\id 1JN - Guahibo NT -Colombia 2011 (DBL -2014) \h 1 SAN JUAN \toc1 Mapabaxutoje San Juan copiaya toyaquina Dioso pejumecovënëtsivijavabelia \toc2 1 San Juan \toc3 1 Jn \mt1 Mapabaxutoje San Juan copiaya toyaquina Dioso pejumecovënëtsivijavabelia \c 1 \s1 Cristo vajanacajamatabëcuene asaëyaexanaenë yabara pelivaisi \p \v 1-2 Pacatoyaquinatsi Dioso pexënato pelivaisi. Bajaraponë athëbëtatsia ponapona baja cajena pepo bajayatami ata, itsa abaxë Dioso apo exanae mapanacuaje. Nexata bajaraponë patsica mapanacuayabetsicaje. Bajaraponë itsa patsica mapanacuayabetsicaje, naexana pacuenia vaxaitsi baexanatsi. Nexata abaxë itsa ponapona mapanacuataje, bajaraponë patanetsipaebilivaisianë pajumetaniji. Bajaraponë pataniji baja cajena pataitaxutota. Pajayabajënua patacobeta. Nexata bajaraponë pelivaisi pacatsipaebatsi. Bajaraponë matacabi apo pevereverecaejava pexainaenë. Paxa Dioso yajavaponapona. \v 3 Pacatojitsipatsi paxamë ata paneyajavajinavanapaenexa Dioso. Pacatojitsipatsi Dioso pexënato, Jesucristo, ata paneyajavajinavanapaenexa. Bajaraxuata pacuenia pataniji, pacuenia ata pajumetaniji bajaraponë patanetsipaebilivaisianë, juya paxamëjavabelia pacatsipaebaponatsi. \v 4 Nexata pacuenia pataniji, pacuenia ata pajumetaniji bajaraponë patanetsipaebilivaisianë, pacatoyaquinatsi mapabaxutotaje paxamë ata paneyapëtaenexa, bitso panesivajamatabëcuenebarëyanexa Jesús. \s1 Dioso pejumelivaisita vajanacajamatabëcueneitayotsinë yabara pelivaisi \p \v 5 Palivaisianë rabaja Jesucristo panetsipaeba, bajara mapalivaisianëje juya paxamëjavabelia pacatoyaquinatsije. Dioso raja pejumelivaisita vajanacajamatabëcueneitayotsinë. Dioso raja apo piajamatabëcueneitaquirinë. \v 6 Bajaraxuata vaxaitsi jumaitsi atatsi: “Dioso raja vaxaitsi yajavajinavanapatsi,” jai atatsi, itsiata pibisiacuene itsa exanavanapatsi, nexata najamatabëcuenecapaebatsi. Najumetsënëtatsi saya Dioso vajayajavajinavanapaejava. Najumetsënëtatsinua pexaniacuene vajaexanaejava ata. \v 7 Itsiata vaxaitsi xaniavaetsia itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso pejumelivaisi pacuenia Dioso ata pijacuata bajarapalivaisi najumecovënëtaponapona, nexata vaxaitsi ata mapanacuata xaniavaetsia najamatabëcuenejëpaeya najuajinavanapaenatsi. Bajarapacuenia vaxaitsi itsa jinavanapaenatsi, nexata Jesucristo, Dioso pexënato, vajanacasivatëpaexae, nacavecuaajibiaexanaena daxita vajapibisiajamatabëcuenemi. \p \v 8 Vaxaitsi pibisiacuene exanae atatsi, itsiata itsa jumaitsitsi: “Vaxaitsi cajena aneconijibitsi. Tsipaji pibisiacuene apo exanaetsi,” itsa jaitsi, nexata saya jamatabëcuenenavëxaniabatsi. Pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, apo nacatsijamatabëecae. \v 9 Dioso baja cajena nacayavenonabiaba pacuenia najumecapanepaeya nacajumaitsi. Dioso pexanepanaecuene exanabiabanua. Bajaraxuata pibisiacuene vajaexanaejavami, itsa navajunupaebatsi Diosojavabelia, nexata Dioso nacavecuaajibiaexana pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Nacavecuaajibiaexananua daxita pibisiajamatabëcuene vajaxainaejavami. \v 10 Vaxaitsi pibisiacuene exanae atatsi, itsiata itsa jumaitsitsi: “Vaxaitsi cajena caeto ata pibisiacuene apo exanaetsi,” itsa jaitsi, nexata saya jamatabëcuenenavëxaniabatsi. Dioso pejumelivaisi ata apo nacatsijamatabëecae. Bajarapacuenia itsa jumaitsitsi, nexata Dioso tanetsi bepenajumetsënëtsinë. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia daxitatsi pibisiacuene ëvajaexanaevi. \c 2 \s1 Cristo vajanacatocuaicuaijainë Diosojavabelia yabara pelivaisi \p \v 1 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije patacamuxujiobinexa pibisiacuene paneexanaeyaniva. Itsiata baitsi jane cajena itsajivi pibisiacuene itsa exana, xainatsi Jesucristo, vajanacayavenonaenë, vajanacatocuaicuaijainë Diosojavabelia. Bajaraponë cajena caeto ata pibisiacuene apo pexanaenë. \v 2 Jesucristo vajanacasivatëpaexae, nacavecuaajibiaexana baja daxita pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Itsiata ëvaxaitsi apo nacasivatëpae. Daxita mapanacuapijivije pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexa, Jesucristo sivatëpa. \p \v 3 ¿Detsa pacuenia nayapëtanetsi Dioso pijajivitsi? Itsa exanavanapatsi pacuenia Dioso nacaitoroba, nayapëtanetsi Dioso pijajivitsi. \v 4 Itsajivi jumaitsi ata: “Xanë raja cajena Dioso yapëtaniji,” jai ata, itsiata itsa apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi, bajarapajivi saya najumetsënëta. Pexaniajailivaisi cajena, Dioso pejumelivaisi, apo tsijamatabëecaetsi. \v 5 Pajivi exanaponapona Dioso pitorobicueniatsi, bajarapajivi pepacuene jumecovënëta Dioso bajarapajivi bitso pejitsipaexae Dioso. Bajarapacuenia vaxaitsi ata itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso, nexata nayapëtaevanapaenatsi vajayajavajinavanapaejava Dioso. \v 6 Pajivi jumaitsi: “Xanë rabaja Dioso yajavaponaponajë,” jai, bajarapajivi xaniavaetsia beponapona pibisiacuene exanaenejeva. Pacuenia Jesús ponapona, bajarapacuenia bajarapajivi beponapona. \s1 Palivaisi baja bajayata jivi jumecovënëta, bajarapalivaisi icatsia bepejanalivaisicuenia jivi pejumecovënëtsinexa, yabara pelivaisi \p \v 7 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije panejumecovënëtsinexa. Apo pejanalivaisi ra picani. Itsiata baitsi jane palivaisi baja copiaya bajayata pajumetaneme, pamatacabi ajena pajumecovënëtame Jesús pelivaisi, bajarapalivaisi jumejëpa. \v 8 Nexata mapalivaisije pacatoyaquinatsi pejanalivaisicuenia panejumecovënëtsinexa. Mapalivaisije pexaniajailivaisi cajena. Cristo cajena pijacuata bajarapalivaisi natoexanaponapona. Paxamë ata baja pajumecovënëtavanapame bajarapalivaisi. Nexata mapanacuapijijamatabëcuenemije, pitaquirijamatabëcuenemi, pacavecuaajibi baja tsaponae. Tsipaji bajarapalivaisita Jesucristo nacajamatabëcueneitayotapona. \p \v 9 Itsajivi jumaitsi ata: “Xanë raja Dioso pitorobicuenia exanaponaponajë,” jai ata, itsiata itsa itoya itsajivi Dioso penajuajumecovënëtsivi, nexata bajarapajivi abaxë tsiteca ajamatabëcueneitaquiri tsaponaponae. \v 10 Pajivi bitso asiva itsajivi ata, Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi Dioso jamatabëcueneitayotatsi. Nexata bajarapajivi apo caëjëpaetsi itsacuenejavayo ata pibisiacuene itsajivi pexanaeyaexanaenexatsi. \v 11 Pajivi itoya itsamonae ata Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi abaxë tsiteca ajamatabëcueneitaquiri tsaponaponae. Apo yapëtae pibisiacuene pexanaejava. Apo yapëtaenua itsabelia caponaejitsiatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Bajara jamatabëcueneitsi tsipaji pevajënaeyabelia dovathi yaajamatabëcueneitaquiriaya exanaponatsi piajamatabëcueneitaquirixae. \p \v 12 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tsipaji baja Dioso pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi Jesucristo papecasivatëpaexae. \v 13 Patavajënaepijivimë, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tsipaji baja payapëtaneme Jesucristo, ponë baja cajena athëbëtatsia ponapona pepo bajayatami ata, Dioso daxitacuene mapanacuata pexanaevajënaeya. Paxamë ata papevëjëavimë, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tsipaji baja dovathi pajamatabëcueneamoneyabame. \p Bepataxicueniamë patacataevi, imata baja cajena itsabaxuto pacatoyaquinatsi. Tsipaji baja vaxa Dioso payapëtaneme. \v 14 Patavajënaeyapijivimë, imata baja cajena itsabaxuto pacatoyaquinatsi. Tsipaji baja payapëtaneme Jesucristo, ponë baja cajena athëbëtatsia ponapona pepo bajayatami ata, Dioso daxitacuene mapanacuata pexanaevajënaeya. Paxamë ata papevëjëavimë, imata baja cajena itsabaxuto pacatoyaquinatsi. Tsipaji baja pajamatabëcuenesaëmë Dioso panejumecovënëtsijava. Pacatsijamatabëeca baja Dioso pejumelivaisi. Nexata baja dovathi pajamatabëcueneamoneyabame. \p \v 15 Pëtsa pajitsipame mapanacuapijicueneje. Pëtsa pajitsipame mapanacuapijipibisiacuene ataje. Itsa pajitsipaejitsipame