\id 2TI - Guahibo NT -Colombia 2011 (DBL -2014) \h 2 TIMOTEO \toc1 Mapabaxutoje San Pablo cotocaevi toyaquina Timoteojavabelia \toc2 2 Timoteo \toc3 2 Ti \mt1 Mapabaxutoje San Pablo cotocaevi toyaquina Timoteojavabelia \c 1 \s1 Pacuenia icatsia Pablo cotocaevibaxuto toyaquina Timoteojavabelia yabara pelivaisi \p \v 1 Xanë Pablonë, Jesucristo nitoroba Dioso pejamatabëcueneta. Jesucristo nitoroba daxitanacuanëjava jivi tatsipaebinexa pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Dioso nacarajutsiana matacabi apo pevereverecaejava, Jesucristo vajajumecovënëtsivi. \v 2 Timoteo, bitso tacaasivanë, betaxënatomëcuenia tacataenë. Catoyaquinatsi mapabaxutoje. Catovajëtatsi vaxa Dioso, vajatuxanenë Jesucristo ata, pecayavenonaenexa pecaasivaxaebeje. Catovajëtatsi pecaitaxutotsoniataenexabeje, pecajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexanua bajaraponëbejejavabelia. \s1 Pacuenia Pablo Cristo vajunupaeba yabara pelivaisi \p \v 3 Pexaniajamatabëcuene rajutabiabajë Diosojavabelia. Dioso tonacuenebabiabajë pacuenia bajayata tajasalinaivimi ata Dioso tonacuenebavanapa. Pacuenia Dioso nitoroba, bajarapacuenia xaniavaetsia toponaponajë. Itsa canajamatabënapitatsi tavajëtsijavata Diosojavabelia, meravi, matacabita ata, Diosojavabelia pexaniajamatabëcuene rajutabiabajë xamë yabara. \v 4 Najamatabënapitabiabajë tanepënueyabaxuabijavamë pamatacabi navecuanatsatatsibeje. Bitso icatsia jamatabëcatanetsi tacasivajamatabëcuenebarëyanexa itsa catanetsi. \v 5 Najamatabënapitabiabajë pacuenia daxita nejamatabëëthëtovetsina najamatabëcuenecopatame Diosojavabelia. Copiaya acue Loidabeje, ena Eunicebeje, pejamatabëëthëtovetsina najamatabëcuenecopatabeje Diosojavabelia. Nexata yapëtaniji bajarapacuenia xamë ata nenajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. \p \v 6 Bajaraxuata canajamatabënapitsiaexanatsi mapacueniaje. Exanaponaename pacuenia Dioso caitoroba pecavejamatabëcaeviyaniva Dioso pecacaëjëpaeyaexanaejamatabëcuene. Nexata xaniavaetsia evetaponaponaename Dioso pejumecovënëtsivi. Pajamatabëcuene Dioso cacaëjëpaeyaexana, Dioso carajuta pamatacabi catsimatanacobebuatatsi tacatovajëtsijavata Diosojavabelia. \v 7 Dioso cajena nacarajuta Espíritu Santo. Espíritu Santo nexata vajanacayajavaponaponaexae, apo cujunavitsi itsacuenejava ata. Espíritu Santo pesaëta nacacaëjëpaeyaexana pacuenia Dioso nacatojitsipa vajaexanabiabinexa. Nacayavenonanua vajaasivanexa itsamonae ata. Nacanajamatabëcuene cataitsiaexananua pibisiacuene ata vajaexanaeyaniva. \v 8 Pëtsa ajumeuramë nevajunupaebaponaejava vajatuxanenë Jesús. Pëtsa ajumeuramë xanë ata tanevajunupaebijavamë, Jesucristo pijajivitonëxaenë penaneconitsivi pejebabiabibota taneetsijava. Biji rajane xamë ata tonacopare itsamonae pecabejiobiaexanaenexa, jivi Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi yabara. Itsamonae pecabejiobiaexanaejavata, Dioso cajena cajamatabëcuenebabatsiana. \v 9 Dioso cajena nacacapanepaena pibisiacuene vajaexanaeneconimivecua. Nacajunata vajatojinavanapaenexa xaniavaetsia. Itsacuenejavayo pexaniacuene apo exanae atatsi, Dioso itsiata nacajunata. Nacajunata tsipaji Dioso jitsipa vajanacajunatsinexa. Dioso nacaitaxutotsoniatanenua Jesucristo pejamatabëcueneta. Pepo