\id REV - Guahibo NT -Colombia 2011 (DBL -2014) \h APOCALIPSIS \toc1 San Juan peyaquinaelivaisi pacuenia tajëvelia Dioso tsitajëtatsi pacuenia itsijitsia mapanacuataje \toc2 Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 San Juan peyaquinaelivaisi pacuenia tajëvelia Dioso tsitajëtatsi pacuenia itsijitsia mapanacuataje \c 1 \s1 Pacuenia tajëvelia Jesucristo Dioso tsitajëtatsi, juya bajarapacuenia Jesucristo petsitajëtsijava Juanjavabelia yabara pelivaisi \p \v 1 Daxita xuanë Jesucristo tajëvelia Dioso tsitajëtatsi, daxita bajaraxuanë pelivaisi, xanë Juannë, yaquinajë mapabaxutotaje. Bajaraxuanë baja bepijiayo copiapatsiana. Xuanë tajëvelia Dioso tsitajëtatsi Jesús, bajaraxuanë juya Jesús tsitajëtsiana pijajivijavabelia. Bajaraxuata nexata Jesús itorobica pijaángel xanëjavabetsica. Nexata bajaraxuanë jumapecataeya tajëvelia netsitajëta Jesús pijaángel. Neyapëtaeyaexananua pajamatabëcuenelivaisi xaina bajaraxuanë. \v 2 Nexata daxita bajaraxuanë pacuenia taniji, pelivaisi yaquinajë mapabaxutotaje. Pacuenia Dioso nejumaitsi, yaquinajë. Pacuenia Jesucristo ata jumaitsi, bajaraxua ata yaquinajë. \p \v 3 Pajivi tsimuxulebiana mapabaxutoje Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata, jamatabëcuenebarëya tsane. Pamonae ata namuxunaevetsiana mapalivaisije, nexata itsa jumecovënëtsiana pacuenia Dioso tajëvelia jumaitsi, bajarapamonae ata jamatabëcuenebarëya tsane. Bajarapacuenia jamatabëcuenebarëya tsane tsipaji baja imoxoyo pevajënae tsaponae pecopiapatsinexa daxita xuanë pelivaisi yaquinajë mapabaxutotaje. \s1 Pacuenia Juan toyaquina siete patomarabejepijivi, Dioso pejumecovënëtsivi, yabara pelivaisi \p \v 4 Xanë rabaja Juannë. Pacatoyaquinatsi siete papabitsaëtomëbeje, Dioso panejumecovënëtsivi, Asiavënë nacuata panejinavanapaevi. Ajena, mapamatacabitaje, Dioso ponapona. Dioso nacua pexanaevajënaeya ata, Dioso ponapona. Daxitamatacabijavabelianexa ata Dioso ponapona. Pacatovajëtatsi Diosojavabelia papecajamatabëcuene barëyayaexanaenexa, papecayavenonaenexanua. Siete paespíritubeje nubena Dioso peecaejava, tronovënëjava, pitabarata. Pacatojitsipatsi bajarapamonae papecajamatabëcuene barëyayaexanaenexa, papecayavenonaenexanua. \v 5 Jesucristojavabelia ata bajarapacuenia pacatovajëtatsi. Jesucristo baja cajena pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, jivi tsipaebabiaba. Daxita petëpaevivecua, Jesús baja namataxainaeya Dioso asaëyaexanatsi petëpaejavavecua. Mapanacuata jivi pevetsivi ata matatoxenetsia, Jesús pepo pevetsinë daxitacuene. Jesús vajanacaasivaxae, nacasivatëpa. Nexata baja nacavecuaajibiaexana daxita pibisiacuene vajaexanaeneconimi. \v 6 Nexata baja Jesús pijajivitsi nacaexana itsamatacabi vajanacabarëevetsinexa daxitacuene. Jesús baja nacaexananua sacerdotevitsi, Jesús paxa Diosojavabelia jivi vajatovajëtabiabinexa. Nexata vaxaitsi daxitamatacabijavabelianexa ayaijamatabëcuene rajutabiabianatsi Jesúsjavabelia. ¡Apo vereverecae tsane Jesús daxitacuene pevetsijava! Bajara itsi tsane. \p \v 7 ¡Panenamuxunaevere mapalivaisije! Cristo raja najetarucaena athëbëvetsica itarërëbota. Pamatacabi Cristo najetarucaena athëbëvetsica, daxitajivi taenatsi. Pamonae ata yenecacuatatsi, bajarapamonae ata taenatsi. Daxita nacuanëpijivi, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, itsa taena Cristo penajetarucaejava athëbëvetsica, nuena pecajunavi. Bajara itsi tsane jivi itsa taena Cristo athëbëvetsica penajetarucaejava. \p \v 8 Jesús nayabarajumaitsi mapacueniaje: “Xanë rajane baja daxitacuene pepo tataxuxuabinë. Xanë rajane baja icatsia daxitacuene tacopiarucaeyaexanaenënexa,” nayabarajai Jesús daxitacuene pevetsinë, daxitacuene pexanaenexa ata pecaëjëpaenëtsi. Ajena mapamatacabitaje Jesús ponapona. Dioso nacua pexanaevajënaeya ata, Jesús ponapona. Daxitamatacabijavabelianexa ata Jesús ponapona. \s1 Pacuenia Juan Jesús yacotiaya tsitanaitajëtatsi yabara pelivaisi \p \v 9 Xanë Juannë, panijabananënë. Tsipaji najuajumecovënëtavanapatsi Jesucristo. Nexata pacuenia paxamë ata itsamonae pacabejiobiaexanapona Dioso papijajivixaemë, bajara pijinia pacuenia xanë ata itsamonae nebejiobiaexanapona. Jesucristo pijajivitsi nacaexana itsamatacabi vajanacabarëevetsinexa daxitacuene. Jesucristo papecayavenonaexae, pacaasaëmë tsavanapae Dioso panejumecovënëtsijava. Bajara pijinia xanë ata itsinë. Dioso pejumelivaisi jivi tatsipaebabiabixae, naneconitsia ponaponajë Patmosvënë tunaetota. Jesucristo pelivaisi ata jivi tatsipaebabiabixae, naneconitsiaponaponajë. \v 10 Nexata Patmosvënë tunaetota domingota Espíritu Santo netsijamatabëvënëca. Nexata tapënëverena pecuaicuaijaijava ayaijume, betrompetajume penajumetsijava, jumetaniji. \v 11 Pecuaicuaijaijava nejumaitsi mapacueniaje: \p —Xanë rajane baja daxitacuene pepo tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa. Xua baja taneme, bajaraxua baja pelivaisi copiaya yaquinare. Xuanë ata icatsia aeconoxae taeponaename, bajaraxuanë ata pelivaisi yaquinaename. Bajaraxuacujinae bajarapalivaisi toitorobianame Dioso pejumecovënëtsivi, siete patomarabejepijivijavabelia, Asiavënë nacuata pejinavanapaevi. Toitorobianame bajarapalivaisi Efeso tomarapijivijavabelia, Esmirna tomarapijivijavabelia ata, Pérgamo tomarapijivijavabelia ata, Tiatira tomarapijivijavabelia ata, Sardis tomarapijivijavabelia ata, Filadelfia tomarapijivijavabelia ata, Laodicea tomarapijivijavabelia ata, nejai mapacueniaje tapënëverena pecuaicuaijaijava. \p \v 12 Nexata napënëyorotajë tataenexa ponë tapënëverena nebarëcuaicuaijai. Nexata taenubajë siete xuabeje orota pexanaejavanë. Bajaraxuanë pematatuta naitayotanubena. \v 13 Bajaraxuanë petuatuajëta taenutajë pebi. Bajaraponë yabara jamatabëjumaitsinë: \p —Jesús raeta, Daxitajivi Pematapijinë, jamatabëjanë. \p Bajaraponë penaxatatsijava apiareca. Nacorobëcëtanuca orota pexanaepana. \v 14 Mataniojai bitso pacuenia baniojai papaëputo. Pitaxutobeje naitayota. Pacuenia isotocotia bacotia itsi, bajara itaxutocotia itsi. \v 15 Petaxubeje ata nivenivenabeje pacuenia banivenivena broncevënëjava pesetsijava, beoronanitomi. Pecuaicuaijaijava najumeta pacuenia banajumeta jonca. \v 16 Pecujuanenia cobenanuca siete patuluputobeje. Pecuibuatsina pitsapa anijabarëneniabeje pexiujaiespada. Pacuenia matacabipijijuameto itsa aitavajënae, xaniavaetsia baitayota, bajarapacuenia itabaranaitayota. \p \v 17 Itsa taniji bajaraponë, betatëpaenë irataeya bocajunuajë bajaraponë pitabarata. Itsiata baitsi jane bajaraponë nejayarena pecujuacobeta. Nejumaitsi: \p —Pëtsa necujunavame. Xanë rajane baja daxitacuene pepo tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa. \v 18 Xanë rajane baja pepo tasaëtsaponaponaenë daxitamatacabijavabelianexa. Xanë picani tëpajë. Itsiata baitsi jane icatsia asaënë tatëpaecujinae. Nexata baja asaënë tsaponaponae daxitamatacabijavabelianexa. Dioso netocopata tacapanepaenexa tajajivi peponaeyaniva infiernojavabelia. Netocopatanua tananeconitsiaexanaenexa pijaneconi pexainaevi peponaenexa infiernojavabelia. \v 19 Xua baja taneme, bajaraxua baja pelivaisi yaquinare. Xuanë ata icatsia aeconoxae taeponaename, bajaraxuanë ata pelivaisi yaquinaename. \v 20 Xuanë, siete patuluputobeje, tacujuanenia cobenanucajë, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patomarabejepijivi Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi tsavanapae. Xuanë pijinia siete xuabeje orota pexanaejavanë pematatuta naitayotanubena, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patomarabejepijivi Dioso jumecovënëtavanapa, nejai Jesús, ponë taenutajë, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \c 2 \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Efeso tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 1 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Efeso tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare. Nexata daxita pijajivi yajava yapëtaena mapalivaisije, nejai Jesús, ponë siete patuluputobeje pecujuanenia cobenanuca, siete xuabeje orota pexanaejavanë pematatuta penaitayotanubenaejavanë tuatuajëta penucaenë. \p Jesús nitoroba Efeso tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: \v 2 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua ayaicuenia Dioso panetonacuenebijava. Yapëtanijinua ajamatabëcuenesaëya Dioso panejumecovënëtavanapaejava. Yapëtanijinua panecueneataejitsibijava pibisiacuene pexanaevi. Yapëtanijinua nayajivitaeya panejinavanapaejava itsamonae papecayamaxëitojorobiyaniva. Itsamonae picani papecayamaxëitojorobinexa, pacajumai tsabiabi: ‘Paxanë raja paapóstolevinë,’ pacajai tsabiabi. Itsiata penajumetsënëtsivicuene payapëtaeyabiabame panenayajiviyapëtaexae. \v 3 Paxamë bajayajebi pacaajamatabëcuenesaëmë tsavanapae Dioso panejumecovënëtavanapaejava, itsamonae pacabejiobiaexanabiabi ata. Ayaicuenia panacuenebame patacaitorobicuene. Apo payabaracueranaemë cajena. Bajarapacuenia panenacuenebavanapaexae, pacasivajamatabëbarëyatsi. \v 4 Itsiata baitsi jane caejavayo yabara pananeconitame xanëjavaberena. Tsipaji aeconoxae apo panejitsipaemë pacuenia picani bajayata copiaya panejitsipame. \v 5 Panenajamatabënapire icatsia pacuenia bajayata panejitsipame. Panajamatabëcuenepënëyorore xanëjavaberena. Panetonacuenebavanapare icatsia pacuenia bajayata xaniavaetsia panetonacuenebavanapame. Itsa baja apo panejitsipaemë tsane icatsia, nexata baja apo patajajivimë tsane. \v 6 Itsiata baitsi jane pacasivajamatabëcuenebarëyatsi patanejamatabëcuenejëpaexaemë mapacuene yabaraje. Pacujiruitoyamë nicolaítavi pibisiacuene pexanaponaejava. Bajaraxua pexanaejava xanë ata cujiruitoyanë. \v 7 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: ‘Pajivi Cristo jumecovënëtaponapona ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi Dioso tocopatsianatsi pejonenexa Dioso pijanacuayabetsia,’ jai Espíritu Santo,” pejailivaisi toyaquinare Efeso tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Esmirna tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 8 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Esmirna tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare daxita pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë daxitacuene pepo petaxuxuabinë, daxitacuene icatsia pecopiarucaeyaexanaenënexa. \p Bajaraponë picani tëpa. Itsiata baitsi jane icatsia asaë petëpaecujinae. Nexata baja asaë tsaponaponae daxitamatacabijavabelianexa. Jesús nitoroba Esmirna tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: \v 9 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua itsamonae papecabejiobiaexanaponaejava. Yapëtanijinua bepanejiobivicuene. Itsiata baitsi jane itsamatacabi Diosojavatatsia bitso panexainaevi tsane. Yapëtanijinua pibisiacuenia papecabaracuaicuaijaijava judíovi, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bajarapamonae cajena saya dovathi pijajivi. \v 10 Pëtsa pacujunavame itsamonae, pacabejiobiaexanaejitsia ata. Dovathi raja pejamatabëcueneta penaneconitsivi pejebabiabibota, pacananeconitsiaexanejebiana. Bajarapacuenia pacananeconitsiaexanejebiana dovathi papecajamatabëcueneëjëbinexa, papecajamatabëcueneyapëtaenexa xaniajai pepacuene patanejumecovënëtsijavamë. Pacabejiobiaexanaponaena diez pamatacabibeje. Bajarapacuenia pacaexanae ata tsane, itsiata panejumecovënëtsianame matapania panetëpaejavabelianexa. Nexata xanë pacarajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. \v 11 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: ‘Pajivi Cristo jumecovënëtaponapona ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi apo itsacueniabi tsanetsi cotocaevi patëpaejava,’ jai Espíritu Santo,” pejailivaisi toyaquinare Esmirna tomarata peecaenë, Dioso pejumecovëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Pérgamo tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 12 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Pérgamo tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare daxita pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë pecuibuatsina pitsapa anijabarëneniabeje pexiujaiespada. \p Jesús nitoroba Pérgamo tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: \v 13 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua dovathi pijajivi tuatuajëta panejinavanapaejava. Itsiata baitsi jane pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae patanejumecovënëtavanapaejavamë. Bajayata Antipaspijinë tajumelivaisi jivijavabelia tsipaebabiaba. Nexata Antipaspijinë paxamë tuatuajëta dovathi pijajivi pebeyaxuabijavatsi, patae atamë, itsiata apo pacopatsimë patanejumecovënëtavanapaejavamë. Bajarapacuenia patanejumecovënëtavanapaexaemë, pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. \v 14 Itsiata baitsi jane itsajamatabëcuenejavaxi yabara pananeconitame xanëjavaberena. Bajarajota Pérgamo tomarata paxamëyajuvënëvi muxubijiapenetapona itsamonae pibisiacuene pexanaenexa. Bajayata Balaampijinëmi jivi peyamaxëitojorobabiabinëmi ponapona. Nexata Israelpijinë pemomoxi penaneconitsinexa Diosojavabelia, Balaampijinëmi itoroba Balacpijinëmi pemuxubijiapenetaponaenexa Israelpijinë pemomoxijavabelia. Nexata Balacpijinëmi muxubijiapeneta Israelpijinë pemomoxi penaponaenexa fiestajavabelia. Nexata fiestajavata itsamonae dajubinë itsa beyaxuaba, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ofrendacuenia perajutsiyajuvënëvi naxane Israelpijinë pemomoxi. Balacpijinëmi muxubijiapenetanua Israelpijinë pemomoxi pibisiacuene pexanaenexa pevitota. Bajara pijinia pacuenia aeconoxae paxamëyajuvënëvi ata exanapona. Pérgamo tomarapijivi pibisiacuene pexanaenexa, muxubijiapenetapona. \v 15 Itsamonae pijinia paxamëyajuvënëvi nicolaítavi petsipaebaponaelivaisi jumecovënëtavanapa. Nexata tanejumecovënëtsivi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapamonae muxubijiapenetapona. \v 16 Bajaraxuata paxamë xaniavaetsia panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Itsa jume, xanë nexata naxanitsiayo ponaenajë paxamëjavabereca tabarënabenexa bajarapamonae tacuibuatsina pepitsapaeespadata. \v 17 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: ‘Pajivi Cristo jumecovënëtaponapona ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi rajutsianajë pexaenexa manávënëjava, athëbëpijijava, pejamatabëcuene asaëyaexanaejavanexatsi. Rajutsianajënua penioponaeiboto. Bajarapaiboto pijumata bajarapajivi vënërutsianajë pejanavënë. Itsajivi ata apo vënëyapëtae tsanetsi. Caejivi, bajarapaiboto pepitsijivi, navënëyapëtaena,’ jai Espíritu Santo,” pejailivaisi toyaquinare Pérgamo tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Tiatira tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 18 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Tiatira tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Dioso pexënato, ponë pitaxutobeje naitayota. Pacuenia isotocotia bacotia itsi, bajara pitaxutocotiaitsinë, ponë petaxubejenivenivena ata pacuenia banivenivena broncevënëjava pesetsijava, beoronanitomi. \p Jesús nitoroba Tiatira tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: \v 19 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua itsamonae ata paneasivatsavanapaejava. Yapëtanijinua patanesivanajamatabëcuene copatavanapaejavamë. Yapëtanijinua panetonacuenebijava Dioso. Yapëtanijinua paneajamatabëcuenesaë tsavanapaejava, itsamonae pacaitsacueniababiabi ata. Yapëtanijinua pacuenia panetonacuenebavanapame pamatacabi ajena panejumecovënëtame. Yapëtanijinua pacuenia jane baja aeconoxae bitsoyo panetonacuenebavanapame. Bajarapacuenia paneexanavanapaexae pacasivajamatabëbarëyatsi. \v 20 Itsiata baitsi jane itsajamatabëcueneyo yabara pananeconitame xanëjavaberena. Tsipaji apo pacujiruitavetsimë Jezabelvënëva pibisiacuene pexanaejava. Bajarapova beprofetava, Diosojumelivaisi bepepaebiva, natane. Nexata patajajivimë bajarapova pacayajuvënëyamaxëitojorobapona baja. Bajarapova papecayajuvënë yamaxëitojorobinexa jumai tsabiabi: ‘Pebijivi pijavavecua jaitsi ata itsava, itsiata apo itsacuene. Bajara pijinia itsi petiriavi ata. Itsanë jaitsi ata pamonavecua, itsiata apo itsacuene. Bajara pijinia itsi pevi ata. Dajubinë itsa beyaxuaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, bajarapaviyajuvënëjava xae atatsi, itsiata apo itsacuene,’ jai tsabiabi bajarapova patajajivimë papecayajuvënë yamaxëitojorobinexa. \v 21 Bajarapova picani pecopatsijava pibisiacuene pexanabiabijavavecua, bajayajebi evetaponaponajë. Itsiata baitsi jane apo jamatabëcopatsi pevitota pibisiacuene pexanabiabijava. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi xanëjavaberena. \v 22 Bajarapova nexata avitaniaexanaenajë camata pebobocaenexa. Nexata pamonae paxamëyajuvënëvi itsa apo copatsi tsane bajarapova pitorobicueniatsi pexanavanapaejava, pamatabëxëyo pevitota pibisiacuene exana bajarapova pitorobicueniatsi, nexata bajarapamonae ata bitso nabejiobitsiaexanaenajë. \v 23 Bajarapova pexi ata verebiabianajë. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi nejamatabëcueneyapëtaena. Nejamatabëcueneyapëtaena daxitajivi bëpënëa pejamatabëëthëtota, penajamatabëxainaecuene ata, tayapëtaenëcuene. Pacaejivimë canacujitsia xuavajëto panetonacuenebavanapame, bajara pijinia pitsijavavajëto pacarajutsianatsi. Xuavajëto pijinia panijaneconi paxainame, bajara pijinia paneconivajëtota pacananeconitsiaexanaponaenatsi. \v 24 Paxamë apo panejumecovënëtsivi, Jezabel pacaitorobi ata pibisiacuene picani paneexanaenexa, mapacuenia pacajumaitsitsije. Paxamë apo pajumecovënëtsimë dovathi pijalivaisi, palivaisi Jezabel jivi tsipaebapona. Bajarapalivaisita cujarubapona dovathi pijacuene pevajënaeyabelia peyapëtaeyaexanaponaenexa. Bajaraxuata apo pacaitorobitsi panejumecovënëtsinexa pematatsënëa itsalivaisi, piayapëbejelivaisi. \v 25 Nexata pacaasaëmëre tsavanapae panejumecovënëtsijava Dioso pejumelivaisi matapania ëtapatsimatacabitsica javabelianexa. \v 26 Itsamonae ëpetëpaejavabelianexa, catsitecavanapaena tanesivanajamatabëcuene copatavanapaejava. Tajitsipaecuene ata netoexanavanapaena. Bajarapamonae itsamatacabi tocopatsianajë pevetsinexa daxitanacuapijivi. \v 27 Bajarapamonae itsamatacabi daxitanacuapijivi itsa evetsiana, ajumesaëya itorobabiabiana pejumecovënëtsinexatsi. Pacuenia xanë ata taxa netocopata daxitanacuapijivi taevetsinexa, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata pevetsinexa daxitanacuapijivi, tocopatsianajë. Pacuenia atsananito pefaratsicanalito toxobiaxuabatsi, hierronaebota itsa conitaxuabatsi, bajara pijinia itsanetsi pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. Tajajivi verebiabiana daxita Dioso apo pejumecovënëtsivi. \v 28 Pamonae tajajivi, rajutsianajë pexainaenexa papinijicotia xainajë ayaijamatabëcuenevinexa. \v 29 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Tiatira tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \c 3 \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Sardis tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 1 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Sardis tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë xaina siete paespíritubeje, Dioso pijaespíritu, ponë cobenanuca siete patuluputobeje. \p Jesús nitoroba Sardis tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua itsamonae papecasivajamatabëjumai tsabiabijava: ‘Bajarapamonae bitso tonacuenebavanapa Dioso pijacuene,’ papecasivajamatabëjai tsabiabijava. Itsiata baitsi jane xanë yapëtaniji pibisiacuene paneexanaejava. Yapëtanijinua bëpënëa panejamatabëcuenefaefaenaejava patanejumecovënëtsijavamë. \v 2 Nexata namataenetsia panajamatabëcueneasaëyaexanare. Pajamatabëcueneitsamonae papecasivajamatabëjumai tsabiabijava: ‘Bajarapamonae bitso tonacuenebavanapa Dioso pijacuene,’ papecasivajamatabëjai tsabiabijava. Itsiata baitsi jane xanë yapëtaniji pibisiacuesaëya exanaenamenua itsamonae ata, pamonae pijinia jamatabëcuenefaefaenapona tanejumecovënëtsijava. Tsipaji baja bajarapamonae imoxo pecopatsi tanejumecovënëtsijavami. Xua paexanavanapame, bajaraxua picani paxamë pacatsitapexaniacuene. Itsiata baitsi jane bajaraxua Dioso apo tsitapexaniacuenetsi. \v 3 Panajamatabënapire palivaisi baja copiaya itsamonae pacatsipaeba xanë patacacapanepaejavanexa yabara. Pacaasaëmëre tsavanapae bajarapalivaisi panejumecovënëtavanapaejava. Pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Namataenetsia itsa apo panajamatabëcueneasaëyaexanaemë tsane patanejumecovënëtsijavamë, nexata jemata patsiarecajë patacananeconitsiaexanaenexa. Apo payapëtaemë tsane paepatota patsijitsianëreca. Tsipaji paepatota apo panejamatabënajinaemë, jemata patsiarecajë. Pacuenia penacobetoxotsinënexa jemata bapata, paepatota apo jamatabënajinaetsi, bajara pijinia xanë ata itsinë tsane. \v 4 Paxamë Sardis tomarata panejinavanapaevi, itsamonae paxamëyajuvënëvi pibisiacuene apo exanae. Pacuenia itsi pamonae apo toaxuiratsi penaxatabijavanë, bajara pijinia jamatabëcueneitsi tsavanapae bajarapamonae Dioso pitabarata aneconijibia pejinavanapaexae. Itsamatacabi bajarapamonae xanëjavata jinavanapaena. Bajarapamonae itsamatacabi xanëjavata itsa jinavanapaena, pianeconijibixae, naxatabiana penioponaejavanë. \v 5 Pamonae nejumecovënëtavanapaena ëpetëpaejavabelianexa, bajarapamonae naxatabiana penioponaejavanë. Bajarapamonae apo vënëiquinaenë tsane pabaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa. Biji rajane pamonae tajajivi, vënëyapëtaeyaexanaponaenajë taxajavabelia, taxa pijaángelevijavabelia ata. \v 6 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Sardis tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Filadelfia tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 7 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Filadelfia tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë pianeconijibinë, ponë copiaevetavanapatsi icatsia pepatsijavanexatsica vajanacacapanepaenexa. \p Pacuenia bajayata Davidpijinë eveta Israelnacua, bajara pijinia pacuenia Jesús evetsiana mapanacuaje. Evetsiana athëbëtatsia ata, Dioso pijanacua. Nexata itsamatacabi Jesús pijajivi itorobiana daxitanacuanëjava jivi petsipaebanajetarubenaenexa Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Nexata panacuanëjava Jesús pijajivi itorobiana, bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi Jesús pijajivi tsipaebanajetarubenaena Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane Jesús pijajivi pitavetsinexa petsipaebanajetarubenaeyaniva bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi. Panacuanëjava pijinia Jesús pijajivi apo tocopatsi tsane Diosojavabelia jivi pecapanepaelivaisinexatsi petsipaebanajetarubenaenexa, bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi Jesús pijajivi apo tsipaebanajetarubenae tsane. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane Jesús pijajivi pitorobinexa petsipaebanajetarubenaenexa bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi. Jesús nitoroba Filadelfia tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: \v 8 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Apo pasaëmë. Itsiata panejumecovënëtavanapame. Apo panayavajunuaxainaemë patajajivicuenemë. Bajaraxuata pacatocopatatsi talivaisi jivi panetsipaebaponaenexa panevajënaeyabelia. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane papecacopatsiaexanaenexa talivaisi jivi panetsipaebaponaejava. \v 9 Panejumetaema. Itsamonae rabaja judíovi ata, dovathi pijajivi. Tsipaji apo nejumecovënëtsi. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: ‘Paxanë raja pajudíovinë, Dioso papijajivinë,’ jai tsabiabi. Itsiata baitsi jane Dioso apo pijajivi. Tsipaji apo nejumecovënëtsi. Bajarapamonae itsamatacabi paneitabarata pematabacabëta pacatonubenaeyaexanaenatsi. Nexata bajarapamonae yapëtaena paxamë patacaasivacuene. \v 10 Pacaitorobatsi patanejumecovënëtsijavamë bajayajebi panecasaëtsavanapaenexa. Nexata baja bajarapacuenia panejumecovënëtavanapame. Bajaraxuata nexata pamatacabi daxitanacuapijivi piayaicuene taeponaena, paxamë pacaevetsianatsi. Nexata paxamë apo pacaitsacueniabi tsane. \v 11 Naxanitsiayo rabaja ponaenajë paxamëjavabereca. Xaniavaetsia baja pacaasaëmëre tsavanapae patanejumecovënëtavanapaejavamë. Nexata itsajivi ata apo pacavecuapitsi tsane xua taxa Dioso pacarajutsiana athëbëtatsia. \v 12 Pamonae nejumecovënëtavanapaena ëpetëpaejavabelianexa, bajarapamonae taxa Dioso bepijatemplobonaesiturutonë taenatsi athëbëtatsia. Bajarapacuenia taxa Dioso bepijatemplobonaesiturutonë taenatsi bitso piajamatabëcuenesaë tsavanapaexae tsane tanejumecovënëtavanapaejava. Bajarapamonae taxa Dioso athëbëtatsia yajavajinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. Nexata taxa Dioso pevënë yaquinarutsianajë bajarapamonaejavabelia. Yajavayaquinarutsianajë taxa Dioso pijatomara pevënë. Bajarapatomara, pejana Jerusaléntomara. Bajarapatomara athëbëvetsica patsianica, taxa Diosojavavetsica. Tavënë ata, pejanavënë, yaquinarutsianajë bajarapamonaejavabelia. \v 13 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Filadelfia tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \s1 Pacuenia Juan vajatuxanenë Jesús itorobatsi petoyaquinaenexa Laodicea tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 14 Jesús icatsia nejumaitsi: \p —Laodicea tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë copiaevetavanapatsi icatsia pepatsijavanexatsica vajanacacapanepaenexa. \p Bajaraponë pexaniajailivaisi jivi tsipaebabiaba. Pexanaenënua daxitacuene, xua Dioso exana mapanacuataje. Jesús nitoroba Laodicea tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: \v 15 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua patanejumecovënëtsivi atamë, panejamatabëcuenevetsina bevelia patanejitsipaejavamë. Yapëtanijinua bevelia patanetonacuenebavanapaejavamë. Pacuenia apo tanejumecovënëtsivi jamatabëcueneitsi xanëjavaberena, itsiata picani bitso apo pajamatabëcueneitsimë. Pacuenia pijinia xaniavaetsia tanejumecovënëtsivi jamatabëcueneitsi xanëjavaberena, itsiata apo pajamatabëcueneitsimë. Pacuenia jamatabëcueneitsi pamonae apo tanejumecovënëtsivi, itsa pajamatabëcueneitsimë tsipae, nexata xanepanaejitsipa. Itsa jume, pacuenia jamatabëcueneitsi pamonae xaniavaetsia tanejumecovënëtsivi, itsa pajamatabëcueneitsimë tsipae, nexata xanepanaejitsipa. Tsipaji rovialia panajamatabëcuene yapëtaejitsipame pacuenia pajamatabëcueneitsimë tsavanapae xanëjavaberena. \v 16 Nexata pacuenia mera perëbënaera apo cainejebi, bitso apo atajunua, bajara pajamatabëcuenitsimë xanëjavaberena. Bajarapitsira apo jitsipaetsi vajaapaenexa. Nexata vajaapaeyaniva, navecuaepatajarabatsi penaxuabinexa. Bajara pijinia pacuenia pacanavecuaxuabianatsi. Tsipaji apo jitsipaenë pacuenia bëpënëa panejamatabëcuenevetsina pajamatabëcueneitsimë tsavanapae. Baitsi apo jitsipaenë bevelia patanejitsipaejavamë. Bajaraxuata pacanavecuaxuabianatsi. \v 17 Paxamë pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: ‘Xanë baja cajena bitso daxitacuene taxainaenë. Daxita xua nacuenebaponaponajë taxainaejavanexa, netocapitsapapona. Nexata itsacuenejava ata apo namatavenonaenë,’ pajamatabëjamë tsabiabi. Itsiata baitsi jane Diosojavabelia apo panejamatabëcuenexanepanaexae, pepacuene apo pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae. Apo payapëtaemënua bitso bepanejiobicuene Dioso pitabarata. Paxamë cajena Dioso pacatane bepaneitaxutotsëcënaevi bitso, bepanejumasajinaevinua. \v 18 Bajaraxuata pacamuxujiobijitsiatsi. Panevecuapire bitso penamatamotsijava paricovinexamë jane baja Diosojavatatsia. Panevecuapirenua penioponaenaxatatsijava panenaxatatsinexa, panenaperabëcaranatsinexa Dioso pitabarata paneaurajavavecua. Panevecuapirenua paneitaxutotsëcënaevaë panetaenexa jane baja xaniavaetsia. Nexata dovathi pijacuene panayajivitaename papecayamaxëitojorobiyaniva. \v 19 Daxita pamonae tasivavi, muxujiobajë peyapëtaenexa. Naneconitsiaexanajënua pecopatsinexa apo tajitsipaecuene pexanaejava. Nexata asaëyata panejumecovënëre. Pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. \v 20 Panejumetaema. Itsajivi itsa pata panijabota, nexata itsa pacajunata, patobaupatame pejonenexa. Bajara pijinia pacuenia xanë ata panejamatabëëthëto itsa panetobaupatsianame, pacatsijamatabëjonenatsi. Nexata pacayajavaponaponaenatsi daxitamatacabijavabelianexa.\fig |src="cn02107B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Ap 3.20" \fig* \v 21 Xanë baja cajena taxa Dioso taneitorobicuenia jumecovënëtaponaponajë ëtatëpaejavabelianexa. Nexata baja aeconoxae yajavaecajë taxa peecaejavata, pijatronovënëjavata. Pamonae pijinia nejumecovënëtavanapaena ëpetëpaejavabelianexa, bajarapamonae pijinia tocopatsianajë tayajavaecaenexa tronovënëjavata. \v 22 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Laodicea tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. \c 4 \s1 Pacuenia Juan tane Dioso pijajivi Dioso pijanacuatatsia yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji baupa penabaupatanucaejava athëbëtatsia. Ponë baja copiaya jumetaniji pecuaicuaijaijava betrompetajume, bajaraponë icatsia pecuaicuaijaijava jumetaniji. Nejumaitsi mapacueniaje: \p —Junaimina xanëjavabetsina. Catsitajëtsianatsi majotatsinaje pacuenia pevajënaeyabelia itsi tsaponaejitsia bajarapanacuatareca, nejai ponë jumetaniji pecuaicuaijaijava. \p \v 2 Nexata bajarapaepatota nayapëtaniji athëbëtatsia Espíritu Santo pesaë tayajavaponaponaejava. Athëbëtatsia taniji tronovënëjava. Bajarapatronota Dioso taeyetajë. \v 3 Dioso, ponë eca bajarapatronota, itabaracotiabatsi. Pacuenia cotiaitsi penamatamotsiibotonë, bajara itabaracotiaitsi. Pacuenia cotiaitsi jaspevënëiboto, pacuenia cotiaitsi cornalinavënëiboto ata, bajaraitabaracotia itsi. Bajarapatrono matatoyorotsia aravalibo taenutajë. Pacuenia esmeraldavënëiboto cotiaitsi, bajaracotia itsanucae bajarapaaravalibo. \v 4 Bajarapatrono matatoyorotsia taenubajënua veinticuatro patronobeje. Caetronota canacujitsia ecapona ancianonëanë. Bajarapaancianovi naxatabena penioponaejavanë. Orota pexanaecoronanë mataena. \v 5 Patronota eca Dioso, bajarapatronojavaverena yamaxë binebinejai. Najumetajunujunua. Siete xuabeje pitayotanubenaejavanë taenubajë bajarapatronoitabarata. Bajarapaitayotanubenaejavanë mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patomarabejepijivi, Dioso pejumecovënëtavanapaevi, Espíritu Santo peyavenonabiabijavanexatsi. \v 6 Bajarapatronoitabarata taeyetajë bemanuamene picani. Itsiata baitsi jane piatajajava. Pacuenia vidriojava nasaba, bajarapitsijava. \p Bajarapatronojavata taenubajë cuatro ponëbeje piaitothiavi, ayainëanë. Trono matatoyorotsia nubena. Bajarapamonae pitabarayareca, pejumareca ata, itaxutorubenaponareca. \v 7 Copiaya ponë, benevëthë petsobianë. Bajaraxuacujinae cotocaevinë, betoro. Bajaraxuacujinae acueyabinë, bejiviitabaranë. Bajaraxuacujinae cuatronë, pacuenia cotsala itsa punanajetaruca baitsi, bajaraitsi. \v 8 Ponëanë, cuatro ponëbeje piaitothiavi taniji, xainapona seis pacorofetobeje caenë canacujitsia. Bajarapamonae daxitanëanëreca itaxutorubenaponareca. Bëpënëaverena ata bajarapacuenia itaxutorubenaponareca. Matacabijebi, meravijebi ata, apo copatanubenae pejumaitsanubenaejava Diosojavabelia. \q1 Bitso nianeconijibinë. Bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Nexata cacaëjëpa daxitacuene nexanaenexa. Ajena, mapamatacabitaje, ponaponame. Mapanacuaje nexanaevajënaeya ata, ponaponame. Daxitamatacabijavabelianexa ata ponaponame, \m jai tsanubenae bajarapamonae Diosojavabelia. \p \v 9 Pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, pexaniajamatabëcuenenua rajutabiaba Diosojavabelia. Bajarapamonae pexaniajamatabëcuene itsa rajutabiaba Diosojavabelia, jumai tsabiabi mapacueniaje: \p —¡Diosomë, nenivenivenaecotia bitso pinijicuene! ¡Ayaijamatabëcuenenëmë bitso! jai tsabiabi. \p Bajarapacuenia jumai tsabiabi tronota peecaenëjavabelia, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenëjavabelia. \v 10 Pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, bajarapacuenia itsa jumai tsanubenae Diosojavabelia, nexata pijinia bajarapaepatota pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi pematabacabëta tonubenajunua Dioso pitabarata, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë pitabarata. Bajarapacuenia tonubenajunua Dioso pitabarata peyaiyataexae. Bajarapaancianovi Dioso pijatronojavabelia topenelia pijacoronanë. Bajarapaancianovi Diosojavabelia jumai tsanubenae: \p \v 11 Patajatuxanenëmë, patajaDiosonëmë. Xanepana \q1 itsamonaejavabelia patacavajunupaebaponaejava nenivenivenaecotia pexainaejava. “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pacajai tsaponaetsinua. Xanepananua patajumaitsaponaejava: “Dioso cajena bitso piasaënë,” patajaitsaponaejava. Tsipaji baja daxitacuene nexanaenë. Nejitsipaecuenia daxitacuene exaname. Mapamatacabijavaberena ata abaxë tsiteca daxitacuene nexanaejava nexanaecujinae. Bajarapacuenia abaxë tsiteca daxitacuene nexanaejava xamë nejamatabëcueneta, \m jai tsanubenae ancianovi Diosojavabelia. \c 5 \s1 Pacuenia Juan athëbëtatsia cobetaeyeta Dioso pequionaecuyalatobaxuto pecobenaecaejava yabara pelivaisi \p \v 1 Athëbëtatsia taeyetajë Dioso. Tronota eca. Pequionaecuyalatobaxuto cobenaeca pecujuanenia. Bajarapacuyalatobaxuto peboxoverena, pejumavelia ata, xaina pitane. Bajarapacuyalatobaxuto siete pasellotabeje upicatsanaruba. \v 2 Nexata taenutajë bitso piasaëángelnë. Bajarapaángelnë pinijijumeta jumaitsi mapacueniaje: \p —¿Jipatsa nexata jamatabëcuenecaëjëpatsi Dioso petocopatsinexatsi pesaracaenexa sellovënëjavaxi, bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi? jai. \p \v 3 Itsiata baitsi jane ajibi pejamatabëcuenecaëjëpaejivitsi bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi pesaracaenexa. Athëbëpijivi ata, mapanacuapijivi ataje, petëpaevimi ata, apo jamatabëcuenecaëjëpaetsi cajena. Nexata itsajivi ata Dioso apo tocopatsi pesaracaenexa bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi bëpënëa paitane rubena petaenexa. \v 4 Nexata xanë bajaraxua itsa taniji, bitso cajena nuajë. Bitso nuajë tsipaji baja ajibi pejamatabëcuenecaëjëpaejivitsi bajarapacuyalatobaxuto pequionaejava pebaxuisinaenexa pelebinexa. \v 5 Nexata itsanë ancianoviyajuvënënë nejumaitsi: \p —Pëtsa baja nuame. Caenë raja jamatabëcuenecaëjëpatsi bajarapacuyalatobaxuto pequionaejava pebaxuisinaenexa. Bajaraponë Judápijinë pemomoxiyajuvënënë. Piasaënë bitso. Nexata bajaraponë yabara itsamonae jumai tsabiabi: “León,” jai tsabiabi. Bajaraponë nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Bajaraponë jamatabëcueneamoneyaba baja dovathi. Nexata bajaraponë jamatabëcuenecaëjëpatsi pesaracaenexa bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi, nejai ancianoviyajuvënënë Jesucristo yabara. \p \v 6 Nexata jane baja taenutajë Corderonë. Nuca veinticuatro ponëbeje ancianovi pitabarata. Nucanua trono pitabarata. Nucanua pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi pitabarata. Cordero nayapëtane pebeyaxuabinëmitsicuene. Tsipaji cruzajavabelia pecobematabiabarutsivajënëmitsi ruca pecobeta. Corderonë xaina siete pamataetobeje, siete pijinia paitaxutobeje. Xuanë, siete paitaxutobeje, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia paespíritubeje, Dioso pijaespírituanë. Bajarapasiete paespíritubeje Dioso baja itoroba daxitanacuanëjava. \v 7 Nexata jane baja Dioso, ponë eca tronota, ponë pequionaecuyalatobaxuto cobenaeca pecujuanenia. Corderonë cujitabalia. Corderonë jane baja vecuapita bajarapacuyalatobaxuto. \v 8 Corderonë baja itsa pita bajarapacuyalatobaxuto, nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, Corderonë pitabarata pematabacabëta tonubenajunua. Bajara pijinia pacuenia pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, Corderonë pitabarata pematabacabëta tonubenajunua. Caeanciano canacujitsia saicaya xainapona pijaarpa. Bajarapaancianovi capona orota pexanaecopanë. Bajarapacopanë vënëca petuxujuvijava. Bajarapatuxujuvijava xaina mapajamatabëcuenelivaisije. Dioso pijajivi pevajëtaponaejavami Diosojavabelia, Dioso tane bajarabepitsituxujuvijava. \v 9 Nexata pamonae cuatro ponëbeje piatothiavi, pamonae pijinia veinticuatro ponëbeje ancianovi, daxita bajarapamonae, naxëana Corderojavabelia mapapejanavajije. Penaxëanaejavata vajita jumaitsi Corderojavabelia mapacueniaje: \q1 Cajamatabëcuenecaëjëpa rabaja Dioso pecatocopatsixae nepitsinexa mapacuyalatobaxutoje. Nexata baja cajamatabëcuenecaëjëpanua bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi ata nesaracaenexa. Bajarapacuenia cajamatabëcuenecaëjëpa baja tsipaji baja cabeyaxuaba pataneneconimatamotsinexamë. Nexata padaxitaviriajumevi atanë, padaxitanacuanëpijivi atanënua, nijanata baja panecomuatame Diosonexa. \v 10 Paneexanamenua baja Dioso papijajivinë itsamatacabi Dioso patanebarëevetsinexa daxitacuene. Paneexanamenua baja pasacerdotevinë jivi patatocuaicuaijaitsabiabivinexa Diosojavabelia. Paneexanamenua baja nacuanë pataevetsivinexa, \m jai ancianovi Corderonëjavabelia penaxëanaejavata mapapejanavajije. \p \v 11 Trono matatoyorotsia nubena cuatro ponëbeje piaitothiavi. Nexata piaitothiavi pepënëvelia matatoyorotsia nubena ancianovi. Bajaraxuacujinae jane baja ancianovi matatoyorotsia nubenatsi ángelevi. Angelevi bitso ayaibitsaëto, millones paángelbeje nubena. Nexata bajarapaángelevi pecuaicuaijaijava jumetaniji. \v 12 Angelevi ayaijumeta jumaitsi mapacueniaje: \q1 Corderonë, ponë picani beyaxuabatsi, bitso ayaijamatabëcuenenë. Bajaraxuata Dioso tocopatsi pevetsinexa daxitacuene mapanacuataje. Tocopatatsinua daxitacuene pexainaenexa. Tocopatatsinua daxitacuene peyapëtaenexa. Tocopatatsinua pinijisaë pexainaenexa. Tocopatatsinua itsamonae pejumaitsinexatsi: “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pejainexatsi. Tocopatatsinua pevajunupaebinexatsi penivenivenaecotia pexainaejava. Tocopatatsinua daxita pamonae jumecovënëtatsi, pexaniajamatabëcuene perajutsinexatsi bajaraponëjavabelia. Bajarapacuenia tocopatatsi tsipaji ayaijamatabëcuenenë bitso, \m jai tsanubenae mapacueniaje ángelevi Jesús yabara. \p \v 13 Jumetanijinua icatsia daxita Dioso pexanaevi pecuaicuaijaijava. Athëbëpijivi cuaicuaijai. Mapanacuapijivi ata cuaicuaijai. Petëpaevimi ata cuaicuaijai. Manuamenianëpijivi ata cuaicuaijai. Nexata daxita bajarapamonae Diosobeje Jesúsbeje yabara jumaitsi mapacueniaje: \q1 Diosomë, tronota neecaenë. Xamë pijinia Corderonëmë. Paxamëbejejavabelia pexaniajamatabëcuene pacarajutatsi. Paxamëbeje bitso ayaijamatabëcuene panexainaenëbeje. Panenivenivenaecotiabeje paxainamebeje. Nexata panenivenivenaecotiabeje panexainaejavabeje itsamonaejavabelia pacavajunupaebaponatsi. Pinijisaë bitso panexainaenëbeje. Bajarapajamatabëcuene panejamatabëcuenetsitecaenëbeje daxita matacabijavabelianexa, \m jai daxita Dioso pexanaevi Diosobeje Jesúsbeje yabara. \p \v 14 Pamonae pijinia cuatro ponëbeje piaitothiavi jumaitsi tsaponae mapacueniaje: \p —¡Bajara itsi tsane! jai bajarapamonae. \p Nexata pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, pematabacabëta tonubenajunua Dioso pitabarata. Pexaniajamatabëcuene rajutanubena Diosojavabelia, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenëjavabelia. \c 6 \s1 Siete pasellobeje yabara pelivaisi \p \v 1 Corderonë taenutajë. Penamataxainaesello sarananuca. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, caenë pecuaicuaijaijava ayaijumeta, jumetaniji. Pecuaicuaijaijava, beyamaxëjume najumeta. Nexata jumetaniji: “¡Naxanitsia!” pejaijava caballojumata peponaenëjavabelia. \p \v 2 Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava penioponaecaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, cobenaeca bitsabi. Rajutatsi corona penamataxatatsinexa. Bajaraxuacujinae pona pijavajabitsaë pebarënabenexa. Nexata pijavajabitsaë cueneamoneyabanajetaruca pepacuene ëpecopiarucaeya exanaejavabelianexa. \p \v 3 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, pecotocaevijava. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, icatsia itsanë: “¡Naxanitsia!” pejaijava, jumetaniji. \p \v 4 Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava petsobiacaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, piapiaespada rajutatsi. Tocopatatsi pecopiarucaeyaexanaenexa mapanacuata jivi xaniavaetsia pejinavanapaecuenemi. Jivi jane baja namataenetsia nabeyaexanaejitsia daxita nacuanëjava. \p \v 5 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, acueyabijava. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, acueyabinë icatsia: “¡Naxanitsia!” pejaijava, jumetaniji. \p Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava petsaebiacaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, cobenaeca pepesabaponaejava. \v 6 Icatsia jumetaniji pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavijavata pejumaitsijava mapacueniaje: “Janibomatacabixae, caedenariota pecomuatsinexa caëjëpa saya caekilo trigoxu. Itsa pijinia cebadaxu, caëjëpa saya acueyabi pakilobeje. Nexata caedenariota pecomuatsinexa aceitera, itsa jume, vinora, apo caëjëpae. Tsipaji bajaraparanë bitso namatamota,” pejaijava, jumetaniji. \p \v 7 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, cuatrojava. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, pecopiarucaenë jane baja: “¡Naxanitsia!” pejaijava, jumetaniji. \p \v 8 Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava pevayanaecaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, pevënë Jivi Petëpaeyaexanaponaenë. Itsanë pënaponatsi. Bajaraponë pijinia ponë pevënë Infiernonë. Bajaraponëbeje Dioso tocopatsianatsibeje jivi ayaibitsaëto pebeponaenexabeje. Pitsibitsaëtovajëto beponaenabeje, bajarapitsibitsaëtovajëto matatoxenetsia nacopatsiana mapanacuataje. Daxita mapanacuajavaje bajarapacuenia exanaponaenabeje. Bajaraponëbeje pejamatabëcueneta beyaexanaponaenabeje jivi vajabitsaëcuenia, janibocuenia ata, piavitanecuenia ata. Unupijinëanë piayainëanë pitsapaena. Nexata bajarapapiayainëanë jivi beponaenatsi. Bajarapacuenia itsi tsane mapanacuataje pamatacabi Dioso jivi nananeconitsiaexanaena pibisiacuene pexanaeneconi yabara. \p \v 9 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, cincojava. Nexata daxita pamonaemi bajayata beyejebatsi Dioso pejumelivaisi yabara, taeyejebajë pebobenaejava altarjavabëxëpanata. Bajarapamonaemi bajayata beyejebatsi apo pecopatsixae Dioso pejumelivaisi jivi petsipaebaponaejava. \v 10 Daxita pamonaemi bajayata beyejebatsi, Diosojavabelia pinijijumeta jumai tsanubenae: \p —Diosomë, pepo pexaniajamatabëcuenenëmë. Pacuenia najumecapanepaeya jumaitsimë, bajarapacuenia exanabiabame. ¿Detsa pamatacabibeje abaxë saica nenaneconitsiaexanaenexa mapanacuata pejinavanapaevije, pamonae panebeyejeba? jai tsanubenae altarjavabëxëpanata pebobenaevi. \p \v 11 Nexata jane baja bajarapamonae Dioso rajutatsi penioponaenaxatabijavanë. Abaxë Dioso itorobatsi bajarapamonae penacueraevetanubenaenexa. Tsipaji abaxë saica itsamonae Dioso pijajivi, Jesucristo ata petonacuenebivi, pebeyejebinexatsi. Bajaraxuata bajarapamonae abaxë nacueraevetsiaexanejebatsi Dioso. \p \v 12 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, seisjava. Nexata icatsia taniji bitso ira penajëabijava. Matacabipijijuameto bitso itaxutotsaebia. Pacuenia meravi bitso itsa aitaquiri, bitso batsaebia, bajara itaxutoitsi. Meravipijijuameto pijinia bitso itaxutotsobia. Pacuenia pijana batsobia, bajara itaxutoitsi. \v 13 Nexata tulupu irabetsica othopaica. Pacuenia naejavacuai baothopaica, naejava itsa najëaba pinijijovibota, bajarapacuenia othopaica tulupu. \v 14 Pacuenia cuyalato baquiona, bajarapacuenia quiona daxita itaboxomi. Ajibi baja nexata itaboxo. Daxita petsutonëmi, petunaetonëmi ata, najëaba. \v 15 Nexata daxita mapanacuanëjavaje jivi pevetsivi, namatayaba ibovajuanëjava. Namatayaba ibotoxanetonë tuatuajëjava ata. Daxita ayaijamatabëcuenenëanë, bitso riconëanë ata, namatayaba. Vajabitsaë penamatacaitorobinëanë ata, piasaënëanë ata, namatayaba. Dajubicuenia pecanajetsivitsi ata itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa, namatayaba. Apo pecanajetsivitsi ata itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa, namatayaba. Bajarapacuenia daxita namatayaba. \v 16 Nexata penamatayabivi jumaitsi ibotsutonëjavabelia, ibotoxanetonëjavabelia ata: \p —Panetsimataothopare. Dioso, ponë eca tronota, bajaraponëvecua panematayatsianame. Pinijicuenia raeta panenaneconitsiaexanaena Corderonë. Bajaraxuavecua panematayatsianame, jai picani pamonae penamatayabivi. \p \v 17 Tocopiapatatsi jane baja pinijicuenia Dioso penaneconitsiaexanaematacabitsi. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pevecuapanepaenexa Dioso penaneconitsiaexanaecuenetsi. \c 7 \s1 Pacuenia Juan tane athëbëtatsia pacuenia itsamatacabi itapaitanerubijitsiatsi Israel nacuapijivi Dioso pijajivixae yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji cuatro ponëbeje ángelevi. Bajarapaángelevi nacua matatoyorotsia nubena. Caenë canacujitsia ángelevi caranatanubena jovibo. Irajava jovibo peponaeyaniva, caranatanubena. Manuamene atavecua caranatanubena. Caenae ata naejava penajëabiyaniva jovibota, caranatanubena ángelevi. \v 2 Tanijinua icatsia itsaángelnë penajetarucaenë orientejavavetsina. Bajarapaángelnë caponapona piasaënë Dioso pijasello. Bajarapasellota Dioso pijajivi pitapaitanerubaponaenexa. Bajarapaángelnë vavajai ayaijumeta cuatro paángelnëbejejavabelia. Pamonae cuatro ponëbeje, ángelevi, Dioso tocopatatsi pebijianaenexa ira, manuamene ata. Nexata orientejavavetsina paángelnë najetaruca, cuatro paángelnëbejejavabelia jumaitsi mapacueniaje: \p \v 3 —Dioso pijajivi yajava peitsacueneyaniva, pëtsa abaxë pabijianame ira, naejavanë ata, manuamene ata. Matapania baja Dioso pijajivi Dioso pijasellota vaxaitsi itapaitanerubianatsi, bajara jane pabijianaename, jai ángelnë orientejavavetsina penajetarucaenë. \p \v 4 Bajaraxuacujinae jumetaniji jivi ayaibitsaëtoxaneto Dioso pijasellota pitapaitanerubijavatsi. Ciento cuarenta y cuatro mil pina pajivibeje itapaitanerubatsi Dioso pijasellota. Pamonae itapaitanerubatsi Dioso pijasellota, daxita bajarapamonae Israelpijinëmi pexi doce ponëmibeje pemomoxiyajuvënëvi. \v 5 Nexata Dioso pijasellota itapaitanerubatsi doce mil pajivibeje, Judápijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Rubénpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Gadpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. \v 6 Doce mil pijinia pajivibeje, Aserpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Neftalípijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Manaséspijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. \v 7 Doce mil pijinia pajivibeje, Simeónpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Levípijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Isacarpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. \v 8 Doce mil pijinia pajivibeje, Zabulónpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Josépijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Benjamínpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Nexata bajarapacuenia caejavata Dioso pijasellota itapaitanerubatsi ciento cuarenta y cuatro mil pajivibeje, Israelpijinëmi pexi doce ponëmibeje pemomoxiyajuvënëvi. \s1 Pacuenia Juan athëbëtatsia tane jivi ayaibitsaëtoxanetonë, penioponaejavanë penaxatabivi, yabara pelivaisi \p \v 9 Icatsia taniji jivi ayaibitsaëtoxanetonë. Bajarapamonae daxitanacuanëpijiviyajuvënëvi, daxitaviriajumeviyajuvënëvi. Bajarapamonae nubena Dioso peecaetrono pitabarata, Corderonë ata pitabarata. Jivi cajena ayaibitsaëtoxanetonë bitso. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi penamataëjëtsicapanepaenexa bajarapajivibitsaëtoxanetonë. Daxita bajarapamonae ëpenioponaejavanë penaxatabivi. Cobenanubena benaxarebobaxutonë. \v 10 Daxita bajarapajivibitsaëtoxanetonë vavajai tsanubenae ayaijumeta. Jumaitsi tsanubenae mapacueniaje: \q1 VajaDioso, ponë Corderonë yajavaeca tronota, bajaraponë nacacapanepa pibisiacuene vajaexanaeneconimivecua. Bajarapacuenia nacacapanepa Corderonë pejamatabëcueneta, \m jai tsanubenae bajarapajivibitsaëtoxanetonë. \p \v 11 Trono matatoyorotsia nubena cuatro ponëbeje piaitothiavi. Nexata piaitothiavi pepënëvelia matatoyorotsia nubena ancianovi. Bajaraxuacujinae jane baja ancianovi matatoyorotsia nubenatsi ángelevi. Daxita ángelevi ira taenubenaeya bobena irata Dioso peecaetrono pitabarata. Bobenaeya pexaniajamatabëcuene rajutanubena Diosojavabelia. \v 12 Bajarapaángelevi ira taenubenaeya jumai tsanubenae mapacueniaje: \q1 ¡Bajara itsi tsane! PatajaDiosomë, pexaniajamatabëcuene pacarajutabiabianatsi daxitamatacabijavabelianexa. Nenivenivenaecotia nexainaejava, daxitacuene neyapëtaenëcuene ata, pacavajunupaebaponaenatsi daxitajivijavabelia. Daxitajivi casivajamatabëcuenebarëya tsabiabi tsane itsa yavenonabiabianame bajarapamonae. Daxitajivi cayaiyataeyabiabiana. Bitso cajena niasaënë daxitamatacabijavabelianexa. Cajamatabëcuenecaëjëpa nexanaenexa daxitacuene ata daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane, \m jai tsanubenae irataeya daxita bajarapaángelevi Diosojavabelia. \p \v 13 Nexata itsanë ancianonë nejumaitsi: \p —¿Detsa mapamonae penioponaejava penaxatabivije? ¿Detsa verena pata bajarapamonae? nejai ancianonë. \p \v 14 Xanë nexata jumaitsinë: \p —Xamë raeta jane yapëtaneme, janë ancianonëjavabelia. \p Nexata ancianonë nejumaitsi: \p —Mara pamonaeje nacua pecopiarucaevajënaeya, piayaijunavixaneto pecanicabanubenaevimije. Corderonë pesivatëpaexaetsi, bajarapamonae pibisiacuene pexanaeneconimi vecuaajibiaexanatsi baja. Bajaraxuata penioponaejavanë naxataba. \v 15 Bajaraxuata baja bajarapamonae nubena Dioso peecaetrono pitabarata. Copatsinejeva Dioso petonacuenebijava, tonacuenebavanapa Dioso pijatemplobota. Dioso, ponë eca tronota, bajaraponë evetsianatsi peyajavajinavanapaexae. \v 16 Bajarapamonae baja apo namatavenonae tsane pexaejava. Apo namatavenonae tsane mera ata. Icotia ata apo tsajavi tsanetsi. Icotia piatajujava ata apo jamatabëitonotsi tsanetsi. \v 17 Bajara itsane tsipaji Corderonë, ponë nuca trono pitabarata, evetsianatsi bajarapamonae. Evetsianatsi xaniavaetsia. Pacuenia pijaoveja pevetsinë xaniavaetsia baeveta pijaoveja, bajarapacuenia evetsianatsi. Bajaraponë matacaponabiabianatsi itsabelia rubena iravetsina pepitsaparubenaemeranë, jivi piaitavayaexanaemeranëjavabelia. Daxita bajarapamonae Dioso pijanacuatatsia jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane. Tsipaji ajibi tsane peyabaranuejavanexa, nejai ancianonë mapacueniaje. \c 8 \s1 Sietejava sello yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia Corderonë sarananuca cuyalatobaxuto piupicatsatarutsisello, sietejava. Nexata jane baja athëbëtatsia ajumejibi. Bajayaepatovajëto ajumejibi. \v 2 Bajaraxuacujinae icatsia taniji siete ponëbeje ángelevi. Dioso pitabarata nubena. Nexata bajarapaángelevi rajutatsi siete patrompetabeje. \v 3 Icatsia xuacujinae itsanë ángelnë najetaruca. Cobenanajetaruca orota pexanaevaxi. Bajarapavaxita pecaponaenexa pitatsajaviitaire. Nexata nucojopa altarvënëjava pitabarata. Nexata jane baja rajutatsi ayaijava petuxujuvijava. Nexata bajarapatuxujuvijava Dioso tane daxita Dioso pijajivi pevajëtaponaejumemi Diosojavabelia bepematajërëabijava. Nexata bajarapatuxujuvijava ángelnë buata altarjumata. Bajarapaaltar, orota pexanaealtar, nuca Dioso peecaetrono pitabarata. \v 4 Nexata jane baja bajarapatuxujuvijavami ángelnë tajuita. Nexata petsëxë athëbëabetsia junaya. Patsëxë athëbëabetsia junaya altarjavavetsia, ángelenë pecobejavavetsia junaya Diosojavabetsia. Bajarapatsëxë yajavajunaya Dioso pijajivi pevajëtaponaejumemi Diosojavabelia. \v 5 Bajaraxuacujinae ángelnë altarjumavecua nota pitatsajaviitaire. Bajarapaitatsajaviitaire vënëta pijavaxi. Bajaraxuacujinae ángelnë bajarapaitatsajaviitaire bajarapavaxi ënëtuatuajëvecua othotajarabareca irabereca. Nexata yamaxë iratareca najumeta. Yamaxë binebinejai iratareca. Iranë jane baja ayaicuenia najëaba. \s1 Siete patrompetabeje yabara pelivaisi \p \v 6 Siete paángelbeje canaveretanubena pijatrompetanë piobinexa.\fig |src="HK062E.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Ap 8.6" \fig* \p \v 7 Nexata jane baja penamataxainaeángelnë oba pijatrompeta. Nexata bitso pecainejebimatarejetonë othopareca irabereca. Bajara pacainejebimatarejetonë matajërëaba isoto. Matajërëabanua pijana yajava. Nexata jane baja ira tajuepona daxita nacuanëjava. Panacuanëjava ira tajuepona, pairavajëto tajuepona matatoxenetsia itsiata yajuvënënacopatapona. Daxitaira apo veriajavaponae. Nexata panacuanëjava ira tajuepona, daxita naejavanëmi, pejuvijavanëmi ata, yajavatajuepona. \p \v 8 Bajaraxuacujinae icatsia pecotocaeviángelnë oba pijatrompeta. Taniji bepinijitsutoxaneto petajueyecaejava. Bajaraxua jopareca manuameniareca. Manuamenemi nexata pijana. Pamenevajëto ëpijanamene tsarucae, bajarapamenevajëto matatoxenetsia itsiata pijananejeva yajuvënënacopata. \v 9 Pamanuamene ëpijanamene tsarucae, bajara pamanuamenepijidujuaimi tëpa baja. Pamanuamene pijinia pijananejeva nacopata, bajara pamanuamenepijidujuai apo tëpae. Pamanuamene ëpijanamene tsarucae, bajarapamanuameneta perubenaebarcoxanetonëmi ata napeneta. Pamanuamene pijinia pijananejeva nacopata, bajarapamanuameneta perubenaebarcoxanetonë apo napenetsi. \p \v 10 Bajaraxuacujinae icatsia acueyabiángelnë oba pijatrompeta. Nexata pinijituluputoxaneto jopareca irabereca. Bajarapatuluputoxaneto tajuerucaponareca. Pacuenia bepinijiisotocotiaxaneto bacotia itsi, bajaracotia itsi tsarunaereca. Panacuata jopa bajarapatuluputo, bajarapanacuata daxita perubenaemenianëmi, bijiana baja. Iravetsina mera pepitsaparubenaejavanëmi ata, bijiana baja. Nexata baja abeje daxita bajarapameranëmi. Panacuata apo jopae bajarapatuluputo, bajarapanacuata perubenaemenianë, apo bijianae. Nexata xanepana daxita bajarapameranë. Mera iravetsina pepitsaparubenaejavanëjava ata, xanepanarubena. \v 11 Bajarapatuluputo pevënë Ajenjo. Pamerajavareca jopareca bajarapatuluputo, bajarapamera atsaxa baja. Jivi ayaibitsaëtoxanetonë tëpa penatsiapaexae bajarapamera. \p \v 12 Bajaraxuacujinae icatsia cuatroángelnë oba pijatrompeta. Nexata jane baja itaxutobijiana matacabipijijuameto. Itaxutobijiana meravipijijuameto ata. Itaxutobijiana tuluputonë ata. Nexata matacabipijijuameto bijiaya naitayota. Meravipijijuameto ata bijiaya naitayota. \p \v 13 Bajaraxuacujinae icatsia taniji itsanë ángelnë pepunanajetarucaenë. Pepunanajetarucaenë ángelnë jumai tsanajetarucae ayaijumeta: \p —¡Toabejetsi baja tsaponae tsane mapanacuapijivije itsa obiana trompeta acueyabi paángelnëbeje penacopabivi! jai tsanajetarucae ángelnë pepunanajetarucaenë. \c 9 \p \v 1 Bajaraxuacujinae icatsia cincoángelnë oba pijatrompeta. Nexata taniji athëbëvereca ángelnë perunaejavareca irabereca. Nexata bajarapaángelnë Dioso rajutatsi llave, iravetsina pepitsapaemëthëxaneto pijallave. \v 2 Nexata jane baja bajarapallaveta ángelnë mëthëxaneto vëpacasarana. Angelnë jane baja vëpata mëthëxaneto. Nexata bajarapamëthëxanetojavatsina pitsapaina ëtsëxëxaneto. Pitsitsëxëxaneto bapitsapa pinijipabixaneto itsa tajuita, bajarapitsitsëxëxaneto pitsapaina bajarapamëthëxanetojavatsina. Nexata bajarapatsëxëta matacabipijijuametomi itaxutoaitaquiriayaexana. Itaboxo ata aitaquiriayaexana. \v 3 