mapanacuapijipibisiacueneje, nexata apo pajitsipaemë tsipae Dioso. \v 16 Pajamatabëcuene jivi jitsipaeyaexanabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapajamatabëcuene apo pitsapae Diosojavaverena. Bajarapajamatabëcuene pitsapa mapanacuataje. Pajamatabëcuene ata jivi najamatabëxainaeyaexanabiabatsi penaxainaeyabinexa xua itajitsipa, bajarapajamatabëcuene ata pitsapa mapanacuataje. Pajamatabëcuene ata jivi najamatabëxainaeyaexanabiabatsi beayaijamatabëcuenevi penataenexa, bajarapajamatabëcuene ata pitsapa mapanacuataje. Daxita bajarapajamatabëcuene pitsapa mapanacuataje. Bajarapajamatabëcuene apo pitsapae vaxa Diosojavaverena. \v 17 Imoxoyo rabaja pevajënae tsaponae pevereverecaenexa mapanacuaje. Nexata daxita pajamatabëcuene jivi jitsipaeyaexanabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa, yajavavereverecaena mapanacuaje. Itsiata baitsi jane pamonae exanavanapa Dioso pitorobicueniatsi, jinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. \s1 Pexaniajailivaisi, penajumetsënëtsilivaisi ata, yabara pelivaisi \p \v 18 Tajamonae, imoxoyo rabaja pevajënae tsaponae pevereverecaenexa mapanacuaje. Pavënëlivaisitaneme rabaja pacuenia najetarucaejitsia ponë cueneitoyatsi Cristo. Pata rabaja cajena ayaibitsaëto, pamonae Cristo cueneitoyatsi. Bajarapamonae pepatsixae, yapëtanetsi imoxoyo baja pevajënae tsaponae pevereverecaenexa mapanacuaje. \v 19 Pamonae Cristo cueneitoyatsi, bajarapamonae vaxaitsiyajuvënëvimi picani. Itsiata baja nacavecuapitsapa. Bajarapamonae pepacuene apo vaxaitsiyajuvënëvi cajena. Itsa peneta bajarapamonae vaxaitsiyajuvënëvi tsipae, nexata tsitecaeya najinavanapaejitsipa vaxaitsita. Bajaraxuata bajarapamonae nacavecuapona baja. Nexata daxitajivi xaniavaetsia yapëtane bajarapamonae pepacuene Dioso apo pejumecovënëtsivicuene. \p \v 20 Cristo rabaja pacarajuta Espíritu Santo. Bajaraxuata daxita paxamë payapëtaneme baja pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. \v 21 Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje tsipaji baja payapëtaneme pexaniajailivaisicuene Jesús pelivaisi. Nexata apo pacatoyaquinaetsi matapania patacayapëtaeyaexanaenexa pexaniajailivaisicuene Jesús pelivaisi. Tsipaji baja bajaya payapëtaneme bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene. Payapëtanemenua baja Jesús pelivaisijavaverena acuenebi pepitsapaejava penajumetsënëtsilivaisi. Tsipaji pexaniajailivaisijavaverena acuenebi pepitsapaejava penajumetsënëtsilivaisi. \p \v 22 ¿De jane peneta jumaitsi pepo penajumetsënëtsijivi? Pajivi peneta pepo penajumetsënëtsijivi, jumaitsi mapacueniaje: “Jesús raja apo Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica vajanacacapanepaenexa,” jai. Bajara peneta pejumaitsijivi, pepo penajumetsënëtsijivi jane baja. Bajarapajivi Cristo pijavajabitsaëjivi. Bajarapajivi apo jumecovënëtsi Dioso. Apo jumecovënëtsinua Dioso pexënato ata. \v 23 Pajivi peneta jumaitsi: “Jesús raja Dioso apo pexënato,” jai, bajarapajivi Dioso apo yajavaponaponaetsi. Pajivi pijinia peneta jumaitsi: “Jesús raja Dioso pexënato,” jai, bajara jane pajivi Dioso yajavaponaponatsi. \p \v 24 Bajaraxuata paxamë baja palivaisi pajumetaneme panejumecovënëtsijavaverenacujinae, panevajënaeyabelia tsiteca pacajinavanapare. Bajarapalivaisi tsiteca itsa pacatsijamatabëecaena, nexata panevajënaeyabelia payajavajinavanapaename Dioso. Payajavajinavanapaenamenua Dioso pexënato ata, Cristo. \v 25 Jesucristo rabaja najumecapanepaeya jumaitsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. \p \v 26 Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje patacayapëtaeyaexanaenexa panenayajivitaenexa pamonae jamatabëpacayamaxëitojoroba. \v 27 Paxamë rabaja Espíritu Santo pacatsijamatabëeca, ponë pacarajuta Jesucristo. Bajaraxuata apo panamatavenonaemë baja itsajivi ata papecatsipaebinexa paneyapëtaenexa daxitacuene. Tsipaji baja daxita xua Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanapona, pexaniajaicuene