bajayatamicujinae, pamatacabi abaxë Dioso nacua ata apo exanae, Dioso baja cajena nacajitsipa. \v 10 Dioso cajena nacatsitanajamatabëcueneitajëta vajanacaasivajava. Dioso vajanacaasivaxae, pexënato itorobica vajanacacapanepaenexa. Nexata tëpae ata tsanetsi, apo nacatoitsacuene. Tsipaji itsa najamatabëcuenecopatatsi Jesucristojavabelia, nacacapanepaena Diosojavabelia. Nexata xainaenatsi matacabi apo pevereverecaejava. \p \v 11 Dioso cajena nitapeta jivi tatsipaebaponaenexa bajarapapexanialivaisi. Nitoroba apóstolenënexanë tatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi apo judíovijavabelia. \v 12 Bajarapalivaisi jivi tatsipaebaponaexae, itsamonae nebejiobiaexanapona mapacueniaje. Itsiata baitsi jane apo auranë tanebejiobiaexanaejava yabara. Tsipaji ponëjavabelia najamatabëcuenecopatajë, jamatabëcueneyapëtaniji. Jamatabëcueneyapëtaniji pacuenia bajaraponë jamatabëcuenecaëjëpatsi taneyavenonaenexa. Nexata bajaraponë neyavenonabiabiana pacuene netocopata taexanaponaenexa matapania icatsia Cristo pepatsimatacabitsicajavabelianexa. \p \v 13 Timoteo, casaëmëre tsaponaponae nejumecovënëtsijava pexaniajailivaisi, palivaisi baja catsipaebatsi. Pacuenia baja catsipaebatsi, bajarapacuenia juya itsamonaejavabelia tsipaebabiabianame. Bajarapalivaisi jamatabënaponaponare. Xaniavaetsia jumecovënëtsia ponaponare. Asivaya taeyabiabare itsamonae ata Jesucristo pijajivitonëxaemë. \v 14 Espíritu Santo cajena nacayajavaponaponabeje. Nexata nacayavenonaponaponabeje. Bajaraxuata pexaniajailivaisi xaniavaetsia tsipaebaponaponare. Pacuenia Dioso caitoroba, exanabiabare. Saicayalivaisicuenia pëtsa tsipaebaponame. Espíritu Santo cayavenonaena. \p \v 15 Xamë baja cajena yapëtaneme pacuenia Asíavënë nacuapijivi, daxita Dioso pejumecovënëtsivi, nexuabarëcëpeca. Tanexuabarëcëpecaevi yajuvënënëbeje Figelobeje Hermógenesbeje. \v 16 Onesíforo, pijamonae yajava, Dioso pitaxutotsoniataenexatsi, tovajëtajë Diosojavabelia. Onesíforo nejamatabëcuenebabatabiaba. Penaneconitsivi pejebabiabibota ecae atanë, nesivaxaina anijatonë. Onesíforo cajena apo neyabaraaura, penaneconitsivi pejebabiabibota ecae atanë. \v 17 Biji rajane Onesíforo itsa patajopa Roma tomarata, nejaitaruta. Apo copatsi cajena tanejaitarutsijava. Matapania itsa necaxitajaraba penaneconitsivi pejebabiabibota, copata baja tanejaitsijava. \v 18 Diosojavabelia Onesíforo tovajëtajë Dioso pitaxutotsoniataenexatsi pamatacabi icatsia Cristo patsianica. Xamë baja cajena yapëtaneme pacuenia Onesíforo nacayavenonabeje pamatacabi ponaponatsibeje Efeso tomarata. \c 2 \s1 Pacuenia Jesucristo pijajivitonë jamatabëcueneitsi, ponë xaniavaetsia jumecovënëta, yabara pelivaisi \p \v 1 Timoteo, xamë betaxënatomëcuenia tacataenë. Catovajëtatsi Diosojavabelia pecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Nacayavenonaena Jesucristo pijajivixaetsi. \v 2 Xamë rabaja cajena nejumetaeyabiabame palivaisi tsipaebabiabajë jivi ayaibitsaëtoxanetonëjavabelia. Bajarapalivaisi juya tsipaebare itsamonaejavabelia. Pamonae apo piacuenejitsibivi pexanaenexa pacuenia itorobatsi, pecaëjëpaevitsinua xaniavaetsia jivi livaisi petsipaebinexa, bajarapamonae itorobare juya mataropotsia bajarapalivaisi petsipaebinexa itsamonaejavabelia. \p \v 3 Dioso pejumelivaisi jivi netsipaebaponaejavata, itsa catoayapëbeje, itsamonae itsa cabejiobiaexanaejitsianua, pëtsa najetabajiravame. Jesucristo pijajivitonëxaemë, jamatabëcueneevetaponaponare pacuenia caitoroba nexanaenexa. Pacuenia pexaniavajabitsaënë itsi, bajaraitsimëre. \v 4 Vajabitsaënë pitorobabiabinëtsi jamatabëcueneevetaponapona pacuenia itorobatsi pexanaenexa. Nexata apo vecuanajamatabëcueneepatajërëtsi saicayacuene pevetaponaenexa. \v 5 Bajara pijinia pacuenia pebitsojinaevi pecujinaejinaejava, penayacobijavata, cujinaejina pacuenia itorobatsi pijatuxanevi. Penacanabinë jamatejema perajutsinexatsi itsacuenejavayo. Pajivi xaniavaetsia apo cujinaejinae pacuenia itorobatsi, bitsojinae ata pecujinaejinaejava, itsiata apo nacanabi. Nexata apo rajutsitsi pecujinaejinaematamo. \v 6 Ponë pijinia pabi nacueneba peubinexa peubijava, bajaraponë copiaya nacueneba asaëyata. Nexata peubijava itsa tonaveretatsi, pita baja penacuenebimatamo. Bajara pijinia pacuenia xamë ata asaëya tonacuenebare vajatuxanenë. Nexata vajatuxanenë carajutsiana netonacuenebimatamo. \v 7 Najamatabëxainare tacatsipaebilivaisi. Nexata vajatuxanenë cayapëtaeyaexanaena bajarapalivaisi. \p \v 8 Canaëjëre Jesucristo. Bajaraponë cajena Dioso asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Bajaraponë cajena Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Bajaraponë pelivaisi jivi tsipaebabiabajë. Itsa jumecovënëta bajarapalivaisi, pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. \v 9 Bajarapalivaisi tatsipaebaponaexae, penaneconitsivi pejebabiabibota neeta tavajënaeyabelia daxitanacuanëjava tatsipaebaponaeyaniva. Cadenamaëtonëta xanë necëta, pacuenia bitso pibisiacuene pexanaenë bacëtatsi. Itsiata Jesucristo pelivaisi apo cëtsicapanepae. Nexata xanë majotaje naneconitsia ponaponae atanë, aeconoxae baja Jesucristo pelivaisi yacaëjëpapona daxitanacuanëjava. \v 10 Bajaraxua tayapëtaexae, tonacaevetajë itsamonae ayaicuenia tanebejiobiaexanaenexa, Dioso pitapetsivitsi pecapanepaenexatsi Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsixae. Nexata bajarapamonae ata Dioso capanepaenatsi pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava daxita matacabijavabelianexa. Nexata bajarapamonae Jesucristo yajavajinavanapaena pinijicotia yajava. \v 11 Palivaisi aeconoxae jumaitsinëjitsia, pexaniajailivaisi cajena: \q1 Itsa xaniajai Cristo yajavatëpatsibeje, nexata icatsia Cristo yajavaasaëtsibeje tsaponaponae tsane. \v 12 Itsa casaë tsaponaponaetsibeje tsane Cristo pelivaisi vajajumecovënëtsijavabeje, itsamonae nacabejiobiaexanae atabeje, nexata daxitacuene Cristo cobenaevetsianatsibeje pamatacabi daxitacuene evetsiana pijanacuatatsia. Itsa vaxaitsibeje bajaraponë pelivaisi vajajumecovënëtsijavabeje nayavajunuaxainaenatsibeje jivijavabelia, nexata juya bajaraponë pijajivitonëcuenetsibeje nacayavajunuaxainaenabeje paxa Diosojavabelia. \v 13 Vaxaitsi itsajamatabëcuene Dioso vecuanajamatabëxainae atatsi, itsiata Dioso nacatoexanaena pacuenia baja cajena najumecapanepaeya jumaitsi. \s1 Pacuenia jamatabëcueneitsi xaniavaetsia Dioso petonacuenebinë yabara pelivaisi \p \v 14 Daxita Dioso pejumecovënëtsivi najamatabënapitsiaexanaename palivaisi