\id LUK LUK- Goofa \ide UTF-8 \h Luuqaasa \toc3 Luuqa \toc2 Luuqaasa \toc1 Luuqaasi Xaafida Yesuus Kiristtoosa Wonggelaa \mt1 Luuqaasi Xaafida \mt2 Yesuus Kiristtoosa Wonggelaa \imt Gaatha Qofaa \ip Luuqaasi Yesuusi doorida tammanne nam77u hawaareta giddon deenna. Luuqaasa Wonggelay, Yesuusi koyro nabeta doonan yaana geetettidi odettidayssa, Isra7eeleti kaseppe naagishe de7ida “Kiristtoosa” gideyssanne asa zerethi ubbaa ashsheyssa gideyssa qonccisees. Luuqaasi, ba maaxafan Yesuusi, “Manqotas Wonggelaa sabbakanaw” ba aawappe kiitettidayssa gideyssanne he Wonggelay asaas de7iya dumma dumma metuwappe kesseyssa gideyssa odees. Luuqaasa Wonggelaa giddon, Yesuusa yuussabaa odiya koyro shemppotaninne Yesuusi pude salo keyidayssa odiya wurssetha shemppotan qonccidi odettiday ufayssabaa. Yesuusi salo keyidaappe guye ammanoy waanidi diccidaakkonne dalggidaakko odiya taarikiya ha Wonggelaa xaafey hawaareta ooso maxaafan xaafis. \ip Kiitanchchota mazmuriyabaa, Yesuusi yelettida wode henthachchoti bidi be7idayssa odiya taarikey, Yesuusi na7atethan Xoossa Keethi bidayssa, qadhettiya Samaare addiyabaanne dhayidi benttida na7abaa odiya taarikey, Luuqaasa Wonggelaa xalaalan benttiya taarike. Luuqaasa Wonggelan gaxappe gaxa gakkanaw de7iya waanna qofati woosabaa, Geeshsha Ayyaanabaa, Yesuusa oosuwa giddon maccasatas de7iya bessaanne Xoossay nagara maareyssa. \iot Luuqaasa Wonggelaa ayfe qofata \io1 Gelo qofaa 1:1-4 \io1 Xammaqiya Yohaannisanne Yesuusa yeletethaa 1:5-2:52 \io1 Xammaqiya Yohaannisa oosuwa 3:1-20 \io1 Yesuusa xinqqatiyanne paacetethaa 3:21-4:13 \io1 Yesuusi Galiilan oothida oosuwa 4:14-9:50 \io1 Galiilappe Yerusalaame gakkanaw 9:51-19:27 \io1 Wurssetha saamintta Yerusalaame heeran 19:28-23:56 \io1 Hayqoppe denddo, qonccethaanne salo kessaa 24:1-53 \ie \c 1 \p \v 1 Bonchcho Tewofiloosa, nu giddon polettidabas daroti, banttaw dandda7ettida mela xaafidosona. \v 2 He taarikiya entti xaafiday koyroppe doomidi ayfe markkatinne qaala haggaazeyssati nuus odidayssa. \v 3 Takka ta baggara koyroppe akeeka xeellidaappe guye, he taarikiya hanotaa maarayada new xaafoy taw lo77o gidi benttis. \v 4 Hessika, ne tamaaridabay tuma gideyssa erisanaassa. \s Xammaqiya Yohaannisa yeletethaa \p \v 5 Yihuda kawuwa Heroodisa wode Abbaya yaraappe gidida Zakkariyaasa giya Ayhude kahiney de7ees. Iya machchiyaka Aarona sheeshaappe. I sunthaykka Elsabeexo.\x - \xo 1:5 \xo*\xt 1Taari 24:10\xt*\x* \v 6 Nam77ayka Godaa woganne kiita ubbaa naagidi borey baynna Xoossaa sinthan xillotethan de7idosona. \v 7 Hanoppe attin Elsabeexa maynthi gidida gisho enttaw na7i baawa. Nam77ayka qassi cimidosona. \p \v 8 Issi gallas Zakkariyaasi ba gishuwa maaran Xoossaa sinthan kahinetethan haggaazees. \v 9 Kahinetetha wogan Xoossa Keethi gelidi ixaane cuyisanaw iya saami gakkis. \v 10 Ixaaney cuya wode asay karen woossees. \p \v 11 Godaa kiitanchchoy yarshshuwa yarshshiya bessaafe ushachcha baggara eqqidi benttis. \v 12 Zakkariyaasi iya be7ida wode dagammidi daro yayyis. \v 13 Shin kiitanchchoy iyaakko, “Zakkariyaasa yayyofa; ne woosay si7ettis. Ne machchiya Elsabeexa adde na7a yelana, iya Yohaannisa gada ne sunthana. \v 14 I new injjenne ufayssi gidana; daroti iya yeletethan ufayttana. \v 15 Godaa sinthan I gita gidana woyne ushshaa gidin hara mathoya ushshaa uyenna. Ba aaye ulon de7ishe Geeshsha Ayyaanan kumana.\x - \xo 1:15 \xo*\xt Tay 6:3\xt*\x* \v 16 Isra7eele asatappe darota bantta Godaa, Xoossaakko zaarana. \v 17 Aawata wozana naytakko zaarana, kiitettonayssata xillota cinccatethaako zaarana mela, Godaas bessiya dere giigisanaw Eliyaasa ayyaananinne wolqqan Godaa sinthan baana” yaagis.\x - \xo 1:17 \xo*\xt Mil 4:5-6\xt*\x* \p \v 18 Zakkariyaasi kiitanchchuwako, “Ta hessa aybin eranee? Taaranne ta machcheera cimida” yaagis. \p \v 19 Kiitanchchoy zaaridi, “Taani Xoossaa sinthan eqqiya Gabreele. Ha mishirachchuwa new odanaw Xoossaafe kiitetas.\x - \xo 1:19 \xo*\xt Daane 8:16; 9:21\xt*\x* \v 20 Hekko, wodiya naagidi polettiya ta qaala ne ammanonna ixxida gisho, hayssi polettana gakkanaw neeni muume gidana, odettanawukka dandda7akka” yaagis. \p \v 21 He wode Zakkariyaasi Xoossa Keethi gelidi gam77ida gisho, aybi hanide gidi asay karen naagishe gam77is. \v 22 I kare keyidi enttana odisanaw dandda7ibeenna. Malli besoppe attin odettanaw dandda7onayssa be7ida wode qonccethi be7idayssa eridosona. \p \v 23 Zakkariyaasi ba haggazuwa polidi soo simmis. \v 24 Hessafe guye, iya machchiya Elsabeexa qanthatasu. Ichchashu ageena kumethi bana geenthada gam77asu. \v 25 Iya, “Goday ba maarotan ta boriya asaa giddofe digganaw be7idi ha wodiyan hayssa oothis” yaagasu. \s Yesuusa yeletethay koyrottidi odettis \p \v 26 Elsabeexa qanthatin usuppuntha ageenan, Xoossay kiitanchchuwa Gabreele Galiila biittan de7iya Naazirete katamaa kiittis. \v 27 Kawuwa Dawite sheeshaappe gidida Yoosefa giya uraas oyshettida geela7eekko kiittis. He geela7iya Mayraamo geetettawusu.\x - \xo 1:27 \xo*\xt Maato 1:18\xt*\x* \v 28 Kiitanchchoy iikko bidi, “Daro dosettidare, saroy new gido, Xoossay neera de7ees” yaagis. \p \v 29 Mayraama iya odan daro dagammada, “Hayssi aybi sarotho” gada heetasu. \v 30 Kiitanchchoy zaaridi, “Mayraame babbofa; neeni Xoossaa sinthan saba demmadasa. \v 31 Hekko neeni qanthatana adde na7a yelana, iya sunthaaka Yesuusa gada sunthana.\x - \xo 1:31 \xo*\xt Maato 1:21\xt*\x* \v 32 I gita gidana, Ubbaafe Bolla Xoossaa na7aa geetetti xeegettana. Godaa Xoossay iya aawa Dawite araata iyaw immana.\x - \xo 1:32-33 \xo*\xt 2Saamu 7:12-13, 16; Isa 9:7\xt*\x* \v 33 I Yayqooba sheeshaa bolla merinaw kawotana; iya kawotethaas zawi baawa” yaagis. \p \v 34 Mayraama kiitanchchuwako, “Hessi waanidi hananee? Ta adde erikke” yaagasu. \p \v 35 Kiitanchchoy zaaridi, “Geeshsha Ayyaanay ne bolla wodhdhana, Ubbaafe Bolla Xoossaa wolqqay ne bolla kuyattana. Hessa gisho, yelettiya geeshsha na7ay Xoossaa Na7aa geetettana. \v 36 Hekko, ne dabbiya Elsabeexa ba cimatetha laythan adde na7a qanthatasu. Iya maynthi geetettidaaro, shin ha77i usuppuntha ageena oykkasu. \v 37 Xoossaa xooniyabay baawa”\x - \xo 1:37 \xo*\xt Medhe 18:14\xt*\x* yaagis. \p \v 38 Mayraama, “Hekko, taani Godaa aylliw, ne qaalada taw hano” yaagasu. Hessafe guye, kiitanchchoy iippe shaakettis. \p \v 39 Mayraama he saaminttan denddada Yihuda biittan de7iya issi geze katama basu. \v 40 Zakkariyaasa soo gelada Elsabeexo sarothasu. \v 41 Elsabeexa Mayraami sarothuwa si7ida wode I uluwan de7iya na7ay ufayssan guppis. Elsabeexa Geeshsha Ayyaanan kumada, \v 42 ba qaala dhoqqu oothada, “Neeni maccasaa giddofe anjjettidaaro, ne qanthatida na7aykka anjjettidayssa. \v 43 Hanoshin, ta Godaa aaye, neeni taakko yaana mela taani oonee? \v 44 Hekko ne sarothuwa ta si7ida wode ta uluwan de7iya na7ay ufayssan guppis. \v 45 Goday polana gidi immida qaala ammanidaara, iya anjjettidaaro” yaagasu. \s Mayraami mazmuriya \p \v 46 Mayraama hayssada yaagasu: \q1 “Ta shemppiya Godaa bonchchawusu,\x - \xo 1:46-55 \xo*\xt 1Saamu 2:1-10\xt*\x* \q2 \v 47 ta Ayyaanay dhaliya Xoossan ufayttees. \q2 \v 48 I ba aylle kawushshatethaa be7is. \q1 Hachchife doomidi yeletethi ubbay tana anjjettidaaro gaana.\x - \xo 1:48 \xo*\xt 1Saamu 1:11\xt*\x* \q2 \v 49 Ays giikko, wolqqaama gidida I, taw gitabaa oothis. \q1 Iya sunthay Geeshshaa. \q2 \v 50 Iya bonchcheyssata bolla, \q2 iya maarotethay merinaappe merinaa gakkanaassa. \q1 \v 51 Ba qesiyan minobaa oothis, \q2 bantta wozanan otortteyssata laallis. \q1 \v 52 Wolqqaama kawota araataappe kawushshis; \q2 banttana kawushshidayssata kabboys.\x - \xo 1:52 \xo*\xt Iyo 5:11; 12:19\xt*\x* \q1 \v 53 Koshattidayssata lo77oban kalssis, \q2 shin dureta mela kushe yeddis. \q1 \v 54 Ba maarota qoppidi, \q2 Ba aylliya Isra7eele maaddis. \q1 \v 55 Hessika nu aawatas odida qaalaa, \q2 Abrahamesinne iya sheeshas gidayssa merinaw polanaassa”\x - \xo 1:46-55 \xo*\xt 1Saamu 2:1-10\xt*\x*\x - \xo 1:55 \xo*\xt Medhe 17:7\xt*\x* \m yaagasu. \p \v 56 Mayraama Elsabeexi matan heedzu ageena mela gam77ada ba soo simmasu. \s Xammaqiya Yohaannisa yeletethaa \p \v 57 Elsabeexis yelo qammay gakkin adde na7a yelasu. \v 58 I shoorotinne I dabboti Goday gita maarota oothidayssa si7idi, iira issife ufayttidosona. \v 59 Hosppuntha gallasan yooga na7a qaxxaranaw yidosona. Iya aawa sunthan Zakkariyaasa gidi sunthanaw koyidosona.\x - \xo 1:59 \xo*\xt Leewe 12:3\xt*\x* \v 60 Shin aayiya, “Akkay, Yohaannisa geetettanaw bessees” yaagasu. \v 61 Enttika, “Ne dabbotappe ha sunthan xeegettiday oonikka baawa” yaagidosona. \v 62 Iya aaway oona gidi sunthaneekko eranaw koyidi iya malla oychchidosona. \v 63 I xaafiyabaa oychchi ekkidi, “Iya sunthay Yohaannisa” gidi xaafis. Ubbay I xaafidayssa be7idi malaalettidosona. \v 64 Iira Zakkariyaasa inxarssay bilettis, Xoossaa galatishe odetethi oykkis. \v 65 Shooroti ubbay yashshan kumidosona. Ha hanidabay geze Yihuda biittan odettis. \v 66 Hessa si7ida ubbay, “Ha na7ay ay hananddeshsha” gidi bantta giddon odettidosona. Godaa kushey iyara de7ees. \s Zakkariyaasa mazmuriya \p \v 67 Yohaannisa aaway Zakkariyaasi Geeshsha Ayyaanan kumidi hayssada yaagidi tinbbite odis. \q1 \v 68 “Isra7eeliya Goday galatetto, \q2 yidi ba asaa wozis. \q1 \v 69 Ba aylliya Dawite keethan \q2 atotethaa kaciya denthis. \q1 \v 70 Hessika beni wode geeshsha nabeta doonan odettidayssa mela, \q \v 71 Iya ashoy nu morkketappenne \q2 nuura eqettiya ubbaa kushiyappe. \q1 \v 72 Hessa I oothiday nu aawatas ba maarota bessanaasinne, \q2 ba geeshsha caaquwa naaganaassa. \q1 \v 73 Nu aawa Abrahames caaqqida \q2 caaquwa qoppanasinne \q1 \v 74 nu morkketa kusheppe kessidi \q2 yashshi baynna iya haggaazana melassa. \q1 \v 75 Nu laytha ubban geeshshatethaninne xillotethan \q2 ba sinthan nuna essanaassa. \q1 \v 76 Qassi laa na7aw, neeni Ubbaafe Bolla Xoossaa nabe geetettana.\x - \xo 1:76 \xo*\xt Mil 3:1\xt*\x* \q1 Godaa ogiya loythanaw ne iya sinthan baana. \q1 \v 77 Entta nagaray qushettin, \q2 entti atotethi demmanayssa ne Godaa deriyas odana. \q1 \v 78 Nu Xoossaa lo77o maarotethaafe denddoyssan \q2 wontta xalqey nuus saluwappe keyis. \q1 \v 79 Hessika dhumaninne, \q2 hayqo kuya garssan de7eyssatas poo7isanaassa, \q2 nu tohuwakka saro ogiyakko zaaranaassa” \m yaagis.\x - \xo 1:79 \xo*\xt Isa 9:2\xt*\x* \p \v 80 Na7ay diccis, Ayyaanan minnis, Isra7eele asaas qonccana gakkanaw bazzo biittan de7is. \c 2 \s Yesuusa yeletethaa \r (Maato 1:18-25) \p \v 1 He wode Roome biittan de7iya asay ubbay taybettana melanne sunthay xaafettana mela kawoy Awugisxoosi kiittis. \v 2 Hessika Qerenoosi Soore biittaa aysiya wode oosettida koyro taybuwa. \v 3 Hessa gisho, issi issi asi ba sunthaa xaafettanaw ba yelettida biittaa bis. \p \v 4 Yoosefikka Dawite keethaafenne yaraappe gidida gisho, Galiila Naazirete katamaappe denddidi Dawite katama gidida Yihuda Beeteleme bis. \v 5 Bishe, yelanaw wodey wurida I oychchi wothida, Mayraamira wolla xaafettanaw bis. \v 6 Entti yan de7ishin iw yelo wodey gakkis. \v 7 Ba bayra na7aa yelasu. Curqqara xaaxada imathi aqiyason bessi dhayida gisho daran mehe muziya gonggen zin77isasu. \s Henthanchchotanne kiitanchchota \p \v 8 He gadiyan qamma dorssa wudiya naagishe karen aqiya henthanchchoti de7oosona. \v 9 Godaa kiitanchchoy hassayonna yidi entta matan eqqis. Godaa bonchchoy entta yuushuwan poo7is; enttika wolqqaama yashshi yayyidosona. \v 10 Shin kiitanchchoy, “Yayyofite hekko asaa ubbaas gidiya gita ufayssaa mishirachchuwa ekkada yas. \v 11 Hessika, Dawite kataman ashsheyssi hinttew hachchi yelettis. I Godaa Kiristtoosa. \v 12 Zoqale na7ay curqqara xaaxettidi gonggen zin77idayssa hintte demmana; hessika hinttew malla gido” yaagis. \p \v 13 Qopponna daro salo kiitanchchoti kiitanchchuwura issife qonccidi, \q \v 14 “Bonchchoy Xoossaas dhoqqa saluwan, \q2 saroy biitta bolla Xoossay dosiya asaas gido” \m yaagidi galatidosona. \p \v 15 Kiitanchchoti enttafe shaakettidi saluwa keyidaappe guye henthanchchoti, “Ane Goday nuus qonccisidabaanne hanidabaa be7anaw Beeteleme boos” yaagidosona. \p \v 16 Enttika ellesidi bidosona. Mayraamo, Yoosefanne zoqale na7aa gonggen zin77idayssa be7idosona. \v 17 Be7i simmidi na7abaa enttaw odettoyssa, qonccisidi he bessan de7iya asaas markkattidosona. \v 18 Hessa si7ida ubbay henthanchchoti odidayssan malaalettidosona. \v 19 Mayraama hanidabaa ubbaa ba wozanan qoppashe de7asu. \v 20 Henthanchchoti enttaw odettidayssada hanin be7idosona. Hessa gisho, bantta si7idabaasinne be7idaba ubbaas Xoossaa bonchchishenne galatishe simmidosona. \s Yesuusa Xoossa Keethi efidosona \p \v 21 Hosppuntha qamman, qaxxaro wodey gakkin, I qanthatanaappe sinthe kiitanchchoy wothida sunthan Yesuusa geetettis.\x - \xo 2:21 \xo*\xt Leewe 12:3; Luuqa 1:3\xt*\x* \v 22 Muse woga mela entta geeshshatetha wodey polettidaappe guye Yoosefaranne Mayraamira yooga na7aa bantta Godaas immanaw Yerusalaame bidosona.\x - \xo 2:22-24 \xo*\xt Leewe 12:2-4\xt*\x* \v 23 Hessika, Godaa wogan, “Adde gidida bayra na7i ubbay Godaas dummattidayssa gido” geetettidi xaafettidayssa polanaassa.\x - \xo 2:23 \xo*\xt Kessa 13:2, 12\xt*\x* \v 24 Qassi Godaa wogan, nam77u kuraachcho woykko holle yarshshanaw efidosona. \v 25 He wode geeshshinne ammanora mino gidida Simoona geetettiya asi Yerusalaamen de7ees. I Isra7eeleta atotethaa naagishe de7ees. Geeshsha Ayyaanaykka iya bolla de7ees. \v 26 Qassi Kiristtoosa be7onna hayqqonnayssa Geeshsha Ayyaanay iyaw qonccisin eridi de7ees. \v 27 I he gallas Ayyaanay kaalethin Xoossa Keethi bis. Na7aa aayeranne aawara wogaa polanaw yooga na7aa Yesuusa ekkidi gelida wode, \v 28 Simooni mokki ekkidi na7aa idimmidi, \rem fig 9 fig* \q1 \v 29 “Godaw ne taw gelida qaala mela, \q2 ha77i ne aylliya saron moyza. \q1 \v 30 Ta ayfey asaa ubbaa sinthan ne giigisida, \q2 \v 31 ne ashuwa be7is. \q1 \v 32 Hessika kawotethata ubbaas, \q2 Xoossaa ogiya qonccisiya poo7o, \q2 ne asaa Isra7eeleskka bonchcho” \m yaagidi Xoossaa galatis.\x - \xo 2:32 \xo*\xt Isa 42:6; 49:6; 52:10\xt*\x* \p \v 33 Yoosefaranne Mayraamira iyaw odettidaban malaalettidosona. \v 34 Simooni entta anjjis. Aaye Mayraamikko, “Hekko daro asaa wozanaa qofay qonccana mela, Isra7eelen de7iya darotas entta kunddethaasinne dendduwas Xoossan doorettis. \v 35 Qassi eqetteyssatas malla gidana. Ne shemppuwarakka qassi mashshi aadhdhana” yaagis. \v 36 Qassi Aseere yaraappe gidida Faanu7ela na7iya Haanna geetettiya nabey de7awusu. Iyakka daro cimasu. Iya ba koyro azinaara laappun laythi de7asu. \v 37 I azinay hayqqin hosppun tammanne oyddu laythi gidana gakkanaw qammanne gallas pacey baynna woosaninne xooman Xoossa Keethan haggaazasu. \v 38 Iya he saatiyan bada Xoossaa galatasu; Yerusalaame wozetethaa naagiya ubbaas yooga na7abaa markkattasu. \v 39 Yoosefaranne Mayraamira Godaa higgiyan kiitettida woga ubbaa polidaappe guye Galiila biittan de7iya bantta katama Naazirete simmidosona.\x - \xo 2:39 \xo*\xt Maato 2:23\xt*\x* \v 40 Na7ay diccishenne minnishe bis. Cinccatethan kumis; Xoossaa aadho keehatethay iya bolla de7ees. \s Yesuusi Xoossa Keethi bis \p \v 41 Yoosefaranne Mayraamira Faasikka Baale bonchchanaw laythan laythan Yerusalaame boosona.\x - \xo 2:41 \xo*\xt Kessa 12:1-27; Zaare 16:1-8\xt*\x* \v 42 Yesuusas tammanne nam77u laythi gidiya wode kase meezetidayssada baaliya bonchchanaw bidosona. \v 43 Baaliya bonchchidaappe guye soo simmiya wode na7ay Yesuusi Yerusalaamen attis. Shin Yoosefaranne Mayraamira I Yerusalaamen attoyssa eribookkona. \v 44 I soo simmiya asaara wolla de7iya daanin entti issi gallasa oge bidosona. I baynnayssa eridaappe guye bantta dabbotanne laggeta matan koyidosona. \v 45 I yan dhayin koyishe guye Yerusalaame gakkanaw bidosona. \p \v 46 Heedzu gallasappe guye Xoossa Keethan asttamaareta giddon uttidi enttabaa si7ishenne entta oychchishe de7ishin demmidosona. \v 47 Iya si7iya ubbay iya akeekaninne zaaruwan malaalettidosona. \p \v 48 Soo asay iya demmida wode malaalettidosona. Iya aayiyakka, “Ta na7aw, ays nuna hayssada oothadii? Ne aawaranne taara nena koyishe un77ettida” yaagasu. \p \v 49 Yesuusi enttako, “Tana ays koyeetii? Ta, ta aawa keethan daanaw besseyssa erekketii” yaagis. \v 50 Shin I enttako gidabaa entti akeekibookkona. \p \v 51 Hessafe guye, enttara issife Naazirete katama bis. Enttaw kiitettishe de7is. Iya aayiya he ubbaa ba wozanan wothada naagasu. \v 52 Yesuusi, cinccatethan, geesaninne teematethan Xoossaa sinthaninne asa sinthan diccis.\x - \xo 2:52 \xo*\xt 1Saamu 2:26; Leemi 3:4\xt*\x* \c 3 \s Xammaqiya Yohaannisa timirttiya \r (Maato 3:1-12; Mar 1:1-8; Yoha 1:19-28) \p \v 1 Kawoy Xibaaryoosi Roome biittan kawotin, tammanne ichchashantho laythan, Phenxe Philaaxoosi Yihuda haariya wode, Heroodisi Galiila haariya wode, iya ishaa Filiphphoosi Ixuuriyasanne Xirakkonddosa haariya wode, Lisaniyoosi Ablaanisa haariya wode, \v 2 Hannaranne Qayyafara kahine halaqa gidi de7ishin, Xoossaa qaalay Zakkariyaasa na7aa Yohaannisakko bazzo biittaa yis. \v 3 Yohaannisi, “Hintte nagaraappe simmitenne xammaqetite. Xoossay hintte nagaraa atto gaana” yaagidi tamaarssishe Yorddaanose Shaafaa heeran de7iya biitta ubbaa bis. \v 4 Hessika nabey Isayaasi ba maxaafan,\x - \xo 3:4-6 \xo*\xt Isa 40:3-5\xt*\x* \q1 “Bazzo giddon ba qaala dhoqqu oothidi, \q2 waassiya uraa qaalay, \q1 ‘Godaa ogiya giigisite, \q2 horogaakka piddi oothite. \q1 \v 5 Aafo ubbay kumana, \q2 zumaynne dereynne ziqqi gaana. \q1 Wobbe ogey luulana, \q2 giigonna horogay qinxi gaana. \q1 \v 6 Asho ma77ida ubbay, \q2 Xoossaa ashuwa be7ana’ ” \m gidi xaafidayssada hanis. \p \v 7 Yohaannisi, ba kushen xammaqettanaw yida asaakko, “Hinttenoo, shoosha nayto yaanaw de7iya hanquwafe attana mela hinttena zoriday oonee?\x - \xo 3:7 \xo*\xt Maato 12:34; 23:33\xt*\x* \v 8 Hiza, hintte simuwa qonccisiya lo77o ooso oothite, hintte wozanan, ‘Nuus, nu aaway Abrahamey de7ees gidi ceeqettofite.’ Haa si7ite, ha shuchchatappe Xoossay Abrahames na7a kessanaw dandda7ees.\x - \xo 3:8 \xo*\xt Yoha 8:33\xt*\x* \v 9 Hekko, beexey mithaa xaphon de7ees. Hiza, lo77o ayfe ayfonna mitha ubbay qanxettidi taman yegettana” yaagis.\x - \xo 3:9 \xo*\xt Maato 7:19\xt*\x* \p \v 10 Asay, “Yaatin nuuni ay oothinoo?” yaagidi oychchidosona. \p \v 11 Yohaannisi zaaridi, “Nam77u afili de7iya asi baynnayssas immo. Kathi de7eyssi baynnayssas immo” yaagis. \p \v 12 Qaraxa qanxiseyssati xammaqettanaw yidi, “Asttamaariyaw, nuuni ay oothinoo?” yaagidosona.