baja cajena. Penajumetsënëtsicuene baja cajena Espíritu Santo apo pacayapëtaeyaexanaponae. Pacuenia Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanapona, bajarapacuenia pajumecovënëtaponare panevajënaeyabelia paneyajavajinavanapaenexa Cristo. \p \v 28 Tajamonae, ajamatabëcuenesaëya yajavajinavanapaenatsi Cristo. Bajarapacuenia yajavajinavanapaenatsi vajacujunaviyaniva pamatacabi bajaraponë patsianica. Nexata apo aura tsanetsi bajaraponëjavabelia pamatacabi patsianica. \v 29 Paxamë rabaja payapëtaneme Jesucristo, Dioso pexënatoxae, pexaniacuene pexanabiabijava. Nexata bepayapëtaneme mapacueneje. Pamonae peneta pexaniacuene exana, bajarapamonae Dioso pexi. \c 3 \s1 Dioso pexi yabara pelivaisi \p \v 1 Pacanaëjëre vaxa Dioso vajanacaasivacuene. Nacaasiva bitso. Bajaraxuata Dioso pexicueniatsi nacatane. Xaniajai rabaja. Dioso pexitsi. Mapanacuapijivije Dioso apo peyapëtaexae, nexata bajarapamonae vaxaitsi ata apo nacayapëtae Dioso pexicuenetsi. \v 2 Tajamonae bitso patacaasivavi, aeconoxae rabaja vaxaitsi daxitatsi Dioso pexitsi. Apo yapëtaetsi abaxë pacuenia itsamatacabi vaxaitsi cueneitsijitsiatsi. Itsiata Cristo itsamatacabi itsa patsianica, vaxaitsi cuenetaenatsi Cristo pacuenia cueneitsi. Nexata vaxaitsi itsa cuenetaenatsi Cristo, cuenejëpaenatsi. Tsipaji cuenetaenatsi pacuenia Cristo cueneitsi. \v 3 Cristo pibisiacuene apo pexanaenë caeto ata. Bajaraxuata daxita pamonae copiaevetavanapa Cristo pepatsijavanexatsica, pevajënae tonajamatabëcuene xaniavaetavanapaena. Pibisiacuene apo exanavanapae tsane. \p \v 4 Pajivi pibisiacuene exana, apo jumecovënëtsi palivaisi Dioso najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Pibisiacuene itsa exana, nexata Dioso pitavetsijava exana. \v 5 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Cristo patsica mapanacuayabetsicaje vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Cristo baja cajena caeto ata pibisiacuene apo pexanaenë. \v 6 Bajaraxuata pajivi baja Cristo yajavaponapona, pibisiacuene apo exanaponaponae. Pajivi tsiteca pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponapona, bajarapajivi apo tae baja cajena Cristo. Apo yapëtaenua cajena. \v 7 Tajamonae, pëtsa panacopatame itsajivi ata papecayamaxëitojorobinexa. Pajivi exanabiaba pexaniacuene, Dioso pejitsipaecuene, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. Pacuenia Cristo jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsi bajarapajivi. \v 8 Pajivi tsiteca pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponapona, bajarapajivi dovathi pijajivitonë tsaponaponae. Dovathi pibisiacuene pexanaecujinae, apo copatsi. Tsiteca pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponapona mapanacuataje. Bajaraxuata Dioso pexënato patsica mapanacuayabetsicaje daxitajivi dovathi pejamatabëcueneta pibisiacuene pexanabiabijavami piajibiaexanaenexa. \p \v 9 Pajivi baja Dioso pexijivi exanatsi, bajarapajivi baja pibisiacuene apo exanaponaponae. Tsipaji baja Dioso najamatabëcuenerajutatsi. Bajarapajivi baja copata pibisiacuene pexanabiabijava. Tsipaji baja Dioso pexijivi exanatsi. \v 10 Bajarapacuenia xaniavaetsia yapëtanetsi pajivi Dioso pexijivi exanatsi. Pajivi pijinia dovathi pexijivi exanatsi, yapëtanetsi. Tsipaji pajivi Dioso pexijivi apo exanaetsi, pexaniacuene apo exanae. Apo asivanua itsamonae ata. \s1 Pacuenia vaxaitsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae yabara pelivaisi \p \v 11 Dioso baja cajena panejumecovënëtsijavaveliacujinae, pajumetaeyabiabame pejumaitsilivaisi mapacueniaje: “Vaxaitsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae,” pejailivaisi. \v 12 Vaxaitsi nexata apo bitoyatsi itsamonae ata. Pacuenia bajayatami Caínpijinë itoya pejuyapijinëmi, bajara apo bitsitsi vaxaitsi. Caínpijinë dovathi pijajivitonë tsaponaponae. Nexata beyaxuaba pejuyapijinëmi. Pacatsipaebijitsiatsi pacuene yabara Caínpijinë beyaxuaba pejuyapijinëmi. Caínpijinë dovathi