Bajarapatsëxëjavaverena pitsapa bosese. Bajarapabosese daxitanacuanëjava punanajetarubena. Bajarapabosese caëjëpaeyaexanatsi jivi pecacuatsinexa pebosotota. Pacuenia aqueto cacuata pebosotota, bajarapacuenia jivi pecacuataponaenexa. \v 4 Bajarapabosese apo itorobitsi pebijianaenexa itsacuenejava ata xua pejuvijava. Nexata bajarapabosese apo bijianaponae pona. Apo bijianaponae naejavanë ata. Tsipaji itorobatsi pecacuatsinexa saya ëjivi. Nexata pamonae Dioso pijasellota apo itapaitanerutsitsi, bajarapamonae pecacuatsinexa. \v 5 Itsiata baitsi jane apo tocopatsitsi caecuenia pebeyaxuabaponaenexa. Tocopatatsi saya jivi itsa cacuata, penavixaetaeyaexanaenexa cinco pajuametobeje. Nexata bajarapabosese jivi itsa cacuatsianatsi, bitso jivi navixaetaena. Pavixaevajëto aqueto itsa cacuata, baatane, bajarapavixaevajëto jivi navixaetaena. \v 6 Nexata pamonae cacuatsianatsi bajarapabosese, jitsipaena picani petëpaenexa bajayajebi penavixaetaeyaniva. Itsiata baitsi jane bajarapamonae Dioso abaxë apo tocopatsi tsane petëpaenexa. Penabeyaxuabinexa ata, Dioso apo tocopatsi tsane. \p \v 7 Bajarapabosese ajumabocotaja. Pacuenia vajabitsaë itsa nabejitsia, pijacaballo bajumaxataba hierropananë pijavajabitsaë petojorojoronaeyanivatsi, bajara itsanubenae bajarapabosese. Beorota pexanaecoronanë namataxatabanubena. Pacuenia pebi itabaraitsi, bajaraitabaraitsi. \v 8 Pematana xaina. Pacuenia petiriva matanaitsi, bajara matanaitsi. Pevonotonë pijinia benevëthëvonotonë. \v 9 Bajarapamonae pejumabocotonë yajavanaexana baja cajena behierrojumabocotonë pejorojoronaeyanivatsi itsajivi ata. Pecorofe najumeta. Pacuenia vajabitsaë penabenexa itsa pona pijavajabitsaëjavabelia, caballo itsa roboboca carrozavënëmonë banajumeta, bajarapacuenia najumeta bosese pecorofe. \v 10 Bajarapabosese pebosotonëcopiata xaina peetonë jivi pecacuatsinexa. Pacuenia aqueto pebosotocopiata xaina peeto, bajnia benevëthëvonotara itsi. Tocopatatsi peetota pecacuatsinexa jivi, jivi penavixaetaenexa cinco pajuametobeje. \v 11 Bosese cajena xaina ángelnë pitorobinënexatsi, pinijimëthëxaneto pevetsinë. Bajarapaángelnë hebreojumeta pevënë Abadón. Griegojumeta pijinia Apolión, “Peverebiabinë,” pejaijume. \p \v 12 Bajarapapiayaicuene penamataxainaejava. Itsiata baitsi jane abaxë saica anijajavabeje. \p \v 13 Bajaraxuacujinae icatsia seisángelnë oba pijatrompeta. Paaltar nuca Dioso pitabarata, bajarapaaltarjavaverena penajumetsijava, ayaijume, jumetaniji. Bajarapaaltar orota pexanaealtar. Bajarapaaltar cuatro pamataetobeje xaina. Caeupi canacujitsia mataerucapona. Bajarapamataetonë tuatuajëta jumepitsapa. \v 14 Bajarapaaltarjavaverena jumaitsi seisángelnë trompeta pexainaenëjavabelia mapacueniaje: \p —Isicare cuatro ponëbeje ángelevi, pamonae cëbejebatsi pinijimenejavata, Eufratesvënë menejavata, jai bajarapaaltarjavaverena. \p \v 15 Nexata jane baja pecëbejebiángelevimitsi isicatsi. Isicatsi bajarapaángelevi pebenexa jivi. Bajarapaángelevi jivi ayaibitsaëtonë beponaejitsia daxitanacuanëjava. Bajara saya cajena ëxuanexa, paángelevi Dioso jamatabëcueta pexainaenëjavabelia mapacueniaje: \p —Isicare cuatro ponëbeje ángelevi, pamonae eneevetanubena Dioso pitorobinexatsi jivi pebeponaenexa paepatota tocaëjëtatsi. \v 16 Nexata icatsia jumetaniji bajarapaángelevi pijajivi, vajabitsaëvi, pitorobijava peponaenexa caballota. Doscientos millones ponëbeje vajabitsaëvi pona jivi pebeponaenexa daxitanacuanëjava. \p \v 17 Bemajitsinaebota taniji bajarapamonae caballota peponaejava. Vajabitsaëvi namëpabëxataba hierropananë pejorojoronaeyanivatsi pijavajabitsaë. Vajabitsaëvi penamëpabëxatabijavanë itabëta acueyabi paviriabejejavata. Itabëta mapaviriabejejavataje. Itabëta petsobiajavata. Itabëta perajenaejavata. Itabëta pevayanaejavata. Bajarapaviriabejejavata itabëta. Pacuenia nevëthëmatabocoto itsi, bajaramataboco itsi bajarapacaballuanë. Pecuibovojotonëjavavetsina pitsapa pitarunutsicotia, ëtsëxë yajava, azufre ata yajava. \v 18 Xuanë caballuanë pecuibovojotonëjavavetsina pitsapa, bajaraxuanë jivi ayaibitsaëtoxanetonë yatëpapona daxitanacuanëjava. Pabitsaëtovajëto tëpa, bajarapabitsaëtovajëto matatoxenetsia nacopata mapanacuataje. \v 19 Bajarapacaballuanë caëjëpatsi jivi pebeponaenexa pecuibovojotonëta, pebosotonëta ata. Bajarapacaballuanë pebosotonëupianë bejomomatabocotonë. Pacuenia jomo pematabocotota caëjëpatsi jivi pesininexa pebeyaxuabinexa, bajara itsi bajarapacaballuanë pebosotonëupianë. \p \v 20 Itsiata baitsi jane pamonae peyajuvënëtëpaevi, pamonae penacopabivi, bajarapamonae tsiteca pibisiacuene exanavanapa. Apo copatsi dovathivijavabelia penavajëcabiabijava. Apo copatsinua pecobeta jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata penavajëcabiabijava. Bajaraxuanë saya pexanaenëanë oronanitonëta, platananitonëta ata, broncejavanëta ata, ibotonëta ata, naejavanëta ata. Nexata bajaraxuanë apo caëjëpaetsi petaenexa. Apo caëjëpaetsi pejumetaenexa ata. Apo caëjëpaetsi peponaenexa ata. \v 21 Pamonae peyajuvënëtëpaevi, pamonae penacopabivi, bajarapamonae apo copatsi jivi pebejava. Apo copatsi penajorobijava ata. Apo copatsi pevitota pibisiacuene pexanaejava ata. Apo copatsi penacobetoxotsijava ata. \c 10 \s1 Pacuenia Juan tane ángelenë pecobenanucaejava cuyalatobaxutoyo yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji itsaángelnë athëbëvetsica perunaejavatsica. Runaica mapanacuayabetsicaje. Bajarapaángelnë bitso piasaëángelnë. Itarërëbo tuatuajëta najetaruca. Natsimatatsënërutanajetaruca aravalibo. Itabaranaitayotanajetaruca. Pacuenia matacabipijijuameto baitayota, bajarapacuenia itabaranaitayotanajetaruca. Petopabeje pijinia pacuenia isotocotia tsobia, bajarapacuenia cotiatsobia. \v 2 Cuyalatobaxutoyo baxupatanuca. Pecujuanenia pataxu nataxunutanuca manuameneboxovereca. Petsavenonenia pijinia pataxu nataxunutanuca irajumavereca. \v 3 Nexata vavajai tsaxuabi ayaijumeta. Pacuenia nevëthë itsa fiaba ayaijume, bajarapacuenia ayaijume. Pevavajaicujinae siete payamaxëbeje najumeta athëbëtatsia. \v 4 Yamaxë penajumetsicujinae, yaquinaejitsianë picani pajamatabëcuene yabara yamaxë penajumetsijava neyapëtaeyaexana. Itacarajeta athëbëvetsica tanejumaitsijava, jumetaniji. Nejumaitsi athëbëvetsica mapacueniaje: \p —Muetsia saya xainare pajamatabëcuene yabara yamaxë penajumetsijava, cayapëtaeyaexana. Pëtsa yaquiname bajarapalivaisi, nejai athëbëvetsica. \p \v 5 Bajaraxuacujinae ángelnë, ponë nataxunutanuca manuameneboxovereca, irajumavereca ata, bajaraponë nacobeyotanuca athëbëabetsia pecujuanenia pacobe. \v 6 Bajarapaángelnë nacobeyotsiaya jumai tsanucae: \p —Dioso, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë, caecuenia exana mapanacuaje, itaboxo yajava. Nexata caecuenia yajavaexana mapanacuapijicueneje, itaboxopijicuene ata yajava. Caecuenia yajavaexana manuamene ata, manuamenepijicuene ata yajava. Bajaraponë pitabarata najumecapanepaeya cajumaitsijitsiatsi mapacueniaje. Copiapatsijitsia rabaja pacuenia Dioso tajëvelia najamatabëxaina pexanaenexa. \v 7 Itsa rabaja paepatota siete ángelnë obiana pijatrompeta, bajarapaepatota Dioso jane baja taxuxuabiana pexanaejava pacuenia baja cajena tajëvelia Dioso najamatabëxaina pexanaponaenexa jivijavabelia. Muetsia pexainabuatsilivaisimi itajëtsiana. Copiapatsiana jane baja pacuenia bajayata Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi profetavimijavabelia, jai tsanucae nacobeyotsiaya ángelnë. \p \v 8 Copiaya pajume jumetaniji athëbëvetsica tanejumaitsijava, bajarapajume icatsia jumetaniji. Nejumaitsi icatsia athëbëvetsica mapacueniaje: \p —Ponë ángelnë nataxunutanuca manuameneboxovereca, irajumavereca ata, bajarapaángelnë cujiremelia. Vecuapire pacuyalatobaxutoyo bajarapaángelnë baxupatanuca, nejai athëbëvetsica. \p \v 9 Nexata cujiliajë ángelnë. Vajëtajë nexata tanerajutsinexa bajarapacuyalatobaxutoyo. Bajarapaángelnë nejumaitsi mapacueniaje: \p —Ãjã, pire baja. Xaema necuiboxaicaenexa. Pacuenia jabëra xaica, bajara itsi mapacuyalatobaxutoyoje. Itsiata baitsi jane necotsorotuabereca atsaxa tsane, nejai ángelnë. \p \v 10 Nexata baja ángelnë bajarapacuyalatobaxutoyo vecuapitajë. Xaniji jane baja. Nexata jane baja cuiboxaicajë. Pacuenia jabëra xaica, bajara itsi. Itsiata baitsi jane taquijonicujinae tacotsorotuabereca atsaxa. \v 11 Nexata icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Tsipaebare pacuenia Dioso sivanajamatabëxaina daxitanacuanëpijivi. Tsipaebare pacuenia Dioso sivanajamatabëxaina daxitaviriajumevi ata. Tsipaebare pacuenia Dioso sivanajamatabëxaina caenacua canacujitsia pevetsinëanë ata, nejai ángelnë. \c 11 \s1 Pacuenia itsamatacabi anijanëbeje jivi tsipaebaponaenabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji ángelnë. Nerajuta piapianaebo. Nejumaitsi mapacueniaje: \p —Nonotapunare. Caponare mapanaeboje necaëjëbinexa Dioso pijatemplobo, necaëjëbinexa altarvënëjava ata. Namataëjëtsianamenua pajivibeje bajarapatemplobota navajëca Diosojavabelia. \v 2 Itsiata pëtsa caëjëtame templobopanabo. Tsipaji bajarapapanabo tocopata baja Dioso apo pejumecovënëtsivinexa, pamonae saicayanacuaverena pepatsivi pejinavanapaenexa. Bajarapamonae jinavanapaena Jerusalén tomarata cuarenta y dos pajuametobeje. Saicayanacuaverena pepatsivi, apo yaiyatae tsane judíovi pijatomara. \v 3-4 Bajayata profetanëmi peyaquinaebaxutota, comparacióncuenia tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Anijanaebeje, olivonaebeje, anijajavabeje pijinia pitayotanucaejavabeje, nubenaena mapanacuapijivi pijatuxanenë Dioso pitabarata,” jai. Bajarapacuenia comparacióncuenia tajëvelia itsa jumaitsi, tajëvelia vajunupaeba anijanëbeje jivi petsipaebanajetarucaejavanexabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje. Nexata anijanëbeje Dioso itorobiana jivi petsipaebanajetarucaenexabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje. Palivaisi bajaraponëbeje Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje, bajarapalivaisi mil doscientos sesenta pamatacabibeje jivi tsipaebanajetarucaenabeje. Naxatatsianabeje piayopapaëbërëjava. Bajarapacuenia naxatatsianabeje bitso pesivajamatabëcuenebëjaixaebeje tsane pamonae apo peyaiyataevi Jerusaléntomara, nejai ángelnë. \p \v 5 Itsajivi itsa jamatabëitsacueniabianatsibeje, bajaraponëbeje nayajivitajuitsianabeje pecuibovojotovetsina pepitsapaecotiata, pitarunutsicotiata. \v 6 Bajaraponebanajetarucaenabeje. Naxatatsianabeje piayopapaëbërëjava. Bajëbeje caëjëpaenatsibeje pitavetsinexabeje ema pejopaeyaniva. Pamatacabibeje jivi tsipaebanajetarucaenabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje, bajarapamatacabibeje abaxë ema apo jopaeyaexanaebeje tsane. Caëjëpaenatsibejenua mera ata pijanara pexanaenexabeje. Caëjëpaenatsibejenua daxitaviria piayaicuene pecapitsapaenexabeje pamatacabita jitsipaenabeje. \v 7 Bajaraponëbeje itsa veretsianabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje jivi petsipaebanajetarucaejavabeje, bitso piayainë pitsapaenina pinijimëthëxanetojavatsina. Bitso piayainë pitsapaenina pebenexatsibeje bajaraponëbeje. Nexata amoneyabianatsibeje. Nexata baja beyaxuabianatsibeje. \v 8 Nexata petëpaenëbeje bocaenabeje Jerusalén tomaraxaneto callejavata. Bajarapatomarata bajayatami vajatuxanenë ata cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. Bajarapatomara yabara jivi itsajavata: “Sodomatomara raja,” jai tsabiabi. Itsajavata: “Egiptotomara raja,” jai tsabiabi. Bajarapacuenia jumai tsabiabi Jerusaléntomara yabara tsipaji bajarapatomarapijivi bitso pibisiacuene exana. \v 9 Nexata bajaraponëbeje, Jerusaléntomara callejavata petëpaenëbeje, bocaenabeje acueyabi pamatacabibeje epatua. Tsipaji Jerusaléntomara pevetsivi apo tocopatsi tsane itsajivi ata pemëthëtsinexatsibeje bajaraponëbeje. Nexata daxitaviriajumevi, daxitanacuanëpijivi ata, taeyabuatsianatsibeje. \v 10 Dioso apo pejumecovënëtsivi sivajamatabëcuenebarëyatsibeje tsane petëpanucaejavabeje. Bitso cajena barëya tsane Dioso apo pejumecovënëtsivi. Nexata pebarëyajamatabëcuene fiesta exanaena. Namataenetsia narajutsiana amoneya itsacuenejavanë. Bajarapacuenia exanaena Dioso apo pejumecovënëtsivi bajaraponëbeje petëpaejavabeje yabara. Tsipaji Dioso apo pejumecovënëtsivi jumaitsi tsane: “Copiaruca rabaja maponëbeje livaisi vajanacatsipaebabiabijavaje. Copiaruca baja vajanacajamatabëitonotabiabijava,” jai tsane. \v 11 Itsiata baitsi jane petëpaecujinaebeje, acueyabi pamatacabibejecujinae itsamatacabi epatua, icatsia Dioso piasaëjumali rajutsianatsibeje. Nexata petëpaejavabejevecua namatacotsianabeje. Daxita cajena pamonae taeyabuatsianatsibeje petëpanucaejavabeje, bitso cujunavianatsibeje. \v 12 Bajaraxuacujinae bajaraponëbeje jumetaenabeje athëbëvetsica pinijijumeta pejumaitsijavatsibeje: “Pajunaiminabeje,” pejaijavatsibeje. Nexata bajaraponëbeje junaeniabeje athëbëabetsia itarërëbo tuatuajëjavabetsia. Daxita pitoyavitsibeje pëtaenubenaenatsibeje. \v 13 Bajara jane paepatota ira najëabiana. Nexata Jerusalén tomarata, itsajota diez pabobeje najuaenaena, caebo yajuvënëjopaponaena. Nueve nexata pabobeje nacopataponaena. Nexata Jerusalén tomarata ayaijava bo othopaena. Siete mil pijinia pajivibeje bajarapairanajëabita tëpaena. Jerusalén tomarapijivi, pamonae nacopabiana, bitso cajena junaviana. Nexata bajarapamonae pecajunavi, Diosojavabelia jumaitsi tsane: \p —Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso, jai tsane pecajunavi Diosojavabelia, athëbëtatsia peecaenëjavabelia. \p \v 14 Anijapiayaicuenebeje rabaja panepaena. Itsiata baitsi jane icatsia itsajava piayaicuenejava bepijia najetarucaena, acueyabijava. \s1 Sietenë baja ángelnë pijatrompeta piobijava yabara pelivaisi \p \v 15 Sietenë jane baja ángelnë oba pijatrompeta. Nexata athëbëvetsica pinijijumeta pejumaitsijava, jumetaniji. Jumaitsi mapacueniaje: \q1 Daxitanacuanëpijivi rajane baja vajatuxanenë Cristobeje, Diosobeje, evetaponaponaenabeje. Bajaraponëbeje evetaponaponaenabeje daxitamatacabijavabelianexa, \m pejaijava athëbëvetsica, jumetaniji. \p \v 16 Nexata pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, pamonae ena pijatronota Dioso pitabarata, daxita bajarapamonae irataeya bobena. \v 17 Bajarapamonae ancianovi irataeya jumai tsanubenae Diosojavabelia: \q1 Xamë Diosonëmë, niajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuanë pevetsivivecuaje. Ajena, pamatacabi, ponaponame. Bajayata mapanacuaje nexanaevajënaeya ata, ponaponame. Daxitamatacabijavabelianexa ata ponaponame. Pexaniajamatabëcuene pacarajutatsi. Tsipaji baja taxuxuabame pinijisaëta nevetaponaponaenexa daxita mapanacuanëpijivije. \v 18 Daxita mapanacuanëpijivije cabaraanaepana bitso. Bajaraxuata tocopiapatatsi baja nenaneconitsiaexanaenexa daxita bajarapamonae. Tocopiapatatsinua baja petëpaevimi ata nenaneconitsiaexanaenexa. Tocopiapatatsinua baja nijajivi, xuavajëto catonacuenebavanapa, bajarapitsijavavajëto nerajutsinexa pecatonacuenebavanapaematamo. Pamonae catotsipaebavanapa nijumelivaisi itsamonaejavabelia, bajarapamonae jane baja rajutsianame xua toxainame bajarapamonae nerajutsinexa. Pamonae ayaijamatabëcuene pexainaevi ata, cavënëlivaisiyaiyatane. Pamonae beveliajamatabëcuene pexainaevi ata, cavënëlivaisiyaiyatane. Bajarapamonae ata jane baja rajutsianame xua toxainame bajarapamonae nerajutsinexa. Tocopiapatatsinua baja pijinia neverebiabinexa daxita pamonae bijiana mapanacuaje, pamonae ata jamatabëcuenebijiana pecajumecovënëtsivi, \m jai tsanubenae irataeya ancianovi Diosojavabelia. \p \v 19 Nexata athëbëtatsia Dioso pijatemplobo nabaupata. Bajarapatemplobo ënëtatsia taeyabuatsiajë baula. Bajarapabaulaënëta jeba Dioso pejumelivaisi peyaquinajebijava. Bajarapaitane jumai tsarubenae pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi pijajivi pecapanepaenexa pijaneconivecua. Yamaxë binebinejai. Najumetanua. Ira najëabanua. Bitso pecainejebimatarejetonë irabetsica othopaica pinijicuenia. \c 12 \s1 Pacuenia Juan athëbëtatsia tane dragón bitso pianaepanaejava yabara pelivaisi \p \v 1 Athëbëtatsia ayaicuene naitajëta vajanacayapëtaeyaexanaenexa pacuenia itsamatacabi pevajënaeyabelia itsi tsaponaejitsia mapanacuataje. Athëbëtatsia petiriva taenutajë. Petiriva jumanava naitayotanuca. Pacuenia matacabipijijuameto baitayota, bajarapacuenia jumanava naitayotanuca. Meravipijijuametojavavelia nataxunutanuca. Namataxatatanuca doce patuluputobeje pexainaecorona. \v 2 Bajarapova petiriva penacueto peyacotajinaeva. Pevixaenotsijavatatsi bitso yaaëaëjai. \v 3 Nexata bajarajotatsia naitajëta piayainë, petsobianë, pinijinëxaneto dragón, baitsi dovathi. Xaina siete pamatabocotobeje, diez pamataetobeje. Caematabocoto canacujitsia namataxatatapona corona. \v 4 Bajaraponë, dragón, nabosovebabia. Nexata penabosovebabejavata tulupu ayaijava penetsica irabetsica. Xuavajëto tulupu othopaica irabetsica, bajaraxuavajëto matatoxenetsia nacopabarubenaya athëbëtatsia. Bajaraponë, dragón, nucojopa penacueto pevixaenotsivatsi pitabarata, bajarapova itsa vecuanaexanatsi penacueto, pecoxixaenexatsi picani. \v 5 Nexata jane baja petiriva vecuanaexanatsi pebinëyo. Bajaraponëyo caponatsi Diosojavabetsia Dioso pijatronota peecaenexa. Nexata baja bajaraponëyo apo xaetsi dragón. Bajaraponë itsamatacabi mapanacuata jivi pepo pevetsinë tsane. Itsa evetsiana, ajumesaëya itorobabiabiana pejumecovënëtsinexatsi. \v 6 Nexata petiriva penacuetonëyo pevecuanaexanaecujinaetsi, najetabajirava petusato nacuayabelia, itsabelia Dioso tsivajënaexaniavaetatsi peponaponaenexa. Bajarajota pexaejava baja Dioso rajutatsi mil doscientos sesenta pamatacabibeje. \p \v 7 Bajaraxuacujinae athëbëtatsia vajabitsaë exana. Angelevi penamatacaitorobinë, Miguelvënënë, pijaángelevi yajava, barënabia dragónjavabelia. Dragón pijinia, pijaángelevi yajava, barënabia Migueljavabelia. \v 8 Itsiata baitsi jane dragón cujiruamoneyabatsi. Nexata apo tocopatsitsi caenë ata dragón pijajivitonë penacopatsinexa athëbëtatsia. \v 9 Dragón cajena ayainëxaneto. Itsiata baitsi jane xuabicatsi athëbëvetsica daxita pijajivi yajava. Nexata bajaraponë pevënë Dovathi. Itsavënë Satanás. Bajaraponë bajayata itsa naitajëta jivijavabelia, naitajëta bejomocuenia. Bajaraponë jivi yamaxëitojorobabiaba daxitanacuanëjava. \p \v 10 Nexata jumetaniji pinijijumeta athëbëvetsica pejumaitsijava. Jumaitsi mapacueniaje: \p —Copiapata rabaja Dioso vajanacacapanepaejavanexa vajaneconivecua. Copiapata rabaja Dioso pesaëta jivi pevetaponaponaenexa. Copiapata rabaja Dioso pijajivi pitorobaponaenexa. Copiapata