catsipaebatsi. Vajatuxanenë pitabarata tsipaebare bajarapamonae. Pëtsa bajarapamonae anaeya jumenota saya itsamonae pecuaicuaijaijava. Pejumeanaenotsijava itsamonae, apo jamatabëcueneyavenonae tsipaetsi itsajivi ata. Saya jamatabëcuenebijinaejitsipatsi daxita pejumetaevitsi. \v 15 Pacuenia cacaëjëpa, Dioso pecaitorobicuenia exanaponaponare. Nexata pamatacabi naitajëtsianame Dioso pitabarata, cabarëyataena xaniavaetsia nejumecovënëtsixae pacuenia caitoroba. Ajibi tsane neyabaraaurajava Diosojavabelia. Tsipaji xaniavaetsia jivi tsipaebaponaponame Dioso pejumelivaisi, pepo pexaniajailivaisi. \v 16 Pëtsa namuxunaevetame pamonae tsipaebapona natsiquejemalivaisi, mapanacuapijilivaisi. Tsipaji raja bajarapamonae petsipaebaponaelivaisita, jivi Dioso pejumecovënëtsijavami copabiaexanapona pevajënaeyabelia. \v 17 Bitso cajena abeje bajarapalivaisi. Pacuenia ayaivajënë banaexanapona pevajënëtsabananajetarucaejava, bajara pijinia jamatabëcueneitsi bajarapamonae petsipaebaponaelivaisi. Tsipaji pevajënaeyabelia jivi ayaibitsaëto jamatabëcuenebijianaponatsi bajarapalivaisi petsipaebaponaexaetsi. Bajarapalivaisi petsipaebaponaevi yajuvënënëbeje Himeneobeje Filetobeje. \v 18 Bajaraponëbeje copatabeje baja pexaniajailivaisi pejumecovënëtsijavamibeje. Jamatabëcuenenavëxaniababeje saya. Tsipaji jumaitsibeje tsabiabi: “Panepa rabaja jivi petëpaecujinae icatsia Dioso piasaëyaexanaponaejavaminexa,” jaibeje tsabiabi. Nexata bajarapacuenia Dioso pejumelivaisivecua najamatabëcuene epatajërërëcaponabeje. Nexata bajaraponëbeje itsamonae ata Dioso pejumecovënëtsijavamivecua najamatabëcueneepatajërërëcaeya exanaponabeje. \v 19 Pacuenia ibotoxaneto apo tixitsicapanepaetsi, bajara pijinia itsi Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi. Caelivaisi rabaja tsiteca. Nexata itsalivaisijavabelia apo tixitsicapanepaetsi. Bajarapalivaisijavata mapacuenia pejumaitsilivaisiyo rucaje: “Pepo petuxanenë cajena yapëtane pijajivi,” pejailivaisiyo ruca. Itsalivaisijavata pijinia mapacuenia pejumaitsilivaisiyo rucaje: “Pajivi jumaitsi: ‘Xanë raja Cristo pijajivitonënë,’ jai, bajarapajivi becopata pibisiacuene pexanaejava,” pejailivaisiyo ruca. \p \v 20 Riconë pijaboxanetota jivi pecanabaninëanënexa, xaina daxitacuenevirianëanë. Itsanëanë penioponaeplatananitota pexanaenëanë. Itsanëanë oronanitota pexanaenëanë. Pamatacabi riconë topatatsi petuxanevi, ayaijamatabëcuenevi, pexaejava abatabiaba bajaraponëanëta. Itsanëanë bevelianëanë, naejavanëanë. Itsanëanë atsananinëanë. Bajaraponëanë xaina daxitamatacabi jivi pecanabaninexa. \v 21 Bajara pijinia jamatabëcueneitsi Dioso pejumecovënëtsivi ata. Pajivi xaniavaetsia najamatabëcueneevetaponapona pibisiacuene pexanaeyaniva, bajarapajivi jamatabëcueneitsi pacuenia oronanitota pexanaenëanë itsi. Baitsi baja ajamatabëcuenexuirajibi. Nexata pijatuxanenë tsitaxanepana pitorobinexatsi xua pexaniacuene pijatuxanenë petonacuenebinexa. Timoteo, bajaraxuata xaniavaetsia benaevetaponaponame pibisiacuene nexanaeyaniva. \p \v 22 Pacuene pevëjëavi najamatabëxaina pibisiacuene pexanaenexa, bajarapacuene vecuanajetabajiravaponare. Casaëmëre tsaponaponae ëpexaniacuene nexanaponaponaejava. Diosojavabelia najamatabëcuene copatsiayaponaponare. Asivamëre tsaponaponae