pitorobicueniatsi, pibisiacuene exanaponapona. Pejuyapijinëmi pijinia pexaniacuene, Dioso pitorobicueniatsi, exanaponapona. Bajaraxuata Caínpijinë beyaxuaba pejuyapijinëmi. \p \v 13 Tajamonae, pëtsa pajamatabëcuenenabenajacame paxamë ata itsa pacaitoya mapanacuapijivije. \v 14 Vaxaitsi picani bajayata Dioso pitabarata jamatabëcuenetëpavanapatsi. Itsiata baja aeconoxae Dioso nacajamatabëcueneasaëyaexana vajanajamatabëcuenecopatsixae bajaraponëjavabelia. Yapëtanetsi baja cajena Dioso vajanacajamatabëcuene asaëyaexanaejava. Tsipaji itsamonae ata Dioso vajanajuajumecovënëtsivi, asivatsi tsavanapae. Pajivi apo asiva itsamonae ata, Dioso penajuajumecovënëtsivi ata, bajarapajivi Dioso pitabarata jamatabëcuenetëpaponapona. \v 15 Pajivi itoya itsajivi, Dioso penajuajumecovënëtsivi ata, bajarapajivi jamatabëcuenejëpaponapona jivibenë. Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Jivibenë baja cajena apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. \v 16 Yapëtanetsi baja cajena mapacueneje. Jesucristo vajanacaasivaxae, nacopata pebeyaxuabinexatsi vajaneconi yabara. Nexata vaxaitsi ata vajaasivaxae Dioso vajanajuajumecovënëtsivi, bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Itsamonae nebeyaxuabijitsia ata tsane, yavenonaenajë Dioso patanajuajumecovënëtsivi,” bejamatabëjaitsi. \v 17 Ponë Dioso pejumecovënëtsinë, bitso pexainaenë pexainaejava, tae ata itsanë pijinia Dioso pejumecovënëtsinë penamatavenonaejava, itsiata itsa apo yavenonae, nexata acuenebi pejumaitsijava: “Xanë bitso Dioso jitsipajë tajamatabëëthëtojavavetsina,” pejaijava. \v 18 Tajamonae, “Asivanë raja itsamonae ata,” apo bejaitsi saya vajacuibovojotota pexaniacuene toexanaenejevatsi bajarapamonaejavabelia. Biji rajane bajarapamonae vajanacayapëtaenexa pepacuene vajaasivajava, pexaniacuene betoexanatsi. Beyavenonatsi bitso penamatavenonaejavata. \s1 Pacuenia apo auratsi Dioso pitabarata yabara pelivaisi \p \v 19 Daxitatsi vaxaitsi itsa asivatsi tsavanapae tsane itsamonae ata, Dioso vajanajuajumecovënëtsivi, nexata nayapëtaenatsi Dioso pexicuenetsi. Ajunavijibianua jinavanapaenatsi Dioso pitabarata. Dioso baja cajena pexaniajailivaisi jivijavabelia petsipaebinë. \v 20 Dioso baja cajena bitso ayaijamatabëcuenenë. Dioso peyapëtaenë daxitacuene. Bajaraxuata vaxaitsi jamatabëjumaitsi atatsi: “Xanë bitso ajamatabëcuenebejenë pibisiacuene taexanaejava yabara,” jamatabëjai atatsi, itsiata xainatsi Dioso vajanacayavenonaenë. Dioso vajanacaitaxutotsoniataenë. Tsiteca nacaasiva. Nacaevetanua. \v 21 Tajamonae bitso patacaasivavi, vajajamatabëëthëtota itsacueneneconi itsa apo xainaetsi, nexata apo auratsi Diosojavabelia vajavajëtsinexa. Jamatejematsi Dioso pitabarata. \v 22 Dioso nacarajutsiana daxita xua vajëtsianatsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia Dioso nacarajutsiana tsipaji Dioso jumecovënëtavanapatsi pacuenia nacaitoroba. Pacuene yabara Dioso sivajamatabëcuenebarëya, bajarapacuene ata vaxaitsi exanavanapatsinua. \v 23 Dioso raja nacaitoroba vajajamatabëjumaitsinexa mapacueneje: “Jesús baja patsica, ponë copiaevetavanapatsi vajanacacapanepaenexa. Bajaraponë Dioso baja cajena pexënato,” vajajamatabëjainexa. Nacaitorobanua namataenetsia vajanaasivatsavanapaenexa. \v 24 Pajivi jumecovënëta Dioso pitorobilivaisi, bajarapajivi Dioso yajavaponaponaena. Bajarapajivi ata pijinia Dioso yajavaponaponaenatsi. Yapëtanetsi pepacuene Dioso vajanacayajavaponaponaejava. Tsipaji Espíritu Santo, ponë Dioso nacarajuta, bajaraponë nacayapëtaeyaexana pepacuene Dioso vajanacayajavaponaponaejava. \c 4 \s1 Espíritu Santo yabara, Cristo pijavajabitsaë ata, yabara pelivaisi \p \v 1 Tajamonae bitso patacaasivavi, itsamonae itsa pacajumai tsane mapacueniaje: “Espíritu Santo raja, ponë netsijamatabëeca, netsipaeba. Nexata juya bajarapalivaisi pacatsipaebatsi,” itsa pacajai tsane, pëtsa abaxë caecuenia pajumecovënëtame. Copiaya abaxë pajamatabëcueneëjëbianame paneyapëtaenexa itsa