\x - \xo 3:12 \xo*\xt Luuqa 7:29\xt*\x* \p \v 13 I zaaridi, “Hintte qanxisanaw kiitettoyssafe aathidi ekkofite” yaagis. \v 14 Qassi wotaaddareti yidi, “Nuuni ay oothinoo” yaagidi oychchidosona. \p Yohaannisi, “Oodebaakka wolqqan dafidi ekkofite, oonakka worddon mootoppite, hintte damoozey hinttew gido; ufayttidi de7ite” yaagis. \p \v 15 Asay Kiristtoosa naagishe de7iya gisho, Yohaannisa, “I Kiristtoosa gidanddeshshaa?” gidi qoppidosona. \v 16 Yohaannisi ubbaas zaaridi, “Taani hinttena haathan xammaqays, shin taappe aadhdhidi wolqqaameyssi yaana. Taani iya caammaa wodoruwa billanaw bessonna asi. I hinttena Geeshsha Ayyaananinne taman xammaqana. \v 17 Wudumman de7iya kathaa polo geeshshanaw pithey iya kushen de7ees. Geeshsha kathaa ba shaaliyan qolana; kaliya dhayonna taman xuuggana” yaagis. \p \v 18 Qassi Yohaannisi asaa daro zore zoridi Wonggelaa \f + \fr 3:18 \fr*\fq Wonggelaa: \fq*\ft Girike doonan Wonggelaa giya qaalay daro ufayssiya oda woykko mishiraachcho guussu. He mishirachchoyka Kiristtoosi asa zerethi ubbaa merinaa pirddaafe ashshanaw kiitettidi yida gita ufayssaa (Luuqa 1:19; 2:10).\ft*\f* odis. \p \v 19 Shin Yohaannisi Heroodisi ba ishaa machchiw, Herodiyada, ekkida gishonne haraa iita oosota gisho kaccida wode,\x - \xo 3:19-20 \xo*\xt Maato 14:3-4; Mar 6:17-18\xt*\x* \v 20 Heroodisi kaseyssa bolla haraba ubbaa gujjidi Yohaannisa woyne gelssis. \s Yesuusa xammaqetethaa \r (Maato 1:1-17; 3:13-17; Mar 1:9-11) \p \v 21 Yohaannisi qashettanaappe sinthe asaa ubbaa xammaqidi simmin, Yesuusikka qassi xammaqettis. I woossishin saloy dooyettis. \v 22 Geeshsha Ayyaanay holleda benttishe iya bolla uttis. Saloppe “Taani dosiya na7ay nena; ne tana ufayssaasa yaagiya” qaalay yis.\x - \xo 3:22 \xo*\xt Medhe 22:2; Maz 2:7; Isa 42:1; Maato 3:17; Mar 1:11; Luuqa 9:35\xt*\x* \p \v 23 Yesuusi tamaarsso oykkiya wode iyaw hasttamu laythi gidishin, asay iya Yoosefa na7a gidi qoppis. \q1 Yoosefi Eele na7a, \v 24 Eeley Maate na7a, \q1 Maatey Leewe na7a, Leewey Milkka na7a, \q1 Milkkey Yoona na7a, Yooni Yoosefa na7a, \q1 \v 25 Yoosefi Mataate na7a, Mataatey Amoxe na7a, \q1 Amoxey Nahoome na7a, Nahoomey Asiliime na7a, \q1 Asiliimey Naage na7a, \v 26 Naagey Ma7aate na7a, \q1 Ma7aatey Mataatiye na7a, Mataatiyey Samaye na7a, \q1 \v 27 Samayey Yihuda na7a, Yihudi Yoonane na7a, Yoonaney Rese na7a, \q1 Resey Zerubaabela na7a, Zerubaabeley Salatiyale na7a, \q1 Salatiyaley Neere na7a, \v 28 Neerey Melkka na7a, \q1 Milkkey Haade na7a, Haadey Qoosame na7a, \q1 Qoosamey Elmodaane na7a, Elmodaaney Eere na7a, \q1 \v 29 Eerey Yoose7e na7a, Yoose7ey Alaazara na7a, \q1 Alaazari Yoorame na7a, Yooramey Maxaate na7a, \q1 Maxaatey Leewe na7a, \v 30 Leewey Simoona na7a, \q1 Simooni Yihuda na7a, Yihudi Yoosefa na7a, \q1 Yoosefi Yoonane na7a, Yoonaney Eliyaaqeme na7a, \q1 \v 31 Eliyaaqemey Meliyye na7a, Meliyyey Maynaane na7a, \q1 Maynaaney Maxaate na7a, Maxaatey Naatane na7a, \q1 Naataney Dawite na7a, \v 32 Dawitey Isseyye na7a, \q1 Isseyyey Iyobeede na7a, Iyobeedey Boo7eze na7a, \q1 Boo7ezi Solomone na7a, Solomoney Na7asoone na7a, \q1 \v 33 Na7asooney Aminaadabe na7a, Aminaadabey Raame na7a, Raamey Arnne na7a, \q1 Arnney Asroome na7a, \v 34 Asroomey Faarese na7a, \q1 Faaresey Yihuda na7a, \q1 Yihudi Yayqooba na7a, \q Yayqoobi Yisaaqa na7a, Yisaaqi Abrahaame na7a, \q1 Abrahamey Taara na7a, \v 35 Taari Naakkore na7a, \q1 Naakkorey Saruuge na7a, Saruugey Rehu na7a, \q1 Rehuy Faaleqe na7a, Faaleqey Ebeero na7a, \q1 Ebeeroy Seela na7a, \v 36 Seeli Qaynaame na7a, \q1 Qaynaamey Arfaksaade na7a, Arfaksaadey Seeme na7a, \q1 Seemey Nohe na7a, Nohey Laamehe na7a, \q1 \v 37 Laamehey Matusaala na7a, Matusaali Heenoke na7a, \q1 Heenokey Yaarede na7a, Yaaredey Malaal7ela na7a, \q1 Malaal7eli Qaynaane na7a, \v 38 Qaynaaney Heenose na7a, \q1 Heenosey Seete na7a, Seetey Addaame na7a, \q1 Addaamey Xoossaa na7a. \c 4 \s Yesuusi paacettis \r (Maato 4:1-11; Mar 1:12-13) \p \v 1 Yesuusi Geeshsha Ayyaanan kumidi Yorddaanose Shaafappe simmida mela Ayyaanay iya bazzo efis. \v 2 Yan oytamu gallasinne qamma xalahen paacettis. He gallasatan aykkoka moonna gam77ida gisho wurssethan koshattis. \p \v 3 Xalahey iyaakko, “Neeni Xoossaa na7a gidikko ane hayssi shuchchay uythu gido gada kiitta” yaagis. \p \v 4 Yesuusi zaaridi, “Asi uytha xalaalan deenna geetettidi xaafettis” yaagis.\x - \xo 4:4 \xo*\xt Zaare 8:3\xt*\x* \p \v 5 Hessafe guye, Xalahey Yesuusa adussa dere bolla kessidi ha alamiya kawotethata ayfe qiphi zaaranaw bessis. \v 6 Xalahey, “Ha ubbaas maataynne bonchchoy taw imettis. Taani dosida oodeskka immiya gisho new immana. \v 7 Hessa gisho, neeni taw goynniko ubbay new gidana” yaagis. \p \v 8 Yesuusi zaaridi, “Ne Godaa, ne Xoossaa, iya xalaala goynna geetettidi xaafettis” yaagis.\x - \xo 4:8 \xo*\xt Zaare 6:13\xt*\x* \p \v 9 Wurssethan Xalahey Yesuusa Yerusalaame efidi Xoossa Keethas huu7iya bolla essidi, “Neeni Xoossaa na7a gidikko ane duge sa7an nena yegga. \v 10 Ays giikko, \q ‘Nena naagiya Kiitanchchota \q2 Xoossay ne gisho kiittana.\x - \xo 4:10 \xo*\xt Maz 91:11-12\xt*\x* \q1 \v 11 Entti ne tohoy shuchchan dhubettonna mela, \q2 bantta kushiyan dhoqqu oothidi nena denthana’ geetettidi xaafettis” \m yaagis. \p \v 12 Yesuusi zaaridi, “Ne Godaa Xoossaa paaccofa geetettidi xaafettis” yaagis.\x - \xo 4:12 \xo*\xt Zaare 6:16\xt*\x* \p \v 13 Xalahey Yesuusa paaciya wurssidaappe guye hara injje wode demmana gakkanaw iyappe shaakettis. \s Yesuusi Galiilan tamaarsso oykkis \r (Maato 4:12-17; Mar 1:14-15) \p \v 14 Yesuusi Ayyaana wolqqan kumidi Galiila simmis. Iya sunthay heeran de7iya biitta ubban keyis. \v 15 I Ayhude Woosa Keethi gelidi tamaarssis; asay ubbay iya galatidosona. \p \v 16 Yaappe I diccida katamaa Naazirete yis. Kase meezetidayssada Sambbaata gallas Ayhude Woosa Keethi gelis. Nabbabanawukka denddi eqqis. \v 17 Nabiya Isayaasa maxaafay iyaw imettin, maxaafaa dooyidi, geetettidi xaafettidayssa demmis: \q1 \v 18 “Godaa Ayyaanay ta bolla de7ees, \q2 manqotas Wonggelaa odana mela \q2 Xoossay tana dooris. \q1 Qashettidayssatas biletethi, \q2 qooqidayssata xeelisanaasinne \q2 un77ettidayssata birshshana mela,\x - \xo 4:18-19 \xo*\xt Isa 61:1-2\xt*\x* \q1 \v 19 Xoossay keehanaw qoppida laythaa odana mela tana kiittis” \m yaagis. \p \v 20 Hessafe guye, maxaafaa xaaxidi haggaazeyssas immidi tamaarssanaw uttis. Ayhude Woosa Keethan de7iya asati ubbay caddi xeellosona. \v 21 I, “Hayssi hintte haythan hintte si7iya ha maxaafaa qaalay hachchi polettis” yaagis. \p \v 22 Ubbay iyabaa darssidi odettoosona. Qassi iya doonappe keyaa aadho keehatethan kumida qaalan malaalettishe, “Hayssi Yoosefa na7aa gidenneyye?” yaagidosona. \p \v 23 I, “ ‘Neno dhale aawaw nena ashsha, Qifirnahoomen ne oothidabaa nu si77oyssa qassi hayssan ne kataman ootha’ yaagiya leemisuwan hintte tana gaanayssas sidhey baawa” yaagis. \v 24 Qassi, “Tuma odays; nabey ba yelettida biittan bonchchettena.\x - \xo 4:24 \xo*\xt Yoha 4:44\xt*\x* \p \v 25 “Ta hinttew tuma odays; saloy heedzu laythinne bagga gorddettin mino koshi biitta ubban de7iya Eliyaasa wode daro am77eti Isra7eelen de7oosona.\x - \xo 4:25 \xo*\xt 1Kawo 17:1\xt*\x* \v 26 Eliyaasi enttafe issinnekokka kiitettibeenna. Shin Serapitan de7iya am77eeko kiitettis.\x - \xo 4:26 \xo*\xt 1Kawo 17:8-16\xt*\x* \v 27 Nabiya Elssa7e wode Isra7eelen daro baro hargganchchoti de7oosona. Shin Soore uraa Ni7imaaneppe attin oonikka paxibeenna” yaagis.\x - \xo 4:27 \xo*\xt 2Kawo 5:1-14\xt*\x* \p \v 28 Ayhude Woosa Keethan de7iya asay ubbay hessa si7ida wode daro yilotidosona. \v 29 Bantta uttida bessaafe denddidi zuma bolla keexettida katamaappe gaxa kessidi sugi yeddanaw aafo doona efidosona. \v 30 Shin I entta giddora kanthidi aadhdhis. \s Yesuusi tuna ayyaanaa kessis \r (Mar 1:21-28) \p \v 31 Yaappe Galiila biittan de7iya Qifirnahoome katama bis. Yan Sambbaata gallas asaa tamaarssis. \v 32 I tamaarssey maatara gidiya gisho ubbay iya timirttiyan malaalettidosona.\x - \xo 4:32 \xo*\xt Maato 7:28-29; Maz 91:11-12\xt*\x* \p \v 33 Ayhude Woosa Keethan tuna ayyaanay oykkida uray de7ees. \v 34 I, “Naazirete Yesuusa nuna ays waaysay nuuppe haakka; neeni yiday nuna dhayssanaaseyye? Neeni ooneekko taani erays. Neeni Xoossaafe yida Geeshsha” yaagidi waassis. \p \v 35 Yesuusi tuna ayyaanaakko, “Si7i gada ha uraappe keya” yaagidi hanqis. Tuna ayyaanay uraa asaa ubbaa sinthan holi yeggidi aykkoka qohonna yeddidi keyis. \p \v 36 Asa ubbay malaalettidosona. Wolikko, “Hanos, hayssi aybi timirtte? Tuna ayyaanata maataninne wolqqan kiittees; enttika keyosona” yaagidosona. \v 37 Iya sunthay heera ubban keyis. \s Yesuusi daro hargganchchota pathis \r (Maato 8:14-17; Mar 1:29-34) \p \v 38 Hessafe guye, Yesuusi Ayhude Woosa Keethafe keyidi Simoona soo gelis. Simoona machche aayiya mino qoxo misha harggen sakettasu. Iyo pathana mela Yesuusa woossidosona. \v 39 I hiixaakko shiiqi hokkidi I harggiya hanqis. Mishay aggin ellesa denddada entta mokkasu. \p \v 40 Away wullana hanishin dumma dumma harggiyan oykettida asaa iyaakko ehidosona. I issuwa issuwa bolla ba kushiya wothidi pathis. \v 41 Tuna ayyaanati qassi, “Neeni, Xoossaa na7aa” gidi waassishe daro asaappe keyidosona. Shin I enttana hanqis. I Kiristtoosa gideyssa entti eriya gisho, issibaakka odettonna mela diggis. \p \v 42 Buroo wonttiya wode Yesuusi issi geema bessi bis. Asay koyishe I de7iya bessaa yidosona. Enttafe I shaakettidi boonna mela butetidosona. \v 43 Shin I, “Taani hara katamata bada Xoossaa kawotethaa Wonggelaa markkattanaw bessees. Ta kiitettiday hessassa” yaagis. \v 44 Yihuda biittan de7iya Ayhude Woosa Keethan sabbakis. \c 5 \s Yesuusi doorida koyro tamaareta \r (Maato 4:18-22; Mar 1:16-20) \p \v 1 Issi gallas Yesuusi Gensareexe Abbaa matan eqqidashin daro asay iya yuushuwa un77ethidi, I tamaarssiya Xoossaa qaala si7oosona.\x - \xo 5:1-3 \xo*\xt Maato 13:1-2; Mar 3:9-10; 4:1\xt*\x* \v 2 Yan nam77u wogolota haatha gaxan de7eyssata be7is. Molo oykkiya asati wogolotappe wodhdhidi bantta gitiya meeccosona. \v 3 He wogolotappe Simoonayssan gelidi biittaafe guuthi giddo shiishana mela oychchis. Yaatidi, he wogoluwa bolla uttidi asaa tamaarssis. \p \v 4 Ba tamaarssuwa onggidaappe guye Simoonakko, “Gede ciimmuwako shiishada moluwa oykkanaw hintte gitiya yeggite” yaagis. \p \v 5 Simooni zaaridi, “Asttamaariyaw, qamma kumethaa daaburishe aqidi aykkoka oykkibookko, shin ne giikko gitiya yeggana” yaagis.\x - \xo 5:5 \xo*\xt Yoha 21:3\xt*\x* \p \v 6 Entti gitiya yeggida wode gitey daakettana gakkanaw daro molo oykkidosona.\x - \xo 5:6 \xo*\xt Yoha 21:6\xt*\x* \v 7 Hara wogoluwan de7iya bantta laggeti yidi, banttana maaddana mela wuttidi xeegidosona. Entti yidi nam77u wogolota, haathan mitettana gakkanaw molon kunthidosona. \p \v 8 Simoona Phexiroosi hessa be7ida wode Yesuusa sinthan kunddidi, “Godaw, taani nagaranchcho asi gidiya gisho, taappe shaaketta” yaagis. \v 9 Hessa I giday inne iyara de7eyssati oykkida moluwa darotethan malaalettida gishossa. \v 10 Qassi Simoona lagge gidida Zabdiyoosa nayti Yayqoobaranne Yohaannisara malaalettidosona. Yesuusi Simoonakko, “Babbofa! Hizappe neeni ase oykkiya asi gidana” yaagis. \v 11 Entti wogolota gaxa shiishidaappe guye ubbaa aggidi Yesuusa kaallidosona. \s Yesuusi baro hargganchchuwa pathis \r (Maato 8:1-4; Mar 1:40-45) \p \v 12 Yesuusi katamatappe issuwan de7ishin issi baro harggen \f + \fr 5:12 \fr*\fq Baro hargge: \fq*\ft Baro harggey asa galbba bolla keyaa hargge. Isra7eele biittan baro hargganchchoti hara asaappe dummattidi de7oosonappe attin asaara gahettokona.\ft*\f* oykettida asi he kataman de7ees. He uray Yesuusa be7idi iya sinthan gufannidi, “Godaw, ne shene gidikko tana geeshshanaw dandda7aasa” gidi woossis. \p \v 13 Yesuusi ba kushiya yeddi bochchidi, “Ee, ta shene; geeya” yaagis. Iira baro harggey uraappe kichchis. \p \v 14 Yesuusi, “Hayssa oodeskka odoppa, shin bada nenatethaa Ayhude kahiniya bessa. Ne geeyidayssas markka gidana mela Musey kiittida yarshshuwa yarshsha” gidi kiittis.\x - \xo 5:14 \xo*\xt Leewe 14:1-32\xt*\x* \p \v 15 Gidoshin, iya sunthay kaseppe aadhdhi dalggishe bis. Daro asay I odiyabaa si7anawunne bantta harggiyafe paxanaw yoosona. \v 16 Shin Yesuusi daro wode geema bessi bidi woossees. \s Yesuusi gunddaa pathis \r (Maato 9:1-8; Mar 2:1-12) \p \v 17 Issi gallas Yesuusi tamaarssishin Galiilappenne Yihuda heera ubbaafe qassi Yerusalaameppekka yida Farisaawetinne higge asttamaareti yan uttidosona. Asaa pathiya Godaa wolqqayka iyara de7ees. \v 18 He wode asay issi gundda asi halara tookkidi ehidosona. Soo gelssidi iya sinthan wothanaw qoppidosona. \v 19 Shin asaa darotethaafe denddoyssan soo gelssanaw xoonettidi keethaa bolla keyidi, kaara qawuxidi, hargganchchuwa halara asaa shaakkidi Yesuusa sinthan yeggidosona. \p \v 20 Yesuusi entta ammanuwa be7idi, “La addiyaw, ne nagaray qushettis” yaagis. \p \v 21 Higge asttamaaretinne Farisaaweti, “Hayssi Xoossaa bolla yaagidi odettey oonee? Issi Xoossaafe attin haray nagara quchchanaw dandda7ey oonee?” yaagidi qoppidosona. \p \v 22 Yesuusi entta qofaa erida gisho enttako, “Hintte wozanan hessatho ays qoppeetii? \v 23 ‘Ne nagaray qushettis geyssafenne denddada ba geyssafe awussi kawuyii?’ \v 24 Shin ta hessa giday Asa Na7ay sa7a bolla nagara quchchanaw maati de7eyssa hintte erana melassa.” Hessafe kaallidi, gundda uraakko, “Dendda; ne alggaa tookkada ne soo ba” yaagis. \v 25 I ellesi denddidi entta sinthan eqqis I tookettidi yida alggaa tookkidi Xoossaa galatishe ba soo bis. \v 26 He wode ubbayka malaalettidosona. Xoossaa galatishe, “Hachchi gita malaata be7ida” yaagidi yashettidosona. \s Yesuusi Leewe xeegis \r (Maato 9:9-13; Mar 2:13-17) \p \v 27 Hessafe guye, Yesuusi yaappe keyidi bis. Leewe geetettiya issi qaraxa qanxiseyssi qaraxa qanxisiya bessan uttidayssa be7idi, “Tana kaalla” yaagis. \v 28 I ubbabaa aggi denddidi iya kaallis. \p \v 29 He Leewey ba son gita gibira giigisis. Daro qaraxa qanxiseyssatinne hara asati kathaa maanaw uttidosona. \v 30 Farisaawetinne higge asttamaareti, “Qaraxa qanxeyssataranne nagaranchchotara ays meetinne uyeetii?” yaagidi Yesuusa tamaareta bolla zuuzummidosona.\x - \xo 5:30 \xo*\xt Luuqa 15:1-2\xt*\x* \p \v 31 Yesuusi enttako, “Hargganchchotassafe attin paxatas aakime koshshenna. \v 32 Taani nagaranchchota maarotaakko zaaranaassafe attin geeshshata xeeganaw yabiikke” yaagidi zaaris. \p \v 33 Entti Yesuusakko, “Yohaannisa tamaareti daro wode xoomosona, woossosona; qassi Farisaaweta tamaaretikka hessatho oothoosona. Shin neyssati ubba wode moosonanne uyoosona” yaagidosona. \p \v 34 Yesuusi enttako, “Mushuray enttara de7ishin xeegettida asay xoomana mela oothanaw dandda7etii? \v 35 Shin mushuray enttafe shaakettana gallasay yaana, he wode entti xoomana.” \p \v 36 Qassi yaagidi leemiso odis; “Ooratha ma7oppe peedhidi gal77a ma7o bolla sikkey oonikka baawa. Hessatho oothiko ooratha ma7uwa peedhees, oorathay gal77aas giigenna. \v 37 Mal7antto woyniya gal77a ogoron qoliya oonikka baawa. Hessa oothiko, ooratha woyney gal77a ogoruwa dhusees; woyney gukkees ogoroykka maaddonabaa gidees. \v 38 Hessa gisho, ooratha woyney ooratha ogoron qolettanaw bessees. \v 39 Hiza, caalay lo77o giya gisho, caala woyne uyi simmidi mal7antto koyey oonikka baawa” yaagis. \c 6 \s Yesuusi Sambbaatabaa oyshettis \r (Maato 12:1-8; Mar 2:23-28) \p \v 1 Issi Sambbaata gallas Yesuusi gistte gade giddora aadhdhees. Yesuusa tamaareti tiya bangga duuthidi bantta kushen shirkkidi moosona.\x - \xo 6:1 \xo*\xt Zaare 23:25\xt*\x* \v 2 Shin Farisaaweta giddofe issoti issoti, “Sambbaata gallas oothanaw bessonnabaa ays ootheetii?” yaagidosona. \p \v 3 Yesuusi enttako zaaridi, “Dawitey koshattida wode baara de7eyssatara issife oothoyssa nabbabibeekketii?\x - \xo 6:3 \xo*\xt 1Saamu 21:1-6\xt*\x* \v 4 Xoossa Keethi gelidi Ayhude kahineta xalaalas bessiya daabbuwa mis; baara de7eyssataskka immis” yaagis.\x - \xo 6:4 \xo*\xt Leewe 24:9\xt*\x* \v 5 Qassi Yesuusi, “Asa Na7ay Sambbaata Goda” yaagis. \p \v 6 Hara Sambbaata gallas Yesuusi Ayhude Woosa Keethi gelidi tamaarssees. He bessan ushachcha kushey gunddida issi asi de7ees. \v 7 Higge asttamaaretinne Farisaaweti iya mootanaw gaaso koyidi Sambbaata gallas pathiko be7ana gidi naagoosona. \v 8 Shin Yesuusi entta qofaa eridi kushey gunddida uraakko, “Denddada asaa gidduwan eqqa” yaagis. Uraykka denddi eqqis. \p \v 9 Yesuusi, “Ane ta hinttena issibaa oychchays; Sambbaata gallas oothanaw bessey lo77obayeyye iitabaye? Shemppo ashoyye woykko dhaysso?” yaagis. \p \v 10 Qassi Yesuusi iya yuushuwan de7iya asaa yuushshi xeellidi uraakko, “Ne kushiya piddi ootha” yaagis. Uraykka I gidayssada oothin kushey paxis. \v 11 Shin higge asttamaaretinne Farisaaweti daro yilotidosona. Yesuusa bolla ay oothinoo gidi bantta giddon maqettidosona. \s Yesuusi tammanne nam77u hawaareta dooris \r (Maato 10:1-4; Mar 3:13-19) \p \v 12 He wode gallasatappe issuwan Yesuusi woossanaw deriya bolla keyis. Qamma kumethaa Xoossaa woossishe aqis. \v 13 Wonttethe ba tamaareta xeegidi entta giddofe tammanne nam77ata dooris. Enttanakka, “Hawaareta” gidi sunthis. \v 14 Enttika, Phexiroosa gidi sunthida Simoona, iya ishaa Inddiriyasa, Yayqooba, Yohaannisa, Filiphphoosa, Bartolomiyoosa, \v 15 Maatoosa, Toomasa, Ilfiyoosa na7aa Yayqooba, ba biittaas mishettiya Simoona, \v 16 Yayqooba na7aa Yihudanne Yesuusa aathi immida Asqoroota Yihuda. \p \v 17 Yesuusi enttara issife deriyappe wodhdhidi denbba bessan eqqis. Iya tamaaretappe daroti he bessan de7oosona Yihuda biitta ubbaafe Yerusalaameppe, Xiroosappenne Sidoona abbaa gaxappe yida daro asay de7ees. \v 18 Entti yiday I tamaarssiyabaa si7anawunne bantta harggiyafe paxanaassa. Tuna ayyaanan waayettiya asatikka paxidosona. \v 19 Wolqqay iyappe keyidi asa ubbaa pathiya gisho asay iya bochchanaw koyoosona. \p \v 20 Ba tamaaretakko xeellidi hayssada yaagis: \q1 “Hinttenoo, manqoto, hintte anjjettidayssata; \q2 Xoossaa kawotethay hinttessa. \q1 \v 21 Hintte ha77i koshatteyssati anjjettidayssata, \q2 hintte kallana. \q1 Hintte ha77i yeekkeyssati anjjettidayssata \q2 hintte miicana. \q1 \v 22 Asay hinttena Asa Na7aa gisho, \q2 ixxiya wode, \q2 hinttena hiliya wode, \q2 hinttena entti toochchiya wodenne, \q2 iita sunthi entti hinttew immiya wode \q1 hintte anjjettidayssata.\x - \xo 6:22 \xo*\xt Leemi 4:14\xt*\x* \p \v 23 “Hekko, hintte woytoy salon gita gidiya gisho he wode ufayssan guppite. Ays giikko, beni entta aawati nabeta bolla hessada oothidosona.”\x - \xo 6:23 \xo*\xt 2Taari 36:16; Ha@O 7:52\xt*\x* \q1 \v 24 “Shin dureto hinttena ayye; \q2 hintte ha77i lo77o duussaa ekkideta. \q1 \v 25 Ha77i kallidayssato hinttena ayye; \q2 hintte koshattana. \q1 Ha77i miiceyssato hinttenoshsho \q2 hintte kayottananne yeekkana. \q \v 26 Asi ubbay hintte lo77otethaa xalaala odiya wode hinttena ayye. \q2 Entta aawati beni worddanchcho nabeta bolla hessada oothidosona. \s Hintte morkketa siiqite \r (Maato 5:38-48; 7:12) \p \v 27 “Shin tana si7iya hinttes ta odays; hintte morkketa siiqite hinttena ixxeyssatas lo77obaa oothite. \v 28 Hinttena qanggeyssata anjjite, hinttena naaqqeyssatas woossite. \v 29 Issi bagga shakalaa baqqeyssas hankko baggaaka bessa. Ne laxana ekkana geyssas ne shaamiziyakka gujjada imma. \v 30 Nena woossiya ubbaas imma; neeppe ekkida oonakka zaaro gada oychchofa. \v 31 Asay hinttew oothana mela hintte koyabaa ubbaa hintteka asaas oothite.