\id GAL - Guahibo NT -Colombia 2011 (DBL -2014) \h GÁLATAS \toc1 Mapabaxutoje San Pablo toyaquina Galacia nacuapijivijavabelia \toc2 Gálatas \toc3 Gál \mt1 Mapabaxutoje San Pablo toyaquina Galacia nacuapijivijavabelia \c 1 \s1 Pacuenia Pablo toyaquina mapabaxutoje Dioso pejumecovënëtsivi, Galacia nacuapijivijavabelia, yabara pelivaisi \p \v 1 Xanë Pablonë, apóstolenënë. Jivi pejamatabëcueneta apo nitorobi tatsipaebaponaenexa Jesucristo pelivaisi. Nitorobabeje raja Jesucristobeje, paxa Diosobeje, ponë icatsia Jesucristo asaëyaexanatsi petëpaecujinae. \v 2 Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje paGalacia nacuapijivimë, Dioso panejumecovënëtsivi. Daxita majota Dioso pejumecovënëtsivi pacajamatabënajinalia. \v 3 Pacatovajëtabiabatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. \v 4 Pacuenia vaxa Dioso itorobatsi, vajatuxanenë Jesucristo pijacuata tonacaeveta pebeyaxuabinexatsi pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Nexata Jesucristo pejamatabëcueneta vaxa Dioso aneconijibia nacatane. \v 5 Bajaraxuata vaxaitsi Diosojavabelia jumaitsitsi tsabiabi: “¡Xamë Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë!” jaitsi tsabiabi daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane. \s1 Pacuenia baja Jesús pelivaisivecua pematatsënëa ajibi itsalivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi yabara pelivaisi \p \v 6 Paxamë saya caematacabibejecujinae, pacopabame Dioso panejumecovënëtsijava. Bajaraxuata xanë bitso pacasivajamatabëcuene nabenajacatsi. Jesucristo picani pejamatabëcueneta, Dioso pacaitaxutotsoniatane itsa pacajunata papecacapanepaenexa. Itsiata baja aeconoxae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pavecuanajamatabëcuene pënëyorotame saicayalivaisijavabelia, bepapecacapanepaelivaisinexa itajara panejumetaexae. \v 7 Itsiata baitsi jane baja pematatsënëa ajibi itsalivaisi papecacapanepaelivaisinexa. Itsamonae pata paxamëjavata livaisi papecatsipaebinexa. Bajarapamonae pata papecajamatabëcuene naepatajërëcaeyaexanaenexa. Bajarapamonae saicayalivaisi jamatabëpacatsipaebapona panecopabinexa panejumecovënëtsijava pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. \v 8 Copiaya baja cajena paxanë pacatsipaebatsi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Nexata acuenebi paxanë pataitothianaenexa bajarapalivaisi. Athëbëvetsica pepatsinë ata tsipae, ángelnë, acuenebi piaitothianaenexa bajarapalivaisi. Jesucristo pelivaisivecua, saicayalivaisi, itsa pacatsipaebijitsipatsi, nexata Diosojavabelia pananeconitsipajë. Nexata Dioso panenaneconitsiaexanaejitsipa daxitamatacabijavabelianexa. \v 9 Copiaya baja cajena pacuenia pacatsipaebatsi, bajara icatsia pacuenia aeconoxae ata pacatsipaebatsi. Pajivi Jesucristo pelivaisivecua, saicayalivaisi pacatsipaeba bepapecacapanepaelivaisinexa itajara, nexata bajarapajivi Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa. Tsipaji pacacopatsiaexana panejumecovënëtsijava pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. \p \v 10 Payapëtaneme rabaja xua yabara bajarapacuenia pacajumaitsitsi. Bajarapacuenia itsa pacajumaitsitsi, apo pacajumaitsitsi saya jivi tanesivabarëyanexa. Jume cajena. Jivi apo nesivabarëya ata Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebaponaejava yabara, itsiata jitsipajë jivi tatsipaebinexa Jesucristo pelivaisi, Dioso tanesivajamatabëcuenebarëyanexa. Saya jema jivi livaisi itsa tsipaebijitsipajë saya tanesivabarëyanexa, nexata pacuenia Jesucristo nitoroba, apo tsipaebaponaenë tsipae. Nexata Jesucristo apo pijajivitonënë tsipae. \s1 Pacuenia Pablo Dioso junatatsi apóstolenënexa yabara pelivaisi \p \v 11 Tajamonae, jitsipajë patacatsipaebinexa mapalivaisije. Palivaisi tsipaebaponajë jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia, bajarapalivaisi itsajivi ata pejamatabëcueneta apo pexanaelivaisi. \v 12 Itsajivi ata cajena bajarapalivaisi apo netsipaebi. Jesucristo raja neyapëtaeyaexana bajarapalivaisi. Nexata Jesucristo nitoroba jivi tatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi. \p \v 13 Panevënëlivaisitaneme rabaja pacuenia exanaponaponajë pamatacabi abaxë jumecovënëtajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapalivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata pajudíovinë patajumecovënëtsinexa. Panevënëlivaisitanemenua pacuenia barajinabiabajë Jesucristo pijajivi. Apo itaxutobejiobiataeyabiabinë cajena tsiquirijavayo ata. Jamatabëverebiaxuababiabajë Jesucristo pijajivi. \v 14 Xanë abaxë itsa pevëjëatonë, jumecovënëtajë bitso Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Xanë bitso asaëyata jumecovënëtsiaponaponajë bajarapalivaisi pitorobicuenia. Daxita pamonae pevëjëavi judíovi, Israel nacuapijivi, matatoxenetsia xanë bitso casaënë tajumecovënëtsijava bajarapalivaisi. \v 15 Itsiata baitsi jane tanaexanaevajënaeya ata, Dioso nitapeta Jesucristo tajumecovënëtsinexa. Dioso taneitaxutotsoniataexae, nejunata apóstolenënexanë. \v 16 Nexata pamatacabi ponajë Damasco tomarabelia, namutoepatota Dioso netsitajëta pexënato. Nexata Dioso neyapëtaeyaexana pexënato pelivaisi. Bajarapacuenia Dioso pexënato pelivaisi neyapëtaeyaexana tatsipaebaponaenexa apo judíovijava. Nexata Dioso taneyapëtaeyaexanaecujinae pexënato pelivaisi, apo ponaenë itsajivijavabelia ata tayanijobinexa Dioso pexënato pelivaisi. Apo ponaenë tanemuxujiobinexanua Dioso pexënato pelivaisita. \v 17-18 Pamatacabi namutoepatota Dioso netsitajëta pexënato, apo naviatecaenë Jerusalén tomarabelia tayanijobinexa pamonaejavabelia xanëvecua copiaya exanatsi apóstolevi. Biji rajane rovia paliajë Damasco tomarabelia. Nexata Damasco tomarata tapatsicujinae, caenënë ponajë Arabia nacuayabelia, petusato nacuayabelia. Nexata petusato nacuata Dioso xaniavaetsia neyapëtaeyaexanapona pexënato pelivaisi. Bajaraxuacujinae icatsia bexëa Arabia nacuaverena naviarenajë Damasco tomaraberena. Bajaraxuacujinae tapuaxainae baja acueyabi pavaibeje tajumecovënëtsicujinae Dioso pexënato pelivaisi, ponajë jane baja Jerusalén tomarabelia apóstolenë Pedro tacaxitajarabinexa. Nexata Jerusalén tomarata, Pedrojavata, naponaponajë quince pamatacabibeje. \v 19 Itsiata Jerusalén tomarata pematatsënëa itsaapóstolenë apo taenë. ËSantiago saya, vajatuxanenë pejuyapijinë, taniji. \v 20 Xaniavaetsia pacajumaitsitsi Dioso pitabarata. Palivaisi pacatoyaquinatsi, pexaniajailivaisi cajena. \p \v 21 Jerusalén tomarata taponaponaecujinae, ponajë icatsia Siria nacuayabelia Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebaponaenexa. Ponajë Cilicia nacuayabelia ata. \v 22 Jesucristo pelivaisi jivi itsa tsipaebanajetarucajë, Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsivi, Judea nacuapijivi, abaxë apo neyapëtae. Tsipaji abaxë Judea nacuata apo tsipaebaponaenë Jesucristo pelivaisi. \v 23 Bajarapamonae saya nevënëlivaisitane itsamonae xanë yabara pejumaitsijava: “Ponë pina nacabarajinabiaba Jesucristo pelivaisi vajajumecovënëtsivi, aeconoxae pina baja bajaraponë ata jumecovënëta. Nexata pina itsamonae ata pejumecovënëtsinexa Jesucristo pelivaisi, bajaraponë tsipaebapona. Bajarapalivaisi yabara bajaraponë jamatabënacaverebiaxuaba picani,” pejaijava, itsamonae xanë yabara nevënëlivaisitane Judea nacuapijivi, Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsivi. \v 24 Bajaraxuata Judea nacuapijivi, Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsivi, jumai tsabiabi Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Tsipaji Pablo ata najamatabëcuenecopatsiaexaname nexënato Jesucristojavabelia,” jai tsabiabi xanë yabara. \c 2 \s1 Pacuenia Pablo pevëna apóstolevi Jerusalén tomarata xaniavaetsia copiapitatsi yabara pelivaisi \p \v 1 Jerusalén tomarata