xaniajai bajarapamonae Espíritu Santo petsipaebilivaisitsi pacatsipaebiana. Bajarapacuenia pajamatabëcueneëjëbianame tsipaji raja daxitajava mapanacuajavaje yacaëjëpa penajumetsënëtsilivaisi petsipaebanajetarubenaevi. Bajarapamonae penajumetsënëtsilivaisi daxitajivijava tsipaebanajetarubena. BeDioso itajara pejumelivaisi petsipaebivicuenia, tsipaebanajetarubena. \v 2 Nexata bajarapacuenia copiaya itsa pajamatabëcueneëjëbianame, payapëtaename pamonae tsijamatabëecatsi Espíritu Santo. Pamonae raja peneta pepacuene Espíritu Santo tsijamatabëecatsi, jumaitsi mapacueniaje: “Jesucristo itsa patsica mapanacuayabetsicaje, naexana pacuenia vaxaitsi baexanatsi mapanacuataje,” jai peneta pamonae pepacuene Espíritu Santo tsijamatabëecatsi. \v 3 Pamonae peneta jumaitsi mapacueniaje: “Jesucristo raja Dioso apo pexënato,” jai, bajarapamonae cajena apo tsijamatabëecaetsi Espíritu Santo. Bajarapamonae tsijamatabëecatsi ponë cueneitoyatsi Cristo. Ponë baja pavënëlivaisitaneme pepatsijavanexa, ponë Cristo cueneitoyatsi, bajaraponë pata baja. Ponapona rabaja mapanacuajavaje. \v 4 Tajamonae, paxamë rabaja Dioso papijajivimë. Nexata baja penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebivi, apo pacayamaxëitojorobicapanepae. Apo caëjëpaetsi papecayamaxëitojorobijava. Tsipaji ponë pacatsijamatabëeca, bajaraponë bitso piasaënë, ponë ponapona mapanacuajavaje, matatoxenetsia. \v 5 Pamonae tsipaebapona penajumetsënëtsilivaisi, bajarapamonae saya Dioso apo peyapëtaevi. Bajaraxuata mapanacuapijicuene cacuaicuaijai. Nexata pamonae bitso jitsipa maëpanacuapijicueneje, namuxunaevetabiabatsi. \v 6 Vaxaitsi raja Dioso pijajivitsi. Pajivi yapëtane Dioso, vaxaitsi ata nacanamuxunaeveta. Pajivi Dioso apo jitsipae, vaxaitsi ata apo nacanamuxunaevetsi. Nexata bajarapacuenia nayapëtane pajivi tsijamatabëecatsi Espíritu Santo. Espíritu Santo baja cajena jivi pexaniajailivaisi petsipaebinë. Bajara pijinia pacuenia nayapëtane pajivi ata tsijamatabëecatsi dovathi. Dovathi baja cajena penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebinë. \s1 Dioso vajanacaasivanë yabara pelivaisi \p \v 7 Tajamonae bitso patacaasivavi, daxitatsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae. Tsipaji Diosojavaverena pitsapa vajanacaasivajamatabëcuene. Pajivi peneta asiva Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi Dioso pexijivi. Bajarapajivi yapëtane Dioso. \v 8 Pajivi apo asiva itsamonae ata, bajarapajivi apo yapëtae Dioso. Tsipaji baja cajena Dioso bitso asiva daxitajivi. \v 9 Dioso raja vajanacaasivajava, nacayapëtaeyaexana mapacueniaje. Dioso athëbëvetsica nacatoitorobica pepo caenë pexënato mapanacuayabetsicaje. Bajarapacuenia Dioso pexënato nacatoitorobica matacabi apo pevereverecaejava vajaxainaenexa pexënato vajanacasivatëpaexae. \v 10 Bajarajamatabëcueneitsi Dioso bitso vajanacaasivajava. Vaxaitsi rajane bevelia Dioso jitsipatsi. Dioso ra picani bitso vaxaitsi nacajitsipa. Bajaraxuata Dioso nacatoitorobica pexënato cruzata vajanacasivatëpaenexa. Nexata Jesús vajanacasivatëpaexae, Dioso baja nacavecuaajibiaexana daxita pibisiacuene vajaexanaeneconimi. \p \v 11 Tajamonae bitso patacaasivavi, itsa Dioso bajarapacuenia bitso nacaasiva, nexata vaxaitsi ata daxitatsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae. \v 12 Itsajivi ata cajena abaxë Dioso apo tae. Itsiata baitsi jane vaxaitsi namataenetsia itsa nasivatsi, Dioso baja nacayajavaponapona. Dioso vajanacatojitsipaecuenia itsamonae ata vajaasivanexa, Dioso nacajamatabëcueneasaëyaexanapona. \v 13 Vaxaitsi yajavajinavanapatsi Dioso. Bajara pijinia pacuenia Dioso ata nacayajavaponapona. Yapëtanetsi pexaniajaicuene Dioso vajanacayajavaponaponaejava. Tsipaji baja Dioso nacarajuta Espíritu Santo. \v 14 Vaxaitsi baja cajena tanetsi Dioso pexënato. Nexata vaxaitsi tsipaebabiabatsi itsamonaejavabelia Dioso pexënato pitorobijavatsica mapanacuayabetsicaje pecapanepaenexa daxita mapanacuapijivije. \v 15 