\x - \xo 6:31 \xo*\xt Maato 7:17\xt*\x* \p \v 32 “Hintte hinttena dosiya asata xalaala dosikko, ay galati hinttew de7ii? Hari attoshin, nagaranchchotikka banttana siiqeyssata siiqoosona. \v 33 Hinttew lo77obaa ootheyssata xalaalas lo77obaa oothiko hinttew ay galati de7ii? Nagaranchchotikka hessada oothoosona. \v 34 Tal77e zaarana asa xalaalas hintte tal77iko ay dumma galatetteetii? Nagaranchchotikka guye zaarana asi be7idi tal77osona.” \s Harata bolla pirddofite \p \v 35 “Shin hintte morkketa siiqite enttaw lo77obaa oothite. Guye ekkanaw qopponna tal77ite. Hessan hintte ekkana woytoy gita gidana. Hintte Ubbaafe Bolla Xoossaa nayta gidana. I bana galatonnayssatasinne iitatas keeha. \v 36 Hintte aaway keeha gidoyssada hintteka keeha gidite. \p \v 37 “Asa bolla pirddofite; hintte bolla pirddettenna. Hintte borettonna mela oonakka boroppite. Atto giite; Xoossay hinttew atto gaana. \v 38 Immite; hinttew imettana. Hintte makkidaban hinttew zaari makettana, ubbarakka lo77o makkiyaban baqqidi, suuddi kunthidi, laalettana gakkanaw hinttew maketi imettana” yaagis. \p \v 39 Qassika Yesuusi yaagidi enttaw leemiso odis; “Qooqey qooqe kaalethanaw dandda7ii? Kaalethiko nam77ayka woli ekkidi aafon wullokonayye?\x - \xo 6:39 \xo*\xt Maato 15:14\xt*\x* \v 40 Tamaarey asttamaareppe aadhdhenna. Shin loythi tamaarida uray ba asttamaariyatho hanees.\x - \xo 6:40 \xo*\xt Maato 10:24-25; Yoha 13:16; 15:20\xt*\x* \p \v 41 “Ne ishaa ayfiyaan de7iya buuriya ays be7ay? Ne ayfiyaan de7iya tuussi daaneyssa ays be7ikki? \v 42 Ne ayfiyaan de7iya tuussi daaneyssa be7onna ne ishaakko, ‘Ta ishaw ne ayfiyaan de7iya buuriya kesso’ gaanaw waana dandda7ey? Neno cubbuwaw, koyrottada ne ayfiyaan de7iya tuussi daaneyssa kessa. Hessafe guye, ne ishaa ayfiyaan de7iya buuriya kessanaw geeshshada xeellana. \s Mithaanne iya ayfiyaa \p \v 43 “Lo77o mithi iita ayfe ayfenna; hessadakka iita mithi lo77o ayfe ayfena. \v 44 Ayfe ayfiyaa mithi ubbay ba ayfiyaan erettees. Agunthafe balase mitha ayfey maxettenna qassi laadeppe woyne ayfey maxettenna.\x - \xo 6:44 \xo*\xt Maato 12:33\xt*\x* \v 45 Lo77o asi ba wozanan kumida lo77obaappe lo77obaa kessees. Iita asi ba wozanan kumida iitabaappe iitabaa kessees. Asi ba wozanan kumidi palahidabaappe ba doonan haasayees.\x - \xo 6:45 \xo*\xt 12:34\xt*\x* \s Keethe keexiya nam77u asata \r (Maato 7:24-27) \p \v 46 “Ta geyssa ootheketa, shin yaatin ays tana, ‘Godaw, Godaw, geeti?’ \v 47 Taakko yeynne ta qaala si7idi poliya ubbay oona daaniyakko ta hinttena bessana. \v 48 I keethe keexanaw ziqqi oothi, olla bookkidi, garssan de7iya zaalla bolla keethaa essida cincca uraa daanees. Di7oy di77idi he keethaa sugis, shin minthidi keexida gisho, qaaxxanaw dandda7ibeenna. \v 49 Shin ta qaala si7idi oothonay ba keethaa shafe biitta bolla keexida uraa daanees. Di7oy di77idi he keethaa sugida wode ellesidi kunddis. He keethay wolqqaama kunddethi kunddis” yaagis. \c 7 \s Mato halaqaa ammanuwa \r (Maato 8:5-13; Yoha 4:43-54) \p \v 1 Yesuusi hessa ubbaa asaa sinthan tamaarssidi onggidaappe guye, Qifirnahoome giya biittaa bis. \v 2 He bessan issi mato halaqay de7ees. I daro dosiya aylley harggettidi hayqos gakkis. \v 3 I Yesuusabaa si7ida wode ba aylliya pathana mela iya woosso gidi issi issi Ayhude cimata Yesuusakko kiittis. \v 4 Kiitettidayssati, Yesuusakko bidi, “Ne iyaw hayssa oothanaw bessees. \v 5 Ays giikko, ha uray nu asaa dosees, Ayhude Woosa Keethaka keexis” gidi minthi woossidosona \v 6 Yesuusikka enttara bis. \p Mato halaqaa sookko matiya wode ba laggeta iyaakko kiittidi, “Godaw, ta kaarappe garssan ne gelanaw ta bessonna gisho, daaburoppa. \v 7 Takka tana ne sinthe shiiqanaw bessiya asi gada qoppike. Shin ne issi qaala oda; ta aylley paxana. \v 8 Taw taappe bollara halaqay de7ees, taappe garssan ta kiittiya wotaaddareti de7oosona. Issuwa, ‘Ba’ giikko bees, hankkuwa, ‘Haaya’ giikko yees. Ta aylliyakko, ‘Hanno ootha’ giikko oothees” yaagis. \p \v 9 Yesuusi hessa si7ida wode malaalettis. Guye simmidi baara yaa asaakko, “Taani hinttew tuma odays; hari attoshin Isra7eelenkka hayssa mela gita ammano demmabiikke” yaagis. \v 10 Kiitettidayssati soo simmiya wode aylley paxin demmidosona. \s Am77ee na7aa \p \v 11 Guutha wodeppe guye Yesuusi Nayne katamaa bis. Iya tamaaretaranne hara daro asati iyara bidosona. \v 12 I katamaa gelana haniya wode aha tookkida daro asati katamaappe keyosona. Hayqqida na7ay ba aayes issuwa, iyakka am77o gidada da7awusu. Katama asaappe daroti iira de7oosona. \v 13 Goday iyo be7ida wode qadhettidi, “Yeekkofa” yaagis. \p \v 14 Shiiqidi halaa bochchin tookkida asati eqqidosona. Yesuusi, “La, yalagaw dendda” yaagis. \v 15 Hayqqidayssi denddi uttidi oda oykkis. Yesuusi na7aa ekkidi aayes immis. \p \v 16 Asa ubbay yashettidi, “Gita nabey nu giddon denddis; Xoossay ba asaa be7is” yaagidi Xoossaa galatidosona. \v 17 Iya sunthay Yihudaninne he heeran de7iya biitta ubban si7ettis. \s Yesuusanne Xammaqiya Yohaannisa \p \v 18 Xammaqiya Yohaannisa tamaareti hessa ubbaa Yohaannisas odidosona. I entta giddofe nam77ata xeegidi, \v 19 “Yaana geetettiday neneyye? Woykko haraa naaginoo?” yaagidi oychchite gidi Godaakko kiittis. \p \v 20 Asati Yesuusakko bidi, Xammaqiya Yohaannisi, “Yaana geetettiday neneyye? Woykko haraa naaginoo?” giite gidi nuna neekko kiittis yaagidosona. \p \v 21 He saatenkka Yesuusi daro asaa harggiyafe pathis. Tuna ayyaanata kessis, qooqida ayfiyakka xeelisis. \v 22 Yohaannisa matappe kiitettidi yidayssatakko, “Bidi hintte be7idayssanne si7idayssa Yohaannisas odite. Ayfe qooqeti xeellosona, gunddati birshshettidi hamuttoosona, baro hargganchchoti geeyosona, tulleti si7oosona, hayqqidayssati hayqoppe denddoosona, manqotas Wonggelay sabbakettees.\x - \xo 7:22 \xo*\xt Isa 35:5-6; 61:1\xt*\x* \v 23 Tanan dhubettonna oonikka anjjettidayssa.” \p \v 24 Yohaannisi kiittidayssati bidaappe guye Yesuusi asaas Yohaannisabaa yaagidi odis: “Biitta bazzo hintte ay be7anaw keyidetii? Carkkoy qaathiya maata be7anaaseye? \v 25 Yaatin, ay be7anaw keyidetii? Kitte ma7o ma77ida asaa be7anaaseyye? Kitte ma7o ma77idayssatinne sa7i injjetida asay kawo keethan de7oosona. \v 26 Yaatin, ay be7anaw keyidetii? Nabiya be7anaaseye? Ee, ta yaagays: hintte be7anaw keyiday nabeppe aadhdheyssa. \q1 \v 27 ‘Ne ogiya ne sinthan giigisiya \q2 ta kiitanchchuwa neeppe sinthe ta kiittana’\x - \xo 7:27 \xo*\xt Mil 3:1\xt*\x* \m geetettidi xaafettiday iyassa. \v 28 Ta hinttew odays; maccasappe yelettidayssata giddofe Yohaannisappe aadhdhey baawa. Xoossaa kawotethan ubbaafe guuxeyssi, I ubbaafe gita gidana” yaagis. \p \v 29 Hari attoshin, Yesuusa qaala si7ida qaraxa qanxiseyssati ubbay Yohaannisa kushen xammaqettidi Xoossay xillo gideyssa qonccisidosona.\x - \xo 7:29 \xo*\xt Maato 21:32; Luuqa 3:12\xt*\x* \v 30 Shin Farisaawetinne higge asttamaareti Yohaannisa kushen xammaqettonna ixxidi Xoossaa zoriya leqisidosona. \p \v 31 Yesuusi kaallidi hayssada yaagis: “Hiza, ha wodiya yeletethaa aybira daaniso? Enttika oona daanoona? \v 32 Giya giddon uttidi woli xeegidi, ‘Nu hinttew suusul77e punnin, hintte yexxeketa. Nu sabbidi zeleelin, hintte yeekkeketa’ yaagiya nayta daanosona. \v 33 Xammaqiya Yohaannisi moonnanne uyonna yin, ‘Iita ayyaanara de7ees gideta.’ \v 34 Asa Na7ay mishenne uyishe yin, ‘Yarambbanne ushanchcho, qaraxa qanxiseyssatanne nagaranchchota dabbo’ gideta. \v 35 Hiza, cinccatethaa tumatethay iya nayta ubbaa matan erettis” yaagis. \s Issi maccasiya Yesuusa shitto tiyasu \p \v 36 Issi Farisaawey Yesuusa kathi muzanaw ba soo xeegis. I Farisaawiya soo bidi gayta bolla uttis. \v 37 He kataman issi nagaranchcho maccasi de7iyara Yesuusi Farisaawiya son gibira bolla de7eyssa si7ida wode daro al77o philqqaaxe shitto ekkada yasu.\x - \xo 7:37-38 \xo*\xt Maato 26:7; Mar 14:3; Yoha 12:3\xt*\x* \v 38 Yesuusas guye baggara, iya tohuwa matan eqqada yeekkashe iya tohuwa ba afuthaara laakethawsu. Ba binaanara iya tohuwa quchchashenne yeerashe shitto tiyasu. \p \v 39 Gibira giigisida Farisaawey hessa be7ida wode ba wozanan, “Hayssi nabe gidiyakko ha maccasiya iya bochchiyara ooneekko qassi iya nagaranchcho gideyssakka I eranashin” yaagis. \p \v 40 Yesuusi, “Simoona, ta new odiyabay de7ees” yaagis. \p I, “Asttamaariyaw, taw oda” yaagis. \p \v 41 Yesuusi iyaakko, “Nam77u asati issi uraappe miishe tal77idosona. Issoy ichchashu xeetu bira hankkoy qassi ishatamu bira tal77idosona. \v 42 Nam77ayka tal77iya cigganaw xoonettin, nam77ataskka tal77iya maaris. Hiza, ha nam77atappe he uraa daro dosanay new awussa daanii” yaagis. \p \v 43 Simooni, “Daro acoy maarettida uray daro dosana daanees” yaagis. Yesuusi, “Ne tuma pirddadasa” yaagis. \v 44 Hessafe guye, Yesuusi maccaseekko simmi xeellidi, Simoonakko, “Hanno maccasiw be7ay? Taani ne soo gelin hari attin ne taw toho haathe immabaakka, shin iya ta tohuwa ba afuthan laakothada ba binaanan quchchasu. \v 45 Neeni tana yeera ekkabaakka, shin iya ta ne soo geloodeppe doomada ta tohuwa yeero aggabukku. \v 46 Neeni ta huu7iyan zayte tiyabaka, shin iya ta tohuwa shitto tiyawusu. \v 47 Iya tana daro dosida gisho I daro nagaray atto geetettis. Iya guutha nagaray atto geetettiday guuthara dosees.” \p \v 48 Yesuusi maccaseekko, “Ne nagaray atto geetettis” yaagis. \p \v 49 Iyara issife gaytan uttidi miya imathati, “Nagara atto yaagey, I hayssi oonee?” yaagidi bantta wozanan qoppidosona. \p \v 50 Yesuusi maccaseekko, “Ne ammanoy nena ashshis; saro ba” yaagis. \c 8 \s Yesuusa mokkida maccasata \p \v 1 Hessafe guye, Yesuusi Xoossaa kawotethaa Wonggelaa sabbakishe katamaaranne gutaara aadhdhis. He wode tammanne nam77u hawaareti iyara de7oosona. \v 2 Qassi tuna ayyaanaappenne dumma dumma harggiyafe paxida issi issi maccasati iyara de7oosona. Enttika, laappun tuna ayyaanati keyida Magdela Mayraamo,\x - \xo 8:2 \xo*\xt Maato 27:55-56; Mar 15:40-41; Luuqa 23:49\xt*\x* \v 3 Heroodisa shuumaa Kuuza machchiw Yohaanna, Soosinnaranne qassi hara daroti enttana miishen maaddeyssati de7oosona. \p \v 4 Daro asay dumma dumma katamaappe iyaakko shiiqin leemison enttaw odis. \v 5 “Issi goshshanchchoy zerethi zeranaw keyis. I zerishin issi issi zerethay oge gaxan wodhdhidi yedhdhettis, salo kafoti maxidosona. \v 6 Harati shaalloy garssan de7iya biitta bolla wodhdhidosona. Buroo dolida mela biittan laahoy baynna gisho miccidosona. \v 7 Hara zerethay qassi aguntha giddon wodhdhis. Agunthaara wolla diccida gisho agunthay cuullidi bessan ashshis. \v 8 Harati lo77o biitta bolla wodhdhidosona. Dolida wode xeetu kushe ayfidosona.” Hessa odi onggidi, ba qaala dhoqqu oothidi, “Si7iya haythi de7iya ubbay si7o” yaagis. \p \v 9 Iya tamaareti, “Ha leemisuwa birshshethay aybee?” yaagidi oychchidosona \v 10 I, “Xoossaa kawotethaa xuuraa erana mela hinttew imettis. Shin harati be7ishe demmonna mela, si7ishe akeekonna mela leemison odays.\x - \xo 8:10 \xo*\xt Isa 6:9\xt*\x* \p \v 11 “Hiza, ha leemisuwa birshshethay hayssa: zerethi yaagettiday Xoossaa qaala. \v 12 Oge gaxan wodhdhida zerethay qaala si7eyssata. Gidoshin, entti ammanidi attonna mela Xalahey qaala entta wozanaappe maxi digees. \v 13 Shaalloy garssan de7iya biitta bolla wodhdhida zerethay qaala si7idi ufayssan ekkeyssata. Entti ha77is ammanoosonappe attin xaphoy baynna gisho paacey gakkiya wode ellesidi kaddoosona. \v 14 Aguntha giddon zerettidayssati qaala si7eyssata. Enttika alamiya qofan, duretethaaninne sa7aa duussaa miikkotethan cuulettidi besseyssada ayfibookkona. \v 15 Lo77o biittan wodhdhida zerethay lo77o wozanan qaala si7idi naageyssatanne dandda7an minnidi ayfe ayfeyssata. \p \v 16 “Xomppe xomppidi, daachcho kammey woykko arssafe garssan wothey deenna. Geliya asi be7ana mela dhoqqa bessan wothees.\x - \xo 8:16 \xo*\xt Maato 5:15; Luuqa 11:33\xt*\x* \p \v 17 “Hessa gisho, qoncce keyonna qosettidi attiyaabay, erettonna geemmidi attiyaabay deenna.\x - \xo 8:17 \xo*\xt Maato 10:26; Luuqa 12:2\xt*\x* \p \v 18 “Hiza, hintte qaala waati si7iyakko akeekite. De7iya ubbaas guzhetidi imettana, baynnayssas hari attoshin iyaw de7iya guuthiyaka iyappe ekettana” yaagis.\x - \xo 8:18 \xo*\xt Maato 25:29; Luuqa 19:26\xt*\x* \s Yesuusa aayeranne ishatara \r (Maato 12:46-50; Mar 3:31-35) \p \v 19 Yesuusa aayeranne ishatara iyaakko yidosona. Shin asaa darotethaafe denddoyssan iya demmanaw dandda7ibookkona. \v 20 Issi asi Yesuusakko, “Ne aayeranne ne ishatara nena koyidi karen naagoosona” yaagis. \p \v 21 Yesuusi zaaridi, “Xoossaa qaala si7idi qaala ooson peeshsheyssati ubbay taw aayonne taw isha” yaagis. \s Yesuusi haathaa zuliya seeris \r (Maato 8:23-27; Mar 4:35-41) \p \v 22 Issi gallas Yesuusaranne iya tamaaretara issife wogolon gelidi, “Abbaa pinnoos” yaagis. Enttika baanaw denddidosona. \v 23 Abbaa bollara entti pinnanaw bishin Yesuusi dhiskkis. Qopponna mino carkkoy abbaa bolla denddis. Haathay wogoluwan gelin wogoloy mitetethi oykkiya wode ubbay babbidosona. \p \v 24 Iya tamaareti iyaakko shiiqidi, “Nu Godaw, nu Godaw, nu dhayos yaagidi” Yesuusa denthidosona. \p Yesuusi denddidi carkkuwanne gotiya seeris. Ellesidi carkkoynne gotey woppu gis. Sarotethayka simmis. \v 25 Yesuusi ba tamaaretakko, “Hintte ammanoy awunee” yaagis. Enttika, yayyishenne malaalettishe issoy issuwako, “Carkkoynne haathay kiitetteyssi, I hayssi oonee” yaagidosona. \s Tuna ayyaanaappe yedettida uraa \r (Maato 8:28-34; Mar 5:1-20) \p \v 26 Abbaa pinnidi Galiila baggara de7iya Gerggesoone biittaa gakkidosona. \v 27 Yesuusi wogoluwappe keyidi sa7an wodhdhishin tuna ayyaanan oykettida uray katamaappe keyidi iyara gayttis. Daro laythi afili ma77onna kallo duufon de7eesippe attin soo gelenna. \v 28 Yesuusa be7ida wode iya sinthan gufannidi, ba qaala dhoqqu oothidi, “Ubbaafe Bolla Xoossaa na7aw Yesuusa neera taw aybi issifetethi de7ii? Hayyana tana ha77i un77ethofarkkii” yaagis. \v 29 Hessa I giday, tuna ayyaanay uraappe keyana mela Yesuusi hanqettida gishossa. Daro wode tuna ayyaanay iya haarida gisho santhalaataninne toho qachchiya biraatan qashettidi naagettees. Shin qashuwa duuthidi tuna ayyaanan laagettidi bazzo gelis. \p \v 30 Yesuusi, “Ne sunthay oonee” yaagidi oychchis. \p I, daro tuna ayyaanati iya oykkidi gisho bana, “Leegiyona” gis. \v 31 Tuna ayyaanati banttana Si7oole kiittonna mela woossidosona. \p \v 32 He bessan zooze bolla miya guduntho wudey hamuttees. Hini gudunthotan gelino gidi woossidosona, ikka ‘Gelite’ gis. \v 33 Tuna ayyaanati uraappe keyidi gudunthotan gelidosona. Wudey deriyappe duge gurgguxidi abban gelis. \p \v 34 Henthanchchoti hanidayssa be7ida wode woxxi bidi, katamaninne guta ubban odidosona. \v 35 Asay hanidabaa be7anaw keyidi Yesuusakko yidosona. Tuna ayyaanay keyida uray ma7o ma77idi, iya wozanay simmin, Yesuusa toho matan uttidayssa demmidi yayyidosona. \v 36 Iya be7ida asay tuna ayyaanan oykettida uray waanidi paxidaakko odidosona. \v 37 Gerggesoone yuushuwan de7iya asay gita yashshi yashettidi Yesuusi bantta matappe baana mela woossidosona. I wogoluwan gelidi guye simmis. \p \v 38 Tuna ayyaanay keyida uray Yesuusara daanaw woossis. \v 39 Shin Yesuusi iyaakko, “Ne soo simma, Xoossay ay mela gitabaa new oothidaakko oda” yaagidi mooyzis. Uraykka Yesuusi ay mela gitabaa iyaw oothidaakko katama ubban markkattishe bis. \s Hayqqida na7iwunne Yesuusa ma7uwa bochchida maccasiw \r (Maato 9:18-26; Mar 5:21-43) \p \v 40 Asay naagidi gam77ida gisho Yesuusi simmiya wode mokki ekkidosona. \v 41 Ayhude Woosa Keetha halaqa gidida Iyaroosa giya uray ba soo yaana mela Yesuusa tohuwa bolla wodhdhidi woossis. \v 42 Iyaw tammanne nam77u laythi gidida macca na7a de7iyara sakettada hayqos gakkada de7awusu. Yesuusi biya wode asay iya un77ethees. \v 43 Tammanne nam77u laythi suuthi goggishe gam77ida maccasi de7iyara de7awusu. Iya baw de7iya miishiya aakimetas immada onggasu. Shin paxanaw dandda7abukku. \v 44 Iya Yesuusas guye baggara shiiqada, iya afilaa macaraa bochchasu, sohuwara goggiya suuthay eqqi aggis. \p \v 45 Yesuusi, “Tana bochchiday oonee?” yaagis. Ubbay ‘Nu bochchibookko’ yaagin, Phexiroosi, “Asttamaariyaw, daro asay kaallishininne un77ethishin be7ashe waanada, ‘Tana bochchiday oonee?’ gay” yaagis. \p \v 46 Shin Yesuusi, “Issi asi tana bochchis; ays giikko, wolqqi taappe keyoyssi taw erettis” yaagis. \p \v 47 Maccasiya, ibay qonccidayssa erida wode kokkorashe yada Yesuusa tohuwa bolla kunddasu. Ays bochchidaakkonne waanada ellesada paxidaakko asaa ubbaa sinthan markkattasu. \v 48 I, “Ta naatte ne ammanoy nena pathis; saron ba” yaagis. \p \v 49 Yesuusi oda onggonna de7ishin, Ayhude Woosa Keetha halaqaa, Iyaroosa sooppe issi asi yidi, “Iyaroosa, ne na7iya hayqqasu; asttamaariya mela daaburissofa” yaagis. \p \v 50 Shin Yesuusi hessa si7idi Iyaroosakko, “Babbofa! Ammana, ne na7iya paxana” yaagis. \p \v 51 Yesuusi Iyaroosa soo gakkida wode Phexiroosappe, Yohaannisappe, Yayqoobappe, na7ee aawappenne aayeppe attin hari gelana mela koyibeenna. \v 52 He bessan de7iya asa ubbay na7ees mishettidi yeekkishin, Yesuusi, “Yeekkofite! Na7iya dhiskkasuppe attin hayqqabuukku” yaagis. \p \v 53 Asay na7iya hayqqidayssa eriya gisho, iya oda leqqidi miicidosona. \v 54 Shin Yesuusi na7ee kushiya oykkidi, “Naatte dendda” yaagis. \v 55 Na7ees shemppoy simmin dendda eqqasu. Yesuusi enttako, “Iwu miyabaa immite” yaagis. \v 56 Na7ee aawaranne aayera malaalettidosona. Shin Yesuusi hayssa, “Oodeskka odoppite” yaagis. \c 9 \s Yesuusi tammanne nam77u hawaareta kiittis \r (Maato 10:5-15; Mar 6:7-13) \p \v 1 Yesuusi tammanne nam77u hawaareta baakko xeegidi, tuna ayyaanata kessana melanne hargge ubbaa pathana mela wolqqanne maata immis. \v 2 Xoossaa kawotethaabaa markkattanaadanne hargganchchota pathanaada kiittis. \v 3 I enttako, “Xam77a gidin ogoro gidin kathi gidin miishe gidin laammi ma77iya afila gidin oges gidi aykkoka oykkofite.\x - \xo 9:3-5 \xo*\xt Luuqa 10:4-11\xt*\x* \v 4 He katamaappe hintte keyana gakkanaw imathatethan hintte gelidasuwan gam77ite. \v 5 Oonikka hinttena mokkonna ixxiko he katamaappe keyishe enttaw markka gidana mela hintte tohuwan de7iya bana pittidi keyite.” \v 6 Enttika kiitettidayssada keyidi Wonggelaa odishenne dumma dumma gutatan hargganchchota pathishe aadhdhidosona. \p \v 7 Galiila biittaa haariya Heroodisi Yesuusi oothidabaa ubbaa si7ida wode dagammis. Ays giikko, issi issi asati Yohaannisi hayqoppe denddonna aggenna yaagosona.