rabaja Cristo ata pitorobaponaenexa mapanacuajavaje. Bajarapacuenia copiapata baja daxita bajarapacuene tsipaji baja ponë neconitabiaba Diosojavabelia Dioso vajanajuajumecovënëtavanapaevi, bajaraponë baja xuabicatsi athëbëvetsica. Baitsi dovathi. Bajaraponë picani Dioso pitabaratatsia nuca. Nexata bajaraponë daxita matacabijebi, daxitameravijebi ata, Diosojavabelia neconitabiaba Dioso vajanajuajumecovënëtavanapaevi. \v 11 Dioso vajanajuajumecovënëtavanapaevi pejumecovënëtsixae Cristo pesivatëpaejavatsi cruzata, cueneamoneyabapona dovathi. Bajarapacuenia cueneamoneyabapona tsipaji navajunupaebaponanua itsamonaejavabelia Cristo pecapanepaejavanexatsi pijaneconivecua. Dioso vajanajuacovënëtavanapaevi jamatabëjumai tsabiabi: “Itsa nebeyaxuabiana Dioso pejumelivaisi yabara, jema baja nebeyaxuabiana,” jamatabëjai tsabiabi. \v 12 Athëbënacuatatsia panejinavanapaevi, pasivajamatabëcuenebarëyamëre Dioso mapanacuayabetsicaje papecavecuaxuabijavatsica dovathi. Mapanacuataje panejinavanapaevi, bitso cajena bepajiobimë tsane. Paxamë ata, manuameneta panejinavanapaevi, bitso cajena bepajiobimë tsane. Bajarapacuenia bitso bepajiobimë tsane tsipaji baja panetuatuajëatsica dovathi xuabicatsi. Nexata baja aeconoxae bitso bajaraponë anaepanaponapona. Tsipaji baja yapëtane caematacabibeje saya petonacopatsijavatsi pexuabinexatsi infiernojavabelia, pejaijume athëbëvetsica pinijijumeta, jumetaniji. \p \v 13 Nexata dragón, ponë dovathi, itsa yapëtane athëbëvetsica pexuabijavatsitsica irabetsica, nexata barajinapona pova vecuanaexanatsi pebinëyo. \v 14 Itsiata baitsi jane bajarapova rajutatsi anijacorofetobeje, becotsalacorofetobeje. Bajarapova nexata dragón vecuapuna tajëbelia, petusato nacuayabelia, bajarajotalia peponaponaenexa. Nexata bajarajotalia Dioso rajutabiabatsi pexaejava acueyabi pavaibeje epatua. \v 15 Dragón pecuibovojotuatsina capitsapa mera, ayaira. Pecuibovojotuatsina pepitsapaemera naexana pepamene pecaponaenexatsi picani petiriva. \v 16 Itsiata baitsi jane petiriva Dioso yavenonatsi. Ira nexata navoconareca ayaijava. Nexata pamerami dragón pecuibovojotuatsina pitsapaina, bajarapamëthëareca joneca. \v 17 Bajaraxuata nexata dragón bitso anaepana petirivajavabelia. Nexata baja icatsia dragón pona petiriva pexi penacopabivi pebeyejebinexa. Bajarapamonae jumecovënëtavanapa Dioso pejumelivaisi pitorobicueniatsi. Bajarapamonae caasaë tsavanapaenua penavajunupaebijava Jesucristo pejumecovënëtavanapaejava. Nexata bajarapamonae dragón tsimaxëponatsi pebeyejebinexatsi. \c 13 \s1 Pacuenia piayainëbeje pelivaisi Juan yaquina yabara pelivaisi \p \v 1 Nucajë manuamene tajetabota. Nexata taenucajë manuamenejavatsina pepitsapaejavatsina piayainë. Siete pamatabocotobeje diez pamataetobeje pexainaenë. Caemataeto canacujitsia xainapona corona. Caematabocoto canacujitsia Dioso apo pejitsipaevënëanë itanerubena. \v 2 Ponë piayainë taenucajë pepitsapaejavatsina, benevëthë picani. Itsiata petaxu betsonëtaxu. Pecuibovojoto pijinia benevëthë petsobianëcuibovojoto. Bajaraponë nasaërajutatsi dragón. Pijatrono ata rajutatsi. Jamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsinua ayaicuenia pitorobinexa daxitajivi mapanacuajavaje. \v 3 Piayainë caematabocoto matabocovajënëbatsi apo bepeyaasaëvajënënexa itajara. Itsiata baja bajarapavajënë matanacëta. Nexata daxitanacuanëpijivi itsa tane bajaraponë pematavajënënacëtsijava, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Nexata bajarapamonae jumecovënëta bajaraponë. \v 4 Dragón tocopatatsi pitorobinexa daxitajivi mapanacuajavaje. Bajaraxuata daxitajivi pematabacabëta navajëcabiaba dragónjavabelia. Pematabacabëta navajëcabiabanua piayainëjavabelia ata. Bajarapamonae najumaitsi mapacueniaje: \p —Ajibi cajena itsanë ata pejamatabëcuenecaëjëpaenëtsi pacuenia itsi mapapiayainëje. Ajibi cajena itsanë ata pecaëjëpaenëtsi pebarënabenexa maponëje pecueneamoneyabinexa, najai bajarapamonae piayainë yabara. \p \v 5 Piayainë tocopatatsinua pibisiacuenia Dioso pebaracuaicuaijainexa. Tocopatatsinua pejumaitsabiabinexa: “Xanë cajena bitso ayaijamatabëcuenenënë Dioso matatoxenetsia,” pejaitsabiabinexa. Tocopatatsinua pitorobinexa jivi mapanacuajavaje cuarenta y dos pajuametobeje, baitsi acueyabi pavaibeje epatua. \v 6 Bajaraponë exanapona pacuenia tocopatatsi. Bitso pibisiacuenia Dioso baracuaicuaijai tsabiabi. Dioso pijatemplobo ata pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi. Athëbëtatsia pejinavanapaevi ata pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi. \v 7 Tocopatatsinua vajabitsaë pexanaenexa Dioso pijajivijavabelia. Tocopatatsinua pecueneamoneyabinexa vajabitsaë itsa exana Dioso pijajivijavabelia. Tocopatatsinua pitorobinexa daxitaviriajumevi ata. Tocopatatsinua pitorobinexa daxita nacuanëpijivi ata. \v 8 Nexata daxita mapanacuapijivije pematabacabëta navajëcabiaba piayainëjavabelia. Dioso nacua pexanaevajënaeya, Dioso nacua pexanaecujinae ata, bajarapamonae apo vënërubenae Corderonë pijacuyalatobaxutota. Corderonë jivi rajuta matacabi apo pevereverecaejava pesivatëpaexae cruzata. \p \v 9 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema mapalivaisije. \v 10 Pamonae Dioso pijajivi naneconitsiaexanaena, nexata penaneconitsivi pejebabiabibojavabelia jebiana, bajarapamonae juya itsamonae naneconitsiaexanaenatsi. Pamonae pijinia Dioso pijajivi espadata bena, bajarapamonae juya itsamonae bajarapitsiespadata benatsi. Bajaraxuata itsamonae Dioso pijajivi bejiobiaexanabiabi atatsi, xanepana xaniavaetsia penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia epatua copatsinejeva. \p \v 11 Bajaraxuacujinae icatsia taenucajë iravetsina pepitsapaejava itsanë piayainë. Anijamataetobeje pexainaenë. Pacuenia oveja pebito mataeitsi, bajara pemataeitsinë. Itsiata baitsi jane pecuaicuaijaijava, pacuenia dragón pecuaicuaijaijava jumeitsi, bajarajumeitsi. \v 12 Papiayainë copiaya pitsapaina manuamenejavatsina, bajaraponë yajavaponapona. Nexata papiayainë copiaya pitsapaina manuamenejavatsina, nasaërajuta iravetsina papiayainë cotocaevi pitsapainajavabelia. Nexata papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, daxita mapanacuapijivi itoroba papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapainajavabelia pematabacabëta penavajëcaenexa. Baitsi ponë apo bepeyaasaëvajënënexa itajara matavajënënacëta baja, bajaraponëjavabelia daxita mapanacuapijivije pematabacabëta penavajëcaenexa. \v 13 Nexata papiayainë iravetsina cotocaevi pitsapaina, ayaicuene pexanaejava jivi tsitaexanapona. Pitatsajaviitaire ata athëbëvetsica othopaeyaexana irabetsica daxitajivi petaenubenaejavata. \v 14 Bajarapacuenia ayaicuene pexanaejava pexanaponaexae, yamaxëitojoroba mapanacuajava pejinavanapaevi. Bajarapaayaicuene exanapona, papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina, pitabarata. Bajaraxuacujinae, papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, itorobapona Dioso apo pejumecovënëtsivi pexanaenexa pejumapecataenë. Nexata Dioso apo pejumecovënëtsivi, papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina, bajaraponë jumapecataeya exana jane baja. \v 15 Nexata papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, caëjëpatsi piasaëyaexanaenexa Dioso apo pejumecovënëtsivi jumapecataeya pexanaenë. Nexata asaëyaexana. Bajarapacuenia asaëyaexana papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina Dioso apo pejumecovënëtsivi jumapecataeya pexanaenë pecuaicuaijainexa. Pamonae pematabacabëta apo nanavajëcae bajarapajumapecataenëjavabelia, beyaxuabiaexanapona. \v 16 Papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, bajaraponë jane baja pejamatabëcueneta, daxitajivi mapanacuata pejinavanapaevi, cobejumaitanerubaponatsi, pecujuanenia pacobe. Itsa jume, pitapathaitota ata itapaitanerubaponatsi. Nexata bajaraponë pejamatabëcueneta itanerubaponatsi daxitajivi. Itanerubaponatsi beveliajamatabëcuenevi. Itanerubaponatsi ayaijamatabëcuenevi ata. Itanerubaponatsi ricovi ata. Itanerubaponatsi bepejiobivi ata. Itanerubaponatsi pamonae ata dajubicuenia canajetatsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabinexa. Itanerubaponatsi pamonae ata dajubicuenia apo canajetsitsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabinexa. \v 17 Nexata pajivi aitanejibi, apo tocopatsitsi itsacuenejavayo ata pecomuatsinexa. Apo tocopatsitsinua itsacuenejavayo ata pecanajetsinexa. Paitanetota jivi itanerubaponatsi, papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina, bajaraponë pevënë. Itsa apo pevënë, nexata pijanúmero. \v 18 Mapajamatabëcuenelivaisi bepacanaëjëtameje xaniavaetsia paneyapëtaenexa. Pajivi yapëtane, canaëjëtsi piayainë pijanúmero. Tsipaji bajaraponë panúmero xaina pevënënexa. Panúmero bajaraponë xaina seiscientos sesenta y seis. \c 14 \s1 Pacuenia Juan tane 144.000 pajivibeje Dioso pijajivi penaxëanaejava yabara pelivaisi \p \v 1 Taenutajë Corderonë penucaejava Siónvënë tsutojumata. Barënuca ciento cuarenta y cuatro mil pajivibeje. Bajarapamonae pitapathaitota itanerubena Corderonë pevënë, Corderonë paxa ata pevënë. \v 2 Bajaraxuacujinae jumetaniji athëbëvetsica pecuaicuaijaijava. Pecuaicuaijaijava najumeta pacuenia bitso banajumeta pinijijonca. Najumetanua beyamaxë penajumetsijume ata. Pecuaicuaijaijava najumetanua pacuenia arpa banajumeta, ayaibitsaëtoxaneto itsa najuaracata. \v 3 Corderonë pijajivi naxëananubena pejanavaji trono pitabarata, cuatro ponëbeje piaitothiavi pitabarata ata, ancianovi ata pitabarata. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pecujaninexatsi bajarapavaji. Pamonae ciento cuarenta y cuatro mil pajivibeje, ëbajarapamonae, caëjëpatsi penaxëanaenexa bajarapavaji. Bajarapamonae neconimatamotatsi Corderonë pijanata. Nexata baja bajarapamonae Dioso capanepatsi mapanacuavecuaje. \v 4 Bajarapapebijivi penaexanaejavaverenacujinae apo naperabëquenetsiatae petirivajavabelia. Apo jamatabëcuenebijianaetsi itsajivi ata. Bajarapamonae pënajinavanapa Corderonë itsaxuayo ponapona. Bajarapamonae Corderonë pijanata neconimatamotatsi. Nexata baja bajarapamonae capanepatsi Diosojavabelia mapanacuavecuaje. Bajarapamonae baja namataxainaeya capanepatsi Dioso pijajivinexa, Corderonë ata pijajivinexa. \v 5 Bajarapamonae caeto ata apo najumetsënëtsi. Aneconijibi tsavanapae Diosojavabelia. \s1 Pacuenia acueyabi ponëbeje ángelevi vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje yabara pelivaisi \p \v 6 Icatsia ángelnë taniji pepunanajetarucaejava. Canajetaruca pexanialivaisi, apo pevereverecaelivaisi. Tsipaebijitsia bajarapalivaisi mapanacuajava pejinavanapaevi. Tsipaebijitsia daxitanacuanëpijivi, daxitaviriajumevi ata. \v 7 Angelnë pinijijumeta jumai tsanajetarucae: \p —Dioso cujunaviaya pajinavanapare. “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pajamëre tsabiabi Diosojavabelia. Copiapata rabaja Dioso penaneconitsiaexanaponaenexa daxitajivi. Ponë itaboxo exana, ira ata, manuamene ata, mera pepitsaparubenaejavanë ata, bajaraponëjavabelia panematabacabëta panavajëtabiabare, jai tsanajetarucae ángelnë pinijijumeta. \p \v 8 Icatsia cotocaevi taniji itsanë ángelnë pepunanajetarucaejava. Jumai tsanajetarucae bajarapaángelnë: \p —Verebiabatsi rabaja Babilonia tomaraxanetomita pejinavanapaevimi. Tsipaji Babilonia tomarapijivimi navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata belia daxita nacuanëpijivi ata navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Babilonia tomarapijivimi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcaejamatabëcueneta, jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Nexata pacuenia pevitota pibisiacuene pexanabiabiva pejamatabëcueneta, daxitajivi jamatabëcuenebijianapona, bajara pijinia pacuenia Babilonia tomarapijivimi ata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabijamatabëcueneta, jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Bajaraxuata bajarapacuenia verebiabatsi, jai tsanajetarucae ángelnë, ponë cotocaevi taniji pepunanajetarucaejava. \p \v 9 Bajaraxuacujinae icatsia taniji acueyabiángelnë pepunanajetarucaejava. Bajarapaángelnë pinijijumeta jumai tsanajetarucae: \p —Pajivi pematabacabëta navajëcabiaba piayainëjavabelia, bajaraponë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata, bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Bajarapajivi itsa nacopatanua piayainë pevënëta pitapaitanerutsinexatsi, itsa jume, pecobejumata ata pecobejumaitanerutsinexatsi, nexata bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. \v 10 Dioso bitso pebaraanaepanaexaetsi, bajarapajivi bevelia apo naneconitsiaexanaetsi tsane. Ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi isotojavabelia, azufre petajueisotojavabelia. Nexata bajarapajivi isoto petajuta bitso jamatabëfaenaena Dioso pijaángelevi pitabarata, Corderonë ata pitabarata. \v 11 Athëbëabetsia bajarapaisototsëxë junaenia daxitamatacabijavabelianexa. Ayaicuenia bajarapajivi Dioso penaneconitsiaexanaejavatsi, tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapajivi isoto petajuta bitso pejamatabëfaenaejava, caeepatoyo ata apo copatsi tsane. Bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi pajivi pematabacabëta navajëcabiaba piayainëjavabelia, bajaraponë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata. Bajarapajivi itsa nacopatanua piayainë pevënëta pitanerutsinexatsi, bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi. \v 12 Bajaraxuata Dioso pijajivi xaniavaetsia bejumecovënëtavanapa Dioso pitorobilivaisitsi. Becaasaënua tsavanapae Jesúsjavabelia penajamatabëcuenecopatsijava, jai tsanajetarucae acueyabi ángelnë pepunanajetarucaejavata. \p \v 13 Bajaraxuacujinae jumetaniji athëbëvetsica tanejumaitsijava. Nejumaitsi athëbëvetsica mapacueniaje: \p —Yaquinarure mapacuenia pejumaitsiitaneje: “Mapamatacabijavaveliacujinaeje, pevajënaeyabelia ata, jamatabëcuenebarëya baja tsavanapae tsane pamonae tëpapona Dioso pepua pejumecovënëtsivi,” pejaiitane, yaquinarure, nejai athëbëvetsica. \p Espíritu Santo ata nejumaitsi bajarapamonae yabara mapacueniaje: \p —Xaniajai rabaja tsane. Bajarapamonae nacueraevetsiana penacuenebijava. Pamatacabi abaxë bajarapamonae asaë tsavanapae mapanacuataje, daxita xua pexaniacuene exanavanapa, bajaraxuajamatabëcuene Dioso athëbëtatsia matamotsianatsi. Bajaraxuata jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane bajarapamonae, nejai Espíritu Santo. \s1 Pacuenia itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaejitsia daxita pamonae pijaneconi pexainaevi yabara pelivaisi \p \v 14 Icatsia taniji penioponaeitarërëbo. Bajarapaitarërëbo tuatuajëta jivitonë eca. Itarërëbo tuatuajëta peecaenë yabara jamatabëjumaitsinë: \p —Jesús raeta, Daxitajivi Pematapijinë, jamatabëjanë. \p Namataxatateca orocorona. Cobenaeca bemasete pexiujaijava pecaucubinexa penaveretsiruanë. \v 15 Nexata icatsia itsanë ángelnë pitsaparena temploboënëverena. Bajarapaángelnë asaëyata vavajai itarërëbo tuatuajëta peecaenëjavabelia. Jumaitsi bajarapaángelnë: \p —Caucubare jane baja penaveretsiruanë mapanacuayaberecaje. Copiapata rabaja pecaetuatsinexa penaveretsixu mapanacuatarecaje, jai ángelnë, ponë pitsaparena temploboënëverena. \p \v 16 Nexata bajaraxuacujinae ponë eca itarërëbo tuatuajëta, bemasete pexiujaijava yota irajumabereca. Caucuba jane baja penotsinexa penaveretsiruanë. Pecaucubijava penaveretsiruanë penotsinexa, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Pacuenia caucuba penaveretsiruanë penotsinexa, bajara pijinia pacuenia itsamatacabi daxita Jesús pijajivi pitsiana. \p \v 17 Bajaraxuacujinae icatsia athëbëtatsia itsaángelnë pitsaparena temploboënëverena. Bajaraponë ata capona bemasete pexiujaijava pecaucubinexa penaveretsiruanë. \v 18 Icatsia itsaángelnë pitsaparena altarjavaverena. Bajarapaángelnë altarpijiisoto pevetsinë. Junata pinijijumeta itsaángelnë, bemasete pexiujaijava pecaponaenëjavabelia. Jumaitsi bajarapaángelnëjavabelia mapacueniaje: \p —Mapanacuayaberecaje caucubaremeca daxita uvaruanë, penaveretsiruanë, jai. \p \v 19-20 Nexata jane baja bajarapaángelnë bemasete pexiujaijava yota irajumabereca. Caucuba jane baja uvaruanë, penaveretsiruanë. Nexata bajarapauvaruanë othotajarabaxuaba pinijivaxixaneto ënëabelia, bajarapavaxixanetoënëta pemarëbeneyujubataxuabinexa. Nexata jane baja uvacuaimarëbene yujubataxuaba tomara jumaverena. Nexata pemarëbeneyujubataxuabijavata, pinijijanaraxaneto pitsapapona. Nexata bajarapajanaraxaneto navotanucapona. Bajarapajanaraxaneto penavotanucaponaejava, piapiajava xaina trescientos pakilómetrobeje. Piavajubuajava pijinia xaina bejamatabëcuene caemetro epatua. Xua taniji, uvaruanë penaveretsiruanë pecaucubijava, xua ata taniji, pinijivaxixaneto ënëabelia piothotajarabijava pemarëbeneyujubataxuabinexa, xaina mapajamatabëcuenelivaisije. Itsamatacabi ángelnë caetuatsiana daxita pibisiacuene pexanaevi penaneconitsiaexanaenexa. Nexata pibisiacuene pexanaevi ayaibitsaëtoxanetonë tëpaena. Nexata bajarapacuenia ayaijana xuabiana. \c 15 \s1 Pacuenia Juan tane athëbëtatsia siete ponëbeje ángelevi, siete xuabeje piayaijavanë pecaponaevi peverebiabinexa mapanacuaje, yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji athëbëtatsia pinijicuene pitajëtsijava pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Pinijicuene pitajëtsijava itsa taniji, nabenajacajë bitso. Siete paángelnëbeje capona siete xuabeje piayaijavanë peverebiabinexa mapanacuaje. Bajarapapiayaicuene pepanepaecujinae, Dioso bitso jivi pebaraanaepanaejava, copiarucaena baja. \p \v 2 Nexata icatsia taeyetajë bemanuamene picani. Itsiata baitsi jane piatajajava. Pacuenia vidriojava nasaba, bajarapitsijava. Itsiata bajarapaboxoya pitarunutsicotia xaina. Tanijinua jivi bajarapamene boxojumavereca penubenaevi. Bajarapamonae cueneamoneyaba piayainë. Cueneamoneyabanua bajaraponë jumapecataeya pexanaenëtsi ata. Tsipaji pamonae nubena bajarapamene boxojumavereca, itorobi atatsi bajaraponëbejejavabelia pematabacabëta pevajëcaenexa, apo jumecovënëtsi. Apo nacopatsinua pitanerubinexatsi piayainë pijanúmerota, panúmero xaina piayainë pevënënexa. Bajaraxuata bajarapamonae canubena arpa, Dioso perajutsiarpatsi. \v 3 Bajarapamonae naxëananubena Moiséspijinë, Dioso pijajivitonë, pevaji. Bajarapavaji Corderonë ata pevaji. Penaxëanaejavata, bajarapamonae vajita jumai tsanubenae mapacueniaje: \q1 Xamë Diosomë, niajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia. Xua pinijicuene exaname, bitso pexaniacuene. Xamë daxitanacuanë nevetsinë. Daxita xua pexaniacuene, nexanaenë. Penajumetsënëtsicuene jivi neyamaxëitojorobinexa, apo nexanaenë. \v 4 Daxitajivi xamë pecacujunavinë tsane. “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë,” cajai tsane. Xamë rabaja cajena caenëmë nianeconijibinë, caeto ata pibisiacuene apo nexanaenë. Daxita nacuanëpijivi xamëjavaberena patsiana pematabacabëta xamëjavabelia penavajëcaenexa. Bajarapacuenia catoitsane tsipaji baja daxitajivi tane ëpexaniacuene nexanaponaponaejava, \m jai tsanubenae Diosojavabelia bajarapamonae penaxëanaejavata. \p \v 5 Bajaraxuacujinae icatsia taniji athëbëtatsia templobo ënëtuatuajëalia peyatuucutsipana penapatsijava. Bajara paënëyatuucutsijavaënëta bajayatami Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi peyaquinaeibopananë xaniavaetejeba. \v 6 Bajarapatemploboënëverena pitsaparena siete paángelnëbeje. Bajarapamonae capona siete xuabeje piayaijavanë, bajaraxuanëta mapanacuaje peverebiabinexa. Bajarapaángelevi naxataba pexaniaviriapapaëbërëjavanë, piaxuirajibijavanë. Peniojaijavanë bitso. Nacorobëcëbanubena oropananë. \v 7 Bajaraxuacujinae pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, ángelevijavabelia rajuta copanë. Piayainë caeángelnë canacujitsia rajutapona caecopa. Bajarapacopanë orocopanë. Dioso, ponë daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë, ayaicuenia anaeya naneconitsiaexanaena pamonae naneconita bajaraponëjavabelia. Xuanë vënëba bajarapacopanë, bajaraxuanëta Dioso naneconitsiaexanaena bajarapamonae. \v 8 Bajarapatemplobo tuatuajëmi bitso vënëca ëtsëxë. Bajarapatsëxë pitsapa Dioso ayaijamatabëcuenenëjavaverena. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pejonenexa bajarapatemplobo ënëtuatuajëabelia. Xuanë siete paángelnëbeje capona, piayaijavanë, itsa baja panepaena, matapania jivi caëjëpaenatsi pejonenexa bajarapatemplobo ënëtuatuajëabelia. \c 16 \s1 Pacuenia Juan tane athëbëtatsia pacuenia itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaejitsia daxita pijaneconi pexainaevi yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia jumetaniji templobojavaverena pinijijumeta pejumaitsijava. Siete paángelnëbejejavabelia jumaitsi mapacueniaje: \p —Paponare baja iranëjavabereca paneepacaponaenexa jane baja xuanë siete pacopabeje vënëca, piayaijavanë. Dioso jane baja anaeya ayaicuenia penaneconitsiaexanaenexa, daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia, pejaijava, templobojavaverena jumetaniji. \p \v 2 Nexata jane baja pona penamataxainaeángelnë. Pecaponaera epatajaraba iranëjavabereca. Nexata daxita pamonae piayainë pevënëitanetota itanerubatsi, daxita bajarapamonae bajarapaepatota bitso perabëtsabanareca. Nexata bitso aperabëtane bajarapamonae. Bajarapamonae bajarapapiayainë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata pematabacabëta penavajëcaevi. \p \v 3 Bajaraxuacujinae icatsia pecotocaeviángelnë pijacopapijira epatajaraba manuamenejavabereca. Manuamenemi nexata naexana bepetëpaenë pijanara. Daxita baja tëpa manuameneta pejinavanapaevimi. \p \v 4 Bajaraxuacujinae icatsia acueyabiángelnë pijacopapijira epatajaraba menianëjavabereca mera, iravetsina pepitsaparubenaejavanëjavabereca ata. Nexata daxita bajarapameranëmi naexana ëpijanaranë. \v 5 Bajaraxuacujinae jumetaniji mera pevetsiángelnë pejumaitsijava Diosojavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: \p —Diosomë, caeto ata pibisiacuene apo nexanaenë. Ajena, pamatacabi, ponaponame. Bajayata mapanacuaje nexanaevajënaeya ata, ponaponame. Pibisiacuene pexanaevi, paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota naneconitsiaexaname. Bajaraxuata meranëmi pijanaranë naexanaeyaexaname. Tobijianame meranë piayainë pijajivi bajarapameranë penatsiapaenexa. \v 6 Bajarapamonae bajayata beyejeba nijajivimi. Pamonae ata cavajunupaebapona, beyejeba. Bajaraxuata bajarapacuenia meranë pijanaranë naexanayaexaname penatsiapaenexa bajarapamonae, jai Diosojavabelia mera pevetsiángelnë. \p \v 7 Icatsia jumetaniji itsaángelnë altarjavaverena pejumaitsijava. Jumaitsi mapacueniaje: \p —Xamë Diosomë, niajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia. Itsa naneconitsiaexaname jivi, paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota bananeconitsiaexaname. Itsa aneconijibi tsipae, nexata cajena apo naneconitsiaexanaemë tsipae, pejaijava itsaángelnë altarjavaverena jumetaniji. \p \v 8 Bajaraxuacujinae icatsia cuatroángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba matacabipijijuametojavabetsica. Nexata matacabipijijuameto pecotiata jivi bitso ayaicuenia tsajavatsi. \v 9 Itsiata bajarapamonae apo copabi pibisiacuene pexanabiabijava. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia. “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” apo jai ata cajena Diosojavabelia. Biji rajane Dioso, ponë caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa, bajaraponë caranata pibisiacuenia baracuaicuaijai. \p \v 10 Bajaraxuacujinae icatsia cincoángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba piayainë pijatronojavabereca. Piayainë jane baja pevetsinacuami aitaquiri tsanucae. Piayainë jane baja pijajivi bitso penavixaetaexae, navonosine. \v 11 Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo copabi papibisiacuene exanavanapa. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia. Biji rajane Dioso, ponë athëbëtatsia peecaenë, bajaraponë caranata bajarapamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai. Bajarapacuenia bajarapamonae Dioso pibisiacuenia baracuaicuaijai penavixaetaexae, bitso peperabëtsabanaexaenua. \p \v 12 Bajaraxuacujinae icatsia seisángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba pinijimenexanetojavabetsica, Eufratesmenejavabetsica. Nexata Eufratesmenexaneto tsevajunua. Nexata bajarapacuenia namuto torucarenatsi iranë pevetsivi penicabinexa, penajetarubenaevi orientejavavetsina. \p \v 13 Bajaraxuacujinae taniji acueyabi padovathibeje. Bajarapadovathivi becuaitoxicuenia pitsapa. Itsanë pitsapa dragón pecuibovojotuatsina. Itsanë pitsapa piayainë pecuibovojotuatsina. Itsanë pitsapa peyamaxëitojorobiprofetanë pecuibovojotuatsina. \v 14 Bajarapadovathivi pinijicuene pexanaejava, exanapona. Pona baja pecaetuatsinexa daxitanacuanë pevetsivi. Bajarapadovathivi caetuatapona jivi vajabitsaë pebarëexanaenexa Diosojavabelia. Dioso piajamatabëcuenesaënë daxitanacuanë pevetsivi matatoxenetsia. Bajarapamatacabi Dioso exanaena daxita pacuenia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. \v 15 Bajaraxuacujinae jumetaniji Jesús pejumaitsijava: “Panenamuxunaevere. Itsajota apo panejamatabënajinaemë, bajarajota jemata patsianicajë. Pacuenia penacobetoxotsinë jemata bapata itsajota apo jamatabënajinaetsi, bajara itsinë tsane. Nexata pajivi jamatabëcueneaitavaya ponaponaena tanecopiapitsinexa, bajarapajivi barëya tsane. Pacuenia itsajavabelia peponaejivinexa, baxaniavaeta penaxatatsijava pecaponaenexa pejumasajinaeyaniva, bajara itsi tsane bajarapajivi. Nexata pamatacabi patsianicajë, apo aura tsane,” pejaijava Jesús, jumetaniji. \v 16 Nexata jane baja dovathi pijajivi caetuatatsi daxitanacuanë pevetsivi. Caetuatatsi caejavata penacaetuatsinexa. Itsajota nacaetuata daxitanacuanë pevetsivi hebreojumeta pevënë Armagedón. \p \v 17 Bajaraxuacujinae icatsia sieteángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba itaboxojavabetsia. Nexata athëbëtatsia templobo ënëtuatuajëta Dioso peecaetronojavaverena pinijijumeta jumaitsi: \p —Daxita rajane baja vereta, jai athëbëtatsia templobo ënëtuatuajëta. \p \v 18 Nexata jane baja binebinejai yamaxë. Pinijijovibo bitso najumeta. Yamaxë ata najumeta. Iranë ata najëaba pinijicuenia. Jivi pejinavanapaejavaveliacujinae mapanacuataje, caeto ata bajarapacuenia ira penajëabijava pinijicuenia apo tae. \v 19 Pinijitomaraxanetomi, Babilonia tomarami, acueyabi xuabeje natsanaeya othopa. Bajarapacuenia itsanacuanëpijitomaranëmi ata othopa irata. Dioso nexata najamatabënapita pinijitomaraxanetopijivimi, Babilonia tomarapijivimi. Ayaicuenia Dioso baraanaepana Babilonia tomarapijivimijavabelia pibisiacuene bitso pexanaexae. Bajaraxuata pinijicuenia Dioso naneconitsiaexana Babilonia tomarapijivimi. \v 20 Itsa ira najëaba, daxitatunaetonëmi, daxitatsutonëmi ata, ajibi baja. Ira namatajëpa baja. \v 21 Athëbëvetsica othopaica jivijavabetsica bitso pecainejebimatarejetonë. Bajarapamatarejetonë xaina piarevejava cuarenta pakilobeje. Nexata mapanacuapijivi pibisiacuenia Dioso baracuaicuaijai. Tsipaji athëbëvetsica piothopaejava, bitso pecainejebimatarejetonë, bitso piayaicuene. \c 17 \s1 Pacuenia itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pamonae navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia yabara pelivaisi \p \v 1 Pamonae siete paángelnëbeje, siete pacopabeje pecaponaevi, bajarapaángeleviyajuvënënë, caenë rena xanëjavaberena. Bajarapaángelnë nejumaitsi: \p —Naxanitsia. Catsitajëtsianatsi pacuenia Dioso naneconitsiaexanaejitsia Babilonia tomarapijivi, patomaraxaneto eca menexanetonë imoxoyojavata. Bajarapatomarapijivi Diosojavabelia apo navajëcabiabi. Caranata saya navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata pacuenia petiriva pevitota bitso pibisiacuene pexanabiabiva jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsi Babilonia tomarapijivi. Pova petiriva pibisiacuene pevitota exanabiaba, bajarapova pejamatabëcueneta jamatabëcuenebijiana itsamonae ata. Bajara pijinia pacuenia Babilonia tomarapijivi ata pexanabiabijava pejamatabëcueneta, jamatabëcuenebijiana ayaibitsaëtoxaneto itsanacuanëpijivi ata. \v 2 Tsipaji itsanacuanë pevetsivi patabiaba Babilonia tomaraberena. Nexata bajarapamonae ata copaba Diosojavabelia penavajëcabiabijava. Caranata saya Babilonia tomarapijivi cuenejëpaeya navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata jamatabëcuenebijianatsi bajarapamonae ata, nejai bajarapaángelnë. \p \v 3 Bajaraxuacujinae Espíritu Santo netsijamatabëvënëca. Nexata bemajitsinaebota ángelnë nebarëpona petusato nacuayabelia. Bajarajotalia taeyetajë petiriva. Bajarapova eca piayainë, petsobianë, pejumata. Bajaraponë peperabëtuareca, Dioso apo pejitsipaevënëanë, itanerubena. Bajarapapiayainë xaina siete pamatabocotobeje diez pamataetobeje. \v 4 Nexata bajarapova penaxatatsijavareca itsajava pabanaeya saëjai. Itsajava tsobia. Naitabëteca orojavanëta, perlavënëjavanëta ata, penamatamotsiibotonëta ata. Cobenaeca orocopa. Pibisiacuene bitso pexanaejava pevitota, bajarapajamatabëcuenelivaisi vënëca bajarapacopata. \v 5 Bajarapova pitapathaitota vënëyaquinarutatsi. Pajamatabëcuenelivaisi yabara bajarapova pitapathaitota vënëyaquinarutatsi, itsajivi ata apo yapëtae. Pejumaitsijume picani mapacueniaje: “Pinijitomaraxaneto Babiloniatomara. Bajarapatomaraverena pitsapa jivi pejamatabëcuenebijianaejavatsi, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabinexa. Bajarapatomaraverena pitsapanua jivi pejamatabëcuenebijianaejavatsi, daxitaxua pibisiacuene pexanaenexa mapanacuataje,” pejaijume, picani bajarapova pitapathaitota vënëyaquinarutatsi. \v 6 Taeyetajë icatsia bajarapova. Aitajibi tsecae Dioso pijajivimi pijanarata. Pamonae ata beyejebatsi pevajunupaebixae Jesús, bajarapamonaemi ata pijanarata aitajibi tsecae bajarapova. Bajarapitsecaejava itsa taniji, bitso baja cajena jamatabëcuenenajunaviacajë. \v 7 Nexata ángelnë nejumaitsi: \p —¿Detsa xuajitsia jamatabëcuenenajunaviacame? Cayapëtaeyaexanaenatsi pajamatabëcuenelivaisi xaina mapovaje. Ponë piayainë siete pamatabocotobeje diez pamataetobeje pexainaenë, ponëjumata bajarapova eca, bajaraponë ata pajamatabëcuenelivaisi xaina, cayapëtayaexanaenatsi. \v 8 Mapapiayainë tanemeje, bajaraponë picani bajayata ponapona mapanacuataje. Itsiata baja aeconoxae bajaraponë ajibi. Itsiata baitsi jane itsamatacabi pinijimëthëxanetojavatsina pitsapaenina icatsia peponaponaenexa mapanacuataje. Bajaraxuacujinae bajaraponëmi beyaxuabianatsi pepacuene jane baja bajaraponë pecopiarucaenexa. Daxita mapanacuapijivije, pamonae Corderonë pijacuyalatobaxutota apo vënërubenae Dioso nacua pexanaevajënaeya, Dioso nacua pexanaecujinae ata, bajarapamonae matacabi apo pevereverecaejava apo xainae tsane. Bajarapamonae jamatabëcuenenajunaviacaena piayainë itsa pitsapaenina pinijimëthëxanetojavatsina, nejai ángelnë. \p \v 9 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Pamonae baja peyapëtaevi, pamonae baja caëjëpatsi pejumeyapëtaenexa, bajarapamonae pejumeyapëtaenexa mapalivaisije. Papiayainë xaina siete pamatabocotobeje, ponëjumata taeyetame petiriva, anijajamatabëcuenelivaisibeje itajëta. Bajaraponë pematabocotonë, siete pamatabocotobeje, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patsutobeje eca Babilonia tomarata. Bajarapasiete pamatabocotobeje mapajamatabëcuenelivaisi yajavaxainaje. \v 10 Siete rabaja pijinia ponëbeje Babiloniatomara pevetsivi. Nexata Babiloniatomara pevetsiviyajuvënëvi cinco baja ponëbeje pitsapa. Seisnë abaxë aeconoxae eveta Babiloniatomara. Sietenë abaxë apo taxuxuabi pevetsinexa. Itsiata sietenë itsa evetsiana, bajayajebi apo evetsi tsane. \v 11 Papiayainë, petsobianë, taneme, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Bajaraponë picani bajayata eveta Babiloniatomara. Itsiata baja aeconoxae bajaraponë apo evetsi. Tsipaji baja tëpa. Itsiata baitsi jane icatsia bajaraponë pinijimëthëxanetojavavetsina pitsapaenina Babiloniatomara icatsia pevetsinexa. Nexata icatsia bajaraponë itsa evetsiana, ochonë baja evetsiana Babiloniatomara. Bajaraponë abaxë bajayata itsa ponapona, siete ponëbeje Babiloniatomara pevetsiviyajuvënënëmi baja cajena. Bajaraponë icatsia Babiloniatomara itsa evetsiana, pevetsicujinae bajaraponëmi beyaxuabianatsi pepacuene jane baja bajaraponë pecopiarucaenexa, nejai ángelnë. \p \v 12 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Ponë piayainë pemataetonë taneme diez pamataetobeje, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Diez rabaja pijinia ponëbeje, itsamatacabi nacuanë evetsiana. Nexata bajarapamonae itsamatacabi nacuanë itsa evetsiana, evetsiana diez panacuabeje. Tsipaji caenë canacujitsia evetaponaena caenacua. Bajarapamonae abaxë apo taxuxuabi bajarapanacuanë pevetavanapaenexa. Itsiata baitsi jane itsa taxuxuabijitsia nacuanë jane baja pevetavanapaenexa, copatsianatsi pijanacuanëjava pevetsinexa saya caeepatoyovajëto. Bajarapamonae itsa evetsiana pijanacuanëjava, piayainë barëevetsianatsi. \v 13 Pamonae diez ponëbeje, diez pijinia panacuabeje itsamatacabi itsa evetsiana, barënajamatabëcuenejëpaenatsi piayainë. Nexata bajarapadiez ponëbeje jumaitsi tsane piayainëjavabelia: \p —Xamë pacatocopatsianatsi patanematacaitorobinënexamë, jai tsane. \p \v 14 Pamatacabi bajarapadiez ponëbeje evetavanapaena pijanacuanë, piayainë vajabitsaë barëexanaenatsi Corderonëjavabelia. Daxita pamonae Corderonë pijajivi, pamonae Dioso pejunatsivi, bajarapamonae pijinia Corderonë barëbena piayainëjavabelia. Nexata Corderonë cueneamoneyabiana piayainëjavabelia. Cueneamoneyabiana tsipaji Corderonë daxita petuxanevi pijatuxanenë baja cajena. Nexata Corderonë daxita nacuanë pevetsivi matatoxenetsia pepo pevetsinë, nejai ángelnë. \p \v 15 Angelnë icatsia nejumaitsi: \p —Pamanuameneboxovereca taeyetame pibisiacuene pexanaeva, bajarapamanuamene mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Mapanacuata jinavanapa jivibitsaëtoxanetonë daxitaviriajumevi, daxitanacuanëpijivinua. Bajarapajamatabëcuene yabara taneme bajarapamanuamene. \v 16 Pamonae diez panacuabeje pevetsivinexa, bajarapamonae piayainë barëitoya tsane pibisiacuene pexanaevajavabelia. Nexata bajarapamonae beyaxuabiana bajarapova. Jumasa xuababuatsiana. Xaeyabuatsiananua. Bajaraxuacujinae tajuitsiana isotota. \v 17 Pamonae diez ponëbeje itsamatacabi nacuanë itsa evetsiana, bajarapamonae najamatabëcuenejëpaena petocopatsinexa piayainë pijanacuanë petoevetsinexatsi. Bajarapacuenia najamatabëcuenejëpaena tsipaji baja cajena Dioso jamatabëcueneitorobatsi bajarapacuenia pexanaenexa bajarapamonae. Nexata piayainë bajarapamonae pijanacuanë bajayajebi toevetsianatsi matapania pecopiapatsijavabelianexa daxita pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. \v 18 Pova pibisiacuene pexanaeva taeyetame manuameneboxovereca, bajarapova mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Pinijitomaraxaneto Babiloniatomara. Bajarapatomarapijivi pejamatabëcueneta mapanacuanë pevetsivi pibisiacuene exanapona, nejai ángelnë. \c 18 \s1 Pacuenia Babilonia tomaraxanetomi copiaruca yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia itsaángelnë taniji perunaejavatsica athëbëvetsica. Caëjëpatsi pinijicuenia piayaicuene pitorobinexa. Bajarapaángelnë pinijicotia yajavarunaica. Ira itayota daxitanacuanëjava. \v 2 Ayaijumeta vavajai. Jumaitsi mapacueniaje: \p —Verebiabijitsiatsi rabaja Babilonia tomaraxanetota pejinavanapaevi. Nexata baja ëjoriminacua tsarucae tsane. Daxita xua pibisiacuene pexanaedovathivi, juya bajarapatomarata jinavanapaena. Bitso pibisiaviriavi pepunaevi, pamonae daxitajivi apo itajitsipae petaenexa, juya bajarapatomarata jinavanapaena. \v 3 Babilonia tomarapijivi navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata belia daxitanacuanë pevetsivi ata, pijajivi yajava, navajëcapona jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata Babilonia tomarapijivi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabijamatabëcueneta, daxita xua pibisiacuene pexanaejamatabëcuenetanua, jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Babilonia tomarapijivi bitso xainapona ayaijava palata pibisiacuene pexanaejamatabëcueneta. Nexata pijinia pamonae Babilonia tomaraberena capatabiaba daxitacuene pecanajetsinexa Babilonia tomarapijivijavabelia, bajarapamonae ata baja bitso ayaijava palata xainapona. Bajarapacuenia Babilonia tomarapijivimi pibisiacuene pexanabiabixae, ayaicuenia naneconita Diosojavabelia. Bajaraxuata Babilonia tomarapijivi Dioso baja verebiabijitsiatsi, jai ángelnë. \p \v 4 Bajaraxuacujinae icatsia athëbëvetsica jumetaniji itsajume. Jumaitsi mapacueniaje: \p —Paxamë patajajivimë, papitsapare baja Babilonia tomaravecua. Papitsapare baja pibisiacuene paxamë ata paneexanaeyaniva, bajarapatomarapijivi yajava Dioso papecananeconitsiaexanaeyaniva. \v 5 Babilonia tomarapijivi pijaneconi baja bitso ayaijava xaina. Pijaneconi itsa napebetsipa, itsa najumaetaponaejitsipa, nexata copiapatsipa