Pajivi jumaitsi mapacueniaje: “Jesús raja Dioso pexënato,” jai, bajarapajivi Dioso yajavaponapona. Bajarapajivi pijinia Dioso ata yajavaponaponatsi. \p \v 16 Nexata vaxaitsi jamatabëcueneyapëtanetsi pacuenia bitso Dioso nacaasiva. Dioso cajena piasivanë daxitanacuapijivi. Pamonae itsamonae ata namataenetsia naasiva tsavanapae, bajarapamonae Dioso yajavaponapona. Bajarapamonae ata pijinia Dioso yajavajinavanapa. \v 17 Nexata pacuenia Dioso nacatojitsipa itsamonae ata vajanasivatsavanapaenexa, bajarapacuenia itsamonae ata asivatsi tsavanapae tsane. Nexata pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaponaena daxita pibisiacuene pexanaevi, bajarapamatacabi vaxaitsi Dioso pitabarata apo junavitsi tsane. Apo junavitsi tsane Dioso pitabarata tsipaji baja mapanacuataje vaxaitsi asivatsi tsavanapae tsane itsamonae ata pacuenia Cristo daxitatsi nacaasiva. \v 18 Itsa yapëtanetsi Dioso vajanacaasivajava, apo cujunavitsi itsacuenejava ata. Tsipaji Dioso itsa nacaasiva, nacavecuaajibiaexana vajajunavijavami. Pajivi Diosojavabelia naneconita, yapëtane Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi. Bajaraxuata daxitacuene cujunava. Pajivi cujunava daxitacuene, abaxë xaniavaetsia apo yapëtae pacuenia Dioso asivatsi. Bajaraxuata cujunava. \p \v 19 Vaxaitsi Dioso asivatsi tsipaji Dioso copiaya nacaasiva. \v 20 Pajivi jumaitsi ata mapacueniaje: “Xanë raja Dioso asivanë,” jai ata, itsiata itsa itoya itsajivi Dioso pejumecovënëtsijivi ata, nexata saya bajarapajivi penajumetsënëtsijivi. Bajarapajivi itsa apo asiva itsajivi ata, petaeyabiabijivi ata, nexata biji bitsoyo bajarapajivi apo asiva Dioso. Tsipaji biji cajena caeto ata apo tae Dioso. \v 21 Pajivi asiva Dioso, bajarapajivi biasiva itsajivi ata, Dioso penajuajumecovënëtsijivi. Tsipaji baja cajena Cristo nacaitoroba vajaasivanexa itsamonae ata. \c 5 \s1 Pacuenia vaxaitsi mapanacuataje dovathi jamatabëcueneamoneyabatsi yabara pelivaisi \p \v 1 Pajivi jumecovënëta: “Jesús raja Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica vajanacacapanepaenexa,” pejailivaisi, bajarapajivi Dioso pexijivi exanatsi. Pajivi asiva itsajivi ata, caejivi apo biasiva. Nexata bajarapajivi daxita pexi beyajavaasiva. \v 2 Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata bexanatsi itsa asivatsi Dioso. Itsa jumecovënëtatsi pacuenia Dioso nacaitoroba, nexata beyajavaasivatsi itsamonae ata, Dioso vajanajuajumecovënëtsivi. Tsipaji bajarapamonae Dioso pexi exanatsi. \v 3 Vaxaitsi itsa asivatsi Dioso, nexata pacuenia Dioso nacaitoroba, jumecovënëtatsi. Pacuenia Dioso nacaitorobapona vajatoexanaenexa, apo nacatsitaayapëbeje. \v 4 Apo nacatsitaayapëbeje tsipaji baja Dioso pexitsi. Nexata caejivitsi canacujitsia Dioso nacacaëjëpaeyaexanapona vajaexanaenexa pacuenia Dioso nacaitorobapona. Najamatabëcuenecopatatsi baja Cristojavabelia vajanacayavenonaenexa mapanacuapijijamatabëcuenevecuaje. Nexata bajarapacuenia mapanacuataje dovathi jamatabëcueneamoneyabaponatsi. \v 5 Pajivi jumecovënëta Jesús Dioso pexënatocuene, bajarapajivi caëjëpatsi dovathi pejamatabëcueneamoneyabinexa. \s1 Pacuenia yapëtanetsi Jesús pepacuene Dioso pexënatocuene yabara pelivaisi \p \v 6 Jesucristo baja cajena athëbëvetsica pepatsinë. Yapëtanetsi Jesús pepacuene Dioso pexënatocuene. Tsipaji copiaya bautisabatsi merata. Bajaraxuacujinae cruzata beyaxuabatsi. Nexata saya Jesús ëpebautisabicujinaetsi apo ponaponae. Biji rajane copiaya bautisabatsi. Bajaraxuacujinae cruzata beyaxuabatsi. Espíritu Santo ata nacayapëtaeyaexana Jesucristo pepacuene Dioso pexënatocuene. Espíritu Santo baja cajena pexaniajainë. Nexata Espíritu Santo vajanacayapëtaeyaexanaejava, Jesús Dioso pexënatocuene, bejumecovënëtatsi. \v 7 Athëbëtatsia jinavanapa acueyabi ponëbeje, penajamatabëcuenejëpaevi, pevajunupaebivi Jesucristo Dioso pexënatocuene. Pamonae jinavanapa athëbëtatsia, mapamonaeje: Dioso, Jesucristo, Espíritu Santo. Bajarapamonae acueyabi