\x - \xo 9:7-8 \xo*\xt Maato 16:14; Mar 8:28; Luuqa 9:19\xt*\x* \v 8 Baggati, “Eeliyaasi qonccis” goosona; harati qassi, “Beni nabetappe issoy hayqoppe denddis” yaagidi odettoosona. \v 9 Shin Heroodisi, “Yohaannisa qoodhiya ta qanxisada wodhas. Yaatin, hayssatho yaagettidi iyabaa odettey, I oonee?” yaagidi ba ayfen be7anaw koyees. \s Yesuusi ichchashu mukulu asaa muzis \r (Maato 14:13-21; Mar 6:30-44; Yoha 6:1-14) \p \v 10 Tammanne nam77u hawaareti guye simmi yidi, entti oothidabaa ubbaa Yesuusas odidosona. I enttana ekkidi Beetesayda katamaappe gaxa efis. \v 11 Shin daro asay Yesuusa gideyssa eridi iya kaallidosona. I entta mokki ekkidi Xoossaa kawotethaabaa tamaarssis; paxanaw koyeyssatakka pathis. \p \v 12 Sa7i omarssiya wode tammanne nam77u hawaareti iyaakko shiiqidi, “Nu de7ey bazzo biitta gidiya gisho asay dumma dumma gutatanne katamata bidi, kathinne aqiyaso koyana mela asaa moyza” yaagidosona. \p \v 13 Shin I, “Enttaw miyabaa hintte immite” yaagis. \p Entti, “Nuus de7ey ichchashu uythinne nam77u molo gidiya gisho, ha asaas gidiya kathi nuuni bidi shammonna ixxiko gidenna” yaagidosona. \v 14 He bessan ichchashu mukulu gidiya addeti de7oosona. \p Yesuusi ba tamaaretakko, “Ishataman ishataman shaakki shaakki asaa utisite” yaagis. \p \v 15 Iya tamaareti, I kiittidayssada asaa utisidosona. \v 16 I ichchashu uythaanne nam77u molota ekkidi, salo xeellidi, Xoossaa galatidi, meenthidi asaa ubbaa gathana mela ba tamaaretas immis. \v 17 Ubbay midi kallidosona. Enttafe attida tiifey tammanne nam77u gayta kumethi gidis. \s Phexiroosi Yesuusi ooneekko markkattis \r (Maato 16:13-19; Mar 8:27-29) \p \v 18 Yesuusi ba xalaala woossishin, iya tamaareti iyaakko yidosona. I, “Asay tana oona goonaa?” gidi oychchis. \p \v 19 Entti zaaridi “Issoti issoti, ‘Xammaqiya Yohaannisa, baggati Eliyaasa, harati qassi, beni nabetappe issoy hayqoppe denddis’ yaagosona” yaagidosona.\x - \xo 9:19 \xo*\xt Maato 14:1, 2; Mar 6:14-15; Luuqa 9:7-8\xt*\x* \p \v 20 I zaaridi, “Yaatin hintte tana oona geeti” yaagis. Phexiroosi, “Neeni Xoossaafe kiitettida Kiristtoosa” yaagidi zaaris.\x - \xo 9:20 \xo*\xt Yoha 16:20-28; Mar 8:30-9:1\xt*\x* \p \v 21 Yesuusi hayssa oodeskka odoppite gidi minthidi odis. \v 22 Qassika Yesuusi, “Asa Na7ay daro metuwa ekkana. Biitta cimatan, kahine halaqatan, higge asttamaaretan aadhdhi imettana. Entti iya wodhana, shin I heedzantho gallas hayqoppe denddana” yaagis. \p \v 23 Yesuusi asaa ubbaako, “Tana kaallanaw koyey oonikka de7ikko bana kaddo, ba masqaliya gallas gallas tookkidi tana kaallo.\x - \xo 9:23 \xo*\xt Maato 10:38; Luuqa 14:27\xt*\x* \v 24 Ba shemppiw ashshanaw koya ubbay iyo dhayssees, ba shemppiw ta gisho gidi dhayssiya oonikka iyo ashshees.\x - \xo 9:24 \xo*\xt Maato 10:39; Luuqa 17:33; Yoha 12:25\xt*\x* \v 25 Asi alame ubbaa haaridi, gidoshin ba shemppiw dhayssiyabaa woykko qohiyabaa gidikko iya ay maaddii? \v 26 Oonikka tananinne ta qaalan yeellatikko Asa Na7ay ba bonchchuwara hessadakka aawa bonchchuwaranne Geeshsha kiitanchchota bonchchuwara yaa wode iyan yeellatana. \v 27 Ta hinttew tuma odays; hayssan eqqidayssata giddofe Xoossaa kawotethaa be7onnashin hayqqonna asati de7oosona” yaagis. \s Yesuusa malay laamettis \r (Maato 17:1-8; Mar 9:2-8) \p \v 28 Yesuusi he oda odin, hosppun gallasappe guye, Phexiroosa, Yayqoobanne Yohaannisa baara ekkidi woossanaw deriya bolla keyis.\x - \xo 9:28-35 \xo*\xt 2Phexi 1:17-18\xt*\x* \v 29 I woosa bolla de7ishin iya ayfe karey laamettis; afilaykka awa mela phoolidi booxis. \v 30 Nam77u asati, enttika Museranne Eliyaasara bonchchon qonccidi, \v 31 Yerusalaamen polettanaw de7iyabaa, hessika, I ha alamiyappe shaakettanabaa iyara odettoosona. \v 32 Phexiroosanne iyara de7eyssata dhiskkoy efin, entti dhiskkofe barkkiya wode iya bonchchuwanne iyara eqqida nam77u asata be7idosona. \v 33 Asati Yesuusappe shaakettidi baana hanishin, Phexiroosi Yesuusakko, “Godaw, hayssan gideyssi nuus ay mela lo77o! Issino new, issino Muses, issino Eliyaasas oothidi heedzu shaqara shaqaroos” yaagis. Shin I ay odettidaakko erenna. \p \v 34 I yaagidi odettishin shaaray yidi enttana kammis. Entti he shaara giddo gelishe babbidosona. \v 35 Shaara giddofe, “Ta doorida na7ay hayssa iya si7ite” yaagiya qaalay si7ettis.\x - \xo 9:35 \xo*\xt Isa 42:1; Maato 3:17; 12:18; Mar 1:11; Luuqa 3:22\xt*\x* \v 36 He qaalay si7ettidaappe guye, Yesuusi barkka de7ishe benttis. He wode entti be7idabaa oodeskka odonna, bantta wozanan oykkidi si7i gidosona. \s Yesuusi tuna ayyaanaa issi na7aappe kessis \r (Maato 17:14-18; Mar 9:14-27) \p \v 37 Wonttethe entti deriyappe wodhdhiya wode daro asay yidi iyara gayttidosona. \v 38 He wode asaa giddofe issi asi, “Asttamaariyaw, ta issi na7aa yada be7arkki. \v 39 Tuna ayyaanay qopponna oykkidi waasises; goppontto yegisidi qakerethees, asatethaa qohidi un77ethidi yeddees. \v 40 Ne tamaareti kessana mela woossas, shin entti dandda7ibookkona” yaagidi woossis. \p \v 41 Yesuusi, “Ammanoy baynna geella yeletethato, awude gakkanaw ta hinttera daane, hinttena dandda7anee? Ne na7aa bada haa ekkaya” yaagis. \p \v 42 Na7aa ekkidi yaa wode tuna ayyaanay sa7an holi yeggidi kokkorssis. Shin Yesuusi tuna ayyaanaa hanqidi na7aappe kessis. Na7aakka na7aa aawas immis. \v 43 Asay ubbay Xoossaa gita wolqqan malaalettidosona. Entti I oothidaban malaalettishin, Yesuusi ba tamaaretakko, \v 44 “Hayssa ta hinttew odeyssa loythi si7ite; Asa Na7ay morkketa kushen aadhdhi imettana” yaagis. \v 45 Shin I gidabay enttafe geemmida gisho, akeekibookkona. Hessa gisho, zaaridi oychchanaw babbidosona. \s Ubbaafe gita gidanay oonee? \r (Maato 18:1-5; Mar 9:33-37) \p \v 46 Yesuusa tamaareti, “Nu giddon gita gidanay oonee?” gidi palama oykkidosona.\x - \xo 9:46 \xo*\xt Luuqa 22:24\xt*\x* \v 47 Yesuusi entta wozanaa qofaa eridi yooga na7aa ba matan essidi, \v 48 “Ha yooga na7aa ta sunthan mokkiya oonikka tana mokkees, tana mokkey tana kiittidayssa mokkees, hintte ubbaafe guuxeyssi, I gita gidana” yaagis.\x - \xo 9:48 \xo*\xt Maato 10:40; Luuqa 10:16; Yoha 13:20\xt*\x* \p \v 49 Yohaannisi, “Godaw, issi asi ne sunthan tuna ayyaanata kessishin be7idi I nuura gidonna gisho diggida” yaagis. \p \v 50 Yesuusi zaaridi, “Hinttera eqettonnayssi, I hintte bagga. Hessa gisho, iya diggofite” yaagis. \s Samaare asay Yesuusa ixxidosona \p \v 51 Yesuusi salo biya wodey matattida gisho, Yerusalaame baanaw qanxidi denddis. \v 52 Samaare biittan de7iya issi gutaa bidi, ubbabaa iyaw giigisana mela ase yaa kiittis. \v 53 Shin I bey Yerusalaame gidiya gisho, entti iya mokki ekkibookkona. \v 54 Yesuusa tamaareti Yayqoobaranne Yohaannisara hessa be7idi, “Godaw, saloppe tami wodhdhidi entta mo gaana mela ne koyay” yaagidosona.\x - \xo 9:54 \xo*\xt 2Kawo 1:9-16\xt*\x* \v 55 Shin Yesuusi guye simmi entta hanqettidi, “Hintte garssan aybi ayyaani de7iyakko hintte erekketa. Asa Na7ay ase ashshanaw yisippe attin dhayssanaassa gidenna” yaagis. \v 56 Yaappe denddidi hara guta bidosona. \s Yesuusa kaaloy cigisiya gatiya \r (Maato 8:19-22) \p \v 57 Entti ogiyara bishin, issi asi, “Ne biyaso ubbaa ta kaallana” yaagis. \p \v 58 Yesuusi zaaridi, “Workkanatas olli, salo kafotas keethi de7ees, shin Asa Na7ay ba huu7iya shemppisiyasoy baawa” yaagis. \p \v 59 Hankkuwako, “Neeni tana kaalla” yaagis. Shin uray, “Godaw, koyrottada ta aawa moogada yaana” yaagis. \p \v 60 Shin Yesuusi, “Hayqqidayssati hayqqidayssata moogana mela enttaw aggaaga; neeni bada Xoossaa kawotethaa sabbaka” yaagis. \p \v 61 Qassi hara asi, “Godaw, ta nena kaallana, shin koyrottada ta soo asa sarothada yaana” yaagis.\x - \xo 9:61 \xo*\xt 1Kawo 19:20\xt*\x* \p \v 62 Yesuusi zaaridi, “Koxe oykkidi guye xeelliya oonikka Xoossaa kawotethaas bessenna” yaagis. \c 10 \s Yesuusi laappun tammanne nam77u tamaareta kiittis \p \v 1 Hessafe guye, Goday haraa laappun tammanne nam77u \f + \fr 10:1 \fr*\fq Laappun tammanne nam77u: \fq*\ft Issi issi maxaafati laappun tamma goosona; qassi paydo 17 xeella.\ft*\f* asata dooris. I baanaw qoppida katamaanne guta ubbaa sinthattidi baanada nam77a nam77a oothidi kiittis. \v 2 Yesuusi enttako, “Hekko shiiqana kathay daro shin oosanchchoti guutha. Yaaniya gisho, kathaa goday oosanchchota kiittana mela woossite.\x - \xo 10:2 \xo*\xt Maato 9:37-38\xt*\x* \v 3 Hiza, biite, dorssatada suudhumeta giddo hinttena taani yeddana.\x - \xo 10:3 \xo*\xt Maato 10:16\xt*\x* \v 4 Hintte biya ogiyas aykkoka oykkofite, miishe gidin kathi gidin caamma oykkofite. Oge bolla oonakka sarothofite.\x - \xo 10:4-11 \xo*\xt Maato 10:7-14; Mar 6:8-11; Luuqa 9:3-5\xt*\x* \v 5 Hintte gelida keethaa ubbaa koyrottidi, ‘Saroy ha keethaas gido’ yaagite. \v 6 Saro dosiya asi he bessan de7ikko, hintte saroy yan shemppana; ixxas giikko hintte saroy hinttew simmana. \v 7 Oosanchchos damooze bessiya gisho, hintte gelida keethan hinttew shiishidayssa ubbaa mishenne uyishe yan gam77ite. Issuwa sooppe issuwa soo yuuyoppite.\x - \xo 10:7 \xo*\xt 1Qoro 9:14; 1Ximo 5:8\xt*\x* \v 8 Ay katamakka hintte geliya wode asay hinttena mokkidi, hinttew shiishidaba ubbaa miite. \v 9 He kataman de7iya hargganchchota pathishe, ‘Xoossaa kawotethay hintteko matis’ yaagidi odite. \v 10 Shin issi katamaa geliya wode asay hinttena mokkonna ixxiko dabaaba keyidi hayssada giite:\x - \xo 10:10-11 \xo*\xt Ha@O 13:51\xt*\x* \v 11 ‘Nu tohuwa bolla de7iya hintte katamaa baana pittoos, shin Xoossaa kawotethay hintteko matattidayssa erite.’\x - \xo 10:4-11 \xo*\xt Maato 10:7-14; Mar 6:8-11; Luuqa 9:3-5\xt*\x* \v 12 Pirdda gallasan ha katamaappe Soodome katamaas pirdday kawushshe gidanayssa ta hinttew odays” yaagis.\x - \xo 10:12 \xo*\xt Medhe 19:24-28; Maato 10:15; 11:24\xt*\x* \s Ammanonna gisho borettida katamata \r (Maato 11:20-24) \p \v 13 Kaallidikka, Yesuusi, “Neno Koraaziine, neno Beetesayda, ayye, hinttenan oosettida malaatati Xiroosaninne Sidoonan oosettidaakko yan de7iya asay kayo ma7o ma77idi, bidintha bolla uttidi beni maarotan geli agganashin.\x - \xo 10:13 \xo*\xt Isa 23:1-18; Hiz 26:1-21; Iyu 3:4-8; Amo 1:9-10; Zakka 9:2-4\xt*\x* \v 14 Hessa gisho, hinttefe aathidi Xiroosasinne Sidoonas Xoossaa pirdday kawuyana. \v 15 Nekka Qifirnahoome, salo gakkanaw nena dhoqqu oothanaw koyay? Ne duge Si7oole holettana” yaagis. \x - \xo 10:15 \xo*\xt Isa 14:13-15\xt*\x* \p \v 16 Qassika Yesuusi ba tamaaretakko, “Hinttena si7ey tana si7ees, hinttena ekkonnay tana ekkena, tana ekkonnay tana kiittidayssa ekkenna” yaagis.\x - \xo 10:16 \xo*\xt Maato 10:40; Mar 9:37; Luuqa 9:48; Yoha 13:20\xt*\x* \s Laappun tammanne nam77ati simmidosona \p \v 17 Laappun tammanne nam77u tamaareti kiitettida bessaafe keehi ufayttishe simmidosona. Yesuusakko shiiqidi, “Godaw, ne sunthan tuna ayyaanatikka nuus kiitettidosona” yaagidosona. \p \v 18 Yesuusi enttako, “Xalahey saloppe wol77anthada wodhdhishin ta be7as. \v 19 Hekko, shooshaanne kornne yedhdhana melanne morkkiya wolqqaa zaarana mela maata hinttew immas. Hinttena qohanabay aykkoyka deenna.\x - \xo 10:19 \xo*\xt Maz 19:13\xt*\x* \v 20 Gidoshin, hintte sunthay salo mazggaban xaafettida gisho, ufayttiteppe attin tuna ayyaanati kiitettida gisho ufayttofite” yaagis. \rem fig 10 fig* \s Yesuusi ba ufayssaa qonccisis \r (Maato 11:25-27; 13:16-17) \p \v 21 He wode Yesuusi Geeshsha Ayyaanan ufayttidi, “Saluwa sa7aa Godaw, hayssa cinccatappenne eranchchotappe geenthada yalagatas qonccisida gisho galatetta. Ee ta aawaw, hessa ne oothanaw lo77o shene gidis. \p \v 22 “Ubbabay ta aawappe taw imettis. Na7ay ooneekko aawappe attin hari woykko na7ay qonccisanaw koyeyssafe hari oonikka aawa erey baawa” yaagis.\x - \xo 10:22 \xo*\xt Yoha 3:35; 10:15\xt*\x* \p \v 23 Kaallidikka, Yesuusi dumma ba tamaaretakko, “Hintte be7eyssa be7eyssati anjjettidayssata. \v 24 Tuma daro nabetinne kawoti hintte be7eyssanne si7eyssa be7anawunne si7anaw amottidosona, shin be7ibookkona, si7ibookkona” yaagis. \s Tuma siiqo \p \v 25 Hekko, issi gallas Muse wogaa eriya issi uray denddidi Yesuusa yaagidi paace oysho oychchis. “Asttamaariyaw, merinaa de7uwa laattanaw taani ay ootho?” yaagis.\x - \xo 10:25-28 \xo*\xt Maato 22:35-40; Mar 12:28-34\xt*\x* \p \v 26 Yesuusi, “Muse maxaafan xaafettiday woygii? Ne waata nabbabay?” yaagis. \p \v 27 Addey zaaridi, “ ‘Ne Godaa ne Xoossaa, ne kumetha wozanappe, ne kumetha shemppuwafe, ne kumetha wolqqaafenne ne kumetha qofaappe dosa. Qassi ase ne shooruwa ne huu7iyada dosa’ yaagees” yaagis.\x - \xo 10:27 \xo*\xt Leewe 19:18; Zaare 6:5\xt*\x* \p \v 28 Yesuusi iyaakko, “Neeni likke zaaradasa, nekka hessada ootha. Neeni merinaw de7on daana” yaagis.\x - \xo 10:28 \xo*\xt Leewe 18:5\xt*\x* \p \v 29 Shin uray bana xillo oothanaw koyidi, “Hanos I ta shooroy oonee?” yaagis. \p \v 30 Iya oyshaas Yesuusi yaagidi zaaro immis, “Issi ase de7eyssi Yerusalaame katamaappe duge Iyaarkko katamaa bishin oge bolla panggati keyidi shocidosona. Iya ma7uwa qaari ekkidi hayqoppenne paxappe giddon yeggidi bidosona. \v 31 Guyeppe, Ayhude kahine issoy he ogiyara ba buussu bishe uraa be7idi deshshi gidi aadhdhis. \v 32 Qassi issi Leewe de7eyssi he bessaa gakkishe uraa be7idi harasoora aadhdhidi bis. \v 33 Shin, issi Samaare biitta ase de7eyssi he ogiyara yishe uraa be7idi iyaw qadhettis\x - \xo 10:33-34 \xo*\xt 2Taari 28:15\xt*\x* \v 34 Iyaakko shiiqidi, iya madunthaa bolla zaytenne woyne tigidi qachchis. Ba hariya bolla utisidi imathi aqiya keethi efis. He bessan iyaw koshshiyaba ubbaa oothis. \v 35 Wonttethe nam77u dinaare kessidi imatha keethaawas immidi, ‘Hayyana ha uraa loytha xeella. Taani new immidayssafe bollara ne kessiyabaa ubbaa ta new ciggana’ yaagis. \p \v 36 “Hiza, ha heedzu asatappe panggati shocida uraas shoorotey new oona daanii?” \p \v 37 Uray zaaridi, “Iyaw qadhettidayssaka” yaagis. \p Yesuusi, “Nekka bada hessada ootha” yaagis. \s Yesuusi Marttanne Mayraami son \p \v 38 Yesuusi ba tamaaretara oge bishe issi guta gakkis. Yan Martta geetettiya issi maccasiya iya ba son mokkasu.\x - \xo 10:38-39 \xo*\xt Yoha 11:1\xt*\x* \v 39 Iwukka Mayraamo giya michchiya de7awusu, Mayraama qaala si7ashe Godaa tohuwa matan uttasu. \v 40 Shin Martta daro ooson un77ettada Yesuusakko shiiqada, “Godaw, ta michchiya oosuwa ta xalaalas yeggada utta aggin ta daaburiya wode neeni be7ashe si7i gay? Iya tana maaddana mela odikkii” yaagasu. \p \v 41 Shin Goday hayssada gidi zaaris, “Martta, Martta, neeni daroban un77ettasaanne metootasa. \v 42 Gidoshin, koyettey issibaa xalaala. Mayraama lo77o doorasu, hessika iippe ekettenna” yaagis. \c 11 \s Yesuusi woosabaa tamaarssis \r (Maato 6:9-13; 7:7-11) \p \v 1 Issi gallas Yesuusi issi bessan woossees. Woosaa wurssida wode iya tamaaretappe issoy, “Godaw, Yohaannisi ba tamaareta woosa tamaarssida mela nekka nuna woosa tamaarssa” yaagis. \p \v 2 Yesuusi, “Hayssada yaagidi woossite: \q1 ‘Saluwan de7iya nu aawaw \q2 ne geeshsha sunthay anjjetto; \q2 ne kawotethay yo. \q1 \v 3 Nu gallasa kathaa hachchi hachchi nuus imma. \q1 \v 4 Nuna qoheyssata nuuni atto geyssada, \q2 nu nagara atto ga; \q2 paacen nuna gelssofa’ yaagite” yaagis. \p \v 5 Kaallidikka, Yesuusi ba tamaaretakko yaagis: “Leemisos hinttefe issuwas laggey de7ees. I giddi bilahe ba laggiya soo bidi, ‘Ta laggiyaw, guutha uythi taw immarkki. \v 6 Taw lagge gidida issi asi ogeppe yin, iyaw aathiyabaa dhayas’ yaagikko, \p \v 7 “Iya laggey keethaa giddon gididi, ‘Hayyana tana waaysoppa, wulay gorddettis. Ta naytikka taara arssa bolla zin77idosona. Yaaniya gisho, denddada ne koyabaa immanaw dandda7ikke’ yaagiyye? \v 8 Ta hinttew odays; laggetethaa gisho denddidi immanaw koyonna ixxikokka woosan salethida gisho denddidi koshshiyaba ubbaa immees. \p \v 9 “Hessa gisho, taani hinttew odays: woossite hinttew imettana; koyite hintte demmana; kare yidi xeegite hinttew dooyettana. \v 10 Gaasoykka woossiya ubbay ekkees; koyey demmees; kare yidi xeegeyssas dooyettees. \p \v 11 “Hinttenoo, aawato hintte giddofe na7i uythi woossin shuchchu immey oonee? Molo woossin shooshi immey oonee? \v 12 Woykko phuuphphulle woossiko kornne immi? \v 13 Hintte iitata gidishe hintte naytas lo77obaa immo erikko, salon de7iya hintte aaway woosseyssatas Geeshsha Ayyaana waati aathi immenne?” yaagis. \s Yesuusanne Bi7elzebuula \p \v 14 Issi gallas Yesuusi doona muumisida tuna ayyaanaa issi uraappe kessis. Tuna ayyaanay keyida mela muume uray odettis. Asaykka malaalettis. \v 15 Shin issoti issoti, “Tuna ayyaanaa halaqaa, Bi7elzebuula wolqqan tuna ayyaanata kessees” yaagidosona.\x - \xo 11:15 \xo*\xt Maato 9:34; 10:25\xt*\x* \v 16 Harati qassi paaces saloppe malla bessana mela koyidosona.\x - \xo 11:16 \xo*\xt Maato 12:38; 16:1; Mar 8:11\xt*\x* \p \v 17 Shin Yesuusi entta qofaa eridi enttako, “Woli giddon shaakettiya kawotethi ubbay dhayees; woli giddon shaakettiya keethi kunddees. \v 18 Xalahey woli giddon shaakettiko iya kawotethay waanidi minnidi eqqanee? Hintte tana, ‘I tuna ayyaanata Bi7elzebuula wolqqan kessasa’ yaageta. \v 19 Hiza, taani tuna ayyaanaa Bi7elzebuula wolqqan kessiyabaa gidikko hintte nayti oode wolqqan kessonashsha? Hessa gisho, entti hintte bolla pirddeyssata gidana. \v 20 Shin taani tuna ayyaanati Xoossaa biradhdhen kessiyabaa gidikko hiza Xoossaa kawotethay hintteko matidayssa erite. \p \v 21 “Mino asi danccettidi ba keethaa naagiyabaa gidikko, iya shaloy boshettenna. \v 22 Hanoshin, iyappe aadhdhi mino gidida asi yidi, iya qohidi xoonikko ammanettidi danccida danccuwa bilisidi, iya shaluwa bonqqidi haraas shaakkees. \p \v 23 “Taara gidonnayssi tana ixxees; taara shiishonnaysika laallees.\x - \xo 11:23 \xo*\xt Mar 9:40\xt*\x* \p \v 24 “Tuna ayyaanay asappe keyida wode shemppiyaso koyidi haathi baynnasoora yuuyees. Shemppiyaso dhayida wode, ‘Ta keyidasuwa simmana’ yaagees. \v 25 I simmiya wode keethay pitettidi lo77idi de7ishin demmis. \v 26 Hessafe guye, bidi iyappe aadhdhidi iitida haraa laappun tuna ayyaanata ekkidi yees. Iyan gelidi duussu oykkees. He uraas koyroyssafe guyeyssi aadhdhidi iita gidees” yaagis. \p \v 27 Yesuusi hessa oda bolla de7ishin issi maccasi asaa gaathafe denddada, ba qaala dhoqqu oothada, “Nena tookkida uloynne neeni dhammida dhanthati anjjettidosona” yaagasu. \p \v 28 Shin I, “Anjjettidayssati Xoossaa qaala si7idi kiitetteyssata” yaagis. \s Yoonasa malla \p \v 29 Daro asay shiiqida wode Yesuusi, “Ha yeletethay iita; ooratha malla koyees. Shin Yoonasa malaatappe attin hari enttaw imettena.\x - \xo 11:29\xo*\xt Maato 16:4; Mar 8:12\xt*\x* \v 30 Yoonasi Nanawe asaas malla gidida mela Asa Na7aykka ha yeletethaas malla gidana.\x - \xo 11:30 \xo*\xt Yoha 3:4\xt*\x* \v 31 Dugeha kawiya pirdda gallas ha yeletethaara denddada pirddana. Gaasoykka, iya Solomone cinccatethaa si7anaw biitta gaxappe denddada yasu. Hekko Solomoneppe aadhdheyssi hayssan de7ees\x - \xo 11:31 \xo*\xt 1Kawo 10:1-10; 2Taari 9:1-12\xt*\x* \v 32 Nanawe asati pirdda gallas ha yeletethaara denddidi entta bolla pirddana. Gaasoykka Yoonasa sibkkatiyan maarota gelidosona. Hekko, Yoonasappe aadhdhey hayssan de7ees” yaagis. \x - \xo 11:32 \xo*\xt Yoha 3:5\xt*\x* \s Asatethaa poo7o \p \v 33 “Xomppe xomppidi qosa bessan woykko oto giddon wothiya asi deenna. Asi poo7uwa be7ana mela dhoqqa bessan wothees.