itsamonae ata. Jamatabëcuenexanepanaeya ponaponare Dioso pitabarata. Bajarapacuenia barëajamatabëcuenesaëmëre tsaponaponae, pamonae xaniavaetsia penaevetavanapaevi pibisiacuene pexanaeyaniva, penavajëcabiabivinua Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. \v 23 Namuxujemare natsiquejemalivaisixi pecuaicuaijaivi. Yapëtaneme rabaja. Bajarapitsilivaisixi jivi itsa cuaicuaijai, belia najumeanaenotabiabapona. \v 24 Jesús cajena pijajivitonë, itsamonae apo bejumeanaenotsi. Biji rajane pexaniajamatabëcuene bexaina daxitajivijavabelia. Livaisi jivi betsipaeba xaniavaetsia. Bajayajebi ata apo becopatsi livaisi petsipaebaponaejava. \v 25 Xaniavaetsia muxujiobiaya livaisi betsipaebaponapona pamonae Dioso apo pejitsipaevi ata. Nexata beevetaponapona bajarapamonae ata pecopabinexa pibisiacuene pexanabiabijava penajamatabëcuene pënëyorotsinexa Diosojavabelia. Nexata bajarapamonae ata Dioso yapëtaeyaexanaenatsi Jesús pelivaisi pexaniajailivaisicuene. \v 26 Nexata icatsia najamatabëxainaena xaniavaetsia Dioso pejumecovënëtsinexa. 25 Xaniavaetsia muxujiobiaya livaisi betsipaebaponapona pamonae Dioso apo pejitsipaevi ata. Nexata beevetaponapona bajarapamonae ata Nexata dovathi pejamatabëcuene itorobabiabijavatsivecua najamatabëcuenepënëyorotsiana Diosojavabelia. \c 3 \s1 Pacuenia jivi itsane itsa baja imoxoyo pevajënae nacua pevereverecaenexa yabara pelivaisi \p \v 1 Timoteo, xaniavaetsia beyapëtaneme mapacueneje. Itsa baja imoxoyo pevajënae tsane nacua pevereverecaenexa, bajarapamatacabi bitso ayapëbeje tsane daxitacuenejavabelia. \v 2 Bajarapamatacabi cajena caejivi canacujitsia pexainaejava, natoasiva tsane ëbajarapamonae ayaijava pexainaenexa. Navajunupaebiana saya peyaiyataenexatsi pejumetaevitsi. Beayaijamatabëcuenevi nataena. Navajunupaebiana pexanaejava yabara peyaiyataenexatsi. Bajarapamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai tsane Dioso. Apo jumecovënëtsi tsane paxajivi, penajivi ata, pitorobicueniatsi. Vitsatsi atatsi, yavenonabiabi atatsi, apo jamatabënajinae tsane pijamonae. Bajarapamonae apo yaiyatae tsane itsamonae Diosojavabelia pevajëcabiabijava. \v 3 Bajarapamatacabita bajarapamonae apo asiva tsane pijamonae ata. Apo itaxutotsoniatae tsane itsamonaejavabelia ata. Najumetsënëtsiaya baracuaicuaijai tsabiabi tsane itsamonae. Apo caëjëpaetsi tsane penajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene pexanaejava. Anaepanabiabiana bitso pebejiobiaexanaenexa itsamonae. Itoya tsane daxita pexaniacuene pexanaevi. \v 4 Bajarapamonae canajetsiana penajuajinavanapaevi ata pijavajabitsaë pecobeyabelia. Xaniavaetsia najamatabëxainaenejeva, exanaena daxitacuene. Bijiaya naëcotsiana itsamonae. Dioso apo jamatabënajinae tsane. Jaitsiana biji pebarëyajamatabëcuene saya pebarëyanexa. \v 5 Bajarapamonae itajara najonena Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Itsiata baitsi jane apo jumecovënëtsi tsane Dioso pejumelivaisi, jumetae ata. \p Bajarapamonae navecuatsatsianame. \v 6 Bajarapamonae navecuatsatsianame tsipaji bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae pijabonëjavabelia joneyabiabiana. Nexata bajarapabonëpijivi, petiriavi, bajarapamonae yamaxëitojorobabiabiana. Bajarapapetiriavi