naropotajë Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebanajetarucaenexa Siria nacuajava, Cilicia nacuajava ata. Nexata Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebanajetarucaecujinae bajarapanacuabejejava, catorce pavaibejecujinae matapania icatsia patajë tacovëyaberena, Jerusalén tomarata. Bernabébeje Titobeje barëpatajë. \v 2 Patajë Jerusalén tomarata tsipaji Dioso nitoroba tapatsinexa Jerusalén tomarata. Nexata Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivi ëpenamatacaitorobivi penacaetuatsijavata, navajunupaebajë bajarapamonaejavabelia. Bajarapacuenia navajunupaebajë Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivijavabelia, taneyapëtaenexa Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaejava apo judíovijava pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia navajunupaebajë Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivijavabelia tsipaji jamatabëjumaitsinë: “Maraeta pamonae apo pejitsipaecuenia, tsipaebaponajë apo judíovijavaje,” jamatabëjanë. Itsiata baitsi jane Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, tsitaxanepanatsi pacuenia tsipaebaponajë apo judíovijava. \v 3 Bajarapacuenia tanavajunupaebixae, taneyanabinë Tito, apo judíonë ata, Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi pajudíovinë patajacuenia apo perabëcaucutsiaexanaetsi. Baitsi apo boupiperabëcaucutsiaexanaetsi. \v 4 Itsamonae, judíovi, Jesucristo pelivaisi apo jumecovënëtsi. Nexata bajarapamonae Jesucristo pelivaisi bepejumecovënëtsivicuenia, saya jema najunua paxanë Jesucristo pelivaisi patajumecovënëtsivijavaberena. Bajarapamonae picani jitsipa Tito peperabëcaucutsiaexanaenexatsi. Itsiata apo perabëcaucutsiaexanaetsi. Bajarapamonae saya jema najunua patanenaitaxutocaevetsinexa patanetaenexa jamatejema patavecuajinavanapaejava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, palivaisimi patajasalinaivi jumecovënëta. Bajarapalivaisi patajumecovënëtsijavami, pacopatajë baja Jesucristo pejamatabëcueneta. Nexata pamonae panenaitaxutocaeveta, jamatabëpanejumecovënëtsiaexana picani icatsia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. \v 5 Itsiata baitsi jane tsiquirijavayo ata apo paexanaenë pacuenia bajarapamonae paneitoroba. Nexata Jesucristo pelivaisi jivi itsa patsipaebaponajë, apo payajavatsipaebaponaenë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsa pacatsipaebijitsipatsi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsipae: “Naperabëcaucutsiaexanaenajë pacuenia judíovi naperabëcaucuba. Jumecovënëtsianajënua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata Dioso pepacuene necapanepaena,” pajamatabëjamë tsipae jamatabëcuenenavëxaniabiaya. \p \v 6 Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivijavabelia, navajunupaebajë Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaejava apo judíovijava pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Itsiata bajarapamatacabi Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, apo netsipaebi itsalivaisiyo ata Jesucristo pelivaisi tayajavatsipaebaponaenexa apo judíovijava. Bajarapamonae yabara itsamonae jamatabëjumai tsabiabi: “Mapamonaeje Dioso pejumecovënëtsivi bitso pepo penamatacaitorobivi. Nexata bitso ayaijamatabëcuenevi,” jamatabëjai tsabiabi. Itsiata xanë apo sivanajamatabëxainaenë bajarapamonae ayaijamatabëcuenevi tataenexa. Tsipaji cajena daxita vaxaitsi, Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi, Dioso najëpaeya nacatane. \v 7 Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, apo nitorobi itsalivaisiyo ata tayajavatsipaebaponaenexa apo judíovijava itsa tsipaebajë Jesucristo pelivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Biji rajane Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, neyapëtane Dioso taneitorobinëcuene. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, jumaitsi xanë yabara: “Xaniajai. Pablo Dioso itorobatsi Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaenexa apo judíovijava. Pacuenia copiaya Pedro Dioso itorobatsi Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaenexa judíovijava, bajara pijinia pacuenia Pablo ata Dioso itorobatsi Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaenexa apo judíovijava,” jai Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi xanë yabara. \v 8 Apóstolenë Pedro Dioso pesaëta Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaexae judíovijava, judíovi baja najamatabëcuenecopabapona Jesucristojavabelia. Bajara pijinia pacuenia xanë ata Dioso pesaëta Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaexae apo judíovijava, apo judíovi ata baja najamatabëcuenecopabapona Jesucristojavabelia. \p \v 9 Mara pamatabëxëyo Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivije. Santiago, Pedro, Juan, bajarapamatabëxëyo. Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, itsa neyapëtane Dioso taneitorobinëcuene tatsipaebaponaenexa Jesucristo pelivaisi apo judíovijava, nexata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, panebajacobabeje pexaniacuenia Bernabébeje. Bajarapacuenia Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, pexaniacuenia panebajacobabeje tsipaji paneyapëtanebeje patatonajuanacuenebivicuene Dioso pijacuene. Bajaraxuata paxanëbeje Bernabébeje, Jesucristo pelivaisi patavajënaeyabeliabeje patsipaebaponajëbeje apo judíovijava. Santiagobana pijinia, Pedrobana, Juanbana, tsipaebapona judíovijava. \v 10 Bajarapamonae caelivaisiyo panejumaitsibeje Jerusalén tomarata. Paneitorobabeje patayavenonaenexabeje Dioso pejumecovënëtsivi, bitso bepejiobivi, Jerusalén tomarata pejinavanapaevi. Bajaraxuata xanë jamatabëcuenebarëyaya bajarapamonaenexa ofrenda toexanaeyaexanaponajë itsaxuayo tatsipaebilivaisi, Jesucristo pelivaisi, jumecovënëtapona. \s1 Pacuenia Pablo muxujioba Pedro Antioquía tomarata yabara pelivaisi \p \v 11 Perujulivaisimi, judíovi pijalivaisi, itavetatsi judíovi caejavata peyajavanabaniyaniva apo judíovi. Pedro itsa ponapona Antioquía tomarata, muxujiobajë daxitajivi pitabarata. Tsipaji Pedro apo pexanepanaecuene exana. Pedro apo judíovijavata itsa naponapona, jemata apo judíovi vecuanasaicayaba. \v 12 Pedro, judíonë ata, pecopatsixae baja pejumecovënëtsijava perujulivaisimi, judíovi pijalivaisi, abaxë picani Pedro jamatejema nanabanebiaba apo judíovijavata. Nexata itsa pata Santiago pijajivi Antioquía tomarata, Pedro baja vecuanasaicayaba apo judíovi. Tsipaji Pedro cujunava Santiago pijajivi petaeyanivatsi apo judíovijavata penanabanijava. Pedro baja nexata copata apo judíovijavata penanabanebiabijava. Santiago pijajivi perujulivaisi tsiteca jumecovënëtavanapa. Nexata Santiago pijajivi jumai tsabiabi: “Pamonae apo judíovi ata, Jesús pelivaisi itsa jumecovënëta, bajarapamonae ata benaperabëcaucubiaexana,” jai tsabiabi. Nexata Pedro cujunava bajarapamonae. Nexata Pedro jamatabëjumaitsi: “Itsa netaejitsipa Santiago pijajivi tananabanijava apo judíovijavata, neneconitsipa judíovijavabelia Jerusalén tomarata. Nexata judíovi ayaicuenia nebijataejitsipa,” jamatabëjai Pedro. Bajaraxuata Pedro vecuanasaicayaba baja apo judíovi. \v 13 Pedro yapëtae ata pacuenia picani apo bevecuanasaicayabi apo judíovi, itsiata vecuanasaicayaba. Nexata daxita judíovi, pamonae najamatabëcuenecopaba Jesucristojavabelia, itsa tane Pedro pevecuanasaicayabijava apo judíovi, bajarapamonae ata vecuanasaicayaba apo judíovi. Bernabé ata yapëtae ata pacuenia picani apo bevecuanasaicayabi apo judíovi, itsiata vecuanasaicayaba apo judíovi. \v 14 Nexata pacuenia jumaitsi pexanialivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia, bajarapamonae apo exanae. Nexata saya bajarapamonae vecuanasaicayaba apo judíovi. Bajaraxuata itsa taniji bajarapamonae