\x - \xo 11:33 \xo*\xt Maato 5:15; Mar 4:21; Luuqa 8:16\xt*\x* \v 34 Ne asatethaas poo7oy ne ayfiyaa. Ne ayfey lo77o gidikko, ne kumetha asatethay poo7ees. Nena ayfey sakkiko ne asatethay ubbay dhumees. \v 35 Hessa gisho, ne garssan de7iya poo7oy dhumonna mela naageeta. \v 36 Hiza, ne kumetha asatethay poo7o gidikko, ne asatethankka hari dhuma bessi dhayikko, ne asatetha kumethay wolile poo7o mela gidees” yaagis. \s Usuppun ayyeta \r (Maato 23:1-36; Mar 12:38-40) \p \v 37 Yesuusi ba oda onggida mela issi Farisaawey baara kathi maana xeegis. I iyara issife gelidi gibira bolla uttis. \v 38 Farisaawey Yesuusi kathi maanappe sinthe kushe meecconayssa be7idi malaalettis. \p \v 39 Goday iyaakko, “Hintte Farisaaweti quuliyanne shaatiya bolla bagga meecetta. Shin hintte gaathay uuzetethaninne iitatethan kumis. \v 40 Hinttenoo, eeyato, bolla medhdhidayssi gaatha medhdhiday iya gidenneyye? \v 41 Shin quuliyaninne shaatiyan de7eyssa manqotas immite. He wode hinttew ubbabay geeshshi gidana. \p \v 42 “Farisaaweto hinttena ayye, sawoppe, xalooteppe, hessa melabaappe asraata kesseta. Shin xillotethinne Xoossaa dosoy hinttenan baawa. Harata aggonna hayssatakka oothanaw bessees, shin aggideta.\x - \xo 11:42 \xo*\xt Leewe 27:30\xt*\x* \p \v 43 “Farisaaweto hinttena ayye, Ayhude Woosa Keethan bonchcho oyde, giya giddon bonchcho sarotho doseeta. \p \v 44 “Malay dhayin asay eronna bollara biya duufo daaneyssato hinttena ayye” yaagis. \p \v 45 Higge asttamaarey zaaridi, “Asttamaariyaw, ne hessa gashe nuna cayaasa” yaagis. \p \v 46 Yesuusi, “Hinttenoo, higge asttamaareto, hinttenakka ayye, asay tookkanaw dandda7onna deexo tooho toosseeta, shin hinttee hintte huu7es hari attoshin biradhdhe xeerankka bochcheketa. \p \v 47 “Hintte aawati wodhida nabeta duufuwa hintte giigisiya gisho hinttena ayye. \v 48 Hiza, hintte aawata oosuwa minthanaw entti wodhida nabeta duufuwa hintte loythiya gisho, entta iita oosuwas hintte markka. \v 49 Hessa gisho, Xoossay ba cinccatethan, ‘Nabetanne hawaareta ta hinttew kiittana, shin hintte baggata wodhana; harata gooddana’ yaagis. \v 50 Hessa gisho, ha yeletethay alamey medhettoosappe hanno gakkanaw gukkida nabeta ubbaa suuthas oyshettana. \v 51 Aabelappe doomidi yarshsho bessaasinne Xoossa Keethaafe gidduwan gukkida Zakkariyaasa suutha gisho ha yeletethay oyshettana.\x - \xo 11:51 \xo*\xt Medhe 4:8; 2Taari 24:20-21\xt*\x* \p \v 52 “Higge asttamaareto, hinttena ayye, eratetha qulppiya hintte kushen oykkideta, shin hinttew gelekketa haratakka gelsseketa.” yaagis. \p \v 53 Yesuusi yaappe baanaw keyaa wode higge asttamaaretinne Farisaaweti iyara eqettidi oyshon waaysosona. \v 54 Iya doonappe keyaa qaalan iya oykkanaw koyidi hessa oothidosona. \c 12 \s Ayyaana minthetho \r (Maato 10:26-27) \p \v 1 He wode daro mukulun taybettiya asay woli bolla yedhdhettana gakkanaw asi asa bolla shiiqidi de7ishin, Yesuusi ba tamaaretakko, “Farisaaweta irshshuwaafe naagettite. Hessika entta cubbotethaa.\x - \xo 12:1 \xo*\xt Maato 16:6; Mar 8:15\xt*\x* \v 2 Qoncconna qosettidi, erettonna geemmidi attiyaabay aykkoyka baawa.\x - \xo 12:2\xo*\xt Mar 4:22; Luuqa 8:17\xt*\x* \v 3 Hiza, hintte dhuman odidabay ubbay poo7on si7ettana, qol77a gaathan kalkkashidabay dabaaban odettana. \p \v 4 “Ta baggatoo ta odeyssa si7ite; ashuwa wodhoosonappe attin haraa aykkoka oothanaw dandda7onnayssatas babbofite. \v 5 Hanoshin, hintte babbanaw besseyssa ta hinttew qonccisana. Hessika wodhidaappe guye Gaannamen yegganaw wolqqay de7eyssas iyaw babbite. Ee, tuma gays; iyaw babbite. \v 6 Ichchashu buubbeti issi santimes bayzettokonaayye? Hanoppe attin enttafe issinnaka Xoossaa sinthan dogetuku. \v 7 Hari attoshin, hintte huu7e binaanaykka paydettidi de7ees. Hiza, babbofite daro buubbetappe hintte aadhdheeta. \p \v 8 “Ta odeyssa si7ite; asa sinthan taw markkattiya ubbaas Asa Na7ay Xoossaa kiitanchchota sinthan markkattana. \v 9 Asa sinthan tana kaddeyssas Xoossaa kiitanchchota sinthan ta iya kaddana. \v 10 Asa Na7a bolla kadhe qaala haasayiya ubbay maarota demmana, shin Geeshsha Ayyaana bolla kadhe qaala odetteyssi maaretenna.\x - \xo 12:10 \xo*\xt Maato 12:32; Mar 3:29\xt*\x* \p \v 11 “Asi hinttena oykkidi Ayhude Woosa Keethan, daynnata sinthaninne kawota sinthan gooshechchiya wode ay odaneekkonne woygi zaaraneekko hirggofite.\x - \xo 12:11-12 \xo*\xt Maato 10:19-20; Mar 13:11; Luuqa 21:14-15\xt*\x* \v 12 He wode hintte odanabaa Geeshsha Ayyaanay hinttena tamaarssana” yaagis. \s Dure uraa eeyatethaa \p \v 13 Asaa giddofe issi asi Yesuusakko yidi, “Ta ishay taw nu aawa laatappe shaakkana mela iyaw oda” yaagis. \p \v 14 Yesuusi zaaridi, “La addiyaw, hintte bolla tana daynnanne laata shaakkiya cima oothiday oonee?” yaagis. \v 15 Qassika Yesuusi, “Asa de7oy shalo darotethan gidonna gisho yaare aggidi minthidi hinttena naagite” yaagis. \p \v 16 Kaallidikka leemison, “Gadey daro kathi immiya issi dure uray de7ees. \v 17 He uray, ‘Ta kathaa taani shiishanaw bessi guuxida gisho ay ootho?’ yaagidi ba wozanan qoppis. \v 18 Hizappe yaatana; kase de7iya shaaleta laallada haraa dalgga shaaleta keexana. Kathaanne taw de7iyaba ubbaa iyan yeggana. \v 19 Ba shemppeeko, ‘Ta shemppete, daro laythas new gidiya shalo shiishas. Hiza, shemppada ma, uya, ufaytta’ yaagana. \p \v 20 “Shin Xoossay, ‘La, eeya addiyaw, hachchi qamma ne shemppiya neeppe ekettawusu. Hiza, ne shiishidabay oodees gidanee?’ yaagis. \p \v 21 “Hessa gisho, baw duretethi sa7an shiishiya asi, Xoossaa matan dure gidonna asaas wurssethay ha urayssa mela” yaagis. \s Un77ettofite \r (Maato 6:25-34) \p \v 22 Hessafe guye, Yesuusi ba tamaaretakko, “Hiza, ta odiyabaa si7ite, hintte shemppuwas ay mino hintte bollaas ay ma77ino yaagidi un77ettofite. \v 23 Shemppoy kathafe bolli afilappe aadhdhees. \v 24 Kafota be7ite zerokkona, kiishokkona, eleykka shaaleykka baawa. Shin Xoossay enttana muzees. Hintte kafotappe daro aadhdheeta. \v 25 Hanoshin, hinttefe un77ettidi ba laythaa bolla issi qamma gujjanaw dandda7ey oonee? \v 26 Hiza, ha guuthabaa oothanaw dandda7onna hintte harabaas ays un77etteetii? \v 27 Ane cishshati waanidi dicciyakko be7ite. Waayokkonanne suqqokona. Hari attoshin, Solomoney ba de7iya bonchcho ubban enttafe issuwa melakka ma77ibeena.\x - \xo 12:27 \xo*\xt 1Kawo 10:4-7; 2Taari 9:3-6\xt*\x* \v 28 Hinttenoo, ammanoy paccidayssato, hiza, Xoossay hachchi benttidi wontto taman yegettana cishshata hayssada mayzikko, hinttena waati aathi mayzennee? \v 29 Hessa gisho, ay mino woykko ay uyino gidi un77ettofite. \v 30 He ubbaas Xoossaa ammanonna asati un77ettoosona. Shin hintte aaway Xoossay hessi ubbay hinttew koshsheyssa erees. \v 31 Ubbaafe aathidi Xoossaa kawotethaa koyite hessi ubbay hinttew gujji imettana. \p \v 32 “Hinttenoo, guutha deretoo, yayyofite; hintte aawa Xoossay kawotethaa hinttew immanaw ufayttees. \v 33 Hinttew de7iyabaa bayzidi manqotas immite. Kaysoy ekkonnason, bili moonnason, cimonna karxiitan, wuronna shaluwa saluwan shiishite. \v 34 Hintte wozanay hintte shaloy de7iyasuwan gidana. \s Barkkidi naago \p \v 35 “Qanthan danccidi giigettite; hintte xomppey poo7idayssa gido.\x - \xo 12:35 \xo*\xt Maato 25:1-13\xt*\x* \v 36 Bantta goday yaaganoppe simmana gakkanaw barkkidi naageyssatada, goday yidi xeegiya wode ellesidi dooyanaw giigida asata daanite.\x - \xo 12:36 \xo*\xt Mar 13:34-36\xt*\x* \v 37 Bantta goday simmiya wode dhiskkonna de7ishe naageyssati anjjettidayssata. Tuma gays; goday qanthan danccidi gayta yuushuwan utisidi mokkees. \v 38 Goday laade gidin giddi bilahe gidin woykko wonttimaathe gidin yidi, hessa mela dhiskkonna naagishin demmiya he aylleti anjjettidayssata. \v 39 Shin hayssa erite kaysoy awude yaanekko keethaaway eriyakko keethay boketiya wode si7i gidi be7enna.\x - \xo 12:39-40 \xo*\xt Maato 24:23-44\xt*\x* \v 40 Hintteka giigidi naagite; Asa Na7ay hintte qopponna wode yaana” yaagis. \p \v 41 Phexiroosikka, “Godaw ha leemisuwa nu xalaalas odayye woykko asa ubbaasee?” yaagis. \p \v 42 Goday zaaridi, “Hiza, kathaa muzanaw bessiya wodiyan immana mela goday ba aylleta bolla shuumida ammantheysinne wozanaama halaqay oonee? \v 43 Goday simmiya wode hessa mela oothishe benttiya aylley I anjjettidayssa \v 44 Ta hinttew tuma odays; ba godaas de7iya shalo ubbaa bolla I shuumettana. \v 45 Shin he aylley, ‘Ta goday elle yeenna’ yaagidi ba wozanan qoppidi, macca aylletanne adde aylleta wadhdhiko, qassi baw koyida mela mishenne uyishe mathottiko, \v 46 he aylliya goday I qopponna gallasaninne hirggonna wode yaana. Yidi iya qanxerethidi, iya qaada ammanonna asatara oothana. \p \v 47 “Godaa sheniyada giigonnayssinne iya goday ay dosiyakko erishe oothonna aylley daro garaafettana. \v 48 Shin ba godaa sheniya eronna attidi garaafettanaw besseyssa oothiday guuthara garaafettana. Gaasoykka daro imettidayssafe daro koyettees, daro hadara ekkidayssafekka daro immana gidi naagettees. \s Sarotethas gidonnashin shaaketethassa \r (Maato 10:34-36) \p \v 49 “Taani yiday biitta bolla tama oythanaassa. Ha77i tamay oykkiyako tana waati ufayssanddeshsha! \v 50 Hanoshin, ta ha77i xammaqettiya xinqqatey de7ees. I polettana gakkanaw ta daro un77ettays.\x - \xo 12:50 \xo*\xt Mar 10:38\xt*\x* \v 51 Sa7a bolla sarotethi ehanaw yida hinttew daanii? Gidenna, ta yiday shaakkanaassa. \v 52 Ha77ife doomidi woli giddon shaakettida ichchashu keethaa asati issife de7oosona. Nam77ati heedzata bolla, heedzatikka nam77ata bolla, denddidi shaakettoosona. \v 53 Aaway na7aa bolla, na7aykka aawa bolla, aayiya na7ee bolla, na7iya aaye bolla, azinaa aayiya na7aa machche bolla, na7aa machchiya azinaa aaye bolla, denddidi shaakettana.”\x - \xo 12:53 \xo*\xt Mik 7:6\xt*\x* \s Laythata malo \r (Maato 16:2-3) \p \v 54 Qassika asaakko, “Wuloha baggara saloy shaaratiya wode be7idi, ellesidi, ‘Iri yaana’ yaageta, hessadakka hanees. \v 55 Dugeha carkkoy carkkiya wode ‘Sa7ay awana’ yaageta, hessadakka hanees” yaagis. \v 56 Hinttenoo, cubboto, Salobaanne sa7abaa shaakki ereetashin ha wodiya shaakki eroy hinttena waanidi xoonidee? \p \v 57 “Yaatin, hintte huu7es ays tuma pirddeketii? \v 58 Ne morkkiyara wolla daynna sinthan eqqanaw bashe oge bolla giiganaw koya. Ne giigonna ixxiko gooshechchidi daynna sinthi nena efana. Daynnay nena polisees aathi immana. I nena woynen yeggana. \v 59 Si7ite, issi bakkani attonna cigga onggana gakkanaw ne yaappe keyonnayssa era” yaagis. \c 13 \s Nagarappe simo \p \v 1 He wode Yesuusakko asay yidi Philaaxoosi wodhidi entta suuthaara entta yarshshuwa walakkida Galiila asaabaa odida asati he bessan de7oosona. \v 2 I hayssada yaagidi zaaris; “Yaatin he Galiila asati he iita hayqo hayqqida gisho, Galiilan de7iya asa ubbaafe aadhdhida nagaranchcho daanoona? \v 3 Gidenna! Gidoshin, hintteka maarotan simmona ixxiko, ubbay hessada dhayana. \v 4 Woykko qassi Salihoome giya bessan gimbbey woddidi wodhida tammanne hosppun asay Yerusalaamen de7iya asa ubbaafe aadhdhida nagaranchcho daanoona? \v 5 Gidenna! Shin hintteka maarotan simmona ixxiko ubbay hessada dhayana.” \p \v 6 Qassika Yesuusi hayssada gidi leemiso odis; “Issi uraas woyne gaden tokettida balase mithiya de7awusu. I iippe ayfe koyii yidi aykkoka demmibeenna. \v 7 Gadiya goday woyne oosanchchuwakko, ‘Ayfe demmanaw koyada heedzu laythi simerettada aykkoka demmabiikke. Hessa gisho, qanxa digga; ays biittaa melisay?’ yaagis. \p \v 8 “Shin oosanchchoy, ‘Godaw, I yuushuwa oothada osha yeggana gakkanaw ha laythas aggarkii. \v 9 Ha laythi ayfikko lo77o, ixxiko qanxa agga’ ” yaagidi zaaris. \s Zokko kuunida maccasiya paxasu \p \v 10 Yesuusi Sambbaata gallas Ayhude Woosa Keethan tamaarssees. \v 11 He bessan tammanne hosppun laythi tuna ayyaani zokko kuunisida issi maccasiya de7awusu. Iya kuunappe denddoyssan suure eqqanaw dandda7ukku. \v 12 Yesuusi iyo be7ida wode xeegidi, “Ha maccasete, ne harggiyafe paxadasa” yaagis. \v 13 Ba kushiya I bolla wothin, iya sohuwara suurada eqqasu. Xoossaaka galatasu. \p \v 14 Shin Ayhude Woosa Keetha halaqay yilotidi asaakko, “Oosoy oosettiya usuppun gallasati de7oosona. Hessa gisho, he gallasatan yidi paxiteppe attin Sambbaata gallas gidenna” yaagis. \x - \xo 13:14 \xo*\xt Kessa 20:9-10; Zaare 5:13-14\xt*\x* \p \v 15 Goday, “Cubboto, hintte giddofe boori woykko hare Sambbaata gallas zadalope billidi haathe ushshanaw efonnay oonee? \v 16 Yaatin, ha maccasiya Abrahaame na7aa gidashe xalahen qashettada tammanne hosppun laythi kumethi de7idaaris Sambbaata gallas birshshetethi koshshennee?” yaagidi oychchis. \p \v 17 I hessa odida wode eqetteyssati ubbay yeellatidosona. Shin asay ubbay I oothida malaalisiya ooso ubban ufayttidosona. \p \v 18 Hessafe guye, Yesuusi hayssada yaagis, “Xoossaa kawotethay ay daanii? Iya aybira daaniso? \v 19 Xoossaa kawotethay issi asi ba goshshan tokkida wola ayfe mela. I diccidi mithi gidis. Salo kafoti iya tashiya bolla shemppidosona. \p \v 20 Qassi, “Xoossaa kawotethaa aybira daaniso? \v 21 Issi maccasiya daro dhiillera walakkada munuqida guutha irshsho daanees” yaagis. \s Xuuntha wulaa \p \v 22 Hessafe guye, Yesuusi Yerusalaame bishe I kanthiya ogiyan de7iya katamataninne gutatan tamaarssishe aadhdhis. \v 23 Issi asi Yesuusakko, “Godaw, attanay guutha asa xalaalee?” yaagidi oychchis. \p Yesuusi enttako, \v 24 “Si7ite, xuuntha wulaara gelanaw baaxetite. Daroti gelanaw koyoosona shin enttaw hanenna. \v 25 Keethaaway denddidi wulaa gorddidaappe guye, ‘Nuus dooyarkii’ yaagishe karen eqqidi xeessi oykkeeta. Shin I, ‘Hintte ooneekkonne awuppe yidaakko ta erikke’ gidi zaarana. \v 26 He wode hintte, ‘Neera wolla mida, uyida, nu dabaabankka tamaarssadasa’ yaagana. \p \v 27 “I zaaridi, ‘Hintte ooneekkonne awuppe yidaakko erikke. Hinttenoo, geellato taappe haakkite’ yaagana.\x - \xo 13:27 \xo*\xt Maz 6:8\xt*\x* \v 28 Abrahaame, Yisaaqa, Yayqoobanne nabeta ubbaa Xoossaa kawotethan be7ana, shin hintte karen wodhdhidi attiyaa wode hinttew yeehonne achche garccethi gidana. \v 29 Asay dolohappe, wulohappe, pudehappenne dugehappe yidi Xoossaa kawotethan gibira bolla uttana.\x - \xo 13:28-29 \xo*\xt Maato 8:11-12; 22:13; 25:30\xt*\x* \v 30 Hessa gisho, ha77i dethan guye gididayssatappe sinthe gidanayssati, sinthe gididayssatappe guye gidanayssati de7oosona” yaagis.\x - \xo 13:30 \xo*\xt Maato 19:30; 20:16; Mar 10:31\xt*\x* \s Yesuusi Yerusalaames yeekkis \r (Maato 23:37-39) \p \v 31 He wode Farisaawetappe issoti issoti yidi, “Heroodisi nena wodhanaw koyaa gisho ha bessafe denddada ba gidosona. \p \v 32 I zaaridi, “Bidi, he workkanaas hekko, ‘Hachchinne wontto tuna ayyaanata kessana, hargganchchota pathana, heedzantho gallasan kuushsha bolla gakkana’ yaagis giite. \v 33 Hanoppe attin, nabey Yerusalaameppe karen hayqqanaw bessenna. Hessa gisho, hachchi, wonttonne wontti fee7in he bessaa baanaw denddas. \p \v 34 “Yerusalaame, Yerusalaame, nabeta wodhiyare, neekko kiitettidayssata shuchchan caddiyare, kuttoy ba nayta ba qefiyappe garssan shiishiyada ne nayta ta qesiyappe garssan aappun toho shiishanaw koyadina, shin hintte ixxas gideta. \v 35 Ta hinttew odays; hintte keethay kaysattana. Godaa sunthan yeyssi anjjettidayssa hintte gaana gakkanaw tana demmeketa” yaagis.\x - \xo 13:35 \xo*\xt Maz 118:26; Er 22:5\xt*\x* \c 14 \s Yesuusi Farisaawiya son \p \v 1 Issi Sambbaata gallas Yesuusi issi Farisaaweta halaqaa soo kathi maanaw geliya wode asay caddi xeellosona. \v 2 He bessan shawuhe harggen waayettiya issi asi iyaw sintha baggara zin77is. \v 3 Yesuusi Farisaawetakkonne higge asttamaaretakko, “Sambbaata gallas hargganchcho pasoy wogeyye woga gidennee?” yaagidi oychchis. \v 4 Entti si7i gidosona. Yesuusi harggettiya uraa bochchi pathidi moyzis. \p \v 5 “Qassika hinttefe issuwas na7i woykko boori Sambbaata gallas aafon wulliko ellesidi kessonnay oonee?”\x - \xo 14:5 \xo*\xt Maato 12:11\xt*\x* \v 6 Entti issibaakka zaaranaw dandda7ibookkona. \p \v 7 Yesuusi imatuwas xeegettidayssati bonchcho bessi doorishin be7idi, ha leemisuwa odis. \v 8 “Issi asi nena yaagano xeegikko bonchcho bessan uttofa. Neeppe aadhdhi bonchchettiya asi xeegettanaw dandda7ees.\x - \xo 14:8 \xo*\xt Leemi 25:6-7\xt*\x* \v 9 Hinttena nam77atakka xeegidayssi yidi, ‘Ne bessaa ha imathaas yedda’ yaagiya wode neeni yeellatashe ziqqa bessi wodhdhaasa. \v 10 Gidoshin, ne xeegettida wode koyrottada ziqqa bessi be7ada utta. Xeegoyssi yidi, ‘Ta laggiyaw, ha bonchcho bessan utta’ yaagana. He wode neera issife xeegettida asa ubbaa sinthan ne bonchchettana. \v 11 Bana dhoqqu dhoqqu oothiya ubbay kawuyana; bana ziqqi ziqqi oothiya ubbay dhoqqu dhoqqu gaana.”\x - \xo 14:11 \xo*\xt Maato 23:12; Luuqa 18:14\xt*\x* \p \v 12 Qassi Yesuusi iya mokkida keethaa aawakko, “Quma woykko kaho imato xeegiya wode, neeni kushe zaaro xeegonna mela ne laggeta woykko ne ishata woykko ne dabbota woykko ne dure shoorota imato xeegoppa. \v 13 Gidoshin, ne imato giigisida wode manqota, wobbeta, gunddatanne qooqeta xeega; neeni anjjettana. \v 14 Hayssati kushe zaaranaw dandda7onna gisho kushe zaaroy geeshshata denddo gallasan new simmana” yaagis. \s Gita imatuwa \r (Maato 22:1-10) \p \v 15 Yesuusara wolla imato bolla uttoyssata giddofe issoy hessa si7idi, “Xoossaa kawotethan imato bolla utteyssi anjjettidayssa” yaagis. \p \v 16 Yesuusi, “Issi asi gita imato giigisidi daro asata xeegis. \v 17 Imatoy mokettiya saatey gakkiya wode xeegettida imathata, ‘Hekko ubbabay giigis, haa yiite’ yaagidi xeeganaada ba aylliya kiittis. \p \v 18 “Shin ubbayka bantta gaaso gaaso medhdhidosona. Issoy, ‘Ha77i buroo gade shammida gisho, bada be7anaw koshshees hayyana tana aggarkii yaaga’ yaagis. \v 19 Hankkoy, ‘Ichchashu waatha boori shammas enttana waaxa be7ana gisho hayyana tana lanccofa’ yaagis. \v 20 Qassi haray, ‘Taani buroo meddan de7iya gisho, yaanaw dandda7ikke’ yaagis. \p \v 21 “Aylley simmi yidi he ubbaa ba godaas odis. He wode yaagano aaway hanqettidi aylliyako, ‘Ellesada kataman de7iya wogga ogetanne daggalata bada, manqota, wobbeta, qooqetanne gunddata haa eha’ yaagis. \p \v 22 “Aylley, ‘Ta godaw, ne kiittidayssi ubbay polettis, shin ha77ika bessi de7ees’ yaagis. \p \v 23 “Goday aylliyako, ‘Horogata bollanne, gade giddo ogeta keya, ta keethay kumana gakkanaw demmida ubbaa yaana mela ootha. \v 24 Ta hinttew odays; imatotidayssatappe oonikka ta gibiraappe moonnayssa erite’ gis” yaagis. \s Godaa kaaloy yarshshisees \p \v 25 Daro asay iyara wolla bishin Yesuusi enttako guye simmidi, \v 26 “Taakko yaa ubbay ba aawanne, ba aayiw, ba machchiwunne ba nayta, ba ishatanne ba michcheta, hari attoshin ba de7uwa ixxonnay ta tamaare gidanaw dandda7enna.\x - \xo 14:26 \xo*\xt Maato 10:37\xt*\x* \v 27 Ba masqaliya tookkidi tana kaallonnay ta tamaare gidanaw dandda7enna.