itaboxojavabetsia. Dioso cajena yapëtane daxita Babilonia tomarapijivi pibisiacuene pexanaejava. \v 6 Bajarapamonae bejiobiaexanabiaba itsamonae. Nexata Dioso itsa naneconitsiaexanaena, bajarapamonae bitso ayaicuenia bejiobiaexanaena. \v 7-8 Babilonia tomarapijivi bitso beayaijamatabëcuenevi natane. Natocomuacabiaba ayaijava penamatamotsijavanë pibisiacuene pexanabiabimatamota. Bajarapamonae pejamatabëëthëtota jamatabëjumaitsi tsabiabi: “Xanë raja majota ecajë nacua betaevetsinë. Nexata apo jamatabëcuenebëjanë tsane itsacuenejavayo ata yabara. Apo namatavenonaenë tsane itsacuenejavayo ata,” jamatabëjai tsabiabi bajarapamonae pejamatabëëthëtota. Bajarapacuenia Babilonia tomarapijivi pejamatabëjumaitsixae, ayaicuenia Dioso bejiobiaexanaenatsi. Babilonia tomarapijivi caecuenia caematacabita Dioso tocopiapatsiaexanaenatsi petëpaecuene, pematanueyabicuene ata, janibocuene ata. Tajuenatsi isotota bajarapatomarapijivimi. Bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi bajarapamonae tsipaji vajatuxanenë Dioso bitso piasaënë. \p \v 9 Babilonia tomarapijivi pejamatabëcueneta daxitanacuanë pevetsivi jamatabëcuenebijianapona. Nexata daxitanacuanë pevetsivi copaba Dioso pejumecovënëtsijavami. Natocomuacabiabanua ayaijava penamatamotsijavanë. Nexata bajarapamonae itsa tsëxëtaena Babilonia tomarapijivimi petajuejavatsi, yaitaxutonueya vavajai tsane. \v 10 Bajarapamonae pecajunavi, tajë vecuanubenaena Babilonia tomarapijivimi itsa tajuenatsi. Bajarapamonae najumai tsane: \p —¡Bitso baja rovia bejiobi mapamonaeje! ¡Pinijitomaraxanetota, Babilonia tomaraxanetota, pejinavanapaevimi peyaiyataevimitsi! Caeepatoyocujinae baja veriajavatsi Dioso penaneconitsiaexanaexaetsi, najai tsane bajarapamonae. \p \v 11 Daxitanacuanëjava, pamonae pecanajetabiabavanapaevi, yaitaxutonueya vavajai tsane. Bajarapacuenia yaitaxutonueya vavajai tsane tsipaji baja xua capatabiaba pecanajetsinexa, ajibi baja pecomuacaevitsi tsane. \v 12 Bajarapamonae capatabiaba oronanita pexanaejavanë, platananita pexanaejavanë ata, perlavënëjavanë ata, penamatamotsiibotonë ata. Capatabiabanua pexaniaviriapapaëbërë ata. Itsapapaëbërë linovënëjavanë. Itsajava sedajavanë. Bajarapapaëbërë itsajavanë peraënaejavanë. Itsajavanë petsobiajavanë. Capatabiabanua daxitavirianaejava petuxujuvinaejavanë. Capatabiabanua pexaniajavanë, marfilvënëjavata pexanaejavanë, penamatamotsinaejavanë ata, broncenani ata, hierronani ata, mármolvënëibo ata. \v 13 Capatabiabanua canelavënëjavanë, especiavënëjavanë ata, inciensovënëjavanë ata, mirravënëjavanë ata. Capatabiabanua petuxujuviranë, vinoranë ata, aceiteranë ata, pexaniaviriatrigobenonë ata, trigobultonë ata. Capatabiabanua baca, oveja ata, caballo ata, perobobocaemonë ata, carrozavënëmonë. Jivi ata capatabiaba dajubicuenia pecanajetsinexa itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabivinexa. \v 14 Nexata daxita bajaraxua pecanajetabiabavanapaevi, yaitaxutonueya najumai tsane Babilonia tomarapijivi yabara: \p —¡Daxitacuene pejitsipaecuenemi tovereverecatsi baja! ¡Tovereverecatsi baja bitso pexainaejavami, xua picani mapanacuapijivi tane penamatamotsijava! najai tsane bajarapamonae yaitaxutonueya. \p \v 15 Babilonia tomarapijivimi abaxë itsa apo tajuetsi, pamonae pecanajetabiabavanapaevi, ayaijava palata xainapona, xua capata, pecanajetabiabixae Babilonia tomarapijivimijavabelia. Bajarapamonae itsa taena Babilonia tomarapijivimi petajuejavatsi, yaitaxutonueya vavajai tsane. Tajë vecuanubenaena pecajunavi. \v 16 Bajarapamonae daxita najumai tsanubenae tsane: \p —¡Bejiobitatsi bitso pinijitomaraxanetota pejinavanapaevimi! Bajarapatomarapijivimi naxatababiaba pexaniaviriapapaëbërë, linovënëjavanë. Itsajava peraënaejava. Itsajava petsobiajava. Naitabëtabiaba orojavanëta, perlavënëjavanëta ata, penamatamotsiibotonëta ata. \v 17 ¡Caeepatoyocujinae saya verevereca baja bitso pexainaejavami! najai tsanubenae tsane daxita bajarapamonae. \p Daxita pamonae barcoxanetonë pevetsivi, bajarapamonëta penaponaevi ata, bajarapamonëta penacuenebivi ata, bajarapamonëta pecaponaejavanë pecanajetaponaevi ata, daxita bajarapamonae tajë vecuanubenaena pecajunavi Babilonia tomarapijivimi itsa tajuenatsi. \v 18 Bajarapabarcoxanetonëta peponaevi, tsëxëtaenubenaena Babilonia tomarami itsa tajuenatsi. Nexata vavajaiya najumai tsanubenae tsane bajarapamonae: \p —¡Itsanacuanëjava ata baja ajibi itsatomara mapitsipinijitomaraxanetoje! ¡Caetomarami baja maje pinijitomaraxanetomi, tajuatsije! najai tsanubenae tsane. \p \v 19 Pamonae tsëxëtaenubenaena, natsimataothocaena atsabenonë, bitso pesivanajamatabëxainaexae Babilonia tomarapijivimi. Yaitaxutonueya najumai tsanubenae tsane: \p —¡Bitso pinijicuenia bejiobitatsi pinijitomaraxanetomita pejinavanapaevimi! Babilonia tomarapijivimi ayaijava palata pexainaexae, bitso pexainaevi naexana daxita pamonae barco pexainaevi, pecanajetabiabixae xua capata bajarapatomaraberena. ¡Caeepatoyocujinae saya bajarapatomarami verevereca baja! najai tsanubenae tsane bajarapamonae. \p \v 20 Dioso baja cajena itsamatacabi naneconitsiaexanaena Babilonia tomarapijivi pebejiobiaexanabiabijamatabëcuene Dioso pijajivi. Nexata itsamatacabi, Babilonia tomarami itsa vereverecaena, pevereverecaejava yabara, sivajamatabëcuenebarëya tsane daxita athëbëtatsia pejinavanapaevi. Daxita Dioso pijajivi, mapanacuata pejinavanapaevi ata, sivajamatabëcuenebarëya tsane. Apóstolevi ata, Diosojumelivaisi pepaebivi ata, sivajamatabëcuenebarëya tsane Babilonia tomarami itsamatacabi itsa vereverecaena. \p \v 21 Bajaraxuacujinae piasaëángelnë yotaxuaba ibotoxaneto. Bajarapaiboto pinijiibotoxaneto bitso. Nexata ángelnë manuameniabereca asaëyata xuabareca bajarapaibotoxaneto. Angelnë jumaitsi mapacueniaje: \p —Pacuenia asaëyata xuarecajë mapaibotoxanetoje, bajara pijinia pacuenia pinijitomaraxaneto, Babiloniatomara, itsamatacabi pinijicuenia xuabianatsi. Apo taetsi baja tsane icatsia matavëjëa. \v 22 Ajumejibi baja tsane pijacallejava arpa peracatabiabijava. Ajumejibi baja tsane flauta ata piobabiabijava. Ajumejibi baja tsane trompeta ata piobabiabijava. Itsajivi ata baja apo nacuenebi tsane bajarajota. Apo najumetsi baja tsane icatsia matavëjëa trigoxu pecaquiatabiabijava pecaquiatabiabiibotoxanetota. \v 23 Itsalámpara ata baja apo naitayotsi tsane bajarajota. Ajumejibi baja tsane jivi penabarëcuaicuaijaitsabiabijava. Penacasabifiesta ata baja pexanabiabijava, ajibi tsane. Bajarapatomarapijivi pexainaejava pecanajetabiabavanapaevi, daxitanacuanëjava pevënëjoneyabiabivimi, ajibi baja tsane. Ajibinua baja tsane bajarapatomarapijivi daxitanacuanëjava yamaxëitojorobiaya penajorobabiabijava, jai bajarapaángelnë. \p \v 24 Dioso yapëtane pacuenia Babilonia tomarapijivi pejamatabëcueneta, Diosojumepaebivimi profetavi beyejebiabatsi. Babilonia tomarapijivi pejamatabëcueneta, Dioso pijajivimi ata beyejebiabatsi. Bajaraxuata juya Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaena Babilonia tomarapijivi. \c 19 \p \v 1 Bajaraxuacujinae jumetaniji jivi ayaibitsaëtoxaneto athëbëtatsia. Pinijijumeta jumai tsaponae mapacueniaje: \q1 “Diosomë, ¡ayaijamatabëcuenenëmë bitso!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Bajaraponë nacacapanepa vajaneconivecua. Penivenivenaecotia pexainaenë. Piajamatabëcuenesaënë bitso. Daxitacuene pexanaenexa pecaëjëpaenëtsi. \v 2 Itsa naneconitsiaexana jivi, paneconivajëto jivi xaina bajaraponëjavabelia, bajarapaneconivajëtota bananeconitsiaexana. Pajivi aneconijibi, apo naneconitsiaexanae cajena. Nexata baja Dioso naneconitsiaexana pibisiacuene bitso pexanaevi, Babilonia tomarapijivimi. Bajarapamonaemi pibisiacuene pexanaejamatabëcueneta jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Bajarapamonaemi pejamatabëcueneta Dioso pijajivimi beyejebatsi. Bajaraxuata Dioso juya naneconitsiaexana bajarapamonae, \m jai jivi ayaibitsaëtoxaneto athëbëtatsia. \p \v 3 Bajaraxuacujinae bajarapamonae icatsia jumaitsi: \p —“¡Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Athëbëabetsia petsëxëjunaejavatsia Babilonia tomarapijivimi petajuetsëxëtsi, apo vereverecanucae tsane daxitamatacabijavabelianexa, jai bajarapamonae. \p \v 4 Pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, pamonae pijinia cuatro ponëbeje piaitothiavi, daxita bajarapamonae Dioso yaiyataeya irata bobena. Ira taenubena. Bajarapamonae irata jumai tsanubenae Diosojavabelia, tronota peecaenëjavabelia: \p —¡Xanepana rabaja nexanaejava! ¡Bitso ayaijamatabëcuenenëmë! jai tsanubenae irata bajarapamonae Diosojavabelia. \p \v 5 Bajaraxuacujinae icatsia tronojavaverena daxita Dioso pijajivijavabelia jumaitsi: \q1 Dioso panecujunavivi, ayaijamatabëcuene panexainaevi, beveliajamatabëcuene panexainaevinua, pexaniajamatabëcuene parajutabiabare vajaDiosojavabelia, \m jai tronojavaverena. \s1 Corderonë penacasabifiesta yabara pelivaisi \p \v 6 Icatsia jumetaniji ayaibitsaëtoxaneto jivi pecuaicuaijaijava. Bajarapamonae pecuaicuaijaijava, jumetaniji bepinijijoncajume. Beyamaxëjume ata, ayaijume, najumeta. Jumai tsaponae bajarapamonae mapacueniaje: \q1 VajaDioso piajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia. Taxuxuaba rajane baja daxitanacuanëjava Dioso jivi pevetsinexa. Bajaraxuata vaxaitsi jumaitsitsi: “Diosomë, ¡ayaijamatabëcuenenëmë bitso!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. \v 7 Sivajamatabëcuenebarëyatsi Dioso. Nexata tsipaebatsi itsamonaejavabelia pacuenia sivajamatabëcuenebarëyatsi Dioso. “Diosomë, ¡bitso pinijicuene nexanaenë!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia jumaitsitsi tsipaji baja copiapata fiesta pexanaematacabinexa, Corderonë penacasabifiestanexa. Petiriva rabaja naxaniavaeta Corderonë penacasabivanexa. \v 8 Bajarapova rajutatsi bitso pexaniaviriapapaëbërëjava penaxatatsinexa, piaxuirajibijava, bitso peniojaijava, \m jai bajarapamonae. \p “Bajarapova rajutatsi bitso pexaniaviriapapaëbërëjava penaxatatsinexa,” itsa jai, comparacióncuenia pejumaitsinexa picani mapacueniaje: “Dioso pijajivi aneconijibia tane Cristo pesivatëpaexaetsi pijaneconi yabara,” pejainexa picani. Bajarapajamatabëcuenelivaisi: “Bajarapova rajutatsi bitso pexaniaviriapapaëbërëjava penaxatatsinexa,” pejaijava comparacióncuenia. \p \v 9 Nexata bajaraxuacujinae ángelnë nejumaitsi: \p —Yaquinare mapejumaitsilivaisije: “Jamatabëcuenebarëya pamonae junatatsi Corderonë penacasabifiestajavaberena,” pejailivaisi. Daxita xua catsipaebatsi, bajaraxua pepacuene Dioso taneitorobijava, nejai ángelnë. \p \v 10 Nexata tamatabacabëta tonucajunuajë ángelnë pitabarata. Pexaniajamatabëcuene picani tarajutsinexa ángelnëjavabelia. Itsiata baitsi jane ángelnë nejumaitsi: \p —Pëtsa bajaraxua exaname. Tsipaji saya xanë ata Dioso pijajivitonënë. Pacuenia xamë, pacuenia itsamonae ata, Dioso panenajuajumecovënëtsivi xaniavaetsia pajumecovënëtavanapame papexaniajailivaisi Jesús pacatsipaeba, bajara saya xanë ata taitsinë. Nexata pexaniajamatabëcuene rajure Diosojavabelia, nejai ángelnë. \p Papexaniajailivaisi Jesús pacatsipaeba, bajarapalivaisita jamatabëcueneasaëyaexanatsi pamonae jivijavabelia tsipaebapona Dioso pejumelivaisi. \s1 Pacuenia athëbëtatsia Juan tane Cristo penioponaecaballojumata peecaejava yabara pelivaisi \p \v 11 Taniji itaboxo penapatsijava. Tanijinua penioponaecaballo. Bajarapacaballojumata jivitonë eca. Ponë bajarapacaballojumata eca, pevënë Najumecapanepaya Pejumaitsicuenia Pexanaenë. Itsavënë Pepo Pexaniajailivaisi Petsipaebinë. Bajaraponë jivi naneconitsiaexana paneconivajëtota jivi naneconita. Vajabitsaë ata exana pibisiacuene pexanaevijavabelia. \v 12 Pitaxutobeje naitayota. Pacuenia isoto bacotiatsobia, bajara itaxutocotiaitsi. Bajaraponë matapona ayaijava coronanë. Pitapata vënëruca. Itsiata baitsi jane itsajivi ata apo vënëyapëtaetsi. Ëbajaraponë pijacuata navënëyapëtane. \v 13 Penaxatatsijavareca tsobia. Pijanarata pejabutsijava. Bajaraponë pevënë Diosojamatabëcuenelivaisi itajëtsinë. \v 14 Bajaraponë pënaponatsi vajabitsaë ayaibitsaëtoxaneto, athëbëpijivi. Bajarapamonae naxataba bitso pexaniaviriapapaëbërëjavanë, piaxuirajibijavanë, bitso peniojaijavanë. Bajarapamonae ata yapona penioponaecaballuanëta. \v 15 Ponë vajabitsaë barëexana, bajaraponë pecuibuatsina pitsapa pexiujaiespada penaneconitsiaexanaenexa daxitanacuanëpijivi. Bajaraponë daxitanacuanëjava jivi pevetsinënexa. Itsa evetsiana, ajumesaëya itorobabiabiana pejumecovënëtsinexatsi. Pacuenia uvaruanë itsa barëmeneyujubataxuaba, ayaibarëmene pitsapa pexanaenexa vinoranë, bajara pijinia pacuenia daxitanacuanëpijivi, pijaneconi pexainaevi, Dioso itsa verebiabiana, ayaijana xuabiana. Dioso, ponë piajamatabëcuenesaënë daxitanacuanë pevetsivi matatoxenetsia, ayaicuenia naneconitsiaexanaena bajarapamonae pebaraanaepanaexae. \v 16 Ponë vajabitsaë barëexana, bajaraponë pijacamisajumavelia penaxatatsijavata, pevënëitanebërëtoyo ruca. Pethaëtojumata ata pevënëitanebërëtoyo ruca. Jumai tsarucae bajarapaitanebërëtoyo: “Maponëje daxitanacuanë pevetsivi ata pepo pevetsinë. Daxita petuxanevi ata pijatuxanenë,” jai tsarucae. \p \v 17 Bajaraxuacujinae taenutajë ángelnë, icotiata penucaenë. Pinijijumeta vavajai tsanucae daxita quequeremonaejavabelia. Jumai tsanucae mapacueniaje: \p —Naxanitsia. Panacaetuanare payaibitsaëtoxanetomë ayaijava panenabaninexa Dioso pejamatabëcueneta. \v 18 Naxanitsia. Daxita petëpaevi pevi panexaenexa. Paponaremena nacuanë pevetsivimi, vajabitsaë penamatacaitorobivimi ata, vajabitsaë piaitatsacavimi ata, pevi panexaenexa. Caballuanëmi, caballuanëjumata peponaevimi ata, pevi panexaenexa. Pamonaemi dajubicuenia pecanajetsivimitsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebinexa, apo pecanajetsivimitsi ata, beveliajamatabëcuene pexainaevimi ata, ayaijamatabëcuene pexainaevimi ata, daxita bajarapamonae pevi panexaenexa paponaremena, jai tsanucae ángelnë quequeremonaejavabelia. \p \v 19 Bajaraxuacujinae taniji piayainë. Tanijinua daxitanacuanë pevetsivi pijajivi, vajabitsaë, pecaetuatsijava ata. Daxita bajarapamonae nacaetuana vajabitsaë penaexanaenexa. Nexata barënabia penioponaecaballota peponaenëjavabelia, bajaraponë pijajivijavabelia ata. \v 20 Nexata penioponaecaballota peponaenë vaetaba piayainë. Vaetaba peyamaxëitojorobiprofetanë ata. Ponë peyamaxëitojorobiprofetanë, jivi peyamaxëitojorobinexa, bajayata pinijicuene exanaponapona piayainë pitabarata. Bajarapacuenia bajayata pinijicuene pexanaexae, peyamaxëitojorobiprofetanë jivi yamaxëitojorobapona. Nexata jivi nacaeveta piayainë pevënëitanetota pitanerubaponaenexatsi. Bajarapacuenia bajayata peyamaxëitojorobiprofetanë jivi yamaxëitojorobapona piayainë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata jivi pematabacabëta penavajëcabiabinexa. Bajaraxuata nexata piayainëbeje, peyamaxëitojorobiprofetanëbeje, xuabaliatsibeje abaxë piasaënëbeje isotopucabelia. Bajarapapuca tajueyabiaba azufre yajava. \v 21 Nexata daxita bajaraponëbeje pijajivi, pamonae nacopaba, beyejebatsi. Beyejebatsi penioponaecaballota peponaenë, pecuibuatsina pepitsapaeespadata. Nexata jane baja daxita quequeremonae napeneyaba bajarapamonaemi pevi. \c 20 \s1 Pacuenia Juan tane pacuenia itsamatacabi Cristo mil pavaibeje evetsijitsia mapanacuaje yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji ángelnë perunaejavatsica athëbëvetsica. Cobenarunaica pinijimëthëxaneto pijallave. Cobenarunaicanua ayaicadenamaëtoxaneto. \v 2 Bajarapaángelnë vaetaba dragón, ponë pevënë Dovathi. Itsavënë Satanás. Bajaraponë dovathi bajayata itsa naitajëta jivijavabelia, naitajëta bejomocuenia. Nexata ángelnë cëtabuata dovathi mil pavaibejenexa. \v 3 Pinijimëthëxanetojavareca xuareca. Yavëpaxatatabuata bajarapamëthëxanetojavareca. Pematatsënëa icatsia sellovënëjavata yamëthëvëpajumacatsata. Nexata dovathi apo caëjëpaetsi tsane peyamaxëitojorobinexa mapanacuapijivi mil pavaibeje. Bajaraxuacujinae icatsia isinaenatsi caeepatoyo icatsia jivi peyamaxëitojorobaponaponaenexa. \p \v 4 Bajaraxuacujinae icatsia taniji jivi tronojumata penaevi. Bajarapatronojumata penaevi, Dioso itorobatsi penaneconitsiaexanaenexa jivi, pijaneconi pexainaevi. Tanijinua itsamonae ata, pamonae bajayata vësiucubejebatsi. Bajarapacuenia bajarapamonaemi bajayata vësiucubejebatsi tsipaji jivi tsipaebapona Jesús pelivaisi. Tsipaebanajetarubenanua Dioso pejumelivaisi. Bajarapamonae apo navajëcae pematabacabëta piayainëjavabelia, piayainë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata. Apo nacopatsinua piayainë pevënëitanetota pitapaitanerubinexatsi. Apo nacopatsinua pecobejumaitanerubinexatsi. Nexata bajarapamonaemi icatsia Dioso piasaëyaexanaejavatsi, taniji. Pacuenia ata bajarapamonae mil pavaibeje Cristo barëevetatsi mapanacuaje, taniji. \v 5-6 Bajarapamonae Dioso asaëyaexanatsi Dioso copiaya jivi piasaëyaexanaematacabita. Bajarapamonae Dioso asaëyaexanatsi caecuenia ayaibitsaëto. ¡Pamonae copiaya Dioso jivi piasaëyaexanaematacabita asaëyaexanatsi, bajarapamonae pejamatabëcuenebarëyavi, pianeconijibivinua! Cotocaevi patëpaejavanexa, acuenebi baja itsacuene pexanaenexatsi bajarapamonae. Biji rajane bajarapamonae Dioso, Cristo ata, pijasacerdotevinexa, jivi petocuaicuaijaitsabiabivinexa Diosojavabelia. Bajarapamonae Cristo barëevetsianatsi mapanacuaje mil pavaibeje. Itsamonae petëpaevimi, pamonae abaxë nacopabanubena, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi bajarapamil pavaibejecujinae. \p \v 7 Itsa baja panepaena mil pavaibeje, dovathi icatsia isinaenatsi mëthëvecua pepitsapaenexa. \v 8 Pitsapaena icatsia jivi peyamaxëitojorobinexa daxitanacuanëjava. Bajarapacuenia yamaxëitojorobiana jivi ayaibitsaëtoxanetonë, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Nexata bajarapacuenia dovathi vajabitsaë caetuatsiana. Dovathi pijajivi bitso ayaibitsaëtoxaneto tsane. Pacuenia tajetaboatsapërë navita, bajara itsi tsane dovathi pijajivi, vajabitsaë. \v 9 Bajarapamonae vajabitsaë copiata jivi benajetarubenaena daxitanacuanëjava. Bajaraxuacujinae matatoyoronaena jane baja Jerusaléntomara peverebiabinexa picani Dioso pijajivi, Dioso piasivatomarata, Jerusalén tomarata, pejinavanapaevi. Itsiata baitsi jane dovathi pijajivi Dioso tsixuabianicatsi isoto athëbëvetsica. Nexata tajuenatsi daxita vajabitsaëmi, dovathi jane baja pijajivimi. \v 10 Nexata dovathi, ponë jivi yamaxëitojorobaponaena daxitanacuanëjava, xuabialiatsi isotopucalia, azufre yajava petajueyabiabipucalia. Bajarapapucalia baja cajena copiaya xuabatsibeje piayainëbeje