \p \v 10 Ha'e gui Betel pygua sacerdote Amazias omombe'u uka Israel pygua huvixa Jeroboão pe: \p — Amós ma je nderovai ijayvu vai ra'e Israel kuery mbyte. Ha'e va'e ijayvua ma nda'evei nhandeyvy pe. \m \v 11 Mba'eta po rami Amós ijayvu: “Jeroboão oiko vai 'rã kyxe py. Ha'e gui Israel kuery ma escravo-rã ogueraapaa 'rã oyvy gui mombyry”, he'i va'ekue. \p \v 12 Ha'e gui Amós pe ju Amazias aipoe'i: \p — Ndee profeta, ejepe'a ke apy gui. Enha Judá yvy katy. Ha'e py ju ekaru ha'e ayvu emombe'u eikovy. \m \v 13 Ha'e rã apy Betel py ma aỹ guive emombe'uve eme ayvu. Mba'eta apy ma oĩ huvixa pegua oo iky'a e'ỹ va'e ha'e orerekoa pygua templo — he'i. \p \v 14 Ha'e ramo Amós ombovai vy aipoe'i Amazias pe: \p — Xee ma profeta e'ỹ aiko va'ekue, neĩ profeta remimbo'e e'ỹ guive. Ha'e rami 'rãgue py mymba re apenaa rupi aiko va'ekue, sicômoro'a mono'õa rupi guive. \m \v 15 Va'eri mymba re apenaa gui \nd Senhor\nd* xepe'a vy aipoe'i xevy: “Tereo ke xeayvu emombe'u xevygua Israel kuery pe”, he'i karamboae. \m \v 16 Ha'e nunga rupi endu ke \nd Senhor\nd* ayvu. Ndee aipo're: “Emombe'uve eme ayvu Israel kuery rovai regua, Isaque ramymino kuery rovai ndeayvu eme guive”, 're. \m \v 17 Ha'e rã \nd Senhor\nd* ma aipoe'i ndevy: “Ndera'yxy ma itavy rei 'rã oikovy tetã rupi. Ha'e gui ndera'y kuery ha'e nderajy kuery oiko vai 'rã kyxe py. Ndeyvy rereko va'ekue ma omboja'opaa 'rã ixã py oa'ãa vy. Ha'e vy remano 'rã peteĩ yvy ha'eve'ỹ va'e oĩa re. Ha'e gui Israel kuery ma herapaa 'rãe, escravo-rã ogueraapaa 'rã oyvy gui mombyry”, he'i. \c 8 \s1 Ajaka yvyra'a oĩa oexa ukaague \p \v 1 Ha'e gui xevy pe \nd Senhor\nd* oexa uka avi peteĩ ajaka yvyra'a kuaray aku javegua oĩa. \m \v 2 Ha'e vy oporandu xevy: \p — Amós, mba'e tu rexa? \p Xee ambovai vy \p — Peteĩ ajaka yvyra'a kuaray aku javegua oĩa aexa — ha'e. \p Ha'e rã \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Ovaẽ ma xevygua Israel kuery opa aguã ára. Ha'e kuery rupi xee ndaaxa rivevei ma 'rã. \m \v 3 Ha'e va'e ára ma templo ha'e kuery oporaeiaty py taxẽmbei 'rã oiko. Mba'eta ha'e kuery re'õgue heta-etave 'rã ovy. Opa rupi omombopaa 'rã oka rupi. Ha'e gui nonhenduavei 'rã mava'eve rei — he'i \nd Senhor\nd* Nhanderuete. \s1 “Israel kuery okanhymba aguã ovaẽ rai'i ma”, he'iague \p \v 4 Peẽ kuery ma pekore iporiaukue'i, ha'e yvy ha'e javi rupi pemokanhymba ojexavai rei va'e. Ha'e nunga rupi pendu ke pova'e. \m \v 5 Mba'eta aipopeje: “Topa voi ngaru jaxy pyau regua, jaa vy mba'emo aju nhavende ju aguã. Ha'e sábado ára topa voi avi, trigo omoĩ porãaty jaipe'a