\x - \xo 14:27 \xo*\xt Maato 10:13; 16:24; Mar 8:34; Luuqa 9:23\xt*\x* \p \v 28 “Hinttefe issi asi shuchcha keethi keexanaw koykko, keethaa keexidi ongganaw ay mela miishe koshshiyako koyrottidi eranaw qoppi be7onnay oonee? \v 29 Hessa gidonna ixxiko, ha uray baaso shuchchu hiixin qusttethi xoonikko, \v 30 be7iya ubbay, ‘Ha uray gimbbethi oykkin qusttanaw iya xoonis’ yaagidi boroosona. \p \v 31 “Woykko issi kawoy hara kawora olettanaw denddishe laatamu mukulu olanchchota ekki yaa kawuwara tammu mukulu olanchchotara eqettanaw dandda7anayssanne dandda7onayssa uttidi zorettonnay oonee? \v 32 Eqettanaw dandda7ettonaba gidikko, he hara kawuwara haahon de7ishin giiganaw koyrottidi cima yeddidi oychchees. \v 33 Hessadakka, hinttefe oonikka baw de7iyaba ubbaa aggonna ixxiko ta tamaare gidanaw dandda7enna. \p \v 34 “Maxiney lo77o, shin maxiney ba mal7uwa aggiko, waanidi maxine geetettanaw dandda7ii? \v 35 Biittatethaaskka araddatethaaskka maaddonabaa gidiya gisho wora yegettees. Hiza, si7iya haythi de7iya asi si7o” yaagis. \c 15 \s Dhayida dorssaa \r (Maato 18:12-14) \p \v 1 Issi gallas qaraxa qanxeyssatinne nagaranchchoti Yesuusa timirttiya si7anaw iya yuushuwan shiiqidosona.\x - \xo 15:1-2 \xo*\xt Luuqa 5:29-30\xt*\x* \v 2 Shin Farisaawetinne higge asttamaareti, “Hayssi uray nagaranchchota shiishidi ekkees, enttara issife mees” yaagidi zuuzummidosona. \p \v 3 Yesuusi yaagidi hayssa leemiso enttaw odis; \v 4 “Hintte giddofe issuwas xeetu dorssati de7iyabaa gidikko enttafe issoy dhayikko uddufun tammanne uddufunata bazzon aggidi dhayoyssa demmana gakkanaw koyonnay oonee? \v 5 Demmida wode ufayttidi ba gannan tookkidi, \v 6 ba soo simmees. Ba laggettanne shoorota issife xeegidi, ‘Dhayida ta dorssaa demmas, taara issife ufayttite’ yaagees. \v 7 Hessadakka, maaroti koshshonna uddufun tammanne uddufun xillotappe aathidi maarotan geliya issi nagaranchchuwa gaason salon gita ufayssi gidees. \p \v 8 “Woykko tammu biri de7iya issi maccasiya tammaafe issiya dhayikko demmana gakkanaw xomppe oythada keethaa pittada mintha koyonnara oonee? \v 9 Demmida wode ba laggettanne ba shoorota xeegada ‘Dhayida ta issi bira demmida gisho taara wolla ufayttite’ yaagawusu. \v 10 Si7ite, hessa mela issi maarotethan geliya nagaranchchuwan Xoossaa kiitanchchota sinthan ufayssi gidees” yaagis. \s Dhayida na7aa \p \v 11 Zaaridi Yesuusi, “Issi uraas nam77u nayti de7oosona. \v 12 Enttafe kaalo na7ay ba aawakko, ‘Ta aawaw, ne shaluwappe ta gishuwa taw imma’ yaagis. Aaway ba shaluwa ba naytas shaakkis. \v 13 Guutha gallasappe guye kaalo na7ay ba gishuwa ubbaa qachchi ekkidi haaho biitta bis. Yan alttacan shaluwa toochchidi onggis. \v 14 I baw de7iyaba ubbaa wurssidaappe guye he biitta ubban mino koshi keyin metootis. \v 15 Hessa gisho, he biittaa asaappe issuwa soo gaata gelis. Uray iya guduntho heemmana mela ba moothaa yeddis. \v 16 Gudunthoti miya harquwafe maanaw amottis, shin iyokka iyaw immiya asi benttibeenna. \v 17 Wozani simmin, ‘Aappun ta aawa aylletas kathi wora wodhdhin ta hayssan koshara hayqqanaw gakkadina?’ \v 18 Denddada ta aawakko bada, ‘Ta aawaw, salon Xoossaa, sa7an nena qohas. \v 19 Hizappe ne na7a geetettada xeegettanaw taw bessonna gisho, ne son de7iya aylletappe issuwada tana payda’ yaagana” yaagis. \v 20 Hessa gisho, denddidi ba aawakko bis. \p “Hanoshin, I buroo haahon de7ishin aaway qadhettidi, iyaakko woxxi bidi idimmidi yeeris. \v 21 Na7aykka, ‘Ta aawaw salon Xoossaa, sa7an nena ta qohas. Hizappe ne na7a geetettada xeegettanaw bessike’ yaagis. \p \v 22 “Iya aaway aylleta xeegidi, ‘Ellesidi ubbaafe lo77o gidida ma7o ehidi iya mayzite; iya biradhdhen sagaayo, iya tohuwan caamma aathite. \v 23 Modhdho gatarmentho ehidi shukkite, moos, ufayttoos. \v 24 Ta na7ay hayssi hayqqis, shin ha77i paxis; dhays, shin benttis’ yaagis. Hessafe guye, ufayetethi oykkidosona. \p \v 25 “He wode bayra na7ay goshsha gaden de7ees. Yaappe yishe soo matishin yethinne gufa girssi si7is. \v 26 I, aylletappe issuwa xeegidi haniyabay aybeekko eranaw oychchis. \v 27 Aylley, ‘Ne ishay saro yida gisho ne aaway modhdho gatarmentho iyaw shukkis’ yaagis. \p \v 28 “Bayra ishay yilotidi soo gelanawukka koyibeenna. Aaway kare keyidi soo gelana mela iya woossis. \v 29 Shin I ba aawakko, ‘Hekko, hayssa mela laythi ta new aylletada ne kiitaappe issuwaka pacisonna new kiitettin ta ta laggetara ufayttana mela hari attoshin issi laaqa deeshe immabaakka. \v 30 Hanoshin, hayssi ne na7ay ne shaluwa laymatara doomisidi yin modhdho gatarmentho shukkadasa’ ” yaagis. \p \v 31 “Aawaykka, ‘Ta na7aw, neeni ubba wode taara de7aasa, tabay ubbay neessa. \v 32 Hayssi ne ishay hayqqis, shin paxis; dhays, shin benttis. Hessa gisho, daro ufayttanaw bessees’ yaagana” yaagis. \c 16 \s Ammanettonna shuumaa leemiso \p \v 1 Yesuusi ba tamaaretakko, “Issi dure uraas iyappe garssara issi shuumay de7ees. He shuumay ba godaa shaluwa toochchees yaagiya worey keethaawa gakkis. \v 2 Keethaaway shuumaa xeegisidi, ‘Taani woygiyabaa si7adinaa? Hizappe neeni ta keethas shuuma gidada oothanaw dandda7onna gisho ta shaluwa taw sheedhdha’ yaagis. \p \v 3 “He shuumaykka ba wozanan hayssada yaagidi qoppis. ‘Ta goday tana shuumatethaafe wothana hanees, goya aqanaw wolqqi baawa, woossa maanaw yeellayees; yaatin ta waano? \v 4 Shuumatethaafe ta wodhdhiya wode asay tana mokkana mela oothanabaa ta erays’ yaagis. \p \v 5 “Hessa gisho, iya godaa acoy de7iya asaa issuwa issuwa xeegi ehidi koyro uraakko, ‘Ne bolla ta godaa acoy ay meli de7ii?’ yaagidi oychchis. \p \v 6 “I, ‘Laatamu barmeele zayte acoy de7ees’ yaagis. \p “Shuumay, ‘Wule warqattiya he7e, ellesada, tammu barmeele zayte acoy de7ees gada xaafa’ yaagis. \p \v 7 “Hessafe kaallidi nam77anthuwako, ‘New aappuni de7ii?’ yaagis. \p “I, ‘370 kunttaale gistte acoy de7ees’ yaagis. \p “Shuumay, “Ne wule warqattiya he7e, ellesada, 296 kunttaale yaagada xaafa’ yaagis. \v 8 Keethaaway ammanettiboonna shuumaa iya bilaamatethaas nashshis. Ha alamiya nayti ase oythan poo7o naytappe aadhdhida wozanaamata. \p \v 9 “Hessa gisho, ta hinttew odays; ha alamiya miishey wuriya wode merinaa keethan mokettana mela ha miishiyara hinttew laggeta shammite. \v 10 Ubbaafe guuthaban ammanettiday daroban ammanettidayssa gidees. Qassi ubbaafe guuthaban ammanettonnayssi daroban ammanettenna. \v 11 Hiza, ha alamiya miishen hintte ammanettonna ixxiko tuma miishe hinttew ooni hadara immanee? \v 12 Hintte hara asa miishen ammanettonna ixxiko, hintte buzo miishe hinttew ooni immanee?” \p \v 13 “Issi aylley nam77u godatas haarettanaw dandda7enna. Issuwa ixxiko hankkuwa dosees woykko issuwako shiiqikko hankkuwa kadhees. Hessadakka, hintte Xoossasinne miishes haarettanaw dandda7ekketa.\x - \xo 16:13 \xo*\xt Maato 6:24\xt*\x* \p \v 14 “Miishe dosiya Farisaaweti hessa si7ida wode Yesuusa qelqisidosona. \v 15 I, hinttee hinttena asa sinthan xilliseeta, shin Xoossay hintte wozanaa erees. Asa sinthan bonchchettidayssi Xoossaa sinthan borettidayssa. \p \v 16 “Muse higgeynne nabeta kiitay Yohaannisa gakkanaw hinttew odettishe gam77is. Hessafe guye, Xoossaa kawotethaa Wonggelaa odettishe gam77is. Asi ubbay yaa gelanaw dafettees.\x - \xo 16:16 \xo*\xt Maato 11:12-13\xt*\x* \v 17 Gidoshin, higgiyafe issi laafa pidaaley attanaappe saloynne sa7ay aadhdheyssi kawuyees.\x - \xo 16:17 \xo*\xt Maato 5:18\xt*\x* \p \v 18 “Ba machchiw yeddidi haraa ekkiya ubbay laammees. Ba azinaappe anjjettidaaro ekkeysika laammees” yaagis. \x - \xo 16:18 \xo*\xt Maato 5:32; 1Qoro 7:10-11\xt*\x* \s Dure uraanne Alaazara \p \v 19 “Al77onne alleeqo afila ma77iya, sa7i injjetin gallas gallas ufayssan de7iya issi dure asi de7ees. \v 20 Hari qassi asatethay kumethi madunxida issi Alaazara geetettiya manqoy he dure uraa karen yegeti attidayssi de7ees. \v 21 Koshappe denddoyssan dure uraa gaytappe wodhdhiya tiifiya maanaw amottishe de7ees. Hari attoshin, kanati yidi iya madunthaa laaccosona. \p \v 22 “He manqoyka hayqqis; kiitanchchoti iya Abrahaame ki7uwa efidosona. Qassi dure uraykka hayqqidi moogettis. \v 23 Si7oolen un77ettidi de7ishe dhoqqu gidi haahon Abrahamenne iya ki7on de7iya Alaazara be7is. \v 24 I, ‘Aawaw Abrahaame, taw qadhettarkii; ha laco taman un77ettada de7iya gisho Alaazari ba biradhdhiya haathan yeddidi ta inxarssa laakothana mela hayyana iya yeddarkki’ yaagidi waassis. \p \v 25 “Shin Abrahamey iyaakko, ‘Ta na7aw, ne sa7an de7iya wode lo77obaata ekkidayssa, qassi Alaazari iitabata ekkidayssa akeeka. Shin ha77i I hayssan ufayttees, qassi neeni waayettashe de7aasa’ yaagis. \v 26 Ha ubbaafe aadhdhidi, ‘Haappe hintteko, hinippe haa nuukko aadhdhanaw koyeyssati pinnonna mela nuusinne hinttes giddon gita aafoy de7ees’ yaagis. \p \v 27 “Dure uray, ‘Aawaw, yaakko Alaazara ta aawa soo kiittana mela ta nena woossays. \v 28 Taw ichchashu ishati de7idosona, enttika ha waaye bessaa yoonna mela enttaw bidi markkatto’ yaagis. \p \v 29 “Shin Abrahamey, ‘Enttaw Museranne nabetara de7oosona; entti odiyabaa si7onna’ yaagis. \p \v 30 “Dure uray, ‘Aawaw Abrahaame, hessatho gidenna; issi asi hayqoppe denddidi biikko entti maarotan gelana’ yaagis. \p \v 31 “Abrahamey, ‘Musenne nabeta si7onna ixxiko, hari attoshin hayqoppe issi asi denddi odikkoka ammanokkona’ yaagis.” \c 17 \s Oyshisiya aawatethi \p \v 1 Yesuusi ba tamaaretakko, “Ase dhubethidi nagaran gelssiyabay yoonna aggenna. Gidoshin, nagaran gelana mela oothiya uraa ayye” yaagis. \v 2 He uray kaalotappe issuwa balethanaappe woxa ba qoodhen qachchidi abban wulliko iyaw lo77o. \v 3 Hessa gisho naagettite.\x - \xo 17:3 \xo*\xt Maato 18:15\xt*\x* \rem fig 11 fig* \p “Ne ishay nagara oothiko hanqetta; qiirottidi maarotethan simmiko, iyaw atto yaaga. \v 4 Issi gallasan laappun toho qohidi, laappun toho, ‘Taani ta balaa eras tana maara’ yaagidi neekko yiikko iyaw atto ga.” \p \v 5 Hawaareti Godaakko, “Ammano nuus gujjarkkii” yaagidosona. \p \v 6 Goday, “Gaashe ayfe mela ammanoy hinttew de7ikko ‘Hayssa wolaa shodettada abbaa giddon toketta’ yaagikko hinttew kiitettana” yaagis. \p \v 7 Gujjidikka Yesuusi, “Hintte giddofe issuwas goshshanchchoy woykko dorsse heemmiya aylley de7ikko ooso gadeppe woykko wudeppe soo simmiya wode, ‘Elle haayada kathi maanaw utta’ yaagey de7ii? \v 8 Deenna, ‘Taw kaho giigisa; taani mada, uyada aggana gakkanaw eqqada muza. Hessafe guye, neeni qassi maasanne uyaasa’ yaagenneyye? \v 9 Hiza, goday, aylley kiitaa polida gisho anjjiyye? \v 10 Hessa gisho, hintteka kiitettoyssa ubbaa polida wode, ‘Nu pathonna aylleta; oothanaw bessiya oosuwa polida’ yaagite” yaagis. \s Baro harggiyafe geeyida tammu asata \p \v 11 Yesuusi Yerusalaame bishe Samaarisinne Galiila biittaas giddora kanthidi aadhdhis. \v 12 Issi gutaa geliya wode baro harggen oykettida tammu asati iya demmidosona. Enttika haahon eqqidi, \v 13 “Godaa Yesuusa, nuus qadhettarkii” yaagidi waassidosona. \p \v 14 I entta be7ida wode, “Bidi hinttenatethaa Ayhude kahine bessite” yaagis. Entti ogiya bolla bishe paxidosona.\x - \xo 17:14 \xo*\xt Leewe 14:1-32\xt*\x* \p \v 15 Enttafe issoy ba paxuwa be7ida wode dhoqqu gida qaalan Xoossaa bonchchishe Yesuusakko simmis. \v 16 I Samaare biitta asi, shin Yesuusa tohuwa bolla gufannidi iya galatis. \p \v 17 Yesuusi, “Paxiday tammu asata gidokkonaayye? Yaatin, uddufunati aw bidonaa? \v 18 Ha allaga uraappe \f + \fr 17:18 \fr*\fq Ha allaga uraappe: \fq*\ft Baro harggiyafe paxida uray allaga geetettiday I Ayhude gidonna gishossa.\ft*\f* attin hari simmidi Xoossaa galatey deenna guusseyye?” yaagidi oychchis. \v 19 Uraakko, “Ne ammanoy nena pathis denddada ba” yaagis. \s Xoossaa kawotethaa yuussaa \r (Maato 24:23-28, 37-41) \p \v 20 Farisaaweti, “Xoossaa kawotethay awude yaanee?” gidi Yesuusa oychchidosona. I, “Xoossaa kawotethay benttiya mallan yeenna. \v 21 Qassika iyo, ‘Hannina woykko hinina yaaganaw dandda7enna. Ays giikko, Xoossaa kawotethay hintte giddon de7ees’ ” yaagidi zaaris. \p \v 22 Yesuusi ba tamaaretakko, “Asa Na7aa gallasatappe issuwa be7anaw hintte amottiya wodey yaana, shin hintte be7ekketa. \v 23 Asay, ‘I yan de7ees’ woykko, ‘Hayssan de7ees’ yaagana, shin enttana kaallidi booppite. \v 24 Wol77anthi wol77ammidi saluwa gaxappe gaxa poo7isiya mela Asa Na7aa yuussaa gallasay hessada hanana. \v 25 Shin hessi hananaappe sinthe Asa Na7ay daro waayanawunne ha yeletethan ixettanaw bessees. \v 26 Nohe wode hanidayssa mela Asa Na7aa wodiyankka hessada hanana.\x - \xo 17:26 \xo*\xt Medhe 6:5-8\xt*\x* \v 27 Nohey Markkabiyan gelida qammaa gakkanaw asay mishenne uyishe, ekkishenne gelishe de7ishin bashsha haathay yidi ubbaa dhayssis.\x - \xo 17:27 \xo*\xt Medhe 7:6-24\xt*\x* \v 28 Looxe laythankka hessatho hanis. Asay mishenne uyishe, shammishenne bayzishe, tokkishenne keexishe, gam77idosona.\x - \xo 17:28-29 \xo*\xt Medhe 18:20-19:25\xt*\x* \v 29 Looxey Soodomeppe keyida gallas diinne geetettiya xuuggiyabay saloppe bukkidi ubbaa dhayssis. \v 30 Asa Na7ay qoncciya wodekka hessada hanana. \p \v 31 “He gallasan oonikka karen de7ey keethaa giddon de7iyabaa ekkanaw soo geloppo. Hessadakka, gaden de7iya asi aykkoskka soo simmofo.\x - \xo 17:31 \xo*\xt Maato 24:17-18; Mar 13:15-16\xt*\x* \v 32 Looxe machchiw akeekite; \x - \xo 17:32 \xo*\xt Medhe 19:26\xt*\x* \v 33 ba shemppiw ashshanaw koyaa asi oonikka dhayssana; ba shemppiw aathi immiya oonikka I ashshana.\x - \xo 17:33 \xo*\xt Maato 10:39; 16:25; Mar 8:35; Luuqa 9:24; Yoha 12:25\xt*\x* \v 34 Ta hinttew odays; he gallasan nam77u asati issi arssan zin77ana. Issoy ekettana, hankkoy attana. \v 35 Nam77u maccasati wolla gaaccishin issiya ekettana, hankkiya attana. \v 36 Nam77u asati wolla gaden goyeyssatappe issoy ekettana, hankkoy attana” \f + \fr 17:36 \fr*\ft Issi issi maxaafatan paydo 36 deenna.\ft*\f* yaagis. \p \v 37 Entti, “Godaw aw ekettanee?” yaagidi oychchidosona. \p I, “Hayqqidabay de7iya bessan ankoti shiiqoosona” yaagis. \c 18 \s Minnidi woossana mela tamaarssis \p \v 1 Yesuusi ba tamaareta azalonna ubba wode woossana mela tamaarssanaw koyidi yaagidi leemiso odis. \v 2 “Issi kataman Xoossaas yashettonna asaskka yeellatonna issi daynni de7ees \v 3 He kataman issi am77iya da7awusu. Iyakka, ‘Tawunne ta morkkiyas giddon de7iya mootuwa pirdda’ yaagada ubba wode he daynnaako simerettawusu. \v 4 Daynnay guutha wodes I odaa si7onna ixxis, shin guyeppe ba wozanan, ‘Taani Xoossaas yayyonna, asas yeellatonna ixxikokka, \v 5 ha am77iya tana waaysiya gisho iw pirddana; yaatonna ixxiko ubba wode yada tana salethana’ yaagidi qoppis” yaagis. \p \v 6 Godaykka, “Geella daynnay gidayssa si7ideta \v 7 Xoossay qammanne gallas iyaakko waassiya ba dooridayssatas pirddeneyye? Enttana maaddanaw gam77iyye? \v 8 Ta hinttew odeyssa si7ite, ellesidi pirddana. Gidoshin, Asa Na7ay yaa wode sa7a bolla ammano demmanddeshsha?” yaagis. \s Farisaawiyanne qaraxa qanxiseyssa \p \v 9 Qassi zaaridi, Yesuusi, banttana xillo asada oothidi ceeqetteyssatasinne harata kadheyssatas hayssada yaagidi leemiso odis. \v 10 “Nam77u asati woossanaw Xoossa Keethi bidosona. Issoy Farisaawe hankkoy qassi qaraxa qanxisiya asi. \v 11 Farisaawey eqqidi baw woossishe, ‘Xoossaw taani harata mela bonqanchcho, geellanne laymatiya asi, aadhdhida qassi ha qaraxa qanxisiya uraa mela gidonna gisho nena galatays. \v 12 Saaminttafe nam77u toho xoomays, ta demmiyaba ubbaafe asiraata kessays’ yaagis. \p \v 13 “Shin qaraxa qanxiseyssi qassi haahon eqqidi hari attoshin salo dhoqqu gidi xeellanawukka yayyidi ba tiraa iccishe ‘Xoossaw, tana nagaranchchuwa maararkii’ gidi woossis. \v 14 Ta hinttew odeyssa si7ite; Farisaawiyappe hayssi qaraxa qanxiseyssi Xoossaa sinthan xillo gididi ba soo simmis. Ays giikko, bana dhoqqu dhoqqu oothiya asi kawuyana, bana kawushshiya asi dhoqqu dhoqqu gaana” yaagis.\x - \xo 18:14 \xo*\xt Maato 23:12; Luuqa 14:11\xt*\x* \s Yesuusanne yooga nayta \r (Maato 19:13-30; Mar 10:13-31) \p \v 15 Yesuusi yooga nayta bolla ba kushiya wothidi anjjana mela asay iyaakko ehoosona. Yesuusa tamaareti hessa be7idi ays Yesuusakko eheeti yaagidi kaccidosona. \v 16 Shin Yesuusi nayta baakko xeegidi, “Yooga nayti taakko yaanayssa diggofite; yo giite. Ays giikko, Xoossaa kawotethay enttada hanidayssatassa. \v 17 Taani hinttew tuma odays; Xoossaa kawotethaa yooga naytatho ekkonnay oonikka yaa gelenna” yaagis. \s Dure uraa oyshaa \r (Maato 19:16-30; Mar 10:17-31) \p \v 18 Ayhude halaqatappe issoy, “Keeha asttamaariyaw, merinaa de7uwa demmanaw ay ootho?” yaagidi oychchis. \p \v 19 Yesuusi iyaakko, “Ays tana keehaw yaagada xeegay? Issi Xoossaafe attin hari keehi baawa. \v 20 Laammofa, wodhoppa, kaysotoppa, worddo markkattofa, ne aawanne ne aayiw bonchcha yaagiya kiitaa eray” yaagidi oychchis.\x - \xo 18:20 \xo*\xt Kessa 20:12-16; Zaare 5:16-20\xt*\x* \p \v 21 Uraykka, “Hessata ubbaa taani na7atethafe doomada naagashe gam77as” yaagis. \p \v 22 Yesuusi hessa si7ida wode, “Hiza, new issibay paccees; new de7iyaba ubbaa bayzada manqotas imma; salon nena shaloy naagees. Yaata simmada tana kaalla” yaagis. \v 23 Shin uray hessa si7ida wode iyaw daro shaloy de7iya gisho daro qiirottis. \p \v 24 Yesuusi uraa be7idi, “Dure asas Xoossaa kawotethaa geloy waanidi un77anddeshsha? \v 25 Durey Xoossaa kawotethaa gelanayssafe gimaley narppe luhora kantheyssi kawuyees” yaagis. \p \v 26 Hessa si7ida asay, “Hessa gidikko ooni attanee?” yaagidosona. \p \v 27 Yesuusi, “Asas dandda7ettonabay Xoossaas dandda7ettees” yaagis. \p \v 28 Phexiroosi, “Hekko nuuni nubaa ubbaa aggidi nena kaallida” yaagis. \p \v 29 “Yesuusi tuma ta hinttew odays; Xoossaa kawotethaas gidi ba keethaa woykko ba machchiw woykko ba ishata woykko ba aawanne ba aayiw woykko ba nayta aggiday; \v 30 ha wodiyan dakko daro, yaana alamiyan merinaa de7uwa ekkonnay oonikka baawa” yaagis. \s Yesuusi ba hayquwaaba zaari odis \r (Maato 20:17-19; Mar 10:32-34) \p \v 31 Yesuusi tammanne nam77ata baakko xeegidi, “Ane Yerusalaame boos, nabeti Asa Na7aabaa xaafidaba ubbay yan polettana. \v 32 I Ayhude gidonna asaas aadhdhidi imettana. Entti iya toochchana, cayananne iya bolla cuttana. \v 33 Iya garaafidaappe guye, wodhana, shin heedzantho gallasan I hayqoppe denddana” yaagis. \p \v 34 Shin iya tamaareti hessa ubbaafe issibaakka akeekibookkona. Iya xuuray enttaw qosettida gisho I woygidaakko eribookkona. \s Qooqe uray xeellis \r (Maato 20:29-34; Mar 10:46-52) \p \v 35 Yesuusi Iyaarkko matattiya wode issi qooqe uray oge gaxan uttidi woossees. \v 36 Qooqe uray asay he bessaara aadhdhishin si7idi, “I aybe?” gidi oychchis. \v 37 Entti, “Naazirete Yesuusi hayssara aadhdhees” yaagidosona. \p \v 38 I, “Dawite na7aw, Yesuusa, tana maararkii” yaagidi waassis. \p \v 39 Sinthe sinthe biya asati, “Si7i ga” gidi hanqettidosona. Shin I, “Dawite na7aw, tana maara” yaagidi darssi waassis. \p \v 40 Yesuusi eqqidi uraa baakko ehana mela kiittis. Uraykka, iyaakko shiiqin, \v 41 “Ta new ay oothana mela koyay?” yaagidi oychchis. \p Qooqey, “Godaw ta xeellanaw koyays” yaagis. \p \v 42 Yesuusi, “Xeella, ne ammanoy nena pathis” yaagis. \v 43 Uray sohuwara xeelli aggis. Xoossaa bonchchishe Yesuusa kaallis. Asa ubbay hessa be7idi Xoossaa galatidosona. \c 19 \s Qaraxa qanxisiya Zakkiyoosa \p \v 1 Yesuusi Iyaarkko gelidi aadhdhees. \v 2 Yan Zakkiyoosa geetettiya qaraxa qanxiseyssata halaqay de7ees. I daro dure. \v 3 I Yesuusi ooneekko be7anaw koyis. I qanthi gidiya gisho asaa darotethaafe denddoyssan Yesuusa be7anaw dandda7ibeenna. \v 4 Yesuusa be7anaw koyidi I biya ogiyas sinthe woxxi bidi issi boobba mitha bolla keyis. \p \v 5 Yesuusi he bessaa gakkishe dhoqqu gidi be7idi, “Zakkiyoosa, hachchi ta ne son pee7anaw bessiya gisho elle wodhdha” yaagis. \v 6 I ellesi wodhdhidi ufayssan Yesuusa mokkis. \p \v 7 He bessan de7iya asaa ubbay hessa be7idi, “Nagaranchchuwa soo gelidi mokettanw hanees” yaagidi zuuzummidosona. \v 8 Gidoshin, Zakkiyoosi eqqidi Godaakko, “Godaw, hekko taw de7iya shalo ubbaafe baggaa manqotas immana. Asappe aybaakka worddon balethada ekkidabaa gidikko oyddu kushe zaarana” yaagis. \p \v 9 Yesuusi qassi, “Ha uray Abrahaame na7a gidida gisho hachchi atotethay ha soo yis. \v 10 Asa Na7ay yiday dhayidayssa koyanasaanne ashshanaassa” yaagis.