pevecuanasaicayabijava apo judíovi, nexata muxujiobajë. Daxita Dioso pejumecovënëtsivi pitabarata, jumaitsinë Pedrojavabelia: “Xamë judíonë atamë, itsiata apo judíovijavata naponaponame. Nexata pacuenia apo judíovi jinavanapa, naponaponabiabame picani. Apo ponaponabiabimë judíonëcuenia. Pacuenia baja picani naponaponabiabame apo judíovijavata, xanepana baja picani. Xamë judíonë atamë, itsa apo ponaponaemë judíonëcuenia, ¿detsa nexata xuajitsia caranata apo judíovi aeconoxae jamatabëjinavanapaeyaexaname judíovicuenia?” janë Pedrojavabelia pevecuanasaicayabixae apo judíovi. \s1 Pacuenia judíovi ata xanepana penajamatabëcuenecopatsinexa Cristojavabelia pecapanepaenexatsi Diosojavabelia yabara pelivaisi \p \v 15 Paxanë baja cajena pajudíovinë. Patanaexanaejavaveliacujinae itsa pavitsabaponajë, payapëtaniji patajumecovënëtsinexa pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. Nexata pacuenia apo judíovi pejevaxijavaveliacujinae apo yapëtae pejumecovënëtsinexa pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, apo paitsinë. \v 16 Pexaniajailivaisi patajumecovënëtsinexa, patajamonae baja cajena paneyajavavitsata. Nexata payapëtaniji mapacueneje. Itsajivi jumecovënëtsi ata tsipae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata Dioso aneconijibia apo taetsi tsipae. Bajarapacuene paxanë pajudíovinë payapëtaniji. Bajaraxuata paxanë pajudíovi atanë, panajamatabëcuenecopatajë Jesucristojavabelia. Nexata Dioso aneconijibia panetane patanajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. Dioso aneconijibia apo panetae patajumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Tsipaji itsajivi ata apo jumecovënëtsicapanepae bajarapalivaisi. Nexata itsamonae jumecovënëtsi ata bajarapalivaisi, itsiata Dioso aneconijibia apo taetsi. \p \v 17 Pexaniajailivaisi patacatsipaebijavata, itsajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya nejumaitsi tsipae: “Xamë jumaitsimë tsabiabi: ‘Dioso aneconijibia netane tajumecovënëtsixae Cristo tanesivatëpaejava tajaneconi yabara. Nexata baja apo jumecovënëtsinë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi,’ jamë tsabiabi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo nejumecovënëtsixae, nexata Dioso catane pibisiacuene nexanaenë,” nejai tsipae itsajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Itsiata baitsi jane bajarapacuenia itsajivi nejumaitsi ata tsipae, itsiata Dioso apo netae tsipae pibisiacuene taexanaenë. \v 18 Diosojavabelia rajane naneconitsipajë mapacuenia itsa exanaejitsipajë. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, tajumecovënëtsijavami tacopatsicujinae, icatsia caevëalia itsa jumecovënëtsipajë, nexata Diosojavabelia naneconitsipajë. \v 19 Pamatacabi abaxë ajamatabëcuenesaënë tsabiabi tajumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, naneconitajë picani Diosojavabelia. Tsipaji ajamatabëcuenesaënë tsabiabi ata tajumecovënëtsijava bajarapalivaisi, itsiata apo necaëjëpae tajumecovënëtsicapanepaenexa daxita pacuenia jumaitsi bajarapalivaisi. Itsa meta abaxë tsiteca bajarapalivaisi jumecovënëtaponaponaejitsipajë, yajavatëpaejitsipajë meta tajaneconi. Bajaraxuata aeconoxae baja icatsia bajarapalivaisi tajumecovënëtsinexa, apo sivanajamatabëxainaenë. Pacuenia baja petëpaejivi itsacuenejavayo apo sivanajamatabëxainae, bajara itsinë taexanaeyaniva icatsia pacuenia bajarapalivaisi nitoroba. Biji rajane aeconoxae baja Dioso nerajuta pejanajamatabëcuene taexanaponaponaenexa pacuene Dioso jitsipa. \v 20 Cristo cruzajavabelia itsa cobematabiabarutatsi, xanë ata tajaneconi yabara nesivatëpa. Nexata xanë ata Cristo betaneyajavatëpae. Bajaraxuata perujujamatabëcuenemi, pibisiacuene taexanaenexa taneitorobabiabijamatabëcuenemi, nevecuatëpa baja cruzata. Nexata baja piasaëjamatabëcuene, pejanajamatabëcuene, xainajë. Cristo baja neyajavaponapona. Pajamatabëcuene yaasaënë tsaponaponae, Dioso pexënatojavabelia najamatabëcuenecopatsiaya ponaponajë. Dioso pexënato nejitsipa. Nesivatëpanua baja cajena. \v 21 Apo namuxujematsinë Dioso vajanacaitaxutotsoniataejava. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jivi pejumecovënëtsixae, Dioso aneconijibia jivi itsa taejitsipa, nexata Cristo jivi apo sivatëpae tsipae pijaneconi yabara. Nexata Cristo saya jema tëpaejitsipa. \c 3 \s1 Pacuenia Cristo pejumecovënëtsivi, Dioso aneconijibia tanetsi pecapanepaenexatsi pijaneconivecua, itsa jumecovënëta pacuenia Abrahampijinë jumecovënëta, yabara pelivaisi \p \v 1 ¡Paxamë paGalacianacuapijivimë, bitso cajena paneajamatabëcuenetajavi! Itsamonae raeta saicayalivaisi yamaxëitojorobiaya pacatsipaeba, pexaniajailivaisi, palivaisi baja picani pajumecovënëtame, panecopabinexa. Xanë Jesucristo pelivaisi patacatsipaebijavata, xaniavaetsia baja cajena pacatsipaebatsi, pacuenia Jesucristo cruzajavabelia cobematabiabarutatsi. Nexata baja picani panijacuata bepanetae Jesucristo papecasivatëpaejava cruzata. \v 2 Caejumeyo pacayanijobatsi. ¿Detsa xua yabara pacatsijamatabëjunua Espíritu Santo? Apo pacatsijamatabëjone raja panejumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Espíritu Santo raja pacatsijamatabëjunua panejumecovënëtsixae Jesucristo papecacapanepaejavanexa panijaneconivecua. \v 3 Paxamë bitso pajamatabëcuenetajamë. Pamatacabi pataxuxuabame panejumecovënëtsijava Jesucristo papecacapanepaejavanexa panijaneconivecua, panajamatabëxainabiabame Espíritu Santo papecayavenonabiabinexa. Aeconoxae baja icatsia caevëalia panajamatabëxainame panejumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsiata apo caëjëpaetsi bajarapalivaisi papecacapanepaenexa. \v 4 Itsamonae bitso pacabejiobiaexanabiaba pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, panejumecovënëtsixae. Bajaraxuata apo bepacopatsimë panejumecovënëtsijava Jesucristo pelivaisi, palivaisi yabara itsamonae pacabejiobiaexanabiaba. Tsipaji itsa pacopabijitsipame panejumecovënëtsijava Jesucristo pelivaisi, saya panacueratsipame. \v 5 Payapëtaneme rabaja Dioso papecarajutsijava Espíritu Santo. Pinijicuene pexanaejavanë ata Dioso pacatsitaexana paxamë tuatuajëta. Baitsi piavitanevi jamatejemaya exanapona. Petëpaevimi ata asaëyaexanapona. ¿Detsa xua yabara bajarapacuene Dioso pacatsitaexana? Dioso raja apo pacatsitaexanae bajarapacuene panejumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso raja pacatsitaexana bajarapacuene panejumecovënëtsixae patacatsipaebilivaisi, Jesucristo pelivaisi. \p \v 6 Bajayata Abrahampijinë Diosojavabelia najamatabëcuenecopatsiaya jamatabëjumaitsi: “Xaniajai. Dioso netoexanaena pacuenia najumecapanepaeya nejumaitsi,” jamatabëjai. Bajaraxuata Dioso Abrahampijinë aneconijibia tanetsi Dioso pijanacuayabetsia pecapanepaenexatsi. \v 7 Bajaraxuata paxamë bepayapëtaneme mapacueneje. Pamonae jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi, bajarapamonae Abrahampijinë apo pemomoxi ata, itsiata Dioso tanetsi Abrahampijinë bepepo pemomoxi. Bajarapamonae Dioso capanepaenatsi. \v 8 Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi pacuenia apo judíovi ata Dioso capanepaejitsiatsi pijaneconivecua. Nexata apo judíovi ata Dioso itsa jumecovënëtsiana, capanepaenatsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Dioso jivi pecapanepaejavanexa yabara, tajëvelia Abrahampijinëjavabelia Dioso jumaitsi mapacueniaje: “Tacatsipaebilivaisi tanejumecovënëtsixaemë, daxitanacuapijivi ata aneconijibia taenajë, bajarapamonae ata itsa nejumecovënëtsiana pacuenia xamë nejumecovënëtame,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. \v 9 Nexata baja vaxaitsi xaniavaetsia yapëtanetsi mapacueneje. Pamonae jumecovënëta Jesucristo pelivaisi, bajarapamonae Dioso aneconijibia tanetsi pecapanepaenexatsi pijaneconivecua. Tsipaji bajarapamonae ata jumecovënëta pacuenia bajayata Abrahampijinë jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. \p \v 10 Pajivi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo jumecovënëtsicapanepae ata, jamatabëjumaitsi: “Bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Nexata baja xanë bajarapalivaisi jumecovënëtaponaponajë Dioso tanecapanepaenexa,” jamatabëjai, itsiata bajarapajivi Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pamonae apo jumecovënëtsicapanepae tsane daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapamonae cajena Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. \v 11 Nexata baja vaxaitsi xaniavaetsia yapëtanetsi bajarapacuene. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jivi jumecovënëtsi ata, itsiata itsajivi ata Dioso aneconijibia apo taetsi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Tsipaji itsajivi ata apo jumecovënëtsicapanepae daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapacuene vaxaitsi yapëtanetsi. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota icatsia jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi pepacuene Dioso pejumecovënëtsixae, jamatabëjumaitsi: ‘Xanë pepacuene Dioso neyavenonaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,’ jamatabëjai, Dioso aneconijibia tanetsi. Bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. \v 12 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jivi jumecovënëtsi ata, itsiata apo jumecovënëtsicapanepae daxita pacuenia itorobatsi bajarapalivaisita. Bajaraxuata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi apo jumecovënëtsicapanepae ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata itsa jamatabëjumaitsi tsane: ‘Xanë pepacuene Dioso neyavenonaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,’ itsa jamatabëjai tsane, apo jumecovënëtsicapanepae ata, bajarapajivi Diosojavabelia capanepaenatsi,” apo jai. Biji rajane Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi matapania jumecovënëtsicapanepaena daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapajivi capanepaenatsi Diosojavabelia. Itsa apo jumecovënëtsicapanepae tsane daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata tëpaena. Naxuabiana Diosovecua,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara. \p \v 13 Vaxaitsi baja cajena naneconitatsi Diosojavabelia. Tsipaji apo jumecovënëtsicapanepaetsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsiata baitsi jane Cristo itsa tëpa cruzata, nacaneconimatamota pijanata. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo vajajumecovënëtsicapanepaexae, naneconitatsi picani Diosojavabelia. Itsiata Cristo cruzata itsa tëpa, nacavecuaajibiaexana baja bajarapaneconimi. Nexata baja Dioso apo nacananeconitsiaexanae tsane. Cristo saya tsijumaxuabatsi vajaneconimi. Nexata Dioso tanetsi Cristo bepenaneconitsinë vajaneconi pejamatabëcueneta. Nexata vajaneconi yabara Cristo nacopata pebeyaxuabinexatsi pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi bitso naneconita Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconi yabara, bajarapajivi naejavajavabelia rutatsi,” jai. \v 14 Nexata Cristo pibisiacuene bepexanaenë vajaneconi yabara, nacopata cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi. Bajarapacuenia Cristo itsa nacopata cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi vajaneconi yabara, copiajopa jane baja pacuenia tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Nexata apo judíovi ata Dioso capanepaenatsi Jesucristo pejamatabëcueneta. Vaxaitsi vajanajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia, nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia Dioso nacatsijamatabëecaeyaexana Espíritu Santo. \s1 Pacuenia Abrahampijinëjavabelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, pacuenia ata icatsia cotocaevi Moiséspijinëjavabelia najumecapanepaeya jumaitsi, yabara pelivaisi \p \v 15 Tajamonae, livaisi pacatsipaebijitsiatsi paneyapëtaenexa mapacueneje. Pepacuene raja Dioso exanaena pacuenia bajayata tajëvelia Abrahampijinëjavabelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Mapanacuapijinë ata, pecobecovë pexainaenë, petëpaevajënae bayaquina pecobecovë yabara. Nexata pecobecovë pexainaenë itsa tëpa, pevënamuto pexi penatsicobetsanaenexa. Nexata jumenamatamota pecobecovë pexainaenë peyaquinaelivaisi. Nexata acuenebi itsajivi ata pejumaitsinexa: “Ajumematamobi mapalivaisije,” pejainexa. Mataropotsia ata itsanë peyaquinaponaenexa, acuenebi. Tsipaji pecobecovë pexainaenë peyaquinaelivaisi, jumenamatamota. \v 16 Bajara pijinia pacuenia Dioso jumenamatamota bajayata tajëvelia Dioso najumecapanepaeya pejumaitsijava Abrahampijinëjavabelia. Baitsi Abrahampijinë pemomo pejamatabëcueneta, jivi ayaibitsaëto Dioso aneconijibia petaejavanexa, Dioso jumenamatamota. Bajayata tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia ayaibitsaëto mapanacuapijivi Abrahampijinë pemomo pejamatabëcueneta Dioso aneconijibia petaenexa. Ayaibitsaëto Abrahampijinë pemomoxi pejamatabëcueneta Dioso jivi aneconijibia petaenexa, bajarapacuenia tajëvelia Dioso najumecapanepaeya apo jumaitsi. Biji rajane caenë, Jesús, pejamatabëcueneta Dioso jivi aneconijibia petaenexa, tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. “Abrahampijinë pemomo,” itsa jai, tajëvelia jumaitsi Cristo yabara. \v 17 Palivaisi pacatsipaebatsi, maitsije. Bajayatami copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pacuenia Dioso toexanaejitsia Abrahampijinëjavabelia. Bajaraxuacujinae icatsia cotocaevi, cuatrocientos treinta pavaibejecujinae, Dioso icatsia Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Itsiata palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, bajarapalivaisi acuenebi Dioso penajumeamatamobiaexanaenexa. \v 18 Nexata palivaisi cotocaevi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi jivi pejumecovënëtsixae, Dioso aneconijibia jivi itsa taejitsipa pecapanepaenexa pijaneconivecua, nexata palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, ajumematamobi tsipae. Itsiata baitsi jane palivaisi cotocaevi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, jivi jumecovënëtsi ata tsipae, itsiata Dioso apo capanepae tsipaetsi. Nexata yapëtanetsi pejumenamatamotsijava palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Tsipaji pajivi jumecovënëta pecapanepaejavanexatsi pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. \p \v 19 Itsa baja jumenamatamota palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, ¿detsa nexata xuajitsia icatsia Dioso Moiséspijinëta nacatonajumecopata bajarapalivaisi? Dioso raja nacatonajumecopata bajarapalivaisi saya vajanacueneyapëtaenexa pibisiacuene vajaexanavanapaejava Dioso pitabarata. Bajrapalivaisi Dioso nacatonajumecopata vajajumecovënëtavanapaenexa matapania Abrahampijinë pemomo, Cristo, pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Cristo pejamatabëcueneta ayaibitsaëtoxaneto mapanacuapijivije Dioso aneconijibia petaenexa. Palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, pijacuata Dioso apo jumaitsi Moiséspijinëjavabelia. Dioso saya itoroba ángelevi Moiséspijinë petsipaebinexatsi. Nexata juya Moiséspijinë tsipaeba jivijavabelia. Moiséspijinë jivi petocuaicuaijainë Diosojavabelia. Dioso juya Moiséspijinë itorobatsi petocuaicuaijainexa jivijavaberena. \v 20 Pamatacabi Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pacuenia Dioso toexanaejitsia Abrahampijinëjavabelia, Dioso pijacuata jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Dioso apo itorobi ángelevi petotsipaebinexatsi Abrahampijinëjavabelia. Dioso pijacuata najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pacuenia pepacuene toexanaejitsia. \s1 Pajamatabëcuenelivaisi yabara bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata yabara pelivaisi \p \v 21 Dioso icatsia cotocaevi Moiséspijinëta itsalivaisi najumecopatsi ata, palivaisi copiaya Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, itsiata apo ajumematamobiaexanae. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejamatabëcueneta, jivi Dioso apo capanepaejitsiatsi. Jivi itsa caëjëpaejitsipatsi pejumecovënëtsicapanepaenexa daxita palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, nexata Dioso jivi capanepaejitsipa pijaneconivecua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejumecovënëtsicapanepaexae. \v 22 Itsiata baitsi jane itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejumecovënëtsicapanepaenexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia daxitajivi pibisiacuene pexanaexae, Dioso naneconitsiaexanaejitsiatsi Diosovecua penaxuabinexa. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi vajayapëtaenexa. Nexata yapëtanetsi vajanajamatabëcuenecopatsinexa Jesucristojavabelia, vajanacacapanepaenexa pacuenia Dioso copiaya tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. \p \v 23 Cristo abaxë athëbëvetsica pepatsivajënaeyatsica, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi nacayapëtaeyaexana pamatacabi Cristo patsica vajanajamatabëcuenecopatsinexa Cristojavabelia. Nacayapëtaeyaexananua pacuenia vajacuata vajaexanaejava pejamatabëcueneta, acuenebi Dioso vajanacacapanepaenexa. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nacajamatabëcueneevetapona matapania Cristo athëbëvetsica pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Nexata bajarapalivaisi vajanacajamatabëcueneevetsijavata, Cristo baja nacacaxitajaraba. \v 24 Pacuenia pejevaxi pevetsijivi, pejevaxi baeveta, bajarapacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nacajamatabëcueneeveta daxita vajajumecovënëtsivi bajarapalivaisi. Bajarapacuenia nacajamatabëcueneeveta matapania Cristo athëbëvetsica pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Nexata jane baja athëbëvetsica Cristo pepatsicujinaetsica, vajanajamatabëcuenecopatsixae bajaraponëjavabelia, Dioso aneconijibia nacatane. \v 25 Aeconoxae baja najamatabëcuenecopatatsi Cristojavabelia. Nexata pacuenia pejevaxi pevetsijivi, pejevaxi baeveta, bajarapacuenia baja Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, apo nacajamatabëcueneevetsi. \p \v 26 Paxamë rabaja Dioso papeximë panenajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. \v 27 Nexata baja daxita paxamë panabautisabame panetsitanaitajëtsinexa jivijavabelia Cristo papijajivicuenemë. Nexata Cristo, Dioso pexënatojavabelia, panenajamatabëcuenecopatsixae, paxamë ata baja Dioso papeximë. \v 28 Daxitatsi vaxaitsi vajanajamatabëcuenecopatsivi Jesucristojavabelia, pajudíovinë, apo pajudíovi atamë, aeconoxae baja Dioso najëpaeya nacatane. Paxamë ata pijinia dajubicuenia papecanajetsivi itsamonaejavabelia amoneya panetonacuenebavanapaenexa, apo patanecacanajetsivi ata itsamonaejavabelia amoneya panetonacuenebavanapaenexa, daxitatsi Dioso najëpaeya nacatane. Paxanë papebijivinë, paxamë pijinia papetiriavi atamë, bajarapacuenia daxitatsi Dioso najëpaeya nacatane. \v 29 Cristo pijajivixaetsi, nexata Abrahampijinë bepepo pemomoxitsi Dioso nacatane. Nexata pacuenia Dioso bajayata tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena. \c 4 \p \v 1 Mara pacuenia jitsipajë patacajumaitsinexaje. Pejevaxinëyo paxa itsa vecuatëpatsi, paxami riconë ata, abaxë apo rajutsitsi paxami pecobecovë pepitsinexa pijajavanexa. Tsipaji abaxë pejevaxinëyo. Pacuenia itorobabiabatsi pevetsijivitsi, bajarapacuenia exanabiaba. Daxitacuene pexainaenënexa ata, bajaraponëyo jumecovënëtabiaba pevetsijivitsi pitorobicueniatsi. \v 2 Itsa abaxë pejevaxinëyo, pevetsijivitsi evetatsi. Xua ata pijajavanexa, toevetatsi. Matapania baja itsa tocopiapatatsi paxapijinë petocaëjëtsimatacabitsi, tocopatatsi jane baja petoevetsijavatsi pevetsinexa baja pijacuata. Pevetsijavatsi ata baja copatatsi. \v 3 Bajara pijinia paitsinë pajudíovinë Jesucristo abaxë athëbëvetsica pepatsivajënaeyatsica. Itsa abaxë apo payapëtaenë pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi, pajumecovënëtabiabajë pacuenia paneitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pacuenia pejevaxinëyo jumecovënëtabiaba pevetsijivitsi pitorobicueniatsi, bajarapacuenia pajumecovënëtabiabajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Pacuenia Dioso Moiséspijinëta najumecopata vajaexanaexae, nacacapanepaena Dioso,” pajamatabëjanë tsabiabi. \v 4 Itsiata Dioso pecaëjëtsimatacabi itsa copiapata, Dioso pexënato itorobica judíovata penaexanaenexa mapanacuataje. Nexata Dioso pexënato mapanacuataje judíonëcuenia ponapona. Nexata pacuenia itoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapacuenia Dioso pexënato exanaponapona. \v 5 Bajarapacuenia Dioso pexënato naexana mapanacuataje vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaneconimi. Nexata baja nacacopatsiaexana vajaexanabiabijavami pacuenia nacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapacuenia Dioso nacatoexana pexicueniatsi Dioso vajanacataenexa. \p \v 6 Bajaraxuata paxamë Dioso papexicuenemë panenayapëtaenexa, Dioso pacatoitorobica Espíritu Santo papecatsijamatabëjonenexa. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta: “¡Taxa!” pacajaiyaexana Diosojavabelia. \v 7 Nexata Dioso papexixaemë, aeconoxae baja apo pajumecovënëtsimë pacuenia pacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso papexixaemë, itsamatacabi pacarajutsiana xua Dioso toxaina pexi perajutsinexa. \s1 Pacuenia Pablo sivanajamatabëxaina Galacia nacuapijivi, Dioso pejumecovënëtavanapaevi, yabara pelivaisi \p \v 8 Pamatacabi abaxë Dioso apo payapëtaemë, panematabacabëta panubenabiabame panevajëcabiabinexa bediosovi panetaevijavabelia. Bajarapamonae baja cajena apo diosovi. Nexata saya panacueratabiabame. \v 9 Itsiata baitsi jane aeconoxae baja payapëtaneme pepo Dioso. Bajaraponë jane xaniavaetsia pacayapëtane. ¿Detsa xuajitsia nexata pajitsipame panejumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi? Pamatacabi abaxë apo payapëtaemë pepo Dioso, panematabacabëta pavajëcabiabame bediosovi panetaevijavabelia. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo caëjëpaetsi papecacapanepaenexa. Bajara pijinia itsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Pajumecovënëtsi atamë tsipae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata Dioso aneconijibia apo pacatae tsipae papecacapanepaenexa. \v 10 Judíovi nacueraevetabiaba penacueraevetsimatacabita. Exanabiabanua fiesta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pitorobicueniatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata paexanabiabame. Pajuametota, pavaita ata, judíovi nacueraevetabiaba, fiesta ata exanabiaba, bajara pijinia pacuenia paxamë ata paexanabiabame. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Bajarapacuenia vaxaitsi ata itsa exanaenatsi, Dioso aneconijibia nacataena,” pajamatabëjamë tsabiabi. \v 11 Bajarapacuenia paneexanabiabixae, bitso pacasivanajamatabëxainatsi. Tsipaji paxamë yabara jamatabëjumaitsinë mapacueniaje: “Ayaicuenia Jesucristo pelivaisi tatsipaebabiabijava bajarapamonaejavabelia, saya meta nacueratajë,” jamatabëjanë paxamë yabara. \p \v 12 Tajamonae, pacaitorobatsi paxamë ata panenajamatabëcuenecopatsinexa Jesucristojavabelia pacuenia xanë najamatabëcuenecopatajë. Tanajamatabëcuenecopatsixae baja Jesucristojavabelia, judíonë atanë, copatajë baja tajumecovënëtsijavami Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pacuenia paxamë, apo pajudíovimë, apo pajumecovënëtsimë picani Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapacuenia xanë ata baja apo jumecovënëtsinë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pëtsa baja pajumecovënëtame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Pamatacabi copiaya pacatsipaebatsi Jesucristo pelivaisi, paxamë apo paneitsacueniabimë. \v 13 Paxamë baja cajena payapëtaneme mapacueneje. Tavitanexae, copiaya patajopajë paxamëjavata. Nexata bajarapacuenia paxamëjavata pacatsipaebatsi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia, palivaisi picani abaxë apo payapëtaemë. \v 14 Dioso baja cajena netocopata tanevaetabinexa bajarapavitane pataneyaaitajitsibinexamë picani. Itsiata baitsi jane bajarapavitane yabara bijiata apo panetaemë. Apo panenavecuaitorobimë patacavecuaponaenexa itsajavabelia. Biji rajane xaniavaetsia panecopiapitame. Pacuenia ángel xaniavaetsia pacopiapitsipame, itsa jume, pacuenia Jesucristo xaniavaetsia pacopiapitsipame, bajarapacuenia xaniavaetsia panecopiapitame. \v 15 Bajarapamatacabi bitso pajamatabëcuenebarëyamë patacatsipaebixae pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. ¿Detsa baja aeconoxae paitsimë panejamatabëcuenebarëyajavami? Bajarapamatacabi meta itsa pacavajëtsipatsi, paneitaxuto ata panerajutsipame tanaitaxutorutsinexa. \v 16 Aeconoxae meta bepanijavajabitsaënënë panetaejitsipame patacatsipaebixae pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi. \p \v 17 Pamonae saicayalivaisi Jesucristo pelivaisivecua petsipaebaponaevi, pata paxamëjavata bajarapalivaisi papecatsipaebinexa. Bajarapamonae najamatabëxainabiaba pexanaenexa xua yabara pasivabarëyamëjitsia bajarapamonae. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo najamatabëxainae papecatsipaebinexa pexaniajailivaisi papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Bajarapamonae jitsipa paxanë patanevecuanasaicayabinexamë. Jitsipa panejamatabëcuenejëpaenexa bajarapamonae. \v 18 Xanepana picani itsamonae ata panesivabarëyanexa itsa pacayavenona, itsa baitsi jane pepacuene xaniavaetsia pacasivanajamatabëxaina papecayavenonaenexa. Bepacayavenona bajarapamonae daxitamatacabijavabelianexa. Nexata paxanë ëtapatsimatacabi paxamëjavata, apo bepacayavenonae. \v 19 Paxamë bepataximë pacatanetsi. Petiriva itsa vixaenotatsi penacueto pevecuanaexanaenexatsi, bitso banajamatabëxaina ëpexanaejavabelianexa. Bajara pijinia pacuenia xanë ata bitso pacasivanajamatabëxainatsi. Tsipaji bitso patojitsipatsi, pacuenia Cristo jamatabëcueneitsi, bajara paxamë ata panejamatabëcueneitsinexa. \v 20 Bitso picani jitsipajë aeconoxae taponaponaejava paxamëjavata bitso patacasivanajamatabëxainaexae. Nexata itsa ponaponaejitsipajë paxamëjavata, apo patacatoyaquinae tsipaetsi. Pacabarëcuaicuaijaitsi tsipae pexaniacuenia. Apo patacataexae, nexata abaxë xaniavaetsia apo yapëtaenë pacuenia exanaejitsianë paxamëjavabelia. \s1 Agarpijivabeje Sarapijivabeje yabara pelivaisi \p \v 21 Paxamë pajumaitsimë tsabiabi: “Jumecovënëtsianatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi Diosojavabelia vajanacacapanepaenexa,” pajamë tsabiabi. ¡Nexata panamuxunaevere xaniavaetsia paneyapëtaenexa pacuenia Dioso jumaitsi bajarapalivaisi yabara! \v 22 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia bajayata Abrahampijinë xaina pexënatobeje. Abrahampijinë pexënato itsanë xaina Agarpijivata. Agarpijiva, Abrahampijinë bedajubicuenia pecomuatsiva amoneya petonacuenebaponaponaenexatsi pijabota. Nexata Agarpijiva jumecovënëtabiaba pijatuxanejivibeje pitorobicueniatsi. Bajaraxuacujinae icatsia Abrahampijinë itsanë xaina Sarapijivata, pepo pijavata jane baja. Bajarapova apo pecomuatsiva. \v 23 Panacuetonëyo Abrahampijinë xaina Agarpijivata, pecomuatsivata jane baja, xaina pacuenia baxaina pexi pexainaevi. Panacuetonëyo pijinia xaina Sarapijivata, pepo pijavata jane baja, mavecova ata bitso pepua perujuvata, xaina. Bajarapanacuetonëyo xaina petocopiapatsixaetsi pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinë pexënato pexainaenexa. \v 24 Bajarapovabeje pelivaisita Dioso nacayapëtaeyaexana pacuenia Dioso jivi tane anijacueniabeje. Dioso Moiséspijinëta najumecopata Moiséspijinë pijajivi pebarëjumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Bajarapalivaisi Dioso najumecopata Moiséspijinëta Sinaivënë tsutojumata, Arabia nacuata. \v 25 Itsamonae abaxë mapamatacabi ataje tsiteca jumecovënëtavanapa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapamonae abaxë tsiteca pejumecovënëtavanapaexae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, Abrahampijinë pecomuatsivami, Agarpijivami, cuenejëpavanapa. Tsipaji pacuenia Agarpijiva daxitamatacabi jumecovënëtabiaba pijatuxaneva pitorobabiabicueniatsi, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae jumecovënëtabiaba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pitorobicueniatsi. \v 26 Vaxaitsi pijinia Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi, Abrahampijinë pepo pijavami, Sarapijivami, cuenejëpavanapatsi. Nexata itsamatacabi Dioso pijatomarata, pejanaJerusalén tomarata, jinavanapaenatsi. Tsipaji pacuenia Abrahampijinë pepo pijavami, Sarapijivami, itsajivi ata apo pijajivitova pitorobabiabicueniatsi pexanaenexa, bajara pijinia vaxaitsi ata itsitsi. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pitorobicuenia apo jumecovënëtavanapaetsi. \v 27 Nexata ayaibitsaëtotsi tsaponae Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi. Abrahampijinë pepo pijavami, Sarapijivami, yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: \q1 Mavecovamë, nexi apo nexainaeva. Jamatabëcuenebarëyamë tsane. Caeto ata apo nenavixaetaeva ata, itsiata jamatabëcuenebarëyaya vavajamë tsaxuabi tsane, navixaetae atamë. Tsipaji nemomoxi ayaibitsaëto xainaename. Xainaename ayaibitsaëto nemomoxi, nijajivitova pemomoxi matatoxenetsia, \m jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota ayaibitsaëtotsi Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuene copatsijavanexa yabara. \p \v 28 Tajamonae, pacuenia Abrahampijinë pepo pijavata, Sarapijivata, naexana Isaacpijinë pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata Dioso nacatane. Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsixae, Dioso nacatane Sarapijiva bepepo pemomoxitsi. Nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajanacacapanepaenexa, bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena. \v 29 Bajayata Abrahampijinë pexënato, matapijinë, ponë naexana Agarpijivata, bajaraponë jamatabëitonotabiaba pejuyapijinë, ponë naexana Sarapijivata Dioso pejamatabëcueneta Espirítu Santo peyavenonaexaetsi. Bajara pijinia pacuenia aeconoxae ata, pamonae casaë tsavanapae pejumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nacajamatabëitonotabiaba Dioso pejamatabëcueneta Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaevi. \v 30 Pijuyapijinë, pejamatabëitonotabiabinë yabara, Dioso pejumaitsijava Abrahampijinëjavabelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Ponë nexënato xainame necomuatsivata, apo rajutsimë tsane nexainaeyajuvënëjava nevënamuto pepitsinexa. Daxita rajutsianame ponë xainame pepo nijavata. Bajaraxuata nijabovecua pitsapaeyaexanaename necomuatsiva, nexënato yajava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Abrahampijinëjavabelia Dioso pejumaitsijava. \v 31 Tajamonae, Dioso apo nacatae Abrahampijinë pecomuatsiva bepemomoxitsi. Biji rajane Dioso nacatane Abrahampijinë pepo pijava bepemomoxitsi. Bajaraxuata vaxaitsi baja apo jumecovënëtsitsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. \c 5 \s1 Pacuenia icatsia apo bejumecovënëtsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, pamonae baja najamatabëcuenecopaba Cristojavabelia, yabara pelivaisi \p \v 1 Cristo pejamatabëcueneta nacacopatsiaexana Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajajumecovënëtsijavami. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi panejumecovënëtsijavami panecopatsijava, tsiteca baja pacopatavanapare. Pëtsa icatsia caevëalia pajumecovënëtame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapalivaisi bepapijajivimë papecaitorobabiabicuenia paneexanavanapaeyaniva. \p \v 2 Xanë Pablonë, panenamuxunaevere palivaisi pacatsipaebijitsiatsi. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Xanë rabaja taneperabëcaucutsinë. Bajaraxuata tajaneconivecua Dioso necapanepaena,” pajamatabëjamë pëtsa. Bajarapacuenia itsa panajamatabëxainaejitsipame, nexata Cristo papecasivatëpaejava papecacapanepaenexa panijaneconivecua, saya pacasivanacueratsipa. Nexata pajumecovënëre Cristo papecasivatëpaejava papecacapanepaenexa panijaneconivecua. \v 3 Icatsia pacamuxujiobatsi asaëyata. Pajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: “Xanë naperabëcaucutsiaexanaenajë tajaneconivecua Dioso tanecapanepaenexa,” jamatabëjai, bajarapajivi bejumecovënëtsicapanepa daxita pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsi. \v 4 Jamatabëcuenenavëxaniabiaya itsa pajamatabëjumaitsimë tsipae: “Xanë jumecovënëtsianajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata Dioso aneconijibia netaena tanecapanepaenexa,” itsa pajamatabëjamë tsipae, nexata pacopabijitsipame panejumecovënëtsijavami Cristo papecasivatëpaejava panijaneconi yabara. Dioso papecaitaxutotsoniataexae aneconijibia papecataejavami ata, pacopabijitsipame. \v 5 Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa. Tsipaji jumecovënëtatsi Jesucristo vajanacasivatëpaejava vajaneconi yabara. Bajaraxuata Espíritu Santo pejamatabëcueneta vajanacayavenonaexae, evetavanapatsi Dioso vajanacajumaitsinexa: “Paxamë rabaja paneconijibimë,” vajanacajainexa, pamatacabi Dioso pitabarata nubenaenatsi. \v 6 Vaxaitsi baja Jesucristo pijajivitsi. Nexata nacaperabëcaucutsi ata, apo nacaperabëcaucutsi ata, itsiata bajarapacuene amatamobi Dioso pitabarata. Namatamota rajane asivaya vajayavenonaponaejava itsamonae ata vajanajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. \p \v 7 Pajumecovënëtavanapame baja picani pexaniajailivaisi. ¿Jipatsa nexata pacacopatsiaexana bajarapalivaisi panejumecovënëtsijavami? \v 8 Dioso raja apo pacacopatsiaexanae. Biji rajane Dioso pacajunata Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsinexa. \v 9 Pëtsa panacofënëtame mapalivaisije. Pan pexanaematabënexa ayaimatabë ata, levadurajava pijinia tsiquirijavayo ata, itsiata pematajërëabijavata, bacaëjëpa daxitamatabëjava. Nexata bafufunaeyaexana daxitamatabë. Bajara pijinia itsi penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebaponaevi. Penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebaponaevi, caenëbeje ata, itsiata ayaibitsaëto Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsivi, jamatabëcuenebijianapona. \v 10 Yapëtaniji baja cajena mapacueneje. Paxamë baja Jesucristo papijajivimë. Nexata Dioso pacayavenonaena. Xanë yapëtaniji pacuenia paexanaejitsiamë. Tsiteca pajumecovënëtavanapaename patacatsipaebilivaisi. Dioso cajena itsamatacabi naneconitsiaexanaenatsi ponë Jesucristo pelivaisivecua pacajamatabëcuenebijiana penajumetsënëtsilivaisita. \p \v 11 Tajamonae, Jesucristo pelivaisi apo judíovi tatsipaebabiabijavata, itsa jumaitsinë tsabiabi tsipae: “Paxamë apo pajudíovimë, Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsivi, bepanaperabëcaucubiaexaname Diosojavabelia papecacapanepaenexa,” itsa janë tsabiabi tsipae, nexata judíovi apo nebejiobiaexanabiabi tsipae. Apo judíovi ata, Jesucristojavabelia penajamatacuenecopatsivi, itsa itorobaponaejitsipajë peperabëcaucubinexatsi, nexata Jesucristo cruzata petëpaelivaisi tsipaebi atanë, itsiata judíovi apo nitoya tsipae. \v 12 Pamonae pacajamatabëitonotabiaba panenaperabëcaucutsiaexanaenexa, bajarapamonae tojitsipajë mapacueniaje. Tojitsipajë bajarapamonae papecavecuapitsapaenexa, papecacopatsinexa baja papecajamatabëitonotabiabijava. \p \v 13 Tajamonae, Dioso pacajunata panecopabinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi panejumecovënëtsijavami. Itsiata baitsi jane pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopabilivaisi tajumecovënëtsijavami, tacopatsixae baja, nexata exanaenajë daxita pibisiacuene pacuenia jitsipajë,” pajamatabëjamë pëtsa. Biji rajane Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi panejumecovënëtsijavami, panecopabixae baja, Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsivi bepapijajivimë panataema namataenetsia panenayavenonabiabinexa. Bajarapacuenia namataenetsia panayavenonabiabianame panenasivaxae. \v 14 “Asivamëre itsamonae ata pacuenia nijacuata nasivamë,” pejailivaisi itsa pajumecovënëtsianame, nexata daxita palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, pajumecovënëtsicapanepaename. \v 15 Itsa panaitoyamë, itsa panabaracuaicuaijamënua pibisiacuenia, nexata xaniavaetsia panaitavere. Tsipaji itsa panaitoyamë tsipae, itsa panabaracuaicuaijamënua tsipae pibisiacuenia, nexata Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsijava, namataenetsia panajamatabëcuene faefaenaeyaexanaejitsipame. Pacopatsipamenua baja Dioso pejumelivaisi yabara panenacaetuatabiabijava ata. \s1 Pacuenia Espíritu Santo nacajamatabëcueneyavenona yabara pelivaisi \p \v 16 Mapacuenia pacajumaitsitsije. Pacuenia Espíritu Santo pacaitorobabiaba, paexanabiabare daxitamatacabi canacujitsia. Pëtsa pibisiacuene paexanabiabame panijacuata panenajamatabëxainaejava. \v 17 Xua vajacuata vajajamatabëëthëtota najamatabëxainabiabatsi pibisiacuene vajaexanabiabinexa, bajaraxua vajaexanaenexa, Espíritu Santo apo jitsipae. Xua pijinia Espíritu Santo nacaitorobabiaba pexaniacuene vajaexanabiabinexa, bajaraxua juya vajajamatabëcuene vajaexanabiabinexa apo jitsipae. Nexata vajajamatabëcuenebeje, Espíritu Santobeje apo najamatabëcuenejëpaebeje. Bajaraxuata pexaniacuene pajamatabëexanabiabi atamë, itsiata apo paexanabiabimë pexaniacuene. \v 18 Itsa baja paexanavanapaename pacuenia Espíritu Santo pacaitorobabiaba, nexata baja tsiteca apo paexanavanapaemë tsane pacuenia pacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Tsipaji baja pacuenia Espíritu Santo pacaitoroba, paexanavanapaename. \p \v 19 Xua jivi pijacuata najamatabëxaina, itsa exana, yapëxanepana vajayapëtaenexa. Tsipaji xua jivi pijacuata najamatabëxaina itsa exana, pebi itsava jaita pijavavecua. Petiriva pijinia jaita itsanë pamonavecua. Pamonae pevitota pibisiacuene exana pacuenia pijacuata najamatabëxaina, bajarapamonae jitsipanua daxita xua pibisiacuene pexanaenexa. \v 20 Pamonae pibisiacuene exana pacuenia pijacuata najamatabëxaina, pematabacabëta nubenabiaba pevajëtabiabinexa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Junatabiabanua penajorobivi. Bajarapamonaeyajuvënëvi naexananua penajorobivi. Itoyanua tsabiabi itsamonae. Jumeanaenotabiabanua itsamonae. Cuenecaëbabiabanua itsamonae. Anaepanabiabanua apo vajayabaraanaepanaejavayo ata. Natoexanabiabanua daxitacuene ëpamonaenexa. Vecuanasaicayababiabanua itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Caebitsaëto caejavata apo najuanacaetuanabiabi. \v 21 Pamonae pibisiacuene exana pacuenia pijacuata najamatabëxaina, jamatabëyacajërëtabiabanua itsamonae pexainaejava. Jamatabëbeyaxuababiabanua jivi. Aitajibinua tsabiabi pijabonëjava. Aitajibinua tsabiabi fiestajava ata. Itsacuenenua pematatsënëa, bajara bepitsipibisiacuene, exanabiaba. Pacuenia copiata pacamuxujiobatsi, bajara icatsia pacuenia