aguã. Ha'e rami vy nhaa'ã ajaka kyrĩ'i va'e py hepyrã jajopyve aguã, ha'e mba'emo opejaa ha'eve'ỹa ramigua py jajokore aguã. \m \v 6 Ha'e rami vy peráta re rive 'rã jajogua iporiaukue'i, ha'e gui py regua repy re rive 'rã jajogua ojexavai'i va'e kuery, trigo ipire ku'ikue revegua nhavendea py”, peje. \m \v 7 Ha'e nunga rupi \nd Senhor\nd* Nhanderuete oura guery Jacó oguerovy'a va'ety rupi ae: \p — Xee ma raka'e rã peve teĩ ndaxerexarai 'rã pejapo vaia re! \m \v 8 Ha'e nunga gui yvy oryryipa 'rã. Ha'e ramo hexe ikuai va'e ipy'a vai 'rã okuapy. Mba'eta yvy ha'e javi omy-omyĩ vy opu'ã-pu'ã 'rã Nilo yakã rami, ha'e gui typa 'rã Egito katy'i yakã oĩ va'e rami. \m \v 9 Ha'e va'e ára ma ajapo 'rã kuaray mbyte teĩ oike aguã rami. Ha'e rami vy ara py teĩ amopytũmba 'rã yvy jave rupi — he'i \nd Senhor\nd* Nhanderuete. \p \v 10 — Ngaru pejapo va'ety xee amboekovia 'rã pendepy'a vai aguã. Peporaeia amboekovia 'rã pejae'o anho aguã. Romonhemonde 'rã ajukue voxa guigua py, peneakã penhopĩmba reve. Ha'e rami romoingo 'rã gua'y peteĩ'i va'ekue re ipy'a vai va'e rami. Ha'e gui opaa py ma oiko 'rã py'a vai etea ára. \p \v 11 \nd Senhor\nd* Nhanderuete aipoe'i: \p — Ne'exa, ovaẽ ouvy ára yvy jave re karuai ambou aguã, tembi'u re okaruxea e'ỹ, neĩ yy re ijy'uveia e'ỹ guive, ha'e rã \nd Senhor\nd* ayvu oenduxea regua ae. \m \v 12 Ha'e ramo \nd Senhor\nd* ayvu oenduxe va'e oguata 'rã ye'ẽ nhavõ rupi, kuaray ijapu'a'ia katy guive kuaray oua katy peve. Opa rupi 'rã ikuai ayvu rekaa rupi teĩ ndojoui 'rã. \m \v 13 Ha'e va'e ára kunhataĩ porãgueve ha'e kunumigue ma ho'apa 'rã yuvei gui. \m \v 14 Samaria py ta'angaa oĩ va'e rupi oura va'ekue voi ho'apa 'rã, “Anhetẽ Ete Dã e'ỹ vy Berseba pygua tuuete ramigua rekove rupi aura”, he'i va'ekue. Ha'e kuery ma ho'apa ma vy ndovyvei 'rã — he'i. \c 9 \s1 Nhombopagaarã Nhanderuete ombou aguã re ijayvuague \p \v 1 Ha'e gui aexa altar yvýry \nd Senhor\nd* hi'aĩ rã. Ha'e vy aipoe'i xevy: \p — Emboguai na oo yta ikuai va'e, okẽ pyrõa peve omyĩmba aguã. Emboa'ypa, opy ikuai va'e akã áry ho'apa aguã rami. Mba'eta ha'e kuery ajukapa katuĩ'i 'rã kyxe py. Peteĩve ndojavai 'rã, peteĩve ma voi ndoo jepei 'rã. \m \v 2 Yvykua vaikue py ha'e kuery oo teĩ ha'e gui anoẽ 'rã xepo py ae. Yva re peve oo teĩ ha'e gui voi amboguejy ju 'rã. \m \v 3 Carmelo yvyty áry onhemi aguã oo teĩ hakykue aa 'rã ha'e gui aru aguã, aipe'apa 'rã ikuaia gui. Ye'ẽ guýry xegui onhemi aguã oo teĩ ha'e py ambou 'rã mboi ixu'upaarã. \m \v 4 Escravo-rã hovaigua kuery ogueraapa ramo ha'e py voi ajuka ukapa 'rã kyxe