\x - \xo 19:10 \xo*\xt Maato 18:10\xt*\x* \s Tammu minaaneta leemisuwa \r (Maato 25:14-30) \p \v 11 Asay hessa si7iya wode, Yesuusi Yerusalaame matattida gishonne Xoossaa kawotethay ha77i matara qonccana daanida gisho enttaw leemiso odis.\x - \xo 19:11-27 \xo*\xt Maato 25:14-30\xt*\x* \v 12 Hessa gisho, Yesuusi, “Issi gita asi de7eyssi baw kawotethi ekkidi yaanaw hara biitta bis. \v 13 Iyaw oothiya aylletappe tammata xeegidi issuwas issuwas tammu minaane \f + \fr 19:13 \fr*\fk minaane: \fk*\ft minaaney Girike doona. Issi minaaney issi gallasa oosanchchos heedzu ageena damooze gidees.\ft*\f* immidi ‘Ta simmada yaana gakkanaw ha miishiyara zal77ite’ yaagis. \p \v 14 “He biittaa asay iya ixxiya gisho, ha uray nu bolla kawotana mela nu koyokko yaagidi ase iya guyera kiittidosona. \p \v 15 “Gidoshin, he uray kawo gididi ba biittaa simmis. He tammu aylleti I immida miishiyan ay mela zal77idi wodhisidaakko eranaw koyidi enttana xeegisis. \p \v 16 “Koyroyssi yidi, ‘Godaw, ne taw immida miishey haraa tamma wodhdhis’ yaagis. \p \v 17 “Iya Goday, ‘Neno ammanettida aylliyaw lo77o oothadasa. Neeni guuthaban ammanettida gisho new tammu katamata bolla maata immas’ yaagis. \p \v 18 “Nam77anthoyka yidi, ‘Godaw, ne taw immida miishey haraa ichchasha wodhdhis’ yaagis. \p \v 19 “Goday iyaakko, ‘Newukka qassi ichchashu katamata bolla maata immas’ yaagis. \p \v 20 “Hekko heedzanthoy yidi, ‘Godaw, ta curqqan xaaxada naagida ne miishiya hannashu. \v 21 Ays giikko, neeni nebaa gidonnabaa ekkeyssanne ne zeronnabaa buucciya iita asi gidiya gisho new yayyas’ yaagis. \p \v 22 “Iya goday zaaridi, ‘Neno iita aylliyaw ne doonatho ta nena pirddana. Ta wothonnabaa ekkeyssanne zeronnabaa buucciya asi gideyssa ne erikko, \v 23 ta yada ta miishiya wodhera ekkana mela zal77iya asaas ays immabiikkii?’ \p \v 24 “Iya goday he bessan eqqidayssatakko, ‘Iyara de7iya miishiya ekkidi tamma wodhisidayssas immite’ yaagis. \p \v 25 “Entti, ‘Godaw, iyaw kasekka tammu minaaney de7ees’ yaagidosona. \p \v 26 “Goday, ta hinttew odays; ‘De7iya ubbaas hari guzhettana, shin baynnayssafe haray atto iyaw de7iyarakka ekettana. \x - \xo 19:26 \xo*\xt Maato 13:12; Mar 4:25; Luuqa 8:18\xt*\x* \v 27 Gidoshin, ta entta bolla kawotonna mela koyidayssata he ta morkketa ha ta sinthe ehidi goyrite’ gis” yaagis.\x - \xo 19:11-27 \xo*\xt Maato 25:14-30\xt*\x* \s Yesuusi gita bonchchon Yerusalaame gelis \r (Maato 21:1-11; Mar 11:1-11; Yoha 12:12-19) \p \v 28 Yesuusi hessa odidayssafe guye enttafe sinthe aadhdhi hamuttidi Yerusalaame bis. \v 29 Shamaho Deriya \f + \fr 19:29 \fr*\fq Shamaho Deriya: \fq*\ft Shamahoy daro doliya Dere guussu.\ft*\f* bolla de7iya Beetefaagenne Bitaaniya matattida wode ba tamaaretappe nam77ata yaagidi kiittis: \v 30 “Hintte sinthan de7iya gutaa biite, hintte yaa gakkiya wode oonikka toggonna qashettada de7iya hare mari demmana. Iya billidi haa ekki yiite. \v 31 Oonikka, ‘Ays billeeti?’ gidi oychchiko, ‘Goday iya koyees’ yaagite” yaagis. \p \v 32 Kiitettidayssati bidi I gidayssada hanin be7idosona. \v 33 Entti hare maraa billishin godati be7idi, “Hare maraa ays billeeti?” yaagidosona. \p \v 34 Entti zaaridi, “Goday iya koyees” yaagidosona. \p \v 35 Yaappe hare maraa Yesuusakko ehidosona. Bantta ma7uwa hare maraa zokkon yeggidi Yesuusa hare maraa bolla utisidosona. \v 36 Asaykka I biya ogiya bolla bantta ma7uwa hiixidosona. \p \v 37 Shamaho Deriya dugethaa wodhisiya ogiyakko matiya wode, taybon keehi daro asay entti be7ida malaalisiyaban ufayttidi bantta qaala dhoqqu oothidi, \q \v 38 “Godaa sunthan yaa kawoy anjjettidayssa \q2 saluwan saroy \q2 ubbaafe dhoqqa saluwan bonchchoy \q2 Xoossaas gido.” \m yaagidi Xoossaa galatidosona.\x - \xo 19:38 \xo*\xt Maz 118:26\xt*\x* \p \v 39 Asaa giddofe issi issi Farisaaweti Yesuusakko, “Asttamaariyaw, ne tamaareta hayzite gada hanqetta” yaagidosona. \p \v 40 I enttako, “Entti si7i giikko shuchchati waassana” yaagis. \p \v 41 Yesuusi Yerusalaame matishe katamaa be7idi iyaw yeekkis. \v 42 “New saro gidanayssa hachchi ne eridabaa gidiyakkoshin, ha77i ne ayfiyaappe geemmis. \v 43 Ne morkketi ne yuushuwa diridi dumma dumma ogiyara nena teqqidi un77ethiya wodey yaana. \v 44 Nenanne ne dirssaa garssan de7iya ne nayta dhayssana. Issi issi shuchchu denthidi laallana, ays giikko Xoossay nena ashshanaw yaa wodiya erabaakka” yaagidi iw yeekkis. \p \v 45 Hessafe guye, Yesuusi Xoossa Keethi gelidi zal77eyssata yaappe goodis. \v 46 Qassi, “‘Ta keethay Xoossaa woossiya keethi gidana’ gidi xaafettis, shin hintte ta keethaa panggata gonggolo oothideta” yaagis.\x - \xo 19:46 \xo*\xt Isa 56:7; Er 7:11\xt*\x* \p \v 47 Gallas gallas Xoossa Keethan tamaarssees. Kahineta halaqati, higge asttamaaretinne deriya cimati iya wodhanaw oge koyoosona.\x - \xo 19:47 \xo*\xt Luuqa 21:37\xt*\x* \v 48 Gidoshin, asay ubbay iya timirttiya bantta wozana yeggidi si7iya gisho, enttaw oothanabay dhays. \c 20 \s Yesuusa maatay Ayhudetas oysho gidis \r (Maato 21:23-27; Mar 11:27-33) \p \v 1 Issi gallas Yesuusi Xoossa Keethan asaa tamaarssishininne Wonggelaa markkattishin, kahine halaqati, higge asttamaaretinne deriya cimati issife iyaakko yidi, \v 2 “Neeni hayssata aybi maatan oothiyako nuus oda. Ha maata new immiday oonee?” yaagidi oychchidosona. \p \v 3 I enttako, “Takka hinttena issibaa oychchana, ane taw zaarite. \v 4 Xammaqiya Yohaannisa xinqqatey Xoossafeyye asappe?” yaagis. \p \v 5 Entti woli giddon yaagidi zorettidosona: “Xoossafe giikko yaatin, ays ammanibeekketii?” yaagana. \p \v 6 “Asappe giikko, asay ubbay Yohaannisi nabe gideyssa ammaniyaa gisho nuna shuchchan caddana.” \p \v 7 Yaaniya gisho, “Awuppeeko nu erokko” yaagidi zaaridosona. \p \v 8 Yesuusi zaaridi, “Hiza, takka ay maatan hayssata oothiyako hinttew odikke” yaagis. \s Goshshanchchota leemisuwa \r (Maato 21:33-46; Mar 12:1-12) \p \v 9 Hessafe guye, Yesuusi ha leemisuwa asaas yaagidi odis; “Issi asi woyne turaa tokkis. Goshshanchchotas kera immidi daro wode gam77idi yaanaw hara biitta bis.\x - \xo 20:9 \xo*\xt Isa 5:1\xt*\x* \v 10 Woyne ayfiyaa maxiya wodey gakkin woyniya ayfiyaappe iyaw yeddana mela goshshanchchotakko ba aylliya kiittis. Shin goshshanchchoti he aylliya oykkidi wadhdhidi mela kushe yeddidosona. \v 11 Kaallidikka hara aylliya kiittis. Qassi goshshanchchoti iya wadhdhidi, kawushshidi mela kushe yedidosona. \v 12 Ha77ika zaaridi heedzantho aylliya kiittis. Goshshanchchoti iyakka madunxisidi woyniya turaa giddofe gaxa kessidi yeggidosona. \p \v 13 “Woyniya goday, ‘Yaatin ta ay ootho? Ane qassi ta dosiya ta na7aa yeddana; ooni eri entti iya bonchchonna aggokona’ yaagis. \p \v 14 “Shin goshshanchchoti uraa na7aa be7ida wode, ‘Hayssi iya laatteyssa, haa yiite iya wodhana, yaatikko laatay nuus gidana’ yaagidi zorettidosona. \v 15 Woyniya giddofe gaxa kessidi wodhidosona. \p “Yaatin, woyniya goday he asata waatanee? \v 16 Yidi he goshshanchchota dhayssana, woyniya bessaa hara asatas immana. Asay hessa si7ida wode ‘Shinchchalle hessa melabaa ehoppo’ yaagidosona. \p \v 17 Yesuusi entta caddi xeellidi, \q1 “Yaatin ‘Gimbbe keexiya asati borida shuchchay, \q2 keethaas malanne minotethi immiya ubbaafe aadhdhiya shuchchi gidis’ \m geetettidi xaafettidayssa birshshethay aybe?\x - \xo 20:17 \xo*\xt Maz 118:22\xt*\x* \v 18 He shuchchaa bolla kunddiya ubbay qoxettana, shuchchay iya bolla wodhdhiya ubbay liiqana” yaagis. \p \v 19 Higge asttamaaretinne kahine halaqati ha leemisoy odettiday entta bolla gideyssa eridi he wode iya oykkanaw koyidosona, shin asaas babbidosona. \s Giirabaa \r (Maato 22:15-22; Mar 12:13-17) \p \v 20 Hessa gisho, Yesuusa deriya haariya Roome kawuwa maatas aathi immanaw koyidi iya doonappe bala qaala naagoosona. Hessa polisanaw xillo daanidi cimmiya asata iyaakko kiittidosona. \v 21 Kiitettidi bida asati, “Asttamaariyaw, neeni odeysinne tamaarsseyssi likke gideyssa, qassi Xoossaa ogiya tumatethan tamaarsseyssanne oonakka shaakkonnayssa nu eroos. \v 22 Hanoshin, Roome kawuwas giira giiranaw bessi bessennee?” yaagidi iya oychchidosona. \p \v 23 Shin I entta wozanaa iitatethaa erida gisho, \v 24 “Ane tana issi santime bessite, Iya bolla de7iya misileynne sunthay oodebaye?” yaagis. \p Entti zaaridi, “Roome Kawuwa Qeesareyssa” yaagidosona. \p \v 25 I zaaridi, “Yaatikko, Qeesareyssa Qeesares, Xoossayssa Xoossaas immite” yaagis. \p \v 26 Hessa gisho, I zaarida zaaruwan asaa sinthan bala demmanaw dandda7ibookkona. Iya zaaruwan malaalettidi si7i gidosona. \s Hayqoppe denddobaa \r (Maato 22:23-33; Mar 12:18-27) \p \v 27 Hayqoppe denddoy baawa yaagiya Saduqaawetappe issoti issoti Yesuusakko yidi,\x - \xo 20:27 \xo*\xt Ha@O 23:8\xt*\x* \v 28 “Asttamaariyaw, issi asi machcho ekkidi na7a yelonna hayqqiko, iya ishay he maccasiw ekkidi nayta yelidi ba ishaas zerethi ashshana mela Musey xaafis.\x - \xo 20:28 \xo*\xt Zaare 25:5\xt*\x* \v 29 Hekko laappun ishati de7oosona. Koyroyssi machcho ekkidi na7a yelonna hayqqis. \v 30 Nam77anthoy iyo ekkidi na7a yelonna hayqqis. \v 31 Heedzanthoyka hessatho hanis. Laappunati ubbay hessada hanidi iyo ekkidosona, shin na7a yelonna hayqqidosona. \v 32 Wurssethan maccasiya hayqqasu. \v 33 Hiza, laappun addey iyo ekkida gisho hayqoppe denddiya wode iya oode machcho gidanee?” yaagidi oychchidosona. \p \v 34 Yesuusi zaaridi, “Asay ha wodiyan ekkoosonanne geloosona. \v 35 Shin hayqoppe denddidi yaana alamiyan daanaw besseyssati ekkokonanne gelokkona. \v 36 Entti kiitanchcho mela gidiya gisho sinthafe hayqqokona. Hayqoppe denddida gisho entti Xoossaa nayta. \v 37 Musey Godaa, ‘Abrahaame Godaa, Yisaaqa Godaa, Yayqooba Godaa’ gidi tushiya giddon xuugettiya tama taarikiya xaafidayssan hayqqida asay denddeyssa bessees.\x - \xo 20:37 \xo*\xt Kessa 3:6\xt*\x* \v 38 Ubbay iyaw de7on de7eyssata gidiya gisho I de7on de7eyssata Godaappe attin hayqqidayssata Goda gidenna” yaagidi zaaris. \p \v 39 Higge asttamaaretappe issoti issoti, “Asttamaariyaw, lo77obaa odadasa” yaagidosona. \v 40 Hessafe guye, hara oysho oychchanaw yayyidosona. \s Kiristtoosi oode na7ee \r (Maato 22:41-46; Mar 12:35-37) \p \v 41 Iyappe kaallidi Yesuusi enttako, “Asay Kiristtoosa waattidi Dawite na7a yaagonaa? \v 42-43 Ays giikko, Dawitey ba huu7en ba maxaafan, \q ‘Xoossay ta Godaakko \q ta ne morkketa \q2 ne tohoy yedhdhiyaso oothana gakkanaw \q2 taappe ushachchan baggan utta’ gis” yaagis.\x - \xo 20:42-43 \xo*\xt Maz 110:1\xt*\x* \p \v 44 “Hiza, Dawitey Kiristtoosa, ‘Godaa gidi xeegishe iyaw na7a waanidi gidi?’ ” yaagis. \p \v 45 Derey ubbay si7ishin ba tamaaretakko, \v 46 “Adussa ma7o ma77idi yuushshe doseyssatappe, giyan bonchcho sarotho, Ayhude Woosa Keethan bonchcho oyde, mokettiya sonkka bonchcho bessi koyaa higge asttamaaretappe naagettite. \v 47 Entti am77eta keethaa kalloyoosona, xillo asi daanidi woosa adussoosona. Hessati ubbaafe aadhdhiya iita pirdda ekkana” yaagis. \c 21 \s Am77ee muxaata \r (Mar 12:41-44) \p \v 1 Dure asay Xoossa Keethan muxaata saaxiniyan yeggishin Yesuusi dhoqqu gidi asaa be7is. \v 2 Qassi issi manqo am77iya nam77u sikkina yeggishin be7idi, \v 3 “Ta hinttew tuma odays; ha manqo am77iya ubbaafe aathada immasu. \v 4 Ays giikko, ha asa ubbay banttaw de7iyabaappe immidosona, shin iya ba pacciyaafe, baw de7iya aquwaa ubbaa immasu” yaagis. \s Wurssetha wodiya malaatata \r (Maato 24:3-14; Mar 13:3-23) \p \v 5 Yesuusa tamaaretappe issoti issoti Xoossa Keethay daro lo77iya shuchchaninne asay Xoossaas immida imotan lo77idayssa odettoosona. \v 6 Shin Yesuusi, “Ha hintte be7iyabay ubbay laalettonna, shuchchi shuchcha bolla gimbbettida mela attonna wodey yaana” yaagis. \p \v 7 Enttika, “Asttamaariyaw, ha ubbay hananay awude? Qassi hayssi hananayssas malaatay aybee?” yaagidi oychchidosona. \p \v 8 Yesuusi yaagidi enttaw zaaro immis; “Balettonna mela naagettite. Daroti, ‘Taani Kiristtoosa, wodey matattis’ yaagishe ta sunthan yaana, shin hintte entta kaallofite. \v 9 Hintte olabaanne asaa geellatethaa si7iya wode dagammofite. Hessi sinthattidi hananayssi attonnabaa gidiya gisho wodiya wurssethay ellesidi yeenna” yaagis. \p \v 10 Kaallidikka, “Derey deriya bolla, kawotethay kawotethaa bolla denddana. \v 11 Gita biitta qaaxoy hanana, koshaynne gadoy dumma dumma bessan darana, yashshiyabaynne gita malaatati saloppe qonccana. \v 12 Shin ha ubbay hananaappe sinthe ta sunthaa gisho gidi asay hinttena gooddananne oykkana. Ayhude Woosa Keethaninne qasho keethan hinttena yeggana. Kawota sinthenne deriya haareyssata sinthe hinttena efana. \v 13 Hessika tabaa hintte enttaw markkattanaw lo77o oge gidana. \v 14 Hessa gisho, hintte oyshettiya wode woygidi zaaro immanee gidi hintte wozanan un77ettonna mela akeekite.\x - \xo 21:14-15 \xo*\xt Luuqa 12:11-12\xt*\x* \v 15 Ays giikko, hintte morkketi hinttera eqettanawunne palamanaw dandda7onna doonanne cinccatethi ta hinttew immana. \v 16 Hari attoshin, hinttena yelidayssati, hintte ishati, hintte dabbotinne laggeti hinttena aathi immana. Hintte giddofe issota issota wodhana. \v 17 Ta sunthaa gisho asa ubbaa sinthan hintte ixettidayssata gidana. \v 18 Shin hari attoshin, hintte binaanappe issoykka dhayenna. \v 19 Polo dandda7an hintte, hintte shemppuwa ashshana.” \p \v 20 “Yerusalaame katamay wotaaddaren direttidi uttidashin hintte be7ikko iyaw dhayoy matattidayssa erite. \v 21 He wode Yihudan de7iya ubbay deriyakko baqato, kataman de7eyssati yaappe keyo, gaxariyan de7eyssati katama geloppo. \v 22 Ays giikko, ha xaafettidabay polettana mela hessi Xoossay kushe zaariya wode.\x - \xo 21:22 \xo*\xt Hose 9:7\xt*\x* \v 23 Sa7a bolla gita metoy yaana, hessankka asaa bolla Xoossaa hanqoy yaana. Hessa gisho, qanthatidayssatanne dhantheyssata ayye. \v 24 Entti mashshan hayqqana, asay ubbay allaga biitta di7ettana. Ayhude gidonna asaa wodey polettana gakkanaw Yerusalaamey enttanan yedhettidayssa gidana. \p \v 25 “Awan, ageenaninne, xoolintuwa bolla malaatati hanidi benttana. Abbaafenne zuliya deshuwappe denddoyssan biittan de7iya asay un77ettananne yarkkana.\x - \xo 21:25 \xo*\xt Isa 13:10; Hiz 32:7; Er 2:31; Yo@Qo 6:12\xt*\x* \v 26 Saluwa wolqqati buqettana gisho asay yashshaninne biitta bolla aybi hananddeshsha gidi naagon banttana balettana. \v 27 He wode Asa Na7ay wolqqaninne gita bonchchuwan shaarara yishin entti be7ana.\x - \xo 21:27 \xo*\xt Daane 7:13; Yo@Qo 1:7\xt*\x* \v 28 Hintte atotethay matattida gisho ha hanoti poletethi oykkiya wode giigeti eqqite, hintte huu7iya dhoqqu oothidi xeellite” yaagis. \p \v 29 Kaallidikka, hayssada gidi leemiso odis; “Balase giya mithaanne hara mithata ubbaa be7ite. \v 30 Entti aaciya wode torchchey matattidayssa hintte ereeta. \v 31 Hessada ha hanoti polettishin hintte be7ikko Xoossaa kawotethay matattidayssa erite. \p \v 32 “Ta hinttew tuma odays; ha ubbay polettana gakkanaw ha yeletethay aadhdhenna. \v 33 Saloynne sa7ay aadhdhana, shin ta qaalay aadhdhenna. \p \v 34 “Hiza, dhassi baynna de7on, ushsha daroninne duussabaas un77etethan hintte wozanay oykettonna melanne he qammay akeekonna xiheda hintte bolla gakkonna mela naagettite. \v 35 He qammay biitta kumethan de7iya ubbaa bolla gakkana. \v 36 Hessa gisho, yaa iitaappe attanawunne Asa Na7a sinthan eqqanaw dandda7ana mela ubba wode minnidi woossite” yaagis. \p \v 37 Gallas gallas Yesuusi Xoossa Keethan tamaarssishe, qamma qamma Shamaho Deriya bolla keyidi aqees.\x - \xo 21:37 \xo*\xt Luuqa 19:47\xt*\x* \v 38 Asay ubbay iya si7anaw wontta guura iyaakko Xoossaa Keethi yoosona. \c 22 \s Yihudi Yesuusa aathi immanaw maqettis \r (Maato 26:1-5, 14, 16; Mar 14:1-2, 10-11; Yoha 11:45-53) \p \v 1 He wode ‘Faasikka’ yaagiya Uytha Baaley matis.\x - \xo 22:1 \xo*\xt Kessa 12:1\xt*\x* \v 2 Kahine halaqatinne higge asttamaareti asaas yayyiya gisho, waattidi Yesuusa bantta giddofe dhayssaneekko oge koyoosona. \v 3 Xalahey tammanne nam77atappe issuwa gidida Asqoroota Yihuda geetetteyssa gido gelis. \v 4 Yihudi kahine halaqatakkonne Xoossa Keetha naageyssata halaqatakko bidi Yesuusa waati aathi immaneekko enttara maqettis. \v 5 Enttika hessan ufayttidi miishe immanaw iyara zorettidosona. \v 6 Ikka zoretethan giigis. Aathi enttaw immanaw asi baynna injje wode naagishe de7ees. \s Wurssetha kahuwa \r (Maato 26:17-25; Mar 14:12-21; Yoha 13:21-30) \p \v 7 Hessafe guye, Faasikka dorssay shukettiya Uytha Baaley gakkis. \v 8 Yesuusi, “Faasikka kahuwa maana mela bidi nuus giigisite” yaagidi Phexiroosanne Yohaannisa kiittis. \v 9 Entti, “Nu awun giigisana mela ne koyay” yaagidi oychchidosona. \v 10 I enttako, “Hekko hintte katama gelishin haatha oto tookkida addey hinttera gayttana. I bidi geliya keethaa iya kaallidi gelite. \v 11 Keethaawakko asttamaarey, ‘Ta ta tamaaretara wolla Faasikka kahuwa maanaw imatha keethi awunee? yaagis’ giite. \v 12 I pooqiya bolla hiixettidi giigidi de7iya dalgga kifile hinttena bessana, yan giigisite” yaagis. \v 13 Entti bidi Yesuusi gidayssada hanin demmidosona. Faasikka baale kahuwa yan giigisidosona. \p \v 14 Saateykka gakkida wode Yesuusi hawaaretara wolla kahuwa bolla uttis. \v 15 I enttako, “Ta waaye ekkanaappe sinthe ha kahuwa hinttera maanaw daro amottas. \v 16 Hiza, si7ite! Xoossaa kawotethan hayssas birshshethay polettana gakkanaw ha kahuwa zaarada miikke” yaagis. \v 17 Ushshaa ekkidi galati simmidi, “He7ite hayssa hintte giddon shaakettite. \v 18 Si7ite! Xoossaa kawotethay yaana gakkanaw hachchife doomada ha woyne ushshaafe zaarada uyikke” yaagis. \p \v 19 Uythaa ekkidi, galati simmidi, “Hayssi hinttew imettiya ta ashuwa. Hayssa oothishe tana qoppite” yaagidi meenthidi enttaw immis. \p \v 20 Hessadakka, kahuwappe guye, ushshaa ekkidi, “Ha ushshay hinttew gukkida ta suuthan gidiya ooratha caaquwa.\x - \xo 22:20 \xo*\xt Er 31:31\xt*\x* \v 21 Gidoshin, tana aathi immana uraa kushey taara issife gaytana.\x - \xo 22:21 \xo*\xt Maz 41:9\xt*\x* \v 22 Asa Na7ay iyaw geetettoyssa mela hayqqanaw de7ees, shin iya aathi immiya uraa ayye” yaagis. \v 23 Entti bantta giddon, “Hayssa ooni oothanee” gidi woli oychchidosona. \p \v 24 Qassi entta giddon ooni aadhanee giya palami medhettis.