pacamuxujiobatsi. Pamonae bajarapacuenia pibisiacuene exana, bajarapamonae apo jinavanapae tsane Dioso pijanacuatatsia. \p \v 22 Pacuenia peubinae, pexanianae, pexaniacuai capitsapa, bajara pijinia pacuenia Espíritu Santo vajajamatabëëthëtovetsina capitsapa mapacueneje. Capitsapa itsamonae ata vajaasivajamatabëcuene. Capitsapa vajabarëyajamatabëcuene. Capitsapa Diosojavabelia, itsamonaejavabelia ata, barajamatabëcuenexanepanaeya vajataenexa. Capitsapa, itsamonae nacaitsacueniabi ata, vajavajënaeyabelia vajaajamatabësaëjamatabëcuene. Capitsapa itsamonae vajaitaxutotsoniatae jamatabëcuene. Capitsapa itsamonae pexaniacuene vajatoexanaejamatabëcuene. Capitsapa Dioso vajajumecovënetsijava vajaajamatabësaëjamatabëcuene. \v 23 Espíritu Santo vajajamatabëëthëtovetsina capitsapa vajaaitejepaebijamatabëcuene. Capitsapa vajanajamatabëcataitsi jamatabëcuene pibisiacuene vajaexanaeyaniva. Daxita bajarapajamatabëcuene, Espíritu Santo vajajamatabëëthëtovetsina pecapitsapaejamatabëcuene, xanepana. Itsalivaisi ata cajena apo itavetsi daxita bajarapacuene. \v 24 Pamonae Jesucristo pijajivi, bajarapamonae jamatabëjumaitsi: “Jesucristo cruzajavabelia itsa cobematabiabarutatsi, tajaperujujamatabëcuenemi yajavatëpa,” jamatabëjai. Nexata vecuaajibiaexanatsi pajamatabëcuene itorobabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa. \v 25 Vaxaitsi Espíritu Santo nacayajavaponapona. Nexata betonacopatabiabatsi vajanacaitorobinexa pacuenia Espíritu Santo nacatojitsipa vajaexanabiabinexa. \p \v 26 Ayaijamatabëcuenejivitsi apo benataetsi. Namataenetsia itsacuenejavayo ata pibisiacuene apo benatoexanaetsi vajanabaraanaepanaeyaniva, vajanacuenecaëbiyaniva ata. \c 6 \s1 Pacuenia Dioso pejumecovënëtsivi itorobatsi namataenetsia penajamatabëcueneyavenonaenexa yabara pelivaisi \p \v 1 Tajamonae, itsa pacaxitajarabame Dioso pejumecovënëtsijavavecua pejopaejivi, paxamë pacuenia Espíritu Santo pacaitoroba panejinavanapaevi, payavenonare bajarapajivi. Payavenonare bajarapajivi piajamatabëcuenesaënexa icatsia Dioso pejumecovënëtsijava. Itsiata baitsi jane pexaniajamatabëcuenia xaniavaetsia payavenonare. Paxamë ata pibisiacuene nayajivitaeya pajinavanapare. Belia paxamë ata Dioso panejumecovënëtsijavavecua, pajopaejitsipame dovathi itsa pacajamatabëcueneëjëta pibisiacuene paneexanaenexa. \v 2 Namataenetsia panayavenonabiabare dovathi itsa pacajamatabëcueneëjëta, pibisiacuene paneexanaeyaniva. Namataenetsia itsa panayavenonabiabianame panenasivaxae, nexata pajumecovënëtsianame pacuenia Cristo pacaitoroba. \p \v 3 Pajivi jumaitsi itsa vënëlivaisitane itsajivi Dioso pejumecovënëtsijavavecua pejopaejava: “Xanë cajena ayaijamatabëcuenenënë bajarapajivi matatoxenetsia. Nexata Dioso tajumecovënëtsijavavecua apo jopaenë tsane,” jai, bajarapajivi najamatabëcuenecapaeba. Tsipaji bajarapajivi ata dovathi itsa jamatabëcueneëjëtatsi pibisiacuene pexanaenexa, apo ajamatabëcuenesaë tsipae Dioso pejumecovënëtsijava. \v 4 Caejivi canacujitsia benacuenecanaëjëta peyapëtaenexa xua exanaponapona Dioso pitabarata. Nexata pajivi pexaniacuene exanaponapona, bajarapajivi jamatabëcuenebarëya Dioso pitabarata. Itsiata baitsi jane bajarapajivi pexaniacuene exanaponaponae ata, apo bejamatabëjumaitsi mapacueniaje: “Xanë itsamonaevecua pexaniacuene Dioso toexanaponaponajë,” apo bejamatabëjai. \v 5 Caejivi canacujitsia baja cajena saicaya xaina pexanaponaejavanexa Dioso pitorobicueniatsi. \p \v 6 Pamonae tsipaebatsi Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae pexainaeyajuvënëjava juya berajuta Dioso pejumelivaisi petsipaebinëtsijavabelia. \p \v 7 Pëtsa pajamatabëcuenenavëxaniabame saicayacuenia paneexanaeyaniva Dioso papecaitorobicuenevecua. Tsipaji itsajivi ata apo caëjëpaetsi peyamaxëitojorobinexa Dioso. Xua jivi bauba pabita, pamatacabi baja navereta bajaraxua, icatsia banota. Bajara pijinia itsane Dioso ata. Pajivi pibisiacuene exana, bajarapajivi juya pibisiacuene tocopiapatsianatsi pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaenatsi. \v 8 Pajivi pibisiacuene exanaponapona pijacuata penatojitsipaecuenia, nexata bajarapajivi itsa tëpaena, pepacuene Diosovecua naxuabiana. Pajivi pijinia pexaniacuene exanaponapona Espíritu Santo pesivabarëyanexatsi, nexata bajarapajivi tëpae ata, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. \v 9 Vaxaitsi itsa apo yabaracueranaetsi tsane pexaniacuene vajaexanavanapaejava, nexata Dioso pecaëjëtsimatacabita nacarajutsiana pexaniacuene. Bajaraxuata pexaniacuene vajaexanavanapaejava, apo beyabaracueranaetsi. \v 10 Nexata itsajota nacacuenecaëjëpa, pexaniacuene betoexanabiabatsi itsamonaejavabelia. Pamonae Jesucristo vajanajuajumecovënëtsivi, bajarapamonae bitsoyo beyavenonaponatsi. \s1 Pacuenia Pablo pemuxujiobilivaisi Galacia tomarapijivi toyaquina peveretsinexa baja petoyaquinaelivaisi mapabaxutotaje yabara pelivaisi \p \v 11 Pataema mapaayaiitanetonëje. Xanë raja Pablonë tajacuata pacatoyaquinatsi mapalivaisije. \v 12 Itsamonae judíovi ajumesaëya pacajumai tsabiabi: “Paxamë apo pajudíovi atamë, Jesucristo pelivaisi itsa pajumecovënëtame, bepanaperabëcaucubiaexaname papecacapanepaenexa Diosojavabelia,” pacajai tsabiabi. Pajudíovi bajarapacuenia pacajumai tsabiabi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsabiabi: “Jesucristo pelivaisi apo judíovi itsa tsipaebianatsi, yajavaitorobianatsi penaperabëcaucubiaexanaenexa. Nexata bajarapacuenia itsa exanaenatsi, vajamonae judíovi nacasivajamatabëcuenebarëya tsane. Nexata vajamonae judíovi apo nacaitsacueniabi tsane, apo judíovi tsipaebi atatsi Cristo vajanacasivatëpaejava cruzata,” jamatabëjai tsabiabi bajarapajudíovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. \v 13 Pajudíovi bajarapacuenia pacajumai tsabiabi, pijacuata naperabëcaucubiaexanae ata, itsiata apo exanavanapae daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapamonae jitsipa panenaperabëcaucubiaexanaenexa, saya papecavajunupaebinexa pevëna judíovijavabelia: “Paxanë patajamatabëcueneta Galacia nacuapijivi naperabëcaucubiaexana,” pejainexa paxamë yabara. Tsipaji bajarapajudíovi jitsipa pesivajamatabëcuenebarëyajavatsi pevëna judíovi. \v 14 Xanë cajena bajarapacuenia apo exanaenë. Apo najamatabëxainaenë, xua exanajë, tanavajunupaebinexa jivi saya tanesivabarëyanexa. Itsiata jitsipajë caelivaisiyo jamatabëcuenebarëyaya jivi tatsipaebinexa. Jitsipajë jivi tatsipaebinexa Jesucristo vajanacasivatëpaejava cruzata. Jesucristo cruzata tanesivatëpaexae, nevejamatabëcaeva baja tajitsipaejavami mapanacuapijicueneje. Mapanacuapijivi pijinia tanejitsipaejamatabëcuenemi ata ajibi baja. \v 15 Espíritu Santo vajanacaitorobicuenia itsa exanavanapatsi, nacaperabëcaucutsi ata, apo nacaperabëcaucutsi ata, najëpabeje. Tsipaji cajena amatamobi bajarapacuene Dioso pitabarata. Vajanajamatabëcuene pënëyorotsijava rajane pejanajamatabëcuenejavabelia, namatamota vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia. \v 16 Nexata pamonae exanavanapa pacuenia pejanajamatabëcuene itorobatsi, bajarapamonae jamatabëcuenexanepanaeya jinavanapaena Dioso pitabarata. Dioso itaxutotsoniataenatsinua. Bajarapamonae daxita Dioso baja pepo pijajivi tsane. \p \v 17 Tavajënaeyabelia baja apo jitsipaenë tanejamatabëitonotaponaenexa pamonae nejumeaeba Jesucristo taneitorobinëcuene. Jesucristo pelivaisi yabara tanejumaconibabeyabiabijavata, nejumatitibabeyabiaba. Bajarapavajënëcovëanë tanetsijumarubenaexae, daxitajivi neyapëtane Jesucristo pijajivitonëcuenenë. \p \v 18 Tajamonae, pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. Bajara itsi tsane.\fig Pablo toyaquina Dioso pejumecovënëtsivijavabelia|src="CN02062B.TIF" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Gál 6.18" \fig*