jamatabëcuenefaefaenaena. Daxitacuene pibisiacuene jamatabëexanabiabiana. Nexata pamatacabi bajarapapetiriavi pibisiacuene jamatabëexana, patabiabiana penajumetsënëtsilivaisi petsipaebinexatsi. Nexata bajarapapetiriavi itsa tsipaebianatsi penajumetsënëtsilivaisi, beDioso itajara pejumelivaisi petsipaebivi taeyabiabiana. \v 7 Bajarapapetiriavi picani jitsipaena petsipaebabiabinexatsi Dioso pejumelivaisi. Itsiata baitsi jane apo tsijamatabëjonetsi tsane pepo pexaniajailivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. \v 8 Bajayata penajorobinëmibeje, Janespijinëmibeje Jambrespijinëmibeje, nayajiviitavetabeje Moiséspijinë pexaniajailivaisi petsipaebiyanivatsibeje. Bajara pijinia pacuenia pamonae petiriavijavabelia penajumetsënëtsilivaisi tsipaebaponaena. Bajarapamonae nayajiviitavetaponaena pepo pexaniajailivaisi petsipaebiyanivatsi. Bajarapapebijivi apo caëjëpaetsi tsane penajamatabëxainaenexa xaniavaetsia. Bajarapamonae saya yamaxëitojorobiaya jumai tsabiabi tsane itsamonaejavabelia: “Paxanë raja Dioso patajumecovënëtsivi,” jai tsabiabi tsane. \v 9 Itsiata bajarapamonae ayaibitsaëto jivi apo pënaponaetsi tsane. Daxitajivi cueneyapëtaenatsi bajarapamonae saya jema livaisi petsipaebaponaejava. Nexata pacuenia bajayata Janespijinëmibeje Jambrespijinëmibeje daxitajivi cueneyapëtanetsibeje pibisiacuene pexanaponaejavabeje, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata daxitajivi cueneyapëtaenatsi penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaejava. \s1 Pacuenia baja Pablo copatsijitsia Timoteo pemuxujiobijava yabara pelivaisi \p \v 10 Timoteo, xamë baja cajena yapëtaneme palivaisi tsipaebabiabajë jivibitsaëtoxanetojavabelia. Yapëtanemenua baja cajena pacuenia xaniavaetsia ponaponajë. Yapëtanemenua pacuene yabara Dioso tonacuenebaponaponajë. Yapëtanemenua pacuenia Dioso jumecovënëtaponaponajë. Yapëtanemenua pacuenia itsamonaejavabelia livaisi tsipaebaponajë bajayajebi copatsinejevanë. Yapëtanemenua pacuenia itsamonae ata asivanë. Yapëtanemenua pacuenia casaënë tsaponaponae jivi livaisi tatsipaebaponaejava netoayapëbeje ata. \v 11 Yapëtanemenua pacuenia itsamonae pibisiacuenia nebaracuaicuaijai tsabiabi Jesucristo tajumecovënëtsinëxae. Yapëtanemenua pacuenia nebejiobiaexanapona. Yapëtanemenua pacuenia nebejiobiaexana Antioquía tomarata, Iconia tomarata ata, Listra tomarata ata. Bajarapatomaranëpijivi bitso nebejiobiaexana. Itsiata baitsi jane Dioso necapanepa daxita bajarapacuenevecua. \v 12 Xaniajai cajena. Daxita pamonae najamatabëcuenecopata xaniavaetsia petojinavanapaenexa Jesucristo, bajarapamonae bejiobiaexanaponaenatsi. \v 13 Nexata pibisiajamatabëcuenevi, pamonae dovathi pejamatabëcueneta jivi yamaxëitojorobapona, orijibia bitso pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponaena. Bajarapamonae dovathi pejamatabëcueneta jivi yamaxëitojorobaponaena. Nexata pijinia bajarapamonae ata bitsoyo dovathi yamaxëitojorobaponaenatsi. \p \v 14 Timoteo, itsiata baitsi jane xamë casaëmëre tsaponaponae palivaisi baja capanepaeya jumecovënëtame. Tsipaji baja cajena xamë jamatabëcueneyapëtaneme pacuenia jamatabëcueneitsi pamonae catsipaeba bajarapalivaisi. \v 15 Tsiquirinëyomëjavaveliacujinae baja cajena yapëtaneme Dioso