peyamaxëitojorobiprofetanëbeje. Nexata bajarajota bajarapamonae Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa. Nexata bajarajota bajarapamonae isoto petajuta bitso jamatabëfaenaena. Bajarapamonae bitso pejamatabëfaenaejava isoto petajuta tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa. \s1 Pacuenia Juan tane pacuenia itsamatacabi jivi nubenaejitsia penioponaetrono pitabarata Dioso penaneconitsiaexanaenexatsi yabara pelivaisi \p \v 11 Icatsia taniji penioponaetronoxanetojumata peecaenë. Bajaraponë nacua baja vereverecaeyaexana. Itaboxo ata baja vereverecaeyaexana. \v 12 Taenubajë daxita petëpaevimi penubenaejava Dioso pitabarata. Nubena Dioso penaneconitsiaexanaenexatsi. Bajarapamonae ayaijamatabëcuene pexainaevimi. Itsamonae beveliajamatabëcuene pexainaevimi. Taeyejebajënua cuyalatobaxutonë. Bajarapacuyalatobaxutonë baxupanejeba. Bajarapacuyalatobaxutonëta itanerubena daxita petëpaevimi pacuenia exanavanapa petëpaevajënaeya mapanacuataje. Itsacuyalatobaxuto ata taeyabuatajë. Bajarapacuyalatobaxuto ata baxupatabuata. Bajarapabaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa. Nexata caejivi canacujitsia Dioso pijaneconi petorutaponaexaetsi, caejivi canacujitsia paneconivajëto xaina. Bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponatsi. \v 13 Manuameneta petëpaevimi ata, daxita pitsapaina. Jivi ata petëpaecujinae, pejinavanapaenacuajavavetsina, ira bëxëpanavetsina, daxita pitsapaina. Nexata caejivi canacujitsia paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponatsi. \v 14 Bajaraxuacujinae jivi petëpaeyaexanaejamatabëcuenemi, jivi petëpaecujinae pejinavanapaenacuami ata yajava, Dioso xualia isotopucalia. Bajarapapuca jivi cotocaevi patëpaejava petëpaeyaexanaepuca. \v 15 Pamonae apo vënërubenae, pabaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa, bajarapamonae peneliatsi bajarapapucalia. \c 21 \s1 Pacuenia Juan tane pacuenia itsamatacabi Dioso icatsia pejanaitaboxo, pejananacua yajava, exanaejitsia yabara pelivaisi \p \v 1 Icatsia taniji pejanaitaboxo, pejananacua yajava. Paitaboxo, panacua ata, Dioso copiaya exana, ajibi baja. Manuamene ata ajibi. \v 2 Xanë rabaja Juannë. Taniji Dioso pijatomara, pejana Jerusaléntomara. Athëbëvetsica, Diosojavavetsica, runaica bajarapatomara. Daxita rabaja Dioso xaniavaeta. Pacuenia petiriva pamonanexa itsa sivapatsijitsiatsi, pevajënae banaxaniavaeteca, bajara pijinia pacuenia Dioso xaniavaeta baja Jerusaléntomara pijajivi petojinavanapaenexatsi. \v 3 Nexata jumetaniji pinijijume athëbëvetsica, tronojavavetsica. Jumaitsi mapacueniaje: \p —Taema. Dioso rabaja jivijava ponapona. Dioso baja jivi yajavaponapona daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapamonae pepo Diosonë pijajivi tsane. Dioso pijinia bajarapamonae pijatuxanenë tsane. \v 4 Dioso itaxutobarëmeneiquinaponaena bajarapamonae. Ajibi baja tsane petëpaecuene, penuecuene ata, bitso penajamatabëxainaecuene ata, penavixaetaecuene ata. Daxita bajarapitsicuenemi copiarucaena jane baja, jai athëbëvetsica. \p \v 5 Bajaraxuacujinae Dioso, tronojumata peecaenë, jumaitsi: \p —Taema. Daxitacuene bajayata taexanaejavami, xuami baja picani vereverecaeyaexanajë, pejanajava icatsia exanajë, jai. \p Bajaraxuacujinae xanëjavaberena icatsia nejumaitsi: \p —Yaquinare bajaraxuanë pelivaisi. Tsipaji baja palivaisi catsipaebatsi, bajarapalivaisi pexaniajailivaisi cajena. Xanepana nexata daxitajivi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi, nejai. \p \v 6 Bajaraxuacujinae icatsia nejumaitsi Dioso, tronojumata peecaenë: \p —Daxita rabaja icatsia pejanajava taexanaejava, veretajë. Xanë rajane baja daxitacuene tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa. Pacuenia jivi pejamatabëëthëtojavavetsina bitso jitsipa mera piapaenexa, bajara pijinia pacuenia jivi bitso itsa jitsipaena tacapanepaejavanexa, nexata bajarapamonae rajutsianajë matacabi apo pevereverecaejava. Tocopatsianajë bajarapamonae amoneya pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava itsa jumecovënëta taxënato, Cristo, pesivatëpaejavatsi. Bajaraponë Cristo jivi pejamatabëcueneasaëyaexanaenë. \v 7 Pajivi tsiteca jumecovënëtaponapona tajumelivaisi ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi xanë pijaDiosonënë tsane. Bajarapajivi pijinia taxënatojiviyo tsane. \v 8 Itsiata baitsi jane pamonae pejunavivi tajumelivaisi yabara itsamonae pebejiobiaexanaeyanivatsi, pamonae ata apo tanejumecovënëtsivi, pamonae ata pitoyavi itsamonae, pamonae ata pevitota pibisiacuene pexanaevi, bajarapamonae ponaena petajueyabiabipucajavabelia. Pamonae ata penajorobivi, pamonae ata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcaevi, pamonae ata penajumetsënëtsivi, daxita bajarapamonae ponaena petajueyabiabipucajavabelia. Bajarapapuca tajueyabiaba azufre yajava. Bajarapatëpaejava cotocaevi jane baja petëpaejava tsane, nejai Dioso, tronojumata peecaenë. \s1 Pacuenia Juan tane pejana Jerusaléntomara pacuenia itsamatacabi itsijitsia yabara pelivaisi \p \v 9 Nexata jane baja rena caenë ángelnë. Bajarapaángelnë siete paángelnëbeje siete pacopabeje piayaijavanë pevënëcaecopanë pepacaeviyajuvënënë. Bajarapaángelnë nexata nejumaitsi: \p —Naxanitsia. Catsitajëtsianatsi pova Corderonë pijavanexa, nejai ángelnë. \p \v 10 Bajaraxuacujinae Espíritu Santo netsijamatabëvënëca. Nexata bemajitsinaebota ángelnë nebarëpona pinijitsutoxanetojavabelia, piapiatsutoxanetojavabelia. Nexata bajara patsutoxanetojavatalia ángelnë netsitajëta Dioso pijatomara, pinijitomaraxaneto, Jerusaléntomara. Athëbëvetsica Diosojavavetsica runaica bajarapatomara. \v 11 Bajarapatomara cotianiveniveneca Dioso pijapenivenivenaecotiata. Pacuenia penamatamotsiiboto jaspevënëiboto cotianivenivena, bajarapacuenia cotianiveniveca. Nasabanua pacuenia nasaba vidriojava. \v 12 Bajarapatomara matatoyorotsia yacaranata piaitayaëibopanaxanetota. Bajara payacaranatsijavaxaneto mataropotsia catsanaruba ibopananë. Bajara payacaranatsijavaxaneto apia athëbëabetsia pacuenia pinijinaejavaxaneto apia. Bajara payacaranatsijavaxaneto matatoyorotsia xaina doce pabaupabeje. Nexata ángelevi, caenë canacujitsia, nucapona caebaupa canacujitsia. Bajarapabaupanëjava Israelpijinë pexi, doce ponëmibeje, pevënëanë vënërubena. \v 13 Acueyabi pabaupabeje xainapona caeyenepana canacujitsia. Estevënënenia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. Nortevënënenia pijinia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. Survënënenia pijinia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. Oestevënënenia pijinia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. \v 14 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxanetonexa, ibo penajumaetaponaejavata, copiaya pinijiibotoxanetonë sasavia jebapona, doce paibotoxanetobeje. Bajarapaibotoxanetonë, caeibotoxaneto canacujitsia pejumavelia, Corderonë pijajivi doce ponëbeje, apóstolevi, pevënëanë rubena. \p \v 15 Paángelnë nebarëcuaicuaijai, cobenaponapona oronaebo. Bajarapaoronaebota pecaëjëbinexa Jerusaléntomara, pecaëjëbinexa baupanë ata, pecaëjëbinexa Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto ata. \v 16 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto, daxitayenepananë namatajëpaeya apia. Pacuenia apiareca matonotsiareca payenepanabeje, bajara pijinia pacuenia apialia epatajërëtsialia ata payenepanabeje. Nexata jane baja ángelnë pecaëjëbinaebota caëjëba Jerusaléntomara. Nexata Jerusaléntomara matonotsiareca piapiajava xaina dos mil doscientos pakilómetrobeje. Epatajërëtsialia ata xaina bajarapacuenia, dos mil doscientos pakilómetrobeje. Athëbëabetsia ata piapiajava bajarapacuenia xaina, dos mil doscientos pakilómetrobeje. \v 17 Bajaraxuacujinae ángelnë caëjëba Jerusalén tomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto peyapëtaenexa paitayaëtovajëto xaina. Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto, piaitayaëjava xaina sesenta y cuatro pametrobeje. Pavirianaebota mapanacuapijivi bacaëjëba, bajarapavirianaebota ángelnë caëjëba. \p \v 18 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto, exana jaspevënëibota. Jerusaléntomara ëorojavanëta pexanaetomara. Nexata Jerusaléntomara nasaba bitso. Pacuenia bitso nasaba piaxuirajibividriojava, bajara itsi. \v 19 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxanetonexa, itsa taxuxuaba pexanaejava, copiaya pinijiibotoxanetonë sasavia tsivajënaejeba. Bajarapaibotoxanetonë itabëtsiaya jumacatsanaruba daxitaviria ibotonëta, bitso penamatamotsiibotonëta. Penamataxainaeibotoxaneto itabëta jaspevënëibotonëta. Pecotocaeviibotoxaneto itabëta zafirovënëibotonëta. Acueyabiibotoxaneto itabëta ágatavënëibotonëta. Cuatroibotoxaneto itabëta esmeraldavënëibotonëta. \v 20 Cincoibotoxaneto itabëta ónicevënëibotonëta. Seisibotoxaneto itabëta cornalinavënëibotonëta. Sieteibotoxaneto itabëta crisólitovënëibotonëta. Ochoibotoxaneto itabëta berilovënëibotonëta. Nueveibotoxaneto itabëta topaciovënëibotonëta. Diezibotoxaneto itabëta crisoprasavënëibotonëta. Onceibotoxaneto itabëta jacintovënëibotonëta. Doceibotoxaneto itabëta amatistavënëibotonëta. \v 21 Doce rabaja pabaupabeje. Doce rabaja pijinia paperlavënëjavatabeje, bitso penamatamotsijavanëta, exana caebaupa canacujitsia. Bajarapatomarata caecalle ruca daxitacallevecua bitso ayaicallexaneto. Bajarapacalle ëorojavanëta pexanaecalle. Nasaba bitso. Pacuenia nasaba vidriojava, bajara itsi. \p \v 22 Bajarapatomarata apo taenë templobo. Itsiata baitsi jane daxita bajarapatomara betemplo. Bajarapacuenia betemplobo tsipaji Dioso, daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia piajamatabëcuenesaënë, Corderonëbeje, ponaponabeje bajarapatomarata. \v 23 Dioso ayaijamatabëcuenenë pijapenivenivenaecotiata itayota bajarapatomara. Corderonë ata itayota pijapenivenivenaecotiata bajarapatomara. Bajaraxuata apo namatavenonae bajarapatomarata pitayotsinexa matacabipijijuameto, meravipijijuameto ata. \v 24-26 Daxitanacuanëpijivi, pamonae baja Dioso capanepatsi pijaneconivecua, bajarapamonae itsamatacabi jinavanapaena Diosobeje Corderonëbeje pijapenivenivenaecotiata. Daxitanacuanë pevetsivi pijatomaranëjavaverena capatsiana bajarapatomaraberena bitso penamatamotsijavanë, Dioso yaiyataeya perajutsinexa. Daxitamatacabijavabelianexa, bajarapatomara baupatanutsiana. Bajarapatomarata ajibi tsane meravi. \v 27 Itsiata baitsi jane bajarapatomaraberena pibisiajamatabëcuene pexainaevi, apo jone tsane. Piauracuene pexanaevi, penajumetsënëtsivi ata, apo jone tsane. Jonena ëpamonae vënërubena Corderonë pijacuyalatobaxutota. Corderonë pijacuyalatobaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa. \c 22 \p \v 1 Bajaraxuacujinae icatsia ángelnë netsitajëta pepamene, bitso pitaranaemene. Nasaba bitso. Pacuenia vidriojava nasaba, bajara itsi. Bajarapamene jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaemene. Bajarapamene pitsaparena Diosobeje Corderonëbeje pijatronojavaverena. \v 2 Bajarapamene bocapona ayaicallexaneto tuatuajëareca. Bajarapamene itapayareca anijamuxubërëneniabeje nubena naejavanë, jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaenaenë. Bajaraponaenë caevaita nacuaitapona doce panacuaitsibeje. Caejuameto canacujitsia nacuaitapona. Bajaraponaenë pebaxuta xanepana daxitanacuanëpijivi penavaëbinexa, pejamatejemanexa piavitanejavavecua. \v 3 Nexata bajarapatomarata ajibi tsane jivi pejamatabëcuenebijianaejavanexatsi. Nexata jivi pibisiacuene apo exanae tsane. Diosobeje Corderonëbeje pijatronota ecaenabeje pijajivi pitorobabiabinexabeje daxitamatacabijavabelianexa bajarapatomarata. Nexata daxita pamonae Dioso pijajivi, pexaniajamatabëcuene rajutsiana Diosojavabelia. \v 4 Bajarapamonae Dioso itabarataena. Dioso pevënë ata rucaena bajarapamonae pitapathaitota. \v 5 Bajarapatomarata ajibi tsane meravi. Pepo petuxanenë Dioso pijapenivenivenaecotia itayotsiana. Nexata bajarapatomarata pejinavanapaevi apo namatavenonae tsane lámparacotia, matacabipijijuametocotia ata. Pamonae jinavanapaena Dioso pijanacuata, Dioso pijanacua barëevetsianatsi daxitamatacabijavabelianexa. \s1 Pacuenia baja imoxoyo pevajënae Jesucristo pepatsijavanexatsica yabara pelivaisi \p \v 6 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Palivaisi baja yaquiname, pexaniajailivaisi cajena. Daxita xua yabara yaquiname, pepacuene copiapatsiana. Dioso baja cajena bajayata tajëvelia yapëtaeyaexana profetavimi peyapëtaenexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. BajarapaDiosonë icatsia itoroba pijaángelnë. Nexata Dioso pijaángelnë tsitajëta Dioso pijajivijavabelia, Dioso pijajivi peyapëtaenexa pacuenia baja imoxoyo pevajënae pecopiapatsinexa xua copiapatsijitsia mapanacuataje, nejai ángelnë. \p \v 7 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Jesús raja jumaitsi: “¡Bepijia patsianicajë!” jai. ¡Nexata pajivi jumecovënëta Dioso pejumelivaisi, neyaquinaelivaisi mapabaxutotaje, bajarapajivi jamatabëcuenebarëya tsane Jesús itsa patsianica! nejai ángelnë. \p \v 8 Xanë rabaja Juannë, daxita baja palivaisi yaquinajë, jumetaniji. Tanijinua. Bajaraxuacujinae ángelnë, ponë netsitajëta daxita bajaraxua, pitabarata yaiyataeya picani tamatabacabëta tonucajë. \v 9 Itsiata baitsi jane ángelnë nejumaitsi: \p —Pëtsa bajaraxua exaname. Tsipaji saya xanë ata Dioso pijajivitonënë. Pacuenia xamë, pacuenia itsamonae ata, pamonae Diosojumepaebivi profetavi, pacuenia ata pamonae jumecovënëtsiana mapabaxutotaje neyaquinaelivaisi, bajara saya xanë ata taitsinë. Nexata Dioso yaiyataeya nematabacabëta tonucare nevajëtsinexa Diosojavabelia, nejai ángelnë. \p \v 10 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Pëtsa nejumeyavajunuaxainame Dioso pejumelivaisi, neyaquinaelivaisi mapabaxutotaje. Tsipaebianame daxitajivijava daxitajivi peyapëtaenexa. Tsipaji rabaja imoxoyo pevajënae pecopiarucaenexa mapanacuaje. Pacuenia baja cajena Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia Dioso exanaena. \v 11 Neponaponaeepato abaxë mapanacuataje, tocopare pibisiacuene pexanaponaevi, pibisiacuene pexanaejava pecatsitecaenexa. Ëpibisiacuene yabara penajamatabëxainaevi ata, tocopare pecatsitecaenexa penajamatabëxainaejava ëpibisiacuene yabara. Itsiata baitsi jane pijinia pamonae pexaniacuene pexanavanapaevi, catsitecae pevajënaeyabelia pexaniacuene pexanavanapaejava. Pamonae ata Dioso aneconijibia tanetsi pejumecovënëtsixae Jesucristo pesivatëpaejavatsi, casaë pevajënaeyabelia aneconijibia pejinavanapaenexa, nejai ángelnë. \p \v 12 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Jesús raja jumaitsi: “Panejumetaema. Bepijia patsianicajë. Capatsianicajë tajajivi tarajutsijavanexa. Bajaraxua rajutsianajë caejivi canacujitsia, pamonae xaniavaetsia netonacuenebavanapa. Pamonae pijinia pibisiacuene exanavanapa, naneconitsiaexanaenajë. \v 13 Xanë rajane baja daxitacuene tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa,” jai raja Jesús, nejai ángelnë. \p \v 14 Icatsia ángelnë nejumaitsi: \p —Jamatabëcuenebarëya baja pamonae pibisiacuene pexanaeneconimi Dioso vecuaajibiaexanatsi, pejumecovënëtsixae Jesucristo pesivatëpaejavatsi. Bajarapamonae itsamatacabi Dioso tocopatsianatsi penajonenexa Dioso pijatomara baupanëjava. Tocopatsianatsinua jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaenae pecuaixaenexa. \v 15 Itsiata baitsi jane daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, nacopabanubenaena Dioso pijatomarajumavelia. Nacopabanubenaena pamonae bitso ëpibisiacuene pexanaevi, penajorobivi ata, pevitota pibisiacuene pexanaevi ata, jivibevi ata, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabivi ata, bitso penajumetsënëtsivi ata. Daxita bajarapamonae nacopabanubenaena Dioso pijatomarajumavelia, nejai ángelnë. \p \v 16 Nexata Jesús nejumaitsi: \p —Xanë rabaja Jesúsnë. Itorobajë tajaángelnë pecatsipaebinexa palivaisi baja catsipaeba. Bajarapacuenia itorobajë daxita Dioso pejumecovënëtsivi peyapëtaenexa palivaisi baja tajaángelnë catsipaeba. Xanë rabaja nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Xanë rabaja tajamatabëcueneitayotsinë daxitajivi pexaniajailivaisita, nejai Jesús. \p \v 17 Espíritu Santo jumaitsi. Petiriva ata, pova Corderonë pijavanexa, bajarapova ata jumaitsi. Jumaitsibeje Jesúsjavabelia mapacueniaje: \p —Naxanitsiayo patsianimica, jaibeje. \p Pamonae jumetane bajarapacuenia pejumaitsijavabeje Jesúsjavabelia, bajarapamonae ata bejumaitsi Jesúsjavabelia: \p —Naxanitsiayo patsianimica, bejai bajarapamonae ata. \p Pacuenia jivi pejamatabëëthëtojavavetsina bitso jitsipa mera piapaenexa, bajara pijinia pacuenia jivi bitso itsa jitsipaena Dioso pecapanepaejavanexatsi, nexata bajarapamonae Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. Tocopatsianatsi bajarapamonae amoneya pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava itsa jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi. Tsipaji Cristo jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaenë. \p \v 18 Daxita pamonae leba Dioso pejumelivaisi, tayaquinaelivaisi mapabaxutotaje, jamatabëcuenereviaya tsipaebijitsianë rovialia mapacueniaje. Mapabaxutotaje tayaquinaelivaisi itsajivi icatsia saicayalivaisi mataropotsia itsa yaquinaena, bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Papiayaicuene yabara jumaitsi mapabaxutotaje, bajarapacuene Dioso taeyaexanaenatsi bajarapajivi. \v 19 Mapabaxutotaje tayaquinaelivaisi, itsajivi itsa xuabiana itsalivaisiyo, nexata bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Nexata bajarapaneconijamatabëcueneta bajarapajivi vënëyaquinae atatsi pabaxutota vënërubena daxita pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa, matacabi apo pevereverecaejava apo xainae tsane. Dioso pijatomarabetsia ata pejonenexa, apo tocopatsi tsanetsi. Pabaxutota vënërubena matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa pelivaisi, Dioso pijatomara ata pelivaisi, jumaitsi mapabaxutotaje. \p \v 20 Jesús, ponë itoroba pijaángelnë tanetsipaebinexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje, bajaraponë nejumaitsi mapacueniaje:\fig Jesús jemata patsianica athëbëvetsica|src="cn01886B.tiF" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Ap 22.20" \fig* \p —Bepijia patsianicajë, jai. \p Nexata xanë jumaitsinë: \p —Je. Xanepana rabaja. Jesús pepo petuxanenëmë, ¡naxanitsiayo patsianimica! janë. \p \v 21 Pacatovajëtatsi daxita paxamë vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonaenexa. Bajara itsi tsane.