\x - \xo 22:24 \xo*\xt Maato 18:1; Mar 9:34; Luuqa 9:46\xt*\x* \v 25 Yesuusi enttako, “Deriya kawoti bantta asaa wolqqan haarosonanne; bantta deriya bolla godateyssataskka banttana, ‘Lo77o ootheyssata’ yaagidi xeegosona.\x - \xo 22:25-26 \xo*\xt Maato 20:25-27; Mar 10:42-44\xt*\x* \v 26 Shin hintte giddon hessa mela gidoppo. Hintte giddon bayratey kaaloda hano;\x - \xo 22:26 \xo*\xt Maato 23:11; Mar 9:35\xt*\x* kaaletheyssi kaalleyssada hano. \v 27 Hanoshin, mokkeyssafenne Moketteyssafe awussi aadhdhi? Moketteyssa gidenneyye? Shin taani hintte giddon mokkeyssa mela.\x - \xo 22:27 \xo*\xt Yo@Qo 13:12\xt*\x* \p \v 28 “Hintteka ta metuwan taappe shaakettonna taara minnidi eqqidayssata. \v 29-30 Hintte ta gaytappe maana mela, uyana melanne araatata bolla uttidi tammanne nam77u Isra7eele sheeshata bolla pirddana mela ta aaway tana shuumidayssada takka hinttena ta kawotethan shuumana” yaagis.\x - \xo 22:29-30 \xo*\xt Maato 19:28\xt*\x* \p \v 31 Kaallidikka Yesuusi, “Simoona, Simoona, Xalahey hinttena gistteda harqanaw woossis. \v 32 Shin taani ne ammanoy dhayonna mela new gaannatas. Nekka simmida wode ne ishata mintha” yaagis. \p \v 33 Simooni, “Godaw, taani neera qashettanawunne hayqqanaw giigettas” yaagis. \p \v 34 Yesuusi Phexiroosakko, “Ta new odays; hachchi kuttoy waassanaappe sinthe ne tana heedzu toho kaddana” yaagis. \v 35 Kaallidikka, Yesuusi enttako, “Taani hinttena korojjoy, karxiiteynne caammi baynna kiittida wode hinttew paccidabay de7ii?” yaagidi oychchis.\x - \xo 22:35 \xo*\xt Maato 10:9-10; Mar 6:8-9; Luuqa 9:3\xt*\x* \p Entti zaaridi, “Aykkoyka paccibeenna” yaagidosona. \p \v 36 I enttako, “Ha77i korojjoynne karxiitey de7ey oykko; bisoy baynnay ba afilaa bayzidi biso shammo. \v 37 Haa si7ite! ‘Geellatara taybettis’ geetettidi xaafettidayssi tanan polettanaw bessees. Ee, ta gisho xaafettidabay poletteyssi tumattis” yaagis.\x - \xo 22:37 \xo*\xt Isa 53:12\xt*\x* \p \v 38 Iya tamaareti, “Godaw hayssan nam77u bisoti de7oosona” yaagidosona. \p I, “Gidana” yaagis. \s Yesuusi Shamaho Deriya bolla woossis \r (Maato 26:36-46; Mar 14:32-42) \p \v 39 Yesuusi kase meezetidayssada denddidi Shamaho Deriya bolla keyis. Iya tamaareti iya kaallidosona. \v 40 He bessaa gakkida wode, “Paacen gelonna mela woossite” yaagis. \v 41 Enttafe shuchchi holin gakkiya soo mela haakkidi gulbbatidi woossis. \v 42 “Ta aawaw, ne shene gidikko ha metuwa taappe aatha. Shin ta shene gidoppo ne sheney hano” yaagidi woossis. \v 43 Kiitanchchoy saloppe qonccidi minthis. \v 44 Daro un77ettidi minnidi woossees. Iya cawaykka suuthi xokkiyada sa7an xokkees. \p \v 45 Yesuusi woosaa wurssidi ba tamaaretakko yis. Entti, azzaniyappe denddoyssan daaburidi dhiskkidashin demmidi, \v 46 “Ays dhiskkeetii? Paacen gelonna mela denddidi woossite” yaagis. \s Yesuusi oykettis \r (Maato 26:47-56; Mar 14:43-50; Yoha 18:3-11) \p \v 47 I buroo oda bolla de7ishin daro asati yidosona. Tammanne nam77atappe issoy Yihuda geetetteyssi enttana kaalethees. I Yesuusa yeeranaw mati shiiqis. \v 48 Shin Yesuusi, “Yihuda, Asa Na7aa yeerada aatha immanee?” yaagis. \p \v 49 Yesuusa tamaareti he hanuwa be7idi, “Godaw bison shocino?” yaagidosona. \v 50 Entta giddofe issoy kahine halaqaa oosanchchuwa shocidi ushachcha haytha qanxidi yeggis. \p \v 51 Shin Yesuusi, “Agga! Diggofite” \f + \fr 22:51 \fr*\fq Agga! Diggofite: \fq*\ft Yesuusi ha bessan agga yaagiday iya ashshanaw gidi asati uraa haytha qanxoyssa agga qanxofa gidayssanne, harati iya oykkanaw yidayssata diggofite ha77i entta wode yaagidayssa nam77u qofata woli gathidi oykkis.\ft*\f* yaagis. Uraa haythaa bochchidi pathis. \p \v 52 Hessafe guye, Yesuusi bana oykkanaw yida kahine halaqatakko, Xoossa Keetha naageyssata shuumatakkonne cimatakko, “Paanno oykkiya asada mashshenne xam77a oykkidi yidetii? \v 53 Ubba gallas Xoossa Keethan ta hinttera de7iya wode ta bolla kushe wothibeeketa. Shin hayssi dhuma kawotethay haarida wodenne hintte wode” yaagis.\x - \xo 22:53 \xo*\xt Luuqa 19:47; 21:37\xt*\x* \s Phexiroosi Yesuusa kaddis \r (Maato 26:57-58, 67-75; Mar 14:53-54, 66-72; Yoha 18:12-18, 25-27) \p \v 54 Hessafe guye, Yesuusa oykkidi kahine halaqaa zabbaa efidosona. Phexiroosi haahon Yesuusa kaallees. \v 55 Asati kahine halaqaa zabban tama eethidi wolla uttidashin Phexiroosi enttara issife uttis. \v 56 Issi aylliya Phexiroosi tama matan uttidayssa cadda xeellada, “Ha uray iyara de7ees” yaagasu. \p \v 57 Shin Phexiroosi, “Ha maccasete ta he uraa erikke” yaagidi kaddis. \p \v 58 Guutha wodeppe guye issi hara addey iya be7idi, “Nekka enttafe issuwa” yaagis. \p Shin Phexiroosi, “Ha addiyaw tana gidikke” yaagis. \p \v 59 Issi saate mela gam77idaappe guye issi hara addey tillisidi, “Ha uray Galiilappe gidiya gisho sidhey baynna iyara de7ees” yaagis. \p \v 60 Shin Phexiroosi, “Ha addiyaw, ne geyssa ta erikke” yaagis. I he oda onggonna de7ishin kuttoy waassis. \p \v 61 Goday guye simmidi Phexiroosa xeellis. Phexiroosi, “Hachchi kuttoy waassanaappe sinthe ne tana heedzu toho kaddana” yaagidi, Goday odida qaala akeekis. \v 62 Phexiroosi kare keyidi daro kokkoridi yeekkis. \p \v 63 Yesuusa naagiya asati iya leqisonne deshethi oykkidosona. \v 64 Iya ayfiyaa goozidi “Ane tinbbite oda; nena dechchiday oonee?” yaagidi oychchosona. \v 65 Hara daro cashshe cayidi kawushshosona. \s Yesuusi Philaaxoosa sinthenne Heroodisa sinthe shiiqis \r (Maato 26:59-66; Mar 14:55-64; Yoha 18:19-24) \p \v 66 Sa7i wonttiya wode Ayhude biitta cimati, kahine halaqatinne higge asttamaareti shiiqidi, Yesuusa bantta sinthe shiishidosona. \v 67 Entti, “Neeni Kiristtoosee? Ane nuus oda?” yaagidi oychchidosona. \rem fig 12 fig* \p Yesuusi, “Ta odiyakko ammanekketa. \v 68 Ta oychchiyako zaarekketa. \v 69 Shin Asa Na7ay hayssafe gede baggan wolqqaama Xoossaa ushachcha baggan uttana” yaagis. \p \v 70 He wode ubbay, “Yaatin, neeni Xoossaa na7ee?” yaagidosona. \p I, “Ta Xoossaa na7a gideyssa hintte gideta” yaagis. \p \v 71 Entti, “Hiza, hara markka ay koshshii? I ba inxarssan odishin nu si7ida” yaagidosona. \c 23 \s Yesuusi Philaaxoosa sinthan \r (Maato 27:1-2, 11-14; Mar 15:1-5; Yoha 18:28-38) \p \v 1 He bessan shiiqida shanggoti ubbay denddidi Yesuusa Philaaxoosakko efidosona. \v 2 “Ha uray nu asaa balethishin, kawuwas giira giironna mela diggishininne qassi, ‘Taani Kiristtoosa hintte kawuwa’ yaagishin demmida” yaagidi mootidosona. \p \v 3 Philaaxoosi Yesuusa, “Neeni Ayhudeta kawoyye?” yaagidi oychchis. \p Yesuusi, “Ee, ne gidayssa mela” yaagis. \p \v 4 Philaaxoosi kahine halaqatakkonne asaakko, “Ha uraa bolla taani issi balakka demmabiikke” yaagis. \v 5 Shin entti, “Ha uray Galiilappe doomidi hayssa gakkanaw Yihuda kumethaa iitabaas denthethees” yaagidi minthi odidosona. \p \v 6 Philaaxoosi hessa si7ida wode Yesuusi Galiila aseekko eranaw koyidi iya oychchis. \v 7 Yesuusi Heroodisa biittaafe yida asi gideyssa Philaaxoosi erida wode Heroodisi he wode Yerusalaamen de7iya gisho iyaakko yeddis. \p \v 8 Heroodisi Yesuusa be7anaw daro wodeppe koyishe de7iya gisho, iya be7ida wode daro ufayttis. Ays giikko, iyabaa si7ida gisho malaalisiyabaa oothin be7anaw amottishe de7ees. \v 9 Heroodisi Yesuusa daro oyshota oychchis, shin I aykkoka zaaribeenna. \v 10 Kahineta halaqatinne higge asttamaareti yan eqqidi minthidi iya mootosona. \v 11 Herodisaranne iya wotaaddaretara Yesuusa kadhidosonanne leqisidosona. Bonchcho afilaa mayzidi Philaaxoosakko zaaridi yeddidosona. \v 12 Herodisaranne Philaaxoosara kase morkkeshin he gallas wolla giigidosona. \p \v 13 Philaaxoosi kahine halaqata, asaa haareyssatanne asaa xeegidi, \v 14 “ ‘Ha uray asaa geellatethas denthethees’ gidi taakko ehideta. Takka hintte sinthan pilggada hintte shiishida mootuwas aybi balakka demmabiikke. \v 15 Heroodisi, hessatho aybi balakka iya bolla demmiboonna gisho nuukko yeddis. Tumakka ha uray hayqos gathiya aybi balakka oothibeenna. \v 16 Hessa gisho, iya garaafada billa yeddana” yaagis. \v 17 Hessa I giday Faasikka Baale wode issi asi enttaw billanayssi iyaw attonnabaa gidiya gishossa. \p \v 18 Derey ubbay issi bolla, “Ha uraa gede digga, nuus Barbbaana billa” yaagidi waassidosona. \v 19 Barbbaani katamaa giddon asaa iitabaas denthethidi ase wodhdhidi qashettida asi. \p \v 20 Philaaxoosi Yesuusa billanaw koyidi asaas zaari odis. \v 21 Gidoshin, asay, “Kaqqa! Kaqqa!” yaagidi waassidosona. \v 22 Philaaxoosi heedzantho, “Ha uray qohidabay aybe? Wodhos gathiya bala ta demmabiikke. Hessa gisho, garaafada yedda aggana” yaagis. \p \v 23 Entti bantta qaala dhoqqu oothidi, “Kaqettanaw bessees” gidi minthi waassidosona. Entta waasoykka xoonis. \v 24 Entta oyshaa gisho, gidi Philaaxoosi iya bolla pirddis. \v 25 Asaa iitabaas denthetheyssanne ase wodhdhidi qashettidayssa bilettana mela woossida, he uraa enttaw billis. Shin Yesuusa entti koyidabaa oothana mela enttaw aathi immis. \s Yesuusa kaqqidosona \r (Maato 27:31-44; Mar 15:21-32; Yoha 19:17-27) \p \v 26 Yesuusa oykkidi efishin Simoona giya Qerena biitta addey gaxareppe yishin, demmidi masqaliya toossidi Yesuusa kaallidi baana mela un77ethidosona. \v 27 Daro asaynne bantta tiraa iccishe yeekkiya maccasati iya guyiyara kaalloosona. \p \v 28 Shin Yesuusi enttako guye simmidi, “Hinttenoo, Yerusalaame maccasato, hintte huu7esinne hintte naytas yeekkiteppe attin taw yeekkofite. \v 29 ‘Hekko maynthati, yelonna ulotinne dhanthonna dhanthati anjjettidosona’ hintte yaagana gallasay yaana. \v 30 He wode dereta, ‘Nu bolla kunddite’, zumatakka, ‘Nuna kammite’ yaagana.\x - \xo 23:30 \xo*\xt Hose 10:8; Yo@Qo 6:16\xt*\x* \v 31 Hiza, qaye mithaa hessatho oothiko mela mithaa waatanddeshsha?” yaagis. \p \v 32 Iyara wodhanaw hara nam77u worandzota efidosona \v 33 Qeeraniyo \f + \fr 23:33 \fr*\fq Qeeraniyo: \fq*\ft Qeeraniyo geyssi Girike doona. Aramayke doonan “Golggotta” woykko “Huu7e guugge” guussu. Qeeraniyo giya sunthay imettiday Yesuusi kaqettiday asa huu7e guugge daaniya bessan gidiya gishossa. He bessay Roome kawotethay worandzota kaqqiya bessi. (Maato 27: 33; Mar 15:22; Yoha 19:17)\ft*\f* geetettiya bessaa gathidi kaqqidosona. Worandzotappe issuwa ushachcha baggara hankkuwa haddirssa baggara kaqqidosona. \v 34 Yesuusi, “Ta aawaw, entti ay oothiyako eronna gisho, neeni enttaw atto yaaga” yaagis.\x - \xo 23:34 \xo*\xt Maz 22:18\xt*\x* \p Entti iya afilaa bolla saama yeggidi shaakettidi ekkidosona. \p \v 35 Asay eqqidi xeellosona, shin deriya haareyssati, “Harata ashshis; Xoossay doorida Kiristtoosi iya gidikko ane bana ashsho” yaagidi leqisidosona.\x - \xo 23:34-35 \xo*\xt Maz 22:18; Maz 22:7\xt*\x* \v 36 Wotaaddareti iyaakko shiiqidi, caala woyne ushshaa immidosona.\x - \xo 23:36 \xo*\xt Maz 69:21\xt*\x* \v 37 Yaatidi, “Neeni Ayhudeta kawo gidikko ne huu7iya ashsha” yaagidi leqisidosona. \p \v 38 Iyaw huu7e baggara, “Hayssi Ayhudeta kawo” yaagiya xuufey de7ees. \v 39 Kaqettida worandzotappe issoy cashshe sa7ara goochchishe, “Ane neeni Kiristtoosa gidikko, nenakka nunakka ashsha” yaagis. \p \v 40 Shin hankko worandzoy, “Neeni hayssa mela pirddan de7ashe hari attoshin, Xoossaas yayyikii? \v 41 Nuuni nu balaas bessiya pirdda ekkoos, shin ha uray issi iitabaakka oothibeenna” yaagidi hanqettis. \p \v 42 Qassika, “Yesuusa, ne ne kawotethaara yaa wode tana qoppa” yaagis. \p \v 43 Yesuusi, “Ta new tuma odays; hachchi neeni taara gannaten gidana” yaagis. \p \v 44-45 He gallas usuppun saateppe bidi uddufun saate gakkanaw away poo7uwa diggida gisho, biitta ubbaa bolla dhuma gidis. Xoossa Keetha magaraajjoy daakettidi nam77an shaakettis.\x - \xo 23:44-45 \xo*\xt Kessa 26:31\xt*\x* \v 46 Yesuusi, qaala dhoqqu oothidi, “Ta aawaw, ta ta shemppiw ne kushen sheedhdhays” yaagidi hayqqis.\x - \xo 23:46 \xo*\xt Maz 31:5\xt*\x* \p \v 47 Mato halaqay, hanidayssa be7idi, “Hayssi uray tumakka xillo” yaagidi Xoossaa galatis. \v 48 Ha haniyabaa be7anaw he bessaa shiiqida asay ubbay hanidabaa be7ida wode bantta tiraa iccishe bantta soo simmidosona. \v 49 Gidoshin, Yesuusa matan eriya asay ubbay, hessadakka Galiilappe kaallidi yida maccasati hessa be7ishe haahon eqqidosona.\x - \xo 23:49 \xo*\xt Luuqa 8:2\xt*\x* \p \v 50-51 Ayhude shanggotappe issoy, Yoosefa geetettiya uray de7ees. I Armmatiyasa geetettiya Yihuda katamaappe yis. I lo77onne Xillo asi gidiya gisho Xoossaa kawotethaa yuussaa naagees. Shanggotappe issuwa gidishe entta zoretethaaninne oosuwan deenna. \v 52 He uray Philaaxoosakko bidi, Yesuusa ahaa mooganaw taw imma gidi woossis. \v 53 Philaaxoosi ekka yaagin, Yesuusa ahaa wodhisidi afilara xaaxis. Zaallafe woocidi kessida hara asi moogettonna ooratha duufon wothis. \v 54 Sambbaati gelana haniya gisho, he gallasay giigetetha qamma. \p \v 55 Galiilappe denddidi Yesuusa kaallidi yida maccasati Yoosefara bidi iya ahaa waati moogiyakko duufuwa akeekidi be7idosona. \v 56 Yaappe simmidi shittonne qibaatiya giigisidosona. Higgey kiitteyssa mela Sambbaata gallas shemppi pee7idosona.\x - \xo 23:56 \xo*\xt Kessa 20:10; Zaare 5:14\xt*\x* \c 24 \s Yesuusi hayqoppe denddis \r (Maato 28:1-10; Mar 16:1-8; Yoha 20:1-10) \p \v 1 Saaminttafe koyro gallas, wogga wode wontta daro guura, maccasati bantta giigisida shittuwa ekkidi duufuwa bidosona. \v 2 Entti yaa gakkiya wode duufuwa doonan de7iya shuchchay gondderettidi kichchoyssa demmidosona. \v 3 Entti duufuwa gaathi gelidosona, shin Godaa Yesuusa ahaa demmibookkona. \v 4 Entti yan eqqidi aybi hanidee gidi qoppishin akeekonna daro phooliya afila ma77ida nam77u asati entta matan eqqidosona. \v 5 Maccasati yashettidi bantta huu7iya sa7an ziqqi oothidi de7ishin, asati enttako, “De7on de7eyssa hayqota giddon ays koyeetii? \v 6-7 I hayssan deenna; hayqoppe denddis, ‘Asa Na7ay nagaranchchota kushen aadhdhi imettana; enttika iya kaqqana.\x - \xo 24:6-7 \xo*\xt Maato 16:21; 17:22-23; 20:18-19; Mar 8:31; 9:31; 10:33-34; Luuqa 9:22; 18:31-33\xt*\x* I heedzantho qamman hayqoppe denddana’ yaagidi, I hinttera Galiilan de7ishe hinttew odida qaala qoppite” yaagis. \p \v 8 Maccasati he wode iya qaala qoppidosona. \p \v 9 Maccasati duufuwappe simmidi hanidabaa ubbaa tammanne issotasinne haratasikka odidosona. \v 10 Hessa hawaaretas odiday Magdela Mayraamo, Yohaanna, Yayqooba aayiw Mayraamonne enttara de7iya hara maccasata. \v 11 Shin enttaw maccasati odidayssi elmo daanin ammanibookkona. \v 12 Shin Phexiroosi denddi woxxidi duufo bis. He bessaa gakkidi hokki gaathi xeelliya wode moogo afilaa xalaala be7is. Hanidaban malaalettishe ba soo simmis. \s Immahoose ogiya bolla \r (Mar 16:12-13) \p \v 13 He gallas kaalliya tamaaretappe nam77ati Yerusalaameppe tammanne issi kilo mitire haakkiya Immahoose giya gutaa boosona. \v 14 Entti wolla hanidabaa ubbaa odettoosona. \v 15 Entti he hanotabaa qoppishenne odettishe biya wode Yesuusi ba huu7en shiiqidi enttara bees. \v 16 Hanoshin, entti iya eronna mela entta ayfey oykettis. \p \v 17 I, “Hintte wolla oge bolla de7ishe odetteyssi aybe?” yaagis. \p Entti azzanidi si7i gidi eqqidosona. \v 18 Enttafe issoy Qeliyoophpha geetetteyssi, “Ha qammata giddon Yerusalaamen hanidabaa eronnayssi, ne biittaas imatheyye?” yaagis. \p \v 19 I zaaridi, “I hanidayssi aybee?” yaagidi oychchis. \p Entti, “Xoossaa sinthaninne asa sinthan oosoninne odan mino nabe gidida Naazirete Yesuusabaa. \v 20 Iya kahinata halaqatinne nuna haareyssati hayqo pirddas aathi immidi, kaqqidosona. \v 21 Nuuni Isra7eele asaa wozande gidi ufayttidi naagidashin hayssi hanin hachchi heedzantho qamma. \v 22 Qassi nu giddofe issi issi maccasati nuna malaalisidosona. Entti hachchi wontta guura duufuwa bidosona. \v 23 Iya ahaa dhayida wode simmi yidi, ‘I paxa de7ees’ yaagiya kiitanchchoti qonccin be7ida yaagidi odidosona. \v 24 Nu giddofekka issoti issoti duufuwa bidi maccasati odidayssatho hanin be7idosona, shin iya be7ibookkona” yaagis. \p \v 25 I enttako, “Hinttenoo, akeekonna asato, hintte wozanay nabeti odidabaa ubbaa ammananaw gam77eyssato, \v 26 Kiristtoosi ha metuwa ekkanawunne ba bonchchuwan gelanaw bessennee?” yaagis. \v 27 Museppenne nabeta ubbaafe denddidi Geeshsha Maxaafan iyabay xaafettidayssa ubbaa enttaw qonccisis. \p \v 28 Entti biya gutaakko matattida wode Yesuusi aadhdhidi haaho soo biya daanin, \v 29 Entti, “Sa7ay qammida gisho nuura aqa” yaagidi minthidi woossidosona. Hessa gisho, enttara aqanaw gelis. \p \v 30 Enttara issife gayta bolla uttidi, uythaa denthidi, meenthi anjjidi enttaw immis. \v 31 He wode entti erana mela entta ayfey dooyettis. Enttika eridosona. Shin I enttafe geemmis. \v 32 Entti, “Nu ogiya bolla de7ishin I nuus Geeshsha Maxaafaa birshshishininne nuna haasayisishin nu wozanay xuugettibeenne?” yaagidosona. \v 33 He wode denddidi guye Yerusalaame yidosona. Tammanne issotinne harati issi bolla shiiqidi de7ishin demmidosona. \v 34 Entti, “Goday tuma denddis; Simoonas qonccis” yaagidosona. \p \v 35 He nam77u tamaareti Immahoose ogiya bolla de7ishin hanidayssanne uythaa meenthida wode waati iya eridaakko enttaw odidosona. \s Yesuusi ba tamaaretas qonccis \r (Maato 28:16-20; Mar 16:14-18; Yoha 20:19-23; Ha@O 1:6-8) \p \v 36 Nam77u tamaareti hessa oda bolla de7ishin, Yesuusi entta giddon eqqidi, “Saroy hinttew gido” yaagis. \p \v 37 Gidoshin, entti dagammidi, moytille be7ida daanin yayyidosona. \p \v 38 I enttako, “Ays babbidetii? Ays sidhey hintte wozanan gelidee? \v 39 Ta kushiyanne ta tohuwa be7ite; taani tana. Qassi oykkidi be7ite; tanan hintte be7eyssada, moytilles ashoynne meqethi baawa” yaagis. \v 40 Yaagidi, ba tohuwanne ba kushiya entta bessis. \v 41 Entti ufayssafe denddoyssan ammanonna malaaletethan de7ishin, Yesuusi enttako, “Hayssan hinttew miyabay de7ii?” yaagis. \v 42 Enttika caacettida molo issuwa iyaw immidosona. \v 43 I ekkidi entta sinthan mis. \p \v 44 I, “Ta hinttera gam77ida wode ubban Muse maxaafatan, nabeta maxaafataninne Mazmure maxaafatan, ta gisho xaafettidabay ubbay polettanaw bessees yaagada ta hinttew odida qaalay hayssa” yaagis. \p \v 45 He wode Geeshsha Maxaafata akeekana mela wozanaa entta dooyis. \v 46 Hessadakka, “Kiristtoosi waaye ekkana, heedzantho qamman hayqoppe denddana yaagidi xaafettis. \v 47 Yerusalaameppe denddidi asaa ubbaas nagaraappe maarotethaynne atotethay iya sunthan markkattana. \v 48 Hintte hessas markkatta. \v 49 Hekko, takka ta aaway immida ufayssaa hinttew yeddana. Hintte saloppe wolqqa ma77ana gakkanaw Yerusalaame kataman gam77ite” yaagis.\x - \xo 24:49 \xo*\xt Ha@O 1:4\xt*\x* \s Yesuusi denddis \r (Mar 16:19-20; Ha@O 1:9-11) \p \v 50 Hessafe guye, Bitaaniya geetettiya gutaa enttana ekkidi bis. Ba kushiya denthidi anjjis.\x - \xo 24:50-51 \xo*\xt Ha@O 1:9-11\xt*\x* \v 51 Enttana anjjishe enttafe shaakettidi pude salo ekettis. \v 52 Entti ziggi goynnidi daro ufayssan Yerusalaame simmidosona. \v 53 Xoossaa ubbaa wode galatishe Xoossa Keethan gam77idosona.