pejumelivaisi. Bajarapalivaisi cayapëtaeyaexana pecacapanepaejavanexa Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. \v 16 Dioso pijajivi Espíritu Santo itorobatsi peyaquinaenexa Dioso pejumelivaisi. Nexata pacuenia Espíritu Santo itorobatsi, bajarapacuenia Dioso pijajivi yaquina daxita Dioso pejumelivaisibaxutonënexa. Nexata nacatoxanepana Dioso pejumelivaisi itsamonae vajanacatsipaebinexa vajayapëtaenexa pexaniajailivaisicuene. Nacatoxanepananua Dioso pejumelivaisi vajanacaitavetsinexa apo pexanepanaecuene itsa exanatsi. Nacatoxanepananua Dioso pejumelivaisi vajanacajamatabëcueneitorobinexa ëDioso pejitsipaecuene vajatoexanabiabinexa. Nacatoxanepananua Dioso pejumelivaisi vajanacayapëtaeyaexanaenexa xaniavaetsia vajatojinavanapaenexa Dioso. \v 17 Nexata Dioso pejumecovënëtsinë itsa yapëtane Dioso pejumelivaisi, jamatabëcuenecaëjëpaenatsi daxita xua pexaniacuene pexanaenexa. \c 4 \p \v 1 Pepo petuxanenë Jesucristo patsianica penaneconitsiaexanaenexa daxita pibisiacuene pexanaevi. Naneconitsiaexanaena piasaëtsavanapaevi, petëpaevi ata. Bajaraponë itsa patsianica, daxitacuene pevetsinexa, patsianica. Jesucristo pitabarata, Dioso ata pitabarata, xanë jamatabëcuenereviaya caitorobatsi mapacueniaje. \v 2 Daxitamatacabi jivi tsipaebare Dioso pitorobilivaisi. Ajamatabëcuenesaëya Dioso pitorobilivaisi tsipaebaponare. Paepatota jivi jitsipa pecanamuxunaevetsinexa, tsipaebare. Paepatota ata apo jitsipae pecanamuxunaevetsinexa, itsiata tsipaebare. Dioso pitorobilivaisi jivi jumecovënëtsiaexanare. Itavere pibisiacuene pexanaejava. Muxujiobare piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. Tsipaebaponare xaniavaetsia Dioso pejumelivaisi bajayajebi jamatabëcuenecueranaenejevamë. \v 3 Bajarapacuenia tsipaebaponare tsipaji raja itsamatacabi jivi apo namuxunaevetsi tsane pexaniajailivaisi petsipaebijavatsi. Biji rajane itsamatacabi jivi pijacuata natojaitsiana saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua ayaibitsaëto petsipaebinexatsi. Bajarapamonae pijacuata junatsiana petsipaebinexatsi palivaisi muxujitsipa. \v 4 Nexata pexaniajailivaisi petsipaebiyanivatsi, navecuaitavetsiana. Jumecovënëtsiana saya ënatsiquejemalivaisixi. \v 5 Itsiata baitsi jane xamë saicaya nayajivitaeyaponaponare. Daxita pacuenia Dioso catocopata nexanaenexa, veretsianame. Catoayapëbeje ata, itsamonae cabejiobiaexanae ata, casaëmëre tsaponaponae nevajënaeyabelia. Casaëmëre tsaponaponae jivi netsipaebijava pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. \p \v 6 Xanë baja netoimoxoyo tsaponae tatonacaevetsinexa tanebeyaxuabinexa. \v 7 Pacuenia pebitsojinaenë pecujinaejinaejava daxitasaëta cujinaejinaeya pata, bajarapacuenia xanë ata xaniavaetsia daxita tasaëta tonacuenebajë tajatuxanenë. Toveretaponajë baja tatonacuenebijava taneitorobicuenia. Apo copatsinë cajena tanajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. \v 8 Pacuenia penayacobijavata, pebitsojinaenë pecujinaejinaejava, barajutatsi corona pecujinaejinaematamo, bajara pijinia pacuenia xanë ata vajatuxanenë athëbëtatsia nerajutsiana pexaniacuene taneitorobicuenia tatoponaponaexae. Bajarapacuene nerajutsiana pamatacabi vajatuxanenë patsianica. Itsiata baitsi jane ëxanë apo nerajutsi