ponëbeje, penajamatabëcuenejëpaevi, caenë rabaja picani tsaponaponae. \v 8 Mapanacuata ataje acueyabi xuabeje pejamatabëcueneta yapëtanetsi Jesucristo pepacuene Dioso pexënatocuene. Yapëtanetsi Espíritu Santo pejamatabëcueneta. Yapëtanetsinua Jesús pebautisabijavatsi ata pejamatabëcueneta. Yapëtanetsinua Jesús cruzata pebeyaxuabijavatsi ata pejamatabëcueneta. Bajarapaacueyabi xuabeje pejamatabëcueneta yapëtanetsi Jesucristo pepacuene Dioso pexënatocuene. \v 9 Dioso baja cajena nacayapëtaeyaexana Jesús Dioso pexënatocuene. Mapanacuapijivi ata, itsa nacatsipaeba itsacuenelivaisiyo, nexata jumecovënëtabiabatsi pacuenia nacatsipaebabiaba. Itsiata baitsi jane Dioso itsa nacatsipaeba, bejumecovënëtatsi xaniavaetsia pacuenia nacatsipaeba. Tsipaji Dioso bitso pejumenamatamotsinë. Bitso pexaniajainë. \v 10 Pajivi jumecovënëta Jesús Dioso pexënatocuene, bajarapajivi pejamatabëëthëtota yapëtane bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene. Pajivi apo jumecovënëtsi Jesús Dioso pexënatocuene, bajarapajivi Dioso bepenajumetsënëtsinë tane. Tsipaji bajarapajivi Dioso peyapëtaeyaexanaejavatsi, apo jumecovënëtsi, Jesús Dioso pexënatocuene. \v 11 Dioso itsa nacayapëtaeyaexana Jesús Dioso pexënatocuene, nacayapëtaeyaexana mapalivaisije. Nacayapëtaeyaexana Dioso vajanacarajutsijavanexa matacabi apo pevereverecaejava. Nexata Dioso pexënato pejamatabëcueneta xainaenatsi matacabi apo pevereverecaejava. \v 12 Pajivi yajavaponaponaena Dioso pexënato, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi apo yajavaponaponae tsane Dioso pexënato, bajarapajivi apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. \s1 Pacuenia Juan muxujioba pecopatsivajënae baja petoyaquinaelivaisi mapabaxutotaje yabara pelivaisi \p \v 13 Pacatoyaquinatsi mapalivaisije panejumecovënëtsivi Dioso pexënato. Pacatoyaquinatsi paneyapëtaenexa matacabi apo pevereverecaejava panexainaejavanexa. \p \v 14 Yapëtanetsi Dioso vajanacajumetaejava itsa vajëtatsi vajanacatojitsipaecuenia. Bajaraxuata apo jumejunavitsi vajavajëtsinexa Diosojavabelia. Jamatejematsi Dioso pitabarata. \v 15 Yapëtanetsi Dioso vajanacajumetaejava itsa vajëtatsi. Nexata yapëtanetsi Dioso vajanacarajutsijavanexa xua vajëtatsi. \p \v 16 Dioso panenajuajumecovënëtsivi itsa pataename pibisiacuene pexanaejava, patovajëtsianame Diosojavabelia, Dioso pejamatabëcuenexaniavaetsinexatsi pibisiacuene pexanaejivi. Bajarapacuenia Diosojavabelia patovajëtsianame itsa payapëtaename paneconi yabara abaxë Dioso apo vecuanaxuabijitsia. Itsajava raja jivi pibisiacuene itsa exana, bajarapaneconi yabara pepacuene jivi Diosovecua naxuabiana. Nexata baja itsa payapëtaename paneconi yabara pepacuene baja bajarapajivi Diosovecua naxuabijitsia, pëtsa patovajëtame Diosojavabelia. Bajarapitsineconi baja pexainaevi panetovajëtsinexa Diosojavabelia, apo pacaitorobitsi. \v 17 Daxitacuene xua apo pexanepanaecuene jivi exana, pibisiacuene baja cajena. Itsiata baitsi jane bajarapapibisiacuene jivi pexanaejava itsa copabiana, nexata bajarapaneconi yabara itsiata jivi pepacuene Dioso apo vecuanaxuabi tsane. \p \v 18 Yapëtanetsi baja cajena mapacueneje. Pajivi Dioso pexijivi exanatsi, bajarapajivi copata baja pibisiacuene pexanaejava. Tsipaji baja Dioso pexënato, Jesucristo, evetatsi bajarapajivi. Nexata dovathi apo itsacueniabitsi. \p \v 19 Yapëtanetsi daxita vaxaitsi Dioso pexicuenetsi. Yapëtanetsinua itsamonae dovathi pitorobabiabijavatsi pibisiacuene pexanaenexa. \p \v 20 Yapëtanetsinua baja Dioso pexënato, Jesucristo, athëbëvetsica pepatsijavatsica. Patsica vajanacajamatabëcuene yapëtaeyaexanaenexa pepo Dioso. Vaxaitsi baja yajavajinavanapatsi Dioso. Tsipaji baja yajavajinavanapatsi Dioso pexënato, Jesucristo. Bajaraponë ata pepo Dioso baja cajena, vajanacarajutsinënexa matacabi apo pevereverecaejava. \v 21 Tajamonae, panayajiviitavere papecatsipaebiyaniva palivaisi tsipaebapona pamonae vajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia.