\id MRK - Gofa Full Bible Latin Version Final \ide UTF-8 \h Marqoosa Wongela \toc1 Marqoosa Wongela \toc3 Mar \toc2 Marqoosa \mt1 Marqoosi Xaafida \mt2 Yesuus Kiristoosa Wongela \imt Gaatha Qofa \ip Marqoosa Wongelay koyro doomishe, “Haysi Xoossa na7aa Yesuus Kiristoosa Wongela doomethi” yaagees. Ha Wongelan Yesuusi ooso asinne maata aawa gididi bentees. Iya maatay, iya timirtiyan, tuna ayyaana bolla de7iya wolqaaninne ase nagarape maaron qoncidi eretis. Yesuusi, “Taani, ase nagara aylletethafe kessanaw ta shempuwa aathada immanaw yida Asa Na7aa” yaagidi ba doonan odis. \ip Marqoosi Yesuusa taarikiya suurenne wolqara de7iya ogen odis. Marqoosi Yesuusa qaalanne timirtiya gidonashin, I oothida malaalsiya oosota bayrayidi odees. Marqoosi Xammaqiya Yohaanisa taarikiya, Yesuusa xinqatiya, iya paacetetha, iya timirtiyanne I ase pathida ogeta dalgisidi odees. Aqi aqi bishin Yesuusa tamaareti, Yesuusa gujidi eri eri bidosona, shin Yesuusa ixeysati aathidi ixishe bidosona. Maxaafa wursetha shempoti wursetha saamintan, Yesuusa de7on poletida oosota, hessatika iya kaqetethaanne iya denduwa odoosona. \iot Maxaafa Ayfe Qofata \io1 Wongela doomethi \ior (1:1-13)\ior* \io1 Yesuusi ba oosuwa Galilan doomis \ior (1:14—9:50)\ior* \io1 Yesuusi Yerusalaamen oothida oosuwa \ior (10:1-52)\ior* \io1 Yerusalaame heeran aathida wursetha saaminta \ior (11:1—15:47)\ior* \io1 Yesuusi hayqope denduwa \ior (16:1-8)\ior* \io1 Hayqope dendidi asaas bentonne salo buussu \ior (16:9-20)\ior* \ie \c 1 \s1 Xammaqiya Yohaanisi Oge Pitetha \r (Maato 3:1-12; Luqa 3:1-18; Yoha 1:19-28) \p \v 1 Haysi Xoossa Na7a Yesuus Kiristoosa wongelaa doomethi. \v 2 Nabiya Isayaasi xaafida maxaafan Xoossay, \q1 “Heko, taani ta kiitanchuwa \q2 taani neepe sinthe yeddana. \q1 I ne ogiya giigisana.\x - \xo 1:2 \xo*\xt Milki 3:1.\xt*\x* \q1 \v 3 Issoy mela biittan ba qaala dhoqu oothidi, \q2 ‘Godaa ogiya giigisite; \q1 I hemetana horoga \q2 iyaw suurisite gis’ ” \m yaagees.\x - \xo 1:3 \xo*\xt Isa 40:3.\xt*\x* \p \v 4 Xammaqiya Yohaanisi asaa xammaqishe, “Hinte nagaraape simmidi xammaqetite; Xoossay hinte nagaraa atto gaana” yaagidi qaala odishe mela biittafe yis. \v 5 Yihuda biittan de7iya asa ubbaynne Yerusalaame katamaa asa ubbay Yohaanisako yoosona. Banta nagara paaxin, Yohaanisi enta Yordaanose Shaafan xammaqees. \p \v 6 Yohaanisi gimale ikisepe dadetida afila ma77ees. Ba xeessan dafo dancees; qassi boolenne degera eessi mees.\x - \xo 1:6 \xo*\xt 2 Kawo 1:8.\xt*\x* \v 7 Yohaanisi qaala odishe, “Taape guyera daro minneysi yees. Hari attoshin, taani iya caammaa wodoruwa hokada billanaw bessike. \v 8 Taani hintena haathan xammaqayis, shin I hintena Geeshsha Ayyaanan xammaqana” yaagis. \s1 Yesuusa Xammaqetethinne Paacetethi \r (Maato 3:13-17; 4:1-11; Luqa 3:21-22; 4:1-13) \p \v 9 Yesuusi he wode Galila biittan de7iya Naazirete katamaape yin, Yohaanisi Yordaanose Shaafan iya xammaqis. \v 10 Yesuusi haathaafe keyiya wode saloy dooyetin, Geeshsha Ayyaanay ba bolla holleda wodhishin be7is. \v 11 Qassi salope, “Taani dosiya ta na7ay nena; ta nenan ufaytayis” giya qaalay yis.\x - \xo 1:11 \xo*\xt Medhe 22:2; Maz 2:7; Isa 42:1; Maato 3:17; 12:18; Mar 9:7; Luqa 3:22.\xt*\x* \p \v 12 Iira Geeshsha Ayyaanay Yesuusa mela biitta efis. \v 13 Yesuusi mela biittan Xalahen paacetishe oytamu gallas gam7is. Do7atara de7is, shin kiitanchoti yidi iya maaddidosona. \s1 Yesuusi Xeegida Koyro Tamaareta \r (Maato 4:12-22; Luqa 4:14-15; 5:1-11) \p \v 14 Yohaanisi qashetidaape guye, Yesuusi Xoossaa kawotethaa Wongela odishe Galila biitta bis. \v 15 Yan, “Wodey gakis; Xoossaa kawotethay matatis. Hinte nagaraape simmidi, Wongelan ammanite” yaagis.\x - \xo 1:15 \xo*\xt Maato 3:2.\xt*\x* \p \v 16 Yesuusi Galila Abbaa matara aadhishe, molo oykiya, Simoonanne iya ishaa Indiriyasa, banta gitiya abban yeggeyisata be7is. \v 17 Entako, “Tana kaallite; taani hintena ase oythu tamaarsana” yaagis. \v 18 Enti ellesidi banta gitiya yeggi aggidi Yesuusa kaallidosona. \p \v 19 Yesuusi guuthi sinthe bidi, nam7u ishata Zabdiyoosa nayta, Yayqoobanne Yohaanisa wogoluwa giddon banta gitiya giigiseyisata be7is. \v 20 I enta be7ida mela xeegis. Enti banta aawa Zabdiyoosa, iya oosanchotara wogoluwa giddon yeggi aggidi Yesuusa kaallidi bidosona. \s1 Tuna Ayyaani Oykida Ura \r (Luqa 4:31-37) \p \v 21 Enti Qifirnahooma katamaa gelidosona. Sambaati gelida mela Yesuusi ellesidi ayhude woosa keethi gelidi tamaarso oykis. \v 22 Maatara de7iya asada tamaarsesipe attishin, higge astamaaretatho tamaarsonna gisho, asay iya timirtiyan malaaletidosona.\x - \xo 1:22 \xo*\xt Maato 7:28.\xt*\x* \p \v 23 He wode tuna ayyaanay oykida issi uray ayhude woosa keethi gelidi ba qaala dhoqu oothidi, \v 24 “Naazirete Yesuusa, neeni nuupe ay koyay? Nuna dhaysanaw yadii? Neeni ooneko ta erayis; neeni Xoossaa Geeshshaa gidikii?” yaagis. \p \v 25 Yesuusi he tuna ayyaana, “Hayza, ha addiyafe keya” gidi kiittis. \p \v 26 Tuna ayyaanay uraa daferethidi, waassidi iyape keyis. \v 27 Asa ubbay malaaletidi, “Haysi aybee? Ha uray ba maatan hari attoshin tuna ayyaanataka kiittees. Enti iyaw kiitetoosona; haysi aybi ooratha timirtee?” gidi, banta giddon issoy issuwa oychidosona. \p \v 28 Yesuusa sunthay ellesidi Galila biittan de7iya heera ubban keyis. \s1 Daro Harganchoti Paxidosona \r (Maato 8:14-17; Luqa 4:38-41) \p \v 29 Yesuusi ayhude woosa keethafe keyidi, Yayqoobaranne Yohaanisara Simoona soonne Indiriyasa soo bis. \v 30 Simoona mache aayiya qoxo misha hargada zin7idaaro Yesuusi yaa gakiya wode iyaw odidosona. \v 31 I iiko shiiqidi, I kushiya oykidi, iyo denthidi essis. Qoxoynne mishay aggin iya enta mokasu. \p \v 32 Hargida asa ubbaanne tuna ayyaanati oykida asa ubbaa omarsi away wullidaape guye, iyako ehidosona. \v 33 Kataman de7iya asa ubbay he keetha kare shiiqidosona. \v 34 Yesuusi dumma dumma hargen oyketida daro asaa pathidi, daro tuna ayyaanata kessis. I ooneko tuna ayyaanati erida gisho, enta odisonna diggis. \s1 Yesuusi Galilan Tamaarso Doometha \r (Luqa 4:42-44) \p \v 35 Yesuusi wonta guura dendidi, asi bayna bessi bidi, yan Xoossaa woossis. \v 36 Simooninne iyara de7eysati iya koyishe bidosona. \v 37 Enti iya demmidi, “Asa ubbay nena koyees” yaagidosona. \p \v 38 Yesuusi qassi enta, “He heeran de7iya hara katamata yedhite. Taani yiday Wongela odanaw gidiya gisho yanka qaala odanaw bessees” yaagis. \v 39 Ayhude woosa keethatan qaala odishenne tuna ayyaanata kessishe, Galila biitta ubban yuuyis.\x - \xo 1:39 \xo*\xt Maato 4:23; 9:35.\xt*\x* \s1 Baro Harganchuwa \r (Maato 8:1-4; Luqa 5:12-17) \p \v 40 Baroy oykida issi uray Yesuusako yidi, iya sinthan gulbatidi, “Neeni koyko tana geeshshanaw danda7aasa” yaagidi woossis. \p \v 41 Yesuusi iyaw qadhetidi, ba kushiya yeddidi iya bochidi, “Taani koyayis, geeyiya” yaagis. \v 42 Ellesidi baroy uraa yeddin uray paxis. \v 43 Yesuusi uraa minthi naagisidi kessi yeddis. \v 44 Yesuusi iya, “Nena era, haysa oodeska odopa. Shin bada ne asatethaa kahine bessa. Neeni ha77i geeshshi gididaysa asaa erisanaw, Musey kiitida yarshuwa yarsha” yaagis.\x - \xo 1:44 \xo*\xt Leewe 14:1.\xt*\x* \p \v 45 Shin uray bidi, guta ubban asa ubbaas odis. Hessa gisho, Yesuusi qonce keyidi, katama gelanaw danda7ibeenna. Shin asi bayna bessan gaxan de7is; qassi asay ubba bessafe iyako yoosona. \c 2 \s1 Gunda Ura \r (Maato 9:1-8; Luqa 5:17-26) \p \v 1 Guutha gallasape guye, Yesuusi Qifirnahooma simmidi, son de7ees giya oday si7etis. \v 2 Asaa keethay ekonna ixin, hari attoshin kareyka xuummana gakanaw daro asay shiiqin, Yesuusi qaala tamaarsis. \v 3 Oyddu asati issi gunda uraa tookidi iyako ehidosona. \v 4 Asay darida gisho, uraa Yesuusako shiishanaw entaw danda7etonna ixin, Yesuusi de7iya ginara keetha qaaridi, kaara qawuxidi uraa I zin7ida algara duge yeddidi Yesuusa sinthan wodhisidosona. \v 5 Yesuusi enta ammanuwa be7idi, he gunda uraa, “Ta na7aw, ne nagaray atto geetetis” yaagis. \p \v 6 Higge astamaaretape he bessan uttida issoti issoti banta wozanan, \v 7 “La ha uray haysa mela iitabaa Xoossaa bolla ayis odeetii? Xoossaa xalaalape attishin, hari ooni nagara atto gaanaw danda7ii?” gidi qopidosona. \p \v 8 Enti banta wozanan hessada qopidaysa Yesuusi ellesidi ba ayyaanan eridi, entako, “Hinte hinte wozanan ayis hessada qopeetii? \v 9 Gunda uraa, ‘Ne nagaray atto geetetis’ geysi mateyee? Woyko, ‘Denda eqada ne algaa tookada ba’ geysi matee? \v 10 Shin taw, Asa Na7aas, sa7a bolla nagara atto gaanaw maati de7eysa hinte erana mela” gidi he gunda uraako, \v 11 “Nena gayis, denda eqada ne algaa tookada ne soo ba” yaagis. \p \v 12 Uray ellesi dendi eqidi, ba algaa tookidi asa ubbay be7ishin bis. Asa ubbay malaaletidi, “Nuuni haysa mela malaalsiyaba be7i eroko” yaagidi Xoossaa galatidosona. \s1 Yesuusi Leewe Xeessa \r (Maato 9:9-13; Luqa 5:27-32) \p \v 13 Yesuusi qassi Galila Abbaa doona simmi bidi, baako yida asa ubbaa tamaarsis. \v 14 Yaara aadhishe, Ilfiyoosa na7aa Leewe geeteteysi qaraxa qanxisiya bessan uttidaysa be7idi, “Tana kaalla” yaagis. Leewey dendi eqidi iya kaallis. \p \v 15 Yesuusi kathi maanaw Leewe son uttis. Iya kaalliya asay daro gidiya gisho, qaraxa qanxisiya daro asaynne nagaranchoti iyaranne iya tamaaretara issife uttidosona. \v 16 Higge astamaare gidida issi issi Farsaaweti Yesuusi nagaranchotaranne qaraxa qanxiseysatara kathi mishin be7idi, “I ayis nagaranchotaranne qaraxa qanxiseysatara kathi mii?” yaagidi, iya tamaareta oychidosona. \p \v 17 Yesuusi enti geysa si7idi, “Harganchotape attishin, paxatas aakime koshshenna. Taani nagaranchota xeeganaw yasipe attishin, xillota xeeganaw yabiike” yaagidi entaw zaaris. \s1 Yesuusi Xoomaba Oyshetis \r (Maato 9:14-17; Luqa 5:33-39) \p \v 18 Xammaqiya Yohaanisa tamaaretinne Farsaaweti xoomosona. Issi issi asati Yesuusako yidi, “Yohaanisa tamaaretinne Farsaaweta tamaareti xoomosona, shin ne tamaareti ayis xoomokonaa?” yaagidosona. \p \v 19 Yesuusi entako, “Yaaganuwa yida asati machiw ekeysi entara de7ishin, xoomanaw danda7onna? Machiw ekeysi entara de7ishin, xoomanaw danda7okona. \v 20 Shin machiw ekeysi enta matape eketana wodey yaana, enti he wode xoomana. \p \v 21 “Gal7a ma7o bolla ooratha carqe wothidi sikiya asi baawa. Wothidi sikiko, oorathay ceega ma7uwa daakees; daakethayka kaseysafe darees. \v 22 Qassi mal7anto woyne ceega ogoron qoliya asi baawa. Shin qoliko, he woyney ogoruwa daakees, bawuka gukees, ogoroyka iitees. Shin mal7anto woyney ooratha ogoron qoletees” yaagis. \s1 Sambaataba Bonchanaw Bessii? \r (Maato 12:1-8; Luqa 6:1-5) \p \v 23 Yesuusi issi Sambaata gallas banga gade giddora aadhishin, iya tamaareti iyara bishe banga tiya shirkidi moosona.\x - \xo 2:23 \xo*\xt Zaare 23:25.\xt*\x* \v 24 Farsaaweti Yesuusako, “Heko, ne tamaareti Sambaata gallas woga gidonnaba ayis oothonna?” yaagidosona. \p \v 25 Yesuusi entako, “Dawiti koshatidi, miyaba koyida wode, baara de7eysatara oothidaysa nabbabibeketii?\x - \xo 2:25 \xo*\xt 1 Same 21:1-6.\xt*\x* \v 26 Abyataari kahine halaqa gididi de7iya wode Dawiti Xoossa keethi gelidi, kahineta xalaali maanape attishin, oonika maanaw woga gidonnaysa Godaa sinthan wothida daabbuwa mis, baara de7eystaska immis” yaagis.\x - \xo 2:26 \xo*\xt Leewe 24:9.\xt*\x* \p \v 27 Qassika Yesuusi entako, “Sambaati asa na7a go77as medhetisipe attishin, asi Sambaatas medhetibeenna. \v 28 Hessa gisho, Asa Na7ay, hari attoshin Sambaataska Godaa” yaagis. \c 3 \s1 Kushey Silida Ura \r (Maato 12:9-14; Luqa 6:6-11) \p \v 1 Yesuusi ayhude woosa keethi simmi gelis. Yan kushey gundida issi uray de7ees. \v 2 Issi issi asay Yesuusa mootanaw koyidi, kushey gundida uraa Sambaata gallas I pathikonne aggiko be7anaw koyidi minthidi naagoosona. \v 3 Yesuusi kushey gundida uraa, “Denda eqada haa sinthe ya” yaagis. \v 4 Hessafe guye, asaako, “Sambaata gallas lo77oba ootheysi wogeye iitabaa ootheysi wogee? Asa shempo ashoye woyko wodho?” yaagidi oychis. \p Shin asay si77i gis. \v 5 Yesuusi hanqetidi, enta yuushshi aathi xeellidi, enti odin si7onnayisata gidiya gisho, enta bolla daro azzanis. He addiyako, “Ne kushiya piddi ootha” yaagis. Uray piddi oothin iya kushey paxis. \v 6 Ellesidi Farsaaweti ayhude woosa keethafe kare keyidi, Yesuusa waati wodhaneko maqetanaw Herodiisa baggatara issi soo shiiqidosona. \s1 Daro Asi Yesuusa Kaallees \p \v 7 Yesuusi ba tamaaretara Galila Abbaako bis. Galilapenne Yihudape yida daro asay iya kaallidosona. \v 8 Qassika Yerusalaamepe, Edomiyaasape, Yordaanose Shaafa pinthafe, Xiroosa katamaapenne Sidoona katamaape Yesuusi oothidaba si7idi, daro asay iyako yidosona. \v 9 Asaa darotethaafe dendoysan iya un7ethonna mela iya tamaareti wogolo iyaw giigisana mela kiittis.\x - \xo 3:9 \xo*\xt Mar 4:1; Luqa 5:1-3.\xt*\x* \v 10 Daro asaa I pathida gisho, hargiya asa ubbay iya bochanaw sugetoosona. \v 11 Tuna ayyaanay oykida asati iya be7ida wode iya sinthan kundidi, banta qaala dhoqu oothidi, “Neeni Xoossaa Na7aa gidikii?” yaagosona. \p \v 12 He tuna ayyaanati iya oonatetha oodeska qoncisonna mela entaw minthidi odis. \s1 Tammanne Nam7u Hawaareta \r (Maato 10:1-4; Luqa 6:12-16) \p \v 13 Yesuusi deriya bolla keyidi, ba koyida asata baako xeegis; entika iyako bidosona. \v 14 Enti baara daana melanne qaala tamaarsana mela tammanne nam7ata dooridi, enta, “Hawaareta”\f + \fr 3:14 \fr*\fqa Hawaare: \fqa*\ft Hawaare guussay kiitetidaysa guussu.\ft*\f* gidi sunthis. \v 15 Tuna ayyaanataka kessana mela entaw maata immis. \p \v 16 I doorida tammanne nam7ati haysata: Phexroosa yaagidi sunthida Simoona, \v 17 Bo7anerges (Dada Nayta) yaagidi sunthidaysata, Zabdiyoosa nayta Yayqoobanne Yayqooba ishaa Yohaanisa, \v 18 Indiriyasa, Filphoosa, Bartelemoosa, Maatosa, Toomasa, Ilfiyoosa na7a Yayqooba, Taadiyosa, ba biittas mishetiya Simoonanne, \v 19 Yesuusa aathidi immida Asqoroota Yihuda. \s1 Yesuusanne Bi7eel-Zebuula \r (Maato 12:22-32; Luqa 11:14-23; 12:10) \p \v 20 Hessafe guye, Yesuusi soo bis. Qassi daro asay shiiqin, inne iya tamaareti hari attoshin kathi maanawuka danda7ibookona. \v 21 Asay iya, “Gooyees” giya gisho, iya dabboti hessa si7idi iya ekanaw bidosona. \p \v 22 Higge astamaaretape issoti issoti Yerusalaamepe yidi, “Iya bolla Bi7eel-Zebuuli de7ees”, I, “Xalahey wolqan tuna ayyaanata kessees” yaagidi odetidosona.\x - \xo 3:22 \xo*\xt Maato 9:34; 10:25.\xt*\x* \p \v 23 Yesuusi asaa baako xeegidi leemiso odis. “Xalahey Xalahe waati kessanaw danda7ii? \v 24 Issi kawotethay ba giddon shaaketiko he kawotethay eqanaw danda7enna. \v 25 Hessadaka, issi keetha asay banta giddon shaaketiko dhayanape attishin, daanaw danda7okona. \v 26 Hiza, Xalahey baara kacetidi shaaketiko dhayope attishin, daanaw danda7enna. \p \v 27 “Shin koyrottidi wolqaama uraa qachonna de7ishe iya keetha gelidi, iya miishiya bonqanaw danda7iya asi baawa. Qachi simmidi iya keetha bonqanaw danda7ees. \p \v 28 “Taani hintew tuma odayis; Xoossay asa naytas nagara ubbaanne enti cayiya cashshe ubbaa atto gaana. \v 29 Shin Geeshsha Ayyaana bolla iitabaa odetiya oodeska merinaa nagara gidanaape attishin, Xoossay ubbaraka iya maarenna” yaagis.\x - \xo 3:29 \xo*\xt Luqa 12:10.\xt*\x* \v 30 Yesuusi hessa giday, issi issi asati, “Iya bolla tuna ayyaanay de7ees” yaagida gishosa. \s1 Yesuusa Aayiwunne Iya Ishata \r (Maato 12:46-50; Luqa 8:19-21) \p \v 31 Iya aayanne iya ishati yidi karen eqidi, iyako ase kiittidi iya xeegidosona. \v 32 Iya matan uttida daro asati, “Heko, ne aayeranne ne ishatara karen eqidi nena koyoosona” yaagidosona. \p \v 33 Yesuusi zaaridi, “Ta aayiya oonee? Qassi ta ishati oonantee?” yaagis. \v 34 Ba matan uttida asa yuushshi aathi xeellidi, “Heko, ta aayanne ta ishati haysata. \v 35 Xoossay sheniya oothiya ubbay ta isha, ta michonne ta aayo” yaagis. \c 4 \s1 Zerethi Zeriya Ura Leemiso \r (Maato 13:1-9; Luqa 8:4-8) \p \v 1 Yesuusi zaaridi Galila Abbaa matan tamaarsees. Daro asay iya matan yuushuwan shiiqin, abban de7iya wogoluwa giddo gelidi uttis, asa ubbay Abbaa matan de7ees.\x - \xo 4:1 \xo*\xt Luqa 5:1.\xt*\x* \v 2 I enta darobaa leemison tamaarsis. Tamaarsishe haysada yaagis: \p \v 3 “Si7ite! Issi uray zerethi zeranaw keyis. \v 4 I zerishin, issi issi zerethay oge gaxan wodhis; kafoti yidi midosona. \v 5 Issi issi zerethay garsan shaalloy de7iya biitta bolla wodhis. Daro biitti bayna gisho, he zerethay ellesidi dolis. \v 6 Shin awi keyida wode shullis. Loythidi xapho yeddiboonna gisho, ellesi melis. \v 7 Issi issi zerethay aguntha giddon wodhis. Dolidaysa agunthay diccidi cuullida gisho ayfe ayfonna attis. \v 8 Issi issi zerethay aradda biittan wodhidi dolis. Diccidi issoy hastama, issoy usupun tamma issoy xeeta ayfis” yaagis. \v 9 “Si7iya haythi de7iya oonika si7o” yaagis. \p \v 10 Yesuusi odidaysa si7ida issi issi asatinne tammanne nam7u tamaareti Yesuusi barka de7ishin, iyako shiiqidi he leemisuwa birshethaa oychidosona. \v 11 Yesuusi entako haysada yaagis: “Hintew Xoossaa kawotethaa xuuraa eroy imetis. Shin haratas kawotethaafe karen de7eysatas ubbabay leemison odetees. \v 12 Gaasoyka, \q1 “ ‘Enti xeelloosona, shin demmokona. \q1 Si7oosona, shin akeekokona. \q1 Enti demmiyakonne akeekiyako, \q2 Xoossaako simmana \q2 ika enta maaranashin’ ”\x - \xo 4:12 \xo*\xt Isa 6:9.\xt*\x* \m yaagis. \v 13 Yesuusi entako, “Ha leemisoy hintew gelennee? Yaatin, leemiso ubbaa hinte waati akeekanee? \v 14 Zereysi Xoossaa qaala zerees. \v 15 Qaalay zeretiya wode oge gaxan wodhidaysati qaala si7idaysata. Shin Xalahey ellesidi, yidi enta wozanan zeretida qaala maxi diggees. \v 16 Hessadaka, garsan shaalloy de7iya biittan zeretidaysi qaala si7idi, ellesidi ufaysan ekeysa. \v 17 Shin iyaw mino xaphoy bayna gisho ha77issafe attishin, gam7okona. Guutha wodepe guye qaala gaason waayey woyko goodi gakiya wode ellesidi dhubetoosona. \v 18 Aguntha giddon zeretidaysi qaala si7eyisata. \v 19 Shin ha sa7a de7uwas hirgoy, duretetha dosoynne haraba amotteysi iya wozanan gelidi qaala cuulliya gisho ayfe ayfonna attis. \v 20 Shin aradda biittan zeretidaysati qaala si7idi ekeyisata. Enti issoy hastama, issoy usupun tamma issoy xeeta ayfis” yaagis. \s1 Geeman De7iya Xompe \r (Luqa 8:16-18) \p \v 21 Yesuusi gujidi, “Xompe ekidi, daachofe woyko algafe garsan wothiya asi de7ii? Dhoqa bessan wothenneyee?\x - \xo 4:21 \xo*\xt Maato 5:15; Luqa 11:33.\xt*\x* \v 22 Hiza, qosetidabay ubbay qonce keyana; geemmidabay ubbay eretonna attenna.\x - \xo 4:22 \xo*\xt Maato 10:26; Luqa 12:2.\xt*\x* \v 23 Si7iya haythi de7iya oonika si7o” yaagis. \p \v 24 Qassi entako, “Hinte si7iyaba akeekidi si7ite! Xoossaa qaala hinte si7eysa mela I hintew akeeka immana. Ubbaka hintew darsidi immana. \v 25 Issibay de7iya uraas guji imetana, baynaysafe hari attoshin, iyaw de7iya he guuthiyaka eketana” yaagis.\x - \xo 4:25 \xo*\xt Maato 13:12; 25:29; Luqa 19:26.\xt*\x* \s1 Dicciya Zeretha Leemiso \p \v 26 Yesuusi zaaridi, “Xoossaa kawotethay ba gaden zerethi zeriya asa mela. \v 27 He uray qamma dhiskees; wonta dendees. I ba huuphen waaniyako eronna de7ishin he zerethay doleesinne diccees. \v 28 Biittay kathi barka immees. Koyro dolidi diccees, kaallidi ayfanaw gambuxees, wursethan kumetha ayfe ayfees. \v 29 Shin kathay gakiya wode uray ellesidi baacara geli aggees” yaagis.\x - \xo 4:29 \xo*\xt Iyyu 3:13.\xt*\x* \s1 Ayfe Guutha Mithee Leemiso \r (Maato 13:31-34; Luqa 13:18-19) \p \v 30 Yesuusi, “Nuuni Xoossaa kawotethaa ay daanees gaanee? Woyko aybira leemisanee? \v 31 Xoossaa kawotethay ayfe guutha mithi daanees. He mithaa ayfiya zeriya wode sa7an de7iya mitha ayfe ubbaafe guuxees. \v 32 Zerin dolidi atakilte ubbaafe gitatees; daro daashshi daayees. Kafoti iya tashiya bolla keexidi uttana gakanaw daayees” yaagis. \p \v 33 Yesuusi haysa mela daro leemison asay akeekanaw danda7eysa mela qaala odis. \v 34 Asaas leemisoy bayna odenna. Shin Yesuusi ba tamaareta xalaalara de7iya wode, entaw ubbaba birshidi odis. \s1 Yesuusi Hobbiya Seeris \r (Maato 8:23-27; Luqa 8:22-25) \p \v 35 He gallas sa7i omarsin, Yesuusi ba tamaaretako, “Abbaafe hefinthi pinnoos” yaagis. \v 36 Iya tamaareti daro asa yeggi aggidi, Yesuusi kase geli uttida wogoluwan gelidi Yesuusa bantara efidosona. Hara wogolotika yan de7oosona. \v 37 Wolqaama gotey dendidi, hobbey wogoluwa shocin, kumana gakanaw wogoluwa giddo haathi gelis. \v 38 He wode Yesuusi wogoluwan guye baggara borkotidi dhiskis. Iya tamaareti iya denthidi, “Astamaariyaw, nuuni dhayiya wode ne si77i gada xeellay?” yaagidosona. \p \v 39 Yaatin, I barkidi gotiya, “Si7i ga” gidi, abbaaka, “Wopu ga” gis. Goteyka si77i gin ubbabay wopu gis. \v 40 Yesuusi ba tamaaretako, “Ayis haysada babetii? Hintew ammanoy waanidi dhayidee?” yaagis. \p \v 41 Enti daro babidi banta giddon, “Haysi hari attoshin, goteynne abbay kiiteteysi oonee?” yaagidosona. \c 5 \s1 Tuna Ayyaani Oykida Ura \r (Maato 8:28-34; Luqa 8:26-39) \p \v 1 Yesuusinne iya tamaareti abba pinnidi, Gergesoone biitta gakidosona. \v 2 Yesuusi wogoluwape wodhiya wode tuna ayyaanay oykida issi uray duufope keyidi iyara gahetis. \v 3 He uray aqi pee7idi de7ey duufona. Iya oonika santhalaatan qachanaw danda7enna. \v 4 I daro toho duthaninne santhalaatan qashetidi de7ees. Shin santhalaata duuserethees, dutha mentherethees. Iya teqanaw danda7iya oonika baawa. \v 5 I qammanne gallas he duufuwaninne dere bolla waassees, ba asatethaa shuchan gaarees. \p \v 6 Yesuusa haahon be7ida wode woxi bidi iya sinthan gulbatis. \v 7 He uray ba qaala dhoqu oothidi, “Ubbaafe Bolla Xoossaa Na7aw Yesuusa, nenanne tana aybe gathey? Tana dhaysona mela taani nena Xoossaa sunthan woossayis” yaagis. \v 8 I hessa giday Yesuusi iya, “La ha tuna ayyaanaw, ha addiyafe keya” yaagida gishosa. \p \v 9 Yesuusi iyako, “Ne sunthay oonee?” yaagidi oychis. \p I, “Nuuni daro gidiya gisho, ta sunthay Leegiyona” yaagis. \v 10 Tuna ayyaanati bantana he biittafe kessi yeddonna mela Yesuusa minthidi woossidosona. \p \v 11 He deriya bolla daro guduntho wudey hemetees. \v 12 Tuna ayyaanati Yesuusako, “Nuna hini guduntho wudiyako yeddarki, entan bidi geloos” yaagidi woossidosona. \v 13 Yesuusi entako, “Biite” yaagis. Yaatin tuna ayyaanati addiyafe keyidi gudunthotan gelidosona. Nam7u mukulu gidiya guduntho wudey aafo doonara dirgidi bidi abban gelidi mitetidosona. \p \v 14 Guduntho wudiya heemmeysati baqati bidi hanidaba katamaninne gaxariyan odidosona. Yaatin asay hanidaba be7anaw keyidosona. \v 15 Asay Yesuusako yaa wode tuna ayyaanan oyketida uraa be7idosona. I ba wozanaako simmidi, ma7o ma7idi, yan uttidaysa be7ida wode ubbay yayyidosona. \v 16 Hessa be7ida asati tuna ayyaanati oykida uraa bollanne gudunthota bolla hanidaba ubbaa asaas odidosona. \v 17 Hessa gisho, asay banta biittafe Yesuusi baana mela woossidosona. \p \v 18 Yesuusi wogoluwan geliya wode kase tuna ayyaanay oykidi yeddida uray, Yesuusa kaallanaw iya woossis. \v 19 Shin Yesuusi ixidi iyako, “Ne soo simmada, Goday new ay mela gitaba oothidaakonne new ay mela keehidaako ne soo asaas oda” yaagis. \v 20 Uray bidi Tammu Katamaa geetetiya bessan yuuyidi, Yesuusi baw ay mela gitaba oothidaako odis. I odidaysa si7ida asa ubbay malaaletidosona. \s1 Hayqida Na7iwunne Hargetiya Maccasiw \r (Maato 9:18-26; Luqa 8:40-56) \p \v 21 Yesuusi simmidi, wogoluwan gelidi, abba pinnidaape guye daro asay abba gaxan iya yuushuwan shiiqidosona. \v 22 Iyaroosa geetetiya ayhude woosa keetha halaqatape issoy, Yesuusa be7ida wode iyako yidi iya tohuwa bolla \v 23 kundidi, “Ta na7iya hargada hayqana hanawusu. Iya paxada de7ana mela yada ne kushiya I bolla wotharki” yaagidi Yesuusa minthidi woossis. \p \v 24 Yesuusi Iyaroosara bis. I bishin daro asay iya kaallidi un7ethidosona. \p \v 25 Tammanne nam7u laythi Ipe suuthi dhohiya issi maccasiya de7awusu. \v 26 Daro aakimeti iyo aakimidosona, shin iya paxa kaa7etasu. Iya ba miishiya ubbaa wursinka iw haa iitisipe attishin, aykoka maaddibeenna. \v 27 He maccasiya Yesuusaba si7ada, asaa kanthada Yesuusa guyera yada iya ma7uwa bochasu. \v 28 Iya, “Taani hari attoshin iya ma7uwa bochiyako paxana” gada qopasu. \p \v 29 Iipe goggiya suuthay iiraka eqi aggis. Iya ba waayiyape paxidaysa ba asatethan erasu. \v 30 Yesuusi baape wolqi keydaysa ba huuphen eridi, ellesidi daro asa giddon guye simmidi, “Ta ma7uwa bochiday oonee?” yaagis. \p \v 31 Iya tamaareti, “Asay nena sugeysa be7ashe, ‘Woygada tana oone bochiday yaagay?’ ” yaagidosona. \p \v 32 Yesuusi hessa ooni oothidaako be7anaw yuushshi aathi xeellis. \v 33 Shin maccasiya baw hanidaba erada, yashshan kokorashe yada Yesuusa sinthan gufannasu; qassi hanidaba ubbaa tumaa iyaw odasu. \v 34 Yaanin, Yesuusi iiko, “Ta naatte, nena ne ammanoy pathis, saron ba, ne waayapeka paxa” yaagis. \p \v 35 Yesuusi buroo hessa odishin, ayhude woosa keetha halaqaa soope kiitetida asati yidi, “Ne na7iya hayqasu, astamaariya ayis daabursay?” yaagidosona. \p \v 36 Shin Yesuusi enti geysa si7idi, ayhude woosa keetha halaqaako, “Ammano xalaala ammanape attishin, babofa” yaagis. \v 37 Yesuusi Phexroosape, Yayqoobapenne Yayqooba ishaa Yohaanisape hari oonika bana kaallonna mela diggis. \v 38 Enti ayhude woosa keetha halaqaa soo gakiya wode Yesuusi asay kaha dhayidi yeekeysanne zeleeleysa be7is. \v 39 Gelidi asaako, “Ayis kaha dhayidi yeeketii? Na7iya dhiskasupe attishin, hayqabuuku” yaagis. \p \v 40 Asay iya bolla miicis. Shin asa ubbaa kare kessidi, na7e aawa, aayiwunne heedzu tamaareta baara ekidi na7iya de7iyasuwa gelis. \v 41 Yesuusi na7e kushiya oykidi, “Xaalita, quumi” (Guutha naatte, nena gayis denda) yaagis. \p \v 42 Na7iya ellesa denda eqada hemetasu. Iya tammanne nam7u laytha na7a. Hessan asay daro malaaletidosona. \v 43 Yesuusi hessa enti oodeska odonna mela enta minthi kiittis. Enti iw miyaba immana mela odis. \c 6 \s1 Yesuusi Naazireten Ixetis \r (Maato 13:53-58; Luqa 4:16-30) \p \v 1 Yesuusi yaape keyidi, ba tamaareta kaalethidi, ba katama Naazirete bis. \v 2 Sambaata gallas ayhude woosa keethan tamaarso oykis. I tamaarseysa si7ida daro asay malaaletidi, “Haysi ha ubbaa awupe demmidee? Ha cincatethaa I awupe ekidee? Ha malaatata oothiya maata I awupe demmidee? \fig Issiasi Ayhude Woosakeethan Nabbabishin|alt="Man reading inside synagogue" src="LB00244B.tif" size="col" ref="6:2"\fig* \v 3 Haysi anaaxiya gidennee? Mayraami na7a, Yayqooba, Yoosa, Yihudanne Simoona ishaa gidenneyee? Iya micheti nuura haysan de7okonayee?” yaagidi, I giyaba ekonna ixidosona. \p \v 4 Yesuusi he asaako, “Nabey ba biittan, ba dabbotaninne ba soo asan bonchetenafe attishin, harata matan bonchetees” yaagis.\x - \xo 6:4 \xo*\xt Yoha 4:43.\xt*\x* \v 5 I he bessan ba kushiya guutha asaa bolla wothidi pathidaysafe attishin, hara malaatata oothanaw danda7ibeenna. \v 6 Asay ammanibona gisho daro malaaletis. \s1 Tammanne Nam7u Hawaareta Kiitetidosona \r (Maato 10:5-15; Luqa 9:1-6) \p Hessafe guye, Yesuusi he heeran de7iya gutatan asaa tamaarsees. \v 7 Yesuusi tammanne nam7u tamaareta baako xeegidi, nam7aa nam7aa gathidi kiittis. Entaw tuna ayyaanata kessiya wolqaa immis. \v 8 Enta, “Oge xam7afe attishin, kathi, karxiita, hinte kiisen miishe aybibaaka oykofite.\x - \xo 6:8 \xo*\xt Luqa 10:4-11.\xt*\x* \v 9 Hinte tohuwan caamma aathite, shin nam7u afila oykofite” yaagis. \v 10 Qassika, “Hintena asi mokida soo awunka gidin he bessaa yeddidi baana gakanaw he keethan gam7ite. \v 11 Hintena asi mokonasuwa woyko hinte odiyaba si7onnasuwa awun gidikoka, he biittan de7iya asaas marka gidana mela he bessaafe keyishe, hinte tohuwape baana pitite” yaagis.\x - \xo 6:11 \xo*\xt Hawa 13:51.\xt*\x* \p \v 12 Tammanne nam7u tamaareti bidi, asay banta nagaraape simmanaada qaala odidosona. \v 13 Enti asape daro tuna Ayyaanata kessidosona. Daro harganchota zayte tiyidi pathidosona.\x - \xo 6:13 \xo*\xt Yay 5:14.\xt*\x* \s1 Xammaqiya Yohaanisa Hayquwa \r (Maato 14:1-12; Luqa 9:7-9) \p \v 14 Yesuusa sunthay ubba bessan keyida gisho, Kawoy Herodiisi iyabaa si7is. Issi issi asay, “Xammaqiya Yohaanisi hayqope dendis, hessa gisho ha malaatata oothey iya” yaagidosona.\x - \xo 6:14 \xo*\xt Maato 16:14; Mar 8:28; Luqa 9:19.\xt*\x* \p \v 15 Baggati, “Haysi Eeliyaasa gidennee?” yaagidosona. \p Harati qassi, “Haysi beni wode nabetape issuwa gidonna aggenna” yaagidosona. \p \v 16 Shin Herodiisi hessa si7ida wode, “Haysi taani qoodhiya qanxisida Xammaqiya Yohaanisa gidennee? I hayqope dendis” yaagis. \p \v 17 Herodiisi ba ishaa Filphoosa machiw Herodiyada ekida gisho I gaason Yohaanisa oythidi qashisis. \v 18 Yohaanisi Herodiisa, “Neeni ne ishaa machiw ekanaw bessenna” yaagis.\x - \xo 6:18 \xo*\xt Luqa 3:19-20.\xt*\x* \p \v 19 Herodiyada Yohaanisa ba ulon morkada iya wodhisanaw koyasu, shin danda7abuku. \v 20 Yohaanisi xillonne geeshsha asi gididaysa Herodiisi erida gisho, iyaw babidi loythi naagisees. Herodiisi Yohaanisi giyaba si7anaw dosikoka I giyaba si7iya wode daro dagammees. \p \v 21 Herodiisi ba yeletida gallasa bonchanaw deriya haareysatas, shaalaqatasinne Galilan de7iya gita asaas imato giigisis. Hessi Herodiyadas inje gallas gidis. \v 22 Herodiyada na7iya imathay moketiya bessaa gela durada, Herodiisanne iya imathata ufaysasu. Kawoy na7iw, “Ne koyaba ayba gidikoka tana oycha, taani new immana” yaagis. \v 23 Qassi iw caaqidi, “Neeni oychiyaba ayba gidikoka, taani new immana. Hari attoshin, ta kawotethaa baggaa gidikoka taani new immana” yaagis. \p \v 24 Na7iya kare keyada ba aayeko, “Ay imma go?” gada oychasu. \p I aayiya, “Xammaqiya Yohaanisa huuphiya imma ga” yaagasu. \p \v 25 Na7iya ellesada kawako bada, “Xammaqiya Yohaanisa huuphiya saanen wothada ha77i taw immana mela koyayis” yaagasu. \p \v 26 Yaanin, kawoy daro qiirotis, shin ba imathata gisho iw caaqida ba caaquwa menthanaw koybeenna. \v 27 Hessa gisho, ellesidi naageysa Yohaanisa huuphiya ehana mela kiittis. Naageysi qasho keethi bidi Yohaanisa qoodhiya qanxis. \v 28 He qanxetida huuphiya saanen wothi ehidi na7ees immis. Na7iya qassi ba aayes immasu. \v 29 Yohaanisa tamaareti hessa si7ida wode bidi iya aha eki efidi moogidosona. \s1 Ichashu Mukulu Asaa \r (Maato 14:13-21; Luqa 9:10-17; Yoha 6:1-14) \p \v 30 Tammanne nam7u hawaareti simmi yidi enti oothidabaanne tamaarsidaba ubbaa Yesuusas odidosona. \v 31 Entako yaa asaynne biya asay darida gisho, Yesuusaranne iya tamaaretara, hari attoshin kathi maanawuka enta gathonna ixis. Yaanin, Yesuusi entako, “Nurka guuthi shempi ekanaw asi bayna bessi yedhite” yaagis. \v 32 Hessa gisho, enti bantarka wogolon gelidi asi bayna bessi bidosona. \p \v 33 Enti bishin daro asay enta be7idi eridosona. Yaatin, katama ubbaafe asay tohora woxi bidi enti biya bessaa entafe sinthe gakidosona. \v 34 Yesuusi wogoluwape wodhidi daro asa be7is. Asay heemmiya asi bayna dorsa mela gididaysa be7idi entaw qadhetidi enta darobaa tamaarsis.\x - \xo 6:34 \xo*\xt Taybo 27:17; 1 Kawo 22:17; Hiz 34:5; Maato 9:36.\xt*\x* \p \v 35 Sa7ay omarsiya wode Yesuusa tamaareti iyako yidi, “Haysi bessay asi bayna bessi; ha77i sa7ika qammis. \v 36 Asay gutatanne katamata bidi bantaw miyaba shammana mela asa yedda” yaagidosona. \p \v 37 Shin Yesuusi zaaridi entako, “Asaas miyaba hinte immite” yaagis. \p Enti, “Nuuni bidi nam7u xeetu dinaaren uythu shammidi asaa muzana mela koyay?” yaagidi oychidosona. \p \v 38 Yesuusi entako, “Hintew aapun uythi de7ii? Ane bidi be7ite” yaagis. \p Enti be7idi, “Ichashu uythunne nam7u molo” yaagidosona. \p \v 39 Yesuusi ba tamaareta asa ubbaa cugan cugan shaakidi maatan utisana mela kiittis. \v 40 Asay xeetu cuganinne ishatamu cugan shaaketi shaaketi uttidosona. \v 41 Yesuusi ichashu uythaanne nam7u molota ekidi, pude salo xeellidi Xoossaa galatis. Uythaa menthidi asaas gishana mela ba tamaaretas immis. Qassi nam7u molota enta ubbaas shaakis. \v 42 Asa ubbay midi kallidosona. \v 43 Attida uytha tiifiyanne molota tiifiya, iya tamaareti tammanne nam7u gayta kumethi denthidosona. \v 44 Uythaa mida adde asaa tayboy ichashu mukulu. \s1 Yesuusi Abba bollara Hemetis \r (Maato 14:22-33; Yoha 6:15-21) \p \v 45 Ellesidi Yesuusi ba tamaareti wogoluwan gelidi, abbaafe hefinthan de7iya Beetesayda baape sinthatidi baana mela kiittis. Shin baw asaa moyzanaw guye attis. \v 46 Asaa moyzidaape guye, Xoossaa woossanaw zuma bolla keyis. \p \v 47 Sa7ay qammiya wode wogoloy abba giddon de7ees, shin Yesuusi abbaafe gaxan barka de7ees. \v 48 Carkoy iya tamaaretako carkiya gisho, abba pidhoy waayseysa Yesuusi be7is. Wontimaathe sa7i geeyana haniya wode I abba bolla hemetishe entako yidi, enta yeggidi aadhanaw koyis. \v 49 Shin I abba bolla hemetishin, enti be7idi, entaw moytille daanin waassidosona. \v 50 Enti ubbay iya be7idi, yashshan kokoridosona. \p Shin Yesuusi ellesidi entako, “Tana, aykoy baawa; yayyofite” yaagis. \v 51 Yesuusi wogoluwan gelidi entara issife uttin carkoy wopu gis. Enti daro malaaletidosona. \v 52 Enta wozanay zel7umida gisho, enti uythabaa akeekibokona. \s1 Gensareexen Harganchoti Paxidosona \r (Maato 14:34-36) \p \v 53 Enti abba pinnidi, Gensareexe biitta gakidi, wogoluwa gaxa shiishidi qachidosona. \v 54 Enti wogoluwape wodhiya wode asay ellesidi Yesuusa eridosona. \v 55 Enti heeran de7iya biitta ubban woxeretidi harganchota halan tookidi, “Yesuusi de7ees” gin si7ida bessaa ehidosona. \v 56 Asay I bida soo ubban, gaxariyan gidin, kataman, de7iya harganchota dabaaba efoosona. Harganchoti iya afilaa macaraa gidikoka bochana mela asay iya woossidosona. Bochida ubbay paxis. \c 7 \s1 Farsaaweta Woga \r (Maato 15:1-9) \p \v 1 Yerusalaamepe yida guutha Farsaawetinne higge astamaareti Yesuusa matan shiiqidosona. \v 2 Yesuusa tamaaretape issoti issoti geeyonna kushiyan, hessika kushe meecetonna kathi meyisata be7idosona. \p \v 3 Farsaawetinne Ayhude asa ubbay banta aawata wogaatho banta kushiya meecetonna mookonna. \v 4 Hessadaka, enti giyape shametidaba meecconna de7ishe mokonna. Qassi enti banta aawatape ekida hara daro wogi de7ees: hessika sineta, kereta, birata miishetanne arsa meecciya wogaa naageysa. \p \v 5 Farsaawetinne higge astamaareti Yesuusa, “Ne tamaareti ayis aawata wogaa menthidi banta kushiya meecetonna kathi moonna?” yaagidi oychidosona. \p \v 6 Yesuusi entako, “Isayaasi hintena cubbota, \q1 “ ‘Haysi asay tana ba inxarsa xalaalan bonchees, \q2 shin enta wozanay taape haahon de7ees.\x - \xo 7:6 \xo*\xt Isa 29:13.\xt*\x* \q1 \v 7 Asi medhida wogaa Xoossaa higge daanisidi tamaarsiya gisho, \q2 enti taw mela goyinnoosona’ ” \m gidi xaafidaysi tuma. \p \v 8 “Hinte Xoossaa kiitaa aggidi asa wogaa minthidi naageta” yaagis. \p \v 9 Qassika Yesuusi, “Hinte hinte wogaa naagidi Xoossaa kiitaa yeggi agganaw lo77o oge demmideta. \v 10 Musey, ‘Ne aawanne ne aayiw boncha’, qassi ‘Ba aawanne ba aayiw cayeysi hayqanaw bessees’ yaagis.\x - \xo 7:10 \xo*\xt Kessa 20:12; Zaare 5:16; Kessa 21:17; Leewe 20:9.\xt*\x* \v 11 Shin issi asi ba aawa woyko ba aayiw maaddanaysa aggidi, ‘Haysi taani Xoossas immida yarsho’ giiko, \v 12 I ba aawa woyko ba aayiw maaddonna mela ootheeta. \v 13 Hessadaka, hinte harata tamaarsida hinte wogan Xoossaa qaala kadhideta. Hessa mela hara darobaa ootheeta” yaagis. \s1 Ase Tunisiyabata \r (Maato 15:10-20) \p \v 14 Yesuusi daro asaa qassika baako xeegidi, “Ubbay taani odeysa si7itenne akeekite. \v 15 Asa wozanape keyaabay ase tuniseesipe attishin, karepe asa ulo gelidi ase tunisiyabay aybika baawa. \v 16 Si7iya haythi de7iya oonika si7o” yaagis. \p \v 17 Yesuusi daro asaa yeggi aggidi soo gelin iya tamaareti he leemisuwaba iya oychidosona. \v 18 I entako, “Hintewuka qassi gelibeennee? Karepe asan geliyabay aybika ase tunisanaw danda7onnaysa akeeketii? \v 19 Ayis giiko, kathi asa ulo giddo gelidi kanthidi aadhesipe attishin, asa wozana giddo gelenna” yaagis. Hessan Yesuusi kathi ubbay geeshshi gideysa erisis. \p \v 20 Kaallidika, Yesuusi, “Asa tunisiyabay asa wozana giddofe keyaaba. \v 21 Asa wozana giddofe keyaabay iita qofa, laymatethi, kayso, ase wodho, laame, \v 22 iita amo, iitatethi, gene, qayxe, cimo, qanaate, cashshe, otoronne boozatethi. \v 23 Ha iitabay ubbayka asa wozana giddofe keyidi ase tunisees” yaagis. \s1 Issi Maccase Ammano \r (Maato 15:21-28) \p \v 24 Yesuusi yaape keyidi, Xiroosa katama matan de7iya biitta bis. I issi keethi gelidi yan de7eysa oonika erana mela koybeenna. Shin qosetidi gam7anaw danda7ibeenna. \v 25 Shin I guutha na7iw tuna ayyaanay oykida issi maccasiya Yesuusaba si7ada ellesa iyako yada iya tohuwa bolla kundasu. \v 26 Iya Ayhude maccasi giduku; iya yeletiday Sirofinqe biittana. Iya, ba na7epe tuna ayyaana kessana mela Yesuusa woossasu. \p \v 27 Shin Yesuusi zaaridi, “Nayti koyrottidi kathaa kallo; nayta kathaa ekidi kanatas yeggeysi lo77o gidenna” yaagis. \p \v 28 Maccasiya zaarada, “Ta Godaw hessi tuma, shin gayta matan de7iya kanati naytape wodhiya tiifiya moosona” yaagasu. \p \v 29 Yesuusi qassi iiko, “Ha ne qaala gisho, ne soo ba; tuna ayyaanay ne na7epe keyis” yaagis. \p \v 30 Maccasiya ba soo biya wode tuna ayyaanay iipe keyin hiixan zin7idaaro demmasu. \s1 Tullenne Muume Ura \p \v 31 Yesuusi Xiroosa katamaape keyidi, Sidoonaranne Tammu Katamata geetetiya biittara kanthidi Galila Abbaako bis. \v 32 Asay tullenne waayidi odetiya asi Yesuusako ehidi, ba kushiya iya bolla wothana mela iya woossidosona. \v 33 Yesuusi barka he uraa daro asape gaxa kessidi, ba biradhiya iya haythan yeddis. Qassi cuchu cuttidi iya inxarsaa bochis. \v 34 Salo pude xeellidi, tooki shempidi, “Eftah” gis. Birshethayka “Dooyeta” guussu. \v 35 Uraa haythay ellesidi dooyetis, qashetida inxarsayka birshetis, uray geeshshidi odetis. \p \v 36 Yesuusi asaako, “Haysa oodeska odopite” yaagis. Shin I daro minthidi odopite gin, asay odaa yaa darsis. \v 37 Hessa si7ida asa ubbay daro malaaletidi, “Ubbabaa I loythi oothees. Hari attoshin, tulliya sissees, muumiya odisees” yaagidosona. \c 8 \s1 Oyddu Mukulu Asaa \r (Maato 15:32-39) \p \v 1 Guutha wodepe guye, daro asay Yesuusako shiiqidosona. Asaas miyabay dhayin Yesuusi ba tamaareta baako xeegidi, \v 2 “Ha asay taara heedzu gallas gakanaw gam7idi, aykoka miyaba demmiboonna gisho, tana asay qadhethees. \v 3 Taani asaa koshara soo yeddiko asay bishe ogen daaburidi kundana, bagga asay haahosoope yidosona” yaagis. \p \v 4 Yesuusa tamaareti zaaridi, “Ha mela biittan ha asa ubbaa muzanaw gidiya kathi demmanaw danda7ey oonee?” yaagidosona. \p \v 5 Yesuusi entako, “Hintew aapun uythi de7ii?” yaagidi oychis. \p Enti zaaridi, “Laapun uythi de7ees” yaagidosona. \p \v 6 Yesuusi asay sa7an uttana mela kiittis. Yaatidi, laapun uythaa ekidi Xoossaa galati simmidi he uythaa menthidi, asaas gishana mela ba tamaaretas immis. Iya tamaareti asaas gishidosona. \v 7 Entaw qassi guutha laafa moloti de7oosona. Yesuusi he molota gisho Xoossaa galatidi, asaas gishana mela ba tamaareta kiittis. \v 8 Asa ubbay midi kallidosona. Iya tamaareti attida tiifiya laapun gayta kumethi denthidosona. \v 9 Kathaa mida asaa tayboy oyddu mukulu gidana. Hessafe guye, Yesuusi asa yeddis. \v 10 I qassi ba tamaaretara ellesi wogolon gelidi Dalmanuuta biitta bis. \s1 Malaata Be7anaw Oychida oysha \r (Maato 16:1-4) \p \v 11 Farsaaweti yidi Yesuusa paacanaw koyidi, salope bantana malaata bessaana mela Yesuusara palama oykidosona.\x - \xo 8:11 \xo*\xt Maato 12:38; Luqa 11:16.\xt*\x* \p \v 12 Yesuusi tooki shempidi, “Ha wodiya asay ayis malaata koyii? Taani hintew tuma odayis; ha wodiya asaas ay malaatika imetenna” yaagis.\x - \xo 8:12 \xo*\xt Maato 12:39; Luqa 11:29.\xt*\x* \v 13 I enta yan yeggi aggidi zaari wogolon gelidi abbaafe hefinthi pinnis. \s1 Farsaawetanne Herodiisa Irsho \r (Maato 16:5-12) \p \v 14 Iya tamaareti kathi efanaysa dogidosona; entaw wogoluwa giddon issi uythaafe hari baawa. \v 15 Yesuusi entako, “Hintena erite. Farsaaweta irshuwafenne Herodiisa irshuwafe naagetite” yaagidi kiittis.\x - \xo 8:15 \xo*\xt Luqa 12:1.\xt*\x* \p \v 16 Enti banta giddon, “I haysa gey nuus uythi bayna gishosa” yaagidosona. \p \v 17 Yesuusi enti geysa eridi entako, “Hintew uythi bayna gisho ayis odeteetii? Ha77ika ereketii? Woyko akeekeketii? Hinte wozanay doccidee? \v 18 Hintew ayfey de7ishin be7eketii? Haythi de7ishin si7eketii? Hinte akeeketii?\x - \xo 8:18 \xo*\xt Ermi 5:21; Hiz 12:2; Mar 4:12.\xt*\x* \v 19 Taani ichashu uythaa ichashu mukulu asaas bathida wode aapun gayta kumethi tiife denthidetii?” yaagis. \p Entika, “Tammanne nam7u gayta kumethi” yaagidosona. \p \v 20 “Hessadaka, taani laapun uythaa oyddu mukulu asaas bathida wode aapun gayta kumetha tiife denthidetii?” yaagis. \p Enti, “Laapun gayta kumethi denthida” yaagidosona. \p \v 21 Yaatin, “Ha77ika akeekibeketii?” yaagis. \s1 Beetesaydan De7iya Issi Qooqe \p \v 22 Enti Beetesayda katamaa bidosona. Guutha asati qooqe uraa Yesuusako ehidi he uraa bochana mela iya woossidosona. \v 23 Yesuusi qooqe uraa kushiya oykidi katamaape gaxa kessis. Iya ayfiyan cuttidi ba kushiya iya bolla wothidi, “New aykoy bentii?” yaagidi oychis. \p \v 24 Uray dhoqu gidi xeellidi, “Taw asay bentees, shin asay hemetishe mithi daanees” yaagis. \p \v 25 Hessafe guye, Yesuusi zaaridi, uraa ayfiyan ba kushiya wothis. Uray loythi xeellis, iya ayfey paxis, ubbaba geeshshidi be7is. \v 26 Yesuusi addiyako, “Ne soo ba, shin gutaa gelopa” yaagidi kiittis. \s1 Phexroosa Markatetha \r (Maato 16:13-20; Luqa 9:18-21) \p \v 27 Yesuusi ba tamaaretara Qisaare Filphoosa matan de7iya gutaa bis. Enti bishin oge bolla Yesuusi, “Tana asay oona goonna?” yaagidi ba tamaareta oychis. \p \v 28 Iya tamaareti, “Issi issi asay nena, ‘Xammaqiya Yohaanisa’ goosona; harati, ‘Eeliyaasa goosona’ qassi harati, ‘Nabetape issuwa’ goosona” yaagidosona.\x - \xo 8:28 \xo*\xt Mar 6:14.\xt*\x* \p \v 29 Yesuusi entako, “Yaatin hinte tana oona geetii?” yaagidi oychis. \p Phexroosi, “Neeni Kiristoosa” yaagidi zaaris. \p \v 30 Yesuusi, “Tabaa oodeska odopite” yaagidi enta kiittis. \s1 Yesuusi Bana Gakana Waayiya Odis \r (Maato 16:21-28; Luqa 9:22-27) \p \v 31 Yesuusi ba tamaaretako, “Asa Na7ay, daro meto ekanaw bessees; cimati, kahine halaqatinne higge astamaareti iya ixanaw bessees. Enti iya wodhanawunne I, heedzu gallasape guye, hayqope dendanaw bessees” yaagidi enta tamaarsis. \v 32 I hessa entaw geeshshidi odis. Phexroosi iya issi bagga zaaridi hanqetis. \p \v 33 Shin Yesuusi guye simmidi, ba tamaareta xeellidi, Phexroosa hanqetidi, “Ha Xalahey, taape haaka. Neeni asi dosiyaba qopaasape attishin, Xoossay dosiyaba qopaka” yaagis. \s1 Yesuusa Kaaloy Cigisiya Gate \r (Maato 10:38-39; 16:24-28; Luqa 9:23-27; 14:26-27) \p \v 34 Qassika Yesuusi daro asaanne ba tamaareta baako xeegidi, “Tana kaallanaw koyiya oonika bana kaddo; ba masqaliya tookidi tana kaalo.\x - \xo 8:34 \xo*\xt Maato 10:38; Luqa 14:27.\xt*\x* \v 35 Ba shempuwa ashshanaw koyiya uray dhaysana. Shin ta gishonne Wongela gisho ba shempuwa dhaysiya uray ashshana.\x - \xo 8:35 \xo*\xt Maato 10:39; Luqa 17:33; Yoha 12:25.\xt*\x* \v 36 Issi asi sa7an de7iya ubbaba baw shiishidi, ba shempuwa dhaysiko iya ay maaddanee? \v 37 Issi asi ba shempuwa wozanaw ay immanaw danda7ii? \v 38 Xoossaa ammanonna ha iita yeletethan, issi asi tananinne ta qaalan yeellatiko, Asa Na7ay, qassi ba Aawa bonchon geeshsha kiitanchotara yaa wode iyan yeellatana” yaagis. \c 9 \s1 Yesuusa Malay Laametis \r (Maato 17:1-13; Luqa 9:28-36) \p \v 1 Yesuusi entako, “Taani hintew tuma odayis; Xoossaa kawotethay wolqara yeysa be7onna hayqonna issi issi asati haysan de7oosona” yaagis. \p \v 2 Yesuusi usupun gallasape guye, baara Phexroosa, Yayqoobanne Yohaanisa ekidi, enta xalaala gita zuma bolla kessidi enta sinthan laametis.\x - \xo 9:2 \xo*\xt 2 Phex 1:17-18.\xt*\x* \v 3 Iya ma7oyka phoolis; sa7an ma7o meecciya oonika geeshshanaw danda7onnaysa mela daro booxis. \v 4 He heedzu tamaareti, Eeliyaasinne Musey Yesuusara odetishin be7idosona. \p \v 5 Phexroosi Yesuusa, “Astamaariyaw, nuuni haysan de7eysi nuus lo77o; nu heedzu shaqarata issuwa new, issuwa Muses, qassi issuwa Eeliyaasas shaqarana” yaagis. \v 6 Iyaranne hankotara daro yayyida gisho Phexroosi ay giyakoka eribeenna. \p \v 7 Hessafe guye, shaaray yidi enta kammin shaarape, “Haysi ta dosiya, ta Na7aa, I geysa si7ite” giya qaalay yis. \v 8 Ellesidi enti yuushshi aathidi xeelliya wode, Yesuusape attishin, haraa oonaka banta matan be7ibookona.\x - \xo 9:8 \xo*\xt Maato 3:17; Mar 1:11; Luqa 3:22.\xt*\x* \p \v 9 Enti zumaa bollafe wodhishin, Yesuusi entako, “Asa Na7ay, hayqope dendana gakanaw, hinte be7idaba oodeska odopite” yaagidi kiittis. \p \v 10 I kiittidaysa enti, “Ero” gidi, “Ha hayqope dendo guussay woyguuse” gidi, banta giddon odetidosona. \p \v 11 Enti zaaridi, “Higge astamaareti, ‘Eeliyaasi koyrottidi yaanaw bessees’ ayis goonna?” yaagidi oychidosona.\x - \xo 9:11 \xo*\xt Milki 4:5; Maato 11:14.\xt*\x* \p \v 12 Yesuusi zaaridi “Eeliyaasi koyrottidi yidi, ubbaba giigisees; yaatin, Geeshsha Maxaafan, ‘Asa Na7i daro waayetana; ixetana’ yaagidi aybis xaafetidee? \v 13 Shin taani hintew odayis; Eeliyaasi yis; qassi iyabay Geeshsha Maxaafan xaafetidaysada, asay iya bolla banta koydaba oothidosona” yaagis. \s1 Tuna Ayyaani Oykida Na7a \r (Maato 17:14-21; Luqa 9:37-43) \p \v 14 Yesuusi, Phexroosi, Yayqoobinne Yohaanisi hanko iya tamaaretako simmidi yaa wode, daro asay enta yuushuwan eqidaysatanne higge astamaare gidida guutha asati entara palameysa be7idosona. \v 15 He daro asay Yesuusa be7ida wode malaaletidi, ellesidi iyako woxi yidi, iya sarothidosona. \v 16 Yesuusi ba tamaaretako, “Entara ay palameetii?” yaagidi oychis. \p \v 17 He daro asa giddofe issi uray zaaridi, “Astamaariyaw, ta na7aa bolla odetethi diggiya tuna ayyaanay de7iya gisho, iya neeko ekada yas. \v 18 Ha tuna ayyaanay iya oykiya wode ubban, iya shoci yeggees; iya doonara gopontoy yees; qassi ache garcisees; asatethayka minnees. Iyape ha tuna ayyaana kessana mela, ne tamaaretas odas, shin kessanaw danda7ibookona” yaagis. \p \v 19 Yesuusi zaaridi entako, “Ammanonna ha wodiya asaw! Taani hintera awude gakanaw daanee? Qassi hintena awude gakanaw danda7anee? Na7aa taako haa eki yiite” yaagis. \v 20 Enti na7aa iyako ehidosona; he tuna ayyaanay Yesuusa be7ida mela na7aa kokorsis; na7ay sa7an kundidi, doonara gopontoy toofu gishin gondoretis. \v 21 Yesuusi he na7aa aawako, “Haysi ne na7aa oykoosape ay mela wode gidanee?” yaagidi oychis. \p Na7aa aaway, “I guuthan de7ishin oykis. \v 22 Iya wodhanaw daro wode tamaninne haathan yeggees, shin ne danda7iko, nuus qadhetarki, nuna maaddarki” yaagis. \p \v 23 Yesuusi iya, “ ‘Neeni danda7iko gay?’ Ammaniya oodeska ubbabay danda7etees” yaagis. \p \v 24 Ellesidi na7aa aaway ba qaala dhoqu oothidi, “Taani ammanayis, shin guja ammananada tana maaddarki” yaagis. \p \v 25 Yesuusi asay dari dari beysa be7idi, tuna ayyaana, “Ha tullenne muume ayyaanaw, ha na7aape keya gada nena ta kiittayis; qassi nam7antho iyan gelopa” yaagis. \p \v 26 He tuna ayyaanay waassidi, na7aa daro kokorsidi, iyape keyis. Na7ay hayqida daanin, daro asay, “Na7ay hayqis” yaagidosona. \v 27 Shin Yesuusi na7aa kushiya oykidi denthin, na7ay dendi eqis. \p \v 28 Yesuusi soo gelidaysafe guye, iya tamaareti, “Nuuni he tuna ayyaana kessanaw ayis danda7ibooko?” yaagidi Yesuusa dumma oychidosona. \p \v 29 Yesuusi zaaridi, “Hessa melay woosapenne xoomape attishin, haraban keyanaw danda7enna” yaagis. \s1 Yesuusi Ba Hayquwaba Zaaridi Odis \r (Maato 17:22-23; Luqa 9:43-45) \p \v 30 Enti he bessaafe dendidi, Galilara aadhidi bidosona; Yesuusi ba de7iyasuwa oonika erana mela koybeenna. \v 31 I ba tamaaretako, “Asa Na7aa, asi asas aathidi immananne wodhana; I heedzu gallasape guye, hayqope dendana” yaagidi tamaarsees. \p \v 32 Shin entaw I geysi gelibeenna; qassi iya oychanawuka yayyidosona. \s1 Ubbaafe Aadhey Oonee? \r (Maato 18:1-5; Luqa 9:46-48) \p \v 33 Enti Qifirnahooma katamaa bidi soo gelidaysafe guye, Yesuusi entako, “Ogen ay odeteetii?” yaagidi oychis. \v 34 Shin enti, “Nu giddon ubbaafe aadhanay oonee?” yaagidi palamida gisho, si77i gidoosona.\x - \xo 9:34 \xo*\xt Luqa 22:24.\xt*\x* \v 35 Yesuusi uttidi, tammanne nam7u tamaareta xeegidi, “Oonika sinthe aadhanaw koyko, ubbaafe guye aadhidi, ubbaas aylle gidanaw bessees” yaagis.\x - \xo 9:35 \xo*\xt Maato 20:26.\xt*\x* \p \v 36 Issi guutha na7aa ekidi, enta giddon essis; he guutha na7aa idimmidi entako, \v 37 “Haysa mela guutha naytape issuwa ta sunthan mokiya oonika tana mokees; qassi tana mokiya oonika tana kiittidaysaka mokeesipe attishin, ta xalaala mokenna” yaagis.\x - \xo 9:37 \xo*\xt Maato 10:40; Luqa 10:16; Yoha 13:20.\xt*\x* \s1 Nuna Ixonnay Nu Bagga \r (Luqa 9:49-50) \p \v 38 Yohaanisi, “Astamaariyaw, issi asi ne sunthan tuna Ayyaanata kessishin nuuni be7idi, nu bagga gidonna gisho, iya diggida” yaagis. \p \v 39 Shin Yesuusi, “Oonika ta sunthan Xoossay oothiya malaatata oothidi, ellesidi ta bolla iitabaa odetanaw danda7ey bayna gisho diggofite. \v 40 Nubaa ixonna uray nu bagga.\x - \xo 9:40 \xo*\xt Maato 12:30; Luqa 11:23.\xt*\x* \v 41 Taani hintew tuma odayis; hinte tabaa gidiya gisho, oonika hintew ta sunthan halo haathi uyanaw immikoka, ba woytuwa ekana.\x - \xo 9:41 \xo*\xt Maato 10:42.\xt*\x* \s1 Hara Asas Dhube Gidopa \r (Maato 18:6-9; Luqa 17:1-2) \p \v 42 “Tana ammaniya ha guuthatape issuwa balethiya oonika, gaacha wogga woxa ba qoodhen qachidi, abban wulliyako iyaw lo77o. \v 43-44 Ne kushey nena balethiko, qanxa hola. Neeni nam7u kushera to7onna gaanname taman yegeteysafe, duuxa kushera de7uwa geloy new lo77o.\x - \xo 9:43-44 \xo*\xt Maato 5:30.\xt*\x* \v 45-46 Ne tohoy nena balethiko, qanxa hola. Neeni nam7u tohuwara gaanname taman yegeteysafe, wobbe gidada de7uwa geleysi new lo77o. \v 47 Ne ayfey nena balethiko, wooca kessa hola. Neeni nam7u ayfiyara gaanname taman yegeteysafe, issi ayfiyara Xoossaa kawotethaa geleysi new lo77o.\x - \xo 9:47 \xo*\xt Maato 5:29.\xt*\x* \v 48 Yan enta miya guxuney hayqenna, tamayka to7enna.\x - \xo 9:48 \xo*\xt Isa 66:24.\xt*\x* \p \v 49 “Yarshoy maxinen geeyeysa mela asi ubbay taman harqetana. \v 50 Maxiney lo77o, shin I mal7onna ixiko, zaaridi waati mal7ethanee? Hintenan maxiney de7o. Yaanidi, issoy issuwara sarotethan de7ite” yaagis.\x - \xo 9:50 \xo*\xt Maato 5:13; Luqa 14:34.\xt*\x* \c 10 \s1 Eko Gelo Timirte \r (Maato 19:1-2; Luqa 16:18) \p \v 1 Yesuusi hessafe dendidi, Yihuda biitta bidi Yordaanose Shaafa pinnis. Daro asay zaaridi iyako shiiqin, kaseysadaka he asaa tamaarsis. \p \v 2 Issi issi Farsaaweti paacanaw koyidi Yesuusa, “Issi asi ba machiw yeddana mela Muse higgey kiittii?” yaagidi iya oychidosona. \p \v 3 I zaaridi, “Musey hintena woygidi kiittidee?” yaagis. \p \v 4 Enti, “Musey, ‘Issi asi ba machees anjo worqate immidi yeddo’ gis” yaagidosona.\x - \xo 10:4 \xo*\xt Zaare 24:1.\xt*\x* \p \v 5 Yesuusi zaaridi, enta “Hinte odin si7onnayisata gidiya gisho, Musey ha kiitaa hintew xaafis. \v 6 Shin Xoossay koyro medhiya wode, addenne macca oothidi, enta medhis.\x - \xo 10:6 \xo*\xt Medhe 1:27; 5:1.\xt*\x* \v 7 Hessa gisho, issi asi ba aawanne ba aayiw aggidi, ba machera issife de7ees.\x - \xo 10:7 \xo*\xt Medhe 2:24.\xt*\x* \v 8 Enti nam7ay issi ase gidoosona; hizape, enti issi ase gidoosonape attishin, nam7u asi gidokona. \v 9 Hessa gisho, Xoossay issife qachidaysa asi shaakofo” yaagis. \p \v 10 Enti soo simmida wode, iya tamaareti ha odabaa Yesuusa nam7antho oychidosona. \v 11 Yesuusi entako, “Ba machiw yeddidi hara ekiya oonika laymatees.\x - \xo 10:11 \xo*\xt Maato 5:32; 2 Qoro 7:10-11.\xt*\x* \v 12 Qassi maccasiyaka ba azinaape keyada hara azina geliko laymatawusu” yaagis. \s1 Yesuusi Yooga Nayta Anjis \r (Maato 19:13-15; Luqa 18:15-17) \p \v 13 Yesuusi guutha nayta bolla ba kushiya wothana mela, issi issi asay nayta iyako ehoosona, shin iya tamaareti he asa hanqetidosona. \v 14 Yesuusi hessa be7idi, ba tamaareta hanqetidi; entako, “Guutha nayti taako yeysa diggofite; Xoossaa kawotethay haysata melasa. \v 15 Taani hintew tuma odayis; Xoossaa kawotethaa guutha na7ada ekonna uray oonika he kawotethaa ubbaraka gelenna” yaagis.\x - \xo 10:15 \xo*\xt Maato 18:3.\xt*\x* \v 16 Guutha nayta idimmidi, ba kushiya enta issuwa issuwa bolla wothidi anjis. \s1 Dure Na7atetha Ura \r (Maato 19:16-30; Luqa 18:18-30) \p \v 17 Yesuusi baanaw keyda wode, issi uray woxi yidi, iya sinthan gulbatidi, “Keeha astamaariyaw, taani merinaa de7o laattanaw ay ootho?” yaagidi oychis. \p \v 18 Yesuusi, “Ayis tana keehaw gada xeegay? Xoossaa xalaalape attishin, hari keehi oonika baawa. \v 19 Xoossaa kiitaa, wodhopa; laymatopa; kaysotopa; wordo markatofa; inxarsan cimmofa; ne aawanne ne aayiw boncha yaageysa eraasa” yaagis.\x - \xo 10:19 \xo*\xt Kessa 20:12-16; Zaare 5:16-20.\xt*\x* \p \v 20 Uray, “Astamaariyaw, taani hessa ubbaa na7atethafe doomada ha77i gakanaw naagayis” yaagis. \p \v 21 Yesuusi uraa tishshi oothi xeellidi dosis; “New issibay pacees; bada new de7iyaba ubbaa bayzada, he miishiya manqotas imma; neeni salon dure gidana. Yaata simmada tana kaalla” yaagis. \v 22 Shin uray hessa si7idi, I daro dure gidiya gisho, ba som7uwa kareethis, ufaytonna aggidi bis. \p \v 23 Yesuusi ba tamaareta yuushshi aathi xeellidi, “Dure asi Xoossaa kawotethaa gelanaysi waanidi metandeesha!” yaagis. \p \v 24 Iya tamaareti iya timirtiya si7idi malaaletidosona. Shin Yesuusi qassika entako, “Nayto, Xoossaa kawotethaa gelanaysi waanidi metandeesha! \v 25 Dure asi Xoossaa kawotethaa gelanaysafe, gimaley narpe luhora aadheysi kawuyees” yaagis. \p \v 26 Iya tamaareti malaaletidi, “Yaatin, ooni attanee?” yaagidi, issoy issuwa oychidosona. \p \v 27 Yesuusi enta tishshi oothi xeellidi, “Haysi Xoossas danda7etesipe attishin, asas danda7etenna; Xoossas ubbabay danda7etees” yaagis. \p \v 28 Phexroosi Yesuusako, “Heko; nuuni nubaa ubbaa aggidi, nena kaallida” yaagis. \p \v 29 Yesuusi “Taani hintew tuma odayis; ta gishonne wongela gisho, keethe woyko ishata woyko micheta woyko aawa woyko aayo woyko machiw woyko nayta woyko gade aggida oonika, \v 30 ha77i ha wodiyan xeetu kushe keetha, ishata, micheta, aayeta, nayta, gadiya, goodetethara issife ekana. Sinthafe yaana wodiyanka merinaa de7uwa ekana. \v 31 Shin daroti ha77i dethan sinthe gididaysati guye gidana, qassi daroti ha77i guye gididaysati sinthe gidana” yaagis.\x - \xo 10:31 \xo*\xt Maato 20:16; Luqa 13:30.\xt*\x* \s1 Yesuusi Ba Hayquwaba Heedzantho Odis \r (Maato 20:17-19; Luqa 18:31-34) \p \v 32 Yesuusaranne iya tamaaretara Yerusalaame bishin, Yesuusi ba tamaareta sinthan hemetees. Enti malaaletidosona. Iya kaalleysatika yayyidosona. Nam7antho, tammanne nam7u tamaareta gaxa kessidi, bana gakanaba dumma entaw haysada yaagidi odis. \v 33 “Heko, nuuni Yerusalaame ha77i keyoos. Yan Asa Na7ay, kahine halaqatasinne higge astamaaretas aadhidi imetana. Enti iya bolla hayqo pirdaa pirdana; qassi Ayhude gidonna deriyas iya aathidi immana. \v 34 Ayhude gidonna derey iya toochana, iya bolla cuttana, lisson garaafananne wodhana. I heedzu gallasape guye, hayqope dendana” yaagis. \s1 Yayqoobanne Yohaanisa Woosa \r (Maato 20:20-28) \p \v 35 Zabdiyoosa nayti Yayqoobinne Yohaanisi Yesuusako yidi, “Astamaariyaw, nuuni nena woossiyaba ubbaa nuus oothana mela koyoos” yaagidosona. \p \v 36 Yesuusi entako, “Taani hintew ay ootho?” yaagis. \p \v 37 Enti, “Neeni ne boncho kawotethan uttiya wode, nuupe issuwa ushacha baggara qassi issuwa haddirsa baggara utisarki” yaagidosona. \p \v 38 Shin Yesuusi entako, “Hinte ay woossiyako ereketa, ta uyanaw de7iya xuu7aa uyanaw danda7eetii? Qassi taani xammaqetanaw de7iya xinqatiya xammaqetanaw danda7eetii?” yaagis.\x - \xo 10:38 \xo*\xt Luqa 12:50.\xt*\x* \p \v 39 Enti zaaridi, “Ee danda7oos” yaagidosona. \p Yesuusi qassi, “Tumaka ta uyanaw de7iya xuu7aa hinte uyana, taani xammaqetanaw de7iya xinqatiya hinte xammaqetana. \v 40 Shin taape ushacha baggaranne haddirsa baggara uttanayisata dooranaw taw maati baawa, shin he bessay Xoossay immanaw giigisidi wothidaysatasa” yaagis. \p \v 41 Hanko tammu tamaareti hessa si7ida wode, Yayqoobanne Yohaanisa bolla hanqetidosona. \v 42 Yesuusi enta ubbaa baako xeegidi, “Ayhude gidonna asaa halaqati deriya haareyisata geetetidi xeegeteysanne haareysatas deriya bolla maati de7eysa hinte ereeta.\x - \xo 10:42 \xo*\xt Luqa 22:25-26; Maato 23:11; Mar 9:35; Luqa 22:26.\xt*\x* \v 43 Shin hinte giddon hessa mela gidenna; hinte giddon gitatanaw koyey oonika hintew aylle gidanaw bessees. \v 44 Qassi hinte giddon ubbaafe bolla gidanaw koyey oonika hinte ubbaas aylle gidanaw bessees. \v 45 Hari attoshin, Asa Na7ayka, asaas oothanawunne darota wozanaw ba shempuwa aathidi immanaw ysipe attishin, asi iyaw oothana mela yibeenna” yaagis. \s1 Qooqiya Barximoosa \r (Maato 20:29-34; Luqa 18:35-43) \p \v 46 Enti Iyaarko katama bidosona. Yesuusi ba tamaaretaranne daro asaara Iyaarkofe keyishin, Ximoosa na7ay, qooqey, Barximoosa geeteteysi, oge gaxan woossishe uttis. \v 47 Barximoosi, yaara aadhey Naazirete Yesuusa gididaysa si7ida wode, ba qaala dhoqu oothidi, “Dawita na7aa Yesuusa, tana maararki!” yaagis. \p \v 48 Daro asay iya, “Hayza!” gidi hanqetidosona. \p Shin, I ba qaala kaseysafe daro dhoqu oothidi, “Dawita na7aw, tana maararki!” yaagis. \p \v 49 Yesuusi eqidi, “Iya haa xeegite” yaagis. \p Enti qooqiyako, “Aykoy baawa, denda eqa, nena xeegees” yaagidosona. \v 50 Qooqey ba ma7uwa holi yeggidi, gupi dendi eqidi, Yesuusako bis. \p \v 51 Yesuusi, “Taani new ay oothana mela koyay?” yaagis. \p Qooqey, “Astamaariyaw, ta xeellanaw koyayis” yaagis. \p \v 52 Yesuusi, “Ba, ne ammanoy nena pathis” yaagis. Iiraka iya ayfey xeellin, Yesuusa kaallis. \c 11 \s1 Gita Bonchon Yerusalaame Geluwa \r (Maato 21:1-11; Luqa 19:28-40; Yoha 12:12-19) \p \v 1 Enti Yerusalaame matishe, Shamaho zuma matan de7iya Beetefaagenne Bitaane katamata gakidosona. Yesuusi ba tamaaretape nam7ata sinthe kiittidi, \v 2 “Hintefe sinthan de7iya gutaa biite; yaa gelida mela oonika toggiboonna qashon de7iya hare mari hinte demmana, iya billidi, haa eki yiite. \v 3 Oonika hintena, ‘Haysa ayis oothetii?’ yaagidi oychiko, ‘Goday iya koyees, ellesidi haa yeddana’ yaagite” yaagis. \p \v 4 Enti bidi, hare mari kare bolla oge matan qashetidi de7eysa demmidi billidosona. \v 5 He bessan eqida issi issi asati entako, “Hare maraa waatanaw billeetii?” yaagidi oychidosona. \v 6 Iya tamaareti Yesuusi bantana kiittidaysa odin, asati yeddi aggidosona. \v 7 Enti hare maraa Yesuusako ehidi, banta ma7uwa iya zokon hiixin Yesuusi he hare maraa toggis. \v 8 Daro asay banta ma7uwa ogiyan hiixidosona; qassi harati mitha tashe tashidi, ogen hiixidosona. \v 9 Yesuusape sinthara hemetiya asaynne iya kaalliya asay banta qaala dhoqu oothidi, \q1 “Hosaana!\f + \fr 11:9 \fr*\fk Hosaana: \fk*\xt Maato 21:9\xt* be7ite.\f* Xoossay galatetto! \q2 Godaa sunthan yeysi anjetidaysa.\x - \xo 11:9 \xo*\xt Maz 118:25.\xt*\x* \q1 \v 10 Godaa sunthan yaa nu aawa \q2 Dawita kawotethay anjetidaysa. \q1 Ubbaafe Bolla Salon \q2 de7iya Xoossay galatetto” \m yaagidosona. \p \v 11 Yesuusi Yerusalaame bidi, Xoossaa Keetha gelis. Qassi ubbaba yuuyi xeellidaape guye, sa7i qammiya gisho, tammanne nam7u tamaaretara Bitaane katama bis. \s1 Yesuusi Baaddida Balase Mithiw \r (Maato 21:18-19) \p \v 12 Wontetha gallas enti Bitaanepe keyidi bishin, Yesuusi koshatis. \v 13 Haahon issi balase mithiw haytha xalaala ma7a uttidaaro be7idi, I bolla ayfey bentiko gidi, be7anaw iiko bis, shin iiko I biya wode, haytha xalaalape attishin, issi ayfeka demmibeenna; ayis giiko, balasey ayfiya wodey gakibeenna. \v 14 Yesuusi he balasiw, “Hiza, asi neepe merinaw ayfe moopo” yaagis. Iya tamaareti I geysa si7idosona. \s1 Xoossa Keethan Zal7eyisata Kessis \r (Maato 21:12-17; Luqa 19:45-48; Yoha 2:13-22) \p \v 15 Enti Yerusalaame bidosona; Yesuusi Xoossa Keethi gelidi, yan bayzeysatanne shammeyisata kare goodo oykis; qassi miishe laammeyisata xarpheezanne holle bayzeyisata oydiya shiri yeggidi, \v 16 asi aybibaaka tookidi, xoossa keetha giddora aadhona mela diggis. \v 17 Yesuusi asaa haysada yaagidi tamaarsis: “Geeshsha Maxaafan, ‘Ta keethay asi ubbay Xoossaa woossiya keethi gidana’ geetetidi xaafetis. Shin hinte iya pangati qosetiya gongolo oothideta” yaagis.\x - \xo 11:17 \xo*\xt Isa 56:7; Ermi 7:11.\xt*\x* \p \v 18 Kahine halaqatinne higge astamaareti hessa si7idi, iya wodhanaw oge koydosona. Shin daro asay iya timirtiyan malaaletiya gisho, iyaw babidosona. \p \v 19 Sa7ay omarsiya wode Yesuusinne iya tamaareti katamaape gaxa keyidosona. \s1 Balase Mithiya Melasu \r (Maato 21:20-22) \p \v 20 Enti wontetha gallas he ogiyara aadhishe, he balasiya xaphora melidaaro be7idosona. \v 21 Phexroosi akeekidi, “Astamaariyaw, Heko, neeni baaddida balasiya melasu” yaagis. \p \v 22 Yesuusi zaaridi, “Xoossaa ammanite. \v 23 Taani hintew tuma odayis; oonika ba wozanan sidhonna gidabay hananaysa ammanidi, ha zumaa, ‘Dendada abban kunda’ yaagiko iyaw hanana.\x - \xo 11:23 \xo*\xt Maato 17:20; 2 Qoro 13:2.\xt*\x* \v 24 Hessa gisho, taani hintew odayis; Xoossaa hinte woossiyabanne oychiyaba ayba gidikoka ekidaada ammanite, hinte ekana. \v 25 Xoossaa woossanaw hinte eqiya wode, salon de7iya hinte Aaway hinte nagara atto gaana mela, oonika hintena naaqidabay de7iko, iyaw atto giite. \v 26 Shin asa nagara hinte atto goonna ixiko, salon de7iya hinte Aawayka hinte nagaraa hintew atto geenna” yaagis. \s1 Yesuusa Maatay Oyshetis \r (Maato 21:23-27; Luqa 20:1-8) \p \v 27 Enti zaaridi Yerusalaame bidosona. Yesuusi xoossa keethan hemetishin, kahine halaqati, higge astamaaretinne cimati iyako yidi, \v 28 “Neeni haysa oothanaw new ay maati de7ii? Woyko new ha maata immiday oonee?” yaagidosona. \p \v 29 Yesuusi zaaridi, “Ta hintena issiba oychana, taw odite. Ta qassi haysa ay maatan oothiyako, hintew odana. \v 30 Yohaanisa xinqatey Xoossafeye woyko asapee? Taw odite” yaagis. \p \v 31 Enti banta giddon palama doomidi, “Nuuni, ‘Xoossafe’ giiko, I nuuko, ‘Yaatin, Yohaanisi odidaysa ayis ammanibeketii?’ yaagana. \v 32 ‘Asape giiko’ asa ubbay Yohaanisi nabe gideysa eroosona.” Hessa gisho, asaas yayidosona. \v 33 Hessa gisho, enti Yesuusako, “Nuuni eroko” yaagidi zaaridosona. \p Yesuusi, “Taanika haysa ay maatan oothiyako, hintew odike” yaagis. \c 12 \s1 Goshshanchota Leemiso \r (Maato 21:33-46; Luqa 20:9-19) \p \v 1 Yesuusi entaw leemison yaagidi odis: “Issi uray woyne tokidi, iya yuushon dirsi diris. Qassi he woyne gum7iya olla bookis. Iya naaganaw adussa shako shakis. Hessafe guye, kothe oothiya asas immidi, hara biitta bis.\x - \xo 12:1 \xo*\xt Isa 5:1.\xt*\x* \v 2 Woyne ayfiya maxiya wodey gakin, bana gakiya gishuwa ehana mela, issi ba aylliya kothe aawatako yeddis. \v 3 Kothe aawati iya aylliya oykidi wadhidi, mela kushe yeddidosona. \v 4 Nam7antho hara aylle entako kiittin, enti he aylliya huuphiya qoo7idi kawushidi yeddidosona. \v 5 Woyne atakiltiya goday qassika hara aylle kiittis. He aylliya wodhidosona, qassi hara darota hessada oothidosona, issota issota wadhidi, harata wodhidosona. \p \v 6 “Woyne atakiltiya godaas kiittanaw ubbaafe wursethan I daro dosiya ba na7aa xalaali attis. I, ‘Enti ta na7aa bonchona aggokona’ gidi, ba na7aa entako kiittis. \p \v 7 “Shin kothe aawati banta giddon, ‘Laattanaysi haysa; yedhite iya wodhoos; iya laatay nubaa gidana!’ yaagidosona. \v 8 Na7aa oykidi wodhidi, iya aha woyne gadiya giddofe gaxa kessidi yeggidosona. \p \v 9 “Hiza, woyne gadiya goday waatanee? Yidi he kothe aawata wodhi ongidi, woyniya kothe oothiya hara asas immana. \q1 \v 10-11 “ ‘Gimbeysati boridi ixida shuchay \q2 godaa xaphuwa minthiya, \q2 ubbaafe aadhiya shuchu gidis. \q1 Haysi Goday oothidaba; \q2 qassi nu ayfiyaska malaalsiyaba’ \m yaageysa Geeshsha Maxaafape nabbabibeketii?” yaagis.\x - \xo 12:10-11 \xo*\xt Maz 118:22-23.\xt*\x* \p \v 12 Kahine halaqati, higge astamaaretinne cimati Yesuusi he leemisuwa banta bolla leemisidaysa erida gisho, iya oykanaw koydosona, shin asaas yayyidi, aggidi bidosona. \s1 Giiraba \r (Maato 22:15-22; Luqa 20:20-26) \p \v 13 Qassi iya odaape bala demmidi, iya oykana mela, Farsaawetapenne Herodiisa baggatape guutha asata iyako kiittidosona. \v 14 Enti iyako yidi, “Astamaariyaw, neeni tuma odeteysanne asape ase shaakonnaysa nuuni eroos. Neeni ase dummayaka; qassi Xoossaa ogiya tumatethan tamaarsaasa. Nuuni Roome biitta Kawa Qeesares giira giireysi wogeye woga gidennee? Giira giirane agganee?” yaagidosona. \p \v 15 Shin Yesuusi enta cubbotethaa eridi, “Tana ayis paacetii? Ane issi santime tana bessite” yaagis. \v 16 Enti iyaw ehidosona, “Ha misileynne sunthay oodebayee?” yaagidi enta oychis. \p Enti, “Roome Kawa Qeesareysa” yaagidosona. \p \v 17 Yesuusi zaaridi, “Yaatiko, Qeesareba Qeesares, Xoossaba Xoossaas immite” yaagin enti iyabaa malaaletidosona. \s1 Hayqope Dendoba \r (Maato 22:23-33; Luqa 20:27-40) \p \v 18 Hayqida asi dendenna giya Saduqaawetape issi issi asati Yesuusako yidi, haysada yaagidi, iya oychidosona.\x - \xo 12:18 \xo*\xt Hawa 23:8.\xt*\x* \v 19 “Astamaariyaw, Musey nuus higgiya xaafishe, ‘Macho ekida asi na7a yelonna hayqiko, he hayqidaysa ishay iya machiw ekidi, ba ishaas na7a yelanaw bessees’ yaagis.\x - \xo 12:19 \xo*\xt Zaare 25:5.\xt*\x* \v 20 Beni wode laapun ishati de7eysatape bayray macho ekidi, na7a yelonna hayqis. \v 21 Nam7anthoy iyo ekis, ika na7a yelonna hayqis. Heedzanthoyka hessada hanis. \v 22 Laapunatika hessatho iyo ekidi, na7a yelonna hayqidosona. Ubbaafe guye, qassi he maccasiya hayqasu. \v 23 Yaatin, laapunati iyo ekida gisho hayqida asay hayqope dendiya gallas, iya entafe awusas macho gidanee?” yaagidosona. \p \v 24 Yesuusi zaaridi, “Hinte baletey, Geeshsha Maxaafata woyko Xoossaa wolqaa eronna gishosa! \v 25 Hayqida asay hayqope dendiya gallas, salon de7iya kiitanchota mela gidanaape attishin, ekokona; gelekona. \v 26 Shin hayqidaysata denduwaba gidiko, Muse maxaafan xaafetida xuugetiya tushiyaba odiya bessan, Xoossay Museko, ‘Taani, Abrahaame Xoossa, Yisaaqa Xoossa, Yayqooba Xoossa’ gidaysa nabbabibeketii?\x - \xo 12:26 \xo*\xt Kessa 3:6.\xt*\x* \v 27 Hessa gisho, I, paxa de7eyisata Xoossaafe attishin, hayqidaysata Xoosse gidenna. Hinte daro balideta” yaagis. \s1 Ubbaafe Bayra Kiita \r (Maato 22:34-40; Luqa 10:25-28) \p \v 28 Higge astamaaretape issoy enti palameysa shiiqidi si7is. Qassi Yesuusi entaw loythi zaaridaysa si7idi, “Kiita ubbaafe aadhiya kiitay awusee?” yaagidi Yesuusa oychis.\x - \xo 12:28 \xo*\xt Luqa 10:25-28.\xt*\x* \p \v 29 Yesuusi zaaridi, iya haysada yaagis: “Kiita ubbaafe aadhiya kiitaa si7ite; ‘Isra7eele asaw, Goday nu Xoossay issi Godaa.\x - \xo 12:29 \xo*\xt Zaare 6:4-5.\xt*\x* \v 30 Ne Godaa ne Xoossaa ne kumetha wozanape, ne kumetha shempuwafe, ne kumetha qofaape, ne kumetha wolqaafe dosa’ yaagees. \v 31 Qassi kiita ubbaafe aadhiya nam7antho kiitay haysa; ‘Ase ubbaa ne huuphiyada dosa’ yaageysa; haysatape aadhiya hara kiiti baawa” yaagis.\x - \xo 12:31 \xo*\xt Leewe 19:18.\xt*\x* \p \v 32 Higge astamaarey Yesuusako, “Astamaariyaw, tuma gadasa; neeni ‘Xoossay issi Xoossaa xalaala. Iyape attishin, hari baawa’ gidaysi tuma.\x - \xo 12:32 \xo*\xt Zaare 4:35.\xt*\x* \v 33 Xoossaa kumetha wozanape, kumetha qofaapenne kumetha wolqaafe doseysinne qassi ase ubbaa ba huuphiyada doseysi, xuussa yarshofenne hara yarsho ubbaafe aadhees” yaagis.\x - \xo 12:33 \xo*\xt Hose 6:6.\xt*\x* \p \v 34 Yesuusi higge astamaariya zaaroy aadhida erancho asa zaaro gididaysa be7idi, “Neeni Xoossaa kawotethaafe haakabaaka” yaagis; hessafe guye, Yesuusa haraba oychanaw oonika minnibeenna.\x - \xo 12:34 \xo*\xt Luqa 10:25-28.\xt*\x* \s1 Kiristoosi Oodde Na7ee? \r (Maato 22:41-46; Luqa 20:41-46) \p \v 35 Yesuusi xoossa keethan tamaarsishe, haysada yaagis: “Higge astamaareti Kiristoosa woygidi Dawita na7a goonna? \v 36 Dawiti Geeshsha Ayyaanan kumidi, \q1 “ ‘Goday, ta Godaa, “Taani ne morketa \q2 ne tohoy yedhiyaso oothana gakanaw, \q2 haysan taape ushacha baggara utta” gis’ yaagis.\x - \xo 12:36 \xo*\xt Maz 110:1.\xt*\x* \m \v 37 Dawiti ba huuphen Kiristoosa, ‘Godaa’ gidi xeegiko, yaatin, Kiristoosi waanidi, Dawita na7a gidi?” yaagis. \p Daro asay Yesuusi geysa ufaysan si7idosona. \s1 Higge Astamaaretanne Farsaaweta Ayye! \r (Maato 23:1-36; Luqa 20:45-47) \p \v 38 Yesuusi tamaarsishe, haysada yaagis: “Higge astamaaretape naagetite; enti adussa ma7o ma7idi yuuyeysanne giyanka asay enta bonchidi sarotheysa dosoosona. \v 39 Enti ayhude woosa keethatan daro lo77iya oydiya dosoosona; qassi asi bantana mokiya bessan boncho bessi dosoosona. \v 40 Enti am7eta keethaa bonqidi, bantaw lo77o daananaw woosa adussosona; enti ubbaafe aadhiya pirdaa ekana” yaagis. \s1 Am7e Muxaata \r (Luqa 21:1-4) \p \v 41 Yesuusi xoossa keethan muxaata yeggiya saaxiniya matan uttidi, asay ba miishiya he saaxiniyan yeggeysa be7is; daro dure asay daro miishiya he saaxiniyan yeggoosona. \v 42 Issi manqo am7iya yada, nam7u bakanna he saaxiniyan yeggasu. \v 43 Yesuusi ba tamaareta xeegidi, “Taani hintew tuma odayis; muxaata saaxiniyan yeggida asa ubbaafe ha manqo am7iya darsada yeggasu. \v 44 Ayis giiko, harati ubbay bantaw palahida miishiyape yeggidosona. Shin iya ba pacaape, baw de7iya aquwa kumethi immasu” yaagis. \c 13 \s1 Xoossa Keethay Laaletonna Attenna \r (Maato 24:1-2; Luqa 21:5-6) \p \v 1 Yesuusi Xoossa Keethafe keyishin, iya tamaaretape issoy, “Astamaariyaw, ha lo77o shuchaanne ha lo77o shucha keethaa be7ay!” yaagis. \p \v 2 Yesuusi zaaridi, “Ha gita shucha keethaa be7ay? Ha keethay shuchi shucha bolla gimbetida mela laaletonna attenna; issi shuchika attonna ubbay laaletana” yaagis. \s1 Wode Wursetha Malaatata \r (Maato 24:3-14; Luqa 21:7-19) \p \v 3 Yesuusi Xoossa keethafe hini baggara Shamaho zuma bolla uttidashin, Phexroosi, Yayqoobi, Yohaanisinne Indiriyasi bantarka iyako yidi, \v 4 “Haysi awude hananeeko nuus oda; ha ubbay poletana wodiya erisiya malaatay aybee?” yaagidi oychidosona. \p \v 5 Yesuusi qassi entako haysada yaagidi odis. “Hintena oonika balethonna mela naagetite. \v 6 Daro asati ta sunthan, ‘Taani Kiristoosa’ yaagidi tamaarsishe yidi, daro asaa balethana. \v 7 Matan de7iya olaanne haahon de7iya ola wore hinte si7iya wode hirgofite. Hessa melabay hananaw bessees, shin wursethay buroona. \v 8 Issi biitta asay hara biitta asaara oletana; qassi issi kawotethay hara kawotethatara oletana; biitta qaaxoy ubba bessan hanana; koshay daana, shin hessi ubbay yelo iqethas zooke mela. \p \v 9 “Shin hinte, hinte huuphen naagetite. Ayis giiko, asi hintena oykidi, pirda keethas aathidi immana; qassi ayhude woosa keethatanka hintena lisson garaafana; deriya haareyisata sinthaninne kawota sinthan ta gisho hinte markatanaw eqana.\x - \xo 13:9 \xo*\xt Maato 10:17-20; Luqa 12:11-12.\xt*\x* \v 10 Wursethay gakanaape sinthe wongelay koyro dere ubbaas odetanaw bessees. \v 11 Enti hintena pirda keethi ehiya wodenne aathidi immiya wode, woygidi odaneko koyro hirgofite; he saatiyan Xoossay hintew immiyaba odite. Hintenan Geeshsha Ayyaanay odeteesipe attishin, hintena gideketa. \p \v 12 “Ishay ba ishaa, aaway ba na7aa wodhisana. Nayti bantana yelidaysata bolla dendidi, enta wodhisana. \v 13 Asa ubbay hintena ta suntha gisho ixana, shin wursethi gakanaw minniday attana.\x - \xo 13:13 \xo*\xt Maato 10:22.\xt*\x* \s1 Yaana Iita Metuwa \r (Maato 24:15-28; Luqa 21:20-24) \p \v 14 “Shin dhayo tunatethay eqanaw bessonna bessan eqidashin hinte be7ana.” (Akeekiso: Hessi woy guusseko nabbabeysi akeeko!) “Yihuda biittan he wode de7eysati deriyako baqato.\x - \xo 13:14 \xo*\xt Zaare 9:27; 11:31; 12:11.\xt*\x* \v 15 Keetha huuphen de7iya urayka issiba ekanaw duge wodhidi, ba soo gelopo.\x - \xo 13:15 \xo*\xt Luqa 17:31.\xt*\x* \v 16 Gaden de7eysi ba ma7uwa ekanaw guye simmofo. \v 17 He wode qanthatida maccasatasinne dhanthiya maccasatas daro un7a gidana. \v 18 Shin haysi ubbay haniya wodey balgo gidonna mela, Xoossaa woossite. \v 19 Ayis giiko, Xoossay alamiya medhida wodiyape doomidi, ha77i gakanaw haniboonna metoynne sinthafeka hanonna metoy asa bolla he wode hanana.\x - \xo 13:19 \xo*\xt Zaare 12:1; Qon 7:14.\xt*\x* \v 20 Goday he gallasata taybuwa guuthonnaako, ase gidida oonika attenna. Shin I ba doorida asa gisho, he gallasata taybuwa guuthees. \p \v 21 “He wode oonika hintena, ‘Heko, Kiristoosi haysan de7ees woyko Kiristoosi hinin de7ees’ yaagiko, hessa ammanopite. \v 22 Wordancho Kiristoosatinne wordo nabeti dendidi bantaw danda7etiko, hari attoshin Xoossay dooridaysataka balethanaw malaatatanne malaalsiyabata bessaana. \v 23 Shin hinte naagetite; taani hintew ubbaba kasetada odas. \s1 Asa Na7a Yuussaa \r (Maato 24:29-31; Luqa 21:25-28) \p \v 24 “Shin he wode he waayiyape guye, \q2 away dhumana; \q2 ageenay poo7uwa aggana.\x - \xo 13:24 \xo*\xt Isa 13:10; Ermi 2:10.\xt*\x* \q1 \v 25 Xoolintoti salope kundana; \q2 qassi salon de7iya wolqatika qaaxana.\x - \xo 13:25 \xo*\xt Isa 34:4; Qon 6:13; Ermi 2:10.\xt*\x* \m \v 26 He wode Asa Na7ay, gita wolqaranne bonchuwara shaara giddora yishin enti be7ana.\x - \xo 13:26 \xo*\xt Zaare 7:13; Qon 1:7.\xt*\x* \v 27 He wode I kiitanchota sa7a oyddu bagga kiittana; sa7a gaxape salo gaxa gakanaw, Xoossay doorida asaa shiishana. \s1 Balase Mithafe Tamaarite \r (Maato 24:32-35; Luqa 21:29-33) \p \v 28 “Leemisuwa balase mithafe akeekite; balasiya aaciya wodenne I haythay cil7iya wode, torchey matatidaysa hinte ereeta. \v 29 Hessadaka, hinte he ubbabay haneysa be7iya wode, I matidi penge gakidaysa erite. \v 30 Taani hintew tuma odayis; ha ubbabay hanana gakanaw haysan de7iya asa ubbay hayqenna. \v 31 Saloynne sa7i aadhana, shin ta qaalay aadhenna. \s1 Yesuusi Yaana Galasay Eretenna \r (Maato 24:36-44) \p \v 32 “Shin he gallasaanne he saatiya Aawa xalaalape attishin, hari attoshin salon de7iya kiitanchota gidin woyko Na7aa gidin oonika erey baawa.\x - \xo 13:32 \xo*\xt Maato 24:36.\xt*\x* \v 33 He wodey awude gidaneeko, hinte eronna gisho, naagetitenne minnite. \v 34 Ta yuussay, ba keetha aggidi, oge biya asa mela. Uray ba aylletas huuphen huuphen ooso immidi enta ba oosuwa bolla aawa oothis; qassi naageysi minthidi naagana mela kiittis.\x - \xo 13:34 \xo*\xt Luqa 12:36.\xt*\x* \p \v 35 “Hessa gisho, minnite. Ayis giiko, goday omarsi gidin woyko giddi bilahe gidin woyko kutto waaso gidin woyko wonti maathe gidin awude yaaneko, hinte ereketa. \v 36 Hinte akeekona I yidi hinte dhiskidi de7ishin demmonna mela minnite. \v 37 Taani hintew odeysa asa ubbaas odayis; minnite” yaagis. \c 14 \s1 Yesuusa Bolla Maqetidosona \r (Maato 26:1-5; Luqa 22:1-2; Yoha 11:45-53) \p \v 1 Paasika Ba7aale bonchiya gallasinne Uytha Ba7aale bonchiya gallasi gakanaw nam7u gallasi attis. Kahine halaqatinne higge astamaareti asi eronna Yesuusa oykidi wodhiya oge koyoosona.\x - \xo 14:1 \xo*\xt Kessa 12:1.\xt*\x* \v 2 “Asay ooshshi kessonna mela Paasika bonchiya gallasan hessa oothoko” yaagidosona. \s1 Yesuusa Shitto Tiyida Maccasiw \r (Maato 26:6-13; Yoha 12:1-8) \p \v 3 Yesuusi Bitaane kataman baro hargancho gidida Simoona son gibira bolla uttidashin, issi maccasiya albasxiroosa shuchafe oosetida philqaaxe kumetha nardoose geetetiya daro al7o shitto ekada yasu. He philqaaxe menthada shittuwa Yesuusa huuphen tigasu.\x - \xo 14:3 \xo*\xt Luqa 7:37.\xt*\x* \fig Albasxiroosa|alt="Alabaster jars" src="HK00142B.tif" size="col" ref="14:3"\fig* \v 4 He bessan de7iya asape issoy issoy hanqetidi, “Ha shittoy mela coo iitey aybisee? \v 5 Ha shittuwa heedzu xeetu dinaaren\f + \fr 14:5 \fr*\fk Heedzu xeetu dinaare: \fk*\ft Issi asas laythan cigetiya lo77o daamozepe bolla gidiya miishe.\ft*\f* bayzidi, miishiya manqotas immanaw danda7etees” yaagidi banta giddon odetidosona. Yaatidi, he maccasiw daro boridosona. \p \v 6 Shin Yesuusi “Ha maccasiw aykoka goopite; iyo ayis waaysetii? Iya taw lo77oba oothasu. \v 7 Manqoti ubba wode hintera de7oosona. Hinte koyida wode awudeka hinte enta maaddanaw danda7eeta, shin taani ubba wode hintera de7ike.\x - \xo 14:7 \xo*\xt Zaare 15:11.\xt*\x* \v 8 Iya ba danda7idaysa oothasu; qassi tana moogoos giigisanaw kasetada shitto tiyasu. \v 9 Taani hintew tuma odayis; sa7a ubban wongela odiya bessa awunka, asay iyo akeekana mela ha iya oothidaysi odetana” yaagis. \s1 Yihudi Yesuusa Aathidi Imuwa \r (Maato 26:14-16; Luqa 22:3-6) \p \v 10 Tammanne nam7u tamaaretape issoy Asqoroota Yihuda geeteteysi Yesuusa kahine halaqatas aathidi immanaw entako bis. \v 11 Enti hessa si7ida wode ufaytidi, “Nuuni new miishe immana” yaagidosona; Yihudi Yesuusa aathidi immanaw inje wode koyees. \s1 Godaa Kahuwa \r (Maato 26:26-30; Luqa 22:14-20; 2 Qoro 11:23-25) \p \v 12 Uytha miya gallas bonchiya koyro gallas, Paasika katha maanaw maraze shukiya wode, Yesuusa tamaareti iyako, “Paasika bonchiya gallas neeni maana katha nuuni aw bidi giigisino?” gidi oychidosona. \p \v 13 Yesuusi ba tamaaretape nam7ata haysada yaagidi kiittis: “Katamaa biite; hinte bishin, otora haathe tookida issi uray hintera gahetana; iya kaallite. \v 14 I bidi geliya keetha godaa, ‘Astamaarey neeko, “Taani ta tamaaretara Paasika maanaw imatha kifiley awunee?” yaagees’ yaagite. \v 15 Goday hintena pooqiya bolla de7iya giigidi uttida dalga kifile bessaana; hessan giigisite” yaagis. \fig Ayhude Keetha Kaara|alt="Two-story house with steps to roof" src="LB00235B.tif" size="col" ref="14:15"\fig* \p \v 16 He nam7u tamaareti keyidi, katama bidosona; Yesuusi entaw odidaysada demmidi, Paasika kathi giigisidosona. \p \v 17 Sa7ay omarsiya wode Yesuusi tammanne nam7u tamaaretara yaa bis. \v 18 Enti uttidi kathi mishin, Yesuusi entako, “Taani hintew tuma odayis; hintefe issoy taara meysi, tana aathidi immana” yaagis.\x - \xo 14:18 \xo*\xt Maz 41:9.\xt*\x* \p \v 19 Iya tamaareti dagammidi, banta huuphen huuphen, “Tuma taneshsha?” yaagidi iya oychidosona. \p \v 20 Yesuusi zaaridi, “He uray, hinte tammanne nam7atape issuwa; I taara issife tushanaw ba uytha shaaten yeddeysa. \v 21 Asa Na7ay, Geeshsha Maxaafay hayqana gidaysada hayqana, shin Asa Na7a, aathidi immiya ura ayye! He uray yeletonna attidaako iyaw lo77oshin” yaagis. \p \v 22 Enti mishin, Yesuusi uythaa ekidi, Xoossaa galatis; he uytha menthidi, ba tamaaretas immishe, “He7ite, haysi ta ashuwa” yaagis. \p \v 23 Xuu7a ekidi, Xoossaa galatidi, entaw immin ubbayka he xuu7ape uyidosona. \v 24 Yesuusi, “Haysi ooratha caaquwan daro asaa gisho gukiya ta suutha. \v 25 Taani hintew tuma odayis; taani Xoossaa kawotethan ooratha woyne uyana gallasi gakanaw zaarada ha woyniyape uyike” yaagis. \p \v 26 Mazmure yexidaape guye, Shamaho zuma bolla bidosona. \s1 Phexroosi Yesuusa Kaddanaysi Odetis \r (Maato 26:31-35; Luqa 22:31-34; Yoha 13:36-38) \p \v 27 Yesuusi entako, “Hinte ubbay tana yeggi aggidi baqatana; Geeshsha Maxaafay, \q1 “ ‘Xoossay wude aawa shocana, \q2 dorsati ubbay laaletana’ \m yaagees.\x - \xo 14:27 \xo*\xt Zaka 13:7.\xt*\x* \v 28 Shin taani hayqope dendidaape guye, hintefe sinthatada Galila baana” yaagis.\x - \xo 14:28 \xo*\xt Maato 28:16.\xt*\x* \p \v 29 Phexroosi zaaridi, “Enti ubbay nena yeggi aggidi baqatikoka, ta nena aggike” yaagis. \p \v 30 Yesuusi Phexroosako, “Taani new tuma odayis; hachi qamma kuttoy nam7u toho waassanaape sinthe neeni tana heedzu toho kaddana” yaagis. \p \v 31 Shin Phexroosi kaseysafe minthidi, “Taani hari attoshin, neera issife hayqiyakoka, nena kaddike” yaagis. Qassi harati ubbatika hessada gidoosona. \s1 Yesuusi Geetasamanen Woossis \r (Maato 26:36-46; Luqa 22:39-46) \p \v 32 Geetasemaane geetetiya bessaa bidosona; Yesuusi ba tamaaretako, “Taani Xoossaa woossada simmana gakanaw hinte haysan uttishite” yaagis. \p \v 33 Yesuusi Phexroosa, Yayqoobanne Yohaanisa baara ekidi bis; daro waayetisinne un7etis. \v 34 Qassi entako, “Taani hayqana gakanaw azzanas, haysan gam7ishite; dhiskofite” yaagis. \p \v 35 Guuthi sinthe shiiqidi, sa7an gufannidi, danda7etiyaba gidiko, he waayiya saatey baape aadhana mela, Xoossa woossis. \v 36 Qassi, “Abba, ta Aawaw, ubbabay new danda7etees, ha waaye xuu7aa taape digga. Shin ne sheney hanope attishin, ta sheney hanopo” yaagis. \p \v 37 Yesuusi ba tamaaretako simmi yidi, enti dhiskidashin demmidi, Phexroosako, “Simoona, dhiskadii? Neeni issi saateka barkada naaganaw danda7abikii? \v 38 Paacen hinte gelonna mela barkidi naagitenne Xoossaa woossite. Hintew lo77o amoy de7ees, shin hinte daaburancho asi” yaagis. \p \v 39 Qassika bidi kaseysada Xoossa woossis. \v 40 Ba tamaaretako guye simmidi yaa wode, dhiskidashin demmis. Enta ayfiya dhiskoy goozi wothida gisho, iyako ay odetiyakoka erokona. \p \v 41 Heedzantho entako yidi, “Ha77i gakanawuka dhisketinne shempetii? Hiza, gidana; saatey gakis; be7ite! Asa Na7ay, nagarancho asaas aadhidi imetana wodey gakis. \v 42 Dendidi yedhite; be7ite, tana aathidi immanaysi gakis” yaagis. \s1 Yesuusa Oyketetha \r (Maato 26:47-56; Luqa 22:47-53; Yoha 18:3-12) \p \v 43 Yesuusi hessa buroo odishin, tammanne nam7u iya tamaaretape issoy, Yihudi, ellesidi gaki wodhis. Qassi kahine halaqati, higge astamaaretinne cimati kiittin, mashshanne xam7a oykida daro asay iyara issife yidosona. \v 44 Yesuusa aathidi immanaysi he daro asaas, “Taani yeeriya uray iya; iya oykidi, loythi naagidi efite” yaagidi malla odi wothis. \p \v 45 Yihudi gaki wodhida mela Yesuusako shiiqidi, “Astamaariyaw” yaagidi Yesuusa yeeri ekis. \v 46 He daro asay Yesuusa oykidosona. \v 47 Shin matan eqidaysatape issoy ba mashsha shoddidi kahine halaqaa aylliya shocidi, iya haytha qanxidi holis. \p \v 48 Yesuusi zaaridi, he shiiqida daro asaako, “Tana panga kessidi, panga oykeysada oykanaw mashshenne xam7a oykidi yidetii? \v 49 Taani xoossa keethan tamaarsashe, gallas gallas hintera de7iya wode tana oykibeeketa, shin Geeshsha Maxaafay gidaysi poletanaw bessees” yaagis.\x - \xo 14:49 \xo*\xt Luqa 19:47; 21:37.\xt*\x* \p \v 50 Iya tamaareti ubbay iya yeggi aggidi baqatidosona. \p \v 51 Laxana xalaala ma7ida issi na7atetha uray Yesuusa kaalleysa asay oykis. \v 52 Shin he uray laxana yeggi aggidi, xire kallo baqatis. \s1 Yesuusi Pirda Shango Sinthan \r (Maato 26:57-68; Luqa 22:54-55, 63-71; Yoha 18:13-14, 19-24) \p \v 53 Asay Yesuusa kahine halaqaa soo efidosona. Yan kahine halaqati, cimatinne higge astamaareti shiiqidi de7oosona. \v 54 Phexroosi kahine halaqaa zabbaa gakanaw haahon iya kaalli bidi yan naageysatara uttidi tama kayees. \p \v 55 Kahine halaqatinne shiiqida asa ubbay Yesuusa wodhanaw iya bolla marka koydosona, shin aykoka demmibookona. \v 56 Daro asati iya bolla wordo markatidosona, shin enta markatethay issino gidibeenna. \p \v 57-58 Issi issi asati dendi eqidi Yesuusa bolla, “I, ‘Taani asi keexida ha Xoossa Keetha laallada, asa kushen keexetiboonna hara Xoossa Keetha heedzu gallasa giddon keexana’ gishin nuuni si7ida” yaagidi wordo markatidosona.\x - \xo 14:57-58 \xo*\xt Yoha 2:19.\xt*\x* \v 59 Gidoshin, enta markatethay hessanka issino gidibeenna. \p \v 60 Kahine halaqay asa ubba sinthan dendi eqidi, “Haysati nena mootiya mootuwas ne zaariyabay baawee?” yaagidi Yesuusa oychis. \v 61 Shin Yesuusi si77i gis; aykoka zaaribeenna. Kahine halaqay, “Anjetida Xoossaa Na7ay, Kiristoosi neneyee?” yaagidi zaari oychis. \p \v 62 Yesuusi zaaridi, “Ee tana, hinte Asa Na7ay, wolqaama Xoossaafe ushacha baggara uttidashin qassi saluwa shaarara yishin be7ana” yaagis.\x - \xo 14:62 \xo*\xt Daane 7:13.\xt*\x* \p \v 63 Kahine halaqay ba ma7uwa peedhidi, “Nuna hara marka ay koshshii? \v 64 Hinte iya cashsha si7ideta; hinte qofay aybee?” yaagis. Enti ubbay, “I hayqanaw bessees” yaagidi iya bolla pirdidosona.\x - \xo 14:64 \xo*\xt Leewe 24:15.\xt*\x* \p \v 65 Entafe issoti issoti iya bolla cutethi oykidosona. Iya ayfiya goozidi baqishe, “Nena dechiday oonee? Ane nuus oda!” yaagidosona. Naageysati iya eki efidi garaafidosona. \s1 Phexroosi Yesuusa Kaddis \r (Maato 26:69-75; Luqa 22:56-62; Yoha 18:15-18, 25-27) \p \v 66 Phexroosi kahine halaqaa zabban garsa baggara de7ishin, kahine halaqa gadhindotape issiniya ya yasu. \v 67 Phexroosi tama kayeysa demmada, tishshi ootha xeellada, “Neka Naazirete Yesuusara de7aasa” yaagasu. \p \v 68 Shin Phexroosi, “Ne geysi aybeko ta erike, taw akeeketena” yaagidi kaddis. Yaagi simmidi, zago keyiya wode iiraka kuttoy waassis. \p \v 69 He gadhindiya Phexroosa be7ada, iya matan eqida asatako, “Ha urayka entara de7ees” gada zaara odasu. \v 70 Shin Phexroosi qassika kaddis. \p Guuthu gam7ishin, matan eqida asati nam7antho Phexroosako, “Neeni Galila biitta asi gidiya gisho tuma entara de7aasa” yaagidosona. \p \v 71 Shin Phexroosi, “Taani hinte giya uraa erike!” yaagidi bana baadethinne caaqo oykis. \p \v 72 Ellesidi kuttoy nam7antho waassi aggis. Phexroosi, Yesuusi iyako, “Neeni kuttoy nam7u toho waassanaape sinthe heedzu toho tana kaddana” gidaysa akeekidi daro yeekis. \c 15 \s1 Yesuusi Philaxoosa Sinthan \r (Maato 27:1-2, 11-14; Luqa 23:1-5; Yoha 18:28-38) \p \v 1 Wonta guura ellesidi kahine halaqati, cimati, higge astamaaretinne Ayhude shangoti ubbay shiiqidi maqetidosona. Enti Yesuusa qachi efidi Philaxoosas aathidi immidosona. \p \v 2 Philaxoosi iyako, “Neeni Ayhude kawo?” yaagidi oychis. \p Yesuusi zaaridi, “Ne gadasa” yaagis. \p \v 3 Kahine halaqati Yesuusa daroban mootidosona. \v 4 Shin Philaxoosi zaaridi Yesuusako, “New zaariyabay baawee? Enti ne bolla ay mela mootuwa ehiyako be7ikii?” yaagis. \p \v 5 Shin Yesuusi haraba zaaronna ixin, Philaxoosi malaaletis. \s1 Yesuusi Hayqo Pirdetis \r (Maato 27:15-26; Luqa 23:13-25; Yoha 18:39-40; 19:1-16) \p \v 6 Philaxoosas Paasika Ba7aale bonchiya gallasan asay koya issi asi qashope billiya meezey de7ees. \v 7 He wode issi Barbaana geetetiya uray ooshshu kessidi shempo wodhida asaara issife qasho keethan de7ees. \v 8 Shiiqida daro asay Philaxoosi kaseysada oothana mela iya oychidosona. \v 9 Philaxoosi asa zaaridi, “Taani hintew Ayhudeta kawa billanaysa koyeetii?” yaagidi oychis. \v 10 Hessa I giday, kahine halaqati Yesuusa qanaatidi aathidi immidaysa eriya gishosa. \p \v 11 Shin kahine halaqati Yesuusa gisho Barbaana billanaada, he shiiqida asay Philaxoosa woossana mela asaa maqidosona. \v 12 Philaxoosi zaaridi, “Yaatin, ha hinte Ayhude kawo geysa waato?” yaagis. \p \v 13 Asay Philaxoosa bolla waassidi, “Masqale bolla iya kaqa” yaagidosona. \p \v 14 Philaxoosi, “Ayis? I ay iitaba oothidee?” yaagis. \p Shin asay kaseysafe guji waassidi, “Masqale bolla iya kaqa” yaagidosona. \p \v 15 Philaxoosi asaa ufaysanaw koyidi, Barbaana billis. Yaatidi, lisson Yesuusa garaafisidi, masqaliya bolla kaqana mela entaw aathidi immis. \s1 Yesuusi Tooshetis \r (Maato 27:27-31; Yoha 19:2-3) \p \v 16 Hessafe guye, wotaadareti Yesuusa deriya haareysa ooso keethi efidi, hara wotaadareta ubbaa issife xeegidosona. \v 17 Qassi zo7o afila iya mayzidosona; aguntha kallacha giigisidi, iya huuphen wothidosona. \v 18 Hessafe guye, iyako, “Ayhudeta kawaw merinaw kawota” yaagidi, iyaw ziggidosona. \v 19 Iya huuphiya xam7an shocidosona; qassi iya bolla cuttidosona; gulbatidi iyaw goyinnidosona. \v 20 Iya toochidaape guye zo7o afila iyape qaari ekidi, iya afila iya mayzidi masqale bolla iya kaqanaw efidosona. \s1 Yesuusi Kaqetis \r (Maato 27:32-44; Luqa 23:26-43; Yoha 19:17-27) \p \v 21 Enti bishe, Iskindirenne Rufoosa aawa, Simoona geetetiya Qereena biitta asi, gaxarepe katama yeysara gahetidi, Yesuusa masqaliya wolqan toossidosona.\x - \xo 15:21 \xo*\xt Roome 16:13.\xt*\x* \v 22 Yaatidi Golgota geetetiya bessaa Yesuusa efidosona. “Golgota” guussay “Huuphe guugge” guussu. \v 23 Sakoy si7etonna mela karbera walaketida woyne uyo gidi iyaw immidosona; shin I uyonna ixis. \v 24 Enti masqale bolla iya kaqidosona. Oona aybi gakaneeko gidi iya afila shaakidi saama yeggidosona. \p \v 25 Enti masqale bolla iya kaqiya wode wontafe heedzu saate. \v 26 Enti, “Ayhude kawa” yaagidi iya mootiya xuufe xaafidi wothidosona. \v 27 Yesuusara nam7u pangata issuwa iyape ushacha baggara hankuwa iyape haddirsa baggara masqale bolla kaqidosona. \v 28 Geeshsha Maxaafay, “Iitabaa oothida asatara I paydetis” geetetidaysi poletis.\x - \xo 15:28 \xo*\xt Isa 53:12.\xt*\x* \p \v 29 Ogera aadhiya asay Yesuusa kadhidi, banta huuphiya qaathidi cayidosona. “Heko! Xoossa Keetha laallada heedzu gallasa giddon keexana geyso,\x - \xo 15:29 \xo*\xt Maz 22:7; 109:25; Mar 14:58; Yoha 2:19.\xt*\x* \v 30 ane masqaliya bollafe wodha; ne huuphiya ashsha” yaagidosona. \p \v 31 Hessadaka, kahine halaqati higge asatamaaretara issife Yesuusa toochidi, “Harata ashshis, shin bana ashshanaw danda7enna; \v 32 nuuni be7idi ammanana mela Kiristoosi, Isra7eele Kawoy, ane masqale bollafe ha77i wodho” yaagidosona. Qassi hari attoshin, iyara masqale bolla kaqetidaysatika iya toochidosona. \s1 Yesuusa Hayquwa \r (Maato 27:45-56; Luqa 23:44-49; Yoha 19:28-30) \p \v 33 Usupun saatepe doomidi, uddufun saate gakanaw biitta ubbay dhumis. \v 34 Uddufun saaten Yesuusi, “Elohe, Elohe, lama sabaqtanii?” yaagidi waassis. Hessa guussay, “Ta Xoossaw, ta Xoossaw, tana ayis aggadii?” guussu.\x - \xo 15:34 \xo*\xt Maz 22:1.\xt*\x* \p \v 35 Hessan eqida asape issoy issoy hessa si7idi, “Heko, Eeliyaasa xeegees” yaagis. \v 36 He asape issoy woxidi, isponjen caala woyne kunthis; hessa xam7a xeeran wothidi, “Naagite; Eeliyaasi masqale bollafe iya wodhisanaw yaaneko ane be7oos” yaagidi, Yesuusa doonako ushshanaw shiishis.\x - \xo 15:36 \xo*\xt Maz 69:21.\xt*\x* \p \v 37 Hessafe guye, Yesuusi waassis; hayqis. \p \v 38 Xoossa keethan kaqetida magaraajoy qommofe duge gakanaw, nam7u keyidi daaketi wodhis.\x - \xo 15:38 \xo*\xt Kessa 26:31.\xt*\x* \v 39 Masqaliyape sintha baggara yan eqida issi mato halaqay, Yesuusi waanidi hayqidaako be7ida wode, “Ha uray tuma Xoossa Na7a” yaagis. \p \v 40 Hessa haahon eqidi be7iya guutha maccasati de7oosona. Enta giddon Magdela Mayraama, kaaluwa Yayqoobanne Yoosa aayiya Mayraamanne Salooma de7oosona. \v 41 He maccasati Yesuusi Galilan de7iya wode iya kaallidaysatanne iya mokidaysata qassi Yesuusara issife Yerusalaame bida hara daro maccasati yan de7oosona.\x - \xo 15:41 \xo*\xt Luqa 8:2-3.\xt*\x* \s1 Yesuusi Moogetis \r (Maato 27:57-61; Luqa 23:50-56; Yoha 19:38-42) \p \v 42-43 Sa7i omarsida wode, shiiqida asan bonchetida Ayhude shangotape issoy, Yoosefa geetetiya uray, Xoossa kawotethay yaanaysa naagishe de7eysi, Armaate katama asi de7eysi yis. Wontethe Sambaatas giigetiya gallas gidida gisho, Yoosefi minnidi Philaxoosako bidi, Yesuusa aha ekanaw woossis. \v 44 Philaxoosi, Yesuusi hayqidaysa si7ida wode malaaletis; mato halaqa xeegidi, “I hayqidi gam7idee?” yaagidi oychis. \v 45 Philaxoosi, Yesuusi hayqidaysa mato halaqaape si7idi, iya aha Yoosefas immis. \v 46 Yoosefi moogo afila shammis; Yesuusa aha masqaliyape wothidi, afilan xaaxidi, shuchafe woocetida duufon iya aha moogis. Qassi he duufuwa doonan gita shuchu gondorsidi wothis. \v 47 Magdela Mayraamanne Yoosa aayiya Mayraama Yesuusa aha enti awun moogidako be7oosona. \c 16 \s1 Yesuusa Hayqope Denduwa \r (Maato 28:1-8; Luqa 24:1-12; Yoha 20:1-10) \p \v 1 Sambaati aadhidaape guye, Magdela Mayraama, Yayqooba aayiya Mayraamanne Salooma bidi, Yesuusa aha tiyanaw shitto shammidosona. \v 2 Wogga wode wonta daro guura xalqey caarishin, duufo bidosona. \v 3 Enti banta giddon issoy issuwara, “Duufuwa doonape nuus shuchaa oonee gondorsidi digganay?” yaagidi odetidosona. \p \v 4 Enti xeelliya wode he daro gita shuchay gondoretidi kichidaysa be7idosona. \v 5 Yesuusi moogetida duufuwa giddo geliya wode issi pantha addey bootha ma7o ma7idi, ushacha baggara uttidaysa be7idi dagammidosona. \p \v 6 Shin I entako, “Dagammofite; masqaliya bolla kaqetida, Naazirete Yesuusa hinte koyeysa taani erayis. I haysan deenna, hayqope dendis. Enti iya moogida bessa haysa be7ite. \v 7 Ha77i bidi Yesuusa tamaaretasinne Phexroosas, ‘Yesuusi hintefe sinthatidi Galila bees. I, hintew odidaysada hinte iya yan be7ana’ yaagidi odite” yaagis.\x - \xo 16:7 \xo*\xt Maato 26:32; Mar 14:28.\xt*\x* \p \v 8 Maccasati yashshan kokorishe duufope keyidi baqatidosona. Qassi enti yayyida gisho, hessa oodeska aykoka odibookona.\f + \fr 16:8: \fr*\ft Issi issi beni maxaafati Marqoosa Wongela paydo 8 bolla essoosona. Qassi issi issi maxaafati paydo 9-20 gakanaw de7iya qofaa gujokona. Gidoshin, paydo 8 kaallidi de7iya gujoosona. Hessika [Maccasati bidi, kiitanchoy odidaba ubbaa Phexroosasinne iyara de7eysatas qanthan odidosona. Hessafe guye, Yesuusi ba tamaareta geeshshinne merinaa atotetha Wongela kiitaa dolohape wuloha gakanaw kiittis.] \ft*\f* \s1 Yesuusi Magdela Mayraamis Qoncis \r (Maato 28:9-10; Yoha 20:11-18) \p \v 9 Yesuusi hayqope dendidaape guye, wogga gallas wonta, laapun tuna ayyaanata kessida Magdela Mayraamis koyrottidi bentis. \v 10 Iya bada kase iyara de7eysatas, enti azzanishenne yeekishe de7ishin odasu. \v 11 Shin Yesuusi paxa de7eysanne iw bentidaysa enti si7ida wode iya geysa ammanibookona. \s1 Yesuusi Nam7u Tamaaretas Qoncis \r (Luqa 24:13-35) \p \v 12 Hessafe guye, entafe nam7ati katamaape keyidi bishin, oge bolla Yesuusi kasepe dummatidi entaw bentis. \v 13 Enti guye simmidi, haratas odidosona, shin haratika enta odaa tuma gibookona. \s1 Yesuusi Tammanne Issi Tamaaretas Qoncis \r (Maato 28:16-20; Luqa 24:36-49; Yoha 20:19-23; Hawa 1:6-8) \p \v 14 Guyepe tammanne issi iya tamaareti kathi mishin, Yesuusi entaw bentis. Entaw ammanoy bayna gishonne hayqope I dendidaysa be7ida asay odin, enti ammanonna ixida gisho I enta boris. \p \v 15 I entako, “Biitta ubbaa bidi asa ubbaas wongela odite.\x - \xo 16:15 \xo*\xt Hawa 1:8.\xt*\x* \v 16 Ammaneynne xammaqetey attana, shin ammanonay pirdetana. \v 17 Ammaneysatas ha malaatati imetana. Enti ta sunthan tuna ayyaanata kessana, ooratha doonan odetana. \v 18 Enti shooshu oykikoka woyko wodhiyaba uyikoka enta qohenna. Qassi enti banta kushiya harganchota bolla wothidi enta pathana” yaagis. \s1 Yesuusi Pude Salo bis \r (Luqa 24:50-53; Hawa 1:9-11) \p \v 19 Goday Yesuusi tamaaretara odetidaape guye, pude salo keyis; Xoossafe ushacha baggara uttis.\x - \xo 16:19 \xo*\xt Hawa 1:9.\xt*\x* \v 20 Iya tamaareti bida bessa ubban qaala odidosona. Godayka entara issife oothees. Enti odiya qaalay tuma gididaysa Xoossay entaw immiya malaatatan erisis.