tsane bajarapacuene. Daxita pamonae ata ajamatabëcuenesaëya vajënaeevetavanapa pepatsijavatsica Jesucristo, bajarapamonae ata rajutsianatsi bajarapacuene. Vajatuxanenë itsa patsianica, naneconitsiaexanaena daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia. Vajatuxanenë itsa naneconitsiaexanaena daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia, itaxutojema apo naneconitsiaexanae tsane. Paneconivajëto caejivi canacujitsia xainapona, bajarapaneconivajëtota naneconitsiaexanaponaena. \s1 Pacuenia Pablo jumaitsi Timoteojavabelia yabara pelivaisi \p \v 9 Itsa cacuenecaëjëpa neponaejava, bepijiayo netaeyojopaeremena. \v 10 Demasvënënë rabaja nexuabatabajirava. Tsipaji Dioso pejumelivaisi matatoxenetsia jitsipa bitso mapanacuapijicueneje. Pona baja nexata Tesalónica tomarabelia. Crescentevënënë baja itorobajë Galacia nacuayabelia. Tito pijinia itorobajë Dalmacia nacuayabelia. \v 11 Caenë Lucas xanëjavata ponapona. Jaire Marcos. Bajaraponë caëjëpatsi taneyavenonaenexa Dioso tatonacuenebijava. Nexata barërenamë tsane. \v 12 Tíquico baja itorobajë Efeso tomarabelia. \v 13 Itsa renamë tsane xanëjavaberena, Troas tomarata tajacamisajumavelia tanaxatatsijava netopitaponaeremena. Carpovënënë raja pijabota puenetarutajë. Tajalibronënua, tajacuyalatobaxutoxinua, netopitaponaeremena. Bitso tajacuyalatobaxutoxi namatavenonajë. \p \v 14 Alejandro, cobrenanita daxitacuene pexanaenë, bitso baja cajena pibisiacuene nexana. Itsiata baitsi jane Dioso neyamatamotsiana tanebejiobiaexanaematamo. \v 15 Nayajivitaema bajaraponë. Tsipaji raja bitso itoya patatsipaebaponaelivaisi. \p \v 16 Pamatacabi nayajivicuaicuaijanë majotaje Roma tomarata, nacua pevetsivi pitabarata, itsajivi ata apo neyavenonaeyacuaicuaijai. Daxita nexuabanuta. Nexata bajarapamonae tovajëtajë Diosojavabelia penaneconitsiaexanaeyanivatsi tanexuabanutsijamatabëcuene. \v 17 Itsiata baitsi jane bajarapaepatota vajatuxanenë neyavenona. Vajatuxanenë pesaë nerajuta daxitalivaisi tatsipaebinexa. Apo judíovi ata pejumecovënëtsinexa, bajarapalivaisi tsipaebaponajë Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Tanexuabanutsijavata picani netsiayai tanebeyaxuabinexa. Itsiata vajatuxanenë necapanepa tanebeyaxuabijavaminexavecua. \v 18 Vajatuxanenë cajena necapanepaponaena daxita pibisiacuene taneexanaeyaniva. Necaponaena athëbëabetsia bajaraponë pevetsinacuayabetsia. Vaxaitsi jumai tsabiabi tsanetsi Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa: “Diosomë, pinijicuene baja cajena nexanaenë,” jai tsabiabi tsanetsi. \s1 Pacuenia Pablo Timoteo tonajumeitoroba Efeso tomarabelia pebajacobinexatsi peyapëtaevitsi yabara pelivaisi \p \v 19 Nebajacobiana Prisca. Prisca pamona ata, Aquila, nebajacobiana. Nebajacobiana Onesíforo pijamonae ata. \v 20 Erasto nacopatajopa Corinto tomaratalia. Trófimo pijinia puenetajë Mileto tomaratalia. Tsipaji avitane. \v 21 Itsa cacuenecaëjëpa, naxanitsiayo renamë tsane emarapae pecopiajopaevajënaeya. Cajamatabënajina pina Eubulo, Pudente ata, Lino ata, Claudia ata, daxita itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi yajava. \p \v 22 Catovajëtatsi vajatuxanenë Jesucristo pecayajavaponaponaenexa. Daxita paxamë pacatovajëtatsi Dioso papecayavenonaenexa.