py. Ha'e kuery re ama'ẽ 'rã amoingo axy aguã, amoingo porã aguã e'ỹ — he'i. \p \v 5 Mba'eta Nhandererekoa \nd Senhor\nd* ixondaro reta va'e ma yvy re opoko ramo hykupa rive 'rã, yvy re ikuai va'e ha'e javi ojexavai 'rã okuapy. Opu'ã-pu'ã 'rã Nilo yakã rami, ha'e gui typa 'rã Egito katy'igua yakã rami. \m \v 6 Nhanderuete ma yva re ojapo oĩ aguã, ha'e rã yvy re ma ijytarã omoĩ va'ekue. Ha'e gui ye'ẽ gui yy oĩ va'e oenoĩ vy onhoẽmba 'rã yvy re. \nd Senhor\nd* ae hery va'e. \p \v 7 \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Peẽ Israel kuery, Etiópia pygua kuery arekoague rami avi e'ỹ ri ty'y xee roguereko? Mba'eta Israel kuery ma Egito yvy gui anoẽ va'ekue, filisteu kuery Caftor yvy gui, ha'e Síria pygua kuery Quir yvy gui anoẽague rami avi. \m \v 8 Ne'exa, xee \nd Senhor\nd* aiko kova'e kuery ojejavypa va'e rovai. Ha'e rami vy amomba 'rã yvy gui. Ha'e rami teĩ namokanhymbai 'rã Jacó kuery — he'i \nd Senhor\nd*. \p \v 9 — Mba'eta xeayvu rã ombovavaa 'rã yvy regua mbyte rupi Israel kuery ikuaia, yrupẽ py trigo ra'yĩgue omboguaa rami avi, peteĩve ra'yĩ'i yvy py ho'a e'ỹ re. \m \v 10 Xevygua Israel kuery va'e regua ojejavy va'ekue ma omanomba 'rã kyxe py, “Mba'emo vai nanhanderupityi 'rã, nhandere ndoikoi 'rãe!” he'i okuapy va'ekue ri. \s1 Nhe'ẽ rupi Israel kuery ikuai va'e omoingo porã ju aguã re ijayvuague \p \v 11 — Ha'e va'e ára ma ajapo ju 'rã Davi rogue ho'a va'ekue, amoatyrõmba ju 'rã ovoague. Ho'aague gui amopu'ãmba vy jypy guare rami ju 'rã ajapo, \m \v 12 xevygua kuery oguereko aguã Edom pygua kuery okuave'i va'e, amboae regua kuery xerery rupi oenoĩmby ha'e javi guive — he'i \nd Senhor\nd* ha'e nunga apoarã va'e.\f + \fr 9:12 \ft Kova'e ayvu rupi Tiago ijayvu Atos 15.16-18 py. Ha'e gui “Davi rogue ho'a va'ekue” he'ia ma Davi ramymino kuery na'imbaraetei va'e re ijayvu vy, mba'eta Nhanderuete omoatyrõ uka ju 'rã, ha'e amboae regua voi ogueru avi 'rã.\f* \p \v 13 \nd Senhor\nd* aipoe'i: \p — Ne'exa, ovaẽ ma ouvy ára yvy karaĩa kuery oupity aguã mba'emo mono'õa kuery, ha'e uva umbiria kuery oupity aguã ha'yĩgue nhotỹa kuery. Yvyty gui uva rykue oxyry 'rã ouvy, yvy'ã ikuai va'e gui oxyrypa 'rã. \m \v 14 Mba'eta ambopyau 'rã xevygua Israel kuery ikuaia. Ha'e ramo ojapo ju 'rã guetã ombovaipa pyre, ha'e gui ikuai ju 'rã ha'e py. Onhotỹ ju 'rã uva, ha'e oy'u 'rã hykue. Onhotỹ avi 'rã yvyra hi'a va'erã, ha'e gui ho'u 'rã hi'a. \m \v 15 Mba'eta ha'e kuery voi xee anhotỹ ju 'rã ijyvy re. Ha'e rami rire ijyvyrã ame'ẽ va'ekue gui ndoipe'aavei 'rã — he'i \nd Senhor\nd* Penderuete. \m